-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/1
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Päpste: Paschalis I. – Zacharias
Wenn die Ordnungszahl eines Papstes in Klammern gesetzt ist,
bedeutet dies nur, daß ein späterer Papst dieselbe Ordnungszahl
noch einmal verwendet hat. Ein
Urteil über die Rechtmäßigkeit des Papstes wird dadurch nicht
abgegeben. Paschalis (I.), Papst 687.
Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum
Romanorum, Bd. 2 (Göttingen 2017) Nr. 3546, 3552–3554 Francesca
Coppa in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy
(West-point/London 1999) S. 313 Umberto Longo in: →Enciclopedia dei
papi 1 S. 631–633 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle
Päpste (Köln 2008) S. 74f-
Paschalis I., Papst 24.1.817–11.2.824. Von seiner Zeit an ist
der →bibliothe-carius Vorsteher der päpstlichen Kanzlei. →JE
2545–2557 und Nachträge in Bd. 2 S. 743 Philipp Jaffé/ Klaus
Herbers (Hgg.), Regesta pontificum Romanorum, Bd. 2 (Göttingen
2017) Nr. 5017–5095 Peter Johanek in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon
der Päpste und des Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 268f. H. Mordek
in: Lexikon des Mittelalters 6 Sp. 1752 Federico Marazzi in:
Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté
(Paris 1994) S. 1253f. Patrick McGuire in: Frank J. Coppa,
Encyclopedia of the Vatican and Papacy (Westpoint/ London 1999) S.
313 V. Tiberia in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 545f. Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 132f, Federico Marazzi in:
Dictionnaire encyclopédique du moyen âge (Cambridge/Paris/Rom 1997)
2 S. 1164 →Cocquelines I S. 166 Andrea Piazza in: →Enciclopedia dei
papi 1 S. 706–709 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis
Paul VI. (Zürich o.J.) S. 56 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt
XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 90 Franco Maria Ricci, Enciclopedia
di Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 694
Portrait (keine Portraitähnlichkeit angestrebt): Philippe Levillain
(Hg.), Dictionnaire Hi-storique de la Papauté (Paris 1994) nach S.
336 Enciclopedia dei papi 1 S. 707
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/2
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Paschalis II., Rainer, Papst 13.8.1099 (geweiht 14.8.1099) –
21.1.1118. Er krönte 1111 Heinrich V. zum Kaiser, wobei es zum
Zwischenfall während der Zeremonie und zur vorübergehenden
Gefangennahme des Papstes durch Hein-rich kam. Das erpreßte
Investiturprivileg wurde später als "→Pravileg" (→Hu-mor und
Ironie) abgelehnt. Unter ihm kommt die endgültige Form der
→Bleibulle in Gebrauch, die auch auf die Form der →Rota einwirkt.
Seit sei-nem Pontifikat tragen die →feierlichen Privilegien die
Unterschriften von Papst und Kardinälen. Devise: Verbo domini coeli
firmati sunt. →PIE POSTULATIO VOLUNTATIS, →REGNUM VESTRUM
Itinerar:
Von Bis 1099-08-13 1100-05-06 Rome 1100-08-30 Salerni 1100-10
1100-10-15 Melfie 1100-10-19 Troie 1100-11-10 apud Casinum
1100-11-14 1100-11-15 Anagnie 1100-11-19 1101-05-15 Rome 1101-07-27
apud oppidum Melliti 1101-09-07 Canusii 1101-09-23 1101-10-20
Beneventi 1101-10-27 Capue 1101-11-17 1102-01-31 Rome 1102-01-21
Albani 1102-02-14 1102-05-29 Rome 1102-09-23 1102-12-12 Beneventi
1103-03-01 1105-06-24 Rome 1105-09-08 1105-10-05 apud civitatem
Castellanam 1105-10-11 Ferentini 1105-10-24 1106-01-06 Rome
1106-01-30 apud oppidum Nymphe 1106-02 Gaete 1106-02 1106-03-31
Beneventi 1106-04-03 Salerni 1106-04-18 apud Ciperanum 1106-04-29
apud Cassinum 1106-05-11 1106-05-24 Rome 1106-06-16 1106-06-20
Albani 1106-07-24 Albe 1106-09-19 Florentie 1106-10-05 Bononie
1106-10-07 1106-10-08 Mutine 1106-10-18 1106-10-27 apud
Guardastallum
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/3
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
1106-11-02 Parme 1106-11-15 apud Platenam 1106-12-25 in
monasterio Clucniacensi 1107-01-04 Casale 1107-01-29 Lugduni
1107-02-02 Cabilone 1107-02-04 1107-02-08 apud Cluniacum 1107-02-08
apud villam S. Hippolyti 1107-02-10 Albe 1107-02-12 apud Nelnam
1107-02-16 Divione 1107-02-18 in monasterio Besuensi 1107-02-24
Lingonis 1107-03-08 1107-03-09 in monasterio Charitatis 1107-03-16
apud monasterium Dolense 1107-03-24 1107-04-01 Turoni 1107-04-02
apud Maiusmonasterium 1107-04-14 1107-04-19 Carnoti 1107-04-30 in
monasterio S. Dionysii 1107-05-03 apud Latiniarum 1107-05 Catalauni
1107-05-13 in villa Sesanne, Meldis 1107-05-21 1107-05-25 Trecis
1107-05-29 Antissiodori 1107-05-30 apud Clamitiacum 1107-05-31 apud
Lupertiacum 1107-06-06 1107-06-10 Silviniaci 1107-06-28 apud
Celsinianas 1107-07-13 apud Privatam 1107-07-14 apud Anicium
1107-07-20 apud Valentiam 1107-07-25 apud cellam S. Marcelli
1107-07-29 apud villam Lausanne 1107-08-02 apud ecclesiam S. Petri
d Alaverde 1107-08-04 apud Aquambellam 1107-09-01 Mutine 1107-09-18
Fesulis 1107-09-24 Florentie 1107-10-03 apud Biblenam 1107-10-23
apud Tiphernum 1107-11-16 1108-05-08 Rome 1108-05-14 Sutrii
1108-05-25 Rome 1108-09-04 Ceperani 1108-09 in monasterio Casinensi
1108-09-25 1108-11-08 Beneventi 1108-11-21 apud Troiam
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/4
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
1108-12-24 Beneventi 1108-12 Capue, in monasterio Casinensi
1109-03-07 1109-06-02 Rome 1109-06-04 Signie 1109-08-22 1109-08-28
in monasterio Sublacensi 1109-09-07 iuxta castellum Tarannum in
territorio Sublacensi 1109-09-29 1109-10-17 apud Castellionem
1109-10-31 1110-05-02 Rome 1110-06 prope monasterium Casinense
1110-07-15 Beneventi 1110-09-04 S. Agathe 1110-10-16 1111-02-16
Rome 1111-02/03 apud castellum Trebicum 1111-04-02 non longe ab
Urbe in castris Heinrici regis 1111-04-11 in agro iuxta pontem
Mammeum 1111-04-12 iuxta pontem Salarium apud octavam milliarium a
Roma 1111-04-13 1111-06 Rome 1111-07-05 Terracine 1111-10-26
1112-10-20 Rome 1112-11-10 Tiberie 1112-11-10 Princerni 1112-11
prope monasterium Casinense, Troie 1113-01-02 1113-01-18 Beneventi
1113-04-09 1113-10-27 Rome 1113-11-04 1113-11-07 Anagnie 1113-12-13
1114-04-27 Rome 1114-04-30 Albe 1114-05-25 Rome 1114-05-28
1114-06-21 Tyberie 1114-06-22 1114-07-05 Rome 1114-10-15 1114-10-19
Ceperani 1114-10-21 1114-10-22 Berule 1114-10-28 1114-11-07 Anagnie
1114-11-18 Tibere 1114-11-27 1115-04-22 Rome 1115-05 in monasterio
Casinensi 1115-05-24 1115-08-24 Beneventi 1115-08-27 Troie
1115-09-03 1115-09-25 Beneventi 1115-09/10 Vulturnense 1115-10-10
Ferentini 1115-10-18 Anagnie 1115-10-30 1115-10-31 Rome 1115-11-03
1115-11-05 Anagnie 1115-11-13 1116-04-05 Rome 1116-04-11 1116-04-13
Albe 1116-05-13 1116-05-24 Rome
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/5
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
1116-06 apud castrum Sutrium 1116-07-19 Priverni 1116-10-23
1117-01-01 Rome 1117-02/03 in monasterio Casinensi 1117-03-12 Capue
1117-03-16 1117-04-21 Beneventi 1117-05/08 Siponti 1117-08-20
1117-10-05 Anagnie 1117-11-30 Trevane 1117-12-16 1118-01-06
Preneste 1118-01-14 1118-01-21 Rome
→JL 5807–6630 und Nachträge in Bd. 2 S. 753f. Hubertus Seibert
in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums
(Freiburg 2001) Sp. 269–272 U. R. Blumenthal in: Lexikon des
Mittelalters 6 Sp. 1752f. Georg Schwaiger in: Philippe Levillain
(Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S.
1254–1256 William C. Schrader in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of
the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 313f. U.
Penteriani in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 546–548 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 209f. Robert E. Lerner in:
Dictionary of the Middle Ages (New York 1982ff.) Bd. 8 S. 444–446
Thérèse Boespflug in: Dictionnaire encyclopédique du moyen âge
(Cambridge/Paris/Rom 1997) 2 S. 1164f. Der Brockhaus. Geschichte
(Mannheim 22006) S. 686 →Cocquelines II S. 111f. Glauco Maria
Cantarella in: →Enciclopedia dei papi 2 S. 228–236 Hans Kühner,
Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 88
Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008)
S. 142f. Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini
all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 694 Carlo Servatius, Paschalis
II. (1099 – 1118) (Stuttgart 1979; Päpste und Papsttum 14) G. M.
Cantarella, Pasquale II e il suo tempo (Neapel 1997) Abbildung der
Bleibulle: Horst Fuhrmann, Die Päpste (München 1988) S. 18 Abb. 3
Thomas Frenz, I documenti pontifici nel medioevo e nell'età moderna
(Città del Vaticano 1989) S. 187 Tav. 23,8 A. de Boüard, Manuel de
diplomatique française et pontificale (Paris 1929) Taf. XLI,1
Enciclopedia dei Papi (Rom 2004) II S. 230 Irmgard Fees / Francesco
Roberg (Hgg.): Digitale Urkundenbilder aus dem Marburger
Lichtbildarchiv älterer Originalurkunden (Leipzig 2006/2015) III
Taf. 2+3 W. de Gray Birch, Catalogue of Seals in the Department of
Manuscripts of the British Mu-seum, vol. VI (London 1899) Plate VII
no. 21691 (dort als Nikolaus II. bezeichnet) Erich Kittel, Siegel,
Braunschweig 1970 (Bibliothek für Kunst- und Antiquitätenfreunde
11) S. 384
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/6
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
→Enciclopedia dei papi 2 S. 230 Paschalis III., Guido von Crema,
Papst (als Nachfolger →Viktors IV.) 22.4.1164 (geweiht 26.4.1164) –
20.9.1168. Er krönte am 1.8.1167 Beatrix zur Kaiserin. Devise:
Adiutor meus esto, domine, ne derelinquas me! Pseudo-Malachias: Via
transtiberina. Itinerar:
Von Bis 1164-04-22 1164-05-03 Luce 1164-11-30 Pise 1165-09/11
1167-04-10 Viterbii 1167-07-22 1167-09-20 Rome
→JL 14485–14495 Jürgen Petersohn in: Bruno Steimer (Hg.),
Lexikon der Päpste und des Papsttums (Frei-burg 2001) Sp. 272 G.
