Top Banner
Boord- en wingerdspuite: Waarna om te kyk Hoe stuit ek verblyfreg? Tal-Tec: Beheer vee maklik Meganisasie | Gewasproduksie | Veeboerdery | Hulpbronbestuur AgriTrader Wiele ProAgri ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer Desember/December 2013 Nr / No 166 ISSN 1042–1558 Toyota Hilux bly die boer se staatmaker Kies die regte bakkie vir jou plaas Olie vir seepgladde enjins
60

Proagri 166

Mar 28, 2016

Download

Documents

ProAgri

www.proagri.co.za
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Proagri 166

Boord- en wingerdspuite: Waarna om te kyk

Hoe stuit ek verblyfreg?

Tal-Tec:Beheer vee

maklik

Meganisasie | Gewasproduksie | Veeboerdery | Hulpbronbestuur AgriTrader

Wiele

ProAgriProAgritegnologie vir die boertechnology for the farmer

Desember/December 2013Nr / No 166

ISSN 1042–1558

Toyota Hilux bly die boer se staatmakerKies die regte bakkie vir jou plaasOlie vir seepgladde enjins

Page 2: Proagri 166
Page 3: Proagri 166

www.proagri.co.za

In hierdie uitgawe

3

9

19

22

37

Redakteur tydskrif en aanlynAnnemarie Joubert > [email protected]

VerslaggewerDu Preez de Villiers > [email protected]

Senior bemarkerStefan van Wyk > [email protected]

Bemarkers: Klein advertensiesXander Pieterse > [email protected]

Adele van Tonder > [email protected]

Uitleg & grafikaEsta van Niekerk

NavraeEngela du Plessis > [email protected]

Rekeninge Ronel Keet > 0861-777-225 [email protected]

Verspreiding en intekeningMarlien v d Westhuizen > [email protected]

Smart Publishing

Ons voorblad-foto is deurJohan Roth-mann geneemop dieMolopo-“hoofweg”met Botswanain die agter-grond. DieToyota Hiluxhet Johan ensy vrou, Marietta,veilig engerieflik na al 73 grensposte in die landgeneem. Lees op bladsy 6 meer oor diéstaatmakervoertuig en waarom boere opToyota reken.

F R E E M E D I A S P E C I A L I S T SSMARTPUBLISHING

Gebou 2, Menlyn Woods,Spritestraat 291, Faerie Glen

Tel: 0861-777-225www.smartpublishing.co.za

Redakteursbrief Voorblad

ProAgri 166 – Desember / December 2013 1

Business-to-Business: Agriculture ABC

Jul – Sept 2013

39 678 average copies per month

HoofbestuurderAnneke Claassen > [email protected]

Sakebestuurder George Grobler

ProAgri ry die land vol met ’n Mahindra Genio bakkie, geborg

deur Mahindra Montana. Hoor hoe jy as lid van georganiseerde

landbou R10 000 kan wen! Skakel 012-524-9000.

Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photo graphs may be reproduced, copied or in any otherway transmitted without the written consent of the pub-lisher. Opinions expressed are not necessarily those of thepublisher or of the editor. We recognise all trademarks andlogos as the sole property of their respective owners.ProAgri shall not be liable for any errors or for any actionsin reliance thereon.

Meganisasie3 Kies ’n bakkie: petrol of diesel?6 Dis my Hilux, my brakkie en ek9 Splinternuwe bakkies en trokke pronk by motorskou12 Landbou het ’n dubbelkajuit-trokkie nodig15 Mahindra – baie bakkie vir min geld16 Enjins loop seepglad met Caltex19 Gebruikgereed trokbakke: MAN staan sy man nou gouer

Gewasproduksie22 Kies die regte spuit (2)25 Great Plains is dubbeld en dwars die moeite werd

Hulpbronbestuur31 My familieboerdery - hoe kan ek uittree?33 Verblyfreg - hoe kan dit beëindig word?35 Tal-Tec vat ysters vas vir die veebedryf36 Kleinveeboere vind baat by Landboukorrels Boeredag37 Rumax dra wild deur droogte39 Ken die koei se uier (2)

Gereeld38 ProAgri kuier by ... die Kösters40 Veilings42 GeneGids44 AgriTrader

Ons ry vanjaar die oujaar uitmet ’n uitgawe propvol wie-

lenuus. Die klem val op bakkiesen trokke, want wie kan nouboer sonder ’n bakkie of ’n trok?En as jy al ooit gewonder het watdie beste is, petrol of diesel, gloek ons interessante inligtings-ar-tikel gaan die keuse maklikermaak.Dit is ook vir ons aangenaam

om weer vir elke boer ’n spesialeProAgri-kalender vir diekomende jaar present te gee.Hang hom maar aan die spy-kertjie in die kantoor; daar isbaie nuttige inligting in oor vei-

lings en skoue en selfs die stand van die maan vir diegene wat oortuig is dat planttydnie net van die reën afhang nie.

Baie dankie aan ons adverteerders wat die Kalender moontlik gemaak het en watook deur die jaar gesorg het dat ProAgri elke maand nuus oor nuttige tegnologie aanons boere kon deurgee. Ondersteun gerus ons adverteerders; hulle het uitmuntendeprodukte.

ProAgri het vanjaar ’n videoproduksie-eenheid op die been gebring en ons is trots opdie gehalte van die videos; dit vul beslis ’n leemte in die mark.

Ons redaksionele geledere is ook aangevul met die toevoeging van Du Preez de Villiers wat beteken dat ons by baie meer plekke kan uitkom om nog lekkerder storieste skryf. Nooi ons gerus na boeredae en demonstrasies – dis ons kos!

Mag elke boer en sy mense op die plaas, asook al die hardwerkende maatskap-pyverteenwoordigers in die landbou, ’n welverdiende ruskansie kry en ’n geseëndeKersfees geniet.

Boer slimAnnemarie Joubert > [email protected]

P

Inhoudsopgawe / Contents

Ek vertrou dat u net so lekker gaan lees aan hierdie Wiele-uitgawe as wat ek ry in ProAgri se Mahindra Genio wat deur Suri Montana tot ons beskikking gestel word.

ProAgri

Page 4: Proagri 166
Page 5: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 3

Kies ’n bakkie (1)Petrol of diesel?

Meganisasie

’n Petrolbakkie is oor diealgemeen ratser en goed-koper as ’n vergelykbaredieselbakkie, maar ’ndiesel is ligter op brand-stof en sy enjin houlanger. Die vraag wat dieboer moet vra, is of hygenoeg ry dat die brandstofbesparing diehoër prys regverdig.

gehad en bakkies petrolenjins. Petrol (endiesel) was destyds spotgoedkoop, daarwas geen wetgewing oor uitlaatgasbe-soedeling nie en brandstofverbruik wasnie ’n faktor om in aanmerking te neemnie.

Deesdae is daar, te danke aan die ontwikkeling van dieselenjintegnologie,al hoe meer bakkies, selfs klein bakkies,en passasiersvoertuie met dieselenjins.Dit stel die voornemende voertuigkopervoor ’n keuse.

Laat ons eerste kyk wat gebeur in dietradisionele petrol- en dieselenjin wan-neer dit werk:

InlaatslagPetrolenjin: Die suier beweeg ondertoe indie silinder en suig ’n mengsel van lug enverstuifde petrol in.Dieselenjin: Die suier suig net lug in.

KompressieslagPetrolenjin: Die suier beweeg boontoe enpers die mengsel van lug en verstuifdepetrol saam tot enigiets van ’n agste tot’n twaalfde van die oorspronklike volume.Dieselenjin: Die lug word enigiets van ’nveertiende tot ’n vyf-en-twintigste vandie oorspronklike volume saamgepers en hierdie drukking laat die lug se tempe-ratuur styg.

KragslagPetrolenjin: ’n Vonk vanaf die vonkpropsteek die mengsel van lug en verstuifdepetrol aan die brand sodat dit ontplof endie suier na onder dwing.Dieselenjin: ’n Inspuiter spuit die diesel

Die belangrikste werktuig op enigeboer se plaas is sy bakkie. Waar

planters en stropers buite seisoen ’nruskansie kry, werk die boer se bakkieregdeur die jaar. Die bakkie se enjin isgewoonlik vroegoggend die eerste eenop die plaas wat aangeskakel word ensaans die laaste een om tot rus te kom.

Die bakkie moet regstaan om die boerself gou-gou oral te besorg waar syaandag nodig is. Dit moet gereeld dingesoos gereedskap, saad, lek, onderdele,brandstof, personeel, toerusting en diereoral op die plaas en tussen die dorp endie plaas vervoer. Dikwels moet ’n jongboer se bakkie ook ’n mooi nooi fliek ofdans toe vervoer...

’n Bakkie wat sy man kan staan moetmet sy vrag kan draf op die snelweg, indie stad, op die slaggatpad, die grond-pad, die sinkplaatpad, die sandpad, diemodderpad, die maanhaarpad en dikwelsdaar waar glad geen pad is nie.

Maar die bakkie is vir die boer selfsmeer as ’n werktuig en voertuig – dit isin baie gevalle ook die boer se kantoor,sy mobiele werkswinkel en sy dinkplekwaar hy tydens ritte sy boerdery beplan.

So belangrik is die bakkie vir die boer,dat hy sy bakkie met byna dieselfde om-sigtigheid moet kies as wat hy sy vroukies. In die volgende paar afleweringsbeskou ons ’n paar sake wat die boergerus in ag kan neem wanneer hy ’nbakkie kies en ons skop af met die grootvraag:

Petrol of diesel?Toe ons oupas nog jonk was, was diekeuse maklik: Trekkers het dieselenjins

deur so ’n klein opening in die ontbran-dingskamer in dat dit verstuif en asgevolg van die hoë druk ontbrand en diesuier in die silinder af dwing.

UitlaatslagIn sowel die petrol- as die dieselenjin beweeg die suier na bo in die silinder enstoot die ontbrande gas deur die uit-laatklep na buite.

Hierdie verskil in tegnologie bring dievolgende verskille in tradisionele petrol-en dieselenjins mee:

• Die ou dieselenjin het geenvonkverdeler, vonkproppe, vonkprop-drade en ontstekingsklos nodig nie. Asdaar nie water in sy ontbrandings-kamers beland nie, sal hy in die ergstereën of selfs onder water loop – solanksy luginlaat bo die water is. ’nPetrolenjin kan maklik vassteek as jydeur ’n plas of drif ry sodat daar waterop die elektriese komponente spat.

• Petrol vernietig smeermiddels enbrand die enjin, en diesel nie. Diesel-enjins hou dus langer as petrolenjins.

• ’n Dieselenjin het meer wringkrag as ’npetrolenjin. Dit beteken dat die diesel-enjin swaar vragte makliker kan sleepas ’n petrolenjin. ’n Dieselenjin hetmeer krag teen laer enjinomwen-telinge.

• ’n Petrolenjin versnel vinniger as ’ndieselenjin en loop teen hoër omwen-telinge.

• ’n Dieselvoertuig ry heelwat verder op’n liter brandstof as ’n petrolaange-drewe voertuig.

blaai om

Page 6: Proagri 166
Page 7: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 5

• Dieselenjins kan gloeiproppe hê omdie ontbrandingskamer vooraf te ver-warm sodat dit makliker in koue weeraan die gang gesit kan word. Ditbeteken dat ’n mens eers ’n rukkiemoet wag vir die gloeiproppe omhulle werk te doen voordat jy dieenjin probeer aanskakel.

• ’n Dieselenjin is duurder as ’npetrolenjin en as gevolg van die hoërkompressie moet die olie meer dik-wels vervang word.

Met hierdie inligting as agtergrond, wasdie besluit in die verlede redelik maklik:’n dieselenjin vir jou trekker en vragmo-tor wat harde donkiewerk moet doen,maar stadig beweeg, en ’n petrolenjinvir jou motorkar en bakkie, wat ligter isen waarmee jy vinnig en rats oor dieweg wil kom.

Sedertdien het die tegnologie egterdrasties ontwikkel. Daar is nou petrol-aangedrewe voertuie met brandstofin-spuiting en elektroniese ontsteking watal die kwale van vergassers en ontste-kingspunte uitskakel en veel oordeel-kundiger met die duur petrol werk.Ongelukkig gaan hierdie nuttige teg-nologie met soveel ingewikkelde elek-tronika gepaard, dat foute net deurgespesialiseerde tegnici herstel kanword.

Aan die ander kant is dieselenjins niemeer die swaar, lui, lomp kragosse vandie verlede nie. Daarvoor het veral diekoms van die turbo-aanjaer gesorg.

Die turbo-aanjaer bestaan uit ’n turbine wat deur uitlaatgas aangedryfword (daar is ook aanjaers wat metratte vanaf die krukas aangedryf word)en ’n kompressor wat lug in die ont-brandingskamers in forseer. Dit betekendat daar heelwat meer lug in die ont-brandingskamers beland as wat die

Drukbuisinspuiting het dieselenjins se werkverrigting, brandstofdoeltref-fendheid en uitlaatgasgehalte drasties verbeter.

suier alleen voorheen met sy afwaartse inlaatslag kon insuig en dat daar dusmeer lug en brandstof is om te ontbrand, sodat die enjin heelwatkragtiger is.

Maar daar het die slim ingenieurs nieopgehou nie. Hulle het interverkoelersontwerp wat die lug verkoel, en dus laatkrimp, voordat die turbo-aanjaer dit indie enjin pomp. Dit beteken dat nogmeer lug in die ontbrandingskamers beland, wat die enjin nogdoeltreffender en wakkerdermaak.

Die jongste verbetering isdrukbuisinspuiting, wat dieselenjins se doeltreffendheidnog verder verbeter het. Waardie dieselpomp van ’n tradi-sionele diesel-enjin elke spuit watdeur die inspuiters gegaan het af-sonderlik onder druk moes plaas endeur ’n pypie moes aanstuur, wat ’nstadige en omslagtige en moeilik be-heerbare proses was, werk die drukbuisop die beginsel dat daar genoeg dieselreeds onder druk in die buis is en datdie hoeveelheid wat na elke silinder moetgaan net op presies die regte oombliken vir presies die regte duur elektroniesafgemeet en uitgestuur word.

Die drukbuis beteken heelwat beterenjinwerkverrigting, brandstofbenuttingen vollediger ontbranding, wat skoneruitlaatgas verseker.

Met die koms van die turbo-aanjaer,interverkoeler en drukbuisinspuiting, isdie dieselbakkie nie meer die snorken-de, swaar, stadige, rokende lomperd nie– die dieselbakkie draf nou lekker saamop die snelweg sonder om die verkeerenigsins op te hou. Hy kan jou selfs ’nongemaklike spoedboete op die halshaal.

P

’n Turbo-aanjaer bestaan uit ’n turbine wat met uitlaatgasaangedryf word en wat op sy beurt’n kompressor aandryf wat lug indie dieselenjin se ontbrandings-kamers inforseer om enjindoeltref-fendheid drasties te verbeter.

Nou bly dit vir die boer oor om sykeuse te maak op grond van die vol-gende werklikhede:

• ’n Dieselenjin is duurder as ’n petrol-enjin, maar hou langer en behaal meer kilometer per liter brand-stof.

• Dit is goedkoper om diesel te pro-duseer as petrol, maar om een ofander duistere rede is die prys wat dieverbruiker vir diesel en petrol betaal,deesdae min of meer ewe buitensporighoog. Daarom is daar nie meer, soos indie verlede, ’n brandstofprys-voordeel vir die eienaar van ’n diesel-bakkie nie; net die laer brandstofver-bruik en langer enjinlewe.

• Met al die elektronika wat deesdae sedieselenjins het, is daar min te kiestussen petrol en diesel wat eenvoudvan werking en koste van onderhouden herstelwerk betref.

• ’n Turbo-aanjaer is ’n duur item en ashy breek, kan dit die eienaar van ’ndieselbakkie se sak gevoelig skud.

Die som wat gemaak moet word, is of dieboer genoeg ry om die duurder diesel-voertuig op grond van sy gunstigerbrandstofbenutting bo ’n petrolbakkie tebekostig. Hoeveel kilometer se dieselbe-sparing gaan dit verg om die hoër voer-tuigprys te regverdig?

Daardie besluit kan verder beïnvloedword deur feite soos dat ’n petrolbakkiesteeds vinniger is (maar nie meer baievinniger nie), dat die dreun van ’n die-selvoertuig darem maar regtig mooier is(alhoewel hulle deesdae byna onhoor-baar stil loop) en of jy dikwels swaarvragte wil sleep. Oor hierdie sake moetelke boer maar vir homself besluit.

Page 8: Proagri 166

www.proagri.co.za6 ProAgri 166 – Desember / December 2013 6

is nie nie al nie. Veral so midde-in diedroogte dink die manne baie mooi voorhulle net koop, maar baie van hulle saleerder ’n bietjie wag as om na ’n ander

soort bakkie te kyk.“Dit gaan daaroor dat die Hilux

bekend en betroubaar is en bekendis vir sy betroubaarheid,” sê Gawie.Hy sê ’n Toyota bied steeds die beste inruilwaarde van alle bakkies. Dieander oorwegings wat vir boere baiebelangrik is, is naverkoopdiens endie beskikbaarheid van onderdele.

“Toyota is feitlik op elke dorp indie land. Niemand hoef te sukkel ente wag nie. Ons is daar waar dieboere is.”

Johan sê elke Toyota het sy rol op

die plaas. Die 3-liter enkelkajuit se ruimbak word byvoorbeeld gebruik om sakkemeel op te laai wat aan winkels in dietrust-gebied versprei word. Met ’n waen-tjie agter, vervoer hy maklik 2,5 tonmeel sonder dat die Hilux swaarkry. Daaris geen probleme met die koppelaar ofvere nie.

