Top Banner

of 17

Quy Luật Thế Vòng Benzen

Oct 15, 2015

Download

Documents

Thanh Vu
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    1/17

    QUY LUT TH ELECTROPHINVO VNG BENZEN

    Ngibin son:Hoavang06

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    2/17

    BENZEN (C6H6)

    Vng benzen l mtvng hpbi6 nhm C-H, minguyn tCcn limtha tr;

    Cc nguyn tC sdngha trny tothnh 3 niigingnhxiclohexadien.

    3 niiny khng cnhm c schuynch thng xuyngiacc ninv niitothnh vng khp kn.

    t ng ng v i

    Cng thcKekule(1865):

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    3/17

    BENZEN (C6H6)

    Quan nimhinivcutrc cabenzen:Benzen c cutovng ngphng,6 nguyn tC v 6 nguyn tH

    nmtrn mtphngl lcgic u.Su nguyn tC trong benzen utrngthi lai ha sp2tothnh

    mtphngs. Minguyn tC cn mtelectron p chalai ha xen phhai pha vimcnhnhau tothnh hthngelectron pgiitoutrn ton bphn t. Vng benzen l mth lin hpbnvngvmt

    nhitnghc(nnglngthmha E = 36 kcal/mol).

    +

    -

    +

    -

    +

    -

    +

    -+-

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    4/17

    Phn ng th electrophin vng benzen (SEAr)

    Benzen tiu biucho cc hthngthm,cimvcutrc cabenzen thhincc cimvtnh cht:

    - Khuynh hng i vo phn ng th chim u th do phn ng th hthnglin hpcboton.

    - Khuynh hngivo phnngcnggimdo phnngcnghthnglinhpbph v.

    Phn ng th electrophin SEAr l phn ng c trng quan trng ca vngbenzen.Phnngtngqut:

    xc t c

    H

    + E Y

    -ss

    +

    E

    + H Y

    Tc nhn electrophin l cation E+hoc phn t E-Y.Cc phn ng th SEAr u cn s c mt ca cc cht xc tc.

    Vai tr ca cht xc tc l lm tng qu trnh to tc nhn electrophin.

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    5/17

    C ch phn ng th SEAr

    Phnngxyra theo 2 giai on:Giai on1: Tc nhn electrophin tncng vo h thngelectron pcanhn thm

    tothnh mtphcp; tipphcpchuynthnh phcs:

    E

    (tr ng th i chuyn tip)

    E

    phc p phcs

    HE

    +

    Giai on2: phcsl mtcation khng bnvi4 electron pgiitontrn 5 nguyntC; nguyn tC thsu cavng lin ktviE trngthi lai ha sp3. Phcscbnha theo 2 cch:

    + Cnganion Y-tothnh hthngvng xiclohexadien (tosnphmcng)+ Tch proton tolihthngelectron pcavng thm(tosnphmth).

    H

    H

    E

    Y(sn phm cng)

    E

    1.(+ Y )

    2.(- H )

    (sn phm th)phcs

    HE

    +

    Khuynh hngtch proton H+c u tin hndo c mc nnglngthphn.

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    6/17

    Mt s phn ng th SEAr

    Halogen ha

    Benzen

    Br2/FeBr3

    Brom benzen

    Br

    + HBr

    Br2 + FeBr3 Br + [FeBr4]C ch:

    + H+Br

    Br

    phc p phc s

    HBr

    +

    Br

    Nitro ha C ch:

    Benzen Nitro benzen

    NO2

    + H2OHNO3/H2SO4

    HNO3 + H2SO4 NO2 + 2HSO4 + H2O

    NO2

    N

    O

    O

    + N

    O

    O

    HSO4-

    phc p phcs

    +

    HNO2

    Sunfo ha C ch:

    + H2O

    Axit benzensunfonic

    SO3H

    Benzen

    H2SO4

    H2SO4 SO3 + H3O + HSO4

    O+ S

    O

    O

    -s:

    :

    :

    :

    :

    :

    :

    s+

    -s

    -s

    SO3

    phc s

    +

    HSO3

    HSO4

    SO3H

    H+

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    7/17

    Mt s phn ng th SEAr

    Ank yl ha theoFriedel-Crafts

    C ch:

    + R - X

    Benzen(R : gc ankyl X : halogen) Alkyl benzen

    R

    AlX3khan

    R X AlX3..........s+

    s-

    R

    + H - X + AlX3AlX4+

    RH

    R - X + AlX3 R X AlX3..........s+

    s-

    Dng ankyl halogenua lm tc nhn ankyl ho

    di s c mt ca cht xc tc Liuyt:

    C ch:Ax yl ha theo

    Friedel-Crafts

    + HX

    Benzen(R : gc ankyl X : halogen)

    + X - C - R

    O

    AlX3khan C R

    O

    Aryl alkyl xeton

    s+

    s-

    R - C - X + AlX3

    O

    R C O AlX3.....

