Proudwoman-on-the-Go Leven, lachen en liefhebben In de tweede helft van je leven 65 real life columns Nannet van der Ham
Proudwoman-on-the-Go Leven, lachen en liefhebben
In de tweede helft van je leven
65 real life columns
Nannet van der Ham
Proudwoman-on-the-Go
Leven, lachen en liefhebben in de tweede helft van je leven
– 65 real life columns
Een uitgave van Hired Help
E-boek, april 2018
©2017 Nannet van der Ham
www.nannet.net
ISBN: 978-90-828038-4-6
NUR: 303
Uitgever: Hired Help
Vormgeving: Sabine Blok
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag
worden verveelvoudigd, opgenomen in een geauto-
matiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt
worden in enige vorm of op enigerlei wijze, hetzij
elektronisch of mechanisch, hetzij op enige andere manier,
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de
uitgever.
EINDEXAMENTIJD
Afgelopen donderdag ontplofte Facebook met foto’s
van juichende tieners die hun felbegeerde diploma stevig
vasthielden.
Trotse moeders postten het blijde nieuws op social
media: hun kind was geslaagd! Het was eindexamentijd.
Eerst begreep ik niet waarom er bij het zien van deze
foto’s een gevoel van melancholie over me kwam…
Totdat ik mijn hond uitliet en al die uitgestoken vlaggen
zag.
Mijn jongste kind slaagde alweer drie jaar geleden. Wat
gaat de tijd toch snel. Ook voelde ik me wat eenzaam, een
sluimerend gevoel bij het zien van al die bungelende
tassen.
Eenzaamheid, een niet zo voor de hand liggende emotie.
Of toch wel?
Het is zout in de wonde voor alle ProudWomen die geen
kinderen (meer) hebben om een eindexamen mee te
beleven, maar dat wel heel graag hadden gewild. Het is dat
eenzame gevoel van leegte, teleurstelling en frustratie
voor alle moeders die misschien nog wel harder hebben
geploeterd, gezorgd en geleerd dan hun kind om het door
het eindexamen heen te slepen – en die zich nog maar net
groot kunnen houden als de telefonische mededeling komt
dat het tóch niet gelukt is…
Het is een rollercoaster van emoties.
Er is blijdschap en teleurstelling. Massaal feesten en
eenzaam verwerken. Gemis om wat niet (meer) is en
opwinding over wat komen gaat. Afscheid nemen en
kennismaken.
Wat dat betreft hebben de eindexamentijd en de
overgang één ding met elkaar gemeen: een nieuwe fase
breekt hoe dan ook aan. Onverbiddelijk!
Een vriendin zei: “Dat deze gevoelens allemaal in je
opkomen! Kun je niet gewoon blij zijn, een bloemetje
brengen, een BBQ aan laten rukken en je een stuk in je
kraag drinken?!” Natuurlijk.
Dus ik benaderde een paar OK (recent geïntroduceerde
term door Halina Reijn: Ongewild Kinderloze)
leeftijdgenoten voor een rosétje in het park, waar we een
boom opzetten over het nut van overgangen en afscheid.
Waar bij fles nummer drie ons de tranen over de wangen
biggelden van verdriet én plezier (zelfs om het etiket van
de AH-rosé, waar vanuit een bepaalde hoek “Droge Frans”
op stond – stemming stijgt/niveau daalt-momentje).
Toen heb ik thuis braaf en oprecht bij alle blije
eindexamenfoto’s op de ‘vind ik leuk-knop’ gedrukt, mijn
laptop dichtgeklapt en ben ik overgegaan tot de orde van
de dag.
DE LANGSTE DAG
Ik kijk er elk jaar naar uit: de periode waarin de dagen
steeds langer worden. Die begint natuurlijk op het moment
dat we de kortste dag gehad hebben (rond 21 december)
en loopt tot 21 juni – een half jaar dus.
