Page 1
รายงานผลการเขารวมฟงการสมมนา
เรอง
Printing Transformation ฝาวกฤตการพมพสบรรจภณฑ
จดโดย
มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร
วนท 25 เมษายน พ.ศ. 2561
ณ หองประชม
ภาควชาเทคโนโลยการพมพและบรรจภณฑ
ผจดท ารายงาน
รองศาสตราจารยผกามาศ ผจญแกลว รองศาสตราจารยสภาวด ธรธรรมากร
รองศาสตราจารยสณ ภสมวง
Page 2
2
รายงานการไปฝกอบรม ดงาน ประชม / สมมนา
ตามระเบยบมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช วาดวยการใหทนฝกอบรม ดงาน
และประชมทางวชาการแกขาราชการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
1. ชอ นางสาวผกามาศ นามสกล ผจญแกลว ต าแหนง รองศาสตราจารย
2. ชอ นางสภาวด นามสกล ธรธรรมากร ต าแหนง รองศาสตราจารย
3. ชอ นางสณ นามสกล ภสมวง ต าแหนง รองศาสตราจารย
สงกด สาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย โทร. 8192-3
เขารวมสมมนา เรอง “Printing Transformation ฝาวกฤตการพมพสบรรจภณฑ”
ตงแตวนท 25 เมษายน 2561 ถงวนท 25 เมษายน 2561
รวมระยะเวลา ครง วนบาย
2. รายละเอยดเกยวกบการไปฝกอบรม ดงาน ประชม และสมมนา
2.1 การสมมนาเรอง “Printing Transformation ฝาวกฤตการพมพสบรรจภณฑ”
2.2 ผเขารวมฟง จ านวนประมาณ 100 คน
ผประกอบการ คณาจารย นสต นกศกษาและผสนใจทวไป
2.3 วธการสมมนา บรรยายพรอมยกตวอยาง
2.4 เขารวมฝกอบรมในฐานะ ผเขารวม
2.5 เนอหาในสมมนา มสาระส าคญทสรปได ดงน
2.5.1 ทศทางความส าเรจของบรรจภณฑในอนาคต โดย คณบญช ลมอตบรณ จาก บรษทเหรยญทอง
(กมไป) จ ากด
วทยากรไดแสดงตวเลขความตองการบรรจภณฑในตลาดโลกทมการเตบโตในแตละปถง 3.5 %
ขนาดตลาดใหญมากมมลคามากถง 424 ลานลานเหรยญสหรฐอเมรกา โดยประเภทของบรรจภณฑทมปรมาณ
Page 3
3
ความตองการใชจากมากไปนอยคอ บรรจภณฑกระดาษ (36%) บรรจภณฑพลาสตก (34%) บรรจภณฑโลหะ
(17%) บรรจภณฑแกว (10%) และอนๆอก (3%) (http://www.pdachain.com/contact/, 2016)
วทยากรไดใหมมมองการมงสความส าเรจมแนวทางส าคญ ดงน
1) ความตองการของผบรโภค ผผลตตองท าความเขาใจวาผบรโภควาตองการผลตภณฑทอยใน
บรรจภณฑทใหความสะดวกสบาย มความยงยนตอสงแวดลอม มประสทธภาพในการรกษาผลตภณฑทบรรจอย
ภายใน สามารถสอบกลบไดวามแหลงผลตอยทไหน และทส าคญอกประการคอตองมตนทนต า
2) ทศทางของบรรจภณฑโลก ทเนน
- นวตกรรมบรรจภณฑทยดอายและปกปองผลตภณฑถงเวลาใช เชน บรรจภณฑบรรจผลไมและ
ผกทตองคมครองใหไมเนาเสยกอนถงมอผบรโภค กะทในกลอง
- ขนาดบรรจภณฑทเหมาะกบการบรโภค เชน ขนาดครอบครว ขนาดรบประทานครงเดยวพอด
โดยแสดงภาพผงโอวลตนชง และน ามนมะกอกบรรจขนาดพอดรบประทานตอครงหรอมออาหาร
Page 4
4
- ลดความร าคาญของผบรโภคทตองการซอสนคาทาง Ecommerce จากการมบรรจภณฑทเกน
ความจ าเปน ไดยกตวอยางบรรจภณฑส าหรบอปกรณอเลกทรอนกส เชน มอถอ
- ภาพลกษณของแบรนดทใหความส าคญตอความยงยนตอสงแวดลอม ความยตธรรมในการท า
การคา และจรยธรรมในการท าการคา เชน
