Repetytorium · Anna Treger Repetytorium ANGIELSKI Gramatyka z çwiczeniami Konsultacja merytoryczna: Les∏aw Kawalec ANGIELSKI_Gramatyka, Repetytorium_Wydanie 3_DRUK.qxp:Gramatyka_Druk

Anna Treger

Repetytorium

ANGIELSKI Gramatyka z çwiczeniami

Konsultacja merytoryczna: Les∏aw Kawalec

ANGIELSKI_Gramatyka, Repetytorium_Wydanie 3_DRUK.qxp:Gramatyka_Druk 22.12.2010 15:23 Page 1


Redaktor serii: Marek Jannasz

Redakcja i korekta: Paweł Pokora

Projekt okładki serii: Marcin Rojek, 2-arts.com

Projekt makiety i opracowanie graficzne: Studio 27, [email protected]

Zdj´cie na okładce: Kmiragaya / Fotolia.com

© Copyright by Wydawnictwo Lingo sp. j.Warszawa 2011, Wydanie III, rozszerzone

www.jezykinieobce.pl

ISBN 978-83-60287-46-0, ISBN e-book 978-83-60287-93-4

Sk∏ad i ∏amanie: Studio 27Druk i oprawa: Pozkal

www.WydawnictwoLingo.pl 3

Wst´p 5

Test diagnostyczny 6

1. Przedimek 121.1. Przedimek nieokreÊlony 121.2. Przedimek okreÊlony 161.3. Przedimek zerowy 19

2. Rzeczownik 262.1. Charakterystyka rzeczowników

pod wzgl´dem budowy 262.2. Liczba mnoga 272.3. Rodzaj rzeczowników 332.4. Rzeczowniki niepoliczalne 35

3. Rzeczownik w dope∏niaczu 403.1. Tworzenie dope∏niacza 403.2. U˝ycie dope∏niacza 403.3. Dope∏niacz frazowy 413.4. Podwójna forma dzier˝awcza 423.5. Opuszczanie rzeczownika po formie

dope∏niacza 42

4. Zaimek 464.1. Zaimki osobowe 464.2. Zaimki dzier˝awcze 474.3. Zaimki zwrotne i emfatyczne 484.4. Zaimki wskazujàce 514.5. Zaimki pytajàce 524.6. Zaimki wzajemne 544.7. Zaimki nieokreÊlone 554.8. Zaimki wzgl´dne 554.9. Zaimki iloÊciowe 58

5. Przymiotnik 665.1. Miejsce przymiotnika w zdaniu 665.2. Charakterystyka przymiotników

pod wzgl´dem budowy 665.3. Stopniowanie przymiotników 705.4. Porównania 735.5. Szyk przymiotników w zdaniu 75

6. Przys∏ówek 796.1. Charakterystyka przys∏ówków pod

wzgl´dem budowy 79

6.2. Podzia∏ przys∏ówków 83

6.3. Stopniowanie przys∏ówków 84

6.4. Porównania 85

7. Spójnik 897.1. Charakterystyka spójników

pod wzgl´dem budowy 89

7.2. Podzia∏ spójników 90

7.3. U˝ycie spójników 91

8. Przyimek 968.1. Charakterystyka przyimków


8.2. Miejsce przyimka w zdaniu 97

8.3. U˝ycie przyimków 97

9. Liczebnik 1119.1. Charakterystyka liczebników 111

9.2. Daty 115

9.3. „One” 115

9.4. Zero 116

10. Czasownik 11910.1. Charakterystyka czasowników


10.2. Czasowniki przechodnie

i nieprzechodnie 122

10.3. Formy czasownika 123

10.4. Czasowniki regularne i nieregularne 126

10.5. Kategorie czasowników 128

10.6. Czasowniki statyczne i dynamiczne 129

Spis treÊci


s p i s t r e Ê c i

4

11. Czasowniki modalne 13411.1. Can/be able to 13411.2. Could/be able to 13611.3. Should/Ought to/had better 13811.4. Must/Have to 13911.5. Need 14111.6. Would 14311.7. May/might 14411.8. Used to 14611.9. Will/shall 147

12. Pytania i odpowiedzi 15012.1. Pytania typu „yes/no” 15012.2. Pytania zawierajàce przeczenie 15212.3. Pytania „wh” 15212.4. Pytania alternatywne 15412.5. Pytania w formie wypowiedzi

oznajmujàcych 15412.6. Pytania ogonkowe 15512.7. Pytania „echo” 156

13. Czasy teraêniejsze 15913.1. Present Simple 15913.2. Present Continuous 16313.3. Present Perfect 16513.4. Present Perfect Continuous 170

14. Czasy przesz∏e 17614.1. Past Simple 17614.2. Past Continuous 17914.3. Past Perfect 18214.4. Past Perfect Continuous 185

15. Czasy przysz∏e 19015.1. Future Simple 19015.2. Zwrot „be going to” 19315.3. Future Continuous 19515.4. Future Perfect 19815.5. Future Perfect Continuous 20015.6. Inne konstrukcje wyra˝ajàce

przysz∏oÊç 202

16. Strona bierna 20516.1. Tworzenie strony biernej 20516.2. U˝ycie strony biernej 20616.3. Przyimki w stronie biernej 20916.4. Konstrukcje bezokolicznikowe

w stronie biernej 21016.5. Sprawcze „have/get” 212

17. Mowa niezale˝na i zale˝na 21617.1. Czasowniki wprowadzajàce 21617.2. Zmiany dotyczàce czasów 21817.3. Zmiany dotyczàce czasowników

modalnych 22217.4. Zmiany dotyczàce okreÊleƒ

czasu i miejsca 22617.5. Zmiany dotyczàce zaimków 22717.6. Inne zmiany 22717.7. Pytania w mowie zale˝nej 22817.8. Polecenia i proÊby 23017.9. Zdania warunkowe w mowie zale˝nej 231

18. Tryb ∏àczàcy 235

19. Zdania rozkazujàce 24219.1. Zdania rozkazujàce w drugiej osobie 24219.2. Zdania rozkazujàce w pierwszej

i trzeciej osobie 24419.3. Konstrukcja „to be + bezokolicznik” 245

20. Zdania czasowe 249

21. Zdania przydawkowe 25621.1. Zdania ograniczajàce 25621.2. Zdania rozwijajàce 25721.3. Zdania typu „cleft sentences” 260

22. Zdania warunkowe 26322.1. Zdania warunkowe I typu 26322.2. Zdania warunkowe II typu 26622.3. Zdania warunkowe III typu 26922.4. Dodatkowe uwagi o w∏asnoÊciach

zdaƒ warunkowych 27022.5. Inwersja w zdaniach warunkowych 27222.6. S∏owa i wyra˝enia

wprowadzajàce warunek 27322.7. Zdania warunkowe mieszane 274

23. Inwersja 27823.1. Inwersja z czasownikiem posi∏kowym 27823.2. Inwersja przez zamian´ miejsc

podmiotu i orzeczenia 283

Klucz do çwiczeƒ 288

Wykaz czasowników nieregularnych 300


Chcesz sku tecz nie i szyb ko po wtó rzyç gra ma ty k´ an giel skà? Po trze bu jesz kom pen dium, poktó re za wsze mo ̋ esz si´ gnàç, ˝e by spraw dziç po praw noÊç u˝y tej kon struk cji czy przy po mnieç so bie po trzeb nà re gu ∏´? Wo lisz mieç pew noÊç, ˝e przed wa˝ nym eg za mi nem w jed nej ksià˝ ceznaj dziesz wy czer pu jà ce wy ja Ênie nia wszyst kich istot nych za gad nieƒ gra ma tycz nych? „Re pe ty to rium” Lin go jest w∏a Ênie dla Cie bie.

Ksià˝ ka prze zna czo na jest dla uczniów, ma tu rzy stów, stu den tów, osób przy go to wu jà cych si´do eg za mi nów j´ zy ko wych, a tak ̋ e wszyst kich chcà cych utrwa liç i po sze rzyç zna jo moÊç an giel skiejgra ma ty ki. Uwzgl´d nia ma te ria∏ wy ma ga ny na no wej ma tu rze oraz eg za mi nach ta kich jak FirstCer ti fi ca te in En glish czy Cer ti fi ca te in Ad van ced En glish. Sk∏a da si´ z dwu dzie stu trzechroz dzia ∏ów, klu cza do çwi czeƒ oraz spi su cza sow ni ków nie re gu lar nych. Ka˝ dy roz dzia ∏ zo sta∏ roz pla no wa ny z uwzgl´d nie niem stop nia trud no Êci. Z „Re pe ty to rium” mo˝ na wi´c ko rzy staç naka˝ dym eta pie na uki. Mo ̋ e ono tak ̋ e s∏u ̋ yç na uczy cie lom j´ zy ka an giel skie go przy uk∏a da niui pro wa dze niu za j´ç gra ma tycz nych.

Ka˝ dy roz dzia∏ obej mu je wst´p nà cha rak te ry sty k´ za gad nieƒ, któ rym jest po Êwi´ co ny, cz´Êçteo re tycz nà przed sta wia jà cà od po wied nie re gu ∏y gra ma ty ki, zi lu stro wa nà przy k∏a da mi wrazz ich t∏u ma cze niem na pol ski, ze staw çwi czeƒ utrwa la jà cych oraz qu iz po zwa la jà cy spraw -dziç zdo by tà wie dz´. Wszyst kie te ele men ty sà gra ficz nie wy ró˝ nio ne, co u∏a twia na uk´ i spra wia,˝e tekst jest przej rzy sty.

J´ zyk wy ko rzy sty wa ny w pu bli ka cji opar ty jest na wspó∏ cze snej an gielsz czyê nie bry tyj skiej.Przy k∏a dy na le ̋ à prze wa˝ nie do j´ zy ka mó wio ne go (ale nie na zbyt ko lo kwial ne go), choç nie za -nie dba no rów nie˝ j´ zy ka bar dziej sta ran ne go. W uza sad nio nych przy pad kach po ja wia jà si´ tak ̋ ezwro ty za czerp ni´ te z ame ry kaƒ skiej wer sji j´ zy ka an giel skie go. Jak wia do mo, wszel kie za sa dygra ma tycz ne to nie do gma ty, ale pra wi d∏o wo Êci za ob ser wo wa ne w ˝y wej, cià gle roz wi ja jà cej si´mo wie. To t∏u ma czy zja wi sko wy jàt ków, któ re wpraw dzie nie pod wa ̋ a jà po trze by zna jo mo Êci uni -wer sal nych re gu∏, ale wy st´ pu jà i na le ̋ y o nich wie dzieç. Ten aspekt rów nie˝ zo sta∏ uwzgl´d nionyw ksià˝ ce.

