Profielwerkstuk Jane Austen

Schooljaar: 2013-2014Inleverdatum: 31 januari, 2014

Vak: Engels | Begeleidster: Mevrouw Goossens

NICOLE BEVERS, V6B

IS ER EEN VERSCHIL TE HERKENNEN EN EVENTUEEL TE VERKLAREN TUSSEN DE MANIER WAAROP JANE AUSTEN DE VROUWELIJKE KARAKTERS IN HAAR BOEKEN PERSUASION EN PRIDE ANDPREJUDICE WEERGEEFT?

VoorwoordVol goede moed ben ik ruim een half jaar terug begonnen aan mijn profielwerkstuk. In de klas lazen we een stuk van ‘Pride and Prejudice’ van de schrijfster Jane Austen en ik was verkocht: ik ben nogal een romanticus en dat is toch wel het hoofdthema in Jane Austen haar boeken. Ik had al veel goede verhalen over de romans van Jane Austen gehoord. Mijn zus is onder andere een groot fan van de boeken en was daarom ook erg enthousiast over dit onderwerp. Dit spoorde mij aan om me te verdiepen in Jane Austen. Na enkele overwegingen tussen andere Engelse onderwerpen, koos ik er voor om mijn profielwerkstuk over Jane Austen te gaan doen. Mede doordat ik het interessant vond dat Jane Austen romans schreef in een tijd dat het eigenlijk niet gepast was voor vrouwen om te schrijven. Ik had daarom ook al snel besloten om de onderwerpen Jane Austen en emancipatie te mengen en daar een hoofdvraag van te maken. Aanvankelijk was ik veel te ambitieus: ik wilde alle zes de boeken van Jane Austen gaan lezen en analyseren en daar vervolgens uit afleiden hoe Jane Austen naar de positie van de vrouw in haar tijd keek. Mijn begeleidster, mevrouw Goossens, heeft mij gelukkig op tijd de tip gegeven een beperkt aantal romans van Austen te gaan lezen, omdat ik anders in tijdnood zou komen. Ik heb me daarom beperkt tot twee boeken van Jane Austen: Pride and Prejudice en Persuasion. Na het opstellen vanmijn hoofd- en deelvragen kwam wat voor mij het lastigste leek:beginnen. Ik heb erg lang naar een witte pagina gestaard, maar uiteindelijk was daar de inleiding en de eerste deelvraag. Daarna kwam echter pas het lastigste: afmaken waar je aan begonnen bent. Ik heb in de loop van mijn proces erg veel aanpassingen aan mijn hoofd- en deelvragen gemaakt en heb het onderwerp ‘emancipatie’ helaas geschrapt. Ook bleken de boeken lastiger te lezen dan verwacht, dus besloot ik om ook de films te gaan kijken. Hierna wist ik wel al het einde van de boeken, maar werd de verhaallijn wel duidelijker en kreeg ik meer inzicht in de tijd waarin de hoofdpersonages leefden. Hierdoor

2 | P a g i n a

kwam ik sneller door de boeken heen. Ik vond het leuk om de boeken te lezen, omdat je hierdoor werd meegesleept in een heelandere tijd met hele andere principes. Uiteindelijk heeft de afwerking van mijn profielwerkstuk meer tijd gekost dan ik verwacht had en had ik de tijd die ik voor mijn profielwerkstuknodig had verkeerd ingeschat. Hierdoor heb ik, tot mijn spijt, de voorlopige versie niet op tijd in kunnen leveren. Uiteindelijk ben ik wel tevreden met mijn eindresultaat.Mijn oudere zus heeft mij erg geholpen tijdens mijn proces: ze heeft mij tips gegeven welke richting ik op zou kunnen denken en hoe ik mijn hoofdvraag aan zou kunnen passen. Ook heeft ze mijn werk regelmatig gecontroleerd, wat ook erg nodig was, omdat mijn schrijftaal erg ‘Boekels’ is. Mijn begeleidster, mevrouw Goossens, is ook van belang geweest door de handige tips die ze me heeft gegeven. Ook heeft ze de (nodige) druk op mij uitgeoefend om te beginnen aan mijn profielwerkstuk. Vooralde tip om ‘mijn profielwerkstuk zo te schrijven, zodat mijn vriendin Julie het zou begrijpen’ heeft het makkelijker voor megemaakt. Ik heb de boeken met plezier gelezen, en ik gun de lezer van mijn profielwerkstuk hetzelfde plezier.

Boekel, januari 2014

InhoudsopgaveInleiding1. Wat is de levensloop van Jane Austen en welke boeken heeft zij geschreven? 1.1 Wie is Jane Austen? 1.2 De levensloop van Jane Austen. 1.3 De boeken die Jane Austen geschreven heeft.

2. Wat kenmerkte de tijd waarin Jane Austen opgroeide. 2.1 De tijd van het rationele denken: de Verlichting. 2.2 De periode van de Romantiek. 2.3 De mode van die tijd: de Regency

3 | P a g i n a

2.4 Het leven van alledag. 3. Wat kenmerkt de vrouwelijke personages in Jane Austens’ roman ‘Pride and Prejudice’? 3.1 Waarom gekozen voor ‘Pride and Prejudice’? 3.2 Algemene informatie. 3.3 Samenvatting van het boek. 3.4 Vrouwelijke personages.

4. Wat kenmerkt de vrouwelijke personages in Jane Austens’ roman ‘Persuasion’? 4.1 Waarom gekozen voor ‘Persuasion’? 4.2 Algemene informatie. 4.3 Samenvatting van het boek. 4.4 Vrouwelijke personages.

5. Zijn er verschillen en overeenkomsten te herkennen en te verklaren tussen de kenmerken van beide boeken? 5.1 Overeenkomsten tussen de twee boeken. 5.2 Verschillen tussen de twee boeken. 5.3 Eventuele verklaring voor de verschillen.

ConclusieLiteratuurlijstLogboek

4 | P a g i n a

InleidingHet leven van een vrouw in de achttiende eeuw zal niet gemakkelijk zijn geweest: de vrouwen werden als minderwaardig gezien en waren afhankelijk van de man. Het was niet gebruikelijk dat vrouwen een beroep uitoefenden. Daarom is het erg bewonderenswaardig dat Jane Austen het toch klaar heeft gespeeld zes goede romans te schrijven en deze ook uit te geven. Hedendaags kent iedereen de naam Jane Austen en heeft menigeen een roman van haar gelezen of een verfilming ervan gezien. Hierdoor is het haast niet meer in te denken dat haar romans toen slechts werden ondertekend met: ‘by a lady’. In dietijd had waarschijnlijk nog niemand, buiten haar kennissenkring, van de naam Jane Austen gehoord. De reden waarom het voor veel mensen zo aantrekkelijk is om hedendaags, al bijna 200 jaar na haar sterven, nog romans van haar te lezen, is hetgeen dat haar schrijfstijl zo bijzonder gevonden wordt en ze over onderwerpen schrijft die nog steeds erg populair zijn. Jane Austen schreef namelijk over het huwelijk en de liefde, die toentertijd al dan niet ontbrak in een huwelijk. Tijdens het arrangeren van een huwelijk werd niet voornamelijk naar de liefde tussen de partners gekeken, maar vooral ook naar de bezittingen, de titel en het vermogen wat geërfd zou worden. Door middel van haar romans uit Jane Austen hier veel kritiek op, waardoor men zichzelf kan gaan afvragen: hoe stond Jane Austen tegenover dit principe, welke invloeden van haar omgeving hebben hier een rol in kunnen spelen en hoe gaf ze de vrouwen weer in haar romans? En is haar mening ten opzichte van dit principe door de jaren heen beïnvloed en veranderd? Om deze vragen te kunnen beantwoorden wordt eerst delevensloop van Jane Austen en haar romans behandeld. In hoofdstuk twee wordt vervolgens de tijd waarin Jane Austen opgroeide behandeld, en wordt bekeken of er eventuele veranderingen invloed hadden op het schrijven van Jane Austen. In hoofdstuk drie en vier worden twee romans, Pride and Prejudice en Persuasion, behandeld, die vervolgens in hoofdstuk

5 | P a g i n a

vijf door middel van een analyse worden vergeleken. Hopelijk kan, na het behandelen van deze hoofdstukken, antwoord gegeven worden op de vraag: ‘Is er een verschil te herkennen en eventueel te verklaren tussen de manier waarop Jane Austen de vrouwelijke karakters in Pride and Prejudice en Persuasion weergeeft?’. Een soortgelijk onderzoek is al eerder gedaan, maar daar had de schrijver van het onderzoek de vrouwelijke karakters beschreven en daarna geanalyseerd hoe Jane Austen de positie van de vrouw in haar maatschappij zag. Met dit onderzoek wordt puur op het beschrijven van de karaktertrekken en gedachtes over de liefde ingegaan en deze zullen vergeleken worden. Daarbij wordt verder niet geanalyseerd over hoe Jane Austen uiteindelijk de positie van de vrouw in haar maatschappij zag, maar wordt onderzocht of er verschil is in haar schrijfstijl aan het begin en aan het eind van haar schrijven en of dat verschil te verklaren is.

6 | P a g i n a

1: Wat is de levensloop van Jane Austen en welke boeken heeft zijgeschreven.

1.1 Wie is Jane Austen?

Jane Austen staat bekend als de Engelseromanschrijfster die een paar goede enbekende boeken op haar naam heeft staan.Maar wie was Jane Austen nou eigenlijk?Bijna elke bron vertelt dat er niet veelinformatie te vinden is over JaneAusten. De informatie die men wel weethebben ze gevonden in brieven die JaneAusten naar haar familie schreef, maarveel van die brieven zijn helaasverbrand. De nodige informatie over Jane Austen, haar levensloop en de boeken die ze schreef is behandeld in dit hoofdstuk.

1.2 De levensloop van Jane Austen.

Jane Austen werd op 16 december 1775 geboren in het dorpje Steventon, Hampshire. Ze groeide op in een hechte familie als zevende kind van ouders George en Cassandra. Het gezin bestond uit acht kinderen, waarvan zes broers (James, George, Edward, Henry Thomas, Francis William en Charles John) en een zus (Cassandra). Jane had een hele innige band met haar zus Cassandra. Haar vader stamde af uit een familie die zich had ‘opgewerkt’ tot de onderste rand van de landadel en die nu een baan had als een dominee van de lokale anglicaanse kerk en bijverdiende door bijles aan leerlingen te geven. Al was het gezin niet erg rijk, ze waren wel erg hecht, leergierig en creatief en Jane Austen heeft bij haar schrijven ook veel steun

7 | P a g i n a

gehad aan haar familie. Jane overleed al op vroege leeftijd. Haar zes romans kregen vooral pas na haar dood de roem die ze hadden verdiend. Laten we kijken waar het allemaal begon.

