Przygotowanie dokumentów kontraktowych wobec nawierzchni z asfaltem wysokomodyfikowanym HiMA Marek Krajewski Instytut Badawczy Materialów Budowlanych Sp. z o.o.
Przygotowanie dokumentów kontraktowych wobec nawierzchni z
asfaltem wysokomodyfikowanym HiMA
Marek Krajewski
Instytut Badawczy Materiałów Budowlanych Sp. z o.o.
Skróty
• HiMA – skrótowiec od highly modified asphalt – asfalt wysokomodyfikowany polimerami
• KTKNPiP – katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych, 2014
• PKN – Polski Komitet Normalizacyjny
• PFU – program funkcjonalno-użytkowy
• STWiORB (OST) – specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych
20.10.2017 2
Plan prezentacji
• HiMA w dokumentach technicznych
• Publikacje na temat HiMA
• STWiORB – zapisy praktyczne
• PFU – zapisy dotyczące HiMA
• HiMA – „Projektuj i buduj”
• HiMA – podsumowanie
20.10.2017 3
HiMA w dokumentach technicznych
HiMA w dokumentach technicznych
Normy PKN związane z asfaltem:
• PN-EN 12591:2010 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Wymagania dla asfaltów drogowych
• PN-EN 12597:2014-07 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Terminologia
• PN-EN 14023:2011/Ap1:2014-04 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Zasady klasyfikacji asfaltów modyfikowanych polimerami
20.10.2017 5
PN-EN 12597:2014-07 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Terminologia
20.10.2017 6
HiMA w dokumentach technicznych
PN-EN 12597:2014-07 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Terminologia
2.5.2
asfalt modyfikowanyasfalt, którego właściwości reologiczne zostały zmodyfikowane w procesie produkcji w wyniku użycia jednej substancji chemicznej lub większej ich liczby (…)
2.5.2.1
asfalt modyfikowany polimerem asfalt modyfikowany, w którym jako modyfikatora użyto jednego lub wielu polimerów organicznych
20.10.2017 7
HiMA w dokumentach technicznych
• PN-EN 14023:2011/Ap1:2014-04Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Zasady klasyfikacji asfaltów modyfikowanych polimerami
20.10.2017 8
HiMA w dokumentach technicznych
20.10.2017 9
• PN-EN 14023:2011/Ap1:2014-04 Asfalty i lepiszcza asf altowe –Zasady klasyfikacji asfaltów modyfikowanych polimer ami
20.10.2017 10
• PN-EN 14023:2011/Ap1:2014-04 Asfalty i lepiszcza asf altowe –Zasady klasyfikacji asfaltów modyfikowanych polimer ami
20.10.2017 11
• PN-EN 14023:2011/Ap1:2014-04 Asfalty i lepiszcza asf altowe –Zasady klasyfikacji asfaltów modyfikowanych polimer ami
• WT-2 2014 – część I Mieszanki mineralno-asfaltowe – Wymagania Techniczne
(wydane jako Załącznik do Zarządzenia Nr 54 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 18.11.2014)
• 6 Podstawowe zalecenia doboru wyrobów do asfaltowej nawierzchni drogowej
20.10.2017 12
HiMA w dokumentach technicznych
20.10.2017 13
HiMA w dokumentach technicznych
20.10.2017 14
HiMA w dokumentach technicznych
• 8.2 Skład mieszanek mineralno-asfaltowych i wymagania
20.10.2017 15
HiMA w dokumentach technicznych
20.10.2017 16
HiMA w dokumentach technicznych
20.10.2017 17
HiMA w dokumentach technicznych
20.10.2017 18
HiMA w dokumentach technicznych
20.10.2017 19
HiMA w dokumentach technicznych
• Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach Wytyczne Techniczne – Wymagania wobec lepiszczy asfaltowych do mieszanek mineralno-asfaltowych
WTW ASFALTY – Zał ącznik A wydanie 1/2017
20.10.2017 20
HiMA w dokumentach technicznych
20.10.2017 21
20.10.2017 22
• Zarząd Dróg Wojewódzkich w KatowicachWytyczne Techniczne – Wymagania wobec lepiszczy asfaltowych do mieszanek mineralno-asfaltowych