Uczmy si´ gra ma ty ki! Nie tyl ko dla te go, ˝e by do brze zdaç eg za min. Przede wszyst kim po to,by le piej po s∏u gi waç si´ j´ zy kiem an giel skim.

Z ˝y cze nia mi suk ce sów

Au tor ka

Wst´p

WST¢P



6

Test diagnostycznyRozwià˝ poni˝szy test i sprawdê swojà wiedz´. Test pomo˝e Ci oceniç, na czymnale˝y si´ skoncentrowaç w nauce zagadnieƒ przedstawionych w tym podr´czniku,i ułatwi okreÊlenie Twojego poziomu znajomoÊci gramatyki j´zyka angielskiego.

1. I paid ___ fortune for this watch.a) a b) the c) Ø

2. David received ___ university educationand has a master’s degree.a) an b) a c) the

3. Warsaw lies on ___ Vistula River.a) Ø b) a c) the

4. This is ___ man whose wife I met yesterday.a) the b) a c) Ø

5. Two ____________ stopped to help thevictim of a car accident.a) passer-byb) passer-bysc) passers-by

6. “We all enjoyed the film - even the_______________ did,” said the child.a) grown-upsb) growns-upc) grown-up

7. They met _________ and soon realisedthat they were on the same wavelength.a) at Tom b) at Toms’ c) at Tom’s

8. The ________________ looks amazing.a) cover of the book’s b) book’s coverc) cover of the book

9. Are these gloves ____________?a) your b) yours c) yourses

10. Philip hurt ____________ while lifting aheavy box.a) himself b) him c) his

11. Why are you wearing ______ shoes? Take them off!a) mine b) my c) me

12. Paula has bought _________ anotherpair of jeans.a) her b) hers c) herself

13. Look at the house _______ roof is red.a) who b) whose c) which

14. It was no longer ___________ for themto run the bookstore.a) economicsb) economicc) economical

15. The hotel is just a _________ walk fromthe town centre.a) five-minuteb) five minute c) five-minute’s

16. If you need __________ information,contact me.a) far b) further c) farther

17. Kim is ____ than any other girl in her class.a) lazier b) more lazy c) lazyer

18. Mount Everest is _______ mountain inthe world.a) most highb) highestc) the highest

19. My sister is ____ than me by four years.a) oldest b) older c) elder

20. Now, at 75, her hair is __ white __ snow.a) as…as b) as…so c) as…like



21. As we approach winter, it’s getting_______________ .a) dark and darkb) darker and darkerc) the darkest and darkest

22. Beth bought a __________________carpet for her living room.a) beautiful red Persianb) Persian red beautifulc) red beautiful Persian

23. My car is running ___________ of gas.I need to fill it up on my way home.a) shortly b) short c) shorter

24. Laura _________ ever has breakfast,and doesn’t eat much during the day.a) hard b) harder c) hardly

25. The coffee tastes ___________ !a) awfully b) badly c) awful

26. Alice is never idle. She is ____ in the kitchen,cooking ____ in the garden, weeding.a) either..nor b) neither…or c) either…or

27. Put your coat on _______ you willcatch a cold.a) or else b) or c) so that

28. Don’t worry. The doctor is due to arrive____ any moment.a) in b) at c) on

29. Valentine’s Day is celebrated _____February 14.a) on b) at c) in

30. My cousin lives ___ 11 Eastwick Street.a) in b) at c) on

31. The child ______ the photo is my sisterwho is 25 years old now.a) in b) at c) on

32. We arrived ____ the airport 40 minutesbefore departure.a) to b) at c) on

33. Shall we discuss the project ___ lunch?a) during b) at c) over

34. We spoke quietly ______ fear of wakingthe baby.a) for b) from c) in

35. My grandma is celebrating her_______________ birthday this month.a) eighty-fifthb) eightieth-fifthc) eightieth-five

36. Bob is a ___ world champion in chess.He won the world chess championshipthree times in a row.a) third b) triple c) three

37. You ________ tired. Why don’t you takea day off?a) are looking b) look c) looking

38. The notice on the wall said “All students___________ wear the school uniform.”a) must b) have to c) have got to

39. You ____________ take photos in themuseum! Can’t you read the sign?a) can’tb) mustn’tc) don’t have to

40. If you don’t want to, you ________ talkto me about this.a) mustn’tb) shouldn’tc) don’t have to

41. We _________________ to the station.The bus was delayed.a) didn’t have to rush b) needn’t have rushedc) didn’t need to rush


Te s t d i a g n o s t y c z n y

8

42. You ________________ her at the partyyesterday. She is abroad.a) can’t have seen b) couldn’t seec) can’t have seen

43. When I was younger I _____________play the guitar for hours.a) was used tob) used toc) used

44. I am too old to wear a mini skirt, __________?a) amn’t I b) am I c) aren’t I

45. Nobody saw you come in, _________?a) did nobodyb) did theyc) didn’t they

46. She __________ at her sister’s untilshe finds a place of her own.a) is living b) lives c) has lived

47. Joey _________________ stupid jokesand ___________ to himself!a) is always telling, laughingb) always tells, laughsc) always tell, laugh

48. __________________ in an office?a) Does she workb) Does she worksc) Is she working?

49. Johann Gutenberg ________________the printing press.a) inventedb) has inventedc) was inventing

50. We _________________ to each othersince we broke up two years ago.a) didn’t speakb) hadn’t spokenc) haven’t spoken

51. I haven’t called him __________. I’m abit nervous.a) yet b) already c) still

52. My phone rang while I ____________on the bus.a) gotb) was gettingc) have been getting

53. ______________ eaten in a restaurantalone?a) Did you everb) Have you everc) Do you ever

54. I didn’t remember where I ___________my car.a) parkedb) have parkedc) had parked

55. Kate failed the exam. If only she__________________ more!a) studiedb) had studiedc) has studied

56. Her clothes looked dirty because she_________________ the house all day.a) was cleaningb) has been cleaningc) had been cleaning

57. For the price of £120 I think this coat isa real bargain. I ________________ it!a) am buying itb) am going to buyc) will buy

58. The phone is ringing. I ___________ it.a) will answerb) am going to answerc) am answering

59. The sky is clouded. It _____________ .a) will rain b) is going to rain c) rains




60. This time tomorrow we _____________the plane.a) will boardb) will be boardingc) are boarding

61. By our next anniversary, we __________________ married for 25 years.a) will have been b) are going to bec) will be

62. By the time the election results areannounced, we ____________________________ for 24 hours straight. a) will have workedb) will workc) will have been working

63. Milk _______________ in glass bottlesor plastic bottles.a) deliversb) is deliveredc) is being delivered

64. Careful, I think we ________________ .a) are watchedb) are being watchedc) are watching

65. For about £100 total, I ____________at the body shop.a) repaired my carb) had my car repairedc) had to repair my car.

66. A daily glass of red wine ____________to be good for health.a) believesb) has been believedc) is believed

67. The police officer _______ me to pulloff of the road.a) toldb) saidc) spoke

68. “Leave me alone” _______________ .a) told he meb) he told mec) he said me

69. “________ I get you a glass of water?”she asked.a) should b) shall c) may

70. She told me that she wished she _____a bigger flat.a) had b) had had c) would have

71. Alice told me that she would rather he_____________ there at all.a) hadn’t goneb) wouldn’t goc) didn’t go

72. She told me that she liked __________sofa very much.a) this b) that c) the

73. The doctor told me ___________ readwithout glasses.a) don’t b) not to c) not

74. He asked Monica where ____________.a) had she beenb) she had beenc) she was

75. She behaves ____________ a teenager.a) like she wasb) as if she wasc) as if she were

76. It is high time you __________ serious.a) get b) are getting c) got

77. I would rather ______ to you in person.a) talked b) talk c) to talk

78. Mark, I’d rather you _______ with them.a) don’t gob) hadn’t gonec) didn’t go



10

79. We went to the party but we ______________________ at home.a) would rather stayb) would rather have stayedc) would rather had stayed

80. If only I __________ a few inches taller!a) were b) was c) am

81. Beth is furious with me. I wish I _________________ that.a) hadn’t saidb) didn’t sayc) haven’t said

82. Answer the phone, _______________.a) won’t you b) would you c) will you

83. Just shut up, ________________ !a) would youb) will youc) won’t you

84. Before you _____, switch off the lights.a) will leave b) would leave c) leave

85. When he __________, tell him to meetme in the hallway.a) comes b) will come c) came

86. I ____________ at work when my bosscalled me into his office.a) hardly arrivedb) had hardly arrivedc) have hardly arrived

87. The restaurant, _______ is the oldest intown, opened in 1942.a) that b) which c) what

88. Mike, with ____________ I share a flat,is my best friend.a) whom b) what c) whose

89. This is the year _____________ Petermoved out of his parents’ house.a) in where b) in which c) which

90. If she is sad she ______ to sad songs.a) will listen b) listens c) would listen

91. If he _____ up tell him I will be back soon.a) will wake b) woke c) wakes

92. If she were nicer to him, he ________ her.a) helped b) would help c) will help

93. If Steve _______ the truth, he wouldn’thave gone through all of this.a) has toldb) would have toldc) had told

94. ______ his help, I couldn’t have done it.a) But for b) Thanks to c) Due to

95. ____________ so much, it would havebeen a wonderful holiday.a) Hadn’t it rainedb) Had it not rainedc) Wouldn’t it rain

96. If I had slept more, I _____________ so tired now.a) wouldn’t beb) weren’tc) wouldn’t have been

97. If Kate weren’t so slow, she_______________ the train then.a) would catchb) would have caughtc) had caught

98. Take some extra money _____ it costsmore.a) so that b) unless c) in case

99. By no means _______ certain that theywill win the match.a) it is b) it will be c) is it

100.Never before ___________ so moved.a) have I beenb) I have beenc) I had been



JeÊli rozwiàzujàc zadania 1-13 i 35-36 uzyskałeÊ mniej ni˝ 8 punktów, zwróç szczegól-nà uwag´ na materiał gramatyczny i çwiczenia w rozdziałach I, II, III, IV i IX (przedimek,rzeczownik, rzeczownik w dopełniaczu, zaimek i liczebnik).JeÊli rozwiàzujàc zadania 14-25 uzyskałeÊ mniej ni˝ 6 punktów, zwróç szczególnàuwag´ na rozdziały V i VI (przymiotnik i przysłówek)JeÊli rozwiàzujàc zadania 26-34 uzyskałeÊ mniej ni˝ 4 punkty, zwróç szczególnà uwagńa rozdziały VII I VIII (spójnik i przyimek)JeÊli rozwiàzujàc zadania 37-43 uzyskałeÊ mniej ni˝ 4 punkty, zwróç szczególnà uwagńa rozdziały X i XI (czasownik i czasowniki modalne)JeÊli rozwiàzujàc zadania 46-62, 75-81 uzyskałeÊ mniej ni˝ 11 punktów, zwróçszczególnà uwag´ na rozdziały XIII, XIV, XV i XVIII (czasy i tryb łàczàcy) JeÊli rozwiàzujàc zadania 63-74 uzyskałeÊ mniej ni˝ 6 punktów, zwróç szczególnàuwag´ na rozdziały XVI i XVII (strona bierna i mowa zale˝na i niezale˝na)JeÊli rozwiàzujàc zadania 84-98 uzyskałeÊ mniej ni˝ 7 punktów – zwróç szczególnàuwag´ na rozdziały XX, XXI, XXII (zdania czasowe, przydawkowe i warunkowe)

Rezultaty powy˝szego testu gramatycznego majà znaczenie orientacyjne i nale˝y je uznaç zaprzybli˝one okreÊlenie poziomu znajomoÊci zagadnieƒ gramatycznych j´zyka angielskiego. Abyuzyskaç pełniejszà wiedz´ o całoÊciowym przygotowaniu j´zykowym osoby ocenianej, nale˝yprzeprowadziç dalsze testy odnoszàce si´ równie˝ do znajomoÊci słownictwa, sprawnoÊci wsłuchaniu, mówieniu, czytaniu i pisaniu. W opanowaniu tych umiej´tnoÊci pomocne b´dà innepodrćzniki i publikacje wydawnictwa Lingo (zobacz: www.jezykinieobce.pl).

