-rapport TNO 2017 R11169 Het effect van winter-, zomer en all … · 2018-06-04 · zomer- en winterbanden en het brandstofverbruik van dezelfde vloot op de beste all-season-banden
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Earth, Life & Social Sciences
Anna van Buerenplein 1
2595 DA Den Haag
Postbus 96800
2509 JE Den Haag
www.tno.nl
T +31 88 866 00 00
TNO-rapport
TNO 2017 R11169
Het effect van winter-, zomer en all-season-banden
op het brandstofverbruik, de CO2-uitstoot en kosten
van een gemeentelijk wagenpark
Datum 4 oktober 2017
Auteur(s) Stephan van Zyl (TNO)
Erik de Graaff (M+P)
Exemplaarnummer 2017-STL-RAP- 0100308961
Aantal pagina's 21 (incl bijlagen)
Aantal bijlagen 1
Opdrachtgever Ministerie van Infrastructuur en Milieu
3.1.5 Verschil tussen beste winter-/zomerbanden en beste all-season-banden
Tabel 14 en Tabel 15 tonen het verschil in brandstofefficiëntie tussen de beste zomer-
/winterbandcombinatie en de beste all-season-banden. Met de beste zomer- en
winterbanden kan het gemeentelijke wagenpark van Rotterdam jaarlijks elf duizend
liter meer brandstof besparen dan met de beste all-season-banden. Dit komt neer op
een kostenbesparing van ongeveer 14.200 euro en een reductie van de CO2-uitstoot
van 28 ton. Per voertuig ligt de jaarlijkse besparing op 4/9 liter voor de gemiddelde
personenauto (benzine/diesel) en 9/18 liter voor de gemiddelde bestelauto
(benzine/diesel). De brandstofkostenbesparingen zijn voor personenauto’s
respectievelijk bestelauto’s 6/11 en 13/23 euro (benzine/diesel) per jaar.
De marktprijzen voor een banden- of wielenwissel variëren. Gangbare prijzen zijn 30
euro voor een wielenwissel (band + velg) en 80 euro voor een bandenwissel. In beide
gevallen wegen de brandstofbesparingen niet op tegen de prijzen van de banden- of
TNO-rapport | TNO 2017 R11169 | 4 oktober 2017
14 / 22
wielenwissel. Worden deze kosten met de brandstofbesparing verrekend, dan zijn
all-season-banden kostentechnisch de beste keuze, omdat hier de wisselkosten nul
zijn.
Tabel 14: Prestaties beste zomer-/winterbanden vs. beste all-season-banden (zomerbanden 7
maanden en winterbanden 5 maanden): Verschil op brandstofverbruik, brandstofkosten
en CO2-uitstoot – Totalen wagenpark gemeente Rotterdam voor een heel jaar
Voertuigcategorie Verschil op
brandstof- verbruik
Verschil op brandstof-kosten
Verschil op CO2-uitstoot
- [l] [€] [tCO2]
Personenauto (benzine)
1 464 2 196 3
Personenauto (diesel)
317 397 1
Bestelauto (benzine)
128 192 0
Bestelauto (diesel)
9142 11 428 24
TOTAAL 11 052 14 213 28
Tabel 15: Prestaties beste zomer-/winterbanden vs. beste all-season-banden (zomerbanden 7
maanden en winterbanden 5 maanden): Verschil op brandstofverbruik, brandstofkosten
en CO2-uitstoot – Wagenpark Rotterdam, gemiddeld per voertuigtype per jaar
Voertuigcategorie Verschil op
brandstof- verbruik
Verschil op brandstof-kosten
Verschil op CO2-uitstoot
- [l] [€] [tCO2]
Personenauto (benzine)
4 6 0.01
Personenauto (diesel)
9 11 0.02
Bestelauto (benzine)
9 13 0.02
Bestelauto (diesel)
18 23 0.05
3.2 Veiligheid
Zoals in hoofdstuk 2 is aangegeven zijn de zomerbanden en winterbanden in
combinatie over het algemeen veiliger dan het gebruik van all-season banden. Figuur
1 laat zien dat het verschil in remafstand op een natte weg bij 80 km/uur 18 m kan
bedragen. Eén labelwaarde verschilt 5-6 m in remafstand.
