This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Mцbarek Ramazan Bayramы tцm ulusumuzakutlu olsun. Allah tцm inananlara nice huzurlu,bereketli bayramlar nasip etsin.
Bayramlar o kadar bцyцlцdцr ki, geliшi bцtцnbir yыl beklenir. Ramazan Bayramыnыzыn birneшeyle geчmesi ve tйm ailenizi sevince boьupevinize bereket getirmesi dileьimizle. Иyi bayram-lar!
Сайэымла, Проф.Др.С.БАЛЖЫ
Kыrgыzistan-Tцrkiye Manas Цniversitesi Ректюрц
Кыйметли Окурлар!“ТЦРКЕЛ” Эазетеси иле “АЛТЫН КЮПРЦ” Дерэисинисадеже Бишкек ВЕФА Иш Меркези ве Бишкек Парк Плус
ARAYA GELDИ15-16 Aьustos 2013 tarih-lerinde Azerbaycan baшkentiBakц'de Tцrk KonseyiDevlet Baшkanlarы Zirvesigerчekleшtirilecek.
Bakц'de gerчekleшtirilecek TцrkKonseyi Devlet Baшkanlarы Zirvesi,kuruluшunun 20. yыl dюnцmц чerчevesinde gюrkemli bir шekildeyapыlmasы bekleniyor. Bu zirvede TцrkKonseyi Devlet Baшkanlarы tek serbestticaret bюlgesi kurulmasы konusundada gюrцшecek. Konuyla ilgili bilgiveren Tцrk Konseyi Genel SekreteriRamil Щasanov, Devlet Baшkanlarыticaret serbest bюlgesi kurulmasыkonusunda anlaшыrlarsa Tцrk KonseyiParlamento Asamblesi somut adыmlarыatыp tцm prosedцrleri yasallaшtыracak,dedi. Bununla birlikte, zirvede BinaliYыldыrыm ile Azerbaycan UlaшtыrmaBakanы Ziya Memmedov veKazakistan Ulaшtыrma Bakanы AskarZhumagaliyev tarafыndan imzalananUlaшtыrmanыn Geliшtirilmesi AlanыndaИшbirliьi Protokolц'nцn de цlke lider-lerine sunulacaьы bildirildi.
Gцrcц diplomat ve politikacыHamlet Чipaшvili, ABD'ninTцrkiye'nin yardыmыyla OrtaAsya'da "fцze kalkanы" kur-mak iчin harekete geчtiьiniюne sцrdц.
Чipaшvili, Rus Rosblat Ajansы'naverdiьi rюportajda, ABD'nin 2014'teKыrgыzistan'ыn Manas Цssц'nц terketmesinin ardыndan цssцn Tцrkiye'yeverileceьini, Ankara'nыn da цssц
yeniden ABD'nin kullanыmыnaaчacaьыnы sюyledi.
Чipaшvili, "Osmanlы fцze kalkanы"olarak adlandыrdыьы erken uyarы sistem-inin 26 radar istasyonundan oluшa-caьыnы ve sistemin merkezi цssцnцnManas olacaьыnы belirtti. Gцrcц diplo-mat, merkez цssцn inшaatыnыPentagon'un anlaшtыьы "Cerka" adlы birTцrk firmasыnыn цstlendiьini ve inшaatabaшlandыьыnы kaydetti.
'YENИ OSMANLЫИTTИFAKЫ'
Чipaшvili, Orta Asya coьrafyasы iчinЧin, Rusya, ABD, Hindistan, Tцrkiyeve Иran'ыn yarыш iчinde olduьunu belir-tirken, Rusya ile Чin'in kцresel gцчdengesinde mцttefik gibi gюrцnseler deOrta Asya'da rakip olduklarыnы kay-detti. Rusya'nыn her geчen gцn bюlgedegцч kaybettiьini vurgulayan Чipaшvili,"ABD ile Tцrkiye'nin yeni Osmanlыittifakы ise emin adыmlarla ilerliyor"dedi.
Zirve kapsamыnda DышiшleriBakanlarы Konseyi 15 Aьustos'ta,Devlet Baшkanlarы ise 16 Aьustos'tabiraraya gelecektir. DышiшleriBakanlыklarы Kыdemli MemurlarToplantыsы 14 Aьustos'ta dцzenlenecek-tir. Zirve sыrasыnda ayrыca DышiшleriBakanlыklarы arasыnda bir ИшbirliьiProtokolц'nцn imzalanmasы planlan-maktadыr. Tцrk Konseyi Genel Sek-reteri tarafыndan da 16 Aьustos tari-hinde Zirve'de alыnan kararlarыnaчыklanacaьы bir basыn toplantыsыgerчekleшtirilecektir.
Zirve, 1992'de baшlayan TцrkZirveleri sцrecinin kurumsallaшmыш biruzantыsы niteliьindedir. Her sene yenibir iшbirliьi temasы ile bir цye цlkeninevsahipliьinde dцzenlenen Zirve'de busene "ulaшtыrma ve baьlantы" цzerindedurulacaktыr. Kuruluшundan bu yanaTцrk Konseyi, Tцrk dцnyasыnda iшbir-liьinin geliшtirilmesi yюnцnde somutadыmlar atmышtыr. Belirlenen iшbirliьialanlarыndan sorumlu Bakanlar, Tцrktarihinde ilk defa Tцrk Konseyi catыsыaltыnda biraraya getirilmiшtir. 2011Almatы Zirvesi'nden юnce EkonomiBakanlarы, 2012 Biшkek Zirvesi'nden
юnce Eьitim Bakanlarы ve KцltцrBakanlыklarы Zirve konusu uyarыncatoplanmышtыr. Sюzkonusu iшbirliьi sцre-clerini teknik dцzeyde devam ettirmekiчin kurulan uzman gruplarы чalыш-malarыnы sцrdцrmektedir.
Geчtiьimiz yыl boyunca TцrkKonseyi Sekretaryasы'nыn sonuч odaklычalышmalarы devam etmiш ve bu doьrul-tuda чeшitli iшbirliьi alanlarыnda 20'denfazla toplantы dцzenlenmiшtir. Buчerчevede, Mayыs ayыnda Biшkek'tegerчekleшtirilen toplantыda TцrkЦniversiteler Birliьi ve YцksekюьretimAlanы Oluшturma Yюnergesi kabuledilmiшtir. Bюylelikle, yцksekюьretimalanыnda iшbirliьini arttыrmak, юьren-ci/akademisyen deьiшimini teшvik etmekve цniversitelerin karшыlaшtыrmalы цstцn-lцklerinden yararlanmak цzere чalыш-malar yцrцtecek "Tцrk ЦniversitelerBirliьi" Tцrk Konseyi bцnyesindekurulmuшtur. Birlik'te dюrt цye цlkeden15 kurucu цniversite yer almaktadыr. Цlke Uzmanlarыndan oluшanTerminoloji Komitesi 2012 Kasыmayыnda ilk kez Иstanbul'da toplanmышtыr.Toplantыda 6 ortak terim kabuledilmiшtir. Ortak sюzlцk чalышmalarыnыnyцrцtцlmesi ve Tцrkчe yer adlarы atlasыhazыrlanmasы Komite'nin gцndemindeyer alan projeler arasыndadыr.
Юte yandan, DiasporalardanSorumlu Bakan ve Kurum BaшkanlarыИstanbul ve Bakц'de 2013'цn ilkyarыsыnda toplanmышtыr. Tesis edilenTemas Grubunun katkыlarыyla hazыr-lanan "Ortak Faaliyet Stratejisi"Bakanlar tarafыndan onaylanmыш veDiaspora Юrgцtleri Birinci ForumuBakц'de Haziran ayыnda gerчekleшtir-ilmiшtir. Foruma 50'ye yakыn цlkeden600'цn цzerinde diaspora temsilcisikatыlmышtыr. Diasporalar arasыndaki
iшbirliьi ortak чыkarlarыn korunmasыnave цye цlkelerin tanыtыlmasыna bцyцkkatkыda bulunacaktыr.
