R00020 12.12.2020 Қауіпсіздік ережелері ТАШЕТОВА …

«БІЛІМ ЖОЛЫ НҰРЛЫ ЖОЛ» Республикалық журнал. Куәлік № KZ37VPY00015077------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

R00020 12.12.2020

Қауіпсіздік ережелеріТАШЕТОВА АЙЖАМАЛ АБУОВНА

Маңғыстау облысы."Маңғыстау аудандық білім бөлімінің Жалғасбайұлы атындағы жалпы білім беретін

Шайыр мектебі"КММ Бастауыш сынып мұғалімі

Пәні: Дүниетану Мектеп: Күні: Мұғалімнің аты-жөні: Сынып: 2 Сабақтың тақырыбы:

Қауіпсіздік ережелері

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын мақсаттары:

1.1.4.3. Үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру.1.1.4.6. Шұғыл көмек қызметтерін біледі және олармен хабарласу жағдайларын анықтайды.2.1.2.1. Мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін түсіндіру.

Сабақ мақсаттары

Барлықоқушылар: Оқулықтаберілгенжәнеқосымшатапсырмалардыорындайды. Жазбажұмысжасайды. Сұраққажауапбереді;Оқушылардың басым бөлігі:Топтықжұмыстыбірлесеорындайды.Өзбетіншежұмысжасайды. Сұраққажауапбереді. Қосымшаүлестірмересурстарменжұмысжасайды;Кейбір оқушылар:Оқулықтантысберілгенқосымшатапсырмаладыорындайды, тақырыпбойыншақосымшамәліметтер мен дәлелдеркелтіреалады;

Бағалау критерийлері

1.Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады;2.Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады;3. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады;4. –Үйдегі және көшедегі қауіпті заттар мен жағдайларды атайды.5.-Үйдегі қауіпсіздік ережелерін тұжырымдайды.-Жедел көмек көрсету қызметтерін атайды.

Тілдік мақсат

Қауіпсіздік ережелеріТүйінді сөздер мен сөз тіркестері:Тірек сөздерді сабақ барысында қайталап айту.Талқылауға арналған сұрақтар:1.Суретте қандай қауііпті жағдайларды байқадың?2. Оған қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет?3.Суқоймадағы қандай жағдайлар балалар үшін қауіпті? Неге?

Ишара Жасыл-түсіндім; қызыл-сыныптасымның көмегімен түсіндім;сары-көмек қажет түсінбедім;

Алдынғы оқу

Дұрыс тамақтана біл.

Жоспар

1


Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтың басы

Менің бүгінгі сабақта сендерге тілерім ұшқыр ой, ойларыңа саналы сөз тілеймін.Топқа бөлу:Оқушыларды А B C Dдәрумендері етіп 4 топқа бөлемін.№1.

- Адамдар не үшін тамақтанады?- Сенің ағзаңа қажетті өнімдердің құрамында

қандай дәрумендер бар? - А BCD дәрумендер туралы айтылуы тиіс.

Дескриптор: 1.Адам ағзасына пайдалы тағам түрлерін атайды;2. Пайдалы тағам түрлерінің маңызын түсінеді;3.Жеміс –жидектер құрамында қандай пайдалы дәрумендер болатынын анықтайды;5. Бір-біріне түсіндіреді;№2-тапсырма: -Екі оқушы тақтаға пайдалы және зиянды тағамдарды бөліп салуға шығады....

Дескриптор:1. Өз пайымдауларымен әңгімелейді;2.Тағамдардың құрамын анықтайды;

РесурстарҚызыл, сары, жасыл житондар

3.Пайдалы тағам түрлерін атайды;4.Бірін-бірі толықтырады, бағалайды;Кері байланыс: «смайликтермен»ҚБ «жұлдызшалар»Сергіту сәті:Орнымыздан тұрайықАлақанды ұрайықБір отырып, бір тұрыпБіз демалып алайық.

Іс-қимылмен көрсетеді.

2


Сабақтың ортасы:

- Ал , балалар, өмірде пайдалы және дұрыс тағамдарды тұтына біліңіздер дегім келеді.

- Ал дұрыс тамақтанумен қатар тағы нені білуіміз керекпіз, балалар?

- Қауіпсіздік ережелерін.Жаңа сабақ: «Қауіпсіздік ережелері»№1. бейнежазба

- Олай болса, мына бейне жазбаға назарымызды аударайық.....

- Бейнежазба не туралы болды?- - Сіріңкемен ойнауға болады ма екен?- Бәрі бірге:Ережелер еліне Саяхатқа барайық.Қауіп-қатер төнсе егерСақтық жолын табайық!- Өз өміріміздің қауіпсіздігін сақтау үшін

бірнеше ережемен танысайық.

Мұғалімнің түсіндірмесі:Ас үйге сән беретін-газ плитасы. Көгілдір от тұрмыс-тіршілігімізде көп орын алады. Десек те, оны ұқыпты ұстап, жаға білуіміз керек. Егер газ плитасының бір кемшіліктері байқалса, дереу ата-анаңа айтып ескертуің керек. Өйткені ата-анаң газ бөлімшесінің арнаулы мамандарын шақырады. Газ плитасы тұрған бөлмені жиі-жиі жеделдету керек. Егер газдың күлімсіген иісін сезсең дереу 104 нөміріне хбр су керек. Газдың иісі шыққан жерде сіріңке , электр жүйесіндегі лампаны жағуға болмайды.Тұрмысымызда тағы бір көп қоданатынымыз- электр жүйесі. Электр-жарық көзі. Бір күн үйімізде жарық көзі келмей қалса, дүниені қараңғы түнек басады. Дегенмен, оны да ұқыпты пайдаланбасақ, одан да өрт шығуы мүмкін.

Өрт шықса 101 нөміріне хбр мыз керекпіз.

«Топтастыру» «Үйдегі қауіпті заттар»

тоқ ине от газ шырпы қайшы үтік су-ҚБ ... жұптық жұмыс (парақшамен)Мына берілген

- Ал , балалар, үйден өрт шықса, не бір жерін ауырып тұрса не ұры-қарақшылар келіп, есігіңді бұзып ашып жатырса қандай

А3 қағазы маркерлер қарындаштар

3


нөмірлерге телефон соғамыз?- Оқушыларды 101,102,103 деп 3 топқа

бөлемін.- №2 бейнежазбаЖеке жұмыс : - Ол ережені қазір мына заттар суреттерін

таңдай отырып, құрастырып айтасыздар:ЖЖ1) Қайшы2) Шырпы 3) дәрі

- Балалар, суретке қарап 2 сөйлемнен құрап айтады. Және қай тел нөміріне дереу хбр лау керектігін айта кетулері керек

ТЖ.- «Денсаулық пен қауіпсіздік» Суреттегі берілген жағдаяттарды қарап, не істеу керектігін топ болып талқылайды. Қоғамдық орындарда өзін-өзі ұстаудың қауіпсіздік ережелерін құрасытырып айтады.

«ИӘ» «ЖОҚ»1. Жолдан бағдаршамның жасыл көзі жанғанда

өту керек.2. Жолдың бойында ойнауға болады.3. Үзіліс кезінде дәлізде жүгіруге болады.4. Суға рұқсат етілген жерлерде ғана шомылу

керек.5. Аулада бөтен адамдармен сөйлесуге

болмайды.Қорытынды: Қауіп-қатер бізге кез келген уақытта және кез келген жерде кездесуі мүмкін. Ғалымдар адамның үйінің өзі де тіптен қауіпсіз емес екенін анықтады. Сондықтан үйде жазатайым жағдай болуы әбден мүмкін. Тұрғын үй қауіпсіз болуы үшін қауіптің алдын алу қажет. Байқампаз әрі мұқият болсаң , онда ешқандайда жаман оқиғаға ұрынбайсың!

Сабақтың соңы

Кері байланыс: «Білім ағашы» арқылы сабақ түсінгенін, не түсінбегенін білдіру.

Үйге тапсырма: 52-53 бет оқу .

4


R00021 12.12.2020

Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері

ҚОРАЗОВА ЖАННАТ БЕКТҰРҒАНҚЫЗЫМаңғыстау облысы."Маңғыстау аудандық білім бөлімінің

Т.Жалғасбайұлы атындағы жалпы білім беретін Шайыр мектебі"КММ. Бастауыш сынып мұғалімі

Мектеп: Сабақ тақырыбы: Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері

Пәні: Дүниетану Күні: Мұғалімнің есімі : Сынып: Қатысқандар саны: Қатыспағандар

саны:

Сабаққа негізделген оқу мақсаты:

2.3.5.2 Бақылаулар негізінде ҚР мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын анықтау

Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар:Қазақстан Республикасының мелекеттік рәміздерін біледі және оларды атай алады;Оқушылардың басым бөлігі:Мемлекеттік рәміздердің мән-мағынасын аша алады. Кейбір оқушылар:Мемлекеттік рәміздердің қолданылу саласын анықтайды.

Бағалау критерийлері: (жетістік критерийлері, табыс критерийлері, күтілетін нәтиже)

ҚР мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын атайды.

Тілдік мақсаттар Мемлекеттік рәміздер және оның қолдану саласы туралы әңгімелей алады. Пәнге тән лексика мен терминология:Ту,елтаңба,гимн,мемлекеттік рәмізДиалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер: Салт-дәстүр,ауыз әдебиетҮш тілділік: ту – флаг – flag

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білу, түсіну, қолдану

Құндылықтарды дарыту Жеке жұмыс жасау кезінде өзгелердің пікіріне құрметпен қарауы;

Мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге және патриоттық тәрбиеге баулу.

Оқушылар топпен жұмыс жасауда достық және айналасындағыларға қамқорлық көрсету, қарым-қатынас жасауы қалыптасады

Пәнаралық байланыстар Қазақ тілі, әдебиеттік оқу

5


АКТ қолдану дағдылары Интербелсенді тақта, слайдтар, бейнежазбалар. Алдыңғы оқу/ Бастапқы білім

Мемлекеттік рәміздерді біледі.

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар Ресурстар

Басталуы5 минут

1. Ұйымдастыру. Ширату. Оқушылар топта тұрып бір-біріне сәттілік тілейді.

2. Оқушылардың қызығушылығын ояту:

Оқушыларға көздерін жұмып, олардың нағыз Қазақстандық екенін сезінуге немесе ұғынуға көмектесетін екі зат туралы ойлаулары сұралады. Олар көздерін ашқан кезде оқушылардың жауаптары тыңдалады.-Балалар, көз алдарыңызға не елестеді?(Ту, Астана қаласы, Бәйтерек, Елтаңба, Президент, т.б.)- Неліктен?(Себебі, ...........................)Оқушылардың жауаптары тыңдалады.

Топтарға біріктіру. «Ынтымақ», «Достық», «Бірлік». Оқушылар күннің, ұлттық оюдың және қыранның суреттерін таңдау арқылы топтарға бірігеді. Сабақтың ұранымен таныстырылады “Білімдінің жұлдызы жарық», сабақ барысындағы орындалған жұмысқа жұлдызшалар беріледі.

Ой қозғау: -Балалар, неліктен бұл суреттерді таңдадық? Суреттегі заттар қайда бейнеленеді?

-Балалар, қалай ойлайсыздар,бүгінгі сабағымыздың тақырыбы не туралы болмақ?(оқушылар жауабы тыңдалады)Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

Топтың аты

Ортасы

5 минут

Интерактивті тақтадан «Тәуелсіз Қазақстан» бейне жазбасы көрсетіледі.Жұптық жұмыс. «Сен – маған, мен - саған» әдісі. Бейнежазба бойынша оқушылар бір-біріне сұрақ қояды, жауап береді. - Қазақстан қандай ел?- Қазақстанның мелекеттік нышандары қандай?- Қазақстанның астанасы қай қала?- Ел президенті кім?- Мемлекеттік нышан деген не?

https://www.youtube.com/watch?v=bgiV_8YvbqI

6





6 минут

3 минут

5 минут

5 минут

«Мемлекеттік рәміздер» атты слайд көрсетіледі.

Топтық жұмыс.

Сиқырлы микрофонТапсырма: өз мектебімізге шетелден туристер келді делік. Келген қонақтарға еліміздің мемлекеттік рәміздерін таныстыру керек. Топ болып ақылдасып, араларынан бір журналист шығып айтады.

1 топ – елтаңбаны;2 топ – туды, 3 топ – гимнды таныстырады.

Жұлдызшалар арқылы бағаланады. Мемлекеттік рәміздер қайда қолданылады?Суреттерді пайдаланып, сөйлемдерді толықтырып айт.

Дескриптор:

Мемлекеттік рәміздер жайлы біледі.

Мемлекеттік рәміздердің қолданылу аясын анықтайды.

Көңілді смайликтер арқылы бағаланады.

Оқушылар геометриялық фигуралар арқылы кері байланыс береді.

Жұлдызша – маған бәрі түсінікті. Төртбұрыш – сұрақтарым бар.Үшбұрыш – көмек керек.

Оқулықпен жұмыс.

Дәптермен жұмыс.

Слайд

Суреттер

Оқулық

Жұмыс дәптері

7


5 минут

Суретте берілген Елтаңбада нелер бейнеленгенін жаз. Ол бейнелер қаланы айшықтап тұр ма? Байқоңыр қаласының Елтаңбасы ____________________________________________________________________________________________Көкшетау қаласының Елтаңбасы____________________________________________________________________________________________Қарағанды қаласының Елтаңбасы ___________________________________________________________________________________________Саралау бойынша тапсырмалар.

Қай белгі екенін анықтаңыз.1.Төлқұжатта, туу туралы куәлікте, орта білім туралы аттестатта құжаттарда бейнеленген ................... (Елтаңба)2.Президент резиденциясында, Үкімет үйінде ілулі тұрады. Барлық мекемелерде бар. ............... (Ту)3.Республика,облыс, аудан көлеміндегі маңызды салтанатты мәжілістерде орындалады. ................ (Әнұран)

Деңгейлік тапсырма

Аяқталуы4 минут

2 минут

Сабақты қорытындылау. «Ия, жоқ» әдісіСын тұрғысынан сұрақтарға жауап беру (иә, жоқ)1. Қазақстан жері кең байтақ2. Қазақстан 5 мемлекетпен шектескен3. Астанасы – Алматы4. Ұлты қазақ5. Пайдалы қазбаларға өте бай6. Өсімдіктер әлемі алуан түрлі7. Ертіс, Сырдария, Есіл, Жайық - өзендер8. Ту, Елтаңба, Әнұран еліміздің рәміздері9. Мемлекеттік тіл – орыс тілі10. Менің Отаным – Қазақстан

Кері байланыс: «Білім қоржыны»

8


Бағалау.«Білімдінің жұлдызы жарық».

