PONTIFICALE - Knihovna Libri nostri

PONTIFICALEROMANUM

CLEMENTIS VIII AC URBANI VIII

JUSSU EDITUM

BENEDICTO XIV

RECOGNITUH ET CASTIGATUM

JUXTA RBC'EN'NOBBI EDITIONEH ROIANAM AC DBIUI IN COIIODIOREM

FORIAI REDACTUII.

PARISIIS

APUD A. JOUBV, EDITOREM-BIBLIOPOLAMFACULTATIS TEBOLOGIB PARISIENSIS

7, VIA MAIORUM AUGUSTINIANORUM.

1859

BENEDICTI XIV. PONT. MAX.

APOSTOLICB LITTBBB IN FOBHA BREVIS DB NOVA RITUALIS ,

CBRuONlLLII BHWOPOBUI , NEC NON IT IOHANI PONTIFICALIS

IDITIONB, BI QUIBUS IELIGIHUS BA, QUB PONTIFICALEROMANUMTANTUIIODO IPRCTANT.

BENEDICTUS PAPA xw.

AD PBRPETUAI REI MEMORIAM.

Quam ardenti studio, incredibili sollicitudine, assidua cura, etindefesso diuturnoque labore , adhibitis etiam accitisque undequaqueviris in sacra Doctrina disci linaque Ecclesiastica versutis , æque acde rerum Liturgicarum peritia meritissimis, sedulam operam navave—rint atque contonderint PrædecessonesNostri Romani Pontiüces, utRituale Romanum, Cæremoniale Venerabilium Fratrum Episcopo­rum, et Pontificale Romanum, sive emendatis erroribus, sive cor­rectis inordinationihus , sive ablatis inutilibus , sive restitutis necessa­riis, ad eam tandem formam nox-mamque, juxta quam de præsentiusui sunt , maximo cum omnium virorum Ecclesiasticorum commodoet utilitate redigerentur: restat in primis intelligereex ipsis mser­tim Apostolicis in simili orma Brevnslitteris eorumdem cesso­rum Nostrorum, qui post S. Pium Papam V. felicis recordationis,ClemensVIII. Innocentius X. Paulus V. Urbanus VIII. et Benedic­tus XIII. .ad gravissimum dignissimumque hujusmodi opus omnibusnumeris absolvas-dumsese pro viribus addiderunt.

Tenores autem memoratarum litterarum sunt, qui sequuntur : Acprimum quidem que pro Ilii-tali Romano statuit Paulus Papa VBulla incipiente, Apostolica Sedi : Item quampro Cerernoniah'Episc. ClemensPapa VIII. Bulla incipiente ,-Cum novissime; Inno­centius Pa x. Bulla incipiente, Etsi alias, quin etiam Benedic­tus XIII. ulla incipiente, Licet alias; brevitatis gratia hic omit.tuntur.

.

PRO PONTIFICALI VERO ROMANO.

Clemens Papa VIII. Ad perpetuam rei memoriam. Ex quo in'Ecclesia Dei multa, tum a sacris Conciliis, tum a Romanis Pontifici­bus Prædecessoribus uostris, ad Dei gloriam augendam , et ad Catho­licæ fidei unitatem ubique retinendam, pie ac sapienter institutasunt , nihil magis iidem Pontifices Praedecessores nostri curandum sibiesse statuerunt , quam ut communes Ecclesiastici muneris rationes adpropriam normam , servata antiquitatis auctoritate , revocarent.

Hac sollicitudine impulsus fel. rec. Pius Papa V. Prædecessor nos­ter, formulam primum psallendi Horas Caaonieas et celebrandiMissas, varie prius constitutam, et a nonnule Prædecessoribus nos­tris restitui et instaurari cæptam , ad unam riter formam , RomanoBreviario ac Missali propterea summo studio ac diligentia edito , re­digendam curavit. Atque hoc sane consilio alii Romani Pontifices,

' qui eumdem Pium præcesserunt, Pontificales etiam cæremonias acritus . quibus ejusdem Catholicæ Ecclesiæ Præsules in suorum mune­rum functione uterentur, certis similiter forma et modo prælinitis, inRomanum Pontiücale retulerunt.

Cæterum, quia eædem Cæremoniarum ac Rituum formulæ ibiexpressæ , postea, sive diuturnitatis injuria , sive Typographorumnegligentia , sive alia de causa , in ipso Pontificali partim immutatae",partim corruptæ , veteris instituti atque auctoritatis gratiam magna exparte amiserant; idcirco necessaria res visa est, ut eædem formulæ insacris Præsulum Ecclesiasticorum muneribus servaudæ, recuperatoprioris integritatis statu , omnino restituerentur, et ab omnibus præs­cripta forma aliqua ratione observareutur.

Nos igitur ad summum Apostolatus apicem , meritis licet impari­bus, evecti, prædictorum Romanorum Pontificum Prædecessorumnostrorum vestigiis inbærentes, omni cura et sollicitudine adnitendumNobis esse duximus-,ut errores, qui quidem nec pauci, nec leves inidem Pontificale, depravatis passim locisyirrepserant, quam accu­ratissime tollerentur.

Idem enim Pontiücale corrupti et mendosi voluminis speciem adeopræseferebat, ut (multis dictionibus, hinc inde partim in unam cou­tractis. partim una in plures distincta , partim iisdem male ac perpe­ram collocatis et trajectis, partim denique ipso orationis sensu mu­tato) dubium esset, quibus tandem officiis, vel laudibus iidem Eccle­siæ Præsules divinum Numen prosequerentur; præterquam quod inrubricis etiam sparsim turbata ordinis serie dispositis, tanta eratvarietas et obscuritas, ut multis in locis rectene se-haberent, cpi­.nione magis, quam judicio esset statuendum; '

VII

Hanc ergo ad rem, tam cum Ecclesiæ cultu ochioque nostro con­junctam. tamque eorum , qui pro impositi oneris debito sacris Ecele­siæ muneribus vacare debent, concordiæ et unitati congruentemexaminandam et absolvendam, piis quibusdam atque insignibus viris,diu multumque in Pontificalibus caeremoniiset ritibus versutis, nego­tium dedimus, dictum Poutiticale undequaque corrigendi et resti­tuendi , necnon quæcumque ad exactam illius editionem spectareviderentur, perquirendi et præstandi.

Cumque apud eos paterna hortatione"ad hoc opus maturandumquotidie fere uteremur, re tota tandem ad nos perlata, et in hancquæ nune editur, formam redacta, singulari Dei benignitate (nequeenim aliter accipimus) Pontiticale Romanum tandem restitutum etabsolutum est , atque ita ex omni parte dispositum (quod ii-etiam , quinegotio ac muneri buic praefuere, continnarunt) ut nihil ab antiquisPontificalium codicibus, qui tum in clarioribus Urbis Ecclesiis, tumin nostra Vaticana Bibliotheca , ac denique in quibusdam aliis insi­gnibus locis asservantur, alienum aut discrepans irrepserit.

Ad quam operam in vetustis libris inter se conferendis , strenue actideliter navatam, id commodi qucque accessit, quod ii, qui ea in reindustriam collocarunt , ex gravissimis scriptoribus eos demum auc­tores, qui omnium probatissimi haberentur, secuti fuerint, quodqueambiguis omnibus ac dubiis rebus prætermissis , eas dumtaxat , quæessent in veteris Pontificalis volumine comprebeosæ , delegerint, iistamen exceptis, quæ ad Romanum Pontificem attinebaut, quod ni­mirum in Cæremoniali Sanctæ Romanæ Ecclesiæ sunt expressæ.

Ex rubricis vero multis detractis , quæ exactiore methodo in librumCæremoniarum Episcoporum sunt relata , plerisque etiam , uti neces­sitatis ratio postulabat, adjectis, et præterea non paucis quibusdam inmelius commutatis, clariusque' expositis , ac demque cantu plano inaptiorem modulationis formam (permultis syllabis , pro temporumnatura, ubi ratio eas produci et corripi postulabat, contra quamprius in antiquo Pontificali expressum erat , magis apposite extensis ,vel contractis) a viris ejus rei peritis, ad hoc jussu nostro delectis,diligenter redacto, opus jam absolutum probavimus, et Romæ edi ,editumque divulgari mandavimus.

Ut autem ipsius operis labor ünem cum, ob quem est susceptus ,sortiatur, utque posthac in omnibus et singulis Ecclesiis uno eodemquemodo cæremoniæ et ritus Pontificales observentur; motu proprio , etex certa scientia , ac de Apostolicaepotestatis plenitudine, omnia etsingula Pontilicalia in hunc usque diem in quibuscumque terrarumorbis partibus impressa et approbata, et quibusvis privilegiis Aposto­licis munita, et decretis ac clausulis roborata, per præsentes suppri­mimus, et abolemus, eorumque usum in posterum universis Eccle­siis, Monasteriis, Conventibus, Militiis , Ordinibu's, et locis, atqueetiam omnibus Patriarchis, Archiepiscopis, Episcopis. Abbatibus , etaliis Ecclesiarum Praelatis,.cæterisque omnibus et. singulis PersonisEcclesiasticis, sæcularibus, et regularibus utriusque sexus interdici­mus et prohibemus; et hoc nostrum Pontiticale sic restitutum et

VIII

reformatum in omnibus universi terrarum orbis Ecclesiis, Monasteriis,Ordinibus, et locis etiam exemptis, si qua sunt, recipi et observaripræcipimus. .

Statuentes: Pontificale prædictum nullo umquamtempore in toto ,vel in parte mutandum, vel ei aliquid addendum. aut omnino detra­hendum esse, ac quascumque personas, quæ Pontilicalia muneraexercere , vel alias, quæ in dicto Pontificali continentur, facere autexequi debent, ad ea peragenda et præstantia, ex bujus Pontificalispræscripto et ratione, teneri, neminemque ex iis, quibus ea exer­cendi , et faciendi munus impositum. est, nisi formulis, quæ hoc ipsoPontificali continentur, servatis satisfacere posse.

Omnibus igitur et singulis Patriarcbis , Archiepiscopis , Episcopis ,Abbatibus, et cæteris Ecclesiarum Prælatis, necnon aliis quibuscum­que Personis Ecclesiasticis, sæcularibus et regularibus utriusquesexus , ad quas id spectat, præcipimus ac mandamus, ut omissis, nesic suppressimuset abolevimus, cæteris omnibus PontiticalibusjbocNostrum in suis Ecclesiis, Monasteriis, Conventibus, Ordinibus,Militiis, Diæcesibus, et locis prædictis recipiant, illoque posthacperpetuo utantur. Cæterum ut præsentes litteræ omnibus plenius in­notescunt, mandamus illas ad valvas Basilicæ Principis Apostolorumde Urbe, et Cancellariæ Apostolicæ et in acie Campi Floræ publicari,earumque exemplar de more affigi. .'

Volumusque præterea , et motu-atque auctoritate similibus decerni­mus , ut qui in Romana Curia sunt præsentes, lapsis duobus mensi­bus; qui vero intra Montes, octo ; et qui ultra ubique locorumdegunt, duodecim. integre excursis, vel alias ubi venalium bujusPontilicalis voluminum notitiam et facultatem habuerint, sacras ciere­monias et ritus in eodem Pontilicali præscriptos , Juxta illius modumet normam , in quibuscumque actibus exercere, et observare tenean­tur.

Ipsarum autem litterarum exempla, manu Notarii publici, et si­gillo alicujus Personæ in Ecclesiastica Dignitate constitutæ aut illiusCuriæ obsignata , vel in ipsis voluminibus, absque prædicto , vel alioquopiam adminiculo Romæ impressa , cum ubique locorum"et gentiumlidem faciant , quam præsentes facerent, si essent exbibitæ, velostensæ.

Datum Romæ apud Sanctum Petrum, sub Annulo Piscatoris,die :. Februarii M. D. XCVI. Pontificatusnostri anno quinto.

M. Vesta-iuaBarbianus.

Ac laudatus URBANUS VIII. Ad perpetuam rei memoriam.Quamvis alias fel. record. Clemens Papa Octavus Prædecessor Noster,PontificaliaRomanum tunc multis et non levibus erroribus scatens ,piorum atque insignium virorum in Pontilicalibus cæremoniis .et riti­bus versatorum opera undequaque corrigi et restitui curaverit.:attamen successu temporis compertum est , plurimos errores denuo in

[X

Pontilicale hujusmodi, Typographorum inscitia, seu incuria, aliavede causa irrepsisse.

Unde curæ nostræ Pastoralis esse rati sumus, ad novam ejusdemPontilicalis, quod Cæremoniarum et rituum , quibus Catholici Antis­tites in suorum munerum functione uti debent, norma existit, cor­rectionem animum appellere. Idcirco, ut idem Pontificale denuotypis quam emendatissimeauctoritate nostra ederetur, emendationemerrorum, qui in illud , ut praefertur, irrepserunt, nonnullis Venera­bilibus Fratribus nostris S. R. E. Cardinalibus, et aliis viris doctrinaet pietate conspicuis , Pontificalium Cæremoniarum et rituum peritis ,commisimus, quorum opera cum Pontilicale prædictum ab omnibus,quibus scatebat , mendis et erroribus accuratissime repurgatum fuerit,Nos, ne tam exacta Cardinalium, et aliorum prædictorum hac in reindustria et diligentia optato frustretur effectu, mandavimus dilectolilio Andreæ Brogiotto, Typographiæ nostræ Apostolicæ Præfecto ,procurationem emendati Pontilicalis hujusmodi elegantibus typis, etinsigni forma in lucem edendi: quod exemplar, qui posthac Ponti­ficale Romanum impresserint, sequi omnes teneantur.

Extra Urbem vero nemini licere volumus idem Pontificale in poste­rum typis excudere , aut evulgare, nisi facultate in scriptis acceptaab Inquisitoribus hæreticæ pravitatis, siquidem inibi fuerint; sinminus , ab locorum Ordinariis.

Quod si quis quacumque forma contra præscriptum hoc PontilicaleRomanum, aut Typographus impresserit , aut noviter impressumBibliOpola vendiderit , extra ditionem uostram Ecclesiasticum excom­municationis latæ sententiæ pænæ subjaceant , a qua , nisi a RomanoPontifice (præterquam in mortis articulo constituti) absolvi nequeant ;in alma vero Urbe, ac reliquo statu Ecclesiastico commorantes , quin­gentorum ducatorum auri de Camera ac amissionislibrorum et typorumomnium eidem Cameræ applicandorum pænas, absque alia declara­tione, irremissibiliter incurrant; et nihilominus Pontificalia sine præ­dicta facultate impressa alit evulgata, eo ipso prohibita censeantur.

tnquisitores vero, locorumque Ordinarii facultatem hujusmodi nonprius concedant, quam Pontilicale tam ante , quam ost impressionemcum hoc ipso exemplari autoritate nostra vulgato iligenter contule­rint, et nihil in iis additum detractumque cognoverim : in ipsa autemfacultate, cujus exemplum in fine, aut initio cujuscumque Pontili­calis impressum semper addatur, mentionem manu propria faciantabsolutæ hujusmodi collationis , repet'tæque inter utrumque Pontili­cale conformationis, sub pæna lnquisitoribus privationis suorumofficiorum, ac inhabilitatis ad illa et alia in posterum obtinenda;Ordinariis vero locorum, suspensionis a Divinis, ac interdicti abingressu Ecclesiæ; eorum vcro Vicariis privationis officiorum et bene­liciorum suorum, et inhabilitatis ad illa et alia in posterum obli­nenda, necnon excommunicationis absque alia declaratione incur­rendæ. Injungimus autem Nuntiis nostris ubique locorum degentibus,ut huic negotio diligenter invigilent, cunctaque ad præscriptum hujusvoluntatis nostræ confici curent.

Non obstantibus licentiis , indultis, et privilegiis Pontificalia im ri­mendi quibuscumque Typographisper Nos, seu Romanos PontificesPrædecessores nostros hucusque concessis,quæ per præsentes expresserevocamus, et revocataesse volumus; necnon constitutionibus, et ordi­nationibus generalibus et s ecialibus in contrarium præmissorumquomodocumque editis, con matis et a probatis. Quibus omnibus ,etiamsi de illis, eorumque totis tenori us specialis, specifica, etexpressa mentio habenda esset, tenores hujusmodi præsentibus proexpressishabentes, hac vice dumtaxat specialiter et expresse dero­gamus, cæterisque contrariis quibuscumque.

Volumus autem ut præsentium litterarum nostrarum exemplaribus,etiam in ipsis Pontificalibus impressis, vel manu alicujus Notariipublici subscriptis, et sigillo alicujus personæ in dignitate Ecclesias­tica constitutae munitis, eadem prorsus fides abhibeatur, quæ ipsispræsentibus adhiberetur, si essent exhibita: vel ostensæ.

Datum Romæ apud Sanctum Petrum, snb annulo Piscatoris, diexvij. Junii MDCXLIV. Pontificatus nostri anno vigesimo primo.

M. A. Haraldus.

Quoniam autem Nos'pro aterna charitate vehementer cupientes ,ut Christi fidelibus in articu o mortis constitutis, quoad fieri posset,universis Apostolica Benedictio nostro nomine impertirelur , etPlenaria- 'omnium peccatorum suorum Indulgentia elargiretur ,per alias nostras sub plumbo litteras anno Incarnationis Dominica:MDCCXLVII. Nonis Aprilis Pontificatus Nostri anno septimo datasomnibus Ecclesiarum Antistitibus hujusmodi facultatem sub certismodo et forma expressam tribuimus, atque insimul formulam Bene­dictionis et Indulgentiæ hujusmodi dandæ præscripsimus, quemad­modum Encyclicam etiam nostram Epistolam die xxx, mensis Martiianno MDCCXLIV, ad dilectos lilios Generales Ordinum Regularium,quibus a Sancta Sede indulta vel indulgenda erat facultas PontiliciamBenedictionem effundi super papulum statis diebus , scripseramnssuper modo et ritu , quibus prædicta Benedictio danda est.

Præterea ad nonnullas lites et controversias exortas et mediotollendas itidem per alias nostras in simili forma Brevis litteras confir­maveramus leges et instituta Cæremonialia jussu nostro edita pro Pro­vinciarum Præsidibus, Gubernatoribus, Prælatis, et Apostolicis Vice­legatis, quæ sunt tenetis sequentis.

Omillilur Bulla Benedicti XIV . incip. Quod Apostolus, deCarmaniali disserens.

Insuper famulam itidem Benedictionis, et Traditionis Pallii acjurisjurandi a Procuratoribus absentium Archiepiscoporum, ante­quam a dilecto Filio nostro S. R. E. Cardinali Diacono idem Palliumaccipiant , ipsorum Archiepiscoporum nomine præstandi per nostram

!!

Constitutionem die xij. mensis Augusti anno MDCCXLVIII , subplumbo expeditam statuimus.

Porro accedit ad hæc methodus quoque Scbolæ Sacrorum Bituumin Gregoriano CollegioRomano hujus almæ urbis nostræ Nobis a ro­

bantibus institutæ non sine uberi dper hoc tempus in Sacris nutibusaddicendis profectu, aliarumque a inslar ejusdem Scbolæ, alibi jamerectarum, vel erigendarum : quæ methodus multis in libris, et præ­cipue in decimo o erum nostrorum volumine Romanæ editionis re­peritur inserta , p urimumque a Nobis commendatur, eamque plu­rimum studiosisSacrorum Bituum prodesse compertum est.

Ea propter eum Nobis a quamplurimis supplicatum fuerit, ut typisiterum reimprimendi. Rituale Romanum, CæremonialeEpiscoporumet Poutilicale Romanum hujusmodi , et non solum in iisdem anledictaomnia a Nobis statuta addendi, verum etiam nostrojussu in lucememittendi, licentiam de Apostolicabenignitate et auctoritate concedereet indulgere dignaremur: Nos itaque probe scientes, et experientiaedocti quantum prosit, ut in uno volumine simul collecta ad manussint ea omnia , quæ sparsim ac divisim impressa inveniuntur, et con­siderantes quantam hujusmodi collectio utilitatem memoratæ Schola:Liturgicæ in Coll 'o Societatis Jesu ejusdem almæ Urbis nostræ aNobis institutae, aliisque ubique locorum erectis afferre possit , Apos­tolica auctoritate tenore præsentium communibus tot insignium Viro­rum ac Præsulum votis , et supplicationibus benigne annuentes,facultatem tribuimus et impartimur, ut Rituale Romanum , Cæremo­niale Episcoporum, ac Pontilicale Romanum sub iisdem modo etforma, quibus de præsenti impressa reperiuntur, et usui sunt, unasimul cum omnibus et singulis, quæ , ut superius relatum est. a Nobispræscripta, ordinata , et publici etiam juris facta sunt, necnon cumsæpe dicta methodo Scbolæ Sacrorum [lituum in 0 eribus nostrisjam editis inserta jussu nostro, non obstantibus qui uscumque incontrarium facientibus, typis reimprimantur, et in lucem emit­tantur.

Datum Romæ apud Sanctam Mariam Majorem sub annulo Pisca­toris, die xxv. Martii anno MDCCLII, Pontificatus nostri annoduodecimo.

Oajetanus Agitatus.

32' ­

PONTIFICALISPARS PRIMA.

DE CONFIRMANDIS.

Ponti/eæ infantes, pueros, cel alios sacri bap­tismatis unda perfusos, confirmare oolens,paratus .supra rochetum, vel, si sit Regularis, supra su­perpelliceum, amictu, stola, pluoiali albi coloris,.et mitra, accedit ad faldistorium ante mediumaltaris, aut in alio convenienti loeo sibi para­tum; et in eo sedens, renibus altari, et facie po­pulo versis, baculum Pastoralem in sinistra te­nens, populum coram se stantem admonet, quodnullus alius, nisi solus Episcopus, Con/irmationisordinarius minister est.

Nullus confirmatus debetreconfrmari.Nullus, qui non sit confirmatus, potest esse in

confirmatione patrinus, nec pater, aut mater,maritus, aut uaor.

Nullus excommunicatus, interdictus, cel gra­vioribus facinoribus alligatus, aut christianae )ï­dei rudimentis non edoctus, ingerat se ad perci­piendum hoc Sacramentum, vel ad tenendumconfirmandum.

Adulti deberentprius peccata conFteri, etposteaconfirmari; vel saltem de mortalibus, si in ea in­ciderint, conterantur.

Hoc Sacramento contrahitur spiritualis cogno­tio, impediensmatrimonium contrahendum, et di­rimens jam contractum; quæcognatio confrman­

1

2 ne courmmnms.

tem-,et confirmatum, illiusque patrem, et matrem,ac tenentem non egreditur.

Nullus præsentet nisi unum, aut duos, nonplures, nisi aliter necessitas suadeat, arbitrioEpiscopi.

Confirmandi deberent essejejuni.Confirmato debet ligari frons, et sic manere

quousque Chrisma desiccetur, vel eætergatur.Proinde, unusquisque confirmandus portet li­

neam vittam mundam, cum qua ligetur caput.Nullus confirmatus discedat, nisi benedictione

,accepta, quam Pontifex post omnium confirma­tionem dabit.

Infantes per patrinos ante Pontificem con/ir­mare volentem teneantur in brachiis dea-tris.Adulti vero, seu alii majores, ponant pedemsuumsuper pedem dextrum patrini "sui.Et ideo, nequemasculi feminis patrini, neque feminæ masculismatrinæ esse deberent.

Quibusper ordinem ante Pontificem dispositis,Pontifea:sedens lavat manus; deinde depositamitrasurgit, et stans versafacie ad confirmandos, junc­tis ante pectus manibus, confirmandis genua flec­tentibus, et manus ante peetus junctas tenentibus,dicit :

Spiritus sanctus superveniat in vos, et virtus Alftissimi custodiat vos a peccatis. n. Amen.

Deindesignans se manu dextra a fronte ad pec­tus signo crucis, dicit:

ut. Adjutorium nostrum in nomine Domini.a. Qui fecit cælum et terram.1. Domine, exaudi orationem meum.9. Et "clamormeus 'ad te veniat. ­1. Dominus vobiscum.9. Et cum spiritu tuo,

ne conrmmaums. -3

Tunc eætensis versus confirmandos manibus,dicit :

oramus.

Omnipotens sempiterne Deus , qui regeneraredignatus es hos famulos tuos ex aqua. et Spiritusancto; quique dedisti eis remissionem omniumpeccatorum : emitte in eos septiformem Spiritumtuum sanctum paraclitum de cælis. ly. Amen.

Spiritum sapientiæ, et intellectus. Br.Amen.-Spiritum consilii, et fortitudinis. a. Amen.Spiritum scientiæ, et pietatis. ly.Amen.Adimple eos Spiritu timoris tui, et consigna eos

signo cru 1-cis Christi, in vitam propitiatus æter­nam. Per eumdemDominum nostrum Jesum Chris­tum Filium tuum, qui tecum vivit,.et regnat inunitate ejusdem Spiritus sancti Deus , per omniasæcula sæculorum. a. Amen.

Pontifex sedens super faldistorium prædictum ,vel etiam, si multitudo con/lrmandorum id exe­gerit, dispositis illis per ordinem super graduspresbyterii, vel alibi, Ponti/eæstans cum mitra,illos confirmatper ordinem genu/leros, et uno or­dine confirmato, illi surgunt, et alii genu/lectunt,et confirmantur, et sic usque in þnem. Et Ponti­feæinquirit sigillatim denomine cujuslibet con/ir­mandi, sibi per patri/num, cel matrinam flexisgenibus praesentati, et summitate pollicis deætræmanus Chrismate-intincta, dicit :

N. Signo te signo cru -l-cis : quod dum dicit,producit pollice signum crucis in frontem illius;deinde prosequitur '

Et confirmo te Chrismate salutis. In nomine Pa­1-tris, et Fi 1-lii, et Spiritus 'I- sancti. n. Amen.

Deinde leviter eum in maa-illa cædit, dicens :Pax tecum;

4 ne connamnnxs.

Omnibus confrmatis, Ponti/eæ tergit cummicapanis, et lavat pollicem, et manus super pelvim.Deinde aqua lotion-iscumpane fundatur in pisci­nam saerarii. Interim dum lavat manus, cantatursequens Antiphona, vel legitur a ministris; quodetiam in similibus servari debet.

Gonlirma hoc Deus, quod operatus es in nobis atemplo sancto tuo, quod est in Jerusalem. w. GloriaPatri etc.

3- Sicut erat etc. Deinde repetitur Antiphona :Confirma hoc Deus. Qua repetita, Ponti/ea: depo­sita mitra surgit, et stans versus ad altare, junc­tis ante pectus manibus, dicit :

w. Ostende nobis, Domine, misericordiam tuam.a. Et salutare tuum da nobis.ut. Domine , exaudi orationem meam.3. Et clamor meus ad te veniat.ut. Dominus vobiscum.iy. Et cum spiritu tuo. ,Deindejunctis adhuc ante pectus manibus, et om­

nibus confirmatis devotegenua ]!ectentibus, dicit :annuus.

Deus , qui Apostolis tuis sanctum dedisti Spiri­tum, et per eos, eorumque successores cæteris iide­libus tradendum esse voluisti : respice propitius adhumilitatis nostræ famulatum; et præsta, ut eorumcorda, quorum frontes sacro Chrismate delinivi­mus, et signo sanctæ crucis signavimus, idem Spi­ritus sanctus in eis superveniens, templum gloriæsuæ dignanter inbabitando perficiat. Qui cum Patre,et eodem Spiritu sancto vivis, et regnas Deus, insæcula sæculorum. n. Amen.

Deinde dicit .'Ecce sic benedicetur omnis homo, qui timet Do­

minum.

DBcanimus communis. 5Et vertens se ad con/irmatos, faciens super eo:

signum crucis, dicit :Bene 'I- dicat vos Dominus ex Sion , ut videati­

bona Jerusalem omnibus diebus vitæ vestræ, ethabeatis vitam æternam. lp.Amen.

Erpedita itaque Confirmatione, Ponti/eæ se­dens, accepta mitra, patrinis et matrinis annun­tiat , quod instruant filios suos bonis moribus,quod fu iant mala, et faciant bona, et doceanteos Credqoin Deum, et Pater noster, et Ave Maria,quoniam ad hoc sunt obligati.

Hoc Sacramentum potest conferri minus solem­niter quocumque die, hora, et loco, ex causa adarbitrium Episcopi..

4

DE OBDINIBUS CONFERENDIS.

Quando Episcopus ordinationem faccre'disposue­rit, omnes, qui ad suorum ministerium accederevoluerint, feria quarta ante ipsam ordinationem,vel quando Episcopo videbitur, ad civitatem eco­eentur. Episcopus autem Sacerdotibus, et aliisprudentibus viris, peritis divinæ legis, ac in ec—clesiasticis functionibus eæercitatis, sibi adscitis,ordinandorum genus, personam, ætatem, institu­tionem, mores, doctrinam, et fidemdiligenter in­ocstiget, et examinet.

Nullus ad Subdiaconatus Ordinem ante vigesi­mum secundum, ad Diaconatus ante vigesimumtertium, ad Presbyteratus ante vigesimumquin­tum ætatis suæ annum promoveatur. Sciant ta­men Episcopi, non singulos in ea ætate constitu­tos debere ad hos Ordines assumi, sed dignos

6 01:onmmuscomma.dumtaxat et quorum probata- cita senectus sit.Regulares quoque, nec in minori ætate, nec sinediligenti Episcopi eæamineordinentur.

Prima Tonsuranon initientur, qui Sacramen­tum Con/irmationis non susceperint , et.fidei ru­dimenta edoctinon fuerint; quique legere, et scri­bere nesciant, et de quibusprobabilis conjecturanon sit, eos non sæcularisjudicii fugiendi frau­de, sed ut Deofidelem cultum præstent, hoc vi­tæ genus elegisse.

Adminores Ordines romooendi bonuma Paro­cho, et a magistro sc olæ, in'qua educantur,testimonium habeant. Hi vero, qui ad singulosmajores erunt assumendi, per mensem ante ordi­nationem Episcopumadeant, 'qui Parocho, autalteri, cui magis eæpedirevidebitur, committat,ut nominibus, ac desiderio eorum, qui volentpro­oomeri, publice in Ecclesia propositis, de ipsorumordinandorum natalibus, ætate, moribus et vitaa fide dignis diligenter inquirat, et litteras testi­moniales, ipsam inquisitionem factam continen­tes, ad ipsum Episcopum quamprimum transmit­tat. .. Minores Ordines iis, qui saltem Latinam lin­guam intelligant, per temporuminterstitia, nisiali/ud Episcopo magis eæpedire videretur, con/'e­rantur ; .ut eo- accuratius, quantuml sit hujusdisciplinæpondus, possint edoceri : ac in unoquo­que munere, juæta præscriptum Episcopi, se ewer­ceant; idque in ea, cui adscripti erunt, Ecclesia(nis-iforte ea;causa studiorum absint); atque itade gradu in gradum ascendant, ut in eis cumætate, vitæ meritum et doctrina major accrescat.Quod et bonorum morum eæemplum,et assiduumin Ecclesia ministerium, atque major erga Pres­byteros et superiores Ordines reverentia, et cre­

DE onmnmus conrsnnums. 7

brior, quam antea, Corporis Christi Communiamaxime comprobabunt. Cumque hinc ad altioresgradus, et sacratissima mysteria sit ingressus,nemo iis initietur, quem non scientiæ spes majo­ribus Ordinibus dignum ostendat. Hi vero nonnisi post a-nnuma susceptione postremi gradusminorum Ordinum, ad sacros ordines promo­veantur : nisi necessitas, aut Ecclesiæ utilitas,judicio Episcopi, aliud eæposcat.

Subdiaconi, et Diaconi ordinentur, habentesbonum testimonium, et in minoribus Ordinibusjam probati, ac litteris, et iis, quæ ad Ordinemexercendumpertinent, instructi. Qui sperent, Deoauctore, se continere possc; Ecclesiis, quibusadscribentur, inserviant; sciantque "maa-imede­cere, si saltem diebus Dominicis, et solcmnibus,cum altari ministraverint, sacram Communionemperceperint. Promoti ad sacram SubdiaconatusOrdinem, si per annum saltem in eo non sintversati, ad altiorem gradum (nisi aliud Episcopovideatur) ascendere non permittantur. Duo sacriOrdines non eodemdie, etiam Regularibus, con­ferantur.

Qui pie et fideliter in ministeriis anteactis segesserint, et ad Presbyteratus Ordinem assu­muntur, bonumhabeant testimonium; et hi sint,qui non modo in Diaconatu, ad minus annumintegrum, nisi, ob Ecclesiæ utilitatem ac neces—sitatem, aliud Episcopo videretur, ministrave­rint ; sed etiam ad populum docendum ea, quæscire omnibus necessarium est ad salutem, ac'ad ministranda Sacramenta . diligenti eæaminepræcedente, idonei comprobentur; atque ita pie­tate, et castis moribus conspicui, ut præclarumbonor-um operum exemplum, et vitæ monita abeis possint expectari.

8 nr:onnnmmsæmula.Ille itimi sine dispensatione Apostolica, ad sa­

cros rdines promoveri non possunt; ad minorestamen possunt ea: dispensatione sui Episcopi or—dinari : neque etiam furiosi, amentes, servi,homicidæ, irregulares, insigni corporis vitio de—formes, aut manci ordinari possunt.

Examinentur deOrdine, in quo sunt constituti,et quando, et a quo illum receperunt.

Clericus sæcularis, quamvis alias sit idoneusmoribus, scientia, et ætate, ad sacros Ordinesnon promoveatur, nisi prius legitime constet eum,benefcium ecclesiasticum, quod sibi ad victumhoneste su/Iiciat, pacifice possidere. Id vero bene­ficium resignare non possit, nisi facta mentione,quod ad illius beneficii titulum sit promotus,neque ea resignatio admittatur, nisi constito quodaliunde vivere commode possit; et aliter factaresignatio nulla sit. Patrimonium iero, velpen­sionem obtinentes ordinari posthac non possint,nisi illi, quos EpiseOpusjudicaverit assumendaspro. necessitate, vel commoditate Ecclesiarum sua­rum; co quoque prius perspecto, patrimonium

"illud, vel pensionem" vere ab eis obtineri, ta—liaque esse, quæ eis ad vitam sustentandam satissint : atque illa deinceps sine lieentia Episeopialienari, aut extingui, vel remitti nullatenuspossint, donec beneficium ecclesiasticum suflieienssint adepti, oel aliunde habeant, unde viverepos­sint. - .

Advertat diligente-r Pontifeæ, cum Ordines eon­fert, ne in expressione formarum, vel collationeinstrumentorum ipsorum Ordinum deficiat; fre­quenter Ponti/icale respiciat, et mature procedat.Maneat ordinandos, quod instrumenta, in quo­rum traditione character imprimitur, tangant.Secretas morose dicat, ut ordinati ad Sacerdo­

DE ORDINE!!!OOBPMDII. 9

tium possint illas cum eo dicere : debent enim ea:consuetudine concelebrare , et etiam verba conse­crationis proferre. ,

Tempora ordinationum sunt: Sabbata in om­nibus quatuor temporibus, Sabbatum ante Domi­nicam de Passione, et Sabbatum sanctum.

Clericatus, seu prima Tonsura, quocumquedie, hora, et loco conferri potest.

Minores vero Ordines possunt dari singulis Dos­minicis, et festivis diebus duplicibus ea præcepto,ubicumque, in mane tamen.

Ordinand'i omnes debent in Ecclesia se præsen­tare cum tonsura, habitu, etparamentis Ordinisuo convenientibus, et candelis in manu accensis.Et cum a notario Episcopinominati fuerint, res­pondeant: Adsum; et accedant ad locum ordina­tionis , secwndumordinem descriptionis.

- Advertat quoq-ue Pontifex, quod si unus tan­tum sit per eum ad quemcumque Ordinem promo­vendus, illum admoneat, et alloquatur, non inplurali, ut textusdicit; sedin singulari, ut in finePartis tertiæ hujusPontificalis habetur.

In Sabbatis quator Temporum, in quibus fiuntordinationes generales, Tonsuræ fieri debentpostKyrie eleison. Deinde, dicta prima Lectione, or­dinantur Ostiarii : Post secundam Lectionem,Lec­tores .: Post tertiam, Eæorcistæ: Post quartam, .Acolythi : Post quintam, Subdiaconi: Finita Epistola, Diaconi : Et demum ante ultimum versu-mTractus, vel in ra Octavam Pentecostes, ante ulti­mum versum equentiæ, ordinantur Presbyteri.

Si ordinationes fiant in Sabbato ante Dominiscam de Passione, quia unica tantum dicitur "Lectio,Tonsuræ debent fieri immediate post Introitum:Omnesminores Ordines postKyrieeleison : Subdia—coni immediatepost Collectam: Diaconi post Epis­

!.

10 ne onommos consensuum.

tolam :»Presbyteri ante' ultimum versum Tractus..Idem.servetur,. quandocumque dantur Ordines

sacri eætra tempora, ea:dispensatione Apostolica.Quod si fiat inter Pascha et Pentecosten," Pres­byteri ordinantur ante ultimum w.Si inter Pen­tecosten et Septuagesimam, ordinantur -anteut. Alleluia. Et antequam ad collationem Ordinumprocedatur, legitur mandatum Apostolicum, sivesupplicatio, cujus vigore Pontifici facultas con­ceditur ordinandi; quibus lectis, dicit Pontifeæ:Deo gratias; et ad ordinat-ionem procedit.

Si vero Sabbato sancto ordinationes fiant, Of­ficiumincipitur a prima prophetia, et continua­tur, prout in Ordinario, usque ,adLitanias inclu­sive, inquibus dicto : Ut omnibus fidelibus etc.,surgit ab accubitu Ponti/"ea:,et conversus ad ordi­nandos, eos benedicit,prout post Litanias in raponitur. Deindeperficiuntur Litaniæ, et Pontifexfacit Confessionem, et dicto Kyrie eleison proMissa, ordinat ad primam Tonsuram. Tumdicit :Gloria in excelsisetc., quo dicto, ordinat ad qua­tuor minores Ordines. Deinde dicit Orationemordinarium cum alia pro ordinandis, quibus dic­tis, ordinat ad Subdiaeonatum. Tum dicitur Epis­tola; et, ea dicta, ordinat Diaconos.Dicitur deindeAlleluia cum suo Versu, et prima pars Tractus;quibus dictis, ordinat Presbyteros: post quorumordinationem dicitur versus Tractus, Evange­lium, et alia, prout in ordinario.

Quando autem Ponti/'es:extra Missarum solem­nia estpromoturus aliquos ad primam Tonsuram,vel ad quatuor minores Ordines, sufficit quod ha­beat stolam supra rochetwm, vel supra superpel-.liceum (si sit Regularis), et mitram simplicem.Cum autem est celebraturus pro sacris Ordinibueconferendis, habere debet sandalia, et omnia pa­

ne onmmvs consensuum. tïramenta Pontificalia, et dicere Psalmum, Quamdilecta etc.

Ordinationes sacrorum Ordinum, statutis ajure temporibus, ac in Cathedrali Ecclesia, vo­catis, præsentibusque ad id Ecclesiæ Canonicis",publice celebrentur : si autem in alio dioecesisloco, præsente Clero loci, dignior, quantum fieripoterit, Ecclesia semper adeatur.

Cum igitur ordinationes faciendæ sunt, perSacristam, seu alium, ad quem spectat, præpa­rantur omnia, quæ necessaria sunt pro MissaRontiþ'cali. Et demum, cum tempus ordinationisinstat, hora competenti, Pontifex cappa magnaindutus, Capellano illam post eum de erente,venit ad Ecclesiam, ubi ordinationes fieri debent,et accedens ante altare, genu/lenus ibidem 'ali­quandiu orat. Deinde vadit ad sedem, ubi para­menta capere consuevit; vel, si non sit in Ecclesiasua, ad faldistorium ad cornu Epistolæ sibiparatum, ubi sedens accipit omnia paramentaPontificalia coloris tempori convenientis, et mi­tram simplicem, dicens Psalmum Quam dilecta.

Ponti/eæ sic paratus, baculum Pastoralem insinistra tenens, accedit ad gradus altaris, ubi,depositis baculo et mitra, facta altari reverentiacum pro imda capitis inclinatione, facit cummi­nistris onfessionem. Interim cantatur a .choroIntroitus, et Kyrie eleison. Finita Con/essione,Pontifeæ ascendit ad altare, illud in medio oscu­latur, et textum Evangelii ad sinistram; incensataltare more solito, resumit mitram, et revertiturad sedem,seuad faldistorium ad cornu Epistolæ;ubi, deposita mitra, et versa facie ad altare,oblato sibi per ministrum libro, ea: eo legit In­troitum, et Kyrie eleison; quibus dictis, sedetcum mitra, donec per-fciatur a choro ultimum

12 ne cuneo mersam.Kyrie eleison. Quo finito, surgit Pontiferc, et cummitra ad faldistorium, ante medium altaris sibipræparatum, accedit, et in illo sedet, renibus al­tari versis. Tum Archidiaconus coeat omnes or­dinandos, dicens : Accedunt omnes, qui ordinandisunt. ­

Quibus ante altare coram Pontifice genu/lecis,et in modum coronæ dispositis, Archidiaconuspublice interrogat onmes, si sint aliqui, qui fortenon sint eonþrmati ; quia non debent ad ordina­tionem accedere, nisi pr'ius confrmentur. Et, sialiqui confirmandi erunt, tunc depositis Ponti/'ea­annulis et chirotecis, lauat manus, reassumit an­

nulos, et confirmat,prout habetur suprad/oliopri­me; vel si non erunt aliqui confirmari i, palaminterdicit per unum exsuis, sub his,verbis :

Reverendissimus in Christo pater, et dominus ,dominus N. Dei et Apostolicae sedis gratia Epis­copus N. sub excommunicationis pæna præcipit ,et mandat omnibus, et singulis pro suscipiendisOrdinibus hic præsentibus , ne quis forsan eorumirregularis, aut alias a jure, vel ab homine excom­municatus, interdictus, suspensus, spurius, in­famis, aut alias a jure prohibitus, sive ex alienadiæwsi oriundus, sine licentia sui Episcopi , autnon descriptus , examinatus , approbatus, et nomi­natus, nllo pacto audeat ad suscipiendos Ordinesaccedere. Et quod nullus ex ordinatis discedat, nisiMissa"finita, et benedictione Pontificis accepta.

Demum ad ordinationem procedat.v

na GLEBICO FACIENDO.

Clericus )ieri potest, etiam extra Missarum so-xlemma, quocumque die, hora et loco.

ne marco manno. — 13Pro Clericis ordinandis, parentur for/ices pro

incidendis capillis, et bacilepro illis imponendis.Et quilibet ordinandorum habere debet suum su­perpclliceum super brachium sinistrum, et cande­lam in manu dea.-tra.Et vocantur onmestonsurandinominatim, et sigillatim per notarium, et quilibetrespondet : Adsum.

Quibusante altare coram Pontifice in faldisto­rio cum mitra sedente genu/lecis, Ponti/"eæsurgit.cum mitra, et dicit :

7. Sit nomen Domini benedictum.a. Ex hoc nunc et usque in sæculum.w. Adjutorium nostrum in nomine Domini.a. Qui fecit cælum et terram.Oremus , fratres charissimi, Dominum nostrum

Jesum Christum, pro his famulis suis , qui ad de­ponendum comas capitum suorum pro ejus amorefestinant, ut donet eis Spiritum sanctum , qui ha­bitum religionis in eisin perpetuum conservet, ei:-amundi impedimento, ac sæculari desiderio cordaeorum defendat; ut, sicut immutantur in vultibus,ita dextra manus ejus virtutis tribuat eis incre­menta , et ab omni cæcitate spirituali et humanaoculos eorum aperiat, et lumen eis æternæ gratiæconcedat. Qui vivit, et regnat cum Deo Patre inunitate ejusdem Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. '

Pest hæc, sedente Pontifice, schola inchoat, etprosequitur Antiphonam et Psalmum. 8. tou.

Tu es Domine qui restitues hæreditatem meammihi.

ramus 15.Couserva me, Domine. es tu, quoniam bonorum

quoniam speravi in te. ' meorum non eges.dixi DominozDeus meus

Ii ne cnenmo nmenno.Sanctis. qui sunt in ter- Noncongregabo conven­

ra ejus, * mirilicavit om- ticula eorum de sanguini­nes voluntates meas in eis. bus : * nec memor ero no­" Multiplicatæ sunt intir- minum eorum per labia

mitates eorum : * postea mea.acceleraverunt. .

Repetitur tota Antiphona Tu es Domine etc.Incepto Psalmo, Ponti/eæ cumforficibus incidit

unicuique extremitates capillorum in quatuor lo­cis; videlicet in fronte, in occipitio, et ad utram­ue aurem, deinde in medio capitis aliquot crines

capillorum, et in bacile deponit, et quilibet, cumtondetur, dicit.

Dominus pars hæerditatis meæ, et calicis mei :tu es, qui restitues hæreditatem mihi.

Omnibus tonsis, mitra deposita, surgit Ponti­feæ,et stans versus ad illos, dicit:

onsuus.Præsta, quæsumus, omnipotensDeus, ut hi famuli

tui. quorum hodie comascapitum pro amore divinodeposuimus, in tua dilectione perpetuo maneant;et eos sine macula in sempiternum custodias. PerChristum Dominum nostrum. a. Amen.

Tunc schola inchoat, et prosequitur Antipho­nam sequentem. Qua incepta, Ponti/'ea-sedet cummitra.

numnam.Hi accipient benedictionem a Domino : et mise­

ricordiam a Deo salutari suo : quia hæc est gene­ratio quærentium Dominum.

psamus 23.

Domini est terra,et ple- Quia ipse super marianitudoejus: *orblstarra- fundaviteum.' 'et super

rum, et uuiversiqut habi- numina præparavit eum.tant in eo.

DE -CLEBIGO

Quis ascendet in mon­tem Domini?*aut quis sta­bit in loco sancto ejus?

innocens manibus, etmundo corde, * qui nonaccepit in vano animamsuam, nec juravit in doloproximo suo.

Hic accipiet benedic­tionem a Domino : ' etmisericordiam a Deo salu­tari suo.

Hæc est generatio quæ­rentium eum. *quæren­tium faciem Dei Jacob.

Attollite portas, princi­pes, vestras, et elevamini

Deinde repetitur totabenedictionem etc.

FACIENDO. ! 5

portæ eternales : ' et in­troibit rex gloriæ.

Quis est iste rex gloriæ?'Dominus fortis et potens :Dominus potens in prælio.

Attollite portas, princi­pes, vestras, et elevaminiportæ æternales : *et in­troibit rex gloriæ.

Quisest iste rexgloriæ?Dominusvirtutum ipse estrex gloriæ.

Gloria Patri , et Filio. *et Spiritui sancto.

Sicut erat in principio,et nunc, et semper : et insæcula sæculorum. Ainen.

Antiphona Hi accipient

Qua finita, surgit sine mitra Ponti/eæ, et ad al­tare conversus, dicit : Oremus.

Et ministri dicunt : Flectamusgenua. n. Levate.Et mea: ad tonsas genu/leæos versus Pontifex,

dicit :Adesto, Domine, supplicationibus nostris, et

hos famulos tuos bene 1- dicere dignare , quibus intuo sancto nomine habitum sacræ religionis impo­nimus; ut, te largiente, et devoti in Ecclesiatuapersistere, et vitam percipere mereantur æternam.Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Tunc Ponti/ea: sedet cum mitra, et accipiens inmanum superpelliccum, dicit Singulis :

Induat te Dominus novum hominem, qui secun­dum Deum creatus est in justitia , et sanctitate.veritatis.

Et mox imponit illud cuilibet, repetendo : In­

16" ne monsns onnnvums.

dunt te etc., immittens usque ad scapulas, etimmediate trahens, si unum tantum sit superpel­liceum; sicque facit usque ad ultimum, qui eo to­taliter induitur' : si vero quisquesuum superpelli­ceum habeat, singuli totaliter induuntur. Quoeæpedito, sine mitra surgit Ponti/ea:, et versus adillos dicit :

annuus.Omnipotens sempiterne Deus, propitiare peccatis

nostris , et ab omni servitute sæcularis habitus bosfamulos tuos emunda; ut, dum ignominiam sæcu­laris habitus deponunt , tua semper in ævumgratiaperfruantur; ut sicut similitudinem coronæ tuæeos gestare facimus in capitibus, sic tua virtutehæreditatem subsequi mereantur æternam in cor­dibus. Qui cum Patre, et Spiritu sancto vivis, et re­gnas Deus, per omnia sæcula sæculorum. a. Amen.

Deinde sedet cummitra Pontifex, et alloquitureos sub his verbis :

Filii. charissimi, animadvertere debetis, quodhodie de foro Ecclesiæ facti estis , ct privilegiaclericalia sortiti estis. Cavete igitur, ne propterculpas vestras illa perdatis; et habitu honesto, bo­nisque moribus, atque operibus Deo placere stu­deatis. Quod ipse vobis concedat per Spiritum sanc­tum suum. a. Amen.

Tum, suggerente Archidiacono, tonsurati re­deunt ad loca sua.

L

DE MINORIBUS OBDINIBUS.

. Quatuor minores Ordines dari possunt ea.-tra[Missarumsolemnia, diebus Dominicis, et Festivisduplicibus eæpræcepto, sed in mane tantum.

ne nemun-mun aemulantur. "17

Ordinandi omnes ad quatuor minores Ordinesesse debent superpelliceis induti, cum candela inmanu dea-tera.

.L.

DE ORDINATIONE OSTIABIOBUM.

no os'mnns onnmmms maurus cuvxs nccmsm.

Pontifex, Clericis initiatis, surgit, et cummitra ad sedem, seu ad faldistorium in cornuEpistolæ, revertitur; ubi, deposita mitra, et adalta-re conversus, oblato sibi libro, cantat pri­mam Collectam; deinde sedet, reassumit mitram,et cantatur prima Lectio. Interim accedunt duoCapellani cum libro, et candela ante Pontificem;qui sedens cum mitra, ex eo legit Lectionem ip­sam. Quibus finitis, surgit Pontifeæ, et cum mi­tra ad faldistorium ante medium altaris, sibipræparatum, proficiscitur, et in illo sedet renibusaltari versis. Archidiaconus oocat ordinandos,dicens :

Accedunt, qui ordinandi sunt ad officium ostia­riorum.

Et moænotarius singulos nominatim vocat, etquilibet respondet : Adsum.

Omnibus in superpelliceis cum candelis in ma­nibus coram Pontifice genu/lenis, Pontifex ad­monet illos, dicens :

Suscepturi, filii charissimi, officium Ostiariu­rum, videte, quæ in domo Dei agere debeatis.Ostiarium oportet percutere cymbalum et campa­nam . aperire Ecclesiam et sacrarium , et librumaperire ei qui prædicat. Providete igitur, ne pernegligentiam vestram, illarum rerum , quæ intraEcclesiam sunt, aliquid depereat; certisque horisdomum Dei aperiatis fidelibus , et semper claudatis

18 ne mammons os'rrmronuu.infidelibus. Studete etiam , ut, sicut materialibusclavibus Ecclesiam visibilem aperiti's et clauditis ,sic et invisibilem Dei domum, corda'scilicet fide­lium , dictis et exemplis vestris claudatis diabolo,et aperiatis Deo; ut divina verba, "quæ audierint ,corde retineant, et Operecompleant: quod in vobisDominus perficiat per misericordiam suam.

Hæ admonitiones non fiunt Cardinalibus , nequeelectis Episcopis-.

Deinde Pontifeæ accipit, et tradit omnibus clavesEcclesiæ, quas successivemanu deætera singuli tan­gant, Pontificedicente.

Sic agite, quasi"reddituri Deo rationem pro iisrebus, quæ his clavibus recluduntur.

Post hæc Archidiaconus, sive alius Archidiaconivice fungens , ducit eos ad ostium Ecclesia, et facitillos claudere, et aperire,- tradit etiam eis funemcampanarum, faciens eoseampanas pulsare; deindeillos reducit ad Pontificem,- quibus coram Pontificegenua flectentib-us,stans cum mitra Pontifex versusad ipsos ordinatos , dicit -:

Deum Patrem omnipotentem, fratres charissimi,suppliciter deprecemur, ut bos famulos suos bene ?­dicere dignetur, quos in officium Ostiariorum eli­gere dignatus est; ut sit eis fidelissimacura in domoDei, diebusac noctibus, ad distinctionem certarumhorarum, ad invocandum nomen Domini : adju­vante Domino nostro Jesu Christo, qui cum eo vivit,et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. n. Amen.

Tum, mitra deposita, stans Pontifeæ, et conversusad altare, dicit : Oremus.

Et ministri subiungunt : Flectamus genua. a. Le­vate.

nn onmm'mmn Lemnum. 19Et statim versus ad illos gsnufleæos, stans sine

mitra, dicit : .Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus,

bene 1- dicere dignare hos famulos tuos in officiumOstiariorum; ut inter janitores Ecclesiætuo pareantobsequio, et inter electos tuos partem tuæ merean­tur habere mercedis. Per Dominum nostrum JesumChristum 'Filium tuum , qui tecum vivit, et regnatin unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. a. Amen.

Post hæc ordinati, suggerente Archidiacono , re­deunt ad locasua.

DE ORDINATIONE LECTOBUM.

PRO LECTORIBUS ORDINANDIS PARETUR LIBER LECTIONUI.

Ostiariis ordinatis, Pontifex, reassumpta mitra,accedit ad sedemsuam, vel ad faldistorium in cornuEpistolæ. Interim cantatur primum Graduale, velprimum Alleluia , si sit infra Octavam Pentecostes:et Pontifeæ sedens cum mitra, oblato sibi libro etcandela, legit dictum Graduale, vel Alleluia. Quibusdictis, surgit, deposita mitra, et versus ad altarecantat secundam Collcctam. Tum sedet, reassumptamitra, et cantatur secundaLectio. Interim acceduntduo Capellani cum libro et candela ante Pontiiicem,qui sedenscum mitra. ex eo legit Lectionem ipsam.Quibus dictis , Pontifeæ revertitur ad faldistoriumante medium altaris positum , ubi sedetcum mitra ,et Lectores vocantur per Archidaconum, hoc modo :, Accedent qui ordinandi sunt ad officium Lecto­

rum.

Et mea: nominantur per notarium, ut supradictum est. Quibus coram Pontifice cum candelis in

20 ne centurione nec-roum.manibus genuiteæis, Pontifex admonet eos, dicens :

Electi filii cbarissimi , ut sitis Lectores in domoDei nostri , officium vestrum agnoscite , et implete.Potens est enim Deus, ut augeat vobis gratiam per­fectionis æternæ. Lectorem siquidem oportet legereea quæ (vel ei qui) prædicat, et lectiones cantare,et benedicere panem et omnes fructus novos. Stu­dcteigitur verba Dei, videlicetLectionessacras, dis­tincte et aperte, ad intelligentiam, et ædificationemfidelium absque omni mendacio falsitatis proferre;ne veritas divinarum Lectionum incuria vestra adinstructionem audientium corrumpatur. Quod au­tem ore legitis, corde credatis, atque opere complea­tis: quatenus auditores vestros verbopariter, etexem­plo vestro docere possitis. Ideoque, dum legitis, 111alto loco Ecclesiæstetis,ut ab omnibusaudiaminiet videamini, figurantes positione corporali, vos inalto virtutum gradu debere conversari; quatenuscunctis , a quibus audimini , et videmini , cælestisvitæ formam præbeatis: quod in vobis Deus impleatper gratiam suam.

Deinde Pontifeæ accipit, et tradit omnibus codi­cem, de quo lecturi sunt , quem manu deætera tan­gunt, dicens:

Accipite, et estote verbi Dei relatores, habituri,si fideliter et utiliter impleveritis officiumvestrum,partem cum iis, qui verbum Dei bene admimstra­verant ab initio.

Quibus eæpeditis, et illis genu/lais, Ponti/e.vstans cum mitra versus ad eos , dicit :

Oremus, fratres charissimi, Deum Patrem omni­potentem, ut super bos famulos suos, quos in Or­dinem Lectorum dignatur assumere, bene 'i- dictio­nem suam clementer effundat : quatenus distinctelegant , quæ in Ecclesia Dei legenda-sunt , et eadem

ne oanma'rtou sxoacrs'unuu. 2'1operibus impleant. Per Dominum nostrum JesumChristum Filium suum , qui cum eo vivit, et regnatin unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. ll Amen.

Tum Pontifex , mitra deposita, stans conversusad altare, dicit : Oremus.

Et ministrisubjungunt : Flectamus genua. ;. Le­vate.

Deinde conversus ad ordinatos genulteæos, dicitsine mitra :

Dominesancte, Pater omnipotens, æterneDeus, be­ne 1' dicere dignare hos famulos tuos in officiumLectorum; ut assiduitate lectionum instructi sint ,atque ordinati; et agenda dicant. et dicta opere im­pleant: ut in utroque sanctæ Ecclesiæ exemplo sano-«..titatis suæ consulant. Per Dominumnostrum IesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit , et regnatin unitate Spiritus sancti Deus , per omnia sæculasæculorum. y. Amen.

Postea, suggerente Archidiacono, redeunt ordinatiad loca sua.

DE OBDINATIONE EXORGISTABUM.

!RO EXORCISTIS ORDINANDIS.PARETUR LIBER EIORCISKORUI.CUIUS LOCO DARI POTBST PONTIFICALB, VEL llSSALE.

Lectoribusordinatis, Pontifeæ, reassumpta mitra,accedit ad sedemsuam, vel ad faldistorium in cor­nu Epistola, ubi sedens cum mitra, oblato sibilibro et candela, tegit secundum Graduale, vetsecundum Alleluia, si sit infra Octavam Pentecostes.Interim cantatur a choro ipsum Graduate eetAlleluia. Quo finito, surgit Pontifeæ, deposita mi­tra, et versus ad altare cantat tertiam Collectam.Tum sedet, reassumpta mitra, et cantatur tertia

22 m. cantuariam: amnem-maun.Lectio. Interim accedunt duo Capellani cum libroet candela ante Pontificem, qui ea: eo, legit Lectio­nem ipsam. Quibusdictis, revertitur ad fatdistoriu'mante altare, et sedet cum mitra. Eæorcistæ vero vo­cantur per Archidiaconum modo consueto, dicendo :

Accedant, qui ordinandi sunt ad officiumExor­cistamm.

Et ipsi singulatim nominantur per notarium, utprius dictum est. Quibus coram Pontifice cum can­delis in manibus genufleæis, Pontifeæ admonet eos,dicens :

Ordinandi, filii charissimi, in officiumExorcista­rum, debetis noscere quid suscipitis. Exorcistametenim oportet abjicere dæmones; et dicere populo,ut , qui non communicat, det locum; et aquam inministerio fundere. Accipitis itaque potestatem im­ponendi manum super encrgumenos, et per impo­sitionem manuum vestrarum, gratia Spiritus sanctiet verbis exorcismi, pelluntur spiritüs immundi acorporibus obsessis. Studete igitur, ut sicut a cor­poribus aliorum dæmonesexpellitis, ita a mentibuset corporibus vestris omnem immunditiam et ne­quitiam ejiciatis; ne illis succumbatis, quos ab aliis,vestro ministerio, effugatis. Discite per officium.vestrum vitiis imperare; ne in moribus vestris ali­quid sui juris inimicus valeat vindicare. Tunc ete­nim recte in aliis dæmonibus imperabitis, cumpriusin, vobis eorum multimodam nequitiam superatis.Quod vobis Dominus agere concedat per Spiritumsuum sanctum.

Post hæc Pontifex accipit, et tradit omnibus ti­brum, in quo scripti sunt eæorcismi, cujus locotradi potest Pontificale, vel Missale, quem manudeætera tangunt, Pontifice dicente :

Accipite, et commendato memoriæ, et habete po­

. ne ORDINATIONEExoacmnauu. 23testatem imponendi manus super energumenos, sivebaptizatos, sive catechumenos.

Postea vero, omnibus devote genufleæis, Pontifeæcum mitra stans , dicit :

Deum Patrem omnipotentem, fratres charissimi,supplices deprecemur, ut bos famulos suos bene 'i"­dicere dignetur in officium Exorcistarum; ut sintspirituales imperatores ad abjiciendos dæmones-decorporibus obsessis, cum omni nequitia eorum mul­tiformi. Per unigenitum Filium suum Dominumnostrum Iesum Christum, quicum eo vivit et re­gnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæ­cula sæculorum. a. Amen.

Tum conversusad altare, deposita mitra, dicit :Oremus.

Et ministri s-ubjungunt : Flectamus genua. H-Le­vate.

Et morc conversus ad ordinatos genufleæos,dicit :Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus,

bene 1-dicere dignare hos famulos tuos in officiumExorcistarum; ut per impositionemmanuum, et orisofficium, potestatem et imperium habeant spiritusimmundos coercendi; ut probabiles sint medici Eos-.clesiæ tuæ, gratia curationum, virtuteque cælesticonfirmati. Per Dominum nostrum JesumChristumFilium tuum, qui tecum vivit- et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.a. Amen.

Post hæc, suggerente Archidiacono, redeunt adloca sua.

24 ne onomuxonn soommonvu. »

DE OBDINATIONE ACOLTTHORUM.

PRO ACOLTI'HII ORDINANDIS PABBN'I'UR CANDBMBRUI CUICBREO EXTINCTO, ET UBCEOLUS VACUUS PRO VINO, PROMCMIBNTO.

Eæorcistis ordinatis, Pontifex, reassumpta mi­tra, accedit ad sedem suam, vel ad faldistoriumin cornu Epistolæ, ubi sedens cum mitra, oblatosibi libro et candela, legit tertium Graduale, vel

,tertium Alleluia, si sit infra Octavam Pentecostes.Interim a chorocantatur ipsum Graduale, vel AI­leluia. Quo finito, surgit Pontifeæ, deposita mitra ,et versus ad altare cantat quartam Collectam. Tumsedet, reassumpta mitra, et cantatur quarta Lectio.Interim accedunt duo Capellani cum libro et can­dela ante Pontificem, qui sedens cum mitra ex eolegit Lectionem ipsam. Quibus dictis, Pontifeæ re­vertitur ad faldistorium ante altare, ubi sedetcum mitra. Acolythi vero vocantur per Archidiaco­num. ­

Accedant, qui ordinandi suntad officium Acoly­thorum.

Et mea: nominantur per notarium, ut supra.Quibus coram Pontijice cum candelis in manibusgmutleæis, Pontife'e admonet eos, dicens :

Suscepturi, filii charissimi, officium Acolytho­rum, pensate quod suscipitis. Acolythum etenimoportet ceroferarinm ferre; luminaria Ecclesiæac­cendere; vinum et aquam ad Eucha'ristiam minia­trare. Studete igitur susceptum officiumdigne im­plere. Non enim Deoplacere poteritis, si lucem Deomanibus præferentes , operibus tenebrarum inser­viatis, et per hoc aliis exempla perlidiæ præbeatia.

"Sedsicut Veritas dicit : Luoeat lux vestra coram ho.­

ne osnms'rrosr: sconv'monuu. 25

minibus; ut videant opera vestra bona, et glorificentPatrem vestrum , qui"in cælis est. Et sicut Apos­tolus Paulus ait : In medio nationis pravæ et.per­versæ, lucete sicut luminaria in mundo, verbumvitæ continentes. Sint ergo lumbi vestri præcincti ,et lucernæ ardentes in manibus vestris. ut filii lucissitis. Abjiciatisopera tenebrarum , et induamini armalucis. Eratis enim aliquando tenebræ , nunc autemlux in Domino. Ut filii lucis ambulate. Quæsit veroista lux, quam tantopere inculcat Apostolus, ipsedemonstrat subdens : Fructus enim lucis est, inomni bonitate, et justitia, et veritate. Estote igitursolliciti in omni justitia, bonitate et veritate, utvos, et alios, et Dei Ecclesiamilluminetis. Tunc ete­nim in Dei sacrificio digne vinum suggeretis etaquam , si vos ipsi Deo sacrificium, per castam vi­tam et bona opera, oblati fueritis. Quod vobis Do­minus concedat per misericordiam suam.

Post hæc Ponti/eæ accipit, et tradit omnibus can­delabrum cum candela extincta , quod successivemanu deætera singuli tangunt, Pontificedicente :

Accipite ceroferarium cum cereo, ct sciatis vosad accendenda Ecclesiæluminaria mancipari, in no­mine Domini. ly. Amen.

Tunc accipit, et tradit eis urceolum vacuum, quem.similiter tangeredebent, dicenscommuniter omnibus:

Accipite urceolum, ad suggerendum vinum etaquam in Eucharistiam sanguinis Christi , in nomineDomini. a. Amen.

Postea, eis genu/[emis permanentibus, Ponti/ea:stans cum mit-ra versus ad eos, dicit :

Deum Patrem omnipotentem, fratres charissimi,suppliciter deprecemur, ut hos famulos suos bene­T dicere dignetur in ordine Acolythorum; quatenus

2

'26 DE ORDINATIONE ACOLï'rHoaUM.

lumen visihile manibus præferentes, lumen quoquespirituale moribus præbeant : adjuvante Dominonostro Jesu Christo, qui cum eo, et Spiritu sanctovivit, et regnat Deus, per omnia sæcula sæculorum.R- Amen.

Tum Pontifeæ ad altare se convertam, depositamitra, et stans dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. Iþ.Levate.Et mea: Pontifeæ conversus ad eos genu/leæos,

dicit :Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus, ,

qui per Jesum Christum Filium tuum Dominumnostrum et Apostolos ejus, in hunc mundum lumenclaritatis tuæ misisti; quique, ut mortis nostræ an­tiquum aboleres chirographum, gloriosissimae il­lum crucis vexillo affigi, ac sanguinem et aquamex latere illius pro salute generis humani effluerevoluisti , bene 'l"dicere dignare hos famulos tuos inofficium Acolythorum; ut ad accendendum lumenEcclesiæ tuæ, et ad suggerendum vinum et aquamad conficiendum sanguinem Christi Filii tui in of­ferenda Eucharistia, sanctis altaribus tuis fidelitersubministrent. Accende, Domine , mentes eorum etcorda, ad amorem gratiæ tuæ, ut illuminati vultusplendoris tui, fideliter tibi in sancta Ecclesia de­serviant. Per eumdemChristum Dominumnostrum.a. Amen.

onmes.Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus,

qui ad Moysen et Aaron locutus es, ut accenderen­tur lucernæ in tabernaculo testimonii, bene 'i-diceredignare hos famulos tuos; ut sint Acolythi in Eccle­sia tua. Per Christum Dominum nostrum. n. Amen.

eamus.Omnipotens-sempiterne Deus, fons lucis, et origo

bonitatis, qui per Jesum Christum Filium tuum,

ne onnlm'rrone sunnrAcom. 27

lumen verum, mundum illuminasti, ejusque passio­nis mysterio redemisti, bene T dicere dignare hosfamulos tuos. quos in officium Acolythorum conse­cramus, poscentesclementiamtuam, ut eorum men­tes, et lumine scientiæ illustres, et pietatis tuæ roreirriges; ut ita acceptum ministerium, te auxiliante,peragant, qualiter ad æternam remunerationem per­venire mereantur. Per eumdemChristum Dominumnostrum. n. Amen.

Post hæc, suggerente Archidiacono, ordinati re­deunt ad loca sua.

DE SAGBIS OBDINIBUSIN GENERE.

Sacri et majores Ordines sunt : Subdiaconatus,Diaconatus, et Presbyteratus , ad quos ordinati om­nes debent communicare; ideo parentur, pro eorumnumero , hostiæ parvæ consecrandce.

DE OBDINATIONE SUBDIACONI.PRO ORDINATIONE SUBDIACONORUM PARENTUR CALIX VACUUS .

CUM PATENA BUPBRPOSITA, URCEOLI CUM HANUTERGIO, ETLIBER EPISTOLARUM.

Acolythisordinatis, Pontifeæ, reassumpta mitra ,accedit ad sedem suam , vel ad faldistorium in cornuEpistolæ; ubi sedens cum mitra. oblato sibi libroet candela, legit quartum Graduale, vel quartumAlleluia, si sit infra Octavam Pentecostes; interima chorocantatur ipsum Graduale, vel Alleluia. Quofinito, surgit Pontifeæ, deposita mitra, et versus adaltare cantat quintam Collectam. ­

228 ne ORDINATIONEsunnucour.

Tum sedet, reassumpta mitra, et cantatur quintaLectio. Interim accedunt duo Capellani cum libro, etcandela ante Pontificem, qui ea: eo legit Lectionemipsam. Quibus dictis, Pontifex revertitur ad sedemsuam ante medium altaris; et Archidiaconus versusad ordinandos, dicit :

Accedant qui ordinandi sunt Subdiaconi.Et notarius unumquemque illorum vocat, dicens :N. ad titulum Ecclesiæ N.N. ad titulum patrimonii sui.Frater N. professus ordinis N. ad titulum pau­

pertatis.Et sic de aliis; et quilibet vocatus dicit : Adsum,

et accedit versus Episcopum.Debet autem quilibet ordinandorum in Subdiaco­

num indutus esse amictu, non tamen super caput ,alba et cingulo, haberemanipulum in manu sinistra,tunicellam super brachio sinistro, et candelam inmanu deætera.

Omnibus autem in Subdiaconos ordinandis compe­tenti spatio coram Pontifice stantibus, Pontifex: cummitra sedens admonet eos (nisi omnes sint Religiosi,quia tunc ista admonitio omittitur), dicens :

Filii dilectissimi, ad sacrum Subdiaconatus Or­dinem promovendi, iterum atque iterum conside­rare debetis attente , quod onus hodie ultro appeti­tis. Hactenus enim liberi estis, licetque vobis proarbitrio ad sæcularia vota transire; quod si huncOrdinem susceperitis, amplius non licebit a propo­sito resilire; sed Deo, cui servire regnare est, per­*)etuofamulari; et castitatem , illo adjuvante . ser­(are oportebit; atque in Ecclesiæministerio semperesse mancipatos. Proinde, dum tempus est, cogitate,et, si in sancto proposito perseverare placet, in no­mine Domini, liuc accedite.

nn onuma'noua sununcom. 29Illis tunc accedentibus, et coram Pontifice genu­

fleæis, Archidiaconus vocat cæteros ordinandos ,dicens : .

Accedant qui ordinandi sunt Diaconi , et Pres­byteri.