Юnцmцzdeki Zirve'nin konusu olanulaшtыrma alanыnda iшbirliьi kapsamыn-da, Чalышma Grubu toplantыlarыnыn veAktau'da dцzenlenen Bakц-AktauLiman Иdareleri arasыndaki gюrцшmeninardыndan Ulaшtыrma Bakanlarы 2013Temmuz ayыnda Bakц'de ilk defatoplanmышlardыr. Toplantыda, UlaшtыrmaBakanlarы arasыnda bir iшbirliьi pro-tokolц imzalanmышtыr. Ayrыca imza-lanan bir Mutabakat Zaptы'yla Bakц,Aktau ve Samsun Limanlarы arasыndakardeш liman iliшkisi kurulmuшtur.Ortaya чыkabilecek sorunlarыn чюzцm-lenmesiyle yetkili bir KoordinasyonKurulunun Bakan Yardыmcыlarыdцzeyinde ihdas edilmesi de bu toplan-tыda kararlaшtыrыlmышtыr. Doьu-Batыulaшtыrma koridorunda Hazar Geчiшliчok modlu taшыmacыlыьыn teшvik edilmesiцye цlkeler arasыndaki ticaretin artыrыl-masыna ve цlkelerin transit potan-siyelinin gercekleшtirilmesine hizmetedecektir.
Ayrыca Цye Цlke Gцmrцk ИdareleriBaшkanlarы Nahcыvan ve Иstanbul'daolmak цzere iki kere birarayagelmiшlerdir. Gцmrцk alanыnda mцn-hasыran kurulan Чalышma Grubu, "TekPencere" sistemi kapsamыnda gцmrцkiшlemlerinin kolaylaшtыrыlmasыna yюnelikgerekli zeminin hazыrlanmasы hususun-da чabalarыnы sцrdцrmektedir.
Kazakistan Cumhuriyeti An-kara Bцyцkelчisi CanseyitTцymebayev, Tцrkiye Cum-huriyeti Aktau Baшkonso-losluьuna atanan MцteberKыlыч Koч ile gюrцшtц.
En цst dцzeyde karшыlыklы ziyaretlerin,iш, kцltцr ve sanat чevrelerinin karшыlыklыziyaretlerinin de sыk sыk yapыldыьыnыnaltыnы чizen Bцyцkelчi, iki цlkedekonsolosluklarыn aчыlmasыnыn юneminivurgulayarak, Antalya ilinde Almanya,Rusya ve Иngiltere konsolosluklarыnыnaчыlmasыndan sonra Ekim 2012'deKazakistan Konsolosluьunun aчыldы-ьыnы hatыrlattы.
Kuzey Kыbrыs Tцrk Cumhuriyeti'nde(KKTC) pazar gцnц yapыlanseчimlerin ardыndan hцkцmet kurmaчalышmalarыna henцz baшlanmadы.
Seчimlerden цчцncц parti olarakчыkan Demokrat Parti'nin GenelBaшkanы Serdar Denktaш seчimsonuчlarыnы deьerlendirdi.
Seчimlerde halkыn koalisyonhцkцmeti iчin irade gюsterdiьinibelirten Denktaш, mutlaka hцkцmetteyer alacaьыz diye bir dцшцncelerininolmadыьыnы, gerekirse muhalefette kal-abileceklerini sюyledi.
Denktaш, kendi vizyonlarыna uygun,цlkenin geleceьi iчin чalышacak bir partiile koalisyona evet diyebileceklerinivurguladы.
Seчimlerde bir partinin "Tцrkiye biziistiyor" diye propaganda yaptыьыnыbelirten Denktaш, aynы partinin halktarafыndan itibar gюrmediьini, yenioluшacak hцkumetin de Ankara ile iyiiliшkiler iчinde olacaьыnы sюyledi.
VEKИLLERE 500 BИNLИRALЫK SENET
Denktaш, milletvekili transferlerinekarшы olduklarыnы, bu yцzden seчimюncesinde milletvekili adaylarыna partideьiшtirmelerini юnlemek iчin, 500 bin
liralыk senet imzalattыklarыnы ifade etti.
Mayыs ayыnda Ulusal Birlik Partisi'n-den 8 milletvekili Demokrat Parti'yegeчmiш ve hцkцmet dцшцrцlerek seчimegidilmiшti.
Tцrkiye Baшbakanы Er-doьan ile Putin'in tele-fon gюrцшmesinde, Su-riye ve Mыsыr konusundaatыlmasы gereken adыm-lar ele alыndы.
Baшbakan Recep TayyipErdoьan, Rusya Devlet BaшkanыVladimir Putin ile telefongюrцшmesi yaptы.
Baшbakanlыk kaynaklarыndanalыnan bilgiye gюre, Erdoьan,telefonla aradыьы Putin ile Suriyeve Mыsыr baшta olmak цzerebюlgedeki son geliшmelere dairgюrцш alышveriшinde bulundu.Yaklaшыk 50 dakika sцrengюrцшmede, Tцrkiye-Rusyaarasыndaki iliшkilerin de elealыndыьы юьrenildi.
Baшbakan Erdoьan'ыn,gюrцшmede, uluslararasы toplumve Birleшmiш Milletler GцvenlikKonseyi'nin Suriye konusundasomut adыmlar atmasы gerek-tiьine, Mыsыr'da ise tцm taraflarыnkatыlыmыyla ivedilikle demokrasi-ye dюnцlmesinin bцyцk юnemtaшыdыьыna vurgu yaptыьы belirtil-di.
Ïóòèí è ïðåìüåð Òóðöèè äîãîâî-
ðèëèñü î âñòðå÷åíà âûñøåì óðîâ-
íå â ÌîñêâåÏðåçèäåíò ÐÔ Âëàäèìèð Ïó-
òèí è ïðåìüåð-ìèíèñòð Òóð-öèè Ðåäæåï Òàéèï Ýðäîãàí ïîòåëåôîíó äîãîâîðèëèñü ïðîâå-ñòè â Ìîñêâå îñåíüþ çàñåäà-íèå Ñîâåòà ñîòðóäíè÷åñòâàâûñøåãî óðîâíÿ ìåæäó Ðîññè-åé è Òóðöèåé.
"Ïðåçèäåíò Ðîññèè è ïðå-ìüåð-ìèíèñòð Òóðöèè óñëîâè-ëèñü ïðîâåñòè â Ìîñêâå îñåíüþñ.ã. î÷åðåäíîå çàñåäàíèå Ñîâåòàñîòðóäíè÷åñòâà âûñøåãî óðîâ-íÿ ìåæäó Ðîññèåé è Òóðöèåé, àòàêæå ïðîäîëæèòü îáùåíèåíà ñàììèòå "Ãðóïïû äâàäöàòè"â Ñàíêò-Ïåòåðáóðãå", - îòìå-÷àåòñÿ â ñîîáùåíèè.
Ôîðóì "Ãðóïïû äâàäöàòè"ïðîéäåò â Ñåâåðíîé ñòîëèöå 5-6 ñåíòÿáðÿ.
Tцркийе CумщурийетиMилли Eьитим Bаканлыьы иле Kырэызистан-TцркийеMанас Цниверситеси арасында окул йапымынаилишкин ишбирлиьи Pрото-колц Aнкарада имза-ланды.
Bu Protokol, Kыrgыzistan'dayaшayan Tцrkiye Cumhuriyetivatandaшlarы чocuklarыnыn eьitimюьretim ihtiyacыnы daha iyikarшыlamak ve Kыrgыz tarafыncakabul edilmesi halinde Kыrgыzvatandaшlarы чocuklarыna daeьitim-юьretim hizmeti vermekцzere Biшkek Tцrk Иlkokulu/Ortaokulu/ Anadolu Lisesi iчinKыrgыzistan-Tцrkiye Manas
Цniversitesi Mцtevelli Heyetinin18.10.2008 tarihli ve 2008-02sayыlы toplantыsыnda alыnan 8/bmaddesi kararы чerчevesindeBiшkek-Cal mevkiinde bulunanKыrgыzistan-Tцrkiye ManasЦniversitesi C.AYTMATOVKampцsц alanы iчine yapыlacakyeni Okul binasыnыn yapыmыnadair usul ve esaslarы kapsar.