Zgodnie z klasyfikacjà Rady Europy osoby, które uzyskały odpowiednie wyniki punktowezwykle uczà si´ na nast´pujàcych poziomach:

1. a2. b3. c4. a5. c6. a7. c8. c9. b10. a11. b12. c13. b14. b15. a

16. b17. a18. c19. b20. a21. b22. a23. b24. c25. c26. c27. a28. b29. a30. b

31. a32. b33. c34. a35. a36. b37. b38. a39. b40. c41. b42. a43. b44. c45. b

46. a47. a48. a49. a50. c51. a52. b53. b54. c55. b56. c57. c58. a59. b60. b

61. a62. c63. b64. b65. b66. c67. a68. b69. b70. a71. c72. c73. b74. b

75. c („was” jest dopuszczalne w mowie potocznej,w mowie starannej i na egzaminach lepiej u˝y-waç formy trybu łàczàcego „were”)

Klucz do testu

76. c 77. b 78. c 79. b

80. a („was” jest dopuszczalne w mowie potocznej,w mowie starannej i na egzaminach lepieju˝ywaç formy trybu łàczàcego „were”)

81. a82. b83. b84. c85. a

86. b87. b88. a89. b90. b

91. c92. b93. c94. a95. b

96. a97. b98. c99. c100. a

0-16 A1 - Elementary17-33 A2 - Pre-intermediate34-50 B1 - Intermediate

51-67 B2 - Upper-intermediate68-84 C1 - Advanced85-100 C2 - Proficiency


12

1. Przedimek (the Article)

Przed imek spra wia nam spo ro trud no Êci, choç by dla te go, ˝e jest nie zna ny pol sz czyê nie.Fran cu zi, Bu∏ ga rzy czy Niem cy nie ma jà tak du ̋ ych pro ble mów, po nie wa˝ w ich j´ zy kachwy st´ pu jà ro dzaj ni ki od gry wa jà ce po dob nà ro l´ jak przed imek w an giel skim.

Mi mo ˝e u˝y cie ro dzaj ni ka w ka˝ dym z tych j´ zy ków rzà dzi si´ spe cy ficz ny mi pra wa mi i re gu ∏a mi, to ich u˝yt kow ni cy ma jà w tej kwe stii okre Êlo ne wy czu cie i in tu icj´ j´ zy ko wà, do któ rych mo gà si´ w ra zie po trze by od wo ∏y waç.

Jed nak ̋ e Po la cy wca le nie sto jà na stra co nej po zy cji. Po pod j´ ciu od po wied nie go, wca lenie tak ogrom ne go wy si∏ ku, mo gà przy swo iç so bie to za gad nie nie i opa no waç za sa dy okre -Êla jà ce u˝y cie przed im ków.

W j´ zy ku an giel skim wy st´ pu jà:Przed imek nie okre Êlo ny: a/anPrzed imek okre Êlo ny: thePrzed imek ze ro wy, ozna cza ny zna kiem gra ficz nym ø

1.1. Przed imek nie okre Êlo ny a/an

Przed imek nie okre Êlo ny ozna cza, ˝e opi su je my da nà oso b´, rzecz, po j´ cie po raz pierw -szy, a da na rzecz, oso ba, bàdê po j´ cie nie sà bli ̋ ej zna ne mó wià ce mu i s∏u cha jà ce mu.

a pen (ja kiÊ, pe wien) d∏u go pisa bo ok (ja kaÊ, pew na) ksià˝ kaa new ho use (ja kiÊ, pe wien) no wy dom

Po staç, ja kà przyj mu je przed imek nie okre Êlo ny (a bàdê an), uza le˝ nio na jest od te go czy wy -ra zy to wa rzy szà ce (rze czow nik bàdê wy ra ̋ e nie rze czow ni ko we) za czy na jà si´ od spó∏ g∏o skiczy sa mo g∏o ski.

Przed pen, bo ok (rze czow ni ka mi) i new ho use (wy ra ̋ e nie rze czow ni ko we) sta wia myprzed imek nie okre Êlo ny a, po nie wa˝ p, b, n sà spó∏ g∏o ska mi.Na to miast przed aqu arium, ele phant, old car sta wia my przed imek nie okre Êlo ny an, gdy˝a, e, o to sa mo g∏o ski.

Na le ̋ y pa mi´ taç, ˝e o u˝y ciu po sta ci a bàdê an de cy du je nie pi sow nia wy ra zu, ale je gobrzmie nie.

a university /,ju:nI'v#HsIti/an hour /a*E/a European state /,j*ErE'pi:En steIt/

an aqu arium (ja kieÊ, pew ne) akwa riuman ele phant (ja kiÊ, pe wien) s∏oƒan old car (ja kiÊ, pe wien) sta ry sa mo chód


ROZDZIA¸ 1


W zda niach: I am a dri ver. Je stem kie row cà.She is a stu dent. Ona jest stu dent kà.

u˝y wa si´ przed im ka nie okre Êlo ne go, mi mo ˝e ktoÊ mó wi o so bie, o niej, a „ja” i „ona” sàzna ne za rów no mó wià ce mu jak i s∏u cha jà ce mu.

Przed imek nie okre Êlo ny t∏u ma czo ny jest tu taj ja ko „je den z wie lu, na le ̋ à cy do gru py/ka te go -rii, pew nej kla sy lu dzi”:

I am a po li ti cian. Je stem po li ty kiem (na le ̋ ´ do tej gru py lu dzi, któ rych na zy wa my po li ty ka mi).

This is an ele phant. To jest s∏oƒ (na le ̋ y do ga tun ku zwie rzàt na zy wa nych s∏o nia mi).

S∏o wac ki was a Ro man tic po et. S∏o wac ki by∏ po età ro man tycz nym (by∏ jed nym z po etów ro man tycz nych).

W daw nym j´ zy ku an giel skim przed imek nie okre Êlo ny a/an ozna cza∏ one – je den.Jesz cze do dziÊ w nie któ rych przy pad kach u˝y wa my a/an i one za mien nie np. w jed nost -kach mia ry, ob j´ to Êci, wa gi, cza su, pie ni´ dzy:

a ki lo = one ki loa li tre = one li trea me tre = one me tre

Przed imka nie okre Êlo nego u˝y wa my rów nie˝ przy podawaniu cen, pr´dkoÊci, cz´stotliwoÊci.W tym przy pad ku a/an t∏u ma czy my ja ko za/na/w:

She ta kes a sho wer twi ce a day. Ona bie rze pry sznic dwa ra zy na dzieƒ.I go to the ci ne ma three ti mes a we ek. Cho dz´ do ki na trzy ra zy w ty go dniu.The ap ples are 70 p a po und. Jab∏ ka kosz tu jà 70 pen sów za funt.He usu al ly dri ves 80 mi les an ho ur. On za zwy czaj je dzie 80 mil na go dzi n´.

W po wy˝ szych sy tu acjach a/an mo˝ na za stà piç s∏o wem per:The ap ples are 70 p per po und.

Zwróç my uwa g´ na u˝y cie i szyk wy ra zów w przy pad ku s∏ów half and qu arter:

Half an ho ur has pas sed. A qu ar ter of an ho ur has pas sed.Up∏y n´ ∏o pó∏ go dzi ny. Up∏y nà∏ kwa drans.

I ne ed half a ki lo gram of mar ma la de. I ne ed a qu ar ter of a ki lo gram of mar ma la de.

Po trze bu j´ po∏ ki lo mar mo la dy. Po trze bu j´ çwierç ki lo mar mo la dy.

We ha ve half a bot tle of wi ne left. We ha ve a qu ar ter of a bot tle of wi ne left.Po zo sta ∏o nam pó∏ bu tel ki wi na. Po zo sta ∏a nam jed na czwar ta butelki wi na.

1/5 = a fi fth = one fi ftha tho usand = one tho usandan ho ur = one ho ur


P r z e d i m e k

14

Ale:Let’s me et at (a) qu ar ter past eight Spo tkaj my si´ kwa drans po ósmej.

Uwa ga: wy bór – u˝y cie bàdê nie u˝y cie a przed qu ar ter - ma my tyl ko przy po da wa niu go dzi ny.

We met at half past ten.Spo tka li Êmy si´ w pó∏ do je de na stej.

Przed im ki sà za le˝ ne od wy st´ pu jà cych po nich rze czow ni kach – nie tyl ko od te go czy za -czy na jà si´ od spó∏ g∏o ski czy sa mo g∏o ski, czy sà okre Êlo ne czy nie okre Êlo ne, ale rów nie˝ odte go czy sà po li czal ne czy nie po li czal ne (wi´ cej na ten te mat w roz dzia le o rze czow ni ku).

Przed rze czow ni ka mi nie po li czal ny mi ni gdy nie u˝y wa my a/an.

Mo ̋ e my na to miast u˝yç okreÊlników so me i any:

Bring me (so me) wa ter. Przy nieÊ mi wo dy.I’ve got (so me) go od in for ma tion for you. Mam dla cie bie do bre in for ma cje.Is the re (any) milk in the re fri ge ra tor? Czy jest mle ko w lo dów ce?

Ka˝ dy rze czow nik nie po li czal ny mo˝ na uzu pe∏ niç przez do da nie okre Êle nia jed nost ko we go,np. a bit of, a pie ce of, an item of, a glass of i wte dy sub stan cja czy po j´ cie abs trak cyj neozna cza ne przez rze czo wik na bie ra cha rak te ru po li czal ne go.