Opvoeding.Zoals ik al vertelde werd ze geboren op 16 december 1775 te

Steventon, waar ze later ookwerd gedoopt. Ze werd op zevenjarige leeftijd samen met haar zus naar Oxford gestuurd om daar opgevoed teworden door mevrouw Cawley. Cassandra en Jane verhuisdenmet mevrouw Cawley mee naar Southampton, maar het verblijf was maar van korte

duur omdat er een ziekte uitbrak, een ziekte die we nu kennen als de tyfus. Jane werd hier erg ziek van en de meisjes keerdenterug naar Steventon. Vervolgens gingen ze naar een kostschool,waar ze ook na een kort jaar weer vertrokken door financiële beperkingen. Vanaf toen hebben ze ‘thuisles’ gehad door boeken te lezen uit de uitgebreide bibliotheek van hun vader, vaak ookonder begeleiding van hun vader en hun broers. Hier leerden ze vooral het creatieve denken en daarbij moedigde hun vader ze erg aan. Jane Austen had haar liefde voor lezen en schrijven niet van een vreemde, heel het gezin hield namelijk van lezen en het gezin vond creativiteit ook erg belangrijk. Ook werd er veel getekend, piano gespeeld en toneelstukken opgevoerd. De toneelstukken, vaak komedies, werden ook zeker tot het onderwijs in huize Austen gerekend en hier komt waarschijnlijk ook Jane’s gevoel voor humor uit voort. Ze had hier een erg gelukkige jeugd en de omgeving waarin ze opgroeide heeft zeker geholpen bij het uitgroeien tot een ware schrijfster.

8 | P a g i n a

Een schets over hoe het huis van Jane Austen in Steventon eruit zou hebben gezien.

Haar jeugdige werk.Jane begon al rond haar dertiende met het schrijven van gedichten, verhalen en toneelstukken die ze vervolgens opvoerdevoor haar familie. Deze waren voornamelijk bedoeld als vermaak en waren vaak ook gewijd aan familieleden. Ze schreef haar eerste kleine roman ‘Love and Freindship’ in 1790 in de vorm van een briefroman, bestaande uit een serie liefdesbrieven. Hier onthulde ze al meteen haar gevoel voor humor en haar afkeer voor gevoeligheid, wat nu erg karakteriserend is voor deschrijfstijl van Jane Austen. Een jaar later schreef ze ‘The History of England’, waar ze met een satirische ondertoon over de Engelse geschiedenis schreef zoals ze die had gelezen in de geschiedenisboeken. Ze bewaarde deze twee werken, samen met andere korte verhalen, gedichten en toneelstukken, in drie manuscripten die nu samen bekend staan als ‘Juvenilia’. De werken die hierin waren gebundeld had ze geschreven in de periode van haar dertiende tot haar zeventiende leeftijdsjaar en waren vooral satirische parodieën op de literatuur die ze had gelezen.

De groei tot een literair schrijfster.Jane Austen had op haar achttiende leeftijd al een grote hoeveelheid boeken verslonden. Ze was voornamelijk fan van de boeken van Richardson, en dan vooral het boek ‘Sir Charles Grandison’, waar ze zelfs ook een toneelstuk over heeft geschreven. Ze was ook groot liefhebber van de romans van FannyBurney. Opmerkelijk was dat deze achttiende-eeuwse romans waar Jane Austen zo veel van hield, veel minder geremd waren dan bijvoorbeeld de boeken uit het Victoriaanse tijdperk, maar dat Jane er toch voor koos zelf wel in deze Victoriaanse, welvoeglijke schrijfstijl te gaan schrijven. Vanaf haar achttiende koos ze ervoor om een winstgevend schrijver te worden en begon ze zich te ontwikkelen tot de goede schrijfsterdie we nu kennen. Ze begon met het schrijven van de briefroman ‘Lady Susan’, maar ze koos er al snel voor haar andere romans niet in deze literaire vorm te gaan schrijven. In het jaar 1795

9 | P a g i n a

begon ze met het schrijven van haar eerste ‘full-length’ roman genaamd ‘ Elinor and Marianne’, toen ook nog in de vorm van eenreeks brieven. Ze las deze brieven voor aan haar familie, maar deed er verder niet veel mee. Later, nadat ze de roman uitvoerig had aangepast en de briefvorm had gewijzigd in een romanvorm, bracht ze het in 1811 uit onder de naam ‘Sense and Sensibility’. Een jaar later, in 1796, begon ze met het schrijven van haar tweede roman: ‘First Impressions. Ze las hetvoor aan haar familie en voornamelijk haar vader was erg enthousiast over de roman. Hij deed een poging het te publiceren, maar de uitgever wilde het niet uitgeven. Dit zou later de welbekende naam ‘Pride and Prejudice’ krijgen. In 1798begon Austen al aan haar derde Roman genaamd ‘Susan’, waarvan ook later de titel veranderd is in ‘Abbey Northanger’. Jane’s broer Henry deed ook hier weer poging tot het publiceren van deroman en verkocht het auteursrecht aan een Londense uitgever. Helaas zonder veel succes, want de uitgever wou het niet publiceren.

Verhuizing naar Bath leidt tot tijdelijke inzinking.In het jaar 1801 verhuisden Jane met haar vader, moeder en zus naar Bath nadat Jane’s vader met pensioen was gegaan. Jane was helemaal niet blij met het vertrek uit haar vertrouwde omgeving, en dit blijkt ook door haar tijdelijke ‘stop’ met hetschrijven. Ze heeft in de tijd dat ze in Bath woonde erg weiniggeschreven. Ze heeft een aantal wijzigingen aangebracht in ‘Susan’ en een begin gemaakt aan een roman genaamd ‘The Watsons’, maar heeft deze echter nooit voltooid. Men veronderstelt dat ze ‘The Watsons’ niet heeft voltooid door het vrij plotselinge overlijden van haar vader. Hierna volgde een lange tijd van financiële onzekerheid en uiteindelijk een verhuizing naar de badplaats Worthing. In deze plaats vond Janewel de inspiratie om het schrijven te hervatten en schreef ze dan ook het definitieve exemplaar van ‘Lady Susan’.

10 | P a g i n a

Verhuizing naar Chawton leidt tot een opleving.Het schrijven kwam weerhelemaal op gang toen ze in1809 opnieuw verhuisde, nunaar Chawton. Hier haddenhaar moeder, haar zus en zijeen heel rustig en vredigleven en hadden ze alle tijdom te lezen en te schrijven.Dat werd dan ook veelgedaan. Jane publiceerde indie tijd ook met succes vierromans, met veel dank aan haar broer Henry die fungeerde als literair agent. In 1811 verscheen ‘Sense and Sensibility’, die vrij aardige beoordelingen opleverde. In 1813 werd Het huis van Jane Austen in Chawton, dient nu als een museum.

ook ‘Pride and Prejudice’ gepubliceerd, met groot succes. In datzelfde jaar volgde ook ‘Mansfield Park’, die zeer goed aansloeg bij het publiek en meer inkomsten opleverde dan de voorgaande romans. In 1815 werd Austens’ vierde roman ‘Emma’ gepubliceerd. In deze tijd begon Austen ook met het schrijven van haar nieuwe roman ‘Persuasion, dat toentertijd nog de titel‘The Elliots’ had. Ze kocht ook het auteursrecht van haar roman‘Susan’ terug en veranderde de naam in ‘Northanger Abbey’. Janemoest echter zowel het publiceren van ‘The Elliots’ als ‘Northanger Abbey’ uitstellen door financiële problemen in de familie en deze zullen later na haar dood door haar broers gepubliceerd worden. Jane publiceerde al haar romans anoniem ofmet de quote ‘by a lady’. Het werd namelijk in die tijd niet gewaardeerd dat vrouwen boeken schreven. Meer over de gedenkwijze van die tijd lees je in hoofdstuk twee.

Ziekte en Jane’s overlijden. In 1816 begon Jane zwakker te worden door een toen nog onbekende ziekte. Ze begon in 1817 nog wel aan een nieuw boek, getiteld ‘Sandition, maar heeft dit boek nooit kunnen voltooiendoor haar achteruitgaande gezondheid. Jane werd door haar

11 | P a g i n a

familie naar Winchester gebracht met de hoop dat ze haar daar konden genezen, maar dit bleek al snel niet zo te zijn. Ze zou waarschijnlijk hebben geleden aan de ziekte van Addison en stierf als gevolg daarvan op 18 juli in 1817 op 41-jarige leeftijd. Na haar overlijden heeft Jane’s broer haar laatste boeken ‘Northanger Abbey’ en ‘Persuasion’ gepubliceerd en bekendgemaakt dat Jane Austen de schrijfster is. Ook heeft Jane’s zus Cassandra de auteursrechten van alle boeken gekocht.

Het liefdesleven van Jane Austen.Hoewel haar boeken voornamelijk over de liefde gaan, is Jane Austen nooit getrouwd. Er zijn wel bepaalde mannen geweest die als huwelijkspartner hadden kunnen dienen. Bijvoorbeeld Tom Lefroy, een neef van de buren die een bezoek maakte aan Steventon toen Jane twintig jaar was. Jane had veel met hem gedanst op een dansbal en had later brieven aan haar zus Cassandra geschreven waarin ze vertelde dat zijzelf en de heer Lefroy veel met elkaar hadden ‘geflirt’. Uit deze brieven kan men wel veronderstellen dat ze verliefd was. De familie van Lefroy kwam echter tussen een mogelijk huwelijk, omdat ze een huwelijk van hun zoon met de dochter van een arme predikant niet goedkeurde. Kort nadat ze naar Bath was verhuisd, heeft zewaarschijnlijk een vakantieliefde opgedaan. Ze waren, als we Jane’s zus moeten geloven, erg verliefd op elkaar. Helaas heefthet nooit tot een huwelijk kunnen komen, omdat Jane kort na hunontmoeting hoorde dat hij was overleden. Meer informatie is hier niet over te vinden. Wat we wel zeker weten, is dat Jane tijdens een bezoek aan kennissen ten huwelijk is gevraagd door Harris Bigg-Wither. Hoewel ze wel ja heeft geantwoord, is het nooit tot een huwelijk gekomen, omdat ze niet van hem hield en hem de volgende dag daarom nog heeft afgewezen. Trouwen uit liefde en niet om het geld is ook een belangrijk thema in bijnaal haar boeken. Uiteindelijk zijn zowel Jane als Cassandra nooit getrouwd geweest.

1.3 De romans die Jane Austen geschreven heeft.

12 | P a g i n a

Jane Austen staat bekend om haar zes succesvolle romans: Sense and Sensibility, Pride and Prejudice, Mansfield Park, Emma, Northanger Abbey en Persuasion. Daarvoor heeft ze ook nog veel jeugdige werken geschreven die gebundeld zijn in drie manuscripten, genaamd Juvenilla. De Juvenilla zou ook pas na haar dood uitgegeven worden. Jane Austen noemde de delen ‘Volumes’:

Volume 1 : Hierin staan grotendeels korte verhalen en toneelstukken die ze had geschreven in de periode van 1787tot 1790:

o Frederic and Elfridao Edgar and Emmao Henry and Elizao The adventures of Mr. Harley, Sir William Montague

and Mr. Cliffordo The beautiful Cassandrao Amelia Webstero The Visito The Mystery : an unfinished playo The Three Sisterso Ode to Pity

Volume 2: Hierin staan de verhalen die waren geschreven inde periode van 1790 tot 1792:

o Love and Freindshipo Lesley Castle : An Unfinished Novel in Letterso The History of Englando A Collection of Letterso Scraps

Volume 3: Twee novelles uit de periode 1792 – 1793o Evelyno Catharine or the Bower

Ze heeft later nog korte werken geschreven, namelijk de novelle‘Lady Susan’ en twee onvoltooide romans genaamd ‘The Watsons’ en ‘Sandition’. Deze verhalen zijn niet opgenomen in de Juvenilla.

13 | P a g i n a

Rond 1796 begon Jane Austen met het schrijven van langere verhalen. Die verhalen zijn uitgebloeid tot zes romans:

Sense and Sensibility: Jane Austen was in 1794 begonnen met het schrijven van eenkorte novelle genaamd ‘Elinor and Marianne’. De novelle zou zich later, rond 1797, ontwikkelen naar de roman zoalswe die nu kennen: ‘Sense and Sensibility’. De roman is eigenlijk pas na ‘Pride and Prejudice’ geschreven, maar eerder uitgegeven. De roman werd in 1811 uitgegeven.