Жұлдыз көп жинаған топ анықталады. Жұлдыз саны бойынша «Нәтижеге жетті», «Талпыныс бар», «Әлі де іздену керек» қорытынды кері байланыс жасалады.

Қосымша ақпаратСаралау - Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз?

Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлайсыз?

Топтық жұмыс, жұптық және жеке жұмыс арқылы сабақты меңгерту барысында «Ширату жаттығуы» арқылы сыныпта көңілді ахуал орнатамын. «Ой қозғау» әдісі арқылы тапсырма беремін.Топтық тапсырмалар орындайды, бір-бірін бағалайды. «Иә, жоқ» әдісі арқылы сын тұрғысынан сұрақтарға жауап береді. Тапсырмаларды жылдам қарқынмен орындайтын оқушыларға қосымша тапсырма жоспарлаймын. (Деңгейлік тапсырмалар)

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін, материалды меңгергенін тексеруді қалай жоспарлайыз?

«Мадақтау»-жарайсың, өте тамаша, жақсы, керемет ... т.б.Басбармақ арқылы, «Геометриялық фигуралар» әдісі, «Білім қоржыны» әдісі, жұлдызшалар, көңілді смайликтер, ауызша және стикерлер арқылы қалыптастырушы бағалауды іске асырамын

Сабақ бойынша рефлексияСабақтың оқу мақсаты шынайы ма?Бүгін оқушылар не білді?Сыныптағы ахуал қандай болды?Мен орындаған саралау шаралары тиімді болды ма?Мен бүкіл уақыт ішінде үлгердім бе?Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Қорытынды бағамдауҚандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1.2.Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алады (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1.2.Сабақ барысында сынып немесе жекелеген оқушылардың

жетістіктері/қиындықтары туралы не білдім? Менің келесі сабағымды жетілдіруге не көмектеседі, неге көңіл бөлу керек?

1.2.

9


R00022 12.12.2020

Менің ауылым. Менің қалам

КОШАКАНОВА ШОЛПАНМаңғыстау облысы "Маңғыстау аудандық білім бөлімінің

Т.Жалғасбайұлы атындағы жалпы білім беретін Шайыр мектебі"КММ. Бастауыш сынып мұғалімі

Пәні: дүниетануСабақтың тақырыбы:Менің ауылым .Менің қаламКүні :

Мектеп: Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып Қатысқан оқушылар саны: Қатыспаған оқушылар саны :Сабаққа негізделген оқу мақсаттары

2.1.3.1 Өз зерттеулеріне сүйене отырып, аймағының көрнекі жерлерін сипаттау және бейнелеу

Сабақ нәтижесі Барлық оқушылар орындай алады: Оқушылардың барлығы ауыл мен қаланы ажырата алады.Оқушылардың көпшілігі орындай алады: Топтық жұмысты бірлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Кейбір оқушылар орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмаларды орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийі

1. Ауыл мен қаланы ажырата біледі. 2. Ауыл мен қаланы салыстырады 3. Ауыл мен қалаға арнап шағын эссе және төрт жолды өлең құрастырады

Ресурстар Оқулық,суреттер,топтық тапсырмалар,кері байланыс,стикер,интербелсенді тақта,видио

Әдіс-тәсілдер Сұрақ-жауап,әңгімелеу,түсіндіру,ойын ,көрнекілік,рефлексияПәнаралық байланыс

Әдебиеттік оқу, жаратылыстану

Сабақ барысы:Сабақтың

жоспарланған кезеңдері:

Сабақта жоспарланған іс-әрекет: Ресурстар

Басталуы5 минут

Психологиялық ахуал қалыптастыру:Саламатсыздарма балалар! Көңіл-күйлерің қалай? -тамаша Онда балалар сабағымызға сәттілік тілеймізСәтті өтсін сабағымызАшық болсын қабағымызБалалар бір-бірімізге күлімдей қарап, сәттілік тілейміз. (сәттілік)Қазір бізде қандай сабақ?

«Психологиялық ахуал»тренинг

10


-ДүнетануДүниетану сабағынЗейін қойып оқимыз,Берілген тапсырманың барлығын,Беске орындап береміз.-Рахмет, балалар.Менің бүгінгі сабақта сендерге тілерім ұшқыр ой, ойларыңа - саналы сөз тілеймін.Топтың ережесін еске салайықБір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймызҰйымшыл боламыз десек 2-рет қол шапалақтаймызБелсенділік танытамыз десек 3-рет қол шапалақтаймызҮй жұмысын тексеру мақсатында жеке тапсырма беремін. 1.Қазақстан картасынан өз облысыңды белгіле ( ).2.Өз облысыңның орталығын (қаланың атауын) жаз.

Күлегештер арқылы бағалау

Балалар қазақстанда көрікті,тарихи қалалар өте көп деген едік.Қазақстанның ежелгі қалаларына қай қалалар жатады екен?Түркістан,Тараз,Алматы.Бұл біздің отанымыздың тарихы тереңде жатқанын білдіреді.Еліміздің қалалары бір-бірімен не арқылы байланысады?Теміржол арқылы,әуе жолдары және де автомобил жолдары арқылы байланысады

Жаңа білім10 минут

1.Білу және түсіну«Ой қозғау» әдісі1.Қыста жауады Қар Ардақты жан Ана2.Ақ пен қара ала Киіз үй бөлшегі уық3.Топыраққа су құйсаң лай Ашу(синонимі) ыза4.Бал жинайды ара таза (антоним) ласБалалар сонымен біз бүгін «Менің ауылым.Менің қалам.тақырыбымен таныс боламыз.Сабағымыздың мақсаты ауыл мен қаланың айырмашылығын білетін боламыз,ауыл мен қаланы сипаттаймыз жәнеде салыстырамыз.2.Мағынаны тануӘркімнің туып –өскен ауылы немесе қаласы бар. Біз оны туған жер , атамекен деп атаймыз.-Мен ауылда тұрамын. Ауылым өзен жағасында орналасқан. Жаз айында өзенге шомылып, күнге қыздырынамын. Біздің ауылымызда мал бағады, егін егеді, жеміс-жидек өсіреді. Оның өнімдерін қалаға жеткізеді.- Мен қалада туып өстім. Мұнда әдемі биік үйлер, кең де

«Ой қозғау» әдісі

Ребусты шешу

Суреттер

жұптық жұмыс

диалог

11


12


көріңдерші?Дискриптор:1.Ауыл мен қала айырмашылығын біледі2. Туған жердің мәдени-тарихи естеліктерін мұражай туралы ақпараттар алады.

Дәптермен жұмысЖЖ. 3- тапсырма Қолдану Ауыл адамдары қала халқына қандай тағам түрлерін береді ? Ал қала халқы қандай өнімдер береді ?Қала-Ауыл-Қалыптастырушы бағалау ҚБ

№ Белгілері «Қ» «А»

1. Көп қабатты үйлер

2. Төрт түлік

3. Трактор

4. Зауыттар мен фабрикалар

5. Бау-бақша

6. Зәулім ғимараттар

Сергіту сәті3минут

Балалар біздің туған өлкеміз не деп аталады?ОтанБіздің отанымыз-Қазақстан.Олай болса М.Мақатаевтың «Отан туралы» өлеңін біргелікте айтайықшы.Мен оның түнін сүйем, күнін сүйем,Ағынды өзен, асқар тау, гүлін сүйем,Мен оның қасиетті тілін сүйем,Мен оның құдіретті үнін сүйем.Бар жәндігін сүйемін қыбырлаған,Бәрі маған: «Отан!» деп сыбырлағанЖаным менің,Кеудемді жарып шық та,Бозторғайы бол оның шырылдаған!Отан!Отан!Бәрінен биік екен.Мен оны мәңгілікке сүйіп өтем.

Оқушылар өлең айтып сергіп қалады

13


5минут

Кері байланыс

Бағалау

3 минут

3)ТЖ 1-топ: Өзің тұратын ауылың туралы айтып бер. 2-топ: Өз ауылың туралы бір шумақ өлең шығар. 3-топ: Өз ауылыңның көркеюіне қандай үлес қосар едің? Дескриптор:Ауыл мен қаланы қалай көркейту керек екенін түсінеді. Кері байланысжұлдызшалар арқылы бағаланады

«Жарнама» әдісіТапсырма: Көрнекіліктерді пайдалана отырып, қала мен ауылды жарнамалаңдар. Оқушылар ауылдың немесе қаланың екі жақсы көретін және бір ұнатпайтын жағын атайды.«Рефлексиялық шеңбер»Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?

Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды? Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз? Сабақта қандай қиындықтар туындады? Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай?

Неліктен?

Жарайсыңдар, балалар!Алға қойған мақсатқа еңбектеніп жеттіңдер.Ауыл мен қала жайлы зерделеп,біліп көрдіңдер.Үйде тағы қайталап,қосымша білім жинақтап.Келесі жолғы сабаққа үлкен дайындықпен келіңдер!

жұлдызша

«Жарнама» Әдісі

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Рефлексиялық шеңбер

Үйге тапсырма: оқу, дәптермен жұмыс. Үйге тапсырма: 38-39 бет мазмұндауСаралау-оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырасыз?Дарынды және талантты оқушыларға «Ойлан,тап» ойыныі арқылы жылдамдыққа сұрақтар қойып жауап аламын және «Ауыл мен қаланы болашақта қалай елестетуге болады?» деген сұрақтар беру арқылы оқушыларды сыни ойлауға, өздігінен шешім қабылдай алу дағдысын дамытамын. Үлгерімі төмен оқушыларға жеңіл сұрақ-жауаптар мен терминмен жұмыс берілді.

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз? Басбармақ, жұлдызша,Смайликтер арқылы бағаланады.

Пәнаралық байланысҚауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелеріАКТ-мен байланысҚұндылықтардағыБайланысДенсаулық және қауіпсіздік, техникасының сақталуыПартада дұрыс отыруы.Интербелсенді тақтамен жұмыс жасауда абай болу.

14


РефлексияСабақ / оқу мақсаттары шынайы ма?Бүгін оқушылар не білді?Сыныптағы ахуал қандай болды?Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Сабақ/оқу мақсаттары шынайы. - Ауыл мен қаланың айырмашылығын біледі. - Өзінің туып өскен жеріне еш нәрсе жетпейтінін түсінеді. - Ауыл мен қалаға арнап төр жолды өлеңдер шығара білді. - Сыныптағы ахуал ауыз біршілікте болды. - Жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды деп ойлаймын. - Берілген уақытты оқушылар тиімді пайдаланып, тапсырмалардың бәрін орындап үлгерді. - Мен өз жоспарыма мынандай түзетулер енгіздім: уақытты тиімді қолдану, сабақта әдіс- тәсілдерді түрлендіруді, тақырып бойынша берілген сұрақтардың маңыздылығына назар аудардым.

Қорытынды бағамдауҚандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1: Көрсетілім аспектісі2: Бала өз ойын жеткізуіҚандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1: Қызығушылығын арттыру2: АКТСабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымдыжетілдіруге көмектесетін не білдім?Үлгерімі төмен оқушыларға топтық тапсырмаларды қорғату керек. Жекелей сұрақтар қойған дұрыс. Олар аз сөйлейді.

15


R00023 12.12.2020Жай және құрмалас сөйлем

МУХАНОВА ГУЛЬНАЗ АМАНЖОЛОВНААтырау облысы. Жылыой ауданы. Құлсары қаласы«№21ЖОББМ» КММ. Бастауыш сынып мұғалімі

Күні: Қазақ тілі. сынып

Сабақтың тақырыбы

Жай және құрмалас сөйлем

Сабақтың мақсаттары

Жай сөйлем мен құрмалас сөйлем туралы ұғымды меңгерту, суреттер арқылы мәтін құрастырып, талдай білуге баулу, жай сөйлемнен құрмалас сөйлемді ажырата білуге үйрету, сөйлем туралы өткенді пысықтау;

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

1. Жай сөйлемнен құрмалас сөйлемнің айырмашылығын білу.

2. Топпен бірлесіп жұмыс жасауға қалыптастыру.3. Өз ойларын еркін айта білуі.

Жетістік критерийлері

Сөйлем, жай сөйлем мен құрмалас сөйлемдер туралы түсініктерін байытады, оқу – жазу дағдылары қалыптасады, оқуға деген құштарлықтары артады

Құндылықтарды дарыту

Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыс

Әдебиеттік оқу

АКТ қолдану дағдылары

Аудиожазба , таныстырылым.

Тілдік құзыреттілік

Баланың тілін бейнелі сөзбен байыту, сөйлеу мәдениетін дамыту, сауатты көркем жазу дағдыларын жетілдіру;

16


Сабақ барысы


Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет Ресурстар

Сабақтың басы «Мозайка» әдісі бойынша оқу-құралдары арқылы сыныпты топқа бөлу топқа бөлу, психологиялық ахуал қалыптастыру, топ басшыларын сайлау, алтын ережені еске түсіру, бағалау критерийлерімен таныстыру

Сабақтың барысы:

Оқулықпен жұмыс.

«Миға шабуыл» әдісі арқылы сұрақ-жауапІ топ –Сөйлем дегеніміз не? Мысал келтір.ІІ топ –Жай сөйлем дегеніміз не?ІІІ топ – Жалаң сөйлем дегеніміз не?ІV топ – Жайылма сөйлем дегеніміз не? т.б.

Дескриптор1.Ережені біледі.2.Сөйлем құрап, талдай алады.

