LI M U
Qun tr ri ro tn dng ti h thng NHTM Vit Nam Thc trng v gii
php
LI M U
1. L do la chn ti
Bi cnh hi nhp ngy cng su rng ca nn kinh t Vit Nam vo nn kinh t
th gii to iu kin thun li cho hot ng ti chnh ca nc ta, th trng ngn
hng cng c nhiu khi sc, nh du bc pht trin mi c v cht ln v lng ca h
thng ngn hng Vit Nam. Tuy nhin, vi c th ca mt lnh vc kinh doanh y
nhy cm, chu nh hng ca nhiu yu t c trc tip v gin tip, ri ro ngn hng
ln l yu t khng th trnh khi v c kh nng tr thnh nguy c gy nh hng
nghim trng n s pht trin bn vng ca cc ngn hng ni ring, th trng ti
chnh v nn kinh t ni chung.Trong cc hot ng ca ngn hng, c th ni hot
ng tn dng l hot ng c bn v quan trng vo bc nht, mang li ngun thu ch
yu ca cc ngn hng thng mi. Thng qua hot ng cho vay ca mnh, cc ngn
hng gp phn cung ng vn cho cc doanh nghip, gip h tun hon ca nn kinh
t hot ng mt cch nhun nhuyn v hiu qu Mc d vy, cng vi vic em li thu
nhp ng k cho ngn hng th lnh vc tn dng cng mang trong mnh ri ro rt
ln bi cc quy lut kinh t chng minh rng, li nhun cng cao th ri ro cng
ln. Ri ro tn dng khng ch khin cc ngn hng phi gia tng chi ph, chm
thu li, thm ch l tht thot vn vay, lm xu i tnh hnh ti chnh, lm tn hi
n uy tn v v th, thm ch nh hng n s tn ti v pht trin ca chnh h, m n
cn tc ng nh hng ln n c h thng ngn hng v ton b nn kinh t. Tuy nhin,
y li l ri ro tt yu trong hot ng tn dng, chng ta khng th loi b hon
ton m ch c th p dng cc bin php phng nga hoc gim thiu thit hi ti a
khi ri ro tn dng xy ra.
Thc tin hot ng tn dng ca h thng ngn hng Vit Nam thi gian qua cng
cho thy ri ro tn dng ca ton h thng cha thc s c kim sot mt cch hiu
qu v ang c xu hng ngy mt gia tng. c bit, vn qun tr ri ro tn dng cng
tr thnh yu cu cp bch khi nn kinh t th gii hin vn ang ra sc chng nhm
gim thiu s tn ph v thot khi cn bo khng hong ti chnh ton cu m nguyn
nhn su xa ca n bt ngun t s sp ti chnh ph Wall vi chnh sch tn dng di
chun, hay cn gi l tn dng th chp bt ng sn ri ro cao. Chnh v vy, ri
ro tn dng cng cn thit phi c c quan tm qun l, kim sot mt cch bi bn v
c hiu qu, m bo tn dng hot ng trong phm vi ri ro chp nhn c, h tr vic
phn b vn hiu qu hn trong hot ng tn dng, gim thiu cc thit hi pht
sinh t ri ro tn dng v tng thm li nhun kinh doanh, gp phn nng cao uy
tn v to ra li th cnh tranh ca ngn hng v c bit l m bo mc tiu tng
trng kinh t bn vng, n nh tnh hnh kinh t - x hi v i sng nhn dn.
l l do ti chn ti Qun tr ri ro tn dng ca h thng ngn hng thng mi
Vit Nam Thc trng v gii php.
2. Mc tiu ca ti:
ti nghin cu gii quyt 3 vn c bn sau:
Lm sng t mt s vn c bn v c s l lun trong qun tr ri ro tn dng ca h
thng ngn hng thng mi, ng thi a ra mt s bi hc cho cc ngn hng Vit Nam
qua cuc khng hong kinh t - ti chnh ton cu nm 2008-2009.
Phn tch tnh hnh ri ro tn dng v hot ng qun tr ri ro tn dng ti h
thng ngn hng thng mi Vit Nam, t a ra nhng hiu qu t c v hn ch ca cng
tc ny i vi cc ngn hng Vit Nam trong bi cnh hin nay.
xut cc gii php nhm nng cao hiu qu ca cng tc qun tr ri ro tn dng
ti cc ngn hng thng mi Vit Nam.
3. i tng v phm vi nghin cu:
i tng nghin cu: H thng qun tr ri ro tn dng ti cc ngn hng thng mi
Vit Nam
Phm vi nghin cu: Cc ngn hng thng mi Vit Nam (khng bao gm cc ngn
hng lin doanh v ngn hng 100% vn nc ngoi) trong giai on t nm 2005
2009.4. Phng php nghin cu:
S dng phng php duy vt bin chng kt hp vi phng php thng k, so snh,
phn tch cc d liu th cp nhm gii quyt v lm sng t mc ch t ra trong kha
lun.
5. Cu trc ni dung nghin cu:
Kt cu kha lun gm 3 chng:
Chng I: C S L LUN V TN DNG V QUN TR RI RO TN DNG CA NGN HNG THNG
MI
Chng ny, tc gi nu khi qut v hot ng tn dng ti cc ngn hng thng mi,
bao gm cc khi nim, vai tr, nguyn tc ca tn dng, cc vn lin quan n ri
ro nh khi nim, phn loi, nguyn nhn v hu qu ca ri ro tn dng, nhng ch
tiu phn nh ri ro tn dng v ni dung, nhim v ca qun tr ri ro tn dng.
ng thi, tc gi trnh by nhng m hnh lng ha ri ro tn dng ang c p dng
trn th gii hin nay cng vi nhng nguyn tc Basel trong vic nh gi hiu
qu qun tr ri ro tn dng ti cc ngn hng. Chng II: THC TRNG QUN TR RI
RO TN DNG TI CC NGN HNG THNG MI VIT NAM
Chng ny, tc gi trnh by thc trng hot ng tn dng v qun tr ri ro tn
dng ti cc ngn hng thng mi Vit Nam. Thng qua , nu ln nhng thnh tu v
hn ch cn khc phc i vi cc ngn hng Vit Nam trong bi cnh hin nay.
Chng III: GII PHP NNG CAO HIU QU QUN TR RI RO TI CC NGN HNG THNG
MI VIT NAM
Qua nhng nghin cu v tm quan trng v thc trng cng tc qun tr ri ro,
tc gi xut mt s gii php nhm nng cao hiu qu ca cng tc ny ti h thng
ngn hng thng mi Vit Nam, bao gm c gii php v pha Chnh ph v Ngn hng
Nh nc v v pha cc ngn hng thng mi.CHNG I: C S L LUN V TN DNG V QUN
TR RI RO TN DNG CA NGN HNG THNG MI
1.1 HOT NG TN DNG TI CC NGN HNG THNG MI
1.1.1 Khi nim v phn loi1.1.1.1 Khi nim tn dng ngn hng
Danh t tn dng xut pht t mt t gc latinh Creditumco ngha l mt s tn
nhim, tin tng ln nhau. Cn trong i sng, ngi ta hiu tn dng l quan h
vay mn ln nhau tn c s hon tr c gc ln li.
Cn tn dng ngn hng l quan h tn dng gia mt bn l ngn hng, mt bn l
ch th khc trong nn kinh t nh t chc, doanh nghip, c nhn....Tuy nhin,
khc vi cc hnh thc tn dng khc, y khng phi l quan h dch chuyn vn trc
tip t ni tm thi tha vn sang ni tm thi thiu vn, m thng qua mt t chc
trung gian l ngn hng. Tuy nhin, n vn mang bn cht chung ca quan h tn
dng l quan h vay mn hon tr c gc v li sau mt thi gian nht nh.
Do c nhiu u im so vi ci hnh thc khc nh: khi lng vn ln do huy ng
tin nhn ri t nhiu thnh phn trong nn kinh t, vi thi hn vay phong ph
bao gm c ngn hn trung hn di hn, ch yu di hnh thc tin mt nn TDNH c
th em li mc tha mn cao nht cho mi i tng i vay.
Cng vi s pht trin ca cng ngh ngn hng hin i, TDNH ngy cng khng nh
vai tr quan trng ca n i vi s pht trin ca nn kinh t cc quc gia ni
ring v nn kinh t ton cu ni chung.
1.1.1.2 Phn loi tn dng ngn hng
C nhiu tiu thc khc nhau phn loi TDNH.1.1.1.2.1 Theo thi gian s
dng vn vay:
Tn dng ngn hn: l loi tn dng c thi hn di mt nm, thng c s dng vo
nghip v thanh ton, b sung thiu ht tm thi v vn lu ng ca cc doanh
nghip hoc cho vay phc v nhu cu sinh hot, tiu dng ca c nhn.
Tn dng trung hn: l tn dng c thi hn t 1-5 nm, thng l p ng nhu cu
vay mua sm ti sn c nh, i mi ci tin k thut, m rng v xy dng cc cng
trnh nh, c thi gian thu hi vn nhanh.
Tn dng di hn: c thi hn trn 5 nm, c s dng cung cp vn cho xy dng c
bn, ci tin v m rng sn xut c quy m ln.
1.1.1.2.2 Cn c vo mc ch s dng vn:
Tn dng sn xut v lu thng hng ha: c cp cho cc t chc, doanh nghip h
tin hnh sn xut, kinh doanh.
Tn dng tiu dng: c cp cho cc c nhn p ng nhu cu sinh hot, tiu dng
nh mua sm nh ca, xe c, cc thit b gia nhTn dng tiu dng ang c xu hng
tng ln mnh m.
1.1.1.2.3 Cn c vo tnh cht bo m ca khon tin vay: Tn dng c m bo: l
loi hnh tn dng m cc khon cho vay u c ti sn tng ng m bo cho kh nng
tr n ca khch hng, c cc hnh thc nh cm c, th chp, bo lnh
Tn dng khng c m bo hay cn gi l tn chp. y l loi hnh tn dng m cc
khon vay khng cn ti sn tng ng m bo m ch yu da vo uy tn ca khch hng.
N thng c p dng vi cc khch hng truyn thng, c quan h lu di vi ngn
hng, c tnh hnh ti chnh lnh mnh v c uy tn i vi ngn hng nh tr n ng hn
c gc v li, c d n kinh doanh kh thi, c kh nng tr n
Vic phn loi TDNH ch c ngha tng i, ch yu nhm gip cho vic nghin cu
s vn ng ca vn tn dng trong tng loi hnh cho vay v l c s nh gi hiu qu
kinh t ca chng.1.1.2 Vai tr hot ng tn dng ti cc ngn hng thng mi
1.1.2.1 Thc y tch t v cung cp vn cho nn kinh t
Thng qua cc phng thc huy ng khc nhau, cc ngn hng tp trung cc
khon tn dng nh l thnh cc khon vn ln, to kh nng u t vo cc cng trnh
ln c hiu qu kinh t cao. ng thi cc doanh nghip cng c tip cn vi ngun
vn ln m rng sn xut, rt ngn c qu trnh tch ly vn. Nh vy, TDNH ng vai
tr tch cc thc y qu trnh tch t v tp trung vn cho sn xut kinh
doanh.
1.1.2.2 y mnh qu trnh ti sn xut, m rng u t - pht trin
Thng qua TDNH, cc doanh nghip nhn c ngun vn b sung rt ln t tng
quy m sn xut, i mi cng ngh, p dng khoa hc k thut, tng nng sut lao
ng, h gi thnh sn phm, tng kh nng cnh tranh. TDNH gip cc doanh nghip
y nhanh qu trnh sn xut v tiu th, to iu kin duy tr mi quan h hu c
gia sn xut lu thng hng ha v tiu dng x hi.
1.1.2.3 T chc iu ha, lu thng tin t, chuyn dch kinh t, pht trin
cn i cc ngnh trong nn kinh t quc dn
Thng qua tn dng m ngun vn dch chuyn t ni tha n ni thiu, lm x hi
bt lng ph nhng ni tha vn, gim kh khn nhng ni thiu vn, gip nng cao
hiu qu s dng vn, gip cho tc lun chuyn hng ha v vn tng ln, to s pht
trin ng u gia cc ngnh.
TDNH gip iu ha ngun vn, ng thi thng qua khung li sut quy nh, gip
cho chnh sch tin t ca chnh ph c thc hin, iu ha lu thng, gp phn n nh
v thc y pht trin th trng tin t.
Hn na, thng qua TDNH, chnh ph thc hin c nhng chnh sch u tin h tr
pht trin cc vng min, hay cc ngnh then cht, trng im nh vo cc u i tn
dngnh vy kch thch c cc doanh nghip u t vo cc vng, ngnh trng im u
tin ca chnh ph, gp phn chuyn dch c cu kinh t, to s pht trin cn i
trn c nc.
1.2 RI RO TN DNG TI CC NGN HNG THNG MI
1.2.1 Ri ro tn dng.
1.2.1.1 Khi nim v ri ro tn dng
Theo quy nh trong Quyt nh s 493/2005/Q NHNN ngy 22/04/2005 ca
Thng c Ngn hng Nh nc, ri ro tn dng trong hot ng ngn hng l kh nng xy
ra tn tht trong hot ng ngn hng ca t chc tn dng do khch hng khng thc
hin hoc khng c kh nng thc hin ngha v ca mnh theo cam kt.
Vy c th ni ri ro tn dng (RRTD) l nhng ri ro do khch hng vay khng
thc hin ng cc iu khon ghi trong hp ng tn dng c k kt gia hai bn, biu
hin c th l khch hng chm tr n, tr n khng y hoc khng tr n khi ht thi
hn vay cc khon gc v li vay, gy ra nhng tn tht v ti chnh v kh khn
trong hot ng kinh doanh ca NHTM.
1.2.1.2 Phn loi ri ro tn dng
Cn c vo nguyn nhn pht sinh th RRTD c chia thnh ri ro giao dch v
ri ro danh mc.1.2.1.2.1 Ri ro giao dch
L ri ro m nguyn nhn pht sinh l do nhng hn ch trong qu trnh giao
dch v xt duyt cho vay, nh gi khch hng. Ri ro giao dch bao gm 3 b
phn chnh:
Ri ro la chn: l ri ro c lin quan n qu trnh nh gi v phn tch tn
dng, khi ngn hng la chn nhng phng n vay vn c hiu qu ra quyt nh cho
vay.
Ri ro bo m: pht sinh t cc tiu chun bo m nh cc iu khon trong hp
ng tn dng, cc loi ti sn m bo, ch th m bo, cch thc m bo v mc cho vay
trn gi tr ca ti sn m bo
Ri ro nghip v: l ri ro c lin quan n cng tc qun l khon vay v hot
ng cho vay, bao gm c vic xp hng khon vay v k thut x l cc khon vay c
vn .1.2.1.2.2 Ri ro danh mc
L hnh thc ca RRTD m nguyn nhn pht sinh l do nhng hn ch trong hot
ng qun l danh mc cho vay ca ngn hng, bao gm:
Ri ro ni ti: xut pht t cc c im hot ng v s dng vn c th bn trong
mi ch th i vay hoc ngnh, lnh vc kinh t.
Ri ro tp trung: l trng hp ngn hng tp trung vn cho vay qu nhiu i
vi mt s khch hng, cho vay qu nhiu doanh nghip hot ng trong cng mt
ngnh, lnh vc kinh t, hay mt vng a l nht nh, hoc mt loi hnh cho vay
c ri ro cao.
1.2.1.3 c im ca ri ro tn dng
RRTD mang tnh tt yu. N lun lun tn ti v gn lin vi hot ng tn dng.
Chp nhn ri ro l ng nhin trong hot ng ngn hng. Cc NHTM cn phi nh gi
c hi kinh doanh da trn mi quan h ri ro li nhun nhm tm ra c hi t c
nhng li ch xng ng vi mc ri ro m mnh phi chp nhn. Ngn hng s hot ng v
pht trin tt nu nh mc ri ro l hp l, kim sot c v nm trong phm vi kh
nng ngun ti chnh v nng lc tn dng ca mnh.RRTD mang tnh gin tip. N xy
ra sau khi NHTM gii ngn vn vay v trong qu trnh s dng vn vay ca khch
hng. Do tnh trng thng tin bt cn xng nn NHTM thng vo th b ng. NHTM
thng bit thng tin sau hoc thng tin khng chnh xc v nhng kh khn tht
bi ca khch hng v do thng c nhng ng ph khng kp thi.
