Programator "atmelowych" mikrokontrolerów 89C51/52/55

35Elektronika Praktyczna 8/2003

M I N I P R O J E K T Y

Wspólną cechą układów opisywanych w dziale "Miniprojekty" jest łatwość ich praktycznej realizacji.Zmontowanie układu nie zabiera zwykle więcej niż dwa, trzy kwadranse, a można go uruchomić w ciągukilkunastu minut. Układy z „Miniprojektów” mogą być skomplikowane funkcjonalnie, lecz łatwe w montażui uruchamianiu, gdyż ich złożoność i inteligencja jest zawarta w układach scalonych. Wszystkie układyopisywane w tym dziale są wykonywane i badane w laboratorium AVT. Większość z nich znajduje sięw ofercie kitów AVT, w wyodrębnionej serii „Miniprojekty” o numeracji zaczynającej się od 1000.

Programator „atmelowych” mikrokontrolerów 89C51/52/55

Prezentowanew†artykule urz¹dzenie

jest ³atwymw†wykonaniu

programatorem ìduøychîmikrokontrolerÛwz†pamiÍci¹ Flash

z†rodziny '51.Rekomendacje:niez³ej jakoúci

programator, przydatnywszystkim projektantom

korzystaj¹cymz†popularnych

mikrokontrolerÛwprodukowanych przez

firmÍ Atmel.

Prezentowany programa-tor jest przeznaczony do pro-gramowania wszystkich wer-sji produkowanych przez fir-mÍ Atmel mikrokontrolerÛw89C51, 89C52 i†89C55 (niejest obs³ugiwany 89C55WD).Programator opracowa³ Wi-chit Sirichote z†King Mong-kut's Institute of Technologyi†udostÍpni³ pod nazw¹ Ea-sy-Downloader 2.0.

Schemat elektryczny pro-gramatora pokazano na rys.1. Jego prac¹ steruje mikro-kontroler U1 (89C51 lub89C52) z†wpisanym do pa-miÍci programem ez52.hex,ktÛry jest dostÍpny bezp³at-nie w†Internecie pod adre-sem http://chaokhun.kmitl.ac.th/~kswi-chit/easy2/ez52.hex. Uk³adU4 spe³nia rolÍ stabilizatoranapiÍcia zasilaj¹cego ele-menty programatora, a†U3 -programowanego stabilizato-ra napiÍcia programuj¹cego.Za prze³¹czanie wartoúci te-go napiÍcia odpowiada tran-zystor T1 sterowany z†wyj-úcia P3.3 mikrokontroleraU1. NapiÍcie podawane naz³¹cze JP1 powinno byÊ wy-prostowane, wstÍpnie wyfil- Rys. 1. Schemat elektryczny programatora

Elektronika Praktyczna 8/200336


Inteligentny wyłącznikWy³¹cznik jest sterowany

za pomoc¹ pilota zdalnegosterowania i†wspÛ³pracujez†systemami RC5 (Philips)oraz SIRC (Sony). Wy³¹cznikodbiera sygna³y wysy³aneprzez nadajnik zdalnego ste-rowania i†po odebraniu odpo-wiedniej (wczeúniej zaprogra-mowanej przez uøytkownika)komendy moøe ca³kowicie od-³¹czyÊ urz¹dzenie od napiÍciazasilania, a†za pomoc¹ innejkomendy moøe do³¹czyÊ zasi-lanie do urz¹dzenia.

Schemat wy³¹cznikaprzedstawiono na rys. 1. Ele-mentem steruj¹cym jest mik-rokontroler PIC16F676. Pro-cesor jest taktowany sygna-³em zegarowym o czÍstotli-woúci stabilizowanej zewnÍt-rznym rezonatorem kwarco-wym. Sygna³ zerowania, pow³¹czeniu zasilania, jest ge-nerowany wewnÍtrznie. Dosygnalizacji stanu pracyw³¹cznika s³uøy dwukoloro-wa dioda LED D1. Jako od-biornik promieniowania pod-czerwonego zastosowanouk³ad typu TSOP1738. Jakouk³ad wykonawczy zastoso-wano przekaünik, dziÍki ktÛ-remu uzyskano moøliwoúÊ

prze³¹czania duøych pr¹dÛw(o natÍøeniu do 16 A), a†ele-menty wy³¹cznika s¹ odsepa-rowane od napiÍcia 220 V.Do zasilania uk³adu zastoso-wano zasilacz zbudowanyz†transformatora TS2/15,mostka prostowniczego i†sta-bilizatora. NapiÍcie na wyj-úciu mostka prostowniczego(oko³o 12 V) s³uøy do zasila-nia cewki przekaünika. Nawyjúciu stabilizatora (US3)otrzymuje siÍ napiÍcie 5†V,ktÛre s³uøy do zasilania pro-cesora i†odbiornika podczer-wieni. Przycisk S1 s³uøy do

Niemal kaødenowoczesne urz¹dzenie

audio-wideo jestwyposaøone w†zdalnesterowanie. Przy tym

sposobie obs³ugiurz¹dzenia pobieraj¹

pr¹d zarÛwno w†stanieaktywnym, jak rÛwnieø

w†stanie czuwania. Mocpobierana przez uk³adczuwania nie jest duøa

(kilka, kilkanaúciewatÛw), ale sumarycznaenergia pobrana przezurz¹dzenie w stanie

oczekiwania moøe byÊspora.

Rekomendacje:wy³¹cznik umoøliwia

oszczÍdn¹ energetycznieobs³ugÍ urz¹dzeÒ

zdalnie sterowanych.

WYKAZ ELEMENTÓWRezystoryR1: 8,2kΩR2: 250Ω/1%R3: 2,15kΩ/1%R4: 1,15kΩ/1%R5: 1kΩR6: 10kΩDR1: 8x10kΩ (R−packw obudowie SIL9)KondensatoryCE1, CE3, CE5: 10µF/16VCE2: 1µF/25VCE4: 100µF/25VC1, C2: 30pFC3: 100nF

P³ytka drukowana jest dostÍpna w AVT - oznaczenie AVT-1375.

Wzory p³ytek drukowanych w formacie PDF s¹ dostÍpnew Internecie pod adresem: http:/ /www.ep.com.pl/?pdf/sierpien03.htm oraz na p³ycie CD-EP8/2003 w katalogu PCB.