“Dit is maar net iets wat ek doen ominkomste aan te vul en ek wil nie diekoste aangaan om byvoorbeeld ’n vrag-motor te huur nie. Met die Hilux en diewaentjie is dit ekonomies en vinnig endie res van die week kan die bakkieander werk doen,” sê hy.

Johan glo ook as jy vir jou Toyotasorg, sal hy vir jou sorg, daarom sorg hydat sy voertuie elke tienduisend kilome-ter gediens word. Terwyl die voertuieonder waarborg is, doen Toyota diewerk, maar daarna doen hy dit self opdie plaas, maar as daar enige probleemis, help die mense van Toyota hom vin-nig.

Johan gaan by Hilux bly as hy inruil.“Jy sien mos hoe lyk die paaie hier in dieomgewing – dis net ’n Hilux wat hiersonder sukkel kan ry,” lag hy.

Neels Stander, wat ’n verteenwoordi-ger vir AgriAfrika in die westelike streekis, sê hy het sommer in drie jaar se tyd270 000 kilometer op sy Hilux RaiderDubbelkajuit gesit en hy is baie tevrede.“As ek na ’n boer toe moet ry, moet ekry; daar is nie tyd vir sukkel nie,” sê hy.

Sy bakkie dien ook as lopende werks-winkel en hy ry genoeg boute, moere enpasstukke saam om enige planter ofander stuk toerusting wat lol weer aandie gang te kry.

Dit is ook nie net boere wat moeilikepaaie aandurf nie. Johan Rothmann en

Johan “Vuurhous” Pretorius van Lichtenburg sê elke Toyota op sy plaas hetsy werk en elkeen doen sy werk pligsgetrou en voorbeeldig.

Dis my Hilux, my brakkie en ek

Meganisasie

Met die oog opdie bekende Dakar-

tydren het Toyota ’n spesialeDakar Hilux bekendgestel. Eenvan dié beperkte-uitgawemodelleis ook in die spel in ’n aanlyn-kompetisie wat op 14 Januarie2014 begin. Skryf in opwww.toyota.co.za.

WEN!

Daar is moontlik ’n saak daarvoor uitte maak dat ’n plaas sonder ’n

Toyota-bakkie nie regtig ’n plaas is nie.Jy sien hulle ingeryg staan Sondag by diekerk, Woensdag by die veiling en Vrydagby die koshuis op die dorp.

Dit is nou die blinkwit dubbelkajuitHilux. Hy doen natuurlik ook sy deel opdie plaas, maar die kanse is goed dat diepermanente gereedskapkis, die voorraadghrieslappe, die leë waterbottels tussendie oliekanne en die blok lek vir dieagterste wildskamp op die ander Toyotalê; die ou bruin Landcruiser.

“So sal jy daaraan dink om hom teverkoop?” vra ek vir Johan “Vuurhous”Pretorius van Lichtenburg.

“Wat, die 2-punt-5?”“Nee, die Cruiser,” sê ek.“Hoekom?” vra hy met ’n oorblufde

uitdrukking op sy gesig. Johan is wel besig om ’n prys te kry

om moontlik die 3-liter Diesel Hilux in teruil op ’n nuwe model, maar die Cruiserbly op die plaas; hy het werk om tedoen. Sy petrolmodel het ook al 230 000km op die klok sonder enige groot probleme.

“Sy pa was ook ’n Toyota-man,” vertelGawie Maritz, verkoopsbestuurder vanLichtenburg Toyota. Die reuse modernegebou is ’n groot landmerk as Lichten-burg van die suide af ingery word. Gawiesê tradisie speel nogal ’n belangrike rolby ’n boer se keuse van bakkie, maar dit

Foto: Johan Rothmann

deur Annemarie Joubert

Page 9: Proagri 166

ProAgri 166 – Desember / December 2013 7www.proagri.co.za

sy vrou, Marietta het pas met ’n ToyotaHilux ’n opwindende projek afgehandel.Hulle het al 73 grensposte in die land be-soek om ’n reeks reisartikels, en moont-lik ’n boek, te skryf oor die diens by diegrensposte en interessanthede in elkeense omgewing.

Johan sê: “Ek het sedert 1999 al tweeToyota Fortuners en twee Toyota Hilux’ebesit. Ek ken dus die gehalte van die voertuie, maar na ons grenspostoer is ekweer van nuuts af beïndruk. Ons het in50 dae meer as 12 000 kilometer metdie Toyota Hilux (diesel) gery, waarvanomtrent twee-derdes op grondpaaie,sandpaaie en van Suid-Afrika se hoogstebergpasse was. Die enigste insident wastoe die agterwiel se modderflap tydens ’ndriepuntdraai teen ’n wal gedruk het entoe afgeruk is. Ek kon dit gelukkig maklikterugsit en dit hou nou nog. Al waaraanek kon dink om die Toyota-diens-sentrum te vra toe ek die bakkie na dietoer vir die 60 000 km diens neem, wasom die bande te wissel en weer te balanseer.”

Hy sê die bakkie is nie net stewig enbetroubaar nie, maar het ook al diegerief wat nodig is vir so lang reis. Aan-gesien hulle op verskeie oorstopplekkemoes uitkamp, is die bakkie ooktoegerus met ’n daktent en alles watnodig is.

“My vrou is net so beïndruk, al moessy heeldag in die passasiersitplek sit. Ditis ’n ongelooflike voertuig!”

’n Kitsopname deur ProAgri op ’nLandbou-gespreksforum op facebook(Landbou Sosiaal) toon ook dat daargeen gebrek aan lojale Toyota-onder-steuners is nie. So ’n paar van die op-merkings wat ons ontvang het is:

- My Toyota Hilux is ’n 1984-model enhy het drie kinders leer bestuur (metdie nodige duike), ry al die voer uit dielande uit, vervoer skape en werk soos’n esel elke dag!

- Hier ry 70% van die boere Toyota; ek

self ook. Moet sê hulle verbaas my. Ry seker nie so sag nie, want dis sand-wêreld, maar hulle hou.

- Ons het 5 Hilux’e, kan nie beter kry nie.

- Ons ry almal Hilux vir werksbakkies enhet nog nooit pro-bleme gehad nie. En glo my as ek vir jou sê hulle werk hard in die veld, hulle sien nie baie teerpad nie. Hilux of Cruiser is al wat werk in die Kala-hari.

- Africa is Toyota country!

- Alles loop reg altyd reg TOYOTA!

- TOYOTA is 100%! - Ek het al alles gery in die laaste 10

jaar! En gaan nou by ’n Toyota bly. - Vandag is alle bakkies mos eintlik

goed, maar as dit kom by herverkoop-waarde, dan is Toyota baas.

P

As die pad tussen jou plaas en die dorp só lyk, ry jyhom met ’n Hilux.

Johan Rothmann het pas 12 000 km in 50 dae in die Hilux afgelê. Hy en syvrou, Marietta, het al 73 grensposte op Suid-Afrika se grense besoek.

Die nuwe Hilux 3.0- en 4.0-dubbelkajuit-modelle het nouook ’n trurat-monitor as deel vanhulle standaard-toerusting.

- Ons het ons eerste Hilux in 1980gekoop. Sedertdien was daar altyd ’nToyota op die plaas. Ons het sotussendeur ander soorte bakkies ookprobeer, maar na die gesukkel methulle het ek besluit van nou af NETToyota. Toyota het baie handelaars,goeie tweedehandse waarde en wasnog altyd duursaam en redelik een-voudig.

Nuut!By die onlangse Johannesburgse Inter-nasionale Motorskou is daar ookaangekondig dat die plaaslike Hilux- enFortuner-stalmaats vir die 2014-model-jaar effens onder die snymesdeurgeloop het. Die meeste van dieveranderings is aan die binnekant,waar altwee modelle die nuwe swartvoorpaneel kry (teenoor die gryse watgeleidelik uitgeskakel word).

’n Splinternuwe multimedia-stelsel(wat nou ’n grootskerm-monitor het) isdeel van die standaard-toerusting indie hoëklas-Hilux-modelle (3.0 D-4Den 4.0 V6-dubbelkajuite) sowel as dieFortuner 3.0- en 4.0-weergawes. Vandie nuwe stelsel se eienskappe is ’ntoestel waarmee ’n mens na foto’s kankyk, (of video’s wanneer die voertuigstilstaan), ’n volkleur-kunsalbum enuitgebreide raakvlak-kategorieë soosom musiek af te laai.

Die Hilux 3.0- en 4.0-dubbelkajuit-modelle kry, net soos die Fortuner 3.0-en 4.0-modelle, ook ’n trurat-monitoras deel van hulle standaard-toerusting.

Om deel te word van die Hilux-familie, besoek jou naaste handelaarof kyk na die volledige reeks modelleop www.toyota.co.za.

Page 10: Proagri 166
Page 11: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 9

Meganisasie

Boere, vervoerkontrakteurs en anderwieleliefhebbers se oë het geblink om

by die Johannesburgse InternasionaleMotorskou te sien watter voortreflikenuwe bakkies en trokke van nou tot vol-gende jaar in Suid-Afrika beskikbaar salwees.

Elke uitstaller het sy beste voetjievoorgesit om die wenkenmerke van syprodukte ten beste ten toon te stel en teverduidelik.

FAW wil aanleg in SA bou Die Sjinese reus, FAW, is stadig maarseker besig om ’n stewige vasstrapplek inSuid-Afrika en Afrika te kry met trokkewat al hoe meer beïndruk.

Die groot nuus wat FAW tydens dieskou bekendgemaak het, was dat hullepoog om hulle eerste aanleg in Coega indie Oos-Kaap voor die einde van die jaarte voltooi. Die aanleg sal 5 000 trokkeper jaar kan vervaardig.

Isuzu-trokke se Japanese afgevaardigdes spog met die splinternuweNMR250 dubbelkajuit-nutsvoertuig wat ook met “Automated Manual Trans-mission” (AMT)-tegnologie toegerus is. AMT-toegeruste nutsvoertuie is sogewild dat hulle verkope die afgelope ses maande van 10% na 20% oor handratvoertuie gestyg het.Isuzu Trokke het die mediadag se bedrywighede met die loodsing van die nuwe N-reeks NMR250 dubbelkajuit geopen. Craigh Uren, hoof-operasionele bestuurder vanIsuzu Trokke, sê dat die manier waarop die handelaarsnetwerk regoor die land, buitedie metropole gestruktureerd is, baie sterk op landbou gefokus is en dat die handelsmerk steeds baie sterk op die platteland is.

Splinternuwe bakkies en trokke pronk by motorskou

AFRIT beteken bakbouersPhilip Hattingh, Rynhardt Steenkampen Louis Swart staan by die pragtigeplanter wat presies op een van AFRITse netjiese sleepwaens pas.

AFRIT is ’n familiesaak wat in 1968 gestig is. “Ons het nou amper 50 jaar seondervinding van bakbou en het ’n grond-slag geskep wat op waardes en normegeskoei is. Ons doen alles in ons vermoë omin pas te bly met die jongste markuitdag-ings. As sleepwavervaardigers kan ons ook’n bydrae lewer ten opsigte van die heden-daagse behoefte om die groen voetspoor tevergroot,” sê Rynhardt Steenkamp, AFRITse bemarkingskoördineerder.

Daarvoor bou AFRIT hulle sleepwaens solig as moontlik, maar ook so sterk asmoontlik.

Amarok-konsep inSuid-AfrikaDie Amarok R-Tipe konsepmodel, ook bekend as die “AmarokPower Pick-up” met sy1-ton vragvermoë hetbaie belangstelling uitgelok.

SA steeds lewensbelangrik vir Isuzu-trokke

AFRIT

VOLKSWAGEN

deur Du Preez de Villiers

Page 12: Proagri 166

Steven [email protected]

Page 13: Proagri 166

11ProAgri 166 – Desember / December 2013 www.proagri.co.za

Die P250 is n kleinvastebaktrok met ’ndagkajuit en min fieterjasies - ’n regtewerkesel. ’n Boerkan beestralies, of ’nbak met kante virplaasprodukte mon-teer. Die enjin is feit-lik onbreekbaar enhet homself bewys indie magdom bussewat op plattelandsegrondpaaie in Suid-Afrika loop.

Allan Weber van Scania, die Sweedsetrokvervaardiger, sê datdie bekendemaatskappy ’n hoë-gehalte vragmotor bied met ’n volledige naverkopediens. “Scania roem daaropdat ons nie van agente gebruik maak nie. Al die takke in die land word uit eenbestuursfunksie bedien, wat verseker dat ons diens deurgaans dieselfde bly.”

Harneel Luther van Tata is trots op die nuwe verbeterde Tata Xenonwat nou ook met lugsakke spog.

Tata se vragmotors het al diep spore in die Suid-Afrikaanse landboumark getrap. Die Indiese maatskappy se vier-, agt- en tientonners word oor die alge-meen gebruik vir veevervoer en vir heen-en-weer tussen die dorp en die plaas.Sommige van die boere het ’n behoefte aan groter trokke en verkies die nuwe6x4 “Truck Tractor”-dubbelas wat 308 kW en 1 660 Nm wringkrag lewer.

Hino stap al 41 jaar die pad met die Suid-Afrikaanse boer en het ’n volledige reekstrokke wat kan werk vir graan- en veever-voer.

“Ons en Toyota het reeds ’n deeglike enuitgebreide handelaar- en ondersteunings-netwerk regoor Suid Afrika. Baie van onstakke op die platteland verkoop Hino en Toyota se produkte en is dus eenstop-ver-skaffers vir boere. Hino dek ook Namibië,Swaziland, Botswana en Lesotho en ons produkte is bekend omdat dit baie betroubaar is,” sê Sameera Khan, bemarkingsbestuurder van Hino.

Hino se onderdele-afdeling is ook baie indrukwekkend. Hulle onderskryf ’n “Sewe-maandebeleid”, wat beteken dat as hulle argumentsonthalwe dié maand R20-miljoense onderdele verkoop, moet hulle sewe keersoveel in voorraad hou. “Ons tegniese onder-steuning vanuit Japan is uitmuntend en hulleverstaan al die Suid-Afrikaanse mark, watbaie in die boer se guns tel,” sê Sameera.

Hino bou voort op ’n gevestigde naam

Jan Lombard, senior bestuurder: Handelaarnetwerke, Sameera Khan, bemarkingsbestuurder en Sudesh Sanilall, senior bestuurder: Onderdeleen kliëntediensnaverkope is seker datdie nuwe Hino 300 Crew Cab presies dieregte trok vir die landboubedryf is.

’n Scania vir elke taak

Tata verbeter by die dag

P

Maxus is die veiligste in SA

Maxus is ’n Britse maatskappy wat destyds Leyland oorgekoop het. Soos heelwat ander motormaatskappye, het Maxus se aanleg ookOoste toe geskuif en vandag word die voertuieonder Britse toesig deur die yslike Sjinese SAIC-maatskappy aanmekaargesit. In Suid-Afrika wordMaxus deur MG versprei, wat deel is van CMH(Combined Motor Holdings) wat al oor die 20 jaaroud is.

Links: Derrick Mabunda, verkoopsman, vertel dat hierdie die enigste trokkie in Suid-Afrika is wat aan voor-impak en omroltoetseonderwerp is.

Page 14: Proagri 166

12 ProAgri 166 – Desember / December 2013 www.proagri.co.za

Meganisasie

is een van die voorste vier trokverko-pers. Die maatskappy het met die logistiese rugsteun van GMSA, een vandie reuse in Suid-Afrikaanse voertuig-handel, ’n stewige voetspoor in die land.

Smyt die koppelaar uitIsuzu-trokke is sinoniem met AMT (auto-mated manual transmission), ’n rewolu-sionêre kragoordragstelsel wat ontslaegeraak het van die koppelaar, wat ’naansienlike deel van die onderhoudslasuitmaak. Dit beteken dat ’n trok met ’ngemiddelde lewensiklus van ongeveer300 000 km wat met ’n AMT-kragoor-dragstelsel toegerus is, se onderhouds-

Die boer wat kostedoeltreffend wilboer soek deurlopend na maniere om

die uitgawekraantjie toe te draai sonderom werkverrigting, gehalte of gerief in teboet. Dit geld ook wanneer hy vir hom ’nnuwe werkesel moet aanskaf. Die be-langrikste aspekte waarna gekyk word, isbestuursgerief, laaivermoë, gehardheiden langlewendheid – laasgenoemde driebeteken dat die voertuig bestand moetwees teen ruwe plaasomstandighede enalles wat op die plaas verkeerd kan loop.

Trokvervaardigers het die afgelopepaar jaar ernstig daarop begin konsen-treer om hulle klein trokkies meer ge-bruikersvriendelik, gerieflik en veelsydigte maak, soveel so dat al hoe meerboere die nut en waarde van die klein-boet-, intreevlaktrokke op die plaasbegin besef het. Die neiging het dit virdie boer al hoe makliker gemaak om ’nmaatpasvoertuig vir sy unieke bedry-wighede te vind.

Isuzu is stewig geplant in die landIsuzu-trokke het onlangs, tydens die Johannesburgse Internasionale Motorskou (JIMS), hulle nuwe NMR 250-reeks dubbelkajuit, (crew cab) 3-literAMT-trok bekendgestel, wat dadelik dielandbou se oog gevang het. ’n Kleintrokkie met ’n dubbelkajuit en ’n alle-mintige 2,5-ton laaivermoë is mos netwat die moderne boer nodig het!

