-
1
BORDI I MBIKËQYRJES PUBLIKE KOMISIONI I PROVIMEVE TË AFTËSIVE
PROFESIONALE
Raportimi dhe Përgatitja e Pasqyrave Financiare, sipas
Standardeve Kombëtare e Ndërkombëtare të Raportimit Financiar
20 Prill 2019
Seksioni 1 Pyetje me alternativa (1 pikë secila). Zgjidhni
alternativën e saktë.
1. Sipas kërkesave të Ligjit nr. 25/2018 ”Për Kontabilitetin dhe
Pasqyrat Financiare, njësitë ekonomike jofitimprurëse (OJF)
hartojnë pasqyrat financiare si më poshtë: a) pasqyrën e pozicionit
financiar; pasqyrën e performancës; pasqyrën e fluksit të
mjeteve
monetare; pasqyrën e donacioneve; b) pasqyrën e pozicionit
financiar; pasqyrën e aktiviteteve; pasqyrën e fluksit të
mjeteve
monetare; pasqyrën e donacioneve; c) pasqyrën e aktiveve neto;
pasqyrën e aktiviteteve; pasqyrën e hyrjeve dhe daljeve të
fondeve; shënimet shpjeguese; d) pasqyrën e pozicionit
financiar; pasqyrën e aktiviteteve; pasqyrën e fluksit të
mjeteve
monetare; shënimet shpjeguese. Përgjigja e saktë është
alternativa (D)
2. Kur një shoqëri parashikon të paraqesë Pasqyra e të Ardhurave
dhe Shpenzimeve (PASH),
duke klasifikuar shpenzimet sipas funksionit, për cilët nga
elementet e mëposhtme nuk duhet të japë informacion shpjegues
shtesë? a) Shpenzimet e amortizimit; b) Shpenzimet e përfitimit të
punonjësve; c) Shpërblimet e drejtorëve; d) Të gjitha më sipër.
Përgjigja e saktë është alternativa (D)
3. Tregoni rastin kur një qira duhet të klasifikohet si qira e
zakonshme.
a) Transferimi i pronësisë tek qiramarrësi në fund të afatit të
qirasë; b) Kontrata përmban opsion blerje të aktivit me një vlerë
më të vogël se vlera e aktivit; c) Afati i qirasë mbulon pjesën
kryesore të jetës ekonomike të aktivit; d) Asnjëra më sipër.
Përgjigja e saktë është alternativa (D)
-
2
4. Sipas SKK 10, grantet përfaqësojnë: a) transaksione si
prokurimi nga ana e organeve qeveritare i disa shërbimeve,
nëpërmjet
të cilave realizohet një pjesë e shitjeve të njësisë ekonomike;
b) ofrim infrastrukture dhe vendosje të kufizimeve tregtare mbi
konkurrentët, në zona që
kanë nevojë për zhvillim; c) transferim të burimeve tek një
njësi ekonomike, përkundrejt plotësimit në të shkuarën
ose në të ardhmen të disa kushteve të paracaktuara që lidhen me
aktivitetet e shfrytëzimit të kësaj njësie ekonomike;
d) të gjitha sa më sipër.
Përgjigja e saktë është alternativa (C) 5. Sipas SKK 13, njësia
ekonomike duhet t’i çregjistrojë aktivet biologjike:
a) kur ato shiten; b) kur ato nuk kanë më vlerë ekonomike për të
ardhmen; c) janë të vërteta edhe (a) edhe (b); d) asnjë sa më
sipër.
Përgjigja e saktë është alternativa (C)
6. SKK8, mbi njohjen e të ardhurave nuk zbatohet për
kontabilizimin e të ardhurave që vijnë
nga veprimet dhe ngjarjet e mëposhtme:
a) shitja e produkteve dhe mallrave; b) marrëveshjet e qirasë
financiare; c) kryerja e shërbimeve; d) kontratat e ndërtimit në të
cilat njësia ekonomike është ndërtuesi.
Përgjigja e saktë është alternativa (B)
7. Pasqyrat financiare të kombinuara duhet të paraqesin:
a) ndryshimin midis datave të raportimit të pasqyrave financiare
të shoqërisë mëmë dhe
njësive të kontrolluara prej saj; b) faktin që pasqyrat
financiare janë pasqyra financiare të ndara; c) ruatjen e
konfidencialitetit mbi palët e lidhura; d) Të gjitha alternativat
janë të sakta.
Përgjigja e saktë është alternativa (A)
8. Sipas SNK 2, Inventarët maten me: a) Vlerën neto të
realizueshme; b) Koston historike; c) Vlerën e drejtë; d) Vlerën më
të ulët midis a dhe b.
Përgjigja e saktë është alternativa (D)
-
3
9. Cila nga më poshtë do të trajtohet si një ngjarje që nuk
korrigjohet pas datës së pasqyrës së pozicionit fnanciar sipas “SNK
10 Ngjarje pas datës së Periudhës së Raportimit” për një Shoqëri që
përgatit pasqyrat financiare për vitin që mbyllet me 31 mars
2019?
a) Një njoftim publik në prill 2019 për një plan formal për të
ndërprerë një operacion të miratuar nga bordi në shkurt 2019;
b) Zgjidhja pas datës së raportimit, të një dëmi sigurimi për
një humbje të ndodhur në dhjetor 2018;
c) Zbulimi pas datës së raportimit i vjedhjes së mallra në
vlerën 20 million lekë të cilat ishin pjesë e inventarit në
pasqyrën e pozicionit financiar më 31 mars 2019;
d) Shitja e mallrave në prill 2019 e cila ka qenë gjendje në
inventar më 31 mars 2019. Shitja ishte bërë me një çmim nën vlerën
e tij kontabël më 31 mars 2019.
Përgjigja e saktë është alternativa (A)
10. Të gjitha raportet e mëposhtme janë raporte të strukturës
financiare përvec:
a) Raporti i herëve të interesit të fituar ose raporti i
mbulimit të interesit. b) Raporti i borxhit total. c) Raporti i
detyrimeve totale ndaj kapitalit total. d) Raporti korrent.
Përgjigja e saktë është alternativa (D)
Seksioni II Kuadri i zbatueshëm i raportimit financiar në
Republikën e Shqipërisë
11. Sipas kërkesave të Ligjit nr. 25/2018 ”Për Kontabilitetin
dhe Pasqyrat Finaciare, Këshillit
Kombëtar të Kontabilitetit, si një institucion me rëndësi dhe
mision të vecantë i janë
caktuar një sërë detyrash që duhet të përmbushë.
Kërkohet:
Përmendni katër prej detyrave që duhet të përmbushë Këshilli
Kombëtar i Kontabilitetit duke
specifikuar rolin e këtij institucioni.