He drank wa ter. He drank a glass of wa ter.Wy pi∏ wo d´. Wy pi∏ szklan k´ wo dy.

Buy me wi ne. Buy me a bot tle of wi ne.Kup mi wi no. Kup mi bu tel k´ wi na.

Add salt. Add a pinch of salt.Do daj so li. Do daj szczyp t´ so li.

We asked for le gal ad vi ce. We asked for a pie ce of le gal ad vi ce.Po pro si li Êmy o po ra d´ praw nà. Po pro si li Êmy o (jed nà) po ra d´ praw nà.

She bo ught fur ni tu re. She bo ught a pie ce/an item of fur ni tu re.Ku pi∏a me ble. Ku pi ∏a me bel.

W po wy˝ szych przy k∏a dach przed imek a jest wy mien ny z li czeb ni kiem one. Jed nak ̋ ew przy pad ku half a glass of wa ter, half a bot tle of wi ne, itp. przed im ka a nie mo˝ na za stà piç one.

Przed imek nie okre Êlo ny u˝y wa ny jest tak ̋ e przy okre Êla niu ilo Êci:a few, few (z rze czow ni ka mi po li czal ny mi)a lit tle, lit tle (z rze czow ni ka mi nie po li czal ny mi)


ROZDZIA¸ 1


W przy k∏a dach po ni ̋ ej u˝y cie bàdê nie u˝y cie przed im ka ma du ̋ e zna cze nie dla okre Êle niasta nu po sia da nia:

I ha ve few friends. Mam nie wie lu/ma ∏o przy ja ció∏ (few su ge ru je nie do sta tekbàdê nie wiel kà licz b´).

I ha ve a few friends. Mam kil ku/pa ru przy ja ció∏ (a few su ge ru je pew nà iloÊç).I ha ve lit tle mo ney. Mam nie wie le/ma ∏o pie ni´ dzy

(ana lo gicz nie do few, lit tle mó wi o nie wiel kiej ilo Êci).I ha ve a lit tle mo ney. Mam tro ch´ pie ni´ dzy (ana lo gicz nie do a few, a lit tle mó wi

o pew nej ilo Êci).

Zda rza si´, ˝e mo˝ na u˝yç za rów no few/a few i lit tle/a lit tle do okre Êle nia ta kiej sa mej ilo Êci. KtoÊ ma jà cy trzech przy ja ció∏ mo ̋ e po wie dzieç: „I ha ve few friends”, na to miast in naoso ba, ma jà ca ty le sa mo przy ja ció∏ po wie: „I ha ve a few friends”. Jak wi daç, u˝y cie przed im ków w przed sta wio nych przy pad kach spro wa dza si´ raczej do su biek tyw nej oce ny, a nie do precyzyjnego okreÊlenia iloÊci.

åwi cze nia

1. Uzu pe∏ nij pu ste miej sca przed imkiem a/an lub nie wpi suj nic, je Êli przed imek nie jestpo trzeb ny.

1. Si mon has ______ pho to gra phic me mo ry.

2. Co uld you bring me ______ ap ple?3. I li ve in ______ ru ral area.4. The re is ______ be au ti ful gar den in

front of my ho use.5. I ha ve ______ si ster and two bro thers.

2. Uzu pe∏ nij pu ste miej sca, wpi su jàc a/an, per bàdê nie wpi suj nic, je Êli przed imek niejest po trzeb ny. Cza sem wi´ cej ni˝ jed na od po wiedê jest pra wi d∏o wa.

1. Buy me ______ do zen of eggs, ple ase.2. She was ad vi sed to ha ve ______ X-ray.3. Turn ri ght in to ______ one-way

stre et. 4. I ne ver dri ve fast, on ly 70 km ______

ho ur.5. This was______ uni que op por tu ni ty

for me.6. The film starts at ______ qu ar ter to

fi ve.7. We ha ve En glish clas ses three ti mes

______ we ek.8. This ho use be longs to ______ old wo -

man.

9. We are ve ry la te! It is ______ halfpast ______ ni ne.

10. Kaya is not ______ ac tress. She is______ sin ger.

11. Co uld I ha ve ______ cup of ______cof fee ple ase?

12. This is ______ expen si ve but ______go od re stau rant.

13. I can’t buy this. I ha ve ______ lit tlemo ney.

14. How much are oran ges? 40 cents______ po und.

15. This car pet is ______ me tre inlength.

6. He buys plen ty of ______ ma ga zi -nes.

7. She is ______ Irish dan cer. 8. Le ave it to ______ expert.9. Gi ve me ______ ho nest an swer.10. They work in ______ zoo.


16

P r z e d i m e k

3. Uzu pe∏ nij tekst, wpi su jàc a/an, one, per lub nie wpi suj nic, je Êli przed imek nie jest po -trzeb ny.

Cza sem wi´ cej ni˝ jed na od po wiedê jest pra wi d∏o wa.

My na me is Ka te. I am 1 ______ stu dent and I li ve in 2 ______ small town in NorthEn gland. I li ve in 3 ______ stre et with fi ve ho uses on ly. It lo oks mo re li ke 4 ______la ne than 5 ______ stre et. The re are 6 ______ be au ti ful tre es all along it, and it is ve ryqu iet. The re is 7 ______ small park on the cor ner whe re 8 ______ plen ty of chil drenplay and ri de bi kes. The re is al so 9 ______ scho ol ne ar by, whe re I stu dy, and 10 ______ big swim ming po ol - it is 11 ______ hun dred me tres in length and si xtyme tres in width. Me and my friends go the re fre qu en tly, three or fo ur ti mes 12 ______we ek. In our le isu re ti me we al so go to 13 ______ ca fe te ria for 14 ______ cup of 15 ______ cof fee and 16 ______ pie ce of 17 ______ ca ke. I lo ve be ing 18 ______ stu dent, but when I lo ok back on my first year of scho ol, I re mem ber it as 19 ______ ti me of gre at stress. I had 20 ______ ve ry few friends and no clo se ones. I went to 21 ______ cafés alo ne, sat the re, drank 22 ______ cof fee, re ad 23 ______ bo ok or 24 ______ new spa per then I left for ho me. Now my li fe is com ple te ly dif fe rent.

1.2. Przed imek okre Êlo ny the

Przed imek okre Êlo ny ma tyl ko jed nà for m´ the i wy st´ pu je za rów no przed rze czow ni ka miw licz bie po je dyn czej jak i mno giej, po li czal ny mi (the bo ok) i nie po li czal ny mi (the wi ne).

Wy mo wa przed im ka the:[UE] – w po zy cji nie ak cen to wa nej, przed wy ra za mi za czy na jà cy mi si´ od spó∏ g∏o ski, np.

the man [UE mæn][UI] – w po zy cji nie ak cen to wa nej, przed wy ra za mi za czy na jà cy mi si´ od sa mo g∏o ski, np.

the ap ple [UI ~ æpEl][Ui:] – w po zy cji ak cen to wa nej

Przed im ka okre Êlo ne go u˝y wa my, gdy mó wi my o oso bie, rze czy, zja wi sku zna nej mó wià ce -mu i s∏u cha jà ce mu, ∏a twej do zi den ty fi ko wa nia, okre Êlo nej, wo bec któ rej nie ma wàt pli wo Êci,˝e o nià w∏a Ênie cho dzi:

Gi ve me the ap ple. Daj mi (to) jab∏ ko (to kon kret ne jab∏ ko, np. znaj du jà ce si´ nasto le).

I don’t li ke the song. Nie po do ba mi si´ ta pio sen ka (ta w∏a Ênie pio sen ka).

Przed im ka okre Êlo ne go u˝y wa my: (a) kie dy mó wi my o rze czy, oso bie bàdê zja wi sku nie poraz pierw szy w tym sa mym kon tek Êcie, (b) kie dy da na rzecz bàdê oso ba jest póê niej okre -Êlo na in nym rze czow ni kiem.

a) I li ve in a small town. The town has ma ny old bu il dings.Miesz kam w ma ∏ym mie Êcie. Mia sto ma wie le sta rych bu dyn ków.

b) Phi lip ga ve me a pre sent. The ring was be au ti ful. (Z kon tek stu ja sno wy ni ka, ˝e tym pre zen tem jest pier Êcio nek.)Filip da∏ mi pre zent. Pier Êcio nek by∏ pi´k ny.


ROZDZIA¸ 1


Przed im ka okre Êlo ne go u˝y wa my rów nie˝ przed rze czow ni kiem, o któ rym wcze Êniej nie by ∏omo wy, ale do któ re go ju˝ si´ od nie Êli Êmy i któ ry w spo sób po Êred ni zo sta∏ za sy gna li zo wa ny:

I went to an art gal le ry yester day. The pa in tings we re exqu isi te. (Mo wa jest o ob ra zach, któ re sà w zbio rach tej ga le rii, do któ rej po sze d∏em wczo raj.)Po sze d∏em wczo raj do ga le rii sztu ki. Ob ra zy by ∏y zna ko mi te.

Tak˝e wie dza o ota cza jà cym nas Êwie cie mo˝e wskazywaç na potrzeb´ u˝y cia przed im kaokre Êlo ne go.

The sun is shi ning now. S∏oƒ ce te raz Êwie ci.The mo on is in full pha se. Ksi´ ̋ yc jest w no wiu.In do ne sia lies ne ar the Equ ator. In do ne zja le ̋ y w po bli ̋ u rów ni ka.

Ma my jed no s∏oƒ ce, ksi´˝yc czy rów nik wo bec te go u˝y wa my przed im ka okre Êlo ne go.W przy pad ku, gdy wy ra zy: s∏oƒ ce, ksi´ ̋ yc u˝y wa ne sà ja ko ter mi ny ogól no astro no miczne,mo˝ na u˝yç przed im ka nie okre Êlo ne go:

Ariel is a mo on of Ura nus. Ariel jest ksi´ ̋ y cem Ura na.

Przed imek okre Êlo ny u˝y ty przed przy miot ni ka mi od no si si´ do okre Êlo nej kla sy, ka te go rii lu dzi, któ rà cha rak te ry zu je u˝y ty przy miot nik:

the young m∏o dzithe unem ploy ed bez ro bot nithe di sa bled nie pe∏ no spraw nithe rich and the po or bo ga ci i bied ni

Przed im ka okre Êlo ne go u˝y wa my przed rze czow ni ka mi sta no wià cy mi ca ∏à kla s´/ga tu nek/ro -dzaj osób, zwie rzàt, przed mio tów, zja wisk:

The ti ger li ves a so li ta ry li fe. Ty grys pro wa dzi/ty gry sy pro wa dzà sa mot ny tryb ˝y cia.

