POWIATOWA STACJA SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNA W OSTROWCU ŚW. STAN SANITARNY powiatu ostrowieckiego 2012 Ostrowiec Św. 2012
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
1
POWIATOWA STACJA
SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNA
W OSTROWCU ŚW.
STAN
SANITARNY
powiatu ostrowieckiego
2012
Ostrowiec Św. 2012
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
2
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
3
Szanowni Państwo Serdecznie zapraszam do zapoznania się z raportem o stanie sanitarnym i sytuacji epidemiologicznej powiatu ostrowieckiego za 2012 r. Misją Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest ochrona zdrowia publicznego poprzez dążenie do osiągania pożądanych norm zdrowotnych, identyfikację i szacowanie skali zagrożeń, inicjowanie i organizowanie skoordynowanego nadzoru i kontroli zapobiegania zagrożeniom fizycznym, chemicznym i biologicznym, zachowanie i umacnianie zdrowia społeczeństwa poprzez kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań. Rozwiązywanie problemów zdrowia publicznego prowadzono kompleksowo poddając szczegółowej analizie zagadnienia wynikające z bieżącego i zapobiegawczego nadzoru, przy jednoczesnym zaangażowaniu edukacji
zdrowotnej i promocji zdrowia. Podejmowane działania skierowane były na poprawę zdrowia publicznego, zapobieganie chorobom, usuwanie źródeł zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
Nadzór sanitarny rozwija się w skali międzynarodowej: mechanizmy wymiany informacji i wzajemnego ostrzegania zostały wdrożone pod egidą WHO i Unii Europejskiej. Państwowa Inspekcja Sanitarna powiatu ostrowieckiego pracując w systemach informatycznych m.in. RASFF, RAPEX, WODA EXCELL , serwis kąpieliskowy uczestniczy w systemach wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach, wyrobach, materiałach, co umożliwia podejmowanie środków pozwalających na zagwarantowanie maksymalnego bezpieczeństwa sanitarnego.
Dane statystyczne zawarte w raporcie stanowią porównawczą analizę występowania chorób zakaźnych, wyników badań i kontroli m.in warunków zdrowotnych żywności i żywienia, wody do spożycia, higieny pracy, warunków nauczania i wychowania, bezpieczeństwa sanitarnego placówek ochrony zdrowia, nauki i wychowania, wraz z ich oceną w ramach szacowania ryzyka zdrowotnego. W dalszym ciągu doskonalono system zarządzania w działalności kontrolnej w oparciu o normę PN-EN ISO/IEC 17020: 2006, gwarantując uzyskiwanie wiarygodnych wyników kontroli, jak również skuteczną realizację zaplanowanych celów w obszarze ochrony zdrowia ludzkiego.
Zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa sanitarnego wymaga od Inspekcji Sanitarnej monitorowania zagrożeń dla zdrowia , w tym transgranicznych, wczesnego reagowania w przypadku wystąpienia tych zagrożeń , a także edukowania społeczeństwa.
Informacje zawarte w niniejszym raporcie wskazują, że w 2012 roku bezpieczeństwo sanitarne
mieszkańców powiatu ostrowieckiego pozostawało w dalszym ciągu na wysokim poziomie. Nie zwalnia to nas jednak z monitorowania zagrożeń i egzekwowania od osób odpowiedzialnych, przestrzegania przepisów i norm z zakresu szeroko rozumianego zdrowia publicznego.
Dziękuję za współpracę organom samorządowym, inspekcjom i strażom. Współpraca ta w znaczący sposób wpływa na zwiększenie efektywności działań podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w zakresie poprawy zdrowia publicznego mieszkańców powiatu ostrowieckiego.
Mam nadzieję, że opracowanie będzie podstawą do wyciągnięcia wniosków i podejmowania działań, które pozwolą na dalszą poprawę zdrowia publicznego w naszym powiecie.
Liczę również, iż raport przyczyni się do lepszego poznania zadań, jakie na rzecz zdrowia publicznego wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. Realizując zasadę pełnego dostępu opinii publicznej do informacji dotyczącej bezpieczeństwa sanitarnego, pełny tekst raportu mogą Państwo znaleźć na stronie internetowej PSSE w Ostrowcu Św. www.psse.ostrowiec.pl
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Św.
Wioletta Adamczyk-Nowak
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
4
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
5
Spis treści Wstęp…………………………………………………………………………………..7
I. Ocena zagrożenia epidemiologicznego ………………………………......15 II. Jakość wody do spożycia ……………………….……………………......29
III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny…………………………………………39
IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej………………………...50
V. Stan sanitarny zakładów ochrony zdrowia………………………………..59
VI. Warunki sanitarno- higieniczne środowiska pracy…………………….....66
VII. Nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz placówkami
wypoczynku dzieci i młodzieży…………………………………………..77 VIII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku…….91
IX. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna…………………………………106
X. Podsumowanie…………………………………………………………..127
Spis tabel…………………………………………………………………………134 Spis rysunków……………………………………………………………………135
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
6
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
7
WSTĘP
Zdrowie publiczne to nauka zajmująca się zdrowiem na poziomie populacji ludzkiej,
zapobieganiem chorobom, przedłużaniem życia, promowaniem zdrowia i aktywności
fizycznej poprzez zorganizowane wysiłki na rzecz higieny środowiska, kontrolę chorób
zakaźnych, oświatę dotyczącą zasad higieny osobistej, tworzenie i funkcjonowanie służb
medycznych i opiekuńczych w celu wczesnego diagnozowania i zapobiegania chorobom,
rozwijanie takich społecznych mechanizmów, które zapewnią każdemu standard życia
umożliwiający zachowanie i umacnianie zdrowia.
Państwowa Inspekcja Sanitarna jest wyspecjalizowaną instytucją wykonującą zadania
z zakresu zdrowia publicznego, zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.) poprzez
sprawowanie kontroli i nadzoru nad warunkami:
higieny środowiska,
higieny pracy w zakładach pracy,
higieny radiacyjnej,
higieny procesów nauczania i wychowania,
higieny wypoczynku i rekreacji,
zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku,
higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz
pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne
Głównym celem działalności PPIS Ostrowcu Św. w 2012 roku
było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad
bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody,
zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych
i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego
i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności
zapobiegawczej i przeciwepidemicznej.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
8
- w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości
i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych
i zawodowych.
Bezpieczeństwo żywności
Wiodącą zasadą w działaniach na rzecz bezpieczeństwa żywności jest kompleksowe
podejście obejmujące wszystkie elementy łańcucha żywnościowego, w tym produkcję
żywności, zdrowie roślin i zwierząt, dobrostan zwierząt, produkcję pierwotną, przetwarzanie
żywności, jej składowanie, transport, sprzedaż detaliczną, import oraz eksport.
To wielostronne, zintegrowane podejście, z jasno określonym zakresem odpowiedzialności
podmiotów oraz właściwych organów działających w sektorze żywności i pasz, zapewnia
większą spójność, skuteczność i dynamikę polityki w dziedzinie bezpieczeństwa żywności.
Wczesne przewidywanie zagrożeń i niezwłoczne podejmowanie odpowiednich działań
zaradczych zapewnia funkcjonujący w Polsce System Wczesnego Ostrzegania
o Niebezpiecznej Żywności i Paszach ( Rapid Alert System for Food and Feet – RASFF ).
RASFF jest ważnym elementem polityki ochrony zdrowia ludności na obszarze całego
kraju, a zasada jego działania opiera się na zbieraniu i szybkim przekazywaniu informacji
o żywności, materiałach i wyrobach do kontaktu z żywnością i paszach mogących stanowić
zagrożenie dla zdrowia konsumentów.
Analiza ryzyka dostarcza odpowiedzialnym za bezpieczeństwo żywności informacji
i dowodów, potrzebnych do efektywnego podejmowania decyzji, przyczyniających się do
lepszych wyników w dziedzinie urzędowej kontroli żywności i poprawy zdrowia publicznego.
Bezpieczeństwo i Higiena Pacy
Bezpieczeństwo i higiena pracy mają na celu zapewnienie ochrony przed
zagrożeniami w miejscu pracy, wypadkami w pracy i chorobami zawodowymi.
Celem sprawowanego nadzoru jest ochrona zdrowia pracowników przed niekorzystnym
wpływem środowiskowych czynników szkodliwych i uciążliwych.
Ponadto prowadzone są działania kontrolne w zakresie nadzoru nad wprowadzaniem
do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin oraz produktów biobójczych i detergentów,
w kierunku ustalenia czy substancje chemiczne znajdujące się w obrocie na rynku, zostały
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
9
odpowiednio zarejestrowane, czy są odpowiednio sklasyfikowane i oznakowane, jak również
właściwie przechowywane u pracodawców i u dalszych użytkowników.
Higiena Środowiska
Osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony zdrowia wymaga, żeby działania w tej
dziedzinie szły w parze z działaniami na rzecz ochrony środowiska.
Aktualny stan wiedzy jednoznacznie potwierdza istnienie zależności przyczynowo-
skutkowych pomiędzy stanem środowiska oraz stanem zdrowia i jakością życia ludzi.
Szkodliwe czynniki środowiska są przyczyną przedwczesnych zgonów i zaburzeń
zdrowia ludności. Zanieczyszczenie środowiska zewnętrznego w szczególności
zanieczyszczenia pyłowe powietrza atmosferycznego, stanowią poważne zagrożenia zdrowia
w tym dzieci i młodzieży.
Monitoring jakości wody do spożycia poprzez regularne jakościowe i ilościowe
pomiary i obserwacje zjawiska lub obecności jakiegoś czynnika, proces systematycznego
zbierania, raportowania i interpretowania danych i wyników badań spełnia rolę wczesnego
ostrzegania o ewentualnych nieprawidłowościach i potencjalnych zagrożeniach.
Nadzór nad kąpieliskami i miejscami wykorzystywanych do kąpieli zapewnia
bezpieczną kąpiel i rekreację.
Nadzór Przeciwepidemiczny
Zagrożenia biologiczne dla zdrowia są związane z narażeniem na działanie bakterii,
wirusów, grzybów, oraz na działanie innych mikroorganizmów i toksyn. Mikroorganizmy te
występują powszechnie w przyrodzie i stanowią potencjalne zagrożenie dla zdrowia
publicznego.
Pomimo postępu medycyny i podejmowania wysiłków celem podniesienia standardów
higieny, choroby zakaźne stanowią nadal problem zdrowia publicznego na świecie. Z uwagi
na nieprzewidywalność zdarzeń wynikających z pojawiania się nowych zagrożeń dla zdrowia
ludzi, służby sanitarne muszą aktualizować procedury i standardy postępowania w celu
identyfikacji zagrożeń epidemicznych.
Priorytetem nadzoru przeciwepidemicznego jest monitorowanie przestrzegania
procedur zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym związanych z udzielaniem
świadczeń zdrowotnych oraz sprawowanie nadzoru nad szczepieniami ochronnymi.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
10
Higiena Dzieci i Młodzieży
Higiena dzieci i młodzieży to szeroko rozumiany nadzór nad bezpieczeństwem
zdrowotnym w placówkach nauczania i wychowania, wypoczynku i rekreacji, opiekuńczych
oraz na wyższych uczelniach.
Higieniczne warunki nauczania, zapobieganie dysfunkcjom układu ruchu poprzez
prawidłowe stanowisko pracy ucznia, prawidłowo dobrany i spakowany tornister,
odpowiednia ilość aktywności fizycznej, zdrowy i bezpieczny wypoczynek, bezpieczna
zabawa w piaskownicy i na placach zabaw, wyrabianie właściwych nawyków ruchowych to
priorytety Państwowej Inspekcji Sanitarnej na rzecz zdrowia dzieci i młodzieży.
Nadzór Zapobiegawczy
Profilaktyka inwestycyjna ma na celu zapobieganie negatywnym skutkom wpływu czynników
i zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi na etapie planowania,
projektowania i dopuszczania do użytkowania obiektów budowlanych.
Celem zapobiegawczego nadzoru sanitarnego jest zapewnienie na etapie planowania
zagospodarowania przestrzennego oraz planowania i realizacji inwestycji, właściwego stanu
sanitarno - zdrowotnego w obiektach w taki sposób, aby w trakcie eksploatacji obiektów,
w tym szczególnie mogących pogorszyć stan środowiska, nie powodowały zagrożeń
i uciążliwości dla zdrowia ludzi.
Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna
Główne czynniki związane ze stylem życia mające wpływ na zdrowie to m.in.
palenie tytoniu, odżywianie, aktywność fizyczna, sposób odżywiania się, spożywanie
alkoholu, stres. Natomiast głównymi przyczynami przedwczesnej śmierci
i niepełnosprawności są m.in. wypadki i obrażenia, zaburzenia psychiczne, nowotwory,
choroby układu krążenia oraz choroby układu oddechowego.
Wpływ wszystkich tych czynników można ograniczyć poprzez skuteczne
zapobieganie chorobom i promocję zdrowia.
Promocja zdrowia jest procesem umożliwiającym ludziom zwiększenie kontroli nad
swoim zdrowiem poprzez identyfikację własnych potrzeb zdrowotnych, a także poprawę
zdrowia przez podejmowanie wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
11
Realizowane projekty i inicjatywy mają na celu zwiększenie świadomości
społeczeństwa na rzecz zdrowia, poprzez kampanie informacyjne oraz inicjatywy mające
przyczynić się do zwiększenia wiedzy społeczeństwa na temat m.in. szkodliwego wpływu
palenia papierosów i spożywania alkoholu, zapobiegania HIV/AIDS, prawidłowego
odżywiania, higieny osobistej i psychicznej.
Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w powiecie ostrowieckim wykonuje
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jako organ rządowej administracji zespolonej
w powiecie.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna jest jednostką budżetową będącą
podmiotem leczniczym finansowanym z budżetu państwa.
W rozumieniu Kodeksu Postępowania Administracyjnego, w sprawach należących do zakresu
zadań i kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, organem właściwym jest Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny jest organem właściwym w stosunku do
podmiotów, dla których powiat jest organem założycielskim, prowadzącym lub podmiotem
dominującym, oraz jest organem właściwym w zakresie higieny radiacyjnej.
W postępowaniu administracyjnym organami wyższego stopnia w rozumieniu
Kodeksu Postępowania Administracyjnego w stosunku do Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Ostrowcu Św. jest Świętokrzyski Państwowy Wojewódzki
Inspektor Sanitarny.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ostrowcu Św. obejmuje swoim
nadzorem powiat ostrowiecki tj.:
- 3 miasta: Ostrowiec Św., Ćmielów, Kunów,
- 1 gminę miejską: Ostrowiec Św.,
- 2 gminy wiejsko-miejskie: Ćmielów, Kunów,
- 3 gminy wiejskie: Bałtów, Bodzechów, Waśniów.
Bieżący stan sanitarny jest wypadkową wielu czynników oraz szeregu zjawisk,
w szczególności tych o charakterze przyrodniczym i geograficznym, demograficznym,
społecznym, gospodarczym, urbanistycznym, epidemiologicznym, kulturowym itp.
Warunki zdrowotne życia mieszkańców każdej społeczności są zależne od złożonych
często uwarunkowań środowiskowych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
12
Ostrowiec Świętokrzyski to drugi po Kielcach, pod względem obszaru i liczby
ludności ośrodek województwa świętokrzyskiego. Miasto jest siedzibą władz powiatu
ziemskiego, który tworzy wraz z pięcioma sąsiednimi gminami.
Sytuacja demograficzna powiatu ostrowieckiego przedstawia się następująco:
Ludność w powiecie ostrowieckim ( stan na 31.12.2011r. )*
Powiat ostrowiecki ogółem - 115 833 w tym:
g. Bałtów - 3788 g. Bodzechów - 13689 g. Ćmielów - 7798 , w tym miasto Ćmielów - 3238 g. Kunów -10151, w tym miasto Kunów - 3165 g. Waśniów - 7107 * Urząd Statystyczny w Kielcach Województwo Świętokrzyskie 2012
Realizacja zasadniczych przedsięwzięć PSSE w Ostrowcu Św. w 2012 r. w całości służyła
zapewnieniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu ostrowieckiego.
Skala realnych i potencjalnych zagrożeń decydowała o tym, jakie czynniki
środowiskowe były przedmiotem systematycznego nadzoru i wynikających z nich działań
represyjnych i interwencyjnych.
Ogółem w 2012 roku nadzorem objętych było 2263 obiekty ( stan na 31.12.2012 r.)
l.p. Komórka organizacyjna Liczba nadzorowanych
obiektów
1. Sekcja Nadzoru Higieny Środowiska 500
2. Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i PU 944
3. Sekcja Higieny Środowiska Pracy 428
4. Sekcja Nadzoru Przeciwepidemicznego 187
5. Higiena Dzieci i Młodzieży 85
6. Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 119
Ogółem 2263
Przeprowadzono 2106 kontroli i wizytacji, wydano 299 decyzji merytorycznych i 222 decyzje
płatnicze, 31 postanowień, 127 opinii, 4 upomnienia, 1 tytuł wykonawczy, nałożono 50
mandatów karnych na kwotę 8980 zł.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
13
W ramach urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody do spożycia,
z kąpielisk i basenów, pobrano 412 prób w tym 218 prób wody i 194 prób żywności.
Przeprowadzono 618 badań dotyczących higienicznej oceny tygodniowych rozkładów zajęć
lekcyjnych, oraz dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów zgodnie z wymaganiami
ergonomii.
W 2012 r. przeprowadzono 1196 kontroli poza harmonogramem nadzoru nad
obiektami, wynikających ze składanych przez ludność wniosków o odbiór, skarg, interwencji,
z otrzymanych powiadomień w ramach funkcjonującego systemu RASFF, RAPEX, kontroli
akcyjnych oraz wywiadów epidemiologicznych.
W ramach działań zapobiegawczych, profilaktycznych i informacyjnych wystosowano 229
pism do organów samorządowych, innych inspekcji, podmiotów odpowiedzialnych za stan
sanitarno-higieniczny obiektów oraz szeroko rozumiane zdrowie publiczne.
Wychodząc naprzeciw wymaganiom zawartym w regulacjach prawnych w kraju i Unii
Europejskiej oraz dążąc do publicznego podkreślenia kompetencji Państwowej Inspekcji
Sanitarnej, a także umacniając wiarygodność i rzetelność, PSSE w Ostrowcu Św. pracuje we
wdrożonym i stale doskonalonym systemie zarządzania jakością wg normy PN-EN ISO/IEC
17020:2006 „ Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych”.
Personel w poczuciu kompetencji i odpowiedzialności, gwarantuje zachowanie
poufności informacji uzyskiwanych od klienta i ochronę jego praw własności.
Realizując swoje zadania w działalności kontrolnej zobowiązany jest do zachowania
bezstronności, niezależności i rzetelności.
Prezentowane dane statystyczne pochodzą z tablic wynikowych sprawozdań statystycznych
za rok 2012 realizowanych przez PSSE w Ostrowcu Św. w ramach badań statystycznych
statystyki publicznej oraz – w zakresie nie ujętym w sprawozdaniach- z systemów
monitoringu Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Wyniki działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej pozwalają na ocenę sytuacji
epidemiologicznej i stanu sanitarnego powiatu ostrowieckiego uwzględniającą istniejące oraz
mogące się pojawić zagrożenia.
Informacje zawarte w niniejszym raporcie wskazują na wysoki poziom bezpieczeństwa
sanitarnego i zdrowotnego mieszkańców powiatu ostrowieckiego.
Nadal jednak wobec nowych zagrożeń związanych ze szczególnie niebezpiecznymi
chorobami zakaźnymi, podatności populacji na działanie nieznanych lub nowo pojawiających
się czynników szkodliwych w środowisku naturalnym, miejscu zamieszkania i pracy,
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
14
katastrofami naturalnymi, konieczne jest prowadzenie nadzoru zapobiegawczego oraz
systematycznego nadzoru bieżącego obejmującego działania prewencyjne, monitoringowe
i naprawcze.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
15
I. OCENA ZAGROŻENIA EPIDEMIOLOGICZNEGO
Ocenę sytuacji epidemiologicznej powiatu ostrowieckiego PPIS
w Ostrowcu Św. dokonał w oparciu o rzetelny nadzór nad chorobami
zakaźnymi analizując i weryfikując zgłoszone zachorowania na
choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia. Każdy zgłoszony przypadek
choroby zakaźnej na potrzeby nadzoru epidemiologicznego
rejestrowany jest w oparciu o aktualne definicje przypadków. Zastosowanie powyższych
definicji ma na celu ujednolicenie zgłaszalności i zapewnienie porównywalności danych
zbieranych w ramach nadzoru epidemiologicznego w Polsce oraz we Wspólnocie
Europejskiej.
Sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych na terenie objętym nadzorem PPIS
w Ostrowcu Św. w roku sprawozdawczym należy uznać za zadawalającą.
Nie wystąpiły choroby szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne (cholera, dżuma, ospa
prawdziwa czy wirusowe gorączki krwotoczne), sytuacje kryzysowe oraz zdarzenia
o charakterze katastroficznym.
W 2012 roku obserwujemy dwukrotny spadek liczby zachorowań na grypę sezonową
w stosunku do roku 2011.
Wyższe wskaźniki zapadalności w odniesieniu do poprzedniego roku odnotowaliśmy
w zakażeniach hepatotropowych – zarejestrowano 1 przypadek wzw typ B przewlekłe i 5
przypadków wzw C przewlekłe .
W stosunku do roku 2011 r. nastąpił wzrost osób zaszczepionych p/wściekliźnie z powodu
pokąsań przez nieznane zwierzęta.
Choroby wieku dziecięcego tj. poliomyelitis, odra, błonica i tężec nie wystąpiły na terenie
powiatu ostrowieckiego, natomiast odnotowano wzrost zachorowań na różyczkę, świnkę,
ospę wietrzną, płonicę.
Oceniając sytuację epidemiologiczną powiatu ostrowieckiego w porównaniu z rokiem 2011
w zakresie chorób przenoszonych drogą pokarmową odnotowano spadek wirusowych
zakażeń jelitowych u dzieci do lat 2, biegunek o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu
i zatruć bakteryjnych wywołanych pałeczką Salmonella. Nie wystąpiły ogniska zbiorowego
zatrucia pokarmowego.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
16
W 2012 r. do PSSE w Ostrowcu Św. zgłoszono 1028 przypadków chorób zakaźnych (2011 r.-
551 przypadków), 177 osób z powodu chorób zakaźnych było hospitalizowanych. Tabela 1. Liczba zachorowań i wskaźniki zapadalności na wybrane choroby zakaźne zarejestrowane na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2009-2010-2011-2012
Lp. Jednostka chorobowa
2009 r. 2010 r. 2011r. 2012 r.
Liczba
zachorowań
Zapadalność
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Zapadalność
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Zapadalność
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Zapadalność
na 100 tys.
mieszkańców
1. Salmonellozy-zatrucia pokarmowe
30 26,07 13 11,33 17 14,90 16 13,81
2. Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirus 87 75,60 52 45,34 25 21,92 19 16,40
3. Biegunki u dzieci do lat 2 108 93,85 37 32,26 51 44,72 34 29,35
4. Lamblioza 30 26,07 18 15,69 16 14,03 12 10,35
5. Borelioza 8 6,95 9 7,84 6 5,26 7 6,04
6. Tężec - - - - - - - 0
7. Krztusiec - - - - 2 1,75 10 8,63
8. Płonica 30 26,07 25 21,80 29 25,43 66 76,44
9.
Zapalenie opon mózgowo rdzeniowych
Wirusowe określone, nieokreślone
5 4,34 8
6,97 7 6,13
4
3,45
Kleszczowe zapalenie mózgu
1 0,85 - - 1 0,87 0 0
10. Choroba meningokokowa 2 1,74 - - 1 0,87 0 0
11. Róża 24 20,86 14 12,20 10 8,77 15 12,94
12. Ospa wietrzna 174 151,20 485 422,94 278 243,80 731 631,08
13. Różyczka 4 3,48 1 0,87 - - 7 6,04
14. Świnka 4 3,48 7 6,10 5 4,38 7 6,04
15.
Wirusowe zapalenia wątroby
typu A - - - - - - - 0
typu B 3 2,60 3 2,61 - - 1 0,86
typu C 8 6,95 - - 2 1,75 5 4,31
inne
1 0,86 - - - - -
0
16. Styczność i narażenie na wściekliznę 16 13,90 12 10,46 9 7,89 23 43,16
17. Grypa 560 486,63 21 18,31 89 78,05 31 26,76
18. Grypa wywołana wirusem A/H1N1v 5 4,34 2 1,74
1
-- 0,87 0 0
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
17
1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych jednostek chorobowych
1.1. Grypa i podejrzenia grypy (w tym A/H1N1/v)
W 2012 r. w stosunku do 2011 r. nastąpił
spadek zachorowań na grypę. Zarejestrowano
31 przypadków, (2011 r. -89 przypadków).
Współczynnik zapadalności dla powiatu
ostrowieckiego w 2012 r. wyniósł 26,65/100
tys. (2011 r. - 78,05/100 tys.).
W powiecie ostrowieckim nie zarejestrowano
żadnego przypadku zachorowania na grypę wywołaną wirusem A/H1N1/v.
Rys.1. Liczba przypadków grypy i podejrzeń grypy w powiecie ostrowieckim w latach 2009-2010-2011-2012 Podobnie jak w ubiegłych latach, w powiecie ostrowieckim i całym województwie
świętokrzyskim zaobserwowano zdecydowanie niższe wskaźniki zapadalności na grypę
sezonową w porównaniu ze wskaźnikami dla Polski. Liczba zgłoszeń
podejrzenia/zachorowania na grypę przesyłanych do PSSE w konfrontacji z danymi dla Polski
może wskazywać na niską zgłaszalność grypy wynikającą z nieprzestrzegania przez lekarzy
obowiązku zgłaszania do PSSE podejrzenia lub rozpoznania grypy.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
18
1.2. Inwazyjna Choroba Meningokokowa
W powiecie ostrowieckim w 2012 r. nie stwierdzono zachorowań
na Inwazyjną Chorobę Meningokokową (woj. świętokrzyskie - 10
przypadków), co potwierdza skuteczność przeprowadzonej w 2008
r. akcji masowych szczepień p/Neisseria meningitidis dla
młodzieży z roczników 1989-1994.
1.3 . Wirusowe zapalenie wątroby
Na terenie powiatu ostrowieckiego nie odnotowano zachorowań na wzw typu A.
W 2012 r. zgłoszono 1 przypadek wzw typu B przewlekłe, współczynnik zapadalności
wyniósł 0,86/100 tys. Porównując dane z Polską, gdzie współczynnik zapadalności wynosił
3,88/100 tys. można przyjąć, że sytuacja epidemiologiczna w tym zakresie jest zadowalająca.
Rys.2. Zapadalność na wzw B w latach 2009-2010-2011-2012 w powiecie ostrowieckim i w Polsce W 2012 r. zarejestrowano łącznie 5 przypadków wzw typu C przewlekłe (2011 r. – 2
przypadki); współczynnik zapadalności wyniósł 4,31/100 tys., ( w 2011 r. - 1,75/100 tys.).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
19
Rys.3. Zapadalność na wzw C w latach 2009-2010-2011-2012 w powiecie ostrowieckim i w Polsce Stan nosicieli wirusa HCV w powiecie ostrowieckim systematycznie rośnie i wyniósł na
31.12.2012 r. – 385 nosicieli (2011 r. - 371), a wirusa HBV systematycznie spada i wyniósł na
dzień 31.12.2012 r. – 338 (2011 r. - 348).
1.4. Lamblioza
W 2012 r. nastąpił spadek zachorowań na lambliozę.
Zarejestrowano 12 przypadków (2011 r. – 16 przypadków).
Współczynnik zapadalności w powiecie ostrowieckim osiągnął
wartość 10,35/100 tys., (2011- 14,03/ 100 tys.). Brak przestrzegania
podstawowych zasad higieny jest główną przyczyną zakażeń.
1.5. Borelioza
W 2012 r. zanotowano 7 przypadków boreliozy(2011 r. – 6
przypadków),współczynnik zapadalności w powiecie ostrowieckim
wyniósł 6,01/100 tys. (2011 r.- 5,26/100 tys. ). W 3 przypadkach
wystąpiły objawy kliniczne wczesnej fazy w postaci rumienia
wędrującego; w 4 przypadkach objawy kliniczne późnej fazy tj.
porażenie obustronne nerwu twarzowego, zapalenie kostno-
stawowe. Wszystkie zarejestrowane przypadki boreliozy zostały potwierdzone serologicznie.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
20
1.6. Styczność i narażenie na wściekliznę/potrzeba szczepień
W związku z narażeniem na wściekliznę przeprowadzono 128 dochodzeń
epidemiologicznych z powodu pokąsań przez zwierzęta, w tym 5 przypadków pokąsań przez
kota, 1 przypadek pokąsania przez szczura i 122 przypadki pokąsań przez psy. Do szczepień
p/wściekliźnie zakwalifikowano 23 osoby, 1 osoba była hospitalizowana.
1.7. Salmonellozy – zatrucia pokarmowe
Liczba zachorowań wywołanych przez bakterie Salmonella
w odniesieniu do poprzedniego roku kształtuje się na nieznacznie
niższym poziomie. W 2012 roku zarejestrowano 16 zachorowań
(woj. świętokrzyskie – 283, Polska – 8451), w 2011 r. - 17
przypadków. Wszystkie przypadki Salmonellozy zostały
potwierdzone laboratoryjnie. Wśród zgłoszonych przypadków
wyizolowano 12 serotypów Salmonelli Enteritidis, 1 serotyp Salmonella Tumodi 1 serotyp
Salmonella Typhimurium oraz 3 przypadków Salmonelli spp.
Rys.4. Liczba zarejestrowanych salmonelloz w powiecie ostrowieckim w latach 2008-2009-2010-2011-2012
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
21
1.7. Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową
W 2012 r. nie stwierdzono zbiorowych ognisk zatruć pokarmowych.
1.8. Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane rotawirusem
W 2012 r. zgłoszono 19 przypadków zachorowań na zakażenia
jelitowe wywołane rotawirusem, współczynnik zapadalności wyniósł
16,48/100 tys. (2011 r. - 25 przypadków, współczynnik zapadalności
21,92/100 tys.). Od 2009 r. odnotowujemy znaczący spadek
zachorowań.
Rys.5.Liczba przypadków wirusowego zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirus w latach
2009-2010-2011-2012
1.9.Gruźlica (dane za trzy kwartały 2012 r.)