Schwaiger in: Lexikon des Mittelalters 6 Sp. 1753f. Marcel Pacaut
in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté
(Paris 1994) S. 1257f. Elda G. Zappi in: Frank J. Coppa,
Encyclopedia of the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S.
314f. N. Del Re in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 549 Andrea Piazza in: →Enciclopedia dei papi 2
S. 302–304 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste
(Köln 2008) S. 159 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle
origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 695
Paul I., Papst 29.5.757 – 28.6.767. →JE 2336–2373 Philipp Jaffé/
Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum Romanorum, Bd. 2
(Göttingen 2017) Nr. 4142–4206 Arnold Angenendt in: Bruno Steimer
(Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Frei-burg 2001) Sp.
272f. G. Schwaiger in: Lexikon des Mittelalters 6 Sp. 1823
Jean-Charles Picard in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire
Historique de la Papauté (Pa-ris 1994) S. 1260f. Patrick McGuire
in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy
(Westpoint/London 1999) S. 315f. G. Scano in: Niccolò Del Re/ Elmar
Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 552f. Eric John (Hg.),
The Popes. A Concise Biographical History (London 1964) S. 128 Hans
Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S.
51 Paolo Delogu in: →Enciclopedia dei papi 1 S. 665–670
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/7
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln
2008) S. 84f. Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle
origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 687 Abbildung der
Bleibulle: Enciclopedia dei papi 1 S. 668
Paul II. (Pietro Barbo), *1418, Papst 30.8.1464 (gekrönt
16.9.1464) – 26 .7.1471. Ein äußerst selbstbewußter und
prachtliebender Venezianer, Neffe →Eugens IV. Er führte eine neue
Form der Bullenstempel ein (→Namensstem-pel, →Apostelstempel),
die allerdings von seinem Nachfolger wieder rückgängig gemacht
wurde, und schaffte die →Elongata als Auszeichnungsschrift der
→litterae cum serico ab. Das von →Pius II. gegründete
→Abbreviatorenkolleg (erster Versuch der →officia venalia
vacabilia) hob er wieder auf, was ihm den Zorn der Humani-sten,
besonders Bartolomeo →Platinas, eintrug, der ihn in seiner Sammlung
von Papstviten deshalb besonders negativ darstellte. Er legte das
→servitium minu-tum auf 1/28 des gesamten →servitium commune fest,
beseitigte also die Schwankung seiner Höhe nach der Zahl der
anwesenden Kardinäle. Er erließ die Konstitution →CUM IN OMNIBUS
IUDICIIS über die Veräußerung von Kir-chengut. Pseudo-Malachias: De
cervo et leone. Wappen:
• In blau ein silberner Löwe, darüber ein goldener Schrägbalken.
• D'azzurro, al leone d'argento, alla cotissa d'oro
attraversante.
→CUM PRIDEM, →ILLA QUORUM, →IN MINORIBUS AGENTES, →INEF-FABILIS
PROVIDENTIA, →UT IN SCRIBENDIS LITTERIS.. Platina schreibt: "Sei
es, weil er es versprochen hatte, sei es, weil er die Vorschriften
und Ta-ten Pius' (II.) haßte – er hat alle Abbreviatoren, die Pius
in einem Kolleg vereinigt hatte, als nach seinen eigenen Worten
unnütz und ungelehrt enteignet. Er hat sie nämlich, ohne einen
Grund anzugeben, ihrer Güter und ihrer Würde beraubt. Dabei hätte
er sie, die jener wegen ihrer Bildung und Gelehrsamkeit aus aller
Welt ausgesucht hatte, mit großen Verheißungen und Geschenken zu
sich rufen müssen. Es war nämlich jenes Kollegium aus guten und
gelehr-ten Männern zusammengesetzt. Es umfaßte Männer, die in
göttlichem und menschlichem Recht höchst erfahren waren. Es umfaßte
lauter Dichter und Redner, die der Kurie nicht we-
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/8
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
niger zur Zierde dienten, als sie von ihr empfingen, die Paul
alle als Zugereiste aus ihrem Be-sitz vertrieb und sie, obwohl
ihnen ihr Recht durch päpstliche Urkunden, ja sogar durch eine
Garantie der Apostolischen Kammer verbrieft war, aus ihrem ehrbaren
und rechtmäßigen Be-sitz hinauswarf."
Liste der Reskribendare und Komputatoren:
http://wwws.phil.uni-passau.de/histhw/RORC/PaulII.pdf Register:
Repertorium Germanicum Band IX: Hubert Höing/Heiko Leerhoff/Michael
Rei-mann, Paul II ### Heribert Müller in: Bruno Steimer (Hg.),
Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 272–275 G.
Schwaiger in: Lexikon des Mittelalters 6 Sp. 1823f. Anna Esposito
in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté
(Paris 1994) S. 1261–1263 William C. Schrader in: Frank J. Coppa,
Encyclopedia of the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S.
316f. U. Penteriani in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld,
Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 553f. Eric John (Hg.), The Popes.
A Concise Biographical History (London 1964) S. 299f. →Cocquelines
III/3 S. 117 Anna Modigliani in: →Enciclopedia dei papi 2 S.
685–701 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI.
(Zürich o.J.) S. 151 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI.
Alle Päpste (Köln 2008) S. 208 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di
Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 687 Anton
Haidacher, Geschichte der Päpste in Bildern. Eine Dokumentation zur
Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965)
S. 144, 198–205 Roberto Weiß, Un umanista veneziano. Papa Paolo II
(Venedig 1958) Ludwig Freiherr von Pastor, Geschichte der Päpste
seit dem Ausgang des Mittelalters, Bd. 2,1 (Freiburg 71928)
Abbildungen der Bleibulle: Haidacher, Geschichte der Päpste in
Bildern S. 198 Aus 1200 Jahren. Das Bayerische Hauptsstaatsarchiv
zeigt seine Schätze. Ausstellungska-talog München 1979
(Neustadt/Aisch 3. Aufl. 1986) S. 120 Nr. 7, 8 Karl Primbs,
Mittheilungen über Papstbullen mit heraldischen Andeutungen, AZ 18
[= N.F. 5](1894)102-108 Thomas Frenz, I documenti pontifici nel
medioevo e nell'età moderna (Città del Vaticano 1989) S. 187 Tav.
23,12 Iulius Battelli, Acta Pontificum (Città del Vaticano 1965;
Exempla scripturarum III) Taf. 31 W. de Gray Birch, Catalogue of
Seals in the Department of Manuscripts of the British Mu-seum, vol.
VI (London 1899) Plate VIII no. 21954 Erich Kittel, Siegel,
Braunschweig 1970 (Bibliothek für Kunst- und Antiquitätenfreunde
11) S. 385 Roberto Weiß, La bolla plumbea di Papa Paolo II (1464 –
1471), Numismatica 2(1961)129–135, hier S. 131
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/9
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Portrait: Haidacher (wie oben) S. 199 →Enciclopedia dei papi 2
S. 690 Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der
Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S.
53
Paul III., Alessandro Farnese, * Febr. 1468, Bruder der Giulia
Farnese (Gelieb-te →Alexanders VI.), Papst 13.10.1534 (gekrönt
1./3.11.1534) – 10.11.1549. Er berief 1545 das Konzil von Trient
ein; seine Rolle als "Reformpapst" wird aber meist überschätzt.
Pseudo-Malachias: Hyacinthus medicorum (Dieser Spruch paßt besser
zu →Cle-mens VII.). Wappen:
• 6 (3, 2, 1) blaue Lilien in gold. • D'oro, a sei gigli
d'azzurro disposti tre, due e uno.
→AD DOMINACI GREGIS, →CIRCUMSPECTA ROMANI PONTIFICIS, →DEBITA
CONSIDERATIONE, →DECENS CENSEMUS DEBITUM, →ETSI CUNCTIS QUIDEM,
→EIUS QUI IMMOBILIS, →INITIO NOSTRI, →LETARE IERUSALEM, →LICET AB
INITIO, →LICET PER ROMANI PONTIFICIS, →REGIMINI MILITANTIS
ECCLESIE.
Liste der Reskribendare und Komputatoren:
http://wwws.phil.uni-passau.de/histhw/RORC/PaulIII.pdf Theologische
Realenzyklopädie (Berlin 1980ff.) 26 S. 118–121Klaus Ganzer in:
Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg
2001) Sp. 275–279 François Fossier in: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1263–1268
William Roberts in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and
Papacy (Westpoint/London 1999) S. 317f. U. Penteriani in: Niccolò
Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 554f.
Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History (London
1964) S. 335–338 Der Brockhaus. Geschichte (Mannheim 22006) S. 687
Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich
o.J.) S. 187 Gitto Benzoni in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 91–111
Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008)
S. 221 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini
all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 687
Ludwig Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des
Mittelalters (Freiburg 1886 ff. u. ö.) Bd. 5 Anton Haidacher,
Geschichte der Päpste in Bildern. Eine Dokumentation zur
Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965)
S. 233, 310–316, 342–371 C. Capasso, Paolo III, 2 Bde. (Messina/Rom
1925) J. Edwards, Paul III. oder die geistliche Gegenreformation
(Leipzig 1933)
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/10
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
William V. Hudon, Paul III (1534–49), in: Frank J. Coppa, The
Great Popes through Histo-ry. An Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002)
S. 307–314 Abbildung der Bleibulle: W. de Gray Birch, Catalogue of
Seals in the Department of Ma-nuscripts of the British Museum, vol.
VI (London 1899) Plate VIII no. 21995
Portrait:
• als junger Kardinal: Haidacher (wie oben) S. 233 • als Papst:
Haidacher (wie oben) S. 343–348 (Tizian)
Enciclopedia dei papi 3 S. 100 Hudon (wie oben) S. 309 Mathias
Felsmann (Hg.), Chronik des Christentums (Gütersloh 1999) S. 250
Eamon Duby, Die Päpste. Die große illustrierte Geschichte (München
1999) S. 162 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini
all'anno Duecento (Mai-land 1999) S. 688, 860
• als Papst mit den Nepoten: Horst Herrmann, Die Heiligen Väter.