PółprzewodnikiD1: dowolna dioda LEDT1: 2N2222U1: AT89C51 (DIP40,z programem ez52.hex)U3: LM317TU4: LM7805CTU5: DS275InneX1: 11,0592MHzU2: podstawka ZIF40JP1: złącze zasilaniaJP2: DB9M

trowane i†mieÊ wartoúÊ conajmniej 17 VDC przy pr¹-dzie o†natÍøeniu 100 mA.Dioda úwiec¹ca D1 sygnali-zuje w³¹czenie zasilania pro-gramatora. Wymiana danychpomiÍdzy mikrokontroleremU1 i†komputerem PC odbywasiÍ poprzez interfejs szerego-wy RS232. RolÍ konwerteranapiÍciowego RS232<->TTLspe³nia uk³ad U5 typu DS275.

Jest to doúÊ nietypowe roz-wi¹zanie, ale wybrano je zewzglÍdu na niewielk¹ obu-dowÍ uk³adÛw DS275 i†moø-liwoúÊ zamÛwienia ich bez-p³atnej dostawy jako prÛbek.

Schemat montaøowy p³yt-ki programatora pokazano narys. 2. Podczas montaøu pro-gramatora warto zwrÛciÊuwagÍ na koniecznoúÊ precy-zyjnego zamontowania uk³a-

dÛw U3 i†U4 - nie mog¹ siÍone stykaÊ radiatorami.

Prac¹ programatora steru-je bezp³atne oprogramowanie,zgodne z†Windows 95/98/Me/NT/2000/XP, ktÛre publi-

Rys. 2. Schemat montażowy programatora

kujemy na CD-EP8/2003B,jest ono dostÍpne takøe nastronie autora: http://c h a o k h u n . km i t l . a c . t h /~kswichit/ez4/EZDL4.exe.AG

zmiany sta-nu przekaünikaoraz do wprowadzenia wy-³¹cznika w†tryb programowa-nia kodÛw.

Schemat montaøowyprzedstawiono na rys. 2. P³yt-ka wielkoúci¹ zosta³a dopaso-wana do obudowy Z27, ktÛrama wtyczkÍ oraz gniazdoprzystosowane do napiÍcia220†V. NapiÍcie zasilania220†V naleøy do³¹czyÊ do z³¹-cza CON1, a†odbiornik doz³¹cza CON2, oczywiúcieprzy wy³¹czonym napiÍciusieciowym.



Po zmontowaniu ca³egouk³adu i†pod³¹czenia go donapiÍcia zasilaj¹cego przycis-kiem S1 moøna rÍcznie zmie-niaÊ stan przekaünika. Kaø-dorazowe jego naciúniÍciespowodujÍ zmianÍ stanu naprzeciwny. W†czasie za³¹cze-nia stykÛw przekaünika dio-da bÍdzie úwieci³a siÍ kolo-rem czerwonym.

Rys. 2. Schemat montażowy płytki

Aby umoøliwiÊ zdalnesterowanie, naleøy zaprogra-mowaÊ kody s³uø¹ce do w³¹-czenia i†wy³¹czenia przekaü-nika. W†tym celu naleøy od-³¹czyÊ napiÍcie zasilania, na-cisn¹Ê klawisz S1 i†ponow-nie w³¹czyÊ zasilanie. Potych czynnoúciach procesorznajdzie siÍ w†trybie progra-mowania, sygnalizuj¹c to

úwieceniem zielonej diody.Najpierw na klawiaturze pi-lota naleøy nacisn¹Ê klawisz,ktÛry bÍdzie powodowa³ za-³¹czenie przekaünika, po pra-wid³owym odebraniu tegokodu przez wy³¹cznik diodazgaúnie, a†procesor bÍdzieoczekiwa³ przez oko³o 2†se-kundy na koniec transmisji,po czym dioda zapali siÍ naczerwono. Oczekiwanie nazakoÒczenie transmisji jestzabezpieczeniem przez kil-kakrotnym zapisem tego sa-mego kodu w†pamiÍci proce-sora. Po podaniu kodu w³¹-czaj¹cego przekaünik naleøypodaÊ kod wy³¹czaj¹cy, na-ciskaj¹c kolejny klawisz naklawiaturze pilota. W†tymprzypadku rÛwnieø dioda zo-stanie wy³¹czona, a†po oko³o2†sekundach od zwolnieniaklawisza na pilocie zostanieponownie zapalona, koÒcz¹cproces zapisu kodÛw. Ode-brane sekwencje zostan¹ za-pisane w†pamiÍci EEPROM,dziÍki czemu nie zostan¹ ut-racone po wy³¹czeniu zasila-nia. Aby stan przekaünikaby³ zmieniany po kaødorazo-

Rys. 1. Schemat elektryczny automatycznego wyłącznika

WYKAZ ELEMENTÓWRezystoryR1: 330ΩR2: 220ΩR3: 4,7kΩKondensatoryC1: 1000µF/25VC2, C3: 100nFC4: 100µF/16VC5, C6: 30pFC7: 47µF/16VPółprzewodnikiD1: dioda LED dwukolorowaokrągła 5 mmD2: 1N4007T1: BC547MG: mostek prostowniczy1A/400VUS1: PIC16F676zaprogramowanyUS2: TSOP1738US3: LM78L05RóżneCON1, CON2: ARK2(5mm)CON3: goldpin 1x2S1: mikrowłącznikX1: rezonator kwarcowy4MHzTransformator TS2/15Bezpiecznik 5AGniazdo bezpiecznika dodrukuObudowa Z27

P³ytka drukowana jest dostÍpnaw AVT - oznaczenie AVT-1370.

Wzory p³ytek drukowanychw formacie PDF s¹ dostÍpnew Internecie pod adresem:http:/ /www.ep.com.pl/?pdf/sierpien03.htm oraz na p³ycieCD-EP8/2003 w katalogu PCB.

wym naciúniÍciu tylko jed-nego klawisza, jako kod w³¹-czaj¹cy i†wy³¹czaj¹cy prze-kaünik naleøy nacisn¹Ê tensam klawisz pilota. Po za-programowaniu wybranychklawiszy naleøy wy³¹czyÊi†ponownie w³¹czyÊ zasila-nie. Od tej pory stan prze-kaünika moøe byÊ zmienionyza pomoc¹ klawisza S1 lubzdalnie wczeúniej przypisa-nymi klawiszami.Krzysztof P³awsiuk, [email protected]



Rejestrator stanów logicznych dla PCRejestrator-analizator sta-

nÛw logicznych moøna wyko-naÊ na wiele sposobÛw, alebez w¹tpienia na³atwiejszy topowierzyÊ tÍ rolÍ komputero-wi PC. Rozwi¹zanie takie mawadÍ, poniewaø nie jest moø-liwe precyzyjne odmierzanieczasu prÛbkowania, ale walo-ry uøytkowe takiego rejestra-tora w†znacznym stopniu j¹niweluj¹. Analizowane sygna-³y s¹ wprowadzane do PC po-przez rÛwnoleg³y port drukar-kowy (Centronics). W†pod-stawowej wersji tego inter-fejsu mamy do dyspozycji5†wejúÊ, ktÛrych stany mo-øemy odczytaÊ s¹ to sygna³yBUSY, ACK, PAPEROUT,ONLINE oraz !ERROR. Abynie†uszkodziÊ linii interfej-su (choÊby jej nieumyúlnymdo³¹czeniem do napiÍciawyøszego od 5†V), ktÛry†jestdzisiaj zwykle zintegrowanyz†p³yt¹ g³Ûwn¹ komputera,naleøy go odpowiednio za-bezpieczyÊ.

