RAVON Vissenweekend 2011 Limburg

RAVON Vissenweekend 2011 Limburg

REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN ONDERZOEK NEDERLAND

RL

Ar N

RAVOLimbu

rthur de Bru

ovember 20

ON Vurg

uin & Frank S

011

Vissen

Spikmans

nwee

STICHTING POSTBUS 16501 BK NIJwww.ravon

eken

RAVON 413 JMEGENn.nl

nd 20011


Colofon

© 2011 Stichting RAVON, Nijmegen Rapportnummer: 2011-058a Tekst: Arthur de Bruin & Frank Spikmans Foto’s omslag: Frank Spikmans & Karin Didderen (inzet) Wijze van citeren: Bruin A. de & Spikmans F., 2011. RAVON Vissenweekend 2011 Limburg. Stichting RAVON, Nijmegen.

Stichting RAVON

INHOUD

1 INLEIDING ........................................................................................................................................................1

2 BEMONSTERDE LOCATIES ........................................................................................................................3

3 WAARGENOMEN SOORTEN ...................................................................................................................5

4 FOTO’S……………… ..............................................................................................................................................7

5 DANKWOORD ............................................................................................................................................. 13

BIJLAGEN 1 Deelnemerslijst 2 Verspreidingskaarten aangetroffen vissen 3 Verspreidingskaarten overige soorten

Stichting RAVON

1

1 INLEIDING

Het jaarlijkse RAVON Vissenweekend vond in 2011 plaats van vrijdag 23 september tot en met zondag 25 september. Na vorig jaar Utrecht geïnventariseerd te hebben, was dit jaar de provincie Limburg aan de beurt. Uitvalsbasis was accommodatie Ossa, gelegen in Sint Odiliënberg. Het hoofddoel van het Vissenweekend is om vis-inventarisaties uit te voeren in de zogenaamde witte gebieden, waarvan de visgegevens oud of zelfs geheel onbekend zijn. Dit jaar ging speciale aandacht uit naar de optrek van exotische grondels in de verschillende beekmondingen. Uiteraard staat het weekend ook bekend om zijn gezelligheid, ontmoeting van oude bekenden en het delen van ervaringen en visserslatijn. Zoals elk jaar stond ook de vis-quiz tijdens het weekend weer op het programma waarbij gestreden werd om de roem en een heuse wisselbeker. Traditiegetrouw zou eigenlijk de vorige winnaar van een nieuwe quiz moeten maken, bij afwezigheid van Willie van Emmerik hebben de organisatoren van het vissenweekend deze taak op zich genomen. De quiz werd ondanks gesteun en geklaag over de moeilijkheid van de vragen toch goed ontvangen door de deelnemers. Na correctie bleek Theo de Jong de meeste vragen goed te hebben en kan zich hiermee de begeerde titel “RAVON vissenweekend quiz winnaar 2011” toe-eigenen. Zaterdag avond werd een duo lezing gegeven door Rob Gubbels (waterschap Roer en Overmaas) en Thijs Belgers (VBC Roerdal) over de vissen van de Roer. Binnen de lezing werd vooral ingezoomd op het salmoniden project in de Roer en de visgeleiding langs de ECI centrale in Roermond. In aansluiting op deze lezing vond zondagochtend een excursie plaats naar de ECI centrale.

De zondagmiddag werd besteed om met drie groepen en drie zegens op pad te gaan om verschillende plassen en oevers langs de Maas te inventariseren op de aanwezigheid van vissen. De organisatie dit jaar bestond uit Arthur de Bruin (RAVON), Frank Spikmans (RAVON). Er waren 30 mensen aanwezig op het Vissenweekend. Het weekend is mede gesubsidieerd door Rijkswaterstaat Limburg.


2

Stichting RAVON

3

2 BEMONSTERDE LOCATIES

De te bemonsteren locaties van tevoren bepaald, gebaseerd op gegevens van de RAVON databank en toestemming van de verschillende waterschappen. De bezochte locaties zijn weergegeven in figuur 1. De groepjes bestonden uit ongeveer 5 personen, waarbij gezorgd is dat in elk van de groepen tenminste 1 of meerdere ervaren vissers aanwezig waren. Het inventariseren vond vooral plaats met steeknetten. Op zondag werd uitsluiten met zegens gevist in uiterwaard wateren en Maasoevers.