OKUL YAPЫMЫNA ИLИШKИNИШBИRLИЬИ PROTOKOLЦ ИМZALANDЫ
Erdoьan, Putin Иle Эюrцшtц
ABD Almatы Konsolos-luьu, ABD tarafыndanKazakistan vatandaш-larыna diplomatik, tica-ri, turistik, iш ve юьrencivizeleri sцrelerinin uza-tыlacaьыnы aчыkladы.
ABD Almatы Konsolosluьu'n-dan yapыlan aчыklamada, 1Aьustos 2013 tarihinden itibarenKazakistan vatandaшlarыna ilkdefa sцresi 5 yыl olan vizeler ver-ilmeye baшlanыyor. Diplomatik,ticari, turistik, iш ve юьrencivizesinin yanы sыra medya men-suplarы iчin ve deьiшim program-
larыyla ABD'ye gitmek isteyen-lere verilecek vizenin sцresi 5 yыlolacak, denildi. Aчыklamadaayrыca, 5 yыllыk ABD vizesininцcretinin 160 dolar olacaьы dabelirtildi.
 õîäå âñòðå÷è ðóêîâîäèòåëåé òàìîæåííûõ ñëóæáÊàçàõñòàíà è Êûðãûçñòàíà ðàññìîòðåí
ðÿä àêòóàëüíûõ âîïðîñîâBiшkek Belediye бaш-kanы, Azerbaycan Bц-yцkelчisi иle Biшkek'tekiAliyev пarkыnы рestoreеtme кonusunu еle аldы
Biшkek Belediye Baшkanы ИsaЮmцrkulov, Azerbaycan BiшkekBцyцkelчisi Hidayet Orucоv ileBiшkek'teki Haydar Aliyev adыnы
taшыyan parkы restore etme vebayыndыrma konusunu ele aldы.Bu hakkыnda Biшkek Belediye-si'nin basыn servisi, bildirdi.
Belirtildiьi gibi, шu anda ikiцlkenin mimarlarы park iчin birproje hazыrlыyorlar. Ayrыca,parkыn dizaynы ve aьaч dikmedцшцnцlmektedir.
Gюrцшme sыrasыnda, hem deAzerbaycan'ыn desteьiyleBiшkek'te okul yapma konusugюrцшцldц. Biшkek BelediyeBaшkanы, okulun Azerbaycan'ыnmilli lideri Haydar Aliyev'inadыnы taшыyacaьыnы ve okulbinasыnыn yapыmы iчin Biшkek'inmerkezinden yer ayrыlacaьыnыsюyledi.
Biшkek Belediye Baшkanы,Azerbaycan Bцyцkelчisi Иle Бир Арайа Эелди
Kыrgыzistan-Tцrkiye "Manas"Цniversitesi, Юzbekistan'dakigenч etnik Kыrgыzlar iчin ekolarak 10 kontenjan saьladы.
Belirtileceьi цzere, 30
Temmuz'da Taшkent'teKыrgыzistan цniversitelerindeюьrenim yapmak isteyen etnikKыrgыzlar iчin giriш sыnavы yapыlды.
Юzbekistan'daki EtnikKыrgыzlar Ичin Ek Olarak 10 Kontenjan Saьlaнdы
4 № 10 АЬУСТОС 2013 АКТЦЕЛ ÀÊÒÓÀËÜÍÎ
Mahmut СЮZMEN, 5yыldыr Galaksi Grup'tafinans mцdцrц olarak
gюrev yapыyor. Evli 2 чocukbabasы. Ыш hayatыna ToprakHolding bцnyesinde bцtчe plan-lama ve denetim mцdцrцuolarak baшladыktan sonra yуrt-dышыndan gelen teklifleri deьer-lendirerek, Orta Asyadafaaliyetlerine devam etmeyebaшlamыш.
8 BИN KИШИYE ИSTИHDAMGalaksi grup olarak 1993 yыlыndan
beri Kazakistan'da faaliyet gюsterenve цlkenin en bцyцk plastik ve alц-minyum profil цreticisi olan firmabaшkent Astana, Karaganda, ve Kыr-gыzistan'ыn baшkenti Biшkek'teki bюlgeofisleri ile bцnyesinde 500 kiшiye;ayrыca Kazakistan genelinde 200'denfazla цretici ve uygulayыcы bayileri iletoplam 8 bin kiшiye istihdam oluшtur-makta.
1993-1998 yыllarы arasыnda gыda dis-tribцtюrlцьц yapan firma, 1997 yыlыndabaшkentin Astana'ya taшыnmasыyla in-шaat sektюrцne yюnelmiш. Иnшaat sek-tюrцne ilk PVC kapы pencere atюlyesikurarak ve PVC boru цretimine baшla-yarak adыm atan шirket, "Galaksi"olarak kendi kimliьini oluшturma yolu-na girmiш.
Kendisiyle gюrцшtцьцmцz GalaksiGrup Finans Mцdцrц Mahmut Sюz-men шunlarы sюylцyor: "Grubun ilk kur-duьu fabrika "Ege Herkцl" plastik borufabrikasыdыr. "Herkцl" markasы ile plas-tik boru sektюrцnde ilerleyen gruba 2003yыlыnda "Alugal" alцminyum profil fab-rikasы katыlmыш, 2006 yыlыnda kurduьu"Galwin" Pvc profil fabrikasыnыn daeklenmesiyle kendi юz kaynaklarыylayatыrыmlarыna devam etmektedir.
Her alanda kurumsallaшmayы юnplanda tutan Galaksi Grup, цrцnkalitesine юnem vermekte kendi bцn-yesindeki kalite kontrol ve takip sis-temiyle цretilen цrцnlerin kalite kon-trolцnц titizlikle yapmaktadыr. AyrыcaTSE (Tцrk Standartlarы Enstitцsц) ileanlaшmalы olan firmamыz her yыl цrцn vekalite kontrolц denetiminden geчmekte-dir.
Galaksi Grup, ЫSO:9001-2008 Kaliteyюnetim belgesine sahiptir. Grup fir-malarы sцrekli lider konumda olmanыnverdiьi sorumlulukla yeni sistem ve pro-jeler geliшtirmekte; Kazakistan ve ihra-cat yaptыьыmыz yerlerin ihtiyacыna yюne-lik цrцnler цretmekteyiz."
Alugal firmasыnыn sektюrel yenilik-lerinden ЫNT-70 Alцminyum uygulamasistemi geniш mimari uygulamarыnda,ofis, alыш veriш merkezleri iч bюlme vekapы yapыmы iчin ideal bir sistemdir.Galwin firmasыnыn pek чok цrцnцyanыsыra 70 mm lik 5 odacыklы yцksekisi ve ses yalыtыmыna sahip цrцnler kon-for ve ekonomik aчыdan чok iyi birцrцn olarak piyasa sunulmuшtur.
Firma, her tцrlц faaliyetlerindemevzuatlara uymakta, bunlarы yerinegetirirken sorumluluьunun farkыndaolarak чalышmaktadыr. Kazakistan'da1994 yыlыndan beri 17 yыldыr dцzenli
olarak vergi юdeyen ender шirketlerdenbiri olmasы sebebiyle Almatы Eyaleti
Talgar Bюlgesi Vergi Komitesi tarafin-dan "En Иyi Vergi Mцkellefi " юdцlцnц
alan firma bu yюnцyle Tцrk iш dцnyasыiчin de чok bцyцk bir onura sahip.
Ayrыca grup firmalarыndan Alugal"Kaznex Ыnvest"in yerel шirketlerinihracat faaliyetlerini destekleme чalыш-malarы kapsamыnda 2010 Mart- 2011dюneminde yaptыьы ihracat harcаmala-rыndan kaynaklanan 1.367.857 tengelikteшvik primi almышtыr. Sюz konusu kuru-luш Yeni Teknolojiler Bakanlыьыna baьlыbir ajans olup, ihracatы destek ve teшvikamacыyla kurulmuшtur.