Linie wspÛ³czesnych wer-sji Centronicsa s¹ wewnÍt-rznie ìpodci¹gniÍteî do na-piÍcia 3,3 V. Wystarczy wiÍczastosowaÊ najprostsz¹ optoi-zolacjÍ transoptorow¹ (stosu-j¹c na przyk³ad transoptoryCNY17 lub 4N35), w†ktÛrejtranzystor bÍdzie zwiera³ li-niÍ wejúciow¹ portu do masyw†momencie przep³ywu pr¹-du przez†diodÍ LED - rys. 1.NatÍøenie pr¹du p³yn¹cegoprzez tÍ diodÍ naleøy oczy-wiúcie ograniczyÊ, np. za po-moc¹ rezystora.

Obs³uga programuOkno dzia³aj¹cego progra-

mu (dla Windows 98 i†syste-mÛw pochodnych) pokazanona rys. 2. Ustawiane w†nimczasy naleøy traktowaÊ jakoorientacyjne. W†celu zwiÍk-szenia dok³adnoúci ich od-mierzania warto wy³¹czyÊwszystkie inne aplikacje.

Program wyúwietla orien-tacyjny wykres, ktÛry ma po-

mÛc w†analizowaniu przebie-gÛw. Obs³uga jest doúÊ intui-cyjna. Po klikniÍciu na wy-kres moøemy przesuwaÊ jegozawartoúÊ za pomoc¹ klawi-szy kursorÛw: <, > oraz Ho-me, PageUp, PageDown. Napierwszym planie znajdujesiÍ przebieg sygna³u podawa-nego na liniÍ !ERROR, za nim(ìw g³¹bî) widaÊ kolejno li-nie, ktÛrym odpowiada corazwyøszy numer bitu w†odczy-tanym bajcie z†rejestru BA-SE+1. Liczby pod s³upkamiwykresu oznaczaj¹ numerprÛbki (pomiaru). W†ten spo-sÛb moøemy np. okreúliÊ cza-sy trwania impulsÛw. Na wy-kresie mieúci siÍ maksymal-nie 999 prÛbek, zaú ca³y bu-for zawiera 65535. ZawartoúÊbufora moøemy eksportowaÊ,np. do Excela, co pozwalawykonaÊ lepsze wykresy,analizÍ zgromadzonych da-nych itp. W†tym celu wystar-czy klikn¹Ê na†przyciskZrzuÊ bufor do pliku. WÛw-czas w†katalogu programu zo-stanie utworzony plik teksto-wy buf_data.txt zawieraj¹cydane moøliwe do zaimporto-wania do Excela jako plik tek-stowy z†separatorem w†posta-ci spacji. Program zawsze za-pisuje zawartoúÊ ca³ego bufo-ra, bez wzglÍdu na†to, ilew†nim znajduje siÍ prÛbek(poza obszarem prÛbek znaj-duj¹ siÍ zera).

Przed dokonaniem pomia-ru naleøy wybraÊ adres bazo-wy portu LPT (BASE), ktÛrybÍdzie wykorzystywany jakowejúcie danych rejestratora.Pomiar moøna przeprowa-dzaÊ dwoma sposobami: bezsynchronizacji oraz z†synch-ronizacj¹ sygna³em wyzwala-j¹cym. Niezaleønie jednak odsposobu, naleøy wpierw usta-wiÊ wartoúci OdstÍpy czaso-

Nie wszyscyelektronicy mog¹ sobie

pozwoliÊ na zakupanalizatora stanÛw

logicznych. Napisanyprzeze mnie program,spe³niaj¹cy funkcjÍ

rejestratora sygna³Ûwcyfrowych, moøe

zast¹piÊ te kosztowneprzyrz¹dy podczasprostych pomiarÛw.

Rekomendacje:szczegÛlnie polecamy

pocz¹tkuj¹cymelektronikom, ktÛrzy

minimalnym nak³ademczasu i†úrodkÛw mog¹

wykonaÊ bardzoprzydatny

i†funkcjonalnyrejestrator sygna³Ûw

cyfrowych.

we oraz IloúÊ prÛbek. Pierw-sza liczba okreúla odstÍpczasu, po jakim ma byÊ do-konywany pomiar. Druga zaúokreúla, ile razy zostanieprzeprowadzony pomiar. Za-tem czas samego pomiaru wy-niesie minimum:(ustalone odstÍpy czasowe+ 4†ms) * liczba prÛbekPomiar bez sygna³u wy-

zwalaj¹cego jest przeprowa-dzany zaraz po wciúniÍciuprzycisku PrÛbkuj natych-miast. Pomiar z†synchroniza-cj¹ (ktÛra nie jest moøe naj-dok³adniejsza z†powodu pew-nych opÛünieÒ, jednak zwyk-le wystarcza) wymaga usta-wienia jeszcze dwÛch para-metrÛw. Pierwszym z†nichjest Bit wyzwalaj¹cy,†ktÛryokreúla, z†ktÛrej linii pomiarma byÊ wyzwalany (np. bit 3oznacza liniÍ !ERROR). Dru-gim zaú jest poziom wyzwa-laj¹cy: czy wyzwolenie manast¹piÊ poziomem 1 (high),czy 0 (low). Kiedy ustawimypowyøsze parametry, wystar-czy klikn¹Ê na przyciskCzekaj na wyzwolenie. Jeúliteraz pojawi siÍ odpowiednisygna³ na podanej linii, po-miar zostanie wykonany.W†przeciwnym razie programbÍdzie ca³y czas w†stanieoczekiwania. Jeøeli bÍdziemychcieli przerwaÊ ten stan, wy-starczy przycisn¹Ê aktywnyprzycisk Oczekiwanie: stop.Bez wzglÍdu na to, czy po-miar zostanie dokonany, czynie, zawartoúÊ wykresu i†bu-fora ulegnie zmianie (o†czymnaleøy pamiÍtaÊ). Jeúli bÍ-dziemy chcieli okreúliÊ stanlinii synchronizuj¹cej czy in-nej na chwilÍ przed wyzwo-leniem, moøemy sygna³ wy-zwalaj¹cy pozostawiÊ bezzmian, a†na odpowiedniej li-nii umieúciÊ uk³ad opÛünia-

Rys. 1. Schemat elektryczny optoizolowanego wejściarejestratora Rys. 2. Widok okna programu obsługującego rejestrator



j¹cy (z³oøony np. z†kilku bra-mek, obwodu RC lub RL).