- มขอมลทกระชบและเขาใจงาย โดยการใชภาพหรอขอความประกอบบนบรรจภณฑทสอให
ผบรโภคเขาใจในทนทวาคอผลตภณฑอะไรและมลกษณะเดนอยางไร เชน
- การเขาถงไดของขอมลผลตภณฑดวย Code Scanning และ Mobile App เชน
Page 5
5
3) ทศทางผเลนในตลาดบรรจภณฑ เปนการน าแนวทาง Porter’s Forces หรอหาพลงของพอร
เทอร ของ Michael E. Forter ทเหนวาการแขงขนของคแขงในอตสาหกรรม เปนปญจยทมตอ ความเสยงท
เกดขนจากผเลนรายใหม ความเสยงจากสนคาทดแทน อ านาจตอรองของผขาย และ อ านาจตอรองของลกคา
ลกคา (customer) มทงรายใหญทงขามชาตและในประเทศ ส าหรบรายกลางและรายยอย อาจ
เปนเจาของผลตภณฑ (Brand Owner) เจาของสนคา (Product Owner) และ ผรบจางผลต (OEM)
โดยการแขงขน ผเลนรายใหม และสนคาทดแทน (Competition, New Entry & Substitute)
รวมหมายถง ผทอยในตลาดอยแลว บรษทบรรจภณฑตางชาต บรษทขนาดใหญนอกวงการบรรจภณฑ และผผลต
สงพมพทถกกระทบจากสอดจทล
ส าหรบผขาย โดยเฉพาะ suppliers พวกวตถดบ เครองจกร และอปกรณ รายใหญ อาจพบกบ
ความผนผวนของราคาวตถดบในตลาดโลก ความผนผวนของคาเงน และอาจมก าแพงทางกฎระเบยบและหรอ
กฎหมายได
4) ปจจยความส าเรจในตลาดบรรจภณฑ ทส าคญไดแก
- ตองชดเจนในเปาหมาย และการก าหนดจดยน วา ประเภทบรรจภณฑทผลตเปนประเภทใด ซง
อาจเปนกระดาษ ฉลาก ซอง ถง กระปอง สตกเกอร ขวด หลอด ฯลฯ และก าหนดวาจะอยในสวนแบงการตลาดใด
กลาวคอ เนน สนคาพรเมยม หรอสนคาพนฐาน เนน ลกคารายเลก หรอลกคารายใหญ
- ตองเขาใจลกซงในความรทางดานเทคนค โดยเฉพาะอยางยง ในดาน วตถดบทใชไมวาจะเปน
สมบตทางกายภาพ ทางเคม และทางชวภาพ เทคนคการผลต ไมวาจะเปนดานทฤษฎ การเกบขอมลและการ
วเคราะห ตลอดจนการแกไขปญหา และ การควบคมคณภาพ ไมวาจะเปนเครองมอตรวจสอบและการควบคม
กระบวนการ
- นวตกรรม ตองมการพฒนาในสวนของผลตภณฑ (Product Innovation) ในสวนของ
กระบวนการ (Process Innovation) ในสวนของการตลาด (Marketing Innovation) และ ในสวนขององคกร
(Organization Innovation)
- ระบบการท างานทด โดยหมายรวมถง Quality, Cost, Delivery, Safety, Morale,
Environment และ Ethics โดยตองค านงถง Overall Equipment Efficiency (OEE) ทใหค านงถงเวลาทใช
ผลตของดเมอเทยบกบเวลาทใชทงหมด และระบบการท างานทดตองมระบบมาตรฐานสากลและ/หรอปฏบต
ตามกฎหมาย ทงโดยสมครใจและบงคบ
ISO 9001 Quality Management System :- ISO 14001, 18001, 12647, ROHS, Sedex,
PSC
Page 6
6
Food Safety :- GMP, HACCP, BRC (British Retail Consortium), FCM Food Conduct
Material เชน ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 295 พ.ศ.2548, US FDA (US Food & Drug
Administration), European Food Safety Authority (EFSA), FSSC22000
- บคลากร ปจจยสความส าเรจในตลาดบรรจภณฑทส าคญอกประการ คอ บคลากร ทตองม
สมบตเดนในดานทศนคตทด มความรจรง รลกในงานทท า มขวญก าลงใจในการท างาน แลการสนบสนนจาก