Yine цretim sektюrцne verilen teш-viklerden olan Damu fonu (Ticaretgeliшtirme fonu) шartlarыnы yerine geti-rdiьinden grup, bu fondan da yararlan-mak iчin baшvurusunu yapmыш durum-da.
Sektюrel geliшmelere paralel insangeliшimine de юnem veren GalaksiGrup, bir nevi akademi hцviyetinde.Sektюrdeki pek чok yetiшmiш insanыbцnyesinden чыkartmasыnыn yanыndahali hazыrda piyasada faaliyet gюsterenfirmalarыn bir чoьu Galaksi Grupbцnyesinden doьup bцyцmцш.
Ayrыca personelin eьitimi amacыylaшirket iчi faaliyetlerine de devam edengrubun finans mцdцrц MahmutСЮЗМЕН шunlarы kaydediyor: "Temelyюnetim becerileri" eьitim programыmыzыtamamladыk, yine чalышanlarыmыzaTюmer'den gelen Tцrkчe eьitimcilerinrehberliьinde Tцrk dili kursu almalarыnыsaьlamaktayыz.
Sosyal alanlarda hayыrsever bir grupolarak, bir чok yardыm kuruluшlarыnayardыm etmekte, Tюmer (TцrkчeЮьretim Merkezi) KЫMEP, SDU gibiцniversitelerin ve Veteran futboltakыmыnыn sponsorluьunu yapmaktayыz.Firmamыz Eurobak (Avrupa Ыш Adamla-rы Derneьi), Kaz Glass Energy (Kaza-kistan Cam Ve Enerji Derng), ATPP(Almata Ticaret Odasы) ve KATИAD iшadamlarы derneьine цye olup ve yюnetimkurullarыnda yer almaktadыr."
YATЫRЫMSAHALARЫ/EKONOMИ
DЦШЦNCELERИMKazakistan halen yatыrыm imkanlarы
olan bir цlke, fakat her yatыrыmdaolduьu gibi чok iyi bir sermaye veiшi iyi bilenlerin gelmesi gerekiyor.Юzellikle de mevzuatlarы iyi bilmekgerekiyor.
Petrol yan sanayi, lojistik-ulaшыm,madencilik, hayvancыlыk ve tarыmlabirlikte seracilik sahalarы yatыrыm iчinuygun sektюrler olarak gюzцkmekte.Bugцn bu ekonomik verilere bakacakolursak tцketim endeksinin % 38si gыda, % 22 si enerji kaynaklarыnabaьlыdыr.
Hammadde, enerji, meyve sebzeve gыda цrцnlerine olan ihtiyaclarыnbцyцk bir kыsmыnыn dышarыdan saьlanы-yor olmasы, bu sektюrdeki maliyetlerinartmasы iчerde enflasyonun belirlen-mesinde etkili olacaktыr.
SЮЗМЕН bu konuda шunlarыn altыnычiziyor: "Mevcut ekonomi uygula-malarыn devamы halinde Kazakistanыngeliшiminin bцyцme yюnцnde olacaьыnыtahmin ediyorum. Pek чok faktюrцnyanыnda inшaat sektorцnцn geliшimi vedцnyadaki petrol fiyatlarы юnцmцzdeki
yil belirleyici bir etken olarak karшыmыzaчыkacaktыr.
Stratejik юneme sahip yцk taшыmacыlыkmaliyetlerinin azaltыlmasы, KOBЫ'leredestek verilmesi, imalat sektюrцneyatыrыmcы чekme, organize sanayi bюl-gelelerinin ve alt yapы sahalarыnыn yapыl-masы ekonomik acыdan olumlu olacaktыr.
Bankalarыn son dюnemde gюzlem-lediьim kredi kullandыrmadaki uygula-malarы olumlu olmakla beraber, bireyselve kurumsal faiz oranlarыnыn yцksekliьibu sahadaki geliшimi yavaшlatmaktadыr.
Gцmrцk birliьi uygulamalarыnыyakыndan takip ediyoruz. 3.цlkelerleolan uygulamalar ithalat-ihracat rejim-leri daha юnemli bir hale gelmekte.Rus mallarыnыn giderek pazarlardakipayыnыn artmasы buna karшыlыk imalatsanayinin geliшmesine ne kadar etkiedeceьi gibi oluшacak durum iчin2-3 yыllыk rakamlarы gюrdцkten sonrasonuчlarы sюylemek daha isabetliolacaktыr."
KARШЫLAШЫLAN SORUNLAR
Sektюrцn sыkыntыlarы da var elbette.SЮЗМЕН sыkыntыlarыnы шюyle dilegetiriyor: "Yetiшmiш insan bulmaktazorlanыyoruz. Makina bakыm tamirgibi uzmanlыk gerektiren sahalardagenellikle yurtdышыndan destek almakzorunda kalыyoruz.
Hammadde, yedek parчa konularыndahizmet verecek firmalarыn azlыьы veyamaliyetlerinin yцksekliьi bizi sцrekliyurtdышыnda arayышa yюneltmekte. Цreticiolarak, lojistik maliyetleri,elektrik, gaz, su fiatlarыnыn yцksekliьi,цretim sektюrцyle diьer sektюrlerdekipersonel vergilerinin ve diьer girdilerdenalыnan rakam ve oranlarыn aynы olmasi,maliyetlerimizi etkilemektedir.
Yatыrыm firmalarыna uygulanacak hertцrlц gider, vergi uygulamalarыndarekabet шartlari dцшцnцlerek iyileшtirmeyapыlmasы, yurt iчinde цretilen malgruplarыyla bunlarыn karшыlыьы yurtdышыn-dan getirilen mal ve цrцnlerin ithalatvergilerinde цretici koruma oranlarыnыnyцkseltilmesi цretimin cazip halegetirilmesinde юnemli olacaktыr."
2013'ten beklentiler MahmutSЮЗМЕН son olarak beklentilerinisыralыyor: "Sцregelmekte olanbцyцme oranlarыmыzы bu yыl da ileriyetaшыmak юnceliьimiz. Fabrikalarыmыzdayeni teknoloji ve makine yatыrыmlarыnadevam etmekteyiz.
Цretim performansыnы artыrma, mali-yet kontrol ve denetiminde tamkaynak kullanыmыnыn saьlanыlmasы,lider olduьumuz Pazarda payыmыzыartыrma, ihracat oranlarыnы artыrarakцlkeye dюviz giriшinde katkыda bulunmagibi bцyцme ve yatыrыm planlarыmыzmevcuttur. Ayrыca ilerleyen yыllardagrubumuzu borsaya aчmayadцшцnmek-teyiz.
Bu imkanы bize sunmanыz sebebiylede ALTЫN KЮPRЦ dergisine yayыnhayatыnыzda baшarыlar dileriz.”
www.turkelpress.com
....
....
Rusya merkezli Oktogo.ru onlinetatil satыш sitesi tarafыndanBaьыmsыz Devletler Topluluьuiчinde Rus turistlerin tercih ettiьidestinasyonlarыn sыralamasыyapыldы.
Sыralamaya gюre, turistler tarafыndan BDTцlkeleri iчinde tatil iчin en чok tercih edilenцlkeler arasыnda Ukrayna ilk sыrada yeralыrken ardыndan Beyaz Rusya veKazakistan geldi.
Sыralamada ayrыca, en pahalы ve en hesaplыturistik yerler de belirlendi. En pahalы turis-tik yer Almatы olurken en hesaplыMoldova'nыn baшkenti Kiшinev seчildi.
Almatы'da bir gece konaklama iчin ortala-ma юdenen цcretin yaklaшыk 20.000 tenge(130dolar) olduьu ve BDT цlkeleri arasыnda tur-istler iчin en pahalы turistik yer unvanы aldыьыaчыklandы.