Isuzu-trokke is reeds sedert 1980 inSuid-Afrika en spog dat hulle sedert1986 die grootste verkoper in dieAmerikaanse trokmark is. In Suid-Afrikabesit hulle 10% van die markaandeel en

koste tot R60 000 minder kan beloop,bloot omdat daar nie meer ’n koppelaaris om te vervang nie.

Isuzu gebruik die ontwerp lankalreeds in hulle groter trokreekse en dit is onlangs ook tydens JIMS ook in hullekleinste N-reeks onthul.

Vir die bestuurder is AMT natuurlik ’ndroom. Met dié koppelaarlose kragoor-dragstelsel kies die bestuurder met ’neenvoudige wisseling op die rathefboomtussen outomaties en handrat. Kies hyhandrat, kan hy met self die ratte metdie rathefboom verander sonder dienodigheid om koppelaar te trap; kies hyoutomaties wissel die trokkie self ratte

Landbou het ’n dubbelkajuit-trokkie nodig

Die Isuzu NMR 250 met AMT-tegnologie is in Oktober tydens die Johannes-burgse Internasionale Motorskou geloods.

’n Fees vir die oog. Isuzu het onlangs, tydens hulle‘Trucking Experience’ wat saam met JIMS geval het,

uitgesoekte gaste genooi om hulle trokke te bekyk en tebeleef.deur Du Preez de Villiers

Page 15: Proagri 166

13ProAgri 166 –Desember / December 2013 www.proagri.co.za

om te sorg dat hy deurgaans die gouebalans tussen kraglewering en brand-stofekonomie behou.

Daarbenewens het die ratkas ook ’ningeboude enjinbeskermingfunksie, wattoesien dat die voertuig in sy huidige ratbly totdat die omwentelinge veilig is virdie wisseling na die laer rat. AMT dra dusby tot verlaagde brandstofverbruik, min-der koolstofvrystelling en laer opera-sionele koste.

Asof AMT nie genoeg is nie, het dienuwe N-250 ’n nuwe sesgangratkas, watdie vorige vyfgangratkas vervang.

Isuzu-trokke het plaaswiele Isuzu-trokke van Suid-Afrika se nasio-nale verkoopsbestuurder, Anton duPlessis, is baie geesdriftig oor die NMR250 AMT. "Na vele versoeke uit die markhet ons daarin geslaag om AMT ook indie laer 2,5-tonsegment in te bring virkleiner operateurs wat tradisioneelbakkies of ligte trokkies gebruik omvragte tussen 1,5 ton en 2,5 ton te ver-voer. Nou kan harde werk moeiteloosmet die hulp van AMT afgehandel word,verduidelik hy.

"Hierdie nuwe model skep vir ons diegeleentheid om splinternuwe markte tebetree, waarvan een beslis die landbouis. Ons het weer die kol getref as ditkom by unieke behoeftes. Vragmo-torbestuur was nog nooit so maklik ensonder spanning nie."

As oorsese neigings dopgehou word,is die dae waarin boere hulle werkersagter op oop sleepwaens, trokke enbakkies vervoer dalk binnekort verby.Daarbenewens neig Suid-Afrikaanseboerderye ook in ’n rigting waar boere ’nkleiner aantal hoogs opgeleide werkersof tegnici in diens gaan neem om gespe-sialiseerde arbeidsvervangendemasjinerie te bedryf. Hoogs geskooldepersoneel is ’n baie belangrike bate endit sal wys wees om hulle in die veiligsteomstandighede te vervoer. Die N-250dubbelkajuit bied ’n uitstekende ant-woord op hierdie veranderende neiging.

Vandag se trokkajuite lyk lankal niemeer soos ’n trok s’n nie en Isuzu-trokkehet ook nie agtergebly as dit kom byluukse ontwerpe en bestuurdersgeriefnie. Die binnekant is knus en die kon-troles en hefbome is mooi logies uiteen-

Die N-250 sal soos sy grootboet, die N-300 sy plek volstaan op enige ruweplaaspad.

Vir verdere navrae kan 08600 ISUZU(47898) geskakel word ofwww.isuzutrucks.co.za besoek word.

P

So 'n dubbelkajuit waarin daar lag-lagses mense kan pas met oorgenoeg pak-plek is natuurlik die droomvoertuig om 'ngesinsekspedisie in Afrika aan te durf asdie stoetveiling of oestyd agter die rugis...

Vergelyk appels met appelsEnige voornemende koper en des temeer ’n boer wat ’n nuwe produk oor-weeg, moet tog die eienskappe vergelykmet dit wat hy reeds ken. ProAgri het dieNMR N250-trokkie met ’n standaarddubbelkajuitbakkie vergelyk en is baieaangenaam verras.

Die trok het ’n onderstel van 3,4 m x1,7 m waarop ’n bakwerk gebou kanword, wat aansienlik meer is as ’ndubbelkajuit- of enkelkajuitbakkie sebakruimte wat onderskeidelik 1,5 m lankx 1,5 m breed en 2,3 m lank x 1,5 mbreed is.

Die gemiddelde brandstofverbruik vandie trokkie is 7,7 liter per 100 kilometeren die bakkie s’n is 7,8. Die dubbelkajuithet ’n 5 jaar/120 km waarborg terwyl dietrokkie se waarborg oor 24 maandestrek, maar oor ‘n oneindige aantal kilo-meter.

“As pryse vergelyk word, kos ’ndubbelkajuitbakkie van dieselfde 3-literenjingrootte R400 000 terwyl die N-250Crew Cab net R340 000 kos. ’n Verderevoordeel is dat jy 14% belasting op ’nwerksvoertuig soos die trokkie kanterugeis, wat R47 600 terug in jou saksit. ’n Deel daarvan moet jy gebruik omdie bak van jou keuse op te sit, wat ’nbaie spoggerige bak sal wees as jy al diegeld gebruik,” sê Anton.

gesit en gespasieer. Die klein en ele-gante rathefboom lyk meer soos ’nsportvoertuig as ’n trok s’n. Metkragstuur, lugversorging en ’n stuurwielwat kan kantel en hoër of laer stel, hoefgeen boer bekommerd te wees dat hyvoor sy dag gaan oud word nie.

Op die toetsbaan het die N-250 ooksy man gestaan en swiep tussen kegelsdeur met die gemak en ratsheid van ’nspringboksenter. Die remme het ook nie’n snars toegegee tydens ’n noodstop nieen die trok kon vanaf 100 km/h binnenet 20 meter dood stop. Die trokkie seberekende maksimum spoed is 122 km/h.

Die dieseltenk bevat 75 liter en sysluitbare klap beskerm jou duur brand-stof teen diefstal.

Die draaisirkel van die trok is 14,5meter en die stuurwiel maak 4,5 draaievoor dit sluit.

Met ’n wringkrag van 330 Nm teen 1 600 tot 2 700 omwentelinge per minuut en werkverrigting van 96 kWteen 2 800 omwentelinge per minuut,sal die trokkie enige taak op die plaas,hoe groot en swaar ook al, kan baas-raak.

Page 16: Proagri 166
Page 17: Proagri 166

www.proagri.co.za 15ProAgri 166 – Desember / December 2013

P

Spesiaal vir die boer:Mahindra – baie bakkie vir min geldRegoor die land reken al hoe meer

boere op Mahindra om hulle bakkie-take bekostigbaar, maklik en met voor-beeldige pligsbesef af te handel.

Vir die boer wat die goedkoopstemoontlike werkesel wil aanskaf, is dierateltaai Mahindra Bolero perfek. Hierdieenkelkajuitbakkie met sy groot grondvry-hoogte en keuse tussen ’n diep gewonebak of ’n plat valkantbak, is in twee- ofvierwielaandrywing beskikbaar.

Sy betroubare 2,5-liter turbodiesel-enjin en gladde vierspoedratkas maakhom opgewasse vir enige taak op die padof op die plaas en hy dra sy volle vragvan meer as ’n ton sonder kreun of kla.

Vir die boer wat meer wil bestee,maar meer as volle waarde vir elke randverwag, bied Mahindra die Scorpio, watin twee- en vierwielaandrywing en met ’nenkel- of dubbelkajuit beskikbaar is. Vanbuite vertoon die Scorpio net so stewigen robuust as wat hy is, maar van binnebied hy gerief wat moeilik oortref kanword, soos ’n verstelbare stuurwiel, elek-tries beheerde kantspieëls, spoedbeheeren ’n veelsydige, kristalhelder klank-stelsel.

Die Scorpio se 2,2-liter mHawk-enjinmet drukbuisinspuiting lewer al die kragwat jy wil hê, selfs vir swaar sleepwerk,

en verblydend ekonomiese dieselver-bruik.

Mahindra se Genio gebruik dieselfdeturbo-aangejaagde 2,2-liter dieselenjinas die Scorpio en lewer dieselfde aan-skoulike werkverrigting. Die Genio biedjou ’n keuse tussen ’n enkel- of dubbel-kajuit, maar is net met tweewielaandry-wing beskikbaar.

Die Genio het sagter lyne as die Scor-pio of die Bolero, maar hy is steeds ’ntaai en gewillige werkesel wat met ofsonder vrag stabiel en rats reageer en virgeen hoogte stuit nie.

Die verrassend ruim binneruim van dieGenio is ’n toonbeeld van logiese ontwerpvernuf en gerief: akkurate binne-en buitetemperatuuraanduiding, ’nritrekenaar wat jou sê hoe ekonomies jybestuur en hoe ver jy nog kan ry met diebeskikbare diesel, twee lugsakke, elek-tries beheerde vensters, skitterendeklankstelsel, wegvoubare armleuningstussen die voorste sitplekke, ’n smuk-spieëltjie met grimeerliggies in die passasier se sonskerm en doeltreffendelugversorging.

Die Genio bestuur soos ’n droom en isdie perfekte bakkie vir die baas van dieplaas.

As jy ’n Mahindra koop, kry jy die

GEMAAK VIR PAAIE WAT NOG NIE BESTAAN NIE

R159 900vanaf

vanaf

H/A Mahindra MontanaBreedstraat 501, Montana Park, Pretoria

R164 900

R129 900vanaf

R10 000 kan gewen word deur ’n gelukkige lid van georganiseerde landbou!

Besoek gerus ons webblad by

www.surimontana.co.zavir ons volledige reeks fabrikate

Meganisasie

Vir meer inligting oor die skitterendeMahindra-reeks, besoek www.surimontana.co.za of kontak Jaco Liebenberg by 012-524-9000 of [email protected].

meeste waarde vir die minste geld, maardaar is nog meer goeie nuus: As jy lidvan TLU SA is, kry jy, benewens jouwaardevolle lidmaatskapvoordele, ’n korting van 5% op enige Mahindra,GWM, Citroën, Suzuki of Ssang Yong watjy by Suri Montana koop.

Hierdie korting beteken ’n volle R10 000 op ’n voertuig wat R200 000kos en dit is meer as drie jaar se TLU SA-lidmaatskapgeld.

Maar daar is nog meer goeie nuus. Naelke 15 voertuie wat TLU SA-lede by SuriMontana gekoop het, hou die handelaar’n trekking waarin een van daardie vyf-tien lede geskenkbewyse van nog R10 000 kan wen.

As jy meer wil weet van TLU SA-lid-maatskap, praat met Henk van de Graafby 012-804-8031 of [email protected]. Besoek gerus ookwww.tlu.co.za.

Jaco Liebenberg012-524-9000

[email protected]

Page 18: Proagri 166

www.proagri.co.za16 ProAgri 166 – Desember / December 2013

van hierdie prestasie te hore moes komen die geleentheid moes benut. Die daadis kort daarna by die woord gevoeg.

“Ons is nie net ’n verspreider van Caltex se produkte nie. Ons voel soosvennote van hierdie reuse internasionalemaatskappy en is daar om die Chevron-en Caltex-handelsmerk in Suid-Afrika uitte dra. Ons goeie en gemaklike verhou-

Enjins loop seepglad met Caltex Delo400-smering

Die span aan die stuur van sake tydens die trekkeraftakeling: StephanMarais en JP Potgieter, van Star Lubricants; Fiaz Regal, Chevron Suid-Afrika; Eddie Legassick, eienaar: Star Lubricants en Louis Venter, motor-werktuig-kundige van Hansie Linde en Seuns boerdery. Voor hulle is dieenjinonder-dele uitgestal wat slegs met Caltex se Delo 400 olie gesmeer isen na 16 000 uur se strawwe werk steeds lus is om voort te gaan.

Delo 400 multigraad SAE 15W-40 is al lank in die land en het homselfbewys as die smeermiddel van smeermiddels.

ding met Caltex en die uitmuntendegehalte van Caltex se produkte gee onsdie vrymoedigheid om die produkte met’n oop gemoed by ons kliënte aan tebeveel en te verskaf,” sê JP.

Sien is gloProAgri is saam met ’n Amerikaansefilmspan genooi om getuies te wees tydens die trekkeraftakeling (tractortear-down, noem die Amerikaners dit),wat onlangs by die New Holland-agentskap van Suidwes Landbou inSchweizer-Reneke se werkswinkel plaas-gevind het.

“Dit is die standaard om ’n New Hol-land se enjin tussen 8 000 en 10 000 uuroor te doen, so toe ons hoor van ’ntrekker wat op 16 000 uur nog loop, wasons baie verbaas en baie trots,” sê Boydu Preez, Suidwes Landbou se tegniese-diensbestuurder. “Buiten die hooflaers,waar die boonste deklaag effensdeurgewerk is, kon al die onderdele weernet so in die enjin teruggesit word sodatdit vir ’n onbepaalde tyd verder kanwerk.”

Dit het vier dae geduur om dietrekkeraftakeling te voltooi. Eerstens isdie trekker afgeneem waar dit in die landwerk. Daarna is elke enjinonderdeelsorgvuldig uitgehaal, skoongemaak endeeglik ondersoek terwyl elke bewegingop kamera vasgelê is.

Die Delo 400 multigraad SAE 15W-40-enjinolie word al jare lank regoor diewêreld as ’n puik produk gereken en het

Hoe gemaak om te bepaal of diesmeermiddels waarop jy en jou

trekkerenjin oor soveel jare staatmaak,regtig doeltreffend werk? Die bestemanier is tog seker om die enjin aan dieeinde van sy leeftyd tot op die laasteboutjie uitmekaar te haal en elke on-derdeel deeglik te ondersoek om te sienwaar en hoe slytasie plaasgevind het.

Caltex het onlangs besluit om ’ntrekker wat sedert sy eerste dag net methulle vlagskip-olie, Delo 400, gesmeer is,so uitmekaar te haal.

Bly by die besteHJ Linde en Seuns is ’n groot aartappel-boerdery buite Vryburg en hulle trekkerswerk kliphard in die lande. In 2001 hetpa Hansie ’n nuwe New Holland 8066met ’n Iveco-enjin gekoop en van diebegin af net Delo 400-olie in die trekkergebruik. Hy het die trekker getrou opelke 250 uur gediens en vandag staandie enjin op 16 000 uur – 8 000 uurmeer as die normale verwagte enjin-leeftyd!

Oom Hansie is 'n getroue kliënt vanSuidwes Landbou in Vryburg, wat hulleCaltex-smeermiddels by Star Lubricantsin Stilfontein aankoop. Star Lubricants iseen van die 17 Caltex-agente landswydwat die noordwestelike streek bedien enis verlede jaar as die beste Caltex-ver-spreider aangewys. JP Potgieter, hulleverteenwoordiger, het besluit dat Caltex

(jaar na jaar na jaar...)

deur Du Preez de Villiers

Meganisasie

Page 19: Proagri 166

www.proagri.co.za 17ProAgri 166 – Desember / December 2013

Barend van der Westhuizen, teg-niese-ondersteuningspesialis vanCaltex, beduie watter enjindelegewoonlik eerste verweer, maar inhierdie geval nog vlekloos is.

John Green, Chevron se teg-niese-ondersteuningspesialisvir produkte uit Kalifornië, isbaie beïndruk met en trots opdie toestand van die Iveco-enjin wat 16 000 uur op dieklok het.

oor die afgelope twaalf jaar telkens metlof aan nuwer, strenger bedryfsvereisteswat bykom, voldoen – sonder dat daaraan die formule verander is!

’n Verdere merkwaardige eienskapvan Delo 400 is dat dit ’n minerale olie iswat net so goed presteer soos die moderne sintetiese oliesoorte, terwyl ditsteeds vier keer goedkoper is!

Caltex se tegniese-ondersteuningspe-sialis vir produkte, John Green, het spe-siaal vanaf Kalifornië na Suid-Afrikagekom om ’n ogie oor die uitmekaarhaal-proses te hou en hy was ook in sy nop-pies oor die produk se prestasie-resultate: “Hierdie is ’n duidelike bewysvan ons sukses. Die prestasie van Delo400 multigraad SAE 15W-40 is te dankeaan die hoëgraad-basisolies wat ons gebruik, tesame met deurlopende navor-sing en die jongste tegnologiese formu-lasies wat in die ontwerp en vervaar-diging van die produk gaan. Ons het

’n Nabyblik van die New Holland8066 se Iveco-enjin se suiers na 16 000 uur se harde werk.

P

geleer om die ekstra myl vir onskliënte te stap en omdat ons weetdat ons een van die beste pro-dukte denkbaar aanbied, gee ditons soveel meer motivering omdie beste diens te lewer,” sê John.

Kom kyk vir jouselfCaltex is vanjaar 76 jaar oud endoen baie moeite om hulle pro-dukte deurgaans te verbeter omaan die ontwikkelende vereistesvan die mark te voldoen. Natuur-lik is die jongste uitdaging om diesmeermiddels se koolstofvoet-spoor so klein as moontlik te hou.