RRTD mang tnh a dng v phc tp. c im ny th hin s a dng v phc tp
trong nguyn nhn gy ra RRTD cng nh din bin vic, hu qu khi n xy
ra.
1.2.2 Nguyn nhn ri ro tn dng ti cc ngn hng
1.2.2.1 Nhm nguyn nhn n t bn thn ngn hng
Vic m rng hot ng tn dng qu mc thng i lin vi RRTD tng ln, do vic
la chn khch hng km k cng, kh nng gim st, qun l ca cn b tn dng i vi
vic s dng khon vay gim i, ng thi lm cho quy trnh tn dng khng c tun
th mt cch cht ch.
Trnh phn tch, thm nh, nh gi khch hng v cc d n vay vn ca cc cn b
cn hn ch, c bit l cn b trc tip nhn h s khch hng khin cho RRTD tng
khi chp thun gii ngn nhng d n khng kh thi hay thm ch b khch hng la
gt.
Quy ch cho vay cha cht ch, qu c th hoc qu linh hot u lm gia tng
RRTD. Vic nh gi ti sn th chp, cm c hin cng ang l vn ni cm trong quy
ch cho vay ca cc NHTM hin nay.
Mt s ngn hng p dng vic gii quyt cho vay kiu trc tuyn c nhn t cn
b tn dng ln trng phng tn dng ln gim c. Thc t, p dng kiu cho vay ny
th quyn lc tp trung vo gim c, cn trch nhim ca cc c nhn bn di thng
khng r rng, dn n tinh thn thiu trch nhim, RRTD cao.
S cnh tranh khng lnh mnh nhm thu ht khch hng gia cc NHTM khin
cho vic thm nh h s khch hng tr nn s si, qua loa hn. Hn na, nhiu
NHTM qu ch trng n li nhun m sn sng chp nhn ri ro cao, chp thun cho
vay nhng khon khng lnh mnh, thiu kh thi.
Ri ro do cn b nhn vin ngn hng thoi ha, thiu o c. Cc cn b ny khng
phi c trnh nng lc yu km m l v t li c nhn, cu kt vi khch hng dn n
nhng tiu cc, khin cho ri ro vi cc khon vay ny l rt cao.
Ngoi ra cn rt nhiu nhn t khc nh cht lng thng tin v x l thng tin,
c cu t chc v qun l i ng cn b, nng lc cng ngh
1.2.2.2 Nhm nguyn nhn n t pha khch hng ca ngn hng
1.2.2.2.1 S dng vn sai mc ch, khng c thin ch trong vic tr n
vay
Li dng nhiu im s h ca ngn hng trong qu trnh thm nh h s vay vn,
nhiu doanh nghip lp nhng b h s gi, phng n kinh doanh gi c vay vn,
hoc i vay nhiu ngn hng khc nhau vi cng mt b h s.
Nhiu doanh nghip lp d n kinh doanh vay vn nh khi c gii ngn li s
dng vi mc ch khc, u t nhng d n thiu an ton hn, thm ch l dng tr n cc
khon vay n hn hay c li sut cao hn. iu ny lm cho ngun tr n ca doanh
nghip l bp bnh, thm ch l mt kh nng thanh ton.
Hn th, c nhiu doanh nghip n hn thanh ton li c tnh trn trnh ngha
v, gy kh khn cho cc cn b tn dng trong qu trnh thu n, khin cho ngn
hng khng ch tn km nhiu chi ph m cn c kh nng mt hng li v tht thot
vn.1.2.2.2.2 Kh nng qun l kinh doanh km
Khi cc doanh nghip vay tin ngn hng m rng quy m kinh doanh, a phn
l tp trung vn u t vo ti sn vt cht ch t doanh nghip no mnh dn i mi
cung cch qun l, u t cho b my gim st kinh doanh, ti chnh, k ton theo
ng chun mc. Quy m kinh doanh phnh ra qu to so vi t duy qun l l
nguyn nhn dn n s ph sn ca cc phng n kinh doanh y kh thi m l ra n
phi thnh cng trn thc t.
1.2.2.2.3 Tnh hnh ti chnh doanh nghip yu km, thiu minh bch
Cc ngn hng phi ht sc ch n nhng doanh nghip c quy m ti sn, ngun
vn nh b, t l n so vi vn t c cao. Ngoi ra cng phi cn nhc xem xt cc s
sch k ton m cc doanh nghip cung cp cho ngn hng, v nhiu khi chng ch
mang tnh cht hnh thc hn l thc cht. Khi cn b ngn hng lp cc bn phn
tch ti chnh ca doanh nghip da trn s liu do cc doanh nghip cung cp,
thng thiu tnh thc t v xc thc. y cng l nguyn nhn v sao ngn hng vn
lun xem nng phn ti sn th chp nh l ch da cui cng ngn nga v hn ch hu
qu ca RRTD.1.2.2.3 Nhng nguyn nhn khch quan
1.2.2.3.1 Ri ro do mi trng kinh t khng n nh
Ri ro ny xut pht t s bin ng qu nhanh v khng d on c ca th trng th
gii, cng vi nhng ri ro tt yu t qu trnh t do ha ti chnh, hi nhp kinh
t quc t, ng thi thiu s quy hoch, phn b u t mt cch hp l dn n khng
hong tha v u t trong mt s ngnh.
1.2.2.3.2 Ri ro do mi trng php l cha thun li
Vic trin khai lut v cc vn bn c vo hot ng ngn hng chm chp v cn gp
phi nhiu vng mc bt cpnh hng r nt nht n hot ng tn dng l mt s vn bn v
vic cng ch thu hi n u c quy nh: Trong nhng hp khch hng khng tr c n,
NHTM c quyn x l ti sn m bo n vay. Nhng trn thc t, cc NHTM khng lm c
iu ny v ngn hng l mt t chc kinh t, khng phi l c quan quyn lc nh nc,
khng c chc nng cng ch buc khch hng bn giao ti sn m bo cho ngn hng x
l hoc vic chuyn ti sn m bo n vay Ta n x l qua con ng t tng vn rt
phc tp v rm r v th tc cng nhiu cc quy nh khc dn n tnh trng NHTM
khng th gii quyt c n tn ng, ti sn tn ng.
S thanh tra, kim tra, gim st cha hiu qu ca Ngn hng Nh ncThanh
tra ngn hng cn hot ng mt cch th ng theo kiu x l v vic pht sinh, t c
kh nng ngn chn v phng nga ri ro v vi phm, ngoi ra kh nng kim sot
ton b th trng tin t v gim st ri ro cn yu. M hnh t chc ca thanh tra
ngn hng cn tn ti nhiu bt cp. Do vy m c nhng sai phm ca cc NHTM khng
c thanh tra NHNN cnh bo, c bin php ngn chn t u, n khi hu qu nng n
xy ra ri mi can thip.
1.2.3 Hu qu ca ri ro tn dng ngn hng
Khi RRTD xy ra s lm nh hng xu n rt nhiu ch th. u tin l bn thn cc
ngn hng v khch hng i vay, sau l tc ng n c nn kinh t.
1.2.3.1 Hu qu ca ri ro tn dng i vi ngn hng
Vic khng thu hi c n (gc, li v cc khon ph) lm cho ngun vn ca cc
NHTM b tht thot, trong khi , cc ngn hng ny vn phi chi tr tin li cho
ngun vn hot ng, lm cho li nhun b gim st. Nu li nhun khng th ngn hng
cn phi dng chnh vn t c ca mnh b p thit hi. iu ny c th lm nh hng n
quy m hot ng ca cc NHTM.
Mt khc, t l n qu hn cao lm cho uy tn, nim tin vo tim lc ti chnh
ca ngn hng b suy gim, dn n lm gim kh nng huy ng vn ca ngn hng,
nghim trng hn n c th dn n ri ro thanh khon, y ngn hng n b vc ph sn
v e da s n nh ca ton b h thng ngn hng.
1.2.3.2 Hu qu ca ri ro tn dng i vi khch hng
i vi bn thn ch th khng c kh nng hon tr vn (li) cho ngn hng th h
gn nh khng c c hi tip cn vi ngun vn ngn hng v thm ch l c nhng ngun
khc trong nn kinh t do mt i uy tn.
C hi tip cn vn ngn hng ca cc ch th i vay khc cng b hn ch hn khi
RRTD buc cc NHTM hoc tht cho vay hay thm ch phi thu hp quy m hot
ng.
Cc ch th gi tin vo ngn hng c nguy c khng thu hi c khon tin gi v
li nu nh cc ngn hng lm vo tnh trng ph sn.
1.2.3.3 Hu qu ca ri ro tn dng i vi nn kinh t
H thng ngn hng c mi quan h cht ch vi nn kinh t, l knh thu ht v
cung cp tin cho cc t chc, doanh nghip v c nhn trong nn kinh t. Do ,
RRTD c nh hng trc tip n nn kinh t.
mc thp, RRTD khin c hi tip cn vn m rng hot ng sn xut kinh doanh
hoc tiu dng ca cc khch hng b hn ch, nh hng xu n kh nng tng trng ca
nn kinh t.
mc cao hn, khi c mt ngn hng lm vo tnh trng kh khn dn n ph sn, th
hiu ng dy chuyn rt d xy ra trong ton b h thng ngn hng, gy nn khng
hong i vi ton b nn kinh t, nh hng tiu cc n i sng x hi v s pht trin
ca t nc.
1.2.4 Cc ch tiu phn nh ri ro tn dng
1.2.4.1 T l an ton vn ti thiu (T l vn t c trn tng ti sn -
Capital Adequacy Ratio CAR)
T l an ton vn ti thiu = Vn t c bao gm vn iu l ca ngn hng v cc qu
d tr b sung vn iu l. Cn tng ti sn c l tng cc loi ti sn c ca ngn hng
c iu chnh theo mc ri ro ca tng loi sn phm, bao gm c cc cam kt ngoi
bng.
V c bn, mt ngn hng c th duy tr mt t l an ton vn bng 2 cch: tng
quy m vn t c khi ri ro d on gia tng hoc u t vo nhng ti sn c mc ri
ro thp hn.
1.2.4.2 N c vn (phn nh ri ro tim nng)
N c vn xut hin khi khon n cha n hn nhng c nhiu nguyn nhn nh hng
xu n kh nng tr n ca khch hng.
Du hiu nhn bit n c vn :
Hot ng kinh doanh c chiu hng xu: ngnh kinh doanh ang gp kh khn
hay chnh sch ca nh nc tc ng n cc doanh nghip trong ngnh. S thay i
trong c cu qun l kinh doanh: thu hp quy m sn xut, chng loi sn phm
hoc s lng nhn cng
Ngi vay c tnh tr hon vic np bo co ti chnh hoc vic sp xp cn b tn
dng n thm c s sn xut kinh doanh.
Vn vay khng c s dng ng mc ch.
Dng vn vay ngn hng tr n ngn hng khc.1.2.4.3 N qu hn v H s n qu
hn
N qu hn l khon n m mt phn hoc ton b n gc v/hoc li qu hn thanh
ton ghi trn hp ng tn dng nhng khch hng vn cha hon tr cho ngn
hng.
H s n qu hn = Ch tiu ny phn nh, trong 100 ng ngn hng cho vay th
c bao nhiu ng n hn thanh ton m cha thu hi li c. T l ny cng cao th
mc RRTD ca ngn hng cng cao.
1.2.4.4 N xu v t l N xu/Tng d n
N xu (theo quy nh v phn loi n ca cc TCTD trong Quyt nh s
493/2005/QNHNN ngy 22/04/2005 v Quyt nh 18/2007/Q-NHNN ngy
25/04/2007 ca Thng c Ngn hng Nh nc) l cc khon n thuc 1 trong 3 nhm
sau:
N di tiu chun l cc khon n c t chc tn dng nh gi l khng c kh nng
thu hi n gc v li khi n hn v c kh nng tn tht mt phn n gc v li, bao
gm:
Cc khon n qu hn t 90 n 180 ngy;
Cc khon n c cu li thi hn tr n qu hn di 90 ngy theo thi hn c cu
li;
N nghi ng l cc khon n c TCTD nh gi l kh nng tn tht cao, bao
gm:
Cc khon n qu hn t 181 n 360 ngy;
Cc khon n c cu li thi hn tr n qu hn t 90 ngy n 180 ngy theo thi
hn c cu li;
N c kh nng mt vn l cc khon n c TCTD nh gi l khng cn kh nng thu
hi v mt vn, bao gm:
Cc khon n qu hn trn 360 ngy;
Cc khon n khoanh ch Chnh ph x l;
Cc khon n c cu li thi hn tr n m qu hn trn 180 ngy theo thi hn c
cu li.
T l N xu/Tng d n = Ch tiu dng nh gi cht lng tn dng ca t chc tn
dng.1.2.4.5 Tnh hnh ti chnh v phng n vay vn ca ngi i vay
Tnh hnh ti chnh c lnh mnh, phng n vay vn c kh thi th mi c th m
bo cho kh nng hon tr khon vay ca khch hng
1.3 QUN TR RI RO TI CC NHTM
1.3.1 S cn thit ca cng tc qun tr ri ro tn dng
Cng tc QTRRTD ngy cng khng nh vai tr quan trng khi m mc RRTD cng
nh mc nguy him ca n i vi cc NHTM ngy cng gia tng.
RRTD lun gy tn tht cho cc NHTM. mc thp, RRTD lm gim li nhun, thm
ch cn lm gim ngun vn t c ca cc ngn hng. Cn nu RRTD khng c kim sot
tt lm cho t l cc khon cho vay mt vn tng ln qu cao, cc NHTM s phi i
mt vi nguy c ph sn. Theo nghin cu ca Corsetti (1998), mt trong nhng
nguyn nhn quan trng nht gy nn cuc khng hong ti chnh chu 1997 l t l
n qu hn ti cc NHTM tng cao. Ngay trc khng hong, t l n qu hn ti cc
NHTM Thi Lan l 13%, Indonesia l 13%, Phillipines l 14%, Malaysia l
10%.
Cha ht, RRTD li mt ln na gy nn cuc khng hong ti chnh tin t ton
cu nm 2007 2009, vi im xut pht l s sp ca h thng ti chnh M. Theo cng
b ca cc d tr lin bang M, trong nm 2008 c tng cng 26 ngn hng ph sn,
th nhng nm 2009, con s ny ln ti 140 vi hng lot v ph sn ca cc nh ch
ti chnh c lch s lu i v tim lc ti chnh bc nht th gii. Cn theo phn
tch v trin vng nn kinh t M, cc chuyn gia d bo trong nm 2010, s lng
ngn hng M ph sn thm ch c th tng cao hn na. [35]Theo phn tch ca cc
nh nghin cu, trong thi gian gn y s lng khng hong trung bnh mi nm
ngy cng tng vi hu qu ngy cng nng n hn. iu ny chng t xu hng kinh
doanh ngn hng ang ngy cng cha ng nhiu ri ro hn. Nguyn nhn ca thc t
ny l do xu hng hi nhp kinh t quc t v cao cnh tranh ngy cng tr nn ph
bin. Xu hng ny chng t hiu qu nht nh ca n trong vic thc y nn kinh t
cng nh cc doanh nghip pht trin v hon thin, nhng mt kha cnh khc, n
li th hin mc ri ro tng ln, khi m cc ngn hng phi cnh tranh gay gt vi
nhau lm cho chnh lch li sut bin ngy cng gim xung, h buc phi m rng
quy m kinh doanh b p s st gim v li nhun, ng thi iu ny cng lm gim kh
nng b p ri ro ni ti ca chnh h. Mt khc, hi nhp kinh t cn lm xut hin
nhiu nguy c ri ro mi. Cc sn phm da trn s pht trin ca khoa hc cng
ngh nh th tn dng, tn dng c nhn, tn dng tiu dnglun cha ng nhng ri ro
mi.Nh vy c th nhn thy RRTD ngy cng e da s tn ti v pht trin ca cc
NHTM. Ring i vi cc nc ang pht trin, nht l cc nc ang trong qu trnh
chuyn i, mi trng kinh doanh khng n nh, th trng ti chnh km pht trin,
mc minh bch thng tin thp lm gia tng mc ri ro i vi hot ng ngn hng th
nhu cu phi QTRR mt cch hiu qu cng tr nn cp thit.