Pride and Prejudice: Jane Austen begon met het schrijven van langere verhalen in 1796, toen ze begon met het schrijven van First Impressions. Na veel aanpassingen, onder andere het kortermaken van het hele lange verhaal, werd het in 1813 pas uitgegeven onder de titel ‘Pride and Prejudice’.

Mansfield Park: Jane Austen schreef in 1808 en 1809 haar roman ‘Mansfield Park’ en zou het later in de jaren 1811 tot 1813 nog aanpassen. Het boek werd uitgegeven in 1814.

Emma: De roman werd in 1813 tot 1814 geschreven en uitgegeven in1815.

Northanger Abbey: Jane Austen was al begonnen met schrijven van dit maar waserg lang niet tevreden over dit verhaal. In 1803 verkocht ze de roman aan een uitgever onder de naam ‘Susan’. Toen bleek dat de uitgever de roman niet wou verkopen, kocht zede roman terug en veranderde de naam in ‘Catherine’. Uiteindelijk is de roman, na de dood van Jane Austen, in 1817 uitgegeven onder de naam ‘Northanger Abbey’.

Persuasion: Jane Austen schreef de roman ‘The Elliots’ in 1815 en 1816. De roman is na de dood van Jane Austen in 1817 uitgegeven, samen in een bundel met Northanger Abbey. De titel van de roman werd door haar familie veranderd in

14 | P a g i n a

‘Persuasion’, omdat de familie wist dat Jane nog niet tevreden was over de naam van de roman.

15 | P a g i n a

2: Wat kenmerkte de tijd waarin Jane Austen opgroeide?En welke veranderingen speelden daarin een rol?

Jane Austen groeide op tijdens een eeuwwisseling. Ze werd namelijk eind achttiende eeuw geboren en zou begin negentiende eeuw sterven. De overgang naar een nieuwe eeuw was een tijd vanvernieuwing: de kunst en de wetenschap bloeide op, de handel endus de economische groei nam toe en de industriële revolutie was goed op gang gekomen. Ook veranderde het denken van de mensen, er was namelijk een overgang van het rationalisme en deVerlichting naar de zogeheten ‘Romantic Period’. Al deze veranderingen hebben geen grote invloed gehad op Jane zelf, omdat ze maar in een klein dorpje woonde en dus niet goed meekreeg wat er allemaal gebeurde in de grote steden. Om meer tijdsbesef te krijgen worden de begrippen Verlichting/rationalisme en de periode van de romantiek kort uitgelegd. Uiteindelijk wordt het leven van mensen in de kringen van Jane Austen nog behandeld en de invloeden van de veranderingen op Jane’s leven.

1.1 De tijd van het rationele denken: de Verlichting

De Verlichting is de naam voor de periode vanaf 1630 tot ongeveer eind achttiende eeuw die wordt gekenmerkt doordat de mensen het verstand gingen gebruiken. De mensen gingen anders over dingen nadenken en het verstand werd in deze periode belangrijker dan de kerk. Er werden veel nieuwe ontdekkingen gedaan waardoor de wetenschap opbloeide. Maar niet alleen de wetenschap profiteerde van het nieuwe denken, ook betekende hetveel vernieuwingen voor de (indeling van de) maatschappij. Het individu werd belangrijker en burgers begonnen voor het eerst burgerrechten op te eisen. Terwijl er in deze periode meer aandacht was voor de wetenschap, ontstond er ook een nieuw

16 | P a g i n a

genre: de satire. De Verlichting was vooral een erg optimistische periode.

1.2 De periode van de Romantiek

Er ontstond veel onrust door de gevolgen van de industriële revolutie. Door deze industriële revolutie en de groei van de wetenschap trokken veel mensen naar de stad. De agricultuur dreigde vervangen te worden door een industriële cultuur met veel slechte werkomstandigheden. Hierdoor ontstond een verlangen naar vrijheid en naar het verleden. Dit verlangen zaluitbreiden naar een nieuwe periode, de periode van de Romantiek, die ook ontstond als reactie op het vooruitstrevendeen optimistische denken van de Verlichting. De Romantische periode zal rond 1795 beginnen en in 1848 afgelopen zijn. Deze stroming was vooral kenbaar in de kunst. Een subjectieve schrijfstijl was kenmerkend voor de romantische periode, en ookhet uiten van emoties stond erg centraal in de romantische boeken. Deze subjectiviteit was als verzet tegen de objectieve denkwijze van de rationalisten. In plaats van het verstand begon nu het gevoel de overhand te spelen en de opbloei van de overheersing van de wetenschap werd daarom ook als iets negatiefs en beangstigends gezien. Doordat het gevoel belangrijker werd, kreeg liefde in een huwelijk ook meer aandacht en vrouwen kregen de vrijheid om een huwelijksaanzoek af te wijzen.

1.3 De mode van die tijd: de Regency

De Regency is de periode tussen 1811 en 1820: detijd waarin koning George IV regeerde. Het is eenperiode van industriële vooruitgang en het beginvan de Victoriaanse tijd. De Regency is vooraleen stijlperiode en was erg belangrijk in de modevan de hogere kringen. De stijl ging van‘extravagant’ naar bijna ‘eenvoudig’. Deze modezie je terug in de boeken van Jane Austen,

17 | P a g i n a

bijvoorbeeld naar de mode van de elite in Pride and Prejudice zoals u op het plaatje hiernaast ziet.

2.4 Het leven van alledag

Het leven van toen was erg verschillend als dat van ons nu. Logisch, er zijn ook erg veel dingen veranderd. De wetenschap en de technologie hebben een grote groei gemaakt, de mensen hebben meer rechten gekregen en het onderwijs is flink verbeterd. Vooral voor vrouwen is er erg veel veranderd, in positieve zin. Eind achttiende eeuw hadden vrouwen niet veel tezeggen. Ze waren erg afhankelijk van mannen: vrouwen hadden namelijk geen recht op een erfenis, dus zouden geen geld en bezit meer hebben wanneer hun vader zou overlijden. Het doel van veel vrouwen was dan ook een geschikte man vinden. Onder ‘geschikt’ werd vooral gekeken naar het geld en de bezittingen die de man bezat en werd liefde op de tweede, misschien wel op de derde plaats gezet.Tevens was niet alleenhet geld belangrijk,maar ook de afkomst enhet beroep van de man.Dit was belangrijkvoor de reputatie vande familie, wantdoordat de gemeenschapwaarin je leefde zoklein was, werd erveel geroddeld. Hierdoor was er veel sociale druk en druk vanuit de familie om te trouwen. De manier om een (geschikte) man te vinden was op een bal. Deze bals zie je ook veel terug in de boeken van Jane Austen en vormden een gelegenheid waar men kon dansen en communiceren. Wanneer vrouwen eenmaal getrouwd waren, hadden ze voornamelijk de rol als ‘echtgenote’ en beoefenden verder geen echte baan. De rol van vrouwen was het aansturen van hun dienstmeisje, kleding maken, hun kinderen opvoeden en zieken of armen verzorgen. Bij het opvoeden van kinderen hoorde vooral het

18 | P a g i n a

bijbrengen van de normen en waarden van de maatschappij en het aanleren van de positie van de kinderen in de samenleving. Wanneer vrouwen hun hele leven ongehuwd bleven, konden ze de kost verdienen door een gering aantal beroepen. Ze konden kinderen lesgeven, als schoollerares of de kinderen thuis lesgeven, of ze konden bij een ander huishouden gaan poetsen. Ook waren er mogelijkheden om in de zorg of in de verpleging tewerken. Verder waren er weinig mogelijkheden voor vrouwen om geld te verdienen en ongehuwde vrouwen waren daarom ook vaak arm of woonden nog tot op late leeftijd bij familie. Het onderwijs werd vaak gegeven door de vader, een gouvernante, ‘meesters’ of op een school. Scholen waren echter vaak een ongezonde omgeving of erg duur. Vrouwen mochten ook niet naar de goede scholen, zoals Oxford. Hierdoor kozen de meeste huishoudens van toen voor thuisscholing. Bij deze ‘opleiding’, oftewel het opvoeden door gouvernantes, hoorde vaak talen leren(zoals Frans en Spaans), piano of andere muziekinstrumenten bespelen, boeken lezen, tekenen of schilderen, naaien en de geschiedenis leren. Voor de mannen uit de lagere kringen was het leven echter ook niet makkelijk. De oudste zoon had het recht op de erfenis, de andere zonen moesten zelf voor bezit en geld zorgen. De arbeiders werden door de hogere klassen als minderwaardig gezien. De mensen die rijk waren van ‘oud geld’, oftewel geld dat al jaren in de familie zat en steeds van vader op zoon werddoorgegeven, keken neerbuigend op de mensen die rijk waren door‘nieuw geld’ neer. Nieuw geld was voornamelijk geld dat verdiend was door te werken in de marine of de Napoleontische oorlogen.

19 | P a g i n a

3: Wat kenmerkt de vrouwelijke personages in Jane Austens’ roman ‘Pride and Prejudice’? 3.1 Waarom gekozen voor Pride and Prejudice.

‘It is a truth universally acknowledged, that a single man in possession of a good fortune, must be in want of a wife’.

Met deze beroemde zin begint het boek ‘Pride and Prejudice’. Deze zin staat ook erg centraal in dit boek: het was in die tijd erg belangrijk om een geschikte (rijke) partner te vinden.Dit trok mijn aandacht, want was hetwerkelijk zo dat het fortuin vaniemand belangrijker was dan liefde?Niet alleen trok deze algemeenbekende zin mijn aandacht, ook hebik voor dit boek gekozen omdat hethet tweede boek is dat Jane Austenheeft geschreven. Dit was voor mijinteressant omdat ik twee boeken vanJane Austen wil gaan vergelijken endoor te kiezen voor dit boek en doorte kiezen voor Persuasion (waaroverik zal vertellen in mijn volgendedeelvraag), het laatste boek datJane Austen heeft geschreven, kan ikvergelijken of er verschil is inhaar schrijfstijl aan het begin enhaar schrijfstijl aan het eind. Ookis ‘Pride and Prejudice’ het meest bekende boek van Jane Austenen dit boek is in het algemeen ook het meest geliefd onder de lezers. Daarnaast hadden we een stukje van Pride and Prejudice

20 | P a g i n a

al gelezen in de les en ik vond de schrijfstijl van Jane Austentoen heel leuk en humoristisch en het romantische verhaal trok me heel erg aan, dus de keuze was al snel gemaakt: ik ging Pride and Prejudice lezen. In deze deelvraag wordt vooral gekeken naar de meningen die de vrouwen hebben ten opzichte vanhet huwelijk.

3.2 Algemene informatie.

Jane heeft Pride and Prejudice in twee jaar geschreven: 1796 tot 1797 en de roman is uitgegeven in 1813. Jane was, toen ze dit boek schreef, in dezelfde leeftijd als de hoofdpersoon Elizabeth en je ziet daarom ook licht de invloed van haar (liefdes-)leven terug in dit boek. Eerst had het boek de titel ‘First Impressions’, maar later noemde Jane het boek Pride and Prejudice. Dit past heel erg bij de inhoud van het boek, omdat de titel iets vertelt over de eigenschappen van Elizabeth Bennet en Mr. Darcy: Elizabeth heeft al snel veel vooroordelen over Mr. Darcy en Mr. Darcy wordt gezien als iemand die zich tetrots voelt om met mensen uit lagere kringen om te gaan. De titel zegt ook iets over het thema van de roman: de roman gaat zowel over het huwelijk en de liefde die daar al dan niet een rol in speelt, maar het gaat ook vooral over de vooroordelen die mensen ten opzichte van elkaar vellen en de trots van mensen. Deze eigenschappen kunnen een relatie tussen twee mensen en een eventueel huwelijk verhinderen.

