Presentatie Peter de Groote Lezing, 19 december 2011
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
‘‘Over verdringing aan de Over verdringing aan de onderkant van de arbeidsmarkt’onderkant van de arbeidsmarkt’
Presentatie voor Peter de Groote lezingPresentatie voor Peter de Groote lezingDoopsgezinde Vermaning, Zaandam, 19 december Doopsgezinde Vermaning, Zaandam, 19 december
20112011
1
Prof. dr Jouke van DijkHoogleraar regionale arbeidsmarktanalyse
Faculteit Ruimtelijke WetenschappenWaddenacademie / SER Noord Nederland
Trends economie en Trends economie en arbeidsmarktarbeidsmarkt
Economische groei stagneert: kredietcrisisEconomische groei stagneert: kredietcrisisKrimp/vergrijzing: beroepsbevolking neemt afKrimp/vergrijzing: beroepsbevolking neemt afHerstructurering: eenvoudige maakindustrie Herstructurering: eenvoudige maakindustrie verdwijnt, groei in de dienstensector, vooral zorgverdwijnt, groei in de dienstensector, vooral zorgFlexibeler arbeidsrelaties Flexibeler arbeidsrelaties zzp-ers, pendel, wonen zzp-ers, pendel, wonenKennisintensivering, opleidingsniveau stijgt: maar ook Kennisintensivering, opleidingsniveau stijgt: maar ook 250.000 analfabeten en 1,5 miljoen laaggeletterden250.000 analfabeten en 1,5 miljoen laaggeletterdenNog veel mensen in de WW, WWB, Wajong en WAO Nog veel mensen in de WW, WWB, Wajong en WAO die buiten het arbeidsproces staan, maar ook veel die buiten het arbeidsproces staan, maar ook veel buitenlandse werknemers buitenlandse werknemers Kwalitatieve mismatch vraag en aanbodKwalitatieve mismatch vraag en aanbodDecentralisatie arbeidsmarktbeleid naar gemeentenDecentralisatie arbeidsmarktbeleid naar gemeenten
Regionaal arbeidsmarktbeleidRegionaal arbeidsmarktbeleidArbeidsmarktbeleid van overhedenArbeidsmarktbeleid van overheden– Werkgelegenheidsbeleid: meer banen Werkgelegenheidsbeleid: meer banen
– Passief arbeidsmarktbeleid: inkomen via Passief arbeidsmarktbeleid: inkomen via uitkeringuitkering
– Actief arbeidsmarktbeleid: mensen aan werk Actief arbeidsmarktbeleid: mensen aan werk helpen; werken naar vermogenhelpen; werken naar vermogen
OnderwijsbeleidOnderwijsbeleidWelzijnsbeleidWelzijnsbeleidHRM-beleid van bedrijvenHRM-beleid van bedrijven– Vervullen van vacatures, loopbaanbeleid, Vervullen van vacatures, loopbaanbeleid,
HRM-beleid werkgevers bij krappe HRM-beleid werkgevers bij krappe arbeidsmarkt arbeidsmarkt
Interessante werkgever zijn qua salaris, Interessante werkgever zijn qua salaris, loopbaan, werktijden, secundaire loopbaan, werktijden, secundaire arbeidsvoorwaarden etc.arbeidsvoorwaarden etc.Doorstroom naar hogere functies: om-, her-, bij- Doorstroom naar hogere functies: om-, her-, bij- of opscholing op de interne arbeidsmarktof opscholing op de interne arbeidsmarktBuitenlanders aantrekken of outsourcingBuitenlanders aantrekken of outsourcingInnovatie, hogere arbeidsproductiviteitInnovatie, hogere arbeidsproductiviteitInvesteren in relaties met opleidingen via Investeren in relaties met opleidingen via stages voor leerlingen en docentenstages voor leerlingen en docentenInvesteren in imago en bekendheid organisatieInvesteren in imago en bekendheid organisatieOf: maatschappelijk verantwoord ondernemen Of: maatschappelijk verantwoord ondernemen door mensen aan de onderkant van de door mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt een kans te geven via bijv. de arbeidsmarkt een kans te geven via bijv. de WWnV (Wet Werken naar Vermogen)? WWnV (Wet Werken naar Vermogen)?