Caltex beplan om die sleutel-onderdele van die trekkerenjin teraam en om dit tydens Nampo bydie Caltex-stalletjie uit te stalsodat boere met hulle eie oë kansien watter skitterende resultateDelo 400-olie lewer.

En natuurlik sal oom Hansienie in die steek gelaat word as hysy volgende aartappelseisoen binnegaan nie. Caltex gee vir hom’n splinternuwe enjin sodat hyweer kan probeer om met Delo400 en sy New Holland 8066 diegrense van tegnologie te verskuif.

Vir meer inligting oor Delo-produkte besoek www.caltexdelo.com of skakel dieChevron Kliëntedienssentrum by 0860-30-08-60. Vir tegniese navraestuur ’n e-pos na [email protected].

Page 20: Proagri 166
Page 21: Proagri 166

www.proagri.co.za 19

P

Die onderskeie bakke wat in dieRygereed-reeks beskikbaar is, is die ge-standaardiseerde valkantbak, die toe baken die spankabel-/gordynkantbak. Hierdie bakke se binnelengte wisseltussen 6,2 tot 7,5 meter en hulle kanwettige vragte van tussen 6,5 en 8,5 tondra. Hulle binneruimtes strek van nage-noeg 36 tot 44 kubieke meter, wat hullegeskik vir vrag- sowel as volumevervoermaak.

Die groot voordeel van die Rygereed-reeks is dat die trok vir die eienaar kanbegin geld verdien op dieselfde dag wan-neer hy gekoop word, sê Bruce Dickson,hoof-uitvoerende beampte van MANTruck & Bus Suid-Afrika. “MAN sal na-tuurlik voortgaan om ook kaal onderstellemet kajuite te bemark vir die voordeel van daardie kliënte wat graagbakke volgens hullebesondere behoeftes willaat vervaardig en mon-teer.”

Wat die RygereedTrokke se klaargemon-teerde bakke betref, hetMAN Truck & Bus metgroot omsigtigheidtrokbakbouers gekies ombakke van die bestegehalte te vervaardig ente monteer. Terselfdertydis gesorg dat die voer-tuigpryse so laag asmoontlik bly.

Volgens mnr Dicksonmaak die beskikbaremodelle die keuse baiemakliker vir kliënte omdatdit ’n logiese verteen-woordiging van gewildeopsies bied.

Die hoofmikpunt isaanvanklik die medium-vragvervoerbedryf, maar

Stipte tydigheid is in die landbou belangriker as in enige ander bedryf.

Dit geld veral ook vir die vervoer vanlandbouprodukte. Landbou werk immersmet produkte wat kan bederf en dierewat kondisie kan verloor. Daarom is tydige, betroubare vervoer van deurslag-gewende belang vir enige boerdery.

MAN, die vooraanstaande vervaardi-gers van trokke en busse, verstaan dieboer se behoefte volkome en dit is eenvan die redes waarom boere, saam metdie res van die Suid-Afrikaanse vervoer-bedryf, bly sal wees om van MAN senuwe program, Rygereed Trokke, teverneem.

Voorheen het MAN sy ongelede trokkenet in die onderstel-en-kajuitformaatverkoop. Die koper moes dan by die bak-bouer van sy keuse ’n bak van sy keuselaat monteer.

Die nadeel van hierdie werkwyse wasdat etlike weke verloop het tussen diekoopdatum en die datum waarop diekliënt uiteindelik sy nuwe trok se neuspadwaarts kon stoot om sy aankoopkostete delg en geld te begin verdien.

MAN se Rygereed Trokke bied nou ’nkeuse van ’n reeks trokke met reedsgemonteerde bakke, waarmee die kliëntvanaf die vertoonkamer regstreeks diepad kan aandurf en die trok kan laatbegin werk.

Die eerste trokke wat in die Rygereed-reeks geloods is, is die MAN CLA 15.2204 x 2 BB, die VW Constellation 13.180 4 x 2 BB en die VW Constellation 15.1804 x 2 BB. Hierdie gewilde modelle isgekies vir hulle robuustheid en vir hullekragoordrag- en veerstelsels wat spesiaal ontwerp is vir vervoerwerk in moeilike,uitdagende omstandighede. Voordat hullebakbouer toe gaan, het hulle almal reedsfabrieksgemonteerde dagkajuite en al diestandaard toerusting wat met die onder-stel saamgaan.

Gebruikgereed trokbakke:MAN staan sy man nou gouer

Meganisasie

MAN se keuse van klaargemaakte bakke: die gordynbak, die toe bak en dievalkantbak.

Dis maklik om die gordynbak te laai en wanneerdie gordyne laat sak en vasgemaak word, is dievrag veilig en beskut.

daar sal later nog toevoegings tot diereeks gemaak word na gelang van ge-bruikers se behoeftes.

Die eerste aanduidings is dat dieRygereed Trokke met groot opgewonden-heid in die mark verwelkom word. Diefeit dat ’n geskikte trok nou onmiddellikvan die vloer af beskikbaar gestel kanword, beteken ’n belangrike tydbesparingwat dikwels ’n deurslaggewende verskilvir die kliënt kan maak, sê mnr Dickson.“Die kliënt kies ’n doelgeskikte voertuig,onderteken die dokumente en span synuwe trok oombliklik in om vir hom tewerk.”

Deel in VervoerdoeltreffendheidDie MAN-kliënt kry nie net ’n voortrefliketrok met ’n gebruikgereed bak nie, maarhy deel ook in die voordeel van ManTruck & Bus se Vervoerdoeltreffendheids-plan.

MAN se manne besef dat daar jaarliksal hoe meer vervoer en verkeer op Suid-Afrika se paaie is. Terselfdertyd word energiehulpbronne al hoe skaarser, watvervoer al hoe duurder maak.

As een van die wêreld se voorste ver-vaardigers van vragmotors en busse leweMAN ’n belangrike bydrae tot die voort-durende verbetering van vervoerdoeltref-fendheid. MAN bied ’n omvattendedoeltreffendheidsprogram om die kostevan eienaarskap te verminder.

Vervoerdoeltreffendheid ten opsigtevan tegnologie, diens, die bestuurder entoekomstige kundigheid beskerm dieomgewing en bied MAN se kliëntetoegevoegde waarde.

Vir meer inligting oor MAN se vervoer-oplossings vir die boer besoekwww.mantruckandbus.co.za.

ProAgri 166 – Desember / December 2013

Page 22: Proagri 166

se

:

die voorste naam in geenbewerking

JM2670/2570: Stewige driepuntplanter

JM 3060

JM 3070/3060: Kontoere se baas

• Plant 4 tot 11 rye • Beskikbaar met

vakuum- en plaatuitmeting

• 17-duim voorsnykouters

JM 7090/7080: Die groot boer se planter

• Hou tot 4 428 kg kunsmis en 961 kg saad

• Plaas 40 tot 1 400 kg kunsmis per hektaar akkuraat

• Beskikbaar met hidrouliesaangedrewe vakuum-waaier of plaatuitmeter

JM 3090/3080: Die gewilde keuse

• Tandemraam beskikbaar om twee planters aan een trekker te haak

• Plant verstommend akkuraat

• Beskikbaar metvakuum-en plaatuit-meting

JM2570

• Beskikbaar in modelle van 3 tot 6 rye

• Hou tot 530 kg kunsmis en tot 160 kg saad

• Beskikbaar met hidroulies aangedrewe vakuumwaaier of plaatuitmeter

• Trekkerkrag benodig: 45 kW vir die 3-rymodel; 75 kW vir die 6-rymodel

Crop-Tech en sy handelaars onderneem:

• Ons is al die pad aan die boer se kant.• Ons stel net deeglik getoetste, bewese werktuie aan boere beskikbaar.• Ons sorg dat elke werktuig perfek werk wanneer dit afgelewer word.• Ons verlaat nie die plaas voordat die boer gelukkig en tevrede is nie.• Ons glo in langtermynverhoudings met kliënte.• Ons beperk staantyd tot die absolute minimum.• Ons staan pa vir al ons produkte en sorg dat die boer aan die boer bly.• Ons is goed opgelei en ons mense verstaan die boer se saak.• Ons streef onkreukbare eerlikheid en absolute vertroue na in al ons verhoudings.• Ons lewer diens waarop die boer kan reken.

Geenbewerking is die praktyk van die toekoms, watboere in staat stel om volhoubaar en winsgewend teboer.

Maar geenbewerking is net moontlik met ʼnrobuuste planter wat doeltreffend deur digte oesrestekan sny, in onbewerkte grond die perfekte saadbed,saadspasiëring en plantdiepte kan handhaaf en kunsmisakkuraat kan plaas presies waar die plantjie dit die maklikste kan bereik en die meeste nodig het. Sonder soʼn planter is suksesvolle geenbewerking nie moontlik nie.

Crop-Tech se volledige reeks Jumil-geenbewerking-planters bied ʻn perfekte model vir elke boer, hoe grootof klein jou plaas ook al is, watter grondsoort jy ook alhet, wat jy ook al wil plant en watter rywydtes jou ook alpas.

Dit is maklik om ʻn Jumil-planter te kalibreer en ʼn plesierom met hom te plant. Dis maklik en vinnig om hom te onderhou en sy duursame, verseëlde laers vereis net eensmeerdiens per seisoen.

En by dit alles geniet jy die voordeel van Crop-Tech sepuik naverkoopdiens.

Daar

’s ’n

Jum

il-pl

ante

r PER

FEK

vir j

ou p

laas

JM5023: Die koringkoning• Plant koring, hawer, gort,

rog of selfs rys perfek in enige soort grond

• Plant 23 rye op ʼn slag• Plant honderd persent

eenvormig op hobbelrigste lande

• Gebou om te hou• Hou 1 250 liter kunsmis en 950 liter saad

en plant teen 12 km/u

Vir geenbewerking met geen sukkel en geiloeste, praat met jou Crop-Tech-verspreider ofmet Hennie du Toit by 082-850-3744 of 056-817-7210 of [email protected]. Besoek ook www.croptech.co.za.

Page 23: Proagri 166

al die pad aan die boer se kantʼn Rotsvaste feit waarop die boer kan peiltrek, is dat Crop-Tech immer gereed staan om hom die beste werktuie en diebeste diens te bied. Kyk net:

Jumil Precisa 6m3-presisiestrooier

• Strooi kunsmis en kalk presies• Verstelbare werpers vir korrel- en poeierprodukte• Skakel by die trekker se GPS-stelsel in• Plaas tussen 15 kg en 8 000 kg/ha akkuraat teen 4 kmu tot 15 kmu• Eie hidrouliese stelsel• Wielwydte verstelbaar van 1,8 tot 3,2 m

Akkurate Jumil-misstrooiers

• Beskikbaar in verskillende groottes ‒ ʻn model vir elke boer• Werk maklik en eenvoudig• Betroubaar en duursaam• Kompakteer nie jou land nie• Vereis relatief min trekkerkrag• Bekostigbaar

Berthoud-spuite

• Noodsaaklik vir geenbewerking• Aan die voorpunt van spuittegnologie• Versoenbaar met presisieboerdery• Duursaam en stabiel• Beskikbaar met tenk van 800 liter met ʼn

spuitbalk van 12 meter; ʻn tenk van 1 000 liter met ʻn spuitbalk van 16 meter;en ʻn tenk van 1 600 liter met die opsie van ʻn bykomende tenk van 1 000 liter voor aan die trekker en ʻn balk van 21 meter.

JM-stropers• Eenrymodel beskikbaar met sakvuller

of graantenk van 730 liter en awegaar

• Tweerymodel met graantenk van 1 300 liter

• Monteer aan bykans enige trekker om eenheid te vorm

• Eenvoudig en maklik om mee te werk• Betroubaar en verg geen

ingewikkelde herstelwerk of diens nie• Bekostigbaar

JM 60 Plena-kuilvoerkerwer

• Sterk, stewige ontwerp en materiaal

• Super eenvoudig ‒ uiters betroubaar en duursaam

• Bandaandrywing• Maklike snitlengteverstelling• Lae onderhoudsbehoefte• Prys baie gunstig

Bergville: Jan Vermaak 083-625-7512

Bethal: Steve Meyer 083-538-2022

Bothaville: Nico Oelfken 083-409-5334

Brits: Bart Tijsen 082-960-5741

Butterworth: Fred Potgieter 083-605-9440

Dundee: Johan Pretorius 071-213-5184

Ermelo: Johan Hattingh 082-574-6219

George: Sidney Haddad 082-255-6038

Hartswater: Flip Bloem 083-456-0629

Heilbron: Bertus vd Westhuizen 058-852-1212

Hectorspruit: Henk Bezuidenhout 082-377-1933

Hoopstad: Hennie Roos 053-444-1900

Hopetown: Rudi Sutherland 082-771-9906

Kokstad: Wally Tolmay 083-457-6205

Kroonstad: Phil Bantjes 082-684-7583

Kirkwood: Riaan Pretorius 082-563-3607

Ladybrand: Lodie Minns 082-451-4573

Lydenburg: Kobus Coetzee 013-235-2871

Modderrivier: Albie van Niekerk 082-992-0276

Mooirivier: Craig Webster 082-450-4281

Newcastle: Manus Geldenhuys 082-313-1792

Oos-Londen: Gerrit Potgieter 083-659-8286

Ottosdal: Louwrens Rudolph 083-388-5291

Pietersburg: Christo Kuilder 073-499-4735

Pietermaritzburg: Ian Clark 084-277-2771

Port Elizabeth: Roelou Beer 082-569-1914

Port Shepstone: Bryan Taylor 082-320-4126

Reitz: Francois Visser 082-550-0543

Riviersonderend: Theuns Human 083-305-4391

Standerton: Dolf Volschenk 082-824-1821

Tarlton: Bart Tijsen 082-929-5850

Thabazimbi: Justin Piha 082-782-4908

Tzaneen: Willem vd Vyver 083-414-4238

Winterton: Jan Vermaak 083-625-7512

Crop-Tech het goed

toegerustehandelaars

vir deeglike

diensdwarsoor die land

Page 24: Proagri 166

Gewasproduksie

22 ProAgri 166 – Desember / December 2013

deur die spuit toegedien moet word nie.Dit alles beteken dat die boer nie kan

bekostig om enigiets minder as ’n bulvan ’n spuit as produksiebondgenoot tebetrek nie.

Boord- en wingerdspuite werk almalmin of meer op dieselfde beginsel: Fyndruppeltjies spuitstof word binne-in ’nsterk windstroomvrygelaat om diehele ruimte rondom die plantewat bespuit wordmet ’n warrelendenewel van spuitstofte omring. Ditverseker dat daarspuitstof op elkedeeltjie van dieplant beland ompeste doeltreffendte bestry. Die spuitis so ontwerp datdie windstroom ookdie plante se blarewarrel om teverseker dat plae,soos blaaspootjiewat aan albei kante

Net so belangrik as wat die spuit virdie saaiboer is, so belangrik – of

dalk selfs belangriker – is dit vir dievrugte- en wingerdboer. Ook hierdieboere is die prooi van ’n hele leërskarepeste en plae, en sonder ’n doeltref-fende spuit om homself te verdedig, isdie vrugteboer gedoem tot gevoeligewinsverlies.

Net een plant wat met donsskimmelbesmet is kan ’n hele wingerd aansteek,sê die kenners. Dan is daar nog witroesen blaaspootjie en ook by die produksievan ander vrugte en sitrus ’n verdereswetterjoel bedreigings wat die boermet sy spuit moet troef as hy enigsins’n sukses van sy boerdery wil maak.

Regdeur die plante se groei- en pro-duksiesiklus moet die boer gereeld metsy spuit inspring om peste en plae totverantwoording te roep.

Maar daar eindig die spuit se rol indie wingerd en boord nie. Die strakkeekonomiese werklikheid wat ’n boer indie gesig staar, is dat hy die maksimumproduksievolume van die hoogstegehalte moet lewer as hy wil oorleef. Hierdie mikpunte is nie haalbaar sonderblaarvoeding en groeireguleerders wat

van die blaar wegkruip, deeglik met diespuitstof kennis maak.

’n Boord- of wingerdspuit bestaandus basies uit ’n spuitstoftenk, ’n flinkwaaier wat ’n sterk windstroom opweken ’n pomp wat die spuitstof deursproeiers in die lugstroom plaas.

Op hierdie basiese patroon is daarbyna eindelose variasies soos verskil-lende soorte pompe, verskillende soorteen groottes waaiers wat boonop verstelkan word om meer of minder te blaas,verskillende soorte sproeiers vir verskil-lende toepassings en ’n groot verskei-denheid skramkappe en hulse waarmeedie lugstroom op verskillende manierena die bome of wingerd gevoer kanword om die spuitstof presies volgenselkeen se aard en behoefte toe te dien.

Daar is abbamodelle wat aan dietrekker se driepunthyser monteer virkleiner boorde of wingerde en sleep-modelle van verskillende groottes; som-miges met verstelbare galgbalke wattoedieningsbuise met sproeiers in diebek tot bo-oor wingerdrye lig om etlikerye op ’n slag te bespuit.

Die eerste vereiste wanneer ’n boer’n boord- of wingerspuit aanskaf, is dusom ’n kundige handelaar te vind wat nienet alles van spuite weet nie, maar ookvan die gewasse wat bespuit moetword. Kyk ook watter soort spuite diemeeste boere in die omgewing gebruik.’n Sekere soort spuit sal nie sonder rededie topverkoper in ’n sekere gebiedwees nie, en vir die spuit wat diemeeste in jou gebied gebruik word salonderdele en diens waarskynlik ookgeredeliker beskikbaar wees.

Praat ook met medeboere – ’n boerse raad is altyd prakties en op dure ervaring geskoei en boere is gewoonliknie suining met betroubare en bruikbare inligting nie.

