PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE - ćwiczenia mgr Marcin Kraśniewski Katedra Europejskiego Prawa Gospodarczego Zakład Prawa Gospodarczego Publicznego WPiA UŁ
PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE - ćwiczenia
mgr Marcin Kraśniewski
Katedra Europejskiego Prawa Gospodarczego
Zakład Prawa Gospodarczego Publicznego
WPiA UŁ
Prawo ochrony konkurencji
Czym jest konkurencja?
11
Konkurencja
„ • Proces rynkowej rywalizacji podmiotów
wykonujących działalność gospodarczą
• Mechanizm ekonomiczny charakterystyczny dla modelu gospodarki rynkowej, w ramach którego następuje regulacja zachowań poszczególnych przedsiębiorców
Kiedy możliwe jest
powstanie konkurencji?
11
Konkurencja
„ • Funkcjonowanie przynajmniej dwóch
rywalizujących ze sobą przedsiębiorców
• Realność rywalizacji: przedsiębiorstwa cechują się znacznym podobieństwem produkcji lub świadczonych usług, działających w tym samym obszarze gospodarki
Czym jest ochrona konkurencji?
11
Ochrona konkurencji
„
• Ochrona konkurencji = ochrona gospodarki
rynkowej w interesie publicznym
• Zapewnienie wszystkim przedsiębiorcom niezakłóconego funkcjonowania
• Ochrona konkurencji jest związana z ochroną
konsumentów
Początki prawa ochrony
konkurencji
11
Ustawa Shermana
„ • 1890 – pierwsza ustawa
antymonopolowa na świecie
• Podstawowy cel ustawy:
ochrona konkurencji przed jej ograniczeniem, gdyż wolna i niezakłócona konkurencja jest zasadą działalności handlowej
Ustawa Shermana
„ • Trusty i „złodziejscy
baronowie” zagrożeniem dla amerykańskiej demokracji
• Wielki business = wielki
wróg • Ochrona wolności
gospodarczej i osobistej
„
Dlaczego chronimy
konkurencję?
11
Korzyści wynikające z konkurencji w gospodarce
„ • Niższa cena • Większa ilość dóbr na rynku • Większy wybór dóbr na rynku (różnorodność) • Lepsza jakość towarów i usług • Lepsza obsługa • Dobrobyt konsumenta
Cele ochrony konkurencji
„ • Zapewnienie wolności działalności gospodarczej • Bezpieczeństwo funkcjonowania
przedsiębiorców w gospodarce • Najwyższy z możliwych poziomu dobrobytu
konsumentów
Czym jest monopol?
11
Monopol
„ • Wyłączność o charakterze strukturalnym lub
funkcjonalnym, którą to wyłączność można łączyć z danym przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami
Monopol – rodzaje
(kryterium stopnia opanowania danego rynku)
„ • Monopol pełny - istnienie na rynku właściwym
jednego tylko przedsiębiorcy i w konsekwencji prowadzenie działalności gospodarczej przez jeden podmiot na rynku
Monopol – rodzaje
(kryterium stopnia opanowania danego rynku)
„ • Duopol - występowanie na rynku właściwym
dwóch przedsiębiorców, którzy wprawdzie wobec siebie działają jako konkurenci, ale rywalizacja między nimi wyczerpuje wszelkie inne przejawy konkurencji na danym rynku
Monopol – rodzaje
(kryterium stopnia opanowania danego rynku)
„ • Oligopol - występowanie kilku przedsiębiorców
w określonym segmencie gospodarki. Ich pozycja jest stabilna i ugruntowana zarówno względem siebie, jak i w stosunku do słabych konkurentów
Monopol – rodzaje
(kryterium powstania)
„ • Monopol prawny - uzyskanie przez
przedsiębiorcę wyłączności funkcjonowania (pełnej lub częściowej) na danym rynku właściwym, a w konsekwencji osiągnięcie, na bazie tej wyłączności silnej pozycji rynkowej
• Uprawnienie przedsiębiorcy
• Monopol prawny może być ustawowy lub
administracyjny
Monopol – rodzaje
(kryterium powstania)
„ • Monopol faktyczny - wyłączność
funkcjonowania (pełnej lub częściowej) na danym rynku właściwym powstała w wyniku działań podjętych przez przedsiębiorcę
• Np. efektywne inwestowanie, koncentrowanie kapitału, sprawna organizacja, lobbing
Monopol – rodzaje
„ • Monopol naturalny - monopol powstały w
sposób faktyczny lub prawny w celu wykorzystania: walorów środowiska naturalnego, źródeł lokalnego zapotrzebowania w surowce, cech specyficznych użyteczności publicznej, przy czym z powodów ekonomicznych, finansowych lub organizacyjnych nie jest racjonalne funkcjonowanie na danym terenie innego konkurencyjnego przedsiębiorcy
• Np. PKP PLK S.A.
