Page 1
:6\of088{ rf6{8{ a}+s g]kfn lnld6]8sf]
PstL;f}+ aflif{s ;fwf/0f ;efsf] ljj/0f -dfOGo"6_
!= j}wflgs ;ef M
:6\of088{ rf6{8{ a}+s g]kfn lnld6]8sf] ldlt @)&$ ;fn k'if # ut] a;]sf] ;+rfns ;ldltsf] #^# cf}F
a}7ssf] lg0f{o cg';f/ k|rlnt sDkgL sfg"g tyf a}+ssf] k|aGw–kq / lgodfjnL adf]lhd a}+ssf]
PstL;f}+ jflif{s ;fwf/0f ;ef a}+ssf ;~rfns ;ldltsf cWoIf >L lht]Gb/ c/f]/fHo"sf] cWoIftfdf
b]xfo adf]lhd ;DkGg eof] .
@= ;efsf] :yfg, ldlt / ;do M
@=! :yfg M cfdL{ clkm;;{ Sna, eb|sfnL, sf7df8f}+ .
@=@ ldlt M @)&$ ;fn k'if @^ ut] -tbg';f/ !) hgj/L @)!*_, a'waf/ .
@=# ;do M lbpF;f] !M)) ah] k|f/De eO{ ;fFem %M)) ah] ;DkGg eof] .
#= ;efsf] ;"rgf k|sfzg M
#=! ;fwf/0f ;ef x'g] ldlt, ;do, :yfg / 5nkmn x'g] ljifox¿ ;lxtsf ljj/0f v'nfO{ ldlt @)&$ ;fn
k'if % ut] a'waf/ -tbg';f/ @) l8;]Da/ @)!&_ sf] …cfly{s cleofgÚ /fli6«o b}lgs klqsfdf tyf
ldlt @)&$ ;fn k'if ^ ut], laxLaf/ -tbg';f/ @! l8;]Da/ @)!&_ sf] …sf/f]af/Ú /fli6«o b}lgs
klqsfdf k|sflzt u/L z]o/wgL dxfg'efjx¿nfO{ hfgsf/L u/fOPsf] lyof] .
#=@ ;~rfns ;ldltsf] tkm{af6 cWoIfsf] dGtJo, jf;nft, gfkmf gf]S;fg lx;fa / gub k|jfx ljj/0f
-;+lIfKt cfly{s ljj/0f_ tyf cGo ljj/0fx¿ ;+lIfKt k'l:tsfsf] ¿kdf k|To]s z]o/wgL dxfg'efjx¿n]
pknAw u/fpg' ePsf] JolQmut 7]ufgfdf kqfrf/ u/L oyf;dodf k7fOPsf] lyof] .
$= ;efsf] ljifo ;"rL M
s= ;fdfGo k|:tfj M
!= cfly{s jif{ @)&#÷)&$ sf] ;~rfns ;ldltsf] k|ltj]bg pk/ 5nkmn u/L kfl/t ug]{ .
@= n]vfk/LIfssf] k|ltj]bg ;lxtsf] cfiff9 #!, @)&$ df ;dfKt ePsf] jif{sf] jf;nft, tyf ;f]xL
ldltdf ;dfKt ePsf] cf=j= @)&#÷)&$ sf] gfkmf gf]S;fg lx;fa tyf gub k|jfx ljj/0f pk/
5nkmn u/L kfl/t ug]{ .
#= ;~rfns ;ldltn] k|:tfj u/] adf]lhd k|lt z]o/ ?= %=@^ -cIf]?kL kfFr ?k}of 5lAa; k};f_ sf b/n]
gub nfef+z -s/ k|of]hgsf] nflu_ :jLs[t ug]{ .
$= a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&# sf] bkmf ^# tyf sDkgL P]g, @)^# sf] bkmf !!! cg';f/
cfly{s jif{ @)&$÷)&% sf] n]vfk/LIf0f ug{ n]vfk/LIf0f ;ldltsf] l;kmfl/z d'tflas n]vfk/LIfs
lgo'lQm ug]{ / lghsf] kfl/>lds tyf lgo'lQmsf] zt{ tf]Sg] . {a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&#
sf] bkmf ^#-@_ cg';f/ jt{dfg n]vfk/LIfs k'gM lgo"Qm x'g ;Sg]5}
%= ;j{;fwf/0f z]o/wgLx?sf] tkm{af6 a}+ssf] ;+rfns ;ldltdf k|ltlglwTj ug]{ Ps hgf ;+rfnssf]
lgjf{rg ug]{ .
Page 2
Page 2 of 12
v= ljz]if k|:tfj
!= a}+ssf] clws[t k"FhL j[l4 u/L ?= (,))),))),))) -cIf/]kL gf} ca{ ?k}ofF_ k'¥ofpg :jLs[t ug]{ .
@= a}+ssf] hf/L tyf r'Qmf k"FhL a[l4 u/L ?= *,)!!,$#),^^& -cIf/]kL cf7 ca{ Ps s/f]8 rf}w nfv lt;
xhf/ 5 ;o ;8\;7\7L dfq_ k'¥ofpg !)) k|ltzt -cyf{t k|To]s ! z]o/ a/fa/ ! z]o/_ sf] cg'kftdf
af]gz z]o/ hf/L ug{ :jLs[t ug]{ / ;f] ubf{ a}+ssf] k"FhL ;d]t a[l4 x'g] x'Fbf ;f] sf] nflu k|aGwkqsf] bkmf
%-v_ / %-u_ ;d]t ;+zf]wg u/L hf/L k"FhL tyf r'Qmf k"FhL ;d]t a[l4 ug]{ .
#= k|aGwkqsf] bkmf $, bkmf$ -s_ b]lv -if_ ;Dd, bkmf % -s_, -v_, -u_ / -3_, bkmf & -u_, bkmf & -h_ /
bkmf !! df ;+zf]wg ug]{ / bkmf & -u !_ gofF Joj:yf yk ug]{ .
$= lgodfjnLsf] lgod ^-(_, lgod *-!_ b]lv *-$_ ;Dd, lgod !) -!_, !)-%_, !)-^_, lgod !!-!_, lgod
!#-@_, lgod !%, lgod !^-!_, !^-@_, lgod !&, lgod @)-#_, lgod @)-%_, lgod #$-!_ / -@_,
lgod #*-#_ / lgod $$-!_ df ;+zf]wg ug]{ .
%= k|aGwkq tyf lgodfjnLsf] laleGg bkmf tyf lgodx?df /x]sf] æa}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g,
@)^#Æ nfO{ æa}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&#Æ u/L ;+zf]wg ug]{ .
^= ljz]if k|:tfjsf ;+zf]wgx?af6 k|aGwkq / lgodfjnLdf ePsf ;+zf]wg÷yk pk/ lgodgsf/L lgsfo jf
sfof{noaf6 s'g} ljifodf yk ;+zf]wg ug{ jf eflifs ;+zf]wg jf km]/abn ug{ s'g} lgb]{zg jf ;'emfj
lbPdf ;f] d'tflas ;+zf]wg ug{ ;~rfns ;ldltnfO{ k"0f{ clVtof/L lbg] .
u= ljljw .
