PROJE GELİŞTİRME VE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
PROJE GELİŞTİRME VE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR
bull Aradığını bilmeyen bulduğunu anlayamaz
(Konficcedilyus)
bull Araştırma yapıldığı zaman ancak bilgi artırılabilir bilgi artırıldığında ancak istek samimi olabilir istek samimi olduğunda ancak akıl ıslah edilebilir akıl ıslah edildiğinde ancak oumlzel yaşam iyileştirilebilir oumlzel yaşam iyileştirildiğinde ancak aile yapısı duumlzeltilebilir Aile yapısı duumlzeltildiğinde ancak devlet duumlzen iccedilinde youmlnetilebilir
(Konficcedilyus)
Ana Başlıklar
bull Bilimsel araştırma nedir
bull Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma Youmlntemleri
bull Araştırma Yaklaşımlarıbull Nicel araştırmabull Nitel araştırma
Araştırma
bull Araştırma-bilinenlerden bilinmeyenlere doğru keşif yolculuğudur
bull Araştırma- sonuccedil ndash sebep-sonuccedil ilişkilerinin oumlğrenilmesidir
Bilinenler Bilinmeyenler
Araştırma youmlntemi
Sebep Sonuccedil
Bilim Nedir
Bilim accedilıklanması son derece zor bir kavramdır Bilim
a) Matematiksel bir kavram değildir karmaşık bir youmlntemdir Bu nedenle bir eşya gibi belirli bir tanımını yapmak zordur
b) Durağan değildir suumlrekli gelişmektedir
c) Belirsizlikler vardır Oumlrneğin fizik kimya veya biyoloji herkes tarafından birer bilim olarak goumlruumllmektedir Ancak matematik bir kısım bilim adamlarınca matematikte goumlzlem yapılamaması gerekccedile goumlsterilerek bilim olarak kabul edilmemektedir
d) anlamında belirsizlikler vardır Bazen bilgi olarak ifade edilmekte bazen de bilgiyi kurma ortaya ccedilıkarma olarak adlandırılmaktadır
Bilim Nedir
Bilimin ortak bir tanımı yapılamasa da bir tanım yapmak oumlnemlidir Bu konuda yapılan bazı ccedilalışmalar
Bilim ldquoDoğru duumlşuumlnme ve sistematik bilgi edinme suumlrecidirrdquo
Bilim ldquoDoğruyu araştırma veya bilginin sistematik duumlzenlenmesidirrdquo
Bilim ldquoBilgiyi araştırmadırrdquo
Bilim ldquoOlguların goumlzlemi belirlenmesi tanımlanması deneysel araştırılması (bilimsel metot) ve teorik olarak accedilıklanmasıdırrdquo
Bilimbir konudaki olguların tanımlanarakolgular arasında nedensellik ilişkisi kurupbu ilişkileri teori olarak sunarak kanunlara ulaşmaktır
Bilim NedirBilim ldquoEvrenin doğasının bir buumltuumln olarak veya parccedila parccedila olarak anlama ve tanımlamaya uğraşan bir ccedilalışma alanıdırrdquo
Bilim ldquoBir alandaki varlıkları ve olayları inceleme accedilıklama onlara ilişkin genelleme ve ilkeler bulma bu ilkeler yardımıyla gelecekteki olayları kestirme gayretleridirrdquo
Bilim ldquoOlan olayların goumlzlemlenmesini gelecekte olabilecek olayların tahmin edilmesini bu tahminlerin doğruluğunun kontrol edilebilen koşullarda araştırılmasını ve goumlzlemlerimizi anlamlaştırılma ccedilabalarınırdquo iccedilerir
Bilim ldquoGenellikle bilim adamları tarafından ccedilok basit ve guumlvenilir metotlar oumlzellikle bilimsel metot kullanılarak ccedilok miktarda bilgi uumlretmedirrdquo
Bilim ldquoBilginin tabiatını duumlşuumlnme mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi uumlretme suumlrecidirrdquo
Bilimsel Youmlntem
bull Bilimsel youmlntem araştırma yapmak iccedilin bir yoldur Birkaccedil adımdan oluşmaktadır - sorunun tanımı - accedilıklamaların veya ccediloumlzuumlmuumln aranması - oumllccedilme ve değerlendirme
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
bull Aradığını bilmeyen bulduğunu anlayamaz
(Konficcedilyus)
bull Araştırma yapıldığı zaman ancak bilgi artırılabilir bilgi artırıldığında ancak istek samimi olabilir istek samimi olduğunda ancak akıl ıslah edilebilir akıl ıslah edildiğinde ancak oumlzel yaşam iyileştirilebilir oumlzel yaşam iyileştirildiğinde ancak aile yapısı duumlzeltilebilir Aile yapısı duumlzeltildiğinde ancak devlet duumlzen iccedilinde youmlnetilebilir
(Konficcedilyus)
Ana Başlıklar
bull Bilimsel araştırma nedir
bull Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma Youmlntemleri
bull Araştırma Yaklaşımlarıbull Nicel araştırmabull Nitel araştırma
Araştırma
bull Araştırma-bilinenlerden bilinmeyenlere doğru keşif yolculuğudur
bull Araştırma- sonuccedil ndash sebep-sonuccedil ilişkilerinin oumlğrenilmesidir
Bilinenler Bilinmeyenler
Araştırma youmlntemi
Sebep Sonuccedil
Bilim Nedir
Bilim accedilıklanması son derece zor bir kavramdır Bilim
a) Matematiksel bir kavram değildir karmaşık bir youmlntemdir Bu nedenle bir eşya gibi belirli bir tanımını yapmak zordur
b) Durağan değildir suumlrekli gelişmektedir
c) Belirsizlikler vardır Oumlrneğin fizik kimya veya biyoloji herkes tarafından birer bilim olarak goumlruumllmektedir Ancak matematik bir kısım bilim adamlarınca matematikte goumlzlem yapılamaması gerekccedile goumlsterilerek bilim olarak kabul edilmemektedir
d) anlamında belirsizlikler vardır Bazen bilgi olarak ifade edilmekte bazen de bilgiyi kurma ortaya ccedilıkarma olarak adlandırılmaktadır
Bilim Nedir
Bilimin ortak bir tanımı yapılamasa da bir tanım yapmak oumlnemlidir Bu konuda yapılan bazı ccedilalışmalar
Bilim ldquoDoğru duumlşuumlnme ve sistematik bilgi edinme suumlrecidirrdquo
Bilim ldquoDoğruyu araştırma veya bilginin sistematik duumlzenlenmesidirrdquo
Bilim ldquoBilgiyi araştırmadırrdquo
Bilim ldquoOlguların goumlzlemi belirlenmesi tanımlanması deneysel araştırılması (bilimsel metot) ve teorik olarak accedilıklanmasıdırrdquo
