Wor or or or orld ld ld ld ldwide wide wide wide wide Travel, el, el, el, el, Inc Inc Inc Inc Inc. Call for special fares vfjb ryt, vDIaf srivs 734-525-7304 jF 800-504-3044 aMimRqsr, idwlI, bMby isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr Email:[email protected]www.punjabtimesusa.com Price 50¢ Punjab Times, Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 20451 N Plum Grove Rd. Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388 imzvYst aYzIsLn Twelfth Year in Publication supr stfr Drm Bf jI aqy pMjfbI pirvfrF dI pihlI psMd amntYl AMANTEL.COM $100 `c 126 GM ty Talk One Minute, Pay For One Minute 1-888-652-6268,732-983-4332/4333 Customer Service 24/7 tOl PrI nMbr ‘qy kfl kro (7560 imMt) Dhade & Associates, PC Immigration Lawyers WE FIGHT FOR YOUR RIGHTS! quhfzf afpxf pMjfbI iemIgrysLn vkIl *pRoPYsLnl vIjLy (zfktr, ieMjInIar afid) *grIn kfrz *istIjLnisLp *azjstmYNt afP styts *zIpo rty sL n *iriPAU jL I ky s *asIN qu hfzIaF amrIkf aqy kY ny zf ivc sBy iemIgrysLn loVF pUrIaF kr skdy hF *asIN kYnyzf dI iemIgrysLn 6 qoN 12 mhIny `c kr skdy hF 28800 Orchard Lake Road, Suite 135, Farmington Hills, MI 48334 Herman Singh Dhade Immigration Lawyer Ph:248-254-3441 Fax:(248) 254-3443 www.eagle.pro, Email: [email protected]“Call for a review of any of your insurance policies or to get a quote” Totally Free and No Obligation to buy from us!! *Auto *Home *Business *Workers Compensation *“Discounts apply to selected property and casualty coverages, perils, and policy types only and may vary by state and eligibility. To the extent permitted by law, applicants are individually underwritten; not all applicants may qualify.” afto, Gr qy ibjns dI ieMsLorYNs cMgy Bfa Auqy krvfAux leI syvf df mOkf idE, shI rfey nfl shI ieMsLorYNs kvryj lE qy insLicMq ho jfE pfilsI (aqy pRfspYkts, jy lfgU hovy) isrP aMgryjLI `c AuplbD hY ijs dI dPqr vloN mnjLUrI hY. 2681 Loon Ln, Okemos, MI 48864 Call us to know about special discounts for nurses, teachers, engineers, pharmacists, doctors and more professionals to get low prices.* Ph:517-499-4883 Gurjinder S. Dimple InsuranceAgent License # 537993 Fax:517-993-5755 [email protected]. (bfkI sPf 6 `qy) (bfkI sPf 7 `qy) nvIN idwlI (pMjfb tfeImË ibAUro): mihMgfeI aqy iBRÈtfcfr dy msilaF ‘c iGrI kyNdr srkfr afpxy golmol bjt rfhIN iksy vrg ƒ vI KuÈ nhIN kr skI. 28 PrvrI nUM ivwq mMqrI pRxb muKrjI vloN pysL kIqy gey kyNdrI bjt Auqy nËr mfrIey qF ies nfl afm cMzIgVH (pMjfb tfeImË ibAUro): Aup muwK mMqrI suKbIr isMG bfdl dy sfly aqy XUQ akflI dl dy srpRsq ibkrm isMG mjITIaf ny pMjfb kFgrs dy pRDfn qy sfbkf muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG iÉlfÌ apmfnjnk ibafnbfËI krky pfrtI leI ksUqI hflq pYdf kr idwqI hY. hoNd icwlV df mfmlf mIzIaf ‘c afAux qoN bfad cuwp bYTI kFgrs ƒ mjITIaf dI ies ibafnbfËI krky hfvI hox df mOkf iml igaf hY. mjITIaf vwloN joÈ ‘c af ky ibnF socy smJy kYptn amirMdr isMG df isr klm krn df ibafn dfgy jfx qoN bfad pMjfb dI isafsq ‘c kfPI hlcl hoeI hY. ies qoN ÉPf hoey kFgrsIaF ny ijwQy mjITIaf dy QF-QF puqly PUky AuQy Aus ƒ kYptn qoN muafÌI mMgx leI ikhf hY. AuDr mjITIaf ny mfmlf gloN lfhux leI ikhf hY ik nvMbr 84 dOrfn iswKF dy kqlyafm qy bilAU stfr afpryÈn leI kFgrsIaF ƒ muafÌI mMgxI cfhIdI hY qy Aus qoN bfad AunHF ƒ muafÌI mMgx leI kihxf cfhIdf hY. mjITIe y v w l o N k Y ptn df ‘isr klm` krn dI DmkI kYptn amirMdr isMG ny mjITIey dI ibafnbfËI df jvfb idMidaF ikhf hY ik jy AunHF df isr klm krn nfl pMjfb df koeI Blf huMdf hY qF Auh pUrI qrHF iqafr hn. suKbIr bfdl kih irhf hY ik bdly dI rfjnIqI kYptn ny ÈurU kIqI hY pr mjITIaf dI ibafnbfËI akflI dl dy sfry dfaivaF dI pol KolHdI hY. AuDr kFgrs dy sfbkf mMqrI lfl isMG aqy pMjfb XUQ kFgrs dy pRDfn rvnIq isMG ibwtU ny ikhf hY ik mjITIaf afpxI srkfr dy sMBfvI pqn ƒ dyKdy hoey bOKlf igaf hY. mjITIey ƒ ieh aihsfs nhIN hY ik Auh kI bol irhf hY. AunHF ikhf ik iek dUjy dIaF nIqIaF dI aflocnf krn ƒ qF smiJaf jf skdf hY pr ibkrm isMG mjITIey dI BfÈf aprfiDk sI qy Aus dI aprfDk soc sfhmxy af geI hY. AunHF mjITIey ƒ Xfd idvfieaf ik rfjnIqI ivc Aus dI mOjUdgI isrP ies kfrn hY ik Auh Aup muwK mMqrI df sflf hY. inwjI qOr ‘qy afpxI kfblIaq ƒ sfbq krnf Aus leI ajy bfkI hY. AunHF ikhf ik aijhI BfÈf dI vrqoN nfl mjITIaf hIro nhIN bx skdf. aslI Klnfiek mjITIaf hY jo aprfiDk gYNg df srgxf hY. AunHF nvIN idw lI: hirafxf dy iËlHf ryvfVI dy ipMz hoNd icwlV ivc 1984 ivc hoey iswK kql-ey-afm df mfmlf BfrqI sMsd dy dovF sdnF ivc Ëordfr ZMg nfl AuTfieaf igaf. gRih mMqrI pI[ icdMbrm ny ies bjt 2011: srkfr dI lo kF ƒ Ku È krn dI nfkfm ko isL sL afdmI ƒ kuJ rfhq dyx dI koiÈÈ jLrUr kIqI geI hY pr sB qoN vwD inrfÈf vI ‘afm afdmI‘ ƒ hoeI hY. AuNj srkfr vwloN keI sUibaF ‘c ivDfn sBf coxF dy mwdynËr nvyN tYksF qoN guryË kIqf igaf hY. bjt ‘c mwDvrgI qbky ƒ ingUxI tYks rfhq imlI hY pr mihMgfeI dy dOr ‘c ies df koeI bhuqf lfB nhIN hoxf. Kwby-pwKI pfrtIaF df kihxf hY ik ies bjt ‘c ivwqI sYktr dy Audfrvfd, bYNikMg qy bImf Kyqr ‘c iswDy ivdyÈI invyÈ ‘qy Ëor idwqf igaf hY. ies dy nfl hI ieh jnqk Kyqr dIaF iekfeIaF dy apinvyÈ qy pRfeIvyt sYktr ƒ bhuq sfrIaF irafieqF dyx vflf hY. AuNj afr[jy[zI[ dy muKI lflU pRsfd bjt qoN KuÈ hn qy AunHF KpqkfrF ƒ KfdF, aYl[pI[jI[ qy imwtI dy qyl ‘qy iswDI ngd sbiszI ƒ kRFqIkfrI kdm krfr idwqf. ivwqI vrHy 2011-12 leI smuwcf (bfkI sPf 2 `qy) ilbIaf ‘c lo k ro h pR cM z, gdfÌI bu rI qrH F iGiraf iqR po lI (pM jfb tfeImË ibAU ro ): ilbIaf’ ‘c lok roh ny pRcMz rUp Dfr ilaf hY qy AuQoN dy qfnfÈfh muafmfr gdfÌI ƒ swqf qoN htfAux leI ihMsk pRdrÈnF ny pUry dyÈ ƒ lpyt ‘c lY ilaf hY qy hux qwk 2000 qoN vwD mOqF ho cuwkIaF hn. iqRpolI qy ilbIaf df pwCmI ihwsf ajy gdfÌI dy smrQkF dy kbËy ‘c hY jdik dyÈ dy pUrbI ihwsy ‘qy lokF ny kbËf kr ilaf sI. aMdonkfrIaF ny dyÈ ƒ gdfÌI qoN afËfd krvfAux leI rfÈtrI pRIÈd df gTn kIqf hY. ies pRIÈd df muwK mksd kRFqI leI iek rfjnIqk morcf iqafr krnf hY. AuDr amrIkI ivdyÈ mMqrI ihlyrI kilMtn ny ikhf hY ik amrIkf ilbIaf ‘c ivroDI iDr nfl sMprk krn dI koiÈÈ kr irhf hY. sRImqI kilMtn ny ikhf ik gdfÌI ivroDI Aus ƒ gwdI qoN htfAux leI biËd hn qy ies leI gdfÌI ƒ hor ÉUn- Érfbf krn qoN ibnf gwdI Cwz dyxI cfhIdI ho Nd icw lV dI sM sd ‘c gU M j (bfkI sPf 6 `qy)
32
Embed
Punjab Times, Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 20451 N Plum … · 2014. 12. 14. · pRfsYsr, PlfpI qy hfrz izsk zrfeIvF, sI[zI[ rom zrfeIv, zI[vI[zI[ zrfeIv qy zI[vI[zI[ rfeItr vI
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
“Call for a review of any of your insurance policies or to get a quote”Totally Free and No Obligation to buy from us!!
*Auto *Home *Business *Workers Compensation
*“Discounts apply to selected property and casualty coverages, perils, andpolicy types only and may vary by state and eligibility. To the extent permittedby law, applicants are individually underwritten; not all applicants may qualify.”
afto, Gr qy ibjns dI ieMsLorYNs cMgy Bfa Auqy krvfAux leI syvf dfmOkf idE, shI rfey nfl shI ieMsLorYNs kvryj lE qy insLicMq ho jfE
pfilsI (aqy pRfspYkts, jy lfgU hovy) isrP aMgryjLI c AuplbD hY ijs dI dPqr vloN mnjLUrI hY.
2681 LoonLn, Okemos,MI 48864
Call us to know about special discounts for nurses, teachers, engineers,pharmacists, doctors and more professionals to get low prices.*
Ph:517-499-4883 Gurjinder S. DimpleInsurance AgentLicense # 537993
cMzIgVH (p Mjfb tfeImËibAUro): Aup muwK mMqrI suKbIr isMGbfdl dy sfly aqy XUQ akflI dl dysrpRsq ibkrm isMG mjITIaf ny pMjfbkFgrs dy pRDfn qy sfbkf muwK mMqrIk Yptn amir Mdr is MG iÉlfÌapmfnjnk ibafnbfËI krky pfrtIleI ksUqI hflq pYdf kr idwqI hY. hoNdicwlV df mfmlf mIzIaf ‘c afAux qoNbfad cuwp bYTI kFgrs ƒ mjITIaf dIies ibafnbfËI krky hfvI hox df mOkfiml igaf hY. mjITIaf vwloN joÈ ‘c afky ibnF socy smJy kYptn amirMdrisMG df isr klm krn df ibafn dfgyjfx qoN bfad pMjfb dI isafsq ‘c kfPIhlcl hoeI hY. ies qoN ÉPf hoeykFgrsIaF ny ijwQy mjITIaf dy QF-QFpuqly PUky AuQy Aus ƒ kYptn qoN muafÌImMgx leI ikhf hY. AuDr mjITIaf nymfmlf gloN lfhux leI ikhf hY ik nvMbr84 dOrfn iswKF dy kqlyafm qy bilAUstfr afpryÈn leI kFgrsIaF ƒ muafÌImMgxI cfhIdI hY qy Aus qoN bfad AunHF ƒmuafÌI mMgx leI kihxf cfhIdf hY.
mjITIey vwloN kYptn df ‘isr klm` krn dI DmkI
kYptn amirMdr isMG ny mjITIeydI ibafnbfËI df jvfb idMidaF ikhf hY
ik jy AunHF df isr klm krn nfl pMjfbdf koeI Blf huMdf hY qF Auh pUrI qrHF
iqafr hn. suKbIr bfdl kih irhf hYik bdly dI rfjnIqI kYptn ny ÈurU kIqIhY pr mjITIaf dI ibafnbfËI akflIdl dy sfry dfaivaF dI pol KolHdI hY.
AuDr kFgrs dy sfbkf mMqrI lflisMG aqy pMjfb XUQ kFgrs dy pRDfnrvnIq isMG ibwtU ny ikhf hY ik mjITIafafpxI srkfr dy sMBfvI pqn ƒ dyKdyhoey bOKlf igaf hY. mjITIey ƒ iehaihsfs nhIN hY ik Auh kI bol irhf hY.AunHF ikhf ik iek dUjy dIaF nIqIaF dIaflocnf krn ƒ qF smiJaf jf skdfhY pr ibkrm isMG mjITIey dI BfÈfaprfiDk sI qy Aus dI aprfDk socsfhmxy af geI hY. AunHF mjITIey ƒXfd idvfieaf ik rfjnIqI ivc Aus dImOjUdgI isrP ies kfrn hY ik Auh AupmuwK mMqrI df sflf hY. inwjI qOr ‘qyafpxI kfblIaq ƒ sfbq krnf AusleI ajy bfkI hY. AunHF ikhf ik aijhIBfÈf dI vrqoN nfl mjITIaf hIro nhINbx skdf. aslI Klnfiek mjITIafhY jo aprfiDk gYNg df srgxf hY. AunHF
ilbIaf’ ‘c lok roh ny pRcMz rUp Dfrilaf hY qy AuQoN dy qfnfÈfh muafmfrgdfÌI ƒ swqf qoN htfAux leI ihMskpRdrÈnF ny pUry dyÈ ƒ lpyt ‘c lY ilafhY qy hux qwk 2000 qoN vwD mOqF ho cuwkIaFhn. iqRpolI qy ilbIaf df pwCmI ihwsfajy gdfÌI dy smrQkF dy kbËy ‘c hYjdik dyÈ dy pUrbI ihwsy ‘qy lokF ny kbËfkr ilaf sI. aMdonkfrIaF ny dyÈ ƒgdfÌI qoN afËfd krvfAux leI rfÈtrIpRIÈd df gTn kIqf hY. ies pRIÈd dfmuwK mksd kRFqI leI iek rfjnIqkmorcf iqafr krnf hY.
AuDr amrIkI ivdyÈ mMqrI ihlyrIkilMtn ny ikhf hY ik amrIkf ilbIaf‘c ivroDI iDr nfl sMprk krn dI koiÈÈkr irhf hY. sRImqI kilMtn ny ikhf ikgdfÌI ivroDI Aus ƒ gwdI qoN htfAux leIbiËd hn qy ies leI gdfÌI ƒ hor ÉUn-Érfbf krn qoN ibnf gwdI Cwz dyxI cfhIdI
hoNd icwlV dIsMsd ‘c gUMj
(bfkI sPf 6 `qy)
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (2)
bjt 12,57,729 kroV rupey df pyÈ kIqfigaf hY jo ik ipCly sfl dy mukfbly 13[4ÌIsdI iËafdf hY. iesy qrHF ivkfs drdf tIcf 8[75 qoN 9[25 ÌIsdI df rwiKafigaf hY. afmdn kr Cot df Gyrf1,60,000 rupey qoN vDf ky 1,80,000rupey kr idwqf igaf hY ijs nflqnKfhdfr mulfjLmF nUM kuJ rfhq imlygI.iesy qrHF buZfpf pYnÈn qy tYks irafieqFleI loVINdI Aumr 65 qoN Gtf ky 60 kridwqI geI hY. ies Gyry ivc 60 sfl qoNAuprly qbky leI irafieq df Gyrf2,50,000 rupey qYa kIqf igaf hY qy80 sfl qo N Aupr vfly qbky leI5,00,000 rupey kr idwqf igaf hY.aFgnvfVI mulfËmF dI qnÉfh vDf kyduwgxI kr idwqI geI hY.
iswiKaf dy bjt ivc ipCly sfl dy
mukfbly 24 ÌIsdI vfDf kIqf igaf hY joajy vI ingUxf hY ikAuNik ies vyly 6 qoN14 sfl dI Aumr dy qkrIbn 10 kroVbwcy skUlF dy Gyry qoN bfhr hn. nvyNiswiKaf dy aiDkfr muqfbk ividafrQI-aiDafpk anupfq 30[1 qoN iËafdf nhINhoxf cfhIdf. jy aiDafpkF dI mOjUdf Gftƒ pfsy rwiKaf jfvy qF vI 33,00,000nvyN aiDafpkF dI loV hY qy ies qoN ibnFskUlF qy hor ZFcy dI loV hY. iesy qrHFishq dy bjt ivc 20 ÌIsdI vfDf kIqfigaf hY. amly qy shUlqF dI Gft nfldo-cfr ho rhy ishq pRbMD ‘qy ies dfasr qF afAux vfly smyN ivc hI pqflwg skygf. iswiKaf qy ishq dy KyqrFivc bjt dy ihwsy vjoN Bfrq aflmI pwDrAuqy ajy vI ipClI kqfr ivc afAuNdf hY.
hirmMdr sfihb ‘c jYmr lfAux dI iqafrIrfgIaF, gRMQIaF qy kIrqn suxn vfilaFdI iekfgrqf vI BMg huMdI hY. iesy qrHFieQy qYnfq pRbMDk amly kol vI mobfeIlPon hn jo aksr gurbfxI dy kIrqn dycwl rhy pRvfh ivc ivGn pfAux df kfrnbxdy hn. ies qoN ielfvf mfeIk rfhIN iehafvfËF kIrqn dIaF DuMnF ivc vI Èfml hojFdIaF hn qy ivGn pfAuNdIaF hn.
hirmMdr sfihb aMdr mobfeIl PondI vrqoN rokx leI pRbMDkF vwloN keIQFvF ‘qy ilK ky sUcnf borz vI lfey hoeyhn ik gurU Gr ‘c dfÉl hox smyN afpxymobfeIl Pon ƒ sfielMs ‘qy lf ilaf jfvy
sRI hirmMdr sfihb dI pirkrmf ivc mobfeIl Pon vrqdf hoieaf ÈrDflU
ÈRomxI kmytI dI aMiqRMg kmytI dIbIqy idn anMdpur sfihb ivKy hoeI mIitMgdOrfn jYmr lfAux dy PYsly ƒ pRvfngIidwqI geI. iek jYmr dI kImq do qoN ZfeIlwK rupey hY. ieQy do jYmr lfAux dI XojnfhY. jYmr df Gyrf 50 mItr hovygf. iekjYmr swcKMz ivKy aMdrly ihwsy ivcsQfpq kIqf jfvygf qy iek bfhr sQfpqkIqf jfvygf.
cMzIgVH: gurduafrf cox kimÈnny ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dIaFafm coxF ƒ aYqvfr 8 meI ƒ krfAuxdI kyNdrI gRih mMqrfly ƒ isPfrÈ kIqIhY. kimÈn ny coxF dy aml ƒ nyprycfVHn leI sbMDq iDrF nfl mIitMgF dfislislf vI ÈurU kr idwqf hY. aMiqmvotr sUcIaF dI pRkfÈnf muqfbk iesvfr kmytI dIaF c oxF ivc kul56,77,129 votr vot dy hwk dI vrqoNkr skxgy.
kmytI dIaF ipClIaF afm coxF2004 ivc hoeIaF sn qy gurduafrfaYkt anusfr 2009 ivc ÈRomxI kmytIdI afm cox hoxI sI pr keI kfrnFkrky kmytI coxF df aml pCVdf igaf.muwK kimÈnr gurduafrf coxF vwloN sfryieqrfË qy dfaivaF df kMm inbyVnbfad votrF dI kul igxqI vI spÈt hogeI hY. sUcIaF anusfr pMjfb ivc kulvotF 52,68,664 bxIaF hn. hirafxfivc kuwl votF 3,73,465, ihmfcl ivc23,001 qy cMzIgVH ivc kuwl votF
11,999 bxIaF hn. ieh vI pqf lwgfhY ik pMjfb dIaF swq kmytI sItF ivcieqrfË TIk nf kIqy jfx ‘qy kimÈn nypMjfb ƒ spÈt kr idwqf sI ik jykrieqrfË TIk nf kIqy gey qF ÈRomxI kmytIdIaF afm coxF rok leIaF jfxgIaF.ies dy bfad pMjfb srkfr POrI hrkqivc afeI qy votr sUcIaF dI soD kIqIgeI. ienHF sItF ivc smfxf, kpUrQlf,PgvfVf, BulwQ, aMimRqsr pwCmI,aMimRqsr kyNdrI qy cogfvF Èfml hn.
muwK kimÈnr (gurduafrf coxF)jsits hrPUl isMG brfV ny dwisaf ikkimÈn ny kyNdrI gRih mMqrfly ƒ 8 meIƒ ieko idn ivc ÈRomxI kmytI dIaF afmcoxF krvfAux dI isPfrÈ kIqI hY praMiqm PYslf gRih mMqrfly ny hI lYxf hYcoxF lVn leI ijhVIaF pfrtIaF nyarËIaF idqIaF hn, AunHF dI pVqfldf kMm vI ÈurU ho igaf hY qy pqf kIqfjf irhf hY ik cox lVn vflI pfrtI dIkI hflq hY. ies vyly qwk awT iDrF ƒkimÈn vwloN bulfieaf jf cuwkf hY.
gurduafrf coxF 8 meI ƒkrvfAux dI isPfrÈ
imsr ivc rfie ÈumfrI agly mhInykfihrf: imsr ivc Èfsn dI vfgzor sMBfl rhI POjI kONsl ny sMivDfnk soDF
bfry agly mhIny rfieÈumfrI krfAux dI Xojnf kIqI hY. KrVf kmytI dy iek mYNbrsoBI slyh ny ikhf ik rfieÈumfrI krfAux df rsmI aYlfn ies hÌqy kIqf jfvygf qylok mfrc dy aKIr qoN pihlF nvyN mUl kfƒn bfry afpxf mwq dyxgy. sMivDfnk soDkmytI ny afpxI irport POjI kONsl ƒ sONpI sI. kmytI ny rfÈtrpqI dy ahudy leIKuwlHf mukfblf, ahudy ‘qy rihx dI hwd imwQx qy coxF ‘qy inaFiek ingrfnI ijhIaFqbdIlIaF dy suJfa pyÈ kIqy hn. sflyh ny dwisaf ik rfieÈumfrI qoN bfad pfrlImYNtdy dovyN sdnF leI coxF krfeIaF jfxgIaF pr AunHF ienHF df smF nhIN dwisaf.
BfrqI mUl dy zfktrmfn ƒ Aumr kYd
ihAUstn: BfrqI mUl dy zfktrrxdIp mfn ƒ adflq ny arkFsfsmYzIkl borz dy cyarmYn ƒ jfnoN mfrn dyierfdy nfl 2009 c bMb hmlf krfAux dydoÈ ivc Aumr kYd dI sËf suxfeI hY.
arkFsfs dy rslivly ivc zfktrIkrdy rhy rxdIp mfn lfiesYNs kuJ mrIËFƒ dvfeI dI EvrzoË dyx dIaF iÈkfieqFkfrn mYzIkl borz dy muKI tRYNt pIarsny rwd kr idwqf sI. mfn ny pIars qoNbdlf lYx leI bMb hmlf krfAux dIsfËÈ rcI. hmly ivc pIars burI qrHFËKmI ho igaf sI qy Aus dI iek awK qyiek kMn pUrI qrHF Krfb ho gey.
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (4)
Wanted suitable match forJatt Sikh US born, handsome,cleanshaven, 27/ 6’1”, engineer(BSc. Engg.) boy, manager in a topUS corporation. Educated,respected family, no demands. Pl.contact: [email protected]
MatrimonialskMinaf dI loV
Sikh match for Parjapat Sikhfemale, 30, 5’- 6", working withUS University on H1 visa, PhD(Molecular Biology) from US.Caste no bar, US/Canadapreferred. Contact at 978-799-8948 (US), 91-98784-59056 (India),or [email protected]
vr dI loV
Business OpporBusiness OpporBusiness OpporBusiness OpporBusiness OpportunitytunitytunitytunitytunityInternational Company looking for seriouspeople to work from home-part time or full
time. Great earning potential, full training andsupport provided. To attend training in your area
and For more info. call:Surjit Singh or Satwant K. Takk Cell:
aPsrF` dIaF inXukqIaF bfry nIqI hfeIkort ivc pyÈ kIqI geI sI. ies nIqI`c vI srkfr n y aijh y p u ilsaiDkfrIaF dI qf ienfqI bfr yAudfrvfdI phuMc df pRgtfvf kIqf sI.
AuWc adflq vwloN 17 PrvrI ƒsuxfey PYsly rfhIN kql dy kysF ivcsÉq sËfvF hox qoN bfad vI pMjfbpuils ivc nOkrIaF `qy brkrfr cwlyaf rhy do Aup puils kpqfnF, iekQfxydfr qy horF puils krmcfrIaF ƒnOkrIaF qoN htfAux dy afdyÈ idwqy sn.
bY Nc ny afpxy ies hukm ivcsrkfr ƒ ieh vI inrdyÈ idwqy sn ikies hukm ƒ lfgU krn qoN bfad irport21 PrvrI qwk adflq ƒ idwqI jfvy.pMjfb srkfr ny 21 PrvrI ƒ suxvfeImOky iek idn dI hor mohlq mMgI sI qyadflq ny ptIÈn qy suxvfeI 23 PrvrIqwk mulqvI kr idwqI. ptIÈnr ny hfeI kortivc dfÉl ptIÈn rfhIN ikhf hY ikrf ij Mdrpfl is MG afn Md nfmI
hfeI kort dy hukmF qy pMj ‘dfgI puils aÌsrF’ dI CuwtI
cMzIgVH: akflI-Bfjpf srkfrafAux qoN bfad BfvyN pUry cfr vrHysrkfrI KËfnf qkrIbn KflI irhf prswqf qy kfbË bfdl pirvfrdf KËfnf BrpUr irhf hY.ies gwl df Kulfsf ies qoNhuMdf hY ik bfdlF ny guVgfENnyVy 1500 korV rupey Krcky iek hor 'PfeIv stfr`hotl bxfieaf hY.
ies bfry iklf rfeypurdy ivDfiek jwsI KMgUVf nyAup muwK mMqrI suKbIr isMGbfdl dI sMsd mYNbr pqnI hrismrqkOr bfdl ƒ pwqr Byj ky puwiCaf hY ikAunHF ny guVgfAuN `c 1500 kroV rupeynfl jo 'PfeIv stfr` nvF hotl KVHf kIqfhY, Aus leI aYnf pYsf ikwQoN afieaf.
sRI KMgUVf ny doÈ lgfieaf hY ikEbrfey gruwp nfl rl ky ÈurU kIqy ies
hotl df AudGftn pihlI mfrc ƒ ho irhfhY. kFgrsI ivDfiek ny dfavf kIqf hYik ieh hotl Aus ËmIn `qy KVHf kIqf
igaf hY ijhVI bfdlF ƒsfbkf izptI pRDfn mMqrImrhUm dyvI lfl ny alftkIqI sI. pihlF nON eykVies ËmIn dy iek ihwsy qyirËOrt Ausfiraf igaf sIqy hux Aus Aupr 202kmiraF df hotl bxf idwqfigaf.
ies hotl dI kImq1500 kroV rupey hY qy sUby dI jnqfjfnxf cfhuMdI hY ik ieh pYsf ikwQoNafieaf. sRI KMgUVf ny doÈ lgfieaf ikBfvyN ieh hotl bfdlF ny bxvfieaf hYpr ies ƒ clfeygf Ebrfey gruwp ijvyNbfdlF dy hor hotl trfeIzYNt gruwp clfirhf hY.
do zI[aYs[pI[, iekQfxydfr qy do ispfhI htfey
bfdlF ny 1500 kroV nflAusfiraf PfeIv stfr hotl
mhfrfj rivdfs jI dfpRkfsL idhfVf mnfieaf
ieMzIanaYpoils:ieMzIanaYpoilsdIaF sMgqF ny sRI gurU rivdfs mhfrfjjI df 634vF pRkfsL idhfVf ieQygurduafrf gurU nfnk iswK susfietI(1911 hbrt aYvinAU) ivKy bVI sLrDfaqy AuqsLfh nfl lMGI 20 PrvrI nUMmnfieaf.
ies mOky BfrI dIvfn sjfey gey ijnHFivc rfgI jiQaF ny gurbfxI kIrqn aqygurU rivdfs jI dy sLbdF dy gfien rfhINsMgqF nUM pRBU crnF nfl joiVaf. gurU kyl Mgr aqu wt vrqy. dIvfn ivcieMnIanaYpoils qoN ielfvf Portivn qyafs-pfs dy hor sLihrF qoN vI sMgqF nyhfjLrI Br ky jIvn sPly kIqy.
luiDafxf: pMjfb `c BfvyN Bfjpf df afpxf koeI aDfr nhIN pr akflIaFnfl gwTjoV df shfrf lY ky ipCly vfr keI sItF ijwqx qoN bfad ies vfr Bfjpf`c hor sItF hfsl krn dI lflsf vD geI hY. Bfjpf afgUaF ny Bfjpf dy sUbfeIsMmyln dOrfn pMjfb ieMcfrj ÈFqf kumfr qy sih-ieMcfrj kYptn aiBminAU awgyÈRomxI akflI dl nfl kIqy hoey 1997 dy 'sIt-srkfrI ahudy vMzx dy PfrmUly`ƒ nvyN isirEN inrDfrq krn `qy Ëor idwqf hY. pfrtI vwloN sMmyln dy pihly idnsfry sfbkf iËlHf pRDfnF qy jnrl skwqrF qoN ielfvf Èfm ƒ mOjUdf ahudydfrF dImIitMg swdI hoeI sI. mIitMg ivc pMjfb Bfjpf dy pRDfn aÈvnI Èrmf qy sQfnksrkfr mMqrI mnorMjn kflIaf qoN ielfvf sMgTn skwqr ajy jmvfl qy jnrlskwqr kml Èrmf vI mOjUd sn.
pfrtI afgUaF vwloN sIt vMz smJOqy ƒ nvyN isirEN ivcfrn ipwCy dlIl idwqIgeI ik Aus vyly pMjfb dy hflfq hor sn qy Bfjpf df asr rsUK awj ijMnf nhINsI. hux Bfjpf ny cMgf jn afDfr bxf ilaf hY, ies leI BivwK dI ivDfn sBf coxleI gwTjoV nvyN PfrmUly nfl krnf cfhIdf hY. ies mOky mflvy dy iËilHaF qoN afeyafgUaF ny bVy Ëor-Èor nfl ieh mMg rwKI ik mflvy ivc Bfjpf df afDfr bhuq Tosho cuwkf hY qy pfrtI hfeI kmFz ƒ mflvy vfsqy Gwto Gwt iek ivDfn sBf sIt dImMg rwKxI cfhIdI hY. ies mOky bhuq sfry afgUaF ny AunHF ƒ hux qwk axgOly krIrwKx qy akflI dl dy bhumq vfly hlikaF ivc iblkul hI puwC-prqIq nf krndf muwdf vI rwiKaf. ienHF afgUaF df kihxf sI ik iek pfsy qF Bfjpf afpxf lokafDfr mËbUq krnf cfhuMdI hY, dUjy pfsy AunHF ƒ akflI ivDfiekF dy hlikaF ivcpuwiCaf qwk nhIN jf irhf. ienHF afgUaF ny hfly qwk bhuq sfry borz/srkfrIadfiraF dy KflI pey ahuidaF qy Bfjpf afgUaF ƒ ibnF dyrI nfmËd krvfAux dImMg vI rwKI.
pMjfb dy ieMcfrj ÈFqf kumfr ny ies mOky Bfjpf dy sB qoN sInIar mMqrImnorMjn kflIaf ƒ hdfieq kIqI ik Auh cyarmYnIaF-ahudydfrIaF dy bkfieafpey kysF ƒ muwK mMqrI nfl ivcfr ky ienHF df qurMq aYlfn krvfAux. AuNJ ÈFqfkumfr vwloN ienHF afgUaF ƒ ieh hdfieq vI kIqI geI ik Auh ivDfn sBf coxF nyVyafAux kfrn srkfr qy BfeIvfl iDr dI nukqfcInI `qy Gwt Ëor dyx qy dyÈ ivcPYly iBRÈtfcfr qy mihMgfeI dy muwdy ijs df ivDfn sBf cox `qy bhuq asr pvygf,ƒ afpxy hwk ivc BugqfAux leI Ëor lfAux.
To Advertise with uscall: 847-359-0746
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (5)
* 6-Apt Building in Arlington Heights for $429,000+.
BUY HOME NOW !!! INTEREST RATES at 4.5%
Home Prices 25% below High!