TNO-rapport | TNO 2017 R11169 | 4 oktober 2017
15 / 22
Figuur 1: Het EU-bandenlabel grafisch uitgelegd.
In Tabel 5 valt op dat zomerbanden een beter wet-grip-label hebben dan
winterbanden. Dit heeft ermee te maken dat het bandenlabel gemaakt is voor het
beoordelen van zomerbanden en winterbanden voor met name wintercondities
ontworpen worden, zoals voor ijs en sneeuw. Bij het ontwerpen van autobanden moet
voldaan worden aan meerdere deels conflicterende eigenschappen. Dat is terug te
zien bij winterbanden. In het algemeen kan gezegd worden dat door de andere
rubbersamenstelling winterbanden (veel) beter presteren bij lage temperatuur en
zomerbanden beter presteren bij hogere temperaturen. Het remwegverschil bij 50
km/u op sneeuw kan tot 28 m verschillen. Gemiddeld ligt de overgang bij ‘Wet Grip’
op 7 °C. Met name bij sneeuw is de veiligheid van winterbanden beduidend beter dan
van zomerbanden, maar dit wordt voornamelijk bepaald door het profielontwerp. All-
season-banden zijn een compromis tussen zomer- en winterbanden. Bij sneeuw
presteren all-season-banden in het algemeen beter dan zomerbanden, echter niet zo
goed als een echte winterband. Bij hogere temperaturen is het omgekeerd. Een
schematische indruk van deze gedachtegang voor Wet Grip is te zien in figuur 2.
Tussen de 5 en 10 graden Celsius zijn all-season-banden zelfs enigszins beter dan
zomer- en winterbanden.
TNO-rapport | TNO 2017 R11169 | 4 oktober 2017
16 / 22
Figuur 2: Schematische weergave van de veiligheidsprestatie (Wet Grip) van winter-, zomer- en
all-season banden.
3.3 Geluid
Voor personenauto’s is het verschil tussen de geluidsemissies van zomer- en
winterbanden en all-season-banden nagenoeg nul. Voor bestelauto’s is het verschil
tussen de beste winterband en een all-season band aanzienlijk (bijna 3 dB). Dit zal
zeker ook te merken zijn in de auto. De gemeentelijke bestelauto’s in Rotterdam
maken slechts een zeer klein deel uit van de vloot in de stad. Daardoor zal het
verkeersgeluid in de stad nauwelijks beïnvloed worden.
3.4 Slijtage
Er zijn weinig studies gedaan naar het verschil in slijtage tussen zomer-, winter- en
all-season-banden. Daarom volgt hier slechts een kwalitatieve behandeling en geen
berekening van de effecten. Voor meer informatie wordt verwezen naar [VACO,
2017] en [RIVM, 2016].
Niet-uitlaat-gerelateerd fijnstof is goed voor ongeveer 10% van alle PM10-uitstoot in
Nederland. 35% hiervan is gerelateerd aan bandenslijtage, 20% aan remslijtage en
45% aan wegslijtage. De bandenslijtage hangt af van meerdere factoren: het type
band, het type voertuig, het wegtype en het voertuiginzet. Op bandniveau is vooral
de grootte van de band bepalend voor de hoeveelheid slijtage, maar ook de
bandenspanning, temperatuur, chemische samenstelling en constructie hebben een
invloed [RIVM, 2016].
Een verschil tussen een zomer- en winterband is de hardheid van het rubber.
Winterbanden zijn gemaakt van zachter en flexibeler rubber. Dit is bij lagere
temperaturen juist nodig voor meer grip. Winterbanden sturen bij hogere
temperaturen minder precies en de auto gaat eerder slippen. Gevolg: langere
remweg, minder grip en meer slijtage. Een ander verschil is het profiel. Winterbanden
hebben veel ‘lamellen’, waardoor zij meer slijten, zeker in de zomer. Bij zomerbanden
wordt het rubber bij winterse temperaturen harder en wordt de remweg langer.
