Problem odpowiedzialności kierowników grantów i projektów

Problem odpowiedzialności kierowników grantów i projektów

Uniwersytecka Komisja Nauki,16 stycznia 2014 r.

Renata Okupniak, radca prawny

Magdalena Szafran, kierownik Dział Nauki i Programów Krajowych

Wyłączna odpowiedzialność uczelni wobec instytucji finansującej w tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy

Jednostka zobowiązuje się do realizacji projektu zgodnie z postanowieniami umowy….

Dotyczy: umów zawartych z MNiSW (NPRH: moduł 3; międzynarodowe współfinansowane), NCBR

Odpowiedzialność uczelni według umów o finansowanie

Brak w umowach zapisów o odpowiedzialności kierownika projektu wobec instytucji finansującej.

Brak możliwości negocjowania przez uczelnie umów o finansowanie w zakresie odpowiedzialności kierownika projektu wobec instytucji finansującej.

Kierownik projektu oraz Jednostka zobowiązują się do realizacji projektu zgodnie z postanowieniami umowy….

Jednostka jest odpowiedzialna wobec agencji finansującej za wykonanie umowy, w tym za działania i zaniechania Kierownika projektu

Dotyczy: umów zawartych z NCN, MNiSW (NPRH: moduł 1 i 2; Iuventus Plus, Mobilność Plus, Diamentowy Grant), FNP

Odpowiedzialność kierownika projektu według umów o finansowanie

• Zaniechania merytoryczne:

W razie nieprzyjęcia sprawozdania finansowego lub w razie nieuznania przez projekt pozytywnej oceny merytorycznej umowa może być uznana za niewykonaną w całości lub w części i jednostka jest wezwana do zwrotu środków finansowych wykorzystanych nieprawidłowo

• Zaniechana formalne:

Niezłożenie raportu rocznego w terminie lub złożenie raportu niekompletnego stanowi podstawę wstrzymania dalszego finansowania projektu lub odstąpienia przez agencję finansującą od umowy i do żądania zwrotu przekazanych środków

Niezłożenie raportu końcowego w terminie lub złożenie raportu niekompletnego stanowi podstawę do uznania umowy za niewykonaną i do żądania zwrotu przekazanych środków

Zaniechania Kierownika projektu w realizacji projektu

• Raport końcowy nie został wysłany w terminie z winy kierownika projektu• Pisma Rektora wzywające kierownika projektu do dopełnienie obowiązku

– bezskuteczne• Pismo NCN wzywające do przesłania raportu• Nałożenie kary upomnienia – bezskuteczne • Ponowne wezwania kierownika projektu do złożenia raportu – obietnica

złożenia – bezskuteczne • Raport końcowy wysłany z 6 miesięcznym opóźnieniem, minął się z

decyzją NCN o uznaniu projektu za niewykonany i żądanie zwrotu przekazanych środków

• Zwrot przez uczelnię środków projektu na konto instytucji finansującej• Pismo Jednostki do Ministra NiSW z prośbą o umorzenie; negatywna

odpowiedź z MNiSW, ze wskazaniem, że uczelnia jest odpowiedzialna za wykonanie umowy, w tym za działania i zaniechania kierownika projektu

Opis przypadku zaniechania kierownika projektu

Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) • Zasady odpowiedzialności materialnej kierownika projektu, będącego

pracownikiem uczelni, w całości regulują przepisy Kodeksu pracy i uczelnia nie ma podstaw do modyfikacji tej odpowiedzialności w trybie umownym.

• W zakresie odpowiedzialności kierownika projektu, będącego pracownikiem uczelni, uczelnia nie ma podstaw do żądania od kierownika projektu zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy, np. w postaci kary umownej, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków

Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) • Obciążenie kierownika projektu całą należnością tylko w przypadku

wykazania winy umyślnej kierownika projektu.

Wina umyślna – uczelnia musi wykazać, że kierownik projektu działał: – z zamiarem bezpośrednim, to jest chciał naruszyć swoje obowiązki

pracownicze dotyczące realizacji projektu oraz chciał wyrządzić uczelni szkodę w postaci obciążenia uczelni obowiązkiem zwrotu środków,

albo

– z zamiarem ewentualnym, to jest przewidywał możliwość naruszenia swoich obowiązków pracowniczych dotyczących realizacji projektu oraz możliwość wyrządzenia uczelni szkody w postaci obciążenia uczelni obowiązkiem zwrotu środków, i na to się godził.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków

Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) • Obciążenie kierownika projektu należnością do wysokości jego

trzymiesięcznego wynagrodzenia w przypadku wykazania winy nieumyślnej kierownika projektu.

