องค์ความรู้ด้านมิติสัมพันธ์กับพื้นที่ว่างq

องคความรดานมตสมพนธกบพนทวางและพฤตกรรม

การใชสอยในบานพกอาศย

(scale space and function)

• ทวาง “SPACE”

ในงาน 2 มต SPACE หมายถง บรเวณโดยรอบงานศลปะกบตวงานศลปะ

เอง หรอในงานศลปะเองกอาจม SPACE ไดเชนกน ตวอยางเชน ระยะของภาพ

2 ภาพ ขอบเขตของบรเวณตางๆ บรเวณทแยกตวออกจากบรเวณรอบๆ

• สงตางๆท SPACE ทาใหเกดขน

แรงทเกดจาก SPACE ตวอยางเชน

ระยะหางของ SPACE ระยะระหวาง SPACE ทาใหเกดความรสกหลายๆ

อยาง เชน ความใกล ความไกล ความตอเนอง ขาดตอนกน

การเกดของ SPACE

• SPACE เกดขนไดอยางไรในชวตประจาวน SPACE อาจเกดขนโดย

ไมไดตงใจ ตงใจทากได ตวอยางเชน

- เมอครอบครวไปปคนคกนปเสอลงทาใหเกด SPACE โดยการ

แยกตวออกจากบรเวณโดยรอบ พอเกบเสอ SPACE นนกหายไป

- เมอ 2 คนกลางรมทามกลางฝนตกทาใหเกด SPACE สาหรบเรา

สองคน เมอหบรม SPACE กหายไป หรอ ตวอยางในทาง

สถาปตยกรรม เชน เพดาน ทางเดน สระวายนา ฯลฯ

ความรสกตอ SPACE

SPACE 2 มต SPACE สามารถทาใหเกดความรสกตางๆ ได ตวอยางเชน

SPACE 3 มตตวอยาง - ผนงเตยเกด FLOW OF SPACE

- ผนงสงเกด ความรสกแบงแยกในเรอง SPACE การออกแบบเปรยบเทยบเหมอนกบเทนาลงในแกวในขณะทขาดการออกแบบ

เปรยบเสมอนการเทนาลงพนนากระจายไปทกทศทกทาง

ความรสกหรอขนาดความจดเจนของ SPACE ขนอยกบดกรของความรสกปดลอม

การจด SPACE แบบงายๆ ทาใหเกดแรงในทศทางเขาออก

การทาผนง ทาใหเกดความรสกอยากเดนเขาไปในหองหรอแบบทกลาวมาแลวถงระนาบกด

ใหความรสกเลกนอยเชอมตอกนไดใหความรสกแยกเปนหองใหความรสกตอกนไดด

การจดระบบความสมพนธกนของ SPACE

1. SPACE WITHIN SPACE 3. ADJUST SPACE

2. INTERLOCKING SPACE 4. SPACE LINED BY

COMMON SPACE

องคประกอบทางสถาปตยกรรม (ARCHITECTURAL ELEMENTS)

• สถาปตยกรรมของ ทวาง (SPACE) โครงสราง (STRUCTURE) ทปดลอม (ENCLOSESURE)- แบบแผนอยางมระบบ ความสมพนธ และความสาคญตามลาดบขนตอน

- ความหมายของทวางและภาพพจน คณสมบตของ

- รปทรง (FORM) ขนาด (SCALE) สดสวน (PROPORTION)- ผว (SURFACE) รปราง (FACE) ขอบ (EDGES) ชองเปด (OPENINGS)- แสง (LIGHT) ทศนยภาพ (VIEW) จดรวมสายตา (FOCUS) และระบบ

เสยง (ACOUSTICS)

• ประสบโดย - การเคลอนไหวในทวาง (SPACE) เวลา (TIME)- ทางเขาส (APPROCH) ประตเขา (ENTRY)- ภมสภาพของทางเดน (PATH CONFIGURATION) ถนนทางเขา (ACCESS)- ลาดบทวาง (SEQUENCE OF SPACES)