Arbeidsmarktbeleid: de Arbeidsmarktbeleid: de spelersspelers
Centrale rol voor gemeenten: decentralisatie Centrale rol voor gemeenten: decentralisatie WWB, WMO, WSW, maar weinig WWB, WMO, WSW, maar weinig instrumenten, maar wel groot financieel instrumenten, maar wel groot financieel risico, zeker met WWnV. risico, zeker met WWnV. Maar ook: provincies en centrale overheidMaar ook: provincies en centrale overheidAfdelingen Sociale Zaken, Economische Afdelingen Sociale Zaken, Economische Zaken, Onderwijs, Welzijn Zaken, Onderwijs, Welzijn Werkpleinen, UWV, Regional PlatformsWerkpleinen, UWV, Regional PlatformsOnderwijs: WO, HBO, ROC’s etc.Onderwijs: WO, HBO, ROC’s etc.O&O-SectorfondsenO&O-SectorfondsenBedrijven, KvK’s, VNO-NCW, MKB, vakbondenBedrijven, KvK’s, VNO-NCW, MKB, vakbondenTaskforces, kenniscentraTaskforces, kenniscentraRe-integratie bedrijvenRe-integratie bedrijvenEtc. en dan ook nog de werkzoekenden zelfEtc. en dan ook nog de werkzoekenden zelf
Hoe komen mensen die nu een uitkering Hoe komen mensen die nu een uitkering hebben aan het werk? hebben aan het werk? (Groot Amsterdam + (Groot Amsterdam + Zaanstreek / Waterland: NWW 35.000 + 8.000 Zaanstreek / Waterland: NWW 35.000 + 8.000 = 43.000)= 43.000)
Hoe verminderen we de uitkeringslast?Hoe verminderen we de uitkeringslast?
Hoe kan de overheid daaraan bijdragen door Hoe kan de overheid daaraan bijdragen door een effectief arbeidsmarktbeleid?een effectief arbeidsmarktbeleid?
Hoe komen we tot een efficiënte enHoe komen we tot een efficiënte en transparante uitvoeringsstructuur? transparante uitvoeringsstructuur? het gaat het gaat om miljarden euro’s per jaar!om miljarden euro’s per jaar!
Gaat het probleem vanzelf over door vergrijzing of Gaat het probleem vanzelf over door vergrijzing of wordt het veel erger door de crisis?wordt het veel erger door de crisis?Omvang en aard van het probleem – Omvang en aard van het probleem – arbeidsmarktdynamiek – knelpunten arbeidsmarktdynamiek – knelpunten (arbeidsmarktinformatie)(arbeidsmarktinformatie)Is het probleem oplosbaar? Is het probleem oplosbaar? Niet-willers en niet-kunnersNiet-willers en niet-kunnersKeuze doelgroepen: Wie Keuze doelgroepen: Wie wilwil je helpen? Kansarmen of je helpen? Kansarmen of kansrijken? Wie kansrijken? Wie kankan je helpen? je helpen?Keuze maatregelen: Hoe kan je helpen? (bemiddeling – Keuze maatregelen: Hoe kan je helpen? (bemiddeling – scholing – sociale vaardigheden – arbeidsritme – scholing – sociale vaardigheden – arbeidsritme – sancties – tewerkstelling)sancties – tewerkstelling)Werkt het beleid? (monitoring + evaluatie)Werkt het beleid? (monitoring + evaluatie)Kan het efficiënter? Kan het efficiënter? Best practicesBest practices bekend? bekend?Probleem van de gemeente? Wat kunnen / moeten Probleem van de gemeente? Wat kunnen / moeten werkgevers en werknemers doen?werkgevers en werknemers doen?
