Redakcja: Magdalena SibilaRedakcja techniczna: Katarzyna Preyss-ZacharukIlustracje: Małgorzata KudelskaProjekt okładki: Małgorzata Kudelska, Katarzyna Preyss-Zacharuk
© Copyright by Jakub Skrzek© Copyright by Wydawnictwo Harmonia
Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6tel. 58 348 09 50, 58 348 09 51fax 58 348 09 00e-mail: [email protected]
Szczegółowe informacje o naszych publikacjach:www.harmonia.edu.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.
ISBN 978-83-7134-339-1Gdańsk 2011 – Wydanie II
Szanowni Rodzice i Nauczyciele!
W trosce o prawidłowy i harmonijny rozwój języka dziecka przekazuję Państwu zestaw ma-teriałów niezbędnych w terapii głoski r. Gwarantem skutecznej pracy logopedycznej jest mię-dzy innymi taki dobór pomocy, który zainteresuje dziecko oraz nauczyciela. Książka Radosne r. Ćwiczenia wspomagające wywołanie głoski r i ją utrwalające zawiera 60 zabaw przeznaczonych dla dzieci od 4. roku życia.
Proponowana pozycja została zaplanowana w taki sposób, aby mogli z niej korzystać zarów-no nauczyciele i terapeuci (logopedzi, pedagodzy, psycholodzy), jak i rodzice. Może być wyko-rzystana w różnych typach pracy: indywidualnej, z zespołami kompensacyjno-korekcyjnymi, w ćwiczeniach prowadzonych przez rodziców pod kierunkiem terapeuty lub podczas terapii grupowej.
Rotacyzm to obok seplenienia najczęściej występujące zaburzenie artykulacji u dzieci. Różnorodność przyczyn tej wady i różnorakie jej typy zmuszają do stosowania odmiennych wariantów ćwiczeń w terapii logopedycznej. Książka Radosne r. Ćwiczenia wspomagające wy-wołanie głoski r i ją utrwalające zawiera pomoce, które mogą zostać wykorzystane w pracy nad mogirotacyzmem (elizją, opuszczeniem), pararotacyzmem (substytucją, zastąpieniem) oraz rotacyzmem właściwym (deformacją).
Jak wskazuje podtytuł, wśród zamieszczonych ćwiczeń wyróżnić można dwa ich typy: wspo-magające wywołanie głoski r oraz utrwalające ją. Pierwsze zostały zainspirowane ćwiczeniami Genowefy Demel z książki Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola. Pozostałe zadania mają na celu utrwalenie głoski r w izolacji, w pojedynczych sylabach, następnie w nagłosie, śródgłosie i wygłosie wyrazów, a na końcu w zdaniach.
Ćwiczenia zostały wzbogacone krótkimi wierszykami, zagadkami, opowiadaniami oraz ry-sunkami do pokolorowania. Terapię uzupełni i wspomoże Instrukcja obsługi głoski r.
Do książki dołączono grę planszową oraz memory. Instrukcje do nich znajdują się na następnej stronie.
Z życzeniami sukcesów w terapii, radości z wykonywanej pracy oraz satysfakcji z jej efektów
Autor
4
INSTRUKCJE DO GIER
Gra planszowaUczestniczy w niej przynajmniej dwóch graczy. Każdy zawodnik ma swojego pionka. Po rzucie kostką przesuwa pionek o tyle pól, ile oczek na niej wypadnie. Gracz wykonuje ćwiczenie logopedyczne, którego symbol znajduje się na polu. Wygrywa ten, kto pierwszy przekroczy linię mety.
MemoryW grze uczestniczy przynajmniej dwóch graczy. Karty układa się tak, aby symbol ćwiczenia był zakryty. Każdy gracz odkrywa po dwa kartoniki. Jeżeli znajdzie pasujące do siebie symbole, wykonuje ćwiczenie logopedyczne i odkłada karty na bok. Jeżeli wybrane elementy różnią się symbolami – odkłada je z powrotem do gry. Wygrywa gracz, który odkryje więcej par.
Znaczenie symboli:
Balonik – naśladujemy jego pękanie „trrrach”
Bębenek – gramy na bębenku „rym–cym–cym”
Świnka – „chrum, chrum”
Wróbelek – „ćwir, ćwir”
Wrona – „kra, kra, kra”
Dzwoneczek – „drrryn, drrryn”
Samochodzik – „brrum, brrum”
Kogucik – „kukurrryku”
Żarówka –„pstrrryk, pstrrryk”
Piesek – „grrrr, grrr”
Traktor – „pyr, pyr, pyr”
Głoska r – „rrrrrrrr”
5
INSTRUKCJA OBSŁUGI GŁOSKI „R”Przeczytaj uważnie wierszyk, w którym znajdziesz wskazówki, co zrobić
ze swoim językiem, aby poprawnie wypowiedzieć głoskę r. Logopeda pokaże ci, gdzie znajduje się „magiczne miejsce”. Powodzenia!
Ten niewielki, ładny rymNa tej karcie wiedzie prym.Każde dziecko, siostra, brat Z tymi słowy ruszy w świat.
Magicznego miejsca drzwi –
Język tam radośnie tkwi:Trąca, parska, drga, wariuje – I „er” już realizuje!
Tu wesoła głoska „er”Rozpromieni ciszy szmer.Mów: drabina, ser, krainaI wesoła jest rodzina.
Z „er” wypowiem wszystko już:Ruszać, rozbić, karta, stróż,Car, rolada, kraj, cytryna.Z „er” dzień każdy rozpoczynam.
