This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfrEmail:[email protected]
Price 50¢
Punjab Times, Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 20451 N Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388
inAU Xfrk aYzIsLnSixteenth Year of Publication
gwzIaF aqy GrF dI ieMsLorYNs sbMDIslfh-msLvrf krky pYsy dI bwcq kro.
(sYl): 718-757-7809Pon (dPqr): 718-262-9700
(PYks): 516-439-5418
pRfeIvyt gwzIaF, kmrsLIal trwk,lfeIP aqy GrF dI ieMsLorYNs dI syvfivc qjrbykfr bObI isMG nUM cMgIaFsyvfvF leI awj hI kfl kro
bObI isMG
120-20 101 Avenue S. Richmond Hill, NY 11419
pMjfbI BrfvFdI syvf ivchr pl hfjLr
Ad SpaceAd SpaceAd SpaceAd SpaceAd SpaceAAAAAvvvvvailaailaailaailaailabbbbblelelelele
hux nrmI vrqI jfvy. Xfd rhy ik ihMdUjQybMdIaF vwloN kIqy DmfikaF nfl sbMDqsfry kysF dI Cfx-bIx aqy pYrvI huxaYn[afeI[ey[ hI kr rhI hY.
68 sflf roihxI sfilafx pihlFsrkfrI vkIl sI, pr bfad ivc Aus nyieh nOkrI Cwz ky afpxI pRfeIvyt vkflqÈurU kr idwqI. 29 sqMbr 2008 nMU hoeymflygfEN Dmfky qoN bfad ies dI jFcmhFrfÈtr aiqvfd-ivroDI skuaYz(ey[tI[aYs[) dy muKI hymMq krkry kolaf geI aqy hymMq krkry ny hI Aus nMUieh kys ivÈyÈ srkfrI vkIl vjoN lVnleI mnfieaf sI. pihlF Aus ny hymMqkrkry nMU ieh kys lVn qoN mnf kr idwqfsI, pr krkry vwloN Ëor pfAux ‘qy jdoNAus ny ies kys nfl sbMDq kfgË pVHy,Auh hwkI-bwkI rih geI. ieh Dmfky qFihMdUaF vwloN kIqy gey sn. AudoN qwk hr
Dmfkf muslmfnF dy nF lfieaf jf irhfsI. Auh dwsdI hY: “kfgË ivc drjqPsIl pVH ky myrf rox inkl igaf. mYNDur aMdr qwk ihwl geI sF. kfgËpVHidaF svyr qoN Èfm ho geI. pqf lwigafik smJOqf qy modfsf Dmfky vI ihMdUjQybMdIaF ny hI kIqy sn.”
roihxI sfilafx ny ieh Kulfsf vIkIqf hY ik suprIm kort ivc vI srkfrIvkIl mfrIar puwtm nMU kys dI pYrvI qoNrok idwqf igaf. iswty vjoN adflq ny joPYslf idwqf, Aus nfl mulËm dI ËmfnqleI rfh KuwlH igaf. Aus muqfbk, iehIaYn[afeI[ey[ dy aPsr cfhuMdy sn. iesydOrfn aYn[afeI[ey[ ny roihxI sfilafxdy dohF doÈF df KMzn kIqf hY, jdikroihxI sfilafx df kihxf hY ik jdoN vI
aKMz pfT dy Bog AuprMq kIrqnIjiQaF ny sLbd kIrqn rfhIN sMgqF nUM
gurU crnF nfl joiVaf. gurduafrf bfbfmwKx sLfh lubfxf dI pRbMDk kmytI dypRDfn s[ ihMmq isMG srpMc ny ivCVI
rUh nUM sLrDFjlI Byt kridaF ikhf ikAuh DVybMdI qoN Aupr sB dy sFJy sn.igafnI jI dy bhuq krIb rhy s[ rGbIrisMG suBfnpur ny AunHF nUM sLrDFjlI iekkivqf pVH ky idwqI. AunHF dwisaf ik ikvyN
igafnI mfn isMG nfrMgpur dI Xfd ivc sLrDFjlI smfgmigafnI jI hr morcy Auqy sPl ho inbVdysn. AunHF ividaf dy pRsfr leI AucycyXqn kIqy aqy afpxIaF ilKqF rfhIN
smfj nUM rosLnI dyx dI koisLsL kIqI.pwqrkfr hrbKsL isMG tfhlI ny
ies mOky bolidaF ikhf ik svrgI igafnIjI iek ienklfbI XoDy sn. AunHF ijLkrkIqf ik ikvyN igafnI jI ny afpxy dyhFqqoN pihlF AunHF dy aKbfr leI iek lyKilK ky idwqf ijs ivc lokF nUM hfkm tolydy iKlfP jfigRq hox df swdf idwqf igafsI. AuGy kbwzI iKzfrI aYs aYs pI isLvdyvisMG ny dwisaf ik Auh igafnI jI dyividafrQI rhy hn aqy AunHF dI sLKsIaqdf zUMGf pRBfv AunHF kbUilaf hY.
pRIqm isMG igljIaF ny ies mOkybolidaF ikhf ik igafnI jI dy spuwqrmfstr hrjIq isMG ‘qy AunHF dI sLKsIaqdf asr sfP dyiKaf jf skdf hY. inrmlisMG nfrMgpur ny igafnI jI dy ilKy nftkFdf ijLkr kridaF ikhf ik Auh ienHF ivckMm kiraf krdy sn. iswK klcrlsusfietI, ircmMz ihwl dy cyarmYn s[mohx isMG KwtVf ny igafnI jI nUM AucIqy suwcI sLKsIaq dwisaf. prmjIq isMGbygovfl, jo igafnI jI dy pirvfr dy bhuqkrIbI hn, ny sLrDFjlI smfgm ivcphuMcIaF sMgqF df DMnvfd kIqf. AunHFgurbfxI dy kuJ sLbdF df iviKafn krkyigafnI jI dI sLKsIaq nUM gurmiqmuqfbk AucI suwcI dwisaf. smfgm dI
styj dI kfrvfeI pRDfn ihMmq isMG nyclfeI. sMgq ny igafnI jI dy spuwqrF-mfstr hrjIq isMG, amrjIq isMG aqy
ieMdrjIq isMG nfl hmdrdI df pRgtfvfkIqf.
PiqhgVH sfihb: È R omxIgurduafrf pRbMDk kmytI dI aMiqRMMg kmytIny afpxy kMm-kfr leI muwK skwqr dynvyN ahudy ƒ pRvfngI dy idwqI hY qy iesbfry aÉbfrF ivc ds idnF ivc ieÈiqhfrdy ky drKfsqF mMgIaF jf rhIaF hn.ieh aYlfn ieQy ieiqhfsk gurduafrf sRIPqihgVH sfihb ivc ÈRomxI kmytI dypRDfn jQydfr avqfr isMG mwkV ny aMiqRMgkmytI dI pRDfngI krn bfad kIqf. AunHFieh vI ikhf ik pfiksqfn gurduafrf
ÈRomxI kmytI leI muwK skwqr lfAux ƒ pRvfngIpRbMDk kmytI dI ingrfnI ÈRomxI kmytIƒ sONpx dI kIqI mMg iblkul byqukI hYqy ies ibafn nfl pfiksqfn ivc rihrhy iswKF dy jfn-mfl ƒ nuksfn phuMcskdf hY. pfiksqfn gurduafrf pRbMDkkmytI df kMm qslIbwÉÈ hY.
mIitMg ivc keI aihm mqy pfs kIqygey hn. jQydfr mwkV ny dwisaf ik nOvyNpfqÈfh gurU qyÊ bhfdr dI Èhfdq kOmIpwDr ‘qy mnfAux leI rfÈtrpqI, AuprfÈtrpqI, pRDfn mMqrI, gRih mMqrI qy
muwK mMqrI pMjfb pRkfÈ isMG bfdl ƒpwqr ilK ky apIl kIqI jfvygI. kmytIvwloN pfs kIqy miqaF ivc PqihgVH sfihbivKy puwjx vflIaF sMgqF dI irhfieÈ leI200 kmiraF vflI nvIN srF bxfAux,sRI gurU isMG sBf sRI gurU nfnk ngr,ivjyvfVf dy pRbMD aDIn cwl rhy istIËnpbilk skUl ivc pVHdy iswK isklIgrpirvfrF dy 60 bwicaF dI qkrIbn 5 lwKrupey PIs skUl ƒ adf krn, ÈRomxIgurduafrf pRbMDk kmytI dy pRbMD vfly
Suitable match for KambojSikh handsome boy 24 years, 6'son, working in bankingprofession on work visa.Contact: +91-85618-53000 [email protected]
Suitable match for Gur Sikhgirl 33, 5’-3", caring, adjustable,innocent issueless divorcee. MAM. Phil (Eng), Assistant Prof.,Doing PHD in India. Well placedAmritsar based family. FatherAddl. SE Rtd. Cont: 440-725-0024USA or [email protected] 26-27
Wanted well educated USborn clean shave boy for JattSikh girl, 30, 5'-5", slim &beautiful, to be pharmacistgraduate next year, working parttime. Parents well settled in USsince long time. Contact: 916-710-1891 or [email protected]
Wanted suitable US citizengirl for a Jatt Sikh Gill electro-mechanical engineer boy, 28, 6’,PR in Canada. Contact: 216-543-5210 or [email protected]
vfiÈMgtn: BfrqI mUl dy amrIkIbObI ijMdl ny sfl 2016 ivc hox vflIamrIkI rfÈtrpqI dI cox leIAumIdvfrI df aYlfn kr idwqf hY. 44sflf bObI ijMdl vHfeIt hfAUs leI dOVivc 13vyN irpbilkn AumIdvfr hn. AuhBfrqI mUl dy pihly ivakqI hn jorfÈtrpqI dI cox leI mYdfn ivc afeyhn.
bObI ijMdl ƒ 36 sfl dI CotI Aumrivc 2007 ivc pihly amrIkI-BfrqIqy irpbilkn pfrtI dy numfieMdy vjoNamrIkf dy sUby lUsIafnf df gvrnrbxn df mfx pRfpq hoieaf sI. 2012ivc vI bObI ijMdl dy rfÈtrpqI dy ahudyleI dfavydfrI dIaF ikafsarfeIaF snpr Auh 2014 ivc hI amrIkf dI kOmIisafsq ivc AuBr ky sfhmxy afieaf.gvrnr vjoN Aus df pihlf kfrjkflkfÌI pRBfvÈflI irhf pr 2011 ivc ÈurUhoeI qy agly sfl jnvrI ivc Éqm hoxvflI Aus dI dUjI pfrI dI kfrguËfrIqswlIbKsL nhIN rhI. ies smyN dOrfn Aus
bObI ijMdl vwloN rfÈtrpqI cox leI AumIdvfrI df aYlfn
ihlyrI kilMtn mËbUq dfavydfrvfiÈMgtn: amrIkf dy rfÈtpqI dy ahudy leI coxF ivc ihlyrI kilMtn dy
zYmokryitk pfrtI dI AumIdvfr vjoN cuxy jfx `qy amrIkf dI pihlI mihlfrfÈtrpqI bxn dIaF sMBfvnfvF hn. vflstRIt rsfly/aYn[bI[sI[ dy srvyKx anusfrsRImqI kilMtn vwloN ies mhIny ivc kIqI geIjnqk rYlI dOrfn Aus dI hrmnipafrqfsfhmxy afeI hY qy Aus ny afpxy afp ƒrfÈtpqI coxF leI iek mËbUq dfavydfr vjoNpyÈ kIqf hY. zYmokryitk pfrtI dy iek iqhfeIvotrF ny sRImqI kilMtn ƒ rfÈtrpqI coxF leIsB qoN isKrlI AumIdvfr dwisaf hY jdik 15PIsdI ny byrnI sYnrË ƒ cuixaf hY. srvyKx anusfr 1000 votrF qoN rfÈtrpqIdy ahudy leI irpbilkn qy zYmokryt AumIdvfrF bfry rfey leI geI. 48 PIsdIvotrF ny sRImqI kilMtn ƒ jdik 40 PIsdI votrF ny AunHF dy ivroDI irpbilknpfrtI dy AumIdvfr Ploirzf dy sfbkf gvrnr jyb buÈ ƒ hmfieq idwqI.
dI hrmnipafrqf pihlF nfloN GtI hY.Aus ny rfÈtrpqI brfk Ebfmf dI ishqsMBfl Xojnf qy afriQk suDfrF df vIdlIlF nfl iqwKf ivroD kIqf sI. aiqvfddy muwdy Auqy Auh sÉq nIqIaF dy hwk ivchY.
rfÈtrpqI dy ahudy leI afpxIdfavydfrI pyÈ krn nfl Auh kOmI qy
kOmFqrI pwDr Auqy crcf df ivÈf bxigaf hY. Aus ƒ irpbilkn pfrtI vwloNAumIdvfr bxfey jfx dI sMBfvnf BfvyNmwDm hY, iPr vI BfrqIaF vwloN Aus ƒafpxy mulk df afpxf ivakqI kih ky
vizafieaf jf irhf hY.dUjy pfsy bObI ijMdl ny afpxIaF
BfrqI jVHF qoN dUrI lgfqfr brkrfr hY.Aus ny ikhf ik Auh amrIkI hY nf ikBfrqI-amrIkI.
bObI ijMdl
hirmMdr sfihb dI qrË ‘qy bxrhI iemfrq bfry kmytI kfiem
ieMzonyÈIaf dy POjI mflvfhk jhfË ƒ hfdsfieMzonyÈIaf (ibAUro): ieMzonyÈIaf
hvfeI sYnf df trFsport jhfË AuzfnBrn qoN QoVHI dyr bfad hI hfdsfgRsqho igaf. ies nfl jhfË ƒ awg lwggeI aqy Dmfky mgroN sumftrf dy 20lwK dI abfdI vfly ielfky ivc izwg
igaf.ies hfdsy ivc 116 qoN vD lokF dy
mfry jfx df ÉdÈf hY. jhfË ivc amlydy 12 mYNbrF smyq 101 musfPr vI svfrsn. hfdsy mgroN iksy dy bcx dI koeIAumId nhIN hY.
PiqhgVH sfihb: È R omxIgurduafrf pRbMDk kmytI dy pRDfn avqfrisMG mwkV vwloN sRI hirmMdr sfihb dIqrË ‘qy gurduafrf msqUafxf sfihb(sMgrUr) ivKy bx rhI iemfrq dy inrIKxleI pMj mYNbrI Aup kmytI kfiem kIqIgeI hY. ies kmytI ivc jUnIar mIqpRDfn kyvl isMG bfdl, jnrl skwqrsuKdyv isMG BOr, aMiqRMg mYNbr krnYlisMG pMjolI, rijMdr isMG mihqf qy mohn
isMG bMgI ƒ Èfml kIqf igaf hY.jQydfr mwkV ny ikhf ik sRI
hirmMdr sfihb dI qrË ‘qy hor iksy vIgurU Gr dI iemfrq AusfrI nhIN jfskdI. gurduafrf msqUafxf sfihb(sMgrUr) dI bx rhI iemfrq pihlF vIivvfdF ivc rhI hY qy hux vI ies bfrycrcf ho rhI hY. sRI hirmMdr sfihb dIqrË ‘qy iksy vI hor gurU Gr dI iemfrqbxfAuxf srfsr Êlq hY.
cMzIgVH: BfrqI kimAUinst pfrtIny vwK vwK sUibaF dIaF afgfmI ivDfnsBf coxF ivc BfrqI jnqf pfrtI ƒhrfAux leI KwbIaF pfrtIaF dI eykqfƒ mËbUq krn dI loV ‘qy Ëor idwqf hY.
BfrqI kimAUinst pfrtI dI ieQy
hoeI kOmI kONsl dI mIitMg ivc ibhfrivDfn sBf coxF ivc Bfjpf ƒ hrfAuxleI ivÈyÈ rxnIqI qYa krn, BUmI gRihxibl df ivroD krn smyq dyÈ dI rfjnIqkaqy afriQk siQqI df jfieËf ilafigaf. pfrtI dy kOmI skwqr zI[ rfjf nydwisaf ik ibhfr ivDfn sBf coxF leInvyN isry qoN sPbMdI ho rhI hY.
agly sfl p wCmI b Mgfl,qfimlnfzU, kyrl, asfm aqy Aus qoNagly sfl pMjfb aqy Auqr pRdyÈ dIaFivDfn sBf coxF hoxgIaF. ienHF coxF ivcaihm BUimkf inBfAux leI KwbIaFpfrtIaF dI eykqf aqy mËbUqI bhuqËrUrI hY.
kfmryz vI ivDfn sBf coxF dIiqafrI krn lwgy
iËmnI cox ivc jYlilqf dI vwzI ijwqcynweI: awnf zI[aYm[ky[ dI muKI aqy qfimlnfzU dI muwK mMqrI jYlilqf ny
Xojnf kimÈn dI QF iesy sfl jnvrIivc bxfey gey nIqI afXog dy muwKmMqrIaF dy sb gru wp vwlo N ky NdrIshfieqf pRfpq skImF dI igxqI 72 qoNGtf ky 30 krn dI qjvIË rwK idwqIhY. Bfjpf ivroDI sUibaF vflIaF srkfrFny kyNdrI shfieqf vflIaF skImF dIigxqI GtfAux ƒ sUibaF ƒ PMz dyx qoNhwQ ipwCy iKwcy jfx dI cfl dwsI hY. hflhI ivc kyNdr srkfr ny kyNdrI tYksFivcoN sUbf srkfrF ƒ idwqy jfx vfly ihwsyivwc 10 ÌIsdI df vfDf kIqf sI pr kyNdrIshfieqf skImF GtfAux nfl AunHF rfhINimlx vflI rfÈI qoN ivrvy ho jfx nflprnflf ijAuN df iqAuN hI rih jfxf hY.pihlF cwl rhIaF skImF bMd krn nflsUbf srkfrF ƒ ivwqI sMkt qoN ielfvfbyruËgfrI ijhIaF keI smwisafvF dfsfhmxf krn pY irhf hY. pihlF hIafriQk qy ruËgfr sMkt ivc iGry pMjfbleI ieh nIqI mfrU sfbq ho rhI hY.
muwK mMqrIaF dy sb gruwp vwloNAulIky gey Kfky anusfr kyNdrI shfieqfpRfpq skImF ƒ do ihwisaF ivc vMizafjfvygf. pihly ihwsy ivc kor skImF BfvkOmI ivkfs eyjMzy vflIaF skImF ƒÈfml kIqf jfvygf jdoN ik dUjy ihwsy ivcsmfijk surwiKaf nfl sbMDq skImF ƒrwiKaf jfvygf ijnHF dI cox sUby afpxIaF
qrjIhF dy afDfr Auqy krngy. sb gruwpvwloN iqafr kIqy gey KrVy muqfbk ivËn2022 dy tIcy ƒ hfsl krn leImgnrygf, svwC Bfrq, imz-zya mIl,sB leI Gr qy ÈihrI ivkfs dIaFskImF ƒ ivÈyÈ qrjIh idwqI jfvygI.
ienHF skImF leI kyNdrI shfieqfdf ihwsf 60 ÌIsdI hovygf jdoN ik sUibaFnfl sbMDq skImF leI ieh ihwsf 50ÌIsdI qoN Gwt hovygf. igafrF kor skImFleI kyNdr srkfr 90 ÌIsdI shfieqfdyvygI. 12vIN pMj sflf Xojnf qihq cwlrhIaF skImF ƒ mfrc 2017 qwk pihlypYtrn Auqy hI ivwqI shfieqf jfrI rhygI.BfvyN ik kyNdrI shfieqf pRfpq skImFdI nvIN ivAuNqbMdI 2016-17 qoN lfgU
krn dI qjvIË hY. muwK mMqrIaF dy sbgruwp vwloN afpxIaF qjvIËF ƒ pMjjulfeI qwk aMiqm rUp idwqy jfx dI afshY qy ies qoN pihlF sfry muwK mMqrIaFdI slfh vI leI jfvygI.
kyNdrI shfieqf pRfpq skImF ivcktOqI krn df ruJfn nvF nhIN hY.mnmohn isMG dI agvfeI vflI XU[pI[ey[srkfr ny vI ienHF skImF dI igxqI 147qoN Gtf ky 66 kr idwqI sI. pRDfn mMqrInryNdr modI dI agvfeI hyT afeI nvINaYn[zI[ey[ srkfr ny ipCly vrHy iesivc Cy hor skImF Èfml kIqIaF snijs nfl ieh igxqI 72 ho geI sI.hux Xojnf kimÈn df Bog pfAux bfadnvyN bxfey gey nIqI afXog ny ieh igxqI
Gtf ky 30 krn dI qjvIË bxfeI hY.nIqI afXog dy sb gru wp muqfbkbhuqIaF XojnfvF dI QF kuJ ivÈyÈXojnfvF ƒ qrjIh dy ky AunHF ƒ pUrIidRVHqf nfl clfAuxf iËafdf ibhqr hY.bhuqIaF XojnfvF keI vfr kyNdr qysUibaF dIaF XojnfvF nfl rlgwz hojFdIaF hn ijs krky nqIjfmuKI iswtynhIN inkldy. ies qoN ielfvf bhuqIaFXojnfvF ƒ clfAux qy AunHF dI dyK-ryK
qy ingrfnI vI sucfrU ZMg nfl nhIN huMdI.Bfjpf ivroDI sUibaF dy muwK mMqrI
pihlF hI ieh ÈMkf pRgt kr cuwky hn.Auqr pRdyÈ dy muwK mMqrI aiKlyÈ Xfdvny ikhf hY ik ies nfl rfjF AuWqyafriQk Bfr vD jfvygf. AunHF ny kyNdrsrkfr ƒ skImF leI idwqI jfx vflIpUMjI df ihwsf anupfq inÈicq krn qoNpihlF sUbf srkfrF nfl slfh mÈvrfkrn dI mMg vI kIqI hY.
Bfjpf ny bfdl ƒ cyqy krfey PrË
bfdl df modI srkfr Auqy iswDf hmlf
aMimRqsr: pMjfb dI sfbkf ishq mMqrI lkÈmI kFqf cfvlf ny pMjfb dy muwKmMqrI pRkfÈ isMG bfdl ƒ icwTI ilK ky mMg kIqI hY ik ipCly keI sflF qoN TykyAuqy kMm kr rhy mulfËmF vwl iDafn dyx qy AunHF ƒ pyÈ af rhIaF muÈklF dfhwl kwZx. muwK mMqrI ƒ ilKy pwqr ivwc AunHF mMg kIqI ik Auh Tyky Auqy kMm krrhy mulfËmF df drd quhfzy iDafn ivc ilafAux cfhuMdy hn. ienHF mulfËmF dIqnKfh bhuq hI Gwt hY qy CuwtI vI koeI nhIN idwqI jFdI. ies qoN ielfvf ibmfr hoxAuqy vI ibnf qnKfh CuwtI idwqI jFdI hY. .AunHF mMg kIqI ky jd vI srkfr pwkymulfËmF df mihMgfeI Bwqf vDfAuNdI hY qF ienHF ƒ nËraMdfË kIqf jFdf hY.
DUrI: pMjfb dy muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ny kyNdrI shfieqf pRfpq skImF ivcktOqI Auqy modI srkfr Auqy iswDf hmlf kIqf hY. AunHF ieh vI ikhf ik ik sUibaFƒ iswDf pYsf dyxf hI dyÈ ivc sMGI ZFcy ƒ hor mËbUq kr skdf hY. ÈRomxI akflIdl ies gwl dI mMg ipCly kfÌI smyN qoN krdf af irhf hY qy awgy qoN vI krdfrhygf. AunHF ikhf ik ies clx ƒ Aultf ikwqf jfx dI loV hY qF jo sUibaF dfieksfr ivkfs XkInI bxfieaf jf sky.
vrqI geI hY qy bws aprytr ‘qy koeI vIkfrvfeI nhIN kIqI geI. trFsportaQfrtI biTMzf df kihxf hY ik srkfraOribt ivruwD iPlhfl koeI kfrvfeI nhINkr skdI. ieh mfmlf adflq ivc hY qyhfeIkort ies dI suxvfeI kr irhf hY.hfeIkort dy vkIl aYc[sI[ aroVf dfkihxf hY ik ieh mfmlf isrP adflqI
sRI anMdpur sfihb dy 350 sflfsQfpnf idvs pMjfb srkfr vwloN mnfeyjfx df Bfjpf afgUaF ny aMdry-aMdrzfZf ros pRgt kIqf. smfgmF ivc pRDfnmMqrI nryNdr modI dy Èfml hox qoNienkfr ƒ Bfjpf dI iksy nIqI df nqIjfsmiJaf jf irhf hY. rfjsI hlikaF ivcieh afm crcf hY ik Aukq srgrmI qoNiKJI Bfjpf lIzriÈp ny kOmFqrI nÈfivroDI idvs mOky muV iPr niÈaF AuWprisafsq KyzidaF akflI lIzriÈp ƒktihry ivc KVHf krn dI nIqI apxfeIhY. huiÈafrpur dy rfj pwDrI smfgm ivcmuwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl qy kyNdrI
mMqrI Qfvr cMd gihloq ivckfr niÈaFdy muwdy ƒ lY ky hoieaf qkrfr iesy gwldI ÈfhdI Brdf hY. kyNdrI mMqrI kih rhysn ik niÈaF dy mfmly ivc pMjfb dIhflq dyÈ dy sB sUibaF qoN bdqr hY,jdik muwK mMqrI ny ies gwl df iqwKfivroD kridaF ikhf ik pMjfb ƒ bdnfmkIqf jf irhf hY. ies qoN iek idn pihlFiehI gwl pRDfn mMqrI nryNdr modI ny vIafpxy BfÈn ivc khI sI.
Bfjpf pMjfb dy pRDfn kml ÈrmfvwloN jlMDr ivc iek dOV dI agvfeI krkyaijhy hI ibafn vI ies gwl df hI sMkyqdy rhy hn ik Bfjpf afgU akflIaF ƒafpxI aOK qy nfrfËgI df aihsfskrvfAuxf cfhuMdy hn, pr lwgdf hY ikakflI afgUaF ny vI ipCly smyN qoN kyNdrIsrkfr dy pMjfb pRqI ruwKy vqIry ƒpCfxidaF Bfjpf nfl sbMDF ivc afAuNdy
Kwty-imwTy Auqrfa-cVHfa ƒ kbUl kycwlx df mn bxf ilaf hY. dovF hIpfrtIaF aMdr ieh gwl ivafpk qOr AuqypRvfn kIqI jf rhI hY ik bfvjUd qkrfrFdy AunHF dy vwK hox dI sMBfvnf Gwt hI hY.
Bfjpf vwloN akflIaF ƒ ktihry ivcKVHf krn leI Aumr kYd qoN vwD sËfBugq rhy do kYdIaF ƒ bfhrly rfjF qoNpMjfb qbdIl kIqy jfx ƒ lY ky bvflKVHf kIqf jf irhf hY. Bfjpf pRDfn kml
Èrmf df kihxf hY ik aijhf PYslf krnlwigaF AunHF ƒ Brosy ivc nhIN ilafigaf. Bfjpf df ies mfmly AuWpr iqwKfivroD akflIaF ƒ rfs af irhf hY. iekqF iswK kYdI bfhrly rfjF qoN pMjfb ilafky akflI dl ny ivroDI iswK DiVaF hwQoNvwzf mslf Koh ilaf hY qy dUjf Bfjpfdf iqwKf ivroD grmiKaflIaF aMdrbfdl dl pRqI bixaf kOVfpx vI nrmkr irhf hY.
bfdl df nÈy Auqy Bfjpf ƒ jvfb
pMjfb ivc swqf leI Bfjpf df hirafxf mfzlpMjfb ivc Bfjpf ny aYn[zI[ey[ dy sB qoN purfxy BfeIvfl akflI dl qoN ibnF coxmYdfn ivc Auqrn dI iqafrI ÈurU kr idwqI hY. 2017 ivc hox vflIaF ivDfnsBf coxF leI rxnIqI iqafr kr leI geI hY. ieQy vI hirafxf vflf mfzl hIapxfieaf jfvygf. hirafxf ivc ijQy ivDfn sBf coxF qoN pihlF qwk Bfjpf dfkoeI afDfr nhIN sI pr lgfqfr jn sMprk kfrn lokF ƒ afpxy nfl joVn ivckfmXfb rhI sI. TIk iehI rxnIqI pMjfb leI vI iqafr kIqI geI hY. ieQypihlI vfr Bfjpf, sUby dy sfry 117 ivDfn sBf hlikaF ivc lokF dy GrjfvygI. pfrtI dy kOmI jnrl skwqr kYlfÈ ivjXvrgIaf ny ies sMprk muihMmdI ÈurUafq kIqI hY. kYlfÈ ƒ pihlF hirafxf ivc kmfn sMBflI geI sI qy huxpMjfb ivc AuhI rxnIqI apxfAuxgy. Bfjpf ny pMjfb ivc 23 lwK mYNbr bxfAuxdf dfavf kIqf hY.
nf itk skI. swqf dI lflsf kfrn pYdfhoeI guwtbfËI ny ies srkfr ƒ nOtMkIivc bdl idwqf.
ilhfËf, 1980 ivc muV kFgrsswqf ivwc af geI. cfr dhfikaF bfadhux BfrqI jnqf pfrtI dy sInIar afgU
lfl ikRÈn azvfnI ny ieh kih kyaYmrjYNsI dy idnF dI Xfd iÈwdq nflmihsUs krvf idwqI ik awj vIaijhf mfh Ol bx irhf h Y ikaYmrjYNsI lwgx qoN ienkfr nhIN kIqfjf skdf.
pUry dyÈ ivcoN isrÌ pMjfb ivc akflI dl ny aYmrjYNsI iÉlfÌ lgfqfr morcflfieaf sI. qqkflI pRDfn mMqrI akflIaF nfl smJOqy dy rONa ivc prakflI dl dI kfrjkfrnI ny jUn dy aKIrly idnIN PYslf krky 9 julfeI qoNmorcy df aYlfn kr idwqf qy pihly jQy ny igRÌqfrI idwqI. igRÌqfrIaF dfislislf aYmrjYNsI htfAux dy aYlfn qwk Bfv 17 jnvrI 1977 qwk jfrIirhf. smJOqf nf hox krky hI pRDfn mMqrI ny nfrfËgI nfl 24 mfrc 1976ƒ dirafeI pfxIaF bfry iewkqrÌf ÌYslf dy idwqf ijs df ÉimafËf hux qwkpMjfb Bugqdf af irhf hY. ies iekpfsV notIiPkyÈn rfhIN pMjfb qy hirafxfivc 3[5-3[5 aYm[ey[aYP[ pfxI vMz idwqf qy 8 aYm[ey[aYP[ pfxI gYr irpyrIanrfjsQfn ƒ dy idwqf. ieh PYslf awgoN DrmXuwD morcy df kfrn bx igaf.
aYmrjYNsI vflI BUimkf ny krvfeI pfxIaF dI vMz
cMzIgVH: dyÈ ivc 1975 ivc aYmrjYNsI df aYlfn kIqf igaf sI qy ies bfryhux qwk ieh rfË hI bixaf irhf hY ik pMjfb ivc Aus vyly dy muwK mMqrI igafnIËYl isMG ny akflI lIzrF ƒ ies (aYmrjYNsI) dy iÉlfÌ nf jfx leI mnfAuxdI koiÈÈ kIqI sI pr akflI lIzriÈp ny ieh apIldriknfr kr ky morcf lfAux df ÌYslf kIqf sI.Gwt igxqIaF bfry kOmI kimÈn dy sfbkf cyarmYnqrlocn isMG ny Kulfsf kridaF ikhf ik igafnIËYl isMG jo aYmrjYNsI dy aYlfn vyly nvIN idwlI ivcsn, AuQoN akflIaF nfl mulfkfq leI iswDy aMimRqsrpuwjy ijQy AunHF pRkfÈ isMG bfdl nfl mulfkfq kIqIsI. Aus smyN s[ bfdl ny ikhf ik akflI dl dIlIzriÈp ies bfry afm sihmqI nfl pihlF hIÌYslf lY cuwkI hY qy hux Auh kuJ nhIN kr skdy.
akflIaF ƒ mnfAux dI hoeI sI koiÈÈ
cMzIgVH: pMjfb dy muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ny ikhf ik pMjfb niÈaF dyiKlfÌ afpxI jMg kfrn sMqfp Bog irhf hY jdik sUby ivc iek gRfm vI nÈf pYdfnhIN huMdf. bIqy idnIN bI[jy[pI[ dy keI afgUaF ny pMjfb srkfr ƒ nÈy Auqy GyirafsI qy bfdl dy nÈy Auqy ibafn ƒ bI[jy[pI[ ƒ jvfb vjoN vyiKaf jf irhf hY. muwKmMqrI ny ikhf ik aÌIm, hYroien vrgy hor nÈy pMjfb ivc srhwd pfr qoN afAuNdyhn jdik BUwkI qy gFjy vrgy nÈy ihmfcl qy rfjsQfn qoN phuMcdy hn. ijQy ieh nÈyKuwly qOr qy ivkdy hn. AunHF ikhf ik ieh hYrfnI vflI gwl hY ik dyÈ leI niÈaFiKlfÌ jMg awgy ho ky lVn vfly bhfdr lokF Auqy nÈyVI hox df Dwbf jf irhf hY.
