Prithvi Lakshya Final

Ò≈ÒΔ

LALLY(GHAZALS)

byRaj Lally Sharma (Batala)

#1801 S Hamlin Ln ,Round Lake , IL , USAADDRESS IN PUNJAB:

South City , BatalaPhone no. 847-361-4825

email:- [email protected]©

-----

All rights reservedThis book is sold subject to the condition that it shall not, by way of trade or

otherwise, be lent, resold, hired out, or otherwise circulated without the publisher's priorwritten consent in any form of binding or cover other than in which it is published and withouta similar condition including this condition being imposed on the subsequent purchaser andwithout limiting the rights under copyright reserved above, no part of this publication may bereproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted in any form or byany means (electronic, mechanical, photo copying, recording or otherwise), without the priorwritten permission of both the copyright owner and the publisher of this book.

Published byChetna Parkashan

PUNJABI BHAWAN, LUDHIANA (Pb.)ÍNDÍAPh. 0161-2413613, 2404928, (M) 98152-98459, 98762-07774

Website: www.chetnaparkashan.comE-mail: [email protected]

Sub Off.: Qila Road, Opp. Bus Stand, KOTKAPURA (Pb.)ÍNDÍAPh.: 95011-45039

Printer : R.K. Offset, Delhi*

Ò≈ÒΔ(ˆ˜Ò-√ß◊z«‘)

≈‹ Ò≈ÒΔ ÙÓ≈ (χ≈Ò≈)

Í≥‹≈ÏΔ ÌÚÈ, ´«Ë¡≈‰≈

ÍSBN : 978-81-7883--

Rs. /- PB

2017

Printed and BoundÍnÍndia

√Ó«ÍÂ

Óª Ù’πßÂÒ≈ Á∂ÚΔ ‹Δ

‘Ó√¯ ≈«◊ÈΔ

Ù≈È Â∂ Ù≈«¬È≈

Á∂

È≈Ó

ÂÂ’≈

‘±’ 鱧 ‹Á ÂØ∫ Ó∂∂ «Ú⁄ ------------------------------------ AI

‹Ø ÓμÊ≈ Ú’Â È≈ Ò≈Ú∂ ------------------------------------ B@

˜∞ÒÓ ÂÙæÁÁ ‹Á≈ ÏßÁ≈ ----------------------------------- BA

‘∞‰ È≈ √≈‚∂ «Ú‘Û∂ Á∂ ------------------------------------- BC

‹Á ÚΔ √싉 È∂Û∂ È∂Û∂ ------------------------------------ BD

Â∞«¡ª ‹∂ √¯ Â∂ 屧 ------------------------------------- BE

ÓØ‘ ’≈‘ÂØ∫ È≈ ¡≈«¬¡≈ ------------------------------------ BG

È≈ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª ------------------------------------------ BH

ß◊ Ïß◊Δ Á∞ÈΔ¡≈ Â∂Δ ------------------------------------ C@

⁄≈ ⁄∞Î∂∂ ‘Ò⁄Ò ‘ØÚ∂ ¢ ------------------------------------ CA

¬∂Áª ’≈‘ÂØ∫ ’Á∂ ÏßÁ∂ ¢ ------------------------------------ CB

√±‹, ⁄ßÁ≈, Â≈∂ Ú∂÷∂ ¢ ----------------------------------- CC

ÍÒ’ª «Ú⁄ ‹Á ¡≈¬∂ ‘ßfi± ---------------------------------- CD

Â∂∂ ‘¿∞ÓÀ 鱧 «’ßÈ≈ ‘Ø «◊¡≈ ‘À ------------------------------- CE

√Ø⁄ Â∞‘≈‚Δ ‹∂ ’ÁΔ Í«¡≈√ ‘∂ ----------------------------- CF

√Ø⁄ª «Ú⁄ ‹Á ¡≈Ú∂∫ 屧 ------------------------------------ CG

Ó∞√≈«¯ ‹Á ’ÁÓ Í∞μ‡∂ ------------------------------------ CH

‘È∂≈ ‘À ¤≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫------------------------------ CI

«‹μÊ∂ ‹≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√ ----------------------------------- D@

ÏÁÒ «ÁμÂ≈ √∞Ì≈¡ ¿∞√Á ----------------------------------- DB

‘Ø «’√∂ ‹∂ Á ‹≈Úª ------------------------------------- DC

È≈ ıÏ ¿∞√鱧 ------------------------------------------ DD

ÏØÒª ª Ó⁄Á∂ ̪ÏÛ ------------------------------------- DE

Ï⁄≈ ÒÀ √Ø⁄ ¡Í‰Δ 屧 ------------------------------------- DG

‹∞Á≈ ⁄∞Í ⁄≈Í ------------------------------------------ DH

Î∞μÒª ÂØ∫ ß◊ ÒÀ ’∂---------------------------------------- DI

ÒÀ¡ ”⁄ ’ ÒÀ ‘∞‰ √∞ª ÁΔ Â≈Ò «Î --------------------------- E@

Î∞μÒª 鱧 ’∞fi ‘Ø«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢ -------------------------------- EB

ÙË≈ È≈ Ì’∂ Șª ------------------------------------- EC

Ò‘± ÿμ‡∂ ⁄ È≈ ØÒØ --------------------------------------- ED

Ïß√∞Δ Ï‰’∂ ÚΔ «’ßÈ≈ ------------------------------------- EE

¡Í‰∂ ÍÀΔ∫ «‹ßÈ∂ Á∞μ÷ ‘ß‚≈¬Δ ÏÀ·∂ ÒØ’ --------------------------- EF

‹±Â ‹Á ÍÚ∂ ¿∞√鱧 ------------------------------------- EG

√±Â «¬Ú∂∫ È≈ √≈‘ √ Ó∂≈ ---------------------------------- EH

«¬√ «⁄‘∂ ÂØ∫ Ó∞È’ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À --------------------------- EI

Â∞‘≈‚∂ ±Í Á∂ Úª◊ -------------------------------------- F@

‘À Ì∂Á Ì≈Ú ’Á≈ --------------------------------------- FA

’∞fi ÍÒª «Ú⁄ ¿∞‘ --------------------------------------- FB

’ß˪ ÊμÒ∂ ‹∂ Íμ’Δ Ï∞«È¡≈Á È‘Δ∫ ------------------------------ FC

‹Ø ⁄∞æÌ∂ ı≈ √≈∂ ‘Δ --------------------------------------- FD

÷ß‚ Ú◊≈ ‘ØÚª ---------------------------------------- FE

ÓÀ∫ Â∂ Ó∂≈ «ÁÒ È∂ ج∂ ‘± -Ï-‘± ------------------------------- FF

Ú’Â Á∂ ÍßÈ∂ Â∂ Â∂≈ È≈Ó ---------------------------------- FG

È∂«¡ª Â∂ Ïß«ÁÙª «Ú⁄ ‹Δ ‘Δ ‘À ÍΩ‰ «’¿∞∫ ---------------------- FH

‹Δ‰ ÁΔ «¬μ¤≈ ‘Δ È≈ ------------------------------------ FI

¿∞Á≈√Δ Á≈ «¬‘ ¡≈ÒÓ ‘À ----------------------------------- G@

Ϫ√∞Δ Á≈ ÓΔ ‘؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘À ------------------------------- GA

‹Δ ÒÚª◊≈ Ó ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢ ----------------------------- GB

Ó∂Δ ’«ÚÂ≈ ˙ÈΔ Á∂ Ó∞’ßÓÒ ‘À ------------------------------ GC

√∞‰Á≈ È‘Δ∫ ‘À ’Ø¬Δ --------------------------------------- GD

ÍÛ∑ª «⁄‘∂ ÏΔ’Δ È≈Ò «Î --------------------------------- GE

’Ϫ «Ú⁄ ¡≈≈Ó «‹‘≈ ¬∂ --------------------------------- GF

¡Í‰≈ ¡≈Í Ó∞’≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª ------------------------ GG

√±‹ Á∂ ÒϪ ¿∞μÂ∂ --------------------------------------- GH

÷∞Á 鱧 ¡Ú≈˜ Á∂‰Δ--------------------------------------- GI

‘≈Á√∂ 鱧 ‡ØÒÁ≈ «ÁÈ ≈ ¿∞‘ ------------------------------- H@

ÓÀ∫ ÏΔ‹ª ÏΔ‹ ⁄≈ȉ Á∂ ------------------------------------ HA

ÓÀ∫ ¡Í‰Δ ÍΔÛ È±ß ‹≈«‘ ’ª -------------------------------- HB

÷ß‚ Ú◊≈ ‘ØÚª ---------------------------------------- HC

Â∂Δ Ó∂Δ ÍΔÛ Ï≈Ï ------------------------------------- HD

Ò≈ÒΔ/I Ò≈ÒΔ/ A@

Ó∞μ÷-ÏøË-Â√∂Ó È»

ˆ˜Ò Íø‹≈ÏΔ Ú≈√Â∂ ‘∞‰ ’Ø¬Δ ˙ÍΔ «ÚË≈ È‘Δ∫ «‘ ◊¬ΔÕ √◊Ø∫ ‹∂

«¬‘ ’«‘ Ò¬Δ¬∂ «’ Íø‹≈ÏΔ Ù≈«¬Δ ÁΔ ÙÈ≈÷ ‘∞‰ ˆ˜Ò È≈Ò ‘؉ Òæ◊Δ ‘À

ª «¬‘ ’Ø¬Δ ¡«Â ’ÊÈΔ È‘Δ∫ ‘ØÚ∂◊ΔÕ Ò◊Ì◊ ÈÚª Í∞≈‰≈ Ù≈«¬ ¡μ‹

ˆ˜Ò «Ò÷‰ ¡Â∂ ˆ˜Ò Ï≈∂ ‹≈ȉ «Úæ⁄ ∞⁄Δ ÒÀ∫Á≈ ÍÃÂΔ ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ «¬È∑ª

«Úμ⁄Ø∫ ’¬Δ «Èμ· ’∂ ¡Â∂ ◊øÌΔÂ≈ È≈Ò ’øÓ ’ ‘∂ ‘È ¡Â∂ Íø‹≈ÏΔ ˆ˜Ò

ÁΔ ÈØ’ ÍÒ’ √øÚ≈È «Úμ⁄ Òμ◊∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ ‹Á «’ Ï‘∞Â∂ √μÂ‘Δ «‹‘Δ

‹≈‰’≈Δ ‘≈«√Ò ’’∂ ’≈¯Δ¡≈ ÍÀÓ≈¬Δ «Úμ⁄ ∞μfi∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ ¡«‹«‘¡ª ÁΔ

«◊‰ÂΔ ˜≈ «˜¡≈Á≈ ‘ÀÕ Íø» Íø‹≈ÏΔ Ù≈«¬Δ «Úμ⁄ ‘∞‰ ¿∞‘ Ú’Â ¡≈‰

Í∞μ‹≈ ‘À ‹ÁØ∫ ˆ˜Ò «Úμ⁄ «◊‰≈ÂÓ’ ÁΔ Ï‹≈¬∂ ◊∞‰≈ÂÓ’ Íμ÷ Â∂ ◊øÌΔÂ≈

È≈Ò ’øÓ ’È ÁΔ ÒØÛ ‘ÀÕ ÈÚ∂∫ Ù≈«¬ Ï‘∞ «◊‰ÂΔ «Úμ⁄ ¡≈͉∂ ˆ˜Ò √ø«◊Ñ

¤ÍÚ≈ ’∂ ÍÃ’≈«Ù ’ ‘∂ ‘ÈÕ «¬‘ ¿∞‘ ÁΩ ‘À ‹ÁØ∫ √≈˘ ˆ˜Ò Á∂

◊∞‰≈ÂÓ’ Í«‘Ò»¡ª ÚμÒ «ÚÙ∂Ù «Ë¡≈È Á∂‰ ÁΔ ÒØÛ ‘ÀÕ

‘Êˇ≈ ˆ˜Ò √ø◊ë‘ “Ò≈ÒΔ” ≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ Á≈ ÍÒ∂·≈ ˆ˜Ò

√ø«◊Ñ ‘ÀÕ«¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª ¿∞√ ÁΔ¡ª ’¬Δ ˆ˜Òª Î∂√ Ï∞μ’ ¡≈«Á Â∂ Á∂÷‰ ˘

«ÓÒΔ¡ª ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ ¡√Δ∫ Íø‹≈ÏΔ Ù≈«¬Δ ÁΔ ◊μÒ ’Á∂ ‘ª ª «¬√ «Úμ⁄ χ≈Ò∂

Ù«‘ Á≈ È≈Ó Ï‘∞ Úμ‚≈ ‘ÀÕ ’Ø¬Δ ÚΔ √≈«‘ ÍÃ∂ÓΔ «¬‘ Ȫ ÍÛ∑Á≈ ‹ª √∞‰Á≈

‘À ª ¿∞√ Á≈ «√ ¡ÁÏ ¡Â∂ Ó∞‘æÏ È≈Ò ¡≈͉∂ ¡≈Í ‘Δ fi∞’ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

«‹μÊ∂ «¬√ Ù«‘ «Úμ⁄ Í«‘Òª ◊Δ ¡Â∂ ˆ˜Ò Á∂ ’¬Δ È≈ÓÚ Ù≈«¬ ‘ج∂ ‘È

¿∞μÊ∂ √≈‚∂ «¬√ ÈΩ‹Ú≈È Ù≈«¬ ≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ È∂ Í≈·’ª ÁΔ ’⁄«‘Δ

«Úμ⁄ Á√Â’ «ÁμÂΔ ‘ÀÕ ≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ ˆ˜Ò ’«‘øÁ≈ ‘À ¡Â∂ ÷»Ï ’«‘øÁ≈

‘ÀÕ «‹μÊ∂ ≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ ˆ˜Ò Á∂ «Ó˜≈‹, ˆ˜Ò Á∂ ø◊ ¡Â∂ ˆ˜Ò ÁΔ

Ó√Â≈ÈΔ ⁄≈Ò ÂØ∫ ‹≈‰» ‘À, ¿∞μÊ∂ ¡»˜ ÁΔ ÒØÛΔ∫ÁΔ ‹≈‰’≈Δ ÚΔ μ÷Á≈ ‘ÀÕ

¡μ÷ª ÂØ∫ Ò¯˜, Ò¯˜ª ÂØ∫ «Ó√∂ Â∂ «Ó√«¡ª ÂØ∫ «Ù¡ «’Ú∂∫ »Í Ë≈È

’Á≈ ‘À «¬‘ ¿∞‘ ⁄ø◊Δ Â∑ª ‹≈‰Á≈ ‘ÀÕ ¿∞√ ÁΔ Ù≈«¬Δ «’√∂ «¬μ’ ⁄Δ˜ È≈Ò

ÏμfiΔ ‘Ø¬Δ È‘Δ∫ √◊Ø∫ «˜øÁ◊Δ Á∂ ¡È∂’ª ‘Δ ø◊ ¿∞√ ÁΔ Ù≈«¬Δ «Úæ⁄ √Óج∂ ‘ج∂

‘ÈÕ ¿∞√ ÁΔ Ù≈«¬Δ «˜øÁ◊Δ Á∂ Ò◊Ì◊ ‘ Í«‘Ò» ÁΔ ◊μÒ ’ÁΔ ‘ÀÕ ‹∂ Á∞μ÷

‘À ª √∞μ÷ ÚΔ ‘ÀÕ ‹∂ «’Â∂ Ù«‘ «Á√Á≈ ‘À ª ¿π√Á∂ Ò≈◊∂-¤≈◊∂ ‘Δ «Íø‚ ÁΔ

÷»Ï√»ÂΔ ÚΔ «Á÷≈¬Δ «ÁøÁΔ ‘ÀÕ

ÚøÈ◊Δ Ú‹Ø∫ ’∞fi «Ù¡ Ú∂÷Ø

¿∞‘ ıΔ√∂ «Úæ⁄ Í≈ Â≈Ò≈ √Á≈ ÒÌÁ≈ «‘≈ ⁄≈ÏΔ

‘À ¿∞√ ˘ «¬‘ ÍÂ≈ Íμ’≈ «’ ¿∞√Á≈ ÿ È‘Δ∫ ’جΔ

Â∂∂ «ÏÈ ‹ΔÚÈ ÁΔ Ï≈˜Δ

«‹μÂÁ≈ «‹μÂÁ≈ ÚΔ ‘Á≈ ‘ª

«Í¡≈√ ‹ÁØ∫ ÚΔ ÂÛÍ≈¿∞∫ÁΔ ‘ÀÕ

Ô≈Á Â∂Δ Á∂ ÿ∞μ‡ ÌÁ≈ ‘ª

‘Ø «’√∂ Á∂ Á ‹≈Úª

«¬√ ÂØ∫ ⁄ø◊≈ Ó ‹≈Úª

ÏÛΔ ⁄≈‘ «⁄ª ÂØ∫ ‘À ’Á∂ ÓÀ∫ ∞μ√ ’∂ Ú∂÷ª

Ó◊ ‚Á≈ ‘ª «¬√ ◊æÒØ∫ «’ ÓÀ˘ «’√ ÓÈ≈¿∞‰≈ ‘À

«¬‘ ª ‘¿πÓÀ Á∂ ’ØÒØ∫ Ó∞È≈«√Ï È≈ √Δ

«Í¡≈ ’ØÒØ∫ ‹Ø ÁΔÍ’ ‹◊≈ ‘Ø «◊¡≈

≈‹ Ò≈ÒΔ ¡≈͉∂ «Ù¡ª ˘ ¡Ø÷∂ Â∂ Ì≈∂ Ò¯‹ª «Úμ⁄ ¿∞Òfi‰ È‘Δ∫

«ÁøÁ≈ √◊Ø∫ ¡≈√≈È Ò¯‹ª ÁΔ √∞⁄æ‹Δ ÚÂØ∫ È≈Ò ¿∞È∑ª «Úμ⁄ ÷»Ï√»ÂΔ ÍÀÁ≈

’Á≈ ‘À:-

Ò≈ÒΔ Â∂≈ √μ⁄ ¡Á≈Ò Á∂ ¡øÁ

‘«¡≈ fi»·∂ ⁄øÁ ◊Ú≈‘ª Á∂ ’’∂

ܻ

√»‹ ÁΔ Ï‰’∂ Ò≈ÒΔ ØÙÈ ’ª ⁄∞Î∂≈

¡Í‰≈ »ø Â∂‹ √≈≈ Á∂Á∂ ¿∞Ë≈ ÓÀ˘

Ò≈ÒΔ/ AA Ò≈ÒΔ/ AB

¿∞√ ÁΔ Ù≈«¬Δ ‘’Δ’Â Í√øÁΔ ÁΔ Ù≈«¬Δ ‘ÀÕ ¿∞‘ «˜øÁ◊Δ Á∂ √μ⁄

˘ ÙÏÁ ‹≈Ò «Úμ⁄ È‘Δ∫ ÒÍ∂‡Á≈ √◊Ø∫ ÙÏÁª ÁΔ √∞μ⁄‹Δ ÚÂØ∫ ≈‘Δ∫ «¬√ √μ⁄

˘ ¿∞Áÿ≈«‡Â ’Á≈ ‘ÀÕ

ؘ Ó∂∂ «ÁÒ Á∂ ∂«◊√Â≈È Â∂

⁄Û∑ÁΔ ‘À Ú∑ÁΔ ÿ‡≈ ’Ø¬Δ È‘Δ∫

ܻ

’ø˪ ÊμÒ∂ ‹∂ Íμ’Δ Ï∞«È¡≈Á È‘Δ∫

«⁄ ÂΔ’ ’«‘ √’Áª ÿ ¡≈Ï≈Á È‘Δ∫

¿∞‘ ‹ΔÚÈ ÁΔ¡ª «Ú√ø◊ÂΔ¡ª «Úμ⁄ √øÚ∂ÁÈÙΔÒ ÓÈæ∞÷ ‘Ø‰Δ ˘ ÷»Ï

√ÓfiÁ≈ ‘À ¡Â∂ ¿∞√ ÁΔ ÿ≈«¬Ò Ó≈È«√’Â≈ Ò¬Δ ¡≈Í‰Δ Ù≈«¬Δ Á∂ «ÁÒ

«Úμ⁄ ÈÓ ◊ØÙ≈ Ó«‘¯»‹ æ÷Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘ ’«‘øÁ≈ ‘À:-