องคกร ไดในดานสภาพแวดลอมในการท างานทด ผลตอบแทนทนาดงดดใจ และมอนาคตททาทาย
2.5.2 How to transform to Packaging โดย Mr.Ekaluck Kledkureamas จากบรษท CYBER SM
(THAI) จ ากด ไดชใหเหนวา
1) ควรปรบเปลยนและเตรยมการ อาท ตองมการวางแผนความตองการวตถดบในระยะยาว ,
ตองตอบสนองอยางรวดเรวตอความตองการของลกคา , ตองปรบการผลตจากการผลตเปนลอตและมล าดบไป
เปนแบบการผลตแบบตอเนอง, ตองมเครองจกร อปกรณ และเครองมอทางดานกอนพมพ พมพ และหลงพมพ
และตองใหความส าคญตอตวชวดทมงเนนสนคาในระดบรากหญาหรอระดบกลาง
2) ควรเขาใจถงประเภทของบรรจภณฑ อาท บรรจภณฑสนคาอปโภคและบรโภค ตองออกแบบ
ใหผบรโภคมความสะดวกในการใชและเขาใจไดงาย ค านงถงการตลาดและการแสดงในชนจดแสดงดวย และ
บรรจภณฑสนคาอตสาหกรรม ตองเนนไปทความสะดวกในการจบหรอถอ และมความแขงแรงหร อม
ความสามารถในการรกษาสนคาภายในระหวางการขนสงได
3) ควรเขา ใจถ งรปแบบบรรจภณฑทหลากหลาย อาท Ampoules, Containers, Strip
packaging, Blister packaging, Paper board & Carton, Flexible packaging, Multiple packaging,
Shink packaging
Industrial Packaging Printing Press สามารถใหบรการพมพบนกระดาษลกฟกได แนะน าการ
พฒนางานพมพใหมคณภาพจนไมเหนปญหาแนวลอนลกฟกและตองมเครอง Corrugated Die Cutting
Machine และส าหรบ Consumer Packaging Printing Press แนะน าใหใชหมกพมพแหงตวดวย UV แบบ
LED ทท าใหแหงตวเรวและไมมสารตกคาง และระบบท าแหงนชวยลดพลงงานลงมากถง 70-80% ท าใหไมตอง
พนแปงและไมตองรอแหง ตลอดจนระบบบท าแหงนมบรมาณโอโซนลดลงดวย โดย LED ใหพลงงานแสดงท
385 นาโนเมตร ไมกอใหเกดโอโซน และไมมฝนระหวางท างาน
Page 7
7
นอกจากเครองพมพ เครอง Die Cutting แลว อาจตองมเครองพบ และเครองขนรปบรรจภณฑ
กระดาษดวย และไดยกกรณศกษาของ IDEA COLOUR PRINTING COMMANY ทผลต กลองกระดาษขนรป
ดวย
2.5.3 มาตรฐานหมกพมพส าหรบบรรจภณฑ โดยคณเอกชย บรณไทย จาก บรษทบราสคอรปอเรชน
จ ากด
บรรจภณฑในอตสาหกรรมตางๆ ไดแก อาหาร ของเลน อเลกทรอนกส โดยแตละอตสาหกรรม
จะใชมาตรฐานตางกนไมมากกนอย เชน บรรจภณฑส าหรบอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ตองการการบรองการ
ลามไฟของบรรจภณฑ
หมกพมพบนบรรจภณฑทตองเนนคอบรรจภณฑอาหาร ซงแบงไดเปน บรรจภณฑทส าผสกบ
อาหารโดยตรง (Direct Food Contact) เชน กระดาษหอแฮมเบอรเกอร, กลองใสโดนท, แกวกาแฟกระดาษ
บรรจภณฑทไมสมผสอาหารโดยตรง (Non-Food Contact) เชน กลองกลโกะ
หมกพมพทกชนดไมสามารถสมผสอาหารโดยตรง ไมวาจะเปน หมกพมพ Food Grade, Soy
Ink / Vegetable Ink, และหมกพมพ UV
บรรจภณฑทสมผสอาหารโดยตรง จะตองมก าแพง (Barrier) กนระหวางอาหารและบรรจภณฑท
มหมกพมพอย เพอไมใหสารเคมของหมก ปนเปอนไปกบอาหาร โดยตวก าแพงหรอ Barrier ตองผานการรบรอง
วาสามารถสมผสอาหารไดโดยตรง และมความสามารถปองกนไมใหสารเคแพร (Migrate) ขามชน Barrier ไปส