(4 pikë)
Përgjigje:
Referuar Ligjit, KKK ka disa detyra si më poshtë:
a) të hartojë standardet kontabël kombëtare, në përputhje me
kërkesat e ligjit per kontabilitetin dhe në koherencë me Standardet
Ndërkombëtare të Raportimit Financiar.
b) të përpunojë një sistem kontabël, ku, përveç standardeve
kombëtare të kontabilitetit, të përcaktojë rregullat për mbajtjen e
kontabilitetit, si dhe formatet për pasqyrat financiare;
-
4
c) të evidentojë nevojat dhe të propozojë zgjidhjet për
përmirësimin e metodave kontabël për mbajtjen e kontabilitetit dhe
për kualifikimet;
d) të interpretojë dhe të përgjithësojë problemet që dalin nga
praktika dhe standardet kontabël, të cilat i paraqet në formën e
udhëzimeve kontabël;
e) të shqyrtojë dhe të japë mendime për të gjitha projektligjet
dhe aktet nënligjore, rregulluese, të cilat përmbajnë dispozita për
kontabilitetin, për përgatitjen e llogarive, që lidhen me njësitë
ekonomike, subjekte të këtij ligji, si dhe me profesionet me bazë
kontabilitetin;
f) të vendosë marrëdhënie me organizata profesionale vendase e
të huaja dhe të marrë pjesë në veprimtaritë kombëtare dhe
ndërkombëtare për kontabilitetin;
g) të publikojë në faqen zyrtare të institucionit SKK dhe SNRF,
të detyrueshme për zbatim. Gjithashtu, ka të drejtën të publikojë
edhe materiale të tjera, jo të detyrueshme për zbatim, me karakter
dhe qëllim informues, në funksion të mbajtjes së kontabilitetit dhe
hartimit të pasqyrave financiare;
h) të botojë SKK dhe materiale të tjera për zbatim në lidhje me
këto standarde; i) të monitorojë zbatimin e standardeve të
kontabilitetit dhe raportimit financiar; j) të organizojë tryeza të
rrumbullakëta, seminare, konferenca dhe të tjera të ngjashme me
to, me qëllim rritjen e transparencës përmes përfshirjes së
palëve të interesit në procesin e përmirësimit të raportimit
financiar, informimin e palëve të interesit për zhvillimet në këtë
fushë, si dhe nxitjen e zbatimit korrekt të SKK-ve/SNRFve nga
njësitë ekonomike.
Mjafton që kandidati të ketë cituar katër prej detyrave të
mësipërme. Vlerësohet një pikë secila
prej detyrave të përshkruara në mënyrë të saktë.
Seksioni III Standardet Kombëtare të Kontabilitetit
12. Tregoni cfarë janë vlerësimet kontabël? Nga ndryshojnë
vlerësimet kontabël nga politikat kontabël? Tregoni se si mund të
sistemohen në kontabilitet efektet e ndryshimeve në vlerësimet
kontabël dhe politikat kontabël duke dhënë nga një shembull për
secilin rast?
(4 pikë)
Përgjigje:
Vlerësimet kontabël, janë cmuarje të cilat nuk bazohen në fakte
të vëzhguara në mënyrë objektive, ose ndryshe janë rregjistrime të
cilat bazohen në një shumë që përcaktohet përmes një matje jo të
saktë. Raste të vlerësimeve kontabël janë vlerësimi i zhvlerësimeve
për kërkesat e arkëtueshme dhe inventarëve, vlerësimi i jetës së
dobishme të AAM-ve dhe AAJM-ve si dhe përcaktimi i normave
përkatëse të amortizimit si dhe krijimi i provizioneve për shitjet
me garanci ose për mbulimin e kostove që lidhen me procedurat
gjyqësore në proces.
1 pike
Ndryshimet në vlerësimet kontabël vijnë nga informacioni i ri
apo zhvillimet e reja dhe përkatësisht nuk janë korrigjime të
gabimeve. Ndryshimet në vlerësimet kontabël do të njihen gjatë
periudhës kontabël kur ato kanë ndodhur, dhe jo në retrospektivë.
Nëse supozojmë që një shoqëri ka blerë një pajisje 100,000 lekë për
të cilën është vlerësuar jetëgjatësia 5 vjet, pra me një amortizim
20,000 lekë në vit, por pas tre vitesh vlerëson se jetëgjatësia e
saj është vetëm 1 vit, atëherë nga ndryshimi i kësaj cmuarje
kontabël shoqëria
-
5
do të ndryshoj nivelin e amortizimit për vitet (3 dhe 4) që
pasojnë por nuk prek rezultatet e viteve të mëparshme.
1.5 pike
Politika kontabël e zgjedhur zbatohet në mënyrë të qëndrueshme
nga viti në vit. Një ndryshim në politikat kontabël do të zbatohet
në retrospektivë, d.m.th sikur politika e re të ishte zbatuar
gjithnjë. Informacioni krahasues i periudhave kontabël të mëparshëm
rishikohet në mënyrë të tillë që të jetë i paraqitur në përputhje
me politikën e re kontabël. Teprica e celjes së fitimeve të
pashpërndara rregullohet me qëllim që të reflektojë ndryshimet për
një ose më shumë periudha kontabël të mëparshme. Si shembull do të
përdorej rasti kur njësia ekonomike ndryshon politikën kontabël të
vlerësimit të inventarëve, për shembull nga vlerësimi i tyre me
metodën FIFO në vlerësimin e tyre me metodën e kostos mesatare të
ponderuar.
1.5 pike
13. Tregoni duke arsyetuar se në cilat raste lejohet
netimi/kompesimi dhe në cilat jo, duke ju
referuar skenarëve të mëposhtëm. 1. Shuma e fitimit dhe humbjes
nga shitja e aktiveve afatgjata. 2. Kredi dhënë të tretëve dhe
shumat e parashikuara për kreditë e këqija. 3. Diferencat pozitive
nga këmbimi te krijuara gjatë periudhës, me diferencat negative
nga
këmbimi gjatë përkthimit të zërave monetare të bilancit në fund
të periudhës. 4. Të drejtat ndaj klientit dhe detyrimet ndaj tij në
cilësinë e furnitorit. 5. Aktivet afatgjata materiale dhe
amortizimi i akumuluar i tyre.
(5 pikë) Përgjigje:
Sipas SKK 1, nuk lejohet kompensimi i aktiveve me detyrimet.
Megjithatë, në pasqyrën e pozicionit financiar, aktivet dhe
detyrimet do të kompensohen kur njësia ekonomike ka të drejtë
ligjore t’i kompensojë si dhe kur ekziston mundësia që ajo do ta
përdorë këtë të drejtë. Nga ky rregull bëjnë përjashtim të ardhurat
dhe shpenzimet nga veprimtari dytësore, etj. si psh
fitimet/humbjet, që vijnë nga shitja e AAM-ve, raportohen në shumën
neto (të ardhurat nga shitja e AAM-ve - vlerën kontabël neto të
aktivit); shpenzimet e qirasë të qiramarrësit kompensohen me të
ardhurat nga qiraja që gjenerohen nga dhënia e mëtejshme me qira e
të njëjtit aktiv (kur qiraja nuk është veprimtari parësore e
njësisë ekonomike); (c) fitimet/humbjet që vijnë nga ndryshimet e
kursit të këmbimit; (d) fitimet/humbjet nga zbatimi i metodës së
kapitalit; (e) fitimet/humbjet nga shitja dhe rivlerësimi i
investimeve financiare. Pra:
1. Shuma e fitimit dhe humbjes nga shitja e aktiveve afatgjata
(paraqitet per neto, nuk quhet kompesim)
2. Kredi dhënë të tretëve dhe shumat e parashikuara për kreditë
e këqija (paraqitet per neto, nuk quhet kompesim)
3. Diferencat pozitive nga këmbimi te krijuara gjatë periudhës,
me diferencat negative nga këmbimi gjatë përkthimit të zërave
monetare të bilancit në fund të periudhës. (kompensohen)
4. Të drejtat ndaj klientit dhe detyrimet ndaj tij në cilësinë e
furnitorit. (nuk kompesohet me perjashtim te rastit kur njesia
ekonomike ka te drejten ligjore ti kompesoje sepse mes paleve
ekziston nje kontrate e tille, si dhe ekziston mundesia qe njesia
ekonomike ta perdore kete te drejte)
5. Aktivet afatgjata materiale dhe amortizimi i akumuluar i
tyre. (paraqiten per neto, nuk quhet kompesim)
Cdo situate 1 pike
-
6
14. Shoqëria ka blerë në janar 2008, një ndërtesë në shumën 25
milion lekë. Jeta e dobishme
parashikohet 30 vjet. Shoqëria përdor metodën lineare për
amortizimin e aktiveve të saj. Në fund të vitit 2018, vlera e
drejtë e ndërtesës është 10 milion lekë dhe shoqëria vendos të
zbatojë modelin e rivlerësimit. Kërkohet: Tregoni si amortizohet
ndertesa me modelin e rivleresimit? Cilat janë kushtet kryesore të
zgjedhjes së një modeli të tillë sipas kërkesave të SKK 5.