Kiшinev'de ise, bir gece konaklama ortala-ma цcreti yaklaшыk 9.000 tenge olup, buшehir en hesaplы yer unvanыnы aldы. Bununlabirlikte, Rus turistlerin konaklama yeri iчinBDT цlkelerinde ve dышыnda tatil yaparkenneredeyse aynы parayы harcadыьы da ortayaчыktы.
 íàñòîÿùåå âðåìÿ â Ìîñêâåïðîâîäÿòñÿ ìåðû ïî ïðåñå÷åíèþíåëåãàëüíîé ìèãðàöèè.
Moskova'da Kaчak Gючmenler Ичin Чadыr Kent Kuruldu, Operasyonlar
Devam EdiyorRusya'nыn baшkenti Moskova'dakaчak gючmenler iчin kurulan чadыrkente 500 kiшi yerleшtirildi. Moskovagenelinde kaчak gючmen operasyon-larы ise devam ediyor.
Moskova genelinde kaчak gючmen operasyon-larы, Matveyevskiy Pazarы'nda saklanan bir zan-lыyы yakalamak iчin giden polisler Kafkasyakюkenli pazar чalышanlarы tarafыndan saldыrыyauьramasыnы ardыndan baшlatыlmышtы. Yaшanan buolayыn ardыndan harekete geчen gцvenlik gцчleriOrta Asya ve Kafkasyalыlarыn yoьunlukta
чalышtыьы pazar yerlerine baskыnlar dцzenledi.Operasyonda kaчak olarak Moskova'da ikameteden ve чalышma izni bulunmayan bin 400 kiшiyigюzaltыna aldы. Yakalananlarыn arasыndaVietnam, Mыsыr, Fas, Suriye, Kыrgыzistan,Azerbaycan ve Юzbekistan gibi цlkelerin vatan-daшlarы bulunuyor.
Kaчak gючmenler iшlemleri tamamlandыktansonra sыnыrdышы edilecek. Sыnыrdышы edilecek olanher kaчak gючmen Rusya yaklaшыk bin 300dolara mal olacak.
Kaчak gючmenlerin sayыsы чoьalыnca
Moskova'da юzel чadыr kent kuruldu. Yaklaшыn900 kiшinin kalabileceьi чadыr kente шimdiden 500kiшi yerleшtirildi bile.
RUSYA'DA 3 MИLYON KAЧAKGЮЧMEN
Aчыklanan verilere gюre 2013 yыlыnda Rusya'ya11,3 milyon kiшinin giriш yaptы, 800 bini devamlыikamet ediyor. Rusya Federal Gючmen Servisi(FMS) Baшkanы Konstantin Romodanovski'ninyaptыьы aчыklamaya gюre ise Rusya'da yaklaшыk 3milyon kaчak gючmen bulunuyor ve tahminleregюre kaчak чalышыyor. FMS'in verilerine gюre 1,8kiшi yasal olarak ikamet ediyor ve чalышыyor.
 Ìîñêâå â ñïåöëàãåðå äëÿ ìèãðàíòîâ ðàçìåùåíû îêîëî
200 èíîñòðàííûõ ãðàæäàí
5№ 10 АЬУСТОС 2013ВАТАНСЕВЕРЛИК ÏÀÒÐÈÎÒÈÇÌ
Bishkek, CASCFEN,02.08.2013 – The 3 dayconference dedicated tohuman rights, freedomof language, expressionand press of Turkishpeople has finished itswork in Kyrgyz capitalBishkek.
Experts, intellectuals, writersrepresenting a huge geographystarting from Ural-Altay andending in the Center ofEurope have widely discussedthe ways and methods to over-come emerging problems. Themotto of the conference was“Generations and language”and “Freedom of expression inCentral Asia”.
Turkey was represented with3 writers in the conference
which was hosted by PEN CentralAsian Center, which is headed byDalmira Tilepbergenova. The Turkishrepresentatives were Chairman ofPEN Turkey Tarik Gunersel, DeputyChairman Halil Ibrahim Ozjan andProf. Dr. Suat Karantay. TheEuropean people of Turkish descentwere represented by Uygur KaiserOzhun.
The Kyrgyz sociolinguist GulnaraJamasheva has stressed out that dur-ing Soviet times Kyrgyzstan wasunder pressure. She noted that someyoung Kyrgyz people use Russianlanguage rather than Kyrgyz in every-day life which causes sorrow.
12 students from Kyrgyzstan,Uzbekistan, Kazakhstan andTatarstan also attended the confer-ence. Participants have once againdiscussed creative writing, humanrights and freedom of expression.
The international conference wasconcluded on the shores of Issyk-Kulwith kindling a fire, reading poemsand singing the songs and dancing.
The next day the Turkish PENCenter`s head Tarik Gunersel and hisdeputy Halil Ozjan had visited theBishkek office of Central Asian andSouthern Caucasian Freedom ofExpression Network (CASCFEN).
CASCFEN`s Central Asian headrepresentative Ramiz Mashadihasanlihad informed the guests on activitiesof organization, its mission and role.He noted that use of national lan-guage is not perfect yet in the coun-tries of Central Asia. Mashadihasanlispoke about special program adoptedby the governments of Kyrgyzstanand Kazakhstan for development ofmother language.
Mr. Mashadihasanli noted thatTurkmenistan and Uzbekistan has
passed to Latin alphabet already. ButKazakhstan and Kyrgyzstan just onlystarted preparations to switch toLatin.
The head representative said thatKazakhstan will end the process oftransition to Latin alphabet by 2025.He added that CASCFEN chairmanAzer Hasret has prepared a commonLatin based Turkish alphabet as welland calls on all Turkic people of theworld to use one alphabet.
The guests said that functioning ofsuch organization is relevant to PENCenters` aims and goals and the sidescan work on collaboration opportuni-ties.
The Chairwoman of Bishkek basedTurkel Foundation HokumaKhalilova also was present at themeeting.
Ïðàêòè÷åñêè êàæäûì ýòíè÷åñ-êèì îáùåñòâåííûì îáúåäèíåíè-åì åæåãîäíî ê 1 èþíÿ îðãàíèçó-þòñÿ è ïðîâîäÿòñÿ áëàãîòâîðè-òåëüíûå è ïðàçäíè÷íûå ìåðîïðè-ÿòèÿ äëÿ äåòåé â ìåñòàõ êîìïàêò-íîãî ïðîæèâàíèÿ ýòíîñîâ, â ðå-ãèîíàõ è ãîðîäå Áèøêåê.
Öèêë áëàãîòâîðèòåëüíûõ ìåðî-ïðèÿòèé "Ïîìîæåì äåòÿì âìåñ-òå!" áûë íà÷àò Ìåæäóíàðîäíîéàññîöèàöèåé êàðà÷àåâöåâ "ÀòàÄæóðò" â äåòñêèõ äîìàõ è ðåàáè-ëèòàöèîííûõ öåíòðàõ, ðàñïîëî-æåííûõ â ñåëàõ Íèæíå÷óéñê,Îðëîâêà, Âîåííî-Àíòîíîâêà, Áå-ëîâîäñêîå, Ñàäîâîå è ã. Áèøêåê,ãäå ñîñòîÿëèñü ïðàçäíè÷íûåêîíöåðòû äëÿ äåòåé ñ âðó÷åíèåìïîäàðêîâ.
Áåêòåìèð Ìóðçóáðàèìîâ,ïðåäñåäàòåëü Ñîâåòà
Àññàìáëåè íàðîäà Êûðãûçñòàíà.Ïðîäîëæåíèå ñëåäóåò.
Ïðè ñîäåéñòâèè ÏîñîëüñòâàÊûðãûçñòàíà â Òóðöèè äåòñêèåòâîð÷åñêèå êîëëåêòèâû "Àê -Øîîëà" è "Àê - Íèåò" âûñòó-ïèëè ñ êîíöåðòàìè â ãîðîäàõÀíêàðà è Ýñêèøåõèð.