Жаңа сабаққа тұсау кесер:1-жаттығу. Екі бағандағы берілген сөйлемдерді оқып, оларды салыстыру. Сөйлемдердің бір – бірінен қандай айырмашылықтары бар екенін табу. Сөйлемдерді көшіріп, бастауышы мен баяндауышын тауып, астарын сызу.

Дескриптор:1.Сөйлемдерді салыстырып, бір-бірінен

айырмашылықтарын табады.2.Бастауышы мен баяндауышты тауып астын сыза алады.3. Ойын дәлелдей алады.

Бейнетыңдалым. Жай және құрмалас сөйлем туралы тыңдау.

Ойтолғау. Жалғасын тап: 4 топқа бөліп беру.

Таныстырылым,

оқулықпен жұмыс

17


Тақтамен жұмыс

2 – жаттығу. Берілген жұмбақтардың екінші жай сөйлемін тауып жазу.Дыбыс естісе қашады,Қырқаны бір – ақ асады. ( қоян )

Гүрілдеп жүреді,Жердің бетін сүреді. (бульдозер )

Көрінбейді өзі,Естіледі сөзі. ( жаңғырық)

Қыста шыны боп қатады,Жылыда су боп жатады. ( мұз )

3 – жаттығу. Мақалдарды көшіріп жазып, әр мақалда қанша сөйлем бар екенін айту. Бастауышы мен баяндауышты табу.Ердің атын еңбек шығарар. ( 1 жай сөйлем )Жақсы өз басынан көреді,Жаман жолдасынан көреді. (2 жай сөйлем )Достықтың төлеуі – достық. (1 жай сөйлем)

Дескриптор:1. Екінші жай сөйлемді таба алады.2. Бастауышы мен баяндауышты таба алады.3. Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемдерді ажыратады.

Сергіту сәті1 минут

Көңілді күн Бейнежазба

Қызықты тапсырма

4-жаттығу (ауызша талдау)5-жаттығу. Жай сөйлемдерден құрмалас сөйлем құрап жазу

Дескриптор:1. Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемдерді ажыратады.2. Екі жай сөйлемдерден құрмалас сөйлемдер құрап жаза алады.

Түрлі тапсырмалар

18


Топтық жұмыс.І топ – Суретке қарап : жай сөйлемнен бір мақал, құрмалас сөйлемнен бір мақал жазу.ІІ топ –Екі суреттен бір жай және бір құрмалас сөйлем құрауІІІ топ – Венн диаграммасыІV топ – Семантикалық карта

Дескриптор:1. Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемдерді ажыратады.2. Жай сөйлем мен құрмалас сөйлем құрап жаза алады.3. Өмірмен байланыстырады.

Сабақтың соңы2 минут

РефлексияКері байланыс

R00024 12.12.2020

ҒАЖАЙЫП МАТЕМАТИКА

РЫСКУЛОВА АЛМАГУЛЬ ХАСЕНОВНААлматы облысы Ақсу ауданы Қапал ауылы

КҚК "Бөбек балабақшасы" Тәрбиеші

Мақсаты: Балаларға тапсырма беру арқылы түстерді ажырата білуге, геометриялық пішіндерді тануға,ойын арқылы жеткізе білу.Монтессори және Триз әдістемесінің элементтерін қолдана отырып балалардың шығармашылық ойлау қабілеттерін қол моторикасын дамыту.Күтілетін нәтижелері: Балаларға тапсырма беру арқылы түстерді ажырата білуге, геометриялық пішіндерді тануға,ойын арқылы жеткізе білді. .Монтессори және Триз әдістемесінің элементтерін қолдана отырып балалардың шығармашылық ойлау қабілеттерін қол моторикасын дамытты.Қолданылатын әдіс-тәсілдер: Көрсету,таныстыру,сұрақ жауап Белингвальды сыңары: Үшбұрыш-треугольник, төртбұрыш-квадрат, шеңбер-круг

19


ҰОҚ кезеңдері Жоспарланған іс-шаралар Ресурстар

ҰОҚ басталуы Жылулық шеңберҮлкен шеңбер құрайықАлақанды ұрайықКүлімдесін күндеКүлімдейік біз деАлақанды ашайық Күннің нұрын салайықТаза ауаны салайықЖүрек жұлуын салайықЕнді бәрін қонақтарға сыйлайық

ҰОҚ негізгі бөлімі

Музыка ойналады топқа үрленген шар ұшып келеді ішінде хат болады.Шарды жарып хатты оқи бастағанда музыка ойналып экраннан аю сөйлейді. Аю: сәлем достар сәлем балалар мен сендерге хат жолдаған себебім менің Маша досым орманда адасып қалды соны таба алмай жүрмін соны табуға көмектесіңдерші.Аю: балалар сендерде орманға барам деп жолдан адасып қалмаңдар сендер алдымен орманға бармас бұрын картадан жолды көріп алыңдарАю: Таулардың аржағындаОрманың аржағындаСандықша барІші тола ғажайыпқаСол сандықшада маша досым тығылып отыр соны маған әкеп беріңдер.Аю: орманға бару үшін жол өте алыс орманға паровозбен бару керек.Балаларды паровозға отырғызу үшін қалталы тақтайшадан әр түрлі пішіндерді алғызып сол пішіндер арқылы паровозға отырғызады.Балаларға орманға келгендерін айтып онда көптеген тапсырмалар орындайтындарын айтады.Тақтадағы үш құлыпқа назарларын

Слайд

Слайд

Слайд

20


аудартып құлыптың кілтін ашу арқылы тапсырманы орындайтынын айтады. Сол кезде экраннан төртбұрыш сөйлейді балаларға түсіндіріп құлыптың кілті екенін түсіндіріп бірінші тапсырманың ашылғанын айтады.1-Тапсырма Топтық жұмыс Триз әдістемесін қолдана отырып пішіндерге ұқсас суреттерді тауып қыстыру.Пішіндер туралы тақпақтар сұрау.Экраннан шеңбер сөйлейді шеңбермен таныстырып екінші құлыптың кілті екенін айтып екінші тапсырманың берілгенін айтады.2-Тапсырма Жеке жұмысТәрелкедегі жемістер мен көкөністерді санау арқылы сандарды тура тауып құрастыру Балаларға 1-10ға дейін санату және орысша ағылшын тілде санату арқылы білімдерін толықтыру.Экраннан үшбұрыш сөйлейді үшбұрыш пішінмен таныстырып үшінші құлыптың кілті екенін айтып үшінші тапсырманың берілгенін айтады.3-Тапсырма Тәрелкедегі түрлі макарондардан бау өткізу арқылы балаларға санатып түстерін тауып, монтессори әдістемесі арқылы қол маторикасын дамыту.Ғажайып сәт:Орманда үлкен қорап тұрады ішінен Маша шығадыМаша: сәлем достар мен орманда ойнап жүріп мына үлкен қорапқа қамалып қалдым рахмет сендерге мені құтқарғандарыңа менім ішім қатты пысты меніммен ойын ойнайсындарма

21


Сергіту сәтіМузыка ырғағымен қимылды жаттығулар жасату.Ойын «Өз орнынды тап» Ал қане балалар өздерінің тұрған пішіндеріңді қолдарыңа алып сол пішіндер арқылы паровоздарына отырайық тобымызға қайтайық.Пішіндер арқылы паровозға отырады.Балалар біз аюға Маша досын қайтарайық Машаны аюға жібереді

ҰОҚ қорытындылау

Сұрақ жауап арқылы қорытындылау Қане балалар біз кімге көмектестік?Машаны қайдан таптық?Біз қандай тапсырмаларды орындадық?Жарайсыңдар балалар! мақтап мадақтау

R00025 12.12.2020ҒАРЫШҚА САПАР

ОРЫСБАЕВА КАРЛЫГАШ ЖЕКСЕНБЕКОВНААлматы облысы Ақсу ауданы Қапал ауылы

МКҚК "Бөбек балабақшасы" ТәрбиешіМақсаты:Білімділік: балалардың ғарыш, әлем туралы ұғымдарын қалыптастыру, Күн, жұлдыздар, Ай, Жер, ғаламшар жайлы мағлұматтар беру, іс-әрекетте балалардың геометриялық пішіндерді естеріне түсіру. Дамытушылық: балалардың ақыл-ойын іс-әрекетте қызығушылықтарын дамыту, қимыл-қозғалыстарын жетілдіру.Тәрбиелік: айналаны қоршаған орта жайында білімдерін кеңейту, үлкендердің еңбегін бағалай білуге тәрбиелеу.Балалар, бүгін бізде тіл дамыту іс-әрекеті. Іс-әрекеттің тақырыбы «Ғарышқа сапар».Шаттық шеңберҚайырлы таң,Ормандар мен далалар.Қайырлы таң,Достасқан бар балалар.Қайырлы таң,

22


Біздің балабақшамыз.Қайырлы таң,Ғаламшарымыз.Жұмбақ жасыру.Ұшады қанатсызЗырлайды аяқсыз (ЗЫМЫРАН)Сұрақ-жауап.-Балалар ғарышқа немен ұшады? (Зымыранмен ұшады)-Зымыранды қандай геометриялық пішіндерден құрастырамыз? (Үшбұрыш, тіктөртбұрыш, дөңгелек)-Енді осы бөлшектерден зымыранды құрастырайық. Сол құрастырған зымыранмен ғарышқа ұшатын боламыз. (Зымыран құрастырады)-Міне, ғарыш әлеміне де келіп қалдық. Балалар кеш түсіп, аспан қараңғыланады. Біз аспаннан нені көреміз? (жұлдызды аспанды көреміз.)-Бұл не? (жұлдыздар, планеталар)-Осыларды бір сөзбен қалай атауға болды? (Ғарыш)-Бүгін міне, осы ғарыш туралы әңгімелейтін боламыз.-Балалар, аспанда қанша жұлдыз бар? (Көп)-Дұрыс. Күн сайын аспаннан көп көретін, бізге жылуын беретін күн, ол аспандағы көп жұлдыздың бірі. Ол басқа жұлдыздардан бізге жақын тұрғандықтан үлкен және дөңгелек болып көрінеді. Күн- ең үлкен және ыссы жұлдыз. Ыстықтан оған жақындай алмайсың. Тіпті оған қарай алмайсың: тым жарық.-Кім айтады, күн қай бағытта , қалай жұреді? (балалардың жауабы)-Дұрыс. Күн сайын күн Шығыстан шығып, Батысқа батады. Күн біздің жерді айналып жүрген сияқты көрінеді. Бірақ тіптен олай емес. Негізі біздің жеріміз және басқа планетелар күнді айналады. Күнді және оны айналып жүрген планеталарды күн жүйесінің құрылымы деп атаймыз. Қайталайықшы.Балалар: Күн жүйесінің құрылымы.-Міне, күн жүйесінің құрылымы. Күн-жүйесінің орталығы болып саналады.-Күн жүйесінде неше планета бар? (9 планета бар)-Кім атап береді? (Меркурий, Венера, Жер, Марс, Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун, Плутон)-Ал балалар, осы планеталарды біз аспанға қарап көре аламыз ба? (Жоқ)Сергіту сәті:Аспан, аспан, арайлым,Саған жиі қараймын.Сені көзбен шоламын,Мен ғарышкер боламын.Ойын «Ұшты,ұшты».-Ал кім айтады ғарышқа немен ұшады? Ұшақ, тікұшақ ұша ма? (Зымыранмен

23


ұшады)-Дұрыс. Ғарышқа зымыранмен ұшады.-Ал ол зымыранмен ұшатын кімдер? (Ғарышкерлер)-Ең алғашқы ғарышқа ұшқан ғарышкер кім (Юрий Гагарин)-Ал ең алғашқы қазақ ғарышкерлерін атаңдаршы. (Тоқтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев және Айдын Айымбетов)Ғарышкерлер туралы тақпақ айту.Жерден басқа планеталарда тіршілік жоқ, ауа жоқ, сондықтан да ғарышкерлер арнайы киім киеді. Оны – скафандр деп атайды. Ғарышкерлерге арналған бұл киім арнайы жабдықталған, бұл киімнен ыстық та, суық та өтпейді және арнайы сөйлесу ұшін радиомен жабдықталған.Балалар кім айтады күн жүйесіндегі тоғыз планетаның ішінде тіршілік бар, өмір сүруге болатын планета қалай аталады дедік? (Жер)Қорытынды: Біз бүгін не жайында айттық? Ғарышкерлерден кімдерді білесіңдер? Жұлдыздарды беріп мадақтау.

R00026 12.12.2020

АТА-АНА, БАЛА БАЛАБАҚША

НУСИПОВА КАЛАМКАС НУРТАЕВНА Алматы облысы Ақсу ауданы Қапал ауылы

МКҚК "Бөбек балабақшасы" Тәрбиеші

«Адамның адамшылығы ақылы, ғылымы, жақсы ата, жақсы ана, жақсы ұстаздан болады. Адам баласын бауырым деу жүректің ісі» Баланың жақсысы- әке мен шешенің ары, ата-ананың абыройы. Қоғамның болашағы мен беделіне айқын жол ашар өскелең ұрпақ. Тал бесіктен басталар тәрбиенің тереңді меңзейтіні осында.

Ата- ана өз баласын махаббатың нұрына бөлеп,қуанышына, бақытына бөлейді. «Ұлт боламын десең, бесігіңді түзе»-деп бабымыз айтқандай баланыбесіктен, тіпті бала тәрбиесі туралы сөз ете қалғанда, алты айлық баласын тәрбиешіге әкелген ата-анаға «Сіз балаңызды 1,5 жыл тәрбиесін өткізіп алдыңыз, баланы іште тәрбиелеу керек» деген еврей халқынын мысалын келтіріп жатады. Баласының жақсы болғанын армандамайтын ата-ана жоқ. Тіпті баласының болашағы үшін отқа да,суға да түсетін ата-аналар бар. Бала тәрбиесі- қиында күрделі процесс. Біз баламыздың тәрбиелі де өнегелі болып өсіп, өз қатарының алды болғаның қалаймыз. Бірақ баламызды осы мақсаттарға тәрбиелеу үшін үлкен еңбек, күш –жігердің қажет етеді.