Prudential at 25 Turner Ave, Elk Grove Village, ILHouses, Townhomes, Apts & Businesses/Land
Call:Madan Khatri
1-847-530-1550www.PropertyZoo.com
Don’t miss an Opportunity in Your Life time
***Motel available in Central Iowa 34Rooms & 3-BR apt.
Positive Cash flow, For $399K.
dMdF nUM iswDy, sfPsuQry qy cmkdyvyKxf cfhuMdy ho qFawj hIapuafieMtmYNtbxfE
Lakestreet Dental490 W. Lake Street, Suite 107 Roselle, IL 60172
630-894-8008
DrDrDrDrDr..... Har Har Har Har Harjinder Khairjinder Khairjinder Khairjinder Khairjinder Khaira DMD & a DMD & a DMD & a DMD & a DMD & AssociaAssociaAssociaAssociaAssociatestestestestesLakeland Dental115 E. State Rd., Island Lake, IL 60042
brnflf (p Mjfb tfeImËibAUro): pMjfb kFgrs dy pRDfn kYptnamirMdr isMG ny XUQ akflI dl dysrpRsq ibkrm isMG mjITIaf dIibafnbfËI df jvfb idMidaF ikhf hY ikjy AunHF df isr klm krn nfl pMjfb dfkoeI Blf huMdf hY qF Auh pUrI qrHF iqafrhn.” ieQy kFgrs dI iek rYlI ƒ sMboDnkridaF AunHF ikhf ik suKbIr bfdl kihirhf hY ik bdly dI rfjnIqI kYptn nyÈurU kIqI hY pr Auh dwsy ik bfdl srkfrny 30 hËfr kFgrsI vrkrF ‘qy JUTymukwdmy ikAuN drj kIqy hn? AunHF ikhfik srkfr afAux ‘qy ihsfb-ikqfbbrfbr kr dyvFgy.
sfbkf muwK mMqrI ny ikhf ik bdlydI rfjnIqI krn qy DmkIaF dyx vfilaFdy rfj ivc pMjfb dI 2 kroV 44 lwK dIvsoN ivcoN 40 lwK nOjvfn byruËgfr iPr
rhy hn. AunHF ikhf ik pMjfb ivc snaqilafAux qy KyqI afDfrq pRfjYkt lfAuxvwl srkfr df koeI iDafn nhIN hY qy
Aultf bfdlF df afpxy hotl vDfAux,bwsF dI igxqI vD kfrn, ryqf aqy Èrfbdy Tyky hiQafAux vwl hI sfrf iDafn
lwigaf hoieaf hY. ies qoN pihlF iËlHfpRDfn jgjIq isMG DOlf ny kYptnamirMdr isMG ƒ ‘suMmF vflf KUMzf` BytkIqf. kFgrsIaF qy JUTy kysF bfry kYptnny ikhf ik hux qusIN KUMzf qF PVf hI idwqfhY qy ies dI vrqoN krnf myrf kMm hY.
kYptn ny dosL lfieaf ik ivwidaf,ishq syvfvF df ZFcf pUrI qrHF lVKVfigaf hY qy kFgrs dy muV swqf ivc afAux‘qy ies buinafdI ZFcy ƒ mËbUq kIqfjfvygf. AudXogIkrn nfl byruËgfrI dUrkrn dy nfl nfl sUby df mflIaf vDf kysrkfrI ÉËfnf BrpUr kIqf jfvygf.akflIaF dI bdly dI rfjnIqI ‘qy iqwKyhmly kridaF AunHF ikhf ik hux Aus dfisr klm krn dI gYr lokqMqirk qyaswiBaf BfÈf akflI boldy hn pr bfbfaflf isMG dI aOlfd hox nfqy AuhaijhIaF DmkIaF qoN zrdy nhIN.
bIbI rijMdr kOr BwTl ny ies mOkybolidaF ikhf ik 2009 qwk ibjlIsrpls krn dy dfavy krn vfilaF qoN3 hËfr mYgfvft qoN vwD ibjlI dfAuqpfdn nhIN ho sikaf ijhVf ik ienHFdy rfj swqf sMBflx qoN pihlf vI sI.srkfrI ÉËfnf ÉflI hY 11 kroV rupey dyibl pfs nhIN ho rhy. iksfnF dy 800kroV rupey dy sokf pIVq PMz ƒ ÌËUlivc sMgq drÈnF ivc Auzf idwqf hY.
pMjfb leI isr klm krfAux leI vI iqafr hF:kYptn
brnflf rYlI ivc kYptn nUM sMumF vflf KUMzf Byt krdy hoey ivDfiekkyvl isMG iZwloN aqy hor kFgrsI afgU
mjITIey vwloN kYptndf ‘isr klm` krn
dI DmkI(sPf iek dI bfkI)
ilbIaf ‘c lok roh pRcMz, gdfÌI burI qrHF iGiraf
ilbIaf qoN muVy kuJ BfrqI nvIN idwlI hvfeI awzy `qy
sdnF dI kfrvfeI ivc ivGn vI ipaf.sdnF ivc ieh mfmlf ÈRomxI akflI dlaqy Bfjpf ny AuTfieaf. ijvyN hI lok sBfjuVI, ÈRomxI akflI dl dy mYNbrF ny hoNdicwlV kql-ey-afm dI jFc krvfAux dImMg kIqI. ies kfrn spIkr mIrf kumfrny sdn AuTf idwqf. sdn jdoN muV juiVafqF ivroDI iDr dI nyqf suÈmf svrfj nyakflI mYNbrF dI mMg duhrfeI aqy ikhf iksrkfr hoNd icwlV kql-ey-afm dI jFckrvfey. spIkr ny ikhf ik ieh muwdf isÌrkfl smyN AuTfieaf jfvy.
iesy qrHF rfj sBf ivc vI pRÈn kflnhIN cwl sikaf. akflI dl aqy Bfjpfdy mYNbrF ny hoNd icwlV kql-ey-afm bfryros pRgt kIqf. sdn dI kfrvfeI ÈurUhuMdy sfr hI ienHF pfrtIaF dy mYNbrF nysdn ‘c ivroDI iDr dy Aup afgU aYs[aYs[afhlUvflIaf dI agvfeI ivc ies kql-ey-afm sbMDI KLbrF nfl Bry aKLbfrsdn ivc lihrfey. AunHF mMg kIqI ik
gRih mMqrI pI[ icdMbrm sdn ivc afAuxaqy AunHF dy suaflF dy juafb dyx. Bfjpfdy afr[aYn[ pnI, ÈRomxI akflI dl dysuKdyv isMG ZINzsf aqy hornF nynfarybfËI vI kIqI. sdn ‘c ÈFqI bhflInf hox kfrn cyarmYn hfimd ansfrIny kfrvfeI dupihr qwk AuTf idwqI.
iesy dOrfn ÈRomxI kmytI dy pRDfnjQydfr avqfr isMG dI agvfeI hyT iswKafgUaF dy 6 mYNbrI vPd ny kyNdrI gRihmMqrI pI[ icdMbrm nfl mulfkfq kIqI.sRI icdMbrm ny vPd ƒ Brosf idwqf ik ieskql-ey-afm dI irport hirafxf srkfrqoN imlx mgroN kyNdr srkfr Xog kfrvfeIkrygI. vPd ny mMg kIqI ik ies KUnIkFz dI hfeI kort dy jwj pfsoN jFc krvfeIjfvy aqy doÈIaF dI pCfx kr ky AunHF ƒsËfvF idwqIaF jfx. ies mfmly ivc ijnHFsrkfrI aiDkfrIaF ny afpxI iËMmyvfrInhIN inBfeI aqy ies Gtnf ‘qy prdfpfAux df rol inBfieaf hY, AunHF ivruDvI sÉq kfrvfeI dI mMg kIqI geI. Xfdrhy ik srkfrI aÌsrF ny ies GtnfsbMDI iÈkfieq ‘c mOqF dI igxqI 20
rfj sBf dy mYNbr suKdyv isMG ZINzsf, ÈRomxIkmytI dy sInIar mIq pRDfn rGUjIq isMGivrk, ÈRomxI kmytI dy mYNbrfn rfijMdrisMG mihqf qy jsivMdr isMG aYzvokyt aqykmytI dy skwqr joigMdr isMG adlIvflqy prmjIq isMG sroaf Èfml sn.
cMzIgVH: hirafxf ivDfn sBf dycfr mfrc qoN ÈurU ho rhy bjt ÈYsn ivcivroDI iDr ipMz hoNd iclV ivc iswKF dykql-ey-afm mfmlf vI AuTfeygI.ieMzIan nYÈnl lok dl (ienYlo) nypihlF hI kFgrs srkfr dIaF nIqIaFiKlfP muihMm ivwZI hoeI hY qy bjt sYÈnivc muwK mMqrI BuipMdr isMG huwzf dIsrkfr ivruD Ëordfr hmly kIqy jfxgy.AuDr, Bfjpf dy ivDfiek dl dy afgUainl ivj df kihxf hY ik ipMz hoNd icwlVivc iswK kql-ey-afm df mfmlf AuTfky srkfr koloN mMg kIqI jfvygI ik iesdI Auc pwDrI jFc krvfeI jfvy qy doÈIaFdI pCfx krky sËfvF idqIaf jfx. AunHFikhf ik ieh kFz BfvyN iksy hor srkfrdy smyN vfpiraf pr mOjUdf srkfr dIiËMmyvfrI bxdI hY ik ies kql-ey-afmkqlyafm dy dosLIaF nMU sjLf idvfey.
srkfrI ibafnbfjLI P okIkrfr: Kflsf aYkÈn kmytI dy knvInrBfeI mohkm isMG ny ikhf hY ik ÈRomxIakflI dl dI agvfeI hyTlI pMjfbsrkfr aMimRqsr ivKy qF ÈhId isMGF dIXfd ivc ÈhIdI smfrk Ausfr nhIN skI.hirafxf dy hoNd icwlV ‘c ÈhId hox vflyiswKF dI Xfdgfr iks qrHF bxf skdIhY? AunHF ikhf ik rfj srkfr ÈRomxIgurduafrf pRbMDk kmytI dIaF coxF ƒdyK ky aijhy Poky ibafn dy rhI hY.
AunHF ikhf ik dovyN bfdlF df kMmafr[aYs[aYs[ qy Bfjpf ƒ ÉuÈ krnf hY.ÈRomxI kmytI df arbF rupey df sflfnfbjt hY. ies ny hux qwk aijhf sYlsQfpq nhIN kIqf ijwQy koeI iswK afpxIjfxkfrI dy sky. 27 sfl pihlF nvMbr1984 ivc jo kuJ vfpiraf, Aus sbMDIÈRomxI kmytI kol koeI irkfrz nhIN hYaqy nf hI iksy DrmI POjI bfry koeIjfxkfrI hY.
pRDfn mMqrI hoNd ipMz df dOrf krn:
sRI akfl qÉq dy jQydfr igafnIgurbcn isMG ny ipMz hoNd icwlV dy KMzrfqdyKx qoN bfad ikhf hY ik jykr kFgrs
pRDfn sonIaf gFDI aqy pRDfn mMqrI zf[mnmohn isMG ivc jy iensfnIaq hY qFAunHF ƒ ies ipMz df dOrf krnf cfhIdf hYaqy kql-ey-afm dy d oÈIaF dIinÈfndyhI krky AunHF nMU sIKF dy ipwCybMd krnf cfhIdf hY.
isMG sfihb ny iswK BfeIcfry aqyielfkf invfsIaF ƒ apIl kIqI ik hoNdkfz dy ÈhIdF dI Xfd ivc 6 mfrc ƒ BogpfAux mOky Auh pUrf sihXog dyx. AunHFny ipMz ivc imRqkF dI Xfd ‘c jpujIsfihb df pfT qy ardfs kIqI. ies ipMzdy qqkflIn srpMc Dnpq isMG ny ikhfik ieh gwl TIk nhIN ik iksy ny iswKF ƒbcfAux leI mdd nhIN kIqI. AunHF dwisafik Auh ies kFz dy cÈmdId gvfh hnaqy AunHF ny iswK pirvfrF ƒ bcfAux dfXqn kIqf sI. Aus ny ikhf ik Auh vI
dyÈ dI vMz smyN imMtgumrI (hux sfhIvfl)iËlHy qoN pirvfr smyq AujV ky afieafsI. ies krky Aus ƒ vMz dy drd dfaihsfs hY. Aus ƒ Auh idn ikvyN Buwlskdf hY ijs idn ies ipMz dy iswK BrfvFny srbsMmqI nfl Aus ƒ srpMcI df mfxbKiÈaf sI. Aus ny dwisaf ik Aus nykeIaF ƒ ieh mfmlf AuTfAux leI ikhfsI pr gwl nhIN bx skI.
jFc dI mMg ny Ëor PiVaf: ÈRomxIkmytI dy pRDfn avqfr isMG, Kflsf aYkÈnkmytI, dl Kflsf, ÈRomxI akflI dl1920, akflI dl pMc pRDfnI, akflI dlidwlI, ÈRomxI Kflsf pMcfieq, ÈRomxI pMQkkONsl, afl ieMzIaf ÈRomxI akflI dl,iswK stUzYNts PYzryÈn, afl ieMzIaf iswKstUzYNts PYzryÈn aqy hirafxf dy iswKF nyies Gtnf dI jFc hfeI kort dy jwj koloNkrfAux dI mMg kIqI hY.
ies dOrfn idwlI kmytI dy pRDfnprmjIq isMG srnf ny vI ipMz hoNd df dOrfkIqf. AunHF hirafxf dy muwK mMqrI ƒ iesmfmly ivc qurMq dKlaMdfËI krky doÈIaFiKlfÌ ZuwkvIN kfrvfeI dI mMg kIqI hY.
pRDfn mMqrI nfl mulfkfq:kFgrs dI kOmI vrikMg kmytI dy mYNbraqy sfbkf sFsd jgmIq isMG brfV nypRDfn mMqrI zf[ mnmohn isMG nfl ipMzhoNd icwlV dy muwdy ‘qy mulfkfq kIqI. AunHFpRDfn mMqrI kol mMg AuTfeI hY ik srbpfrtI vÌd ipMz hoNd icwlV Byijaf jfvy.vÌd dI irport dy afDfr ‘qy pIVqF ƒiensfP idwqf jfey.
Easy Travel Inc.
Tel: 734-451-9526, Toll Free 866-51-INDIA
ssqIaF hvfeI itktF
Detroit-Delhi $1110Chicago-Delhi $1050
Consolidator of Major Airlines
hoNd icwlV dI sMsd ‘c gUMj, icdMbrm vwloN kfrvfeI df Brosf(sPf iek dI bfkI)
gRih mMqrI pI[ icdMbrm nMU imlx ipwCoN af rhy sLRomxI kmytI dy pRDfnavqfr isMG, sMsd mYNbr suKdyv isMG ZINzsf aqy hor
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (8)
primMdr sYxI ƒ kYnyzf ivc muVdfKly dI iejfËq nf imlI
torFto: 1984 ivc ieMzIan eyarlfeInË df jhfË agvf krn vfly primMdrisMG sYxI (47 sfl) dy kYnyzf ivc muV dfKly `qy rok lgf idwqI geI hY. sYxI ny1995 ivc ies mulk aMdr ÈrnleI sI pr ipCly sfl Aus ƒBfrq vfps Byj idwqf igaf sI.primMdr sYxI AunHF pMj iswKKfVkUaF df afgU sI ijhVy 6julfeI 1984 ƒ sRIngr-idwlIPlfeIt ƒ agvf krky lfhOr lYgey sn. jhfË 17 GMitaF mgroNagvfkfrF ny AuWQy hiQafr suwtidwqy. lfhOr hfeI kort ivc cwlymukwdmy dOrfn sYxI ƒ sËf-ie-mOq suxfeI geI pr mgroN ies ƒAumr kYd ivc bdl idwqf igaf.10 sflF bfad Auh jylH ivcoNirhfa hoieaf aqy Aus ƒ pfik Cwzx leI afK idwqf igaf. Auh 1995 ivc gYr-kfƒnI ZMg nfl blbIr isMG dy nF AuWpr aÌgfn pfsport `qy kYnyzf ivc dfKlhoieaf. sYxI ny ikhf ik Aus ny JUT ies zroN boilaf ik ikDry Aus ƒ Bfrq nf Byjidwqf jfvy. kYnyzf puwjx mgroN Aus ny pihlF bI[ey[ kIqI aqy iPr kfƒn dI izgrIleI. ies smyN dOrfn Auh kYnyzf ivc rihx leI afpxf kys lVdf irhf. Aus vwloNvkflq leI idwqI arËI ƒ rwd kr idwqf igaf. ies dOrfn kYnyzf adflq ny ikhfsI ik sYxI dy ipCokV qoN sfP hY ik Auh sfP suQry cirwqr df mflk nhIN. iesmgroN Aus ƒ Bfrq Byj idwqf igaf sI.
pitaflf: pMjfb srkfr vwloN BfvyNlVkIaF ƒ smfj c AuWc drjf dvfAuxleI anykf pRogrfm clfAux df dfavfkIqf jFdf hY pr ienHF vwzy-vwzyvfaidaF dy bfvjUd pMjfb `clVkIaF dI hflq bVI mfVI hYqy ipCly iek dhfky c pMjfb c700 qoN vwD lVkIaF lfpqfhoeIaF hn qy sbMDq srkfrFvwloN AunHF ƒ lwBx dy koeI XqnnhIN kIqy jf rhy. jdoN dyÈ `cdyh vpfr qy mfnvI qskrI vDrhI hY qF aijhIaF irportF horvI ÉOPnfk hn.
susfietI Pfr vYlPyar aYNzavyarnYs pitaflf dy pRDfnkrmjIq isMG jtfxf vwloN pfeIafr[tI[afeI[ dy juafb c pMjfbpuils dI aprfD ÈfKf ny mMinafhY ik pihlI jnvrI, 1999 qoN31 jnvrI, 2010 qwk pMjfb coN 700 qoNvwD lVkIaF lfpqf ho cuwkIaF hn. pMjfbdy 23 iËilHaF dI puils qy srkfrI rylvypuils pMjfb qoN imly irkfrz muqfbk 781lVkIaF lfpqf hoeIaF hn.
igxqI pwKoN jlMDr sB qoN mfVf iswDhuMdf hY ijwQoN 153 lVkIaF lfpqf hoeIaF.rUpngr `coN 97, luiDafxf ivcoN 96lVkIaF guMm hoeIaF. sRI jtfxf ny ikhfik pRyÈfn krn vflI gwl ieh hY ik iehsfry iËlHy ieh PfeIlF dwbI bYTy hn qy
bhuqy kysF `c qF hfly aYP[afeI[afr[drj hoxI hY.puils ivBfg dy sUqrF nypuÈtI kIqI hY ik ienHF `coN kuJ lVkIaF
qF afpxy pRymIaF nfl clIaF geIaFhoxgIaF, ienHF coN bhuqIaF ƒ dyh vpfr`c vI Dwikaf igaf ho skdf hY.lfpqfbhuqIaF lVkIaF 20 sfl qoN Gwt AumrdIaF hn ijs nfl ieh sMBfvnf vwD jFdIhY ik AunHF ƒ jF qF Bfrq ivc jF iPrivdyÈF c vyÈvfigrI vwl vI Dwikaf igafho skdf hY. afr[tI[afeI[ qoN ieh vIpqf lwigaf hY ik bhuqy kysF `c iËlHfp u ils n y ies bfr y s Ubf p u ilshYWzkuafrtr ƒ qwQF bfry ilK ky pwlf
JfV ilaf hY qy ies qoN ielfvf kyNdrsrkfr jF hor eyjMsIaF qoN koeI mddnhIN mMgI. iek-do iËilHaF ƒ Cwz ky bfkI
sfiraF ny mMinaf ik AunHF nyafpxy iËilHaF `coN lfpqflVkIaF dI Bfl leI kyNdrsrkfr qoN koeI mdd nhIN leI.
sfihbËfdf ajIq isMGngr coN 66, ÈhId Bgq isMGngr 'coN 58 qy iProËpur `coN41 lVkIaF lfpqf hn.hor vIidlcsp gwl ieh hY ik pUrypMjfb `c iek vI puilsaiDkfrI ƒ lfpRvfhI vrqxleI iËMmyvfr nhIN Tihrfieafigaf qy iksy ivru wD vIkfrvfeI nhIN kIqI geI.afr[tI[afeI[ dy juafb `csfry iËilHaF dI puils nyspÈt kIqf hY ik pMjfb `c
iksy puils vfly ivruwD kfrvfeI nhIN kIqIgeI. pMjfb puils mMndI hY ik aijhykysF `c koeI groh Èfml nhIN hn,ikAuNik lfpqf lVkIaF dy mfmilaF `ciksy vI groh dy Èfml hox df Éulfsfkdy nhIN hoieaf.
pMjfb:kuVIaF qF kuVIaF ny, kuVIaF df kI ey?
nvIN idwlI: sI[bI[afeI[ ny ivdyÈImudrf bfry kfƒn dI AulMGx dy mfmly`c cfr sfl dI jFc ipwCoN pMjfb dy sfbkfkFgrsI ivDfiekarivMd KMnf iÉlfÌieQoN dI adflq `ccfrjÈIt dfÉl kridwqI hY jo sfbkf muwKm MqrI k YptnamirMdr is MG qysfbkf kyNdrI mMqrIntvr is MG d yirÈqydfr hn. AunHF qyibnF iejfËq ivdyÈF qoNqkrIbn 15 lwK zflrdI rkm lYx df doÈ hY.
s UqrF anusfrsI[bI[afeI[ vwloN ieQy cIP mYtropOlItnmYijstryt dI adflq ivc sRI KMnfiÉlfÌ Prd jurm dfÉl kIqf. sMgrUrqoN ivDfiek rhy sRI KMnf iÉlfÌ ieh
AunHF ny brqfnIafafDfrq 9 kMpnIaF qytrwstF qo N ieh rkmmMgvfeI jo qkrIbn6[94 kroV rupey bxdIhY. "sI[bI[afeI[ jFc ivcpqf lwigaf hY ik mulËmny 2002-07 dOrfn
pMjfb ivDfn sBf df mYNbr huMidaF1479455[48 zflr dI ivdyÈ rkmsvIkfr kIqI jo 69418880[70 pYsybxdI hY qy ies leI kyNdrI srkfr qoN
kYptn df krIbI arivMd KMnf kuiVwkI `ckoeI iejfËq nhIN leI geI." AunHF ikhfik sRI KMnf ny ies bfry lgfqfr kyNdrsrkfr ƒ hnyry ivc rwiKaf. AunHF dy ipqfivipn qy Brf aidiqaf vI ierfk dy aMnleI qyl Gply bfry ienPorsmY NtzfierYktoryt dI nËr hyT hn.
AuDr sRI arivMd KMnf ny kyNdrI jFcibAUro vwloN AunHF `qy ivdyÈI sfDnF koloNihwsf lYx dy lgfey gey doÈF qy sfÌ kIqfhY ik asl `c ieh pYsf AunHF dy ipqfv wl o N B y ijaf igaf sI ijhVyaYn[afr[afeI[ hn qy ieh sfrf lYx-dyx pUrI qrHF pfrdrÈqf qihq hoieafhY. sRI KMnf ny sfÌ kIqf ik ieh mfmlfhfly ivcfr aDIn hY, ies krky Auh iesbfry iËafdf vyrvf nhIN dy skdy.
(aMimRqsr) ny kyNdrI pRdyÈ qy pMjfbhirafxf dI rfjDfnI cMzIgVH ƒ pMjfb`co N pfxI dImfqrf vDfAuxdf noits ilafhY.pfrtI pRDfni s m r n j I qis MG mfn n yies bfry pMjfbdy muwK skwqrsub oD c Mdragrvfl ƒpwqr ilK ky pMjfb dy pfxIaF dy kImqIsfDnF ƒ luwtx dI kIqI jf rhI gYrkfƒnIqy gYrivDfink kfrvfeI ivruwD pMjfbsrkfr ƒ idRVqf qy iemfndfrI nfl stYNzlY ky ies ƒ qurMq rokx dI iËMmyvfrIinBfAux leI ikhf hY.
s[ mfn ny ikhf ik pMjfb srkfrBfKVf nihr coN do hor pfeIp lfeInF ivCfky cMzIgVH ƒ cfr kroV gYln pfxI dyxfmMn geI hY jo pMjfb nfl iswDf Dwkf hY.AunHF ikhf ik ijs smyN cMzIgVH vsfieafigaf sI, AudoN ies Èihr dI afbfdI vwDqoN vwD pMj lwK mMn ky itAUbvYlF rfhINpfxI dI splfeI dyx df pRbMD kIqf igafsI qy ikhf igaf sI ik BfKVf nihr `coNkdI pfxI nhIN ilaf jfvygf.
nvIN idwlI: kOmI Xojnf kimÈnny pMjfb leI 2011-12 dy mflI sflleI 11,400 kroV rupey dI sflfnfXojnf ƒ mnËUrI dy idwqI hY. sUby dIÉËfnf mMqrI AuipMdrjIq kOr, muwKskwqr aYs[ sI[ agrvfl, ivwqkimÈnr (ivkfs) nvrIq isMG kMg aqyivwq kimÈnr (ÉËfnf) ky[bI[aYs[ iswDUqoN ielfvf ivBfgF dy sInIar pRmuwKskwqrF vwloN idwlI ivKy hoeI mIitMg ivcieh Pyslf hoieaf. ies mIitMg dIpRDfngI kOmI Xojnf kimÈn dy mYNbraqy pMjfb leI ieMcfrj pRoPYsr aBIjIqsYn ny kIqI. ienHF sfiraF ny sflfnfXojnf bfry do idn ivcfrF kIqIaF aqysflfnf Xojnf ƒ mnËUrI idwqI.
cflU mflI sfl dI Xojnf 9,150kroV rupey hY. Ëfihr hY ik agly sflleI Xojnf ivwc 20 ÌIsdI vfDf hoieafhY. ies Xojnf dy vwK-vwK pwK ikAuNikbjt bfry BfÈn df ihwsf huMdy hn, iesleI pMjfb ivDfn sBf dy bjt sYÈn qoNpihlF pihlF ies bfry mnËUrI lYxI
krn leI sUby ivc 32 hjfraiDafpkF dI BrqI krn dIloV hY ijs leI krIb 300kroV rupey dI loV hY. dysL dy28 sUibaF ivcNo 26vyN nMbr`qy rihxf pMjfb dy lokF leIbhuq hI sLrm dI gwl hY aqysUby nMU muV qrwkI dy rfhpfAux leI isafsI bdl dIloV hY.
s[ bfdl ny dfavf kIqfik AunHF dI jfgo pMjfb XfqrfnMU bhuq vDIaf huMgfrf iml
lok morcf, pMjfb dy pRDfn aYzvokytaYn[ky[ jIq df kihxf hY ik kYNsr dypRfeIvyt hspqfl qoN ieh AumId rwKxIik grIb mrIËF df muPq ielfj hovygf,mUrKqf vflI gwl hY. AunHF afiKaf iksrkfr GoiVaF pRqI qF suihrd hY pRMqUmnuwKF df koeI iPkr nhIN hY.
iswDI sVk ‘bfdl’ nUM jfvy[[[muwK mMqrI pMjfb dy ipMz bfdl leI
chumfrgI vI[afeI[pI[[ sVk bx rhIhY. Krcf afeygf 40 kroV rupey.vI[afeI[pI[[ ipMz leI pihlF iewk Evrbirwj bx irhf hY ijs ‘qy 23 kroV Krcyjf rhy hn . jdoN ik pivwqr ÈihrF vflIsVk nUM eyjMzy coN bfhr kr idwqf igafhY. ipMz bfdl leI vI[afeI[pI[ Evrbirwj biTMzf-bIkFyr ryl mfrg ‘qy bxirhf hY . lok inrmfx ivBfg ny kyNdrsrkfr nUM ‘kyNdrI sVk PMz’ leI joqjvIË ByjI sI, Aus ‘c rfmpurf qoN qKqdmdmf sfihb vflI sVk nUM iewk nMbr‘qy rwiKaf igaf sI. hux kyNdr qoN ‘kyNdrIsVk PMz’ qihq sVkF nUM hrI JMzI imlIhY qF Aus ivcoN rfmpurf-qlvMzI vfieafmOV mMzI vflI sVk nUM bfhr kr idwqfigaf hY. hflFik ies sVk df burf hflhY aqy vwzy vwzy Kwzy vI pey hoey hn.biTMzf-mukqsr sVk nUM vI iesy qrHF‘kyNdrI sVk PMz’ nUM ByjI qjvIË ‘cqrjIhI aDfr ‘qy pfieaf igaf sI, AussVk nUM vI bfhr kr idwqf igaf hY. ienHFdI QF ‘qy biTMzf-bfdl sVk nUM pf idwqfigaf hY ijs nUM pRvFgI iml geI hY.
‘kyNdrI sVk PMz’ dy pYsy nflbiTMzf-bfdl sVk ‘qy pYNdy ipMz Guwdfqwk chumfrgI sVk bxfey jfx dI pihlFXojnf sI ikAuNik ipMz Guwdf ‘c kyNdrI‘vristI hY. ieh sVk 7 mItr cOVI hY
ijs nUM hux 14 mItr kIqf jfxf hY.biTMzf qoN ipMz Guwdf qwk ieh sVk 12iklomItr qwk hY ijs nUM chumfrgI krn’qy 18[60 kroV rupey Krc afAuxy hn.pMjfb srkfr vloN hux ipMz Guwdf qoN ipMzbfdl qwk vI sVk nUM chumfrgIbxfieaf jfxf hY ijs dI lMbfeI 9[80iklomItr hY ijs ‘qy 16[41 kroV rupeyKrc afAuxgy. ijQoN biTMzf iËlHy dI hdUdKqm huMdI hY, Aus qoN lY ky ipMz bfdlivc dI kOmI hfeIvy 10 qwk jo sVkbxfeI jfxI hY, Auh iËlHf mukqsr vloNbxfeI jfxI hY. mukqsr iËlHy vloN 6[61iklomItr sVk ‘qy 4[83 kroV rupeyKrc afAuxgy. hflFik mukqsr pRÈfsnvloN biTMzf-mukqsr sVk qoN ielfvfhor sVkF dI qjvIË ByjI geI sI pRMqUAuproN kyvl vI[afeI[pI[ sVk nUM hIpRvFgI imlI hY. biTMzf-bfdl sVk ‘qyhflFik trYiPk koeI ijafdf nhIN hY.
dUsrI qrP 39[40 iklomItr lMmIrfmpurf-qlvMzI sfbo sVk df burf hflhY ijs nUM cOVf aqy mËbUq krn df 45kroV rupey df pRojYkt iqafr krkyByijaf igaf sI. drËnF ipMzF dy lokFnUM kfPI qMgI vI JwlxI pYNdI hY. qyl soDkkfrKFy vflf trYiPk vI iesy sVk AuproNgujrdf hY. ies dy bfvjUd ies sVk nUM‘kyNdrI sVk PMz’ ‘coN bfhr kwZ idwqf igafaqy ies dI QF ‘qy biTMzf-bfdlvI[afeI[pI[ sVk nUM pf idwqf igaf hY.igwdVbfhf sb zvIËn vloN biTMzf qoNmukqsr vflI sVk dy krIb 18 iklomItrihwsy nUM cOVf krn dI qjvIË ByjI geI sIpRMqU mukqsr dI iekwlI ipMz bfdl vflIsVk qoN ibnHF iksy vI sVk nUM kyNdrsrkfr vloN pRvFgI nhIN idwqI geI.
iesy dOrF lok inrmfx ivBfg dyaYksIan sRI kulbIr isMG sMDU df kihxfsI ik ‘kyNdrI sVk PMz’ nUM ByjI qjvIË‘c rfmpurf-qlvMzI sVk nUM pRvFgI nhINiml skI hY ikAuNik ‘kyNdrI sVk PMz’ dyaYlokyÈn plF ‘c ieh pUrI sVk af nhINrhI sI jdoN ik srkfr qrPoN ies nUM pRvFkrfAux leI pUrf Ëor lgfieaf igaf sI.AunHF dwisaf ik Guwdf qoN ipMz bfdl qwkchumfrgI sVk bxfeI jf rhI hY ijs nUMies plF ‘c pRvFgI iml geI hY.
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (11)
nvIN idwlI: 2-jI spYktRm Gutfly ƒ lY ky rOlf pf rhIivroDI iDr Bfjpf ƒ vI syk lwgxfÈ ur U h o igaf h Y. ies bfr ysI[bI[afeI[ ny sfbkf tYlIkfmmMqrI arun ÈorI qoN puwC-pVqflkIqI ijs dOrfn ies afgU ny doÈlfieaf ik Aus dy mgroN ahudfsMBflx vfly dieafinDI mfrn ny2005 kuJ aprytrF ƒ lfB dyx leItrfeI (tI[afr[ey[afeI[) dy idÈf-inrdyÈF nfl CyVCfV kIqI sI.
iqMn GMty cwly puwC-pVqflmgroN ÈorI ny ikhf ik AunHF ny jFcaiDkfrIaF ƒ imsflF dy ky mfrndy kfrjkfl c hoeIaF byinXmIaFbfry dwisaf. ey[ rfjf ny 2007 cmfrn qoN tYlIkfm mMqrI df ahudfilaf sI. sRI ÈorI ny ikhf ik mfrnmMqrI sI. iPr rfjf qy kfhdy doÈlfey jf rhy hn? jdoN srkfr kolkoeI spYktRm nhIN sI, ibnFspYktRm dy ieh 122 lfiesYNs dyidwqy qy ieh sfrf kuJ mfrn dy smyN `c hoieaf. jdoN idÈf-
Bfjpf afgU arun ÈorI vI sI[bI[afeI[ dy aiVwkyinrdyÈF ivc iek iPkrf ieh pf idwqf igaf ik srkl `c
aprytrF dI igxqI dI koeIsImf ËrUrI nhIN hovygI. AunHFdwisaf ik ieh qbdIlI kyvltYlIkfm rYgUlytrI aQfrtIafP ieMzIaf (trfeI) dIaFisPfrÈF `qy hI ho skdI sI.ieh qbdIlI 2005 dy idÈf-inrdyÈF c af cuwkI sI jdiktrfeI ny 2007 qk ies dIisPfrÈ nhIN kIqI sI. mfrnny iksy mMqr nfl Auh gwlpihlF hI buwJ leI sI jo dosfl mgroN hoxI sI.
sRI ÈorI ny ey[ rfjf ƒslfh idwqI ik Auh eyjMsI leIsrkfrI gvfh bx jfvy qyGutfly c lfhf lYx vfilaF dynF dws dyvy. ÈorI ny dfavfkIqf ik Aus dy kfrjkfl`c trfeI d y inXmF dIiblkul AulMGxf nhIN hoeI
qy kYbint dy sfry PYsly ieMn-ibMn lfgU hoey.
nvIN idwlI: srkfr ny ivroDI iDrdI gwl mMnidaF 2-jI spYktRm dI jFckrn leI bxfeI jf rhI jy[pI[sI[ `c30 mYNbr lYx df PYslf kIqf hY. pihlFsrkfr df 21 mYNbrI pYnl bxfAux dfpRogrfm sI pr aMnf zI[aYm[ky[ vrgIaFCotIaF pfrtIaF ƒ numfieMdgI dyx leIhux mYNbrF dI igxqI vDfAux df PYslfkIqf igaf hY.
aMnf zI[aYm[ky[ dy sMsd mYNbr QFbIdurfeI lok sBf `c ivroDI iDr dI afgUsuÈmf svrfj qy aYn[zI[ey[ dy vrikMgcyarprsn aYl[ky[ azvfnI ƒ imly snqy bynqI kIqI sI ik muwK ivroDI iDr sFJIpfrlImfnI kmytI dy mYNbrF dI igxqI 30kIqy jfx leI Ëor pfvy. dovyN afgUaFsuÈmf qy azvfnI ny ieh gwl srkfrqwk phuMcfeI qy jy[pI[sI[ df afkfr vwzfrwKx df suJfa idwqf. suÈmf svrfj nyikhf ik sMsdI sQfeI kmytIaF ijnHF ƒCotIaF jy[pI[sI[ ikhf jFdf hY, dy vI 30mYNbr huMdy hn. ies qoN ielfvf iBRÈtfcfrbfry pihlF bxIaF iqMn jy[pI[sIË[ dy vI30 mYNbr sn. ies qoN bfad CotIaF
pfrtIaF ƒ vI numfieMdgI dyx leI 30mYNbrI jy[pI[sI[ bxfAux df aYlfn kIqfigaf hY ikAuNik 21 mYNbrI kmytI `csfrIaF iDrF dI numfieMdgI sMBv nhINsI. hux jy[pI[sI[ `c 20 mYNbr lok sBfqoN qy 10 mYNbr rfj sBf qoN hoxgy. hrykpfrtI dI numfieMdgI dovyN sdnF c AunHFdI igxqI anusfr hovygI.
Bfjpf dy lok sBf `coN ies kmytI`c cfr mYNbr hoxgy ijs `coN iek sItieh iÈv sYnf ƒ dyvygI ijs ƒ koeInumfieMdgI nhIN iml rhI. Bfjpf dy domYNbr Auprly sdn `coN jy[pI[sI[ `choxgy. zI[aYm[ky[ dy do mYNbr qy aMnfzI[aYm[ky[ df iek mYNbr ies pYnl `cÈfml hovygf. kFgrs dy sMsd mYNbrpI[sI[ cfko dy jy[pI[sI[ df cyarmYn bxndI sMBfvnf haY. kFgrs dIaF BfeIvflaYn[sI[pI[ qy iqRxmUl kFgrs dovF dfiek-iek mYNbr jy[pI[sI[ `c Èfmlhovygf. bspf, jnqf dl (XU[) qy KwbIaFpfrtIaF dy do-do qy smfjvfdI pfrtI qybI[jy[zI[ df iek-iek mYNbr sFJIpfrlImfnI kmytI `c Èfml hoeygf.
muMbeI: mflygfEN bMb Dmfkf kysdI muwK mulËm pRigaf isMG Tfkur ƒafr[aYs[aYs[ kfrkun sunIl joÈI dIhwiqaf dy kys `c mwD pRdyÈ puils nyihrfsq ivc lY ilaf hY. joÈI smJOqfaYkspRYs Dmfkf kys ivc ÈwkI sI qydsMbr 2007 ivc Aus dI dyvfs `chwiqaf kr idwqI geI sI. ivÈyÈ srkfrIvkIl roihnI sfilafn ny dwisaf ik mwDpRdyÈ puils ny ieQy spYÈl mkokf adflqivc arËI dfier kIqI sI qy adflq dIafigaf lYx qoN bfad AunHF sfDvI ƒsunIl joÈI hwiqaf dy kys ivc igRÌqfrkr ilaf hY. pRigaf iewQoN dy jy[jy[hspqfl ivc Ëyry ielfj hY.
nvIN idwlI: hux sMsd mYNbrF ƒvI hfËrI hfËrI lfAuxI pvygI. lok sBfdy mYNbrF ƒ sdn dI kfrvfeI dOrfn roËfnfhfËrI rijstr c dsqÉq krn df hukmjfrI kridaF ikhf igaf hY ik aijhf nfkrn vfly sMsd mYNbrF ƒ roËfnf Bwqy qoNhwQ Doxf pvygf. lok sBf skwqryq nysMsd mYNbrF ƒ ikhf hY ik hfËrI nf lfAuxvfly sMsd mYNbr ƒ roËfnf do hËfr rupeydf Bwqf nhIN imlygf qy nf hI ies dIBrpfeI leI dfavf krn dy hwkdfrhoxgy. skwqryq dy sUqrF ny dwisaf ikies bfry roËfnf kfrj sUcI rfhIN mYNbrFƒ sUcnf dy idwqI geI hY. AunHF disaf ik
ies qrHF dy inXm pihlF qoN hI hn prkeI vfr sMsd mYNbrF vwloN dsqÉq nfkrn kfrn ieh hukm idwqy gey hn. AunHFdwisaf ik mYNbrF dI shUlq leI rijstrƒ cfr ihwisaF c vMizaf igaf hY qy iesƒ aMdrlI lfbI ivc riKaf igaf hY qynfl hI sMsd mYNbrF ƒ ieh vI hukm idwqygey hn ik Auh lok sBf skwqryq `cjmHF krvfey apxy dsqÉq dy nmUny vFghI dsqÉq krn. dwsxXog hY ik sMsdmYNbrF ƒ sYÈn cflU rihx dI hflq ivcsMsd dI kfrvfeI c ihwsf lYx leI roËfnfdo hËfr rupey Bwqy dy rUp ivc idwqy jFdyhn ijhVy ik qnÉfh qoN vKry hn.
rFcI: afpxy do sfQIaF lilq Bnotqy vI[ky[ vrmf dI igRÌqfrI qoN nfrfË qyrfÈtrmMzl KyzF dI pRbMDk kmytI dybrqrÌ cyarmYn suryÈ klmfzI ny ikhfhY ik KyzF krfAux `c Kyz mMqrflf vIÈfml sI pr blI df bwkrf kmytI ƒ hIbxfieaf jf irhf hY.