W powiecie ostrowieckim zarejestrowano 29 przypadków gruźlicy
(dane za 3 kwartały 2012 r.), współczynnik zapadalności wyniósł
25,03/100 tys., porównywalnie w całym roku 2011 zarejestrowano 35
przypadków, a współczynnik zapadalności wyniósł 30,6/100 tys.
Wg danych Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc za 3 kwartały 2012 r.
w woj. świętokrzyskim zarejestrowano 269 zachorowań,
współczynnik zapadalności wyniósł 21,1/ 100 tys., Polska- 5185, współczynnik zapadalności
– 13,5/100 tys. Z uwagi na wysoki poziom zachorowań na gruźlicę w powiecie ostrowieckim
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
22
(2010 r. – 32, 2011 r. – 35, dane za 3 kwartały 2012 r.- 29 zachorowań) należy zwrócić
szczególną uwagę na sytuację epidemiologiczną w tym zakresie.
2. Zachorowania na wybrane choroby zakaźne wieku dziecięcego
2.1. Ospa wietrzna
W 2012 r. w powiecie ostrowieckim odnotowano ponad dwukrotny
wzrost zachorowań na ospę wietrzną, zarejestrowano 731
przypadków (w 2011 r. - 278 przypadków). Zapadalność w
powiecie ostrowieckim wyniosła 631,08/100 tys. (w 2011 r. -
243,80/100 tys.). Współczynnik zapadalności dla Polski w 2011 r.,
osiągnął wartość 452,30/100 tys. Wzrost zachorowań na ospę
wietrzną to naturalna konsekwencja sytuacji, kiedy większość
populacji nie jest uodporniona na to zakażenie. Dzieje się tak co 5-7 lat i jest to okres tzw.
epidemii wyrównawczej. Na ospę wietrzną najczęściej chorują dzieci w wieku przedszkolnym
i szkolnym. Tak duża liczba zachorowań na tą chorobę zakaźną to efekt zbyt małej
popularności szczepień zalecanych.
2.2. Krztusiec
W 2012 r. odnotowano wzrost zachorowań na krztusiec -
zarejestrowano 10 przypadków, porównywalnie w 2011 r. - 2
przypadki. Współczynnik zapadalności wyniósł 8,63/100 tys.,
w 2011 r. - 1,75/100 tys., w Polsce w 2011 r. - 4,37/100 tys.
2.3. Nagminne zapalenie przyusznic (świnka)
W 2012 roku zarejestrowano 7 przypadków nagminnego zapalenia
przyusznic (2011 r. - 5 przypadków). Współczynnik zapadalności wyniósł
9,23/100 tys. (2011 r.: powiat ostrowiecki – 4,38/100 tys., woj.
świętokrzyskie – 5,7/100 tys.).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
23
2.4. Płonica
W 2012 roku w powiecie ostrowieckim zarejestrowano 66 przypadków
płonicy (2011 r. – 29 przypadków). Współczynnik zapadalności
wyniósł 56,97/100 tys. (2011 r. – 25,43/ 100 tys.). Wzrost przypadków
płonicy związany jest z sezonowością występowania zachorowań, które
obserwujemy na przełomie jesieni i zimy.
Rys.7. Liczba zarejestrowanych przypadków płonicy na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2009-2012 2.5. Biegunki u dzieci do lat 2 (A08, A09)
W 2012 roku obserwujemy spadek zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2, zarejestrowano
34 przypadki (2011 r. – 51 przypadków). Wskaźnik zapadalności osiągnął wartość 29,36/100
tys. (2011 r. - 44,72/100 tys.).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
24
Rys.7. Liczba zarejestrowanych przypadków biegunek u dzieci do lat 2 na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2008-2012 3.Realizacja programu szczepień ochronnych
W 2012 roku szczepienia ochronne realizowane były
w oparciu o Program Szczepień Ochronnych na rok
2012 stanowiący załącznik do Komunikatu Głównego
Inspektora Sanitarnego z dnia 26 października 2011 r.
Szczepienia ochronne przeprowadzone w sposób
prawidłowy stanowią najważniejszy aspekt profilaktyki w wielu chorobach zakaźnych.
Antygen podany w postaci szczepionki prowadzi podobnie jak w procesie przebycia choroby
do powstania odporności przeciwzakaźnej. W miarę jak wzrasta liczba osób uodpornionych,
maleje liczba osób podatnych na zakażenie, również tych nieuodpornionych (odporność
populacyjna).
Obowiązkowe szczepienia ochronne oraz szczepienia zalecane na terenie powiatu
ostrowieckiego realizowane były w 23 punktach szczepień spełniających wymogi gabinetu
zabiegowego.
Szczepieniami objęto 20122 dzieci i młodzieży w grupach wiekowych od 0 - 19 roku życia.
W Programie Szczepień Ochronnych na 2012 r. w stosunku do roku 2011 nie nastąpiły
zmiany. Nadal szczepieniom przeciw pneumokokom podlegały dzieci z grup ryzyka od 2
miesiąca do 5 roku życia, a szczepieniom przeciwko ospie wietrznej dzieci z grup ryzyka
do ukończenia 12 roku życia.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
25
Tabela 2. Wykonawstwo szczepień w rocznikach podlegających szczepieniom ochronnym w 2012 r. zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych.
Szczepienie Rocznik Rodzaj szczepienia Wykonawstwo
PSSE Ostrowiec Św. w 2012r.
Wykonawstwo PSSE Ostrowiec
Św. w 2011r.
Wykonawstwo w woj.
świętokrzyskim 2011r.
p/BCG 2012 Szczepienie noworodkowe 100% 100% 99,92%
p/wzw B
2012 Szczepienie pierwotne i uzupełniające
100% 96,63% -
2011 Szczepienie podstawowe 99,76% 96,64% 92,77%
2010 Szczepienie podstawowe
99,90% 99,90% 99,90%
p/DTP/błonica, tężec, krztusiec/
2012 Szczepienie pierwotne 63,48 % 62,32% -
2011 Szczepienie pierwotne + uzupełniające
100% 99,94% 99,41%
p/odra, świnka, różyczka
2011 Szczepienie podstawowe 94,39% 93,56% -
2010 Szczepienie podstawowe 99,68% 91,34% 85,07%
2003 Rewakcynacja 99,88% 99,88% - 2002 Rewakcynacja 100% 99,88% 90,61%
p/poliomyelitis 2012 Szczepienie pierwotne 63,48% 62,32% -
2011 Szczepienie pierwotne + uzupełniające
100% 99,94% 99,44%
p/DTaP, p/poliomyelitis
2007 Szczepienie pierwsze przypominające
99,47% 99,43% -
2006 Szczepienie pierwsze przypominające
99,89% 99,66% 86,9%
2002 Podstawowe, rewakcynacja 100 % 97,70% 90,61%
p/Td /błonica, tężec /(14 rok życia)
1999 Szczepienie I, II przypominające 99,90% 99,78% -
1998 Szczepienie I, II przypominające 99,55% 99,42% 95,03%
p/Td /błonica, tężec /(19 rok życia)
1994
Szczepienie II, III przypominające
97,04% 97,00% -
1993
Szczepienie , II, III przypominające
97,13% 96,15% 84,66%
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
26
Poza obowiązkowym kalendarzem szczepień ochronnych istotną rolę w uodpornianiu
populacji odgrywają tzw. szczepienia zalecane.
Pomimo pełnej odpłatności za szczepienia zalecane istnieje coraz większa świadomość
społeczeństwa, chcącego skorzystać z tej formy profilaktyki. Dotyczy to także zwiększającej
się grupy osób podróżujących do różnych krajów świata, którzy powinni być odpowiednio
zabezpieczeni przed powszechnie występującymi chorobami zakaźnymi w krajach Afryki,
Ameryki Południowej czy Azji.
Tabela 3. Skala i rodzaj szczepień zalecanych wykonanych w latach 2010-2012.
Lp. Rodzaj szczepienia
Liczba zaszczepiony
ch 2010 r.
Liczba zaszczepionych
2011 r.
Liczba zaszczepionych
2012r.
1. p/ospie wietrznej 27 28 86
2. p/grypie 3527 3070 2127
3. p/biegunce rotawirusowej 241 263 231
4. p/wirusowi brodawczaka ludzkiego
143 60 52
5. p/streptococus pneumoniae 183 277 360
6. p/neisseria meningitidis 83 145
84
7. p/wzw typu A 125 25 28
W roku 2012 w powiecie ostrowieckim nastąpił spadek liczby osób zaszczepionych p/grypie; zaszczepiono 1,8% ogólnej liczby mieszkańców.
PPIS w Ostrowcu Św. prowadzi nadzór na realizacją obowiązkowych szczepień ochronnych
w zakresie oceny stanu sanitarnego placówek, w których przeprowadzane są szczepienia,
prawidłowości prowadzonej gospodarki szczepionkowej i zachowania łańcucha chłodniczego,
a także przestrzegania procedur postępowania na wypadek awarii urządzenia chłodniczego
i zgłaszalności niepożądanych odczynów poszczepiennych. Podczas przeprowadzonych
kontroli szczególną uwagę zwracano na odpowiednie przechowywanie preparatów
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
27
szczepionkowych z zachowaniem ciągłości łańcucha chłodniczego, stan zaszczepienia dzieci,
młodzieży i osób dorosłych, sposób wykorzystania szczepionek wielodawkowych.
Przeprowadzono 27 kontroli w punktach szczepień, w tym 4 kontrole doraźne. Kontrole
doraźne zostały przeprowadzone w 3 obiektach w związku z zawiadomieniem
o przerwaniu łańcucha chłodniczego z powodu awarii zasilania elektrycznego w urządzeniach
chłodniczych, w których przechowywane były preparaty szczepionkowe. W wyniku
przeprowadzonych działań kontrolnych zabezpieczono zniszczone preparaty szczepionkowe.
PPIS nadzorował procedury przekazania preparatów do magazynu leków przeterminowanych
Hurtowni Farmaceutycznej Lubfarm S.A. w Lublinie. Kierownicy zostali zobowiązani do
odkupienia zniszczonych preparatów i podjęcia działań zapobiegających wystąpieniu
w przyszłości podobnych zdarzeń.
PPIS prowadzi rejestr zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych. W 2012 r.
zgłoszono 2 niepożądane odczyny poszczepienne (NOP), które dotyczyły dzieci
zaszczepionych preparatami BCG 10 – szczepionka przeciwgruźlicza o tych samych
numerach serii preparatu szczepionkowego. Niepożądane odczyny poszczepienne zostały
zakwalifikowane przez lekarza jako łagodne.
W związku z decyzjami wydanymi w 2012 r. przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego,
PPIS podejmował działania w zakresie: wstrzymania w obrocie i stosowania 3 preparatów
szczepionkowych oraz wycofania z obrotu 3 preparatów szczepionkowych.
W 2012 r. w Sekcji Nadzoru Przeciwepidemicznego został wdrożony Elektroniczny System
Nadzoru nad Dystrybucją Preparatów Szczepionkowych i Stanów Magazynowych
Szczepionek. System obejmuje swym zakresem tworzenie zbiorczych stanów magazynowych
na wszystkich szczeblach działalności inspekcji sanitarnej, raportowaniu niepożądanych
odczynów poszczepiennych, raportowaniu danych dotyczących przeprowadzonych szczepień
ochronnych oraz dokonywania analiz związanych z rozchodem szczepionek. Elektroniczny
system jest na bieżąco modyfikowany i doskonalony. Praca w systemie ułatwia organom PIS
bieżący nadzór nad stanem szczepionek, wymusza jednolity obieg dokumentów związany
z obrotem szczepionkami w Polsce, oraz umożliwia podejmowanie działań w obszarze
bieżącego zużycia preparatów szczepionkowych służących realizacji szczepień w ramach
PSO. Dzięki elektronicznemu systemowi możliwe jest podejmowanie szybkich i skutecznych
działań podczas wstrzymania i wycofania szczepionek z obrotu.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
28
Wnioski Sytuację epidemiologiczną w powiecie ostrowieckim ocenia się jako zadawalającą
i względnie stabilną. Nastąpił zdecydowany wzrost zarejestrowanych chorób zakaźnych
(2012 r. – 1028, 2011 r. – 551), co wynika ze znacznego wzrostu zachorowań w 2012 r.
na ospę wietrzną (2012 r. – 731 przypadków, 2011 r. – 278 przypadków) i płonicę (2012 r. –
66 przypadków, 2011 r. – 29 przypadków).
Z uwagi na powszechność obowiązkowych szczepień ochronnych dzieci i młodzieży przeciw
WZW typu B w populacji sporadycznie dochodzi do występowania przypadków ostrego
WZW B. Obecnie przyjmuje się, że populacja osób młodych jest uodporniona przeciw
zakażeniom wirusem HBV. Nadal istotne jest w zapobieganiu zakażeniom HBV
informowanie społeczeństwa o możliwości podejmowania działań profilaktycznych w postaci
szczepień ochronnych.
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie zachorowań na gruźlicę wymaga podjęcia
szczególnych działań nadzorowych.
Nie zaistniały zdarzenia, których następstwa mogłyby wywołać konieczność uruchamiania
elementów zarządzania kryzysowego.
W 2012 r. w związku z organizacją na terenie kraju Turnieju UEFA Euro 2012 organy
Państwowej Inspekcji Sanitarnej monitorowały sytuację epidemiologiczną i prowadziły
sprawozdawczość zachorowań na choroby zakaźne ze szczególnym uwzględnieniem chorób
pozostających pod szczególnym nadzorem lub powodujących uruchomienie systemu
wczesnego ostrzegania.
Wykonawstwo szczepień ochronnych na terenie powiatu ostrowieckiego utrzymuje się nadal
na wysokim poziomie. Na bieżąco prowadzony jest monitoring niepożądanych odczynów
poszczepiennych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
29
II. JAKOŚĆ WODY DO SPOŻYCIA
Woda jest jednym z podstawowych elementów
przyrody i odgrywa decydującą rolę w życiu
i gospodarce człowieka. Stanowi główny składnik
tkanki roślinnej i zwierzęcej, a także jest czynnikiem
koniecznym dla przebiegu wszystkich procesów
życiowych. Organizm ludzki zawiera około 65% wody, utrata
10% wody powoduje silne zaburzenia, a strata 20%
kończy się śmiercią.
Nadzór nad jakością wody do spożycia oraz ochrona zasobów wodnych jest jednym
z podstawowych działań inspekcji sanitarnej. Niewystarczająca ochrona zasobów wodnych
i nieskuteczne uzdatnianie wody naraża społeczeństwo na ryzyko chorób przewodu
pokarmowego i innych chorób zakaźnych przenoszonych drogą wodną. Ryzyko choroby
stanowi obecność w wodzie takich organizmów chorobotwórczych jak: Salmonella spp.,
Shigella spp., patogenne szczepy Escherichia coli, Vibrio cholerae, Yersinia entrerocolitica,
Campylobacter, pasożyty Gardia spp., Cryptosporidium spp. Potencjalne konsekwencje
mikrobiologicznego zakażenia wody są bardzo poważne, dlatego tak istotne znaczenie ma
rodzaj ujmowanej wody.
Państwowa Inspekcja Sanitarna w Ostrowcu Św. sprawuje nadzór nad jakością wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi na podstawie Ustawy z dnia 14 marca 1985 r.
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 z p. zm.)
oraz Ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzaniu ścieków (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z p. zm.).
Jakość wody powinna odpowiadać wymaganiom określonym w Rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi (Dz. U. z 2007 r. Nr 61, poz. 417 z p. zm.), które jest zgodne z zaleceniami Dyrektywy
Rady Unii Europejskiej 98/83/EC z dnia 3 listopada 1998 r. o jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi (Dz. U. L 330 z 5.12.1998).
Powyższe rozporządzenie określa minimalną częstotliwość badania wody, miejsca pobierania
próbek wody do badań, zakres badania oraz program monitoringu jakości wody.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
30
Podstawowe źródło zaopatrzenia w wodę na terenie powiatu ostrowieckiego stanowią
wodociągi zbiorowego zaopatrzenia zasilane z ujęć wód podziemnych.
PPIS w Ostrowcu Św. w 2012 r. nadzorował 20 urządzeń wodnych, w tym 19 wodociągów
prowadzących działalność w ramach zbiorowego zaopatrzenia i 1 inny podmiot zaopatrujący
w wodę zakład przemysłowy Celsa „Huta Ostrowiec” Sp. z o. o. (Rys. 8)
Rys.8.. Struktura urządzeń wodnych dostarczających wodę przeznaczoną do spożycia dla mieszkańców
powiatu ostrowieckiego w latach 2010- 2012 w zależności od produkcji w m3/d.
Na ogólną liczbę 115,8 tys. mieszkańców powiatu (stan na 31.12.2011 r.) z wody
wodociągowej w 2012 r. podobnie jak w 2011 r. korzystało 109,3 tys. mieszkańców.
Skontrolowano 100 % urządzeń wodnych. Wszystkie wodociągi zbiorowego zaopatrzenia
na terenie powiatu ostrowieckiego dostarczały wodę o dobrej jakości.
Do badań laboratoryjnych pobrano 132 próby wody do spożycia w wyznaczonych punktach
monitoringowych (2011 r.- 131, 2010 r.- 171, 2009 r.- 155 prób). Częstotliwość badań
uzależniona była od średniej rocznej produkcji urządzenia wodociągowego. Badania
wykonywane były w akredytowanych laboratoriach WSSE w Kielcach w zakresie
monitoringu przeglądowego oraz PSSE w Starachowicach- monitoring kontrolny. Dodatkowo
przedsiębiorstwa wodociągowe wykonywały badania wody w innych laboratoriach
o udokumentowanym systemie jakości prowadzonych badań wody, zatwierdzonych przez
Państwową Inspekcję Sanitarną.
Laboratoria zapewniały szeroki zakres oznaczeń organoleptycznych, fizycznych,
chemicznych i mikrobiologicznych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
31
Tabela 4. Zakres badań próbek wody do spożycia
Badane parametry fizyko-chemiczne Badane parametry mikrobiologiczne 1. Antymon 27. Glin 50. Liczba bakterii Escherichia coli
2. Arsen 28. Mangan 51. Liczba Enteroków kałowych
3. Azotany 29. Mętność 52.Liczba bakterii grupy coli
4. Azotyny 30. Ogólny węgiel organiczny 53. Ogólna liczba mikroorganizmów w 22ºC po 72h inkubacji
5. Benzen 31. Odczyn
6. Benzo(a)piren 32. Przewodność
7. Bor 33. Siarczany
8. Bromiany 34. Smak
9. Chrom 35. Sód
10. Cyjanki 36. Zapach
11. 1,2 - dichloroetan 37. Żelazo
12. Fluorki 38. Utlenialność z KMnO4
13. Kadm 39. Twardość
14. Miedź 40. Bromodichlorometan
15. Nikiel 41. Chlor wolny
16. Ołów 42. Dibromochlorometan
17. Bromoform 43. Indeno (1,2,3-c,d) piren
18. Σ Pestycydów 44. Benzo(b)fluoranten
19. Rtęć 45. Benzo(ghi)perylen
20. Selen 46. Benzo(k)fluoranten
21. Σ trichloroetenu i tetrachloroetenu
47. Tetrachloroeten
22. Σ WWA 48. Trichloroeten
23. Σ THM 49.Trichlorometan
(chloroform)
24. Amonowy jon
25. Barwa
26. Chlorki
1. Charakterystyka poszczególnych grup urządzeń zaopatrzenia ludności w wodę
Zbiorowe zaopatrzenie w wodę to działalność polegająca
na ujmowaniu, uzdatnianiu i dostarczaniu wody,
prowadzona przez przedsiębiorstwo wodociągowo-
kanalizacyjne. Na terenie powiatu ostrowieckiego w 2012
r. działalność w ramach zbiorowego zaopatrzenia
prowadzona była przez 4 przedsiębiorstwa wodociągowe
oraz 2 gminne jednostki organizacyjne:
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
32
• Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o. o. w Ostrowcu Św. ul. Sienkiewicza 91-
miasto i gm. Ostrowiec Św.,
• Zakład Gospodarki Komunalno- Mieszkaniowej w Kunowie ul. Partyzantów 47-
miasto i gm. Kunów,
• Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Bodzechowie Szewna ul. Armii
Ludowej 3- gm. Bodzechów,
• Samorządowy Zakład Wodociągów i Gospodarki Komunalnej w Ćmielowie
ul. Kolejowa 43- miasto i gm. Ćmielów,
• Gmina Bałtów- Bałtów 32,
• Gmina Waśniów- Waśniów ul. Rynek 24.
Przedsiębiorstwa wodociągowe dostarczały wodę przeznaczoną do spożycia za pomocą
rozbudowanej sieci wodociągowej. W zależności od produkcji wodociągi dostarczały wodę
dla 94,4 % mieszkańców powiatu (Rys. 9).
Rys.9. Struktura zaopatrzenia mieszkańców powiatu ostrowieckiego w wodę przeznaczoną do spożycia
w 2012 r.
1.1. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji < 100 m3/ dobę
Wodociągi o produkcji < 100 m3/ dobę stanowiły 20,0 % wszystkich urządzeń wodnych
objętych ewidencją (2011 r.- 25,0 %; 2010 r.- 19,0 %; 2009 r.- 24,0 %,). Dostarczały one
wodę o dobrej jakości dla 0,9 % mieszkańców powiatu. Systematycznie maleje udział
urządzeń wodnych w tej grupie ze względu na wzrost produkcji urządzeń wodnych.
Wodociągi o produkcji < 100 m3/ dobę dostarczały wodę dla najmniejszej liczby
mieszkańców powiatu.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
33
1.2. Wodociągi o produkcji 100 - 1000 m3/dobę
W roku 2012 skontrolowano wszystkie znajdujące się w ewidencji wodociągi. Ich udział
w ogólnej liczbie nadzorowanych urządzeń wodnych wynosił 32,7 % (2011 r.- 65,0 %;
2010 r.- 61,9 %; 2009 r.- 44 %,). Z tej grupy wodociągów korzystało 32,7 % mieszkańców
powiatu. Jakość wody odpowiadała wymogom sanitarnym.
W bieżącym roku w związku ze stwierdzonym zanieczyszczeniem bakteriologicznym wody
(bakterie grupy coli) pochodzącej z urządzenia wodociągowego- wodociąg Szewna gm.
Bodzechów polecono w terminie natychmiastowym podjąć działania naprawcze mające na
celu zapewnienie dobrej jakości wody. Przedsiębiorstwo wodociągowe w trybie
natychmiastowym doprowadziło do poprawy jakości wody, co zostało potwierdzone
pozytywnymi wynikami badania wody.
Ze względu na zły stan sanitarno- techniczny budynku ujęcia wody w Ćmielowie PPIS
w Ostrowcu Św. wydał decyzję nakazującą doprowadzić do dobrego stanu budynek
hydroforni i urządzenia wodociągowe oraz naprawić uszkodzoną wylewkę przy studni nr 1.
1.3. Wodociągi o produkcji 1000 – 10000 m3/dobę
Na terenie powiatu ostrowieckiego brak jest wodociągów o produkcji 1000 – 10000 m3/d.
1.4. Wodociągi o produkcji 10000 – 100000 m3/dobę
Państwowa Inspekcja Sanitarna w Ostrowcu Św. podobnie jak w latach poprzednich
nadzoruje 1 wodociąg „Ostrowiec” o produkcji 10000 – 100000 m3/dobę, który zaopatruje
w wodę o dobrej jakości największą liczbę mieszkańców powiatu ok. 66,4 % .
Jakość wody pochodząca z wodociągu Ostrowiec na bieżąco kontrolowana była przez
państwową inspekcję sanitarną oraz laboratorium MWiK Sp. z o. o. w Ostrowcu Św.
1.5. Inne podmioty zaopatrujące w wodę
Kontrolą objęto 1 inny podmiot zaopatrujących w wodę zakład pracy- Celsa „Huta
Ostrowiec” Sp. z o. o. Stanowi on 5 % ogólnej liczby ewidencjonowanych urządzeń wodnych
(2011 r.- 5,0 %; 2010 r.- 9,5 %; 2009 r.- 25 %).
Dla wodociągu Celsa „Huta Ostrowiec” Sp. z o. o. obowiązuje przydatność wody
na warunkach przyznanego odstępstwa. ŚPWIS wydał II odstępstwo dotyczące utrzymania
wartości ∑ trichloroetenu i tetrachloroetenu w wodzie przeznaczonej do spożycia
na poziomie 60,0 µg/dm3 na kolejne 3 lata to jest do dnia 31.07.2014 r.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
34
Udział poszczególnych grup urządzeń wodnych w zaopatrzeniu mieszkańców powiatu
ostrowieckiego w wodę przeznaczoną do spożycia przedstawia rys. 10.
Rys.10. Ewidencja urządzeń wodnych dostarczających wodę przeznaczoną do spożycia w 2012 r.
2. Badania ciepłej wody użytkowej w budynkach zamieszkania zbiorowego na obecność
pałeczek Legionella sp.
Zgodnie z obowiązkiem kontroli ciepłej wody użytkowej PPIS w Ostrowcu Św.
przeprowadził badania na obecność pałeczek Legionella sp. w 11 obiektach zamieszkania
zbiorowego (2011 r.- 13; 2010 r.- 19) tj.:
- 5 hotelach,
- 1 motelu,
- 1 noclegowni,
- 1 specjalnym ośrodku wychowawczym,
- 3 innych obiektach, w których są świadczone usługi hotelarskie.
W 3 obiektach stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości pałeczek Legionella sp.,
w związku z powyższym wydano 3 decyzje i wystosowano 1 pismo interwencyjne nakazujące
podjęcie stosownych działań, w celu doprowadzenia wody ciepłej użytkowej w systemach
wodociągowych do wartości zgodnych z rozporządzeniem. Działania podjęte przez
właścicieli obiektów doprowadziły do poprawy jakości ciepłej wody, co zostało potwierdzone
pozytywnymi wynikami badaniami wody.
Do badań pobrano 32 próby (2011 r.- 32; 2010 r.- 54), w 25 % prób stwierdzono
przekroczenia dopuszczalnej ilości bakterii (2011 r.- 15,6 %; 2010 r.- 13%) – rys.11
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
35
Rys.11.. Odsetek prób, w których stwierdzono obecność pałeczek Legionella sp. w latach 2010-2012.
W dalszym ciągu istnieje wzrostowa tendencja do występowania pałeczek Legionella sp.
w instalacji wody ciepłej w budynkach zamieszkania zbiorowego, dlatego też tak ważna jest
kontrola wody ciepłej prowadzona przez inspekcję sanitarną oraz odpowiednia eksploatacja
przez właścicieli budynków sieci przesyłowej ciepłej wody.
PPIS w Ostrowcu Św. w 2012 r. wystosował 16 pism informujących o jakości wody ciepłej
w badanych obiektach oraz 13 pism dotyczących wzmożenia nadzoru (kontroli stanu
technicznego) nad instalacją ciepłej wody użytkowej.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
36
Wnioski
PPIS w Ostrowcu Św. w ramach nadzoru sanitarnego sprawuje kontrolę nad przestrzeganiem
przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne wody przeznaczonej do
spożycia. W 2012 r. struktura zaopatrzenia w wodę oraz jakość wody nie uległa zmianie
w stosunku do roku 2011. Podobnie jak w roku ubiegłym wodociągi zbiorowego zaopatrzenia
(19 wodociągów) stanowiły podstawowe źródło zaopatrzenia mieszkańców powiatu
ostrowieckiego w wodę przeznaczoną do spożycia. Dostarczały one wodę o dobrej jakości dla
109,3 tys. ludności. Długość sieci wodociągowej wg danych GUS (stan na 31.12.2011 r.)
wynosiła 873,4 km (2010 r.- 866,1 km). Rozbudowano sieć wodociągową o 7,3 km.
Na terenie gminy Ostrowiec w 2012 r. zakończono budowę kanalizacji sanitarnej o długości
24,7 km, przebudowano magistralę wodociągową (1,9 km) oraz zmodernizowano
oczyszczalnię ścieków.
W ramach monitoringu jakości wody w 2012 r. PPIS w Ostrowcu Św. pobrał do badań 132
próby wody (2011 r. – 131, 2010 r. – 171), prowadził wykaz przedsiębiorstw wodociągowo-
kanalizacyjnych wraz z urządzeniami wodociągowymi oraz miejscami pobierania próbek
wody, a także pozyskiwał wyniki badań jakości wody przeprowadzanych przez
przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. Uzyskane dane gromadził,
weryfikował, analizował celem wydawania okresowych i obszarowych ocen jakości wody
na nadzorowanym terenie – wydano 6 ocen obszarowych. Dane monitoringowe przekazywał
Świętokrzyskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w systemie
Informatycznym WODA-EXCEL.
PPIS w Ostrowcu Św. wydał 128 pism informujących o jakości wody przeznaczonej
do spożycia (2011 r.- 34; 2010 r.- 39) oraz 2 decyzje dotyczące nadzorowanych urządzeń
wodnych (2011 r.- 5; 2010 r.- 10). Decyzje dotyczyły przekroczeń parametrów
mikrobiologicznych (obecność w wodzie bakterii grupy coli) oraz stanu sanitarno-
technicznego stacji wodociągowych i urządzeń wodnych. Działania przeprowadzone przez
administratorów przedmiotowych urządzeń wodnych doprowadziły do poprawy jakości
dostarczanej wody. Kwestionowane próby stanowiły 4,5 % ogólnej liczby wykonanych badań
(2011 r.- 5,3 %; 2010 r.- 12,5 %). Z roku na rok zmniejsza się liczba prób kwestionowanych,
co jest spowodowane większą świadomością zarządców urządzeń wodociągowych oraz
prowadzoną przez przedsiębiorstwa wodno- kanalizacyjne kontrolą wewnętrzną jakości
dostarczanej wody.
Na ogólną liczbę 115,8 tys. mieszkańców powiatu z wody wodociągowej korzystało 94,4 %.
100 % wodociągów zbiorowego zaopatrzenia podobnie jak w latach poprzednich, dostarczało
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
37
wodę odpowiadającą wymogom sanitarnym. W stosunku do jednego urządzenia wodnego
zaopatrującego w wodę zakład produkcyjny Celsa „Huta Ostrowiec” Sp. z o. o. obowiązuje
przydatność wody na warunkach przyznanego odstępstwa- utrzymanie wartości ∑
trichloroetenu i tetrachloroetenu na poziomie 60,0 µg/dm3.
Tabela.5.Urządzenia do zaopatrywania ludności w wodę i ocena jakości wody do spożycia
w latach 2010- 2012.