Bilimbir konudaki olguların tanımlanarakolgular arasında nedensellik ilişkisi kurupbu ilişkileri teori olarak sunarak kanunlara ulaşmaktır
Bilim NedirBilim ldquoEvrenin doğasının bir buumltuumln olarak veya parccedila parccedila olarak anlama ve tanımlamaya uğraşan bir ccedilalışma alanıdırrdquo
Bilim ldquoBir alandaki varlıkları ve olayları inceleme accedilıklama onlara ilişkin genelleme ve ilkeler bulma bu ilkeler yardımıyla gelecekteki olayları kestirme gayretleridirrdquo
Bilim ldquoOlan olayların goumlzlemlenmesini gelecekte olabilecek olayların tahmin edilmesini bu tahminlerin doğruluğunun kontrol edilebilen koşullarda araştırılmasını ve goumlzlemlerimizi anlamlaştırılma ccedilabalarınırdquo iccedilerir
Bilim ldquoGenellikle bilim adamları tarafından ccedilok basit ve guumlvenilir metotlar oumlzellikle bilimsel metot kullanılarak ccedilok miktarda bilgi uumlretmedirrdquo
Bilim ldquoBilginin tabiatını duumlşuumlnme mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi uumlretme suumlrecidirrdquo
Bilimsel Youmlntem
bull Bilimsel youmlntem araştırma yapmak iccedilin bir yoldur Birkaccedil adımdan oluşmaktadır - sorunun tanımı - accedilıklamaların veya ccediloumlzuumlmuumln aranması - oumllccedilme ve değerlendirme
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Ana Başlıklar
bull Bilimsel araştırma nedir
bull Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma Youmlntemleri
bull Araştırma Yaklaşımlarıbull Nicel araştırmabull Nitel araştırma
Araştırma
bull Araştırma-bilinenlerden bilinmeyenlere doğru keşif yolculuğudur
bull Araştırma- sonuccedil ndash sebep-sonuccedil ilişkilerinin oumlğrenilmesidir
Bilinenler Bilinmeyenler
Araştırma youmlntemi
Sebep Sonuccedil
Bilim Nedir
Bilim accedilıklanması son derece zor bir kavramdır Bilim
a) Matematiksel bir kavram değildir karmaşık bir youmlntemdir Bu nedenle bir eşya gibi belirli bir tanımını yapmak zordur
b) Durağan değildir suumlrekli gelişmektedir
c) Belirsizlikler vardır Oumlrneğin fizik kimya veya biyoloji herkes tarafından birer bilim olarak goumlruumllmektedir Ancak matematik bir kısım bilim adamlarınca matematikte goumlzlem yapılamaması gerekccedile goumlsterilerek bilim olarak kabul edilmemektedir
d) anlamında belirsizlikler vardır Bazen bilgi olarak ifade edilmekte bazen de bilgiyi kurma ortaya ccedilıkarma olarak adlandırılmaktadır
Bilim Nedir
Bilimin ortak bir tanımı yapılamasa da bir tanım yapmak oumlnemlidir Bu konuda yapılan bazı ccedilalışmalar
Bilim ldquoDoğru duumlşuumlnme ve sistematik bilgi edinme suumlrecidirrdquo
Bilim ldquoDoğruyu araştırma veya bilginin sistematik duumlzenlenmesidirrdquo
Bilim ldquoBilgiyi araştırmadırrdquo
Bilim ldquoOlguların goumlzlemi belirlenmesi tanımlanması deneysel araştırılması (bilimsel metot) ve teorik olarak accedilıklanmasıdırrdquo
Bilimbir konudaki olguların tanımlanarakolgular arasında nedensellik ilişkisi kurupbu ilişkileri teori olarak sunarak kanunlara ulaşmaktır
Bilim NedirBilim ldquoEvrenin doğasının bir buumltuumln olarak veya parccedila parccedila olarak anlama ve tanımlamaya uğraşan bir ccedilalışma alanıdırrdquo
Bilim ldquoBir alandaki varlıkları ve olayları inceleme accedilıklama onlara ilişkin genelleme ve ilkeler bulma bu ilkeler yardımıyla gelecekteki olayları kestirme gayretleridirrdquo
Bilim ldquoOlan olayların goumlzlemlenmesini gelecekte olabilecek olayların tahmin edilmesini bu tahminlerin doğruluğunun kontrol edilebilen koşullarda araştırılmasını ve goumlzlemlerimizi anlamlaştırılma ccedilabalarınırdquo iccedilerir
Bilim ldquoGenellikle bilim adamları tarafından ccedilok basit ve guumlvenilir metotlar oumlzellikle bilimsel metot kullanılarak ccedilok miktarda bilgi uumlretmedirrdquo
Bilim ldquoBilginin tabiatını duumlşuumlnme mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi uumlretme suumlrecidirrdquo
Bilimsel Youmlntem
bull Bilimsel youmlntem araştırma yapmak iccedilin bir yoldur Birkaccedil adımdan oluşmaktadır - sorunun tanımı - accedilıklamaların veya ccediloumlzuumlmuumln aranması - oumllccedilme ve değerlendirme
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırma
bull Araştırma-bilinenlerden bilinmeyenlere doğru keşif yolculuğudur
bull Araştırma- sonuccedil ndash sebep-sonuccedil ilişkilerinin oumlğrenilmesidir
Bilinenler Bilinmeyenler
Araştırma youmlntemi
Sebep Sonuccedil
Bilim Nedir
Bilim accedilıklanması son derece zor bir kavramdır Bilim
a) Matematiksel bir kavram değildir karmaşık bir youmlntemdir Bu nedenle bir eşya gibi belirli bir tanımını yapmak zordur
b) Durağan değildir suumlrekli gelişmektedir
c) Belirsizlikler vardır Oumlrneğin fizik kimya veya biyoloji herkes tarafından birer bilim olarak goumlruumllmektedir Ancak matematik bir kısım bilim adamlarınca matematikte goumlzlem yapılamaması gerekccedile goumlsterilerek bilim olarak kabul edilmemektedir
d) anlamında belirsizlikler vardır Bazen bilgi olarak ifade edilmekte bazen de bilgiyi kurma ortaya ccedilıkarma olarak adlandırılmaktadır
Bilim Nedir
Bilimin ortak bir tanımı yapılamasa da bir tanım yapmak oumlnemlidir Bu konuda yapılan bazı ccedilalışmalar
Bilim ldquoDoğru duumlşuumlnme ve sistematik bilgi edinme suumlrecidirrdquo
Bilim ldquoDoğruyu araştırma veya bilginin sistematik duumlzenlenmesidirrdquo
Bilim ldquoBilgiyi araştırmadırrdquo