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (6)
Established in 200016th Year in Publication
Published every Saturdayby A B Publication Inc.
20451 N Plum Grove Rd.Palatine, IL 60074-2018Ph:847-359-0746Fax:847-705-9388Email:[email protected]
eyQnË: kdy dunIaF ijwqx inklyiskMdr df gRIs (XUnfn) awj kMgflI dydOr ivc puwj igaf hY. iksmq ny sfQ nfidwqf qF ieh 21vIN sdI df aijhf pihlfmulk bx jfvygf jo izPfltr aYlfinafjfvygf. gRIs Aupr 11 lwK kroV qoN vwDkrËf hY. gIRs df bylafAUt pRogrfmmMglvfr ƒ Kqm ho igaf hY qy Auh 1[6bIlIan XUro (80 arb rupey) df BugqfnnhIN kr sikaf. kOmFqrI mudrf koÈ(afeI[aYm[aYP[) ieh zYWzlfeIn AudoN qwkawgy vDfAux leI iqafr nhIN hY jd qwkgRIs Aus dIaF ÈrqF nhIN mMn lYNdf. dunIaFBr dy Èyar bfËfrF dIaF nËrF pMj julfeIƒ hox vfly jn mq sMgRih ‘qy itkIaFhoeIaF hn. gRIs dy lok Aus idn iesgwl ‘qy voitMg krngy ik AunHF dy mulk ƒieh ÈrqF mMnxIaF cfhIdIaF hn jF nhIN.jy mulk ny afriQk suDfrF dI mMg ƒ rwdkr idwqf qF 20 julfeI ƒ XUro Ëon dIbYTk ivc gRIs ƒ izPfltr qy XUro ËonivcoN bfhr kr idwqf jfvygf. hYsIaq qoNvwD Krc krn leI bdnfm ho cuky gRIs
brbfdI dI khfxIgRIs dy pqn dI khfxI 1999
ivc afey BUcfl qoN bfad ÈurU hoeI sI.ies BUcfl ivc mulk df iËafdfqrihwsf qbfh ho igaf sI. 2001 ivcXUro Ëon nfl juVnf vI gRIs dI BfrIBuwl sI. Aus ƒ AumId sI ik XUro ËonqoN Aus ƒ afsfnI nfl krËf imljfvygf. iesy AumId nfl 2004 ivcgRIs ny AulMipk KyzF ivc byhwd pYsfKrc kr idwqf. gRIs ny 2010 ivcXUrpIan sYNtrl bYNk aqy kOmFqrImudrf koÈ qoN 10 arb zflr df rfhqpYkyj lY ilaf. kuJ smyN bfad dUjfrfhq pYkyj vI iml igaf.ivc 6 julfeI qwk sfry bYNk bMd kr idwqy
gey sn. ey[tI[aYm[ rfhIN vI iek idn ivc60 XUro (4300 rupey) qoN vwD kZvfAux‘qy rok hY. ies hukm ipCoN ey[tI[aYmË ‘qyBfrI BIV hY. gRIs 11[14 lwK kroV rupeydf krË hY jo jI[zI[pI[ df 175 PIsdI hY.iesy dOrfn jrmnI dI cFslr eyNjlfmfrkl ny ikhf ik Auh eyQnË dI srkfr
nfl aYqvfr dy rYPrYNzm qoN bfad dubfrfgwlbfq leI iqafr hn. dyÈ Br ivc bYNkbMd rihx qy suprmfrkItF awgy lwgIaFlMbIaF kqfrF ny XUnfnIaF ƒ icMqf ivc pfidwqf hY. iËkrXog hY ik pRDfn mMqrIaYlkiss sIprfs ny XrUpI krËdfqf dyÈFdy pRsqfivq rfhq pYkyj Auqy pMj julfeIƒ lokF dy mq df aYlfn kIqf hY. gRIs dI
30 jUn ƒ krËf moVn dI afKrI imqIÉqm hox nfl pRDfn mMqrI aYlkisssIprfs ny Pon Auqy XrUpIan aiDkfrIaFnfl gwlbfq kr ky bynqI kIqI ik aYqvfrdy rYPrYNzm qwk afpxI BivwKI kfrvfeIaFbfry PYslf roikaf jfvy.
mhfn iskMdr df XUnfn mukwdr hfiraf
‘afp` dI agvfeI vflI srkfr ny mqfpfs kr ky kqlyafm dI inKyDI qy mfrygey inrdoÈ iswKF pRqI hmdrdI pRgt kIqIhY. rfjOrI gfrzn qoN ‘afp` ivDfiekjrnYl isMG ny ivDfn sBf ivc pyÈ kIqymqy ivc ‘dMgy` dI QF ‘kqlyafm` Èbdvriqaf. mMg kIqI geI ik jgdIÈtfeItlr dy mfmly ivc ijhVIaF nvIaFjfxkfrI imlIaF hn, Aus dy afDfr Auqykys clfey jfx. kyNdr vwloN bxfeIaYs[afeI[tI[ 6 mhIny aMdr afpxIirport dyx AuprMq doÈIaF iKlfPkfrvfeI krn aqy bMd kIqy gey kys muVKolHy jfx dy nfl hI CyqI muafvËy dI gwlvI afKI geI. sRI kyjrIvfl ny ikhf ikAuh ienHF msilaF ƒ pRDfn mMqrI modIkol cuwkxf cfhuMdy hn pr pRDfn mMqrImulfkfq leI smF nhIN dy rhy. kyNdr vwloNijhVI aYs[afeI[tI[ bxfeI hY, Aus ƒidwlI srkfr vwloN hr sMBv sihXog idwqfjfvygf.
iËkrXog hY ik 29 sqMbr 2008nMU modfsf (gujrfq) aqy mflygfEN(mhFrfÈtr) ivc iqMn Dmfky hoey snijnHF ivc 8 ivakqI mfry gey sn aqy80 ËKmI h o gey sn. iesy idnaihmdfbfd (gujrfq) ivc bMb imly sn.
hymMq krkry ny mflygfEN kys dI jFckIqI sI aqy pihlI vfr ieh qwQ sfhmxyilaFdy sn ik ijnHF lokF ny ieh DmfkykIqy sn, AunHF df sbMD ihMdU jQybMdI‘aiBnv Bfrq’ hY. ies jQybMdI df sbMDagFh afr[aYs[aYs[ nfl juVdf hY. AudoNies kys ivc 12 lokF dI igRPqfrI hoeIsI ijnHF ivc POj ivc lYPtInYNt krnl
pRsfd sRIkFq puroihq, sfDvI pRgXf isMGTfkur, irtfierz rfmyÈ AupfiDafey Èfmlsn. gOrqlb hY ik 26 nvMbr 2008vfly idn aiqvfdIaF nfl lVidaF hymMqkrkry dI mOq ho geI sI, pr ieh KbrFvI afeIaF sn ik Aus dI mOq aiqvfdIaFhwQoN nhIN, sgoN Aus nMU afpixaF ny hImfiraf hY.
(sPf iek dI bfkI)
kYptn amirMdr isMGdf dilq kunYkÈn
cMzIgVH: kYptn amirMdr isMG nypihlI julfeI qoN jn sMprk muihMmÈurU kr idwqI hY. muihMm leI jlMDrdI cox ies kr ky kIqI, ikAuNikdoafbf Kyqr pMjfb ivc ‘dilqF dygVH’ vjoN Auqy jfixaf jFdf hY. pMjfbdy dilq BfeIcfry df 33 PIsdI votbYNk hY jo pMjfb dy iksy vI BfeIcfryqoN ikqy iËafdf hY. drasl ipClIaFivDfn sBf coxF ivc kFgrs ƒ sBqoN vwzf Jtkf duafby ivcoN hI lwigafsI qy kFgrs qkrIbn sfrIaF sItFhfr geI sI. dUjy pfsy akflI dI aftfdfl skIm kfrn dilq BfeIcfrf vwzypwDr Auqy akflI dl dy pwK ivcBugiqaf sI.
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (7)
isMG Bmrf dI amrIkI pyÈyvfrfnfbfsktbfl lIg (aYn[bI[ey[) ivc KyzxleI cox ho geI hY. Aus dI cox zYlsmYvirks klwb ny kIqI hY. pMj virHaFqoN Ploirzf dI afeI[aYm[jI[ akYzmI ivcies BfrqI iKzfrI qy sflfnf iek lwKzflr Krcf kIqf jf irhf sI. Auh Bfrqdf jMmpl pihlf iKzfrI hY jo ikaYn[bI[ey[ lIg ivc Kyzygf. ies BfrqIiKzfrI dy ipMz dy lok isrP ieMnf jfxdyhn ik AunHF dy jfey ny amrIkf ivc koeIvwzI mwl mfrI hY. bwlo ky ipMz dy iksfnblvIr isMG dy Gr dI kMD AuWqy awj vIAuh irMg lwgf hoieaf hY ijQy GMitaF bwDIsqnfm CotI Aumry pRYkits krdf huMdfsI. qpf dy rijMdr qoN cfa nhIN cuwikafjf irhf sI jo AuNgl PV ky sqnfm isMGƒ bfsktbfl dy grfAUNz ivc pihlI dPfCwz ky afieaf sI.
aYn[bI[ey[ dunIaF dIaF sB qoN vwDmfldfr Kyz lIgF ivcoN iek hY. sqnfmBmrf ƒ zYls mYvirks klwb ivc ÈfmlkIqf igaf hY. Aus ƒ muwK lIg Kyzx qwkpuwjidaF do-iqMn sfl lwg jfxgy, pramrIkf dy isKrly klwb dy iKzfrIaFdI Pihirsq ivc Èfml hoxf hI afpxyafp ivc vwzf mfx hY. sqnfm df kwdswq Puwt do ieMc hY, pr Gr ivc Aus ƒCotU kih ky bulfieaf jFdf hY. brnflf
iËlHy dy ipMz bwloky ky jMmpl ies muMzydf pirvfr inmn mwDvrgI hY. kudrq nyies pirvfr ƒ anoKypx nfl invfijafhoieaf hY. ipqf blbIr isMG afp swqPuwt iek ieMc df hY. Aus dI mfqf 6 Puwt9 ieMc lMmI sI, pr pirvfr dy bfkI jIaFdf kwd qy kfTI afm lokF vrgI hY. blbIr
vI hY ik amrIkf ivc kflj pwDr jFmuwZlI lIg df koeI mukfblf Kyzy ibnF hIAuh iswDf aYn[bI[ey[ lIg Kyzx dy kfblmMinaf igaf. ipCly iek dhfky dOrfnAuh ieko iek aijhf iKzfrI hY ijs ƒiswDf dfÉlf ibnf hIl-huwjq dy imilaf.ieh sfrf sÌr qy ies rfhIN imlI mMiËlluiDafxf bfsktbfl akYzmI(aYl[bI[ey[) dI hI dyx hY. iesy akYzmIny Aus ƒ 9 sflF dI Aumr ivc afpxyt R ynI vjo N apnfieaf, Aus aMdrbfsktbfl iKzfrIaF vflI hunrmMdI
ivkisq kIqI, Aus dI pVHfeI df pRbMDkIqf qy Aus ƒ kOmFqrI pwDr Auqy ivcrndy kfbl bxfieaf. iehI kfrn hY ik jdoNafeI[aYm[jI[ irlfieMs dI tIm Bfrq ivcKyz pRiqBfvF dI Koj qy ÈnfÉq krn afeIqF sqnfm ƒ AunHF 29 AuBrdy iKzfrIaFivc Èumfr kr ilaf ijnHF ƒ PloirzfsiQq afeI[aYm[jI[ akYzmI ivcisKlfeI idwqI jfxI sI. Auh 2010 qoNAuQy rih irhf hY qy ienHF AunwqIaF ivcoNAuh iekwlf hI aYn[bI[ey[ leI cuixafigaf.
3 GMty AuzIk ky vI bfdl nfl imlxI nf hoeIcMzIgVH: brnflf nyVly ipMz bwlo ky dy bfsktbfl iKzfrI sqnfm isMG Bmrf dfnF awj BfvyN pMjfb dy Gr-Gr puwj igaf hY qy Auhƒ imlx vfilaF dIaF huxlfeInF lwgIaF peIaF hn, pr ies nOjvfn ƒ luiDafxy ivc muwK mMqrI pRkfÈisMG bfdl ƒ imlx leI qkrIbn iqMn GMty AuzIk krnI peI sI qy mulfkfq iPrvI nhIN sI ho skI. muwK mMqrI dy surwiKaf mulfËmF ny Aus ƒ imlx dI afigaf hInhIN sI idwqI.
smfrt Èihr Xojnf qihq afAuxnfl ijQy ienHF ÈihrF df srbpwKI ivkfshovygf, AuQy sUby ivc pUMjI invyÈ dIaFsMBfvnfvF vI vD jfxgIaF. ies nflruËgfr dy mOky vDxgy. ies qoN ielfvf
rfj dI afmdn ivc vfDf hovygf ijsnfl bfkI ÈihrF qy ipMzF dy ivkfs kfrjFleI Dn jutfieaf jf skygf. 100 smfrtÈihrF qoN ielfvf pRDfn mMqrI ny kuJhor ÈihrF dI kfieaf klp leI ‘atwlimÈn Xojnf` qy ‘sB leI mkfn` XojnfvFdf vI afÊfË kIqf hY. atwl imÈn Xojnfqihq mulk dy 476 ÈihrF dI pCfxkIqI geI hY pr ienHF dI sUibaF anusfrigxqI vMz smfrt ÈihrF dI vMz vFghI isafsI nukqf-nËr nfl hI kIqI geIjfpdI hY.
Buwlr qoN bfad gurdIp isMG Kihrf vI aMimRqsr jylH qbdIlaMimRqsr: divMdrpfl isMG Buwlr
qoN bfad iek hor iswK kYdI gurdIp isMGKihrf ƒ vI krnftk dI jylH qoN aMimRqsrjylH ivc qbdIl kr idwqf igaf hY. Kihrfƒ krnftk dI jylH qoN swcKMz aYkspRYsrfhIN aMimRqsr ilaFdf igaf. ieh rylgwzI qkrIbn rfq do vjy qoN bfadaMimRqsr rylvy styÈn Auqy puwjI. ijvyNhI Kihrf krnftk puils nfl ryl gwzIdy zwby ivcoN bfhr afieaf qF styÈn AuqymOjUd iswK jQybMdIaF dy kfrkunF vwloNAusdy hwk ivc nfarybfËI kIqI geI. iesqoN ielfvf sMq iBMzrFvflf iËMdfbfd dynfary vI lfey gey.
iswK jQybMdIaF dy kfrkunF ny iswKkYdI ƒ isropfE dyx df vI Xqn kIqf prpuils ny aijhf nf hox idwqf, ijs kfrniswK kfrkunF qy puils jvfnF ivcfly
hlkI Dwkf muwkI vI hoeI. Kihrf ƒ sÉqsurwiKaf pRbMDF hyT qurMq kyNdrI jylH lYjfieaf igaf, ijQy Aus ƒ afm bYrk
ivc bMd kIqf igaf hY. rylvy styÈn AuqyAus dy hwk ivc nfary lfAux vfilaFivc ÈRomxI akflI dl (aMimRqsr) dy
afgU jrnYl isMG sKIrf, hrbIr isMGsMDU, XUnfeIitz akflI dl dy mohkmisMG qy PYzryÈn iBMzrFvflf dy blvMqisMG gopflf hfËr sn.
aMimRqsr: krnftk qoN aMimRqsr jylH ivc qbdIl kIqy gey gurdIp isMGKihrf nfl Aus dy mfipaF qy irÈqydfrF ny qkrIbn awT virHaF bfad mulfkfqkIqI hY. pirvfrk mYNbrF ny srkfr koloN AusdI irhfeI dI mMg kIqI hY. iesdOrfn iswK bMdIaF dI irhfeI leI XqnÈIl sMGrÈ kmytI vwloN Kihrf dI pYrolAuqy irhfeI leI Xqn ÈurU kr idwqy hn. ies mulfkfq vyly Bfvukqf vflf mfhOlsI. gurdIp isMG dI mfqf jgIr kOr, ipqf bMqf isMG ny AusdI suK-sFd puwCI. s[Kihrf dy Bfxjy husnpRIq isMG ny dwisaf ik Auh awT vrHy pihlF Aus vyly imlysn, jdoN iek ivafh smfgm leI Auh pYrol Auqy irhfa ho ky afey sn. awTvirHaF dOrfn krnftk jylH ivc koeI vI imlx nhIN igaf sI.
awT virHaF qoN bfad imly mfpy
igRÌqfr kIqf igaf sI qy 1991 ivcibdr dI adflq ny Aumr kYd dI sËfsuxfeI sI. aMimRqsr ijlHy dy jwlUpur KyVfipMz df vfsI ies sfbkf KfVkU ƒkrnftk puils tIm ny aMimRqsr kyNdrIjylH dy hvfly kIqf hY.
hrijMdr dusFJkYlIPornIaf dI rfjDfnI sYkrfmYNto
ivc kuJ pMjfbI gfiekF df styj Èoakrvfieaf igaf sI. ies Èoa df styjsMcfln nfmvr gfiekf aqy styjsMcflkf siqMdr swqI kr rhI sI.pRogrfm dOrfn AuQoN dy iek hÌqfvfrIpMjfbI aÉbfr dy mfilk ny ieMtrnYt Auqyies pRogrfm sbMDI Ébr pf idwqI iksiqMdr swqI ny amrIkf-kYnyzf dy trwkcflkF bfry byhUdf itwpxIaF kIqIaF hn.
dUjy idn siqMdr swqI ny afpxf pwKpyÈ kridaF ieMtrnYt ‘qy afpxI iekvIzIE pfeI ijs ivc Aus ny afiKaf ikjo kuJ hoieaf, mMdBfgf hY aqy spÈtkIqf ik Aus ny styj qoN aijhf kuJ vInhIN ikhf ijs nfl iksy df inwjI jFBfeIcfrk qOr ‘qy, jF iksy kMm-kfr nfljuVy lokF df idl duKy. iPr vI jy iksy df
idl Aus kr ky duiKaf hY, Auh iÉmf dIjfck hY. Aus ny spÈt kIqf ik ijhVydoÈ Aus Auqy lfey gey hn, bybuinafdhn. jy doÈ lfAux vfly lok ieh sfbqkr dyx ik ieh swcy hn qy Aus iKlfÌkoeI sbUq hY qF pyÈ krn. shI sfbqhox dI sUrq ivc Auh lokF qy kfƒn dIkhicrI ivc hr sËf Bugqx ƒ iqafrhY. jy doÈ lfAux vfly JUTy sfbq huMdy hnqF AunHF ƒ vI sËf imly.
Aus ny tYlIPon ‘qy hoeI gwlbfq dOrfndwisaf ik asl ivc koeI mslf nhINsI. gwl isrÌ kYlIPornIaf dI iekpMjfbI aÉbfr dy mflk dI hAumY aqyJUTI Èfn dI sI. ies aKbfr df mflkAunHF dy pRomotr df irÈqydfr hY. aÉbfrdf mflk isrÌ ies gwl ƒ lY ky icVigaf ik styj qoN Aus df nF nhIN boilafigaf. ho skdf hY, aÉbfr-nvIs iesgwl qoN vI KÌf hovy ik pRomotr ny Aus ƒÈoa bfry Aus dI mMg anusfr ieÈiqhfrnf idwqf hovy. iesy guwsy kfrn hI Aus nypwqrkfrI dIaF hwdF aqy mirafdf qoVky JUTI irporitMg kIqI.
swqI ny afiKaf ik pMjfbI ivcaijhI pwqrkfrI krdy lokF nfloN vwD duwK
Aus ƒ AunHF lokF nfl hY ijnHF ny ieMtrnYtdy Ëmfny ivc vI aÌvfhF ‘qy XkInkridaF Aus bfry mMdf boilaf, Aus dyPon qy Èosl mIzIaf Auqy mfVy sunyhy Byjy.jy iksy ƒ vI Aus nfl koeI rMijÈ sI, qFAuh Aus iKlfÌ kUV pRcfr krn qoN pihlFAus df pwK qF sux-jfx lYNdy. ijs qrHFdI BfÈf Aus iKlfÌ vrqI geI, iehisrÌ Aus dI hIN nhIN, sgoN smuwcI aOrqjLfq dI qOhIn hY.
swqI ny dwisaf ik sYkrfmYNto dyaKbfr-nvIs aqy torFto dy pMjfbI ryzIEdy nfmfingfr iKlfÌ hwqk, pwqrkfrIrfhIN guMmrfh krn aqy lokF ƒ BVkfAuxivruD kfƒnI noits Byj idwqy hn.
swqI df kihxf hY ik mfmlf sulJigaf sI pr kYnyzf vfly nfmfingfr nynvyN isry qoN lokF nMU BVkfieaf aqy huxbhuq CyqI swc sfhmxy af jfvygf. AuDr,ies msly nfl juVy kuJ lokF df kihxfhY ik siqMdr swqI bfry smiJaf jFdf hYik Auh bfdl pirvfr dy nyVy hY. dUjy pfsydovyN pwqrkfr afpxy afp ƒ ‘afp`smrQk qy BgvMq mfn dy nyVly dwsdyhn. ies muwdy ƒ rfjsI rMgq dyx dy sMkyqvI iml rhy hn.
mfCIvfVf sfihb: mfCIvfVf dyÈRomxI akflI dl dy iËlHf jnrl skwqrjQydfr mnmohx isMG KyVf, sqivMdrisMG mfvI qy guirMdr isMG igwl vfsImuhflI ƒ 2013 ivc hFgkFg ivc agvfkrky 10 kroV rupey iPrOqI mMgx vflypMj doÈIaF ƒ AuQoN dI adflq ny AumrkYd dI sËf suxfeI hY. akflI afgUmnmohx isMG KyVf ny dwisaf ik mihlfjwj eIsQr toh lfeI ipMg ny PYsly ivcikhf ik ieh agvf kFz kOmFqrI pwDrAuqy dyÈ dIaF hwdF twp ky kIqf igafgMBIr jurm hY.
PYsly anusfr agvf kFz dy muwK doÈImuhMmd ÈkIl (34 sfl) ƒ 19 sfl dIÈjf suxfeI geI hY. ies ny bMdI bxfeypMjfbIaF ƒ ipsqOl idKf ky jfnoN mfrn dIDmkI idwqI sI. do hor ivakqIaF muhMmdafisÌ (34 sfl) qy eIhfd shfm dfAUd(26 sfl) ƒ vI 19-19 sfl kYd dI sËfsuxfeI geI hY. ieh dovyN ivakqI ËmfnqAuqy irhfa hox qoN bfad BgOVy ho gey sn.ies qoN ielfvf do hor doÈIaF muhMmd irËvfn(31 sfl) qy muhMmd arÈd (27 sfl) ƒkRmvfr 12 qoN 15 sfl dI sËf suxfeIgeI hY.
iqMn pMjfbIaF ƒ agvf krn vfilaF ƒ Aumr kYd
cMzIgVH: AuWGy buwqsfË iÈv isMG df pMckUlf siQq afpxy Gr ivc sMKyp ijhIibmfrI mgroN dyhFq ho igaf. sfl 1938 ivc pMjfb dy huiÈafrpur ijlHy ivc jnmyies buwqsfË ny 1958 qoN lY ky 1963 qwk pMjfb kflj afÌ afrts ivwc pVHfeI kIqIqy 1968 qwk pihlF kpUrQlf dy sYink skUl ivc pVHfieaf qy mgroN cMzIgVH dysrkfrI hom sfieMs kflj ivc pRoPYsr lwg gey. ieQoN Auh 1996 ivc syvfmukq hogey. iÈv isMG buwqqrfÈI ƒ sMpUrn qOr Auqy smripq sI. Aus dy kMm ivc spwÈtqfsI. iesy krky Aus dy buwq idlF ƒ CUh jFdy sn. iÈv isMG sfrI Aumr vwKry afkfrFnfl juiVaf irhf. Auh iKaflF dI qrË ivc XkIn nhIN rwKdf sI. Auh afpxy kMmrfhIN ÈÉsIaqF dy Tos qwq pyÈ krdf sI. pMjfb ivc klf dI idRÈfvlI ƒ sfhmxy rwKky dyiKaf jfvy qF iÈv isMG pMjfb ivc mfzrn afrt ÈurU krn vflI dUjI pIVHI nflsbMDq sI. pihlI pIVHI ivc ajYb isMG icwqrkfr qy sohn kfdrI afAuNdy sn. AuNjajYb isMG, kfdr qy iÈv isMG-iqMnF ny hI afpxI klf-suhj ƒ ivdyÈ jf ky inKfiraf.
mulfkfq rwd kr ky AunHF ƒ KuwlHyafm nIvFidKfieaf. jdoN bIqy vrHy ÈrIÌ, ivroDIiDrF, ÌOj qy hor keI pfisAuN iGry hoeysn qF ËrdfrI hI AunHF nfl KVHy hoey sn.ËrdfrI ny nf isrP hmlfvr iemrfnKfn df sfQ dyx qoN ienkfr kIqf, sgoNsMsd df sFJf sYÈn bulfAux dI slfh dyky pRDfn mMqrI ƒ sMkt ivcoN kwiZaf sI.
AuNj vI sMsd ivc pfiksqfn pIplËpfrtI vwloN dosqfnf ivroDI iDr vflIBUimkf hI inBfeI jFdI rhI hY. iesy krky kOmI asYNblI ivc ivroDI iDr dy afgUKurÈId Èfh bfry mÈhUr hY ik Auh pIplËpfrtI dy mYNbr hox nfloN swqfDfrI pfrtIdy mYNbr vDyry jfpdy hn, pr ËrdfrI qoNibhqr ieh gwl hor kOx jfxdf hY ikswqf ivc hor kuJ vI sQfeI nhIN huMdf,isrP ihq hI sQfeI huMdy hn. afKrkfr
nvfË ÈrIÌ ƒ vI ajy kwlH dI gwl hIjfpdI hovygI ik jdoN Auh pihlI vfrpRDfn mMqrI bxy sn aqy qqkflIrfÈtrpqI gulfm ieshfk Kfn nfl AunHFdf KuwlHyafm ivroD cwl irhf sI. AudoNsMsd dy sFJy sYÈn ƒ rfÈtrpqI vwloNsMboDn kIqy jfx mOky bynËIr ny nvfË dIpfrtI nfl rl ky 'bfbf vfps jfE' dynfary lfey sn, pr Aus qoN CyqI bfadpfiksqfn pIplË pfrtI ny ÈrIÌ dI ipwTivc Curf mfridaF rfÈtrpqI gulfmieshfk Kfn nfl hwQ imlf ley sn. Dfrf58-2 (bI) nfl lYs rfÈtrpqI ny AusqoN bfad pfiksqfn musilm lIg (nvfË)dI srkfr ƒ brÉfsq kr idwqf aqyËrdfrI ƒ aMiqRm mMqrI mMzl ivc ibjlIaqy pfxI mMqrI bxf idwqf sI, pr horFdIaF ÊlqIaF dy iËkr nfl koeI kdmshI nhIN ho jFdf.
pI[pI[pI[ dIaF jo mrËI ÊlqIaFrhIaF hox, ÈrIÌ ies vkq jdoN PYzrlsrkfr dy muKI hn, qF AunHF ƒ ivroDIiDr dy ies AuGy afgU nfl mulfkfq krnqoN ienkfr nhIN sI krnf cfhIdf ijs dIpfrtI mulk dy iek sUby ivc swqfDfrIvI hY. ËÉmF 'qy lUx iCVkx vFg pRDfnmMqrI ny ieh ibafn dy ky vfh vfh KwtxIcfhI ik ÌOj 'qy iksy vI qrHF df hmlfnf-kbUlxXog hY aqy iesy kr ky hI AunHFny pI[pI[pI[ dy ko-cyarmYn ƒ imlx qoN
ienkfr kr idwqf hY. TIk hY ik ËrdfrIafpxy ibafn ivc loV nfloN vDyry kuJkih gey, pr kI swqf qMqr ivc ÌOjIjrnYlF dI BUimkf dI aflocnf krnfDrm-AulMGxf dy brfbr hY? ieh hkIkqhY ik ies pwKoN koeI vI isafsqdfn duwDDoqf nhIN hY. bhuqf smF nhIN hoieaf jdoNpI[pI[pI[ swqf ivc sI aqy nvfË ÈrIÌivroDI iDr ivc huMidaF ikafnI-pfÈf joVI'qy sÉq ÈbdI hmly krdy sn.
hr koeI svIkfr krdf hY ik jnrlrhIl ÈrIÌ dI agvfeI hyT ÌOj 'Ërb-ey-ajb' afpRyÈn rfhIN mulk ivcoNaiqvfd dy Éqry dy Éfqmy leI ruwJI hoeI
hY. srkfr aqy pI[pI[pI[ smyq sfrIaFisafsI pfrtIaF vwloN vI ÌOj dI ieskfrvfeI dI hmfieq kIqI jf rhI hY. ÌOjIadflqF dI sQfpnf leI kfƒn bxfAuxvfsqy sMivDfn ivc jo 21vIN soD kIqIgeI, Auh vI pI[pI[pI[ dy sihXog qoN ibnFsMBv nhIN sI. Aus smyN pI[pI[pI[ sYnytivc bhumq vflI pfrtI sI. ijQoN qwkisMD sUby ivc pI[pI[pI[ dy ipCly 7 sfldy rfj dOrfn sfhmxy afey ku-Èfsn dfsvfl hY, pfrtI ƒ ies bfry afqm-icMqndI loV hY.
Èfied jnrl rhIl ÈrIÌ vI iesgwl ƒ smJdy hn aqy AunHF qoN pihlyÌOjI muKI jnrl ikafnI vI smJ cuwkysn ik Ëfihr qOr 'qy rfj krn dy kInuksfn hn. ies kr ky ÌOj ny hux Éudswqf sMBflxI Cwz idwqI hY pr purfxIaFafdqF muÈikl nfl hI jFdIaF hn. huxvI swqf df sMquln sfzy jmhUrI pRbMD qoNieMnf ku dUr jf cuwkf hY ik kuJ ivÈlyÈkFny qF ieh vI dfavf krnf ÈurU kr idwqfhY ik mulk ivc nrm rfj pltf ho cuwkfhY. Èfied ËrdfrI qoN iswiKaf lYNidaF nvfËÈrIÌ vI hr ZMg-qrIky apxf ky 5 sfldf kfrjkfl pUrf krnf cfhuMdy hn. iesykr ky ÌOjI hYWzkuafrtr ivc mfVI ijhIihljul 'qy hI Auh hr qrHF dy smJOqyleI iqafr rihMdy hn. Auh ies gwloN iekqrHF nfl bdnfm hI ho cuwky sn ik pRDfn
mMqrI vjoN AunHF dI ÌOj dy iksy vI muKInfl nhIN bxI. so, ies vfr Auh pUrIsfvDfnI qoN kMm lY rhy hn. hiQafrbMdÌOjF 'qy isvl kMtrol hox df isDFq mOjUdfhflfq ivc dUr dI kOzI bx ky rih igafhY. mulk ƒ ijs qrHF dy bfhrI aqyaMdrUnI ÉqiraF df sfhmxf krnf pYirhf hY, AunHF dy mwdynËr jfpdf hY ikaijhf hfeIibRz mfzl hI kMm kr skdfhY ijs qihq ÌOj aqy isvl lIzriÈpswqf sFJI krn leI afps ivc sihXogkrn, pr ËrdfrI ny afpxy duwKVy rfhINies aml dy rfh ivc aiVwkf KVHf kridwqf hY. ieQy hI nvfË ÈrIÌ dI BUimkfdI gwl afAuNdI hY. AunHF ƒ hflfq qoN awKFmItx dI QF cIËF ƒ suDfrn leI afpxIbxdI BUimkf inBfAuxI cfhIdI hY. ÌOjvwloN aMdrUnI surwiKaf dy nF 'qy jo lgfqfrvDdI dÉlaMdfËI vflI BUimkf apxfeIjf rhI hY, isafsqdfnF ƒ Aus iKlfÌKVHy hoxf cfhIdf hY.