(5 pikë)
Përgjigje:
Kur rivlerësohet një element i AAM-së, amortizimi i akumuluar në
datën e rivlerësimit
eliminohet kundrejt vlerës kontabël bruto të aktivit dhe aktivi
paraqitet me vlerën e
rivlerësuar; ose rivlerësohen dhe vlera historike dhe amortizimi
i akumuluar.
1 pikë
Në rastin konkret amortizimi vjetor 25 milion/30 dhe deri në
2018 është amortizuar për 11
vjet pra amortizimi i akumuluar 833,000 *11 me rumbullakosje 9
milion.
2 pikë
Veprimi kontabël kur eleminohet amortizimi i akumuluar.
D Amortizimi i akumuluar 9 mln
D Humbje nga rivlerësimi 6 mln
K Ndërtesa 15 mln
2 pikë
15. Supozoni se shoqëria A ka tre artikuj në inventarët e saj në
fund të vitit. Për këto artikuj ka mbledhur informacionin për
koston dhe vlerën neto realizueshme (VNR) si më poshtë:
Kosto VNR Artikulli 1 360 400 Artikulli 2 280 240 Artikulli 3
460 480 Kërkohet: Tregoni vlerën e inventarit në fund të vitit dhe
bëni regjistrimet kontabël që duhet të kryhen.
(4 pikë) Përgjigje:
Sipas SKK 4, Inventarët në vlerësimin e mëpasshëm vlerësohen me
më të ultën midis kostos dhe VNR. Pra në rastin konkret do të
kishim:
Kosto VNR Vlera më e ulët midis Kosto/VNR
Artikulli 1 360 400 360
Artikulli 2 280 240 240
Artikulli 3 460 480 460
1100 1120 1060
-
7
Vlerë e inventarit në fund 1060.
2 pikë Rregjistrimi i vetëm lidhet me artikullin 2, për të cilin
VNR është më e ulët se kosto. D. Kosto e periudhës 40 lekë K.
Inventari 40 lekë
2 pikë 16. Shoqëria Kent shpk, gjatë vitit 2018, ka patur edhe
këto transaksione në monedhë të huaj.
1. Nga një furnitor i huaj është blerë lëndë e parë 500 ton
miell me vlerë 400 euro,
kursi i këmbimit në datën e transaksionit 132 lekë/euro. Sipas
kontratës 50% e vlerës paguhet menjëherë dhe pjesa tjetër dy muaj
me vonesë (shtator 2018). Kursi i këmbimit në momentin e pagesave
ka qenë 130 lekë/euro për pagesën e parë dhe 135 lekë/euro për
pagesën e dytë.
2. Ka kontraktuar një ekspert të huaj, për të bërë analizën e
cilësisë së miellit, të cilin e ka paguar 1,000 euro (tatimi i
mbajtur në masën 15%). Kursi i këmbimit të përdorur në këtë
transaksion 130 lekë/euro.
3. Ka marrë një hua në shumën 50,000 euro të pagueshme pas një
viti, kursi i këmbimit të përdorur në këtë transaksion 128
lekë/euro. Interesi i huasë, për vitin 2018 ishte në vlerën 1,000
euro.
Kërkohet: Të rregjistrohen të gjitha transaksionet e mësipërme
për vitin 2018 (ditar ose llogari). Të bëhen veprimet rregulluese
të fund vitit kur dihet se kursi i këmbimit në datën 31 Dhjetor
2018 ishte 129 lekë/euro.
(5 pikë) Përgjigje:
1. Rregjistrimi per transaksionet e lidhura me blerjen e miellit
D. Inventar (Lende e Pare) 26,400,000 lekë (500*400*132 lekë) K.
Llogari të pagueshme (Furnitorë) 26,400,000 lekë
(500*400*132 lekë) Varianti 1 D. Llogari të pagueshme
(Furnitorë) 13,200,000 lekë
(500*400*50%*132) K. Para (Bankë ose Arkë) 13,000,000 lekë
(500*400*50%*130) K. Të ardhura nga kursi i këmbimit 200,000 lekë
[500*400*50%* (132-130)] Varianti 2 D. Llogari të pagueshme
(Furnitorë) 13,200,000 lekë (500*400*50%*132) K. Para (Bankë ose
Arkë) 13,200,000 lekë (500*400*50%*132) D. Llogari të pagueshme
(Furnitorë) 13,200,000 lekë
(500*400*50%*132) D. Humbje të realizuara nga kursi i këmbimit
300,000 lekë
[500*400*50%*(135-132)] K. Para (Bankë ose Arkë) 13,500,000
lekë
(500*400*50%*135)
-
8
2 pikë 2. Rregjistrimi për pagesën e ekspertit D. Shpenzime të
konsulencës 152,880 lekë K. Para (Bankë ose Arkë) 130,000 lekë K.
Tatim në burim 22,880 lekë
1 pikë 3. Rregjistrimi per transaksionet huasë së marrë D. Para
(Bankë) 6,400,000 lekë K. Hua bankare afatshkurtër 6,400,000 lekë
D. Shpenzime interesi 129,000 lekë K. Interes i pagueshëm 129,000
lekë
1 pikë 4. Rregjistrimet në datë 31 dhjetor 2018 me kursin e fund
vitit
Hua bankare ne euro 50,000 euro x (129– 128) = 50,000 lek D.
Humbje nga kursi i kembimit 50,000 lekë K. Hua bankare ne euro
50,000 lekë Për Bankën në euro nuk ka të dhëna të plota dhe nuk
bëhet vlerësim me kursin e fund vitit, në këtë rast.
1 pikë
17. Shoqëria Eagle lidh një marrëveshje me një palë të tretë
sipas së cilës ajo ia shet llogaritë e arkëtueshme me vlerë
kontabël prej 19,000,000 lekë (20,000,000 lekë shuma bruto minus
1,000,000 lekë zbritja për borxhin e keq) palës së tretë. Pala e
tretë e paguan shoqërinë me 18,000,000 lekë për llogaritë e
arkëtueshme. Të dy palët në marrëveshje kanë vlerësuar se humbjet
për borxhin e keq priten të jenë 1,000,000 lekë, megjithatë,
shoqëria Eagle është e kujdesshme dhe nuk e ka garantuar palën e
tretë që do të arkëtohet ndonjë shumë e caktuar. Debitorët do të
paguajnë shoqërinë Eagle dhe kjo e fundit do t’ia kalojë të gjitha
arkëtimet palës së tretë. Në fund të periudhës së marrëveshjes, u
paguan vetëm 17,000,000 lekë të llogarive të arkëtueshme, për shkak
se një klient ishte në proces likuidimi, vlerë që i kalojë palës së
tretë. Kërkohet: Bëni rregjistrimet përkatëse lidhur me njohjen e
transferimit të llogarive të arkëtueshme.