%= pkl:ylt M
%=!= ;~rfnsx¿ M
-s_ >L lht]Gb/ c/f]/f – cWoIf
-v_ >LdtL s/]g l8 Pnlj; – ;~rfns tyf ;b:o – n]vfk/LIf0f ;ldlt
-u_ >LdtL lgtf /]uL – ;~rfns÷cWoIf – n]vfk/LIf0f ;ldlt÷;b:o – hf]lvd Aoj:yfkg ;ldlt
-3_ >L dg axfb'/ /fO{ – ;+rfns
-ª_ >L s[i0f s'df/ k|wfg – ;+rfns tyf cWoIf – hf]lvd Aoj:yfkg ;ldlt
-r_ >L hf];]km l;Nefg'; – ;+rfns tyf k|d'v sfo{sf/L clws[t
%=@= k|ltlglwx¿ M
-s_ >L uf]kL e08f/L – :6\of088{ rf6{8{ lu|08n]h lkl6jfO{ lnld6]8, l;8\gL ci6«]lnof
-v_ >L ;+ho aNne kGt – :6\of088{ rf6{8{ a}+s, n08g, ;+o'Qm clw/fHo
%=#= ko{j]Ifsx¿ M
-s_ >L /fh]Gb| yfkf – >L sDkgL /lhi6«f/sf] sfof{no
%=$= z]o/wgLx¿sf] pkl:ylt M
-s_ s'n z]o/ -;+Vofdf_ – $,)),%&,!%#=## -v_ hDdf z]o/sf] k|ltlglwTj -;+Vofdf_ – @,(@,(@,@$) -u_ z]o/wgL :jo+af6 k|ltlglwTj -;+Vofdf_ – !!,^&,(*)
-3_ ;+:yfkssf] k|ltlglwaf6 k|ltlglwTj-;+Vofdf_ – @,*!,@$,@^)
-ª_ hDdf pkl:yt z]o/wgLx¿sf] ;+Vof – $,!*)
-r_ hDdf z]o/ ;+Vofsf] k|ltlglwTj -k|ltztdf_ – &# k|ltzt
;efdf pkl:yt ;a} z]o/wgL dxfg'efjx¿ dtbfg ug{ of]Uo x'g'x'GYof] .
Page 3
Page 3 of 12
^= ;efsf] j}wflgstf / u0fk'/s ;+Vof M
^=!= ;fwf/0f ;ef z'¿ x'g' cl3 sDkgL ;lrjn] ;efdf pkl:yt ;Dk"0f{ z]o/wgL dxfg'efjx¿nfO{ a}+ssf]
tkm{{af6 :jfut ug{'x'Fb} sDkgL P]g, @)^#, a}+ssf] k|aGw–kq tyf lgodfjnL / k|rlnt g]kfn sfg"g
adf]lhd #! cf}+ jflif{s ;fwf/0f ;ef af]nfOPsf] / sDkgL P]g, @)^# tyf a}+sssf] lgodfjnL cg'¿k
;efsf] nflu cfjZos u0fk'/s ;+Vof k'u]sf] ;efnfO{ hfgsf/L lbg'eof] .
^=@= tTkZrft\ lgwf{l/t ljifo–;"rLsf] qmdfg';f/ sfg"g adf]lhd ;ef cufl8 a9\of] .
&= ;efsf] cWoIftf / ;ef ;~rfng M
;efsf] j}wflgstf k"/f ePkl5 ;efsf] cWoIftf ug{sf] nflu sDkgL P]g, @)^# / a}+ssf] lgodfjnLsf]
lgod ^ -!_ cg';f/ a}+ssf] ;~rfns ;ldltsf cWoIf >L lht]Gb/ c/f]/f Ho"nfO{ o; PstL;f}+ jflif{s
;fwf/0f ;efsf] cWoIftf ul/lbg' x'g sDkgL ;lrjn] cfu|x ug'{eof] / >L lht]Gb/ c/f]/fHo"n] ;efsf]
cWoIftf ug'{eof] .
*= ;+rfns ;ldltsf] PstL;f}+ jflif{s k|ltj]bg k|:t'lt M
*=!= ;efsf] sfd sf/jfxLnfO{ cufl8 a9fpg] qmddf ;~rfns ;ldltsf cWoIf >L lht]Gb/ c/f]/fHo"n]
cfˆgf] dGtJosf] d'Vo d'Vo c+z k9]/ ;'gfpg' eof] .
*=@= cWoIfsf] dGtJo k|:t't ePkl5 ;~rfns ;ldltsf] PstL;f}+ jflif{s k|ltj]bg, n]vfk/LIfssf] k|ltj]bg
;lxt @)&$ cfiff9 d;fGtsf] jf;nft / ldlt @)&#÷$÷! b]lv @)&$÷)#÷#! ;Ddsf] gfkmf
gf]S;fgsf] lx;fa / ;f]xL cjlwsf] gub k|jfx ljj/0f ;+nUg cg';"rLx? pk/ 5nkmn u/L kfl/t
ug{sf nflu cf–cfˆgf] larf/, lh1f;f, dGtJo, ;'emfj tyf k|Zg /fVg tyf 5nkmn ug{ O{R5's
z]o/wgL dxfg'efjx¿nfO{ ;efsf cWoIf >L lht]Gb/ c/f]/fHo"n]] cfx\jfg ug'{eof] .
(= 5nkmndf ;xefuL x'g'ePsf z]o/wgL dxfg'efjx¿ M
5nkmnsf nflu cWoIfn] cfdGq0f ug'{ eP cg';f/ ;efdf lgDg z]o/wgL dxfg'efjx¿n] cf–cfˆgf]
dGtJo, lh1f;f Pj+ ;'emfjx? /fVg' eof] .
>L cd[t gfy /]UdL
>L dfwj s'df/ >]i7
>L Aof; s'df/ zdf{
>L czf]s pk|]tL
>L d]h/ s'j]/ >]i7
>L s[i0f s:ok
>L l8NnL /fd gsdL{
>L 8f=;'Gb/ nfn >]i7
>L rGb|dfg >]i7
>L p4j k|;fb l3ld/]
>L /f]h s'df/ >]i7
>L lbjfs/ v8sf
>L /fd uf]kfn dxh{g
>L u'0f /fh e§
>L hoGb| dfg l;+x afgLof
>L a|Dxb]j zfSo
>L /fh]z zfSo
Page 4
Page 4 of 12
>L /fh]Gb| ;'Gb/ >]i7
!)= z]o/wgLx¿af6 JoQm ul/Psf dGtJosf] ;+lIfKt ljj/0f M
5nkmnsf] qmddf ;xefuL x'g] z]o/wgL dxfg'efjx¿n] k]z ug'{ePsf] dGtJo tyf ;'emfjsf d'Vo a'bfFx?
b]xfo adf]lhd ;+lIfKt ¿kdf k|:t't ul/Psf] 5 M
a+}sn] z]o/wgLnfO{ ztk|ltzt af]g; z]o/ k|bfg ul/ k'FhL a[4L u/]sf]df a}snfO{ wGojfb lbg' eof] . xfO8«f]
kfj/df nufgL lj:tf/ ug{ ;'emfj lbg' eof] . g]kfndf & k|b]z sfod u/LPsf] x'bfF x/]s k|b]zdf a}+ssf] ! zfvf
lj:tf/ ug{ ;'emfj lbg' eof] . a}ssf] xfn;Dd cfkm\g} ejg g/x]sf] x'bfF cfkm\g} ejg agfpg ;'emfj lbg' eof] .
;ldIff cjlwdf sfo{;Dkfbg /fd|f] ePsf]df a}s nfO{ wGojfb lbg' eof] . NPA nfO{ Go'g agfpg a}s ;kmn
ePsf] elg k|z+;f ug'{ eof] . a}sn] ;+:yfut ;fdflhs pQ/bfoLTj cGtu{t g]kfnsf snf;+:s[tL hf]ufpg]
sfo{qmdx? ug{ ;d]t ;'emfj lbg' eof] . a}ssf] ;+rfns ;ldlt c;fWo} pko'Qm /x]sf] elg k|z+;f ug'{ eof] .
o; a}ssf] lgIf]k cGosf] t'ngfdf sd /x]sf] ;DaGwdf Wofgfsif{0f u/fpg' eof] . ;fwf/0f ;efsf] sfo{qmdnfO{
k|ToIf k|zf/0f ul/ ;efxn afxL/ /xg' ePsf z]o/wgLx?nfO{ xn afxL/} sfo{qmd x]g]{ k|aGw ldnfpg' ePsf]df
a}snfO{ wGojfb lbb} k|z+;f ug'{ eof] . o; a}+ssf w]/} ;+rfnsn] kfl/>dLs glnO{ sfd ug'{ ePsf]df wGojfb
lbg' eof] .
cfufdL aif{df sDtLdf @% k|ltzt k|ltkmn lbg ;Sg] u/L sfo{;Dkfbg ug{ ;'emfj lbg' eof] . a}ssf] zfvf
sfof{nox? lj:tf/ ug{ ;'emfj lbg' eof] . a}snfO{ of] c;n cj:yfdf k'–ofpg sd{rf/Lx?sf] of]ubfg /x]sf]
elg sd{rf/Lx?sf] k|z+;f ug'{ eof] . a}lsË Aoj;foaf6 x'g] cfDbfgL eGbf ljb]zL ljlgdo tyf cGo cfDbfgL
al9 b]lvPsf] x'Fbf cfufdL lbgdf a}lsË Aoj;foaf6 x'g] cfDbfgL lx:;f ;d]t a9fpg ;'emfj lbg' eof] . o;
a}+ssf] ljQLo ljj/0fx?sf] cWoog ubf{ ljb]zL d'b|f ;6xLafx]s cGo cfDbfgL a}+sn] a9fpg g;s]sf]df u'gf;f]
ub}{ Joj;fo a[l4 ub}{ cGo cfDbfgL a9fpg ;'emfj lbg' eof] . cfufdL aif{sf] nfuL sfo{qmd / of]hgfx? ;lxt
Joj;fo a[l4df Wofg lbgsf nfuL cg'/f]w ub{} cfufdL lbgdf o; a}+ssf] pQ/f]/t k|utLsf] sfdgf ub{5' elg
;'e]R5f AoQm ug'{ eof] .