Algemene vereistes waaraan ’nboord- of wingerspuit behoort tevoldoen, is die volgende:

• Omdat tydigheid so ’n belangrikevereiste vir spuitwerk is, moet die

Kies die regte spuit:

Spuit-spuitdie bult uit

Dit is belangrik dat die warreling so plaasvind dat blareook van onder af benat word.

Foto: Rovic Leers

www.proagri.co.za

Page 25: Proagri 166

23ProAgri 166 – Desember / December 2013

spuit betroubaar wees en vinnig enmaklik werk.

• Die spuit moet daartoe in staat weesom spuitstof egalig en akkuraat, son-der onnodige vermorsing, op diegewas wat jy wil bespuit te plaas:digte blare, hoë bome, verskillenderywydtes, verskillende toedienings-voorskrifte moet alles in ag geneemword.

• Die spuit moet robuust wees, veralwaar wingerde of boorde op moeilikbegaanbare terrein aangelê is.

• Die spuit moet slank genoeg wees ommaklik tussen rye te beweeg, sy lyfmoet glad en gelyk wees sodat takkeen blare nie beskadig word nie en sy

werkende dele moet weggesteek weessodat dit nie beskadig kan word nie.Die waaier moet so beskerm word datdit nie beskadig kan raak nie, maarook dat dit nie hande, vingers ofenigiets anders kan beskadig nie.

• Die spuit se haakstelsel en disselboommoet so ontwerp wees dat daar skerpgekrink kan word om by een ry uit endie ander in te draai sonder ’n heen-en-weerstotery.

• Die spuit wat jy koop moet by diebeskikbare trekker en by die groottevan jou boerdery pas.

• ’n Spuit wat die naam werd is behoortpypkoppelpunte te hê vir handbe-spuiting.

’n Vindingryke spuitontwerp waar die tenk gesleep word, maar die pomp,waaier en verspreidingstelsel aan die trekker gemonteer is. Let op die lang,skoon disselboom wat die trekker in staat stel om knap te draai. P

• Banke sproeiers behoort af-sonderlik oop- of toegemaak kan word vir gevalle waar neteen kant van ’n ry bespuit word.

• Sproeiers en die lugstroom moet verstelbaar wees om voorsiening te maak vir die bespuiting van plante van verskillende groottes sonder vermorsing.

• Dit moet maklik wees om die spuit te vul, spuitstof te ver-meng en te kalibreer sonder om met emmers en roerspane om die spuit rond te kloek.

• Die tenk moet skok- en korrosiebestand wees en die raam en masjinerie van die spuit moet teen roes en chemiese wegvreting beskerm wees.

• Daar moet ’n doeltreffende roerstelsel wees om die spuitstofmengsel deurgaans homogeen te hou.

• As die spuit vir verskillende gewasse gebruik word en ookvir die bespuiting van verskil-lende soorte plae op plante inverskillende groei- en pro-duksiestadia, is dit nuttig as die sproeiers en sproeikoppe omgeruil kan word, as die

waaierblaaie verstel kan word en asdie waaierratkas teen meer as eenspoed gestel kan word en ook ’n neu-traalstand het sodat die waaier nie tydens handbespuiting loop nie.

• Die spuit se ratkas moet sterk engoed ontwerp wees om uiterste toe-stande te hanteer, veral op ongelyketerrein waar konstante enjinomwen-telinge nie gehandhaaf kan word nie.

• Dit is wel duurder, maar hoe meervan die spuit se funksies vanuit dietrekkerkajuit gesien en beheer kanword, hoe doeltreffender en vinnigerkan jy spuit.

• Die spuit moet ’n doeltreffende fil-treerstelsel hê om sproeierverstop-ping uit te skakel en die filtreerdersmoet maklik bereik en skoongemaakkan word.

• Dit is baie geriefliker en veiliger virdie boer as die pomp homself kanvoorvoer (prime) en as dit so ontwerp is dat dit nie deur droogloopbeskadig kan word nie.

• Dit moet maklik wees om die spuit tedreineer en skoon te maak.

Soos met alle ander landboutoerusting,is die finale belangrike oorweging by dieaankoop van ’n spuit die handelaar. Asdie handelaar kundig en toegewyd is, ashy begrip het van boerdery en vir dieboer se behoeftes, as hy gevestig enbetroubaar is en as hy bereid is om dienodige onderdele, diens en opgeleidetegnici beskikbaar te stel, is die boer sekeuse van ’n boord- of wingerdspuitveilig.

'n Gevorderde wingerdspuit met ’n hoogteverstelbare galgbalk, windbuise en ver-stelbare blasers met sproeiers om presiese spuitstofplasing moontlik te maak.

Foto: Rovic Leers

www.proagri.co.za

Page 26: Proagri 166

24 ProAgri 166 – Desember / December 2013 www.proagri.co.za

2013 Lesersopname Interessante feite

- Gemiddeld 3,1 mense lees elke eksemplaar van ProAgri en ons lesers is tevrede met die inhoud. 93% sê ProAgri is uitstekend of goed.

- ProAgri beïnvloed boere se aankoopbesluite. Van ons lesers wat ’n omset van meer as R5 miljoen per jaar het, het 46% gesê hulle het aankope gedoen op grond van inlig�ng wat hulle in ProAgri gekry het.

Hierdie inlig�ng word gebring met dank aandie hoo�org van die 2013 Lesersopname:

Jasper Hewi�: [email protected]

www.rotrix.co.za

Page 27: Proagri 166

25ProAgri 166 – Desember / December 2013 www.proagri.co.za

P

aan mekaar om saam gestroop te word,maar ver genoeg van mekaar (20 cm)sodat elke plant meer lewensruimte het.Dit beteken beter wortelgroei, vinnigerblaarontwikkeling en tot 30% meer kuil-voer wat van dieselfde aantal pitte gesnykan word.

André is beïndruk met die groei enstand van sy mielies en soja, wat naplanttyd soos blits stewig stelling inge-neem het. Hy sê die stamme het gouerontwikkel en die blare maak vinnig ’ndakkie, wat help om vog te bewaar.

Met die planter se werking is hy ookhoogs tevrede. Hy hou daarvan om selfte plant en met die Yield-Pro wat diehektare sommer vinnig kafdraf, kan hydie tyd afstaan om dit self te doen.

Saam met die minimumbewerking isAndré ook besig om nader aan ’nvolledige presisiestelsel te beweeg en dieplanter het maklik by sy stelsel in-geskakel.

Die planter is as demonstrasiemodelop ’n aantal plase gebruik voor hy op dieDu Preez-landgoed ’n tuiste gevind heten daar was maar ’n paar groeipyne omalles reggestel te kry, maar André is baietevrede met AgriAfrika se diens.

“Ek het vir Neels ’n stoorkamer ingerig waar hy sorg dat dat daar genoeg voorraad onderdele is, sodat onsnooit staantyd het nie.”

die voorstes vir fyn losmaakwerk sonderdat enige riwwe gelaat word. Die koutersin elke ry is 19 cm (7,5”) uitmekaar ge-spasieer, wat beteken dat plantresteuiteindelik in stukkies korter as 9 cmgesny word. Die reste bly in ’n egaligelaag op die grond ter wille van vogbe-houd.

Agter die snykouters volg ’n stelhamers om enige kluite te breek, waarna’n roller die finale saadbedafrondingdoen.

Neels Sanders, AgriAfrika se verteen-woordiger in die Noordwes-gebied, sê dievoordeel van vertikale bewerking is datdaar geen blad gevorm word watplantwerk moeilik kan maak nie.

Dit is die eerste keer dat André die bewerking doen, maar sy plan is om vol-gende jaar net na strooptyd dadelik dieTurbo-max deur te stuur om die stoppelste sny, sodat die afbreekproses van dieplantreste bespoedig kan word. Net voorplanttyd sal hy dan weer die lande “sny”om die saadbed voor te berei.

Nou vir planttydAndré het ook deur AgriAfrika ’n 24-ryGreat Plains Yield-Pro-planter bekom,waarmee hy vanjaar sy mielies en sojageplant het. Die planter spog met Twin-Row®-tegnologie, wat beteken dat elke ryeintlik ’n dubbelry is, met die mielies watverspringend van mekaar geplant word.

Die dubbelry se plante is naby genoeg

Selfs na drie moeilike droë jare isAndré du Preez van Lichtenburg nie

bekommerd nie. “Ek het nie ’n dag sebekommernis nie, want ek weet, as ditvandag begin reën, kan ek dadelik plant,selfs op die droëlandgedeeltes van myplaas,” sê hy.

Die meganisasie-oplossing wat homsoveel gemoedsrus gee, is die kombi-nasie van vertikale bewerking met ’nTurbo-max van Great Plains, gekoppelmet tweelingry-plantwerk, ook met diehulp van ’n Great Plains-planter. Agri-Afrika het die Great Plains-kombinasieaan hom bekend gestel en onder diespilpunte pronk sy mielies en soja reedsin hulle netjiese dubbelrye.

“En ek het reeds baie insetkoste bespaar. Ek kan nog nie die som klaar-maak nie, maar ek kan nou al vir jou sê,dis BAIE!”

André sê hy het op boeredae na baieverskillende soorte toerusting gekyk,want hy het net besef dat stygende insetkoste en ongunstige weersom-standighede hom noop om met nuwe oëna planttyd te kyk.

Die oorskakeling na minimumbewer-king gaan vir André nie net oor bespa-ring in dieselverbruik, hande-arbeid entyd nie; dit gaan ook oor volhoubaarheid.“Ons moet doen wat ons kan om oor dielangtermyn vir ons nageslag net diebeste te los en dit begin by ons grond.”

So werk die Turbo-maxDie Turbo-max se geriffelde snykoutersgly seepglad deur plantreste en berei diesaadbed voor tot op ’n diepte van 15 cm.In een beweging kan stoppels gesny, kalkingewerk en die saadbed glad en gereedgemaak word vir die planter.

Die kouters kan tot ses grade na linksof regs verstel word vir ’n meer ag-gressiewe bewerking, maar bly altydregop om grond los te maak sonder omdie kosbare lagie bogrond met sy orga-niese reste om te dolwe.

Die agterste ry kouters beweeg tussen

Great Plains is dubbeld en dwars die moeite werd

Gewasproduksie

Selfs in sterk wind staan hierdie jong plantjies stewig. Let ook op dieblaredak wat help met vogbewaring.

Vir nog AgriAfrika-oplossings, skakelMarius Tolmay by 083-581-5709,012-541-1121 of e-pos [email protected]. Besoekgerus ook www.agriafrika.co.za.

André du Preez van Lichtenburg sê AgriAfrika se tegnolo-gie-oplossings beteken dat hy die droë toestande baie beterkan hanteer, met ’n groot besparing op insetkoste.

Page 28: Proagri 166

26 ProAgri 166 – Desember / December 2013 www.proagri.co.za

Page 29: Proagri 166

LEMKEN bewerk en plant soos ’n droom

OES gehalte

LEMKEN GmbH (Duitsland) vervaardig landboumasjinerie sedert 1780 en die reeks werktuie is wêreldwyd bekend

vir hulle duursaamheid, betroubaarheid en akkurate werksverrigting. Boere in die hele suidelike Afrika kan nou ook

gehalte oes met LEMKEN se ondersteuning. Kontak een van ons goedgekeurde handelaars.

LEMKEN het 'n verskeidenheid gehalte produkte op die mark. Doen vandag navraag!

www.lemkem.com

Verkope:

Karel Munnik

082 412 2577

[email protected]

Tegnies:

Christo Prinsloo

082 893 1757

[email protected]

Onderdele:

Frik Grobler

082 829 9291

[email protected]

Administratiewe kantoor:

Monia Shears

072 597 0120

[email protected]

Albatros Compact Solitair 9 Karat 9 Rubin 9 Solitair 9

Page 30: Proagri 166
Page 31: Proagri 166
Page 32: Proagri 166

30 ProAgri 166 – Desember / December 2013 www.proagri.co.za

Page 33: Proagri 166

31ProAgri 166 – Desember / December 2013 www.proagri.co.za

• By die beplande uittree-ouderdom, watmet die uitkeerdatum van die polissaamval, kanselleer die ondernemingdie sessie, en die opvolger kan die opbrengs gebruik om die aandeel ofbelang uit te koop wat dan die nodigeaftreekapitaal vir die ouers verskaf.

• Die aftreekapitaal word dan sinvol enbelastingeffektief belê, wat aan dieouers ’n gereelde inkomste gee.

“Die omstandighede en behoeftes vanelke geval sal verskil, en dit is belangrikdat ’n geakkrediteerde finansiële beplan-ner al die verskillende elemente in agneem. Die reëling moet dan in ’nooreenkoms omskryf word. Old Mutualhet regsadviseurs wat finansiële tussen-gangers kan bystaan en konsep-ooreenkomste kan opstel,” sê Koos.

Madelein Brits, spesialisregsadviseurby Old Mutual, sê elke opvolgplan verskil,maar die volgende is algemene reëls watdie proses kan vergemaklik:

- Begin vroeg. Vroegtydige beplanninggun jou meer tyd en opsies. Dievervroegde oordrag van bates en be-lange aan opvolgers of ’n trust kanmoontlik boedelbelasting bespaar. Ditsal ook betyds duidelikheid bring oorwie regtig in die plaas belangstel enhoe ’n billike verdeling gedoen kanword.

- Wees objektief. Bepaal wat die on-derneming nodig het om te oorleef ente floreer, en wees gereed om miskiente aanvaar dat jou gade en kinders niedie mas gaan opkom nie. Dit open danander geleenthede om die boerdery testruktureer en kundigheid van buite tekry.

- Kry hulp. Raadpleeg jou boekhouer,prokureur en finansiële adviseur omseker te maak dat jou onderneming so

Die oorgang van ’n familie-onderne-ming van een geslag na die ander is

potensieel traumaties en navorsing toondat die langtermynoorlewing van so ’nonderneming in ’n groot mate afhangvan die deeglikheid van opvolgbeplan-ning deur die stigter.

Een hindernis wat veral by familie-boerderye ter sprake kom, is die gereed-heid van die uitgaande geslag om vandie onderneming afstand te doen omdatdaar nie ’n uittreestrategie is nie. Selfs alis daar so ’n bedoeling en plan, kan ditnie altyd uitgevoer word nie omdat dieplaas steeds geldelik vir die uittredendesmoet sorg, wat veroorsaak dat hullenoodgedwonge betrokke bly.

“Daar is egter ’n oplossing vir ondernemings om seker te maak dat dieoorgang skoon is en die uittredenesgeldelik onafhanklik van die plaas kanuittree,” sê Koos Nel, hoof: Agrimark byOld Mutual.

Dit word ’n lewende koop-en-verkoop-ooreenkoms genoem, waarvolgens dieonderneming fondse oordra vir beleggingin die naam van die opvolger. Met hierdiegeld kan die opvolger dan by die be-plande uittrede van die ouer die belangoorneem.

Die plan werk in breë trekke só:• Die behoefte aan en omvang van die

aftreekapitaal word bereken.• Die onderneming en die opvolger gaan

’n ooreenkoms aan wat die reëling vervat.

• Die onderneming gee aan die opvolger’n salarisverhoging, wat vir dieboerdery belastingaftrekbaar is.

• Die opvolger betaal belasting op diesalarisverhoging.

• Die opvolger neem ’n uitkeerpolis uiten teken ’n sekuriteitsessie ten gunstevan die boerdery.

P

belastingdoeltreffend as moontlikgestruktureer is en hoe moontlikeregsprobleme tussen vennote en fa-milie vermy kan word deur byvoor-beeld ’n familiegrondwet. ’n Boedel-plan wat boedelbelasting, kapitaal-winsbelasting, likiditeitsberekening enjou opvolgplan insluit, is ’nvoorvereiste vir die proses.

- Neem jou personeel in ag. Jou planmoet die gevestigde regte en ver-wagtinge van lojale bestuurders enwerknemers in ag neem. Dit kan baiekortsigtig en nadelig wees om diewaarde wat hulle toevoeg te ignoreer.

- Kommunikeer duidelik. Dit salalmal wat betrokke is of geraak kanword, gemoedsrus gee en baie poten-siële geskille voorkom.

“Dit sal opvolgers ook loon om hulle teomring met goeie mentors, soos finan-siële adviseurs en sakekenners. Weesleergierig en ontwikkel jou eie talentedeur die lesse van ander wat reeds diepad gestap het. Kies jou raadgewers envriende met omsigtigheid en maakseker dis mense met wie jy ’nlangtermynverhouding kan vestig,” isKoos se raad

Vir meer besonderhede oor profes-sionele opvolgbeplanning kan jouOld Mutual finansiële adviseur ofmakelaar gekontak word, of stuur’n e-pos vir Koos Nel by:[email protected]. Jy kan ookFABASA (Family Business Associa-tion of South Africa) kontak bywww.fabasa.co.za om toegang totgeakkrediteerde familie-onderne-mingskonsultante te kry. Old Mutual is die stigtersborg vanFABASA.

Hulpbronbestuur

My familieboerdery - hoe kan ek uittree?