(5 pikë) Përgjigje:
Në këtë rast, shoqëria i ka transferuar palës së tretë në mënyrë
të konsiderueshme të gjitha rreziqet dhe përfitimet e pronësisë së
llogarive të arkëtueshme. Në mënyrë të veçantë pala e tretë ka
rrezikun më të madh, i cili është rreziku i kredisë.
1 pikë 1. Shoqëria Eagle duhet të njohë një humbje nga shitja
prej 1,000,000 lekë e llogaritur si diferenca ndërmjet vlerës
kontabël të llogarive të arkëtueshme në kohën e shitjes (d.m.th.
19,000,000) dhe të ardhurave të arkëtuara nga pala e tretë prej
18,000,000 lekë. Regjistrimet për transferimin janë si më poshtë: D
Para (aktiv financiar) 18,000,000 lekë D Fitim ose humbje— humbje
nga shitja e llogarive të arkëtueshme 1,000,000 lekë K Llogari të
arkëtueshme (aktiv financiar) 19,000,000 lekë
2 pikë
-
9
2. Gjithashtu njeh një detyrim financiar për të gjitha paratë e
arkëtuara nga debitorët që ajo ende nuk ia ka kaluar palës së
tretë, shumën 17,000,000 lekë. Regjistrimet do të jenë si më poshtë
për arkëtimin e parave: D Para (aktiv financiar) 17,000,000 lekë K
Shuma e arkëtuar në emër të palës së tretë (detyrim financiar)
17,000,000 lekë
1 pikë Me arkëtimin e shumës 17,000,000 lekë shoqëria Eagle bën
transferimin ndaj palës së tretë, dhe për këtë duhet të bëhen
regjistrimet e mëposhtme: D Shuma e arkëtuar në emër të palës së
tretë 17,000,000 lekë (detyrim financiar) K Para (aktiv financiar)
17,000,000 lekë
1 pikë
18. Shoqëria “RETRO shpk” është paditur më 1 korrik 2018 në një
çështje gjyqësore për shkelje të të drejtave të autorit. Avokatët e
shoqërisë kanë vlerësuar që ka një mundësi prej 25% që gjykata të
mbyllë çështjen dhe shoqëria të mos jetë e detyruar të paguajë
asgjë. Por nëse gjykata vendos në favor të paditësit, ka 20% shanse
që njësia do të duhet të paguajë një shumë prej 1 milionë lekë
(shuma që kërkohet nga paditësi) dhe një mundësi prej 80% që
njësisë t’i kërkohet të paguajë 500 mijë lekë (shumë e kërkuar në
raste të ngjashme). Parashikohet që nuk ka mundësi daljesh të
tjera. Nisur nga ecuria e çështjeve gjyqësore të ngjashme,
vlerësohet se gjyqi do të përfundojë vitin e ardhshëm dhe nuk ka
evidencë që paditësi do të heqë dorë nga padia. Kërkohet: A do të
njohë shoqëria “RETRO shpk” një provizion dhe pse? Nëse po, sa
është vlera e provizionit?
(5 pikë) Përgjigje:
Sipas SKK 6 njësia ekonomike do të njohë një provizon sepse
ekziston një ngjarje detyruese,
çështja gjyqësore, e cila ka ndodhur para datës së raportimit;
është e mundshme që njësia
ekonomike të përballojë shpenzime, në lidhje me zgjidhjen e
çështjes gjyqësore; mundësitë
e ndodhjes janë më të medha (75%) se sa ato të mos ndodhjes
(25%); shuma e shpenzimeve
të pritshme, që lidhen me çështjen gjyqësore, mund të vlerësohet
në mënyrë të besueshme.
Vlera e provizionit do të jetë (20% * 1’000,000 + 80% * 500’000)
= 600’000 lekë.
19. Bashkia e juridiksionit Z ka arkëtuar më 1 mars 2017, 5
milionë lekë nga një donator në formën e grantit që do të përdoret
për të subvencionuar 50% të kostos së praktikave profesionale të
studentëve pranë këtij institucioni për vitin 2017 dhe 2018. Deri
në fund të vitit 2017 është realizuar 45% e programit të
parashikuar të praktikave profesionale dhe kosto gjithsej të
programit deri në këtë moment rezulton 3 milionë lekë. Kërkohet: A
kemi të bëjmë me grant në këtë rast dhe pse?
(4 pikë)
-
10
Përgjigje:
Sipas SKK 10 grantet që imponojnë kushte specifike performancedo
të njihen kur plotësohen
kushtet. Të ardhurat dhe shpenzimet e lidhura me grantin do të
njihen në pasqyrën e
performances në zërin të ardhura të tjera të shfrytëzimit ose si
zë me vete.
Në këtë rast, shpenzimi i njohur për programin e praktikave
profesionale të studentëve do të
reduktohet me 50% sapjesa e grantit që shërben për rimbursim të
tyre ose shpenzimet dhe
të ardhurat nga granti do të njihen veçmas pa u kompensuar.
Regjistrimet
01.03.2017
DEBI Mjete Monetare 5,000,000
KREDI Të ardhura të shtyra 5,000,000
Njohja e arketimit të grantit si detyrim
31.12.2017
DEBI Shpenzime programi i praktikave 3,000,000
KREDI Mjete Monetare / Detyrime 3,000,000
Njohja e shpenzimeve faktike per vitin 2017
DEBI Të ardhura të shtyra 1,500,000
KREDI Të ardhura nga granti 1,500,000
Njohja e te ardhurave nga granti per 2017
Ose
DEBI Të ardhura të shtyra 1,500,000
KREDI Shpenzime programi i praktikave 1,500,000
Njohja e te ardhurave nga granti per 2017
20. Organizata Jo-Fitimprurëse “Lulet e diellit” nis më 1 Mars
2018 fushatën për mbledhjen e
fondeve me qëllim financimin e një projekti për ndërtimin e një
këndi lojrash me vlerë 4 milionë lekë. Deri më 1 shtator 2018, ajo
ka mbledhur 2 milionë lekë në mjete monetare dhe ka marrë angazhime
të nënshkruara nga anëtarët e saj me vlerë gjithsej 1’500’000 lekë
për kontribute shtesë. Organizata pret të tejkalojë objektivin prej
4 milionë lekë brenda tre-mujorit të parë të vitit të ardhshëm
financiar. Nëse shifra e synuar nuk arrihet, anëtarët që kanë
nënshkruar për të ofruar këtë shumë shtesë nuk do të jenë të
detyruar ta respektojnë këtë angazhim. Kërkohet:Si do të njihen
ngjarjet e mësipërme në kontabilitetin e OJF-së? (4 pikë)
Përgjigje:
Bazuar në sa më sipër shuma prej 2 milionë lekë e arkëtuar deri
më 1 shtator 2018 do të
njihet si ndihmë e kufizuar në këtë periudhë. Kufizimi është që
fondet duhet të përdoren për
projektin e ndërtimit të këndit të lojrave dhe jo për qëllime të
tjera.
Shuma e premtuar prej 1'500'000 lekë si kontribut shtesë nga
anëtarët duhet të raportohet
si një premtim i kushtëzuar për t'u dhënë.
-
11
Deri në arritjen e objektivit prej 4 milion (në mjete monetare
dhe premtime për t'u dhënë),
anëtarët nuk janë të detyruar të bëjnë pagesa shtesë. Sipas SKK
për OJF-të arritja e objektivit
është 'një ngjarje e ardhshme e caktuar dhe e pasigurtë'.