 ðàéîííîì ìóíèöèïàëèòåòå Êå÷èîðåí ã.Àíêàðà ñîñòîÿëñÿ Äåíü Êûðãûçñòàíà âðàìêàõ Ìåæäóíàðîäíîãî ôåñòèâàëÿ "Ðà-ìàçàí".  ïðîãðàììå Äíÿ Êûðãûçñòàíàñîñòîÿëîñü îòêðûòèå Äîìà Êûðãûçñòàíàïðè ó÷àñòèè ×ðåçâû÷àéíîãî è Ïîëíîìî÷-
íîãî Ïîñëà ÊÐ â ÒÐ Ý. Èáðàèìîâà è Ãëà-âû ðàéîííîé àäìèíèñòðàöèè Êå÷èîðåíÌ.Àêà è êîíöåðò íàðîäíî-îáðàçöîâîãîäåòñêîãî õîðà "Àê - Øîîëà" è òàíöåâàëü-íîãî êîëëåêòèâà "Àê - Íèåò".
Hindistan, Biшkek'te HintKцltцr Merkezi aчmayыplanlыyor.
Konu ile ilgili aчыklama Hindis-tan'ыn Kыrgыzistan BцyцkelчiliьiKonsolosu Bhargav Mitra tarafыn-dan Kыrgыzistan Kцltцr, Enformas-yon ve Turizm Bakanы Sultan
Rayev ile gюrцшme sыrasыnda ifadeedildi.
Kыrgыzistan Kцltцr Bakanlыьы'nыnbasыn hizmeti bildirdiьine gюre,gюrцшmede baшlыca olarak turizmalanыnda ikili iшbirliьi geliшtirmekonusu ele alыndы. Ayrыca, Kыrgыzis-tan ve Hindistan arasыnda doьru-dan uчuшlar aчma, vizesiz rejim
tanыma sorusu da gцdeme geldi.Konsolos, kцltцr ve turizm alanыn-da iшbirliьi hakkыnda memorandumhazыrlama ve imzalama arzusunu veHindistan'ыn Biшkek'te Hint KцltцrMerkezi aчma niyetini de dile getir-di. Kыrgыzistan Kцltцr BakanыRayev, ikili iliшkileri geliшtirmeyeilgisini ve vizesiz rejim tanыmakonusunu чюzmekte Bakanlыьыn
yetki alanыnda yardыmcы olacaьыnыbelirtti. Hint Kцltцr Merkezi'niKыrgыz Devlet Иnшaat, Ulaшtыrma veMimarlыk Цniversitesi temelindeaчmasы юnerilmiшti. Kыrgыz DevletИnшaat, Ulaшtыrma ve MimarlыkЦniversitesi Rektюrц AkыmbekAbdыkalыkov da bu юneriye sыcakbakыyor.
Hindistan Biшkek'te Hint Kцltцr Merkezi Aчmayы Planlыyor
Âïåðâûå â 21 âåêå ýïîñ «Ìàíàñ»áûë ïåðåâåäåí íà âåíãåðñêèéÿçûê.
Îòïå÷àòàíî â òèïîãðàôèè “Öåíòð ïîääåðæêè ÑÌÈ”Çàêàç ¹1963
Ãàçåòà ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ â Êàçàõñòàíå,Ò1Ò505
Gazeteci, yazar ve fotoьraf sanatчыsы ServetSomuncuoьlu, hayatыnы kaybetti.
TRT'de uzun yыllar yapыmcы olarak чalышan Somuncuoьlu, "Tari-hin Bцyцk Иhanetleri", "Gцnle Gelen", "Gцnцn Ичinden", "MцzikliEdebiyat" ve "Yeni Bakышlar" gibi birчok programы baшarы ile yцrцttц.
"Anadolu'yu Vatan Kыlanlar", "Tarihimize Шan Verenler" ve"Gюnцl Dцnyamыzы Aydыnlatanlar" isimli senaryolar yazdы.
"Saymalыtaш Gюkyцzц Atlarы", "Gallemit", "Adanmыш Bir Юmцr:Чetin Berkmen'in Anыlarы", "Sibirya'dan Anadolu'ya TaшtakiTцrkler" ve "Damgalarыn Gючц: Kurgan" isimli kitaplarы da TцrkTarihine yeni boyutlar kazandыrdы.
Aynы zamanda baшarыlы bir fotoьraf sanatчыsы olan Somuncuoьlu-nun, Rusya, Чin, Moьolistan, Kыrgыzistan, Azerbaycan, Kosova,Macaristan ve Avusturya'da чektiьi fotoьraflar geniш yankыuyandыrdы.
Dюrt yыlda 150 bin kilometre kat ederek hazыrladыьы "KarlыDaьlardaki Sыr" isimli belgesel ile, "TЦRKSAV 12. Tцrk DцnyasыHizmet Юdцlц", "Sibirya'dan Anadolu'ya Taшtaki Tцrkler" kitabы ile"2008 yыlы Tцrkiye Gazeteciler Cemiyeti Sedat Simavi SosyalBilimler Araшtыrma Юdцlц"nц kazandы.
Servet Somuncuoьlu, araшtыrmalarыnы "Tцrk Edebiyatы" ve "Atlas"ve "Tцrk Dцnyasы Tarih Kцltцr Dergisi"nde yayыnladы.
Áàãåòíàÿ ìàñòåðñêàÿ â Àëìàòûïðèíèìàåò çàêàçû íà îôîðìëåíèå
â áàãåò æèâîïèñè, ãðàôèêè,àêâàðåëè, ïîñòåðîâ, ôîòîãðàôèé,
âûøèâêè, ãîáåëåíîâ,ñåðòèôèêàòîâ, ãåîãðàôè÷åñêèõ
êàðò è ò.ä.
Аsya'nыn tamortasыnda, Rusya -M o ь o l i s t a nsыnыrыndaki TuvaC u m h u r i y e t i2003'te 'yцzyыlыnarkeolojik olayыna'sahne olmuшtu.K a ь a n l a rVadisi'ndeki 2700yыllыk mezarlardanчыkan objeler tarihid e ь i ш t i r d i ,Tцrkler'in altыni ш ч i l i ь i n d e k iustalыьыnы ortayakoydu.
Bugцn bu toprak-larda Budist-Шamanist Tuvalaryaшыyor. Bюlgeyegiderek izlenimleriniHцrriyet'in Seyahatekine yazan FarukPekin'in yazыsы шюyle;Tцrk coьrafyasыndaШamanlarы nedeniyle чok merak edilen Tuva(Tыva) bюlgesine gidiyoruz. Bunun iчinMoskova'dan, Rusya'nыn 21 юzerkcumhuriyetinden biri olan Hakasya'nыnbaшkenti Abakan'a uчuyoruz. Иsterseniz Иstan-bul'dan direkt uчuшla Novosibirsk'e, oradantrenle Abakan'a geчebilirsiniz. Abakan'dankarayoluyla Tuva'nыn baшkenti Kыzыl'a gide-ceьiz.
Haziran baшы olmasыna raьmen kar yaьыyor.2002'de Krasnoyarsk Valisi AleksandrLebed'in sisli bir havada helikopterinindцшtцьц yerde durup fotoьraf чekiyoruz.Чevrede чaput (bez) baьlы aьaчlar gюrцyoruz.Yolumuz цzerindeki kцчцk kasabanыn adыTuran. Kцчцk mцzesini gюrцp цnlц Arjan-2kurganыnы gюrmeye gidiyoruz. Mezar kurganыnortasыnda yer almadыьыndan defineciler bula-mamыш.
ASYA'NЫN MERKEZИ ANЫTLA ИШARETLENMИШ
Kыzыl gezisine Zafer Meydanы'ndan baшlыyo-ruz. Yeni yapыlan bir Budist tapыnaьыnы geziyo-ruz. Yan duvarda 14'цncц Dalay Lama'nыnbцyцk bir fotoьrafы bulunuyor. Иki nehrin bir-leшerek Yenisey'i (Uluь Hem-Bцyцk Akarsu)oluшturduklarы alana bakыyoruz. Yeniseykыyыsыnda yцrцyoruz. Ardыndan 1964'te dikilenAsya Merkezi Anыtы'nda fotoьraf чektiriyoruz.Yцrцyerek ana meydana gidiyoruz. Kыzыl'ыnkurulduьu yыl yapыlan ahшap bina da bu yolda.Onu diьer ahшap binalar izliyor. Birdenkendimizi Tuva Parlamentosu (Uluь Ural)юnцnde buluyoruz. Binanыn юnyцzцnde Tuvaarmasы yer alыyor, tepesinde hem RusyaFederasyonu'nun hem de Tuva Cumhuriyeti-nin bayraьы dalgalanыyor.