Wyszczególnienie
Liczba urządzeń
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę (w tys.)
według ewidencji
odpowiadająca wymaganiom
nieodpowiadająca wymaganiom
odpowiadającą wymaganiom
nieodpowiadającą wymaganiom
Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia
2010 r. 18 18 0 110,2 0
2011 r. 19 19 0 109,3 0
2012 r. 19 19 0 109,3 0
wodociągi o produkcji [m3/dobę]
< 100 2010 r. 4 4 0 3,6 0
2011 r. 5 5 0 3,6 0
2012 r. 4 4 0 1,0 0
100-
1000
2010 r. 13 13 0 33,8 0
2011 r. 13 13 0 32,9 0
2012 r. 14 14 0 35,7 0
10000-
100000
2010 r. 1 1 0 72,8 0
2011 r. 1 1 0 72,8 0
2012 r. 1 1 0 72,6 0
Inne podmioty zaopatrujące w wodę
2010 r. 2 1 1 0,05 3,5 (pracownicy
zakładu) 2011 r. 1 1 0 3,0
(pracownicy zakładu)
0
2012 r. 1 1 0 2,8 (pracownicy
zakładu)
0
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
38
III. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY
Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w związku z art. 3 ustawy
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego
w 2012 r. należało w szczególności:
- opiniowanie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,
- uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych
i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów
budowlanych, uzgadniania projektów technologicznych,
- opiniowanie wniosków dotyczących konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na
środowisko i ewentualnej potrzeby sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko,
- opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć na etapie uzyskiwania decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację,
- uczestniczenie w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych.
W 2012 roku w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny Ostrowcu Świętokrzyskim przeprowadził 35 wizji oraz zajął stanowisko
w formie opinii, uzgodnień, postanowień i decyzji w 167 sprawach obejmujących:
- dopuszczenie do użytkowania obiektów - 23,
- uzgadnianie dokumentacji projektowej - 17,
- opinie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - 37,
- stanowiska zajęte w drodze decyzji – 61, w tym 30 dot. podmiotów leczniczych wydanych
przez sekcję przeciwepidemiczną,
- uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie
oddziaływania na środowisko – 5,
- opinie o projektach wraz z prognozą oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej
oceny oddziaływania na środowisko – 10,
- opinie o projekcie miejscowego planu zagospodarowani przestrzennego - 1,
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
39
- stanowiska zajęte w innej formie dotyczące innych spraw – 13.
Mając na uwadze konieczność zapewnienia ludziom zdrowych warunków życia
w miejscu ich zamieszkania i pobytu (m. in. w aspekcie wartości normatywnych, stężeń
i natężeń czynników szkodliwych określonych w obowiązujących przepisach prawa
dotyczących środowiska życia ludzi), przy zajmowaniu stanowisk w ramach sprawowanego
nadzoru zapobiegawczego, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej zwracały uwagę na:
- oddzielenie obszarów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe od obszarów
przemysłowych, w celu ograniczenia niekorzystnego oddziaływania zabudowy przemysłowej
na otoczenie,
- zapewnienie właściwej gospodarki wodno-ściekowej, w tym zaopatrzenie ludności w wodę
do spożycia o odpowiedniej jakości i ilości,
- prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów (w tym szczególnie
niebezpiecznych) w sposób nie zagrażający życiu i zdrowiu ludzi,
- zabezpieczenie ludzi przed uciążliwością związaną z hałasem ( miejska komunikacja,
zakłady usługowe, przemysłowe, itp.), poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań
technicznych, takich jak np. pasy zieleni, ekrany akustyczne, czy okna o podwyższonej
izolacyjności akustycznej,
- ochronę ludzi przed promieniowaniem elektromagnetycznym, poprzez zastosowanie
odpowiednich rozwiązań technicznych i technologicznych,
- zabezpieczenie ludzi przed wpływem zanieczyszczeń emitowanych do powietrza przez
uciążliwe zakłady, poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń pochłaniających substancje
szkodliwe dla zdrowia,
- zagwarantowanie odpowiednich warunków pobytu ludzi w budynkach, poprzez
zastosowanie m.in. odpowiednich i bezpiecznych pod względem zdrowotnym materiałów
budowlanych, a także zapewnienie prawidłowej funkcjonalności pomieszczeń z punktu
widzenia wymagań sanitarno-higienicznych,
- zapewnienie odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych osobom zatrudnionym
w zakładach pracy.
1. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
Działania związane z oceną oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynikają
z zapisów Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z późniejszymi zmianami).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
40
Stosownie do ww. ustawy, przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko wymaga realizacja następujących planowanych przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko :
1. planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko,
2. planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać
na środowisko, jeżeli właściwy organ stwierdził obowiązek przeprowadzenia oceny.
W ramach prowadzonego postępowania w sprawie oceny oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko wydawano opinię o konieczności ( lub braku konieczności )
przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz wykonania
raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
W roku 2012 wydano 26 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby,
co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
Rys12. Liczba opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, wg gmin powiatu ostrowieckiego w latach 2011-2012
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
41
Dla 9 planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych wydane zostały opinie sanitarne,
którymi odstąpiono od obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz
nałożenia na inwestora obowiązku opracowania raportu oddziaływania na środowisko dla
inwestycji będących przedmiotem postępowań.
Opinie sanitarne w których nie stwierdzono konieczności przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko i sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia
na środowisko wydano między innymi dla inwestycji takich jak:
- przebudowa mostu na rzece Kamiennej w ciągu drogi powiatowej ul. Adama Mickiewicza
w Ostrowcu Świętokrzyskim,
- rozbudowa powiatowego stadionu lekkoatletycznego przy ulicy Żeromskiego w Ostrowcu
Świętokrzyskim,
- zmiana sposobu użytkowania budynku gospodarczego na budynek handlowo - usługowy
z usługami w zakresie wymiany olejów silnikowych przy ulicy Słowackiego w Kunowie.
W 17 przypadkach wydano opinie nakładające na inwestora obowiązek
przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz sporządzenia raportu
o oddziaływaniu na środowisko.
Opinie nakładające na inwestora obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko wydano między innymi dla następujących inwestycji:
- budowa stacji paliw płynnych, myjni samochodowej oraz stacji LPG przy ulicy Kilińskiego
w Ostrowcu Świętokrzyskim,
- rozbudowa istniejących obiektów o budynek malarni GRANT sp. z o.o. przy ulicy
Stanisława Brody 8 w Ostrowcu Świętokrzyskim,
- rozbudowa Stacji Demontażu Pojazdów ( SDP ) przy ulicy Kilińskiego 20h w Ostrowcu
Świętokrzyskim ( teren byłego OZMO ).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
42
Rys13.. Struktura opiniowanych przedsięwzięć wg charakteru inwestycji.
Stanowisko w sprawie potrzeby bądź też odstąpienia od opracowania raportu
oddziaływania na środowisko nowych zamierzeń inwestycyjnych, było zajmowane
z uwzględnieniem skali planowanej inwestycji, jej usytuowania, wielkości zajmowanego
terenu, funkcji oraz prawdopodobnej wielkości oddziaływania na środowisko i zdrowie ludzi.
Potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, a tym samym
sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko orzekano dla tych
przedsięwzięć, których podstawowe dane charakteryzujące inwestycję wskazywały na duże
prawdopodobieństwo wystąpienia uciążliwego lub szkodliwego oddziaływania.
Analizy powyższe przeprowadzano na podstawie dokumentów dostarczonych przez organy
prowadzące postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
tj. kserokopii wniosku inwestora, opisu planowanego przedsięwzięcia, mapy sytuacyjno-
wysokościowej terenu, wypisów z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
w przypadkach kiedy plany takie istnieją.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
43
Rys.14.. Struktura opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w latach 2010-2012 Ponadto wydanych zostało 11 postanowień dotyczących zakresu higienicznych
i zdrowotnych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia, na etapie przygotowywania decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na ich realizację.
Podczas uzgadniania zakresu higienicznych i zdrowotnych uwarunkowań realizacji
przedsięwzięć istotnym celem było dążenie do zagwarantowania, aby projektowane obiekty,
w tym szczególnie przemysłowe, nie powodowały zagrożenia i uciążliwości dla ludzi w nich
pracujących jak i zamieszkałych w ich sąsiedztwie. Ewentualne uciążliwości można bowiem
eliminować stosując odpowiednią technologię, środki ochrony lub ustanawiając obszary
ograniczonego użytkowania.
Na podkreślenie zasługuje fakt, iż w celu spełnienia odpowiednich warunków sanitarnych
i zdrowotnych przepisy prawa nakładają na inwestorów, projektantów obowiązek stosowania
najlepszych dostępnych technik, technologii i zabiegów organizacyjnych.
Ponadto, obecne ustawodawstwo stwarza warunki do czynnego udziału społeczeństwa
w procesie powstawania nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
na środowisko.
Opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć na etapie uzyskiwania decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięć pod względem
wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczyło między innymi takich inwestycji jak:
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
44
- budowa osiedla 17 domów mieszkalnych jednorodzinnych wolno stojących wraz
z instalacjami wewnętrznymi i zewnętrznymi w obrębie posesji oraz bezodpływowymi
zbiornikami na ścieki oraz budowa wewnętrznej drogi osiedlowej wraz ze zjazdami oraz linią
elektryczną zasilającą i oświetleniową, a w późniejszym czasie kolektora kanalizacyjnego
w miejscowości Rudka Bałtowska, gmina Bałtów,
- budowa stoku narciarskiego z zapleczem technicznym i gastronomicznym oraz sezonowym
parkingiem dla pojazdów osób korzystających ze stoku, położonego w Bałtowie na działkach
nr ewid. 1068, 1067, 1140, 1137/4, 1137/3, 990/2, 1879, 1137/2, 1136/1, 1069/3, 1069/4,
1069/2, 1069/5, 1069/6, 1069/8, 1066/1,
- rozbudowa Stacji Demontażu Pojazdów ( SDP ) przy ulicy Kilińskiego 20h w Ostrowcu
Świętokrzyskim ( teren byłego OZMO ),
- rozbudowa instalacji do obróbki metali żelaznych na gorąco, zlokalizowanej przy
Al. Solidarności 12 w Ostrowcu Świętokrzyskim.
2. Uzgadnianie dokumentacji projektowej
W procesie inwestycyjnym na etapie projektowania obiektów budowlanych, w tym
uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej
uzgadniały projekty budowlane inwestycji oraz projekty technologiczne.
Opiniując dokumentację projektową szczególną uwagę zwracano na prawidłowy układ
funkcjonalny, właściwą technologię, warunki środowiska pracy, zastosowane materiały
i sposób wykończenia wnętrz, właściwe wyposażenie, prawidłową wentylację i ogrzewanie
pomieszczeń, właściwy sposób rozwiązania instalacji wodno- kanalizacyjnej.
W roku 2012 wydano 17 opinii sanitarnych uzgadniających projekty budowlane nowych
budynków oraz projektów zmiany sposobu użytkowania i projektów technologicznych dla
istniejących obiektów ( w tym obiekty nowe 7 opinii, obiekty istniejące 10 opinii ).
Wśród opiniowanych projektów 11 dokumentacji zostało przedłożonych do uzgodnienia
przez projektantów i biura, natomiast 6 spośród uzgodnionych projektów zostało
przedłożonych do zaopiniowania przez inwestorów.
Negatywnych opinii sanitarnych o projektach w roku 2012 nie wydano .
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
45
Rys.15. Struktura uzgadnianych dokumentacji projektowych wg branż. 3. Uczestniczenie w dopuszczaniu do użytkowania obiektów budowlanych W roku 2012 r. dokonano 23 wizje lokalne na podstawie art. 56 ustawy Prawo budowlane
( tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późniejszymi zamianami ) związanych
z dopuszczeniem do użytkowania obiektów w zakresie higieniczno-sanitarnym .
Podczas odbiorów zwracano uwagę w szczególności na :
- wykonanie obiektu zgodnie z projektem,
- posiadanie przez materiały służące do budowy i wykończenia obiektów stosownych
atestów,
- protokoły wymagane przepisami ( protokóły kominiarskie, skuteczności wentylacji,
badania wody ),
- prawidłową wentylację mechaniczną i grawitacyjną w pomieszczeniach,
- prawidłowe wykonanie instalacji wodno-kanalizacyjnej i ogrzewczej w budynkach
będących przedmiotem odbioru,
- przystosowanie obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych: podjazdy, parkingi,
toalety,
- uzyskanie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno budowlanych wydanej przez
ŚPWIS.
Ponadto w przypadku kiedy projekty budowlane opiniowane były w zakresie higieniczno-
sanitarnym przez rzeczoznawców sprawdzano, czy zakres opinii był zgodny z posiadanymi
przez rzeczoznawców uprawnieniami.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
46
Głównym celem kontroli było poddanie oceny zgodności realizowanych inwestycji
z uzgodnioną pod względem sanitarno-higienicznym dokumentacją projektową oraz
wyeliminowanie ewentualnych nieprawidłowości w tym zakresie powstałych w trakcie
budowy.
Nie wydano żadnych sprzeciwów na użytkowanie, gdyż wymogi stawiane w zakresie
higieniczno-sanitarnym w obiektach były spełnione.
Ważniejsze inwestycje oddane do użytku w 2012 r. :
-budowa drogi gminnej - ulica Zagłoby
w Ostrowcu Świętokrzyskim od Al.3 Maja,
– droga krajowa nr 9 do przecięcia
z przedłużeniem ulicy Jana Samsonowicza
wraz z budową wiaduktu nad torami PKP
i węzła „Brezelia” na przecięciu z ulicą
Zygmuntówka – droga wojewódzka Nr
755, foto: ul. Zagłoby w Ostrowcu Św.
- budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompownią ścieków i zasilaniem energią
elektryczną w rejonie ulicy Bałtowskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim,
- budowa kanalizacji sanitarnej z przepompowniami P1, P2 wraz z zasilaniem energetycznym
w rejonie ulicy Szewieńskiej i ulicy Świętokrzyskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim,
- zmiana sposobu użytkowania części pomieszczeń usługowych na pomieszczenia biurowe
i rozbudowa budynku usługowo-handlowego polegająca na dobudowie budynku okręgowej
stacji kontroli pojazdów dla samochodów osobowych i ciężarowych z instalacjami
wewnętrznymi na działce o numerze ewidencyjnym nr 12/2 ( obręb 48, arkusz 5 )
w Ostrowcu Św., ul. Opatowska 5B,
- budowa schroniska dla zwierząt ( psów i kotów ), składającego się z boksów dla zwierząt
i wybiegów, budynku administracyjno – socjalnego, budynku lekarza weterynarii, budynku
do przetrzymywania zwierząt wraz z wewnętrznymi instalacjami wod.-kan., co, energii
elektrycznej i zewnętrzną instalacją wody, kanalizacji sanitarnej, energii elektrycznej oraz
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
47
zmianie sposobu użytkowania istniejącego magazynu na
budynek przeznaczony do przechowywania karmy oraz
padniętych zwierząt – teren inwestycji na działce nr 483
i 485 przy ulicy Borowskiej 1 w miejscowości Janik,
gmina Kunów. foto: schronisko dla zwierząt w Janiku g. Kunów
Rys.16. Porównanie kategorii obiektów będących przedmiotem dopuszczenia do użytkowania w roku 2012.
Rys.17. Zestawienie ilości obiektów dopuszczonych do użytkowania latach 2010-2012 r. 4. Opiniowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Polityka regionalna na szczeblach gmin realizowana jest poprzez opracowania studiów
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które są podstawą
do sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego. Powyższe dokumenty mają na
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
48
celu stworzenie warunków i ustalenie zasad lokalizacji zabudowy mieszkaniowej, usługowo-
mieszkaniowej, przemysłu i drobnej wytwórczości oraz usług, a także przeznaczenie nowych
terenów na cele komunikacyjne (modernizacja dróg, budowa parkingów, itp.).
PPIS jest właściwy do opiniowania tych dokumentów na podstawie Ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
( Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z późniejszymi zmianami ).
W roku 2012 wydano 5 uzgodnień zakresu i stopnia szczegółowości informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko.
Sprawy te dotyczy między innymi :
- uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko dla
projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowości
Brzóstowa, gmina Ćmielów,
- uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko dla
projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta
Ostrowiec Św. w rejonie ulicy Adama Mickiewicza.
W ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko zaopiniowano 10 projektów
dokumentów wraz z prognozą oddziaływania na środowisko .
Powyższe opinie wydano między innymi dla:
- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowości Brzóstowa, gmina
Ćmielów,
- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta Ostrowca Św.,
położonej w rejonie ulic Siennieńska, Armii Krajowej, Iłżecka, Rzeczki,
- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta Ostrowca Św.
obejmującego obszar w rejonie ulic Świętokrzyska, Drukarska, Szewieńska, Stefana
Żeromskiego.
Ponadto w 1 przypadku zaopiniowano projekt miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy Kunów w formie postanowienia na podstawie przepisów
przejściowych- art. 4 ust.2 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu
przestrzennym, ustawy o PIS oraz ustawy o zabytkach i opiece na zabytkami ( Dz. U. Nr 130,
poz.871).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
49
5. Inne sprawy
Ogółem w roku 2012 w 13 sprawach PPIS zajął stanowisko w innej formie.
Przeprowadzono 5 wizji lokalnych związanych z odbiorami bez wymogu uzyskania
pozwolenia na użytkowanie. Na podstawie protokołów z kontroli obiektów wydano opinie
o spełnieniu wymagań higieniczno – sanitarnych.
Wydano 6 pism informujących, iż planowane do realizacji przedsięwzięcia nie wymagają
postępowania w sprawie potrzeby przeprowadzenia oddziaływania na środowisko.
Planowane inwestycje nie wymagały oceny oddziaływania na środowisko, gdyż ich
zakres, parametry techniczne i technologiczne znajdują się poniżej minimalnych progów
kwalifikujących je do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać
na środowisko.
W związku z powyższym brak było podstaw do zajęcia stanowiska w przedmiotowych
sprawach przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ostrowcu
Świętokrzyskim w trybie art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
ocenach oddziaływania na środowisko ( Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późniejszymi
zmianami ).
Wnioski Stanowiska organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zapobiegawczego
nadzoru sanitarnego zajmowane są wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub
w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowanie główne i dotyczą
planowanych inwestycji lub zagospodarowania terenu.
W 2012 r. ogólna liczba stanowisk zajętych w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego
przez PPIS wzrosła o 5,7% ( 2012 - 167; 2011-158).
Zajęto 15 stanowisk w sprawie projektów dokumentów w ramach strategicznych ocen
oddziaływania na środowisko ( 2011-2 ). Odnotowano wzrost liczby opinii wydawanych
w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko o 5,7%. ( 2012-37; 2011- 35 ).
Ilość stanowisk zajmowanych w ramach uczestniczenia w dopuszczeniu obiektów
budowlanych do użytkowania zmalała o 37,8 % ( 2012-23; 2011-37).
Liczba kontroli i wizji lokalnych zmalała o 44,5% w stosunku do 2011 r.
( 2012- 35; 2011- 63 ).
Odnotowano spadek o 23,3% liczby uzgodnień dokumentacji projektowych ( 2012- 23; 2011-
30).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
50
IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W 2012 roku nadzorem sanitarnym w powiecie ostrowieckim objętych było 387 obiektów
użyteczności publicznej bez podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Liczbę
tę stanowią obiekty użyteczności publicznej świadczące usługi fryzjerskie, kosmetyczne,
odnowy biologicznej- 147, placówki świadczące usługi noclegowe oraz gospodarstwa
agroturystyczne- 35, ustępy publiczne- 8, jednostki organizacyjne pomocy społecznej
i noclegownia- 7, pływalnia kryta- 1, dworzec autobusowy- 1, pozostałe (m. in. tereny
rekreacyjne, cmentarze, apteki, stacje paliw, obiekty kulturalne)- 188. Skontrolowano 123
obiekty, co stanowi 31,78 %. W miastach znajduje się 322 obiekty, z czego skontrolowano
110, co stanowi 34,16 %, natomiast na wsi 65 obiektów, z czego skontrolowano 13,
co stanowi 20 % .
Rys.18. Struktura obiektów użyteczności publicznej na terenie powiatu ostrowieckiego w roku 2012.
1. Stan sanitarny wybranych obiektów i urządzeń
1. 1. Ustępy publiczne
W ewidencji PPIS na terenie powiatu ostrowieckiego znajduje się 8 ustępów publicznych,
w tym 5 w Ostrowcu Św., 1 w gminie Ćmielów i 2 w gminie Bałtów. W 2012 roku
skontrolowano 3 obiekty. Ustępy utrzymane w dobrym stanie higieniczno- sanitarnym.
Odpowiednia liczba toalet dostępnych publicznie jest istotnym elementem, który eliminuje
zagrożenia wynikające z zanieczyszczenia terenów służących do użytku publicznego
i wpływa na zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego mieszkańców.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
51
1.2. Domy pomocy społecznej, inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej
i noclegownia
W nadzorze PPIS w Ostrowcu Św. znajduje się 1 noclegownia, 5 jednostek organizacyjnych
pomocy społecznej i 1 placówka zapewniająca całodobową opiekę. W obiektach tych
świadczone są zarówno usługi opiekuńczo- pielęgnacyjne dla osób starszych,
niepełnosprawnych i samotnych, jak również dla ofiar przemocy w rodzinie oraz dla osób
będących w sytuacji kryzysowej. Wśród tych placówek jest dom całodobowego pobytu,
a także obiekty zapewniające pomoc w określonych godzinach w ciągu dnia. W 2012 r. nie
przeprowadzono kontroli w tej grupie obiektów.
1.3. Hotele
Na terenie powiatu ostrowieckiego znajduje
się 5 hoteli w tym 4 w mieście (3 hotele ***,
1 hotel **) i 1 *** na wsi. Łącznie obiekty
zapewniają ok. 410 miejsc noclegowych
w 241 pokojach.
W 2012 r. skontrolowano wszystkie 5
obiektów hotelarskich przeprowadzając 9
kontroli. foto: Hotel **„Pod Parowozem”
Przeprowadzone kontrole dotyczyły oceny stanu sanitarnego obiektów oraz oceny
przygotowania obiektów do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012.
Przeprowadzone kontrole potwierdziły wysoki standard świadczonych usług, oraz bardzo
dobry stan sanitarno- techniczny obiektów. Wszystkie pokoje z pełnymi węzłami sanitarnymi
są prawidłowo wyposażone, mają zapewniony dostęp do internetu, zapewnione miejsca
postojowe dla samochodów, parkingi monitorowane, otoczenie zagospodarowane zielenią
(krzewy, kwiaty), zorganizowane miejsca grillowe. Pokoje systematycznie odnawiane,
czystość bieżąca zachowana.
Hotele oferują także sale przeznaczone do organizacji konferencji, seminariów, balów i innych
uroczystości zarówno dla spotkań biznesowych jak i prywatnych.
W związku z przygotowaniami do organizacji EURO 2012 szczególną uwagę zwracano
na zabezpieczenie sanitarno- epidemiologiczne obiektów, w których są świadczone usługi
hotelarskie. PPIS w Ostrowcu wystosował pismo do właścicieli obiektów świadczących
usługi noclegowe celem wzmożenia nadzoru nad jakością wody ciepłej w wewnętrznych
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
52
instalacjach. Przypomniano o konieczności kontroli instalacji oraz o obowiązku opracowania
procedur postępowania w przypadku skolonizowania sieci wodnej przez pałeczki Legionella
sp. Za właściwą eksploatację i konserwację wewnętrznej sieci wodociągowej odpowiedzialny
jest właściciel budynku.
W trakcie kontroli informowano właścicieli obiektów o właściwej eksploatacji i instalacji
wody ciepłej i klimatyzacji w aspekcie zagrożenia Legionellą sp. Jednocześnie z instalacji
w 5 hotelach pobrano 18 prób wody ciepłej do badania w kierunku obecności pałeczek
Legionella.
W 1 hotelu dwukrotnie stwierdzono przekroczenie dopuszczalnej wartości Legionellą sp.
w związku z czym PPIS w Ostrowcu Św. wydał 2 decyzje administracyjne polecające
przeprowadzenie w trybie natychmiastowym czyszczenia i dezynfekcji wewnętrznej sieci
wodociągowej mające na celu wyeliminowanie zanieczyszczeń i doprowadzenie jakości wody
ciepłej użytkowej do obowiązujących wymagań. W ponownie pobranych próbach nie
wykryto pałeczek Legionella sp.
1.4. Obiekty wczasowo- turystyczne
Bazę wczasowo- turystyczną na terenie powiatu ostrowieckiego stanowi 30 obiektów
(przeprowadzono 13 kontroli) świadczących usługi noclegowe w tym:
- 2 motele,
- 15 obiektów typu „pokoje noclegowe”,
- 13 gospodarstw agroturystycznych.
Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości, we wszystkich obiektach
zachowana czystość bieżąca, wystarczający zapas bielizny czystej oraz prawidłowe jej
przechowywanie. Pranie bielizny odbywa się w pralniach zewnętrznych lub na miejscu
w obiektach w przypadku gospodarstw agroturystycznych.
Sieć gospodarstw prowadzących działalność agroturystyczną najlepiej rozwinięta jest
w gminie Bałtów z uwagi na oferowaną na tym obszarze szeroką gamę atrakcji turystycznych
świadczonych całorocznie.
Nieprawidłowości nie stwierdzono również w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi-
odbieranie przez specjalistyczne firmy lub zakłady gospodarki komunalnej. Odpady
wywożone są do Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów „Janik” Sp. z o. o. w Janiku
gm. Kunów.
W 4 obiektach (1 motel i 3 obiekty typu „pokoje noclegowe”) pobrano 10 próbek wody
ciepłej do badania w kierunku obecności bakterii Legionella sp. W 1 obiekcie- Hotel „Pałac
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
53
Tarnowskich” *** w Ostrowcu Św. jakość wody ciepłej nie spełniała wymogów
obowiązującego rozporządzenia. PPIS w Ostrowcu Św. wydał decyzję administracyjną
polecającą przeprowadzenie w trybie natychmiastowym dezynfekcję wewnętrznej sieci
wodociągowej mające na celu wyeliminowanie zanieczyszczeń i doprowadzenie jakości wody
ciepłej użytkowej do obowiązujących wymagań. W ponownie pobranych próbach
nie wykryto pałeczek Legionella sp.
1. 5. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej
Na terenie powiatu ostrowieckiego w 2012 r. znajdowało się 147 obiektów- skontrolowano
65, co stanowi 44, 21 %, w tym:
- 87 zakładów fryzjerskich (78 w mieście i 9 na
wsi)- skontrolowano 38, co stanowi 25,85 %,
- 28 zakładów kosmetycznych w mieście-
skontrolowano 14, co stanowi 9,5 %,
- 1 zakład tatuażu w mieście- brak kontroli,
- 14 zakładów odnowy biologicznej (13 w mieście
i 1 na wsi)- skontrolowano 6, co stanowi 4,08 %,
- 17 zakłady, w których świadczone są łącznie więcej niż jedna z usług (w mieście)-
skontrolowano 7, co stanowi 4,76 %. Tabela 6. Ewidencja i odsetek skontrolowanych zakładów usługowych w latach 2010 - 2012.
Rodzaj zakładu
Liczba obiektów 2010 rok
% skontrolowa-
nych
Liczba obiektów 2011 rok
% skontrolowa-
nych
Liczba obiektów 2012 rok
% skontrolowa-
nych Zakłady fryzjerskie
77 38,96 82 31,7 87 43,68
Zakłady kosmetyczne
17 41,17 22 50 28 50
Zakłady tatuażu
2 0 1 100 1 0
Zakłady odnowy biologicznej
17 29,41 15 20 14 42,85
Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu
25 32 23 47,82 17 41,17
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
54
W trakcie przeprowadzonych kontroli w obiektach użyteczności publicznej świadczących
usługi fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej zwracano uwagę na stan sanitarno-
techniczny, prawidłowość postępowania z narzędziami przed i po dezynfekcji i sterylizacji,
postępowanie z bielizną czystą i brudną stosowaną dla klientów oraz postępowanie zgodnie
z opracowanymi procedurami zapewniającymi ochronę przed zakażeniami oraz chorobami
zakaźnymi w podmiotach przeprowadzających zabiegi z naruszeniem ciągłości tkanek (salony
tatuażu, gabinety kosmetyczne).
Coraz częściej właściciele obiektów stosują bieliznę jednorazowego użytku oraz narzędzia
jednorazowe w przypadkach gdzie jest to możliwe i zasadne. Wykonywanie zabiegów przy
użyciu narzędzi wielokrotnego użytku (cążki, pęsety), podczas których może dojść
do przerwania ciągłości tkanki, wymaga od właścicieli stosowania procesu sterylizacji.
Większość obiektów nie posiada własnych autoklawów, korzysta z usług centralnej
sterylizatorni ZOZ na podstawie zawartych umów.
W 2 przypadkach (zakłady fryzjerskie) stwierdzono zły stan sanitarny, za co nałożono
mandaty karne, w sumie w wysokości 200 zł. Nieprawidłowości zostały usunięte.
Przedmiotem przeprowadzonych kontroli w obiektach użyteczności publicznej była również
ocena realizacji zapisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
i wyrobów tytoniowych- zastrzeżeń nie stwierdzono.
1.6. Obiekty komunikacji publicznej
Przeprowadzono 1 kontrolę dworca autobusowego PKS w Ostrowcu Św. Spółka Akcyjna
ul. Żabia 40. Stan sanitarno- techniczny pomieszczeń ogólnodostępnych dla pasażerów wraz
z zapleczem sanitarnym znajdującym się w budynku dworcowym oraz przy stacji paliw obok
dworca nie budzą zastrzeżeń.
Wyznaczone miejsca postojowe dla autobusów oraz stanowiska dla osób podróżujących
wyposażone w ławeczki i kosze na śmieci regularnie opróżniane przez osoby sprzątające.
1. 7. Inne obiekty użyteczności publicznej
Do tej grupy zaliczono 188 obiektów:
Lp. Nazwa obiektu wg ewidencji 2012 1. Pralnie 2 2. Cmentarze 21 3. Obiekty sportowe 8 4. Sklepy zielarskie 3 5. Apteki 48 6. Ośrodki gimnastyki korekcyjnej 1
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
55
W 2012 r. skontrolowano 35 innych obiektów użyteczności publicznej (2011 r.- 22).