Bilim ldquoOlguların goumlzlemi belirlenmesi tanımlanması deneysel araştırılması (bilimsel metot) ve teorik olarak accedilıklanmasıdırrdquo
Bilimbir konudaki olguların tanımlanarakolgular arasında nedensellik ilişkisi kurupbu ilişkileri teori olarak sunarak kanunlara ulaşmaktır
Bilim NedirBilim ldquoEvrenin doğasının bir buumltuumln olarak veya parccedila parccedila olarak anlama ve tanımlamaya uğraşan bir ccedilalışma alanıdırrdquo
Bilim ldquoBir alandaki varlıkları ve olayları inceleme accedilıklama onlara ilişkin genelleme ve ilkeler bulma bu ilkeler yardımıyla gelecekteki olayları kestirme gayretleridirrdquo
Bilim ldquoOlan olayların goumlzlemlenmesini gelecekte olabilecek olayların tahmin edilmesini bu tahminlerin doğruluğunun kontrol edilebilen koşullarda araştırılmasını ve goumlzlemlerimizi anlamlaştırılma ccedilabalarınırdquo iccedilerir
Bilim ldquoGenellikle bilim adamları tarafından ccedilok basit ve guumlvenilir metotlar oumlzellikle bilimsel metot kullanılarak ccedilok miktarda bilgi uumlretmedirrdquo
Bilim ldquoBilginin tabiatını duumlşuumlnme mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi uumlretme suumlrecidirrdquo
Bilimsel Youmlntem
bull Bilimsel youmlntem araştırma yapmak iccedilin bir yoldur Birkaccedil adımdan oluşmaktadır - sorunun tanımı - accedilıklamaların veya ccediloumlzuumlmuumln aranması - oumllccedilme ve değerlendirme
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilim Nedir
Bilim accedilıklanması son derece zor bir kavramdır Bilim
a) Matematiksel bir kavram değildir karmaşık bir youmlntemdir Bu nedenle bir eşya gibi belirli bir tanımını yapmak zordur
b) Durağan değildir suumlrekli gelişmektedir
c) Belirsizlikler vardır Oumlrneğin fizik kimya veya biyoloji herkes tarafından birer bilim olarak goumlruumllmektedir Ancak matematik bir kısım bilim adamlarınca matematikte goumlzlem yapılamaması gerekccedile goumlsterilerek bilim olarak kabul edilmemektedir
d) anlamında belirsizlikler vardır Bazen bilgi olarak ifade edilmekte bazen de bilgiyi kurma ortaya ccedilıkarma olarak adlandırılmaktadır
Bilim Nedir
Bilimin ortak bir tanımı yapılamasa da bir tanım yapmak oumlnemlidir Bu konuda yapılan bazı ccedilalışmalar
Bilim ldquoDoğru duumlşuumlnme ve sistematik bilgi edinme suumlrecidirrdquo
Bilim ldquoDoğruyu araştırma veya bilginin sistematik duumlzenlenmesidirrdquo
Bilim ldquoBilgiyi araştırmadırrdquo
Bilim ldquoOlguların goumlzlemi belirlenmesi tanımlanması deneysel araştırılması (bilimsel metot) ve teorik olarak accedilıklanmasıdırrdquo
Bilimbir konudaki olguların tanımlanarakolgular arasında nedensellik ilişkisi kurupbu ilişkileri teori olarak sunarak kanunlara ulaşmaktır
Bilim NedirBilim ldquoEvrenin doğasının bir buumltuumln olarak veya parccedila parccedila olarak anlama ve tanımlamaya uğraşan bir ccedilalışma alanıdırrdquo
Bilim ldquoBir alandaki varlıkları ve olayları inceleme accedilıklama onlara ilişkin genelleme ve ilkeler bulma bu ilkeler yardımıyla gelecekteki olayları kestirme gayretleridirrdquo
Bilim ldquoOlan olayların goumlzlemlenmesini gelecekte olabilecek olayların tahmin edilmesini bu tahminlerin doğruluğunun kontrol edilebilen koşullarda araştırılmasını ve goumlzlemlerimizi anlamlaştırılma ccedilabalarınırdquo iccedilerir
Bilim ldquoGenellikle bilim adamları tarafından ccedilok basit ve guumlvenilir metotlar oumlzellikle bilimsel metot kullanılarak ccedilok miktarda bilgi uumlretmedirrdquo
Bilim ldquoBilginin tabiatını duumlşuumlnme mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi uumlretme suumlrecidirrdquo
Bilimsel Youmlntem
bull Bilimsel youmlntem araştırma yapmak iccedilin bir yoldur Birkaccedil adımdan oluşmaktadır - sorunun tanımı - accedilıklamaların veya ccediloumlzuumlmuumln aranması - oumllccedilme ve değerlendirme
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilim Nedir
Bilimin ortak bir tanımı yapılamasa da bir tanım yapmak oumlnemlidir Bu konuda yapılan bazı ccedilalışmalar
Bilim ldquoDoğru duumlşuumlnme ve sistematik bilgi edinme suumlrecidirrdquo
Bilim ldquoDoğruyu araştırma veya bilginin sistematik duumlzenlenmesidirrdquo
Bilim ldquoBilgiyi araştırmadırrdquo
Bilim ldquoOlguların goumlzlemi belirlenmesi tanımlanması deneysel araştırılması (bilimsel metot) ve teorik olarak accedilıklanmasıdırrdquo
Bilimbir konudaki olguların tanımlanarakolgular arasında nedensellik ilişkisi kurupbu ilişkileri teori olarak sunarak kanunlara ulaşmaktır
Bilim NedirBilim ldquoEvrenin doğasının bir buumltuumln olarak veya parccedila parccedila olarak anlama ve tanımlamaya uğraşan bir ccedilalışma alanıdırrdquo
Bilim ldquoBir alandaki varlıkları ve olayları inceleme accedilıklama onlara ilişkin genelleme ve ilkeler bulma bu ilkeler yardımıyla gelecekteki olayları kestirme gayretleridirrdquo
Bilim ldquoOlan olayların goumlzlemlenmesini gelecekte olabilecek olayların tahmin edilmesini bu tahminlerin doğruluğunun kontrol edilebilen koşullarda araştırılmasını ve goumlzlemlerimizi anlamlaştırılma ccedilabalarınırdquo iccedilerir
Bilim ldquoGenellikle bilim adamları tarafından ccedilok basit ve guumlvenilir metotlar oumlzellikle bilimsel metot kullanılarak ccedilok miktarda bilgi uumlretmedirrdquo
Bilim ldquoBilginin tabiatını duumlşuumlnme mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi uumlretme suumlrecidirrdquo
Bilimsel Youmlntem