Quibus accedentibus, Archidiaconus ordinat eos,videlicet Diaconandos paratos amictu, alba, cin­gulo, et manipulo, stolam in manu sinistra, dal­maticam super brachium sinistrum, et candelam inmanu deætera tenentes, contra cornu Epistolæ al­taris, faciebus altari versis; et Presbyterandos pa­ratos amictu, alba, cingulo, manipulo, stola inmodum Diaconi, planetam super brachium sinis­trum, mappulam albam manu sinistra,"et candela'mdeætera tenentes, contra faciem Pontificis ac mediumaltaris, faciebus similiter altari versis. Quibus sicordinatis, Pontifeæ mitram in capite tenens, pro­cumbit super faldistorium in superiori gradu, siveplano altaris paratum, et omnes ordinandi in locissuper tapetia prosternunt se; ministri vero, et aliiadstantes genu/lectum; et schola inchoat Litanias,choro respondente : vel si officiumfiat sine cantu, Pon­tifeæ dicit, ministris et Capellanis respondentibus :

Kyrie eleison. Sancta Maria, ora proChriste eleison.Kyrie eleison.Christe audi nos.Christe exaudi nos.Pater de cælis Deus, ml­

serere nobis.Fili Redemptor mundi

Deus, miserere nobis.Spiritus sancte Deus , mi­

serere nobis,Sancta Trinitas unus Deus,

miserere nobis.

nobis.Sancta Dei Genitrix, ora.Sancta Virgo virginum, o.Sancte Michael, Ora.Sancte Gabriel, ora.Sancte Raphael. ora.Omnes sancti Angeli , ' et

Archangeli. orate pro.Omnes sancti beatorum

Spirituum ordines, or.Sancte Joannes Baptista, o,Sancte Joseph. ora.

30

Omnes sancti Patriarchae,et Prophetæ, orate.

Sancte Petre, ora.Sancte Paule, ora.Sancte Andrea, ora.Sancte Jacobe, ora.Sancte Joannes, ora.Sancte Thoma, ora.Sancte Iacobe, ora.Sancte Philippe. ora.Sancte Bartholomæe, ora.Sancte Matthæe, ora.Sancto Simon, ora.Sancte Thaddæe, ora.Sancte Matthia , ora­Sancte Barnaba, ora.Sancte Luca, ora.Sancte Marce, ora.Omnes sancti Apostoli , et

Evangelistæ. orate.Omnes sancti Discipuli Do­

mini, orate.Omnes sancti Innocen­

tes, orate.Sancte Stephane, ora.Sancte Laurenti. ora.Sancte Vincenti, ora.Sancti Fabiano et Sebas­

tiane, orate.Sancti Joannes et Pau­

le, orate.Sancti Cosma' et Damia­

ne, orate.Sancti Gervasi e't Prota­

si, orate.Omnes sancti Martyres, or.Sancte Silvester, ' ora.Sancte Gregori, ora.Sancte Ambrosi , ora.Sancte Aguustine, ora.

DE ORDINATIONE SUBDIACONI.

Sancte Hieronyme,Sancte Martine,Sancte Nicolae, ora.Omnes sancti Pontifices

et Confessores, ' orate.Omnessancti Doctores, or.

ora.ora.

Sancte Antoni, ora.SancteBenedicte, ora.Sancte Bernarde, ora.Sancte Dominice, ora.Sancte Francisce , ora.Omnes sancti Sacerdotes

et Levitæ, orate.Omnes sancti Monachi et

Eremitæ, orate.Sancta Maria Magdale­

na. ora.Sancta Agathe, ora.Sancta Lucia, , ora.Sancta Agnes, ora.Sancta Cæcilia, ora.Sancta Catharina, ora.Sancta Anastasia, ora.Omnes sanctæ Virgines et

Viduæ, orate.Omnes Sancti et Sanctæ

Dei, intercedite pro no­.bis.

Propitius esto, parce nobisDomine.

Propitius esto, exaudi nosDomine.

Ab omni malo , libera nosDomine.

Ab omni peccato, liberanos Domine.

Ab ira tua, libera nos Do­mine.

A subitanea et improvisamorte , libera nos Do.

DE ORDINATIONE SUBDIACONI.

Ab insidiis diaboli , liberanos Domine.

Ab ira, et odio, et omnimala voluntate,. liberanos Domine.

A spiritu fornicationis, li­bera nos Domine.

A fulgure, et tempestate,libera nos Domine.

A flagello terræ motus, li—bera nos Domine.

A peste, fame, et bello, li­bera nos Domine.

A morte perpetua, liberanos Domine.

Per mysterium sanctæ in­carnationis tuæ, liberanos Domine.

Per adventum tuum. liberanos Domine.

Per nativitatem tuam , li­bera nos Domine.

Per baptismum, et sane­-tum jejunium tuum, li­bera nos Domine.

Per crucem, et passionemtuam, libera "nosDomine.

Permortem, etsepulturamtuam, libera nos Do.

Per sanctam resurrectio­nem tuam, libera nosDomine.

Per admirabilem ascensio­nem. tuam, libera nosDomine.

Per adventum Spiritussancti paracliti, liberanos Domine.

In die judicii, libera nosDomine.

31

Peccatores , te rogamus.Ut nobis parcas , te roga­

mus audi nos.Ut nobis indulgeas, te lo­

gamus audi nos.Ut ad veram poenitentiam

nos perducere digneris,te rogamus audi nos.

Ut ecclesiam tuam sanctamregere, et conservare (li­gneris, te rogamus audi.

Ut Domnum apostolicum,et omnes ecclesiasticosordines in sancta reli­gione conservare digne­ris, te rogamus audi nos.

Ut inimicos sanctæ Eccle­siæ humiliare digneris ,te rogamus audi nos.

Ut Regibus, et Principibuschristianis pacem et ve­ram concordiam donaredigneris. te rogamus.

Ut cuncto populo christia­no pacem, et unitatemlargiri digneris, te ro­gamus audi nos.

Ut nosmetipsos in tuo sanc­to servitio confortare. etconservare digneris, terogamus audi nos.

Ut mentes nostras ad cæ­lestia desideria erigas ,te rogamus audi nos.

Utomnibusbenefactoribusnostris sempiterna bonaretribuas, te rogamusaudi nos.

Ut animas nostras, fra­trum, propinquorum et

32,benefactorum nostro­rum ab æterna damna­tioneeripias, ta rogamusäudi nos.

Ut fructus terræ dare ,et conservare digneris,

DE ORDINATIONE SUBDIACONI.

te rogamus audi nos.Ut omnibus fidelibus de­

functis requiem æter—namdonare digneris, terogamus audi nos.

(Hic datur benedictio, sanctificatio, et conse­cratio per Pontificemrebus consecrandis, ut infrain locis propriis dicetur.)

Postquam autem dictum fuerit in Litaniis .'Ut omnibus fidelibus defunctis ete. iy.Te roga­

mus audi nos.

. Surgit Ponti/eæ cum mitra ab accubitu, et sead ordinandos vertens, et baculumPastoralem insinistra manu tenens, ordinandis prostratis ma­ncntibus, dicit :

Ut hos electos bene-fdicere digneris. Iþ.Te roga­mus audi nos.

Secundo dicit :Ut hos electos bene-I- dicere, et sancti 'l- ficare

digneris. ly. Te rogamus audi nos.Tertio dici:. :Ut hos electos bene-I-dicere , sancti-I-ficare, et

conse 'I-crare digneris. ip.Te rogamus audi nos.Tum iterum super faldistorium procumbit,

schola perfciente Litanias, Ut nos exaudire di­gneris, usque ad Fnem.Ut nos exaudire digne­

ris. te rogamus audinos.

Fili Dei, te rogamus audinos.

Agnus Dei, qui tollis pec­cata mundi, parce nobisDomino.

Agnus Dei, qui tollis pec­

cata mundi, exaudi nosDomine.

Agnus Dei, qui tollis pec­cata mundi, misererenobis.

Christe audi nos. Christeexaudi nos.

Kyrie eleison. Christe elei­son. Kyrie eleison.

ne onerum-tona suanmcom . 33

Quibus finitis , Pontifex surgens cum mitra,sedet super faldistorium ante medium altaris, etArchidiaconus dicit alta voce: ,

Becedant in partem, qui ordinandi sunt Diaconi.et Presbyteri.

Quibus ad aliquem locum idoneum, unde Pon­tificem celebrantem videre possint, transeuntibus,ad ordinationemSubdiaconorumproceditur. Illisitaque coram Pontifice per ordinem in mod-umcoronæ genu/lesis, Pontifex admonet eos dicens :

Adepturi, filii dilectissimi, officiumSubdiacona­tus, sedulo attendite quale ministerium vobis tradi­tur. Subdiaconum enim oportet aquam ad ministe­rium altaris præparare; Diacono ministrare; pallasaltaris , et corporalia abluere; Calicem, et Pategamin usum sacrificii eidem offerre. Oblationes quæ "le"niunt in altare, panes propositionis vocantur. Deip­sis oblationibus tantum debet in altare poni, quan­tum populo possit sufficere, ne aliquid putridum insacrario remaneat. Pallæ, quæ sunt in substratorioaltaris, in alio vasedebent lavari, et in alio corpora­les pallæ. Ubi autem corporales pallæ lotæ fuerint,nullum aliud linteamen debet lavari, ipsaque lotio­nis aqua in baptisterium debet vergi. Studete itaque,ut ista visibilia ministeria, quæ diximus, n'itide etdiligentissime complentes, invisibilia horum exemploperficiatis. Altare quidem sanctæ Ecclesiæ ipse estChristus, teste Joanne, qui in Apocalypsisua altareaureum se vidisse perhibet stans ante thronum , inquo et per quem oblationes fidelium Deo Patri con­secrantur. Cujus altaris pallæctcorporalia sunt mem­bra Christi , scilicet fideles Dei , quibus Dominusquasi vestimentispretiosis circumdatur, ut ait Psal­mista: Dominus regnavit, decorem indutus est. Bea­tus quoque Joannes in Apocalypsi vidit filium homi­

2.

34 DE ennius-noms suanmcom.

nis praecinctumzona aurea, id est, sanctorum caterva .. Si itaque humana fragilitate contingat in aliquo fi­

deles maculari , præbenda est a vobis aqua cælestisdoctrinæ, qua purificati, ad ornamentum altariset cultum divini sacrificii redeant. Estote ergo tales,qui sacrificiis divinis, et Ecclesiæ Dei , hoc est cor­pori Christi, digne servire valeatis , in vera et Ca­tholica tide fundati; quoniam , ut ait Apostolus :Omne quod non est ex fide , peccatum est, schisma­ticum est , et extra unitatem Ecclesiæ est. Et ideo .si usque nunc fuistis tardi ad Ecclesiam, amododebetis esse assidui. Si usque nunc somnolenti ,amodo vigiles. Si usque nunc ebriosi, amodo sobrii.Si usque nunc inhonesti, amodo casti. Quod ipsevobis præstare dignetur, qui vivit, et regnat Deusin sæcula sæculorum. iy.Amen.

Deinde Pontifea: accipit, et tradit omnibus Ca­licem vacuum, cum Patcna vacua superposita,quem successivemanu dextera singuli tangunt,Ponti/icc dicente.

Videte, cujus ministerium vobis traditur; ideovos admoneo , ut ita vos exhibeatis, ut Deo placerepossitis.

Et Archidiaconus accipit, et tradit eis urceoloscum vino, et aqua, ac bacile cum manutergio ,quaeomnia similiter tangere debent.

Postea surgit Pontifex, et versus ad populumstans cum mitra, dicit :

Oremus Deum, ac Dominum nostrum , fratrescharissimi, ut super hos servos suos, quos ad Sub­diaconatus oflicium vocare dignatus est, infundatbene T dictionem suam, et gratiam; ut, in cons­pectu ejus fideliter servientes, praedestinata Sanctispræmia consequantur, adjuvante Domino nostroJesu Christo, qui cum eo vivit, et regnat in unitate

nc onnwsnonc snnnmcom. 35

Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.a. Amen.

Tum deposita mitra , conversus ad altare Pon­tifex dicit: Oremus.

Et ministri: Flectamusgenua. n. Levate.Et mea: Pontifex versus ad ordinandos genu­

fleæos, dicit S'I/Iwmitra .'Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus.

bene 'i- dicere dignare hos famulos tuos, quos adSubdiaconatus officium eligere dignatus es; ut eosin sacrario tuo sancto strenuos, sollicitosque cæ­lestis militæ instituas excubitores , sanctisque alta.­ribus tuis fidelitersubministrcnt; etrequiescat supereos Spiritus sapientiæ, et intellectus; Spiritus consi­lii, et fortitudinis; Spiritus scientiæ, et pietatis; etrepleas eos Spiritu timoris tui, et eos in ministeriodivino confirmes; ut obedientes facto, ac dicto pa­rentes, tuam gratiam consequantur. Per Dominumnostrum Jesum Christum Filium tuum, qui tecumvivit, et regnat in unitate ejusdem Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Tum Pontiferc sedens, accepta mitra, amictum,quiin collo ordinandorum jacet, imponit supercaput siugulis, dicens :

Accipe amictum , per quem designatur castigatiovocis. In nomine Pa '1'tris, et Fi '1'lii, et Spiritus 'i"sancti. Bi. Amen.

Tum immittit manipulum in sinistrum bra­chium cuilibet, dicens:

Accipe manipulum, per quem designantur fruc­tus bonorum operum. In nomine Pa T tris , et Fi­T lii, et Spiritus 'l- sancti. B:.Amen.

Post hæc induit quemlibet tunica ; et si tantumunica sit , immittit illam cuilibet solum usque ad

36 DEonomnloss nucem.

scapulas, ac retrahens, post-remum total-iter in­duit, dicens cuilibet :

Tunica jucunditatis, et indumento lætitiæ induatte Dominus. In nomine Pa 'i"tris, et Fi *]-lii, etSpiritus 1" sancti. iy. Amen.

Postea accipit, et tradit omnibus librum Epis­tolarum, manu dextera ipsum simul tangentibus,dicens :

Accipite librum Epistolarum , et habete potesta­tem legendi eas inEcclesia sancta Dei, tam pro vivis,quam pro defunctis. In nomine Pa 1-tris, et Fi 1"­lii, et Spiritus 1-sancli. iy. Amen.

Omnibus expeditis, suggerente Archidiacono,ordinati redeunt ad loca sua; unus tamen de no­viter ordinatis tunica indutus, dicet Epistolamsuo tempore.

DE ORDINATIONE DIACONI.

Subdiaconis ordinatis, Ponti/eæ, reassumptamitra, accedit ad sedem suam, 'uel ad faldisto­rium in cornu Epistolæ , ubi sedens cum mitra ,oblato sibi libro et candela, legit Hymnum Be-.nedictus es, vel Alleluia cum Versu Benedictuses , si sit infra OctavamPentecostes. Interim can­

xtatur a choro dictus Hymnus, vel Alleluia cum.suo Vers-uut supra. Quo finito, surgit Pontifea­deposita mitra, et versus ad altare dicit in com­petenti tono Gloria in excelsis Deo, si sit infraOctavam Pentecostes, quod dum a choro per/ï­citur, sedet cummitra. Quofinito, deposita mitra,surgit, et versus ad populum, dicit : Pax vobis ,vel Dominus vobiscum , si Gloria in excelsis non

DE ou ummosu DIACONI. 37

sit dicendum; et conversus ad altare cantat ora­tionem Missæ diei, cum oratione pro ordinatiset ordinandis, sub uno Per Dominumnostrum ,uidelicet :

ORATIO.

Exaudi, quæsumus Domine , supplicum preces ,et devoto tibi pectore famulantes perpetua defen­sione custodi; ut nullis perturbationibus impediti ,liberam servitutem tuis semper exhibeamus ofiiciis.Per Dominum nostrum Iesum Christum Filiumtuum , qui tecum vivit , et regnat etc.

Finita oratione, sedet Pontifeæ, reassumptamitra, et oblato sibi libro et candela, legit Epis­tolam. Interim per unum ea:Subdiaconis noviterordinatis cantatur Epistola. Qua finita, surgitPonti/eæ, et accedit ad faldistorium ante altarecum mit-ra, et ibi sedet. Promo'vendi vero ad Or­dinem Diaconatus per Archidiaconum uocantur,dicendo :

Accedaut , qui ordinandi sunt ad Diacouatum.

Et moa:singulatim nominantur per notarium,nulla tamen facta mentione de titulo. Eis igituramictu, alba, cingulo, et manipulo paratis, ac

. stolam in sinistra manu, et candelam in dextera,ac dalmatieam super brachium sinistrum tenen­tibus , et in modum coronæ coram Pontifice genu­nu/leæis, Archidiaconus offerens illos Ponti/ici,dicit :

Reverendissime pater, postulat sancta mater Ec­clesia catholica, ut hos præsentes Subdiaconos adonus Diaconii ordinetis.

Ponti/"eæinterrogat, dicens :Scis illos dignos esse?

38 DEonnnunous maconr.

Respondet Archidiaconus :Quantum humana fragilitas nosse sinit, et scio,

et testificor ipsos dignos esse ad hujus onus officii.Et Pontifex dicit : Deo gratias.Et ad eorum ordinationem procedit. In primis

Ponti/eæ cum mitra sedens, clero et populo an­nuntiat, dicens :

Auxiliante Domino Deo, et Salvatore nostro JesuChristo, eligimus hos præsentes Subdiaconos in or­dinem Diaconii . Si quis habet aliquid contra illos,pro Deo et propter Deum cum fiducia exeat et dicat;verumtamen memor sit conditionis suæ.

Et facta aliquali mora, Ponti/eæconvertens ser­monem saum ad ordinandos, admonet eos, dicens :

Provehendi , filii dilectissimi , ad Leviticum or­dinem, cogitate magnopere ad quantum gradumEcclesiæ ascenditis. Diaconum enim oportet minis­trare ad altare, baptizare, et. prædicare. Sane inveteri lege ex duodecim, una Tribus Levi electa est,quæ speciali devotione tabernaculo Dei, ejusquesacrificiis, ritu perpetuo deserviret. Tantaque di­gnitas ipsi concessa est, quod nullus , nisi ex ejusstirpe, ad divinum illum cultum atqde officiumministraturus assurgeret; adeo ut, grandi quodamprivilegio bæreditatis, et Tribus Domini esse mere­retur et diei : quorum hodie, tilii dilectissimi, etnomen et officiumtenetis; quia in mini-sterium ta­bernaculi testimonii, id est, Ecclesiæ Dei, eligiminiin Levitico officio; quæ semper in procinctu posita,incessabili pugna contra inimicos dimicat; undeait Apostolus : Non est nobis colluctatio adversuscarnem, et sanguinem; sed adversus principes etpotestates, adversus mundi rectores tenebrarum ba­rum, contra spiritualia ncquitiæ, in coelestibus.

DEonomanoua mannm. 39

Quam Ecclesiam Dei, veluti tabernaculum, portareet munire debetis ornatu sancto, prædicatu divino,exemplo perfecto. Levi quippe interpretatur ad­ditus, sive assumptus. Et vos, filii dilectissimi, quiab. hæreditate paterna nomen accipitis , estote as­sumpti a carnalibus desideriis , a terrenis concu­piscentiis, quæ militant adversus animam; estotenitidi, mundi, puri , casti, sicut decet ministrosChristi, et dispensatores mysteriorum Dei; ut digneaddamini ad numerum ecclesiastici gradus; ut hæ­reditas et Tribus amabilis Domini esse mereamini.Et quia comministri et cooperatores estis corporiset sanguinis Domini, estote ab omni illecebra carnisalieni, sicut ait Scriptura : Mundamini, qui fertisvasa Domini. Cogitate beatum Stephanum , meritopræcipuæ castitatis ab Apostolis ad officium istudelectum. Curate, ut quibus Evangelium ore annun­tiatis, vivis operibus exponatis; ut de vobis dicatur :Beati pedes evangelizantium pacem, evangelizan­tium bona. Habcte pedes vestros calceatos Sanc­torum exemplis, in præparatione Evangelii pa­cis. Quod vobis Dominus concedat per gratiamsuam.

Deinde, si non sint ordinati Subdiaconi, ordi­nandi omnesprosternunt se, ubi genu/lectebant,et Pontificc'ante faldistorium suum genu/lactente,dicuntur Litaniæ, et ordinandi per Pontificembc­nedicuntur, prout supra, pag. 29, in ordinationeSubdiaconi dictum est. .

Post hæc ordinandis ab accubitu surgentibus,genu/leæis tamen manentibus, Pontifcæ sedens infaldistorio cum mitra, intelligibili roocealloqui­tur clerum et populum, dicens :

Commune votum, communis oratio prosequatur;ut hi totius Ecclesiæ prece , qui ad Diaconatus mi­

40 ne ouorum-[oun uncom.

nisterium præparantur, Leviticæ bene ']-dictionisordine clarescant, et spirituali conversatione præ­fulgentes, gratia sanctificationiseluceant; præstanteDomino nostro Iesu Christo , qui cum Patre, etSpiritu sancto vivit, et regnat Deus in sæcula sæcu­lorum.

Deindesurgens cummitra Pontifex, stans versus­ad ordinandos dicit, alta voce legendo :

Orcmus , fratres charissimi, Deum Patrem om­nipotentem, ut super hos famulos suos, quos adofficium Diaconatus dignatur assumere, benedic­tionis suæ gratiam clementer effundat, eisque con­secrationis indultæ propitius dona conservet, etpreces nostras clementer exaudiat, ut, quæ nostrogerenda sunt ministerio, suo benignus prosequaturauxilio; et, quos sacris mysteriis exequendis pronostra intelligentia credimus offerendos , sua bene­T dictione sanctificet et conürmet. Per unigenitumFilium suum Dominum nostrum Jesum Christum,quicum eo, et Spiritu sancto vivit et regnat Dens,

Deinde, deposita mitra, ea.-tensismanibns antepeetus, dicit :

Per omnia sæcula sæculorum. u. Amen.ut. Dominus vobiscum. Iþ.Et cum spiritu tuo.w. Sursum corda. iy. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. iy. Di­

gnum et justum est.Vere dignum et justum est, æquum et salu­

tare , nos tibi semper et ubique gratias agere , Do­mine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus ,honorum dator, ordinumque distributor, atque of­ficiorum dispositor, qui in te manens innovas om­nia, et cuncta disponis per verbum , virtutem , sa­pientiamque tuam , Jesum Christum Filium tuumDominum nostrum, sempiterna providentia præ­

ne oannvanoaa DIACONI. 41

paras, et singulis quibusque temporibus aptandadispensas. Cujus corpus, ecclesiam videlicet tuam,cælestium gratiarum varietate distinctam , suorum­que connexam distinctione membrorum, per legemmirabilem totius compaginis unitam, in augmen­tum tcmpli tui crescere, dilatarique largiris; sacrimuneris servitutem trinis gradibus ministrorumnomini tuo militare constituens; electis ab initioLevi filiis, qui in mysticis operationibus domus tuæfidelibus excubiis permanentes, hæreditatem bene­dictionis æternæ sorte perpetua possiderent. Superhos quoque famulos tuos, quæsumus, Domine ,placatus intende, quos tuis sacris altaribus servi­turos in officiumDiaconatus suppliciter dedicamus.Et nos quidem tanquam homines , divini sensus etsummæ rationis ignari , horun'i vitam , quantumpossumus, æstimamus. Te autem, Domine, quæ no­his sunt ignota non transeunt, te occulta non fal­lunt. Tu cognitor es secretorum; tu scrutator escordium. Tu horum vitam cælesti poteris exami­nare judieio, quo semper prævales, et admissapurgare, et ea, quæ sunt agenda, concedere.

Hic solus Pontifeæ manum deæteram extendens,ponit super caput cuilibet ordinando; et nullusalius, quia non ad Sacerdotium, sed ad ministe—rium consecrantur, dicens singulis :

Accipe Spiritum sanctum ad robur, et ad resis­tendum diabolo, et tentationibus ejus. In nomineDomini. .

Postea prosequitur in primo tono, extensam te­nens manum dea-teram,usque in finemPræfationis.

Emitte in eos, quæsumus, Domine, Spiritum sane­tum, quo in opus ministerii tui fideliter exequendiseptiformis gratiæ tuæ munere roborentur. Abundetin eis totius forma virtutis , auctoritas modesta ,

42 DE unnmuroue DIACONI.

pudor constans, innocentiæ puritas, et spiritualisobservantia disciplinæ. In moribus eorum præceptatua fulgeant ; ut suæ castitatis exemplo imitationemsanctam plebs acquirat; et bonum conscientiæ tes­timonium præferentes , in Christo firmi et stabilesperseverent ; dignisque successibus de inferiorigradu per gratiam tuam capere potiora mereantur.

Quod sequitur, dicit submissa voce legendo, itatamen quod a circumstantibus possit audiri.

Per eumdemDominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit, et regnat in unitate

Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum..Amen.Post hæc Pontifex sedens cum mitra cuilibet or­

dinando ante se genu/lera, stolam, quam singuliin manu habent, imponit successiue super hume­rum sinistrum, dicens singulis :

Accipe stolam 1- candidam de manu Dei; adimpleministerium tuum; potens enim est Deus , ut augeattibi gratiam suam. Qui vivit, et regnat in sæculasæculorum. ly. Amen.

Faciens supra quemlibet eorum signum crucis;et ministri re/lectent capita stolæ, et alligent subbrachio dextro.

Post haecPontifea: accipiens dalmaticam, induitea quemlibet successive, usque ad humeros; et sicfit usque ad ultimum, quem ea totaliter induit, ethoc, si una tantum sit dalmaa'ca. Si vero quilibetsuam habet, tunc singulos sua totaliter induit, dl­censcuilibet:

lnduat te Dominus indumento salutis, et vesti­mento lætitiæ, et dalmatica justitiæ circumdet tesemper. In nomine Domini. ip. Amen.

Postremo Pontifea:accipit, et tradit omnibus li­

DE onnmnroua DIACONI. 43

brum Evangeliorum,,quemmanii dextera tangunt,dicens :

Accipite potestatem legendi Evangelium in Ec­clesia Dei, tam pro vivis, quam pro defunctis. Innomine Domini. a. Amen.

Quo facto, Pontifea: stans ad altare conversusd icit, sine mitra : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. iy.Levate.Et vertens se ad ordinatos, dicit :Exaudi, Domine, preces nostras, et super hos

famulos tuos Spiritum tuæ bene 11dictionis emitte;ut cælesti munere ditati, et tuæ majestatis gratiampossint acquirere , et bene vivendi aliis exemplumpræbere. Per Dominum nostrum Jesum Christum,Filium tuum, qui tecum vivit, et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. ip. Amen.

OBEMUS. .

Domine sancte, .Pater fidei , spei , et gratiæ , etprofectuum remunerator, qui in cælestibus et ter­renis Angelorum ministeriis ubique dispositis , peromnia elementa voluntatis tuæ diffundis effectum:hos quoque famulos tuos spirituali dignare illus­trare affectu; ut tuis-obsequiis expediti, sanctisaltaribus tuis ministri puri accrescant, et indul­gentia tua puriores , eorum gradu, quos Apostolitui in septenarium numerum, beato Stephano duceac prævio Spiritu sancto auctore, elegerunt, digniexistant; et virtutibus universis, quibus tibi ser­vire oportet instructi, tibi complaccant. Per Do­minum nostrum Jesum Christum Filium tuum, quitecum vivit, et regnat in unitate ejusdem Spiritussancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. ip.Amen.

Deinde, cum tempus fuerit, aliquis de noviter

44 ne onnmmonn pnESBïTEBI.

ordinatis dalmatica indutus Evangelium dicet.Ordinati autem statim, suggerente Archidiacono,redeunt ad loca sua.

DE ORDINATIONE PBESBTTEBI.PRO ORDINATIONEPRESBVTERORUMPARENTUR OLEUM cuncn U­

MENORUM; CALIX CUM VINO ET AQUA; PATENA, ET HOSTIADESUPER POSITA; MEDULLA PANIS. ET BACILE CUM BUCCALI

PRO MANIBUS ABLUENDIS, QUAS SllNI'GULl AD SUAS MAPPULASEXTERGUNT.

Diaconis ordinatis, Pontifeæ' ad sedendum in

sede sua, vel in faldistorio inflano juæta cornuEpistolae accedit, et cantatur ractus, usque adultimum Versum eæclusive; vel, si sit infra Octa­vam Pentecostes, Tractus et Sequentia, usque adultimum Versum eæclusive.Interim accedunt duoCapellani cum libro et candela ante Pontiþcem,qui ea: eo legit ipsum Tractum et Sequentiam us­que ad ultimum Versum eæclusive.Deinde Ponti/'ea­cum mitra revertitur ante altare, ubi sedetsuperfaldistorium.

Tunc Archidiaconus vocat ordinandos voce in­telligibili, dicens : Accedant qui ordinandi sunt adordinem Presbyteratus.

Et moa-nominatim leguntur per notarium, proutsupra dictum est, nulla tamen de tit-ulo factamentione. Tunc illi more Diaconorum paratiamictu, alba, cingulo, stola, et manipulo, tenen­tes planetas super brachium sinistrum complica—tas, et in manu dextera candelas ac mappulas al­baspro ligandis manibus, ad Pontificem accedunt ,et coram eo in modum coronæ se disponunt. '

Tunc Archidiaconus praesentat ordinandos Pon­tifici, dicens :

Bevendissime pater, postulat sancta mater Ec­

ne onnmurone pnesnrremf 45clesia catholica, ut 1108præsentes Diaconos ad onusPresbyterii ordinetis.

Et Pontifeæinterrogat, dicens :Scis illos esse dignos?Respondet Archidiaconus :Quantum humana fragilitas nosse sinit, et scio,

et testificor ipsos dignos esse ad bujüs onus of­ficii.

Pontifeæ dicit : Deo gratias.Et annuntiet clero, et populo, dicens :Quoniam, fratres charissimi, rectori navis et

navigio deferendis eadem est vel securitatis ratio ,vel communis timoris; par eorum debet esse sen­tentia, quorum causa communis existit. Nequeenim fuit.frustra a Patribus institutum, ut de elec­tione illorum, qui ad regimen altaris adhibendisunt ., consulatur etiam populus : quia de vita etconversatione præsentandi , quod nonnumquamignoratur a pluribus, scitur a paucis; et necesseest . ut facilius e'yquis obedientiam exhibeat ordi­nato, cui assensum præbuerit ordinando. Horumsiquidem Diaconorum in Presbyteros, auxilianteDomino, ordinandorum conversatio (quantum mihividetur) probata et Deo placita existit , et digna(ut arbitror) ecclesiastici honoris augmento. Sed neunum fortasse vel paucos , aut. decipiat assensio ,vel fallat affectio , sententia est expetenda multo­rum. ltaque quid de eorum actibus aut moribus no­veritis , quid de merito sentiatis , libera voce pan­datis; et his testimonium Sacerdotii magis promerito, quam affectione aliqua tribuatis. Si quisigitur habet aliquid contra illos , pro Deo et prog­ter Deum, cum fiducia exeat , et dicat; verumta­men memor sit conditionis suæ.

46 . ne ORDINATIONE PRESBTTERI.

Postea Ponti/eæ, facta aliqua mora, convertenssermonem suum ad ordi-nandos, admonet eos, de'­cens :

Consccrandi, tilii dilectissimi, in Prebyteratusofficium , illud digne suscipere , ac susceptum lau­dabiliter exequi studeatis. Sacerdotemetenim opor­tet offerre, benedicere, præesse , prædicare , etbaptizare. Cum magno quippe timore ad tantumgradum ascendendumest ; ac providendum, ut cæ­lestis sapientia, probi mores, et diuturna justitiæobservatio ad id electoscommendent. Unde Dominuspræcipiens Moysi, ut septuaginta viros de universoIsrael in adjutorium suum eligeret, quibus Spiritussancti dona divideret, suggessit: Quos tu nosti ,quod. senes populi sunt. Vos siquidem in septua­ginta viris, et senibus signati estis, si per Spiritumseptiformem , Decalogum legis custodientes , probiet maturi in scientia similiter et opere-eritis. Subeodem quoque mysterio, et eadem figura in novoTestamento Dominus septuaginta duos elegit, acbinos ante se in prædicationcm misit; ut doceretverbo simul et facto , ministros Ecclesiæ suæ , fideet opere debere esse perfectos , seu geminæ dilec­tionis, Dci scilicet et proximi, virtute fundatos.Tales itaque esse studeatis, ut in adjutorium Moysiet. duodecim Apostolorum , Episcoporum videlicetcatholicorum , qui per Moysen et Apostolos figu­rantur , digne per gratiam Dei eligi valeatis. Haccerte mira varietate Ecclesia sancta circumdatur,ornatur et regitur, cum alii in ea Pontifices, aliiminoris ordinis Sacerdotes, Diaconi et Subdiaconi,diversorum ordinum viri consecrantur; et ex mul­tis, et alternæ dignitatis membris unum CorpusChristi efficitur. ltaque, filii dilectissimi, quos adnostrum adjutorium, fratrum nostrorum arbitriumconsecrandos elegit, servate in moribus vestris

DE OBDLNATIONE PBESBXTEBI. 47

castæ et sanctæ vitæ integritatem. Agnoscite quodagitis : imitamini quod tractatis; quatenus mortisDominicæ mysterium celebrantes, mortificare mem­bra vestra a vitiis, et concupiscentiisomnibus pro­curetis. Sit doctrina vestra spiritualis medicinapopulo Dei. Sit odor vitæ vestræ deleotamentumEcclesiæ Christi; ut prædicatione , atque exemploædificetis domum , id est , familiam Dei; quatenusnec nos de vestra provectione , nec vos de tanti of­ticii susceptione damnari a Domino, sed remuneraripotius mereamur. Quod ipse nobis concedat pergratiam suam. iy. Amen.

Si non sint factæ ordinationes Subdiaconorum,rel Diaconorum, dicuntur Litaniæ, ut supra inordinatione Subdiaconorum dictum est, pag. 29.

Post hæc surgunt omnes, et ordinandis coramPontifice binis, et binis successivegenu/lectenti­bus, Pontifeæ stans ante faldistorium suum cummit-ra, et nulla oratione, nulloque cantu præmis­sis, imponit simul utramque manum,super caputcujuslibet ordinandisuccessine, nihil dicens.Idem­que faciunt post eum omnes Sacerdotes, qui ad­sunt, quorum tres, aut plures, planetis vel saltemcum stolis parati, si commodefieri potest, essede­berent. Quofacto, tam Pontifeæ, quam Sacerdotestenent manus dexteras ea,-tensassuper illos. Et Pon­tifeæ stans cum mitra, dicit :

Oremus, fratres charissimi, Deum Patrem om­nipotentem, ut srïper hos famulos suos, quos adPresbyterii munus elegit, cælestia dona multipli­cet; et quod ejus dignatione suscipiunt, ipsius con­sequantur auxilio. Per Christum Dominum nos­trum. iy. Amen.

Pontifex, deposita mitra, conversusad altare,dicit : Oremus.

48 ne oanuvA'rrom-zPansnvrnar.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Et moæconversus ad ordinandos, dicit :Exaudi nos, quæsumus, Domine Deus noster, et

super hos famulos tuos bene.-i- dictionem sanetiSpiiitus , et gratiæ Saeerdotalis infunde virtutem ;ut, quos tuæ pietatis aspectibus offerimus conse­crandos, perpetua muneris tui largitate prosequaris.Per Dominum nostrum Jesum Christum Filiumtuum , qui tecum vivit, et regnat in unitate ejus­dem Spiritus saueti Deus,

Tum, eætensz'smanibus ante pectus, dicit :Per omnia sæcula sæculorum. iy. Amen.ut. Dominus vobiscum iy.Et cum spiritu tuo.ut. Sursum corda. iy. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. n. Di­

gnum et justum est.Vere dignum et justum est , æquum et. salutare ,

nos tibi semper, et ubique gratias agere , Dominesancte . Pater omnipotens, æterne Deus , honorumauctor et distributor omnium dignitatum; perquem proficiunt universa, per quem cuncta fir­mantur, amplificatis s'emper'in melius naturæ ra­tionalis incrementis, per ordinem congrua rationedispositum. Unde et Sacerdotales gradus, atque ei'­ficia Levitarum , Sacramentis mysticis instituta cre­verunt : ut cum Pontifices summos regendis populispræfecisses, ad eorum societatis et operis adju­mentum , sequentis ordinis viros et secundæ digni­tatis eligeres. Sic in eremo per septuaginta virorumprudentium mentes, Moysi spiritum propagasti;quibus ille adjutoribus usus , in populo innumerasmultitudines facile gubernavit. Sic et in Eleazarumet Ithamarum filios Aaron paternæ plenitudinisabundantiam transfudisti; ut ad hostias salutares ,et frequentioris officii Sacramenta , ministerium

ne oanma'rroun passurum. 49sufficeret Sacerdotum. Hac providentia, Domine,Apostolis Filii tui Doctores fidei comites addidisti ,quibus illi orbem totum secundis prædicationibusimpleverunt. Quapropter infirmitati quoque nostræ,Domine, quæsumus, hæc adjumenta largire, qui,quanto fragiliores sumus , tanto his pluribus indi­gemus. Da , quæsumus, omnipotens Pater, in hosfamulos tuos Presbyterii dignitatem; innova in vis­ceribus eorum spiritum sanctitatis; ut acceptum ate, Deus , secundi meriti munus obtineant , censu­ramque morum exemplo suæ conversationis insi­nuent. Sint providi cooperatores ordinis nostri;eluceat in eis totius forma justitiæ; ut bonam ra­tionem dispensationis sibi creditæ reddituri, æternæbeatitudinis præmia consequantur.

Quod sequit-ur, legat submissa voce, ita tamenquod a circumstantibus audiri possit.

Per eumdem Dominum nostrum Jesum Chris­tum Filium tuum, qui tecum vivit, et regnat inunitate ejusdem Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. iy. Amen.

Ponti/ea: sedet, accepta mitra, et reflectit ora­rium, sive stolam ab humero sinistro cujuslibet,capiens partem, quæ retro pendet, et imponenssuper dexterum humerum, aptat cam ante pectus,in modum crucis, singulis dicens :

Accipe jugum Domini; jugum enim ejus suaveest , et onus ejus leve.

Postea imponit cuilibet successive casulam us­que ad scapulas, quam quilibet teneat super hume­ros complicatam,aparte anteriori deorsumdepen­dentem, singulis dicens :

Accipe vestem Sacerdotalcm, per quam charitasintelligitur; potens est enim Deus, ut augeat tibicharitatem, et opus perfectum.

50 ne onumuronu caesarum.iy. Deo gratias.

Surgit Pontifex sine mitra, et omnibus genua[lactentibus, dicit :

Deus sanctificationum omnium auctor, cujus veraconsecratio , plenaque benedictio est; tu , Domine .super hos famulos tuos , quos ad Presbyterii hono­rem dedicamus, munus tuæ bene T dictionis in—funde; ut gravitate actuum et censura vivendiprobent se seniores, his instituti disciplinis, quasTito et Thimotheo Paulus exposuit; ut in lege tuadie ac nocte meditantes, quod legerint, credant;quod crediderint, doceant; quod docuerint, imi­tentur; justitiam, constantiam , misericordiam ,fortitudinem, cæterasque virtutes in se ostendant;exemplo præbeant , admonitione confirment; acpurum et immaculatum ministerii sui donum cus­todiant; et in obsequium plebis tuæ , panem et vi­num in corpus et sanguinem Filii. tui immaculatabenedictione transforment; et inviolabili charitatein virum perfectum , in mensuram ætatis plenitu­dinis Christi, in die justi et æterni judicii Dei,conscientia pura, lide vera . Spiritu sancto pleniresurgant. Per eumdem Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat inunitate ejusdem Spiritus sancti Deus , per omniasæcula sæculorum. ip. Amen.

Tunc Ponti/'es:sine mitra ante altare conversus,fleæis genibus , incipit alta voce, schola prose­quente, Hymnum :

Veni, creator Spiritus, Imple superna gratia ,Mentes tuorum visita, Quæ tu creasti, pectora.

' Surgit Pontifex, et facit ut in fine Hymni habe­tur; interim scholaprosequitur Hymnum, qui, sipropter ordinando-rum multitudinem necesse fue­rit, repetatur, omissoprimo Versu.

ne oamunroue PRESBïTERI. 51

Qui diceris Paraclitus,Altissimi donum Dei,Fons vivus, ignis, charitas,Et spiritalis unctio.

Tu septiformis munere,Digitus paternæ dexteræ,'l'u rite promissum Patris,Sermone ditans guttura.

Accende lumen sensibus,Infunde amoremcordibus,Infirma nostri corporisVirtute tirmans perpeti.

Pacemque dones protinus;Ductore sic te prævioVitemus omne noxium.Per te sciamusda Patrem,

Noscamus atque Filium,Teque utriusque Spiritum,Credamus omni tempore.

Deo Patri sit gloria ,Et Filio qui a mortuisSurrexit, ac Paraclito,In sæculorum sæcula.

Amen.Hostem repellas longius,

Dicto primo Versu, surgit Ponti/ea:, et sedet infaldistorio cum mitra; et depositis chirotecis, etannulo Pontificali reassumpta,ponitur eigremiale,sive mappula super greihium, et singuli ordinandisuccessive coram eogenua flectunt; et Ponti/eæ cumoleo catechumenoruminungit unicuique ambas ma­nus simul junctas in modum crucis, producendocum pollice suo dextero in dictum oleum intinctaduas lineas, videlicet, a pollice dexteraemanus us­que ad indicem sinistræ, et a pollice sinistrae us­que ad indicem deæteræ, ungendo mox totaliterpalmas, dicens, dum quemlibet inungit :

Consecrare, et sanctificare digneris, Domine ,manus istasper istam unctionem, et nostram bene­1—dictionem. n. Amen.

Pontifex producit manu dextera signum crucissuper manus illius quemordinat, etprosequitur

Ut quæcumque henedixerint, benedicuntur; etquæcumque consecraverint, consecrentur, et sane­tificentur, in nomine Domini nostri Jesu Christi.

Et quilibet ordinandus respondet : Amen.TumPonti/'exclaudit, seujungit manus cuilibet

52 ne onunu'noue PRESBTTERI.

successive, quas sic consecratas aliquis ministro­rum Pontificis albo panniculo lineo simul, videli­cet, deæteramsuper sinistram alligat; et moæunus­quisque ad ordinem suum redit; et sic clausas etalligatas manus tenet. Omnium manibus unctiset consecratis, Pontifex pollicem cum medulla pa­nis abstergit; tum tradit cuilibet successive Cali­cem cum vino et aqua, et Patenam superpositameum Hostia, et ipsi illam accipiunt inter indiceset medios digitos, et cuppam Calicis et Patenamsimul tangunt, Pontifice singulis dicente :

Accipe potestatem offerre sacrificium Deo, Mis­sasque celebrare, tam pro vivis, quam pro defunc­tis. In nomine Domini. a. Amen.

His peractis, Ponti/e.vlavat manus cum medullapanis, et aqua lotionis hujusmodi projicitur in sa­crarium; deinde cum mitra revertitur ad sedemsuam, vel ad faldistorium in cornu Epistolæ, inplano sibiparatum, ubi sedet cummitra. Et choruscantat ultimum Versum Tractus vel Sequentiæ,sive Alleluia. Interim accedunt duo Capellani antePontificem cum libro et candela, qui e.veo legitdictum ultimum Versum Tractus vel Sequentiæ,sive Alleluia; legit etiam secrete Munda cor meum,atque Evangelium.

Interea unus ex Diaconis noviter ordinatis ae­cedit ad altare cum teætu Evangelii ante pectus,et dicit : Munda cor meum etc., et cantat Evange­lium. Interim parantur per ministros Hostiaesuperaltare, pro numero ordinatorum in ordinibus sa­cris, qui omnescommunicare debent, etprocediturin Missa ordine solito. Interea dum O/I'ertoriumcantatur, vel etiamprius, ordinati Sacerdotes po­terunt lavare manus suas cum medulla panis, etaqua bene mundare, atque extergere mappulis il­

ne onnms'nonu PBESBTI'EBI. 53

lis, quibus ligatæ erant, et aqua ablutionis hujus­modi projiciatur in sacrarium.

Pontifea' vero, Offertorio lecto, accepta mitra,vadit ad faldistorium ante mediumaltaris, et ibisedens accipit Offertorium ab omnibus ordinatis,qui omnes accedunt bini et bini ad Pontificem,coram quogenu/leui olïerunt illi singulas candelasaccensas, et osculantur ejus manum; primo Pres­byteri, tum Diaeo-nisuccessive, et alii suo ordine.

Accepto singulorum Offertorio, Ponti/ea: lavatmanus, et surgit sine mitra, ac tollitur faldisto­rium, etprosequitur Missam.

Presbyteri vero ordinati, post Pontificem velhinc et inde, ubi magis commodumerit, in terragenu/leui habeant libros coram se, dicentes :

Suscipe, sancte Pater etc., et omnia alia de Missa,prout dicit Pontifex, qui tamenbene advertat quodSecretas morose dicat, et aliquantulum alte, ita utordinati Sacerdotespossint secumomnia dicere, etpræsertim verba consecrationis, quæ"dici debenteodem momento per ordinatos, quo dicuntur perPontificem.

Secreta pro ordinatis, quæ dicitur cum SecretaMissæ diei sub uno Per Dominum ctc.

Tuis, quæsumus Domine, operare mysteriis;ut hæc tibi munera dignis mentibus offeramus.Per Dominum nostrum Iesum Christum Filiumtuum, qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæcula sæculornm. n. Amen.

Cum Ponti/'ea- diæerit orationem Domine JesuChriste,quiete., osculatur altare, et dat primo exsingulis ordinatis cujuslibet ordinis "sacriad eumsuccessive accedent-i, et altare prius ad dea-teramPontificis deosculanti, pacem, dicens : Pax tecum.Cui ille respondet : Et cum spiritu tuo.

54 DE OBDINATIONE PBESBVTBBI.

Et quilibet illorum dat sequenti sui Ordinis se­cumordinato, etille alteri, et sic usque ad ultimumcontinuatur. Si autem ordinatorum parcus sit nu­merus, Pontifex poterit dare pacem singulis.

Postquam vero Pontifex se communicaverit, ettotum Sanguinem sumpserit, priusquam digitosabluat, accedunt ante altare Presbyteri, deindeDiaconi, tandem Subdiaconi : quibus ordinatedispositis et genu/leæis, Pontifex facta reverentiaSacramento, et aliquantulum versus cornu Evan­gelii se retrahens, ad eos se convertit ; et singuliea:Diaconis et Subdiaconis tantum dicunt sub­missa voce :

Confiteor Deo omnipotenti beatæ Mariæ sempervirgini, beato Michaeli Archangelo, beato JoanniBaptistæ, sanctis Apostolis Petro et Paulo, omnibnssanctis , et tibi pater, quia peccavi nimis cogita­tione, verbo, et opere, mea culpa, mea culpa, meamaxima culpa. Ideo precor beatam Mariam sempervirginem , beatum Michaelem Archangelum , bea­tum Joanem Baptistam , sanctos Apostolos Petrumet Paulum , omnes Sanctos , et te 'pater, orare prome ad Dominum Deum nostrum.

Et si officiumfiat in cantu, unus de noviter or­dinatis illud cantat.

Et Ponti/'es: stans, capite detecto, versus ad eosdicit intelligibili voce, nisi officiumfiat in cantu :

Misereatur vestri, omnipotens Deus, et, dimissispeccatis vestris, perducat vos ad vitam æternam.a. Amen.

Indulgentiam, absolutionem, et remissionem pec­catorum vestrorum , tribuat vobis omnipotens etmisericors Dominus. iy. Amen.

Et manu dextra signum crucis super eos com­muniter producit.. Presbyteri ante communionem

ne ORDINATIONE PRESBX'TEBI. 55

non dicunt Confessionem,nec datur eis absolutio,quia concelebrant Pontifici; propterea si non suntalii ordinati, Confessio et Absolutio prædictæemittuntur.

Tum accedunt ordinati ad supremum gradumaltaris, bini et lini. Ponti/eæ veroponit pluresHostias consecratas super Patenam, quam ori cu­

juslibet communicandisupponit, et singulos eom­municat, cuilibet dicens :

Corpus Domini nostri Jesu Christi custodiat tein vitam æternam.

Quilibet Respondet : Amen.Et priusquam communionem sumat, manum

Pontihcis Hostiam tenentem osculatur.Unus ministrorum Pontificis stat jur-ta cornu

Epistolæ altaris Calicem habens, non illum cumquo Pontifex celebravit, sed alium cum vino, etmappulam mundam in manibus, ad quem singulicommunicati accedunt,. et se purificant, os eæter—gunt, et ad partem se locant.

Omnibus communicatis, Ponti/"ea:eætergit Pa­tenam super Calicem suum, super eum digitosabluit, sumit ablutionem, accipit mitram, et lavatmanus.

Ponti/"eo:,lotis manibus, mitra deposita, stansin cornu Epistolæ altaris, versus ad illud inchoatin cantu, scholaprosequente, Responsorium quoda Septuagesima usque ad Pascha d-icitur sine Al­leluia.

Jam non dicam vos servos , sed atticos meos ,quia omnia cognovistis, quæ operatus sum in mediovestri, Alleluia. * Accipite Spiritum sanctum invobis paraclitum. * Ille est, quem Pater mittet vo­bis, Alleluia. w. Vos amici mei estis, si feceritis

56 DE ORDINATIONE PBESBTTERI.

quæ ego præcipio vobis. * Accipite. w. Gloria Pa­tri, et Filio, et Spiritui sancto. *Ille est, quem.

Incepto Responsorio, Ponti/eæ, accepta mitra,vertit sead Presbyteros ordinatos, qui ante altarecoram ipso stantes profitentur fidem, quam præ­dicaturi sunt, dicentes : '

Credo in Deum, Patrem omnipotentem, Creato­rem cæli et terræ. Et in Jesum Christum , Filiumcjus unicum, Dominum nostrum. Qui conceptus estde Spiritu sancto , natus ex Maria Virgine; passussub Pontio Pilato. crucifixus, mortuus, et sepultus ;descendit ad inferos; tertia die resurrexit &mor­tuis ; ascendit ad cælos , sedet ad dexteram Dei Pa­tris omnipotentis; inde venturus est judicare vivos,et mortuos. Credo in Spiritum sanctum; sanctamEcclesiam Catholicam; Sanctorum communionem;remissionem peccatorum; carnis resurrectionem;vitam æternam. Amen.

Quo inito, Ponti/'es: cum mitra sedens superfaldistorium, ante medium altaris, imponit ambasmanus super capita singulorum coram eo genu­flectentium, dicens cuilibet :

' Accipe Spiritum sanctum : quorum remiseris pec­cata, remittuntur eis; et quorum retinueris, retentasunt.

Deinde eæplicans casulam, quam unusquisquehabet super humeros complicatam, induit illaquemlibet, singulis dicens :

Stola innocentiae induat te Dominus.

Et moa-unusquisque iterum ad Pontificem acce­dit; et genu/leuusponit manus suas junctas intermanus Pontificis dicentis cuilibet, si suus est Or­dinarius :

Promittis mihi, et Successoribus meis reveren­tiam, et obedientiam?

ne eamus-noue passuram. 57Et ille respondet : Promitto.Si vero Pontifex-non est suus Ordinarius, cum

manus eorum inter suas tenet, ut præfertur, dicitsingulis Presbyteris sæcularibus:

Promittis Pontifici Ordinario tuo etc.

Singulis vero Regularibus :Promittis Prælato Ordinario tuo etc.

Promittis Pontifici (vel Prælato) Ordinario tuopro tempore existenti reverentiam, et obedientiam?

Et ille respondet : Promitto.Tunc Ponti/'ea- tene-ns manus illius inter suas,

osculatur unumquemque, dicens :Pax Domini sit semper tecum.

Et ille respondet : Amen.His eæpletis, et eis ad ordinem suum reuersis,

Pontgerc sedens cum mitra et baculo, admoneteos, icens :Quia res, quam tractaturi estis, satis periculosa

est, tilii dilectissimi , moneo vos, ut diligenter to­tius Missæ ordinem, atque Hostiæ consecrationemac fractionem, et communionem, ab aliis jam doctisSacerdotibus discatis, priusquam ad celebrandumMissam accedatis.

Pontifex surgit cum mitra et baculo, et Pres­byteris coram eoadhuc genu/leæis benedicit, dicensvoce competenti :

Benedictio Dei omnipotentis Pa 'l-tris, et.Fi 'f' lii,et Spiritus 'l- sancti descendat super vos; ut sitisbenedicti in ordine sacerdotali; et offeratisplacabilesHostias pro peccatis, atque offensionibus pOpuli om­nipotenti Deo, cui est honor, et gloria per omniasæcula sæculorum. a. Amen.

Post hæc Ponti/ea:, deposita mit-ra, et amoto fal­3.

56 ne canina-mons Pnasnr'rsnr.

dis-torio, convertitur ad altare, prosequitur Mis­sam, et cantatur Communia; et dicitur hæc Post­communio pro ordinatis sub uno Per Dominum,cum Postcommunione Missaediei.

Pos'rconmumo.Quos tuis, Domine, reficis Sacramentis ,' conti­

nuis attolle benignus auxiliis; ut tuæ redemptioniseffectum, et mysteriis capiamus, et moribus. Per Do­minum nostrum Iesum Christum Filium tuum, quitecum vivit, et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. lp. Amen.

Deinde dicitur Benedicamus Domino, vel, IteMissaest, prout tempusrequirit, etper Pontificem,Placeat tibi sancta etc.

Quodicto, Pontifex, accepta mitra et baculo Pas­torali, dat benedictionem solitam, dicens : Sit no­men Domini benedictum etc.

Tumsedet, et alloquitur ordinatos sub his uerbis :Filii dilectissimi, diligenter considerate Ordinem

per vos susceptum, ac onus humeris vestris impo­situm; studete sancte et religiose vivere, atque om­nipotenti Deo placere, ut gratiam suam possitis ac­quirere; quam ipse vobis per suam misericordiamconcedere dignetur.

Singuli ad primam Tonsuram, ,velad quatuor mi­nores Ordines promoti, dicite semel septem Psalmospænitentiales, cum Litaniis, Versiculis, et Orationi­bus. AdSubdiaconatum,velDiaconatum, Nocturnumtalis diei. AdPresbyteratum vero ordinati, post pri­mam vestram Missam, tres alias Missas, videlicet,unam de Spiritu sancto, aliam de beata Maria sem­per virgine, tertiam pro fidelibus defunctis dicite,et omnipotentem Deum etiam pro me orate.

Quodilli devotesuscipiunt, et respondent se [ac­turos.

nn consacuuwan ELECTIm EPISCOPUM. 59

Tum Pontifea: convertit se ad altare, et dicitsubmissa voce: Dominus vobiscum.

Initium sancti Evangelii secundum Joannem. Inprincipio etc.

Signat altare, et se; et revertitur ad sedem, velad faldistorium, ubi eæuitur sacris vestibus. Or—dinati etiam ad Presbyteratum dicwnt idem Evan­gelium, et in loco convenienti sacras vestes depo­nunt, et cumeis alii ordinati.

DE CONSEGBATïONE ELECTIIN EPISCOPUM.

Nemo consecrari debet, nisi prius constet Con­secratori de commissione consecrandi, sive perlitteras Apostolicas, si sit e.vtra curiam, sive percommissionem vivæ vocis oraculo, a Summo Pon­ti/ice Consecratori factam, si Consecrator ipse sitCardinalis.

Statuta die consecrationis, quæ debet esseDomi­nica, vel Natalitium Apostolorum, vel etiam fes­tiva, si Summus Pontifex; hoc specialiter indulse­rit, et tam Consecrator quam Electus, conveniensest ut præcedenti die j'ejunen't.

Consecratio, si extra curiam Romanam fiat, inEcclesia, ad quampromoti fuerint, aut in provin­cia, si commodefleri poterit, celebret-ur.

In Ecclesia, ubi flet consecratio, ornantur duæcapellæ, major pro Consecrante, et mi'/norproElecto.[Et in majori quidem, super altari parato,ut est moris, erit cruæ in medio, et ad minusquatuor candelabra. In terra ad gradus altariserunt tapetia strata, super quibus rocumbit Elec­tus; sed Consecrator et alii genu./fictent.

60 DE consumi-noun ELECTI m' EPISCOPUM.

Paratur etiam in locopropinquo et congruo, cre­dentia pro Consecratore, super quam erit mappamunda,- duo candelabra,- vasa ad abluendum ma­nus, cum suis mantilibus; vas cum aqua benedicta ,.et aspersorio; thuribulum cum navicella, cochleari,et incenso. si Of/icium fit in cantu, alias non; am­pullæ cum vino et aqua pro sacrificio; Caliæ; hos­tiaria cum hostiis; medulla panis pro abstergendismanibus; sanctum Chrisma.

Item paramenta omnia Pontijicalia , coloris tem­pori et officio Missæ convenientis, videlicet, san­dalia,'amictus, alba, cingulum, cruæ pectoralis,stola, tunicella, dalmatica, chirothecæ,planeta, mi­tra auriphrigiata, annulus Pontifcalis, baculusPastoralis, manipulus, et gremiale.

Item paratur faldistorium ornatum pro Conse­cratore; et tres sedespro Electo, et duobus Episcopisassistentibus, Missale, et Pontiþcale. Consecratorhabeat tres Capellanos ad minus cum superpelliceiset duos scutiferos ad credentiam.

In capella vero minore pro Electo, quæ a majoredebet esse distincta, paratur altare cum cruce etduobus candelabris, et super illud Missale et Pon­tificale; ac paramenta omnia Pontificalia albi co­loris, ut supra pro Consecratorenumerata sunt; etultra illa, pluviale album, et prope altare credentiaminor cum mappa munda, et vasis ad abluendummanus, et medulla panis ad eætergendum manus etcaput.

Ponuntur etiam octo mappulæ eæ duabus cannispanni linei subtilis, per medium scissis in longitu­dinem, quarum duæ sint longitudinis sea:palmorumquælibet, aliæ vero sew,æqualis sint quantitatis. Etcandelæ saltem octo, unius libræ quælibet, quarumquatuor super altare Consecrantis, duæ super ejuscredentium, et duæ super altare Electi ponuntur.

DE oouszcnmous ELECTI m EPISCOPUM. 6!

Annulus cum gemma benedicendus,et Electo tra­dendus, pecteneburneus. Et pro Offertoriointortitiaduo, quatuor librarum quodlibet, duo panes magni,et duo barilia vini. Panes et barilia ornentur, duovidelicet videantur argentea et duo aurea, hinc etinde insignia Consecratoris et Electi habentia, cumcapello, vel cruce, vel mitra pro cujusquegradu etdignitate.

Adsint duo ad minus Episcopi assistentes, qui in­duuntur rocheto, et si sint Regulares, superpelliceo,amictu, stola, pluviali (quæ cum reliquis para-­mentis sint coloris tempori -et officio Missæ con­gruentis), et mitra simplici alba, et quisquehabeatsuum Pontificale.

Hora igitur competenti Consecrator, Electus, as­sistentes Episcopi , et alii qui consecrationi interessedebent, ad Ecclesiam conveniunt, et Consecrator,facta oratione ante altare, ascendit ad sedem, si sitin Ecclesia sua, vel accedit ad faldistorium in ea­pella sua, juxta cornu Epistolæpræparatum, et ibide more parat-ur. Electus vero cum assistentibusEpiscopis vadit ad capellam suam, et ibi capit para­menta opportuna; videlicet, si Missa cantatur, amic­tum, albam, cingulum, stolam in modum Sacer­dotis, et pluviale. Si vero Officium legitur, poterit,antequam dicta paramenta accipiat, caperesandalia,et legere Psalm. Quam dilecta etc. Assistentes etiamEpiscopi interim sua paramenta prædicta capiunt.Omnibus itaque- paratis, Consecrator accedit antealtare, et ibi in medio sedet super faldistorium, cer­tens renes altari. Electus vero cum suo bireto duci­tur sic paratus medius inter assistentes sibi Episco­pos paratos et mitratos, et cum ante Consecratorempervenerit, nuda to capite, illud profunde inclinando,ei reverentiam facit; assistentes vero EpiscOpi eidemcum mitra caput aliquantulum inclinant.

62 DE CONSECBATIONE ELECTI IN EPISCOPUM.

Tum sedent in sedibus suis ante Consecratorem,hoc modo. Electus contra faciem Consecratoris, itaut inter eossit competensdistantia. Antiquior Epis­copusassistens ad deæteram Electi, junior ad sinis­tram; ita tamen, quod ipsi Assistentesad alterutrumfaciesvertant. Cum sic locati fuerint, et aliquantu­lum quieverint, surgunt, Electus sine bireto, et As­sistentes Episcopi sine mitris, et senior Assistentiumversus ad Consecratorem, dicit :

Reverendissime pater, postulat sancta mater Ec­clesia Catholica, ut hunc præsentem Presbyternmad onus Episcopatus sublevatis.

Consecrator dicit :Habetis mandatum Apostolicum?Respondet Episcopus senior Assislentium :Habemus.Consecrator dicit : Legatur.Tum notarius Consecratoris accipiens mandatum

de manu Episcopi Assistentis, legit a principio adfinem. Interim sedent omnes, tectis capitibus. Man­data per notarium perlecto, Consecrator dicit : Deogratias.

Vel, si consecratio fit vigore litterarum Apostoli­carum, per quas etiamjuramenti per Electum præs­tandi receptio Consecratori committit-ur, litteris ipsislectis, antequam Consecrator aliud dicat, Electus desede sua veniens coram Consecratore genuflectit, etlegit juramentum de verbo ad verbum, juæta teno­rem commissionis prædictæ præstandum, in huncmodum, videlicet :

FORMAwamma-1.Ego N. Electus Ecclesiæ N. ab hac hora in antea

fidelis et obediens ero beato Petro Apostolo , sanc­tæque RomanæEcclesiæ, et Domino nostro, DominoN. Papæ IV. suisque Successoribus canonice in­

bn consscnanons annon m nmscorum. 63trantibns. Non ero in consilio, aut consensu, velfacto, ut vitam perdant aut membrum ; seu ca­piantur mala captione; aut in eos violenter ma­nus. quomodolibet ingeruntur; vel injuriæ aliquæinforantur, quovis quæsito colore. Consilium vero,quod mihi credituri sunt per se aut Nuntios suos,seu litteras, ad eorum damnum, me sciente, neminipandam. Papatum Romanum, et Regalia sancti Petriadjutor eis ero ad retinendum et defendendum,salvo meo ordine, contra omnem hominem. LegatumApostolicæ Sedis in eundo et redeundo honorificetractabo, et in suis necessitatibus adjuvabo. Jura,honores, privilegia, et auctoritatem sanctæ RomanæEcclesiæ , Domini nostri Papæ et Successorum præ­dictorum, conservare, defendere, augere, et promo­vere curabo. Neque ero in consilio, vel facto, seutractatu, in quibus contra ipsum Dominumnostrumvel eamdem Romanam Ecclesiam, aliqua sinistra­vel præjudicialia personarum, juris, honoris, status,et potestatis eorum machinentur. Et si talia a qui­buscumque tractari vel procurari novero, impediamhoc pro posse; et quanto citius potero, significaboeidem Domino nostro. vel alteri per quem possit adipsius notitiam pervenire. Regulas sanctorum Pa­trum, decreta, ordinationes seu dispositi-ones, re­semüiones, provisiones, et mandata, Apostolica to­tis viribus observabo, et faciam ab aliis observari.Hæreticos, schismaticos, et rebelles eidem Dominonostro, vel Successoribus prædictis, pro posse per­sequar et impugnabo. Vocatus ad synodum , veniam,nisi præpeditus fuero canonica præpeditioue. Apos­tolorumlimina singulis trienniis personaliter per meipsum visitabo; et Domino nostro, ac Successoribus­præfatis, rationem reddam de toto meo pastorali of­ficio, ac de rebus omnibus ad meæ Ecclesiæ statum,ad cleri et populi disciplinam , animarum denique.

64 DE CONSECBATIONE ELECTI IN EPISCOPUH.

quæ meæ fidei traditæ sunt, salutem quovis modopertinentibus; et vicissim mandata Apostolica hu­militer recipiam, et quam diligentissime exequar.Quod si legitimo impedimento detentus fuero, præ­fata omnia adimplebo per certum Nuntium ad hocspeciale mandatum habentem, de gremio mei Capi­tuli, aut alium in dignitate ecclesiasticaconstitutum,seu alias personatum habentem; aut, his mihi defi­cientibus, per diæccsanum Sacerdotem; et clero de­üciente omnino, per aliquem alium Presbytcrumsæcularem, vel regularem, spectatæ probitatis etreligionis, de supradictis omnibusplene instructum.De hujusmodi autem impedimento docebo per legi­timas probationes ad sanctæ Romanæ Ecclesiæ Car­dinalem proponentem in Gongregatione sacri Con­cilii, per supradictum Nuntium transmittendas.

Possessiones vero ad mensam meam pertinentesnon v-endam, nec donabo, neque impignorabo, necde novo infeudabo, vel aliquo modo alienabo, etiamcum consensu Capituli Ecclesiæ meæ, inconsultoRomano Pontifice. Et si ad aliquam alienationemdevenero, poenas in quadam super hoc edita consti­tutione contentas, eo ipso incurrere volo.

Consecrator in gremio suo librum Evangelio­rum ambabus manibus apertum tenens , inferioreparte libri Electo uersa, ab eo praestationem hu­jusmodi juramenti recipit, Electo adhuc corameo genu/lemo dicente :

Sic me Deus adjuvet, et hæc sancta Dei Evangelia.

Et ipsum teætumEvangeliorum ambabus mani­bus tangente, tum, non prius, dicit Consecrator :Deo gratias.

Ad hoc tempus singulorum trienniorum tenen­tur omnes Patriarchæ, Primates, Archiepiscopi,atque Episcopi Itali, videlicet, vel ea:Italicis in­

ne CONSECBATIONE ELECTI m EPISCOPUM. 65

sulis, unde in Italiam commod-iustrajici potest;veluti Siculi, Sardi, Corsi, et alii adjacentiumprovinciarum Italiæ, atque etiam Dalmatiæ etGræcarum, quæ e regione ipsius Italiæ et Siciliæoris sunt.

Ad tempus singulorum quadrienniorum, Ger­mani, Galli, Hispani, Belgæ, Bohemi, Hungari,Poloni, Angli, Scoti, Iberni, et cæteri omnes,qui in Europa sunt citra mare Germanicum etBalticum, atque omnium Insularum maris Medi­terranei.

Ad tempus singulorum quinquenniorum, quiintra Europæ finessunt hisprovinciis remotiores,atque etiam Africani littoribus nostris adversi,atque insularum maris Oceani, Septentrionalis,et Occidentalis Europæ, atque Africæ, citra con­tinentem novi orbis. tam qui nunc sunt, quam quiad Catholicam fidem per misericordiam Dei ali­quando redierint.

Ad tempus singulorum decenniorum Asiatici, etqui extra Asiam, et in aliis novis terris Orienta­libus, Meridionalibus, Occidentalibus, et Septen­trionalibus, tam in Insulis, quam in Continen­tibus, et denique in quibuslibet mundi partibuse.vistentes.

Deinde Electo, et Assistentibus in locis suis (utdictum est) sedentibus, Consecrator intelligibilivoce legit sequentem eæaminationem, quæ legidebet semper, sicut jacet, in singulari, etiam siplures simul eæaminentur. Assistentes vero Epis­copi submissa voce dicunt quæcumque diæeritConsecrator, et omnes debent tunc mitras tenere,et sedere.

numen.Antiqua sanctorum Patrum institutio docet, et

præcipit, ut is, qui ad Episcopatusordinem eligitur,

66 01: GONSECBATIONE ELECTI m EPISCOPUM.

antea diligentissime examinetur cum omni chari­tate de fide sanctæ Trinitatis; et interrogetur dediversis causis, et moribus, quæ huic regimini con­gruunt, ac necessaria sunt retineri secundum Apos­toli dictum : Manus nemini cito imposueris. Et utetiam is, qui ordinandus est, erudietur qualitersub hoc regimine constitutum oporteat conversariin EcclesiaDei; et ut irreprehensibiles sint, qui eimanns ordinationis imponunt. Eadem itaque aucto­ritate et præcepto, interrogamus tc, dilectissimefrater, charitate sincera, siomnemprudentiam tuam,quantum tua capaxestnatura, divinæScripturæ sen­sibus accomodare volueris.

Tum Electusaliquantulum assurgens, detectoca­pite, respondet :

Ita ex toto corde volo in omnibus consentire, etobedire.

Et hoc ser-vabit ad omnes alias responsiones se­quentes. Et si plures Electi fuer-int, successivequis­que sic respondet.

Interrogat Consecrator:Vis ea, quæ ex divinis Scripturis intelligis, ple­

bem , cui ordinandus es, et verbis docere et exem­plis? n. Volo.

Interrogatio.Vis traditiones orthodoxorum Patrum, ac Decre­

tales sanctæ et Apostolicæ Sedis constitutiones ve­neranter suscipere, docere, ac servare? 171.Volo.

Interrogatio.Vis beato Petro Apostolo , cui a Deo data est po­

testas ligandi ac solvendi; ejusque Vicario Domino.nostro, Domino N. Papæ N. suisque Successoribus,Romanis Pontificibus, fidem, subjection-em, et obe­

!

ne communione m.ea-rr m EPISCOPUM.67

dientiam. secundum canonicamauctoritatem, peromnia exhibere? ly. Volo.

Interrogatio.Vis mores tuos ab omni malo temperare, et quan­

tum poteris. Domino adjuvante, ad omne bonumcommutare? n. Volo.

Interrogatio.Vis castitatem, et sobrietatem cum Dei auxilio

custodire, et docere? n. Volo.Interrogatio.Vis semper in divinis esse negotiis mancipatus, et

a terrenis negotiis, vel lucris turpibus alienus, quan­tum te humana fragilitas consenserit posse? si. Volo.

Interrogatio.Vis humilitatem et patientiam in teipso custodire,

et alios similiter docere? n. Volo.Interrogatio.Vis pauperibus et- peregrinis , omnibusque indi­

gentibus esse propter nomen Domini affabilis etmisericors? n. Volo.

Tunc dicit ei Consecrator :Hæc omnia, et cætera bona tribuat tibi Dominus,

et custodiat te, atque corroboret in omni bonitate.Et respondent omnes: Amen.Interrogatio.Credis, secundum intelligentiam et capacitatem

sensus tui, sanctam Trinitatem, Patrem, et Filium,et Spiritum sanctum, unum Deum omnipotentem ,totamque in sancta Trinitate Deitatcm, coessentia­lem, consubstantialem, eoæternam, et coomnipo­tentem, unius voluntatis, potestatis, et majestatis,creatorem omnium creaturarum, a quo omnia, per

68 ne conemur-rome ELECTInv animorum.

quem omnia, et in quo omnia. quæ sunt in cælo etin terra, visibilia et invisibilia, corporalia et spi­ritualia? a. Assentio, et ita credo.

Interrogatio.Credis singulam quamque in sancta Trinitate per­

sonam, unum Deum, verum, plenum, et perfectum?n. Credo.

