PROTES - Public

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 1

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 2

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 3

ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΒΙΤΣΙΩΝ διηγήματα (Εξάντας 1999)

ΡΑΜΠΑΣΤΕΝ μυθιστόρημα (Εξάντας 1999)

ΤΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ μυθιστόρημα (Εξάντας 2000)

ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΟΣ μυθιστόρημα (Εξάντας 2001)

ΑΝΙΜΑΛ αστυνομικό μυθιστόρημα (Εξάντας 2002)

Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ νουβέλα (Οδός Πανός 2002)

ΟΙ ΝΕΡΑΙΔΕΣ ΤΟΥ ΜΑΝ αστυνομικό μυθιστόρημα (Εξάντας2003 επανέκδ Καστανιώτης 2013)

Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΤΖΟΚΟΝΤΑ νουβέλα (Εξάντας 2003)

Η ΛΥΣΣΑ νουβέλα (Μίνωας 2004)

ΑΥΤΟΚΤΟΝΩΝΤΑΣ ΑΣΥΣΤΟΛΑ μυθιστόρημα (Καστανιώτης2005)

Ο ΔΑΙΜΟΝΙΣΤΗΣ μυθιστόρημα (Καστανιώτης 2007)

Ο ΑΦΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ μυθιστόρημα (Καστανιώτης 2008)

ΔΕΚΑΕΞΙ μυθιστόρημα (Καστανιώτης 2010)

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΕΤΡΩΓΕ ΠΟΛΛΑ ευθυμογραφήματα (Καστανιώτης 2012)

ΤΑ ΟΡΦΑΝΑ θεατρικοί μονόλογοι (Ποταμός 2012)

Ο ΤΑΞΙΤΖΗΣ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ ποίηση (Οδός Πανός 2012)

Η ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΙΑΣ ΣΚΥΛΑΣ μυθιστόρημα (Διόπτρα 2013)

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 4

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΚΟΡΤΩ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ

Μυθιστόρημα

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 5

Εκδόσεις Πατάκη ndash Σύγχρονη ελληνική λογοτεχνίαΠεζογραφία ndash 323Αύγουστος Κορτώ Το βιβλίο της ΚατερίναςYπεύθυνος έκδοσης Kώστας ΓιαννόπουλοςEπιμέλεια - Διόρθωση Μάριος Παρθένης-ΓαρδίκηςΣελιδοποίηση Κατερίνα ΣταματοπούλουΦιλμ - Μοντάζ Κέντρο Γρήγορης ΕκτύπωσηςCopyrightcopy Σ Πατάκης AEΕΔΕ (Eκδόσεις Πατάκη) και Αύγουστος Κορτώ 2013Πρώτη έκδοση από τις Eκδόσεις Πατάκη Aθήνα Σεπτέμβριος 2013ΚΕΤ 8424 ndash ΚΕΠ 73413ISBN 978-960-16-5133-0

ΠANAΓH TΣAΛΔAPH 38 (ΠPΩHN ΠEIPAIΩΣ) 104 37 AΘHNAΤΗΛ 2103650000 8011002665 - ΦAΞ 2103650069ΚΕNΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΕΜΜ ΜΠΕNΑΚΗ 16 106 78 ΑΘΗNΑ ΤΗΛ 2103831078ΥΠOΚΜΑ KOPYTΣAΣ (TEPMA ΠONTOY ndash ΠEPIOXH Brsquo KTEO) 570 09 KAΛOXΩPI ΘΕΣΣΑΛONΙΚΗΣ ΤΗΛ 2310706354 2310706715 - ΦAΞ 2310706355Web site httpwwwpatakisgr bull e-mail infopatakisgr salespatakisgr

Tο παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελ-ληνικής νομοθεσίας (N 21211993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καιτις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας Aπαγορεύεται απολύτωςάνευ γραπτής αδείας του εκδότη η κατά οποιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρο-νικό μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή εκ-μίσθωση ή δανεισμός μετάφραση διασκευή αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδή-ποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου

Θέση υπογραφής δικαιούχου δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίαςεφόσον η υπογραφή προβλέπεται από τη σύμβαση

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 6

Στο Κουτάβιτον κύρη κι αφέντη

της καρδιάς μου

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 7

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 8

Στην έρημοΕίδα ένα πλάσμα γυμνό τερατώδεςΠου σκυφτό κατάχαμαΚρατούσε στα χέρια την καρδιά τουΚαι την έτρωγεΡώτησα laquoΕίναι νόστιμη φίλεraquolaquoΕίναι πικρήmiddot πικρήraquo αποκρίθηκεlaquoΑλλά μrsquo αρέσειΕπειδή είναι πικρήΚι επειδή είναι η καρδιά μουraquo

Στίβεν Κρέιν

Ζούμε στον πάτο μιας Κόλασης όπου κάθε στιγμή είναι κι ένα θαύμα

Ε Μ Σιοράν

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 9

Τα κ

ύρια

πρό

σωπα

αυτ

ής τ

ης α

φήγη

σης

Πέτρ

ος(1

979-

)

Μην

άς(1

901-

1988

)Ει

ρήνη

(191

3-19

85)

Αριά

δνη

(191

5-20

01)

Φωτε

ινή

(191

9-20

06)

Πέτρ

ος(1

919-

2003

)Χρ

υσού

λα(1

930-

2006

)

Τάσο

ς(1

951-

)Δη

μήτρ

ης(1

936-

1956

)Μ

ύρων

(193

9-)

Κωσ

τάκη

ς(1

942)

Κλε

ιώ(1

948-

)Αί

γισθ

ος (

Άγις)

(194

4-)

Κατ

ερίν

α(1

953-

2002

)

ampamp

amp

Δημή

τρης

(186

6-19

31)

Κατ

ίγκω

(187

8-19

12)

Δημη

τρός

(187

0-19

33)

Κατ

ίνα

(Σάρ

α)(1

885-

1924

)amp

amp

Οικ

ογέν

εια Χ

ωρια

νού

Οικ

ογέν

εια Κ

ωνστ

αντι

νίδη

Οικ

ογέν

εια Χ

ατζο

πούλ

ου

PROTES-ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ_paraPoslashTOtradeEsect-AcentEsectordmOTHTA 19913 112 μμ Page 10

Άρρωστοι άγγελοι μονάχα

Η ιστορία μου αρχίζει από το τέλος ndash το δικό της καιτο δικό μου

Ο γιος μου με βρήκε Χαράματα Παρασκευής πέντεμέρες πριν κλείσει τα είκοσι τέσσερα Κατάλαβε πωςείχα πεθάνει κι ας μην είχε αλλάξει τίποτα στον χώροίσως επειδή όπως πάντα έστω και νεκρή τον προϋ-πάντησα