The pi ge on was used to car ry mes sa ges. Go ∏àb by∏/go ∏´ bie by∏y wy ko rzy sty wa -ny/e do prze sy ∏a nia wia do mo Êci.

Po nad to przed imek okre Êlo ny wy st´ pu je przed:

1. przy miot ni ka mi w stop niu naj wy˝ szym: the best, the most in te re sting;

uwa ga: brak przed im ka okre Êlo ne go przed przy miot ni kiem w stop niu naj wy˝ szym nie czy ni te go zda nia nie po praw nym, zmie nia je dy nie je go treÊç, bo wiem most bezthe zna czy bar dzo:Ka te is the most in tel li gent per son I know. Ka sia jest naj in te li gent -

niejszà oso bà, ja kà znam.Ka te is a most in tel li gent per son. Ka sia jest bar dzo in te li gent -

nà oso bà.


18

2. rze czow ni ka mi okre Êla jà cy mi typ roz ryw ki:I go to the ci ne ma on ce a we ek. Cho dz´ do ki na raz w ty go dniu.She go es to the ope ra fre qu en tly. Ona cho dzi cz´ sto do ope ry.He li kes the the atre. On lu bi te atr.

3. wy ra ̋ e nia mi okre Êla jà cy mi mia r´, np. by the ki lo, by the do zen, by the li tre, by the me tre;4. na zwa mi paƒstw, je Êli w ich sk∏ad wcho dzi rze czow nik po spo li ty (np. re pu blic, sta tes,

king dom): the USA, the UK, the Pe ople’s Re pu blic of Chi na. Do wy jàt ków za li czasi´: the Ar gen ti ne (choç tak ̋ e Ar gen ti na), the Su dan (choç tak ̋ e Su dan), the Le ba non (choç tak ̋ e Le ba non), the Ukra ine (choç tak ̋ e Ukra ine);

5. na zwa mi nie któ rych kra in geo gra ficz nych, re gio nów, sta nów: the Cz´ sto cho wa re gion,the Ka szu by re gion, the Hi gh lands, the Mi dlands, the Low lands, the Con ti nentof Afri ca, the Ri ve ra, the So uth, the Mid dle East, the West;

6. na zwa mi wysp, któ re za wie ra jà of, np. the Is le of Wi ght, the Is land of So ay, oraz ty mi, któ re ma jà na zwy w licz bie mno giej, np. the Britsh Is les, the He bri des, the She tlands, the Lo fo ten Is lands;

7. na zwa mi ka na ∏ów: the Su ez Ca nal, the Kiel Ca nal, the Bur gun dy Ca nal, the Pa -na ma Ca nal, the En glish Chan nel;

8. na zwa mi oce anów, mórz, rzek, delt: the Atlan tic, the Pa ci fic, the Bal tic Sea, the De -ad Sea, the Vi stu la, the Ni le, the Rhi ne, the Me kong Del ta, the Da nu be Del ta;

9. na zwa mi po je zie rzy: the Ma zu rian La kes, the La ke Di strict, the Brod ni ca La kes;10. na zwa mi pu styƒ: the Sa ha ra De sert, the Go bi De sert, the Sy rian De sert;11. na zwa mi ∏aƒ cu chów i ma sy wów gór skich: the Hi ma lay as, the Ta tras, the Alps,

the An des, the Sier ra Ne va da;12. na zwa mi la sów: the Black Fo rest, the Vien na Wo ods, the West Mau Fo rest, the

Dum bra va Fo rest, the Bie la ny Wo ods. Przed imek okre Êlo ny po mi ja my wte dy, kie dyna zwa la su wy wo dzi si´ od na zwy miej sca (cho dzi g∏ów nie o la sy an giel skie), np. Aber -ne thy Fo rest, Sher wo od Fo rest, Fri ston Fo rest. Wy jà tek sta no wià na zwy la sów,w któ rych wy st´ pu je of, np. the Fo rest of Ar den, oraz któ rych na zwa po cho dzi odprzy miot ni ka, np. the New Fo rest;

13. na zwa mi za tok, pó∏ wy spów, wy brze ̋ y: the Gulf of Me xi co, the Gulf of Fin land, thePer sian Gulf, the Dun ge ness Pe nin su la, the Kam chat ka Pe nin su la, the Hel Pe -nin su la, the Yuca tan Pe nin su la, the East Co ast, the Co sta Bra va;

14. na zwa mi ujÊç, np. the Pen tland Firth;15. na zwa mi lo dow ców, np. the Hi spar Gla cier;16. ter mi na mi z dzie dzi ny geo gra fii, kó re ma jà cha rak ter in dy wi du al ny, np. the Equ ator, the

North/So uth Po le, the Tro pic of Ca pri con, the Gre en wich Me ri dian;17. na zwa mi urz´ dów: the Mi ni stry of Fo re ign Af fa irs, the De part ment of De fen se,

the Eu ro pe an Com mit tee for Stan dar di sa tion;18. na zwa mi klasz to rów (m´ skich i ˝eƒ skich), np. the Al ber ti ne Co nvent, the Do mi ni can

Mo na ste ry;19. na zwa mi bu dyn ków, gma chów, ka wiar nii, np. the Em pi re Sta te Bu il ding, the Shell

Bu idling, the Krem lin, the Par the non, the Tro ca de ro Café, the No wy ÂwiatCafé (uwaga: nazwy kawiarni i restauracji cz´sto wyst´pujà w j´zyku potocznym bezthe i bez s∏owa café/restaurant);

20. na zwa mi kin, np. the Ode on Ci ne ma, the Atlan tic Ci ne ma;21. na zwi ska mi ro dzin: the Simp sons, the Osbo ur nes;22. na zwa mi in stru men tów mu zycz nych w kon tek Êcie gra nia, np. I play the vio lin; he is

P r z e d i m e k


ROZDZIA¸ 1


prac ti sing the pia no now. Kie dy mó wi my o in stru men cie ja ko o przed mio cie, sto su je -my przed im ki zgod nie z ogól ny mi re gu ∏a mi, np. I bo ught a gu itar.

åwi cze nia

4. Uzu pe∏ nij pu ste miej sca przed im ka mi a/an, the.

1. Who to ok ______ bo ok?2. Pass me ______ bre ad, ple ase.3. I li ve in ______ sub urbs of To ron to.4. Da niel is______ big fan

of Ja ni ce Jo plin.5. She is______ ol dest of fo ur

chil dren.

5. Uzu pe∏ nij pu ste miej sca przed im ka mi a/an, the lub nie wpi suj nic, je Êli przed imek niejest po trzeb ny.

1. He has ______ new car. Ha ve you se en ______ Opel yet?2. He has co oked and do ne ______ wa shing up.3. ______ we ather is ni ce and ______ sun is up.4. I’d li ke ______ ca me ra for my bir th day. ______ ca me ra must be hand-held.5. We went to see ______ mo vie last ni ght. So me of ______ dia lo gue was po or.6. She li ves in ______ UK, in ______ Li ver po ol.7. My un c le is______ uni ver si ty lec tu rer.8. Let’s sit on ______ flo or.9. Greg is ______ most di li gent stu dent, but my si ster is even mo re di li gent.10. ______ ti ger is ______ lar gest mem ber of ______ cat fa mi ly.11. ______ Smi ths are ve ry go od ne igh bo urs.12. Whe re are ______ boys? In ______ gar den.13. Hur ry up! ______ stu dents are wa iting.14. I li ve ne ar ______ ho spi tal.15. We dri fted down ______ Ni le, en joy ing ______ spec ta cu lar views.

1.3. Przed imek ze ro wy (ø)

Brak przed im ka nie okre Êlo ne go lub okre Êlo ne go ma pew ne zna cze nie gra ma tycz ne,dla te go mó wi my cza sem o przed im ku ze ro wym ø, za miast stwier dzaç, ˝e nie sto su je my˝ad ne go przed im ka.

Nie u˝y wa my przed im ków (bàdê u˝y wa my przed im ka ze ro we go) przed rze czow ni ka mi, któ remó wià o ca ∏ej kla sie/ga tun ku/ro dzaju:

I re ad bo oks. Czy tam ksià˝ ki.He li kes che ese and wi ne. On lu bi ser i wi no.

6. I le arnt ______ pia no when I was 5.7. ______ di sa bled can li ve in de pen den tly.8. Whe re is ______ key?9. ______ cat is ______ ve ry in de pen dent

ani mal.10. Let’s go to ______ the atre to ni ght.


20

Przed imek opusz cza my przed na zwa mi w∏a sny mi, dnia mi ty go dnia, mie sià ca oraz rze -czow ni ka mi, po któ rych na st´ pu jà nu me ry np. stron:

Mark is my best friend. Ma rek jest mo im przy ja cie lem.I ha ve be en to Fran ce ma ny ti mes. By ∏em we Fran cji wiele ra zy.Amy le aves in May. Amy wy je˝ d˝a w ma ju.Bo xing Day is ce le bra ted on 26 De c. Dru gi dzieƒ Bo ̋ e go Na ro dze nia

ob cho dzi si´ 26-go grud nia.For ho me work, do exer ci se 2 on pa ge 14. Ja ko pra c´ do mo wà zrób çwi cze -

nie 2 ze stro ny 14.

W przy pad ku pór ro ku mo ̋ e my sto so waç przed imek okre Êlo ny, choç nie jest to ko niecz ne.

I play hoc key in (the) win ter. Zi mà gram w ho ke ja.

Przed im ków nie u˝y wa my przed na zwa mi in sty tu cji, je Êli na pierw szy plan wy su wa si´ ichpod sta wo wa ro la:

I go to scho ol. Cho dz´ do szko ∏y(je stem uczniem tej szko ∏y).

Tim was ta ken to ho spi tal. Tim po szed∏ do szpi ta la (po trzeb na mu by ∏a po mocle kar ska).

She is in church now. Jest te raz w ko Êcie le (jest na mszy).The man went to pri son. Ten cz∏o wiek po szed∏ do wi´ zie nia (za z∏a ma nie pra wa).

W po ni˝ szych przy k∏a dach in sty tu cje te nie pe∏ nià swo jej pod sta wo wej funk cji, ale wy st´ pu jàja ko miej sca, bu dyn ki:

I will go to the scho ol. Pój d´ do szko ∏y(ja ko ro dzic ucznia lub pra cow nik szko ∏y).

She went to the ho spi tal. Po sz∏a do szpi ta la (byç mo ̋ e w od wie dzi ny).He’s be en to the pri son. By∏ w wi´ zie niu (ja ko od wie dza jà cy lub ja ko pra cow nik).

Uwa ga: w ame ry kaƒ skiej od mia nie an giel skie go pa cjent uda je si´ to the ho spi tal.