21. Nëse rreziqet që lidhen me pronësinë nuk i kalojnë blerësit
si njihen të ardhurat nga shitja e
mallrave dhe shërbimeve? A përputhet gjithmonë kalimi rreziqeve
me kalimin e titullit ligjor mbi pronësinë, dhe a ka raste kur
kalimi i titullit ligjor nuk është i domosdoshëm për njohjen e të
ardhurave nga shitja?
(4 pikë) Përgjigje:
Kriteret e njohjes së të ardhurave nga shitja e mallrave dhe
shërbimeve janë të ndryshme. Si rregull të ardhurat nga shitja e
mallrave do të njihen kur njësia ekonomike ia ka kaluar blerësit të
gjitha rreziqet dhe përfitimet që lidhen me pronësinë e mallrave,
në të kundërt nuk njihen, përveç rasteve kur njësia ekonomike mbart
vetëm një rrezik të parëndësishëm. (1 pikë) Ndërsa në lidhje me të
ardhurat nga shërbimi, kriteri i kalimit të rreziqeve nuk është
kusht. Kur rezultati i një transaksioni që përfshin ofrimin e një
shërbimi mund të vlerësohet në mënyrë të besueshme, një njësi
ekonomike do të njohë të ardhurat e lidhura me transaksionin duke
iu referuar fazës së përfundimit të transaksionit në fund të
periudhës raportuese, e njohur kjo edhe si metoda e përqindjes së
përfundimit. (1 pikë) Në shumicën e rasteve, kalimi i rreziqeve dhe
i përfitimeve, në lidhje me pronësinë, tek blerësi, përputhet me
kalimin e titullit ligjor (për shembull, në shitjet me pakicë ajo
ndodh në kohën e dorëzimit të mallrave tek blerësi; në rastin e
shitjes me dorëzim pjesor, kalimi i titullit ligjor bëhet siç
përshkruhet në marrëveshjen e dorëzimit pjesor). Në rrethana të
caktuara kalimi i rreziqeve dhe i përfitimeve, që burojnë nga
pronësia, nuk ndodh në të njëjtën kohë me kalimin e titullit
ligjor. (1 pikë) Nëse njësia ekonomike mbart vetëm një rrezik të
parëndësishëm, që lidhet me pronësinë, atëherë të ardhurat nga
shitja njihen, edhe pse titulli ligjor nuk është kaluar.Shembuj të
situatave të tilla janë: a) blerësi ka të drejtë t’i kthejë mallrat
gjatë kohës së specifikuar në kontratë, dhe njësia ekonomike është
në gjendje ta parashikojë mundësinë e kthimit, në bazë të përvojës
së mëparshme. Në kohën e shitjes, njësia ekonomike i njeh të
ardhurat nga shitja dhe krijon një provizion për mallrat me mundësi
kthimi; b) titulli ligjor i mallrave të shitura mbahet nga njësia
ekonomike si siguri për arkëtimin e shumës. (1 pikë)
22. Si njihen të ardhurat kur rezultati i një kontratë shërbimi
apo ndërtimi nuk mund të matet në mënyrë të besueshme? Nëse një
blerës ka kryer pagesa progresive, si ndikon kjo në njohjen e të
ardhurave? Përmend mënyrat e vlerësimit sipas Metodës së fazës së
përfundimit.
(4 pikë)
-
12
Përgjigje: Një njesi ekonomike do të njohë të ardhurat nga
kryerja e shërbimeve,si dhe nga kontratat e ndërtimit, kur
rezultati i një transaksioni që përfshin ofrimin e një shërbimi
mund të vlerësohet në mënyrë të besueshme, duke iu referuar fazës
së përfundimit të transaksionit në fund të periudhës raportuese.
Kjo njihet edhe si metoda e përqindjes së përfundimit.Kur rezultati
i një kontrate shërbimi apo ndërtimi nuk mund të vlerësohet në
mënyrë të besueshme: a) një njësi ekonomike duhet të njohë të
ardhurat vetëm në masën e kostove të kryera të kontratës, të cilat
është e mundur të rikuperohen, dhe b) njësia ekonomike duhet të
njohë kostot e kontratës si një shpenzim në periudhën në të cilën
ato janë kryer. (1.5 pikë) Një njësi ekonomike duhet të përcaktojë
fazën e përfundimit të një transaksioni ose kontrate ndërtimi për
njohjen e të ardhurave, duke përdorur metodën që mat në mënyrën më
të besueshme punën e kryer. Pagesat progresive dhe parapagimet e
bëra nga blerësit, shpesh nuk pasqyrojnë punën e kryer. (1
pikë)
Mënyrat e vlerësimi sipas metodës së fazës së përfundimit janë:
a) Vlerësimi i pjesës që zënë në koston totale të vlerësuara,
shpenzimet e bëra për punën e
kryer deri në një datë të caktuar. Shpenzimet e bëra për punën e
kryer deri në atë datë nuk përfshijnë kostot që lidhen me
aktivitetin e ardhshëm, të tilla si ato për materiale ose
parapagimet.
b) Inspektimi i punës së kryer. c) Vlerësimi i përfundimin fizik
të një pjesë të transaksionit të shërbimit ose punimeve të
ndërtimit. (1.5 pikë)
23. Llogaritja e Emrit te Mirë (Shifrat janë në mijë lekë)
Shoqëria tregtare A blen një grup biznesi për shumën 55,000
lekë. Ajo parashikon që një pjesë të këtij grupi ta shesë, me
supozimin që nuk do të ketë kosto për këtë shitje. Le të supozojme
se vlera e drejtë e kësaj pjese që shitet minus kostot e shitjes
është 8,000 lekë. Për pjesën tjetër të mbetur të biznesit, aktivet
vlejnë 50,000 lekë, detyrimet 11,000 lekë dhe detyrimet e
kushtëzuara vlejnë 2,000 lekë. Kërkohet: A do të llogaritet në këtë
rast emri i mirë, në cilën shumë, dhe si do të shpërndahen kostot e
kombinimit të biznesit, paraqiteni zgjidhjen në mënyrë
skematike.
(5 pikë)
Përgjigje:
Jemi në rastin e një investimi në pjesëmarrje. Sipas modelit të
kapitalit, një investim në
pjesëmarrje njihet fillimisht me çmimin e transaksionit
.Menjëherë me kryerjen e investimit
në një pjesëmarrje, një investitor do të kontabilizojë çdo
diferencë (qoftë pozitive ose
negative) midis kostos së investimit dhe pjesës së investitorit
në vlerat e drejta të aktiveve
neto të identifikueshme të pjesëmarrjes në përputhje me SKK 9.