Szczególną uwagę zwrócono na stan sanitarny piaskownic ogólnodostępnych, parków oraz
boisk sportowych ze względu na bezpieczeństwo dzieci korzystających z ww. obiektów.
Boiska wielofunkcyjne typu „ORLIK” utrzymane w bardzo dobrym stanie sanitarno-
technicznym, posiadają pełny węzeł sanitarny z zapleczem szatniowym, boiska ogrodzone,
zapewniona stała obsługa pracowników.
Piaskownice zlokalizowane na terenie powiatu ostrowieckiego zarządzane są przez
spółdzielnie mieszkaniowe oraz gminy, które na bieżąco dokonują przeglądu urządzeń
zabawowych oraz prowadzą wymianę piachu wg opracowanych harmonogramów.
W stosunku do 1 obiektu tj. Stadion Sportowy „Leśny” ul. Sportowa 1, 27-440 Ćmielów,
którego właścicielem jest Miejski Klub Sportowy „Świt” w Ćmielowie prowadzone było
postępowanie administracyjne dotyczące doprowadzenia do odpowiedniego stanu sanitarno-
technicznego pomieszczeń i elewacji budynku. Przeprowadzona w styczniu 2013 r. kontrola
wykazała znaczną poprawę stanu sanitarno- technicznego obiektu tj.: zapewniono łatwo
zmywalną wykładzinę podłogową w szatniach dla gospodarzy i gości, usunięto odpryski
farby i zacieki na suficie w pomieszczeniu z natryskami, doprowadzono do dobrego stanu
technicznego elewację budynku.
1. 8. Kąpieliska i baseny kąpielowe
Na terenie powiatu ostrowieckiego udostępnione są
trzy obiekty dla kąpiących się: Pływalnia Kryta
„Rawszczyzna” w Ostrowcu Św., ul. Mickiewicza
32 oraz 2 „miejsca wykorzystywane do kąpieli” tj.:
„Gutwin” w Ostrowcu Św. i „Kamienne Oko”
w Bałtowie.
foto: Pływalnia kryta „Rawszczyzna”
7. Obiekty kulturalne 9 8. ZOM 1 9. Laboratoria 2 10. Stacje paliw 18 11. Ośrodek wsparcia rodziny 1 12. Prosektorium 1 13. Domy przedpogrzebowe 2 14. Tereny rekreacyjne 71 Razem 188
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
56
Właścicielem Pływalni Krytej „Rawszczyzna” w Ostrowcu Św., ul. Mickiewicza 32 jest
Gmina Ostrowiec, natomiast Zarządcą Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji z siedzibą
w Ostrowcu przy ulicy Świętokrzyskiej 11.
Obiekt prowadzi działalność całoroczną z jedną przerwą technologiczną, w trakcie której
następuje całkowita wymiana wody w basenach oraz prace mające na cele utrzymanie obiektu
w dobrym stanie sanitarno- technicznym. Za stan sanitarny obiektu odpowiada zewnętrzna
firma specjalistyczna, której pracownicy kompleksowo przeprowadzają mycie, czyszczenie
i dezynfekcję sprzętu, pomieszczeń i powierzchni w obiekcie.
W 2012 roku pobrano 54 prób wody do
badań mikrobiologicznych i chemicznych
oraz wykonano 54 oznaczenia chloru
wolnego na miejscu w trakcie poboru prób.
PPIS w Ostrowcu Św. wystosował 11 pism
informujących o jakości wody w Pływalni
„Rawszczyzna”.
foto: Pływalnia kryta „Rawszczyzna”
Na terenie powiatu ostrowieckiego w 2012 r. funkcjonowały 2 „miejsca wykorzystywane do
kąpieli” tj.: „Gutwin” w Ostrowcu Św. i „Kamienne Oko” w Bałtowie. Organizatorzy
kąpielisk mieli obowiązek odpowiednio oznakować „miejsce wykorzystywane do kąpieli”
oraz wykonywać w ramach kontroli wewnętrznej, w określonym czasie badania wody
przeznaczonej do kąpieli.
Miejsce wykorzystywane do kąpieli „Gutwin” zostało zorganizowane w ramach Kompleksu
Rekreacyjno- Wypoczynkowego „Gutwin” ul. Gościniec w Ostrowcu Św., które we
wcześniejszych latach pełniło rolę kąpieliska. Miejsce to zorganizowane jest na zbiorniku
retencyjnym z piaszczystą i trawiastą plażą. Organizator Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
w Ostrowcu Św. w sezonie kąpielowym pobrał do badań 3 próby wody, wyniki przekazywał
na bieżąco do PPIS w Ostrowcu. Jakość wody odpowiadała wymogom rozporządzenia.
Na terenie gm. Bałtów funkcjonuje miejsce wykorzystywane do kąpieli pod nazwą
„Kamienne Oko”, którego właścicielem jest „Stowarzyszenie Delta”. Miejsce
wykorzystywane do kąpieli to część wód powierzchniowych zbiornika wodnego
w starorzeczu rzeki Kamiennej na terenie „Okręglicy” w Bałtowie. Zbiornik wodny
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
57
był sztucznie pogłębiony, zasilany z miejscowych źródeł. Zapewniona piaszczysta plaża
z dwóch stron zbiornika.
Miejsca wykorzystywane do kąpieli na terenie powiatu ostrowieckiego oznakowano tablicami
informacyjnymi oraz umieszczono regulaminy korzystania z obiektów. W ramach kontroli
wewnętrznej wykonano 2 badania jakości wody, które odpowiadały wymogom sanitarnym.
Zgodnie z §§ 3 i 7 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 8 kwietnia 2011 r. w sprawie
prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli
(Dz. U. z 2011 r. Nr 86, poz. 478) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu
Św. w sezonie letnim wydał 3 bieżące oceny jakości wody. Oceny zostały dokonane
w oparciu o dokumentację przedłożoną przez organizatorów obiektów- sprawozdania z badań
wody oraz wizualną ocenę jakości wody w miejscu wykorzystywanym do kąpieli
przeprowadzaną w ramach kontroli wewnętrznych.
2. Inne działania
PPIS w Ostrowcu Św. w 2012 r. prowadził współpracę z jednostkami gminnymi oraz innymi
podmiotami działającymi na terenie powiatu ostrowieckiego w zakresie: - uzgodnień dotyczących imprez masowych- 19,
- postanowień w sprawie sprowadzenia zwłok z zagranicy- 12,
- wzmożenia nadzoru nad utrzymaniem właściwego stanu posesji, altan śmietnikowych- 7,
- zapewnienia odpowiedniej konserwacji i przeglądów przez właścicieli budynków
zamieszkania zbiorowego wewnętrznej instalacji wody ciepłej- 13,
- nadzoru nad przestrzeganiem zakazu palenia tytoniu w obiektach użyteczności publicznej,
- wydania opinii w sprawie zatwierdzenia regulaminów utrzymania czystości i porządku
na terenie gmin- 6,
- wydania obszarowych ocen zaopatrzenia gminy w wodę przeznaczoną do spożycia- 6,
- opiniowania zaopatrzenia gmin w wodę do spożycia w warunkach specjalnych- 5.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
58
Wnioski
W 2012 roku skontrolowano 123 obiekty użyteczności publicznej w zakresie oceny stanu
sanitarno- technicznego. Kontrole wykazały dobry stan sanitarno-techniczny obiektów,
zachowaną funkcjonalność.
Przeprowadzone kontrole w obiektach użyteczności publicznej wykazały przestrzeganie
realizacji zapisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
i wyrobów tytoniowych.
Na terenie powiatu ostrowieckiego samorządy realizują przedsięwzięcia w zakresie
rozbudowy infrastruktury sportowej i turystycznej.
W związku ze zwiększeniem bezpieczeństwa osób korzystających z akwenów wodnych
właściciele miejsc wykorzystywanych do kąpieli powinni podjąć działania mające na celu
przekształcenie ww. miejsc w kąpieliska spełniające obowiązujące wymagania.
Zwiększona baza noclegowa, gastronomiczna, sportowa i wypoczynkowa pozytywnie
wpływa na wizerunek powiatu i stwarza dla mieszkańców i turystów możliwość zdrowego
wypoczynku. Ze względu na turystyczny charakter regionu, zwłaszcza gminy Bałtów, gmina
powinna rozważyć możliwość udostępnienia większej liczby ustępów publicznych oraz
podjęcia działań na rzecz budowy dróg, parkingów z infrastrukturą oraz szaletów
publicznych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
59
V. S T A N S A N I T A R N Y Z A K Ł A D Ó W O C H R O N Y Z D R O W IA
W 2012 r. zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 15 kwietnia 2012 r. o działalności
leczniczej (t.j. Dz.U. z 2013 poz. 217). Wprowadziła ona nowe pojęcia i definicje, takie jak:
działalność lecznicza, podmiot wykonujący taką działalność, podmiot leczniczy czy praktyka
zawodowa. Podstawową zasadą przyjętą przez ustawę jest to, że podmioty lecznicze mają
status przedsiębiorcy.
W 2012 r. prowadzono nadzór nad 187 podmiotami wykonującymi działalność leczniczą.
Zakres kontroli obejmował ocenę: stanu sanitarnego-technicznego pomieszczeń i ich
funkcjonalność, procedur dezynfekcyjnych wyrobów medycznych i powierzchni,
prowadzenie prawidłowych procesów sterylizacji, stosowania procedur sprzątania,
postępowania z czystą i brudną bielizną, sposób gromadzenia i usuwania odpadów
medycznych, dostępność i użycie środków ochrony osobistej, prowadzenie kontroli
wewnętrznej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych.
Rys.19. Struktura nadzorowanych podmiotów wykonujących działalność leczniczą.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
60
W 2012 r. skontrolowano 116 obiektów, co stanowi 62,03 %. (2011 r. - 76,66 %). Tabela 7. Odsetek skontrolowanych podmiotów wykonujących działalność leczniczą w 2012 r.
Lp.
Rodzaj obiektu
Liczba obiektów
w ewidencji
Liczba obiektów
skontrolo-wanych
% obiektów skontrolo-
wanych
Dzi
ałal
ność
lecz
nicz
a w
ykon
ywan
a pr
zez
podm
ioty
lecz
nicz
e
1.
STACJONARNE I CAŁODOBOWE ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE 1 1 100,00
2. AMBULATORYJNE ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE
Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, ambulatoria z izbą chorych, lecznice
35 32 92,00
Medyczne laboratoria diagnostyczne
8 6 75,00
Zakłady rehabilitacji leczniczej
6 4 67,00
Inne 22 12 55,00
Dzi
ałal
ność
lecz
nicz
a w
ykon
ywan
a pr
zez
prak
tykę
zaw
odow
ą
3. Indywidualna praktyka lekarska 6 1 17.00
4. Indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska 34 15 45,00
5. Grupowa praktyka lekarska 6 5 84,00
6. Indywidualna praktyka lekarzy dentystów 24 18 75,00
7. Indywidualna specjalistyczna praktyka lekarzy dentystów 21 13 62,00
8. Grupowa praktyka lekarzy dentystów 2 2 100,00
9. Indywidualna praktyka pielęgniarek 1 0 0,00
10. Inne 21 7 34,00
1. Podmioty lecznicze
W 2012 r. pod nadzorem PPIS w Ostrowcu Św. znajdowały się 72 podmioty lecznicze w tym:
- podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne -1
- podmioty wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne – 71
Ogółem skontrolowano 55 obiektów, co stanowi 76,38%.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
61
1.1. Podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne
Na terenie powiatu ostrowieckiego
funkcjonuje specjalistyczna placówka
kardiologiczna świadcząca stacjonarne
i całodobowe usługi medyczne – G.V.M.
CARINT Sp. zo.o. Centrum Kardiologii
Inwazyjnej Elektroterapii i Angiologii
ul. Szymanowskiego 11 w Ostrowcu Św.
Przeprowadzona kontrola sanitarna obiektu
oceniająca stan sanitarno-techniczny, gospodarkę odpadami medycznymi, przestrzeganie
procedur zapobiegających zakażeniom oraz zgłaszalność chorób zakaźnych nie wykazała
nieprawidłowości w tym zakresie. Usługi lecznicze wykonywane są przy użyciu narzędzi
jednorazowego i wielokrotnego użytku. Sterylizacja narzędzi wielokrotnego użytku zlecona
jest Centralnej Sterylizacji ZOZ Ostrowiec Św. ul. Szymanowskiego 11. Wytwarzane odpady
medyczne odbierane są przez firmę ECO-ABC Sp. zo.o. z siedzibą w Bełchatowie
na podstawie zawartej umowy. W 2012 r. hospitalizowano ogółem 1249 pacjentów.
Nie odnotowano ognisk epidemicznych.
1.2. Podmioty wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne
PPIS prowadzi nadzór nad 71 podmiotami
leczniczymi, które obejmują:
- przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie,
ambulatoria z izbą chorych, lecznice -35, w tym 2
publiczne i 33 niepublicznych,
- medyczne laboratoria diagnostyczne -8,
- zakłady rehabilitacji leczniczej – 6,
-inne, w tym pogotowie – 22.
W 2012 r. weszło w życie nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r.
w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia
podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. z 2012 r. poz. 739 z p.zm.) określające
nowe wymagania dotyczące pomieszczeń i urządzeń, w szczególności warunków
ogólnoprzestrzennych, sanitarnych i instalacyjnych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
62
W 2012 r. przeprowadzono ogółem 73 kontrole podmiotów wykonującymi ambulatoryjne
świadczenia zdrowotne. Kryteria oceny obejmowały: spełnienie wymagań techniczno-
sanitarnych, prowadzenie procesów dezynfekcji i sterylizacji, realizacja szczepień
ochronnych, postępowanie z odpadami medycznymi, zgłaszalność chorób zakaźnych,
W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w 8 podmiotach
leczniczych. Stan sanitarno-techniczny oceniono negatywnie w 3 obiektach, co skutkowało
wydaniem decyzji nakazującej zapewnienie prawidłowych warunków sanitarno-technicznych
pomieszczeń. W 2 obiektach wykonano zarządzenia decyzji w określonych terminach.
Postępowanie administracyjne prowadzone jest w 1 podmiocie leczniczym, obowiązujący
termin realizacji zarządzeń decyzji do dnia 30.06.2013 r.
Uchybienia dotyczące braku aktualnych procedur w zakresie postępowania z odpadami
medycznymi stwierdzono w 5 obiektach. W uzgodnionych terminach opracowano i wdrożono
do stosowania prawidłowe procedury. Podmioty wytwarzające odpady medyczne posiadają
umowy dotyczące odbioru odpadów podpisane z upoważnionymi firmami:
- TPO Sp. z o.o. ul. Mińska 2, 94-029 Łódź,
- Raf-Ekologia Sp. z o.o. ul. Trzecielskiego 16, 38-460 Jedlicze,
- Remondis Medison Sp. z o.o. ul. Siemianowicka 98, 41-902 Bytom.
1.2.1. Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, ambulatoria z izbą chorych
W 2012 r. w ewidencji PPIS w Ostrowcu Św. w systemie ambulatoryjnym świadczeń
medycznych udzielało 35 podmiotów leczniczych, w tym 33 niepubliczne i 2 publiczne.
Stan sanitarny skontrolowanych podmiotów leczniczych w sprawozdaniu MZ-46 został
oceniony jako dobry.
1.2.2. Stan sanitarno-techniczny
W 2012 r. kontroli poddano 32 obiekty. W 6 obiektach stwierdzono nieprawidłowości,
z czego w 3 w zakresie stanu sanitarno-technicznego. Pozostałe uchybienia dotyczyły braku
aktualnych procedur postępowania z odpadami medycznymi. Wydano decyzje polecające
poprawę stanu sanitarno-technicznego w 3 obiektach tj.:
- NSZOZ „Gomed” Poradnia Lekarza POZ, 27-423 Okół 117 w zakresie prawidłowego stanu
ścian i sufitów poszczególnych pomieszczeń-
-„Vitamed” s.c. ul. Warszawska 46 A, 27-415 Kunów w zakresie prawidłowego stanu drzwi
wejściowych
-„Vitamed” s.c. ul. Fabryczna 1, 27-415 Kunów w zakresie prawidłowego stanu ścian,
sufitów, podłóg oraz odpowiedniego wyposażenia poszczególnych pomieszczeń oraz montażu
wentylacji.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
63
W wyniku przeprowadzonych prac remontowych i napraw uzyskano poprawę w 2 obiektach.
W dalszym ciągu prowadzone jest postępowanie dotyczące „Vitamed” s.c. ul. Fabryczna 1,
27-415 Kunów. Termin wykonania zarządzeń decyzji do dnia 30.06.2013 r.
W 2012 r. zakończono 1 postępowanie administracyjne, które zostało wszczęte w 2011 r.
w sprawie poprawy stanu sanitarno-technicznego w Gminnym Zakładzie Opieki Zdrowotnej
w Waśniowie, ul. Rynek 2A, 27-425 Waśniów. Zarządzenia decyzji dotyczące
doprowadzenia do prawidłowego stanu technicznego elewacji budynku, schodów
wejściowych oraz pochylni dla osób niepełnosprawnym zostały wykonane w terminie.
1.2.3. Dezynfekcja i sterylizacja
Przeprowadzone kontrole oceniające
przestrzeganie prawidłowych procesów
dezynfekcji i sterylizacji nie wykazały
nieprawidłowości w tym zakresie.
Do dezynfekcji stosowano preparaty
o udowodnionym działaniu dezynfekującym.
Spośród 35 obiektów nadzorowanych 8
podmiotów prowadziło procesy sterylizacji
narzędzi we własnym zakresie w autoklawach,
26 stosowało wyłącznie sprzęt jednorazowego
użytku, 1 obiekt zlecał usługę sterylizacji ZOZ Ostrowiec Św. ul. Szymanowskiego 11.
Placówki prowadzące sterylizację we własnych autoklawach kontrolowały proces
wskaźnikami fizycznymi, biologicznymi i chemicznymi. Kontroli podlegała archiwizacja
wyników oraz dokumentacja przeglądów technicznych i napraw urządzeń sterylizacyjnych.
1.3. Pozostałe podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych
W 2012 r. w rejestrze PIS znajdowało się 36 obiektów obejmujących: 1 pogotowie
ratunkowe, 8 laboratoriów diagnostycznych, 6 zakładów rehabilitacji leczniczej oraz 21
innych podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych z różnych zakresów
medycznych. Ogółem skontrolowano 32 obiekty. Nie stwierdzono nieprawidłowości
w zakresie stanu sanitarno-technicznego, postępowania z odpadami medycznymi
i przestrzegania procedur zapobiegających zakażeniom. Dla wnioskujących podmiotów
leczniczych wydano 4 opinie w drodze decyzji pozytywne opiniujące spełnienie wymogów
sanitarno-technicznych określonych w obowiązujących przepisach prawnych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
64
1.4. Praktyki zawodowe
W 2012 r. pod nadzorem PPIS znajdowało się
ogółem 115 praktyk zawodowych, w tym:
-indywidualne praktyki lekarskie-6, co stanowi
5,21%
-indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie
-34, co stanowi 29,56%
-grupowe praktyki lekarskie-6, co stanowi 5,21%
-indywidualne praktyki lekarzy dentystów -24, co stanowi 20,86%
-indywidualne specjalistyczne lekarzy dentystów-21, co stanowi 18,26%
-grupowe praktyki lekarzy dentystów-2, co stanowi 1,73%
-indywidualne praktyki pielęgniarek-1, co stanowi 0,86%
-inne praktyki zawodowe-21, co stanowi 18,26%
Wydano 11 decyzji pozytywnie opiniujących pomieszczenia i urządzenia dla planowanej
działalności leczniczej.
Obowiązujące rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie
szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu
wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. z 2012 r. poz. 739) ujednoliciło wymagania
dla wszystkich podmiotów wykonujących działalność leczniczą w tym praktyk zawodowych.
W 2012 r. ogółem skontrolowano 65 obiektów, co stanowi 56,52%. Podczas
przeprowadzonych kontroli stwierdzono 3 uchybienia, z których 2 dotyczyły uaktualnienia
procedur postępowania z odpadami medycznymi. Zalecenia wykonano zgodnie z ustalonym
terminem. W 1 Indywidualnej Specjalistycznej Praktyce Lekarskiej wszczęto postępowanie
administracyjne. Zarządzenie wydanej decyzji dotyczy zapewnienia kabiny higieny osobistej
przy gabinecie urologicznym z terminem wykonania do 30.06.2013 r.. Szczególną uwagę
w gabinetach o charakterze zabiegowym zwracano na przestrzeganie procedur dotyczących
dezynfekcji i sterylizacji. Kontrole w tym zakresie nie wykazały nieprawidłowości
Prawidłowość prowadzonych procesów jest systematycznie kontrolowana, a jej wyniki
dokumentowane. Spośród wszystkich praktyk - 45 posiada własne autoklawy, 14 zleca usługę
sterylizacji Centralnej Sterylizacji ZOZ Ostrowiec Św. ul. Szymanowskiego 11 oraz 56
stosuje wyłącznie sprzęt jednorazowy.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
65
Wnioski
Stan sanitarny podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych ulega
systematycznej poprawie. Prowadzący działalność w zakresie udzielania świadczeń
zdrowotnych terminowo realizują zalecenia pokontrolne oraz obowiązki nałożone decyzjami
administracyjnymi. W gabinetach zabiegowych używa się przede wszystkim sprzętu
jednorazowego. Podmioty świadczące usługi lecznicze przy użyciu sprzętu wielorazowego
użytku prowadzą systematyczny monitoring skuteczności procesów sterylizacji.
W podmiotach nadzorowanych należy wzmocnić nadzór nad przestrzeganiem obowiązku
prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu
się zakażeń i chorób zakaźnych, odpowiednich do zakresu udzielanych usług leczniczych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
66
VI. WARUNKI SANITARNO - HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY
Nadzór nad warunkami pracy ma na celu wzmocnienie ochrony zdrowia pracowników
przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących
w miejscu pracy, w tym przede wszystkim zapobieganie powstawaniu chorób zawodowych.
1. Zakres kontroli warunków pracy W 2012 r. w rejestrze obiektów Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowało się 428
zakładów pracy, z których zdecydowana większość, bo aż 401 firm stanowiących 93,6%
wszystkich nadzorowanych zakładów, zatrudnia do 100 pracowników.
Tabela 8. Struktura podmiotów gospodarczych objętych ewidencją wg liczby zatrudnionych.
Liczba zatrudnionych w zakładzie pracy
pracowników
Liczba zakładów pracy Odsetek całkowitej liczby nadzorowanych zakładów
% do 5 252 58,9
6 – 20 67 15,7
21 – 50 47 11
51 – 100 35 8,1
101 – 250 22 5,1
>251 5 1,2
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
67
W 2012 r. w skontrolowanych 214 zakładach przeprowadzono 226 kontroli. W czasie kontroli
szczególną uwagę zwracano na:
1. wypełnianie przez pracodawców obowiązków wynikających z oceny ryzyka zawodowego
pracowników zatrudnionych w warsztatach samochodowych i zatrudnionych w zakładach
poligraficznych,
2. badania i pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy,
3. przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
4. badania profilaktyczne pracowników,
5. wprowadzanie do obrotu oraz stosowanie produktów biobójczych,
6. wprowadzanie do obrotu oraz stosowanie substancji chemicznych i ich mieszanin.
Przy planowaniu kontroli brano pod uwagę następujące kryteria:
- występowanie w środowisku pracy czynników szkodliwych,
- występowanie przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i najwyższych
dopuszczalnych natężeń (NDN) tych czynników,
- stosowanie substancji chemicznych i ich mieszanin,
- stosowanie prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3,
- występowanie czynników rakotwórczych i mutagennych,
- stosowanie produktów biobójczych,
- występowanie czynników biologicznych,
- występowanie azbestu,
- zapadalność na choroby zawodowe.
2. Postępowanie administracyjno-egzekucyjne W wyniku przeprowadzonych w 2012 r. kontroli wydano 9 decyzji administracyjnych.
Nie wydawano decyzji unieruchamiających zakłady, wydziały bądź stanowiska pracy.
Wydawane decyzje zawierały 16 zarządzeń, dotyczących:
- poprawy warunków pracy – 4,
- przeprowadzenia badań i pomiarów środowiska pracy – 9,
- dokonania oceny ryzyka zawodowego – 1,
- uaktualnienia rejestrów i kart pomiarów -2.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
68
3. Nadzór nad warunkami pracy
3.1. Nadzór w warunkach przekroczeń NDS i NDN Na terenie powiatu w skontrolowanych
214 zakładach pracy było zatrudnionych
10511osób, z których 1268 osoby
pracowały w przekroczeniach NDS
i NDN czynników szkodliwych, co
stanowi 11,8% zatrudnionych w tych
zakładach. Najwięcej pracowników narażonych jest na działanie:
- ponadnormatywnego hałasu (powyżej 85 dB A) – 1234 pracowników,
- zapylenia przekraczającego dopuszczalne normatywy higieniczne -76 pracowników. Tabela 9. Narażenie zawodowe pracowników w kontrolowanych zakładach praca w przekroczeniach NDS
i NDN w latach 2008-2012
ROK DANE 2008 2009 2010 2011 2012
Liczba skontrolowanych zakładów
214 229 194 197 214
Zatrudnienie ogółem w skontrolowanych zakładach
12277 10761 11668 11159 10511
Liczba zakładów z przekroczeniami NDS i NDN
38 23 28 30 28
Liczba pracowników narażonych na czynniki szkodliwe w tym na: -hałas -drgania mechaniczne -pył -związki chemiczne -mikroklimat gorący
1089
1004
52
491
0
330
1243
1045
41
358
168
330
1297
1163
0
195
10
0
1092
1041
0
148
2
16
1268
1234
10
76
0
0
Powyższe zestawienie wykazuje, że najwięcej pracowników narażonych jest na hałas.
Pracodawcy podejmują działania zmierzające do poprawy warunków pracy. Występują
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
69
jednak procesy technologiczne jak również stosowane maszyny i urządzenia, które nie
pozwalają na dostosowanie hałasu do normatywów higienicznych. W takich przypadkach
pracownicy są zobowiązani do stosowania indywidualnie dobranych środków ochronnych,
a obowiązkiem pracodawcy jest wykorzystanie wszystkich osiągnięć nauki i techniki, po to,
aby pracownik nie był narażony na czynnik szkodliwy. W 2012 r. odnotowano wzrost
o 13,8% liczby osób pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych
w porównaniu z rokiem ubiegłym. Jest to spowodowane wzrostem liczby osób zatrudnionych
w zakładach pracy branży produkcji metalowej. Tabelab10. Narażenie zawodowe pracowników w kontrolowanych zakładach wg PKD
Wykaz zakładów pracy i osób pracujących w przekroczeniach NDS i NDN Dział PKD
Rodzaj działalności (nazwa działu PKD)
Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono
przekroczenia NDS / NDN
Liczba osób pracujących w przekroczeniach
NDS / NDN
Procent osób pracujących w
przekroczeniach NDS / NDN
10 Produkcja pieczywa 1 3 0,2
16 Produkcja wyrobów z drewna i korka 3 21 1,7
22 Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych 1 6 0,5
23
Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych 4 137 10,8
24 Produkcja metali 3 665 52,4
25 Produkcja metalowych wyrobów gotowych 6 241 19,0
28 Produkcja maszyn i urządzeń 2 30 2,4
29 Produkcja pojazdów 1 8 0,6
33
Naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń 2 97 7,7
35 Dystrybucja paliw gazowych w systemie sieciowym 2 20 1,6
42 Roboty związane z budową obiektów 1 4 0,3
43
Działalność związana ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów 1 3 0,2
46
Handel hurtowy z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi 1 33 2,6
Razem ( wszystkie PKD ) 28 1268 100
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
70
Rys.20. Wykaz zakładów pracy i osób pracujących w przekroczeniach NDS i NDN
Największy odsetek pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, gdzie stwierdzono
przekroczenia stanowi produkcja metali i wyrobów metalowych, gdzie w przekroczeniach
pracuje 906 osób tj.71,4% ogółu zatrudnionych w tych zakładach. Porównując na przestrzeni
lat liczbę zatrudnionych pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych pyłu,
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
71
zmniejszyła się liczba narażonych na skutek podejmowanych działań technicznych
(np. modernizacja maszyn i urządzeń, remonty,) oraz działań organizacyjnych (np. skrócenie
czasu pracy). Działania organów inspekcji sanitarnej nakierowane są na ochronę zdrowia
pracowników przed niekorzystnym wpływem nie tylko hałasu, pyłu ale także innych
czynników szkodliwych – fizycznych, chemicznych, biologicznych występujących
w środowisku pracy, w celu zmniejszenia liczby nowych przypadków chorób zawodowych
i innych chorób związanych z wykonywana pracą.
3.2. Nadzór nad produktami biobójczymi Podobnie do lat ubiegłych prowadzono nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu
produkty biobójcze. Objęte kontrolą obiekty to hurtownie produktów biobójczych i środków
ochrony roślin oraz sklepy z tymi środkami. Przeprowadzono w tym zakresie 8 kontroli
u 8 podmiotów wprowadzających do obrotu produkty biobójcze. Zwracano szczególną uwagę
na występowanie w obrocie produktów, które były wycofywane z obrotu decyzjami
właściwych PPIS. Skontrolowano szczegółowo 34 produkty, wszystkie posiadały ważne
pozwolenia na obrót.
3.3. Substancje chemiczne i ich mieszaniny
W ewidencji obiektów są 103 firmy wprowadzające do obrotu substancje w postaci
własnej lub jako składnik w mieszaninach, w tym 2 producentów, 1 importer, 7 dalszych
użytkowników – formulatorów, 31 dystrybutorów substancji chemicznych i ich mieszanin
oraz 62 stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny. Przeprowadzone kontrole
dotyczyły realizacji Rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 18.12.2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych
ograniczeń w zakresie chemikaliów i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów,
zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93
i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG
i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE REACH (Dz.