Päpste und ihre Kinder (Berlin 2004) S. 146 (Tizian) Enciclopedia
dei papi 3 S. 107
Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der
Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S.
69 Il Vaticano (Città del Vaticano o.J.) ohne Seitenzählung und
Georg Denzler/ Clemens Jäckle, Der Vatikan. Geschichte und Kunst
(Utting 2014) S. 128 Horst Bredekamp/ Volker Reinhardt (Hgg.),
Totenkult und Wille zur Macht. Die unruhi-gen Ruhestätten der
Päpste in St. Peter (Darmstadt 2004) S. 86
Paul IV., Giampietro Carafa, * 28.6.1476, Papst 23.5.1555
(gekrönt 26.5.1555) – 18.8.1559. Devise: Dominus mihi adiutor.
Pseudo-Malachias: De fide Petri. Wappen:
• Drei silberne Balken in rot. • Di rosso, a tre fasce
d'argento.
Theologische Realenzyklopädie (Berlin 1980ff.) 26 S. 121–124
Klaus Ganzer in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 279–281 Agostino Borromeo in:
Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté
(Pa-ris 1994) S. 1268f. William Roberts in: Frank J. Coppa,
Encyclopedia of the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S.
318f. G. Scano in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 555f. Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 341f. →Cocquelines IV/1 S.
315 Alberto Aubert in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 128–142 Hans
Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S.
197 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln
2008) S. 223f.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/11
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno
Duecento (Mailand 1999) S. 687f.
Ludwig Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des
Mittelalters (Freiburg 1886 ff. u. ö.) Bd. 7 Anton Haidacher,
Geschichte der Päpste in Bildern. Eine Dokumentation zur
Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965)
S. 319–321, 394–405
Portrait: Haidacher (wie oben) S. 395 Enciclopedia dei papi 3 S.
140 Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der
Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S.
42, deutscher Text des Epitaphs S. 73f. Horst Bredekamp/ Volker
Reinhardt (Hgg.), Totenkult und Wille zur Macht. Die unruhi-gen
Ruhestätten der Päpste in St. Peter (Darmstadt 2004) S. 102
Paul V., Camillo Borghese, * 17.9.1552, Papst 16.5.1605 (gekrönt
29.5.1621) – 28.1.1621. Gründer des →Vatikanischen Archivs. Devise:
Satiabor cum apparuerit gloria tua. Pseudo-Malachias: Gens
perversa. Wappen:
• Geteilt, oben ein golden gekrönter schwarzer Adler in gold,
unten ein gestümmelter goldener Drache in blau.
• D'azzurro, al drago d'oro, col capo d'oro caricato di
un'aquila spiegata di nero, coronata d'oro.
→CUM NONNULLI, →CUM SICUT ACCEPIMUS, →DECET ROMANUM PONTIFICEM,
→EXIMIE FIDELITATIS, →FIDES ET DILIGENTIA, →ROMANUS PONTIFEX,
→UNIVERSI AGRI DOMINICI.
Georg Schwaiger in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und
des Papsttums (Frei-burg 2001) Sp. 281–283 Philippe Levillain in:
Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté
(Paris 1994) S. 1269–1272 Frank Grande in: Frank J. Coppa,
Encyclopedia of the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S.
319–321 G. Scano in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 556f. Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 356 + 375f. →Cocquelines V/3
S. 137 Volker Reinhardt in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 277–292
Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich
o.J.) S. 224 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle
Päpste (Köln 2008) S. 234f. Franco Maria Ricci, Enciclopedia di
Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 688
Ludwig Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des
Mittelalters (Freiburg 1886 ff. u. ö.) Bd. 12
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/12
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Anton Haidacher, Geschichte der Päpste in Bildern. Eine
Dokumentation zur Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor
(Heidelberg 1965) S. 502–505, 552–564 William V. Hudon, Paul V
(1601–21), Frank J. Coppa, The Great Popes through History. An
Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 373–380
Portrait: Haidacher (wie oben) S. 553 Enciclopedia dei papi 3 s.
280, 284, 286 Barth (wie oben) S. 235 Eamon Duby, Die Päpste. Die
große illustrierte Geschichte (München 1999) S. 178 Franco Maria
Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento
(Mailand 1999) S. 689 Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die
Grabdenkmäler der Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums
(Leipzig 31911) S. 82 Enciclopedia dei papi 3 s. 291 Horst
Bredekamp/ Volker Reinhardt (Hgg.), Totenkult und Wille zur Macht.
Die unruhi-gen Ruhestätten der Päpste in St. Peter (Darmstadt 2004)
S. 164
"Paul VI." → Mönch von Padua Paul VI., Giovanni Battista
Montini, * 26.9.1897, Papst 21.6.1963 (gekrönt 30.6.1963) –
6.8.1978, der Nachfolger des heiligmäßigen →Johannes XXIII. Er
führte das 2. →Vatikanische Konzil erfolgreich zu Ende, unternahm
zahlreiche Auslandsreisen und veröffentlichte etliche Enzykliken.
In unserem Zusammen-hang ist vor allem die große →Kurienreform von
1967ff. wichtig, zu der u.a. die →Abschaffung der Kanzlei gehörte.
Pseudo-Malachias: Flos florum. Wappen:
• In rot über einem silbernen Sechsberg 3 (2, 1) silberne
Lilien. • Di rosso, al monte di sei cime uscente dalla punta,
sormontato di tre gigli dispost uno e
due, il tutto d'argento. →REGIMINI ECCLESIAE UNIVERSALIS, →AD
PURPURATORUM, →ECCLESIAE SACRAE, →HUMANAE VITAE, →INGRAVESCENEM
AETA-TEM, →INTEGRAE SERVANDAE, →QUO APTIUS, →REGIMINI ECCLESI-AE
UNIVERSALIS, →ROMANI PONTIFICIS ELIGENDO, →SACRO CARDINALIUM
CONSILIO.
Victor Conzemius in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und
des Papsttums (Frei-burg 2001) Sp. 283–288 G. Schwaiger in: Lexikon
des Mittelalters 6 Sp. 1823f.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/13
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Philippe Levillain in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire
Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1272–1285 Richard J. Wolff
in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy
(Westpoint/London 1999) S. 321f. U. Penteriani in: Niccolò Del Re/
Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 557–559 Eric John
(Hg.), The Popes. A Concise Biographical History (London 1964) S.
477–479 Der Brockhaus. Geschichte (Mannheim 22006) S. 687 Hans
Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S.
299 Giovanni Maria Vian in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 657–674
Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008)
S. 267f. Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini
all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 688 Philippe Levillain, Voyage
de Paul VI, in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Histori-que
de la Papauté (Paris 1994) S. 1732–1735 Richard J. Wolff, Paul VI
(1963–78): Catholicisme's Bridge to the Modern World, in: Frank J.
Coppa, The Great Popes through History. An Encyclopedia, 2 Bde.
(London 2002) S. 519–535 Luitpold A. Dorn, Paul VI. Der einsame
Reformer (Graz 1989) Peter Hebblethwaite, Paul VI. The First
Modeern Pope (London 1993) Fotografie: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) nach S. 336
→Enciclopedia dei papi 3 S. 661, 668, 670, 672 Wolff (wie oben) S.
521 Mathias Felsmann (Hg.), Chronik des Christentums (Gütersloh
1999) S. 379 Eamon Duby, Die Päpste. Die große illustrierte
Geschichte (München 1999) S. 276 Franco Maria Ricci, Enciclopedia
di Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 690 und
öfter Sein Grab: Enciclopedia dei papi 3 S. 673
"Paul VII." → Mönch von Padua Pelagius I., Papst
16.4.556–3.3.561. →JK 939–1038 und Nachträge in Bd. 2 S. 738
Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum Romanorum,
Bd. 1 (Göttingen 2017) Nr. 1888–2012 Register: Pius M. Gassó/
Columa M. Batlle, Pelagii I. Papae epistulae quae supersunt
(556–561) (Montserrat 1956)
Angelo Di Bernardino in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste
und des Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 288–290 G. Schwaiger in:
Lexikon des Mittelalters 6 Sp. 1859
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/14
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Christine Fraisse-Coué in: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1293–1296
John C. Horgan in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and
Papacy (Westpoint/London 1999) S. 322f. G. Scano in: Niccolò Del
Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 559f. Eric
John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History (London 1964)
S. 84 + 103 →Cocquelines I S. 92 Claire Sotinel in: →Enciclopedia
dei papi 1 S. 529–536 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus
bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 36 Reinhard Barth, Von Petrus zu
Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 55f. Robert R. Eno,
Pelagius I. (556–61), in: Frank J. Coppa, The Great Popes through
History. An Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 59–67 Sein
Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der Päpste,
Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S. 10
(deutscher Text des Epitaphs)
Pelagius II., Papst 579 – 7.2.890. →JK 1047–1065 Philipp Jaffé/
Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum Romanorum, Bd. 1
(Göttingen 2017) Nr. 2038–2070 Angelo Di Bernardino in: Bruno
Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg 2001)
Sp. 290f. Claire Sotinel in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire
Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1296f. Frank Grande in:
Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy
(Westpoint/London 1999) S. 323 G. Scano in: Niccolò Del Re/ Elmar
Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 560f. Eric John (Hg.),
The Popes. A Concise Biographical History (London 1964) S. 109
→Cocquelines I S. 94 Claire Sotinel in: →Enciclopedia dei papi 1 S.
541–546 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI.
(Zürich o.J.) S. 37 Portrait (keine Portraitöhnlichkeit
angestrebt): Enciclopedia dei papi 1 S. 542
Petrus, Papst 30/1 – 63/64/67 (?) Petrus II.: nach
→Pseudo-Malachias wird der letzte Papst den Namen Petrus tragen.
Der Text endet: In persecutione extrema sacrae Romanae ecclesiae
se-debit Petrus Romanus, qui pascet oves in multis tribulationibus:
quibus transac-tis civuitas septicollis diruetur, & Iudex
tremendus iudicabit populum suum. Fi-nis. Dahinter steht die
Beobachtung, daß bislang kein Papst diesen Namen ange-nommen hat
und daß die Päpste, die mit Taufnamen "Petrus" hießen, den Na-men
wechselten. →Papstname Philippus, Papst 31.7./1.8.768.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/15
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum
Romanorum, Bd. 2 (Göttingen 2017) Nr. 4225–4228 Manfred Heim in:
Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg
2001) Sp. 310 Jean-Charles in: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1321 John C.