Interrogatio.Credis ipsum Filium Dei, Verbum Dei æternaliter

natum de Patre, consubstantialem, coomnipotentem,et coæqualem per omnia Patri in divinitate, tempo­raliter natum de Spiritu sancto ex Maria semper vir­gine, cum anima rationali, duas habentem nativita­tes, unam exPatre æternam, alteram ex matre tempo­ralem; Deum verum, et hominem verum, propriumin utraque natura, atque perfectum, non adoptivum,nec phantasmaticum , sed unicum, et unum FiliumDei in duabus, et ex duabus naturis, sed in uniuspersonæ singularitate, impassibilem, et immortalemdivinitate, sed in humanitate pro nobis et pro ea­lute nostra passum vera carnis passione. et sepul­tum, ac tertia die resurgentem a mortuis vcra carnisresurrectione; diequadragesimo post resurrectionemcum carne , qua resurrexit, et anima ascendisse adcælum, et sedere ad dexteramPatris; inde venturumjudicare vivos, et mortuos; et redditurum unicuiquesecundum opera sua, sive bona fuerint, sive mala?n. Assentio, et ita per omnia credo.

"Interrogatio.Credis etiam Spiritum sanctum, plenum, et per­

fectum, verumque Deum, a Patre et Filio proceden­tem, coæqualem, et coessentialem, coomnipotentem,et coæternum per omnia Patri et Filio? IP-Credo.

Interrogatio.Credis hanc sanctam Trinitatem, non tres Deos,

nn communione ELECTIm EPISCOPUM. 69

sed unum Deum omnipotentem, æternum, invisi-­bilem, et incommutabilem? Iþ. Credo.

Interrogatio.Credis sanctam, catholicam , et Apostolicam,

unam esse veram Ecclesiam, in qua unum datur ve­rum baptisma, et vera omninm remissio peccato­rum? 17.Credo.

Interrogatio.Anathematizas etiam omnem hæresim, extollen­

tem seadversus hanc sanctam Ecclesiamcatholicam?ly. Anathematizo.

Interrogatio.Credis etiam veram resurrectionem ejusdem car-,

uis, quam nunc gestas, et vitam æternam? n. Credo.Interrogatio.Credis etiam novi et veteris Testamenti, legis, et

Prophetarum, et Apostolorum, unum esseauctoremDeum, ac Dominum omnipotentem? a. Credo.

Postea Consecrator dicit :Hæctibi fidesaugeatur a Domino, ad veram et æter­

nam beatitudinem, dilectissime frater in Christo.Et respondent omnes : Ame'n.Eæpleto itaque examine , præ/'ati assistentes

Episcopi ducunt Electum ad Consecratorem, co­ram qno genu/lectus, ejus mannm reverenter oscu­latur. Tunc Consecrator, deposita mitra, cumministris ad altare conversus, facit, solito more,Confessionem, Electo a sinistris ejus manente ;et omnesEpiscopi ante sedes suas stantes facinntsimiliter Confessionem cum Capellanis 'suis. Fac­ta itaque Confessione, Consecrator ascendit adaltare, et osculatur illud et Evangelium in Missadicendum; et incensat altare, more solito. Deinde

70 DE CONSECRATIONE ELECTI IN EPISCOPUM.

vadit ad sedem suam vel aldistorium, et proce­dit in Missa usque ad Alle uia. sine ultimum Ver­sum Tractus vel Sequentiæ eæclusive.

Si vero Missa legitur, osculato altar-i et Evan­gelio, omissa incensatione, omnia prædicta legitin altari; et illis dictis, sive Missa legatur, sivecantetur, redit cum mitra ad sedendum in faldis—torio, quod ante medium altaris sibi reponitur.

Episcopi vero assistentes ducunt Electum ad ea­pellam suam, et ibi deposito pluviali, Acolythi in­duunt illum sandalia, ipso Psalmos et Orationesconsuetas legente, si prius illa non accepit. Tumaccipit crucem pectoralem, et stola ei aptatur, utab humeris dependeat. Deinde tunicella, dalma­tica, casula, etm'anipulo induitur; quibus indutusaccedit ad suum altare, ubi stans in medio medius 'inter Episcopos assistentes, detecto capite, legit to­tum OfficiumMissæ, usque ad Alleluia, sive ulti­mum versum Tractus vel Sequentiæ eæclusive; necvertit se ad populum c-umdicit Dominus vobiscum,ut in aliis Missisfieri solet.

Propter Ordinationes Episcoporum nunquammutatur officiumdiei; dicitur tamen post Collec­tam diei pro Officio Consecrationis, Collecta proElecto, sub uno Per Dominum nostrum etc.

ORATIO .

Adestosnpplicationibus nostris ,omnipotens Deus,ut quod humilitatis nostræ gerendum est ministerio,tuævirtutisimpleatur effectu.Per DominumnostrumJesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit, et re­gnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omniasæculasæculorum. n. Amen.

Finito Graduali, si Alleluia dicitur, alioquindicto Tractu cel Sequentia usque ad ultimum Ver­sum eæclusive, Consecrator accedit ad faldisto­

DE COFSECRATIONE ELECTI IN EPISCOPUM. 71

rium ante medium altaris, et ibi sedet cummitra;assistentes vero Episcopi iterum ducunt Electumad Consecratorem, cui Electus, deposito bireto,caput profunde inclinans humilemreverentiam fa­cit : Assistentes vero cum mitris se aliquantuluminclinantes, etiam Consecratorem venerantur.Tum sedent omnes, ut prius; et Consecrator se­dens cum mitra, versus ad illum, dicit :

Episcopum oportet judicare, interpretari, conse­crare, ordinare, offerre, baptizare, et confirmare.

Deindeomnibus surgentibus, Consecrator stanscum mitra, dicit ad circumstantes :

Oramus, fratres charissimi, ut huic Electo utili­tati Ecclesiæ providens benignitas omnipotentis Deigratiæ suæ tribuat largitatem. Per Christum Domi­num nostrum. lp. Amen.

Et mox Consecrator ante faldistorium suum, etassistentes Episcopi ante sedes suas cum mitrisprocumbunt; Electusveroprosternit se a sinistrisConsecratoris; ministri etiam, atque dii omnesgenu/lectum.

Tum cantor, vel , si oüicium fit legendo, Con­secrator incipit Litanias, dicensKyrieeleison etc.,prosequendo totas, prout supra in OrdinationeSubdiaconi dictum est, pag. 29.

Postquam autem dictum fuerit :Ut omnibns fidelibus defunctis etc.a. Te rogamus audi nos.Consecrator ab accubitu surgens, ad Electum

conversus, baculum Pastorale-m cum sinistra tc­nens, dicit sub voce Litaniarum, primo :

Ut hnnc præsentem Electum bene 1- dicere di­gneris. '

a. Te rogamus audi nos.

72 nn consncnulonn nmcn m EPISCOPUM.Secundo dicit :Ut hunc præsentem Electum bene "]-dicerc, et

sancti 'l- ficare digneris.a. Te rogamus audi nos.Tertio dicit :Ut hunc præsentem Electum bene "1"dicere, et

sancti 'l- flcare, et conse 'l" crare digneris.a. Te rogamus audi nos.Producendo semper signum crucis super illum;

idemque faciunt et dicunt assistentes Episcopi,genu/lecti tamen permanentes.

Deinde iterum procumbit Consecrator; et can­tor, seu ipse, qui prius dia,-it,easprosequitur usquead finem :

Ut nos exaudire digneris etc.Quibus finitis surgunt omnes , et Consecratorc

ante faldistorium suum cummitra stante, Electuscoram eo genu/lectit.

Tum Consecrator, accepto libro Evangeliorum,illum apertum, adiuvantibus Episcopis assisten­tibus, nihil dicens, imponit super cervicem et sca­pulas Electi, ita quodinferior pars libri cervicemcapitis Electi tangat, littera ea:parte inferiori ma­nente, quem unus ea:Capellanis Electi, post ipsumgenu/lepus, quousque liber ipse eidem Electo inmanus tradendus sit, continue sustinet.

Deinde Consecrator et Assistentes Episcopi ani­babus manibus caput Consecrandi tangunt, di­centes :

Accipe Spiritum sanctum.Quo facto, Consecrator stans, deposita mitra,

dicit :Propitiare, Domine, supplicationibus nostris, et

inclinato super hunc famulum tuum cornu gratiæ

ns muscum-noun ELEGI'I nv EPISCOPUM. 73

sacerdotalis, bene 1- dictiouis tuæ in eum effundevirtutem. Per Dominum nostrum Iesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit, et regnat in unitateSpiritus sancti Deus.

Deinde, ea.-tensismanibus ante pectus, dicit :Per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.w. Dominus vobiscum. 1).Et cum spiritu tuo.v. Sursum corda. n. Habemus ad Dominum.w.Gratias agamus Domino Deonostro. n. Dignum

et justum est.Vere dignum et justum est , æquum et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere, Dominesancte, Pater omnipotens, æterne Deus, honor om­nium dignitatum, quæ gloriæ tuæ sacris famulanturordinibus. Deus, qui Moysenfamulum tuum secretifamiliaris affatu , inter cætera cælestis documentaeulturæ, de habitu quoque indumenti sacerdotalisinstituens, electum Aaron mystico amictu vestiri in-.ter sacra jussisti, utintelligentiæ sensumdeexemplispriorum caperet secutura posteritas , ne eruditiodoctrinæ tuæ ulli deessetætati. Cum et apud veteresreverentiam ipsa significationum species obtineret,et apud nos certiora essent experimentarerum, quamænigmata figurarum. Illius namque Sacerdotii an­terioris habitus, nostræ mentis ornatus est, et Pon—tilicalem gloriam non jam nobis honor commendatvestium, sed splendor animarum. Quia et illa, quætunc carnalibus blandiebantur obtutibus, ea potius,quæ in ipsis erant, intelligenda poscebant. Et id­circo huic famulo tuo, quem ad summi Sacerdotiiministerium elegisti, hanc, quæsumus Domine, gra­tiam largiaris; ut quidquid illa velaminain fulgoreauri , in nitore gemmarum, et in multimodi operisvarietate signabant, hoc in ejus moribus actibusqueclarescat. Gomple in Sacerdote tuo ministerii. tui

li

74 ne consncaa'rxoun ELECTI m EPISCOPUM.

summam, et ornamentis totius glorificationis ins­tructum, cælestis unguenti rore sanctifica.

Si in Romana curia fit Consecratio, Subdia­conus Apostolicus, vel unus ea:Capellanis Ponti­ficiis ligat cuput Electi cum una ea: longioribusmappulis, de octo superius dictis; et Consecrator,flexis genibus, versus ad altare incipit, cæterisprosequentibus, Hymnum :

Veni Creator Spiritus.Et dicitur usque ad finem,prout habetur supra

in Ordinatione Presbyteri, pag. 50.Finito primo Versu, surgit Pontifeæ, et sedet

in faldistorio ante medium altaris ; capit mitram,deponit annulum et chirothecas, resumit annu­lum, et imponitur ei gremiale a ministris. Tum­pollicem suum deæterum intingit in sanctumChrisma, et caput Electi coram se genu/lesiinungit, formans primo signum crucis per totamcoronam, deinde reliquum coronæ liniendo, in­terim dicens :' Ungatur, et consecretur caput tuum, cælesti be­nedictione, in ordine Poutificali.

Et producens manu deætera tertio signum cru-­cis super caput Electi, dicit :

In nomine Pa "1"tris, et Fi 1- lii, et Spiritus ']­sancti. n. Amen. w. Pax tibi. a:. Et cum Spiritu tuo.

Et si plures sint consecrandi, hoc in personacujuslibetsingulariter repetit.

Eæpleta unctione, Pontifeæ pollicem cum me­dulla panis paululum abstergit ; et finito Hymnoprædicto, deposita mitra, surgit; et in pristinavoceprosequitur dicens :

Hoc, Domine, copiose in caput ejus influat; hocin oris subjecta decurrat; hoc in totius corporisextrema descendat, ut tui Spiritus virtus et inte­

DE CONSECRATIONE ELEOTI IN EPISCOPUM. 75

riora ejus repleat et exteriora circumtegat. Abun­det in eo constantia fidei, puritas dilectionis, sin­ceritas pacis. Sint speciosi munere tuo pedes ejusad evangelizandum pacem , ad evangelizantiumbona tua. Da ei, Domine, ministerium reconcilia­tionis in verbo, et in factis, in virtute signorumet prodigiorum. Sit sermo ejus et prædicatio, nonin persuasibilibus humanæ sapientiæ verbis, sed inostensione spiritus et virtutis. Da ei, Domine, clavesregni cælorum, ut utatur, non glorietur potestate,quam tribuis in aedificationem,non in destructio­nem. Quodcumqueligaverit super terram, sit liga­tumet in cælis; et quodcumque solverit super ter­ram, sit solutum et in cælis. Quorum retinueritpeccata, retenta sint; et quorum remiserit, tu re­mittas. Qui maledixerit ei, sit ille maledictus; et quibenedixerit ei, benedictionibus repleatur. Sit fidelisservus et prudens , quem constituas tu, Domino,super familiam tuam, ut det illis cibum in temporeopportuno et exhibeat omnem hominem perfectumSit sollicitudine impiger, sit spiritu fervens, oderitsuperbiam, humilitatem ac veritatem diligat, nequeeam umquam deserat, aut laudibus aut timore supe­ratus. Non ponat lucem tenebras, nec tenebras lu­cem : non dicat malum bonum, nec bonum malum.Sit sapientibus et insipientibus debitor; ut fructumde profectu omnium consequatur. Tribuas ei, Do­mine , cathedram Episcopalem ad regendum Eccle­siam tuam et plebem sibi commissam. Sis ei auc­toritas, sis ei potestas, sis ei firmitas. Multiplicasuper eum bene 1"dictionem et gratiam tuam; ut adexorandam semper misericordiam tuam, tuo munereidoneus et tua gratia possit esse devotus. .

Deinde submissa voce dicit legendo, ita quod acircumstantibus audiri possit :

Per Dominum nostrum Iesum Christum Filium

76 DE consncasrlouc ELECTI m EPISCOPUM.

tuum, qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Post hæc Consecrator inchoat, schola prose­quente , Antiphonam.

Unguentum in capite, quod descendit in barbam,barbam Aaron , quod descendit in oram vestimentiejus : mandavit Dominus benedictionem in sæculum.

PSALMUS 132.

Ecce quam bonum. etquam jucundum, * habi­tare fratres in unum.

Sicut unguentum in ea­pite, * quod descendit inbarbam, barbam Aaron.

Quod descendit in oram

Hermon, qui descendit inmontem Sion.

Quoniam illic mandavitDominus benedictionem.' et vitam usque in sæcu­lum.

Gloria Patri etc. Sicutvestimenti ejus : *sicut ros erat in principio etc.

Deinde repetitur tota Antiphona. Unguentumin capite etc.

Incepta Antiphona ante Psalmum, imponiturad collum Electi alia ea:longioribus mappulis, deocto supradictis. Consecrator sedet; acciþit mi­tram; et Electo ante ipsum genu/lemo inungitambas manus simul junctas cum Chrismate in mo­dum crucis, producendo cumpollice suo dexterointincta duas lineas; videlicet a pollice deæteræmanus usque ad indicem sinistræ, et a pollice si­nistræ usque ad indicem deæteræ; et moæinungattotaliter palmas Electi, dicens :

Ungantur manus istae de oleo sanctificato etChrismate sanctificationis, sicut unxit Samuel Da­vid Begem et Prophetam, ita ungantur et conse­creatur.

Et producens manu dextera ter signum crucissuper manus Electi, dicit :

In nomine Dei Pa 1"tris, et Fi "r lii, et Spiritus 1­

na consscnulose anse-rr IN EPISCOPUM. 77

sancti , facientes imaginem sanctæ crucis Salvatorisnostri ] esu Christi , qui nos a morte redemit, et adregna cælorum perduxit. Exaudi nos, pic Pater om­nipotens, æterne Deus; et præsta, ut, quod te ro­gamus, exoremus. Per eumdem Christum Dominum'nostrum. n. Amen.

Et prosequitur sedens :Deus, et Pater Domini nostri Jesu Christi, qui te

ad Pontificatus sublimari voluit dignitatem, ipse teChrismate et mysticæ delibutionis liquore perfun­dat, et spiritualis bene 1-dictionis ubertate fæcun­det: quidquid bene 'i' dixeris, benedicatur; et quid­quid sanctificaveris , sanctificetur; et consecratæmanus istius vel pollicis impositio cunctis proficiatad salutem. n. Amen.

Praemissis itaque expeditis, Consecratus jungitambas manus, et dexteram super sinistram tenet,et eas imponit mappulæ a collo dependenti. Con­secrator vero abstergit paululum cum medullapanis pollicem; et, deposita mitra, surgit et be­nedicit baculum Pastoralem, si non sit benedictus,dicens :

()BEHUS .

Sustentator imbecillitatis humanæ Deus, bene-f­dic baculum istum; et quod in eo exterius designa­tur, interius in moribus hujus famuli tui. tuæprOpitiationis clementia operetur. Per ChristumDominum nostrum. n. Amen.

Deinde illum aspergit aqua benedicta.Tumsedens, accepta mitra, solus tradit illum

Consecrato coram eo genu/leso, capienti ipsuminter indices et medios digitos, manibus non dis­junctis, Consecratore dicente :

Accipe baculum Pastoralis officii; ut sis in cor­

78 ne coivszcas'rroun annon m Episcopum.

rigendis vitiis pie sæviens, judicium sine ira tenens.in fovendisvirtutibus auditorum animosdemulcens,in tranquillitate severitatis censuram non deserens.a. Amen.

Quo facto, deposita mitra, surgit Consecrator,et benedicit annulum, si non sit prius benedictus,dicens :

culmus.

Creator et conservator humani generis, dator gra­tiæ spiritualis, largitor æternæ salutis, tu Domine,emittebene 'l' dictionemtuam super hunc annulum;ut quicumque hoc sacrosanctæ fideisigno insignitusincesserit, in virtute cælestis defensionis ad æter­nam vitam sibi proficiat. Per Christum Dominumnostrum. a. Amen.

Tum aspergit ipsum annulum aqua benedicta;sedet cum mitra, et solus annulum in digitum an­nularem deæteræ manus Consecrati immittit, di­cens :

Accipe annulum, fidei scilicet signaculum : qua­tenus sponsam Dei , sanctam videlicet Ecclesiam ,intemerata fideornatus, illibate custodias. n. Amen.

Tum Consecrator accipit librum Evangeliorumde scapulis Consecrati, et, adiuvantibus. ipsumEpiscopis assistentibus, tradit eum clausum Con­secrato, tangenti illum sine apertione manuum,dicens :

Accipe Evangelium et vade , prædica populo tibicommisso; potens est enim Deus, ut augeat tibi gra­tiam suam, qui vivit et regnat in sæcula sæculorum.ip. Amen.

Demum Consecrator recipit Consecratum adosculum pacis, similiter et assistentes Episcopisinguli, dicentes ipsi Consecrato: Pax tibi.

DB consncm'rrour. BLEGTIm EPISCOPUM. 79

Et ipse respondet singulis : Et cum spiritu tuo.Tum Consecratus , medius inter assistentes

Episcopos, redit ad capellam suam, ubi abster­gitur ei sedenti caput cum medulla panis, et cumpanno mundo: deinde cum pectine mundanturet complanantur capilli; postea lavat manus. Con­.secrator vero in suo faldistorio manus lavat.Deinde procedit in Missa usque ad Olïertoriuminclusive. Idem facit Consecratu-s in capella sua.

Dicto Oli'ertorio , Consecrator sedet cum mitrain faldistorio ante medium altaris. Et Conse­cratus ueniens ex sua capella, inter assistentesEpiscopos medius , eoram Consecratore genu­]lectit; et illi offert duo intortitia accensa, duospanes, et duo barilia vino plena; et Consecratorisprædicta recipientis manum reuerenter osculatur.

Deinde Consecrator lavat manus, et accedit adaltare ; Consecratus etiam ad posterius cornuEpistolæ altaris ejusdem accedit; et ibi stansmedius inter Episcopos assistentes, ante sehabensMissale suum, simul cum Consecratore dicit etfacit omnia prout in Missali. Et ponatur unaHostia consecranda pro Consecrante et Conse—crato, et vinum consecrandum in Calice suffi­ciens pro utroque.

Secreta sequens dicitur cum Secreta Missædieisub uno Per Dominum, per Consecratorem.

SECRETA.

Suscipe, Domine, munera quæ tibi offerimus prohoc famulo tuo:, et propitius in eo tua dona custo­dias. Per Dominumnostrum Jesum Christum Filiumtuum, qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. a. Amen.

Consecratus dicit :

80 ne mnsmnona umo-n m EPISCOPUM.

SECRETA.

Suscipe. Domine, munera, quæ tibi offerimus prome famulo tuo; et propitius in me tua dona cus­todias. Per Dominum nostrum Jesum Christum Fi­lium tuum , qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.iy. Amen.

Infra actionem dicit Consecrato-r :Hanc igitur oblationem servitutis nostræ, sed et

cunctæ familiæ tuæ, quam tibi offerimus, etiam prohoc famulo tuo, quem ad Episcopatus ordinem pro­movere dignatus es, quæsumus, Domine, ut placa­tus accipias , et propitius in eo tua dona custodias;ut , quod divino munere consecutus est , divinis ef­fectibus exequatur; diesque nostros in tua pace dis­ponas , atque ab æterna damnatione nos eripi. et inelectorumtuorum jubeas gregenumerari. Per Chris­tum Dominum nostrum. a. Amen.

Consecratus dicit :

Hanc igitur oblationem servitutis nostræ, sed etcunctæ familiæ tuæ, quam tibi offerimus, etiampro me famulo tuo, quem ad Episcopatus ordinempromovere dignatus es, quæsumus Domine, ut pla­catus accipias, et propitius in me 'tua dona iens­todias; ut, quod divino munere consecutus sum ,divinis effectibus exequar-; diesque nostros in tuapace disponas , atque ab æterna damnatione noseripi, et in electorum tuorum jubeas grege nume­rari. Per Christum Dominum nostrum. iy. Amen.

Dicta Oratione Domine Jesu Christe, qui etc.,per Consecratorem et Consecratnm, Consecratusaccedit ad dexteram Consecratoris, et ambo oscu­lantur altare; tnm Consecrator dat pacem Conse­crato, dicens : Pax tecum.

DE CONSECRATIONE ELECTI IN EPISCOPUM. 81

Cui respondet Consecratus : Et cum Spiritu tuo.Et dat eam Assistentibus suis, seniori primo,

tum alteri, singulis dicens : Pax tibi.Et illi sibi respondent : Et cumspiritu tuo.Deinde postquam Consecrator corpus Domini

sumpserit, non totum sanguinem sumit, sedsolumpartem eius cum particula Hostiæ in Calicemmissa. Et priusquam se puri/icet, communi­cat Consecratum ante se in eodem cornu, capiteinclinato, stantem et non genu/lectentem,prius decorpore, tum de sanguine ; deinde puri/icut se,postea Consecratum. Tum abluit digitos super Ca­licem, et sumit etiam ablutionem; et, assumptamitra, lavat manus.

Interim Consecratuscumassistentibus Episcopisaccedit ad posteriorem partem alterius cornu al­taris, uidelicet Evangelii, et ibi prosequitur Mis­sam, sicut Consecrator in cornu Epistolæ.

Postcommunio, quæ dici debet cum Postcom­munione diei, sub uno Per Dominum.

Plenum, quæsumus Domine, in nobis remediumtuæ miserationis operare; ac tales nos esse perficepropitius, et sic fove, ut tibi in omnibus placerevaleamus. Per Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum , qui tecum vivit, et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia, sæcula sæculorum.a. Amen.

Deinde dicto , Ite missa est , cel BenedicamusDomino,prout tempus requirit, Consecrator dictain medio altaris, Placeat etc. , accepta ibidem mitra,si non sit archiepiscopus, et in suaprouincia, stansuersus ad altare, populo solemniter benedicit, di­cens : Sit nomen Domini benedictum etc.

Data benedictione, reponitur faldistorium antemedium altaris, et Consecratoncum mitra in eo

ll.

84 DB communione insert in EPISCOPUM.Sanctus, Sanctus, Sanc­

tus, * Dominus Deus Sa­baotb.

Pleni sunt cæli et terra *majestatis gloriæ tuæ.

Te gloriosus *Apostolo­rum chorus,

Te Prophetarum * lau­dabilis numerus,

Te Martyrum candida­tus *laudat exercitus.

Teper orbem terrarum *sancta confitetur Ecclesia.

Patrem * immensæ ma­jestatis.

Venerandum tuum ve­rum *et unicum Filium,

Sanctum quoque *para­clitum Spiritum.

Tu Rex *gloriæ Christe.Tu Patris * sempiternus

es Filius.Tu ad liberandum sus—

cepturus hominem, * nonhorruisti Virginis uterum.

Tu, devicto mortis acu­leo, *aperuisti credentibusrogna cælorum.

Tu ad dexteram Dei se­des * in gloria Patris.

*"Judex crederisventurus.

Te ergo , quæsumus ,tuis famulissubveni,*quospretioso sanguine rede­misti.

]Eterna fac *cum Sanc—tis tuis in glorianumerari.

Salvum fac populumtuum, Domine,*et benedichereditati tuæ.

Et rege eos, * et extolleillos usque in æternum.

Per singulos dies *bene­dicimus te.

Et laudamus nomentuum in sæculum * et insæculum sæculi.

Dignare , Domine , dieisto *sine peccato nos cus­[odire.

Miserere nostri, Domine ,* miserere nostri.

Fiat misericordia tua ,Domine, super nos; *que­madmodum speravimus inte.

In te, Domine, speravi;* non confundar in æter­num.

esse

Incepto Hymno, Consecratus ducitur ab assisten­tibus Episcopis cum mitris per Ecclesiam ; et omni­bus benedicit, Consecratore interim apud altare sinemitra stante in eodem loco. Cum vero Consecratusreversus fuerit ad sedem suam seu faldistorium, ite­rum sedet, quousque finiatur Hymnus prædictus;Assistentesdeponunt mitras, et stant apud Consecra­torem.

Finito Hymns, Consecratorstans sine mitra apud

DE GONSECRATIONE'ELECTI IN EPISCOPUM. 85

sedem seu faldistoriugn a parte deætera Consecratidicit ; vel si Officium cantatur, incipit, schola prose­quente, Antiphonam :

Firmetur manus tua, et exaltetur dextera tua :justitia et judicium præparatio sedis tuæ. Gloria Pa­tri, et Filio, et Spiritui sancto : Sicut erat in prin­cipio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum.Amen. '

Et repetitur tota Antiphona; qua finita, Conse­crator dicit :

w. Domine, exaudi orationem meam. 3. Etclamor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum.. ip. Et cum spiritu tuo.

OBEMUS .

Deus, omnium fidelium pastor et rector, huncfamulum tuum, quem Ecclesiætuæ præesse voluisti,propitius respice : da ei, quæsumus, verbo et exem­plo, quibus præest, proficere; ut ad vitam, una cumgrege sibi credito , perveniat sempiternam. PerChristum Dominum nostrum. iy, Amen.

His dictis, Consecrator, detecto capite, manet adcornu Evangelii altaris, apud quemAssistentesstantsine mitris.

Consecratus vero surgit, et accedens cum mitraet baculo Pastorali ante medium altaris, versus adillud, signans se cum pollice deæteræ manus antepectus, dicit : ­

Sit nomen Domini benedictum. iy. Ex hoc nuncet usque in sæculum.

Deinde faciens signum crucis a fronte ad pectus ,dicit :

Adjutorium nostrum in nomine Domini. ip. Quifecit cælum et terram.

86 ne cousacnuroue ELECTI nv EPISCOPUM.

Tum elevans ac iungens manus, et caput inclinans,dicit :

Benedicat vos omnipotens Deus.Et cum diæerit Deus , vertit se ad populum et

tertio super eum signans benedicit, dicens :Pa-I' ter, et Fi -I—lius , et Spiritus 1- sanctus.

n. Amen.

Tum Consecrator accipit mitram, stans in cornuEvangelii, versa facie ad cornu Epistolæ, apudquem etiam stant Assistentes cum mitris ; Conse­cratus vero accedit ad cornu Epistolae altaris, etibidem cum mitra et baculo genufleæus, versus adConsecralorem, dicit cantando :

Ad multos annos.

Deinde accedens ante medium altaris, ubi iter-um,ut prius genu/lentus,dicit altius cantando :

Ad multos annos.

Postea accedit ad pedes Consecratoris , ubi tertiegenufleæus,ut supra, iterum altius cantando dicit:

Ad multos annos.

Tum Consecrator recipit eum surgentem ad oscu­lum pacis; et similiter faciunt assistentes Episcopi.qui Consecratum cum mitra et baculo Pastorali in­cedentem, et Evangelium saneti Joannis In prin­eipio erat Verbum etc. dicentem, post reverentiamcruci super altare factam, inter se medium ducentes.ad suam capellam revertuntur, ad se eæuendum sa­cris vestibus; et interim dicitAntiphonam Trium pue­rorum, et Canticum Benedicite. Consecrator veropacis osculo, ut præmittitur, Consecrato dato, dicitsubmissa voce : Dominus vobiscum.

Initium sancti Evangelii secundum Joannem.In principio erat Verbum etc.

DE PALLIO. 87

Signat altare, et se; et facta similiter cruci reve­rentia, apud sedemvel faldistorium deponit sacrasvestes, interim etiam dicensAntiphonam Trium pue­rorum et Canticum Benedicite etc.; quibus depo­sitis, Consecratus Consecratori et Assistentibus suispro more gratias agit; et cadunt in pace omnes.

Quando Electus in Patriarcham, vel Archiepisco­cum consecratur, forma præmissa in omnibus obser­vatur ; sed per hujusmodi consecrationem non assu­mit sibi nomen Patriarchæ, vel Archiepiscopi, quodper traditionem Pallii dumtaæat sibi attribuitur,usque ad quam dicitur Electus, etiam post consecra­tionem prædictam, prout infra dicetur. Electus veroin Episcopum, cum primum consecratus est Epis­copus, vocatur non Electus.

In anniversario consecrationis Episcopi diciturMissa ut in Missali Romano.

DE PALLIO.

Cum Pallium a Sede Apostolica mittitur, Ponti­fex, cui res ipsa commitittur, statuta die cum elec­to convenit in Ecclesia sua, si commode fieri potest,vel alia Ecclesia suæ diæcesis vel provinciæ magiscommoda, in qua Missarum solemnia peragantur.Et, facta communioneper celebrantem, Pallium re­ponitur supra medium altaris eætensum, et serico,in quo involutum portatum fuit, coopertum. Deindeperactis Missarum . solemniis , Pontifex indutusamictu, stola, pluviali, et mitra, sedensante altare ­super faldistorio , capit juramentum fidelitatis, no­mine Sedis Apostolicæ, ab ipso Electo, omnibus Ponti­ficalibus paramentis ac si celebraturus esset, mitra ta­

88 ne PALLIO.

men et chirothecis demptis, induto, ante se genu/lemo,juæta formam per litteras Apostolicastraditam.

FORMA JUBAMENTI .

Ego N. Electus Ecclesiæ N. ab hac hora in anteafidelis etc. prout habetur in Consecratione Electi inEpiscopum, pag. 62.

Expleto juramento ab Electo, dictus Pontifeæ ingremio suo librum Evangeliorum ambabus manibusapertum tenens, inferiore parte libri Electo versa, abeo præstationem huiusmodi juramenti recipit, etElecto adhuc coram eo genu/lemo, dicente :

Sic me Deus adjuvct, et hæc sancta Dei Evan­gclia.

Tum Pontifeæ respondet :fDeo gratias.Juramento præstita, Pontifex surgit cum mitra,

et Pallium de altari accipit, et illud super humerosElecti adhuc ante se genu/tewi imponit, dicens :

Ad honorem omnipotentis Dei , et beatæ Mariæsemper virginis, ac beatorum Apostolorum Petriet Pauli, Domini nostri N. Papæ N., et sanctæ Bo­manæ Ecclesiæ , nec non Ecclesiæ N. tibi commis­sæ , tradimus tibi Pallium de corpore beati Petrisumptum , in quo est plenitudo Pontificalia officii,cum Patriarchalis (vel archiepiscopalis) nominis ap­pellatione ; ut utaris eo intra Ecclesiamtuam certisdiebus , qui exprimuntur in privilegiis ab Aposto­lica Sede concessis. In nomine Pa 'I"tris, et Fi 1- liiet Spiritus *l-sancti. et. Amen.

Quo dato, Ponti/ea:, detecto capite, vadit ad cornuEvangelii altaris, et'Patriarcha, vel Archiepiscopussurgit cum Pallio ,- et ascendens ad altare , crucemsuam ante se habens , si sit in Ecclesia sua, vel aliasuæ diæcesis vel provinciæ, detecto capite benedicit

DE PALLIO. 89

populo solemniter, dicens : Sit nomen Domini etc.Qua benedictionedata, dimissis in Ecclesia para­

mentis, omnesad sua revertuntur.Et quia Pontificalis officii plenitudo confertur

per Pallium, antequam obtinuerit quis Pallium,licet sit consecratus, non sortitur nomenPatriarchæ,Primatis, aut Archiepiscopi; et non licet ei Episco­pos consecrare; nec convocare Concilium ; nec Chris­ma confcere; neque Ecclesias dedicare; nec Clericosordinare, etiam si Pallium in alia Ecclesia habuis­set, cum Oporteat petere novum Pallium.

Potest tamen, quando vult, Missam sine Pallio etsandaliis celebrare.

Potest etiam hujusmodi consecrationesante Palliireceptionem alteri committere, dummodo non sit inmora petendiPallium.

Neque ante habitum Pallium potest Electus antese crucem deferre, sed tantum postea.

Nec potest Patriarcha, vel Archiepiscopusuti Pal­lio extra suum Patriarchatum vel provinciam, etnon omni tempore, sed tantum in Ecclesiis, in Mis­sarum solemniis, in Festis præcipuis; non in proces­sionibus, neque in Missis pro defunctis. Et quiaPallium est personale, ideo commodari non potest ;neque in morte alicui relinqui ; sed Patriarcha, velArchiepiscopus, cum eo sepeliri debet.

mes, QUIBUS PALLIO UTI POTEST PATRIARCHA, sxvaARCHIEPISCOPUS, SUNT m :

Natioitas Domini nostri Jesu Christi.Sancti Stephani Protomartyris.Sancti Joannis Apostoli et Evangelistæ.Circumcisio Domini.Epiphania Domini.Dominica in Palmis.Feria quinta in Cæna Domini.

90 m: BENEDICTIONE ABBATIS.

Sabbatum sanctum.Dominica Resurrectionis cum duobus diebus se­

quentibus.Dominica in albis.Ascensio Domini.Dominica Pentecostes.Festum Corporis Christi.Festivitates quatuor beatæ Mariæ semper Vir­

ginis, Purificationis, Annuntiationis, Assumptio­nis, et Nativitatis.

Natiuitas sancti Joannis Baptistæ.Festum omnium Sanctorum.Festivitates omnium Apostolorum.Dedicationes Ecclesiarum.Principales F-estivitates Ecclesiæ suæ.Ordinationes Clericorum.Consecrationes Episcoporum et Virginum.Dies anniversarius Dedicationis Ecclesiæ etConsecrationis suæ.

DE BENEDICTIONE ABBATIS.Imprimis Benedicendus provideat de mandato

Apostolico benedictionem sibi impendendam Pon­tifici committente.

Deinde statuta die benedictionis, quæ debetesse Dominica, velfestiva, tam ipse Pontifex quamElectus, convenit quod die præcedenti Jejunent.

In Ecclesia, ubi benedictio fiet, ornantur duæcapellæ, major pro Pontifice, minor pro Electo. Inmajori quidem, super altari parato, ut est moris,erit crus: in medio, et ad minus quatuor candela­bra. In terra ad gradus altaris erunt tapetiastrata.

Paratur etiam in loco congruo credentia proPontifice, super quam erit mappa munda, duo

DE Banamcnom: ABBATIS. 9l

candelabra , vasa ad abluendum manus cum suismantilibus ; vas cumaqua benedicta, et aspersa­rio ; thuribulum cum navicella, cochleari, et in­censo ; ampullæpro vino , et aqua pro sacrificio ;Calix; hostiaria cum hostiis.

Item paramenta omnia Pontificalia coloris tem­pori et officio Missæconvenientis, videlicet : san­dalia, amictus, alba, cingulum, crus: pectoralis,stola, tunicella, dalmatica, chirothecæ, planeta,mitra auriphrygiata, annulus Pontificalis, bacu­lus Pastoralis, et manipulus.

Item paratur faldistorium ornatum pro Pon­tifice, et tria .scabella pro Electo et duobusAbbatibus assistentibus, Missale , et Pontificale.Ponti/ea: habeat tres Capellanos ad minus, cumsuperpelliceis, et duos scuti/eros ad credentiam.In capella vero minore pro Electo, quæ a majoridebet esse distincta, paratur altare cum cruce etduobus candelabris, et super illud Missale, etPontificale, ac paramenta omnia Pontificalia albicoloris, ut supra pro Pontifice numerata sunt. Ethoc, si Abbas benedicendus sit de mitra. Si veronon sit de mitra, paranturtantum paramenta Sa­cerdotalia, et ultra illa, pluviale album; propealtare sit credentia minor cum mappa munda etvasis ad abluendum manus. Ponuntur etiam quin—que mappulæ æqualis mensuræ, factæ e.i-unacanna cum dimidia panni linei subtilis; et can—delæ octo, unius libræ quælibet, quarum qua­tuor super altare Pontificis, duæ super ejus cre­dentium, et duæ super altare Electi ponuntur..lnnulus cum gemma benedicendus, et Electo tra­dendus ; cestes monasticæ, seu regulares; et proOffertoriointortitia duo, quatuor librarum quod­libet; duopanes magni; etduo barilia vini ;panes,et barilia ornentur, duo videlicet videantur ar­

92 ne BENEDICTIONEannns.

gentea, et duo aurea, hinc et inde insignia Pon—tificis, et Monasterii seu Electi habentia, cumcapella, vel cruce, vel mitra pro cujusque graduet dignitate.

Adsint duo Abbatesassistentes, qui sint indutisuperpelliceo, stola, pluviali, et mitra simplici­alba.

Hora igitur competentiPonti/eæ, Electus, As­sistentes, etalii, qui bened-ictioniinteresse debent,ad Ecclesiam conveniunt , et Pontifeæ, facta ora­tione ante altare, ascendit ad sedem, si sit in Eccle­sia sua, vel accedit ad faldistorium in capella sua,iuata-cornu altaris Epistolæ præparatum, et ibide moreparatur. Interim etiam Abbates assisten­tes sua paramenta prædicta capiunt. Quibus sicparatis, Ponti/eæ sedet cum mitra super faldisto­rium, ante mediumaltaris sibi paratum. Electusvero in! habitu":suo quotidiano, medius inter Ab­bates assistentes paratos et mitratos, Ponti/icicum debitis reverentiis præsentatur, atque eidemmandatum Apostolicum traditur. Quo publicelecto per Pontificis notarium, Electus genu/lecti:ante Pontificem qui surgit-, deposita mitra, etsuper eum dicit Orationes sequentes, nisi jam sit'professus.

w. Adjutorium nostrum in nomine Domini.3. Qui fecit cælum et terram.

ut. Dominus vobiscum. 131.Et cum spiritu tuo.OREMUS.

Deus, indulgentiæ Pater, qui severitatem tuæ dis­trictionis temperans , indulsisti ne filius portet ini-.quitatem patris; et qui mira dispensatione, etiammalis bene utens, tuæ dignationis gratiam per eosfrequenter operaris :quæsumus clementiam tuam.ut huic famulo tuo non obsistat, quod habitum re­ligionis, per nos, tanta ac.tali re indignos, accipit;

DE BBNEDICTIONE ABBATIS. 93

sed ministerium, quod exterius per nos exhibetur,tu interius per donum Spiritus sancti exequaris.Per Dominum nostrum Jesum Christum Filiumtuum , qui tecum vivit , et regnat in unitate ejus­dem Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæcu­lorum. lp. Amen.

OBEMUS.

Deus, qui per coæteruum Filium tuum cunctacreasti, quique mundum peccatis inveteratum permysterium sanctæ Incarnationis ejus renovare di­gnatus es : te suppliciter exoramus , ut ejusdemDomini nostri gratia super hunc famulumtuum abre­nuntiationem sæculi proiitentem clementer respi­cere digneris; per quam in spiritu suæ mentis re­novatus, veterem hominem cum actibus suis exuat,et novum, qui secundum Deum creatus est, indueremereatur. Per eumdem Christum Dominum nas­trum. iy. Amen.

OREMUS.

Domine Jesu Christe , qui es via, sine qua nemovenit ad Patrem, quæsumus clementiam tuam, uthunc famulum tuum a carnalibus desideriis abstrac­tum, per iter disciplinæ regularis deducas, et quipeccatores vocare dignatus es, dicens z'Venite adme omnes qui laboratis et onerati estis, et egovos reficiam ; præsta ut hæc vox invitationis tuæ itain eoconvalescat, quatenus peccatorum onera depo­nens , et quam dulcis es gustans , tua refectionesustentari mereatur. Et sicut attestari de ovibus tuisdignatus es, agnosce eum inter oves tuas; ut ipse teagnoscat, et alienum non sequatur, sed te; nequeaudiat vocem aliorum , sed tuam, qua dicis: Quimihi ministrat, me sequatur. Qui vivis et regnas,Deus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

94 ne sensnm-noun ABBATIS.cams. .

Sancte Spiritus, qui te Deum, ac Dominum morta­libus revelare dignatus es , immensam tuæ pietatisgratiam postulamus; ut, sicut ubi vis, spiras, sic ethuic famulo tuo affectum devotionis indulgeas. Etquoniam tua sapientia est conditus, tua quoqueprovidentia gubernetur. Quem juxta tibi consue­tam gratiam unctio tua de omnibus doceat; et perintercessionem sancti N. quem præcipuum hujussanctæ institutionis legislatorem dedisti, nec non etaliorum Sanctorum, ad quorum nominaprofessio­nem facit, eum avanitate sæculi veraciter converte.Et sicut es omnium peccatorum remissio, ita depri­mentes impietatis colligationes in eo dissolve; et adobservantiam hujus sancti propositi fac eum ita cer­tatim fervere, ut in tribulationibus et angustiis,tua indeficienti consolatione valeat respirare ; utjuste, et pie, per veram humilitatem, atque obedien­tiam in fraterna charitate fundatus, quod, te do­nante, hodie promittit, felici perseverantia com­pleat. Quod ipse p1æstare digneris, qui cum DeoPatre, sanctoque unigenito Filio ejus Domino nos­tro Jesu Christo, vivis et gloriaris, Deus, per infi­nita sæcula sæculorum. 131.Amen.

Deinde benedicuntur vestes, quæ novæ afferun­tur, et tenentur per unum eæ ministris Electi co­ram Pontifice, qui stans, Sinemitra, dicit :

ut. Dominus vobiscum. ip. Et cum spiritu tuo.onustus.

Domine Jesu Christe, qui tegumen nostræ"morta­litatis induere dignatus es, obsecramus immensamtuæ largitatis abundantiam . ut hoc genus vesti­menti, quod sancti Patres ad innocentiæ, vel humi­litatis indicium abrenuntiantes sæculo ferre sanxe­runt, tu ita bene 1-dicere digneris, ut hic famulus

'nr. Bsnsnrc'rrom: ABBATIS. 95

tuus, qui hoc indutus fuerit vestimento, te quoqueinduere mereatur. Qui vivis et regnas, Deus, peromnia sæcula sæculorum. 17.Amen.

Et aspergit vestes cumaqua benedicta. Post hæcPontifex sedet cum mitra, et exuit Electum cestesæculari, dicens:

Exuat te Dominus veterem hominem, cum acti­bus suis.

Et maa: induit illum habitum manasticum, di­ceus :

Induat te Dominus novum hominem, qui secun­

dum Deum creatus est in justitia et sanctitateveritatis.

Tunc, depositamitra, surgit Pontifex, et dicit :cunnus.

Deus misericors, Deus clemens, cui cuncta bonaplacent, sine quo nihil boni inchoatur, nihilqueboni perficitur; adsint nostris humillimis precibustuæ pietatis aures; et hunc famulum tuum, cui intuo sancto nomine habitum sacræ religionis impo­nimus, a mundi impedimento, vel sæculari deside­rio defende; et concede ei, ut in hoc sancto propo­sito devotus persistere, et, remissione peccatorumpercepta, ad electorum tuorum valeat pervenireconsortium. Per Dominum nostrum Jesum-Chris­tum Filium tuum, qui tecum vivit, et regnat inunitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæ­culorum. n. Amen.

Quibus dictis, sedet Ponti/"eæ,et imponitursibi

mitra; ct Electus,lrrofessiouem emissurus,junctisante pectus mani us, coram eogenu/lesus, dicit :Suscipe me, Domine, secundum eloquium tuum,

et vivam ; et non confundas me ab expectatione mea.

96 ne Baunnrc'rrone ABBATIS.

Circumstantibus, vel Monachis, si sit in suomonasterio, respondentibus:

Snscepimus, Deus, misericordiam tuam, in mediotempli tui.

w. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto.n. Sicut erat in principio, et nunc, et semper,et in sæcula sæculorum. Amen.

Et hoc ter, tam per Electum quamper circum­stantes , repetitur. Deinde Electus ante altareet Pontificemse prosternit in terram; et dicuntursequentes Psalmi per Pontificem sedentem cummitra, circumstantibus respondentibus.

q

psamws 47.

Magnus Dominus, etlaudabilis nimis * in civi­tate Dei nostri, in montesancto ejus.

Fundatur exultationeuniversæ terræ mons Sion .* latera Aquilonis , civitasRegis magni.

Deus in domibus ejuscognoscetur, ' cum susci­piet eam.

Quoniam ecce reges ter­ræ congregati sunt : * con­venerunt in unum.

Ipsi videntes sic admi­rati sunt, conturbati sunt,commoti sunt : * tremorapprehendit eos.

lbi doloresut parturien­tis, ' in spiritu vehementiconteres naves Tharsis.

Sicut audivimus, sic vi­dimus in civitate Dominivirtutum, in civitate Dei

nostri : ' Deus fundaviteam in æternum.

Suscepimus, Deus, mi­sericordiam tuam , ' inmedio templi tui.

Secundum nomen tuumDeus, sicetlaustua in finesterræ : '-justitia plena estdextera tua. ­

Lætetur mons Sion , etexultent filiæJudæ,* prcp­ter judicia tua, Domine.

Circumdate Sion , etcomplectimini eam : *nar­rate in turribus ejus.

Ponite corda vestra invirtute ejus;*et distribuitedomos ejus, ut enarretisin progenie altera.

Quoniam hic est Deus,Deus noster in æternum,et in sæculum sæculi : 'ipse reget non in sæcula.

Gloria Patri. Sicut erat.

DE BENEDICTIONE ABBATIS. 97

PSALMUS 50.

Miserere mei, Deus : 'secundum magnam mise­ricordiam tuam.

Et secundum multitu­dinem miserationum tua­rum : * dele iniquitatemmeam.

Amplius lava me ab ini­quitate mea : ' et a peccatomeo munda me. ,

Quoniam iniquitatemmeam ego cognosco : ' etpeccatum meum contrame est semper.

Tibi soli peccavi. et ma­lum coram te feci : * utjustiticeris in sermonibustuis , et vincas cum judi­caris.

Ecce enim in iniquitati­bus conceptus sum : * etin peccatis concepit memater mea.

Ecce enim veritatem di­lexisti :* incerta et occultasapientiæ tuæ manifestastimihi.

Asperges me hyssopo, etmundabor : * lavabis meet super nivemdealbabor.

Auditui meo dabis gau­dium et lætitiam : * etexultabunt ossahumiliata.

Averte faciem tuam apeccatis meis : *et omnesiniquitates meas dele.

Cor mundum crea inme, Deus : * et spiritum

rectum innova in visceri—bus meis.

Ne projicias me a facietua : ' et Spiritum sanctumtuum ne auferas a me.

Redde mihi lætitiam sa­lutaris tui : ' et spirituprincipali conürma me.

Docebo iniquos viastuas :' et impii ad te con­vertentur.

Libera me de sanguini—bus, Deus, Deus salutismeæ : ' et exultabit linguamea justitiam tuam.

Domine labia mea ape­ries : ' et os meum annun-'tiabit laudem tuam.

Quoniam si voluisses sa­criflcium, dedissem uti­que : ' holocaustis non de­lectaberis. '

Sacrificium Deo spirituscontribulatus : ' cor con—tritum et humiliatum ,Deus. non de'spicies.

Benigne fac, Domine, inbona voluntate tua SiOn :* ut ædificentur muri Je­rusalem.

Tunc acceptabis sacrifi­cium justitiæ , oblationes ,et holocausta : ' tunc im­ponent super altare tuumvitulos.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

58 DE BENEDICTIONE ABBATIS.

Psalmus 132. Ecce quam bonum, et quam Ju­cumdum : * habitare fratres in unum etc. Et totusdicitur cumGloriaPatri, ut supra habetur, pag. 76.

Quibusfinitis, Pontifea', depositamitra, surgitet dicit : Pater noster.

v. Et ne nos inducas in tentationem. IP- Sed li­bera nos a malo.

v. Salvum fac servum tuum, Domine. [þ. Deusmeus sperantem in te.

ut. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto. n. Et deSion tuere eum.

77. Nihil proficiat inimicus in eo. R- Et filius ini­quitatis non apponat-nocere ei.

ut.Domine, exaudi orationem meam. n. Et clamor'meus ad te veniat.

v. Dominus vobiscum. *P-Et cum spiritu tuo.OREMUS .

Deus, qui non vis mortem peccatoris,, sed perpaenitentiam et emendationem , vitam semper in­quiris ; te suppliciter deprecamur, ut huic famulotuo sæcularibus actibus renuntianti, large tuæ pie­tatis gratiam infundere digneris : quatenus castristuis insertus, ita tibi militando, statum vitæ præ­sentis percurrere valeat, ut bravium æternæ remu­nerationis, te donante, percipiat. Per Christum Do­minum nostrum. a. Amen.

His dictis, sedet Pontifeæ, et mitram accipit;ac coram eo genu/leæus Electus emittens profes­sionem, eæpræscripto cujusque congregationis,in charta scriptam, quam in manibus tenet, etlegit.

Qua lecta, ponit chartam ipsam super altare ,­

DE BENEDICTIONE ABBATIS. 99

et iterum, ut prius, genu/lectit coram Pontificeincipiente, et schola prosequente, Antiphonam:

Confirma hoc Deus, quod operatus es in nobis,a templo sancto tuo quod estin Jerusalem.

Qua dicta, Ponti/'ex adhuc cum mitra sedens,accipit eum in congregationem, et societatemaliorum Monachorumsui ordinis, dicens.

Omnes, quamvis per gratiam Baptismi fratressimus in Christo, et unum Patrem habeamus incælo, si ejus præceptis, prout possumus, obsequi­mur, procul dubio tunc maxime unimur, quandoorationibus et lieneficiis invicem nos copulamus;quemadmodum in primitiva Ecclesia sancti Patres,quibus cor unum et anima una erat, fecisse legun­tur, quorum plures Christi amore mente accensi,possessiones et facultates rerum vendentes , con­gregatis in unum pretiis, ad Apostolos ferebantgaudentes. Quæ Apostoli accipientes , tribuehantomnibus, prout opus erat. Sicqueiste nihilominus,Deo inspirante, eorum exemplo commonitus,- Beli­giosorum ordinis sancti N. optat conjungi consor­tiis. Idcirco damus ei communemsocietatemvivendicum illis, quantum a Domino possumus promereri,et nostrum est largiri; quatenus cum electisa re­muneratore omnium bonorum valeat præmia re­promissa percipere; præstante Dominonostro JesuChristo, qui cum Patre et Spiritu sancto , vivit etregnat Deus , per omnia sæcula sæculorum.v. Amen.

Quo dicto, Pontifea: et omnes Monachi præsen­tes, recipiu/nt eum ad osculum pacis.

Deinde" Electus vadit ad capellam suam, inqua paratur amictu, alba, cingulo, et stola in mo­dum Presbyteri, acpluviali ; et associatus mediusinter duos Abbates indutos superpelliceo , stola,

100 ne BENEDICTIONE ABBATIS

pluoiali, et mitra simplici, si Benicendus sitde mitra; alias inter Priorem et seniorem, autduos seniores Religiosos sui, si adsunt, aut al­terius monasterii, indutos superpelliceo et plu­oiali, ducitur ad Pontificem in faldistorio antealtare sedentem, cui, deposito bireto, se humili­ter inclinans facit reverentiam, Assistentes etiam,detectis capitibus, illa inclinantes, Pontincem foe­nerantur. Tum sedent omnes eo ordine, proutin consecratione Episcopi supra dictum est. Et,postquam parum quieverint, surgunt omnes, ca­pitibus detectis, et senior Assistentium, stansdetecto capite versus ad Pontificem dicit : Adestetc., ut infra.

DE BENEDICTIONE ABBATIS

Aüc'rom'rnn APOSTOLICA.

Adest, reverendissime Pater, Electus mouasteriiN. ordinis sancti N. dioecesis N. quem ad vestramreverendissimam Paternitatem, ex parte conventusejusdem monasterii duximus praesentandum, hu­militer postulantes a vobis, ut ipsum in Abbatemdicti monasterii, Auctoritate Apostolicavobis com­missa, dignemini ordinare. '

Pontifeæ interrogat eos, dicens: Habetis manda­lum Apostolicam ? Respondetille .' Habemus. Pon­tifeædicit: Legatur.

Tunc notarius Pontificis accipiens mandatuma præsentante, illud legit aprincipio usque ad]ïnem. Interim omnes sedent, tectis capit-ibus.

.wcrourn 're APOSTOLICA. lOl

Quo totaliter perlecto, Pontifex dicit: Deo gra­tias.

Velsi benedictio fit vigore litterarum Aposto­licarum, per quas etiamjuramenti receptio com­mittur, litteris lectis, antequam Pontifea:aliquiddicat, Electus de scabello suo veniens, coramPontifice genu/lectit , et legit juramentum deverbo ad verbum, juæta formamjuramenti proutinfra.

Ego N. Electus monasterii N. ordinis sancti N.diæcesis N. ab hac hora in antea fidelis et obediensero beato Petro Apostolo, sauctæque Romanæ Ec­clesiæ, et Domino nostro Domino N. Papæ N. suis­que successoribus canonice intrantibus. Non ero inconsilio, aut consensu, ,vel facto, ut vitam perdantaut membrum, seu capiantur mala captione , autin eos violenter manns quomodolibet ingeruntur,vel injuriæ aliquæ inferantur quovis quæsito co­lore. Consilium vero, quod mihi credituri suntper se, aut Nuntios suos, seu litteras, ad eorumdamnum, me sciente, nemini pandam. PapatumRomanum, et Regaliasancti Petri adjutor eis ero adretinendum et defendendum , salvo meo ordine,contra omnem hominem. Legatum Apostolicæ Se­dis in eundo et redeundo honorifice tractabo , et insuis necessitatibus adjuvabo. Jura, honores, privi­legia, et auctoritatem sanctæ Romanæ Ecclesiæ,Domini nostri Papæ, et successorum prædictorum,conservare, defendere, augere, et promovere cura­bo. Neque ero in consilio, vel facto, seu tractatu inquibus contra ipsum Dominum nostrum, vel eam­dem Romanam Ecclesiam aliqua sinistra, vel præ­judicialia personarum, juris, honoris, status, etpotestatis eorum machinentur. Et, si talia a qui­buscumque tractari, vel procurari novero, impe­diam hoc pro posse : et quanto citius potero, signi­

102 DE BENEDICTIONE ABBATIS

ficabo eidem Domino nostro, vel alteri per quempossit ad ipsius notitiam pervenire. Regulas sanc­torum Patrum, decreta, ordinationes, seudisposi­tiones, reservationes, provisioncs , et mandataApostolica, totis viribus observabo, et faciam abaliis observari. Hæreticos, schismaticos, et rebel­les eidemDominonostro, vel successoribus prædic­tis pro posse persequar, et impugnabo. Vocatus adsynodum, veniam, nisi præpeditus fuero canonicapræpeditione. Possessiones vero ad monasteriummeum pertinentes non vendam, nec donabo, nequeimpignorabo, nec-de novo infeudabo, vel aliquomodo alienabo, etiam cum consensu conventus mo­nasterii mei, inconsulto Romano Pontifice. Et siad aliquam alienationem devenero, pænas in qua­dam super hoc' edita constitutione contentus, eoipso incurrere volo.

Quo per eum lecto, Pontifex supra gremiumsuum librum Evangeliorum apertum tenens, in­feriori parte libri Electo versa, ab eo præs­tationem hujusmodi juramenti recipit, Electodicente. Sic me Deus adjuvet, et hæc sancta DeiEvangelia.

Et teætumEvangeliorum ambabus manibus tan­gente, tum, non prius, dicit Pontifeæ : Deo gra­tias. '

Deinde Electo et Assistentibus sedentibus, Pon­tifea' intelligi voce legit sequens eæamen.

Antiqua sanctorum Patrum institutio docet etpræcipit, ut is, qui ad regimen animarum eligitur,examinari et interrogari debeat de diversis causiset moribusquæ huic regimini congruunt, ac ne­cessaria sunt. Eadem igitur.auctoritate, te, fratercharissime, interrogamus.

Interrogatio.Vis tuum sanctum propositum, et sancti N. re­

sue-roanus APOSTOLICA. 103

gulam observare, tibique subjectos,-ut idipsum fa­. ciant, diligenter instruere?

Electus assurgens, detecto capite, ad istamet ad omnes alias responsiones sequentes respon­det: Volo.

Interrogatio. . ,Vis mores tuos ab omni malo temperare, et quan—

tum, adjuvante Domino, poteris, ad omne bonumcommutare ? iy.Volo.

Interrogatio.Vis castitatem. sobrietatem, humilitatem, et pa­

tientiam, cum Dei adjutorio, in te ipso custodire,subditosque tuos talia docere? Iþ.Volo; '

Inter-rogatio. .Vis res monasterii tibi commissi tideliter custo­

dire, et in usus Ecclesiæ, fratrum, pauperum, etperegrinorum distribuere? n. Volo.

Interrogatio.Vis sanctæ matri Ecclesiæ Romanæ, ac Sanctis­

simo Domino N. Summo Pontifici, ejusque succes­soribus üdem, subjectionem, obedientiam, et reve­rentiam devote, et fideliter per omnia perpetuo exhi­bere-? a. Volo. '

Si vero Benedicendus eæemptus non est, nequeauctoritate Apostolica, sed ab ordinario suo Pon­tiþce benedicitur, post prædictas omnes interro­gationes subjungitur etiam sequens, quæ aliasomittitur, quando Benedieendus est ab ordinariajurisdictione exemptus. '

Interrogatio.Vis sanctæ Ecclesiæ N. (nomi/nando Ecclesia-m

Patriarchalem, Metropolitanam, seu Cathedra­lem, cujus Prælati jurisdictioni Electus Abbas,seu ejus monasterium subjecti existunt) mihique

104 me BENEDICTIONE ABBATIS

ejusdem Patriarchæ cel Archiepiscopo, cel Epis—copo, et meis successoribus iidem, subiectionem,obedientiam, et reverentiam, devote, et fideliter per­petuo exhibererc ? li!Volo.

Si autem benedicendus Abbas, non exempt-usauctoritate Apostolica, ab alio quam Ordinariosuo Pontifice benedicitur, Pontifea: benedictio­nem ei impensurus, loco interrogationis proximepositæ, et illa omissa, sequentem subju-ngit , di­cens : Vis sanctæ Ecclesiæ N. (nominando Eccle­siam Patriarchalem, Metropolitanam, seu Ca­thedralem, cujus Pontificis jurisdictioni electusAbbas, seu ejus monasterium subjecti eæistunt)illiusque Patriarchæ aut Archiepiscopo, vel Epis­copo, ac suis successoribus fidem, subiectionem,obedientiam, et reverenüam, devote, et fideliterperpetuo exhibere ? 1?Volo.

Subjungit Pontifeæ :Hæc omnia, et cetera bona tribuat tibi Dominus,

et custodiat te, atque corroboret in omni bonitate.n. Amen.

Tunc Electus ante Pontificem genu/lepus oscu—latur ejus manum. Deinde, deposita mitra, surgitPontifex, et stans versus ad altare, facit-Confes­sionem, Electo a sinistris sibi respondente. Quafinita, Pontifeæ ascendens ad altare, osculaturilud, et Evangelium in Missa dicendum; atqueincensat altare more solito : deinde accedit ad se­dem suam, etprocedit in Missausque ad Alleluia,sive ultimum Versum Tractus vel Sequentiæ ea:­clusioe. Si vero Missa legitur, osculato altari etEvangelio, omissa incensatione, omnia prædictaleguntur in altari. Electus vero vadit cum Assis­tentibus ad capellamsuam; ubi, depositopluviali,accipit sandalia, dicens Psalmos consuetos ante

sacrorum-rs APOSTOLICA. 105

Missam. Tum accipit crucem pectoralem; et apta­tur ei stola ut ab humeris dependeat; deinde sw­mit tunicellam, dalmaticam, planetam, et mani­pulum, et hoc, si e.vprivilegio mitra uti possit;qua si uti sibi licet, et prius sit professus, acMissa legatur, potest accipere sandalia, et dicerePsalmum Quam dilecta etc., ac paramenta omniaSacerdotalia capere, dempta planeta, cujus locoaccipit pluviale, ante inchoatio-nem officii, eo tem—pore, quo Ponti/eæ eum benedicturus Pontificaliaparamenta recipit. Si vero non sit de mitra, depo­sito pluviali, et retenta stola in modum Presby­teri, accipitplanetam tantum. Quaindutus, stansin altari suomedius inter Assistentes,prosequiturMissamusque ad Alleluia, si dicitur; sive ultimumVersum Tractus vel Sequentiæ exclusive. Et cumdicit 'Dominus vobiscum, non se debet ad popu­lum vertere. Missa dicitur de die cum Colleeta proElecto sub uno Per Dominum, cum Collecta dieiper Pontificem.

ORATIO.

Concede, quæsumus, Domine, huic famulo tuo,ut prædicando , et exercendo quæ recta sunt, perexemplum bonorum operum animos suorum in­struat subjectorum ; etæternæ remunerationis mer- ,cedemate piissimo Pastore percipiat. Per Dominumnostrum Iesum Christum Filium tuum, qui tecumvivit, et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, peromnia sæcula sæculorum. iy. Amen.

Electus vero dicit Orationem :Concede, quæsumus Domine, mihi famulo tuo,

ut prædicando, et exercendo quæ recta sunt, perexemplum bonorum operum animos meorum ins­trnam subiectorum ; et æternæ remunerationis mer­cedem a te piisimo Pastore percipiam. Per Domi­

&.

106 ni; BENEDICTIONE ABBATIS

num nostrum Jesum Christum Filium tuum, quitecum vivit, et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. iy. Amen.

Dicto Graduali, si Alleluia est dicendum, alio­'qu-indicto etiam Tractu, vel Sequentia usque adultimum Versum ewclusive, Ponti/ea: sedet cummitrain faldistorio suo ante altare, et ante eumreducitur Electusper Assistentes; et facta Ponti­fici reverentia, ut prius, surgit Ponti/'ex, et genu—fleæuscum mitra procumbit in faldistorio suo.

Assistentes genu/lectunt ante scabella. Electusvero ad sinistram Pontificis prosternit se. Tunccantores incipiunt, choro respondente, vel, si nonsint cantores et chorus, dicit Pontifeæ, ceterissibi respondentibus, Antiphonam :

Ne reminiscaris, Domine, delicta nostra, vel pa­rentum nostrorum; neque vindictam sumas de pec­catis nostris, Domine Deus noster.

PSALMUS 6.

Domine, ne in furoretuo arguas me : *neque inira tua corripias me.

Miserere mei, Domine,quoniam infirmus sum : *sana me, Domine, quo­niam conturbata sunt ossamea.

Et anima mea turbataest 'valde : ' sed tu Domi­ne, usquequo?

Convertere, Domine, eteripe animam meam : 'salvum me fac propter mi­sericordiam luam.

Quoniam non est inmorte qui memor sit tui :

*in inferno autem quis

conülebitur tibi?Laboravi in gemitu meo.

lavabo per singulas nocteslectum meum : * lacrymismeis stratum meum riga­bo.

Turbatusestafuroreocu­lus meus : * inveteravi in­ter omnes inimicosmeos.

Discedite a me omnesqui operamini iniquita—tem : * quoniam exaudi­vit Dominus vocem fletusmei.

Exaudivit Dominus de­precationem meam : ' Do­

AUCTORITATE

minus ,orationem meamsuscepit.

Erubescant, et contur­bentur vehementer omnesinimici mei : *convertan­

APOSTOLICA. 107

tur, et erubescant valdevelociter.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

PSALMUS 31.

Beati , quorum remissæsunt iniquitates : *et quo­rum tecta sunt peccata.

Beatus vir, cui non im­putavit Dominus pecca­tum; * nec est in spirituejus dolus.

Quoniam tacui, invete­raverunt ossa mea : ' dumclamarem tota die.

Quoniam die ac noctegravata est super me ma­nus tua : ' conversus sumin ærumna mea, dum con­iigitur spina.

Delictum meum cogni­tum tibi feci : *et injusti­tiam meam non abscondi.

Dixi, Conütebor adver­sum me injustitiam meamDomino : * et tu remisistiimpietatem peccati mei.

Pro hac-orabit ad te om­nis sanctus : * in temporeopportuno.

Verumtamen in diluvioaquarum multarum : * ad

eum non approximabunt.Tu es refugium meum a

tribulatione, quæ circum­dedit me : *exultatio mea.erue me a circumdantibusme.

Intellectum tibi dabo ,et instruam te in via hac,qua gradieris: * firmabosuper te oculos meos.

Nolite fleri sicut equus,et mulus : *quibus non estintellectus.

[n camo, et freno ma­xillas eorum constringe :* qui non approximant adte.

Multa tlagella peccato­ris : * sperantem autem inDomino misericordia cir­cumdabit.

Lætamini in Domino, etexultate justi : ' et gloria­mini omnes recti corde.

Gloria Patri. Sicut erat*etc.

,PSALMUS .37.

Domine, ne in furore tlxæ sunt mihi : *et con­tuo arguas me : *neque inira tua corripias me.

Quoniam sagittæ tuæ in­

tirmasti super me manumtuam.

Non est sanitas in carne

108mea a facie iræ tuæ : ' nonest pax ossibus meis a faciepeccatorum meorum.

Quoniam iniquitatesmeæ supergressæ sunt ea­put meum : *et sicut onusgrave gravatæ sunt superme.

Putruerunt, et corruptæsunt cicatrices meæ : *a ia­cie insipientiæ meæ.

Miser factus sum et cur­vatus sum usque in finem :* tota die contristatus in­grediebar.

Quoniam lumbi mei im­pleti sunt illusionibus : *et non est sanitas in carnemea.

Atilictussum, et humi­liatus sum nimis : *rugie­bam a gemitu cordis mei.

Domine , ante te omnedesiderium meum : *et ge­mitus meus a te non est abs­conditus.

Cor meum conturbatumest, dereliquit me virtusmea : ' et lumen oculorummeorum, et ipsum non estmecum.

Amici mei, et proximimei : ' adversum me ap­propinquaverunt, et stete­runt.

Et qui juxta me erant,de longe steterunt ' ' etvim faciebant, qui quære­bant animam meam.

Et qui inquirebant mala

DE BENEDICTIONE ABBATIS

mihi, locuti sunt vanita­tes : *et dolos tota 'die me­ditabantur.

Ego autem tanquamsurdus non audiebam : 'et sicut mutus non ape­riens os suum.

Etfactussumsicuthomonon audiens : * et non ha­bens in ore suo redargu­tiones.

Quoniam in te, Domine,speravi : *tu exaudies me,Domine Deus meus.

Quia dixi, Nequandosupergaudeant mihi ini­mici mei : ' et dum com­moventur pedes mei, su­per me magna locutisunt. .

Quoniam ego in llagellaparatus sum : * et dolormeus in conSpectu meosemper.

Quoniam iniquitatemmeam annuntiabo : ' etcogitabo pro peccato meo.

inimici autem mei vi­vunt, et conürmati suntsuper me : ' et multipli­cati sunt qui oderunt meinique.

Qui retribuunt mala probonis , detrahebant mibi :*quoniam sequebar boni­tatem.

Ne derelinquas me, Do­mine Deus meus : * ne dis­cesseris a me.

Intende in adjutorium

AUCTORITATE APOSTOLICA.

meum : * Domine Deussalutis meæ.

109Gloria Patri. Sicut erat

etc.

Psalmus 50. Miserere mei Deus : * secundummagnam misericordiamtuam etc. Et totus diciturcum GloriaPatri, ut supra habetur. pag. 97.

PSALMUS 10! .

Domine, exaudi oratio­nem meam : * et clamormeus ad te veniat.

Nonavertasfaciem tuama me : * in quacumque die­tribulor, inclina ad meau­rem tuam.

ln quacumque die in­vocavero te : * velociterexaudi me.

Quia defecerunt sicut fu­mus dies mei : ' et ossamea scicut cremium arue­runt.

Percussus sum ut fæ­num, et aruit cor meum :* quia oblitus sum come—dere panem meum.

A voce gemitus mei : 'adhæsit os meum carnimeæ.

Similis factus sum pelli­canO solitudinis : ' factussum sicut nycticorax in do­micilio.

Vigilavi ; ' et factus sumsicut passer solitarius intecto.

Tota die exprobrabantmihi inimici mei : et quilaudadant me, adversumme iurabant.

Quia cinerem tanquampanem manducabam : * etpotum meum cum tletumiscebam.

A facie iræ et indigna­tionis tuæ : ' quia elevansallisisti me.

Dies mei sicut umbradeclinaverunt : * et ego si­cut fænum arui.

Tu autem , Domine. inæternum permanes : ' etmemoriale tuum in gene—rationem , et generatio—nem.

Tu exurgens misereberisSion : ' quia tempus mise­rendi ejus, quia venit tem­pus.

Quoniam placueruntservis tuis lapides ejus : *etterræ ejusmiserebuntur.

Et timebunt gentes no­men tuum ,' Domine : ' etomnes reges terræ gloriamtuam.

Quia ædificavit Domi­nus Sion : ' et videbitur ingloria sua.

Bespexit in orationemhumilium :* et non spre­

- vit precem eorum.

liOScribantur hæc in gene­

ratione altera : *et popu­lus, qui creabitur, lauda­bit Dominum.

Quia prospexit de ex­celso sancto suo : ' Domi­nus de cælo in terram as­pexit.

Ut audiret gemitus com­peditorum : * ut solveretlilios interemptorum.

Ut annuntient-in Sionnomen Domini :-*et lau­dem ejus in Jerusalem.

In conveniendo populosin unum :*'et reges ut ser­viant Domino.

Respondit ei in via vir­tutis suæ : ' Paucitatemdierum meorum nuntiamihi.