Figuur 1.Onderzochte km-hokken tijdens het vissenweekend 2011 Limburg.


4

Stichting RAVON

5

3 WAARGENOMEN SOORTEN

Tijdens het weekend werden 27 km hokken onderzocht waarbij 35 verschillende soorten en 8146 individuen werden waargenomen (zie tabel 1 en tabel 2). De verspreidingskaarten van de aangetroffen vissoorten zijn opgenomen in bijlage 2. Naast vissen werden ook amfibieën, reptielen, kreeften en andere dieren genoteerd. De verspreidingskaarten hiervan zijn weergegeven in bijlage 3. Van de binnen de Flora- en faunawet beschermde soorten werden de kleine modderkruiper, bittervoorn, meerval en rivierdonderpad aangetroffen. Ondanks dat bij diverse onderzoekslocaties de aandacht uitging naar de grote modderkruiper werd deze niet aangetroffen tijdens het vissenweekend. Opmerkelijk is de vangst van een jonge meerval in de Neerbeek. Onverwachts was de vangst van 3 jonge zalmen en verschillende beekforellen in het afwateringskanaal. Van de exotische grondels is alleen de marmergrondel waargenomen. Deze soort is al enige tijd bekend uit de Maas. De Kesslers grondel en zwartbekgrondel die elders wel al voorkomen in de rivieroevers en zijwateren, hebben anno 2011 blijkbaar nog niet dit deel van de Maas bereikt. Andere exotische vissoorten die aangetroffen werden zijn; roofblei, blauwband, bruine Amerikaanse dwergmeerval, giebel, zonnebaars en Amerikaanse hondsvis. Een nieuw programmaonderdeel was een nachtelijke snorkelexcursie in de Grote Hegge nabij Thorn. Een 7-tal snorkelaars werden verast door het kristal heldere water en de enorme hoeveelheid aan vooral jonge vissen. Naast vele blankvoorns en baarzen werden verschillende rivierdonderpadden, marmergrondels en palingen waargenomen. Zondag werden verschillende locaties langs de maas met zegens onderzocht op het voorkomen van jonge vissen. Tijdens de bemonstering werden onder andere alver, sneep en serpeling gevangen. Tabel 1. Samenvatting van de vangsten tijdens het Vissenweekend.

Aantal aangetroffen vissoorten 35 Aantal onderzochte kilometerhokken 27 Meest aangetroffen soorten Bermpje en Blankvoorn (17 van de 27 km-hokken) Minst aangetroffen soort Europese meerval (1 exemplaar) Meest soortenrijke kilometerhokken 187-346 & 197-363 (15 vissoorten) Totaal aantal waargenomen vissen 8424 individuen Aantal exotische vissoorten 7

�


6

Tabel 2. Aangetroffen vissoorten per kilometerhok.

X Y A

lver

Am

erik

aans

e ho

ndsv

is

Baar

s

Barb

eel

Beek

fore

l

Berm

pje

Bitte

rvoo

rn

Blan

kvoo

rn

Blau

wba

nd

Bras

em

Drie

door

nige

ste

kelb

aars

Gie

bel

Karp

er

Klei

ne m

odde

rkru

iper

Kolb

lei

Kopv

oorn

Mar

mer

gron

del

Mee

rval

Palin

g

Pos

Rivi

erdo

nder

pad

Rivi

ergr

onde

l

Roof

blei

Ruisv

oorn

Serp

elin

g

Snee

p

Snoe

k

Snoe

kbaa

rs

Tien

door

nige

ste

kelb

aars

Vet

je

Win

de

Zalm

Zeel

t

Zonn

ebaa

rs

Zwar

te o

f bru

ine

dwer

gmee

rval

Aan

tal s

oorte

n

182 359 x x x x x x x x x 9183 360 x x x x x x x x 8184 361 x x x x x x x x x x 10186 345 x x x x x x x x x x x x x 13