’ÁΔ ÚΔ Ø‰ ‘μ√‰ ÁΔ «¬‹≈˜Â È≈ «ÓÒΔ ÓÀ˘

ÓÀ∫ Ï∂Ï√ ‘Ø «◊¡ª «’øÈ≈ «’ ÍμÊ ‘؉ Òæ◊≈ ‘ª

ÓÀ∫ ÈÁΔ Á∂ ’ØÒ ‹≈ ’∂ Ï∞μ’ È≈ Ì √«’¡≈ ’Á∂

ÿ ˘ Í»Δ «Í¡≈√ ÒÀ ’∂ ͫ¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ

≈‹ Ò≈ÒΔ «¬’ √øÚ∂ÁÈÙΔÒ ÓÈπæ÷ ‘À ¿∞√ «Ú⁄Ò≈ Ù≈«¬ ¡≈͉Δ

√øÚ∂ÁÈ≈ ˘ ¡≈Í‰Δ Ù≈«¬Δ «Úμ⁄ ÍÃ∂«Ù ’È Ò¬Δ ÔÂÈÙΔÒ ‘À «¬√ Â∑ª

Ù≈«¬Δ Á∂ «¬μ’ ÍÃÓ∞μ÷ ÍÃÔØ‹È ˘ Í»≈ ’È ÚμÒ «¬‘ ¿∞√Á≈ ·Ø√ ’ÁÓ ‘ÀÕ

¿∞√ ÁΔ Ù≈«¬Δ «Èμ‹ ÂØ∫ Í Âμ’ Á≈ √Î ‘ÀÕ ¿∞‘ ’«‘øÁ≈ ‘À:-

Î∞μÒª ÂØ∫ ø◊ ÒÀ ’∂ ÍÂfiÛ ”⁄ Ì «‘≈ ‘ª

Ó≈ÒΔ «¬‘ √Ø⁄Á≈ ‘À √≈«‹Ù ÓÀ∫ ’ «‘≈ ‘ª

≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ Á∂ «¬√ ÍÒ∂·∂ √ø◊ë‘ ˘ ÓÀ∫ ÷∞Ù¡≈ÓÁΔÁ ’«‘øÁ≈ ‘ª

¡Â∂ ¿∞√Á∂ «¬√ ΩÙÈΔ ÂØ∫ ‘Ø ΩÙÈΔ Á∂ √¯ ÚμÒ ˆ≈Ó˜È ‘؉ ÁΔ ¡≈√ ’Á≈

‘ª ¡Â∂ Í≈·’ª ˘ «¬‘ Í∞√Â’ “Ò≈ÒΔ” ÍÛ∑È Ò¬Δ «√¯≈«Ù ’Á≈ ‘ªÕ

¡≈͉∂ ÚæÒØ∫

∂ Á∂ «¬μ’ Ù«‘ ¡øÁ ÿ ω≈¿∞‰≈ ÒØ⁄Á≈,

«‹√Ó Â∂ ¿∞‘ ¡≈͉∂ ’ø’ √‹≈¿∞‰≈ ÒØ⁄Á≈Õ

«¬Ù’ ÁΔ Ó∞«È¡≈Á «’øÈΔ Â∂ ’Δ «¬√Á≈ ÎÒ√¯≈,

÷≈’ ÷∞Á Í Ï»øÁ ÂØ∫ √≈◊ ω≈¿∞‰≈ ÒØ⁄Á≈Õ

-Ò≈ÒΔ

’«ÚÂ≈ ’Δ ‘À, ˆ˜Ò ’Δ ‘À Â∂ ◊Δ ’Δ ‘À, ’∞fi ÚΔ Âª È‘Δ∫ Ï√ ÓÈ

Á∂ ‘≈Ú-Ì≈Ú È∂ ‹Ø Â∞‘≈‚∂ È≈Ò √ª«fi¡ª ’ «‘≈ ‘ªÕ ‹ÁØ∫ ’Ø¬Δ ÚΔ √«ÊÂΔ Â∞‘≈‚∂

ÓÈ ˘ ¡≈͉∂ ’≈Ï» ”⁄ ’ ÒÚ∂ ª «ÈÙ«⁄ ‘Δ ÷∞ÙΔ ‹ª ÍΔÛ Á∂ ‘øfi» ¤Ò’ ¿∞·Á∂

È∂, Ó∂∂ È≈Ò ÚΔ ¡«‹‘≈ ¡’√ ‘∞øÁ≈ ‘À, ‹ÁØ∫ ÚΔ «’√∂ ˘ ÓÀ∫ Á∞μ÷ «Úæ⁄ ‹ª ÍΔÛ

«Úæ⁄ Ú∂÷Á≈ ‘ª ª ÓÀ∫ ¿∞√ÁΔ ÍΔÛ ˘ Ó«‘√»√ ’ √’Á≈ ‘ª Â∂ «Î ˙‘Δ ÍΔÛ

’ÒÓ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ≈‘Δ∫ ’≈◊˜ ¿∞μÂ∂ ¿∞μ’ ¡≈¿∞∫ÁΔ ‘ÀÕ

’«ÚÂ≈ Á≈ √¯ ’≈¯Δ Í∞≈‰≈ ‘À, Í«‘Òª «Íø‚ ÓÒ’Ú≈Ò «Úæ⁄

«ÏÂ≈¬∂ ÍÒ Â∂ «Î ÷≈√ ’’∂ ÷∂ÂΔ Ô»ÈΔÚ«√‡Δ «Úæ⁄ ’≈¯Δ ÓÈØÏÒ Ú«Ë¡≈

˙Ê∂ «ÏÂ≈¬∂ ÍÒª «Úæ⁄ √Ú: √∞÷≈˜ «√øÿ ‹μ‹, ‹◊‹Δ √øË» ‘∞ª È≈Ò

«ÏÂ≈¬∂ ÍÒ ‘»-Ï-‘» Ô≈Á ‘ÈÕ «¬μ’ «Ù’Ú≈ ‘Ó∂Ùª ‘∂◊≈ √∞÷≈˜ Ï‘∞Â

‹ÒÁΔ ⁄Ò≈ «◊¡≈Õ ˙Ê∂ ’≈¯Δ √◊ÓΔ √Δ ’ÚΔ ÁÏ≈ ‘؉∂, Ó«‘¯Òª

Òμ◊ÁΔ¡ª «‘‰Δ¡ª, Ú≈‘! ¿∞‘ ÍÒÕ ¡ÓΔ’≈ «Úæ⁄ ¡≈ ’∂ «Î Ø̃ Δ Ø‡Δ ÁΔ Ìμ‹

ÁΩÛ «Úæ⁄ Ó√»̄ ‘Ø ◊¬∂Õ «Î Ù∞’Δ¡≈ ’ª◊≈ Î∂√Ï∞μ’ Á≈ Â∂ Î∂√Ï∞μ’ Á∂ √≈∂

ÁØ√ª Â∂ Í≈·’ª Á≈ «‹øÈ∑ª Á∂ «Í¡≈ Ï À̂ «¬‘ «’Â≈Ï Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ √ΔÕ

Í»∂ Í«Ú≈ ÁΔ √‘≈«¬Â≈ ÂØ∫ Ï◊À «¬‘ Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ √Δ Ó≈«Í¡ª ÁΔ

«Ó‘È ˘ ÓÀ∫ ÈÂÓ√Â’ ‘ª, «‹øÈ∑ª È∂ ‘ Âø◊Δ Á∂ ‘∞ø«Á¡ª ÚΔ ÓÀ˘, ¤Ø‡∂ Ì≈

‚≈’‡ Ó∞’∂Ù Â∂ ÌÀ‰ ◊Ø◊ª ˘ ÍÛ∑≈«¬¡≈ Â∂ ¡≈͉∂ ÍÀª ”Â∂ ÷Û∂ ‘؉ Á∂

’≈«ÏÒ ’ΔÂ≈Õ

ÓÀ˘ «¬øfi Ò◊Á≈ ‘À «’ ˙È≈ √Óª ÊΔ«√√ ¿∞μÂ∂ È‘Δ∫ √Δ Òμ◊≈, «‹øÈ≈

√Óª ’«ÚÂ≈ ÁΔ «¬μ’ «’Â≈Ï Á∂ ¿∞μÂ∂ Ò◊Á≈ ‘À!

Ó∂Δ ‘Ó √¯ ≈«◊ÈΔ ÚμÒØ∫ ‘ Á∞μ÷ √∞μ÷ «Úæ⁄ √≈Ê Á∂‰ ’’∂ ‘Δ «¬‘

√øÌÚ ‘Ø √«’¡≈ Ï‘∞ ÷∞ÙΔ ‘Ø ‘Δ ‘À, ÍÒ∂·≈ ˆ˜Ò √ø«◊Ñ Í≈·’ª È≈Ò

√ª«fi¡ª ’ «Á¡ª, Â∞‘≈‚∂ ‘∞ø◊≈∂ ÁΔ ¿∞‚Δ’ «Ú⁄Õ...

Ò≈ÒΔ/ ADÒ≈ÒΔ/ AC

√Ó’≈ÒΔ Ï‘∞ ‘Δ ¡˜Δ˜ª ÚμÒØ∫ ...-«’ÃÙÈ ÌÈ؇

T≈‹ Ò≈ÒΔ”” ¿∞μÂΔ ¡ÓΔ’≈ Á∂ ¿∞ÌÁ∂ ‘ج∂ ˆ˜Ò◊Ø¡ª «Úμ⁄ «¬’

ÍÃÓ∞μ÷ ˆ˜Ò◊Ø ‘ÀÕ ¿∞√ÁΔ Ù≈«¬Δ «⁄øÂÈ Á∂ È≈Ò-È≈Ò ‹˜«Ï¡ª, √∞Í«È¡ª,

Δfiª, ÚÒÚ«Ò¡ª, È≈Ò ÌÍ» ‘؉ ’’∂ «ÁÒª ˘ ‡∞øÏÁΔ ‘ÀÕ ¿∞√ÁΔ Ù≈«¬Δ

Á≈ Á≈«¬≈ «Èμ‹ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ √Ó≈«‹’, ¡≈«Ê’, ≈‹ÈΔÂ’, ÓÈØ«Ú«◊¡≈È’

Â∂ ◊ÒØÏÒ √Ø’≈ª ÂΔ’ Í√«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ ¿∞√ÁΔ √Ø⁄ ÂΔ÷‰, «Èμ÷Δ ‘جΔ

Â∂ ¡◊ª‘-ÚË» ‘À, ‹Ø ‘ «’√Ó Á∂ ÁøÌ, ÌÓ, Ì∞Ò∂÷∂, Í÷ø‚ ÂØ∫ ÏÛΔ Ï≈Δ’

-ÏΔÈΔ Â∂ Ï∂«’’Δ È≈Ò ÍÁ≈ ¿∞Â≈ÁΔ ‘ÀÕ ¡≈Ë∞«È’ Ì≈Ú-ÏØË ÁΔ Í∂Ù’≈Δ

¿∞√ÁΔ Ù≈«¬Δ Á≈ «ÚÙ∂Ù Ò줉 ‘ÀÕ ¿∞‘ ˆ˜Ò Á∂ »Í’ Íμ÷Ø∫ ÚΔ ¡Ú∂√Ò≈

È‘Δ∫, √◊Ø∫ ¿∞√È∂ ¡È∂’ Ï«‘ª Ï‘∞ √ÎÒÂ≈ È≈Ò «ÈÌ≈¬Δ¡ª ‘ÈÕ ÓÀ∫ ¿∞√Á∂

«¬√ ÍÒ∂·∂ ˆ˜Ò √ø◊ë‘ TÒ≈ÒΔ”” Ï≈∂ Ï‘∞Â≈ ’∞fi È≈ ’«‘øÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂ÈΔ

◊μÒ ’«‘ ’∂ ‘Δ ¡≈Í‰Δ ◊μÒ «ÈÏ∂ÛÁ≈ ‘ª-

«√¯Â ’∂∫◊≈ ¬∂√ÁΔ, »ø «’√ «’√ Á∂ ’ØÒ,

ÏØÒ‰ Á∂ ÷∞Á «Ò÷ ˘, »ø ‘∞‰ ¡≈Í È≈ ÏØÒÕ

’πfi ÙÏÁ-¡‹∂ ÂÈÚΔ

Ó»ÂΔ’Ò≈ Ï≈∂ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À «’ ÍμÊ ÁΔ «√μÒ «Úæ⁄ Ó»ÂΔ

’Ò≈’≈ ˘ «Á√ ‘Δ ‘∞øÁΔ ‘À, ¿∞√ Á≈ ’øÓ Ï√ «¬øÈ≈ ‘Δ «‘ ‹ªÁ≈ ‘À «’

¿∞‘ ¤À‰Δ ¡Â∂ ‘ÊΩÛΔ È≈Ò ¿∞√ «√μÒ È≈ÒØ∫ Ú≈Ë» ÍμÊ Ò≈‘ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ

≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ ÚΔ √≈‚≈ ¡À√≈ ‘∞È-ÓøÁ Ù≈«¬ ‘ÀÕ «’μÂ∂ Ú‹Ø∫ ¿∞‘

Ó’ÀÈΔ’Ò «¬ø‹ÈΔ¡ ‘À Í ¿∞‘ ˆ˜ˇ ˘ ÿÛÁ≈ È‘Δ∫, «√‹Á≈ ‘ÀÕ ¿∞√ «Úæ⁄

¡ÀÈΔ √ÓæÊ≈ ‘À «’Ú∂∫ Í≈·’ Á∂ «ÁÒ ˘ ‡∞øÏΔÁ≈ ‘ÀÕ ¿∞√ ˘ ˆ˜Ò «Ò÷‰ Ò¬Δ «’√∂

«ÚÙ∂Ù ÓΩ√Ó ‹ª «ÚÙ∂Ù √Ó∂∫ ÁΔ ÒØÛ È‘Δ∫ ‘∞øÁΔ √◊Ø∫ ˆ˜Ò ¿∞√ ˘ ª «¬√ Â∑ª

«ÓÒÁΔ ‘À «‹Ú∂∫ ‘Ú≈ ∞μ÷ª ˘ «ÓÒÁΔ ‘À, Ó«‘’ Î∞μÒª ˘ «ÓÒÁΔ ‘ÀÕ

√≈«‘ «’√∂ Á≈ ˆ∞Ò≈Ó È‘Δ∫ ‘∞øÁ≈, È≈ ’Ø¬Δ √≈«‘ Ú◊≈ ÁØ√Â

‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ «¬‘ ¿∞√ «Ú¡’ÂΔ Á≈ ‘À ‹Ø «¬√ ˘ «Í¡≈ ’Á∂ ‘ÀÕ Ò≈ÒΔ ÁΔ

√≈«‘ È≈Ò ◊»ÛΔ ÁØ√ÂΔ ‘Δ È‘Δ∫ Ò‘» Á≈ «ÙÂ≈ ‘ÀÕ ¿∞√ ÁΔ Ù≈«¬Δ ˘ Ó≈͉

Ò¬Δ ÎΔÂ∂ ÁΔ ÒØÛ È‘Δ∫, ¿∞√ ˘ √Ófi‰ ÁΔ ÒØÛ ‘À, ¿∞√ ¡øÁ ‚∞μω ÁΔ

ÒØÛ ‘ÀÕ ¿∞‘ ˆ˜Ò ˘ ı»Ï√»Â ’È Ò¬Δ Ï«‘ Á∂ È≈Ò-È≈Ò Í»∂ Ó∞‘≈Ú∂

˘ ¡≈Í‰Δ ’√Úμ‡Δ ”Â∂ ÂØÒ ’∂ Ú∂÷Á≈ ‘À «’ «’√∂ ÍÒÛ∂ «Úæ⁄ Ì≈ «˜¡≈Á≈

Â∂ È‘Δ∫Õ «Î «’Â∂ ‹≈ ’∂ ¿∞‘ «¬√ ˘ «Ù¡ «Úæ⁄ „≈ÒÁ≈ «¬‘ ‘Δ ¿∞√ ÁΔ

Í∞ıÂ◊Δ ‘ÀÕ Î∞μÒª È≈ÒØ∫ ÚΔ ’ØÓÒ √∞Ì≈¡ Á≈ Ó≈Ò’ ‘À ≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈Õ ¿∞√

Á∂ √∞Ì≈¡ ÁΔ ’ØÓÒÂ≈ ˆ˜Òª «Úæ⁄ Â∞√Δ∫ Ú∂÷ √’Á∂ ‘ØÕ

≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ Á∂ ¡øÁ ˆ˜Ò √ø√≈ Á≈ ÷ΩÒÁ≈ Ó‘ª√≈◊ ‘À

«‹√ ÁΔ¡ª ¤μÒª ¿∞√ ÁΔ √Ø⁄ Á∂ «’È≈«¡ª Á∂ È≈Ò ÷«‘-÷«‘ ’∂ ¿∞√ ˘

¡≈Í‰Δ ◊ˇÚæ’ÛΔ «Úæ⁄ ÒÀ∫ÁΔ¡ª ‘È «Î «¬√ «Í¡≈ Ó∞‘μÏ Á∂ √ø◊Ó «Úæ⁄Ø∫

’≈«Ú ÒÛΔ ¡μ◊∂ Â∞ÁΔ ‘À, ‹Ø «Î ’«ÚÂ≈-ˆ˜Ò Á∂ »Í «Úæ⁄ ’≈◊˜ ÁΔ

«‘μ’ ”Â∂ «Ú¤ ’∂ Í≈·’ª Á∂ «ÁÒª ”Â∂ ≈‹ ’ÁΔ ‘ÀÕ

¿∞√ ÁΔ ¡≈ ‘Δ Í∞√Â’ TÒ≈ÒΔ”” ÁΔ Í≈·’ª ˘ ¿∞Â√’Â≈ È≈Ò

¿∞‚Δ’ ‘ÀÕ

Ò≈ÒΔ/ AE Ò≈ÒΔ/ AF

ÁØ ÙÏÁ-≈‹Úø ≈‹

≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ ÁΔ¡ª ˆ˜Òª ÍÛ∑ ’∂ ÓÀ˘ ÒøÓΔ ’≈ÒΔ ≈ ÂØ∫

Ï≈¡Á Ú≈Ò∂ «ÈÓÒ Í‘∞-Î∞‡≈Ò∂ Ú◊≈ ¡«‘√≈√ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ ¿∞√ ÁΔ ÙÏÁ

⁄؉ ¿∞√ Á∂ ’ØÓÒ «ı¡≈Òª È≈Ò Í»≈ «¬È√≈¯ ’ÁΔ ‘ÀÕ ¿∞‘ ’ØÓÒ «¬È√≈ÈΔ

Ì≈ÚÈ≈Úª Á≈ Ù≈«¬ ‘À ¡Â∂ ˆ˜Ò ÁΔ «ÚË≈ Á∂ È≈Ò-È≈Ò ÙÏÁª ÁΔ

√»ıÓÂ≈¬Δ Á≈ ÚΔ ‹≈‰’≈ ‘ÀÕ Ì≈Ú∂∫ «’ «¬‘ ¿∞√ ÁΔ Í«‘ÒΔ «’Â≈Ï ‘À Í

¿∞√ ÁΔ¡ª ˆ˜Òª «Ú⁄ÒΔ Í«Íμ’Â≈ ÂØ∫ Ò◊ÁÀ «’ ¿∞√ È∂ ˆ˜Ò «Úμ⁄ ÒøÓΔ

√≈ËÈ≈ ’ΔÂΔ ‘ÀÕ ¿∞‘ «‹μÊ∂ ˆ˜Ò Á∂ ‘ «Ù¡ ˘ Ó˜ «Úμ⁄ ’«‘‰ Á≈

Ë≈ÈΔ ‘À ¿∞μÊ∂ ‘Δ «Ù¡ª «Ú⁄ÒΔ ’≈«Ú’Â≈ ÚΔ Ï’≈ μ÷Á≈ ‘ÀÕ ¿∞√ ÁΔ

‘ ˆ˜Ò ‘Δ Ï‘∞-ÍÂΔ ‘∞øÁΔ ‘À ¡Â∂ Í≈·’ ¿∞√ ÚμÒØ∫ «√‹∂ ◊¬∂ «ı¡≈Òª Á∂

√Ó∞øÁ «Úμ⁄ ⁄∞μÌΔ¡ª Ó≈ ’∂ ÈÚ∂∫-ÈÚ∂∫ ÓØÂΔ ’μ„ √’Á≈ ‘ÀÕ ¿∞√ Á∂ «Ù¡

ÍÛ∑Á∂ √≈ ‘Δ Í≈·’ Á∂ Ω∫◊‡∂ ÷Û∑∂ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ¿∞Á≈‘È Á∂ ÂΩ ”Â∂:-

ÈÁΔ ‘Ø ’∂ ÚΔ Â»ø ¿∞μ¤ˇΔ Â∂ ’ ◊¬Δ Í≈ √Ì ‘μÁª,

√Ó∞øÁ ‘Ø ’∂ ÚΔ Ó∂≈ ‘À «’øÈ≈ Ï«‘’‰≈ Ó∞Ù«’ÒÕ

‹˜Ï≈ÂΔ ÙÏÁª ÁΔ Í ‘∂·ª «¬È√≈ÈΔ Ó‹Ï»Δ Á≈ «¬√ ÂØ∫ √Ø‘‰≈

Ú‰È ‘Ø ‘Δ È‘Δ∫ √’Á≈Õ «’¿∞∫«’ ≈‹ Ò≈ÒΔ Ï‡≈Ò≈ ’≈¯Δ ÒøÓ∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ Ó∂∂