Μήνας Δεκέμβρης και τα καλοριφέρ αναμμένα στοφουλ Εγώ στο κρεβάτι γυμνή τελείως Είχα παχύνειπολύ τα τελευταία χρόνια και στον ύπνο ρούχα καισκεπάσματα με πνίγανε Σελίδα τραγικού ποιητή τηςαθλιότητας και της αγάπης γυμνό τον πρωτόδα γυ-μνή με κοίταζε τώρα για τελευταία φορά

Αφού με μια ματιά αποτίμησε τη νεκρική μου φύ-ση γύρισε το βλέμμα στο παράθυρο και σκέφτηκε νατrsquo ανοίξει Να φύγει η ψυχή του πεθαμένου έτσι λέγα -νε παλιά κι αυτό σκεφτόταν τώρα Μα είχε και μιανάλλη έγνοια μην κρυώσω έτσι ολόγυμνη Έτσι στάθη-κε ασάλευτος να με περιεργάζεται

Αν ήμουν ζωντανή και ξυπνώντας τον έβλεπα να

11

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 11

κοιτάζει ανάμεσα στα μπούτια μου θα μrsquo έπιανε ντρο-πή και θα τραβούσα το σεντόνι Μα τώρα ήμουν πέρααπrsquo την ντροπή Και είχε μια λογική ένα δίκιο το επί-μονο βλέμμα του γιου μου Από κει μέσα βγήκα συλ-λογιόταν Και τώρα Τώρα σκεφτόταν τον εαυτό τουσαν φύλλο φρούτο λουλούδι που το rsquoκοψαν απότομααπrsquo τη φύτρα του Πονέσαμε έτσι λίγο παρέα κι έπει-τα παρrsquo ότι γνώριζε πως έπρεπε να μrsquo αφήσει απεί-ραχτη όπως με βρήκε πλησίασε και κάθισε δίπλα μουνα με ευπρεπίσει

Μrsquo ένα βρεμένο πανί σκούπισε την ξεραμένη χολήαπrsquo το πιγούνι μου κι ανασηκώνοντας το κεφάλι μουστο μαξιλάρι μου rsquoκλεισε το στόμα που έχασκε Έπει-τα μου rsquoκλεισε τα πόδια και με σκέπασε με το σεντόνιτης προίκας μου που είχε αντέξει πιο πολύ από μέναΚι αυτές οι κινήσεις ήταν τρυφερές σαν στίχοι έτσιτου σκούπιζα κι εγώ μωρό τα σάλια έτσι τον σκέπαζαόταν χαράματα τον έβρισκα στην κούνια του κουβα-ριασμένο και χωρίς το πικέ κουβερτάκι του

Τα όσα ακολούθησαν δεν έχουν σημασία Μόνονεκείνες οι στιγμές που στεκόμουν πλάι του δίχως ναμπορώ να τον αγκαλιάσω και να τον παρηγορήσω κιέλεγα Κλάψε πουλάκι μου Κλάψε να ξεπονέσειςΜα ήταν νωρίς είχε ακόμα μόνο το απόκοσμο να τουγεμίζει την καρδιά Έκλαψε την επομένη και μετά απόχρόνια χίλιες φορές όσο δεν έκλαψε εκείνο το πρωί

Έτσι αρχίζει η ιστορία μου Με λένε Κατερίνα και

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

12

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 12

πέθανα ακολουθώντας έναν δρόμο σκοτεινό μοναχικόκάτω απrsquo το είδωλο της νύχτας γιατί είχα μέσα μουπολλά που δεν αντέχονταν Πέθανα τρομοκρατημένηκι έρημη πνιγμένη απrsquo το φαρμάκι μου Μα δεν αξίζωτον οίκτο σας όχι Πέθανα απrsquo το δικό μου χέρι

Όπως πρέπει να πεθαίνουν οι φονιάδες

Αμισός

Αρχές του εικοστού αιώνα και εις Αμισόν συντελείταιένα έγκλημα σιωπής μια ιστορία διαγράφεται βάναυ-σα κι έτσι θα μείνει σβησμένη για πάνω από έναν αιώ -να Μα η μοίρα του λαού αυτού ndashτου λαού μου τουλαού του γιου μουndash είναι γραμμένη με θυσίες κι εγκλή-ματα ένα παλίμψηστο μίσους

Τη λένε Σάρα και στα είκοσι πέντε φτωχή κι ανύ-παντρη λογίζεται πια για μεγαλοκοπέλα χωρίς ελπί-δα αποκατάστασης Ποιος θα τηνε πάρει την Οβριά τησιτεμένη με το μαλλί το κόκκινο σαν του Οξαποδώ ταγένια και δίχως βρακί στον κώλο της Κι όμως θα τηνπάρει ο Δημητρός ο Κωνσταντινίδης έμπορος της συμ-φοράς κι ορφανός από γονείς μrsquo απαιτήσεις Ωστόσοκάμνοντας τέτοια παραχώρηση ndashγυναίκα έναν χρόνομεγαλύτερη απrsquo τον ίδιο κι από τη φάρα που σταύ-ρωσε τον Χριστόndash ζητά (ή μάλλον επιβάλλει οι άντρες

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

13

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 13

δεν ζητούσαν τότε) από τη Σάρα να απαρνηθεί γενιάκαι όνομα Πλούσιος μπορεί να μην είναι μα είναι κα-λός Χριστιανός και τον σταυρό του τον κάνει και τηΣαρακοστή νηστεύει όταν τον βλέπουν κι άμα είναινα κάνει φαμελιά μαζί της δεν σηκώνει να του βγάλειτα δικά του τα παιδιά (τουτέστιν αγόρια) αντίχρισταΈτσι χωρίς πολλά-πολλά την ξαναβαφτίζει Κατίνατην παίρνει από το χέρι και την παντρεύεται με μιαχούφτα ανθρώπων στην εκκλησία

Στεφανωμένη πια και μrsquo ένα κεραμίδι πάνω απrsquoτο κεφάλι της η Σάρα δεν αργεί να γίνει Κατίνα στηνκαρδιά της και το ίδιο γρήγορα του ξαμολά τριπλήσπορά του Δημητρού ndash μα και τα τρία κορίτσια τοένα πίσω απrsquo τrsquo άλλο σαν μαχαιριές την Ειρήνη τηνΑριάδνη και τη Φωτεινή Και δεν είναι μόνο που rsquoναιθηλυκά κι άρα φαγάνες προίκας είναι κι αλλιώτικα τrsquoαναθεματισμένα θαρρείς και τα rsquoσπειραν οι δώδεκαφυλές κατάξανθη η Ειρήνη καταμελάχρινη η Αριάδ-νη και η Φωτεινή ρούσα και φακιδιάρα σαν τη μάνατης