Een heerlijke tijd waarin het steeds langer licht is, alles
tot wasdom komt en er een verwachtingsvol gevoel in de
lucht hangt van ‘dat wat komen gaat’: een heerlijke lange
zomer vol zon en zaligheden!
Mijn familie, vooral mijn vader, was daar altijd erg mee
bezig. Hij had een pesthekel aan de zomertijd waarbij de
klok in maart een uur vooruit werd gezet. Als hij wakker
werd van de kwetterende vogeltjes was het op
onnatuurlijke manier al ineens een uur later en moest hij
zich haasten om naar zijn werk te gaan in plaats van dat hij
nog even kon genieten van zijn geliefde ochtendgloren.
Ik herinner mij de teleurgestelde woorden van mijn oma
die op 22 juni gelaten kon zeggen: “We hebben de langste
dag alweer gehad.” Alsof daarmee alle pret van het buiten
spelen, sporten, eten, léven alweer voorbij was.
Welnee! Natuurlijk niet. Ná 21 juni begint het pas!
Het water wordt warmer, de zon sterker en het leven
rustiger. Het lijkt wel alsof er een ander levensritme
ontstaat, eentje die ons veel beter past. Pas maanden later,
vaak pas rond de eerste week van oktober merken we het:
de herfst is in aantocht.
De overgang is net als de langste dag: de dagen erna
worden onmiskenbaar korter. Maar wat een bemoedigend
idee dat ná de langste dag de beste tijd vaak pas komt!
Waarom dat zo is?
Omdat we er tijd voor vrij maken. Omdat we allemaal
accepteren dat, als de hitte toeslaat, het de bedoeling is dat
we een siësta houden.
En dat het soms te warm is om te werken. Omdat we
deze tijd massaal gebruiken voor gezellige picknicks,
wandelingen en andere quality time samen met ons gezin
en onze vrienden.
Overgangsters, laat de langste dag onze metafoor zijn
voor de menopauze en ons keerpunt zijn van groei en bloei
naar rust en rijpen. Van jonge blom naar sappig fruit, zeg
maar. En laat de zomer die dán pas begint ons voorbeeld
zijn van een levenswijze die ons geluk en genot verschaft.
Zoals Ella Fitzgerald zo treffend zingt:
Summertime and the livin’ is easy
One of these mornings
You’re going to rise up singing
Then you’ll spread your wingsand you’ll take to the
sky
GRIJZE HAREN
Mijn zus en ik hebben een zussen-grap.
Fijn, steil haar runs in the family en al vanaf onze
tienertijd blonderen, permanenten en tissen wij ons haar in
de hoop het wat meer uitstraling en volume te geven.
Lastige haarzaken zijn vaak het onderwerp van gesprek. Ik
roep altijd: ‘Wat zijn we gelukkig als dít onze problemen
zijn!’
‘Ik heb mijn haar in laagjes laten knippen, met
highlights hier en lowlights daar…’ zei ik op een dag. Mijn
zus keek me recht in de ogen en vroeg zonder een spier te
vertrekken: ‘Oh. En op je hoofd?’ Grap geboren.
Iemand zegt: ‘Ik heb een ondersteunend permanent
genomen.’
‘Oh. En op je hoofd?’
Ik heb er een cognackleurtje door heen gedaan.’
‘Oh. En op je hoofd?’
Maar nu.
De menopauze heeft haar intrede gedaan en het
onderwerp haar ligt bij mij wat gevoelig. Mijn zus is drie
jaar jonger en heeft misschien nog niet wat ik heb, ‘daar-
níét-op-mijn-hoofd’: grijze haren!
De eerste was er inééns: een stugge grijze krul. Ik trok
hem met mijn Tweezerman weg, maar toen leken het wel
kakkerlakken: de ene na de andere, soms zelfs witte haar
kwam op!