3.3 Samenvatting van het boek.

FamilieDe roman gaat over de familie Bennet en speelt zich af in Engeland, eind achttiende eeuw. De familie Bennet bestaat uit Mr. Bennet, Mrs. Bennet en hun vijf dochters Jane, Elizabeth, Mary, Kitty en Lydia. Alle vijfde dochters zijn nog ongehuwden hebben geen recht op deerfenis van hun vader, dus Mrs.Bennet ziet het als haar

21 | P a g i n a

hoofddoel om haar vijf dochters met rijke, welgestelde mannen te laten trouwen. Wanneer Mrs. Bennet dan ook hoort dat een rijke man, genaamd Charles Bingley, op een groot landgoed bij hun in de buurt komt te wonen, staat ze erop dat haar man kennis gaat maken met Mr. Bingley om hem zo in contact te brengen met haar dochters. Ontmoeting met Mr. Bingley en Mr. DarcyTijdens een bal sloeg de vonk over tussen Mr. Bingley en de oudste en mooiste dochter Jane Bennet. Mr. Bingley is een erg vriendelijke man, in tegenstelling tot zijn vriend Fitzwilliam Darcy. Elizabeth heeft hem iets denigrerends over haar horen zeggen, waardoor ze een negatief oordeel over hem velt. Mr. Darcy gedraagt zich of hij zich te trots voelt voor de middenklasse en wordt daarom als een onsympathieke man gezien. Jane wordt uitgenodigd om te gaan eten bij Mr. Bingley, zijn zussen en Mr. Darcy. Ze vat echter kou op de heenweg, waardoor ze gedwongen is om nog wat langer op het landgoed van Mr. Bingley, Netherfield, te verblijven. Elizabeth komt haar opzoeken en leert Mr. Darcy wat beter kennen, maar dat maakt derelatie tussen beide er niet beter op: Elizabeth blijft Mr. Darcy verwaand vinden.

Het landgoed Netherfield

HuwelijksaanzoekEenmaal thuis krijgt de familie bezoek van de neef van de familie die de erfenis zal krijgen, Mr. Collins. Mr. Collins doet de volgende morgen Elizabeth al een aanzoek, tot grote vreugde van haar moeder, maar Elizabeth slaat het aanzoek af doordat ze Mr. Collins erg verwaand vindt. Mrs. Bennet is erg kwaad op haar, maar Elizabeth geeft meer om haar gevoelens dan om het bezit en Mr. Bennet steunt haar daarbij. Later zal Mr. Collins met een goede vriendin van Elizabeth trouwen. Dit begrijpt Elizabeth niet, omdat ze het een verschrikkelijke man vindt, maar haar vriendin geeft meer om het bezit en wil niet als een eenzame vrouw eindigen. Liefdesperikelen en nog een huwelijksaanzoekWanneer er veel officiers in de stad zijn ontmoeten de zussen

22 | P a g i n a

de officier Mr. Wickham. Hij vertelt erg negatieve dingen over Mr. Darcy, waardoor Elizabeth Mr. Darcy nog minder aardig gaat vinden. Plotseling krijgt Jane Bennet een brief thuis dat Mr. Bingley is vertrokken naar London. Jane is erg verdrietig en Elizabeth is erg boos omdat ze zeker weet dat het de schuld vanMr. Darcy is. Tijdens een bezoek aan haar vriendin Charlotte Lucas wordt dit ook bevestigd, omdat haar wordt verteld dat Mr.Darcy heeft gezegd dat de familie Bennet een onfatsoenlijke familie is en dat Mr. Bingley daarom beter niet kan trouwen metJane. Kort daarna treft Elizabeth daar Mr. Darcy die haar geheel onverwachts een aanzoek doet. Elizabeth wijst dit aanzoek af, omdat ze boos is dat hij ervoor heeft gezorgd dat de relatie tussen Jane en Mr. Bingley over is. Ook verwijt ze hem over de slechte dingen die Mr. Wickham haar heeft verteld. Mr. Darcy is erg ontsteld en schrijft haar een brief waarin hijalles uitlegt. Uit de brief blijkt dat Mr. Wickham heeft gelogen en dat Mr. Darcy het beste voor had met Mr. Bingley en dacht dat Jane niet echt van Mr. Bingley hield, omdat Jane het heel moeilijk vindt om haar gevoelens te uiten. Na het lezen van de brief komt Elizabeth erachter dat ze Mr. Darcy te strengveroordeeld heeft. Liefde bloeit op

In de vakantie bezoekt Elizabeth samen met haar oom en tante het landgoed van Mr. Darcy, waar zeMr. Darcy weer treft. Ze leert hemals een heel andere man kennen, eenvriendelijke, liefdevolle broer. Zebegint Mr. Darcy steeds aardiger tevinden. Ze ontvangt echter eenbrief van Jane waarin staat dat haarzus Lydia samen met Mr. Wickham isweggelopen en Elizabeth wordt verzocht om naar huis te komen. Mr. Bennet gaat samen met de oom zoeken om deze schande voor defamilie nog een beetje te redden. Uiteindelijk vinden ze Lydia,die kort daarna met Mr. Wickham trouwt. Elizabeth komt erachter

23 | P a g i n a

dat Mr. Darcy hen heeft geholpen, waardoor ze nog meer gevoelens krijgt voor Mr. Darcy. Kort daarna komt Mr. Bingley samen met zijn zussen en Mr. Darcy terug naar Netherfield en vraagt Jane ten huwelijk. Niet lang daarna krijgt Elizabeth eenbezoek van de tante van Mr. Darcy die wil voorkomen dat haar neef niet met haar dochter maar met Elizabeth gaat trouwen. Ze eist dat Elizabeth een eventueel aanzoek moet afwijzen, maar Elizabeth weigert dat. Wanneer Mr. Darcy dit hoort bezoekt hij de familie Bennet. Tijdens een wandeling bedankt Elizabeth Mr. Darcy en vertelt hem dat haar gevoelens veranderd zijn. Mr. Darcy is blij verrast en vraagt haar ten huwelijk. Dit keer aanvaard Elizabeth het aanzoek. Ze krijgen een liefdevol huwelijk, precies zoals Elizabeth het wilde.

3.4 Vrouwelijke personages:

In het boek staan de meningen over het huwelijk erg centraal. Deze meningen zijn ook erg verschillend en daarom zal ik ze pervrouw behandelen:

Elizabeth Bennet: Elizabeth is de tweede dochter van Mr. en Mrs. Bennet: een redelijk mooie, intelligente, zelfbewuste en eigenwijze vrouw met een hele eigen mening. Ze vindt namelijk dat een huwelijk alleen uit liefde zou mogen bestaan en niet uit grond van bezit en vermogen. Dit blijkt uit hetgeen dat ze twee keer een huwelijksaanzoek afwijst, voor beide mannen had ze namelijk geen affiniteit. Ze houdt zich dus erg vast aan haar standpunt dat een huwelijk zonder liefde niet goed is. Ze heeft een standvastig karakter en velt snel een oordeel over iemand. Elizabeth heeft een erg vurig karakter en heeft veel lef, dit blijkt bijvoorbeeld uit hetgeen dat ze Mr. Collins zijn huwelijksaanzoekafwijst terwijl haarmoeder haar vrijweldwingt om dit aanzoekte aanvaarden. Ook zalze aan het einde vanhet boek tegen de

24 | P a g i n a

rijke, welgestelde Lady Catherine (tante van Mr. Darcy) in gaanen haar vertellen dat ze niet naar haar zal luisteren: ‘You havewidely mistaken my character, if you think I can be worked on by such persuasions as these’. Ze wordt dus echt gekenmerkt in het boek als een eigenwijze vrouw met een eigen, standvastige mening en voelt zich onafhankelijk van mannen. Wel velt ze te snel een oordeel over mensen, bijvoorbeeld over Mr. Darcy, en daar is ze ook heel open en eerlijk over, wat haar in het boek ook al tegenwerken. Ze leert gedurende het boek daarom dat ze inderdaad te snel vooroordelen had getrokken en verontschuldigtzich hier dan ook voor.

De familie Bennet in de verfliming van Pride and Prejudice. Van links naar belacht rechts: Lydia, Mr. Bennet, Jane, Mrs. Bennet, Kitty, Elizabeth, Mary.

Jane Bennet : Jane is de oudste van de vijf dochters van de familie Bennet. Ze is een mooie, vriendelijke, maar naïeve vrouw wie niet snel het slechte in iemand zal zien. Ze heeft hele goede, nette manieren, in tegenstelling tot haar ietwat roekeloze familie. Ze vindt het lastig om haar gevoelens te uiten: ze vindt Mr. Bingley bijvoorbeeld erg leuk, maar laat dit niet erg duidelijk merken. Uit het boek komt niet erg naar voren of Jane dezelfde mening over het huwelijk als Elizabeth deelt, namelijk de mening dat mensen uit liefde moeten trouwen,maar uiteindelijk krijgt ze wel een liefdevol huwelijk.

Mrs. Bennet: Het is de moeder van de vijf dochters, maar zeker niet de verstandigste en fatsoenlijkste van het gezin. Ze is erg hysterisch en zenuwachtig met een erg bekrompen mening overhet huwelijk: ze geeft meer om het bezit en vermogen van een man dan om liefde in een huwelijk. Ze ziet het daarom ook als haar belangrijkste taak om rijke, welgestelde mannen voor haar dochters te vinden. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het stukje op bladzijde drie wanneer ze hoort over Mr Bingley: ‘A single man of large fortune (…), what a fine thing for our girls’. Maar juist met haar onfatsoenlijke gedrag stoot ze deze rijke, welgestelde mannen

25 | P a g i n a

af. Ze geeft ook erg veel om haar reputatie en om de reputatie van anderen en roddelt daarom ook erg graag. Ze zag het bijvoorbeeld als een grote schande dat haar dochter Lydia weg was gelopen met Mr. Wickham, maar vergat het hele gebeuren toenze hoorde dat Lydia was getrouwd. Mrs. Bennet is ook erg afhankelijk van haar man: Mr. Bennet moet alle contacten met welgestelde mannen leggen en hij moet de meisjes aanspreken op hun gedrag.

Lydia Bennet: Lydia is de jongste van de vijf dochters van de familie Bennet en net zo hysterisch als haar moeder en zusje Katie Bennet. Ze houden veel van roddelen en Lydia en Katie worden erg kinderlijk en giechelig beschreven. Lydia houdt erg veel van de aandacht, en dan vooral van de aandacht van de officiers. Van Lydia is, net zoals van Katie en Mary Bennet, niks bekend over hun gedachten over het huwelijk. Wel zal Lydiatrouwen met Mr. Wickham, maar in dat huwelijk was de liefde sterker vanuit Lydia’s kant dan vanuit Wickhams’ kant. Ook lijkt het alsof Lydia vooral is getrouwd voor haar reputatie: ‘Oh! Mamma, do the people here abouts know I am married to-day? I was afraid they might not ‘.