Ne revoces me in dimi­

DE BENEDICTIONE ABBATIS

dio dierum meorum : * ingenerationem et genera­tionem anni tui.

Initio tu, Domine, ter­ram fundasti : ' et Operamanuum tuarum suntcæli.

Ipsi peribunt, tu autempermanes : *et omnes si­eut vestimentum veteras­cent.

Et sicutopertorium mu­tabis eos, et mutabuntur:*tu autem idem ipse es, etanni tui non deficient.

Filii servorum tuorumhabitabunt : ' et semeneorum in sæculum dirige­tur.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

PSALMUS 129.

De profundis clamavi adte, Domine : * Domine,exaudi "vocemmeam.

Fiant aures tuæ inten­dentes, ' in vocem depre­cationis meæ.

Si iniquitates observa­veris, Domine : *Domine,quis sustinebit?

Quia apud te propitiatioest : * et pr0pter legemtuam sustinui te, Domine.

Sustinuit anima mea in

verbo ejus : * speravitanima mea in Domino.

A custodia matutina us­que ad noctem , ' speretIsrael in Domino.

Quia apud Dominummisericordia : * et copiosaapud eum redemptio.

Et ipse redimet Israel, 'ex omnibus iniquitatibusejus.

Gloria Patri. Sicut erat,etc.

AUCTORITATE APOSTOLICA. lllPSALMUS 142.

Domine, exaudi oratio­nem meam, auribus per­cipe obsecrationem meamin veritate tua :' exaudime in tua justitia.

Et non intres in judi;­cium cum servo tuo : 'quia non justiücabitur inconspectu tuo omnis vi­vens.

Quia persecutus est ini­micus animam meam :'humiliavit in terra vitammeam.

Collocavit me in obs­-curis sicut mortuos sæcu­li : ' et anxiatus est superme spiritus meus, in meturbatum est cor meum.

Memor fui dierum anti­quorum, meditatus sumin omnibus operibus tuis :' in factismanuum tuarummeditabar.

Expandi manus measadte : *anima mea sicut ter­ra sine aqua tibi.

Velociter exaudi meDomine : * defecit spiritusmeus.

Nonavertas faciem tuama me : ' et similis ero des­cendentibus in lacum.

Auditam fac mihi manemisericordiam tuam ' *quia in' te speravi.

Notam fac mihi viam inqua ambulem :* quia adte levavi animam meam.

Eripe me de inimicismeis, Domine, ad te con­fugi : * doce me facere vo­luntatem tuam, quia Deusmeus es tu.

Spiritus tuus bonus de­ducet me in terram rec­tam : * propter nomentuum , Domine, vivifica­bis me in æquitate tua.

Educes de tribulationeanimam meam : * et inmisericordia tua disperdesinimicos meos.

Et perdes omnes , quitribulant animam meam :' quoniam ego servus tuussum.

Gloria Patri. Sicut erat,etc.

Deinde repetitur Antiphona Ne reminiscarisDomine etc., supra ante Psalmos posita. Et sub­junguntur immediate Litaniae, quæ habentur inordinatione Subdiaconi, pag. 29. Cumque in iisdictum fuerit :

Ut omnibus fidelibus etc. 17.Te rogamus audi1108 .

l [2 DE BENEDICTIONEsam-ns

.Surgit ab. accubitu Pontifex, et in manum si­nistram accipit baculum pastoralem, et conversusad Electum dicit :

Ut hunc præsentem Electum bene ']- diceredigneris. a. Te rogamus audi nos.

Deinde dicit :

Ut hunc præsentem Electum bene 'I- dicere, etsancti 1- iicare digneris. n. Te rogamus audi nos.

Producendo singulis vicibus super Electummanu deætera signum crucis; et moreredit ad ac­cubitum, et perfciuntur Litaniæ : quibus fin-itis.Ponti/ea: deposita mitra, surgit, et stans tersu.»ad Electum prostratum manentem, dicit :

Pater noster etc.ut. Etne nos inducas in tentationem. 1; Sed li­

bera nos a malo.w. Salvum fac servum tuum, Domine. 1). Deus

meus sperantem in te.ut. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto. 131.Et

de Sion tuere eum.ut. Hic accipiet benedictionem a Domino. ly. Et

misericordiam a Deo salutari suo.ut. Memor esto congregationis tuæ. ly. Quam pos­

sedisti ab initio .- w. Dominus custodiat introitum tuum, et exitumtuum. 17.Ex hoc nunc, et usque in sæculum.

ut. Dominus custodiat te ab omni malo. 17. Cus­todiat animam tuam Dominus.

ut. Domine Deus virtutum, converte nos. 3. Etostende faciem tuam, et salvi erimus.

w. Domine, exaudi orationem meam. 1). Et cla­meus ad te veniat.

:. Dominus vobiscum. lt- Et cum spiritu tuo.

AUCTORITATE APOSTOLICA. 1 13

OBEMUS.

Concede. quæsumus, omnipotens Deus, affectuinostro tuæ miserationis effectum ; et hunc famulumtuum , quem ad regimen animarum eligimus, gra­tiæ tuæ dono prosequere ,-ut, te largiente, cum ipsatibi nostra electione placeamus. Per Christum Do­minum nostrum. a. Amen.

OREM'US .

Cunctorum bonorum institutor Deus, qui perMoysen famulum tuum. ad gubernandas Ecclesiaspræpositos instituisti, tibi supplices fundimus pre­ces, teque devotis mentibus exoramus; ut hunc fa­mulum tuum, quem communis electio famulorumtuorum Abbatem ovium tuarum esse constituit,protectionis tuæ gratia munire digneris ; sicqueregere subditos, commendatasque oves concedas,ut cum illis omnibus regna cælorum adipiscatur;quatenus te, Domine, opulante, Apostolicis jugi­ter fultus doctrinis, centesimocum fructu lætus in­troeat portas paradisi; atque a te, Domine, collau­dante audire mereatur: Euge serve bone, et fidelis,quia super pauca fuisti fidelis, super multa te cons­tituam, intra in gaudium Domini tui. Quod ipsepræstare digneris, qui vivis, et regnas Deus.

Tum surgit Electus, et ante Pontificem genu­flcctit, ct Ponti/"eæ, ea,-tensismanibus ante pectus,dicit :

Per omnia sæcula sæculorum. Br.Amen.ut. Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.ut. Sursum corda. 131.Habemus ad Dominum.w. Gratias agamus Domino Deo nostro. n. Di­

gnum et justum est.Vere dignum et justum est, æquum et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere; Domine

l 14 ne aENEnl'c'rwNE ABBATIS

sancte, Pater omnipotens, æterne Deus, afiluentemspiritum tuæ bene 'l" dictionis super hunc famulumtuum, nobis orantibus. propitius infunde.

Hic Ponti/eæ imponit ambas manus eætensas,digitis non disjunctis, super caput Electi; et eassic tenet dicens :

Ut qui per nostræ manus impositionem hodieAbbas constituitur, sanctifi 'I- catione tua dignus,a te electus permaneat; et.numquam postmodum atua gratia separetur indignus.

Hic Ponti/ereamovet manns de capite Electi, aceas ante pectus eætensas tenens, dicit.

Suscipiat, te Domine largiente, hodie in bonoopere perseverantiam, in adversis constantiam, intribulationibus tolerantiam, in jejuniis desiderium,in impietatibus misericordiam, in humilitate prin­cipatum, in superbia odium, in fide dilectionem, indoctrina pervigilantiam, in castitate continentiam,in luxuria abstinentiam, in varietatibus moderatio­nem, in moribus doctrinam. te tribuente, Domine,talis in hoc ünisterio perseveret, qualisLevita elec­tus ab Apostolis sanctus Stephanus meruit perdu­rare. Totam ab-hac die mundanam conversationemdespiciat; tua Domine bene '1' dictione largiente,contemnat præsentia, diligat cælestia, desideretsempiterna. Sit exemplum et forma justitiæ, adgubernandam regendamque Ecelesiam tuam iide­liter, ut speculator idoneus inter suos collegassemper efficiatur. Sit magni consilii , industriacensuræ et efficacia disciplinæ. Ita, te Dominetribuente, in omnibus mandatis tuis sine reprehen­sione tibi mundo corde serviens, ut ad bravium su­pernæ vocationis, multiplicato fænore, cum cente­simo fructu, coronaque justitiæ, ad cælestium the­saurorum dona tua perveniat.

AUCTORITATE APOSTOLICA. I [5

Quod sequitur dicit submissa vocelegendo, itatamen, quod a circumstantibus intelligi possit.Præstante Dominonostro Iesu Christo, quicum Pa­tre, et Spiritu sancto vivit et regnat Deus, per om­nia sæcula sæculorum. a. Amen.

Deinde dicit :oramus.

Deus . cui potestas. et dignitas famulatur, dahuic famulo tuo prosperum suædignitatis effectum,in qua semper te timeat, tibique jugiter placere con­tendat. Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

OBEMUS.

Omnium, Domine , fons bonorum, justorumqueprovectuum munerator; tribue , quæsumus, huicfamulo tuo adeptam bene gerere dignitatem , et ate sibi præstitam bonis operibus comprobare. PerChristum Dominum nostrum. ly. Amen.

OBEMUS.

Exaudi, Domine , preces nostras , quas in cons­pectu tuæ majestatis super" hunc famulum tuumfundimus , qui vice tni nominis ad gubernationemovium tuarum, statuitur; ut eum respicere , et in- ­terveniente beato N. bene 1"dicere digneris; et quiad redemptionem, et protectionem nostram de cælodescendisti , et mundo te verum- et summum Pas­torem exhibuisti , dicens : Ego sum pastor bonus;te invocemus, te suppliciter deprecamur, ut huicfamulo tuo , quem pastoralis officii culmen subirevoluisti, tua bonitas adsit et bene ']-dictio omnibusdiebus vitæ suæ. Protege eum, Domine, et defendeab omnibus visibilium, et invisibilium adversitati­bus inimicorum ; dirige gressus ejus in viam paciset justitiæ ; ct largire tuarum dona virtutum, jus­titiam , temperantiam , fortitudinem , prudentiam ,

l 16 .DE BENEDICTIONE ABBATIS

charitatem , sobrietatem , patientiam , longanimita­tem, constantiam insuperabilem, fidem non üctam.spem inconcussam, mentem devotam , humilitatemperfectam , intelligentiam rectam , benignitatem,modestiam, unanimitatem, pacem, concordiam, cas­titatem , abstinentiam , vigilantiam , discretionem,rectitudinem , scientiam , pietatem , consilium , etin cunctis actibus bonis inviolatam perseverantiam.Aufer, DomineJesu Christe, ab eo, quidquid pra­vum et distortum est, quidquid saluti contrarium,quidquid animæ nocivum; superbiam , jactantiam,vanam gloriam, elationem, et quidquid ad ultimumtibi displicens esse potest. Circumda eum interius,et exterius tuæ protectionis auxilio; ut te defensore,sit tutus; te protegente, securus; te' docente, scius.Ostende ei viam, per quam ambulet; tribue ei the­saurum sapientiæ, ut sciat et habeat unde nova etvetera proferat. Fac eum in omnibus tua sequi ves­tigia et de sua ministratioue gaudium bonum adi­pisci; ut post hujus sæculi excursum, cum antetribunal tuum venerit , cum multipliä fructu ani­marum, illud ei præmium largiaris cum omnibus'quos tibi præsentabit, quod fidelibus dispensato­ribus tuis , pro tuo nomine laborantibus in terris,te promisisti daturum esse in cælis. Qui cum Patre,et Spiritu sancto vivis , et regnas Deus in sæculasæculorum. a. Amen.

Postea sedens Ponti/ea:, accepta mitra, dat eiambabus manibus tangenti et recipienti regu­lam, dicens :

Accipe regulam a sanctis Patribus traditam adregendum, cutodiendumque gregem tibi a Deo cre­ditum, quantum Deus ipse te confortaverit . et fra­gilitas humana permiserit. Accipe gregis Dominicipaternam providentiam , et animarum procuratio­nem; et per divinæ legis incedendo præcepta, sis ei

AucTomrATE APOSTOLICA. 1 17

dux ad cælestis hereditatis pascua , adjuvante Do­mino nostro Jesu Christo, qui cum Patre et Spiritusancto vivit , et regnat Deus in sæcula sæculorum.a. Amen.

Deinde, deposita mitra, surgit Ponti/eæ, etstans benedicit baculum Pastoralem, si non 'sitbenedictus, dicens:

onsmus.Sustentator imbecillitatis humanæ, Deus, he­

ne 1- dic baculum istum; et quod in eo exterius de­signatur, interius in moribus hujus famuli tui,propitiationis tuæ clementia operetur. Per Chris­tum Dominum nostrum. n. Amen.

Deinde aspergit illum aqua benedicta. Tum se­dens accipit mitram, et stans tradit baculum Ab­bati coram se genu/leam ambabus manibus illumcapienti, dicens.

Accipe baculum Pastoralis officii, quem præfe­ras catervæ tibi commissæ: ut sis in corrigendis vi—tiis pie sæviens ; et cum iratus fueris, misericordiæmemor eris.

Deinde, deposita mitra, surgit Pontifeæ, et besnedicit annulum, si non sit benedictus, dicens :

oacmus.Creator, et conservator humani generis, dator

gratiæspiritualis, largitor æternæ salutis; tu Do­mine, emitte benedic 1-tionem tuam super hunc an­nulum; ut quicumque hoc sacrosanctæ fidci signoinsignitus incesserit in virtute cælestis defensionis ,ad æternam sibi proficiat salutem. Per ChristumDominum nostrum. 17.Amen.

Post hæc aspergit annulum aqua benedicta; se­det cummitra, et annulum in digitu annularemdeæteræmanus Abbatis immittit, dicens :

Accipe annulum, fidei scilicet signaculum ; qua­

l 18 ne BENEDICTIONE ABBATIS

tenns sponsam Dei, sanctam videlicet Ecclesiam, in­temerata fideornatus, illibate custodias.

Tum deposita mitra, surgit Pontifeæ, et stansversus ad illum coram se genu/lexum, dicit :

OREMUS .

Te, omnipotens et piissime Domine, depreca­mur, hunc famulumtuum propitius intuere; ut,gratia tua auxiliante, in sua, subjectorumque con­versatione præcepta sanctæ regulæ efficaciter stu­deat adimplere, ut una cum commisso sibi gregeperpetua potiatur beatitudine. Per Christum Domi­num nostrum. iy. Amen.

His eæpeditis , Pontifex accipit Abbatem ad oscu­'lum pacis. Idem faciunt Assistentes. Tum surgensPontifeæ accedit ad altare, si Missa legitur : si-verocantatur, accedit ad sedem suam, vel ad fatdisto—rium, et ibi prosequitur Missam usque ad Offerto­rium inclusive.

Abbas autem redit cum Assistentibus ad capellamsuam, et ibi in altari suo similiter Missam prose­quitur usque ad Of/ertorium inclusive; quo dicto,Ponti/"ea:sedet ante altare in faldistorio cum mitra,et Abbas ante eum medius inter Assistentesreducitur,et coram eo genu/leæus, offert ei duo intortitia ac­censa, duos panes, et duo barilia vino plena, et Pon­tificisprædicta recipientis manum reverenter oscula­tur; deinde surgit Abbas; .Pontifea: vero lavatmanus, et accedit ad altare, ac prosequitur Missam.Abbas vero ante scabellum, super quod coram se ha­beat Missale in loco convenienti, medius inter Assis­tentes suos genu/lætus , legit totam Missam, eæceptisverbis consecrationis, quæ non proferet.

Pro Abbate benedicto, cum Secreta diei sub unaPer Dominum, per Pontificemdicitur :

Aueronrrsrn APOSTOLICA. ] 19BECRETA.

Munera nostra, quæsumus Domine, suscipe pla­catus; et hunc famulum tuum semper et ubiquemisericorditer protege. Per Dominum nostrum Je­sum Christum Filium tuum, qui tecum vivit etregnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. ip.Amen.' Per Abbatem dicitur :

SECRETA.

Munera, quæsumus Domine, suscipe placatus, etme famulum tuum semper et ubique misericorditerprotege. Per Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. .a. Amen.

Dicta Oratione , Domine Jesu Christe , qui etc. ,per Pontificem et Abbatem, Abbas accedit ad altaread deæteram Pontificis, et ambo osculantur altare.Tum Pontifea: dat pacem Abbati dicens : Pax tecum.

Cui Abbas respondet : Et cum spiritu tuo.Et redit ad suum scabellum, et dat pacem Assis­

tentibus suis, primum' seniori, tum al teri, singulisdicens : Pax tecum.

Et illi respondent: Et cum spiritu tuo.Deinde postquam Pontifex se de Corpore, et San­

guine (quem totum sumere debet) communicaverit,et antequam se purificet, communibat Abbatemgenu­lleæum de Corpore tantum. Tum Pontifeæ, acceptamitra, lavat manus; et prosequitur Missam usquead tinem. Abbas etiam in scabello suo Missam perri­cit.

Postcommunio, quæ dicitur sub uno'Per Dominum ,cum Postcommunione diei per Pontificem :

120 ne BENEDICTIONE ABBATISposrcouuumo

Hæcnos communio, Domine, purgata crimine; ethunc famulum tuum benigna pietate conservet. PerDominum nostrum Iesum Christum Filium tuum,qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Per Abbatemdicitur :pos'rcommumo.

Hæc nos communio, Domine, purget a crimine;et me famulum tuum-benigna pietate conservet. PerDominum nostrum Jesum Christum Filium tuum.qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Ponti/ea- in fine dat benedictionem solemnem;qua data, si Abbas est de mitra, reponitur faldis­torium ante mediam altaris, et Pontifex cum mi­tra in eo sedet. Abbas vero biretum in capite te­nens coram eo genu/lectit. Tunc Ponti/eæ depositamitra, surgit, et benedicit mitram, si non sit be­nedicta, dicens :

oueuus.

Domine Deus, Pater omnipotens. cujus præclarabonitas est, et virtus immensa, aquo omne .datumoptimum, et omnedonum perfectum, totiusque de­coris ornamentum, bene 1"dicere, et sancti 1-ficaredignare hanc mitram hujus famuli tui Abbatis ca­piti imponendam. Per Christum Dominum nos­trum. n. Amen.

Et mea' eam aspergit aqua benedicta; deindesedens cum mitra, imponit eam capiti Abbatis, di­cens :

Imponimus, Domine, capiti hujus famuli tui Ab­batis galeam munitionis, et salutis; quatenus de­corata facie, et armato capite cornibus utriusque

sacrorum-rs Apos'roucA. 12!Testamenti, terribilis appareat adversariis verita­tis ; et, te ei largiente gratiam, impugnator eorumrobustus existat, qui Moysifamuli tui faciem ex tuisermonis consortio decoratam , lucidissimis tuæclaritatis ac veritatis cornibus insignisti, et capitiAaron Pontificis tui tiaram imponi jussisti. PerChristum Dominum nostrum. n. Amen.

Deinde, si chirothecæ non sint benedictæ, swrgitPontifeæ, mitra deposita,. et eas benedicit dicens :

' OREMUS.

Omnipotens creator, qui homini ad imaginemtuam condito, manus discretione insignitas, tam­quam organum intelligentiæ, ad recte operandumdedisti ; quas servari mundas præcepisti , ut in,eis anima digne portaretur, et tua in eis digneconsecrarentur mysteria, bene 'I-dicere, et sancti­-I-ficare dignare manuum hæc tegumenta; utquicumque ministrorum tuorum sacrorum Pon­tificum his velare manus suas cum humilitate vo­luerit, tam cordis quam operis ei munditiam tuamisericordia subministret. Per Christum Dominumnostrum. n. Amen.

Et aspergit eas aqua benedicta. Deinde, acceptamitra, sedet et imponit illas manibus Abbatis,eætraetoprius illi annulo Pontificali, dicens :

Circumda, Domine, manus hujus ministri tuimunditia novi hominis, qui de-cælo descendit, utquemadmodum Jacob dilectus tuus, pelliculis hæ­dorum opertis manibus, paternam beuedictionem,oblato patri cibo potuque gratissimo, impetravit,sic et iste, oblata per manus suas hostia salutari,gratiæ tuæ benedictionem impetrare mereatur PerDominum nostrum Jesum Christum Filium tuum,qui in similitudinem carnis peccati, tibi pro nobisobtulit semetipsum. n. Amen.

6

12? DE BENEDICTIONE ABBATIS

Et statim imponit ei annulum. Si Abbas non sitde mitra, omnia, quaepost benedictionem, finitaMissa, per Pontificem datam, pos-itasunt, præter­mittuntur. TumPontifex mitram in capite tenens,campanispulsantibus, si sit in monasterio Abba­,ts's,ducit illnm etiam mitram in capite tenentem.si sit de mitra, ad chorum. et statuens cum issede prædecessoris sui, et dans ei baculum Pas­toralem in manu sinistra, dicit :

Accipeplenam et liberam potestatem regendi hocmonasterium, et congregationem ejus, et omnia quæad illius regimen interius et exterius, spiritualiteret temporaliter pertinere noscuntur.

Si vero benedictio fit extra monasterium suum.Pontifeæstatuit illum in faldistorio, quo ipse ususest, ante medium altaris posito, dicens :

Sta in justitia et sanctitate, et tene locum a Deotibi delegatum; potensest enim Deus, ut augeat tibigratiam suam .

Et Abbas, si non sit de mitra, biretum sibi iþs:reponit. Deinde Pontifex stans a deæteris Abbatis.versus ad altare, mitra deposita, incipit Hymnum.schola vel clericis prosequentibus :

Te Deum laudamus, pag. 83.Et manet sine mitra apud sedem usque ad fine»:

Hymni. 'Dicto primo Versu, surgit Abbas, si sit de me­

tra, et circuiens per Ecclesiam, associatus suisAssistentibus cum mitris, benedicit popul re­diens ad sedem seu faldistorium, in quo sedet, etsi sit in suo monasterio, recipit omnes monachossuos ad manus et oris osculum, qui tamen omnesprius ei reverentiam exhibeant. Si vero non sit demitra , manet sedens in sede seu faldistorio ,

. AUCTORITATEAposToucA. 123

cooperto ca ite a principio Hymni prædicti usquead illius ignem, et recipit omnes monachos suosad osculum, ut supra. Finito Hymno, Ponti/eæst'ans sine mitra, a deætris Abbatis cum mitra (sisit de mitra, alioquin cum bireto);sedentis, dicit .super eum : ­

w. Confirma hoc, Deus, quod operatus es-in no­bis. 131.A templo sancto tuo, quod est in Ierusa­

-lem.w. Salvum fac servum tuum, Domine. 1).Deuä

meus sperantemin te.

w. Esto ei, Domine, turris fortitudinis. 1).A fa­cie inimici.w. Nihil proficiatmimicas in eo. a. Et filius ini­

quitatis non apponet nocereei.ut. Domine, exaudi orationem meum. 1). Et cla­

mor meus ad te veniat.ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.

onsmus.

Exaudi, Domine, preces nostras, et super huncfamulum tuum spiritum tnæ bene 1-dictionisemitte, ut cælesti munere ditatus, et tuæ majesta­tis gratiam possit acquirere, et bene vivendi aliisexemplum præbere. Per Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate ejusdem Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. IP-Amen.

His dictis, Pontifex, accepta mitra, vadit adcornu Evangelii altaris, apud quem stant Assis­tentes cum mitris. Abbas vero, si sit de mitra ,surgit cum mitra et baculoPastorali, et accedensante medium altaris, pOpulosolemniter benedicit,dicens: Sit nomen etc.

Postea accedit ad cornu Epistola: altaris, et

124 DE BENEDICTIONE ABBATIS

ibidem cum mitra et baculo genu/lesus, versusad Pontificem, dicit cantando -:

Ad multos annos. .

Si vero non sit de mitra, omissa benedictione,dicit : Ad multos annos, ut supra dictum est; quodicto, Ponti/'es:recipit eum surgentem ad osculumpacis. Idem faciunt Assistentes, qui deinde Abba­tem Eäaangelium sancti Joannis In principio erat,Verbumetc. dicentem, inter se medium ad ejus ca­pellam reducunt, cum mitra, si eautitur, et baculoPastorali incedentem. Pontifeæ vero, pacis osculo,ut praemittitur, Abbati dato, dicit submissa fooce:

Dominus vobiscum.Initium sancti Evangelii secundum Joannem.Signat altare et se; et apud sedem vel faldis­

torium deponit sacras vestes. Quibus depositis,Abbas Pontifici et Assistentibus, pro more, gra­tias agit; et cadunt in pace omnes.

T

DE BENEDICTIONE ABBATIS

AUCTORITATE ORDINARII..Benedicendus Abbas, si non sit provisus a Sede

apostolica, sed per Ordinarium suum aut ejusauctoritate benedicitur, die statuto pro ejus bene­dictione, ordinantur omnia quaesupra in bene­dictione Abbatis, auctoritate apostolica, positasunt. Deinde Pontifeæ accipit omnia Ponti/Scaliaparamenta, et sedet cum mitra in faldistorioante medium altaris præparata. Electus vero insua capella indutus amictu, alba, cingulo, stola,pluviali, ac sandaliis, si illis ea:privilegio uti pos­

.AUCTORITATEoanmsnu. 125

sit, et Missa legenda sit, ducitur medius interduos Abbates assistentes, superpelliceo, stola,pluviali, et mitra indutos, si sint ad hocprivile­giati, coram Pontifice ; cui facta reverentia de­bita, Electusprosternit se in terram ante mediumaltaris; et Pontifeæ, depositamitra, surgit, etincipit, schola prosequente, Antiphonam :

Confirma hoc Deus, quod operatus es in nobis, atemplo sancto tuo quod est in Jerusalem.

'Qua inita , incipit et dicit cum Assistentibususque adfinem Psalmum sequentem; quo incepto,­sedet cum mitra.

maurus 67.Exurgat Deus, et dissi­

pentur inimici ejus : *etfugiant. qui oderunt eum,a facie ejus.

Sicut deficit fumus, de­ficiant : ' sicut (luit cera afacie ignis, sic pereant pec­catores a facie Dei.

Et justi epulentur, etexultent in conspectu Dei :* et delectentur in lætitia.

Cantate Deo, Psalmumdicite nomini ejus : "iterfacite ei, qui ascendit su­per occasum : Dominusnomen illi.

Exultate in conspectuejus. ' turbabuntur a facieejus : patris orphanorum,et judicis viduarum.

Deus in loco sancto suo :' Deus qui inhabitare fa­cit unius moris in domo.

Qui educit vinctos infortitudine, ' similiter eos,

qui exasperant, qui habi­tant in sepulchris.

Deus cum egredereris inconspectu populi tui , 'cum pertransires in de­serto. ,

Terra mota est, etenimcæli distillaverunt a facieDei Sinai, ' a facie Dei Is­rael.

Pluviam voluntariamsegregabis, Deus, heredi­tati tuæ : ' et infirmata est,tu vero perfecisti eam.

Animalia tua habitabuntin ea : ' parasti in dulce­dine tua pauperi, Deus.

Dominus dabit verbumevangelizantibus , ' vir­tute multa.

Rex virtutum dilecti ,dilecti : ' et speciei domusdividere spolia.

Si dormietis inter me­dios cleros pennæ colum­

126

bæ deargentatæ. * et pos­teriora dorsiejus in palloreauri.

Dum discernit cælestisreges super eam,.nive deal­babuntur in Selmon : *mons Dei, mons pinguis.

Mons coagulatus, monspinguis : ' ut quid suspi­camini montes coagulatos?

Mons in quo beneplaci­tum est Deo habitare ineo : * etenim Dominus ba­bitabit in finem.

Currus Dei decem milli­bus, multi lex. millia .læ- 'tantium : ominus in eisin Sina in sancto.

Ascendisti in altum, ce­pisti captivitatem : ' acce­pisti dona in hominibus.

Etenim non credentes,inhabitare Dominum

Deum.Benedictus Dominus die

quotidie : *prosperum iterfaciet nobis Deus saluta­rium nostrorum.

Deus noster. Deus sal­vos faciendi : * et DominiDomini exitus mortis.

Verumtamen Deus con­fringet capita inimicorumsuorum : *verticem capilliperambulantium in delic­tis suis.

Dixit Dominus : Ex Ba­san convertam , * conver­tam in profundum maris.

Ut intingatm pes tuus

.

DE BENEDICTIONE ABBATIS

in sanguine :* lingua ca­num tuorum ex inimicisab ipso.

Videruntingressustuos,Deus, *ingressus Dei mei :regis mei qui est in sancto.

'Prævenerunt principesconjuncti"psallentibus , 'in medio iuvencularumtympanistriarum.

In Ecclesiis benediciteDeo Domino, ' de fontibusIsrael. '

Ibi Benjamin adolescen­tulus. *in' mentis excessu.

Principes Juda, duceseorum : * principes Zabu­lon, prlncipes Nephtali.

Manda, Deus , virtutituæ : *coniirma hoc, Deus,quod operatus ea.in nobis.

A templo tuo in Jerusa­lem, * tibi oil'erent regesmunera.

lncrepa ferasarundinis,congregatio taurorum invaccis populorum : * utexclüdant eos, qui probatisunt argento.

Dissipa gentes, quaebellavolunt : venient legati exEgypto; ' .?Ethiopiapræ­venict manus ejus Deo.

Regna terræ, cantateDeo, * psallite Domino.

Psallite Deo qui ascen­dit super cælum cæli : *ad orientem.

Ecce dabit voci suæ vo­cem virtutis, date gloriam ,

sueroai'rs'rn oanmsnu. 127Mo super Israel, ' magni- virtutem , et fortitudinemticentia ejus, et virtus ejus plebi suæ , * benedictusin nubibus. Dens.

Mirabilis Deusin sanctis Gloria Patri. Sicut eratsuis, Deus Israel ipse dabit etc. '

Deinde repetitwr Antiphona Confirmaetc. Tum,deposita mitra, surgit Ponti/ea:, et stans versns adElectum, dicit :

r. Salvum fac servum tuum, Domine. ip. Deusmeus sperantem in te.

ut. Mitte ei, Domin. auxilium de sancto. 1).Etde Sion tuere eum.

ut. Memor esto congregationis tuæ. 3. Quampossedisti ab initio.

w. Domine, exaudi orationem meam. 3. .Et cla­mor meus ad te veniat.

r. Dominus vobiscum. 131.Et cum spiritu tuo.OBEMUS.

Omnipotens sempiterne Deus, qui facis mirabiliamagna solus, prætende super hunc famulum tuumet super congregationes illi commissaespiritum gra­tiæ salutaris; et, ut in veritate tibi placeat, perpe­tuum ei rorem benedictionisinfunde. Per ChristumDominum nostrum. a. Amen.

OREMUS.

Actiones nostras, quæsumus Domine, aspirandopræveni et adiuvando prosequere; ut cuncta nostraoratio et operatio a te semper incipiat, et per tecæpta finiatur. Per Christum Dominum nostrum.a. Amen.

Deinde surgit .Electus, et una cum Assistenti—bus 'coram Pontifice genn/lectit ; et prior Assig­tentinm dicit Ponti/ici :

Adest, reverendissime Pater, Electus monasterii

128 DE BENEDICTIONEABBATISanc'r. onnmann.

N. quem ad vestram reverendissimam Paternitatemex parte conventus ejusdem monasterii duximuspræsentandum, humiliter postulantes a vobis, utipsum in Abbatemdicti monasterii dignemini ordi­nare.

Tunc Ponti/eæ interrogat eos, dicens :Scitis illum esse dignum? ly. Scimus , et testifi­

camur ipsum dignum esse.Interrogatio.Fuit ejus electio canonice et concorditer cele­

brata? iy. Fuit.Pontifeæ dicit : Deo gratias.Quo dicto , surgunt omnes et sedent in suis

scabellis, et Pontifex prosequitur examen, dicens:Antiqua sanctorumPatrum etc. . etomnia alia hunt,proutsupra, pag. 102,in benedictioneAbbatis auc­toritate Apostolicaposita sunt.

Finito examine, et manu Pontificis per Electumosculata, idemElectus ante Pontificemgenuflem,coram se tenens schedulam scriptam et suo pen­denti sigillo sigillatam, debitaefidelitatis jura­mentum Ponti/ici, Ordinario suo, præstat inhunc modum.

Ego N. monasterii N. ordinandus Abbas, pro­mitto coram Deo et Sanctis ejus, et hac solemnifratrum congregatione, fidelitatem, dignamque sub­iectionem, obedientiam, et reverentiam matri meæEcclesiæN, nominando Ecclesiam cujus jurisdic­tioni ordinariæ subjectus eæistit, tibique N. Do­mino meo, ejusdem Ecclesiæ Patriarcbæ, vel Ar­chiepiscopo, aut EpiscOpo, et successoribus tuis,secundum sacrorum Canonum instituta , et proutpræcipit inviolabilis auctoritas Pontiücum Boma­norum.

nn numnam-noun ABBATISSE., 129

Deinde librum Evangeliorum, quem Pontifexsuper genua sua tenet apertum, inferiori parteejusdem libri Electo versa, quem ipse Electus,ambabus manibus supra scripturam positis, tan—git, dicens : .

Sic me Deus adjuvet, et hæc sancta Dei Evan­gelia.

Tumschedulamipsam Pontiüci tradit; qui, illarecepta et mitra deposita, surgit, et facit Confes­sionem; et proceditur in omnibus et per omnia,prout supra ordinatum est, pag. I04.

DE BENEDICTIONE ABBATISSZE.

Electa in Abbatissam, et confirmata, benedicidebet in die Dominico, vel aliis, quibus conse­erant-ur virgines, si non estprius consecrata, etvelata; alioquin fieri potest qualibet die, hocmodo: Ponti/'ea-paratus omnibus Ponti/icalibusornamentis apud altare majus paratum, cum suacredentia et rebus consuetis, procedit in Missausque ad Alleluia, si dicitur, sive ultimum Ver­sum Tractus vel Seque-ntiæ, exclusive. InterimElecta in veste sua audiat Missam in choro quædici debet de die, cum Collecta pro Electa, subuno Per Dominum, per Pontificem celebrantem.

ORATIO.

Da, quæsumus Domine, huic famulæ tuæ, quamvirginitatis honore dignatus es decorare, inchoatioperis consummatum effectum; et ut perfectamtibi offerat plenitudinem, initia sua perducere me­reatur ad iiuem. Per Dominum nostrum IesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in

6.

130 ne nun EDICTIONEABBA'rlssæ.

unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæ­culorum. ry. Amen.

Dicto Graduali, seu T-ractu vel Sequentia, us­que ad ultimum Versum eæclusioe, Ponti/eæ ac­cedit ad faldistorium ante medium altaris, et ibisedet cummitra. Elccta vero emonasterio egressa,associata a duabus matronis senioribus, ac celoante faciem demisso, Ponti/ici præsentata, corameogenu/lesa, in manibus habens schedulam scrip­tam et suo pendenti sigillo sigillatam, debita­fidelitatis juramentum præstat Pontifici suo ordi­nario, in hunc modum :

Ego N. monasterii N. ordinanda Abbatissa, pro­mitto coram Deo, et Sanctis ejus, et hac solemnisororum congregatione, fidelitatem, dignamque sub­jectionem, obedientiam, et reverentiam, matri meæEcclesiæ N. nominando Ecclesiam, cujus juris­dictioni ordinariæ subjecta existit, tibique N. Do­mino meo, ejusdem Ecclesiæ Patriarchæ, vel Ar­cbiepiscopo, aut Episeopo, et successoribus tuis,secundum sacrorum Canonum instituta, et proutpræcipit inviolabilis auctoritas Pontificum Boma­norum.

Si vero fuerit eæempta,ita præstabit juramen­tum:

Ego N. monasterii N. ordinis Sancti N. diæcesisN. ab hac hora in antea, fidelis et obediens erobeato Petro Apostolo sanctæquæ Romanæ Ecclesiæet Domino nostro Domino Papæ N. N. suisque suc­cessoribus canonice intrantibus, et tibi, vel protempore existenti meæ religionis superiori, secun­dum regulam sancti Patris nostri N. et prædicti Or­dinis constitutiones.

Deinde librum Evangeliorum, quemPontifear su­per genua sua tenet apertum, inferiori parte ejus­

ns nmsnlcnounmansa. 131dem libri.Electæ versa, quem ipsa Elccta,am­bus manibus supra scripturam positis, tangit, di­cens : .

Sic me Deus adjuvet, et hæc sancta Dei Evan­gelia.

Tum schedulam ipsam Pontifici tradit, qui sur­git cum mitra, et super faldistorium procu/mbit.Elccta vero prosternit se super tapete ad ejus si­nistram; ct chorus dicat Litanias prout supra,pag. 29, in quibus cum dictum fuerit :

Ut omnibus. fidelibus etc. ip. Te rogamus audinos.

Ponti/ea: surgit cum mitra, et baculum Pasto­ralem in sinistra tenens, versus ad Electam dicit :

Ut hanc præsentem Electam bene 'I-dicere digne­ris. [þ.Te rogamus audi nos.

Deinde dicit :Ut hanc præsentem Electam bene T dicere , et

sancti 'I"ficare digneris. n. Te rogamus audi nos.Tum iterum procumbit, etperficiuntur Litaniae,­

quibus finitis, surgit Pontifeæ, Electa adhuc pro­strata manente ; et stans versus ad illam, depositamitra, dicit .'

Pater noster etc.­ut.Etne nos inducas in tentationem. ip.Sedlibera

nos a malo.w. Salvam fac ancillam tuam , Domine. &. Deus

meus sperantem in te.ut. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto. n. Et

de Sion tuere eam.ut. Hæc accipiat benedictionem a Domino. 5. Et

misericordiam a Deo salutari suo.1. Memor esto congregationis tuæ. n. Quam pos­

sedisti ab initio.

132 ne nsusmcrrous ABBATISSE.

w. Dominus custodiat introitum tuum, et exitumtuum. 11.Ex hoc nunc, et usque in sæculum.

ut. Dominus custodiat te ab omni malo.1y.Custo­diat animam tuam Dominus.

ut. Domine Deus virtutum, converte nos. 3. Etostendefaciem tuam, et salvi erimus.

w. Domine, exaudi orationem meam. 171.Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. 11.Et cum spiritu tuo.

OREMUS .

Concede , quæsumus omnipotens Deus, effectuinostro tuæ miserationis effectum ; et hanc famulamtuam, quam ad regimen animarum eligimus, gra­tiæ tuæ dono prosequere; ut, te largiente, cum ipsatibi nostra electione placeamus. Per Christum Do­minum nostrum. 11.Amen. '

-OREMUS.

Cunctorum honorum institutor Deus , qui peroysen famulum tuum, ad gubernandas Ecclesias

præpositos instituisti, tibi supplices fundimus pre­ces, teque devotis mentibus exoramus; ut hanc fa­mulam tuam, quam communis electio famularumtuarum Abbatissam ovium tuarum esse constituit,protectionis tuæ gratia munire digneris; sicque re­gere subditas, commendatasque oves concedas, utcum illis omnibus regna cælorum adipiscatur ; qua­tenus, te, Domine, opitulante, apostolicis jugiterfulta doctrinis, centesimo cum fructu læta introeatportas paradisi, atque a te, Domine, collaudanteaudire mereatur: Euge serve bene, et fidelis, quiain pauca fuisti fidelis, super multa te constituam,intra in gaudium Domini tui. Quod lpse præstaredigneris, qui vivis et regnas Deus, 111sæcula sæcu­orum. n. Amen.

bn BBFEDICTIONE ABBATISSJE. [33

His dictis, Electa surgit, et ante Pontificem ge­nu/lectit , qui prosequitur, manus ante pectuseæteusas tenens, dicens :

Per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.ut. Sursum corda. B;.Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. iy. Di­

gnum et justum est.Vere dignum et justum est , æquum et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere, Dominesancte, Pater omnipotens, æterne Deus, aftluentemspiritum tuæ bene 1- dictionis super hanc famulamtuam, nobis orantibus, propitius infunde.

Ponti/eæ imponit ambas manus eæteusas, dig-itistamen non disjunctis, super caput Electæ, et eassic tenet, prosequendo :

Et quæ per nostræ manus impositionem hodie Ab"batissa constituitur, sancti 'I-ticatione tua digna, ate electa permaneat ; et numquam postmodum a tuagratia separetur indigna.

Ponti/eæ amovct manus de capite Electæ, pro­sequens, ante pectus eas eæteusas tenens :

Suscipiat, te Domine largiente , hodie in bonoopere perseverantiam , in adversis constantiam , intribulationibus tolerantiam, in jejuniis desiderium,in impietatibus misericordiam, in humilitate prin­cipatum, in superbia odium, in tide dilectionem, indoctrina pervigilantiam, in castitate continentiam,in luxuria abstinentiam, in varietatibus moderatio­nem, in moribus doctrinam. Te auxiliante, Domine,talis in hoc ministerio perseveret, qualis levita elec­tus ab Apostolis sanctus Stephanus meruit perdu­rare. Totam ab hac die mundanam conversationemdespiciat; tua, Domine, bene 1-dictione largiente,

1311 DE BENEDICTIONE ABBATISSE.

contemnat præsentia , diligat cælestia , desideretsempiterna. Sit exemplum 'et forma justitiæ, ad gu­bernandam regendamque Ecclesiam tuam fideliter;ut speculatrix idonea inter suas collegas semper ef­ficiatur. Sit magni consilii, industria censuræ etefficaciadisciplinæ. Ita, te , Domine, tribuente, inomnibus mandatis tuis sine reprehensione tibimundo corde serviens, ut ad bravium supernæ voca­tionis, multiplicato fænore , cum centesimo fructucoronaque justitiæ , ad cælestium thesaurorum do­na tua perveniat.

Ouod sequitur dicit submissa voce, ita tamen,quod a eircumstamibus audiatur.

Præstante Domino nostro Jesu Christo , qui cumPatre, et Spiritu sancto vivit et regnat in sæculasæculorum. ip. Amen.

Tum Pentifeæ adhuc sine mitra, ut supra, sta-nsdicit : '

OREMUS.

Deus, cui omnis potestas et dignitas famulatur,da huic famulæ tuæ prosperum suæ dignitatiseffec­tum, in qua semper te timeat, tibique jugiter pla­cere co.ntendat Per Christum Dominum nostrum.a;. Amen.

oaamns.

Omnium, Domine, fons bonorum, justorumque. provectuum munerator, tribue, quæsumus, huic fa­

mulæ tuæ adeptam bene gerere dignitatem, et'a tesibi præstitam bonis operibus ' comprobare. PerChristum Dominum nostrum. &. Amen.

OBEMUS.

Concede, quæsumus, omnipotens Deus , famulætuæ, ut ostendendo et exercendo quæ recta sunt,per exemplum bonorum operum animas suarum

ne BENEDICTIONE ABBATISSZE. l35

instruat subjectarnm; et æter'næ remunerationismercedem a te piissimo Pastore percipiat. PerChristum Dominum nostrum. ip Amen.

OREMUS.

Domine Deus omnipotens , qui sororem MoysiMariam, præeuntem cum ceteris mulieribus, interæquoreas undas cum tympanis et choris , læ­tam ad littus maris venire fecisti , te supplices de­precamur, pro hac fideli famula tua, quæ hodie su­per universas sibi subditas Abbatissa constituitur ;ut ita mona'stica vel canonica norma tueatur cunc­tas famulas tuas sibi commissos, quatenus ad æter­nam gloriam, te auxiliante, cum omnibus illis in­troeat læta, ibique exultans cum Angelis, canenscantica nova, sequatur Agnum quocumque ierit,Jesum Christum Dominum nostrum, qui tecum vi­vit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, peromnia sæcula sæculorum. ip. Amen.

Tum sedet Ponti/ea:, accepta mitra, et traditAbbatissæ, coram se genufleææ, in manibus regu­lam, dicens :

Accipe regulam a sanctis Patribus traditam, adregendum , custodiendumque gregem tibi a Deocommissum , quantum Deus ipse te confortaverit ,et fragilitas humana permiserit. Accipe gregis do­minici maternam providentiam , et animarum pro­curationem; et per divinæ legis incedendopræcepta,sis ei dux ad cælestis hereditatis pascua; adjuvanteDomino nostro Jesu Christo , qui cum-Patre et Spi—ritu sancto vivit et regnat Deus in sæcula sæculo­rum. n. Amen.

Deinde, si prius, dum erat monia-lis, non fuitvelata, Ponti/ea:, deposita mitra, surgit, et bene­dicit velum quod per unum ea:ministris coram eotenetur, dicens .

I36 nn amenlcrlouu san-risu.annuus.

Suppliciter te, Domine, rogamus, ut super hancvestemancillæ tuæ capiti imponendum, bene Tdictiotua benigna descendat , et sit vestis hæc benedicta,consecrata, immaculata et sancta. Per Christum Do­minum nostrum. iy. Amen.

OREMUB .

Caput omnium fidelium, Deus, et totius corporissalvator, hoc operimentum velaminis, quod famulatua propter tuum. tuæque Genitricis beatissimæVir­ginis Mariæ amorem suo capiti est impositura, dex­tera tua sancti 'l-fica ; et hoc , quod per illud mys­tice datur intelligi, tua semper custodia, corporepariter et animo incontuminato custodiat ; ut ,quando ad perpetuam Sanctorum remunerationemvenerit, cum prudentibus et ipsa virginibus præpa­rata, te perducente, ad sempiternæ felicitatis nup­tias introire mereatur. Qui vivis et regnas Deus, peromnia sæcula sæculorum. iy.Amen.

Deiude aspergit velum ipsum aqua benedicta;tum sedens, accepta mitra, imponit illud supercaput Abbatissæ, ita ut dependeat super scapu—las, et ante pectus, et usque ad oculos, sic dicens.

Accipe velamen. sacrum , quo cognoscaris mun­dum contempsisse, et te Christo Jesu veraciter, bu­militerque, toto cordis annisu, sponsam perpetuali­ter subdidisse, qui te ab omni malo defendat, et advitam perducat æternam. 1). Amen.

Si vero Abbatissa prius velata fuit, omittuuturprædicta. His Fuitis, surgunt omnes, et Ponti/"ea:procedit in Missa, quam Abbatissa in loco ad par­tem audit. Ineepto a choro Olfertorio, et per Pou­ti/ieem leeto, sedet Poutifeæ in faldistorio antemedium altaris, acceptamitra; et Abbatissa, præ­

nr. BENEDICTIONEmurem. - 137

cedentibus eam duobus famulis duo intortieia ac­censa portantibus, venit de locosuo, associata aduabus matronis, et coram Pontificegenu/lectit,ac ei successivedicta duo intorticia ojïert, et Pon­tiflcis ea recipientis manum osculatur, tum adlocum suum revertitur.

. Ponti/e.v vero manus lavat, surgit, deposita mi­tfa, et Missamprosequitur.

SECRETA.

Oblatis hostiis, quæsumus, Domine, præsenti fa­mulæ tuæ perseverantiam perpetuæ virginitatis ac,­commoda ; ut apertis januis, summi Regis adventu,regnum cæleste cum lætitia mereatur intrare. PerDominum nostrum Jesum Christum Filium tuum,qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. a. Amen.

Postquam Pontifeæ se communicaverit, Abba­tissam communicet. Tum, accepta mitra, lavatmanus, deinde prosequitur Missamusque ad be­nedictionem exclusive.

Posrcommiuo.Respice, Domine, famulæ tibi debitam servitu­

tem, utinter humanæ fragilitatis incerta, nullis ad­versitatibus opprimatur , quæ de tua protectioneconfidit. Per Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit, et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorumiy. Amen.

Dicto Ite Missa est, vel Benedicamus Domino.et Placeat etc.,Pontifeæ cummitra inthronizatAbbatissam in sede, et si sit in proprio monaste­rio, dicit:

Accipe plenam et liberam potestatem regendi hocmonasterium, et congregationem ejus, et omnia

138 ne sensnm-nou

quæ ad illius regimen interius et exterius, spiri­tualiter et temporaliter pertinere noscuntur.

Si vero benedictio fit eætra monasterium suum ,Pontifeæ dicit :

Sta in justitia et sanctitate, et tene locum a Deotibi delegatum ; potens est enim Deus, ut augeat tibigratiam suam.

Tunc Ponti/eæ stans a dexteris Abbatissæ, versusad altare, mitra deposita, incipit cantando, scholaprosequente, Hymnum :

Te Deum laudamus , pag. 83.Et dicitur totus; et Ponti/ea: mattet sine mitra

apud sedem usque ad finem Hymni. Interim dumcantatur Hymnus, Abbatissa revertitur ad monaste­rium, associata ut supra, et a monialibus seniori­bus eæcipitur intra portam, atque ad chorum per­ducitur, ubi moniales omnes faciunt ei reverentiam,singulariter genu/leænaante illam, et recipiuntur abea benigne ad osculum. Finito Hymno, Ponti/ea:stans sine mitra, sedente Abbatissa in sede sua inchoro, super eam dicit :

w. Confirma hoc, Deus, quod operatus es in no­his. s;. A templo sancto tuo, quod est in Jeru­salem. ' .

w. Salvam fac ancillam tuam, Domine. ipiDeusmeus sperantem inte. '

w. Esto ei, Domine, turris fortitudinis. ut. Afacie inimici.

w. Nihil proficiat inimicus in ea. ip. Et filiusiniquitatis non apponat nocere ei.

ut. Domine, exaudi orationem meam. I). Et cla­mor meus ad te veniat.

w. Dominus vobiscum. 8- Et cum spiritu tuo.

ET commnnem; vmamuu. 139annuns,

Familiam tuam, Domine, custodia muniat pie­tatis, nt virgnitatis sanctæ propositum, quod, teinspirante, suscepit. te protegente, illæsum cus­todiat. Per Christum Dominum nostrum. n. Amen.

Deinde Ponti/eæ, assumpta mitra , benedicit so­lemniter populo, dicens :

Sit nomen Domini etc.

Et benedictionedata, cadunt omnesin pace.

'IDE BENEDICTIONE

ET CONSECRLTIONE VIRGINUM.

Benedictio et consecratio Virginum fieri debet inEpiphania Domini, vel in Albis Paschalibus, aut inNatalitiis Apostolorum, seu in Dominicisdiebus. Dievero præcedenti , hora vespertina , vel etiam mane ,antequam Ponti/ea: ad Missam separet, in locoeon­venienti, præsentantur ei Virgines benedicendæ; quide earum ætate, et proposito singulariter singulas,videlicet, an annum vigesimum quintum compleve­rint, si voluntatem et propositum servandæ virgini­tatis habeant, diligenter inquirit,- et insuper seorsumcum qualibet de vita , et conscientia . et carnis inte­gritate. Quo facto , super altari in cornu Epistolælocantur pro Virginibus benedicendisvestes, vela, an­nuli, et torques sive coronæ, tempore suo Virginibustradenda. Deputantur paranymphæ matronæ senio­res, et propinquæ earum, quæ Virginesassociant, etpræcedunt, collocant, ac deducunt ad Pontificem, etreducunt. Ordinatur etiam in Ecclesia papilio, autalius locus conveniensparatur, in quo Virgines ipsæconveniunt , et suo tempore se vestiunt benedictis

140 ne nenentc'rmun

vestibus.Post hæc, hora congrua, Pontifex paratusomnibus Pontificalibus paramentis , procedite moreconsueto ad Missam, et in-ea usque ad Alleluia ,sive ultimum VersumTractus vel Sequentiæ exclu­swe.

Missa dicitur de die , cum Collecta pro Virgini­bus , sub uno Per Dominum.

ORATIO .

Da, quæsumus Domine, his famulabus tuis, quasvirginitatis honorc,dignatus es decorare', inchoatioperis consummatum effectum; et, ut perfectamtibi offerant plenitudinem, initia sua perducere me­reantur ad finem. Per Dominum nostrum IesumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculo­rum. n. Amen.

Dicto Graduali, Tractu, vel Sequentia, usque adultimum Versumeæclusive, Pontifeæ sedet cum mitrasuper faldistorium, ante medium altaris præpara­tum. Virgines uero in vestibus, quibus in monasteriousæ sunt, sine velis, sine mantellis, et sine cucullis emonasterio egressæ, associatæ singulæ a duabus ma­tronis senioribus, et propinquis, ac velis ante faciemdemissis, Ecclesiam ingrediuntur; et Archipresbytersuperpelliceo et pluviali indutus cantat competentivocehanc Antiphonam. ­

Prudentes virgines, aptate vestras lampades eccesponsus venit, exite obviam ei.

Virgines vero audientes vocem Archipresbyteri , etaccendentes cereos suos, progrediuntur binæ et binæ.Archipresbyter vero præcedens statuit eas eætra cho­rum , ut faciesad altare majus vertant, et Pontifi­cem coram altari sedentem possint videre, et ipse eas.Tune idem Archipresbyter in parte Virginum stans,

m' consean'rrone VIRGINUM. 141

dicit competenti voce, in tono lectionis , ad Pontifi­cem, Virginibus genu/lectentibus :

Reverendissime Pater , postulat sancta materEcclesia catholica, ut has præsentes Virgines dig­nemini benedicere, et consecrare, ac Domino nos—tro Jesu Christo, summi Dei Filio,, desponsare.

Pontifex interrogat, dicens :Scis illa's dignas esse?Respondet Archipresbyter :Quantum humana fragilitas nosse sinit, credo et

testificor illas dignas esse.Tunc Ponti/ea: adhuc sedens cum mitra , dicit ad

circumstantes : 'Auxiliante DominoDeo, et Salvatorenostro Jesu

Christo, eligimus has præsentes Virgines benedi­cere, et consecrare, acDomino nostro Jesu Christo,summi DeiFilio, desponsare.

Deinde Pontifeæ vocat Virgines in cantu, dicens :Venite. '

Virgines respondent : .Et nunc sequimur.Surgentes moa: seriatim veniunt usque ad introi­

tum chori, eæterius tamen genua flectentes. :Tunc Ponti/eæ eas secundo altius vocat in cantu ,

dicens :Venite.

Virgines surgentes respondent similiter in cantu ,dicentes :

Et nunc sequimur in toto corde.Deinde usque ad medium chori procedunt , et ibi

genua flectunt. Tunc Pontifeæ tertio altius vocat easin cantu, dicens :

Venite filiæ, audite me, timorem gomini docebovos.

142 ne nunmc'nous

Virgines vero Surgentes respondent cantantes An­tiphonam :

Et nunc sequimur in toto corde, timemus te, etquærimns faciem tuam videre : Domine, ne confun­das nos, sed fac nobis juxta mansuetudinem tuam,et secundum multitudinem misericordiae tuæ.

Et præmissa cantantes Virgines, magis appropin­quantes ascendunt in Presbyterium; ubi omnes co­ram Pontifice genu/lectum ,-et capita profunde, quasiusqite ad terram, inclinant. Deinde singulæ succes­sive caput aliquantulum erigentes, cantant etiamhunc Versum :

Suscipe me, Domine, secundum eloquium tuum;ut nondominetur mei omnis injustitia.

Quo per singulos dicto, surgunt omnes, et a ma­tronis prædictis seriatim ordinantur, stantes ibidemin modum coronæ coram Pontifice, congruo tamenspatio distantes ab eo. Tunc Pontifea: hortatur illas

- publice ad amplectendum, et servandum sanctæ vir­ginitatis propositum ; et mox interrogat eas palam,et communiter dicens : ­

Vultis in sanctæ virginitatis proposito perseve­rare?

Et singulæ respondent : Volumus.Tunc unaquæque sigillatim genu/lectit coram eo;

et immissis manibus junctis inter ambas manus Pon­tificis, Ponti/eæ interrogat quamlibet dicens :

Promittis te virginitatem perpetuo servare?Respondet illa : Promitto.Et Pontifeæ dicit : Deo gratias.Illa vero osculatur manus Pontificis, surgitque,

et ad suum locum revertituret genu/lectit. Omnibusautem sic per ordinem eæpeditis, et ad sua loca re­

, * ET communione vraemmu. l43versis et genufloæis, Pontifex» communiter omnes in­terrogat, dicens:

Vultis benedici, et consecrari, ac Domino nostroJesu Christo, summi Dei Filio, desponsari?

Respondent omnes : Volumus.Post hæc Pontifeæ ante altare super faldistorium

procumbit cum mitra; et ministri hinc et inde ge­nullectunt, - Virginesvero post Pontificemsuper tape­tia. in modum coronæ, prosternunt; et cantores ip­

' eipiunt, et prosequuntur Litanias ut supra, pag. 29,Et postquam dictum fuerit, et a chororesponsum:

Ut omnibus fidelibus etc. mTe rogamus audinos."

Pontifeæ surgit cum m'itra, et vertens se ad Vir­gines prostratas, tenens baculum Pastoratem in si­nistra, in pristino tono dicit, primo :

Ut præsentes ancillas tuas bene-l- dicere digneris.a,. Te rogamus audi nos.

Ut præsentes ancillas tuas bene 1-dicere, et sane­ti Tücare digneris. a. Te rogamus audi nos.

Quibus dictis, Pontifex redit ad accubitum, can-.toribus Litanias, ubi dimiserant, reassumentibus etperficientibus. Quibus finitis, surgunt omnes, et diei­tur Hymnus :

Veni, creator Spiritus etc, ut supra, pag. 50.Pontifice, sine mitra ante altare genu/leeto, inci­

piente, et choro illum prosequente usque ad finem,primo Versu dicto, Pontiþce surgente et usque ad fi­nem efusdem Hymni sine mitra stante. Hymno dicto,Virgines ad papilionem, seu ad alium locum ido­neum proæimiorem, ad hocordinatum, revertuntur.Pontifeæ vero coram altare stans, deposita mitra, be­nedicit Virginum vestes, dicens :

ut. Dominus vobiscum. iy.Et cum spiritu .tuo.

144 ne BENEDICTIONE

OREMUS.

Deus æternorum bonorum fidelissimepromissor.certissime persolutor, qui vestimentum salutis etindumentum æternæ jucunditatis tuis fidelibus pro­misisti, clementiamtuam suppliciter exoramus, uthæc indumenta, humilitatem cordis et contemptummundi significantia, quibus famulæ tuæ puncto vi­.sihiliter sunt informandæ prOposito,propitius bene­1"dicas; ut beatæ castitatis habitum, quem te in­spirante, suscipiunt, te protegentecustodiant; et"quas venerandæ vestibus promissionis induis tem­poraliter, beata facias immortalitate vestiri. Per Do­minum nostrum Jesum Christum Filium tuum, quitecum vivit et-regnat in unitate Spiritus sancti Deus,per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

OBEM'US .

Domine Deus, bonarum virtutum dator, et—om­nium benedictionum largus infusor 'te obnixis pre­cibus deprecamur, ut has vestes bene 'l"dicere, etsancti 'I-ficare digneris, quas famulæ tuæ pro in­dicio cognoscendæ religionis induere se volunt; utinter reliquas feminas tibi cognoscantur dicatæ. PerChristum Dominum nostrum. H- Amen.

OREMUS.

Exaudi, omnipotens Deus, preces nostras ; et hasvestes, quas famulæ tuæ ad seipsas operiendas ex­poscunt, uberrimæ benedictionis imbre perfunde,sicut perfudisti oram vestimentorum Aaron bene­dictione unguenti. profluentis a capite in barbam;et sicut benedixisti vestes omnium religiosorumtibi per omnia placentiam, ita eas bene 'I-dicere, etsancti -l-ficare digneris: ac præsta, clementissimePater, ut supradictis famulabus tuis sint hæ vestessalutis protectio, hæ cognitio religionis, hæ initiumsanctitatis, hæ contra omnia tela inimici robusta

n'r OONSBCBATIONEVIBGINUM. 145

defensio, ut centesimi muneris opulentia, perseve­verante continentia, ditentur. Per Christum Domi­num nostrum. n. Amen.

Et vestes aqua benedictaaspergit, quæ portanturVirginibus ad locum, ad quemdivertunt; ubi dimissisquotidianis vestibus, induunt benedictus.

Pontifeæ autem stans, ut supra, benedicitvelaVirginum , dicens :

onustus. ­

Suppliciter te, Domine, rogamus, ut super hasvestes ancillarum tuarum capitibus imponendas,bene 1-dictio tua benigna descendat; et sint hæ ves­tes benedictæ, consecratæ, immaculatæ, et sanctæ.Per Christum Dominum nostrum. iy. Amen.

OREMUS.

Caput omnium fidelium, Deus, et totius corporissalvator, hæc operimenta velaminum, quæ famulætuæ propter tuum, tuæque Genitricis beatissimæVirginis Mariæamorem suis capitibus sunt impo­sitnræ, dextera tua sancti 'i-iica; et hoc, quod perilla mystice datur intelligi, tua semper custodia,corporc pariter , et animo incontaminato cus­todiant; ut, quando ad perpetuam Sanctorum re­munerationem venerint, cum prudentibus et ipsævirginibus præparatæ, te perducente, ad sempiternæfelicitatis nuptias introire mereantur. Qui vivis etregnas Deus , per omnia sæcula sæculorum.n. Amen.

Et vela ipsa aqua benedictaaspergit.Post hæc stans adhuc, ut supra, Pontifeæ benedicit

annulos, dicens :mansus.

Creator, et conservator humani generis, datorgratiæ spiritualis, et largitor humanæ salutis; tu,

7

HS m nummumDomine, emitte bene 'i-dictionem tuam super hasannulos; ut, quæ eos gestaverint, celesti virtutemuuitæ, fidem integram, fidelitatemque sinceramteneant ; sicut sponsæ Christi virginitatis proposi­tum custodiant, et in castitate perpetua perseverent.Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Et aqua benedictaeos aspergit.Tum stans adhuc sine mitra Pontifeæ, benedicit

torques, sive coronas, dicens :annuus.

Bene 1- die, Domine, ornamenta ista; et præsta,per invocationem tui nominis, ut quæcumque eaportaverim;, si tibi fideliter servierint, coronam,quam illa designant, iu cælo percipere mereantur.Qui in Trinitate perfecta vivis et regnas Deus, peromnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Deinde eas aqua benedicta aspergit.His eæpletis, Virgines, benedictis vestibus, exceptis

velis , indutæ , binæ et binæ, seriatim redeunt adPontificem, cantantes Besponsorium :

Begnum mundi, et omnem ornatum sæculi con­tempsi propter amorem Domini nostri Jesu Christi,*Quem vidi, quem amavi, in quem credidi, quemdilexi. v. Eructavit cor meum verbum bonum, dicoego opera mea regi. * Quem.

Tum disponuntur a paranymphis ante altare ge­nuflexæ coram Pontifice, in modum coronæ, vultibusdemissis : Ponti/eæ vero surgit, mitra deposita, etversus ad eas, dicit:

uacuus.

Respice, Domine, propitius super has famulastuas, ut sanctæ virginitatis propositum, quod, teinspirante, susceperunt, te gubernante, custodiant.Per Dominum nostrum Jesum Christum Filiam

rrr communione VIBGINUM. 147

tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus.

Deinde dicit competenti vocc, cætensis manibusante pectus, Præfationcm :

Per omnia sæcula sæculorum. a. Amen-.ut.Dominus vobiscum. a. Et cum spriritu tuo.ut. Sursum corda. ip. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. iy. Dig­

num et justum est.Vere dignum et justum est, æquum et salutare;

nos tibi semper et ubique gratias agere, Dominasancte, Pater omnipotens, æterne Deus, castorumcorporum benignus habitator , et incorruptarumDeus amator animarum. Qui humanam subs­tantiam , in primis hominibus diabolica fraudevitiatam , ita in verbo tuo , per quod omnia factasunt, reparas, ut eam non solum ad primæ originisinnocentiam revoces, sedetiam ad experientiam æter­norum bonorum, quæ novo in sæculosunt habenda,perducas; et obstrictos adhuc conditione morta­lium, jam ad similitudinem provehas Angelorum.Respice, Domine, super has famulas tuas, quæ inmanu tua continentiæ suæ propositum oollocantæ,tibi devotionem suam offerunt, a quo et ipsæ votaassumpserunt. Quomodoenim animus mortali carnecircumdatus, legem naturæ, libertatem licentiæ,vim consuetudinis, et stimulos ætatis evinceret, ni­si tu, Deus, per liberum arbitrium hunc in eis amo­rem virginitatis clementer accenderes, tu hanc cu­piditatem in earum cordibus benignus alares, tufortitudinem ministrares? Effusa namque in omnesgentes gratia tua, ex omni natione quæ sub cæloest , in stellarum innumerabilem numerum noviTestamentiheredibus adoptatis, inter ceteras virtu­tes, quas filiis tuis non ex sanguinibus, neque ex vo­

148 ne nsunnumonn

luntate carnis, sed de Spiritu sancto tuo genitis in­didisti, etiam hoc donum in quasdam mentes delargitatis tuæ fonte defluxit; ut cum honorem nup­tiarum nulla interdicta minuissent, ac super sanc­tum conjugium nuptialis benedictio permaneret.existerent tamen sublimiores animæ , quæ in viriac mulieris copula fastidirent connubium, concu­piscerent Sacramentum,necimitarentur quod uuptiis agitur, sed diligerent quod nuptiis prænotatur.Agnovit auctorem suum beata virginitas, et æmulaintegritatis angelicæ, illius thalamo, illius cubiculose devovit, qui sic perpetuæ virginitatis est spon­sus, quemadmodum perpetuæ viginitatis est filius.lmplorautibus ergo auxilium tuum, Domine. etconfirmari se benedictio 1" nis tuæ consecrationecupientibus, da protectionis tuæ munimen et regi­men, ne hostis antiquus, qui excellentiora studiasubtilioribusinfestat insidiis, ad obscurandam per­fectæ continentiæ palmam, per aliquam mentis ser­pat incuriam, et rapiat deproposito virginum, quodetiam moribus decet inesse nuptiarum. Sit in eis,Domine, per donum Spiritus tui prudens modestia,sapiens benignitas, gravis leuitas, casta libertas.In charitate ferveant, et nihil extra te diligant.Laudabiliter vivant, laudarique non appetant. Tein sanctitate corporis, te in animæ suæ puritateglorificent. Amore te timeant, amore tibi serviant.Tu eis sis honor, tu gaudium, tu voluntas; tu inmærore solatium; tu in ambiguitate consilium;tu in injuria defensio; in tribulatione patientia;in paupertate abundantia; in jejunio cibus; in in­firmitate medicina. In te habeant omnia, quemdiligere appetant super omnia. Per te , quod suntprofessæ, custodiant. Scrutatori pectorum non cor­pore placituræ, sed mente; transeant in numerumpuellarum sapientum, ut cælestem Sponsum, virtu­

ET communione vmcmum. 149

tum accensis lampadibus, cum oleo præparationisexpectent , nec turbatæ improviso regis adventu,sed securæ cum lumine, et præcedentium virgi­num cboro junctæ, jucundanter occurrant: ct neexcluduntur cum stultis, sed regalem januam cumsapientibus virginibus licenter introeant, et in Agnitui perpetuo comitatu probabiles mansura castitatepermaneant. Quatenus centesimi fructus, dono vir­ginitatis decorari, te donante, mereantur.

Quod sequitur, dicit submissa voce legendo; itatamen quod a circumstantibus audiatur :

Per Dominum nostrum Iesum Christum Filiumtuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus-,per omnia sæcula sæculorum. l). Amen.

Tum Pontifeæ, accepta mitra, incipit, scholapra­sequente, Responsorium : ,

Veni, electa mea, et ponam in te thronum meum.* Quia concupivit rex speciem tuam. ut. Audi, filia,et vide, et inclina aurem tuam. * Quia.

Incepto Responsoria, sedet Pontifeæ cum mitra,et eo [inito, surgunt Virgines; et duæ primæ ex eispræsentantur a paranymphis Pontifei, eoram quohumiliter genua flectunt, mutantes simul Antipho­nam :

Ancilla Christi sum, ideo me ostendo servilemhabere personam.

Qua dicta, Pontifex interrogat illas palam, di­

Vultis persistere in sancta virginitate, quam pro—fessæ estis P

Et illæ simul respondent :Volumus. .

150 ne BEREDICTIOIIB

Tum Pontifea: imponit velum super caput cujusli­bet, quod dependeat super scapulas, et super pectm,et usque ad oculos, singulis dicens :

Accipe velamen sacrum, quo cognoscatis mun­dum contempsisse, et te Christo Jesu veraciter hu­militerque, toto cordis annisu , sponsam perpetua­liter subdidisse, quite ab omni malo defendat, et advitam perducat æternam. n. Amen.

Ambabusvelatis, ambæ simul genufleææ, ut erant,eantant hane Antiphonam :

Posuit signum in [faciem meam, ut nullum pra—ter eum amatorem admittam.

Quo facto, reducuntur a matronis prædictis adloca ordinis sui, ubi prius erant,- et aliæ duæ, quapost illas inordinesequuntur, præsentantur Pontifci,coram quo simili modo genua flectunt, cantant, etvetantur, ut primæ. Omnibus autem sic velatis, de­posita mitra, surgit Pontifeæ, et stans versus adillas, dicit :

w. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.OBEMUS.

Famulas tuas, Domine, tuæ custodia muniat pie­tatis, nt virginitatis sanctæ propositum, quod, teinspirante, susceperunt, te protegente , illæsumcustodiant. Qui vivis et regnas cum Deo Patre inunitate Spiritus sancti Deus , per omnia sæculasæculorum. iy. Amen.

Tum Ponti/ea:, accepta mitra, vocat Virgines, ia­cipiens Antiphonam, schola prosequente.

Desponsari, dilecta, veni; hiems transiit, turturcanit, vineæ florentes redolent.

Qua incepta, sedet Ponti/eæ cum mitra, et ea fini­ta, illæ, quæ primæ venerant ad recipiendumvelum,

m' consumam VIRGIRUM. 151præsentantur Pontilici a matronis prædictis, eomodo et ordine, sicut prius. Tunc Pontifeæ acci­piens annulum cum dextera sua , et dexteram ma­num uirginis cum sinistra manu sua, et mittensannulum ipsum digito annulari deæteræ manusVirginis, desponsat illas Jesu Christo, dicens singu­lis :

Desponso te Jesu Christo, Filio summi Patris ,qui te.illæsam custodiat. Accipe ergo annulum fidei,signaculum Spiritus sancti; ut sponsa Dei voceris,etsi ei fideliter servieris, in perpetuum coroneris.In nomine Pa 1- tris, et Fi -I-lii, et Spiritus-I- sancti.n. Amen.

,Quo facto, ambæ simul genupeææ, decantant An­tiphonam : ­

Ipsi sum desponsata, cui Angeli serviunt, cujuspulchritudinem sol et luna mirantur.

Qua cantata, reducuntur a matronis prædictis adloca sua, et aliæ duæ, quæ illas sequuntur in ordine,præsentantur Pontifci, coram quo genuflectunt,cantant, et desponsantur, modo præmisso. Omnibusergo sic seriatim desponsatis, et ad loca sua reduc­tis , omnes genu/leææ' simul levant in altum etostendunt dexteras munus, cantantes hanc Antipho­nam :

Annulo suo subarrhavit me Dominus meus JesusChristus, et tanquam sponsam decoravit me corona.