Bnot pRbMDk kmytI dy sfbkfskwqr jnrl qy vrmf zfierYktr jnrlsn. ienHF dovF dI igRÌqfrI dOrfn klmfzIny ikhf ik KyzF bfry sfry dsqfvyË jFceyjMsIaF kol hn qy ies dy bfvjUd inÈfnf
isrÌ kmytI mYNbrF ƒ bxfieaf jf irhfhY. AunHF ikhf ik KyzF krfAux bfry Xuvfqy Kyz mMqrflf hr PYsly ivc Èfml sIqy mMqrfly vwl koeI dyK nhIN irhf qypRbMDk kmytI dy kfrjkfrI borz `cBfrq srkfr dy do, idwlI dy do, rfÈtrmMzl PYzryÈnF dy iqMn qy BfrqI ElMipksMG dy mYNbr Èfml sn. kmytI pUrI qrHFsMqulq sI qy hr PYslf srbsMmqI nflilaf igaf. ies sB dy bfvjUd blI dfbwkrf pRbMDkI kmytI ƒ hI bxfieaf jfirhf hY.
idvs mOky eyar ieMzIaf ny aOrqF ƒGrylU Auzfn dI itkt 99 rupey `cdyx df ÌYslf kIqf hY.
eyar ieMzIaf ny ikhf ik ies idnaOrqF dy siqkfr `c ieh skIm pyÈkIqI geI hY qy mihlf XfqrI iekfnmIklfs `c kyvl 99 rupey qy tYks dyky dyÈ `c ikDry vI Xfqrf kr skdyhn. jy koeI aOrq XfqrI iesy idnaYgËYikt klfs c sPr krnf cfhygIqF Aus ƒ 1199 rupey adf krny pYxgy.
sRIngr: jy[ky[aYl[aYP[ dy muKImuhMmd XfsIn milk ny ipCly vrHy ihMsfdOrfn mfry gey lokF ƒ iensfÌ idvfAuxqy nOjvfnF dI irhfeI leI 26PrvrI ƒ iek idnf Bu wKhVqfl kIqI.
milk dI ies hVqfl dfnrm iKaflI hurIaq kfnPrMsqy mnuwKI aiDkfrF dy kfrkunFsxy hor bhuq sfry afgUaF nyhmfieq kIqI. jy[ky[aYl[aYP[muKI ny ieh hVqfl lfl cOk dymfeIsUmf ielfky ivc kIqI. AunHF mMg kIqIik surwiKaf dsqy nOjvfnF dIaF igRÌqfrIaFkrnIaF qurMq bMd krn. ies Drny ivcihMsf dOrfn mfry gey nOjvfnF dy sky sbMDIaFny vI iÈrkq kIqI.
jMmU-kÈmIr leI kyNdr vwloN inXukqkIqy vfrqfkfrF ny iewQy ikhf hY ik BfvyNvwKvfdI kÈmIr muwdy bfry afpxy rfie
dyx jF nf dyx Auh afpxIirport kyNdr srkfr kol pyÈkr dyxgy. vfrqfkfr idlIppVgfAuNkr ny afpxI pMjvINkÈmIr Xfqrf dy aKIr ivcikhf ik jykr sfƒ vwKvfdIkoeI rfey nhIN idMdy asIN iesdy bfvjUd kÈmIr bfry afpxIirport kyNdr ƒ sONp idaFgy.
vfrqfkfrF ny kÈmIr muwdy qy afpxI rfiedyx leI hurIaq dy dovyN DiVaF sxy sfryvwKvfdI gruwpF ƒ pwqr Byjy sn qF jo Auhiek ivafpk irport iqafr krky kyNdrƒ dy skx.
sMsd mYNbrF ƒ lvfAuxI pvygI hfËrI
sfƒ blI df bwkrf bxfieafjf irhY: klmfzI
doÈF dy afDfr `qy iksy ƒ PfhynhIN tMg skdy: pRxb
XfsIn milk vwloN BuwK hVqfl
hux 30 mYNbrI jy[pI[sI[ krygIspYktRm Gutfly dI jFc
pWqrkfrF nfl gwlbfq krdy hoey arun ÈorI .
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (12)
pMjfb tfeImjLsincrvfr, 5 mfrc 2011
-cfcf byilhfjLTfh-sotfsB df ‘dusLmx’ rfjf!
krny vfsqy nvF stMt koeI, bfpU kihx leI Pyr nf-cIijaF nMU.kIlx vfsqy bIn vjfAux lwg, Poky lfiraF nfl psIijaF nMU.nfly imwTIaF golIaF dyx qur pey, ruwsy bYiTaF dUijaF-qIijaF nMU.Dwky DONs dy nfl jo rfj krdy, pYNdf Bugqxf aMq nqIijaF nMU.lwg jfxgy iks qrHF aMb dwso, hwQIN awk dy bUty bIijaF nMU.dusLmx ‘rfjf’ hI sfhmxy idsI jFdf, sfly, jIijaF, qfey-BqIijaF nMU.
pMjfb df Aup muwK mMqrI suKbIr isMG bfdl iek vfr iPr crcf ivchY. aYqkIN crcf df kfrn iek nhIN, sgoN anyk hn. ipClI vfr kbwzIkwp ivc KyzF Gwt aqy isafsq vwD hox krky Aus dI crcf hoeI sI. huxho rhIaF sLhId Bgq isMG KyzF ivc vI isafsq hI BfrU hY. Aus nMU BulyKfhY ik iewdF dy msilaF nfl vI isafsq ivc pYNT bxfeI jf skdI hY prmslf ieh hY ik Aus vwloN suwtIaF isafsI gotIaF ny sdf Ault asr hIidKfey hn. iesy krky isafsI mfihr aksr rfey idMdy hn ik ieqnysfl isafsq ivc lf ky aqy ieqny Aucy ahuidaF Auqy bYT ky vI Aus nMUisafsq dI soJI nhIN afeI. bfpU koloN muPLqo-muPLqI imlI isafsI ivrfsqnMU clfAux leI Aus kol Auh dfa-pyc nhIN jo isafsq dy kusLl iKzfrIkol huMdy hn. Aus vwloN kIqIaF gLlqIaF nMU TIk krn ihq axigxq vfrbfpU muwK mMqrI pRkfsL isMG bfdl nMU afp dKLl dyxf ipaf hY.
suKbIr dI isafsI nflfiekI dI sB qoN vwD crcf AudoN hoeI sI jdoNAus ny kFgrsI afgU kYptn amirMdr isMG nfl isMg Psf ley sn. Ausvyly burI qrHF pCfV Kf cuwky kYptn amirMdr isMG nMU jo isafsI Pfiedfhoieaf sI, Auh suKbIr dI nflfiekI df hI sbUq sI. afKrkfr pRkfsLisMG bfdl ny puwq nMU shuM pvfeI ik kYptn amirMdr isMG jo mrjLI boly,Auh (suKbIr) afp kuJ nhIN bolygf. suKbIr vrgI hI isafsI kicafeIhux Aus dy sfly aqy slfhkfr ibkrm isMG mjITIaf ny idKfeI hY. horgwl qorn qoN pihlF dwsxf pvygf ik ibkrm isMG mjITIaf isafsq dIpOVI suKbIr krky hI ciVHaf hY aqy awjkwlH Auh suKbIr dy Kfs lPLtYxFivc sLfml hY. iesy krky sLfied Auh ieMnf BUqiraf hoieaf hY. icrF qoNAus nMU XUQ akflI dl dI srpRsqI leI isLMgfiraf jf irhf sI. tIcfiehI sI ik pMjfb kFgrs dy nvyN Qfpy pRDfn kYptn amirMdr isMG nMUtwkr ikvyN dyxI hY. kYptn amirMdr isMG ny afAuNdy sfr hI bfdlF Auqyijs ZMg nfl hwlf boilaf sI, Aus nfl bfdl kYNp ivc qrQwlI mwc geIsI. AudoN suKbIr ny ibkrm isMG mjITIaf nMU XUQ akflI dl dI srpRsqIsONp ky isafsI ipV ivc qvfjLn bxfAux df Xqn kIqf sI pr suKbIrdI koeI vI cfl kYptn amirMdr isMG dI cVHfeI nMU zwk nf skI. hux jdoNhirafxf dy ipMz hoNd icwlV ivc nvMbr 1984 dOrfn iswKF dy hoeykqlyafm df mfmlf sfhmxy afieaf qF akflI dl leI qF mfno ‘ibwlIBfxy iCwkf tuwitaf’ vflI gwl ho geI. hirafxf ivc vwKrI sLRomxI gurduafrfpRbMDk kmytI bfry cwl rhy sMGrsL nMU lFBy krn leI vI ieh muwdf bVfjLordfr sI. jdoN smuwcI akflI iDr ies mfmly qy kFgrs nMU Gyr rhI sIaqy kFgrs nMU vI kuJ nhIN sI suwJ irhf ik ies mfmly `qy kIqf kI jfvyqF ibkrm isMG mjITIaf ny kYptn amirMdr isMG bfry ijhVf ibafndfigaf, Aus ny rfqo-rfq pfsy hI plt idwqy aqy isafsI mfhOl hI bdlky rwK idwqf. kYptn amirMdr isMG df isr klm krn bfry idwqy ibafnqoN bfad kFgrsIaF ny puqly PUkxy aqy Drny/mujLfhry sLurU kr idwqy aqyidnF ivc hI suKbIr aYNz pfrtI bcfa leI hwQ-pYr mfrn lwg leI.ibkrm isMG mjITIaf ny ipwCoN BfvyN afpxy ies ibafn bfry sPLfeIaFdyx leI lwK Xqn kIqy pr qIr qF kmfn ivcoN inwkl cuwkf sI. AuNj vIsPLfeI dyx nfl Kud Aus dI aqy akflI dl dI hor vI hyTI hoeI. suKbIrvI ies mfmly qy bws dyKdf hI rih igaf. cqur isafsI iKzfrIaF vFgAus kol ies nuksfn dI BrpfeI leI koeI qoV nhIN sI. aYqkIN mfVIgwl ieh hoeI ik bfpU df shfrf vI nf imilaf ikAuNik Auh amrIkf afeyhoey hn.
drasl ieh gwl vfr-vfr sfhmxy afAuNdI rhI hY ik isafsqsuKbIr isMG bfdl dy vws df rog nhIN. akflI dl dy aMdr cwl rhyGmsfx dOrfn kwdfvr afgU kYptn kMvljIq isMG nfl ivhfr df mfmlfsI jF kYptn amirMdr isMG nfl nijwTx df jF koeI vI hor; suKbIr nykdI vI puKLqgI nhIN idKfeI. sInIar akflI afgU BfvyN Aus dyafphudrypx qoN zfZy aOKy hn, pr isafsI mjbUrIaF kfrn kuskdf koeIvI nhIN. isafsI mfihr qF suKbIr dy mukfbly, ajy kwlH hI isafsq ivcafeI Aus dI pqnI hrismrq kOr bfdl nMU vI vwD nMbr idMdy hn. qwQieh vI hn ik jdoN suKbIr sMsd mYNbr aqy kyNdr ivc vfjpfeI srkfrvyly mMqrI sI, Aus ny sMsd ivc pMjfb jF pMjfb dIaF loVF-QuVF jF mMgFbfry iek vI sLbd nhIN sI boilaf. ies vyly BfvyN akflI dl aqysrkfr Auh hI clf irhf hY pr bfpU dI bdOlq Aup muwK mMqrI dI kursIAuqy puwjx aqy pirvfr dy cfhux dy bfvjUd Auh muwK mMqrI dI kursI hfslnhIN kr sikaf. Aus nMU muwK mMqrI bxfAux df sB qoN vD ivroD akflIdl dI BfeIvfl Bfjpf hI kr rhI hY ijs dy afgUaF nfl isafsIqflmyl ibTfAux dy mfmly ivc vI Auh PylH hI sfbq hoieaf hY.
suKbIr dI isafsI nfdfngIhirmMdr dI ihwk ƒ ivMnH kykfl bIq gey ny.cOk curfhy rulIaF pwgFhfl bIq gey ny.iensfÌ dI koeI vI ikrnikqy nf nËrIN pYNdI ey,sIny Pwt lwgy26 sfl bIq gey ny.imlygf iensfÌ kdoNAujV hoey mfsUmF ƒ?tuwty sB BrosysB iÉafl bIq gey ny.kwlH kuJ eydF df hI AujiVaf iek
vfkeI ies sfl iek qoN bfadiek sfhmxy afey GpilaF ny AunHFƒ aijhI muihMm clfAux leIAuqÈfihq kIqf hY. ienHF GpilaFivc vwK-vwK qrHF dIaF pfrtIaFÈfiml hn pr ienHF nfl kFgrsƒ sB qoN vwD nuksfn phuMicaf hY.Bfjpf ivruD vI iBRÈtfcfr dy doÈlwgy hn. Kwby pwKI vI ies sbMDI
rwiKafqimk hflq ivc hn. ieh sfrfkuJ Aus smyN vfpr irhf hY jdoN dyÈafriQk punrbhflI aqy vDyry nOkrIaFdy mOky pYdf krn leI XqnÈIl hY.
ies aflocnf nfl lfËmI qOr ‘qyswqfDfrI pfrtI ƒ nuksfn phuMcygf prEnf nhIN ijMnf ivroDI iDr cfhuMdI hY. pRDfnmMqrI zf: mnmohn isMG cMgy aks vflybMdy hn. ieQoN qwk ik amrIkf dyrfÈtrpqI brfk Ebfmf vI ieh kihMdyhn ik jdoN zf: mnmohn isMG boldy hnqF pUrf sMsfr suxdf hY. ieh bhuq hIAucy pwDr dI pRsMsf hY. iPr vI aflocnfieh ho rhI hY ik jykr Auh ieMny ÈrIÌaqy iKmHF kr dyx vfly nf huMdy ijvyN Auhaksr huMdy hn qF ies qrHF dy Gply nf
vfprdy. jdoN ies qrHF dI ibafnbfËI horhI sI qF mnmohn isMG ny ieh afiKafsI ik Auh afAux vfly smyN ivc Auh afpxymMqrI mMzl df punrgTn krngy. jdoNieh qbdIlI aml ivc ilaFdI geI qFieh PËUl dI kvfied hI sfbq hoeI. mMqrImMzl ivc Èfiml mMqrIaF dy nfvF ƒ hIkuJ hwd qwk Aupr hyTF kr idwqf igaf.ieh aijhf Pyrbdl nhIN sI ijs ƒPyrbdl afiKaf jFdf. ieh puwiCaf jfirhf hY ik mMqrI mMzl ivc nOjvfn aqypRiqBfÈIl lok ikwQy hn? kuJ lok iesgwl ‘qy vI hYrfn hn ik ieh PyrbdlikAuN kIqf igaf?
sonIaf gFDI dI aflocnf Gwt ho rhIhY. Auh swqf qoN dUr rih ky aflocnf qoNbcx ivc sPl rhI hY ikAuNik ipClIaFcoxF qoN bfad vI Aus ny pRDfn mMqrI dfahudf lYxf svIkfr nhIN sI kIqf. aijhybhuqy isafsqdfn nhIN hn jo ies qrHFdI kurbfnI kr skdy hox. iPr vI lokies gwl dI AuzIk kr rhy hn ik AuhafpxI pfrtI df kI krygI? hor pfrtIaFƒ vI nvyN KUn dI ieMqËfr hY.
jdoN ivroDI iDr vI kuJ nvF socdIhY qF Aus dI soc atl ibhfrI vfjpfeIqoN awgy nhIN jFdI ijhVy rfjnIqk qOr‘qy syvf mukq hox qoN bfad alwg rihky afpxf jIvn bqIq kr rhy hn. AunHFdI vwzI pRfpqI ieh sI ik AunHF ny afpxIagvfeI vflI gTjoV dI srkfr ƒ ibhqrZMg nfl clfieaf. zf[ mnmohn isMGAunHF qoN Gwt iksmq vfly sfbq hoey hn.pihlI gwl ieh ik Auh bhuq iËafdf ÈrIÌhn. dUjI gwl ieh ik AunHF ƒ bhuq hIKfihÈF vfly bMidaF Èrd pvfr, kruxfinDIaqy mmqf bYnrjI afid nfl nijwTxf pYirhf hY ijhVy afpxIaF pfrtIaF leIvDyry kuJ hfsl krnf cfhuMdy hn. gTjoVsrkfrF ƒ clfAuxf hmyÈf hI sOKf nhINhuMdf. aglIaF coxF qoN bfad vI gTjoVsrkfr hI bxn dI sMBfvnf hY pr svflieh puwiCaf jf irhf hY ik aglI gTjoVsrkfr bxfeygf kOx?
kuJ vI ikAuN nf kr sky mnmohn isMG?
kuldIp isMG kfhloN*ipCly kuJ smyN qoN ijs qrIky nfl
ÌOj aMdr iBRÈtfcfr dy ruJfn sfhmxyafey, Aus ny ÌOj dy aks ƒ Tys phuMcfeIhY pr ijs qyËI, inpuMnqf, bgYr pwKpfqaqy pRBfvÈflI ZMg nfl doÈI sfbq hoeyÌOjI aPLsrF iÉlfÌ smFbwD qrIky nflÌOj dIaF Auc adflqF vwloN kysF df inbyVfkIqf jf irhf hY, Aus qoN ieh iswD ho jFdfhY ik ÌOj aMdr kuqfhI krn vfilaF ƒhrigË bKiÈaf nhIN jFdf, BfvyN Auh iksyvI rYNk dy ikAuN nf hox.
iek mhIny aMdr do lYPtInYNtjnrlF df kort mfrÈl krnf, dyÈ dyieiqhfs ivc ies iksm dI pihlI imsflhovygI. lYPtInYNt jnrl pI[ky[ rwQ dfsuKnf ËmInI Gply dy doÈ ivc kortmfrÈl krky do sfl dI sInIafrqf ƒGwt krn dy nfl Aus dI 15 sfl dI syvfvfly pYnÈn lfB ƒ Éqm krn df hukmPOjI Auc adflq ny suxfieaf hY. iesyqrIky nfl “rfÈn skYm” ivc iGrylYPtInYNt jnrl aYs[ ky[ sfhnI, ijsƒ 31 julfeI 2010 ƒ imltrI ihrfsqivc ilaf igaf sI, dy iÉlfÌ kortmfrÈl dI kfrvfeI ipCly sfl agsqivc afrMBI geI sI. qkrIbn 6 mhIinaFdI kfƒnI kfrvfeI mgroN 18 PrvrI2011 ƒ kort mfrÈl krky ÌOj dI Auc
iswK isafsq dy ieiqhfs vwl nËrmfiraF ieh gwl icwty idn vFg spwÈtidsdI hY ik ies ipV ivc isrP AunHFbuwDIjIvIaF dy hI ‘pYr lwgy’ ijhVysQfpqI dI sur ivc sur imlfAuNdy rhy.
ijs iksy ny vI sQfpqI dI bjfey pMQkihwqF vwl mUMh kiraf, Aus df jldI hIibsqrf gol kr idwqf jFdf irhf. jy iksynUM mËbUrIvs dl ivc ‘rwKxf’ vI ipafqF Aus nUM Puwt-notF ivc hI QF idwqI geI.ies Coty ijhy lyK ivc sQfpqI dy Duws-mfrrvweIey df iÈkfr hox vfilaF df vyrvfnhIN idwqf jf irhf. isrdfr kpUr isMG, s[gurqyj isMG afeI[ey[aYs[, zf[ gurbcnisMG ‘bcn’, s[ hirMdr isMG nfrvy jFpRoPYsr drÈn isMG horF nfl ikMj bIqI?iehdy bfry sfiraF nUM hI pqf hY.
ieQy qF Aukq buDIjIvIaF dI lVI
ivc afpxy nfm joVn jf rhy mOjUdf dOrdy do buDIvfnF df iËkr krn lwgf hF.pihly df nF hY s[ pfl isMG puryvfl, jokYnyzIan iswK hn. s[ puryvfl dy idlivc cfa AuiTaf ik mYN afpxI syvf-mukqI kOm dy lyKy lf idaF. ieiqhfs,imiQhfs, Kgol qy BUgol iviÈaF dfgihr-gMBIr muqfilaf kr cuky s[puryvfl ny iswK kOm df afpxf kYlMzrbxfAux df bIVf cuwikaf. virHaF dI imhnqnfl AunHF nfnkÈfhI kYlMzr iqafr krkykOm dI JolI pfieaf.
ky, kYlMzr dI rUh df hI kql krvf idwqf!mumikn hY ik ies iGnfAuxI hrkq dfsB qoN vwD duwK BfeI pfl isMG nUM hI hoxfsI. so Auh kYnyzf qoN Aucycy pMjfb phuMcyqF ik kYlMzr dIaF kiQq soDF nfl BivwKivc pYdf hox vfly rOl-GcOly bfryivsQfr sihq jfxkfrI idwqI jf sky prAunHF nUM AuzIky ibnf hI ‘gulfmF’ idaFdfsF’ ny nvyN sfl df BgvF kYlMzr jfrIkr idwqf!
Xfd rhy, iesy iswK skflr vloN iqafrkIqf igaf ihËrI kYlMzr ieslfmI jgqny KuÈI KuÈI pRvfn kr ilaf hY pr Aus (s[puryvfl) dI afpxI kOm dy GVMm cODrI,Auhdy pwly pCqfvy pfAux ‘qy quly pey hn.
kYnyzIan iswK pfl isMG qoN bfadaglI dfsqF hY iewk PrFsIsI iswK BfeIpflf isMG dI jo swT sfl dI bËurg AumryafpixaF dI srkfr dy Ëulmo-isqm sihirhf hY. ieMglYNz dy aKMz kIrqnI jQy dy
mYNbrF vloN idwqI geI jfxkfrI anusfrPrFs dy nfgirk BfeI pflf isMG ny qIh-pYNqI sfl ivdyÈF ivc ikrq-ivrqkridaF nfloN nfl gurmiq pRcfr dI syvfkIqI. amrIkf, kYnyzf, XU[ky[, PrFs,jrmnI, nfrvy aqy ietlI afid pMdrF-vIh mulkF ivc AunHF iswK Drm dy pRcfr-pRsfr leI axQk Gflxf GflI. iswKXUQ kYNpF rfhIN nOjvfnF nUM iswK ivrsynfl joiVaf. Coty bwicaF nUM gurbfxIkIrqn aqy gqky dI isKlfeI idwqI.ivdyÈF ivc cldy ryzIE, tI[vI[ styÈnF,aKbfrF aqy rsfilaF rfhIN iswK ivrsybfry cyqMnqf jgfeI.
Aumr dy ies afKrI pVfa ivcphMuc ky AunHF qoN iewk ‘vwzI glqI’ iehho geI ik PrFs df nfgirk huMidaF, AunHFafpxI ijLMdgI dIaF afKrI ÈfmF mfdry-vqn pMjfb ivc ibqfAux dI Xojnf bxfleI. ieh Xojnf bxfAux leI AunHF dyidlo-idmfg Aupr pMjfb qoN afAuNdIaFkulihxIaF ÉbrF ny vDyry jor pfieaf.so, BfeI pflf isMG jf phuMcy afpxy puÈqYnIipMz ZMzo vfl (nyVy Èfh kot), ijlHfjlMDr. ipMz phuMc ky vI AunHF afs-pfsdy ielfikaF ivc gurmiq pRcfr dI lihrclf idwqI. gurmiq tRyinMg kYNp, gqkfmukfbly aqy dsqfr mukfbly ÈurU krvfky piqqpuxy nUM TwlH pfeI. loVvMd grIbbwicaF dIaF PIsF aqy hor skUlI KrcyvI dyxy ÈurU kr idwqy. gwl kI, QoVy smyNivc hI Auh afpxy ielfky ivc ‘syvfdfrbfbf jI’ vjoN pRiswD ho gey.
pfvn Èbd aMdr Aus mfilk dI isÌq-slfh krdy hn ik pUry gurU dI imhr qoNibnF pRBU pRfpqI asMBv hY. hy BfeI,ieh sMsfr iek smuMdr dI inafeIN hYijs ivcoN pfr Auqrnf bhuq muÈkl hYpr ijnHF jIvF ‘qy Aus pRBU dI ikRpf-idRÈtI ho jFdI hY, AunHF ƒ pRBU afp hIpUry gurU dI Èrx ivc lY jFdf hY aqygurU dI imhr sdkf jd jIv ismrnkrdf hY qF pRBU Aus ƒ sMsfr smuMdrivc zuwbx qoN bcf lYNdy hn. iesy leIjgq ivc pRBU dI jY-jYkfr vI ho rhIhY.
ibsÍ MBr pUrn suKdfqf sglsmgRI poKx Brx]
rfiK lIey siqgur kI srx[[[Qfn QnMqir srb inrMqir bil bil
jfeI hir ky crx]hy BfeI, sfry jgq df pflxhfr
pRBU srb ivafpk hY aqy suwKF df dfqfhY. ies sMsfr dI ipRqpflnf krn vflysfry pdfrQ vI Ausy dy hwQ ivc hn. AuhpRmyÈvr pRBU hr QF aqy sBnF jIvF ivciek rs vws irhf hY. iesy leI hy BfeI,Aus sohxy pflxhfr pRBU dy sohxy crnFqoN bilhfr aqy sdky jfxf cfhIdf hY.gurU jI df Purmfn hY:
hy myry pRBU jIAu, ies sMsfr dyjIvF dI jIvn jugiq vI qyry hI vws ivchY. sfrIaF qfkqF vI qyry hI kol hnaqy qUM hI ies sMsfr ƒ pYdf krn vflfhY. hy nfnk, Auh srbivafpk pRBU ÈurUqoN hI afpxI Èrx ipaF dI lfj rwKdfafieaf hY aqy Aus df nfm jp ky koeIvI zr nhIN rihMdf! qF qy AuhdI Èrxivc hI rihxf cfhIdf hY.
-bIbI surjIq kOr, sYkrfmYNto Pon:916-687-3536
KuÈvMq isMGkoeI smF sI jdoN mYN aMimRqf pRIqm
qoN bhuq pRBfivq hoieaf sF. Auh mDrykwd dI gorI aqy sohxI ËnfnI hox dynfl-nfl vrosfeI kivqrI sI prkhfxIkfr mfVI sI. Auh isrÌ pMjfbIivc ilKdI sI ijs krky pMjfb qoN bfhrAus ƒ Gwt lok hI jfxdy sn. mYN AusdIaF ilKqF df aMgryËI ivc qrjmf krndI iËMmyvfrI Et leI qF jo Aus dy pfTkFdf Gyrf aMgryËI bolx vfilaF qwk vsIhho sky. sB qoN pihlF mYN Aus dy nfvl‘ipMjr’ df qrjmf kIqf. ies dIaF keIijldF CpIaF. ies qoN bfad mYN Aus dIaFkeI kivqfvF df qrjmf kIqf.
jdoN Aus ƒ pRDfn mMqrI nrismhfrfE ny igafnpIT purskfr nflsnmfinq kIqf qF ikqfbcy ivc iehkivqfvF vI CfpIaF geIaF. mYN ienHFikqfbF dI kmfeI ivcoN ihwsf lYx qoNienkfr kr idwqf. ies dy ievË ivc mYNAus qoN mMg kIqI ik Auh afpxI ieÈkIafiËMdgI bfbq mYƒ swc swc dwsy ikAuNikAus nfl keI nfm juVdy rhy sn. Aus nymyry svflF dy jvfb ivc ieko nfm
aMimRqf pRIqm qy sfihr luiDafxvI df ieÈkdwisaf-sfihr luiDafxvI. ieh jfxkfrIvI Aus ny KLqo-ikqfbq rfhIN hI idwqI.AunHF dovF ny afpxy irÈqy ƒ pUrnqf dyxdf ÌYslf kIqf. iesy mksd nfl sfihrbMbeI qo N idwlI afieaf aqy hotlklfirËs ivc Tihiraf. aMimRqf afpxf-afp smrpx krn dy ierfdy nfl geI.Auh kuJ smF iekwTy rhy pr AunHF ivcijsmfnI sFJ nhIN hoeI. mYN Aus dI gwlqoN inrfÈ hoieaf aqy itwpxI kIqI, “jysB kuJ ieMnf hI hY qF mYN qyrI ieÈkIafiËMdgI bfbq zfk itkt dy ipwCy hI ilKskdf hF.” Aus ƒ myrf incoV psMdafieaf. Aus ny afpxI svY jIvnI dfnfm ‘rsIdI itkt’ rwiKaf.
hux anUp sMDU ny sfihr dI jIvnIilKI hY ijs ƒ cyqnf pRkfÈn, luiDafxfn y ‘lfeIP L aY Nz lv afPL sfihrluiDafxvI’ dy isrlyK hyT Cfipaf hY.ies ikqfb ivc aMimRqf nfl Aus dy ieÈkdf ikwsf vwKry ZMg nfl pyÈ hoieaf hY.sMDU ny ikqfb Auqy cMgI imhnq kIqI hYaqy sfihr dI iËMdgI qy kMm df PLYslfkunibrqFq iliKaf hY. ikqfb ivc romnAurdU ivc sfihr dI ÈfierI dy bhuq sfry
sfihr (jfdUgr) luiDafxy dy amIrjgIrdfr df igafrvIN GrvflI srdfrbygm qoN ieklOqf puwqr sI. Aus dy mfipaFdf qlfk ho igaf. sfihr ny afpxI mFnfl rihx df ÌYslf kIqf. mYN rÌIk aqyPfiqmf ËkrIaf dy Gr sfihr ƒ pihlIvfr imilaf. Aus vyly qwk Auh ihMdIiPlmF df nfmI Èfier bx cuwikaf sI aqyjuhU ivc vwzy bMgly ivc rihMdf sI. mYƒmihsUs hoieaf ik Auh quxkimËfj bMdfhY jo kdy ruwKf vI ho skdf hY. Aus nysfƒ afpxy Gr rfq dy Kfxy leI swdfidwqf. AuQy myrI mulfkfq Aus dI mF aqyiek hor jvfn aOrq nfl hoeI. mYN aMdfËflgfieaf ik dUjI aOrq Aus dI mF dIBqIjI jF BfxjI sI. Aus dI mF ny mYƒikhf ik mYN sfihr ƒ iËafdf Èrfb pIxqoN rokF. mYN aijhf krn df ËoÉm nhINAuTfieaf. mYƒ lwgdf sI ik sfihr mYƒjvfb dyvygf ik mYN afpxy kMm nfl kMmrwKF. ieh vI ho skdf sI ik Auh mYƒGroN bfhr kwZ idMdf.
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (15)
poxf ivcfrf sdIaF qoN sfzIaFrotIaF sFBdf af irhf hY. clo awj iesdI hI sfr lYNdy hF. QoVf ijhf ghu nflivcfrn ‘qy pqf lgdf hY ik rotIaF nUMlpytf mfrn vflf kMm qF ies dI vgfrhY, ies df asl kMm hor hI hY qy Auh hYlwsI ivcoN pfxI kZxf. poxy ivc lwsI pfky, Aupr gwT mfr ky qy idn Br leIkIlI nfl Pfhy tMg ky ies ivcoN iqRp iqRppfxI cuaf ilaf jFdf hY. bfkI bcy PoktnUM keI lok bVy hI snmfnXog sLbd nflpukfrdy hn-pnIr. ies pnIr ivc muVpfxI pf ky ies nUM mMiQaf arQfqirVikaf jFdf hY qF jf ky idn Br dIAuzIk ipCoN pMjfbIaF dI vwzI inafmqbxdf hY, Kwtf. sLfied Kwtf AuzIkxfmuhfvrf iesy qoN bixaf hY. AuNj lMgrivc Kwty dI bysbrI nfl AuzIk kIqI jFdIhY, aOrqF qF vYsy hI KwtIaF cIjLF dIaFctorIaF huMdIaF hn, jdik mrdF nyipClI rfq lfhx[[[!
Kwty leI vI iek snmfnXog sLbdvriqaf jFdf hY, mTf. Kwty nUM mTf kihxnfl ieh imwTf nhIN ho jFdf ikAuNik iesdf imwTy nfl koeI sbMD nhIN. mTf sLbdsMsikRq DfqU mMQ qoN bixaf hY ijs dfmqlb ihlfAuxf, GumfAuxf, rgVnf,irVkxf afid huMdf hY. mMQn vI iesy DfqUqoN bixaf hY ijs qoN awgy mMQnI qy iPrmDfxI sLbd bx igaf. so qQfkiQq pnIrnUM mMQy jfx krky hI Kwtf, mTf khfieaf.
pr lwsI hI ikAuN, kOx rokdf hYamlIaF nUM poxy nfl mly hoey zoizaF nUMpuxn qoN? iPr Blvfn sLrdfeI vI iesynfl puxdy hn. qlfa dy iknfry iesqrIaFdy iesLnfn leI bxfey prdydfr sQfn nUMvI poxf ikhf jFdf hY. prdy ivc Coty CotyCykF rfhIN pfxI aMdr Jrdf rihMdf hY.ies qoN hI sfnUM iek hor sLbd df iKaflafAuNdf hY, cfh-poxI. Pokt cfh pwqI nUMvwK krky ivcoN pIx vflI cfh kwZ leIjFdI hY. ies qrHF do poixaF qy iek poxIdy pRkfrj ivc ijs ikiraf dI sfnUMsmfnqf idKfeI idMdI hY Auh hY, puxnf.puxn dI ikiraf rfhIN asIN iksy pdfrQivcoN axcfihaf mfdf kZdy hF. pMjfbIivc puxnf sLbd afm qOr ‘qy qrl pdfrQleI hI vriqaf jFdf hY jd ik CfnxfTos cIjLF leI. lfKixk arQF ivc asINpux-Cfx sLbd iksy msly afid dI GoKkrn nUM kih idMdy hF ijs df Bfv vIAulJx ivcoN swc inqfrnf hI hY. iek hor
arQF ivc vI ieh sLbd vriqaf jFdfhY, ijvyN jdoN nUMh-sws jF do bIbIaF afpsivc lV pYx qF Auh vI iek dUjI dy agly-ipCly pux CwzdIaF hn.
BfeI kfhn isMG nfBf dy mhfn kosLanusfr puxnf sMsikRq puxnf qoN bixafhY pr sMsikRq ivc aijhf koeI sLbdnhIN. ihMdI ivc vI puxnf sLbd nhIN hY.mhfn kosL ny bhuq sfry sLbdF dy ikafPLylf ky AunHF nUM sMsikRq bxf idqf hY. hF,ieh jLrUr hY ik puxnf sLbd sMsikRq DfqU‘pU’ qoN ivkisq hoieaf hY ijs dy muZlyarQ sLuD krnf, inrml krnf, sfPLkrnf, Aujlf krnf afid hn. draslpuxn dI ikiraf rfhIN vI qrl ivcoNasLuDIaF kwZ ky ies nUM sLuD bxfieafjFdf hY. sMsikRq qy awgoN pMjfbI ivc iesDfqU qoN bhuq sfry sLbd bxy hn. ‘pU’ dyBUqkflI rUp ‘pUq’ df arQ pivqr hY jogurU nfnk dyv jI ny ienHF hI arQF ivcvriqaf hY:
drgh aMdir pfeIaYqgu n qUtis pUq]arQfq (rwb dI isPq slfh vflf)
pivqr jnyAU Dfrn kIiqaF prmfqmf dIdrgfh ivc mfx imldf hY aqy ieh kdytutdf vI nhIN.
pivqr dy arQF vflf punIq/punIqfsLbd vI iesy qoN bixaf ijs df sLfbidkarQ hoieaf pivqr kIqf. gurU arjndyv ny afpxI bfxI ivc ies sLbd dI KUbvrqoN kIqI hY:
suix hir kQf AuqfrI mYlu]mhf punIq Bey suK sYlu]arQfq ijnHF ny prmfqmf dI isPq
slfh sux ky (ivkfrF) dI mYl lfh leIhY, Auh mhF pivqr ho ky suKF dy phfVpf gey hn. kbIr jI vI ies sLbd dfpRXog krdy hn: pyKq hI puMnIq hoie BytqjpIeY nfAu. arQfq sMqF dy drsLnF nflhI mn pivqr ho jFdf hY qy kol bYiTaFnfm ismrIdf hY.
‘pU’ DfqU df iek hor rUp hY ‘pfv’jF ‘pfAu’ ijs qoN pvn qy iPr pOx (bfxIivc pAux) bixaf ikAuNik hvf df vwzfgux vfqfvrx dIaF asLuDIaF nUM Auzf dyxfhY. sMsikRq ivc pvn df arQ pfxI vIhY ikAuNik ieh asLuDIaF nUM Dox vflf hY.sMsikRq ivc poxI nUM vI pvn afKdy hn.
pr sfzy ies inmfxy poxy dIvizafeI AudoN smJ afAuNdI hY jd dUrdIaF qkVIaF BfsLfvF ivc asIN ies dy
irsLqydfr PYly dyKdy hF. drasl ‘pU’,iek BfropI mUl vI hY ijs df arQ sLuDkrnf, inrml krnf, pRqwK krnf afidhY. lfqInI ivc ies qo sLbd bixafputus ijs df arQ sfP jF sLuD kIqfhY. iesy qoN lfqInI putare bixaf ijsdf arQ sLuD krnf aqy CFgxf hY. lfqInIivc ies df arQ socxf, smJxf, igxnfhY. iKafl kro, puxnf-Cfnxf ivc vIidmfgI hrkq hY. iPr igxqIaF imxqIaFkrn ivc socx dy Bfv smfey hoey hn.asl ivc aMgryjLI ivc ienHF lfqInIsLbdF ny hI pRvysL pf ky ikMny sfry sLbdFdf inrmfx kIqf hY. sB qoN pihlF asINaMgryjLI pure (sLuD, Kfls) sLbd hIlYNdy hF jo ipCy dwsy lfqInI sLbd purusdf ivkisq rUp hY. iesy nfl imldf-
juldf sLbd hY purge (ivrycnkrnf) jo purus qoN ivkisq huMdfpurfxI lfqInI `c purigarebixaf qy iPr PrFsIsI purgierbx ky aMgryjLI df ieh ajokfrUp Dfr igaf.
pr lfqInI putare dy awgyagyqr lf ky kuJ sLbdF dfinrmfx hoieaf hY ijnHF ivcoN iekhY dispute (JgVf). aMgryjLIdis agyqr df arQ huMdf hY pry,vwK ho ky; so dispute df muZlfarQ bxdf hY msly nUM pry krkyivcfrnf arQfq JgVf krnf.aglf sLbd lYNdy hF repute(sfK, rsUK). eyQy Re agyqrlwg ky ieh sLbd bixaf hY BfvhY lok qhfnUM ikvyN puxdy Cfxdy,smJdy hn. lfqInI qoN bixafafKrI sLbd jo asIN ivcfrnf hY,Auh hY compute ijs qoN com-puter bixaf hY. ijvyN asIN ipClyiek lyK ‘kMplIt brfbr sMpUrn’ivc dyK afey hF, compute sLbdivc com iek agyqr hY ijs df
arQ nfl, sMg, brfbr afid hY. iesqrHF compute sLbd df sLfbidk arQbxygf bhuq sfry aMkVy iek sfQ lY kysmJxf, ivcfrnf, lyKf krnf, ihsfblfAuxf. computer ieh kMm krn vflIawj dy jLmfny dI awlokfr msLIn hY jobyEVk aMkVy afpxy sIpIXU ivc pux-Cfx ky lyKf krdI qy nqIjf sfzy sfhmxysuwtdI hY. asIN dyK cuwky hF ik aMgryjLIagyqr com dy tfkry qy pMjfbI c ies
df sujfqI agyqr hY ‘sm’. ies ihsfbnfl, ijvyN tYlIivXn leI dUrdrsLn sLbdbxfieaf igaf hY, kMipAUtr leI pMjfbIivc ‘smpoxk’ sLbd bxfieaf qy vriqafjf skdf hY pr mYnUM pqf hY ik ieh myrIinrI bOiDk ksrq hI hY!