Pas kryerjes së investimit,
investitori do të rregullojë pjesën e tij në fitimet apo humbjet
e pjesëmarrjes për
amortizimin shtesë të aktiveve të amortizueshme të pjesëmarrjes
(duke përfshirë edhe
-
13
emrin e mirë) në bazë të tejkalimit të vlerave të tyre të drejta
mbi vlerat kontabël të tyre në
datën e kryrjes së investimit. (1.5 pikë)
Nga të dhënat e mësipërme rezulton se shoqëria A ka paguar për
të blerë grupin e
bizneseve me një çmim 10,000 lekë më të lartë nga sa është
llogaritur se vlen, duke
rezultuar në emër të mirë negativ nga blerja.Aktivet neto
llogariten në shumën45,000
lekë,ndërkohë shuma e paguar për blerjen e grupit është 55,000
lekë. Emri i mirë duhet të
pasqyrohet si aktiv. Veprimet kontabile që duhet të bëjë
shoqëria tregtare A janë: (3.5 pikë)
Debi Kredi
Emri i Mirë 10,000
Aktivet – të ndryshme 50,000
Banka 55,000
Detyrimet - të ndryshme 11,000
Detyrimet e Kushtëzuara 2,000
Aktivet “e mbajtura për shitje" 8,000
Blerja e biznesit dhe shpërndarja e kostove
TOTALI 68,000 68,000
Situata neto e investimit në blerjen e grupit do të paraqitej si
më poshtë :
Debi Kredi
Emri i Mirë 10,000
Aktive neto 45,000
Banka 55,000
TOTALI 55,000 55,000
Seksioni IV Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar
24. Shoqëria AB është e specializuar në prodhimin e materialeve
plastike. Ajo zotëron një furrë pjekjeje të blerë më 1 janar 2018.
Furra përbëhet nga dy elementë kryesorë me vlerë 600,000 Lekë dhe
100,000 Lekë. Elementi i parë përfshin edhe vlerën aktuale të
detyrimeve të ardhshme të çmontimit. Jeta e dobishme e çdo elementi
është 10 dhe 5 vite.
Procesi kimik prodhon elementë helmues të cilët ndotin
ambientin. Legjislacioni kërkon pastrimin e zonës deri në vitin
2028. Në pasqyrën e pozicionit financiar më 31 dhjetor 2018, vlera
e mbetur e provizionit ishte 193,600 Lekë. Norma e skontimit e
përdorur është 10%. Më 1 janar 2018, shoqëria mori edhe një grant
qeveritar në vlerën 120,000 Lekë që lidhje me koston e elementit të
parë. Granti paraqitet veçmas në pasqyrën e pozicionit financiar.
Më 1 korrik 2020, qeveria ndryshoi Ligjin për mbrojtjen e ambientit
sipas të cilave i kërkohej shoqërisë që të vendoste filtra pastrimi
brenda furrës brenda dy vitesh. Filtrat ndikojnë ndjeshëm në uljen
e ndotjes së shkaktuar nga furra e shoqërisë dhe rrjedhimisht edhe
provizionin e ngritur për pastrimin e zonës në vitin 2027.
Megjithatë, më 31 dhjetor 2020, shoqëria nuk e kishte montuar ende
filtrin.
-
14
Kërkohet: a. Vlera kontabël neto e furrës më 31 dhjetor 2020; b.
Vlerat e njohura në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve gjatë
vitit 2020; c. Cili është trajtimi kontabël në lidhje me
legjislacionin e ri dhe a ka shoqëria një
detyrim të kushtëzuar në datën e mësipërme; (6 pikë)
Përgjigje:
a. Vlera kontabël neto e furrës më 31 dhjetor 2020; Përshkrimi
Llogaritja Lekë
Elementi i parë i furrës (mbeten 7 vite) 600,000 * 7/10
420,000
Elementi i dytë i furrës (mbeten 2 vite) 100,000 * 2/5
40,000
460,000
b. Vlerat e njohura në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve
gjatë vitit 2020; Përshkrimi Llogaritja Lekë
Amortizimi i furrës elementi 1 600,000/10 60,000
Amortizimi elementi 100,000/5 20,000
Njohja të ardhurave nga granti 120,000/10 (12,000)
Skontimi i provizionit për vitin 193,600x10% 19,360
Totali i ndikimit në shpenzime të vitit 87,360
c. Cili është trajtimi kontabël në lidhje me legjislacionin e ri
dhe a ka shoqëria një detyrim të kushtëzuar në datën e
mësipërme;
Shoqëria nuk ka ende një detyrim për instalimin e filtrave pasi
legjislacioni ka hyrë në fuqi gjatë vitit dhe ka lënë 2 vjet afat
për përshtatje. Për rrjedhojë, kërkesat e reja nuk kanë ndikim në
pasqyrat financiare të vitit. Gjithashtu, shoqëria nuk ka as
detyrim të kushtëzuar në datën e raportimit pasi detyrimi i saj
lind në të ardhmen dhe sipas përkufizimeve të SNK 37, detyrimet e
kushtëzuara lindin nga ngjarje të shkuara dhe janë detyrime aktuale
dhe jo të ardhshme.
25. Shoqëria e Ndërtimit zotëron një ndërtesë të cilën e
shfrytëzon për zyra, magazina dhe parking. Toka në të cilën ndodhet
ndërtesa, paraqitet veçmas në bilanc. Shoqëria ka një politikë të
rishikimit të vazhdueshëm të vlerës së aktiveve afatgjata
materiale. Kosto fillestare më 1 janar 2009 ishte 210,000 Lekë
ndërkohë që jeta e dobishme ishte 20 vite. Në fund të vitit 2015,
shoqëria filloi të zbatonte modelin e rivlerësimit sipas SNK 16. Në
fund të vitit 2015, ndërtesa arriti vlerën 260,000 Lekë ndërsa në
fund të vitit 2018 arriti vlerën 240,000 Lekë. Jeta e dobishme nuk
pësoi ndryshime.
-
15
Shoqëria e Ndërtimitzotëronte edhe një aktiv afatgjatë
jomaterial të blerë më 1 janar 2018 në shumën 100,000 Lekë, i cili
amortizohet përgjatë jetës së dobishme prej 10 vitesh. Një
specialist vlerësimi, përcaktoi një vlerë të tregut të këtij aktivi
prej 78,000 Lekë, ndërkohë që drejtuesi i kontabilitetit përcaktoi
një vlerë në përdorim prej 75,000 Lekë në fund të vitit 2018.
Kërkohettë përcaktohet:
a. Rezerva e rivlerësimit më 31 dhjetor 2018; b. Vlera kontabël
neto e aktivit afatgjatë jomaterial më 31 dhjetor 2018 dhe
efekti
përkatës në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. (6
pikë)
Përgjigje:
a. Rezerva e rivlerësimit më 31 dhjetor 2018; Përshkrimi
Llogaritja Lekë
Kosto origjinale 210,000
Vlera kontabël neto në rivlerësimin e parë duke marrë parasysh
koston në fillim (20 vite – 7 vite te kaluara = 13 vite te
mbetura)
210,000*13/20 136,500
Rezerva e rivlerësimit (vlera e tregut minus vlerën kontabël
neto para rivlerësimit)
260,000 – 136,500 123,500
Amortizimi 2016-2018 duke marrë parasysh vlerën e rivlerësuar
dhe jetën e dobishme të mbetur
260,000 *3/13 60,000
Vlera kontabël neto më 31.12.2018 (vlerë tregu minus amortizim
të llogaritur për tre vite më sipër)
260,000 – 60,000 200,000
Shtesa në rezervën e rivlerësimit (vlera e re e tregut minus
vlerën e mebtur në datën e rivlerësimit të ri)
240,000 – 200,000 40,000
Totali i rezervës së rivlerësimit më 31.12.2018 123,500 + 40,000
– 28,500 (123,500 *3/13) 135,000
b. Vlera kontabël neto e aktivit afatgjatë jomaterial më 31
dhjetor 2018 dhe efekti përkatës në pasqyrën e të ardhurave dhe
shpenzimeve.
Duke qenë se vlera e aktivit afatgjatë ka rënë në më pak se
vlera kontabël neto prej 90,000 Lekë (100,000/10), ai do të matet
me më të lartën midis vlerës së tregut dhe vlerës në përdorim sipas
SNK 36. Vlera kontabël neto e aktivit afatgjatë jomaterial do të
jetë 78,000 Lekë. Në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve do të
regjistrohet amortizimi i vitit 10,000 Lekë dhe rënia në vlerë prej
12,000 Lekësh pra 22,000 Lekë.