!!= ;efsf cWoIfHo"sf] hjfkmM
;fwf/0f ;efdf efu lng cfpg' ePsf z]o/wgLx?nfO{ wGojfb lb+b} pxfFn] z]o/wgLx?n] ug'{ ePsf
k|z+;f, p7fpg' ePsf lh1f;f tyf k|Zgx?sf] nflu klg ;~rfns ;ldltsf] tkm{af6 wGojfb 1fkg ug'{
eof] . pxfFn] cfkm"n] clxn] g} hjfkm lbg;Sg] k|Zgx?sf] hjfkm lbg] k|of; ug]{ tyf z]o/wgLx?dWo]
s;}sf] k|Zg cg'Ql/t /x]df skf]{/]6 ckm]o;{ laefu÷sDkgL ;lrjnfO{ n]Vg ;Sg] / ;f]sf] hjfkm lbOg]
s'/f atfpg' eof] .
s_ xfO8«f], x:kL6fln6L tyf OGkm|f:6«sr/df a}+sn] nufgL ug]{ ;f]rsf ;fy a}+s cufl8 al9/x]sf] hfgsf/L
u/fpg' eof] . cfufdL aif{sf] nfuL a}+ssf] pRr Aoj:yfkg tyf ;+rfns ;ldlt a}+ssf] pRr
sfo{;Dkfbgsf] nfuL ;r]t /x]sf] / ;f]lx cg'?k sfo{ u/L/x]sf] hfgsf/L u/fpg' eof] .
v_ cf= j= @)&$÷&% sf] klxnf] q}df;sf] sfo{;Dkfbg c;fWo} pT;fxhgs /x]sf] / bf]>f] q}df;sf]
sfo{;Dkfbg ;d]t /fd|f] x'g]df cfzfjfbL /x]sf] hfgsf/L u/fpg' eof] . a}+s Aoj:yfkgn] z]o/wgLnfO{
lbg] k|ltkmn k|lt ;r]t /x]sf] / ;f]xL cg'?k sfo{ eO{ /x]sf] hfgsf/L u/fpg' eof] . o; cf= j= sf]
sfo{;Dkfbgsf] lx;fjn] c;fWo} /fd|f] /xg] 5 . nfufgLsf nfuL laleGg If]qx? klxrfg e} ;s]sf] x'bfF
a}+sn] cfufdL lbgdf nufgL a9fpb} /fd|f] k|ltkmn cfh{g ug{ ;Ifd x'g'sf ;fy} z]o/wgLnfO{ /fd|f]
k|ltkmn lbg a}+s ;kmn x'g]df a}+s Aoj:yfkg ljZj:t /x]sf] hfgsf/L u/fpg' eof] . nufgLsf] nfuL
a}+s;Fu cfjZos gub t/ntf /x]sf] hfgsf/L lbg' eof] .
u_ skf]{/]6 sfof{nosf] nflu cfkm\g} ejg lgdf{0f jf vl/b ubf{ k'FhL crn ;DkQLdf km:g] hfgsf/L u/fpFb}
a}ssf] pb]Zo eg]sf] nufgL ug]{ / d'gfkmf sdfpg] / z]o/wgLnfO{ k|ltkmn lbg] xf] .
Page 5
Page 5 of 12
!@= k|:tfj tyf lg0f{o M
cWoIfHo"n] hjfkm lbg] qmd ;lsPkl5 5nkmnsf] ljifo ;"rLdf pNn]lvt k|:tfjx? ;efåf/f kfl/t ug{sf]
nflu k|:t't ul/Psf]df b]xfosf k|:tfjx?df b]xfo cg';f/ ug]{ lg0f{o eof] .
s= ;fdfGo k|:tfj M
!= cfly{s jif{ @)&#÷)&$ sf] ;~rfns ;ldltsf] k|ltj]bg pk/ 5nkmn u/L kfl/t ug]{ M
lg0f{oM
;~rfns ;ldltsf] cfly{s jif{ @)&#÷&$ k|ltj]bg 5nkmn u/L kfl/t ug]{ k|:tfj cWoIfHo"af6 k|:t't
x'Fbf ;efdf pkl:yt z]o/wgLx¿sf] ;j{;Ddltaf6 kfl/t eof] .
@= n]vfk/LIfssf] k|ltj]bg ;lxtsf] cfiff9 #!, @)&$ df ;dfKt ePsf] jif{sf] jf;nft, tyf ;f]xL
ldltdf ;dfKt ePsf] cf=j= @)&#÷)&$ sf] gfkmf gf]S;fg lx;fa tyf gub k|jfx ljj/0f pk/ 5nkmn
u/L kfl/t ug]{ M
lg0f{oM
n]vfk/LIfssf] k|ltj]bg ;lxtsf] cfiff9 #!, @)&$ df ;dfKt ePsf] jif{sf] jf;nft, tyf ;f]xL
ldltdf ;dfKt ePsf] cf=j= @)&#÷)&$ sf] gfkmf gf]S;fg lx;fa tyf gub k|jfx ljj/0f pk/ 5nkmn
u/L kfl/t ug]{ k|:tfj ;efsf cWoIfHo"af6 k|:t't x'Fbf ;efdf pkl:yt z]o/wgLx¿sf] ;j{;Ddltaf6
kfl/t eof] .
#= ;~rfns ;ldltn] k|:tfj u/] adf]lhd k|lt z]o/ ?= %=@^ -cIf]?kL kfFr ?k}of 5lAa; k};f_ sf b/n]
gub nfef+z -s/ k|of]hgsf] nflu_ :jLs[t ug]{M
lg0f{oM
;~rfns ;ldltn] k|:tfj u/] adf]lhd k|lt z]o/ ?= %=@^ -cIf]?kL kfFr ?k}of 5lAa; k};f_ sf b/n]
gub nfef+z -s/ k|of]hgsf] nflu_ :jLs[t ug]{ ;DaGwL k|:tfj ;efsf cWoIfHo"af6 k|:t't x'Fbf ;efdf
pkl:yt z]o/wgLx¿sf] ;j{;Ddltaf6 kfl/t eof] .