In een periode waarin je vrouwelijkheid toch al zo op de
proef gesteld kan worden (denk verdwijnende taille,
elasticiteit, kinderen, partner en verschijnende rimpels,
mood swings en cystes) is dit echt niet fijn en weer een
aanslag op je overgangs-incasseringsvermogen!
Nou was ik van de week op een doordeweekse dag
verplicht naakt in een wellness center. Je voelt hem al
aankomen. Het stikte er van de soortgenoten. Toen ik naar
huis ging wist ik a) dat een gedekt grijs heuveltje mijn
voorland is als ik geen maatregelen neem en b) meisjes-
kaal een schril contrast is met de onvermijdelijke hanghuid
en bobbelbuik.
‘Gewoon laten groeien dus, net als ProudWoman Julia
Roberts en Madonna met hun okselhaar doen,’ zei ik door
de telefoon tegen mijn zus,
‘En je zou het down under ook kunnen verven, gekleurd
okselhaar is tenslotte ook helemaal de trend!’ Ik hoorde
mijn zus alweer gieren. “Dye your doosje!” riep ze. ‘We
maken al zo lang grappen over schaamhaarkapsels, zullen
we nu eens de schaamte voorbij zijn en een
schaamhaarzaakje beginnen? Verf je poesje voor een knap
flamoesje! Goodbye Brazilian, hello colour kitty! Blondie,
Ipie, Ombre, The Rachel, de mogelijkheden zijn
eindeloos.’
We lagen alweer blauw.
Jullie lijken wel een stel flauwe pubers,’ zei onze
moeder, die het hoorde. ‘Dát is het!’ zei ik, ‘Puberteit en
overgang zijn hetzelfde: je gruwt van alle veranderingen
die je lichaam ineens doormaakt.’ ‘Met één verschil: nu
ben ik de schaamhaarte voorbij.’ In een deuk. Sorry. Dat
is wat de menopauze met je kan doen.
VOORLAND
Toen ik vorige week een paar dagen met G. en zijn
camper op pad ging had ik geen idee van de hitte die ons
te wachten zou staan.
‘Het wordt heet,’ hadden we half in de online krant
gelezen. Maar zó heet!
Met een zwartharige hond erbij die zat, stond en lag te
hijgen en onze eigen rode hoofden zat er niets anders op
dan campings te zoeken met een watertje waar we met zijn
drieën verkoeling konden vinden.
Camping 1
De eerste was langs de Moezel in Duitsland. Hangend
in onze ligstoelen hadden we alle tijd om onze
medekampeerders te observeren. Daar het nog geen
schoolvakantietijd is, was de camping voornamelijk
bevolkt met grijze duivies. Echt een hele roedel, want er
was een Nederlandse caravan club neergestreken.
Een kabaal dat die lui maakten! Geroep van de ene
sleurhut naar de andere, overdreven ‘Hatsjoe-áááa!’
geluiden, gesprekken over steunkousen precies in de
deuropening van het toilettengebouw, dat je denkt: ‘Moet
dat nou allemaal?’ Ik heb net een beetje vrede met de
menopauze, ik zie er zelfs de schoonheid van in en ben er
dankbaar voor dat ik hem überhaupt bereik. Maar dan lig
ik toch te kijken, zie die kuitlange witte broeken, liefst met
kleurige Crocs eronder en dan denk ik: ‘Is dít mijn
voorland?’
Camping 2
Camping nummer twee was aan de Main. Het was 39
graden. We vroegen wederom een plekje aan het water en
lagen daar zo bewegingloos mogelijk in de schaduw. Het
was zondag en het was leuk vaartuigjes kijken. Komt er
ineens een klein open motorbootje langs met een oranje
parasolletje en daaronder vier mensen in hun volledige
nakie. Ook post-meno- én penopauze, dat zag je duidelijk
aan de grijze kopjes, de theezakjes en de leeggelopen
fietsbandjes. (Deze laatste uitdrukking heb ik van een
Curaçaose vriendin die once she went black,never went
back en die oude blanke mannenpiemels met slappe zakjes
‘leeggelopen fietsbandjes’ vindt).