Podsystemy prawa ochrony konkurencji obowiązujące w Polsce
„ Prawo krajowe • Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. • Ustawa z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie
konkurencji i konsumentów • Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji Prawo europejskie • Art. 101-109 TFUE • Liczne akty prawa wtórnego Ich wzajemne relacje wyznaczają Rozporządzenia Rady WE • 1/2003 w sprawie wprowadzenia w życie reguł
konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 TWE • 139/2004 w sprawie kontroli koncentracji
przedsiębiorstw
Systematyka reguł konkurencji
„
Reguły konkurencji
Reguły odnoszące się do przedsiębiorstw
(prawo antymonopolowe)
Zakaz porozumień ograniczających
konkurencję
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
(praktyk jednostronnych)
Kontrola koncentracji
Reguły odnoszące się do państw
członkowskich
Reguły pomocy państwa
Art. 106 TFUE
Przedsiębiorca jako
podmiot konkurencji
11
Antymonopolowe pojęcie przedsiębiorcy
(art. 4 pkt 1 UOKiK )
„ Przedsiębiorcy – rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646), a także: a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu, c) osobę fizyczną, która posiada kontrolę, w rozumieniu pkt 4, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13, d) związek przedsiębiorców w rozumieniu pkt 2, z wyłączeniem przepisów dotyczących koncentracji;
Antymonopolowe pojęcie przedsiębiorcy
(art. 4 pkt 1 UOKiK)
„ • Przedsiębiorca to każda samodzielna
jednostka oferująca na rynku różnorodne towary i usługi, niezależnie od jej formy prawnej i sposobu finansowania
• Dlaczego tak szeroka definicja?
Przedsiębiorca dominujący
(art. 4 pkt 3 UOKiK)
„ • Przedsiębiorca, który „posiada”, a więc
sprawuje kontrolę nad innymi przedsiębiorcami
• Kontrola wynika z wielu uprawnień przedsiębiorcy
Przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą
(art. 4 pkt 10 UOKiK)
„ • Przedsiębiorca, którego pozycja (miejsce) w
gospodarce umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym poprzez zaistnienie możliwości jego działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów
• Domniemanie: 40% i więcej udziału w rynku
Czym jest rynek właściwy?
11
Rynek właściwy
(art. 4 pkt. 9 UOKiK)
„ Rynek właściwy: • rozumie się przez to rynek towarów, które ze
względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty
oraz • są oferowane na obszarze, na którym, ze
względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji
Rynek właściwy
„ • Definiowanie rynku jest narzędziem mającym
na celu zidentyfikowanie oraz określenie ograniczeń konkurencji między przedsiębiorstwami.