Κι ωστόσο με τη νοικοκυροσύνη της οικονόμαςΚατίνας ndashσε κάτι τού φάνηκε χρήσιμη εν τέλει η ακα-τονόμαστη φυλή που κουβαλά εντός τηςndash και την ερ-γατικότητα του Δημητρού που ξημεροβραδιάζεται στομαγαζί να μη λείψει τίποτα απrsquo τις θυγατέρες του τοβιος τους αυγατίζει διαρκώς κι αρχές του είκοσι τολες πια και πλούσιο το Κωνσταντινίδικο κόρες με

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

14

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 14

πιάνο και ξένες γλώσσες σε καλό σχολειό κρέας κάθεμέρα και δόξα τω Θεώ

Ως την Καταστροφή που τους ξαποστέλνει στοΚουλέ Καφέ της Σαλονίκης ξεριζωμένους και πένη-τες Από κύρης κι αφέντης ο Δημητρός τουρκόσποροςΑπό πρώτη στην τάξη η Ρηνούλα να rsquoχει τώρα συμ-μαθήτριες Ελληνοπούλες να την κοιτάζουν από πάνωως κάτω με περιφρόνηση και να λένε laquoΑυτή είναι ηΡηνούλα που μένει στην παράγκαraquo

Αυτή η παράγκα ndashή μπαράγκαndash θα τη στοιχειώνειμια ζωή την Ειρήνη Τη μεγάλη που rsquoθελε να γίνει για-τρός και τώρα να σου την απrsquo τον οντά στη φουφούνα μαγειρεύει πατάτα βραστή (laquoΤι έχουμε σήμεραΡήνη μουraquo laquoΨωμί με δόντιαraquo) να φάνε οι μικρέςγιατί μέσα σrsquo όλη την κακοτυχία τους χάσανε και τημάνα τους λίγο μετά τη μετανάστευση Την πήρε τοκάρο του δήμου

Και δώστου όνειρα η μάνα μου η κυρα-Ρήνη Καιοι μικρές στον κόσμο τους ndash κυριολεκτικά Αν και ηδιάγνωση θα τεθεί χρόνια μετά η Φωτεινούλα η μι-κρή πάσχει από νοητική υστέρηση Και η μεσαία ndashηκούκλα η Αριάδνη με το πράσινο μάτι και το μαύρομαλλί που δώδεκα χρονώ τη γυρεύανε σε γάμο ταφτωχόπαιδα της Άνω Πόληςndash αρχίζει να δείχνει ταπρώτα συμπτώματα της σχιζοφρένειας που θα τη βα-σανίζει ως την τελευταία της ώρα

Βαριά κληρονομικότητα η φαμίλια μου βαριά

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

15

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 15

κληρονομιά Λες και το πρώτο εκείνο κρίμα (το ξα-ναβάφτισμα της Εβραίας γιαγιάς μου) ζητούσε εκδί-κηση βιβλική στα παιδιά τrsquo αθώα Τι να πεις και τι ναπω

Η Ειρήνη τουλάχιστον από ψυχική υγεία ήτανακράνι Πεντάγερη στο μυαλό μα όχι και στο σώμαΟι κακουχίες θα της στοιχίσουν έναν πνεύμονα απόχτικιό και μιαν ισόβια καμπουρίτσα Σαν τη συχωρε-μένη τη μάνα της στα είκοσι θα μοιάζει κιόλας μεγα-λοκοπέλα κι έτσι θα πέσει με τα μούτρα στον πρώτοιδανικό νυμφίο που θrsquo ανοικοδομήσει τα χαμένα με-γαλεία

Όλοι τη ζήσαμε την καταστροφή Όλους μάς έφαγεη μπαράγκα

Απrsquo τrsquo Άγραφα

Γενάρη του 1901 γεννιέται στην ορεινή Καρδίτσα οπατέρας μου ο Μηνάς Χωριανός το επώνυμο Δεύτε-ρος γιος δεύτερος σε όλα Ο πρώτος ο Βάγγος όλαστα πόδια του σχολείο μετά σπουδές αργότερα κα-ριέρα στον στρατό όπου θα διαπρέψει με το παρα-τσούκλι ldquoκομμουνιστοφάγοςrdquo Ο Μηνάς μεγαλωμένοςμε κάνα χάδι απrsquo την Κατίγκω τη Βλάχα μάνα τουπου δεν μιλούσε ελληνικά κι έτσι ζούσε βουβή και με

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

16

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 16

μπόλικο ξύλο και περιφρόνηση απrsquo τον πατέρα τουτον παπά του χωριού

Η τελευταία πικρή σταγόνα θα rsquoναι σταγόνα λει-τουργιάς Διότι για να του υπενθυμίσει πόσο κατώ-τερος είναι ο παππούς μου ο τράγος βάζει τον γιο τουνα κοινωνάει τελευταίος μετά από μια φθισική γριάπου τη σιχαίνεται Ε κι ένα πρωί θα rsquoτανε δεν θα rsquoτα-νε οκτώ χρονώ το έρμο το παιδί δίνει μια γκρεμίζειπατέρα και δισκοπότηρο χάμω και του λέει laquoΠου νασου καβαλικέψει ο διάολος τη μάνα σκατόπαπαraquoΚαι με μιαν αποχαιρετιστήρια φτυσιά στα μούτραφεύγει για πάντα από τον τόπο του

Θα τον φιλοξενήσει ένας σπλαχνικός θειος ζαχα-ροπλάστης στην Καρδίτσα ndash αν κι όχι τόσο σπλαχνι-κός ώστε να του παραχωρήσει μισό μέτρο στο παρα-γώνι Ο μικρός Μηνάς περνάει τα κρύα βράδια τουχειμώνα τουρτουρίζοντας στο κοτέτσι της αυλής καισαν να μην έφτανε η απλήρωτη σκληρή δουλειά καιη κακουχία της νύχτας κολλάει και κοτόψειρες Γιαόλη του τη ζωή θα rsquoχει στον νου του τα δύο αυτά τραύ-ματα ενωμένα σrsquo ένα τέρας Κάθε φορά που θα βλέ-πει παπά θα φτύνει χάμω ηχηρά και θα λέει laquoΤρά -βα να ξεψειρίσεις τα γένια σου απrsquo τις κοτόψειρεςτράγοraquo