Tja, het is ons vóórland, ladies, want dat kwartet ging
ook nog in vol ornaat stáán, riep ‘Juhu!’ en hief het glas
naar ons.
Camping 3
De derde camping was aan de Donau, waar mijn Duitse
vriendin Heidi woont. Met de hond en Heidi’s 15-jarige
dochter hebben we heerlijk in het water gesparteld. Heidi
heeft een lastige tijd achter de rug en genoot van het
simpele geluk van water, zon en goed gezelschap. Na een
halve liter bier werden we nog meliger dan we al waren
door de hitte. Heidi (bijna 60) riep: ‘Straks grijp ik die ober
nog voor een kleines Stechtel Mechtel!’. Haar dochter
sloeg haar ogen ten hemel. ‘Mutti! Doe normal!’
‘Laat me!’ riep mijn vriendin, ‘Ik heb dit onbevangen
plezier maken zo gemist!’
Het woord trof me als een zonnesteek:
PLEZIER!
Dát had de Nederlandse karavaan die na het diner in de
Gast Stätte inhakend en meedeinend spontaan de
Zuiderzee ballade zong, dát hadden de vier vrije, blote
billen in het bootje en dát had Heidi met haar onschuldige
geflirt.
Als dát mijn voorland is, teken ik ervoor!
SEX
Er zijn natuurlijk echt nog wel een páár taboes.
Eén ervan is ‘vrouwen-seks-overgang’. In één adem.
Voor velen een No Go Area, en, eerlijk gezegd, dat vond
ik ook.
Toen ik op mijn 47e plotseling partner-loos raakte,
dacht ik echt: ‘Sluit de poorten maar.’ Een vriendin van
tegen de 50 had het over ‘spinnenrag waar niet doorheen
te komen was’ en ik legde mij er volledig bij neer dat dat
bij mij ook zou gebeuren.
Toen de leraar van mijn cursus Intuïtieve Ontwikkeling
(ja, dat soort dingen ga je dan doen) ons een Kundalini
dans liet doen en vertelde over de seksuele energie die
opgerold ligt in de onderste regionen van je romp en die je
kunt ontladen (wat voor mannen vaak een lichamelijke
noodzaak is) óf kunt bewaren en omhoog kunt stuwen
waar het transformeert in creativiteit en wijsheid, dacht ik:
that’s me! Ik word gewoon een soort Grootmoeder Wilg
(ken je Pocahontas klassiekers!). Iedereen kan onder mijn
brede takken schuilen terwijl ik wijsheden fluister.
Is nog soort-van gebeurd ook. Maar de vrouwen die naar
me toe kwamen fluisterden mij heel andere dingen toe dan
ik had verwacht! Ik kan niet uit de school klappen met te
veel details maar denk aan zaken als een masseur die op
verzoek ook dát knoopje even bewerkt, een haptonoom die
met wederzijdse graagte ook even dáár hapt, een
opslagcontainer waar je je bed niet ingeklapt maar
uitgeklapt én opgemaakt neerzet voor a little afternoon
delight, de roomservice boy met open badjas ontvangen en
in natura wippen... ehhh... tippen. Echt, echt waar. Topje
van de ijsberg-schuine-streep-vulkaan.
Heel veel overgangsvrouwen blijken qua sex
vuurspuwende kraters. Waarom ook niet? Ik ben
inmiddels omgedraaid als een blad aan een wilg en ben
ervan overtuigd dat sex júíst in en na de overgang
hartstikke noodzakelijk is. Mét orgasme.
De big O geeft energie, kleur op je wangen, bestrijdt
pijn, reguleert de hormoonhuishouding en zorgt voor een
heerlijke nachtrust – alles wat dr. Vogel belooft en méér:
een huppeltje in je stap en een schittering in je ogen.