Przed imek nie wy st´ pu je przed po j´ cia mi abs trak cyj ny mi, np. fe ar, lo ve, ha tred, so cie -ty, an ger, po ver ty, hap pi ness, be au ty, fre edom, chy ba ˝e sà one bli ̋ ej okre Êlo ne bàdêto wa rzy szà im do dat ko we in for ma cje.

He li ves a bo ring li fe. On pro wa dzi nud ne ˝y cie.Who will pay for the fre edom? Kto za p∏a ci za t´ wol noÊç?The an ger ma de me eat ano ther Z (tej) z∏o Êci zja d∏em ko lej nà ka nap k´.san dwich.

P r z e d i m e k


ROZDZIA¸ 1


Przed im ków nie u˝y wa my rów nie˝ przed:

1. na zwa mi kon ty nen tów, np. Eu ro pe, Asia, Ame ri ca, An tarc ti ca(choç tak ̋ e the An tar tic);

2. na zwa mi paƒstw, któ re nie za wie ra jà s∏ów: re pu blic, sta te, king dom,np. Po land, Fran ce, Ja pan, Ire land;

3. na zwa mi nie któ rych kra in geo gra ficz nych, re gio nów, sta nów, np. Kent, York shi re, Ken tuc ky, Nor man dy;

4. na zwa mi miast, np. Lon don, War saw, Pa ris, wy jà tek sta no wi the Ha gue (Uwa ga: kie -dy mó wi my o mie Êcie w okre Êlo nym cza sie hi sto rycz nym, sto su je my przed imek, np. the War saw of 1939);

5. na zwa mi je zior, np. La ke Ba ikal, Si lver La ke, La ke Vic to ria, La ke Ge ne va, La keMam ry, Ba la ton. Wy jàt kiem sà je zio ra, któ rych na zwy wy st´ pu jà w licz bie mno giej (theGre at La kes), któ rych na zwy za wie ra jà of (np. the La ke of Lu cer ne) oraz te, któ rych na zwy po cho dzà od przy miot ni ka (ale: Bla ke La ke);

6. na zwa mi nie któ rych wysp zw∏asz cza tych, któ re w na zwie nie ma jà of, np. Gre at Bri ta -in, Cy prus, New Ze aland (ale the Black Is le);

7. na zwa mi przy làd ków, np. Ca pe Horn, Ca pe Su nium. Wy jàt kiem sà przy làd ki, któ rychna zwy za wie ra jà of (np. the Ca pe of Go od Ho pe);

8. na zwa mi szczy tów gór skich, np. Ka spro wy Wierch, Ki li man ja ro, Mont Blanc, Mo unt Eve rest (wy jàt kiem sà nie miec kie i fran cu skie na zwy szczy tów, np. the Jung -frau, the Eiger, the Dru, the Aigu il le No ire oraz na zwy gór w licz bie mno giej, np. the Gran des Jo ras ses, the Czer wo ne Wier chy);

9. na zwa mi przy làd ków, cie Ênin: Echo Po int, Ho und Po int, St. Geo r ge’s Po int, Bar raSo und, Mo nach So und;

10. na zwa mi pla˝, np. Le ven Be ach, Opu na ke Be ach, Las Pal mas Be ach;11. na zwa mi por tów, np. Lon don Do cks, Li ver po ol Do cks, Ust ka Har bo ur,

Pe arl Har bo ur;12. na zwa mi ulic, alej, np. Mar sza∏ kow ska Stre et, Fi fth Ave nue, Je ro zo lim skie Ave -

nue, Park La ne (ale the High Stre et, the Mall, the Strand, the M5);13. na zwa mi pla ców, par ków: Pic ca dil ly Cir cus, Ti mes Squ are, Hy de Park, Cen tral

Park (ale the ¸a zien ki Park);14. na zwa mi sta cji ko le jo wych, lot nisk, np. He ath row, Ok´ cie Air port, JFK Air port,

Wa ter loo Sta tion (ale the Cen tral Sta tion).

åwi cze nia

6. Uzu pe∏ nij wol ne miej sca przed im ka mi a/an, the lub przed im kiem ze ro wym ø.

1. I am go ing to ______ ope ra on ______ Thurs day.2. My pa rents are plan ning ______ trip to ______ Sa ha ra.3. ______ best cof fee is se rved at ______ Café Roy al.4. He is go ing to ______ ho spi tal to mor row for ______ sche du led check-up.5. My bro ther lo ves play ing ______ vio lin. 6. ______ High Stre et is one of the world’s fi nest stre ets.


22

P r z e d i m e k

7. We or de red ______ ste ak and ______ spi nach sa lad. ______ ste ak was de li cio -us but ______ spi nach sa lad was aw ful.

8. How much are ______ gra pes? One eu ro ______ ki lo.9. ______ K2 is ______ most dif fi cult mo un ta in to climb.

10. Eve ry year mil lions of to uri sts go to ______ Alps to ski.11. Ta ke ______ bus 517 and get off at ______ se cond stop.12. We stay ed in ______ be au ti ful ho tel ne ar ______ La ke Vic to ria.13. Pe ople go to ______ Hy de Park to spe ak the ir mind.14. I went to ______ church to see ______ in te rior.15. He pays him by ______ ho ur. 16. Shall we me et out si de ______ Mu ra nów Ci ne ma?17. My flat ma te co mes from ______ Ukra ine. 18. Ha ve you fo und ______ job for ______ sum mer yet? 19. ______ young are try ing to out smart ______ old.20. Ro bin Ho od li ved in ______ Sher wo od Fo rest.

7. Uzu pe∏ nij dia log przed im ka mi a/an, the lub przed im kiem ze ro wym ø.

A: Ta ke 1 ______ go od lo ok at 2 ______ man over the re!B: Whe re?A: By 3 ______ win dow. 4 ______ one in 5 ______ blue co at.B: Isn’t he 6 ______ fa mo us tra vel ler? A: Yes, he is. He has just co me back from 7 ______ expe di tion to 8 ______ so uth of

9 ______ Su dan.B: Of co ur se I know him. He has ma de lots of do cu men ta ry films and film se ries

for 10 ______ Chan nel 1.A: 11 ______ few days ago I he ard him talk abo ut his ro ugh tra vel plans to 12

______ Afri ca from 13 ______ May to 14 ______ Ju ne next year. B: He must ha ve se en 15 ______ who le world. What 16 ______ extra or di na ry man

he is! The re are so ma ny qu estions I wo uld li ke to ask him.A: What qu estions?B: Li ke how do we go abo ut plan ning for 17 ______ trip or what is 18 ______ best

way to get aro und?A: Well, go and ask him. You may ne ver ha ve 19 ______ chan ce aga in.

Qu iz

Roz wià˝ qu iz. Wy bierz pra wi d∏o wà od po wiedê i przejdê do na st´p ne go py ta nia.

1. Przed imek nie okre Êlo ny po prze dzawszyst kie rze czow ni ki po li czal ne.a) Tak b) Nie

Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê a, idê do 4.Je Êli wy bra ∏eÊ odpo wiedê b, idê do 2.

2. Do bra od po wiedê. Idê do 3.

3. Po staç przed im ka nie okre Êlo ne go za le ̋ y od brzmie nia rze czow ni ka.a) Tak b) Nie Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê a, idê do 5.Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê b, idê do 7.


ROZDZIA¸ 1


4. Z∏a od po wiedê. Przed imek nie okre Êlo nysta wia my tyl ko przed rze czow ni ka mi po -li czal ny mi w licz bie po je dyn czej. Wróç do 1.

5. Do brze, np. an ho ur, a uni ver se, an MA.Idê do 6.

6. Przed imek nie okre Êlo ny zna czy „po je -dyn czy eg zem plarz z kla sy rze -czy/osób/zja wisk”.a) Tak b) Nie

Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê a, idê do 8.Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê b, idê do 10.

7. èle. O po sta ci przed im ka nie okre Êlo ne -go de cy du je wy mo wa na st´p ne go wy -ra zu, np. an ho ur /a*E/. Wróç do 3.

8. Do brze, np. „I bo ught a cha ir” – A cha irjest eg zem pla rzem pew nej kla sy rze czy.Idê do 9.

9. Przed imek nie okre Êlo ny prze cho dziw okre Êlo ny, je Êli mó wi my da lej o rze czy(oso bie/zja wi sku).a) Tak b) Nie


10. èle. Wróç do 6.

11. Do brze, np. „I’ve bo ught a bo ok. Thebo ok is in te re sting.” Idê do 12.

12. Przed imek okre Êlo ny, w prze ci wieƒ stwiedo nie okre Êlo ne go, ma jed nà po staç.

a) Tak b) Nie



14. Do brze. Idê do 15.15. Któ re zda nie jest pra wi d∏o we?

a) It is a half past six. b) It is a qu ar ter to six.


16. èle. Przed imek okre Êlo ny ma jed nà po -staç - the. Wróç do 12.

17. Do brze. Idê do 18.

18. W któ rym zda niu mó wià cy na rze ka, ˝epra wie nikt nie przy szed∏ na je go przy j´ -cie?

a) A few pe ople ca me to my par ty.b) Few pe ople ca me to my par ty.


19. èle. Przy po da wa niu go dzi ny, przed imeknie okre Êlo ny ni gdy nie po prze dza half.Wróç do 15.


21. Za imek ze ro wy ma po staç ø.a) Tak b) Nie


22. èle. A few ozna cza tro ch´/kil kai w tym kon tek Êcie su ge ru je, ˝e mo ̋ ena przy j´ ciu nie by ∏o t∏u mów, ale jed nakby li go Êcie. Few ozna cza, ˝e ma ∏o ktoprzy szed∏. Wróç do 18.

23. Do brze. Ø to umow ny znak gra ficz nyprzed im ka ze ro we go, a nie je go po staç.Idê do 24.

24. Przed im ka okre Êlo ne go u˝y wa my przedrze czow ni ka mi po li czal ny mi, tak ̋ e i wte -dy kie dy mó wi my o kla sie, ga tun kuprzed mio tu/oso by/zja wi ska.a) Tak b) Nie



P r z e d i m e k

24

25. èle. Ø to umow ny znak gra ficz ny za im -ka ze ro we go, a nie je go po staç. Wróç do 21.

26. Do brze, np. „The par rot is ve ry in tel li -gent”. Idê do 27.

27. „So phie went to ho spi tal”. Kim jest Zo -sia?a) pa cjent kà b) pra cow ni kiem szpi ta la


28. èle. Przed imek okre Êlo ny u˝y ty przedrze czow ni kiem po li czal nym od no si si´do ca ∏ej kla sy przed mio tów (osób, zja -wisk). Wróç do 24.