bull Bilimsel youmlntem araştırma yapmak iccedilin bir yoldur Birkaccedil adımdan oluşmaktadır - sorunun tanımı - accedilıklamaların veya ccediloumlzuumlmuumln aranması - oumllccedilme ve değerlendirme
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilim NedirBilim ldquoEvrenin doğasının bir buumltuumln olarak veya parccedila parccedila olarak anlama ve tanımlamaya uğraşan bir ccedilalışma alanıdırrdquo
Bilim ldquoBir alandaki varlıkları ve olayları inceleme accedilıklama onlara ilişkin genelleme ve ilkeler bulma bu ilkeler yardımıyla gelecekteki olayları kestirme gayretleridirrdquo
Bilim ldquoOlan olayların goumlzlemlenmesini gelecekte olabilecek olayların tahmin edilmesini bu tahminlerin doğruluğunun kontrol edilebilen koşullarda araştırılmasını ve goumlzlemlerimizi anlamlaştırılma ccedilabalarınırdquo iccedilerir
Bilim ldquoGenellikle bilim adamları tarafından ccedilok basit ve guumlvenilir metotlar oumlzellikle bilimsel metot kullanılarak ccedilok miktarda bilgi uumlretmedirrdquo
Bilim ldquoBilginin tabiatını duumlşuumlnme mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi uumlretme suumlrecidirrdquo
Bilimsel Youmlntem
bull Bilimsel youmlntem araştırma yapmak iccedilin bir yoldur Birkaccedil adımdan oluşmaktadır - sorunun tanımı - accedilıklamaların veya ccediloumlzuumlmuumln aranması - oumllccedilme ve değerlendirme
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilimsel Youmlntem
bull Bilimsel youmlntem araştırma yapmak iccedilin bir yoldur Birkaccedil adımdan oluşmaktadır - sorunun tanımı - accedilıklamaların veya ccediloumlzuumlmuumln aranması - oumllccedilme ve değerlendirme
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilimsel araştırma
bull bilimsel araştırma insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yuumlkseltmek iccedilin gerekli olan suumlreccedil ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerccedilekleştirdiği bilgi uumlretimi etkinlikleridir
bull Bilimsel araştırmalarda bilgi uumlretmek iccedilin bilimsel araştırma youmlntemleri kullanılır
bull Bu youmlntemler ccedileşitli veri toplama veri ccediloumlzuumlmleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilimsel Araştırma suumlreci
bull Bilimsel Araştırma problemlere guumlvenilir ccediloumlzuumlmler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak
-sorunun giderilmesi iccedilin bilimsel youmlntemin uygulanması
ndashverilerin toplanması
ndashanalizi
ndashyorumlanması değerlendirilmesi
ndashve rapor edilmesi suumlrecidir
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilimsel araştırma suumlreci
bull Bilimsel araştırma hiccedil bitmeyen bir suumlreccediltir Uumlretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir
bull Bu suumlreccedil yeni bilgi uumlretim suumlreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme suumlrecinin de bir parccedilasıdır Boumlylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilimsel araştırma suumlreci
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
bull Sorun (Problem) cuumlmlesinin yazımında accedilık sade bir dil kullanılır
bull Araştırma sorunu soru cuumlmleleri seklinde ifade edilmelidir
bull Sorun cuumlmlesi ccediloumlzuumllecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır
bull Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler accedilısından kesinleştirilmelidir
bull Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve accedilık belirtilmelidir
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
ARASTIRMANIN AMACI
bull Araştırmanın amacı iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her
tuumlrluuml yanlış anlamayı oumlnleyecek accedilıklıkta ayrı bir alt boumlluumlmde ele alınır
bull Okuyucu araştırmanın oumlnemli ve gerekli
olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları
Araştırma amaccedilları soru cuumlmleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir
Soru cuumlmleleri ile
Bir ccedilok araştırmada amaccedillar soru cuumlmleleri
ile ifade edilir İfade ediliş kolaylığı bu youmlntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir
Oumlrneğin
Uumlniversite oumlğrencilerinin zeka duumlzeyleri nedir
A youmlresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırmanın ayrıntılı amaccedilları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının sonucun ne olacağı hakkında tahminler yuumlruumltmesine hipotez denir
Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye ccedilalışılan oumlngoumlruumllere denencelere denir Probleme konulan geccedilici ccediloumlzuumlm hipotezdir Hipotez problemi ccediloumlzmek iccedilin yapılan araştırma ve goumlzlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur
Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur Henuumlz deney yahut goumlzlem sonuccedillarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
hipotez
Araştırmacı zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini accedilıklamak bir kanuna ulaşabilmek iccedilin zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez bir faraziye) olarak duumlşuumlnuumlr Bu duumlşuumlncesine goumlre deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin accedilıklanması iccedilin geccedilici olarak kabul edilen bu varsayım hipotezi meydana getirir
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
HIPOTEZDE ARANAN OumlZELLIKLERbull Bilinen kuramlarla ccedilelişki iccedilinde olmamalıdırbull Kuramsal bir temele dayandırılmalıdırbull Eldeki buumltuumln verilere uygun olmalı ve onları accedilıklamalıdır