DeindePontifeæ cum mitra surgit, et stans versusad illas, dicit :

Bene 'I: dicat vos conditor cæli et terræ, DeusPater omnipotens, qui vos eligere dignatus est adbeatæ Mariæ matris Domini nostri Jesu Christi con­sortium; ut integram et immaculatamvirginitatemquam professa: estis, coram Deo et Angelis eius

152 ni: amanter-lonn

conservetis , propositum teneatis; castitatem dili­gatis ; patientiam custodiatis ; ut coronam virgini­tatis accipere mereamini. Per eumdem ChristumDominum nostrum. Iþ. Amen.

Post. hæc Ponti/"eæcum mit-ra stans, ite-rum racat illas in cantu inchoans, schola prosequente,hanc Antiphonam :

Veni sponsa Christi, accipe coronam, quam tibiDominus præparavit in æternum.

Incepta Antiphona, sedet Pontifeæ cum mitra,et ea finita, præsentantur ei a paranymphis duaprimæ Virgines, ut prius, coram eo genu/leam.Ipse autem torquem, sive coronam accipiens, im­ponit capiti cujuslibet Virginis, seriatim singulisdicens ;

Accipe coronam virginalis excellentiæ, ut sicutper manus nostras coronaris in terris, ita a Christogloria et honore coronari merearis in cælis. Pereumdem Christum Dominum nostrum. &. Amen.

Et morcambæ simul decantant hanc Antipho­nam :

Induit me Dominus cyclade auro texta, et im­mensis monilibus ornavit me..

Qua cantata, reducuntur a matronis prædictisad loca sua; et aliæ præsentantur, 'quæ similimodo genu/lectunt, cantant, et coronantur. Om­nibus coronatis, et ad loca sua reductis, et stan­tibus, Pontifeæ, deposita mitra surgit, et stansversus ad illas, dicit :

ut. Dominus vobiscum. iy. Et cum Spiritu tno.

OREMUS.

Da, quæsumus, omnipotens Deus, ut hæ famulaetuæ, quæ pro spe retributionis æternæ tibi Domino

ET communione vmemum. 153Deo desiderant consecrari, plena fide animoque insancto praposito permaneant. Tribue eis, Domine,humilitatem, castitatem, obedientiam, charitatem etomnium bonorum operum quantitatem: ut ad me­ritum æternægloriæpossintpervenire. Per ChristumDominum nostrum. n. Amen.

Deinde omnibus simul genua [lactentibus, Pon­tifeæ stans, ut prius, sine mitra, dicit hanc Ora­tionem. ,

onEMUS.

Te invocamus , Domine sancte, Pater omnipo­tens, æterne Deus, super has famulas tuas, quæ tibivoveruntpura mente, mundoque corde servire; uteas sociare digneris inter illos centum quadragintaquatuor millia, qui virgines permanserunt, et secum mulieribus non coinquinaverunt; in quorumore dolus non est inventus ;ita et has famulas tuasfacias permanere immaculatus usque in finem. Perimmaculatum Dominum nostrum .Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit, et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.ip. Amen.

Qua finita, Virgines surgentes simul cantentAntiphonam :

Ecce, quod concupivi, jam video; quod speravi,jam teneo; illi sum juncta in cælis , quem in terrisposita, tota devotione dilexi.

Post haecPonti/"eæ, junctis ante pectus mani­bus, dicit super illas stantes, humiliter inclina—tas, benedictionem.

Deusplasmator corporum , afiiator animarum , quinullam spernis ætatem , nullum sexum reprobas,nullam conditionem gratia tua ducis indignam, sedomniumæqualis creator es et redemptor, tu has fa­

7 .

154 us amante-nonemulas tuas , quas ex omni numero gregis, ut bonuspastor, ad conservandam coronam perpetuæ virgi­nitatis et castimoniam animæ eligere dignatus es,tuæ protectionis scuto circumtege, et ad omne opusvirtutis et gloriæ, magistrante sapientia, praepara;ut vincentes carnis illecebras, et illicita connubiarecusantes, insolubilem Filii tui Domininostri JesuChristi copulam mereantur. His petimus, Domine,arma suggeras, non carnalia, sed spiritus virtutepotentia, ut, te muniente earum sensus et membra,in earum corporibus et animabus non possit domi­nari peccatum; ac sub tua gratia vivere cupientibus,nihil sibi defensor malorum et inimicus bonorumde his vasis nomini tuo consecratis prævaleat vindi­care. Omnem etiam nocivum calorem imber gratiætuæ cælestis extinguat , lumen vero perpetuæ casti­tatis accendat ; facies pudica scandalis non pateat,neque incautis occasionemtribuat negligentia delin­quendi. Sitque in eis casta virginitas; sint ornatæpariter et armatæ fide integra , spe certa, charitatesincera; ut, præparato animoad continentiam, vir­tus tanta præstatur, quæ superet diaboli universafigmenta; et contemnendopræsentia, futura secten­tur; jejunia epulis carnalibus præferant ; lectionessacras et orationes conviviis et potationibus antepo­nant; ut orationibus pastæ, et eruditionibus exple­tæ, illuminatæ vigiliis, opus gratiæ virginalis exer—ceant. His igitur virtutum armis has tuas famulasinterius exteriusque communiens, præsta inoffen­sum cursum virginitatis implere. Per Christum Do­minum nostrum. &. Amen.

Tum Pontifeæ, accepta mitra, stans dicit se­quentem benedictwnem super illas genu/texos.

Benedicat vos Deus Pa 'i- ter , et Fi t* lius, et Spi­ritus T sanctus omni benedictione spirituali ; ut ma­

ET CORSECBATIONEvmemum. 155

uentes semper incorruptæ . inviolatæ, et immacula.tæ, sub vestimento sanctæ Mariæ, matris Domininostri Jesu Christi, requiescat super vos spiritusseptiformis gratiæ, spiritus sapientiæ et intellectus,spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiæ etpietatis; et repleat vos spiritu timoris Domini, fra­giles solidet invalidasque confirmet, pietate allevet­et mentes regat, vias dirigat, cogitationes sanctasinstituat, actus probet, opera perficiat, charitateædificet, sapientia illuminet, castitate muniat, scien­tia instruat , [ide firmet , in virtute multiplicet , insanctitate sublimet, ad patientiam præparet, ad obe­dientiam subdat, sobrias protegat et pudicas, ininfirmate visitet, in dolore relevet, in tentationecustodiat, -in prosperitate temperet, in iracundiamitiget, in iniquitate emundet, infundat gratiam,remittat offensam, tribuat disciplinam. Ut his etsimilibus virtutibus fultæ, et sanctis operibus illus­tratæ, illa semper studeatis agere, quæ digna iiantremuneratione. Illum habeatis testem , quem habi­turæ estis judicem ; et vos aptetis, ut præfulgentemgestetis in manu lampadem, intraturæ sponsi thala­mum, occurratis cum gaudio, et nihil in vobis re­periat fætidum, nihil sordidum, nihil occultum,nihil corruptum, nihil inhonestum, sed niveas etcandidas animas, corporaque lucida atque splen­dida; ut, cum ille dies tremendus remunerationisjustorum, retributiOnisque malorum advenerit, noninveniat in vobis ultrix flamma, quod urat, sed di­vina pietas, quod coronet; quae jam in hoc sæculoconversatio religiosa mundavit, ut ad tribunalæterni Regis ascensuræ celsaque palatia, cum iisdemmereamini habere protectionem, qui sequunturAgnum, et cantent canticum novum sine cessatione,illic percepturæ præmium post laborem, semperquemaneatis in viventium regione. Atque ipse benedi­

156 ne sensnm-none

cat vos de cælis, qui per crucis passionem huma­num genus est dignatus venire in terris redimam,Jesus Christus Dominus noster , qui cum æternoPatre, et Spiritu sancto in unitate perfecta vivit , etregnat Deus, in sæcula sæculorum. a. Amen.

Deinde Pontifex: sedens eum mitra, publica voceanathema ponit ne quis eas a divina servitio, quæ­veæillo castitati subjeetæ sunt, abducat; nullusearum bona surripiat, sed ea cum quiete possi­deant, in hanc formam :

Auctoritate omnipotentis Dei, et beatorum Pe­tri et Pauli Apostolorum ejus, firmiter et subinterminatione anathematis inhibemus , ne quispræsentes virgines, seu sanctimoniales, a divinoservitio , cui sub vexillo castitatis subjectæ sunt,abducat; nullus earum bona surripiat, sed ea cumquiete possideant. Si quis autem hoc attentare præ­sumpserit, maledictus sit in domo et extra domum;maledictus in civitate et in agro; maledictus vigi­lando, et dormiendo; maledictus manducando, etbibendo ; maledictus ambulando, et sedendo ; ma­ledicta sint caro eius et ossa, et a planta pedisusque ad- verticem non habeat sanitatem. Veniatsuper illum maledictio hominis, quam per Moysen inlege filiis iniquitatis Dominus permisit. Deleaturnomen ejus de libro viventium, et cum justis nonscribatur. Fiat pars et hereditas ejus cum Cainfra­tricida, cum Dathan et Abiron, cum Anania et Sa­phira, cum Simone mago et Juda proditore, et cumeis qui dixerunt Deo: Recede a nobis, semitamviarum tuarum nolumus. Pereat in die judicii; de­voret eum ignis perpetuus cum diabolo et angelisejus, nisi restituerit, et ad emendationem venerit.Fiat, fiat.

e'r coasucausone vmemnu. 157Tum dicitur Alleluia, sive ultimus Versus Trac­

tus vel Sequentiæ, et cetera usque ad 0/7'ertoriuminclusive, Virginibus in ordine suo manentibus.

Offertorio dicto, singulæ Virgines consecratæ,velatis capitibus, ad manus Pontificis in faldisto—rio ante medium altaris eum mitra sedentis, of­ferunt, coram eo genu/lewæ, quælibet candelamaccensam.

Interim parantur pro eis tot hostiæ consecran­dæ, quot sunt ipsæ numero. Facta oblatione, Pon­tifeæ cum mitra sedens lavat manus; deinde,deposita mitra, surgit, et prosequitur Missam,more consueto.

suani-zn.Oblatis hostiis, quæsumus, Domine, præsenti­

bus l'amulabustuis perseverantiam perpetuae virgi­nitatis accommoda; ut apertis januis, summi Regisadventu, regnum cæleste cumlætitia mereantur in­trare. Per Dominum nostrum Jesum Filium tuum,qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. lp.Amen.

Postquam Pontifea: se de Corpore et Sanguinecommunicaverit, tum accedunt ad supremum gra­dum altaris Virgines ipsæ binæ et binæ, et ibidemgenu/lectum ; Pontifercvero singulas communicat,et omnibus communicatis, ipsæ Virgines- antealtare , ut in Missa fuerunt genu/lewte, simulcantant Antiphonam :

Melet lac ex ejus ore suscepi, et sanguis ejus or­navit genas meas.

Interim Ponti/ea: ablutionem sumit; tum ac­ceptdmitra, stans lavat manus, deinde per/icitMissam.

pos'rcomumo.Deus, qui habitaculum tuum in corde pudico

158 DI:sensnm-non

fundasti, respice super has famulas tum; et quæcastigationibus assiduis postulant, tua consolationepercipiant. Per Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. 1).Amen.

Missa finita, Pontifex dat benedictionem solem­nem.

Et quia in nonullis monasteriis est consuetudo,quod loco Diaconissatus, Virginibus consecratisdatur facultas incipiendi horas canonicas, et le­gendi Officiumin Ecclesia, Ponti/eæ stans ante al­tare sine mitra, Virginibus consecratis coram eogenu/loris, dicit :

ut. Dominus vobiscum. 131.Et cum spiritu tuo.

OBEM'US.

Exaudi, Domine, preces nostras, et super hasfamulas tuas spiritum tuæ bene-l*dictionis emitte;ut cælesti munere ditatæ, et tuæ majestatis gratiampossint acquirere, et bene vivendi aliis exem­plum præbere. Per Christum Dominum nostrum.11.Amen.

Tum sedet Pontifex, accepta mitra, et traditBreviarium illis, ambabus manibus ipsum tangen­tibus, dicens :

Accipite librum, ut incipiatis horas canonicas,et legatis Officium in Ecclesia. In nomine.Pa 'I-tris,et Fi-I-lii, et Spiritus 1-sancti. lp.Amen.

Surgit Pontifeæ, mitra deposita, et conversusad altare, incipit Hymnum Te Deum laudamus,quem chorusprosequitur usque ad finemut supra,pag'. 83, et eo finito, duæ ea:choro dicunt:

ut. Confirma hoc Deus, quod operatus es in no­his.

n'r canon-noun REGIS. 159

Respondet chorus :ip. A templo sancto tuo, quod est in Jerusalem.Et Ponti/eæ stans in cornu Epistolæ altaris,

conversus ad altare, ea:libro ibidem super altariposito, dicit :

Actiones nostras, quæsumus, Domine, aspirandopræveni, ct adjuvando prosequere ; ut cuncta nos­tra oratio et operatio a te semper incipiat, et perte cæpta finiatur. Per Christum Dominumnostrum.a. Amen.

Post hæc Virgines consecratæ revertuntur adportam monasterii, ubi Ponti/'es: eas coram se ge­nu/lea'aspræsentat Abbatissæ similiter genu/lewte,dicens :

Vide , quomodo istas consecratas Deo serves, etrepræsentes immaculatas; redditura pro eis ratio­nem aute tribunal Sponsi earum, venturi judicis.

Tum Pontifex redit ad Ecclesiam, dicens :Dominus vobiscum.Initium sancti Evangelii secundum Joannem.In principio etc.Et sacris vestibus depositis, cadit in pace.

DE BENEDICTIONEET CORONATIONE REGIS.

Cum rex est coronandus, Episcopi regni adcivitatem ubi coronatio fieri debet, concocantur.Rea:triduanum jejunium devoteperagit per heb- 'domadampræcedentem, videlicet quarta, etseætaFeria, et sabbata. Dominica cera proæima sequen­

l60 DE BENEDICTIONE

ti coronatur, qua ipse Rea: se ad communionemparat. Ecclesia vero ipsa Metropolitana , sive Ca­thedralis, ubi solemnitas celebrabitur, pareturet ornetur, quo melius fieri poterit. Ad altaremajus parantur ea quæ consueta sunt parari,Pontifice celebrante; et credentia juxta altarecumrebus opportunis. Super altare ponitu-r gla­dius, corona, et sceptrum Regi danda, et oleumCatechumenorum, bombyæ ad ling'endum et ea:­tergendum brachium Regis et inter scapulas postunctionem, fascia ad ligandum bombycem inbrachio. Paratur in Ecclesia in loco competentithalamus, sive suggestum pro Rege, in quo sitregalis sedes ornata, et thalamus ipse sit ornatuspannis sericeis et aulæis. Sed advertendum est,quod altitudo thalami non sit major quam gradussupremus altaris. Paratur etiam in loco conve­nienti tentorium, sive papilio, sub quo Rea: vestesregales, pro regni consuetudine, quæ ibidem proeo parantur, suo tempore recipit. Et si Reginaetiam simul est coronanda , paratur pro ea aliusthalamus, non longe a regio, sed illo aliquantu­lum humilior; et ita sunt situandi thalami, utinde possint videri altare et Pontifeæ celebrans.Parantur etiam ante altare, hinc et inde, sedes,pro numero Episcoporum coronationi interessen­tium.

Die autem Dominica, qua Rea: benedicendus, etcoronandus est,' omnes Episcopi conveniunt manein Ecclesia, in qua hoc fieri debet; et Metropoli­tanus, sive Ponti/eæ, ad quem spectat, parat sesolemniter cum ministris, Missam celebraturus,paramentis tempore convenientibus. Episcopi veroinduuntur supra rochetum (vel supra superpelli­ceum,si sint Religiosi) amictu, stola, pluviali albo,et mitra simplici. Quibus omnibusparatis, Metro­

m' nouom-nona REGIS. 161

politanus in faldistorio ante medium altaris po­sito sedet cum mitra, et Episcopi parati, hinc etinde super sedibuspro eis paratis, quasi in modumcoronæ sedentes, sibi assistunt. Interim Reæ, oes­tibus militaribus indutus, cum suis Prælatis do­mesticis non paratis, ac Baronibus, Nobilibus, etaliis venit ad Ecclesia-m;et cum fuerit prope pres­byterium, duopriores Episcopi exparatis veniuntei obviam, et cummitris capita illi aliquantuluminclinantes, ipsum inter se medium, bireto depo­sito, usque ante Metropolitanum deducunt, cuiRea: caput inclinans humilem reverentiam eæhi—bet; qua facta , prior Episcoporum deducentiumstans detectocapite, versus ad Metropolitanum,dicit intelligibili voce:

ReverendissimePater, postulat sancta mater Ec­clesia catholica , ut præsentem egregium militem addignitatem regiam sublevatis. '

Interrogat Metro olitanus :Scitis illum esse ignum, et utilem ad hanc di­

gnitatem ?Ille respondet :Et novimus , et credimus eum esse dignum , et

utilem Ecclesiæ Dei , et ad regimen hujus regni.Metropolitanus dicit :Deo gratias.Tunc sedet Rea:medius inter duo Episcopos de­

ducentes, conqruenti spatio a Metropolitano, itaut illi faciem vertat ; ipsi etiam deducentes Epis­copi, senior ad deæteram, alius ad sinistram Regisse collocant, ita ut et ipsi ad alterutrum faciesvertant. Quibus sic sedentibus, postquam aliquan­tulum quieverint, Metropolitanus coronandumRegem admonet, dicens :

Cum hodie per manus nostras , optime Princeps,

!62 ne assente-rma:

qui Christi Salvatorisnostri vice in hac re fungimur(quamvis indigni) sacram unctionem, et Regni in­signia sis suscepturus; bene est, ut te prius, deonere ad quod destinaris, moneamus. Regiam hodiesuscipis dignitatem, et regendi fideles.pepulos tibicommissoseuram sumis. Præclarum sane inter mor­tales locum, sed discriminis, laboris, atque anxieta­tis plenum. Verum, si consideraveris quod omnispotestas a Domino Deo est, per quem Reges re­gnant, et legumconditoresjusta decernunt; tn quo­que de grege tibi commisso ipsi Deo rationem earedditurus. Primum, pietatem servabis; DominumDeum tuum tota mente ac puro corde coles. Chris­tisanamreligionem ae fidem Catholicam, quam ab in­cunabulis profess'ns es , ad finem usque inviolatamretinebis, eamque contra omnes adversantes pro vi­ribus defendes. Ecclesiarum Prælatis, ac reliquisSacerdotibus condignam reverentiam exhibebis. Ec­clesiasticam libertatem non coneuleabis. Justitiam,sine qua nulla societas diu consistere potest, ergaomnes inconcusse administrabis , bonis præmia,noxiis debitas pcenasretribuendo. Viduas, pupillos,pauperes, ac debiles ab omni oppressione defendes.Omnibus te adeuntibus benignum, mansuetum, at­que affabilem, pro regia tua dignitate te præbebis.Et ita te geres, ut non ad tuam, sed totius populiutilitatem regnare. præmiumque benefactorum tuo­rum, non in terris, sed in cælo expectarevidearis.Quod ipse præstare dignetur, qui vivit et regnat*Deus,in sæcula sæculorum. a. Amen.

Rea;electus accedit ad Mctropolitanum, et eo­ram eo, detecto capite, genu/leæus, facit. hane pro­fessionem, dicens :

Ego N. Deo annuente , futurus Rex N. proäteor ,etpromitto coram Deo et Angelis ejus deinceps le­

n'r canon-nous nucis. 163gem , justitiam et pacem Ecclesiæ Dei, populoquemihi subjecto pro posse et nosse, facere ac servare,salvo condigno misericordiæDei respectu, sicut inconsilio fidelium meorum melius potero invenire.Pontificibus quoque EcclesiarumDei, condignum etcanonicum honorem exhibere ; atque ea, quæ ab Im­peratoribus et Regibus Ecclesiis collata et redditasunt , inviolabiliter observare. Abbatibus, Comiti­bus, et Vassallis meis congruum honorem , secun­dum consilium fidelium meorum præstare.

Deinde ambabus manibus tangit librum Evan­geliorum, quem Metropolitanus ante se apertumtenet, dicens :

Sic me Deus adiuvet, et hæc sancta Dei Evan­gelia.

Postea Rea electus Metropolitani manum reae­renteu osculatur.

His expeditis, illa genu/lemomanente, Metropo­litanus, depositamitra, surgit, et stans versusadipsum coronandum, dicit competenti vocesequen­tem Orationem, quam etiam dicunt omnes Ponti­þces parati, similiter sine mitris stantes; dicuntetiam omnia alia benedictionemetcoronationem-ip­sam concernentia, vocesubmissa, Metropolitanumtamen in omnibus observantes, et imitantes.

OBEMUB

Omnipotens sempiterne Deus, Creator. omnium,Imperator Angelorum, Bex regum, et Dominusdominantium, qui Abraham fidelem servum tuumde hostibus triumphare fecisti, Moysi et Josue po­pulo tuo prælatis multiplicem victoriam tribuisti,humilemque David puerum tuum regni fastigiosublimasti , et Salomonemsapientiæ pacisque inneffa­bili munere ditasti ; respice, quæsumus, Domine,

164 ne nmsnxcnoun

ad preces humilitatis nostræ, et super hnnc famnælum tuum N. quem supplici devotione in Begem eli­gimus, bene 'I"dictionum tuarum dona multiplica,eumque dexteræ tuæ potentia semper et ubique

, circumda; quatenus prædicti Abrahæ fidelitate fir­matus, Moysi mansuetudine fretus, Josue fortitu­dine munitus, Davidhumilitate exaltatus, Salomonissapientia decoratus, tibi in omnibus complaceat, etper tramitem justitiæ inoffensogressn semper inee­dat; tuæ quoque protectionis galea munitus, etscuto insuperabili jugiter protectus, armisque cæ­lestibus circumdatus, Optabilis de hostibus sanctæcrucis Christi victoriæ triumphum feliciter capiat,terroremque suæ potentiæ illis inferat, et pacemtibi militantibus lætanter reportet. Per ChristumDominum nostrum, qui virtute sanctæ crucis tar­tara destruxit; regnoque diaboli superato, ad cælosvictor ascendit, in quo potestas omnis, regpiqneconsistit victoria, qui est gloria humilium, et vitasalusque populorum, qui tecum vivit et regnat inunitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæ­culorum. n. Amen.

Post hæc Metropolitanus eum mitra procumbitsupra faldistorinm. Rea:vero ad ejus sinistram interram se prosternit, aliis Prælatis paratis antesedes suas similiter proenmbentibus. Tunc canto­res ineipiunt, et prosequuntur Litanias, ut supra,pag. 29, choro respondente. Cum dictum fnerit :

Ut omnibus fidelibus, etc. ip. Te rogamus audinos.

Metropolitanus surgit, et accepto baculo Pasto­rali in sinistram manum, super electum Regemprostratum dicit :

Ut hunc electum in Regem coronandum bene 1-­dicere digneris. R- Te rogamus audi nos.

ET CORONATIONE REGIS. 165

Secundo dicit :Ut hunc electum in Regem coronandum bene 1-­

dicere, et conse 'I-crare digneris. a. Te rogamusaudi nos.

Produeendo semper super eum signum crucis.Idem dicunt, et faciunt Episcopiparati, genu/texitamen permanentes. Quo dicto, Metropolitannsredit ad occubitum, cantoribus resumentibus etperficientibus Litanias. Quibus initis, Metropoli­tanus, depositamitra surgit, illoprostrato, atqueEpiscopis, deposita mitra, genu/leæis manentibus,versus'ad coronandum, dicit :

Pater noster.w. Et ne nos inducas in tentationem. iy. Sed li­

bera nos a malo.w. Salvum fac servum tuum, Domine. a. Deus

meus speranteminte.w. Esto ei, Domine, turris fortitudinis. iy. Afa­

cie lnlmICI.w. Nihil proficiat inimicus in eo. B!-Etfilius ini­

quitatis non opponat nocere ei.ut. Domine exaudi orationem meam. iy. Et cla­

mor meus ad te veniat.ut. Dominus vobicum. 1). Et cum spiritu tuo.

OBEMUS.

Prætende, Domine, huic famulo tuo dexteramcælestis auxilii; ut te toto corde perquirat, et quædigne postulat, consequi mereatur.

Actiones nostras, quæsumus Domine, aspiraudopræveni, et adiuvando prosequere ; ut cuncta nos­tra oratio et operatio a te semper incipiat, et perte cæpta finiatur. Per Christum Dominumnostrum.a. Amen. —

Post hæc Metropolitanus sedet, accipit mitram,

166 us nassum-noms

ct electusReæ coram eogenuflectit ; et circumstan­tibus Praelatis, paratis cum suis mit'ris, in mo­dum coronæ, Metropolitanus intingit pollicemdeæteræ manus in oleum Cathechumenorum, etinungit in modum crucis illius brachium dez­tefrum, inter juncturam manus, et juncturamcubiti, atque inter scapulas, dicens hanc Ora­tionem : "

Deus, Dei Filius, Jesus Christus Dominus uos­ter, qui a Patre oleo exultationis unctus est præparticipibus suis, ipse per præsentemsanctæ unctio­.nis infusiouem, Spiritus paraeliti super caput tuumbene 1"dictionem iufundat, eamdemque usque adiuterioria cordis tui penetrare faciat; quatenus hocvisibili 'ettractabili oleo, dona invisibilia percipere,et temporali regno justis moderationibus peracto,æternaliter cum eo regnare merearis, qui solus sinepeccato Bex regum vivit, et gloriatur cum Deo Pa­tne in unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæ­cula sæculorum. n. Amen.

OREMUS.

Omnipotens sempiterne Deus, qui Hazael superSyriam, et Jehu super Israel per Eliam, David quo­que et Saulem per Samuelem prophetam in Regesinungi fecisti, tribue, quæsumus, manibus nostrisopem tuæ benedictionis, et huic famulo tuo N. quemhodie, licet indigni, in Regem sacra unctione deli-­uimus, dignam delibutionis hujus efficaciamet vir­tutem coucede; constitue, Domine, principatum su­per humerum ejus, ut sit fortis, justus, fidelis,providus, et indefessus regni hujus et populi tuigubernator, infidelium expugnator, justitiæ cultor,meritorum et demeritorum, remunerator, Eccle­siæ tuæ sanctæ et fidei christiauæ defensor, ad de­cus et laudem tui neminis gloriosi. Per Dominum

ET canona-nona nucis. 167nostrum Jesum Christum Filium tuum, qui tecum

vivit, et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, peromnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Quofacto, Metropolitanus mica panis abstergitpollicem, et lavat manus, surgit cum mitra, des­cendit ante altare, ubi deposita mitra, stans cumsuis ministris, facit Confessionem. Rea:vero elec­tus ad partem se retrahit, et genu/leæus cum suisPraelatis domesticis idem facit. Similiter et Epis­copi, parati sine mitris stantes, bini et bini, Con­fessionem dicunt. Finita Con/essione, Metropoli­tanus ascendit ad altare, et procedit in Missamore solito usque ad Alleluia, sive ultimum Ver­sum Tractus vel Sequentiæ eæclusice, Prælatisparatis juæta suas sedesstantib-us, cel sedentibus,prout tempusrequirit. Interim schola inchoat In­troitum, et prosequitur in Missa; et Rea a suisducitur in sacristiam, vel sub papilione ad hocparato, ubi inter scapulas et brachium inunctumbombyce bene abstergitur, et induitur regalibusindumentis, ea: more regni. Paratus itaque Rea:et ornatus, procedit cum suis Praelatis, Baroni­bus, et aliis ad eminentem et ornatum thalamum,in Ecclesia sibi præparatum, et ibi super 'aliquofaldistorio ornato genu/leæus incumbens, auditMissam, quam Praelati sui non parat-i circumstan­tes etiam genu/lerci legunt usque ad Alleluia, siveultimum Versum Tractus vel sequentiæ eæclusice.Missa dicitur de die, et cum Oratione die-idiciturpro ipso electo Rege, sub uno Per Dominum, hæcOratio.

Quæsumus, omnipotens Deus, ut famulus tuusN. Bex noster qui tua miseratione suscepit regnigubernacula, virtutum etiam omnium percipiat in-.crementa, quibus decenter ornatus , et vitiorum

168 ne nnnnmcrrous

monstra devitare, et ad te, qui via, veritas et vitaes, gloriosus valeat pervenire. Per Dominum nos­trum Jesum Christum Filium tuum , qui tecumvivit, et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, peromnia sæcula sæculorum. iy. Amen.

Graduali cantato , Metropolitanus sedet antealtare eum mitra in faldistorio, et Rea:a suis os­sociatus medius inter priores Prælatos paratos ad

Metropolitanumreducitur, cuijfaeta reverentia,ut prius, genu/leetit coram eo. une Metropolita­nus accipit gladium, quemunus ministrorum sibiporrigit de altari, et illum evaginatum tradit inmanus Regis, dicens :

Accipe gladium de altari sumptum per nostrasmanus, licet indignas, vice tamen et auctoritatesanctorum Apostolorum consecratae, tibi regaliterconcessum, nostræque bene ']-dictionis officio, indefensionem sanctæ Dei Ecclesiæ divinitus ordina­tum ; et memor esto ejus, de quo Psalmista pro­phetavit, dicens : Accingere gladio tuo superfemur tuum, potentissime ; ut in hoc per eumdemvim æquitatis exerceas, molem iniquitatis potenterdestruas, et sanctam Dei Ecclesiam ejusque fidelespropugncs, ac protegas; nec minus sub fide falsos,quam christiani nominis hostes execreris ac dis­pergas; viduas et pupillos clementer adjuves acdefendas ; desolata restaures, restaurata conserves;ulciscaris injusta, confirmes bene disposita; qua­tenus hæc agendo, virtutum triumpho gloriosus,justitiæque cultor egregius, cum mundi Salvatoresine fine regnare merearis. Qui cum Deo Patre, etSpiritu sancto vivit et regnat Deus, per omnia' sæ­cula sæculorum. a. Amen.

His expeditis, ensis a ministris in vaginam re­

s'r canona-nom; users. 169

ponitur, et Metropolitanus accingit ense Regem,dicens : '

Accingere gladio tuo super femurtuum potentis­sime; et attende, quod Sanctinon in gladio, sed perfidem vicerunt regna.

Et maa:Rea:accinctus surgit, et eæimit ensemde vagina, illumque viriliter vibrat, deinde superbrachium sinistrum tergit, et in vaginam repo­nit; ac iterum coram Metropolitano genu/lectit.Tunc ei corona imponitur, quam omnes Prælatiparati, qui adsunt, de altari per Metropolitanumsumptam manibus tenent, ipso Metropolitano il—lam regente, capiti illius imponente, ac dicente .'

Accipe coronam regni, quæ, licet ab indignis,EpiscOporum tamen manibus capiti tuo imponitur.In nomine Pa't' tris, et Fi 'l-lii, et Spiritus 1"sancti,quam sanctitatis gloriam, et honorem, et opus for­titudinis, significare intelligas, et per hanc te par­ticipem ministerii nostri non ignores. Ita ut sicutnos in interioribus pastores, rectoresque animarumintelligimur, ita et tu in exterioribus verus Deicultor , strenuusque contra omnes adversitates Ec­clesiæ Christi defensor assistas, regnique tibi a Deodati, et per officium nostræ benedictionis in viceApostolorum, omniumque Sanctorum, regimini tuocommissi utilis executor, proficuusque regnatorsemper appareas;ut inter gloriosos athletas, vir­tutum gemmis ornatus, et præmio sempiternæ fe­licitatis coronatus, cum Bedemptore ac Salvatorenostro Jesu Christo, cujus nomen vicemque gestarecrederis, sine fine glorieris. Qui vivit, et imperatDeuscum Patre, et Spiritu sancto in sæcula sæcu­lorum. n. Amen.

Postea Metropolitanus dat ei adhuc genu/leæosceptrum, dicens :

l70 na BENEDICTIORB

Accipe virgam virtutis ac veritatis, qua intel­ligas te obnoxium mulcere pios, terrere reprobos,errantes viam docere, lapsis manum porrigere, dis­perdere superbos, et relevare humiles; et aperiattibi ostium Jesus Christus Dominus noster, qui desemetipso ait : Egosum ostium, per me si quis in­troierit, salvabitur; quiest clavisDavid, et sceptrumdomus Israel ; qui aperit et nemo claudit; claudit,et nemo aperit. Sitque tibi ductor, qui educit vinc­tum de domo carceris, sedentem in tenebris et um­bra mortis; et in omnibus sequi merearis eum, dequo David propheta cecinit : Sedes tua, Deus, insæculumsæculi; virga directionis, virga regni tui;et imitando ipsum, diligas justitiam, et odio ha­beas iniquitatem, quia propterea unxit te Deus,Deus tuus., ad exemplum illius, quem ante sæculaunxerat oleoexultationis præ participibus suis, Je­sum Christum Dominum nostrum, qui cum eo vi­vit et regnat Deus, per omnia sæcula sæculorum.ip. Amen.

Tunc Regi surgenti discinditur ensis, et in ea­gina datur alicui, qui eum ante Regemimmediateportat. Et Metropolitanus cum aliis Prælatis pa­ratis deducit Regem, sceptrum in manu et coro­nam in capite ferentem, medium inter se a de::­tris, et digniorem Prælatum paratum a sinistrisRe is incedentem, ad solium supra. thalamum, etadjuvante eum digniore Prælato prædicto, in-,thronizat Regem in solio, dicens :

Sta, et retine amodo locum tibi a Deo delegatumper auctoritatem omnipotentis Dei , et per præsen­tem traditionem nostram, omnium scilicet Episco­porum, ceterorumqueDei servorum; et quanto cle­rum sacris altaribus propinquiorem perspicis, tantoei potiorem in locis congruis honorem impendere

ET 'GOBONATIONE REGIS. 171

memineris; quatenus mediator Dei et hominum,te mediatorem cleri et plebis permanere faciat.

Deinde Metropolitanns, deposita mitra, stansversus ad altare inchoat, schola prosequente,Hymnum :

Te Deum laudamus, pag. 83. .Qui totus dicitur : quo incepto, Metropolitanus

accedit ad dexteram Regis, ibi continuo manensusque ad finem Hymni; et eo finito, Metropolita­nus stans ut prius ad deæteramRegis, sine mitra,dicit super illum Versum :

w. Firmetur manus tua, et exaltetur dextera tua.&. Justitia et judicium præparatio sedis tuæ.

w. Domine , exaudi orationem meam. 1). Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.OBEMUB.

Deus, qui victrices Moysi manus in oratione iir­masti, qui quamvis ætate languesceret , infatigabilisanctitate pugnabat; ut dum Amalech iniquus vin­citur, dum profanus nationum populus subjugatur,exterminatis alienigenis, hereditati tuæ poss'essiocopiosa serviret , opus manuum tuarum pia nostræorationis exauditione confirma: habemus et nosapud te, sancte Pater, Dominum salvatorem, quipro nobis manus suas extendit in cruce, per quemetiam precamur , Altissime , ut tua potentia suffra­gante, universorum hostium frangatur impietas,populusque tuus, cessante formidine, te solum ti­mere condiscat. Per eumdem Christum Dominumnostrum. ip. Amen.

OREMUS .

Deus, inenarrabilis auctor mundi, conditor ge­neris humani, confirmator regni, qui ex utero iide­

17? DE assume-nous

lis amici tui Patriarchæ nostri Abi-aliæpræelegistiRegem sæculis profuturum, tu præsentem insignemRegem hunc cum exercitu suo, per intercessionembeatæ Mariæ semper virginis, et omnium Sancto­rum, uberi bene ']-dictione locupleta; et in soliumregni firma stabilitate connecle: visita eum , sicutvisitasti Moysen in rubo, Josue in prælio, Gedeo­nem in agro, Samuelem in templo, et illa cum si­derea bene 1" dictione ac sapientiæ tuæ rore per­funde, quam beatus David in psalterio et Salomonfilius ejus, te remunerante, percepit de cælo. Siseicontra acies inimicorum lorica, in adversis galea,in prosperis sapientia, in protectione clypeus sem­piternus. Et præsta, ut gentes illi teneant iidem.proceres sui habeant pacem, diligant charitatem,abstineant se a cupiditate, loquantur justitiam,custodiant "veritatem, et ita populus iste sub ejusimperio pullulet, coalitus benedictione æternitatis,ut semper tripudiantes maneant in pace, ac victores.Quod ipse præstare dignetur, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæ­cula sæculorum. iy. Amen.

Quibus finit-is, Metropolitanus cum Praelatis pa­ratis redit ad sedemsuam velfaldistorium, prop:altare, et (nisi sit corona-udaRegina) dicitur Alleluia, sive ultimus Versus Tractus vel Seque-ritia,Evangelium, et alia usque ad Offertorium incln­sive. Quo dicto, Metropolitanus residet im,faldis­torio suo ante medium altaris cum mitra, et Res asuis Prælatis et Baronibus associatus venit anteMetropolitanum, coram quo genu/lesus, detecto ca­pite, o/7'ertei aurum, quantum sibi placet, et ma­num Metropolitani recipientis osculatur.

Deinde ad solium suum revertitur. Metropoli­tanus lavat manus, surgensque accedit ad altare,.et prosequitur Missam usque ad Communioncm.

nr conom'rronn REGIS. ' 173

Cum Secreta diei, dicitur pro Rege, sub unoPer Dominum nostrum,

SECRETA .

Munera, quæsumus Domine, oblata sanctifica, utet uobis Unigeniti tui corpus et sanguis fiant; etRegi nostro ad obtinendam animæ , corporisque sa­lutem, et ad peragendum injunctum officium, telargiente, usquequaque proficiant. Per eumdem Do­minum nostrum Jesum Christum Filium tuum,qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. ly.Amen.

Paa: datur Regi per primum ea Prælatis para­t-is, cum instrumento ad hoc ordinato. PostquamMetropolitanus se de Corpore et Sanguine, quemtotum sumere debet, communicaeerit, Hec, de­

' tecto capite, de thalamo suo accedit ad altare, co­ram quo in supremo gradu genu/lectit, et Metro­politanus conversus ad Regem, ipsum communicat.Her, priusquam communionemsumat, osculaturmanum deæteram Metropolitani, et sumpta com­munione, ex calice de manu Metropolitani se pu­rificat, et purificatus ad thalamum suum rever­titur. Metropolitanus vero ablutionem sumit, etaccepta mitra, lavat manus, et per/icit Missam.­

Cum Postcommunione diei, dicit-ur pro Rege,sub uno Per Dominum,

Pos'rcouuumo.Hæc, Domine , oblatio salutaris famulum tuum"

N. Begem nostrum ab omnibus tueatur adversis;quatenus ecclesiasticæ pacis obtineat tranquillita­tem, et post istius temporis decursum ad æternamperveniat hereditatem. Per Dominum nostrum Je­sum Gbristum Filium tuum, qui tecum vivit, et re—gnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæ­cula sæculorum. It- Amen.

174 ne nmnlcnonr.In fine Metropolitanus dat benedictionem so­

lemnem, ut supra; qua data, singuli ad sua re­vertuntur.

DE BENEDICTIONEET CORONATIONE REGINE.

Si vero tunc Regina benedicendo sit, et caro­nanda, quamprimum, ipso Rege inthronizato, etorationibus expletis, Metropolitanus cum Præte­tis paratis ad altare reversus in faldistorio sedet.Rea: de solio suo surgens, cum comitiva sua,coronam in capite et sceptrum in manu gestans,ante altare ad Metropolitanum proficiscitur, etfacta ei reverentia,-stans, detecto capite, petit Reginam benedici et coronari, sub his verbis :

Reverendissime Pater, postulamus, ut Conser­tem nostram nobis a Deo conjunctam benedicens,et corona Reginali decorare dignemini, ad laudemet gloriam Salvatoris nostri Jesu Christi.

Deinde ad solium suum revertitur.Tunc Regina, quæ in aliquo loco ad partem in

Ecclesia a principio steterat, a duobus Episcopisparatis (non his qui Regemdeduxerunt, sed primispost eos), crine soluto et capite velato, in vesti­bus suis communibus ad Metropolitanum antealtare deducitur; et facta Metropolitano reve­rentia, coram illo genu/lectit, et ejus manum os­culatur.

Tunc surgit Metropolitanus cum mitra, et infaldistorio procumbit. Regina vero ad ejus sinis­tram in terram se prosternit; et inchoantur acperficiuntur Litaniæ, ut supra, pag. 29. Quibus

ar coaom'rioss uemm. 175finitis, Metropolitanus, deposita mitra, surgit, etstans versus ad illam ante se genu/lesum, dicitsequentem Orationem intelligibili ooce; quametiam et alia sequentia adstantes Praelati paratisubmissa voce dicunt :

uacuus.Omnipotenssempiterne Deus, hanc famulam tuam

N. cælesti bcnc'i-dictione sanctifica, quam in adju­torium regni Reginam eligimus, tua ubique sapien­tia eam doceat et confortet, atque Ecclesia tua iide­lem famulam semper agnoscat. Per eumdem Domi­num nostrum Iesum Christum Filium tuum, quitecum vivit , et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus,

Deinde, eætensis manibus ante pectus, dicit :Per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.ut. Dominus vobiscum. 9. Et cum spiritu tuo.*. Sursum corda. a. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. iy. Di­

gnum et justum est.Vere dignum et justum est, æquum et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere; Dominesancte, Pater omnipotens , æterne Deus, honorumcunctorum auctor ac distributor, benedictionum­que omnium largus infusor, tribue super hanc fa­mulam tuam Reginam bene 1"dictionis tuæ copiam;et quam humana electio sibi præesse gaudet, tua su­pernæ electionis et benedictionis infusio accumulat.Concede ei, Domine, auctoritatem regiminis, con­silii magnitudinem, sapientiæ, prudentiæ, et intel­lectus abundantiam, religionis ac pietatis custodiam;quatenus mereatur benedici et augmentari in no­mine, ut Sara; visitari et fæcundari, ut Rebecca;contra omnium muniri vitiorum monstra, ut Ju­dith ; in regimine regni eligi , ut Esther; ut, quam

I76 ne Bsunmcnoua

humana nititur fragilitas benedicere, cælestis po­tius-intimi roris repleat infusio. Et"quæ a nobis eli­gitur, et bene 'l" dicitur in Reginam-, a te mereaturobtinere præmium æternitatis perpetuae. Et sicut abhominibus suhlimatur in nomine, ita a te-sublime­tur fide et operatione. Illo etiam sapientiæ tuæ eamrore perfunde, quem beatus David in repromissione,et filius ejus Salomon percepit in locupletatione.Sisei, Domine, contra cunctorum ictus inimicorumlorica; in adversis galea; in prosperis sapientia;in protectione clypeus sempiternus. Sequatur pa­cem, diligat charitatem, abstineat se ab omni impie­tate ; loquatur justitiam, custodiat veritatem, sitcultrix justitiæ et pietatis, amatrix religionis. Vi—geatque præsenti bene -I'dictione in hoc ævo annisplurimis, et in sempiterno sine fine æternis.

Quod sequitur, dicit submissa ecce legendo, itatamen, quod a circumstantibus audiatur.

Per Dominum nostrum Iesum Christum Filiumtuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæculasæculorum. n. Amen.

Qua Præfatione expleta, sedet Metropolitanus,et accepta mitra, inungit in modum crucis cumoleo Catechumenorum illius brachium dea.-terum,inter juncturam manus et juncturam cubiti,atque inter scapulas, dicens :

Deus Pater æternæ gloriæ sit tibi adjutor; et Om­nipotens benedicat tibi; preces tuas exaudiat; vi­tam tuam longitudine dierum adimpleat; benedic­tionem tuam jugiter confirmet; te cum omni populoin æternum conservet ; inimicos tuos confusione in­duat; et super te Christi sanctificatio, atque hujusolei infusio floreat ;,ut , qui tibi in terris-tribuitbenedictionem, ipse in cælis conferat meritum Ange­lorum; ac benedicat te, et custodiat in vitam æter­

Er CORONATIONEsecnm. 177

nam Jesus Christus Dominus noster, qui vivit etregnat Deus."in sæcula sæculorum. 1).Amen. .

Quofacto, surgit Regina, eta suis ducitur adsacristiam seupapilionem, ubi Rex regales vestesindutus est, ibi et ipsa induitur vestibus regina­l-ibus, quibus induta reducitur ad Metropolita­num adhuc cum mitra in faldistorio sedentem,'qui imponit illi ante se genu/leææ coronam, di­cens :

Accipe coronam gloriæ, ut scias te esse consor­tem Regni, populoque Dei semper prospere consu­las ; et quanto plus exaltaris, tanto amplius humili­tatem diligas et custodias, in Christo Jesu Dominonostro.

Et moæ dat ei sceptrum, dicens :Accipe virgam virtutis ac veritatis, et esto pau­

peribus misericors et affabilis; viduis, pupillis ef'orphanis diligentissimum curam exhibeas; ut om—nipotens Deus augeat "tibi gratiam suam, qui vivitet regnat in sæcula sæculorum. n.- Amen.

Quo facto, surgit Regi/na, et Episcopiparatiqui ipsam ad altare deduæerunt, eam associantusque ad suum thalamum, ubi sedet in solio suo,matronis ejus ipsam comitantibus; deinde diciturAlleluia, sive ultimus Versus Tractus vel Sequen­tiæ, Evangelium, et Offertorium. Quo dicto, 'Re­gina cum Rege a suis tantum associati, vaduntad offerendum Metropolitano, in faldistorio antemedium altaris sedenti, de auro quantum volunt,et manum Metropolitani recipientis osculantur;deinde reuertuntur ambo ad thalamum suum, etproceditur in Missa usque ad communionem. Datapace Regi et Reginæ, per primum' ea: Prælatisparatis, cum instrumento adhoc ordinato, Rea:et Regina a-suis tantum associati descendunt de

8.

178 m: BENEDICTIONEET commemorem

thalamis, et veniunt ad altare, ubi in supremo.gradu genuflectunt ,-et percepta communione, Metro­politanus ponit ambas hostias consecratus super pa­tenam. et conversus ad Regem et Reginam, eos com­municat.

Rem, priusquam communionem sumat, osculaturmanum deæteram Metropolitani, tum simili modocommunicat Reginam , quæ similiter ejus manumosculatur, et successiveambos ea:calice suo purifcat.qui puriþcati ad thalamos suos revertuntur, eo or­dine quo venerunt. Metropolitanus vero ablutionemsumit; et accepta mitra, lavat manus, perficitqueMissam, et in fine dat benedictionemsolemnem. Quadata, Rea: et Regina vadunt ad palatium suum;et Metropolitanus, atque alii Prælati omnes depo­nunt vestessacras, et ad propria quisque revertitur.

DE BENEDICTIONE

ET COBONATIONE REGINE SOLIUS.

Si autem, Rege jam pridem coronato, Reginasola, ut conjuæillius, coronandasit, parantur duothalami, et alius locus in quo Regina a principioofficii usque ad tempus coronationis expectat. Vo­cantur omnesPrælati regni, atque omnia alia fiunt,quæ supra pro coronatione Regisordinata sunt.

Dieautem statuto, Metropolitano et Prælatis inEcclesia constitutis et se vestientibus, Rea: vestibusregalibus indutus cum corona in capite, et sceptro in

"manu. ense præcedente, a suis associatus venit adEcclesiam, et ascendit thalamum suum,- et Metropo­litano ac Prælatis omnibus paratis , incipiturMissa,more solito, et continuatur usque ad Alleluia,

noctua; sonos. 179sive ultimum VersumTractus vel Sequentiæ exclu­sive. Tum Rea: coronam et sceptrum ferens, descen­dit de thalamo suo, et Metropolitano in faldistorioante altare cum mitra sedente, stans. detectocapite,petit ab eo Reginam benedici et coronari , sub hisverbis :

ReverendissimePater, postulamus, ut Consortemnostram nobis a Deo conjunctam benedicere, et eo­rona rcginaii decorare dignemini, ad laudem et glo­riam Salvatoris nostri Jesu Christi.

Deinde ad thalamum suum reoertititur; et Re­gina, quæ usque tunc in aliquo loco ad partem inEcclesia steterat, a duobusprioribus Prælatis para­tis, crine soluto et capite velato, ducitur ad Metro­politanum ante altare sedentem, et facta ei reveren­tia, coram eo genu/lectit, et ejus manum osculatur.Tunc surgit Metropolitanus, et cum mitra procumbitsupra faldistorium. Regina vero ad eius sinistram sein terram prosternit, et inchoantur litaniæ proutsupra, pag. 29, et perficiuntur, atque omnia aliafiunt, quæ supra in coronatione Reginæ dicta sunt,usque ad Offertorium, ad quod poterit Rea: cumRegina procedere, vel Regina sola, prout Regi plag­cebit.

Facta communioneper Metropolitanum, commu­nicatur Regina.

Deinde p'erþcitur Missa, et in tine Metropolitanusdat benedictionem solemnem etc.

180 ne scaenicum: ET nouom-noun

DE BENEDICTIONE

[ET CORONATIONE REGINA? UT REGNI DOMINE.

Si vero Regina coronanda est, ut regni Domina,et absque Rege, tunc paratur thalamus unus in Ec­clesia;-vocanlur Praelati regni, et omnia alia simi­liter fiunt, quæ supra pro coronatione Regisordinatasunt. Die statuto, conveniunt in Ecclesia in quacoronatio fieri debet,-ubi Metropolitanus, aut aliusad quem spectat, cum Episcopis aliis parat se, etsedent ante altare ut supra dictum est. Interim Re­gina consuetisvestibusinduta, cumsuis Prælatis, Ba­ronibus, et Matronis, atque aliis domesticisvenit adEcclesiam; et cum fuerit prope, presbyterium, duo'priOres Episcopi parati veniunt ei obviam, et cummitris capita illi aliquantulum inclinantes, ipsaminter semediam usque ad Metropolitanum deducunt,cui Regina caput inclinans, humilem reverentiameæhibet; qua facta, prior ipsorum deducentium, de­tecto capite, versus ad Metropolitanum, dicit :'

ReverendissimePater , postulat sancta Mater Ec­clesia catholica , ut præsentem circumspectam mu­lierem ad dignitatem reginalem sublevetis.

Tunc interrOgat Metropolitanus :Scitis illam esse dignam, et utilem ad hanc digni-:

mmm?

I lle respondet :Et novimus, et credimus eam esse dignam, et uti.-­

lem Ecclesiæ Dei, et ad regimen hujus regni.Metropolitauus dicit :Deo gratias.

REGINA!ur uses: nostrum. 18!

Tunc sedet Regina media inter ipsos Episcoposdeducentes, congruenti spatio a Metropolitano, ita

' ut illi faciem vertat,- ipsi etiam deducentesEpiscopi,senior ad deæteram, alius ad sinistram Reginae secollocant, ita ut et ipsi ad alterutrum faciesvertant;Ipsis sic sedentibus,postquam aliquantulum quieve­rint, Metropolitanus coronandam Reginamadmonet,dicens :

Cum hodie per manus nostras, circumspecta mu­lier, qui Christi Salvatoris nostri vice in hac re fun­gimur (quamvis indigni) , sacram unctionem etRegni insignia sis susceptura; bene est. ut te priusde onere , ad quod destinaris , moneamus. Regiamhodie suscipis dignitatem , et regendi fideles popu­los tibi commissos curam sumis. Praeclarum saneinter mortales locum, sed discriminis, laboris atqueanxietatis plenum. Verum , si consideraveris , quodomnis potestas a Domino Deo est, per quem Regesregnant, et legum conditores justa decernunt; tuquoque de grege tibi commisso ipsi Deo rationemes redditura. Primum, pietatem servabis, et Domi­num Deum tuum tota mente ac puro corde coles.Christianam religionem ac fidem catholicam, quamab incunabulis professa es , ad finem usque invio­latam retinebis , eamque contra omnes adversantespro viribus defendes. Ecclesiarum Prælatis, ac re­liquis Sacerdotibus condignam reverentiam exhi­bebis. Ecclesiasticam libertatem non conculcabis.Justitiam, sine qua nulla societas diu consisterepotest, erga omnes inconcusse administrahis, bonispræmia, noxiis debitas pcenas retribuendo. Viduas,pupillos, pauperes, ac debiles ab omni oppressionedefendes. Omnibus te adeuntibus benignam, man­suetam, atque affabilem, pro regia tua dignitate, tepraebebis, Et ita te geras, ut. non ad tuam, sed to­tius populi utilitatem regnare , præmiumque bene­

[82 ne praemonens er conouurosnfactorum tuorum, non in terris, sed in cælo expec­tare videaris. Quod ipse præstare dignetur , quivivit et regnat Deus in sæcula sæculorum. 17.Amen.

Regina electa accedit ad Metropolitanum, et genu­fleæa facit hanc professionem, dicens :

Ego N., Deo annuente, futura Regina N profi­teor, et promitto coram Deo et Angelis ejus , dein­ceps legem, justitiam et pacem Ecclesiæ Dei, popu­loque mihi subjecto , pro posse et nosse , facere acservare ; salvo condigno misericordiæ Dei respectu.sicut in consilio fidelium meorum melius poteroinvenire. Pontificibus quoque Ecclesiarum Dei con­dignum et canonicumhonorem exhibere ,atque ea,quæ ab Imperatoribus et Regibus Ecclesiis collataet reddita sunt, inviolabiliter observare. Abbatibus,Comitibus , et Vassallis meis congruum honorem,secundum consilium fidelium meorum præstare.

Deinde ambabus manibus tangit librum Evange­liorum, quem Metropolitanus coram ea super geni­bus apertum tenet, inferiori parte libri Reginaversa, dicens: '

Sic me Deus adjuvet, et hæc sancta Dei"Evan­gelia.

Et post Regina electa Metropolitani manum reee­renter osculatur. Quo facto, Metropolitanus surgit,et cum mitra procumbit in faldistorio. Regina veroad eius sinistram in terram se prosternit.

Et cantores incipiunt, schola prosequente, Lita­nias, ut supra, pag. 29, in quibus cum dictum lueritUt omnibus fidelibus etc. a. Te rogamus audi nos.

Metropolitanus surgit, et acceptobaculo Pastoraliin sinistra, super illam dicit. '

Ut hanc electam 1nReginam coronandum bene "1"dicere digneris. n. Te rogamus audi nos

REGINEn'r auem nouum. 183Secundo dicit :

Ut hanc electam in Reginam eoronandam bene j'­dicere, et consc 1" crare digneris. 11.Te rogamusaudi nos.

Producendo semper super Reginam signum cru­cis. Idem dicunt et faciunt Episcopi parati, genu­fleæi tamen permanentes. Quo dicto, Metropolitanusredit ad occubitum, cantoribus Litanias resumen­tibus et perficientibus. Quibus finitis, Metropoli­tanus, deposita mitra, surgit, Regina prostratamanente, et dicit super eam inteligibili voce Oratio­nem sequentem, quam adstantes Episcopi, etiam sinemitris in locis suis stantes, submissa voce pro­nuntiant.

OREMUS.

Omnipotens sempiterne Deus , hanc famulamtuam cælesti bene 'I- dictione sanctifica, quam ingubernationem regni Reginam eligimus, tua ubiquesapientia eam doceat et',confortet atque Ecclesia tuafidelem famulam semper agnoscat. Per Dominumnostrum Iesum Christnm Filium tuum , qui tecumvivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus.

Tum surgit Regina, et coram Pontificegenu/lectu.Deinde Pontifeæ mediocri voce, eætcnsis manibusante pectus, dicit Præfationcm quæ habetur supra,pag. 175. Qua Præfatione cum sua conclusioneeæpleta, sedet Metropolitanus, et accepta mitra, in­tingit pollicem deæteræ manus in oleum Catechume­norum; et inungit in modum crucis brachiumdeæterum Reginæ, inter juncturam manus et junc­turam cubiti, atque inter scapulas, dicens:

Deus Pater æternæ gloriæ sit tibi adjutor, etomnipotensbenedicat tibi , preces tuas exaudiat,vitam longitudine dierum adimpleat: benedictionem

184 ne nennnm'nous er conom'rlone

tuam jugiter confirmet; te cum omni populo inæternum conservet; inimicos tuos confusione in­duat; et super te Christi sanctificatio , atque hujusolei infusio floreat; ut, qui tibi in terris tribuitbenedictionem , ipse in cælis conferat meritumAngelorum; ac benedicat te, et custodiat invitam æternam Jesus Christus Dominus noster,qui vivit et regnat Deus, in sæcula sæculorum.n. Amen.

Quo facto, surgit Regina, et ad partem se retra­hit, 'ubi Praelati sui domestici ei assistunt. Metro­politanus vero mica panis abstergit pollicem, et lavatmanus; deindeacceditante altare, et deposita mitra,cum suis ministris facit Confessionem. Idem faciuntEpiscopi parati juæta sedessuas sine mitris stantes.Facta Confessione, Metropolitanus ascendit. ad al­tare, osculatur, incensat, et procedit in Missa usquead Alleluia eæclusive, sive ultimum Versum Trac­tus vel Sequentiæ, si dicitur, more consueto. Reginavero ducitur a suis ad saefistiam vel papilionem,ubi accipit vestes reginales. Deinde redit cum illisad thalamum, ubi manet usquead dictum Graduale:non tamen sedet in solio, sed super aliquod scabel­lum sibiparatum genu/leenaprocumbit, audiens Mis­sam. Missa dicitur de die, et cum Oratione diei,dicitur pro ipsa electa Regina sub uno 'Per Domi­uum.

ORATIO .

Quaesumus-, omnipotens Deus, ut. famula tne N.Regina nostra, quæ tua miseratione suscepit regnigubernacula, virtutum etiam omnium percipiat in­crementa , quibus decenter ornata , et vitiorummonstra devitare, et ad te qui via, "veritas et vitaes, gratiosavaleatpervenire. Per Dominum nostrumJesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit,' et

aitema; UT nites! DOMUM?" 185

regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. a. Amen.

Graduali cantato, Metropolitanus sedet antealtare in faldistoriocummitra, et Reginaasuis asso­ciata, media inter prioresduosPrælatos paratos, adMetmpolitanum reducitur, cui, facta reverentia, utprius, genu/lectit coram eo. Tunc imponitur ei co­rona, quam omnes Episcopi parati, qui adsunt, dealtari per Metropolitanumsumptam manibus tenent,ipso Metropolitano illam regente, et capiti illius im­ponenle, ac dicente :

Accipe coronam regni, quæ, licet ab indignis,Episcoporum tamen manibus, capiti tuo imponitur.In nomine Pa 1-tris, et Fi i- lii, et Spiritus T sancti,quam sanctitatis gloriam, et honorem, et opus forti­tudinis signilicare intelligas, et per hanc te parti­cipem ministerii nostri non ignores. Ita ut sicut nosin interioribus pastores , rectoresque animarum in­telligimur, ita et tu in exterioribus veraDei cultrix,strenuequecontraomnesadversitates EcelesiæChristidefensatrix assistas, regnique tibi a Deo dati, et perofficium nostræ benedictionis in vice Apostolorum,omniumque Sanctorum regiminituo commissi, uti­lis executrix, prolieuaque regnatrix semper appa­reas; ut inter gloriosos athletas, virtutum gemmisornata , et præmio sempiternæ felicitatis coronata,cum Redemptore ac Salvatore nostro Jesu Christo,cujus nomen vicemque gestare crederis, sine fineglorieris. Qui vivit , et imperat Deus cum Patre etSpiritu sancto in sæcula sæculorum. iy. Amen.

Et men: det ei sceptrum in manum, dicens:Accipevirgam virtutis ac veritatis , et esto pau­

peribus misericors et affabilis; viduis, pupillis. etorphanis diligentissimam curam exhibeas, ut om­nipotens Deus augeat tibi gratiam suam, qui vivitetregnnt in sæcula sæculorum. a. Amen.

186 ne nnnnnrcrroun ET conozu'rronn

Tum surgunt omnes, et Metropolitanus cumomnibus Episcopis paratis deducit Reginam, co­ronam in capite et sceptrum in manu ferentem,mediam inter se et digniorem Episcopum para­tum, s-uprasolium, ubi stans cum mitra, una cumeodem digniore Episcopo, inthronizat eam in so­lio, dicens : "

Sta, et retine amodo locum' tibi a Deo delegatumper auctoritatem omnipotentis Dei , et per præsen­tem traditionem nostram , omnium scilicet Episco­porum, ceterorumque Dei servorum; et quanto cle­rum sacris altaribus propinquiorem perspicis, tantoei potiorem in locis congruis honorem impenderememineris ; quatenus mediator Dei et hominum, tem'ediatriccm cleri et plebis permanere faciat.

Deinde Metropolitanus, deposita mitra, in­choat, schola sequente, Hymnum :

Te Deum laudamus, pag. 83.Qui totus dicitur; quo incepto, Metropoli­

tanus accedit ad deæteram Reginæ, ibi continuomanens usque ad finem Hymni. Finito Hymno,Metropolitanus stans, ut prius, juæta Reginamsine mitra, dicit super illam:

ut. Firmetur manus tua, et exaltetur dextera tua.n. Justitia et judicium præparatio sedis tuæ.

ut. Domine, exaudi orationem meam. n. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.OBEMU S .

Deus, qui victrices Moysi manus in oratione iir­masti, qui quamvis ætate languesceret, infatigabilisanctitate pugnabat , ut dum Amalec iniquus vinci­tur, dum profanus nationum populus subjugatur,exterminatis alienigenis , hereditati tuæ possessio

REGINBur nnnm uomunt. 187

copiosa serviret; opus manuum tuarum pia nostræorationis exauditione confirma ; habemus et nosapud te, sancte Pater , Dominum Salvatorem , quipro nobis manus suas extendit in cruce , per quemetiam precamur, Altissime, ut tua potentia suffra­gante , universorum hostium frangatur impietas ,populusque tuus , cessante formidine, te solum ti­mere condiscat. Per eumdem Christum Dominumnostrum. n. Amen.

Quibus finitis, Metropolitanus cum Episcopisparatis revertitur ad sedem suam, vel ad faldis­torium prope altare; et dicitur Alleluia,sive ulti­mus Versus Tractus vel Sequenti-se,Evangelium,et alia usque ad Offertorium inclusive. Quo dicto,Metropolitanus sedet in faldistorio ante mediumaltaris cum mitra, et Regina a suis Prælatis,Magnatibus, et aliis associata venit ante Metro­politanum, coram quo genu/lera, offert ei aurum,quantum sibi placet, et manum Metropolitani re­cipientis osculatur. Deinde ad solium suum rever­titur. Metropolitanus lavat manus, surgit, etaccedit ad altare, etprosequitur Missam.usque adCommunionem.

Cum Secreta diei, dicitur pro Regina, sub unoPer Dominum,

' SECRETA.

Munera, quaesumus Domine, oblata sanctifica, utet nobis Unigeniti tui Corpus et Sanguis fiant, etBeginæ nostræ ad obtinendam animæ corporisquesalutem, et ad peragendum iniunctum officium, te .largiente, usquequaque proficiant. Pcr eumdem Do­minum nostrum Jesum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Pax datur Reginæper primum ea:Prælatis pa­

188 ne nnnnmc'rlonz ET'conoiwrrone

ratis cuminstrumento ad hocordinato. PostquamMetropolitanus se communicaverit de Corpore etSanguine, Regina sine corona et sine sceptro, dethalamo suo a suis dumtaæat associata, accedit adaltare; genu/lectit in supremo gradu. altaris, etMetropolitanus conversus ad Reginam, eam com­municat. Regina, antequam sumat Sacramentum,osculatur manum deæteram Metropolitan-i, etsumpta communione, eæ calice de manu Metropo­litani se purificat, et puri/icata ad thalamumsuum revertitur cum suis, ut venit. Metropolita­nus vero ablutionem sumit, et accepta mitra,lavat manus, et perficit Missam.

Cum Postcommunione diei, dicitur "pro Reg-ina,sub uno Per Dominum,

POSTCOMMUNIO. .

Hæc, Domine, oblatio salutaris famulam tuam N.Reginam nostram ab onmibus tueatur adversis;quatenus ecclesiasticæ pacis obtineat tranquillita­tem , et post istius temporis decursum ad æternamperveniat hereditatem. Per Dominum nostrumIesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit etregnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omniasæculasæculorum. lp. Amen.

In fine Metropolitanus dat benedictionem so­lemne-m, qua data, omnes cadunt in pace.

DE BENEDICTIONEET CORONATIONE REGIS [N CONSORTEM ELECTI.

Cum autem Regina jam pridem, ut regni do­mina, benedicta et coronata, deinde consortem

REGIS m consonum ELECTI. 189

sibi elegerit, quempostea statuerit coronari, addiem ordinatam vocantur omnes Prælati regni;parantur duo thalami, atque omnia alia ordinan—t-ur, prout supra in coronatione Regis positasunt. Die autem statuto, Metropolitano et Præ­latis in Ecclesia constitutis, et se vestientibus,Regina reginalibus vestibus induta cum coronain capite et sceptro in manu, a suis associata,venit ad Ecclesiam, et ascendit thalamum suum.Illis autem paratis, et suo ordine sedentibus, utsupra in coronatione Regis ordinatum est, Reginade thalamo suo descendens cum corona in capiteet sceptro in manu, venit coram Metropolitano, aquo, facta ei reverentia, petit Regem consortemsuum benedici et coronari, sub his verbis :

Reverendissime Pater, postulamus ut consortemnostrum a Deo nobis conjunctum benedicere, etcorona regali decorarc dignemini, ad laudem etgloriam Salvatoris nostri Jesu Christi.

Deinde ad thalamum suum revertitur. InterimRea: vestibus militaribus indutus venit ad Eccle­siam, a suis Prælatis domesticisnon paratis, etComitibus, Magnatibus regni et aliis associatus.Qui cum venerit prope presbyterium, duo prioresEpiscopi eæparatis ei obviam veniunt, et cum mi­tris capita illi aliquantulum inclinantes, ipsum,bireto deposito, usque ante Metropolitanum dedu­cunt; coram quo Rea: caput inclinans, humilemei reverentiam eæibet. Qua facta, prior Episcopo­rum deducentium stans, detecto capite, versus adMetropolitanum, voceintelligibili dicit .'

Reverendissime Pater , postulat sancta mater Ec­clesia catholica, ut præsentem egregium militem ad ­dignitatem regiam sublevetis.

Et omnia alia suo 'or-dinefiunt , prout habetur '

190 ne nansmc'rxouz

supra sub prima rubrica de benedictione, et coro­natione Regis, 'pag. 161, usque ad aliam rubri­cam de coronatione Reginæ, quæ hic omittitur,cum.sit prius coronata.

DE BENEDICTIONENOVI MILlTlS.

Miles creari, et benedici potest quacumque die,loco, et hora; sed si inter Missa-rum solemniacreandus est, Pontifeæ in eo habitu, in quo Mis­sam celebravit aut illi interfuit, in faldistorioante medium altaris stans vel sedens, prout con­venit, finita Missa, id peragit. Si autem eætra di­vina, in stola supra rochetum, velsi sit regularis,supra superpelliceum id facit. Et primo ensem,quem aliquis coram eo genu/lenus evaginatumtenet, stans, detectocapite, benedicit, si non sitbenedictus, dicens :

w.Adjutorium nostrum in nomine Domini. iy.Quifecit cælum, et terram. .

w. Domine, exaudi orationem meam. 1). Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.« OBEMUS.

Exaudi, quæsumus Domine , preces nostras , ethunc ensem, quo hic famulus tuus circumcingi de­siderat , majestatis tuæ dextera dignare bene 1"di­cere, quatenus esse possit defensor Ecclesiarum, vi­duarum, orphanorum, omniumque Deo servientiumcontra saevitiam paganorum , atque hæreticorum ;aliisque sibi insidiantibus sit terror, et formido. PerGhristum Dominum nostrum. l). Amen.

NOVI MILITIS. ] 91

OREMUS.

Bene 1- dic, Domine sancte, Pater omnipotens,æterne Deus, per invocationem sancti nominis tui,et per adventum Jesu Christi Filii tui Domini nos­tri, et per donum sancti Spiritus Paracliti, bunc en­sem, ut hic famulus tuus , qui hodierna die eo tuapietate præcingitur , visibiles inimicos conculcet,victoriaque per omnia potitus , semper maneat illæ­sus. Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Deinde dicit, stans ut prius :PSALMUS 143.

Benedictus Dominus meus, et liberator meus.Deus meus, qui docet ma- Proteetor meus, et innus meas ad prælium : * ipso speravi : * qui subditet digitos meos ad bellum. populum meum sub me.

Misericordia mea, et re- Gloria Patri. Sicut eratfugium meum : ' susceptor etc.

ut. Salvum fac servum tuum , Domine. iy. Deus.meus sperantem inte.

w. Esto ei, Domine, turris 'fortltudinis. 17.A facieinimici.

w. Domine, exaudi orationem meam. 13.Et cla­mor meus ad te veniat. ­

ut. Dominus vobiscum. ly. Et cum spiritu tuo.onsmns.

Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus,qui cuncta solus ordinas et recte disponis, qui adcoercendam malitiam reproborum, et tuendam jus­titiam, usum gladii in terris hominibns tua salubridispositione permisisti, et militarem ordinem ad po­populi protectionem institui voluisti ; quique perbeatum Joannem militibus ad se in deserto venien­tibus, ut neminem concuterent, sed propriis con­tenti essent stipendiis, dici fecisti; clementiam tnam,Domine, suppliciter exoramus, ut sicut David puero

192 ne seuemcnosntuo Goliam superandi largitus es facultatem, et Ju­dam Machabæum de feritate gentium nomen tuumnon invocantium triumphare fecisti ; ita et huic fa­mulo tuo, qui noviter jugo militiæ colla supponit,pietate cælesti vires et audaciam ad fidei et justitiædefensionemtribuas, et præstes ei fidei, spei, et cha­ritatis augmentum ; et da tui timorem pariter etamorem, humilitatem, perseverantiam, obedientiamet patientiam bonam, et cuncta in eo recte dispo­nas, ut neminem cum gladio isto vel alio, injustelædat: et omnia cum eo justa et recta defendat: etsicut ipse de minori gradu ad novum militiæ pro­movetur honorem, ita veterem hominem deponenscum actibus-suis, novum induat bominem : ut te ti­meat et recte colat, perfidorum consortia vitet, etsuam in proximum charitatem extendat , præpositosuo in onmibus recte obediat , et suum in cunctisjuste officium exequatur. Per Christum Dominumnostrum. 17.Amen.

Tum,ensem aqua benedicta aspe'rgit.Si autem ensis sit prius benedictus, omnia

prædicta emittuntur. Post hæc Pontifex sedens,accepta mitra, dat ensem nudum novo Militi antese genu/leave in manum dewteram, dicens :

Accipe gladium istum in nomine Pa 'I- tris, etFi 1-lii, et Spiritus 1-sancti, et utaris eo ad defen­sionem tnam, ac sanctæ Dei Ecclesiæ, et ad confu­sionem inimicorum crucis Christi, ac fidei chris­tianæ; et quantum humana fragilitas permiserit,cum eo neminem injuste lædas : quod ipse præstaredignetur, qui cum Patre , et Spiritu sancto vivit etregnat Deus per omnia sæcula sæculorum. Iþ.Amen.