24


Біз баламызға үнемі талап қойғышпыз. Әуелі талапты қоймастан бұрын, балаға өзіміз үлгі көрсете білуіміз керек. Баланың көзінше қырсық мінез көрсетету, өзге адамды жамандау сияқты қылықтар бала бойына теріс көзқарастарды қалыптастыруға негіз болады. Бала тәрбиесін ойлайтын ата- ана ең әуелі өзін тәрбиелегені жөн болар еді деп ойлаймын. Балаға дұрыс тәрбие берудің өзекті бір саласы жас жеткіншекті еңбекке деген әлеуметтік көзқарасын қалыптастыру болып табылады. Бұны тек тәрбиеші ғана емес әрбір ата-ана қолға алып, өз балаларының гүл, ағаш егіп, көгаландыру сияқты игілікті іске қатысуын қадағалап отыру. Сонда ғана еңбексүйгіштік қасиет берік дағдыға айналады. Еліміздің болашағы - ертеңгі тәртіпті де тәрбиелі ұрпақ екені даусыз. Сол тәртіпті, тәрбиелі ұрпақ өсіру - баршаға ортақ, әрі міндет. Құрметті ата - аналар, балаларыңыздың бойынан жат қылық көрсеңіздер тәрбиешіні жолдастарын, қоғамды кіналаудан гөрі, «мен баламды тәрбиелеуде қай жерінен ағаттық кетті, баламның бойына жақсы әдет сіңіруде, жақсы тәрбие беруде қай жерден жаңылдым» деген ой түйсеңіздер екен. Тәрбиенің от басынан басталатыны сөзсіз. Күнделікті « беті қолыңды жу, тісіңді тазала, өтірік айтпа, біреудің затын рұқсатсыз алма т. б» деген сияқты сөздерді айтуға жеңіл болғанмен, осы сөздердің тәрбиелік мәні зор екенін естен шығармау керек. Осыдан бала тазалыққа, шыншылдыққа, ұқыптылыққа үйренеді. Адам баласының шыр етіп өмірге келгенде көретіні ата - ана, ал ата - ана өмірінің жалғасы - бала. Өмірінің жалғасы баласының керемет ғалым болмаса да, тәрбиелі үлгілі, ақылды кішіпейіл, бауырмал, мейірімді болып өсуін ата – ана қадағалайды. «Тәрбие басы тал бесік», «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің» деп айтылған дана сөздер текке айтылмаса керек. Баланы тәрбиелеуде ата – ананың бір – біріне деген қарым - қатынасы, қалай сөйлесетіндігі, туған – туыспен, көрші - көлеммен қалай араласатындығы, келген қонақты қалай сыйлайтыны, тіпті ұсақ-түйек болса да қалай тамақтанатыны, дастархан басындағы әдептілігі, қалай киінетіні бұның барлығы балаға әсер етеді. Бала үлкенге қарап өседі. Баланы үнемі ұрып - соғып, қателескен жерінде қатаң жазалап тәрбиелеудің қажеті жоқ. Ақылмен, мысал келтіре отырып түсіндіру керек. Баланы адамгершілікке, қарапайымдылыққа, жақсы әдетке, әдемілікке, әдептілікке ұқыптылыққа, жауапкершілікке сөзбен жеткізе отырып тәрбиелеуге болады. «Жақсы сөз жан азығы» деп бекер айтылмаса керек. Қай заман, қай қоғамда болмасын адамзат баласы жас ұрпақ тәрбиесіне зор мән беріп келген. Өркениет жолында алға ұмтылған ұлт, ең алдымен жастарға оқу білім беру ісін дұрыс жолға қоюы тиіс. Сондықтан да Елбасымыз XXI ғасырды білім жарысы ғасыры деп атап отыр. Тәрбиенің мақсаты пәнді керемет меңгерген оқушы тәрбиелеу емес, ең бастысы Адамды тәрбиелеу. Бүгінгі күні біз – әлем халқы, бір кісідей жаңа дәуір, жаңа ғасыр - жаңа мыңжылдыққа аяқ басып отырмыз.

25


Шәкәрімнің: «Адамның жақсы өмір сүруіне үш сапа негіз бола алады, олар барлығынан басым болатын адал еңбек, мінсіз ақыл, таза жүрек. Бұл саналар адамды дүниеге келген күннен бастап тәрбиелейді»- деген сөзі бар. Адамгершілікке тәрбиелеу ісі білім берумен ғана шектелмейді. Бұл баланың сезіміне әсер ету арқылы ішкі дүниесін оятудың нәтижесінде оның дүниетанымын қалыптастырады.Ана - тілінің тағдыры отбасынан басталады. Рухани байлық дүниетаным, түсінік, рух, иман отбасынан осы түсініктерді ана - тілі арқылы халықтың сарқылмас мол рухани қазынасынан сусындаса, өзіміздің дәстүрлі ұлттық дүниетанымымыздың арнасында әлемдік өркениет жетістіктерін игеріп терең меңгерсек, ешкімге есемізді жібермейтін дәрежеге жетсек, онда дербес ел ретінде нық тұрамыз. Қазақ халқы баланы дүниедегі барлық асылдан жоғары бағалаған, болашағына, арманына бағалаған. Сондықтан да халқымыз «Балалы үй - базар, баласыз үй - мазар» деп асыл сөзін арнаған.Қазіргі уақытта бала тәрбиесінің табысты болуы ата – аналардың тәжірибесіне, кәсіби шеберлігіне, ынтымақтастығына, отбасы мүшелерінің өзара қарым – қатынасына, көзқарастарының және мақсаттарының бірлігіне байланысты. Ол үшін ата – аналар күнделікті өмірде балаларының мінез – құлқына, қажетті қасиеттердің қалыптасуына назар аударуды, тәрбие үрдісінде теріс қылықтарды болдырмауды ойластыруы шарт. Отбасында тәрбие ісімен айналысу үшін, ең алдымен ата – ана өз өмірін, өз ісін дұрыс ұйымдастыра білуі қажет. Баланың көп уақыты сәби шағынан бастап отбасында өтеді. Оның өмірін, іс - әрекетін, демалысын бірқалыпты ұйымдастырып, реттеп отыру үшін қажетті жағдай керек. Ал жағдай ұтымды күн ырғағы негізінде жасалады. Күн ырғақ – бұл өмір тәртібі. Ал бала өз міндетін қашан да орындауға тырысады. Отбасында бала әр нәрсені естиді, көреді, қалай өмір сүру керек, өзін - өзі қалай ұстай білу керек, жағымды, жағымсыз мінез – құлықтарды байқайды. Сондықтан ата – ана балаға үңіле қарап, үнемі бақылап бала жан дүниесіне оң әсер ететін іс - әрекеттерді дағдыға айналдыру керек.Ата-ана бала тәрбиесіндегі басты тұлға. Сондықтан әке де, шеше де балаларының жан дүниесіне үңіліп, мінез - құлқындағы ерекшеліктерді жете білгені жөн. Балалармен әңгімелескенде олардың пікірімен де санасып отырған орынды. Өз баласымен ашық сөйлесе алмай, сырласа білмейтін ата — аналар «Екеуміз де жұмыстамыз, кешкісін үй шаруасынан қол тимейді, баламен сөйлесуге уақыт жоқ» дегенді айтады. Бұл дұрыс емес. Баламен сөйлесуге тіпті арнайы уақыт бөлудің қажеті жоқ. Әке мен шеше ұл - қыздармен үй шаруасында жүріп - ақ әңгімелесіп, ой бөлісуге неге болмасқа.Баланы мектепке апарып алып қайтар жолда сырласып әңгімелесуге болатынын естен шығармаған жөн. Бала мектепте болған жайды әңгімелеп, достары жайлы ой пікірімен бөліскісі келеді.

26


Балаға уақытым жоқ деп тиып тастамай, сұрақтарына жауап беріп өз пікіріңізді ортаға салсаңыз ол баланың ойында дұрыс пікір қалыптастырады. Бала дегеніміз – болашақ. Балаларымызды қалай тәрбиелесек болашағымыз солай болмақ. Келешегіміздің қожасы балаларымызды білімді де мәдениетті, тәрбиелі де әдепті, кішіпейіл де қарапайым етіп тәрбиелеу өз қолымызда.«Ұл тәрбиелей отырып, жер иесін тәрбиелейміз, қыз тәрбиелей отырып, ұлтты тәрбиелейміз». Отбасындағы тәрбие әрбір мүшенің өзін - өзін сақтау, ұрпақты жалғастыру, өзін - өзі сыйлау қажеттігінен туындайды. Отбасында адамның жеке басының қасиеті қалыптасады. Баланы дұрыс тәрбиелеу отбасында, алдымен, жанұя жағдайы, онда қалыптасқан он моральдық - психологиялық ахуал, татулық пен өзара түсіністік, сүйіспеншілік пен сыйластық, ауызбіршілік, отбасы мүшелерінің бір - біріне деген құрмет сезімдері, яғни, отбасындағы кіршіксіз таза, мөлдір көңіл - күйі тікелей ықпал етеді. «Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие берілуі керек, тәрбиесіз берілген білім адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның барлық өміріне апат әкеледі»- дейді Әл - Фараби. Сонымен қорыта келе, жас ұрпаққа тәлім тәрбие беруді қоғам болып, ұстаздар қауымы болып, ең бастысы ата - аналар болып қолға алсақ болашағымыз жарқын болмақ. Балаларымызды отансүйгіштікке, ата - баба салт - дәстүрін құрметтейтін ұрпақ тәрбиелеу баршаға бірдей міндет.

R00027 12.12.2020

СОЛ ЖАҚТА-ОҢ ЖАҚТА, ЗАТТАРДЫ СӘЙКЕСТЕНДІРУ

ОСИПОВА ГУЛЬМИРА ЕРСЕИТОВНААлматы облысы Ақсу ауданы Қапал ауылы

МКҚК "Бөбек балабақшасы" Тәрбиеші

Мақсаты: заттарды көлеміне қарай(үлкен-кіші)және санына қарай (үлкен -кіші) және санына қарай (бір-көп) салыстыруды үйрету. Қоршаған ортадан бір және көп затты, үлкен және кіші затты таба білуді дамыту. Шыдамдылыққа,қызығушылыққа тәрбиелеу.Қажетті құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер:Ойыншық қоян,перде,эаттардың оң жақ немесе сол жақ екенін көруге болатын сурет.Қостілділік компонент: Сол жақта-слева,оң жақта-справа,дөңгелек- круг.Оқу қызметінің кезендеріТәрбиешінің іс-әрекетіБалалардың іс-әрекетіМотивациялық-қозғаушылықҒажайып сәт.Жұмбақ жасырады.Қалқиып ұзын құлағы,Елеңдеп қорқып тұрады.(қоян)Сендер мұның не екенін білесіңдерме?

27


-Перденің артынан қоян шығады.Балалармен амандасады.Қоян балалардан өткен оқу қызметінде тәуліктің қай бөлігі туралы әңгімелегендерін еске түсіруді сұрайды.Қызығушылық танытады.Тыңдап шешуін айтады:қоян-Иә,бұл қоян.Балалар сұраққа жауап береді:таңертең,күндіз,кеш,түн.Ұйымдастырушылық –ізденістік«Не қайда тұр»ойыны.Тәрбиеші жұмбақ жасырады:«Қалқиған екі құлағы,Тырс етсе зытып тұрады.Өзі ноян, Бұл қорқақ....»(Қоян)Қоян өзін суреттен табуын сұрайды.Қоян балаларға мыныдай сұрақтар қойып,олармен әңгімелеседі.-Менің сол жағымда не отыр?-Менің оң жағымда қандай аң отыр?Сергіту минуты. «Қоян»Ыршып-ыршып секіріп ,Қоян келді кеңкиіп.Аяқтары жаураған,Қолдары да жаураған,Жылытпақ боп тырыстыЖүгірді де қуысты.Бір жоғары,бір төменЖүр аяқтың ұшымен.Секіреміз,отырамыз,Аяқтарды жылытамыз.Балалар жұмбақты мұқият тыңдап,шешуін табады.Балалар суреттен қоянды табады.-Түлкі отыр.-Қасқыр.Рефлексиялық-түзетушілікҚоян тапсырманы дұрыс орындағандары үшін балаларға рахмет айтады.Балалармен қоштасады.Сұрақ қояды:-Біз қарындашты қай қолымызбен ұстаймыз?-Енді, сол қолдарыңды көтеріңдер.-Біздің тобымыздағы дөңгелек пішінді заттарды атап беріңдерші?Балалар қуанады.Қоянмен қоштасады.-Оң қолымызбен.Сол қолдарын көтереді.Балалар аттай бастайды.

28


Күтілетін нәтиже:Біледі: заттар мен фигуралардың саны бойынша әртүрлі топтарын атайды;Игерді: сол жақты-оң жақты, қанша болса, соншаны;Меңгерді: қоршаған ортадан дөңгелек пішінді заттарды таба білуді.

R00028 12.12.2020

ТӘУЕЛСІЗДІК - ЕЛ ТІРЕГІ

БИЛАЛОВА ЛЯЗЗАТ ДАМЕНОВНААлматы қаласы. Әуезов ауданы

№104 жалпы білім беретін мектебінің бастауыш сынып мұғалімі

Сабақтың тақырыбы:

Тәуелсіздік - ел тірегі!

Сабақтың мақсаты:

Оқушы бойында Қазақстанның өткені мен бүгінгі өмірін салыстыра отырып, өз еліміздің даму тарихы туралы танымдарын қалыптастыру.Тақырып бойынша сөйлесім жұмыстарын ұйымдастыру. Қазақстанның болашақ дамуына өзіндік үлес қосатын жеке тұлға екендігін ұғындыру;Сөйлеу мәдениетін дамыту.

Қолданылатын әдіс-тәсілдер:

коммуникативті, салыстырмалы, СТО технологиясының элементтері, сұрақ-жауап, кроссенс

Көрнекіліктер:

видеосюжеттер, презентация, суреттер

29


Сабақтың өту барысы:Кезең Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекетіҚызығушылықты ояту

Видеосюжет арқылы тақырыпқа көшу. «Отан» деген сөзді естігенде есіңізге не түседі. Ассоциация туғызу. Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

Өз ойларын жеткізеді.