‘pU’ mUl qoN grIk BfsLf ivc sLbdbixaf hY ‘pyr’ ijs df mqlb firearQfq awg huMdf hY qy iesy qoN awgyaMgryjLI pyre (icqf) bixaf. ieh pyraMgryjLI fire df sujfqI sLbd hY. aslivc ieh grIk sLbd pihlF jrmn ivcigaf qF ies dI ‘p’ DunI ‘P’ ivc bdlgeI qy aMgryjLI ivc jf ky vI eyho rhI.ies ‘pU’ mUl qoN awg dy arQF vfly sLbdFdf inrmfx ies leI hoieaf ikAuNik awg,hvf qy pfxI dI qrHF iek pRmuK sLuDIkfrkqwq hY. ies qrHF asIN dyKdy hF ik iehmUl isRsLtI dy iqMn qwqF, hvf, pfxI qyawg dy arQF vfly sLbdF df inrmfqf hoinbiVaf hY. lfqInI, grIk afid BfsLfvFdy sLbdF ipCy eynI dUr qwk ieh drsfAuxleI gey hF ik sfzy kol sMsikRq/pMjfbIivc vI ies mUl qoN awg df arQfvF sLbdbixaf imldf hY qy ieh sLbd hY ‘pfvk’.gurU arjn dyv ny iesy mUl qoN bxy ‘pvn’qy ‘pfvk’ dovyN sLbd iekwTy vrqy hn:
siqkfrq icwqrkfr rhy hn. 1901 ivc pMjfb ivc jnmy soBf isMG ƒicwqr bxfAux df ÈOk sI qy QoVHf ijhf icr AunHF nyieMzstrIal skUl aMimRqsr qoN ieh isKlfeIleI. 1923 ivc afpxf kMmkfr ÈurU krn vflysoBf isMG df asl rcnfqmk smF 1949 ivcÈurU hoieaf, jdoN Aus ny kFgVf vfdI dy phfVF dIgod ivc vsy inwky ijhy ipMz aMdryty ivc afpxfstUzIE bxf ilaf. rihMdI Aumr soBf isMG nyAuWQy hI guËfrI qy jIa Br ky aqy inwT ky icwqrkfrIkIqI. AunHF dy icwqrF df muwK ivÈf pMjfbI romFitkkQfvF ijvyN hIr-rFJf, sohxI mhIvfl, ihMdUimiQhfs, iswK Dfrimk rvfieqF rhIaF.
soBf isMG vwloN iswK gurUaF dy bxfey icwqrbVy mkbUl hoey. klfkfr leI ieh afsQf aqyÈrDf Biraf kfrj sI jo ienHF ivclI imknfqIsIpRIBfÈf qoN pfr dI hY. soBf isMG dy sB qoN mÈhUricwqr gurU nfnk dyv jI dy 500vyN pRkfÈ Auqsvaqy gurU goibMd isMG jI dy 300vyN pRkfÈ AuqsvdI Xfd ivc bxfey hoey hn. 1983 ivc AunHF ƒBfrq srkfr dy sB qoN vwzy nfgirk snmfn
pdmsRI nfl snmfinaf igaf sI.
soBf isMG afrt gYlrI dy jnrl skwqr ihrdy pfl isMG nysMprk krn qy dwisaf ik mhfrfjf rxjIq isMG dy icwqr dI inlfmIdI sUcnf AunHF qk vI puwjI hY pr AunHF kol ieMnf Dn nhIN ik Auh iehicwqr KrId ky lY afAux. AunHF ieh vI dwisaf ik AunHF nMU Aus icwqrdy mflk bfry vI koeI jfxkfrI nhIN hY.
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (16)
lYnisMg, imsLIgn: lYnisMg sLihrdy myar sRI vrg brnyro CyqI hI iekvpfrk vPd lY ky pMjfb dy dOry ‘qy jfxgy.ies dOry df mnorQ lYnisMg aqy pMjfb dylokF ivcfly vpfrk qy smfijk sbMDmjLbUq krnf hY. sRI brnyro pMjfb dy lokFnUM amrIkf dy eI[bI[-5 pRogrfm qihqamrIkf ivc invysL krn leI AuqsLfihqkrngy. ies pRogrfm qihq 5 lwK zflrdy invysL rfhIN pwkI iemIgRysLn leI rfhpwDrf ho jFdf hY aqy sbMDq ivakqI grInkfrz hfsl kr skdf hY aqy afpxypirvfr nUM vI ieQy bulf skdf hY. iespRogrfm qihq invysLkfr nUM amrIkf dyiksy pyNzU hlky ivc 5 lwK zflr dy invysLnfl Gwto Gwt 10 jfbF pYdf krnIaFhuMdIaF hn.
myar dy ies pRsqfivq dOry bfryivcfr krn leI iek mIitMg df pRbMDieQy gurijMdr isMG izMpl dy Gr kIqfigaf ijQy pMjfbI vpfrk BfeIcfry dy kfPIlok iekwTy hoey. myar brnyro ny ies mOkyiekwT nUM sMboDn kridaF ikhf ik AuhamrIkI aiDkfrIaF qoN ielfvf pMjfbI
dy iksy sLihr nUM lYnisMg nfl isstristI pRfjYkt aDIn joV ky dovF sLihrFivcfly smfijk, siBafcfrk, ividakaqy vpfrk sbMDF nUM mjLbUq krn bfry
vI ivcfr hoeI. pMjfb dy ijnHF sLihrF dfnF ies mOky sfhmxy afieaf AunHF ivcjlMDr, nvF sLihr, huisLafrpur aqykpUrQlf sLfml hn. isstr istI
pRfjYkt bfry hor ivcfr sRI brnyro dypMjfb dOry qoN bfad kIqI jfeygI.
ies mIitMg dOrfn sLfml pMjfbIBfeIcfry dy ibjnsmYnF ivc hornF qoNielfvf kulbIr isMG jwbo, suKijMdr isMGibMtf, ajY bDvr, hrpRIq isMG irwkU,mnjIq isMG lYnisMg, kulvMq isMGjYksn, aYs pI isMG jYksn, ieMdrjIqisMG irMkU jYksn, gulfb isMG jYksn,jrnYl isMG pwpI, krnYl isMG imafxI,jiqMdr isMG hYpI kYlmjLU, rfjf jlflpur,zYmokrYt afgU aqy pMjfbI klcrlsusfietI imsLIgn dy pRDfn sMnI DUV,mnijMdr isMG grYNz rYipzjL aqy nvdIpisMG sLfml sn. hrpRIq isMG irwkU aqyjrnYl isMG pwpI ny myar brnyro nflAunHF dy qjvIjLsLudf dOry bfry ivsQfr ivcgwlbfq kIqI. mnjIq isMG lYnisMg aqykulbIr isMG jwbo ny myar nUM iespRsqfivq dOry leI hr qrHF dy sihXog dfBrosf idwqf. ies mOky myar dy dPqr qoNsRI joa vI hfjLr sn. hor jfxkfrI leIgurijMdr isMG izMpl nfl Pon 517-499-4883 Auqy sMprk kIqf jf skdf hY.
lYnisMg dy myar brnyro vpfrk vPd lY ky pMjfb jfxgy
dfdI jI qy dfdf jI nUM cyqy kridaF[[[ÃÄ siqgur pRsfid
sfzy ipafry dfdI jI bIbI BuipMdrjIq kOr kuJ sfl pihlFafpxy aslI Gr cly gey sn, Auh awj vI sfzy idlF ivc sfzy nflhn. AunHF nUM asIN Xfd kr rhy hF. iPr dfdf jI vI AunHF dy ipCy clygey. Auh vI bhuq Xfd afAuNdy hn.
ismrn afpxy dfdI jI qy dfdf jI nUM ims kr rhI hY. Aus nyafpxy pfpf nUM puwiCaf, “pfpf jI mYN dfdI jI qy dfdf jI kol mUn `qyjf ky kdoN imlFgI?” ikAuNik asIN ikhf sI ik dfdI jI qy dfdf jImUn (cMd) `qy cly gey hn. Aus dy pfpf ny ikhf, “jdoN qUM buwZI hojfeyNgI.” iPr Aus ny qfVI mfrI qy ikhf “asIN dfdI jI qy dfdf jInUM mUn `qy imlFgy.”
dfdf jI qy dfdI jI asIN quhfnUM bhuq ims krdy hF.
ijnI nfm iDafieaf gey mskq Gfil]nfnk qy muK Aujly kyqI CutI nfil]hr jI mfqf hr jI ipqf hr jIE ipRqpflk]hr jI myrI sfr kry hux hr ky bfirk]
WE MISS YOU DADI JI FROM: SIMRAN SAHIBA, SEHAJ
vfihgurU jI kf Kflsf, vfihgurU jI kI Piqh]
dfdI jI bIbI BuipMdrjIq kOr aqy dfdf jI s[ hrimMdr isMG
lYnisMg, imsLIgn ielfky dy ibjnsmYn myar brnyro nfl
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (17)
DISH TV USA 847-380-5500947 W. Wise Road,
Schaumburg, IL 60193 www.dishtvusa.com
jFbfË qy iemfndfraÌsr sMjIv kflVf
New India Carry-out & SweetsAddress: 773 N. Quinton Rd., Palatine, IL 60067
kYtirMg:vDIaf aqy qswlIbKLsL pRbMDisLkfgo, imlvfkI aqy ieMzIafnf,imsLIgn qy ivskfnisn dy ielfikaFivc ivafh-sLfdI jF iksy vI pfrtIleI kYtirMg vfsqy Xfd rwKo
ky ky pMmfPon:847-219-7432
847-359-9630 sfzI KfsIaq grmf grm jlybIaF
afeI[jI[ sMjIv kflVf pMjfb puils dy AunHF cMdku puils aÌsrF ivcoN iek hY joafpxI izAUtI, afpxf Drm aqyÌrË smJ ky lokF dI syvf krdyhn. pMjfb puils bfry jfxkfrIrwKx vfly lok ieh gwl cMgI qrHFjfxdy hn ik sMjIv kflVf afpxIkihxI qy krnI dy bVy pwky hn.awj jd hr mihkmy ivciBRsLtfcfr df bol-bflf hY, AucaÌsr huMidaF vI sRI kflVf Auqyawj qk iek vI pYsf iksy qoN lYxdf ielËfm nhIN lwigaf. ies bfryAuh KuwlH ky kihMdy hn ik aÌsrvjoN AunHF ƒ jo qnÉfh imldI hY,Aus nfl AunHF dy jIvn df guËfrfbhuq cMgI qrHF huMdf hY, qy sB qoNvwzI gwl qF sbr-sMqoK dI hY.
28 ÌrvrI 1966 ƒ sRI cfnx dfs aqy sRImqIsudyÈ rfxI dy Gr iÌroËpur ivc jnmy sRI kflVf dfbcpn qoN hI suÌnf puils aÌsr bxn df sI ijsleI AunHF ÉUb imhnq kIqI. afpxI muwZlI ividafAunHF iÌroËpur qoN pUrI kIqI aqy Aus qoN bfad pMjfbieMjInIairMg kflj, cMzIgVH qoN ieMjInIairMg dIizgrI 1986 ivc hfsl kIqI. Aus qoN bfad afeIpI aYs df iemiqhfn pfs kr ky Auh 1989 ivcBfrqI puils syvfvF (afeI[pI[aYs[) leI cuxy gey.afpxI muwZlI puils tryinMg hYdrfbfd nYÈnl puilsakYzmI ivc krn qoN bfad AunHF dI pihlI positMg1991 ivc qrnqfrn ey[aYs[pI[ dy qOr ‘qy hoeI.
iewk mfmlf ierfk dI jMg df hI hY.jdoN Auh jMg lVI jfxI sI, Aus qoN pihlFieh ikhf igaf ik swdfm husYn dI agvfeIhyT ierfk ivc aYtmI aqy rsfiexkhiQafr bxfey jFdy hn. ies dI crcfsMsfr dI swQ vjoN jfxI jFdI XU[aYn[E[dy aKfVy ivc vI jf ky kIqI geI. amrIkfvfilaF ny eyQoN qwk dfavf kr idwqf ikierfk bfry AunHF dIaF sUcnfvF eynIaFpuKqf hn ik Auh swdfm husYn dy POjIsUt dy hyTF pfey aMdrUnI aMg-vsqrF dfrMg vI dws skdy hn.
jdoN jMg lf ky amrIkf ny sfry mulkAuqy kbjLf kr ilaf, aMdrUnI aMg-vsqrF df rMg dws skx dy dfavy krnvfly amrIkf nMU afpxy ieh dfavy sfbqkrny aOKy ho gey ik ierfk ivc jnqkqbfhI dy hiQafrF df BMzfr sI. iPr iehmMnxf pY igaf ik Aus dI ieh sUcnfglq sI. ieh sUcnf glq ikAuN sI, iesdf Auh afp qF Ehlf rwKdy rhy pr iehglq sUcnf dy ky amrIkI hkUmq nUMksUqf Psf dyx vfly eyjMtF ny ipCly hPqyKud hI ies df Byd KolH idwqf hY.
ipCly hPqy dy lMzn dy gfrzIanaKbfr ny ieh Kulfsf kr idwqf hY iksfrI sUcnf asl ivc rPId aihmdalvfn al jnfbI nF dy iewk bMdy dIGfVq sI, ijhVf swdfm husYn dI hkUmqqoN siqaf hoieaf sI. Auh amrIkI KuPIafeyjMsI sI afeI ey leI kMm krdf sI qyeynf iswkybMd muKbr smiJaf jFdf sIik Aus dIaF khIaF gwlF nMU hor vsIilaFqoN cYk krn dI loV vI nhIN sI smJIjFdI. gfrzIan ny hux Aus dI ieMtrivAUCfpI hY, ijs ivc Auh sfP kih irhf hYik hiQafr qF EQy koeI hY hI nhIN sn,AuNj amrIkf ny hmlf nhIN sI krnf,ies leI ieho ijhI sUcnf asIN Aus nMUpysL kIqI ik Auh XkIn kr lvy. amrIkfAus Auqy eynf XkIn kr bYTf ik sMXukqrfsLtr dy ajlfs ivc jf ky ihwk Tok kyieho dfavf duhrfeI igaf. dunIaF nMUbyvkUP bxfAux ivc afpxy afp nUM mfhrsmJdI amrIkI hkUmq qF ies nflbyvkUP bxI hI, Aus dy ipwCy lwg kybrqfnIaf dy tonI blyar hurIN vI afpxymulk ivc bolx jogy nf rhy.
iewk hor mfmlf hY aPgfinsqfn dybdly hoey hflfq ivc amrIkf dI EQoNiKskx dI nfkfm koisLsL df. ‘mYN qF kMblnMU Cwzdf hF, kMbl mYnUM nhIN Cwzdf’ dymuhfvry vFg amrIkf vfly EQoN inklxfcfhuMdy hn pr inklx df rfh nhIN lwBdf.zyZ sfl pihlF AunHF ny kuJ ipafidaFrfhIN qfilbfn nfl gwlbfq df rfh kwZxleI AunHF dI nrm aqy grm qfilbfnvjo N v Mz krnI s L ur U kr id wqI.aPgfinsqfn dy rfsLtrpqI hfimdkrjLeI ny jdoN ieh ros kIqf ik Aus nMUPsf ky amrIkI afp dOV jfxf cfhuMdyhn qF Aus nMU piqaf ky ies rfjnIqI nMU
awgy qorn leI mnf ilaf. ‘nrm qfilbfn’dy iewk grup nfl gwlbfq sLurU kIqI geI.ies nMU pihlI iTwbI amrIkf dI pwkIsyvfdfr pfiksqfn dI hkUmq ny lf idwqIijs ny cuwp-cupIqy muwlf ibrfdr nMUigRPqfr kr ilaf, ijhVf gwlbfq ivcsrgrm sI qy ikhf ieh ik Aus nMU pqfnhIN sI. iPr vI gwlbfq awgy cwldI rhIqy amrIkI hkUmq ies qoN eynI afsvMdvI ho bYTI ik afpxy dysL dy lokF nMU iehkihxf sLurU kr idwqf ik aPgfinsqfndy morcy Auqy gey AunHF dy puwqr CyqI hIGrIN af jfxgy. kuJ icr bfad aslIaqsfhmxy af geI ik amrIkI hkUmq nflqfilbfn dy dUq bx ky ijhVy lok gwlbfqkrdy rhy sn, AunHF df qfilbfn nfl koeI
vfsqf hI nhIN sI, Auh qF ies bhfny kuJmfieaf Jptx dI iPrfk ivc iPrdyqskr grohF dy bMdy sn. ies nfl eynInmosLI pwlY pY geI ik amrIkf dI srkfrny keI mhIny ies swc dI suMDk hI bfhrnf inklx idwqI pr jdoN gwl bfhr afgeI qF ieh ikhf ik glqI aPgfinsqfndI hkUmq qoN hoeI hY.
ajy Aus Jtky qoN amrIkI hkUmqbfhr nhIN sI afeI ik ivkIlIks dyKulfisaF ny Aus dI nINd Auzf idwqI. AuhqF isrP kihMdy sn ik swdfm husYn dykwCy-bunYx dy rMg bfry vI AunHF nMU pqfhY, ivkIlIks ny amrIkI rfj-kriqaFaqy dUqF dI afpsI gwlbfq dOrfn AunHFdy imwqr igxy jFdy sMsfr pwDr dy afgUaFbfry rwKy hoey puwTy-iswDy nF vI dunIaF dylokF nMU dws idwqy. amrIkf dy aMdr dIkoeI gwl lukI hI nhIN sI rhI jfpdI.
afstrylIaf dy iewk sDfrn hYkrmMny jFdy asFj nF dy bMdy qoN amrIkIhkUmq eynI Gbrf geI ik Aus df isLkfrkrn dy rfh pY geI. svIzn ivc Aus dyivruD iewk aOrq nfl blfqkfr dfmukwdmf bxvf idwqf igaf. ho skdf hYik Aus ny ieh gunfh kIqf vI hovy pries mukwdmy dy afDfr Auqy Aus nMUbrqfnIaf ivcoN bfhr kZvfAux dI cflcwlx vfly amrIkf ny afp vI ieho ijhykeI lokF nMU rfjsI sLrx idwqI hoeI hYijhVy dUjy dysLF nMU loVINdy hn, AunHF nMUAuh bfhr kdy nhIN kwZygf. gwl blfqkfrdy gunfh nfloN vwD Aus dy ies ‘gunfh’ dIhY ik Aus ny ‘ieklOqI mhfsLkqI’ dy pYrFhyT jLmIn kMbx lf idwqI sI qy ieh nmosLIamrIkI hkUmq qoN shfrI nhIN jf rhI.
hux qIjI gwl ieh sfhmxy af geIhY ik sfrI dunIaF dIaF cfbIaF GuMmfAuxlwgI hoeI amrIkI KuPIaf eyjMsI sI afeIey dIaF cfbIaF vI koeI qyjL idmfg vflfbMdf GuMmf igaf hY. Aus ny sI afeI ey nMUieh JFsf idwqf ik al kfiedf nflnijwTx leI Aus ny iewk nvF kMipAUtrsfPtvyar bxfieaf hY. sI afeI ey iesigwdV-isMgI nMU bocx leI DmkVy ho qurI.pwkf Brosf jmfAux leI Aus ny ieh vIkih idwqf ik iewk vfr lMzn qoN AuzfrIBrn vfly musfPr jhfjL nMU, agvf krndI sfijLsL dy sLwk kfrn, vfps muVn dfjfrj buwsL ny jdoN hukm idwqf sI, Aus dIsUcnf vI jfrj buwsL nUM Esy ny idwqI sI.KuPIaf eyjMsI ny buwsL nUM nhIN puwiCaf qyAus bMdy dy khy Auqy XkIn kr ilaf.nqIjy vjoN Auh do kroV ds lwK zflr dfcUnf ies eyjMsI nUM lf igaf.
ieh sfrIaF gwlF asIN ies kr kyilKIaF hn ik ‘ieklOqI mhfsLkqI’ dyBrm ivc Psy hoey amrIkI hukmrfn ajyvI afpxIaF kucflF cwlx qoN bfjL nhINaf rhy. ipCly mhIny jdoN imsr ivc lokBVky, Auh AunHF df Aus dysL ivc qIhsflF qoN qfkq sMBflI bYTy hosnI mubfrkivruD jfiejL guwsf sI qy EQoN dI POj vIAunHF df sfQ dyx lwg peI sI. Auh mfmlfmuwkx dI dyr sI ik lIbIaf dy lok mYdfnivc af gey qy iPr bihrIn smyq keIhornF dysLF aMdr vI mujLfhry sLurU ho gey.amrIkf pihlF bVy sMkocvyN ZMg nfl prdyipwCoN cfbIaF GuMmf ky Kyzdf irhf qy iPrAus dI ivdysL mMqrI ihlyrI kilMtn dfiswDf ibafn af igaf ik ienHF dysLF dyhfkmF nMU lok-rfey dI kdr krnI cfhIdIhY. ijhVy lok ienHF dysLF dy hfkmF dyqrPdfr nhIN, Auh vI ieh soc ky hYrfnhn ik jdoN pfiksqfn ivc lok-rfey nflcuxy hoey afgUaF dIaF srkfrF pltIaFjFdIaF rhIaF, EdoN amrIkf nMU koeI PrkhI nhIN sI ipaf qy iPr Auh cuxy hoeylIzr Pfhy lfey jFdy vI amrIkf ny nhINsn roky. jLulPkfr alI Buwto lokF dfcuixaf pRqIinD sI qy amrIkf nfl sFJqoN vI kdy nhIN sI Bwijaf pr ijs ijLafAul hwk ny Aus nMU PFsI tMg idwqf, Ausnfl amrIkI hkUmq ny nvIN aqy Bwuto qoNvwD gUVHI irsLqydfrI gMZ leI sI.
lok-rfey df amrIkf df pYmfnf qF
ieh hY ik ijhVf lIzr Aus dI Prmf-brdfrI krdf rhy, Auh itikaf rihxfcfhIdf hY pr ijs ny Aus dI eIn nhIN mMnxI,Aus nMU plt dyxf cfhIdf hY, BfvyN AuhlIbIaf df gwdfPI hovy, ierfk df swdfm jFvYnjLUeylf df cfvyjL jF koeI hor hovy.
kdy PlsqInIaF nMU pfVn leIamrIkf aqy iesrfeIl ny hmfs nMU afpiqafr kIqf qy ploisaf sI. awj hmfsEnI PlsqInIaF leI nhIN, ijMnI ienHFdovF leI mfrU sfbq hoeI jFdI hY. qfilbfnvI kdy amrIkf ny iqafr kIqy sn qyhux Auh amrIkf nMU awgy lfeI iPrdy hn.ijnHF nMU Auh awj plos rhy hn, kwlH nMUAuh vI nvIN isrdrd bx skdy hn pramrIkf nMU kwlH dI nhIN, awj dI Kyz nflmqlb hY. eysy leI Auh hux cIn nMU pYroNkwZx vflI muihMm nMU vI cfbI dyx quripaf hY. ipCly idnIN jdoN EQy ‘jYslInrYvoilAUsLn’ dy nF hyT nvyN mujLfhry hoey qFieh gwl lukI nhIN rih skI ik lokF nMUAuksfAux ivc vwzf hwQ amrIkI rfjdUqjfn ihMtsmYn df sI. ijvyN imsr ivcieMtrnYt dI vrqoN kr ky hosnI mubfrk dyivruD muihMm clfeI geI sI, EdF dI muihMmcIn ivc vI clfeI geI qy jdoN ienHF sunyihaFdy lYx-dyx ivc amrIkI rfjdUq dI pCfxjLfhr hox lwg peI, Auh ieMtrnYt AuqyafAux qoN ht igaf. Kyz ieh lok-rfey dInhIN, sgoN afriQk Kyqr ivc awgy vD rhycIn nMU iTwbI lfAux aqy Aus dy toty krvfAuxleI EdoN ivwZI geI hY, jdoN ieh Kbr afgeI sI ik Auh pihlI vfrI jpfn nUM pCfVky amrIkf qoN bfad dUjy nMbr df afriQkiKzfrI bx igaf qy dsF sflF qwk amrIkfnMU pCfV skdf hY. Aus dI ieh agyq amrIkfqoN jrI nhIN geI qy ‘lokqMqr’ dy nF hyTrOlf pvfAux qur ipaf hY.
amrIkf iewk mhfsLkqI hY prmhfsLkqI df mqlb ieh nhIN huMdf ikAuh dUjy dysLF dy aMdrUnI mfmilaF ivcdKl idMdf iPry. TIk cuxn jF glq, iksydysL ivc rfj dI kmfn iks dy hwQ sONpxIhY, ieh Aus dysL dy lokF Auqy rihx dyxfcfhIdf hY. amrIkf qF ajy qwk pihlF dypfey puafiVaF ivcoN nhIN inkl sikafaqy afpxy nfgirkF nMU bygfny dysLF ivcByj ky mOq dy mUMh pf irhf hY. dUjI sMsfrjMg qoN bfad dy smyN ivc ijwQy vI jf kyAus ny isMg Psfey, iksy QF qoN awj qwkjyqU ho ky nhIN inkilaf, vIaqnfm dIjMg qoN lY ky aPgfinsqfn aqy ierfkqwk hr QF nuksfn hI AuTfieaf hY. iesdy bfvjUd Aus nMU akl nhIN af rhI.jy ajy vI Aus dI hkUmq hux qwk vFgBsmfsur vrgy ‘isafxy’ hwQF ivc hIrhI, Aus dIaF KuPIaf eyjMsIaF vI huxvFg hI cflF cwlx lwgIaF rhIaF qFlwgdf hY ik sMsfr dI swuK-sFd ienHFny nhIN rihx dyxI qy ienHF dy afpxyGr ivc suwK-sFd inwq idn mr rhyPOjI jvfnF dy pirvfrF dy kIrny nhINrihx dyxgy.
jfrj zbilXU busL
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (20)
kIqI geI sI ik BfeI gurdfs ny gurUnfnk pRkfÈ qoN pihlF Bfrq ivc pRcilqDfrimk prMprfvF, AunHF dy Dfrimk aqysmfijk asrF df iËkr kIqf hY, nfl hIieh vI ikhf sI ik asl ivc ilKx dIakFiKaf ‘pMjfb-irg vyd qoN dsm gRMQ
qwk’ nfmI lVIvfr Cpy iewk ivdvfn dycfr lyKF qoN pYdf hoeI hY. ies lyKk nypihly lyK ivc jo nukqy AuBfry hn AunHFivc pihlf hY, “irg vyd dy ds mMzlFivcoN bhuqy pMjfb dI DrqI Auqy rcy geyhn” aqy “irg vyd dy ivsqfr dy rUpivc hI sfm vyd, Xjurvyd afid dI rcnfhoeI hY.” dUsrf nukqf hY, “vydFq, sFKaqy gIqf ivc hMkfr dI AuqpqI pRikrqIqoN mMnI geI hY pRMqU isD gosit bfxI ivcisRÈtI dI AuqpqI sbMDI iek pRÈn dyAuqr ivc sRI gurU nfnk dyv jI kihMdyhn, “hAumY ivic jgu AupjY purKf nfimivsiraY duKu pfeI]” (sRI gurU gRMQsfihb, 946). qIsrf nukqf jo Kfs qOr`qy iDafn mMgdf hY, Auh hY, “gurbfxIivc vydFq, sFK aqy gIqf dy isRÈtI kRmnUM Aultf ky smiJaf igaf hY.” ies sbMDIAus ny sFK drÈn dy purÈ aqy pRikrqIdy sMklpF dI ivafiKaf krn qoN bfadgurbfxI ivcoN hvfly idMidaF disaf hY,“gurbfxI jVH cyqn pdfrQF qoN Aupr iekprm purK prmfqmf dI klpnf krdIhY, ‘afpInY afp sfijE (ieQy lyKk ny‘afpInY’ nhIN iliKaf) ricE nfE]…”aqy ‘afpn Kylu afip kir dyKY] “aslivc lyKk ny sFK anusfr ‘pRikRqI’ aqy‘purÈ’ dy sMklpF dI vI aDUrI ivafiKafkIqI hY ijs dy ivsQfr ivc jfxf ieslyK df ivÈf nhIN hY. lyK df ivÈf gurbfxIsbMDI AuTfey nukiqaF qwk sImq hY.
BfeI gurdfs, ijnHF nUM gurbfxI dypihly ivafiKafkfr hI nhIN sgoN afDuinkÈbdfvlI ivc iswK Drm dy pihly‘iQaflojIan’ kihxf cfhIdf hY, pihlIvfr dI cOQI pAuVI ivc gurmiq anusfrjgq dI AuqpqI df kfrn dsdy hn:EaMkfru afkfru kir eyk kvfAu psfAupsfrf.
ny afpxy hukm aMdr hI kudriq df pfsfrfkIqf Bfv afpxy hukm ivc hI aPuravsQf qoN Pur avsQf ivc afieaf,afpxI kudrq ivc Auh afp ivafpk hYaqy pMj qwqF qoN srIr dI rcnf krky hrsrIr aMdr afp vws irhf hY. kudriq nUMieQy ‘sfjI’ hoeI ikhf hY. ieh kfdr vwloNrcI hoeI hY, ies dI hoNd Aus krqy qoN hY,afpxy afp qoN nhIN aqy Aus dI rcI isRÈtIbyaMq, asIm hY, asMK hY. ies df aMdfËflfAuxf muÈikl hY ik prmfqmf ny ikMnyku bRhmMzF dI rcnf kIqI hY. iewk iewkbRhmMz ivc ds ds avqfr (BfrqI
prMprf anusfr ivÈnU dy ds avqfr)bxfey hn.
ieQy avqfrF df iËkr do gwlF vwlsMkyq hY:pihlI ieh ik avqfr vI AusdI rcnf df ihwsf hn, AunHF dI hoNdprmfqmf krky hY, suqMqr nhIN. ies dfieh vI arQ bxdf hY ik Auh prmfqmfvwloN rcy hoey hn, afp prmfqmf nhINikAuNik gurmiq icMqn anusfr krqfpurK ajUnI aqy sYBM hY. Auh jnm mrnivc nhIN afAuNdf aqy Aus dI rcnf iksyhor rfhIN nhIN, Auh afpxy afp qoN hY aqyAuh krqf purK (rcnhfrf) hY. Aus dIrcnf byaMq hY, Aus dy rcy anykF bRhmMzhn ies leI pqf nhIN ikMny ku vyd rcygey hn aqy ikMny ku ivafs irÈI hoeyhn. ikAuNik bRhmMz anyk hn ies leIAunHF dy anusfr hI kqyb vI ikMny hI hoxgyaqy KlIÌy vI ikMny hoey hoxgy. draslieh sfrIaF igxqIaF-imxqIaF Auskfdr dI anMqqf aqy Aus dI rcnf dIasImqf nUM dwsx leI hn, ijs df inqfrfafÉrI pMkqI ivc kridaF ikhf hY,‘kudriq ieku eyqf pfsfrf’ ik Aus dIiewk kudriq df ieMnf vwzf psfrf hY ikies dI Qfh pf skxI muÈikl hY. jpujI sfihb ivc gurU nfnk dyv nyPurmfieaf hY, ‘jy ko khY krY vIcfru]krqy kY krxY nfhI sumfru…kIqf psfAueyko kvfAu] iqs qy hoey lK drIafAu]’krqf purK dI rcnf byaMq aqy asIm hYijs df lyKf nhIN kIqf jf skdf. Ausakfl purK ny afpxy hukm ivc hI iessfrI isRÈtI dI rcnf kIqI hY. Aus dyhukm aMdr hI sB kuwJ dI hoNd hY. ijvyNlyKk ny vI afsf dI vfr ivcoN AudfhrxidwqI hY, ‘afpInY afpu sfijE afpInYricE nfAu] duXI kudriq sfjIaY kirafsxu izTo cfAu]’ sRI gurU gRMQ sfihbivc sfnUM keI QFvF qy ieh sMkyq imldfhY ik akfl purK ny afp hI ies isRÈtIdI rcnf kIqI hY, Auh afpxI rcnf ivcivafpk hY aqy Auh afp hI ies nUM jdoNcfhy afpxy ivc smyt lYNdf hY. aMq nUMAus dI rcI hoeI isRÈtI Aus ivc hI smfjFdI hY. rfmklI dKxI ivc jo pwtI dIqrË qy rcI hoeI bfxI hY, gurU nfnk dyviehI dws rhy hn ik ieh sfrI AuqpqIAus iewk krqf purK qoN hoeI hY aqy iessMsfr nUM Aus ny sihj ivc hI pYdf kIqfhY, ‘EaMkfr bRhmf Auqpiq] …EnmaKru iqRBvx sfr] ’(pMnf 930)
gurU nfnk dyv ricq mfrU solhy bfxIÈurU hI Aus akfl purK aqy Aus dI kIqIgeI rcnf qoN huMdI hY, ‘sfcf scu soeIavru n koeI] ijin isrjI iqn hI PuingoeI] aqy sfrI bfxI ivc krqf purKaqy Aus dI rcnf dy hr qrHF dy pfsfrybfry bhuq ivsqfr ivc disaf igaf hY.sRI gurU gRMQ sfihb dy ÈurU ivc mUl mMqrbfxI ivc hI prm siq df sMklp spÈtkr idwqf hY. EaMkfr qoN pihlF iewk lfky prm siq dI eykqf nUM idRV krvf idwqfhY. iswK Drm drÈn ivc prm siq dIeykqf df sMklp ies dy ÈbdFg ÅÆivcoN inkilaf hY jo ik mUl mMqr dy ÈurUivc hY. ies Èbd nUM afm qOr `qy iqMnihwisaF ivc vMizaf jFdf hY: iewk, Eam,kfr. Eam pd ‘Èbd bRhm’ df icMnH hYjo ik prgt sMsfr (afkfr) df afid(pihlf) kfrn hY aqy mUl mMqr ivcnMbr ‘ñ’ (iek) aiDafqmk eykqf leIafieaf hY. ies df Bfv hY ik prm siqiewk hY ijs qoN sfrI dunIaF df pfsfrhoieaf hY. ijQoN qwk ‘hAumY’ df svfl hYies dI ivafiKaf vI jpujI sfihb dy ÈurUivc hI kr idwqI hY jdoN gurU nfnk dyvieh pRÈn rwKdy hn, ‘ikv sicafrf hoeIaY
ikv kUVY qutY pfil]’ ieQy gurU nfnk dyvny hAumY nUM ‘kUVY pfil’ ikhf hY jo mnuwKaqy prmfqmf ivc ivwQ bxfeI rwKdI hY.ies pRÈn df Auqr idMidaF gurU nfnkies nUM spÈt kr idMdy hn, ‘hukm rjfeIclxf nfnk iliKaf nfl]’ ies ‘kUVYpfil’ nUM qoVn leI Aus dy hukm dfanusfrI ho ky cwlxf hY, jo mnuwK dy aMdrhI inihq hY. ‘hukm’ igafn df pRqIk hYjo mnuwK nUM Aus dy afpy dI soJI krfAuNdfhY aqy hukm ‘nfm’ hY. hAumY aigafn hYaqy ies df nfm nfl ivroD hY. iesy leIhAumY mnuwK dy vfr-vfr jnm lYx dfkfrn bxdI hY ikAuNik Auh mnuwK nUM prmsiq nfl iewksur nhIN hox idMdI. ies nUMafsf dI vfr ivc hor vI spÈt kIqfigaf hY.
gurU nfnk jdoN ‘isD gosit’ ivcXogIaF nfl vfrqflfp kridaF ies pRÈn‘ikqu ikqu ibiD jgu AupjY purKY ikqu ikquduiK ibnis jfeI]’ df jvfb idMdy hn.jgq iks iks ivDI ivc pYdf huMdf hY,iks qrHF duwK ivc pYNdf hY qy ikvyN nfs hojFdf hY qF AuQy vI arQ iehI jfpdf hY ikmnuwK dy sMsfr ivc bfr bfr jnm lYxdf kfrn, Aus dy prmfqmf qoN ivXog jFivCVy rihx df kfrn hAumY hY. ieh iesdy pRÈn aqy Auqr dohF ivcoN hI spÈthuMdf jfpdf hY, ‘hAumY ivic jgu AupjYpurKf nfim ivsiraY duKu pfeI]’ purKjgq hAumY ivc pYdf huMdf hY aqy jy iesnUM prmfqmf df nfm ivsr jfvy qF iehduwK pfAuNdf hY.