Page 34: Proagri 166

Struktuurgrootte Prys

Grootte (m)

9 x 20 x 3,6 R93 000

12 x 25 x 4 R115 000

12 x 50 x 4 R194 000

15 x 30 x 4 R169 000

15 x 40 x 4 R214 000

18 x 30 x 4 R230 000

18 x 40 x 4 R326 000

20 x 30 x 4,5 R276 000

25 x 30 x 4,5 R436 000

Oprigting, 53 mm sinkaluminiumdakplate, gegalvaniseerde kaplatte, ingenieurstekening en ingenieursertifikaat, en BTW ingesluit

Alle pryse terwyl voorraad houTel 011-786-1043 of 072-450-3105of internasionaal +27-11-786-1043

(Ons voer wêreldwyd uit)Faks: 086-570-1026

E-pos: [email protected]: www.smstructures.co.za

Ons is by die SAOG geregistreer vir uitvoer

SM STRUCTURES

Spesiale aanbod:2 van 12 x 25 x 4m

R194 000

Page 35: Proagri 166

33ProAgri 166 – Desember / December 2013 www.proagri.co.za

Hulpbronbestuur

Verdere grond waarop verblyfregbeëindig kan word, is indien dieverblyfreg slegs uit ʼn diensooreenkomsvoortspruit en die okkupeerder uit diediens bedank het of ooreenkomstig diebepalings van die Wet op Arbeidsver-houdinge ontslaan is.

As daar ʼn dispuut is oor die okku-peerder se diensbeëindiging (onderskeiverblyfbeëindiging) dan moet die dis-puut rakende diensbeëindiging eers ingevolge die Wet op Arbeidsverhou-dinge afgehandel en gefinaliseer weesvoordat verblyf beëindig kan word envoordat daar met ʼn uitsetting voortge-gaan kan word.

Die verblyfreg van ’n okkupeerderwat vir 10 jaar op die betrokke grond,of ander grond wat aan die eienaar be-hoort, gewoon het, en die ouderdomvan 60 jaar bereik het; of ’n werknemerof voormalige werknemer van die eienaar of persoon in beheer wat asgevolg van swak gesondheid, beseringof ongeskiktheid, nie in staat is om arbeid aan die eienaar of persoon in beheer te verskaf nie, (met ander woorde ouer of jonger as 60 jaar is) kannie beëindig word nie, tensysodanige okkupeerder:• ʼn wesenlike en billike bepaling van

die verblyfooreenkoms verbreek het,terwyl hy redelikerwys in staat wasom daaraan te voldoen, en nie die gebrek herstel het nie, ondanks diefeit dat hy een maand skriftelike ken-nisgewing gegee is om dit reg te stel,terwyl die eienaar wel voldoen hetaan die bepalings van die ooreenkomsin verband met die okkupeerder severblyfreg en die grondeienaarsy/haar pligte van regsweë nagekomhet;

• die okkupeerder wesenlike verbrekingvan die verhouding tussen hom en dieeienaar of persoon in beheer gepleeghet, en die verhouding nie redeliker-

Verblyfreg kan slegs op sekerebeperkte gronde beëindig word

(Fase 1) soos uiteengesit in Artikel 8van die Wet op Uitbreiding van Seker-heid van Verblyfreg, en uitsetting kannet plaasvind as aan die vereistes vanArt 9, 10 & 11 voldoen word (Fase 2).

Dit is met ander woorde moontlik dat’n okkupeerder se verblyf regsgeldigbeëindig word, maar dat daar nie aandie vereistes van uitsetting voldoen kanword nie. Die gevolg is dat die okku-peerder op die grond aanbly al is dieverblyf beëindig – is dit nie ’n vreemdekonsep nie?! Die wet maak egter ook virdié situasie voorsiening.

Fase 1 – VerblyfregbeëindigingVerblyfreg van ʼn okkupeerder kanbeëindig word op enige wettige grondmits sodanige beëindiging:

Regverdig en billik is, met inagnemingvan alle tersaaklike faktore en in diebesonder:• Die billikheid van die ooreenkoms, ’n

bepaling in die ooreenkoms ofregsreël waarop die eienaar of persoon in beheer hom/haar beroep;

• Die optrede van die partye wat tot diebeëindiging gelei het;

• Die belange van die partye, met inbegrip van die vergelykende ontbe-ring aan die onderskeie partye indienverblyfreg beëindig word of niebeëindig word nie;

• Afwesigheid van redelike verwagtingdat die ooreenkoms waaruit dieverblyfreg voortspruit hernu sal word;

• Die billikheid van die prosedure watdeur die eienaar of persoon in beheergevolg is, met inbegrip van die vraagof die okkupeerder voldoende ge-leentheid gebied is, of gebied moesgewees het, om vertoë te rig voordatʼn besluit geneem is om die verblyfregte beëindig.

Volgende maand word die tweededeel van die proses, uitsetting,bespreek. Vir meer inligting, kontak Tiaan van Dyk by 082-825-8876. Hierdie is ’n inligtingsartikel. Vir regsadvies, kontak asb ’nprokureur.

Verblyfreg: Hoe kan dit beëindig word?

P

wys prakties moontlik herstel kanword nie, hetsy geheel of gedeeltelik;

• die okkupeerder ʼn werknemer is ofwas, wie se verblyfreg uitsluitlik uitdiens voortgespruit het en vrywilligbedank het in omstandighede wat nieop konstruktiewe ontslag neerkomnie;

• die hof oortuig is dat die oortredingwat die okkupeerder begaan het we-senlik is en die okkupeerder dit nieherstel het nie.

Die okkupeerder mag nie (Art 6(3)):• ʼn ander persoon wat die grond okku-

peer opsetlik en onwettiglik benadeelnie,

• opsetlik en onwettiglik wesenlikeskade aan die eiendom van die eie-naar of persoon in beheer aanrig nie,

• betrokke wees by optrede wat anderwat die grond of ander grond in dieomgewing wettig okkupeer, bedreig ofintimideer nie, of

• ongemagtigde persone in staat stel ofhelp om nuwe wonings op die betrokke grond op te rig nie.

Hierdie beperkings geld net vir okku-peerders wat 10 jaar of langer op diebetrokke grond is en die ouderdom van60 jaar bereik het. Hierdie okkupeer-ders staan nie-amptelik as “langtermynokkupeerders” bekend. Na enige anderokkupeerders word nie-amptelik verwysas “korttermyn okkupeerders”.

Indien ʼn langtermyn okkupeerdersterf, kan die verblyfreg van solangtermyn okkupeerder se gade ofafhanklikes slegs beëindig word na afsterwe en met 12 maande skriftelikekennisgewing, tensy so ’n gade ofafhanklike ʼn wesenlike verbreking begaan het, soos hierbo uiteengesit.

As ’n korttermyn okkupeerder sterf,moet nog steeds aan die gewonevereistes vir verblyfbeëindiging soos hierbo uiteengesit voldoen word om dieagtergeblewenes se verblyf te beëindig.

Tiaan van Dyk gee inligting oor slaggate met betrekking tot die wetgewing oor verblyfreg (ESTA-wet). Hierdie maand word diebeëindiging van verblyfreg bespreek.

Page 36: Proagri 166

www.proagri.co.za34 ProAgri 166 – Desember / December 2013

Belangrike datums

14 Mooibank Beefmaster-veiling - Wakkerstroom23 Raadsvergadering - Parys28 Limpopo Klubveiling - Bela Bela

Januarie

06 Beefmaster Alliance Vroulikedierveiling - Nigel17 - 19 Keurderskursus - Natal20 Elmic Beefmaster Vroulikedierveiling - Vrede20 Stamboekvergadering

Februarie

Maart

16 VAN DEV & Janzel Beefmaster-veiling - Lichtenburg23 Nooitverwag Beefmaster-veiling - Ermelo29 Stamboek / Vleissentraal Elite 2014 Bulgroei-toetskompetisie30 Stamboek Elite 2014 Teeltsimposium

April

06 Tait Beefmaster-veiling - Ottosdal13 - 16 Nampo - Bothaville22 Stamboekvergadering

Mei

19 - 22 Royal Skou – PietermaritzburgJunie

02 Van Pletzen Beefmaster-veiling - Jamestown04 Isa Cattle Co’s 53rd Bull Sale - San Angelo - Texas08 Excel en Fouche Beefmaster-veiling - Gerdau15 Bos Blanco en Bunker Beefmaster Produksieveiling - Vryburg30 Stamboek - AJV / AGM

Oktober

02 Val Boeredag08 Raadsvergadering en Algemene Jaarvergadering - Parys09 Nasionale Veiling / National Auction - Parys16 Makiti-veiling - Makiti17 Noordwes Klubveiling - Lichtenburg23 Milestone Beefmaster-veiling - Bethal25 Trimaster-veiling - Heilbron29 5 X 5 Beefmaster-veiling - Amersfoort30 Human Beefmaster-veiling - Steynsrus30 M E Muller en Seuns-veiling - Dundee30 Oos-Transvaal Alleras Bulveiling – Ermelo

Julie

03 Ivukile Beefmaster-veiling - Aliwal Noord03 - 06 Mooreesburg Skou04 Oos-Vrystaat Veldbulklub-veiling - Vrede05 Elliot Skou Bul- en Ramveiling - Elliot - JH Vorster /

Anton Reabow10 Trigon (Sarwipi, Snowy River, Dunel) Veiling - Greylingstad11 Quardsen Beefmaster-veiling - Senekal11 East Coast Sale - Amberdene Impact and Hart - Komga16 Jela Beefmaster-veiling - Klerksdorp17 - 20 Agri Mega Week - Bredasdorp18 Super 6 Beefmaster-veiling - Bela Bela19 Barkly Beefmaster-veiling - C W Hardie - Barkly Oos25 Raadsvergadering – Parys

September

Augustus

03 Raadsvergadering - Toer04 - 06 Beefmaster Toer - Mpumalanga21 Bos Blanco - Vroulikedierveiling - Kroonstad27 Trigon Beefmaster Boeredag - Snowy River – Balfour

2014

Tel 056-817-2404 • Faks 086-511-7721 • Posbus 1977 Parys 9585 • [email protected]

01 Shawe Beefmaster Viewing Day - Dundee06 Elmic Beefmaster-veiling - Brakvlei – Vrede06 Beefmaster Alliance Opedag - Nigel06 Thytus Beefmasters-veiling - Vryheid07 Petana Boeredag - Wolmaransstad07 Beefmaster Alliance-veiling - Nigel08 Corbett Beefmaster-veiling - Plaas Shearwood - Sterkstroom12 Alzu Beefmaster-veiling - Middelburg13 Stamboekvergadering13 Petana en Oktavia Beefmaster-veiling - Wolmaransstad13 Ottershaw Beefmaster- veiling - Tweespruit14 Shawe Beefmaster-veiling - Dundee19 Alle Ras Bul en Ramveiling - Greylingstad19 Sandspruit en Amakosi Beefmaster- veiling - Ladysmith20 Southern Natal Beefmaster Sale - CCM Farm CC - Sale - Swartberg21 Bos Blanco Beefmaster-veiling - Kroonstad22 Bulls on Grass Sale - Queenstown26 Midlands Beefmaster Sale - Quarrielaagte - Somerset East26 Rockvally Beefmaster- veiling - Potchefstroom27 W O Beefmaster Veiling - Vrede27 - 31 Pretoria Skou – Pretoria

Page 37: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 35

Vee &

veilin

gs

Belangstellendes kan vir Greg Talbotkontak by 012-250-2188 of [email protected] of besoek www.taltec.co.za vir puik inligting,ook in Afrikaans.

Godfrey Ngobeni gebruik hierdiegevorderde masjien om plate tebuig en te sny.

Tal-Tec vat ysters vas vir die veebedryfdeur Du Preez de Villiers

Greg Talbot, besturende direkteur van Tal-Tec, by rye en rye produktewat by Tal-Tec se fabriek op Brits gereed staan om na boere regoorSuidelike Afrika versprei te word.

P

Tal-Tec se verkoopspan werk landwyden almal is opgelei om boere met pro-bleme te help. Daar is ook ’n tegnikusvoltyds op die pad om groter problemeop te los.

“Ons ondervinding in die mark, onsvoetspoor en ons jarelange verhoudingmet koöperasies gee ons ’n voorsprongbo ons mededingers,” sê Greg.

Tal-Tec se mense besef dat veehante-ringstoerusting aan uiterste weerstoe-stande, gespierde diere en dikwels aanhardhandige behandeling blootgestelword. “Daarom word ons produkte soontwerp en vervaardig dat dit vir baiejare die boer getrou kan help om sy veesonder sukkel te hanteer,” sê Greg.

Ry die golfTwaalf jaar gelede het Tal-Tec ’n vastrap-plek in Afrika gekry toe hulle by dieLusaka-skou kon uitstal.

Vyf jaar later het hulle ’n agent, Live-stock Services in Zambië, aangestel endit was ook nie lank nie toe het hulle virAgra in Namibië, Montrade in Botswanaen Coopers in Zimbabwe aangestel omhulle produkte in Suider-Afrika te ver-sprei.

“Agente maak dit vir ons moontlik omtrokvragte toerusting op te stuur, wantenkele bestellings is onekonomies,” sêGreg. Sedertdien ry Tal-Tec op die kruinvan die landbou-ontwikkelinggolf in diesubkontinent. In Suid-Afrika versprei ’nhele aantal koöperasies Tal-Tec se pro-dukte.

Boere moet fokus op boer“Boere is vindingryk as dit by pro-bleemoplossing kom en baie reken dathulle self hulle eie drukgange en klampe

kan bou. Ek voelnet ’n boer moeteerder op boerkonsentreer en nieop die ingenieurs-wese nie. Die teg-nologie enmetodes wat onsdeesdae gebruik,is baie gespe-sialiseerd enwaarborg ’n baiebeter produk.Aangesien onsstaal baie goed-koper kanaankoop, is Tal-Tecbaie mededingendmet die boer sewerkswinkel.”

Tal-Tec het ’n gedugte span met jare se ondervinding:Kobus Bronkhorst, verkope; Lorraine Keyser,verkoopssekretaresse; Richard Maja, masjienoperateur;Greg Talbot, besturende direkteur; Josaya Sithole, voor-man, en Jacques Beukes, produksiebestuurder.

Noem die naam Tal-Tec in enigegesprek oor die Suid-Afrikaanse

veebedryf en koppe sal instemmend knikas woorde soos ‘sigbaar’, ‘prakties’,‘gerieflik’ en ‘vindingryk’ daarmee saamgebruik word.

Die stigters van hierdie merkwaardigefamilie-onderneming was oom WilliamTalbot, ’n ingenieur wat graag wou boeren sy seun Peter, ’n algemene tegnikus(millwright) wat in die staalbedryf in Pretoria-Wes sy loopbaan gebou het.

Oom William het in 1970 ’n beesplaasnaby Vaalwater gekoop, waar hy enPeter deeltyds begin boer het. Die streekis deurtrek van bosluise en hulle moesbaie moeite doen om die beeste teenhartwater en rooiwater te beskerm.

Oom William het gereken dat dit nieekonomies sin maak om die beeste deur’n dompeldip te stuur nie en ontwerp toein 1974 ’n spuitdip wat bestaan uit ’ntenk vol dip wat bo-op ’n drukganggemonteer word sodat diere wat on-derdeur gejaag word, deeglik benat konword.

Die bure het gou agtergekom dat hierdie patent uitstekend werk en al hoemeer van hulle het van al hoe verder afby oom William opgedaag met versoekeom vir hulle ook dipgange te bou.

Skoue bring voete en ideesNa 1974 het sy veehanteringsprodukteso gewild geword dat hy nie anders konas om ernstiger te begin vervaardig nie,en waar was ’n beter plek vir bekend-stelling en bemarking as by die destydsePretoria-skou met sy ’n sterk land-boukomponent? Toe die boere die eerstespuitdip sien, wou hulle ook ’n stewigedrukgang hê en kort daarna ’n be-troubare nekklamp…

“Soos my oupa, glo ek vandag nogdat skoue die beste plek is om te be-mark,” sê Greg Talbot, meganiese inge-nieur en derdegeslag besturendedirekteur van Tal-Tec. “By skoue maakons kontak met boere en hulle kan aandie ysters voel en my vertel wat hullebehoeftes is. Ons bemarkers kry ookterugvoer van bestaande kliënte en ge-bruik soms die raad om verbeteringe aante bring.”

Page 38: Proagri 166

www.proagri.co.za

ons nie entstof het nie en soveel moont-lik doen om siekte-uitbrake te verhoed.Hoe lyk jou hekke en drade en jou ver-moë om vreemde diere uit te hou? Hoelyk jou veearts se skoene as hy op jouplaas aankom, en van watter plaas afkom hy? Wat maak jy met jou karkasse:het jy ’n put waarin jy dit gooi? Waarbêre jy jou spuite en hoe lank hou jy jounaalde? Hoe skoon is jou mediesetoerusting en siekeboeg?” was dringendevrae wat dr Malan aan die boere gestelhet.

Rudi Kuschke van K2 Agri het ooraangeplante weiding gesels. “Daarbestaan nie aangeplante weiding wat niebestuur hoef te word nie. Bestuur behelsbemesting en bemisting en die stabilise-ring van ’n veeproduksiestelsel om ditmeer bestendig te maak, diereproduksiete verhoog en veegehalte en -prestasiete verbeter deur die drakrag per hektaarte verhoog.”

Rudi het ook ’n baie interessante feitoor gronderosie met die boere gedeel:“’n Millimeter grond wat ’n boer per hek-taar deur wind- of watererosie verloor,verteenwoordig tien ton en dis diegedeelte waar al jou bemestingstowwesit.”

Tydens die demonstrasielesing het PhilRawlins, ’n inspekteur en beoordelaarvan die Dorpervereniging, verduidelikhoe skape se pote versorg moet word,stertjies geknip word, tatoeëring enbrandmerk gedoen moet word en hoe diedier korrek ingespuit moet word.

Prof Chris Dannhauser, ’n weidings-konsultant, het gepraat oor die bestuuren verbetering van jou veld asook pro-bleemplante.