Мағынаны ажырату

1. - Отаным-сонау Каспийден Алтайға дейін созылып жатқан қасиетті өлке – Қазақстан. Қазақстан – тәуелсіз, азат ел. Сол тәуелсіздік жолында қазақ бабам не көрмеді десеңізші?! Еліміздің басынан азап та, аштық та, сұм соғыс та өтті. Әсіресе ХХ ғасыр қазақ халқы үшін ауыр, қайғыға толы кезеңдерімен есте қалады. 1916 жылғы көтеріліс 1928-1932 жылдардағы аштық, Ұлы Отан соғысы, 1986 жылғы жерді дүрсілкендірген желтоқсан оқиғасы. Бұның барлығы да қазақ жеріне ауыр жара салды. Қанша қиыншылық келсе де біз оны ешқашан ұмытпаймыз. Себебі бұл – тарих.Оқушылар Қазақстанның кешегі күніне, яғни тарихқа шолу жасайық.2. Әр топқа тапсырмалар беріледі. Берілген тапсырмаға 3 мин ішінде постер жасау.1 топ – 1465-1986 жылдардағы тарихы.

2 топ – 1986 жыл.3 топ – 1986-1991 жылдар.4 топ – 1991-2015 жылдар.3. Постер қорғау.

Өз ойларын айтады.

Әр топ өзіне берілген тапсырмаға постер жасайды.

1 топ өз постерін қорғайды.1465-1466 жж. - Қазақ хандығы құрылуы. 1511-1521 жж - Қасым хан. 1538-1580 жж - Хақназар хан. 1582-1598 жж - Тәуекел хан. 1598-1628 жж - Есім хан. 1629-1652 жж - Жәңгір хан. 1680-1718жж-Тәуке хан. 1718-1748 жж-Әбілхайыр хан. Жоңғар шапқыншылығы. Ашаршылық. Репрессия ҰОС Желтоқсан оқиғасы. Құс ұясыз болмайды адам Отансыз болмайды. Ал менің Отаным-сонау Каспийден Алтайға дейін созылып жатқан қасиетті өлке –

Қазақстан. Қазақстан – тәуелсіз, азат ел. Сол тәуелсіздік жолында

30


1 топ бастайды.2 топ қорғайды.1 минут үнсіздік жариялау.Видеосюжет көрсету.«Желтоқсан желі» өлеңін бүкіл сыныппен бірге айту.1991-2015 жылдар. Қазақстан бүгін.(Бүгінгі күннің тарихына шолу)Қазіргі кезде Қазақстан қандай? Біздің туып - өскен жеріміз, еліміз – Қазақстан. Еліміз мұнайға пайдалы қазбаларға өте бай. Қазір ынтымағы жарасқан көптеген ұлттың өкілдері тұрады. Олар: орыс, татар, өзбек, неміс, түрік т.б. көп ұлттар тұрады. Ол бүгінде дүние жүзінің көптеген елдерімен достық байланыс орнатқан, бүкіл әлем таныған елге айналды. Біздің еліміздің президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бейбітшілікті нығайту жолында көп жұмыстар атқарып келеді. Еліміз ЕД, ТМД, БҰҰ ұйымдарына мүше. Қазір еліміз алдыңғы қатарлы дамыған 30 елдер қатарына қосылуға талпынып жұмыстар атқаруда. Мемлекетіміз заман талабына сай заманауи техникалар мен машиналар, өнеркәсіптер қарыштап дамып келеді. Мен осы тәуелсіз Қазақстан Республикасының азаматы болғаныма мақтанамын.Қазіргі таңда Қазақстан өркениетті, дамыған елдер қатарында енген мемлекет. Еліміз, тәуелсіз, дербес ел атанды. Ел өз қалауымен президентті сайлап Ата Заңымыз бен мемлекеттік

қазақ бабам не көрмеді десеңізші?! Еліміздің басынан азап та, аштық та, сұм соғыс та өтті. Әсіресе ХХ ғасыр қазақ халқы үшін ауыр, қайғыға толы кезеңдерімен есте қалады. 1916 жылғы көтеріліс 1928-1932 жылдардағы аштық, Ұлы Отан соғысы, 1986 жылғы жерді дүрсілкендірген желтоқсан оқиғасы. 1941-1945 жылдары адамзат тарихында болмаған алапат соғыста, бірлік жолында жан қиған қазақ батырлары фашизмнен бүкіл адамзатты қорғап, ерекше ерлік көрсетті. 100-ге тарта қазақ қаһарманына Кеңес Одағының Батыры деген абыройлы атақ берілді.20 ғасырда дүние жүзіндегі бір де бір ел қазақ көргенді көрген жоқ. 1949-50 жылдары Семей полигонында сыналған 600-ден астам ядролық жарылыстардың кесірінен осы өңірдегі 500 мыңнан астам адам уланды.2 топ оқушылары: 1986 жылБіздің еліміздің басынан қандай қиын-қыстау

31


рәміздерді қабылдадық. Ана тіл-қазақ тілі мемлекеттік тіл болып жарияланды. Қазақстанның астанасы – Астана қаласы. Ол күннен күнге жаңарып, жаңа белестерге көтерілуде. Осы мемлекетті одан да биіктен көрсету ұрпақтың, қазақ ұландарының қолында деп есептеймін. Оқушылар тақта алдына шығып ант етеді:Біз тәуелсіз, бәсекеге қабілетті, бай, экономикасы дамыған, алдыңғы қатарлы елдің нағыз патриоты болуға ант етеміз!“Елдің жастарға жасауы”Тәуелсіз елдің жастарына жасалып жатқан шараларды топтастыру.Бала құқығын қорғау конвенция.Үштұғырлылық – заман талабы.Оқу кабинеттері жасақталуда.Мектептер, балалбақшалар саны көбеюде.Интерактивтік жүйе енгізілуде.Халықаралық “Болашақ” степендиясы тағайындалды.Жоғарғы оқу орындарын ашу.Жастар саясаты қолдау алды.4. Ендеше сендердің өнерлеріңді тамашалайық.

кезең өтті? Желтоқсан оқиғасына бөлек тоқталайық:1986 ж. Желтоқсан оқиғасы Кеңес империясының тоталитарлық режиміне тұңғыш рет қарсылық ретінде тарихта қалды. Қайрат, Ләззат, Ербол, Сәбира, Мырзағұлдар- елдің нағыз ерлерінің ерлігін ешқашанда ұмытпаймыз. 1 минут үнсіздік жариялау. 1986 жылдың желтоқсаны.

Атыраудан Алтайға, Сарарқадан Алатауға дейінгі байтақ жерімізге желтоқсанның қанды қара дауылы үдей түсіп дүбелең жайылды. Қазақтың көптеген азаматтарының мойындарына қыл шылбыр салынды. Әділдік үшін бой көтерген жас боздақтардың маңдайы тасқа соғылды. Бастарына қара бұл түйірілді.Флешмоб билейді.Күй шертеді.

Ой толғау Болашақ біздің көзімізбен.Экранда берілген кроссенс арқылы қорытынды жасау.«Көк тудың желбірегені» өлеңін айту.

Оқушылар өз ойларын айтып жеткізеді. «Көк тудың желбірегені» өлеңін айтады.

32


R00029 12.12.2020

Жаңартылған білім беруде қашықтықтан оқуды ұйымдастыру

МЕКЕБАЕВА АЙЖАН КЕРІМБЕКҚЫЗЫАлматы қаласы Алатау ауданы

№ 169 мектеп-лицейінің бастауыш сынып мұғалімі

Бүгінгі таңда елімізде білім беру мазмұны жаңа бағытқа бет бұрды. Қазақстан Республикасында орта білім беру мазмұнын жаңарту шеңберінде білім беру үдерісінің құрылымы мен мазмұнына елеулі өзгерістер енгізілуде. Жаңартылған білім беру бағдарламасының негізгі мақсаты – білім мазмұнының жаңаруымен қатар, критериалды бағалау жүйесін енгізу және оқытудың әдіс-тәсілдері мен әртүрлі құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді. Жаңартылған білім берудің маңыздылығы – оқушы тұлғасының үйлесімді қолайлы білім беру ортасын құру және коммуникативті қарым-қатынасқа түсу, жеке, жұппен, топта жұмыс жасай білу болып табылады десек, оларды жүзеге асырудың бір жолы – оқыту процесінде топтық оқытуды қолдану болып табылады. Жаңа қоғамға қажетті тұлғаны дайындауда топтық оқытудың қажеттілігі өмір талабы екендігі айқын сезіледі.Оқытудың топтық формасы деп – оқу тапсырмасын бірігіп орындау үшін сынып базасында құрылған жұмысшы топтардың іс-әрекетін ұйымдастыру түрін айтады. Топтық оқытудың басты мақсаты – оқушыларды шағын топтағы бірлескен жұмысқа тарту. Топтық жұмыстар – оқушылардың танымдық қызмет үдерісіне көтеріңкі көңіл-күймен қатысуын, зерттеу тақырыбын түйсініп, терең зерделеуді, алынған білімнің тұтастығы мен оқушылардың танымдық белсенділігін қамтамасыз етеді. Дәстүрлі ұйымдастырылған оқу үдерісіне қарағанда, топтық жұмыс арқылы оқыту үдерісінде оқушылар көп мағлұмат алады, ойын үдерісінде жағымды эмоциялар алып, белсенділігі артады, сөздік қоры дамиды жеке тұлғаның қажеттіліктері қанағаттандырылады. Дұрыс ұйымдастырылған топтық жұмыс – командада шығармашылықпен ынтымақтастықта жұмыс істеуге мүмкіндік береді.Бұрын әркім өз бетінше ізденіп жұмыстанып, белсенді балалар нәтижеге жетіп отырса, көмекке зәру бала өз ойының дұрыс бұрыстығына көз жеткізе алмай білмеген күйде қалып отырды. Топта оқушылар өз даралығын жоғалтпайды, қажетті жағдайда олар бір-бірінен көмек сұрап, ортақ міндеттерді шешеді. Топтық жұмыс барысында топтасып постер дайындау, бірлесіп тапсырмаларды орындау, ресурстарды талдау жұмыстары барысында бір–бірімен ой бөліседі, өзінің білмегенін талқылау барысында тыңдау арқылы

33


біледі, естігеніне қорытынды жасап, жүйелі талқылауға қатысады, бағалап, талдап, өз пікірлерін білдіре алады және бәрі бір тоқтамға келіп, берілген мәселені бірлесе отырып шешіп, оны қорғауға өз үлестерін қосады, тұжырым шығарады.Топтық жұмыс формалары оқушы тұлғасының танымдық қабілеттерін, танымдық процестерді дамытуға, оқуға жағымды қызығушылық қалыптастыруға, тұлғаның қиындықтарға даяр болу және жеңе білу, танымдық, сыйласу, шығармашылық өзін-өзі өзектілендіруге ықпал етуде алатын орны ерекше. Топ – қазіргі адамның қоғамдық өмірін ұйымдастырудың басты тәсілі, оның ажырамас қасиеті болып табылады.Топтық жұмыс өзінің барлық белгілері көрініс табатын оқу ынтымақтастығының идеалды моделі болып табылады Топтық жұмыс дәстүрлі сынып-сабақ жүйесіне қарағанда оқушылардың бір-бірімен байланысын құруға мүмкіндік береді. Олар жеке жұмысқа қарағанда топтық жұмыста тапсырмаларды жақсы орындайды және сабақтағы психологиялық микроклимат жақсарады.Топтық жұмыстың педагогикалық құндылығы – оның жалпы бала тұлғасын қалыптастыруға, оның ақыл-ой қабілеттерін дамытуға жағымды әсер етуінде. Қазіргі мектепте топтық жұмыстарды ұйымдастыруды оқу үдерісін жандандыру және жылдамдату үшін пайдаланады.Ғалым Шаталов топта жұмыс істеудің “сабақта қияр тұздау” сияқты әдісін ұсынады, яғни тұзды суға түскен қиярдың тұздалатыны секілді топтық жұмысқа қатысу арқылы білмегеніңді үйрену. Топта жұмыс істеу механизмін іске дұрыс қосқанда, оқушының білмегенін білуге ұмтылысы нәтижелі болады.Топтық жұмыстар тиімді әрі көңілден шығу үшін жақсы ұйымдастыру қажет. Ол үшін:

Топтардың құрамын жиі өзгертіңіз, әрбір оқушы қалған барлық оқушылармен жұмыс жасай алатын болсын. Оқушылар тек өз достармен ғана жұмыс жасамауы керек. Ұлдар мен қыздардан немесе ұлты әр түрлі балалардан құралған аралас топтың жұмысы жақсы нәтиже көрсетеді. Топтың құрамын әр түрлі етіп өзгертуге болады.

Әрбір топ мүшелері өз ролін толық түсінгенін біліңіз. Мысалы: 1 нөмірлі сен хатшысың, 2 нөмірлі сен реттейсің деген сияқты т.б.

Оқушылар басқалардың да өз пікірін айту құқығын сыйлауы керек.

Оқушылардың барлығының жұмыс жасауына назар аударыңыз.

Жұмысын ерте бітірген оқушыларға жеке тағы да тапсырма беріңіз.

Топпен жұмыс жасау барысында оқушылар бір-бірін қорқытуы мүмкін. Мысалға сен мені қошта, болмаса маған 5 қой деген сияқты. Сондай бұзақылық жағдай болмау үшін бұзық оқушыларыңызға төреші, хатшы,

34


реттеуші боласың деу керек.

Топпен жұмыс жүргізгенде жұмыс шуы болады. Ол үшін жұмыс жасау барысындағы шу мен күнделікті болатын шуды айыра білуіңіз керек.

Мұғалім – бақылаушы қызметін атқарады.

Оқушылардың мәселелерді толық талқылап жатқанын бақылау.

Топқа бөліп жұмыс жасату ойын емес, бұл проблеманы, мәселені шешудің бірден – бір жолы екенін оқушыларды топқа бөлерде ескертіп өту қажет.

Топтық жұмысты жариялау кезінде тақтаға шығып сөйлеу қажет. Себебі, барлық оқушының назары сол баяндамашыда болады.