'PMz Pfr pIs' nF dy suqMqr ividaksMgTn vwloN hfl hI dOrfn iqafr kIqygey 'nfËuk rfjF dy sUck aMk 2015' ivcpfiksqfn ƒ ierfk, aÌgfinsqfn,sIrIaf aqy cYz smyq dunIaF dy nfËukmulkF ivcoN iek dwisaf igaf hY. mulkƒ aijhy aOKI hflfq ivcoN kwZx leIisvl swqfqMqr aqy ÌOjI sQfpqI ƒieksur h o k y k Mm krnf pvygf.bdiksmqI nfl 'KfkI' aqy 'muÌqI' dovyNswqfDfrI vrg ies sMdyÈ ƒ smJx ivcnfkfm rih rhy hn.
afirP inËfmI
hr koeI svIkfr krdf hY ikjnrl rhIl ÈrIÌ dI agvfeIhyT ÌOj 'Ërb-ey-ajb' afpRyÈnrfhIN mulk ivcoN aiqvfd dy Éqrydy Éfqmy leI ruwJI hoeI hY. srkfraqy pI[pI[pI[ smyq sfrIaFisafsI pfrtIaF vwloN vI ÌOj dIies kfrvfeI dI hmfieq kIqIjf rhI hY. ÌOjI adflqF dIsQfpnf leI kfƒn bxfAux vfsqysMivDfn ivc jo 21vIN soD kIqIgeI, Auh vI pI[pI[pI[ dy sihXogqoN ibnF sMBv nhIN sI.
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (11)
*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo
sYkrfmYNto aqy XUbf istIkYlIPornIaf
1816 Main Ave., Secramento CA, 95838
Kashmir S. ThandiOffice: (866) 933-3038
Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733Yuba City Ph:530-419-5058
Bfrq dI sB qoN vwzI jFc eyjMsIsI[bI[afeI[ isrP iewk qoqf hY, isafsIafgUaF dy ipMjry ivc qiVaf hoieaf qoqf.ieh gwl ies dyÈ dI sB qoN AucI adflqdy jwj sfihbfn ny jdoN khI sI, AudoN ieseyjMsI dy muKI rxjIq isnhf ƒ QoVHI ijhIÈrm df aihsfs vI huMdf qF sUrj zuwbxqoN pihlF asqIPf dy ky Gr jf bYTdf.rxjIq isnhf ny ies qrHF krn dI QFlIzrF dy qoqy vflI afpxI pyÈkfrI jfrIrwKI sI. hux Auh afp keI kysF ivcAuliJaf ipaf hY. icMqf vflI koeI gwlPyr vI nhIN, kys bxn qy kys ivcoN inkljfx dy ZMg Auh jfxdf hY.
asl ivc iekwlI sI[bI[afeI[ nhIN,ies dyÈ dI lgBg hr jFc eyjMsI ivclIzrF dI pVHfeI hoeI pwtI rtx vfly qoqyBry pey hn. gYrq nF dI koeI cIË afpxykol Auh nhIN rwK skdy. srkfr bdlxqoN ruK bdlx dI QF Auh iksy srkfr jFÈKsIaq dy Zl rhy pRCfvyN vyK ky hImOky dy mfhOl ivcoN nvyN hfkmF dy nkÈpCfnxy ÈurU kr idMdy hn qy iPr Ausyiksm df ‘sfihb cflIsF’ rtxf ÈurU hojFdf hY.
ikRkt dI Kyz ivc lilq modI vflIkicafx df ikwsf vI aMq ƒ ienHF qoiqaFdy hvfly hoxf hY qy ijMny afgU ies ivcPsdy jfpdy hn, Auh asqIPy dyx dI QFbyÈrmI nfl ies leI zty KVHy hn ikAunHF ƒ ieh XkIn hY ik aMqly nqIjyivc kuJ nhIN hoxf. AunHF df ieh XkInhvfeI nhIN, hkIkq dI buinafd Auqy hY,
ijs dIaF bhuq sfrIaF imsflF Bfrqivc mOjUd hn.
rfjIv gFDI dy vkq hoey Aus sOdyleI hux hor mgË-pwcI krn dI loVnhIN, ijs ivc svIzn dI boPorË qopkMpnI qoN hfivtËr qopF KrIdIaF geIaFsn. ijnHF ny Aus qop sOdy ivc iBRÈtfcfrdf rOlf pf ky srkfrF ihlf idwqIaF sn,bfad ivc Auho Aus sOdy dy dlflF nfl
TwgI krI jFdy ny lIzr sMivDfn dI shuM Kf kysYnq imlf ky afpxf ihwsf Krf krnipwCoN AunHF df bcfa krdy vyKy gey sn.‘sonIaf gFDI dy pyikaF dy dyÈ df` afKky kuafqrocI df guwzf bMnHx vfly iesgwl Auqy Ëbfn dwbdy rhy ik boPorË dykys ivc ijhVy ihMdUjf Brf cricq sn,AunHF df vI koeI sbMD atl ibhfrIvfjpfeI nfl hY sI. Aus kys ivcoN AunHFdI jfn Cuwtx df rfh vI vfjpfeI srkfrny hI idwqf sI. hux lilq modI df rOlfipaf hY qF lilq dI sFJ vI ihMdUijaF dyivafh-ÈfdIaF ivc idwsx qwk dI inklafeI hY.
aYnrfn dy zfBol ibjlI pRfjYkt dfkys vI hux lokF ƒ Buwl igaf hY.mhfrfÈtr ivc Auh kMpnI jdoN pRfjYktlfAux lwgI, AudoN kFgrs dy nrismhfrfE dI srkfr sI. Bfjpf qy iÈv sYnf dygwTjoV ny doÈ lfieaf ik ieh pRfjYktpfs krn leI nrismhf rfE dy bMidaFnfl aYny hËfr kroV dI irÈvq df sOdfvwjf hY. nrismhf rfE qRihk igaf qFPfeIl ruk geI. coxF ipwCoN isrP qyrFidnF df mOkf atl ibhfrI vfjpfeI dIsrkfr ƒ imilaf sI qy Brosy df votlYx qwk Aus ƒ nIqIgq PYsly lYx dfaiDkfr nhIN sI. ies dy bfvjUd AunHFqyrF idnF ivc aYnrfn dy pRfjYkt ƒvfjpfeI srkfr ny mnËUrI dy idwqI. ijhVIkMpnI nrismhf rfE ƒ keI hËfr kroVdyx vfsqy iqafr sI, Aus ny ies kwcIsrkfr dy iks lIzr df ikMnf guwgfpUijaf, awj qwk Bfrq dy lokF ƒ pqfnhIN. ies pRfjYkt vflI Ausy aYnrfnkMpnI dy mflk afpxy dyÈ amrIkf ivckuJ icr ipwCoN PrfzIey sfbq ho ky jylHivc phuMc gey sn. ies bfry hux koeIgwl hI nhIN krdf.
iewk aihm mfmlf hor hY. zfktrmnmohn isMG dI srkfr vyly ntvr isMGivdyÈ mMqrI huMdf sI. AudoN iewk sMsfrpwDr df iBRÈtfcfrI skYNzl crcf ivcaf igaf. ierfk ivruwD amrIkf dI pihlIjMg dy bfad jdoN jMgbMdI ho geI aqyierfk dy iKlfP pfbMdIaF lwg geIaF qFlMmf smF KuÈhflI hMZf cuwky Aus dyÈ dylokF leI BuwK nfl mrn dI nObq af geI.AudoN ies bfry Kfs crcf dy bfad sMsfrdI swQ XU aYn E dI surwiKaf kONsl ny dovwK-vwK mqy pfs kr ky ierfk ƒ qyl dybdly anfj lYx dI sImq afigaf dyidwqI. ierfk dy lok Psy hoey sn. iehoijhy mOky Psy ny Ptkxf nhIN sI qy lutyrIDfV ny ies qoN dfa lfAux leI rfh kwZley. krIb solF sfl bfad trFspyrYNsIieMtrnYÈnl dI jrmn brFc ny iewk kysdrj krvf idwqf ik kuJ jrmn kMpnIaF
nhIN sI kihMdf ik mYN iksy ƒ Kfx vI nhINdyvFgf, pr ieh gwl sfry mMndy sn ikGwto-Gwt Auh afp kuJ nhIN KFdf.
sMsfr pwDr dI pVqfl ivc iehiËkr af igaf ik krIb ds lwK bYrlqyl dy kUpnF rfhIN kFgrs pfrtI ƒ iessOdy df nfjfieË lfB imilaf hY. kFgrspfrtI kihMdI sI ik Aus kol kdy koeIpYsy phuMcy hI nhIN.
pVqfl ivcoN sfrI gwl ieh inklIik ivdyÈ mMqrI ntvr isMG df muMzf jgqisMG kFgrs dy XUQ lIzr vjoN ierfkjFdf qy swdfm husYn qwk iswDI phuMc rfhINkUpn lYNdf irhf hY. pfrlImYNt ivc ntvrisMG dy asqIPy dI mMg AuTI qF iksy vIhor qoN pihlF BfrqI jnqf pfrtI dyafgUaF ny Aus ƒ brKfsq krn dI mMgleI hMgfmf kIqf. kFgrs pfrtI keIidn ntvr isMG df bcfa krdI rhI,pr ntvr isMG dy iewk purfxy joVIdfr nyPsf idwqf. kroeyÈIaf ivc BfrqI rfjdUqainl mQrfnI bol ipaf ik ntvr isMGierfk ivc srkfrI dOry dOrfn vI afpxypuwqr leI qyl dy kUpn lYNdf irhf hY qyieh qyl bfhr vyc ky kmfeI vI ienHF nykIqI hY. QoVHy idnF ivc iewk jFc eyjMsI,ienPorsmYNt zfierYktoryt ny ieh gwllwB leI ik ieMglYNz ivc bYTy hoey iewkaYn afr afeI dy Kfqy rfhIN awT kroVrupey iewk BfrqI bYNk dy Kfqy ivc afeyaqy kwZ ky vMzy-vMzfey gey hn.
irÈqydfr qy dUsrf Aus dy puwqr jgq dfXfr-bylI sI. ieh Kulfsy hox ipwCoNpfrlImYNt ivc kFgrs pfrtI ny ntvrisMG df bcfa krn qoN nFh kr idwqIaqy ntvr isMG ƒ asqIPf dyxf pY igaf.
hYrfn krn vflI khfxI eyQoN awgyqurdI hY. pfrlImYNt ivc ntvr isMG ƒivdyÈ mMqrI dy ahudy qoN asqIPf dyxleI Bfjpf afgUaF ny mjbUr kIqf,dunIaF Br df hr doÈ Bfjpf afgU AusAuqy lfeI gey, pr jdoN Aus ny ahudy qoNasqIPf dy idwqf, iPr kFgrs pfrtI qoNasqIPf dyx df aYlfn Aus ny jYpur jfky Bfjpf dI Aus rYlI ivc kIqf, ijwQyvsuMDrf rfjy hfËr sI. nihrU-gFDIpirvfr df kwlH qwk nyVU hox kfrn ntvrisMG ƒ Cwj ivc pf ky Cwtx vflI Bfjpfny afpxy nfl lf ilaf qy ipCly sfldIaF lok sBf coxF qoN pihlF rfjsQfnivDfn sBf coxF dOrfn ntvr isMG dyEsy bdnfmI Kwt cuwky puwqr jgq isMGƒ itkt dy idwqI. ierfk nfl qyl bdlyanfj dI BMzI vflf ntvr isMG df Auhopuwqr jgq isMG hux rfjsQfn dy BrqpuriËlHy dy kmfn hlky qoN ivDfn sBf ivcBfjpf df ‘mfxXog` mYNbr hY. nf Aus ƒies gwl dI Èrm hY ik Bfjpf Aus dypirvfr bfry kwlH qwk kI kihMdI sI qy nfBfjpf ƒ afpxy khy AunHF ÈbdF dI koeIÈrm rhI hY.
ies qoN vI vwzI aglI gwl ieh hYik qyl bdly anfj dy ijs skYNzl nyAus vkq dyÈ dI srkfr ihlf idwqI sI,keI idn pfrlImYNt Twp hoeI rhI aqykoeI kMm vI nhIN sI ho sikaf, Aus
skYNzl df bfad ivc kI bixaf, kdyiksy ny puwiCaf hI nhIN. Bfjpf ny ieskr ky nhIN puwiCaf, qy nf puwCxf hY ikipqf-puwqr cor vI hox qF sfzy nfl imljfx ipwCoN puwCx dI nhIN, prdy Zkx dIloV hY. kFgrs vfly ies leI cuwp hnik cfr aOKy idn kwtx leI ieh ipE-puwqr Bfjpf ivc cly vI gey qF koeI Kfsgwl nhIN, iksy idn mOkf vyK ky afpxynfl vI af skdy hn.
eyzI hnyrgrdI vfly dyÈ ivc eynfku mfx hI bhuq hY ik lokF vwloN cuxy hoeypRqIinD sMivDfn dI shuM cuwk ky rfj krdy,jF rfj krn dy nF Auqy Auh sfrf kuJkrdy hn, ijhVf ‘swcy pfqÈfh’ dI dsvfrI JUTI shuM Kf ky koeI pwkf Twg krskdf hY. eynf ku mfx kIqf vI QoVHf nhINBfrq dy nfgirkF leI.
#
jgq isMG
ntvr isMG
vsuMDrf rfjy
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (12)
sincrvfr, 4 julfeI 2015
-cfcf byilhfjLTfh-sotf
pMjfb tfeImjL
cuPyrgVHIey!kfry sfDF dy pVHdy qy suxI jFdy, afvy akl nf Pyr vI aMinaF nUM.ByzF vFg isr suwt ky qury jFdy, nUr mihl smrfilaF-KMinaF nUM.pul tuwtdy BgdVF mcdIaF ny, afAuNdI hosL nf afPqF BMinaF nUM.pUjf ilKI nf ikqy vI ivhlVF dI, pVH ky dyK lE gRMQF dy pMinaF nUM.mUjLI afdmI zyiraF ivc jfxo, skdy bIbIaF qfeIN nf zwk ijhVy.nhINEN ‘iek dy’ hYx cuPyrgVHIey, iPrdy QF QF `qy rgVdy nwk ijhVy!
ieÈiqhfr, jmhUrIaqaqy hkIkq
idwlI dI arivMd kyjrIvfl srkfrdf hkIkI ruqbf BfvyN nIm-sUbf srkfrvrgf hovy, pr ies dy hvfly nfl crcfTos muwidaF Auqy ho rhI hY. ipCly idnFivc idwlI srkfr dy ieÈiqhfr nÈr hoeyqF bihs ÈurU ho geI ik iks qrHF dfaks pyÈ kIqf jf irhf hY, qy kI sunyhfidwqf jf irhf hY. inKyDI krn vfilaFivc ivcfrF dI vMn-svMnqf dy nfl-nflipCly idnIN afm afdmI pfrtI (afp) qoNqoV-ivCoVf krn vfilaF qoN lY ky hrvMngI dy isafsI ÈrIk aqy aflockÈfiml sn. ienHF sB ƒ bihs ivc Èfimlhoxf hI cfhIdf hY,pr ienHF dIaF dlIlFivcoN swjrIaF swtF dfsyk aqy mOkfpRsqIƒ ËrUr piV Hafjfvygf. dlIlF kuJn ukiqaF d uafl y
pMjfb dy sfbkf muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG ny imafn ivcoNqlvfr afKrkfr kwZ ky sUq leI hY. afpxy DVy dIaF vwKrIaF isafsIsrgrmIaF dI ÈurUafq kr ky AunHF pMjfb kFgrs ivc icrF qoN cwl rhIDVybMdk iKwc-DUh nMU iek mukfm Auqy phuMcf idwqf hY. ienHF srgrmIaF dIÈurUafq AunHF ieh afK ky kIqI hY ik bfdlF nMU hor 5 sflF leI sUby dIswqf Auqy kfbË hox leI iek hor mOkf nhIN idwqf jf skdf. AunHF dy iesibafn df iswDf qy spÈt mqlb hY ik pMjfb kFgrs dy pRDfn pRqfp isMGbfjvf dI agvfeI ivc 2017 vflIaF ivDfn sBf coxF ijwqIaF nhIN jfskdIaF. kuJ isafsI ivÈlyÈkF vwloN AunHF dIaF ienHF kfrvfeIaF nMUpfrtI hfeI kmfn iKlfP iswDI bgfvq vI krfr idwqf jf irhf hY. AuNjAunHF dy ies ibafn ivc kuJ nf kuJ vËn vI ËrUr jfpdf hY. asl ivcs[ bfjvf pMjfb kFgrs df DVybMdk ivvfd sulJfAux ivc nfkfm rhyhn. AunHF df pMjfb kFgrs dy pRDfn vflf jlOa iek idn vI lokF dysfhmxy nhIN af sikaf. lMGIaF lok sBf coxF ivc vI pfrtI dI hflqbhuqI cMgI nhIN sI. sB nMU ajy kwlH vFg cyqy hY ik Aus cox ipV ivckYptn amirMdr isMG dI afmd qoN bfad hI kFgrs dy pYr lwgy sn aqyrfqo-rfq pfrtI dy hwk ivc hvf bxI sI. hux ipCly kuJ smyN qoN kYptnamirMdr isMG vwloN vwKrI pfrtI bxfAux jF Bfjpf nfl rl ky koeImorcf KVHf krn bfry vI cuMJ crcf cwldI rhI hY. aijhI iksy vI sUrqivc pMjfb dy cox ipV ivc hI nhIN, pMjfb dI smuwcI isafsq ivc vInvIaF isafsI sPbMdIaF leI rfh KuwlHygf.
Bfjpf vfly PrMt Auqy qF ienHF nvIaF sPbMdIaF bfry iqwKI srgrmIkfPI smyN qoN cwl rhI hY. ies pfrtI dI lok sBf coxF dOrfn hoeI cVHqaqy iPr kyNdr ivc srkfr dI kfiemI qoN bfad hirafxf, mhFrfÈtrqy jMmU kÈmIr vrgy sUibaF ivc ijwq mgroN pfrtI dI pMjfb iekfeI dyafgUaF ny vI sUby ivc vwzI BUimkf leI pr qolxy ÈurU kr idwqy. iehpfrtI pMjfb hI nhIN, ibhfr aqy pwCmI bMgfl dIaF ivDfn sBf coxF AuqyvI nËrF gwzI bYTI hY. pMjfb ivc ijs qrHF dIaF srgrmIaF Bfjpf dImF jQybMdI- afr[aYs[aYs[ vwloN kIqIaF jf rhIaF hn aqy nfl hIkyNdr srkfr qy Bfjpf dI kOmI lIzriÈp df jo ivhfr ÈRomxI akflI dlpRqI sfhmxy af irhf hY, Aus qoN sMkyq iehI imldy hn ik Bfjpf pMjfbivc iekwilaF jF Gwto-Gwt akflI dl qoN bgYr cox ipV ivc inqrnleI iek kdm hor awgy vD geI hY. pfrtI dy pMjfb dy afgU qF inwqibafn dy rhy hn ik pfrtI dI ijwq leI hirafxf vfly mfzl Auqy gMBIrqfnfl ivcfrF cwl rhIaF hn. ieh gwl pwkI hY ik ies pfrtI kol coxFijwqx leI loVINdf hr sfmfn mOjUd hY. pYsy aqy bfhUbl qoN lY ky nIqIaF-rxnIqIaF qwk GVn ivc ies pfrtI dy afgUaF kol muhfrq hY. AuNj vIipCly smyN dOrfn isafsI BfeIvfl ÈRomxI akflI dl dIaF kmËorIaFny Bfjpf dy ienHF afgUaF df kMm rqf ku suKflf vI kr idwqf hY.
awj ÈRomxI akflI dl aqy ies dy kuJ afgU vI Kud nMU hfÈIey ‘qyDwikaf mihsUs kr rhy hn. bfdl ipAu-puwqr pRDfn mMqrI nryNdr modInfl inwjI sFJ dIaF PVHF aksr mfrdy sn, pr hux iekwly modI df hInhIN, Bfjpf dI smuwcI kyNdrI lIzriÈp df ivhfr akflIaF pRqI bdilafhoieaf hY. AuNj vI ÈRomxI akflI dl aqy Bfjpf ivckfr isafsIBfeIvflI df smuwcf ishrf muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl nUM hI jFdf hY.AunHF dy PrËMd qy Aup muwK mMqrI suKbIr isMG bfdl pRqI Bfjpf afgUaFdf rvweIaf muwZ qoN hI qxfa-BrpUr irhf hY. dohF BfeIvflF ivckfrsuKbIr kfrn pey hr rwPV nMU pRkfÈ isMG bfdl hI sulJfAuNdy rhy hn,pr hux Aumr kfrn keI mfmilaF ivc AunHF dI pkV iZwlI pY rhI hY. hrisafsI ivÈlyÈk ieh svIkfr krdf hY ik Auh aOKy qoN aOKy simaF ivcvI afpxI isafsq leI koeI nf koeI rfh kwZ lYNdy rhy hn aqy bhuqIvfr isafsI ivÈlyÈkF dIaF igxqIaF-imxqIaF vI Aultf idMdy rhyhn, pr hux bhuq sfry mfmilaF ivc Auh bhuq byvws hoey pey hn. iesbyvsI df sB qoN vwzf kfrn ibnF Èwk Bfjpf lIzriÈp df rvweIaf hI hY.Bfjpf dI kyNdrI lIzriÈp ny hux qwk pMjfb jF iswKF nfl sbMDq iksy vImuwdy df isafsI lfhf akflI dl nMU lYx nhIN idwqf. hux sRI anMdpursfihb dy sfZy iqMn sO sflf smfgmF ivc ijs qrHF kyNdrI gRih mMqrIrfjnfQ isMG ny sUby ivc niÈaF df muwdf AuTfieaf aqy ijs ZMg nflpfrtI dy hor afgUaF ny mgroN hor QfeIN iesy muwdy nMU irVikaf, Aus qoNsMkyq iml rhy hn ik afAuNdy idnF ivc pMjfb dI isafsq ivc vfhvfAuQl-puQl leI ipV bwJ igaf hY. ies AuQl-puQl ivc ikhVI iDr dIkI BUimkf hovygI, ies bfry afAux vflf smF hI dwsygf.
2017 leI pMjfb df ipV
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (13)
nslI nÌrq, amrIkf qy prvfsI18 jUn 2015 dI Èfm nUM nslI
nÌrq dI awg ivc JulsI buwDI vfly goryny kfÜy mUl dy qvfrIÉI crc ivc vV kynON iensfnF nUM golIaF mfr ky isrÌ iesleI mfr idwqf ik Auh aÌrIkI mUl dyamrIkI sn. amrIkf ivc Êulfm pRQfiKlfÌ aqy mnuwKI aiDkfrF dy hwk leIlVy lMmy kfnUMnI sMGrÈ nfl juVy rhy iescrc ivc mrn vfly dfnÈmMdF ‘c stytsYnytr jo iesy crc dy pfdrI vI sn,imstr krIaMqF ipMknI vI Èfml hY. Bfxfvfpiraf ‘sfAUQ kYrolfeInf’ styt ivcijQoN dI gvrnr pMjfbI iswK mfipaF dIDI inwkI rMDfvf hylI hY. kfÜI nsl dylokF dy DfrimksQfn Aupr iehkoeI pihlf hmlfnhIN. ies qoN vIiGnfA ux y q ydrdnfk v wz yhmly h u Md y rhy
hn. boDIaF, XhUdIaF qy iesfeIaF dykeI vwKry DiVaF ivc vI BfvyN smUihkmOqF hoeIaF hn, pr hux kfÜy mUl dylokF dy Dfrimk sQfn Auqy ieh hmlflMmy arsy bfad hoieaf hY. hoieaf vIAudoN jdoN amrIkf df rfÈtrpqI ÉudaÌrIkI mUl dy ipqf qy gorI mF dfjnimaf puwqr hY.
ies qoN pihlF amrIkf dI DrqIAupr nslI qy mËhbI hmlf ivskfnisnstyt dy Ek krIk dy gurduafry ivc 5agsq 2012 nUM hoieaf sI. crc ivchoey hmly ny gurduafry aMdr vfprIdrdnfk Gtnf nUM iek vfr iPr amrIkIisafsq aqy mIzIaf ivc AuGfiVaf hY.mfry gey inrdoÈ kfÜy lokF vFg inrdoÈmry iswKF nUM cyqy kridaF Aus kfry dImuV inKyDI ho rhI hY. rfÈtrpqI brfkEbfmf crc ‘qy hoey hmly sbMDI gwlbfqjF qkrIr kridaF aksr inrdoÈ iswKFdy kqlF dI muV inKyDI krdy hn. vHfeIthfAUs qy kYpItl ihwl qoN lY ky sQfnksog sBfvF ivc Ek krIk dy gurduafryaMdr mfry gey iswKF nUM Xfd kridaFinKyDI ho rhI hY, pr duwKdfeI gwl hY ikamrIkf ivc nfm-inhfd bxIaF vwzIaFvwzIaF iswK jQybMdIaF ivcoN iksy ny vIaÌrIkI mUl dy crc ‘qy hoey hmly dIinKyDI nhIN kIqI. ieQoN qwk ik vwzy vwzy
dfavy krn vfly aqy afpxy afp nUM vwzyiswK afgU aKvfAux vfly iksy swjx nyajy qwk hfa df nfhrf vI nhIN mfiraf.Xfd rhy ik jd Ek krIk dy gurduafryivc hmlf hoieaf sI qF mulk Br dIaFqmfm kOmI aqy sQfnk smfjk, Dfrimkqy smfj syvI sMsQfvF iswK drd nUM mwTfkrn leI nfl af KVoqIaF sn. hYrfnIhY ik bhuq sfrIaF jQybMdIaF amrIkf‘c iswKF iKlfÌ huMdy nslI ivqkry nUM qFvDf cVHf ky pyÈ krdIaF hn, iewQoN qwkik keI vfr iswKF dy dUjy lokF nfl huMdyinwjI JgiVaF nUM vI nslI qy mËhbInÌrq dI puwT cfVH idwqI jFdI hY, pr jdaijhf ivqkrf dUjy lokF jF BfeIcfiraFnfÜ huMdf hY, qF ieh KfmoÈ rihMdy hn.
hYrfnI ieh vI hY ik bhuq sfry iswKafgU qy jQybMdIaF afpxy bfry ieho pRcfrkr rhIaF hn ik Auh muslmfn nhINhn, AunHF Auqy muslmfnF dy BulyKy hmlfkrnf Êlq hY. kI muslmfnF nfl huMdfDwkf jF ivqkrf iPr jfieË hY? iswKF nUMiswK isDFqF muqfibk hr iksy nfl huMdyiksy vI qrHF dy ivqkry iKlfÌ ztxfcfhIdf hY. hYrfnI ho rhI hY ik jdieMglYNz dI rfj kumfrI zfienf kfr hfdsyivc mrI qF keI gurduafiraF ‘c Aus dIafqimk ÈFqI leI aKMz pfT rwKy gey.ienHF ‘c myry afpxy ipwqrI Èihr XUbfistI df iewk gurduafrf vI Èfml hY.aKMz pfT krvfAuxf koeI mfVI gwl nhIN,pr svfl hY ik hux asIN kfiÜaF dycrc Auqy hoey hmly vyly ikAuN cuwp hF?kI iswK hux dohry ikrdfr vfÜy ho geyhn? ijs styt ivc Bfxf vfpiraf, AuQoNdI gvrnr vI iswK DI hY, iPr vI iswKcuwp hn.
KYr! gwl amrIkf ‘c nslI ivqkryaqy crc Auqy hoey hmly ‘qy kyNdirqkridaF ieQy ieh iËkr krnf lfËmI hYik hmlfvr ny ijs crc nUM inÈfnfbxfieaf, Auh koeI sfDfrn crc nhIN,sgo N ies df amrIkI smfj ivco NivqkiraF BrI soc Éqm kr ky ‘amrIkfsB leI’ dy supinaF dI DrqI isrjx dysMGrÈ ivc vwzf Xogdfn hY.
ieh crc 1816 ivc 35 kfÜyÊulfmF ny, ÊulfmF dI afËfdI leI ÈhIdhox vfly zYnmfrk vIËI dI agvfeI ‘cbxfieaf sI. Xfd rhy ik zYnmfrk vIËInUM 14 sfl dI Aumr ‘c nyvI kYptn aqyÊulfmF df vpfrI josÌ vIËI awj dy dwKxIaÌrIkf ielfky ivcoN ilafieaf sI. vIËInF Aus nUM afpxy vpfrI qoN hI imilaf.
ieQy Aus ny zYnmfrk nUM iewk PrFsIsIÈfhUkfr kol vyc idwqf. afpxy mflk kolÊulfm vjoN kMm kridaF Auh lwkV dfkfrIgr bx igaf, pr afËfd hoxf cfhuMdfsI. ies leI Auh afpxy mflk qoN ibnFkuwJ hor lokF leI kMm kr ky kuwJ pYsybcf ky lftrI KrIdx lwgf. Aus df supnfsI ik jy Auh lftrI ijwq jFdf hY qF AuspYsy nfl Auh afpxf muwl qfr ky afËfdIhfsl kr skdf hY. Aus df supnf sfkfrho igaf. Aus nUM 1500 zflr dI lftrIinkl afeI. ies ivcoN 600 zflr afpxIkImq dy ky bwqI sfl dI Aumr ‘c Auh 9nvMbr 1799 nUM afËfd ho igaf, pr Auhkdy vI afpxy bwicaF qy pqnI nUM afËfdnf krvf sikaf, ikAuNik Aus dy mflkny AunHF dI kImq lY ky afËfdI dyx qoNienkfr kr idwqf. Aus ny 35 horhmiÉafl ÊulfmF nfl rl ky 1816 ivc
crc sQfpq kr ky ÊulfmI qoVn leImflkF dy iKlfÌ bÊfvq krn leI ÊulfmFnUM lfmbMd krnf ÈurU kr idwqf. jUn 1822ivc istI kort ny 131 lokF nUM bÊfvqkrn dy doÈ qihq igRPqfr kr ilaf ijnHFivcoN 67 lokF nUM doÈI grdfinaf igafaqy zYnmfrk vIËI smyq 35 lokF nUM dojulfeI 1822 nUM PFsI lf idwqf igaf.nslI goiraF ny ies crc nUM BMn-qoV kyawg lf idwqI. 1834 ivc lok ies crcdy nF ‘qy iekwTy ho ky gupq mIitMgF krnlwgy aqy 1865 ‘c crc dI iemfrq iPrAusfr leI, pr 1886 ivc afey BUcflny iek vfr iPr ieh crc qbfh kr idwqf.crc dI mOjUdf iemfrq 1891 nUM AusfrIgeI aqy1995 ivc ies crc nU MamrIkf dI ie iqhfsk XfdgraYlfinaf igaf.
sfAUQ kYrolfeInf dI gvrnr BfvyNBfrqI mUl dI hY, pr ies sUby nUM awj vIvwD nslI ivqkry vfly stytF ‘c ÈumfrkIqf jFdf hY. kfiÜaF dI ÊulfmI Éqmkrn jF nf krn dy muwdy Aupr jdamrIkf aMdr KfnfjMgI lwgI qF ieh rfjÊulfmI cflU rwKx dy hwk ivc sI. awj vIies styt dI rfjDfnI dI iemfrq Auqy doJMzy JUl rhy hn; iewk styt df JMzf qydUjf KfnfjMgI vyly df knPYzryÈn PlYgijs nUM aÌrIkI mUl dy amrIkI qy horagFhvDU lok ÊulfmI df pRqIk smJdyhoey Auqfrn dI mMg krdy af rhy hn,pr swjy-pwKI ies nUM ieiqhfs df ihwsfdwsdy hoey Julf rhy hn. inwkI rMDfvf hylIdy ies styt dI gvrnr bxn ‘qy BfrqImUl dy lok BfvyN ËrUr mfx mihsUs krdyhn, pr Aus ny gvrnr bxn leI ijvyNisry dy swjy-pwKIaF df shfrf ilaf,amrIkf dy qmfm agFhvDU hlikaF ny
Aus nUM kdy slfihaf nhIN. golI kFz qoNbfad gvrnr inwkI ny afiKaf ik iesGtnf nfÜ sfAUQ kYrolfeInf rfjmfnisk, bOiDk qy ieÉlfkI pwKoN tuwt igafhY qy Auh 21 sflf kfql zYinl rUP nUMmOq dI sËf dyx dI mMg krygI.