• Celem zdefiniowania rynku, (...) jest identyfikowanie rzeczywistych konkurentów danych przedsiębiorstw, którzy są w stanie zakłócić ich zachowanie oraz nie pozwalać im na zachowanie w sposób niezależny od skutecznej presji konkurencyjnej”
Obwieszczenie Komisji w sprawie definicji rynku właściwego do celów wspólnotowego prawa konkurencji (97/C 372/03), pkt 2
Rynek właściwy
„ WAŻNE: • Rynek właściwy powinien byś określany
prawidłowo • Rynek właściwy powinien być określany w
konkretnych sprawach antymonopolowych • Nie ma możliwości ustalenia rynku właściwego
na stałe (na potrzeby wszystkich spraw i postępowań)
Rynek właściwy
Aspekty
„ • Aspekt produktowy
• Aspekt geograficzny
• Aspekt czasowy
Rynek właściwy
Aspekty produktowy
„ • Łączy się z towarami i wysokim stopniu
podobieństwa (substytucyjności) • Oceniane przez nabywców jako towary
substytucyjne • Podobne przeznaczenie, właściwości, cena • Towar – definicja w art. 4 pkt. 7 UOKiK
Rynek właściwy
Aspekty geograficzny
„ • Miejsce (obszar), w którym istnieją określone,
zbliżone warunki rywalizacji • Teren, na którym istnieje popyt na dany
produkt i jego podaż w zbliżonych, a więc odmiennie niż na sąsiednich obszarach, warunkach konkurencji
• Wyznaczany przez analizy • Lokalny, regionalny, krajowy
Rynek właściwy
Aspekty czasowy
„ • Warunki konkurencji zależne od sytuacji
gospodarczej, politycznej pogodowej jaka występuje w danym czasie
• Terminy świąt, targów, imprez lokalnych, etc.
Rynek właściwy
Ujęcie unijne
Relevant market
„ • Obwieszczenie Komisji w sprawie definicji rynku
właściwego dla celów wspólnotowych prawa konkurencji (97/C 372/03) (Dz. Urz. UE C z 1997 r. Nr 372, s. 5)
• Aspekt produktowy • Aspekt geograficzny
Brak: • Aspekt czasowy (uzupełniony przez
orzecznictwo)
Zakaz praktyk ograniczających konkurencję
Czym są praktyki ograniczające konkurencję?
11
Praktyki ograniczające konkurencję
„ • Adresowane do przedsiębiorców • zakazy porozumień ograniczających konkurencję • nadużywania pozycji dominującej
• Zakaz z mocy prawa, którego korelatem jest bezwzględna z mocy prawa i ex tunc nieważność czynności prawnych stanowiących przejaw naruszenia zakazów
• Organ antymonopolowy jedynie stwierdza decyzją naruszenie przepisów ustawy – decyzja deklaratoryjna
• Powtarzalność i wielokrotność zachowań (praktyka)
• Czynności prawne i działania faktyczne
Praktyki ograniczające konkurencję
SKUTEK
„ • Eliminacja konkurencji
• Ograniczenie konkurencji
• Naruszenie konkurencji
Systematyka reguł konkurencji
„
Reguły konkurencji
Reguły odnoszące się do przedsiębiorstw
(prawo antymonopolowe)
Zakaz porozumień ograniczających
konkurencję
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
(praktyk jednostronnych)
Kontrola koncentracji
Reguły odnoszące się do państw
członkowskich
Reguły pomocy państwa
Art. 106 TFUE
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
Czym jest zakaz porozumień ograniczających konkurencję?
11
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
(art. 6 UOKiK)
„ Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na: 1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i
innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;
3) podziale rynków zbytu lub zakupu; 4) stosowaniu w podobnych umowach z osobami
trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
(art. 6 UOKiK)
„ (...) 5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; 6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem; 7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
(art. 101 ust. 1 TFUE )
„ • Niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane są wszelkie
porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie decyzje związków przedsiębiorstw i wszelkie praktyki uzgodnione, które mogą wpływać na handel między Państwami Członkowskimi i których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz rynku wewnętrznego, a w szczególności te, które polegają na:
a) ustalaniu w sposób bezpośredni lub pośredni cen zakupu lub sprzedaży albo innych warunków transakcji, b) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków, rozwoju technicznego lub inwestycji, c) podziale rynków lub źródeł zaopatrzenia, d) stosowaniu wobec partnerów handlowych nierównych warunków do świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków konkurencji, e) uzależnianiu zawarcia kontraktów od przyjęcia przez partnerów zobowiązań dodatkowych, które ze względu na swój charakter lub zwyczaje handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
ZAKRES
„
Porozumienia pionowe Porozumienia poziome
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
Porozumienie
(art. 4 pkt 5 UOKiK)
„ a) umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców oraz między przedsiębiorcami i ich związkami albo niektóre postanowienia tych umów b) uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki c) uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
WYŁĄCZENIA
„ • Porozumienia bagatelne (de minimis)
• Wyłączenia ustawowe indywidualne