อาหารได และสามารถเลอกใช Barrier ได 2 ประเภท คอ 1) water-based coating 2) ฟลมพลาสตก ซง
พลาสตกจะปองกนการแพรไดดกวาการเคลอบ
ตวอยางการแพร (Migrate) ของสารเคม จากอาหารสฉลาก เชน มายองเนสมสวนผสมของ
น าสมสายช ซงมฤทธเปนกรดและแพรออกมาจากมายองเนสมาสฉลาก ประกอบกบหมกพมพทใชพมพทนสภาพ
ความเปนกรดไดนอย ท าใหสของหมกพมพละลายเปอนเลอะไปยงถงทซอนทบกน
ลกษณะการใช Barrier เชน กลองบรรจหรอกระดาษหอแฮมเบอรเกอร ใน 3 ลกษณะ คอ
1) Direct Food Contact Barrier
หมกพมพ กระดาษ
Page 8
8
2)
Direct Food Contact Barrier กระดาษ หมกพมพ
3) Direct Food Contact Barrier
กระดาษ หมกพมพ
Direct Food Contact Barrier
มาตรฐานหมกพมพทใชบรรจผลตภณฑอาหาร ไดแก มาตรฐาน RoHS (6 สาร), มาตรฐาน
RoHS Version 2 (10 สาร), ผานการรบรองมาตรฐานโดย 3rd Party Laboratory (SGS / Intertek), มาตรฐาน
NL Regulation (Japan) ใชเฉพาะการพมพบรรจภณฑทไมสมผสอาหารโดยตรง, มาตรฐาน VOC Free
(Solvent, Mineral Oil), หมกพมพ Low Migration / Low Odor), รบรองมาตรฐานโดยผผลต
มาตรฐานหมกพมพบนบรรจภณฑของเลน สารเคมของหมกพมพตองไมปนเปอน หรอ แพร
ออกมาสงเกนกวาคามาตรฐานทก าหนดไว มาตรฐานทเกยวของไดแก มาตรฐาน RoHS (6 สาร), มาตรฐาน
RoHS Version 2 (10 สาร), มาตรฐาน EN 71-3 (Europe), มาตรฐาน ASTM F963-86 (USA), ผานการรบรอง
มาตรฐานโดย 3rd Party Laboratory (SGS / Intertek)
มาตรฐานหมกพมพบนบรรจภณฑอเลกทรอนกส หมกพมพตองไมมสวนผสมของสาร Halogen
(Chlorine, Bromine) เกนกวาคาทก าหนดไว, สาร Cl ไมเกน 900 ppm และ Br ไมเกน 900 ppm และรวม
ทงหมดตองไมเกน 1500 ppm มาตรฐานทเกยวของไดแก มาตรฐาน RoHS (6 สาร), มาตรฐาน RoHS Version
2 (10 สาร), มาตรฐาน EN 14582 (Europe), ผานการรบรองมาตรฐานโดย 3rd Party Laboratory (SGS /
Intertek)
2.5.4 แนวทางการพฒนาการพมพบรรจภณฑของอตสาหกรรมไทย โดย อาจารยมานต กลมสวรรณ
นายกสมาคมการบรรจภณฑไทย และรองกรรมการบรหาร บรษท คอนตเนนตล บรรจภณฑ (ไทยแลนด) จ ากด
ไดใหมมมองทส าคญ ดงน
1) ตองบรการเปนระบบ หรอ solution ไมมงเนนบรรจภณฑเทานน
2) ตองน าหนาความตองการของลกคา โดยตองพฒนานวตกรรมของตนเองขน น าเสนอแกลกคา
Page 9
9
3) ตองมวศวกรรมบรรจภณฑ
และไดน าเสนอตวอยางกลองบรรจภณฑทหลากหลายพรอมการบรรยาย
3. เอกสารประกอบการประชม (ถาม)
Page 27
ค าชแจงการใชเอกสาร
ขอขอบคณททานใหความสนใจศกษาเอกสารเผยแพรความร (KM) ของสาขาวชาวทยาศาสตรและ
เทคโนโลย มสธ. ซงจดท าขนเพอเผยแพรใหเกดประโยชนเชงวชาการในวงกวาง ทงน หากทานน าขอมลจาก
เอกสารนไปใชประโยชน ขอใหอางองแหลงทมาของเราดวย พรอมทงแจงใหเราทราบถงแหลงททานน าไปใช
อางอง และหากทานสนใจรวมแลกเปลยนเรยนร ในเอกสารท ได เผยแพร โปรดแจงมาทางอเมล
[email protected] เพอประโยชนในการบรณาการขอมลและการแลกเปลยนเรยนรรวมกน