26. Dy nga karakteristikat cilësore të informacionit të
përfshira në Kuadrin Konceptual të BSNK për Raportimin Financiar
janë Kuptueshmëria dhe Krahasueshmëria.
Kërkohet: Shpjegoni kuptimin dhe qëllimin e karakteristikave të
mësipërme në kontekstin e raportimit financiar dhe përshkruani
rolin e qëndrueshmërisë brenda karakteristikës së krahasueshmërisë
në lidhje me ndryshimet në politikën kontabël.
(6 pikë)
-
16
Përgjigje:
Qëllimi kryesor i pasqyrave financiare është të ofrojë
informacione e që janë të dobishme për një gamë të gjerë
përdoruesish me qëllim të marrjes së vendimeve ekonomike. Prandaj,
është e rëndësishme që aktivitetet dhe ngjarjet e njësisë
ekonomike, siç shprehen në pasqyrat financiare, të kuptohen nga
përdoruesit, që do të thotë se dobia dhe relevanca e tyre është
maksimizuar. Kjo mund të paraqesë Manaxhimin me një problem, sepse
jo të gjithë përdoruesit kanë të njëjtat aftësi dhe njohuri
financiare. Klasifikimi, karakterizimi dhe paraqitja e
informacionit në mënyrë të qartë dhe koncize e bën atë të
kuptueshëm. Për qëllimin e kuptueshmërisë, Manaxhimi lejohet të
marrë përsipër që përdoruesit të kenë një njohuri të arsyeshme të
kontabilitetit dhe biznesit dhe janë të përgatitur për të studiuar
pasqyrat financiare me. Gjithsesi kjo karakteristikë nuk mund të
përdoret nga Manaxhimi për të shmangur zbulimin e informacioneve
komplekse që mund të jenë të rëndësishme në vendimmarrjen e
përdoruesit. Krahasueshmëria është mjeti kryesor me të cilin
përdoruesit mund të vlerësojnë performancën e një njësie ekonomike.
Kjo mund të bëhet përmes analizës së trendit të pasqyrave
financiare të një njësie ekonomike përgjatë kohës (p.sh pesë vjet),
ose duke krahasuar një njësi ekonomike me njësi të tjera (të
përshtatshme) (ose mesatare të sektorit të biznesit) për të njëjtën
periudhë kohore. Kjo do të thotë se matja dhe zbulimi (klasifikimi)
i transaksioneve të ngjashme duhet të jetë konsistent me kalimin e
kohës për të njëjtën njësi dhe midis entiteteve të ndryshme.
Qëndrueshmëria dhe krahasueshmëria janë lehtësuar nga ekzistenca
dhe paraqitja e politikave kontabël. Kjo lidhjen e ngushtë midis
krahasueshmërisë dhe qëndrueshmërisë. Megjithatë, nuk është
gjithmonë e mundur që një njësi ekonomike të zbatojë të njëjtat
politika të kontabilitetit çdo vit; ndonjëherë ata duhet të
ndryshojnë (p.sh. për shkak të një standardi të ri kontabël ose një
ndryshimi në legjislacion). Kështu, nëse një njësi ekonomike
ndryshon një politikë kontabël, kjo thyen parimin e
qëndrueshmërisë. Në rrethana të tilla, SNRF-të normalisht kërkojnë
që çdo informacion i raportuar krahasues (pasqyrat financiare të
vitit të kaluar) të riparaqitet sikur politika e re të kishte qenë
në fuqi kur këto pasqyra financiare fillimisht ishin raportuar. Në
këtë mënyrë, ndonëse ka pasur një ndryshim të politikës,
krahasueshmëria është ruajtur.
27. Shoqëria ABC ka dy detyrime potenciale për të vlerësuar. E
para është një çështje gjyqësore e pazgjidhur lidhur me një klient,
i cili pretendon dëmet nga humbjet për shkak të komponentëve të
gabuar të furnizuar nga ajo. E dyta është provigjioni i kërkuar për
pretendimet e garancisë së produktit, kundrejt 200,000 njësive të
mallrave me pakicë të furnizuar me një garanci njëvjeçare.
Rezultatet e vlerësuara të dy detyrimeve janë: Rasti gjyqësor
Garancia e produktit 10% mundesi për asnjë dëmtim të dhënë 70% e
shitjeve nuk do të ketë asnjë pretendim 65% mundësi e dëmeve prej 4
milion Lekë 20% e shitjeve do të kërkojnë një riparim 25 Lekë 25%
mundësi e dëmeve prej 6 milion Lekë 10% e shitjeve do të kërkojnë
një riparim 120 Lekë. Kërkohet: Këshilloni, sesi duhet të trajtohen
rastet sa më sipër në pasqyrat financiare të ABC për vitin që
përfundon më 31 dhjetor 2018 dhe ku është e mundur përcaktoni
vlerat përkatëse.
-
17
(5 pikë) Përgjigje:
Të dy provizionet duhet të llogariten në baza të ndryshme, për
shkak se SNK 37 Provizionet, Detyrimet e Kushtëzuara dhe Aktivet e
Kushtëzuara dallojnë ndërmjet një detyrimi të vetëm (çështja
gjyqësore) dhe një numri të madh popullate (garancia e produktit)
.
a. Kur matet një detyrim i vetëm, pritja individuale e daljes
mund të jetë çmuarja më e mirë e detyrimit. Për rastin e gjykatës,
rezultati më i mundshëm konsiderohet normalisht si vlerësimi më i
mirë i detyrimit, dmth 4 milionë Lekë (mundësia e ndodhjes është
65%). 4 milion do të jetë një shpenzim për vitin e mbyllur më 31
dhjetor 2018 dhe të njohura si një provizion në detyrime. Debi
Shpenzim provizioni për çështje gjyqësore (pasqyra e të ardhura
edhe shpenzimeve) 4 milion Lekë Kredi Provizion për çështje
gjyqësore (pasqyra e pozicionit financiar) 4 milion Lekë
b. Kur provizioni përfshin një popullatë të madhe zërash,
vlerësimi më i mirë i shumës
pasqyron peshën e të gjitha rezultateve të mundshme me
probabilitetet e tyre.
Vlera e pritshme e provizionit për garancinë i nevojshëm në fund
të vitit është:
(((70% x 0)+ (20% x 25 Lekë) + (10% x 120 Lekë)) x 200,000
njësi) = 3,4 milion Lekë Kjo do të jetë gjithashtu një shpenzim për
vitin e përfunduar më 31 dhjetor 2017 dhe i njohur si një pasiv
afatshkurtër (është një skemë garancie njëvjeçare) në pasqyrën e
pozicionit financiar më 31 dhjetor 2018.
Seksioni V Analiza e Pasqyrave Financiare
28. Nga pasqyrat financiare të vitit 2018 të shoqërisë Paskal,
konstatojmë se ajo raporton zërat
e mëposhtëm (shumat janë në milionë lekë).
Kapitali aksionar më 1 janar 2018 175 Dividendët e deklaruar në
qershor 2018 8 Emetimi i aksioneve në shtator 2018 35 Kapitali
aksionar më 31 dhjetor 2018 230 Të ardhurat nga shitjet e vitit
2018 515 Detyrimet totale në 31 dhjetor 2018 260
Kërkohet:
1. Në bazë të informacionit të mësipërm llogarisni dhe komentoni
raportin e kthimit mbi kapitalin aksionar për vitin 2018.