WTW ASFALTY – Załącznik B wydanie 1/2017
• Zarząd Dróg Wojewódzkich w OlsztynieWytyczne Techniczne – Wymagania wobec lepiszczy asfaltowych do mieszanek mineralno-asfaltowych
WTW ASFALTY – Zał ącznik A wydanie 1/2015
WTW ASFALTY – Zał ącznik B wydanie 1/2015
20.10.2017 23
HiMA w dokumentach technicznych
Publikacje na temat HiMA
20.10.2017 24
Publikacje na temat HiMA
• http://www.orlen-asfalt.pl/PL/InformacjeTechniczne/PortalWiedzy /Documents/flipbook/2015_OA_PL_HIMA_15/files/assets/basic-html/index.html#1
• http://www.poradnikasfaltowy.pl /docs/poradnik/files/assets/basic-html/index.html#1
• https://www.researchgate.net/profile/Piotr_Jaskula/publication/261331952_ROZWOJ_TECHNOLOGII_PRODUKCJI_ASFALTOW_DROGOWYCH_STOSOWANYCH_DO_BUDOWY_AUTOSTRAD_W_POLSCE/links/0a85e533e7308ed25c000000.pdf
• http://www.h-a-d.hr/pubfile.php?id=1024
• http://www.ndltap.org/events/asphalt/downloads/2013_highly_modified_pavements.pdf
20.10.2017 25
STWiORB - zapisy praktyczne
20.10.2017 26
STWiORB – zapisy praktyczne
• STWiORB określona przez Ministerstwo Infrastruktury (Dz. U. z dnia 24.09.2013 poz. 1129) wymaga, aby STWiORB zawierała zbiory wymagań „niezbędne do określenia standardu i jakości wykonania robót”.
• Nie istnieje jeden wzór STWiORB dla robót drogowych, co daje możliwość zarówno do zastosowania nowych technologii (asfaltów wysokomodyfikowanych) jak i zablokowanie tychże technologii.
• Na stronie http://www.gddkia.gov.pl/pl/3391/Ogolne-specyfikacje-techniczne znajdują się projekty Ogólnych Specyfikacji Technicznych przygotowane przez GDDKiA.
• Wymagania Techniczne Powiatowe / Wymagania Techniczne GDDKiA.
20.10.2017 27
STWiORB – zapisy praktyczne
STWiORB nie powinna blokować nowych / zamiennych technologii.
STWiORB nie powinna sugerować „jedynej słusznej” technologii (!?).
STWiORB powinna blokować rozwiązania zagrażające bezpieczeństwu budowli.
20.10.2017 28
STWiORB – zapisy praktyczne
• STWiORBZapisy dotyczące materiałów zawarte są zazwyczaj w rozdziale: „2. Materiały”
20.10.2017 29
STWiORB – zapisy praktyczne
• Przykład 1 „Nawierzchnia z mieszanki mastyksowo-grysowej (SMA)”:
20.10.2017 30
STWiORB – zapisy praktyczne
• Przykład 2 „Warstwa ścieralna z SMA”:
20.10.2017 31
STWiORB – zapisy praktyczne
• Przykład 3 „Nawierzchnia z asfaltu lanego”:
20.10.2017 32
STWiORB – zapisy praktyczne
• Przykład 4 „Nawierzchnia z mastyksu grysowego SMA KR5-7 (Nakładki)”:
20.10.2017 33
STWiORB – zapisy praktyczne
• Przykład 5 „Nawierzchnia z mieszanki mastyksowo- grysowej SMA
20.10.2017 34
PFU – zapisy dotyczące HiMA
20.10.2017 35
PFU – zapisy dotyczące HiMA
• PFU służy do:– ustalenia planowanych kosztów prac projektowych i
robót budowlanych;
– przygotowania oferty, szczególnie w zakresie obliczenia ceny oferty;
– wykonania prac projektowych.
(Dz. U. z dnia 24.09.2013 poz. 1129)
20.10.2017 36
PFU – zapisy dotyczące HiMA
• Najnowszy (2017) wzór PFUopublikowany przez GDDKiA
– https://www.gddkia.gov.pl/pl/1995/Wzorcowe-Warunki-Kontraktowe-WWK-dla-systemu-Projektuj-i-buduj
– https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/s/specyfikacja_13123/PFU%202017-09-15%20versja%204_.pdf
20.10.2017 37
PFU – zapisy dotyczące HiMA
• PFU sugeruje schemat konstrukcji i odwołuje się do KTKNPiP (PFU2.1.2.1)
• PFU wskazuje rodzaje mma, jakie powinny być użyte w poszczególnych warstwach nawierzchni
• Technologii wykonania należy szukać w innych źródłach, np. w STWiORB lub KTKNPiP
20.10.2017 38
PFU – zapisy dotyczące HiMA
• KTKNPiP (Przedmowa):
– „Poprzedni […] wprowadzony został do stosowania w 1997 r.”