Morgan in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy
(Westpoint/London 1999) S. 327 N. Del Re in: Niccolò Del Re/ Elmar
Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 580f. Eugenio Susi in:
→Enciclopedia dei papi 1 S. 675–677 Reinhard Barth, Von Petrus zu
Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 86
Pius I., Papst 140/142 (?) – 154/155 (?) Pius II., Enea Silvio
Piccolomini, * 18.10.1405, Papst 18.8.1458 (gekrönt 3.9.1458) –
14./15.8.1464. Zunächst Anhänger des →Konziliarismus (dabei
Se-kretär des Basler Konzilspapstes Felix' V.), von dem er sich
später lossagte (→EXECRABILIS, →Retraktionsbulle, →Humor und
Ironie). Versuche einer →Kanzleireform blieben erfolglos, geben uns
heute aber wertvolle Einblicke in die tatsächlichen Zustände. Statt
dessen stieß Pius II., ohne es zu wollen, negati-ve Entwicklungen
an, so bei der →expeditio per cameram und durch die Grün-dung des
→Kollegs der →Abbreviatoren, das von →Sixtus IV. an zum Vorbild für
das System der →officia venalia vacabilia wurde (→QUO SALUBRIUS).
Berühmt ist auch sein Kreuzzugsaufruf →VOCAVIT NOS PIUS. Seine
Unterschrift als Sekretär →Felix' V.:
Pseudo-Malachias: De capra et albergo. Wappen:
• In silber ein blaues mit 5 (1, 3, 1) goldenen Monden belegtes
durchgehendes Kreuz. • D'argento, alla croce d'azzurro caricata di
cinque crescenti d'oro.
→CUM EX SACRORUM ORDINUM, →PASTOR ETERNUS Itinerar:
1458–1459 Rome 1459–1460 Mantue 1460–1463 Rome 1461 Tibure,
Fulginei 1462 Viterbii, Pientie 1464 Narnie 1464 Ancone
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/16
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Liste der Reskribendare und Komputatoren:
http://wwws.phil.uni-passau.de/histhw/RORC/PiusII.pdf Register:
Repertorium Germanicum Band VIII: Dieter Brosius/Ulrich
Scheschkewitz/Karl Borchard, Pius II. (Tübingen 1993) Theologische
Realenzyklopädie (Berlin 1980ff.) 26 S. 649–652 Johannes Helmrath
in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums
(Frei-burg 2001) Sp. 311–314 A. Esch in: Lexikon des Mittelalters 6
Sp. 2190–2192 Paola Picentini in: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1323–1325
William C. Schrader in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican
and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 328 V. Tiberia in: Niccolò
Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 583–586
Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History (London
1964) S. 297–299 André Duval in: Dictionnaire du Moyen Âge,
histoire et société (Patis 1997) S. 714f. Paolo Piacentini in:
Dictionnaire encyclopédique du moyen âge (Cambridge/Paris/Rom 1997)
2 S. 1212f. →Cocquelines III/3 S. 91 Marco Pellegrini in:
→Enciclopedia dei papi 2 S. 663–685 Hans Kühner, Lexikon der Päpste
von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 146 Reinhard Barth, Von
Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 207f. Franco
Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento
(Mailand 1999) S. 716 Anton Haidacher, Geschichte der Päpste in
Bildern. Eine Dokumentation zur Papstge-schichte von Ludwig
Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965) S. 142–144, 186–197 G.
Paparelli, Enea Silvio Piccolomini (Pio II) (Bari 1950) Ch. F.
Naville, Enea Silvio Piccolomini (Bologna/ Locarno 1985) Ludwig
Freiherr von Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des
Mittelalters, Bd. 2,2 (Freiburg 71923) G. Voigt, Enea Silvio
Piccolomini als Papst Pius, 3 Bde. (Berlin 1856/63, ND 1967) Edwar
D. English, Pius II (1458–64), in: Frank J. Coppa, The Great Popes
through Histo-ry. An Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 249–264
Abbildung der Bleibulle; Thomas Frenz, I documenti pontifici nel
medioevo e nell'età mo-derna (Città del Vaticano 1989) S. 187 Tav.
23,11
Portrait: Haidacher (wie oben) S. 187 Horst Herrmann, Die
Heiligen Väter. Päpste und ihre Kinder (Berlin 2004) S. 16
(Pinturic-chio) Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique
de la Papauté (Paris 1994) nach S. 336 English (wie oben) S. 251
Seine Handschrift: Haidacher (wie oben) S. 131
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/17
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der
Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S.
51, deutsche Übersetzung des Epitaphs S, 52 Haidacher (wie oben) S.
138
Pius III., Francesco de' Piccolomini Todeschini, Neffe →Pius'
II., * 1439, Papst 22.9. (gekrönt 1. oder 8.10.1503) – 18.10.1503.
Pseudo-Malachias: De parvo homine. Wappen:
• Wie das Wappen →Pius' II. • D'argento, alla croce d'azzurro
caricata di cinque crescenti d'oro.
Klaus Ganzer in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 314f. Paola Picentini Scaccia in:
Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté
(Paris 1994) S. 1325f. Willam Roberts in: Frank J. Coppa,
Encyclopedia of the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S.
328f. U. Penteriani in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld,
Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 586 Eric John (Hg.), The Popes. A
Concise Biographical History (London 1964) S. 324 →Cocquelines
III/3 S. 258 Matteo Sanfilippo in: →Enciclopdia dei papi 3 S. 22–31
Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich
o.J.) S. 165 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle
Päpste (Köln 2008) S. 213 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma
dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 716
Ludwig Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des
Mittelalters (Freiburg 1886 ff. u. ö.) Bd. 3 Anton Haidacher,
Geschichte der Päpste in Bildern. Eine Dokumentation zur
Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965)
S. 150f., 240f.
Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der
Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S.
58 Haidacher (wie oben) S. 241 Enciclopedia dei papi 3 S. 29
Pius IV., Gian Angelo de' Medici, * 31.3.1499, Papst 25.12.1559
(gekrönt 6.1.1560) – 9.12.1565. Er führte umfangreiche
Reformationen der Kurienämter durch und schloß 1563 das Konzil von
→Trient ab. Pseudo-Malachias: Esculapii farmacum. Wappen:
• Wie das Wappen →Leos X. • D'oro, a sei palle disposte in
cinta, quella nel capo d'azzurro caricata di tre gigli d'oro
disposti due e uno, le altre di rosso. →Kanzleireform
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/18
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
→AD ECCLESIE REGIMEN, →AD EXIMIE DEVOTIONIS, →ALIAS NON-NULLAS
CONSTITUTIONES, →BENEDICTUS DEUS, →CUM INTER CETE-RAS, →CUM INTER
GRAVISSIMAS CURAS, →CUM NUPER NOS, →IN ELIGENDIS ECCLESIARUM, →IN
THRONO IUSTITIAE, →IN SACROSAN-CTA BEATI PETRI, →IN SUBLIMI BEATI
PETRI SOLIO, →INIUNCTUM NOBIS, →INTER MULTIPLICES, →PRUDENTIA
PATRIS FAMILIAS, →ROMANUS PONTIFEX, →UNIVERSI GREGIS DOMINICI.
Theologische Realenzyklopädie (Berlin 1980ff.) 26 S. 652–655
Klaus Ganzer in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 315–317 Marc Smith in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1326–1328 William Roberts in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of
the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 329f. U.
Penteriani in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 586–589 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 342–344 →Cocquelines IV/2 S.
1 Flavio Rurale in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 142–160 Hans
Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S.
201 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln
2008) S. 224–226 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle
origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 716, 718
Ludwig Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des
Mittelalters (Freiburg 1886 ff. u. ö.) Bd. 7 Anton Haidacher,
Geschichte der Päpste in Bildern. Eine Dokumentation zur
Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965)
S. 322–326, 406–423 Portrait: Haidacher (wie oben) S. 407
Enciclopedia dei papi 3 S. 157
Pius V., Michele Ghislieri, * 17.1.1504, Papst 7.1.1566 (gekrönt
17./19.1.1566) – 1.5.1572. Er reformierte die →expeditio per viam
correctoris und die →Pönitentiarie. Seliggesprochen 27.4.1672
(→UNIGENITUS DEI FILIUS), heiliggesprochen 22.5.1712 (→INTER
MULTIPLICES TRIBULATIONES). Pseudo-Malachias: Angelus nemorosus.
Wappen:
• Fünfmal schräglinksgeteilt von gold und rot. • Bandato d'oro e
di rosso.
→Kanzleireform, →COGIT NOS NECESSITAS, →CUM INTER CETERAS,
→CUPIENS PAUPERIBUS, →IN EARUM RERUM COMMUTATIONE, →IN OMNIBUS
REBUS, →INTER ILLA, →PONTIFICE DIGNUM EST,
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/19
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
→REGNANS IN EXCELSIS, →ROMANI PONTIFICIS, →ROMANUS PONTI-FEX,
→UT BONUS PATER FAMILIAS, →CIAM AMBITIOSE CUPIDITATIS
Theologische Realenzyklopädie (Berlin 1980ff.) 26 S. 655–659
Klaus Ganzer in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 317–320 Nicole Lemaitre in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1328–1330 William Roberts in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of
the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 330f. U.
Penteriani in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 589–591 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 349–351 →Cocquelines IV/2 S.
276 Simona Feci in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 160–180 Hans
Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S.
205 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln
2008) S. 226 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini
all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 718
Ludwig Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des
Mittelalters (Freiburg 1886 ff. u. ö.) Bd. 8 Anton Haidacher,
Geschichte der Päpste in Bildern. Eine Dokumentation zur
Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965)
S. 327–330, 424–435 Der Brockhaus. Geschichte (Mannheim 22006) S.
706 N. Lemaitre, Saint Pie V (Paris 1994) Sergio Pagano/ William V.
Hudon, Pius V (1566–72), in: Frank J. Coppa, The Great Popes
through History. An Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S.
333–342
Portrait: Haidacher (wie oben) S. 425f. Horst Herrmann, Die
Heiligen Väter. Päpste und ihre Kinder (Berlin 2004) S. 96 (El
Gre-co) Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la
Papauté (Paris 1994) nach S. 336 Pagano (wie oben) S. 335 Barth
(wie oben) S. 226 Eamon Duby, Die Päpste. Die große illustrierte
Geschichte (München 1999) S. 170 Sein Grabmal: Ferdinand
Gregorovius, Die Grabdenkmäler der Päpste, Marksteine der
Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S. 75 Enciclopedia dei
papi 3 s. 175, 178 Horst Bredekamp/ Volker Reinhardt (Hgg.),
Totenkult und Wille zur Macht. Die unruhi-gen Ruhestätten der
Päpste in St. Peter (Darmstadt 2004) S. 143
Pius VI., Giovanni Angelo Braschi, * 25.12.1717, Papst 15.2.1775
(gekrönt 22.2.1775) – 29.8.1799. Er unternahm als erster Papst seit
langem eine Aus-landsreise nach Wien und München. Zuletzt wurde er
von den Franzosen nach Valence verschleppt.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/20
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Pseudo-Malachias: Peregrinus apostolicus Wappen:
• Di rosso, al giglio gambuto, fogliato e piantato su una
pianura di verde, curvato dal sof-fio del vento Borea movnte dal
cantone destro del capo, il tutto al naturale, col capo d'argento
caricato di tre stelle a otto punte. Alias: Inquartato: nel pimo
d'oro, all'aquila bicipite di nero spiegata, coronata dello stesso,
nel secondo d'azzurro, alla fascia d'ar-gento caricata di tre
stelle a sei punte d'oro e accompagnata da due gigli d'argento. Sul
tutto uno scudetto recante l'arma precedente.