Hy sê: "Slangbos of bankrotbos raak

“Kyk watter siekteswas nege maande

gelede in jou omgewing.Dit is die siektes waarvoorjy gereed moet maak watmoontlik oor drie maandekan uitbreek,” was eenvan die boodskappe vandie bekende veegesond-heidskenner, dr FaffaMalan, aan kleinveeboereby die LandboukorrelsBoeredag.

Sy lesing het oorBiosekuriteit op die plaasgehandel. Hy het ’n paarsiektes, peste en plae be-spreek wat in die nabyetoekoms dalk die hoof gebied moet word: “Onsmoet gereeld ’n idee kryvan hoe die siektes in dieland lyk om Biosekuriteitte verseker. Plattelandseveeartse moet plaaslikeveesiektes aanmeld en jyas boer moet jou veeartsaanmoedig om dit getrou

te doen. Die plattelandse veeartse stelkaarte op van watter siektes waar in dieland voorkom. Jy as boer moet veral fynlet op die siektes van nege maandegelede sodat jy nou gereed kan maak virdie siektes wat dalk oor drie maande kanuitbreek,” het hy gesê.

Die groot probleem met die beskik-baarheid van entstof het voorrang genietin die bespreking. Dr. Faffa sê boeremoet vroegtydig hulle bestellings by diekoöperasie plaas.

“Ons moet praktiese planne maak as

P

deesdae ’n baie groot probleem en dit isnie oorbeweiding se skuld dat dit ver-sprei nie. Dié onkruid moet in geen om-standighede gebrand word nie! Dit het’n ander baie interessante bekampings-metode. 1 teelepel sout rondom ’n kleinplantjie se stam sal sy einde beteken en4 eetlepels kalksteenammoniumnitraatmaak ’n plant van 500 mm hoog, dood.Om van groot hoeveelhede bankrotbosontslae te raak, werk 4 ton kraalmis perhektaar onder drukbeweiding die beste.”

Ulrich Muller van Voermol het oor diedoeltreffende voeding van lakterendeskape en lammers gesels. “Ons moet onthou dat skape wat op pragtige groenweiding loop baie mooi lyk, maar daar isheelwat faktore wat hulle prestasie kanbeperk. Eerstens kan daar ’n fosfor-tekort in die weiding voorkom, wataangevul moet word. Tweedens is dievog in die gras tot 85%, wat sal veroor-saak dat die dier nie genoeg gras kanvreet om voldoende energie daaruit teverkry nie. Derdens kan die bruikbareproteïen in groen weiding ook te minwees.”

Na die lesings is daar praktiesedemonstrasies met werktuie wat veralvir veeboere geskik is, gedoen. SarelOpperman, verteenwoordiger van AfgriDelmas, kon vir die boere wys hoe doel-treffend een van Falcon se grassnyersharde veldgras kan vasvat. Hennie duToit, bestuurder van Crop-Tech, het eenvan sy Jumil geenbewerkingplanters aandie boere gedemonstreer.

Só maak jy...

Hennie du Toit van Crop-Tech verduidelik aan boere by die Landboukorrels Boeredag hoedie Jumil-planter die bogrondse organiese materiaal netjies kan deursny en slootjiesmaak om die pitte almal presies ewe diep te plant.

Phil Rawlins, Dorperinspekteur, seveehanteringsdemonstrasie hetgroot byval gevind.

Kleinveeboere baat by Landboukorrels Boeredag

Landboukorrels Boeredag word gesamentlik deur TLU SA Sentraal,ProAgri en Radio Pretoria by Cullinan aangebied. Dit word elke jaardie eerste naweek van Oktober gehou. Die Vrydag word praktieseboerderylesings en demonstrasies aangebied en die Saterdag is ’nfamiliefeesdag. Merk solank op 2014 se kalender 3 en 4 Oktober. Die hooftema is beesboerdery.

Vir meer inligting oor Landboukor-rels Boeredag stuur ’n e-pos na [email protected].

ProAgri 166 – Desember / December201336

Page 39: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 37

PRumax dra wild deur droogte

“Dit is die beste belegging wat ek noggemaak het,” sê Sakkie Liebenberg

van Rietpan naby Lichtenburg onom-wonde. “Kyk hoe sleg lyk die veld, maarkyk net die kondisie van my wild.”

Die wild, skape en beeste geniet dievoordele van die kragkos wat Rumax sepilaanleg in maklik hanteerbare pille uit-druk. Die resep is jou keuse, die groottevan die pille kan gestel word en vir dieres kan jy op Rumax reken.

Sakkie sê met die Rumax-pilaanleg isdaar geen voervermorsing nie. In dieverlede het die wind lekker saamgeëetwanneer hy en sy seun, Roland, diekrippe gevul het en dit was onmoontlikom seker te maak dat die diere die regteaanvullingsbalans inkry. Nou is elke pil-letjie gevul met al die regte bestanddeleen die tarentale kom pik nie meer diestukkies mielie uit nie.

Die gehalte van die proteïen-aan-vulling is ook beter, want met diedeurpersingsproses word die pilletjiesgoed warm en volgens Sakkie is gaar

proteïene altyd beter as rou proteïene.Die pille word in bakke gelaat om af tekoel en dan netjies in 50-kg sakke verpaken toegewerk.

Aansienlik minder ruimteword vir opberging gebruik, dit ismakliker om plae soos rotte tebestuur en agterna is die hanter-ing ook baie eenvoudiger, wantelke voerplek kry sy sak.

Na so 50 ton se voerverwerking het die pilaanleg homself betaal, as jydit sou vergelyk met diekoöperasie se pilpryse, sêSakkie. En wanneer die aanlegnie pille maak nie, meng hy lek.

Hy sê hy het goed rondgekykvoor hy die Rumax-pilmasjienaangeskaf het, want hy wouseker maak hy koop by ’n geves-tigde maatskappy met ’n goeienaverkoopdiens en hy was noggeen oomblik spyt oor sy keusenie. Selfs met die fabriek so ver

as Worcester het hy nog nooit nodig gehad omlanger as ’n dag vir enige onderdeel te wag nie.

“En weet jy wat, as jy hulle bel is almalvriendelik en behulpsaam, van die dame watdie foon antwoord tot die tegniese span. Almalpraat my taal en jy is sommer lus om methulle sake te doen,” sê Sakkie.

Roland en Sakkie Liebenberg van Rietpan byLichtenburg sê die Rumax-pilaanleg is die bestebelegging wat hulle in die tyd van droogte konmaak.

Meer krag, mindervolume en geen vermorsing maakpilmaak die moeitewerd.

Jaco Pieters van Rumax kan jou help metdie regte masjien vir jou plaas. Skakel homby 082-335-3970 of besoekwww.rumax.co.za om na die volledigereeks Rumax-voerhanteringsmasjiene tekyk.

Vee &

veilin

gs

Page 40: Proagri 166

uitgeskraap, waar dit in ’n afvoersloot valom deur ’n awegaar op ’n wa gelaai teword. Die mis is dan uiters geskik vir bemesting op die 13 hektaar aangeplanteweiding wat hoë kwaliteit weiding aan diegroot getal diere op die plaas lewer.

Beeste en skape voltooi die sirkel“Met my pa se aftrede is die Vicedale-kuddeverkoop, maar ons het die beste 30 beesteas kernkudde hierheen gebring, sê dr Hinner. Omdat ons van Vryburg af kom, wat’n baie gesonde gebied is, het die klimaat inhierdie streek met sy bosluisverwante siek-tes ons ’n verwagte moeilike tyd gegee.Ons moes vir die eerste twee jaar prestasieen gesondheid inboet om die Hereford-kudde eers immuun teen hart- en rooiwaterte maak. Vandag is die Hereford-kudde ’nallemintige 100 eenhede sterk en uitersgoed aangepas by die uitdagende om-standighede.

Die kikoejoegras wat die Kösters aange-plant het, tesame met raaigras wat in diewinter oor die kikoejoe gesaai word, is veralgeskik vir skaapboerdery en hulle het reeds’n spogkudde van 350 Stoetdorpers tesamemet die Herefordbeeste op die been gebring. Die gedagte is om uiteindelik drieskaapstoeterye van 150 ooie elk te vestigen hulle is reeds besig om deur ’n inten-siewe embrioprogram 100 Dohne-Merino-embrios van die top ramme en ooie in dieland in kommersiële ooie in te plant.

Biosekuriteit is ’n geweldige uitdaging inso ’n gekonsentreerde boerdery. DieKösters moet doodseker maak dat elke per-soon en trok wat op die plaas aankom dieregte prosedure volg om siektes tevoorkom. Hierin word groot sukses behaalvanweë die streng beheer wat gevolg word.

Hou jou hand op die pols Dit verg uiterste fyn beplanning, intensiewebestuur en ’n sinvolle wetenskaplike be-nadering om suksesvol op so ’n kleinstukkie grond te boer. Heiko, Esté en drHinner span hulle gesamentlike kennis enervaring ten volle in om dit te laat slaag.

Deel van die sukses van die merk-

P

Die Kösters verrig wondere op 24 hektaar

Dr Hinner en Heiko Köster se seuns,Bernhard en Leo, voor hulle wêreld-bekende Vicedale Herefordstoet-diere. Net soos Heiko se dogter,Emma, stel dié twee nefies baie belang in hulle ouers se boerdery.

Dr Hinner Köster by hulle spog stoetbul, WDW 08 0082, waarvan daar al baiesemen verkoop is. Die bul is ook tans ’n top Hereford-semenverkoper in die land.Agter hulle is ook een van Vicedale se top koeie, die Dorperstoet en hoender-huise.

waardige boerdery is die toegewydebestuurspan, Jackie en Bekkie Strydom,by die eierbedryf en Louwrens Kemp(self met ’n graad in Veekunde) by dieveebedryf.

“Ek en my broer het nog baie planneen die moontlikhede is wyd. Ons gebruik’n wetenskaplike grondslag, maar met ’nbaie praktiese uitkyk. Vir voornemendeboere wat die behoefte het om deeltydste boer, is dit belangrik om joubestaande werk te behou en eers diekonsep te verstaan en die boerderygeldelik gesond te kry voor jy voltydsbegin boer. Hierdie model is hoogs inten-sief en jy kan baie maklik jou vingersverbrand, veral ook omdat dit ’n aan-vanklik kapitaalintensiewe bedryf is”, sêHeiko.

’n Vroeëre lugfoto van Ukhebe, dieKösters se plaas buite Cullinan.

Twee broers wat vir hulle ’n nis in dieveebedryf uitgekerf het, is Heiko en dr

Hinner Köster. Hulle het op ’n groot Here-fordplaas naby Vryburg grootgeword ter-wyl hulle pa, Hans, en ma, Heide, diewêreldbekende Vicedale Herefordkudde,wat vanjaar 66 jaar oud is, opgebou het.

Na skool het die twee broers hulleselfakademies op die hoogste vlak in dieVeekunde-gebied onderskei. Heiko het symeestersgraad aan die Universiteit vanPretoria in Veekunde ontvang en dr Hinner het sy doktorsgraad in Dierevoe-ding by Kansas State Universiteit in dieVSA verwerf, waar hy steeds deeltyds asbuitengewone professor optree. Albeibroers het diep spore in die bedryf getrapby verskeie groot landbou-maatskappye.

Dr Hinner, Heiko en hulle pa sou ooklater die enigste Suid-Afrikaners weeswat op verskillende tye die land op dieWêreld-Herefordraad sedert 1972 ver-teenwoordig het. Heiko se vrou, Esté,tans professor in Diereteling by die Universiteit van Pretoria, tree ook reedsetlike jare op as tegniese raadgewer opdieselfde Raad sowel as die SA Hereford-raad. Sy is ook ’n aandeelhouer in dieboerdery.

Vandag tree die Kösterbroers op askonsultante en is ook aandeelhouers vanverskeie tegnologies gedrewe maatskap-pye in die landbou.

Lus vir ’n uitdagingDie groot knelpunt in enige veeboerderyis maar die beperking op grond, wantelke grootvee-eenheid het sy spesifiekevasgestelde aantal hektaar per jaar nodigom op te wei.

Die Kösters het egter besluit om hierdie uitdaging die hoof te bied en sewejaar gelede 24 hektaar buite Cullinangekoop om ’n hoogs gevorderde en vin-dingryke boerdery op die been te bring.

Hoendermis as goedkoop kunsmisbron“Hier was destyds slegs vier huise vir vrylopende lêhenne toe ons die plaas in2006 gekoop het,” sê dr Hinner.

Vrylopende hoenders is egter heelwatminder ekonomies en daarom het onshulle geleidelik vervang met gewonelêhenne in hokke. Vandag is net 6 500van die 100 000 henne vrylopend.

Die hokhoenders se mis word netjiesmet ’n spesiale skraper onder die hokke

ProAgri 166 –Desember / December 201338 www.proagri.co.za

Page 41: Proagri 166

ProAgri 166 – Desember / December 2013 39www.proagri.co.za

Vee &

veilin

gs

tot teenaan die selle van die alveoli,maar aangesien die interne druk in dieselle hoër is as die teendruk en die in-houd daarvan nie meer deur middel vandiffusie uitgestort kan word nie, bars dieapikale deel van die selle en kan ditselfs bietjie bloeding veroorsaak watoplaas in die melk sigbaar kan wees(melktyd het in daardie stadium reedsaangebreek).

Die apikale deel van die sel geneesegter gou weer, maar indien aan-houdende barsting of oopbreek daarvanplaasvind, gaan daardie werking van diealveoli tot niet en vind daar ’n verlagingvan melkproduksie plaas. (Die fabriek isbesig om afgebreek te word.) Die alveoli word egter tydens die rusperiodevoor die volgende kalwing weer opge-bou.

Die onttrekking van melk Melkkoeie reageer op ’n gekondisio-neerde refleks soos die suig van diekalf, die klank van melkgereedskap, diewas van die uiers ensovoorts ten eindehulle melk neer te laat of te laat “sak”.

Wat in wese gebeur, is dat die gekon-disioneerde refleks ’n afskeiding van diehormoon, oksitosien, deur die hipofisein die voor- en agterlob van die breinteweegbring. Hierdie hormoon gaan viadie bloedstroom na die uier en prikkeldie netwerk van fyn spiertjies (my-oepite-liële selle) rondom elke alveolussodat hulle korterkan word (sien sketsvan alveolus ineerste artikel). Hierdie sametrekking rondom die alveolusveroorsaak dat diemelk uit die lumengepers word.

By die aanvangvan die melkproses isdaar egter reedssowat 40% van die totale produksie vandie spesifieke mel-king in dieafleikanale, uier-sinus en speensinusteenwoordig, terwyl

Groot belangstelling is ontlok met dieeerste artikel in ons suiwelreeks oor die

koei se uier. Dr Gerrit Viljoen, ’n veekonsultant van

Zeerust, vertel nou meer oor die wonderlikemanier waarop melk gevorm word.

Die vorming van melkBloed, belaai met voedingstowwe, vloeideur middel van die onderhuidse abdomi-nale arterie (beter bekend as die melkaar)na die uier, waar dit in klein are vertak watelke alveolus omring.

Die selle rondom die buitewand van diealveolus het die vermoë om voe-dingstowwe te onttrek en hierdie voe-dingstowwe word dan, deur middel van ’ningewikkelde proses, in elke sel in melk verander.

Namate die selle voller word, word diegevormde melk via die apikale deel (top)van die sel deur middel van diffusie(vloeistofmenging) in die lumen (buisholte)van die alveolus gestort. Sodra die lumenvol word, word die melk in kleiner melk-buise gestort vanwaar dit verder na diegroter melkbuise gevoer word, dan na dieuiersinus (uierholte) en laastens na diespeensinus waar afsluiting vir verdere vloeideur die sluitspier (sfinkter) plaasvind (sienskets).

Namate al bogenoemde opgaarplekkevoller word, begin dit ’n teendruk op te bou

Ken die koei se uier (2)

LUSERN

Kontak Gerrit 083-282-9934

Belangstellendes kan dr Gerrit Viljoenby 083-282-9934 skakel of [email protected] kontakvir meer inligting.

Eerste graad vierkantige bale 20 - 23 kg beskikbaar vanaf plaas in Zeerust distrik.

Alveoli

Hoofmelkbuis

Uiersinus

Speensinus

Sluitspier (sfinkter)Speenkanaal

Skematiese voorstelling van die koei se uier

P

die res van die melk in die alveoli teen-woordig is.

Die afskeiding van oksitosien duuregter slegs sowat vyf tot sewe minuteen dit is dus belangrik dat al die ge-vormde melk wat in die uier teenwoor-dig is gedurende daardie tyd onttrekmoet word, want alle melk wat in dieuier agterbly, veroorsaak dat die teen-druk waarna hierbo verwys is, gouersal plaasvind en barsting van dieapikale deel van die selle gouer salvoorkom.

Enige steuring gedurende die“sakproses”, soos die val van ’n emmer,hard praat of enigiets wat maak dat diekoei skrik, veroorsaak dadelik dieafskeiding van adrenalien wat ook viadie bloedstroom by die uier uitkom enook inwerk op die fyn spiertjies rondomdie alveolus. Dit veroorsaak egter datdie sametrekking wat deur oksitosienteweeggebring was, verbreek word engestaak word. Die afskeiding vanadrenalien duur egter net sowat eenminuut, maar dis een minuut of sowat20% van die “saktyd” wat verlore gaanen volle lediging kan dus nie plaasvindnie.

Volgende maand sal die melk-baarheid van die uier in die laasteaflewering van die reeks bespreekword.