Bugцn 12 Haziran, Rusya Federasyonu'nunkuruluш yыldюnцmц. Lenin heykeli yanыnakapalы bir platform kurulmuш. Tuva bu gцnцkutluyor. Yarышlar sцrцyor. Ama meydanabakan iki bцyцk bina var: Biri hцkцmetbinasы, diьeri tiyatro. Meydanыn tam ortasыndabir bцyцk Budacы dua yuvarlaьы bulunuyor.Yan duvarыnda 'mani' yazыyor. Om Mani Padme Hum, "Selam olsun Lotus'taki Cevhere"yani Buda'ya: Platforma чыkanlar soldan saьadua yuvarlaьыnы чeviriyor. Alan panayыr gibi.Herkes en gцzel elbiselerini giyinmiш. Чocuklaroyun oynuyor, deьiшik mцzik aletleri чalыnыyor,bazыlarы чift hюrgцчlц develerle geziyor.
Kыzыl'daki ana hedefimiz 60 Bahadыr UlusalMцzesi. Tuva gezimizin 'highlight'ы. Mцzedehem birkaч yыl юnce taшыnan Arjan-2 hazinesinigюreceьiz, hem de yыllardыr bu mцzede sergile-nen balballarы ve minik yazыtlы taшlarы inceleye-ceьiz.
TARИHИ DEЬИШTИREN 20 KИLO ALTЫN
Arjan, Иskitlere ait kurganlarыn bulunduьuKaьanlar Vadisi'ndeki yerin adы. SibiryaTцrklerinin dilinde arjan шifalы su, kaynaksuyu anlamыnda. Arjan-2 kurganы 80 metreчapыnda, 2 metre yцksekliьindeki bir hюyцk.Иlk kez 1997'de incelenmiш. 2001-2003 yыllarыn-da bir Rus-Alman heyetince yapыlan kazыda"21'inci yцzyыlыn en bцyцk arkeolojik keшfi"nesahne olmuш. Mezardaki kadыn ve erkektenherbirinin giysisi yaklaшыk 5 bin altыn parчadanoluшuyor. Toplamы 20 kilo. MЮ 7'nci yцzyыlaait olduьu belirtilen parчalarыn tцm Иskit tari-hini deьiшtireceьi belirtiliyor. Kurgandakidiьer mezarlarda 14 at kemiьi ile hanчerler,baltalar, ok uчlarы, aynalar, boncuklar, kцrkve keчe parчalarы ele geчirilmiш.
Kalыntыlar mцzede yцksek gцvenlikli odadasergileniyor. Ичeri girerken her tцrlц eшyanыz,cep telefonlarы, fotoьraf makineleri dышarыdabыrakыlыyor. Altыn hakan pantolonu ve kadыnsaч iьnesi юzellikle aklыmыzы baшыmыzdan alыyor.Bu чok ince maden iшчiliьi gючebe-savaшчыTцrklerin madencilikte neden чok mцkemmelolduklarыnы da gюsteriyor. Sersemlemiш haldemцzenin kapalы alanыndan чыkыp aчыk havadasergilenen balballarы, runik harfli yazыtlыtaшlarы, 'tamgalы' taшlarы gюrmek iчin aшaьыyainiyoruz. Atalarыmыzыn kцltцr юьeleri ayrы birheyecan veriyor.
Mцzeden sonra Kыzыl'daki en ilginч yerlerdenШaman Kliniьi'ne gidiyoruz. Esas klinik tekkatlы чok odalы ahшap bir bina ile bir avludanoluшuyor. Stalin dюneminde Шamanlar (kam)
ciddi baskы gюrmцш, юldцrцlmцш. SSCB'nindaьыlmasыndan sonra yeniden ortaya чыkыp,Шaman Klinik etrafыnda bir araya gelmiшler.1931'de Tuva'da yaklaшыk 750 Шaman varmыш.Bugцn 50 dolayыnda.
ШAMAN KLИNИЬИ'NDE FAL VE TERAPИ
Klinikte Шamanlar baшvuranlarы hastalыktankurtarmaya чalышыyor, el falы bakыyor, gelecekokuyor, Шaman tюrenleri (kamleniye) gerчek-leшtiriyor. Bize de Шamanizmi anlattыlar. Юzeldavulu, tokmaьы, giysileri, tюrenleri hakkыndabilgi verdiler.
O akшam Yenisey kыyыsыnda baьыmsыz yurtlar-dan oluшan bir konaklama tesisine gittik. Bizeorada юnce Alaш Grubu mцkemmel bir gыrtlakшarkыlarы konseri verdi. Ardыndan bir Шamantюreni izledik.Шaman geldi, юnce kutsal bir mekаnda dua
etti. Ardыndan elindeki ayы penчesiyle tek tekhepimizi kutsadы, iyi ruhlara чaьrы yaptы.Ardыndan ateшin yanыnda davulu чalarakesrime чabasыna giriшti. O sыrada gюkte gюrц-nen hilali iшaret ederek onun gюrцnmesinintюrenin baшarыlы geчeceьine bir iшaret olduьunubildirdi. Tюren sonunda onunla birlikte ateшinetrafыnda dюndцk. Son derece etkileyiciydi.Ertesi sabah gцnцmцzцn en bцyцk Шamanыkabul edilen Manguш Kenin - Lopsan ilegюrцшtцk. Bu inanыlmaz gюrцшmenin ardыndanbir Tuva evini ziyaret iчin yola чыktыk. Юnceцnlц чoban heykelini gюrdцk. Yolun biryerinde чok sayыda чaputlu aьaч vardы. Kutsalyer olduьu anlaшыlыyordu. Bizi yerel giysili genчkыzlar karшыladы, aьaca baьlamamыz iчin bezverdiler. Hep birlikte aьaca чaput baьladыk.Ziyaret ettiьimiz bцyцk yurt iчinde bize gцn-lцk yiyeceklerinden юrnekler sundular. Birsanatчы gыrtlak шarkыlarы sюyledi. Atlarla gюsteriyaptыlar, kementle at yakaladыlar. Tuva hцreшi(gцreш) юrneьi sergilediler. Bir gцnlцk olaьanbir Tuva yaшantыsыnы izledik. Yeшil yaylalardakibцyцk hayvan sцrцleri son derece ilginчti.
KRUPSKAYA ИLE LENИNBURADA EVLENMИШTИ
Geriye dюnmek iчin Abakan'a giderken ikiyere daha uьradыk: Krasnoyarsk bюlgesindekiШusenskoye Kюye ile Minusinsk kenti. ИlkiLenin'in sцrgцn edildiьi yer. Nadejda Krups-kaya ile orada evlenmiш. Toplam цч yыl kaldыk-larы iki ahшap ev korunmuш, sonra onlarыnetrafыnda mцkemmel bir aчыk hava ahшapmimarisi ve etnoьrafya mцzesi oluшturulmuш.70 bin, nцfuslu Minusinsk'te ise Tцrklerinmutlaka gюrmesi gereken bir mцze var.Mцzede sergilenen Hakas-Minusinsk havzasыkюkenli geyiktaшы, balbal, runik yazыtlы taшlarTцrk tarihi aчыsыndan son derece юnemli. Birtaшa шunlar yazыlmыш: "Karыmdan ve oьlumdanayrыldыm. Цlkeme geldim. Aч ayы kabilesindenve evimden ayrыldыm. Yazыk. Erlik adыmы bыrak-tыm. Kartыm (yaшlыyыm)."