1.3.2 Nhim v ca cng tc qun tr ri ro tn dng
T chc nghin cu, d bo ri ro c th xy ra n u, trong iu kin no,
nguyn nhn dn n ri ro, hu qu ra sao
Hoch nh phng hng t chc phng chng ri ro c khoa hc, nhm ch ra nhng
mc tiu c th cn t c, ngng an ton, mc sai st c th chp nhn c
Tham gia xy dng cc chng trnh nghip vu, c cu kim sot - phng chng
ri ro; phn quyn hn v trch nhim cho tng thnh vin; la chn cc cng c, k
thut phng chng ri ro; x l ri ro v gii quyt hu qu m ri ro gy ra mt
cch nghim tc.
Kim tra, kim sot m bo vic thc hin theo ng k hoch phng chng ri ro
hoch nh, pht hin cc ri ro tim n, sai st khi giao dchT a ra cc bin
php iu chnh, b sung nhm hon thin h thng QTRRTD.
1.3.3 Quan im hin i v qun tr RRTD
Mc ri ro ngy cng gia tng buc hot ng QTRRTD phi chuyn i tng ng.
Nu nh thp nin 70 80, cc NHTM tp trung nhiu vo vic qun l chi ph v
thu nhp nhm ti a ha li nhun, ch s sinh li trn vn ch s hu (ROE) c
coi l mc tiu kinh doanh hng u, th trong nhng nm 90 tr li y, do mc
quan trng ca QTRR, cc NHTM chuyn trng tm chin lc sang qun l danh mc
u t (cn i v hn ch ri ro danh mc bng cch nhn dng, d bo v kim sot mc
ri ro vi tng th trng, ngnh hng khc nhau, khch hng, mt hng, loi sn
phm tn dng v iu kin hot ng khc nhau). Yu t ri ro c b sung vo mc tiu
ROE, gi l kt qu hot ng iu chnh theo ri ro (v d RAROC H s sinh li ca
vn ch s hu iu chnh theo ri ro). M hnh QTRR hin i c biu din trong
hnh 1.1.Hnh 1.1: Quan im hin i v qun tr ri ro tn dng
Theo m t trong hnh 1.1, mc tiu cui cng ca cc hot ng ngn hng l to
ra gi tr (lm tng gi tr vn cho c ng). lm c iu , NHTM phi to ra li
nhun cng cao cng tt. Tuy nhin, song hnh cng vi cc mc li nhun l cc
nhng ri ro c tc ng lm gim gi tr vn. Trong thi k trc, cc ngn hng ch
ch trng vo mc li nhun rng. Ch tiu ny mang tnh th ng v n l hiu ca li
nhun tr i cc tn tht ri ro thc t xy ra trong nm. Ngy nay, do s pht
trin ca thng k v yu cu mi ca qun tr ngn hng, mc li nhun c iu chnh,
khng phi bng mc tn tht thc t xy ra, m l mc tn tht d kin hay k vng.
Phng php ny mang tnh ch ng hn, n buc cc NHTM phi chun b vn, trch lp
d phng b p ri ro d kin v iu ny m bo cho ngn hng hot ng bn vng.Nh
vy, theo quan im hin i c p dng ph bin, QTRRTD nhm mc tiu ti a ha li
nhun c iu chnh theo ri ro bng cch duy tr mc RRTD trong phm vi chp
nhn c, hay ni cch khc, mc ri ro c duy tr mc m cc ngn hng cho l hp
l, c kim sot v tn tht tn dng nm trong phm vi ngun lc ti chnh cho
php ca h. QTRRTD hiu qu l iu kin thit yu QTRR tng th ca NHTM v c
xem l yu t ng vai tr quan trng trong s pht trin bn vng ca cc NHTM
trong di hn.
1.3.4 Nhng k thut d bo v o lng ri ro s dng trong qun tr ri ro tn
dng Hin nay trn th gii, c hai k thut ph bin nht l:1.3.4.1 Chm im tn
dng
y l phng php truyn thng, nh tnh nh gi ri ro thng qua nghin cu h
s vay vn ca khch hng.3C, 4C, 5C, 6C m trc y cc ngn hng thng s dng.
Cc ch C ny bao gm:
T cch ngi vay (Character): Cn b tn dng phi lm r mc ch xin vay ca
khch hng, mc ch vay ca khch hng c ph hp vi chnh sch tn dng hin hnh
ca ngn hng hay khng, ng thi xem xt v lch s i vay v tr n i vi khch
hng c; cn khch hng mi th cn thu thp thng tin t nhiu ngun khc nh
Trung tm phng nga RRTD (CIC) Nng lc ca ngi vay (Capacity): Tu thuc
vo qui nh lut php ca quc gia. i vi c nhn, di 18 tui khng t cch k hp
ng tn dng; i vi doanh nghip, phi cn c vo giy php kinh doanh, quyt
nh thnh lp, quyt nh b nhim ngi iu hnh.
Thu nhp ca ngi vay (Cash): Trc ht phi xc nh c ngun tr n ca ngi
vay nh lung tin t doanh thu bn hng hay t thu nhp, tin t bn - thanh
l ti sn, hoc tin t pht hnh chng khon Sau cn phn tch tnh hnh ti chnh
ca doanh nghip vay vn thng qua cc t s ti chnh: Nhm ch tiu thanh
khon, nhm ch tiu n cn n, nhm ch tiu hot ng, nhm ch tiu kh nng sinh
li. Bo m tin vay (Collateral): y l iu kin ngn hng cp tn dng v l
ngun ti sn th hai c th dng tr n vay cho ngn hng.
Cc iu kin (Conditions): NHTM quy nh cc iu kin tu theo chnh sch
tn dng theo tng thi k nh cho vay hng xut khu vi iu kin thanh ton
phi qua NHTM, nhm thc thi chnh sch tin t ca ngn hng trung ng quy nh
theo tng thi k.
Kim sot (Control): Tp trung vo nhng vn nh cc thay i trong php
lut v quy ch c nh hng xu n ngi vay. Yu cu tn dng ca ngi vay c p ng
c tiu chun ca ngn hng hay khng. [24] 1.3.4.2 M hnh cho im lng ha ri
ro tn dng.
1.3.4.2.1 M hnh im s Z (Z Credit scoring Model) :
y l m hnh dng cho im tn dng i vi cc doanh nghip vay vn do
E.I.Altman nghin cu. i lng Z dng lm thc o tng hp phn loi RRTD i vi
ngi vay v ph thuc vo tr s ca cc ch s ti chnh ca ngi vay v tm quan
trng ca cc ch s ny trong vic xc nh xc sut v n ca ngi vay trong qu
kh.
T Altman xy dng m hnh im nh sau:
i vi cng ty nim yt: Z = 1,2 X1 + 1,4 X2 + 3,3 X3 + 0,6 X4 + 1,0
X5
i vi cng ty cha nim yt: Z = 0,717 X1 + 0,847 X2 + 3,107 X3 +
0,42 X4 + 0,998 X5
Trong : X1 = Vn lu ng / tng ti sn
X2 = Li nhun gi li / tng ti sn
X3 = Li nhun trc thu v li vay/ tng ti sn
X4 = Gi tr th trng ca tng vn s hu / gi tr hch ton ca tng n
X5 = Doanh thu / tng ti sn
Gi tr ca ch s Z t l nghch vi xc sut v n ca ngi vay. Tr s Z cng
cao, th ngi vay c xc sut v n cng thp. V khi tr s Z thp hoc l mt s m
s l cn c xp khch hng vo nhm c nguy c v n cao. Theo m hnh cho im Z
ca Altman, bt c cng ty no c im s thp hn 1,81 phi c xp vo nhm c nguy
c RRTD cao theo nh bng 1.1.
Bng 1.1: im s Z v nguy c doanh nghip
Gi tr ZGi tr ZD bo
< 1.81< 1.23Ph sn
> 2.99> 2.9An ton
1.81 < Z < 2.991.23 < Z < 2.9Nghi ng cn xem xt k
Ngun [26]1.3.4.2.2 Chm im tn dng tiu dng
Cc ngn hng thng s dng m hnh chm im tiu dng nh bng 1.2:Bng 1.2:
Cc tiu ch chm im tn dng tiu dngSTTCc hng mc xc nh cht lng tn dngim
s
1Ngh nghip ca ngi vay
Chuyn gia hoc ph trch kinh doanh
Cng nhn c kinh nghim (c tay ngh cao)
Nhn vin vn phng
Sinh vin
Cng nhn khng c kinh nghim
Cng nhn bn tht nghip10
8
7
5
4
2
2Trng thi nh
Nh ring
Nh thu hoc cn h
Sng cng bn hoc ngi thn6
4
2
3Xp hng tn dng
Tt
Trung bnh
Khng c h s
Ti10
5
2
0
4Kinh nghim ngh nghip
1 nm tr ln
T 1 nm tr xung2
1
5Thi gian sng ti a ch hin ti
Hn 1 nm
T 1 nm tr xung2
1
6in thoi c nh
C
Khng2
0
7S ngi sng cng hoc ph thuc
Khng
Mt
Hai
Ba
Nhiu hn ba3
3
4
4
2
8Cc ti khon ti ngn hng
C ti khon tit kim v pht hnh sc
Ch c ti khon tit kim
Ch c ti khon pht hnh sc
Khng c ti khon4
3
2
0
Ngun [24]Theo cch cho im ca m hnh trn, im s ln nht m mt khch hng
c th t c l 43 im, im s thp nht l 9 im. Gi s ngn hng bit 28 mc im
ranh gii gia khch hng c cht lng tn dng tt v xu, t h c th a ra khung
c s tn dng nh bng 1.3 sau:Bng 1.3: Khung c s tn dng tiu dng
Tng im s ca khch hngQuyt nh tn dng
28T chi cho vay
29 30Cho vay n 500 USD
30 33Cho vay n 1000 USD
34 36Cho vay n 2500 USD
37 38Cho vay n 3500 USD
39 40Cho vay n 5000 USD
41 43Cho vay n 8000 USD
1.3.4.2.2 M hnh xp hng ca Moodys & Poor
Moodys Investor Service (Moodys) v Standard & Poors
(S&P) l hai t chc tn nhim c uy tn lu i ti M v cng l nhng t chc
tin phong trong lnh vc xp hng tn nhim trn th gii, sau c Fitch
Investor Service. Kt qu xp hng tn nhim ca cc t chc ny u c nh gi
cao.
Phng php xp hng tn nhim ca Moodys tp trung ch yu vo bn lnh vc
chnh l nh gi mi trng ngnh, nh gi tnh hnh ti chnh, nh gi hot ng sn
xut kinh doanh, nh gi kh nng qun tr doanh nghip, ch trng qun tr ri
ro v kim sot ni b. i vi Moodys, xp hng cht lng cng c n di hn cao
nht t Aaa sau thp dn n C, c th hin trong bng 1.4. So vi Moodys th
S&P c thm k hiu r, nu k hiu xp hng doanh nghip c km them k hiu
ny th c ngha cn ch cc ri ro phi tn dng c lin quan.Trong bng xp hng,
chng khon trong 4 loi u c xem nh loi chng khon nn u t, cn cc loi
chng khon bn di c xp hng thp (junk). Nhng do c mi quan h gia ri ro
v li nhun nn tuy vic xp hng thp (ri ro khng hon vn cao) nhng b li c
li nhun cao nn i lc khch hng chp nhn u t vo cc loi chng khon ny.Bng
1.4: Xp hng v nh gi theo m hnh ca Moodys v Standard & PoorsXp
hngTnh trng
MoodysAaaCht lng cao nht
AaCht lng cao
ACht lng va, kh nng thanh ton tt
BaaCht lng va, kh nng thanh ton
BaKh nng thanh ton khng chc chn
BRi ro u t cao
CaaCht lng km
Cau c c ri ro cao
CCht lng km nht
1.3.5 Phng php nh gi hiu qu qun tr ri ro tn dng ca NHTM
Nu nh QTRRTD l thit yu trong s pht trin ca cc NHTM, th vic lm th
no xy dng c mt h thng QTRR hiu qu p ng c nhng mc tiu ra v lm th no
nh gi c hiu qu ca h thng chnh l mu cht trong hot ng QTRRTD ti cc
NHTM.
Trn c s tng kt kinh nghim thc t hot ng qun tr RRTD ti cc NHTM
thuc cc nc pht trin tri qua ri ro, y ban Basel v gim st ngn hng a
ra 17 nguyn tc cho hot ng QTRRTD ngn hng. y c th c xem nh thc o tt
nht nh gi cht lng hot ng QTRRTD ca cc NHTM theo cc thng l quc
t.
Cc nguyn tc ny bao gm: 1. Xy dng v thng xuyn nh gi chin lc
QTRRTD; 2. Xy dng chnh sch v th tc xc nh, o lng, qun l v kim sot ri
ro; 3. Xc nh v qun l ri ro tt c cc sn phm v hot ng; 4. Xy dng mt h
thng tiu chun cp tn dng r rng; 5. Xy dng cc hn mc chung v cho cc
cp; 6. Th tc ph duyt tn dng r rng; 7. Vic m rng tn dng phi nm trong
tm kim sot; 8. Phi c c ch qun l thng xuyn danh mc ri ro; 9. C h
thng qun l cc khon tn dng c th; 10. Xy dng h thng xp hng ri ro ni
b; 11. C h thng thng tin thch hp v hiu qu; 12. C h thng qun l cht
lng danh mc d n; 13. nh gi c cc xu hng ca nn kinh t; 14. C h thng
nh gi cht lng qun tr RRTD mt cch c lp; 15. Duy tr mc ri ro mc ph hp
tiu chun ni b; 16. C h thng cnh bo sm v thc hin cc bin php trong
tnh trng c th xy ra ri ro tn dng; 17. Phi c h thng kim sot c hiu
qu. [25]Nh vy, trong xy dng m hnh qun tr RRTD, nguyn tc Basel c mt
s im c bn:
Phn tch b my cp tn dng theo cc b phn tip th, b phn phn tch tn
dng, b phn ph duyt tn dng cng nh phn tch rch ri trch nhim gia cc b
phn.
Nng cao nng lc ca cn b qun tr ri ro tn dng
Xy dng mt h thng qun l v cp nht thng tin hiu qu, duy tr mt qu
trnh o lng, theo di tn dng thch hp, p ng yu cu thm nh v qun l
RRTD.Trong thc t, cc ch tiu nh gi ny c c th ha chi tit hn thnh cc
cu hi dng tho lun vi b my QTRRTD, cng nh cc vn bn lin quan n tn dng
ca mi ngn hng.
Mc d s lng, trng tm s dng cc ch tiu c th khc nhau, ty thuc mc
ch, mc pht trin ca ngn hng c nh gi nhng phng php nh gi c bn da vo 4
tr ct chnh bao gm 3 tr ct lin quan n cc yu t ch quan ca ngn hng (Xy
dng mi trng QTRRTD; thc hnh quy trnh cp tn dng lnh mnh; duy tr hot
ng theo di, o lng ri ro) v mt tr ct lin quan n vai tr ca c quan gim
st v/hoc c quan kim ton bn ngoi.
Nhng nguyn tc QTRRTD ca Basel cng chnh l nhng tiu ch ch yu c s
dng nhm nh gi hiu qu QTRRTD ca cc NHTM Vit Nam trong khun kh ti
ny.1.4 KHNG HONG KINH T TI CHNH TON CU V BI HC I VI H THNG NGN HNG
THNG MI VIT NAM
1.4.1 N di chun Hu qu ca sn phm ti chnh hin i nhng nhiu ri
ro
Khng hong n di chun M v ang gy thit hi nng n cho nn kinh t ni
ring v nn kinh t th gii ni chung, to ra cc khon l hng trm t USD cho
cc ngn hng u t ln trn th gii.