TIk hY ik aijhIaF vfrdfqF krnvfilaF nUM kfnUMn muqfbk sÉq sËfvFhoxIaF cfhIdIaF hn. nfl hI svfl AuTirhf hY ik iksy iek nUM mOq dI sËf dy kynslI ivqkrf Éqm ho skdf hY? sfzIsmJ muqfbk, inwkI rMDfvf smyq sBiDrF dy rfjsI lokF, Dfrimk qy smfjkkfrkunF nUM inwjI qOr ‘qy vI, qy jQybMdkqOr ‘qy vI sMjIdgI nfl AunHF muwidaF Auprivcfr krnf pvygf ijhVy aijhIaFvfrdfqF qoN bfad aksr AuBrdy hn.
ieh gwl iek vfr iPr swcI sfbqhoeI hY ik aijhIaF vfrdfqF Êyr-kfnUMnI
gMnF nfl nhIN sgoN lfiesYNsI gMnF nflhuMdIaF hn. qwqkflI vfrdfq df mujrmzYinl rUP lMGI 3 aprYl nUM 21 sfl dfhoieaf hY qy Aus dy ipAu ny Aus nUM jnmidn dy qohÌy vjoN 45 kYlIbr dI gMn lYky idwqI. ies gMn nfl Aus ny 18 jUn dIrfq nUM pIVq pirvfrF leI kdy nf muwkxvflI rfq ilaf idwqI. Kyz vjoN gMn KrIdxfvwKrf ivÈf hY pr POj dy brfbr dIaFgMnF afm lokF vwloN rwKx ipCy afKrkfrqrk kI hY? ipClIaF coxF dOrfn pMjimlIan mYNbrF vflI amrIkn rfeIÌlaYsosIeyÈn ny 18 imlIan qoN vwD zflrgMn klcr dy hwk ivc pRcfr krn leIÉrcy sn.
dUjf muwdf ieh AuBiraf hY ik nslIihMsf krn vfilaF ivcoN iËafdf 25 sfldy afs-pfs dy Auh lok hn ijhVymMdbuwDI vfly inrfÈ qy iËMdgI ‘c PylHhoey lok huMdy hn. aijhy lok vfrdfqkrn qoN pihlF afs-pfs dy lokF nUM dwsdyvI hn. Auh afpxy PylH hox df doÈ dUjylokF nUM idMdy hn. mOjUdf Gtnf nUM ielËfmdyx vflf zYinl rUP dsvIN qoN bfad skUlnhIN igaf. ipCly sfl do vfr zrwg leIcfrj hoieaf. koeI kMm nhIN sI krdf,iPr vI mfipaF vwloN Aus nUM jnm idnsOgfq gMn lY ky dyx dI kI quwk bxdIsI? gMn imlx qoN bfad Aus ny afpxydosqF nUM kihxf cflU kr idwqf ik kfÜylok AunHF dIaF (gorIaF) kuVIaF nflbdslUkI krdy hn, ies leI Auh kuJkrnf cfhuMdf hY. ies dy nfÜ hI Aus nysoÈl mIzIaf Aupr nslpRsqI vflf mYtrqy ÌotoaF post krnIaF ÈurU kr idwqIaF,pr sB ny ies nUM mÉOl vjoN hI ilaf.nslI nÌrq qoN vwD ieh mfnisk mslfhY. ijnHF idnF ‘c ieh Gtnf vfprI, AunHF
idlcsp gwl hY ik ijnHF lokF nUMGwt nÌrq df iÈkfr hoxf ipaf, AuhIsB qoN vwD rOlf pfAuNdy hn. ivqkry Éqmkrn leI sÉq kfnUMnF dy nfl nfl lokFdy idmfÊF nUM lwgy jfÜy aqy mnF dI DuMdvI sfÌ krnI pYxI hY. ies leI Dfrimk,smfjk, siBafcfrk qy hor mnuwKIadfiraF nUM rl ky mnuwKI cyqnf leIhMBly mfrn dI loV hY. ieh qF hI sMBvhY, jy guaFZI dy Gr lwgI awg buJfAuxleI asIN Kud pfxI dI bfltI lY ky jfeIey;nhIN qF awg kdy vI sfzy Gr af skdIhY. pMjfbI aKfx hY- ibgfnI awg nUMbsMqr nhIN smJxf cfhIdf.
cfrlstn dI hYNptn pfrkivc 14 PrvrI 2014 nMU
lfieaf zYnmfrk vIËI df buwq.
ijs qvfrIÉI crc Auqy hmlf hoieaf, Auh 1816 ivc 35 kfÜyÊulfmF ny, ÊulfmF dI afËfdI leI ÈhId hox vfly zYnmfrk vIËI dIagvfeI ‘c bxfieaf sI. zYnmfrk vIËI nUM 14 sfl dI Aumr ‘c nyvIkYptn aqy ÊulfmF df vpfrI josÌ vIËI awj dy dwKxI aÌrIkfielfky ivcoN ilafieaf sI. ieQy Aus ny zYnmfrk nUM PrFsIsI ÈfhUkfrkol vyc idwqf. afpxy mflk kol Êulfm vjoN kMm kridaF Auh lwkV dfkfrIgr bx igaf, pr afËfd hoxf cfhuMdf sI. Auh afpxy mflk qoNibnF kuwJ hor lokF leI kMm kr ky kuJ pYsy bcf ky lftrI KrIdx lwgf.Aus df supnf sI ik jy Auh lftrI ijwq jFdf hY qF Aus pYsy nfl Auhafpxf muwl qfr ky afËfdI hfsl kr skdf hY. Aus df supnf sfkfrho igaf. Aus nUM 1500 zflr dI lftrI inkl afeI. ies ivcoN 600zflr afpxI kImq dy ky bwqI sfl dI Aumr ‘c Auh 9 nvMbr 1799 nUMafËfd ho igaf, pr Auh afpxy bwicaF qy pqnI nUM afËfd nf krvfsikaf, Aus dy mflk ny AunHF dI kImq lY ky afËfdI dyx qoN ienkfrkr idwqf. ies qoN bfad Aus ny 35 hor hmiÉafl ÊulfmF nfl rl ky1816 ivc crc bxf ky ÊulfmI qoVn leI mflkF iKlfÌ bÊfvqkrn leI ÊulfmF nUM lfmbMd krnf ÈurU kr idwqf.
Bfrq dy smfjk jIvn ivc ikRqanusfr jmFdrU vMzIaF pfAux vflI sBqoN blvfn qy krUr pRQf hY jfq-pfq.jfq-pfq ivcly Gtk jfq df sMsikRqrUp jfiq jF jfqI hY qy ieh vI jn DfqU qoNhI inkilaf hoieaf hY. so jfq/jfiq/jfqIsLbdF ivc ‘jnm qoN hI imilaf hoieaf’df Bfv inihq hY. ihMdU Drm ivc muZlIaFcfr jfqF hI hn: bRfhmx, KwqrI, vYsL qysLUdr. BfvyN pihly pihl smfj dI vMzkrm anusfr hI hovygI pr bfad ivcieh jLrUr jnm anusfr ho geI, iesleI jfq/jfqI sLbd vriqaf jfx lwgf.gurUaF aqy BgqF ny jfq pfq dI rwj ky
inKyDI kIqI hY, “jfxhu joiq n pUChu jfqIafgY jfiq n hy.” (gurU nfnk dyv); “afgYjfiq rUpu n jfie. qyhf hovY jyhy krmkmfie]” (gurU amr dfs); mfns kIjfiq sB eykY pihcfnbo]; jfiq jnmu nhpUCIaY scuGru lyhu bqfie] sf jfiq sfpiq hY jyhy krm kmfie] (gurU nfnkdyv). “grB vfs mih kulu nhI jfqI]”
(Bgq kbIr); “khf krAu jfqI kh krAupfqI]” (Bgq nfmdyv). kuJ vI hovy, iehikhf jf skdf hY ik jfq pRQf dI aiqqfeIdI inKyDI qF bhuq hoeI hY pr ies nUMjVHoN Kqm krn leI hokf nhIN idwqf igafikAuNik sLfied ies nUM kudrqI vrqfrfhI smiJaf igaf hY.
jfq sLbd dy hor vI keI arQ hn.isRsLtI jF AuqpqI dy arQF ivc dyKo, joiqkI jfiq jfiq kI joqI] (Bgq kbIr);jfiq mih joiq joiq mih jfqf] (gurU nfnkdyv). moty qOr ‘qy dysL, kOm jF Drm afidkfrn iksy smUdfie ivsLysL nUM vI jfqkih idwqf jFdf hY ijvyN aMgryjL jfqI,mugl jfqI, pfrsI jfq, afiraf jfq,“Èfh muhMmdf, ivc pMjfb dy jI, kdy nhI
sI qIsrI jfq afeI.” keI pRkfr dI vMzleI vI ies nUM iesqymfl kIqf jFdf hYijvyN mnuK jfq, psLU jfq. jIv-ivigafnkvrgIkrx anusfr pRjfqI pd GenusleI vriqaf jFdf hY, Species leI jfqIpd hY. imsfl vjoN ipwpl dI pRjfqI FicushY qy jfqI Ficus religiosa. ies df arQsuBfa vI ho jFdf hY ikAuNik ieh jnmiswD
hY, “bRhm ky byqy sbdu pCfxihhAumY jfiq gvfeI]” mfnv dI pRjfqIHomo hY aqy jfqI Homo sapien.iek svBfvokqI nfmk sLbd-alMkfrhY ijs nUM jfiq vI ikhf jFdf hY ikAuNikies ivc iksy vsq dy jfqI suBfadf vrxn huMdf hY, “lAukI aTsiTqIriQ nfeI] kAurfpnu qAU n jfeI](Bgq kbIr) Bfv qUMbI BfvyN aTfhTqIrQ nhf lvy, Aus df kOVfpx nhINjf skdf.
drasl ‘jn’ dIaF BfropIaMglIaF sMglIaF vI Gt nhIN. iekBfropI mUl hY ‘Gene’ ijs df arQpYdf krnf, jnm dyxf afid huMdf hY.ies qoN anykF ihMd-XUrpI BfsLfvF dysLbd bxy hn. Aupr vrixq pRjfqIdy arQF vflf Genus sLbd iesy mUlqoN afieaf hY. ieh lfqInI qoN aMgryjLIivc igaf. ies qoN hor aMgryjLI sLbdbxy hn, Genertae (pYdf krnf),Generation (pYdf krn, jxn,pIVI), Genre (ivDf), Generic
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (15)
is Lkfg o (ibA Ur o): sQfnksiBafcfrk sMsQf pMjfbI klcrlsusfietI (pI sI aYs) vloN bIqy idnINafpxI 15vIN sflfnf XUQ grYjUeysLn aqyskflrisLp avfrz nfeIt vfiesrfeyafP ieMzIaf bYNkuiet hfl, lombfrz ivcmnfeI geI. hr sfl krvfey jFdy ies
poRgrfm dOrfn pVHfeI ivc mfarkf mfrnvfly ividafrQIaF nUM skflrisLp aqypI sI aYs dy sflfnf poRgrfm ‘rMglfpMjfb’ ivc ihwsf lYx vfly klfkfrF nUMpRsMLsf pwqr idqy jFdy hn.
ies vfr dy poRgrfm dy kI not spIkrnfrQ vYstrn XUnIvristI dy poR sMjYmihroqrf sn jdoNik gYst afP afnrhox df mfx pMjfbI BfeIcfry dy klfs2015 dy grYjUeytF nUM imilaf.
poR sMjY mihroqrf, jo ik nfrQvYstrn XUnIvristI, ievYNstn dy hYlQieMjInIairMg ivBfg dy zfierYktr vI hn,ny muK qkrIr kridaF bhuq pyRrxfmeIsLbdF ivc afpxI jIvn khfxI sroiqaF
pI sI aYs ny mnfeI 15vIN XUQ grYjUeysLn nfeItnfl sFJI kIqI. AunHF ikhf ik Auh pVHfeIivc koeI bhuq ijafdf huisLafr nhIN snprMqU svY-ivsLvfs aqy idRVqf ny AunHFnUM Aus mukfm ‘qy phuMcfieaf, ijQy Auhaj hn. ijLMdgI ivc kfmXfb hox leIquhfzy ivc AunHF sB cIjLF qoN mUMh moVndf jLyrf hoxf cfhIdf hY jo quhfnUM afpxy
iek hjfr zflr df pI sI aYsskflrisLp ies vfr ivlIam PrYNz hfeIskUl, pYlftfeIn dI ividafrQx gurpRIqDflIvfl nUM afpxIaF ividak aqysiBafcfrk pRfpqIaF qy kimAUintI srivs`c srgrm ihwsf lYx krky imilaf.
skflrisLp aqy grYjUeysLn nfeItiznr poRgrfm krmjIq kOr, idljIq kOraqy rxjIq kOr isMG-BYxF vloN afpxyipqf afjfdI GulftIey aqy iswiKafsLfsqrI poR pRIqm isMG dI Xfd ivc sFJy
qOr ‘qy spFsr kIqf igaf. moihnfafhlUvflIaf ny afpxy pqI idljIq isMGafhlUvflIaf dI Xfd ivc poRgrfmspFsr kIqf jdoNik hor spFsrF ivchirMdr pfl isMG (aYm afeI tI aYs),surjIq isMG pQyjf, rfj DflIvfl (pfvrpYtrolIam), aMimRqpfl isMG sMGf aqy
lKvIr isMG shoqf sLfml sn.sMsQf vloN klfs 2015 dy sfry
grYjUeytF aqy ‘rMglf pMjfb-2015’ ivcihwsf lYx vfly klfkfrF nUM vI pRsMLsfpwqr idqy gey. ieh rsm amrIk isMGigrn, gurdIp isMG, blivMdr isMG inwkaqy hYpI mulqfnI ny inBfeI.
p o R s Mj Y mihroqrf, m o ihnfafhlUvflIaf aqy hirMdr pfl isMG dfsnmfn pI sI aYs dy ahudydfrF ny snmfnicMnH dy ky kIqf. sMsQf nUM sihXog dyxleI vfiesrfey afP ieMzIaf dy mflksuirMdr jYn df vI snmfn kIqf igaf.
krky hfjrIn df mnorMjn kIqf, jdoNikzI jy tivn bItjL ny BMgVy dI bIt vflygIq vjf ky nOjvfnF nUM KUb ncfieaf.
pI sI aYs dy cyarmYn aMimRqpflisMG sMGf ny nvyN grYjUeytF nUM AunHF dIpRfpqI ‘qy vDfeI idMidaF AunHF nUM AussLfm dy isqfry disaf. sMsQf dy pRDfn
ivk isMG ny poRgrfm dy sLurU ivc afeymihmfnF nUM jI afieaF afKidaF ikhfik ies poRgrfm df mnorQ BfeIcfry ivccMgyry sbMDF nUM AuqsLfhq krnf aqyafpxI aglI pIVI nUM AucyrI iswiKaf leIpRyirq krnf hY. sfzy bwicaF nUM pRsLMsf,pyRrxf aqy poRPYsLnl gfeIzYNs dI loV hY.
skflrisLp leI AumIdvfrF ivcoN
jyqUaF df PYslf jwjF dy iek pYnl ny pIsI aYs vloN inrDfrq pYmfny dy afDfr‘qy kIqf ijs ivc akfdimk pRfpqIaF,pfTkRm qoN bfhrlIaF srgrmIaF aqyBfeIcfrk kMmF ivc sLmUlIaq sLfml hn.skflrisLp koafrzInysLn kmytI ivcggndIp isMG mulqfnI, rfeybirMdr isMG
{ {afrgynfeIijLMg kmytI vloNsfl 2015 imsLIgn myly df sunyhfafE, rl iml ky sfl 2015 dOrfn ieh Xqn krIey ik imsLIgn
dy pMjfbI BfeIcfry dy iekwTF ivc sLrfb dI vrqoN Gwt qoN Gwt hovy,ikAuNik sLrfb dI bhuqI vrqoN BfeIcfry df dUjy lokF sfhmxy nFh-pwKI aks bxfAuNdI hY. asIN cfhuMdy hF ik sfzI aglI pIVI sfzypMjfbI BfeIcfry nUM smfj df hor KusL aqy ishqmMd ihwsf bxfvy.
ies vrHy surwiKaf dy sKq pRbMD kIqy gey hn qF jo lok afpxypirvfrF smyq myly df surwiKaq mfhOl ivc anMd mfx skx.
---ieh CwpV ieh ipMzF dy toByijQy nhfvx mwJF.aMqF df gfrf ieQyswp vI isrIaF cuwkx,kMizaF dy huMdy hn nfpy.AuqoN grmI df kihrqVP geIaF ieh mwJF.GnyVI cVH bYTf bwcf alUaFijvyN jFdI bwGI lfvy quxkf.mwJF nUM ieMnf skUn imilafiesy Zfb ‘c jf ky.nhIN BFpdy kI ho skdf awgybih geI jy pfxI ‘c BUsrI mwJmsilaf jf skdf bwcf Qwly. -drsLn pfl dosFJ
hux bysurq nhIN hY kfieaf[[[[[[qy surF vI KfmoÈ nhIN
qurkIdImlflf
hspqfl ivc dfKl qurkI dI gfiekf kfieaf ijs dy lMmy ryÈmIvfl vI qsvIr ivc idKfeI dy rhy hn. AuhnMU qkrIbn zyZ mhIny
bfad hoÈ afieaf hY. nfl hn AuhdIaF iqMn hor qsvIrF.
qurkI dI AuBr rhI gfiekf muqlUkfieaf qkrIbn zyZ mhIny bfad komfqoN bfhr afeI hY. Aus dy hT ny zfktrFnMU vI hYrfn kr idwqf hY aqy Auh iesnMU kudrq df ikRÈmf afK rhy hn. 18meI ƒ kfieaf dy isr ivc golI mfridwqI geI sI. Auh qurkI dy 'gOt tylYNt'pRogrfm ivc ihwsf lY rhI sI aqy aOrqivroDI jƒnIaF ny Aus ƒ ies pRogrfmivc ihwsf lYx qoN vrijaf sI. nfl hI
DmkI idqI sI ik jy Aus ny ies Èoaivc ihwsf ilaf qF Aus dI jfn dI KYrnhIN, pr 19 sflf kfieaf ny pfiksqfnIkuVI XUsPËeI mlflf vFg ienHFDmkIaF dI Aukf prvfh nhIN kIqI; sgoNaYlfn kIqf ik Auh 'sysI kOk ÊËl' nFdy ies pRogrfm ivc ihwsf lYvygI. Xfdrhy, mlflf nMU vI qfilbfn ny isr ivcgolI mfrI sI.
kfieaf qurkI dy idafrbfkr sUbydI rihx vflI hY ijQy kurd bhumq ivchn. sUby ivc BfvyN aOrqF dI afËfdIleI qkVIaF lihrF cwldIaF rhIaFhn pr smfj df iek ihwsf ajy vIrUVIvfdI hY. hor qF hor qurkI dyrfÈtrpqI irsp qXp ierdogn df
kihxf hY ik mrd aqy aOrqF brfbrnhIN hn, blik ieh iek-dUjy nfl imlky hI mukMml huMdy hn.
kfieaf ‘qy hmly dy doÈ ivc Aus dysfbkf pRymI 26 sflf vysl ierkfn sxyiqMn jixaF ƒ igRÌqfr kIqf igaf hY.ierkfn df kihxf hY ik Aus ny kfieafƒ pRogrfm ivc jfx qoN roikaf ËrUr sI,pr hmly ivc Aus df hwQ nhIN hY. Aus nyqF Aultf kfieaf Auqy doÈ lgfieaf ikAus ƒ imlx qoN bfad Auh dfrU aqy qmfkUpIx lwg ipaf hY. Aus muqfbk kfieafvwloN idwqIaF pRyÈfnIaF ny hI Aus ƒ iespfsy Dwikaf hY.
kfieaf Auqy hmly qoN bfad qurkIivc aOrqF iKlfÌ ihMsf ivruD roh aqyros vwzy pwDr Auqy PYl igaf. mulk ivc
aOrqF dI vwzI igxqI GrylU ihMsf dIiÈkfr ho rhI hY. gYr-srkfrI sMsQf(aYn[jI[E[) 'plytPfrm tU stOpvfielYNs agyNst ivmYn' dI irportanusfr 2014 ivc 286 pqIaF nyafpxIaF pqnIaF ƒ kql kIqf. 2015ivc hux qwk aijhI GrylU ihMsf ivc134 aOrqF dI jfn jf cuwkI hY.
hoÈ ivc afeI kfieaf ny dwisafik jdoN Auh Èoa ivc Èfml hox vflyafpxy PYsly qoN tws qoN mws nhIN hoeIqF Aus ƒ DmkIaF idwqIaF geIaF. Ausvyly pRiswD lok gfiek isbl kfn nyAus nMU hOslf idwqf aqy ikhf ik ieskuVI ƒ gfAux df mOkf imlxf cfhIdfhY, ies dI afvfË ivc bVf dm hY aqyieh surF qy sMgIq dI dunIaF ivc bhuqlMmf sÌr qYa kr skdI hY.
klfklfpirkrmfpirkrmf
kIrq kfÈxI
qurkIdImlflf
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (19)
cMzIgVH: afriQk sMkt kfrnpMjfb ivc lok BlfeI skImF Twp hoxkMZy puwj geIaF n. srkfrI hspqflFivc jxypy krvfAux leI lokF ƒAuqÈfihq krn qy aOrqF dI ishqsurwiKaf ƒ lY ky sUbf srkfr vwloN ÈurUkIqI mfqf kuÈwilaf Xojnf 10 mhIinaFqoN ivBfg kol ÌMz nf hox kfrn Twp peIhoeI hY. ies Xojnf qihq iek hËfr rupeydf cYWk srkfrI hspqfl ivc jxypf hoxbfad aOrq qy Aus dy bwcy ƒ pOÈitkafhfr dI pUrqI leI idwqf jFdf hY privBfg kol ÌMz nf hox kfrn srkfr dIieh Xojnf agsq 2014 qoN Twp peI hoeIhY. 31 mfrc 2014 qoN bfad pMjfb dyhspqflF ivc ies Xojnf qihq koeI ÌMznhIN phuMcy. abohr dy srkfrI hspqflivc 10 mhIinaF dOrfn 3817 jxypy hoeyhn ijnHF df pYsf ies Xojnf qihqbkfieaf ipaf hoieaf hY jdoN ik kyNdrsrkfr dI jnnI surwiKaf Xojnf qihqafriQk shfieqf iml rhI hY. pirvfrBlfeI ivBfg dy aisstYNt zfierYktrhirMdr kOr ny mMinaf ik ÌMz nf hox kfrnieh Xojnf agsq 2014 qoN bMd peI hY.
ies qoN ielfvf sUby ivc Ègn skImdf pYsf lYx leI loVvMd srkfrI dPqrFdy cwkr kwZdy Qwk gey hn. Ègn skImFqihq pihlF hr mhIny rkm jfrI ho rhI
afriQk sMkt ny lok BlfeI skImF df dm kwiZaflokF dy Bolypx df Pfiedf cuwk jFdI hY aPsrÈfhI
cMzIgVH: smfj BlfeI dI XojnfvF pRqI lokF dI axjfnqf df PfiedfaPsrÈfhI cuwk jFdI hY ijs kfrn arbF rupey dy ÌMzF df motf ihwsf iBRÈtfcfr dIblI cVH jFdf hY. ey[aYn[aYm[ ny grB dy nON mhIinaF dy smF kfl ƒ iqMn BfgFivc vMz ky hr iqMn mhIinaF dy smF kfl ivc aOrq df aYWc[bI[, blwz pRYÈr,srIr df Bfr, ipÈfb afid df cYWkap krnf huMdf hY. ies leI Bfrq srkfr nysUby ivc 26652 aFgxvfVI kyNdr sQfpq kIqy hoey hn ijnHF kyNdrF dy rwK-rKfvqy hr sfl 270 kroV rupey Érc af rhy hn qy ieQy grBvqI aOrqF leI hI hrvrHy qkrIbn 28 kroV rupey dI pOÈitk Éurfk phuMc rhI hY pr iËafdfqr lokjfgrUkqf dI Gft kfrn ienHF skImF df lfB nhIN lY rhy qy ieh pYsf sbMDqaiDkfrIaF dIaF jybF ivc jf irhf hY.
sI pr hux mflI aVcn KVHI ho geI hY.buZfpf pYnÈn lYx leI bËurgF ƒ ivBfgdy hfVy kwZxy pY rhy hn.
dwsxXog hY ik pMjfb srkfr vwloNsUby dy qkrIbn 20 lwK bËurgF,byshfiraF qy ivDvfvF ƒ smfijksurwiKaf skImF qihq 250 rupey mhInfpYnÈn idwqy jf rhI hY pr hfeIkort dyhukmF dy bfvjUd ieh mfmUlI pYnÈn vIsmyN isr nhIN idwqI jFdI. ies qoN ielfvfivDfn sBf coxF ivc akflI dl ny ienHFloVvMdF dI pYnÈn 250 qoN 500 krn dfvfadf kIqf sI jo ajy pUrf nhIN kIqf
igaf. pMjfb ivc hr vrHy buZfpf pYnÈnlYx vfly aOsqn 25 hËfr bËurgF dImOq ho jFdI hY. imRqk bËurgF dI pYnÈnmuV srkfrI KËfny ivc jmHf ho geI hY.biTMzf ijlHf ies mfmly ivc pMjfb BrivcoN awgy hY ijQoN dy 23069 bËurgF ƒbuZfpf pYnÈn lYxI nsIb nf ho skI.
pMjfb srkfr vwloN kdy vI buZfpfpYnÈn inrMqr nhIN idwqI geI hY. bhuqyimRqk bËurgF dI pYnÈn df ihsfb ikqfbvI nhIN idwqf igaf hY. sfl 2007-08qoN dsMbr 2014 qwk pMjfb ivc buZfpfpYnÈn lY rhy 1[76 lwK bËurgF dI mOq
ho cuwkI hY. BfvyN ienHF bËurgF dI mOq ivcbuZfpf pYnÈn dI koeI BUimkf nhIN prienHF bËurgF ƒ srkfr ny kdy vI ZfeIsO rupey srkfr ny smyN isr nhIN Gwlysn. pMjfb srkfr ny awDI CuwtI vyly skUlFivc vrqfey jFdy dupihr dy Bojn (imz-zya-mIl) qy aFgxvfVI sYNtrF ivcafAux vfly bwicaF ƒ rfÈn dyx qoN hwQKVHy kr idwqy hn.
ipCly keI mhIinaF qoN ienHF skImFƒ jfrI rwKx leI iek pYsf vI jfrI nhINhoieaf. PMz jfrI nf hox kfrn skUlFivcly cuwlHy TMZy hox kMZy hn. imlyvyrivaF muqfbk ies vyly lgfqfr imz-zya mIl skIm ƒ jfrI rwKx leI hr
2389 qy 2014-15 ivc 2367 mItirktn kItnfÈkF dI vrqoN hoeI. pMjfbkItnfÈkF dI vrqoN dy mfmly ivc dyÈBr ivc o N c OQ y sQfn A uq y h Y q ykItnfÈtkF dI rfÈtrI aOsq 0[6 iklopRqI hYktyar hY. ivBfg ny afpxIjfxkfrI ivc AuprfilaF df iËkrkridaF ikhf ik pMjfb KyqIbfVIXUnIvristI vwloN PslF qy sbËIaF dykIiVaF dI rokQfm leI afriQk kgfrdy aDfr Auqy afeI[pI[aYm[ bfryjfxkfrI idwqI hY.
vwK-vwK PslF Auqy kIVy-mkOiVaFdI rokQfm leI kItnfÈk ËihrF dy nF qymfqrf dI isPfrÈ pRqI eykV dy ihsfbnfl kIqI hY. ieh vI dwsxf bxdf hY ikieMtrnYt Auqy ies ivBfg nfl sbMDq KojdwsdI hY ik ieh dvfeIaF isrP iekÌIsdI hI cMgf asr pfAuNdIaF hn, jdik99 ÌIsdI dvfeIaF df Kfx-pIx vflIaFvsqUaF, imwtI, hvf Auqy burf pRBfv pYNdfhY. hux qwk dy 37 ÌIsdI duwD dy nmUnyzI[zI[tI[ qoN dUiÈq pfey gey hn. pMjfbivc KfdF qy ndInnfÈkF dI vrqoN sbMDIkoeI ZukvF inXm qy kfƒn nhIN hY qy ivBfgisrP isPfrÈF krky hI b u wqfsfr irhf hY.
pMjfb ivc kItnfÈkF dI iËafdfvrqoN Psl df JfV vDfAux leI kIqIjFdI hY qy ieh ruJfn ipCly kuJ sflF qoNlgfqfr vDdf jf irhf hY. iksfnF ivcjfgrUkqf dI Gft ies smwisaf ivclgfqfr vfDf kr rhI hY.