    X

    ::

    C

    + H - X + AlX3

    s+

    s-

    R C O AlX3.....

    X

    :

    :

    R O

    +

    CH

    O

    R

    AlX4

    Tc nhn axyl ha thng dng l cc axylhalogenua RCOX hoccc anhydrit axit (RCO)2O:

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    8/17

    Quy lut th SEAr

    1. nh hng ca nhm th n s th SEAr:

    Mt nhm th R c sn nhn thm c nh hng n v tr ca cc nhmvo sau gi l nhm nh hng.

    xc t c

    R

    +

    R

    E E

    Sdnhvyl:

    + Khi benzen chab th,mtelectron 6 nguyn tC trong vng lnhnhau vo chthu cmtsnphmkhi thlnu.

    + Khi th lnthhai, nhm thmic thnhhngvo cc v tr ortho,metavpara so vinhm nhhng,sthu cmthnhp3 snphmngphn c tlphntrmkhc nhau.

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    9/17

    Quy lut th SEAr

    Khi nhn thmc snmtnhm th:Da trn c s tc dng nh hng ngi ta chia lm 2 loinhm th: Nhm thloiI:Tc dngnhhngnhm thvo sau utin vo vtr ortho vparaso vinhm thnhsn; ngthias cc nhm thny kch hots th: gm cc nhm thhotha nhn thm(O-, -NR2, NH2, -OH, -OR, -NHCOCH3, -CH3, -C(CH3), C6H5-) v mtsnhm thphnhotha nhn

    thm(halogen, -CH2Cl,) Nhm thloiII:Tc dngnhhngnhm thvo sau utin vo v tr meta so vi nhm th nh sn; ng thi ccnhm th ny th ng ha s th: gm cc nhm th phnhotha nhn thm(-NO2, -NR3, CF3, -CN, -COOH, -COOR, -SO3H, -SO2R, -CHO, -COR.)

    ortho

    para

    I

    meta

    II

    OCH3

    ortho ortho

    para

    Loi I

    CH3

    ortho ortho

    para

    Loi I Loi I I

    NO2

    meta

    V d:

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    10/17

    Quy lut th SEAr

    Kh i nhn thmc snnhiunhm th:Trnghp nhn thm c snnhiunhm th th v tr nhm thvo sau c

    quytnhbinhm thc tc dngnhhngmnhhn.

    Trnghpnhm thnhsncng loi:Davo thcnghimlpctrttnhhngcc nhm thnhsncng loitheo dy sau:

    Nhm thloiI:

    O-> -NR2> -NHR > NH2> -OH > -OR > -NHCOR > halogen (F > Cl > Br > I) >> - OCOR > - R > -ankenyl

    Nhm thloiII:-NO2> -NR3> -CN > -COOH > -COOR > -SO3H > -CHO> -COR

    OCH3

    Loi I

    ClLoi Iortho

    para

    Loi I I

    NO2

    COOH

    meta

    Loi I IOCH3

    Loi I

    CH3Loi I

    para

    ortho

    V d:

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    11/17

    Quy lut th SEAr

    Trng hp nhm th nh sn khc loi:Trng hp nhm th nh sn khc loi: nhm th loi I ng vai tr

    nhhngnhm thvo sau.

    V d:

    NO2

    NHCOCH3

    Loi I

    Loi I Iortho

    para

    COOH

    Loi I I

    ClLoi Iortho

    para

    ortho

    para

    Loi I

    OH

    SO3H

    Loi I I

    NO2

    CH3

    Loi I

    Loi I I

    ortho

    para

    CH3

    Loi I

    NO2Loi I I

    para

    CH3

    Loi I

    NO2Loi I I

    Tuy nhin quy lut thchc tnh tngiv ngoi yu tin tcn phthuc vo cc yu t khng gian, iu kin phn ng, bn cht ca nhm

    th

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    12/17

    Gii thch quy lut th SEAr

    Quy lut thcxy dng trn cs thcnghim. Tuy nhin c thgiithch quy lutthdatrn csyutintv nghc.