N di chun c hiu l cc khon cho vay cc i tng c mc tn nhim thp.
Nhng i tng i vay ny thng l nhng ngi ngho, khng c cng n vic lm n nh,
v th x hi thp hoc c lch s thanh ton khng tt trong qu kh v phn ln l
dn nhp c M. Nhng i tng ny tim n nhiu ri ro khng c kh nng thanh ton
n n hn v do rt kh khn trong vic tip cn ngun vn tn dng truyn thng vn
ch dnh cho nhng i tng trn chun. Chnh v vy, n di chun tim n mc ri ro
rt cao nhng ha hn mang li li nhun hp dn.Ti M, n di chun c thc hin
ch yu vi cc sn phm cho vay th chp mua nh, th chp mua tr gp t...
S bng n ca cho vay n di chun bt ngun su xa t s bt cn i ca ngun
vn tn dng ton cu trong vi nm gn y. Trong khi ngun vn tn dng gia tng
t cc chnh sch tin t m th nhu cu huy ng vn ca cc doanh nghip sau cc
b bi ti chnh ti M nh Enron, Worldcom v khng hong cc cng ty cng ngh
thng tin t nm 2001 li suy gim. iu ny dn n tnh trng tha cc ngun vn m
th trng s dng khng thc s hiu qu. Cho vay n di chun l mt bin php gii
quyt bi ton tha vn m li ti a ha li nhun.
Ngn hng u t c l l ngi hng li nhiu nht. Cho vay th chp mua nh di
chun c li sut rt cao, do ngn hng u t va thu li t cung cp vn cho cng
ty ti chnh, va thu li t nghip v chng khon ha. Li nhun cao kt hp vi
lng tham dn n lm dng vic cho vay n di chun. Cc th tc thm nh thc hin
bi cc i l cho vay din ra ht sc lng lo v vic tip cn vn tn dng mua nh
tr nn nhanh chng, d dng hn bao gi ht. Nhng ngi c thu nhp thp, c bit
l dn nh c ln u tin c c hi mua nh. Cho vay th chp mua nh di chun lan
nhanh ra ton nc M. Gi bt ng sn tng nhanh chng. Nu nh cho vay th chp
mua nh di chun mi bt u hnh thnh t nhng nm u 90 v pht trin rt chm th
trong 5 nm gn y con s ny gia tng mt cch k lc. Nm 2002, doanh s cho
vay di chun cung cp cho th trng khong 200 t USD, nm 2003 l 320 t,
nm 2004 l 550 t, nm 2005-2006 con s ny t gn 700 t USD hng nm, chim
khong 25% th phn cho vay th chp mua nh ton nc M. Vic cho vay n di
chun mt cch thi qu trong thi gian ngn dn n vic mt kim sot cht lng
tn dng, chnh l nguyn nhn dn n cuc khng hong ti chnh nm 2007
[34].1.4.2 Hu qu ca khng hong i vi nn kinh t M v ton cu
Khi nn kinh t hot ng khng hiu qu, li sut tng to nn gnh nng tr n
vi nhng ngi thu nhp thp, tht nghip gia tng th ri ro cho vay n di
chun b nh hng nhanh nht. Khng tr c n, hng lot ngi mua nh b xit n v
pht mi ti sn. Ngay lp tc, Cc d tr lin bang M v Ngn hng Trung ng Chu
u phi bm s vn khng l vo th trng. T thng 9/2007, Cc d tr lin bang M
- FED lin tc 6 ln ct gim li sut chit khu ng USD t 5,25%/nm xung mc
hin ti 2%/ nm v duy tr mc li sut thp k lc nh vy t nm 2008 n nay. y
l nhng bin php rt mnh nhm cu vn nn kinh t M khi cuc khng hong ny.
Hu qu ca cuc khng hong tn dng cho nc M v th gii l rt ln. Th trng bt
ng sn v th trng chng khon b nh hng nng n. Th trng tri phiu hnh thnh
t chng khon ha b mt kh nng thanh khon. Ngnh xy dng M ng gp 15% GDP
phi ct gim mt na sn lng v ct 1-2 triu cng vic. Cc khon cho vay th
chp khng c kh nng thu hi v gi tr ti sn m bo t nhng ngi nh b st gim
l nguyn nhn gi tr nh gi li (mark to market) ca cc gi tri phiu pht
hnh b gim gi khng phanh, c bit l cc gi tri phiu c ri ro cao. Cc nh
u t nm gi tri phiu hnh thnh t chng khon ha n di chun l ngi chu hu
qu nng n. D bo s tn tht do gim gi tr tri phiu cho ton th trng ln ti
khong 220 t450 t USD. Hng lot ngn hng u t trt nm gi cc gi tri phiu
ri ro m cha kp chuyn giao cho th trng phi ghi nhn cc khon tn tht ln
n hng trm t USD nh Citi (21 t USD), Merrill Lynch (25 t USD), UBS
(18 t USD), Morgan Stanley (10 t USD), JP Morgan (2,2 t USD), Bear
Stearns (2 t USD), Lehman Brothers (1,5 t USD), Goldman Sachs (1,3
t USD). Tng thit hi ti chnh ca cc ngn hng u t trong nm 2007 c tnh
ln ti gn trm t USD. Hng ngn nhn vin ph Wall b sa thi. Khng ch thit
hi v gim gi tri phiu, mng kinh doanh nhiu li nhun t chng khon ha ca
cc ngn hng u t cng b tm ngng hot ng. C phiu cc ngn hng u t gim gi
mnh trong 6 thng cui nm 2007. Vi tn tht nng n ny, cc ng ch ph Wall
ln lt phi ra i, c th l cc ng ch UBS, Citigroup, Merrill Lynch v
Bear Stearns. [34]Thng 9/2007, sn xut ton nc M st gim mnh nht trong
vng 34 nm, vi mc gim 2,8% so vi thng 8, n c sn lng cng nghip ch to
gim 2,6% trong thng 9 v n thng 10, ch s ca ngnh cng nghip ny gim ch
cn 38,9 im t mc 43,5 im trong thng 9. Cc nh sn xut ln trong ngnh u
ng trn b vc ph sn. Khng dng li , bng en khng hong cn lan dn n khu
vc ng EURO khu vc ang c tim lc kinh t ngang bng vi M v ngy cng c tm
nh hng quan trng i vi tnh hnh kinh t, chnh tr th gii. T qu 2/2008,
nhiu quc gia trong khi EU nh Anh, Php u t mc tng trng m. Tc tng
trng ca c khu vc ng EURO qu 2/2008 ch t -0.2%, cn ton EU l 0%. c
bit t cui thng 9 v u thng 10/2008 n gia nm 2009, c th ni suy thoi
kinh t ch ng trn din rng khu vc kinh t ln nht nh th gii ny. Tip n l
Nht Bn, Nga, Trung Quc v c cc nn kinh t ang pht trin, trong c c Vit
Nam u phi i mt vi hu qu ca khng hong.[3]Ring i vi lnh vc ngn hng,
theo cng b ca cc d tr lin bang M, trong nm 2008 c tng cng 26 ngn
hng ph sn, th nhng nm 2009, con s ny ln ti 140 vi hng lot v ph sn
ca cc nh ch ti chnh c lch s lu i v tim lc ti chnh bc nht th gii nh
Lehman Brothers - ngn hng ln th t nc M vi s nhn vin ln ti hn 26
nghn, Washington Mutual - ngn hng ln th su nc M, hay Bear Stearn,
ngn hng danh ting trn ph WallCn theo phn tch v trin vng nn kinh t
M, cc chuyn gia d bo trong nm 2010, s lng ngn hng M ph sn thm ch c
th ln ti con s 200.[34]1.4.3 Bi hc cho cc ngn hng Vit Nam
Theo nhn nh ca cc chuyn gia kinh t, cuc khng hong ti chnh ton cu
ang din ra c kh nng s nh hng ln nn kinh t trn nhiu lnh vc nh xut
khu, thu ht vn u t trc tip v gin tip nc ngoi. Tuy nhin do h thng ti
chnh Vit Nam dng nh cha hi nhp chung vi h thng ti chnh ton cu, chng
ta ch mi m ca ti khon vn vo m hu nh cha m ca dng ra, do vy lng tin
Vit Nam u t ra bn ngoi dng nh khng ng k v dng vn gin tip vo Vit Nam
cha nhiu nn h thng ti chnh ca Vit nam s khng chu nhiu tc ng t cuc
khng hong ny so vi cc nc c mc hi nhp ti chnh su rng. Mc d vy, Chnh
ph v cc c quan chc nng Vit Nam ni chung v cc ngn hng Vit Nam ni
ring, u phi t rt ra cho mnh nhng bi hc nn kinh t nc ta pht trin bn
vng hn trong qu trnh hi nhp. Cc c quan chc nng ca nc ta cn phi nhn
thc c bi hc v nguyn nhn khng hong. c bit l v iu hnh chnh sch tin t,
nht l khi lng tn dng tung ra qu d di v li sut thp di chun. Khng
hong ti chnh M va qua, l kt qu ca mt chnh sch c v mnh m cho vic xa
b cc mi lut l v c quan qun l kim sot ca Nh nc i vi cc hot ng sn xut
kinh doanh ca nc M, bt u t vic cho php cc ngn hng m rng chc nng hot
ng. Thay v ch hot ng trong phm vi nhn tin gi ri cho vay, thanh ton
nh trc y, c ch mi cho php cc NHTM hot ng nh mt cng ty u t ti chnh
to vn u t (pht hnh v bun bn c phiu cng ty).[3]Cc ngn hng Vit Nam cn
ch nhng vn sau:
Th nht, cc c sc v ti chnh c th xy ra thng xuyn hn v do cc tc ng
n nn kinh t Vit Nam cng nh cc ngn hng Vit Nam cng din ra nhanh hn.
V vy cc ngn hng cn xy dng chin lc x l khng hong v cc k hoch duy tr
kinh doanh hp l.Th hai, pht trin bn vng, cc ngn hng cn c mt chin lc
kinh doanh di hn, cn trng hp l, trnh tng trng qu nng v chy theo li
nhun trc mt. Cc ngn hng khng nn tp trung qu nhiu vo cho vay bt ng
sn m phi tnh n kh nng kim sot, qun l cng nh tnh hiu qu ca cc khon
tn dng ny, c bit trong iu kin th trng thiu hiu qu v minh bch thng
tin nh Vit Nam.Th ba, vic qun tr ri ro ti cc ngn hng nn c tht cht.
H thng QTRR, qun tr doanh nghip, gim st c lp c vai tr rt quan trng
trong vic pht hin cc ri ro tim n. CHNG II: THC TRNG QUN TR RI RO TN
DNG TRONG CC NGN HNG THNG MI VIT NAM
2.1 THC TRNG HOT NG TN DNG TI CC NHTM VIT NAM2.1.1 Mi trng kinh
t
2.1.1.1 Kinh t v m
Tuy ch trong mt thi gian ngn t 2005 2009, nhng tnh hnh kinh t th
gii v Vit Nam c nhng bin ng ht sc phc tp, nht l nhng nm 2007
-2009.Nm 2007 l nm nh du nhng bc tin mi trong qu trnh hi nhp quc t
v khu vc, vi nhng thi c v thch thc ln t ra cho cng cuc ci cch v pht
trin ca Vit Nam. Trc vic mt gi ti 13% ca ng USD so vi cc ng tin
khc, vic gi du, gi vng tng n mc k lc trong vng 30 nm qua, tnh trng
khng hong trong ngnh ti chnh ngn hng ca M v cc nn kinh t ln, nn
kinh t Vit Nam vt qua nhng bin ng ln y thch thc v t c nhng kt qu ht
sc tch cc. Nm 2007, tc tng trng kinh t ca Vit Nam l 8,5%, mc tng
cao nht trong 10 nm qua, xut khu t 48 t USD, tng 20,5% so vi nm
2006, u t trc tip nc ngoi tng k lc, c t 20 t USD. Bn cnh nhng kt qu
t c, mi trng kinh doanh ca Vit Nam nm 2007, nht l lnh vc ngn hng i
mt vi nhng yu t bt li do lm pht cao v t l nhp siu ln. Ngoi ra th
trng bt ng sn, th trng chng khon v th trng lin ngn hng din bin bt
thng; s thay i trong chnh sch v m iu tit nn kinh t - ti chnh tin t
nh hng khng nh n kinh doanh ngn hng nh tng t l d tr ln gp i, hn ch
cho vay bt ng sn v chng khon; s cnh tranh gia cc ngn hng trong nc
vi nhng ngn hng nc ngoi din ra v cng gay gt. [4]Th nhng, nm 2008 mi
thc s l nm kh khn nht trong hn mt thp k qua ca Vit Nam v k t khi nc
ta bt u p dng chnh sch i mi, dn hi nhp vi kinh t th gii. Bt u vi
khng hong h thng ti chnh ton cu dn ti suy thoi v suy gim tng trng
kinh t ti nhiu nn kinh t ln nht trn th gii nh M, EU v nhiu nc chu ,
nh hng ln ti Vit Nam. Din bin kinh t Vit Nam trong nm rt phc tp, ni
bt l lm pht tng cao trong nhng thng u nm v gim pht trong nhng thng
cui nm, li sut bin ng lin tc, th trng chng khon suy gim ti hn 60%
so vi thi im 31/12/2007, th trng bt ng sn v bong bng vi gi tr gim
hn 50%, ngun vn u t gin tip nc ngoi do tc ng ca cc nn kinh t khc b
rt khi Vit Nam khin cho ngun cung ti chnh vo th trng vn Vit Nam suy
gim, chnh sch tht cht ngun cung tin v hn ch tng trng tn dng nhm kim
ch lm pht nh hng n dng tin ca cc doanh nghip ti hu ht cc ngnh ngh,
tng trng GDP khng t k hoch (ch tng 6,8% so vi k hoch 8%), kim ngch
xut khu hng ha t 62,9 t USD, tng 29,5% so vi nm 2007 v kim ngch nhp
khu hng ha t 80,4 t USD, tng 28,3% so vi nm 2007 khin cn cn thanh
ton l nhp siu ln hn, gp 1,2 ln so vi nm 2007. [4]Tip ni suy thoi ca
nm 2008, nhiu nn kinh t ln trn th gii tip tc suy gim su trong na u
nm 2009 nhng ri gng dy, dn hi phc trong na cui nm. Nn kinh t Vit
Nam kh thnh cng khi t mc tng trng tng i cao so vi cc nc trong khu
vc (5,32%) trong khi vn gi c lm pht mc thp (6,52%), FDI gii ngn vn
t mc cao, i sng x hi n nh Gi kch thch ca Chnh ph m trng tm l chng
trnh h tr li sut mang li nhng hiu ng tch cc cho hot ng ngn hng.
Nhng nhng din bin phc tp ca li sut, t gi, thanh khoncng khin cho
hot ng ca cc ngn hng gp khng t kh khn. [4]Nm 2010 c nh gi l vn cn
nhiu thch thc i vi nn kinh t Vit Nam ni chung, c bit l ngnh ngn hng
ni ring. Mc d kinh t th gii c nhng du hiu phc hi nhng cha thc s bn
vng, cc nc pht trin vn cn gp nhiu kh khn v c th nh hng n th trng
xut khu v thu ht vn u t nc ngoi ca Vit Nam. Mc tiu kinh t tng qut
ca Chnh ph v Quc hi ra trong nm nay l tip tc gi vng n nh kinh t v
m, duy tr tng trng kinh t mc hp l i i vi nng cao cht lng tng trng,
ngn chn lm pht tr li, tng kh nng m bo an sinh x hi.Tnh hnh kinh t
nc ta giai on 2005 2009 c tm lc trong hnh 2.1.