ËmIn ‘c Ëihr Gol rhIaF ny kItnfÈkF
tfeItlr iKlfP drj hI nhIN hoieaf nvF mfmlfnvIN id wlI: 1984 dy is wK
kqlyafm mfmly ivc klIn icwt lY cuwkykFgrsI afgU jgdIÈ tfeItlr iÉlfÌgvfh ƒ pRBfivq krn qy hvfly dy doÈFbfry sI[bI[afeI ny koeI nvF mfmlf drjnhIN kIqf. ieh Kulfsf sI[bI[afeI[ nyidwlI dI iek adflq awgy kIqf hY. iesnvyN Kulfsy qihq doÈ lfey gey hn iktfeItlr ny gvfh suirMdr isMG ƒ pYsynfl pRBfivq kIqf qy hvflf kfrobfr rfhINÊlq qrIky nfl Dn ivdyÈ Byijaf sI.ieh mfmlf puwl bMgÈ dy gurduafry ƒsfVn nfl sbMDq hY ijQy bfdl isMG,gurcrn isMG qy Tfkur isMG mfry geysn. suirMdr isMG hYWz gRMQI ny pihlFgvfhI idwqI sI ik gurduafry Aupr hmlfkrn vflI BIV dI agvfeI jgdIÈtfeItlr kr irhf sI pr iPr Auh gvfhIbdl igaf sI.
adflq vwloN sI[bI[afeI[ qoN puwiCafigaf kI Aus ny JUTI gvfhI leI Dfrf193 qy JUTI gvfhI dyx leI DmkfAuxleI Dfrf 195ey aqy Êlq qrIky nflDn ivdyÈ Byjx leI hvflf aYkt qihqtfeItlr ivruwD nvF mfmlf drj kIqfhY? ies dy jvfb ivc sI[bI[afeI[ ny ikhf
ik Aus ny ies kFgrsI afgU ivruwD horkoeI mfmlf drj nhIN kIqf. kVkVzUmfadflq dy vDIk cIÌ mYtropoiltnmYijstryt sOrB pRqfp isMG lwqr nyeyjMsI df ieh pwK pIVq iDr vwloN idwqIgeI arËI Auqy suixaf. pIVq iDr bfdlisMG dI pqnI lKivMdr vwloN vkIlaYc[aYs[ PUlkf ny nvIN arËI dy kyijrhf kIqI ik tfeItlr ivruwD ieh nvFkys bxdf hY ikAuNik ieh gvfh ƒ
pYnÈn skIm df lfB lYx leI,ikrqIaF leI pihlF ieh ËrUrI hY ikAunHF df bYNk Éfqf hovy. pihlI aqy huxvflI hkUmq, dohF dy vwzy vwzy dfaivaFdy bfvjUd, ihMdusqfn dI vsIilaF qoN vFJIbhu-igxqI afbfdI leI srkfrI mflIskImF ajy vI imRg-iqRÈnf vFg hn. 45kroV dI kfmf-ÈkqI ivcoN 15 kroV dybYNk Éfqy KolHy gey hn. ienHF ivcoN vwzfihwsf (ibËnYWs lfeIn ivc ivwq skwqrdy ibafn anusfr ies vkq 56%) bMdpey Éfqy hn. bYNkF dIaF brFcF bhuq sfrypyNzU vsoN vfly ielfikaF dI phuMc qoN dUrhn. hkIkq ieh vI hY ik lgfqfr afrjLI
prvfs, kfƒnI mnËUrI qoN vFJIaF ÊrIbbsqIaF aqy jMglF ivc vsybf, twprIvfsjIvn-ZMg, dsqfvyËI sbUqF dI Èrq aqyÊrIb pRqI bYNkF dy amly df mfVf vqIrfajy vI bhu-igxqI vFJy lokF ƒ ivqIskImF ivc Èfml kIqy jfx dy rfh ivcvwzy aiVwky hn.
jy iksy ikrqI ny ies mnorQ nflbYNk Éfqf KuwlHvfieaf hoieaf hY, qF ËrUrIhY ik Aus ivc hr mhIny inrivGninÈicq rkm afpxI afmdnI ivcoN bcfky Éfqy ivc jmfH krfvfey. hux Ërf ÊYr-jQybMd Kyqr ivc kMm krdy ds ivcoN nONikrqIaF dI aOKI iËMdgI dI hkIkq bfryivcfr kro. iËafdfqr ikrqI hyTly drjydy, Gwt Aujrq vfly aqy byXkIny kMm dyshfry idn kwtdy hn. ies ivc sfl dykeI mhIny Auh aksr hI mulk dy dUr-drfj koinaF ivc sMktF Bry prvfs ivcguËfrdy hn. ies dOrfn AunHF ƒ bykfrIaqy ÌfkfkÈI qy muQfjgI df sfhmxfkrnf pYNdf hY. aksr hI, AunHF dIaFAujrqF dwb leIaF jFdIaF hn aqy AuhnIm-bMDUaf hflq ivc hu Md y hn.aYmrjYNsI ielfj, kudrqI afÌq, dMgf-Ìsfd, twbr dy kmfAU jIa dI mOq, apfhjho jfxf, jF ivafh-ÈfdI jF mrg dIaFrsmF dy smfjk dbfa pirvfr ƒ zUMGyrI,hor vI sÉq ÊrIbI dy mUMh Dwk skdy hnaqy ienHF smfjk surwiKaf pRogrfmF ivcAunHF vloN ihwsf pfAux dIaF sMBfvnfvF ƒÉqm kr ky AunHF ƒ krËeI kr skdyhn. ies leI ienHF pirvfrF dI BfrU qfdfdaYsI skIm Aupr inrBr nhIN ho skdIjo ieh mMg kry ik lMmy smyN ivc hoxvfly lfBF ƒ surwiKaq krn leI AuhbfkfiedgI nfl ies ivc ihwsf pfAux.
pYnÈn skIm ƒ lY lE. mOjUd svY-vlMbn skIm vFg, ies ivc AudoN qklgfqfr mfisk ihwsf pfAuxf ËrUrI hY jdoNqk ikrqI dI Aumr 60 sfl nhIN ho jFdI.isrÌ ijhVy lok cflU sfl ivc mYNbrbxdy hn, AunHF leI rfj isrÌ pMj sflFdy leI AunHF dy ihwsy dy brfbr rkm jmHFkrfeygf. kI ieh iksy ikrqI leI vDIaf
sOdf hY jo asl ivc aYsy bfkfiedf ihwsypfAuNdy rihxf XkInI bxf skdf hY.‘ibËnYWs stYNzrz’ ivc Cpy smfjIsurwiKaf mfhr rvI sRIvfsqv dy aMdfËymuqfibk ieh skIm hr ikrqI qoN 20sfl qoN vwD smyN leI kul 70000 rupeyXogdfn dI mMg krdI hY ijs dy ievËivc Aus ƒ afiÉr 1000 rupey pYnÈnimlygI. jy iswky dy PYlfa df ihsfb-ikqfb lgfieaf jfvy, qF do qoN lY ky cfrdhfky ihwsf pfAux ipwCoN Aus ikrqI ƒ
pYnÈn df ingUxf ijhf lfB hI hovygf.mohn gurUsvfmI dy aiDaYn anusfrihMdusqfn ivc aOsq mnuwKI iËMdgI 65[5sfl dI hY, ies ƒ muwK rwKdy hoey iehpfilsI lYx vfly ƒ afpxI kMm krn dIpUrI Aumr pYsy jmfH krfAuNdy rihx qoNbfad mihË sfZy pMj sfl df aOsq lfBimlygf, jdik Aus dI kmfAU Aumr 20sfl qoN 40 sfl qwk ho skdI hY. ÊrIbdI aOsq Aumr hor vI QoVHI hox dI sUrqivc, pYnÈn qoN asl lfB lYx dy mOkyhor vI Gt jfxgy.
do bImf skImF jo srkfr dI pihlIafm afdmI bImf Xojnf df soiDaf hoieafrUp hn, hr sfl 12 rupey jmFH krfAux‘qy do lwK rupey mOq df bImf aqy ieklwK rupey apfhj hox df bImf krdIaF
hn, qy hr sfl 330 rupey jmFH krfAux‘qy 2 lwK rupey dI jIvn bImf pfilsIidMdIaF hn, pr mgrlI skIm ies ivcihwsf pfAux vfly ÊYr-jQybMd ikrqI dIbjfey bImf kMpnI dy ihwqF dI pUrqI leIaYnI Aulfr hY ik XkIn nhIN afAuNdf.bYNk Éfqf Dfrk isrÌ 50 sfl dI Aumrqk mYNbr bx skdf hY, qy jy iksy dI 55sfl ipwCoN mOq ho jFdI hY qF jIvn bImfskIm bMd ho jFdI hY. ies qoN ielfvfihwsf pfAux vfly ƒ ies df ivafj joV kyvI Aus qoN Gwt afmdnI hovygI ijMnI AusimRqk ny AuNj kmfAuxI sI. bYNkF aqy bImfkMpnIaF ƒ hor vI lfB huMdf hY, ikAuNikieh lMmI-imafd dI jmHF rfÈI hY. nflhI Auh ieh XkInI bxfAuNdIaF hn ikienHF skImF dI mYNbriÈp leI ienHF bYNkÉfiqaF ivc hmyÈf Gwto-Gwt bkfieafrkm ËrUr rhy.
ies bImy dy klym dy aml aqy pyNzUqy ÈihrI ÊrIb bsqIaF dy bfiÈMidaF dyinqfxypx ƒ lY ky vI gMBIr icMqfvF bxIaFhoeIaF hn ijnHF ƒ pRfeIvyt aqy srkfrIbYNkF dI nOkrÈfhI nfl ies Éfqr sOdybfËIkrnI pYNdI hY. rfÈtrI ishq bImf Xojnfdy qjrby ny idKfieaf hY ik ikvyN ivafpkpwDr ‘qy klym ltkfey gey jF aiVwkyzfhy gey. moty munfÌy kmfAux vflIaFpRfeIvyt bImf kMpnIaF dI ÊrIbI ryKf qoNhyTly pirvfrF ƒ ies skIm dy vDyry mYNbrbxfAux ivc koeI rucI nhIN sI, Éfs krky dUr-drfj dy ielfikaF ivcoN ijQy mYNbrbxfAux df lfgq Érc vDyry hY. bImy dIrkm dI adfiegI Ausy bMdy ƒ kIqy jfxdI Èrq kfrn prvfs ny ies dy mYNbrbxn vfilaF dI igxqI hor Gtf idwqI.klym dI guMJldfr ivDI aqy klym dfanupfq QoVHf hox kfrn, ies Xojnf nyiËafdf afbfdI ƒ hkIkI ishq surwiKafdyx nfloN bImf kMpnIaF ƒ iËafdf lfBphuMcfieaf.
smfjI surwiKaf bfbq aijhIaFmMzI afDfrq aqy kMjUs pihlkdmIaFinrf Clfvf hn aqy smfjI surwiKaf ƒlY ky vsoN dy vwzy ihwisaF dy hwkF ƒ rfj
vloN lgfqfr nËraMdfË krdy rihx leIprdy df kMm krdIaF hn. smfjI iekrfrdI Èfndfr imsfl svIzn hY ijs ivcajokI srgrm kfmf-ÈkqI bËurgF dIaFpYnÈnF dI pUrI lfgq dI adfiegI krdIhY. ies qrIky nfl, hr pIVHI afpxIafmdnI df pwkf ihwsf iewCfpUrvk afpxypYnÈnrF dI sFB-sMBfl leI idMdI hY.
ies dy Ault, ihMdusqfn dI kyNdrsrkfr ajy vI iewko-iek 200 rupey pRqImhInf vflI buZfpf pYnÈn skIm clfeIjf rhI hY. keI sUibaF vloN ieh rkmQoVHf vDf idwqI hY, pr ies ivc vI isrÌ60 sfl qoN vwD Aumr dy lokF ƒ ÈfmlkIqf jFdf hY ijnHF ƒ ÊrIbI dI ryKf qoNQwly mMinaf jFdf hY. aYsIaF iËafdfqrsUcIaF idKfAuNdIaF hn ik coKI qfdfdivc sB qoN inqfxy ihwsy ienHF skImF qoNbfhr rih jFdy hn. jQybMd Kyqr ivcnOkrI krn vfilaF ƒ qF irtfiermYNt qoNipwCoN awDI qnÉfh dI adfiegI mihMgfeIanusfr vfDf kr ky, XkInI ho jFdI hY.jy ÊYr-jQybMd Kyqr dy ikrqIaF leI ÊYr-hunrI ikrq dI Gwto-Gwt Aujrq dfihsfb-ikqfb lfieaf jfvy, qF vfjb inaFdy iksy vI pYmfny muqfibk AunHF dI Gwto Gwtmfisk pYnÈn 2000 rupey bxygI.
srkfrI Clfvy ƒ hor sihx nhINkrnf cfhIdf. pRDfn mMqrI df skImF dfpulMdf ies dI Éfs qOr ‘qy inrfÈfjnkimsfl hY ijs ƒ clfkI nfl srv-ivafpk smfjI surwiKaf bxf ky pyÈ kIqfigaf hY. jy hkUmq bImy dI shUlq qoNvFJy kroVF lokF leI pYnÈn pRogrfmbxfAux df dfavf krdI hY qF ieh AunHFqoN ihwsf pvfAux vflIaF skImF nhINhoxIaF cfhIdIaF. ijQy sfzy ikrqIaF dIBfrU bhu-igxqI ÊYr-jQybMd Kyqr ivchY, qy ijQy aOrqF dy an-Bugqfey kMm ƒkMm hI nhIN igixaf jFdf. ieh lfËmI hIAunHF sfiraF leI srv-ivafpk shUlqhoxI cfhIdI hY jo jQybMd Kyqr dIaFpYnÈn skImF dy Gyry ivc nhIN afAuNdy.ieh bMdy dI afÉrI kmfeI dy awD qoN GwtnhIN hoxI cfhIdI.
muwdf ieh hY ik nyqfvF dy jnqkaqy inwjI jIvn drimafn ikhVI ryKfhY? kI ieh muwidaF ƒ bhuq iËafdf inwjIqOr 'qy lYx lwg pey hn? kI AunHF dyinwjI jIvn df lokF nfl koeI srokfrhY? vsuMDrf kihMdI hY ik Aus ny lilqmodI dI arËI dy smrQn ivc icwTI, inwjI
hYsIaq ivc ilKI, pr aijhf hY nhIN.AunHF ieh icwTI ivroDI iDr dI nyqf dylYtrhYWz 'qy ilKI. dUjf, AunHF ieh vIiËkr kIqf ik ies icwTI ƒ BfrqIaiDkfrIaF qoN gupq rwiKaf jfvy. jy iehinwjI hY qF iPr ies ƒ gupq ikAuN rwiKafigaf? qIjf, AunHF dI ilKI icwTI kdy vI
adflq ivc pyÈ nhIN kIqI geI ikAuNikAunHF ny ies ƒ mMnx qoN ienkfr kr idwqf.
svfl hY ik jy koeI nyqf afpxy inwjIjIvn ivc anYiqk hY qF kI Auh jnqkjIvn ivc nYiqk ho skdf hY? ieh swc hYik lilq modI vloN vsuMDrf rfjy dy bytydI kMpnI ivc invyÈ nfl AunHF ƒ 31 kroV
rupey df Pfiedf hoieaf. svfl ieh vI hYik AunHF ny afpxy gUVHy imwqr dI qkrIbnbMd peI kMpnI ivc invyÈ ikAuN kIqf? kIieh lilq modI Auqy vsuMDrf vloN kIqIikRpf leI irÈvq sI?
ƒ mnuwKI afDfr 'qy dyKIey qF vI iesmuwdy ivc ihwqF df tkrfa hY. lilq modInf isrP ienPorsmYNt zfierYktoryt dIpuwCigwC leI loVINdf sI, sgoN suÈmf dfpqI qy DI, dovyN lilq modI dy vkIl vIsn. sMivDfink ahudy 'qy huMidaF suÈmfsvrfj qoN ieh AumId kIqI jFdI hY ik
Auh kfƒn dI pflxf kry qy Aus afdmIdy pwK ivc gwl nf kry ijhVf Bfrq ivc'loVINdf' hY.
afm afdmI ƒ afpxy isafsI nyqfvFbfry sB kuJ jfxn df pUrf hwk hY, ikAuNikienHF isafsI nyqfvF dIaF qnKfhF dfBugqfn jnqf vloN idwqy jFdy tYksF nfliekwTI hoeI rkm ivcoN kIqf jFdf hY. lokFƒ ieh vI jfxn df hwk hY ik koeI mMqrIjF sMsd mYNbr lok syvf kridaF sivsbYNk ivc afpxf Kfqf ikvyN KolH skdfhY? Aus kol PrfrI gwzI jF monfko ivcivlf ikvyN ho skdf hY? vsuMDrf-suÈmfkFz dI qRfsdI ieh hY ik ies nfl BfrqInyqfvF ivc koeI Prk dyKx ƒ nhINimilaf. nyqfvF dI cfl, cirwqr aqyichry dI jFc df koeI pRBfvÈflI qrIkfnf hox kr ky hflfq bdqr hn. Bfrq dyisafsI isstm qy isafsI qbdIlI leIlMmf qy muÈikl sMGrÈ krnf pvygf.isafsI nYiqkqf aqy juafbdyhI cMgy Èfsnqy siQrqf leI bhuq ËrUrI hY. swcylokqMqr ivc JUT qy DoKy leI koeI jgHfnhIN hY. kul imlf ky Bfrq ƒ jn ÈkqIaqy qfnfÈfh isafsI isstm ivcflysMquln bxfAuxf pvygf.
spÈt hY ik BfrqI isafsI isstmpihlF vflI hflq qoN awgy nhIN vD skdf.smF af igaf hY ik pUrI cOksI nflisafsq ivc afey inGfrF 'qy roklgfeIey, nhIN qF ieh isafsI isstmhor kmËor qy qrsXog ho jfvygf.
pUnm afeI[ kOiÈÈ
modI dIaF smfjk surwiKaf skImF inrf Clfvf
suÈmf svrfj simRqI eIrfnI pMkjf muMzyvsuMDrf rfjy
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (21)
sMq, PkIr qy mhF purÈ hI afpxyafp ƒ nIvF smJdy rhy hn qy vrqmfnXuwg ivc ieh iqMny nhIN lwBdy. iesy leIhr bMdf afpxy afp ƒ vwzf qy AucfsmJx dI gusqfÉI kr irhf hY. KflIBFzy KVkx dIaF gwlF qF clo suxdy sI,pr hux ieh Èor pfAux lwg pey hn qyhflfq hor ivgVn qoN bcf kOx skygf?imhnq nfl iZwz qF Brdf irhf hY, amIrhox leI cusqIaF-clfkIaF vrqIaF hIjFdIaF rhIaF hn, hux af ky ienHF dI QFhyrf-PyrIaF ny lY leI hY. swc nhIN, ikjy iksfn KudkuÈIaF kr irhf hY qF iesdf arQ imhnq kr ky ‘Pfhf’ lYxf bxigaf hY. clo krËf cuwkxf qy dyxf-dovyNmfVy huMdy hn pr amIr krËf moVn dIQF ‘dIvflIaf` bx jFdf hY, qy iËmINdfrƒ slPfs dy rwsy ‘jI afieaF` kihx leIiqafr-br-iqafr rihMdy hn. clo vwzImwCI qF CotI ƒ KFdI hI afeI hY, huxmwCIaF mgrmwC Kfx lwg peIaF hn.
buwZy bohV dI CFvyN bYTI BIV, kol domMijaF ‘qy peIaF ipAu qy DI dIaF lfÈFieh vI iswD kr rhIaF sn ik ËrUrInhIN, hoxI hI sfiraF dIaF jfnF kwZdIhovy; keI vfr ieh kMm hflfq qy hfkmvI afsfnI nfl kr jFdy hn. brÌ dIaFiswlIaF ivc iBwjIaF lfÈF[[[ iek pfsypfxI dy twb Aupr Pwty ‘qy rwiKaf brÌ dftukVf dws irhf sI ik afly-duafly iekwlyduwK dI hI grmI nhIN hY, sgoN kudrq vIKÌf ho ky awg dy goly vrHf rhI hY. ‘vfhÈyrf[[[ hfey nI DIey rfxIey[[[` duhwQVFnfl iek pfsy cIkF AuT rhIaF sn qydUjy pfsy mrd bohV dI CF hyT ƒ suMgVIjf rhy sn. koeI koeI pwKI Jwl irhf sI,nhIN qF prny dy lV nfl hI grmI Jwlxdf Xqn ho irhf sI. do ku gwBrU mrdFivc, qy do-cfr bIbIaF roNdIaF ipwtdIaFaOrqF ƒ hwQ dIaF AuNglF nfl cfr cfrglfs PV ky pfxI iplf rhIaF sn.
ies pfvn Èbd rfhIN siqgurU jIafKdy hn- myry mn guru guru guru sdkrIaY, Bfv hy myry mn! hr vyly, hrvkq hI gurU ƒ Xfd krnf cfhIdf hY qyhr vyly hI guru guru krdy rihxf cfhIdfhY; rqn jnmu sPlu guir kIaf, hy mn!gurU ny hI jIvF dy rqn rUpI mfns jnm
myry mn guru guru guru sd krIaYƒ sÌl kIqf hY; drsn kAu bilhrIaY,aYsy prAupkfrI guurU jI dy drÈnF qoNbilhfry, sdky jfxf cfhIdf hY.
krdf hovyNgf qF jm dy bMDnF qoN Cutkfrfpf lvyNgf; qy qYƒ sfry suKF ivcoN srv-ÈRyst suK afqimk anMd dI pRfpqI hojfvygI. hy BfeI! Aus mflk pRBU dy nfmdI dfq dyx vfly siqguruU dI syvf kIiqaFmncfhy Pl afpy hI hwQ ivc af jFdy
myry mn! Aus isrjxhfry df nfm hIsB kuJ hY; isrP ies ny hI qyrf sfQdyxf hY qy qyry sMg cwlxf hY; ies leIqUM afpxy siqgurU dI syvf kmf; iesrfh Auqy cwl ky qYnMU afpxy gurU qoNnfm dI dfq iml jfvygI.
guir ikrpfil ikRpf pRiB DfrIibnsy srb aMdysf]nfnk suKu pfieaf hir kIrqinimitE sgl klysf]ô]Èbd dy aKIr ivc siqgurU jI
afKdy hn- hy myry mn! ijs jIv AuqyikrpflU siqgurU jI qy imhrF dy smuMdrimhrvfn pRBU ny afpxI imhr kridwqI, qF Aus vzBfgy jIv dy sfry hIicMqf-iPkr muwk gey; nfnk suKupfieaf hir kIrqin, hy nfnk! ijsjIv ny hrI prmfqmf dy kIrqn ivcanMd mfixaf, Aus dy sfry hI duK klyÈmuwk gey.
-bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto Pon: 916-687-3536
rfmklI rfgu ivc rcI bfxI ‘isDgosit’ ivc gurU nfnk sfihb df iswDFnfl jIvn dy vwK vwK msilaF `qy hoeyvfrqflfp df iËkr pRfpq hY. hQly lyKdf mksd isD gosit’ bfxI df ivslyÈxkrnf nhIN hY blik ‘sbdu gurU’ jo iswKDrm icMqn ivc pRfpq ‘gurU’ df sMklphY, nUM smJx dI koiÈÈ krnf hY. sbMDqpMkqIaF ivc gurU nfnk dyv Aus pRÈndf iËkr krdy hn jo jogIaF ny gurU sfihbnUM jIvn dy arMB arQfq jIvn df muwZikQoN jF ikvyN hY aqy mnuwK nUM jIvn imldfiks leI hY? dy sbMD ivc kIqy hn. jogIpRÈn krdy hn, hy nfnk! sfnUM dws, jIvndf arMB kI hY, ikhVI iswiKaf lYx dfmnuwK df ieh jIvn vylf hY arQfq mnuwKdy jIvn df mksd kI hY? qUM iks gurU dfcylf Bfv iswK hYN aqy ikhVI gwl krkyjF ikvyN qUM mfieafvI bMDnF qoN inrlyphYN? Auh awgy pRÈn krdy hn ik sfnUMieh gwl vI smJf ik gurU, Èbd rfhINmnuwK nUM sMsfr-sfgr qoN iks qrHF pfrlY jFdf hY?
aglIaF pMkqIaF ivc gurU nfnkjogIaF nUM Auqr idMdy hn ik pOx mnuwKIjIvn df arMB hY arQfq pRfx hI hsqIjF hoNd df arMB hn. ieh mnuwKf jnm dfsmF iswiKaf lYx df hY Bfv mnuwK nUM iehjnm siqgurU dI iswiKaf lYx dy avsrvjoN imilaf hY (iesy nUM gurU arjn dyvny ‘goibMd imlxu kI ieh qyrI brIaf’ikhf hY). gurU nfnk jogIaF nUM awgysmJfAuNdy hn ik AunHF df gurU Èbd hYaqy AunHF dI suriq df Èbd ivc itkfAuAus gurU df cylf hY arQfq suriq dfÈbd rUp gurU ivc itk jfxf iswK hY. AusakwQ (ijs nUM kiQaf nhIN jf skdf)akfl purK dy guxF nUM Xfd krky Auhmfieaf qoN inrlyp hoey hn. Auh gur-gopfl hr jug ivc ivafpk hY, mOjUd hY.gurU nfnk awgy PrmfAuNdy hn, kyvl gurUdf Èbd hI hY ijs rfhIN akfl purK dyguxF dI ivcfr kIqI jf skdI hY aqy iesÈbd rfhIN hI gurmuK Bfv gurU dI iswiKaf`qy cwlx vflf mnuwK afpxy aMdroN hAumYrUp agnI nuM dUr krdf hY, bfhr kwZidMdf hY,
kvx mUlu kvxmiq vylf]qyrf kvxu gurU ijs kf qU cylf]
---gurmuiK hAumY agin invfrI]ôô]
(pMnf ùôó)gurU nfnk sfihb dUsry DrmF dy
afgUaF nfl ivcfr-vtFdrf krn leIAunHF dy Dfrimk sQfnF ‘qy iksy DfrimkiekwT smyN jFdy sn ikAuNik aijhy iekwTsmyN vwD qoN vwD lokF nfl goÈit ho skdIhY. acl-vtflf iswDF df Kfs sQfn irhfhY ijwQy iÈvrfqRI dy myly ‘qy iswDF df BrvFiekwT huMdf irhf hY. iswDF df gurU nfnksfihb dy smyN lokF ‘qy bhuq asr sIaqy iswDF df mfrg sMsfr dy iqafg dfmfrg hY. gurU nfnk sfihb ny jo mfrgsMsfr nUM idwqf, Auh gRihsQ ivc rih kyrwb dy ismrn df mfrg hY. ies leI gurUnfnk sfihb iswDF nfl goÈit krn leIiÈvrfqRI dy myly nUM cuxdy hn qF jo vwD qoN
vwD igxqI ivc iekwTy hoey jogIaF nflvfrqflfp ho sky.
BfeI gurdfs vI afpxI pihlI vfrivc iswD-jogIaF nfl gurU nfnk sfihbdy vfrqflfp df iËkr krdy hn ikkrqfrpur nUM itkfxf bxfAux AuprMq gurUnfnk iÈvrfqRI dy myly smyN acl vtflyjFdy hn ijwQy AunHF dI iswDF nfl goÈithuMdI hY. BfeI gurdfs goÈit df sfr-qwqdwsdy hn ik iswD-mMzlI nUM jdoN gurUnfnk Èbd rfhIN ijwq lYNdy hn qF iKwJ-hfr ky iswD gurU sfihb nUM pRÈn krdyhn ik qusIN dunIaF nUM krfmfqF idKfeIaFhn. sfnUM vI koeI krfmfq idKfAu, ikAuNdyr kIqI hY? qF gurU nfnk sfihb dfAuqr hY ik AunHF kol krfmfq vrgI koeIcIË nhIN hY idKfAux leI (gurmiq ivckrfmfqF afid idKfAuxf akfl purK dIkudriq ivc dKl-aMdfËI mMinaf igafhY). gurU nfnk iswDF nUM dwsdy hn ikAunHF ny Aus akfl purK, sMgq aqy bfxIdf Et-afsrf ilaf hY (ñ/ôò). aglIpAuVI c iesy vfrqflfp nUM jfrI rwKidaFBfeI gurdfs dwsdy hn ik gurU nfnksfihb iswDF nUM ieh iKafl idRV krvfAuNdyhn ik jo Auh kih rhy hn, Aus nUM iDafnnfl suxn ik AunHF vfsqy akfl purK dyswcy nfm qoN ibnF hor iksy iksm dIkrfmfq koeI arQ nhIN rwKdI (ñ/ôó).
‘Èbd’ nUM pRmfixk igafn dyx dfiewk smrwQ aqy ÈkqIÈflI sfDn pRvfnkIqf jf cuwkf hY. gurU sfihbfn ny Èbd dykeI vwK vwK rUpF dI vwKry sMdrBF ivcvrqoN kIqI hY. iswK Drm drÈn ivc Èbddf iewk rUp bfxI hY aqy iswK icMqn ivcÈbd qy bfxI smfnrQk hn. gurU sfihbfnnUM siq df jo igafn hoieaf, Aus nUM AunHFny Èbd rfhIN, bfxI rfhIN pRgt kIqf. ÈbdnUM pRmfx dy qOr qy igafn dy somy vjoN vIpRvfn kIqf igaf hY.
BfeI kfhn isMG nfBf anusfr ÈbdsRI gurU gRMQ sfihb ivc vwK vwK arQF dfsMkyqk hY ijvyN krqfr, gur AupdyÈ,Drm, dYvI hukm jo siqgur rfhIN pRgthoieaf hY aqy gurmMqr afid. jpujIsfihb dI aKIrlI pAuVI ivc Èbdprmsiq vwl sMkyqk hY ijs nUM jpujI dfsfr-qwq vI ikhf jFdf hY. ies pAuVIivc sMKyp ivc dwisaf hoieaf hY ik mnuwKafpxy afp nUM Aus akfl purK qwkphuMcx leI ikvyN iqafr krdf hY. bRhmjF prmsiq nUM mnuwK dy aMqr-inhqmMinaf igaf hY. ies iqafrI vfsqy bRhmjF prmsiq jo ik aMqr-inhq hY, AusdI Èbd-rUp ivc GfVq huMdI hY. jquphfrf hY, BwTI hY; DIrj suinafr hY joGfVq krdf hY, aihrx soJI hY (soJI nUMgurmiq ivc ivcfr dI bhuq AucI avsQfmMinaf hY), miq hY aqy igafn nUM iespRsMg ivc vyd ikhf hY (vyd df arQigafn vI kIqf jFdf hY). ieh sfry sMdhn, sfDn hn, hiQafr hn. sMjm dIDONkxI nfl sfDnf dI agnI bflI jFdIhY. ies qrHf pRym aqy BgqI dy BFzy ivcaMimRq Zldf hY. ies swcI tksfl ivcÈbd GiVaf jFdf hY. ies qrHF aMqRIvivc prmsiq dI cyqMnqf dI GfVq huMdIhY. ieh iqafrI hY jo pRfxI ny krnI hY.aMiqm iswtf jF aMiqm pRfpqI ndirarQfq ikrpf ‘qy inrBr hY,
jqu pfhfrf DIrju suinafru]aihrx miq vydu hiQafru][[[jy Aus prvrdgfr dI imhr ho jfvy
qF mnuwK nUM prm anMd dI pRfpqI ho jFdIhY. ies qrHF ieh GfVq, iswK Drm icMqnanusfr mMqr-ivDI dI sImf ivc nhIN hYaqy nf hI ies nUM lfËm iswitaF dI soÈx-ivDI nfl joiVaf jf skdf hY (iswK Drm
dy sMdrB ivc ies gwl nUM smJ lYxfËrUrI hY jo ies lyK df muwK mksd hY).
gurU nfnk dyv anusfr gurU prmsiqqwk phuMcx vfsqy mfiDam hY. gurU ieQysrIr jF dyh nhIN blik Èbd hY. iesqrHF gurU Èbd rUp ho ky mnuwK dy aMdrvs irhf hY. ËrUrq Aus aMdr vws rhy nUMpRgt krn dI hY. pRgt krn dy mfrg nUMGfVq afiKaf hY. mnuwK afpxy aMdr vsrhy Èbd df anuBv kr skdf hY jy Auhafpxy Brm dUr krky gurU nUM anuBvivc Auqfr lvy,
muieaf ijqu Gir jfeIaYiqqu jIvidaf mru mfir]anhd sbid suhfvxypfeIaY gur vIcfir] (pMnf òñ)pRfpq BfrqI prMprf ivc aMqm
lkÈ nUM mukqI ikhf jFdf hY jo mnuwK nUMmrn ipwCoN imldI hY. gurmiq icMqnanusfr mnuwK ny prmsiq nfl iewksurqfpRfpq krnI hY aqy afpxy ‘aMh’ nUM dUrkrky mnuwK Aus nUM afpxy jIvidaF hIpRfpq kr skdf hY. Auh anhd nfd nUMafpxy aMdr sux skdf hY jy Auh gurUrfhIN ies Auqy ivcfr kry. ieQy prmsiq‘nfd’ hY ijs nUM mn dy kMnF rfhIN anuBvkIqf jf skdf hY. BfrqI Xog-Èfsqranusfr ‘bRhm’ isRÈtI ivc Èbd-rUp ivcsmfieaf hoieaf hY. ieh Èbd ijs nUM‘anhq Èbd’ ikhf hY, ies nUM jog-sfDnfrfhIN, jdoN ‘kuMzlxI’ jfgdI hY aqy‘suÈmnf’ df rsqf KulHdf hY, suixaf jfskdf hY. gurU nfnk dyv ny jpujI ivcigafn mfrg dI gwl kIqI hY. ies igafnmfrg qy cwl ky mnuwK afpxy aMqr-mnnUM jfigRq kr skdf hY aqy Aus dy aMqr-mn ivc prm-siq dI cyqMnqf pYdf huMdIhY. ies cyqMnqf df anuBv jdoN mfnvIkrmfcfr ivcoN pRgt hox lwg pvy qF iesvfsqy iksy sfDnf jF qpwisaf dI QFÈbd-igafn df ivcfr aqy iDafn mnuwKdy kMm af jFdf hY. ies igafn rfhIN Ausdy aMdr jo Aucqm sMgIq pYdf huMdf hY,Auh Aus nUM sux skdf hY. ieh suxnfmfniskqf dI pRjvlqf hY. iesy pRsMgivc hI iswK icMqn anusfr Èbd df
ivlwKx pirpyK sfhmxy afieaf hY aqy,ijvyN pihlF vI gwl kIqI hY, gurmiqanusfr Èbd hI bfxI hY aqy bfxI ÈbdhY. Èbd, bfxI dy suxn, mnx aqy iDafndf rsqf gurU nfnk sfihb ny jpujI ivcpUrI qrHF spwÈt kIqf hY. ies rsqy `qycwl ky mnuwK df igafn bhuq ivÈfl aqyAucf ho jFdf hY. jpujI ivc gurU nfnksfihb ny muwZ ivc hI mnuwK dy jIvn dfaMqm lkÈ ‘sicafr’ hoxf ds idwqf hY,
ikv sicafrf hoeIaYikv kUVY qutY pfil]Èbd igafn hY jo mnuwK nUM ‘sicafr’
hox df, ‘sicafr’ df jIvn ijAUx dfmfrg dwsdf hY. Èbd dy suxn, mnx aqyiDafn rfhIN mnuwK hr qrHF dy bMDn qoN,jo mnuwK dy akfl purK nfloN ivCoVyarQfq dUrI df aqy jnm-mrn dy cwkrdf kfrn hY, Cutkfrf pf lYNdf hY. gurmiqicMqn anusfr aigafn bMDn hY jo mnuwKdI mnuwK nfloN dUrI aqy mnuwK dI akflpurK nfloN dUrI df kfrn bxdf hY. gurmiqivc ieh aigafn do qrHF df pRvfn kIqfigaf hY. jdoN aigafn ivakqIgq pwDr`qy ivcrdf hY qF gurU nfnk sfihb nyies nUM hAumY ikhf hY, ijs nUM jpujI ivc‘kUVY pfil’ krky dwisaf igaf hY. iehaigafn hY jo mnuwK dy prmsiq nfloN,vfihgurU nfloN ivCoVy df kfrn bxdf hY.gurbfxI ivc ies dI ‘mn JUTf’ aqy ‘qnJUTf’ krky vI ivafiKaf kIqI hY.bRihmMzk arQfq sMsfrk pwDr qy iesaigafn nUM ‘mfieaf’ vI ikhf igaf hY jomnuwK dy jnm aqy mrn dy cwkr ivc Psyrihx df kfrn bxdI hY. Èbd Bfv bfxIdy suxn, mnx aqy iDafn rfhIN mnuwK dfmn aqy qn dovyN sfP huMdy hn. mnuwKÈbd rfhIN hAumY qoN Cutkfrf pf skdf hYjo Aus dy vfihgurU nfloN ivCoVy df kfrnbxdI hY. Auh prmsiq jF vfihgurU, joAus dy aMdr vs irhf hY, Aus df afpxyaMqr-anuBv ivc prgfs kr skdf hY.Èbd rfhIN mnuwK nUM sicafr bxn dI jfcafAuNdI hY, ijs nUM gurU nfnk sfihb nymnuwKf jIvn df aMqm lkÈ mMinaf hY.mnuwK Èbd rfhIN hr qrHF dy aigafn qoN
Cutkfrf pf skdf hY. ies qrHF ÈbdAucqm iksm df igafn hY, jo Aus dy qnaqy mn dohF nUM inrml krdf hY,
min jUTY qin jUiT hYijhvf jUTI hoie]muiK JUTY JUTu bolxfikAu kir sUcf hoie]ibnu aB sbd n mFjIaYsfcY qy scu hoie]ñ] (pMnf õõ-õö)ieh igafn mnuwK dy aMdr jg rhI
joqI hY, jo sYBM hY, ijs dy jgx nfligafn aqy krm ivc koeI aMqr nhINrih jFdf. gurU sfihbfn anusfr Èbd,jigafsU dI, iDafn rfhIN igafn pRfpqkrn aqy Drm dy rsqy ‘qy cwlx ivcshfieqf krdf hY. Èbd nUM rfh dwsxvflI ÈkqI ikhf igaf hY. Èbd jdoN mnuwKleI rsqf idKfAux vflI ÈkqI bxdf hYqF ieh gurU bx jFdf hY,
sbdu gur pIrf gihr gMBIrfibnu sbdY jgu bAurfnM] (pMnf öóõ)Èbd rfhIN mnuwK krm aqy iewCf dI
pwDr ‘qy inrml ho jFdf hY. ies qrHFmnuwK df krm aqy iewCf gurU dI iewCf dyanusfrI ho jFdy hn,
ijnH iekmin iDafieafiqnH suKu pfieafqy ivrly sMsfir jIAu]iqn jmu nyiV n afvYgur sbdu kmfvYkbhu n afvY hfir jIAu]
(pMnf ôóø)Èbd Aucqm siq hY aqy ‘hukm’ nUM
smJx df sfDn hY. Èbd rfhIN mnuwK nUMsmJ lgdI hY ik mnuwK dunIaF ivc ikAuNaqy kI krn afAuNdf hY aqy ikAuN vfpsjFdf hY,
dYvI ivDfn vI kihMdy hn, smJx df sfDnhY. ies qrHF Èbd mnuwK dI jigafsf dfAuqr hY aqy ivroDF dI smsvrqf hY.
