Rda introductie

R D A

Resource Description & Access

Rosa Matthys ,oktober 2010

“The goal is not producing a perfect catalog, but rather a useful and usable one“ (Robert Ellett)

Wat• Vervanger voor AACR2 (2005) en ISBD CE(2007-)?• Internationale catalogiseerstandaard• Set van richtlijnen voor creëren (description) én

toegankelijk maken (access) van bronnen• Alle soorten bronnen (fysiek en digitaal)

(“Bibliographic universe”)• Brede doelgroep: bibliotheken, archieven,

musea, uitgevers…• Bibliotheekcatalogus voor het web (los van

steekkaartencatalogus)

Wie

• Auteurs: Joint Steering Committee for the Development of RDA (JSC) >bibliotheekorganisaties uit VS, Canada, Engeland en Australië

• Feedback van bibliotheekorganisaties over de hele wereld

• European RDA Interest Group (EURIG)

Kader• Internet

– Webcatalogi moeten bibliotheken zichtbaar maken op het web

– Uitwisselen, linken en hergebruik van metadata is cruciaal

– Semantisch web• IFLA-publicaties

FRBR (1995), FRAD (2005), ICP (2009), FRSAD (2010)• AACR2 en ISBD

ICPStatement of International Cataloguing Principles

• Vervangen de Paris Principles uit 1961 als basis voor catalogiseerregels• Gebruiker staat centraal• Metadata moeten de gebruiker helpen om informatiebronnen te

VindenIdentificerenSelecterenVerkrijgenNavigeren

FRBR Functional Requirements of Bibliographic Records

FRBR

• Het gaat om de “inhoud” = “het werk”• Conceptueel entiteiten-relatiemodel• Drie groepen entiteiten

– Groep 1: werk-expressie-manifestatie-item– Groep 2: personen, families en corporaties– Groep 3: onderwerpen (object, evenement, plaats en

concept) + groep 1 en 2• RDA bepaalt per entiteitengroep

– wat en hoe te beschrijven – relaties

Implementatie van FRBR• Staat los van datamodel• Drie – mogelijke - implementatiemodellen

• Relationele database• Database met linking• Flat file structuur

• Model 4: FRBR op indexeerplatform• groeperen van werken volgens algoritme• expressies , manifestaties en items in verfijningsfacetten

Zoeken.bibliotheek.beWorldcat

Principes RDA

• Gebruiker staat centraal• “Take what you see” > representatieprincipe• “Accept what you get” > hergebruik van

metadata• “It’s all about relationships, relationships,

relationships”• Core en Core-if elements• Keuzes mogelijk (in relatie tot gebruiker)

Documentatie

RDA toolkit• Online

– Gratis tot 30/08/10– $ 195 (single user) $ 325 (multi-users)– Engelstalig (aangekondigde vertalingen: Frans, Duits,

Zweeds)• Printversie ($ 150)• Structuur toolkit

– Regelgeving RDA– Tools > mappings en workflows– Resources: AACR, Library of Congress Policy

Statements (LCPS),…

Wijzigingen Marc 21

• 040$$e catalogiseerstandaard RDA• 336 content type (core)• 337 media type• 338 carrier type (core)• Geen 245|h materiaalaanduiding meer

Wijzigingen regelgeving

• Representatieprincipe: neem alles letterlijk over• Interpunctie, afkortingen, fouten, symbolen,

nummeringen• Geen Latijnse afkortingen meer• Geen gebruik van rechte haken behalve voor

gegevens van buiten de publicatie• …

Auteur• Geen regel van drie • Verantwoordelijkheidsvermelding is ‘core’

element en wordt letterlijk overgenomen• Corporatie kan hoofdingang zijn (110)

RDA Open Vlacc

245|a Kindergeneeskunde |c onder redactie van prof. dr. J.L. van den Brande [en 2 anderen]

245|a Kindergeneeskunde | c red. J.L. Van den Brande … [et al.]

245|a Kindergeneeskunde|c onder redactie van prof. dr. J.L. van den Brande, H.H. van Gelderent en L.A.H. Monnens

245|a Kindergeneeskunde | c red. J.L. Van den Brande … [et al.]