Yeni gerccedileklerin tahminine olanak sağlamalıdırProbleme ccediloumlzuumlm oumlnermelidir
bull Deney ve goumlzlemlere accedilık olmalıdırbull Deney ve goumlzlemlerle denene bilmelidir bull Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdırbull Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecekbiccedilimde sinirli olmalıdırbull Hipotez cuumlmleleri geniş zamanlı cuumlmlelerolmalıdır Ccediluumlnkuuml sınanmak istenen yargı geccedilmişe şimdiye
yada geleceğe ait değildirbull Hipotez bir yargı cuumlmlesidir Bu cuumlmle olumlu yada olumsuz
olabilir
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Hipotez oumlrnekleri
bull Sigara akciğer kanserine neden olur
bull Zeki oumlğrenciler daha ccedilabuk oumlğrenir
bull Uygun ışık okuma hızını arttırır
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
HIPOTEZ TUumlRLERI
Araştırma hipotezi Değişkenler arasındailişki olduğunu savunan bir ifadedir Araştırmasonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafınoumltekinden daha etkili uumlstuumln olduğununsavunulmasıİstatistiksel hipotez Karşılaştırmalarda taraftutmayan farksızlığı değişkenler arasındailişkisizliği savunan bir ifadedir
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
bull Araştırmacının ideal goumlrduumlğuuml yapmak isteyip
de ccedileşitli nedenlerle vazgeccediltiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır
bull Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve
olanaklarından gelebileceği gibi problem alanı araştırma amaccedilları youmlntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırma kapsamı
Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarınınbelirlenmesi araştırmacı iccedilin buumlyuumlk kolaylıksağlıyor Nelerin kapsanacağını kapsamdışı bırakılacağını belirlemek planlanmanınoumlnemli bir aşamasıdırOumlrneğin İlkoumlğretim okullarında seccedilmeli derslerve etkilerini incelemek istiyoruz Tuumlm seccedilmelidersler yerine birini alıp etki edebileceği dersinuumlzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırma Kavramları
bull Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biriaraştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) accedilıklığakavuşturulmasıdırbull Bilim dalları geliştikccedile kendine oumlzguuml kelime ve soyutkavramları da birlikte ccediloğalır Başlangıccedilta guumlnluumlkdilde anlatılmaya ccedilalışılan kavramlar giderek dahaoumlzel terimlerle anlatılmaya başlanır Bu yuumlzdenaraştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol accedilacakterimleri tanımlaması gerekirbull Tanımlar belli soyut kavramlara accedilıklık getirmekamacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biccedilimdeaccedilik seccedilik ve araştırmaya oumlzguuml olmalıdır
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır Oumlrneğin Basarili oumlğrenciler zekidir cuumlmlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum accedilık seccedilik değildir
2-İşlevsel Tanım Kavramların daha somutgoumlzlenebiliruygulanabilir hala getirilmesidir
Oumlrneğin Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan oumlğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Sorunun Tanımlanması
bull Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar ama ccedilok kesin bu konuda duumlşuumlnemiyorlar Genellikle insanlar bazı şeylere oumlyle alışmışlar ki onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi duumlşuumlnmezler
bull Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel youmlntemde en yaratıcı adımdırOumlrneğin insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım Onlar başka bir yol olabileceğini duumlşuumlnmek hiccedil istemezler laquoDağa kalkmak iccedilin daha iyi bir yol var mı laquo sorusunu sormak bilimsel youmlntemin ilk adımıdır
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Sorun Tuumlrleri
bull Accedilıklama gerektiren sorunlar - ne var - Ne yapılır ya da nasıl yapılırBir suumlreccedil veya sebep-sonuccedil ilişkisi ile ilgili sorunlar - Neden boumlyle oldu - Nasıl ccedilalışırZaman-mekan bağlantılı sorunlar - Daha oumlnce nasıldı - Ne olacak - Nereden geliyor - Orada ve burada aynı mıdırKontrol sorunları - Bunu değiştirmek iccedilin neler yapılabilir - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor - Ama bunu yapmak iccedilin daha iyi bir yolu var mı - Bunu yaparsanız ne olacak - Nasıl daha iyi olabiliriz ya da daha kolay bunu nasıl yapmak muumlmkuumlnduumlr
bullHer bir sorun bir soru şeklinde konabilir Ama soru (sorun) ccedilok genel ise onu bilimsel youmlntemlerle ccediloumlzmek muumlmkuumln olmayabilir Sorun ne kadar spesifik olursa onun ccediloumlzuumlm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Oumlrnek
bull laquoDaha ccedilok balık nasıl avlarımraquo yerine laquoelimdeki bu olta ile nasıl daha ccedilok balık avlaya bilirimraquo sorulması daha doğrudur
bull Bu zaman oltanın yapısı kullanılan malzemeler kullanılan yem oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek Daha spesifik soru-raquo benim bu oltam iccedilin hangi tuumlr yem kullanırsam daha ccedilok balık ccedilekerraquo sorusu ccediloumlzuumlm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Problem alanının buumltuumlnleştirilmesi sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında ilgili kaynakların (alanyazın) taranması oumlnemli bir yer tutar