30. Któ re zda nie jest po praw ne?a) She plays the cel lo.b) She plays a cel lo.


31. èle. Je ̋ e li nie u˝y wa my przed im ka theprzed ta ki mi wy ra za mi jak: scho ol, pri -son, church, ho spi tal to zna czy, ˝emó wi my o byt no Êci w da nym miej scuw ro li ucznia, wi´ê nia, wier ne go czy pa -cjen ta. Wróç do 27.


33. Zda nie „We tal ked abo ut a mo on” jestpra wi d∏o we.a) Tak b) Nie


34. èle. Kie dy mó wi my o in stru men cie mu -zycz nym w kon tek Êcie gra nia to u˝y wa -my przed im ka okre Êlo ne go. Wróç do 30.

35. Do brze. Zda nie jest pra wi d∏o we, je Êlis∏o wo mo on wy st´ pu je ja ko ogól ny ter min astro no micz ny, np. „We tal kedabo ut a mo on – Ja nus” (ksi´ ̋ yc Sa tur na).Idê do 36.

36. Przed któ rym paƒ stwem mo ̋ e my spo -tkaç za rów no przed imek okre Êlo ny jaki ze ro wy?a) Chi na b) Le ba non c) Fran ce

Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê a, idê do 38.Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê b, idê do 39.Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê c, idê do 41.

37. èle. To zda nie jest pra wi d∏o we, je Êlimo on jest ogól nym ter mi nem astro no -micz nym. Wróç do 33.

38. èle. Przed s∏o wem Chi na nie sta wia myprzed im ka okre Êlo ne go the, w prze ci -wieƒ stwie do ofi cjal nej na zwy the Pe -ople’s Re pu blic of Chi na. Je ̋ e liw sk∏ad na zwy paƒ stwa wcho dzi rze -czow nik po spo li ty (np. re pu blic, kong -dom), na zwa ta jest po prze dzo na przezthe. Wróç do 36.


40. Przed imek okre Êlo ny u˝y ty przed przy -miot ni ka mi od no si si´ do okre Êlo nej kla -sy, ka te go rii lu dzi, któ rà cha rak te ry zu jeu˝y ty przy miot nik.a) Tak b) Nie Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê a, idê do 42.Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê b, idê do 44.


42. Do brze, np. the be au ti ful, the rich. Idê do 43.

43. Zda nie „It is most in te re sting” jest po -praw ne.a) Tak b) Nie



ROZDZIA¸ 1




46. Przy któ rym paƒ stwie na le ̋ y po sta wiçprzed imek okre Êlo ny?a) Uni ted King domb) Ukra ine c) Ja pan


Je Êli wy bra ∏eÊ od po wiedê c, idê do 51.

47. èle. To zda nie zna czy: „To jest bar dzoin te re su jà ce” – most bez the ozna czave ry. Wróç do 43.

48. Do brze. Je Êli w sk∏ad na zwy paƒ stwawcho dzi rze czow nik po spo li ty, wów czasna zw´ te go paƒ stwa po prze dza si´przed im kiem okre Êlo nym the. Idê do 50.

49. èle. Ukra ine nie trze ba po prze dzaçprzed im kiem okre Êlo nym, choç mo˝ na.Wróç do 46.

50. Przed któ rà na zwà mia sta na le ̋ y po -sta wiç przed imek okre Êlo ny? a) Pra gue b) Ha gue


51. èle. Je Êli w sk∏ad paƒ stwa nie wcho dzirze czow nik po spo li ty, np. king dom, re -pu blic, sta te, nie u˝y wa my przed im kaokre Êlo ne go. Wróç do 46.

52. Do brze. Na zwy miast nie wy ma ga jàu˝y cia przed im ków, ale the Ha gue(Ha ga) jest wy jàt kiem. Idê do 53.

53. W któ rym z po ni˝ szych przy k∏a dówcho dzi o rze k´?a) the Mis so uri b) Mis so uri


54. èle. Na zwy miast w za sa dzie nie wy ma -ga jà u˝y cia przed im ków. Wróç do 50.

55. Do brze. Na zwy rzek za wsze po prze dzaprzed imek okre Êlo ny. Idê do 56.

56. Któ re zda nie jest pra wi d∏o we: a) She li ved in the pre-war Ber lin.b) She li ved in pre-war Ber lin.


57. èle. Mis so uri to stan w USA. Wróç do 53.


59. èle. Cho cia˝ na zwy miast nie wy ma ga -jà u˝y cia przed im ków, to sta wia my je,gdy mó wi my o mie Êcie w kon kret nejepo ce czy okre sie cza su. Wróç do 56.

60.

Gra tu la cje! To ko niec qu izu.


26

W j´zyku angielskim odmiana rzeczownika przez przypadki jest zredukowana do minimum,stàd te˝ nie ma koniecznoÊci nauki koƒcówek fleksyjnych. Niezale˝nie od tego czy chcemypowiedzieç: „kupi∏em ksià˝k´”, „nie mam ksià˝ki”, „oto ksià˝ka” – po angielsku mamy tylkojednà form´: „book”.Szczàtkowa deklinacja nie oznacza jednak, ˝e opanowanie prawid∏owego pos∏ugiwania si´rzeczownikiem nie niesie ze sobà ˝adnych problemów.

2.1. Charakterystyka rzeczowników pod wzgl´dem budowy

W j´zyku angielskim wyst´pujà rzeczowniki proste (np. child, house, car), pochodne (np. sadness, freedom, exposure) i z∏o˝one (np. woman-doctor, mother-in-law, runner-up).

Rzeczowniki pochodneRzeczowniki pochodne utworzone sà przez dodanie przyrostka do czasownika, przymiotnikalub rzeczownika prostego.

-ation flirtation, examination, condemnation, deforestation-ant servant, disinfectant, attendant, dependant-tion/sion/ssion election, discussion, explosion, invention-ment replacement, development, enjoyment, excitement-ity morality, reality, popularity, regularity, stupidity-ure closure, pleasure, failure, mixture, exposure-er teacher, driver, dancer, builder, gardener, speaker-ar liar, beggar, pedlar, burglar-or actor, inventor, translator, processor, solicitor, visitor-ness loudness, sadness, madness, greatness, fitness-dom freedom, boredom, kingdom, stardom, earldom-hood childhood, parenthood, brotherhood, neighbourhood-ship friendship, professorship, ownership, scholarship-ism heroism, criticism, alcoholism, nationalism, magnetism-ing meeting, painting, building, parking, gathering, happening-ist novelist, loyalist, artist, revolutionist, socialist, terrorist

Rzeczowniki pochodne tworzy si´ tak˝e przez dodanie przedrostka do innego rzeczownika.

de- deregulation, deindustrialisation, decontaminationdis- disappointment, disbelief, disinterest, dishonourin- indigestion, indignity, indifference, insensitivityim- imbalance, immortality, impatienceun- uncertainty, unhappiness, unwillingnessco- coeducation, co-pilot, co-authornon- nonconformist, nonentity, nonsense

2. Rzeczownik (the Noun)


ROZDZIA¸ 2


Niektóre rzeczowniki powstajà z przymiotników w wyniku przekszta∏ceƒ fonetycznych (zmiany samog∏oski i dodania przyrostka th).

deep – depth g∏´boki – g∏´bokoÊçlong – length d∏ugi – d∏ugoÊçwide – width szeroki – szerokoÊç

Rzeczowniki z∏o˝oneRzeczowniki z∏o˝one sk∏adajà si´ z cz´Êci, które w j´zyku angielskim mogà wyst´powaçjako samodzielne wyrazy. Poni˝ej wykaz wa˝niejszych typów rzeczowników z∏o˝onych.

1. Z∏o˝enia, w których pierwszy element to man lub womanmanservant s∏u˝àcywoman judge s´dzinawoman writer pisarka

2. Z∏o˝enia, które sk∏adajà si´ z rzeczownika i przymiotnikapostmaster-general minister ∏àcznoÊciattorney general prokurator generalnycousin-german brat cioteczny/stryjeczny

3. Z∏o˝enia, które sk∏adajà si´ z rzeczownika i przyimka lub wyra˝enia przyimkowegofather-in-law teÊçcommander in chief g∏ównodowodzàcyattorney at law adwokat

4. Z∏o˝enia, które sk∏adajà si´ z czasownika lub przymiotnika i przyimkatake-off skoczniadrive-in restauracja obs∏ugujàca klientów siedzàcych w samochodachdrop-out wyrzutek

5. Z∏o˝enia z dwoma rzeczownikamiprinter cartridge pojemnik z tuszem do drukarkiwater tank zbiornik wodyairport lotnisko

2.2. Liczba mnoga

W przypadku wi´kszoÊci rzeczowników w j´zyku angielskim liczb´ mnogà tworzymypoprzez dodanie do mianownika liczby pojedynczej koƒcówki s:

a book – books ksià˝ka – ksià˝kia dog – dogs pies – psya shop – shops sklep – sklepy

Znacz na cz´Êç po zo sta ∏ych rze czow ni ków otrzy mu je licz b´ mno gà zgod nie z przy j´ ty mi za sa da mi.Sto sun ko wo nie wie lka iloÊç ma nie re gu lar nà licz b´ mno gà, któ rej trze ba si´ na uczyç na pa mi´ç.W przy pad ku rze czow ni ków ob ce go po cho dze nia naj le piej jest spraw dzaç licz b ́mno gà w s∏ow ni ku.

high – height wysoki – wysokoÊçbroad – breadth szeroki – szerokoÊç


R z e c z o w n i k

28

JeÊli rzeczownik koƒczy si´ na ch (church), ss (glass), s (bus), sh (brush), x (fax), wówczas do mianownika l. poj. dodajemy koƒcówk´ es:

fox – foxes lis – lisybox – boxes pude∏ko – pude∏kabus – buses autobus – autobusydish – dishes potrawa – potrawy

Rzeczowniki, które koƒczà si´ na liter´ y poprzedzonà spó∏g∏oskà, w liczbie mnogiej tracà yi otrzymujà koƒcówk´ ies:

baby – babies niemowl´ – niemowl´talady – ladies dama/pani – damy/paniecity – cities miasto – miastafly – flies mucha – muchy

Natomiast rzeczowniki koƒczàce si´ na liter´ y poprzedzonà samog∏oskà, otrzymujà w liczbie mnogiej koƒcówk´ s:

boy – boys ch∏opiec – ch∏opcyray – rays promieƒ – promienietoy – toys zabawka – zabawkijourney – journeys podró˝ – podró˝e

Wi´kszoÊç rzeczowników koƒczàcych si´ na f i fe (np. life, leaf, scarf, thief, sheaf,loaf, self, shelf, knife, wife, wolf, sheaf ) zamienia f/fe na ves w liczbie mnogiej:

life – lives ˝ycie – ˝yciathief – thieves z∏odziej – z∏odziejecalf – calves cielak – cielakileaf – leaves liÊç – liÊcie