– „Katalog […] nie może hamować postępu technicznego w rozwoju materiałów drogowych, technologii i inżynierskich metod projektowania. Rozwiązania innowacyjne […] powinny być dopuszczone do stosowania w praktyce po właściwej ich ocenie technicznej. Konieczne będą także bieżące aktualizacje zapisów Katalogu w miarę rozwoju wiedzy i gromadzenia nowych doświadczeń. W związku z tym dopuszczone powinno być indywidualne projektowanie konstrukcji nawierzchni zwłaszcza dla dróg o bardzo dużym obciążeniu ruchem w celu optymalnego ich dostosowania do warunków miejscowych. Proces indywidualnego projektowania jest konieczny w przypadku zastosowania nowych, innowacyjnych materiałów drogowych”
– „Robocza wersja Katalogu została udostępniona wielu instytucjom w Polsce do zaopiniowania. Wpłynęło wiele uwag, za co autorzy Katalogu są bardzo wdzięczni i wyrażają podziękowania. Przedstawione uwagi zostały przeanalizowane i w dużej części uwzględnione w ostatecznej wersji
20.10.2017 39
PFU – zapisy dotyczące HiMA
• PFU o innowacjach i projektowaniu indywidualnym:
„2.1.2. Konstrukcje nawierzchni
Dopuszcza się modyfikację rozwiązania konstrukcji nawierzchni w przypadku polepszenia:
– parametrów użytkowych;
– trwałości nawierzchni;
– bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Modyfikacja wymaga uzgodnienia z Zamawiającym […].
Zamawiający dopuszcza indywidualne projektowanie konstrukcji nawierzchni metodami mechanistycznymi i mechanistyczno-empirycznymi z zastosowaniem innowacyjnych rozwiązań, pod warunkiem wykazania, że trwałość zmęczeniowa nawierzchni nie będzie mniejsza niż przy zastosowaniu rozwiązań typowych konstrukcji.”
20.10.2017 40
HiMA – „Projektuj i buduj”
20.10.2017 41
HiMA – „Projektuj i buduj”
„Projektuj i buduj”
• Nowoczesny system realizacji projektów budowlanych przenoszący odpowiedzialność od projektu aż po gotowy obiekt na Wykonawcę. Inwestor jest odpowiedzialny za sporządzenie przetargu oraz umowy na roboty budowlane, zawierającej:– przeznaczenie inwestycji;
– wymagania techniczne;
– wymagania ekonomiczne;
– wymagania materiałowe;
– wymagania architektoniczne.
• Umożliwia większą elastyczność bez zmiany umowy.
20.10.2017 42
HiMA – „Projektuj i buduj”
• Przetargi „Projektuj i buduj” w GDDKiA ogłaszane są na bazie Wzorcowych Dokumentów Kontraktowych (WDK).
• Jednym z elementów WDK są Ogólne Specyfikacje Techniczne (OST).
• OST znajdujące się na stronie GDDKiA nie zawierają zapisów na temat nawierzchni asfaltowych.
• Przetargi „Projektuj i buduj” odwołują się zatem do jedynych istniejących OST, czyli WT-2 2014 – część I.
20.10.2017 43
HiMA – „Projektuj i buduj”
• WT-2 2014 – część I (omówiono wcześniej)
• Stosowanie WT-2 2014 – część I nie jest obowiązkowe
20.10.2017 44
Projektuj i buduj
STWiORB Brak STWiORB
Dopuszczenie innowacji
STWiORB bez innowacji
(bezwładność wprowadzania
zmian)
Innowacje „naturalne”
Kombinacje „byle taniej”
HiMA podsumowanie
• HiMA to technologia, która pozwala na oszczędności w procesie budowlanym z jednoczesną poprawą jakości! (TO WŁAŚNIE JEST INNOWACJA - )
• Oszczędności oceniane winny być w skali całego obiektu budowlanego i jego okresu eksploatacji a nie zaś w skali ceny pojedynczego elementu (HiMA) w chwili budowy.
• Należy mieć odwagę do wprowadzania zmian! Na poziomie Inwestora wprowadzenie HiMA do STWiORB jest możliwe i zgodne z prawem!
• Blokady we wprowadzeniu HiMA do szerokiego zastosowania spowodowane są:
– Niewiedzą technologiczną uczestników procesu budowlanego,
– Brakiem rozwiązań systemowych w STWiORB i innych dokumentach,
– „Marketingiem – 4P” HiMA.
20.10.2017 45