ieQy ieh gwl qF mMnxI pvygI iknfm df sbMD ijMnf mnuwK nfl hY Aunfiksy hor jIv nfl nhIN ikAuNik mnuwK nUMhI prmfqmf ny socx dI ÈkqI idwqI hY.ieh isD gosit bfxI dIaF hor qukF ivcoNvI spÈt ho jFdf hY. Audfhrx leI, ‘ieqAuq iks kAu jfix smfvY] kvn iDafnumnu mnih smfvY] (45)] hAu hAu mY mYivchu KovY dUjf mYtY eyko hovY]’
XogIaF df pRÈn hY ik ieQy AuQy Bfvhr QF iks nUM pCfx ky Aus ivc mn lInhovy? aqy Auh ikhVf itkfxf hY ijs ivcmn lwg ky afpxy afp Bfv afqmf ivcitikaf rhy? qF ies df Auqr idwqf hY ikijhVf mnuwK mn ivcoN hAumY dI Bfvnf nUMdUr kr lYNdf hY, aqy afpxy aMdroN dvYqKqm kr lYNdf hY (dvYq hI dUrI df kfrnbxdI hY), Auh Aus prmfqmf nfliewkimwk ho jFdf hY.
hux asIN ivdvfn lyKk dy kQnFvwl afeIey. Aus df pihlf kQn hY ik‘irgvyd dy ds mMzlF ivcoN bhuqy pMjfbdI DrqI Auqy rcy gey.’ ies ivc koeIhYrfnI vflI gwl nhIN hY ikAuNik pMjfbmuwZ kdIm qoN hI Bfrq ivc afAux vflybdyÈIaF leI pRvyÈ duafr irhf hY.afrIaF ny vI jdoN pMjfb dI DrqI qy pYrrwiKaf qF ies dy KulHy zulyH kudrqIvfqfvrx ny AunHF nUM byhwd pRBfivq kIqf.kudrq nfl iewksurqf dy ivsmfdI plFivc AunHF ny kudrqI vrqfiraF nUM vwKvwK ÈkqIaF dy rUp ivc giRhx kIqf aqyAunHF dI Ausqiq ivc AunHF nUM KuÈ krnleI mMqr Aucfry pr ies df ieh arQnhIN bxdf ik gurmiq ivcfrDfrf irgvyd dI inrMqrqf ivc hY. ijQoN qwk sfmvyd aqy Xjur vyd df qfaluk hY ies dIcrcf ivsqfr mMgdI hY jo kdI Pyr krFgy.
irg vyd ivc bhu-dyvvfd hY jdikgurmiq ivcfrDfrf iewk akfl purK ivcivÈvfs idRV krvfAuNdI hY jo ik ies dfisrjxhfr vI hY, pflx vflf aqy iesnUM smytx vflf vI. isRÈtI rcnf dy sbMDivc vI irg vyd ivc koeI iewk ivcfrnhIN hY sgoN keI ivcfr idwqy gey hn.
gurmiq df kI ivcfr hY? ieh spÈt hIho igaf hY. ijQoN qwk dUsrf kQn hY ikvydFq, sFK aqy gIqf ivc hMkfr dIAuqpqI pRikRqI qoN mMnI geI hY pRMqU sRIgurU nfnk dyv jI kihMdy hn ‘hAumY ivicjgu AupjY purKf nfim ivsiraY duKu pfeI’.iesdf ivÈlyÈx asIN Aupr kIqf hY ijsqoN spÈt hY ik ies df kI arQ hY.drasl hr Èbd, hr quk df iewk sMdrBhY. Aus nUM sMdrB nfloN vwK krky dyKxnfl keI vfr arQF dy anrQ ho jFdyhn. gurU nfnk dyv dy smyN qwk XogIaF dyanykF iPrky pRcwlq ho gey sn ijnHFkol krfmfqI ÈkqIaF dy idKfvy kfrnhAumY hI hAumY sI. ieh quk Ausy sMdrBivc hY.
hux afeIey qIsry kQn ‘qy ik‘gurbfxI ivc vydFq, sFK aqy gIqf dyisRÈtI kRm nUM Aultf ky smiJaf igafhY’. ies kQn dI lyKk ny koeI ivafiKafnhIN kIqI ik ikvyN? pr ieh kQn TIknhIN jfpdf. pihlI gwl ieh hY ik sFKivclf pRikrqI Èbd gurbfxI ivc ilafhI nhIN igaf. gurbfxI ivc Èbd‘kudriq’ vriqaf igaf hY. dUsry sFKivc pRikrqI iewk cyqMn swqHf hY, jo BOiqkqwqF hI nhIN sgoN mfnisk qwqF dI vIjnnI hY. ieh jgq df afDfr hY. purÈcyqMn qF hY pr Auh sikRa nhIN hY. gurmiqicMqn ivc kudrq krqf purK vloN pYdfkIqI hoeI hY aqy rcnf df afDfr nhIN hY.gurmiq icMqn dy krqf purK df sMklpafpxf sMklp hY jo krqf vI hY aqy sfrIisRÈtI df afDfr aqy sRoq vI hY. vydFqivc advYq vydFq anusfr ÈMsfr imiQafhY, ies dI koeI hoNd nhIN hY isrP mfieafkfrn nËr afAuNdf hY. gurbfxI anusfrisRÈtI rcnf akfl purK df aPur qoNPur avsQf ivc afAuxf hY Bfv inrguxqoN srgux QIxf hY jdik vydFq df inrguxaqy srgux bRhm df sMklp hI vwKrfhY. gurU nfnk ies pMjfb dI DrqI qy pYdfhoey aqy AunHF ny ieQoN dI bolI ivc afpxyielhfm nUM pRgt kIqf. boly jfx vflyÈbd qF AuhI rihxgy, bfhroN nhIN afAuxgypr AunHF dI sMklpfqmk ivafiKafafpxI hY aqy ivcfr afpxy hn. BgvqgIqf ivc qF sRI ikRÈn hr isDFq nUM AuqmpurÈ dy rUp ivc pRgt krdy hn ijvyNdsvyN aiDafie ivc ikhf hY ik ikvyN AuhsfrI rcnf df sRoq hn, BOiqk aqyafqmk sMsfr dohF df. gurbfxI aijhIivcfrDfrf nUM muZoN nkfrdI hY.
(cldf)
BfeI gurdfs aqy BfrqI drÈn-2
ies icwlV ipMz dy vFgU hor pqf nhI ikMny sfVy nyieh Puwl jo iswKI dy vYrIaF PV PV sUlI cfVy nyqF vI sfzI awK ivc kdy nhIN afieaf nIr dyK lAuiswK kOm qy DwkysLfhI dI jwg vfilE ieh qsvIr dyK lAu.
ikhVI kOm dy sI mrd Auh, jo bx ky sI AudoN sLyr afeysfnUM kdy vI Buwlxy nhIN aYsy jo jKm sIinaF ‘qy lfeysfzy bwicaf dy vI Bsm kIqy, qusI awg dy ivc srIr dyK lAu.iswK kOm qy[[[.
sfVn leI ijnHF nUM bMd krky lf idwqy GrF ivc ijMdy sIafjLfd Bfrq dy rihx vfly Auh vI qF kuJ bfisLMdy sIpr pYrF ivc gulfmI nf idsx vflI qsvIr dyK lAu.iswK kOm qy[[[.
kOmF lVdIaF bdlf lYx leI pr lVny df vI ZMg huMdfihwk qfx ky nhIN jd igwdVF qoN sLyr awgoN dI lMG huMdfiPr mfrdy DoKy nfl ikvyN qusIN ipwT dy ivc qIr dyK lAu.iswK kOm qy[[[.
-dIp mMglI, Pon:917-254-6768
icwlV ipMz dy vFgU[[[
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (21)
pMjfb bfry AunHF dy stYNz ivc Ausvyly vwzf pirvrqn afAuNdf hY jdoN akflIlgBg pUrI qrHF AuKV cuwky sn qy pMjfbhr pwKoN ihMsk grohF dy kbËy hyT afieafhoieaf sI. ienHF grohF ny pMjfb msly ƒrfjnIqk msly qoN amn-kfƒn dy mslyivc bdl idwqf. pMjfb dIaF mMgF ƒjmhUrI qrIky nfl AuTfAux vflIaFqfkqF lokF qoN pUrI qrHF alwg-Qlwg hogeIaF sn qy iek ihsfb nfl apRsMgkho geIaF sn. AunHF nfl gwlbfq krndf hux koeI arQ nhIN sI rih igaf.aiqvfdI groh ijs qrIky nfl ihMsf qykql kr rhy sn, Aus dy koeI rfjnIqkmfany nËr nhIN sn afAuNdy qy Aus nyafm jurm dI Èkl Dfr leI sI. AuNj vIAunHF dI koeI sFJI lIzriÈp nhIN sI.ies siQqI ivc pMjfb ivc lfa aYNzafrzr df svfl rfjnIqk svfl qoN awgyaf igaf. kFgrs srkfr dy ihq vI iesyivc sn.
ieh Auh siQqI sI jdoN pMjfb dy hrvfsI qy pMjfb dI hr jmhUrI iDr leIsB qoN vwzf qy pihlf pRÈn ieh sI ikijvyN vI hovy, sB qoN pihlF pMjfb ivcamn kfƒn bhfl hovy, gYr mnuwKI ihMsf
qy iPrkU nÌrq df pRcfr bMd hovy. pMjfbdIaF sfrIaF jmhUrI rfjnIqk iDrFaiqvfdI ihMsf dy Kqry hyT sn. bcy-KucyakflI BfvyN pUrI qrHF ihMsk grohF dyipClwg bx cuwky sn, iPr vI Auh AunHF dyKqry qoN mukq nhIN sn. ieh aijhI siQqIsI ijs ivc pMjfb msly df rfjnIqkpihlU qkrIbn sfrIaF iDrF leI hI ipwCypY igaf sI. sB leI kyNdrI svfl iehbx igaf sI ik sB qoN pihlF pMjfb ivcoNgYr mnuwKI kqlogfrq bMd hovy.
pMjfb dI hkIkI siQqI aijhI sIik Aus hflq ivc jy srkfr rfjIv-lONgovfl smJOqf jF koeI hor rfjnIqkpYkyj lfgU vI kr idMdI, qd vI ihMsf qykqlogfrq ƒ rokxf jF aiqvfdI grohFƒ smJOqy leI iqafr krnf sMBv nhINsI. Kfs krky pMjfb ivc ijho ijhIarfjk iksm dI ihMsf sI, Aus sfhmxyqF rfjnIqk pYkyjF df arQ hI nhIN sIrih igaf. pMjfb df ieh aiqvfd afpxyaKIrly sflF ivc rfjnIqk ihMsf qoNaprfDI klcr ivc ivkisq ho igaf sI.aiqvfd bfry smJ rwKx vfly lokF dfiKafl hY ik aiqvfd dy pYdf hox dy kfrnBfvyN rfjnIqk hI huMdy hn pr jdoN iehiek vfr pYdf ho jFdf hY qF ieh ihMskklcr ivc plt jFdf hY, ijsdy srokfrisrP rfjnIqk nhIN rihMdy.
pMjfb dy aiqvfd ƒ ijnHF ny KuB kydyiKaf hY, AunHF dI ies bfry smJ isrÌhvfeI bOiDk ksrq krn vfly lokF qoNkfPI iBMn hY. afpxy rfjnIqk AudyÈ vlsyDq bhuq hI sMgTq iksm dI ihMsf krnvfly aiqvfdI sMgTnF nfl nijwTxf iPrvI mukfblqn afsfn huMdf hovygf prpMjfb df aiqvfd iblkul hI inrflf sI.pMjfb dy aiqvfdI sMgTn, rfjnIqksMgTn Gwt qy aprfDI groh ijLafdflwgdy sn. AunHF dI rfjnIqk srgrmIisrP qy isrP ihMsf qy Kfs krky kqlkrnf sI. AunHF dy kul aYkÈnF df jyihsfb lfieaf jfvy qF Aus ivc srkfrIsMpqI jF sMsQfnF ƒ nuksfn phuMcfAuxvfly jF rfjsI arQ AupjfAux vfly kqlbhuq QoVHy sn. srkfrI afgUaF qyaiDkfrIaF dy kql iËafdfqr bdlflAUkql sn. AunHF dy iËafdfqr aYkÈnaijhy sn ijnHF ivc afm lokF dy kql,luwtF KohF qy afm lokF ƒ DmkIaF afidÈfml sn. aKIrly sflF ivc qF pMjfbdy aiqvfdI grohF df iDafn afpxyrfjnIqk AudyÈ vl Gwt qy afm lokF dIiËMdgI dy vwK-vwK KyqrF ivc byloVIdKlaMdfjLI krn vwl iËafdf rih igafsI. iesy gwl ny lokF ƒ pRyÈfn kIqf qypMjfb dIaF sB iDrF BfvyN AuproN-AuproNjo mrËI kihx, aMdroN iehI cfhuMdIaF snik ijvyN vI hoey, iewk vfr amn amfnhovy. ipMzF ivc lokF dy kfrobfr Twp hogey sn.
Kfilsqfn aqy pMQ dy nF ‘qy quriPr rhy grohF duafrf kIqI jf rhI ihMsfqoN lok aYny qMg af cuwky sn ik AunHF ƒpMjfb dIaF jmhUrI mMgF dI gwl qoN vIicV hox lwg peI. jy pMjfb ivc amnamfn ho jfx qy afpxI srkfr bxn qoN
bfad vI akflI hfly qwk vI ienHF mMgFdI gwl krn df hONslf nhIN kr skdy qFies df iek kfrn ieh vI hY ik lok huxAunHF gwlF qy nfairaF ƒ suxn leI iqafrnhIN, ijnHF ny AunHF nUM aYnI iBafnk siQqIivc Dwk idwqf sI. lokF dI hflq cfh dysfVy vloN lwsI nUM PUkF mfrn vrgI hoeIhY. pMjfb dI ies aiqvfdI ihMsf nfl jojfnI, mflI qy mfnisk nuksfn hoieafhY, Auh qF hoieaf hI hY, Aus qoN ielfvfies ny ieh rfjnIqk nuksfn kIqf hY ikpMjfb dIaF jmhUrI mMgF iblkul hI rulgeIaF. lokF nUM ienHF nfl hI icVH ho geIhY. ies nfl sB qoN vD kyNdr srkfr dImuÈkl hwl ho geI hY. iehI kfrn hY iklok ieh mq rwKdy hn ik pMjfb ivcaiqvfd kyNdr srkfr dIaF eyjMsIaF dIhI pYdfvfr sI. ieh Dfrnf qwQfqmk qOr‘qy ikMnI ku shI hY, ies bfry inÈicqqOr ‘qy kuJ vI kihxf sMBv nhIN pr ijwQoNqwk rfjnIqk pRBfv dI gwl hY, Aus pwKoNies ny akflIaF df nuksfn qy kyNdrsrkfr df Pfiedf kIqf.
Gor ihMsf dy isKrly dOr dOrfnkfmryz hrikÈn isMG surjIq dI bycYnIaYnI vD geI sI ik Auh vkqI pRDfnmMqrIaF ƒ mhIny ‘c iqMn iqMn icwTIaFilKdy rhy sn. hr icwTI ivc iehI vydnfsI ik pMjfb ƒ bcfieaf jfvy. sB qoN vDbycYn Auh 1990-91 ivc cMdr ÈyKrsrkfr dy do iqMn mhIinaF dOrfn afAuNdyhn, jdoN pMjfb ivc pRÈfsn iblkul hIlVKVf igaf sI. ies smyN ivc bfkIpMjfbIaF dI qrHF AunHF leI vI pRfQimkeyjMzf ihMsf dI smfpqI qy afm smfijkjIvn dI bhflI hI rih igaf sI. aijhIhflq ivc vI Auh AunHF cMd ku ivakqIaFivcoN sn, ijhVy ieh gwl bVy Ëor nflAuBfrdy rhy ik BfvyN mOjUdf siQqI ivcasIN lfa aYNz afrzr bhfl krn vflIaFeyjMsIaF ‘qy hI inrBr kr rhy hF prnfl dI nfl pMjfbIaF dy AunHF jmhUrIiÈkivaF df vI inbyVf hoxf cfhIdf hY,ijnHF ny pMjfb ƒ aijhI siQqI vlDkyilaf. 7 julfeI 1991 ƒ pRDfn mMqrInrismhf rfE ƒ ilKI icwTI ivc Auh ijhVysuJfa idMdy hn, AunHF ivc amn kfƒndI bhflI leI pRÈfskI kdmF dy nfl-nfl rfjIv-lONgovfl smJOqy dIaF mdFƒ lfgU krnf vI Èfml hY.
ies dOr ivc surjIq dI BUimkf bfrykeI ikqfbI ienklfbI ieh itpxI krdyhn ik Auh puils dy vkIl bx gey sn prijhVy lok pMjfb dI Aus siQqI ƒ ivhfrknËrIey nfl dyKdy hn, AunHF dI ieh soc hYik iksy vI qrHF dIaF isDFqk mfnqfvFrwKxIaF afsfn hn pr Aus hflq ivcisvfey lfa aYNz afrzr bhfl krn vflImÈInrI dI srgrmI dy pMjfb dy msly dyhwl leI hor bhuq QoVHy rsqy bcy sn.
awj mnuwKI aiDkfrF dI gwl krnIafsfn vI hY qy cMgI vI lwgdI hY pr Ausvkq bymuhfrI ihMsf ny ijho ijhI arfjkqfqy BYa dI hflq pYdf kr idwqI sI, Ausivc iksy qoN vI bhuq afdrÈk vrqfEdI AumId rwKxI sMBv nhIN sI. iesy krkyqF Aus siQqI ƒ aYnI iBafnk ikhf jFdf
hY. aiqvfd dI siQqI iesy krky KqrnfkhuMdI hY ik ies nfl nijwTx leI srkfrImÈInrI ƒ ijho ijhy aiDkfr dyxy pYNdyhn, Auh iksy jmhUrI ZFcy jF klcr leIlMby smyN vfsqy nuksfndyh sfbq huMdyhn.
ieh sB kuJ bIq jfx qoN bfad awjvI kuJ socvfn pMjfbIaF dy mnF ivc iehsvfl AuTdf hY ik pMjfb dIaF AunHFjmhUrI mMgF df kI bixaf ijnHF Auqy iehieiqhfsk zrfmf Ausiraf hY? draslBfrqI qy ivÈv rfjnIqI, afriQk qysmfijk ZFcy dy Auh sfry pRsMg hI bdlgey hn ijnHF ivc pMjfb dIaF mMgF dyAuh purfqn cfrtr iqafr hoey sn. pMjfbdIaF sfrIaF iDrF ny jy Auh mMgF huxCwz idwqIaF hn qF ies krky nhIN ikAuh glq sn, blik ies krky ik huxAuh apRsMgk ho geIaF hn. pMjfb dIaFqrjIhF bdl geIaF hn. pMjfb dIaFmOjUdf smwisafvF qy ies dI BivwKI AusfrIleI ijnHF cIjLF dI loV hY, Auh nf cMzIgVHqy pMjfb srkfr dy kMtrol nfl hwl hoxvflIaF hn qy nf pMjfbI boldy kuJ pCVyphfVI jF hirafxvI ipMz pMjfb ƒ imlxnfl. nf hI dirafeI pfxIaF dI muV vMznfl pMjfb df afrQk sMkt hwl hox vflfhY. jy bhuq aMdoln qy nuksfn qoN bfadpMjfbI ieh mMgF mMnvf vI lYx, qd vIsfzIaF Auh smisafvF AuQy dIaF AuQyKloqIaF rihxgIaF jo asl ivc sfzIaFawj dIaF smisafvF hn. jd ik aslivc Auh Aus KfndfnI jfiedfd dy tukVybgYr vI bQyrI qrwkI kr skdf sI. iehvwKrI swcfeI hY ik Aus vMz vyly Aus nflbyiensfPI hoeI. mulk dy rfjnIqk hflfqbdlx nfl jF jy hirafxf hI ies qyafpxf dfavf Cwz dyvy qF ho skdf hY ikiksy styj ‘qy jf ky cMzIgVH pMjfb dyaiDkfr Kyqr ivc af jfvy pr ies vfsqyaMdoln krn ivc awj iksy dI idlcspInhIN hY.
AuNj, jy Blf pMjfb aËfd mulk vIbx jfvy, qd kI aijhy lok Ausƒ clflYxgy? cMdrbfbU nfiezU ny aFDrf pRdyÈleI vD rfjnIqk aiDkfr pRfpq nhINkIqy pr Aus ny aiq kMgfl pRFq ƒ qrwkIdy pQ qy pf ilaf. ies df ieh mqlbnhIN ik pMjfb nMU vD rfjnIqk aiDkfrnhIN cfhIdy; mqlb hY ik mOjUdf siQqIdy mwdynËr sfƒ afpxIaF qrjIhF shIqrIky nfl imQxIaF cfhIdIaF hn.
awj dunIaF ivc jy pMjfb dI pMjfbIaFny koeI QF bxfAuxI hY qF afriQkqf,sfieMs, tYknflojI, klf qy siBafcfr dyKyqr ivc afpxIaF pRfpqIaF kfrnbxfAuxI hY. ienHF pRfpqIaF vfsqy sfrfkuJ Cwz Czf ky cMzIgVH jF kuJ ielfikaFdI mlkIaq leI lV mrn dI loV nhIN.vD aiDkfrF nfloN vI vD ies gwl dIjLrUrq hY ik mOjUdf aiDkfrF dI suXogvrqo N dI klf qy qrwkI df ivËn(idBidRsLtI) sfzy kol hovy. aijhIivhfrk soc hI hY, ijs ny pMjfb dIaFjmhUrI mMgF dy pRÈn ƒ ipwCy pf idwqf hY.hflfq afpxy afp hI sfzIaF qrjIhFbdlI jf rhy hn. kOmF dy klcr df pwDries gwl qoN inrDfrq huMdf hY ik Auhafpxy nfl huMdIaF byiensfPIaF df bdlfikMj lYNdIaF hn. iek qrIkf AUDm isMGvflf hY qy iek afeInstfeIn vflf.afeInstfeIn ƒ mnuwKqf df ies sdIivc hoieaf sB qoN vwzf idmfg smiJafjFdf hY. Aus ny pUrI dunIaF dI iËMdgI ‘qyasr pfieaf. Auh Kud byhwd duiKafrIXhUdI kOm dI aOlfd sI. Ausny afpxIAus kOm ƒ nvIN pCfx idwqI ijs ƒiblkul Kqm krn dIaF gwlF ho rhIaFsn. awj dI dunIaF dy pRsMg ivc pMjfbIaFny jF Kfs krky iswKF ny ieh socxf hY ikAunHF ny afpxy nfl hoey DwikaF jFbyiensfPIaF df bdlf ikMj lYxf hY?
awj dunIaF ivc jypMjfb dI pMjfbIaF koeI QFbxfAuxI hY qF afriQkqf,sfieMs, tYknflojI, klfqy siBafcfr dy Kyqr ivcafpxIaF pRfpqIaF kfrnbxfAuxI hY. awj dI dunIaFdy pRsMg ivc pMjfbIaF nyjF Kfs krky iswKF ny iehsocxf hY ik AunHF ny afpxynfl h oe y D w ikaF jFbyiensfPIaF df bdlfikMj lYxf hY.
surjIq dI inrMqr ieh smJ rhI hY ik pMjfb dyafriQk ivkfs qy siBafcfrk AusfrI leI pMjfbIaFdIaF kuJ jfieË qy hwkI mMgF hn qy GwtigxqI dy rUp ivciswKF dy vI kuJ iÈkvy qy iÈkfieqF hn. akflI afgU iswKFdIaF Dfrimk mMgF jF iÈkfieqF ijnHF ivc afl ieMzIafgurduafrf aYkt afid Èfml hY, ƒ jLrUr AuTfAux prpMjfb dIaF dUsrIaF afriQk, rfjnIqk jF siBafcfrkmMgF ƒ isrÌ iswKF dIaF mMgF dy rUp ivc pyÈ nf krn. Auhsfry pMjfb dIaF sFJIaF mMgF hn qy AunHF ƒ smUh pMjfbIaFdIaF mMgF dy rUp ivc hI pyÈ kIqf jfxf cfhIdf hY.
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (24)
nUM asIN afm bol cfl jF ilKq pVHqivc iswKI, gurmiq, iswK ÌlsÌf jFivcfrDfrf kih lYNdy hF. ardfs dIsmfpqI nfnk nfm dI cVHdI klf dIkfmnf nfl huMdI hY. pRo[ pUrn isMG ny ‘dIsiprt bOrn pIpl’ ivc iliKaf hY, asINqF gurU nfnk nfnk kihMidaF hI pfr hojfxf hY, “Guru Nanak, Guru Nanak,we say and we pass on.” Auh ilKdyhn: “Guru Nanak is the Name”
ies dy sfhmxy Auh BivK bfxI XfdafAuNdI hY, jo BivÈ purfx ivc gurU nfnksfihb dI afmd bfbq kIqI geI hY, “qdvYlok rkÈfrQm mlyCfnu nfÈhyqvy,pfÈcmyÈu sUbhy dysy vydI vMsy cf nfnkh.”arQfq qdoN srbq dy Bly leI, pfpIaFdy nfs ihq, Bfrq dy pwCmI BUKMz ivKy,vydI vMs ivc, nfnk pRgt hovygf. do ÈbdFdf inwkf ijhf vfkMÈ ‘nfnk nfm’ iswKismrqI df iek aimt aMg hY. iswK mnFaMdr, ieh vfkMÈ, asIm afsQf aqyaQfh ÈrDf df lKfiek vI hY.
gurU gRMQ sfihb ivc lgBg koeI vIÈbd aijhf nhIN hY, ijs ivc ‘nfnk nfm’nf afieaf hovy. qkrIbn ZfeI sO qoNvDIk pMgqIaF aijhIaF hn, jo ‘nfnknfm’ nfÜ arMB huMdIaF hn. koeI hor doÈbd iekwTy ies qrHF aqy ieqnI vyr nhINvrqy gey. ies vfkMÈ c do Èbd hn-nfnkaqy nfm. bhuqy ivafiKafkfr nfnk ÈbdnUM bfxI krqf dI isrÌ mohr Cfp hI mMndyhn pr nfnk Èbd afpxy afp ivc bVy hIrhwsmeI qy zUMGy arQF df sUck hY.
cUVfmxI ieiqhfskfr, mhF kvI,BfeI sMqoK isMG ny nfnk pRkfÈ dy ÈurUivc aijhf ieÈfrf kIqf hY ik jdoN gurUsfihb dy nfm sMskfr smyN pMzq ny “issko nfnk nfm DrIjY” dI slfh idwqI qFipqf kflU jI ny ies nfm dI ajIb iksmbfbq ÈMkf kIqf: “rliml nfm su qurkn ihMdU.” AunHF afiKaf ik KwqrI kul rIqIanusfr “avr nfm ko soD DrIjY.” qFanuBvI pMzq ny spÈt kIqf ik “rfmikÈn avqfr jo hr kf. pUjih ihMdU nmfnih qurkf.” iPr gurU sfihb dIalOikk afBf aqy nUrfnI ichn cwkrqwkidaF pMzq ny ieh vI afiKaf ik“ieh iss ko mfnihMgy doAU. ihMdU qurkiswK huie siB koAU.”
ivÈv df ruhfnI anuBv do DfrfvF-afrIafeI aqy sfmI dy rUp ivc dyiKaf jFdfhY. ivÈv dy smwucy aiDafqmk sÌr dIsFJIvflqf aqy sMpMnqf dy proK ieÈfrynfnk nfm ivc smoey hoey hn. ieh iekaijhf nfm hY ijs c kul kfienfq dy sFJyDrm vwl ÉUbsUrq ieÈfrf inihq hY.
BfeI sfihb DrmfnMq isMG ny df‘pRiÌAUmz ryzIaYNs aOÌ gurU nfnk’ ivcnfnk Èbd dy pihly ‘n’ nUM nFhvfck aqy‘ank’ dy arQ anyk krky, ‘Not Many’iliKaf hY. ienHF ivcfrF dI rOÈnI ivc nfnkÈbd gurmiq dI afDfriÈlf, mUÜ mMqr dyarMBk eyky df pirafey hY. eykf ivÈv dIsFJIvflqf df pRqIk aqy sUck hY.
jdoN ardfs ivc “nfnk nfm cVHdIklf” afiKaf jFdf hY qF ies df Bfv vIiehI huMdf hY ik Aus iek jF vfhd nfmdI cVHdI klf hox nfÜ hI srbq dy BlydI AumId rwKI jf skdI hY. ieh jfxnfËrUrI hY ik ieh ‘nfm’ kI ÈY hY, ijs nUMgurU nfnk sfihb ny iek afiKaf hY.
Dmpd ivc afAuNdf hY: “ko ievmpwQivm ivjwsiq. ko Dwmpdm sudyisqm.”arQfq sMsfr dy mfrg nUM kOx Ìiqhkrygf? Drm df ÈuD pMQ kOx lwBygf?awgy ies df jvfb vI idqf igaf hY: “syKop wQivm ivjwsiq. s yK o Dmpdmsudyisqm.” arQfq iswK hI sMsfr dymfrg nUM Ìiqh krygf. iswK hI ÈuwD DrmnUM anuBv ivc ilafvygf. jwg nUM ijqxfmn nUM ijqxf hY qy mn nUM ijqxf hI mhFDrm anuBv hY: “ijn gur prsfdI mnujIiqaf jgu iqnih ijqfnf.” gurmiq ivcDrm mfrg ‘qy clidaF jIvn dIkfmXfbI hfsl krnf iswK df isrÌ injImslf nhIN, sgoN sFJf pRXojn aqy pRXqnhY: “afip qrih sMgiq kul qfrih iqnsPl jnmu jig afieaf…afip qrY kulsgly qfry gurmuiK jnmu svfrixaf.”
syvf aqy ismrn sÌl jIvn dfsfDn qF hY, pr ies df sQfn ikhVf hY?gurU nfnk pfqÈfh ny cfr AudfsIaF dOrfnBfeI gurdfs dy hvfly anusfr, “bfbyqfry cfir cik nAu KMiz ipRQvI scf Zoaf.”AunHF dy mubfrk kdmF dI Cfp DrmasQfn ivc qbdIl ho jFdI sI: “ijQy
bfbf pYru Dry pUjf afsxu Qfpix soaf.”ihMdusqfn ivc ivsfKI dI sMkRFqI vnspqIdy jobn jF ÌslF dy pwk jfx dI sUck hYaqy ÉuÈIaF KyiVaF, mOj msqIaF qymyilaF df iqAuhfr hY. gurU nfnk pfqÈfhdI afmd ny kfienfq aMdr Drm dI ÌslPlI BUq aqy pwk jfx dI sUcnf idqI qyjgq nUM ivsmfdI vsoey dy anuBv nfÜsrÈfr kIqf: “Gir Gir aMdir DrmsflhovY kIrqnu sdf ivsoaf.” aÉIr ivcAunHF krqfrpur vsfieaf. iesy qrHF dUjypfqÈfh ny KzUr sfihb, qIjy ny goieMdvflsfihb, cOQy ny sRI aMimRqsr sfihb, pMjvyNn y qrnqfrn sfihb ngr vsfey.hrgoibMdpurf, kIrqpur sfihb qyanMdpur sfihb vsfey gey. ieh ÈihrlokF dy rihx df sfDn mfqr hI nhIN snsgoN Drm kyNdrF vjoN sQfpq kIqy geysn. ÈihrF drimafn Drm pRcfr dysQfn nUM ÈrDf pwKoN pRmuwKqf idqI geI.gurU sfihbfn ijQy vI ibrfjdy jF ivsrfmÌurmfAuNdy sn, AuQy juVI sMgq ivcoN iksyaiBafsI dI dyK-ryK jF syvf sMBfÜ hyTDrmsfl dI sQfpnf kr idMdy sn. cOQypfqÈfh qwk iswKI dy Drm kyNdrF nUM Drmsflikhf jFdf sI. pMjvyN pfqÈfh ny aMimRqsrivc iswKI dy Drm kyNdr nUM hirmMdr df nFidqf. iPr kfhn isMG nfBf muqfbk CyvyNpfqÈfh smyN iswKI dy Drm kyNdrF df nFgurduafrf pRclq hoieaf.
ieh gurduafry nfm dfn aqy syvfismrn dy kyNdr sn. smyN smyN juVdI sMgqdI syvf sMBfÜ, pwky qOr pr inXukqsyvfdfr dy Érc aqy iemfrq dy rwK rKfAuleI iswKF ivc dsvMD dI iprq pfeI geI.gurU awgy drÈxI Bytf arpx krn leIgolk df ieMqËfm kIqf igaf. gurduafryividafrQIaF leI skUl, jigafsUaF leIAupdyÈ acfrIaf, rogIaF leI ÈÌfÉfny,aOrqF dI ieËq afbrU leI durgfrUp aqyqIrQ XfqrIaF leI ivsrfmGr jF musfÌrÉfny sfbq hoxy ÈurU ho gey.
jd qoN mYkfilÌ ijhy ivdvfnF vloN,kolonIal idRÈtI qoN, iswKI dI ivafiKafhoxI ÈurU hoeI hY, AudoN qoN iswK Drm afpxyafid jugfid jF snfqnI mUÜ nfÜoN tuwtky, sFJIvflqf dy asUl nUM ivsfr ky,afpxy inafrypx nUM vKryvyN dI sur ivcZfÜ ky, ruhfnIaq dy srsbËbfÊ nUM buDIdy hvfly krky, pwCmI qriË iËMdgI nUMqrwkI dI jfmn anumfn ky, gurbfxI dImMqr prMprf nUM kyvl arQ dy aDInkrky, prmysr qoN Bulx vfÜIaF mfrUalfmqF df iÈkfr hoeI jf irhf hY. nYÈnlpRoPYsr aOÌ iswKieËm isrdfr kpUrisMG aqy ividaf mfrqMz BfeI sfihbDrmfnMq isMG ny ies qrHF dy spÈtieÈfry kIqy hn.
iswK smfj ivc iqMn pRkfr dy gurUGr hn: ieiqhfsk gurduafry, isMG sBfgurduafry aqy zyry. pr hux, AukqmnoibrqI aDIn gurduafry syvf ismrndy kyNdrF nfÜoN afmdn dy vsIly aqy sYrspfty dy kyNdr bxdy jf rhy hn. huxkoeI ivrlf hI Gr hovygf ijs nUM DrmsflafiKaf jf sky. ÈRomxI kmytI aDInieiqhfsk gurduafry hux srkfrI dÌqrvDyry jfpdy hn. isMG sBf gurduafry pMcF-srpMcF qy cODrIaF dI hAumY dy aKfVy bxgey hn. zyiraF bfry cuwp hI BlI hY.
pwCmI munwKvfd nUM mfnvvfd dyBulyKy ivc iswKI df sgoqI jF pirafiesmiJaf jf irhf hY, ijs dI pfh nfÜiek mhIn iksm dI nfsiqkqf aDIniswKI dI ivafiKaf df ruJfn pnp irhf hYijs dy PlsrUp syvf ismrn dI aihmIaqaqy Bfvnf GtdI jf rhI hY. rwb kyNdRq
nfnk, nfm, aiBafs aqy gurduafrf Kflsf pMQ
(bfkI sPf 27 `qy)
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (25)
abdul smd Kfn vloN iswKF df Kurf-Koj imtfAux dy kIqy jf rhy XqnF aqyasih qy akih ËulmF dy bfvjUd iswK-ÈkqI Gtx df nF nhIN sI lY rhI ijs nMUAus dI asPÜqf mMnidaF Aus nMU mulqfnbdl ky, Aus dI QF Aus dy nOjvfn aqyjoÈIly puqr ËkrIaf Kfn nMU lfhOr dfsUbf Qfp idqf igaf. jLkrIaf Kfn nMUiswKF df nfmo-inÈfn imtf dyx dI kyvlhdfieq hI nhIN idqI geI, sgoN Aus nMUiesdy leI hr qrIkf vrqx dy aiDkfrvI idqy gey. ies dy nfl hI Aus nMU ieh
Brosf vI idwqf igaf ik Aus nMU idwlI qoNijs iksm shfieqf dI vI loV hovygIibnf sMkoc idqI jfeygI.
lfhOr dy sUby vjoN afpxIaF iËMmydfrIaFsMBflidaF hI ËkrIaf Kfn ny afpxfdbdbf kfiem krn leI iswKF ‘qy abdulsmd Kfn nfloN ikqy vwD Ëulm Zfhuxy ÈurUkr idqy. iswKF df iÈkfr krn leI pMjfbdy kony-kony ivc POjI tukVIaF qYnfq kridqIaF geIaF. ÈihrF, ipMzF aqy jMglFivcoN iswKF nMU PV-PV ky lfhOr ilaFdf jFdfaqy AunHF nMU vwK-vwK qrIikaF nfl qsIhydy ky ÈhId kr idqf jFdf.
nuÈihry dy sfihb rfey ny pwtI dyPOjdfr ËPr byÊ pfs iÈkfieq kIqI ikipMz ‘vF’ df qfrf isMG iswKF dI mddkrdf hY. sfihb rfey dIaF gwlF ivc afky ËPr byÊ ny qfrf isMG ivruD POj cVHfidqI ijs nMU rsqy ivc hI bGyl isMGiZloN aqy Aus dy sfQIaF ny Gyr ilafaqy aijhI mfr mfrI ik Aus Bjdy nyipCy vl nMU muV ky vI nhIN dyiKaf. ies
muT-ByV ivc ËfPr byÊ df BqIjf mfirafigaf. ËPr byÊ ny afpxI POj dI jdoNieh hflq dyKI qF Aus ny lfhOr dy sUbyËkrIaf Kfn pfsoN mdd dI mMg kIqI ijsny afpxy nfieb momn Kfn dI agvfeIivc 2200 GoV svfr, 40 bMdUkcI , 5hfQI aqy 4 rihkly qfrf isMG ivruD Byjy.