→AUCTOREM FIDEI, →CARITAS, →CHRISTI ECCLESIE REGENDE, →CUM MOS
SUPERIORI ANNO, →È RICORSO A NOI, →GRATA FAMI-LIARITATIS OBSEQUIA,
→QUARE LACRYME, →QUOD ALIQUANTUM Itinerar 27.2. – 17.6.1782
(Rückreise von Wien nach Rom): →Cocquelines XVI/6 S. 458–468
Josef Gelmi in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 320–322 Marina Caffiero in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1330–1334 Emilana P. Noether in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of
the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 331f. G. Scano
in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998)
S. 591–593 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical
History (London 1964) S. 404–406 Der Brockhaus. Geschichte
(Mannheim 22006) S. 706 →Cocquelines XVI/5 S. III–V Marina Caffiero
in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 492–509 Hans Kühner, Lexikon der
Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 268 Reinhard Barth,
Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 252f. Franco
Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento
(Mailand 1999) S. 718
Ludwig Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des
Mittelalters (Freiburg 1886 ff. u. ö.) Bd. 16 Anton Haidacher,
Geschichte der Päpste in Bildern. Eine Dokumentation zur
Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965)
S. 542–546, 710–723
Portrait: Haidacher (wie oben) S. 711f., 717 Philippe Levillain
(Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) nach S.
336 Enciclopedia dei papi 3 S. 495, 498, 508 Eamon Duby, Die
Päpste. Die große illustrierte Geschichte (München 1999) S. 196,
204 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno
Duecento (Mailand 1999) S. 206 Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius,
Die Grabdenkmäler der Päpste, Marksteine der Geschichte des
Papsttums (Leipzig 31911) S. 94 Haidacher (wie oben) S. 723
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/21
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Pius VII., Barnaba Chiaramonti, *14.8.1742, Papst 14.3.1800
(gekrönt 21.3.1800) – 20.8.1823. Unter den besonderen Verhältnissen
der Französischen Revolution nicht am Sterbeort des Vorgängers,
sondern in Venedig gewählt, schloß er 1801 ein Konkordat mit
Napoleon ab, welches dieser aber durch die "organischen Artikel"
willkürlich veränderte. 1804 salbte er Napoleon zum "Kaiser der
Franzosen". Als dieser den Kirchenstaat okkupierte,
exkommuni-zierte er ihn und wurde deshalb bis 1812
gefangengehalten. Auf dem Wiener Kongreß erreichte er die
Wiederherstellung des Kirchenstaates. Er reformierte die Kurie in
der Weise, daß er die untergegangenen Kollegien der →officia
ve-nalia vacabilia nicht wiederherstellte und das Personal der
Kanzlei verkleinerte. Devise: Dirige me in semitam rectam!
Pseudo-Malachias: Aquilus rapax. Wappen:
• Gespalten und geteilt, vorne in blau ein goldenes
Patriarchenkreuz auf einem grünen Dreiberg, darüber gelegt PAX in
schwarz, hinten oben drei goldene sechszackige Sterne in blau,
hinten unten geteilt von gold und blau durch einen silbernen mit
drei schwarzen Mohrenköpfen belegten Schrägbalken.
• Partito: nel primo dell'Ordine benedettino: d'argento, alla
croce dicalvario doppia di ne-ro fondata su un monte di tre cime di
verde e attraversata dalla scritta PAX di nero po-sta in fascia;
nel secondo: trinciato d'oro e d'azzurro. alla banda d'argento
attraversante caricata di tre teste di moro bendate dello stesso
disposte in palo, col capo d'azzurro caricato di tre stelle a otto
punte d'oro, disposte una e due. Varianti: 1) l'arma dell'Or-dine
benedettino in scudetto caricato sul capo; 2) il capo abbassato
sotto il capo dell'Ordine benedettino.
→COMMISSA DIVINITUS, →CUM INNUMERI UBIQUE, →DE SALUTE DOMINICI
GREGIS, →DE SALUTE ANIMARUM, →DE UTILIOTI DOMINI-CE VINEE, →DEI AC
DOMINI NOSTRI, →EA IMPOSITA NOBIS, →ECCLESIA CHRISTI, →ECCLESIAM A
IESU CHRISTO SALVATORE, →EX IMPOSITO NOBIS, →IN UNIVERSALIS
ECCLESIE, →PER ALIAS NO-STRAS, →POST DIUTURNAS, →QUANDO PER
AMMIRLBILE, →QUE PO-TISSIMUM, →QUI CHRISTI DOMINI VICES,
→SOLLICITUDO OMNIUM ECCLESIARUM, →TAM MULTA
Theologische Realenzyklopädie (Berlin 1980ff.) 26 S. 659ff.
Roger Aubert in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 322–326
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/22
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Philippe Boutry in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire
Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1334–1342 Emiliana F.
Noether in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy
(Westpoint/London 1999) S. 333f. G. Scano in: Niccolò Del Re/ Elmar
Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 593f. Eric John (Hg.),
The Popes. A Concise Biographical History (London 1964) S. 406–408
Der Brockhaus. Geschichte (Mannheim 22006) S. 706f. Hans Kühner,
Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 270
Philippe Boutry in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 509–529 Reinhard
Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S.
253–255 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini
all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 718 Alan J. Reinerman, Pius VII
(1800–1823), in: Frank J. Coppa, The Great Popes through History.
An Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 445–451 Zu seiner Wahl
vgl. die Abbildung in: Das Geheimarchiv des Vatikan. Tausend Jahre
Weltgeschichte in ausgewählten Dokumenten (Stuttgart 1992) S.
228
Portrait: Horst Herrmann, Die Heiligen Väter. Päpste und ihre
Kinder (Berlin 2004) S. 34 (Jacques-Louis David) Enciclopedia dei
papi 3 S. 512, 518 Reinerman (wie oben) S. 447 Eamon Duby, Die
Päpste. Die große illustrierte Geschichte (München 1999) S. 206,
209 Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der
Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S.
95 Enciclopedia dei papi 3 S. 523 Horst Bredekamp/ Volker Reinhardt
(Hgg.), Totenkult und Wille zur Macht. Die unruhi-gen Ruhestätten
der Päpste in St. Peter (Darmstadt 2004) S. 248
Pius VIII., Francesco Saverio Castiglioni, * 20.11.1761, Papst
31.3.1829 (ge-krönt 5.4.1829) – 30.11.1830. Pseudo-Malachias: Vir
religiosus. Wappen:
• In rot ein silberner, einen goldenen Turm tragender Löwe. • Di
rosso al leone d'argento sostenente una torre d'oro, aperta e
finestrata di nero. Vari-
ante: il leone d'oro. →TRADITI HUMILITATI
Roger Aubert in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 326f. Philippe Boutry in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1342f. Loretta Devoy in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the
Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 334 M. Di Sivo in:
Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S.
594f.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/23
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History
(London 1964) S. 435f. Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus
bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 275 Giuseppe Monsagrati in:
→Enciclopedia dei papi 3 539–546 Reinhard Barth, Von Petrus zu
Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 255f. Franco Maria Ricci,
Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999)
S. 718 O. Fusi Perri, La vita del papa Pio VIII (Rom 1965)
Portrait: Enciclopedia dei papi 3 S. 541 Barth (wie oben) S. 256
Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der Päpste,
Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S. 96
Enciclopedia dei papi 3 S. 545
Pius IX., Giovanni Maria Mastei-Feretti, * 13.5.1792, Papst
16.6.1846 (gekrönt 21.6.1846) – 7.2. 1878. Während der Revolution
von 1848 bis 1850 im Exil. 1860 verlor er die weltliche Herrschaft
über den Kirchenstaat mit Ausnahme des Patrimonium Petri. 1870 auch
über dieses; seitdem war er der "Gefangene im Vatikan". Er berief
1869 das 1. →Vatikanische Konzil ein, das die Unfehlbar-keit des
Papstes in Glaubens- und Sittenfragen dogmatisierte, sofern er ex
ca-thedra spricht. (Dabei wurde auch die causa Honorii diskutiert;
→Liber diur-nus.) Er erließ die Bullen und Enzykliken →INEFFABILIS
DEUS (1854), →QUANTA CURA (1864), den →Syllabus (1864). →Johannes
Paul II. sprach ihn am 3.9.2000 selig. Die Kurien- und
Kanzleiorganisation blieb unter ihm un-verändert, auch nach dem
Verlust der weltlichen Herrschaft. Pseudo-Malachias: Crux de cruce.
Wappen:
• Geviert, in 1: in blau ein goldener gekrönter Löwe, der die
hintere linke Pranke auf ei-nen goldenen Ball legt, in 2: zwei rote
Schrägbalken in silber.
• Inquartato: nel primo d'azzurro, al leone coronato, la branca
posteriore sinistra posata su una palla, il tutto d'oro; nel
secondo d'argento, a due bande di rosso.
→APOSTOLICE SEDIS, →EX QUA DIE, →GRAVIBUS ECCLESIE, →PASTOR
AETERNUS, →QUANTA CURA, →QUI PLURIBUS, →UNI-VERSALIS ECCLESIE
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/24
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Roger Aubert in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 327–333 Giacomo Martina in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1343–1349 Frank J. Coppa in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the
Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 334–336 M. Di Sivo
in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998)
S. 595–599 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical
History (London 1964) S. 437–440 Der Brockhaus. Geschichte
(Mannheim 22006) S. 707 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus
bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 278 Giacomo Martina in: →Enciclopedia
dei papi 3 S. 560–575 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI.
Alle Päpste (Köln 2008) S. 257f. Franco Maria Ricci, Enciclopedia
di Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 718 R.
Aubert, Il pontificato di Pio IX (Turin 1971) G. Martina, Pio IX, 3
Bde. (Rom 1974/86/90) A. Polverari, Vita di Pio IX, 3 Bde. (Città
del Vaticano 1986/8) A. Paita, Pio IX (Mailand 2000) I. Gobry, Pie
IX. Le pape des tempêtes (Paris 1999) Frank J. Coppa, Pius IX
(1846–78): The Last "Pope-King", in: ders., The Great Popes through
History. An Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 453–461 E. E. Y.