Η δεκαετία του είκοσι τον βρίσκει στη Θεσσαλονί-κη με πάγκο στη στοά Μοδιάνο να πουλάει μολινέ-δες κουβαρίστρες κλωστές κι άλλα ψιλολοΐδια πλάι-

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

17

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 17

πλάι με μελλοντικούς κροίσους της συμπρωτεύουσαςΔουλεύοντας σαν το γομάρι θα κάνει λεφτά κι ως τοτριάντα θα rsquoχει πια δικό του μεγαλομπακάλικο ndashσχε-δόν σαν σούπερ μάρκετ της εποχής εκείνηςndash επί τηςοδού Βαλαωρίτου Έχει να ζήσει γενιές το μαγαζί αυ-τό (Το κτίριο σε αντίθεση με τους ανθρώπους τουσώζεται ακόμα)

Το 1931 ο πατέρας μου ο Μηνάς θα γνωρίσει τη μά-να μου την Ειρήνη μικρότερή του κατά δέκα χρόνιαθα την ερωτευτεί τρελά και θα την παντρευτεί Και ηκυρα-Ρήνη Χρόνια μετά ndashμιλώντας στη μικρή της κό-ρη τη ζαβή που rsquoχει για έμπιστη γιατί ότι και να μαρ-τυρήσει ποιος θα το πιστέψει το Κατερινιώ το σαλε-μένοndash όταν θα τη ρωτήσω αν τον είχε ερωτευτεί κιεκείνη τον μπαμπά θα μου πει σφιγμένη

laquoΜε τα χρόνια έμαθα να τον αγαπάωraquo Σαν ναήταν ξένη γλώσσα ο Μηνάς που τι να κάνεις λίγο-λί-γο τη μιλάς κι ας σε ζορίζει

Γιατρέ αναγνώστη μην ψάχνετε παραπέρα Ιδούη ρίζα του κακού

Εγκεφαλίτιδα είπαν

Το rsquo33 γεννιέται ο Δημητράκης ndash ένα ξανθό πρασινο-μάτικο κουκλί Η Ειρήνη αφέντρα και κυρά έχει βε-

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

18

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 18

βαίως παραδουλεύτρα (μεγάλο το σπίτι στην παλιάΠαραλία και πού να το μαζεύει μοναχή της) αλλά μετη γέννηση του παιδιού φέρνει κι από ένα χωριό τηςΡούμελης μια μικρανιψιά της τη Ζωίτσα για ψυχοκό-ρη να τη βοηθήσει νrsquo αναστήσει τα παιδιά Τι λέξη αλ-λόκοτη λες και γεννιόμασταν πεθαμένα

[Έχει ενδιαφέρουσα ζωή η Ζωίτσα Έβδομο κορί-τσι στη σειρά ndashκι ας είχαν βγάλει την προηγούμενηΑγορίτσα για να πιάσουν επιτέλους το αγόριndash λίγεςώρες μετά τη γέννησή της (όλα αυτά εν έτει 1924) το-ποθετείται εντός ταψιού ως άψητη κρεατόπιτα καιαφήνεται στα κεραμίδια του σπιτιού να παγώσει μεςστη νύχτα και να γλιτώσουν από άλλο ένα στόμαΈνας παπάς και πάλι θα rsquoναι το πρόσωπο του δρά-ματος που θα την ακούσει να σκούζει θα την κατε-βάσει και θα τη μεγαλώσει μαζί με την άκληρη γυ-ναίκα του

Αυτή τη σωτηρία θα τη μεταφέρει μαζί της όσο ζειη Ζωίτσα και θα τη μοιράζει μαζί με τη στοργή καιτην αγάπη της Μόνη της θα μεγαλώσει τα παιδιάτης θειας της της Ειρήνης κι ενώ δεν θrsquo αποχτήσειποτέ δικά της δεν θα δοθεί ούτε στιγμή στην πίκρατον φθόνο την οργή Ο γιος μου θα τη λατρέψει σαδεύτερη μάνα και το βράδυ του αιφνίδιου θανάτουτης εγώ κι ο αδελφός μου ο Άγις θα ξυπνήσουμε απrsquoτον ύπνο μrsquo ένα τίναγμα νομίζοντας πως έγινε σει-σμός]

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

19

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 19

Μα να γυρίσω στον Δημήτρη που δεν πρόλαβαποτέ ούτε να τον δω ndash πέθανε είκοσι χρονώ λίγο αφό-του γεννήθηκα

Τα πρώτα τρία-τέσσερα χρόνια ήταν ένας άγγε-λος μωρό χερουβικής ομορφιάς και γαλήνης δενέκλαιγε δεν φώναζε μόνο χαμογελούσε και ήταντρομερά συνεσταλμένος ndash δεν ήθελε χάδια φιλιά κιαγγίγματα Όμως ακόμα κι αυτό το βλέπαν ως κάτιτο χαριτωμένο σαν νάζι σαν σκέρτσο μωρουδιακό

Μόνο που φτάνει πέντε ο Δημητράκης κι ακόμα ναμιλήσει Και στο μεταξύ τα χούγια του επιτείνονταιέτσι και πας να τον πιάσεις στριγγλίζει και κλοτσάεισαν διαόλι Το πιθανότερο έπασχε από κάποια μορφήαυτισμού Ωστόσο τότε ακόμη ή ήταν απίθανο να γίνειμια τέτοια διάγνωση ή οι γονείς μου δεν ήθελαν τηρετσινιά πως το πρώτο τους παιδί βγήκε κουσουρλί-δικο

Έτσι η μάνα μου θα στείλει τον Δημητράκη πακέτοστην Ελβετία σε άσυλο για παιδιά όπου η ίδια δεν θαπατήσει ποτέ το πόδι της με τη δικαιολογία ότι laquoδεναντέχει τη σύγχυσηraquo κι έχει laquoκαι τrsquo άλλα της παιδιάνα λογαριάσειraquo Μόνον ο πατέρας του ο Μηνάς θαπηγαινοέρχεται κάθε τόσο ξεκλέβοντας χρόνο απrsquo τηδουλειά που είναι η ζωή του η ίδια για να δει τονπρωτότοκο το μωρό του να μεγαλώνει σαν αμίλητοαγρίμι Στα σαράντα του μετά από μια τέτοια σπα-ραχτική συνάντηση ο μπαμπάς θα πάθει ένα ελαφρύ

