WELKOM
Dagdeel2
Programmavanvandaag• Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag• Dagelijksepraktijk/praktischehandvatten
Afspraken• veiligheid• respecteneerlijkheid• erzijn• zorggoedvoorjezelf• Steljezelfeendoel
TERUGBLIK
Dagdeel1
• Watishoogsensitiviteit(enwatishetniet).
• Hoewerkteenhoogsensitiefhoofdenlichaam.
• Watheeftwetenschappelijkonderzoekaangetoondmetbetrekkingtothoogsensitiviteit.
• Hoeherkenjeeenhoogsensitiefpersoon(kenmerken,krachten,uitdagingen).
OPFRISSENDAGDEEL1
WELKOM
Leerdoelenvoorvandaag
A)Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag
1. Kanbenoemenhoehoogsensitiviteitkanleidentotprobleemgedrag.
2. Kanhoogsensitiviteiteenplekgevenalsverklaringvoorklachten(onderscheideigenschapeneffect).
3. Opdehoogtezijnvanovereenkomsten/verschillentussenHSPenerzijdsenAD(H)D,ASSenBPSanderzijds.
4. Opdehoogtezijnvanderelatietussenhoogsensitiviteitenhoogbegaafdheid.
WELKOM
Leerdoelenvoorvandaag
B)Dagelijksepraktijk/praktischehandvatten
5. Kaneenbasishoudingaannemenalshulpverlenerwelkehelpendisvoorcliëntendiehoogsensitiefzijn(open/transparant,respectvol,(h)erkenninggeven).
6. Kandecliënt,diehoogsensitiefisentegenuitdagingen/problemenaanloopt,algemenetipsgevenomgeen‘last’teondervindenvanhethoogsensitiefzijn.
7. Kancliëntenmogelijkhedenadviserenbinnenenbuitendehulpverleningwanneerzijtegenproblemenaanlopenvanwegehunhoogsensitiviteit.
Vankaraktereigenschap………
Karaktereigenschappen
=aangeboren,vastliggendegedeeltesvanjekarakter=psychologischekarakteristiekendiebepalenhoeiemandreageertinbepaaldesituaties
=>‘kleuren’jepersoonlijkheid
Hoogsensitiviteit=karaktereigenschap
………….naarprobleemgedrag
Eigenschap=>effect=>behoefte=>gedrag
Elkesituatie
• Watisheteffect?
• Watisdebehoefte?
• Welkgedragiszichtbaar?
Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag
Eigenschap
Effect
Behoefte
Probleemgedrag
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
Effecten
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
1) Overprikkeling
2)Lageeigenwaarde
3)Faalangst
Overprikkeling- Belastbaarheid
• Overprikkeling- Prikkels (hoeveelheid, duur en intensiteit)
- Belastbaarheid (draagkracht)
Belastbaarheidsmodel
• Overprikkeling -> overbelasting -> stress
Hooggevoelig HeelGewoon(2014).HandleidingOttodeOctopusvoorprofessionals.
Overprikkeling- Stress
Stressreacties:1) Vluchten(Flight)2) Vechten(Fight)3) Bevriezen(Freeze)
Eigenvoorbeeldenvanstresssignalen?- Zelfvoelbaar- Uiterlijkzichtbaar- Gedrag
VanHoof,E.(2016).Hoogsensitief.Houten:Lannoo Campus.
Lageeigenwaarde
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
Diepgaandeverwerkingvaninformatie
sterkreflectiefvermogen
kritischopzichzelf
lageeigenwaarde
Faalangst
• Diepgaandeverwerking=>(veel)risico’servaren• Allesin1keergoedwillendoen• Activiteitenfoutlooswillenondernemen FAALANGST• Nieuweactiviteiten=>nieuweprikkels• Kritischeblikvananderen(zelfingebeeld?)
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight.
Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag
Eigenschap
Effect
Behoefte
Probleemgedrag
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
Behoeften
Basisbehoeften SpecifiekeVeiligheid behoeftenHSKVerbondenheid Erkenning/bevestiging
Autonomie Ontladen/ontprikkelen
Zelfwaardering Rust
Zelfexpressie Duidelijkheid/
Realistischegrenzen voorspelbaarheid
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
Overprikkeling:Voorkomenisbeterdangenezen!
Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag
Eigenschap
Effect
Behoefte
Probleemgedrag
Inzichtinachterliggendeprocessenisnodig=>begrijpen
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
“Achter”hetgedrag…..
Eigenschap Effect Behoefte Gedrag
HSP/prikkelgevoeligheid Overprikkeling Ontlading Woedeaanval/huilbui
HSP/prikkelgevoeligheid Overprikkeling Ontlading Apathie
HSP/intenseverwerking Laagzelfbeeld Bevestiging(vanzelf) Aandachtvragen
HSP/intenseverwerking Laagzelfbeeld Schaamtevoorkomen Zichzelfterugtrekken
HSP/intenseverwerking Faalangst Veiligheid Terughoudendheid
HSP/intenseverwerking Faalangst Bevestiging(vankunnen) Onderpresteren
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag
Eigenschap
Effect
Behoefte
Probleemgedrag
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
Gezond-denkenvs.Ziekte-denken
Eigenschap=>effect=>behoefte=>probleemgedrag
OF
=>(logische)copingstrategie
Kwestievanperceptie!
Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.
OEFENING
CasusTussentijdseopdracht
Eigenschap
Effect
Behoefte
Probleemgedrag/overlevingsstrategie
SAMENGEVAT
• Hoogsensitiviteitiseeneigenschap dieenbepaaldeffect heeft,watmaaktdatdepersoon/hetkindeenbepaaldebehoefteheeft,dieleidttotbepaaldgedrag.
• Veelvoorkomendeeffectenzijnoverprikkeling,lageeigenwaardeenfaalangst.
• Begrijpen vanachterliggendeprocessenisnodigomjehulpverleningvormtegeven.
• Probleemgedragoflogischecopingstrategie:kwestievanperceptie!
PAUZE
Hoogsensitiviteitversus…..
• Aandachtsstoornissen (ADDenADHD)• Autismespectrumstoornis(ASS)
• Borderlinepersoonlijkheidsstroonis (BPS)
Hetzichtbaregedrag=>(deels)overeenkomstig
Oorzakenvangedrag=>verschillend
Eigenervaringen?
Hoogsensitiviteit– AD(H)D
Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.BooklightVanHoof,E.(2016).Hoogsensitief.Houten:Lannoo Campus.
Overeenkomstiggedrag AD(H)D HSP
Onoplettendheid/concentratieproblemen
altijd bijspecifieketaakofsituatie
Hyperactiviteit altijdaanwezigen(bijna)nietzelftereguleren
tijdelijkalsgevolgvanoverprikkeling,zelfregulatiemogelijk/controleerbaar
Impulsiviteit doenvoordatzedenken tijdelijkalsgevolgvanoverprikkelingmaarnormaliter:denkenvoordatzedoen
Hoogsensitiviteit– Autisme(ASS)
Overeenkomstiggedrag Autisme(ASS) HSP
Socialeuitdagingen
- Theory ofMind/Empathischvermogen/inlevingsvermogen
- Non-verbalecommunicatie
Vangeboorteafaanenaltijd
Nietaanwezig/nietmogelijk
Nietkunnen‘lezen’
Enkelbijoverprikkelingenbijnieuwe/onverwachtegebeurtenissen
Welaanwezig/welmogelijk
Welkunnen‘lezen’– juiststerk
Moeitemetveranderingen(dwingendkarakter)
Vanwegecentralecoherentie-problemen(overzienhetgroteregeheelniet)
Nieuweinformatieheefttijdnodigom(diep)verwerktteworden
Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.BooklightVanHoof,E.(2016).Hoogsensitief.Houten:Lannoo Campus.
Hoogsensitiviteit- BPS
Overeenkomstiggedrag BPS HSP
Intenseemotiesuiten Alsmanieromietsvoorelkaartekrijgenmbt anderen(manipulatie)
Alssignaalvanlichaamdathetaantalprikkelsteveelis(overprikkeling)
Verschillend BPS HSP
Interpersoonlijkerelaties Kunnennietalleenzijn Kunnengoedalleenzijn
Focus Sterkgefocustopzichzelf Sterkgefocustopanderen/omgeving
Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.VanHoof,E.(2016).Hoogsensitief.Houten:Lannoo Campus.