Wat wil het geluk? Een orgasme krijg je prima,
misschien zelfs béter, alleen. Word je ook niet afgeleid
door de vrijpartijbeperkingen van je langzaam
verwelkende lijf. (Laat staan dat van je partner.)
Het succes van Vijftig tinten grijs verklaard. En de hele
discussie of zowel mannen als vrouwen hun fantasieën
nou wel of niet in het echt willen uitvoeren is voer voor
een volgend verhaal.
Hoewel… de vrouwen onder mijn wilgentakken zijn
lefgozertjes, hoor! Zucht vriendin V. vanmiddag na een
halve fles prosecco op een zonnig terras in de stad terwijl
ze zich met haar ogen dicht door de zon laat beminnen:
‘Maar in zijn schoot kruip ik niet meer. Hij rook niet fris
en smaakte niet lekker.’ Je wil niet weten over wie zij het
had!
Vrouwen in de overgang. Ware sex-krijgers zijn het.
Geen wonder dat steeds meer vrouwen Nannet’s Pelvis
Pilates op internet weten te vinden. Oeps, hik, weer een
taboe doorbroken.
Lang leve de prosecco!
RESERVETIJD
Ik leef in reservetijd.
Dat zei mijn huisarts tegen mij toen ik anderhalf jaar
geleden (ik moest toen nog 50 worden!) bij hem kwam met
vage overgangsklachten.
Hij maakte slechts half een grapje.
Hij zei dat er eigenlijk nog maar zo weinig over de
menopauze bekend is qua gezondheid. Dat je vroeger (en
nog niet eens héél lang geleden) echt aan het einde van je
leven zat op je vijftigste.
De overgang, daar kwam je toen vaak niet eens aan toe.
Het cliché van de midlifecrisis is ook niet meer wat het
ooit was
Wel grappig om even over door te filosoferen: Datgene,
waarvoor je als mens op aarde bent, heb je rond je
vijftigste volbracht – áls het je gegeven is: je hebt nazaten
gebaard, ze (op)gevoed, ze helpen uitvliegen en daar zit je
dan in je empty nest.
En wat is dán eigenlijk je functie? Ik ben er nog niet
over uit.
Véél vrouwen niet, leer ik van menigeen in mijn werk.
Gedwongen of vrijwillig moeten er nieuwe stappen naar
een nieuwe functie in het leven worden gezet: door
boventalligheid, scheiding, kids die de deur uitgaan of
gezondheidsperikelen.
Het cliché van de midlifecrisis is ook niet meer wat het
ooit was. We hebben, door de veelheid aan keuzes, seriële
life crises: naar welke school we willen, welke
vervolgopleiding we gaan doen, of we gaan werken,
samenwonen, trouwen, naar het buitenland, van baan
veranderen, verhuizen, scheiden, een kind willen, nog een
kind erbij of niet, part-timen, two-timen, we aan een
nieuwe leg beginnen, alsnog gaan studeren… decisions,
decisions decisions – áls het je gegeven is.
Crisis betekent turning point; eigenlijk is dat super
positief.
Maar dat zie je pas achteraf, als je terugkijkt op je leven.
Mijn zoon werd vorige week 24. Ik ben 52. Mijn dochter
wordt over twee maanden 21. Ik was 31 toen ze geboren
werd. 21 jaar voorbij.
21 jaar erbij en ik ben 73.
Dan heb ik mijn vader overleefd en ben ik net zo oud als
mijn moeder nu is. Wat kun je nog veel leven in 21
jaar…áls het je gegeven is.
Ik doe er mijn best voor. Niet roken, niet (veel) drinken,
gezond eten, veel bewegen, doelen houden, veel lachen…
het is zelfs mijn werk.