AuDr qfrf isMG kol kyvl 22 isMGsn. ielfky dy ihMdUaF-muslmfnF nMU jdËkrIaf Kfn vloN POj cVHfey jfx df pqflwgf qF AunHF qfrf isMG nMU slfh idqIik Auh vylf tpfAux leI ieDr-AuDr hojfx. jdoN POj hfr-hut muV jfeygI qFAuh vfps af jfx pRMqU qfrf isMG ny iehslfh svIkfr nf kIqI. ‘pMQ pRkfÈ’ dykrqf ny ies smyN df iËkr ieAuN kIqf hY,‘muwK qfrf isMG lflI afeI, hm afp choNqurkn isr lfeI. hm qo lr mrhYN XihTfie, nih nT ky ikq horih jfie.’ iesasmfnqf dI lVfeI ivc bfeI dy bfeIisMG afpxIaF jfnF hUl ky lVy aqyÈhIdI jfm pI gey.
qfrf isMG aqy dUjy isMGF dI ÈhIdIdI Kbr jdoN vwK-vwK QFvF ‘qy isr CupfeIbYTy isMGF pfs pujI qF Auh roh ivc afgey. afpxIaF jfnF dI prvfh kIqy ibnF,Auh duÈmx dy kfPilaF aqy KËfinaFpur tuwt pey. jdoN vI AunHF nMU pqf lgdfik iksy QF qoN mflIaf Augrfh ky lfhOriljfieaf jf irhf hY, Auh rsqy ivc hIAus nMU luwt lYNdy. POjIaF dI vwzI igxqIvI AunHF dy hONsly nMU Zfh nf lf skdI.Auh acfnk Cfpf mfrdy qy srkfrI KËfnfluwt, pl Br ivc hI awKF qoN Ehly hojFdy. ies qrHF keI vrHy AunHF mflIaflfhOr KËfny ivc nf pujx idqf aqy nfhI Auh afp ÈfhI POj dy hwQ afey.
ipRM[ siqbIr isMG ies siQqI dfiËkr kridaF ilKdy hn ik jy koiÈÈkr ky ÈfhI POjF iswKF dy itkfixaF qypuj vI jFdIaF qF Auh JfVF ivc Cupy iswKFqk pujx leI JfVF ivc Auqrn qoN
kqrfAuNdIaF. AuDr iswK JfVF ivc KVy-KVy hI sfrI rfq guËfr idMdy. iesy siQqIdf iËkr pMQ pRkfÈ ivc ienHF ÈbdF rfhINkIqf igaf hY, isMGn pY gV nih huqy,ijq kI Et lVih. AuT nT rohI mDiCpih, kY KUhn KMzn mfih. isMG afQxins idn KVfih.
ies siQqI ivc hfV-hut ky ËkrIafKfn vloN iswKF nMU Gyrn aqy Gyr-Gyr kyAunHF nMU mfrn leI POjI tukVIaF chuM pfsyByjIaF geIaF. iswK Aus smyN rfvI dykMZy vflI iek hvylI ivc sn. AuQoN Auhiksy qrHF krqfrpur dy ipMz puj luk gey.ËkrIaf Kfn dIaF ByjIaF POjI tukVIaFny AunHF dy Cupx itkfixaF qy puj AunHF nMUGyry ivc lY ilaf. aMdr Kfx-pIx dfsfmfn Kqm ho igaf. iswK iksy qrHF AuQoNinkl jfxf cfhuMdy sn pr bfhr POjI Gyrfhox kfrn AunHF df inklnf sMBv nhINsI. ijAuN hI Auh bfhr inkldy duÈmxdIaF qopF goly vrsfAuxy ÈurU kr idMdIaF.afKr kudrq AunHF dI mdd ‘qy afeI.bfrÈ hox lwg peI. ieqnI bfrÈ hoeI ikduÈmx dIaF qopF nkfrf ho geIaF. iswKFny mOky df lfB AuTfieaf qy rfq dy hnyryivc kt-vZ krdy inkl gey. svyry jdoNbfrÈ rukx qy POjF ny AuQy iksy iswK nMUnf vyiKaf qF AunHF smiJaf ik AunHF rfqhoeI JVp ivc iswKF nMU mfr-mukfieafhY. ies KuÈI ivc vfps muV AunHF rsqy ivcBIlvfl ivKy itkfxf kr KuÈIaF mnfAuxIaFÈurU kr idqIaF. ijAuN hI muÊl POj dy rMg-rlIaF mnfey jfx dIaF KbrF iswKF qkpujIaF, Auh acfnk hI rMg-rlIaFmnfAuNdy muÊl POjIaF Aupr tuwt pey aqykeIaF nMU qlvfr dI ByNt cVHfAuNidaF lut-mfr krdy Êfieb ho gey. iswKF dy iesacfnk hmly ivc murqËf Kfn qy muÊlPOj dy hor keI muKI mfry gey.
ies Gtnf ny ËkrIaf Kfn nMU aihsfskrvf idqf ik Ëor-Ëbr aqy Ëulm nfliswKF nMU mfr mukfAuxf sMBv nhIN.
iswK sMGrÈ-4hm qo lr mrhY Xih Tfie
jsvMq isMG ‘ajIq’Pon:91-98689-17739
Buwl dI soDsMpfdk jI, pMjfb tfeImjL dy pMinaF Auqy ‘Bfrq ivc kOmI svfl’ bfry aqy
‘iekIvIN sdI ivc iswK styt’ lyK Cfpx leI quhfzf ÈukrIaf. ‘iswK styt’ vflIlyK lVI-2 (5 PrvrI 2011) ivc tfeIp dI glqI krky pRIqm isMG iBMzr dImulfkfq dy hvfly nfl CpI lfeIn ivc PrvrI 1984 dI bjfey PrvrI 1982 Cpigaf sI. ies nUM PrvrI 1984 piVHaf jfvy. iesy qrHF lyK lVI-3 (26 PrvrI2011) dy afKrI kflm ivc gurU arjn dyv dI QF glqI nfl BfeI gurdfs ilK hoigaf. ies nUM BfeI gurdfs dI QF gurU arjn dyv piVHaf jfvy ikAuNik ‘‘pIAU dfdy kfKoil izTf Kjfnf’’ AunHF dy Aucfry hoey Èlok dI quk hY, jo afid grMQ dy pMnf-186Auqy susLoiBq hY. ‘pMjfb tfeImË’ dy aiq sUJvfn pfTkF vloN ieh glqIaF iDafnivc ilafAux leI DMnvfdI hF. afs hY, BivwK ivc vI iesy qrHF AunHF df sihXogimldf rhygf. iKmf df jfck
mfxk bnfm cmkIlf bfry pRqIkrm sMpfdk dI zfksMpdk dI zfksiqkfrXog sMpfdk jIE,aYs asLok BOrf dy lyK (mfxk
bnfm cmkIlf) bfry hrjIq isMG, inAUXfrk df guwsy BrpUr pRqIkrm piVHaf.mYnUM lgdf hY ik BOrf sfihb nUM svflkrn dI bjfey sfnUM afpxy afp nUM puwCxfcfhIdf hY ik iksy nUM ies qrHF ilKx dIËrUrq ikAuN peI? myry muqfibk ies sBleI asIN sB doÈI hF jo Drm nUM iesqrIky nfl clf rhy hF ky lokF df nËrIafies kdr bdl irhf hY. hrjIq isMGKud socx ik iswK Drm df ikhVf bfbf,sMq jF pfTI hY ijs df aKbfrF ivc rOlfnhIN ipaf. kQf qy kIrqn dy nF ‘qy lokFdI mfniskqf nfl Kyizaf jf irhf hY qyasIN sfry cuwp cfp dyK rhy hF. bfxIdIaF rOlF lfAux ipwCy lVfeIaF ho rhIaFhn. ngr kIrqn ‘qy gurU dy iswK iesqrIky nfl lVdy hn ijvyN muglF nfljMg df mYdfn Piqh kr rhy hox. gwlgwl qy gurU drbfr ivc iswKI dI ÈfnpgVI pYrF ivc rolx qoN vI asIN kdyguryË nhIN kIqf. gurU Gr dy syvkkichrIaF ‘c jf ky lV rhy hn. iewkdUjy qy dUÈxbfËI dIaF hwdF bMny twp kyjyqU prcm lihrfAux leI Ëor ajLmfeIho rhI hY. amrIkf dy lgBg hr iewkgUru Gr df rOlf cwl irhf hY. sB gwdIqy mfieaf nUM hI gurU smJ rhy hn. iswKDrm vwloN isKfieaf siqkfr aqy adbdf gurmMqr asIN bVy icrF qoN Buwl Bulf
cuwky hF. gurU GrF dI ajokI siQqI qyiksy kvI dI klm ies qrHF vrHdI hY:
isrF ‘qoN lfh ky asINpYrF ivc rolI KudpihlF vflI pgVI dIÈfn ikwQoN Bfldf.TyikaF dy mflkF nygurU Gr bxf leyKflsy dy JUldyinÈfn ikwQoN Bfldf|bfkI kQf kIrqn krn vfly ijhVy
lokF dI gwl Auh kr rhy hn, Aus bfryqF ilKx nUM idl nhIN krdf. ijs qrHFieh sMq mhFpurÈ swc ‘qy prdf pf kyapxIaF mnafeIaF qy mnmqIaF kr rhyhn Aus nUM dyK sux ky qF lgdf nhIN kyBOrf sfihb ny koeI jwgoN qyrvIN ilK idwqIhY. hF, jo swc AunHF iliKaf hY, Auh kOVfËrUr hY pr zrf Dmkf ky iksy dI ËubfnjF klm nUM swc kihx qoN nhIN roikaf jfskdf. ijs qrHF df DmkI pwqr hrjIqisMG huxF iliKaf hY, Auh bfby nfnk aqyiswK Drm dIaF iswiKafvF qoN kohF dUrhY. pr ijvyN ik AunHF ny iliKaf hY ikkeI vfr sfnUM pqf nhIN lgdf ik asINikMnf glq ilK rhy hF, Ausy qrHF sLfiedKud AunHF nUM vI aihsfs nhIN hoieaf ikijs Drm leI Auh afvfË AuTf rhy hn,Ausy dIaF iswiKafvF nUM nËr aMdfË krrhy hn. asIN isrP kIrqn krn-suxn,gurU Gr jf ky mwQf tyk lYx, lMgr CklYx, gfqry pf lYx nUM hI iswKI afK ky
pRcfr rhy hF aqy afpxy afp nUM gurU dyaslI vfirs smJx dI Buwl kr bYTdy hFqy smJx lwg pYNdy hF ky iswKI hux sfzIjgIr bx geI hY. aijhIaF DfrnfvF krky hI sfnUM BOrf sfihb df iliKaf swc cYnnfl bYTx nhIN dy irhf. awj kwl dy Xuwgbfry bfbf nfnk kI mihsUs krdy hn, iewkkvI dy sLbd gOr krn Xog hn:
gurU nfnk nUM mYN puiCaf-sfzy gurU Gr jfxYqF bfby ikhf, AuQy kI hY?mYN hYrfn pRyÈfn,bfbf jI qusIN gurU Gr nhIN jFdy?dunIaF DVf DV jFdImisaf sMgrFd mnFdIimwsf lMgr CkdI qy CkFdIZolkIaF CYixaF dy qfl nflisr ihlf ihlf AucI AucI gFdIgurU gRMQ sfihb nUMAuh rwb krky mMndy qyAus nUM srdI ivc
grm kMblF nfl Zwkdy(mqy mhfrfj nUM TMZ nf lwg jfvy)qy grmIaf ivckUlrF dI TMZI hvf dy buwlyqF ik mhfrfj afrfm kr skxlMgr df Bog lvFdIqy isr Aupr cuk ky sYr vI krFdIbVf vwzf asQfn,vwzy vwzy lok af ky Jukdyqy AuQy sMq-bfby rwb aKvFdyqy sfKIaF krfmfqF joV joVkQf krdyicwty icwty kwpiVaF ivcinry pury avqfrI purÈ lgdybVI cVHfeI sMqF dIhr koeI jFdYqusIN nhIN jfxf?bfbf jI TMZf hOkf Birafqy ikhf,nhIN mYN nhIN jfxfmYN krqfrpur hI cMgf.
awj iswK Drm dy DfrnI smfijk,Dfrimk, rfjnIqk aqy siBafcfrk pwKqoN afpxy Drm nfl iensfP nhIN krrhy. dUsiraF isr BFzf BMnx dI QF sfnUMKud ‘c suDfr ilafAuxf cfhIdf hY qF joasIN gurU nfl kIqy vfady inBf skIey.m M inaf k y cmkIly n y p Mjfb dIsiBafcfrk hvf nUM gMdlf kIqf praKOqI Dfrimk afgU-Drm pRcfrk aqypMQk lok ijs qrIky nfl iswK Drm nUMg Mdlf kr rhy hn Auh iËafdfivcfrnXog hY. afpxy Drm df ijMnfnuksfn asIN Kud kIqf hY AunF Èfied iksybfhrly ny nhIN kIqf. awj gurduafiraF nUMafmdnI df sfDn smJ ky syvf df mOkfilaf jf irhf hY. afpxy DIaF puwqF dy irÈqyqYa krn smyN jdoN nvF irÈqydfr amrIkfivclI jfiedfd bfry puwCdf hY qF dwsxvflf kuJ ies qrHF ibafn krdf hY, “dyKojI muMzy dy bfp dy do gYs styÈn qy doilwkr stor hn aqy suwK nfl Auhgurduafry df pRDfn hY.”
jdoN Èrfb/ qMbfkU dI KwtI Kfx vflfafdmI gurUGr df pRDfn Qfipaf jFdf hYaqy gurduafry nUM vzI zonysLn idMdf hYqF sfzIaF ËubfnF nUM ijMdry vwj jFdy hnqy klmF nUM lkvf mfr jFdf hY. iehvrqfrf iksy nUM vI nfËfiej nhIN jfpdf,ikAuNik pYsy vfly df swqIN vIhIN sO. jykrieh vrqfrf awj dy iswK smfj leI shIhY qF BOry dIaF ilKIaF kuJ sqrF qFsmuMdr ivc bUMd brfbr hI hn.
-zf[ hnI Èyrigwl, sYkrfmYNto.-krm brst
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (26)
dunIaF ivc hor anuBv sB nUM hoskdy hn pr mOq df iksy nUM nhIN huMdf.ijhVy mOq dy mUMh ivc cly jFdy hn Auhafpxy anuBv dwsx leI vfps nhINmuVdy. soco, iksy ny sfnUM bhuq AucIiemfrq qoN ptk idqf hovy qy asIN hvfivc lotdy hyT af rhy hoeIey. aijhy ivcmOq dy mUMhoN koeI ivrlf hI bc ky inkldfhY. bcx vfly qF avfk rihMdy hI hn prijhVy ies qrHF df kOqk vyK lYNdy hnAuh vI afpxy anuBv dy ibRqFq leI sfrIAumr Èbd ZUMzdy rihMdy hn.
ies khfxI ivc iek aijhI hI swcIGtnf df iËkr kr irhF ijs nUM Xfd krky rUh kMb jFdI hY qy ies sMsfr dy ÌfnIhox dI ÉOÌnfk hkIkq nyVy qoN idKfeIdyx lgdI hY. ijAuN-ijAuN ieh Gtnf purfxIhuMdI jFdI hY iqAuN-iqAuN ies dIaF
rwhsmeI gMZF hor vI pIzIaF huMdIaFjFdIaF hn. ies Gtnf dy Cwzy ieÈfiraFnUM mYN awj qk smJ nhIN pfieaf qy nf hImYnUM ajy qIkr smJ afeI hY ik kuJÈkqIaF sfzy leI AuqoN hI ikvyN kMm krIjFdIaF hn!
jUn 2002 dI gwl hY. sYn hoËy stytXunIvristI df smYstr Éqm kr ky mYNieMzIaf jfx dI slfh bxfeI. mOky ‘qyafx ky myrI pqnI ny vI AuQy rihMdy sfzyCoty lVky nUM imlx jfx df mn bxf ilaf.asIN iewkiTaF hI 25 jUn dIaF eyÈIafnfdIaF itktF lY leIaF. sfzy ieQy rihMdybwcy CuwtIaF mnfAux leI krUË ‘qy geyhoey sn, ies leI sfrI iqafrI sfnUM afphI krnI peI. rfq dI Auzfn sI qy ÈfmnUM asIN tYksI rfhIN eyarport phuMc gey.
clx qoN pihlF Aus idn asIN svyrqoN hI jfx dIaF iqafrIaF ivc juty rhy.iek iek vwzf atycI ipwCy buwk krfAuxleI pYk kr ky iek iek hYNz bYg jhfËivc nfl iljfx leI iqafr kr ilaf.myrI pqnI df hYNz bYg hlkf Pulkf sI,ies leI vIh pONz dy Bfr ivc Aus nyafpxy sfmfn nfl keI vfDU sUt vI Brley. myry KflI bYg df hI Bfr 9 pONz sIqy ies ivc 8 pONz df 2000 mfzl sonIlYptfp pY ky sqfrF pONz bx gey. do iqMnpONz dIaF qfrF qy cfrjr pf ky hor kuJpfAux dI guMjfieÈ hI nf rhI. kYmrf,zfierI, itkt, ikqfbF, sYl Pon afid qFmYN prs-numf moZy vfly bYg ivc pf leypr myrf cfr pONz df hoimEpYiQk dvfeIaFdf zwbf, jo mYN hr sÌr ‘qy nfl rKdfsI, pfAux leI ikqyy koeI QF nf bcI.
mYN apxI pqnI nUM ikhf ik kuJ kpVykwZ ky ieh zwbf afpxy hYNz bYg ivc pflvy. Aus ny ies df jordfr ivroD kIqf.mYnUM smJfAuNdI bolI, “jI! ieQy ies Grivc ieMnIaF dvfeIaF hn qy AuQy Auh GrdvfeIaF nfl Biraf hoieaf hY. sÌr ivcvI zwbf nfl cuk lYNdy ho. kdy loV peI aYies dI? ijs dvfeI dI loV hY ieQoN Kf kyclo qy bfkI AuQy jf ky Kf lYxf. rsqyleI plsfitlf mYN prs ivc pf leI aY.zwbf nfl jrUrI cukxf aY?”
qrk nfl gwl GVn ivc AuhqrkÈIl sosfietI vfilaF nUM vI mfq pfskdI hYy. mYnUM ligaf Auh TIk kihMdIhY. mYN zwbf rwKx Aupr clf igaf. prrfh ivc mYN klpnf kIqI ik jy ikqy rsqyivc TMz lg geI jF grm-srd ho geyjF mUMh ivc Cfly pY gey jF nksIr PutgeI jF Kfx pIx dI KrfbI ho geI qFkIhdI mF nUM mF khFgy? kuJ dvfeIaF qFnfl lY hI cldy hF. ies leI mYN pMj swqmuwK dvfeIaF iek ilPfPy ivc KVIaF krleIaF. awDy qoN ijafdf ilPfPf KflI vyKky kuJ hor dvfeIaF pf leIaF qy iPrkuJ hor. ilPfPf Br igaf pr bMd krn
vyly Aupr iek AuNgl QF KflI idKfeIidqI. zwby ivc AuqoN hyTlI lfeIn qIkrnËr duVf ky mYN cfr pMj hor ÈIÈIaFkwZIaF qy ilPfPy ivclIaF ÈIÈIaF Auqyiltf kyy ies nUM typ nfl bMd kr idqf.pqnI qoN corI ieh ilPfPf mYN afpxy hYNzbYg dI jyb ivc rK iÜaf.
eyarport phuMc ky dyiKaf myrIpqnI df ichrf Audfs sI. pihlIaF vqnPyrIaF vyly Auh afpxyy lVky nUM imlx dycfa nfl pUry KyVy ivc hoieaf krdI sIpr awj Aus nUM ipwCy Cwzy iqMn sfl dy poqydI Xfd sqf rhI sI. dohF ivc bypnfhlgfE hY qy moh-vs dovyN iek dUjy qoN plBr vI vwK nhIN huMdy. vykyÈn ‘qy jfx vylyvI Aus dy mfipaF ny Aus nMU “gRYmf” dIaFbfhF ivcoN roNdy nUM DUh ky hI vYn ivc suitafsI. Aus idRÈ nUM Xfd kr ky Aus df idlzoby KfeI jFdf sI. GVI muVI iehI suxfeIjf rhI sI ik jdoN “mUMzf” af ky vyKygf“gRYmf” nhIN hY qF Aus dy mn ‘qy kIbIqygI. mYN Aus nUM smJfieaf ik bwcy dfcyqf iCMn-BMgr hI huMdf hY, hux qIkr qFAuh sB kuJ Buwl vI igaf hoxf aY. priPr Auh ies gwl df Êm Kfx lwgI ikvfps afAux ‘qy Auh Aus nUM pihcfxygfnhIN. asIN poqy nfl gwl krn leI PonimlfAuNdy rhy pr dUr sfgr ivc sfzfPon nf ligaf.
aiq dy AunINdry asIN Bojn Ckx sfr sONgey. mYN kuJ vDyry hI gUVHI nINd ivc sONigaf ikAuNik mYN nfl do bIarF vI lflfeIaF sn. iqMn sItF vflI kqfr ivcmYN ivckfr vflI sIt ‘qy sF qy myrI pqnImyry Kwby afiel pfsy dI sIt ‘qy.
sfnUM suiqaF ajy GMtf vI nhIN sIhoieaf ik mYnUM ligaf ijvyN iksy ny myrfpwlf iKwicaf hovy. ieh iKwc eynI polI sIik ies df mYnUM ÌOrI qOr ‘qy koeI pqf nfcilaf. jdoN kuJ ku iCnF bfd ies dfaihsfs idmfÊ nUM hoieaf qF myrI jfgKulI. pihlF qF rfq dy QkyvyN aqy bIardI Gumyr kfrn mYnUM pqf hI nf lwgf ikmYN ikwQy hF. surq prqx qy hOlI hOlIaihsfs hoieaf ik jhfË dy sÌr ivchF. iPr supny vFg Xfd afieaf ik iksyny myrI kmIË iKwcI sI. jdoN mYN AunINdryijhy ivc awKF KolHIaF qF dyiKaf ik myrIpqnI afpxI sIt AuqoN dI Kwby pfsy vlluVHkI peI sI. Aus df swjf hwQ hux vImyrf pwlf pkVIN ipaf sI. Éwby hwQ nflAus ny prs PiVaf hoieaf sI ijhdI iËwpKulHI peI sI.
ieh sB dyK ky mYN hOl igaf aqyDuMdlf ijhf ihsfb lfieaf ik koeI iesdf prs Kohx afieaf hoxf aY jo ies nyidwqf nhIN. mdd leI ies ny myrf pwlfiKwicaf hoxf aY qy iKwc-DUh ivc prsKolH ky Auh ies df mfl lY ky Bwj igafhoxf aY. mYN soicaF lutyrf jfx lwgf iesdy koeI swt mfr igaf hoxf aY jF kuJsuMGf igaf hoxf aY, qdy ies dI ieh hflqhoeI hY. mYnUM lwgf ik ieh kfrf kr kyAuh bhuqI dUr nhIN igaf hoxf ies leI
Aus nUM huxy dboicaf jfvy. aMdroN AuTIllkfr nfl mYN KVHf ho igaf.
duafly nËr mfrI pr kuJ nfidiKaf. jhfË dIaF lfeItF bMd sn qylok suqy pey sn. sMnftf Cfieaf hoieafsI. mYN soicaf Èfied mYnUM BulyKf lwgfhY. ieh vI bfkI svfrIaF vFgUM sON hIrhI hY. pr KuwlHy prs dI smJ nf afeI.mYN Aus nUM jgf ky pwuCxf cfihaf. moZfQwp-Qpfieaf, afvfË mfrI qy bFh qoNiKwicaf pr iksy qrHF vI Auh tws qoN mwsnf hoeI. Aus dI swjI bFh iGsr ky hyTFltk geI qy ÉwbI ivcoN prs vI inkl kyhyT izg ipaf. mYnUM lwgf, jrUr koeI vwzfBfxf vrq igaf hY.
mYN awgy Juk ky Aus nUM cuwikaf qysIt ivc iswDf pfieaf. iPr JMjoV ky Ausdy nF dIaF AucIaF afvfËF lfeIaF. jvfbivc Aus ny jor lf ky ieMnf hI ikhf, “jImYN geI.” myry bhuq jqnF dy bfvjUd vIAuh awgy kuJ nf bolI. mYN lfeIt jlf kyvyiKaf. Aus dy ichry qy ipwlqx CfeI hoeIsI. mYN nbË tohx dI koiÈs kIqI pr ikqykoeI hrkq nf imlI. bFh ieMnI TMzI qy igwlIijvyN Ìirj coN kwZI bUMdF nfl iBwjI pfxI dIboql. mwQy `qy hwQ lfieafAuh vI brÌ vFgTMzf qy psIny nfl
qr. myrI
pqnI nUM idl df dOrf pY cuikaf sI. myrIaFawKF awgy hnyrf Cf igaf.
ieh soc ky ik qurMq dvfeI ibnFieh dOrf Gfqk ho skdf hY, mYN dvfeIaFdf zwbf kwZx dI socI pr iek dm iKaflaieaf ik zwbf qF ilaFdf hI nhIN. mYNmwQy ‘qy hwQ mfiraf ik ijs dI awj loVsI AuhI kol nhIN. mYN smJ igaf ik myrIpqnI mOq dy mUMh ivc clI geI hY. huxAus nUM AuQoN koeI nhIN kwZ skdf. Aus dInbË jf cuwkI hY. KUn df dOrf lgBg Éqmho cuwkf hY. ieMny TMzy qy iBwjy ÈrIr nUMgrmfAux leI hËfrF kYlorIË dI POrI loVhY. ikQoN afvygI ieMnI grmI? nf dvf nfdfrU. ieh soc ky myry aMdr BYa dIJrnfht iPr geI.
mYN shfieqf leI eyar hostYs swdxleI btn dbfieaf. bycYnI nfl ieMqËfrkridaF myry leI pl pl BfrI ho irhfsI. jy kuJ ho skdf sI huxy ho skdf sI.Gbrfht nfl mYnUM qfE af rhy sn.afAux vflI hoxI dI qsvIr sfhmxy iPrrhI sI. soc irhf sF ik ijs nUM nfl lYky cilaf sI hux Aus dI lfÈ lY ky jfxIpvygI. afpxy puwqr nUM jf ky ikvyN dsFgfik qyrI mMmI nhIN, Aus dI imRqk dyh lYky afieaf hF. kI bIqygI Aus dy mn ‘qyjdoN Aus df cfa hMJU bx nucVygf? ipCyvfly bwicaF nUM ikvyN Ébr krFgf ijnHFkol hfly Pon vI nhIN jFdf? jdoN pqf lgygfAunHF ‘qy ibpqf tuwt pvygI. ies df poqrfhux ies nUM imlx leI hmyÈf hI ivlkdfrhygf. qy ies dI DI dI qF sux ky jfn hIinkl jfvygI. aijhy keI svfl myry agoNdI inkl gey. mYN nhIN sI ikafisaf ik
acncyq myry nfl iedF hovygf. mYnUM ieshoxI qoN Bwjx df koeI rfh nhIN sI imlirhf. mn ichfV ky kih irhf sI, “kfÈ!ieh iek supnf hI hovy!”
mYN eyar hostYs leI iek vfr iPrbtn dbfieaf. Aus ny af ky syvf puwCI.mYN ikhf, “myrI pqnI mr rhI hY. ies nUMhfrt atYk ho igaf hY. ies df ÈrIrbrÌ bx igaf hY. jldI zfktr swdoplIË.” Aus ny Juk ky bImfr vl qikafqy ikhf, “jhfj ivc qF koeI zfktr nhINhY. hF, mYN anfAuNsmYNt kr idMdI hF. jysvfrIaF ivc koeI zfktr hoieaf Auh BfvyNies dI shfieqf kr dyvy.” ieMnf kih kyAuh pfxI df iglfs dy ky clI geI. mYNsoicaf ajIb Psy. koeI zfktr hoieaf vIqF dvfeI bUtI qoN ibnf Auh vI kI krygf.hvf ivc ltky hoey hF. hyTF aQfh sfgrhY. ipwCy muVnf asMBv hY. awgy ds GMty dfsÌr hY. jy hflF ieh ijAuNdI hoeI vI qF kuJimMtF qoN vwD smF nhIN kwZygI. byvsI nflmyrf ÈrIr pQrf igaf.
pl dI pl myry gmgIn mn qy iekpurfxI Xfd AuBr afeI. iek vfr Aus nymYnUM mËfk ivc ikhf sI, “bYTy ibTfieaFnUM ds-ds vfr cfh idMnI aF. jUTf kwpcukdI aF. ijs idn mr geI qF kIkrogy?” mYN Auqr idqf sI, “mYN qYnUM mrnhI nhIN idaFgf.” Auh bolI sI, “mOq dyPirÈqy agy kI tMg aVfEgy? Aus nyiljfx lwigaF quhfnUM puwCxf vI nhIN.”
mY afpxy ielm qy mfx kridaFikhf sI, “mYN Aus ‘qy aijhf
bfx clfvFgf ik idny qfry
idKf idaFgf. Auh zr nfl qYnMU Cwz kyBwj jfvygf.” mYN TMzf sfh lY ky soicaf,“awj mOq dy ÌirÈqy ny myry nfl kptKyizaf hY. mYnUM inhwQf kr kyy DoKy nflmyrI pqnI ‘qy vfr kIqf hY. kfÈ! myrIpqnI ny myrf qrkÈ jMz ‘qy tMg ky ÉudhI afpxy afp nUM mOq dy mUMh ivc nfpfieaf huMdf!”
socF ivc zuwby ny mYN iek vfr iPrAus dI hflq qy nËr mfrI. Aus dI hflqinwGrdI jf rhI sI. psInf qy ipwlqxvD rhy sn. ichry dy nkÈ zrfvxy hogey sn. Aus dy ÈrIr dy iksy ihwsy ivcjfn dy afsfr nhINy sn. asIN hoimEpYQbImfr dIaF alfmqF dyK ky hI dvfeIpCfx lYNdy hF bImfrI dy nF ipwCy nhINBjdy. acncyq byhoÈI, TMzf psInf, ÊfiebnbË, Ërd Bfa, bdly nkÈ afid sBÌOrI inGfr (Sudden Collapse) dIaFinÈfnIaF sn. ienHF nUM prÉ ky mYN qwkVI-vwt vhIx bfxIeyN vFg soicaf, “jy awjmyrf zwbf myry kol huMdf qF mYN huxy iesnUM “v” awKr nfl ÈurU hox vflI iehdvfeI dy ky bcf lYxf sI.” ies pCqfvydI iqwKI hUk ny myry idmfg df iek bMdikvfV KolH idqf. mYnUM ilÌfPy ivc pf kyilaFdIaF dvfeIaF df cyqf afieaf.“Èfied ieh dvfeI nfl pf ilafieafhovF.” ieh soc ky mYN Jwt Aupr pey bYgvl lpikaf qy ies dI jyb ivcoN ilÌfPfkwiZaf. dvfeI lwBx ivc mYnUM dyr nflgI. “v” awKr nfl ÈurU hox krky iehsB qoN aKIrlI dvfeI sI qy sB qoN AuqylytvIN kqfr ivc hI peI iml geI.
apfr ÉuÈI nfl mYnUM ligaf ijvyN
myrf qrkÈ mYnUM iml igaf hovy. mYNsoicaf ik jy myrI pqnI hfly ijAuNdI hoeIqF hux mrn nhIN idaFgf. mYN qurMq ÈIÈIivcoN dvfeI dI iek Éurfk kwZI qy Aus dfhyTlf bulH iKwc ky aMdr JfV idqI. AuqoNpMj sq buMdF pfxI dIaF pf idqIaF qF joieh mUMh ivc PYl ky sB pfsy lg jfvy.hMgfmI hflq ivc hoimEpYQI dI ÉurfkpMj-pMj imMtF bfd vI idqI jf skdI hY.ies leI pMjF imMtF bfd mYN Aus nUM iekhor Éurfk AuvyN dy idqI. ieMny ivc eyarhostYs afeI qy Aus ny disaf ik jhfËivcoN iksy dy zfktr hox df koeI huMgfrfnhIN afieaf. Aus ny suJf idqf ik mrIËnUM sIt qoN lfh ky hyTF pf idqf jfvy.ilhfËf asIN dohF ny cuwk ky Aus nUMaYmrjYNsI gyt agy peI KflI QF qy iltfidqf qy jhfj vflf kMbl Auqy pf idqf.“BUMieM lfhux” vrgI ikiraf dyK ky myrfgwc Br afieaf.
hostYs lVkI qy mYN Aus dy kol hIbYT gey. Auh Aus dy pYr mldI rhI. mYNjyb ‘coN kwZ ky dvfeI dI qIjI Éurfk Ausdy bulH aMdr pf idqI. myrI AumId kwcyDfgy ‘qy ltk rhI sI. hwQ ‘qy hwQ DrIbYTy dy myry mn ivc keI Auqfr cVfa afrhy sn. mn nfl kOl kr irhf sF ikiek vfr jIvq ho jfvy shI, ies dI hrrIJ pUrI krFgf. ijMdgI dy Aus pVfa qyKVy nMU jIvn dy sB qkrfr aqy hAumY-gRsq ivvhfr inrfrQk jfp rhy sn.ijMdgI dI quwCqf qy ies dI mOq nfl gUhVInyVqf sfP nËr af rhI sI. iKzOxy vFgtuwt jfx vfly ies sMsfr Auqy pwkI tyklfAux dI mUrÉqf ‘qy aÌsos ho irhf sI.iek nvF anuBv iksy pUrv-igafn dIpRoVqf kr irhf sI.
ivcfrF dIaF ZfhF-BMnF ivc pqf nfcilaf kdNo ds imMt inkl gey. mYN qRBkky AuiTaf qy sihm nfl Aus dy mwQy qyhwQ Pyiraf. mwQf ÉuÈk sI pr grm nhINsI. mYN soicaf jF qF pUrI ho cukI hY qy jFbc geI hY. Auqsukqf nfl nbË tohxleI mYN Aus dI klfeI PVI. bFh vI suwkIsI pr nbË ikqy idKfeI nhIN sI dy rhI.mYN jor lgf ky AuNglF ieDr-AuDrKuBoeIaF. kfPI koiÈÈ bfd mYnUM bVIzUMGfeI qoN iek mwDm ijhI tws mihsUshoeI jo nfl dI nfl Êfieb ho geI. kMbdyyhwQIN kMbl lfh ky cyhrf vyiKaf. ichrfpIly dI QF GsmYlf ijhf ho igaf sI.kol ho ky mYN Aus nUM Aus dy nF nflbulfieaf. dubfrf jor nfl bulfieaf.jvfb ivc Aus dy bulH PrPrfey. iPrbulfieaf. Aus ny hvf dI rumk vFg Auqridqf “hF jI”.
myry mn ny afkfÈ ijMnI AucI CflmfrI, ijvyN kih irhf hovy “huryryryry[[[[.”mYN swc muc mOq df PirÈqf hrf ky Bjfidqf sI qy Aus koloN afpxI pqnI CuzfleI sI. mYN Aus nUM mOq dy mUMh ‘coN kwZ kyafpxf bcn pUrf kr ilaf sI. mYN hostYslVkI nUM disaf, “hux ieh E ky hY.” AuhvI ÉuÈI nfl muskurfeI. myry gm dy bwdlAuz gey. cVHdI klf ivc myrI ÉuÈI duhrI-cOhrI ho geI. BivK bfry mY iPr hF-pwKIrONa ivc socx lwgf. kuJ dyr bfd hostYsny ikhf ik jy ieh TIk hY qF sIt ‘qy ibTfdyeIey. asIN shfrf dy ky Aus nUM KVf kIqfqy vfps sIt ‘qy lY gey.
kudrq ny iek GMty ivc hI kI kI rMgivKf idqy sn. ies alOikk avsQf ivcmYnUM mukyÈ dy gfey bol ieAuN Xfd af geyy,“ho gey do roË myN brbfd BI afbfd BI.”
hostYs ny myrI pqnI nUM duwD vflIgrm cfh ilaf ky iplfeI. jdoN Auh kMzyqy ho geI qF mYN Aus nUM puiCwaf ik qYnUM kI
myrI ‘PwkI’ qoN zrn PirÈqy
zf[ goibMdr isMG smrfEPon:408-634-2310
(bfkI agly sPy `qy)
sPr ijLMdgI df
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (27)
cfhy asIN afp ‘awDy-CVy’ hI hF prrwb dI ikrpf sdkf asIN hux qwk keIGr ‘vsf’ cuwky hF, afpxy nhIN, lokF dy!arQfq ‘ivcoly’ bx cuwky hF. ivcoly dfmqlb huMdY, “ivc Ehlf!” mYN ieh nhINkihMdf ik myry Gry pqnI nhIN. myrI vIiek awD-pcwD ijhI pqnI hY. pr AuhafeI myry Gry ‘Dwky’ nfl hI hY. qusINhYrfn hovoNgy ik Auh ikvyN? afm qOr ‘qymu Mzy kuVIaF nfl Dwky nfl ivafhkrvfAuNdy hn. pr asIN aYny ‘sfAU’ aqy‘sLrIPL’ inkly ik sfzI ‘pqnI’ ny sfzynfl PLoto ‘qy hI ivafh kr ilaf aqyasIN Aus nUM bfpU aqy dfdf jI dy ‘iCwqrF’qoN zridaF ny ‘DMn aYN-DMn aYN’ afK kysvIkfr kr ilaf. nf brfq geI, nfafnMd kfrj hoey. Auh kdy-kdy sfzy kMn‘c iek gIq gfAuNdI huMdI aY, “aYvyN nfliVaf kr Zolf-vy mYN Dwky dy nfl afeIhoeI aF!” asIN hux vI Aus dy pUry‘afigafkfr’ hF. pr hux asIN iksy nUMafpxI PLoto nhIN Byjdy! kfrn? ikqy huxkoeI hor nf sfzy nfl PLoto ‘qy ivafh krlvy! awg dI sfVI ttihxy qoN vI zrdIaY! gDI izwg peI sI BwTy ivc qy dIvyvfly Gry nhIN sI vVdI! sfQoN qF iek nHINlot afAuNdI, dUjI nUM ikvyN sMBflFgy? dwuDdf sfiVaf lwsI nUM vI PLUkF mfr-mfr kypINdY! pr hux sfnUM iek gwl dI smJhOlI-hOlI afAux lwg peI hY ik XfrIhfQIaF vfilaF nfl qy bfr rwKxy BIVHydf arQ kI huMdY!
asIN pihlI vfr ivcoly bxy qF sfzIbVI syvf aqy ‘KLfiqr’ hoeI, donF iDrF nysyvf dy kVwl kwZ idwqy. jdoN jfxf, duwD,prONTy aqy miTafeI nfl syvf hoxI. kdykdy rotI nfl bwkrf vI imaFk pYNdf jFkuwkV vI bFg dy idMdf! asIN afpxy afpnUM lfhnq pfeI ik aijhy kMm pihlF ikAuNnf ivwZ ley? ibwly dy mUMh nUM lhU lwigafmfVf hI mfVf! KLYr, kuVI vfilaF df sunyhfmuMzy vfilaF dy Gr aqy muMzy vfilaF dfruwkf kuVI vfilaF dy Gr. kMm qF mYnUMieh ‘krmUM bfhmx’ vflf hI jfipaf. prjdoN asIN donoN iDrF vwloN imldy ipafr-siqkfr ‘qy JfqI mfrI qF sfry igLly jFdylwgy. ivafh ho igaf. sfzy ihwsyivcoligrI dI muMdrI vI af geI. cfhyawDy qoly dI hI sI, pr sI qF muMdrI!cfhy hOlI hI sI, sI qF sony dI! puMn dIgF dy dMd iksy ny igxy aYN?
do ku mhIny bIqy. asIN aqy muMzy dfipAu Jonf lY ky sLihr afVHqIaF dy cly
gey ikAuNik ieko ipMz dy hI sF. jdoN asINJonf lfh ky ZyrIaF lf idwqIaF qF AuQysfnUM acfnk kuVI df ipAu twkr igaf.bVf iswD-pwDrf bMdf. KLfls jwt! muMzy dyipAu ny bVy adb nfl ‘PiLqh’ bulfeI.swuK-sFd qoN bfad kuVI dy ipAu ny puwiCaf,“hor kuVmf inwko df kI hfl aY?” qFmuMzy df ipAu bVI inmrqf nfl dwsxlwigaf, “bfby dI ikrpf nfl cVHdI klf‘c aY-inwko afpxI df pYr BfrY.”