Urz. UE L 396 z 30.12.2006 r., str.1, z późn. zm.) przez podmioty gospodarcze. W tym
zakresie przeprowadzono ogółem 94 kontrole w tym: 2 u producentów, 1 u importera, 8
u dalszych użytkowników – formulatorów, 21 dystrybutorów substancji chemicznych i ich
mieszanin oraz 62 stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny. W trakcie kontroli
udzielano porad w zakresie obowiązujące prawa chemicznego
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
72
Sprawując nadzór nad prekursorami kategorii 2 i 3 zgodnie z art.44 ust.2 ustawy
z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 124) sekcja
przesyła informacje dotyczące legalnego użycia i zapotrzebowania prekursorów
narkotykowych na formularzach INCB (Międzynarodowej Organizacji ds. Kontroli
Narkotyków) W 8 zakładach stosowane są prekursory narkotykowe kategorii 2 i 3, a są to:
bezwodnik kwasu octowego i nadmanganian potasu, kwas solny, kwas siarkowy, aceton,
toluen oraz w 1 zakładzie wprowadzane są do obrotu prekursory narkotykowe kategorii 3.
W trakcie kontroli sprawdzane są dokumenty handlowe, deklaracje klienta, cel użycia,
wymagane ilości. Nie stwierdzono nietypowych transakcji, zamawiane ilości odpowiadają
zwykłemu zużyciu przez klienta.
W związku z pismem ŚPWIS Kielce dotyczącym wprowadzania do obrotu wyrobu o nazwie
Super klej NINBO produkcji chińskiej, której importerem jest firma MIXIMPORT
42-200 Częstochowa ul. Dolna 4 przeprowadzono 2 kontrole w trakcie których
nie stwierdzono go w obrocie.
Na wniosek Głównego Inspektora Sanitarnego w Warszawie przeprowadzono 10 kontroli
podmiotów wprowadzających do obrotu produkty zawierające metanol. Ocenie poddano
16 produktów, były to płyny do spryskiwaczy samochodowych zawierające w swoim składzie
do 25% metanolu. Wszystkie skontrolowane produkty były prawidłowo zaklasyfikowane,
oznakowane, zawierały dane dotyczące producenta, dystrybutora oraz dostępna dla
konsumenta była karta charakterystyki.
Znowelizowana dnia 8 października 2010 r.
ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii
(Dz.U. Nr 213,poz.1396) wprowadziła zakaz
wytwarzania i wprowadzania do obrotu na
terytorium Rzeczpospolitej Polskiej środków
zastępczych, a nadzór w tym zakresie
sprawuje PPIS. W 2012 r. nie wpłynęły do
PPIS informacje dotyczące wprowadzania do obrotu ani używania ”dopalaczy”, nie
stwierdzano podczas bieżących kontroli podejrzanych produktów. Od 21.11.2012 r.
prowadzony jest bieżący monitoring działań w realizacji ustawowego zakazu wytwarzania
i wprowadzania do obrotu środków zastępczych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
73
3.4. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi W ramach długofalowego „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających
azbest stosowanych na terenie Polski” przeprowadzano kontrole firm zajmujących się
usuwaniem wyrobów zawierających azbest. Na terenie powiatu w 2012 r. zarejestrowanych
było 5 takich firm, w 4 z nich przeprowadzono kontrole sanitarne.
Zakład Gospodarki Komunalnej ,,GRONEKO” s.c. Mikorzyn 19, 87-732 Lubonie dokonał
15 zgłoszeń zamiaru prowadzenia prac w kontakcie z azbestem na terenie powiatu
ostrowieckiego.
Przeprowadzono 1 kontrolę w trakcie prac składowania odpadów azbestu (pokrycia
dachowe) na placu firmy.
W ewidencji stacji w 2012 r. było 11 zakładów pracy, w których występują następujące
czynniki rakotwórcze:
- promieniowanie jonizujące,
- pył drewna twardego, - tlenek chromu(VI) i siarczan (VI) kobaltu,
- pył azbestu, - benzen.
Ogółem na terenie powiatu narażonych na czynniki rakotwórcze i mutagenne było 39 osób
w tym 16 kobiet i 23 mężczyzn. Przeprowadzono 9 kontroli w 8 zakładach pracy.
Sprawdzano prowadzone przez pracodawców rejestry prac, których wykonywanie powoduje
konieczność pozostawania w kontakcie z czynnikami lub procesami technologicznym
o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, rejestry pracowników narażonych na te czynniki.
Weryfikowane są też coroczne informacje pracodawców o czynnikach rakotwórczych
sporządzane wg wzoru podanego w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r.
w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych
o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. z 2012r., poz. 890).
Na podstawie uzyskanych danych sekcja opracowuje sprawozdanie i przesyła je do
Centralnego Rejestru Czynników Rakotwórczych w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi.
3.5. Występowanie czynników biologicznych w środowisku pracy
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie
szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
74
zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz.U. z 2005 r. Nr 81, poz 716
z późn. zm.) – czynniki biologiczne zostały podzielone na 4 grupy. Grupa 1 to czynniki
biologiczne o małym prawdopodobieństwie wywołania choroby u ludzi, do grupy 2 należą
czynniki mogące wywołać chorobę, w grupie 3 znajdują się czynniki wywołujące ciężką
chorobę. Natomiast grupa 4 obejmuje czynniki wywołujące choroby u ludzi. W ramach
nadzoru nad czynnikami biologicznymi przeprowadzono 52 kontroli w 52 obiektach. Ogółem
na terenie powiatu narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne grupy 2 i 3 zagrożenia jest
1039 pracowników. Szkodliwe czynniki biologiczne występują na stanowiskach pracy
w zakładach służb leśnych, laboratoriach diagnostycznych, w zakładach opieki zdrowotnej,
w zakładach gospodarki odpadami, zakładach wodociągów i kanalizacji, oczyszczalni
ścieków, przy produkcji artykułów spożywczych, w archiwach. Na terenie naszej działalności
stwierdzono zamierzone użycie szkodliwych czynników biologicznych 2 i 3 grupy
zagrożenia w celach diagnostycznych w 2 obiektach. Pracodawcy złożyli do PPIS
w Ostrowcu Św. informacje o użyciu czynnika biologicznego w środowisku pracy.
Na terenie powiatu ostrowieckiego nie ma zakładów pracy, w których występują czynniki
biologiczne zaliczone do grupy 4.
3.6. Choroby zawodowe W 2012 r. do PPIS w Ostrowcu Św. zgłoszono 16 podejrzeń chorób zawodowych.
Dla tych podejrzeń przeprowadzono 16 postępowań dowodowych w sprawach chorób
zawodowych, w wyniku których sporządzono 30 kart oceny narażenia zawodowego.
Wydano 16 decyzji, w tym 9 stwierdzających choroby zawodowe i 7 o braku podstaw do ich
stwierdzenia. Stwierdzone choroby zawodowe to:
- przewlekła choroba narządu głosu spowodowana nadmiernym wysiłkiem głosowym,
trwającym co najmniej 15 lat – niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą
niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią -1,
- alergiczne kontaktowe zapalenie skóry -2,
- przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki -1,
- zespół cieśni w obrębie nadgarstka pochodzenia zawodowego-1,
- obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo – nerwowego
spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45
dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości
audiometrycznych 1,2 i 3 kHz - 2,
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
75
- choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa- 2 (borelioza, WZW typu C).
Rys.21. Liczba chorób zawodowych w latach 2008-2012 4. Promocja zdrowia
W trakcie kontroli zakładów pracy zwracano uwagę na przestrzeganie zakazu palenia tytoniu
przez pracowników. Przekazano w trakcie kontroli w 20 zakładach pracy poradnik dla
pracodawców „Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego”.
W ramach kampanii europejskiej na lata 2012-2013 „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy”
przekazywano w trakcie kontroli broszury „Partnerstwo dla prewencji” i „Zaproszenie
do składania wniosków w Europejskim Konkursie Dobrych Praktyk” w 41 zakładach pracy.
W trakcie kontroli udzielano także porad w zakresie obowiązujące prawa chemicznego.
5. Inne działania
·Współpraca z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy obejmująca przesyłanie kart
oceny narażenia zawodowego na stanowiskach pracy dotyczących badanych pacjentów oraz
decyzji chorób zawodowych.
·Współpraca z Państwową Inspekcją Pracy – przesyłanie decyzji chorób zawodowych
oraz skierowań pacjentów na badania w celu rozpoznania choroby zawodowej.
·Współpraca z Instytutem Medycyny Pracy w Łodzi – przesyłanie opracowanych kart
stwierdzenia chorób zawodowych po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie chorób
zawodowych.
2008 2009 2010 2011 2012
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
76
·Prowadząc postępowania w sprawie chorób zawodowych zwracano się o informacje
dotyczące stanu prawnego zakładów pracy do Sądu Rejonowego w Kielcach Wydział X
Gospodarczy.
Wnioski Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy realizowała obowiązki i zadania ustawowe obejmując
w 2012 r. nadzorem 428 zakładów zatrudniających 10511 osób, a priorytetem w tej
działalności było kontynuowanie nadzoru nad przestrzeganiem ustawy o substancjach
chemicznych i ich mieszaninach oraz rozporządzeń dotyczących produktów biobójczych.
W stosunku do roku 2011 wzrosła o 11 liczba zakładów pracy objętych nadzorem w wyniku
zgłoszenia działalności do PPIS w Ostrowcu Św.
W ramach nadzoru nad warunkami pracy stwierdzono zmniejszenie o 2 zakłady w stosunku
do 2011 roku (30) liczby zakładów z przekroczonymi normatywami higienicznymi.
Zmniejszyła się liczba narażonych na pył z 148 osób do 76 pracujących w przekroczeniu
NDS w stosunku do 2011 r., niemniej jednak nadal występuje narażenie
na ponadnormatywny hałas, głównie w zakładach produkcji metali i wyrobów metalowych.
Pracodawcy sukcesywnie poprawiają warunki pracy poprzez montaż urządzeń odpylających,
konserwację i naprawy maszyn, a w miarę możliwości zakup nowych maszyn i urządzeń.
W toku postępowań w sprawach chorób zawodowych obserwuje się zmniejszającą się liczbę
zgłoszeń podejrzeń chorób: 16 zgłoszeń w 2012 r. , 25 zgłoszeń w 2011 r.
W roku 2012 r. wydano 9 decyzji stwierdzających choroby zawodowe ( 3 decyzje w 2011 r.),
co wiązało się z postępowaniami wszczętymi w poprzednich latach, a zakończonych
prawomocnymi decyzjami w roku sprawozdawczym.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
77
VII. NADZÓR NAD PLACÓWKAMI NAUCZANIA I WYCHOWANIA ORAZ PLACÓWKAMI WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIEŻY
W 2012 roku na terenie powiatu ostrowieckiego nadzorem objęto 86 stałych placówek
nauczania i wychowania w tym: żłobki, przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, licea,
zespoły szkół, placówki opiekuńczo-wychowawcze, warsztaty szkolne, szkoły wyższe, domy
studenckie oraz 15 placówek sezonowych. Tabela 11. Placówki funkcjonujące na terenie objętym nadzorem przez PSSE Ostrowiec Św.
Lp. Rodzaj placówki Liczba placówek Liczba kontroli 1. Żłobki
1 1
2. Przedszkola
24 23
3. Szkoły podstawowe + filie
28 37
4. Gimnazja
9 12
5. Licea Ogólnokształcące
1 1
6. Technika
3 2
7. Zespoły Szkół 7 9
8. Warsztaty Szkolne 1 1
9. Szkoły Wyższe 2 2
10. Domy Studenckie 1 0
11. Placówki opiekuńczo-wychowawcze
7 5
12. Placówki pracy pozaszkolnej
2 0
13. Placówki sezonowe
15 15
Razem
101 108
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
78
0 5 10 15 20 25 30
żłobki
licea ogólnokształcące
w arsztaty szkolne
domy studenckie
placów ki pracy pozaszkolnej
szkoły w yższe
centra szkolenia zaw odow ego
zespoły szkół
placów ki opiekuńczo-w ychow aw cze
gimnazja
placów ki sezonow e
przedszkola
szkoły podstaw ow e
Ilość placówek
Rys.22. Placówki pod nadzorem pionu higieny dzieci i młodzieży
W ww. placówkach przeprowadzono ogółem 108 kontroli, w tym:
- 74 kontrole zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami na 2012 rok,
- 11 kontroli sprawdzających wykonanie nałożonych na stronę obowiązków,
- 23 kontroli tematycznych.
Wydano 7 decyzji merytorycznych i 10 decyzji płatniczych. W celu oceny warunków
nauczania wykonano 618 badań:
- ocena dostosowania mebli do wysokości uczniów -520
- oceny prawidłowości tygodniowych rozkładów lekcji -98
Zarządzenia decyzji dotyczyły zastrzeżeń w zakresie:
1. stanu sanitarno-technicznego dróg dojścia i ogrodzenia – 3,
2. placów zabaw/rekreacyjnych/boisk sportowych – 2,
3. ciągów komunikacyjnych w budynkach i szatniach - 4 (nawierzchnie, schody,
zabezpieczenie kaloryferów),
4. sal lekcyjnych i innych sal zajęć dla dzieci i młodzieży – 7,
5. stanu sanitarno-higienicznego toalet, w tym sprawności technicznej armatury oraz
wyposażenia w środki higieniczne – 7,
6. warunków do prowadzenia zajęć w-f – 5,
7. wentylacji – 1.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
79
1. Stan sanitarno - techniczny placówek Podczas kontroli 86 placówek stałych stwierdzono:
9 mieściło się w budynkach technicznie złych co stanowi 10,46% (2011 – 4,54%, 2010 –
10,7%),
w 3 przypadała ponadnormatywna ilość uczniów na urządzenie sanitarne co stanowi
3,48% (2011 – 5,68%, 2010 – 10,7%).
Oceniając stan sanitarno-techniczny obiektów nauczania i wychowania w roku 2012
stwierdzono pogorszenie stanu sanitarno-technicznego placówek, co wiąże się z konicznością
prowadzenia bieżących remontów i napraw. Nadzorowane placówki (86) zaopatrzone są
w bieżącą zimną i ciepłą wodę z wodociągów sieciowych o monitorowanej jakości wody,
posiadają odprowadzenie ścieków do kanalizacji (62), bądź szczelnych zbiorników
na nieczystości (24).
10,7 10,7
4,545,68
10,46
3,48
0
2
4
6
8
10
12
w budynkach o złym stanietechnicznym
z ponadnormatywną ilościąuczniów na urządzenie
sanitarne
201020112012
Rys.23. Stan sanitarno-techniczny placówek w latach 2010-2012 (%)
2. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach
Odpowiednio dobrana duża aktywność ruchowa sprzyja
rozwojowi organizmu i zachowaniu zdrowia. Codzienna
aktywność fizyczna dzieci i młodzieży, oprócz zbilansowanej
diety, zasadniczo wpływa na utrzymanie prawidłowej masy
ciała. Podczas nauki w szkole należy organizować uczniom we
wszystkich grupach wiekowych część zajęć na zewnątrz budynku szkolnego, spędzanie
przerw na boisku, a także wietrzenie sal
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
80
i korytarzy niezależnie od pory roku. Wskazane jest, aby uczeń w trakcie pobytu w szkole co
najmniej 1 godzinę dziennie przebywał na świeżym powietrzu, a szkoła powinna zapewnić
realizację przynajmniej jednej godziny wychowania fizycznego w tygodniu na boisku 1.
Szkolny zespół sportowy z boiskiem posiada 61,70% szkolnych placówek. Brak warunków
do prowadzenia zajęć w.f. występuje w 4 małych szkołach podstawowych na wsi oraz 1
zespole. W szkołach tych zajęcia w.f. prowadzone były na korytarzach, część zajęć
prowadzona była w salach gimnastycznych przyległych gimnazjów.
29
13
4
05
10
15
20
2530
35
szkolny zespółsportowy zboiskiem
salagimnastyczna z
boiskiem
boiskasportowe
Posiadanie infrastrukturydo prowadzenia zajęć w.f.
Rys.24. Posiadanie infrastruktury do prowadzenia zajęć w.f. w szkołach.
1 Poradnik do oceny higieny procesu nauczania – uczenia się w szkole podstawowej
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
81
Tabela 12. Infrastruktura do prowadzenia zajęć w.f. w szkołach.
Rodzaj placówki
Liczba placówek
POSIADANIE INFRASTRUKTURY DO PROWADZENIA ZAJĘĆ WF
w e
wid
encj
i
skon
trolo
wan
ych
liczba placówek posiadających:
tylko
salę
(e)g
imna
styc
zną
z bo
iski
em
salę
zas
tępc
zą re
krea
cyjn
ą z
boi
skie
m salę
szkolny zespół
sportowy
gimna- styczną
i salę
salę
gim
nast
yczn
ą
salę
zas
tępc
zą
rekr
eacy
jną
bois
ko s
porto
we
zastę-pczą, rekre- acyjną
z bo
iski
em
bez
bois
ka
z bo
iski
em
bez
bois
ka
0 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Szk
oły
funk
cjon
ując
e sa
mod
ziel
nie
szkoły podstawowe 01. 31 28 0 0 4 4 0 0 0 20 0
gimnazja 02. 9 9 0 0 0 5 0 0 0 4 0
licea ogólnokształcące i uzupełniające 03. 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0
ponadgimnazjalne szkoły zawodowe 04. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
szkoły specjalne 05. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
szkoły policealne 06. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Zespoły szkół
ogółem 07. 7 7 0 0 1 3 0 0 0 3 0
w tym specjalne 08. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Szkoły wyższe
publiczne 09. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
niepubliczne 10. 2 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0
Razem 11. 2 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0
OGÓŁEM
12. 50 46 0 0 5 12 0 0 0 28 0 suma wierszy 01- 07 i 11
3. Warunki pracy ucznia
Podobnie jak w latach ubiegłych w czasie przeprowadzanych kontroli poza bezpieczeństwem
i higieną bazy lokalowej oceniano również przestrzeganie wymogów przepisów prawa oraz
zaleceń higienistów w obszarze organizacji procesów nauczania.
ocena rozkładów zajęć lekcyjnych
Prawidłowo ułożony rozkład zajęć lekcyjnych wpływa na możliwości psychofizyczne dzieci
i młodzieży, a tym samym na jakość pracy uczniów na przestrzeni całego tygodnia i osiągane
wyniki w nauce.
Zgodnie z §4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
82
w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
(Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 ze zm.), plan zajęć dydaktyczno – wychowawczych powinien
uwzględniać potrzebę równomiernego obciążenia zajęciami w poszczególnych dniach
tygodnia. W związku z powyższym zaleca się, by zajęcia lekcyjne rozpoczynać o stałej porze,
tak by różnica pomiędzy dniami nie była większa niż 1 godzina, oraz by różnica liczby godzin
lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia nie przekraczała 1 godziny.
Dokonano oceny tygodniowych rozkładów lekcji w 45 szkołach podstawowych, gimnazjach
i ponadpodstawowych; nieprawidłowości nie stwierdzono.
dostosowanie mebli do wymagań ergonomii – stanowisko pracy ucznia
Stanowiska pracy dostosowuje się do warunków
antropometrycznych uczniów.
Zasady prawidłowego siedzenia
A – stopy w butach płasko spoczywają na podłodze,
B – tylna część podudzia nie powinna dotykać krawędzi siedziska,
C – przednia krawędź siedziska nie może wywierać ucisku na uda,
D – między górną powierzchnią uda a dolną powierzchnią płyty
stołu powinna być zachowana przestrzeń niezbędna do swobodnego
ruchu nóg,
E- wysokość stołu należy dobrać tak, aby łokcie przy kończynie
górnej zgiętej pod kątem prostym, leżały na poziomie górnej
krawędzi płyty lub nieco poniżej,
F – oparcie krzesła powinno podpierać kręgosłup w okolicy lędźwiowej oraz poniżej łopatek
Podczas oceny mebli szkolnych zwracano uwagę na stan techniczny oraz posiadane przez
meble certyfikaty, na oznakowanie mebli i odpowiednie ich zestawienie.
W 2012 r. oceniono dostosowanie mebli szkolnych do wzrostu uczniów w klasach IV-VI.
Zbadano 520 uczniów w 32 oddziałach 11 szkół podstawowych.
Meble niezgodne z wymogami ergonomii stwierdzono w skontrolowanych 6 oddziałach
2 szkół podstawowych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
83
Nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli zostały usunięte od zaraz podczas
dokonywania oceny dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii.
temperatura w pomieszczeniach dydaktycznych
Okres zimowy to nie tylko skrócona ekspozycja na światło dzienne, ale także niska
temperatura otoczenia. W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią
do rodzaju wykonywanej pracy tj. metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej
wykonania. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna
i w pomieszczeniach biurowych, w tym w salach lekcyjnych temperatura nie może być niższa
niż 18° C.
Podczas kontroli sanitarnych w roku szkolnym 2011/2012 r. dokonywano pomiaru
temperatur w pomieszczeniach dydaktycznych szkół i przedszkoli. Temperaturę zmierzono w
68 placówkach oświatowo-wychowawczych – nie stwierdzono temperatur poniżej
wymaganych 18 0 C .
ocena warunków w pracowniach komputerowych
Pracownie komputerowe wraz ze stanowiskami pracy z komputerem powinny
w szczególności spełniać następujące wymagania:
powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, najlepiej barwy jasnej,
wyposażenie stanowiska komputerowego w ergonomiczne krzesła,
odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0,6 m.,
a między uczniem i tyłem sąsiedniego monitora co najmniej 0,8 m,
ustawienie ekranu monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie
i odbicia światła, w pomieszczeniach szkoły i placówki zapewnia się właściwe
oświetlenie, wentylację i ogrzewanie,
oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie: należy
ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub
półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie
odbiciowe od ekranu monitora w szczególności przez zastosowanie odpowiednich
opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
84
Skontrolowano 46 szkół, każda z nich posiadała prawidłowe
warunki do pracy przy komputerze.
nadzór nad preparatami chemicznymi i substancjami niebezpiecznymi
Na 46 skontrolowanych szkół – 7 posiadało w pracowniach substancje i preparaty chemiczne.
Substancje i preparaty chemiczne są właściwie zabezpieczone i przechowywane.
Nie stwierdza się w szkołach przeterminowanych odczynników chemicznych.
oświetlenie
Oświetlenie sal lekcyjnych to jedno z najważniejszych zagadnień dotyczących prawidłowego
zagospodarowania sali lekcyjnej. Oświetlenie to powinno zapewniać wygodę widzenia, czyli
możliwość rozróżniania szczegółów bez nadmiernego wytężania wzroku, umożliwić sprawne
czytanie, pisanie oraz swobodne warunki pracy. Niewłaściwie dobrane oświetlenie może
powodować problemy z koncentracją, powstanie i pogłębianie wad wzroku a także układu
nerwowego dziecka.
Oświetlenie polskich szkół powinno spełniać wymagania określone przez Polską Normę
PN-EN-12464-1.
Wszystkie placówki posiadają oświetlenie o prawidłowym natężeniu.
4. Profilaktyczna opieka zdrowotna Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoła powinna
zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu
profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej.
Na skontrolowanych 46 szkół, 19 posiadało gabinety
profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. W szkołach
w których brak gabinetów dzieci korzystają z opieki
pielęgniarskiej zadaniowo w zakładach opieki zdrowotnej (lekarz rodzinny).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
85
Brak podstawowej opieki lekarskiej i stomatologicznej stwierdzono w 100% szkół, opiekę
pielęgniarską zapewniono w 41,30% szkół. Opieka pielęgniarska w placówkach nauczania
i wychowania utrzymuje się na porównywalnym poziomie w stosunku do lat ubiegłych.
Pielęgniarki sprawują opiekę w 19 gabinetach profilaktycznej opieki przedlekarskiej
zadaniowo (między innymi wykonują testy przesiewowe, prowadzą edukację zdrowotną,
profilaktykę próchnicy zębów).
Opieka profilaktyczna nad uczniami jest jednak nadal niewystarczająca.
5. Dożywianie dzieci i młodzieży Zapewnienie posiłku w szkole ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania
ucznia, jego samopoczucia, kondycji, zdolności do nauki. Najpowszechniejszą formą dożywiania praktykowaną przez szkoły było podawanie dzieciom
obiadów oraz posiłków jednodaniowych.
Z dożywiania w formie obiadów oraz posiłków jednodaniowych skorzystało 2025 uczniów,
co stanowi 18,18% ( w 2011 r.-18,75%), ze śniadań –
274 uczniów, co stanowi 2,46% ( w 2011 r.-3,80%),
mleka – 6930 uczniów, co stanowi 62,22% ( w 2011 r.
– 70,99%). Istotną formą pomocy dzieciom z rodzin
znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej jest
m.in. dofinansowanie posiłków przez ośrodki pomocy
społecznej. Z tej formy pomocy w 2012 r. skorzystało
1287 uczniów, co stanowi 11,55% ( w 2011 r. – 11,48%).
Tabela 13. Dzieci korzystające z dożywiania w szkołach w latach 2011-2012
Odsetek dzieci korzystających z obiadów pełnych i posiłków jednodaniowych
Odsetek dzieci korzystających ze śniadań
Odsetek dzieci korzystających z mleka
Odsetek dzieci korzystających z posiłków dofinansowanych
2011 18,75% 3,80% 70,99% 11,48%
2012 18,18% 2,46% 62,22% 11,55%
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
86
01020304050607080
obiady pełne iposiłki
jednodaniowe
śniadania mleko posiłkidofinansowane
20112012
Rys.25. Dzieci korzystające z dożywiania w szkołach w latach 2011/2012 (%)
6. Warunki wypoczynku i rekreacji
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9
grudnia 2009 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie
warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku
dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego
organizowania i nadzorowania (Dz. U z 2009 r. Nr 218,
poz. 1696) wprowadziło likwidację karty
kwalifikacyjnej obiektu. W związku z powyższym
kontrole placówek były przeprowadzane już w trakcie
trwania turnusu. Skontrolowano 15 turnusów
wypoczynku letniego i zimowego. Nie odnotowano
turnusów, które nie funkcjonowały w elektronicznej
bazie wypoczynku. Z różnego rodzaju form
wypoczynku skorzystało 518 uczestników (2011 rok – 416, 2010 rok -248).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
87
238
0
377
39
470
48
050
100150200250300350400450500
lato zima
201020112012
Rys.26. Ilość dzieci i młodzieży wypoczywająca na koloniach letnich i zimowiskach w latach 2010-2012
0
100
200
300
400
500
600
2010 2011 2012
Liczba dzieci imłodzieży
Rys.27. Ilość dzieci i młodzieży wypoczywająca na koloniach letnich i zimowiskach w latach 2010-2012
7. Szkoły wyższe Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Ostrowcu Św. znajdują się
2 szkoły wyższe niepaństwowe - Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości oraz Szkoła
Zarządzania .
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
88
Tabela 14. Liczba studentów w latach 2010 - 2012
Rok
Liczba studentów
Ogółem
w tym
stacjonarnych zaocznych
2010 1644 110 1534
2011 1558 88 1470
2012 1330 11 1319
8. Inne działania:
ocena przestrzegania całkowitego palenia tytoniu w placówkach oświatowo-
wychowawczych (zakaz palenia),
ocena warunków procesu nauczania - uczenia się w szkołach podstawowych w roku
szkolnym 2011/2012 wg. III wydania Poradnika do oceny higieny procesu nauczania –
uczenia się w szkole podstawowej,
W roku szkolnym 2011/2012 kontrolą objęto 4 szkoły podstawowe wybrane losowo:
2 w Ostrowcu Św., 1 z gminy Waśniów, 1 z gminy Ćmielów.
Analizie poddano uwarunkowania środowiskowe mające wpływ na higienę procesu nauczania
- uczenia się składające się z następujących elementów:
o przestrzeń (wejście, szatnia, sala zabaw, sala lekcyjna, boisko, łazienka, świetlica itp.),
o warunki zdrowotno – ruchowe (gry i zabawy, przerwy, rekreacja, itp.),
o odżywianie (posiłki, dożywianie, itp.),
o plan zajęć (tygodniowy, dzienny, itp.).
Dane uzyskane w poszczególnych etapach (z arkuszy OSH-2, OSH-3, OSH-4, OSH-5)
umożliwiają zestawienie statystyczne dotyczące oceny higieny procesu nauczania - uczenia
się w szkołach.
Maksymalna suma punktów jaką może uzyskać szkoła wynosi 181.
o 141 – 181 pkt. - stan bardzo dobry,
o 81 – 140 pkt. – stan dobry, ale wymagający analizy opisu i zaleceń,
o poniżej 80 pkt. – szkoła zakwalifikowana jako niedostatecznie dbająca o higienę
procesu nauczania – uczenia się. Wówczas należy opracować plan / program
poprawy higieny procesu nauczania - uczenia się.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
89
Punktowa ocena higieny procesu nauczania – uczenia się ma pomóc w motywowaniu
dyrektorów szkół do podejmowania skutecznych działań na rzecz poprawy warunków
higieniczno - sanitarnych oraz pozwoli ocenić działalność szkół w tym zakresie.
Wszystkie oceniane szkoły uzyskały punktację w przedziale 141-181, co umożliwiło
zakwalifikowanie ich do szkół w których istnieją bardzo dobre warunki dla procesu
nauczania-uczenia się.
Biorąc pod uwagę, iż warunki pracy ucznia w szkole mają wpływ na jego zdrowie i efekty
nauczania-uczenia się PPIS w Ostrowcu Św. zalecił:
zapewnić w szkole stały dostęp do wody niegazowanej,
wyznaczyć miejsce na pozostawienie pomocy szkolnych i podręczników w klasach (IV-
VI),
zapewnić w pomieszczeniu jadalni meble edukacyjne (stoliki, krzesła ) dostosowane do
wymagań ergonomii dla dzieci sześcioletnich,
zapewnić klasom IV-VI salę w której będą odbywać się wszystkie lekcje poza zajęciami
w pracowniach.
wzmożenie nadzoru w okresie wakacyjnym nad wypoczynkiem dzieci i młodzieży
z uwzględnieniem właściwego utrzymania całego terenu rekreacji w tym odpowiednich
warunków higieniczno-sanitarnych oraz bezpieczeństwa znajdujących się tam urządzeń,
wzmożenie nadzoru w placówkach oświatowo-wychowawczych w zakresie zapewnienia
właściwych warunków higieniczno-sanitarnych obejmujących bieżącą ciepłą wodę, mydło
dozownikach, suszarki do rąk lub ręczniki jednorazowe, papier toaletowy w kabinach wc
oraz właściwy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń w ramach Obchodów Roku
Korczakowskiego,
realizacja akcji „Dopalacze nowe narkotyki” – dystrybucja ulotek dla młodzieży i rodziców.
Wnioski
Zdrowa, bezpieczna placówka nauczania i wychowania, a także wypoczynku i rekreacji to
wypadkowa wielu czynników obejmujących infrastrukturę techniczną, wyposażenie,
właściwy mikroklimat, właściwe warunki nauczania, zapewnienie właściwej opieki
medycznej i wyżywienia dzieci i młodzieży.