Hale, Papst Pius IX. – Politik und Religion (Graz 1957) Portrait
als junger Mann: Enciclopedia dei papi 3 S. 561 Portrait als Papst:
ebd. S. 562, 569, 573 Coppa (wie oben) S. 455 Barth (wie oben) S.
257 Eamon Duby, Die Päpste. Die große illustrierte Geschichte
(München 1999) S. 222 Fotografien: August Bernhard Hasler, Wie der
Papst unfehlbar wurde. Macht und Ohn-macht eines Dogmas
(Frankfurt/Main 1981) S. 15 (aus dem Jahre 1855), 89 (1871), 86
(1876), 91 (1877) Georg Denzler/ Clemens Jäckle, Der Vatikan.
Geschichte und Kunst (Utting 2014) S. 77 Mathias Felsmann (Hg.),
Chronik des Christentums (Gütersloh 1999) S. 362 Sein Grabmal:
Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der Päpste, Marksteine der
Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S. 100
Pius X., Giuseppe Sarto, * 2.6.1835, Papst 4.8.1903 (gekrönt
9.8.1903) – 20.8.1914. In sein Pontifikat fällt die Trennung von
Kirche und Staat in Frank-reich (1905) und Portugal (1911). Er
führte durch die Bulle →SAPIENTI CON-SILIO von 1908 eine umfassende
Kurien- und Kanzleireform durch. →Pius XII. sprach ihn am 3.6.1951
selig, am 29.5.1954 heilig (Feiertag 21.8.). Devise: Instaurare
omnia in Christo und In cruce domini nostri Iesu Christi.
Pseudo-Malachias: Ignis ardens.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/25
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Wappen: • Unter einem silbernen Schildhaupt mit einem
geflügelten, ein offenes beschriebenes
Buch haltenden goldenen Löwen (Markuslöwe) in blau ein schwarzer
Anker auf sil-bernen Wellen unter einem goldenen sechszackigen
Stern.
• D'azzurro, all'ancora a tre braccia di nero cordata di rosso
posta in banda sopra un mare ondato al naturale e sormontata nel
capo da una stella a sei punte d'oro, col capo d'ar-gento caricato
del leone (di S. Marco) alato passante, guardante e nimbato,
tenente con la branca anteriore destra un libro aperto recancte la
scritta PAX / TIBI / MARCE / EVANGE / LISTA / MEUS e una spada, il
tutto d'oro. Variante: il leone tenente soli il libro.
→ARDUUM SANE MUNUS, →COMMISSUM NOBIS, →INTER MULTIPLI-CES CURAS,
→IUCUNDA SANE ACCIDIT RECORDATIO, →PASCENDI DOMINICI GREGIS,
→PROMULGANDI, →VACANTE SEDE APOSTOLICA, →VEHEMENTER NOS, →VIRGINIS
IN OMNE AEVUM NOBILIS.
Pii X. Pontificis Maximi acta (Rom 1905/14)
Roger Aubert in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 333–338 Maurilio Guasco in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1349–1351 Andrew W. Canepa in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of
the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 336–338 U.
Penteriani in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 599–601 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 442–444 Der Brockhaus.
Geschichte (Mannheim 22006) S. 707 Hans Kühner, Lexikon der Päpste
von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 289 Maurilio Guasco in:
→Enciclopedia dei papi 3 s. 593–608 Reinhard Barth, Von Petrus zu
Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 260f. Franco Maria Ricci,
Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999)
S. 718f. N. J. Schmidlin, Papstgeschichte der neuesten Zeit, 3
(München 1934) S. 1–177 P. Fernessolo, Pie X, essai historique, 2
Bde. (Paris 1952/3) G. Dal Gal, Il papa santo, Pio X (Padua 1954)
D. Agasso, L'ultimo papa santo – Pio X (Turin 1985) G. Romanato,
Pio X. La vita di un papa santo (Mailand 1992) Y. Chiron, Saint Pie
X (Versailles 1999) William Roberts, Pius X (1903–14): The Pope of
the Curia, in: Frank J. Coppa, The Great Popes through History. An
Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 473–479 René Bazin, Pius X.
(London 1928) Hieronymus Dal Gal, Pius X. (Freiburg/Schweiz 1952)
Portrait: Enciclopedia dei papi 3 S. 607 Roberts (wie oben) S. 475
Barth (wie oben) S. 260 Eamon Duby, Die Päpste. Die große
illustrierte Geschichte (München 1999) S. 246
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/26
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Fotografie: ebd. S. 596, 600, 604 Mathias Felsmann (Hg.),
Chronik des Christentums (Gütersloh 1999) S. 383 Sein Grab: Il
Vaticano (Città del Vaticano o.J.) ohne Seitenzählung
Pius XI., Achille Ratti, *31.5.1857, Papst 6.2.1922 (gekrönt
12.2.1922) – 10.2.1939, zuvor Präfekt der →Vatikanischen
Bibliothek. In seinem Pontifikat wurden 1929 die Lateranverträge
abgeschlossen, durch die der Kirchenstaat sei-ne heutige Gestalt
erhielt. Er vergrößerte am 18.1.1931 Durchmesser und Ge-wicht der
→Bleibulle. Nach ihm ist die →Piusstiftung benannt.
Pseudo-Malachias: Fides intrepida. Wappen:
• Geteilt, oben ein schwarzer Adler in gold, unten 3 (2, 1) rote
Bälle in silber. • Troncato: nel primo d'oro, all'aquila col velo
abbassato di nero, membrata e imbeccata
d'oro; nel secondo d'argento, a tre palle di rosso disposte due
e una. →DIVINI ILLIUS MAGISTRI, →INFINITA DEI, →QUAE DIVINITUS,
→QUAS PRIMAS, →QUOD NUPER, →NON ABBIAMO BISOGNO, →MIT BRENNENDER
SORGE.
Theologische Realenzyklopädie (Berlin 1980ff.) 26 S. 674–677
Josef Gelmi in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 338–342 Marc Agostino in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1351–1362 Richard J. Wolff in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of
the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 338f. U.
Penteriani in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 602–604 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 464–467 Der Brockhaus.
Geschichte (Mannheim 22006) S. 707 Hans Kühner, Lexikon der Päpste
von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 293 Francesco Margiotta
Broglio in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 617–632 Reinhard Barth, Von
Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 264 Franco Maria
Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento
(Mailand 1999) S. 719 G. Galbiati, Paps Pio XI (Mailand 1939)
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/27
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Peter C. Kent, Pius XI (1922–39): The Kingship of Christ in the
Twentieth Century, in: Frank J. Coppa, The Great Popes through
History. An Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 491–497 Portrait:
Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté
(Paris 1994) nach S. 336 Fotografie: Enciclopedia dei papi 3 S.
619, 621, 623, 625 Kent (wie oben) S. 493 Sein Grab: Enciclopedia
dei papi 3 S. 629
Pius XII., Eugenio Pacelli, * 2.3.1876, Papst 2.3.1939 (gekrönt
12.6.1939) – 9.10.1958. Er dogmatisierte die leibliche Aufnahme
Mariens in den Himmel (→MUNIFICENTISSIMUS DEUS). Enzyklika →MYSTICI
CORPORIS. Pseudo-Malachias: Pastor angelicus. Wappen:
• Im Schildfuß unten silberne Wellen in schwarz, darüber ein
grüner Balken; im blauen Feld auf einem silbernen Dreiberg eine
silberne Taube mit abgewandtem Kopf mit ei-nem grünen Ölzweig im
Schnabel.
• D'azzurro, alla colomba con la testa rivolta d'argemto,
tenente nel becco un ramoscello d'uliva di verde e posata su un
monte di tre cime d'argento movente da una burella di verde posta
su un mare ondato al naturale.
→DIVINO AFFLANTE SPIRITU, →VACANTIS APOSTOLICE SEDIS.
Theologische Realenzyklopädie (Berlin 1980ff.) 26 S. 674–677
Josef Gelmi in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 342–346 Andrea Riccardi in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1362–1372 Charles F. Delzell in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of
the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 339–342 U.
Penteriani in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 604–607
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/28
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History
(London 1964) S. 467–470 + 473 Der Brockhaus. Geschichte (Mannheim
22006) S. 707f. Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul
VI. (Zürich o.J.) S. 295 Francesco Traniello in: →Enciclopedia dei
papi 3 S. 632–645 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle
Päpste (Köln 2008) S. 264–266 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di
Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 719 Jacques
Nobécourt, "Silence " de Pie XII, in: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Histo-rique de la Papauté (Paris 1994) S. 1570–1577
Charles F. Delzell, Pius XII (1939–58): Controversial "Pope of
Peace", in: Frank J. Coppa, The Great Popes through History. An
Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 499–510 Herbert Schambeck
(Hg.), Pius XII. – Friede durch Gerechtigkeit (Kevelaer 1986) B.
Schneider, Pius XII. (Göttingen 1968) O. Guardini, Pio XII. Un
grande papa (Turin 1961) Fotografie: Georg Denzler/ Clemens Jäckle,
Der Vatikan (Utting 2014) S 73 →Enciclopedia dei papi 3 s. 636,
639, 641, 643 Delzell (wie oben) S. 501 Eamon Duby, Die Päpste. Die
große illustrierte Geschichte (München 1999) S. 265 Franco Maria
Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento
(Mailand 1999) S. 720
"Pius XIII." →Mönch von Padua
Pontianus, Papst 21.7./21.12.230 – 28.9.235 Romanus, Papst Juli
– November 897. →JL 3515–3517 Harald Zimmermann, Papsturkunden 896
– 1046 (Wien 21988) S. 9–12 Nr. 4f. Philipp Jaffé/ Klaus Herbers
(Hgg.), Regesta pontificum Romanorum, Bd. 3 (Göttingen 2017) Nr.
7350–7354 Sebastian Scholz in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der
Päpste und des Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 347 K. Schwaiger in:
Lexikon des Mittelalters 7 Sp. 1002 Klaus Herbers in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1460 John C. Horgan in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the
Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 357 N. Del Re in:
Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S.
660 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History
(London 1964) S. 160 →Cocquelines I S. 232 Vito Loré in in:
→Enciclopedia dei papi 2 S. 50f. Hans Kühner, Lexikon der Päpste
von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 64 Reinhard Barth, Von
Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 102
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/29
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Portrait (keine Portraitähnlichkeit angestrebt): Enciclopedia
dei papi 2 S. 50
Sabinianus, Papst 13.9.604 – 22.2.606.
Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum
Romanorum, Bd. 2 (Göttingen 2017) Nr. 3165–3171 Manfred Heim in:
Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg
2001) Sp.347 Jean Durliat in: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1495f. John
C. Horgan in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and
Papacy (Westpoint/London 1999) S. 359 N. Del Re in: Niccolò Del Re/
Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 680f. Eric John
(Hg.), The Popes. A Concise Biographical History (London 1964) S.