(cldf)
sbdu gurU suriq Duin cylf
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (23)
BrfvF df mfx-3
pMjfbI kQf jgq dy imsflI hsqfKr virafm isMG sMDU ny afpxIaF XfdF dy Bry-BukMnybohIey ivcoN kuJ XfdF ‘BrfvF df mfx’ nF dI lVI ivc proeIaF hn. ienHF XfdF df ibrqFqkhfxI rs dy vltohy qF vrqfAuNdf hI hY, nfl dI nfl srokfrF aqy sunyihaF df JMzf vI bulMdkrdf hY. virafm dI hr rcnf bhu-pfsfrI huMdI hY, iesy kr ky hI pfTk nMU Auh sihjy hIafpxy klfvy ivc lY lYNdf hY. ies lyK lVI dI pihlI qy dUjI kVI ‘BrfvF df sMg-sfQ’ aqy‘dUhrI mfPI’ ivc Auhny afpxy sMgI-sfQIaF df iËkr bhuq huwb ky kIqf hY. ienHF ivc lok-ÈkqI dy nYx-nkÈ gUVHy vfhy hoey idsdy hn. qIjI kVI ‘sfrI qfkq qF lokF dI’ ivc vI iehrMg brkrfr rihMdf hY aqy lokF df eykf qy sUJ BrI lVfeI rl ky iks qrHF jfbr puils dIaFgozxIaF lvfAuNdI hY, ies ilKq df hfsl hY. ies lok ÈkqI df ibrqFq suxfAuNidaFvirafm ny afpxy ipMz, ipMz ivc vsdy jIaF aqy ienHF jIaF dIaF qFGF, qwdIaF qyqOKilaF dI bfq pfeI hY. -sMpfdk
iek idn sfzy KyqF ivclf gvFZIsfDf isMG akflI mYnUM kihMdf, “virafmishF! Xfr qyrI lok suxdy vI af, mMndyvI af. afh afpxI pwqI dI Èfmlft vflfvI kMZf kZvf dy.”
sfzI pwqI dI sFJy QF CwzI hoeI ËmInqIh eykV dy lgBg sI. iehdy ivcoN isrÌcfr-pMj eykV hI ‘sfÌ’ sI, qy hr sflpwqI vwloN Tyky `qy idwqI jFdI sI. bfkIËmIn cfr-cfr, pMj-pMj eykV dy jF kuJvwD Gwt toitaF ivc keI QFvF ivc vMzIhoeI sI. kuJ ËmIn `qy qF nfl lwgdIpwqI vfilaF kbËf kIqf hoieaf sI qykuJ ËmIn pwqI dy rsUK vfly cODrIaF nymwlI hoeI sI. AunHF ny keI sflF qoN ËmIndIaF grdOrIaF vI afpxy nF krvfeIaFhoeIaF sn. pwqI vfly afm lok AunHF dIies vDIkI qoN nfÉuÈ qF sn pr AunHF nUMËmIn Cwzx leI afKx dI ihMmq iksyivc nhIN sI.
mYN sfDf isMG dI slfh ‘qy ivcfrkIqf aqy pwqI dy lokF nfl vwKry vwKryiml ky keI idn ivcfr vtFdrf krdfirhf. Auh kihx, “jy qUM awgy lwgyN qFasIN qyry nfl aF.”
hONslf kr ky mYN ËmIn ‘qy kfbËbMidaF nUM vfrI vfrI iml ky afiKaf,“pwqI vfly cfhuMdy ny ik sFJI ËmIn ‘qyijnHF ny kbËf kIqf hoieaY, mYN AunHF nUMËmIn Cwzx dI bynqI krF. quhfnUM iksycIË dI Gft qF hY nhIN. BfeIcfry df mfxrwKo. afpF ies ËmIn qoN huMdI sFJI KwtInfl pwqI dfkeI kuJ svfrskdy hF.”
a g l fbVf puwTf-iswDfhuMdf. kihMdf,‘pwqI vfly huMdykOx ny pu wCxvfly? p w uCx
vflf Auhdy sfhmxy af ky puwCx dI ihMmqkry. ieh ËmIn qF inrI kwlr bMjr sI,asIN ies ‘qy sflF bwDI imhnq kIqI.bxfieaf, svfiraf, vfhI-Xog bxfeI qFhux ieh pwqI vfilaF nUM idsx lwg peI.nfly Plfxy ny nhIN kbËf kIqf hoieaf?Auhny nhIN afpxy nF grdOrI krfeI?’ mYNkihMdf ik ‘Plfxf’ qF ËmIn Cwzx leIiqafr hY pr AuhdI Èrq hY ik qusIN vICwz idE. Auh kihMdf, “cMgf vyK lF gy.jy Auh Cwz dU qF mYN vI Cwz dUM.” AuhnUMXkIn huMdf, nf agly ny CwzxI hY qy nfmYN. qd vI gwlF gwlF c mYN ieh vcn qFhr iek koloN lY ilaf sI ik “jy Auh CwzdU qF mYN vI Cwz dUM.”
kuJ idn dy aiBafs mgroN mYN sfrIpwqI dy pirvfrF dy muKIaF dI iekwqrqfKyqF ivc bxy afpxI pwqI dy gurdvfryivc bulf leI. mfhOl iqafr krn leIsB nUM gurU gRMQ sfihb dI hfËrI qy hËUrIdf mhwqv ibafn kridaF inwkf ijhflYkcr JfiVaf ik gurU sfihbfn dIrvfieq qF vMz Ckx dI sI, iksy df hwkmfrn dI nhIN. kihMdy ny, qury jFdy inhMgisMGF nUM iewk iqlL lwBf sI. Coty ijhy iqlLnUM vMz ky Ckx dI jugq nf lwBx kr kyAunHF ny iqlL Got ky Aus c pfxI pf ilaf.Auh pfxI afps ivc vMz ky Ck ilaf prAus iqlL nUM iksy iek jxy ny ies kr kylYxf pRvfn nhIN sI kIqf ik hr koeIsmJdf sI, ies ‘qy dUjy isMG df hwk vIbxdf hY. iksy df hwk mfrn nUM gurU sfihbny hrfm afiKaf sI. awj gurU Gr ivcbYTy sfry qusIN guriswK ho. gurU dI iswiKafmuqfbk socx qy aml krn dI quhfzykoloN afs krdf hF. gurU dI iswiKaf ‘qycwlx vfly df lok-pRlok sOr jFdf hY.
iPr qoVf JfiVaf, “mYnUM bVI ÉuÈI hYik sfry twbrF dy muKI ieQy sMgq rUp ivciekwTy hoey ny. sMgq nUM gurU jI ny afpxyqoN vI vwzf ruqbf idwqf sI. sMgq df hukmgurU jI ny vI nhIN sI moiVaf. mYnUM ivÈvfshY ik ieQy hfËr hoey swjx afpxy gurU dfmfx rwKxgy. vDIaf gwl ieh hY ik ijnHFswjxF kol ËmIn df kbËf hY, AunHF ivcoNkyvl iek jxy nUM Cwz ky bfkI sfry hfËrny. mYN ienHF df sMgq vwloN DMnvfdI hF.ienHF sfiraF ny ikhf hY ik jy dUjI iDrkbËf Cwzx leI iqafr hY, qF Auh vIkbËf Cwz dyxgy. ieh vcn dyx pwKoN mYNienHF sfiraF dI vizafeI krdf hF. iehvI smJdF ik mslf hwl krn bfry ienHFdy mn ivc koeI Kot nhIN; qd eI qF iehsfry ieQy hfËr hoey ny.”
purfxy srpMc qy GYNt smJy jfx vflybMdy mihMdr sfeIN ny ikhf, “asIN iqafraF ËmIn Cwzx nUM pr pihlF syvf suMhCwzy.”
syvf suMh qF mIitMg ivc afieaf eInhIN sI. ies qoN bfad, ‘pihlF iehnykbËf kIqf, pihlF Auhny grdOrI krfeI,pihlF ieh Cwzy, iPr mYN Cwz dUM’ dI lMmIcrcf cwlI. gwlbfq dI vfg-zor mYN afpxyhwQ rwKI. qoVf syvf isMG qy JV irhf sI.kfbË iDr vfly sfry kihx, “pihlF AuhnUMmnf lO. asIN vI mMn jF gy.” AunHF nUMKuVk sI ik Auh mMnx nhIN lwgf.
syvf isMG df Cotf Brf mIitMg ivchfËr sI. AuhnUM asIN pihlF hI afpxynfl joiVaf hoieaf sI. mYN AuhnUM ikhfik Auh sMgq df hukm Brf qwk pucfvy qyieQy ivÈvfs vI idvfey ik Auh afpxyBrf dI iËMmyvfrI cuwkdf hY. Aus ny hfmIBrI qF mYN jYkfrf bulf idwqf ik lE jI,mslf qF hwl ho igaf. mYN muV-iGV kykfbË swjxF dy ‘iqafg’ dI vizafeIkIqI, ijhVf AunHF ny ajy krnf sI. AunHFny vI JUTI-swcI hfmI Br idwqI. mIitMgdy aÉIr ‘qy ÌYslf ho igaf ik kmytIbxfeI jfvy qy ies gwl nUM srbsMmqInfl isry cVHfieaf jfey. kmytI ivc sfryBfeIcfiraF dy bMdy Èfml kIqy gey. mYnUMkmytI df muKI cuixaf igaf qy sfQIaF nUMnfl lY ky ËmIn CuzfAux qy grdOrIquVfAux df kMm sONipaf igaf.
kMm koeI sOKf nhIN sI. bVI mÊË-pwcI krnI peI. qrlf-imMnq vI krnfipaf. BfeIcfrk dbfE vI rwiKaf. afÉrkeI idnF dI Éycl, ÉihmÉih qy kÈmkÈqoN bfad mYN qy kmytI dy sfQI bhuq hwdqwk kfmXfb ho gey. hOlI hOlI sfrI ËmInpwqI dy kbËy ivc af geI. Tyky dy ieMnypYsy afAux lwgy ik pwqI vfilaF nUM smJnf afAuNdI ik ikhVy sFJy QF ‘qy ienHF nUMÉrc kIqf jfvy.
jdoN KyqF ivc pfxI lfAuNdf sfDf isMG
myry kol afieaf qy afiKaf, “virafmishF! qYQoN ibnF ieh KuBI kdI nhIN sIinklxI. ÈfbfÈy qyry. DMn DMn ho geI BeI.qyry ibnF AunHF vwizaF dy gl twlI iksynhIN sI bMnHxI. BfeI qUM jugq vI cMgIvrqI. sB ny sfrI Aumr buV buV krdyrihxf sI, pr ËmIn iksy koloN CuzvfeInhIN sI jfxI.”
mYN ikhf, “BfAU jI! myrf nhIN, iehqF sMgq dy iml bYTx df kmfl hY. sMgqiekwTI ho geI. iml bYTx ny ‘buV buV’ nUM‘bolF’ ivc bdl ilaf. bol qfkq bxgey. mslf hwl ho igaf. agilaF vyKilaf ik hux sfrI pwqI iekmuwT ho geIhY. iekmwuTqf awgy koeI nhIN itkdf. mYNqF bhfnf qy vsIlf bixaf. aslI dbfaqF BfeIcfry dy eyky df sI.”
“pr pihl qF qUM eI kIqI nf.”“nhIN, pihl vI qusF kIqI. qusF hI
mYnUM aihsfs krfieaf ik mYN vsIlf bxskdF. nhIN qF Èfied mYN vI hornF vFgsocI jFdf ik ‘bldI dy buwQy ikAuN isridaF?’
iek dUjy dI qfrIÌ krn dI QF aMqmqOr ‘qy sfnUM ies nukqy ‘qy sihmq hoxfipaf ik sfrI qfkq qF lokF dI huMdI hY,bMdy qF Aus qfkq nUM jgfAux jF hulfrnleI kyvl mfiDam bxdy ny. afpxy bfryies qoN vwD hox df anumfn lfAuxf jFsocxf inpt hAumY hY.
mYnUM koeI smJ nf afeI. GrvflInUM cfh bxfAux leI afvfË dy ky mYN sfrIgwl ivsQfr nfl jfxnI cfhI.
rfqIN Auh KyqF ivcoN iksy kMm ipMzafieaf sI. bfËfr ivcoN lMGidaF AuhnyvyiKaf ik sfhmxy cOkI df Qfxydfr qy doku ispfhI iksy nUM bfËfr ivc GyrI KVHysn. AunHF vwl vyK ky AuhnUM iÉafl afieafik GoVy dy pCfVI qy aPsr dy agfVI nf
hI lMGIey qF cMgf hY. Auh bfËfr ivcoNinkldI ivclI glI pY igaf. AuhnUM pfsfvwt ky glI vwl muVidaF Qfxydfr ny vyKilaf. ispfhIaF nUM kihMdf, “AuhnUM PVokMjr nUM, JkfnI dy ky Bwj cwilaf jy.”
Bwjxf Auhny ikwQy sI. Auh nf ÈrfbInf aYbI. dsF nhuMaF dI ikrq krn vflf.ies Aumry vI hlL vfhuMdf. ispfhIaF nflbfËfr nUM muV ipaf.
“ikDr Bwjx lwgf sYN kMjrf! kuVIcodf asIN Bwjx dyNdy aF qyry vrgy guMizaFnUM. qUM sfnUM kI smiJaY Auey!” ÈrfbIQfxydfr cIikaf.
ieMnI suxidaF hI Qfxydfr ny AuhdIdfVHI nUM PV ilaf, “buwiZaf! cOiraf! qyrIieh ihMmq?”
dovF hwQF nfl dfVHI nUM hlUixaf.vflF df ruwg Auhdy hwQF ivc sI. dlIpisMG ny bcfa krn leI AuhnUM hwQF nflDwikaf. Auhny gflHF idMidaF iPr AuhdIdfVHI PV leI. afÉr ispfhIaF ny hI ‘cloCwzo srdfr jI’ afK ky dlIp isMG nUMCuzvfieaf. nhIN qF Auh kih irhf sI,“lY clo iehnUM cOkI hrfm dy nUM. iehglI c ikqy nfjfieË Èrfb lukf afieaf.iehdy qoN brfmd krfAuxI aF.”
dlIp isMG ny rfqIN hoeI bIqI dfnkÈf bMnH idwqf.
“afh vfl mYN hux bfËfr coN ËmIn`qy izwgy ‘kwTy kr ky ilafieaF. ajy vIvyK dfVHI coN inkldy.” Auhny dfVHI ivchwQ Pyiraf qy hor ds bfrF vfl kwZ kymyrI qlI qy Dr idwqy.
Qfxydfr ivrwuD guwsy nfl myrf aMdrhlUixaf igaf. iek dm mYnUM koeI gwlsuwJI nf. pl ku soicaf qF mihsUshoieaf, puils nfl pMgf lYx leI ipMzivcoN isafixaF qy mohqbr bMidaF nUM nfllYxf bVf ËrUrI sI. isrÌ sfzy muMizaFKuMizaF qoN Èfied ieh gwl sMBflI nf jfsky. mYN AuhnUM ikhf ik mYN afpxy sfQIaFqy hor bMidaF nfl gwl krdF, Auh Aunficr afpxy purfxy Xfr syvf isMG sfbkfsrpMc vwl ho afey.
Auh kihMdf, “mYN ho afieaF. Auh vIaFhdf sI hor bMidaF nUM pihlF iml afvF.hY nI AunHF iqlF `c qyl. hux mYN ‘kwly`kwly dy bUhy `qy jf ky kIhdy kIhdy kolafpxI dfVHI putfvF. qUM eI dws.”
mYN Auhdy gozy nwp ky Drvfs idwqf.ipMz dy sfQIaF kol igaf. mIitMg kIqI.afsy pfsy dy ipMzF dIaF nOjvfn sBfvFnUM sunyhf Byijaf. duupihr qwk cflI pMjfhbMdy iekwTy ho gey. asIN puils dy iÉlfÌnfary lfAuNdf jlUs sfry ipMz duaflykwiZaf. Qfxy sfhmxy rYlI kIqI. QfxydfrnUM iswDf imlx dI QF asIN kuJ jxy dlIpisMG nUM Auhdy vflF smyq lY ky aMimRqsrdy aYs[aYs[pI[ nUM jf imly. dlIp isMGqoN sfrI khfxI suxvfeI. aYs[aYs[pI[‘qy gwlF ivclI sdfkq df asr pRqwKidsdf sI. Auhny qrnqfrn dy zI[aYs[pI[nUM svyry jf ky sfry kys dI qPqIsL krnleI sfzy sfhmxy Pon kr idwqf.
ipMz af ky mYN afpxI pCfx dy kuJAunHF bËurgF, ijhVy sfzy kIqy kMmF nUMafdr dI nËr nfl vyKdy sn, nMU afpxynfl qurn aqy zI[aYs[pI[ kol hoeI vDIkIiÉlfÌ sfzy nfl Klox dI bynqI kIqI.AunHF ivcoN vI isvfey moqf isMG dy, ijhVfmyry ipE df Xfr irhf sI, sfzy nfl horkoeI qurn leI iqafr nhIN sI. AunHFcODrIaF ny qF sfzy nfl qurnf hI kI sIijnHF dIaF puils nfl cwqo-pihr hrIaFcugdIaF sn. AuNj vI puils nfl pMgf lYky koeI dlIp isMG vrgI nhIN sIkrvfAuxI cfhuMdf.
iPr vI agly idn asIN koeI sO kubMdf iekwTf kr ilaf. iek pfsy asIN qydUjy pfsy Qfxydfr ny afpxy hwk ivc ipMzdy nvyN-purfxy srpMc, pMc qy hor GVMmcODrI bulfey hoey sn. AunHF ivcoN Qfxydfrdy isKfey iek do jxy sfzy kol smJOqfkrvfAux dI qjvIË lY ky afey. sfQoNpihlF dlIp isMG cIk ipaf, “ilafE!quhfzy `coN koeI afpxI dfVHI putfAux nUMiqafr aY? mYN smJOqf kr lYnF.”
ivcoly cuwp-cfp iKsk gey.zI[aYs[pI[ ny sfnUM sunyhf Byijaf
ik aYs[aYs[pI[ kol jfx vfly do iqMnjxy aMdr af jfx; bfkI bfhr eI bYTx.
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (24)
dunIaF Br ivc vwzf DrmI hox dfdfavf krdy mulk Bfrq ivc DrmIkhfAuNdy rfijaF ivc Èfied hI koeI hovyijs ƒ Drm inrpwK Èfsk kih skIey.nËr mfro Ërf: muwZ kdIm qoN awj qwk‘rfm rfj` vfly rfjy qoN lY ky ‘awCy idnilafAux` vfly hukmrfn qwk, sfry hIvwzy DrmI khfAuNdy rhy hn pr DfrimksihxÈIlqf vflI inrpwKqf dI kxI ikqyvI nËr nhIN afeI. idl ivc sdf KotrwK ky hkUmq kIqI. ieh hfkm Gwt-
igxqI Dfrimk qbikaF nfl dirMdgInfl pyÈ afey. ieMqhf qF Aus vkq hogeI jdoN ies dI hukmrfn Èfsk ‘dyvI`ijs ƒ Aus vkq hwlfÈyrI dyx vfly awjdy ÈfskF ny byÈrmI dIaF hwdF pfrkIqIaF, ny dyÈ Bgq BfeIcfry dy sB qoNmukwds sQfn `qy 1984 ivc dunIaF dIqIjI vwzI POj cVHfeI, ies nMU qihs nihskIqf, qy hËfrF bygunfh bfiÈMidaF df kqlkIqf qy iPr Ausy hI sfl ‘bVf drKq`izwgx ‘qy DrqI burI qrHF kMbf idwqI.ÈfskF vwloN idwqy ËKm awj nfsUr bxypey hn.
bfbf bMdf isMG bhfdr dy QoVH icryÈfsn vwl ingHf mfrIey qF Auh vfhd iekoiek Èfsk hoieaf hY ijs ny DrminrpwKqf df pwlf PV ky bygmpury vrgfhlymI rfj prjf ƒ idwqf. ies ivc koeIÈwk nhIN ik qqkflI aqy bfad dfieiqhfs ilKx vfilaF ny ies mhfnsUrbIr nfl bVI byiensfPI kIqI, AusdI mhfn ÈKsIaq ƒ DuMdlf krn leIbVIaF qohmqF lfeIaF. AuhdI isrmOrsUrbIrqf ƒ KUMKfr dirMdf, sÌl inafiekpRbMDk ƒ zfkU lutyrf, gurU qoN bymuK hoieafbfgI aqy prjf dy ihqYÈI nfloN iewt nfliewt KVkfAux vflf Ëflm vihÈI bxf kypyÈ kIqf. ieh Auh ieiqhfs hY ijhVfsfƒ skUlF, kfljF qy XUnIvristIaF dyislybsF ivc pVHfieaf jFdf irhf hY.
drasl iswK dunIaF dy AunHF kuJBfeIcfiraF ivcoN hn ijhVy ieiqhfs qFisrj skdy hn, pr ilK nhIN skdy. iesyqRfsdI kr ky ilKx vfilaF ny iehdynfiekF vfly gOrvmeI kfrnfimaF ƒKlnfiekF vFg pyÈ krn dI ihmfkq kIqIaqy bfbf bMdf isMG vI iesy qwdI df iÈkfrhoieaf. Aus vkq ilKx vfly styt dyaDIn sn qy Auh hukmrfn dI nbË tohky ilKdy sn. awj vI ieho dsqUr cwlirhf hY.
bhuq icr qwk iswK BfeIcfrf bfbfbMdf isMG dI albylI, mhfn ÈKsIaqbfry avyslf hI irhf. bhuqf pRcfr AunHFdy Aus jIvn df hI kIqf jFdf irhf jdoNAuh gurU df iswK nhIN sI bixaf; msln,Auh jMmU ivc rfjpUq Gr jnimaf, vwzfiÈkfrI sI. iek idn qIr nfl ihrnI qyAuhdy grB ivclf bwcf mfiraf igaf qFiÈkfrI qoN bYrfgI bx igaf. nFdyV ivcrih ky zyrf bxf ilaf, krfmfqF iswKleIaF, krfmfqI pflMG bxf ilaf, vgYrfvgYrf. ieh koeI mhfnqf vflIaF gwlFQoVHIaF sn, awj vI bQyry pfKMzI iPrdy
af zyry bxf ky. Aus dI mhfnqf Aus idnÈurU hoeI ijs idn sfihb-ey-kmfl gurUgoibMd isMG ny afpxf rihmq Biraf hwQAuhdy isr ‘qy rwK ky ijQy Auhƒ AuhdfaslI nF bMdf isMG idwqf, nfl dI nfl dovwzIaF AupfDIaF- iek ‘bfbf‘ qy dUjI‘bhfdr‘ bKÈIaF.
ieQy iek gwl ËrUr sFJI krnI hYik 10 gurU sfihbfn dy 240 sflF dyieiqhfs dOrfn isrP 2 iswKF ƒ bfby dIAupfDI imlI. pihlI bfbf buwZf ƒ gurUnfnk ny bKÈI, qy dUjI gurU goibMd isMGny bfbf bMdf isMG ƒ. kmfl ieh hY ikipCly 60 ku sflF ivc iswK Drm ivcbfibaF dI igxqI hËfrF ivc phuMc geIhY. bfbf buwZf ny kdy koeI afpxf zyrfnhIN bxfieaf. afpxy Gr, gRihsQI jIvnbsr kridaF gurU Gr ivc pihly 6gurUaF qwk syvf kIqI qy bxdI hriËMmyvfrI gurmiq ‘qy pihrf dy ky pUrIkIqI; qy ijs idn bMdf isMG ƒ bfby dIAupfDI gurU goibMd isMG ny idwqI, Ausyidn Auhny afpxy hwQIN bxy bxfey zyry ƒsdf leI Cwz idwqf. sfzy awj dy bfby zyrfpihlF bxfAuNdy hn! ikMnf vwzf Prk hY.
awj dy zyiraF vfly bfby kdy vI bfbfbMdf isMG bhfdr df nf jnm idn, nfÌiqh idn qy nf ÈhIdI idn iksy zyry ivcmnfAuNdy hn ikAuNik ieh nklI bfby aslIbfby ƒ Xfd krn dI ihMmq ikQy rwKdyhn!
hux ipCly kuJ smyN qoN bfbf bMdfisMG dI asl bhupwKI ÈKsIaq AuGfVnvwl iswK buwDIjIvI ahuly hn qy qwQsfhmxy ilaf rhy hn. pMjfb dI ‘pMQk’srkfr vI vDfeI dI hwkdfr hY ijs nycwpVicVI (asl ivc CwpV iJVI) ivcbfbf bMdf isMG bhfdr dI ieiqhfsk ijwqƒ Aujfgr krdI Xfdgfr bxf ky BfeIcfrydy nfl-nfl mulk ƒ vI ieh sunyhf idwqfik dyÈ dI afËfdI dI pihlI jMg hor iksyny nhIN, bfbf bMdf isMG bhfdr ny lVI sIqy ijwqI sI.
iPr Aus qoN vI vwzI gwl ik BfrqIlIzrF ny ijhVf aMgryËF qoN afËfdI lYxdy aMdoln dOrfn ‘svrfj` vrgf nfarflfieaf sI, afËfdI lYx dy swq dhfikaFivc vI ieh awj qwk pUrf nhIN kr sky,pr Auh bfbf bMdf isMG ny srihMd Piqh
krn qoN bfad ieko Jtky nfl kr idwqfsI. ‘svrfj` df kI mqlb huMdf hY? iehohI ik afËfd pRBUswqf vfly iKwqy df hrbfiÈMdf byKOÌ ho ky afËfdI df inwG afpvI mfxy qy dUijaF ƒ vI mfxn dyvy. iesivc hkUmq qy styt vI Éll nf pfvy, qy
ieh kMm kIqf bfbf bMdf isMG ny. aMgryËieiqhfskfr ierivn ny iliKaf hY ik bMdfisMG dy QoVH icry Èfsn dOrfn luwt-mfrqy kqlogfrq krn vfly mfVy ansrFsmyq rfj swqf Auqy kfbË lok iek dmsB kuJ Cwz gey sn qy ieho ijhIaFvfrdfqF bIqy dIaF gwlF bx geIaF sn.awj dy ‘svrfj` ƒ iswK BfeIcfry dy iekafgU dy postrF qoN vI ikAuN aYzf KOÌafAuNdf? ikAuN ieh ‘svrfj` Aus nOjvfnƒ golI df inÈfnf bxf mfrdf hY ijhVfafpxy afgU dy postr kol vI KVHf hY? jypMjfb dy hfkmF ny bfbf bMdf isMG dIXfdgfr bxfeI hY qF afh Aupr vflfsunyhf ieh afpxy jotIdfrF ƒ smJfAuxivc idlcspI ikAuN nhIN idKfAuNdy? ikqyafpxy ivc hI qF koeI kfx nhIN? jy hornhIN qF iswK ËrUr smJx ies Kot ƒ.
bfbf bMdf isMG ny muKilsgVH dypurfxy iklHy dI murMmq krvf ky Auhdf nFlohgVH rwK ky Kflsf rfj dI pihlI
rfjDfnI bxfeI aqy afËfd mulk dfÈfsk bx ky gurU dy nF df iswkf clfieaf.ies qoN vI vwD, Auh smJdf sI ik jyiswKF ny agFh vI afpxf Kflsf rfjkfiem rwKxf hY, ijs dI rUh ivc srbwqdf Blf krnf hY, qF dUijaF ÈfskF qoN
inKyVnf pYxf hY. iesy leI Auhny srihMdPiqh krn vfly idn qoN vwKrf sMmq ijhƒawj kwlH kYlMzr vI ikhf jFdf hY, clfieafqF ik prjf dy mnF ivc ieh vws jfvy ikKflsf rfj Drm inrpwKqf dy dYvI isDFqhn ijs df muwZ gurU nfnk ny bMinHaf aqyies ƒ aslI jfmf gurU dI rihmq sdkfsrihMd Piqh krn vfly idn qo Npihnfieaf igaf hY.
awj pqf nhIN ikAuN sfzy afpxy pMQkhfkm, bfby qy jQydfr iks ibpr dI eInmMn ky afpxI ivlwKx pCfx vfly aslInfnkÈfhI kYlMzr df ivroD krI jFdy hn.kI ienHF df koeI hwk bxdf hY ik bfbfbMdf isMG dI Xfdgfr Auqy jf ky kihMdyiPrn ik ‘asIN bfbf bMdf isMG dy pfeypUrinaF qy cwl rhy hF!’ bfbf bMdf isMGdf sLhIdI idn mnfAux vflf hr iswK,hr gurduafrf kmytI qy hr iswK sMsQfieh suafl ËrUr puwCy.