W†przypadku nowszychwersji programu (od 3.12) do-stÍpna jest opcja Czas jestkrytyczny, ktÛr¹ moøna wy-korzystaÊ, kiedy badamyszybkie przebiegi. Jednak na-leøy j¹ wykorzystywaÊ ostroø-nie, gdyø istniej¹ sytuacje,w†ktÛrych doprowadzimy dozawieszenia siÍ systemu, np.zbyt d³ugi czas prÛbkowania

Tab. 1. Przypisanie linii wejściowych do styków w typowychgniazdach i w rejestrze danych o adresie BASE+1Bit portu BASE+1Bit portu BASE+1Bit portu BASE+1Bit portu BASE+1Bit portu BASE+1 77777 66666 55555 44444 33333 -----

!"# $$ $% $" $& $# $'((("#)*+ ,( "$-

!&. $$ $% $" $& &" $/(((&%0 &&

czy - w†przypadku wyzwala-nia - brak odpowiedniegosygna³u synchronizuj¹cego.OprÛcz tego dostÍpna jest op-cja (od wersji 3.15) ukryciaokna programu na pasku za-daÒ w†tzw. trayu.

Instalacja programuAplikacja nie ma w³asne-

go instalatora. Jako øe zosta³yuøyte niestandardowe kom-ponenty i†kontrolki ActiveX,

wymagane s¹ dodatkowe bib-lioteki z†Delphi 3.0. Dlategoprzed uruchomieniem progra-mu naleøy skopiowaÊ plikcfx32.ocx do katalogu syste-mowego (najczÍúciej c:\win-dows\system), a†nastÍpniedodaÊ do rejestru odpowied-nie klasy, uruchamiaj¹cskrypt w†pliku cfx.reg. Apli-kacja ponadto wymaga ste-rownika DriverLINX, ktÛrymoøna pobraÊ ze strony Disk-Dude:- http://venezia.cx/~diskdude/software/cbuilder/index.html,

- http://venezia.cx/~diskdude/files/cbuilder/DLPortIO/DLPortIO.zip,

- http://venezia.cx/~diskdude/files/cbuilder/DLPortIO/port95nt.exe.

Powyøsza czynnoúÊ niejest jednak konieczna w†przy-padku systemu Windows 98.Wystarczy do wspomniane-go wyøej katalogu systemo-wego skopiowaÊ jeszcze pli-ki dlport io.sys orazdlportio.dll. Wszystkie teczynnoúci moøemy wykonaÊautomatycznie, uruchamia-j¹c plik wsadowy syst_upd.-bat. W†razie koniecznoúcinaleøy tylko uruchomiÊ po-nownie system, a†nastÍpnieprogram oscpil.exe. Jeúli po-wyøsze czynnoúci nie†przy-nios¹ skutku, trzeba kolejnowykonaÊ polecenia: regsvr32/u cfx32.ocx oraz regsvr32cfx32.ocx.Janusz U¿[email protected]

Programator ISP mikrokontrolerów AVR z serii AT90SPomimo zamieszania

wywo³anego przez ostr¹selekcjÍ przeprowadzon¹

niedawno wúrÛdmikrokontrolerÛw AVR

przez firmÍ Atmel,mikrokontrolery z†serii

AT90S s¹ nadalprodukowane (choÊ

okreúlane jako ìmatureî,czyli przewidziane do

wycofania z†produkcji),moøna je takøe nadalbez wiÍkszego trudukupiÊ w†sklepachelektronicznych.Rekomendacje:projekt polecany

szczegÛlnie fanommikrokontrolerÛw AVR,ktÛrzy chc¹ wykonaÊsobie - praktycznie

beznak³adowo -funkcjonalny

programator ISP.

Autorem programu - boprezentowany programatorsk³ada siÍ przede wszystkimz†programu - jest S³owak Ju-raj Lihosith. Program AVRProgrammer wspÛ³pracujez†bardzo prostym interfejsem(schemat elektryczny pokaza-no na rys. 1), za pomoc¹ ktÛ-rego moøna programowaÊ na-stÍpuj¹ce mikrokontrolerywyposaøone w†interfejs SPI:AT90S1200, AT90S2313,AT90S2323, AT90S2343,AT90S2333, AT90S4414,AT90S4434, AT90S4433,AT90S8515, AT90S8535 orazmikrokontroler z†rodziny '51- AT89S8252. Dane moønawprowadzaÊ do pamiÍci pro-gramu Flash oraz danychEEPROM, moøliwe jest takøeprogramowanie i†kasowaniebitÛw zabezpieczaj¹cychi†konfiguracyjnych, do ktÛ-rych dostÍp podczas progra-mowania ISP przewidzia³producent w†oficjalnych spe-cyfikacjach. Interfejs progra-muj¹cy jest do³¹czany do por-tu rÛwnoleg³ego (Centronics)komputera PC. Dioda LEDsygnalizuje aktywnoúÊ pro-gramatora. Sygna³y XTAL1,

SCK, MOSI, MISO, GND i†RE-SET naleøy do³¹czyÊ do taksamo oznaczonych wyprowa-dzeÒ wymienionych mikro-kontrolerÛw, a†linia VCC s³u-øy g³Ûwnie do zasilania dio-dy LED. Interfejs moøe zostaÊnieco uproszczony i†wtedynie s¹ wykorzystywane linieVCC i†XTAL1 - szczegÛ³ymoøna znaleüÊ w†pomocyprogramu AVR Programmer.

Na rys. 2 pokazano widokokna dzia³aj¹cego programu,ktÛry, jakkolwiek niezbyt du-øy, wymaga instalacji. Pod-czas korzystania z†programunaleøy pamiÍtaÊ o†zweryfiko-waniu dzia³ania programato-ra dla rÛønych prÍdkoúcitransmisji (Interface Speed) -w†wiÍkszoúci testowanychprzypadkÛw najlepsz¹ stabil-noúÊ pracy uzyskiwano dlaprÍdkoúci Medium. W†zaleø-noúci od wybranej konfigura-cji pracy interfejsu pokazane-

Na płycie CD−EP8/2003B zamieściliśmy

program AVRProgrammer 3.3

(pracuje z Windows95/98/Me) oraz noty

katalogowemikrokontrolerów

obsługiwanych przezniego (opróczAT90S4414).