È≈Ò Ò◊≈Â≈ √øÍ’ «Úμ⁄ «‘≈ ¡Â∂ ÓÀ∫ ¿∞√ Á∂ √∞Ì≈¡ ÂØ∫ ⁄ø◊Δ Â∑ª Ú≈’¯

‘ªÕ ¿∞‘ Ï‘∞ ‘Δ ·ø„∂ Â∂ «Èμÿ∂ √∞Ì≈¡ Á≈ «¬È√≈È ‘ÀÕ ¿∞√ ÁΔ «¬È√≈ÈΔ

ÍΔÛª Ó«‘√»√ ’È ÁΔ Ó∞‘≈ ‘Δ ¿∞‘ÁΔ ˆ˜Ò ÁΔ Ï∞«È¡≈Á ωÁΔ ‘ÀÕ

«¬È√≈ÈΔ Á∞«⁄μÂΔ ˘ ¿∞√ È∂ ϯ ¡Â∂ √»‹ Á∂ «ÏøϪ È≈Ò √‹≈ ’∂, ‘∂·Ò∂

«Ù¡ «Úμ⁄ «’øÈΔ √«‘‹Â≈ ¡Â∂ √ÒÂ≈ È≈Ò «Ï¡≈«È¡ª ‘ÀÕ

»ø ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ √»‹ ‘Ú≈Ò∂ ’ ª «ÁμÂ≈ √Δ,

Â∂ ’≈‘ÂØ∫ ϯ Á∂ Úª◊ ‘À ÂÀ˘ ıΩ¯ ÷∞È∂ Á≈Õ

¿∞ÍØ’Â ÁØ‘ª «Ù¡ª ÂØ∫ Ò≈ÒΔ ÁΔ ’≈«Ú’ √ÓμÊ≈ Á≈ ¡øÁ≈˜≈ ‘Ø

‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ˆ˜Ò ¿∞√ ÁΔ ÂÏΔ¡Â Á≈ «‘μ√≈ ‘À ¡Â∂ ¿∞√ ÁΔ √≈Δ «’Â≈Ï

TÒ≈ÒΔ”” ¡«‹‘∂ «Ù¡ª È≈Ò ÒÏ∂˜ ‘ÀÕ ÓÀ∫ «¬√ «Í¡≈Δ «’Â≈Ï TÒ≈ÒΔ”” ˘

Íø‹≈ÏΔ √≈«‘ ‹◊ «Úμ⁄ ‹Δ ¡≈«¬¡ª ¡≈÷Á≈ ‘ª ¡Â∂ ÓÀ˘ ¡≈√ ‘À Í≈·’

«¬√ «’Â≈Ï ˘ ÷∞Ù≈ÓÁΔÁ ’«‘‰◊∂ ¡Â∂ ≈‹ Ò≈ÒΔ ÁΔ ’≈«Ú’ ÔØ◊Â≈ Á∂

’≈«¬Ò ‘Ø ‹≈‰◊∂Õ

÷∞ÙÓÁΔÁ Ò≈ÒΔ ÷∞Ù≈ÓÁΔÁ

≈‹∂Ù Ò≈ÒΔ √≈«‘Â’ √¯ «Úμ⁄ Ì≈Ú∂∫ ¡≈͉≈ ˆ˜Ò √ß◊z«‘ ““Ò≈ÒΔ””

ÒÀ ’∂ ‘∞‰ ‘≈˜ ‘Ø«¬¡≈ ‘À Í ˆ˜Ò È≈Ò ¿∞√ Á≈ Â≈¡Ò∞’ ¿∞√ √Ó∂∫ ÂØ∫ ‘À

‹ÁØ∫ ¿∞‘ ÍΔ.¬∂.Ô±. Ò∞«Ë¡≈‰≈ «Ú÷∂ «¬ß‹ΔÈΔ¡«ß◊ ÁΔ «‚◊Δ ’ «‘≈ √ΔÕ

¿∞√Á≈ «’Â≈Ï Ò¬Δ ¬∂È≈ Ú’Â ÒÀ‰≈ «√μË ’Á≈ ‘À «’ ¿∞‘ «‹‘Û≈ ÚΔ ’ßÓ

’Á≈ ‘À Í±Δ «Ó‘È È≈Ò ’Á≈ ‘À Â∂ «Èμ· ’∂ ’Á≈ ‘ÀÕ «¬√∂ ’≈È ‘Δ

ÍzÚ≈√Δ Ù≈«¬ª «Úμ⁄ ¿∞√Á≈ Ȫ ÍzÓ∞μ÷ Ù≈«¬ª «Úμ⁄ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ ¿∞√ÁΔ

Ù≈«¬Δ Á≈ «ÈÚ∂’Ò≈ ¡ßÁ≈˜ ӱߑØ∫ ÏØÒÁ≈ ‘ÀÕ «‹μÊ∂ ¿∞‘ ÙÏÁª ÁΔ Ú≈ÈΔ ≈‘Δ∫

‹˜Ï≈Â È±ß «Ù¡ ”⁄ „≈ÒÁ≈ ‘À, ¿∞μÊ∂ ‘Δ ¿∞‘ ¡≈Í‰Δ ˆ˜Ò «Úμ⁄ √Ó≈‹Δ

ÚÂ≈«¡ª ÁΔ ◊μÒ ’Á≈ ‘À, «Ù«Â¡ª ÁΔ ÈÚΔ∫ ¿∞μ√ ‘Δ ‘’Δ’Â ÁΔ ◊μÒ

’Á≈ ‘À, ÓØ‘ ÁΔ ◊μÒ ’Á≈ ‘À, ’∞Á ÁΔ ◊μÒ ’Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘ Í÷ß‚ Á≈

√ı «ÚØËΔ Ï‰ ’∂ ¿∞ÌÁ≈ ‘ÀÕ ¿∞‘ ˆ˜Ò √ÏßËΔ Â’ÈΔ’ ÁΔ ÚÂØ∫ ¬∂È∂

√∞‘‹Ó¬Δ „ß◊ È≈Ò ’Á≈ ‘À «’ «÷¡≈Ò/¡«‘√≈√ Ï∂‘ÂΔÈ ‘Ø «ÈæÏÛÁ≈ ‘ÀÕ

«ÏßÏ≈∫ ÁΔ „∞’ÚΔ∫ ÚÂØ∫ ¿∞√ÁΔ ˆ˜Ò 鱧 ¡√Ë≈È Ï‰≈ «ÁßÁΔ ‘ÀÕ ’∞μÒ «ÓÒª ’∂

¿∞√ÁΔ Ù≈«¬Δ ÍÛ∑ «¬¿∞∫ ÍzÂΔ ‘∞ßÁ≈ «‹Ú∂∫ «¬‘ «ÚÙ∂Ù ’≈«Ú’ ß◊ ’∞Á È∂

¿∞√Á∂ «√‹‰ Ò¬Δ ≈÷Úª μ«÷¡≈ ‘ØÚ∂Õ «ÈÙ⁄∂ ‘Δ ≈‹∂Ù Ò≈ÒΔ Á≈ ˆ˜Ò

√ß◊z«‘ ““Ò≈ÒΔ”” Íß‹≈ÏΔ √≈«‘ ÁΔ Á∞ÈΔ¡≈ «Úμ⁄ ¡«Óμ‡ ¤≈Í ¤μ‚∂◊≈Õ ÓÀ∫

≈‹∂Ù Ò≈ÒΔ È±ß ¿∞√Á∂ ˆ˜Ò √ß◊z«‘ ¡≈ÓÁ ”Â∂ ÷∞Ù≈ÓÁΔÁ ’«‘ßÁ≈ ‘Ø«¬¡≈,

Ì«Úμ÷ «Úμ⁄ «¬√∂ ’ÒÓ ÂØ∫ ‘Ø ÚΔ Úμ‚Δ¡ª Í∞Ò≈ÿª ÁΔ ¡≈√ ’Á≈ ‘ªÕ

- ≈’∂Ù Â∂‹Í≈Ò “‹≈ÈΔ”

Ò≈ÒΔ/ AG Ò≈ÒΔ/ AH

‘±’ ȱ ß ‹Á ÂØ ∫ Ó ∂ ∂ «Ú⁄ Ú≈√ ÒμÌ≈,

¡≈Í‰Δ ‘¿∞Ó∂ Á≈ ‘Δ ¡«‘√≈√ ÒμÌ≈Õ

Ò ’∂ ¡≈ͪ ‘μ’ ¡Í‰≈ ÷Ø‘ «Ò¡≈ ‘À,

«¬μÒ Á∂ «¬μ’ ¡≈Ò∑‰∂ ”⁄Ø ∫ Ó≈√ ÒμÌ≈Õ

◊∂Û ËÂΔ Á≈ ¡‹∂‘≈ ⁄Ò «‘≈ ‹Δ,

ΩÙÈΔ È ± ß ≈ Á≈ ÏÈÚ≈√ ÒμÌ≈Õ

∂ Á∂ «’‰’∂  ∂ «Ò÷’∂ È≈Ó Â∂≈,

’ ØÒ Â∂ ∂ ‘ ؉ Á≈ «ÚÙÚ≈√ ÒμÌ≈Õ

÷À Í≈ ’∂ ·μ◊ «Ò¡≈ ‹Ø◊Δ È±ß Á ”Â∂Õ

«Î Á∞Ï≈≈ ¡≈¿∞‰ Á≈ ËÚ≈√ ÒμÌ≈Õ

¬Δ÷≈ Ï À·Δ √Δ «‹‘ÛΔ Ù≈÷ ¿∞ μ ∂Õ

«Í¡≈ Á≈ È‹ÁΔ’ ¿∞√ Á∂ Ú≈√ ÒμÌ≈Õ

ËÓ ÁΔ «¬‘ ÚΔ ◊∞Ò≈ÓΔ Ú∂÷ “Ò≈ÒΔ”

¡≈ÁÓΔ È ± ß ¡≈ÁÓΔ ∫ ”⁄ Ø ∫ Á≈√ ÒμÌ≈Õ

J

‹Ø ÓμÊ≈ Ú’Â È≈ Ò≈Ú∂, ¡‹∂‘≈ «√ È‘Δ∫ ’جΔ,

√Ó∂ ∫ ÁΔ ⁄≈Ò ‘À ‡∂‚Δ, √Ó∂ ∫ ȱ ß ‚ È‘Δ∫ ’جΔÕ

¿∞‘ ÷Δ√∂ «Úμ⁄ Í≈ Â≈Ò≈ √Á≈ ÒμÌÁ≈ «‘≈ ⁄≈ÏΔ,

‘À ¿∞√鱧 «¬‘ ÍÂ≈ Íμ’≈ «’ ¿∞√Á≈ ÿ È‘Δ∫ ’جΔÕ

¿∞‘ ⁄≈‘ ’∂ ÚΔ ¡‹∂ ÍÚ≈˜ Ì √’Á≈ È‘Δ∫ Ô≈Ø,

¡‹∂ ¿∞‘ Ï؇ ‘À «Èμ’≈ «’ ¿∞√Á≈ Í È‘Δ∫ ’Ø¬Δ Õ

‹Ø Ëμ’∂ ÷≈‰ Á Á Â∂, ¿∞‘Ȫ «Ú⁄ ÓÀ∫ È‘Δ∫ Ù≈«ÓÒ,

ÓÀ∫ ÓμÊ≈ «‹√ ‹◊∑≈ ◊Ûª ¡‹∂‘≈ Á È‘Δ∫ ’جΔÕ

√Ó∂ ∫ Â∂ Ø’ ‹Ø Ò≈Ú∂, ‘Ú≈ ÁΔ ‹Ø «ÁÙ≈ ÏÁÒ∂,

«’ ¡À√Δ È≈ È≈ Ú∂÷Δ Â∂ ¡À√≈ È È‘Δ∫ ’جΔÕ

«ÓÒ∂ Ø‡Δ Á Ø Ú ∂Ò ∂ ÁΔ, ’ Ø¬Δ Ì ∞ æ÷≈ È‘Δ ∫ √ Ω ∫Ú ∂,

«√Ú≈ «¬√Á∂ Ó∂Δ ⁄≈‘Â, Ó∂Δ √μË È‘Δ∫ ’جΔÕ

Ù∂ Ï≈˜≈ “Ò≈ÒΔ” Ó≈«¡≈ ˇ ’∂ ÷∞Á≈Úª È∂,

«’ÂØ∫ «¬È√≈¯ «ÓÒ ‹≈Ú∂ ¡‹∂‘≈ Á È‘Δ∫ ’جΔÕ

J

Ò≈ÒΔ/ AI Ò≈ÒΔ/ B@

Ò≈ÒΔ/ BA Ò≈ÒΔ/ BB

˜∞ÒÓ ÂÙæÁÁ ‹Á≈ ÏßÁ≈,

È≈ «‹¿∞∫Á≈ È≈ ÓÁ≈ ÏßÁ≈Õ

¿∞∫fi ª Ï«‰¡≈ «ÎÁ≈ Ó≈«Ò’,

«’√ Ó≈«Ò’ ÂØ∫ ‚Á≈ ÏßÁ≈Õ

ω ‹ªÁ≈ ‹Ø ÁÙ’ ¬∂Ê∂,

È≈ «‹ÂÁ≈ È≈ ‘Á≈ ÏßÁ≈Õ

Ó≈Û∂ ÁΔ «¬‘ Ï≈ È≈ Í∞μ¤∂ ¢

Â’Û∂ ’ ØÒ Ø ∫ ‚Á≈ Ï ßÁ≈Õ

«„μ‚ «’√∂ Á≈ Ì È≈ √’Á≈

ÏÀ ∫’ª È ± ß ‘ À ÌÁ≈ Ï ßÁ≈Õ

Ï ßÁ ∂ Á≈ ‹ ∂ Ï ßÁ≈ Á≈ ± ¢

Ó≈Û∂ Â∂ «’¿∞∫ ÚÁ≈ ÏßÁ≈Õ

Ó∂∂ È≈Ò Áˆ≈ «‹√ ’ΔÂ≈ ¢

Ó∂≈ √Δ ¿∞‘ ÿ Á≈ ÏßÁ≈Õ

√Á≈ È≈ ¿∞√ ’ØÒØ∫ ’∞fi ÚΔ ¢

¿∞∫fi Â≈ ωÁ≈ √Á≈ ÏßÁ≈Õ

·Á≈ ‘À ª Ï√ ¡ßÁ Á∂ ¢

Í≈ˇ∂ ’ ØÒ Ø ∫ ·Á≈ Ï ßÁ≈Õ

ͱ‹≈ ÚΔ “Â∂ Ò∞쇪 ÷Ø‘ª ¢

’Δ ’Δ ’≈∂ ’Á≈ ÏßÁ≈Õ

√Ì ’∞fi ¬∂Ê∂ «‘ ‹≈‰≈ Í ¢

Ó ∂Δ Ó ∂Δ ’Á≈ Ï ßÁ≈Õ

’ÂÒ ’∂ ‹Ø Ó≈ÈÚÂ≈ Á≈ ¢

«¬’ «ÁÈ ÷∞Á ÚΔ ÓÁ≈ ÏßÁ≈Õ

Ò≈ÒΔ È±ß Ï√ Ì≈¿π∫Á≈ ‘À ‹Ø ¢

√Δ√ ÂÒΔ “Â∂ ËÁ≈ ÏßÁ≈Õ

J

Ò≈ÒΔ/ BC Ò≈ÒΔ/ BD

‘∞‰ È≈ √≈‚∂ «Ú‘Û∂ Á∂ «Ú⁄ ¡≈Ú‰ ·ß‚Δ¡ª ¤≈Úª ¢

‘ Í≈√∂ È∂ ÂμÂΔ¡ª Ë∞μͪ, «Âμ÷Δ¡ª Â∂˜ ‘Ú≈ÚªÕ

È≈ √Ø⁄ª ȱ ß Ï± «Í¡≈ ‘À Â∂ È≈ ‘Δ ÓΩÒ∂ ÍμÂ∂ ¢

‹ß◊Ò Á∂ √∞μ’∂ ∞ μ÷ª ÁΔ ÓÀ ∫ ’Δ’‰ ÷À ÓÈ≈ÚªÕ

¡≈͉∂ ÍÀΔ∫ ¡≈Í ’∞‘≈Û≈ Ó≈È «‹√ Ï√ÂΔ Á∂ ÒØ’ ¢

¿∞√ Ï√ÂΔ «Ú⁄ ‘≈√∂ ·μ·∂ ÓÀ∫ Úß‚‰ «’μÁª ‹≈ÚªÕ

ÍÁ∂√ª «Ú⁄ Í±È Í∞μ ̇’‰ Ø˜Δ Ø‡Δ ÷≈«Â ¢

«Íμ¤∂ Á∂Ù ”⁄ ∞Ò ◊¬Δ¡ª È∂ «¬¤≈ Ú◊Δ¡ª Ó≈ÚªÕ

’ß˪ ‘Δ ’ß˪ È∂ «¬Ê∂, ÁÓ ÿ∞‡Á≈ ‘À ÿ ¡ßÁ ¢

«ÁÒ ’Á≈ ‘À ’ß˪ Á∂ ¡ßÁ ØÙÈ Á≈È Ï‰≈ÚªÕ

‹Ø ∞÷ ÚËÁ∂ ÚËÁ∂“ Ò≈ÒΔ “‘μÁØ∫ ÚË ÒßÓ∂ ‘Ø ‹≈Ú‰ ¢

ͤ≈Úª ‘∞ßÁ≈ ‘À ¿∞‘Ȫ Á≈ Í ‘؉ È≈ ·ß‚Δ¡ª ¤≈ÚªÕ

«’ßÈ≈ Í≈’ Í«Úμ «ÙÂ≈ ÁØ ÍÒ «Ú⁄ ωÁ≈ “Ò≈ÒΔ”