Hnh 2.1: Tnh hnh tng trng kinh t, kim ngch xut khu v lm pht nc
ta giai on 2005 -2010
Ngun: [4]2.1.1.2 p lc hi nhp v cnh tranh quc t ngy cng tngTrong
nhng nm qua, nn kinh t Vit Nam tng bc hi nhp vo nn kinh t khu vc
cng nh quc t. Sau hip nh AFTA l hip nh thng mi song phng Vit Nam
Hoa k v ngy 07/11/2006, Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca
T chc thng mi th gii (WTO). L trnh hi nhp buc cc doanh nghip v c cc
ngn hng Vit Nam phi tun th lut chi quc t, m ca th trng ti chnh v
cnh tranh khc lit hn.
Hi nhp quc t mang li th trng rng ln, khch hng v quan trng nht l
cc ngn hng c tip cn vi tri thc v cc thng l quc t hon chnh nht, c
bit l v mng tn dng. Trong nhng nm va qua, hng lot cc sn phm da trn
nn tng cng ngh c trin khai nhanh chng: th tn dng, thanh ton in t,
ti tr thng mi, internet banking, mobile banking Nhng khi nim v kin
thc v qun tr ri ro cng nhanh chng c tip cn, nht l vic chuyn giao
cng ngh qua hnh thc ngn hng lin doanh.
Bn cnh nhng c hi k trn th p lc cnh tranh trn th trng ni a v c th
trng xut khu cng ht sc khc lit. Vi vic thnh lp v bnh trng th phn
nhanh chng ca cc ngn hng lin doanh, 100% vn nc ngoi v cc chi nhnh,
vn phng ca cc ngn hng nc ngoi trn th trng tn dng thi gian qua l
minh chng c th. iu ny , ang v s tip tc lm thay i tnh cht hot ng ca
cc ngn hng Vit Nam, m mt trong nhng xu hng l phi cng khai, minh bch
v thng tin v khng th da dm vo bt k mt t chc no khc ngoi nng lc cnh
tranh ca chnh mnh.
2.1.1.3 Quy nh ca php lut c b sung v hon thin
Khng ngng nng cao nng lc cnh tranh trn c s tun th cc quy nh ca
php lut v p dng cc chun mc, thng l tt nht ca quc t chnh l nn tng
cho cc TCTD duy tr v pht trin bn vng hot ng ngn hng ni chung v hot
ng tn dng ni ring. Trong thi gian qua, Chnh ph v NHNN ban hnh nhiu
vn bn, cng vn, ch th, quyt nh ngy cng ph hp vi thc t v tin dn n vi
thng l quc t trong hot ng tn dng.
NHNN, c quan qun l trc tip cc ngn hng, ban hnh nhng quy nh c th,
tng bc chun ha hot ng tn dng. C th l:
Quyt nh 127/2005/Q-NHNN ngy 3/2/2005 v sa i b sung mt s iu ca
quy ch cho vay.
Quyt nh 457/2002/Q-NHNN ngy 19/4/2005 quy nh v cc t l bo m an
ton trong hot ng ca TCTD, bao gm: t l an ton vn ti thiu, gii hn tn
dng i vi khch hng, t l v kh nng chi tr, t l ti a ngun vn ngn hn c s
dng cho vay trung v di hn, gii hn vn gp c phn.
Ch th s 02/2005/CT-NHNN ngy 20/04/2005 yu cu cc NHTM v vic nng
cao cht lng tn dng, tng trng tn dng ph hp vi kh nng huy ng vn v kim
sot ri ro, m bo an ton h thng.
Quyt nh 493/2005/Q-NHNN ngy 22/4/2005 v phn loi n, trch lp d
phng v s dng d phng x l RRTD trong hot ng kinh doanh ngn hng.
Quyt nh 783/2005/Q-NHNN ngy 31/5 v sa i b sung quy ch cho vay ca
cc TCTD i vi khch hng theo hng trao nhiu quyn phn quyt, to c s php
l cho cc NHTM ch ng thc hin theo c th kinh doanh. Ch th
02/2006/CT-NHNN ngy 23/05/2006 v vic tng cng cc bin php phng nga,
hn ch ri ro trong kinh doanh ca cc TCTD nhm m bo hot ng kinh doanh
ca cc ngn hng ton, hiu qu v bn vng.
Quyt nh 18/2007/Q-NHNN ngy 25/4/2007 v vic sa i b sung mt s iu
ca quyt nh 493/2005/Q-NHNN v phn loi n, trch lp d phng v s dng d
phng x l RRTD trong hot ng kinh doanh ngn hng vi mt s tiu ch chnh
nh: qun l ri ro cht ch hn i vi cc cam kt ngoi bng, tng an ton cho
hot ng ngn hng.
Ch th 03/2007/CT-NHNN ngy 28/5/2007 v kim sot quy m, cht lng tn
dng v cho vay u t kinh doanh chng khon nhm kim sot lm pht, thc y
tng trng kinh t. Trong quy nh t l cho vay khng vt qu 3% tng d n. c
bit, trong thi gian cuc khng kinh t ti chnh ton cu c nhiu din bin
phc tp, NHNN c cc vn bn quy nh, hng dn kp thi cho cc NHTM m bo an
ton vt qua khng hong v suy thoi kinh t nh: Ch th s 05/2008/CT-NHNN
ngy 09/10/2008 v mt s bin php m bo an ton, hiu qu hot ng kinh doanh
ca cc TCTD. Quyt nh s 34/2008/Q-NHNN v vic sa i b sung mt s iu ca
quy nh 457/2005/Q-NHNN v quy nh cc t l m bo an ton trong hot ng ca
cc TCTD. Ch th s 01/CT-NHNN ngy 22/5/2009 v mt s bin php m bo an
ton, hiu qu hot ng kinh doanh ca cc TCTD.
Ch th s 02/CT-NHNN ngy 07/04/2010 v t chc thc hin chnh sch tin t
v m bo hot ng ngn hng an ton, hiu qu nm 2010.
2.1.2 Cc kt qu t c trong hot ng tn dng
Theo s liu cng b ca NHNN Vit Nam, n cui nm 2008, h thng NHTM nc
ta bao gm: 5 NHTMNN, 40 NHTMCP, 1 ngn hng chnh sch x hi, 5 ngn hng
lin doanh, 39 chi nhnh ngn hng nc ngoi v 5 ngn hng 100% vn nc ngoi.
Hot ng tn dng lun l hot ng kinh doanh ch yu v ngun thu t tn dng cng
l chim ti 70 - 90% ngun thu ca cc ngn hng. V vy, li nhun to ra t tn
dng cng chim t trng cao nht.
Thc hin n ti c cu h thng ngn hng v y nhanh qu trnh c phn ha cc
doanh nghip nh nc, cc NHTM quc doanh tp trung nng cao nng lc, xc
tin qu trnh c phn ha, vi vic c phn ha thnh cng ngn hng Ngoi thng
Vit Nam (nm 2007), v ngn hng Cng thng Vit Nam (nm 2008), cn 2 ngn
hng quc doanh khc l Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam (BIDV) v ngn hng
pht trin nh ng bng song Cu Long (MHB) cng sn sng cho qu trnh c phn
ha. Cc NHTMCP cng c bc pht trin mnh v quy m, mng li hot ng, ngy cng
chim t trng ln hn trong th phn cho vay nn kinh t. Bn cnh , hng lot
cc chi nhnh, vn phng i din ca cc ngn hng nc ngoi cng c thnh lp v i
vo hot ng. Hin nay, hu ht cc NHTM Vit Nam u ang tch cc trin khai ng
dng cng ngh thng tin vo hot ng ngn hng v t c nhng hiu qu r rt. y l
s chuyn bin tch cc, nh du bc pht trin ng k trong vic hon thin h
thng ngn hng Vit Nam, p ng nhu cu hi nhp v pht trin kinh t.
Trong thi gian nc ta b lm pht cao nm 2008 (22,97%), cc NHTM tuy
b gp kh khn v thanh khon, v cho vay v u t nhng do thc hin tt s ch o
iu hnh ca Chnh ph v Ngn hng Nh nc nn vt qua v n nh. Cc NHTM nh nc
ch ng iu hnh mt cch linh hot c ch li sut v cho vay gp phn kim ch lm
pht. Nm 2009, nn kinh t v h thng ti chnh - ngn hng Vit Nam vt qua
mt cch thnh cng tc ng ca cuc khng hong ti chnh v suy thoi kinh t
ton cu so vi nhiu nc trong khu vc v th gii. Kinh t v m, h thng ti
chnh, ngn hng tip tc c n nh v tng trng (Xem hnh 2.2 v hnh 2.3)Hnh
2.2: Tc tng trng tn dng ca h thng NHTM Vit Nam, giai on
2005-2010
Hnh 2.3: Th phn cho vay nn kinh t ca cc khi ngn hng, giai on
2006-2008
Ngun: [4]Nm 2006, tng trng tn dng tip tc c xu hng tng trng chm
li. Nguyn nhn l do cc NHTM tng cng cc bin php phng nga, hn ch ri ro
trong hot ng kinh doanh ca mnh, tp trung nng cao cht lng tn dng hn
l m rng khi lng cho vay. ng thi, cc knh huy ng vn khc cng c m rng
nh th trng chng khon, Qu H tr pht trin (Ngn hng pht trin Vit Nam
VDB), vn t nc ngoi vo Vit Nam (ODA, FDI) gia tng cng phn no tc ng n
kh nng m rng tn dng ca h thng cc TCTD.
Tuy nhin, nm 2007 li l mt nm tn dng tng trng nng vi d n cho vay
ca h thng ngn hng, p ng c hiu qu nhu cu vn ca cc doanh nghip v ca
nn kinh t. Trong nm ny, tng trng tn dng cao nht tp trung khi
NHTMCP, chi nhnh ngn hng nc ngoi v cc TCTD phi ngn hng, t mc tng
105,27% , khi NHTMNN c mc tng 31,09%. iu ny cng gii thch cho s tng
trng v th phn cho vay ca khi NHTMCP, t 23,73% ln ti mc gn 34%, cn
th phn ca khi NHTMNN li st gim ng k ti gn 10%.
Nm 2008, tc tng trng tn dng ch t 25,43 % thp hn rt nhiu so vi nm
2007. Nguyn nhn ch yu l do chnh ph v NHNN thc hin chnh sch tht cht
tin t bng hng lot cc bin php kim sot cht ch tng trng tn dng nh n nh
mc trn li sut, duy tr t l d tr bt buc nhm kim ch lm pht leo thang v
thm ht thng mi ngy cng ln.
Nm 2009, theo bo co ca NHNN, do tc ng ca cc gii php kch thch
kinh t, nhu cu vay vn ca cc doanh nghip, h sn xut tng cao, ko theo
tng trng tn dng ca h thng ngn hng mc cao 37,73% v vt mc tiu 30% m
Chnh ph v NHNN ra.
Nhng thng u nm 2010, tn dng cng c xu hng tng trng tr li sau nhng
quyt nh tht cht tin t nhm hn ch lm pht t cui nm 2009. Trong thi
gian ti, NHNN xc nh s iu hnh linh hot v theo nguyn tc th trng, cng
c nghip v th trng m, ti cp vn, hon i ngoi t, cng c d tr bt buc; iu
chnh linh hot v thn trng li sut c bn, li sut ti cp vn, li sut chit
khu, kt hp vi kim sot tn dng theo mc tiu kim ch tng trng tn dng mc
25%.
Danh mc tn dng cng ngy cng a dng, phong ph v c cu tn dng cng c
nhng chuyn bin tch cc. Trong nhng nm gn y, vi s pht trin ht sc
nhanh nhy ca khi NHTMCP, th trng ngn hng bn l ca Vit Nam ang c xu
hng m rng vi nhiu chin lc r rng v mang tnh chuyn su hn. Trong , mt
s cc sn phm ang c cc NHTM quan tm u t pht trin nh: th tn dng, dch v
th trng bt ng sn, th trng chng khon, cho vay mua nh tr gp, cho vay
du hc, cho vay mua tC cu tn dng cng c nhng thay i tch cc theo hng
gim dn t trng cho vay i vi cc thnh phn kinh t ngoi quc doanh v c vn
u t nc ngoi. Theo bo co thng nin cc nm ca cc NHTMNN, t trng cho vay
khu vc ngoi quc doanh v c vn u t nc ngoi ca cc ngn hng ny u tng qua
cc nm.2.2 CC KT QU T C TRONG CNG TC QUN TR RI RO TN DNG
2.2.1 V pha Ngn hng nh nc
2.2.1.1 Hon thin hnh lang php l v quy ch m bo an ton hot ng ngn
hng
Trc ht l vic xy dng v ban hnh h thng lut, cc quy ch tn dng, quy
ch m bo an ton trong hot ng tn dng ngy cng tin gn ti cc thng l quc
t, nhm m bo cho cc NHTM Vit Nam pht trin nhanh v bn vng. ( phn tch
phn mi trng kinh t v m)
2.2.1.2 Cng tc gim st, kim sot ngy cng c i mi v hon thinKhun kh
php l v gim st ngn hng ngy cng c nng cao to nn tng php l cho vic
hnh thnh v kin ton m hnh t chc v hot ng thanh tra ngn hng tng i ph
hp vi thc tin. Theo , nhim v, quyn hn, quy trnh, th tc v cc ch ti v
thanh tra ngn hng c xc nh r hn. Hot ng thanh tra gim st ca NHNN
khng ch dng li hot ng kim tra tnh tun th ca cc NHTM, m c c nh hng
pht trin r rng l phi xy dng c h thng gim st ngn hng mang tnh cnh bo
ri ro cho hot ng ca tng ngn hng cng nh h thng ngn hng. Vi phng php
gim st mi (CAMELS Vn (Capital), Cht lng ti sn (Assets), Qun l
(Management), Thu nhp (Earnings), Thanh khon (Liquidity) v nhy
(Sensitivity)), cc ni dung gim st khng ch tp trung vo cc yu t nh
lng mang tnh truyn thng nh vn t c, gii hn tn dng, cht lng tn dng m
c m rng cho cc yu t nh tnh nh theo di din bin c cu ti sn n, ti sn
c, xem xt cc mi quan h gia vn v s dng vn; vic m bo kh nng chi tr
hay nh gi tnh thanh khon ca ngn hng. Cc t l bo m an ton trong hot
ng ngn hng cng c tnh ton da trn cc c s khoa hc do cc t chc ti chnh
quc t a ra, m bo tnh thng nht trong qun l v m, phn loi ngn hng, nh
gi so snh nhm ngn hng cng loi v ton h thng ngn hng. Hin nay, vi vic
hnh thnh Phng gim st v phn tch, hot ng gim st NHTM ca NHNN c trin
khai mt cch ton din hn. Hot ng thanh tra, gim st khng cn ch tp
trung vo vic tin hnh thanh tra ti ch m c nng tm vi cc hot ng gim st
t xa do Phng gim st v phn tch thc hin, vi mc ch theo di thng xuyn
tnh trng ca tng NHTM cng nh tnh trng ca h thng NHTM, phn tch xu hng
ca cc NHTM qua cc nm, so snh theo cc nhm tng ng; t , c nhng nhn bit
sm v cc ri ro v cc vn ti chnh c cc phng hng v bin php kp thi. Hot
ng gim st t xa ca Thanh tra Ngn hng ng gp mt vai tr quan trng trong
vic cng c cht lng cho hot ng thanh tra ti ch. T cc kt qu gim st ca
b phn gim st t xa, cc k hoch thanh tra ti ch nh k hoc t xut c xy
dng nhm thm tra v kim chng thc t hot ng ca tng ngn hng c th, cng nh
pht hin nhng sai st hay nhng nguy c trong hot ng kinh doanh ca cc
ngn hng. Nh vy, nhng tin b bc u trong hot ng thanh tra, gim st ca
NHNN gp phn bo m an ton cho h thng cc TCTD ni chung v h thng cc
NHTM ni ring. Thi gian qua, hot ng thanh tra, gim st ngn hng ca
NHNN ng mt vai tr quan trng trong vic bo m tun th php lut v lnh vc
tin t v hot ng ngn hng. Thng qua hot ng thanh tra, gim st, x l khiu
ni, t co, Thanh tra Ngn hng pht hin nhiu v vic tiu cc, vi phm php
lut, yu km v ti chnh, t chc, qun tr v hot ng kinh doanh ti cc NHTM.