    Tuthucvo bnchtnhm thm mtelectron vng tngln hocgimi,do khnngphnng thSEAr sddng hnhockh hnkhikhng c nhm th.

    Phn loinhm thnhvng:Nhm thhotha nhn thm:gmcc nhm ththhincc hiung

    dng(+C, +I, +H) yelectron vo vng lm tngkhnngtham gia phnngSE cavng benzen thunlicho phnngSEAr.

    V d: cc nhm thO-, -NR2, NH2, -OH, -OR > -NHCOR

    Nhm thphnhotha nhn thm:gmcc nhm th thhincchiungm (-C, -I) ht electron vo vng lm gimkhnngtham gia phnng

    SEcavng benzen kh khncho phnngSEAr.V d: cc nhm thNO2, COOR, -CN

    Trnghpnhm thc cc hiungI v C tc dngtheo chiuhngngcnhau(v dhalogen, -OH, -NR2(-I, +C) th davo trsscaphngtrnh Hammet: cc halogen c trsHammet sdngth phnhothanhn thm,cn nhmOH, -NR2c trssm th hotha nhn thm.

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    13/17

    Gii thch quy lut th SEAr

    trngthi tnh(trngthi cbn)

    Nhm thnhsnloiI c hiung+I, +C: yelectron vo vng. Do slin hpelectron trong vng nn cc vtr orthovparamtelectron tnghn:

    ortho

    para

    I I

    -

    -

    -

    III

    Nhm thnhsnloiII c hiung-I, -C : ht electron tvng ra. Do s lin hpelectron trong vng nn cc vtr orthovparaxuthinintch dng,vtr metacintch dngnhnht:

    meta

    II

    II II II II

    Nhm thc hiung-I, +C(v dcc halogen F, Cl, Br, I) ht electrontvng ra lm xuthinin tch dng lnnhtv tr orthov para

    nn tc nhn electrophin utin vo vtr meta (l vtr c intch dngnhnht.

    (X: halogen)

    :

    X

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    14/17

    Gii thch quy lut th SEAr

    trngthi ng

    Tc nhn electrophin tn cng to phcs. Nu vng benzen c sn mtnhm thY th c 3 phnngcnhtranh nhau vo cc vtr ortho, meta,para.V vycnxt mcnnglngcaphcsdo phnngsutin tao phccnnglngthphn.

    Do phcs l mt tiu phn giu nng lng nn mc nng lng ca ncng thpnuintch dnggiitocng nhiu. Bnchtcanhm thnh

    snY ngvai tr lntrong vicgiitointch dngtrn phcs.

    ortho

    para

    Y

    E+meta

    so

    sm

    Y

    E

    H

    Y

    EH

    sp

    YH

    E

    +

    +

    +

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    15/17

    Gii thch quy lut th SEAr

    trngthi ng

    Y l nhm thloiI (c hiung+I, +C):gy hiungdngyelectron vo vng

    benzen lm gimintch dngtrn phcs, cbitgimnhiucc phcsov spdointch cahai phcnmgnnhm thY nhtv nnglnghotha cc phcso v spnhNhm thE utin vo vtr orthovpara.

    Y l nhm th loi II (c hiu ng -I, -C): gy hiu ng m ht electron ca vngbenzen, v thkhng nhnggiitointch dngm cn lm tngintch dngcaphcs, m tngnhiunhtphcsov sp(do intch dngcahai phcnmgn

    nhm thY nht). vtr metakhng nhvynn nnglnghotha caphcspnhhnNhm thE utin vo vtr meta.

    ortho meta

    +

    o p m>=

    Y

    H

    E

    EH

    Y

    +

    para

    +

    E

    H

    Y

    (Y: nhm thlo i I I)

    Y

    (Y: nhm thlo i I)

    Y

    ortho meta

    +

    Y

    H

    E

    EH

    Y

    +

    para

    E

    H

    Y

    +

    o p m

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    16/17

    Gii thch quy lut th SEAr

    trngthi ng

    Y l nhm thc hiung-I, +C nhhalogen:

    trngthi ngphcsc tnh electrophin mnh, l mththiuhtelectron, dosc mtcacpelectron chasdng lun chimu thnn halogen thhinhiung+C> -I, chyuyelectron vo vng benzen nhcc loinhm thloi I khc. Do trng thi ng (phcs) l giai onquytnhcaphnngnn

    halogen tuy l nhm thphnhotha nhn thmnhngvnu tin nhhngvo cc vtr orthovpara.

    ortho meta

    +

    o p m

  • 5/25/2018 Quy Lu t Th Vng Benzen

    17/17