Titel• Titel letterlijk overnemen: geen verbeteringen voor

monografieën = geen “[sic]” of “[i.e.]” • Zie RDA 2.2.1

RDA Open Vlacc

245 |a Teusday’s tasks246 |i Corrected title: |a Tuesday’s tasks

245|a Tuesday’s tasks599|a Titel in publicatie: Teusday’s tasks

336 content type expressie Text

Core element Spoken word

Music

Sheet music …

337 media type manifestatie Unmediated

Geen core element Audio

Computer

Projected …

338 carrier type manifestatie Volume

Core element Audio disc

Audiocassette

Videodisc …

Titel•Geen 245|h Materiaalaanduiding• Drie nieuwe velden

Letterlijk overnemen: geen afkortingen of omzettingenRDA Open Vlacc

260|a Derde herziene druk 260|a 3de herz. dr.

260|a 4e geactualiseerde druk

260|a 4de geactualiseerde dr.

260|a Version IV 260|a Version 4

Editie

Plaats van uitgave

• Plaats onbekend: “[Plaats van uitgave onbekend]” – niet “[S.l.]”

• Voeg geen informatie toe aan de gevonden plaats• Verbeter geen verzonnen of foute informatie; maak een

annotatieRDA Open Vlacc

260|a [Plaats van uitgave onbekend] |b [Uitgever onbekend] |c 1999

260|a [S.l.]|b [S.n.] |c 1999

260|a Rotterdam |b De Bezige Bij |c 2000500 |aUitgegeven in Amsterdam

260| a Amsterdam |b De Bezige Bij |c 2000(Vlacc neemt plaats van uitgave over uit index Uitgever)

Collatieveld

• Geen afkortingenRDA Open Vlacc

300|a xxiii, 554 pagina’s 300|a xxiii, 554 p.

300|a xv, 453 pagina’s, 16 ongenummerde pagina’s met platen |b illustraties

300|a xv, 453 p., [16] p. pl.|b ill.

300|a 1 audio disc 300|a 1 cd

Reeksveld

• Geen afkortingen “take what you see”

RDA Open Vlacc

440|a Dictionary of literary biography |v volume 68In bron: Volume Sixty-eight

440|aDictionary of literary biography |v. 68 In bron: Volume Sixty-eight

440|a Geographical series |v number 51In bron: NUMBER 51

440|a Geographical series |v 51In bron: NUMBER 51

Testing RDA

• http://www.loc.gov/catdir/cpso/RDAtest/rdatest.html• Wat: Impact RDA op catalogiseren, export en

webcatalogus• Doel: verzekeren dat RDA technisch, operationeel en

economisch haalbaar is• Coördinatie LOC, NLM, NAL + 20-tal Amerikaanse

instellingen (w.o. OCLC) + British Library• Test: September-december 2010• Evaluatie: jan-maart 2011• Beslissingen: april-juni 2011

RDA buiten VS

• Australië kiest voor RDA• Europa

– EURIG-JSC Seminar on RDA (Royal Library, Copenhagen, Denmark, 8th August 2010)

– http://www.slainte.org.uk/eurig/index.htm– Afwachtende houding– Zweden en Duitsland engageren zich het meest– Enthousiasme getemperd door vertaalproblemen,

implementatie in ILS, nationale gewoontes

FOBID• Opdracht: waken over Nederlandse aansluiting op

internationale standaarden• Fobid zegt JA voor RDA, geen alternatief• Besluitvorming afwachten en beïnvloeden?• Keuzes maken (landelijk ? + Vlaanderen?)• Evenwicht tussen belang uitwisseling metadata en

bedienen lokaal publiek• Invoeren van RDA moet technisch, financieel en

organisatorisch mogelijk zijn

Mogelijke volgende stappen

• Keuzes bepalen• Verschillen tussen RDA en huidige werkwijze

oplijsten• Promotie en informatie voor de sector• Vertaling RDA ?• Documentatie, voorbeeldenboek• Training• …

Vlaanderen

• 1ste informatiesessie voor vlacc-catalografen 2011

• Overleg met Fobid• Overleg met andere betrokken instellingen?• Overleg met Nationale bibliotheek?