TNO-rapport | TNO 2017 R11169 | 4 oktober 2017
17 / 22
Hierdoor slijten de banden sneller. All-season-banden zitten qua eigenschappen
tussen zomer- en winterbanden in. Een eenduidige conclusie over slijtage van all-
season banden ten opzichte van de combinatie zomer-/winterbanden is niet te
trekken [VACO, 2017].
TNO-rapport | TNO 2017 R11169 | 4 oktober 2017
18 / 22
4 Conclusies
Brandstofefficiëntie
De beste zomerband is 3-4% zuiniger dan de gemiddelde band in Nederland. Met
de beste winterbanden kun je 2-3% aan brandstof besparen en met de beste all-
seasonbanden bespaar je 1-2% ten opzichte van de gemiddelde band. De inzet van
de best mogelijke combinatie van winter- en zomerbanden geeft meer
brandstofbesparing, en dus minder CO2, dan de inzet van de best mogelijke all-
season-banden door het hele jaar. Voor het gemeentelijke wagenpark van Rotterdam
bespaart de combinatie van de beste winter- en zomerbanden ten opzichte van de
beste all-season-banden ongeveer 28,5 ton CO2. Voor de gemiddelde personenauto
en de gemiddelde bestelauto van het gemeentelijke wagenpark liggen de jaarlijkse
besparingen tussen 5 tot 20 euro per jaar, afhankelijk van het brandstoftype en de
gereden afstand (zie onderstaande tabel).
Voertuigcategorie
Verschil op brandstof-verbruik
Verschil op brandstof- kosten
Verschil op CO2 uitstoot
- [liter] [€] [kgCO2]
Wagenpark Rotterdam (totaal) 11 050 14 200 28 500
Gemiddelde personenauto (benzine) 4 6 10
Gemiddelde personenauto (diesel) 9 11 24
Gemiddelde bestelauto (benzine) 9 13 20
Gemiddelde bestelauto (diesel) 18 23 47
Een garage vraagt ongeveer 80 euro voor een bandenwissel van 4 banden en
grofweg 30 euro voor een wielenwissel van 4 wielen (band op velg). Wordt er
rekening gehouden met wisselkosten dan zijn all-season-banden de meest
kosteneffectieve oplossing, maar niet de veiligste. Zie volgende paragraaf.
Veiligheid
Het verschil in veiligheid is niet goed in geld uit te drukken. De combinatie van de
beste winter- en zomerbanden scoort duidelijk beter dan de beste all-season-banden.
All-season-banden zijn altijd een compromis tussen zomer- en winterbanden. Bij
sneeuw presteren all-season-banden duidelijk beter dan een zomerband, maar niet
zo goed als een echte winterband.
Geluid
De verschillen tussen zomer-, winter en all-season-banden in geluid zijn klein, met
name bij personenauto’s. Voor winterbanden van bestelauto’s kan het verschil wel
fors zijn: winterbanden kunnen bij bestelwagens een tot ca 3 dB hoger geluidsniveau
veroorzaken dan zomerbanden.
Slijtage
Er is geen eenduidige conclusie te trekken over de slijtage van all-season-banden
ten opzichte van de combinatie van zomer- en winterbanden.
TNO-rapport | TNO 2017 R11169 | 4 oktober 2017
19 / 22
5 Referenties
[KDBB, 2017] www.kiesdebesteband.nl (14.08.2017)
[VACO, 2017] www.vaco.nl (14.08.2017) [RIVM, 2016] Emission of microplastics and potential mitigation measures -
Abrasive cleaning agents, paints and tyre wear, RIVM, 2016 [TNO, 2014] Potential benefits of Triple-A tyres in the Netherlands, TNO, 2014 [TNO, 2015] Potential benefits of energy-efficient tyres and correct tyre pressure
maintenance for the vehicle fleet of the Dutch National Road Authority (RWS), the municipal fleet of Amsterdam and the municipal fleet of Rotterdam, TNO, 2015
[TNO, 2016] Potentiële baten van Triple-A banden in 2013, 2016 en 2020, TNO,