$= a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&# sf] bkmf ^# tyf sDkgL P]g, @)^# sf] bkmf !!! cg';f/
cfly{s jif{ @)&$÷)&% sf] n]vfk/LIf0f ug{ n]vfk/LIf0f ;ldltsf] l;kmfl/z d'tflas n]vfk/LIfs
lgo'lQm ug]{ / lghsf] kfl/>lds tyf lgo'lQmsf] zt{ tf]Sg] . {a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&#
sf] bkmf ^#-@_ cg';f/ jt{dfg n]vfk/LIfs k'gM lgo"Qm x'g ;Sg]5} ]{M
lg0f{oM
o; ;fwf/0f ;efsf] ;dflKtb]lv csf]{ ;fwf/0f ;ef;Dd Ps hgf n]vfk/LIfs lgo'Qm ug]{ / lghsf]
kfl/>lds to ug]{ k|:tfjsf ;DaGwdf sDkgL P]g, @)^# tyf a}+s tyf ljlQo ;+:yf ;DjGwL P]g, @)&#
n] Joj:yf u/] adf]lhd jt{dfg n]vfk/Lifs k'gM lgo'Qm x'g of]Uo ePsf] x'bfF a}+ssf] n]vfk/LIf0f ;ldlt /
;+rfns ;ldltn] jt{dfg n]vfk/Lifs >L P;Pcf/ rf6{8{ PsfpG6]G6\;\nfO{ -;fljs Pnl8P;P
P;f]l;P6\;_ lgo'lQmsf] nflu l;kmfl/; u/]sf] hfgsf/L cWoIfn] u/fp+b} z]o/wgLx¿nfO{ pQm n]vfk/LIf0f
kmd{nfO{ cfly{s jif{ @)&$÷)&% sf] nflu n]vfk/LIfs lgo'Qm ug]{ / pQm kmd{nfO{ n]vfk/LIf0f z'Ns
hDdf ?= @),%),)))÷– -cIf/]kL la; nfv krf; xhf/ dfq_ sfod ug]{ u/L lgo'Qm ug]{ k|:tfj
:jLs[lt÷cg'df]bgsf nflu k]z ul/Psf]df ;f] k|:tfj ;efdf pkl:yt z]o/wgLx¿sf] ;j{;Ddltaf6 kfl/t
eof] .
Page 6
Page 6 of 12
%= ;j{;fwf/0f z]o/wgLx?sf] tkm{af6 a}+ssf] ;+rfns ;ldltdf k|ltlglwTj ug]{ Ps hgf ;+rfnssf]
lgjf{rg ug]{M
lg0fo{M
;j{;fwf/0f z]o/wgLx?sf] tkm{af6 ;+rfns ;ldltdf k|ltlglwTj ug]{ Ps hgf ;+rfns lgjf{rg k|lqmof
;~rfng ug{sf nfuL ;~rfns ;ldltsf cWoIf >L lht]Gb/ c/f]/fHo"n] lgjf{rg clws[tnfO{ cg'dlt
lbg' eO{ ;f] adf]lhd lgjf{rg clws[tn] lgjf{rg k|lqmof cuf8L a9fpg' eof] . ;j{;fwf/0f z]o/wgLx?sf]
tkm{af6 ;+rfns ;ldltdf k|ltlglwTj ug]{ Ps hgf ;+rfns kbsf nfuL a}+ssf z]o/wgL >L= cljgf;
cu|jfn afx]s cGo pDd]bjf/L gk/]sf] x'gfn] a}ssf] ;j{;fwf/0f z]o/wgLsf tkm{af6 a}+ssf] ;+rfns
;ldltdf k|ltlglwTj ug{ >L cljgf; cu|jfn ;~rfns kbdf lglj{/f]w lgjf{lrt x'g' ePsf] 3f]if0ff
lgjf{rg clws[tHo"n] ug'{ eof] . ;+rfns ;ldlt, ;efdf pkl:yt ;Dk'0f{ z]o/wgL tyf a}+s Aoj:yfkgn]
gj lgjf{lrt ;+rfnsnfO{ xflb{s awfO{ tyf ;kmn sfo{sfnsf] nflu z'esfdgf lbg' eof] .
v= ljz]if k|:tfj
ljifo ;"rLdf pNn]lvt ljz]if k|:tfjx? ;efåf/f kfl/t ug{sf] nflu k|:t't ul/Psf]df b]xfosf k|:tfjx?df b]xfo cg';f/ ug]{
lg0f{o eof] .
!= a}+ssf] clws[t k"FhL j[l4 u/L ?= (,))),))),))) -cIf/]kL gf} ca{ ?k}ofF_ k'¥ofpg :jLs[t ug]{ .
lg0f{oM
a}+ssf] clws[t k"FhL j[l¢ u/L ?= (,)),)),)),)))÷– -cIf/]kL gf} ca{ ?k}of_ agfpg] ;DaGwL ljz]if k|:tfj ;efsf
cWoIfHo"af6 k|:t't x'Fbf ;f] ljz]if k|:tfj ;efdf pkl:yt z]o/wgLx¿sf] ;j{;Ddltaf6 kfl/t eof] .
@= a}+ssf] hf/L tyf r'Qmf k"FhL a[l4 u/L ?= *,)!!,$#),^^& -cIf/]kL cf7 ca{ Ps s/f]8 rf}w nfv lt; xhf/ 5
;o ;8\;7\7L dfq_ k'¥ofpg !)) k|ltzt -cyf{t k|To]s ! z]o/ a/fa/ ! z]o/_ sf] cg'kftdf af]gz z]o/
hf/L ug{ :jLs[t ug]{ / ;f] ubf{ a}+ssf] k"FhL ;d]t a[l4 x'g] x'Fbf ;f] sf] nflu k|aGwkqsf] bkmf %-v_ / %-u_
;d]t ;+zf]wg u/L hf/L k"FhL tyf r'Qmf k"FhL ;d]t a[l4 ug]{ M
lg0f{oM
a}+ssf] hf/L tyf r'Qmf k"FhL a[l4 u/L ?= *,)!!,$#),^^& -cIf/]kL cf7 ca{ Ps s/f]8 rf}w nfv lt; xhf/ 5 ;o
;8\;7\7L dfq_ k'¥ofpg !)) k|ltzt -cyf{t k|To]s ! z]o/ a/fa/ ! z]o/_ sf] cg'kftdf af]gz z]o/ hf/L ug{ :jLs[t
ug]{ / To;sf ;fy;fy} ;f] ubf{ a}+ssf] k"FhL ;d]t a[l4 x'g] x'Fbf ;f] sf] nflu k|aGwkqsf] bkmf %-v_ / %-u_ ;d]t ;+zf]wg
u/L hf/L k"FhL tyf r'Qmf k"FhL ;d]t a[l4 ug]{ ljz]if k|:tfj ;efdf cWoIfHo"af6 k|:t't x'Fbf ;f] ljz]if k|:tfj ;efdf
pkl:yt z]o/wgLx¿sf] ;j{;Ddltaf6 kfl/t eof] .
#= k|aGwkqsf] bkmf $, bkmf$ -s_ b]lv -if_ ;Dd, bkmf % -s_, -v_, -u_ / -3_, bkmf & -u_, bkmf & -h_ / bkmf
!! df ;+zf]wg ug]{ / bkmf & -u !_ gofF Joj:yf yk ug]{M
lg0f{o M
k|aGw–kqsf] bkmf $, bkmf$ -s_ b]lv -if_ ;Dd, bkmf % -s_, -v_, -u_ / -3_, bkmf & -u_, bkmf & -h_ / bkmf !! df
;+zf]wg ug{] ;DaGwL ljz]if k|:tfj :jLs[t ug]{ ;DaGwdf ;efsf cWoIfHo"n] z]o/wgL dxfg'efjx?nfO{ ;fwf/0f ;efsf]
;"rgf;fy k7fOPsf] tLg dxn]df pNn]lvt sf/0fx?n] ubf{ ;+zf]wg ug'{ k/]sf] hfgsf/L u/fpg' eof] . ;fy} a}+ssf]
k|aGwkqsf] ;+zf]wg ;f]xL cg';f/ :jLs[t ug]{ ljif]z k|:tfj ;efsf cWoIfHo"af6 k]z x'Fbf ;f] k|:tfj ;efdf pkl:yt
z]o/wgLx¿af6 b]xfo adf]lhd ;+;f]wg sfod x'g] u/L] ;j{;Ddltaf6 ljif]z k|:tfj kfl/t eof] .