Ik geniet straks mee met de bijzondere verjaardag van
mijn dochter. Samen staan we bewust stil bij haar nieuwe
fase van officiële volwassenheid. Melancholie over wat
was en niet meer terugkomt. Een vleugje onzekerheid met
een dosis nieuwsgierigheid over wat er nog in het verschiet
ligt. Bovenal ben ik vervuld van dankbaarheid dat het
leven mij al zo lang is gegeven.
Dat ik al zoveel levensfases heb mógen doorleven. Daar
kan je, met name in deze week waarin we denken aan de
mensen aan boord van vlucht MH17 aan wie een langer
leven niet gegeven was, alleen maar heel dankbaar voor
zijn.
Zet mij maar in de reservetijd. Ik hoop dat ‘ie héél lang
duurt!
ZOMERZOTHEID
Schreef ik eerder over de berusting, rust en wijsheid die
je voelt als de mist van de overgang optrekt, viel ik deze
week toch behoorlijk van mijn geloof.
Er hoeft maar één leuke man naar mij te kijken en ik ga
meteen weer ‘lipjes getuit, borstjes vooruit’ koket lopen
doen.
Vorige week, toen de zon weer eens een dagje scheen in
deze zotte zomer, stapte ik in mijn strakke zwarte
fitnessoutfit uit mijn auto en keek recht in het lekkere
bekkie van een bink van een vuilnisman. Vuilnisjóngen
eigenlijk: dat zag ik meteen aan zijn gladde, onbevlekte,
gespierde armen, glanzende donkere haren, smalle heupen
en de jonge huid van zijn gebruinde gezicht. Aaaah… écht
een Coca-Cola Light Break momentje.
En ik, miss-bijdehand-niets-aan-de-hand-komt-wel-
goed-met-die-overgang gooide tien jaar leeftijd van mij af,
schudde mijn bobkapseltje los, rechtte mijn schouders,
stak mijn kin extra zelfbewust vooruit en stapte parmantig
de stoep op.
‘Hááái!’ kirde ik. Mijn hart sloeg over toen Young
Mister Enrique Iglesias zijn hoofd naar mij toe draaide…
tot hij me lichtelijk verstoord teruggroette: “Oh. Hi.” Punt.
Daar stond ik, of nee: daar liep ik, snel doorstappend,
mijn kin op mijn borst, volledig gedesillusioneerd.
Registreerde nog net dat de groezelige bierbuik-collega
van mijn goddelijke vuilnisjongen achterop de vuilniskar
breed naar mij lachte en nadrukkelijk “Goedemorgen
zonder zorgen!” naar me riep. Schaammomentje. Het is
gedaan.
Ik heb natuurlijk al veel vaker de foute conclusie
getrokken dat er een jonge knapperd naar mij keek, maar
dat was op de momenten dat ik met mijn mooie dochter
naast me fietste. Ja, dûh. Onbegrijpelijk trouwens dat die
jonge meiden zo geïrriteerd raken als ze getrakteerd
worden op een flirt-fluit straatconcert.
Weten ze niet dat je er na je vijftigste naar smacht?
Geniet ervan zolang het kan!
Hoezeer het mij ook moeite kost te bekennen dat ik door
dit soort zotheden van slag raak of juist weer helemaal het
vrouwtje kan zijn, het ís gewoon zo – dus omarm ik mijn
wisselvallige sexappeal.
En werd ik helemaal blij toen mijn zoon halverwege de
week appte: ‘Wat hoor ik nou? Heb jij gebekt met Frank?’
HUH? Frank is de 23-jarige vriend van mijn zoon en oh
ja, die was ik tegengekomen toen ik de hond uitliet. Nou
ja zeg, het waren drie zoenen op de wang!
Stoer appte ik terug; ‘Ja. Nou én?’
‘Niks,” reageerde mijn zoon, “geniet ervan. Mijn
vrienden vinden jou echt wel een MILF, hoor!’ Mijn dag
was weer goed. Zomerzotheid.