√≈Δ ¿∞Ó «ÈÌ≈¿∞‰Δ ÍÀ∫ÁΔ ‘À ÒÀ ’∂ ⁄≈ ’∞ Ò≈ÚªÕ

J

‹Á ÚΔ √싉 È∂Û ∂ È ∂Û ∂ Ò◊Á∂ È ∂ ¢

Òμ÷ª ‹ ∞◊ȱ ß ÷≈Ϫ ¡ßÁ √‹Á∂ È ∂Õ

ØÙÈ ‘∞ ßÁ≈ ‘ À ‘ ’ØÈ≈ «Ú‘Û∂ Á≈ ¢

√싉 ÍÀ ‹ÁØ «Ú‘Û∂ «Ú⁄ ËÁ∂ È∂Õ

ÒßÓ √ÒßÓΔ È≈Ò «Ó∂ ‹Á ‡∞ÁΔ ‘À ¢

«’ßÈ ∂ ÁΔÍ’ ≈‘ª Á∂ «Ú⁄ ÏÒÁ∂ È∂Õ

fi’Á∂ fi’Á∂ È∂Û∂ ‹Á ¿∞‘ ¡≈¿∞ ∫Á ∂ È∂

∞’ ∞’ ’∂ «Î √≈‘ ÚΔ Ó∂∂ ⁄ÒÁ∂ È∂Õ

≈‘ª ‹≈ ’∂ «ÓÒΔ¡ª ‘È «Ú⁄ ≈‘ª Á∂ ¢

’ ß„ ∂ È ∂ ‹ Ø ¡Í‰Δ ʪ È≈ ¤‚Á∂ È ∂Õ

’Δ Ï√ÂΔ Â∂ ’Δ ‘À ’Ï«√Â≈È ’∞Û∂ ¢

¡≈«Ù’? È≈ ‘∞‰ «‹¿∞∫Á∂ È≈ ‘∞‰ ÓÁ∂ È∂Õ

‹Á ÚΔ Â∂≈ ⁄∂Â≈ ÓÀ̆ ¡≈«¬¡≈ ‘À ¢

“Ò≈ÒΔ” Ú◊∂ Ò ßÓ ∂ ‘ Ω’ ∂ ÌÁ∂ È ∂Õ

J

Ò≈ÒΔ/ BE Ò≈ÒΔ/ BF

Â∞«¡ª ‹∂ √¯ Â∂ 屧 ⁄≈‘ª Á∂ ’’∂ ¢

Óø«˜Ò ÂØ∫ È≈ ̇’Δ ≈‘ª Á∂ ’’∂Õ

Ϊ√Δ Â∂ ⁄ÛÈ≈ ª ‘√ ‘√ ’∂ ⁄ÛÈ≈ ¢

«‘ßÓ È≈ ‘≈Δß Â± ß √≈‘ª Á∂ ’’∂Õ

√±‹ ª Úß‚∂ √Ì È± ß Ë∞μÍ Íß± ¢

√≈‚∂ ÿ È≈ Í∞‹ÁΔ Ù≈‘ª Á∂ ’’∂Õ

Óø«˜Ò Á∂ ’ØÒØ∫ ¿∞‘ Ó∞«Û¡≈ ‘ Ú≈Δ ¢

«Íμ¤Ø∫ √∞‰ ‘Δ¡ª ’∞fi ¡≈‘ª Á∂ ’’∂Õ

«⁄ß◊≈Δ √Δ ¡Í‰Δ «Í¡≈ ’‘≈‰Δ ‹Ø¢

̪ÏÛ ‘Ø «ÈÏ∑ÛΔ ¡ÎÚ≈‘ª Á∂ ’’∂Õ

Ù≈«¬Á ÓÀ∫ ÎÛ ÒÀ∫Á≈ Ϫ‘ Â∂Δ √‹‰≈ ¢

‚«¡≈ √Δ ÓÀ∫ ⁄ßÁ «È◊≈‘ª Á∂ ’’∂Õ

Ó≈Û≈ √Δ ÏßÁ≈ ‘∞‰“ Ï≈Ï≈ “ ‘À Ï«‰¡≈ ¢

Óß«Á, Ó√«‹Á Â∂ Á◊≈‘ª Á∂ ’’∂Õ

ÏÁÈΔ ¡◊ ‘∞ßÁ∂ ◊Ó È≈ ‘؉≈ √Δ ¢

‚ ∞ μÏ ∂ Ï ∂Û ∂ È ∂’ ÓÒ≈‘ª Á ∂ ’’∂Õ

“Ò≈ÒΔ” Â∂≈ √μ⁄ ¡Á≈Ò Á∂ ¡ßÁ ¢

‘«¡≈ fi±·∂ ⁄ßÁ ◊Ú≈‘ª Á∂ ’’∂Õ

J

Ò≈ÒΔ/ BG Ò≈ÒΔ/ BH

ÓØ‘ ’≈‘ÂØ∫ È≈ ¡≈«¬¡≈, Â∂∂ ÓØ‘ ’’∂ ¢

«ÁÒ ‚≈„≈ ÿÏ≈«¬¡≈, Â∂∂ ÓØ‘ ’’∂Õ

¡μ÷ª 鱧 ÓÀ∫ ≈‘ª «Úμ⁄ «Ú¤≈«¬¡≈ ‘À ¢

«ÁÒ ‹ªÁ≈ ’∞ÓÒ≈«¬¡≈, Â∂∂ ÓØ‘ ’’∂Õ

ÿ‡Á≈ ÿ‡Á≈ «ÁÒ «¬‘ ÿ‡Á≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¢

‘ ÍÒ ÓÀ∫ ËÛ’≈«¬¡≈, Â∂∂ ÓØ‘ ’’∂Õ

˱‰Δ Ò≈ ’∂ Î ±’ª Ó≈È ÁΔ Êª Â∂ ¢

«ÁÒ È±ß «Î √∞Ò◊≈«¬¡≈, Â∂∂ ÓØ‘ ’’∂Õ

«ÁÒ ÍÁ∂√ª Á∂ «Ú⁄ Ï∂Ù’ Ò◊Á≈ ‘À ¢

ÓÀ∫ ÿ Ú≈«Í√ ¡≈«¬¡≈, Â∂∂ ÓØ‘ ’’∂Õ

ÍÀ√≈, Ù∞‘Â, ß◊ Ïß◊Δ Á∞ÈΔ¡≈ «¬‘ ¢

‘À √Ì ’∞fi ·π’≈«¬¡≈, Â∂∂ ÓØ‘ ’’∂Õ

√±‹ ÁΔ “Ò≈ÒΔ” ‘À Ó ∂≈ «√È≈Úª ¢

«ÙÓª ¡≈ ∞ÙÈ≈«¬¡≈, Â∂∂ ÓØ‘ ’’∂Õ

J

È≈ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª, È≈ ÓÁ≈ ‘ªÕ

ÁÓ Â∂∂ ÁÓ «Ú⁄ ÌÁ≈ ‘ªÕ

Á∂Ù Â∂∂ ÁΔ Ú≈ ·ß‚Δ ‘À ¢

‹±È Ó‘ΔÈ∂ ÚΔ ·Á≈ ‘ªÕ

Â∂∂ «ÏÈ ‹ΔÚÈ ÁΔ Ï≈˜Δ ¢

«‹μÂÁ≈ «‹μÂÁ≈ ÚΔ ‘Á≈ ‘ªÕ

Ò≈ÒΔ/ BI Ò≈ÒΔ/ C@

«Í¡≈√ ‹ÁØ∫ ÚΔ ÂÛÎ≈¿∞∫ÁΔ ‘À¢

Ô≈Á Â∂Δ Á∂ ÿ∞μ‡ ÌÁ≈ ‘ªÕ

fi±· «Â∂ ÁΔ ¡◊ÈΔ ¿∞μÂ∂¢

ÒØÛ Ó∞Â≈«Ï’ ‹≈ ÚÁ≈ ‘ªÕ

‘≈ÓΔ Ì’∂ ⁄ßÈ ⁄≈ȉ ÁΔ¢

ؘ Â√Δ‘∂ Ó À ∫ ‹Á≈ ‘ªÕ

√≈∂ ÓÀȱ ß ¡≈͉∂ Òμ◊‰ ¢

√Ì ÁΔ ÓÀ∫ «¬˜Â ’Á≈ ‘ªÕ

fiΔÒ «‹‘∂ ÈÀ‰ª Á∂ ¡ßÁ ¢

‘ßfi± ω ’∂ ÓÀ∫ ÂÁ≈ ‘ªÕ

¡≈Í ◊∞ª ÁΔ Ï÷«ÙÙ ‘Ø¬Δ ¢

⁄Ȫ Á∂ «Ú⁄ «√ ËÁ≈ ‘ªÕ

Î∞μÒª ÁΔ ¿∞√ ’ΔÂΔ Ú÷≈ ¢

⁄∞◊ Á∂ ‘ج∂ ÚΔ ‚Á≈ ‘ªÕ

ÿ ÂØ∫ Ï∂ÿ ‘Ø ’∂ “Ò≈ÒΔ”¢

‘≈Ò∂ ÚΔ ÓÀ∫ ‹Δ ÿ Á≈ ‘ªÕ

J

ß◊ Ïß◊Δ Á∞ÈΔ¡≈ Â∂Δ ¢

˙Ë ‹ÒÁΔ, ¬ ∂Ë Á∂ΔÕ

±Î≈Ȫ «Ú⁄ √≈ÊΔ √È ‹Ø ¢

¡≈Í ¿∞È∑≈ √Δ «’ÙÂΔ ÿ∂ΔÕ

ÊØÛ∂ ÙÏÁª «Úμ⁄ ÈÏ∂ÛΔ ¢

¡ÀÚ∂∫ È≈ ’, ◊μÒ ÒßÓ∂ΔÕ

Í∞μ ‹ÁØ∫ Á∂ ÿ 鱧 Ì∞μÒ∂ ¢

Ó≈Úª ‹≈Ú‰ ‘ ßfi ± ’ ∂ΔÕ

’ØÒ ’Á∂ ª ¡≈ Ï«‘ √‹‰≈¢

ÓÀ∫ ’ Òª ’∞fi √∞‘Ï Â∂ΔÕ

√Ì ’∞fi «¬Ê∂ «‘ ‹≈Ú∂◊≈ ¢

«’¿∞∫ ’Á≈ ± ß Ó∂Δ Ó∂ΔÕ

«‘ßÓ ’’∂ Â∞ ÍÀ “Ò≈ÒΔ “

’Á Â’ „≈Ú∂∫◊≈ 屧 „∂ΔÕ

J

Ò≈ÒΔ/ CA Ò≈ÒΔ/ CB

⁄≈ ⁄∞Î∂ ∂ ‘Ò⁄Ò ‘ØÚ∂ ¢

’ Ø¬Δ ‘μ√ ∂, ’ Ø¬Δ ØÚ ∂Õ

Ì≈ ∂ È ∂ ‹ΔÚÈ Á∂ Ï Ø ∂ ¢

Ø Ø ÚΔ ¿∞‘ ‹≈¬Δ „ØÚ∂Õ

÷√Óª 鱧 ÷≈Ú∂ ¿∞‘ ÒØ’Ø ¢

Á ∞÷ Ú∂Ò ∂ ‹ Ø Á ± ÷ÒØÚ ∂Õ

«’Á≈ «’Á≈ √∞’ ‹ªÁ≈ ‘À ¢

‘ ßfi ± ‹ Ø ¡μ÷ª ”⁄ Ø ∫ ⁄ ØÚ ∂Õ

Â∂∂ «Í¡≈ ÁΔ √‘∞ß ‘À Ô≈≈ ¢

Ó ÀÊ Ø ∫ Á ±Δ fiμÒ È≈ ‘ ØÚ ∂Õ

ÓÈ Á∂ Á≈ˆ ’Á∂ È≈ «Ó‡Á∂

ÓÒ ÓÒ, Ì≈Ú∂∫ «‹ßÈ≈ ËØÚ∂Õ

«ÓÒ ’∂ ¿∞‘ ‹≈Ú∂ ‹Á “Ò≈ÒΔ”

«ÓÒ‰∂ ÁΔ Ó∞Û «¬μ¤≈ ‘ØÚ∂Õ

J

¬∂Áª ’≈‘ÂØ ∫ ’Á∂ ÏßÁ∂ ¢

«¬’ Á±‹ ∂ Â Ø ∫ ‚Á∂ Ï ßÁ ∂Õ

¡ÀÈ’ Ò≈ ’∂ «ÓÒÁ∂ È∂ ‘∞‰ ¢

¡μ÷ «ÓÒ≈¿∞‰Ø ‚Á∂ ÏßÁ∂Õ

√μ⁄∂ ÚΔ ‘∞‰ fi±·∂ Òμ◊‰ ¢

Í≈‰Δ fi±· Á≈ ÌÁ∂ ÏßÁ∂Õ

«‹¿∞∫Á∂ ÚΔ «¬‘ Ó«¡ª Ú◊∂ ¢

ÏΪ ‹Δ’‰ ÷Á∂ Ï ßÁ ∂Õ

’ π æ ∂ √ Ω ∫Á ∂ √ ØÎ ∂ ¿ ∞ μ ∂¢

Ï≈‘ È∂ ’∞fi ·Á∂ Ï ßÁ ∂Õ

⁄ªÁΔ ÁΔ ‹∞μÂΔ ÷≈ ’∂ ‘Δ ¢

¯≈«¬Ò ¡μ◊∂ ’Á∂ Ï ßÁ ∂Õ

Ó∞ß‚∂ ‹≈ÈØ∫ «Í¡≈∂ “Ò≈ÒΔ “ ¢

ËΔ¡ª «’¿∞∫ È≈ ‹Á∂ ÏßÁ∂Õ

J

Ò≈ÒΔ/ CC Ò≈ÒΔ/ CD

√±‹, ⁄ ßÁ≈, Â≈ ∂ Ú ∂÷ ∂ ¢

√Ì Á∂ ß◊ «È¡≈ ∂ Ú ∂÷ ∂Õ

¡≈ÍØ ¡Í‰Δ ÷À ÓÈ≈¿∞ ∫Á ∂ ¢

√≈ ∂ Êμ’ ∂, ‘≈ ∂ Ú ∂÷ ∂Õ

«Í¡≈ ”⁄ ¿∞√Á∂ Ú∂÷∂ ‹Á ‹Á ¢

’√Óª, Ú≈Á∂, Ò≈ ∂ Ú ∂÷ ∂Õ

«ÙÂ∂ ÚΔ È∂ Í≈‰Δ Ú◊∂ ¢

Î Ø’ ∂, «Óμ· ∂, ÷≈ ∂ Ú ∂÷ ∂Õ

«Ó‘È ’Ù ÒØ’ª Á∂ «‘μ√∂ ¢

’μ⁄ ∂ ’ Ø· ∂, „≈ ∂ Ú ∂÷ ∂Õ

«¬Ù’ È∂ Óμfiª ÚΔ ⁄Ú≈¬Δ¡ª¢

«Í¡≈ ”⁄ Âı ‘‹≈∂ Ú∂÷∂Õ

ÍÒ ÍÒ ß◊ ÏÁÒÁ≈ “Ò≈ÒΔ”¢

’ ΩÂ’ ¿∞√ Á ∂ √≈ ∂ Ú ∂÷ ∂Õ

J

ÍÒ’ª «Ú⁄ ‹Á ¡≈¬∂ ‘ßfi±,

«÷Û «÷Û ’∂ Ó∞√’≈¬∂ ‘ ßfi ±Õ

 ∂ ∂ √È ¿∞’√≈¬ ∂ ‘ ßfi ± ,

ª ‘Δ È≈ ¿∞’Â≈¬ ∂ ‘ ßfi ±Õ

√≈◊ Á∂ Í≈‰Δ «‹‘∂ Òμ◊∂,

‹Á Ó À ∫ ‘ Ø·Δ ∫ Ò≈¬ ∂ ‘ ßfi ±Õ

◊μÒª ¿∞ μ ∂ Í ∞‹Á≈ Í ∞‹Á≈,

Ó Ω ÁΔ ‹ ±È ‘ ß„≈¬ ∂ ‘ ßfi ±Õ

¡˜Ó≈ ÒÀ ∫Á≈ Ó ÀÈ ± ß «ÁÒÏ,

± ß ’≈‘ÂØ ∫ ¡˜Ó≈¬ ∂ ‘ ßfi ±Õ

¡μ‹ «Î ¡μ÷Ø∫ «’Á∂ «’Á∂,

’ Ø¬Δ Ô≈Á «Ò¡≈¬∂ ‘ ßfi ±Õ

‹Á ÚΔ Ô≈Á Â∞‘≈‚Δ ¡≈¬Δ,

«Î ج ∂ ’ ∞Ò≈¬ ∂ ‘ ßfi ±Õ

«ÁÒ ÚΔ Ì ‹ªÁ≈ ‘À “Ò≈ÒΔ “,

‹Á ÚΔ È À‰Δ ∫ ¡≈¬ ∂ ‘ ßfi ±Õ

J

Ò≈ÒΔ/ CE Ò≈ÒΔ/ CF

Â∂∂ ‘¿∞ÓÀ 鱧 «’ßÈ≈ ‘Ø «◊¡≈ ‘À Í÷‰≈ Ó∞Ù«’Ò,

Â∂Δ ‘ ÍÀÛ ‹∂ È≈ͪ, ÏÛ≈ ‘À È≈͉≈ Ó∞Ù«’ÒÕ

屧 √±‹ 鱧 ‹ÁØ∫ Á≈ ’ÀÁ ’ ’∂ ÿ ”⁄ μ«÷¡≈ ‘À,

Ó∂Δ ‘ ÙÀ¡ Á≈ ¡≈͉∂ ¡≈Í ‘Ø«¬¡≈ ⁄Ó’‰≈ Ó∞Ù«’Ò,

ÓÀ∫ ÍÀª «Úμ⁄ Í≈ ’∂ fiª‹ª ÚΔ Èμ⁄ È‘Δ∫ √«’¡≈,

Â∞‘≈‚Δ ‘≈‹Δ «ÏÈ ‘Ø «◊¡≈ ‘À «Ê’‰≈ Ó∞Ù«’ÒÕ

ÈÁΔ ‘Ø ’∂ ÚΔ Â±ß ¿∞¤ÒΔ Â∂ ’ ◊¬Δ Í≈ √Ì ‘μÁª,

√Ó∞ßÁ ‘Ø ’∂ ÚΔ Ó∂≈ ‘À «’ßÈ≈ Ï«‘’‰≈ Ó∞Ù«’ÒÕ

’Ò≈Ú∂ «Ú⁄ ÒÀ ’∂ ÚΔ ¿∞‘ Òμ«◊¡≈ ˙Í≈ ÓÀȱ ß,

√Ó«Í ‘Ø ’∂ ÚΔ ¿∞√鱧 ‘À ’«‘‰≈ ¡≈͉≈ Ó∞Ù«’ÒÕ

‘Ú≈ ω ’∂ ‹∂ ÓÀ∫ «Ú⁄ª, ª «’¿∞∫ Â’ÒΔ¯ ’ß˪ ȱß

«’ ÍμÊ Ï‰ ’∂ Ó∂≈ ÚΔ ‘À ¬∂Ê∂ «Ú⁄‰≈ Ó∞Ù«’ÒÕ

Â∞‘≈‚Δ Δfi «Ú⁄ ’Ø¬Δ È≈ ’Ø¬Δ ◊À Ú≈«’¯ √Δ,

È‘Δ∫ ª ÓπøÁª Í≈ ’∂ √Δ “Ò≈ÒΔ” ̇’‰≈ Ó∞Ù«’ÒÕ

J

√Ø⁄ Â∞‘≈‚Δ ‹ ∂ ’ÁΔ Í«¡≈√ ‘ ∂,

√Óª Ï ßËÈ ‡ ∞ 쇉 Á≈ ¡«‘√≈√ ‘∂Õ

÷≈Òª Á∂ «Ú⁄ ÊØÛ≈ Í≈‰Δ «‘‰ «Á˙,

ËÂΔ ‹≈«¬¡ª 鱧 ÚΔ ’∞fi ËÚ≈√ ‘∂Õ

‹Á ÍÛÁ≈ ‘ª ÓÀȱ ß Ó≈ Ó∞’≈¿∞ ∫Á∂ È∂,

Â∂ ∂ ı Á∂ ÙÏÁª «Ú⁄ √ÒÎ≈√ ‘∂Õ

√±‹ ȱ ß Â≈ÛØ È≈ ÿ Á∂ ¡ßÁ ‘∞‰,

È∂ ∂ È ± ß Ó Ó ∞ μ’‰ Á≈ ¡≈Ì≈√ ‘ ∂Õ

‡ ج ∂ «‡μÏ ∂ «¬μ’ Ï≈Ï ’ Á∂Ú Ø,

«¬μ’ Ï≈Ï ‘ ؉ ∂ ÁΔ ’∞fi ¡≈√ ‘∂Õ

‹Á «ÓÒΔ¬∂ ª «ÓÒΔ¬∂ Í≈ ’∂ ◊ˇÚæ’ÛΔ,

«Í¡≈ Ó∞‘μÏ Á≈ ÚΔ ’∞fi ¡«‘√≈√ ‘∂Õ

¡Í‰∂ ÏØÒ Í∞◊≈¿∞‰∂ «√æ÷ƒ ± ß “Ò≈ÒΔ”,

¡ßÁ≈˜ ¡√ ÏØÒª Á≈ ’∞fi ÷≈√ ‘∂Õ

J

Ò≈ÒΔ/ CG Ò≈ÒΔ/ CH

√Ø⁄ª «Ú⁄ ‹Á ¡≈Ú∂ ∫ ± ß ,

‘ Ú≈Δ ÂÛÎ≈Ú∂ ∫  ± ß Õ

√Ì ÂØ ∫ ⁄ØΔ «ÁÒ ’Á≈,

Ó ∞Û’∂ Î ∂ Ï ∞Ò≈Ú∂ ∫ Â ± ß Õ

Á ßÁÒ Í À ∫ÁΔ «‘Ȫ È ± ß ,

⁄≈Ò È± ß ‹Á Ó‡’≈Ú∂∫ ± ßÕ

‘ ØÙ «‡’≈‰∂ μ÷ ∂ ’ Ω‰,

‹Á ÌØ≈ ÙÓ≈Ú∂ ∫  ± ß Õ

«ÁÒ ÁΔ √◊Ó ‹≈◊ ÍÚ∂,

fiª‹ ‹Á ¤‰’≈Ú∂ ∫  ± ß Õ

⁄Û ‹≈Ú∂ ÿ‰ÿØ ÿ‡≈,

‹∞ÒΪ ‹Á Ò«‘≈Ú∂  ± ß Õ

Î∞μÒ «÷Û ‹ªÁ∂ ‘È “Ò≈ÒΔ”