• ไดรบมาโดย - เทคโนโลย (TECHNOLOGY)- โครงสราง และทปดลอม- สงแวดลอมสะดวกสบาย- สขภาพ ปลอดภย และความผาสก- ความมนคงถาวร

• อานวยใหเกด - โครงการ (PROGRAMME)- ความประสงคของผใช ความตองการ และความปรารถนา- ขอจากดทางกฎหมาย- ปจจยทางเศรษฐกจ- ปจจยทางสงคม และวฒนธรรม- ประวต ความเปนมา

• เหมาะสมกบ - สงแวดลอม (CONTEXT) ระเบยบ (ORDER)- ทตง สภาพรอบดาน- ภมอากาศ แสงแดด ลม อณหภม- ภมศาสตร ดน ระดบสงตา พชพนธ น า- สมผส : ลกษณะของสถานท ทศนยภาพ เสยง- ระบบและการจดวางองคประกอบ

• ทางกายภาพ - รปทรงและทวาง ทางตนและชองเปด (SOLID & VOLIDS) ภายในและภายนอก- ทวาง- โครงสราง- ทปดลอม- เทคโนโลย

• ทางสมผส - ประสาทสมผสและการรบร

องคประกอบทางกายภาพโดยประสบไป

ตามลาดบเวลา

- นาเขาส (APPROACH) และเดนทาง

จาก (DEPARTURE)

- เดนเขา (ENTRY) และเดนออก

(EGRESS)

- เคลอนทไปตามลาดบทวาง

- ประโยชนของทวาง และกจกรรม

ภายใน

- คณสมบตของแสง ส ผว ทศนยภาพและ

เสยง

• ทางแนวความคด - ความเขาใจใน

ความสมพนธอยางมระเบยบหรอไร

ระเบยบขององคประกอบและระบบ

อาคารเพอสอความหมายทเกดขน

- ภาพพจน (IMAGES)

- รปแบบ (PATTERNS)

- เครองหมาย (SIGNS)

- สญลกษณ (SYMBOLS)

หลกการออกแบบพนฐานในสมพนธกบพนท

• หองรบแขก (LIVING ROOM)

ควรไดรบลมอยางเตมท เพราะเปนสวนพกผอน

ไดรบการปองกนความรอนจากแสงแดดอยางด ซงทาได 2 วธ คอ- ยนชายคาเพอปองกนแดด- ปลกตนไมเพอบงแดด

มทางเชอมตอกนกบสวนตางๆ เพราะถอวาหองรบแขกเปรยบเสมอนศนยกลางของบาน

สทใชภายในหองสวนใหญควรเปนสใน TONE เยน และใชส TONE รอนตกแตงบางจด เชน- ผนงและเพดานใชส TONE เยน- ชดรบแขก หมอนอง รปภาพ ใชส TONE รอน

เฟอรนเจอรภายในทควรม- ชดรบแขก พรอมโตะวางของ- โตะมมหอง- ตโชว

• หองอาหารและเตรยมอาหาร (DINNING ROOM AND PANTRY)

ไดรบลมพอสมควร

มทางเชอมตอกบสวนรบแขก เพอความสะดวกในการรบประทาน

อาหาร

มทางเชอมตอกบหองครว เพอความสะดวกในการบรการ

มทางเชอมตอกบหองนา- สวม เพอความสะดวกในการทาความ

สะอาดกอนรบประทานอาหาร

สทใชภายในควรใหความรสก สงบ สขม คอ สใน TONE เยน

เฟอรนเจอรภายในทควรม

- โตะรบประทานอาหาร

- COUNTER เตรยมอาหาร

• หองครว (KITCHEN)

ควรอยในบรเวณทลมพดผานไดสะดวก เพอขจดปญหาเรองกลน (หรออาจใชเครองดดควนชวย)

ควรไดรบแสงสวางเพอชวยในการฆาเชอโรค

มทางเชอมตอกบหองรบประทานอาหาร เพอสะดวกในการใหบรการ

มทางตดตอกบทางเขาใหญ (MAIN ENTRANCE) โดยไมตองผานภายในตวบาน

สะดวกในการทาความสะอาด โดยเฉพาะอยางยงภายในควรใชวสดประเภทงายตอการทาความสะอาด แตทงนตองคานงความปลอดภยควบคไปดวย