Deinde ensis in vaginam reponitur, et Pontifexcingit Militem novum ense, dicens :

Accingere gladio tuo super femur tuum poten­

nov: muns. 193tissime; et attende, quod Sancti non in gladio, sedper fidem vicerunt regna.

Ense igitur accinctus Milesnovus surgit, et en­sem de vagina educit, et evaginatum ter viriliter ­vibrat, et super brachium sinistrum tergit, et invaginam reponit.

Tunc Ponti/"e.v dat novo Militi osculum pacis,dicens : '

Pax tecum.

Et iterum ensem evaginatum in dexteram acci­piens, Militem novum ante se genu/leæum cumipso ense evaginato ter super scapulas leviter per­cutit, interim semel tantum dicens .­

Esto miles pacificus, strenuus, fidelis, et Deodevotus.

Deinde reposito ense in vaginam, Ponti/e.vmanudextera dat novo Militi leviter alapam, dicens .'

Exciteris a somno malitiæ , et vigila in fideChristi et fama laudabili.

Et Milites adstantes imponunt novo Militi cal—caria; et Pontifeæ sedens cum mitra, dicit Anti­phonam :

Speciosus forma præ filiis hominum, accingeregladio tno super femur tuum, potentissime.

Surgit Ponti/eæ, et versus ad novum Militemstans, et detecto capite, dicit : .

Dominus vobiscum. se.Et cum spiritu tuo.OREMUS.

Omnipotens sempiterne Deus, super hunc famu­lum tuum , qui hoc eminenti mncrone circumcingidesiderat, gratiam tuæ bene 1-dictionis infunde, et ­eum dexteræ tuæ virtute fretum , fac contra cunctaadversantia coelestibusarmari præsidiis, quo nullis

194 m: cnm'rmnn MILITABISREGULARIS.

in hoc sæculo tempestatibus bellorum turbetur. PerChristum Dominum nostrum. a. Amen.

His dictis, uoc-usMiles osculatur manum Pon­ti/ïcis; et depositis euse et calcaribus, cadit inpace.

DE CREATIONEMILITIS. REGULARIS.

Cumsummus Ponti/eæ committit aliquem-creariin Militem ordinis militaris, Ponti/ea:, cui creatiohujusmodi commissa est, in primis imponit ei ha­bitum illum, quo Milites illius ordinis, quem in­tendit profiteri, uti consueverunt. Deinde recipitab eo adhuc genu/leso professio-nem, per talesemitti solita-m, votorum, secundum illius ordinisinstituta.

muns vnum PARTIS.

PONTIFICALISPARS SECUNDA.

DE BENEDICTIONE ET lMPOSlTlONE

PRIUARI! LAPIDIS PRO ECCLESIA AEDIFICANDA.

Nemo Ecclesiam ædificet, priusquam Pontificisjudicio locus et atrium designentur, et quid adluminaria, quid ad rectoris ministrorumque sti­pendia su/þciat, quidque ad Ecclesiæ dotemperti­neat, definiatur; et per eum, vel eius auctoritate,per Sacerdotem crux in loco figatur, et lapis pri­marius in fundamento ponatur. Pridie igiturlignea cruæ in locoubi debet esse altare, figatur.Sequenti vero die, lapis in Ecclesiæ fundationeponendus, qui debet esse quadratus et angularis,benedici debet hoc modo. Pontifea: paratus suprarochetum, vel, si sit regularis, supra superpelli­ceum, amictu, alba, cingulo, stola, et pluvialialbi coloris, et mitra simplici, et baculum Pasto­ralem in sinistra tenens, stans, cum mitra, inlocoubi Ecclesia est fundanda, benedicit sal etaquam, dicens :

r. Adjutorium nostrum in nomine Domini.a. Qui fecit cælum et terram.

Exorcizo 'te, creatura salis, per Deum 1' vivum,per Deum '1' verum , per Deum '? aauctum, perDeum, qui te per Eliseum Prophetam in aquammitti jussit , ut sanaretur sterilitas aquæ; ut efli­(tiarissal exorcizatum in salutem credentium ; et sis

196 ne BENED. ET IMPOS. pamma LAPIDIS

omnibus sumentibus te sanitas animæ et corporis,et effugiat atque discedat a loco, in quo aspersumfueris, omnis phantasia et nequitia vel versutia dia­bolieæ fraudis , omnisque spiritus immundus, ad­juratus per eum qui venturus est judicare vivos etmortuos, et sæculum per ignem. a. Amen.

Deinde, depositis baculo Pastorali et mitra,junctis manibus, dicit :

v. Domine , exaudi orationem meam. a. Et cla­mor meus ad te veniat.

si. Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.. OBEMUS.

Imm-ensamclementiam tuam, omnipotens æterneDeus, humiliter imploramus, ut hanc creaturamsalis quam in usum generis humani tribuisti, bene­j- dicere, et sancti 1- ficare tua pietate digneris; utsit omnibus sumentibus salus mentis et corporis;ut quidquid ex eo tactum vel repersum fuerit, ca­reat omni immunditia , omnique impugnatione spi­ritualis nequitiæ. Per Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat inunitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæ­culorum. lp. Amen.

Tam acceptis mitra et bacillo Pastorali, superaquam absolute dicit :

Exorcizo te, creatura aquæ, in nomine Dei Pa 'i"­tris omnipotentis, et in nomine .!esu Christi Fi &-liiejus Domini nostri, et in virtute sancti 'I-Spiritus,ut fias aqua exorcizata ad effugandam omnem potes­tatem inimici, et ipsum inimicum eradicare et. ex­plantare valeas , cum angelis suis apostaticis , pervirtutem ejusdem Domini nostri Jesu Christi , quiventurus est judicare vivos et mortuos, et sæculumper ignem. iy. Amen.

ruo ECCLESIA EDIFIGANDA. 197

Deinde, depositis bac-alo Pastorali et mitra,junctis manibus, dicit :

w. Domine, exaudi orationem meam. 3. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. 131.Et cum spiritu tuo.OREM'US .

Deus, qui ad salutem humani generis maximaquæque Sacramenta in aquarum substantia coudi­disti, adesto'propitius invocationibus nostris, et ele­mento huic multimodis puriücationibus præparatovirtutem tuæ bene 'i"dictionis infunde; ut creaturatua mysteriis tuis serviens",ad abjiciendos dæmonesmorbosque pellendos , divinæ gratiæ sumat effec­tum; ut quidquid in domibus, vel in locis iide­lium, hæc unda reperserit, careat 'omniimmunditia,liberetur a noxa: non illic resideat spiritus pestilens,non aura corrumpens; discedant omnes insidiæ la­tentis inimici , et si quid est quod aut incolumitatihabitantium invidet aut quieti, aspersione hujusaquæ effugiat ; ut salubritas per invocationemsancti tui nominis expetita, ab omnibus sit impu­gnationibus defensa. Per Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcul'sæculorum. &. Amen.

Ponti/'es:mittit sal in aquam, in modum crucis,dicendo semel :

Commixtio salis ,et aquæ pariter (ist. In nominePa 1-tris, ct Fi 1-lii, et Spiritus 'I-sancti. n. Amen.

101.Dominus vobiscum. 131.Et cum spiritu tuo.OBEMUS.

Deus, invictæ virtutis auctor, et insuperabilis im­perii rex, ac semper magniticus triumphator, quiadversæ dominatioms vires reprimis, qui inimici

198 DE neuen. er luros. ratum: LAPIDIS

rugientis sævitiam superas, qui hostiles nequitiaspotenter expugnas , te, Domine, trementes et sup­plices deprecamur ac petimus, ut hanc creaturamsatis et aquæ dignanter aspicias, benignus illustres,pietatis tuæ rore sanctifices: ut ubicumque fueritaspersa, per invocationem sancti tui nominis, om­nis infestatio immundi spiritus abigatur, terrorquevenenosi serpentis procul pellatur , et præsentiasancti Spiritus nobis misericordiam tuam poscen­tibus, ubique adesse dignetur. Per Dominum nos­trum Jesum Christum Filium tuum, qui tecum vivitet regnat in unitate ejusdem Spiritus sancti Deus,per omnia sæcula sæculorum. iy. Amen.

Tum Ponti/eæ accipit mitram, et schola cantatAntiphonam ct Psalmum sequentes. Interim dumea cantantur, Ponti/'ex cum mitra aspergit locumubi cfruæposita est, cum aqua per eum benedicta.

ANTIPHONA.

Signum salutis pone, Domine Jesu Christe, inloco isto, et non permittas introire angelum percu­tientem.

rssmms 83.

Quam dilecta taberna­cula tua Dominevirtutum,' concupiscit et deficit ani­ma mea in atria Domini.

Cor meum et caro mea :exultaverunt in Deum

vivum.Etenim passer invenit

sibi domum : * et turturnidum sibi, ubi ponat pul­los suos.

Altan-iatua, Domine vir­tutum : * Rex meus', etDeus meus.

*

Beati qui habitant indomo tua Domine : ' insæcula sæculorum lauda­bunt te.

Beatus vir cujus est an­xilium abste : ' ascensio­nes in corde suo disposuitin valle lacrymarum , inloco quem posuit.

Etenim benedictionemdabit legislator , ibunt devirtute in virtutem : ' vi­debitur Deus deorum inSion.

PRO ECCLESIA EDIFICANDA .

Domine Deus virtutum,exaudi orationem meam :

' *auribus percipe, Deus Ja­cob.

Protector noster aspice,Deus : ' et respice in l'a­ciem Christi tui.

Quia melior est dies una

]inatriis tuis : ' super mil­la.Elegi abjectus esse in

domo Dei mei : ' magis

Finitis Antiphona et

199quam habitare in taberna­culis peccatorum.

Quia misericordiam etveritatem diligit Deus : *gratiam et gloriam dabitDominus.

Non privabit bonis eosqui ambulant in innocen­tia :' Domine virtutum ,beatus homo qui sperat inte.

Gloria Patri. Sicut erat.

Psalmo prædictis , Pon—tifex stans versus ad locum per eum aspersum,deposita mitra, dicit :

OREMUS.

DomineDeus, qui licet cælo et terra non capiaris,domum tamen dignaris habere in terris, ubi nomentuum jugiter invocetur : locum hunc, quæsumus,beatæ Mariæ semper virginis, et beati N. (nomi­nando Sanctum, vel Sanctam, in cujus honoremac nomen fundabitur Ecclesia), omniumque Sanc­torum intercedentibus meritis , sereno pietatis tuæintuitu visita, et per infusionem gratiæ tuæ ab omniinquinamento purifica, purificatumque conserva, etqui dilecti tui David devotionem, in filii sui Salo­monis opere complevisti, in hoc opere desideria nos­tra perlicere digneris, effugiantque omnes hinc ne­quitiæ spirituales. Per Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat inunitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæ­culorum. iy.Amen.

Post hæc stans adhuc sine mitra Ponti/ea:, bene­dicit primarium lapidem, dicens :. :. Adjntorium nostrum in nomine Domini. 1).Qui

fecit cælum et terram.'

202 ne BENED. E'I' IMPOS. PRIMAM! LAPIDIS

reditas Domini, dlii, mer- desiderium suum exipsis:ces fructus ventris. *non confundetur cum lo­, Sicut sagittas in manu quetur inimicis suis inpotentis :* ita [ilii excus— porta.sorum. Gloria Patri. Sicut erat

Beatus vir qui implevit etc.

Quo dicto, Ponti/"ea:stans cum mitra tangit etponit ipsumprimarium lapidemin fundamento ,dicens :

In lide Jesu Christi collocamus lapidem istumprimarium in hoc fundamento: In nomine Pa 1-tris,et Fi 'l- lii, et Spiritus -I-sancti, ut vigeat vera fideshic, et timor Dei, fraternaque dilectio, et sit hiclocus destinatus orationi, et ad invocandum et lau­dandum nomen ejusdem Domini nostri Jesu Christiqui cum Patre et Spiritu sancto vivit, et regnatDeus, per omnia sæcula sæculorum. 131.Amen.

Interim cæmentarius locat ipsum lapidem cumcæmento, postea Pontifex spargit super lapide-maquam benedictam, dicens :

Asperges me, Domine, hyssopo, et mundabor:lavabis me, et super nivem dealbahor.

Psalmus 50. Miserere mei Deus : * secundummagnam misericordiam tuam etc. Et totus diciturcum Gloria Patri, ut supra habetur, pag. 97.

Quo dicto, Ponti/ea: spargit aquam benedictumper omnia fundamenta, si sunt aperta: si nonsunt aperta, circuit aspergendo fundamenta Ec­clesiæ designata, hoc modo. Incipiens aspergereet circuire, inchoat, scholaprosequente, Antipho­nam :

O quam metuendus est locus iste! vere non est hicaliud, nisi domus Dei, et porta cæli.

rno ECCLESIArann-"manna. 203essurus 86.

Fundamenta ejus inmontibus sanctis : * diligitDominus portas Sion, su­per omnia tabernacula Ja­cob.

Gloriosa dicta sunt dete :* civitas Dei. ,

Memor ero Rahab, etBabylonis : * scientiumme.

Ecce alienigenae, et Ty­rus, et populus Ethio­

Numquid Sion dicet :Homo, et homo natus estin ea :* et ipse fundavitcam Altissimus?

Dominus narrabit inscripturis populorum , etprincipum :* borum , quifuerunt in ea.

Sicut Iætantium om­nium *habilatio est in te.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

pum : * hi fuerunt illic.Et repetitur Antiphona. Interim aspergendo

procedit usque ad tertiam partem fundamentorumapertorum, seu designatorum, ubi subsistit ; etrepetita Antiphona, Pontiferc stans ibidem, depo—sita mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. a. Levate.Omnipotens et misericors Deus, qui Sacerdotibus

tnis tantam præ ceteris gratiam contulisti, ut quid­quid in tuo nomine digne perfecteque ab eis agitur,a te fieri credatur ; quæsumus immensam clemen­tiam tuam, ut quidquid modo visitaturi sumus, vi­sites; et quidquid benedicturi snmus, benedicas;sitque ad nostræ humilitatis introitum, Sanctorumtuorum meritis, fuga dæmonum, Angeli pacis in­gressus. Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Deinde inchoat, schola prosequente, Antipho­nam :

Pax æterna ab ]Eterno buic domui. Pax perennis,Verbum Patris, sit pax huic domui. Pacem piusconsolator buic præstet domui.

Interim Pontifeæ, accepta mitra, aspergendoprocedit usque ad aliam tertiam partem funda­

204 DE BENED. ET IMPOS. PRIMAE" LAPIDIS

m'entorum apertorum, seu designatorum, ibidemsubsistens; et finitaAntiphona, stans cum mitra,dicit : .

Omnipotentem Deum, fratres charissimi, in cu­jus domo multæ sunt mansiones, supplices deprece­mur, ut locum istum nomini suo aedificandum-perserenissimam pietatem suam bene-l*dicere, sancti 'f­ficare, et conse -I- orare dignetur. Per Dominumnostrum Jesum Christum , qui cum Patre et Spi­ritu sancto vivit et regnat Deus , per omnia sæculasæculorum. n. Amen.

Deinde inchoat, schola prosequente, Antipho­nam :

Bene fundata est domus Domini supra firmampetram.

PSALMUS 121 .

Lætatus sum in his, quædicta sunt mihi : * In do­mum Dominus ibimus.

Stantes erant pedes nos­tri * in atriis tuis Ierusa­lem.

Jerusalem, quæ ædifica­tur ut civitas : * cujusparticipatio ejus in idip-'sum.

Illuc enim ascenderunttribus, tribus Domini : *testimonium Israel ad con­ntendum nomini Domini.

Quia illicsederunt sedes

in judicio , * sedes superdominum David.

Bogate quæ ad pacemsunt Jerusalem :* et abun­dantia diligentibus te.

Fiat pax in virtute tua:*et abundantia in turribustuis.

Propter fratres meos etproximos meos, ' loquebar

. pacem de te.Propter domum Domini

Dei nostri *quæsivi bonatibi.

Gloria Patri. Sicut erat.

Et repetitur Antiphona. Interim Ponti/"ea:asper­gendo procedit per ultimam tertiam partemfundamentorum apertorum, seu designato-rum,revertens ad locumin quo lapidem imposuit; ubirepetita Antiphona, stans, deposita mitra, dicit :Oremus.

pao scctssu anmm/mos. 205

Et ministri : Flectamus genua. [y. Levatc.Deus , qui ex omnium cohabitatione Sanctorum ,

æternum majestati tuæ condis habitaculum, da ædi­ficationi tuæ incrementa cælestia ; ut, quod tejubente fundatur , te largiente perficiatur. PerChristum Dominum nostrum. a. Amen.

Subsequenter Pontifeæ ibidem stans sine mitra,inchoat, schola prosequente, Hymnum Veni Crea­tor, pag. 50.

Quo inchoato , Ponti/eæ genu/lectit usque adFnem primi versus. Tunc surgit stans, detectocapite, usque ad finem Hymni; quo finito, dicit :

Descendat, quæsumus, Domine Deus noster, Spi­ritus tuus sanctus super hanc domum ædificandam,qui et dona nostra et populi tui in ea sanctificet,et ipsius corda dignanter emuudet. Per ChristumDominum nostrum. iy. Amen.

onustus.Deus, qui in omni loco dominationis tuæ clemens

ac benignus dedicator assistis , exaudi nos , quæsu­mus, et concede, ut inviolabilis hujus loci perma­neat constructio; et beneficia tui muneris, uni­versitas fidelium , quæ tibi supplicat , perciperemereatur. Per Dominum nostrum Iesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus , per omnia sæcula sæculorum.ip. Amen.

Hoc facto, accepta mitra, Ponti/ea:, si placet,sedens ibidem in faldistorio, eæhortatur populumad contribuendum pro structura Ecclesiæ novæet aliis opportunis. Deinde dat benedictionem so­lemnem, dicens : '

Sit nomen Domini benedictum etc.Et in fine concedit indulgentias. His expletis,

si velit, parat se ad celebrandum Missamin dictoloco, deSancto in cujus nomine Ecclesia fundatur.

206 DEscenam nnmcxnonn

DE ECCLESIAE DEDICATION ESEU CONSECRATIONE.

Ecclesiarum consecratio quamvis omni die dejure fieri possit, decentius tamen in Dominici:diebus, vel Sanctorum solemnitatibus fit.

Quando autem Ecclesia fuerit dedicanda, debetArchidiaconus prænuntiare clero et populo qui­bus est Ecclesia consecranda ,"ut, priusquam con­secretur, jejunent. Nam Pontifex consecrans, etqui petunt sibi Ecclesiam consecrari, præcedentidie jejunare debent. Sane sero ante diem dedica­tionis, Pontifeæ parat Reliquias in altari conse­crando incl-udendas,ponens easin decenti et mundovasculo, cum tribus granis thuris; ponit etiam ineo chartulam de pergameno, scriptam sub hacforma : M.DCCC etc...... die N. mensis N. Ego N.Episcopus N. consecravi Ecclesiam et altare hoc,in honorem sancti N., et.Reliquias sanctorum Mar­tyrum N. et N. in eo inclusi, et singulis Christi fi­delibus, hodie unum annum, et in die anniversarioconsecrationis hujusmodi ipsam visitantibus qua­draginta dies de vera indulgentia , in forma Eccle­siæ consueta concessi.

Sigillans ipsum vasculum diligenter, et illudin honesto et mundo loco, vel sub tentorio antefores Ecclesiæ consecrandæ parato ponens, etsuper ornatum feretrum decenter collocans, cumduobus candelabris et luminaribus ardentibus.

Celebrandæque sunt oigiliæ ante Reliquias ip­sae, et canendi Nocturni et matutinæ Landes, inhonorem Sanctorum quorum Reliquiæ sunt recon­

seu couszcnnmsc. 207dendæ ; imagines vero, cruces et alia ipsa nocteremaneant in Ecclesia consecranda.

Parantur etiam in Ecclesia, quæ ad dedicatio­nem ipsius Ecclesiæ et altaris sunt necessaria,videlicet sanctum Chrismain vasculo, et ampulla ;Oleum sanctum Catechumenorum etiam in vas­culo, et ampulla ; duæ libræ thuris, cujus media­tas sit in granis ; thuribulum cum navicula eteochleari; vas cum prunis ardentibus; vas cumcineribus, pro quantitate Ecclesiæ; vas cum sale;vas vini; aspersorium factum de herba hyssopi;mantilia ea:tela grossa, ad eætergendum mensamaltaris, quoties eæpedierit; coopertura linea ce­rata, ad mensuram altaris, pro qualibetaltariconsecrando; quinque cruces parvæ etiam proquolibet altari consecrando, factæ de candelisccræ subtilibus; aliquæ spatulæ ligneæ parvæ, adabradendum de altari combustiones candelarumet thuris; vas .in quo ipsæ rasuræ deponantur ;calx, arena, sive tegula trita ad faciendum cæ­mentum, pro liniendo sepulchro Reliquiarum, etjunctura mensæaltaris cumstipite ; cæmentarius,qui hoc agat; duo intortitia accensa, quæ semperpræcedant Pontificem,quocumqueierit; vasa cumaqua, ad abluendas manus Pontificis; et medullapanis, ac mantilia pro eætergendismanibus; duælibræ bombycis pro eætergendis crucibus unctis,quæ" fiunt in parietibus Ecclesiæ et in stipitealtaris ; duo vasa cum aqua benedicendo, unume.vtra Ecclesiam, et aliud intus in presbyterio;tobaleæ novæ mundæ, et vasa atque ornamentaad cultum Dei et Ecclesiæ et altaris, postquamconsecrata fuerint, pertinentia, benedicenda.Item,depingantur in parietibus Ecclesiæintmlnsecuspcrcircuitum duodecim cruces, circa decem palmossuper terram, videlicet tres pro qualibet ea: qua­

208 ne ECCLESIA?nsnlcsnous

tuor parietibus. Et ad caput cujuslibet crucisfigatur unus clavus, cui a/figatur una candelaunius unciæ. Scala, super quam ascendens Pon­tifeæ possit attingere ipsas duodecim cruces;fontes Ecclesiæ, in quibus conservatur aqua be­nedicta, vacui sint et bene mundi. Et providea­tur, quod Ecclesiapossit eæteriuslibere circumiri.. Ponti/"e.vmane in suo habitu quotidiano venitad Ecclesiam; ordinat in Ecclesia consecranda,quæ ordinanda sunt; et ejus jussu accendunturpræmissæ duodecim candelæ; et faldistorium or­natum ponitur supra tapete in medio Ecclesiæ; etmoa- Ponti/ea: e.vit Ecclesiam, cunctis inde e.vircjussis, uno tantum Diaconoamictu, alba, cingulo,et stola albi coloris parato intus remanente; etEcclesiæ fores clauduntur. '

Tunc Pontifex cum clero et populo accedit adlocum, ubi pridie Reliquiæ positæ fuerunt, et ibiincipit et dicit voce submissa cum clericis septemPsalmos Pænitentiales cum Antiphona Ne nemi­niscaris Domine etc. (sine Litaniis), ut supra,pag. 106, induens interim amictum, albam,cingulum, stolam, et pluviale albi coloris, ac­cipiens mitram simplicemin capite, et baculum,Pastoralem in manu sinistra; Alte-rquoque Dia­conus, paratus similiter amictu, alba, cingulo,et stola albi coloris; Subdiaconus etiam amictum,albam, et cingulum indutus; Acolythi et alii mi­nistri superpelliceisparati adsint. SeptemPsalmisexpletis, redit Pontifex cum ministris ante foresEcclesiæ consecrandæ, et parato ibi alio supertapete faldistorio, Pontifex, deposito baculo Pas­torali et stans sine mitra, inchoat et schola pro­sequiturAntiph'onam :

Adesto Deusunus omnipotens, Pater et Filius etSpiritus sanctus.

sau cossmaulona. 209

Deinde dicit, stans eodem modo :OREMUS.

Actiones nostras, quæsumus Domine, aspirandopræveni, et adiuvando prosequere; ut cuncta nostraoratio et operatio a te semper incipiat, et per tecæpta finiatur. Per Christum Dominum nostrum.Iþ. Amen.

Qua dicta, Pontifex, accepta mitra, procumbitsupra faldistorium ibidem præparatum, et can­tores, incipiunt Litanias (ut supra, pag. 29) ,et eas prosequuntur usque ibi : Ab omni malo ,Libera nos Domine, exclusive. Tunc surgens Pon­tifeæ ab accubitu, et stans cum mitra, bene­dicit ibidem aquam et sal, prout supra habetur,pag. 195. Ewpleta aquæ benedictione, Pontifexstans sine mitra, aspergit se et circumstantescum illa, inchoans, schola prosequente, Antipho­nam :

Asperges me, Domine, hyssopo, et mundabor:lavabis me, et super nivem dealbabor.

Qua incepta, imposita sibi mitra, stans antefores Ecclesiæ, præcedentibus ipsum duobus Aco­lythis cum candelis accensis, incipit circuire admanum deæteram, procedens cum clero et populo,et aspergens cum ipsa aqua forinsecus parietesEcclesiæ in superiori parte eorum, et cæmete­rium, dicens semper :

- In nomine Pa -I-tris, et Fi 1" lii, et Spiritus -I­saneti.

Interim, finita dicta Antiphona, schola cantatResponsorium :

Fundata est domus Domini super verticem mon­tium, et exaltata est super omnes colles, et venientad eam omnesgentes. Et dicent : gloriatibi Domine.

910 ne mcnsam DEDICATIONE

w. Venientes autem venient cum exultatione, por­tantes manipulos suos. * Et dicent.

Ewpleto circuitu, Pontifeæ perveniensante ostium,stans ibidem versus ad ostium, depositis aspersorioet mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Omnipotens sempiterne Deus, qui in omni loco

dominationis tuæ totus assistis , totus operaris ;adesto supplicationibus nostris, et huius domus cu­jus es fundator, esto protector; nulla hic nequitiacontrariæ potestatis obsistat , sed virtute Spiritussancti operante, fiat hic tibi semper purum servi­tium , et devota libertas. Per Christum Dominumnostrum. ut. Amen.

Quo dicto, Pontifeæ, acceptis mitra et baculoPastorali, ad ostium Ecclesiæ appropinquans, per­cutit illud semelcum inferiori parte ejusdem baculiPastoralis, super liminare, dicensintelligibili voce:

Attollite portas, principes, vestras, et elevaminiportæ æternales, et introibit Bexgloriæ.

Diaconus intus eæistens dicit alta voce :Quis est iste rex gloriæ?Pontifeæ respondet :Dominus fortis, et potens : Dominus potens in

prælio.Deinde Pontifex, deposito baculo Pastorali, et

accepto aspersorio, iterum circuit Ecclesiam cumclero et populo, incipiens ad eamdem manum dexte­ram, aspergendo parietes iuæta fundamentum ipso­rum, et cæmeterium, dicens semper :

In nomine Pa 1" tris, et Fi 1" lii, et Spiritus Tsancti.

Interim schola cantat Responsorium:Benedic , Domine , domum istam quam ædificavi

sm cousecaxnoun. 2l [nomini tuo. Venientium in loco isto, * Exaudi pre­ces in excelso solio gloriæ tuæ. w. Domine, si con­versus fuerit populus tuus, et egerit pænitentiam,veniensque oraverit in loco isto. * Exaudi.

Eæpleto circuitu, Pontifeæperveniens ante ostium,stans ibidem versus ad illud, depositis aspersorio etmitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus geuua. ly.Levate.Omnipotens sempiterne Deus, qui per Filium

tuum, angularem scilicet lapidem . duos ex diversovenientes, ex circumcisione 'et præputio parietes,duosque greges ovium sub uno eodemque pastoreunisti; da famulis tuis, per hæc nostræ devotionisofficia , indissolubile vinculum charitatis , ut nulladivisione mentium, nullaque perversitatis varietatesequestrentur , quos sub unius regimine pastorisunus grex continet, uniusque te custode ovilis septaconcludunt. Per eumdem Christum Dominum nos­trum. a. Amen.

Tum, acceptis mitra et baculo Pastorali, appro­pinquans iterum ad ostium, percutit secunda, cumeodembaculo Pastorali, superliminare, dicens similivoce,ut prius :

Attollite portas, principes, vestras, et elevaminiportæ æternales, et introibit rex gloriæ.

Diaconus intus eæistens, dicit :Quis est iste rex gloriæ?Pontifeæ respondet :Deminus fortis, et potens: Dominus potens in

prælio.Deinde, depositobaculo Pastorali et accepto as­

persorio, circuit tertio Ecclesiam cum clero et po­pulo, incipiens ad sinistram manum, proceditqueaspergens exterius cum eadem aqua parietes in media

212 ne Eccnnsm DEDICATIONE

parte eorum, id est, circa "altitudinem faciei suæ, etcæmeterium, dicens semper : - .

In nomine Pa "1"tris, et Fi 'I" lii, et Spiritus '?sancti.

Interim schola cantat Responsorium :Tu Domine universorum, qui nullam habes in­

digentiam, voluisti templum tuum fieri in nobis.* Conservadomum istam immaculatam in æternum,Domine. ut. Tu elegisti , Domine , domum istam adinvocandum nomen tuum in ea; ut esset domus ora­tionis et obsecrationis populo tuo. * Conserva.

Eæpleto cantu et circuitu, cum Ponti/"eæ perve­nerit ante ostium, stans ibidem versus ad illud ,depositis aspersorio et mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. iy. Levate.Omnipotens et misericors Deus, qui Sacerdo—

tibus tuis tantam præ ceteris gratiam contulisti, utquidquid in tuo nomine digne perfecteque ab eisagitur, ate iieri credatur : quæsumus immensam cle­mentiam tuam, ut quidquid modo visitaturi sumus ,visites; et quidquid benedicturi sumus, benedicas;sitque ad nostræ humilitatis introitum , Sanctorumtuorum meritis, fuga dæmonum, Angeli pacis in­gressus. Per Christum Dominum nostrum. iy.Amen.

Tum, acceptis mitra et baculo Pastorali, appro­pinquans tertia ad ostium Ecclesiæ, percutit iterumsuperliminare cum eodembaculo Pastorali, dicens:

Attollite portas , principes , vestras, et elevaminiportæ æternales, et introibit rex gloriæ.

Diaconus int-us eæislens, dicit :Quis est iste rex gloriæ?Pontifcæ et universus clerus respondet :Dominus virtutum ipse est rex gloriæ.Adjicientes : Aperite, Aperite, Aperite. .Ponti/eæ facit crucem super-liminare in ostio cum

inferiori parte baculi Pastoralis, dicens:

SEUcousscnanoms: 213

Ecce cru T cis signum , fugiant phantasmatacuncta. '

Et aperto ostio, intrat Ecclesiam solus cum mi­nistris, clericis, et choro, et cæmentariis qui collocareet linire debent lapidem super sepulchrum Reliquia­rum et mensamaltaris, si est remota aut separataa stipite, dimisso ab eætra clero et populo, et clausoEcclesiæ ostio post eos. Ingressus autem PontifeæEcclesiam, dicit intelligibili voce: Pax huic domui.

Et Diaconus, qui est intus, respondet :In introitu vestro.Et omnes dicunt : Amen.Tum schola, sive cantores cantant Antiphonam-:Pax æterna ab lEterno hu—icdomui. Pax perennis,

Verbum Patris, sit pax huic domni. Pacem piusConsolator huic præstet domni.

Qua dicta, cantant etiam sequentem Antipho­nam :

Zachæe, festinans descende, quia hodie in domotua oportet me manere. At ille festinans descendit,et suscepit illum gaudens in domum suam. Hodiehuic domui salus a Deo facta est , alleluia.

Hæc dum cantantur, Pontifex procedit usque admedium Ecclesiæ, ubi faldistorium paratum est ; etcæpletis prædictis Antiphonis , depositis baculo etmitra, fleæisibi genibus, versus ad altare majus in­choat, schola prosequente, Hymnum :

VeniCreator Spiritus.'Et dicitur totus, prout habetur supra, pag. 50.

Finito primo versu, surgit Pontifeæ, et stat usquead finem, sine mitra.

.Interim unus ea: ministris spargit cinerem perpavimentum Ecclesiæ in modum crucis, faciendo exeo lineas duas , quamlibet latitudinis fere uniuspalmi; unam ab angulo Ecclesiæ ad sinistram ma­num per principalem portam intrantis, ad angulum

214 ne ECCLESIA!nunmuromn

transversum illius, id est, deæterum intrantis, adcaput Ecclesiæ; et aliam ab angulo dexteram ma­num intrantis, ad angulum transversum illius, idest, sinistrum ipsius, ad caput Ecclesiæ : vel si Ec­clesia sit magna, fieri possunt loco primæ lineæviginti quatuor Areolæ æquali spatio distantes , excinere: et loco secundæ, viginti tres.

Finito Hymno, Pontifeæ accepta mitra, accumbitsuper faldistorium, et schola iterum incipit et pro­sequitur Litanias, ut supra, pag. 29, in quibus suoloco nominetur bis Sanctus ille, in cujus honore etnomine Ecclesia vel altare dedicatur; et illi quorumReliquiæ in eoincluduntur. Postquam autem dictumfuerit. '

Ut omnibus fidelibus, etc. 1). Te rogamus audinos.

Ponti/ea: ab accubitusurgit, et baculum Pastora­lem in sinistra tenens, dicit in eodem tono :

Ut locum istum visitare digneris. a. Te rogamusaudi nos.

Secundo dicit :Ut in eo Angelorum custodiam deputare digneris

a. Te rogamus audi nos.Deinde dexteram in altum eætendens, producit

communiter super Ecclesiam et altare consecran­dum, ter successivesignum crucis, dicetisprimo :

'Ut Ecclesiam et altare hoc , ad honorem tuum ,et nomen sancti N. consecranda bene-rdicere digne­ris. n. Te rogamus audi nos.

Secundo dicit :Ut Ecclesiam et altare hoc , ad honorem tuum,

et nomen sancti N. consecranda bene '[' dicereet sancti 1-ficare digneris. a. Te rogamus audi nos.

Tertio dicit :Ut. Ecclesiam et altare hoc , ad honorem tuum,

et nomen sancti N. consecranda bene 1" dicere,

san communione. 2 l5sancti 1-iicare, et conse 1- crare digneris. ly. Te re'­gamus audi nos.

Quo facto, deposito baculo Pastorali, iterum ac­cumbit super faldistorium, schola Litanias resu­mente et perficiente ,- quibus finitis, ab accubitusurgit, deposita mitra, et stans ibidemversus,adaltare majus, dicit intelligibili voce:

' annuus.Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Præveniat nos, quæsumus Domine, misericordia

tua, et, intercedentibus omnibns Sanctistuis, vocesnostras clementia tuæ propitiationis anticipet. PerChristum Dominum nostrum. iy. Amen.

Alia Oratio. OREMUS.Magniiicare Domine Deus noster in Sanctis tuis,

et hoc in templo tibi ædificatoappare, ut qui cunctainiiiliis adoptionis operaris, ipse semper in tua he­reditate lauderis. Per Christum .Dominum nos­trum. n. Amen.

Finitis Orationibus, schola incipit et prosequiturAntiphonam :

O quam metuendus est locus iste! vere non esthic aliud, nisi domus Dei et porta cæli.

caricum zacrmuæ. Lucæ 1.Benedictus Dominus Sanctorum, qui a sæculo

Deus Israöl : * quia visi­tavit, et fecit redemptio­nem plebis suæ.

Rep'etitur tota Antiphona.Et erexit cornu salutis

nobis, * in domo Davidpueri sui.

Repetitur Antiphona, utprius.

Sicut locutus est per os

sunt, prophetarum ejus.Repetitur iterum Anti­

phona, ut prius.Salutem ex inimicisnos­

tris *et de manu omnium,qui-oderunt nos.

Iterum repetitur Antipho­na.

Ad faciendam misericor­diam cum patribus nostris :

216 ne ECCLESIA!

' et memorari testamentisui sancti.

Repetitur Antiphona.; Jusjurandum quod-ju­ravit ad 'Abraham patremnostrum, *daturum se no­bis.

Repetitur iterum Anti­hana.

Ut sine timore de manuinimicorum nostrorum li­berati , * serviamus illi.

Iterum repetitur, Anti­phcna. '

ln sanctitate et justitiacoram ipso, ' omnibusdiebus nostris.

Repetitur, ut prius, An­phona.- Et tu, puer, propheta Al­tissimi vocaberis: ' præi­bis enim ante faciem Do­mini parare vias ejus.

Antiphona repetitur, utprius.

Ad dandam scientiam

DEDICATIONE

salutis plebi ejus : * in re­missionempeccatorum eo­rum.

Repetitur, ut prius, An­tiphona.

Per viscera misericor­diæ Dei nostri ; * in quibusvisitavit nos oriens ex alto.

Antiphona repetitur , utprius.

Illuminare his qui in te­nebris et in umbra mortissedent : * ad dirigendospedes nostros in viampacis.

Repetitur , ut prius , An­tiphona.

Gloria Patri , et Filio, 'et Spiritui sancto.

Utprius, Antiphona re­petitur.

Sicut erat in principio,et nunc, et semper: ' etin sæcula sæculorum.

Amen.

Tandem iterum Antiphona repetitur.Interim, dum præmissa cantantur, Ponti/ea:, ae­

ceptis mitra et baculo Pastorali, incipiens ab anguloEcclesiæ ad sinistram intrantis,'prout supra lineæfactæ sunt, eætremitate baculi Pastoralis scribitsuper cineres alphabetum Græcum, ita distinctislitteris, ut totum spatium occupent, his videlicet :

Deinde simili modo incipiens ab angulo Ecclesiæad dexteram intrantis, scribit alphabetum Latinum,super cineres distinctis litteris, his videlicet :

1.­

41

"218 DE ECCLESIA! DEDICATIONE

Post "hæcPontifeæ cum mitra accedit versus altaremajus consecrandum, et distans ab illo, spatio eon­gruenti, depositis baculo et mitra, genufleæus, com­petenti voce dicit :

Deus , in adjutorium meum intende.Quo dicto, Pontifice surgente, Chorus respondet :Domine, ad adjuvandum me festina.Tum Pontifeæ stans sine mitra in eodem loco,

dicit :GloriaPatri, et Filio, et Spiritui sancto.Chorus respondet :Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in

sæcula sæculorum. Amen, sine Alleluia.Et id eisdem modo et loco, secundo et tertio ft,

vocesemper altius elevata. Quibus dictis, Pontifexstans in eodem loco cum mitra, benedicit aliamaquam cum sale, cinere et vino, incipiens absoluteeæorcismum salis.

Exorcizo te creatura salis, in nomine Domininostri Jesu Christi, qui Apostolis suis ait: Vos estissal terræ, et per Apostolum dicit: Sermo vestersemper in gratia sale sit conditus; ut sancti 1- tice­ris ad consecrationem hujus Ecclesiæ et altaris, adexpellendas omnes dæmonum tentationes; et omni­bus, qui ex te sumpserint, sis animæ et corporistutamentum, sanitas , protectio et confirmatio sa­lutis. Pcr eumdem Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui venturus est judicarevivos et mortuos, et sæculum per ignem. a. Amen.

Deinde, deposita mitra, dicit:ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.

OBEM'US.

Domine Deus,-Pater omnipotens , qui hanc gra­tiam cælitus sali tribuere dignatus es, ut ex illo pos:

sau communione. 219sint universa condiri , quæ hominibus ad escamprocreasti, bene '1'die hanc creaturam salis, ad ef­fugandum inimicum; et ei salubrem medicinam im­mitte, ut proficiat sumentibus ad animæ et cor­poris sanitatem. Per Christum Dominumnostrum.ly. Amen.

Tum, assumpta mitra, dicit absolute eæorcismumaquæ.

Exorcizo te creatura aquæ, .in nomine Dei Pa 'l"­tris, et Fi '? lii, et Spiritus T sancti, ut repellasdia­bolum a termino justorum, ne sit in umbraculishujus Ecclesiæ et altaris. Et tu , Domine JesuChriste, infunde Spiritum sanctum in hanc Eccle­siam tuam et altare; ut proficiat ad sanitatem cor­porum, animarumque adorantium te, et magnifice­tur nomen tuum in gentibus; et increduli cordeconvertantur ad te, et non habeant alium Deum,præter te Dominum solum, qui venturus es judicarevivos et mortuos, et sæculum per ignem. iy. Amen.

Deindedeposita mitra; dicit :w. Domine, exaudi orationem meam. Iþ.Et clamor

meus ad te veniat.r. Dominus vobiscum. 17-Et cum spiritu tuo.

eamus.Domine Deus, Pater omnipotens , statutor om­

nium elementorum, qui per Jesum Christum Fi­lium tuum Dominum nostrum elementum hoc aquæin salutem humani generis esse voluisti, te supplicesdeprecamur, ut, exauditis orationibus nostris, eamtuæ pietatis aspectu sancti 'i"fices; atque ita om­nium spirituum immundorum ab ea recedat in­cursio, ut ubicumque fuerit in nomine tuo aspersa,gratia tuæ benedictionis adveniat, et-mala omnia,te propitiante, procul recedant. Per eumdem Domi­num nostrum Iesum Christum Filium tuum,'qui

220 ne ECCLESIA:nsnrcurons

tecum vivit et regnat Deus, per omnia sæcula sæcu­lorum. iy. Amen.' Tum stans sine mitra, dicit super cineres.

Buuemcrlo CINERU'M.

v. Domine , exaudi orationem meam. n. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.OBEM'US.

Omnipotenssempiterne Deus, parce paenitentibus,propitiare supplicantibus, et mittere digneris sanc­tum Angelum tuum de cælis, qui bene T dicat, etsancti-!-ticet hos cineres, ut sint remedium salubreomnibus nomen sanctum tuum humiliter imploran­tibus, ac semetipsos pro conscientia delictorum suo­rum accusantibus , ante conspectum divinæ cle­mentiæ tuæ facinora sua deplorantibus , velserenissimam pietatem tuam suppliciter obnixequetlagitantibus ; et præsta, per invocationem sanctis­simi nominis tui, ut quicumque eos super se asper­serint , pro redemptione peccatorum suorum , cor­poris sanitatem et animæ tutelam percipiant. PerChristum Dominum nostrum. n. Amen.

Tum Pontifeæ accipit sal, et miscet cineri in me­dum crucis, dicens :

Commixtio salis et cineris pariter fiat. In nominePa i- tris, et Fi 1-lii, et Spiritus 'I-sancti. n. Amen.

Deinde accipiens pugillum de miætura sal-is etcinerum, in modum crucis ter emittit in aquam ,qualibet vice dicens :

Gommixtiosalis , cineris, et aquæ pariter fiat. Innomine Pa 1- tris, et Fi 1-lii, et Spiritus 'I-sancti.ii. Amen.

Deindestans sine mitra, dicit super vinum,

sau oonsmanronn. 221BBNEDICTIOvm.

w. Domine, exaudi orationem meam. I;. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. ly. Et cum spiritu tuo.OREMUS.

Domine Jesu Christe, qui in Cana Galilææ exaqua vinum fecisti, quique es vitis vera, multiplicasuper nos misericordiam tuam; et bene 1-dicere acsancti 1-ficare digneris hanc creaturam vini, ut ubi­cumque fusum fuerit vel aspersum, divinæid bene­dictionis tuæ opulentia repleatur et sanctificetur.Qui cum Patre, et Spiritu sancto vivis et regnasDeus, per omnia sæcula sæculorum. ly. Amen.

Deinde mittit, in modum crucis, vinum in aquamipsam, dicens :

Gommixtiovini, salis, cineris et aquæ pariter fiat.In nomine Pa 1-tris, et Fi -I-lii, et Spiritus 1-sancti.xy. Amen.

w. Domine , exaudi orationem meam. iy. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. lt- Et cum spiritu tuo.cunnus.

Omnipotens sempiterne Deus, creator et conser­vator humani generis , et dator gratiæ spiritualis,ac largitor æternæ salutis, emitte Spiritum sanctumtuum super hoc vinum cum aqua , sale et cineremixtum; ut armatum cælestis defensione virtutis ,ad consecrationem hujus Ecclesiæet altaris tui pro­ficiat. Per Dominum nostrum Jesum Christum Fi­lium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. n. Amen.

Tum Pontifeæ, assumpta mitra, dicit absolutesuper aquam prædictam :

Sancti 'I- ticare per verbum Dei unda cælestis ';

222 DE accessus DEDIGATIONE

sanctifi j- care aqua calcata Christi vestigiis ; quæmontibus pressa non clauderis; quæ scopulis illisanon frangeris; quæ terris diffusa non deficis. Tusustines aridam , tu portas montium pondera, necdemergeris ; tu cælorum vertice contineris; tu cir­cumfusa per totum, lavas omnia, nec lavaris. Tufugientibus populis Hebræorum in molem durataconstricta es : tu rursum salsis resoluta vorticibusNili accolas perdis , et hostilem globum freto sæ­viente persequeris: una , eademque es salus fideli­bus, et ultio criminosis. Te per Moysen percussarupes evomuit, nequc abdita cautibus latere potuisticum majestatis imperio jussa prodires: tu geStatanubibus imbre jucundo arva fæcuudas. Per te, ari­dis æstu corporibus, dulcis ad gratiam, salutarisad vitam potus infunditur : tu intimis scaturiens ve­nis, aut spiritum inclusa vitalem, aut succum ferti­lem præstes, ne siccatis exinanita visceribus solem;nes neget terra proventus: per te initium, per tefinis exultat; vel potius ex Deo est , tuum ut ter­minum nesciamus ; aut tuorum, omnipotens Deus,cujus virtutum non nescii, dum aquarum meritapromimus, operum insignia prædicamus. Tu bene­dictionis auctor, tu salutis origo : te suppliciter de­precamur ac quæsumus , ut imbrem gratiæ tuæsuper hanc domum cum abundantia tuæ bene j­dictionis infundas; bona omnia largiaris; prosperatribuas; adversa repellas; malorum facinorum dæ­monem destruas ; Angelum lucis amicum, bonorumprovisorem defensoremque constituas. Domum intuo nomine cæptam,tc adjutore perfectam, bene ?­dictio tuain longum mansuram confirmet. Tuumhæc fundamenta præsidium , culmina tegumentum,ostia introitum, penetralia mereantur accessum. Sitper illustrationem vultus tui utilitas hominum, sta­bilitas parietum.

snu communione. 223

Tum Pontifeæ accedit ad ostium Ecclesiæ, et cumeætremitate baculi Pastoralis facit crucem in partesuperiori, et aliam in parte inferiori intrinsecus.

"Quofacto, deposito baculo, stans ibidem prosequi­tur, dicens.Sit positis crux invicta liminibus, utrique postes

gratiæ tuæ inscriptione signentur; ac per multitu­dinem propitiationis tuæ visitatoribus domus sit paxcum abundantia, sobrietas cum modestia, redun­dantia cum misericordia. Inqu'ietudo omnis et cala­mitas longe recedant. Inopia , pestis, morbus , lan­guor, ineursusque malorum spirituum tua sempervisitatione discedant; ut tua fusa in hoc loco visi­tationis gratia extensos ejus terminos et atria eir­cumacta percurrat ; sitque per cunctos ejus angulosac recessus hujus gurgitis purificatioper lavacrum,ut semper hic lætitia quietis, gratia hospitalitatis,abundantia frugis, reverentia religionis, copiaquesit salutis. Et, ubi invocatur sanctum nomentuum, bonorum omnium succedatcopia, malorumtentamenta procul effugiant; et mereamur haberenobiscum Angelum pacis, castitatis, charitatis, acveritatis , qui semper ab omnibus malis nos custo­diat, protegat et defendat. Per Dominum nostrumIesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit etregnat in unitate Spiritus sancti Deus , per omniasæcula sæculorum. 11.Amen.

Deinde redit ad dictum locum, ubi aquam bene­dircit, et stans ibidemversusad altare majus, mitramin capite tenens, dicit :

Deum Patrem omnipotentem, fratres charissimi,in cujus domo mansiones multæ sunt, supplicesdeprecemur, ut habitaculum istud bene 1-dicere, etcustodire dignetur, per aspersionem hujus aquæcum vino, sale, et cinere mixtæ. Per Dominum nos­

224 DE ECCLESIE DEDIGATIONE

trum Jesum Christum Filium suum , qui cum eo vi­vit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, peromnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Post hæc Pontifeæprocedit ad altare cum mitra;et ibideminchoat, schola prosequente, Antiphonamsequentem :

CONSECRATIO ALTARIS.

Advertendum quod, si plura altaria in eademEcclesia tunc fuerint consecranda; Pontifeæ eosdemactus et caeremonias facit, sub eisdem verbis, insingulis altaribus successive, sicut facit in primo

. altari.

Introibo ad altare Dei : ad Deum qui lætiiicat ju­ventutem meam.

PSALMUS 42.

Judica me, Deus, etdiscerno causam meum degente non sancta : *ab ho­mine iniquo, et dolosoerue me.

Repetitur tota Antiphonaprædicta, si necessefuerit.

Quia tu es, Deus, forti­tudo mea : * quare merepulisti, et quare tristisincedo , dum amisit meinimicus?

I terum. repetitur Anti­a.

Emitte lucem tuam, etveritatem tuam :* ipsa mededuxerunt et adduxeruntin montem sanctum tuum,

et in tabernacula tua.Antiphonatota repetitur.Et introibo ad altare

Dei :* ad Deum qui læti­ticat juventem meam.

Iterum Antiphona repc­titur.

Conütebortibiin cithara,Deus, Deus meus : * quaretristis es anima mea, etquare conturbas me?

Repetitur, ut prius Anti­phona

Spera in Deo , quoniamadhuc confitebor illi : *sa­lutare vultus mei, et Deusmeus. '

Et non dicitur Gloria Patri, sed Antiphona præ­dicta repetitur.

sau comsscauloma. 225

Incepta prima Antiphona, Pontifeæ, retenta mi­tra , stans ante altare intingit pollicem dextera:manus in aqua prædicta, ultimo per eum benedicta,et cum eo et aqua hujusmodi facit crucem in mediotabulæ altaris, dicens :

Sancti 1-ficetur hoc altare, in honorem Dei omni­potentis, et gloriosæ virginis Mariæ, atque omniumSanctorum , et ad nomen ac memoriam sancti N. Innomine Pa i- tris, et Fi 1-lii, et Spiritus i- sancti.

Pax tibi.

Deinde facit ea: eadem aqua cum eodem pollicequatuor cruces in quatuor cornibusaltaris, repetensin qualibet cruce verba præmissa.

Sancti 'I-iicetur hoc altare etc. Facit autem pri­mam crucem in dea-tera parte posteriori altaris, idest, ubi legitur Evangelium, secundam in sinistraparte anteriori transversa primæ, tertiam in deæteraanteriori, quartam in sinistra posteriori tertiætransversa in hunc modum.

-r1 Tit.I­

1-3 -r24Quo facto, et finitis Antiphona et Psalmo præ­

dictis, Pontifeæ stans ibidem, deposita mitra, dicit :Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Singulare illud propitiatorium in altari crucis

pro nobis redimendis oblatum, in cujus praefigura­tione Patriarcha Jacob lapidem erexit in titulum,quo fieret sacrificium , et portæ cæli desuper aperi­retur oraculum ; supplices tibi, Domine,preces fun­

10.

226 DE ECCLESIA-: DEDICATIONE

dimus, utlapidis hujus expolitammateriam, su­pernis sacrificiis imbuendam, ipse tuæ ditari sanc­tificationisubertate præcipias, qui quondam lapideislegem scripsisti in tabulis. Per Christum Dominumnostrum. a. Amen.

Oratione eæpleta, Pontifeæ circuit septies tabulamaltaris, aspergens eam et stipitem de aqua prædictaultimo per eum benedicta, cum aspersorio de herbahyssopi facto, hoc modo. Stans enim ante mediumaltaris inchoat Antiphonam, et schola prosequitur:

Asperges me, Domine, byssopo , et mundabor:lavabis me, et super nivem dealbabor.

PSALMUS 50.*Miserere mei Deus :

secundum magnam miseri­cordiam tuam.

Et secundum multitudi­nem miserationum tua­rum : * dele iniquitatemmeam.

Amplius lava me ab ini­quilate mea : *et a peccatomeo munda me.

Interim Ponti/'eas, ac­cepta mitra, circuit altare.illudque aspergit, et reditad locum ante medium al—taris, unde discesserat.

Finitis dictis Versibus,Pontifeæ ibidem stans cummitra inchoat secundo , utprius, Antiphonam :

Asperges me , et scholaprosequitur, Domine, hys­sopo , et mundabor : lava­bis me, et super nivemdealbabor.

Quoniam iniquitatemmeam ego cognosco : * etpeccatum meum contrame est semper.

Tibi soli pecctivi, et ma­lum coram te feci : *utjus­tiliceris in sermonibus tuis.et vincas cum judicatis.

Ecce enim in iniquitati­bus conceptus sum :' etin peccatis concepit me ma­ter mea.

Interim Pontifeæ circuitsecundo, aspergitque et re­dit, al prius; et finitis Ver­sibus, stans ut supra Pon­tifeæ cum mitra inchoattertio Antiphonam :

Asperges me , et scholaprosequitur, Domine, bys­sopo, et mundabor : lava­bis me , et super nivemdealbabor.

Ecce enim veritatem di­

SEU CONSECB ATIONE .

lexisti : ". incerta et oc­culta sapientiæ tuæ mani­festasti mihi.

Asperges me hyssopo, et. mundabor : * lavabis me,

et super nivem dealbabor.Auditui meo dabis gau­

dium et lætitiam : * etexultabunt ossahumiliata.

Interim Ponti/'es: circuittertio, aspergitque-et redit,ut prius; et finitis Versibusprædictis stans cummitra,ut supra, inchoat quartoAntiphonam:

ASperges me, et scholaprosequitur, Domine. hys­s0po, et mundabor : lava­bis me et super nivemdealbabor.

Averte faciem tuam apeccatis meis : * et omnesiniquitates meas dele.

Cor mundum crea inme , Deus : * et spiritumrectum innova in visceri­bus meis.

Ne projicias me a facietua : ' et Spiritum sanc­tum tuum ne auferas a me.

Et interim Pontifeæ cir­euit quarto, aspergitque etiredit, ut prius; et finitisVersibus prædictis, stanscum mitra in capite, inchoat .

quinto, stans ut supra, An­tiphonam'.Asperges me, et schola

prosequitur, Domine, hys­sopo, et mundabor : lava­

5227

bis me, et super nivemdealbabor.

Redde mihi lætitiam sa­lutaris tui : * et spirituprincipali coniirma me.

Doceboiniquos vias tuas :et impii ad te converten­tui'.

Libera me de sanguini­bus, Deus, Deus salutismeæ. *et exultabit linguamea justitiam tuam.

Interim Pontifeæ circuitquinto, aspergitqueet redit,ut prius; et finitis Versibusprædictis, stans cummitra,ut supra, inchoat seætoAn­tiphonam .'

Asperges me, et scholaprosequitur, Domine , hys­sopo, et mundabor : lava-—bis me, et super nivemdealbabor.

Domine, labia mea ape­ries: *et os meum annun­tiabit laudem tuam.

Quoniam si voluisses, sa­crificium dedissem uti­que: *holocaustis non de­lectaberis.

Sacrificium Deo spirituscontribulatus : ' cor con­tritum et humiliatumDeus non despicias.

Interim Pontifeæ circuitseæto,aspergitque et redit,ut prius; et finitis dictisVersibus, stans cum mitraut supra inchoat septimoAntiphonam',.

228 ne ECCLESIA!

Asperges me, et scholaproscquitur, Domine, hys­sopo, et mundabor : *Iava­bis me, et super nivemdealbabor.

Benigne fac, Domine, inbona voluntate tua Sion :*ut ædificentur muri Jeru­salem.

Tunc acceptabis sacrifi—cium justitiæ, oblationeset holocausta : * tunc im­

Finitis dictis Versibus,

DEDICATIONE

ponent super altare tuumvitulos.

Et nondicitur Gloria Pa­tri. Interim Pontifca: cir­cuit septimo, aspergitquc ctredit, ut supra.

Subsequenter circuit tcrEcclesiaminterius, tantumaspergendoparietes ejus cumprædicta aqua benedicta ,hoc modo.

et septimo circuitu perPontiþcem, ut supra, facto, schola cantat Anti­phonam :

Hæc est domus Domini firmiter ædificata : benefundata est supra firmam petram.

Psalmus Lætatus sum in his quæ dicta suntmihi : * In domum Domini ibimus. Et dicitur to­tus prout supra in Benedictione primarii lapidis,pag. 204, sed in fine non dicitur Gloria Patri.

Interim incepta Antiphona prædicta, Pontifea:cum mitra, incipiens retro altare majus, proceditad deæteram partem, circuiens intrinsecus Eccle­siam et parietes illius; aspergit eam a parte infe­riori, juæta terram, rediens usque ad locum retroaltare, unde discessit: quo facto, ac finitis Antipho­na ct Psalmo prædictis, scholacantat Antiphonam :

Exurgat Deus , et dissipentur inimici ejus, et fu­giant qui oderunt eum a facie ejus.

PSALMUS 67.

In Ecclesiis benedicite tulus : * in mentis exces­Deo Domino, * de fonti- su.bus Israel. Principes Juda duces

.lbi Benjamin adolescen- eorum : *principes Zabu­

SEU GONSEGRATIONE.

lon, principes Nephthali.Manda Deusvirtuti tuæ:

' confirma hoc Deus, quodoperatus es in nobis.

A templo sancto tuo inJerusalem, ' tibi oderantreges munera.

lncrepa ferasarundinis;congregatio taurorum invaccis populorum :* ut ex­cludant eos qui probatisunt argento.

Dissipa gentes , quæbella volunt, venient legatiex Egypto : ' ]Ethiopiapræveniet manus ejus Deo.

229Regna terræ cantate

Deo : ' psallite Domino.Psallite Deo , qui ascen­

dit super cælum cæli : *adorientem.

Ecce dabit voci suæ voi­cem virtutis , date gloriamDeo super Israel; *magni­ticentia ejus, et virtus eiusin nubibus.

Mirabilis Deus in sanctissuis, Deus Israel ipse dabitvirtutem, et fortitudinemplebi suæ : ' benedictusDeus.

Et non dicitur Gloria Patri.Interim Pontifeæ secundo, per eamdem viam cir­

cuiens, aspergit parietes Ecclesiæ in medio, id est,circa altitudinem faciei suæ, rediens usque ad locumunde discessit : quo facto, ac finitis Antiphona etPsalmo prædictis, schola cantat Antiphonam :

Qui habitat in adjutorio Altissimi, in protectioneDei cæli commorabitur.

PSALMUS 90.

Dicet Domino : Suscep­tor meus es tu, et refugiummeum : *Deus meus, spe­rabo in eum.

Quoniam ipse liberavitme de laqueo venantium,' et a verbo aspero.

Scapulis suis obumbra­bit tibi : * et sub pennisejus sperabis.

Scuto circumdabit teveritasejus: ' non timebisa timore nocturno.

A sagitta volante in die,a negotio perambulante intenebris : * ab incursu et "dæmonio meridiano.

Cadent a latere tuomille , et decem millia &dextris tuis: *ad te autemnon appropinquabit.

Verumtamen oculis tuisconsiderabis : *et retribu­tionem peccatorum vide­bis.

Quoniam tu es, Domine,

230 DE ECCLESIAE:

spes mea : * altissimumposuisti refugium tuum.

Non accedet ad te ma­lum : ' et Dagellum nonappropinquabit taberna­culo tuo.

Quoniam Angelis suismandavit de te, ' ut custo­diant te in omnibus viistuis.

In manibus portabuntte:.' ne forte oti'endas ad

bsmcrttomaconcul'cabis100an et dra­conem.

Quoniam in me spera­vit, liberabo eum : * pro­tegam eum . quoniamcognovit nomen meum.

Clamabit ad me , et egoexaudiam eum : * cumipsosum in tribulatione; eri­piam eum et gloriücaboeum.

Longitudine dierum re­lapidem pedem tuum.

Super aspidem et basi­liscum ambulabis : * et

Et non dicitur Gloria Patri.

Interim Pontifex tertio circuit Ecclesia-m,inci­piens etsinistra parte; et aspergit parietes illius,altius quam secundo, rediens ad locum, unde dis­cessit. Quo facto, adhuc mitram in capite tenensaspergit cumprædicta aqua pavimentum Ecclesia!per medium, incipiens ante altare, usque ad por­tamprincipalem, deinde per transversum, de unopariete ad alium. Interim schola cantat trcs se­quentes Antiphonas cum suis Versiculis :

Domus mea, domus orationis vocabitur. w. Nar­raho nomen tuum fratribus meis, in medio Eccle­siæ laudabo te, sine Gloria.

plebo eum : ' et ostendamilli salutare meum.

ALIA ANTIPHUNA .

Domine dilexi decorem domus tuæ. w. Et locumhabitationis gloriæ tuæ, sine Gloria.

ALIA ANTIPHONA.

Non est hic aliud nisi domus Dei, et porta cæli.

Dictis Antiphonis prædictis, et aspersione , utpræmittitur, facta, Pontifeæstans cum mitra in

sau CONSECBATIONE.. 231

medio Ecclesiæ versus ad altare majus, inchoatet schola prosequitur Antiphonam : ' '. Vidit Jacob scalam , summitas ejus cælos tange­bat, et descendentesAngelos , et dixit : Vere locusiste sanctus est. '

Dum cantatur Antiphona prædicta, Pontifeæstans cum mitra in medioEcclesiæaspergit aquamper pavimentum, versus Orientem, Occidentem,Aquilonem , et Austrum.

Finita Antiphona, Ponti/ea:, deposita mitra,stans ibidem in medio Ecclesiæ, conversus adpor­tam principalem, dicit competenti voce : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Deus , qui loca nomini tuo dicanda sanctifices,

effunde super hanc orationis domum gratiam tuam.ut ab omnibus hic nomen tuuminvocantibus, auxi­lium tuæ misericordiæ sentiatur. Per Christum Do­minum nostrum. ip. Amen.

Tum ibidem stans, adhuc conversus ut prius,dicit : Oremus. .

Et ministri : Flectamus genua. n.. Levate.Deus sanctificationum , omnipotens dominator,

cujus pietas sine fine sentitur; Deus, qui cælestiasimul et terrena complecteris, servans misericor­diam tuam populo tuo ambulanti ante conspectumgloriæ tuæ: exaudi preces servorum tuorum , utsint oculi tui aperti super domum istam die ac nocte;hanc quoque basilicam in honorem sanctæ et victo­riosissimæ crucis, et memoriam sancti tui N. sacrismysteriis institutam clementissimus dedi T ea; mi­seratus illus 'I-tra, proprio splendore clari 1-tica;omnemque hominem venientem adorare te in hocloco placatus admitte, propitius respicere dignare;et propter nomen tuum magnum , et manumtuam fortem , et brachium tuum excelsam , in hoc

232 ne Echnsm DEDIGATIONE

tabernaculo tuo supplicantes libens protege, di­gnanter exaudi , æterna defensione conserva; utsemper felices, semperque in tua religione lætautes,constanter in sanctæ Trinitatis confessione , fideCatholica perseverent. Per Dominum nostrum Je­sum Gbristum Filium tuum, qui tecum vivit et re­gnat in unitate Spiritus sancti Deus.

Deindestans adhuc conversus, ut prius, ibidemextensis manibus ante pectus, dioit P'ræfationem :

Per omnia sæcula sæculorum. iy. Amen.ut. Dominus vobiscum. 132.Et cum spiritu tuo.n. Sursum corda. Iþ. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. iy. Di­

gnum et justum est.Vere dignum et justum est, æquum ct salutare;

nos tibi semper , et ubique gratias agere , Dominesancte, Pater omnipotens , æterne Deus , adætoprecibus nostris, adesto Sacramentis, adesto etiampiis famulorum tuorum laboribus , nobisque mise­ricordiam tuam poscentibus. Descendat quoque inhanc Ecclesiam tuam , quam sub invocatione sanctinominis tui, in honorem sanctæ crucis, in qua co­æternus tibi Filius tuus Dominus noster JesusChristus pro redemptione mundi pati dignatus est,et memoriam sancti tui N. nos indigni consecramus,Spiritus sanctus tuus, septiformis gratiæ ubertateredundans ; ut quotiescumque in hac domotua sauc­tum nomen tuum fuerit invocatum, eorum, qui teinvocaverint, a te pio Domino preces exaudiantur.O beata et sancta Trinitas, quæ omnia purificas,omnia mundas, et omnia perornas. O beata majestasDei, quæ cuncta imples, cuncta contines, cunctadisponis. O beata et sancta manus Dei , quæ omniasanctificas , omnia benedicis , omnia locupletas. 0sancte Sanctorum Deus, tuam clementiam humil­

suu CONSECRATIONE. 2313

lima devotione deposcimus, ut hanc Ecclesiamtuamper nostræ humilitatis famulatum , in honoremsanctæ et victoriosissimæ crucis, et memoriam sanctitui N. puri 1-iicare, bene 1-dicere , et conse 'I-crureperpetua sanctificationis tuæ ubertate digneris. Hicquoque Sacerdotes sacrificia tibi laudis offerant.Hic fideles populi vota persolvent. Hic peccatorumonera solvantur, iidelesquelapsi reparentur. In hacergo, quæsumus Domine, domo tua Spiritus sanctigratia ægroti sanentur ; infirmi recuperentur ; claudicurcutur; leprosi mundentur; cæci illuminentur;dæmonia ejieiantur. Cunctorum hic debilium in­commoda, te Domine annuente, pellantur, omnium­que vincula peccatorum absolvantur. Ut omnes, quihoc templum beneficia juste deprecaturi ingrediun­tur, cuncta se impetrasse lætentur ; ut concessami­sericordia quam precantur, perpetuo miserationistuæ munere glorientur.

Quod sequitur, dicit submissa voce legendo, itatamen, quod a circumstantibus audiri possit.Per eumdem Dominum nostrum Iesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. a. Amen.

Præfatione finita, Pontifeæ, accepta mitra,procedit ante altare, et ibi cum præmissa aquabenedicta facit multam, seu cæmentum, quod mea:,deposita mitra, stans ibidem benedicit, dicens :

ut. Dominus vobiscum. 3. Et cum spiritu tuo.onmes.

Summe Deus, qui summa et media, imaque cus­todis, qui omnem creaturam intrinsecus ambiendoconcludis, sancti 'I-f1ca, et bene 'I-dic bas creaturascalcis et sabuli. Per Christum Dominum nostrum.lp. Amen.

234 ne Eccwsm DEDIGATIONE

Cæmsntum benedictum reservatur, sed resi­duum aquæ benedictæ funditur ad basim, sinepedem stipitis altaris per circuitum.

Pontifex deinde procedit processionaliter cumcruce et clero ad locum in quo Reliquiæ noctepræterita conservataefuerunt; et defertur Chrismausque ad fores Ecclesiæ; sed priusquam locu-mipsum ingrediatur, stans ab ewtra, deposita mi­tra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. [þ.Levate.Aufer a nobis, quæsumus, Domine, cunctas ini­

quitates nostras; ut ad Sancta Sanctorum puris me­reamur mentibus introire. Per Christum Dominumnostrum. n., Amen.

Deinde Pontifice, accepta mitra, locum ipsumcum Presbyter-is et clero ingrediente, scholacantat Antiphonas sequentes :

O quam gloriosum est regnum, in quo cumChristo gaudent omnes Sancti! amicti stolis albis,sequuntur Agnum quocumque ierit.

ALIA ANTIPHONA.

Movete vos, Sancti Dei , de mansionibus vestris,ad loca festinate, quæ vobis parata sunt.

ALIA ANTIPHONA.

Ecce populus custodiens judicium, et faciens ve­ritatem, in te speraverant, Domine, usque in æter­num .

' ALIA ANTIPHONA.

Via Sanctorum facta est recta, et iter eorum præ­paratum est.

munus 94.Venite, exaltemus Do- Præoccupemus faciem

mino : ' jubilemos Deo ejus in confessione; * etsalutari nostro. in psalmis jubilemos ei.

SEU CONSEGRATIONE .

Quoniam Deus magnusDominus, ' et rex magnussuper omnes deos.

Quoniam non repelletDominus plebem suam, *quia in manu ejus suntomnes fines terræ, et alti­tudines montium ipseconspicit.

Quoniam ipsius est ma­re, et ipse fecit illud : 'et aridam fundaveruntmanus ejus.

Venite adoremus, etprocidamus ante Deum : 'ploremus coram Domino,qui fecit nos. quia ipseest Dominus Deus noster.

Nosautem populus ejus :

235

et oves pascuæ ejus.Hodie si vocem ejus au­

dieritis, * nolite obdurarecorda- vestra .

Sicut in exacerbatione ; 'secundum diem tentatio­nis in deserto.

Ubi tentaverunt me pa­tres vestri :*probaverunt.et viderunt opera mea.

Quadraginta annis pro­ximus fui generationihuic; et dixi : Semperbi errant corde:

Ipsi vero non cognove­runt vias meas, quibusjuravi in ira mea; * si in­troibunt in requiem meam.

;.

Et non dicitur Gloria Patri , vel, si magis pla­cet, omissis omnibus præmissis Antiphonis cumPsalmo, schola cantat Responsorium de illoSancto, cujus sunt ipsaeReliquiæ. Interim Pon­tifex manet stans juxta Reliquias. Finitis autemAntiphonis cum Psalmo vel Responsoria prædic­tis, Pontifeæ stans ibidem coram Reliquiis, detectocapite, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. iy. Levate.Fac nos, quæsumus Domine, Sanctorum tuorum

tibi specialiter dedicata membra digne contingere,quorum patrocinia cupimus incessanter habere. PerChristum Dominum nostrum. iy.Amen.

Tum Ponti/eæ, accepta mitra, imponit incen­sum in thuribulo, et Et processio, hoc ordine.Procedunt duo ceroferarii cum luminaribus,deinde crux, tum clerus cantans Antiphonas sub­sequentes; post hos, Sacerdotes portantes fere­

236 ne ECCLESIA-*.nnnIeA'rIONn

trum cum Reliquiis, et juxta eos thuriferariuscontinuo Reliquias ipsas incensans, et immediateante Reliquias ipsas præcedant aliqua intortitia,deinde Pontifex paratus cum suis ministris. Pro—cessione igitur locum ipsum eæeunte, Ponti/'en: in­choatprimam Antiphonam, schola ipsam et omnesalias sequentesprosequente:

Cum jucunditate exibitis, et cum gaudio deduce­mini: nam et montes et colles exilient, expectantesvos cum gaudio, alleluia.

ALIA ANTIPHONA.

Surgite, Sancti Dei, de mansionibus vestris, locasanctificate, plebem benedicite, et nos homines pec­catores in pace custodite.