W powiecie ostrowieckim należy pozytywnie ocenić bazę placówek oświatowo-
wychowawczych. Remonty obejmujące modernizacje, docieplanie, rozbudowę i budowę bazy
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
90
sportowej wpływają na poprawę warunków nauczania i wychowania. Wszystkie placówki
zaopatrzone są w wodę o dobrej jakości oraz prawidłowe odprowadzenie ścieków bytowych.
Zmniejszeniu uległa liczba placówek z ponadnormatywną liczbą uczniów
na urządzenie ustępowe ( z 5,68% w 2011 r. do 3,48% w 2012 r.).
W dalszym ciągu opieka medyczna w placówkach nauczania i wychowania jest
niewystarczająca. Szeroko rozumiana higiena szkolna to nie tylko doraźna pomoc, okresowe
badania rozwoju fizycznego uczniów, ale przede wszystkim profilaktyczna opieka zdrowotna
nad uczniami. Rozwój cywilizacji, tempo życia, zmiana roli szkoły w środowisku lokalnym
wymuszają wszechstronne podejście do potrzeb ucznia oraz jego zdrowie w szkole.
Aby profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami skierowana była
na indywidualnego ucznia, jego wszechstronny rozwój i zdrowie we wszystkich aspektach,
konieczne są działania dyrektorów szkół i władz oświatowych na rzecz przywrócenia w
szkołach gabinetów profilaktyki zdrowotnej.
Zdrowie dzieci i młodzieży to także prawidłowe odżywianie. Starania dyrektorów
szkół w zakresie dożywiania większej ilości uczniów jest niewystarczające. W 2012 r.
zmniejszyła się liczba uczniów korzystających z posiłków w szkołach. Likwidacja szkolnych
stołówek, to nie tylko ograniczenie możliwości skorzystania przez uczniów z gorącego
posiłku, ale także brak możliwości kształtowania nawyków żywieniowych
Zapewnienie żywienia w publicznych szkołach i przedszkolach jest zadaniem
towarzyszącym działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Zadanie to zapisane
jest w art. 67a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2004 r.
Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Przepis ten wiąże tę działalność z „zadaniami opiekuńczymi
szkoły”, w tym ze „wspieraniem prawidłowego rozwoju uczniów”.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
91
VIII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU
1. Charakterystyka ogólna nadzorowanych obiektów
W porównaniu do 2011 r. w powiecie ostrowieckim zwiększyła się liczba obiektów
produkcji żywności (o 35 obiektów) oraz obiektów obrotu żywnością (o 38 obiektów).
Powyższe wynika z faktu wpisania do rejestru zakładów nadzorowanych przez Państwową
Inspekcję Sanitarną obiektów podlegających wyłącznie rejestracji, zgodnie z obowiązkiem
określonym w art. 63 ust. 2 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności
i żywienia (tekst jednolity z 2010 r. Dz. U. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.), w tym podmiotów
działających na rynku spożywczym prowadzących produkcję pierwotną i działalność
w zakresie dostaw bezpośrednich, gospodarstw agroturystycznych, przedsiębiorców
prowadzących sprzedaż detaliczną innych niż środki spożywcze produktów oraz
wprowadzających do obrotu środki spożywcze opakowane, trwałe mikrobiologicznie,
zakładów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w sprzedaży
żywności „na odległość" (sprzedaży wysyłkowej), w tym sprzedaży przez internet. Proces
rejestracji tych obiektów będzie kontynuowany w 2013 r. W 2012 r. zmniejszyła się liczba
środków transportu żywności, z uwagi na przeniesienie ich do obiektów produkcji żywności,
gdzie oceniane są jako wyposażenie zakładu.
W 2012 roku skontrolowano 632 obiekty żywności, żywienia i przedmiotów użytku
na 944 znajdujących się w ewidencji, co stanowi 67% ogólnej liczby obiektów ( w 2011 r.
31,3% ).
Rodzaj obiektów Liczba obiektów objętych
nadzorem Kierunek zmian
2011 2012 Obiekty produkcji żywności 32 67 +35
Obiekty obrotu żywnością 583 621 +38
Obiekty żywienia zbiorowego 208 212 +4
Środki transportu żywności 115 24 -91 Wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami
użytku 7 8 +1
Miejsca obrotu kosmetykami 11 12 +1
Razem: 956 944 -12
Tabela 15. Liczba obiektów objętych nadzorem w roku 2011 i 2012, według rodzaju prowadzonej działalności oraz kierunek zmian w zakresie liczby nadzorowanych obiektów.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
92
Kontrolą objęto: obiekty produkcji i obrotu żywnością, obiekty żywienia zbiorowego
otwarte i zamknięte, środki transportu żywności, wytwórnie i miejsca obrotu
przedmiotami użytku, miejsca obrotu kosmetykami. Stan sanitarny obiektów oceniany był
na podstawie jednolitych procedur urzędowej kontroli żywności oraz materiałów
i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością uwzględniających obowiązujące
przepisy w zakresie wymagań higieniczno – sanitarnych.
W skontrolowanych obiektach:
przeprowadzono 1036 kontroli i rekontroli sanitarnych;
wydano 28 decyzji administracyjnych, w tym 7 decyzji o unieruchomieniu, 5
decyzji o zakazie wprowadzania produktu do obrotu;
nałożono 48 mandatów karnych na kwotę 8780,00 zł;
wykonano 385 pomiarów kontrolnych w 188 zakładach w zakresie kontroli
zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego.
Podczas kontroli sanitarnych zakwestionowano i wycofano z obrotu środki spożywcze
niewłaściwej jakości zdrowotnej na łączną wartość 7091,57 zł.
Na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego oceniono 207 obiektów tj. 22%
obiektów skontrolowanych. Obiekty sklasyfikowane w 2012 roku, podobnie jak w roku
2011 oceniono jako zgodne z wymaganiami.
2. Stan sanitarny poszczególnych rodzajów obiektów 2.1. Zakłady produkcji żywności
Kontrolą objęto 58 obiektów produkcji w tym: 1 wytwórnię lodów, 6 automatów do
lodów, 12 piekarni, 4 ciastkarnie, 2 wytwórnie chrupek, 1 kwaszarnię kapusty i ogórków,
1 zakład garmażeryjny, 1 wytwórnię kanapek i sałatek warzywnych, 30 gospodarstw
produkcji pierwotnej.
Przeprowadzono ogółem 82 kontrole; wydano 3 decyzje administracyjne; pobrano
do badania 30 próbek żywności, które nie zostały zakwestionowane.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w obiektach
produkcji to:
zły stan techniczny pomieszczeń (ściany
zniszczone, brudne, z odpryskami farby, sufity
z wykwitami pleśni, ubytki płytek podłogowych
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
93
i ściennych);
nieprawidłowy stan techniczny urządzeń oraz powierzchni wykorzystywanych
w produkcji (powierzchnia robocza stołów produkcyjnych zniszczona, z ubytkami,
korpusy urządzeń z odpryskami farby i śladami korozji, pęknięta szyba
w drzwiach do garowni);
nieprawidłowo urządzone i wyposażone stanowiska do utrzymania higieny rąk
(brak ciepłej wody ze względu na uszkodzone przepływowe podgrzewacze wody,
umywalka na hali produkcyjnej zdemontowana);
brak skutecznego zabezpieczenia przed dostępem szkodników (nieszczelne drzwi
wejściowe do zakładu z widocznymi prześwitami, w kratkach wentylacyjnych oraz
otwieralnych częściach okien brak siatek zabezpieczających przed dostępem
szkodników i owadów);
brak aktualnych deklaracji zgodności na torebki do pakowania pieczywa,
w deklaracjach zgodności brak informacji dotyczącej rodzaju żywności, z jaką
może mieć kontakt dany materiał lub wyrób;
brak wdrożonych i przestrzeganych procedur opartych na zasadach systemu
HACCP.
W stosunku do 2011 r. stwierdzono pogorszenie stanu sanitarno –technicznego
w piekarniach. Właściciele obiektów tłumaczyli powyższy stan pogarszającą się sytuacją
finansową zakładów.
2.2 . Zakłady obrotu żywnością
W 2012 r. kontrolą objęto 295 sklepów, 19 supermarketów, 30 kiosków, 14
magazynów hurtowych, 26 innych obiektów obrotu żywnością. W obiektach obrotu
żywnością przeprowadzono 690 kontroli i rekontroli. Wydano 16 decyzji
administracyjnych, w tym 1 decyzję o unieruchomieniu zakładu i 4 decyzje o zakazie
wprowadzania produktów do obrotu. Nałożono 30 mandatów karnych na sumę 4430,00
zł. W ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano do badania 159 próbek żywności,
które nie zostały zakwestionowane. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości
w obiektach obrotu żywnością:
zły stan sanitarno - techniczny pomieszczeń (zniszczone ściany, z odpryskami
farby, ubytki tynku, wykwity pleśni, brak czystości i porządku);
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
94
nieprawidłowo urządzone i wyposażone stanowiska do utrzymania higieny rąk
(brak ciepłej wody, brak wylewki przy baterii, brak środka dezynfekcyjnego,
brak ręczników jednorazowych);
brak środków dezynfekcyjnych do utrzymania higieny urządzeń, sprzętu
i powierzchni kontaktujących się ze środkami spożywczymi;
nieprawidłowo urządzone stanowiska do mycia i dezynfekcji sprzętu
podręcznego (komory zlewów
zastawione różnymi przedmiotami,
niedrożne odpływy, brak lub zbyt
mała powierzchnia ociekowa);
nieprawidłowo przechowywane
środki spożywcze (brak segregacji
w urządzeniach chłodniczych,
środki spożywcze przechowywane bezpośrednio na posadzce);
brak udokumentowanej ciągłości łańcucha chłodniczego;
nieprawidłowa sprzedaż środków spożywczych nieopakowanych (artykuły
przeznaczone do bezpośredniego spożycia oraz środki spożywcze wymagające
obróbki wstępnej rozważane na jednej wadze, środki spożywcze nieopakowane
narażone na bezpośredni kontakt z klientami);
brak opracowanych procedur zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii
żywności nie odpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej;
brak wdrożonych i przestrzeganych instrukcji GHP oraz procedur opartych
na zasadach systemu HACCP.
W porównaniu do 2011 r. stan sanitarno – techniczny w tej grupie obiektów uległ
znaczącej poprawie.
2.3 . Zakłady żywienia zbiorowego
Nadzorem objęto 48 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego i 111 zakładów
żywienia zbiorowego otwartego, w tym 84 zakłady małej gastronomii. Przeprowadzono
225 kontroli. Nałożono 18 mandatów karnych na kwotę 4350,00 zł. Wydano 9 decyzji
administracyjnych, w tym 4 o unieruchomieniu zakładu, 2 o ograniczeniu produkcji, 1
decyzja o zakazie wprowadzania produktów do obrotu. Dokonano 23 ocen teoretycznych
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
95
sposobu żywienia w placówkach oświatowo –
wychowawczych. Ocenione jadłospisy generalnie
nie budziły zastrzeżeń a stwierdzone w 2
przypadkach błędy stanowiły wskazówkę
do wyeliminowania nieprawidłowego żywienia.
Wśród najczęściej stwierdzanych
nieprawidłowości należy wymienić:
zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń
(zniszczone ściany, sufity, brak czystości i porządku);
niewłaściwy stan sanitarno – techniczny wyposażenia i sprzętu mającego
bezpośredni kontakt ze środkami spożywczymi (sprzęt podręczny brudny,
niedomyty, niesprawna zmywarka, skorodowane urządzenia chłodnicze);
brak warunków do mycia rąk (brak ciepłej wody, brak środka dezynfekcyjnego
oraz ręczników jednorazowych);
brak środków dezynfekcyjnych do utrzymania higieny urządzeń, sprzętu
i powierzchni kontaktujących się ze środkami spożywczymi;
nieprawidłowo wyposażone stanowiska mycia i dezynfekcji drobnego sprzętu
podręcznego (brak bieżącej ciepłej wody, brak środków dezynfekcyjnych, zlewy
brudne, niedrożna instalacja odpływowa);
brak prawidłowej ochrony przed zanieczyszczeniami wewnętrznymi
(w urządzeniach chłodniczych przechowywana żywność przeznaczona
do bezpośredniej konsumpcji oraz produkty brudne, nieoczyszczone, wymagające
obróbki wstępnej bądź termicznej – surowe mięso);
nieprawidłowe magazynowanie surowców (brak segregacji przechowywanej
żywności);
brak deklaracji zgodności na materiały opakowaniowe służące do bezpośredniego
kontaktu z żywnością;
brak dokumentacji w zakresie przebiegu procesów produkcyjnych;
brak dokumentacji potwierdzającej wdrożenie instrukcji GHP i GMP;
brak dokumentacji potwierdzającej wdrożenie procedur opartych na zasadach
systemu HACCP;
brak udokumentowanej ciągłości łańcucha chłodniczego;
wykorzystywanie pomieszczeń niezgodnie z przeznaczeniem;
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
96
prowadzenie działalności w zakresie niezgodnym z decyzją o zatwierdzeniu
zakładu (samowolne rozszerzenie działalności gastronomicznej bez zapewnienia
prawidłowych warunków sanitarno - higienicznych).
Spośród obiektów sklasyfikowanych na podstawie arkuszy stanu sanitarnego nie stwierdzono
zakładów niezgodnych z wymaganiami. W porównaniu do 2011 r. nastąpiło pogorszenie
stanu sanitarno-higienicznego w zakładach żywienia zbiorowego otwartego. Powyższy stan
wynika z przejęcia obiektów przez nowych właścicieli nie posiadających wiedzy w zakresie
podstawowych zagadnień higieny, które stanowią podstawę do wdrożenia zasady Dobrej
Praktyki Higienicznej, Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz procedur opartych na zasadach
systemu HACCP.
2.4. Wytwórnie przedmiotów użytku Skontrolowano 2 wytwórnie przedmiotów
użytku, w których przeprowadzono 2 kontrole.
Na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego
zakładu produkcji materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością
sklasyfikowano zakłady jako zgodne z wymaganiami. Zakłady wdrożyły dobrą praktykę
produkcyjną, ustanowiły oraz utrzymują skuteczny i udokumentowany system zapewnienia
jakości i system kontroli jakości. Systemy te gwarantują jednolitą produkcję materiałów
i wyrobów oraz ich kontrolę w celu zapewnienia zgodności z obowiązującymi przepisami
prawa. Stan sanitarno - higieniczny w tej grupie obiektów w porównaniu do 2011 roku uległ
znacznej poprawie w związku z wdrożeniem w zakładach systemu jakości
oraz przeprowadzeniem w 1 zakładzie bieżących prac remontowych.
2.4 .Miejsca obrotu kosmetykami
Na 12 znajdujących się w ewidencji miejsc obrotu kosmetykami skontrolowano 2 zakłady.
W ramach unijnego Systemu Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych
(RAPEX) w 2012 r. otrzymano 3 powiadomienia dotyczące kosmetyków uznanych
za stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Większość notyfikowanych
kosmetyków nie została zgłoszona do Krajowego Systemu Informowania o kosmetykach,
zatem nie powinna znajdować się w obrocie. W ramach funkcjonowania systemu RAPEX
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
97
przeprowadzono 18 kontroli, które potwierdziły, że kosmetyki stwarzające zagrożenie dla
zdrowia lub życia konsumenta nie trafiły na teren powiatu ostrowieckiego.
3. Stan wdrożenia systemu zapewnienia bezpieczeństwa żywności
w oparciu o GHP, GMP i zasady systemu HACCP w zakładach żywnościowo-żywieniowych na koniec 2012 roku
Zasady Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz
zasady systemu HACCP (System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli) muszą
być obligatoryjnie wdrażane we wszystkich zakładach produkujących i wprowadzających
do obrotu środki spożywcze. Stanowią one pewne sformalizowane narzędzia stosowane przy
produkcji i wprowadzaniu do obrotu produktów, które dają gwarancję uzyskania możliwie
najwyższej jakości zdrowotnej żywności i pełnego jej bezpieczeństwa, a tym samym
spełnienia oczekiwanych potrzeb konsumenta. HACCP jest postępowaniem systemowym,
mającym na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności poprzez identyfikację
i oszacowanie skali zagrożeń bezpieczeństwa żywności z punktu widzenia jej jakości
zdrowotnej oraz ryzyka wystąpienia tych zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów
produkcji i dystrybucji żywności.
Rodzaj obiektu
Liczba obiektów objętych
nadzorem
System zapewnienia
jakości
Liczba obiektów posiadających opracowany, wdrożony i
dokumentowany system
% obiektów nadzorowanych
2011 2012 2011 2012 2011 2012
Obiekty produkcji żywności
32 67 GHP 26 27 81.3 40,2
GMP 26 27 81.3 40,2 HACCP 26 27 81.3 40,2
Zakłady żywienia
zbiorowego zamkniętego
51 54
GHP 48 49 94,1 90,7 GMP 48 49 94,1 90,7
HACCP 48 49 94,1 90,7
Zakłady żywienia
zbiorowego otwartego
27 29
GHP 23 23 85,2 79,3 GMP 23 23 85,2 79,3
HACCP 23 23 85,2 79,3
Zakłady małej gastronomii 130 129
GHP 79 99 60,8 76,7 GMP 79 99 60,8 76,7
HACCP 79 99 60,8 76,7
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
98
Obiekty obrotu (bez środków
transportu i obiektów ruchomych
i tymczasowych
583 621
GHP 323 366 55.4 58,9 GMP 3 7 - -
HACCP 323 366 55,4 58,9
Suma 823 900 GHP 499 564 60,5 62,6 GMP 179 205 21,6 22,8
HACCP 499 564 60,5 62,6
Tabela 16. Stan wdrożenia przez przedsiębiorców systemów samokontroli w latach 2011 - 2012. 4. System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach
RASFF
Informacje o produktach, które nie spełniają wymagań przepisów prawnych i stanowią
równocześnie potencjalne zagrożenia dla zdrowia i życia konsumentów przesyłane są
w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF.
W 2012 r. otrzymano 29 powiadomień w systemie RASFF, w tym 21 powiadomień
alarmowych oraz 8 powiadomień informacyjnych.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Św. w 2012 r. nie
wysyłał powiadomień w ramach systemu RASFF.
Przedmiotem powiadomień alarmowych były następujące produkty:
przysmak Świętokrzyski Snack – pellet pszenny do smażenia - przekroczenie poziomu
ochratoksyny A;
kubek Szymek 250 ml – przekroczenie migracji kadmu i ołowiu z obrzeży produktu;
nienadzorowana produkcja proszku jajecznego i wyrobów z dodatkiem proszku
jajecznego;
sante Kulki Kukurydziane– przekroczenie dopuszczalnego poziomu deoksyniwalenolu;
herbatniki PetitBeure Premium Biscuits– przekroczenie poziomu zawartości siarczynów;
suplement diety NoEND – obecność niedozwolonej substancji tj. dimetylosildenafilu
(pochodnej sildenafilu);
suplement diety BeMAN – obecność niedozwolonej substancji (dimetylosildenafilu,
śladowych ilości sildenafilu);
suplement diety Black Bombs Thermogenic Detonator Supplements - obecność
niautoryzowanego składnika 1,3 –dimetyloamyloaminy;
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
99
tuńczyk w kawałkach w oleju oraz w solance marki STATESMAN – podwyższony
poziom kadmu;
pieczeń pyszna- obecność bakterii Listeria monocytogenes;
aro rodzynki sułtańskie– przekroczenie poziomu ochratoksyny A;
pomarańcz 7 elem. kpl. do soków - przekroczenie dopuszczalnej ilości uwalnianego
ołowiu i kadmu z obrzeża wyrobu;
cytryna 7 elem. kpl. do soków - przekroczenie dopuszczalnej ilości uwalnianego ołowiu
i kadmu z obrzeża wyrobu;
jabłko 7 elem. kpl. do soków - przekroczenie dopuszczalnej ilości uwalnianego ołowiu
i kadmu z obrzeża wyrobu;
wyrób ceramiczny pn. Talerz duży PREMIUM – przekroczenie dopuszczalnego limitu
migracji ołowiu;
źródło Primawera - woda źródlana niegazowa – obecność bakterii Pseudomonas
aeruginosa;
ozdoby do tortów (kwiatek 5 – płatkowy, kwiat kalia niebieska) –obecność ciał obcych;
rodzynki sułtańskie SULTANINEN 250 g - niewłaściwe znakowanie produktu
z dwutlenkiem siarki;
melvit Razowa mąka żytnia do wypieku domowego chleba - przekroczenie poziomu
ochratoksyny A;
salaterka plastikowa 20 cm – przekroczenie dopuszczalnego limitu migracji specyficznej
formaldehydu do 3% kwasu octowego;
babydream BIO Marchewka z ziemniakami i kurczakiem” – fragmenty szkła
w żywności.
Powiadomienia informacyjne dotyczyły:
zupa instant pn. VIFON Golden Chicken Flavour Instant Noodle Soup – wysoka
zawartość glinu;
śliwki suszone Bakallino 200g – przekroczenie maksymalnego dopuszczalnego
poziomu kwasu sorbowego;
kasza gryczana prażona - przekroczenie dopuszczalnego limitu ochratoksyny A;
lewiatan prażynki ziemniaczane solone – wysoka zawartość glutenu;
śliwki suszone bez pestek – przekroczenie dopuszczalnej zawartości kwasu sorbowego;
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
100
czajnik elektryczny 0,9l Model CK-5156 CLARUS – zmiana cech organoleptycznych
gotowanej wody;
czajnik elektryczny HOLDEN- zmiana cech organoleptycznych gotowanej wody;
bakalland figi suszone -obecność żywych larw, oprzędów oraz pozostałości po
żerowaniu szkodników w produkcie.
Ogółem w ramach działań w systemie RASFF przeprowadzono 157 kontroli, w tym:
w związku z powiadomieniami alarmowymi –122 kontrole;
w związku z powiadomieniami informacyjnymi –37 kontroli.
W ramach działań podjętych w związku z powiadomieniami w systemie RASFF
wycofano z obrotu produkty na łączną wartość 5670,49 zł.
5. Działania podejmowane w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności,
żywienia i przedmiotów użytku
W ramach urzędowej kontroli i monitoringu żywności w 2012 roku pobrano do
badania 194 próbek żywności, które nie były kwestionowane. W 2011 roku pobrano 226
próbek zaś zakwestionowano 7 próbek co stanowiło 3,1%. Pobrane do badania w 2012 r.
próbki żywności zostały przebadane w kierunku oceny prawidłowości znakowania,
zanieczyszczeń mikrobiologicznych oraz zanieczyszczeń chemicznych takich jak:
pestycydy, metale, azotany, 3-MCPD, GMO, mikotoksyny, histamina, metanol
i cyjanowodór, substancje dodatkowe, parametry czystości, izomery trans kwasów
tłuszczowych, skażenia promieniotwórcze, wykrywanie napromieniania, analiza jodu
w soli, WWA, kwas erukowy, parametry jełczenia, furan. Kontrolą objęto również
materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością w zakresie migracji kadmu,
ołowiu, formaldehydu oraz kosmetyki w zakresie zanieczyszczeń mikrobiologicznych
i w kierunku formaldehydu.
W związku z powiadomieniem alarmowym Głównego Lekarza Weterynarii
dotyczącym nie nadzorowanej produkcji proszku jajecznego oraz pismem Prokuratora
Rejonowego w Kaliszu dotyczącym śledztwa prowadzonego w sprawie nieprawidłowości
zaistniałych przy produkcji żywności na bazie suszu jajecznego przeprowadzono 131
kontroli, w tym 12 w piekarniach, 6 w ciastkarniach, 15 w hurtowniach, 9 w marketach
spożywczych, 62 w sklepach spożywczych, 8 w restauracjach, 3 w przedszkolach, 6
w punktach małej gastronomii, 2 w innych zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego,
6 w stołówkach szkolnych, 2 w szkołach. Z 2 zakładów produkcyjnych wycofano 8,6 kg
proszku jajecznego, 25 kg mieszanki piekarniczej pochodzącej z zakładu objętego
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
101
postępowaniem oraz z 3 zakładów obrotu środkami spożywczymi wycofano 43,8 kg
produktów wyprodukowanych z udziałem nie nadzorowanej produkcji proszku
jajecznego.
W związku z tzw. aferą solną dotyczącą wprowadzania do obrotu i stosowania przy
produkcji środków spożywczych soli przemysłowej jako spożywczej przeprowadzono 87
kontroli sanitarnych, w tym 19 w zakładach produkcyjnych, 31 w zakładach żywienia
zbiorowego zamkniętego i otwartego oraz 37 w miejscach obrotu środkami
spożywczymi. W kontrolowanych zakładach nie stwierdzono przypadków stosowania do
produkcji soli przemysłowej. Pobrano do badania 4 próbki soli, w tym 3 próbki
w zakładach produkcyjnych, 1 próbkę z obrotu. Próbki nie zostały zakwestionowane.
W związku z licznymi sygnałami dotyczącymi wystąpienia zatruć alkoholem
skażonym na terytorium Republiki Czeskiej oraz odnotowanymi przypadkami
śmiertelnych zatruć alkoholem i w związku z decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego
w sprawie wstrzymania wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
na okres 1 miesiąca alkoholu wyprodukowanego w Republice Czeskiej przeprowadzono
ogółem 359 kontroli, w tym 328 kontroli w związku z ww. decyzją wstrzymującą i 31
kontroli w związku z decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego uchylającą decyzję
wstrzymującą wprowadzanie do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej napojów
alkoholowych o zawartości powyżej 20% alkoholu wyprodukowanych na terytorium
Republiki Czeskiej. Zabezpieczono 302 sztuk alkoholu o zawartości powyżej 20%
alkoholu wyprodukowanego w Republice Czeskiej, który w późniejszych działania PIS
z uwagi, że pochodził od legalnie działających podmiotów na rynku czeskim został
dopuszczony do obrotu. Na nadzorowanym terenie podczas kontroli nie stwierdzono
w obrocie alkoholi wskazanych przez Czeskie Ministerstwo Zdrowia jako produkty,
w których podejrzewa się obecność alkoholu metylowego. W związku sygnałami
dotyczącymi występowania zatruć alkoholem skażonym na terytorium Republiki
Czeskiej przesłano komunikat ostrzegający mieszkańców powiatu przed spożywaniem
alkoholu niewiadomego pochodzenia na Targowisko Miejskie w Ostrowcu Św.
ul. Słowackiego 70 w celu nadania go poprzez radiowęzeł oraz do lokalnej gazety
ostrowieckiej i telewizji kablowej.
W ramach nadzoru nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego
przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogacanymi witaminami
i składnikami mineralnymi w obrocie przeprowadzono 25 kontroli sanitarnych. Łącznie
oceniono znakowanie 40 preparatów w tym 35 suplementów diety i 5 środków
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
102
spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Zakwestionowano znakowanie 2
suplementów diety. W powyższej sprawie podjęto działania poprzez wystosowanie 2
pism interwencyjnych do właściwych terenowo Państwowych Powiatowych Inspektorów
Sanitarnych. W zakresie nadzoru nad ww. produktami pobrano do badania 2 próby
środków spożywczych wzbogaconych witaminami i składnikami mineralnymi
w kierunku znakowania, 2 próbki suplementów diety w kierunku badań
mikrobiologicznych oraz 18 próbek środków spożywczych specjalnego przeznaczenia
żywieniowego do badania w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych, metali,
izomerów trans kwasów tłuszczowych, zawartości azotanów, pestycydów, WWA,
mikotoksyn. Próby nie zostały zakwestionowane.
W oparciu o „Porozumienie ramowe z dnia 14.02.2008 r. zawarte pomiędzy
Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym a Powiatowym Lekarzem
Weterynarii w Ostrowcu Św. o współdziałaniu i współpracy organów Państwowej
Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej” przeprowadzono wspólnie 1 kontrolę w
hurtowni. Kontrolę przeprowadzono w związku z 6 pismami przesłanymi przez
Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ostrowcu Św. informującymi, że w zakładzie
nadzorowanym przez WIS w próbkach właścicielskich mięsa drobiowego stwierdzono
obecność Salmonella enteritidis. Odbiorcą zakwestionowanej partii była hurtownia
znajdująca się pod nadzorem PPIS w Ostrowcu Św. Podczas przeprowadzonej kontroli
nie stwierdzono kwestionowanego mięsa z uwagi, że minął termin przydatności
do spożycia kwestionowanego produktu. W hurtowni nie stwierdzono nieprawidłowości.
W związku z „Porozumieniem z dnia 10.10.2008 r. o współpracy organów
Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej i Państwowej Inspekcji Sanitarnej
w województwie świętokrzyskim” nadzorem objęto apteki. Przeprowadzono 4 kontrole
w aptekach, w tym 1 planowaną w zakresie znakowania suplementów diety oraz
3 kontrole interwencyjne w związku powiadomieniami alarmowymi w ramach systemu
RASFF. Podczas kontroli dokonano oceny znakowania 6 suplementów diety.
Stwierdzono nieprawidłowości w zakresie znakowania 2 suplementów diety. W ww.
sprawie wystosowano pisma interwencyjne do właściwych terenowo Państwowych
Powiatowych Inspektorów Sanitarnych. O wynikach przeprowadzonych kontroli
powiadamiano Inspekcję Farmaceutyczną.
Wspólnie z funkcjonariuszami Komendy Powiatowej Policji przeprowadzono 25
kontroli sanitarnych interwencyjnych w związku z decyzją Głównego Inspektora
Sanitarnego w sprawie wstrzymania wprowadzania do obrotu na terytorium
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
103
Rzeczpospolitej Polskiej na okres 1 miesiąca alkoholu wyprodukowanego w Republice
Czeskiej. W dwóch przypadkach funkcjonariusze Komendy Powiatowej Policji
telefonicznie powiadomili PPIS w Ostrowcu Św. o przypadku stwierdzenia w 2 sklepach
alkoholu wyprodukowanego w Republice Czeskiej. Po otrzymaniu ww. informacji
pracownicy Stacji przeprowadzili kontrolę we wskazanych obiektach i zabezpieczyli
alkohol.
W ramach urzędowej kontroli dodatkowy udział w zapewnieniu bezpieczeństwa
żywności ma analiza zgłaszanych skarg i interwencji. Sygnały pochodzące
od społeczeństwa są każdorazowo rozpatrywane i skutkują podjęciem natychmiastowych
działań wyjaśniających, a w sytuacjach tego wymagających także represyjnych. W 2012
r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ostrowcu Św. wpłynęło 29
interwencji od konsumentów, w tym 28 interwencji załatwiono we własnym zakresie.