Page 42: Proagri 166

www.proagri.co.za40 ProAgri 166 – Desember / December 2013

Page 43: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 41

Vee &

veilin

gs

Page 44: Proagri 166

www.proagri.co.za42 ProAgri 166 – Desember / December 2013

Veldgrootgemaakte Brafordbulle en Dormerramme

te koop

Skakel Johan Potgieter 051-603-7054 \ 083-701-3552

Lady Grey

distrik

FITZHENRY FARMING(Mike & Craig)

27 ste Produksieveiling

Gasverkoper: Trevor Stötter

150 Dragtige slyt kudde ooie

3 maande wol

te DE HOEK, INDWEop DINSDAG, 21 JANUARIE 2014 om 12:00

70 - 2T Poens en horing Merinoramme

250 - Kudde ooie (150 dragtig/150 droog)

Aanb

od:

Mike Fitzhenry: 082-375-1949Craig Fitzhenry: 082-856-9272epos: [email protected]

Page 45: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 43

BELÊ IN GOUE GENE

Die Hugenoot is ’n ras geteel uit Afrika virSuid-Afrika – met goud oor sy lyf en goud

is sy are.

www.hugenootsa.co.za

[email protected]

Tel: 083-449-3227

Sussex Beestelersgenootskap van SA

Tel: 051-410-0900

Epos: [email protected]

Webblad: www.sussex.co.za

GEBRUIK SLEGS BULLE met die $X-brandmerk. Hullebeskik oor prestasiesyfers enu het die ondersteuning van

die Genootskap.

Page 46: Proagri 166

www.proagri.co.za44 ProAgri 166 – Desember / December 2013

AgriGids

Tuli Cattle Breeder’s SocietyPosbus 270 Bloemfontein 9300

Tel: 051-410-0958 Faks: 086-218-8246

Epos: [email protected]

If you want to produce themost marketable tendermeat per ha with the lowestcost & effort…The Tuli is your natural choice

[email protected]

T 028 215 8917C 073 180 6471F 086 691 6046

PO BOX 192CALEDON7230

AgriTraderAdvertensiediens vir die boer

Advertising service for the farmer

40 000 eksemplare na aktiewe kommersiële boere landswyd

AgriTrader is ʼn uitstekende bemarkingsmeganisme om kopers en verkopers van lewendehawe, trekkers, voertuie, werktuie,en alle ander landbou toerus�ng by mekaar uit te bring.

Vir die bekos�gbaarste advertensietariewe in Suid-Afrika, skakel:

Stefan van Wyk (Bloemfontein) 082-381-7563 of 051-446-6089 [email protected]

Engela du Plessis (Pretoria)[email protected]

Adele van Tonder (Pretoria) [email protected]

Damvoerings Dam linings

072 279 3294

Reservoir linings Mesh dams

Zinc damsEarth dam linings

www.tatamatarps.co.za

Die brandmerk van beeste word al strenger deurdie owerhede toegepas. Die moeisame taakneem tyd en tyd is geld. Ratsbrand brandysterswerk van die bakkie- of trekkerbattery. Geenvlam benodig nie en die merk is binne minder as20 sekondes warm. Merk al drie letters op eenslag. Toerusting om te onthoring ook beskikbaar.

Skakel Wynand Boshoff by 084-581-1599, [email protected] of besoek www.ratsbrand.co.za

Ratsbrand Brand sonder sukkel, sonder vlam

Fnuik die dieseldieweDiesel-diefstal is verby met ’n teen-opsuigsif

(Anti Siphoning Device) in die nek van jou dieseltenk!

Chris Davel [email protected]

•Installeer op jou plaas in ’n radius van 400km om JHB.•Maatgebou vir die meeste trokke, masjiene en trekkers.

Fig Tree Industrial &Transport Supplies cc.

Laedrukstelsels vanaf:

The Sun Pays

Hittepyphoëdruk

5 jaar waarborg

Gratis aflewering 100km vanaf Cullinan

Bekostigbare songeisers

50 liter, 6 buise R2 595R4 995 100 liter, 12 buise R3 395R8 495 150 liter, 18 buise R4 295R11 395 200 liter, 24 buise R5 295R13 995 250 liter, 30 buise R5 795

Groen-reeks laedruk songeisers

100 liter, 10 buise vanaf R2 195150 liter, 15 buise vanaf R3 595

2 jaar waarborgPryse sluit BTW in

012-734-0915

[email protected]

0860-SUNPAY (086-078-6729)

www.TheSunPays.co.za

WEES VERSIGTIG! Ons gebruik die volume IN DIE TENK.Om die buise in te sluit, is nie eties nie

Page 47: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 45

AgriG

ids

Vir al u plaasbenodigdhede

sedert 1968

Verskuifbare beeskrale

Baallaaiers en -vurke

Skale en nekklampe

Hooi-ringvoerders

Kalfkanteltoestelle

Selfvoerders

Spuitdippe

Landrollers

Suipkrippe

Laaibanke

Fabriek: 033-263-1056

Kantoor: 034-325-9960

Faks: 086-548-4790

Sel: 082-871-0123

E-pos: [email protected] / Webblad: www.nmreng.co.za

DIY Green House Tunnels• Ecological • Economical • Sustainable • Reliable

• Quality driven

Tel: 081-392-6048Email: [email protected]

www.eco-tunnels.co.za

Sleepers for Gardens and Furniture

TEL: 012-664-5805/7103CELL: 082-569-8168

All Lengths, All Grades, Always Available.

[email protected] www.sleepersales.co.za

• Vlekvrye staal brandysterstel vir

die merk van vee-oorplaatjies.

• Brand permanente, sigbare

identifikasienommers in sekondes!

• Verhit met kersvlam

BURNTAG

Marieta: 082-319-0834022-433-4879

[email protected]

Page 48: Proagri 166

www.proagri.co.za46 ProAgri 166 – Desember / December 2013

AgriGids

Intensiewe 12-maande kursusUitplasing na werkgewers

Doen NOU aansoek. Volgende inname Januarie 2014

Skakel Frik Wentzel by 083-481-0107www.bastiontraining.com [email protected] | [email protected]

Bastion bied ’n toekoms aan jongmense wat wil uitstyg

Ons studente kry opleiding in:

• BBP-beskerming• Forensiese ondersoeke• Taktiese beveiliging• Selfverdediging• Spoorsny en oorlewing• Navigasie• Duikwerk en bootvaart• Wapenhantering

...en vele meer.

Pas matriek geskryf?

Ons los probleme op!Hanteer 1 ton massasak met

60 kW trekker.

Page 49: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 47

AgriG

ids

www.plasticdroppers.co.za

- Baie sterk en solied- Liggewig

- Unieke greep ontwerp: riwwe- UV beskermend vir 20 – 30 jaar

- Hoë weerstand teen vuur (sien video op webwerf)- Ideaal vir elektriese heinings- Goedkoper as hout of staal!

Net R4 per meter!

Verlaag jou oprigting- en onderhoudskoste met gemiddeld 60%

Tel: 083-250-5363Faks: 0866-2555-11

Isak

[email protected]

Net R3 per meter!

DroppersPlastic

Ideaal vir:- Die stut van jong bome en plante

- Draadheinings soos “Bonnox”- Heinings in bergagtige- en vleigebiede

- Groente in tonnels- Geen isolators nodig

Aflewering

moontlik

Plastic dropper:

Solied met riwwe

Nou vir ons nuwe Y-paaltjie:- Sterk en rigied

- Vuurbestand- UV beskermend

- Goedkoper as hout of staal!- Tussen in paaltjie, vervang NIE Y-paaltjie nie

Mag u Kersfeesvol vrede, vreugde

en veiligheid wees en mag 2014 net

voorspoed inhou!

Seënwense van almal by

ProAgri

Page 50: Proagri 166

www.proagri.co.za48 ProAgri 166 – Desember / December 2013

AgriGids

TRIPRODVerskaffer van verskeidenheid

vee- en landbouprodukteOns bied ’n wye reeks weidings-

gewassaad van Agricol, Capstone en Hygrotech.

Ander produkte sluit in:• Winter-lek en lekblokke• Lek-konsentrate vir self meng• Saad: mielies, weidinggewasse soos

lusern, rog, grasse, ens. asook kunsmis• Vee merktoerusting• Surrogaat melkprodukte• Voer: bees, skaap, vark, hoenders, volstruis,

perde, khoi, forel en wild• Voer- en drinkbakke/krippe• Troeteldiere: Kos en versorgingsprodukte

Kontak ons gerus of besoek ons:Tel: 051-447-2930

Harveyweg 86, Oranjesig, Bloemfontein

Scarab Water TreatmentWastewater Treatment Systems

• Does your septic tank smell?• Has your French drain failed?.... Again?• Are you polluting the neighbour’s borehole water?• Are you compliant with the National Water act?• Would you really like to reuse your water?

Each Scarab System• is designed to comply with the National Water act• is simple to install, maintain and operate• requires NO chemicals (Ozone optional) • uses minimal power• is almost maintenance free• produces clear and odourless water• is modular to suit new loadings• is sized from the single house to large estate.

The Scarab System is:• Featured in the Dept of Water Affairs best practices

guideline policy.• Listed as a top 100 SA company for its technology in 2004,

2005 and 2006 and for receiving the Bio2Biz award in 2006.• A preferred supplier to the Dept of Health - Rural Clinics (KZN).• Featured on SABC Business Update.

Johan CarrCell: 082-535-4576Tel: 014-736-3463Fax: 086-736-8267Email: [email protected]: www.scarabsa.co.zaNo more honey-suckers needed!!

Page 51: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 49

Kontak ons: Tel: 018-673-0224 / 082-859-0904Email ons: [email protected] Web: www.nictrailers.co.za

Ons GEWILDSTE wa – NIC 12 : 3 x 1.6 x 1.8 met 16” Wiele, Bul-skeiding uithaalbaar en monteer teen sykant van wa, Ramp,Veiligheidspype, Verbeterde inloopstelsel, Is ook beskikbaar in

dubbeldekker met 2 600 kg Knott-haak en nog vele meer!

27 Waens beskikbaar op ’n spesiale aanbod, terwyl voorraad hou!

Ons bou ‘n doelgeboude wa volgens jou KEUSE en ruil waens in!

MOENIE VERDER SUKKEL NIE, KOM KOOPHOM EN GENIET HOM – DIT IS ’n

GOEIE BELEGGING!

DESEMBER-AANBODterwyl voorraad hou!

AgriG

ids

Solar Aircon Hitteweerkaatsende dakverf,

isoleer koue, keer uitsetting en

inkrimping deur nanotegnologie.

Rooi/Grys OksiedStaalonderlaag, voorkom roes

en verwering

Dubbel Veniel muurverfBinne en buite, akrilliese basis,

wasbaar, 10 jaar lewensverwag-

ting.

Dak- & plaveiselverf10 jaar lewensverwagting, UV-

en waterbestand, super akri-

lliese afwerking.

Distemper NeutraliserSeël alle oppervlaktes, dood

bakterieë, verlaag mortaliteit by

vee.

AluminiumverfVir finale staalbedekking,

verdunnerbasis, bleikbestand.

VerustKorrosiebestand, roesbehande-

ling en –voorkoming, verf

regstreeks op roes, onderlaag.

Vloerseëlende rubberiseringMaak maklik skoon, bestand

teen alge en bakterieë, verhoed

vrotpootjie.

20 L @ R769.99

5 L @ R119.99

20 L @ R489.99

Vanaf 20 L @ R579.99

5 L @ R209.99

Nou! 5 L @ R479.99

5 L @ R249.99

20 L @ R829.99

Sedert 1980 jou nuwe dimensie in verftegnologie

www.vermillianpaint.com

Sedert 1980 Since

Regstreeks van die fabriekswinkel

VERMILL IAN VERFFabriek: 010-591-1010 012-335-4218Eloffsdal: 012-335-0330Elarduspark:012-345-4273PTA Wes:012-327-2972Gezina:012-329-0101Bon Accord:087-830-2257PTA-Noord:012-546-3350Capital Park:012-335-4124Faks: 086-273-9500Agente: Springs: Alwyn

072-192-2106

Noord-Kaap: Nisan

081-044-9708

Wes-Kaap: Jaques

084-091-4528

Vrystaat: John

083-628-5688

Page 52: Proagri 166

www.proagri.co.za50 ProAgri 166 – Desember / December 2013

AgriGids

Page 53: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 49

AgriG

ids

Page 54: Proagri 166

www.proagri.co.za52 ProAgri 166 – Desember / December 2013

AgriGids

OMGEWINGSVRIENDELIKE PLAAGBEHEER

SLIMBEHEER VAN VLIEË

Onoortreflike gehalte en professionele diens - in Suid-Afrika geteel vir Suid-Afrikaanse vlieë

Hoe werk hierdie program?Vliegparasiete (Muscidifurax raptor)word in ’n insektarium geteel en isbeskikbaar in klein pakkies van 5 000. Hierdie parasitiese wespesword gereeld by vliegbroeiplekkeop die plaas losgelaat. Die volwasse wesp steek die papievan die vlieg, dood dit in die prosesen lê eiers in die papie. Die eiersteer op die dooie vliegpapie en ontwikkel in ‘n wespe. Die wespebroei binne 19-21 dae uit en begindan die soektog na vliegpapies asvoedsel en waarin hulle kan eierslê.

BISA bied u:Vliegbeheer op die natuurlike

manier. Langtermyn ekonomiesevoordele. Minder chemiese

besoedeling. ’n Bemarkings-voordeel deur omgewingsvriende-

like landbouproduksie.

BISA het agente landwyd.Vir meer inligting, nader:

Besturende DirekteurArno Moore (PhD)Sel: 083-270-4866

E-pos: [email protected]

KantoorHelouise RumblesTel: 042-286-0978

E-pos: [email protected]

www.bioinsectsa.com

Page 55: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 53

AgriG

ids

Ons verkoop nuwe en gebruikte Case-trekkers, stropers, planters en plaaswerktuieERMELO: 017-8111-070/1 BETHAL: 017-647-4295/6

9-tand once-of tillermet roller aan. Baie

goeie toestand. Net 2 seisoene gewerk

vir R80 000 +BTW

1750 John DeerePlanter 4rye. Goeie

toestand met gifbak op vir

R120 000 +BTW

JD 494 plukkerkop – R 120 000 + BTW

Case 1020 30ft tafel –R 195 000 + BTW

2004 Case MXM 190 –R 450 000 + BTW

2006 Case Axial Flow2388 –

R 900 000 + BTW

Ou CASE 580 TLBalles werk op hom vir

R130 000 +BTW

Gearinghoff 2010 12-ry .91m Foldable

Goeie toestand4000 ha gestroop vir

R750 000 +BTW

Claas Baler 46 Goeie toestand virR130 000 +BTW

1,8m Falcon SlasherGoeie toestand vir

R20 000

Nantie van Staden 072-149-4277 Ruan van Niekerk 083-450-4935

Bell 315 TLB – R 385 000 + BTW

Ons is agente vir Probe-batterye, kontak ons vir die beste pryse.

Ons maak al u hidrouliese pype en koppelstukke terwyl u wag!!!!!

Ons beskik oor ’n wye reeks Baldan- en planteronderdele.

Page 56: Proagri 166

www.proagri.co.za54 ProAgri 166 – Desember / December 2013

AgriGids

5 TON MALLIGHEID IN

BTW uitgesluit

Valkantbak ingesluit• Padwaardigheidsertifikaat ingesluit

• 3-jaar / 300 000 km waarborg• Valkantbak ingesluit

• Gratis dienste slegs in Brakpan tot 20 000 km

• Gratis 21-punt nagaandiens

• Lisensie en registrasie uitgesluit

R249 995BRAKPAN BOKSBURG011-744-0363/4

[email protected]/1

DINK DINKTot 31 Desember 2013

Spesiaal!Nuwe TATA

LPT913EX5-tonner

Page 57: Proagri 166

www.proagri.co.za ProAgri 166 – Desember / December 2013 55

AgriG

ids

HuntingBuddy

Game viewer

Can be customized according to your needs!

Page 58: Proagri 166

Twee

deh

ands

2 Ton Valkante

10 Ton Onderstel-kajuit 8 Ton Wipbak 8 Ton Valkante

3 Ton 4x4 Onderstel-kajuit

28 sitplek bus - Marco Polo38 sitplek bus

16 Ton Onderstel-kajuit

Nuwe 65-sitplek bus - Marco Polo

6m Menger

3 Ton Onderstel-kajuit 4 Ton Onderstel-kajuit

onmiddellik beskikbaar

TATA-reeks nou beskikbaar in 2 tot 13.5 ton-voertuie met ’n 3-jaar waarborg/300 000km waarborg.Toetsbestuur enige van ons uitstekende voertuie vandag.

H/v Rietfontein & Northrandweg(Oorkant East Rand Mall)

011-383-9540/1E-pos: [email protected]

Voortrekkerweg 312Brakpan

011-744-0363/4

EAST RAND MALL TATA BRAKPAN

NOU OOPIN BOKSBURG

Dink TATA, Dink RBT

Republic Bus &Truck

R152 404BTW uitgesluit

R398 167BTW uitgesluit

R402 000BTW uitgesluit

R435 686BTW uitgesluit

R495 000 R949 995BTW uitgesluit

R874 423BTW uitgesluit

BTW uitgesluit

R935 000BTW uitgesluit

R399 000BTW uitgesluit

R368 000BTW uitgesluit

R174 995BTW uitgesluit

R219 995BTW uitgesluit

2 in voorraad3 in voorraad

Herman: 076-430-0705Jeff: 076-430-0715Cornel: 084-532-6950

www.proagri.co.za56 ProAgri 166 – Desember / December 2013

Page 59: Proagri 166

TATA BRAKPAN

Page 60: Proagri 166