ALIA ANTIPHONA.

Ambulate, Sancti Dei, ingredimini in civitatemDomini, aedificataest enim vobis Ecclesia nova, ubipopulus adorare debet majestatem Domini.

ALIA An'ripnouA.Istorum est enim regnum cælorum, qui contemp­

serunt vitam mundi, et pervenerunt ad præmia re­gni, et laverunt stolas suas in sanguine Agni.

Eis igitur ad Ecclesiæ consecrandæ foras per­venientibus, priusquam ingrediantur, dimissaante fores Ecclesiæ schola Antiphonas prædictascantante, Pontifeæ, præcedentibus ipsum duobusceroferariis, cruce, thurifera-rio, et Sacerdotibusferetrum Reliquiarum portantibus, circuit Eccle­siam cum ipsis Reliquiis, populo sequente et cla­mante :

Kyrie eleison.Quo facto, Ponti/'es: sedens cum mitra in fal­

distorio, ante fores Ecclesiæ ad id parato , brevisermonepopulum alloquitur.

seu cousecauiose. 237Quanta, fratres charissimi, Ecclesiis et Deo di­

catis locis habenda sit reverentia, canones, et leges,et universalis religiosus iidelium cultus declarat.Nullibi enim quam in sacris basilicis, Domino of­ferri sacrificium debet. Præcipiente siquidem Do­mino per Moysen, tabernaculum cum mensa, atquealtari, et æreis vasis, utensilibusque consecratumest ad divinum cultum explendum; ipsum quoquetabernaculum non solum sacrasse, sed oleo quoquelinivisse legimus. In ipso autem tabernaculo nonalii quam sancti Sacerdotes et Levitæ vestibus sa­cris ornati Sacramenta tractabant, et pro populooblationes offerebant. Postmodum tam Beges He­bræorum suum templum , quam Romani christianiprincipes basilicas a se constructas summa in ve­neratione habuerunt; immunesque ab omni vulgaristrepitu et negotio esse voluerunt; ut domus ora­tionis ad aliud nullum commercium atque usumaccommodaretur. Eamque privilegii et immunitatisprærogativam habere voluerunt; ut si quis teme­rarie sacrilegas manus apposuisset, gravissimissuppliciis afficeretur. Non enim justum visum est ,domum Dei altissimi temerariis præsumptionibusexpositam esse , nec latronum (juxta verbum Veri­tatis) speluncam esse. Locus est salutis, portusnaufragantibus, ad quem de tempestatibus anchorajacitur. Hanc beneficia petituri adeunt, et justæeorum preces exaudiuntur. Capitalium criminumrei ad hanc fugientes, impunitatem facti, imploran­tibus Sacerdotibus, accipiunt. Magnaergo venera­tione sacratas Domino basilicas adeatis, fratrescharissimi, mundique facinoribus Domino oblatio­nes cordis vestri offeratis. De quibus basilicis hæcuna est, cui N. et N. Summi Pontifices privilegiaconcesserunt, quam vos ædiücari fecistis (vel N.?aedificarifecit), et nobis humiliter supplicastis ve!

238 ne ECCLESIA!nanrcarrons

supplicavit), ut eam consecrare dignaremur. Nosautem vestris (vel suis) honestis supplicationibusinclinati, eam in honorem omnipotentis Dei, beatæMariæ semper virginis, et omnium sanctorum, acmemoriam sancti N. dedicamus; et in ejus altariReliquias sanctorum N. et N., Deo propitio, ponidecrevimus, et in altari N. vel in loco N. sunt cor­pora, vel Reliquiæ sanctorum' N. et N. quæ (velquas) qui devote visitaverit, indulgentiam N. perN. concessam obtinebit. Vos insuper moneo, fra­tres charissimi, ut decimasquæ sunt divina tributa,integre Ecclesiis et Sacerdotibus persolvatis. Hassibi Dominus ad universalis dominii signum re­servavit. Audite sanctum Augustinum : Decimætributa sunt egentium animarum. Quod si deci­mas dederis, non solum abundantiam fructuumrecipies, sed etiam et sanitatem corporis et animæconsequeris. Non igitur Dominus Deus præmiumpostulat, sed honorem. Deus enim noster, qui di­gnatus est totum dare, decimam a nobis dignatusest recipere, non sibi, sed nobis sine dubio profn­turam. Sed si tardius dare peccatum est, quanto pe­jus est non dedisse? De militia, de negotio, de arti­ficio redde decimas. Cum enim decimas dando, etterrena et cælestia possis præmia promereri, quarepro avaritia duplici benedictione fraudaris? Hæcest enim Dei justissima consuetudo, ut si tu illidecimam non dederis, tu ad decimam revoceris.Dabis impio militi, quod non vis dare Sacerdoti;et hoc tollit fiscus, quod non accipit Christus. Be­vertimini ad me, inquit Dominus apud Prophetam,et revertar ad vos. Et dixistis : In quo revertemur?Si affiget homo Deum , quia vos configitis me? Etdixistis : In quo coniigimus te? In decimis, et inprimitiis. Et in penuria vos maledicti estis, et mevos coniigitis gens tota. ïnferte omnem decimam in

seu CONSECMTIONE. 239

horreum, et sit cibus in domo mea, et probate mesuper hoc, dicit Dominus : si non aperuere vobiscataractas cæli, et effudere vobis benedictionemusque ad abundantiam , et increpabo pro vobis de'­vorantem, et non corrumpet fructum terræ vestræ :nec erit sterilis vinea in agro, dicit Dominus exer­cituum. Et beatos vos dicent omnes gentes : eri­tis enim vos terra desiderabilis, dicit Dominusexer­cituum. Evitanda est itaque Domini indignatio ,solvendæ decimæ, et tributa divina persolvenda, necpro temporali commodo emittenda sunt secuturabona, quæ expectantur. Memores ergo hæc accipite;fratres charissimi, et intellecta pro desiderio com­plete, ut æterna pro temporalibus accipere beneficia .mereamini.

Archidiaconus legat sequentid duo decreta sa.­crosancti Concilii Tridentini. Sess. xxij. cap. xj.de Beformat.

Si quem clericorum vel laicorum, quacumqueis dignitate, etiam imperiali aut regali præfulgeat,in tantum malorum omnium radix cupiditas occu­paverit, ut alicujus Ecclesiæ, seu cujusvis sæcula­ris vel regularis beneficii, Montium pietatis, alio­rumque piorum locorum jurisdictiones , bona ,census, ac jura etiam feudalia et emphyteutica,fructus, emolumenta, sen quascumque obventiones,quæ in ministrorum et pauperum necessitates con­verti debent , per se vel per alios , vi vel timoreincusso, seu etiam per suppositae personas clerico­rum aut laicorum, seu quacumque arte, aut quo­cumque quæsito colore, in proprios usus convertere,illosque usurpare præsumpserit, seu impedire, neab iis. ad quos jure pertinent, percipiantur; is ana­tbemati tamdiu subjaceat , quamdiu jurisdictiones ,bona, res , jura, fructus, et redditus, quos occu­

240 ne ECCLESIA-Jnamen-tous

paverit, vel qui ad eum quomodocumque etiamex donatione suppositæ personæ pervenerint, Ec­clesiæ, ejusque administratori , sive beneficiato,integre restituerit, ac deinde a Romano Poutiliceabsolutionem obtinuerit. Quod si ejusdem Ecclesiæpatronus fuerit , etiam jure patronatus , ultra præ­dictas pæuas, eo ipso privatus existat. Clericusvero, qui nefaudæ fraudis et usurpationis hujus­modi fabricator seu consentiens fuerit, eisdem pæ­nis subjaceat, nec non quibuscumque beneficiisprivatus sit, et ad quæcumque alia-beneficia inha­bilis efiiciatur; et a suorum Ordinum executione,etiam post integram satisfactionem et absolutionem,

. sui ordinarii arbitrio suspendatur.

Conc. Trid. Sessione ææo.cap. æzj de Reformat.Non sunt feren'di, qui variis artibus decimas Ec­

clesiis obvenieutes, subtrahere moliuntur, aut quiab aliis solvendastemere occupant, et in rem suamvertunt, cum decimarum solutio debit-a sit Deo : etqui .eas dare uoluerint aut dantes impediunt , malienas invadunt. Præcipit igitur sancta Synodusomnibus, cujuscumque gradus et conditionis sint,ad quos decimarum solutio spectat, ut eas ad quasde jure tenentur, in posterum Cathedrali , aut qui­buscumque aliis Ecclesiis , vel personis , quibuslegitime debentur, integre persolvent. Qui vero easaut subtrahunt, aut impediunt, cxcommunicentur,nec ab hoc crimine, nisi plena restitutione secuta.absolvantur. Hortatur dehinc omnes et singulospro christiana charitate . debitoque erga Pastoressuos munere; ut de bonis sibi a Deo collatis, Epis­copis et parochis , qui tenuioribus præsunt Eccle­siis , large subvenire ad Dei laudem, atque adPastorum suorum, qui pro eis invigilant, dignita­tem tuendam, non graventur.

sau CONSEGRATIONE. 24!

Postea Ponti/'es: ad fundatore-m dicat :Scias. frater "charissime,quoniam non permittunt

jura Ecclesias sine ministris ac dote consecrari.Quemadmodum enim dos matrimonium consequi­tur, sic et ad sustentationem ministrorum facultatesnecessariæ snnt. Ea itaque ratione , frater charis­sime, scire volumus, quot Sacerdotes et clericos,et qualem eis honorem vis exhibere, et de quo Ec­clesiam dotare proponis. Et, ut intelligas, qualemtibi atque heredibus tuis honorem et commodita­tem exhibet Ecclesia , scias , ut gratitudinem ipsamad fundatores ostendat, quod a sanctis Patribusstatutum est , in diei dedicationis anniversario so­lemni, fundatores et eorum heredes in processio­nibus primos esse debere; et si casu ad egestatempervenerint, grata recordatione, Ecclesiafundatorispiam liberalitatem recognoscit.

Qui ad interrogata, prout sibi placuerit, res­pondet; de quo fiat publicum instrumentum, sinumerus clericorum , honor, et dos Su/ficiensfuerit. Tunc fundator ipse et plebsprofitentur sejussa Pontificis impleturos. DeindePonti/'es:jubetDeum deprecari pro eo qui Ecclesiam construxitet dotavit, et pro eo qui eam consecrari petiit; et­concedit illis partem in onmibus bonis, quaeibifieri continget. Quo facto , Pontifice sic sedente,antequam quis Ecclesiamingrediatur, schola can­tat Responsorium :

Erit mihi Dominus in Deum, et lapis iste, quemerexi , in titulum : et vocabitur domus Dei , et deuniversis, quæ dederis mihi, * Decimaset hostiaspacificas offeram tibi. ut. Si reversus fuero ad do­mum patris mei, * Decimas.

TumPontifex, deposita mitra, surgit; et versusad ostium Ecclesiæ, ibidem stans dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.il

242 ' DE nccnssw uenientem;

Domum tuam, quæsumus Domine, clementer iu­gredere, et in tuorum cordibus fidelium perpetuamtibi construc mansionem; et præsta, ut domus hæc,quæ tua subsistit dedicatione solemnis, tua fiat ha­bitatione sublimis. Per Christum Dominum nos­trum. n. Amen.

Qua Oratione finita, Pontifeæ, accepta mitra,priusquam ingrediatur, intingitpolliccm deætcræmanus in sanctum Chrisma, et cum.eo , in me­dum crucis, signat ostium Ecclesiæ cæteri-us, di­cens :

In nomine Pa 'i- tris, et Fi '1' lii, et Spiritus 1­saucti. Porta sis benedicta, sanctificata, consecrata,consignata, et Domino Deo commendata; porta sisintroitus salutis et pacis; porta sis ostium pa­cificum, per eum , qui se ostium appellavit, JesumChristum Dominum nostrum, qui cum Patre, etSpiritu sancto vivit et regnat Deus in sæcula sæcu­lorum. n. Amen.

Quo dicto, Presbyteri eleuant feretrum Reli­quiarum, et ingrediendo Ecclesiam cum clero etpopulo processionaliter, Pontifex cum mitra inci­pit et schola prosequitur Antiphonam :

Ingredimini Sancti Dei, præparata est enim a Do­mino habitatio sedis vestræ : sed et populus iideliscum gaudio insequitur iter vestrum; ut oretis pronobis majestatem Domini. Alleluia.

ALIA ANTIPHONA.

Gaudent iu cælisauimæ Sanctorum, qui Christivestigia sunt secuti; et quia pro eius amore san­guinem suum fuderunt, ideo cum Christo exultantsine fine.

Interim processionaliter uadwntper Ecclesiam.Cumpervenerint ad altare, in quo Reliquiæ sunt

SEU CONSECRATIONE . 243

coudeudæ, Reliquiis ipsis cum feretro prope al­tare positis, et luminaribus juæta illas arden­tibus, Poutifea: stans cum mitra ante altare,inchoat, scholaprosequente, Antiphonam :

Exultabunt Sancti in gloria , et lætabuntur in cu­bilibus suis.

Psanuus 149.Cantate Domino canti­

cum novum : ' laus ejusin Ecclesia sanctorum.

Lætetur Israel in eo, quifecit eum: * et filii Sionexultent in rege suo.

Laudent nomen eius inchoro: * in tympano etpsalterio psallant ei.

Quia beneplacitum est .Domino in populo suo : *et exaltabit mansuetos insalutem.

Exultabunt Sancti ingloria : * lætabuntur incubilibus suis.

Exaltationes Dei in gut­ture eorum : * et gladiiancipites in manibus eo­rum.

Ad faciendam vlndic­tam in nationibus: * in­cre ationes in populis.

d alligandos reges eo­rum in compedibus : ' etnobiles eorum in manicisferreis..Ut faciant in eis judi­

cium conscriptum : 'gloriahaec est omnibus sanctisejus.

PSALMUS 150.

Laudate Dominum insanctis ejus ; ' laudateeum in firmamento virtu­tis ejus.

Laudate eum in virtuti­bus ejus : ' laudate eumsecundum multitudinemmagnitudinis ejus.

Laudate eum in sonotubæ : ' laudate eum

in psalterio, et cithara.Laudate eum in tympa­

no, et choro : ' laudateeum in chordis, et organo.

Laudate eum in cym­balis benesonantibus", lau­date eum in cymbalisiubilationis :' omnisspiri­tus laudet Dominum.

Et non dicitur GloriaPatri, sed repetitur An­tiphoua. Qua dicta, Ponti/ea:, deposita mitra,versus ad altare dicit :

244 ' DE ECCLESIA-: DEDICATIONE

onms.Deus, qui in omni loco dominationis tuæ clemens

ac benignus dedicator assistis, exaudi nos , quæsu­mus, ct concede, ut inviolabilis permaneat hujusloci consecratio; et beneficiatui muneris universi­tas iidelium, quæ tibi supplicat, percipere merea­tur. Per Ghristum Dominum nostrum. ip. Amen.

Tum Ponti/ea:, accepta mitra, intingit pollicemdexterae manus in sanctum Chrisma, et cum eosignat Confessionem, id est, sepulchrum altaris,in quo Reliquiæ sunt reponendæ, in quatuor an­gulis, faciens in singulis signum crucis, 'et dicens:

Conse 'I? cretur,» et sancti 1- iicetur hoc sepul­chrum. In nomine. Pa "'I-tris, et Fi 1-lii, et Spiritus'I-sancti. Pax buic domui.

'Deinde, deposita mitra, recondit venerantervasculum ipsum cum Reliquiis et aliis, prout hes­terna die per eum fuit sigillatum, in sepulchroaltaris; quibus reconditis, Ponti/"ea,-inchoat,schola prosequente, Antiphonam :

Sub altare Dei sedes accepistis, Sancti Dei; in­tercedite pro nobis ad Dominum Iesum Christum.a." Exultabunt Sancti in gloria. lp.Et lætabuntnr incubilibus suis.

Et non dicitur GloriaPatri , sed Antiphona ".petitur.

Interim dumpræmissa cantantur, Pontifex sinemitra thurificat Reliquias inclusas. Quo facto,imposita sibi mitra, accipit tabulam seu lapidemcum quo debet Claudi sepulchrum, in manum si­nistram; et pollicem deæteræ manus intingit insanctum Chrisma; et cum eo facit in medio dictætabulæ sine lapidis, de subtus, signum crucis, di­tens:

seu CONSECRATIONE. 245

Conse 1-cretur, et sancti 'i- licetur hæc tabula,(vel hic lapis) per istam unctionem. et Dei bene­dictionem. In nomine Pa 'i-tris, et Fi 'I-lii, et Spi­ritus sancti. Pax tibi.

Et maa:linit cum caemento,ponit et "coaptattabu­lam seu lapidem super sepulchrum, claudens'illud,ct inchoans, schola prosequente, Antiphonam :

Sub altare Dei audivi voces occisorum dicentium :Quare non defendis sanguinem nostrum? Et accepe­runt divinum responsum : Adhuc sustinete. modi­cum tempus, donec impleatur numerus fratrumvestrorum.

ALIA ANTIPHONA.

Corpora Sanctorum in pace sepulta sunt : et vi­vent nomina eorum in æternum. w. Gloria Patri, etFilio, et Spiritui sancto. Sicut erat in principio, etnunc, et semper : et in sæcula sæculorum. Amen.

Post hæc Ponti/"ea:,deposita mitra, dicit :OREMUS.

Deus , qui ex omnium cohabitatione Sanctorumæternum majestati tuæ condis habitaculum, da ædi­ficationi tuæ incrementa cælestia; et præsta, utquorum hic Reliquias pio amore complectimur,eorum semper meritis adjuVemur. Per ChristumDominum nostrum. Iþ. Amen.

Tunc accepta mitra, Ponti/"eæprius incipiente,cæmentarii cum cæmento benedicto firmant ipsamtabulam, seu lapidem. super sepulchrum; deindePontifeæ intingit iterum pollice-mdeæteræ manusin sanctum Chrisma, et cum eo format signumcrucis super eamdem tabulam, sive lapidem, di­cens :

Signe -ï-tur, et sanctifi 'I- cetur hoc altare. Innomine Pa 1-tris, et Fi 'l- lii, et Spiritus ']-sancti.Pax tibi.

246 msaccusam vulcanos];Tum imponit incensum.in thuribulum, dicens :Ab illo benedicatis, in cujus honore ceemaberis.

In nomine Pa 1-tris, et Fi 1-lii, et Spiritus 'i-sanetia. Amen.

Et dextera manu producit desuper signumcrucis , et deposita mitra, inchoat, schola prose­quente, cantum :

Stetit Angelusjuxta aram templi, habens thuri­bulum aureum in manu sua ; et data sunt ei incensamulta; et ascendit fumus aromatum .in conspectuDei. Alleluia.

Interim cummitra thuri/icat altare undique addeæterum et sinistrum latus, ante et desuper,donec præmissus cantus finiatur; quo inito ,stans coram altari sine mitra, dicit :

OBEMUS.

Dir'igatur oratio nostra, quæsumus Domine ,sicut incensum in conspectu tuo, et copiosa bene­ficia christianus populus assequetur; ut quicum­que tibi in hoc altari sacranda libamina devotusobtulerit , vel sacrata susceperit; et vitæ subsidiapræsentis accipiat, et remissionem omninm pecca­torum pariter consequatur, et gratiam sempiternaeredemptionis percipiat. Per Christum Dominumnostrum. a. Amen.

Post hæc Ponti/eæ, accepta mitra, sedet, et mi­nistri eætcrguntmensamaltaris cumlinteomundo;et mox Ponti/eæ 'thurificat super illam in modumcrucis, in medio, et in quatuor ejus cornibus :quo facto, Ponti/'ea- ponit iterum incensum inthuribulo, et illud benedicit, ut supra, videlicet,Ab illo hencdicaris etc., ac tradit uni Sacerdotisuperpelliceoinduto, qui continue altare circuitincensando, donecconsecratio perficiatur, exceptoeo tempore, quo Pontifeæ illud incensat ; tunc

suu consummans. 247

enim Ponti/ici thuribulum præsentat ,' et per Pon—tificem thurificato , illud iterum accipit , et utprius, incensat.' Tum Ponti/ea: adhuc cum mitrastans inchoat, scholaprosequente, Responsorium :

Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectutuo, Domine. w. Elevatio manuum mearum sacrifi­cium vespertinum.

Quod dum cantatur, Ponti/'es: circuit ter al­tare ad dea.-teramcontinue thurificando. Finitaincensatione, Pontifeæ inchoat, schola prose­quente, Antiphonam :

Erexit Jacob lapidem in titulum fundens oleumdesuper : votum vovit Deo Iacob.

Psalmus 83. Quam dilecta tabernacula tua, Do­mine virtutum : * concupiscit et deficit anima meain atria Domini. Et dicitur totus prout habetursupra, pag. 198. Sed in fine non dicitur GloriaPatri.

Dum Antiphona et Psalmus prædicti cantan­tur, Ponti/ea: stans cum mitra, intingit pollicemdextera: manus in oleum CatechumenOrum, et cumeo facit quinque cruces, videlicet in medio alta­ris, et quatuor ejus cornibus, in locis in quibusfecerat cruces de aqua benedicta, videlicet, pri­mam in medio altaris, secundum in dea-tero pos­teriori, id est, Evangelii, tertiam in sinistroanteriori, quartam in dea-teroanteriori, quintamin sinistro posteriori, hoc ordine :

Ta 1-5'i"!

4 f:».[

248 ne accusræ DBDICATIONE

Dicens, dum singulas cruces facit :Sancti 'l' ficetur, et conse 'I-cretur lapis iste. In

nomine Pa 'l' tris , et Fi 'I-lii, et Spiritus 'l" sancti,'in honorem Dei , et gloriosæ virginis Mariæ atqueomnium Sanctorum , ad nomen et memoriamsancti N. Pax tibi.

Deinde Pontifex, accepto thuribulo a Sacerdotealtare incensante, imposito et benedicto, ut prius,incenso, stans cum mitra inchoat, schola prose­quente, Besponsorium:

Dirigatur.Et dicitur totumprout supra habetur, pag. 246.

Quo incepto, Pontifeæ circuit semel altare ad dea:­teram, thurificando illud; deinde restituto thu­ribulo Sacerdoti, et Responsoria finito, depositamitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus-genua. n. Levate.Adsit, Domine , misericordiæ tuæ ineffabilis

pietas, et super hunc lapidem opem tuæ bene 'l"­dictionis, et virtutem tuæ unctionis infunde; ut, telargiente, referat præmium quisquis intulerit vo­tum. Per Christum Dominum nostrum. ut. Amen.

Oratione finita, Pontifeæ inchoat, schola pro­sequente, Antiphonam:

Mane surgens Jacob erigebat lapidemin titulum,fundens oleum desuper. ' votum vovit Domino:vere locus iste sanctus est, et ego nesciebam.

PSALMUS. 91.

Bonum est confiteriDo- In decachordo psalterio:mino, *et psallere nominituo, Altissimo.

Adannuntiandum manemisericordiam tuam, * etveritatem tuam per noc­tem.

cum canticoin cithara.Quia delectasti me, Do­

mine, in factura tua,* etin operibus manuumtua­rum exultabo.

Quam magniticam sunt

'SEU OOBBEOBATIONE.

opera tua, Domine : * ni­mis profundæ factæ suntcogitationes tuæ.

Vir insipiens non eo­gnoscet : * et stultus nonintelliget hæc.

Cum exorti fuerint pec­catores sicut fænum :? etapparuerint omnes , quioperantur iniquitatem.

Utintereant in sæculumsæculi :* tu autem altis­simusin æternum Domine.

Quoniam ecce inimicitui Domino, quoniam ecceinimici tui peribunt : *etdispergentur omnes, quioperantur iniquitatem.

Et exaltabitur sicut uni­cornis cornu meum : * et

249senectus mea in misericor­dia uberi.

Et despexit oculus me­us inimicosmeos: ' et abinsurgentibus in me ma­lignantibus, audiet aurismea.

Justus ut palma llore­bit. *sicut cedrus Libanimultiplicabitur.

Plantati in domo Domi­ni, * in atriis domus Deinostri florebunt.

Adhucmultiplicabunturin senecta uberi : * et be­ne patientes erunt, ut an­nunüenL

Quoniam rectus Domi­nus Deus noster : * et nonest iniquitas in eo.

Et non dicitur GloriaPatri.Incepta Antiphona, Pontifex, accepta mitra,

facit iterum quinque cruces cum pollice de eodemoleo Catechumenorum, in eisdem locis altaris, eteo ordine, prout prius fecit, dicens, dum singulascruces facit :

Sancti 1- fieetur, et couse 'I- oretur lapis iste. lnnomine Pa 'I' tris, et Fi 1- lii, et Spiritus 1- sancti,in honorem Dei, et gloriOsæ virginis Mariæ, atqueomnium Sanctorum, ad nomen et memoriam sanctiN. Pax tibi.

Deinde Ponti/'ex, accepto thuribulo a Sacerdotealtare incensante , imposito et benedicto , utprius, incenso, stans cummitra inchoat iterum,schola prosequente, Responsorium :

Dirigatur.Et dicitur totum prout,habetur sup-ra,pag. 246.

M.

250 ne mrsus nmrcsrronnQuo incepto, circuit iterum semel altare ad des­teram, illud incensando; quo facto, restitutoturibulo Sacerdoti, et Responsoriafinito, Pon­tifex, deposita mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. li- Levate.Adesto, Domine, dedicationi hujus mensæ tuæ,

et in eam, quæ a nobis indignis sancto linita estoleo , bene 1-dictionis et sancti 'f-ficationis tuæ vir­tutem , et consecrationem infunde. Qui vivis etet regnas Deus , per omnia sæcula sæculorum.li- Amen.

Alia Oratio. cams. .Omnipotens sempiterne Deus, altare hoc, quod

in honorem tuum , et in memoriam saneti tui N.nos indigni oonsecramus; virtute tuæ benedic­tionis sanctiüca; et omnibus te hic invocantibusatque inte sperantibus, auxilii tui munus ostende;ut huic altari imposita munera semper accepta fieridigneris; et in eo Sacramentorum virtus , et voto­rum semper obtineatur effectus. Per Christum Do­minum nostrum. a. Amen.

Qua finita, Pontifex: incipit, schola prore­quente, Antiphoriam :

Unxit te Deus, Deus tuus, oleo lætitiæ præ consor­tibus tuis.

psanuus. 44.Eructavit cor meum

verbum bonum : * dicoego opera mea regi.

Lingua mea calamusscribæ, * velociter scri­bentis.

Speciosus forma præ n­liis hominum, diffusa estgratia in labiis tuis : 'propterea benedixit teDeus in æternum.

Accingeregladio tuo su­per femur tuum, * pomu­tissime.

Specie tua, et pulchritu­dine tua , * intende, pros­pere procede, et regna.

Propter veritatem , etmansuetudinem, et justi­tiam , * et deducet te mi­rabiliter dextera tua.

Sagittæ tuæ acutæ , po­

SEU CONSBGBLTIOB B.

puli sub te cadent, ' incorda inimicorum regis.

Sedes tua , Deus, in sæ­culum sæculi : * virga di­rectionis. virga regni tui.

Dilexisti justitiam, etodisti iniquitatem : ' prop­terea unxit te Deus, Deustuus. oleo lætitiæ præ con­sortibus tuis.

Myrrha, et gutta, et ea­sia a vestimentis tuis, adomibus eburneis : * exquibus delectaverunt tefiliæ regum in honore tuo.

Astitit regina a dextristuis in vestitu deaurato, 'circumdata varietate.

Audi lilia, et vide, etinclina aurem tuam : *et obliviscere populumtuum, et domum patristui.

Et concupiscat rex de­corem tuum : * quoniamipse est Dominus Deus

251tuus et adorabunt eum.

Et iiliæ Tyri in muneri­bus " vultum tuum depre­cabuntur : omnes divitesplebis.

Omnis gloria ejus aliæregis ab intus : * in tim—briis aureis, circumamictavarietatibus.

Adducentur regi virgi­nes post eam : ' proximæejus efferantur tibi.

AEerentur iu lætitia, etexultatione : ' adducenturin templum regis.

Pro patribus tuis natisunt tibi tilii : ' constitueseos principes super om­nem terram.

Memores erunt noministui : ' in omni generationeet generationem.

PrOpterea populi conti­tebuntur tibi in æternum *'et in sæculum sæculi.

Et non dicitur GloriaPatri.Incepta Antiphona, Pontifex , accepta mitra,

iterum facit quinque cruces de sancto Chrismatecum pollice dezteræ manus in medio tabulæ al­taris, et in quatuor ejus angulis, ordine supraposito, ad quamlibet crucem dicens :

Sancti 'I-ficetur, et conse 1-cretur lapis iste. Innomine Pa 'I- tris, et Fi 1- lii, et Spiritus 1-sancti,in honorem Dei, et gloriosæ virginis Mariæ, atqueomnium Sanctorum, ad nomen et memoriam sanctiN. Pax tibi.

Deinde Pontifex, accepto thuribulo a Sacerdote

252 ne Eccusm DEDICATIONE

incensante, imposito et benedicto, ut prius, in­censo, stans cum mitra inchoat, schola prose­quente,"Responsorium :

Dirigatur.

Et dicitur totumprout supra habetur pag. 246.Quo incepto, Pontiferc circuit semel altare ad si­nistram, illud incensans, utprius; quo incensam,restituto thuribulo Sacerdoti, et Antiphona finita,Pontifeæ, deposita mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. lp.Levate.

Descendat, quæsumus Domine Deus noster, Spi­ritus tuus sanctus super hoc altare, qui et donanostra et populi tui in eo sanctificet, et sumentiumcorda dignanter emundet. Per Christum Dominumnostrum. lp. Amen.

Qua dicta, Pontifex inchoat et schola prose­quitur Antiphonam :

Sanctificavit Dominus tabernaculum suum : quiahæc est domus Dei, in qua invocabitur nomen ejus,de quo scriptum est : Et erit nomen meum ibi,dicit Dominus.

PSALMUS 45. .

Deus noster refugium,et virtus; *adjutor in tri­bulationibus, quæ invene­runt nos nimis.

Pmpterea non timebimusdum turbabitur terra :* ettransferentur montes incor maris.

Sonuerunt. et turbatæsunt aquæ eorum : * con—turbati sunt montes in l'or­tiludine ejus.

Fluminis impetus læ­tificat civitatem Dei : 'sanctificavit tabernacu­lum suum Altissimus.

Deusin medio ejus noncommovebitur : ' adjuva-—bit eam Deus mane dilu­culo.

Conturbatæsunt gentes.et inclinata sunt regna :'dedit vocem suam, motaest terra.

SEU CORSECRATIORE .

Dominus virtutum no­biscum : ' susceptor nosterDeus Jacob.

Venite, et videte operaDomini, quæ posuit pro—digia super terram : *au­ferens bella usque ad finemterræ.

Arcum conteret et con­

253fringet arma : ' et scutacomburet igni.

Vacate, et videte quo­niam ego sum Deus : 'exaltabor. in gentibus, etexaltabor in terra.

Dominus virtutum no­biscum : ' susceptor nosterDeus Iacob.

Et non dicitur Gloria Patri. .Interim dum Antiphoua et Psalmus prædicti

dicuntur, Pontifex, accepta mitra, fundit etspargit de oleo Catechumeuorum, et Chrismatepariter super altare, illud manu deæteraconfri­caus, liuieus et perungeus. Quo facto, incipit,schola prosequente, Autiphonam : "

Ecce odor filii mei, sicut odor agri pleni, cui he­nedixit Dominus : crescere te faciat Deus meus, si­cut arenam maris : et donet tibi de rore cæli bene­dictionem.

'Psalmus 86. Fundamenta ejus in montibussanctis : * diligit Dominus portas Sion , super om­nia tabernacula Jacob. Et dicitur totu-sprout ha­betur supra, pag. 203. Sed in fine non diciturGloria Patri.

Finito Psalmo, Ponti/ea: stans cum mitra,dicit : .

Lapidem hunc, fratres charissimi, in quo un­guentum sacræ unctionis effunditur, ad suscipiendapopuli sui vota et sacrificia, oremus ut Dominusnoster benedicat et consecrat, et quod est unctuma nobis , sit unctum in nomine ejus; ut plebis votasuscipiat, et altari per sacram unctionem perfecto,dum propitiationem sacrorum imponimus, ipsi pro­pitiatores Dei esse mereamur. Per Jesum ChristumDominum nostrum, quicum eo et Spiritu sancto

254 DE ECCLESIB DEDIGATIOHE

vivit, et regnat Deus in sæcula sæculorum. li-Amen.Quo dicto, inchoat Antiphonam, schola ipsam

et Psalmum ac sequentia Responsoria prose­quante.

ANTIPHONA.

Lapides pretiosi omnesmuri tui , et turres Jeru­salem gemmis ædificabuntur.

psuuns 147.Lauda lerusalem Domi­

num : *lauda Deum tuumSion.

Quoniam confortavit se­ras portarum tuarum : 'benedixit liliis tuis in te.

Qui posuit lines tuos pa­cem : *et adipe fruumentisatiat te.

Qui emittit eloquiumsuum terræ : * velocitercurrit sermo ejus.

Qui dat nivem sicut la­nam : * nebulam Sicut ci­nerem spargit.

Mittit chrystallum suam

sicut buccellas : ' ante fa­ciem frigoris ejus quis sus­tiuebit?

Emittet verbum suum.et liquefaciat ea : ' nubitspiritus ejus, et fluentaquæ.

Qui annuntiet verbumsuum Jacob : ' iustitias. etjudicia sua Israel.

N'on' fecit taliter omninationi : ' et judicia suanon manifestavit eis.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

Deinde dicitur Res-pomarium.'Hæc est Jerusalem civitas illa magna cælestis ,

ornata tanquam sponsa Agni. * Quoniam taberna­culum facta est , Alleluia. r. Portæ ejus non clau­dentur per diem, noxenimnon erit in ea. ' Quoniam.

Aliud Responsori-um.Plateæ tuæ, Jerusalem, sternentur auro mundo,

alleluia, et cantabitur inte canticum lætitiæ, alle­luia. * Et per omnes vicos tuos dicetur ab univer­sis, alleluia, alleluia. it. Lucc splendida fulgebis:et omnes fines terræ adorabunt te. * Et per omnes.

suu CONSEGRATIONE. - 255

Inccpta Antiphona, interim dum ipsa et Psal­mus ac Responsoriaprædicta cantantur, Ponti­fea: cum mitra incipiens retro altare, etprocedensad ejus deateram, inungit Chrismate cumpollicedextero singulas duodecim cruces in parietibusEcclesiæ depictas, ad unamquamque crucem di­cens :

Sancti 'l- ficetur, et conso 1-cretur hoc templum.In nomine Pa 1-tris, ct Fi 'I-lii, et Spiritus 1-sancti,in honorem Dei, et gloriosæ virginis Mariæ, atqueomnium Sanctorum, ad nomen et memoriam sanctiN. Pax tibi.

Et'peruneta qualibet cruce, mos:accepto thuri­bulo, illam incensat triplici ductu."

His peractis, Ponti/"ea:ad altare revertitur, acstans cum mitra, et thurificans super illud, in­choat, schola prosequente, Antiphonam :

Edificauit Moyses altare Domino Deo , offerenssuper illud holocausta et immolans victimas , fecitsacrificium vespertinum in odorem suavitatis DO­mino Deo, in conspectu filiorum Israel.

Qua finita, stans adhuc cum mitra, dicit :Dei Patris omnipotentis misericordiam supplices

imploremus, fratræ charissimi, ut altare hoc sacri-,­ticiis spiritualibus imbuendum . nostræ vocis exo­ratus ofticio præsenti bene 1- dictione sanctiücet,atque in eo semper oblationes famulorum suorumstudio sanctæ devotionis impositas bene 'i-dicereet sancti 1-iica'redignetur; et spirituali placatus in­censo precibus familiæ suæ promptus cxauditor as­sistat. Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Deinde benedicit incensum super altare cre­mandum, stans ibibem, deposita mitra, dicensVersus.

256 ne nccnssm DEDICATIONE

1. Domine, exaudi orationem meam. 1). Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. iy'.Et cum spiritu tuo.

OBEMUB.

Domine Deus omnipotens , cui assistit exercitusAngelorum cum tremore, quorum servitium spiri­tuale et igneum esse cognoscitur; dignare respicere,bene 1-dicere, et sancti -I-iicare hanc creaturam in­censi, ut omnes languores, omnesque'intirmitates,atque insidiæ inimici odorem ejus sentientes effu­giant, et separentur a plasmate tuo , quod pretiosoFilii tui sanguine redemisti, ut numquam laedatura morsu iniqui serpentis. Per eumdem ChristumDominum nostrum. a. Amen.

Deinde aspergit ipsum aqua benedicta ct, ac­cepta mitra, format propria manu ea: ipsoincenso quinque cruces, quamlibet de quinquegranis, super illa quinque loca altaris, in quibuscruces de aqua, et oleo, ac Chrismate factæ priusfuerunt; et su er quamlibet crucem thuris ponitunam crucem [laetam de subtili candela, ad mcn­suram cruc-is de granis incensi factæ, et cujusli­bet crucis capita accenduntur, ut cum ipsis thuscomburatur et crematur. Omnibus autem cruci­bus accensis, Pontifeæ, deposita mitra, [lea-isco­ram altari genibus, inchoat, scholaprosequente:

Alleluia. Venisancte Spiritus, reple tuorum cordafidelium, et tui amoris in eis ignem accende.

Nisi consecrat-ionat inter Dominicam Septua­gesimæ, et festum Paschæ Resurrectionis Domininostri Jesu Christi : quia tunc, omisso Alleluia,

dicitur Versus tantum. Quodicto, surgit Pontifexstans ibidem versus ad alta-rc sine mitra, etschola cantat Antiphonas duas sequentes.

SEUconsensurum. 257ammon.

Ascendit fumus aromatum in conspectu Dominide manu Angeli.

ALIA ANTIPH'ONA.

Stetit Angelusjuxta aram templi, habens thuri­bulum aureum in manu sua : et data sunt ei incensamulta; et ascendit fumus aromatum in conspectuDei. ­

Sine Alleluia. Quibus finitis, Ponti/eæ adhucstans ante altare sine mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. iy.Levate.Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus,

clemens et propitius, preces nostræ humilitatisexaudi, et respice ad hujus altaris tui holocaustum,quod non igne visibili probetur, sed infusum sanctiSpiritus tui gratia in odorem suavitatis ascendat, etlegitime se sumentibus Eucharistia medicabilis fiat,ad vitamque proficiat sempiternam. Per ChristumDominum nostrum. a. Amen.

Post hæc, combustis candelis et thure, cineresillius canibus-tionis per unum eæ ministris cumspatulis ligneis abradantar, et collecti in aliquocase projiciuntar in sacraria. Interim Pontifeæsine mitra stans ante gradus altaris, versus adaltare, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. a. Levate.Deus omnipotens, in cujus honorem , ac beatis­

simæ virginis Mariæ, et omnium Sanctorum, acnomen et memoriam sancti tui N. nos indigni al­tare hoc consecramus , clemens et propitius precesnostræ humilitatis exaudi, et præsta, ut in hacmensa sint libamina tibi accepta, sint grata, sintpinguia, et sancti Spiritus tui semper rore perfusa;ut omni tempore hoc in loco supplicantis tibi fa­

5258 DB Bootes:/E name/tnom:

miliæ tuæ anxietates releves, ægritudines cures ,preces exaudias, vota suscipias, desiderata confir­mes , postulata concedas. Per Dominum nostrumIesum Christum fiilinm tuum, qui tecum vivit, etregnat in unitate ejusdem Spiritus sancti Deus.

Deinde eodem modo stans dicit mediocri voce,extensis manibns ante pectus, Præfatzonem hanc :

Per omnia sæcula sæculorum. iy.Amen.ut.Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.ut. Sursum corda. &. Habemus ad Dominum.v. Gratias agamus Domino Deonostro. ly.Dignum

et justum est.Vere dignum et justum est, æquum et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere, Dominesancte , Pater omnipotens, æterne Deus : Et, utpropensiori cura , et attentiori famulatu tibi servi­tutis officia deferamus, hoc præsertim tempore,quo religiosarum mentium habitum ultra parietumornatum delegisti; templum istud, in quo sanctitui N. mentio habetur-, bene j- dicere et sancti ?­iicare digneris : per cujus sacram reverentiam ethonorem , sacratissimo nomini tuo hoc altare dedi­eamus. Hujus igitur, Domine, efflagitatus preci­bus, dignare hoc altare cælesti sancti 'I-ficationeperfundere, et bene j- dicere. Assistant Angeli cla­ritatis, et sancti Spiritus illustratione perfulgeat.Sit illius quoque apud te gratiæ, cujus fuit illudquod Abraham, pater ftdei, in nostræ iiguramre­demptionis, filium immolaturus exstruxit; quodIsaac in conspectu tuæ majestatis instituit; quodJacob Dominum magna videns visione erexit; uthic orantes exaudias; hic oblata sancti j- fiees; hicquoque superposita bene j- dicas; hic quoque bene­dicta distribuas. Sit ergo Ecclesiætuæ titulus sempi­ternus, sit mensacælesti spiritualique conviviopræ­

sau communione. 259parata. Tu igitur, Domine, proprio ore tuo hostiassuper eam impositas bene 1- dicito, et benedictassuscipito. Ac nobis omnibus tribue , ut participa­tione earum vitam acquiramus sempiternam.

Quod sequitur, dicit submissa ooce legendo, itatamen, quod a circumstantibus audiatur.

Per Dominum nostrum Jesum Christum Filiumtuum , qui tecum vivit et regnat in unitate ejusdemSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.a. Amen.

Præfatione finita, Pan tifeæinchoat, scholapro­sequente, Antiphonam :

Confirma hoc, Deus, quod operatus es in nobis,a templo sancto tuo, quod est in Ierusalem. Alleluia.

Psalmus 67. Exurgat Deus , et dissipentur ini­mici ejus , * et fugiant qui oderunt eum , a facieejus. Et dicitur prout habetur supra, pag. 125.

Incepta Antiphona, Pontifex, acceptamitra,cum pollice dexter-æ manus Chrismate intinctafacit crucemin fronte altaris, nihil dicens. Quofacto, ac prædictis Antiphona et Psalmo [initis,deposita mitra, dicit :

OREMUS.

Maiestatemtuam, Domine, humiliter imploramusut altare hoc sacræ unctionis libamine ad susci­pienda populi tui munera inunctum potenter bene­1' dicere et sancti 'l- licare digneris; ut quod nunca nobis indignis, sub tui nominis invocatione, inhonorem beatissimæ virginis Mariæ, et omniumSanctorum, atque in memoriam sancti tui N. sacro­sancti Chrismatis unctione delibutum est , placeattibi, atque altare maneat perpetuum; ut quidquiddeinceps super illud oblatum sacratumve fuerit ,dignum tibi flat holocaustum ; atque omnium bic

260 ne rcamsu; DEDIGATIONE.

offerentium sacrificia a te pio Domino benigne sus­cipiantur, et'per ea vincula peccatorumnostrorumabsolvantur ; maculæ deleantur; veniæ impetren­tur ; gratiæ acquirantur : quatenus una cum Sanctiset Electis tuis vitam percipere mereamur æternam.

. Per Christum Dominum nostrum. ly.Amen.Tum Pontifex, accepta mitra, cum pollice dcr­

teræ manus Chrismate intincta inungit in modumcrucis conjunctiones mensæ seu tabulæ altaris,et tituli sive stipitis, quatuor angulis, quas-iillaconjungens, ad singulas cruces, dicens :

In nomine Pa 1"tris , et Fi T lii, et Spiritus 'i"sancti.

Deinde, deposita mitra, dicit :oaauos.

Supplices te deprecamur, omnipotens æterne Deus,per unigenitum Filium tuum Dominum nostrumJesum Christum , ut altare hoc sanctis usibus præ­paratum , cælesti bene 'l- dictionc sanctifices; et,sicut Melchisedech Sacerdotis præcipui oblationemdignatione mirabili suscepisti , ita imposita huicnovo altari munera, semper accepta ferre digneris;ut populus, qui in hanc Ecclesiæ domum sanctamconveniet , per hæc libamina coelesti sancti ficau'onesalvatus, animarum quoque suarum salutem perpe­tuam consequatur. Per eumdem Christum Domi­num nostrum. ip. Amen.

Post hæc Subdiaconi abstergunt diligente-r cummantilibus telæ grossæ mensam altaris; et Pon­tifeæaccedit ad sedem suam juæta altare, in quacum mitra sedens fricat bene manus cum medullapanis, ac lavat, et eætergit. Quo facto, Subdiaco­nis, seu Acolythis præsentantibus ipsi Ponti/icitobaleas. novas et mundas, ac vasa, et orna­menta ad cultum Dei et Ecclesiæ, ac altaris.con­

nunc. TOBAL.vssonuu m' omvmsn'r. 261

secratorum pertinentia, Pontifeæ, deposita mitra,surgit, et stans illa benedicit, dicens :

BENEDICTIO

mensuum, VASORUM,ET osssmus'ronuusccmsm, n'r ALTARIScomsscns'ronnm.

ut.Adjutorium nostrum in nomine Domini. 1). Quifecit cælum et terram.

ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.

onustus.

Omnipotens et- misericors Deus . qui ab initioutilia et necessaria hominibus creasti," templaquemanu hominum facta nomini tuo sancto dicari, tuæ­que habitationis loca vocari voluisti, quique per fa­mulum tuum Moysen vestimenta Pontificalia, etSacerdotalia , seu Levitica , et alia quæque diversigeneris ornamenta ad cultum et decorem taberna­culi et altaris tui fieri decrevisti; exaudi propitiuspreces nostras, et omnia hæc diversarum specierumornamenta, in usum hujus Ecclesiæ tuæ et altarisad honorem et gloriam tuam præparata, purmcare,bene *l-dicere, sancti T ficare , et conse 1-crare pernostræ humilitatis servitium digneris, ut diviniscultibus et sacris mysteriis apta existant , hisqueconfectioni Corporis et Sanguinis Jesu Christi Filiitui Domini nostri dignis pareatur famulatibus. Quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deusper omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Deinde aspergit illa aqua benedicta; tum mi­nistri ponunt super altare Chrismale, sivepan­num lineum ceratum, ad mensuram altaris [ac­tum; deindevestiunt altare tobaleis et ornamentisbenedictis, ponentes desuper crucem, et alia ar-—.namenta. Interim Pontifex stans ibidem inchoat

262 nenen. TOBAL.usouuu m' osum-r.

Antiphonam primam, schola ipsam ac alias An­tiphonas sequentes, et Responsoria cum suis Ver­sibus et Psalmis prosequente.

ANTIPHOBA.Circumdate, Levitæ, altare Domini Dei, vestite

vestimentis albis , estote et vos canentes hymnumnovum , dicentes Alleluia. w. 'Mirabilis Deus inSanctis suis, et sanctus in omnibus operibus suis.w. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto. n. Sicuterat in principio, et nunc, et semper, et in sæculasæculorum. Amen.

amamnon.Circumdate Sion , et complectimini eam , nannte

in turribus ejus. w. Magnus Dominus et laudabilisnimis , in civitate Dei nostri , in monte sancto ejus.

Deinde dicitur Responsorium.Induit te Dominus tunica jucunditatis , "et impo­

suit tibi coronam. * Et ornavit te ornamentis sanc­tis. w. Luce splendida folge-bis,et omnes fines terræadorabunt eoram to. * Et ornavit te. r. Nationes exlonginquo ad te venient, et munera deferentes ado­rabunt Dominum; et terram tuam in sanctificationehabebunt, et nomen magnum tuum invocabunt. "'Etornavit te. ut.Benedicti erunt, qui te aedificaverunt;tu autem lætaberis in liliis tuis, quoniam omnesbenedicentur, et congregabuntur ad Dominum." Etornavit te.

Et non dicitur Gloria, sed sequens Antipho-nacantatur.

In velamentoalarum tuarum proiege nos Domine,et in laude tua gloriemur.

PSALMUS 62.

Deus Deus meus, * ad ' quam multipliciter tibite de luce vigilo, caro mea.

Silivitin te anima mea, In terra deserta,- et in­

mm. roma. vasorum ET onmium-r. 263via, et inaquosa : * sic insancto apparui tibi, ut vi­derem virtutem tuam , etgloriam tuam.' Quoniam melior est mi­sericordia tua super vitas :' labia mea laudabunt te.

Sic benedicam te in vitamea : * et in nomine tuolevabo manus meas.

Sicut adipe, et pingue­dine repleatur anima mea :et labiisexultationis lauda­bit os meum.

Si memor fui tui superstratum nieum, in matuti- .nis meditabor in te : *quiafuisti adjutor meus.

Et in velamento alarumtuarum exaltabo, adhæsitanima mea post te; * mesuscepit dextera tua.

Ipsi vero in vanum quæ­sierunt animam meam, in­troibunt in inferiora ter­ræ : * tradentur in manusgladii, partes vulpiumerunt.

Rex vero Iætabitnr inDeo, laudabuntur omnesqui jurant in eo : ' quiaobstructum est os loquen­tium iniqua.

Gloria Patri etc. Sicut

ï erat etc.

Finito Psalmo, Ponti/eæ, deposita mitra, as­ceadit ad altare, et facta cruci super altari posi­tæ reverentia, incipit, scholaprosequente, Anti­phonam :

Omnis terra adoret Deus, et psallat tibi; psalmumdicat nomini tuo Domine.

Interim, dum Autiphoua cantatur, Ponti/'esincemat super altare in modum crucis : et Anti­phoaa finita, Pontifex eamreincipit, et scholapro­sequitur; et interim iterum ipse Ponti/'es:superaltare in modumcrucis inceusat, quod et tertio fa­cit; quo facto, stans ante medium altaris, dicit :

ORE-IUS.

Descendat, quæsumus, Domine Deus noster, Spi­ritus tuus sanctus super hoc altare, qui et donanostra et populi tui in eo sanctificet, et sumentiumcorda dignanter emundet. Per Christum Dominumnostrum. a. Amen.

264' nenen. 'romn. vasonuu ET canam-r.annuus.

Omnipotens sempiterne Deus , altare hoc nominituo dedicatumcælestis virtutis benedictione sancti­-i-tica; et omnibus in te sperantibus auxilii tui mu­nus ostende ; ut hic Sacramentorum virtus , et vo­torum obtineatur effectus. Per Dominum nostrumJesum Christum Filium tuum , qui tecum vivit etregnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. iy. Amen.

ut. Dominus vobiscum. 171.Et cum spiritu tuo.ut. Benedicamus Domino. et. Deo gratias.Quo dicto, Ponti/'es: acced-itad sacristiam, sic:

sacrarium, ubi depositopluviali, si celebrare co­luerit, quod conveniens est, accipit sandalia,dicens Psalmum Quam dilecta, cum aliis ; deinde,lotis manibus, accipit omnia paramenta Pontiflïcalia albi coloris. Interim ornatur Ecclesia., etluminaria super altari, et credentia, atque alibi,ubi placuerit, accenduntur. Tune cwit PontifexMissam celebratur-us, Si vero fatigatus nim-is cele­brare noluerit, facit Missamsolemniter per ali­quem Sacerdotem celebrari.

Missa dicitur prout in Missali, in ipsa die De—dicationis Ecclesiæ.

In fine Pontifeæ dat benedictionem solemnem,dicens : ­

Sit nomen Domini benedictum etc.

Et indulgentias supra declaratas. Quibus pu­blicatis, revertitur ad sacristiam, ubi, depositissacris vestibus, cadit in pace.

Deinde cineres per Ecclesiam aspersi, in quibuslitteræ Græcæ et Latinæ scriptæ sunt, per minis­tros Ecclesiæ tolluntur, et Ecclesia totalitermundatur.

ns. ALTARIScaussam-nona. 265

DE ALTARIS CONSECRATIONEQUE m SINE ECCLESI/E DEDICATIONE.

Altaris consecratio, quamuis omni die de jurefieri possit, decentius tamen in Dominicis die­bus vel Sanctorum solemnitatibus [it. Sane-sero

-ante diem consecratibnis, Ponti/'ea- parat Heli-.­quias in altari consecrando includendas, ponenseas in decenti et mundo vasculo, cum tribus gra—nis thuris: ponit etiam in eo chartulam de per­gamena, scriptam sub hac orma. M. DCCC..etc, die N. mensis N. Ego .Episcopus N. consc­cravi altare hoc,'1n honorem sancti N. et-ReliquiasSanctorum Martyrum N et N. in eo inclusi, et sin­gulis Christi fidelibus, hodie unum annum, et indie anniversario consecrationis hujusmodi ipsamvisitantibus quadraginta dies de vera indulgentia,in forma Ecclesiæ consueta, concessi.

Sigillans' ipsum vasculumdiligenter, et in ho­nesto et mundo loco ponens, cum duobus cande­

. labris et luminaribus ardentibus. Celebrandæquesunt Vigiliæ ante Reliquias ipsas, et canendiNocturni, e'tmatutinæ Laudes, in honorem Sanc­torum quorum Reliquiæ sunt-recondendæ.

Parantur etiam in Ecclesia, quæ ad altarisconsecrationem sunt necessaria, videlicet sanc­tum Chrisma in vasculo, et ampulla; oleumsanctum Catechumenorum, etiam in vasculo, etampulla; una libra thuris, cujus medietas sit ingranis,-. thuribulum cum navicula et cochleari;

12

266 me ALTARIS CONSECRATIONE.

eas cum prunis ardentibus; vas aqua plenum,quod in presbyterio ponitur ; eas cum cineribus;eas cum sale; vas vini; aspersorium factum deherba hyssopi; mantilia ea: tela grossa ad exter­gendum mensam altaris consecrandi, quoties erpedierit; coopertura linea cerata ad mensuramipsius altaris consecrandi; quinque cruces parcafactæ de candelis ceræ subtilibus ; aliquæ spatulaligneæ parvæ, ad abradendum de 'altari combus­tiones candelarum et thuris; vas, in quo ipserasuræ deponantur; calæ,arena, si'oetegula tritaad faciendum caementum,pro liniendo sepulchroReliquiarum et junctura mensæ altaris cum sti­pite; cæmentarius, qui hoc agat; duo intortitiaaccensa, quæ semper præcedant Pontificem, quo­cumque ierit; vas cum aqua, ad abluendas manusPontificis, et medulla panis, ac mantilia, pro ez­tergendis manibus; bomobyæpro eætergenda cruce,quæ Et in stipite altaris; tobaleæ novæ mundaet vasa, atque ornamenta ad cultum Dei et alta­ris, postquam consecratum fuerit, pertinentia be­nedicenda.

Ponti/ea: mane in suo habitu quotidiano venitad Ecclesiam, et sedens in sede ad dexteram, velin faldistorio ad sinistram altaris consecrandi,incipit et dicit voce submissa cum clericis septemPsalmos cum Antiphona Ne reminiscaris etc, utsupra, pag, 106, sine Litaniis. ïnduens interimamictum, albam, cingulum, stolam, et pluvialealbi coloris, accipiensmitram simplicemin capite,et baculum Pastor-alem in manu sinistra. Sicqueparatus, septem Psalmis ea,-pletis,Pontifeæ cumministris accedit coram altari consecrando; ubidepositobaculoPastorali, et, stans-sinemitra, iu­ctwat, et schola prosequitur sequentem Amt.phonam.

DE ALTARISconsensi-none. 267

ANTIPHONA.

Adesto Deus, unus omnipotens, Pater, et Filius,et Spiritus sanctus.

Deinde dicit, stans eodem modo :

annuus.

Actiones nostras , quæsumus Domine, aspirandopræveni, et adjuvando prosequere ; ut cuncta nostraoratio et operatio a te semper incipiat, et per tecæpta finiatur. Per Christum Dominum nostruma. Amen.

Qua dicta, Ponti/'ex, accepta mitra, procumbitsuper faldistorium ibidem præparatum, et can­tores incipiunt Litanias ut supra, pag. 29, vel,cantoribus deficientibus , Pontifex cas legit, inquibus suo loco nominetur bis Sanctus ille, incujus honore et nomine dedicatur ipsum altare,et illi quorum Reliquiæ in eo includuntur. Post­quam autem dictum fuerit:

Ut omnibus fidelibus, etc. a. Te rogamus audinos.

Pontifeæ ab accubitu surgit, et baculum Pas­toralem in sinistra tenens, dexteram in altumextendens, producit communiter super aram etstipitem altaris consecrandi ter successivesignumcrucis, dicens prim-o :

Ut altare hoc ad honorem tuum, et nomen sanctiN. consecrandum bene-I- dicere digneris. iy. Te ro­gamus audi nos.

Secundadicit:Ut altare hoc ad honorem tuum, et nomen sancti

N. consecraudum mue *l-dicere et sancti i- ficaredigneris. a. Te rogamus audi nos.

268 . nu ALTARISconsecuti-noun.- Tertio dicit :

Ut altare hoc ad honorem tuum, et nomen sanctiN. consecrandum bene 'l-dicere, sancti 'I- ficare, etconse 'I'orare digneris. ip. Te rogamus audi nos:

' Quo dicto, et depositobaculo Pastorali, iterum ac­cumbit super faldistorium , et perficiuntur Litania.Quibus finitis, ab accubitu surgit, et cum mitra ae­cedit versus .altare consecrandum , et distans ab illaspatio congruenti, deposita mitra, genuneæus dicitcantando, si in cantu fit officium, alioquin compe­tenti voce dicit sinenotis: quod etiam in omnibusaliis sequentibus observatur.

Deus in adjutorium meum intende.Quo dicto, Pontilice surgente, chorus seu ministri

respondent:Domine ad adiuvandum me festina.Tum Pontifeæ stans sine mitra in eodem loco, di­

'. cit .'Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto.Chorus seu ministri respondent:Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in

sæcula sæculorum. Amen.Sine Alleluia. Et id eisdem modo et loco, secundo

et tertio fit, vocesemper altius elevata. Quibus dictisPontifeæ stans in eodem loco cum mitra benedicitaquam cum sale, .,cinere et vino, incipiens absoluteeæorcismumsalis: et faciens, prout habetur suprasub Ecclesiæ Dedicatione, pag. 2l8;' usque ad Ora­tionem. . ,

Omnipotens sempiterne Deus, creator et conser­vator humani generis etc. inclusive.

Post hæc Pontifeæ procedit ad altare cum mitra,et ibidem inchoat, schola prosequente, Antiphonansequentem:

[ntroibo ad altare Dei. "adDeum qui laetificat ju­ventutem meam.

' m: ALTARIScommunione. 269PSALMUS 42.

Judica me, Deus, etdiscerno causam meam degente non sancta : *ab ho­mine .iniquo et dolosoerue me.

Repetitur tota Antiphonaprædicta, si necessefuerit.

Quia tu es, Deus, forti­tudo mea' : ' quare merepulisti, et quare tristisincedo , dum ati'iigit meinimicus?

Iterum repetitur Anti­ana.Emitte lucem tuam et

veritatem tuam :* ipse mededuxerunt et adduxeruntin montem sanctum tuum,

et in tabernacula; tua.Antiphonatota repetitur.Et introibo ad altare

Dei : * ad Deum qui læti­ticatjuventutem meam.

Iterum Antiphona repe­titur. .

Contiteborpbiincithara,Deus, Deus meus: * quaretristis es anima mea , etquare conturbas me?

Repetitur, ut prius, An­tiphona.

Spera in Deo , quoniamadhuc confitebor illi : * sa­lutare vultus mei, et Deusmeus. "

Et non dicitur Gloria Patri , sed Antiphqna præ-.dicta repetitur :

Incepta prima Antiphona, Pontifeæ, retenta 'mi­tra, stans ante altare, intingit pollicem dextera,­manus in aqua prædicta per eum benedicta, et cumeo et aqua hujusmodi facit crucem in medio tabu—,læ altaris", dicens :

Sancti 'I-ficetur hoc altare, in honorem Dei om­nipotentis , et gloriosæ virginis Mariæ , atque om­nium Sanctorum, et ad nomen ac memoriam sanctiN. In nomine Pa *1'tris, et Fi 1- lii, et Spiritus 1"sancti. Pax tibi.

Deinde facit, ea: eadem aqua cum eodem pollice,.quatuor crucesin quatuor cornibus altaris , repetensin qualibet cruce verba præmissa.

Sancti 'i-ficetur hoc altare etc..Facit autem primam crucemin deætcraparte pos­

teriori altaris, id est, ubi legitur Evangelium , se­

270 nr::.er communione.cundamin sinistra parte anteriori transversa primæ,tertiam in dextera anteriori, quartam in sinistraposteriori tertiæ transuersa, in hunc ruo-dm :

tl H­.I­

'I*3 112

Quo facto, et finitis Antiphona et Psalmo præ­dictis, Pontifeo: stans ibidem, deposita mitra, dicit:Oremus.

Et ministri: Flectamusgenua. n. Levate.Singulare illud propitiatorium in altari crucis pro

nobis redimendis oblatum, in cujus præügurationePatriarcha Jacob lapidem erexit in titulum, quofieret sacrificium, et portæ cæli desuper aperireturoraculum, supplices tibi, Domine, preces fundi­mus, ut lapidis hujus expolitum materiam , super­nis sacrificiis imbuendam, ipse tuæ ditari sauctili­cationis ubertate præcipias, qui quondam lapideislegem scripsisti in tabulis. Per Christum Dominumnostrum. a. Amen.

Oratione eæpleta, Pontifeæ circuit septies tabulamaltaris, aspergens eam et stipitem de aqua prædictacum cinere et vino benedicta, cum aspersario deherba hyssopi facto, hoc modo. Stans enim ante me­dium altaris inchoat Antiphonam, et schola prose­quitur :

Asperge me Domine. Quæ tota dicitur, et repeti­tur cum Psalmo Miserere, eo modo, prout supra,pag. 226, de Consecratione altaris in Ecclesiæ De­dicatione ordinatum est. Quo facto, Ponti/ea: stanssine mitra ante mediumaltaris, dicit:

ne ALTARISnauseum-mons. 271

w. Domine, exaudi orationem meam. I;. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. lp. Et cum spiritu tuo.annuus.

Deus, qui es visibilium rerum omnium et invisi­bilium conditor , et cunctarum sanctificationumconsecrator, ad dedicationemhujus Dominicæ men­sæ adesse dignare; et quæ sacrato oleo et Chris—mate a nobis indignis, est linienda et benedicenda,tuæ sancti 1- ficationis in eam infunde virtutem etconsecrationem; ut omnes qui ad eam te depreca­turi accesserint, tuæ propitiationis auxilium sen­tiant. Per Christum Dominum nostrum. Iþ.Amen.

Deinde ibidem cum præmissa aqua benedicta facitmultam, seu cæmentum , quod moæ deposita mitrabenedicit, dicens :

ut. Dominus vobiscum. 131.Et cum Spiritu tuo.caremus. '

Summe Deus, qui summa et media, tmaque cus­todis , qui omnem creaturam intrinsecus ambiendoc'oncludis, sancti 'I-üca et bene 'l- dic bas creaturascalcis et sabuli. Per Christum Dominum nostrum.a. Amen.

Cæmentum benedictum reservatur, sed residuumaquæ benedictæ funditur ab basim sive pedem stipi—tis altaris per circuitum ; Pontifeæ deinde proceditprocessitmatiter cum cruce et clero ad locum, in quonocte præterita conservatæ Reliquiæ fuerunt : sedpriusquam iocum ipsum ingrediatur , stans ab ea:­tra, deposita mitra, dicit : Oremus.

Et ministri: Flectamus genua. a. Levate.Aufer a nobis, quæsumus, Domine, cunctas ini­

quitates nostras ; ut ad Sancta Sanctorum puris me­reamur mentibus introire. Per Christum Dominumnostrum. r;. Amen.

272 DE ALTARIScaussam-noun.

Ingressus vero sine mitra,. stans juæta et versusad Reliquias, dicit.

OREMUS.

Fac nos, quæsumus Domine, Sanctorum tuorumtibi specialiter.dedicata membra digne contingere,quorum patrocinia cupimus incessanter habere. PerChristum Dominum nostram.'n. Anien.

Qua dicta , Pontifex sine mitra accipit reverentervasculum Reliquiarum : tum, accepta mitra, portateas solemniter et processionaliter ad altare conse­crandum; vel, si sint super feretrum, per Sacerdo­

tes ferri facit, inchoans, schola prosequente, Anti­phonam. '

Cum jucunditate exibitis, et cum gaudio dedu­cemini, nam et montes et colles exilient expectantesvos cum gaudio., Alleluia.

Poterit deinde etiam dici, si eæpedierit', sequensResponsorium:

Surgite Sancti Dei de mansionibus vestris, loeasanctificate,plebem benedicite, Et nos hominespeccatores in pace custodite. w. Ambulate SanctiDei ad locum prædestinatum, qui vobis præparatumest. * Et nos.

Cumque pervenerit prope ipsum altare, deponiteasreverenter cum luminaribus super feretrum velaliquam tabulam honesteibidemparatum,, lumina­ribus juæta illas ardentibus, et moæ-Pontifea: eummitra stans prope altare inchoat, schola seu minis­.tris .prosequentibus, .Antiphonam :

Exultabunt Sancti in gloria: lætabuntur in cubi­libus suis.

Psalmus 149. Cantate Domino canticum novum:'laus ejus, ut supra, pag. 243.

.DeindePsalmus 150. Laudate Dominum in Sanc­

. m: unam consueris-noua. 273tis ejus: ' laudate eum , ut supra , pag. 243 , sineGloria Patri, in pineutriusque, sedhis Psalmis dictis,Antiphona repetitur. Qua finita, Pontifeæ, depositamitra, stans versusad altare, dicit:

onnmus. .Deus, qui in omni loco dominationis tuæ cle­

meus ac benignus dedicator assistis, exaudi nos,quæsumus , et concede, ut inviolabilis permaneathujus loci consecratio; et beneficia tui muneris,universitas fidelium quæ tibi supplicat , perci­pere mereatur. Per Christum Dominum nostrumiy. Amen. .

Et mea: Pontifeæ, accepta mitra, signat cum pol­lice deæteræ manus de chrismate confessionem, idest, sepulchrum altaris, in quo Reliquiæ sunt repo­nendae, in quatuor angulis; faciens in singulis si­gnum crucis, et dicens, dum unamquamque crucemfacit : . .

Gonse 1-cretur , et sancti -I- ficetur. hoc sepul­chrum. In nomine Pa -I-tris, et Fi-I-lii, et spiritus 1­sancti. Pax huic domui.

Deinde, deposita mitra, recondit ibi vasculum cumReliquiis et aliis in eo inclusis ceneranter, inchoans,schola seu ministris prosequentibus Antiphonam :

Sub altare Dei sedes accepistis, Sancti Dei, inter­cedite pro nobis ad Dominum Jesum Christum.w. Exultabunt Sancti in gloria. lp.Lætabuutur incubilibus suis.

Et non dicitur Gloria Patri, sed repetitur Anti­phona. Interim dum præmissa dicuntur, Pontifeæstans sine mitra , imposito et benedicto incenso inthuribulo, et illa a Diacono accepto, thurificat Reli­quias inclusas; quo facto, imposita sibi mitra, acci-­piens lapidem, seu "tabulam, cum quo debet claudisepulchrum, facit cum pollice crucem de Chrismatein medio ejus de subtus, dicens:

12.

274 me ALTARIScossecuarms.

Conse 1-cretur, et sancti 1- iicctur hæc tabula,(vel hic lapis) per istam unctionem, et Dei benedic­tionem. In nomine Pa 1' tris, et Fi '? lii, et Spiri­tus "1"sancti. Pax tibi.

Et mox ponit, et coaptat tabulam, seu lapidem,super sepulchrum, claudens illud, et inchoans, scholaseu ministris prosequentibus, Antiphonam:

Sub altare Dei audivi voces occisorum dicentium.Quare non defendis sanguinem nostrum.? et acceperunt divinum responsum: Adhuc sustinete modi­cum tempus, donec impleatur numerus fratrumvestrorum.

Alia Antiphona :Corpora Sanctorum in pace sepulta sunt : et vi­

vent nomina eorum in æternum.w. Gloria Patri , et Filio , et Spiritui sancto.

11.Sicut erat in principio , et nunc , et semper , etin sæcula sæculorum. Amen.

- Post hæc Ponti/eæ, deposita mitra, dici: :annuus.

Deus, qui ex omnium cohabitatione Sanctorumæternum majestati tuæ condis habitaculum, da ædi­llcationi tuæ incrementa cælestia; et præsto, ut quo­rum hic Reliquias pio amore complectimur, eorumsemper meritis adjuvemur. Per Christum Domi­num nostrum. 11.Amen.

Tunc, accepta mitra, Pontilice prius incipiente,cæmenlarii cum cæmento benedicto firment ipsantabulam , seu lapidem super sepulchrum; deindePontifex facit crucem desuper eæ Chrismale cumpollice dexteræ manus, dicens:

Signe 1-tur, et sanctiii i- cetur hoc altare. ln no­

mgnagPa 'I-tris, et Fi &-lii, et Spiritus 1-sancti. Paxti 1.

nn annam communione. 275Tum, deposita mitra, inclinat, schola seu minis­

tris prosequentibus, Antiphonam :Stetit Angelus juxta aram templi habens thuri­

bulum aureum in manu sua ; et data sunt ei incensamulta; et ascendit fumus aromatum in conspectuDei. Alleluia.

Interim cum mitra thurificat altare undique addeæterum et sinistrum latus, ante et desuper, donecpræmissus cantus þniatur; quo þnito, stans coramaltari sine mitra, dicit :

cams.Dirigatur oratio nostra, quaesumusDomine, sicut

incensum in conspectu tuo , et copiosa beneficiachristianus populus assequetur; ut quicumque tibiin hoc altari sacranda libamina devotus obtulerit,vel sacrata susceperit; et vitæ subsidia præsentisaccipiat, et remissionemomninm peccatorum pari­ter consequatur, et gratiam sempiternæ redemp­tionis percipiat. Per Christum Dominum nostrum.a. Amen.

Post hæc Pontifex, accepta mitra, sedet, et mi­nistri eætergunt mensam altaris cum linteo mundo­ct mos: Pontifex thurificat super illam in modumcrucis in medio, et in quatuor ejus cornibus; quofacto, Ponti/eæ ponit iterum incensum in thuributo,et illud benedicimutsupra, uidclicet, Ab illo bene­dicatis etc. ac tradit uni Sacerdoti supsrpetticcoinduto; qui continue altare circuit , incensamlo,donec consecratio psrfciatur, empto eo tempore,quo Pontifeæ illud incansat; 'tunc enim Pontipcithuribulum præsentat; et per Pontificemthut-inedia,illud iterum accipit, et, ut prius, incensat. TumPontifex adhuc cum mitra stans inchoat, schola seuministris prosequentibus,Responsorium :

Dirigatur oratio measicut incensum in conspectu

276 ne munus consecutione.tuo, Domine. ut. Elevätio manuum mearum saeriti­cium-vespertinum.