bkmf $ a}+ssf] p2]Zo k|fKt ug{ ul/g] sfdx?M o; a}+sn] bkmf # adf]lhdsf] p2]Zo xfl;n ug{ a}+s tyf ljQLo
;+:yf ;DaGwL P]g, @)&# sf] bkmf $( sf] pkbkmf -!_ adf]lhd æsÆ ju{sf] a}+ssf] ?kdf /xL ;f] P]g,
sDkgL sfg"g tyf cGo k|rlnt sfg"gsf] cwLgdf /xL b]xfo adf]lhdsf sfo{x? ug{ ;Sg]5M
Page 7
Page 7 of 12
-s_ Aofh jf lagf Aofhdf lgIf]k :jLsf/ ug{] jf ljleGg ljQLo pks/0f dfkm{t lgIf]k kl/rfng ug{] /
ltgsf] e'QmfgL lbg],
-v_ ljB'tLo pks/0f jf ;fwgsf] dfWodaf6 lgIf]k :jLsf/ ug{], e'QmfgL lbg], n]gb]g ug]{,
dWo:ytfsf] sfd ug]{ / /sdfGt/ ug]{,
-u_ xfo/ kr]{h, lnlhË, xfplhË, clwljsif{ nufotsf shf{ lbg],
-3_ kl/of]hgf tyf xfOkf]lys]zg lwtf] /fvL] shf{ lbg] Pj+ ;xljQLos/0fsf] cfwf/df lwtf] ljefhg -kf/L
kf;'_ ug]{ u/L cfk;df ePsf] ;Demf}tf cg';f/ ;+o'Qm ?kdf shf{ lbg] lbnfpg] Joj:yf ug]{,
-ª_ ljb]zL a}+s jf ljQLo ;+:yfsf] hdfgtdf shf{ lbg], k'gs{hf{{ lng] jf cGo a}+s jf ljQLo ;+:yfaf6 shf{
lng] lbg],
-r_ cfk"m sxfF klxn] g} lwtf] /lx;ssf] rn crn ;DklQsf] d"Non] vfd];Ddsf] /sd shf{ lbg] jf cGo
a}+s jf ljQLo ;+:yfdf lwtf]/lx;ssf] rn crn ;DklQsf] k'gM lwtf]df To;sf] d"Non] vfd];Ddsf] /sd
shf{ lbg],
-5_ cfˆgf] u|fxssf] tk{maf6 hdfgtkq hf/L ug]{ / ;f] afkt u|fxs;Fu cfjZos zt{ u/fpg], lghsf]
rn crn ;DklQ lwtf]aGws lng] jf t];|f] JolQmsf] h]yf hdfgt lng] / lwtf]aGws, ;'/If0fdf lnPsf]
;DklQ k|fKt ug]{, wf/0f ug]{ tyf ;f] ;DaGwL cGo sf/f]af/ ug]{,
-h_ cfjZostf cg';f/ /fi6« a}+saf6 k'gs{hf{{ lng] jf cGo a}+s jf ljQLo ;+:yfaf6 shf{ lng] lbg],
-em_ kl/of]hgfsf] k|a4{gsf] nflu g]kfn ;/sf/ jf cGo :jb]zL jf ljb]zL lgsfo dfkm{t k|fKt ePsf]
/sdaf6 shf{ k|jfx ug]{ jf shf{ Joj:yfkg ug]{,
-`_ k|rlnt shf{ ckn]vg ljlgodfjnLsf] cwLgdf /xL shf{ ckn]vg ug{],
-6_ k"FhL sf]if k'/f ug{] k|of]hgsf nflu z]o/, l8a]~r/, C0fkq cflb hf/L ug{],
-7_ k|tLtkq, ljlgdokq, k|lt1fkq, r]s, ofq' r]s, 8«fˆ6 jf cGo ljQLo pks/0f lgisfzg ug]{,
:jLsf/ ug]{, e'QmfgL lbg], l8:sfp06 ug]{ jf vl/b laqmL ug]{,
-8_ ljB'tLo sf/f]af/sf nflu l8lh6n jf sf8{ nufotsf ljQLo pks/0f hf/L ug]{, :jLsf/ ug]{,
Joj:yfkg ug]{ / ;f] ;DaGwL sfo{ ug{ Ph]06 lgo'Qm ug]{,
-9_ k|rlnt sfg"gsf] cwLgdf /xL ljb]zL ljlgdo sf/f]af/ ug]{,
-0f_ /fi6« a}+sn] tfs] ]sf] ;Ldf, zt{ jf lgb]{zg adfl] hd ;/sf/L sf/f]af/ ug]{]{,
-t_ g]kfn ;/sf/ jf /fi6« a}+sn] hf/L u/]sf] C0fkq vl/b– laqmL ug]{ jf ;sf/ ug]{,
-y_ g]kfnleq jf ljb]zdf ljlgdokq, r]s jf cGo ljQLo pks/0fåf/f /sd k7fpg] jf rnfg ug]{,
ljb]zaf6 ljk|]if0f k|fKt ug{] / ;f] sf] e'QmfgL ug{],
-b_ u|fxssf] lgldQ sldzg Ph]06 eO{ z]o/, l8a]~r/ jf ;'/If0fsf] lhDdf lng], vl/b– laqmL
ul/lbg], z]o/sf] nfef+z, l8a]~r/ jf ;'/If0fsf] Aofh cflb p7fO{ lbg] / ;f]sf] nfef+z, d'gfkmf jf
Aofh g]kfnleq jf ljb]zdf k7fpg], u|fxssf] nflu ;]km l8kf]lh6 eN6sf] Joj:yf ug]{,
-w_ jf;nft aflx/sf] sf/f]af/ ug]{,
-g_ ljkGg ju{, Go"g cfo ePsf] kl/jf/, b}jLk|sf]k kLl8t tyf d'n'ssf s'g} If]qsf afl;Gbfsf]
cfly{s pTyfgsf] nflu JolQmut
-k_ cfk"m tyf cGo a}+s jf ljQLo ;+:yfaf6 shf{ lng] jf s'g} k|sf/sf] ;'ljwf lng] C0fL jf
u|fxssf] ljj/0f, ;"rgf jf hfgsf/L /fi6« a}+s, ;DalGwt lgsfo jf cGo a}+s jf ljQLo ;+:yfaLr
lng] lbg],
-km_ ;'g, rFfbL vl/b–laqmL ug]{,
-a_kl/of]hgf :yfkgf, ;~rfng / d"NofÍg ;DaGwL cWoog, cg';Gwfg, ;j]{If0f ug]{ u/fpg] tyf
tfnLd, k/fdz{ / cGo hfgsf/L pknAw u/fpg],
-e_ o; P]g / k|rlnt sfg"g adf]lhd cfˆgf] :jfldTjdf cfpg] ;a} k|sf/sf hfoh]yfsf] plrt
Joj:yfkg tyf laqmL ug]{,
-d_ k|rlnt sfg"g adf]lhd b'O{ jf b'O{eGbf a9L JolQmx?aLr x'g] s'g} sfo{ afkt ltg'{ a'emfpg' jf
lng' kg]{ /sd pQm sfd ePkl5 e'QmfgL lng] lbg] Joj:yf ug{ b'O{ kIfsf] ;xdltdf hdfgL a:g],
-o_ cGo s'g} a}+s tyf ljQLo ;+:yfaf6 cfk\mgf] u|fxsnfO{ shf{ pknAw u/fpg hdfgL a:g],
-/_ g]kfn /fi6« a}+sn] tf]lslbPsf] ;Ldfleq /xL z]o/, l8a]~r/, a08, C0fkq, artkq, jf cGo ljQLo
pks/0fsf] dfWodaf6 k"FhL kl/rfng ug]{,
-n_ s'g} JolQm jf ;+:yfnfO{ shf{ lb+bf jf lgh;+u s'g} sf/f]af/ ubf{ cfk\mgf] lxtsf] ;+/If0fsf nflu
cfjZostf cg';f/ zt{ u/fpg],
-j_ g]kfn /fi6« a}+sn] tf]lslbP adf]lhd shf{ lbg],
-j!_ lwtf]kq vl/bsf] b/vf:t ;+sng ;DaGwL sfo{ ug{ ;Sg] .