Aus dy afKx dI dyr sI ik kuVI dyipAu ny zFg DUh leI, “sfzy Gry inwkobIh-bfeI vrHy rhI aY-AudoN qF Auhdf pYrBfrf hoieaf nf-hux ikmyN ho igaf?” qyPyr Auh afpxI qop df mUMh sfzy vwl nUMiswDf krky KVH igaf, “ikAuN Auey kMjridaf ivcoilaf! qUM vI sfzI inwko df iKaflnHIN rwiKaf? kI kIqY ienHF kMjrF ny inwkonUM? kuwitaf mfiraY jF koeI hor GiqwqkIqI aY?” asIN smJfAux dI koisLsLkrn hI lwgy sI ik Auh iPr BVk ipaf,“mYN Qozy donF ‘qy eI Tfxy rpt ilKfAUN-donF nUM eI aMdr krvfAUN-donF nUM eI! qusINsfnUM smJ kI ilaf? inwko iksy kwZy vwZyGr dI aY?” jdoN rOlf sux ky AuQy dunIaFiekwTI hox lwg peI qF sfnUM afpxy komlsrIr df iPLkr pY igaf. ‘kwT ivc bMdfiek-iek muwkI mfry qF ‘rfm nfm swq’ho jFdI hY. asIN kuVI dy ipAu nUM iek pfsyiljfx ivc sPLl ho gey. pr Auh sMsdivc BUqry mMqrIaF vFg pYrF hyToN imwtIkwZxoN nf hty. Aus nUM iek pfsy iljf kysmJfieaf, “JgVf isaF ‘pYr-Bfrf’ hoxdf mqlb sfzy pqf kI aY?”
hoieaf sI. Aus ny disaf ik nINd ivcpihlF Aus df jIa kwcf hoieaf. ieh socky ik Kfx pIx dI KrfbI hoxI aY, Aus nyplsfitlf dvfeI kwZx leI prs KoilHaf.ÈIÈI lwB qF leI pr cuwkI nf geI. iekdm Bfr ijhf pY ky idl Gt igaf qyqfkq clI geI. Aus ny mYnUM jgfAuxfcfihaf pr Aus dI kmËor afvfË myryqIkr nf phuMc skI. iPr Aus ny hwQ nfliKwc ky AuTfAuux dI koiÈÈ kIqI jonfkfmXfb rhI. ies qoN bfd Aus nUM kuJpqf nf irhf. myry vfr-vfr puwCx ‘qy vIAuh mYnUM afpxy gvfcy plF bfry kuJ nfdws skI. mYN Aus nUM Zfrs dyNidaF ikhf,“koeI gwl nhIN. qUM mYNnUM TIk smyN qy jgfidqf sI qy mYN qYnUM ijdF ikdF sMBfl ilafsI. hux qUM iblkul TIk hYN. iPkr nfkr, mYN qyry nfl hF.” iPr mYN Aus nUMsfrI khfxI suxfeI. pUrI gwl sux ky myrIpqnI ny Èukrfny vjoN myrf hwQ Gut ilaf.Aus ny plsfitlf dI ÈIÈI kwZ ky mYnUM dyidqI qy “v” awKr vflI dvfeI mYQoN lY kyafpxy prs ivc rwK leI. ieh hfly qIkrAuQy hI peI hY.
pitafly phuMc ky sB bwicaF dy
kihx qy asIN rfijMdrf hspqfl ivccYkap krvfieaf. sfrI gwl sux kyzfktr ny disaf ik ieh myjr hfrtatYk sI. nINd ivc afvy qF bMdf suwqf hIrih jFdf hY. sux ky myrI pqnI GbrfgeI ik ikqy iPr nf af jfvy. Gr jf kyAus ny joqÈI dI slfh lYx dI ijwd PVleI. asIN Aus dI jnm-pwqrI lY ky myrypurfxy sihkrmI pRo[ aYn ky iqRpfTI, jomihMdrf kflj dy sMsikRq dy irtfierzpRoPYsr sn qy joiqÈ ielm dy DnI sn,kol cly gey. bhuq hI Gt bolx vflyiqRpfTI sihb nUM kuMzlI vyK ky acMBfhoieaf ik jfqk “jIivq” hY. puwCx qyAunHF ikhf, “ienHF ‘qy dsMbr ivc ÈnI dImhf dÈf ivc rfhU dI aMqrdÈf sI. Ausyvyly gocr df ÈnI Kud mMgl nfl awTvyN‘coN gujr irhf sI. kuMzlI ivc awTvF GrpihÜF hI mMgl dI cOQI idRÈtI ivc sI.kÈt Gfqk sI. “myrI pqnI dy hor puwCxqy AunHF disaf ik rfhU qoN DoKf, GuspYTqy acncyqI hmlf; mMgl qoN rkq-dbfv,KUn-sMcfr qy idl df dOrf aqy ÈnI qoNloh-Dfq, hnyrf, pRdyyÈ qy sPr dy icMnspÈt huMdy hn. ienHF qwqF anusfr ivdyÈ
kÈt dy bwdl qF ijvyN ikvyN ibKrgey pr ieh Gtnf myry leI keI sdIvIaVfAuxIaF pf geI. hux mYN vfr-vfrsocdf hF ik ieh kI ivzMbnf hY ik iekpfsy qF kudrq ny myrI pqnI nUM mfrnleI dvfeIaF df zwbf Gry rKvf ky sBshUlqF qoN vFJI hvfeI jhfË vrgI aphuMcQF cuxI qy dUjy pfsy loVINdIaF dvfeIaFnfl cuwk lYx dI jugq dy ky Aus nUM smyNisr bcf vI ilaf? myrI smJ ivc nhINafAuNdf ik kI kudrq qoN Auqy vI koeI horkudrq hY jo ies kudrq dIaF ivAUNqFivc rwdo-bdl krn dI smrQf rKdI hY?jy kudrq iek hI hY qF iPr kI ieh vIafm iensfnF vFg afpxy PYsilaF ivcPyr-bdl krdI rihMdI hY? aqy kI dvf-dfrU rfhIN vI atwl smJIaF jfx vflIaFkudrqI hoxIaF nUM tfilaf skdf hY? ienHFpRsnF dy aMDivÈvfs-rihq Auqr mYN hflyqIkr Bfl irhf hF.
myrI ‘PwkI’ qoN zrn PirÈqy
iswK smfj mnuK kyNdRq bxdf jfirhf hY. ijvyN ijvyN gurduafry sFJIvflqfaqy srbwq dy Bly dy mnorQ qoN dUr huMdyjf rhy hn, AuvyN AuvyN gurU GrF pRqI ÈrDf,siqkfr aqy afsQf df aBfv hoeI jfirhf hY aqy gurU GrF dy numfieMidaF pRqIivÈvfs KIx ho irhf hY. aksr suixaFjFdf hY ik gurduafry pwky hoeI jf rhyhn aqy iswKI kwcI huMdI jf rhI hY. muhMmdiekbfl sfihb dI kivqf Ìurmfin ÉudfdIaF ieh sqrF vI iehI kihMdIaFjfpdIaF hn:
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (28)
pMjfbI ivc ilKx vfly myry smkflIlyKkF ivcoN zf[ hrpfl isMG pMnU nysmrwQ ÈYlIkfr vjoN afpxf iswkf afpxysmkflI lyKkF aqy pfTkF qoN mMnvfilaf hY. ijs iksm dI qfËgI aqyrvfngI df sihj vhfa Aus dIaF ilKqFivc hY, Auh imhnq nfloN ikqy vwD mYnUMbKiÈÈ lgdf hY. gurU bcn hn ik akflpurK jdoN KohMdf hY qF sfK jF cMigafeIKoh lYNdf hY aqy jdoN bKÈdf hY qF vI sfKjF cMigafeI bKÈ idMdf hY. ieh bKiÈÈhY ik pMnU koloN ieko gwl hËfr vfr suxIjf skdI hY. Aus dI adfiegI ivclIspÈtqf aqy vcnbwDqf Aus dI ÈkqI
hY. gwl kridaF nf Auh hAumY nUM nyVylwgx idMdf hY aqy nf hI hlImI nUM dUrjfx idMdf hY. khI jf rhI gwl df pRQmsroqf Auh afp hI huMdf hY. gwl ivclIaFmhIn prqF df anMd lY irhf lyKk,sfKÈfq KyVy ivc iKiVHaf hoieaf vkqflgdf hY. pMnU vkqf aqy sroqf ivckfrlyprdy nUM ieMnI sihj nfl iKskf idMdf hYik pqf nhIN lgx idMdf. Auh ibnf iksymdd dy pfxI vFg afpxf rfh afp bxflYNdf hY. afpxI gwl kihx vfsqy jy jgHfhovy qF Aus nUM Auh vrqxf jfxdf hY. jyjgHf nf vI hovy qF vI Auh pYdf krkyvrqxI jfxdf hY. ieh pMnU df krqfrIgux hY aqy mlkVy dKlaMdfË hox vflyiksy iksm dy hwsd aqy rÈk dIaFsImf-ryKfvF qoN mukq rihMdf hY. ieho ijhypRBfv aDIn Aus dI pusqk df rIvIAUmyry leI cyqMn pwDr qy iemiqhfn ivcoNlMGx vrgf kfrj hY.
ies pusqk dy klfvy ivc sUKmicMqn dIaF mhIn prqF dy aijhy idgMbrFdIaF gwlF kIqIaF geIaF hn, ijnHF nUMiksy iksm dy vfd jF isDFq ivc jkVndI koiÈÈ, iblkul nhIN kIqI. pMnU dI iehkoiÈÈ vizaF sMg qurdy jfx vFg vI hYaqy vizafeI dI vizafeI nUM loVvMdF qklY ky jfx dy imÈnrI kfrj vFg vI hY.ieh koiÈÈ smuMdr ivcoN moqI lBx vrgIhY. lwB ley nUM sjfAuxf qy sMBflxf pMnUnUM afAuNdf hY. gwlF kridaF kridaF pMnUies qrHF df aihsfs pYdf kr idMdf hY iksfgr vrgIaF zUMGIaF vzIaF rUhF dfByd pfAux dI QF, jo kuJ imldf hY jFpwly pYNdf hY, Ausy nUM siq bcn kih kypRvfn kr lYxf cfhIdf hY. ijnHF lokF kolgoizaF prny ho ky gRihx krn dIjigafsf nhIN huMdI, AunHF nUM smJ hAumYvFg qMg krdI rihMdI hY. ieh siQqI gurUamrdfs dy ÈbdF ivc “myrI myrI kirgey plY ikCu nf pfie” dI hY aqy ies dfnqIjf “aMiq gey pCuqfie” ivc inkldfhY. lyKk afp ies aihsfs nfl juiVafhoieaf hY aqy pfTk nUM Auh ies nfloNtuwtx df mOkf hI nhIN idMdf. eysy leIijQoN vI sFBxXog imldf hY, lY ky sMBflxdI koiÈÈ krdf hY. ies pusqk ivcaiDafqmk rMg ivc rMgy hoey iqMn vzysUPIaF-hfiPË ÈIrfËI, mOlfnf rUmI aqybfbf PrId dy bMdgI qoN bMDn-mukqI qkdy sPr nUM ilaf igaf hY. PrFË kfPkfaqy imlynf rfhIN afDuink aMqridRÈtIaFdy mrhm dI sOKI smJ dIaF sMBfvnfvFnfl pircq krvfieaf igaf hY. smkflIbËurg BfeI lKÈbIr isMG aqy hrdyvisMG afritst rfhIN iswK icMqn dIaFsUKm prqF dy rUbrU kIqf igaf hY. ienHFiqMnF prqF ivc rivMdr nfQ tYgor rfhINanuBvI icMqn ivc ieh vfDf kr idqfigaf hY ik bKiÈÈ dI AuNglI PVH ky qurn
vflI anuBvI-smrQf kI kr skdI hYaqy ikho ijhIaF pYVF Cwz skdI hY? iesrMg ivc rMgy jfx leI ikqfb dI iswDIpVHq hI shfieqf kr skdI hY.
ikqfb ivcly vzy bMidaF bfry pRfpqjfxkfrI ivc kI vfDf hoieaf, ies bfrycrcf kIqy jfx dI ieQy loV nhIN hY. gwlqF ieh krnI hY ik sfzy afs pfs pRfpqjfxkfrI nUM pMnU ny iks klfkfrI nflsfzy qwk phuMcf idqf hY. lyKk gwl krirhf hY, PrFË kfPkf dI ik Auh “prsprpwky ivroDI ivcfrF nUM dohF hwQF ivc PVky Kyzdf qy lhU-luhfx huMdf.” (pMnf 143)
pr nfl hI Auh jnmsfKI df hvflfjoV ky siq nUM smJx dIaF bhupfsfrI-sMBfvnfvF df drvfjLf KolH idMdf hY. hvflfawKr dI qfkq df hY, ijs nUM jnmsfKIivc hiQafr vFg vriqaf igaf hY.mrdfny nUM bfby nfnk dI Ausqq hI rwbdI Ausqq lgdI hY. bfbf jI dy mnHF krn`qy mrdfnf kihMdf hY “bfbf, isRÈtI dIrcnf dubfrf hox lwgI hY. bRihmMz df pyVfhwQF ivc lY ky gunHx lwgf hYN. gurU jI nyPurmfieaf- “bs BfeI bs. eydUM agYnhIN clfvxf hor awKr koeI.” ijs nUMies pRsMg df nhIN pqf Aus nUM vI pMnUafpxy nfl qor lYNdf hY, ieh dwsx leIik ilKq jy “pRfrQnf hovy” qF awKr dI
Aus ÈkqI dy dIdfry ho skdy hn ijs dyafsry PrFË kfPkf ny pihlF pwCm qoNaqy iPr sfrI dunIaF qoN afpxf iswkfmMnvf ilaf sI. pMnU dfdI-siBafcfr dyvfrs vFg bfl-buwD pfTk nUM vI akyvyNdf iÈkfr nhIN hox idMdf, BfvyN Aus dIaFrcnfvF asl ivc ivdvfnF nUM hI muKfiqbhn. Aus dIaF ilKqF ieh dfavf krskdIaF hn ik aOKIaF qy BydBrIaF gwlFvI sOKy ZMg nfl khIaF jf skdIaF hn.ieh sQfpq swcfeI hY ik ijs mfqrf ivclyKk spÈt aqy sihj hovygf, Aus mfqrfivc ilKq sOiKaF smJ afAux vflI hojfvygI. kfPkf dIaF aMqridRÈtIaF aqyAus dI BYVI ishq aqy afriQk qMgIaFnUM pMnU hI ieMny sihj-sMKyp ivc ibafn
kr skdf hY ik “Auh do sMsfrF dfnfgirk sI. iek qF mwDvrgI XhUdI bMdf,smfijk ihMsf df iÈkfr, dUjf iqafgIjogI, sB kfsy qoN inrlyp.” (145)
pMnU iksy vihx ivc nhIN vihMdf aqyafpxI pVHq aqy smJ nUM iksy bMDn dfiÈkfr vI nhIN hox idMdf. Aus ny kfPkfdIaF bOiDk AuzfrIaF df sihj-sQfpnkrn dI koiÈÈ kIqI hY aqy ies ivc sPlvI hY pr Aus nUM koeI BulyKf nhIN hY ikswc dy muqlfÈIaF dI gwl bOiDkqf qoN nhIN,aiDafqmkqf qoN ÈurU huMdI vI hY aqy kIqIvI jf skdI hY. pMnU dy mn ivc bixafPrFË kfPkf df sMpUrn pRBfv ieh hY,“jdoN qfkqvr koeI mnuwK swc nUM afhmxysfhmxy dyKdf hY qF Aus df nfm gurUnfnk dyv ho jFdf hY qy sfrI Aumr dunIaFnUM dsdf iPrdf hY ik ieh ikMnf suhxf,ikMnf ascrj aqy anMq hY. jy ikqykmËor bMdy sfhmxy ieho anMq swc pRgtho jfvy qF pfgl ho jfvygf, CupfAux dfXqn krygf, Kud nUM vI, swc nUM vI. Auh(kfPkf) iehI krdf irhf. Aumr BrkfPkf ibmfr irhf qy 40 sfl dI Aumrivc mr igaf.” (pMnf 135)
kih skdy hF ik pMnU nUM koeI vzwpxivcilq vI nhIN krdf aqy afqMkq vInhIN krdf. hflFik pMnU nUM pqf hY ikaiDafqmkqf ivc pfglpn dy arQkyvl mfqr pfglpn hI nhIN huMdy. hfiPËÈIrfËI aqy gyty ivckfr pMj sdIaF dfPrk hox dy bfvjUd dohF nMU “jOVy Brf”ikhf hY. gyty dy hvfly nfl lyKk nyiliKaf hY, “jy koeI myry qoN puwCy ik hfiPËdf pIr kOx hY qF mYN khFgf-pfglpn.Aus vrgf ÈudfeI kOx hoeygf?” kfPkf
dI rUh qk phuMcy lyKk dy ÈbdF nflkfPkf bfry gwl nUM smytxf sOKf nhINlgdf pr lyKk ny iehI kr ivKfieafhY, “qusIN mYnUM bolxf qy ilKxf ikAuNisKfieaf? jy glqI kr bYTy ho qF Pyrmyry hwQ ikAuN nIN vwZdy? Ëbfn ikAuN nINkwtdy? Kud ËKmI ho cwukf hF, dunIaF ËKmIhoeygI. [[[afeInstfeIn qoN bfd ivigafnbdl igaf q y kfPkf bfd komlklfvF[[[iek mrIË (kfPkf) sfP dyKirhY mOq nUM sfhmxy pr Aus dI rUhlrËdI nhIN. Auh vwKrf sI sB qoN.” (pMnf136)
kfPkf bfry pUrf swc kihx dfdfavf iksy ny nhIN kIqf aqy nf hI pMnUkr irhf hY pr kfPkf dy swc nfl pircq
krvfAux vl Auh pfTk nUM qor ËrUr idMdfhY. ijvyN ik “myrIaF ikqfbF bImfrF aqykmËorF nUM smJ afAuxgIaF[[[buËidlF,ibmfrF aqy kmËorF df pYgMbr hY PrFËkfPkf[[[mr imt cuwkI purfxI iksy Xfdivc jy dubfrf jfn pY jfvy Pyr Auh mrjfxI soeygI nhIN kdI.” (pMnf 137)pMnU n y afpxI ies pusqk ivcvrqxXog tUkF dI lihr bihr kr idqIhY. bhuqI-smJ df ivKfvf krx vfilaFvfsqy ies pusqk nUM quhPf smJxfcfhIdf h Y.ies pusqk dy nfm “afrt qoN bMdgIqk” nUM mYN pMnU dI ilKq dI kuMjI vFgvriqaf hY. pMnU bMdgI aqy afrt dymhF-mfnvF dy nf hI mgr Bwjdf hY aqynf hI Aus dy brfbr Auzx dI koiÈÈkrdf hY. sUPIaF nUM ieslfm dI rUh jFieslfm dy rhwsvfdIaF vjoN jfixafjFdf hY. sUPIaF ny agm ingm dy guhjnUM afm smJ ivc ikvyN qy ikMnf kuAuqfiraf, pMnU Ausy dI gwl krdf hY.ieslfm ivc sMgIq ivvrjq hY prsUPIaF ivc ivvrjq nhIN, ies dy ivsQfrivc jfey ibnf pMnU rUmI dy hvfly nflieh swc afm smJ ivc Auqfr idMdf hY,“ienHF KqF qoN pqf lwgdf hY ik pihlFkIrqn qoN ijMnf prhyË krdy sn, qbryËnfl imlfp qoN bfd ivÈvfs ho igaf ikkIrqn rfhIN hI dIn dIaF AucIaF mMËlFqk puwijaf jf skdf hY. ikhf krdy sn,“aMjIr hryk pMCI dI Kurfk nhIN hY.”(pMnf 209)
klf dI dunIaF df aflm inrflf hYaqy klf df muwl iesy pRsMg ivc hIpfieaf jf skdf hY. ies df pRsMgkivsQfr qF hrdyv isMG afritst bfrypiVHaF hI pqf lg skdf hY ikAuNik Ausdy ÈbdF ivc “klfkfr AunHF jogIaF vFghn jo ivckfrlf rsqf nhIN cuxdy. pMCIaFnUM zfrivn vFg vyKx dI QF Auh sMqPrFiss, ÈyK PrId aqy gurU nfnk dyvdI idRÈtI qoN dyKdy hn.” (pMnf 43) ijnHFiqMn sUPIaF nUM ies pusqk ivc ilafigaf hY, AunHF bfry bhuq kuJ iliKaf jfcukf hY pr ienHF iqMnF dy kyNdrI srokfrnUM pMnU ny bfKUbI ibafn kr idqf hY. vDyryjfxkfrI dy muqlfÈIaF nUM pusqk qwkiswiDaF puwjx df mÈvrf hY.
ies pusqk ivc lyKk ny 8 icMqkFbfry gwlF kIqIaF hn. AunHF dI sQfpqIaqy pRfpqI bfry mYirt ilst iqafr krnIhovy qF BfeI lkÈvIr isMG aqy hrdyvisMG afritst sB nfloN ipCoN afAuxgypr pusqk ivc ieh dovyN pihly aqy dUjynMbr qy hn. iek kfrn ieh ho skdf hYik ieh dovyN pMnU dI iswK-mfniskqf dybfkI CyaF nfloN vDyry nyVy hn pr Aupridqy jf cuky vyrvy qoN ieh spÈt ho jFdfhY ik lyKk nUM aijhf koeI bMDn nhIN hY.iehI kfrn hY ik pVHn vfly nUM mYirtilsitMg dI loV mihsUs nhIN huMdI. iehIpMnU dy sPl ÈYlIkfr hox df sbUq hY. ienHFdohF iswK-klfkfrF (hflFik ienHF dohF nUMies lybl dI loV nhIN hY) nUM sfhmxyilafAux dI ieho ijhI koiÈÈ pihlI vfrhoeI hY pr lgdf ieho hY ik bfkI CyaF vFgieh dovyN vI sQfpq icMqk-klfkfr pihlFhI sQfpq hn. ies gwl nUM hrdyv isMG dIBfÈf ivc smJx leI Aus dy ÈbdF vl
muVdy hF, “rcnf krn qoN mhIn qy ivÈflanuBv hor koeI nhIN.” (pMnf 11)
pMnU ilKdf hY qF rcnf ho jFdI hY.eysy nUM lhU ivc klm zubo ky ilKxf suxdyafey hF. iehI hY jo mYN sFJf krn dI koiÈÈkr irhf hF. ivwQ qoN vyKIey qF klfkfrsfzy vrgf hI huMdf hY ikAuNik Aus dy srIrny Aus aMdrly klfkfr nUM Zk riKafhuMdf hY. pMnU, klfkfrF dI bFh PVH kypfTk qwk pihlF phuMcdf hY aqy iPrklfkfr dI klfkfrI nUM srIr dy EhlyivcoN bfhr ies qrHF kwZ ilafAuNdf hY ik
kmËor ingfh vfly nUM vI kfPI kuJ idwsxlwg jFdf hY. imsfl dy qOr ‘qy pwQr ivcpey hoey buwq nUM kyvl klfkfr dIaFingfhF hI vyK skdIaF hn aqy pRgtkr skdIaF hn. klfkfr dI gYrhfËrIivc pwQr qF kyvl pwQr hI huMdf hY aqyrihMdf hY.
hrdyv isMG bfry ilKidaF pMnU nyklfkfr dy hvfly nfl hI bhuq sfrIaFBfeIcfrk kmËorIaF nUM vI byprd kridqf hY. ieh AuhI kmËorIaF hn ijhVIaFsfz y sfiraF d y sfhmxy, p MjfbImfniskqf ivc inihq peIaF hn. iesnUM kihx df hIaf hrdyv isMG ny iehkih ky kr idqf hY ik “dunIaF dyafritst vwK-vwK dyÈF ivc afpxIaFafrt gYlrIaF idKfAuNdy iPrdy hn. pMjfbdIaF cfr vwzIaF XUnIvristIaF afpsivc qflmyl krky vI afpxIaF gYlrIaFrotyt nhIN krdIaF.” (pMnf 20) hrdyvisMG dIaF pNyitMgË nUM smJx vfsqy klfnUM prKx vflI pfrKU-idRÈtI cfhIdI hY,ijhVI bhuiqaF ivc nhIN huMdI. pMnU nyieh gwl svIkfr krky vI, iek pqy dfnqIjf kwZ idqf hY ik “smJxf qysmJfAuxf AusqfdF df kMm hY, sroqy anMdlYx. qysy nfl phfV kwtxf Prhfd dfkMm hY, lok kwty phfV ivcoN vgy cÈmy dfimwTf pfxI pIx.” (pMnf 12)
pMnU keI vfr afpxy koloN kuJ vInhIN kihMdf. iPr vI dUijaF dy hvfilaFdy pRkfÈ ivc, afpxy nukqy nUM prpwkkrI quiraf jFdf hY. mYN Aus nUM ikhf ikqyrI Xfd-ÈkqI bVI kmfl dI hY. jvfbsI, mYN bhuq imhnq krdf hF, vrqxXoggwlF nUM sMBflx vfsqy. mYnUM pRoPYsrgulvMq isMG dI AunHF dI kmfl dI Xfd-ÈkqI bfry kIqI itpxI Xfd af geI.kihMdy cor hnyry ivc vI Auh cIË lwBlYNdf hY, ijhVI GridaF nUM afpy rwK kyvI nhIN lwBdI. asl, Xfd-ÈkqI nhIN,asl hY loV, iewCf muqfibk imhnq aqylgn. hrdyv isMG ny afpxI mF dI gwlsuxfeI aqy pMnU ny Aus nUM ies qrHFvriqaf ik iswK-Xfd qfËf ho geI, “qurndf vkq ho igaY. mF AuTI. ikhf, hrdyv,ieh qyry kys bVy ipafry ny. duwD dhIN
pusqk rIvIAU
pusqk: afrt qoN bMdgI qwklyKk: hrpfl isMG pMnUpRkfÈk: isMG bRdrË,bfËfr mfeI syvF, aMimRqsrpihlI vfr jnvrI 2011kImq:200[ kul pMny:232
smrwQ ÈYlIkfr zf[ hrpfl isMG pMnUies pusqk dy klfvy ivc sUKm icMqn dIaF mhIn prqF dy aijhy idgMbrF dIaF
gwlF kIqIaF geIaF hn, ijnHF nUM iksy iksm dy vfd jF isDFq ivc jkVn dI koiÈÈ,iblkul nhIN kIqI geI. pMnU dI ieh koiÈÈ vizaF sMg qurdy jfx vFg vI hY aqyvizafeI dI vizafeI nUM loVvMdF qk lY ky jfx dy imÈnrI kfrj vFg vI hY.
(bfkI agly sPy `qy)
blkfr isMG (pRoPYsr), pitaflfPon:91-93163-01328
zf[ hrpfl isMG pMnU
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (29)
sfzy ivafh qoN pihlF 1961 ivcgurcrn jlfldIvfl dy pMcfieqI skUlivc aiDafpkf rhI sI aqy Aus dy rihxdf iËMmf bfbf jI dy pirvfr ny ilaf sI.bfbf jI Aus smyN jIvq sn. gurcrn bfbfjI dy puwqr kfmryz hrnfm isMG nUM bfpUjI aqy nUMh bcn kOr nUM byby jI afKdI.sfrf pirvfr Aus nUM Gr dy bwicaF ivwcoNiek smJdf.
bfbf jI aksr hI gurcrn nUM kolibTf ky gdr lihr dIaF gwlF suxfAuNdy.ieh pr iek iblkul hI arfjnIqkpirvfr ivcoN sI. ies nUM AunHF vzmuwlIaFgwlF df kuJ vI pwly nf pYNdf. bws iehmotI-motI gwl eynI ku smJdI ik bfbfjI dys-prdys iPr ky afpxf sB kuJgvf ky aMgryËF ivruD lVdy rhy. mgroNjdoN myry nfl vfh sdkf Aus nUM rfjnIqksoJI afeI, Auh muV-muV JUrdI, “mYN eynImhfn hsqI dy Gr rihMdI rhI, AunHF dfsnyh mfxdI rhI, pr myrI aigafnqfik mYnUM ies df pqf qk nhIN sI. jyrfjnIqk smJ huMdI, myrf Auh smF ikMnfvzmuwlf hoxf sI.”
bfbf jI sfzy ivafh qoN CyqI hI mgroN1966 ivc clfxf kr gey. idwlI dy ruJyivaFivc AulJy asIN bfkI pirvfr nUM imlx dIaFivAuNqF bxfAuNdy rhy ik bhuqy jIa hOlI-hOlI amrIkf aqy kYnyzf jf itky.
afpxI amrIkf dI PyrI smyN jdoNAuQy vsy afpixaF nUM cyqf kIqf qF bfbfjI dy pirvfr nUM imlx dI qFG suBfivksI. afs bJdI ik Auh ikqy nf ikqykYlIPornIaf ivc hI hoxgy jo pMjfbI
prvfsIaF leI suBfivk itkfxf hY.iek Èfm kvI-gfiek imwqr pÈOrf
isMG iZwloN dy Gr bYiTaF gdrI bfibaFdIaF kurbfnIaF aqy AuQy AunHF dIaFXfdgfrF dI gwl cwl peI. sfnUM Jwt bfbfduwlf isMG jlfldIvfl dy prvfsI pirvfr
df iÉafl af igaf. AunHF nfl sfzI sFJdf ipCokV sux ky pÈOrf isMG boly, “Auh
qF iewQy hI rihMdy ny, afpxy nyVy, kuCmIlF dI ivwQ Auqy.”
“aYQy!” sfnUM dovF nUM KuÈI hoeI.“hrnfm isMG hn, bfbf jI dy poq-
juafeI ik dohq juafeI,” pÈOrf isMG nydwisaf.
“pr hrnfm isMG qF bfbf jI dyspuwqr sn qy AunHF dy clfxy bfry mYN koeIds-bfrF sfl pihlF aÉbfrF ivc piVHafsI,” mYN nFvF dI dUhr nUM sfÌ krnfcfihaf.
“ienHF df nF vI hrnfm isMG hIhY,” pÈOrf isMG ny spÈt kIqf aqyiekrfr kIqf ik Auh CyqI hI sfrf Qhu-pqf lY dyxgy. agly idn AunHF df Ìonafieaf, “hrnfm isMG bfbf jI dy poq-juafeI hn. huxy Auh quhfnUM Pon krngyqy Pyr afpxI sRImqI dI gwl BYx jI nflvI krvfAuxgy.”
Aus dI sur vI Jwt bdl geI, “hFjI, hF jI mYN igafno hI hF.”
iek Èfm AunHF dy Gr gey qF dovFjIaF nUM cfa cVH igaf. hrnfm isMG nyafpxI lfiebryrI idKfeI. Dfrimk qysmfijk pMjfbI pusqkF sËf ky rwKIaFhoeIaF dyK sfihqkfr dy nfqy myrf mnKuÈ ho igaf. pusqkF dy nyVy hI sfrMgIvI peI sI qy Zwz vI. mYN puwiCaf, “iehÈOk vI rwKdy ho?” qy bynqI kIqI, “CyVokoeI qfn.”
AunHF ny adb nfl mwQy nUM lf ky
sfrMgI cuwkI aqy sUq kr ky gË Pyiraf.mYnUM ajy afnMd afAux hI lwigaf sI ikAuh acfnk qfrF qoN gË cuwk ky boly,“ieAuN nhIN mYN suxfAuNdf. sfzy Gr rhokuC idn. bYiTaf krFgy mOj-msqI ivc!”
hor lok Gr idKfAuNidaF afm krkyiek kmrf “gYst rUm” vjoN idKfAuNdyhn, hrnfm isMG ny sjfey-sMvfry do kmryidKfey, “ieh do kmry swjxF-ipafiraFleI hn pr dUr prdysIN koeI afAuNdf hInhIN.” Auh vfr-vfr Ëor pfAux lwgy,“qusIN rho sfzy kol.”
byby jI bfry pqf lwigaf ik AuhkYnyzf vsdIaF do bytIaF kol rih rhIsI. sO qoN pMj-Cy sfl Gwt sI pr qurn-iPrn, Kfx-pIx Aumr anusfr vDIafsI. bws gwlF Buwlx lwg peI sI. afpxyqoN awgy Aus ny cfr pIVHIaF hor dyK leIaFsn.
jdoN PirËno dIaF cfr sfihqk-siBafcfrk sBfvF ny iml ky myrfsnmfn kIqf, mYnUM KuÈI hoeI. mYQoN mgroNpr gurcrn nUM Èfl Byt krn leI jdoNAunHF ny afpxy nfl bfbf duwlf isMG dIpoqI aqy byby bcn kOr dI puwqrI igafnkOr nUM mMc Auqy bulf ilaf, lwigaf ikAus df snmfn mYQoN vwD ho igaf.
afpxI amrIkf PyrI bfry pusqk,‘iek amrIkf ieh vI` ivc mYN ienHF gwlFdf vI iËkr kIqf. ies 29 jnvrI nUMiek Pon afieaf, “Buwlr jI, mwkI dyPulky bxfAux vflI byby 98 sfl pUrykr ky awj rfq pUrI ho geI! mY NjlfldIvfl qoN bfbf duwlf isMG jI df poqfsuirMdr boldf hF.” mYN prdysF ivc keIQFeIN iKlry hoey pirvfr df iËkr kIqfqF Aus ny dwisaf ik sbwb nfl bhuqyjIa afpo-afpxy kfrnF krky pihlF hIieDr afey hoey hn. byby vI do-iqMn sflpihlF imlx leI hI afeI sI pr dyÈ dIimwtI ivc smfAux dy ierfdy nfl pwkInfgirkqf dy bfvjUd Aus ny prdys prqxoNienkfr kr idwqf sI.
