Presentatie Wetgeving en Isso 30

K E N N I S I N S T I T U U T V O O R D E I N S TA L L AT I E S E C T O R

Rensa, Doetinchem

ing. Irene van Veelen

20-04-2016Herziening ISSO-30 Leidingwaterinstallaties in woningen

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 2

Agenda

19.00 – 19.15 Ontvangst 19.15 – 19:30 Wetgeving en trends leidingwaterinstallaties 19:30 – 20:00 Herziening ISSO 3020.00 – 20.15 Pauze20.15 – 20.45 Input in kleine werkgroepen20.45 – 21.00 Samenvatting resultaten

3

… in het kort:

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016

ISSO – Kennisinstituut voor Installatietechniek:Sinds 1974:• Normstellende publicaties (Richtlijnen)• www.isso-kenniskaarten.nl • Instructiebijeenkomsten• www.legionellavraagbaak.nl • www.zorgplicht-legionella.nl • Vertegenwoordiging in normcommissies

4

Ontwikkelingen in wetgeving

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016

• Energieprestatie NEN7120 (EPC 0,4)

• 2020: Bijna energieneutraal (BENG)• 25 kWh/a.m2

energiebehoefte• 25 kWh/a.m2 bruto

energiegebruik• 50% aandeel

hernieuwbare energie

Herziening ISSO-30, Rensa 20-04-2016 5

Andere ontwikkelingen

• Wet Private Kwaliteitsborging• Wetsvoorstel 18 april naar Tweede Kamer

• Energie Prestatie Vergoeding• Alle woningen label A in 2030• Toeslag om investeringen terug te verdienen• Kostenneutraal voor huurder• Wetsvoorstel nu in behandeling

•Nul-op-de-meter en BENG zijn ‘hot’

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 6

Blik in de toekomst

• (Elektriciteit van) PV wordt steeds goedkoper

• Opslag elektriciteit (Tesla Power wall) wordt beter en goedkoper

• Nieuwe woonwijken zonder gasaansluitingen

• All-electric oplossingen• Definitieve opmars warmtepomp

Herziening ISSO-30, Rensa 20-04-2016 7

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 20200

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

Aantal warmtepompen in woningen

Aantal Exponential (Aantal)

8

Duurzame warmtapwaterbereiding?

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016

• Warmtepomp op ventilatie- en of buitenlucht– Kleine vermogens, extern voorraadvat

• Warmtepomp op bodemwarmte– Groter vermogen, vaak geïntegreerde unit

• Zonneboiler (in combinatie met)• DoucheWTW• Elektrische toepassingen (close-in boiler en geiser

aan het tappunt) met PV• Afleverset stadsverwarming• Combiketel gaat verdwijnen (?)

– Denk aan BENG eis 50% hernieuwbare energie!

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 9

Recente wijzigingen in NEN1006

NEN1006 per 1 juli 2016 van kracht• Wijzigingen:

– Installatiegebonden dossier bij oplevering• Minimaal een installatieschema

– Eis afkoeling uittapleiding < 25 ⁰C in 45 min– Wekelijks spoelen tot ingebruikname

• Wie is verantwoordelijk?– Glad afwerken verwijderd leidingdeel

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 10

Waterwerkbladen

• Richtlijnen bij NEN1006• Gratis download via

www.infodwi.nl• Eerste set wijzigingen is

verschenen• Nieuw: WB2.7 Installatiegeb.

dossier• Tweede set volgt eind 2016• Derde set volgt begin 2017

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 11

Herziening ISSO-Publicatie 30 “Leidingwaterinstallaties in woningen”

Aanleiding:• versie uit 2003 verouderd• Aanvullingen worden geïntegreerd:

– Checklist hotspots Legionella– 30.4 Douchewater WTW– 30.5 LegionellaCode woninginstallaties– ISSO/SBR 811 Hotspotvrij bouwen

• Aansluiten bij praktijk nodig (minder tekst, meer doen)

• Visueel aantrekkelijk

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 12

Deelnemers ISSO-Publicatie 30

Herziening onder leiding van een Kontaktgroep. Deelnemers tot nu toe:• IMI Aero Dynamiek• Bonarius• Rada sanitairtechniek• De Energiemanager• Schouten Techniek• TVVL Expertgroep Sanitaire Techniek• U ?

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 13

Aandachtspunten voor de herziening• Betere aansluiting bij praktijk:

– Standaard rijwoning (tussen, hoek)– Standaard appartement en galerijflat– Standaard 2^1 kap woning

• Standaard concepten veel voorkomende situaties

• Coördinatie met cv-leidingen heikel punt– LTV systemen: meer vloerverwarming

• Warmtapwater: maken van juiste keuze

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 14

Warmtapwaterbereiding en LTV

• 60 ⁰C en warmtepomp geen goede match!– WP presteert optimaal bij kleine ∆T– Aanvullend verwarmen nodig (gas/elektrisch)

• Legionellapreventie indien voorraadvat < 60 ⁰ C:– Thermisch desinfecteren– 1x per week– 20 min 60 ⁰C / 10 min 65 ⁰C / 5 min 70 ⁰C

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 15

Ontwikkeling Online tools

• Digitale publicaties bevatten straks interactieve formules “Aanklikken, invullen, klaar”

• Wens: module keuze warmtapw.bereider– Comfort– Energiegebruik– EPC / BENG eisen– Kosten

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 16

Uw input gevraagd!

• Welke methoden en middelen gebruikt u in de praktijk?– Waterwerkbladen?– ISSO-Publicatie(s)?– ISSO Kenniskaarten?– Software (VABI, Bink)?– Eigen middelen (excel etc)?– Overige?

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 17

Twee kernvragen voor vanavond:

• Wat heeft u nodig om een veilig en duurzaam warmtapwatersysteem te kunnen ontwerpen en installeren?

• Welke middelen kunnen er in uw werk aan bijdragen de opdrachtgever te laten investeren in een duurzaam systeem?

Herziening ISSO-30 bij Rensa 20-04-2016 18

Dank voor uw bijdrage!

Contactinformatie:

Ing. Irene van [email protected] 23 01 29 67