Page 8
Page 8 of 12
-if_ ;DalGwt lgsfosf]] :jLs[lt lng'kg]{ eP ;f] ;d]t lnO{ cfjZostf cg';f/ af]g; z]o/ jf xsk|b
z]o/ hf/L ug]{ .
bkmf % -s_ a}+ssf] clws[t k"FhL ¿= (,))),))),))) -cIf/]kL gf} ca{ ?k}ofF_ x'g]5 . pQm k"FhLnfO{ ¿= !))÷– sf
b/n] (),))),))) -gf} s/f]8_ ;fwf/0f z]o/df ljeflht ul/Psf] 5 .
bkmf % -v_ a}+ssf] hf/L k"FhL ¿= *,)!!,$#),^^& -cIf/]kL cf7 ca{ Ps s/f]8 rf}w nfv lt; xhf/ 5 ;o ;8;7\7L
dfq_ x'g]5 .
bkmf % -u_ a}+ssf] r'Qmf k"FhL ¿= *,)!!,$#),^^& -cIf/]kL cf7 ca{ Ps s/f]8 rf}w nfv lt; xhf/ 5 ;o ;8;7\7L
dfq_ x'g]5 .
bkmf % -3_ a}+ssf] hf/L k"FhLsf] ;d"xut z]o/ :jfldTj b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-!_ ;+:yfks z]o/wgLx?nfO{ ;d"x æsÆ df jlu{s/0f ul/Psf] 5 . of] ;d"xsf] z]o/ :jfldTj &)=@ k|ltzt
x'g]5 / o; ;d"xdf lgDg z]o/wgLx?sf] lgDg adf]lhdsf] z]o/ :jfldTj k|ltzt /xg]5M M
-s_ :6\of088{ rf6{8{ lu|08n]h lkl6jfO{ lnld6]8, l;8\gL, ci6\]lnofsf] $^=* k|ltzt .
-v_ :6\of088{ rf6{8{ a}+s, n08g, ;+o'Qm clw/fHosf] @#=$ k|ltzt .
-@_ ;j{;fwf/0fdf laqmL ul/g] z]o/sf z]o/wgLnfO{ ;d"x ævÆ df jlu{s/0f ul/Psf] 5 . of] ;d"xsf] z]o/
:jfldTj @(=* k|ltzt x'g]5 .
bkmf & -u_ a}+sn] sf/f]af/ ;~rfng u/]sf] sDtLdf kfFr jif{ gk'u];Dd ;+:yfksn] cfˆgf] gfddf /x]sf] z]o/ laqmL
ug{ jf lwtf]aGws /fVg kfpg] 5}g .
t/, a}+ssf] ;~rfngdf s'g} afwf Jojwfg pTkGg eO{ ljz]if kl/l:yltsf] l;h{gf x'g uPdf jf ;+:yfks cGo
a}+s jf ljQLo ;+:yfsf] ljQLo sf/f]af/df sfnf];"rLdf ;dfj]z x'g k'u]df /fi6« a}+ssf] :jLs[lt lnO{
;+:yfksx?aLr Ps cfk;df z]o/ vl/b jf laqmL ug{ ;lsg]5 .
t/ To;/L z]o/dflysf] xs 5f]8\bf jf z]o/ x:tfGt/0f ubf{ h'g ;d"xsf] z]o/ xf] ;f]xL ;d"xsf z]o/wgLx¿nfO{
klxnf] k|fyldstf lbg' kg{]5 . ;d"xleq pk;d"x /x]sf] cj:yfdf h'g pk;d"xsf] z]o/ xf] ;f]xL pk;d"xsf
z]o/wgLnfO{ k|fyldstf lbOg]5 . o;/L z]o/ laqmL ubf{ PseGbf a9L z]o/wgLn] z]o/ v/Lb ug{ rfx]df lghn]
wf/0f u/]sf] z]o/sf] cg'kftdf ljt/0f ug'{ kg]{5 . ;f] ;d"xsf s'g} klg ;+:yfks z]o/wgLn] z]o/ lng] OR5f
gu/]df dfq To:tf] z]o/ ;+rfns ;ldltsf] lg0f{oadf]lhd cGo JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfnfO{ laqmL ug{
;lsg]5 .
bkmf & -u!_ ;+:yfksn] a}+sn] sf/f]af/ ;~rfng u/]sf] ldltn] kfFr jif{ k'u]kl5 / ;j{;fwf/0fdf z]o/ hf/L
u/]kl5 cfkm\gf] gfddf /x]sf] z]o/ laqmL ug{ jf lwtf] aGws /fVg rfx]df g]kfn /fi6« a}+ssf] :jLs[tL lnO{ lalqm
u/]sf] To:tf] z]o/ ;+:yfks ;d"xdf g} /xg] u/L laqmL ug{ jf lwtf] aGws /fVg ;Sg]5 .
t/ r'Qmf k"FhLsf] b'O{ k|ltzteGbf sd z]o/ wf/0f ug]{ ;+:yfksn] cfkm\gf] z]o/ lalqm jf lwtf] aGws /fVbf
g]kfn /fi6« a}+ssf] :jLs[tL lng cfjZos kg]{ 5}g .
bkmf & -h_ s;}n] v08 -5_ sf] ljk/Lt s'g} sfd u/]df To:tf] lwtf]kq ;DalGwt a}+sn] hkmt u/L /fi6« a}+sn]
tf]s] adf]lhd laqmL ljt/0f ug{' kg{]5 .
bkmf !! k|aGwkqdf ;+zf]wg ePdf nfu" x'g] cj:yf Mo; k|aGwkqdf a}+sn] s'g} ;+zf]wg ug{'kg]{ ePdf sDkgL sfg"g
adf]lhd k|:tfj kfl/t u/L ;f] k|:tfj d'tflas ePsf] ;+zf]wg /fi6« a}+saf6 :jLs[t eO{ sDkgL /lhi6«f/sf]
sfof{noaf6 clen]v ePkl5 dfq k|aGwkq ;+zf]wg nfu' x'g]5 .
$= lgodfjnLsf] lgod ^-(_, lgod *-!_ b]lv *-$_ ;Dd, lgod !) -!_, !)-%_, !)-^_, lgod !!-!_, lgod
!#-@_, lgod !%, lgod !^-!_, !^-@_, lgod !&, lgod @)-#_, lgod @)-%_, lgod #$-!_ / -@_,
lgod #*-#_ / lgod $$-!_ df ;+zf]wg ug]{ .
Page 9
Page 9 of 12
lg0f{oM
lgodfjnLsf] lgod ^-(_, lgod *-!_ b]lv *-$_ ;Dd, lgod !) -!_, !)-%_, !)-^_, lgod !!-!_, lgod !#-@_, lgod
!%, lgod !^-!_, !^-@_, lgod !&, lgod @)-#_, lgod @)-%_, lgod #$-!_ / -@_, lgod #*-#_ / lgod $$-!_ df
;+zf]wg ug{] ;DaGwL ljz]if k|:tfj :jLs[t ug]{ ;DaGwdf ;efsf cWoIfHo"n] z]o/wgL dxfg'efjx?nfO{ ;fwf/0f ;efsf]
;"rgf;fy k7fOPsf] tLg dxn]df pNn]lvt sf/0fx?n] ubf{ ;+zf]wg ug'{ k/]sf] hfgsf/L u/fpg' eof] . ;fy} a}+ssf]
lgodfjnLsf] ;+zf]wg ;f]xL cg';f/ :jLs[t ug]{ ljif]z k|:tfj ;efsf cWoIfHo"af6 k]z x'Fbf ;f] k|:tfj ;efdf pkl:yt
z]o/wgLx¿af6 b]xfo adf]lhd x'g u/L] ;j{;Ddltaf6 ljif]z k|:tfj kfl/t eof] .
lgod ^-(_ ;fwf/0f ;efdf k]z gePsf] k|:tfj pk/ lg0f{o ug{ kfOg] 5}g . t/ ;fwf/0f ;efdf dtbfg ug{ kfpg]
sDkgLsf] hDdf z]o/sf] ;t;¶L k|ltzt z]o/nfO{ k|ltlglwTj ug]{ z]o/wgLx? :jo+ jf k|ltlglw
dfk{mt pkl:yt eO{ s'g} ljifodf lg0f{o lng] kIfdf dtbfg u/]df gofF k|:tfj k]z ug{ ;lsg]5 .
lgod * ;~rfnssf] ;+Vof / sfo{sfnM -!_ o; a}+ssf] ;~rfnsx?sf] lgjf{rg k|rlnt a}+s tyf ljQLo ;+:yf
;DaGwL sfg"g tyf cGo k|rlnt sfg"g / o; lgodfjnL adf]lhd jflif{s ;fwf/0f
;efaf6 x'g]5 .
t/ :jtGq ;~rfnssf] lgo'lQm ;~rfns ;ldltn] ug]{5 / ;f]sf] hfgsf/L lgo'lQm kl5 a:g]
klxnf] ;fwf/0f ;efdf lbg' kg]{5 .