เฟอรนเจอรภายในทควรม- โตะยาวรปตว U หรอ L ตามลกษณะการจดวาง- ตลอยสาหรบใสของ- เครองดดควน

• หองนอน (BEDROOM)

ไดรบลมจากธรรมชาต

ปองกนความรอนจากแสงอาทตย โดยเฉพาะแสงตอนเยน

ควรเปนสวนทมความเปนสวนตว ตองการความเรยบ สวย

มการตดตอกบหองนา-สวม เพอสะดวกในการใชเวลากลางคน

ใชส TONE เยนในการตกแตง

เฟอรนเจอรภายในทควรม- เตยงนอน- ต เสอผา- โตะเครองแปง

• หองนา-สวม (WATER-CLOSET)

อากาศถายเทไดสะดวก เพอขจดปญหาเรองกลน

ไดรบแสงสวางจากภายนอกอยางเพยงพอในเวลากลางวน

วสดภายในควรเลอกใชใหเหมาะสม- พน งายตอการทาความสะอาดและควรระวงเรองความปลอดภยดวบ วสดทควรใชคอ กระเบองเคลอบผวดาน กระเบองโมเสคผวดาน เปนตน- ผนง งายตอการทาความสะอาดและใหความสวยงาม เชน กระเบองเคลอบผวมน- เครองสขภณฑ เครองสขภณฑทกอยางภายในควรเปนกระเบองเคลอบ เพองายตอการทาความสะอาด

มทางตดตอกบสวนตางๆ ภายใน ทงนเพอสะดวกในการใช

ควรวางเครองสขภณฑในแนวเดยวกน เพอสะดวกในการจดวางทอนาภายใน

เฟอรนเจอรภายในทควรม- โถสวม- โถปสสาวะ- อางลางหนา- อางอาบนา

HUMAN SCALE

ในการออกแบบทกชนด เชน งานสถาปตยกรรม งานศลปอตสาหกรรม งานตกแตงภายใน จดประสงคกเพอตอบสนองความตองการของมนษย อาคารหรอบานพกอาศย มขนาดสดสวนอยางทพบเหนกเนองจากประโยชนใชสอยของผอยอาศยเปนตวกาหนด และขนาดหองตางๆ กเกดจากขนาดของเครองเรอน (FURNITURE) ซงเกยวพนกบสดสวนของมนษย HUMAN SCALE

HUMAN SCALE คอ คาของขนาดสดสวนของมนษย โดยเฉลยจากขนาด

ของสดสวนของกลมคนตวอยาง คาทไดจะเปนตวแทนของคนทงหมดคา HUMAN SCALE จะเปนตวกาหนดงานออกแบบ เชน FURNITURE

ของสานกงานกบ FURNITURE ของโรงเรยนอนบาลจะมขนาดไมเทากน หรอ

ความสงของขนบนไดบานทมคนชราอยควรออกแบบใหมความตากวาบานทวไป

ขอควรจดจา ขอพงระวง ขอสงเกต และขอเสนอแนะ

อะไรบาง สาหรบประเดนนทพงเอาใจใสเปนพเศษ

• ในการออกแบบตกแตงอาคาร และสถานทแตละครง ควรทจะคานงถงประโยชนใชสอยเปนสาคญ

• ควรคานงถงฟงกชนการใชงานภายในบานพกอาศยเปนหลกในการจดวางแปลน

• ไมควรจดแตงหองดวยเฟอรนเจอรทมากชน กบหองทมขนาดเลก ซงกคอควรทจะจดวางเฟอรนเจอรใหเหมาะสมกบขนาดของหอง

• ขนาด และระยะหางของการจดวางเฟอรนเจอรเปนอกสงหนงทสาคญ โดยเฉพาะบานทมผอาศยเปนจานวนมาก กควรทจะมทางสญจรทมากขน เพอสะดวกในการเดนสวนกน หรอการใชงานในพนทนนๆ อกดวย