1 anonim dotyczący nielegalnych badań sanitarnych i handlu mięsem pochodzącym
z nielegalnego odstrzału zwierzyny leśnej przekazano według właściwości
do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ostrowcu Św. i Nadleśnictwa w Ostrowcu Św.
Przeprowadzono 28 kontroli. 12 interwencji zostało potwierdzonych, 16 interwencji nie
zostało potwierdzonych. W wyniku podjętych działań w stosunku do osób
odpowiedzialnych za naruszenie przepisów prawa żywnościowego wydano 5 decyzji
administracyjnych, w tym 1 o ograniczeniu produkcji i 4 decyzje o wycofaniu środków
spożywczych po terminie przydatności do spożycia i dacie minimalnej
trwałości. Nałożono 11 mandatów karnych na kwotę 1680 zł.
Wnioski W 2012 r. podobnie jak w 2011 r. wszystkie zakłady sklasyfikowano zgodnie z „arkuszem
oceny stanu sanitarnego” jako zgodne z wymaganiami. W porównaniu do 2011 r. nie we
wszystkich grupach nadzorowanych obiektów nastąpiła poprawa we wdrożeniu przez
przedsiębiorców powiatu ostrowieckiego systemów samokontroli gwarantujących
bezpieczeństwo zdrowotne żywności. Analizując dane liczbowe w zakresie wdrożenia GHP,
GMP oraz zasad systemu HACCP z analogicznymi wskaźnikami z roku ubiegłego stwierdza
się poprawę w ww. zakresie w ogólnej liczbie zakładów. W 2011 r. dobrą praktykę
higieniczną (GHP) wdrożyło 499 zakładów, co stanowiło 60,5%, natomiast w 2012 r.
564 zakładów tj. 62,6% obiektów objętych nadzorem. W stosunku do roku 2011 nastąpiła
znacząca poprawa stanu sanitarno - higienicznego w zakładach małej gastronomii oraz
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
104
w zakładach obrotu żywnością. Na poprawę stanu sanitarno - higienicznego w 2012 r.
w punktach małej gastronomii w dużej mierze miała wpływ realizacja przez podmioty
zarządzeń decyzji administracyjnych, w tym przeprowadzone remonty zakładów.
W porównaniu do 2011 r. aż o 15,9% wzrosła liczba zakładów małej gastronomii i o 3,5%
zakładów obrotu żywnością, w których wdrożono zasady GHP oraz systemu HACCP.
Korzystna intensyfikacja we wdrażaniu systemów zapewnienia bezpieczeństwa żywności
w zakładach obrotu żywnością zwłaszcza zasad systemu HACCP w tej grupie obiektów może
wynikać z elastycznego podejścia do wdrażania zasad systemu HACCP, opartego na ocenie
ryzyka. Niekorzystną tendencję we wdrażaniu przez przedsiębiorców zasad GHP, GMP oraz
HACCP odnotowano w grupie obiektów produkcji żywności, w zakładach żywienia
zbiorowego zamkniętego i otwartego. W 2011 r. wśród obiektów produkcji żywności system
zapewnienia bezpieczeństwa żywności w oparciu o zasady HACCP stosowało 26 (81,3%)
zakładów, w 2012 r. - 27 (40,2%). Spadek w obiektach produkcji żywności przedsiębiorstw
z wdrożonym systemem zapewnienia bezpieczeństwa żywności związany jest z rejestracją 39
gospodarstw produkcji pierwotnej, w których nie obowiązują zasady GHP, GMP oraz zasady
systemu HACCP lecz dobra praktyka rolnicza. W zakładach żywienia zbiorowego
zamkniętego na koniec roku 2011 r. system zapewnienia bezpieczeństwa żywności w oparciu
o zasady HACCP stosowały 48 (94,1%) zakłady, w 2012 r. 49 (90,7%) , natomiast
w zakładach żywienia zbiorowego otwartego w 2011 r. 23 (85,2%) zakłady, w 2012 r. 23
(79,3%). Niższy o 3,4% wskaźnik zakładów z wdrożonymi zasadami HACCP w zakładach
żywienia zbiorowego zamkniętego i o 5,9 % w zakładach żywienia zbiorowego otwartego
wynika z przejęcia obiektów przez nowych właścicieli. Brak świadomości i wiedzy ze strony
nowych właścicieli w zakresie podstawowych zagadnień higieny powoduje, że zasady Dobrej
Praktyki Higienicznej, Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz procedury oparte na zasadach
systemu HACCP nie zostały wdrożone. Dlatego w dalszym ciągu szczególnej uwagi wymaga
wdrażanie przez nadzorowane podmioty systemów kontroli wewnętrznej, w tym
przestrzegania zasad zawartych w instrukcjach GHP, GMP oraz HACCP, z uwagi na liczne
nieprawidłowości stwierdzane w tym zakresie. Wzmożonych działań nadzorowych wymagają
w grupie obiektów produkcji żywności piekarnie, w grupie zakładów żywienia zbiorowego
restauracje. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności
w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny szczególnie w zakresie:
wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach
żywności i żywienia zasad systemu Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
105
Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz zasad systemu HACCP (wraz z niezbędną
dokumentacją);
identyfikowalności surowców i produktów;
stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji;
prawidłowego znakowania wyrobów;
zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy;
obrotu środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego
i suplementami diety szczególnie w aspekcie prawidłowego znakowania;
zachowania łańcucha chłodniczego od surowca do gotowego produktu wydawanego
konsumentowi, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków spożywczych
nietrwałych mikrobiologicznie;
właściwego stosowania substancji dodatkowych.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
106
IX. Działalność w zakresie Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej
Działalność Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej w 2012 roku ukierunkowana była
na promowanie zdrowego stylu życia poprzez inicjowanie i koordynowanie działań
wynikających z celów Narodowego Programu Zdrowia, a w szczególności Programu
Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu oraz Programu Edukacyjnego dot.
zdrowego żywienia i aktywności fizycznej „Trzymaj Formę”.
Realizowano zadania:
z zakresu profilaktyki chorób i promocji zdrowia wynikające z zapisów ustawy
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, Komisji
Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia, sytuacji epidemiologicznej, oraz bieżących potrzeb
zdrowotnych społeczeństwa,
wynikające z Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w tym
programy edukacji antytytoniowej realizowane w przedszkolach, szkołach podstawowych
i gimnazjach,
w zakresie kształtowania postaw i zachowań zdrowotnych dotyczących prawidłowego
żywienia i aktywności fizycznej w oparciu o założenia programu edukacyjnego „Trzymaj
Formę” w szkołach podstawowych i gimnazjalnych,
wynikające z założeń Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom
HIV,
inicjowano ogólnopolskie kampanie społeczne i akcje profilaktyczne,
współpracowano z władzami samorządowymi, instytucjami publicznymi, organizacjami
pozarządowym działającymi w obszarze profilaktyki chorób i promocji zdrowia.
1. Programy edukacyjne :
1.1. Wynikające z założeń „Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce. Cele i zadania na lata 2009-2013” zawarte w Powiatowym Programie Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu na rok 2012.
„Czyste powietrze wokół nas”
Program edukacji antytytoniowej przedszkolaków miał na celu
zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie
w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
107
nich tytoń. W roku szkolnym 2011/2012 program realizowany był przez 11 przedszkoli,
uczestniczyło 569 dzieci 5-cio i 6-cio letnich oraz 550 rodziców tych dzieci.
Zajęcia odbywały się metodą warsztatową z wykorzystaniem scenariuszy proponowanych
w poradniku dla koordynatora programu. Ważnym osiągniętym celem było to, iż dzieci
wiedzę zdobytą podczas realizacji programu przenosiły na środowisko rodzinne i reagowały,
gdy osoby w ich otoczeniu paliły papierosy. Niektórzy rodzice deklarowali rzucenie palenia
lub przynajmniej niepalenia w obecności dziecka.
„Nie pal przy mnie proszę”
Program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół
podstawowych koreluje ze Szkolnym Programem Profilaktyki,
w atrakcyjny i przystępny dla dzieci sposób kształtuje postawy
prozdrowotne, w tym uświadamia problem palenia biernego oraz
zachęca dzieci do reagowania w sytuacjach, gdy inni palą przy nich papierosy lub do tego
namawiają.
W roku szkolnym 2011/2012 uczestniczyło w nim 8 szkół podstawowych; w tym 343
uczniów klas I-III oraz 269 rodziców. Program został wzbogacony przez szkolnych
koordynatorów programu o dodatkowe działania – spotkania z pielęgniarką szkolną, nauką
piosenki „Dorosłe rady”, udziałem w konkursie plastycznym „Nie pal przy mnie proszę”,
wykonanie ściennej gazetki tematycznej, pokazem filmów DVD, turniejem sportowym
międzyszkolnym „Baw się zdrowo - beznałogowo”.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
108
„Znajdź właściwe rozwiązanie”
Program skierowany jest dla uczniów starszych klas szkoły
podstawowej i gimnazjum, w roku szkolnym 2011/2012
realizowany był w 5 szkołach gimnazjalnych oraz 3 szkołach
podstawowych. Uczestniczyło w nim 367 uczniów szkół
podstawowych i 559 gimnazjalnych oraz 327 rodziców uczniów.
Program dostarcza rzetelnej i szerokiej wiedzy w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom,
realizowany jest metodami aktywnymi. Uczniowie uczą się postaw asertywnych. Po
anonimowych badaniach ankietowych rodzice wskazują na
dalszą potrzebę jego realizacji.
W większości szkół program spotkał się z pozytywnym
odbiorem ze strony uczniów
i rodziców.
Tabela 17.Zasięg programów edukacji antytytoniowej w latach 2009 -2012
Program edukacyjny 2009/2010 2010/2011 2011/2012
Czyste powietrze wokół nas 195 347 569
Nie pal przy mnie proszę 106 166 343
Znajdź właściwe rozwiązanie 48 377 926
195
347
569
106166
343
48
377
926
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
2009/2010 2010/2011 2011/2012
Czyste pow ietrze w okół nas
Nie pal przy mnie proszę
Znajdź w łąściw e rozw iązanie
Rys.28. Zasięg programów edukacji antytytoniowej w latach 2009-2012
W zakresie profilaktyki nikotynowej realizowano ogólnospołeczne kampanie antytytoniowe:
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
109
Światowy Dzień bez Tytoniu
W ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu PSSE w Ostrowcu Św. realizowała
i współuczestniczyła w następujących działaniach profilaktycznych:
- spotkanie edukacyjne dla młodzieży gimnazjalnej podczas którego odbyła się prelekcja
i prezentacja multimedialna dot. konsekwencji zdrowotnych wynikających z aktywnego
i biernego palenia tytoniu, działań Inspekcji Sanitarnej w ramach profilaktyki antytytoniowej,
projektu „Odświeżamy nasze miasta” i obowiązującego w tym zakresie prawa,
- dwudniowa impreza prozdrowotna w szkołach podstawowych gminy Ćmielów obejmująca
turniej wiedzy o nikotyniźmie, rozstrzygniecie konkursu „Papieros cię zniewala – wybierz
zdrowie”, turniej sportowy pod hasłem „Baw się zdrowo – bezzałogowo”,
- akcja informacyjna na dworcu PKS w Ostrowcu Św. związana była z plakatowaniem
pomieszczeń dworca i stacji diagnostycznej połączona z wręczaniem ulotek „Palenie
uzależnia”, „Palenie zabija” i udzielaniem porad na temat szkodliwego wpływu dymu
tytoniowego na organizm ludzki.
Światowy Dzień Rzucania Palenia
W ramach obchodów Światowego Dnia Rzucania Palenia realizowano następujące działania
profilaktyczne:
- konkurs powiatowy pt. ”Dzisiaj sport jutro zdrowie”, uczestnicy przygotowywali plakat
promujący zdrowie tematycznie związany z hasłem konkursu, wykonywali zadania
sprawdzające ich wiedzę z zakresu zasad zdrowego odżywiania, wpływu palenia tytoniu
na nasze zdrowie, jak również brali udział w indywidualnych i zespołowych konkurencjach
sportowych. Poprzez udział w konkursie uczestnicy mogli zwiększyć swoją wiedzę na temat
zasad zdrowego stylu życia, nabywania prozdrowotnych nawyków i wpływu aktywności
fizycznej na zdrowie człowieka,
- akcja prewencyjno – informacyjna w lokalach gastronomicznych Ostrowca Św.:
restauracjach, barach, pizzeriach, ciastkarniach, pubach. Pozostawiono materiały oświatowe
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
110
dot. konsekwencji zdrowotnych wdychania dymu tytoniowego, obowiązującego w tym
zakresie prawa i sankcji związanych z jego nieprzestrzeganiem. Akcja miała na celu ocenić
jak w tych miejscach jest
respektowany zakaz palenia,
edukować społeczeństwo na
temat szkodliwości palenia
zarówno czynnego jak
i biernego oraz zwiększać motywacje do rzucania
palenia,
- szkolenie dla realizatorów programów profilaktyki antytytoniowej
z wykładem pt. ”Kilka słów o paleniu tytoniu – palenie czynne i bierne” przedstawiciela
Świętokrzyskiego Centrum Onkologii.
Projekt „Odświeżamy nasze miasta
Od 1 października 2011 r. PSSE w Ostrowcu Św. włączyła się
w realizację ogólnopolskiego projektu „Odświeżamy nasze miasta”,
którego celem jest wzmocnienie realizacji ustawy
z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz wzmocnienie przestrzegania ustawy poprzez
kampanię informującą o obowiązujących regulacjach
w zakresie miejsc wolnych od dymu tytoniowego,
konsekwencjach zdrowotnych używania tytoniu (czynne
i bierne palenie). Grupa docelową projektu są osoby
dorosłe.
W dniu 20 czerwca 2012 r. w Powiatowej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowcu Św. odbyło
się spotkanie Koalicjantów w ramach projektu „Odświeżamy nasze miasta”,
w którym wzięli udział Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Św.,
Komendant Straży Miejskiej oraz Zastępca Komendanta Powiatowego Policji.
Podjęto decyzję o współpracy i wsparciu PSSE w Ostrowcu Św. w realizacji działań
mających na celu zwiększenie świadomości społecznej w zakresie regulacji prawnych
ograniczających palenie w miejscach publicznych, a także skutków zdrowotnych
wynikających z biernego i czynnego palenia.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
111
1.2. Wynikające z założeń programu edukacyjnego dotyczącego świadomości zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej na zdrowie „Trzymaj Formę”
Celem programu jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania
prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję
aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety w oparciu
o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki. Zgodnie z założeniami został
on skierowany do uczniów klas I-III szkół gimnazjalnych, klas V i VI szkół podstawowych
oraz ich rodziców. W programie realizowanym metodą projektu oraz metodami
standardowymi brało udział 14 szkół, w projektach realizowanych przez szkoły uczestniczyło
583 uczniów szkół podstawowych, 1122 gimnazjalnych oraz 1528 rodziców.
W ramach programu odbywały się zajęcia zapoznające uczniów z zasadami prawidłowego
żywienia, odpowiedniego dobierania produktów spożywczych i analizowania etykiet
na produktach spożywczych, obliczaniem BMI, konkursy plastyczne, wiedzy o zdrowiu,
układanie jadłospisów zgodnie z zasadami zbilansowanej diety, prezentacje multimedialne,
przygotowane były pokazy i degustacje zdrowej żywności.
Uczniowie mogli korzystać z zajęć rekreacyjno-sportowych: siatkówki, fitness, piłki nożnej,
korzystali z siłowni, zajęć na basenie. W celu zwiększenia ich aktywności ruchowej,
podniesienia ich sprawności i wydolności fizycznej organizowano turnieje sportowe, a dla
młodszych gry i zabawy na wesoło.
W sklepikach szkolnych pojawiły się owoce, warzywa, ekologiczne chipsy, woda mineralna,
soki znajdujące regularnych nabywców.
Szkoły realizujące program otrzymały wsparcie od:
- samorządów lokalnych,
- Gminnych Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
- Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie,
- Ośrodka Rekreacyjnego na Gutwinie,
- Świętokrzyskiego Banku Żywności,
- rady rodziców,
- Urzędu Miasta - Centrum Edukacji Ekologicznej,
- Poradni Pedagogiczno Psychologicznej w Ostrowcu Św.,
- Polskiego Czerwonego Krzyża w Ostrowcu Św.,
- Gminnej Biblioteki w Szewnie.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
112
Program wciąż cieszy się powodzeniem wśród młodzieży. Treści programowe są im bliskie
ze względu na możliwość pracy zespołowej, co pozwala
młodzieży zintegrować się i uświadamia, że można
ciekawie spędzić wolny czas zachowując zasady
zdrowego stylu życia. Uczestnicząca w programie
młodzież zdobyła wiedzę i umiejętności dotyczące
właściwych wyborów żywieniowych, z uwzględnieniem
zasad zbilansowanej diety, konieczności aktywnego
spędzania wolnego czasu dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia.
Tabela 18. Realizacja programu edukacyjnego „Trzymaj Formę” przez szkoły powiatu ostrowieckiego
Edycja Szkoły podstawowe Szkoły gimnazjalne
2009/2010 8 7
2010/2011 4 4
2011/2012 7 7
2012/2013 10 7
0 2 4 6 8 10
2009/2010
2010/2011
2011/2012
2012/2013
gimnazjaszkoły podstawowe
Rys.29. Realizacja programu „Trzymaj Formę” przez szkoły powiatu ostrowieckiego
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
113
1.3. Wynikające z założeń Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV, opracowanego na lata 2007-2013”
■ W ramach profilaktyki HIV/AIDS wspólnie z ZR PCK w Ostrowcu Św. organizowano
Olimpiadę Promocji Zdrowego Stylu Życia, której
celem było wykształcenie wśród młodzieży szkolnej
potrzeby dbania o własne zdrowie oraz promowanie
zdrowego stylu życia. Uczestnicy etapu rejonowego
olimpiady z 17 szkół w tym 9 gimnazjalnych i 8
ponadgimnazjalnych w obecności komisji
konkursowej złożonej z przedstawicieli organizatorów: ZR PCK i PSSE Ostrowiec Św.
pisali test sprawdzający wiedzę z zakresu profilaktyki HIV/AIDS i zdrowego stylu życia. Po
upływie regulaminowego czasu trwania konkursu prace zostały sprawdzone, ocenione,
zwycięzcy nagrodzeni, a wszyscy uczestnicy otrzymali drobne upominki i podziękowania za
udział.
W związku z obchodami Światowego Dnia AIDS w szkołach gimnazjalnych (3) i 1
ponadgimnazjalnej zostały przeprowadzone zajęcia edukacyjne w zakresie profilaktyki
zakażeń wirusem HIV i zachorowań na AIDS prowadzone przez pedagogów szkolnych
z wykorzystaniem materiałów oświatowych przekazanych przez PSSE Ostrowiec Św.
Realizatorom działań w szkołach udostępniano materiały szkoleniowe i prowadzono
dystrybucję materiałów dla szkół, obiektów organizujących wypoczynek letni dzieci
i młodzieży, zakładów opieki zdrowotnej.
2. Interwencje nieprogramowe : 2.1. Światowy Dzień Zdrowia
Obchody Światowego Dnia Zdrowia w 2012 r. odbywały się pod hasłem „Starzenie się
i zdrowie”. W NZOZ Rodzina w kwietniu promowano szczepienia ochronne
i edukowano pacjentów w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych. Zainteresowani
otrzymywali informacje od personelu medycznego nt. promocyjnej akcji szczepień
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
114
ochronnych i możliwości zaszczepienia na m.in. wzw typu A i B i zostali zaopatrzeni w ulotki
tematyczne.
W Środowiskowym Domu Samopomocy odbyła się edukacja podopiecznych i członków ich
rodzin z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej „Zasady zdrowego żywienia”, filmu
„Przepis na zdrowie”, plakatów Talerz zdrowia i Piramida zdrowego żywienia.
2.2. Świętokrzyskie Dni Profilaktyki
W ramach Świętokrzyskich Dni Profilaktyki
przebiegających pod hasłem „Trud i siła współczesnej
rodziny” przeprowadzono 2 spotkania edukacyjne
z młodzieżą szkół gimnazjalnych dot. profilaktyki
uzależnień.
Temat pierwszego spotkania – Dopalacze i zagrożenia z nimi związane.
Młodzież wysłuchała prelekcji pracownika Sekcji Higieny Żywienia, Żywności i P.U.
ph. ”Środki zastępcze – nowe narkotyki –dopalacze” oraz obejrzała film oparty na kanwie
przeżyć i doświadczeń młodych chłopców uzależnionych od środków psychoaktywnych
„Stop dopalaczom”.
Tematem drugiego spotkania profilaktycznego były
„Uzależnienia i ich destrukcyjny charakter”.
Młodzież uczestnicząca w spotkaniu wysłuchała prezentacji
przedstawiciela Sekcji Prewencji Policji „Gdyby alkohol
umiał mówić”, pracownika Promocji Zdrowia i Oświaty
Zdrowotnej - Konsekwencje zdrowotne wdychania dymu
tytoniowego – palenie czynne i bierne” oraz refleksji przedstawicieli ostrowieckiej grupy AA
„Korab”, którzy na podstawie własnego życia opowiadali o zgubnych skutkach zdrowotnych
nadużywania alkoholu i trudnej walce z tym nałogiem.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
115
2.3. Zdrowe Wakacje
W okresie wakacyjnym realizowano interwencję ph.
„Zdrowe Wakacje”, której celem była popularyzacja
wiedzy o drogach szerzenia i sposobach zapobiegania
wybranym chorobom zakaźnym i pasożytniczym.
Adresatami działań popularyzujących wiedzę były
dzieci i młodzież korzystająca ze zorganizowanych
form wypoczynku, świetlic środowiskowych,
uczestnicy festynu rodzinnego „Baw się i bądź bezpieczny”.
Materiały oświatowe przekazywane placówkom organizującym wypoczynek letni były
wykorzystywane przez wychowawców do pogadanek pozwalających młodzieży uzyskać
wiedzę potrzebną do zapobiegania wielu groźnym chorobom jak i skutkom zdrowotnym
wynikającym z nadmiernego opalania, a jednocześnie przeżyć zdrowo i bezpiecznie swoje
wakacje.
Wśród uczestników wypoczynku letniego w Jura Park Bałtów przeprowadzono konkurs
na wiedzę pod hasłem „Wakacje zdrowe i bezpieczne”.
2.4. Dopalacze nowe narkotyki
W ramach interwencji odbyło się spotkanie edukacyjne dla młodzieży szkół gimnazjalnych
pod hasłem „Dopalacze i zagrożenia z nimi związane” połączone z projekcją filmu opartego
na kanwie przeżyć i doświadczeń młodych chłopców uzależnionych od środków
psychoaktywnych.
Podczas festynu rodzinnego „Baw się i bądź bezpieczny” przy Publicznej Szkole
Podstawowej w Szewnie odbyła się prelekcja pracownika PZ i OZ PSSE Ostrowiec Św.
na temat profilaktyki uzależnień, w tym uzależnienia od dopalaczy.
W czasie trwania akcji letniej „Zdrowe Wakacje” do placówek organizujących wypoczynek
letni przekazywano do wykorzystania podczas pogadanek ulotki „Stop dopalaczom” dla
młodzieży i rodziców.
Tematyka związana z dopalaczami była poruszana podczas Turnieju Profilaktycznego dla
młodzieży starszych klas szkół podstawowych.
Chętnym szkołom wypożyczano film „Stop dopalaczom”, prowadzono dystrybucję
materiałów oświatowych tematycznie związanych z zagrożeniem dopalaczami.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
116
2.5. Obchody Roku Korczakowskiego
Tematykę związaną z obchodami Roku Korczakowskiego realizowano w ramach konkursów
promujących zdrowy styl życia :
- turniej profilaktyczny „Młodość wolna od papierosa” skierowany był do uczniów klas V
i VI szkół podstawowych podczas którego uczestnicy rozszyfrowywali anagramu Kodeksu
Zdrowego Życia, krzyżówkę związaną z zagadnieniami profilaktyki antytytoniowej,
wymyślali hasła promujące zdrowe życia bez nałogów, inscenizowali scenki o asertywności,
- konkurs powiatowy „Dzisiaj sport jutro zdrowie” dla uczniów szkół podstawowych podczas
którego drużyny przygotowywały plakat promujący zdrowie tematycznie związany z hasłem
konkursu, rozwiązywały zadania sprawdzające ich wiedzę o zdrowym stylu życia, brali udział
w indywidualnych i zespołowych konkurencjach sportowych,
- Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia dla uczniów szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych podczas której uczestnicy pisali test sprawdzający ich wiedzę na temat
zdrowego stylu życia.
Do Niepublicznej Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej „Przystań” w Małachowie
dystrybuowano materiały oświatowo-zdrowotne dot. zdrowego odżywiania, profilaktyki
antytytoniowej, dopalaczy, grypy, meningokoków, leczenia antybiotykami do wykorzystania
w działalności profilaktycznej placówki i utworzenia tablicy informacyjnej dla uczniów
i opiekunów.
3. Akcje prozdrowotne
3.1. Profilaktyka grypy
Działania profilaktyczne w związku z przypadającym na okres styczeń – marzec szczytem
zachorowań na grypę skierowano do młodzieży przebywającej w placówkach organizujących
wypoczynek zimowy. Uczestnicy zostali zapoznani ze sposobami ochrony przed grypą,
zwrócono szczególną uwagę na szczepienia jako najskuteczniejszą metodę uniknięcia
zachorowania i związanych z nim powikłań oraz propagowano pożądane zachowania
higieniczne. W PSSE Ostrowiec Św. wyeksponowano stronę wizualną poświęconą grypie
i sposobach ochrony przed tą groźną chorobą zakaźną.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
117
3.2. Profilaktyka chorób nowotworowych
Odbyły się 2 spotkania edukacyjne z młodzieżą szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych,
które przeprowadzone zostały przez przedstawiciela Świętokrzyskiego Centrum Onkologii.
W edukacji wzięło udział ok. 300 osób.
4. Inne przedsięwzięcia: 4.1. Profilaktyka alkoholizmu
W ramach działań profilaktycznych odbyło się spotkanie edukacyjne dla młodzieży szkół
gimnazjalnych z udziałem przedstawicieli ostrowieckiej grupy AA „Korab” oraz
przedstawicielem prewencji policji, który przedstawił prezentację „Gdyby alkohol umiał
mówić”. Uczestnicy (24 osoby) otrzymali ulotkę stowarzyszenia „Posłanie do nastolatków”.
4.2. Ankietyzacja „Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży”
W ramach ogólnopolskiego badania ankietowego na Oddziale Ginekologiczno-Położniczym
Szpitala w Ostrowcu Św. przeprowadzono ankietyzację dot. zachowań zdrowotnych kobiet
w ciąży oraz ich wpływu na zdrowie potomstwa. W badaniu, które było anonimowe
i dobrowolne wzięło udział 10 położnic aktualnie przebywających na oddziale.
4.3. Monitoring przestrzegania zakazu palenia tytoniu W związku z wejściem w życie znowelizowanej ustawy o ochronie zdrowia przed
następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, zaostrzającej zakaz palenia,
w ramach prowadzonego nadzoru bieżącego monitorowano sytuację w zakresie
przestrzegania zakazu palenia tytoniu w nadzorowanych obiektach
Tabela 19. Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu przez zakłady będące pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowcu Św. w roku 2012.
Lp. rodzaj zakładu liczba kontrolowanych zakładów
liczba zakładów, w których ustawa jest realizowana
ogółem
w tym z wykorzystaniem palarni (i/lub sali dla osób palących w lokalu gastronomiczno-rozrywkowym)
1. przedsiębiorstwa podmiotów leczniczych 113 113 0
2. jednostki organizacyjne systemu oświaty 108 108 0
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
118
3. jednostki organizacyjne pomocy społecznej 0 0 0
4. uczelnie wyższe 0 0 0
5. zakłady pracy 195 195 1
6. obiekty kultury i wypoczynku 0 0 0
7. lokale gastronomiczno-rozrywkowe 79 79 3
8. obiekty służące obsłudze podróżnych 12 12 0
10. pomieszczenia obiektów sportowych 7 7 0
11. inne pomieszczenia użytku publicznego 93 93 0
12. razem 607 607 4
Bieżące kontrole wykazały, że zakaz palenia tytoniu jest respektowany we wszystkich
kontrolowanych obiektach. Na skontrolowanych w 2012 r. 607 obiektów we wszystkich
zakaz palenia tytoniu jest przestrzegany (w 4 zakładach z wykorzystaniem palarni tj. 1
zakładzie pracy i 3 lokalach gastronomiczno-rozrywkowych).
W celu wzmocnienia realizacji ustawy, funkcjonariusze Policji i Straży Miejskiej
odpowiedzialni za egzekucję jej zapisów w zakresie przestrzegania zakazu palenia
w miejscach użytku publicznego będących strefami bezdymnymi, przesyłają kwartalną
informację o liczbie nałożonych upomnień i grzywien w związku z nieprzestrzeganiem prawa
w tym zakresie.
Tabela 20 Podsumowanie działań prowadzonych przez Staż Miejską – przestrzeganie zakazu palenia w roku 2012.
TOB3CIT - Podsumowanie działań prowadzonych przez Straż Miejską Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu w Ostrowcu Św.
Kwartał Liczba upomnień Liczba grzywien Kwota grzywien Uwagi
I Podjęto 12 interwencji, które zakończono 8 pouczeniami
nie nakładano - -
II Podjęto 9 interwencji, które zakończono 8 pouczeniami
nie nakładano - -
III 24 3 200 zł. -
IV 63 6 600 zł. -
Suma 107 9 800 zł. -
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
119
Tabela 21. Podsumowanie działań prowadzonych przez Policję – przestrzeganie zakazu palenia w roku 2012.
TOB3CIT - Podsumowanie działań prowadzonych przez Policję Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu w Ostrowcu Św.