Rys. 1. Schemat elektrycznyprogramatora

Rys. 2. Wygląd oknaprogramu sterującego

go na rys. 1, trzeba takøe usta-liÊ odpowiedni tryb jego pra-cy (Interface Mode).

Autor programu udostÍp-nia go bezp³atnie, ale przewi-duje moøliwoúÊ jego rejestra-cji za rÛwnowartoúÊ 3†USD.Rejestracja nie zwiÍksza fun-kcjonalnoúci programu.TG

WiÍcej informacji o†pro-gramie prezentowanymw†artykule moøna znaleüÊw†Internecie pod adresem:http://avr.webpark.sk/.

Instalacyjn¹ wersjÍ pro-gramu AVR Programmer pub-likujemy na CD-EP8/2003B,jest ona dostÍpna takøew†Internecie pod adresem:http://avr.webpark.sk/Files/setup.exe.



PanuWorld Nokia CableOpublikowana

miesi¹c temu pierwszaczÍúÊ artyku³u

o†protokole Mbus dlatelefonÛw Nokia

wywo³a³a ogromnezainteresowanie wúrÛdnaszych CzytelnikÛw.Specjalnie dla nich

przygotowaliúmyminiprojekt interfejsu,

za pomoc¹ ktÛrego bÍd¹mogli modyfikowaÊzawartoúÊ pamiÍciswojego telefonu.

Rekomendacje: dlawszystkich

uøytkownikÛw telefonÛwNokia (z interfejsamiMbus i†Fbus), ktÛrzy

zamierzaj¹ nieco lepiejpoznaÊ ich moøliwoúci...

Prezentowany projekt po-wsta³ na bazie popularnegorozwi¹zania PanuWorld No-kia Cable, czyli dwustandar-dowego interfejsu zgodnegoz†protoko³ami Mbus orazFbus. Wejúcia i†wyjúcia inter-fejsu (od strony telefonu) s¹przystosowane do wspÛ³pra-cy ze wszystkimi telefonami,

takøe tymi, ktÛrych interfejsys¹ przystosowane do sygna-³Ûw w†standardzie napiÍcio-wym 3,3 V.

Schemat elektryczny inter-fejsu pokazano na rys. 1. Niewymaga on specjalnego ko-mentarza, jest to bowiem mi-nimalnie rozbudowana typo-wa aplikacja uk³adu MAX232.

WYKAZ ELEMENTÓWRezystoryR1: 1kΩR2: 33kΩR3: 47ΩKondensatoryC1...C4: 1µF/25VC5: 2,2µF/25VPółprzewodnikiUS1: MAX232D1: 4V7D2, D7: BAT85D3: 3V0D4, D6: 1N4148D5: 2V7T1: BC548BRóżneJ1: DB9F (wtyczkaz przewodem)JP1: goldpin 4x1



Prezentowany interfejs nie nadaje siędo “flashowania” telefonów Nokia!Odpowiedni do tego celu interfejs

opiszemy w EP za miesiąc.

Rys. 1. Schemat elektryczny interfejsu

Zasilanie dla tego uk³adu jestdostarczane z†interfejsuRS232 komputera PC, diodaZenera D1 spe³nia rolÍ stabi-lizatora-ogranicznika napiÍ-cia, zapobiegaj¹cego przekro-czeniu wartoúci napiÍcia zasi-laj¹cego powyøej 4,7V.

Interfejs zmontowano naniewielkiej p³ytce drukowa-

nej, ktÛrej schemat montaøo-wy pokazano na rys. 2. Mon-taø jest prosty w†przeprowa-dzeniu, z†przyczyn praktycz-nych (ew. serwisowanie) war-to zastosowaÊ pod uk³ad US1podstawkÍ.

Sam interfejs - co oczy-wiste - nie poradzi sobiez†modyfikowaniem nastaw

Rys. 2. Rozmieszczenieelementów na płytcedrukowanej

Rys. 3. Opis funkcji styków gniazdatelefonów Nokia 6110/8110

Rys. 4. Opis funkcji styków gniazda telefonówNokia 21xx/31xx/81xx

telefonu, do tego celu jestniezbÍdne specjalistyczneoprogramowanie. DobrymürÛd³em jest strona interne-towa Fan Klubu Nokii(www.fkn.pl), na ktÛrej moø-na znaleüÊ szereg interesuj¹-cych nowoúci.TG

Dodatkowe informacjemoøna znaleüÊ m.in. pod ad-resami:- http://nokiafree.org,- http://www.fkn.pl,- http://www.gsm4u.cz,- http://www.gsmtricks.com.ua,- http://www.nokia.w.interia.pl.



Przetwornica napięcia 1 V/5 VPrzy bateryjnym

zasilaniu uk³adÛwcyfrowych naleøy

pamiÍtaÊ, øe napiÍcieogniw zmienia siÍ wraz

z†up³ywem czasu.Ponadto jego niewielka

wartoúÊ wymuszastosowanie wielu ogniw

w†celu uzyskanianapiÍcia zasilaj¹cego

o†wartoúci 5V.Alternatywnym

rozwi¹zaniem jestzastosowanie

wysokosprawnejprzetwornicy napiÍcia,

ktÛrej jedenz†moøliwych wariantÛw

przedstawiamyw†artykule.

Rekomendacje:przydatna wszystkim

uøytkownikom systemÛwcyfrowych, ktÛre musz¹byÊ zasilane bateryjnie -

napiÍcie 5†V†moønauzyskaÊ z pojedynczego

ogniwa 1,5 V!

WYKAZ ELEMENTÓWKondensatoryC1: 47µF/6V 6032L1: 100µHPółprzewodnikiD1: 1N5817US1: TC125501ECTRóżneCON1: goldpin 1x2 kątowyCON2: goldpin 1x3 kątowy