Топпен жұмысты барлық сыныпта қолданғаннан гөрі бір сыныпта жүргізіп, балаларды жаттықтырып алған жөн. 1. Топтың көлемі. Ресми топ салыстырмалы түрде үлкен болмау керек деген пікір бар. Кит Девис топтағы адамдар саны бесеу болу керек деп есептейді. Ральф Дэвис бойынша тамаша топ 3-9 адам.3. Топтық нормалар. Топ басшылары топтың өзге мүшелеріне қарағанда өздерін басқаша сезінеді. Оларда топтық қызығушылықты бағындыратын топтық рух басым болады.

4. Топтық сананы құру амалдары:

2. Топтың құралы. Құрылу кезінде топта ұқсамайтын тұлғалар болу керек, бұл үлкен тиімділікке әкелуі мүмкін. Көптеген көзқарастар және қабылдаулардың көмегі өз жемісін береді.

Топтардың тиімділігіне ықпал ететін факторлар:

мақсатқа сенімділік;

мүшелердің бір-біріне сенімділігі;

жетекшіліктің оңтайлы стилі;

басқаруға қатысу.Топтық уақыт өткізудің мәні мен жалпыға ортақтығын Д.Картрайттың және А.Зандердің мына сөздері дәлелдейді: “егер … болжамдық марстық адам Жерді бір қарап шықса, ол, мүмкін, жер адамдарының бір нәрсені топта жасап, өз уақытының сонша бөлігін бірге өткізетініне таң қалатын шығар?”Топтық жұмыс формалары оқушы тұлғасының танымдық қабілеттерін дамытуға, оқуға жағымды қызығушылық қалыптастыруға, тұлғаның қиындықтарға даяр болу және оларды жеңе білу, танымдық, сыйласу, шығармашылық өзін-өзі өзектілендіруге ықпал етуде алатын орны ерекше.

Г.А. Цукерман әлемде жүргізілген зерттеулерді жалпылау кезінде, топтық оқу іс-әрекетіндегі келесі мәселерді көрсетеді:

Бүгінгі таңда топтық жұмыс оқыту үдерісінің тиімді тәсілдерінің бірі деп есептеледі. Ол сабақта табиғи тілдік қатынас жағдайын құруға әсер етеді,

35


оқушыларды оқу үдерісіне белсенді қатысуға еріксіз тартады, ынталандырады, оқып-үйренуге деген қызығушылығын тудырады. Сондай-ақ, топтық жұмыс оқушылардың өздерін сенімділікке тәрбиелейді, өзін-өзі ортада ұстай білуге, бірін-бірі тыңдауға, сыни ойлануға, пікірлердің сан алуан болатындығын жақсырақ түсінуге үйренеді, өз пікірін айтуға құқығының бар екенін сезінеді.

Сынып-сабақ жүйесінің жалпыдан жеке және топтық формаға өтуі мода емес, бұл заман талабы.

балалардың танымдық белсенділігі мен шығармашылық деңгейі өседі;

оқушылар арасындағы өзара қатынас сипаты өзгереді;

оқушылар маңызды әлеуметтік дағдыларға ие болады: әдеп, жауапкершілік, басқалардың позициясын есепке ала отырып, өз мінез-құлқын қалыптастыру іскерлігі,

қарым-қатынастың гуманистік түрткілері;

мұғалім топқа бөлуде балалардың өзара бейімділіктерін, олардың дайындық деңгейлерін, жұмыс қарқындарын есепке ала отырып, оқытуда дараландыру мүмкіндігін алады.

Қазіргі заманғы оқыту мектептен, яғни мұғалімнен оқушылардың психикалық және физикалық денсаулығын қорғауды талап етіп отырғандықтан, іс-әрекетті ұйымдастырудың топтық формасы тәжірибесі өзекті әрі болашақта дамушы болып есептеледі. Олардың бастамашылдығын, дербестігін қолдау, баланың мектепке келуіне байланысты бірлесіп, серіктесіп жұмыс істеу, басқалармен тығыз қарым – қатынаста болу дағдысын қалыптастыру, өзіндік таңдауға үйрету қажет.

36


R00030 12.12.2020

Моя Родина – Казахстан!

ШАЛДАНБАЕВА АЗИЗА КЕНДЕШЕВНАГород Шымкент Школа «Болашақ»Учитель начальных классов

Русский язык 4 класс Краткосрочный план урока № 1.

Предмет: Русский языкУрок: 1

Школа: Болашақ

Дата: ФИО учителя: Шалданбаева А.К.Класс: 4 Количество

присутствующих:Количествоотсутствующих:

Раздел (сквозная тема):

Мой край

Тема урока: Устная и письменная речь. Виды речевой деятельности.Моя Родина – Казахстан!Здравствуй, мой Казахстан!

Цели обучения, которым посвящен урок:

4.1.1.1 строить высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая ее смысл4.2.3.1 формулировать вопросы и ответы, отражающие понимание и свое отношение к содержанию текста, чтобы углубить понимание и уточнить ответ4.3.6.1 совершенствовать каллиграфические навыки: Соблюдение высоты, ширины и наклона прописных и строчных букв и их соединений

Развитие навыков:

1.1 Понимание содержания информации/ сообщения2.3 Формулирование вопросов и ответов3.6 Соблюдение каллиграфических норм

Критерии оценивания

Повторить отличия устной речи от письменной.Повторить требования к устной и письменной речи.Соблюдать каллиграфические нормы.Определять основную мысль произведения.Отвечать на открытые и закрытые вопросы.

Привитиеценностей

Ценности, основанные на национальной идее «Мәңгілік ел»: казахстанский патриотизм и гражданская ответственность;

37


уважение; сотрудничество; труд и творчество; открытость; Материал прошедших уроков:

Материал 3 класса

Ход урока:Этапы урока

Запланированная деятельность на уроке

Ресурсы

Начало урока

Создание положительного эмоционального настроя:Все как будто в первый раз:Поздравления в День знаний –Вновь друзья, подруга, класс!Должен ты, школяр, учитьсяПосле отдыха начать Так. чтоб снова отличиться –Лишь «пятерки» получать!День знаний — это праздник книг.Цветов, друзей, улыбок, света!Учись прилежно, ученик —Главней всего сегодня это!!!И Мухин. В Бояринов

Стихотворение.Видеоролик 1 сентября

38


Середина урока

Актуализация жизненного опыта. Целеполагание.— Ребята, я рада вас видеть повзрослевшими, поумневшими теперь уже в 4 классе. Поздравляю вас с началом нового учебного года и желаю больших успехов. Четвертый класс — достаточно трудный, но все трудности мы вместе непременно преодолеемСообщение темы и целей урокаЗнакомство с учебником, вступительной статьёй, условными обозначениямиМинутка чистописания работа с пословицей — Природа — наш общин домРабота с пословицей по плануЧтение пословицыОбъяснить значение непонятных словВыяснить смысл пословицы в целом, о чем она и чему учит?Подобрать жизненную ситуацию, в которой можно употребить данную пословицу. Спиши.По речам узнают джигита, по джигиту судят о его Родине.Работа над лексической и грамматической темой урока.(К) Чтение стихотворения Т. Айбергенова «Моя

Учебник

Тетрадь

Учебник

Тетрадь

39


Конец урока

Итог урока.В коше урока предлагаются вопросы, по которым учащиеся могут подвести итог. Предлагается стратегия критического мышления «Выбери одну фразу»Устная речь отличается от письменной тем, чтоРечь должна бытьМне понравился урок …Мне запомнился урок …В этом году, я буду —Рефлексия.Чемодан, мясорубка, мусорное ведро.

Картинки:чемодан, мясорубка, мусорное ведро.

Дифференциация

Оценивание Межпредметныесвязи

Мотивированные дети рассказывают по схеме о живой и неживой природе о взаимосвязи в природе

Формативное оценивание.•Самооценивание по «Шкале трудности» в тетради.Взаимооценивание при работе в паре, группе классомРезультаты наблюдения учителем качества ответов учащихся на уроке.Определение уровня усвоения навыка по (Творческая тетрадь)

литературафизическая культурасамопознаниепознание мира

40


Q00014 10.12.2020

Бастауыш сыныпта сын тұрғысынан ойлау технологиясын тиімді қолдану

АКЫЛБАЕВА МАЙНУР ТЫНЫШТЫКБАЕВНААлматы қаласы Алатау ауданы Шаңырақ ықшам ауданындағыN 26 жалпы білім беретін мектептің бастауыш сынып мұғалімі

Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев: «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына арналған Жолдауында: «Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуда бізді ауқымды істер күтіп тұр.» деген болатын. Елдің елдігін сақтап, көркейтетін, өркендететін және болашақты айқындап беретін – білім мен тәрбие беру ісі. Бүгінгі таңда білім беру жүйесінде көптеген жаңалықтар мен өзгерістер өмірге келуде. Заманауи қоғамның өркендеп өсуі білім жүйесінің сапасын жақсартуды,жаңа технологияларды тиімді қолдануды, жаңа формациядағы ұстаздар арқылы еліміздің білім жүйесін халықаралық стандарт деңгейіне жеткізуді мақсат етіп отыр. Қазақстандағы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында да білім беру жүйесінің сапасын арттыру үшін ең алдымен мұғалімнің кәсіби біліктілігін арттыру мәселесіне үлкен мән берген.Бұл бағдарламаның міндеті – қазақстандық мұғалімдерге педагогикалық тәжірибелерін жетілдіру мен бағалауға көмектесу. Бағдарлама барысында педагогиканың әртүрлі аспектілері талқыланады.Әлемдік тәжірибеге негізделе жасалған бұл жоба оқушылардың өз дәлелін еркін жеткізе алатындай, сенімді, сыни пікір – көзқарастары жүйелі дамыған оқушы қалыптастыруды мақсат етеді. Сыни тұрғыдан ойлау – бақылаудың, тәжірибенің, ойлау мен талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты ойлауға, бағалауға, талдауға, синтездеуге бағытталған пәндік шешім. Сыни тұрғыдан ойлау дағдылары: Бақылау. Талдау. Қорытындылау. Өз тәжірибемде «Оқу мен жазуды сын тұрғысынан ойлауды дамыту» технологиясының әдіс – тәсілдерін ана тілі, қазақ тілі, дүниетану сабақтарында қолданамын. Тәжірибемде қолданған кейбір тәсілдерге тоқтала кетейін. Қызығушылықты ояту кезеңінде бұрынғы білетіні мен жаңа білімді ұштастыруда «Топтау», «Ойлану», «Жұпта талқылау», «Болжау» әдістерін қолданамын. Мағынаны ашу– кезеңінде оқушылар жаңа ақпаратпен танысады, тақырып бойынша жұмыс істейді, тапсырмалар орындайды. Сондықтан оқушының өз бетімен жұмыс жасап, белсенділік көрсетуіне жағдай жасаймын. Бұл кезеңде көбіне INSERT әдісін қолданған қолайлы. Ой толғау-кезеңінде оқушы не үйренгені саралап, оны қандай жағдайда қолдану керектігін ой елегінен өткізеді. Белсенді түрде өздігінен үйрену жолына қайта қарап, өзгерістер еңгізеді. Сабақтың бұл кезеңінде «Еркін жазу әдісі», «Бес жолды өлең», «Венн көрсетуі» т.б осы сияқты стратегиялар әр сабақтың ерекшелігіне қарай лайықты қолданылады. Белгілі бір мәтінді толық меңгерту, кейіпкерлер бейнесіне талдау жасап, өз ойын жүйелі жеткізе алуға үйрету, өзіндік ой қорыта білу, шығармашылықпен жұмыс істеу қабілетін жетілдіру, ой - өрісі мен дүниетанымын кеңейту, сөздік қорларын молайту, кейіпкерлер бойындағы жақсы қасиеттерді үлгі ету мақсат етіп алынды.Оқушылар үй тапсырмасын «Шеңбер» әдісімен орындады. "Шеңбер" әдісі бойынша, оқушылар сыртқы шеңбер, ішкі шеңбер болып орналасады. Ішкі шеңбер болып орналасқан оқушылар, сыртқы шеңберге орналасқан оқушыларға сұрақ қоя отырып, диалог жүргізеді немесе сыртқы шеңберде орналасқан оқушылар сұрақ береді.

41


Шеңбер жасап тұрған оқушылар сағат тілі бойынша жүре отырып, барлық оқушымен кездесіп өзара диалогтік қарым-қатынас орнатады. Бұл тәсіл оқушыларды өзара білім алмасуына тиімді және үй тапсырмасын сұрауға, қайталауға арналған тақырыптарды сұрауға таптырмайтын тәсіл деп ойлаймын. «INSERT» әдісімен мәтінді үш бөлікке бөліп, үш топқа бөліп берілді. Оқушылар өздері жаңа сабақты оқып, өздері талдап, түсіндіріп, қорғайды. "Жауапқа сұрақ"әдісіне келетін болсам, "Сұраққа жауап" әдісінен «Жауапқа сұрақ» әдісі әлдеқайда тиімді. Өйткені сұраққа жауап бергеннен гөрі , жауапқа сұрақ тудыру күрделі ойлауды қажет етеді. Сабаққа негіз болатын сөзді жауап ретінде тақтаға жазып қоямын. Оқушылар берілген жауапқа бірнеше сұрақтар тудыру арқылы білімдерін дамытады

R00037 12.12.2020

Тәуелсіздік- ел бақыты

КАЗЕНОВА ТУРСЫН ТАЛИМБАЕВНАМаңғыстау облысы Жаңаөзен қаласы

«Теңге бөбекжай-бақшасы» Тәрбиеші Тәуелсіздік – халқымыздың басты құндылығы, Тәңірдің бізге тарту еткен тәтті сыйы.Сондықтан да біз үшін бұл күн – тым ыстық, қастерлі күн. Қай мемлекеттің болмасын мақсаты, ұлы арманы, ол – еркіндік, бостандық, тәуелсіздік.Ал біз осы ұлы арманға оңай жеттік пе? Әрине, жоқ! Тәуелсіздік бізге оңай келген жоқ.Тәуелсіздік – кеше қанға бөккен боздақтардың рухы, ата-бабамыздың ерен ерлігі екенін естен шығармауымыз керек.Осы орайда ақын Қалқаман Сариннің «Тәуелсіздік» өлеңіне тоқталуды жөн көрдім: «Еркіндігім. Қасиеттім. Қастерлім. Өзің барда өзегімде жоқ шер мұң! Кеше сенің келбетіңді арман ғып, Боданына бұғауландық басқа елдің. Бабалардың басын тігіп бәйгеге, Аналардың жанарына жас бердің! Уа, Еркіндік, қош келдің!» [1]Осындағы әрбір жолда, әрбір сөзде терең мән-мағына жатыр. Тәуелсіздіктің бізге оңай келмегенін, сол жолда қанша адамның құрбан болғанын, бабалардың қаны, аналарымыздың көз жасымен келгенін ақын әсерлі жеткізген.