Tuvalar resmi olarak Budacы gюrцnцyor.Ancak doьaya, animizme, Шamanizme tapkы,Tengricilik (Gюk Tanrы Kцltц), daь kцltц, sukцltц, doьa ruhlarыna inanч шu anda Budizm-den daha юnde. 'Lamaizm' olarak adlandыrыlanMoьolistan tarzlы bir Budizm anlayышы чok hыzlыyaygыnlaшmыyor.
Baш Шaman bizi "akrabalar gelmiш" diyekarшыladы
Manguш Kenin - Lopsan (88), tцm TuvaШamanlarы'nыn lideri. 16 чocuklu bir aileninaltыncы чocuьu. Anneannesi Kuular Handizhapчok цnlц bir kadыn Шaman. 'Uluь Kam' diyebilinirmiш. 1933'te Stalin'in emriyle toplamakampыna gюnderilmiш. Stalin'in юlцm tarihiniюnceden bilmiш. Stalin юlцnce de salыnmыш.Salыndыktan hemen sonra da юlmцш. Lopsan'ыnailesinde чok sayыda kam ve kayчы var. St.Petersburg'da цniversite bitirmiш, akademisyenolmuш, tцm yaшamыnы Tuva Шamanlarы'nыn ince-lenmesine hasretmiш. Шamanlar цzerine чoksayыda makale ve kitap yazmыш. Artыk fiilenШamanlыk yapmыyor. Gюzleri de чok iyi gюr-mцyor. Tцrklerin geldiьini duyunca чok sevin-di. "Akrabalar gelmiш" diyerek юzenle юzelgiysilerini giyerek bizi karшыladы. Hаlа чokkarizmatik. Etrafыna чok farklы bir enerjisaчыyor.
Faruk PEKИN
Tuva Tцrkleri daьve nehirle konuшur,
gцcцnц doьadan alыr
Тарищимиз
ЭЦНЦН СЮЗЦ
Baba: Evladыm seni чok gюresim geldi,nerelerdesin?
Evlat: Baba чok iшim var..Baba: Evladыm seni arыyorum, ama
ulaшamыyorum.Evlat: Baba toplantыlarыm var.Baba: Evladыm seni bugцn yemeьe bek-
liyoruz.Evlat: Baba arkadaшlarla юnceden yap-
tыьыmыz bir program var.Baba: Evladыm bir sesini duyayыm dedim.Evlat: Babacыьыm шimdi kapatmak zorun-
dayыm, ben seni ararыm.Baba: Evladыm seni ne zaman gюreceьiz?Evlat: Baba чok iюim var, bir ara
uьrarыm.Baba: Evladыm dцn gece rцyalarыma
girdin, iyi misin?
Evlat: Иyiyim baba iyiyim.. Шimdi arabakullanыyorum, seni sonra ararыm..
Baba: Evladыm ne zaman arasam iшinvar, yoьunsun, seni чok юzledim, ne zamangюrцшeceьiz?
Evlat: OF BABA YAAA!!!
Bir zaman sonra evlat babasыna telefoneder… Telefonu aчan babasыnыnkomшusudur.
Èôòàð íà÷àëñÿ ìîëèòâîé è ÷òåíèåì Êîðàíà. «Ïóñòü ìèð è ñî-ãëàñèå íå ïîêèäàåò íàøó çåìëþ è íàøó ñòðàíó. Âñåì æåëàþ çäî-ðîâüÿ è ïðîöâåòàíèÿ», - îòìåòèë â ñâîåé ðå÷è ìýð ãîðîäà ÎøÌåëèñáåê Ìûðçàêìàòîâ.
Ñòîèò îòìåòèòü, ÷òî íà áëàãîòâîðèòåëüíîì óæèíå ïðèñóò-ñòâîâàëè ãîñòè èç Åãèïòà è Ñàóäîâñêîé Àðàâèè, Êàçàõñòàíà,Êèòàÿ è Ðîññèè.
Ìýðèÿ ã. Îøîðãàíèçîâàëà â
öåíòðàëüíîéìå÷åòè èôòàð íàòûñÿ÷ó ÷åëîâåê
0-6 yaш arasы чocuklar iчin oldukчaюnemli bir kavramdыr okul юncesieьitim.
Чocuklarыmыzыn zihinsel ve kiшilikgeliшiminin %70'i 0-6 yaш arasыndatamamlanmaktadыr.Bu sцre iчerisindekazanыlan davranыш biчimleri, tцm yaшamboyunca devam etmektedir.
Okul юncesi eьitim sosyal ve duygusalgeliшimi destekleyerek, yetiшkinlik dюne-minde de kiшilerin daha цretici ve verimliolmalarыnы ve sahip olduklarы potansiyelitam olarak kullanmalarыnы saьlar.
Okulюncesi eьitim, insan geliшimininen hыzlы ve en duyarlы dюnemini oluшtu-rur. Yaшamыn ilk yыllarыnda alыnaneьitimin ve geчirilen deneyimlerin, ileriyaшlardaki юьrenme yeteneьi ve gelecek-teki baшarы цzerinde de юnemli etkilerivardыr..
0-6 yaш arasыndaki чocuьun eьitimindeen юnemli rol ana-babaya dцшmektedir.Bu nedenle юncelikle ana-babanыnbilinчlendirilmesi чalышmalarы юnemkazanmaktadыr.Цlkemizde okulюncesieьitim kurumlarыnыn azlыьы dikkatealыndыьыnda,okul юncesi eьitimi verenkitap,oyuncak ve benzeri materyalinюnemi ve bunlarыn kullanыmы konusundavelilerin bilgilendirilmesinin zorunluluьuaчыkчa gюrцlmektedir.
Юneriler1- Чocuk 3 yaшыna geldiьinde saьlыklы
eьitim ve geliшimi iчin bir kurumda okulюncesi eьitim programыndan yararlan-maya baшlamalыdыr. Bu eьitime чocuьunbireysel юzelliklerine gюre, yarыm gцnlebaшlanabilir. 4-5 yaшlarыnda tцm gцnegeчebilir.
2- Okul юncesi eьitim kurumu, чocuk
iчin ailesinden ilk ayrыlыш olacaьы iчinkuruma alышmakta zorlanabilir. Buradaюnemli olan чocuьun belli zamandaannesi tarafыndan ziyaret edileceьi vebelli saatte servisi tarafыndan alыnacaьыkonusunda oluшturulacak gцvendir. Bugцvenin oluшturulmasы iчin gerektiьindeanneye kademeli uzaklaшtыrma uygulan-abilir. Юrneьin birinci mutfakta bek-leme, ikinci gцn bahчede bekleme,цчцncц gцn sadece юьlen yemeьindegюrцшme gibi.
3- Чocuьun kurum ortamыna alышa-bilmesi iчin, aile цyelerinin tцmц kararlыolmalы, bu konuda чocuьa юdцn ver-memelidir. Чцnkц anne babasыnыn bukonudaki чeliшkili tutumu, gelecektekiokul fobisinin nedeni olabilir. Anneyada bцyцkanneden gelebilecek bugцn-lцk gitme olu dцшцncesini чocuk kullan-abilir ve kurallarы olan bir kurum yerinekurallarы olamayan yada kolay olanaileyi yeьleyebilir. Bu nedenle чocuьunana okuluna baшlamasыnda zamanlamadoьru yapыlmalы, alыnan karar uygulan-malыdыr. Annenin sabahlarы kurumdanayrыlmasыnыn ardыndan чocuk sыnыfauyum saьlamышsa okula devamыna ыsraredilmeli, tersine чocuьun aьlamasыhalinde bir uzman gюrцшцne baшvurul-malыdыr.
4- Okul юncesi eьitim kurumu, isterчocuk evi olsun, ister anaokulu olsun,чocuьu barыndыran deьil, eьiten birkurum olmalыdыr. Amaч annenin yok-luьunda zamanы geчirmek deьil, чocuьunokul юncesi eьitim programыndan yarar-lanmasыnы saьlamaktыr. Bu nedenle annebabalar okul seчiminde titiz davranmalыve kurumun programыnы, юьretmenini,fiziki koшullarыnы inceleyerek karar ver-melidir.