Èfied iksy vIr-BYx dy mn ivcieh suafl AuTy ik jdoN bfbf bMdf isMGny vwKrf Kflsf rfj sQfpq krn dI gwlkIqI qF iPr Drm inrpwKqf ikvyN rwKsikaf; ikAuNik Aus vyly smfj ivcmuslmfn qy ihMdU iËafdf sn, ijnHF qoNiswK vwKry sn. ieQy Aus vyly dIaFqqkflI do irportF imsfl hn ik AuhnyDrm inrpwKqf iks qrHF kfiem rwKI;pihlI hY srkfrI irport ijhdf nF hY‘aKbfrq-ey-drbfr-ey-mOlf’ jo 28aprYl 1711 ƒ mugl bfdÈfh bhfdrÈfh ny ByjI. iehdI iebfrq kuJ ies qrHFhY, “nfnk df pujfrI kuwqf (bMdf isMG)klfnOr ivc kYNp lfeI bYTf hY qy iehnyvfadf qy Prmfn jfrI kr idwqf hY ikAuh muslmfnF ‘qy koeI vI iËafdqI nhINkrygf. koeI vI muslmfn ijhVf Auhƒimlygf, Auhdy leI roËfnf Bwqf qy ruËgfrdf pRbMD kIqf hY, qy Auh (bMdf isMG)
AunHF dI ihÌfËq dI iËMmyvfrI afpxy ‘qylYNdf hY. AunHF (muslmfnF) ƒ afpxy Drmmuqfbk afËfdfnf qOr qy Kuqbf qy nmfËadf krn dI KuwlH hY.” ies ƒ pVH kyikhVf kih skdf ik b Mdf is MGmuslmfnF ƒ nÌrq krdf sI. Auhny iehPrmfn inrf jfrI hI nhIN sI kIqf, ies‘qy aml vI pUrI idRVqf nfl kIqf igaf.Ëfihr hY ik Aus dy aMdr gurU dI iswiKafDur aMdr vsI hoeI sI.
aglI imsfl ies bfry ieiqhfskfrierivn dI hY, “iswK rfj dy sfry prginaFivc pihlIaF cflU sfrIaF rIqIaF ƒ iekoJtky nfl Aultf idwqf. Aus vyly BfrqIsmfj ivc nIc qoN nIc grdfny jfx vflycmVy df kMm krn vfly vI jy iswK POjivc iÈrkq krn gey, qF Gr vfpsI AuqyAunHF dy hwQ ivc bMdf isMG df idwqf ÈfhIPrmfn huMdf, ijs ivc Ausy ƒ ielfky dfmuwK pRbMDk lfieaf huMdf qF ielfky dysfry DnfZ, jfgIrdfr qy hor vwzy khfAuNdylok Auhdy ielfky ivc pYr pYNidaF sfrhwQ bMnHI siqkfr leI KVHy huMdy sn. iksydI juraq nhIN sI ik AuhdI hukm-adUlIkr sky. sfry DOxF JukfeI Auhdy hukmdI AuzIk krdy huMdy. ieh sfrf kuJ ibnFiksy Byd-Bfv, jfq-pfq, AUc-nIc dykIqf jFdf.”
ienHF dohF imsflF qoN Èfied hor kuJvfDU ilKxf ËrUrI nf hovy, ieh sfbq krnleI ik bfbf bMdf isMG df Èfsn pUrnqOr ‘qy Drm inrpwKqf ‘qy KVHf sI. iehvI Auhdf Drm inrpwKqf vflf krm hIsI ik srihMd Piqh krn AuprMq AuQyiksy vI msijd dI iewt qwk nhIN qoVIgeI, iksy df Gr nhIN Zfihaf, isvfeysuwcf nMd dy. Aus qÉq dI Auhny iewt nfliewt KVkf idwqI ijs ‘qy bih ky vËIrKfn ny Coty sfihbËfidaF ƒ nINhF ivcicxn df hukm idwqf sI. TMZy burj ƒ hwQqwk nf lfieaf, ikAuNik Aus qoN afAuxvflIaF pIVHIaF ƒ pRyrnf imlxI sI. duwKqF ies gwl df hY ik ienHF ieiqhfskXfdF dI iewt nfl iewt qF kfr syvf vflysfry bfibaF ny KVkf CwzI hY.
kI ihMdusqfnI hukmrfn ieho ijhIDrm inrpwKqf df dfavf kr skdy hnijnHF ny akfl qÉq sfihb aqy bfbrImsijd ƒ kol KVH ky Zfihaf. jy aijhfhuMdf qF ikAuN awj qwk Gwt-igxqIaF ieQybygfngI kfrn roË mr mr ky ijAux leImjbUr hn? ikAuN hkUmqI rPlF dy mUMhiswKF, muslmfnF, eIsfeIaF qy hor Gwt-igxqIaF vwl iswDy kIqy hoey hn?
jdoN bfbf bMdf isMG dI ieiqhfskXfdgfr cwpVicVI ivc bxfeI geI qFiswKF df KuÈ hoxf kudrqI sI, ik clo dyrnfl hI shI, pMQk hfkmF ny lokF dy nfiekdI Xfdgfr bxf ky afAux vflIaF pIVHIaFleI kuJ qF sMBfilaf. hfkmF ny ies KuÈIivc hor vI vfDf ieh kr idwqf ik lokFvwloN votF ivc ijqfey jfx ‘qy afpxy kfrjdI ÈurUafq ies mhfn sUrbIr dI XfdgfrAuqy shuM cuwk ky kIqI. asl ivc iehhfkm, iswKF dy iZwz dI ieh gwl bfKUbIjfxdy hn ik pMjfbI, Kfs kr ky iswK qF
pihlf Drm inrpwK Èfsk bfbf bMdf isMG bhfdrbfbf bMdf isMG bhfdr afpxy vkqF df aijhf byjoV ijAuVf sI, ijs ny Ëulm dy tfkry leI qlvfr vfhI aqy iPr srbwq dy Bly
vflf rfj kfiem kIqf. AuhdI afpxI ÈKsIaq vFg ieh pihlf iswK rfj vI imsflI ho inbiVaf. s[ mJYl isMG srF ny ies imsflIrfj aqy bMdf isMG bhfdr bfry gwlF kridaF ieiqhfskfrF dIaF awKF dy tIr df iËkr vI Coihaf hY ijnHF (Kfs kr injI svfrQFkrky hkUmq nfl juVy) ny bMdf isMG nfl iensfP nhIN kIqf qy afpxIaF ilKqF ivc Aus nMU zfkU-lutyrf aqy Ëflm hI drsfieaf.AuNj vkq ny ies mhFnfiek nfl iensfP kIqf hY; hux ipCly kuJ smyN qoN Aus dI kIrqI dy soihly sfhmxy afey hn. s[ srF ny ienHFsB qwQF bfry afpxy ies lyK ivc itwpxI kridaF awj dy aKOqI bfibaF aqy nfl hI hfkmF nMU KUb afrF lfeIaF hn. -sMpfdk
mJYl isMG srF
bfbf bMdf isMG bhfdr df iek icwqr.
(bfkI agly sPy `qy)cwpV icVI ivc bfbf bMdf isMG bhfdr dI Xfdgfr dI iek Jlk.
Punjab Times Vol 16, Issue 27, July 4, 2015 pMjfb tfeImjL sfl 16, aMk 27, 4 julfeI 2015 (25)
pMQ dy nF qoN kurbfn hox ƒ sdf iqafr hojFdy hn. ienHF hfkmF nMU ieh vI pqf hYik ieh pMQk msly hI hn ijhVy AunHF ƒhukmrfn dI gwdI bKÈdy hn.
ieh afpF jfxdy hI hF ik bfbf bMdfisMG df Èfsn kuJ mhIny hI irhf. koeIvwzf pRbMDkI Pyr-bdl ieMny smyN ivckrnf muÈikl hI sI. nfly Auh ikhVfjwdI puÈqI rfjf sI ik rfj pRbMD df jfxUhuMdf! Auh qF gurU iswiKaf ‘sBY sFJIvflsdfien` muqfbk aijhf inafiek pRbMDdyxf cfhuMdf sI ijhVf afriQk luwt-Ksuwtƒ rokdf. pYNdI swty Auhƒ jfgIrdfrI pRbMDies afriQk luwt df muwK kfrn lwgf qFAuhny Prmfn jfrI kIqf ik sfryjfgIrdfr afpxIaF ËmInF ijhVIaF AuhKud nhIN vfhuMdy, AuQy hl vfh ky KyqIkrdy mujfiraF ƒ dy dyx, nhIN qF iehkMm rfj Kflsf krygf.
srkfrI irkfrz muqfbk, QoVHy ijhysmyN ivc hI ieh sfrf kMm nypry cVHfidwqf igaf. mulk ivc aijhf pihlI vfrhoieaf sI ik byËmIny vI iËmIdfr bxfeygey. aYzf vwzf ienklfbI, smfj suDfrkPYslf isrÌ bfbf bMdf isMG hI krsikaf. ieQy ieh gwl spÈt hoxI ËrUrIhY ik bfbf bMdf isMG ny iËmIdfrI isstmKqm nhIN kIqf, Aus ny qF AultfbyËmIinaF ƒ iËmIdfr bxfieaf, AuhnyjfgIrdfrI isstm Kqm kIqf.
ieh jfgIrdfrI isstm Blf kI sI?ieh jfxnf vI bVf ËrUrI hY. draslieh aijhf mfÌIaf sI ijhVf sfrIvfhIXog ËmIn Auqy pIVHI dr pIVHI kfbËrihMdf irhf. ieh hwQIN kuJ vI nhIN sIkrdf, pr dUjy dy kIqy-krfey Auqy afpxfhwk DONs dy nfl nfl kfƒnI hkUmqIsrpRsqI nfl lYNdf irhf. styt iehdIiswDI mdd Auqy sI qy kfƒn iehdy hwkivc bxdy sn. afm prjf qF do zMg dIrotI dI vI muQfj sI, pr ienHF jfgIrdfrFkol dOlq dy aMbfr sn ijhVy Auh hkUmqnfl vMz lYNdy sn. afpF pVHdy rhy hF ikpihly Ëmfny ivc Bfrq ƒ sony dI icVIikhf jFdf sI, Auh sonicVI ienHFjfgIrdfrF dy GrF ivc hI AuzfrIaFmfrdI sI. prjf dy Gr qF ibwT vI nhINsI krdI, qy ies mfÌIey df Bog bfbfbMdf isMG ny pfieaf. ieh jfgIrdfrImfÌIaf Aunf icr nhIN kusikaf ijMnf icrbMdf isMG df rfj irhf. bws AuhdI Èhfdq
dI dyr sI ik ieh hor vI qfkqvr ho kymulk qy smfj ƒ afx icMbiVaf. iesmfÌIey ny Auh kfrn vI lwB ilaf ijskr ky iehƒ ËmIn qoN hwQ Doxy pey sn.ieh sI hkUmq ivc ies dI ihwsydfrI nfhoxf. bfad ivc ieho jfgIrdfr hukmrfnFivc vI Èfml hox lwg pey, qF ik iehdysoimaF ‘qy koeI AuNgl krn dI ihMmq nfkry.
awj gurF dI DrqI ‘qy ikMny hI mfÌIeypYdf ho cuwky hn- ryq mfPIaf, bjrImfÌIaf, kybl nYtvrk mfPIaf, zrwgmfÌIaf, Èrfb dy TyikaF df mfÌIaf, jylHmfPIaf qy keI hor vI bQyry bynfmI mfPIeybxy hoey hn. ienHF sfiraF hI mfÌIafgrupF dI sUeI Blf ikwDr nUM GuMmdI hY?ieh ikqy guwJf QoVHf irhf hY hux, ik ienHFivc ÈmUlIaq bfbf bMdf isMG bhfdr dIXfdgfr ‘qy shuM cuwkx vfilaF dI hY.agly sfl bfbf bMdf isMG dI Èhfdq dIqIjI ÈqfbdI vI sUbf pwDr ‘qy mnfAuxvfly hor koeI nhIN, ieho shuM cuwkx vflyhfkm hI hoxgy. dUxI df AuhI phfVf iPrduhrfieaf jfvygf ik ‘sfzf rfj bfbf bMdfisMG dy pfey pUrinaF Auqy cwl irhf hY qyagFh vI loko, qusIN sfƒ ieh syvfbKiÈE’, ikAuNik ies qoN kuJ mhIny bfadvotF vflf zOrU iPr vwjxf hY.
hux iswK jy qF bfbf bMdf isMG dIÈhfdq df idloN siqkfr krdy hn, qFieh inKyVf krnf Blf ikMnf ku muÈiklhY ik bfbf bMdf isMG ny qF byËmIinaF ƒËmInF dy ky iËmIdfr bxfieaf sI, qyawj dy pMQk hukmrfn Aus srkfrI ibwl‘qy sihmqI dy dsqÉq krdy hn ijhnyiËmIdfrF qoN ËmInF Koh ky AunHF nMU byËmInybxfAuxf hY. Auhny ËmInF leIaF sI vwzyjfgIrdfrF qoN, qy awj vfly shuM cuwkxvfilaF ny Auh ËmInF dyxIaF hn vwzyGrfixaF ƒ. ies leI bfbf bMdf isMG dIÈhfdq mnfAuxf prK hY iswKF dI, ikieh asl qy nkl ƒ prKx ivc ikqyDoKf qF nhIN Kf rhy!
duÈmx qF sdf qohmqF lfAuNdf huMdfhY, pr iswKF ny vI bMdf isMG ƒ dfgdfrkrn dI koiÈÈ kIqI. pihlI ieh ik AuhnygurU goibMd isMG dy ies hukm ƒ nf mMinafik ivafh nf krfeIN. ikMnf qrkhIxielËfm hY ieh! nFdyV bfbf bMdf isMG ƒpMjfb Byjx qoN pihlF gurU jI ny Aus ƒiek mhInf afpxy nfl rwiKaf qy ies
iek mhIny ivc gurU jI ny bMdf isMG ƒiswK Drm dy asUlF bfry hI pwkf kIqfhoxf hY ik iswK Drm dI buinafd hY-gRihsQ jIvn. iPr Blf gurU jI ikAuN bMdfisMG ƒ buinafdI asUl qoN hI munkr hoxleI kihxgy? nfly bMdf isMG df ivafhkrfAuxf ieKlfkI gux sI, koeI jwgoNqyrvIN nhIN sI kIqI Aus ny. draslivafh nf krfAux vflI ies gwl df Tos
sbUq ikiqEN nhIN lwBf, ieh qF sfzy mnFivc Aus ansr ny pfeI hY ijhVf Aus nMUawj vI bfbf bMdf isMG bhfdr dI bjfey‘bMdf bYrfgI` sfbq krn Auqy quilafhoieaf hY.
aglI byqukI gwl vI asIN iswKF nyhI joVI hoeI hY ik bMdf isMG afpxy afpƒ gurU khfAux lwg ipaf sI. Aus dy nFdyVqoN bfad dy sfry jIvn Auqy jdoN Jfq pfAuNdyhF qF ikqy vI JAulf qwk nhIN pYNdf ikAuhny afpxy afp nUM gwdI kr ky gurUkhfieaf hovy. jy Aus aMdr ieh lflsfhuMdI qF Auh nFdyV qoN cwlx bfad hI iewdFkr skdf sI, ikAuNik ijs idn Auh nFdyVqoN cwilaf sI, Aus qoN agly idn hI vËIrKfn vwloN Byjy pTfx ny gurU goibMd isMG‘qy Cury nfl Gfqk vfr kr idwqf sI ijhVfbfad ivc gurU jI dy prlok gmn dfkfrn bixaf. Aus vkq bfbf bMdf isMGnFdyV dy nyVy hI sI, ikAuNik pMjfb dI jUhqwk awpVx leI Auhƒ qkrIbn iek sfllwg igaf sI. Auhƒ gurU jI dy sKq ËÉmIhox aqy bfad ivc prlok gmn dI ÉbrvI nFdyV qoN kuJ dUrI ‘qy hI iml geI sI.Auh vfps muV skdf sI, gurU jI dfAuqrfiDkfrI bxn leI, Aus kol qF gurU
jI df hwQIN iliKaf hukmnfmf vI sI ijsivc hukm sI qmfm iswK kOm leI ikbMdf isMG ƒ Auho ijhf imlvrqn idE,ijho ijhf mYƒ idMdy ho.
bfvjUd ies dy Auh muiVaf nhIN,sgoN gurU goibMd isMG dy idwqy imÈn ƒhor vI iÈwdq nfl pUrf krn leI idRVqfpwly bMnH leI, hflFik Auh jfxdf sI ikhux Auhdy kIqy kfrnfimaF ƒ ikhVf gurUgoibMd isMG ny dyKxf jF suxnf hY pr Auhbcn df pwkf guriswK sI ijs ny afpxfsB kuJ gurU qoN inCfvr krnf sI. AuhnyAuhI kIqf. ijs ny jMg ivc Piqh AuprMqrfj clfieaf gurU dy nfm ‘qy, iswkfclfieaf gurU dy nfm df, srkfrI mohrgurU dy nfm dI, srkfrI Prmfn gurU dynfm ‘qy. sB qoN Aupr ijs isdk nfl qyÈFq icwq rih ky Auhny Èhfdq df jfmpIqf, Auh vI bqOr iswK. ies qoN vwD Auhnyafpxy afp ƒ kuJ nhIN mMinaf. hF, jyAuh awj dy bfibaF ivcoN huMdf qF ËrUrsB qoN pihlF gurgwdI ƒ hwQ pfAuNdf. AuhgurU dy idwqy imÈn ƒ hwQ qlvfr, qy moZyqIrF df BwQf lY ky qfkqvr muglslqnq nfl iswDf mwQf lfAux dI bjfey,icwtf colf pf ky, gl ivc moqIaF dI mflfpihn ky, gol pwg bMnH ky ZolkIaF icmtyvjfAuNdf af skdf sI. hkUmq ny vI AuhdfsfQ dyxf sI pUrf ipRQI cMd vFg. iswK vIÈfied siqkfr idMdy gurU dy hukmnfmy dIqfmIl ivc; pr bfbf qF iswK sI afpxygurU df, qy afKrI sfh qwk iswK irhf.
bfbf bMdf isMG bhfdr vrgy mhfnsUrbIr XoDy dI Èhfdq ijs qrHF hoeI,awKIN dyKx vfilaF ny ibafn kIqI hY,ies df iËkr ËrUr hoxf cfhIdf hY. iPrhI sfƒ kuJ soJI afvygI ik mOjUdf smyNivc iswKF ny afpxy imwqrF qy duÈmxFivc Prk ikvyN krnf hY. awKIN dyKx vflIgwl ilKx vfilaF ivcoN kuJ ku nF hn:muhMmd hrIsI, KÌI KF, QOrntn,aYliÌnstn, dfnyÈvr, eIst ieMzIafkMpnI df aMbYszr jOhn srmn qyaYzvrz. jdoN bMdf isMG bhfdr ƒ lflcqy qsIhy vI zulf nf sky, qF Auhƒ ipMjryivc pf ky kuqb mInfr dy nyVly kbrsqfnivc Auhdy 20 vwzy jrnYlF nfl ilaFdfigaf. iek vfr iPr ikhf igaf ikieslfm ivc af jfE, pr nf Auhny afAuxfsI qy nf afieaf. sB qoN pihlF 20srdfrF dy isr vwZ ky briCaF ‘qy tMg
cwpV icVI ivc bfbf bMdf isMGbhfdr dI Xfdgfr
ky bMdf isMG dy ipMjry duafly Gumfey, iPrsfry Auhdy sfhmxy rwK idwqy. iPr Aus ƒktfr dy ky ikhf ik afpxy cfr sflf puwqajY isMG, ijhVf bfbf bMdf isMG dI godivc ibTfieaf hoieaf sI, df sInf afpxyhwQIN cIr. bfbf azol bYTf irhf qF jlfdny Auho ktfr Auhdy puwqr dy sIny ivcoNpfr kr idwqI qy bwcy dy do toty kr idwqy.bwcy df qVÌdf idl bMdf isMG dy mUMh ivcquMnHx dI koiÈÈ kIqI. Auh ÈFq icwq bYTfirhf. Auhdf hor DIrj prKx qoN pihlFmuhMmd amIn KF ny bfbf bMdf isMG ƒpuwiCaf, “qOr qrIikaF qoN qUM koeI iswDpurK lwgdf hYN ijhVf rwb ivc XkIn rwKdfqy sdf nyk kMm krdf hY. qUM aklmMd vIbhuq hYN. qUM dws skdf hYN ik ieQy afhqYƒ aYnIaF duwK qklIÌF ikAuN iml rhIaFhn?”
bMdf isMG ijhVf pihlF qoN hI cuwpsI, boilaf, “jdoN Ëflm hfkm afpxIprjf ‘qy Ëulm dI sImf pfr kr idMdyhn, qF rwb myry vrigaF ƒ ies DrqI‘qy AunHF dy pfpF dI sËf dyx Byjdf hY,pr mnuwKI jIv hox kr ky kdy kdfeINiensfÌ dy kfƒn dI AulMGxf ho jFdI hY.Ausy vDIkI kr ky afh sB kuJ JwlxleI mYN ieQy hF. rwb ny kdy vI myry nflainaF nhIN kIqf.” afh hn Aus sUrbIrXoDy dy Èhfdq qoN pihlF dy alÌfË.
jlfd ny awgy vD ky afpxy Cury nflbMdy dI swjI awK df zylf bfhr kwZ idwqfqy iPr iesy qrHF dUjI awK df vI. bMdfisMG ies vrqfry dOrfn cwtfn dI qrHFazol bYTf irhf. Auhdy ichry ‘qy qklIÌdy koeI hfv Bfv vI nhIN idsy, qy iPrAus jlfd ny afpxI qlvfr kwZ ky bMdydf Kwbf pYr vwZ idwqf qy iPr dovyN bFhF,pr bMdy dy ichry ‘qy ajy vI ÈFqI sI ijvyNAuh afpxy rcnhfry dI rËf ivc hovy.aMq ivc grm jmUr Auhdy srIr ivcpruMny gey. vihÈIpuxy df hr qrIkfapnfieaf igaf. AunHF Auhdy srIr dykoeI 100 tukVy kIqy, qF jf ky AunHF ƒqswlI hoeI.
ieh Èhfdq df ibrqFq hY, Ausmhfn sUrbIr XoDy df ijs ny iswKF ivcnvIN rUh PUk idwqI ik vwzI qoN vwzI slqnqƒ hrfieaf vI jf skdf hY, qy jy gurUdI mwq ‘qy cwlIey qF afpxf rfj kfiemkrnf m uÈikl qF Bfv y N h ov y prnfmumikn nhIN.
rOlf pY igaf sI ipMz ivc sfry, bfbfnmfjI ho igaf.
“aYvyN JUT nf bol pFzy, swc kih.”“lY mYN afp nfnk ƒ kfËI nfl msIqy
vVdf vyiKaf hY.”“rfm rfm rfm! aYzf anrQ[[[iswDf
nrkIN jfAU.” pMizq cIikaf.gwl qF TIk sI pFzy dI. nmfj pVHI
jf rhI sI ivc msIqy. mwky vwl hwQ krIkfËI lgfqfr bol irhf sI. ivc ivc tyZIawK nfl bfby ƒ vI vyK lYNdf sI. nvfbguwsy nfl Biraf-pIqf bfby ƒ GUr irhfsI. drI ‘qy ÈFq-icwq bYTf bfbf, cuwp-cfp ieh qmfÈf dyK irhf sI. awlHf awlHfkr ky nmfj Kqm hoeI. guwsy nfl BirafkfËI bfby dy gl pYx ƒ iPry.
“qUM cMgf nhIN kIqf nfnkf, sfzy nflDoKf kIqf sU. aYvyN PokIaF gwlF krI jfnFeyN, JUT boldf eyN. qUM qF kihMdf sI, sBrwb dy jIv ny. kI ihMdU, kI muslmfn,sB brfbr hn. jy ieMj hY qF sfzy nfl
glI jogu n hoeI
pRo[ hrpfl isMGPon: 0061-416-421-848
Klo ky nmfj ikAuN nhIN pVHI, sfzI nmfjivc Èfml ikAuN nhIN hoieaf? sB PokIaFvfqrF ny. vfh ry iksmq, nfnkf, msIqyafx ky rwb dy rfhoN KuMJ igaf eyN.”
dUjy nUM iblkul vI nhIN sn jfxdy. afKries aOKI cox ivcoN mYN do icwqr vwK krley qy Bfa Buwlr nUM eI-myl kr idwqy.psMd AuhnUM dovyN sn, pr cuxnf qF iekhI pYxf sI. ikqfb dy srvrk leI ijhVficwqr Buwlr ny cuixaf, Aus icwqr ivc
ZfeI sflF dI iek qrHF nfl nvIN-nvylIpqnI, jIhnMU hux Auh lok-mfqf afKxlgy sn, vI ienHF dy nfl sI. ies vfrAuh pihlF hyT nUM qy swjy pfsy AuVIsf,mdrfs, bMgfl, brmf afid gey aqy PyrAunHF AuqFh vfly pfsy kÈmIr, srhwdIsUbf qy hor anyk QFvF nUM jf rMg-Bfglfey.
“pqnI quhfzI sfQx bx ky geI jFAuhnMU vI lok-gIqF, afid df ÈOk sI?”mYN pqnI dy sfQ df Byq jfxnf cfihaf.siqafrQI jI ny Byq KolHx ivc iek plvI nf lfieaf aqy KcrI hfsI hsidaFaMdrlI gwl dwsI, “nf sfQ, nf ÈOk. gwldrasl ieh hoeI jI, AuhdI iek jTfxIny kMn ivc PUk mfr idwqI ik hux ijDrjfvy, nfl hI qur jfeIN, nhIN qF iehnyqyry hwQ nhIN afAuxf. lAu jI, myry qurnvyÜy lok-mfqf gTVI cuwk ky mYQoN pihlFiqafr KloqI! pihlF qF mYN hYrfn hoieaf,Pyr soicaf, cwl ieh vI jo kuC huMdf hY,TIk hI hY.[[[TIk hI, mYnMU shUlq vI rhI.hux myry bfry byvsfhI df koeI kfrn nfirhf. kuVIaF-icVIaF sfzy duafÜy Jurmtpf lYNdIaF. AunHF qoN gIq lYxy sOKy ho gey.”
gwl kuVIaF-icVIaF Auqy pujI qFidl kIqf ik siqafrQI jI qoN ienHF dyieÈk bfry jF ieÈkF bfry puwCF. “bfjIaFbfjIaF qIvIaF, hfey Auey rwbf” ilKxvfly bfibaF ny afÉr ieh vcn iksyanuBv ivcoN hI kIqf hovygf. ieh qF inwkybfl qoN lY ky bËurg qk hr iksy nflhfxI hox df irÈqf pfldy hn. ienHF nflaijhI gwl krn qoN iJjk dI kI loV!
Auh aijhy irÈqy kyvl kihMdy hInhIN sn, ienHF dI lfj vI pfldy sn.iek vfr iek imwqr dI icwTI afeI ikAus vloN sMpfidq kIqy jf rhy khfxI-sMgRih leI siqafrQI jI dI iek khfxIdI afigaf lY dyvF. sbwb nfl keI idnmulfkfq nf ho skI qF Bfpf jI nMU ikhf
ik jdoN vI afAux, mYnMU Pon ËrUr krn.Bfpf jI ny Pon krvfieaf qF mYN bynqIduhrfeI. do ku idnF mgroN Bfpf jI dfdsqÉq kr ky puÈt kIqf hoieafsiqafrQI jI df afm-muÉiqafrnfmfmYnMU puijaf: “ipafry Bwulr! myrI koeIvI rcnf (sxy khfxI) qusIN ikqy vI qyjdoN vI cfho, vrq skdy ho. sgoN mYnMU vIijQy cfho gihxy rK skdy ho (jykr kuJiml skdf hovy!) afp jI df, dyivMdrsiqafrQI.
iek ielfkf, AumroN Ìrk dy bfvjUdjËbfqI pwKoN hfxI, qy nfly muÉiqafry-afm, qF Pyr ieÈk-muÈk dI gwl puwCxivc iJjk kyhI? ienHF df ieko jvfb,“ÉbrY ikMnI vyr brÌF ivc awg bl peIqy supny dy Xog ivc kuafry ipafr dIafhUqI dyxI peI.[[[ kdy sMnfty ivc iksydI pd-cfp khfxI dI rUh bx ky muskrfpeI![[[pr myrI qFG iqRhfeI hI rhI!”afE, ZwkI irJdI KIr ivcoN iek dfxf kwZky toh leIey.
iek vfr iksy pRkfÈk qoN cfr hËfrpyÈgI rfieltI iml geI aqy Cy hËfrkrËf lY ilaf. ds hËfr nfl kfr KrIdleI. asl AudyÈ, iÈafmlI nMU imlx-iglx ivc sOK rihxI sI, qy sOK rhIvI. pr sdf qoN bUt-svfr rhy mhFpurÈnUM qF Èfied sfeIkl clfAuxf vI nhIN sIafAuNdf, kfr clfAuxI qF jy iswK vI lYNdy,idwlI vrgy BIV-BVwky ivc clf skx dIkoeI sMBfvnf nhIN sI. nfly iÈafmlI dyduafr zrfeIvr dI clfeI kfr ivc TfTnfl jfxf hI ÈoBdf sI! ieQy ieh spwÈtkrnf vfjb hY ik Aus ihMdI lyiKkf df nFqF kuJ hor sI pr kuJ kuJ iÈafm-rMgIhox sdkf AuhnU M ieh ipafr-nFsiqafrQI jI ny, qy Auh vI isrÌ afpxyleI, idwqf hoieaf sI.
hor BfvyN iksy tuMzIlft nUM imlxjFdy, zrfeIvr vfsqy ienHF df hwQ kdI
jyb nUM nhIN sI igaf. jyb ivc huMdf hIkuJ nhIN sI. pr iÈafmlI nUM imlx jFdyqF aOKy-sOKy kuJ nf kuJ zrfeIvr dIhQylI Auqy rwK hI idMdy. zrfeIvraijhIaF gwlF axkhIaF hox dy bfvjUdeyny cusq ËrUr huMdy hn ik smJ skx,mflk ies Gr afAux smyN hI sÉI-dfqfikAuN bxdf hY. Auh axboly smJOqy aDInaijhy QFeIN afAux-jfx iksy qIjy nUM afmkrky sOiKaF dsdy nhIN. sdf msqfnIrihMdI jyb vfly siqafrQI jI ieh ikMnfvwzf mhF-dfn kr rhy sn qy ikMnI vzIkurbfnI, Èfied zrfeIvr ivc ies gwldy aihsfs vflI sUÉmqf nhIN sI. jy huMdIqF Auhny siqafrQI jI df BFzf eynI CyqInhIN sI BMnxf. siqafrQI-iÈafmlIsfihqk-siBafcfrk imlxIaF kuJ idnhI cwlIaF ik pfpI zrfeIvr ny Byq vflIsfrI gwl lok-mfqf nMU dws idwqI!
awgy hfl siqafrQI jI qoN hI suxo,“zrfeIvr pUrf phfVf isMG inkilaf jI.Buwlr jI, Auh afpxf Èfh muhMmd ilKdfhY nf, aKy, phfVf isMG sI Xfr ÌrMgIaFdf, isMGF nfl sI Es dI ÊYrsflI. AuhqF Bwj ky lft nMU jfie imilaf, gwl jfdwsI sfrI Byq vflI.` qy hoieaf ieh jIik lok-mfqf nUM iÈafmlI dy Èwk dIbImfrI qF hr BfrqI nfrI vFg pihlF hIsI. pqf nhIN, Auhdy kMn ivc iks byeImfnny PUk mfr idwqI sI. asIN qF jI bws iekdUjy dIaF rcnfvF suxdy-suxfAuNdy prlok-mfqf aijhf imhxf mfrdI ik sfrIidwlI nUM hI mfr idMdI. afKdI, suxn-suxfAux nUM bws qusIN dovyN hI rih gey,bfkI sfrI idwlI kI mr geI! hux kQfivc kfr df puafVf pY igaf. Auhny lyKflfieaf, mYN ËrUr AuhnUM imlx jFdfhovFgf, jIhnUM Auh iÈafmlI dI QF‘klmUMhIN` afKdI sI. Auh jfxdI sI, mYNqF Byq dy BIVy hoey bUhy ivc ivrl hoxnhIN sI dyxI, ies leI mYnUM puwCxf aYvyN
vfDU mwQf mfrn vflI gwl sI. iek idnAuhny myrI ÊYrhfËrI ivc zrfeIvr nUMGyr ilaf. Auhdy kuC bhuqy hI Ëor nflisr mfrn qoN Auh smJ geI ik mYN AuhdymUMh hwzI idMdf hF. lAu Buwlr jI, AuhnyJwt kuC mfieaf AuhdI hQyÜI Auqy rwKidwqI jo sbwb nfl mYQoN duguxI sI!
kuJ pl Pyr cuwp rih ky Auh dubfrfafpxy asl rMg ivc af gey, “mYN qF jIkfr df hI isafpf mukfAux dI soc leI.pihlF ikhVf kfr dI svfrI hI krdy sI!slfmq rihx sfzy bUt ivcfry! kfr ivkgeI qF phfVf isMG zrfeIvr df zr nfirhf.…ijvyN iÈafmlI sfhmxy lok-mfqfkoloN mfPI mMgI sI, hux lok-mfqf dIipwT-ipwCy iÈafmlI koloN mfPI jf mMgI.Auhny jI myry ÈMky dy Ault vwzf idlidKfieaf qy muskrf ky Auh Gtnf BulfCwzI.… dyKo nf Buwlr jI, afÉr imwqrqfdy drvfËy keI vfr iBVdy hn qy keI vfrKwulHdy hn.”
siqafrQI jI df iekbfl-ey-jurmvflf ieh hlÌIaf ibafn sux ky mYnMUienHF dI hI iek kivqf dy bol cyqy afgey: “kfhdf kuVIey igafn-ivvyk, imwtInMU imwtI df syk!” TIk hI jdoN imwtI nUMimwtI dy syk dI locf huMdI hY, sB igafn-ivvyk Dry-Drfey rih jFdy hn!
kfnf isMGPon:+91-95019-44944
nhIN bykdrf[[[.aijhy JoiraF sfhvyN iksy ivvykÈIl
bMdy dI ieho smJOqI huMdI hY ik nykI dybdly nykI imly, ieh ËrUrI nhIN. qusF jokrm kIqf, afpxI aMqr-afqmf dyanusfr hI kIqf. qusIN iksy dy kMm afey,Blf kIqf. kuJ cMgf cMgf kr ky quhfzfmn KuÈ hoieaf.
bdl bdl hoeI nykI dy rfh ivcivroD dy ihmfilafvF df rok-tok bx kyKVoxf vI kudrq df dsqUr hY qy dsqUrhI hY nykI df vI, AunHF phfVF nfl tkrfxfqy vwsxf vI.