Қазақ елінің еркіндігі, тәуелсіздігі үшін тарихта ерекше орын алатын бірнеше көтерілістер болды. Сырым Датұлы, Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған көтерілістер, Кенесары Қасымұлының ұлт-азаттық

42


көтерілісі, Жанқожа Нұрмұхамедұлы, Есет Көтібарұлы, Маңғыстаудағы шаруа қозғалысы және Желтоқсан көтерілісі халықтың жадында мәңгі сақталары анық.Ақ білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен келген ызғарлы Желтоқсан көтерілісі қазақ халқының қасіреті де, қасиеті де жетерлік тарихына айналды. Иә, Желтоқсан көтерілісі қаншама ызғарлы естілсе де, жанымызға нұр септі. Желтоқсан жаңғырығы бізге Тәуелсіздіктің таңын әкелді. Баспасөзде беттерінде, әдебиет, тарих оқулықтарында «Желтоқсан оқиғасы» деп жазып жатады. «Желтоқсан» оқиға ма, көтеріліс пе? Осы мәселе төңірегінде талантты журналист, жазушы, баспагер әрі аудармашы Талғат Айтбайұлы былай дейді: «1992 жылы Ғылым академиясында үлкен конференция болды, онда негізгі баяндаманы Мемлекеттік хатшы, үлкен жазушы Әбіш Кекілбаев жасады. Ол өз баяндамасында «Желтоқсанның» көтеріліс екенін, бүкіл сипаттамасы көтеріліске келетінін нақтылап айтып берді, яғни, бұл оқиға емес деді. Алаңда екі күн болған қан-қасап, қарудың, әскердің қолданылуы, қысқасы, бүкіл сипаты көтеріліс екенін көрсетеді.»

Тәуелсіздіктің бастауында болған Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Тәуелсіздік туралы: «Қазақ халқы сан ғасырлар бойы өзiнiң егемендiгi мен тәуелсiздiгi үшiн күресiп келдi. Өзiнiң ең жақсы қасиеттерiнiң: қатер төнген сәтте бiрiгiп, ұйымдаса бiлуiнiң, сондай-ақ басқа халықтармен бейбiтшiлiк, келiсiм мен тату көршiлiк жағдайында тұруға деген ынта-ықыласының арқасында ол тарих тасқынының астында қалып қоймай, өзiнiң мемлекеттiгiн қалпына келтiре алды.» [2] деп еске алады. Қазақстанның Тәуелсіздігі мен Елбасы еңбегінің бір-бірімен тығыз ұштасып жатқандығын, олардың бір-бірімен ажыратуға келмейтін егіз ұғым екендігін тарих толқындарынан анық көре аламыз. Тәуелсіздік десек, ең алдымен оның бастауында болған, оны зор сеніммен алға апарған, тәуелсіз ел мемлекеттілігінің негізін қалаған Елбасы ойға келеді. Елбасы десек, қиын-қыстау кезеңде елді басқарып, оны бар қиыншылықтан алып шығып, бүгінгі өркенді дамуға жеткізген Елбасы мен Ел ертеңі тағы да алдымыздан шығады. Тәуелсіздік жолы – ұзақ жол, ғасырлық жол, ол ата бабаларымыздың ерлік жолы.Тәуелсіздік жолында күрескен тұлғалардың есімін тек Тәуелсіздік күнінде емес, әр күн сайын ұлықтауымыз қажет. Ел қорғауды ұран еткен, сол үшін құрбан болып, ел құрметіне бөленген Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай батырлардан бастап, Иса, Досан, Шотан батырлар, беріректе Бауыржан, Мәншүк, Әлия, Қайрат, Ләззәт, сынды бабаларымыздың есімдері алтын әріппен тарихта қалды.

1986 жылы 16 желтоқсан күні елім, жерім деп ұлтарақтай жері үшін, небір қазақтың батырлары өз өмірлерін қиып, ерлікпен қаза тапты. Бұл оқиға төрткүл дүниені дүр сілкіндірді. Әйгілі Желтоқсан көтерілісінде аз халықты көп қыламын деп, аш халықты тоқ қыламын деп, күндіз күлмеген, түнде ұйықтамаған, ұлтарақтай жері үшін ұрысқа түсіп Қ.Рысқұлбеков, Л.Асанова,

43


С.Мұхаметжанова, Е.Сыпатаевтай боздақтарымыз қыршынынан қиылса, жүздеген жастар темiр тордың ащы дәмiн татып мыңдаған азаматтар жазықсыз қудаланып, бiлiм ордаларынан шығарылып, қызметтерiнен қуылды. Қиындық көрсе де жасымай, қарсыласқан жауға қарсы тұрып осы атамекенді бізге аманаттап кетті. Желтоқсан оқиғасы құрбандарының бірі, "Халық қаһарманы" Қайрат Рысқұлбековтің: «Күнәдан таза басым бар, Жиырма бірде жасым бар, Қасқалдақтай қаным бар, Бозторғайдай жаным бар. Алам десең, алыңдар. Қайрат деген атым бар, Қазақ деген затым бар, Еркек тоқты құрбандық. Атам десең атыңдар!" [3] – деген өлең жолдарынан тұратын сот залында айтқан әйгілі «Ақтық сөзі» кім-кімді де терең толғанысқа, тебіреніске қалдырары сөзсіз.

Тәуелсіздік – таусылмайтын жыр.Бүгінде ата-бабаларымыз аңсаған бостандықты, ұлы күнді жырға қосқан ақындар аз емес.Соның ішінде Базарбай Исаевтың «Қуан, қазақ, күн туды қуанатын!», Әлібек Шегебайдың «Қабірден хат», Мұхтар Шахановтың «Желтоқсан алаңы», Ақберен Елгезектің «Заңдылық», Ерлан Жүністің «Менің атым – Тәуелсіздік», Алмат Исаділдің «Қазақстаным» өлеңдерін ерекше атап өтуге болады.

Осылайша ғасырлар бойы аңсаған тәуелсіздікке қолымыз тек ХХ ғасырдың соңында ғана жетті. 1991 жылы Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті болып Нұрсұлтан Назарбаев сайланып, егемен ел азаматтарының құқықтарын, мемлекет заңдарын анықтайтын Конституция қабылданды. Әлем елдері тізімінде жаңа мемлекеттің аты жазылды. Қаншама жылдар бойына тәуелсіздікті армандап келген ата-бабаларымыздың асқақ арманы орындалды. 1993 жылдың 28 қаңтарында Қазақстан Республикасының тұңғыш Ата заңы қабылданды. Осы жылы 15 қарашада ұлттық валютамыз - теңге айналымға енді.Тіл – ұлт қасиетін айқындайтын белгі, ұлттық салт-сана өзегі.Осыны ескерген көреген Елбасымыз мемлекеттік тілді қазақ тілі деп бекітті. 1994 жылдың 16 ақпанында Елбасы Н.Назарбаев Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа қол қойды. Сөйтіп Қазақстан өз еркімен қуатты қарудан бас тартып, ядролық қаруы жоқ ел ретінде осынау зұлматпен күрестің алғашқы баспалдағын қалады.

Тәуелсіздік таңы атқанына міне 30 жыл толып отыр, осы уақыт ішінде Қазақстан өзін күллі әлемге танытып үлгерді. Аз ғана мерзімде мерзімде көптеген елеулі табыстарға қол жеткіздік. 2010 жылы Қазақстан Еуропаның қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымына төрағалық ете бастады. Осы жылдың

44


желтоқсан айында Қазақстанда саммит өткізілді.2011 жылы Қазақстанда алғаш рет қысқы Азия ойындары өтті. Қазақстанның намысын қорғаған спортшылар 70 медаль иеленді. Олардың 32-сі – алтын, 21-і – күміс және 18-і – қола.Еліміздің тыныштығы мен қауіпсіздігі, көп ұлтты Қазақстан халқының жарастығы мен ынтымақтастығы Президентіміздің жүргізіп отырған парасатты да көреген саясатының нәтижесі ретінде орнады.Экономикасы дамып, халықтың жағдайы әлдеқайда жоғары деңгейге жетті. Өзге елдермен арадағы қарым-қатынастар реттеліп, халықаралық саудаға шығуға мүмкіндік алды. Өзімен үзеңгілес елдердің алды, бүгінде Қазақстан атты мемлекетпен алпауыт елдер саяси тұрғыдан санасатын болды. Егер тәуелсіздігіміздің тұғырын шайқалтпай, бірлікті ту етіп, еліміздің дамуына қолымыздан келгенше үлес қосатын болсақ, әлі де алар асуымыз алда, бағындырар белесіміз биік болатынына кәміл сенемін.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1.Сарин Қ.Тәуелсіздік: өлең/Сарин Қ.//Түркістан. -2011. -15 желтоқсан (№52).-112. Назарбаев Н. Еркін елдің ертеңі – кемел білім мен кенен ғылымда //Егемен Қазақстан. -2004. -13 қазан. 3.Рысқұлбеков Қ.Ақтық сөз: өлең

45


R00032 12.12.2020

Дене жаттығуларын орындау арқылы қыздырыну және қалпына келтіру техникасы

КОНЫСОВ КУАНЫШ Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданының әкімдігінің «Бейнеу орта мектебі»

КММ.Дене тәрбиесі пәні мұғалімі

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:1-бөлім: Жеңіл атлетика арқылы қозғалыс әрекеттері

Мектеп: Бейнеу орта мектебі

Күні: 16.09.2019 Мұғалімнің аты-жөні: Конысов Куаныш

Сынып: 3 «Б» Қатысқандар саны:Қатыспағандар саны:

230

Сабақ тақырыбы Дене жаттығуларын орындау арқылы қыздырыну және қалпына келтіру техникасы.Лақтыру, секіру және жүгірудің түрлері

Оқу мақсаттары 3.3.3.1 - қозғалыс әрекеттерін орындау кезінде ағзадағы физикалық өзгерістердің себептері жайлы пікірлесу3.1.2.2 Дене дамуы үшін қарастырылған түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қозғалыстарды қалай орындау керек екендігін білужәне түсіну

Сабақ мақсаттары Барлық оқушылар: дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтармен тәуекелдерді түсінеді және көрсетеді.Көптеген оқушылар: салауатты өмір салты үшін дене белсенділігінің маңыздылығын түсінеді.Кейбір оқушылар: мұғалімнің көмегінсіз өз бетінше дене жаттығуларын жасай алады.

Бағалау критерийлері

Дене жаттығуларын орындағанда дене даму қозғалыстарын орындау керек екендігін біледі;Дене жаттығуларын орындағандадене даму қозғалыстарын орындау керек екендігін түсінеді.

46


Тілдік мақсаттар Оқушылар:жеңіл атлетикаға байланысты физикалық қасиеттер туралы түсініктерін көрсетеді және талқылайдыПәнге тән лексика мен терминология:Мыналарды қамтиды:Қауіпсіздік ережесіҚозғалыс дағдыларыЖүгіру, секіру, лақтырудайындық, келесі жұмысЕреже, тәуекел, қауіпсіздікШыдамдылықДиалог пен жазу үшін пайдалы сөздермен тіркестер:Талқылау үшін сұрақтарСіздің қандай іс-әрекетіңіз оң нәтижеге әсер етті?Физикалық белсенділік біздің жұмысқа қабілеттілігімізге қалай әсер етеді?

Құндылықтардыдарыту

оқушының төзімділік, жылдамдық, күш, ептілік және икемділік сияқты қозғалыс дағдыларын дамытады;ұлтжандық, құрмет, командада жұмыс;оқушыларды өмір бойы салауатты өмір салтын ұстануға бағыттай отырып, алынған дағдыларды қолдануға ынталандырады;

Пәнаралықбайланыстар

Биология, физика пәндеріменбайланыстырылады. (Лақтырудағы ушу троекториясы, секірудегісерпілісмеханизміжәнежүгірудіңжылдамдығынөлшеудітүсінеді).

АКТ қолданудағдылары

Лақтыру фазалары, секірудегі серпіліс механизмі және техникасын үйрету негіздері,жүгірудің техникасының әдіс-тәсілдерін АКТ немесе телефон интернет арқылы көрсету.

Бастапқы білім Оқушылар алдыңғы сыныптарда, сондай-ақ сабақтан тыс қызметте іс- шаралар кезінде жүгіру, секіру, лақтыру дағдысы бойынша түсінігі бар.

Сабақ барысы


Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет Ресурстар

Кіріспе10 мин

І.Сапқа тұрғызу. Сергіту сәті. Оқушылардың сабаққа қызығушылығын ояту. «Сәлемдесу» ойыны: Қазір біз сендермен ойын ойнаймыз, қимылды тез жасауларың керек. "Бастаймыз" деген белгі берілгенде, мен қалай амандасу керек екенін айтамын, сонда сендер бір-бірлеріңмен тез-тез амандасасыңдар. Әр адаммен әртүрлі амандасасыңдар. Сонымен, көзбен...қолмен... өкшемен... иықпен...құлақпен...тіземен....иекпен.... арқамен.Мұғалім айтады: «Біз пәндерді кіріктіруді, қозғалу дағдыларын, дене қасиеттерін қауіпсіздік ережесін

Үлкен, бос кеңістік, ойын алаңы, пішіндерді белгілеуге арнаған бор, жалаушалар, ысқырық. Жолдарды салуға арналған ленталар.