Przetwornica umoøliwiazasilanie uk³adÛw cyfrowychnapiÍciem 5†V z†pojedyncze-go ogniwa 1,5†V. Schematelektryczny przetwornicyprzedstawiono na rys. 1 .G³Ûwnym elementem jestuk³ad US1, w†ktÛrym zinteg-rowano wszystkie elementyniezbÍdne do sterowania we-wnÍtrznego tranzystora mocy.NapiÍcie indukowane w†L1jest podawane na diodÍ D1,ktÛra ìprzepuszczaî do od-biornika tylko dodatnie szpil-

ki. NapiÍcie to jest wyg³adza-ne przez kondensator C1. Na-piÍcie wyjúciowe jest podawa-ne takøe na wejúcie PS uk³aduUS1, co umoøliwia odpowied-ni¹ modyfikacjÍ przebiegu ste-ruj¹cego wewnÍtrznym tran-zystorem, aby niezaleønie odnapiÍcia zasilania oraz pr¹duobci¹øenia napiÍcie wyjúcio-we by³o jak najbardziej zbli-øone do wartoúci 5†V. Mini-malna wartoúÊ napiÍcia zasi-lania przetwornicy wynosi 0,9V, co umoøliwia pracÍ z†jed-

nym ogniwem o†napiÍciu no-minalnym 1,5 V, a†nawetz†akumulatorem o†napiÍciu 1,2V. WydajnoúÊ pr¹dowa prze-twornicy jest úciúle powi¹zanaz†napiÍciem zasilania, dlategodla wiÍkszych pr¹dÛw naleøyzastosowaÊ wyøsze napiÍciezasilania. Na rys. 2 przedsta-

Rys. 3. Schemat montażowypłytki drukowanej

Rys. 1. Schemat elektryczny przetwornicy napięcia

Rys. 2. Zależności pomiędzynapięciem wyjściowymi prądem pobieranymz wyjścia przetwornicya napięciem zasilaniaprzetwornicy

wiono zaleønoúci napiÍciawyjúciowego od pobieranegopr¹du. Przetwornica jest wy-posaøona w†wejúcie w³¹czaj¹-ce !SHDN. Podanie na to wej-úcie napiÍcia mniejszego niø0,2 V†wy³¹cza przetwornicÍ -w†tym trybie pobierany jestpr¹d spoczynkowy o†wartoúcioko³o 2†µA. W†czasie normal-nej pracy na wejúcie to naleøypodaÊ napiÍcie o wartoúciwiÍkszej niø 0,8 V.

Uk³ad zosta³ zmontowanyna p³ytce dwustronnej z†ele-mentami umieszczonymi poobu stronach (rys. 3). Uk³adUS1 i†kondensator naleøywlutowaÊ od strony ìlutowa-niaî, pozosta³e elementy pow³aúciwej stronie montaøuelementÛw.AG

Rozładowywarka/tester ogniw NiCdDo³adowywanie

akumulatora niklowo-kadmowego, gdy niezosta³ on do koÒca

roz³adowany, powodujewyst¹pienie efektu

pamiÍciowego, ktÛrydegraduje pojemnoúÊ

akumulatora.Rekomendacje:

urz¹dzenie pozwalazapobiec powstawaniuefektu pamiÍciowego

w†akumulatorach NiCdo†pojemnoúciach

do 1,2 Ah.

Aby przeciwdzia³aÊ po-wstawaniu efektu pamiÍcio-wego, naleøy przed ³adowa-niem przeprowadziÊ kontro-lowane roz³adowanie akumu-latora. NiektÛre ³adowarkiposiadaj¹ juø wbudowan¹funkcjÍ roz³adowywaniaprzed ³adowaniem, co sku-tecznie wyd³uøa øywotnoúÊ

akumulatorÛw. Wed³ug da-nych katalogowych akumula-tory NiCd nie powinny byÊroz³adowywane poniøej 1†V,a†wy³adowanie poniøej 0,6†Vpowoduje trwa³e ich uszko-dzenie.

Prezentowane urz¹dzeniewykonano przy uøyciu kilkuogÛlnie dostÍpnych podzespo-

³Ûw (rys. 1). Jest to typowyprzerzutnik astabilny (multi-wibrator), ktÛry pracujez†czÍstotliwoúci¹ oko³o 15kHz. Dzia³anie roz³adowywar-ki polega na zasilaniu prze-rzutnika z†roz³adowywanegoakumulatora. Przerzutnik pra-cuj¹c pobiera pr¹d o†znacz-nym natÍøeniu (ze wzglÍdu naniewielkie wartoúci rezysto-rÛw w³¹czonych w†kolektoryT1 i†T2), powoduj¹c roz³ado-wanie akumulatora. WartoúÊpr¹du roz³adowania zaleøy odwartoúci rezystorÛw R1 i†R2oraz indukcyjnoúci cewki L1,a†takøe czÍstotliwoúci pracy

Czytelników zainteresowanych szczegółowymiinformacjami związanymi z obsługą i korzysta−

niem ze współczesnych akumulatorówzachęcamy do sięgnięcia po EP4 i 5/2003,

w których opublikowaliśmy artykuły związanez tym tematem.



Inteligentny sterownik wentylatoraWentylatory s¹

powszechnie stosowanedo ch³odzenia urz¹dzeÒ

elektronicznych, gdyzastosowanie radiatora

o†odpowiednichwymiarach nie jest

moøliwe. Jeúli wentylatorpracuje prawid³owo, to

ch³odzony uk³ad pracujew†dozwolonym zakresietemperatury, jeúli jednak

wentylator zostaniezatrzymany, uk³ad moøesiÍ uszkodziÊ na skutek

przegrzania.Rekomendacje:

sterownik umoøliwianadzorowanie pracy

wentylatorai†sygnalizowanie jego

uszkodzenia lubobniøenia wydajnoúci

pracy.

WYKAZ ELEMENTÓWRezystoryR1: 1kΩR2: 10kΩR3: 330ΩR4: 4,7ΩKondensatoryC1, C2: 47µF/16VC3, C4: 100nFPółprzewodnikiD1: 1N4148D2: LED 3 mm okrągła−czerwonaUS1: TC670US2: LM78L05RóżneCON1, CON2: ARK2(3,5mm)CON3: goldpin 1x2 męskiS: mikrowłącznikP³ytka drukowana jest dostÍpnaw AVT - oznaczenie AVT-1373.


Schemat elektryczny ste-rownika-sygnalizatora przed-stawiono na rys. 1. Zastoso-wano w nim specjalizowanyuk³ad typu TC670. Jego sche-mat blokowy przedstawionona rys. 2. Kontrola pracywentylatora odbywa siÍ po-przez pomiar jego prÍdkoúciobrotowej, ktÛry jest wyko-nywany z†wykorzystaniemprzetwornika czÍstotliwoúÊ-napiÍcie. Do pomiaru wyko-rzystywany jest spadek napiÍ-cia na rezystorze R4, ktÛryw³¹czony jest szeregowow†obwÛd zasilania wentyla-tora. W†zaleønoúci od nomi-nalnego pr¹du pobieranegoprzez wentylator naleøy do-braÊ wartoúÊ rezystora R4.

Zalecane wartoúci znaj-duj¹ siÍ w†tab. 1.