Ladder modelLadder model 50 banen en 100 werklozen (beste=1, slechtste=100) Dus 50 minst geschikte werklozen krijgen geen baanArbeidsmarktbeleid:
nr. 90 stijgt 30 plaatsen naar nr. 60 nr. 70 stijgt 30 plaatsen naar nr. 40nr. 45 stijgt 30 plaatsen naar nr. 15
Resultaat:nr. 90 krijgt geen werknr. 70 krijgt een baannr. 45 krijgt een baan, maar ook zonder
beleid al! Als nr. 70 naar 40 gaat, zakt 50 naar 51! Voor 70 en 45 is het beleid bruto effectief, maar netto alleen voor 70 en macro is het effect nul omdat nr.70 nr.50 verdringt!
Wat kan het Wat kan het arbeidsmarktbeleid?arbeidsmarktbeleid?Effectiviteit van arbeidsmarktbeleid is vaak kleinEffectiviteit van arbeidsmarktbeleid is vaak klein
Er zijn nauwelijks voorbeelden van “best practices” Er zijn nauwelijks voorbeelden van “best practices” die netto effectief zijn (veel beleidshomeopathie?)die netto effectief zijn (veel beleidshomeopathie?)De arbeidsmarkt is regionaal (pendel) en vraagt om De arbeidsmarkt is regionaal (pendel) en vraagt om een arbeidsmarktbeleid op regionaal niveaueen arbeidsmarktbeleid op regionaal niveau
Wees realistisch in het arbeidsmarktbeleid:Wees realistisch in het arbeidsmarktbeleid:Iedereen aan regulier werk helpen zal niet lukkenIedereen aan regulier werk helpen zal niet lukkenGesubsidieerde arbeid blijft nodig: werken naar Gesubsidieerde arbeid blijft nodig: werken naar vermogen met loonkosten subsidie liefst bij reguliere vermogen met loonkosten subsidie liefst bij reguliere bedrijven en organisaties. Gaat dat lukken?bedrijven en organisaties. Gaat dat lukken?(Te?) Grote financiële risico’s voor gemeenten, zeker (Te?) Grote financiële risico’s voor gemeenten, zeker als de crisis doorzet, maar anders ook met WWnVals de crisis doorzet, maar anders ook met WWnV
Oplopende tekorten WWB bij Oplopende tekorten WWB bij gemeenten: gemeenten: het dak lekt al het dak lekt al (Bron: Ministerie Szw)(Bron: Ministerie Szw)
ConclusiesConclusiesCrisis verhult vergrijzingsprobleem Crisis verhult vergrijzingsprobleem krapte komt krapte komtInvesteer nu in scholing, ook voor 45+Investeer nu in scholing, ook voor 45+Functies afstemmen op capaciteiten werknemerFuncties afstemmen op capaciteiten werknemerVoorkom instroom WAJONGVoorkom instroom WAJONG
Wees realistisch in het arbeidsmarktbeleid!Wees realistisch in het arbeidsmarktbeleid!Wet Werken naar Vermogen: kans en bedreigingWet Werken naar Vermogen: kans en bedreiging
gemeenten failliet als crisis doorzet gemeenten failliet als crisis doorzet
Vier O’sVier O’s: : OOndernemers, ndernemers, OOnderwijs, nderwijs, OOverheid en verheid en OOuders hebben eigen verantwoordelijkheden. uders hebben eigen verantwoordelijkheden. Werk samen op praktische punten, maar blijf niet Werk samen op praktische punten, maar blijf niet steken in platforms, task-forces, convenanten, etc.steken in platforms, task-forces, convenanten, etc.
‘‘Over verdringing aan de Over verdringing aan de onderkant van de arbeidsmarkt’onderkant van de arbeidsmarkt’
Presentatie voor Peter de Groote lezingPresentatie voor Peter de Groote lezingDoopsgezinde Vermaning, Zaandam, 19 december Doopsgezinde Vermaning, Zaandam, 19 december
20112011
45
Prof. dr Jouke van DijkHoogleraar regionale arbeidsmarktanalyse
Faculteit Ruimtelijke WetenschappenWaddenacademie / SER Noord Nederland