Hoogsensitiviteit– Hoogbegaafdheid
“Eenhoogbegaafdeiseensnelleenslimmedenker,diecomplexezakenaankan.Autonoom,nieuwsgierigengedrevenvanaard.Eensensitiefenemotioneelmens,intenslevend.Hijofzijscheptplezierincreëren.”
M.B.G.M.Kooijman– vanThiel(2008).Hoogbegaafd.Datziejezo!Overzelfbeeldenimagovanhoogbegaafden.OYAProductions.
Gedrag
(Probleem)gedrag?
Gedrag
Veelvoorkomendeproblemen/uitdagingenbijHSK:1) Slapen2) Eten3) Spelen4) Zindelijkheid5) School6) Emotioneleproblemen
“Voorkomen(vanoverprikkeling)isbeterdangenezen.”
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
GEDRAG
Veelvoorkomendeproblemen/uitdagingenindeopvoedingvanHSK:1) Aandachtvragen2) Woedeaanvallen3) Dwingendkarakter4) Stemmingovernemen5) Geduldopbrengen
“Opvoedendoejeniettijdenseenwoedeaanval,maarindeperiodesdaartussen.”
Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight
OEFENING
CasusTussentijdseopdracht
Eigenschap
Effect
Behoefte
Probleemgedrag/overlevingsstrategie
Dagelijksepraktijk
Basishoudingalshulpverlener
Aanbevelingen• FluwelenhandschoenenzijnNIETnodig• Welbegripvoorenacceptatievandeeigenschap
hoogsensitiviteit• Lerenomgaanmethoogsensitiviteitbegintbijhet
(h)erkennenvandeeigenschap• Weestransparant• Besteedookaandachtaandepositievekantenvan
hoogsensitiviteit
SAMENGEVAT
• Zichtbaargedragkanovereenkomstigzijn,deoorzaakvangedragkanverschillendzijn.Daaromishetnodigom“achter”hetgedragtekijken.
• InzichtinovereenkomstenenverschillentussenenerzijdsHSPenanderzijdsHB,AD(H)D,ASSenBPS
• Gebruikdestappen:(1)probleemgedrag(2)effect(3)behoefte(4)alternatief
• Leerhoogsensitievekinderen,hunouders,leerkrachtenenanderevolwassenenomhenheenwatzepreventiefencuratiefkunnendoen(inpraktischezin)zodathoogsensitiviteiteenkrachtwordtengeenlast!
REFLECTIE
Persoonlijkleerdoel
MEERWETEN?
Hooggevoelig HeelGewoon
Verdiependopleidingsaanbod:• Opleidingtothooggevoeligheidsdeskundige
instroomvanafdezetraininginmodule3(vd 6)SKJaccreditatieincl.e-learning enPOPincl.hooggevoeligheidsdeskundige keurmerk
Voormeerinformatie:www.hooggevoeligheelgewoon.nl
MEERWETEN?
Hooggevoelig HeelGewoon
Verdiependopleidingsaanbod:• Lossemodules
• Kindermoduleincl.2methodes:BuitengewoonMezelfSpelenOttodeOctopushandpopmethandleiding
• Hooggevoelig énhoogbegaafd?- module
Voormeerinformatie:www.hooggevoeligheelgewoon.nl
MEERWETEN?
Hooggevoelig HeelGewoon
Verdiependopleidingsaanbod:
• E-learning:Hooggevoeligheidvanlastnaarkracht!
Voormeerinformatie:www.hooggevoeligheelgewoon.nl
MEERWETEN?
HetSensitieveBrein
Begeleidingvoorcliënten• Individuelebegeleidingvoor(vermoedelijk)hoogsensitievekinderenenjongeren• Ouderbegeleiding/opvoedondersteuningvooroudersvan(vermoedelijk)hoogsensitievekinderenenjongeren
Coachingvoorprofessionals(hulpverleners/leerkrachten)• Rondomeigenhoogsensitiviteit• Rondombegeleidenhoogsensitievedoelgroep
Voormeerinformatie:www.hetsensitievebrein.nl
AFSLUITEN
Vragenofopmerkingen?
AFSLUITEN
EVALUATIE