Wina nieumyślna – uczelnia musi wykazać, że kierownik projektu dopuścił się:– niedbalstwa, to jest miał możliwość przewidywania, że jego zachowanie

wyrządzi uczelni szkodę, ale bezpodstawnie przypuszczał, że szkoda nie nastąpi,

albo

– lekkomyślności, to jest kierownik projektu nie przewidywał możliwości powstania szkody, chociaż w oparciu o okoliczności sprawy mógł i powinien przewidzieć jej powstanie

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków

Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) • Brak podstaw do potrącenia należności z wynagrodzenia za pracę

kierownika projektu, bez jego zgody.• W przypadku bezskuteczności żądania zwrotu należności przez

kierownika projektu, roszczenie uczelni może być dochodzone na drodze postępowania sądowego, a po uzyskaniu korzystnego dla uczelni wyroku również na drodze postępowania egzekucyjnego.

• W postępowaniu sądowym uczelnia musi wykazać winę kierownika projektu oraz wysokość szkody, przy dodatkowym założeniu, że wysokość szkody nie jest umniejszana o wartość zakupionych w ramach projektu środków rzeczowych.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków

Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) • Równolegle do rozliczeń finansowych uczelnia może podjąć wobec

kierownika projektu będącego pracownikiem uczelni działania w zakresie:– pociągnięcia kierownika projektu do odpowiedzialności dyscyplinarnej

(jedynie w przypadku, gdy kierownik projektu jest nauczycielem akademickim),

– rozwiązania stosunku pracy, przy czym:•w przypadku kierownika projektu będącego mianowanym nauczycielem akademickim wymagane jest uzyskanie opinii organu uczelni wskazanego w statucie, •w przypadku kierownika projektu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas określony, jedynie, gdy umowa o pracę jest zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy i zawiera postanowienie o dopuszczalności jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków

Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku cywilnoprawnego (umowa o dzieło, umowa zlecenia) • Obciążenie kierownika projektu całą należnością z tytułu

niewykonania lub nienależytego wykonania umowy o dzieło/umowy zlecenia w przypadku winy umyślnej bądź winy nieumyślnej.

• Możliwość potrącenia należności z wynagrodzenia przysługującego kierownikowi projektu z tytułu umowy o dzieło/umowy zlecenia (dotyczy wszystkich wynagrodzeń z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych z uczelnią, z wyłączeniem wynagrodzenia ze stosunku pracy).

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków

Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku cywilnoprawnego (umowa o dzieło, umowa zlecenia) • W przypadku bezskuteczności żądania zwrotu należności,

roszczenie uczelni może być dochodzone na drodze postępowania sądowego, a po uzyskaniu korzystnego dla uczelni wyroku również na drodze postępowania egzekucyjnego.

• W postępowaniu sądowym uczelnia musi wykazać winę kierownika projektu oraz wysokość szkody, przy dodatkowym założeniu, że wysokość szkody nie jest umniejszana o wartość zakupionych w ramach projektu środków rzeczowych.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków

Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku cywilnoprawnego (umowa o dzieło, umowa zlecenia) • Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu mogą być

zabezpieczone w umowie o dzieło/ umowie zlecenia np. poprzez kary umowne, a ponadto np. w postaci gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej, przez potrącenia z należności za częściowe wykonanie umowy o dzieło/umowy zlecenie.

• Równolegle do rozliczeń finansowych uczelnia może podjąć wobec kierownika projektu działania w zakresie wypowiedzenia umowy bądź odstąpienia od umowy. Umowa o dzieło/umowa zlecenia mogą w tym zakresie zawierać dodatkowe, szczegółowe uregulowania.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków

• Brak wymogu sprawozdania merytorycznego w raporcie rocznym (np. NCN), stwarza ryzyko nie zatwierdzenia projektu

• Brak informacji od agencji finansującej o przyjęciu lub nieprzyjęciu raportu rocznego; korekty dotyczą tylko błędów formalnych

Czynniki niekorzystne dla jednostek

• Zobowiązanie każdego kierownika projektu do bieżącego i niezwłocznego informowania uczelni w formie pisemnej o problemach w realizacji projektu w celu podjęcia decyzji o ewentualnym aneksowaniu umowy z instytucją finansującą.

• Zobowiązanie każdego kierownika projektu do cyklicznego składania uczelni sprawozdań merytorycznych/oświadczeń, że projekt jest realizowany zgodnie z umową.

• Zagwarantowanie w umowach o pracę zawieranych z kierownikami projektów na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy prawa uczelni do wypowiedzenia umowy.

Mechanizmy zabezpieczające jednostkę

• Zagwarantowanie w umowach o dzieło/umowach zlecenia zabezpieczenia przez kierownika projektu należytego wykonania umowy w określonych przez uczelnię formach i wysokości (np. gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa, potrącenia z należności za częściowe wykonanie umowy o dzieło/umowy zlecenie).

• Zagwarantowanie w umowach o dzieło/umowach zlecenia kar umownych należnych uczelni z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kierownika projektu.

Mechanizmy zabezpieczające jednostkę

Dziękujemy za uwagę