(mbështetuni në kapitalin aksionar mesatar të vitit 2018;
rezultatin rrumbullakoseni deri në dy shifra pas presjes).
-
18
2. Nga të dhënat e sektorit ku operon shoqëria Paskal mund të
shohim se vlera mesatare sektoriale e kthimit mbi kapitalin
aksionar është 25 %. Jepni komentet e nevojshme duke krahasuar
shoqërinë Paskal me mesataren e sektorit!
(4 pikë) Përgjigje:
PIKA 1: Kthimi mbi kapitalin aksionar = Fitimi neto ushtrimor i
vitit 2018 / Kapitali aksionar mesatar viti 2018 0.5 pikë Ku fitimi
neto gjendet bazuar në ekuacionin e pasqyrës së ndryshimit të
kapitalit aksionar: Kapitali në fund = Kapitali në fillim + Aksione
të emetuara – Aksione të Tërhequra + Fitimi – Dividendi Pra Fitimi
= 230 – 175 – 35 + 8 = 28 milionë lekë 1 pikë Kapitali aksionar
mesatar = (Kapitali në fillim + Kapitali në fund) / 2= (175 + 230)
/ 2 = 202.5 mln lekë 0.5 pikë Pra Kthimi Mbi kapitalin aksionar =
28 / 202.5 = 13.83 % 0.5 pikë PIKA 2: Zakonisht raportet e kthimit
kërkohet të jenë sa më të lartë që të jetë e mundur. Kthimi mbi
kapitalin aksionar të shoqërisëështë vetëm 13.83% pra
konsiderueshëm më i ulët se mesatarja e sektorit prej 25%. Kjo
nënkupton kthim të pamjaftueshëm për aksionarët e shoqërisë dhe në
analizë do të ishte e nevojshme të kutponim se cfarë konkretisht e
shkakton raportin të jetë pithuajse sa gjysma e nivelit sektorial
të tij 0.5 pikë Duke ditur se treguesi i Kthimit mbi Kapitalin mund
të detajohet në tre tregues përbërës, kjo do të ndihmonte në
shpjegimin e këtij raporti. Kthimi mbi kapitalin = Marzhi i fitimit
x Qarkullimin e Aktiveve Totale x Raporti i Levës Financiare EAN /
Shitje x Shitje / Aktive Totale x Aktive Totale / Kapitali Duke
llogaritur secilin prej ketyre tre raporteve të vecanta, mund të
kuptohet se cfarë eshkakton Kthimin mbi kapitalin te jete pothuaj
sa gjysma e mesatares së sektorit. Kjo do të kërkonte që të kishim
informacion edhe për nivelet përkatëse sektoriale të këtyre
raporteve. 1 pikë
29. Për shoqërinë Triss Ndërtim për vitin që u mbyll më
31.12.2018 u llogarit se periudha
mesatare e arkëtimit nga klientët ishte afërsisht 70 ditë,
periudha mesatare e shlyerjes së
furnitorëve ishte 45 ditë kurse periudha mesatare e mbajtjes së
inventarit në magazinë
-
19
afërsisht 30 ditë. Vlera mesatare e inventarit për vitin 2018
ishte 900.000 lekë, kurse vlera
mesatare e llogarive të arkëtueshme ishte 1.100.000 lekë.
Kërkohet:
a) Llogarisni ciklin operativ dhe ciklin e mjeteve monetare për
shoqërinë Triss Ndërtim, për vitin 2018.
b) Komentoni kuptimin e këtyre treguesve dhe përse ata janë të
rëndësishëm në analizën financiare.
c) Llogarisni vlerën mesatare të furnitorëve (llogarive të
pagueshme) për vitin 2018.
d) Llogarisni marzhin bruto të shoqërisë Triss Ndërtim, për
vitin 2018. (5 pikë)
Përgjigje:
KËRKESA A: Cikli Operativ (CO) = Periudha Mesatare e Inventarit
(PMI) + Periudha Mesatare e Arkëtimit (PMA) = 30 ditë + 70 ditë =
100 ditë 1 pikë Cikli i mjeteve monetare (CMM) = Cikli operativ –
Periudha Mesatare e Furnitorëve (PMF)
CMM = PMI + PMA – PMF CMM = 100 – 45 = 55 ditë 1 pikë KËRKESA B:
Cikli Operativ dhe Cikli i Mjeteve Monetare kanë vlerë të
interpretohen gjatë analizës së likudiitetit të njësive ekonomike.
Cikli operativ tregon një periudhë për të cilën njësia ekonomike ka
nevojë për financim të jashtëm në likuiditet, pasi mjetet monetare
të saj tashmë janë konvertuar (angazhuar) në trajta alternative
investimi (fillimisht në inventare dhe më pas në kërkesa të
arkëtueshme). Fillimisht shoqëria i drejtohet për financim ”pa
kosto” furnitorëve të saj, duke shfrytëzuar prej tyre llogaritë e
pagueshme. 0.5 pikë Cikli i mjeteve monetare tregon periudhën për
të cilën njësia ekonomike ka ezauruar tashmë financimin prej
furnitorëve, dhe i drejtohet një institucioni financiar për
financim (p.sh. shkon pranë një banke për të kërkuar hua). Si
tregues është me vlerë në analizën e një kredie nga ana e bankës,
për të zbuluar kohëzgjatjen reale që një biznes ka nevojë për
financiam afatshkurtër. 0.5 pikë KËRKESA C: Për të llogaritur
vlerën mesatare të llogarive të pagueshme tregtare bazohemi në
treguesin e Periudhës mesatare të shlyerjes së furnitorëve që ka si
formulë: PMF = 365 ditë / Qarkullimi i Llogarive të pagueshme
ose:
-
20
PMF = Llogari të pagueshme mesatare / KMSH ditore ku kjo e
fundit është KMSH / 365 ditë. Rrjedhimisht: Llogaritë e pagueshme
mesatare = KMSHditore * PMF Në formulën e mësipërme kemi nevojë për
shifrën e Kostos së Mallrave të Shitura, KMSH të cilën e llogarisim
duke shfrytëzuar inventarin mesatar dhe PMI. PMI = Inventari
Mesatar / KMSH ditore pra KMSH ditore = Inventari Mesatar / PMI
KMSH ditore = 900.000 / 30 ditë = 30.000 lekë PRA: Llogari të
pagueshme mesatare = KMSH ditore * PMF = 30.000 * 45 ditë =
1.350.000 lekë 1 pikë KËRKESA D: Marzhi Bruto = (Shitje – KMSH) /
Shitje
Ku Shitjet ditore i llogarisim duke pjesëtuar Llogaritë e
arkëtueshme mesatare me PMA
(bazuar në formulën PMA = Llogari të arkëtueshme mesatare /
Shitje ditore)
Pra Shitje Ditore = 1.100.000 / 70 ditë = 15.714 lekë në
ditë.
Shitjet Vjetore = Shitje ditore * 365 ditë = 15.714 lekë * 365
ditë = 5.735.610 lekë
KMSH vjetore = KMSH ditore * 365 ditë = 30.000 * 365 ditë =
10.950.000 lekë.
Marzhi Bruto = (5.735.610 – 10.950.000) / 5.735.610 = -5.214.390
/ 5.735.610 = - 90.9 %
1 pikë
Ju urojmë suksese! Erton Kaleshi Kryetar Komisioni i Provimeve
të Aftësisë Profesionale