47


сақтау мен сабақ тақырыбы бойынша айту арқылы дамытуды жалғастырамыз» Сіздер үшін денсаулықты сақтау нені білдіреді?Мұғалім оқушыларды сабақ тақырыбымен, күтілетін нәтижелермен және сабақ мақсаттарымен таныстырады.Кеңістікте топпен жүгіргенде неге сақ болу керек екенімізді айта аласын ба?Орташа қалыпта жүгіру, алаңның оң жағынан сол жағына қарай . 1. Екі қол жоғарыда аяқтың ұшымен, екі қол белде өкшемен жүру. 2. Жеңіл жүгіріске көшу . 3. Аяқты артқа, қолға жеткізе жүгіру, екі қол алдыда тізені биік көтере жүгіру. 4.Оң және сол жақ қырымен адымдап жүгіру, екі қол белде5. Жылдамдыққа жүгіру6. Қолды екі жақтан тыныс ала көтеріп , түсіру, демді қалпына келтіру. Ж.Д.Ж. орнындаІІ. Мұғалім сабақтағы қауіпсіздік техникасын еске салады. «Тек бір минут» стратегиясын өткізедіОқушылар бір-бірін бағалайдыОқушылар тамырдың ырғағын санайды.

Негізгі бөлім

25 мин.

(Т, Тәж, ҚБ) Оқушылар екі командаға бөлініп, шамамен 10 метр қашықтықта алаңңның қарама-қарсы бағытына қатарға тұрады. Бір команда лақтыруды орындамас бұрын, екінші команда артқа қарай жылжиды. Ойыншылардың аяқтарының алдында сызық сызылып, алаңның ортасына волейбол доптары қойылады. Бір команданың ойыншылары кіші (теннис) доптан алады(жеребе тарту бойынша).Мұғалімнің белгісімен кіші допты волейбол доптарына лақтырады. Қарама-қарсы командаға волейбол доптарын жылжытуға тырысады. Екінші команданың ойыншылары лақтырылған доптарды жинап, белгі бойынша олар да волейбол доптарына лақтырып, қарсыластарға жылжытуға тырысады. Командалар белгіленген лақтыру санын кезек орындайды.Қарсы тұрған команданың алдындағы сызықтан добты бірінші болып асырған команда жеңіске жетеді. Ойынның басталар алдында техникалық қауіпсіздік ережелерін өткізіңіз. Егер ойын барысында волейбол добы шетке домалап кетсе, оны алып алаңның аймағына сол тураға қояды. Бұл жағдайда волейбол добына лақтыруды екі жақтан бір уақытта

Үлкен, бос кеңістік, ойын алаңы, бор,волейбол және теннис доптары, ысқырық.https://library.wksu.kz/dmdocuments/%D2%9A%D0%98%D0%9C%D0%AB%D0%9B%D0%94%D0%AB%20%D0%9E%D0%99%D0%AB%D0%9D%D0%94%D0%90.pdf

48

https://library.wksu.kz/dmdocuments/%D2%9A%D0%98%D0%9C%D0%AB%D0%9B%D0%94%D0%AB%20%D0%9E%D0%99%D0%AB%D0%9D%D0%94%D0%90.pdf




бастайды. Қарсыластың алдындағы сызықтан өткен доп, командаға бір балл әкеледі. Дескриптор:Теннис добын лақтыруды, көздеуді біледі.Кішкентай допты лақтыру техникасының элементтерін көрсетеді.Сызықтан асырып лақтыруды біледі. ҚБ: бірін-бірі бағалау, бақылау.

Қорытынды бөлім5 мин.

Сабақты қорытындылау.Оқушыларды сапқа тұрғызып, тыныс алу жаттығулары арқылы бастапқы қалыпқа ағзаны келтіру; Қол жеткен нәтижелер туралы ойлау өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру; Өткен тақырып бойынша мұғалім мен оқушының талдау іс-әрекеті;Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді;Кері байланыс: Құрал-жабдықтар

ды жинау. Кері байланыс үшін парақ. Оқушылар өз жұмыстарын кері байланыс әдісі арқылы бағалайды.

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Үлгере алмайтын, қалып қоятын оқушылар мықты және дарынды балалардың сонынан қайталап бередіКеңістікте қозғалыс сөздік қорларын кеңейту үшін жаттығып жатқан қабілетті оқушыларға қиынырақ сұрақтар қойылады. Қозғалыс ойын және эстафета ойын ойнаған

Мұғалімнің сырттан жүріп байқауы.Оқушылармен тақырып бойынша әңгімелесу.Керек кезінде оқушылар тоқтай ала ма?Оқушылар ойын ойнаған кезде ерекше қимыл қозғалыстарын көрсете ала ма?Бақылау, тыңдау, сұрақтар

Әр оқу тоқсанының басында бекітілген қауіпсіздік техникасы ережелерімен таныстыру; Сабақ барысында жайлы жағдай туғызу; Өзгелердің пікірін сыйлай отырып, олармен жұмыс жүргізуҚауіпсіздік ережелерін мұқтят сақтау Тақырыпқа сай әрекет ету мен киінуді қатаң талап ету; Әр оқушының жүріс-тұрысын жіті назарда ұстау. Өзгелермен жұмыс, пікірді құрметтеу.

49


кезде мықты дарынды оқушылар өз креативтік ойларын және қимыл қозғалыстарын көрсете алады «Көңілді кенгуру »

Оқушылардың қалай жүргендерін бақылауОқушылар өз-өздерін бағалау, орындаған тапсырманы талқылайдыСұрақ жауап арқылы топтағы және жеке қарым-қатынас сапасын анықтау

РефлексияСабақ мақсаттары/меңгеру мақсаттары жүзеге асырымды болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма?

Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.Сабақ мақсаттары дұрыс қойылған ба? оқушылар нені үйренді? Оқыту/оқу, Сәтті; Сәтсіз; Болашаққа жоспар.Сабақ мақсаты сабақ тақырыбына, оқушылардың жас ерекшелігіне, қимыл қозғалысқа деген қажеттіліктеріне сай қойылған.

Жалпы баға Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?1:2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?1: 2:Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/ қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

50


R00035 12.12.2020

Мамандық таңдаудан жаңылмай, өз өміріңіздің бір кірпішін дұрыс қалаңыз...

АБДИГАПАРОВА АЛИЯ БАТЫРБЕККЫЗЫ Жамбыл облысы Байзақ ауданы Байзақ ауылы

№ 4 мектеп-лицей. Директордың бағдарлы оқыту ісі жөніндегі орынбасары

Ең қиын мамандық - адам боп қалу Хосе Хулиан Марти

"Тағы бір жылды артқа тастап кезекті ҰБТ-ның уақыты жақындап қалды. Жастардың алдында "Қайда барамын, кім боламын?" деген сауал тұрғаны рас.

Мамандық таңдау бұл өміріміздің ең күрделі шешімдерінің бірі. Мамандық таңдар алдыңда "ол маған не үшін керек?", "мен өмір бойы осы салада жұмыс істей аламын ба?", "бұл мамандықтың қыры мен сыры қандай?", деген сұрақтарға жауап беріп, ойланғаны дұрыс. Ол үшін әрбір жоғары оқу орындарында жылына 2-3 реттен ашық есік күндері болады. Кәсіби бағыт-бағдар беретін мамандар оқушылармен, талапкерлермен түсіндеру жұмыстарын жүргізіп отырады. Сол адамдардың кеңесіне жүгініп, білмейтін тұсын сұраса құба-құп болар еді. Мамандық иесі болып шығу үшін ЖОО дипломын алу аздық етеді. Ол үшін әрбір түлектің бойында қабілет пен іскерлік, ізденімпаздық пен талапкершілік қасиеттері болуы керек". "Мамандық таңдау кезінде ата-ананың рөлі басымырақ түсіп жататыны белгілі.

Қазір ата-аналар көбінесе экономистік және заңгерлік мамандықтарды балаларына тықпалай береді. Ол баланың сол мамандық иесі болу құлқы бар ма, жоқ па онымен санаспайтын да болғанбыз. Кейде оқушылардан қандай оқу орнын таңдадыңыз деп сұрай қалсаңыз"мамам дәрігер боласың деді" деген жауапты аласыз. Бала өз таңдауымен сүйіп келген мамандығы болмаған соң, ол да кеттім-бардым оқып, әйтеуір бітіріп шығады. Дипломды ата-анасына әкеліп береді. Содан кейін ата-ана жүгіріп жүріп ол баланы мамандыққа мүлде жарасы жуыспайтын жұмысқа орналастырады. "Әйтеуір жалақы алып жүрсе болды" деген көзқарас. Сондықтан қазіргі таңда елімізде өз жұмысын тыңғылықты орындай алмайтын, оның байыбын аяғына дейін толық түсінбеген жас мамандар барлық салада жұмыс істеп жүргенін көріп жүрміз". "Нарық қыспаққа алып тұрған заманда бала оқыту да біраз қиыншылық тудырып отырғаны жасырын емес.

Әрбір ата-ана баласының грантқа түскенін қалайды. Сол себепті баланың үкілеген арманы өз кеудесінде тұңшығып қалып қояды, гранттың жолын қуып ЖОО-ның табалдырығын аттап жатқан жағдайды да көріп жүрміз. Мамандық таңдауда еңбек нарығын жіті бақылап отырған дұрыс. Қазір нарық қандай мамандықтарға зәру? Соңғы 10 жыл ішінде жаңа мамандықтар пайда болды. Оларды да назардан тыс қалдыруға болмайды. Біз баяғы жүйе бойынша санаулы мамандықтарды білеміз де, сол көкейімізде орын теуіп, басқа жаңалықтардан құлағдар болмаймыз".Мамандық таңдау деген өзің айналысқың келетін жұмысты таңдау ғана емес, өзің араласқың келетін ортаны да таңдау.

Қазақ "Адам екі түрлі жағдайда қателеспеу керек: бірі - жар таңдағанда, екіншісі - мамандық таңдағанда" деп бекер айтпаса керек. "Мамандық" сөзі латын сөзінен шыққан, "жұрт алдында сөйлеу, жариялау" дегенге саяды. Есте жоқ ескі заманда мамандықтың қазіргідей түр-түрі болмады. Әр адам барлық жұмыспен өзі ғана айналысатын.

51


Дегенмен, әйелдер мен ерлерге деп бөлінетін жұмыстар болған. Ерлер аң аулап, үй тұрғызып, қару-жарақ жасаса, әйелдер жеуге жарамды өсімдіктерді жинап, тамақ пісірген, киім-кешек тігіп, бала тәрбиелеген. Заман өзгерген сайын, адам да жетіліп, нарықтық қарым-қатынас пайда болды. Қоғам дамып, дүниеге түрлі жұмыстар, сәйкесінше, түрлі мамандықтар келді.Кез келген еңбек мамандық емес.

Еңбектің мамандық деп аталуының өзіндік шарттары бар: бірі - маман атануыңыз үшін білім алып, қолыңызға сол саланың дипломын, куәлігін, аттестаты не сертификатын алуыңыз керек болса, екіншісі - еңбегіңізге ақының төлену қажеттілігі. Өз ісінің нағыз маманы атану екінің бірінің еншісіне бұйырмаған. Ол үшін ең алдымен мамандығыңызға деген махаббат керек. Мамандыққа деген махаббат пен карьерист болу екеуі біздіңше екі бөлек нәрсе. Махаббатпен істелген жұмыс қана нәтиже бермек.

Екінші сөзбен айтқанда, мамандығыңыз сіздің сүйікті ісіңізге айналуы қажет. Бұл жағдайда адам жұмысқа ерекше құлшыныспен кірісіп, жұмысынан ләззат алады.

Өз жаныңызға жақын мамандықты іздеп табу да барынша күрделі жұмыс. Өз қалауыңызды білесіз, бірақ мамандығыңыздың қалай аталатынын білмейсіз. Бұндай

жағдайа психолог-профконсультант (мектеп психологтары), мектеп мұғалімдері, оқу орындарының оқытушылары, ата-анаңыз, туған-туыстарыңыздың көмектеріне жүгінгеніңіз жөн. Қазір сауда-саттықтың жүріп тұрған заманы болғандықтан, көптеген мамандықтар осының төңірегінде деуге болады. Айти мамандар, агенттер мен менеджер мамандықтары сұранысқа ие десек, артық айтпаймыз. Мысалы, коммерциялық агент, жарнамалық агент, туристік агент, финанстық менеджер, сауда-саттық менеджері, жоба менеджері, кеңсе менеджері т.б.

Әлемде өзі қаламайтын мамандық иесі болып жүрген қаншама адам бар, өз жұмысын жанымен сүйіп істейтін адамдардың да саны аз емес. Мамандық таңдаудан жаңылмай, өз өміріңіздің бір кірпішін дұрыс қалауыңызға тілектеспіз.

52


МАЗМҰНЫ

• ТАШЕТОВА АЙЖАМАЛ АБУОВНА• ҚОРАЗОВА ЖАННАТ БЕКТҰРҒАНҚЫЗЫ• КОШАКАНОВА ШОЛПАН• МУХАНОВА ГУЛЬНАЗ АМАНЖОЛОВНА• РЫСКУЛОВА АЛМАГУЛЬ ХАСЕНОВНА• ОРЫСБАЕВА КАРЛЫГАШ ЖЕКСЕНБЕКОВНА• НУСИПОВА КАЛАМКАС НУРТАЕВНА • ОСИПОВА ГУЛЬМИРА ЕРСЕИТОВНА• БИЛАЛОВА ЛЯЗЗАТ ДАМЕНОВНА• МЕКЕБАЕВА АЙЖАН КЕРІМБЕКҚЫЗЫ• ШАЛДАНБАЕВА АЗИЗА КЕНДЕШЕВНА• АКЫЛБАЕВА МАЙНУР ТЫНЫШТЫКБАЕВНА• КАЗЕНОВА ТУРСЫН ТАЛИМБАЕВНА• КОНЫСОВ КУАНЫШ

• АБДИГАПАРОВА АЛИЯ БАТЫРБЕККЫЗЫ

53

R00020 12.12.2020 Қауіпсіздік ережелері ТАШЕТОВА …

Documents