351 x x x x x x x x x x 10187 345 x x x 3

346 x x x x x x x x x x x x x x x 15347 x x x x x x x x x x x x x 13351 x x x x x x x x x x x 11355 x x x x x x x x x x 10361 x x x x x x x x x x 10

188 356 x x x x x x x x x 9189 355 x x x x x x x x 8192 354 x x x x x x x x x x x 11

359 x x x x x x x 7193 353 x x x x 4

355 x x x x x 5362 x x x x x x x x 8

195 357 x x x x x 5196 357 x x x x x 5

362 x x x x x x x 7197 363 x x x x x x x x x x x x x x x 15198 363 x x x x x x x x x x 10

364 x x x x x x x x x x 10201 351 x x 2203 351 x x x x x x x 7204 351 x 1

5 1 14 1 1 17 13 17 5 5 14 4 1 10 2 11 9 1 1 8 7 15 5 6 3 2 9 2 7 7 4 1 11 5 2Aantal kmhokken

Stichting RAVON

7

4 FOTO’S

Meerval. Jelger Herder

Beekforel. Arthur de Bruin


8

Arthur de Bruin

Snorkelexcursie Grote Hegge. Frank Spikmans

Stichting RAVON

9

De aalfuik word bekeken bij de ECI centrale . Jelger Herder

Marmergrondel Grote hegge. Frank Spikmans


10

Dwergmeerval in cuvet. Frank Spikmans

Stichting RAVON

11

A de Bruin

Zalm Afwateringskanaal. Arthur de Bruin

Zegenvisserij in Maasplassen. Piet Spaans


12

Baars Grote Hegge. Frank Spikmans

Verwerking van de vangsten. Frank Spikmans

Stichting RAVON

13

5 DANKWOORD �

Het Vissenweekend is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van Rijkswaterstaat Limburg. We willen alle deelnemers bedanken voor het wederom tot een succes maken van dit Vissenweekend. We hopen iedereen weer te zien op het volgende weekend of een andere RAVON activiteit! Voor het verlenen van toestemmingen en het meedenken bij geschikte monsterpunten bedanken wij Waterschap Peel en Maasvalei, Waterschap Roer en Overmaas, Natuurmonumenten, Stichting het Limburgs Landschapen, Sportvisserij Limburg en Peter Verbeek. Voor het verzorgen van de presentatie en een excursie naar de ECI centrale bedanken wij Rob Gubbels (waterschap Roer en Overmaas) en Thijs Belgers (VBC Roerdal).


14

BIJLAGE 1 Deelnemerslijst ��Naam Woonplaats

Frank Spikmans Molenhoek T. de Roode Leiden Emil Kuijs castricum Marcel Koen Zevenaar Stephan Loosveld Rosmalen Rémon ter Harmsel Wageningen Tim Puts Wageningen Wim van den Heuvel Grave Jarno Beijk & Josine de Jongh IJsselstein Matthijs de Vos Wilp Ronald van Os Hoogerheide Theo de Jong Culemborg Arthur Hoffmann Utrecht Jeroen Bosveld Zutphen Hans de Graaf Hank Jan Kranenbarg Wageningen Sharon Boekhout en Martijn van der Ende Markelo mariska nieuwenhuijsen Gouda marco snijder Gouda Bram Houben Ede Jos Richaerts Thorn Arthur de Bruin Zevenaar Sharon & Martijn Markelo Rik Schreurs Arnhem Leon Terlouw Bergen NH Andries Post Nagele Matthijs Courbois Wageningen

Stichting RAVON

15

BIJLAGE 2 Verspreidingskaarten vissoorten


16

Stichting RAVON

17


18

Stichting RAVON

19


20

Stichting RAVON

21


22

Stichting RAVON

23


24

Stichting RAVON

25


26

Stichting RAVON

27


28

Stichting RAVON

29


30

Stichting RAVON

31


32

Stichting RAVON

33


34

BIJLAGE 3. Verspreidingskaarten overige soorten

Stichting RAVON

35


36

RAVON Vissenweekend 2011 Limburg

Documents