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

20

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 20

εγκεφαλικό που θα του αφήσει μια μόνιμη πάρεση στοαριστερό μισό του προσώπου

Στα σόγια στους γείτονες και στους λοιπούς πε-ρίεργους θα πουν πως ο Δημήτρης έπαθε στα δύοεγκεφαλίτιδα που τον κατέστησε ισοβίως ανάπηρο

Εξάλλου θα rsquoρχόντουσαν κι άλλα παιδιάΚι άλλη κρυμμένη αρρώστια

Τα μάτια του

Αν ένα πράγμα είχε στιγματίσει την ψυχή της έφηβηςτότε Ειρήνης καθώς έβλεπε τον κόσμο της να καταρ-ρέει και να χάνεται ήταν η απώλεια της ομορφιάς τοωραίο δίπατο σπίτι τους στη Σαμψούντα τα λουσά-τα της ρούχα τα εύηχα γαλλικά και το τραγούδι στοωδείο Όλη της τη ζωή θα πάσχιζε να αποκαταστήσειτη χαμένη εκείνη ωραιότητα ndash και η ζωή θα της ενα-ντιωνόταν με κάθε τρόπο

Βρισκόμαστε στο rsquo39 Σε λίγο ο πόλεμος θα κα-ταπιεί την Ελλάδα μα ο πατέρας μου δεν θα υπηρε-τήσει Αρχικά θα τον βολέψει ο καραβανάς αδελφόςτου ως ldquoγονέα αναπήρου τέκνουrdquo και κατόπιν τοεγκεφαλικό θα τον απαλλάξει οριστικά Φθινόπωροτου rsquo39 θα γεννηθεί ο Μύρων ο δευτερότοκος πουωστόσο η μάνα μου θα θεωρεί διά βίου ως πρωτότοκο

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

21

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 21

ο πρώτος που θα της πετύχει Έτσι τον φαντάζεταιχαϊδεύοντας τη φουσκωτή κοιλιά της

Μα και σrsquo αυτό θrsquo ατυχήσει η κακομοίρα Ο Μύρωνγεννιέται με πυκνό μαύρο μαλλί κι έντονο στραβισμόΕις μάτην ο γιατρός διαβεβαιώνει πως το φαινόμενοθα ατονήσει συν τω χρόνω Οι μήνες περνούν και ηπραγματικότητα είναι αποκαρδιωτικά αδιάψευστη οΜύρων είναι αλλήθωρος

Για πρώτη φορά ο μπαρμπα-Μηνάς οργίζεται μετον έρωτά του laquoΔυο παιδιά μου rsquoκανες το rsquoνα χειρότε -ρο από τrsquo άλλο Σκάρτη φάρα πήγα και παντρεύτηκαraquo

Να κλαίει και να οδύρεται η κυρα-Ρήνη laquoΠαιδί σουείναι τι κι αν είναι λίγο κιόρηςraquo

laquoΛίγο Τούτο τηράει με το rsquoνα μάτι το γιαχνί με τrsquoάλλο το πιλάφιraquo

Και ούτω καθεξής Η μάνα μου αρνείται πεισμα-τικά να δεχθεί πως η ατυχής ετούτη πινελιά τής χα-λάει τον πίνακα του τέλειου βρέφους Παχαίνει τονΜυρωνάκη σαν σφαχτάρι (χρόνια θα παιδεύεται ναχάσει τα περίσσια παιδικά κιλά του) και τον επιδει-κνύει στις φιλενάδες της ως ότι ωραιότερο έπλασε ηφύση Ακόμα κι όταν το τρίτο στη σειρά παιδί της οΚωστάκης πεθαίνει στην κούνια από κοκίτη που τουκόλλησε ο κατά έναν χρόνο μεγαλύτερος Μύρων ηέγνοια της δεν είναι το ετοιμοθάνατο νεογνό αλλά οκανακάρης της ο πρώτος της που βήχει και βασανί-ζεται Άκλαυτος ετάφη ο Κωστάκης

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

22

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 22

Μισόν αιώνα έπειτα λίγες μέρες μετά τον θάνατότης ένας παπάς της γειτονιάς με καταγωγή από τηνΤήνο θα ψάξει και θα με βρει για να μου πει ότι επίπενήντα χρόνια κάθε χρόνο ανελλιπώς η κυρα-Ρήνητου rsquoδινε από ένα ασημένιο τάμα με δυο μεγάλαωραία μάτια για να το πάει στη Μεγαλόχαρη

laquoΓια τα μάτια του πάτερraquo έλεγε laquoΤα ματάκια τουτα δόλιαraquo Κι ας ήταν ήδη σαραντάρης ο Μύρων πα-τέρας με παιδιά

Καθώς ο αντίχειράς μου μυρμηγκιάζει

θαρρώ κάτι κακό πως πλησιάζειΓια τους περισσότερους το κακό θα το ενσαρκώ-

σει η αδελφή μου η Κλειώ Το ίδιο πίστευα κι εγώΜα τώρα ξέρω Για μένα ετοιμαζόταν

Με το ζερβί

Άνοιξη του rsquo46 γεννιέται ο αδελφός μου ο ΑίγισθοςΉξερε άραγε η μάνα μου τι ατυχές όνομα του rsquoδινεΕυτυχώς κάποιος θα της το σφύριξε φαντάζομαι κιέτσι προέκυψε ndashμε ιώτα φυσικάndash το ldquoΆγιςrdquo

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

23

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 23

Ο Άγις γεννιέται με καρδιά χρυσάφι Θα μrsquo αγα-πήσει περισσότερο από κάθε άλλη γυναίκα στη ζωήτου και για μένα θα είναι ο άντρας των ονείρων μουΑν βρίσκετε τον αδελφικό έρωτα νοσηρό έπρεπε ναμας βλέπατε μαζί

Μα και τούτη η γέννηση δεν είναι ανέφελη Παράτα σγουρά ξανθά μαλλιά και το ζωγραφιστό μουτρά-κι τα γαλάζια μάτια του Άγη στραβίζουν κι αυτά ndashανεπαίσθητα σχεδόν σε σύγκριση με του Μύρωναμα ίσια δεν τα λες Και καθώς από τα δύο του χρόνιαθα είναι αναγκασμένο (όπως κι ο αδελφός του) να φο-ρά χοντρά μυωπικά γυαλιά ο στραβισμός θα είναι εμ-φανής

Η κυρα-Ρήνη έχει πια παραιτηθεί Καταπώς φαί-νεται έτσι είναι το γραφτό της άλλες γεννάνε δίδυ-μα άλλες τα βγάζουνε νεκρά αυτηνής η μοίρα της εί-ναι να γεννάει κιόρηδες