bull İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir ccedilerccedileve oluşturmaktırO ana kadar o konu ile ilgili yapılan ccedilalışmaları - kitapdergiaraştırma raporlarıtezleri taramak gerekir
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
bull Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerccedilekleştirir nitelikte olmalıdır
bull İlgili-ilgisiz okunmuş tuumlm kaynakların gelişi guumlzel oumlzetlendiği ccedilok kaynak goumlsterme amaccedil olmamalıdır
bull Kaynak olarak verilen ccedilalışmalardan her biri konuya yakinlik ve oumlnem derecelerine oumlzetlenmelidir
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırma Sonucu
bull Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı accedilıkccedila belirtilmeli
bull araştırmanın oumlnemi vurgulanmalı bull araştırma sonucunda uumlretilen ilke ve teorilerin
ccediloumlzebileceği problemler toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
bull İlginccedil bilimsel araştırma sonuccedilları
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilimsel araştırmanın yayınlanması
bull Bilimsel araştırma ile uumlretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma youmlntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım bilimsel topluluk meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır
bull Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin bilimsel yazım kuralları ile belgelendirilip ilgili bilimsel topluluk tarafından meslektaş değerlendirmesine tabi tutulmuş olmasıdır
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Bilimsel yazım Bilimsel Topluluk
bull Bilimsel yazım bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak iccedilin bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına goumlre yazma biccedilimidir
bull Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme suumlrecinden geccedilirerek yayındaki bilginin azami surette laquogerccedilekraquo olmasını sağlamaya ccedilalışır
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
ARAŞTIRMA YOumlNTEMLERİ
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırma Youmlntemleri
bull Sınıflandırmalar ayrı olsa da buumltuumln araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar aynı temel suumlreccedillerden sonra araştırma sonuccedillarının yazımıyla son bulur
Youmlntem konusu bir araştırmanın en oumlnemli sorunlarından birisidir O nedenle araştırmaya karar verilirken youmlntemin oumlncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında accedilıklanması gerekir
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Değişkenler
bull Değişebilenen az iki değer alabilen her şey değişkendir Oumlrnekkız-erkek yas123
bull Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine goumlre ikiye ayrılır
bull Aldıkları değerlere goumlre ndash Suumlreksiz Değişkenler bir değişken alt ve uumlst sınırları
iccedilinde belli değer ve seccedileneklerden başka başkasını alamıyorsa suumlreksiz değişkendir
ndash Suumlrekli Değişkenler Alt ve uumlst sınırlar iccedilinde herhangi bir değer alabiliyorsa suumlrekli değişkendir
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler
bull Kontrol şekillerine goumlrendash Bağımlı Değişken Bir tuumlr sonuccedil oluparaştırmacıyı
rahatsız eden ve accedilıklanması istenen durumdur OumlrneğinOumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrler konusundaoumlğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir
ndash Bağımsız Değişken Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken Oumlrneğinoumlğrenci basarisini etkileyen faktoumlrlerde bağımsız değişken zekaccedilalışma alışkanlığıbeslenme
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Kontrol şekillerine goumlre değişkenler (devamı)
bull Kontrol değişkenleri araştırmaya katılan bireylerin kişisel oumlzelliklerine ilişkin zekayascinsiyetccedilevreye ilişkin guumlruumlltuuml ışık gibi seccedililen bağımsız değişkenlerin dışındabağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Amacına goumlre araştırma tuumlrleri
bull Temel Araştırmalar bull Uygulamalı Araştırmalar bull Laboratuar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları bull Deneysel Araştırmalar bull Tarihsel Araştırmalar bull Tanımlayıcı Araştırmalar bull Sonuccedil Ccedilıkarıcı Araştırmalar
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Temel Araştırmalar
bull Temel araştırmalar bilgileri derleyerek seccedililen olguyu accedilıklama ve yorumlama amacı guumlden ccedilalışmalardır Bu uygulamada yazar daha oumlnce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden uumlreterek yeni teoriler geliştirmeye ccedilalışır
bull Bu youmlntemde araştırmacının amacı pratik bir uygulama yapmak incelendiği konuya pratik bir ccediloumlzuumlm getirmek değil tersine konuyu daha iyi bir biccedilimde anlamak bilgisini tamamlamaya ccedilalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir
Bu youmlntemde başlıca sorun seccedililen yorum ve youmlnelim tarzının ldquodeğerlirdquo ve ldquo geccedilerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir youmlntemin bulunmamasıdır Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne oumllccediluumlde ldquo tutarlırdquo olduğu konusunda ortaya ccedilıkar
ndash Oumlrnek Guumlneşteki patlamaların araştırılması
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Uygulamalı araştırmalarbull Uygulamalı araştırmalar kuramsal youmlnelimli araştırmalar gibi yeni
bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır Ancak araştırma belirli pratik bir amaca veya hedefe youmlneliktir
Uygulamalı araştırma kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların muhtemel kullanım alanlarını belirlemek iccedilin veya daha oumlnceden tespit edilen amaccedilları gerccedilekleştirmek iccedilin yapılır
Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların ccediloumlzuumlmuumlne ccedilalışılır Bu konudaki bilgiler geliştirilerek sağlanan yararın artırılması hedeflenir
Uygulamalı araştırmanın sonuccedilları tek veya belirli sayıda uumlruumln işlem youmlntem veya sistemi ilgilendirir Uygulamalı araştırmada fikirler işlemsel bir değere sahiptir Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler iccedilin ccediloğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuccedilları gizli tutulabilir
bull Oumlrnek Depremin oumlnceden belirlenmesi
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
bull Uygulamalı araştırmalar ldquo nasılrdquo temel (kuramsal) araştırmalar ldquo niccedilinrdquo sorusundan hareket eder
bull Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya ccedilalışırken uygulamalı araştırmalar bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Laboratuvar ve Doğal Ccedilevre araştırmaları
bull Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir ccedilevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden ndash sonuccedil ilişkilerinin bulunmasına youmlnelik bir ccedilalışma tuumlruumlduumlr
bull Koşulları değişkenler veya ortam farklı duumlzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktoumlrler ortaya ccedilıkartılmaya ccedilalışılırndash OumlrnekRadyasyonun canlılarda kanserli huumlcrelerin
oluşumuna etkisinin oumlğrenilmesi (fareler uumlzerinde)
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
bull Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik oumlzelliğini goumlsterir Fakat bu tuumlr araştırmalar daha ccedilok doğal bilimler iccedilin uygundur
Laboratuvar youmlntemini insan davranışları uumlzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır
Doğal ortam araştırmaları laboratuvar araştırmalarının tersine olayların gerccedilek oluşum iccedilerisinde yada doğal hayatta incelenmesine dayanır Goumlzlem anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu tuumlrdendir
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Tarihsel Araştırma
bull Geccedilmiş zaman iccedilinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geccedilmişle olan ilişkisi youmlnuumlnden incelenmesinde kullanılan youmlntemdir
bull Tarihi araştırma gerccedileği bulmak başka bir deyişle bilgi uumlretmek iccedilin geccedilmişin tenkidi bir goumlzle incelenmesi analizi ve sentez edilmesi suumlrecidir
bull Oumlrnek Matematik dersi oumlğretim programındaki değişikliklerin oumlğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Betimsel Araştırmalar
bull Betimsel (tanımlama) araştırmalar mevcut olayların daha oumlnceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak durumlar arasındaki etkileşimi accedilıklamayı hedef alır
Tanımlama olayları nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar Bu sayede onları iyi anlayabilme gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur
bull
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Deneysel Araştırmalar
bull Deneysel araştırmada araştırmacı bir araştırma ortamı oluşturmaktadır Bu ccediloğu kez yapay bir durumdur
bull Oluşturulan bu ortam iccedilinde araştırmacı ilgili olduğu olay değişken ve etkenleri ayarlamak değiştirmek ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte yani kontrol etmektedir
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Deneysel Youmlntem-oumlrnekOumlğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde oumlğrencilerinin daha fazla derse
katıldıklarını otoriter tutum sergilediğinde ise oumlğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun Oumlğretmenin sınıf iccedilindeki tutumunun (bağımsız değişken) oumlğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) uumlzerindeki etkisinin gerccedilekten oumlğretmenin goumlzlemlediği gibi olup olmadığı bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biccedilimde belirlenebilir
Bu amaccedilla araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur Bu iki sınıf ortamı oumlğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler accedilısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir Yani oumlğretmen tutumları accedilısından farklı ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı yaş cinsiyet sosyo- ekonomik duumlzey ve benzeri gibi diğer değişkenler accedilısından aynı durumda olan oumlğrencilerin bulunduğu iki grup oluşturulur Bu gruplardan birincisi deney diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır
Bu iki farklı sınıf ortamındaki oumlğrencilerin derse katılımları goumlzlenerek oumllccediluumlm sonuccedilları kaydedilir İki farklı sınıf ortamındaki oumllccediluumlm sonuccedilları karşılaştırılarak oumlğrencilerin derse katılım duumlzeyleri accedilısından farklı olup olmadıkları belirlenir Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel youmlntemlerle karşılaştırılır Sonuccedillar oumlğretmenin başlangıccediltaki goumlzlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olurKaynak httpnotokucomdeneysel-yontemlerixzz2MrTKVMVb
