Raport ECCO Charytatywność Polaków 2010
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
2
Spis treści
Wstęp 3
Część I – Zaangażowanie charytatywne Polaków
Zaangażowanie w działania charytatywne 6
Brak zaangażowania w działania charytatywne 8
Formy działań charytatywnych podejmowanych przez Polaków 9
Co powstrzymuje Polaków przed zaangażowaniem się
w bezinteresowną pomoc potrzebującym? 10
Część II – Jak Polacy chcą pomagać?
Preferowane formy dobroczynności 12
Jak często Polacy pomagają? 13
Część III – Co z tą charytatywnością?
Charytatywność Polaków 2010 15
Jak Polacy chcą pomagać? 16
O badaniu 17
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
3
Wstęp
Niewiele jest badań na temat charytatywności Polaków. Istniejące skupiają się raczej na takich zagadnieniach jak stopień zaufania, wolontariat, czasem traktują o zaangażowaniu społecznym. Niewątpliwym walorem badania ECCO jest szerokie potraktowanie zagadnienia
dobroczynności. Dlatego świetnie, że firma zaangażowana
społecznie dostrzega wartość poszukiwania informacji dotyczących szerszego kontekstu swojej działalności.
Jak pokazują wyniki badania, czego zresztą należało się domyślać, gotowość do działań dobroczynnych deklarują częściej ci „wygrani”: młodzi, lepiej wykształceni, lepiej zarabiający. Oczywiście nie zmienia to faktu, że taki wynik przeczy obiegowemu powiedzeniu, że „syty głodnego nie zrozumie”.
Za istotne uznać należy wyniki dotyczące częstotliwości podejmowania działań dobroczynnych. Wygląda na to, że większość deklarujących podejmowanie działań na rzecz innych czyni to częściej, niż tylko okazjonalnie, a taki
wynik wskazuje na rodzące się postawy, w które wpisane jest podejmowanie takich działań „kilka” lub nawet „wiele” razy w roku. Trzeba jednak w tym miejscu podkreślić, że zaliczanie do działań charytatywnych przekazywania jednego procenta jest nieporozumieniem – chociaż jest to, skądinąd bardzo ważny akt obywatelskiej decyzji
dotyczącej rozdysponowania pieniędzy, które i tak musielibyśmy oddać państwu.
W odniesieniu do deklarowanych w badaniu form pomocy warto na wstępie stwierdzić,
że obserwuje się ostatnio (nie tylko w Polsce) zjawisko „rozjechania się” pomocy materialnej i osobistego zaangażowania (swojego czasu, wysiłku, umiejętności). Wprawdzie ludzie deklarują, że robią dobre rzeczy, chociaż niekoniecznie je robią, ale jednocześnie wielu podejmuje działania na rzecz innych, chociaż temu zaprzecza pojmując np. pomoc sąsiadowi jako coś oczywistego, a nie „działanie charytatywne”. No bo czy jest działaniem charytatywnym pomoc w umacnianiu wałów przy powodzi, albo przynoszenie na wały strażakom herbaty, albo przywiezienie pontonem zakupów?
Rozkład odpowiedzi dotyczących tego, czy przekazywane przez nas pieniądze są prawidłowo wydatkowane wskazuje, że z poziomem zaufania nie jest tak źle, jak
zwykliśmy przypuszczać i narzekać, bo odpowiedź, że czasem ma się co do tego wątpliwości nie wskazuje przecież na generalny brak zaufania, a raczej uznać ją należy za przejaw zdrowego rozsądku badanych.
Szczególnie cenne wydaje się pozytywne nastawienie Polaków do tego, co moglibyśmy nieco przekornie określić jako „dobroczynne eventy”. To zresztą nic nowego, czymże wszak były bale dobroczynne? Tego rodzaju wydarzenia pozwalają stworzyć wspólnotę pomagających beneficjentami tej pomocy. ECCO Walkathon stanowi w tym kontekście szczególnie trafny pomysł pozwalający połączyć cele promocyjne firmy z obecnością wśród ludzi, których dodatkowo angażuje się w działania na rzecz innych.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
4
Ważne, że każdy ma szansę wziąć udział w tym wspólnym działaniu niezależnie od tego, czy go na to stać, czy nie, bo może tę pomoc „wychodzić”, a dodatkowo mieć poczucie satysfakcji, że czas spędził potrójnie pożytecznie: nie tylko pomagając innym, ale także przyjemnie i jeszcze na dodatek zdrowo. To akcja z gatunku „wszystko w jednym”,
a dodatkowo cel marketingowy jest w niej realizowany w bardzo subtelny i nie nachalny sposób.