Trn c s , cc yu cu i vi cc NHTM v vic khc phc, chn chnh hay x l c
tin hnh nhm nng cao s an ton trong hot ng ca NHTM.
2.2.1.3 Hot ng ca trung tm TTTD CIC (Credit Information Center)
ngy cng hiu qu.
Vic cho php trung tm TTTD CIC thc hin nghip v phn tch v XHTD
doanh nghip nhm mc ch tng cng cng tc qun tr ri ro trong h thng ngn
hng v nh gi nng lc ca doanh nghip l mt n lc ln ca NHNN nhm h tr cc
NHTM trong cng tc qun tr RRTD. n nay, kho d liu ca CIC hin nay thu
thp c thng tin t 100% cc TCTD hot ng theo Lut cc TCTD, mt s t chc
khc c hot ng ngn hng nh Qu u t v pht trin th thnh ph H Ch Minh, Bnh
Dng, Nng, Qu bo v mi trng...vi tng d n c cp nht t trn 95% tng d n
nn kinh t v s lng h s khch hng thu thp c ti kho d liu ca CIC ln ti
con s hn 17 triu h s khch hng. CIC cng xy dng c website phn tch
XHTD doanh nghip trc tuyn, m rng i tng phn tch XHTD khng ch cho cc
doanh nghip m cn thc hin chm im cc khon vay ca th nhn nhm p ng yu
cu ngy cng gia tng ca cc TCTD v thc hin a dng ho cc sn phm, p ng yu
cu ca cc i tng hi tin. Vic ng ti cc thng tin v sn phm phn tch XHTD
mang tnh h thng ln trang web gip cc TCTD cng nh cc t chc khc s dng
sn phm thun tin v nhanh chng. Bn cnh , n cng gip cho ngi s dng c ci
nhn tng th v cc loi sn phm phn tch XHTD, t d dng tip cn hn n tng sn
phm phn tch xp hng. Hot ng cung cp thng tin ca CIC l knh thng tin
hu ch cho NHNN trong hot ng thanh tra gim st, ng thi h tr cc TCTD
trong vic hn ch RRTD. n nay, CIC k kt hp ng cung cp thng tin vi trn
1000 TCTD, chi nhnh TCTD v cc t chc khc c hot ng ngn hng vi trn
9.300 ngi s dng vi hn 600.000 lt truy vn trong nm 2009. [37] Do c s
chia s thng tin gia cc TCTD nn gp phn gim thiu RRTD. n nay khng cn
hin tng khch hng c vn nhng vn i vay nhiu ngn hng cng mt lc vi s tin
ln ti hng nghn t ng, hoc thnh lp cc cng ty con ng thi vay nhiu t
chc tn dng nh trng hp Epco- Minh Phng nm 1994. T , hot ng ca CIC
.gp phn m bo an ton ca h thng Ngn hng.2.2.1.4 iu hnh linh hot gip
cc NHTM Vit Nam vt qua khng hong
Thnh cng ng k nht ca NHNN trong giai on ny phi k n l vic iu hnh
linh hot cc cng c chnh sch tin t tip tc kim ch lm pht, ch ng ngn
nga suy gim kinh t, bng vic gi n nh th trng tin t, bo m an ton ca
cc TCTD. Vi vic a ra nhng ch th, hng dn kp thi ch o cc TCTD theo
di, d bo v ch ng cc bin php ngn nga ri ro c th xy ra; chp hnh ng cc
quy nh v t l an ton; kim sot cht ch cht lng tn dng, ch trng phn
tch, nh gi, phn tch d bo st nhng bin ng v cung cu ngoi t trn th
trng c th gy p lc ln t gi, c bin php can thip kp thi n nh cung - cu
ngoi t v bnh n t gi trn th trng. iu ny cng vi n lc ca cc NHTM, khng
nhng gip h thng NHTM nc ta trnh c bong bng nh t, nguy c ph sn v vt
qua khng hong, thm ch hu ht cc ngn hng u c li, tip tc n nh pht
trin. 2.2.2 V pha cc ngn hng thng mi
Thnh tu ng k nht ca cc NHTM Vit Nam trong cng tc qun tr RRTD thi
gian qua l tng bc p dng cc nguyn tc qun tr ri ro tn dng c quy nh
trong Basel II, tin dn n vic QTRR theo thng l quc t v vic trin khai
ng dng k thut cng ngh hin i vo hot ng ngn hng nhm h tr hot ng kinh
doanh ni chung v hot ng qun tr, c bit l QTRR ni ring.Thc hin n ti c
cu NHTMNN v NHTMCP cc NHTM Vit Nam tng bc lnh mnh ha ti sn tn dng,
nng cao hiu qu kinh doanh v tng bc hng theo tiu chun quc t v h s an
ton vn CAR 8%. Thng qua hot ng ti cp vn ca Chnh ph, hot ng tng vn c
phn, thnh lp cc cng ty Qun l n v khai thc ti sn x l n xu, p dng c
ch trch lp v s dng qu d phng ri ro v tch cc x l ti sn m bo ca cc
NHTM, xy dng v trin khai h thng XHTDNB theo quyt nh s
493/2005/Q-NHNN ngy 22/04/2005 ca Thng c NHNN, nng lc ti chnh ca cc
NHTM Vit Nam c ci thin nhiu qua cc nm. Tnh n cui nm 2009, cc ch tiu
ti chnh ch yu ca cc NHTM Vit Nam (v h s an ton vn, cht lng ti sn tn
dng, ch s thanh khon, ch s sinh li) u t mc kh cao v phn ln p ng c
cc thng l quc t, phn nh c kt qu t c sau nhng n lc ci cch h thng qun
tr, lnh mnh ha ti sn tn dng, nng cao nng lc ti chnh ca cc NHTM, c
bit l cc NHTM c phn t nm 2005 tr li y.
2.2.2.1 m bo h s an ton vn (CAR) v t l n xu
2.2.2.1.1 H s an ton vn (CAR)
H s an ton vn l mt ch tiu quan trng phn nh nng lc ti chnh ca cc
ngn hng. Ch tiu ny c dng xc nh kh nng ca NHTM trong vic thanh ton
cc khon n c thi hn v i mt vi cc ri ro khc nh RRTD, ri ro vn hnh.y
cng l mt trong 5 tiu chun quan trong nht m cc NHTM phi p ng m bo an
ton hot ng, theo nh hng QTRR ca Ngn hng Nh nc theo tng thi k (4 tiu
chun cn li bao gm yu cu vn t c, t l kh nng chi tr (thanh khon), gii
hn cho vay v bo lnh thng mi, gii hn s dng vn ngn hn cho vay trung,
di hn). Theo quy nh ca Ngn hng Nh nc, n nm 2008, h s an ton vn ti
thiu ca cc ngn hng phi t 8%, theo tiu chun ca Basel I do y ban gim
st cc ngn hng Basel ban hnh.
Trong n lc hi nhp, tun theo cc tiu chun quc t v h s an ton vn, h
thng NHTM Vit Nam c nhng bc ci thin ng k trong vic tng h s CAR nhm
m bo an ton cho hot ng ca mnh.
Khi NHTM c phn: H s an ton vn ca nhiu NHTMCP vt mc 8% trong nhiu
nm lin. (xem bng 2.1)
Bng 2.1: H s CAR ca cc NHTMCP Vit Nam giai on 2005 2009
n v: %
Tn Ngn hng20052006200720082009Trung bnh
Chu10,410,916,912,449,9712,12
Si Gn Thng Tn15,411,8211,0712,6011,4112,60
Phng ng8,616,8420,7821,6428,7119,31
Xut Nhp khu8,415,322745,8932,7925,88
Si Gn Cng Thng8,110,1412,0214,4215,8712,11
Qun i7,215,4714,2112,3511,1212,07
Pht trin nh H Ni8,891416201514,79
K thng15,7217,2814,313,9911,5414,57
Ngoi quc doanh (VP)1526211920,2620,25
Vit 16,4034,3428,527,3828,1326,95
Nam 16,5132,6322,9729,8119,2424,23
Hng Hi9,3126,9520,8411,968,515,51
i -92,4766,148,6831,8459,77
Trung bnh10,2926,2322,4422,3218,820,78
Ngun: [5], [7], [8], [9], [10], [11], [13], [15], [16], [17] Khi
NHTMNN: H s an ton vn c ci thin ng k, th hin trong bng 2.2Bng 2.2:
H s CAR ca cc NHTMNN Vit Nam giai on 2005 2009
n v: %Tn Ngn hng20052006200720082009Trung bnh
VCB9,59,39,28,98,19
Viettin Bank5,25,211,612,08,18,42
BIDV6,89,19,28,9108,8
VBARD4,84,977,2--5,66
Trung bnh6,587,149,319,938,737,97
Ngun: [1], [2], [6], [12]Nhn chung, giai on trc khi cuc khng
hong ti chnh M lan ra ton cu, tnh hnh h s an ton vn ca hu ht cc ngn
hng TMCP v TMNN u c ci thin r rt. Th nhng, khi cuc suy thoi kinh t
ton cu lan rng lm chao o nhiu nn kinh t ln nht nh th gii th nn kinh
t Vit Nam cng khng phi ngoi l. H thng NHTM Vit Nam ang phi chia s,
ni ng hn l gnh chu bt mt phn kh khn cho cc doanh nghip t chnh ngun
vn t c ca ngn hng, kt hp vi ngun vn huy ng kt hp vi hai dng li sut
th trng v li sut h tr nhm phc v cho gi kch cu ca chnh ph nhm chng
suy gim kinh t, trong ng i ca lung vn c nh hnh v theo hng u tin, m
khng c la chn no khc. chnh l s chia s kh khn ca ngn hng vi doanh
nghip. V l do ny, h s CAR ca h thng NHTM nc ta b suy gim mnh, nhng
vn u p ng c cc thng l quc t. n cui nm 2009, cc ngn hng quc doanh mc
8 - 10% v cc ngn hng thng mi c phn phn ln trn 12%, c nhng ngn hng
mi ln ti mc 30%, tr ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn Vit Nam,
cc ngn hng cn li u t mc chun m NHNN ra l 8%.
2.2.2.1.2 Khng ch n xu mc cho php:
Cht lng tn dng ca cc NHTM ch yu c nh gi thng qua t l n xu. T l n
xu cao hay thp phn nh r nt nht RRTD, nh hng trc tip n kt qu hot ng
kinh doanh ca ngn hng. Vic c kim sot c t l ny mc thp hay khng chnh
l biu hin r rng cho hiu qu ca h thng QTRR ca cc NHTM. Thng l quc t
cho php t l ny duy tr mc t 5% tr li. i vi cc ngn hng ln trn th gii,
t l ny vo khong 3%.
Vit Nam, n xu trc y khng c khi nim thng nht, thng c hiu bao gm
cc khon n c nh gi l khng c kh nng thu hi, n khoanh v n ch x l. iu
ny gy nn mt thc t l t l n qu hn ca cc NHTM nc ta khng phn nh ng thc
cht. n ngy 22/04/2005, vi vic ban hnh quyt nh 493 ca NHNN, khi nim
n xu c hiu gn ng vi thng l quc t, bao gm: n di tiu chun, n c nghi
ng v n c kh nng mt vn, nhn chung th n xu c hiu l cc khon n qu hn t
90 ngy tr ln (chi tit c trnh by trong chng I). Trong quy nh r vic
xp loi cc khon n c cu li thi hn tr n vo cc nhm n, khc phc c nhng bt
cp trc y.
Trong thi gian t nm 2000 tr li y, khng th ph nhn mt thc t l tnh
hnh n xu ca h thng NHTM c ci thin nhiu, t bit trong giai on 2004 tr
li y, hu ht cc ngn hng u m bo tiu chun thng k quc t l t l n xu khng
qu 5%. iu c th thy r thng qua hnh 2.3 v hai bng 2.4 v 2.5 sau:Hnh
2.4: Tnh hnh n xu ca ngnh ngn hng Vit Nam giai on 2005 - 2009
Ngun: [31]Bng 2.3: T t n xu ca Khi NHTMCP giai on 2005 2009n v:
%Tn Ngn hng20052006200720082009Trung bnh
ACB0,30,20,080,90,410,378
Sacombank0,550,720,240,620,690,564
Eximbank3,01,250,884,712,842,446
Si Gn Cng Thng0,20,480,420,691,780,71
Qun i1,082,71,011,831,971,72
Habubank1,10,951,842,842,241,79
Techcombank2,93,111,382,5222,38
Ngoi quc doanh (VP)1,30,580,493,412,681,7
Vit 2,21,960,671,81,311,6
Nam 1,21,623,252,561,712,07
Hng Hi1,553,762,081,490,621,99
i -0,260,060,580,130,26
Trung bnh1,41,511,062,061,531,51
Ngun: [5], [7], [8], [9], [10], [11], [13], [15], [16], [17]Bng
2.4: T l n xu ti khi NHTMNN
n v: %Tn Ngn hng20052006200720082009Trung bnh
VCB3,42,73,874,612,473,41
Viettin Bank11,42,31,810,61,42
BIDV12,610,83,982,75-7,53
VBARD1,11,92,52,68-2,05
Trung bnh4,534,23,162,961,543,6
Ngun: [1], [2], [6], [12]
Nm 2005 l nm u tin cc NHTM tin hnh phn loi n v trch lp d phng ri
ro theo quyt nh 493 ca NHNN. T l n xu c phn nh mt cch chnh xc hn
buc cc ngn hng phi xem xt li cc quy trnh v h thng QTRR ca mnh, ng
thi c bin php tht cht qun l, do t l n xu ca h thng NHTM Vit Nam, k
c khi TMCP v khi TMNN u ci thin ng k trong giai on 2005 2007, ngoi
tr ngn hng u t v Pht trin Vit Nam c t l n xu cao do p dng phn loi n
bng phng php nh tnh theo iu 7 ca quyt nh 493 ca NHNN. Trong , t l n
xu ca khi ngn hng quc doanh trung bnh l 4,7% trong nm 2007, khi ngn
hng thng mi c phn l 1,1% nm 2007 (2006 l 1,5%).
Tuy nhin t l ny li c xu hng tng mnh trong nm 2008. Nguyn nhn ca
thc trng ny l do trong nm 2006 v 2007, c bit l cui nm 2007 l thi im
bng n ca th trng bt ng sn v th trng chng khon, cc NHTM trong nc cho
vay u t bt ng sn kh cao, c lc, c ngn hng cc khon cho vay ny chim ti
25-30% tng d n tn dng, thm ch cao hn. Theo bo co ca NHNN th d n cho
vay bt ng sn tnh n cui thng 9/2008 l 115.500 t VND, chim 9,15% tng
d n ton h thng. Bao nhiu l n qu hn hoc kh i th khng c bo co. n cui
nm 2007, u 2008, do tc ng ca cuc khng hong ti chnh v v bong bng bt
ng sn ti M, gi tr bt ng sn ti th trng Vit Nam gim 30 - 40% v th
trng ng bng. Tnh trng tng t cng xy ra trn th trng chng khon khin gi
tr v kh nng thanh khon ca cc ti sn th chp cho cc khon vay ca cc
doanh nghip b gim st. Bn cnh , tc ng ca suy thoi kinh t cn nh hng
mnh n c nhu cu tiu dng ni a ln xut khu. Nhng kh khn ny khin khng t
cc doanh nghip lm vo tnh trng khng tr c n ngn hng. Mt con s NHNN a
rahi cui thng 7/2008 cho bit, da vo kh nng tr n ng hn ca cc doanh
nghip hin ang c quan h tn dng vi cc NHTM, c 23% s doanh nghip hot
ng kinh doanh c hiu qu; 73,2% hot ng trung bnh v 3,8% doanh nghip
gp kh khn, trong c 1,42% doanh nghip c kh nng mt vn. Thm vo , cc
ngn hng cn phi i mt vi nhiu kh khn t chnh sch tht cht tin t nhm km
ch lm pht ca Chnh ph v ngn hng nh nc hi cui nm 2008.