-@_ o; a}+sdf kfFr -%_ hgfsf] ;~rfns ;ldlt /xg]5 . ;f] ;ldltdf ;d"xut k|ltlglwTj b]xfo adf]lhd
x'g]5 M
-c_ ;+:yfks ;d"xsf z]o/wgLx¿sf] cfk;L ;dembf/Laf6 dgf]lgt jf lgjf{lrt ltg -#_ hgf .
-s_ :6\of088{ rf6{8{ lu|08n]h lkl6jfO{ lnld6]8, l;8\gL, ci6«]lnof af6 b'O{ -@_ hgf .
-v_ :6\of088{ rf6{8{ a}+s, n08g, ;+o'Qm clw/fHoaf6 Ps -!_ hgf .
-cf_ ;j{;fwf/0f ;d"xsf z]o/wgLaf6 lgjf{lrt Ps -!_ hgf .
-O_ :jtGq ;~rfns Ps -!_ hgf .
-#_ ;~rfnsx?sf] sfo{sfn a9Ldf $ jif{sf] x'g]5 / lgh k'gM lgo'Qm jf dgf]lgt x'g ;Sg]5 .
t/,
-s_ ;~rfnsx?sf] sfo{sfn rf/ -$_ jif{df ga9g] u/L lghx? lgjf{lrt ePsf] ;fwf/0f ;ef kl5 x'g]
rf}yf} ;fwf/0f ;efsf] -$ j6f ;fwf/0f ;ef_ ;dfKtL;Dd sfod /xg]5 .
-v_ a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&# k|f/De ePkl5 lgo'Qm ePsf] sfo{sf/L cWoIf jf
k|aGw ;+rfns nuftf/ b'O{ sfo{sfn;Dd dfq /xg ;Sg]5.
-u_ :jtGq ;~rfns Ps -!_ sfo{sfnsf] nfuL dfq lgo'Qm x'g ;Sg]5 . ;+rfns ;ldltn] :jtGq
;+rfns lgo'lQm u/]sf] hfgsf/L To:tf] lgo'lQm kl5 a:g] klxnf] ;fwf/0f ;efnfO{ lbg' kg]{5 .
-$_ jflif{s ;fwf/0f ;ef x'g'eGbf cufj} s'g} ;~rfnssf] kb l/Qm x'g cfPdf csf]{ jflif{s ;fwf/0f
;ef geP;Ddsf] nflu ;~rfnssf] lgo'lQm ;~rfns ;ldltåf/f ug{ ;lsg]5 .
t/, s'g} ;+ul7t ;+:yf, ljb]zL a}+s jf ljQLo ;+:yfn] z]o/ lnPsf] cj:yfdf pQm ;+:yfaf6 dgf]lgt
;+rfnssf] kb l/Qm ePdf ;f]xL ;+:yfn] csf]{ ;~rfns lgo'Qm ug{ ;Sg]5 / o:tf] cj:yfdf pklgod $
nfu' x'g] 5}g .
lgod !)-!_ ;~rfns ;ldltsf] a}7s cfjZostf cg';f/ lgod ( df pNn]lvt kbflwsf/Ln] af]nfpg] 5 . sDtLdf Ps
ltxfO ;~rfnsn] a}7sdf 5nkmn ug{' kg{] ljifo ;d]t v'nfO{ lnlvt cg'/f]w u/]df cWoIfn] h'g;'s}
avt ;~rfns ;ldltsf] a}7s af]nfpg' kg]{5 .
lgod !)-%_ ;~rfns ;ldltsf] a}7sdf ax'dtsf] lg0f{o dfGo x'g]5 / dt a/fa/ ePdf cWoIftf ug{] JolQmn]
lg0ff{os dt lbg kfpg]5 .
lgod !)-^_ ;~rfns ;ldltsf] a}7s jif{df sDtLdf af¥x k6s a:g' kg]{5 . t/,b'O{ j6f a}7ssf] aLrsf] km/s ;f7L
lbg eGbf a9L x'g] 5}g .
Page 10
Page 10 of 12
lgod !!-!_ a}+ssf] ;~rfnsx?sf] lgjf{rg k|rlnt a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DaGwL sfg"gsf] cwLgdf /xL ;fwf/0f
;efaf6 x'g]5 / :jtGq ;~rfnssf] lgo'lQm ;~rfns ;ldltn] ug]{5 .
t/ s'g} ;+ul7t ;+:yf, ljb]lz a}+s jf ljQLo ;+:yfn] z]o/ lnPsf] cj:yfdf ;f] ;+:yfn] cfkm'n] lnPsf]
z]o/sf] cg'kftdf x'g cfpg] ;+rfns lgo'Qm ug{ / lghsf] cg'kl:yltdf sfd ug{ ;Sg] u/L j}slNks
;+rfns ;d]t lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .
lgod !#-@_ o; a}+ssf] ;~rfnssf] kbdf lgo'Qm x'gsf] nflu cfk\mgf] gfddf sDtLdf #)) yfg z]o/ lnPsf] x'g'kg]{5.
t/, :jtGq ;~rfns tyf ljb]zL a}+s jf ljQLo ;+:yf jf ;+ul7t ;+:yfn] a}+sdf z]o/ nufgL u/L
;~rfns dgf]gog u/]sf] cj:yfdf To:tf] ;~rfnsn] JolQmut x}l;otn] To:tf] Go"gtd z]o/ lnPsf] x'g
h?/L x'g] 5}g .
lgod !% dtbfg ug]{ clwsf/M k|rlnt sDkgL sfg"g jf o; lgodfjnLdf cGoyf n]lvPsf]df afx]s k|To]s
z]o/wgLn] cfkm"n] lnPsf] k|To]s z]o/ afkt Pp6f dt lbg] clwsf/ x'g]5 .
t/ ;~rfnssf] lgjf{rg k|of]hgsf] nfuL k|To]s z]o/wgLnfO{ lghn] lnPsf] z]o/ ;ª\Vofn] lgo'Qm
ug'{ kg]{ ;~rfnssf] ;ª\VofnfO{ u'0fg ubf{ x'g] ;ª\Vof a/fa/sf] dtsf] lx;fan] dtbfg ug]{ clwsf/
x'g]5 / To;/L dtbfg ug]{ z]o/wgLn] cfˆgf] ;a} dt Pp6} pDd]bjf/nfO{ jf PseGbf a9L
pDd]bjf/nfO{ lghn] tf]s] adf]lhd ljefhg x'g] u/L dtbfg ug{ ;Sg]5 .
lgod !^ :jtGq ;~rfns lgo'lQm ug]{ tyf lghx?sf] ;+Vof, sfo{sfn, of]Uotf tyf lgo'lQm k|lqmof ;DaGwL Joj:yfM
-!_ k|rlnt a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DaGwL sfg"gn] Joj:yf u/] adf]lhd ;f] P]gn] tf]s]sf] of]Uotf k'u]sf]
JolQm dWo]af6 Ps -!_ hgf :jtGq ;~rfnssf] lgo'lQm ;~rfns ;ldltn] u/L ;f]sf] hfgsf/L To:tf]
lgo'lQm kl5 a:g] klxnf] ;fwf/0f ;efdf lbg' kg]{5 .
lgod !^-@_ lghsf] sfo{sfn rf/ jif{sf] x'g]5 / lgh Ps sfo{sfnsf] nflu dfq lgo'Qm x'g ;Sg]5 .
lgod !& vf/]h ug]{ .
lgod @) -#_ sfo{sf/L k|d'vsf] sfo{sfn a9Ldf rf/ jif{sf] x'g]5 / lgh csf]{ Ps sfo{sfnsf nflu k'gM lgo'lQm
x'g ;Sg]5 .
t/ lghsf] sfo{sfn u0fgf ubf{ lghsf] klxnf] sfo{sfn a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&#
nfu" ePsf] avt Ps sfo{sfn ePsf] dfgL u0fgf ul/g]5 . sfo{sf/L k|d'vsf] ?kdf sfo{sf/L
cWoIf jf k|aGw ;~rfns lgo'Qm ePsf] cj:yfdf eg] a}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&#
k|f/De ePkl5 lgo'Qm ePsf] sfo{sf/L cWoIf jf k|aGw ;~rfns nuftf/ b'O{ sfo{sfn;Dd dfq pQm
kbdf sfod /xg ;Sg]5 .