111f. →Cocquelines I S. 105 Antonio Sennis in: →Enciclopedia dei
papi 1 S. 574–577 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis
Paul VI. (Zürich o.J.) S. 40 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt
XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 59
Sergius I., Papst 15.12.687–8.9.701. →JE 2131–2140 und Nachträge
in Bd. 2 S. 741 Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta
pontificum Romanorum, Bd. 2 (Göttingen 2017) Nr. Sebastian Scholz
in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums
(Freiburg 2001) Sp. 347f. G. Schwaiger in: Lexikon des Mittelalters
7 Sp. 1786f. Jean Durliat in: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1565f. John
C. Horgan in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and
Papacy (Westpoint/London 1999) S. 364f. N. Del Re in: Niccolò Del
Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 722f. Eric
John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History (London 1964)
S. 123f. →Cocquelines I S. 131 Vera von Falkenhausen in:
→Enciclopedia dei papi 1 S. 633–637 Hans Kühner, Lexikon der Päpste
von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 46 Reinhard Barth, Von
Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 75 Franco Maria
Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento
(Mailand 1999) S. 865
Sergius II., Papst 844 – 27.1.847. In seinen Pontifikat fällt
der Überfall und die Plünderung der →Peterskirche durch die
Sarazenen im August 846. →JE 2586–2595 und Nachträge in Bd. 2 S.
744 Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum
Romanorum, Bd. 3 (Göttingen 2017) Nr. 5273–5336
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/30
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Register: Karl Hampe, Episolae selectae pontificum Romanorum
Carolo Magno et Ludo-vico Pio regnantibus scriptae, in: MGH EE V
1–44 Sebastian Scholz in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste
und des Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 348f. G. Schwaiger in:
Lexikon des Mittelalters 7 Sp. 1787 Federico Marrazi in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1566 John C. Horgan in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the
Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 365f. G. Scano in:
Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S.
723 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History
(London 1964) S. 135 →Cocquelines I S. 180 Ilaria Bonaccorsi in:
→Enciclopedia dei papi 1 S. 720–723 Hans Kühner, Lexikon der Päpste
von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 57 Reinhard Barth, Von
Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 92 Franco Maria
Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento
(Mailand 1999) S. 865
Sergius III., Papst 29.1.904 – 14.4. oder September 911. →JL
3533–3549 und Nachträge in Bd. 2 S. 746 Harald Zimmermann,
Papsturkunden 896 – 1046 (Wien 21988) S. 31–57 Nr. 18–32 Philipp
Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum Romanorum, Bd. 3
(Göttingen 2017) Nr. 7405–7449 Sebastian Scholz in: Bruno Steimer
(Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 349
R. Schieffer in: Lexikon des Mittelalters 7 Sp. 1787 Klaus Herbers
in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté
(Paris 1994) S. 1566f. William Roberts in: Frank J. Coppa,
Encyclopedia of the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S.
366f. G. Scano in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 724 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 162 →Cocquelines I S. 237
Claudia Gnocchi in: →Enciclopedia dei papi 2 S. 60–63 Hans Kühner,
Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 66
Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008)
S. 106f. Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini
all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 865f. Abbildung der Bleibulle;
Enciclopedia de papi II 61
Sergius IV., Petrus Buccaporca oder Os porci, Papst 31.7.1009 –
12.5.1012. Er ist in unserem Zusammenhang auch deshalb interessant,
da er bei der Pontifi-katsübernahme seinen Vornamen änderte
(→Papstnamen).
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/31
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
QVISQVIS AD HEC TENDIS SVBLIMIA LECTOR
ET CAPERIS TANTE NOBILITATE DOMVS, INTENTIS OCVLVS AVLE
PERCVRRERE RARAS, DESINE MATERIAS ARTE IVVANTE MANVS,
LVMINA CV(M) GRESSV PRVDENS ARGVTA COHERCENS! RESPICE
SOLLICITVS, QVIT (!) VELIT HIC TITVLVS! HIC TVMVLATA IACENT
PASTORIS MEMBRA SERENI, QVEM DECVS ECCLESIE CONTVLIT
OMNIPOTENS,
PAVPERIBVS PANIS, NVDORVM VESTIS OPIMA, DOCTOR EGREGIVS, QVI
FVIT IN POPVLO!
IVRA SACERDOTI LETAS, DVM VIDIT ARISTAS, CETIBVS EQVAVIT,
NAVIGER ANGELICIS,
ALBANVM REGIMEN LVSTRO VENERABILIS VNO REXIT. POST SVMMVM
DVCITVR AD SOLIVM, IN QVO MVTATO PERMANSIT NOMINE PRESVL
SERGIVS EX PETRO: SIC VOCITATVS ERAT. DVCTVS MENTE PIA IHV (=
IESV) DIC PARCE REDEMPTOR!
VTO VE VICEM CAPIAS, DIC D(EV)S HVNC HABEAS! Q(VI) SEDIT
AN[N]I[S] II ET M[ENSIBVS] VIIII ET DIE[BVS] XII, OBIIT M. MD.
DIE
XII IND[ICTIONE] X AN[NO] D(OMI)NICE INCARN[ATIONIS] MILLESIMO
TERTIO X.
→JL 3966–3988 Harald Zimmermann, Papsturkunden 896 – 1046 (Wien
21988) S. 842–886 Nr. 443–463 Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.),
Regesta pontificum Romanorum, Bd. 3 (Göttingen 2017) Nr. 8580–5619
Georg Schwaiger in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Frei-burg 2001) Sp. 349f. G. Schwaiger in: Lexikon des
Mittelalters 7 Sp. 1787f. Klaus-Jürgen Herrmann in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1567f. John C. Horgan in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the
Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 367 U. Penteriani in:
Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S.
724f. Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History
(London 1964) S. 174 →Cocquelines I S. 308 Antonio Sennis in:
→Enciclopedia dei papi 2 S. 128–130 Hans Kühner, Lexikon der Päpste
von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S. 76 Reinhard Barth, Von
Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 123 Franco Maria
Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento
(Mailand 1999) S. 866 Sein Grabmal: →Enciclopedia dei papi 2 S.
128f.
Severinus, Papst 28.5. – 2.8.640.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/32
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
→JE 2039 Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum
Romanorum, Bd. 2 (Göttingen 2017) Nr. 3282–3293 Georg Jenal in:
Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg
2001) Sp. 350f. G. Schwaiger in: Lexikon des Mittelalters 7 Sp.
1805 Jean Durliat in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire
Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1568f. John C. Horgan in:
Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy
(Westpoint/London 1999) S. 367f. N. Del Re in: Niccolò Del Re/
Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 725 Eric John
(Hg.), The Popes. A Concise Biographical History (London 1964) S.
115f. →Cocquelines I S. 109 Eugenio Susi in: →Enciclopedia dei papi
1 S. 590–592 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul
VI. (Zürich o.J.) S. 41 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI.
Alle Päpste (Köln 2008) S. 63–66
Silverius, Papst 1./8.6.536 – 11.11.537, † 2.12.537 Silvester
I., Papst 31.1.314 – 31.12.335 Silvester II., Gerbert von Aurillac,
* 940/50, Papst 9.4.999 (geweiht 9.4.999 ?) – 12.5.1003. Er fügt in
einigen Urkunden an das Benevalete eine Namensunter-schrift in
tironischen Noten an: Silvester (qui et) Gerbertus Romanus
episcopus subscripsi. Itinerar: stets in Rom, außer:
999-07-09 Beneventi 999-09-22 Farfe 1001-02-16 Tiburi 1001-03-07
Perusie 1001-04-04 S. Apollinare in Classe 1001-12-25 – 1001-12-27
Tuderti
→JL 3900–3940 und Nachträge in Bd. 2 S. 747 Harald Zimmermann,
Papsturkunden 896 – 1046 (Wien 21988) S. 712–777 Nr. 366–407
Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum Romanorum,
Bd. 3 (Göttingen 2017) Nr. 8380–8509 Hans-Henning Kortüm in: Bruno
Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg 2001)
Sp. 352–355 H.-H. Kortüm in: Lexikon des Mittelalters 4 Sp. 1300f.
und U. Lindfren ebd. 4 Sp. 1300–1303 Pierre Riché in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1580–1582
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/33
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
William C. Schrader in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the
Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 398f. U. Penteriani
in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998)
S. 730–732 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical
History (London 1964) S. 170 + 173 Jean-Pierre Bordier in:
Dictionnaire du Moyen Âge, histoire et société (Patis 1997) S.
803f. Silvio A. Bedini in: Dictionary of the Middle Ages (New York
1982ff.) Bd. 11 S. 552f. Pierre Riché in: Dictionnaire
encyclopédique du moyen âge (Cambridge/Paris/Rom 1997) 1 S. 653f.
Der Brockhaus. Geschichte (Mannheim 22006) S. 807 →Cocquelines I S.
398 Massimo Oldoni in: →Enciclopedia dei papi 2 S. 116–125 Hans
Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S.
75 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln
2008) S. 120–122 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle
origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 873f. P. Riché, Gerbert
d'Aurillac, le pape de l'an mil (Paris 21990) J. Leflen, Gerbert
(Paris 1948) Abbildung der Bleibulle: Pontificum Romanorum
diplomata papyracea ... Taf. XIIb
Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der
Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S.
20 (deutsche Übersetzung des Epitaphs) Enciclopedia dei papi 2 S.
121f.
Silvester III., Johannes, Papst 1045 – 1046, von Heinrich III.
auf der Synode von Sutri für illegitim erklärt, † 1062/3.
Ernst-Dieter Hehl in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste
und des Papsttums (Frei-burg 2001) Sp. 355 G. Schwaiger in: Lexikon
des Mittelalters 7 Sp. 1908 Klaus-Jürgen in: Philippe Levillain
(Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1582
Frank Grande in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and
Papacy (Westpoint/London 1999) S. 399 N. Del Re in: Niccolò Del Re/
Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 732 Eric John
(Hg.), The Popes. A Concise Biographical History (London 1964) S.
176 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich
o.J.) S. 78 Antonio Sennis in: →Enciclopedia dei papi 2 S. 147f.
Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008)
S. 127 Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle origini
all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 874
Silvester IV., Maginulf, Papst 18.11.1105 – 12./13.4.1111, von
Heinrich V. zur Abdankung gezwungen.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/34
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Axel Bayer in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 355f. G. Schwaiger in: Lexikon des
Mittelalters 7 Sp. 1908 Jean Durliat in: Philippe Levillain (Hg.),
Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S. 1588 John C.