‹Á “±ߓ ¡≈÷ Ï∞Ò≈Ú∂∫ 屧 ¢

J

Ó ∞√≈«¯ ‹Á ’ÁÓ Í ∞ μ‡ ∂ ‘Ó ∂Ùª ‘≈Á√≈ ‘ ØÚ ∂,

√¯ ¡ßÁ ’Á∂ Í◊‡ ’Á∂ ¿∞‘ Ò≈ÍÂ≈ ‘ØÚ∂Õ

ÓÀ∫ ÙΔÙ≈ ‹Á ’ÁΔ Ú∂÷ª Â∂≈ ‘Δ ¡’√ «Á√Á≈ ‘À,

Ș ¡≈Úª ‹ÁØ∫ È≈ ÓÀ ∫ ª ÙΔÙ≈ Ï≈Ú≈ ‘ØÚ∂Õ

ÓÀ∫ ‹Á «Óμ‡Δ 鱧 ¤±ß‘Á≈ ‘ª Â∂Δ ÷∞Ùϱ √Á≈ ¡≈Ú∂,

‹ÁØ ∫ ÷ ∞ÙÏ ± ⁄∂ √≈‘ª ”⁄ ’Ø¬Δ ‘≈Á√≈ ‘ ØÚ ∂Õ

«Ó‡≈ ’∂ ÏΔ‹ ÁΔ ‘√ÂΔ ÓÀ∫ ∞μ÷ ω ’∂ ‘Δ ÁÓ ÒÀ‰≈,

«‹Ú∂ ∫ ‘¿±ÓÀ ÏÙ «Úμ⁄Ø ∫ ¡⁄≈È’ Ò≈ÍÂ≈ ‘ØÚ∂Õ

ÓÀ∫ ÌΔÛª «Úμ⁄ «‘ ’∂ ÌΔÛ Á≈ «‘μ√≈ ‘ª ω ⁄«Ò¡ª,

ÓÀ∫ «¬√ ÂØ∫ Ï⁄ ª √’Á≈ ‘ª, ‹∂ Â∂≈ ¡≈√≈ ‘ØÚ∂Õ

± ß ‹ΔÚÈ ‹Δ‰ Á≈ ⁄ß◊≈ √ÒΔ’≈ «√μ÷ ’∂ Á∂÷Δ∫,

«’Ú∂∫ ◊∞‰Ú≈È ÏßÁ∂ ȱ ß «’√∂ ◊∞‰ Á≈ ÈÙ≈ ‘ØÚ∂Õ

Ë ∞÷ ∂ ’ ØÒ ∂ Á ∂ Úª◊ ‘Δ ‘È∂Δ ≈ Á∂ Ú ∂Ò ∂,

Â≈ “Ò≈ÒΔ” ‹∂ ¿∞‘ ‘ØÚ∂ ª Ó≈√≈ ≈ÏÂ≈ ‘ØÚ∂Õ

J

Ò≈ÒΔ/ D@ Ò≈ÒΔ/ CI

‘È∂≈ ‘À ¤≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫,

ÓÀ∫ ÁΔÚ≈ ‹◊≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫ ¢

Ó∂∂ ÂÈ ÏÁÈ «Ú⁄ ÂÛÍ ÚË ◊¬Δ √Δ,

ÿ‡≈ 鱧 Ï∞Ò≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫ ¢

√Ó ∞ ßÁ Á∂ ¡ßÁ ’Ø¬Δ Â Ω÷Ò≈ √Δ,

‹Ø ±Î≈È ¡≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫ ¢

«¬‘ ‘ßfi±, «¬‘ ‘¿∞’∂, «¬‘ ‘≈Ú∂ «‹ßȪ È∂,

Ó∂≈ ◊Ó ÚË≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫ ¢

÷˜≈È≈ Ó ∞‘μÏ Á≈ √Δ ’ ØÒ Ó ∂ ∂ ,

ÓÀ∫ ‘μÊØ∫ ◊Ú≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫ ¢

ÓÀ∫ ’Á≈ √Δ Í±‹≈ Â∂Δ Ú√Ò Ú∂Ò∂,

ÓÀ∫ ÂÀ鱧 «Ë¡≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫ ¢

’Á∂ Ó∞√’≈‘‡ √Δ «⁄‘∂ Â∂ “Ò≈ÒΔ”,

«’ ◊μ⁄ Ì ‘À ¡≈«¬¡≈ Â∂∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫

J

«‹μÊ ∂ ‹≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√,

Ë ∞ μͪ ¤≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√Õ

ÓÀȱ ß ¡≈ ’∂ «ÓÒÁ≈ ‘À «ÈμÂ,

«¬μ’ ͤ≈Úª ˙Ê∂ ¡’√Õ

Ø‡Δ Á≈ √≈ËÈ ‘ À «‹μÊ ∂,

Í À «‡’≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√Õ

Ò≈ÒΔ/ DB Ò≈ÒΔ/ DA

«‹√ ÿ ¡ßÁ ‘Ø Ï‰∂ ÿ,

Ó À ∫ ÿÏ≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√Õ

«Í¡≈ Ó∞‘μÏ ÓÓÂ≈ «ÓÒÁΔ,

«‹μÊ ∂ ÓªÚª, ˙Ê∂ ¡’√Õ

«Í¡≈ Í∞◊≈¿∞‰≈ ‹Ø È≈ √Ófi‰,

ÓÀ ∫ √Ófi≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√Õ

√ ∞ μ⁄Δ √ Ø⁄ Ï≈Ï «ÓÒÁ≈

‡≈Úª ‡≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√Õ

«Ó˜≈, ÂΔ Â∂ Ïμ’Δ ’μÒ∂,

Ï≈fi Ì≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√Õ

«‹μÊ ∂ Í À Ë ∂ ∫  ± ß “Ò≈ÒΔ”,

¡≈Úª ‹≈Úª, ˙Ê∂ ¡’√Õ

J

ÏÁÒ «ÁμÂ≈ √∞Ì≈¡ ¿∞√Á≈, «√÷≈«¬¡≈ „ß◊ ÷ÛÈ∂ Á≈,

‘Ú≈ «Ú⁄ ‘Ω∫√Ò≈ «’μÊ∂ √Δ Ó∂∂ È≈Ò Â∞È∂ Á≈Õ

«’¡≈Ó ¡≈ ‘Δ ‹≈‰Δ √Δ ‹∂ ¿∞‘ ÍÁ≈ ¿∞·≈ «ÁßÁ≈,

«’ Ó«‘ÎÒ «Ú⁄ ª ⁄⁄≈ √Δ ¿∞Á∑∂ ÈÀ‰ª Á∂ ÒÛÈ∂ Á≈Õ

屧 ¡Í‰∂ ¡≈Í È±ß √±‹ ‘Ú≈Ò∂ ’ ª «ÁμÂ≈ √Δ,

Â∂ ’≈‘ÂØ∫ ϯ Á∂ Úª◊ ‘À ÂÀ鱧 ÷Ω¯ ÷∞È∂ Á≈Õ

ÍÂ≈ Òμ◊≈ ‹ÁØ∫ √≈鱧 «’ 屧 Î∞μÒª Á≈ ¡≈«Ù’ ¬∂ß,

¡√ª È∂ Í≈«Ò¡≈ ‘À ÙΩ∫’ Î∞μÒª Úª◊ «÷ÛÈ∂ Á≈Õ

ÓÀ∫ ≈‘ª ȱ ß ‘Ó∂Ùª ‹≈‰ Ï∞fi ¡‰◊Ω«Ò¡ª ’ΔÂ≈,

«’ ÓÀȱ ß ÙΩ ∫’ √Δ ÌÀÛ≈ ÈÚ∂∫ ≈‘ª Â∂ Â∞È∂ Á≈Õ

± ß Ï≈Δ ÷ØÒ ’∂ μ÷Δ ß, «Á÷≈Úª◊≈ ’¬Δ ‹ÒÚ∂,

‘∞È Ó Ó ’∂ «√μ«÷¡≈ ‘À ÓÀ∫ ’‰Δ¡ª Úª◊ ÚÈ∂ Á≈Õ

¡√Δ∫ ‘ √≈‘ √Δ ’ «ÁμÂ≈ Ú√Δ¡Â ¿∞√ È≈ Ù∞’∂ Á∂,

È‘Δ∫ ¡¯√Ø√ “Ò≈ÒΔ” 鱧 «’√∂ Á∂ ‹Δ‰ ÓÈ∂ Á≈Õ

J

Ò≈ÒΔ/ DC Ò≈ÒΔ/ DD

‘ Ø «’√∂ ‹ ∂ Á ‹≈Úª,

«¬√ ÂØ ∫ ⁄ ß◊≈ Ó ‹≈ÚªÕ

‘Ø ß· Â∂∂ È∂ √∞÷ ◊∞Ò≈Ò,

⁄∞ ßÓ‰ «’μÊ ∂ Ë ‹≈Úª?

«‹μ‰ Á∂ Ò¬Δ ÷∂‚ «‘ª,

’≈‘ÂØ ∫ Ï≈˜Δ ‘ ‹≈ÚªÕ

·≈’∞ ’«‘ ‹ª ·Ø’ Ó≈,

ÍμÊ Úª◊ ‹ ‹≈ÚªÕ

Í Ω‰ ωª Â∂ Ó À ∫  ∂ ∂ ,

√≈‘ª Á∂ «Ú⁄ Ì ‹≈ÚªÕ

È≈ Ó À ∫ Ò Ø◊Û, È≈ ÍμÊ,

ÍμÂ≈ ‘ª Ó À ∫  ‹≈ÚªÕ

ÁΩÒ ¡Í‰∂ «Ù¡ª ÁΔ,

“Ò≈ÒΔ” Á∂ Ȫ ’ ‹≈ÚªÕ

J

È≈ ıÏ ¿∞√ȱ ß , ÍÂ≈ ’ Ø¬Δ È‘Δ ∫,

¿ ∞√Á∂ Ú◊≈ Á±√≈ ’ Ø¬Δ È‘Δ ∫Õ

«¬Ù’ ¡À√≈ Ø◊ ‘À «‹√ ÁΔ ÷∞Á≈,

¡≈«÷Δ ÁÓ Â’ ÁÚ≈ ’Ø¬Δ È‘Δ∫Õ

ؘ Ó ∂ ∂ «ÁÒ Á∂ ∂ «◊√Â≈È Â∂,

⁄ÛÁΔ ‘À, ÚÁΔ ÿ‡≈ ’Ø¬Δ È‘Δ∫Õ

Ϫ√ ∞Δ ÈΔ Ø Ú‹≈¬Δ ‹≈ «‘ À,

ØÓ ÁΔ ¿∞ÿ √∞ÿ ÍÂ≈ ’Ø¬Δ È‘Δ∫Õ

‘ ’Ø¬Δ «ÓÒÁ≈ ‘À ‹Δ’‰ ¡≈͉≈

ÌΔÛ Ú∂Ò ∂ ¡≈͉≈ ’Ø¬Δ È‘Δ ∫Õ

ÍΩ‰ ÒßÿΔ ¤±‘ ’∂, «Ó«Ò¡≈ ‘À √’±È,

‹≈ÍÁÀ ‘ ∞‰ Ï ∂ÚÎ≈ ’ Ø¬Δ È‘Δ ∫Õ

Á∂ ‘Ø¬Δ ‹≈«‰¡≈ “Ò≈ÒΔ” È∂ «¬‘,

«Í¡≈ ÂØ ∫ Ú÷≈ ÷∞Á≈ ’Ø¬Δ È‘Δ∫Õ

J

Ò≈ÒΔ/ DE Ò≈ÒΔ/ DF

ÏØÒª ª Ó⁄Á∂ ̪ÏÛ, Ò≈‡ª ¡Â∂ Ù≈∂,

‘Ø·ª Â∂ Á«‘’Á∂ ‘È «ÁÈ ≈ ‘∞‰ ¡ß◊≈∂Õ

ÓÀÊØ∫ ‹Ø ’«‘ È≈ ‘Ø«¬¡≈, ÂÀÊØ∫ ‹Ø √∞‰ È≈ ‘Ø«¬¡≈,

«¬‘ «¬Ù’ ÁΔ Ï∞fi≈Â, Ï∞fi ÒÀ‰ ÒØ’ √≈∂Õ

Ó ∂ ∂ ‘Δ Úª◊ Áμ√ Ø, ‘ Ø √ Ø⁄Á∂  ∞√Δ ∫ ÚΔ,

«’¿∞∫ Ó«‘Ò Ø˜ ¿∞√È «’¿∞∫ „«‘‰ ؘ „≈∂Õ

¿∞√Á≈ ÓÀ∫ Â÷ ÍÒ‡‰ Â∞«¡ª ‘ª ÒÀ√ ‘Ø ’∂,

’ Ø¬Δ È≈ Ó ÀÈ ± ß Ø’ ∂, ’ Ø¬Δ È≈ ‘≈’ Ó≈ ∂Õ

Ó∂ ∂ ‘Δ ÏØÒ ÓÀÊ Ø ∫ ‹Á ’ ◊¬∂ Ï◊≈ÚÂ,

¡Í‰∂ ‘Δ ¡≈Í ’ØÒØ∫, ‘≈∂ «’ ‘∞‰ ÚΔ ‘≈∂Õ

‘≈Ò∂ ÚΔ ¿∞‘ ÷ÒØ ∂ ‘È Ú∂÷Á∂ ÂÓ≈Ù≈,

¡Í‰Δ ‘Δ ¤æ ¿∞μÂ∂ ‡∞ æ‡Á∂ È∂ ؘ Â≈∂Õ

‹Δ‰≈ ‘≈Ó ’È≈ Â∂≈ ‘ À Ú≈√ª È ∂,

⁄Ω∫’ª ⁄ ‘μ’ Óß◊Á∂, «‹ßÈ∂ ± ß ÒØ’ Ó≈∂Õ

√ÁΔ¡ª ÂØ∫ ‘Ø «‘≈ ‘À ¡Ω Á∂ È≈Ò ¡À√≈

‹Á ≈Ó ‚ØÏÁ≈ ‘À, √ΔÂ≈ ȱ ß ’Ω‰ Â≈∂?

Ó∞Û «ÿÛ ‹∂ ÂØÛÈ∂ ‘È, Ú≈¡Á∂ ’Δ∫ È≈ “Ò≈ÒΔ”,

Ú≈¡Á∂ «ÈÌ≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ Ò≈¿∞∫Á∂ ’Á∂ È≈ Ò≈∂Õ

J

Ò≈ÒΔ/ DG Ò≈ÒΔ/ DH

Ï⁄≈ ÒÀ √Ø⁄ ¡Í‰Δ 屧 ¡◊ ÷∞Á 鱧 Ï⁄≈¿∞‰≈ ‘ÀÕ

«÷¡≈Òª 鱧 ÁÏ≈ ’∂ √Ø⁄ «’ßÈ≈ ’∞fi ◊Ú≈¿∞‰≈ ‘ÀÕ

ÏÛ∂ «⁄ ÂØ∫ ¿∞‚Δ’ª ÓÀ∫ ’ÁØ∫ ÍÀª ÁΔ ⁄∞μÍ ‡∞μ‡∂,

’ÁØ∫ 屧 ÏØ Ï‰ ’∂ «Ê’‰≈, ÓÀ鱧 È⁄≈¿∞‰≈ ‘À?

Ó∞Ï≈’Ï≈Á ’Δ ¡≈÷ª Â∞‘≈‚Δ «ÁÒÒ◊Δ ¿∞ μ ∂,

«ÈÙ≈È≈ ‹Á Â∞√Δ∫ Ò≈¿∞‰≈ ª Íß¤Δ ÎÛÎÛ≈¿∞‰≈ ‘ÀÕ

Ó∂Δ ÁΔÚ≈È◊Δ ¡≈Ú∂ È≈ ¡μ‹’μÒ ≈√ ÂÀ鱧 «’¿∞∫?

ÓÀ∫ ÍμÂ∂ ÍÀ’ ’ «ÁμÂ∂, 屧 ÓÀ鱧 ’Δ «‹Â≈¿∞‰≈ ‘À?

ÏÛΔ ⁄≈‘ «⁄ª ÂØ ∫ ‘À, ’Á∂ ÓÀ ∫ ∞ μ√ ’∂ Ú∂÷ª,

Ó◊ ‚Á≈ ‘ª «¬√ ◊μÒØ∫ «’ ÓÀ鱧 «’√ ÓÈ≈¿∞‰≈ ‘À?

¡◊ ÓÀ∫ ÓØÓ ‘Ø ‹≈Úª Â∂ ω ‹∂ 屧 «’Â∂ ÏμÂΔ,

ÓÀ∫ «ÍÿÒª◊≈ ¿∞ÁØ∫ ÂΔ’ ‹ÁØ∫ Â’ 屧 ‹Ò≈¿∞‰≈ ‘ÀÕ

¿∞‘ ÓÀ鱧 ¤ª◊ ’∂ √Ø⁄∂ «’ “Ò≈ÒΔ” ∞ß‚ Ò◊Á≈ ‘À,

Ï‘≈ª «Ú⁄ ÓÀ∫ ω Ò◊ª Á∞Ï≈≈ Í ¡≈¿∞‰≈ ‘ÀÕ

J

‹∞Á≈ ⁄∞Í ⁄≈Í ¡Í‰∂ ¡≈Í ÂØ∫ ÓÀ∫ ‘؉ Òμ◊≈ ‘ª ¢

ÓÀ∫ ¡Í‰Δ Ò≈Ù ¡Í‰∂ ÓØ«„¡ª Â∂ „؉ Òμ◊≈ ‘ª ¢

’ÁΔ ÚΔ Ø‰, ‘μ√‰ ÁΔ «¬‹≈˜Â È≈ «ÓÒΔ ÓÀȱß,

ÓÀ∫ Ï∂Ï√ ‘Ø «◊¡ª «’ßÈ≈ «’ ÍμÊ ‘؉ Òμ◊≈ ‘ª ¢

Â∞‘≈‚Δ Ï∂∞÷Δ √Á’∂ ÷∞ÙΔ ‘À «¬√ ª Ó≈‰Δ,

ÓÀ∫ ‘ßfi± ω ’∂ ¡Í‰Δ ¡μ÷ Ê≈‰Δ ⁄؉ Òμ◊≈ ‘ª ¢

⁄∞◊∂ ¿∞‘ Î∞μÒ ‘ت Ú≈√Â∂ ı∞Á ı≈ ÷ ÒÀ∫ÁΔ,

ÓÀ∫ ¿∞√ÁΔ Ï≈ÁÙ≈‘Δ Á∂÷ ’∂ ‘∞‰ ؉ Òμ◊≈ ‘ª ¢

‹ÁØ∫ ÂØ∫ «Í¡≈ ÁΔ Ï≈«Ù Ó∂∂ ÂÈ ÓÈ Â∂ ‘Ø¬Δ ‘À,

ÓÀ∫ ÷ ÷ ’∂ Í‘≈Ûª Úª◊ ’‰ ’‰ ‘؉ Òμ◊≈ ‘ª¢

«¬‘ ¿∞μ◊‰◊∂ ’Á∂ ª fi±· Á∂ ◊Ò ÍÀ ‘Δ ‹≈Ú‰◊∂,

ÓÀ∫ Ïß‹ ’«Ï¡ª «Ú⁄ ÏΔ‹ √μ⁄ Á∂ Ï؉ Òμ◊≈ ‘ª ¢

Ó∂∂ Á “Â∂ Á¬∂ Á√Â’ «’√∂ 鱧 ÒØÛ È≈ “Ò≈ÒΔ”