lgod @) -%_ sfo{sf/L k|d'vsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M– -s_ k|aGwkq / lgodfjnLsf] cwLgdf /xL ;~rfns ;ldltaf6 k|bQ clwsf/ k|of]u ug{], ;~rfns
;ldltsf] lg0f{o nfu" ug{] / a}+ssf] sfd sf/afxL tyf sf/f]af/sf] /]vb]v tyf lgoGq0f ug]{,
-v_ a}+ssf] jflif{s ah]6 / sfo{of]hgf tof/ u/L :jLs[ltsf] nflu ;~rfns ;ldlt ;dIf k]z ug]{,
-u_ a}+ssf] sd{rf/L ljlgodfjnLsf] cwLgdf /xL cfjZos hgzlQm Joj:yfkg ug]{,
-3_ ;fwf/0f ;efåf/f ul/Psf lg0f{o sfof{Gjog ug]{, u/fpg]
-ª_ a}+s tyf ljlQo ;+:yf ;DalGw P]g / /fi6« a}+ssf] lgb{]zg cg'?k ;+:yf ;~rfng ug{] / a}+ssf]
k|efjsf/L cfGtl/s lgoGq0f Pj+ hf]lvd Joj:yfkg ug{],
Page 11
Page 11 of 12
-r_ a}+s tyf ljlQo ;+:yf ;DalGw P]g, /fi6« a}+ssf] lgb{]zg, k|aGwkq / lgodfjnLsf] cwLgdf /xL
a}+sn] /fi6« a}+s jf cGo s'g} lgsfodf k]z ug'{ kg]{ ljj/0f, sfuhft, lg0f{o cflb oyf;dodf
k]z ug]{,
-5_ lgIf]kstf{, z]o/wgL tyf a}+ssf] pRrtd lxt x'g] u/L ;~rfng ug{],
-h_ ;~rfns ;ldltn] lgwf{/0f u/]sf] gLlt cGtu{t /xL pRr Joj:yfkgsf] nflu plrt dfkb08 nfu"
ug{] .
lgod #$ -!_ a}+sn] a}+s tyf ljlQo ;+:yf ;DalGw P]g tyf cGo k|rlnt sfg"g / g]kfn /fi6« a}+sn] hf/L u/]sf]
lgb]{zgsf] cg's'n x'g] u/L n]vfk/LIf0f ;ldltsf] Joj:yf ul/g] 5 .
lgod #$ -@_ n]vfk/LIf0f ;ldltsf] sfd, st{Jo tyf clwsf/ a}+s tyf ljlQo ;+:yf ;DalGw P]g, cGo k|rlnt sfg"g
tyf g]kfn /fi6« a}+sn] hf/L u/]sf] lgb]{zgdf pNn]v ul/Padf]lhd x'g]5 .
lgod #* -#_ -s_ ;uf]nsf] klt jf kTgL,
-v_ ;uf]nsf] 5f]/f jf 5f]/L, wd{k'q jf wd{k'qL jf ljwjf a'xf/L
-u_ ;uf]nsf] afa', cfdf, gflt jf gfltgL,
-3_ leGg a;]sf] klt jf kTgL, 5f]/f, 5f]/L, afa' jf cfdf, 5f]/f, a'xf/L jf ljjflxt 5f]/L,
-ª_ ;uf]nsf]] afh], aHo}, bfh', efO, ebf, eb}, lbbL jf alxgL, leGg a;]sf afh], aHo},
-r_ ;uf]nsf] ;f}t]gL cfdf, leGg a;]sf] 5f]/f kl§sf] gflt jf cljjflxt gfltgL,
-5_ leGg a;]sf] bfh' jf efO, ebf, eb}, lbbL, alxgL, elthf, elthL
-h_ ;uf]nsf] sfsf, ljwjf sfsL, efph', efO a'xf/L jf gfltgL a'xf/L,
-em_ ljjflxt lbbL, alxgL, leGg a;]sf] gfltgL a'xf/L
lgod $$ -!_ o; lgodfjnLdf a}+sn] s'g} ;+zf]wg ug{'kg]{ ePdf sDkgL sfg"g adf]lhd k|:tfj kfl/t u/L ;f]
k|:tfj d'tflas ePsf] ;+zf]wg /fi6« a}+saf6 :jLs[t eO{ sDkgL /lhi6«f/sf] sfof{noaf6 clen]v
ePkl5 dfq lgodfjnL ;+zf]wg ePsf] dflgg]5 .
%= k|aGwkq tyf lgodfjnLsf] laleGg bkmf tyf lgodx?df /x]sf] æa}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)^#Æ
nfO{ æa}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&#Æ u/L ;+zf]wg ug]{ .
lg0f{oM
k|aGw–kq tyf lgodfjnLsf] laleGg bkmf tyf lgodx?df /x]sf] æa}+s tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)^#Æ nfO{ æa}+s
tyf ljQLo ;+:yf ;DalGw P]g, @)&#Æ u/L ;+zf]wg ug]{ ;DaGwL ljz]if k|:tfj :jLs[t ug]{ ;DaGwdf ;efsf
cWoIfHo"af6 k]z x'Fbf ;f] ;zf]wg ug]{{ k|:tfj ;efdf pkl:yt z]o/wgLx¿af6 ;j{;Ddltaf6 kfl/t eof] .
^= ljz]if k|:tfjsf ;+zf]wgx?af6 k|aGwkq / lgodfjnLdf ePsf ;+zf]wg÷yk pk/ lgodgsf/L lgsfo jf
sfof{noaf6 s'g} ljifodf yk ;+zf]wg ug{ jf eflifs ;+zf]wg jf km]/abn ug{ s'g} lgb]{zg jf ;'emfj lbPdf
;f] d'tflas ;+zf]wg ug{ ;~rfns ;ldltnfO{ k"0f{ clVtof/L lbg] .
lg0f{oM
ljz]if k|:tfjsf ;+zf]wgx?af6 k|aGwkq / lgodfjnLdf ePsf ;+zf]wg÷yk pk/ lgodgsf/L lgsfo jf sfof{noaf6
s'g} ljifodf yk ;+zf]wg ug{ jf eflifs ;+zf]wg jf km]/abn ug{ s'g} lgb]{zg jf ;'emfj lbPdf ;f] d'tflas ;+zf]wg
ug{ ;~rfns ;ldltnfO{ k"0f{ clVtof/L lbg] ;DaGwL ljz]if k|:tfj :jLs[t ug]{ ;DaGwdf ;efsf cWoIfHo"af6 k]z x'Fbf
;f] k|:tfj ;efdf pkl:yt z]o/wgLx¿af6 ;j{;Ddltaf6 kfl/t eof] .
Page 12
Page 12 of 12
u=ljljwM
;efsf cWoIfHo"n] o; ljifodf s'g} k|:tfj gePsf] hfgsf/L u/fpg' eof] .
!= wGojfb 1fkgM
5nkmnsf] lgldQ /flvPsf k|:tfjx?df ;efn] lg0f{o ug]{ sfo{ ;lsPkl5 ;efsf cWoIfHo"n] a}+ssf] /fd|f]
sfo{;Dkfbgdf dxTjk"0f{ e"ldsf lgjf{x ug'{ePsf ;Dk"0f{ sd{rf/Lx?nfO{ wGojfb\ 1fkg ug'{eof] / PstL;f}+
jflif{s ;fwf/0f ;efdf ;xefuL x'g' eO{ ;ef ;'rf? ¿kn] ;~rfng ug{ / ;kmn kfg{ ;xof]u
ug'{ePsf]df ;a} z]o/wgLx¿nfO{, lgodgsf/L lgsfosf k|ltlglwx?nfO{, ;Dk"0f{ z'elrGtsx?nfO{ wGojfb
1fkg ug'{eof] .
@= ;ef la;h{gM
cGtdf ;fFem %M)) ah] ;efsf cWoIfHo"n]] a}+ssf] PstL;f}+ jflif{s ;fwf/0f ;ef la;h{g ePsf] 3f]if0ff
ug'{eof] .
>L lht]Gb| c/f]/f ladn l;+x
cWoIf sDkgL ;lrj