Charlotte Lucas: De goede, gevoelige en intelligente vriendin van Elizabeth Bennet, getrouwd met Mr. Collins voor bezit en omdat ze bang was om alleen als eenzame vrouw te eindigen. Liefde in een huwelijk was dus niet erg belangrijk voor haar.

26 | P a g i n a

4: Wat kenmerkt de vrouwelijke personages in Jane Austens’ roman Persuasion?

4.1 Waarom gekozen voor Persuasion?

Persuasion is de laatste roman in dereeks boeken die door Jane Austen zijngeschreven. Daarom heb ik er ook voorgekozen om dit boek te vergelijken metPride and Prejudice, om uit te zoeken ofer een verschil te herkennen is tussen deschrijfstijl aan het begin van haarschrijven (Pride and Prejudice, 1796) enhaar schrijfstijl aan het eind van haarschrijven (Persuasion, 1816). Dehoofdpersonages zijn ook erg verschillendvan karakter en achtergrond, wat ik inmijn volgende deelvraag zal gaan vertellen, waardoor het me ookinteressant leek om juist dit boek te gaan lezen.

4.2 Algemene informatie:

Persuasion werd geschreven in 1815 en 1816. In het jaar 1816 was er veel gebeurd, onder andere ging haar broer failliet en begon Jane steeds zieker te worden, waardoor het boek een vreemd einde heeft. Jane Austen heeft waarschijnlijk weinig tijd gehad om het verhaal goed te kunnen afronden, dat blijkt uit hetgeen dat er twee verschillende eindes van het boek zijn.‘Hoofdstuk 24’ is weggelaten en vervangen door hoofdstuk 21 en 22. Het boek werd pas na haar dood uitgebracht. Jane Austen

27 | P a g i n a

stierf in 1817 en het boek is in 1818 uitgebracht. Persuasion betekent letterlijk ‘overreding’ en het verwijst naar de overtuigingskracht die Lady Russel heeft op Anne Elliot.

4.3 Samenvatting van het boek:

28 | P a g i n a

FamilieHet boek begint bij het voorstellen van de familie Elliot. De familie bestaat uit Sir Walter Elliot en zijn drie dochters, Elizabeth, Anne en Mary. De moeder van de driedochters is 14 jaar geleden gestorven en Walter Elliot is nooit opnieuw getrouwd. Nu worden de drie dochters opgevoed door Lady Russel, wie een goede vriend van de moeder vande drie dochters was. Mary is, als enige van

de drie dochters, getrouwd met Charles Musgrove. Sir Walter Elliot is een rijke baronet en de familienaam heeft daarom ook een hoge status. De familie, en dan vooral Walter en Elizabeth,

vinden het erg belangrijk om te pronken met hun geld. Door meer geld uit te geven dan zebezitten is de familie nu in geldproblemen gekomen. Ze zijn nu genoodzaakt hun landgoed, Kellynch Hall, te moeten verhuren en te verhuizen naar Bath, tot groot verdriet van Anne, die erg veel van de rustige omgeving hield. Captain Frederick WentworthHet landgoed wordt verhuurd aan meneer en mevrouw Croft. Erg toevallig, want Mrs. Croft is de zus van Frederik Wentworth, de

man met wie Anne vroeger verloofd is geweest. Anne is nu 27 jaar oud, maar toen ze 19 was, had ze een hartstochtelijke relatie met Mr. Wentworth. De beiden waren zelfs al verloofd, maar de verloving werd niet goedgekeurd door Anne’s familie en Lady Russel, die Mr. Wentworth te laag van stand voor Anne vonden. Tot op heden heeft Anne hier altijd nog erg veel spijt en verdriet van gehad. Ze heeft nog één keer vaker een huwelijksaanzoek gehad, en wel van de huidige man van haar zus Mary, Charles Musgrove, maar deze had ze geweigerd omdat ze nogsteeds verliefd op Mr. Wentworth was. WederontmoetingAnne ontvangt een brief van haar zus Mary met het verzoek haar

29 | P a g i n a

op te komen zoeken omdat ze erg ziek is. Omdat Anne Bath geen leuke plaats vindt, besluit ze om haar zus op te gaan zoeken. Sir Walter Elliot, Elizabeth en een vriendin, Mrs. Clay, vertrekken wel al naar Bath. Tijdens haar bezoek aan haar zus ontmoet ze Mr. Wentworth weer, die toevallig op bezoek is bij zijn zus. In de tussentijd is hij kapitein van de marine geworden en verdient daarmee erg veel geld. Mr. Wentworth is nog steeds erg boos op Anne en heeft het haar nooit vergeven, maar doet hier erg onverschillig over. Hij geeft Anne geen aandacht, maar richt zich vooral op Louisa Musgrove. Wel laat hij erg goed merken dat hij het erg zwak vond van Anne om niet naar haarzelf te luisteren. Anne krijgt nog meer spijt. OplevingDe hele familie Musgrove besluit om samen met Mr. Wentworth zijn vrienden van de marine op te zoeken. Tijdens dit bezoek kan Anne erg goed praten met een goede vriend van Mr. Wentworthdie zijn vrouw een tijd terug verloren heeft. Dit alles deed Anne goed en ze leefde op. Tijdens een wandeling valt de impulsieve Louisa, waardoor ze een hersenschudding krijgt. Terwijl iedereen hysterisch wordt, blijft Anne kalm en vertelt de anderen wat ze moeten doen. Dat valt Mr. Wentworth positief op en hij adviseert ook om Anne bij Louisa te laten waken, omdat hij verwacht dat zij het beste kan handelen met de hele situatie. Mr. Wentworth komt erachter dat hij meer voor Anne voelt dan voor Louisa. Tijdens het herstel van Louisa gebeurt er iets onverwachts: er bloeit een liefde op tussen Mr. Benwick, deman die zijn vrouw verloren had, en Louisa. William ElliotKort na het bezoek aan de zee vertrekken ookAnne en Lady Russel naar Bath. In Bath krijgtde familie Elliot bezoek van de neef en deerfgenaam van de familie: William Elliot. SirWalter Elliot heeft een slechte band met zijnneef en hij heeft hem al heel lang niet meergezien. Elizabeth verwacht daarom dat hij naarBath gekomen is om haar een aanzoek te doen,

30 | P a g i n a

maar Mr. Elliot was Anne tegengekomen en had zijn zinnen op haar gezet. Lady Russel moedigt Anne aan om een eventueel aanzoek van Mr. Elliot te aanvaarden, omdat ze het een knappe man vindt en omdat Anne door dat huwelijk het geld en bezit vanhaar vader zal erven. Anne hoort echter negatieve verhalen overde sluwe Mr. Elliot: het is geen goede man en hij is alleen naar Bath gekomen om zijn erfenis te verzekeren. Hierdoor ziet ze in dat ze beter naar haar eigen gevoel kan luisteren dan naar de ‘overtuigingen’ van anderen. Een brief en een ontmoetingIn Bath ontvangt ze van de familie Crofts een brief van Mary met daarin het nieuws over de verloving vanMr. Benwick en Louisa. Hieruit blijkt dusdat Mr. Wentworth helemaal niet de intentiehad om zich met Louisa te gaan verloven.Hierdoor krijgt Anne een beetje hoop datMr. Wentworth ook nog iets voor haar voelt.De familie Crofts was niet alleen gekomen:ze hadden Mr. Wentworth ook meegenomen. Zekomen elkaar twee keer tegen en de liefdebloeit weer op. Maar door de roddels datMr. Elliot en Anne zouden gaan trouwenwordt Mr. Wentworth weer afstandelijk, totgroot verdriet van Anne.De liefde herenigdDe familie Musgrove komt op bezoek in Bath om de twee huwelijken te regelen, Henrietta heeft zich nu namelijk ook verloofd met Charles Hayter. Tijdens de voorbereidingen praten Anne en Captain Harville, een vriend van Mr. Wentworth en Mr. Benwick, over de liefde. Anne vertelt hem dat vrouwen veel langer iemand liefblijven houden danmannen. Mr. Wentwort,die alles gehoordheeft, krijgthierdoor hoop enschrijft een brief

31 | P a g i n a

aan Anne. In de brief staat dat hij nog altijd van Anne houdt en dat Anne hem een teken moet geven als Anne ook nog steeds van hem houdt. Anne gaat achter Mr. Wentworth aan en vertelt hem dat ze ook nog steeds van hem houdt. Ze verloven zich en dit keer keurt de familie Elliot het wel goed. Anne en Mr. Wentworth leven nog lang en gelukkig.

4.4 Vrouwelijke personages:

Anne Elliot: De middelste dochter van de familie Elliot. Anne is een erg vriendelijk, verstandig en goed mens, maar ze is soms een beetje te zachtaardig. Ze heeft geen goede band met haar vader en zus Elizabeth, omdat die beiden erg ijdel zijn energ veel waarde aan hun reputatie hechten en daar kan Anne zichniet in vinden. Anne voelt zich meer op haar gemak buiten de wereld van de hogere klassen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit haar vriendschap met Mrs. Smith, een arme vrouw uit de lagere kringen. Wel heeft ze een erg goede band met Lady Russel, die het beste met haar voor heeft maar die wel een sterke mening heeft. Anne Elliot is inhet verhaal erg somberdoordat ze, door teluisteren naar anderen,haar verloving met haargrote liefde heeftopgegeven. Ze heeft hierhaar hele leven al veelverdriet en spijt van enze kan hem maar niet vergeten, wat een grote invloed heeft op haar karakter. Terwijl ze een huwelijk uit liefde had kunnen hebben, heeft ze ervoor gekozen om te luisteren naar haar familie en niet te gaan trouwen met iemand die niet genoeg inkomen had. Ze was dus erg afhankelijk van haar familie en luisterde niet naar haar hart. Gedurende het boek krijgt ze steeds meer een eigen mening doordat ze ziet dat de mening van haar familie niet goed uitpakt. Ze krijgt een sterker en

32 | P a g i n a

zelfverzekerder karakter. Uiteindelijk krijgt ze toch haar huwelijk uit liefde.

Elizabeth Elliot: De mooiste en oudste dochter van de familie Elliot. Ze is erg ijdel en trots, net als haar vader, en vindt haar reputatie erg belangrijk. Ze is een onsympathieke vrouw envoelt zich belangrijker dan haar zusje Anne. Ze is wel wanhopigop zoek naar een man, omdat ze anders niets zal hebben wanneer haar vader sterft en al het geld naar Mr. Elliot gaat. Ze is dus erg afhankelijk en zoekt dus niet naar een huwelijk uit liefde maar naar een huwelijk met iemand van haar stand met veel geld.

Mary Musgrove - Elliot: De jongste dochter van de familie Elliot. Ze is de enige die is getrouwd en daarom vind ze zichzelf erg belangrijk. Ze is, net als haar vader en zus, erg ijdel. Ze heeft een erg nerveus karakter en vraagt ook veel om aandacht. Ze klaagt ook erg veel en kijkt neer op Anne. Ze is getrouwd om daardoor belangrijk gevonden te worden, maar haar man voelde eigenlijk meer voor Anne.

Lady Russel: Lady Russel is de goede vriendin van de familie Elliot en is vooral een goede vriendin van Anne. Ze geeft veel adviezen en heeft het beste met Anne voor. Wel geeft ze veel omgeld en een titel. Lady Russel was ook degene die Anne had ‘overreden’ om niet met Mr. Wentworth te trouwen en haar juist wel had overtuigd om met Mr. Elliot te trouwen. Ze heeft erg veel invloed op Anne en Anne kan het heel goed vinden met Lady Russel, dus Anne heeft het Lady Russel ook nooit kwalijk genomen dat Anne vele jaren zo’n verdriet heeft gehad.