Horgan in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy
(Westpoint/London 1999) S. 399f. N. Del Re in: Niccolò Del Re/
Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 732 Andrea Piazza
in: →Enciclopedia dei papi 2 S. 238f- Reinhard Barth, Von Petrus zu
Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln 2008) S. 144 Franco Maria Ricci,
Enciclopedia di Roma dalle origini all'anno Duecento (Mailand 1999)
S. 874
Simplicius, Papst 3.3.468 – 10.3.483 Siricus, Papst
15./17./22./29.12.384 – 26.11.399 Sisinnius, Papst 15.1. –
4.2.708.
Philipp Jaffé/ Klaus Herbers (Hgg.), Regesta pontificum
Romanorum, Bd. 2 (Göttingen 2017) Nr. 3629–3632 Manfred Heim in:
Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des Papsttums (Freiburg
2001) Sp. 359 G. Schwaiger in: Lexikon des Mittelalters 7 Sp. 1939
Jean Durliat in: Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique
de la Papauté (Paris 1994) S. 1588 John C. Horgan in: Frank J.
Coppa, Encyclopedia of the Vatican and Papacy (Westpoint/London
1999) S. 370 N. Del Re in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld,
Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S. 733 Eric John (Hg.), The Popes. A
Concise Biographical History (London 1964) S. 124 →Cocquelines I S.
134 Vera von Falkenhausen in: →Enciclopedia dei papi 1 S. 640f.
Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich
o.J.) S. 47 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste
(Köln 2008) S. 77
Sixtus (Xystus) I., Papst 115/116 (?) – 125 (?) Sixtus (Xystus)
II., Papst 30.8.257 – 6.8.258 Sixtus (Xystus) III., Papst 31.7.432
– 19.8.440 Sixtus IV., Francesco della Rovere, * 21.7.1414,
Ordensgeneral der Franziska-ner seit 1464, Papst 9.8.1471 –
12.8.1484. Er versorgte zahlreiche Verwandte mit Ämtern an der
Kurie (→Nepotismus) und erhob deren mehrere sogar zum Kardinal,
darunter den späteren Papst →Julius II. Seine Rolle beim
Mordan-schlag auf Lorenzo und Giuliano de Medicis im Rahmen der
Pazzi-Verschwö-rung ist undurchsichtig. Er begründete (erneut) die
→Vatikanische Bibliothek.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/35
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
In unserem Zusammenhang ist wichtig, daß in seinem Pontifikat
die konse-quente Umwandlung der kurialen Ämter in →officia venalia
vacabilia began, wobei die Zahl der Stellen über den wirklichen
Bedarf hinaus erhöht wurde, um größere Einnahmen beim Erstverkauf
zu erzielen (→überflüssige Kollegien). Er gründete u.a. die
Kollegien der →abbreviatores 1479, der →sollicitatores 1482 und der
→notarii rote 1477. Er ließ wichtige Urkunden in der Engelsburg
si-cherstellen, worin man einen ersten Schritt zur Gründung des
→Vatikanischen Archivs sehen kann; in diesem gibt es noch heute den
Fonds →Archivum Arcis. Pseudo-Malachias: Piscator minorita.
Wappen:
• Ein goldener Eichbaum in blau. • D'azzurro, alla rovere
sradicata d'oro a quattro passati in doppia croce di S. Andrea.
→CUM A PREDECESSORIBUS NOSTRIS, →CUM SICUT ACCEPIMUS, →AD
DECOREM MILITANTIS ECCLESIE , →CUM SICUT FREQUENTIUS, →DECENS
REPUTAMUS, →DIVINA ETERNI DEI, →FREQUENTIBUS, →MARE MAGNUM,
→QUONIAM NONNULLI, →ROMANI PONTIFICIS, →ROMANUS PONTIFEX, →SALVATOR
MUNDI, →SANCTA MINORUM RELIGIO, →SICUT PRUDENS.
Liste der Reskribendare und Komputatoren:
http://wwws.phil.uni-passau.de/histhw/RORC/SixtusIV.pdf Register:
Repertorium Germanicum Band X: Ingo Schwab/Ulrich Schwarz, Sixtus
IV. Heribert Müller in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und
des Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 362–365 G. Schwaiger in: Lexikon
des Mittelalters 7 Sp. 1944 Paola Piacentini in: Philippe Levillain
(Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) S.
1590–1593 Margery A. Ganz in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of the
Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 372f. G. Scano in:
Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon (Augsburg 1998) S.
742–744 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise Biographical History
(London 1964) S. 300–302 André Duval in: Dictionnaire du Moyen Âge,
histoire et société (Patis 1997) S. 784f. Paolo Piacentini in:
Dictionnaire encyclopédique du moyen âge (Cambridge/Paris/Rom 1997)
2 S. 1443f. Der Brockhaus. Geschichte (Mannheim 22006) S. 808
→Cocquelines III/3 S. 131 Giuseppe Lombardi in: →Enciclopedia dei
papi 2 S. 701–714 Hans Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis
Paul VI. (Zürich o.J.) S. 153
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/36
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln
2008) S. 209f. Franco Maria Ricci, Enciclopedia di Roma dalle
origini all'anno Duecento (Mailand 1999) S. 875, 878 Anton
Haidacher, Geschichte der Päpste in Bildern. Eine Dokumentation zur
Papstge-schichte von Ludwig Freiherr von Pastor (Heidelberg 1965)
S. 145–147, 206–217 E. Lee, Sixtus IV. and Men of Letters (Rom
1978) Ludwig Freiherr von Pastor, Geschichte der Päpste seit dem
Ausgang des Mittelalters, Bd. 2,3 (Freiburg 71923) L. Di Fonzo,
Sisto IV. carriera scolastica e integrazioni biografiche (1414 –
1484) (Rom 1987) ders., I Pontefici Sisto IV (1471–84) e Sisto V
(1585–90) (Rom 1987) I. De Feo, Sisto V. Un grande papa tra
Rinascimento e Barocco (Mailand 1987) F. Benzi, Sisto IV, renovator
urbis (Rom 1990) Lorenz Böninger, Sixtus IV (1471–84). The First
Modern Pope-Monarch, in: Frank J. Coppa, The Great Popes through
History. An Encyclopedia, 2 Bde. (London 2002) S. 265–277 Portrait:
Jacob Burckhardt, Das päpstliche Rom (Bern 1941) vor dem Titel
Haidacher (wie oben) S. 207, 209 Il Vaticano (Città del Vaticano
o.J.) ohne Seitenzählung und Georg Denzler/ Clemens Jäckle, Der
Vatikan (Utting 2014) S. 26 (Melozzo da Forlì) Philippe Levillain
(Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994) nach S.
1344 Böninger (wie oben) S. 367 Eamon Duby, Die Päpste. Die große
illustrierte Geschichte (München 1999) S. 140 Franco Cardini, An
den Höfen der Päpste. Glanz und Größe der Weltmacht Vatikan
(Augs-burg 1996) S. 166
Sein Grabmal: Ferdinand Gregorovius, Die Grabdenkmäler der
Päpste, Marksteine der Geschichte des Papsttums (Leipzig 31911) S.
54 Haidacher (wie oben) S. 217 S. Schüssler, Das Grabmal Sixtus IV.
in Rom (Mainz 1998) Philippe Levillain (Hg.), Dictionnaire
Historique de la Papauté (Paris 1994) nach S. 1344 Horst Bredekamp/
Volker Reinhardt (Hgg.), Totenkult und Wille zur Macht. Die
unruhi-gen Ruhestätten der Päpste in St. Peter (Darmstadt 2004) S.
20 Mathias Felsmann (Hg.), Chronik des Christentums (Gütersloh
1999) S. 290
Sixtus V. (französisch: Sixte Quint), Felice Peretti OFM.,
*13.12.1521, Papst 24.4.1585 (gekrönt 1.5.1585) – 27.8.1590. Er
erhöhte die Zahl der Kardinäle auf 70, auch um den Einfluß des
einzelnen Kardinals zu beschränken (→IMMENSA ETERNI). Die Kardinäle
bilden seitdem die neugeschaffenen →Kardinalskon-gregationen, die
teilweise eigenständig (unter Umgehung von →Signatura und →Datarie)
die Ausstellung päpstlicher Urkunden anordnen können. Er
refor-mierte die Signatura und die Sekratariate (→ROMANUS PONTIFEX,
3.) Er war ferner für Rom städtebaulich tätig (Ponte Sisto), so daß
das Sprichwort aufkam, er habe 5 Jahre regiert, 5 Brücken gebaut
und einen Schatz von 5 Millionen hin-terlassen.
-
Päpste: Paschalis I. – Zacharias 36/37
Diese Datei stammt aus dem "Lexikon der Papstdiplomatik" von
Thomas Frenz, © Passau 2019.
Letzte Änderung: 2.3.2020.
Devise: De ventre matris mee tu es deprotector meus.
Pseudo-Malachias: Axis in medietate signi. Wappen:
• Ein goldener, einen goldenen Zweig haltender Löwe in blau,
darüber ein roter mit ei-nem goldenen sechszackigen Stern und einem
silbernen Dreiberg belegter roter Schrägbalken.
• D'azzurro, al leone tenente con la branca anteriore destra un
ramo di tre pere, il tutto d'oro, alla cotissa di rosso
attraversante caricata in capo di una stella d'oro a otto punte e
in punta da un monte di tre rime d'argento disposto nel verso della
cotissa.
→AD EXCELSUM, →CELI ET TERRE CREATOR , →DECET ROMANUM
PONTIFICEM, →POSTQUAM VERUS, →QUEMADMODUM PROVIDUS, →ROMANI
PONTIFICIS, →ROMANUS PONTIFEX, →SOLET APOSTOLICE SEDIS
Klaus Ganzer in: Bruno Steimer (Hg.), Lexikon der Päpste und des
Papsttums (Freiburg 2001) Sp. 365–367 Mario Rosa in: Philippe
Levillain (Hg.), Dictionnaire Historique de la Papauté (Paris 1994)
S. 1593–1596 Patrick McGuire in: Frank J. Coppa, Encyclopedia of
the Vatican and Papacy (Westpoint/London 1999) S. 373 M. G.
Barberini in: Niccolò Del Re/ Elmar Bordfeld, Vatikanlexikon
(Augsburg 1998) S. 744–746 Eric John (Hg.), The Popes. A Concise
Biographical History (London 1964) S. 352f. Der Brockhaus.
Geschichte (Mannheim 22006) S. 808f. →Cocquelines IV/4 S. 123f.
Silvano Giordano in: →Enciclopedia dei papi 3 S. 202–222 Hans
Kühner, Lexikon der Päpste von Petrus bis Paul VI. (Zürich o.J.) S.
213 Reinhard Barth, Von Petrus zu Benedikt XVI. Alle Päpste (Köln
2008) S. 227f. Franco Maria Ricci, Enciclopedia d