To ważne, by pomaganie uczynić przyjemnym dla pomagających. Dobrze działają tylko takie formy współpracy, które coś przynoszą wszystkim stronom. Pomaganie oparte na współpracy korzystnej dla wszystkich stron ma też ten walor, pozwalający na odejście od opozycji: „my – pomagający” (w domyśle: jakoś lepsi, szczęśliwsi), „oni – beneficjenci”
(potrzebujący naszej pomocy, bo im się nie udało). Źródła tych korzyści są w gruncie rzeczy drugorzędne. Ważne jest to, że te korzyści są przez ludzi dostrzegane i odczuwane. To taki zdrowy egoizm: ci, którzy pomagają bez poczucia własnej korzyści – choćby psychicznej, zwykle, przy pierwszej nadarzającej się okazji, z takich działań rezygnują.
Zapraszam do lektury Raportu ECCO – Charytatywność Polaków 2010
Magdalena Dudkiewicz
Magdalena Dudkiewicz – dr, socjolog, adiunkt w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, na którym prowadzi zajęcia z zakresu pomocy społecznej, organizacji pozarządowych (w tym PR i budowania wizerunku) oraz animacji kultury w środowisku lokalnym. Badacz organizacji pozarządowych. Sekretarz Redakcji kwartalnika „Trzeci Sektor”.
Ekspert Instytutu Spraw Publicznych.
Autorka książki „Technokraci dobroczynności”, a także wielu artykułów naukowych, m.in. z zakresu wizerunku i działań PR instytucji społecznych.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
5
Część I
Zaangażowanie w działania charytatywne
Większość Polaków deklaruje zaangażowanie
w działania charytatywne, chociaż nie znajduje
to potwierdzenia w rzeczywistości. Jednocześnie
wielu twierdzi, że nie podejmuje działań
na rzecz innych, chociaż swoją postawą
komunikuje coś wręcz odwrotnego. Po prostu
wsparcie sąsiada w potrzebie, to dla wielu
z nas dobrosąsiedzka postawa, nie działanie
charytatywne.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
6
1.1. Zaangażowanie w działania charytatywne
Zdecydowana większość Polaków w ciągu ostatniego roku zaangażowała się w działania charytatywne, podejmując je samodzielnie lub przystępując do inicjatyw realizowanych
przez innych ludzi lub instytucje!
Aż 78% Polaków podjęło działania charytatywne i tylko 22% respondentów
nie zaangażowało się w takie inicjatywy.
Postawę Polaków wobec działań dobroczynnych determinują:
Płeć
Działania dobroczynne podejmowało 81% kobiet i 75% mężczyzn.
Wykształcenie
Im lepsze wykształcenie tym częściej badani angażują się w działania dobroczynne
(63% osób z wykształceniem podstawowym i 93% z wyższym).
Aktywność zawodowa
Odsetek ankietowanych działających na rzecz innych ludzi wynosi 83% wśród pracujących Polaków i 73% wśród osób nie aktywnych zawodowo.
Samoocena sytuacji materialnej
Im lepiej badani oceniają swoją sytuację materialną, tym częściej podejmują działania dobroczynne (61% wśród respondentów określających swoją sytuację materialną jako złą oraz 84% ankietowanych, którzy oceniają ją jako dobrą).
Miejsca zamieszkania
Ludność miast częściej niż mieszkańcy wsi angażuje się w działania dobroczynne.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
7
Ponadto:
Częściej niż ogół badanych działania na rzecz innych ludzi podejmują:
kierownicy i specjaliści (92%), pracownicy administracji i usług (89%) oraz prywatni przedsiębiorcy (88%).
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
8
1.2. Brak zaangażowania w działania charytatywne
45% badanych jako powód braku zaangażowania podaje własną trudną sytuację.
W ten sposób na pytanie o powody braku zaangażowania w działania dobroczynne odpowiadają częściej niż inni:
ludzie w wieku 60 lat i starsze (59%) oraz czterdziestolatkowie (53%)
badani słabo wykształceni – z wykształceniem zasadniczym zawodowym (63%) i podstawowym (53%)
emeryci i renciści (56%) oraz bezrobotni (53%)
mieszkańcy wsi (54%)
Ponadto na wybór tej odpowiedzi wpływ ma również posiadanie dzieci.