Kwarał Liczba upomnień Liczba grzywien Kwota grzywien Uwagi
I - - - -
II - - - -
III - 8 340 zł. -
IV - 3 200 zł. -
Suma 0 11 540 zł. -
Działalność oświatowo-zdrowotna wymagała podejmowania wielu form pracy. Tabela 22. Formy pracy oświatowo-zdrowotnej w 2012 r. L.p Formy pracy Liczba działań
2012 1 Szkolenia
4
3. Narady
40
4. Porady metodyczne
9
5. Konkursy
5
6. Spotkania edukacyjne
5
7. Warsztaty d dydaktyczne
3
8. Imprezy prozdrowotne
4
9. Ankietyzacja
2
11. Wizytacje
21
12. Akcje profilaktyczne 7
12. Informacje medialne (TV, prprasa, Internet)
31
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
120
4
40
9553427
21
31
szkolenianaradyporady metodycznekonkursyspotkania edukacyjnewarsztaty dydaktyczneimprezy prozdrowotneankietyzacjaakcje profilaktycznewizytacjeinformacje medialne
Rys.30. Formy pracy oświatowo-zdrowotnej w 2012 r. Tabela 23. Współpraca PSSE Ostrowiec Św. z lokalnymi mediami
Lp. Data Miejsce ukazania się informacji
Tematyka
1. 05.03.2012 r. Gazeta Ostrowiecka Nr 10 (2968)
Dot. kontroli w związku z tzw. „afera solną” - „W Ostrowcu też szukają soli technicznej”.
2. 19.03.2012 r. Gazeta Ostrowiecka Nr 12 (2970)
Dot. ilości pobranych próbek soli technicznej oraz mieszanki piekarniczej- „W oczekiwaniu na wyniki”.
3. 16.04.2012 r. Gazeta Ostrowiecka Nr 16 (2974)
Dot. wzrostu zachorowalności na gruźlicę w woj. świętokrzyskim - „Gruźlica szaleje ”.
4.
23.04.2012 r. Gazeta Ostrowiecka Nr 17 (2975)
Dot. akcji organizowanej przez Światową Organizację Zdrowia „VII Europejski Tydzień Szczepień”
5. 28.05.2012 r. Wiadomości Świętokrzyskie Nr 22 (927)
Dot. „Światowego Dnia bez Tytoniu”- „Dzień bez dymka”.
6. 27.08.2012 r. Gazeta Ostrowiecka Nr 35 (2993)
Dot. Zespołu Szkół Nr 1 przy ul. Focha w Ostrowcu Św. „Kolejna plotka, czy początek oświatowej reformy po ostrowiecku”
7. 10.09.2012 r. Gazeta Ostrowiecka Nr 37 (2995)
Dot. sezonu grzybowego „Ruszyły dyżury grzyboznawców”
8. 19.09.2012 r.
TV Ostrowiec
Informacja nt. działań podjętych w związku z decyzją GIS z dn.2012 – 09 – 16 dot. wstrzymania do obrotu napojów alkoholowych powyżej 20% wyprodukowanych na terytorium Republiki Czeskiej
9. 29.10.2012 r. TV Ostrowiec Informacja nt. Turnieju Profilaktycznego i współpracy z ZR PCK w Ostrowcu Św.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
121
Tabela 24. Informacje i artykuły na stronie internetowej PSSE w Ostrowcu Św. w 2012 r. Lp. Data Miejsce ukazania się
informacji Tematyka
1. 16.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Kluczowe obowiązki przedsiębiorców żywnościowych i paszowych
2. 19.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program Stop! HCV 3. 19.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny- Kleszcz
mały czy duży nic dobrego nie wróży
4.
23.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny - Znajdź właściwe rozwiązanie
5. 23.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny – Nie pal przy mnie proszę
6. 23.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny – Czyste powietrze wokół nas
7. 26.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Instrukcja GIS w sprawie wymagań hig.-sanit. dla stacjonarnych obozów pod namiotami
8. 9.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zasady prowadzenia eksportu produktów pochodzenia roślinnego z Polski do Federacji Rosyjskiej
9. 14.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Europejski Kodeks Walki z rakiem
10. 20.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zalecenia zawarte w Talerzu Zdrowia
11. 20.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny Trzymaj Formę
12. 23.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Dopalacze 13. 23.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Przeżyj zdrowo i bezpiecznie
swoje wakacje 14. 7.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Obowiązki producentów żywności
prowadzących produkcję pierwotną roślinną
15. 12.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Wskazówki do interpretowania Rozporządzenia 178/2002
16. 15.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Konkurs „Czyste płuca” dla zakładów pracy, instytucji, organizacji
17. 20.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Projekt „Odświeżamy nasze miasta”
18. 22.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Poradnik do oceny higieny
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
122
procesu nauczania – uczenia się 19.
29.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Ocena warunków procesu nauczania uczenia się w szkołach podstawowych powiatu ostrowieckiego w roku szkolnym 2011/2012
20. 2.04.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zasady bezpiecznego spożycia surowych warzyw i owoców
21. 2.04.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 5 kroków do bezpiecznej żywności
22. 4.04.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 7 kwiecień 2012 – Światowy
Dzień Zdrowia 23. 12.04.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 21-27 kwiecień –VII Europejski
Tydzień Szczepień 2012 24. 14.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Poradnik „Opieka nad dziećmi do
lat 3” 25. 14.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl GDA - wskazane dzienne
spożycie 26. 16.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 1-31 maj 2012
X Świętokrzyskie Dni Profilaktyki
27. 21.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Profilaktyczna impreza integrująca młodzież gimnazjalną w ramach projektu „Rodzino Trzymaj Formę” w Gimnazjum w Brzóstowej
28. 29.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 31 maj – Światowy Dzień bez Tytoniu
29. 29.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Wszawica – temat wstydliwy 30. 4.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Co to jest HACCP 31. 6.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zrealizowane działania w ramach
Światowego Dnia bez Tytoniu 32. 6.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Spotkanie Koalicji
Antytytoniowej powiatu ostrowieckiego w ramach projektu „Odświeżamy nasze miasta”
33. 11.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Podsumowanie programów edukacji antytytoniowej w ZSP nr 1 w Ostrowcu Św.
34. 21.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Spotkania profilaktyczne dla młodzieży gimnazjalnej w ramach Świętokrzyskich Dni Profilaktyki
35. 21.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zdrowe i bezpieczne wakacje 36. 22.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Komunikat w sprawie miejsca
wykorzystywanego do kąpieli – Ośrodek Wypoczynkowy
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
123
„Gutwin” 37. 10.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Stosowanie młynków
koloidalnych w zakładach żywnościowych
38. 12.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zasady bezpieczeństwa podczas upałów
39. 13.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Bezpieczna zabawa w piaskownicy
40. 13.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Bezpieczny plac zabaw 41. 16.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Komunikat w sprawie miejsca
wykorzystywanego do kąpieli – „Kamienne Oko”
42. 3.08.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zapobieganie zatruciom pokarmowym
43. 3.08.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Poradnik- Szkoły wolne od dymu tytoniowego
44. 9.08.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Komunikat w sprawie miejsca wykorzystywanego do kąpieli – Ośrodek Wypoczynkowy „Gutwin”
45. 5.09.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl ABC zbieracza grzybów 46. 25.10. 2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Stanowisko GIS w sprawie
tornistrów szkolnych 47 25.10.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Decyzja GIS uchylająca zakaz
wprowadzania do obrotu alkoholu wyprodukowanego w Republice Czeskiej.
48 26.10.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Turniej Profilaktyczny „Młodość wolna od papierosa”
49. 9.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie alkoholu niewiadomego pochodzenia
50. 15.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia
51. 15.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Powiatowy konkurs „Dzisiaj sport jutro zdrowie”
52. 21.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Akcja prewencyjno-informacyjna w ramach projektu „Odświeżamy nasze miasta”
53. 27.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Informacja ze szkolenia dla realizatorów programów antytytoniowych
54. 30.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Informacja ze szkolenia dot. VII edycji programu „Trzymaj Formę”
55. 30.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 1 grudnia obchody Światowego Dnia AIDS
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
124
56. 30.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Stanowisko GIS dotyczące profilaktyki i zwalczania wszawicy u dzieci i młodzieży
57. 13.12.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Informacje w sprawie wymagań dotyczących alkoholu pochodzącego z Republiki Czeskiej
58. 17.12.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
125
Rys.31. Strona www PSSE Ostrowiec
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
126
Wnioski: Podejmowane działania w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w 2012 r.
wynikały z zapisów ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zaleceń Światowej
Organizacji Zdrowia, Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia, sytuacji
epidemiologicznej zgodnie z celami Narodowego Programu Zdrowia.
Realizowano ogólnopolskie programy edukacyjne, interwencje nieprogramowe
o zasięgu ogólnopolskim i wojewódzkim, współrealizowano ogólnopolskie kampanie
zdrowotne oraz realizowano dodatkowe działania zlecane przez Główny Inspektorat Sanitarny
w ciągu roku.
Programy edukacyjne koordynowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w opinii
koordynatorów korelują ze szkolnymi programami profilaktyki, dostarczają szerokiej
i rzetelnej wiedzy o czynnikach mających wpływ na nasze zdrowie. Dużym zainteresowaniem
cieszą się konkursy, prezentacje multimedialne, spotkania edukacyjne z osobami
zmagającymi się w życiu z problemami zdrowotnymi wynikającymi z uzależnień, bowiem ich
świadectwo najlepiej przekonuje, że nałogów należy unikać.
Działalność w zakresie Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej wymaga nawiązania
szerokiej współpracy w środowisku lokalnym, przez co zwiększa się zasięg i efektywność
działań w zakresie zmiany postaw i zachowań prozdrowotnych zarówno dzieci i młodzieży
szkolnej, jak również ich rodziców.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
127
X. PODSUMOWANIE W ramach działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych Państwowa Inspekcja
Sanitarna powiatu ostrowieckiego w 2012 r.:
• monitorowała sytuację epidemiologiczną powiatu ostrowieckiego,
• prowadziła działania zapobiegawcze związane z rozprzestrzenianiem się chorób zwłaszcza
zakaźnych, wymagających skonsolidowanych działań przeciwepidemicznych,
• identyfikowała i zwalczała czynniki ryzyka zdrowotnego w środowisku, miejscu pracy,
nauki i wypoczynku oraz w zakładach świadczących usługi zdrowotne,
• nadzorowała zakłady produkcji i obrotu żywnością w świetle obowiązujących krajowych
i europejskich uregulowań prawnych,
• prowadziła promocję zdrowego stylu życia, zachowań prozdrowotnych wśród dzieci
i młodzieży oraz wybranych grup o ryzykownych zachowaniach.
Państwowa Inspekcja Sanitarna w działalności długofalowej dąży do osiągnięcia
pożądanych norm zdrowotnych, poprzez podejmowanie działań umożliwiających zachowanie
lub przywracanie bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi, a także mające na celu identyfikację
i oszacowanie skali zagrożeń, inicjowanie i organizowanie skoordynowanego nadzoru
i kontroli służących zapobieganiu wszelkim zagrożeniom fizycznym, chemicznym
i biologicznym, zachowaniu i umacnianiu zdrowia zbiorowości oraz kształtowaniu w tym
zakresie odpowiednich postaw i zachowań.
W obszarze wzmożonego nadzoru Państwowej Inspekcji Sanitarnej pozostawały nadal
wypracowane algorytmy postępowania w przypadku zatrucia pokarmowego, inwazyjnej
choroby meningokokowej, zachorowań na grypę, jednolitego postępowania przy stwierdzeniu
niewłaściwej jakości wody do spożycia oraz niewłaściwej jakości żywności.
Analiza prowadzonych systematycznie badań oraz dokonywanie okresowych ocen stanu
sanitarnego umożliwiało monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i sanitarnej oraz
podejmowanie niezbędnych działań interwencyjnych.
Informacje zawarte w niniejszym raporcie wskazują, iż bezpieczeństwo sanitarne
mieszkańców powiatu ostrowieckiego, podobnie jak w latach ubiegłych pozostaje na
wysokim poziomie.
Czynnikami pozytywnie wpływającymi na stan sanitarny i sytuację epidemiologiczną
powiatu ostrowieckiego w 2012 r. były mi. in:
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
128
» stabilna sytuacja epidemiologiczna większości chorób zakaźnych, nie wykazująca
niepokojących wzrostów zachorowań oraz innych nieoczekiwanych zmian mogących
zagrażać bezpieczeństwu zdrowotnemu mieszkańców naszego powiatu,
» brak zachorowań na choroby szczególnie niebezpieczne takie jak: cholera , dur brzuszny,
dury rzekome, błonica, malaria, gorączki krwotoczne, poliomyelitis, wścieklizna u ludzi,
a także na inwazyjną chorobę meningokokową,
» brak zbiorowych zatruć pokarmowych,
» wysokie wykonawstwo szczepień ochronnych,
» zaopatrzenie mieszkańców powiatu w wodę do spożycia o dobrej jakości, 100%
wodociągów zbiorowego zaopatrzenia dostarczały wodę spełniającą wymagania fizyko-
chemiczne i mikrobiologiczne,
» dobry stan sanitarno-techniczny podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz
sukcesywna poprawa działań kierownictwa placówek w obszarze przestrzegania procedur
zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych,
» znacząca poprawa stanu sanitarno - higienicznego w zakładach małej gastronomii oraz
w zakładach obrotu żywnością,
» sukcesywnie rozbudowywana o wysokim standardzie baza noclegowa, sportowa
i wypoczynkowa,
» zmniejszenie się ilości osób pracujących w przekroczeniach NDS na pył,
» dalsza poprawa warunków procesów nauczania w placówkach oświatowo-
wychowawczych,
» objęcie działaniami profilaktycznymi i promocyjnymi 35% mieszkańców powiatu
ostrowieckiego.
Korzystna i względnie stabilna sytuacja epidemiologiczna może prowadzić
do błędnego wniosku, że choroby zakaźne nie stanowią już w naszym kraju problemu
zdrowia publicznego. Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia systematycznie przypominają
o ponownym wzroście znaczenia wielu chorób zakaźnych ( tzw. choroby nawracające),
w tym gruźlicy, błonicy, boreliozy, cholery czy dżumy oraz pojawiających się nowych
zagrożeniach takich jak: gorączki krwotoczne, choroby prionowe, SARS. Nadal aktualne
pozostają zagrożenia takimi chorobami zakaźnymi, w przypadku których niska zapadalność
utrzymywana jest wyłącznie dzięki prowadzonym systematycznie wieloletnim programom.
Konieczna jest intensyfikacja działań mających na celu poprawę jakości danych
zbieranych w ramach rutynowego systemu nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi,
w szczególności poprzez poprawę współpracy z lekarzami.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
129
Dalszych intensywnych działań będzie wymagał nadzór nad grypą obejmujący:
» propagowanie szczepień ochronnych przeciw grypie, które są skuteczną i uznaną na całym
świecie metodą zapobiegania zachorowaniom,
»wdrożenie na terenie powiatu ostrowieckiego programu Sentinel.
Szczepienia ochronne stanowią jedną z najistotniejszych, a czasami jedyną formą
zapobiegania chorobom zakaźnym, zwłaszcza w stosunku do tych chorób przeciw którym
współczesna medycyna nadal nie dysponuje żadnym leczeniem o charakterze przyczynowym.
Z uwagi na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom HCV np. w drodze szczepień
ochronnych, jedynie działania polegające na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów
higieniczno-sanitarnych podczas wykonywania świadczeń medycznych oraz innych zabiegów
przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek, mogą zapobiec szerzeniu się zachorowań
na WZW C.
Nadzór nad prowadzeniem przez kierowników podmiotów wykonujących działalność
leczniczą kontroli wewnętrznej i związanej z nią dokumentacji działań zapobiegających
szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych zgodnie z zobowiązującymi w tym zakresie
przepisami, będzie priorytetem w działalności przeciwepidemicznej w 2013r.
Kluczową zasadą systemu zapewnienia bezpieczeństwa żywności jest nałożenie
na każdy podmiot uczestniczący w rynku spożywczym zindywidualizowanego obowiązku
zapewnienia bezpieczeństwa produktu. Obowiązek ten dotyczy każdego, kto faktycznie
wykonuje określone czynności w procesie „od pola do stołu. ”, takie jak wytwarzanie
surowców, dostawy surowców, kolejne etapy wytwarzania produktu finalnego, pakowanie,
przepakowywanie, przechowywanie, transport, dystrybucja, kolejne etapy dostaw.
Odpowiedzialność podmiotów biorących udział w wytworzeniu i dostawie produktu
finalnego sprowadza się do zapewnienia zgodności żywności z wymogami prawa
żywnościowego. Podstawowym obowiązkiem podmiotu działającego na rynku spożywczym
jest doskonalenie zapewnienia bezpieczeństwa w procesach przez niego przeprowadzanych,
w ramach własnego przedsiębiorstwa.
W dalszym ciągu przestrzeganie przepisów w obszarze produkowania i dostarczania
konsumentom bezpiecznej żywności będzie przez PIS kontrolowane i egzekwowane,
szczególnie w zakresie wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej
w obiektach żywności i żywienia, zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej
Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz zasad systemu HACCP (wraz z niezbędną
dokumentacją).
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
130
Znaczący rozwój turystyki w powiecie ostrowieckim nakłada na organy samorządu
terytorialnego obowiązek analizy dotyczącej dostępności toalet publicznych. Budowa,
utrzymanie i eksploatacja szaletów publicznych zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach należy do zadań własnych gmin. Zwiększenie ilości skanalizowanych
szaletów publicznych przyczyni się do poprawy warunków sanitarnych i wizerunkowych .
Z uwagi na szybko rozwijający się rynek usług kosmetycznych, oferujących szeroką
gamę zabiegów i istniejącą potencjalnie możliwość zakażenia wirusami wzw typ B i wzw
typu C w przypadku niewłaściwego postępowania z narzędziami i sprzętem wielokrotnego
użycia, kontynuacji wymaga szczególny nadzór nad tymi obiektami.
Prowadzony monitoring jakości wody do spożycia w celu ochrony zdrowia ludzi
przed szkodliwym wpływem jakichkolwiek zanieczyszczeń wody jest priorytetem
w działalności Inspekcji Sanitarnej. Spełnia on m.in. rolę systemu ostrzegania o ewentualnych
nieprawidłowościach i potencjalnych zagrożeniach.
Spożycie wody, w której stwierdzone zostały przekroczenia parametrów
mikrobiologicznych w szczególności wskazujących na zanieczyszczenie jej fekaliami niesie
za sobą największe ryzyko. Niewystarczająca ochrona zasobów wodnych i nieskuteczne
uzdatnianie wody naraża społeczeństwo na ryzyko chorób przewodu pokarmowego i innych
chorób zakaźnych.
W związku z powyższym szczególny nacisk powinien być nadal położony
na kontynuowanie procesów porządkowania gospodarki wodno – ściekowej poprzez
rozbudowę istniejących oraz budowę nowych systemów kanalizacyjnych, szczególnie na
terenach, gdzie dominują przydomowe bezodpływowe zbiorniki na wytwarzane ścieki.
Współpraca pracowników Inspekcji Sanitarnej z właścicielami/ administratorami
urządzeń wodnych w zakresie dokonywania ocen jakości wody oraz przeciwdziałania
zagrożeniom, coraz częściej przynosi realne rezultaty w postaci m.in. stosunkowo szybkiej
poprawy jakości wody z nadzorowanych wodociągów i planowania niezbędnych
przedsięwzięć.
Higieniczny nadzór nad warunkami środowiska pracy i ocena narażenia
zawodowego na substancje chemiczne należą do najważniejszych działań na rzecz ochrony
zdrowia pracowników. Znajomość stężeń substancji szkodliwych dla zdrowia w powietrzu,
znajomość wielkości wchłoniętych dawek substancji szkodliwych pozwalają przewidywać
skutki zdrowotne narażenia, a także odpowiednio wcześnie stosować środki zaradcze w celu
zmniejszenia ryzyka zawodowego. Dlatego też najważniejszym obowiązkiem pracodawcy
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
131
jest systematyczne przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego zawiązanego z czynnikami
występującymi w środowisku pracy.
W celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i środowiska,
propagowanie alternatywnych metod oceny zagrożeń stwarzanych przez substancje,
swobodny obrót substancjami na rynku wewnętrznym przy jednoczesnym wsparciu
konkurencyjności i innowacyjności PIS sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów
REACH, poprzez kontrolę producentów, importerów, dystrybutorów substancji i preparatów
chemicznych i stosujących substancje i preparaty chemiczne w działalności zawodowej.
Higiena procesu nauczania – uczenia się ma za zadanie ochronę ucznia przed
niekorzystnymi warunkami związanymi z nauką/pracą w szkole. Warunki pracy ucznia
w szkole mają wpływ na jego zdrowie i efekty nauczania–uczenia się, dlatego personel szkoły
odpowiedzialny jest za stworzenie prawidłowych warunków i odpowiedniej organizacji pracy
ucznia.
Zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest kontrola warunków higieniczno-
sanitarnych oraz nadzór nad higieną procesu nauczania. Sprawowanie nadzoru w tym zakresie
ma na celu ochronę zdrowia uczniów przed ujemnymi zjawiskami związanymi z jego
pobytem w szkole.
Zadania realizowane w ramach profilaktyki inwestycyjnej to eliminowanie
nieprawidłowości już na etapie planowania, projektowania, realizacji i dopuszczenia do
użytkowania obiektów budowlanych w zakresie zapewnienia właściwych warunków
sanitarno- higienicznych.
Udział nadzoru zapobiegawczego w postępowaniach związanych z uzgadnianiem
przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięć
mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, ma wpływ na określenie
warunków ich realizacji, ocenę projektowanych sposobów zapobiegania i zmniejszania
negatywnego oddziaływania tego rodzaju przedsięwzięć na zdrowie i warunki życia ludzi
w otoczeniu planowanych inwestycji.
Zdrowy styl życia potęguje i umacnia zdrowie oraz zasadniczo wpływa na jakość
życia człowieka. Obecnie wszystko, co może podnieść jakość życia, nabrało nowego
znaczenia w kontekście promocji zdrowia. Zdrowy styl życia łączony jest z indywidualnym
podejściem do otaczających nas zjawisk, budowaniem motywacji do podejmowanych działań,
budzeniem zainteresowań, kształtowaniem postaw i zachowań, sposobu postrzegania oraz
reagowania na świat.
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
132
Mimo, iż styl życia jest indywidualnym wyborem, a każdy człowiek ma prawo
do decyzji dotyczących zdrowia, to oczekuje szerokiej informacji, edukacji oraz działań
ze strony państwa w zakresie ochrony zdrowia.
GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁANIA POWIATOWEJ STACJI SANITARNO -
EPIDEMIOLOGICZNEJ w Ostrowcu Św. na 2013r.
1. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i żywienia zgodnie
z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego.
2. Współpraca i współdziałanie w ramach funkcjonowania wspólnotowego systemu
RASFF oraz doskonalenie i koordynowanie funkcjonowania tego systemu.
3. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem kosmetyków.
4. Kontynuowanie realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa żywności, w tym
szczególnie wynikających z Rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady nr
1829/2003, nr 1830/2003, nr 1935/2004, nr 1924/2006 oraz Rozporządzenia Komisji
nr 2023/2006, nr 432/2012, nr 41/2009.
5. Czuwanie nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi, w kąpieliskach i pływalniach.
6. Kontynuowanie nadzoru nad stanem sanitarnym obiektów użyteczności publicznej
ze szczególnym uwzględnieniem obiektów turystycznych.
7. Nadzór nad realizacją obowiązkowych szczepień ochronnych w Polsce.
8. Kontynuowanie bieżącej działalności przeciwepidemicznej oraz nadzór w zakresie
zakażeń i chorób zakaźnych wymienionych w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r.
o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ( Dz.U. Nr 234,
poz. 1570 z późniejszymi zmianami ).
9. Prowadzenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem
wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem
szkodliwych i uciążliwych czynników występujących na stanowiskach pracy.
10. Sprawowanie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, produktami
biobójczymi, detergentami oraz prekursorami narkotykowymi kat. 2 i 3 w oparciu
o obowiązujące przepisy.
11. Sprawowanie nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz
wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży.
12. Sprawowanie nadzoru pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych,
w szczególności nad warunkami higieny środowiska oraz wypoczynku i rekreacji przy
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
133
zajmowaniu stanowisk dotyczących inwestycji mogących znacząco oddziaływać
na środowisko, projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego, programów i innych
dokumentów, na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko.
13. Sprawowanie nadzoru pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych nad
warunkami higieny: środowiska, pracy, procesów nauczania i wychowania,
wypoczynku i rekreacji, warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów
użytku, warunkami higieniczno-sanitarnymi , jakie powinny spełniać pomieszczenia
w których są udzielane świadczenia zdrowotne i inne obiekty budowlane – przy
wydawaniu opinii, postanowień i decyzji na poszczególnych etapach realizacji
inwestycji.
14. Promowanie zdrowego stylu życia poprzez inicjowanie i koordynowanie działań
wynikających z celów Narodowego Programu Zdrowia, a w szczególności Programu
Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu oraz Programu Edukacyjnego
dotyczącego zdrowego żywienia i aktywności fizycznej: "Trzymaj Formę".
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
134
Spis tabel: Lp. TYTUŁ STRONA
1. Liczba zachorowań i wskaźniki zapadalności na wybrane choroby zakaźne zarejestrowane na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2009-2010-2011-2012 16
2. Wykonawstwo szczepień w rocznikach podlegających szczepieniom ochronnym w 2012 r. zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych. 25
3. Skala i rodzaj szczepień zalecanych wykonanych w latach 2010-2012. 26
4. Zakres badań próbek wody do spożycia 31 5. Urządzenia do zaopatrywania ludności w wodę i ocena jakości wody do spożycia w
latach 2010- 2012.
37
6. Ewidencja i odsetek skontrolowanych zakładów usługowych w latach 2010 - 2012. 53
7. Odsetek skontrolowanych podmiotów wykonujących działalność leczniczą w 2012 r. 60
8. Struktura podmiotów gospodarczych objętych ewidencją wg liczby zatrudnionych 66
9. Narażenie zawodowe pracowników w kontrolowanych zakładach praca w przekroczeniach NDS i NDN w latach 2008-2012 68
10. Narażenie zawodowe pracowników w kontrolowanych zakładach wg PKD 69 11. Placówki funkcjonujące na terenie objętym nadzorem przez PSSE Ostrowiec Św. 77 12. Infrastruktura do prowadzenia zajęć w.f. w szkołach. 81 13. Dzieci korzystające z dożywiania w szkołach w latach 2011-2012 85 14. Liczba studentów w latach 2010 - 2012 88
15. Liczba obiektów objętych nadzorem w roku 2011 i 2012, według rodzaju prowadzonej
działalności oraz kierunek zmian w zakresie liczby nadzorowanych obiektów. 91
16. Stan wdrożenia przez przedsiębiorców systemów samokontroli w latach 2011 - 2012. 98 17. Zasięg programów edukacji antytytoniowej w latach 2009 -2012 108 18. Realizacja programu edukacyjnego „Trzymaj Formę” przez szkoły powiatu
ostrowieckiego 112
19 Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu przez zakłady będące pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowcu Św. w roku 2012. 117
20 Podsumowanie działań prowadzonych przez Staż Miejską – przestrzeganie zakazu palenia w roku 2012. 118
21 Podsumowanie działań prowadzonych przez Policję – przestrzeganie zakazu palenia w roku 2012. 119
22 Formy pracy oświatowo-zdrowotnej w 2012 r 119
23 Współpraca PSSE Ostrowiec Św. z lokalnymi mediami 120
24 Informacje i artykuły na stronie internetowej PSSE w Ostrowcu Św. w 2012 r. 121
________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________
135
Spis rysunków Lp. TYTUŁ STRONA
1. Liczba przypadków grypy i podejrzeń grypy w powiecie ostrowieckim w latach 2009-2010-2011-2012 17
2. Zapadalność na wzw B w latach 2009-2010-2011-2012 w powiecie ostrowieckim i w Polsce. 18
3. Zapadalność na wzw C w latach 2009-2010-2011-2012 w powiecie ostrowieckim i w Polsce 19
4. Liczba zarejestrowanych salmonelloz w powiecie ostrowieckim w latach 2008-2009-2010-2011-2012 20
5. Liczba przypadków wirusowego zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirus w latach 2009-2010-2011-2012 21
6. Liczba zarejestrowanych przypadków płonicy na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2009-2012 23
7. Liczba zarejestrowanych przypadków biegunek u dzieci do lat 2 na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2008-2012 24
8. Struktura urządzeń wodnych dostarczających wodę przeznaczoną do spożycia dla mieszkańców powiatu ostrowieckiego w latach 2010- 2012 w zależności od produkcji w m3/d.
30
9. Struktura zaopatrzenia mieszkańców powiatu ostrowieckiego w wodę przeznaczoną do spożycia w 2012 r. 32
10. Ewidencja urządzeń wodnych dostarczających wodę przeznaczoną do spożycia w 2012 . 34 11. Odsetek prób, w których stwierdzono obecność pałeczek Legionella sp. w latach
2010-2012. 35
12. Liczba opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, wg gmin powiatu ostrowieckiego w latach 2011-2012 40
13. Struktura opiniowanych przedsięwzięć wg charakteru inwestycji. 42 14. Struktura opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na
środowisko w latach 2010-2012 43
15. Struktura uzgadnianych dokumentacji projektowych wg branż. 45 16. Porównanie kategorii obiektów będących przedmiotem dopuszczenia do
użytkowania w roku 2012. 47
17. Zestawienie ilości obiektów dopuszczonych do użytkowania latach 2010-2012 r. 47 18. Struktura obiektów użyteczności publicznej na terenie powiatu ostrowieckiego w roku
2012. 50
19. Struktura nadzorowanych podmiotów wykonujących działalność leczniczą. 59 20. Wykaz zakładów pracy i osób pracujących w przekroczeniach NDS i NDN 70 21. Liczba chorób zawodowych w latach 2008-2012 75 22. Placówki pod nadzorem pionu higieny dzieci i młodzieży 78 23. Stan sanitarno-techniczny placówek w latach 2010-2012 (%) 79 24. Posiadanie infrastruktury do prowadzenia zajęć w.f. w szkołach. 80 25. Dzieci korzystające z dożywiania w szkołach w latach 2011/2012 (%) 86 26. Ilość dzieci i młodzieży wypoczywająca na koloniach letnich i zimowiskach w latach
2010-2012 87
27. Ilość dzieci i młodzieży wypoczywająca na koloniach letnich i zimowiskach w latach 2010-2012 87
28. Zasięg programów edukacji antytytoniowej w latach 2009-2012 108
29. Realizacja programu „Trzymaj Formę” przez szkoły powiatu ostrowieckiego 112 30. Formy pracy oświatowo-zdrowotnej w 2012 r. 120 31. Strona www PSSE Ostrowiec 125