• Wyłączenia grupowe (blokowe)
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
Porozumienia bagatelne (de minimis)
„ • Art. 7 ust. 1 uokik – art. 6 nie stosuje się jeśli
łączny udział w rynku uczestników porozumienia nie przekracza:
5% - przy porozumieniach między konkurentami (łączny udział)
10% - przy innych porozumieniach (jeśli udział żadnego z nich nie jest >10%)
• ust. 2 - art. 6 nie stosuje się również, w przypadku gdy ww. udziały nie zostały przekroczone o więcej niż 2 p.% w 2 kolejnych lat kalendarzowych w czasie trwania porozumienia
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
Porozumienia bagatelne (de minimis)
„ • ALE – Art. 7 ust. 3 uokik - przepisów ust. 1 i 2
nie stosuje się do przypadków określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i 7
• m.in. kartele cenowe, uzgadnianie przetargów, porozumienia kontyngentowe, podział rynku
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
Wyłączenie ustawowe
„ • Art. 8 ust. 1. Zakazu (...), nie stosuje się do
porozumień, które jednocześnie: 1) przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego 2) zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści 3) nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów 4) nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów • Analogicznie – art. 101 ust. 3 TFUE
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
Wyłączenie ustawowe
„ WAŻNE • Art. 8 ust. 2
Ciężar udowodnienia okoliczności, o których mowa w ust. 1, spoczywa na przedsiębiorcy
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
Wyłączenia blokowe
„ Szczegółowe zasady stosowania wyłączeń blokowych określone w Rozp. RM: • Z dnia 13.12.2011 w sprawie wyłączenia określonych
porozumień specjalizacyjnych i porozumień badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. z 2011, nr 288 poz. 1691)
• Z dnia 30.03.2011 r. w sprawie wyłączenia niektórych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. z 2011 nr 81 poz. 441)
• z 17.04.2015 w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień dotyczących transferu technologii spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. z 2015, poz. 585)
• z 22.03.2011 r. w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień, zawieranych między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność ubezpieczeniową, spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. z 2011 nr 67 poz. 355)
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
Czym jest zakaz nadużywania pozycji dominującej?
11
Pozycja dominująca
Pojęcie
(art. 4 pkt 10 uokik)
„ 1. Pozycja przedsiębiorcy, która umożliwia mu
zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów
2. domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40%
Pozycja dominująca
Pojęcie
„ Możliwość wpływu na ceny rynkowe, podaż, innowacje, różnorodność towarów i usług na rynku, lub na inne parametry konkurencji na rynku, przez znaczący okres (bez utraty pozycji rynkowej)
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
„ • Jednostronność zachowań przedsiębiorcy • Na rynku może działać kilku przedsiębiorców
nadużywających pozycję dominującą (kolektywna pozycja dominująca)
• Zachowania są podejmowane przeciwko innym
uczestnikom rynku • Zachowania są skierowane przeciwko innym
uczestnikom rynku • Każde zachowanie, które de facto i w ocenie
organu antymonopolowego jest nadużyciem • Zakaz ma charakter bezwzględny
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
(art. 9 UOKiK)
„ 1. Zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców, 2. Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na: 1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów; 2) ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów; 3) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
(art. 9 UOKiK)
„ 4) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; 5) przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji; 6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści; 7) podziale rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
(art. 102 TFUE)
„ Niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane jest nadużywanie przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw pozycji dominującej na rynku wewnętrznym lub na znacznej jego części, w zakresie, w jakim może wpływać na handel między Państwami Członkowskimi
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
(art. 102 TFUE)
„ Nadużywanie takie może polegać w szczególności na: a) narzucaniu w sposób bezpośredni lub pośredni niesłusznych cen zakupu lub sprzedaży albo innych niesłusznych warunków transakcji, b) ograniczaniu produkcji, rynków lub rozwoju technicznego ze szkodą dla konsumentów, c) stosowaniu wobec partnerów handlowych nierównych warunków do świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków konkurencji, d) uzależnianiu zawarcia kontraktów od przyjęcia przez partnerów zobowiązań dodatkowych, które ze względu na swój charakter lub zwyczaje handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.