6
ZAGADKI RAFAŁARafał ma dla ciebie zagadkę: zamiast głoski r powstawiał do poniższych
wyrazów głoskę d. Przeczytaj te zagadkowe wyrazy, następnie wymień podkreślone d na r i odczytaj słowa, które powstały.
TDAWA T__AWA
TDAMWAJ T__AMWAJ
TDUDNY T__UDNY
TDĄBKA T__ĄBKA
TDUSKAWKA T__USKAWKA
DDOGA D__OGA
DDABINA D__ABINA
7
PAPUGA MARTAPapuga Marta wypowiada różne dziwne wyrazy. Spróbuj je powtórzyć kilkakrotnie.
Pamiętaj, aby wypowiadać zbitki szybko i wyraźnie. Pokoloruj papugę. Miłej zabawy!
te te te te teda teda teda ty ty ty ty tede tede tedetu tu tu tu tedo tedo tedo
ta ta ta ta tda tda tdada da da da tdo tdo tdode de de de tde tde tde
8
KOLEJNA ZABAWA PAPUGI MARTYPapuga Marta ma dla nas następne trudne sylaby. Sprawdź, czy i tym razem poradzisz sobie z ich wypowiadaniem. Pamiętaj o zasadzie dokładnego i szybkiego mówienia. Powodzenia!
bda bda bda pta pta pta bde bde bde pte pte pte bdo bdo bdo pto pto pto bdy bdy bdy pty pty pty
tre tre tre dre dre dre tro tro tro dro dro dro tra tra tra dra dra dra tru tru tru dru dru dru try try try dry dry dry
9
ZAGADKI FIGLARNEGO ROMKA Sprytny Romek usunął głoskę r ze wszystkich wyrazów. Udowodnij, że mimo to potrafisz
je rozpoznać. W puste miejsca wstaw r i głośno przeczytaj powstałe wyrazy. Miłej zabawy!
T__AWA D__OGA
T__AMPKI WIAT__
ŁOT__ CZA__NY
T__UDNY D__UK
T__USKAWKA FUT__O
T__AMWAJ CYT__YNA
D__ABINA __OMEK
TO__ TA__KA
TO__T __AK
K__AN T__ĄBKA
10
BRAKUJA,CE „R”Figlarny Romek kolejny raz usunął r ze wszystkich wyrazów. Udowodnij, że drugi raz również
nie dasz się oszukać i odgadniesz, jakie to nazwy. Miłej zabawy!
KOMPUTE__ OKULA__Y
TO__BA GA__NEK
T__ASA LEKA__STWO
K__OKODYL __EGAŁ
P__OSZEK WIEWIÓ__KA
APA__AT GITA__A
G__A P__ANIE
G__AŻYNA CÓ__KA
A__TU__ K__AINA
MA__TA __AFAŁ
MA__IA KA__TKA
KOLO__ KU__CZAK
11
ZACZAROWANE SYLABYOdszukaj pary takich samych sylab, po czym pokoloruj wskazane kółka tym samym kolorem. Głośno wypowiedz dobrane sylaby. Powodzenia!
12
NADJEŻDŻAJĄCY TRAMWAJNaśladuj odgłos nadjeżdżającego tramwaju, mówiąc: „tram tram tram”, „trum trum trum”, „trem trem trem”, „trym trym trym”, „trom trom trom”. Pokoloruj rysunek.
Jak nazywa się osoba kierująca tramwajem? Miłej zabawy!
tram tram tram trum trum trum
trem trem trem trym trym trym
13
RADIOWE RYTMYNaśladuj odgłosy zaczarowanego radia. Powtórz je bardzo starannie. Pokoloruj radio.
Powodzenia!
tra la la la la tre le le le le tro lo lo lo lo tru lu lu lu lu try ly ly ly ly
tra tre trotru try trotra tro try
dra dre drodru dre drydry tra tretre dry tro
68
Spis treści
Wstęp
Instrukcje do gier
Instrukcja obsługi głoski r
Zagadki Rafała
Papuga Marta
Kolejna zabawa papugi Marty
Zagadki figlarnego Romka
Brakujące r
Zaczarowane sylaby
Nadjeżdżający tramwaj
Radiowe rytmy
Bałagan stonogi Berty
Rybia rodzina
Zagadki Piotra
Rozcięte wyrazy
Pękające baloniki
Telefon komórkowy Krysi
Zaczarowane wyrazy
Świnka Renata
Gramy na werbelku
Atrament i kreda
Rodzina wróbelka Roberta
Czarna wrona i ziarenka
Dzwoneczek
Słoniowa trąba
Pranie
Ulubione zwierzę Artura
Parasol
Organy Rozalii
Frykasy
Regał Franka
Mały trębacz
Groźny wilk
Samochód pradziadka
Brakujące wyrazy
O jaki wyraz chodzi?
Rysunkowe zagadki
Zegar pradziada
Nazwy zawodów
Trudne zagadki
Supermarket
Stragan pełen świeżych warzyw i owoców
Rozśpiewany kogut
Komórka babci Grażynki
Prezenty urodzinowe
Jaśniejące żarówki
Kolorowe kredki
Strój Zorro
W garderobie Marianny i Mariana
Szczotkowanie zębów
Telewizor
Trener Romka
Pracowite mrówki
Urwane zdania
Zagadkowe wyrazy
W ogródku Róży
Ulubione potrawy Piotra
Rudy drwal rąbie drwa
Przepyszne kremy
Krem do twarzy
Piotr w Krainie Radości
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
36
37
38
39
40
41
42
43
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66