¿∞Á≈√Δ Á≈ «¬‘ ¡≈ÒÓ ‘À ÓÀ∫ ϱ‘≈ „؉ Òμ◊≈ ‘ª ¢

J

Ò≈ÒΔ/ E@ Ò≈ÒΔ/ DI

Î∞μÒª ÂØ∫ ß◊ ÒÀ ’∂, ÍÂfiÛ ”⁄ Ì «‘≈ ‘ª ¢

Ó≈ÒΔ «¬‘ √Ø⁄Á≈ ‘À, √≈«‹Ù ÓÀ∫ ’ «‘≈ ‘ª ¢

Ú◊ÁΔ ‘∂ «ÈßÂ, ‹≈ ¡≈÷‰≈ ÈÁΔ È± ß,

‘≈Ò∂ «Í¡≈√ 鱧 ÓÀ∫, ‘Ø·ª “Â∂ Ë «‘≈ ‘ª ¢

⁄«Û¡≈ È≈ È≈Ó Ó∂≈, ¿∞√ÁΔ ˜∞Ï≈È ¿∞μÂ∂,

ÂÂΔÏ È≈Ò Ï∂Ù’, Ò¯˜ª È±ß Ë «‘≈ ‘ª ¢

«¬‘ Á∂÷ ‘ ∞‰ ÒÚ∂◊≈, Ó ∂ ∂ √ ±Í √≈ ∂,

ÙΔÙ∂ Á∂ ±Ï± ‘ª, ‘∞‰ ¡≈Í ‚ «‘≈ ‘ª ¢

⁄«Û¡≈ ‹ÁØ∫ Á≈ √≈Ú‰, ⁄≈Úª 鱧 ÷ßÌ Òμ◊∂,

ÓÀ∫ ¡≈Í Ï‰’∂ Ï∂ÛΔ, √≈◊ È±ß Â «‘≈ ‘ª ¢

¡Í‰∂ ‘Δ ÿ Á∂ ¡ßÁ, ÓÀÈ±ß È’≈Á∂ ‘È,

È∞æ’ ”⁄ ‹Δ¡ «‘≈ ‘ª, È∞æ’ ”⁄ Ó «‘≈ ‘ªÕ

“Ò≈ÒΔ” ◊∞¡≈ ’∂ ‹Ø ‹Ø, «⁄‘∂ È∂ ˜Á ‘ج∂,

ÓÀ∫ ¿±‹≈ ¿∞È∑≈ ÁΔ, ◊ ◊ ”⁄ Ì «‘≈ ‘ª ¢

J

ÒÀ¡ ”⁄ ’ ÒÀ ‘∞‰ √∞ª ÁΔ Â≈Ò «ÎÕ

√◊Óª ⁄Ø∫ «˜ßÁ◊Δ È±ß Ì≈ˇ «Î¢

‘À ÿª ¡ßÁ ‘’±Ó È∂ ∑ ÁΔ,

‹˜«Ï¡≈ Á≈ ÁΔÍ ’Ø¬Δ Ï≈ˇ «Î¢

‹≈«◊¡≈, Ø‡Δ Á≈ √∞ÍÈ≈ Á∂÷ ’∂,

˜Á «⁄‘≈ ‘Ø «◊¡≈ ‘À Ò≈Ò «Î¢

Ò≈ÒΔ/ EB Ò≈ÒΔ/ EA

ÏÀ·Á≈ ‹ØÛ≈ ’Á∂ ¡≈ ’ ∂ ‹ÁØ ∫ ,

fi±Ó ‹ªÁΔ ‘À ÷∞ÙΔ «Ú⁄ ‚≈Ò «Î¢

«¬‘ Í∞≈‰Δ ÒΔ‘ Á∂ ¿∞μÂ∂ ⁄Ò Í¬Δ,

‘À ˜Ó≈È∂ ÁΔ ÏÁÒ‰Δ ⁄≈Ò «Î¢

Ë∞μÍ Ó∂∂ ÂΔ’ ¡≈ ’∂ · ◊¬Δ,

¡≈͉∂ ¡ßÁ «⁄ß◊≈Δ Ï≈ˇ «Î¢

‹Á ˆ˜Ò Á∂ ¡≈¿∞‰ È≈ «Ó√∂ √Ófi,

Ô≈Á ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À ÏÛ≈ “√ Í≈Ò” «Î¢

˜ıÓ ¿∞μÂ∂ Ò±‰ ¿∞√È∂ «¤Û’‰≈,

‹Á ÚΔ “Ò≈ÒΔ” Í∞椉≈ ‘À ‘≈Ò «Î¢

¡≈ ’∂ TÒ≈ÒΔ”” È±ß Ï‡≈Ò∂ «Ú⁄ «ÓÒΔ∫,

Ó≈È≈ ◊∂Û≈ ÓÀ∫ ¡◊Ò∂ √≈Ò «Î¢

J

Î∞μÒª 鱧 ’∞fi ‘Ø«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢

ÍμÂ≈ ÍμÂ≈ Ø«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢

«⁄‘∂ ¿ ∞ μ ∂ ⁄Δ√ «Á√Δ ‘ À,

¡μ÷ Ø ∫ ‘ ßfi ± ⁄ Ø«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢

«ÁÒ ÁΔ ÍΔÛ Ò∞’Ø È≈ √«’¡≈,

Ï∂Ù’ Ó∞÷Û≈ ËØ«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢

Ò◊Á≈ ¡≈√ Ó∞’≈ «ÁμÂΔ ‘À,

¿∞√È∂ ϱ‘≈ „Ø«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢

√≈‘ ∞«’¡≈ ‘À ÈϘ ∞’Δ ‘À,

ÓØ«¬¡≈, ª ‘Δ ÓØ«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢

«⁄‘ ∂ “ ∂ Ó ∞√’≈È Ï÷∂ ∂ ,

¡ßÁ ÁÁ Ò∞’Ø«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢

ÈÀ‰ª Á∂ «Ú⁄ TÒ≈ÒΔT Û’∂,

√±‹ ’ØÒ ÷ÒØ«¬¡≈ Ò◊Á≈ ¢

J

Ò≈ÒΔ/ EC Ò≈ÒΔ/ ED

ÙË≈ È≈ Ì’∂ Șª ¡ßÁ «È‘≈ ÓÀ鱧 ¢

Ì«Ò¡≈ ı∞Á≈ ω≈ ’∂ «‹¿∞∫Á≈ È≈ Ó≈ ÓÀ鱧 ¢

Ó∂∂ ◊∞È≈‘ ÏıÙÁ∂ ‹ª Áß‚ ‘Δ Ò◊≈ Á∂,

Ó∂Δ È˜“⁄ ’ È≈ ‘∞‰ ÙÓ√≈ ÓÀ鱧 ¢

Ó∂Δ Ú¯≈ Á∂ ÏÁÒ∂ ¿∞√È∂ «¬È≈Ó «ÁμÂ≈,

ˆÀª 鱧 Î∞μÒ Úß‚∂, «ÁμÂ∂ È∂ ı≈ ÓÀ鱧 ¢

ÒØÛª È∂ «Ù«Â¡ª Á≈ ’ΔÂ≈ ‘À √∂’ Óμ·≈,

ÓÀ∫ ϯ ω È≈ ‹≈Úª ¬∂Áª È≈ ·≈ ÓÀ鱧 ¢

Ó∂∂ √Δ ÁΔ Â± ß ‘∞‰ ‘Ø∫Á ‘Δ «Ó‡≈Á∂,

√≈‘ª ⁄ Ì ÒÀ ÓÀ鱧 «ÁÒ «Ú⁄ ¿∞Â≈ ÓÀ鱧 ¢

≈◊ª Á∂ «Ú⁄ Ï√∂≈ ’Á∂ È∂ ◊Δ Ó∂∂,

’ÈΔ Âª Ì∂∫‡ ’Á∂ «ÁÒ ÁΔ «√Â≈ ÓÀ鱧 ¢

√±‹ ÁΔ Ï‰’∂ “Ò≈ÒΔ” ΩÙÈ ’ª ⁄∞Î∂≈,

¡Í‰≈ 屧 Â∂‹ √≈≈ Á∂Á∂ ¿∞Ë≈ ÓÀ鱧 ¢

J

Ò‘± ÿμ‡∂ ⁄ È≈ ØÒØ, ◊∞˜≈«Ù ‘À Ó∂Δ √Ì È±ß ¢

È‘μ’≈ ‘Ø È≈ ‚ØÒ∑Ø, ◊∞˜≈«Ù ‘À Ó∂Δ √Ì È±ß ¢

«ÙÚ≈Ò∂ ω ◊¬∂ ‘È ‘ È◊ ‘ ÓØÛ Á∂ ¿∞μÂ∂,

√’±Òª 鱧 «’Â∂ ÷ØÒ∑Ø, ◊∞˜≈«Ù ‘À Ó∂Δ √Ì È±ß ¢

«¬‘ ¿∞√ÁΔ Ï∂Ï√Δ ‘Ø‰Δ ‹Ø Èμ⁄Δ ÿ∞ß◊± Í≈ ’∂,

’√±Â∂ ÏØÒ È≈ ÏØÒØ, ◊∞˜≈«Ù ‘À Ó∂Δ √Ì È±ß ¢

«ÍÂ≈Úª ÂØ∫ È≈ «¬‘ Í∞μ¤Ø ’∂ ÓÓÂ≈ ⁄Δ˜ ’Δ ‘∞ßÁΔ,

Â∞√Δ∫ Ó≈Úª Á∂ «ÁÒ ÎØÒØ, ◊∞˜≈«Ù ‘À Ó∂Δ ÙÌ È±ß ¢

Í∞Ù≈’ª √Ø‘‰Δ¡≈ Í≈¬Δ ¿∞‘ ◊∞μÒ Úª◊ Ò◊Á∂ ‘È,

«¬È∑≈ Á∂ Í∂‡ È≈ ÎØÒØ, ◊∞˜≈«Ù ‘À Ó∂Δ √Ì È±ß ¢

¡◊ ‹ΔÚÈ Á∂ «Ú⁄ «¬’√≈Â≈ ‘Ø Á∂÷‰Δ ⁄≈‘∞ßÁ∂,

÷≈ ÂØÒØ, ÷≈ ÏØÒØ, ◊∞˜≈«Ù ‘À Ó∂Δ √Ì È±ß ¢

ÂØ √≈◊ ÁΔ «‘μ’ ¿∞μÂ∂ «È‚ ‘Ø ’∂ Â∞√Δ∫ “ Ò≈ÒΔ“,

È≈ ¤μÒª ÂØ∫ ‚Ø, ‚ØÒØ, ◊∞˜≈«Ù ‘À Ó∂Δ √Ì È±ß ¢

J

Ò≈ÒΔ/ EE Ò≈ÒΔ/ EF

Ïß√∞Δ Ï‰’∂ ÚΔ «’ßÈ≈ ÂÛ«Í¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ,

Â∂«¡ª ‘Ø·ª ÁΔ ¤Ø‘ È±ß Â«√¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ ¢

.

ÓÀ∫ ÈÁΔ Á∂ ’ØÒ ‹≈ ’∂ Ïæ∞’ È≈ Ì √«’¡≈ ’Á∂,

ÿ È±ß Í±Δ «Í¡≈√ ÒÀ ’∂ ͫ¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ ¢

.

‘∞’Ó ¿∞√Á≈ ÓßÈ‰Ø ’ΔÂ≈ √Á≈ «¬È’≈ ÓÀ ∫,

¿∞√ ÁΔ¡ª ¡μ÷ª ”⁄ ª ‘Δ Û«’¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ ¢

.

¡≈͉∂ ÓÀ∫ «Í¡≈ ÁΔ «Ò÷Á≈ ’‘≈‰Δ ‘ª ‹ÁØ∫,

¡≈ ’∂ Â∂∂ È≈Ó ¿∞μÂ∂ ¡‡«’¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ ¢

.

«È’«Ò¡≈ ‘ª ‹Á ’ÁΔ ÚΔ ¡≈Í‰Δ ‘Δ Ì≈Ò «Ú⁄,

ÓÈ Á∂ √∞ßÈ∂ √«Â¡ª «Ú⁄ ̇«’¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ ¢

.

«ÁÒ ‹ÁØ∫ ÂØ∫ ¡≈Í ‹Δ Á≈ ‘Ø «◊¡≈ ÍμÊ «‹‘≈,

¡≈Í Á∂ «ÁÒ «Ú⁄ √Ó≈ ’∂ ËÛ«’¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ ¢

.

‹≈ÍÁ≈ “Ò≈ÒΔ “ ‹Δ «ÁÒ ‘À ¡≈ÍÁ≈ Ïߘ ˜ÓΔÈ,

«¬√ Ò¬Δ ’‰Δ¡ª ÓÀ∫ ω’∂ Ï«√¡≈ ‘ª ‘ ÿÛΔ ¢

J

¡Í‰∂ Í ÀΔ ∫ «‹ ßÈ ∂ Á ∞ μ÷ ‘ ß‚≈¬Δ Ï À· ∂ Ò Ø’,

√ΔÈ∂ Á∂ «Ú⁄ ˙È∂ ÁÁ ¤∞Í≈¬Δ ÏÀ·∂ ÒØ’ ¢

ÓÀ∫ «¬‘È≈ ÁΔ ⁄≈‘ ¿∞μÂØ∫ ‘Ø ‹≈Úª ’∞Ï≈È,

‹Ø ÈÀ‰ª «Ú⁄ «‹μ Á∂ ı≈Ï √‹≈¬Δ ÏÀ·∂ ÒØ’ ¢

¡Í‰∂ ◊Ò «Ú⁄ Í≈ ÒÀ∫Á∂ ‘È ÎßÁ≈ ¡Í‰∂ ¡≈Í,

«¬√ ‹ΔÚÈ ÂØ∫ «’ßÈ∂ ‘È ¿∞’Â≈¬Δ ÏÀ·∂ ÒØ’ ¢

ͱ≈ √≈◊ ÍΔ ’∂ ÚΔ ‘≈Ò∂ Â’ «Â‘≈¬∂ ‘È,

Ó≈±ÊÒ ÁΔ «Í¡≈√ ‹Ø ‘Ø·Δ∫ Ò≈¬Δ ÏÀ·∂ ÒØ’ ¢

ÓÓÂ≈, Óª ÏØÒΔ Á≈ ’˜≈ ‘≈Ò∂ Â’ Ï≈’Δ ‘À,

«Óμ‡Δ Á≈ ÚΔ ¿∞μÂØ∫ ’˜ ⁄Û≈¬Δ ÏÀ·∂ ÒØ’ ¢

ÿ Úß‚∂ ‘È ˜ Úß‚∂ ‘È Úß‚ Ò¬∂ ‘È √≈’,

Í≈‰Δ ¿∞μÂ∂ ÚΔ ‘∞‰ ÒΔ’ª Í≈¬Δ ÏÀ·∂ ÒØ’ ¢

ÙÓ ‘Ô≈ ◊À «¬μ˜Â ÓÔ≈Á≈ “Ò≈ÒΔ” Ú∂⁄,

ı∞Á 鱧 Ú∂⁄‰ ÁΔ ÚΔ ¯Á ’‡≈¬Δ ÏÀ·∂ ÒØ’ ¢

J

Ò≈ÒΔ/ EG Ò≈ÒΔ/ EH

‹±Â ‹Á ÍÚ∂ ¿∞√ȱ ß, ı∞Á≈ ÓÀȱ ß Ï‰≈ «ÁßÁ≈,

Â∂ Ó∂∂ È≈Ò Á∂ ÍμÊ Ó∞È≈¯∂ Ò¬Δ «Ú’≈ «ÁßÁ≈Õ

Ó∂Δ ‘ «¬’ ÷∞ÙΔ ¿∞μÂ∂, ‘À ’Ϙ≈ ’ «Ò¡≈ ¿∞√È∂,

«’Â∂ ÓÂÒÏ Ó∞‘μÏ Á≈, ’Ø¬Δ ¿∞√鱧 «√÷≈ «ÁßÁ≈ ¢

Ó ÀÈ ± ß ÍÂ≈ ’Δ ’Δ, ¿∞Á ∑ ∂ Ó√Â’ ”⁄ ‘ ∞ ßÁ≈ ‘ À,

¿∞‘ ÙΔÙ≈ Á∂÷Á∂ ‘Δ √≈, ¡Í‰≈ «√ fi∞’≈ «ÁßÁ≈ ¢

Í≈Í ‹Ø ¡√Δ∫ ’ΔÂ≈, Ó∞Ù’μ È≈Ò ’ΔÂ≈ ‘À,

«¬‘ √≈‚≈ Í«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈, È≈ ’∞fi ÚΔ Á±√≈ «ÁßÁ≈ ¢