Mrs. Clay: Een vriendin van Elizabeth Elliot die net gescheidenis van haar man. Anne Elliot heeft gedurende de hele roman het (terechte) vermoeden dat Mrs. Clay uit is op het geld en op de titel van de familie Elliot en dus op een huwelijk met Sir Walter Elliot.

Louisa Musgrove: Louisa is het zusje van Charles Musgrove, de man met wie Mary Elliot is getrouwd. Lousia is nog echt een

33 | P a g i n a

jonge meid: erg druk, koppig en vraagt heel veel aandacht. Ze is precies het tegenovergestelde van Anne: onverstandig, impulsief, luid en zelfverzekerd. Later zal ze trouwen met een vriend van Wentworth en het wordt een huwelijk uit liefde.

Henrietta Musgrove: Het zusje van Charles Musgrove. Ze is ook erg druk maar speelt een minder grote rol in het verhaal omdat ze al verloofd is met haar neef Charles Hayter. Hierdoor heeft ze geen kans op Mr. Wentworth en krijgt haar zusje alle aandacht. Uiteindelijk is ze blij met haar verloofde Charles Hayter.

Mrs. Smith: De goede vriendin van Anne Elliot. Ze is een hele sterke weduwe. Ondanks dat haar man al hun geld heeft verkwist en ze nu zelf bijna geen geld meer heeft, weet ze zich te redden in de maatschappij. Ze was zelf van hoge adel, net als Anne, en was ook met een man van hoge adel getrouwd, maar is nudoor de stommiteiten van haar man van de maatschappij uitgesloten. Ze was echter niet uit liefde getrouwd, maar ze was met iemand uit dezelfde kring getrouwd omdat dat van haar verwacht was.

34 | P a g i n a

5: Zijn er verschillen en overeenkomsten te herkennen en te verklaren tussen de kenmerken van beide boeken?

5.1 Overeenkomsten tussen de twee boeken.

De overduidelijke overeenkomst van beide boeken is het thema. Net als bij de vier andere boeken die Jane Austen geschreven heeft is ‘liefde, romantiek en het huwelijk’ het overkoepelendethema. Beide hoofdpersonages van de boeken ‘Pride and Prejudice’ en ‘Persuasion’, Elizabeth en Anne, zijn op zoek naar ware liefde. Zowel Elizabeth als Anne komen uiteindelijk ook op voor zichzelf en voor de liefde. Elizabeth komt namelijkop voor zichzelf door het weigeren van het verzoek van Lady Catherine de Bourgh om een eventueel huwelijksaanzoek van haar neef, Mr. Darcy, af te wijzen. Anne liet via een indirecte weg aan Mr. Wentworth weten dat ze nog steeds van hem hield, ondanks dat alle hoop vervlogen was. Zowel Elizabeth als Anne moesten allerlei hindernissen trotseren om uit eindelijk de liefde te vinden. Elizabeth moest haar vooroordelen terugnemen en Anne moest tegen de verwachtingen, namelijk het trouwen met iemand uit je eigen stand, in gaan. In het begin van het boek hebben beide vrouwen zich wel laten beïnvloeden door de mening van anderen. Anne heeft geluisterd naar haar familie en naar Lady Russel en verbrak de verloving met haar grote liefde, en Elizabeth’s mening jegens Mr. Darcy werd nog slechter door de verhalen over Mr. Darcy die Mr. Wickham haar vertelde. Klassenverschil en sociale druk zijn dus de oorzaak in beide boeken voor de belemmering van de liefdesrelatie. In beide boeken heeft de hoofdpersonage geen familie om trots op te zijn. De familie van Elizabeth is namelijk erg onfatsoenlijk en druk, terwijl de familie van Anne weer erg arrogant en trots is. Ook hebben de gezinnen in beide boeken

35 | P a g i n a

alleen dochters, waardoor de erfenis naar een neef gaat. Hierdoor wordt de druk om een geschikte man te vinden groot. De titels van de boeken kunnen letterlijk vertaald worden met Trots, Vooroordelen en Overtuiging. Deze drie begrippen zijn belangrijk in alle twee de boeken. Mr. Darcy gedraagt zich erg arrogant en voelt zich te trots om met inferieure mensen om te gaan. Mr. Wentworth was aanvankelijk ook te trots om Anne te vergeven en haar daad te begrijpen. De familie van Anne was ookerg trots en ijdel. Ook proberen beide families van hoge adel, zowel de familie van Mr. Darcy als de familie van Anne Elliot, een huwelijksaanzoek met iemand die minder te bieden heeft te voorkomen door middel van overtuigingskracht. Vooroordelen hebben in beide boeken ook een belemmering gevormd. Elizabeth heeft grotendeels van het boek een negatief oordeel over Mr. Darcy geveld en Mr. Wentworth trok het oordeel dat Anne niet dapper genoeg was om voor haar eigen mening op te komen en wilde haar hierdoor niet vergeven. In beide boeken is er sprake van een keerpunt waarna het beter wordt in de liefde. In ‘Pride and Prejudice’ is het moment dat Elizabeth het aanzoek van Mr. Darcy afwijst het keerpunt. Na devurige discussie verbeterd Mr. Darcy zijn gedrag en worden ze verliefd op elkaar. In ‘Persuasion’ is de val van Louisa het keerpunt. Door de val ziet Mr. Wentworth in dat hij nog steeds gevoelens heeft voor de verstandige Anne. In beide boeken groeit na het keerpunt de liefde uit tot een huwelijk.

5.2 Verschillen tussen de twee boeken.

Het grootste verschil tussen de twee boeken is het verschil tussen het karakter en de achtergrond van de twee hoofdpersonages. Elizabeth Bennet, de hoofdpersonage van ‘Prideand Prejudice’, komt uit een familie die tot de middenklasse behoort. Anne Elliot, de hoofdpersonage van ‘Persuasion’, komt daarentegen uit een familie die tot de hogere klasse behoort. De vijf dochters van de familie Bennet wordt vooral geleerd hoezij zich moeten gedragen en het hoofddoel is om een geschikte man te vinden, het liefst een man met een groot vermogen en veel bezit. Van de dochters van de familie Elliot wordt juist

36 | P a g i n a

verwacht om met iemand te trouwen uit de eigen klasse. In beideverhalen staat de zoektocht naar een huwelijkspartner centraal,al hoeft van beide hoofdpersonages de ‘ideale man’ niet aan de eisen van hun familie te voldoen. Het grote verschil tussen de twee boeken naar de zoektocht naar liefde is dat Elizabeth de liefde nog moet vinden en dat Anne haar hele leven spijt heeft omdat ze haar grote liefde heeft afgewezen.

De karakters van beide hoofdpersonages is ook erg verschillend.Elizabeth is een sterke, zelfbewuste vrouw die weet wat ze wil en is niet bang om haar mening te uitten. Anne is daarentegen erg onzeker, beleefd en heeft een negatief zelfbeeld. Ze maken wel beide een ontwikkeling door. Elizabeth veranderd langzaamaan van de felle, eerlijke vrouw naar een verliefde vrouw die haar fouten inziet en de vooroordelen die ze over Mr.Darcy heeft geveld terugneemt. Anne maakt de ontwikkeling van een beleefde, onzekere vrouw die heel haar leven met spijt terugkijkt op de verbreking van de verloving met haar grote liefde, naar een sterke vrouw die zelf actie onderneemt om haarverloren liefde terug te winnen. Anne vertelt Mr. Wentworth namelijk zelf dat het een roddel is dat ze met Mr. Elliot gaat trouwen en neemt zelf het initiatief om hem duidelijk te maken dat ze nog steeds van hem houdt. Ze werd dus onafhankelijker van mannen en van haar familie en hielp zelf actief mee met de verzoening tussen haar en Mr. Wentworth. Ze vraagt niet meer naar de mening van haar familie maar volgt haar hart.

Elizabeth en Anne hebben beiden een huwelijksaanzoek afgewezen,wel hadden ze hier een verschillende reden voor. Elizabeth heeft twee huwelijksaanzoeken afgewezen. Ze vond namelijk dat alleen een huwelijk uit liefde gezond was, en voor beide mannenhad ze geen liefdesgevoelens. Anne had haar huwelijksaanzoek aanvankelijk wel aanvaard, ze was namelijk echt verliefd op Mr.Wentworth. Kort daarna werd ze echter door haar familie overtuigt dat ze de verloving moest verbreken. De familie keurde Mr. Wentworth niet goed als geschikte huwelijkspartner omdat hij van een lagere komaf was en weinig geld had.

37 | P a g i n a

Elizabeth heeft dus haar huwelijkaanzoek afgewezen uit grond van het ontbreken van liefde, ongeacht wat haar familie ervan vond. Anne Elliot heeft voor eigen geluk opgeofferd voor de reputatie van haar familie. Hieruit blijkt ook dat Elizabeth een erg sterk karakter had en Anne niet zo dapper is en erg makkelijk te overtuigen is. De ontwikkeling in de liefde in de boeken is ook erg verschillend. In ‘Persuasion’ gaat het over een jeugdliefde tussen twee mensen, die ondanks alles wat er gebeurd en gezegd is, weer herenigt wordt. In ‘Pride and Prejudice’ groeit de liefde tussen twee mensen die elkaar eerst verachten.

In het algemeen zijn de vrouwen in ‘Persuasion’ minder afhankelijk en hebben ze veel te zeggen. Anne en Lady Russel geven namelijk advies over hoe de vader van Anne de financiële situatie het best kan aanpakken. Ook is Mrs. Croft een erg onafhankelijke, sterke vrouw die al veel van de wereld heeft gezien. Mrs. Smith is ook onafhankelijk van haar man. Ondanks dat hij haar met een slechte reputatie en weinig geld heeft achtergelaten, redt ze het in haar eentje in de maatschappij.

In Pride and Prejudice wordt er wel verschil gemaakt in ‘oud geld’ en ‘nieuw geld’. De twee zussen van Mr. Bingley worden inhet boek voorgesteld als trotse, verwaande vrouwen die neerkijken op mensen wie veel geld hebben dankzij de verdiensten in de handel. In Persuasion wordt hier weinig verschil in gemaakt: de familie Elliot keek niet neer op Mr. Wentworth wanneer hij terugkomt en veel geld in de Napoleontische oorlogen heeft verdiend.

5.3 Eventuele verklaringen voor de verschillen.

Het grootste verschil tussen de twee boeken, het verschil in karakter van de hoofdpersonages, is te verklaren door de leeftijd van Jane Austen in de tijd dat ze de boeken schreef. Anne Elliot is namelijk de meest volwassen vrouw van alle zes de hoofdpersonages. Dit is te verklaren doordat Jane Austen het

38 | P a g i n a

boek ‘Persuasion’ schreef toen ze zelf ook al ouder was. Jane had, na het schrijven van vijf romans, al veel ervaring opgedaan en meer handigheid gekregen in het schrijven. Ook had ze door de jaren heen meer begrip gekregen voor het principe ‘trouwen voor geld en bezit’, omdat veel vrouwen ook weinig keus hadden, waardoor het principe minder bekritiseerd werd in ‘Persuasion’ dan in haar vorige boeken. Jane Austen werd gezien als het verstandige, gevoelige familielid en tevens ook als oude vrijster. Vooral in ‘Persuasion’ lijkt de hoofdpersonage veel op Jane Austen zelf. De sombere sfeer in ‘Persuasion’ is te verklaren door de omstandigheden die zich toen voordeden in Jane’s leven. 1816, het jaar waarin ‘Persuasion’ schreef, was namelijk geen goed jaar voor Jane. Haar broer ging failliet en Jane had last van de eerste symptomen van haar ziekte.