Zakaz praktyk ograniczających konkurencję
Decyzje merytoryczne
(art. 10-12 UOKiK)
„ 1. Decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję
i nakazującą zaniechanie jej stosowania
2. Decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzającej zaniechanie jej stosowania
3. Decyzja o zastosowaniu środków tymczasowych
4. Decyzja zobowiązująca do zapobieżenia naruszeniom zakazu praktyk antykonkurencyjnych
Kontrola koncentracji
Czym jest koncentracja?
11
Koncentracja
„ • Łączenie się przedsiębiorców jako jednostek
organizacyjnych i podmiotów prawa majątkowego powodujące zmiany w strukturach gospodarki (rynków właściwych), zakresie sprawowanej kontroli i stosunkach majątkowych
• Podłoże stosowania praktyk ograniczających
konkurencję
• Konsolidacja środków majątkowych (aspekt majątkowy)
• Brak definicji legalnej
Zakres obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji
(art. 13 ust. 1 uokik)
ZAMIAR KONCETRACJI
„ Zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu Prezesowi Urzędu, jeżeli: 1) łączny światowy obrót przedsiębiorców
uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1 000 000 000 euro LUB
2) łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 000 000 euro.
Stany faktyczne uznane za koncentrację
(art. 13 ust. 2 uokik)
„
• Połączenie 2 lub więcej samodzielnych przedsiębiorców
• Przejęcie bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad 1 lub więcej przedsiębiorcami przez 1 lub więcej przedsiębiorców
• Utworzenie przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy
• Nabycie części mienia innego przedsiębiorcy (całości lub części przedsiębiorstwa), jeżeli w którymkolwiek z dwóch ostatnich lat obrotowych generowała ona na terytorium RP obrót przekraczający równowartość 10 mln EUR
Koncentracja
Zmiany strukturalne
„ • Fuzja
• Przejęcie/zwiększenie kontroli
• Utworzenie wspólnego przedsiębiorcy
FUZJA (mergers)
11
+
PRZEJĘCIE KONTROLI
Po Przed
1.
2.
11
60%
30%
30%
60%
30%
UTWORZENIE WSPÓLNEGO PRZEDSIĘBIORCY (Joint Ventures)
1.
2.
11
Po
100% 50%
50%
50% 50%
Przed
Zgłoszenie zamiaru koncentracji
Wyłączenia
„ • Nie każda koncentracja podlega zgłoszeniu
• Uokik przewiduje wyłączenia (wyłączenia
ustawowe)
• Wyłączenia oparte na kryterium jakościowym i ilościowym
Koncentracja niepodlegająca zgłoszeniu
(art. 14 pkt. 1 uokik)
„ Koncentracja bagatelna Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: jeżeli obrót przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli, zgodnie z art. 13 ust. 2 pkt 2, nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 000 000 euro; Nota bene: Art. 13 ust. 2 pkt 2 – przejęcie
Koncentracja niepodlegająca zgłoszeniu
(art. 14 pkt. 1a uokik)
„ Koncentracja bagatelna Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: jeżeli obrót żadnego z przedsiębiorców, o których mowa w art. 13 ust. 2 pkt 1 lub 3, nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 000 000 euro; Nota bene: Art. 13 ust. 2 pkt 1 – fuzja Art. 13 ust 2 pkt 3 – joint ventures
Koncentracja niepodlegająca zgłoszeniu
(art. 14 pkt. 1b uokik)
„ Koncentracja bagatelna Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: polegającej na przejęciu kontroli nad przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami należącymi do jednej grupy kapitałowej oraz jednocześnie nabyciu części mienia przedsiębiorcy lub przedsiębiorców należących do tej grupy kapitałowej – jeżeli obrót przedsiębiorcy lub przedsiębiorców, nad którymi ma nastąpić przejęcie kontroli, i obrót realizowany przez nabywane części mienia nie przekroczył łącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 000 000 euro;
Koncentracja niepodlegająca zgłoszeniu
(art. 14 ust. 2 uokik)