Wśród ankietowanych, którzy mają dzieci na utrzymaniu 52% jako przyczynę niepodejmowania działań charytatywnych podaje odpowiedź: „sam(a) jestem w trudnej sytuacji”. Wśród badanych nieposiadających dzieci na utrzymaniu odsetek ten jest niższy i wynosi 33%.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
9
1.3. Formy działań charytatywnych podejmowanych
przez Polaków
Polacy podejmując działania charytatywne najchętniej przekazują
na ten cel pieniądze (64%). Kolejnym przejawem dobroczynności jest pomoc rzeczowa (56% ankietowanych), zaś na trzecim miejscu ankietowani deklarują osobiste zaangażowanie (poświęcenie czasu
i własnej pracy).
Częściej niż ogół badanych pieniądze na cele charytatywne przekazują:
dwudziesto- i trzydziestolatkowie (70%)
68% kobiet i 59% mężczyzn
80% dobrze wykształconych - absolwenci szkół wyższych oraz 73% absolwentów szkól średnich
70 % aktywnych zawodowo
kierownicy i specjaliści (88%), pracownicy administracji i usług (80%), prywatni przedsiębiorcy (74%), gospodynie domowe/osoby nieaktywne zawodowo, zajmujące się domem (70%)
badani dobrze oceniający swoją sytuację materialną – im lepsza samoocena (76% respondentów), tym większy odsetek ankietowanych, którzy przekazywali pieniądze na cele charytatywne
ludność miast 20-100 tys. mieszkańców (72%)
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
10
Pomoc rzeczową częściej deklarują:
nastolatkowie (64%) oraz pięćdziesięciolatkowie (61%)
kobiety (61%), a wśród mężczyzn - 50% badanych
osoby dobrze wykształcone – im lepsze wykształcenie (70% wśród absolwentów wyższych uczelni), tym większy odsetek ankietowanych, którzy deklarują pomoc rzeczową
aktywni zawodowo (60%); pracownicy administracji i usług (69%) oraz prywatni
przedsiębiorcy (68%)
mieszkańcy miast 100-500 tys. (66%) oraz miast do 20 tys. mieszkańców (61%)
W ramach wspierania innych ludzi lub instytucji, częściej niż pozostali badani, własną pracę i usługi oferują:
czterdziestolatkowie (43%)
osoby z wyższym wykształceniem (43%)
prywatni przedsiębiorcy (54%), uczniowie i studenci (47%), kierownicy i specjaliści (45%)
badani dobrze oceniający swoją sytuację materialną – im lepsza samoocena tej sytuacji, tym większy odsetek osób, które pomagały innym, przeznaczając na cele charytatywne własną pracę
ludność miast do 20 tys. mieszkańców (44%)
1.4. Co powstrzymuje Polaków przed zaangażowaniem
się w bezinteresowną pomoc potrzebującym?
Najczęstszą obawą Polaków jest sposób wykorzystania pozyskanych na cele charytatywne środków. Chociaż 6% ankietowanych zawsze ma wątpliwości co do tego czy pieniądze
przeznaczane na cele charytatywne zostały dobrze wykorzystane, to już co trzeci
respondent nigdy nie ma takich wątpliwości.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
11
Część II
Jak Polacy chcą pomagać?
Polacy chcą wspierać potrzebujących a ich
podejście do dobroczynności systematycznie się
zmienia. Mimo, że nadal charytatywność pojmują
dość szeroko np. myląc 1% podatku, będący
udziałem podatnika w decyzjach dotyczących
publicznych pieniędzy, z filantropią, to w wielu
kwestiach pokonali własne uprzedzenia.
Szczególnym przypadkiem jest preferowanie
ulicznych zbiórek pieniędzy, wcześniej
pojmowanych jako żebractwo, a teraz
akceptowanych zapewne jako pozytywna
konsekwencja Wielkiej Orkiestry Świątecznej
Pomocy.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
12
2.1. Preferowane formy dobroczynności
Istnieją różne formy udzielania pomocy. Niektórzy wrzucają pieniądze do puszki, inni wysyłają SMSa, jeszcze inni wolą aktywnie włączyć się w realizację szerzej zakrojonej akcji.