ConclusieNa de inleiding werd het duidelijk dat er een antwoord werd gezocht op de vraag of er veel verschillen te herkennen en eventueel te verklaren zijn tussen het karakter van de hoofdpersonages van twee boeken: ‘Pride and Prejudice’ en ‘Persuasion’. De aanleiding voor het onderzoek was de vraag of Jane Austen gedurende haar leven veranderd is van eventuele standpunten en zo ja, waarom?

Om allereerst achter de geschiedenis van Jane Austen te komen is haar levensloop in hoofdstuk een behandeld. Jane Austen staat nu bekend als een goede, Engelse schrijfster die vooral schrijft over de huwelijksperikelen van de vrouwen van haar tijd. Ze groeide op in een rustig dorpje bij het platteland. Inhaar hechte, creatieve familie ontdekte ze haar passie voor schrijven dat uitgroeide tot het publiceren van zes romans.

Om meer tijdsbesef te krijgen is in hoofdstuk twee de tijd waarin Jane Austen leefde en de veranderingen die toen een rol

39 | P a g i n a

speelden behandeld. Zoals u in hoofdstuk twee heeft gelezen, hebben veel veranderingen toentertijd geen grote invloed gespeeld op het leven van Jane Austen. Ze nam de Romantische schrijfstijl, gekenmerkt door veel fantasie en verbeelding, niet over maar bleef realistisch schrijven. Wel was er veel sprake van subjectiviteit, een kenmerk van de romantische schrijfstijl, omdat ze vaak over haar eigen ervaringen schreef.Veel schrijvers van haar tijd brachten boeken uit die gingen over de overgang naar de negentiende eeuw. Jane Austen verteldeechter het verhaal van het alledaagse leven en bleef dicht bij de realiteit. In haar boeken was er geen sprake van onrust, chaos of vernieuwing, die in haar weide omgeving wel aanwezig waren dankzij de gevolgen van de Industriële en Franse Revolutie. Deze veranderingen speelden zich namelijk vooral af in de hogere kringen in Engeland en in de grote steden. Het leven van Jane Austen, een rustig leven in kleine dorpjes op het platteland, is daarom ook weinig beïnvloedt door deze veranderingen.

Jane schreef in haar romans over het leven zoals zij die kende.De hoofdpersonages hadden ook vaak dezelfde leeftijd als Jane Austen en de verhalen speelden zich in dezelfde kringen rond. Jane schrijft veel over haar eigen ervaringen of over ervaringen van iemand uit haar omgeving. Het afwijzen van een huwelijk speelt bijvoorbeeld in veel van haar boeken een rol, waarschijnlijk omdat Jane zelf ook een keer een huwelijk heeft afgewezen. Ze had haar huwelijk met Harris Biggs namelijk afgewezen omdat ze wilde trouwen uit liefde. Dit principe om tetrouwen uit liefde is daarom een belangrijk onderwerp in al haar romans. In de periode van de Romantiek kregen vrouwen ook meer vrijheid om een huwelijk af te wijzen, waardoor het ook goed mogelijk is dat het afwijzen van een aanzoek daarom een belangrijk onderwerp in haar boeken was.

Wat weer niet kenmerkend is voor de romantische schrijfstijl, maar juist voor de schrijfstijl van eind achttiende eeuw, was dat het verstand vaak de overhand boven de emoties nam. De hoofdpersonages laten zich vooral leiden door het verstand en

40 | P a g i n a

luisteren naar de mening van anderen, in plaats van hun hart tevolgen.

Een voorbeeld van een directe invloed van de omstandigheden in Engeland op Jane’s leven en de invloed op haar boeken is de aanwezigheid van officieren, bijvoorbeeld in ‘Pride and Prejudice’. De officieren, ‘afkomstig’ van de Napoleontische oorlogen die toentertijd bezig waren, oefenden vaak op het platteland. Hierdoor kwam Jane Austen veel in contact met deze officieren en spelen officieren ook vaak een rol in haar boeken. Hetgeen dat de mensen van het ‘oude geld’, wat ik hierboven heb uitgelegd, neerkeken op de mensen met het ‘nieuwegeld’, in dit geval de officieren, vind je niet erg duidelijk terug in de boeken van Jane Austen. Waarschijnlijk is dit te verklaren doordat Jane juist schreef voor de mensen uit de hogere kringen. In die tijd was literatuur voornamelijk nog voor de adel.

Het ontstaan van een nieuw genre heeft ook een grote rol gespeeld in de schrijfstijl van Jane Austen. De satire ontstondnamelijk en Jane Austen schrijft haar romans in een satirische schrijfstijl, dus een schrijfstijl waar ze haar kritiek uit. Inhaar boeken uit ze namelijk kritiek op het bekrompen denken over onder andere het huwelijk en de rol van de liefde daarin.

In het algemeen komen veel aspecten in beide boeken met elkaar overeen. De verhalen gaan namelijk beide over een zoektocht naar liefde. Er is vooral een verschil te herkennen in het karakter en de achtergrond van de hoofdpersonages. Veel verklaringen zijn er niet te geven voor de verschillen in de boeken en ook de veranderingen in de tijd waarin Jane Austen leefde hebben geen grote invloed gehad op haar schrijven. Haardoor wordt de gestelde hoofdvraag maar gering beantwoord, terwijl ik had verwacht dat de romantische schrijfstijl veel invloed zou hebben op de schrijfstijl van Jane Austen. Nu zijn echter ook maar twee boeken vergeleken, waardoor het onderzoek nog niet helemaal compleet is. Men kan, om een completer resultaat te behalen, het onderzoek breder maken en

41 | P a g i n a

bijvoorbeeld alle zes de boeken vergelijken of haar boeken vergelijken met de politieke stromingen die toentertijd belangrijk waren.

42 | P a g i n a

LiteratuurlijstAusten, J., ‘Pride and Prejudice’, The World’s Classics, 1813

Austen, J., ‘Persuasion’, Pinguin Classics, 1818

‚Biography: Life and family’, www.pemberly.com

Caltha, ‘Jane Austen’s Pride and Prejudice: kort samengevat’, www.kunst-en-cultuur.infonu.nl, 22 april 2011.

‚Jane Austen: Pride and Prejudice samenvatting’, www.educatie-en-school.infonu.nl,

‚Jane Austen’s Writings‘, www.pemberly.com

‚Jane Austens wereld in haar boeken’, www.janeausten.nl,

‘Jane Austen and the women of her time’, www.scholieren.com, 8 maart2004.

‘Jane Austen Society Nederland, www.janeaustensociety.nl

‘Jane Austen: A brief biography’, www.jasna.org

‘Jane Austen: Biography’, www.biography.com

‘Jane Austen‘, www.wikipedia.nl

‘Jane Austen’, www.janeausten.org,

‘Jane Austen’, www.static.digischool.nl

Lindström, K., ‘Women – The Lowest Class? A Marxist critical analysis of Jane Austen’s Pride and Prejudice and Persuasion’, www.hig.diva-portal.org, juni 2010.

Lynch, J., ‘Critical insights: Pride, Prejudice and Persuasion: A comparison of two novels by Jane Austen’, www.salempress.com , oktober 2009.

‚‘Persuasion‘, by Jane Austen‘, www.shmoop.com,

‘Regency’, www.wikipedia.nl

‘Romantiek’, www.wikipedia.nl

43 | P a g i n a

‘Verlichting’, www.wikipedia.nl

‘Wie is Jane Austen?’, www.leerwiki.nl

www.janeausten.co.uk

44 | P a g i n a

LogboekLogboek Profielwerkstuk ‘Jane Austen’Nicole Bevers – V6b

Datum Activiteit Uren Problemen en oplossingen

10-12-2012

Voor een economiewerkstuk ook meteen onderwerpen bekeken voorprofielwerkstuk, omdat mijn interesse uitgaat naar het vak Economie

1,5 Leuke onderwerpen gevonden, alleen de vraag is of ik iets met die onderwerpen kan?

26-2-2013 Carrousel met profielwerkstukken. Twee economiewerkstukken gekeken en een profielwerkstuk van Nederlands

1,5 Gehoord dat het heel veel werk is en dat veel mensen te laat beginnen.

5-3-2013 Informatieavond gehad over onder andere het profielwerkstuk

1,5? Al wat helderder gekregen wat het profielwerkstuk inhoudt en wat mag enwat juist moet.

6-3-2013 Thuis al wat rondgekeken naar leuke onderwerpen voor het profielwerkstuk en o.a. filmpjes gekeken van de genomineerden voor beste profielwerkstuk van afgelopen jaren

1,5 Al een selectie gemaakt met vakken die ik zou willen doen: Nederlands, Engels, Economie of Aardrijkskunde. Lastig om daartussen te kiezen

28-3-2013 Meer op onderzoek gegaan naar de onderwerpen die ik kan en zou willen doen met het vak economie. Ook gekeken naar de hoeveelheid (betrouwbare) informatie die daarover te

2 Lastig om een leuk eninteressant onderwerpte vinden waar je 80 uur in moet kunnen enwillen steken.

45 | P a g i n a

vinden is. Een bevestiging gemaild naar meneer van der Linden dat ik het vak Economie heb gekozen voor mijn profielwerkstuk.

24-4-2013 Een aantal uur in het studiehuis gezeten, weer onderzoek gedaan naar onderwerpen. Ik wou graag een bedrijfsplan op gaan zetten alsprofielwerkstuk, maar mevrouw Diesveld zei dat ik dit beter niet kon doen.

3 ? Weer hetzelfde probleem, kom maar niet tot een juist onderwerp. Heb een heel rijtje onderwerpen staan dieme interessant lijken, maar steeds vallen er meer af doordat er bijvoorbeeld niet genoeg over te vindenis.

25-4-2013 Weer in het studiehuis gezeten,op zoek naar onderwerpen. Nu vooral naar Engelse onderwerpengekeken, omdat hier mijn interesse nu naar neigt.

3 Ik kom er niet helemaal uit welk vaken welk onderwerp ik zou kiezen voor mijn profielwerkstuk. Ook afwachtend of ik mag overstappen naar Engels.

26-4-2013 Knoop doorgehakt en bevestigingvan meneer Nieuwenhuize en mevrouw Goossens dat ik mag overstappen naar het vak Engels. Nog wat meer rondgezocht op internet naar interessante onderwerpen.

1 Nog een langer rijtjemet interessante Engelse onderwerpen, grote twijfel tussen een paar onderwerpen.Economische of literarische kant op m.b.t. Engels?

3-6-2013 Na het lezen van korte stukken uit boeken van Jane Austen in de klas, wordt Jane Austen als onderwerp steeds interessanter.

1 -

46 | P a g i n a

Op internet rondgekeken of er al eerder profielwerkstukken over haar zijn gemaakt, zodat ik weet of er veel over te vinden is.

5-6-2013 Nog meer gekeken op internet wat er allemaal te vinden is inhet algemeen over Jane Austen en bedacht wat ik als hoofdvraag hierover zou kunnen doen.

1,5 Lastig om hier een hoofdvraag en deelvragen bij te bedenken, dus wat hetspecifieke onderwerp van mijn profielwerkstuk wordt.

19-6-2013 Mijn hoofd- en deelvragen op een rijtje gezet en gestuurd naar Mevrouw Goossens. Omdat ikniet heel goed kon kiezen, had ik drie verschillende hoofdvragen opgestuurd waar ik tussen zat te kiezen.