Tuy nhin, chnh vic tht cht tn dng, hn ch cho vay cng li l mt c
hi cc ngn hng ci thin n xu ca mnh bng vic la chn, nh gi khch hng
trc cho vay k lng hn. ng thi, vic thc hin cc gi kch cu kinh t bng h
tr li sut trong n lc nhm chng suy thoi kinh t ca chnh ph gip doanh
nghip vt qua kh khn, tip tc k hoch kinh doanh thu hi vn tr n vay
ngn hng. Bn cnh , th trng bt ng sn v th trng chng c du hiu m dn gip
cc ngn hng thu hi c cc khon n kh i ca nh u t bt ng sn cn tn trong
nm 2008. N xu ton h thng ngn hng hin gim ng k so vi thi im cui nm
2008, u nm 2009. Mc d th trng nm 2009 cn nhiu kh khn, nhng cht lng
tn dng v sc khe doanh nghip phn no c ci thin.2.2.2.2 Xy dng h thng
xp hng tn dng ni b
Theo iu 7 Quyt nh 493/2005/Q-NHNN, NHTM c th thc hin phn loi n
cn c theo kt qu xp hng khch hng t h thng XHTDNB - da trn s nh gi
tng hp v tnh hnh ti chnh, phi ti chnh, kt qu hot ng sn xut kinh
doanh ca khch hng... iu ny s gip cc ngn hng phn loi n v trch lp d
phng mt cch hon chnh hn. y cng l phng thc ang c cc ngn hng trn th
gii p dng.
Ti khon 1 iu 4 ca Quyt nh ny c quy nh r rng rng trong thi gian
ti a ba (03) nm k t ngy Quy nh ny c hiu lc, t chc tn dng phi xy dng
h thng XHTDNB h tr cho vic phn loi n, qun l cht lng tn dng ph hp vi
hot ng ca doanh nghip.
Vic xy dng H thng XHTDNB s gip ngn hng nh gi c cht lng tn dng,
cng nh nh gi c cc khch hng n quan h tn dng ti ngn hng. c bit, h
thng ny lng ha c RRTD ca ngn hng, ri ro do khch hng khng c kh nng
hon tr vn vay, hoc ri ro do ngn hng phi thc hin thay cc ngha v cam
kt bo lnh cho khch hng vi mt bn th ba. n nay, c nhiu NHTM thuc c
hai khi TMCP v TMNN xy dng v trin khai xong v tng bc a h thng ny vo
hot ng. y l mt bc tin ht sc tch cc ca h thng ngn hng nc ta trong
cng tc qun l RRTD ni chung v QTRR kinh doanh ngn hng ni ring.
2.2.2.2.1 Ti cc NHTMNNHin nay, tt c NHTMNN Vit Nam u hon thnh
vic trin khai h thng XHTDNB lm nn tng cho vic tin ti phn loi n theo
phng php nh tnh quy nh iu 7 quyt nh 493 ca NHNN.
im ging nhau:H thng XHTDNB ca cc ngn hng u c xy dng theo c th
hot ng tn dng v chin lc pht trin ring ca mi ngn hng trn nguyn tc hn
ch ti a nh hng ca yu t ch quan trong vic nh gi cc ch tiu. Mi h thng
u gm 3 cu phn ch yu l h thng XHTDNB vi khch hng l t chc kinh doanh
(doanh nghip), vi c nhn v vi t chc tn dng/nh ch ti chnh. Trong , cu
phn XHTDNB vi khch hng doanh nghip l ct li bi v y l nhm khch hng c
tng d n chim t trng ln nht. Cc ngn hng thc hin xp hng vi mi khch
hng doanh nghip thng qua vic chm im cc ch tiu ti chnh v phi ti chnh
c tnh n cc yu t nh hng nh: quy m hot ng; ngnh ngh hot ng; loi hnh s
hu ca khch hng. Ngoi ra, h thng ny cn phn doanh nghip theo 2 loi l
c kim ton v cha c kim ton. H thng cc ch tiu ti chnh c nh gi trong m
hnh xp hng u bm st khung hng dn ca NHNN v c iu chnh vi h s thng k
ngnh theo tnh ton ca tng ngn hng. Tu theo tng s im t c m mi khch
hng s c phn vo mt trong cc nhm hng tng ng vi cc mc ri ro khc nhau,
c k hiu khc nhau ty cc ngn hng.Cn m hnh chm im XHTD c nhn bao gm 2
phn l cc ch tiu chm im thng tin c nhn v cc ch tiu chm im quan h vi
ngn hng. Mi ch tiu ty theo nh gi mc quan trng m cho mc im ti a hoc
cho cc trng s khc nhau. Cn c vo tng im t c m khch hng c xp hng theo
cc mc gim dn tng ng vi cc mc ri ro khc nhau, cng ng ngha vi gii hn
tn dng l khc nhau.Tuy vy, bn thn h thng XHTDNB v vic khai thc s dng
h thng ny ca cc ngn hng cn c nhiu im khc bitNgn hng u t v Pht trin
Vit Nam (BIDV)D cc NHTMNN trin khai thnh cng h thng XHTDNB, nhng mi
ch c duy nht BIDV l tin hnh phn loi n theo iu 7 ca quyt nh 493. Nm
2008 l nm th 3 BIDV trin khai vic phn loi n v trch lp d phng ri ro
theo iu 7 ca quyt nh 493. Theo bo co thng nin nm 2008 ca BIDV,
trong nm ny, ton h thng c 6387 khch hng c xp hng theo h thng XHTDNB
vi tng d n l 99.335 t ng, chim 68% tng d n ton h thng. Trong , khch
hng loi A tr ln chim 58,9%, s khch hng xp loi t B n BBB chim 39,3%,
s khch hng xp loi CCC tr xung chim 1,8% tng s khch hng c xp hng[1
(2008)]. Tuy ban u trin khai h thng khin BIDV phi i mt vi t l n xu
kh cao v phi my mt thi gian di c cu li cc khon n th mi t yu cu ca
NHNN l khng qu 5%. c bit, kt qu phn loi n thc hin theo iu 7 ca BIDV
vo 31/12/2005 l 19,04% trong khi nu theo cch nh gi ca iu 6 l
12,47%. Tng t ti thi im 30/6/2006 l 16,42% v 9,36%; n 30/11/2006 l
11,14% v 4,61%. Th nhng Vic phn loi n da trn h thng XHTDNB s gip
cho BIDV xc nh chnh xc t l n xu ti mi thi im, tr gip cho BIDV trong
vic kim sot ton b danh mc tn dng cng nh nh gi khch hng vay vn mt
cch thng nht, gip BIDV nng cao hiu qu qun tr ri ro ng thi nng cao
nng lc cnh tranh, m bo pht trin bn vng trong di hn.
Ngn hng TMCP Cng thng Vit Nam (Viettinbank)
H thng chm im ca Viettinbank c thc hin mt cch t ng theo cc chun
mc quc t. Trong h thng XHTDNB ca mnh, Viettinbank s dng kt hp cc ch
tiu nh tnh chm im b sung cho cc ch tiu nh lng, bao gm: Lu chuyn tin
t, nng lc kinh nghim qun l, uy tn giao dch vi ngn hng gm quan h tn
dng v phi tn dng, mi trng kinh doanh, cc c im hot ng khc. So vi h
thng XHTD ca BIDV th m hnh ca Viettinbank ch trng n cc ch tiu ti
chnh nhiu hn, tuy nhin t trng cc ch tiu ti chnh v phi ti chnh vn c
s cn bng, khng qu chnh lch.
Kt qu tch cc ca vic xy dng mt h thng XHTDNB hon chnh v chi tit l
vic Viettinbank lun l ngn hng dn u ca khi NHTMNN trong vic kim sot
n xu, c bit trong nm 2007-2008 l giai on cc ngn hng c t l n xu cao
th Viettin vn duy tr mc di 2, 5%, mc d Viettinbank vn t tc tng trng
huy ng vn v tng trng tn dng cao trong khi.
Ngn hng TMCP Ngoi thng Vit Nam (Vietcombank)
Thng qua d n ny, Vietcombank v ang tng bc ng dng m hnh t chc hin
i vi m thc qun tr iu hnh theo cc chun mc quc t h tr hiu qu cho hot
ng kinh doanh, ng thi to dng mt c ch gim st v qun tr ri ro hu
hiu.
M hnh h thng XHTD m Vietcombank hon thnh c s tr gip ca cc chuyn
gia ti chnh thuc WB trong chng trnh thc hin D n Lin kt k thut c cu
li Ngn hng vi mt n tng th c cu li ton b hot ng, t chc, qun tr iu
hnhca Vietcombank theo cc chun mc quc t. Do vy, n tng i ph hp vi cc
tiu chun ang s dng ca nhiu t chc tn nhim trn th gii. M hnh XHTD ca
Vietcombank tun theo cc trnh t, tiu ch rt nghim ngt v cht ch. Vi h
thng ny, vic o lng, nh dng RRTD ti Vietcombank c thc hin thng nht.
Nhn chung th m hnh chm im khch hng doanh nghip trong XHTD ca
Vietcombank vn bm st khung hng dn ca NHNN, nhng c s iu chnh da theo
kinh nghim xp hng ca cc t chc tn nhim th gii. M hnh chm im cc ch
tiu phi ti chnh ti cc chi nhnh cn a vo nhm ch tiu d bo nh hng ca
thay i chnh sch Nh nc v d bo tc ng ca cnh tranh n lnh vc kinh doanh
ca doanh nghip. y l im ht sc tin b nhm tng cng kh nng d bo nguy c
gp kh khn v ti chnh trong tng lai ca cc khch hng c xp hng. [12]
Thng qua m hnh ny, Vietcombank tin hnh chm im tn dng khch hng lm c
s quyt nh gii hn tn dng. y l mt trong nhng cng c quan trng gip
Vietcombank nng cao cht lng cp pht tn dng ca mnh, tng cng hiu qu
QTRRTD.
Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn Vit Nam (Agribank)
Vi Agribank vic chm im khch hng c thc hin hon ton t ng trn ton h
thng chi nhnh v ti hi s vi s h tr cng ngh tch hp hin i
IPCAS.2.2.2.2.2 Ti khi NHTMCP
Tuy thi hn cht ca NHNN qua c hn mt nm, nhng hin ti s cc NHTMCP
hon thnh vic xy dng h thng XHTDNB ch m trn u ngn tay.Trong , ngn
hng TMCP Qun i l ngn hng u tin xy dng v trin khai h thng mt cch hon
chnh v cng l ngn hng duy nht trong khi thc hin phn loi n theo phng
php nh tnh, da trn h thng XHTDNB. Ngay t nm 2003, MB bt u cng tc
nghin cu, xy dng h thng XHTD vi s tham gia ca cc chuyn gia giu kinh
nghim. Nm 2005, ngn hng ny hon thin h thng XHTDNB gn vi thng l quc
t v p dng th nghim trong ton h thng. Thng 9/2008, c s chp thun ca
Thng c NHNN chp thun cho MB p dng phn loi n v trch lp d phng ri ro
theo iu 7 quyt nh 493, MB chnh thc tr thnh NHTMCP u tin Vit Nam qun
tr RRTD theo thng l quc t.
Cng ging nh BIDV, h thng XHTD ca MB thc hin trn c s chm im ch
tiu bao gm ch tiu nh tnh v ch tiu nh lng vi trng s cho tng nhm ch
tiu ph hp vi ngnh, quy m hot ng, ca khch hng. H thng c vn hnh trn
nguyn tc thn trng, khch quan, thng nht v c xy dng trn mt phn mm
chuyn dng hon ton ph hp vi h thng ngn hng li Core-banking ca MB. Mt
im mi ca h thng ny so vi h thng XHTD ca BIDV l ngoi chc nng xp hng,
phn loi n, h thng cn c chc nng cho php trch lp d phng trc tip v
chit xut c ra cc bn bo co theo yu cu qun tr.H thng XHTDNB gip MB nh
gi cht lng ca ton b danh mc tn dng, xc nh mt cch hp l, chnh xc nht
tn tht tn dng theo tng dng sn phm hoc lnh vc hay ngnh kinh t, phn
tch c ri ro v li nhun ca cc dng sn phm mt cch thng nht, tp trung
trong sut qu trnh cp v qun l tn dng t hi s ti cc phng giao dch.
[16] Vic MB p dng h thng XHTDNB cng s gip rt ngn thi gian thm nh v
ph duyt khon vay, to iu kin cho khch hng kp thi tip cn c cc c hi
kinh doanh v tin dn n cc thng l quc t trong vic xp hng tn nhim.Mt s
NHTMCP khc cng trin khai thnh cng h thng XHTDNB di s t vn h tr xy
dng v hon thin ca cng ty Kim ton quc t Ernst & Young Vit Nam.
Cc h thng ny c xy dng c th cho tng ngnh kinh t, cho 3 nhm khch hng
ring bit l doanh nghip; c nhn v nh ch ti chnh tun th theo ng thng l
quc t.Ngn hng TMCP Si Gn Thng Tn (Sacombank)T cui thng 8/2008,
Sacombank v cng ty Kim ton quc t Ernst & Young Vit Nam khi ng
chng trnh dch v t vn h tr hon thin h thng XHTDNB. Qua , s lng ngnh
ngh p dng cho h thng XHTD khch hng doanh nghip ti SCB hin l 31 ngnh
ngh. Trong thi gian ti, Sacombank s chnh thc np h s lnNHNN Vit Nam
xin php c trin khai p dng h thng XHTDNB phn loi n v p dng chnh sch
d phng sau khi hon tt chng trnh t vn hon thin h thng trn. [19]Ngn
hng TMCP Quc t (VIB)Ngn hng TMCP Quc t (VIB) va cng b trin khai
thnh cng D n xy dng h thng XHTDNB. Trc , t nm 2006 ti cui nm 2008,
VIB thc hin chm im XHTD cho khch hng theo 2 b ch tiu n gin dnh cho
i tng khch hng c nhn v khch hng doanh nghip. Nh vy, VIB l mt trong
s t nhng ngn hng hng u ca Vit Nam c c 3 h thng gi tr chm im vi 70 b
ch tiu. Ngoi ra, VIB v Ernst & Young cn xy dng thnh cng phn mm
chm im, xp hng khch hng kt ni d liu core banking. H thng ny l cng c
ch cht v hu hiu trong hot ng QTRRTD ca ngn hng. Thnh cng ny l 1 bc
tin quan trng trong k hoch tng th ca ngn hng Quc t nhm xy dng mt h
thng QTRR hin i, p ng c yu cu pht trin kinh doanh ngn hng trong
giai on mi. [17]Ngn hng TMCP Hng Hi (Maritime Bank)
Xc nh vic xy dng h thng XHTDNB l mt cu phn quan trng v l mt cng
c c lc trong qun tr kinh doanh ngn hng, t qu II nm 2007, Maritime
Bank thc hin trin khai xy dng h thng XHTDNB v a chng trnh vo ng dng
vi tn gi l MSB Ratings. Chng trnh MSB Ratings em li nhiu li ch
trong vic ra quyt nh ph duyt tn dng, QTRR ca Maritime Bank, l c s
thc hin xy dng chnh sch khch hng [8]. Tuy nhin, hng ti mc tiu tr
thnh ngn hng bn l hin i, nng ng v bn vng hng u Vit Nam, ng thi khc
phc nhng hn ch t h thng XHTDNB hin hnh v nng cao hiu qu trong
QTRRTD, Maritime Bank hiu rng vic nng cp h thng XHTDNB l cn thit.