“nkslIaF nfl sfzf koeI lYxfdyxf nhIN. mYN qF bËurg df BqIjf hF, qyieh myrf qfieaf hY. mYN skUl aiDafpkhF qy iksy sBf df ahudydfr vI nhIN.quhfzf kI iÉafl hY ik lVn leI ‘bhfnf’bxfAux vfsqy qy quhfnUM ivKfAux leIasIN afpxy ipE dfidaF dIaF dfVHIaFafpy puwtdy aF?”
koloN moqf isMG qlÉI ivc af igaf,“srdfr jI! ieh kI gwl hoeI Blf ikiksy bËurg dI puils byieËqI kry, qy
Auhdy puwqF BqIijaF qoN ibnF Auhdy hwkivc koeI afvfË eI nf AuTfvy? puwq BqIjfpuils dI dihÈq qoN zrdf boly koeI nf,qy hor iksy nUM qusIN bolx nf idE. vfhjI! ieh ikwDr df inaF eyN?”
zI[aYs[pI[ jvfb ivc kuJ nhINboilaf.
sfQoN bfad ipMz dy vwzy vwzy cODrIQfxydfr dy hwk ivc inwqry. cOkI dy lFgrIijhVf zI[aYs[pI[ nUM pfxI-DfxI PVfAuxdI izAUtI inBf irhf sI, ny bfhr af ky
sfnUM dwisaf ik cODrI kih rhy sn, “jI!Qfxydfr sfihb vrgf nyk Qfxydfr qF awjqwk ies cOkI ivc kdI afieaf eI nhIN.bVy Blymfxs ny, sB dI sux ky inaFkrn vfly. iksy nfl Dwkf nhIN, iksy nflvDIkI nhIN.”
zI[aYs[pI[ ny myË ‘qy pey dlIpisMG dI dfVHI dy vflF vwl ieÈfrf kr kypuwiCaf sI, “afh dfVHI dy vfl Auh afpypuwt ky lY afieaY?”
cODrI iCwQy pey afKx lwgy ik ieh
ÊlqI pqf nhIN AunHF qoN ikvyN ho geI!zI[aYs[pI[ iKJ igaf. kihMdf,
“qusIN sfry icwty pwgV bMnH ky hvylIaF qyvfiVaF `coN AuT ky af gey jy. qusIN vI
iewdF df inaF eI krdy hovogy?”qPqIsL inptfAux q o N bfad
zI[aYs[pI[ jfx lwgf qF mYN awgy ho kypuwiCaf ik Auhny kI ÌYslf kIqf hY. AuhiKJ ky aPsrI TfT nfl boilaf, “ikAuN,qUM myrf aPsr lwgf eyN, jo qYnUM jvfbidaF?”
asl ivc zI[aYs[pI[ nOjvfn sBfdy awgy lwgx ‘qy ÉÌf lwgdf sI qy Aus dyivhfr ivcoN lok jQybMdIaF pRqI sQfpqIdy nËrIey dI Jlk pYNdI sI. iPr vI jIpivc bYTx lwigaF Auhdy mUMhoN inkl igaf,“inaF hoAUgf.”
ieMnI afK Auh jIp Bjf ky lY igaf.agly idn aYs[aYs[pI[ nUM muV qoN imlxdI slfh bxf hI rhy sF ik pqf lwgf;qPqIsL dy afDfr ‘qy Qfxydfr nUM lfeInhfËr kr ilaf igaf hY.
asIN ipMz ivc jyqU jlUs kwiZaf.‘p u ils-qÈ wdd-m urdfbfd!’
qÉqpoÈF ‘qy bYTy cODrI sfzy vwlvyK ky KisafnI hfsI hwsx.
agly idn afpxy afp nUM GYNtsmJx vflf Auho Qfxydfr ipMz dy mohqbrbMidaF nUM nfl lY ky myrIaF brUhF ‘qymuafÌI mMgx af igaf. ienHF bMidaF ivcmyrI pCfx dy aFZI-gvFZI ÈrIÌ bËurgvI sn. qfieaf lfB cMd kihx lwgf,“puwq virafm isaHF! glqI qF sfhbbhfdr ny bVI vwzI kIqI sI, pr hux BuwlbKÈfAuxf cfhuMdy ny. puwqrf! Buwl bÉÈdyxI vI mudwbr bMidaF df kMm aYN. krojI sfhb bhfdr qusIN afp gwl kro.”
Qfxydfr myry vwl hwQ joV ky kihMdf,“kfmryz jI! bQyrI ho geI myry nfl.
glqI mfÌ kr idE qy gwl awgy nf vDfE.lfeIn hfËr qF ho igaF, myrf awgynuksfn hox qoN bcfE. myrI qF kuJ idnFqwk pRmoÈn vI izAU hY.”
mYN ikhf, Auh myry koloN nhIN, sfhmxybYTy dlIp isMG koloN muafÌI mMg lvy qFasIN Aus iÉlfÌ aglf sMGrÈ roklvFgy! Auh AuT ky dlIp isMG dy goizaFnUM hwQ lfAux leI awgy viDaf qF Aus nyawigAuN Qfxydfr nUM guwsy ivc iJVk kyibTfAuNidaF ikhf, “hux myrI vfrI ey. pryho jf, myry goizaF nUM afpxy gMdy hwQ nflfvIN. myry puwq ny mYnUM hux qyry awgy bolxjogf kr idwqf hY. mYN qYnUM mfÌ nhIN krnlwgf.”
Aus aMdroN sfzy eyky dI qfkq llkfrrhI sI.
Qfxydfr nUM mfÌI nf imlI, qy AuhnUMbxdI sËf BugqxI peI.
***kMipAUtr ‘qy ieh sqrF ilK irhf
sF qF pqnI kol af ky puwCx lwgI, “kIilK rhy E?” mYN dwisaf qF kihMdI,“quhfnUM Auh gwl cyqy aY, jdoN GftI AuqlykuVIaF dy imzl skUl dIaF BYx jIaFafpxy Gr iÈkfieq lY ky afeIaF sn ikCuwtI vfly idn kuJ bMdy kMDF twp ky skUlivc af jFdy ny, qy brFzy ivc bYT ky ÈrfbFpINdy qy jUaf Kyzdy ny. qusIN AunHF bMidaFdf pqf kr ky AunHF nUM vI htfieaf sI.”
ieh gwl myry cyqy ivc nhIN sI. pqnIdy kihx ‘qy hI cyqy afeI. ieMj hI keIhor gwlF hn; cyqy ivclIaF vI qy cyqy ‘coNivsr geIaF vI; pr myrf AunHF sfrIaFgwlF nUM hI ibafn krn df mksd nhIN.mYN qF ienHF kuJ gwlF dy ipCokV nUMibafn kr ky aslI gwl quhfzy nflsFJI krnI hY.
sfrI qfkq qF lokF dI
sfrI pwqI dy pirvfrF dy muKIaFdI iekwqrqf KyqF ivc bxyafpxI pwqI dy gurdvfry ivc bulfleI. mfhOl iqafr krn leIgurU gRMQ sfihb dI hfËrI qy hËUrIdf mhwqv ibafn kridaF inwkfijhf lYkcr idwqf ik gur Usfihbfn dI rvfieq qF vMz CkxdI sI, iksy df hwk mfrn dInhIN. kihMdy ny, qury jFdy inhMgisMGF nUM iewk iqlL lwBf sI. Cotyijhy iqlL nUM vMz ky Ckx dI jugqnf lwBx kr ky AunHF ny iqlL Gotky Aus ivc pfxI pf ilaf qy vMzky Ck ilaf. Auh iqlL iksy iekjxy ny ies kr ky lYxf pRvfnnhIN sI kIqf, ikAuNik hr koeIsmJdf sI ik ies ‘qy dUjy isMGdf hwk vI bxdf hY.
vI igaf. ies lihr ivc Aus df Xogdfnkfmryz hrikÈn isMG surjIq aqy BgqisMG iblgf qoN rqf vKrf qy buDIjIvIaFvflf sI. hux Auh iqMny kUc kr cuwky hn.Aupr jf ky kOx kI krdf hY Aupr vflfjfxy. asIN qF AunHF nUM cyqy krn vfly hF.AunHF dI dyx nUM.
rMg mMc dI rfjDfnI: ies vfrcMzIgVH sMgIq nftk akfzmI vwloN tYgorQIeytr ivKy krvfey gey iqMn roËf mylyivc bhuq vDIaf nftk vyKx nUM imly.pflI BUipMdr df ‘idwlI roz qy iewk hfdsf`aqy suhylf kpUr vwloN spYinÈ nftkkfrloirkf df BfrqI mfhOl ivc Zfilaf ‘bybydf cMbf` qF bVy hI kmfl dy sn. pihlynftk ivc anIqf ÈbdIÈ dI solo pyÈkfrI(mn bcnI) Auqmqf dIaF isKrF CUhxvflI sI. Aus ny iekwlI ny pMj pfqrF dfrol ibnf sfh ilaF inBfieaf. AuNj vIieh nftk iek qrHF nfl rfmfiex dfvrqmfn rUp sI ijs ivc nfiek qyKlnfiek afpxy insicq ikrdfr qoNAultf rol kr ky vI nfiek qy KlnfiekhI rihMdy hn. ikvyN? iesy ivc anIqfÈbdIÈ dI pyÈkfrI AuBrdI hY. pOxy doGMty dI qyË qrfr vfrqflfp ikvyN kMTkIqI hoAU, soc ky hYrfn rih jfeIdf hY.
‘byby df cMbf` ivc suhylf kpUr nyloirkf dy nftk nUM dyÈ vMz vyly dIaFAunHF siQqIaF nfl joiVaf hY ijnHF ivcawDI drjn jvfn jhfn DIaF nUM mYlIaFnËrF qoN dUr rKx ihwq byby afpxy GrdI cfrdIvfrI ivc hI zwkI rKdI hY. AuhafpxIaF vfsnf rucIaF nUM gwlIN bfqINZfrs idMdIaF hn. pr sB qoN CotI bybyivruwD bgfvq krky afpxI jfn qy KylHjFdI hY. loirkf dI ieh khfxI ies qoNpihlF goivMd inhlfnI ny ‘rukmfvqI dIhvylI` ivc iPlmfeI sI. AudoN vI bhuq
psMd kIqI geI sI. tYgor QIeytr vflfnvF rUp idwlI dy kfqIafnI grup ny pyÈkIqf hY. sMgIq nftk akfzmI dI coxdfd dI hwkdfr hY. aYvyN qF nhIN cMzIgVHpRÈfsn dy krqf-Drqf qy pMjfb rfjpfldy slfhkfr ivjy dyv afpxy ruJyivaFivcoN smF kZ ky ies nUM vyKx afey qyKuÈ ho ky gey. sMgIqf gupqf dI pyÈkfrIqoN vI iehIE afs rwKI jf skdI hY.
ienHF nftkF ny iswD kr idwqf hY ikcMzIgVH swc muwc hI rMg mMc dI rfjDfnIbx cuwkf hY. awj dy idn ieQy iek drjnnftkI sMsQfvF hn aqy pMjfb qy cMzIgVHdIaF afpo afpxIaF sMgIq nftkakfzmIaF. ies Kyqr ivc cMzIgVH nyidwlI nUM ikvyN mfq pfieaf, ies ivÈy Auqyzfktryt kIqI jf skdI hY.
sfzy ipMz df jwt iPlfsPr:nypfl ivc afey Bucfl dy JtikaF dI gwlho rhI sI qF myry ipMz df anpVH jtboilaf, ‘dyKdy nhIN awj dy itAubvYlDrqI hyTlf pfxI ikvyN iKwc rhy ny! DrqIQwly awg nf lgy qF hor kI hovy?’
aMiqkf: (idlfvr iPgfr)sunf hY bfp nybyty ko apny Xyh nsIhq dInhIN srivs myN ‘ey` kI Èrbq,‘bI` Xf ‘sI` BI bn jfnf.jgHf kYsI BI hoXyh dyKnf hY mihkmf kYsfagr kstm myN iml jfeyqo cprfsI BI bn jfnf.
jgjIq isMG afnMd
inwq sUrjF nyinwq sUrjF ny cVHnf,inwq sUrjF ny lihxf.prbq qoN sfgr vwlndIaF ny rojL vihxf.iek dUjy mgr GuMmxfruwqF qy mOsmF ny,ieh islislf Xugo XugeydF hI cldf rihxf.
rukxI nhIN khfxI,bwJy nf rihxy pfxI.rUhoN bgYr swKxy,buwq nf bxf ky rwKxy.pfxI ny rojL qurnf,kMiZaF ny rojL Kurnf,Kurdy nUM dy idlfsf,qurdy nfl rihxf.
“beI iehny jo kIqY, Auh mfÌI dylYk neI; mYN qF ies leI ikhf sI ikiehdf kuwt kutfpf bhuq ho cuwkY[[[hux bskro. ikDry lYxy dy dyxy nf pY jfx.”nOjvfn ny afpxI mnÈf sfÌ kIqI.
“gwl qF qyrI TIk aY jvfnf.brKurdfro, hux bs kro[[[iehnUM pulsdy hvfly kr idMdy aF. AuNj vI sfnUM kfnUMnafpxy hwQ ‘c nhIN lYxf cfhIdf.” bËurgny nOjvfn dI hfmI BridaF ikhf.
pr BIV ikwQy ÈFq hox vflI sI, hrbMdf iek dUjy qoN vwD ky cIk irhf sI,iPr vI do-cfr swjxF ny bËurg dI hmfieqkIqI, Auhdf hwQ Aupr ho igaf. aÉIrAus dI gwl mMn leI geI.
“cwl TIk aY, hor prÈfdf nhIN
vwzf bMdfsfzy smfj nUM iksy aijhy Gux ny KfDf hY ik amIraqy cldy purjy bMdy leI kfnUMn kuJ nhIN rihMdf. AuhafpxIaF mnafeIaF krdf hY qy grIb nUM ilqfVdf hYpr jdoN kdI grIb df roh jfg pvy qF Aus dIaF sByKrmsqIaF inkl jFdIaF ny. aijhf hI kuJ vfprdfhY, aÈok vfisÈT dI ies khfxI ivc. -sMpfdk
aÈok vfisÈT*Pon: 91-98106-28570
CkfAuNdy pr QoVHf ijMnf pRÈfd qF dy eIskdy aF! ikAuN bËurgo, kI iÉafl aYquhfzf?”
“myrf kI iÉafl hoxf! iÉafl qFgBrUaF df huMdY beI. ijwdF mrjI kro prËrf awgf ipwCf dyK ky.” gBrU dI aslmnÈf qfVidaF bËurg ny ikhf.
“TIk aY Pyr, ruk jfE beI jvfnoN,ruk jfE. iehny bhuq prÈfdf Cwk ilaf.ikqy bdhËmI nf ho jfey. bs hux mfVfijhf pRÈfd dy idE qy Pyr Byj idMdy aFiehnUM zMizaF vfly pIrF kol.” gBrUmuskrfieaf.
“lY pRÈfd qF mYN dy idnF iehnUM.”iek hor AuqsfhI swjx ijhVf nf nOjvfnsI aqy nf bËurg lokF nUM ipwCy Dwkdfmohry afx Kloqf. Aus bVI nIJ nfl bMdydf mUMh qwikaf. Pyr poly ijhy hwQF nflAus dIaF gwlHF plosIaF. dyKidaF hIdyKidaF gUVHf kflf rMg Aus dIaF surÉgwlHF nfl afZf lYx lwg ipaf.
-ú-“qyrI byVI ikqy qwx-pwqx nhIN
lwgI!”“ikwQy, myry qF Bfg eI jfxoN sON gey
ny. AuhdIaF gwlF ivc af ky afpxf afpguaf ilaY. pr Auh koeI lV pwlf eI nhINPVfAuNdf.”
“Ërf jor dy Auhdy qy, jykr Pyr vInf mMny qF AuNgl tyZI kr leIN, afpyrsqy ‘qy af jfAU.”
“BYxy rsqy ‘qy qF Auhny afpy eIafAuxf[[[sfzy ikhF jF nf ikhF dI koeIvuwkq nhIN. bhuqI afkV ky vI qF gwlnhIN kr skdy, qYQoN Blf kI luikaY.”
“gwl qF qyrI TIk af, mInf. pries vfr qyrI jfn Éqry ‘c pY skdI ey.”rInf ny afpxy mn df qOKlf Ëfihr kIqf.
“hMiZaf vriqaf iKlfVI aY Auh. lokFdIaF DIaF-BYxF nUM gAUaF-bwkrIaF vFgvfhuMdf, pr smfj c bVI iewËq aY Aus dI.bVf nfmxf Kwt irhY. koeI AuNgl nhIN rwKskdf Aus dy cirwqr ‘qy. pr aMdr Kfqy[[[.”
“aMdrKfq y? B yz dI Kl ‘cByVIaf[[[.” rInf ny gwl pUrI kr idwqI.
“suixaY, srkfry drbfry vI Auhiksy vwzy ahudy ‘qy aY. ies leI aPsrAus qoN BY KFdy ny. sfzI qF aOkfq hI kIaY, Aus awgy!”
“Auh koeI hor nhIN, sgoN myrI afpxImF sI.” ies qoN awgy mInf kuJ bol nfskI. Aus dIaF awKF ‘coN aQrU ikrn lwgy.rInf ny Aus nUM klfvy ‘c lY ilaf, AusdIaF gwlHF ‘qy hwQ PyrdI rhI, Aus dy hMJUpUMJx lwgI, “bs myrI rfxI, aYvyN jI hlkfnf kr, ieh vI qF ishq leI cMgf nhIN.”
“myrf ipE cfeIN cfeIN Aus dy dr‘qy sfnUM dohF mfvF-DIaF nUM lY ky igafsI. Auhdy leI qF ieh AuproN Auqiraf
dyvdUq sI. Aus Gr ‘c afXf rwKx dybhfny cFdI dy iCwlV suwty sn Aus awgy,qy Auh ivC igaf sI iehdy awgy. AuspihlF myrI mF nUM hwQ pfieaf. keI idnmjy lYNdf irhf, mF nUM BfvyN ieh cMgf nhINlwgdf sI, pr Auh krdI vI kI! mYnUM qFieh vI Xfd nhIN irhf ik Aus myrynfl[[[bs eynf eI Xfd aY ik iek idn mYNmF dI QF kMm krn leI Auhdy geI sF.”
-ú-“afh qF bfeI anrQ ho irhY! lokF
nUM Èrm hXf rhI nI hux[[[kuJ nhIN socdyAultf iswDf kfrf krn lwigaF!” bËfrivc Kloqf iek jxf kih irhf sI.
“pYsy dI grmI aY!” iek dukfn dybfhr zwTI kursI ‘qy bYTy dUjy bMdy ny ikhf.
“bVf kmInf afdmI aY[[[sfhmxymuhwly dI Èfied eI koeI muitafr hovygIijs nfl iehny mUMh kflf nf kIqf hovy!”iek mnclf afpxy sfQI dy kMn ivc PUkmfr irhf sI.
“mYn U M qF keI vfr muh wl y d yinafixaF nU M dyK ky Èwk ijhf pYjFdf[[[ijafdf nhIN qF awDy inafxy ËrUriehdy hoxgy!” dUjy mncly ny Aus dI gwldI hfmI BrI.
“Èrm kr kuJ; qyry Gr vI mF-BYx hY.” aDKV Aumr dI aOrq ny Aus nUMqfiVaf.
“pqf nhIN ikMny sflF qo N iehislislf cldf af irhY?” gwl dI qih
qk jfx leI iksy KojI swjx dy mUMh ‘coNinkilaf.
“ies leI qF jI Aus nfl bYTxfpvygf[[[qy sfzy vws df ieh hY nhIN. hoskdY qyry pwly Auh kuJ pf dyvy pr ËrfdyK ky. mqy bfad ivc ipCvfVy hwQ mfrdfiPryN, pqf nhIN kI hoieaf[[[GroN qF cMgfBlf inkilaf sI.” AuhdI gwl sux sfryAucI AucI hws pey.
“aMkl jI, aMkl jI, quhfzI PotoafeI aY[[tI vI ‘qy.” guaFZIaF df inwkfdOVdf afieaf qy AuQy Kloqy iek bMdy dIbFh PV dwsx lwgf.
“ikAuN puwq, qYnUM hor koeI nhIN lwBf,mUrÉ bxfAux leI.”
“nhI N a Mkl jI, m Y N s wckihnF[[[qusIN sfzy tI vI ‘c afey sI.”inwky ny ikhf.
“ieh bwcf swc kihMdf ÈRImfn jI,qusIN AudoN myry nfl eI Kloqy sE jd asFEs vwzy bMdy dI Bugq suafrI sI.”
“hwlf!”-ú-“mInf, aih dyiKaf, aÉbfr awj
df? dyK Aus pfjI dI ikMnI sohxI qsvIrCpI ey!” rInf ny Aus nU M aÉbfridKfAuNidaF ikhf.
mInf ny aÉbfr PVI. pihly sPy ‘qyklH dI iCwqr pryz vflI rMgIn Poto CpIsI, Aus dy ichry ‘qy puqI kflK, pftykpVy, mUMh ‘coN inkilaf ÉUn sfÌ idsirhf sI. Aus ipwCy iek bMdf juwqI cuwkIKloqf sI, Èfied mfr irhf hovygf. mInfny Poto nUM ghu nfl dyiKaf, Aus dy ichrydf rMg bdilaf, svyr vflI bybsI dI QFiBafnk roh ny lY leI, awKF ‘c lflIAuqr afeI, guwsy ny Aubflf KfDf, hwQ nyhrkq kIqI qF aÉbfr prHy BuVk ky sVk‘qy jf izwgf; “vwzf bMdf” Auhdy mUMh ‘coNinkilaf aqy Aus iGrxf nfl Poto ‘qyQuwk idwqf.
GrvflI ƒ kuJ idnF leI pyky jfxfpY igaf. mYN iekwl mihsUs krn lwigaf.cImf sfihb ƒ pMjfbI dI koeI vDIaf,mnorMjk ikqfb dyx leI ikhf qF AuhnygurbKÈ isMG pRIqlVI dI ikqfb ‘ieÈkijnHF dy hwzIN ricaf` myry hwQ PVf idwqI.mYN ikqfb ieÈU krf ilafieaf. cImy nyikhf, “jd pVHnI ÈurU kIqI qF Cwz nhINhoxI.”
mYN jFdf hI Zfby qoN rotI Kf ky Grigaf. ikqfb pVHnI ÈuurU kIqI. pihlFhIr-rFJf, iPr sohxI-mhINvfl qy iPrswsI-puƒ. ikqfb kfhdI ijvyN sMdlIÈrbq dy glfs ƒ buwlH lfey hox ijsivc kuJ nÈf vI Goilaf hovy. iPr pqfnhIN ikqfb myry hwQoN kdoN izwg peI. rMgInsupny. iek iek kr ky pRymI myry GrafAux lwgy. awj qF ijvyN myry Gr pRymIaFdf mylf lwgxf hovy. pihlF rFJf ipCy hIr.mYƒ guwsf cVH igaf. Auey ÈudfeIaf! qÉqhËfry dy kihMdy-khfAuNdy srdfrF df puwq,
mYN kYdoN nhIN hFaMgryËxF vrgIaF BfbIaF afpxI BYxdf qYƒ irÈqf krfAux, qy qUM lokF dy jfky mwJF cfryN. Èrm nHIN afeI qYƒ. iPr vIqF Coq luhf ky muiVaf eI sI. dovyN hIr-rFJf nIvIN pf ky qur gey.
mhINvfl qF pihlF hI clfk sI. Ausny sohxI awgy kr idwqI. ienHF dy kmlpuxy‘qy vI mYƒ guwsf sI. mYN ikhf, af geIÈudYxy. mhINvfl ndI dy prly pfr bYTfsI, AuQy Aus df amrUdF df bfg sI joqoiqaF ny TuMg jfxf sI, Auh vI rfq ƒ?QoVHIaF ijhIaF kmlIaF qF sfrIaFkuVIaF hI huMdIaF ny, pr qUM qF hwd hIkr’qI. mhINvfl sohxI dy ipwCy lukdflukdf prHF ƒ clf igaf.
swsI df hfl dyiKaf nf jfvy. BuwbFmfr ky myry pYrF ‘qy izwg peI, “vy myrfpuƒ imlf idE koeI.” myrf mn psIjigaf. hflq myrI vI roxhfkI. myrI Ausnfl hmdrdI sI. mYN ikhf, “puƒ aYQy eIaY. imlf dUM qYƒ.”
swsI ny awKF pUMJIaF qy hOslf ijhfho igaf. AuDroN iek klfs ivcoN bfGIaFpfAuNdf koeI bfhr inkilaf, “hfey pwtygey nI muMzy qyry nI ipafr dy.”
byVf eI grk! ipRMsIpl Èrmf dPqr
ivcoN inkl ky myry vwl afvy. mYN Jwt pMjfbsrkfr dy clfk aÌsr vFg ton bdlleI. mYN swsI ƒ ikhf, “asIN pRoPYsr huMdyaF. iksy muMzy kuVI dI gwl pqf lwgy, JwtkfljoN bfhr kr idMdy aF. asIN kYdoN huMdyaF, clI jfh aYQoN.”
ipMz, grIb bsqIaF aqy Bolfpxgfieb imly. ijhVf inrdyÈk ‘ijs dyÈmyN gMgf bihqI hY` ivc ‘hm Aus dyÈ kyvfsI hY ijs dyÈ myN gMgf bihqI hY` dfiviKafn krdf hY, Auh ‘sMgm` ivc‘dosq dosq nf rhf’ Auqy phuMc jFdfhY. ies qbdIlI ƒ keI pwKF qoN GoiKafjf skdf hY pr ieh svfl hmyÈfrhygf ik, 1960 qwk puwjidaF BfrqIisafsq vFg isnymf ivcoN vI inmn-vrg aqy AunHF dIaF smwisafvF hfÈIey‘qy DwkIaF jfx lwgIaF sn?[[[ jF iehBfrqI isnymf duafrf kOmFqrI mMzIivc Krf Auqrn leI koeI qrdwdsI?[[[ jF iPr ies df kfrn 1956ivc ‘jfgqy rho dy iewk gfxy ivc nËrafAux qo N bfad nrigs duafrfafr[ky[ iPlmË ƒ Cwzx df ÌYslf sI.nrigs ny afr[ky[ bYnrË ƒ alivdfkI afiKaf, ijwdF rfj kpUr dy isnymfdI rUh vI nfl hI clI geI hovy! ipCyrih igaf supnsfË rfj kpUr ies rUhdI qlfÈ ivc kdy rfDf (sMgm), kdybfbI (bfbI) aqy kdy mYrI, mrInf qymInU (myrf nfm jokr) vrgy buwqqrfÈdf hY, pr Aus dy aMdrlf KlfaBrn df nfm nhIN lYNdf.
(cldf)
nrigs ny afr[ky[ bYnrË ƒalivdf kI afiKaf, ijwdF rfjkpUr dy isnymf dI rUh vI nflhI clI geI hovy! ipCy rih igafsupnsfË rfj kpUr ies rUh dIqlfÈ ivc kdy rfDf (sMgm),kdy bfbI (bfbI) aqy kdy mYrI,mrInf qy mInU (myrf nfm jokr)vrgy buwq qrfÈdf hY, pr Ausdy aMdrlf Klfa Brn df nfmnhIN lYNdf.
kuldIp kOrPon: +91-98554-04330
afvfËdy khFhY[[[-8-
rfj kpUrsupnsfË
rfj kpUr qy nrigs
irlIË hox vflI ies iPlm dI jy pihlFcrcf hoeI hY qF iPlm smIiKakF dfmMnxf hY ik ‘gwl koeI Kfs’ ËrUr hY.
aiBnyqrI tInf afhUjf ny ikhf hYik ieh Aus df iPlmI nfm hY qy AuNj AuhadfkfrI vfly pirvfr ivc sdf bhfr
aiBnyqf goivMdf dy Gr nrmdf dy nF nflpYdf hoeI hY. Auh igwpI dy ‘kYrI afn jwtf’qo pUrI qrHF pRBfivq sI qy Aus ny iPlm‘sYkMz hYNz hsbYNz’ ivc kMm krn leIafp inrdyÈk smIp kMg nfl sMprkbxfieaf qy AunHF nfl kMm krn dI pyÈkÈkIqI, Aus vkq Auh mukqf afrts dIiksy iPlm `qy kMm kr rhy sn, iPlmdI khfxI mYnUM psMd afeI qy bfp goivMdfdI afigaf nfl mYN sYikMz hYNz hsbYNz dIhIroien gurpRIq bx geI. afpxy ies
ikrdfr dI gwl kridaF Auh afKdI hYik ieh iPlm myry idl dy bhuq krIb hYikAuNik mYN awDI pMjfbx hF. mYN iPlm ivcvkIl df rol kr rhI hF aqy igwpI myrykol qlfk lYx leI afAuNdf hY qy mYN AusnUM hor Psf idMdI hF. afpxy ipqf dI pCfx
df lfhf imlx dI Auh pUrI qrHFafsvMd hY pr Auh ieh vI mMndI hYik DrimMdr Bf jI nfl nf isrP kMmkrky suafd imilaf hY sgoN AunHF qoNbhuq kuJ iswKx nUM vI imilaf hY.Drm Bf jI ny ies iPlm ivc iswDkr idwqf hY ik DrimMdr DrimMdr hIhY, sdf bhfr.
iek hor idlcsp gwl ieqPfknieh bxI hY ik iqMn julfeI nUM ‘sYkMzhYNz hsbYNz’ irlIË ho rhI hY aqy Ausyidn hI ikRktr hrBjn BwjI df jnmidn hY qy iPlm dI sfeIz hIroiengIqf bsrf BwjI dI grl PRYNz hY. gIqfikRkt mYcF ivc BwjI dy ipwCy ipwCy jFdIrhI hY qy suBfivk hY ik Auh vI AusdI iPlm dy ihwt hox leI sihXog
dyvygf. gIqf anusfr hrBjn iPlmF nUMbyhwd psMd krdf hY aqy ieh kfmyzI CohvflI iPlm Aus nUM vI cMgI lwgygI qy mYNqF Aus nUM sohxI lwgdI hI hF.
iPlm ieMsztrI ivc igwpI gryvflnUM jy ihMdI ‘c gfKl BrfvF, Kfs kramolk isMG gfKl ny bRyk idwqI hY qFieh kihxf vI drusq hovygf ik AuhaYmrjYNsI bIt sONg nfl hr gYr pMjfbIdy idl ivc Auqiraf hoieaf hY. AuNjinrdyÈk smIp kMg anusfr igwpI df
ihMdI bolxf gYr kudrqI ikqy vI nhINlwgdf qy Aus ny adfkfrI vI bflIvuwz dyhfx dI hI kIqI hY.
iPlm dy gIq ‘imwTI myrI jfn’ aqy‘bYz bybI’ nUM imly XU itAUb ‘qy soÈlmIzIey dy aMkVy dwsdy hn ik ieh imlIanqoN vwD lokF dI psMd bx gey hn.
muMbeI ‘c rih ky idn rfq iekkrn vfly amolk isMG gfKl dI imhnq‘qy ‘sYikMz hYNz hsbYNz’ amlI rUp ivcikwQy af ky KVdI hY, ieh dyKx leIiqMn julfeI df ieMqËfr hY.