Αν και θα μεγαλώσει υπό τη σκιά του χαϊδεμένουΜύρωνα ο Άγις δεν θα κακιώσει με τη ζωή όπως αρ-γότερα η αδελφή μου η Κλειώ Θα υπομείνει καρτε-ρικά τα χουνέρια που rsquoρχονται απανωτά τον ψευδι-σμό τον ανταγωνισμό και τα καψόνια του μεγάλουτου αδελφού τις κακές του επιδόσεις στο σχολείο καιτην αριστεροχειρία του για την οποία θα φάει ξύλομε τη σέσουλα απrsquo τη μάνα του Η Ζωίτσα το μάζευετο φουκαριάρικο κι έμπαινε βράχος μπροστά του ανκαι στο τέλος έμαθε να γράφει με το δεξί κάτι που

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

24

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 24

πιθανώς να ευθύνεται για την κατοπινή του δυσλεξία(Κι ωστόσο τον θυμάμαι χρόνια μετά να παίζει μπά-λα με τον γιο του τον Μηνά και να σουτάρει ndashφυσικάndashμε τrsquo αριστερό Δεν αλλάζει η φύση του ανθρώπου όσηβία κι αν υποστεί)

Ίσως η μάνα μου θα rsquoπρεπε να rsquoχε αρκεστεί στατρία (ή όπως το έβλεπε εκείνη στα δύο) παιδιά Μαο πατέρας μου την κυνηγούσε να την ldquoκαβαλικέψειrdquoως τα βαθιά γεράματα κι από καπότες φαίνεται δενήξεραν

Έτσι το Σωτήριον Έτος 1948 γεννιέται η Κλειώ

Λικέρ μπανάνα

Γύρω στα τέσσερα νήπιο σκανταλιάρικο και λιχού-δικο το Κλειούδι μένει για δυο λεπτά ανεπίβλεπτοκαι τρυπώνει στην κουζίνα μπας και ξεθάψει έδεσμακρυμμένο ndash κι ανοίγοντας το ντουλάπι του νεροχύτηβλέπει στο βάθος ένα μπουκάλι με λικέρ μπανάναΔεν ξέρει να διαβάζει αλλά η ετικέτα έχει τη ζωγρα-φιά μιας μπανάνας και η Κλειώ λατρεύει τις μπα-νάνες όσο τίποτα στον κόσμο έτσι ώστε το κιτρινω-πό υγρό τής φαντάζει αγρίως λαχταριστό

Από σύμπτωση το καπάκι είναι μπόσικο έτσι πουμεμιάς καταφέρνει να το ανοίξει Έχει ήδη σηκώσει

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

25

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 25

το ανοιχτό μπουκάλι κι έχει ανοίξει το στόμα διάπλα-τα όταν η Ζωίτσα μπαίνει στην κουζίνα τη βλέπει πα-τάει μια τσιρίδα κι ορμώντας αρπάζει απrsquo τα στρου-μπουλά χεράκια της Κλειώς το μπουκάλι που δεν πε-ριέχει λικέρ μπανάνα αλλά κεζάπι

Την ιστορία αυτήν θα τη μάθω μερικά χρόνια αρ-γότερα όταν θα βρίσκομαι ήδη υπό το τυραννικό κα-θεστώς διαρχίας Μύρωνα - Κλειώς οι οποίοι έχονταςαντιληφθεί τις αδυναμίες του ζεύγους Άγη - Κατερί-νας τους υποβάλλουν καθημερινά στου λιναριού ταπάθη

Κι όλο θα σκέφτομαι με ηδονική ανατριχίλα μιανάλλη έκβαση τη Ζωή να μην προφταίνει να σταματή-σει την Κλειώ και τη μεγάλη μου αδελφή πεσμένη στομωσαϊκό της κουζίνας να σφαδάζει καθώς το ακουα-φόρτε τής τρυπάει τα σωθικά και να πνίγεται στο ίδιοτης το αίμα

Ότι και να πεις ήμασταν αγαπημένα αδέλφια τατέκνα Χωριανού

Όμως γιατί

Πολλές φορές θα αναρωτηθώ για την αναπόδραστηπορεία της μεγάλης μου αδελφής προς την καταστρο-φή ndash τη δική της κι όσων την περιέβαλλαν κι έκαναν

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

26

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 26

το λάθος να της φερθούν με αγάπη Ακόμα αναρωτιέ-μαι κλεφτά μέσα απrsquo τον γιο μου κι απάντηση δενέχω βρει

Δεν πιστεύω στους ldquoκακούςrdquo ανθρώπους κι ας έχεικαεί η γούνα μου πολλάκις από πράξεις που στα μά-τια του κόσμου προσεγγίζουν το απόλυτο κακό Δεννομίζω ότι η Κλειώ ήθελε να κάνει τις ζημιές που έκα-νε Ίσως να την ωθούσε κάποια αδιάγνωστη παθολο-γία ίσως να ήταν η άμυνά της μια άμυνα σφαλερή ndashόπως σφαλερό είναι τις περισσότερες φορές καθετί τοανθρώπινο

Ένα είναι βέβαιο τα πρώτα της χρόνια τότε πουτην είχε περισσότερο ανάγκη η Κλειώ στερήθηκε τηναγάπη όπως ο λιμασμένος την τροφή

Το αποπαίδι

Ας επανεξετάσουμε το ανθρώπινο σκηνικό της οικο-γένειας Χωριανού ανάμεσα στα τέλη της δεκαετίαςτου rsquo40 και στις αρχές του rsquo50

Πατέρας ορατός δεν υπάρχει τον έχει καταπιεί τομαγαζί

Η μάνα επίσης αόρατη Όταν δεν βολοδέρνει σταμαγαζιά σκορπώντας το απεριόριστο χαρτζιλίκι τηςσε αντίκες περούκες και παστέλ ταγεράκια ταξιδεύει

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

27

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 27

με τον άντρα της με πρόφαση τις εισαγωγές για τομαγαζί και στόχο την άνοδο ταξική και ψυχική πουτης προσδίδουν οι τσάρκες στην αλλοδαπή (Η άποψητου μπαρμπα-Μηνά για τα ταξίδια αφοριστική όπωςοι περισσότερες απόψεις του είναι laquoΔέντρα εδώ δέ-ντρα κι εκεί Σπίτια εδώ σπίτια κι εκείraquo) Στο σπίτιτην Ειρήνη την πετυχαίνεις μόνον σε φάση αναδιακό-σμησης όπου και πάλι δεν ασχολείται με τον έμψυχοδιάκοσμο (τα τέσσερα παιδιά της που rsquoχει παραχω-ρήσει πλήρως στις φροντίδες της Ζωής) αλλά με τιςταπετσαρίες τις φαγιάντσες τα χαλιά και τους πίνα-κες τουτέστιν μrsquo ότι την απομακρύνει απrsquo το μηδέ-ποτε λησμονηθέν στοιχειό της μπαράγκας στο ΚουλέΚαφέ