Maritime Bank trin khai xy dng v nng cp thnh cng H thng XHTDNB mi,
gm 9 b ch tiu XHTD. Tuy nhin, i tng khch hng c chm im ca
Maritimebank cn m rng ra i vi h kinh doanh, y l iu m cc ngn hng khc
cha lm c. Ngoi ra, Maritime Bank v Ernst & Young cn xy dng thnh
cng phn mm chm im, xp hng khch hng kt ni vi my ch ti Tr s chnh. H
thng ny c chnh thc a vo s dng t qu II nm 2010. Vi h thng xp hng c
xy dng theo tiu chun quc t, c s iu chnh ph hp vi c im ring ca ngn
hng v ph hp vi quy nh ca NHNN, VIB c th qun tr mt cch hiu qu v ton
din cht lng tn dng ca Ngn hng, ng thi cc bo co qun tr gip ngn hng
ny a ra cc chnh sch tn dng ph hp trong tng giai on c th. [29]Ngn
hng TMCP Pht trin nh Thnh ph H Ch Minh (HDBank) Ngy 1/5/2010,
HDBank cng b trin khai p dng h thng XHTDNB theo thng l quc t trn
ton h thng. Vic ng dng h thng ny s gip HDBank qun tr cht lng tn dng
hiu qu v ton din hng n mc tiu tr thnh Ngn hng tit kim tt nht. Qua
hai nm th nghim v c nh gi cao, HDBank l mt trong cc ngn hng u tin
cng b thc hin thnh cng h thng XHTDNB gm 9 b ch tiu xp hng dnh cho 4
i tng khch hng: nh ch ti chnh, t chc kinh t, h kinh doanh v c nhn.
Thng qua h thng ny, HDBank s nh gi c cht lng tn dng, i tng khch hng
cng nh lng ha RRTD, phn loi n, trch lp d phng v cc hot ng qun tr
khc. [28]Ngn hng TMCP Phng ng (OCB)
T thng 9/2009, Ngn hng TMCP Phng ng khi ng chng trnh trin khai h
thng XHTDNB. Ngoi chc nng xp hng v phn loi n, h thng ny cn b sung
chc nng h tr ra quyt nh cho vay, cho php trch lp d phng trc tip v
thng qua phng php nh gi khch hng bng thang im thng nht trn ton h
thng s gip OCB c th qun l RRTD mt cch hiu qu hn t kt qu phn tch ri
ro ca ton danh mc. Vic k kt hp ng tr gip vi mt cng ty t vn ti chnh
v kim ton uy tn hng u th gii, OCB hy vng s nhanh chng hon thin h
thng XHTDNB p ng c yu cu pht trin kinh doanh ngn hng trong giai on
mi v ph hp vi cc quy nh lin quan ca NHNN. D kin u nm 2010, OCB s
chnh thc p dng h thng ny cho ton ngn hng. [30]Ngoi cc ngn hng k
trn, cn c nhiu NHTMCP ang tin hnh nghin cu v trin khai h thng XHTD
nhm p ng nhu cu pht trin trong giai on mi.Tuy mi ch c t ngn hng
TMCP trin khai c h thng XHTDNB theo ng quy nh ca NHNN, nhng c th
thy rng, lnh o ca cc NHTM cng nhn thc c tm quan trng ca phng php nh
lng trong cng qun tr ri ro ca doanh nghip nn u nghin cu v trin khai
chun ha theo quy nh ca thng l quc t. iu ny ha hn bc pht trin mi
trong hot ng QTRRTD ca cc NHTM Vit Nam.2.2.2.3 Phn tch chc nng ca
cc b phn trong quy trnh ph duyt cp tn dng
Nhng nm gn y, ti hu ht cc NHTM, chng ta u khng cn thy s hin din
ca phng tn dng vi chc danh cn b tn dng ngi vn chu trch nhim chnh
trong phng tn dng, m nhim cc cng vic nh: tip xc khch hng, phn tch
nh gi kh nng tr n ca khch hng, xc nh mc ri ro, sau trnh ln cp trn
xin kin trc khi quyt nh gii ngn cho cc khch hng. Thay vo , quy trnh
tn dng gi y, c thc hin bi 3 phng ring bit, c lp: Phng quan h khch
hng, phng qun l RRTD, phng tc nghip. Trong , phng quan h khch hng s
tp trung ch yu vo hot ng tip th, tip xc khch hng, khi to tn dng.
Phng qun l RRTD s thc hin thm nh tn dng c lp v ra cc kin v cp tn
dng cng nh gim st qu trnh thc hin cc quyt nh thc hin tn dng ca b
phn quan h khch hng. Phng tc nghip s tin hnh lu tr h s, nhp h thng
my tnh.
C th ni, vic tch bch cc phng ban nh trn gip cho cc quyt nh cho
vay mang tnh khch quan hn. c bit, nh s chuyn mn ha su hn theo chc
nng m vic thc hin phn tch tn dng s su sc v chnh xc hn, gip nhn din
cc ri ro tim nng v c bin php phng nga thch hp. Mt khc, s gim st ca
b phn qun l RRTD i vi b phn quan h khch hng trong qu trnh thc hin
cc quyt nh cp tn dng to nn c ch kim tra v gim st lin tc, song song
trong qu trnh cho vay v gim thiu c nhng ri ro sau khi cho vay m c
ch kim tra ni b ca cc ngn hng hin nay vn cn nhiu hn ch. Hn na, vi m
hnh mi ny, tnh trng RRTD xy ra vi ngn hng khi cn b tn dng bt tay vi
khch hng trong vic thm nh, lm gi h s cc khon vays c hn ch ng k.
2.2.2.4 M hnh qun tr ri ro tn dng hin i
M hnh QTRR truyn thng ca cc NHTM Vit Nam u c nguyn l ging nhau l
u tn ti hai cp quyt nh l ti chi nhnh v Hi s chnh vi s tham gia ca
hai cp Hi ng tn dng tng ng, tuy nhin c s khc nhau v gi tr mc phn
quyn. Cn qun tr RRTD c mc phn quyn cao vi quyn quyt nh v qun l c
giao cho cc chi nhnh. Cp chi nhnh c quyn quyt nh cc khon vay c gi
tr nh. Cc khon vay c gi tr ln hn c a ra Hi ng tn dng quyt nh hoc c
ti thm nh bi B phn ti thm nh ti Hi s chnh.
Tuy nhin, chun b hi nhp kinh t quc t, cc NHTM Vit Nam thc hin mt
cuc cch mng cha tng c trong lch s hot ng ca mnh trong vic ti cu
trc, chuyn i m hnh qun l t chiu ngang sang chiu dc. Trc y cc ngn
hng trao quyn cho cc gim c chi nhnh, khu vc rt nhiu, cc gim c ny ch
cn bo co kt qu cui cng ln hi s chnh. n nay nhiu ngn hng nhn thc c
vn , ch c qun tr tp trung mi c th kim sot c tnh hnh tt nht, c bit l
phng nga ri ro hiu qu, nht l sau khi tri qua cuc khng hong kinh t
ton cu 2007 2009. Cuc khng hong ln ny cng t ra mt yu cu cp thit, ng
thi cng l mt c hi rt ln cho cc ngn hng trong vic ti cu trc m hnh
hot ng ca mnh.
Theo m hnh mi ny, b my QTRRTD ca ngn hng t hi s chnh n cc chi
nhnh c s phn cp r rng v mc phn quyt, chc nng nhim v. C th: cc nghip
v kinh doanh chnh, trong c hot ng cp tn dng s c qun l tp trung ti
hi s chnh, cn cc chi nhnh ch yu lm chc nng bn hng ng thi, b my
QTRRTD ngn hng cn phi thng xuyn gim st, xy dng cc chnh sch RRTD,
chnh sch phn b tn dng, chnh sch khch hng, xy dng danh mc u t
2.2.2.4.1 Khi Ngn hng TMNN
Vo thi im hin ti, tt c cc NHTMNN, cc chi nhnh c coi l nhng ngn
hng con vi gn nh y cc quyn lc ca ngn hng m ch khc v mc .
Ngn hng TMCP Ngoi Thng Vit Nam (Vietcombank)
Vietcombank ngn hng tin b nht trong vic qun l tp trung v ngun vn
v thanh ton quc t. y cng l ngn c h thng ngn hng li tt nht trong s
cc ngn hng quc doanh. Trong tin trnh chun b c phn ha, Vietcombank c
chuyn i nhanh t mt m hnh qun l theo chiu ngang sang mt m hnh theo
chiu dc, cc nghip v chnh c qun l v ph duyt tp trung ti hi s chnh.
Sau khi chuyn sang hot ng theo m hnh NHTMCP, VCB v ang xy dng mt h
thng qun l ri ro theo cc chun mc quc t nhm gim ri ro xung mc thp
nht, theo nh m hnh ti hnh 2.5.Hnh 2.5: M hnh Qun tr ri ro ca
Vietcombank:
Ngun [12 (2008)]
Hot ng QTRR ti VCB c thc hin nh sau:
H thng phn cp, thm quyn ra quyt nh tn dng c th, r rng theo nguyn
tc thn trng, c tnh cht tp th.
Quy trnh ra quyt nh tn dng m bo tch bch gia khu thm nh v ra quyt
nh. Cc tiu chun cp tn dng c quy nh r rng v cng khai. Mi din bin i
vi khon tn dng cp c th hin chnh xc v cp nht trn h thng.
Phng Qun l ri ro tn dng trc thuc tr s chnh c nhim v nh gi ri ro
theo tng th danh mc v r sot ri ro trc tip i vi cc khon cp tn dng
ln, c tnh cht phc tp.
Phn cp thm quyn ph duyt gii hn tn dng ti Vietcombank c th hin
theo bng 2.5:
Bng 2.5: Phn cp thm quyn ph duyt gii hn tn dng ti VCBNgun [12
(2008)]TiCp thm quyn ph duytThm quyn gii hn tn dng
Hi ng qun trTrn 10% n 15% vn iu l
Hi s chnh1Hi ng tn dng trung ngTrn 300 t ng n 10% Vn iu l
2Tng gim c/ Ph TG ph trch khch hng v TG/Ph TG ph trch ri roTrn
200-300 t ng n 10% Vn iu l
3Tng gim c/Ph TG ph trch ri roT 150 n 200 t ng
4Phng qun l ri ro ti hi s chnh v b phn t ti thnh ph H Ch MinhDi
150 t ng
Chi nhnh5Hi ng tn dng c sDi 80 t ng
6Gim cTi a 40 t ng
Ngn hng TMCP Cng thng (Viettinbank)
Viettin Bank xy dng chin lc QTRR, trong Hi ng qun tr c trch nhim
xem xt v thng qua cc chnh sch QTRR ca Viettinbank, ban iu hnh c
trch nhim thc hin v pht trin cc chin lc v chnh sch .
Chc nng QTRR ca Viettin c thc hin bi Khi QTRR. Khi ny c tch ring
khi cc giao dch v bo co trc tip ln Ban iu hnh. Chnh sch QTRRTD ca
Viettin c ban hnh t cui nm 2004, vi nhng nguyn tc chung l a dng ha
danh mc u t, qu trnh xt duyt v ph chun a cp, quy trnh gim st thng
xuyn v kim sot hn mc tn dng. Cn c vo th trng tn dng mc tiu v chin
lc tn dng tng th ca Viettin, cng nh kt qu tnh hnh hot ng trong qu
kh, s thay i ca th trng v nhu cu vn d kin, Phng qun l RRTD v u t
xut mc tng trng tn dng cho ngn hng, cc gii hn tn dng ton h thng
theo sn phm, loi tin, lnh vc ngnh hng, thnh phn kinh t, khch hng,
nhm khch hngCc xut ca Phng sau s c trnh Tng gim c v Hi ng qun tr ph
duyt.
Chc nng QTRRTD hng ngy ca Viettin Bank do cc phng ca Khi QTRR
phi hp vi Phng K hoch v H tr ALCO thc hin. Ban kim tra, kim sot tin
hnh nh gi nh k v nh gi t xut cc hot ng cp tn dng m bo ph hp vi hng
dn ca ngn hng v vi quy nh ca php lut. Chc nng nh gi ti sn m bo do
cc Phng Khch hng v qun l ri ro ti cc chi nhnh m trch ti thi im cho
vay v nh gi li t nht 1 ln/nm hoc t xut theo quy nh ca Viettin Bank.
[6] Nhng u im khng th ph nhn ca m hnh QTRR hin i v cht ch ny gip
cho Viettinbank kim sot ri ro v lun duy tr c t l n xu mc thp nht
trong khi cc NHTMNN.
Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam (BIDV)
BIDV l ngn hng i u ca Vit Nam trong vic xy dng b my qun tr ri ro
chuyn bit theo thng l quc t, m bo tch bch gia cc hot ng nghip v
kinh doanh v chc nng gim st trong quy trnh, a hot ng qun tr ri ro
tr nn chuyn nghip hn. Vi vic trin khai k hoch ti cu trc vi d n mang
tn TA2 c s t vn ca cc chuyn gia ngn hng ING (H Lan), hot ng ca ngn
hng c chia thnh cc khi chuyn bit, bao gm: Khi ngn hng bn bun
Khi ngn hng bn l v mng li
Khi vn v kinh doanh vn
Khi qun l ri ro Khi tc nghip
Khi ti chnh k ton
Khi H tr
Trong m hnh mi (ti hnh 2.6) ny Hi ng qun l ri ro s chu trch nhim
trc Hi ng qun tr v cng tc QTRR ti BIDV v ng thi s qun l hot ng ca
Khi qun l ri ro.Hnh 2.6: M hnh qun l ri ro hin i ca BIDV
Ngun [1 (2008)]
Vic tch bch b my qun tr ri ro bc u a ngn hng tip cn vi m hnh qun
tr hin i ph bin cc ngn hng trn th gii, cho php BIDV nhn bit v qun
tr ri ro mt cch hiu qu. Thc t t l n xu t nm 2005 2009 ca ngn hng
gim mt cch r rt l minh chng tt nht cho iu ny. Tuy nhin, BIDV vn cn
c nhng nghin cu, b sung hon thin v trin khai nhm em li hiu qu pht
trin bn vng cho ngn hng, nht l khi nn kinh t c nhiu bin ng nh hin
nay.
2.2.2.4.2 Khi cc NHTMCP
B my QTRR ca hu ht cc NHTMCP hin nay u c s phn tch chc nng, nhim
v tc nghip v QTRR, vi s xut hin ca y ban qun l ri ro v y ban qun l
ti sn N - C (ALCO). Tuy nhin, mc chuyn nghip ha cng nh vai tr ca cc
y ban ny n u th cn ty thuc vo chnh sch tn dng v chnh sch QTRRTD ca
mi ngn hng.
Ngn hng TMCP Chu (ACB)
tin hnh xt duyt v quyt nh cp cc khon tn dng, ACB t chc thnh 3
cp: Ban tn dng ti cc chi nhnh, ban tn dng hi s, ban tn dng pha bc v
cao nht l Hi ng tn dng. Bn cnh vic a ra quyt nh cp tn dng, Hi ng tn
dng cn quyt nh cc vn lin quan n chnh sch tn dng, qun l RRTD, hn mc
phn quyt ca cc ban tn dng. Nguyn tc cp tn dng da trn c s nht tr ca
cc thnh vin xt duyt. C th ni, vic phn tch chc nng, nhim v ca cc ban
nh trn tr gip nhiu cho ACB trong vic chuyn nghip ha cng tc
QTRRTD.
Ngn hng TMCP Si Gn Thng Tn (Sacombank)
Sacombank hin l ngn hng c kh nng QTRR nm trong tp u ca h thng
NHTM Vit Nam hin nay. y l kt qu t c t mt b my QTRR chuyn nghip theo
chun mc quc t, bao gm: Cc y ban qun l ri ro, y ban kim ton, Hi ng
tn dng cp cao trc thuc hi ng qun tr v Kim ton ni b trc thuc Ban kim
sot; Cc y ban tn dng, y ban qun l ti sn N - C (ALCO), Phng qun l ri
ro trc thuc Ban iu hnh; Cc cp qun l, kim sot vin, b phn kim ton c
lptrc thuc cc n v kinh doanh trc tip. Ring v QTRRTD, Sacombank xy
dng chnh sch tn dng cng vi h thng hn mc phn quyt, quy trnh cp tn
dng c th, nhm m bo tnh c lp, khch quan gia xut tham mu v phn quyt.
Cng vi h thng XHTDNB, h thng QTRR ny gip Sacombank duy tr c tc tng
trng vi cht lng tn dng m bo, n xu lun mc thp. [19 (2009)]
Ngn hng TMCP K Thng (Techcombank):
Ti Techcombank, cu trc qun tr RRTD da trn c