Pon : 011-65736868
mwkI dy Pulky bxfAux vflI byby XfdF dy JroKy
nfl Do Do iÈMgfrdI sI. ienHF dI byadbInf krIN. qUM prdys cwilaYN. pqf nhI AuQyikho ijhI iËMdgI aY. mjbUrI vws jy kdIkys ktfAuxy pY jfx, Pyr mYnUM afpxfmUMh nf idKfeIN.” (pMnf 15) mYnUM sohxisMG sIql dI “duKIey mF puwq” Xfd afgeI. aMnHI ho cuwkI mhfrfxI ijMdF nyklkwqy ivclI imlxI dOrfn puwq mhfrfjfdlIp isMG df isr plosidaF kuJ vInhIN sI afiKaf pr mF dy anzulHy awQrUaFdf Auqr iek iswK mF nUM piqq puwqr dfieh sI ik mYN afpxy ipAu dI slqnq qFvfps nhIN ilaf skdf pr dsm-ipqfvloN bKÈI iswK-pCfx, kys ËrUr vfpsilafvFgf. dlIp isMG sfkys ho igafsI. hrdyv isMG knyzIan hY aqy sfkyshY. ieh hY KUbsUrqI pMnU dI ÈYlI dI ikAuh iekihrIaF swcfeIaF nUM ivrfsqI-XfdF nfl joVdf quiraf jFdf hY.
afritst, afritst hI huMdf hY.hrdyv isMG ny iek iswK-zfkUmYNtrIbxfeI “d iswKs.” Aus df iek zfielfghY, “vzy bMdy dI mOq vkq dyÈ afpxy JMzyJukf lYNdy hn, dwisaf ik inÈfn sfihbnhIN Jukdf, gurU sfihbfn ny mfqm krnAupr sQfeI pfbMdI lgfeI hoeI hY.” (pMnf20) iswKF kol afritst hn. ies dybfvjUd hrdyv isMG dI rfey hY ik “iswKFivc afrt ivkisq hoieaf hI nhIN” aqy
“pMjfb afrt qoN vMicq ho igaf, ijs dyTos kfrn vI hn.” (pMnf 35) ieh dwsxvfsqy pMnU ny 36 sPy ilKy hn. asl qwkqF pVH ky hI phuMicaf jf skdf hY ikAuNikaflm ieh hY ik iek sQfpq sMq ny hrdyvisMG nUM puwiCaf, “qusIN kI krdy huMny E.”mYN dwisaf, afritst hF, icwqrkfrI kirafkrdF. sMq ny ikhf, “pMQ leI vI kuJ kro.”Aus dy iKafl ivc myry vflf kMm koeI kMmnhIN hY. (pMnf 22)
mYN ivafiKaf dI ivafiKaf dfielËfm afpxy isr nhIN lYxf cfhuMdf.hrdyv isMG bfry gwl Aus dI pqnI(pMjfbx nhIN aqy pMjfb nUM pqI rfhIN hIjfxdI hY) dI itpxI nfl sMkocdf hF.ieh itpxI Aus ny KuÈvMq isMG dI afmduhrfeI jFdI itpxI ik iswK 50 sflivc Kqm ho jfxgy, Auqy kIqI sI. mfrIafny jo lyK iliKaf Aus dI afKrI pMkqIieh sI, “kwËfk pVHdy nhIN. ienHF dfÈfndfr ieiqhfs iswKF vrgf hY. anpVHhox krky kwËfk hux Kqm ho rhy hn,ienHF nUM mridaF dyK ky iswKF nUM bcx dfXqn krnf cfhIdf hY.” (pMnf 25)
BfeI lkÈvIr isMG bfry pMnU df lyKpVHn qoN pihlF mYN iehI smJdf sI ikpRo[ ÊulvMq isMG PfrsI dy afKrI iswKivdvfn sn ikAuNik AunHF iekwilaF nUMrfÈtrpqI purskfr nfl snmfinq kIqfigaf sI. hux myrf ieh ivÈvfs hY ikieho ijhy snmfn dy BfeI sfihb vI hwkdfrsn. pMnU AunHF nUM sfhmxy nf ilafAuNdfqF ies aihsfs ny pYdf hI nhIN sI hoxf.
AunHF dI ilKq bfry mfihrfnf rfey iehhY, “ies ikqfb dI nËm, eIrfn dI PfrsIËbfn ivc ilKI hY. ies nUM asIN eIrfnIryÈm (mKmlI PfrsI) kihMdy hF.ihMdusqfnI PfrsI sIËnz sfgvfn hY, ijsivcoN hMZxsfr suhxf PrnIcr bxdf hY.eIrfnI PfrsI ivc bwicaF dy mfsUm bolFvrgI komlqf hY, vylF aqy PuwlF ijhInËfkq. Èfier df iKafl aqy ihkmqdMg krdI hY. ieh CpxI cfhIdI hY.” (pMnf49) sfrf klfm iek ijld ivcXunIvristI ny Cfp idwqf hY. BfeI jI,BfeI vIr isMG qoN bhuq pRBfivq sn. ‘Cupyrihx dI cfh’ dy pwky mwudeI sn. sihjdf ieh aflm ik kihMdy sn, “qusIN kdIdyiKaY beI ihrn Gfh iekwTf krdyiPrn? qF vI BuwK-mrI nfl nhIN mrdy.”(pMnf 50) iKaflF dI prpwkqf aqyspÈtqf ieho ijhI ik kihMdy sn, “EBfeI lPËF dI kqfr nUM Ëbfn nhIN kihMdy.pihlF iehnUM iKafl idAu. Pyr eys ivcrMg Bro, Pyr sugMD Bro, Pyr sMgIq Bro.eynF kuJ rcfAuxf pYNdf hY lPËF ivc qFjf ky koeI dfnÈvr PkIr hfiPË ÈIrfËIaKvfAuNdf hY.” (pMnf 54) ieh smJ, sfDnfaqy isdk nfl afAuNdI hY. pfrdrÈI smJhI ieho ijhI itpxI kr skdI hY, “AunHFikhf-quhfzy vflI pIhVI PfstPUz pIhVIhY. qtPwt. asIN hfry ivc DrI kfVHxI vFghF, sihj.” (pMnf 54)
vrqmfn ivc BrUx-hwiqaf df bhuqiËkr cldf hY. BfeI jI irafsqI mfhOlivc ply hoey jgIrdfr sn. iswKI dy rMg
ivc vI rwqy hoey sn. DIaF bfry AunHF dIrfey ikMnI BivKmuKI, ishqmMd aqysMqulq hY. kihMdy hn, “lhU, duwD ivcqbdIl ho jFdf hY pr lMmf arsf lgdfhY ies nUM. DI jMmdI hY, KyzdI KyzdI jvfnhuMdI hY, iPr vr lwBdy hF, iPr sMqfnpYdf huMdI hY. ieMnf arsf lhU AuzIkdfrihMdf hY ik mYN kdI duwD bxF. QoVHf ijhfkrmFvflf ihwsf duwD bxdf hY, sfrf nhIN.smF lgdf hY. ho jFdI hY krfmfq,muswlsl bMdgI sdkf.” (pMnf 54) iswKIdy rMg ivc aijhI rwqI hoeI rUh sI BfeIlkÈvIr isMG ik gurU dI hr gwl ivcoNbulMdI ZUMZ lYNdy sn. gurU nfnk dyv jI dymodIKfny vflI sfKI bfry itpxI inrIÈfierfnf prvfË hY. kihMdy hn- “quhfzyiKafl ivc sulqfnpur dy modIKfny ivcgurU bfbf jI nUM qyrF qoN agy igxqI BuwlgeI sI? BfeIE, Auh byihsfb sI nfijhVf, Aus ny ihsfbF qoN KihVf CuzfAuxfsI, Cuzf ilaf. ijhVf lwK afkfÈ qy lwKpfqfl df mflk hovy, Aus nUM kOx bMnHygfigxqIaF imxqIaF ivc.” (pMnf 55)
pMnU ny klfkfrI df aYsf nYryitvbMinHaf hY ik afpxI ilKq qoN mukq ho kygwl krn dI lflsf hI pYdf nhIN hoxidMdf. gwl mukfx vfsqy kyvl iek horgwl BfeI sfihb bfry dwsxI hY ik ijsbfry BfeI vIr isMG dI ieh rfey hY ik“muhfsny suKn ky ilhfË sy Xy nËm KUbIENsy BrpUr hY. qkrfir alPfË, husny-isdk, muhfvrf, sPfeI bXfn, sfdgI-ie-kudriq mËmUn, KUbIey-qrkIb,
dUjy pfsy Èfier lkÈvIr isMG dyafpxy alPfË hn, “aYvyN nhIN af geIÈIrIN Ëbfn PfrsI mYnUM. dsvIN jmfq qwkklgI qoN lY ky mhfrfj dy joiVaF qwk mYNPfrsI dy ksIdy ilK ilK sjfey. ksIdfilKdf. mhfrfj awgy arËoeI krdf bfbfjI QoVI ku PfrsI dI nËm dy idAu. eynIN qFmYN nhIN mMgdf ijMnI qusIN BfeI nMd lfl nUMidwqI sI. QoVHI ku qF idAu. quhfzy sfhmxypRoPYsro, ijhVf ieh buwZf bYTf hY, iehnUMbcpn ivc pqf lwg igaf sI vizaF qoNikvyN mMgIdY. mhfrfj eyny imhrbfn ho geyik PfrsI dI nËm qF idwqI hI, arbI ruMgy‘c myry vwl suwt idwqI. iksy Kfs imhnq dIloV nhIN peI.” (pMnf 55)
igafn vI klf df hI ihwsf hY aqytYgor ny TIk hI afiKaf sI ik mYN hYrfnhF ik igafn dI sImf kI hovygI? pusqk“afrt qy bMdgI” ivc igafn dymuqlfÈIaF nfl do pYr qurn df avsrmuhweIaf ho igaf hY. ies avsr df lfBAuTfAux dI cox pfTkF dy hwQ ivc hY.ies pfsy qurogy qF ies pusqk dy lyKkzf[ hrpfl isMG pMnU dy ÈukrguËfr hoeyibnf nhIN rih skogy.
smrwQ ÈYlIkfr zf[hrpfl isMG pMnU
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (30)
ZuwzI ky (mogf) ipMz nfl myrf bcpnqoN hI bhuq ipafr hY. ipqf jI dI vwzIBUaf jI ies ipMz ivc ivafhI hox krkysfzf afAuxf-jfxf Éfs nhIN, afm hIirhf. awj BUaf jI df bfÊ-pirvfr ivdyÈFivc visaf hoieaf hY. hux qF BUaf jI dypV-poqry vI ivafhux vfly ho gey hn.dyKx ƒ ieh skIrI lMmI lwgdI hY prsfzf afAuxf-jfxf nfnnikaF-dfdikaFvflf bixaf hoieaf hY. awj vI Gr ivchuMdy sfry smfgmF ivc ZuwzI ky pirvfrdf iekwT hI cfr cMn lfAuNdf hY. ijMnficr ieh pirvfr trflI Br ky sfzy GrnhIN phuMcdf, Enf icr mMjy ÉflI hI peyrihMdy hn. awj jy mYN amrIkf dI DrqI‘qy rih irhf hF qF ies ZuwzI ky pirvfrdI hI imhrbfnI hY.
dyÈ dI afËfdI leI ÈhId hox vflylflf lfjpq rfey iesy ngr dy jMmplsn. sfzy pUjnIk qfieaf jI mlkIq isMGmwl (jo myry dfdf jI dy vwzy Bfxjy sn)mogf golIkFz (ieh kFz aprYl 1984ivc hoieaf sI) ivc ihwk qfx ky ÈhIdhox vfly vI ies ngr dy hI jMmpl sn.pRiswD nfvlkfr jsvMq isMG kMvl vIieQoN dy hI jMmpl hn.
mYN jdoN vI ZuwzI ky jFdf qF myry aMdriek vwKrf ijhf cfa aMgVfeI lYNdf. idlivc rIJ ijhI rihMdI ik kMvl jI ƒimilaf jfvy. keI vfr pUry cfa nfl jfxfik aYqkIN kMvl jI dy drÈn krny hnpr rIJF idl ivc hI rih jFdIaF, jdoNmflUm huMdf ik kMvl jI ikqy bfhr geyny. iPr jdoN mYN kMvl jI df nfvl‘pUrnmfÈI’ piVHaf qF pwkI Dfr leI ikhux ËrUr imlxf hY; cfhy mYƒ ZuwzI kypMj-swq idn rihxf nf pY jfvy. rwb nysbwb bxf idwqf. sfƒ ZuwzI ky ivafh afigaf. myrf cfa nf cuwikaf jfvy. bfkIsfiraF ƒ nvyN kwpVy isvfAux df cfasI. mYƒ kMvl jI ƒ imlx df. mYN dsvINivc hI nfvl iliKaf sI ‘buwZy ruwK dImOq’. ieh nfvl vI mYN kMvl jI ƒidKfAuxf cfhuMdf sF.
ivafh vflf idn af igaf.trYktr-trflI joV ky sfzf sfrf pirvfr
bYT igaf. pirvfr dy 14-15 jIa. trflIivc vfhvf rOxk sI pr myrf cfa ajylop sI. jgrfAuN phuMc ky bIbI hurF nyafpxf inwk-suwk lYx leI trflI rukvfleI. bIbI hurF dI ho rhI dyrI mYƒ ËihrpIx brfbr lwgdI. qOlIey ivc lpyt kykwC ivc idwqy hoey nfvl ƒ kdy-kdy ipafrnfl plos lYNdf, ijvyN bfËI vfly kbUqrƒ plosdy ny. nfnksr (klyrF) dy awgydI lMGx smyN mYN isr Jukf ky nmskfrkIqI aqy mn ivc ardfs bynqI kIqI,“DMn DMn bfbf nMd isMG jI, awj kMvljI Gr iml pYx qy myrf nfvl vyK lYx!”Gr phuMc ky cfh-pfxI pIx qoN bfad mYNafpxy iksy jfxUM ƒ nfl lY ky kMvl jI dyGr ƒ qur ipaf. ZuwzI ky pirvfr nflkMvl jI dy bVy cMgy sbMD hn. idl ivcsocdf, ‘qfieaf jI df nF lY ky dwsFgf.’Gr awgy jf ky bUhf KVkfieaf, gyt KuwlHxsfr hI kMvl jI kursI `qy bYTy idKfeIidwqy. mYƒ dyK ky cfa cVH igaf.
asIN jFidaF Ìqih bulfeI. kol peIaFÉflI kursIaF ‘qy bYT gey. QoVHf icr cuwprihx qoN bfad kMvl jI ny puwiCaf, “suxfEjvfno! ikvyN afAuxf hoieaf?”
mYN jvfb dyx leI Èbd iekwTy krirhf sI ik myry nfl dy ny Jwt kih idwqf,“qfieaf jI, quhfƒ imlx afieaf hY.”
“suxf jvfnf, ikhVy ipMz qoN afieafey, ikvyN afAuxy hoey!” kMvl jI ny aÉbfrdI qih kridaF mYƒ puwiCaf.
mYN afpxy ipMz df nF dwsidaF, hwQivc PiVaf nfvl vI awgy kr idwqf aqybolx qoN GbrfAux lwigaf.
“jvfnf[[[kuJ iliKaf lwgdf[[[“nfvl dy vrky ProlidaF kMvl jI nypuwiCaf, “ilKx df eI ÈOk hY ik pVHn dfvI?” myry ichry qoN kuJ pVHidaF kMvljI ny puwiCaf.
“[[[mYN jI ieh nfvl ‘buwZy ruwK dImOq’ quhfzy nfvl ‘pUrnmfÈI’ qoN pRBfvqho ky iliKaY. mYƒ ‘pUrnmfÈI’ byhwd psMdafieaf. iesy nfvl ny hI quhfƒ imlxdf ËrIaf bxfieaf,” mYN ieko sfhy sBkuJ kih igaf.
“qyN pVH ilaf ‘pUrnmfÈI’! afp
ikhVI jmfq ivc pVHdf hY?” kMvl jI nyaYnk awKF qoN AuqfridaF puwiCaf.
“mYN dsvIN jmfq dy pypr dyxy hn.pVHn-ilKx df ÈOk bcpn qoN hI hY. awgyvI kuJ cMgf qy vDIaf ilKxf cfhuMdf hF,”mYN QoVHf ijhf vizafeI ivc afAuNidaFboilaf.
“ilKxf-pVHnf sB bfadivc[[[pihlF dwb ky pVHfeI kr. kuJ bx.rotI df sfDn bxf ky iPr ÈOk nfl ilKINqy pVHIN,” kMvl jI ny cfh df sunyhfidMidaF mYƒ smJfieaf.
“jI, asIN cfh pI ky afey hF. qusINQoVHf-bhuqf nfvl pVH ky dyK lvo, ikvyNiliKaf hY,” cfh pIx nfloN mYƒ nfvl bfryjfxn dI iËafdf loV mihsUs ho rhI sI.
“pihlF dsvIN dy pypr dy ky aqycMgy nMbr lY ky kflj phuMc. bI[ey[ krky iPr afeIN. iPr afpF ies ƒ CpvfdyvFgy,” lwgdf sI kMvl jI pihlF myrfBivwK bxfAuxf cfhuMdy sI.
cfh bx ky af geI. mYN nfvl bfrykuJ hor puwCxf cfhuMdf sI. ieMny icr ƒpulIs nfl BrI ijpsI kMvl jI dy gytawgy af ky rukI. ispfhI qy Qfxydfr aMdraf gey. Qfxydfr ny dUroN hI hwQ joV kokMvl jI ƒ Ìqih bulfeI. pMj-CyispfhIaF ny sfzy afly-duafly puËIÈnFlY leIaF. mYN zr igaf ik AuqoN hflfq vImfVy hn. ieh pulIs kI krn afeI hY?asIN kursIaF qoN AuT KVHy hoey pr QfxydfrkihMdf, “jvfnoN, bYTy rho.” afp Qfxydfrlfgy ÉflI peI kursI `qy bYT igaf.
“hor suxfE kMvl sHfb! kI hfl hYquhfzf!!” Qfxydfr ny bVy adb nfl hflpuwiCaf.
“pfTkF qy aflockF dy shfry idnkwtI jf rhy hF,” kMvl jI ny muskrf kyAuWqr idwqf.
“mYN mogy ivc huxy hI afieaf hF.bVy icr qoN idlI qmMnf sI ik quhfzy drÈnkIqy jfx. awgy mwDo ky jfxf sI. soicafpihlF quhfƒ iml jfeIey,” Qfxydfr nyafpxy ivcfr rwKy.
“cMgf kIqf, kI pIENgy. pihlF pfxI,iPr cfh[[[,” kMvl jI ny puwiCaf.
hux Qfxydfr dI pUrI ingHf myry ‘qyitk geI. Qfxydfr mYƒ kuJ puwCdf ik kMvljI pihlF hI bol pey, “afh prny vflfjvfn qF ieQoN df hI hY. dUjf nIlI pwg vflfafpxf pfTk hY. qy Éud ilK vI lYNdf hY.nfvl ilK ky ilafieaf hY,” kMvl jI nynfvl Qfxydfr ƒ PVfAuNidaF ikhf.
iPr do ku mhIinaF bfad myry nF dfpfrsl afieaf ijs ivc myrf nfvl ‘buwZyruwK dI mOq’ aqy do sO rupey ienfm dfByijaf hoieaf sI. keI sfl ieh do sO rupeysFB ky rwKy pr eyjMtF ny iek vfr idwlIieh do sO rupey vI Koh ley. mYƒ pihlI vfrlwigaf ik pulIs vfilaF nfloN eyjMtF dfzMg iËafdf Éqrnfk hY ijs nfl bMdf pfxIvI nhIN mMgdf. kMvl jI dy QfpVy ny pVHfeIvI pUrI krvf idwqI aqy ilKx df ÈOk vIpUrf brfbr kr irhf hF.
prdIp kOr imsLIgnkihMdy ny swc kihxf qy suxnf bhuq
aOKf huMdf hY pr swc sux ky jrnf/sihxfsB qoN aOKf hMdf hY. ieh mnuwKI suBfa dIiÌqrq hY ik Auh afpxIaF ÊlqIaF ƒptfrI pf ky Zkx leI keI-keI pfpVvyldf hY qy afpxI qfrIÌ jF ÈoBf sux kyPu wilaf nhIN smfAuNdf. myry iÉaflmuqfbk Auh iensfn dyvqf-numf huMdf hYjo afpxy jF afpxy kfrj Kyqr nflsbMDq iksy vwloN vI hoeIaF ÊlqIaF ƒmMn ky, AunHF qoN koeI sbk iswK ky afAuxvfly smyN leI iksy AusfrU Xojnf dIivAuNqbMdI krdf hY.
kuJ mhIinaF qoN pMjfb dI rfjnIqIivc afey BUcfl ijhy bdlfa ny hr pMjfbIƒ socx leI mjbUr kr idwqf hY. kihMdyny lVkI ivafh qoN bfad BfvyN shuiraFdy mhwlnumf Gr ivc clI jfvy pr AuhAus kuwlI dI hmyÈf suwK mMgdI hY ijQyAuh jMm-pl ky jvfn hoeI huMdI hY. iblkulAusy qrHF hr pMjfbI, BfvyN Auh dunIaF dyiksy vI kony ivc bYTf hY, Aus ƒ afpxypMjfb df hmyÈf iÌkr rihMdf hY qy AuspMjfb dI ÉuÈhflI dI hmyÈf duaf krdfhY. jy Ausy pMjfb ivc koeI axsuKfvINGtnf vfpr jfvy qF pMjfbI dI aMqr-afqmf kurlf AuTdI hY.
krËfeI hflq ny kihMdy-khfAuNdy pMjfbdI awK nIvIN kr idwqI hY. ieMnf krËfpMjfb dy isr ciVHaf ikvyN? srkfrakflI dl dI afeI jF kFgrs dI, smFhuMidaF ies ƒ iksy ny vI sMBflx dIkoiÈÈ nf kIqI. gurU sfihb vI kihMdy hn:“aklI kIcY dfn.” ÉËfny ivc BfvyN kuJhY sI jF nhIN; bws aMnHyvfh sbiszIaF,Ègn skImF qy ÌËUl dI tOhr vfly aijhyibMzy vjfey ik awj nyqf lok Éud hI bolyho gey hn. aijhIaF mfrU skImF nfllokF ƒ QoV-icrf sbË-bfÊ idKf kyafpxf AuWlU iswDf krn leI pMjfb ƒkMgfl kr ky rwK idwqf igaf hY. kMgflIdI aijhI hflq ivc vI isafsqdfnisvfey iek-dUjy dI inMdf aqy icwkV suwtxqoN koeI AusfrU kMm krnf Èfied afpxIhwqk smJdy hn. akflI afpxy smyNdOrfn hoey ivkfs dI zONzI ipwt rhy hn.kOx nhIN jfxdf ik sRI mnpRIq isMG bfdl
ÈurU qoN hI ienHF ƒ pMjfbIaF dI rotI-pfxIdI Xfd krfAuNidaF ÉËfny vwl sMkyq krdfirhf hY pr aÉIr jdoN Aus dI vfh-pyÈnhIN geI qF lokF dy sfhmxy rwKy swc ƒakflI lIzr hI sihx nf kr sky aqymnpRIq bfdl ƒ ÉËfnf mMqrI dI kursIqoN hwQ Doxy pey.
iesy swc ƒ kFgrsI ivDfieksuKpfl isMG Kihrf ny vI mMinaf aqyikhf ik pMjfb dy krËy leI kFgrs aqyakflI srkfrF, dovyN hI iËMmyvfr ny. s[Kihrf ny Aup muwK mMqrI suKbIr isMGbfdl ƒ ivkfs dy muwdy ‘qy KuwlHI bihskrn leI llkfiraF qF Aus swc ƒ suxnleI suKbIr isMG bfdl Èfied iqafrnhIN sn aqy suKpfl isMG Kihrf aONsIaFpfAuNdy rhy, pr ‘Auh nf afey’. iPr styjFqoN boilaf BfÈx ikMnf ku swcf hovygf!ieh kih ky AunHF afpxy aMdr dy hMkfrƒ hor vI lokF sfhmxy rwK idwqf ik
suKpfl isMG Kihrf myrI aOkfq df bMdfhI nhIN, ‘lMbI’ dy srpMc nfl gwl kry.Èfied Auh Buwl gey ik ijs akflI dlƒ pMQ dI syvfdfr kihMdy ny, Aus dl dynyqf pMQ dy dfs rih ky syvf krdy rhyny, nvfb bx ky GoiVaF dy qbyly sfÌkrdy rhy ny. vwzy GwlUGfry dI Xfd ivcmylf qF krvf idwqf pr ieh nhIN soicafik s[ jwsf isMG afhlUvflIaf ny“hYlIkfptr qy hËfrF ispfhIaF ƒ vÉqnhIN sI pfieaf sgo N Éud ikrpfnclfAuNidaF pMQ dI syvf kIqI sI.”
ieDr mfqf suirMdr kOr ƒ do-cfrGMitaF dI syvf bdly mfqf KIvI df iÉqfbiml igaf. ies sB kuJ nfl aÉbfrFaqy tI[vI[ ‘qy ies iÉqfb bfry crcf hoeI.mYN qF kihMnI hF ik Auh bIbIaF jo hfVHdI aiq grmI aqy mfG dI TMZ ivc syvfkrdIaF ny, bhuqIaF inÈkfm, AunHF ƒiPr ikhVf iÉqfb? kihMdy hn aMnHf vMzysLIrnI, muV-muV afpixaF ƒ. ivkfsbhuq hoieaf hY. nÈy df, sLrfb dy TyikaFdf, byruËgfrI df, byiensfÌI df, corIaF-zfikaF df, irÈvqÉorI df, iswKI ƒ Korydf. nÈy Éqm krnf srkfr dI iek imMtdI Kyz hY. hr ipMz ivc iek nhIN do-do TykyKuwlH gey ny pr izspYNsrI nhIN. bfdlpirvfr df iek irsLqydfr aqy XUQ akflIdl df cODrI rOlI pf irhf hY ik pMjfb dIafbkfrI qoN afmdn ipCly sfl 800 kroVvD geI hY Xfin iswDy iswDy arQF ivc ieMnI
sLrfb hor lokF dy gly Qwly Auqfr idwqIgeI hY. jo hnyrgrdI pihlF bMdUkF ny pfeIsI, awj boqlF ny pfeI hoeI hY. iqMny ‘bwby’Kf gey pMjfb dI jvfnI ƒ.
pwg df muwdf lY ky zf[ mnmohn isMGƒ kosxf jF bfhrlIaF srkfrF awgy CfqIipwtxf ikMnf ku jfieË hY, jy pMjfb ivchI muMzy pwgF vfly vI nhIN lBdy? kI Drmdf pRcfr aqy pRsfr akflI dl jF ÈRomxIkmytI dy aDIn nhIN afAuNdf? jy afAuNdfhY qF iPr jvfbdyh kOx hY? pMjfbI BfÈfdy ivkfs dI gwl krIey qF hflq ieh hYik akflI dl df muKI hovy jF ÈRomxIkmytI df pRDfn, Auh pMjfbI ivc puwCy jfrhy svflF dy jvfb ihMdI ivc dy rhy huMdyhn. ieMj lwgdf huMdf hY ik ivcfry ÉËfnyvFg Èfied pMjfbI ƒ sFB ky rwKxf cfhuMdyhn. KYr! ieh lIzrF dI soc ho skdI hYpr pMjfb dI aDogqI leI asIN iswDy jFaiswDy qOr ‘qy sfry hI iËMmyvfr hF. kuvylfnf ho jfvy, gUVHI nINd qoN AuTIey. afpxIaFÊlqIaF qoN afÉr kuJ iswKIey. afvfmcfhy qF sfrI dunIaF bdl skdI hY. imsrdI Audfhrx sfzy sfhmxy hY. sfzy kolcMgy nOjvfn hn jo pMjfb df drd smJdyhn qy nvIN soc nfl pMjfb dI zuwbdI byVInMU bcf skdy hn[[[myrf Bfv mnpRIq isMGbfdl aqy suKpfl isMG Kihrf qoN hY.
zuwbdI ikÈqI ƒ cwpU
‘buwZy ruwK dI mOq’ qoN bfad ÈurU hoeI iËMdgI mUMhafeIbfqmyjr kulfr bopfrfeyklFPon:916-273-2856www.boparaikalan.com
duKdI rg
kOx nhIN jfxdf ik sRI mnpRIq isMG bfdl ÈurU qoN hI ienHF ƒpMjfbIaF dI rotI-pfxI dI Xfd krfAuNidaF ÉËfny vwl sMkyqkrdf irhf hY pr aÉIr jdoN Aus dI vfh-pyÈ nhIN geI qF lokFdy sfhmxy rwKy swc ƒ akflI lIzr hI sihx nf kr sky aqymnpRIq bfdl ƒ ÉËfnf mMqrI dI kursI qoN hwQ Doxy pey.
Punjab Times Vol 12, Issue 10, March 5, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 10, 5 mfrc 2011 (31)
im RgdIp lFbfvlo N inrdyÈq iehiPlm pihlI aprYl ƒpUry dyÈ ivc irlIË hoxjf rhI hY. Em purI df
kihxf hY ik ieh inrol kfmyzI iPlmiqMn BrfvF duafly GuMmdI hY. iqMnoN Brfiek dUjy dI Èkl vI dyKxI psMd nhIN
krdy. AunHF dwisaf ik ies iPlm ivcmyrf ikrdfr ipksI df hY qy mYN iqMnfBrfvF qoN vwzf qy ÈfdIÈudf hF. ÈRyasqlpVy kuafrf hY qy Aus df mksdafpxI iËMdgI ivc iPlm adfkfr bxndf hY. iqMnF BrfvF ƒ afps ivc rfbqfkfiem krn leI AunHF dy dfdf jI XojnfbxfAuNdy hn ijs df pqf AunHF dI mOqqoN bfad AunHF dI aMqm iewCf qoN lgdfhY. iqMnF BrfvF dI mflI hflq cMgI nhINhY pr AunHF dy dfdf jI kÈmIr vfdIivc irafsq dy mflk hn. AunHF df iek
vwzf bMglf vI hY. dfdf jI nyÈrq rwKI sI ik jy iqMnoN BrfiqMn sfl AunHF dI irafsq dybMgly ivc guËfrdy hn qF hIAunHF ƒ jfiedfd ivcoN ihwsfimlygf. ies mjbUrI kfrniqMnoN Brf bMgly ivc rihxfÈurU kr idMdy hn. iqMnoN Brfafps ivc lVdy-JgVdyrihMdy hn. ies lVfeI dOrfniÌlm keI rOck pRsMgF ivcoNlMGdI hoeI awgy vDdI hY.
Em purI ny dwisaf ikkÈmIr ivc gulmrg vrgIQF ‘qy sKq TMZ ivc ÈUitMgkrnI vwzI cuxOqI sI priPlm dI mnorMjk ipwTBUmIkr ky qy klfkfrF dy iËMdfidljËby ny ies kMm ƒ sOKf kridwqf. iPlm leI sMgIqsuKivMdr isMG qy rMjIq bfrotny idwqf hY. iÌlm ivc cfrgfxy hn. gIq gulËfr ny ilKyhn. iÌlm dy do gIq suKivMdrny qy iek-iek gfxf dlyrmihMdI qy moihq cOhfn nygfieaf hY.
sDfrn ijhy vIzIE krn vflI PrIdf ipMto ny kdy vI nhIN sI soicaf ik iekidn aMqrrfÈtrI klfkfr bx jfvygI. 18 akqUbr 1984 ƒ muMbeI ‘c kYQoilkpirvfr ‘c jnmI PrIdf dy ipqfbYNk afÌ bVOdf ‘c bYNk mYnyjrhn, v wzI B Yx ÈronaYn[zI[tI[vI[ ‘c shfiekinrmfqf hY.
1994 ‘c bxI imsXUnIvrs suÈimqf syn qo NpRBfivq ho ky PrIdf ny gorygfENdy iek PotogRfÌr koloN PotosYÈn krvf ky keI pRozkÈnhfAUs vfilaF ƒ PotoaF vMzIaFpr kMm imilaf kuJ ku aYziÌlmF ‘c, nhIN qF bhuqyinrmfqf inrdyÈk ieho hIkihMdy rhy hn ik qUM pqlI bhuqeyN. PrIdf ipMto df kdy-kdy mnAudfs ho jFdf pr Aus ny hOslfkdy nhIN hfiraf.
kflj smyN ‘c styj ‘qykIqf aiBnY A us d y k Mmafieaf. ËI ieMtrnYÈnl eyÈIaf, pYsIiPk qy keI aYz iÌlmF qoN pRogrfm imly.
PrIdf ipMto dI aslI iËMdgI ‘slwmzfg imlInyar` iÌlm dy nfl ÈurU hoeIijs dI Auh nfiekf bxI. ies qoN pihlF jfn byrI qoN aiBnY iswK cuwkI sI, jo Ausƒ ‘slwmzfg imlInyar` dy skrIn tYst mOky kMm afieaf. ‘slwmzfg imlInyar`leI kuwl cfr sO lVkIaF df skrIn tYst ilaf igaf, ijnHF `coN PrIdf hIislYkt hoeI. dyv ptyl nfl nfiekf bxI qy ies iÌlm ƒ keI ienfm imly.PrIdf dI iksmq ies iÌlm ny bdl idwqI. ies vyly PrIdf mihMgI mfzl hY ijskol keI aMqrrfÈtrI iÌlmF imrfl, XU[ ivl mIt ey tfl zfrk stryNjr hn, jokynË iÌlm smfroh c idKfeIaF geIaF. ivdyÈI rsfilaF c isrÌ Poto CpvfAuxdf PrIdf ipMto lwKF rupey vsUldI hY.
PrIdf ny afpxy dm`qy mfiraf morcf
kfmyzI df nvF Dmfkf
qIn Qy BfeI
ijs adfkfrf ƒ rfj kpUr vrgI hsqI ny mDUbflf qoN bfadiÌlm jgq ‘c afeI sB qoN suMdr adfkfrf aYlfinaf hovy, AuhiÌlmF ‘c kMm krnf hI nhIN cfhuMdI sI qy Auh adfkfrf hY pUnmiZwloN. pMjfbI jwt pirvfr ‘c jnmI pUnm iZwloN BfvyN afpxy ËmfnydI ihwt adfkfrf rih cuwkI hovy, swc qF ieh hY ik ÈurUafqI dOr ‘cAuh iÌlmF ‘c iblkul vI kMm nhIN krnf cfhuMdI sI. ieQoN qk ikiÌlmF ‘c kdm rwKx qy keI ihwt iPlmF dyx dy bfvjUd Aus nyafpxI byruÉI kfrn AunHF sPlqfvF df pUrf mËfnhIN ilaf.
ijQoN qk pUnm iZwloN dy iÌlmI kYrIar dIÈurUafq dI gwl hY qF ieh sPr Aus ny suMdrqfmukfbly ‘ims ieMzIaf` df iKqfb ijwqx dy nflhI ÈurU kIqf sI ikAuNik Aus vyly pUnm dI AumrisrP 16 sfl sI, ies leI XÈ copVf vrgypfrKU iÌlmkfr ny afpxI iÌlm ‘iqRÈUl` `c Ausƒ iek romFitk rol leI sfeIn kr ilaf. BfvyNikAus vyly vI pUnm iÌlmF `c kMm krn dI cfhvfnnhIN sI pr jdoN dosqF qy pirvfr vfilaF ny ikhfik ieh XÈrfj dI iÌlm hY qy nfl hI ies `csMjIv kumfr, aimqfB bwcn vrgy isqfiraF nflkMm krn df mOkf iml irhf hY, aijhy `c iehiÌlm Cwzxf shI nhIN hovygf qF pUnm ny ies `c kMmkrnf mnËUr kr ilaf sI. ies iÌlm `c pUnm dyafpoiËt sI sicn.
ies iÌlm ‘c pUnm qy sicn ‘qy iÌlmfieafigaf gIq ‘gpUcI-gpUcI gm gm‘ qF suprihwtiswD hoieaf sI. pUnm df kihxY ik XÈ jI ny mYƒ ikhf sI ik iÌlmdI ÈUitMg idwlI ‘c hovygI. ies leI mYƒ muMbeI afAux dI loV nhINpeygI ikAuNik mYN cMzIgVH dI rihx vflI sI qy idwlI myry leI dUrnhIN. ies leI mYN iÌlm sfeIn kr leI.
‘iqRÈUl` dI sPlqf ipwCoN hI pUnm kol iÌlmF dI BIV lwgxlwgI qy Aus ipwCoN Aus ny iek qoN vD ky iek ihwt iÌlmF `c kMmkIqf. BfvyNik ‘iqRÈUl` dy suprihwt hox ipwCoN vI pUnm koeI iÌlmnhIN krnf cfhuMdI sI pr XÈ copVf ny hI Aus ipwCoN Aus ƒ ‘nUrI``c muwK ikrdfr krn dI pyÈkÈ idwqI. ies `qy pUnm ny XÈrfj ƒikhf ik Auh iÌlmF nhIN krnf cfhuMdI pr XÈ copVf ny iPr ikhfik ieh hIroien pRDfn iÌlm hY qy qyrf ichrf kÈmIrI kuVI dy rolleI iblkul iPwt hY, aijhy `c pUnm ƒ ienkfr krn df mOkf hI
nhIN imilaf. iPlm ‘nUrI` vI suprihwt hoeI qy ies dy leI Aus ƒiÌlm Pyar aYvfrz leI nfmËd vI kIqf igaf.
Aus ipwCoN qF mMno ijvyN pUnm leI iÌlmF df rsqf hI KuwlH igaf.pUnm ny Aus ipwCoN afr[ky[ bYnr dI iÌlm ‘bIvI E bIvI` sfeInkIqI ijs `c Aus nfl rxDIr kpUr qy sMjIv kumfr dy muwK ikrdfrsn. iÌlm dI ÈUitMg dOrfn Kud rfj kpUr ny pUnm dI qulnf mDUbflfnfl kridaF Aus dI kfPI isPq kIqI sI. pUnm ny sfl 1988 ‘c
iÌlm inrmfqf aÈok TfkrIaf nfl ivafh krilaf sI pr Aus dI ivafhuqf iËMdgI bhuqI lMbInhIN cwlI qy aKIr sfl 1997 `c dovyN vwK hogey. pUnm dy do bwcy hn. Aus dy byty df nF anmolhY jdik bytI df nF hY pflomf.