Niektóre, np. muff, gulf, cliff, reef, chief, chef, handkarchief, roof, fife, belief, w liczbiemnogiej majà zwyk∏à koƒcówk´ s:

muff – muffs mufka – mufkigulf – gulfs zatoka – zatokicliff – cliffs urwisko – urwiskareef – reefs rafa – rafy

W przypadku niektórych rzeczowników koƒczàcych si´ na f (np. turf, wharf, hoof, dwarf,scarf) liczb´ mnogà mo˝na utworzyç na obydwa sposoby – albo poprzez zamian´ f naves, albo poprzez dodanie do f koƒcówki s:

hoof – hoofs/hooves kopyto – kopytascarf – scarfs/scarves szal – szaledwarf – dwarfs/dwarves karze∏/krasnoludek – kar∏y/krasnoludki

Rzeczowniki koƒczàce si´ na o w wi´koÊci przypadków (np. potato, tomato, hero, torpedo, echo, cargo, mango, volcano) w liczbie mnogiej przyjmujà koƒcówk´ oes:

potato – potatoes ziemniak – ziemniakitomato – tomatoes pomidor – pomidoryhero – heroes bohater – bohaterowie


ROZDZIA¸ 2


Te z nich natomiast, które wesz∏y do j´zyka angielskiego stosunkowo póêno i do dziÊbrzmià obco (np. inferno, cello, curio, tremolo, concerto, halo, canto, solo, bamboo),w liczbie mnogiej otrzymujà tylko s:

inferno – infernos piek∏o – piek∏acello – cellos wiolonczela – wiolonczelecurio – curios osobliwoÊç – osobliwoÊcibamboo – bamboos bambus – bambusy

Pew na gru pa rze czow ni ków za koƒ czo nych na o mo ̋ e przy bie raç w licz bie mno giej oby -dwie koƒ ców ki.

tornado – tornados/tornadoes tornado – tornadamotto – mottos/mottoes motto – mottamosquito – mosquitoes/mosquitos komar – komary

Rze czow ni ki ob ce go po cho dze nia: grec kie go (np. cri te rion, axis, ana ly sis, cri sis), ∏a ciƒ skie go (np. ter mi nus, ge nus, er ra tum), he braj skie go (np. che rub, se raph), fran cu -skie go (np. bu re au, châte au), otrzy mu jà licz b´ mno gà zgod nà z za sa da mi da ne go j´ zy ka.

Grekacriterion – criteria kryterium – kryteriaaxis – axes oÊ – osieanalysis – analyses analiza – analizycrisis – crises kryzys – kryzysybasis – bases baza/podstawa – bazy/podstawyatlas – atlases atlas – atlasycactus – cactuses/cacti kaktus – kaktusyhippopotamus – hippopotamuses/hippopotami hipopotam – hipopotamy

¸acinacurriculum – curricula program nauczania – programy nauczaniaterminus – termini stacja koƒcowa – stacje koƒcowegenus – genera rodzaj – rodzajeerratum – errata b∏àd drukarski – b∏´dy drukarskieindex – indices wyk∏adnik/wskaênik –wyk∏adniki

/wskaêniki lub index – indexes spis – spisystimulus – stimuli bodziec – bodêcelarva – larvae larwa – larwyantenna – antennae/antennas antena – antenymillennium – millenniums/millennia milenium – milenia

Hebrajskicherub – cherubium/cherubs cherubin – cherubinyseraph – seraphim/seraphs serafin – serafinykibbutz – kibbutzim kibuc – kibucematzo – matzos/matzot maca – mace


R z e c z o w n i k

30

Francuskibureau – bureaux/bureaus biuro – biurachâteau – châteaux zamek – zamkibeau – beaux/beaus elegant/adorator – eleganci/adoratorzygateau – gateaux ciasto – ciastaplateau – plateaux/plateaus p∏askowy˝ – p∏askowy˝e

Niektóre rzeczowniki majà nieregularnà liczb´ mnogà, dlatego nale˝y nauczyç si´ ich napami´ç.

man – men m´˝czyzna – m´˝czyêniwoman – women kobieta – kobietychild – children dziecko – dziecimouse – mice mysz – myszyox – oxen wó∏ – wo∏ygoose – geese g´Ê – g´sitooth – teeth zàb – z´byfoot – feet stopa – stopylouse – lice wesz – wszy

Sà te˝ rzeczowniki, które majà takà samà postaç w liczbie mnogiej jak w pojedynczej.Dotyczy to g∏ównie ptaków ∏ownych, dzikich zwierzàt i wi´kszoÊci gatunków ryb. Przy czymw wielu wypadkach w liczbie mnogiej dopuszczalna jest tak˝e forma z koƒcówkà s.

sheep owca – owcedeer/deers jeleƒ – jelenieswine Êwinia – Êwiniegiraffe/giraffes ˝yrafa – ˝yrafypartridge/partridges kuropatwa – kuropatwytrout/trouts pstràg – pstràgipheasant/pheasants ba˝ant – ba˝antyherring/herrings Êledê – Êledziegrouse/grouses g∏uszec – g∏uszcesalmon/salmons ∏osoÊ – ∏ososiequail/quails przepiórka – przepiórki pike/pikes szczupak – szczupaki

The sheep is a domestic animal. Owca jest udomowionym zwierz´ciem.We saw three sheep coming down a hill. WidzieliÊmy trzy owce schodzàce ze

wzgórza.

Niektóre rzeczowniki wyst´pujà zawsze w liczbie mnogiej.tweezers pinceta scissors no˝yczkitongs obc´gi pliers szczypcepincers c´gi shears no˝ycetights rajstopy trousers spodnieclothes ubrania shorts szortyjeans d˝insy trunks kàpielówki


Niedostępne w wersji demonstracyjnej.

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki

OkładkaStrona tytułowaSpis treściWstępTest diagnostyczny1. Przedimek1.1. Przedimek nieokreślony1.2. Przedimek określony1.3. Przedimek zerowy

2. Rzeczownik2.1. Charakterystyka rzeczowników pod względem budowy2.2. Liczba mnoga2.3. Rodzaj rzeczowników2.4. Rzeczowniki niepoliczalne

3. Rzeczownik w dopełniaczu3.1. Tworzenie dopełniacza3.2. Użycie dopełniacza3.3. Dopełniacz frazowy3.4. Podwójna forma dzierżawcza3.5. Opuszczanie rzeczownika po formie dopełniacza

4. Zaimek4.1. Zaimki osobowe4.2. Zaimki dzierżawcze4.3. Zaimki zwrotne i emfatyczne4.4. Zaimki wskazujące4.5. Zaimki pytające4.6. Zaimki wzajemne4.7. Zaimki nieokreślone4.8. Zaimki względne4.9. Zaimki ilościowe

5. Przymiotnik5.1. Miejsce przymiotnika w zdaniu5.2. Charakterystyka przymiotników pod względem budowy5.3. Stopniowanie przymiotników5.4. Porównania5.5. Szyk przymiotników w zdaniu

6. Przysłówek6.1. Charakterystyka przysłówków pod względem budowy6.2. Podział przysłówków6.3. Stopniowanie przysłówków6.4. Porównania

7. Spójnik7.1. Charakterystyka spójników pod względem budowy7.2. Podział spójników7.3. Użycie spójników

8. Przyimek8.1. Charakterystyka przyimków pod względem budowy8.2. Miejsce przyimka w zdaniu8.3. Użycie przyimków

9. Liczebnik9.1. Charakterystyka liczebników9.2. Daty9.3. „One”9.4. Zero

10. Czasownik10.1. Charakterystyka czasowników pod względem budowy10.2. Czasowniki przechodnie i nieprzechodnie10.3. Formy czasownika10.4. Czasowniki regularne i nieregularne10.5. Kategorie czasowników10.6. Czasowniki statyczne i dynamiczne

11. Czasowniki modalne11.1. Can/be able to11.2. Could/be able to11.3. Should/Ought to/had better11.4. Must/Have to11.5. Need11.6. Would11.7. May/might11.8. Used to11.9. Will/shall

12. Pytania i odpowiedzi12.1. Pytania typu „yes/no”12.2. Pytania zawierające przeczenie12.3. Pytania „wh” 12.4. Pytania alternatywne12.5. Pytania w formie wypowiedzi oznajmujących12.6. Pytania ogonkowe12.7. Pytania „echo”

13. Czasy teraźniejsze13.1. Present Simple13.2. Present Continuous13.3. Present Perfect13.4. Present Perfect Continuous

14. Czasy przeszłe14.1. Past Simple14.2. Past Continuous14.3. Past Perfect14.4. Past Perfect Continuous

15. Czasy przyszłe15.1. Future Simple15.2. Zwrot „be going to”15.3. Future Continuous15.4. Future Perfect15.5. Future Perfect Continuous15.6. Inne konstrukcje wyrażające przyszłość

16. Strona bierna 16.1. Tworzenie strony biernej16.2. Użycie strony biernej16.3. Przyimki w stronie biernej16.4. Konstrukcje bezokolicznikowe w stronie biernej 16.5. Sprawcze „have/get”

17. Mowa niezależna i zależna17.1. Czasowniki wprowadzające17.2. Zmiany dotyczące czasów 17.3. Zmiany dotyczące czasowników modalnych17.4. Zmiany dotyczące określeń czasu i miejsca17.5. Zmiany dotyczące zaimków17.6. Inne zmiany17.7. Pytania w mowie zależnej17.8. Polecenia i prośby17.9. Zdania warunkowe w mowie zależnej

18. Tryb łączący19. Zdania rozkazujące19.1. Zdania rozkazujące w drugiej osobie19.2. Zdania rozkazujące w pierwszej i trzeciej osobie19.3. Konstrukcja „to be + bezokolicznik”

20. Zdania czasowe21. Zdania przydawkowe21.1. Zdania ograniczające21.2. Zdania rozwijające21.3. Zdania typu „cleft sentences”

22. Zdania warunkowe22.1. Zdania warunkowe I typu22.2. Zdania warunkowe II typu22.3. Zdania warunkowe III typu22.4. Dodatkowe uwagi o własnościach zdań warunkowych22.5. Inwersja w zdaniach warunkowych22.6. Słowa i wyrażenia wprowadzające warunek22.7. Zdania warunkowe mieszane

23. Inwersja23.1. Inwersja z czasownikiem posiłkowym23.2. Inwersja przez zamianę miejsc podmiotu i orzeczenia

Klucz do ćwiczeńWykaz czasowników nieregularnych

Repetytorium · Anna Treger Repetytorium ANGIELSKI Gramatyka z çwiczeniami Konsultacja merytoryczna: Les∏aw Kawalec ANGIELSKI_Gramatyka, Repetytorium_Wydanie 3_DRUK.qxp:Gramatyka_Druk

Documents