‘Ó ∂Ùª ÷ ∂‚Á≈ ‘ À È≈Ò Ó ∂ ∂ , ÷ ∂‚ ¡À√Δ ¿∞‘,

‹ÁØ∫ ‘≈È ÓÀ∫ Ò◊Á≈ ‘ª, ª ¿∞‘ ÓÀ鱧 «‹Â≈ «ÁßÁ≈ ¢

¡√≈‚∂ ‹ØÙ «Ú⁄ Ì«¡≈, È≈ ‘≈Ò∂ √∂’ Ò≈Ú∂ Á≈,

¿∞‘ √≈鱧 ‹ØÙ Óμ·≈, ‘؉ ’’∂ ‘Δ ÁÏ≈ «ÁßÁ≈ ¢

Ó∂≈ √μ⁄Δ∫ ‘À «ÁÒ ’Á≈, ¡Á≈ ¿∞√ÁΔ “Â∂ «Ó‡ ‹≈Úª,

‘À “Ò≈ÒΔ” «’√ ª Á≈ ¿∞‘, Ú¯≈ ’’∂ Ì∞Ò≈ «ÁßÁ≈ ¢

J

√±Â «¬Ú∂∫ È≈ √≈‘ √ Ó∂≈, «ÁÒ Ó∂∂ 鱧 ËÛ’‰ Á∂,

⁄≈Úª 鱧 √ΔÈ∂ «Ú⁄ Ì Â±ß, ÍÀª 鱧 ‘∞‰ Èμ⁄‰ Á∂Õ

≈ª 鱧 ÓÀ∫ ‹∞◊È±ß Ï‰ ‹±ß, «ÁÈ ⁄ÛÁ∂ 鱧 √±‹ ÚΔ,

È∂∑≈ Á± Ì‹≈Úª◊≈ ÓÀ∫, «‡Ó’‰ Á∂ Â∂ ⁄Ó’‰ Á∂ ¢

⁄ß◊∂ ’≈‘Â∂ Ò◊Á∂ ÂÀȱ ß, Ø ∫Á∂ ÒØ’Δ ¡À ‘≈«’Ó,

‘√‰≈ ⁄≈‘∞ßÁ∂ ÒØ’ª È±ß Â±ß, «¬’ Ú≈Δ Âª ‘μ√‰ Á∂ ¢

ÓÀ∫ Â≈ √≈∂ ‹Δ¡ª Á∂ ‘Δ, √≈‘ª ¡ßÁ ⁄‰≈ ‘À,

√Δ ‘Ú≈ Á∂ Úª◊ ÓÀȱß, ⁄≈ ⁄∞Î∂∂ ÎÀÒ‰ Á∂ ¢,

ȯ ‘¿±Ó∂ Ì∞μÒ Ì∞Ò≈ ’∂, «Í¡≈ ÁΔ ‘≈ÓΔ Ì «ÁμÂΔ,

«√Ó‡‰ Á∂ È≈ «ÏßÁ± Úª◊, Á≈«¬∂ Úª◊ ÎÀÒ‰ Á∂ ¢

Á± ¿∞‚≈ ’∂ ÒÀ ‹≈ ÏμÁÒ, Á«¡≈, √≈◊ Á∂ ’ØÒØ∫,

¡ΩÛª Ó≈Δ Ì±ÓΔ “Â∂ ‹ª, ÂÍÁ∂ ÊÒ “Â∂ Ï√‰ Á∂ ¢

√≈‚∂ ‘μ’ ‘’±’ª ¿∞ μÂ∂, ¡μ÷ «‡’≈¬Δ ÏÀ·≈ ‹Ø,

¿∞√Á∂ ÈÀ‰≈ ¡ßÁ √≈ȱß, “Ò≈ÒΔ” ω’∂ Û’‰ Á∂ ¢

J

Ò≈ÒΔ/ EI Ò≈ÒΔ/ F@

«¬√ «⁄‘∂ ÂØ∫ Ó∞È’ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À,

Ï∞μ Á∞Ï≈≈ ÍμÊ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À ¢

ÏØÒ‰ Ò«◊¡ª «‹√ÁΔ ‘Ø∫Á ◊Ú≈⁄∂ È≈,

Ó≈ ÂØ∫ ¿∞‘ ¡μ÷ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À ¢

Â∂≈ ±Í «Á÷≈¬Δ Á∂Ú∂ «‹√ ¡ßÁ,

¿∞‘ «¬’ ¡À√≈ «⁄μ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À ¢

Ó∂‡ «Ó‡≈ ’∂ ¡Í‰Δ ‘√ÂΔ ±Í ¡’≈,

«’¿∞∫ «¬’ Â≈≈ ¡ßÏ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À ¢

⁄ ΩÚΔ ÿ߇ ∂ Ù Ø Ù≈Ï≈ Ù Ø Ø ◊ ∞Ò,

ͱ‹≈ ÿ ‘∞‰ ÷ß‚ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À ¢

‹≈ª ß◊ È√Ò «Ú⁄ Ϋ√¡≈ «¬‘ ÏßÁ≈,

«¬’ Á±‹∂ ÂØ∫ «Ï‘ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À ¢

“Ò≈ÒΔ” 鱧 ‘∞‰ ªÿ È‘Δ∫ ’∞fi ωÈ∂ ÁΔ,

√Ú‰ Ú◊≈ Í∞μ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ≈ ‘À ¢

J

Â∞‘≈‚∂ ±Í Á∂ Úª◊ «ÁÒª «Ú⁄ Ò«‘‰ ÁΔ ‘√Â,

Ï∞Ò≈Úª ’ØÒ ÙÏÁª 鱧 ˆ˜Ò ‘À ’«‘‰ ÁΔ ‘√ ¢

√Ó∞ßÁ ÁΔ ‘À «¬μ¤≈ ’Δ, ÈÁΔ ÚΔ ‹≈‰ÁΔ √Ì ’∞fi,

ÈÁΔ È±ß «Î ÚΔ ÒÀ ‚∞μÏΔ ÈÁΔ Á∂ Ú«‘‰ ÁΔ ‘√ ¢

¡√Δ∫ ÚΔ Ë≈ ÒÀ‰∂ ‘È Â∞‘≈‚∂ Úª◊ ‘Δ ÙÙÂ,

Â∞‘≈‚≈ ˜∞ÒÓ ÌØ≈ ÚΔ È‘Δ∫ ‘À √«‘‰ ÁΔ ‘√ ¢

«¬Ó≈ È≈Ò ’Δ ÏΔÂΔ «¬‘ ÷ß‚ ‹≈‰Á≈ ‘À √Ì,

«’ ¬∂ÈΔ ÚΔ È‘Δ∫ ¤∂ÂΔ √Δ ¿∞√ÁΔ „«‘‰ ÁΔ ‘√ ¢

«Á÷≈ ’∂ ⁄Ø◊ ÓÈ Ìª¿∞Á≈ ¿∞‘ Íß¤Δ ’ÀÁ ’Á∂ ‘È,

Íß± «¬‘ È‘Δ∫ Í∞¤Á∂ ‘À «’μÊ∂ «‘‰ ÁΔ ‘√ ¢

‹ÁØ∫ Â’ ÓÈ Â∂∂ «Úμ⁄Ø∫ È‘Δ∫ ‘ß’≈ «Ó‡ ‹ªÁ≈,

¡√Δ∫ ÚΔ Í≈ˇ ’∂ μ÷Δ ‘À ÓÈ «Ú⁄ ÷«‘‰ ÁΔ ‘√ ¢

√ÓÍ ’ «Á¡ª◊≈ «¬‘ ˆ˜Ò “ÂÈÚΔ” ÚΔ∂ ȱß,

‹∂ Í±Δ ‘Ø ◊¬Δ “Ò≈ÒΔ” ˆ˜Ò 鱧 ’«‘‰ ÁΔ ‘√Â

J ¢

Ò≈ÒΔ/ FA Ò≈ÒΔ/ FB

‘À Ì∂Á Ì≈Ú ’Á≈, «’√ ◊μÒ Á≈ ˜Ó≈È≈,

√≈∂ ‘Δ ¡≈͉∂ È∂, ’Ø¬Δ È‘Δ∫ «Ï◊≈È≈ ¢

≈ª Á∂ Í«‘ ¡ßÁ, ¡’√ «¬Ú∂∫ ‘Ø ‹ªÁ≈,

⁄Ó’∂ ‹Ø ω’∂ ‹∞◊ȱß, ¿∞‘ ‘Δ Ï‰∂ «ÈÙ≈È≈ ¢

«⁄ÛΔ¡ª 鱧 ¡≈÷ Á∂ÚØ, ¡Í‰∂ ͪ 鱧 ÂØÒ‰,

¿∞‚‰≈ Â∂ ⁄Ø◊ ⁄∞◊‰≈, ‹ΔÚÈ Á≈ ‘À ı˜≈È≈ ¢

Í≈◊Ò √Ófi ’∂ ¿∞√Á∂, ÍμÊ È≈ Ó≈ √’Á≈,

Óß‹È±ß Á∂ Úª◊ Ò≈«¬¡≈, ‘∞ßÁ≈ ¡◊ Ô≈È≈ ¢

‘μʪ ”⁄ Î∞μÒ ÎÛ’∂, «ÓÒ √≈«¡ª 鱧 «ÓμÂ,

ÂΔª ȱ ß ÂØÛ Á∂ ± ß, Â∂ ÌßÈ Á∂ ’Ó≈È≈ ¢

«ÓÒÁ≈ √’±È ÓÀȱß, ¡Ò¯≈˜ √∞‰ ’∂ ¡Í‰∂,

‘∞‰ ◊≈ ‘∂ È∂ ÒØ’Δ, «Ò«÷¡≈ Ó∂≈ Â≈È≈ ¢

ß◊ª “ ∂ ΩÙÈΔ È ± ß , «¬μ’ Ø √Ó≈È Á∂÷ª,

“Ò≈ÒΔ” Á∂ ‹Δ‰ Á≈ «¬’, «¬‘ ÚΔ Âª ‘À Ï‘≈È≈

J

’∞fi ÍÒª «Ú⁄ ¿∞‘ «ÓÒ ’∂ ‹∞Á≈ ‘Ø «◊¡≈,

Í≈’ «ÙÂ≈ √Δ ‹Ø ¿∞‘ ¯È≈ ‘Ø «◊¡≈Õ

«¬‘ ª ‘¿∞Ó∂ Á∂ ’ØÒØ∫ Ó∞È≈«√Ï È≈ √Δ,

«Í¡≈ ’ØÒØ∫ ‹Ø ÁΔÍ’ ‹◊≈ ‘Ø «◊¡≈Õ

Ó À ∫ ‘È∂ ∂ Â Ø ∫ ¿ ∞√ȱ ß Ï⁄≈«¬¡≈ ÏÛ≈,

«Úμ⁄ ⁄≈ȉ Á∂ ¿∞‘ Ò≈ÍÂ≈ ‘Ø «◊¡≈Õ

Ó À ∫ ª ⁄ ∂ ∂ ¡⁄∂ ∂ ÚΔ ÒμÌÁ≈ «‘≈,

’Δ ◊Ú≈⁄≈ ¿∞‘ Ó∂≈ ÍÂ≈ ‘Ø «◊¡≈Õ

˙√ √±‹ 鱧 Âμ«’¡≈ √Δ «¬μ’ Ú≈ Ï√,

ω ’∂ “Ò≈ÒΔ” ¿∞‘ Ó∂Δ ¡Á≈ ‘Ø «◊¡≈Õ

J

Ò≈ÒΔ/ FD Ò≈ÒΔ/ FC

’ß˪ ÊμÒ ∂ ‹ ∂ Íμ’Δ Ï ∞«È¡≈Á È‘Δ ∫ ¢

«⁄ ÂΔ’ «‘ √’Á≈ ÿ ¡≈Ï≈Á È‘Δ∫ ¢

¡≈˜≈ÁΔ Á≈ Í⁄Ó ¿∞√È∂ ⁄ ∞’‰≈ ‘ À,

«‹√ȱ ß Ò◊Á≈ ¿∞‘ ‘≈Ò∂ ¡≈˜≈Á È‘Δ∫ ¢

’Δ ’Δ Ì«¡≈ ‘ À «Óμ‡Δ Á ∂ ̪‚∂ «Ú⁄,

̪‚∂ ȱ ß Âª «‘‰≈ ’∞fi ÚΔ Ô≈Á È‘Δ∫ ¢

«√ “Â∂ ’μΉ ÏßÈ ’∂ «‹‘Û≈ Â∞«¡≈ ‘À,

¿ ∞√ȱ ß ’ √’Á≈ ’Ø¬Δ ÏÏ≈Á È‘Δ ∫ ¢

◊ØÁ «÷‚≈ ± ß Ï≈Òª È ± ß ‹ Ø Ï ∂ÿ È∂,

’Δ ‘ Ø«¬¡≈ ‹∂  ∂ ∂ ÿ ¡ΩÒ≈Á È‘Δ ∫ ¢

∞«√¡≈ ∞«√¡≈ Ò◊ÁÀ “Ò≈ÒΔ “ «‹√ «ÁÈ ÂØ∫,

Ï∞«fi¡≈ Ï∞«fi¡≈ «‘øÁ≈ ‘À «ÁÒ Ù≈Á È‘Δ∫ ¢

¡Ó«Â Ú∂Ò∂, «√÷ Á∞Í«‘∂, Ù≈Ó „Ò∂,

«’‘Û∂ ÍÒ “Ò≈ÒΔ” ȱ ß ’ΔÂ≈ Ô≈Á È‘Δ∫ ¢

J

‹Ø ⁄∞æÌ∂ ı≈ √≈∂ ‘Δ, ’Ø¬Δ ⁄∞μÍ ⁄≈Í √«‘ ‹≈Ú∂ ¢

‘∞√È Á∂ Ú≈ √≈∂ ‘Δ, ’Ø¬Δ ⁄∞μÍ ⁄≈Í √«‘ ‹≈Ú∂ ¢

√∞¡≈Ê Ú≈√Â∂ ⁄ß◊∂ ÌÒ∂, Ó≈∂ ‹Ø ÓÈ ¡ßÁ,

Ó∂ «’Á≈ √≈∂ ‘Δ, ’Ø¬Δ ⁄∞μÍ ⁄≈Í √«‘ ‹≈Ú∂ ¢

¿∞Á∑Δ ÁΔÚ≈È◊Δ ‘À ‹Ø, Ó∞‘μÏ «Ú⁄ Â∞√ª ÚμÒØ∫,

’∂ Í‘≈ √≈∂ ‘Δ, ’Ø¬Δ ⁄∞μÍ ⁄≈Í √«‘ ‹≈Ú∂ ¢

’Á∂ ¿∞‘ ‘∞’Ó ’ «ÁßÁ≈, ’Á∂ ÎÓ≈È ÿμÒ Á∂Ú∂,

¿∞Á∑∂ ¡«Ë’≈ √≈∂ ‘Δ, ’Ø¬Δ ⁄∞μÍ ⁄≈Í √«‘ ‹≈Ú∂ ¢

«’√∂ ÁΔ ‹≈È ⁄μÒΔ ‘À, Ú¯≈ «Ú⁄ «Î ÚΔ “Ò≈ÒΔ”ÁΔ,

Ș Á∂ Ú≈ √≈∂ ‘Δ, ’Ø¬Δ ⁄∞μÍ ⁄≈Í √«‘ ‹≈Ú∂ ¢

J

Ò≈ÒΔ/ FE Ò≈ÒΔ/ FF

÷ß‚ Ú◊≈ ‘ ØÚª, ¬ ∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ À,

’μÒ≈ Ï«‘ ’∂ ØÚª, ¬ ∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ ÀÕ

ÍΔÛª ÁΔ «¬μ’ Ï≈«Ù Ó∂∂ ÚμÒ ¡≈Ú∂,

‘ ßfi ± ω Ó À ∫ ⁄ ØÚª, ¬ ∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ ÀÕ

‹ ß◊Ò Ï ±‡Δ Ó ∂ ∂ √ΔÈ ∂ ¿ ∞ μ◊ ¡≈Ú∂

Ì≈ ‹Û∑ª Á≈ „ØÚª, ¬ ∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ ÀÕ

«ÂÛ’∂ «ÂÛ’∂ ÷≈Ï Í¬∂ È ∂ ‘ Í≈√ ∂

√ ±ÒΔ «Úμ⁄ «Í ØÚª, ¬ ∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ À,

Ó ∂ ∂ ¡ ßÁ «Èμ ‘Ú≈ «ÚÒ≈Í ’∂,

¿∞√ Á∂ ◊Ò Òμ◊ ØÚª, ¬∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘À,

√ ±‹ ÁΔ “Ò≈ÒΔ”  ∂ Í ±ÈÓ≈√Δ ÂØ ∫ ,

¡Í‰≈ ¡≈Í Ò∞’ ØÚª, ¬ ∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ À,

J

ÓÀ∫ Â∂ Ó∂≈ «ÁÒ È∂ ج∂ ‘± -Ï-‘±Õ

‹Δ ‘∂ ÍÒ ÍÒ Â∂ Óج∂ ‘±-Ï-‘±Õ

.

¡Ω’Ûª «Úμ⁄ Ô≈Á ¡≈¿∞‰≈ Ò≈˜ÓΔ,

Óª Â∂ Ó∂ ∂ ÈÀ‰ ⁄ج ∂ ‘ ± -Ï-‘±Õ

.

«‹√ ‹◊≈ ÂØ∫ ‹≈ ’∂ ÓÀ∫ ‘ª Ú∂÷Á≈,

«Á√ ‘∂ «‡μÏ∂ Â∂ ‡Ø¬∂ ‘±-Ï-‘±Õ

.

„Ø ‘∂ È∂ ÒØ’ ¡Í‰∂ ¡≈Í È± ß ,

«Íß‚ ȱ ß ‘∞‰ ’Ω‰ „ج∂ ‘±-Ï-‘±Õ

.

‹ß◊ Á≈ ¡ß˜≈Ó Ò≈ÒΔ «¬‘ √Á≈,

«‹μ Ï≈Ï ‘≈ ج∂ ‘±-Ï-‘±Õ

J

Ò≈ÒΔ/ FG Ò≈ÒΔ/ FH

È∂«¡ª Â∂ Ïß«ÁÙª «Ú⁄ ‹Δ ‘Δ ‘À ÍΩ‰ «’¿∞∫?

÷∞Á ÁΔ ¤ª 鱧 μ÷ ’∂ «◊ÚΔ «Ï÷ “Ò≈ÒΔ” ؉ «’¿∞∫?

.

ÙΔ«Ù¡ª Á∂ ’’∂ ‡∞’Û∂ Ò≈ Ò¬∂ √ÁÒ Â∂ ¿∞√,

¡’√ ‡∞’Û∂ ‘∞‰ ÚΔ ¿∞√Á≈ ͱ≈ ‘Δ «Á÷Ò≈¿∞‰ «’¿∞∫?

.

¤ª ¿∞Ë≈Δ ˙√ ÁΔ, ÈΔÒ≈Ó ÷∞Á ȱ ß ’ «‘≈,

Ï؇ ¡À√∂ ∞ μı ÁΔ ¤≈Ú∂ ∫ Ï∂«Î’ ‘Ø √Ω‰ «’¿∞ ∫?

.

«‘‹ Á≈ ’À√≈ √Δ Óߘ, «¬Ù’? Ï∂Ï√ ‘Ø «◊¡≈,

ÂØ È±ß ◊Ù ÍÀ ◊¬Δ Â∂ ·μÒ ◊¬Δ √Δ ÍΩ‰ «’¿∞∫?

.

Ó À ∫ √Ó∂ ∫ Á ∂ ‘≈‰ Á≈ ‘ Ø ‘Δ È‘Δ∫ √«’¡≈ ’Á∂,

ÒØ’ ÓÀ鱧 ¡≈÷ “Ò≈ÒΔ” ÓÈ Ó∂≈ Í⁄≈¿∞‰ «’¿∞∫?

J

Ú’Â Á∂ Í ßÈ ∂ Â∂ Â∂≈ È≈Ó «Ò÷ ’∂ Ø «Í¡≈,

⁄Û ‘Δ «¬√ Ë∞μÍ È±ß ÓÀ∫ Ù≈Ó «Ò÷ ’∂ Ø «Í¡≈Õ

‘≈Á√≈ Á ‘≈Á√≈ Í «˜ ßÁ◊Δ ∞’ÁΔ È‘Δ ∫,

ÓÀ ∫ ‘∞‰∂ «’¿∞∫ ¬∂√ Á≈ ¡ß˜≈Ó «Ò÷ ’∂ Ø «Í¡≈Õ

’Δ √Ó∞ ßÁ ȱ ß ÍÂ≈ √Δ ’Δ ÈÁΔ ÁΔ ⁄≈Ò ‘À?

¿∞‘ ÈÁΔ ÁΔ «‘μ’ Â∂ «’¿∞∫ ¡μ‹ Á≈Ó «Ò÷ ’∂ Ø «Í¡≈Õ

«¬Ù’ ¿∞√ Á∂ 鱧 ÓÀ∫ ‹∂ «√‹Á≈ ’ª ª ◊Ò ‘À,

¡≈Í‰Δ ËΔ È±ß ‹Ø ÷∞Á ÏÁÈ≈Ó «Ò÷ ’∂ Ø «Í¡≈Õ

’ ÒÚ∂ ÏÁÈ≈Ó “Ò≈ÒΔ”, ÓÀ∫ È≈ ¿∞√Á∂ Ó∂⁄ Á≈,

ÓÀ∫ ª ¿∞√Á≈ ¡μ‹ ‘Δ ¡ß˜≈Ó «Ò÷ ’∂ Ø «Í¡≈Õ

J

Ò≈ÒΔ/ FI Ò≈ÒΔ/ G@

‹Δ‰ ÁΔ «¬μ¤≈ ‘Δ È≈, «˜ßÁ◊Δ Á≈ ’Δ ’ª¢

⁄≈¡ ¡Ë±∂ Ó ◊¬∂ √Ì, «¬√ ÷∞ÙΔ Á≈ ’Δ ’ª?

«ÁÈ ⁄Û∂ «Î «ÁÈ „Ò∂ ≈ √Δ ‘∞‰ Ù≈Ó ‘À,

‘ À √Ú∂≈ ‹ª ‘È∂≈, ⁄≈È‰Δ Á≈ ’Δ ’ª?

Ó∂«¡ª ÈÀ‰ª 鱧 ¿∞√ÁΔ Ì≈Ò ‘À ¿∞√鱧 ’‘Ø, “

‹∂ Á∞¡≈Úª «Ú⁄ È‘Δ∫ ¿∞‘, ÏßÁ◊Δ Á≈ ’Δ ’ª?

Ï≈Ò ‘À Í∞μ ÚΔ ‘À, ȱߑ ÚΔ ‘À Â∂ ÿ ÚΔ ‘À,

ÙØ Á∂ «Ú⁄ ÓÀ∫ ◊Ú≈⁄Δ, ı∞Á’∞ÙΔ Á≈ ’Δ ’ª?

«’¿∞∫ ’∞∂Áª ˜ıÓ ¡Í‰∂, ‘μ√ «‘≈ “Ò≈ÒΔ” ’جΔ,

«ÁÒ È‘Δ∫, «ÁÒÏ È‘Δ∫, «¬√ «ÁÒÒ◊Δ Á≈ ’Δ ’ª?

J

¿∞Á≈√Δ Á≈ «¬‘ ¡≈ÒÓ ‘À «’ ’∞fi ⁄ß◊≈ È‘Δ∫ Ò◊Á≈

Â∂ ÒØ¡ ÁΔÚ∂ ÁΔ ÓμËÓ ‘À «’ ’∞fi ⁄ß◊≈ È‘Δ∫ Ò◊Á≈Õ

Ó∂∂ ¡«‘√≈√ Á∂ «ÙÂ∂ È∂ ‘∞‰ ¡«‘√≈√ ÂØ∫ Ó∞È’

«÷˜≈Úª Á≈ «¬‘ ÓΩ√Ó ‘À «’ ’∞fi ⁄ß◊≈ È‘Δ∫ Ò◊Á≈Õ

Ó∂∂ «Ú⁄ ̇’Á≈ «¬È√≈È «‘≈ Ó∞‘Ê≈‹ Â∂≈ ‘Δ,

ÏÛ∂ «⁄ ÂØ∫ «¬‘ ◊∞ßÓ √∞Ó ‘À «’ ’∞fi ⁄ß◊≈ È‘Δ∫ Ò◊Á≈Õ

‘∞‰∂ ¡≈‘‡ «‹‘Δ ‘جΔ, ‘∞‰∂ «Î ¡≈√ ‘À ‡∞μ‡Δ,

«¬‘ ‘ ÍÒ ‘Δ, «¬‘ ‘ÁÓ ‘À «’ ’∞fi ⁄ß◊≈ È‘Δ∫ Ò◊Á≈Õ

J

Ò≈ÒΔ/ GA Ò≈ÒΔ/ GB

Ϫ√ ∞Δ Á≈ ÓΔ ‘ ؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ À,

Ù Ø ÚΔ √ ß◊Δ ‘ ؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ ÀÕ

√μ⁄ Á∂ «⁄‘∂ Â∂ ¬ ∂È≈ ȱ fiÒ’∂,

fi±· ‘∞‰ ÌÀ¡ ÌΔ ‘؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ÀÕ

¿∞√«Á¡ª ÙÏÁª ”⁄ ¬∂ÈΔ ‘À Ú≈ÈΔ,

◊Δ «¬μ’ Íz◊Δ ‘؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ÀÕ

ȯª Á∂ √∂’ ÂØ ∫ ‹Ø ¡μ’ ⁄∞ μ’≈,

Ôæ÷ · ß‚≈ ÙΔ ‘ ؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ ÀÕ

¿∞‘ È‘Δ∫ ‘«‡¡≈ ’Á∂ ÚΔ «ÁÒ Á∞÷≈¿∞‰Ø∫,

«Î «’Ú∂∫ ÓÈ-‹Δ ‘؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ÀÕ

ÍÂfiÛª «Ú⁄ Ó∞√’≈¿∞∫Á≈ ∞μ÷ «‹‘Û≈,

ÍÂfiÛª Á≈ ◊Δ ‘؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ÀÕ

«È Ì∂ “Ò≈ÒΔ” ¿∞‘ ‘ Ò≈⁄≈ ¡ßÁ¢

¿∞‘ ÈÚΔ∫ «¬μ’ Δ ‘؉≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ÀÕ

J

‹Δ ÒÚª◊≈ Ó ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢

‘ Â√Δ‘≈ ‹ ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢

√ª Ó ∞’ ßÓÒ «ÂÛ’È∂ Á ∂ √ Ø◊ ÁΔ,

ÍΔÛ ÓμÊ ∂ Ì ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢

√«Â¡ª ȱ ß Ô≈Á «‘‰≈ ‹ª È‘Δ∫,

Ô≈Â≈ Ó À ’ ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢

∞ μ÷ Ó ∂ ∂ ¡≈‰ ÓμÊ ∂ ¿ ∞◊ «Í¡≈,

‹Û∑ ”⁄ ‘ßfi± Ì ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢

± ß ÈÁΔ È ± ß ¡≈÷ Ú◊ÁΔ ‘Δ ‘ ∂,

«Í¡≈√ ‘Ø·Δ∫ Ë ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢

¿∞‘ Â≈‹± È≈Ò ÍΔÛª ÂØÒÁ≈,

ÓÀ ∫ ÚΔ ÍμÒ≈ Ì ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢

Á∂ «◊¡≈ √±‹ ‹Ø “Ò≈ÒΔ” 鱧 √≈Í,

√∂’ Á∂ «Ú⁄ · ÒÚª◊≈ ؘ ‘Δ ¢

J

Ò≈ÒΔ/ GC Ò≈ÒΔ/ GD

Ó∂Δ ’«ÚÂ≈ ˙ÈΔ Á∂ Ó ∞’ ßÓÒ ‘ ÀÕ

‹Á Â’ Â∂∂ ÈÀ‰ª Á∂ «Ú⁄ ’μ‹Ò ‘ÀÕ

⁄Δ÷ Â∂Δ ‘∞‰ ÍΔÛª ÁΔ Ó∞‘Ê≈‹ È‘Δ∫,

√Ø⁄ Â∂Δ ‹Á ÷∞Á ‘Δ ¬∂ÈΔ ’≈«ÂÒ ‘ÀÕ

Î ∂ ◊Ú≈⁄≈ ¿∞√Á∂ È À‰ª ¡ßÁ Ó À ∫ ,

Î ÀÒ ∂ ‘ ΩÒΔ ‘ ΩÒΔ È À‰Δ ∫ ’μ‹Ò ‘ ÀÕ

ÍÀ ‹Ø Ï ∂ÛΔ ‘≈ ◊Ò∂ Á≈ ω ‹≈¿±,

’Ø«ÙÙ Â∂∂ ÈÀ‰ª «Ú⁄ ‹∂ ‘ ÍÒ ‘ÀÕ

«÷ÛÈ≈ ¿∞√È∂ ‘ ‘ΔÒ∂ ‘Δ «÷Û∑ ‹≈‰≈,

⁄≈-⁄∞Î ∂ ∂ Ï ∂Ù’ Ï ß‹ ÁÒÁÒ ‘ÀÕ

 ∂ ∂ ÓμÊ ∂ √ ±‹ Ì÷Á≈ ‘ Ú∂Ò ∂,

ËÂΔ Á∂ Í Àª «Ú⁄ Â∂Δ ‘Ò⁄Ò ‘ÀÕ

√Óª Ú≈Ò≈ Ì≈ ¿∞·≈ ‹ ∂ ÓÈ Ó ßÈ ∂Õ

“Ò≈ÒΔ” ‹Δ’‰ ‘ ’Ø¬Δ Âª Í≈◊Ò ‘ÀÕ

J

√∞‰Á≈ È‘Δ∫ ‘À ’جΔ, ’Ø¬Δ È≈ Ú∂÷Á≈ ‘À,

«¬√ Ù«‘ «Ú⁄ ’Ø¬Δ ÚΔ Â∂∂ È≈ Ó∂⁄ Á≈ ‘À¢

≈‘ª ’Á∂ È≈ Í∞¤‰ ≈‘Δ ÁΔ ‹≈ «’‘ÛΔ?