Η Ζωίτσα κοντεύει τα είκοσι και παρά την καρ-διά μάλαμα έχει κι αυτή τα κουσούρια της το με -γαλύτερο και πλέον δραματικό των οποίων είναι ηάνιση κατανομή της αγάπης της κρουνοί για τονΆγη και μένα σταγονόμετρο για τον Μύρωνα και τηνΚλειώ

Και τα τέσσερα αδελφάκιαΟ Μύρων στο κατώφλι της εφηβείας πλέον χον-

δρός γκαβός κι ο εσαεί χαϊδεμένος της μαμάς Πρώ-τος μαθητής στο Γερμανικό ανηλεής Νέμεσις τουαδελφού του Άγη (τον οποίο αποκαλεί ldquoβλήμαrdquo γιατις κακές του επιδόσεις στο σχολείο και ldquoγυναικούλαrdquoγια τη μαλθακότητά του και την αδυναμία του να αντι-

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

28

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 28

δράσει επιθετικά στα ποικίλα ψυχικά βασανιστήρια)και ανίερος σύμμαχος της Κλειώς την οποία επίσηςπεριφρονεί αλλά του είναι χρήσιμη στις πλεκτάνεςπου σκαρφίζεται προκειμένου να διασαλεύει την τάξηκαι να κάνει τα μικρότερα αδέλφια του να υποφέ-ρουν (Καμιά φορά σκέφτομαι ότι ίσως εν τέλει ο πιοάρρωστος απrsquo όλους μας να ήταν ο Μυρωνάκης)

Ο Άγις σε μόνιμη σύγχυση και πανικό με μόνοεφόδιο και προστάτη την αγάπη της Ζωίτσας πουωστόσο τρέχει και δεν φτάνει καθrsquo ότι έχει επωμισθείκαι πολλές απrsquo τις δουλειές του σπιτιού

Η Κλειώ διαόλι ndash και επισήμως η Ζωή την αποκα-λεί ldquoΕωσφόροrdquo Η μόνη επαφή της με τους γονείς τηςείναι οι σφαλιάρες και οι ξυλιές στα πισινά που ει-σπράττει για τις πολυάριθμες παραβατικές της συ-μπεριφορές

Τέλος εγώ Το ατύχημα

Τραύμα στο Μιλάνο

Ιούλιος του rsquo52 και το ζεύγος Χωριανού για να γιορ-τάσει την επέτειο του γάμου του ταξιδεύει στο Μιλά-νο ndash κατόπιν σφοδρής επιθυμίας της Ρηνούλας (ότανήθελε νrsquo αποσπάσει χρήμα ήξερε να κάνει τη γατούλαη μακαρίτισσα) ήτις ποθεί να ξετινάξει τον Μηνουλά-

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

29

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 29

κο της και να του μαδήσει το καρνέ των επιταγών στηΒιττόριο Εμανουέλε όπως μαδάει το γεράκι την κότα

Και το βράδυ στη σουίτα τους στο Grand Hotelη κυρα-Ρήνη δίνεται στον άντρα της με περισσή πα-ραίτηση και ξεγνοιασιά βέβαιη πως έχοντας πλέονπατήσει τα σαράντα και με τη μήτρα της πεντάκιςταλαιπωρημένη είναι ανίκανη να συλλάβει Αμ δε

(Μάλιστα σαν από ένστικτο την επομένη αγοράζειμια Μαντόνα τοίχου ξυλόγλυπτη μrsquo έναν ροδομάγου-λο άφυλο Ιησού στην αγκαλιά ndash μολονότι στο σπίτιτης Βασιλέως Κωνσταντίνου δεν υπήρχε τίποτε άλλοτο αγιωτικό Την εικόνα αυτή θα την αγαπήσω πολύκαι θα την κρεμάσω πάνω απrsquo τη συζυγική μου κλίνηπαρά την έντονη απαρέσκεια του ανδρός μου Τώρατην έχει ο γιος μου μα ο δικός του άντρας συνονόμα-τος με τον δικό μου δεν τον αφήνει να την επιδείξει ndashκαι καλά κάνει αρκετή γκαντεμιά σκόρπισε το καρα-κιτσαριό)

Τι ρομαντικά και χλιδάτα που φαντάζουν όλα αυ-τά ε Σύλληψις καίτοι μη άμωμος εις Μεδιόλανα υπότον θολωτό ουρανό κρεβατιού ενός στρέμματος για ναμην αγγίζουν τα απρόθυμα κορμιά Θα τη φαντασιω-θώ πολλές φορές αυτή τη μαγικήν εσπέρα την πρώτηστιγμή της ύπαρξής μου αν και καταπώς τα έφερε ηζωή και η αρρώστια μου δεν είδα ποτέ το Μιλάνο

Βλέπετε η μαμά μού την είχε αφηγηθεί αυτή τηνιστορία ndash χωρίς ωστόσο να παραλείψει το κλου ότι η

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

30

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 30

ίδια ούτε επιθυμούσε ούτε πίστευε ότι μπορούσε ναπιάσει άλλο παιδί

Ύπαρξη τυχαία ή ύπαρξη-ατύχημα σαν να γλι-στράς και να πέφτεις σαν να παίρνεις μια χούφτα χά-πια ελπίζοντας ότι επιτέλους θα κοιμηθείς και να πε-θαίνεις

Το μελέκι

Μελέκι μου Έτσι θα με φωνάζει η μάνα μου Άγγελέμου Ως κι ο μπαμπάς μου που πενηντάρης πια κιασπρισμένος και με την ημιπάρεση μοιάζει παππούςμου περισσότερο πιθανώς συγκινημένος απrsquo το γε-γονός ότι έχω τrsquo όνομα και τη θωριά της Βλάχας μά-νας του μου χαρίζει παρανόμι το αρνάκι

Καλόβολο το αρνάκι το σαρκοβόρο ότι του βάλειςτρώει Κοιμάται δίχως γκρίνιες δέχεται το λούσιμο ήτην εξέταση του γιατρού καρτερικά χαμογελαστά