Sygna³ z†wejúcia SEN-SE trafia na wejúcie prze-twornika czÍstotliwoúÊ-napiÍcie, na wyjúciu ktÛ-rego otrzymuje siÍ napiÍ-cie o wartoúci proporcjo-nalnej do prÍdkoúci obro-towej wentylatora. Na-piÍcie to jest podawanena wejúcie wewnÍtrznegokomparatora. PorÛwnuje onnapiÍcie z†wyjúcia przetwor-nika czÍstotliwoúÊ-napiÍciez†napiÍciem podanym na wej-úcie THRESHOLD. Do³¹czonydo tego wejúcia potencjometrPR umoøliwia regulacjÍ czu-³oúci czujnika. Wyjúcie kom-paratora jest po³¹czone z†uk³a-

multiwibratora. Wartoúci tychelementÛw musz¹ byÊ takdobrane, aby wartoúÊ pr¹dupobieranego przez roz³adowy-warkÍ nie przekroczy³a zna-mionowego pr¹du roz³adowa-nia akumulatora. Dioda D11N4007 zapobiega wy³adowa-niu do³¹czonego akumulatoraponiøej 0,9 V. Dioda LED D3

WYKAZ ELEMENTÓWRezystoryR1, R6: 1,5ΩR2, R5: 4,7kΩR3, R4: 150ΩKondensatoryC1, C2: 680nFPółprzewodnikiD1, D2: 1N4007D3: dowolna dioda LEDT1, T2: BD135RóżneL1: 6,8mH



Rys. 1. Schemat elektryczny rozładowywarki Rys. 2. Schemat montażowypłytki rozładowywarki

s³uøy do sygnalizacji roz³ado-wania. Jest ona zasilanaz†cewki L1, na ktÛrej w†wyni-ku samoindukcji pojawia siÍnapiÍcie wystarczaj¹ce doprzekroczenia napiÍcia progo-wego diody.

Schemat montaøowy urz¹-dzenia przedstawiono na rys.2. Prosta konstrukcja urz¹-

dzenia zapewnia ³atwy mon-taø. Uruchomienie sprowadzasiÍ do sprawdzenia popra-wnoúci montaøu i†pod³¹cze-nia akumulatora. Uk³ad mo-øemy z†powodzeniem wyko-rzystywaÊ jako tester akumu-latorÛw.KG

Rys. 1. Schemat elektryczny sygnalizatora pracy wentylatora

Tab. 1. Zalecane wartościrezystora R4 w zależnościod prądu pobieranego przezwentylator

Nominalny pr¹dNominalny pr¹dNominalny pr¹dNominalny pr¹dNominalny pr¹d ZalecanaZalecanaZalecanaZalecanaZalecanawentylatorawentylatorawentylatorawentylatorawentylatora wartoœæ R4[wartoœæ R4[wartoœæ R4[wartoœæ R4[wartoœæ R4[ΩΩΩΩΩ]]]]]

$%% 102

"%% "01

&%% $0'

1%% $0&

#%% $0%

.%% %0'



Rys. 3. Schemat montażowypłytki drukowanej

dem steruj¹cym tranzystoremwyjúciowym. Jeúli wentylator

Rys. 2. Budowa wewnętrzna układuTC670

bÍdzie mia³ zbyt niskiobroty, to tranzystor w³¹-czy diodÍ D2. DiodabÍdzie úwieci³a siÍ domomentu wyzerowaniaalarmu przez zwarcieprzycisku S.

Sygnalizator prze-znaczony jest do kontro-li pracy wentylatorao†napiÍciu zasilaniarÛwnym 12 V, jednak

uk³ad TC670 przystosowanyjest do napiÍÊ zasilania z†za-

kresu 3...5,5 V, dlatego ko-nieczne sta³o siÍ obniøenienapiÍcia z†12 V†na 5†V. Dotego celu zastosowano stabi-lizator typu LM78L05.

Po zmontowaniu uk³adu,do z³¹cza CON1 naleøy do³¹-czyÊ napiÍcie zasilaj¹ce, do z³¹-cza CON2 nadzorowany wen-tylator, a†do z³¹cza CON3 przy-cisk zeruj¹cy alarm. Potencjo-metr PR naleøy tak ustawiÊ, abydioda D2 nie zapala³a siÍw†czasie normalnej pracy wen-

tylatora, a†jedynie w†momenciezmniejszenia jego obrotÛw.KP

Girder PlugIn na USBZdalne sterowanie PC poprzez USB

Znany juøCzytelnikom EP S³owak

Igor Cesko stworzy³oprogramowanie dla

mikrokontrolerÛw AVR,ktÛre emuluje interfejs

USB. DziÍki temuw†USB moøna

wyposaøyÊ praktyczniedowolny mikrokontroler

z†rodziny AVR.Przyk³adow¹

implementacjÍ Igorwykona³ na AT90S2313oraz AT90S2323. WersjÍbardziej uniwersaln¹ (na

2313) przedstawiamyw†artykule.

Przyk³adowa aplikacja tonastÍpca popularnego inter-fejsu do zdalnego sterowaniaPC (http://www.cesko.host.-sk/girderplugin.htm). Autorzachowa³ identyczn¹ funkcjo-nalnoúÊ wersji USB z†wersj¹wspÛ³pracuj¹c¹ z†interfejsemRS232, jedyn¹ istotn¹ rÛøni-c¹ jest koniecznoúÊ zainstalo-wania specjalnego sterowni-ka umoøliwiaj¹cego wspÛ³-pracÍ PC z†mikrokontroleremAVR do³¹czonym do USB(pracuje w†trybie Low Speed- 1,5 Mbd).

Schemat elektrycznyprzystawki pokazano na rys.1. RolÍ interfejsu RC->USBspe³nia mikrokontroler IC1,ktÛrego pamiÍÊ zaprogramo-wano programem udostÍpnia-

nym bezp³atnie przez autoraprojektu (komplet oprogra-mowania i†dokumentacjipublikujemy takøe na CD-EP8/2003B). Naleøy zwrÛciÊuwagÍ, øe mikrokontroler jestprzetaktowany - zastosowanobowiem kwarc o†czÍstotli-woúci rezonansowej 12 MHz,

a†maksymalna czÍstotliwoúÊtaktowania AT90S2313-10wynosi 10 MHz.

W†zaleønoúci od posiada-nych elementÛw jako czujnikpodczerwieni moøna zastoso-waÊ jeden z†czterech typÛw (wwielu odmianach) detektorÛwzintegrowanych z†soczewk¹,wzmacniaczem i†filtrami.

Schemat montaøowy p³yt-ki drukowanej (opracowanejprzez I. Cesko) pokazano narys. 2. Zamiarem autora by³oumieszczenie interfejsuw†obudowie od typowegoìkluczaî USB.