«’‘Û∂ ◊ª Á≈ ≈‘Δ ‹ª «’‘Û∂ Á∂Ù Á≈ ‘À?

’Ϫ ÁΔ ÓΩ ‘Ø‰Δ Ó∞Ó«’È ’Á∂ È≈ ÒØ’Ø,

ÏßÁ∂ Á≈ «¬‘ «·’≈‰≈, ÏßÁ∂ Á∂ Ó∂⁄ Á≈ ‘À¢

√ßÌÚ ‘À Â∂∂ Á Â∂ ¡≈ ’∂ ¿∞‘ «ÍÿÒ ‹≈Ú∂,

Ó√Ò≈ «¬‘ ÁÁ Á≈ ‘À ‹ª «Î «¬‘ √∂’ Á≈ ‘À¢

Â∂Δ ◊ÒΔ ⁄ ¡≈ ’∂ «’¿∞∫ ÍÀ ‚◊Ó◊≈¬∂,

«¬‘ Ú«‘Ó √Δ «’ √≈«¬¡≈ ‹Ø Â∂∂ Ì∂√ Á≈ ‘À¢

J

Ò≈ÒΔ/ GE Ò≈ÒΔ/ GF

ÍÛ∑ª «⁄‘∂ ÏΔ’Δ È≈Ò «Î ’∞fi Ô≈Á ’Á≈ ‘ª,

ÓÀ∫ Â∂≈ «˜ßÁ◊Δ ¡μ‹ ’μÒ «¬Ú∂∫ ¡È∞Ú≈Á ’Á≈ ‘ªÕ

«’√∂ ÚΔ ÓØÛ Â∂ ¡≈ ’∂ «ÓÒΔ∫ Â∂≈ √Ú≈◊ ‘À,

‘Ó∂Ùª «˜ßÁ◊Δ È± ß Ó À ∫ «¬‘Ø Î«¡≈Á ’Á≈ ‘ª¢

ÓÀ∫ ’Â≈ «Ò÷ È‘Δ∫ √’Á≈ ¡◊ ’Â≈ È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂∫,

ÒÚª ¿∞√鱧 √∞ÓØ ¡ßÁ Â∂ «Î ¡≈Ï≈Á ’Á≈ ‘ª¢

Ó∂ ∂ ÎÂÚ∂ Á∂ ‘∂·ª ÒØ’ «’¿∞∫ ’∞Ï≈È ‘∞ ßÁ∂ È∂,

¡˜≈ÁΔ Á∂ ’∂ fiª√∂ «Ú⁄ ÓÀ∫ √Ì ÏÏ≈Á ’Á≈ ‘ª¢

«’√∂ ÚΔ ±Í ß◊ «Ú⁄ ‘À, ˆ˜Ò Á≈ «Ù¡ ‘À ¡≈«÷,

ÓÀ∫ ‘ «¬È√≈È È±ß Ó√Â’ fi∞’≈ «¬Ù≈Á ’Á≈ ‘ª¢

ÏÛΔ ‘Δ ¡≈√ “Ò≈ÒΔ” 鱧 ¿∞√≈∂◊≈ ¿∞‘ Ó∞Û ÓÀȱß,

ÓÀ∫ ÷ß‚ «Ú⁄ «¬’μÒ≈ ‘ª, ¡‹∂ ÚΔ Ô≈Á ’Á≈ ‘ª¢

J

’Ϫ «Ú⁄ ¡≈≈Ó «‹‘≈ ¬∂,

‹ΔÚÈ «Ú⁄ ‹Ø È≈Ó «‹‘≈ ¬∂Õ

’Ϫ ¡ßÁ ⁄∞ μÍ ÏÊ∂Δ,

Ò≈Ùª «Ú⁄ ’Ø‘≈Ó «‹‘≈ ¬∂Õ

ÓÀȱ ß Âª ‘∞‰ Ó≈ Ó∞’≈˙,

√≈‘ª Á≈ Ï√ È≈Ó «‹‘≈ ¬∂¢

Í≈◊Ò ’Á∂ ª «¬‘ ÓßȪ

√≈Ê Â∂≈ ÏÁÈ≈Ó «‹‘≈ ¬∂¢

Â∂≈ ◊Ó Ó«‘√±√ ’ª ‹∂ .

Ó∂≈ ◊Ó Âª ¡≈Ó «‹‘≈ ¬∂¢

√±‹ Â∂ “Ò≈ÒΔ” Á≈ «ÙÂ≈

ÓΔ≈ Ò¬Δ Ï√ Ù≈Ó «‹‘≈ ¬∂Õ

J

Ò≈ÒΔ/ GG Ò≈ÒΔ/ GH

¡Í‰≈ ¡≈Í Ó∞’≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª,

˜æ∂ «Úμ⁄ √Ó≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª¢

«√Ó‡‰ ÁΔ ‘√ ‘ØÚ∂ È≈ «Ï÷‰ ÁΔ,

«ÏßÁ± ؘ ω≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª¢

‘≈Ò∂ ÚΔ «⁄‘∂ Â∂ ÍΔÛª, È≈Ó Â∂≈,

Â∂Δ ¤≈Í Ò∞’≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª¢

«Ï÷ ∂ ‘ ج ∂ Í À ∫‚ ∂ «Ó‘‰∂ Ó≈È È≈,

ÍÀÛª ‘Ø Ï‰≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª¢

Ô≈Áª ÁΔ ÓÀ∫ ∂Â È±ß ¡μ‹ ÚΔ ¤≈‰ «‘ª,

Ú≈Á≈ «¬μ’ ÍÂ≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª¢

¡Í‰Δ ÍΔÛ È±ß Â∂Δ ¡≈÷ª, Ó∞È’ ‘ª,

ËÛ’‰ 鱧 √Ófi≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª¢

“Ò≈ÒΔ” Ï≈fiØ ∫ √±‹ Ï∞«fi¡≈ Ï∞«fi¡≈ ‘À,

√±‹ Ó∞Û ⁄Ó’≈¿∞‰ Ò¬Δ ÓÀ∫ «‹¿∞∫Á≈ ‘ª¢

J

√±‹ Á∂ ÒϪ ¿∞μÂ∂, «¬μ’ È≈Ó ¡‹∂ ÚΔ ‘À,

Í È≈Ó ÁΔ «ÁÒ⁄√ÍΔ «Ú⁄ Á≈Ó ¡‹∂ ÚΔ ‘ÀÕ

√≈◊ ÂØ ∫ ωª ‘ßfi ±, ‹∂ «Í¡≈√ ‹Â≈Ú∂ ∫ ± ß ,

«¬√ «Í¡≈ ”⁄ ¡≈¿∞‰≈ «¬‘ ¡ß˜≈Ó ¡‹∂ ÚΔ ‘ÀÕ

ω ’∂ 屧 ‘Ú≈ «Ú⁄Δ∫, ’ß˪ ÂØ∫ È≈ ÿÏ≈ÚΔ∫,

«¬√ Ù«‘ ÁΔ ‘ ’ßË Âª ÏÁÈ≈Ó ¡‹∂ ÚΔ ‘ÀÕ

ÍÂfiÛ Á≈ ÈÂΔ‹≈ «¬‘, «Ï÷ª ÂØ∫ fiÛ∂ ÍμÂ∂,

«Ï÷ª Â∂ «Ú¤ØÛ∂ Á≈ «¬Ò˜≈Ó ¡‹∂ ÚΔ ‘ÀÕ

«¬√ «¬Ù’ ÁΔ Ï≈˜Δ «Ú⁄, Ë∞μÍ ≈ «ÓÒ∂ ‘∞‰ Âμ’,

“Ò≈ÒΔ” ÁΔ Ï’≈«¬¡≈ ª «¬μ’ Ù≈Ó ¡‹∂ ÚΔ ‘ÀÕ

J

Ò≈ÒΔ/ GI Ò≈ÒΔ/ H@

÷∞Á 鱧 ¡Ú≈˜ Á∂‰Δ, ÷∞Á ‘Δ ¡Ú≈˜ ‘؉≈,

Ó∞Ù«’Ò ÏÛ≈ ‘À Ô≈Ø, Â≈ª ÂØ∫ √≈˜ ‘؉≈Õ

̇’∂ «‹‘∂ ÓÀ∫ ≈‘ Â∂ ‘∞‰ Â∞ «‘ª «¬’μÒ≈,

ÍÀÛª ⁄ ˜Ï ‘Ø ’∂ «Î ÓÀ∫ ÚΔ ≈˜ ‘؉≈Õ

Í Àª ⁄ ØÒ «ÁμÂ≈ ¿∞√Á≈ Ú‹±Á √≈≈,

¿∞√È±ß Âª «¬‘ Ô’ΔÈ √Δ «Óμ‡Δ ÚΔ Â≈˜ ‘؉≈Õ

‡∞’Û∂ ÓÀ∫ ’’∂ Ú∂÷ª, «Î ÚΔ ‘À ¡’√ ͱ≈,

ÙΔÙ∂ ȱ ß «’ßfi «√÷≈Úª, ÓÀÊØ ∫ È≈˜ ‘؉≈Õ

¿∞√ÂØ∫ Ï◊À ’∞fi È≈, ’Ø¬Δ Âª ¿∞√鱧 Áμ√Ø,

√ ±‹ Ï◊À Ó ∂≈ «’μÁª ¡◊≈˜ ‘ ؉≈Õ

J

‘≈Á√∂ È ± ß ‡ ØÒÁ≈ «ÁÈ ≈ ¿∞‘

÷∞Á ‘Δ ÷∞Á 鱧 ØÒÁ≈ «ÁÈ ≈ ¿∞‘Õ

Ë∞μÍ «Íß‚∂ ÒÀ ’∂ «ÎÁ≈ Á Ï Á

¤ª Ï≈Ï ÂØÒÁ≈ «ÁÈ ≈ ¿∞‘Õ

ÓΩ ͫ‘≈ Á∂ ‘Δ, Í Î∂ ÚΔ,

«˜ßÁ◊Δ √ß◊ ÏØÒÁ≈ «ÁÈ ≈ ¿∞‘Õ

ÍΔÛ ÁΔ Ó ∞«È¡≈Á È≈͉ Ú≈√Â∂,

Îμ‡ «ÁÒ Á∂ ÷ØÒÁ≈ «ÁÈ ≈ ¿∞‘Õ

’Δ ’± «¬ÂÏ≈ ‘∞‰ «¬ÂÏ≈ Á≈,

⁄∞ μÍ «‹ßÈ≈ ÏØÒÁ≈ «ÁÈ ≈ ¿∞‘Õ

√ ±‹ª ÁΔ ÍΔÛ ÂØ ∫ Ú≈«’¯ È‘Δ ∫,

Ë∞μÍ ”⁄ ÷∞Á 鱧 ÿØÒÁ≈ «ÁÈ ≈ ¿∞‘Õ

J

Ò≈ÒΔ/ HB Ò≈ÒΔ/ HA

ÓÀ∫ ÏΔ‹ª ÏΔ‹ ⁄≈ȉ Á∂, ¿∞Í‹Á≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘À ¢

«¬‘ «ÁÒ Ó∂≈ ª ‘À ÍμÊ, ËÛ’Á≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘À ¢

Ș «Â¤Δ Â∂ ≈‘ ‡∂„Δ, È‘Δ∫ ¡È∞’±Ò «¬Ù’∂ Á∂,

Ó∂ ∂ ÍÀª Á∂ ÓμÊ∂ «Ú⁄, ̇’Á≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘À

ÔÂΔÓΔ Ì Ø◊Á∂ Ïμ⁄ ∂, ª ı ∞Á ‘Δ Ó ØÓ ‘ ∞ ßÁ ∂ È ∂,

Ó◊ √ΔÈ∂ Ò◊≈ÚØ Âª, «ÍÿÒÁ≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘ÀÕ

ÈÁΔ ÁΔ «Í¡≈√ ¡‰Ó∞μ’ ‘À, √Ó∞ßÁ ª È‘Δ∫ ÁØÙΔ,

‹∂ ¿∞√ÁΔ ÍÀÛ ÁμÏØ Âª, «È’ÒÁ≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘À ¢

Ó∂∂ ÓμÊ∂ ÁΔ Ì‡’‰ ª, ‘È∂∂ ÁΔ ‘Δ √±⁄’ ‘À,

ÓÀ∫ √±‹ 鱧 ¿∞‚Δ’ª ª, ¿∞◊ÓÁ≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘À ¢

«’√∂ Á≈ ÿ Á≈ √±‹ ¡μ‹, «√¡≈√ ÁΔ ÏÒΔ ⁄«Û¡≈,

‘È∂≈ ˙√ ÿ Ò∂«’È ÌÛ’Á≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘À ¢

«‹√Ó ÁΔ √∂‹ 鱧 ¿∞‘ «Èμ √‹≈¿∞∫ÁΔ Ï≈Ò ÁΔ ÷≈«Â,

«¬’μÒ≈ ÂÈ ‘Δ È≈ «√√’∂, «ÚÒ’Á≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘À ¢

’Ø¬Δ ÍÚ≈√ «Íß‚∂ Â∂, ‹∂ ÒμÁ ’∂ Â∞ ÍÚ∂, “Ò≈ÒΔ”,

«¬’μÒ≈ ÿ ‘Δ È≈ «ÂÛ’∂, «ÂÛ’Á≈ ‘Ø ‘Δ ’∞fi ‘À ¢

J

ÓÀ∫ ¡Í‰Δ ÍΔÛ È±ß ‹≈«‘ ’ª, Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ Ô≈Ø,

’Ø¬Δ ‘ßfi± ÚΔ ÈÀ‰ª «Ú⁄ ̪, Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ Ô≈ØÕ

√Ó«Í ‘ª ÷∞ÁΔ Á∂ Ú≈√Â∂ ¡Í‰Δ ÷∞ÁΔ È± ß ÓÀ∫,

÷∞Á≈ ÷∞Á 鱧 «’√∂ ÚΔ ÍÒ ’ª, Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ Ô≈ØÕ

Ó∂∂ «’Á≈ 鱧 ¿∞√Á∂ ÚÂΔ∂ «‹μ «Ò¡≈ ¡≈«÷,

ÓÀ∫ ¡Í‰∂ ¡≈Í È±ß «Î ÂØ∫ ‘ª, Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ Ô≈ØÕ

ÍØ√ª ÓÀ∫ Â∂Δ «Èμ Ô≈Á 鱧 ‘∞‰ ◊Δ Á∂ ‡∞’Û∂,

ÓÀ∫ ‡∞’Û≈ ÷∞Á 鱧 √Ø⁄ª ‘∞‰ ’ª, Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ Ô≈ØÕ

Â∂Δ ‘¿∞Ó∂ ÂØ∫ Ú≈«’¯ ‘ª Â∂ ¡Í‰Δ «Í¡≈√ ÂØ∫ Ó∞È’¢

«’Ú∂∫ ’≈√∂ 鱧 ‘¿∞Ó∂ √ß◊ ̪, Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ Ô≈ØÕ

¤∞Δ ÁΔ ÈØ’ Â∂ μ÷ ’∂ È∂ Í∞¤Á∂ ¡≈«÷Δ «¬μ¤≈,

√Ï È±ß «Î ÚΔ ÓÀ∫ ‘Ø·Δ∫ ˪, Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ Ô≈ØÕ

J

Ò≈ÒΔ/ HC Ò≈ÒΔ/ HD

÷ß‚ Ú◊≈ ‘ØÚª, ¬∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘À,

’μÒ≈ Ï«‘ ’∂ ØÚª, ¬∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ÀÕ

ÍΔÛª ÁΔ «¬μ’ Ï≈«Ù Ó∂∂ ÚμÒ ¡≈Ú∂,

‘ ßfi ± ω ÓÀ ∫ ⁄ØÚª, ¬∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ÀÕ

‹ ß◊Ò Ï ±‡Δ Ó ∂ ∂ √ΔÈ ∂ ¿ ∞ μ◊ ‹≈Ú∂

Ì≈ ‹Û∑ª Á≈ „ØÚª, ¬∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘ÀÕ

«ÂÛ’∂ «ÂÛ’∂ ÷≈Ï Í¬∂ È∂ ‘ Í≈√∂

√±ÒΔ «Úμ⁄ «ÍØÚª, ¬∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘À,

Ó∂∂ ¡ßÁ «Èμ ‘Ú≈ «ÚÒ≈Í ’∂,

¿∞√ Á∂ ◊Ò Òμ◊ ØÚª, ¬∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘À,

√±‹ ÁΔ “Ò≈ÒΔ” Â∂ ͱÈÓ≈ÙΔ ÂØ ∫,

¡Í‰≈ ¡≈Í Ò∞’ØÚª, ¬∂ÈΔ «¬μ¤≈ ‘À,

J

Â∂Δ Ó∂Δ ÍΔÛ Ï≈Ï, √Ø⁄ «‘ª,

È≈ «¬‘ ËÂΔ È≈ ‘Δ ¡ßÏ, √Ø⁄ «‘ª!

ÍΔÛ Í≈‘∞‰Δ ’Á Â’ Ó∂∂ È≈Ò ‘∂,

÷∞Á ‘Δ ‹Á ÓÀ∫ ÷∞Á ÂØ∫ È≈Ï, √Ø⁄ «‘ª!

ËÓª Ú≈Ò∂ ÍμÒÛ∂ «Ú⁄ ÓÀ∫ ¿±‰≈ ‘ª,

Ì∂‹∂ «’‘Û≈ ÍΔ ÍÀ◊ßÏ, √Ø⁄ «‘ª!

⁄Δı 鱧 ÏßÈ∂ Ï«‘ ”⁄, ’Ø¬Δ ÒμÌ≈ ‹Δ?

«Á√Á≈ È≈ ’Ø¬Δ ¡À√≈ «‘Ï, √Ø⁄ «‘ª!

«Úμ⁄ «Ú÷≈Ú∂ ÒØ’ ÏÛ∂ ÷∞Ù “Ò≈ÒΔ” È∂,

¡≈Í∂ ⁄Á∂ ؘ ¡‚ßÏ, √Ø⁄ «‘ª!

J

Ò≈ÒΔ/ HE Ò≈ÒΔ/ HF

«√Â≈∂ ÂΔ’ ÚΔ ¿∞‘ È≈Í ÒÀ∫Á≈ ‘À ˜ÓΔÈ ÂØ∫ ‘Δ,

Ó∂Δ Í ÍΔÛ È≈͉ Á≈ ‘∞È ¡≈«¬¡≈ È‘Δ∫ ¿∞√ȱß

--------

ÏÛ≈ ’∞fi «ÂÛ«’¡≈ ¡ßÁ Ó∂∂ ¡μ‹ Ø∫‰ ÂØ∫ Í«‘Òª,

¿∞‘ ÓÀ鱧 È≈Í ⁄∞μ’≈ √Δ «‹Ú∂∫ ¡˜Ó≈¿∞‰ ÂØ∫ Í«‘Òª

-------

«¬‘ ’À√∂ «ÁÈ ¡≈¬∂, ÈΔ Ó≈¬∂

«¬‘ ’À√∂ «ÁÈ ¡≈¬∂,

√±‹ Ï∞«fi¡≈ Ï∞«fi¡≈ Ò◊Á≈

Òμ◊‰ Î∞Ò ’∞ÓÒ≈¬∂

Ò≈ÒΔ---

¡ÁÏ √«‘Â