Δεν είναι περίεργο βεβαίως μονάχα θλιβερό το ότιαυτά τα τρία-τέσσερα χρόνια Παραδείσου δεν μπόρε-σαν να κρατήσουν λίγο παραπάνω

Διότι είμαι ακόμα πολύ μικρό και χαϊδεμένο κιαπροστάτευτο για να υποβληθώ στην καθημερινή κό-λαση του κόμματος Μύρωνα - Κλειώς ndash μα όχι τόσομικρό ώστε να μην αντιλαμβάνομαι ως την βαθύτερη

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

31

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 31

κόχη της ψυχής μου την αγάπη που χύνεται απrsquo τιςκαρδιές της Ζωίτσας και του επτάχρονου Άγη σανχρυσή βροχή Αν έδωσα αγάπη στη ζωή μου είναι για-τί τη χόρτασα νωρίς

Μεγάλωσα όμως Ο άγγελος έγινε δαίμοναςΞέχασα να σας πω Γεννήθηκα στις 2 Απριλίου του

1953Μεγάλη Πέμπτη

Εγκλήματα κατrsquo οίκον

Όταν τέσσερα αδέλφια καταλήγουν στα σαράντα τουςνα ζουν και τα τέσσερα με ψυχοφάρμακα κάτι πολύκακό έχει συμβεί στα παιδικά τους χρόνια

Γιατροί προσπάθησαν να εξηγήσουν να επουλώ-σουν ενίοτε δε και να κουκουλώσουν σύζυγοι στορ-γικοί κι εξουθενωμένοι πάσχισαν να γιατρέψουν μεέρωτα αφοσίωση απειλές κι εύλογη αγανάκτηση παι-διά τραυματίστηκαν βαδίζοντας στο ψυχικό ναρκοπέ-διο ανθρώπων που ήταν ακατάλληλοι για γονείς

Ακόμα προσπαθώ μέσα από τούτη τη γραφή νακαταλάβω Να μπω μες στην ψυχή των υπαιτίων πουδεν είναι άλλοι απrsquo αυτούς που μας ανέθρεψαν

Οι γονείς μου λοιπόν Ο πατέρας μου ένας άντραςμάλλον τραχιάς ιδιοσυγκρασίας επιρρεπής σε σκλη-

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

32

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 32

ρότητα και ειρωνείες απέναντι σrsquo όσους θεωρεί κατώ-τερους ή υποτελείς του βαθύτατα συμπλεγματικόςκαι οξύθυμος όταν στα εβδομήντα οκτώ του θα δείξειγια πρώτη φορά το γλυκό του πρόσωπο απέναντιστον νεογέννητο γιο μου όλη η φαμίλια θα μείνει μεανοιχτό το στόμα ndash ακόμη κι εγώ θα σκεφτώ πρώτατη μαλάκυνση και μετά την αγάπη Απέναντι στα δικάτου παιδιά καμία γλύκα ανταγωνιστικός με τα αγό-ρια δράκος με τα κορίτσια Aπrsquo τους πατεράδες πουεπέβαλλαν τον πληθυντικό χωρίς να τον απαιτήσουνμόνο και μόνο με το βραχώδες το απηνές της φυσικήςτους παρουσίας

Η μάνα μου μια γυναίκα που έχει περάσει κακου-χίες και ταπεινώσεις που έχει ζήσει και γεράσει χωρίςνα γνωρίσει τη χαρά του έρωτα που πασχίζει σανηρωίδα κακού μυθιστορήματος για γυναίκες να γεμί-σει το μέσα της κενό μrsquo ένα σωρό υπερτιμημένες μα-λακίες που της μοσχοπουλάνε οι αντικέρ και οι δια-κοσμητές της Σαλονίκης Απrsquo τα ταξίδια που κάνεισυχνά μοναχή της έχει πόθο διακαή τη μετακόμισηστην Αθήνα όπου φαντάζεται πως θα μπορεί να συ-ναναστρέφεται γόνους παλαιών τζακιών και φουφού-δων αλλά ο άντρας της δεν θέλει να γίνει από πρώ-τος στο χωριό εκατοστός δεύτερος στην πόλη Και εί-ναι και τα παιδιά στη μέση

Και η Ζωή μια γυναίκα καλόκαρδη αλλά και βα-θιά τραυματισμένη με μύριες φοβίες (σκυλιά αυτο-

Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α Σ

33

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 33

κίνητα αδιόρατοι κίνδυνοι) που θα μεταδώσει εν εί-δει νευρώσεων στα μακρινά της ξαδερφάκια που ανα-τρέφει ερήμην γονέων κι ελέω Θεού δείχνοντας προ-τιμήσεις σαφείς κι αδιαπραγμάτευτες σταλινικές σχε-δόν τα δυο παιδιά της θησαυροί και τrsquo άλλα δυο κου-ράδες

Κι έρχομαι το rsquo53 εγώ και με τη γέννησή μου ξε-χειλίζω το ποτήρι της κυρα-Ρήνης που έτσι κι αλλιώςαφορμή ψάχνει να ξενοιάσει

Τα τρία μεγάλα της παιδιά (ο Μύρων δεκατεσσά-ρων ετών ο Άγις επτά και η Κλειώ μόλις πέντε χρο-νώ ndash που έκλαιγε κι έσκουζε το δόλιο laquoΘε θέλω ναπάω χολείοraquo) μπαίνουν ldquoημι-εσωτερικάrdquo σε ιδιωτικόσχολείο Τουτέστιν μένουν εκεί και μετά το τέλος τωνμαθημάτων ως τις επτά-οκτώ το απόγευμα οπότεκαι ταϊσμένα κι εξαντλημένα κι έτοιμα για ύπνο (σεκοινό δωμάτιο παρακαλώ που να χέσω το οροφοδια-μέρισμα των διακοσίων τετραγωνικών) επιστρέφουνμε μισθωμένο ταξί στο σπίτι που πλέον είναι ο αχανήςπαιδότοπος της μικρής Κατερίνας

Η αντιμετώπιση της μητρικής αυτής προδοσίας ndashτην οποία εξακολουθώ μες στην ανυπαρξία μου ναβρίσκω αισχρή και ασυγχώρητηndash ποικίλλει από αδέλ-φι σε αδέλφι Ο Μύρων και η Κλειώ το βλέπουν ωςπρόκληση κι ορκίζονται να μου κάνουν τη ζωή μαύ-ρη ενώ ο Άγις είναι μες στην τρελή χαρά και με λα-τρεύει ακόμα περισσότερο από πριν

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κ Ο Ρ Τ Ω

34

ΤΕΛΙΚΟ-ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 11913 229 μμ Page 34