0,5 Dit duurde best lang,omdat ik het nog steeds erg lastig vond om de knoop doorte hakken wat mijn hoofd- en deelvragen werd.

24-6-2013 Bij het inleveren van de schoolboeken gelijk even een biografie over Jane Austen geleend bij het studiehuis. Ookeen gesprek gehad met meneer Verberne, gaf mij tips over de hoofdvraag die ik kon stellen

0,2 -

4-8-2013 Begonnen met het lezen van JaneAusten haar biografie + wat aantekeningen gemaakt.

1 Het lukte niet echt, want wist niet wat ikprecies nodig had voor informatie.

5-8-2013 Lang gezocht op internet naar informatie, uiteindelijk geheelvan hoofdvraag veranderd.

2 Ik kwam erachter dat mijn vorige hoofdvraag niet veel opleverde en dat ik daarmee in de knoei kwam. Jane Austen had

47 | P a g i n a

na mijn gevoel namelijk helemaal niet zoveel invloed gehad. Hoofd- en deelvragen veranderd,maar moet nog navragen of het mag.

28-8-2013 Twee boeken van Jane Austen geleend bij het studiehuis die ik nodig zou hebben voor mijn nieuwe hoofd- en deelvragen. Daarna met mevrouw Goossens en de rest van haar leerlingen dieze heeft besproken over wat we al hebben gedaan.

1,5 Ik mag mijn hoofd- endeelvragen veranderen(oplossing!)

29-8-2013 Uitgeschreven thuis wat ik precies van plan ben om te gaandoen, hoe ik dit wil gaan doen en mijn hoofd- en deelvragen wat beter uitgeschreven.

1 -

5-9-2013 Heel lang gestaard naar een witte bladzijde, vervolgens watsteekwoorden opgeschreven voor mijn hoofdstukken en begin gemaakt aan de inleiding. Daarna begonnen aan mijn logboek (had ik nog niet gedaan, erg slecht)

1,5 Ik kan maar niet beginnen, het schrijven van de inleiding is ook lastig. Ook weet ik het niet 100% zeker meer of alles klopt in mijn logboek.

24-9-2013 Een profielwerkstuk van iemand (in het Engels) helemaal doorgelezen die met zijn hoofd-en deelvragen aardig in de buurt kwam met de mijne. Aantekeningen gemaakt met hoe ik het wil gaan indelen.

2 Lastig om daarna niette veel te kijken naar wat zij/hij heeft gedaan en hetzelfde te doen..

26-9-2013 Alle bronnen gezocht en verzameld die ik wil gaan

1 Het is soms lastig omte weten wanneer een

48 | P a g i n a

gebruiken en deze opgeslagen. bron betrouwbaar is of niet.

28-9-2013 Twee bronnen doorgelezen en daar aantekeningen van gemaakt.Vervolgens inleiding afgemaakt.

1,5 Moeilijk om te doorspitten welke informatie ik nodig kan hebben

29-9-2013 Inleiding nog wat veranderd en opgestuurd. Vervolgens begin gemaakt aan mijn eerste hoofdstuk.

1 Ik begin vooral met kernwoorden omdat ik anders bang ben dat ik teveel ga overschrijven van andere bronnen.

30-9-2013 Begonnen aan mijn eerste hoofdstuk. Vooral de aantekeningen die ik al had uitgewerkt.

1 Lastig om een goede indeling van dat hoofdstuk te bedenken

1-10-2013 Gewerkt aan eerste hoofdstuk. Ook al veel aantekeningen van informatie gemaakt voor de volgende hoofdstukken.

2 Alle informatie indelen is lastig en ook moeilijk om overbodige informatiete scheiden van belangrijke informatie.

2-10-2013 Gewerkt aan eerste hoofdstuk. 2,5 Het loopt eindelijk een beetje soepel.

3-10-2013 Eerste hoofdstuk afgemaakt en aantekeningen gemaakt voor overige hoofdstukken.

3

17-10-2013

Informatie gezocht over de periode waarin Jane Austen leefde.

1,5 Moeilijk wat wel en niet belangrijk is enwat ik wel of niet wil gaan vertellen

18-10-2013

Een film bekeken over Jane Austen om een indruk te krijgenhoe ze toen leefden.

2 Ik weet natuurlijk niet of het waarheidsgetrouw is.

49 | P a g i n a

27-10-2013

Mijn hoofd- en deelvragen, inleiding en eerste hoofdstuk besproken met mijn zus. Samen aanpassingen gemaakt.

1 Blij met mijn aanpassingen van mijnhoofd- en deelvragen.

29-10-2013

Begonnen met lezen van Pride and Prejudice.

0,5

17-11-2013

Alle informatie doorgespit en licht begonnen met schrijven aan het tweede hoofdstuk.

1 Moet er weer inkomen,heel lang niks gedaandoor proefwerkweek enboeken lezen voor andere vakken..

20-11-2013

Pride and Prejudice gelezen en aantekeningen gemaakt.

1,5 Redelijk veel woordendie ik opzoek met eenwoordenboek, duurt wat langer. Ook moeilijk om het verschil te maken metwat wel of niet belangrijk is en welke informatie ik dadelijk nodig heb.

22-11-2013

Pride and Prejudice stukje gelezen, daarna de film van Pride and Prejudice gekeken.

3 De film zorgt voor meer helderheid, het boek lezen gaat erg sloom.

23-11-2013

Pride and Prejudice lezen en aantekeningen gemaakt.

2 Ik vind het boek lastig om te lezen, waardoor het sloom gaat.

25-11-2013

Pride and Prejudice gelezen en aantekeningen gemaakt.

3

27-11-2013

Pride and Prejudice verder gelezen.

2

29-11-2013

Alle informatie voor mijn tweede deelvraag (over de

3,5 Het is lastig om te weten wat je wel en

50 | P a g i n a

periode waarin Jane Austen leefde) verzameld en uitgewerktin punten die ik wil vertellen.

niet hoeft te vertellen en hoe je de periode het best kan indelen. Ik heb ervoor gekozen om even aan dit tweede hoofdstuk te werken omdat ik nogal achterloop en dan hebik alvast wat op papier staan. Ook weet ik dan waar ik op kan letten met hetlezen van beide boeken.

1-12-2013 Verder gelezen aan Pride and Prejudice

3 Ik heb ervoor gekozenom eerst even het boek Pride and Prejudice uit te lezen en daarna hoofdstuk 2 uit te gaan schrijven. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik dan even helemaal in het verhaal zit en het boek dan ook makkelijker doorlees.

3-12-2013 Pride and Prejudice uitgelezen. 2 Ein-de-lijk. Ik vond het een leuk boek en heb

4-12-2013 De ‘Introduction’ van Persuasion gelezen en hierbij aantekeningen gemaakt.

1 Hierin stond veel informatie die ik kangebruiken voor het vergelijken van de twee boeken dadelijk.

6-12-2013 Persuasion gelezen en aantekeningen gemaakt.

2

51 | P a g i n a

7-12-2013 De film ‘Persuasion’ gekeken. 1,5 Ik vond het bij Prideand Prejudice fijn dat ik de film had gezien. De film gaf toen een helderder beeld van het boek. Nu weet ik al wat de rode draad van het verhaal is, waardoor ik makkelijker door het boek heen zal komen.

8-12-2013 Persuasion gelezen en aantekeningen gemaakt.

2

9-12-2013 Persuasion gelezen en aantekeningen gemaakt.

1,5

10-12-2013

Persuasion gelezen en aantekeningen gemaakt.

3,6 Ben erachter gekomen dat het makkelijker lezen is wanneer ik wat langer de tijd neem om het boek te gaan lezen. Dan hoef ik niet steeds weer in te lezen.

12-12-2013

Persuasion gelezen en aantekeningen gemaakt.

3

15-12-2013

Persuasion uitgelezen en aantekeningen gemaakt.

1,5 Ik kan tot nu toe nogniet veel verschil herkennen d.m.v. eventuele veranderingen in haaromgeving.

28-12-2013

De samenvatting van Pride and Prejudice nog eens doorgelezen,vervolgens de aantekeningen vanPride and Prejudice uitgewerkt

2,2 Ik haal de twee boeken soms een beetje door elkaar doordat ik ze zo snelachter elkaar heb

52 | P a g i n a

gelezen, dat is verwarrend. Ook is het lastig wat ik in de deelvraag over hetboek moet vertellen.

29-12-2013

Aantekeningen van Pride and Prejudice verder uitgewerkt.

1,5 De afweging maken tussen wat ik wel of niet moet vertellen vind ik lastig.

4-1-2014 De punten die ik had uitgeschreven over de periode waarin Jane Austen leefde uitgewerkt.

2,5 Ik vind het lastig omin mijn eigen woordeninformatie te schrijven over feiten. Ook hier is het lastig om de afweging te maken watwel of wat niet belangrijk is.

7-1-2014 De deelvraag van Pride and Prejudice afgemaakt.

1,5

23-1-2014 De samenvatting van Persuasion doorgelezen en een deel van de aantekeningen van Persuasion uitgewerkt.

2 Ik moet de samenvatting van het boek er alsnog bij houden, net als dat ik bij Pride and Prejudice deed, om detwee boeken niet doorelkaar te halen. Ook heb ik het erg druk gehad met de toetsweek waardoor het profielwerkstuk er een beetje ingeschoten is.

24-1-2014 Nog een deel van de aantekeningen van Persuasion uitgewerkt. Al wat

2 Het kost allemaal meer tijd dan verwacht.

53 | P a g i n a

aantekeningen gemaakt voor de vijfde deelvraag: het verschil en de overeenkomsten tussen de boeken.

26-1-2014 De vierde deelvraag over Persuasion afgemaakt en veel aantekeningen gemaakt voor de vijfde deelvraag.

4,5 Het resultaat van hetonderzoek blijkt een beetje tegen te vallen: weinig veranderingen hebben invloed gehad na mijnmening.

27-1-2014 De tweede deelvraag aangepast en ook de twee deelvragen voor de boeken grondig aangepast.

2 Ik ben niet tevreden over de informatie die ik had en nog steeds heb. Ik weet niet waarover ik nog meer kan vertellen enheb daar ook niet de tijd voor, maar vind het nu erg weinig.

28-1-2014 Veel sites ingelezen of die nogveel veranderingen en verschillen en overeenkomsten konden vinden tussen de twee boeken. Verder nog aantekeningen gemaakt. Daarna heb ik de aantekeningen proberen op te delen en uit te werken.

5 Er komt heel veel tijd in te zitten omdat ik niet preciesweet wat er relevant is om in mijn profielwerkstuk te zetten. Veel stress, de laatste loodjes zijn zwaar.

29-1-2014 De vijfde deelvraag afgemaakt en de conclusie geschreven.

3

30-1-2014 Alles gecontroleerd en waar hetnodig was verbeterd. De literatuurlijst en mijn voorwoord geschreven. Inleidingnog een aantal dingen aan verbeterd.

3 De puntjes op de i zetten duurt langer dan verwacht. Kreeg ook geen goede inhoudsopgave voor elkaar. Ik hoop dat

54 | P a g i n a

het resultaat er mag zijn.

Ik heb er opgeteld 110 uur over gedaan. Wel heb ik 6,5 uur van de 110 uur aan het zoeken voor economische onderwerpen besteed,dus in totaal 103,5 uur aan mijn profielwerkstuk over Jane Austen.

55 | P a g i n a