Dwóch na pięciu badanych (41%) najchętniej pomagałoby innym poprzez wrzucanie pieniędzy do puszki, np. w czasie zbiórki na ulicy. Częściej niż dla ogółu badanych, ten rodzaj pomocy wydaje się atrakcyjny dla:
nastolatków (51%)
kobiet (46%) oraz mężczyzn (36%)
36% Polaków chętnie przekazałoby 1% swojego podatku na organizacje pożytku publicznego. Wśród osób, które chciałyby pomagać w ten sposób – częściej niż inni – znajdują się:
dwudziesto- i trzydziestolatkowie (odpowiednio 47% i 45%)
ankietowani lepiej wykształceni
respondenci aktywni zawodowo (46%)
kierownicy i specjaliści (55%), pracownicy administracji i usług (52%), prywatni przedsiębiorcy (49%) oraz robotnicy (41%)
badani dobrze oceniający swoją sytuację materialną
ludność największych miast – 51% (miasta 100-500 tys.) i 49% wśród
mieszkańców miast pow. 500 tys.
35% respondentów chciałoby pomagać wysyłając SMS lub biorąc udział w konkursie
audiotele, z którego dochód przeznaczany jest na cele charytatywne. Grupę te stanowią:
nastolatkowie (56%), czterdziesto- i trzydziestolatkowie (odpowiednio 46% i 44%)
osoby dobrze wykształcone – (19% wykształcenie podstawowe, 43% wyższe)
aktywni zawodowo (41%)
kierownicy i specjaliści (53%), pracownicy administracji i usług (44%), gospodynie domowe/osoby niepracujące, zajmujące się domem (42%), robotnicy (41%)
respondenci dobrze oceniający swoją sytuację materialną
ludność największych miast – 100-500 tys. mieszkańców (41%) oraz powyżej 500 tys. mieszkańców (42%).
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
13
2.2. Jak często Polacy pomagają?
Polacy coraz częściej pomagają potrzebującym.
Na przestrzeni ostatniego roku dwóch na pięciu Polaków (39%) kilka razy przekazało pieniądze na cel charytatywny, a co dziesiąty (12%) zrobił to wielokrotnie.
Co trzeci badany (33%) kilka razy przekazał potrzebującym różne rzeczy, a jeden
na dziewięciu (9%) respondentów zrobił to wiele razy.
Kilkukrotne, osobiste zaangażowanie (praca własna i usługi) deklaruje co piąty ankietowany (22%), a 7% badanych zrobiło to wiele razy.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
14
Część III
Co z tą charytatywnością?
Polacy coraz chętniej podejmują działania
charytatywne, przekazując najczęściej na ten
cel pieniądze. Rośnie jednak w nich potrzeba
aktywnego udziału w przedsięwzięciach,
których formuła pozwala np. na miłe
spędzenie czasu i jednoczesną pomoc
potrzebującym.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
15
3.1. Charytatywność Polaków 2010
W minionym roku zdecydowana większość Polaków podejmowała działania dobroczynne, najczęściej przekazując na cel pieniądze.
Najbardziej atrakcyjną formą pomagania innym jest według badanych wrzucanie
pieniędzy do puszki, np. w czasie zbiórki ulicznej, przekazywanie 1% swojego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego i wysyłanie SMSów/branie udziału w konkursach audiotele, z których dochód przeznaczany jest na cele charytatywne.
Według znaczącej części respondentów (71%) największą korzyścią z udziału w akcjach charytatywnych jest uczucie satysfakcji, że zrobiło się coś dobrego.
Większość Polaków ma pozytywną opinię o dotychczasowych akcjach charytatywnych, jednak coraz bardziej interesują ankietowanych przedsięwzięcia, przybierające formę
pikników/imprez, podczas których każdy może zrobić coś dobrego dla siebie i innych.
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
16
3.2. Jak Polacy chcą pomagać?
Podczas badania respondenci poznali koncept niestandardowej akcji charytatywnej...
Na podstawie odpowiedzi wiemy, że …
… zdecydowanej większości badanych podoba się idea akcji
charytatywnej typu ECCO Walkathon
Raport ECCO – Charytatywność Polaków 2010 TNS OBOP 2010
17
O badaniu
Badanie zrealizowane na zlecenie ECCO w maju 2010 roku na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1000 osób w wieku 15 i więcej lat za pomocą techniki CAPI, czyli wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo w domach respondentów. Badanie jest reprezentatywne i uzyskane wyniki można uogólniać na całą populację osób w wieku 15 i więcej lat. Ankiety zostały przeprowadzone przez ankieterów TNS OBOP w domach wylosowanych do badania respondentów.
Więcej informacji na temat badania:
Maciej Wyrwas Kinga Frankiewicz Marta Rakoczy
ECCO Shoes Poland ECCO Shoes Poland ConTrust
+48 22 701 24 50 +48 22 701 24 50 +48 605 073 929