„ Koncentracja przejściowa (przez instytucję finansową) Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucję finansową akcji albo udziałów w celu ich odsprzedaży, jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej tej instytucji jest prowadzone na własny lub cudzy rachunek inwestowanie w akcje albo udziały innych przedsiębiorców, pod warunkiem, że odsprzedaż ta nastąpi przed upływem roku od dnia nabycia lub objęcia, oraz że: a) instytucja ta nie wykonuje praw z tych akcji albo
udziałów, z wyjątkiem prawa do dywidendy b) wykonuje te prawa wyłącznie w celu przygotowania
odsprzedaży całości lub części przedsiębiorstwa, jego majątku lub tych akcji albo udziałów
Koncentracja niepodlegająca zgłoszeniu
(art. 14 ust. 3 uokik)
„ Koncentracja przejściowa (przy wierzytelności) Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez przedsiębiorcę akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności, pod warunkiem że nie będzie on wykonywał praw z tych akcji lub udziałów, z wyłączeniem prawa do ich sprzedaży;
Koncentracja niepodlegająca zgłoszeniu
(art. 14 ust. 4 uokik)
„ Koncentracja w toku postępowania upadłościowego Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: następującej w toku postępowania upadłościowego, z wyłączeniem przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę lub nabywający część mienia jest konkurentem albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego lub którego część mienia jest nabywana
Koncentracja niepodlegająca zgłoszeniu
(art. 14 ust. 5 uokik)
„ Koncentracja w ramach grupy kapitałowej Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej
Podmioty zobowiązane do zgłoszenia zamiaru koncentracji
(art. 94 ust. 2 i 3 UOKiK)
„ • w przypadku łączenia się przedsiębiorstw –
zgłoszenie wspólne łączących się przedsiębiorców • w przypadku przejęcia kontroli – przejmujący
kontrolę • w przypadku utworzenia przedsiębiorcy – zgłoszenie
wspólne tworzących przedsiębiorców • w przypadku nabycia części mienia – nabywający • W przypadku gdy koncentracji dokonuje
przedsiębiorca dominujący za pośrednictwem co najmniej 2 przedsiębiorców zależnych, zgłoszenia dokonuje przedsiębiorca dominujący
UWAGA – za wyjątkiem art. 94 ust. 3 zgłoszenia dokonują podmioty bezpośrednio uczestniczące w koncentracji
Kryteria oceny koncentracji
TEST KONKURECNJI
(art. 18 UOKiK)
„ • Ocena pod względem skutków dla konkurencji na
rynku właściwym
• Kryterium istotnego ograniczenia konkurencji, w szczególności powstanie lub umocnienie pozycji dominującej
• Cel postępowania:
Czy zamierzona koncentracja spowoduje istotne ograniczenie konkurencji?
Co jest źródłem istotnego ograniczenia konkurencji?
Kontrola koncentracji
Decyzje merytoryczne
(art. 18-23 UOKiK)
„ Decyzje kończące postępowanie na wniosek 1. Decyzja wyrażająca bezwarunkową zgodę dokonania
zgłoszonej koncentracji (art. 18 zw. art. 22 ust. 1 i 2)
2. Decyzja wyrażająca warunkową zgodę na dokonanie zgłoszonej koncentracji (art. 19)
3. Decyzja zakazująca dokonania koncentracji (art. 20 ust. 1)
4. Decyzja wyrażająca zgodę wyjątkową (art. 20 ust. 2)
Kontrola koncentracji
Decyzje merytoryczne
(art. 18-23 UOKiK)
„ Decyzje kończące postępowanie z urzędu 1. Decyzja uchylająca zgodę bezwarunkową
2. Decyzja uchylająca zgodę warunkową
3. Decyzja uchylająca zgodę wyjątkową
4. Decyzja o przywróceniu warunków konkurencji (art. 21
ust. 4 zw. art. 21 ust. 2 i 3)
5. Decyzja nakazująca podział przedsiębiorstwa (art. 99)
Kontrola koncentracji
Umorzenie postępowania
„ 1. Art. 105 ust. 1 KPA (postępowanie jest
bezprzedmiotowe)
2. Art. 75 ust. 1 UOKiK (wycofanie zgłoszenia zamiaru koncentracji przez przedsiębiorców; przejęcie sprawy przez Komisję Europejską na podstawie przepisów prawa wspólnotowego)
Dziękuję za uwagę!