Prezentowane urz¹dzenie,podobnie do innych do³¹cza-nych do USB, wymaga zain-stalowania odpowiednich dri-verÛw (dostÍpne bezp³atnie).

Rys. 2

Rys. 1

Procedura instalacji jest szcze-gÛ³owo opisana w†dokumen-tacji umieszczonej pod adre-sem http://www.cesko.host.-sk/downloads/IgorPlugUSBin-stallsteps.zip (publikujemy j¹takøe na CD-EP8/2003B).GK

WYKAZ ELEMENTÓWRezystoryR1: 1,5kΩR2: 100ΩR3, R4: 1kΩKondensatoryC1: 100nFC2: 10µF/16VC3: 4,7µF/16VPółprzewodnikiIC1: AT90S2313−10(zaprogramowanyprogramem usb90s23x3.hex)IC2: TSOP17xx lub SFH506−xxalternatywnie z IC3IC3: TSOP1838 lub SFH5110alternatywnie z IC2D1, D2: diody LEDRóżneXC1: złącze krawędzioweUSB−AXT1: kwarc 12 MHz



Artyku³ powsta³ na baziemateria³Ûw udostÍpnionychprzez Igora Cesko (http://www.cesko.host.sk/) i†za je-go zgod¹.



Screaming Bird − przystawka do gitary elektrycznejProjekty dla

gitarzystÛw publikujemystosunkowo rzadko, st¹d

nasza duøa dba³oúÊo†dobÛr tematÛw.

Prezentowany projekcikjest ³atwy w†wykonaniuwzmacniaczem do gitary

elektrycznej z†niecozmodyfikowan¹charakterystyk¹

czÍstotliwoúciow¹.

WYKAZ ELEMENTÓWRezystoryR1: 430kΩR2: 10kΩR3: 100kΩR4: 43kΩR5: 390ΩKondensatoryC1, C2: 2,2nFPółprzewdonikiT1: BC413CRóżneGn1, Gn2: chinch do drukulub duży Jack stereo(montowany na obudowie)


Wzory p³ytek drukowanychw formacie PDF s¹ dostÍpnew Internecie pod adresem:http:/ /www.ep.com.pl/?pdf/sierpien03.htm.

Pierwowzorem prezento-wanego urz¹dzenia jestsprawdzone przeze mnie op-racowanie Electro Harmonix,dostÍpne na rynku pod na-zw¹ EH Screaming Bird. Jejdzia³anie polega na wyostrze-niu brzmienia wyøszych sk³a-dowych sygna³u pobieranegoz†przetwornika gitary, co na-daje jej brzmieniu niecoìptasiegoî polotu.

Schemat elektryczny przy-stawki pokazano na rys. 1. Jestto - jak na wspÛ³czesne stan-dardy - uk³ad zaskakuj¹coprosty, ale - jak wykaza³y prÛ-by - skuteczny w†dzia³aniu.Jest on przystosowany do za-

Rys. 1 Rys. 2

silania z†typowej w†zastoso-waniach ìgitarowychî baterii9†V. Na p³ytce drukowanej (jejschemat montaøowy pokaza-no na rys. 2) przewidzianomiejsca na typowe gniazdachinch, stosowane w†sprzÍcieaudio. Nie jest to typowe - jakna aplikacje ìgitaroweî - z³¹-cze, w†zwi¹zku z†czym moø-na je zast¹piÊ klasycznymi du-øymi Jackami, dziÍki czemunie bÍdzie konieczne stosowa-nie dodatkowego w³¹cznikazasilania przystawki.

Z†montaøem poradz¹ so-bie bez trudu najmniej do-úwiadczeni konstruktorzy,nie powinien on sprawiÊ

trudnoúci takøe tym gitarzys-tom, ktÛrzy nie zajmuj¹ siÍelektronik¹ zbyt powaønie.Jarek Jaskulski

Gitarowy DiFuzzPierwowzorem

prezentowanego efektugitarowego jest

konstrukcja JackaOrmana. Sprawdzonyìw bojuî fuzz przyda

siÍ z†pewnoúci¹pocz¹tkuj¹cym

gitarzystom, ktÛrzyz†oczywistych przyczynlubi¹ efekty tego typu.

WYKAZ ELEMENTÓWRezystoryR1: 1MΩR2, R7: 100kΩR3: 470kΩR4: 6,8kΩR5: 1kΩ...100kΩ (dobraćw zależności odoczekiwanego efektudźwiękowego)R6: 1kΩKondensatoryC1, C4, C5: 100nFC2: 10nFC3: 10µF/16VPółprzewodnikiT1: BC413CT2, T3: 2N3906RóżneGn1, Gn2: chinch do drukulub duży Jack stereo(montowany na obudowie)


Wzory p³ytek drukowanychw formacie PDF s¹ dostÍpnew Internecie pod adresem:http:/ /www.ep.com.pl/?pdf/sierpien03.htm.

Schemat elektrycznyprzystawki pokazano na rys.1. Sk³ada siÍ ona z†jednostop-niowego wzmacniacza z†tran-zystorem T1, z†wyjúcia ktÛre-go jest sterowany wzmac-niacz rÛønicowy T2, T3. NabazÍ tranzystora T2 jest po-dawany sygna³ bezpoúrednioz†kolektora T1, natomiast nabazÍ T3 sygna³ nieco przesu-niÍty w†fazie. Powoduje tomiÍkkie podcinanie ìkrawÍ-dziî sygna³u wyjúciowego,dziÍki czemu brzmienie pre-zentowanego fuzza jest znacz-nie lepsze niø w†przypadkuklasycznych ìobcinaczyî.Urz¹dzenie powinno byÊ za-

silane z†baterii 9†V. Jakogniazda Gn1 i†Gn2 moøna za-stosowaÊ typowe w†takich za-stosowaniach duøe Jacki ste-reofoniczne. Ze wzglÍdu nawygodÍ montaøu i†bezpie-czeÒstwo eksploatacji ichmontaø zalecamy bezpoúred-nio na obudowie urz¹dzenia,a†nie na p³ytce drukowanej.

Na rys. 2 pokazano sche-mat montaøowy p³ytki dru-kowanej. Jest to druk jedno-stronny, o†niezbyt duøej gÍs-toúci upakowania. DziÍki bar-dzo ma³ej liczbie zastosowa-nych elementÛw, montaøprzystawki jest prosty, a†jegouruchomienie sprowadza siÍ

Rys. 1 Rys. 2

zazwyczaj wy³¹cznie do pod-³¹czenia: zasilania, gitaryi†wzmacniacza.Jarek Jaskulski

Programator "atmelowych" mikrokontrolerów 89C51/52/55

Documents