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Araştırma Yaklaşımları
bull ndashNiceliksel yaklaşım
bull ndashNiteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nicel Araştırma
bull Nicel Araştırma olgu ve olayları nesnelleştirerek goumlzlemlenebilir oumllccediluumllebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma tuumlruumlduumlr
bull Biyoloji kimya fizik muumlhendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar goumlzlem ve oumllccedilmeye dayanır Goumlzlem ve oumllccedilmelerin
tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir
Amaccedilbull bireylerin toplumsal davranışlarını goumlzlem deney ve test yoluyla
nesnel bir şekilde oumllccedilmek ve sayısal verilerle accedilıklamaktır
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nicel araştırma
bull Gerccedileklik nesneldir1048635
bull Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar nesnel bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler oumllccediluumllebilir1048635
bull Genelleme
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nicel Araştırma Modelleri
bull bullDeneysel model
bull bullBetimsel model
bull bullBağıntısal model
bull bullNedensel-Karşılaştırma modeli
bull bullTarihsel Youmlntem
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nicel Araştırma Modelleri
bull Deneysel Model İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların belli değişkenler uumlzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir
bull İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır
bull Betimsel Model Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır
Oumlrnekbull 9 sınıf oumlğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının
belirlenmesi
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nicel Araştırma Youmlntemleribull Bağıntısal Youmlntemİki ya da daha fazla değişken
arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır
Oumlrnek7 sınıf oumlğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
bull Nedensel-Karşılaştırma ModeliBelli bir değişken accedilısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaccedillanır
Oumlrnek8 Sınıf oumlğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri accedilısından incelenmesi
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nitel Araştırma
bull Olayların insan ve grup davranışlarının ldquoniccedilinrdquo ini anlamaya youmlnelik araştırmalara nitel araştırma denir
bull Nitel Araştırma goumlzlem goumlruumlşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama youmlntemlerinin kullanıldığı algıların ve olayların doğal ortamda gerccedilekccedili ve buumltuumlncuumll bir biccedilimde ortaya konmasına youmlnelik bir suumlrecin izlendiği araştırma tuumlruumlduumlr
Amaccedilndash insanların kendi toplumsal duumlnyalarını nasıl kurmakta
oluşturmakta olduğunu anlamak ve iccedilinde yaşadıkları toplumsal duumlnyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya ccedilalışmaktır
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nitel araştırma
bull Araştırmacı olay ve olguları yakından izler katılımcı bir tavır geliştirir1048635
bull Değişkenler karmaşık ve iccedil-iccediledir Aradaki ilişkileri oumllccedilmek zordur1048635
bull Derinlemesine betimlemebull Verinin buumltuumln derinlik ve zenginliği iccedilinde
betimlemesi
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nitel araştırmalar
bull Sosyal youmlnluuml nitel araştırmalara oumlrnekler duumlnyanın sosyal youmlnuuml ile
bull İnsanlar niccedilin boumlyle davranırbull Yargılar ve davranışlar nasıl oluşurbull İnsanlar ccedilevrelerinde olup bitenden nasıletkilenirlerbull Kuumlltuumlr niccedilin ve nasıl gelişirbull Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Nitel araştırma yaklaşımınınoumlzellikleri
bull sonuccedillardan ziyade suumlreccedil uumlzerine
odaklanmabull Esnek ve yapılandırılmamış olmasıbull Veri analizinin tuumlmevarım şeklinde olmasıbull Kuram ve denence ile son bulmasıbull Oumlruumlntuumllerin ortaya ccedilıkarılması
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
bull Nitel araştırma Niccedilin Nasıl Ne şekilde sorularına yanıt arar
bull Nicel araştırma Ne kadar Ne miktarda Ne kadar sık Ne kadar yaygın sorularına yanıt arar
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Karma Youmlntemler
bull Nicel sonuccedilları destekleme teyit etme accedilıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması1048635
bull Nicel araştırma iccedilin hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)1048635
bull Nicel veri toplamaya temel oluşturmak uumlzere nitel veri toplama
bull (goumlruumlşme-anket)
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Kaynaklar1 ArikanR ldquoAraştırma Teknikleri ve Rapor HazırlamardquoAnkara20042-AslantuumlrkZ ldquo Sosyal Bilimciler iccedilin araştırma Metot veTekniklerirdquoAnkara20013-DenkerMS ldquoSosyal Bilimlerde Youmlntem ve Bilimsel RaporHazirlama TekniklerirdquoKuumltahya20024-KarasarN ldquoBilimsel araştırma YoumlntemlerirdquoAnkara20045-KaptanS ldquo Bilimsel araştırma ve IstatistikTekniklerirdquoAnkara19936-TuumlrkdoganO ldquo Bilimsel araştırma Metodolojisirdquo İstanbul20007-YaziciogluY- ErdoganS ldquoSPSS Uygulamalı Bilimsel araştırmaYoumlntemlerirdquoAnkara2004
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
-
Related Documents