Quod dum cantatur, Ponti/"eæcircuit. ter alter:ad dexteram continue thurificando. Finita incensa­tione, Pontifcæ inchoat, schola sive ministris pro­sequentibus, Antiphonam

Erexit-Jacob lapidem "intitulum, fundens oleumdesuper : votum vovit Deo Jacob.

mur-ms 83.Quam dilecta taberna­

cula tua,Domine virtutum ,* concupiscit et detlcit ani­ma mea in atria Domini.

Repetit-tr Antiphona.Cor meum et caro mea :

* exultaverunt in Deum*vivum.

chctitur Antiphona.Etenim passer invenit

sibi domum : ' et turturnidum sibi, ubi'ponat pul­los suos.

chctitur Antipbona.Altaria tua, Domine vir­

tutum &* Rex meus, etDeus meus. . '- chctitur Antiphona.

Beati qui habitant indomo tua Domine : ' insæcula sæculorum lauda­bunt te. - '

chctitur Antiphona.Beatus vir cujus est an­

xilium abs te : ' ascensio­nes in corde suo disposuitin valle lacrymarum, in'loco quem posnit-.. ': Repetilur Antiphona.

Etenim benedictionemdabit legislator , ibunt devirtute in virtutem : ' vi­debitur Deus deorum in

. Sion. .chctitur Antiphona.Domine Deus virtutum.

exaudi orationem meam:*auribus percipe, Deus Ja­cob.

Repetitur Antiphona.Protector noster aspice,

Deus ': ' et respice in fa­ciem Christi tui. .

Repetitur Antiphona.Quia melior est dies una

in atriis tuis : ' super mil­' lia.

chch'tur Antiphona.Elegi abjectus esse in

domo Dei mei: ' magisquam habitare in taberna­culis -pwcatornm.

-chctitur Antiphona.Quia misericordiam et

veritatem diligit Deus : 'gratiam et gloriam dabit

Dominus.chetitur Antiphona.

nr. ALTARIScommunione. *277

Non privabit bonis eos beatus homo qui sperat inqui ambulant in innocen- te.tia :* Dominevirtutum,

Et non dicitur Gloria Patri, sed Antiphona repe­petitur. Dum Antiphona et Psalmus prædicti di-'cuntur, Pontifex stans cum mitra, intingit pollicemdeæteræ manus in oleum Catechumenorum, et cumeo facit quinque cruces, videlicet in medio altaris, etin quatuor eius cornibus, in locis in quibus feceratcruces de aqua benedicta, videlicet primam in medio ..altaris, secundum in dextera posteriori, id est,Evangelii, tertiam'in sinistro anteriori; quartam indextero anteriori, quintam in sinistro posteriori,hoc ordine:

'i? Jr'5'

i4 ia

Dicensdum singulas cruces facit :

Sancti i- iioetur , et conso i- cretur lapis iste. Innomine Pa -I-tris, et Fi 1-lii, et Spiritus i- sancti, inhonorem Dei, et gloriosæ Virginis Mariæ, atqueomnium Sanctorum, ad nomen et memoriam sanctiN. Pax tibi.

Deinde Pontifeæ, accepto thuribulo a Sacerdotealtare incensante, imposito et benedicto, ut prius,incenso,stans cum mitra inchoat, schola seu minis-»tris prosequentibus , Responsorium :

278 DI:ALTARIScommunione.

Dirigatur oratio measicut incensum in conspectutuo, Domine. ut. Elevatio manuum mearum sacrifi­cium vespertinum.

Quo incepto, Pontifea: circuit semet altare addexteram thurificando illud ; deinde, restituto thu­ributo Sacerdoti, et Rcsponsorio finito, sine mitra,dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. a. Levate.Adsit , Domine , misericordiæ tuæ ineffabilis

pietas, et super hunc lapidem opem tuæ bene 'l-dic­tionis , et virtutem tuæ unctionis infunde; ut, telargiente, referat præmium quisquisintulerit votum.Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Gratiam finita, Pontifex inchoat, ct schola seuministri prosequuntur, Antiphonam .:

Manesurgens Jacob erigebat lapidem in titulum,fundens oleum desuper: votum vovit Domino: verelocus iste sanctus est, et ego nesciebam

'PSALMUS. 91 .

Bonum est coniiteri Do­mino, *et psallere nominituo, Altissime.

Repetitur Antiphona.Adannuntiandum mane

misericordiam tuam, * etveritatem tuam per noc­tem.

Repetitur Antiphena.In decachordo psalterio :

' cum cantico in cithara.Repetitur Antiphona.Quia delectasti me, Do­

mine, -in factura tua, * ette operibus manuum tua­grumexaltabo.

chctitur Antiphona.Quam magniücata sunt

opera tua, Domine : ' ni­mis prol'undæ facta suntcogitationes tuæ.

Repetitur Antipho-a.Vir insipiens non eo­

guoaeet : * et stultus nonintelligat hæc.

RepetiturAntipho".Cum exorti fuerint pec­

catores sicut fænum :' etapparueriut omnes , quioperantur iniquitatem.

RepetiturAntipho".Utintereantjn sæculum

DE ALTARIS GODSEGIATIOHB.

sæculi :* tu autem altis­simus in æternum Domi­ne.' Repetitur Antiphona.

Quoniam ecce inimicitui, Domine, quoniam ecceinimici tui peribunt : *et dispergentur omnes ,qui operantur iniquita­tem.

Repetitur Antiphona.. Et exaltabitur sicut uni­

comis cornu meum : * etsenectus mea in misericor­dia uberi.

Repetitur Antiphona.Et despexit oculus meus

inimicos meos :"' et ab in­surgentibus in me mali­

279gnantibus, audiet aurismea.

Repetitur Antiphona.Iustus ut palma tiore­

bit : * sicut cedrus Libanimultiplicabitur.

Repetitur Autiphana.Plantati in domo Domi­

nl, * in atriis domus Deinostri florebunt.

Repetitur Antiphona.Adhucmultiplicabuntur

in senecta uberi : * et be­ne patientes erunt, ut an­nuntient.

Repetitur Antiphona.Quoniam rectus Domi­

nus Deus noster : ' et nonest iniquitas in eo.

Et non dicitur Gloria Patri, sed Antiphoua repe­titur. Interim Pontifex, accepta mitra, facit iterumquinque cruces cum pollice de eodemoleo Catechume­uorum in eisdem locis altaris, et eo ordine, proutprius fecit, dicensdum singulas cruces facit :

Sancti 'I-flcetur, et conse 'I-cretur lapis iste. Innomine Pa 'l-tris, et Fi 1"lii, et Spiritus 1-sancti,in honorem Dei-, et gloriosae Virginis Mariæ, atqueomnium Sanctorum, ad nomen et memoriam sanctiN. Pax tibi.

Deinde Pontifex, accepto thuribulo a Sacerdotealtare incensante, imposito et benedicto, ut prius,incenso, stans cum mitra inchoat iterum, schola seuministris prosequentibus,Responsorium:

Dirigatur oratio mea , sicut incensum in cons­pectu tuo, Domine. ut. Elevatio manuum mearumsacrificium vespertinum.

280 ne ALTARIScommunione.

Quo incepto, Pontifeæ circuit iterum semel altaread deæteram, illud incensando; quo facto, restitutothuribulo Sacerdoti, et Reiponsorio finito, Pontifex,deposita mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Adesto, Domine, dedicationi hujus mensæ tuæ,

et in eam , quæ a nobis indignis sancto linita estoleo, bene 1-dictionis et sancti-1-ficationis tuæ vir­tutem et consecrationem infunde. Qui vivis etregnas Deus, peromnia sæculasæculorum. l). Amen.

Alia Oratio. omne.- Omnipotens sempiterne Deus, altare hoc quod in

honorem tuum, et in memoriam sancti tui N. nosindigni consecramus, virtute tuæ bene 1-dictionissanctifica; et omnibus te hic invocantibus atquein te sperantibus auxilii tui munus ostende; ut huicaltari imposita munera semper accepta iieri digne­ris; et in eo Sacramentorum virtus, et votorumsemper obtineatur effectus. Per Christum Dominumnostrum. iy. Amen.

Qua finita, Pentifeæ incipit, schola scu ministrisprosequentibus, Antiphonam :

Unxit te Deus, Deus tuus, oleo lætitiæ præ con­sortibus tuis.

essurus 44.Eructavit cor meum

verbum bonum : * dicoego opera mea regi.

Repetitur Antiphona.Lingua - mea calamus

scribæ, ' velociter scri­bentis.. .

Repetitur Antiphona.Speciosus forma præ li­

liis hominum, diffusa est

gratia in labiis tuis :propterea benedixit te

. Deus in æternum.chetitur Aatiphoua.Accingeregladio tuo sn­

per femur tuum, * poten­tissime.

Repctitur Antiphoua.Specietua, et pulchritu­

dine tua , * intende, pros­

DEamarus cousscmnom.pere procede, et regna.

Ropctittir Antiphona.Propter veritatem, et

mansuetudinem, et justi­tiam , * et deducet te mi­rabiliter dextera tua.

chctitur Antiphona.Sagittæ tuæ acutæ, po­

puil sub te cadent, * incorda inimicorum regis. .

chctitur Antiphona.Sedes tua , Deus, in sæ­

culum sæculi : * virga di­rectionis, virga regni-tui.

chctimr Antiphona.Dilexisti- justitiam , et

odisti iniquitatem : *prop­terea unxit te Deus, Deustuus, oleo lætitiæpræ con­sortibus tuis. ­

chetitur Aptiphona.Myrrha, et gutta, et ea­

sia' a vestimentis tuis, adomibus eburneis ; * exquibus delectaverunt teiiliæ regum in honore tuo.

chctitur Antiphona. 'Astitit regina a dextris

tuis in vestitu deaurato, 'circumdata varietate.

Repetitur Antiphona.Audi illia et vide, et

inclina aurem tuam : *et obliviscere pepulumtuum ,-'et domum patristui.

281

Ropctitur Antiphona.Et concupiscet rex de­

coretn tuum : * quoniam ­ipse est Dominus Deustuus et adorabunt eum.

chctitur Antiphatae.Et filiæTyri in muneri­

bus : "vultum tuum depre­cabuntur omnes divitesplebis.

chctitur Antiphona.Omnis gloria eius filiæ

regis ab intus : * in ilm­briis aureis, circumamictavarietatibus.' chetitur Antiphona.Adducentur regi virgi­

nes post eam : ' proximæejus aflerentur tibi.

chctitur Antiphona.. Atïerentur in lætitia, et

exultatione : ' adducenturin templum regis.

Repetit-cr Antiphona.Pro patribus tuis nati

sunt tibi illii : *eonstitueseos principes super om—nem terram. '- chctitur Antiphona.

Memores erunt noministui : ' in omni generationeet generationem.

Repetitur AntiphatesPropterea populi conli­

tebuntur tibi in æternum '' et in sæculum sæculi.

Et ndn dicitur Gloria Patri.Inccpta Antiphona, Ponti/eæ, accepta mitra, itc­

rum facit quinque cruces de sancto Chrismate cum

282 na ALTARIS CONSECBATIONB.

pollice dea-tereamanus in medio tabulæ altaris,et in quatuor ejus angulis, ordine supraposito,ad quamlibet crucem dicens :

Sancti 1- ficetnr, et conso 'I-crctnr lapis iste. Innomine Pa 1-tris, et Fi 1-lii, et Spiritus 'I- sancti,in honorem Dei, et gloriosae Virginis Mariæ, atqueomnium Sanctorum, ad nomen et memoriam sanctiN. Pax tibi.

Deinde Pontifex, accepto thuribnlo a Sacer­dote incensantc, imposito et benedicto, ut prius,incenso, stans cum mitra inchoat, schola sen mi­nistr-isprosequentibus, Responsorium :

Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectutuo, Domine ut. Elevatio manuum mearum sacrifi­cium vespertinum.

. Quo incepto, Pontifex "circuit semel altare adsinistram, illnd incensans, ut prins; qno incen­sato, restituto thnribulo Sacerdoti, et Antiphonafinita, Pontifeæ, deposita mit-ra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.

Descendat, quæsumus Domine Deus noster, Spi­ritus tuus sanctus super hoc altare, qui et donanostra et populi tui in eo sanctificet, et sumentiumcorda dignanter emundct. Per Christum Dominumnostrum. a. Amen.

.Q'aa dicta, Pontifea' inchoat, et schola seu mi­nistri prosequuntur, Antiphonam :

Sanctificavit Dominua tabernaculum suum ; quiahæc est domus Dei, in qua invocabitur nomen ejus,de quo scriptum est : Et erit nomen meum ibi, di­cit Dominua.

DB ALTARIS CONSECRATIONE. 283Psanuns 45.

Deus noster refugium,et virtus; *adjutor in tri­bulationibus. quæ invene­runt nos nimis.

Repetitur Antiphona.Pmpterea non timebimus

dum turbabitur terra :*ettransferentur montes incor maris.

fiepctitur Antiphona.Sonuerunt, et turbatæ

sunt aquæ eorum : ' con­turbati sunt montes in for­titudine ejus.

Repetitur Antiphona.' Fluminis impetus tæ­

titicat civitatem Dei : 'sanctificavit tabernacu­lum suum Altissimus.

Repetitur Antiphona.Deus in medio ejus non

commovebitur: ' adjuva­bit eam Deus mane diln­culo.

RepetiturAntipho".Conturbatæ sunt gentes,

et inclinata sunt regna : 'dedit vocem suam, mota

rest terra.Repetitur Antiphates.Dominus virtutum no­

biscum : ' susceptor nosterDeus Iacob.

Repetitur Antiphona.Venite, et videte opera

Domini, quæ posuit pro­digia super terram : *au­ferens bella usq ne ad finemterræ.

Repetitur Antiphona.Arcum conteret et con­

fringet arma : ' et scutacomburet igni.

Repetitur Antiphona.Vacate , et videte quo­

niam ego sum Deus : 'exaltabor in gentibus, etexaltabor in terra.

Bepetitur Antiphona.Dominus'virtutum no­

biscum : ' susceptor nosterDeus Iacob.

- Et non dicitur Gloria Patri, sed Antiphona re­petitur. Interim dum Antiphona et Psalmus præ­dicti dicuntur, Ponti/'eas, accepta mitra, funditet spargit oleum Catechumeuo-rum et Chrismapariter desuper altare, illud manu deætera cou­fricans, liniam et perungens. Quo facto, inci­pit, schola seu ministris prosequentibus, Ami­phonam :

Ecce odor tilii mei, sicut odor agri pleni, cui be­nedixit Dominus : crescere te faciet Deus meus,

284 DEALTARISconsueuimus.sicut arenam maris : et donet tibi de rore cæli be­nedictionem.

Psalmus 86. Fundamenta ejus in montibussanctis : * diligit Dominus portas Sion , super om­nia tabernacula Jacob. Et dicitur totu-sprout ha­betur supra, pag. 203. Sed in fine non diciturGloria Patri.

Finito Psalmo, Ponti/'ca-stans cum mitra, di­cit :

' Lapidem hunc, fratres charissimi, in quo un.­guentum sacra: unctionis effunditur ad suscipiendapopuli sui vota et sacriticia, oremus ut Dominusnoster bene 'I- dicat et conse -I-cret, et quod estunctum a nobis, sit unctum in nomine ejus; utplebis vota suscipiat, et altari per sacram unctio­nem perfecto, dum propitiationem sacrorum impo­nimus, ipsi propitiatores Dei esse mereamur. PerJesum Christum Dominum nostrum, qui cum eo,et Spiritu sancto vivit, et regnat Deus in sæculasæculorum. iy. Amen.

Quo dicto, inchoat, schola scu ministris prosc­quentibus, Antiphouam:

ædificavit Moyses altare Domino Deo, offerenssuper illud holocausta : et immolans victimas, fecitsacrificium vespertinum in odorem suavitatis Do­mino Deo, in conspectu liliorum Israel.

Qua finita, stans adhuc cum mitra, dicit :Dei Patris omnipotentis misericordiam supplices

imploremus, fratres charissimi, ut altare hoc sacri­ticiis spiritualibus imbuendum, nostræ vocis exo­ratus officio præsenti bene 11dictione sanctificat,atque in eo semper oblationes famulorum suorumstudio suæ devotionis impositas bene 1-dicere, et

. sancti 'I- ficare dignetur: et" spirituali placatus

ns ALTARIScommunionis. 285 .

incenso precibus familiæ suæ promptus exaudi­tor 'assistat. Per Christum Dominum nostrum.;iy. Amen.

Deinde benedicit incensum super altare cre—mandum, stans ibidem, deposita mitra, et dicensVersus : ' ­

y. Domine, exaudi orationem meam. a. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. 1).Et cum spiritu tuo.

annuus.Domine Deus omnipotens,"cui assistit exercitus

Angelorum cum tremore, quorum servitium spiri- ­tuale et igneum essecognoscitur, dignare respicere,bene 1- dicere, et sancti 1- ficare hanc creaturamincensi, ut omnes languores, omnesqueinfirmitates,atque insidiæ inimici odorem ejus sentientes efful­giant et separentur a plasmate tuo, quod pretiosoFilii tui [Sanguineredemisti. ut nunquam-lædaturla morsu. iniqui serpentis. Per eumdem ChristumDominum nostrum. ip. Amen.

Deinde aspergit ipsum aqua benedicta, -et ac­cepta mitra, format propria manu ea:ipsa incensoquinque cruces, quamlibet de quinque.granis, su­per illa quinque loca'altaris, in quibus cruces deaqua et oleo ac Chrismate factæ prius fuerunt, etsuper quamlibet crucem thuris ponit unam crucemfactam de subtili candela,"ad mensuram crucis de"granis incensi factæ, et cujuslibet crucis capitaaccenduntur, ut cum ipsis. thus comburatur etcremetur. Omnibus autem crucibus accensis, Pon­tifex, deposita mitra, flexis coram altari genibus,inchoat, scholaseu ministris prosequentibus : ­

Alleluia. w. Veni sancte Spiritus, reple tuorumcorda fidelium, et tui amoris in eis ignem accende.

286 ne ALTARISconsucm'nonn.

Nisi Consecratio hujusmodi fieret inter Domi­nicam Septuagesimæ et Festum Paschæ Resur­rec ionis Domini nostri Jesu Christi, quia tunc,omisso Alleluia, dicitur Versus tantum. Quo dicto,surgit Ponti/"erstans ibidem versus ad altare, sinemitra ,' et schola seu ministri cantant Antiphonasduas sequentes :

Ascendit fumus aromatum in compecto Dominide manu Angeli.

ALIA ANTIPHONA.

Stetit Angelusjuxta aram templi, habens thuribu­lum aureum in manu sua : et data sunt ei incensamulta; et ascendit fumus aromatum in conspectuDei.

Quibus finitis, Pontifexadhuc stans ante altaresine mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. lt- Levate.Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus,

clemens et propitius, preces nostræ humilitatisexaudi, et respice ad bujus altaris tui holocaus­tum, quod non igne visibili probetur, sed infusumsancti Spiritus tui gratia in odorem suavitatis as­cendat, et legitime se sumentibus Eucharistia me­dicabilis äat, ad vitamque proüciat sempiternam.Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Post hæc, combustis candelis et thure, cineresillius combustionisper unum exministris cum spa­tulis ligneis abraduntur, et collecti in aliquo caseprojiciuntur in sacrarium. Interim Ponti ea:sinemitra stans ante gradus altaris, versuset altare,dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamusgenua. a. Levate.Deus omnipotens, in cujus honorem, ac beatis­

simæ Virginis Marius, et omnium Sanctam, ac

ne ALTARIScomanorum. 287nomen et memoriamsancti tui N. nos indigniu­tare hoc eonsecramus, clemenset propitius timesnostræ humilitatis exaudi; et præsta, ut in hacmensa sint libamina tibi accepta, sint grata, siutpinguia, et sanctiSpiritus tui semper rore perfusa;ut omni tempore hoc in loco supplicantis tibi fami­liæ tuæ anxietates releves, ægritudines cures. pre­ces exaudias, vota suscipias, desiderata confirmes,postulata concedas. Per Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate ejusdem Spiritus sancti Deus.

Deinde eodemmodo stans, dicit mediocri voce,ea.-tensismanibusante pectus, hanc Præfationem :

Per omnia sæcula sæculorum. 17.Amen.ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.ut. Sursum corda. ly. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. iy. Dig­

num et justum est.Vere dignum et justum est, æquum et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere; Dominesancte, Pater omnipotens, æterne Deus, et clemens:cujus nec initium, nec tinis adve-rtitur; qui quan­tus es, tantus esse voluisti, sanctus scilicet ac mi­rabilis Deus, cujus majestatem elementa non ea­piunt. Te benedicimus, te supplices deprecamur,ut tibi sit altare hoc, sicut illud quod Abelsalutatismysterii in passione præcursor, jugulatus a fratre,novo sanguine imbuit, et sacravit. Sit tibi, Domine,altare hoc, sicut illud quod Abrabam pater noster,qui videre te meruit., fabricavit , et invocato tuonomine consecravit. In quo Sacerdos Melchisedechsacrificii formam triumphalis expressit. Sit tibi,Domine, 'altareboe, sicut illud super quod Abrabamseminarium fidei nostræ Isaac filium suum, dumtibi toto corde credidit., "toto corde imposuit. In

. 288 ne ar,-rarus mussonanonsfquo salutaris mysterii Sacramentum.dominieæ Pas­sionis ostensum est. dum offertur Filius, Agnusocciditur. Sit tibi, Domine, altare hoc, sicut illudquod Isaac puteum profundæ puritatis inveniens,abundantiæ ei .nomen imponens, tuæ majestati di­cavit. Sit tibi, Domine, altare hoc, sicut ille lapisquem Jacob supponens capiti suo, ascendentes etdescendentes Angelos per scalæ mysterium, somno

revelante , cognorit."Sit tibi , Domine, altare hoc,'sicut illud quod Moyses, susceptis mandatis, in

[praefiguratione Apostolica, duodecim lapidum con-,istructione limavit. Sit tibi, Domine, altare hoc,sicut illud quod Moysesseptem-dierum purificationemundavit-, et coelesti tuo colloquio, Sancta Sancto­rum vocavit. Sicut locutus est ad Moysen, dicens:Si quis tetigerit altare hoc, sanctificatus habeatur.Sit inhoc ergo altari innocentiæ cultus, immoletursuperbia, iracundia juguletur, luxuria, omnisquelibido feriatur; offeratur pro turturibus sacrificiumcastitatis, et pro pullis columbarum innocentiæ sa­criticium.

Quod sequitur, dicit submissa voce legendo, itatamen, quod a circumstantibus audiri possit : PerDominum nostrum Jesum Christum Filium tuum.qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Præfatione finita, Ponti/'es, acceptamitra, inun­git cumpollice dexteraemanus Chrismate intincta,frontem altaris in modumcrucis, inchoans, scholaseu ministris prosequentibus, Antiphonam :

Confirma hoc, Deus, quod operatus es in nobis,a templo sancto tuo, quod est in Jerusalem, Alle­luia. . .. . . .

Psalmus 67. Exurgat Dens , et dissipentur ini­

DE ALTARISconsueuimus. 289

mici ejus , * et fugiant qui oderunt eum , a facieejus.

Et totus dicitur prout habetur supra, pag.125. '

Quo dicto, Pontifex, deposita mitra, dicit :oanuus.

Majestatem tuam , Domine, humiliterimplora­mus, ut altare hoc sacræ unctionis libamine adsuscipienda populi tui munera inunctum potenterbene 'I-dicere et sancti 1-ficare digneris; ut quodnunc a nobis indignis, sub tui nominis invocatione,in honorem beatissimæ Virginis Mariæ, et omniumSanctorum, atque in memoriam sancti tui N. sacro­sancti Ghrismatis unctione delibutum est, placeattibi, atque altare maneat perpetuum; ut quidquiddeinceps super illud oblatum sacratumve fuerit ,dignum tibi fiat holocaustum , atque omnium hicofferentium sacrificia a te pio Domino benigne sus­cipiantur, et per ea vincula peccatorum nostrorumabsolvantur; maculædeleantur; veniæimpetrentur ;'et gratiæ acquirantur : quatenus una cum Sanctiset Electis tuis vitam percipere mereamur æternam.Per Christum Dominum nostrum. iy. Amen.

Tum Pontifeæ, accepta mitra, cumpollice deæte­ræ manus. Chrismate intineto, inungit in modumcrucis conjunctiones mensæ seu tabulæ altaris ettituli, sive stipitis, in quatuor angulis, quasi illaconjungens, ad singulas cruces dicens :

In nomine Pa -I-tris, et Fi 1-lii, et Spiritus 1­sancti.

Deinde, deposita mitra, dicit :annuus.

Supplices te deprecamur , omnipotens æterneDeus, per unigenitum Filium tuum Dominumnos­

13

290 ns annals cosszcauroms.trum Jesum Christum, ut altare hoc sanctis usibuspræparatum , cælesti bene 'I-dictione sanctifices; etsicut Melchisedech sacerdotis præcipui oblationemdignatione mirabili suscepisti , ita imposita huicnovo altari munera, semper accepta ferre digneris;ut populus, qui in hanc Ecclesiæ domum sanctamconveniet, per hæc libamina cælesti sanctificationesalvatus, animarum quoque suarum salutem perpe­tuam consequatur. Per eumdemChristum Dominumnostrum. lp. Amen.

Post haecSubdiaeoni abstergunt diligenter cummantilibus telæ grossæ mensamaltaris; et Ponti­feæ accedit ad sedem suam juxta altare, in quaeum.mitra sedens fricat bene manus cum medullapanis, ae lavat, et eætergit. Quo facto, Subdiaco—nis seu Aeolythis præsentantibus ipsi Ponti/ici to­baleas novas et mundas, ac vasa, et ornamenta adcultum Dei et altaris consecrati pertinentia. Pon­tifex, deposita mitra, surgit, et stans benedicitilla, dicens:

BENEDICTIO TOBALEABUM,VASORUM, ET ORNAMENTOBUM ALTARIS CONSEGRATI.

r. Adjutorium nostrum in nomine Domini. iy.Quifecit cælum et terram.

ut.Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.onauns.

Omnipotens et misericors Deus, qui ab initioutilia et necessaria hominibus creasti, quique perfamulum tuum Moysen vestimenta pontificalia etsacerdotalia, seu levitica Sacerdotibus et Levitis,atque ornamenta et linteamina facere famulumtuum MOysenper quadraginta dies docuisti, atqueetiam quæ Maria texuit et fecit, in usum ministerii-1ahernaculifæderis ordi'nasti, purilicare, bene ?­

na ALTARIScosssan'nons. 291

dicere, sancti 1-ficare, et conse 1-crare per nostræhumilitatis servitium digneris, hæc ornamenta etlinteamina in usum altaris tui, ut divinis cultibuset sacris mysteriis apta existant, hisque confectioniCorporis et Sanguinis Jesu Christi Filii tui Domininostri dignis pareatur famulatibus. Qui tecum vivitet regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per om­nia sæcula sæculorum. n. Amen.

Deinde aspergit illa aqua benedicta. Tum mi—nistri ponunt super altare Chrismale, sinepannumlineum ceratum ad mensuram altaris factum;deinde vestiunt altare tobaleis et ornamentis be­nedictis, ponentes desuper crucem, et alia orna­menta. Interim Ponti/'ea- stans ibidem, inchoatAntiphonam primam, schola seu ministris prose­quentibus ipsam, et alias Antiphonas sequentes,et Responsoria cum suis Versibus et Psalmis :

ANTIPHONA.

Circumdate, Levitæ , altare Domini Dei , vestitevestimentis albis, estote et vos canentes hymnumnovum dicentes, alleluia.

:. Mirabilis Deus in Sanctis suis, et sanctus inomnibus operibus suis.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto.Sicut erat in principio, et nunc, et semper: et in

sæcula sæculorum. Amen. 'ALIA ARTIPBONA.

Circumdate Sion, et complectimini eam, narratein turribus ejus. 1. Magnus Dominus et laudabilisnimis, in civitate Dei nostri in monte sancto ejus.

Deinde dicitur Responsorium :Induit te Dominus tunica jucunditatis, et impo­

suit tibi coronam. * Et ornavit te ornamentis sanc­

292 DE ALTARIS CONSECBATIONE.

tis. w. Luce splendida fnlgebis, et omnes fines terræadorabunt coram te. * Et ornavit te. w. Nationesex longinquo ad te venient , et munera deferentesadorabunt Dominum; et terram tuam in sanctifica­tione habebunt, et nomen magnum tuum invoca­bunt. * Et ornavit te. ut. Benedicti erunt, qui teaedificaverunt: tu autem lætaberis in filiis tuis,quoniam omnesbenedicentur, et congregabuntur adDominum. *Et ornavit te.

Et non dicitur Gloria Patri, sed sequens Anti­phona dicitur :

In velamento alarum tuarum protege nos, Do­mine, et in laude tua gloriemur.

Psalmus 62. Deus Deus meus, * ad de te luce vi­gilo.

Et dicitur totus prout habetur supra, pag. 262.cum Gloria Patri, in fine.

Finito Psalmo, Pontifex, deposita mitra, as­cendit ad altare, et facta cruci super altari posi­tæ reverentia, incipit, schola 'seu ministris prosc­quentibus, Antiphonam :

Omnis terra adoret te , Deus, et psallat tibi:psalmum dicat nomini tuo, Domine.

Interim dum Antiphona cantatur, Ponti/"ea:in­censat super altare in modum crucis; et Anti­phona finita, Ponti/ere eam reincipit et schola

prosequitur, et interim iterum ipse Pontifexsuper altare in modum crucis incensat, quo ettertio facit : quo facto, stans ante medium altaris,dicit:

onnnws.

Descendat , quæsumus , Domine Deus noster ,Spiritus tuus sanctus super hoc altare, qui et donanostra et pepuli tuiin eo sanctificat, et sumentium

nr. ALTARIScommunione. 293

corda dignanter emundet. Per Christum Dominumnostrum. iy. Amen.

annuus.Omnipotens sempiterne Deus, altare hoc nomini

tuo dedicatum cælestis virtutis bene '1' dictionesanctifica; et omnibus in te sperantibus auxilii tuimunus ostende; ut hic Sacramentorum virtus, etvotorum obtineatur effectus. Per DominumnostrumJesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit etregnat in unitate Spiritus sancti Dens , per omniasæcula sæculorum. ly. Amen.

w. Dominus vobiscum. 1).Et cum spiritu tuo.ut. Benedicamus Domino. 1).Deo gratias.Quo dicto, Ponti/'ea- accedit ad sacristiam sive

sacrarium, ubi, depositopluviali, parat se ad ce­lebrandum Missam, si voluerit, vel facit per'aliquem Sacerdotem in dicto altari consecratosolemniter celebrari. Missa dicitur ut in Missali,in ipsa die Dedicationis Altaris.

Finita Missa, Ponti/'es: dat benedictionem so­lemnem et indulgentias, eæuit se sacris vestibus,et vadit in pace.

;­

DE GONSEGRATIONE ALTARISCUIUS SEPULCHRUII RELIQUIARUM EST IN MEDIO SUHHITATIS

STlPITlS.

Ordo prædictus consecrandi altare semper ser­vatur, quando sepulchrum Reliquiarum est inmedio tabulæ altaris, a parte superiori, vel instipite a parte anteriori, aut posteriori. Si verosepulchrum est in mediosummitatis stipitis, supraautem sit ponenda ipsa tabula, sive mensa alta­ris; finita aquæ benedictione cum vino et ei­nere, ut supra, pag. 2l9, atque Oratione Omni­

294 uz mulus coruscans-noua.potens sempiterne Deus , creator et conservatorhumani generis etc., pag. 221. .

Ponti/ea: stans cum mitra, et aqua benedictahujusmodi, vino et cinere mista, facit multam,sive caementum ea:calce et sabulo, seu tegula tritaad hoc paratis, quod deinde, deposita mitra, be­nedicit, dicens :

ut. Dominus vobiscum. 137.Et cum spiritu tuo.cunnus.

Summe Deus, qui summa et media, imaque cus­todis, qui omnem creaturam intrinsecus ambiendoconcludis , sancti 'i' flca et bene 1"dic has creaturascalcis etsabuli. Per Christum Dominum nostrum.a. Amen.

Quofacto, tabula ipsa alta-ris a stipite separatajacente, debet fieri Reliquiarum deportatio, et in­clusio, Pontifice processionaliter accedente adlocum ubi Reliquiæ sunt depositae, in quo Ponti­feæstans ab extra sine mitra, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. iy.Levate.Aufer a nobis, quæsumus etc, et continuans per

omnia usque' ad Conse 'i-cretur , et sanctiti 1-ceturhæc tabula, inclusive, prout supra ordinatum est,pag. 271, et seq. Quibus dictis, Sacerdotes et Le­vitæ cle-eant aram, sive tabulam, seu mensam al­taris, et collocant eam super stipitem; et caemen­tarii cum dicto cæmento benedicto ipsam liniuntet jir-mant, schola interim cantante, seu minis­tris dicentibus Responsorium :

Vos Sacerdotes et Lavitæ sanctificamini. * Et af­ferte aram Domini Dei Israel ad locum qui ei pa­ratus est. ut.Vossancti Domini vocabimini ministriDei nostri; dicetur vobis : sittimor Dei vobiscum,et cum diligentia cuncta facite. * Et.

Levata itaque ara, et collocata, ac cum cæmen­

DE ALTARISPORTATILIScommunione.. 295

to prædicto bene firmata, Pontifea' inchoat Anti­phonam :

Sub altare Dei, ut supra, pag. 274, et continuatusque ad Orationem, Dirigatur, inclusive .' quadicta, prosequitur altaris consecrationem, acce­dens ad altare cum mitra, et stans ante illud, de­posita mitra, incipit, schola seu ministris prose­quentibus, Antiphonam :

Introibo ad altare Dei, ut supra, pag. 268, cumomnibus sequentibus, usque ad Orationem, Deus,qui es visibilium rerum omnium etc., inclusive.

Qua dicta, Pontifex accepta mitra sedet, et mi­nistri eæterguntmensamaltaris cumlinteo mundo;et mou:Pontifex thurificat super illam in modumcrucis in medio, et in quatuor ejus angulis, in­choans, schola seu ministris prosequentibus, Res­ponsOrium :

Dirigatur oratio mea, sicut incensum in cons­pectu tuo, Domine.

ut. Elevatio manuum mearum sacriücium vesper­tinum. ' ­

Et omnia alia deinde fiunt, prout supra ordi­nata sunt, usque ad finem, pag. 276 et seq.

DE ALTARIS PORTATILISCONSECBATIONE.

Altaris portatilis consecratiopotest fieri quo­cumque die et loco, jejuno tamen stomacho.

Parantur in locoubi consecratio hujusmodifieridebet, in primis aliquæ Reliquiæ cum tribus gra­nis incensi in altari recludendæ; sanctum Chrismain vasculo, et ampulla; Oleumsanctum Cathecu­menorum etiam in vasculo, et ampulla ; media li­bra thuris, cujus medietas sit in granis ; thuribu­

296 m: ALTARISPORTATILIScousecna'rroms.

lum cum navicula et cochleari; 'eascumprunis ar­dentibus; vas aquæ mundæ; eas cum cineribus; vascum sale; vas vini ; aspersorium factum de herbahyssopi; mantilia ea: tela grossa ad eætergendumaltare consecrandum, quoties eæpedierit; quinquecrucesparvæ factæ decandelis ceræ subtilibus; ali­quæ spatulæ ligneæparoæ, ad abradendum de al­tari combustiones candelarum et thuris; 'eas inquo ipsæ rasuræ deponantur; duo candelabra cumduobuscereiscontinuo ardentibus prope Reliquias;eas cumaqua ad abluendas manus Pontificis, et me­dulla panis, ac mantilia pro eætergendismanibus.

Pontifea: igitur, paratus amictu,"alba, cingulo,stola, pluoiali albi coloris, et mitra. simplici, siconsecrationem hujusmodipublice facere velit, vel,si in camera sua aut alio loco secreto, stolam ha­beat supra rochetum vel supra superpelliceum, sisit regularis, ab humeris dependentem, et mitramsimplicem, stans ante tabulam ipsam, sive altareconsecrandumpositum super aliquam mensam, celaltare, mitram in capite tenens, absolute dicit :

Deum omnipotentem, fratres charissimi, votisexultantibus deprecemur, ut qui per omnem mun­dum iidem sparsit et Ecclesiam congregavit, quiest lapis de monte sine manibus abscissus, qui an­gularem compagem solidavit, hanc petram serenusillustret, eamqueæterno lumine irrigatam ita mul­tiplicibus et diversis charismatibus locupletet , utsuper illam, administrandam sui Corporis hostiambene 'I" dicat, et suscipiat consecratam. Qui cumDeo Patre vivit, et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n; Amen.

Deinde, detecto capite, genu/leæus ante altareconsecrandum, dicit :

Deus in adjutorium meum intende.

ns amarus pou-rums CONSECRATIONE.297

Quo dicto, Pontifice surgente, chorus respon­det : '

Domine ad adjuvandum me festina.Tum Ponti/ea:, stans sine mitra in eodem loco,

dicit :

GloriaPatri, et Filio, et Spiritui sancto.Chorus respondet :Sicut erat in principio, et nunc, et semper: et

in sæcula sæculorum. Amen.

Sine Alleluia. Et id eisdem modo et loco, se­cundo et tertio Et, ecce semper altius eleuata.,

Quibus dictis, Ponti/ea: stans in eodem loco cummitra, benedicit aquam cum sale, cinere et vino,incipiens absolute eæorcismum salis, prout habe­tur supra sub Ecclesiæ Dedicatione, pag. 218.usque .ad Orationem Omnipotens sempiterne Deus,creator, et conservator humani generis etc, proutsupra, pag. 221. inclusive, hoc salvo, quod ubi-'cumque fit mentio de Ecclesiæ consecratione, dicitsolum de altaris, vel tabulæ,

Aqua igitur benedicta, Ponti/"ea:,retenta mitra;stans ante altare intingit pollicem dexteraemanusin aqua prædicta per eum benedicta; et cum eoet aqua hujusmodi facit crucem in medio tabulævel altaris, dicens .'

Sancti 1- licetur, et conse 1-cretur hæc tabula.­In nomine Pa '1'tris, et Fi 1-lii, et Spiritus 1-sancti.Pax tibi. ­

Deinde facit ex eadem aqua cum eodempollicequatuor cruces in quatuor cornibus altaris, re­petens in qualibet cruce verba præmissa. '

Sancti 'l' licetur, et coma 'l' oretur hæc tabula etc.13.

298 nn"sunus POBTLTIIJBconsummans.

Facit autem primam crucem in dextera parteposteriori lapidis, id est, Evangelii, secundam insinistra parte anteriori transversa primæ, ter­tiam in deætera anteriori, quartam in sinistraposteriori tertiæ transversa in hunc modum.

-[-1 i4 il H1" ?

æs f2 is ?20 0

Quo facto, inchoat, ministris prosequentibus,Antiphonam : '

Aspcrges me, Domine, hyssopo, et mundabor:l'avabis me, et. super nivem dealbabor.

PSALMUS 50.

Miserere mei Dens : ' secundum magnam mise­ricordiam tnam.

Et totus dicitur ut supra, pag. 97, sine GloriaPatri. Sed in fine repetitur ipsa Antiphona, et in­terim dum dicuntur Antiphona et Psalmus præ­dicti, Pontifeæcummitra aspergit cum aspersoriode herba hyssOpifacto de i sa a ua tabulam, perejus circuitum tribus oici us.. gua facto, tabulaabstergitur cum mundo panno lineo ; deinde Pon­tifex, deposita mitra, dicit :

w. Domine, exaudi orationem meum. 13. Et cla­mor meus ad te veniat.

r. Dominus vobiscum. ;. Et cum spiritu tuo.

nr. ALTARISPoa'n'rms consueris-noun. 299OREMUS.

Deus, qui es visibilium omnium rerum et invi­sibilium conditor, et cunctarum sanctificationumconsecrator, ad Dedicationem hujus dominicæmensæ adesse dignare; et quæ sacrato Oleo etChrismate a nobis indignis est linienda et benedi­cenda, tuæ sancti 1-ficationis in eam infunde vir­tutem et consecrationem; ut omnes qui ad eam tedeprecaturi accesserint, tuæ propitiationis auxi­lium sentiant. Per Christum Dominum nostrum.iy. Amen.

Tum inchoat, ministris prosequentibus, Anti­pho-nam :

Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectutuo, Domine.

Qua incepta, Ponti/"eæ,accepta mitra, thurifi­cat tertio tabulam per circuitum ejus. Finita in­eensatione, Ponti/'es: inchoat, ministris prose­quentibus, Antiphonam :

Erexit Jacob lapidem in titulum, fundens oleumdesuper.

Psalmus 83. Quam dilecta tabernacula tua, Do­mine virtutum : * concupiscit et deficit anima meain atria Domini. Et dicitur totus prout habetursupra, pag. 198. Sed in fine non dicitur GloriaPatri.

Dum Antiphona et Psalmus dicwntur, Pontifexstans cummitra, intingit pollicem deæteræmanusin oleum Catechumenorum, et cum eo facit quia­que cruces, videlicet, in medio altaris et quatuor.ejus cornibus, in locis in quibus fecerat crucesde aqua benedicta, videlicet, primam in medioaltaris, secundumin deæterocornu posteriori ,id est, Evangelii, tertiam in sinistro anteriori ,­

300 ms ALTARISroum-nus CONSECRATIONB.

quartam in dea-teroanteriori, quintam in sinistroposteriori hoc ordine :

, 'I'2 'I-5 . ']'2 '1'5' tl :?

ei; æs -I-4 1—3

O 0

Dicens, dum singulas cruces facit :Sancti ']-iicetur, et causa 1-cretnr hæc tabula. In

nomine Pa 'I-tris, et Fi -I-lii, et Spiritus 'I- sancti.Pax tibi.

Deinde Ponti/"ea:inchoat, ministris prosequen­tibus, Antiphonam :

Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectutuo, Domine.

Et dum AntiphOna dicitur, Ponti/'ex thurijïcatsemel tabulam per circuitum; deinde, restitutothuribulo, et Antiphona finita, deposita mitra,dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. ip. Levate.Adsit, Domine, misericordiaetuæ ineffabilis pie­

tas, et super hanc tabulam opem tuæ bene ']-dic­tionis et virtutem tuæ unctionis infunde; ut, telargiente, referat præmiumquisquisintulerit votum.Per Christum Dominum nostrum. ly.Amen.

Oratione finita, Pontifex inchoat, ministrisprosequentibus, Antiphonam :

Manesurgens Jacob erigebat lapidem in titulum,

nr: ALTARISPORTATILIScommunione. 301 '

fundens oleum desuper, votum vovit domino : verelocus iste sanctus est, et ego nesciebam.

Psalmus 91. Bonum est confiteri Domino : * etpsallere nomini tuo, Altissime. Et totus diciturprout supra habetur sub Dedicatione Ecclesiæ,pag. 248.Et in fine non dicitur GloriaPatri.­

Incepta Antiphona, Ponti/eæ, accepta mitra,facit iterum quinque cruces cumpollice de eodemoleo Catechumenorum in eisdem locis altaris, eteo ordine, prout prius fecit, dicens, dumsingulascruces facit :

Sancti 1-licetnr, et consecretur hæc tabula. Innomine Pa -I-tris, et Fi *!-lii, et Spiritus 1- sancti.Pax tibi.

. Deinde Pontifea- inchoat-, ministris prosequen­tibus, Antiphonam:

Dirigatur oratio mea, sicut incensum in cons­pectu tuo, Domine.

Interim dum Antiphona dicitur, Pontifeæ, re­tenta mitra, thurificat iterum semel tabulam percircuitum. Quo facto, Ponti/eæ, deposita mit-ra,dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. a. Levate.Adesto, Domine, dedicationi hujus mensæ tuæ,

et in eam, quæ a nobis indignis sancto linita estoleo , bene i- dictionis et sancti i- iicationis tuævirtutem et consecrationem infunde. Qui viviset regnas Deos , per omnia sæcula sæculorum.iy. Amen.

Qua finita, Pontifeæ incipit, schola seu minis­tris prosequentibus, Antiphonam :

Unxit te Deus, Deus tuus, oleo lætitiæ præ con­sortibus tuis.

302 DE ALTARISPonrs'nms oonsncrwrron.

Psalmus 45. Deus noster refugium, et virtus : 'adjutor in tribulationibus, quæ invenerunt nosnimis. Et totus dicitur prout habetur supra. subDedicatione Ecclesiæ, pag. 252, et in fine non di­citur GloriaPatri.

Incepta Antiphona, Pontifex, accepta mitra,iterum facit quinque cruces de sancto Chrismatecum pollice deæteræ manus in medio tabulæ alta­ris et in quatuor ejus angulis, ordine supra po­sito, ad quamlibet crucem dicens :

Sancti -I-ficetur, et conse 1-cretur hæc tabula. Innomine Pa-I- tris, et Fi-I-lii, et Spiuitus 1- sancti.Pax tibi. .

Deinde Ponti/eæ, accepto thuribulo a Sacerdoteincensante, imposito et benedicto incenso, sta-mcum mitra inchoat , et schola seu ministri prose—quuntur, Antiphonam :. Dirigatur oratio mea, sicut incensum in cons­pectu tuo, Domine.

Qua incepta, Pontifex, retenta mitra, iterumsemel thurifioat tabulam per circuitum, deinde,deposita mitra, dicit : Oremus..

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Exaudi nos, Deus noster, et precum nostrarum

libenter accipe vota, et altare hoc ad celebranda di­vina mysteria præparatum cælestis unguenti odoreasperge, et aromata divinæ sanctificationis illi in­funde; et sicut lapidem Jacob patriarchæ erectumunguenti perfusione dicasti, et angelicis visionibusper scalamgradus Ecclesiæligurasti, sic quoque su­per hunc lapidem altari coaptandum cælestis gn­tiam sancti 1-ficationis immitte; ut dum tibi supereum sacri Corporis et Sanguinis unigeniti Filii tui

nn ALTARISron-rums consummans. 303mysteria consecrantur, petentibus peccata dimit­tantur, et merentibus influasgratiam sempiternam.Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Oratione dicta, Ponti/"ea:,accepta mitra, intin­git pollicem deæteræmanus in sanctum Chrisma,et cum eo signat confessionem, id est, sepul­chrum, in quo Reliquiæ sunt reponendae, in medioformando signum, dicens :

Conse 1- secretur; et sancti '!-flcetnr boc sepul­chrum. In nomine Pa 'I-tris, et Fi 1-lii, et Spiritus 'l­sancti. Pax huic domui.

Deinde, deposita mitra, recondit veneranterReliquias cum tribus granis in tabula sine al­tari, et sepulchrum Reliquiarum hujusmodi clau­dit. Quofacto, adhuc stans sine mitra, dicit:

OREMUS.

Deus, qui ex omnium cohabitatione Sanctorumæternum Majestati tuæ condis habitaculum, da ædi­iicationi tuæ incrementa cælestia; et præsta, utquorum bic Reliquias pio amore complectimur, eo­rum semper meritis adjuvemur. Per Christum Do­minum nostrum. a. Amen.

Tuminchoat Pontifeæ, schola seu ministris pro­sequentibus, Antiphonam :

Ecce odor filii mei, sicut odor agri pleni, cui be­nedixit Dominus : crescere te faciat Deus meus,sicut arenam maris : et donet tibi de rore cæli bene-;dictionem.

Psalmus 86. Fundamenta ejns in montibus sanc­tis : ' diligit Dominusportas Sion, super omnia ta­bernacula Jacob. Et dicitur totus prout habetursupra, pag. 203. Sed in./ine non dicitur GloriaPatri.

304 ne ALTARISPORTATILISconsueuimus.Dum Antiphona et Psalmus prædicti dicuntur,

Ponti/'ex, accepta mitra, fundit et spargit oleumCatechumenorum et sanctam Chrisma, manu, de::­

fieraconfricans, liniens, et perungens totnm lapi­em.

Finito Psalmo , Ponti/ea: stans cum mitra,dicit :

Lapidem hunc , fratres charissimi, in quo un­guentum sacræ unctionis effunditur, ad suscipiendapopuli sui vota et sacrificia, oremus ut Dominusnoster bene i- dicat et conse 1- cret, et quod estmotum a nobis , sit unctum in nomine ejus; utplebis vota suscipiat, et altari per sacram unctio­nem perfecto, dum propitiationem sacrorum impo­nimus, ipsi propitiatores Dei esse mereamur. PerJesum Christum Dominum nostrum, qui cum eo,et Spiritu sancto vivit , et regnat Deus in sæculasæculorum. a. Amen. .

Quo dicto; inchoat, schola seu ministris prosc­quentibns, Antiphonam :

«]EdiiicavitMoyses altare Domino Deo, offerenssuper illud holocausta: et immolansvictimas, fecitsacrificium vespertinum in odorem suavitatis Do­mino Deo, in conspectu filiorum Israel.

Qua finita, stans adhuc cnm mitra Ponti/e.v,dicit :

Dei Patris omnipotentis misericordiam supplices.imploremus, fratres charissimi, ut altare hoc sacri­ficiis spiritualibus imbuendum, nostræ vocis exora­tus officio præsenti bene 'i- dictione sanctificet ,atque in eo semper oblationes famulorum suorumstudio sanctæ devotionis impositas bene 1- dicereet sancti -I-ficare dignetur ; et spirituali placatusincenso precibus familiæ suæ promptus ,exauditorassistat. Per Christum Dominumnostrum. u. Amen.

nri annam PORTATILISconsueuimus. 305

Deinde benedicit incensum super altare cre­mandum, et stans ibidem, deposita mitra, dicit :

w. Domine , exaudi orationem meam. 1). Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. 131.Et cum spiritu tuo.

. OBEMUS.

Domine Deus omnipotens , cui assistit exercitusAngelorum cum tremore , quorum servitium spiri­tuale et igneum esse cognoscitur ; dignare respicere,bene 'I-dicere, et sancti 'i- ficare hanc creaturamincensi, ut omnes languores, omnesque infirmitatesatque insidiæ inimici odorem ejus sentientes effu­giant, et separentur a plasmate tuo ; ut numquam 'lædatur a morsu antiqui serpentis, quod pretiosoFilii tui Sanguine redemisti. Per eumdemChristumDominum nostrum. ry. Amen.

Deinde aspergit ipsum aqua benedicta, et ac­cepta mitra, format ropria manu ea:ipsa quinquecruces, quamlibet e quinque granis, super illaquinque loca altaris, in quibus cruces de aqua,Oleo, et Chrismate actæ prius fuerunt, et superquamlibet crucem t uris ponit unam crucem fac­tam de subtili candela ad mensuram crucis degranis incensi factæ, et cujuslibet crucis capitaaccenduntur, ut cum ipsis thus comburatur etcremetur. Omnibus autem crucibus accensis, Pon­tifex, depositamitra, flexiscoramaltari genibus,inchoat et schola seu ministri prosequuntur :

Alleluia. w. Veni sancte Spiritus : reple tuorumcorda fidelium, et tui amoris in eis ignem accende.

Nisi Consecratio fiat inter Dominicam Septem-'gesimæ et festum Paschæ Resurrectionis Domininostri Jesu Christi, quia tunc omisso Alleluia,dicitur Versus. tantu-m. Quo dicto, surgit Ponti­

306 ne amarus Poan'rm's conseaaa'nonn.[ea:stans ibidem versus ad altare sine mitra, etschola seu ministri dicunt Antiphonas duas se­quentes :

Ascendit fumus aromatum in conspectu Dominide manu Angeli.

ALIA ANTIPHONA.

Stetit Angelus juxta aram templi , habens thuri­bulum aureum in manu sua: et data sunt ei incensamulta; et ascendit fumus aromatum in conspectuDei. Sine Alleluia.

Quibus finitis, Pontifex adhuc stans ante altaresine mitra, dicit": Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. a; Levate.Hujus altaris , Domine , holocaustum sancti Spi­

ritus tui gratia infusum in odorem tuæ suavitatisascendat. Per Christum Dominum nostrum. 1). Amen

Post hæc combustis candelis et thure, cineresillius combustionis per unum ea:"ministris cumspatulis ligneis abraduntur, et collecti in aliquocase projiciuntur in sacrarium. Interim Ponti/'e:sine mitra stans ante gradus altaris 'cersus adal­tare, dicit :

.OBEMUS.

Supplices tibi, Domine-Deus, Pater omnipotens,preces effundimus , ut metalli hujus expolitummateriam super-nis sacrificiis imbuendam ipse tuæditare sancti j-ficationisubertate digneris, qui quon­dam legemin tabulis scripsisti lapideis. Per Domi­num nostrum Iesum Christum Filium tuum , quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus,

Deinde eodem modo stans, mediocri voce e.i­

ïnn.? manibus ante pectus, dicit Præfationemanc : ' ­

ns sunus PORTATILIScommunione. 30?Per omnia sæcula sæculorum. n. Amen..ut. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.1. Sursum corda. n. Habemus ad Dominum.ut.Gratias agamus Domino Deo nostro. ip.Dignum

et justum est.Vere dignum et justum est, æquum et salutare,

nos tibi semper , et ubique gratias agere, Dominesancte , Pater omnipotens , æterne Deus : Qui postoffendicula lapsus primi hominis, instituisti tibi of­ferri propitiatorii delibamenta libaminis ; ut culpa,quæ præcesserat per superbiam, futuris temporibusexpiaretur per munera , quibus honorarentur alta—ria, honorificarentur et templa. Quod tibi primusNoe præparavit officio, rursus Abraham immolatu­rus filium, dehinc Jacob erigens et ungens lapidemin titulum. Te , Redemptor mundi , exoramus, utlapidem istum seu mensam , in honorem tuum,gloriosæque Virginis Mariæ, et omnium Sanctorumconse 1-crare, et sancti 1- iicare digneris benedic­tionis tuæ illapsu, manibus nostris opem tuæ bene­dictionis infundens, et sacri hujus mysterii Sicutinstitutor , ita etiam et sanctificator appare , qui teangularem lapidem, et saxum sine manibus abscis­sum nominari voluisti. Inhæreas hic placido æter­næ majestatis obtutu, ut quidquid sacro ritu superhoc immolabitur , sicut Melchisedech oblatum tibiplaceat holocaustum. Adsit miscricordiæ tuæ inef­fabilis pietas : ut , te largiente , referat præmium ,quisquis intulerit votum.

Quod sequitur dicit submissa voce legendo, itatamen, quod a cu'cumstantibus audiatur.

Per Dominum nostrum Iesum Christum Filiumtuum, qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæculasæculorum a. Amen.

308 me ALTARISmammas nauseans-noms.

Præfatione finita, Pontifeæinchoat, et scholasen ministri prosequuntur, Antiphonam :

Confirma hoc, Deus, quod operatus es in nobisa templo sancto tuo, quod est in Jerusalem.

ut. Gloria Patri , et Filio , et Spiritui sancto.ip. Sicut eratin principio, et nunc, et semper, et insæcula sæculorum. Amen.

Deinde repetitur Antiphona. Qua dicta, Ponti­fex sine mitra dicit :

OBEMUS.

Quæsumus, omnipotens Deus, universarum re­rum rationabilis artifex , "qui inter ceteras creatu­rarum formas lapideum metallum ad obsequiumtui sacrificii condidisti , ut legitimæ libationi præ­pararetur altare: annue dignanter, ut quidquid hicoblatum sacratumve fuerit, nomini tuo assurgat,Beligioniproficiat, spei innitatur, et fidei sit honori.Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Postea inchoat, schola sen ministris prose­quentibus, Antipltonam :

Omnis terra adoret te Deus, et psallat tibi : psal­mum dicat nomini tuo,'Domine.

Qua incepta, Ponti/'eæ, accepta mitra, thurif­cat super tabulam in modum crucis, deinde, de­posita mitra, dicit :

Descendat, quæsumus Domine Deus noster, Spi­ritus tuus sanctus super hoc altare , qui et donanostra et populi tui in eo sanctificat, et sumendumcorda dignanter emundet. Per Christum Dominumnostrum. Iþ.Amen.

Postremo extergitur tabula per ministros cumpanno lineo. Tum Ponti/eæ parat se ad celebran­dum si voluerit, vel facit per aliquem Sacerdo­

DE cæmznu BENEDICTIONB. 309

tam super dictam tabulam consecratam Missamcelebrari.

Missa dicitur ut in Missali, in ipsa die Dedica­tionis altaris.

DE C(EMETERII BENEDICTIONE.

Die præcedenti ponuntur in cæmeterio benedi­cendo quinque ligneaecruces, videlicet una altiorin medio, et quatuor aliæ, quælibet ad staturamhominis, quarum una in eætremitate cæmeteriiante crucem mediam, alia in alia extremitate cæ­meterii retro crucem mediam, tertia in tertia eæ­tremitate a deætris, et quarta in quarta eætremi­tate cæmeterii a sinistris crucis mediæ; et antequamlibet ea: dictis quinque crucibus ponitur seuigitur in terram aliquodlignumin ejussummitateaptum ad a/þgendumilli tres candelas, trium un­ciarum quamlibet, vel circa ; scala super quam as­cendens Ponti/ea: possit attingere summitates ip­sarum crucum; vas magnum aqua plenum benedi­cenda ; et eas cum sale.

Manevero Ponti/'ea-in sacristia paratus amictu,"alba, cingulo, stola, pluviali albi coloris, mitrasimplici, et baculo Pastorali, accedit cum minis­tris ad cæmeterium benedicendum, ubi faldisto­rium ante crucemin mediopositam sibi paratur,super quo residens facit populo brevem sermonemde sanctitate et libertate cæmeterii.

Qvo facto, a/figuntur et accenduntur quinde­cim candelae, tres ante quamlibet crucem superligna , ut supra ordinata; quibus ardentibus,

310 .nu conum-rami aunsmcrxous.

Pontifex ante mediam crucem et candelas stans,deposita mitra, dicit :

onustus.

Omnipotens Deus, quies custos animarum, et tu­tela salutis , et fides credentium, respice propitiusad nostræ servitutis officium ; ut ad introitum nos­trum purgetur, bene T dicatur, sancti 'I-iicetur, etoonse T cretur hoc cæmeterium, ut humana cor­pora hic post vitæ cursum quiescentia, in magnojudicii die simul cum felicibus animabus mereanturadipisci vitæ perennis gaudia. Per Christum Domi­num nostrum. ty. Amen.

Et mea: ante ipsam crucem super fatdistorioPontifeæ, accepta mitra, accumbit, et cantor in­cipit et prosequitur Litanias, ut supra, pag. 29.

Cumque dictum fuerit :Ut omnibus fidelibus defunctis requiem æternam

donare digneris. r;. Te rogamus audi nos.Ponti/'es: surgit ab accubitu, et baculum Pasto­

ralem in sinistra tenens, producit signum crucissuper cæmeterium, dicens primo :

Ut hoc cæmeterium purgare, et bene 1-dicere di­gneris. a. Te rogamus audi nos.

Secundo dicit :

Ut hoc cæmeterium purgare, bene -I-dicere, etsancti 1"ficare digneris. :; Te rogamus audi nos.

Tertio dicit :Ut hoc cæmeterium purgare , bene 1- dicere,

sancti 1- ficare, et conse 1-crare digneris. a. Te ro­gamus audi nos., Quo facto; redit ad accubitum, cautare Lita­nias perficiente.

Quibus [initis, surgit cum mitra ab accubitu

nc cmn-rann meme-noue. 311Po-ntifca', et stans juxta aquam ibidem in vaseparatam, benedicit eam et sal simpliciter, proutsupra sub benedictione et impositione primariilapidis pro Ecclesia aedificanda-, pag. 195. Aquaigitur taliter benedicta, ,Pontifcæ accedens adcrucem ante mediampositam, mitra ibidem depo­sita, inchoat, schola prosequente, Antiphonam :

Asperges me , Domine , hyssopo , et mundabor:lavabis me, et super nivem dealbabor.

Psalmus 50. Miserere mei Deus : * secundum.Et totus dicitur ut supra, pag. 97, cum GloriaPatri in fine. Quo dicto, Antiphona repetitur.Dum Antiphona et Psalmus dicuntur, Pontifex,accepta mitra, circuit et perambulat totum locumcæmeterii, incipiens circuire ad ejus deæteram,aspergens aquam benedictam ubique. Ewpleto au­tem circuitu, rediensante crucem, quæ est antemediam, deposita mitra, respiciens ad ipsam cru­cem, dicit :

OREMUS.

Deus, qui es totius orbis conditor , et humanigeneris redemptor . cunctarumque creaturarumvisibilium et invisibilium perfectus dispositor, tesupplici voce ac puro corde exposcimus , ut hoccæmeterium sive polyandrum , in quo famulorumfamularumque tuarum corpora quiescere debentpost curricula hujus vitæ labentia , pur ? gere,bene 1- dicere , et sancti 1-iicare digneris; quiqueremissionem omnium peccatorum per tuam magnammisericordiam in te confidentibus praestitisti, cor­poribus quoque eorum in-hoc cæmeterio quiescen­tibus. et tubam primi Archangeli hic-expectantibusconsolationem perpetuam largiter im'pertire. PerChristum Dominum nostrum. a. Amen. ­

312 DE acnuam-mn nananmrroran.

Deinde thurificat ipsam crucem , et [Egit insummitate ipsius unam ex tribus candelis arden—tibus , et alias duas similiter ardentes in' duobusbrachiis ejusdemcrucis. Quofacto, accepta mitra,accedit ad crucem retro mediam positam, asper­gendo semper aquam benedictamper cæmeterium,interim dicens cum ministris sequentes Psal­mos.

Psalmus 6. Dominene in furore tuo arguas me : 'neque in ira tua etc., ut supra sub benedictioneAbbatis, pag. 106, sine Gloria Patri, in fine.

Deinde Psalmus 31. Beati quorum remissæ suntetc., ut supra, pag. 107, sine GloriaPatri, in ine.

Quibus eæpletis, Ponti/eæ stans ante ipsamcrucem, deposita mitra, dicit :

cunnus.Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Dens,

trina Maiestas, et una Deitas, Pater, et Filius, etSpiritus sanctus , justitiæ auctor, veniæ largitor,bonorum dator, sanctitatis origo, charismatum dis­tributor, omniumque ad te venientium pius recep­tor : præsta propitius, ut hoc cæmeterium, in bo­norem nominis tui compositum, bene & dici, etsancti 1-ficari concedas ; qui beato Abrabæ Patriar­chaefamulo tuo terram, a filiis Hebron comparatam,in sepulturam benedixisti; et qui populo Israeliticopromissionis tellurem in ævo durantem concessisti,famulorum famularumque tuarum corporibus inhoc cæmeterium intrantibus quietis sedem, et abomni incursione malorum spirituum tutelam benig­nus largitor tribuas; ut post-animarum, corporum­que resurrectionem coadunatam, te donante atqueconcedente , beatitudinem sempiternam perciperemereantur, qui in Trinitate perfecta vivis et regnasDeus, per omnia sæcula sæculorum. a. Amen.

ns omma-rem:assume-rion. 313

' Tum thurificat ipsam crucem, et figit in sum­mitate ejus unam ea:tribus candelis ardentibus,et alias duas in duabus brachiis ejusdem crucis,et, accepta mitra, vadit ad crucem ad dexterammedice positam, aspergendo aquam benedictumper cæmeterium, et dicendo cum ministris sequen­tem Psalmum :

Psalmus 37. Domine ne in furore tuo arguasme : * neque in ira tua corripias me.

Quoniam sagittæ tuæ inlixæ sunt. Et totus dici­tur, ut supra sub Benedictione Abbatis, pag. 107,sine GloriaPatri, in Fne.

Quo dicto, Pontifeæ stans ante ipsam crucem,deposita mitra, dicit :

OREMUS .

DomineDeus, pastor æternæ gloriæ, lux et honorsapientiæ, custos et vigor prudentiæ, salus ægrotan­tium, valetudo potentium, mæstorum solamen, vitajustorum, gloria humilium; te supplices flagitamus,ut hoc servorum tuorum cæmeterium ab omni spur­citiæ inquinamento et immundorum spirituum insi­diis custodire, mundare, et bene -I-dicere digneris,atque corporibus humanis in hunc locum advenien­tibus sinceritatem perpetuam tribuere non desinas,ut quicumque Baptismi Sacramentum perceperint,et in fide Catholica usque ad vitæ terminum perseve­rantes fuerint, atque, decurso hujus ævi termino,corpora sua -in hoc coemeterio requiei commenda­verint, angelicis tubis concrepantibus, animæsimulcum corporibus præmia cælestium gaudiorum per­cipiant sempiterna. Per Christum Dominum nos­trum. a. Amen. '

Deinde thurificat ipsam crucem-,et fiyit in sum­mitate ejus unam ea: tribus candelis ardentibus,

314 ne C(EMETEBHassume-noua.

et alias duas in duobus brachiis ipsius crucis.Tum, accepta mitra, cadit ad crucem, quæ est adsinistram media: crucis posita, aspergendo sem­per aquam benedictam per cæmeterium, dicendocum ministris sequentem Psalmum :

Psalmus 109.Domineexaudi orationem mm:' et clamor meus ad te veniat. '

Non avertas faciem tuam a me. Et totus diciturut supra sub Benedictione Abbatis, pag. 109. Sedin fine non dicitur GloriaPatri.

Quo dicto, stans ante ipsam crucem, depositamitra, dicit :

OMUS.

Domine Jesu Christe, qui corpus humanum deterra pro angelica reparatione formasti, et in te proredemptione assumpsisti, in terram pro conditionecarnis resolvis, et de terra pro immortalitate resus­citabis : hanc terram, quæsumus, ad usum sepul­turæ de benedictione tui sepulti corporis conse 1;­crare dignare; et in Baptismate tibi eonsepultos, innatura carnis hic consepeliendos, sub spe tuæ re­surrectionis in tuæ redemptionis misericordia re­quiescere concede. Qui venturus es judicare vivoset mortuos, et sæculum per ignem. n. Amen.

Tum thurificat ipsam crucem, et figit in ejussummitate unam de tribus candelis ardentibus,et alias duas in duobus brachiis ejusdem crucis;et accepta mitra, revertitur ad crucem mediam,aspergendo semper per cæmeterium aquam bene­dictam, dicendo cum ministris sequentes Psalmos.

Psalm/us 129. De profundis clamavi ad te Do­mine : * Domine exaudi vocem meam, ut supra,sub benedictione Abbatis, pag. 110.

Deinde Psalmus 142."Domine exaudi orationem

ne cæmsreau BENEDlGTIONE.. 315

meam : auribus percipe obsecrationem meam :'* inveritate tua, ut supra, pag. 111. Sed in fine utrius—que Psalmi non dicitur GloriaPatri.

Quibus [initis, Ponti/'es stans ante ipsam eru­eem mediam, deposita mit-ra, dicit :

OREMUS.

Adesto, quæsumus Domine Deus, obsequiis nos­tris, in nomine tuo hunc locum visitantibus, etnostræ fragilitatis ministerio; et sicut benedixistiper manus servorum tuorum Abrabæ, Isaac et Ja­cob terram sepulturæ suæperegrinationis, ita, quæ­sumus, Domine, bene-I- dicere, sancti 1-ficare, etconse -I-crare digneris hoc cæmeterium pretio uni­geniti Filii tui Domini nostri Jesu Christi Sanguinistypice comparatum, ad nostræ peregrinationis cor­pora quiescenda , donec per eumdem Dominumnostrum Jesum Christum de pulvere ad gloriamdones resurgendo. Qui tecum vivit et regnat in uni­tate Spiritus Sancti Deus.

Deinde mediocri voce, extensis manibus antepectus, dicit Præfationem :

Per omnia sæcula sæculorum. ll- Amen.*. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.ut. Sursum corda. iy.Habemus ad Dominum.ut.Gratias agamus Domino Deo nostro. n. Dignum

et justum est. 'Vere dignum et justum est, æquum et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere, Domi-nesancte, Pater omnipotens, æterne Deus, per Chris­tum Dominum nostrum. Qui est dies æternus, luxindeficiens, claritas sempiterna. Qui sic sequacessuos in lucem præcipit ambulare, ut noctis æternævaleant caliginem evadere, et ad lucis patriam feli­eiter pervenire. Qai per bumanitaüm assumptam

316 DE-cuiua-rann salvum-moum.

Lazarum flevit, per divinitatis potentiam vitæ red­didit, atque humanum genus, quadrifidapeccatorummole obrutum, ad vitam reduxit. Per quem te, Do­mine, suppliciter deprecamur, utqui in hoc sepelien­tur polyandro, in novissimo, cum tubæ perstrepue­rint Angelorum, a peccatorum nexibus absoluti, etæternæ felicitati redditi, et Sanctorum cætibus con­numerati, te, qui es vita æterna, benignum et mi­sericordem inveniant, utlte auctorem vitæ exultantescum omnibus Sanctis collaudent.

Quod sequitur dicit submissa voce legendo, itatamen, quod a circumstantibus audiatur.

Per Dominum nostrum Iesum Christum Filiumtuum , qui tecum vivit et regnat in unitate Spiri­.us sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.a. Amen.

Tum thurificat crucem ipsam, et figit in sum­mitate ejus unam de tribus candelis.ardentibus,et alias duas in duobus brachiis ejusdem crucis.Quo facto, stans versus ad ipsam crucem, dicit:Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus,

locorum omnium sanctificator, et in melius refor­mator, a quo et per quem omnis benedictio de-cæ­lis-descendit in terris; bene 1-dicere dignare locumistum, ut sit polyandrum seu cæmeterium, dulcisrequies et pausatio mortuorum, quorum animæ,quarum corpora hic sepulta vel sepelienda sunt,jucunditatis tuæ dulcedine potiantur; sintque in­terim in superna Jerusalem gaudentes et lætantes,donec in magno judicii die de sepulchris propriacorpora recipiant, et sic venienti Domino.ad judi­candum obviam cum fructu bonæ operationis oc­currant. Per Dominum nostrum Iesum .Christum

na curua-man nnnznrcrroua. 317

Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.a. Amen.

His peractis, Ponti/"ea:solemniter benedicit po­pulo, dicens :

Sit nomen Domini benedictum etc.

Deinde intrat Ecclesiam, et, si velit, parat sead Missam : si vero celebrare noluerit, facit peraliquem Sacerdotem solemniter celebrari.

Missa dicitur-dc die, et cum Oratione diei di­citur sub uno Per Dominum nostrum, sequensOratio :

Deus, cujus 'miseratione animæ fidelium reqnies­cunt, huic coemeterio, quæsumus Domine, Angelumtuum sanctum deputa custodem; et quorum qua­rumque corpora hic sepeliuntur, animas eurum'abomnibus absolve vinculis delictorum, ut in te sem­per eum Sanctis tuis sine fine'lætentur. Per Domi­num nostrum Iesum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in' unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. iy.Amen.

CumSecreta diei dicitur sub uno Per Dominum,sequens Secreta.

Munera, Domine, oblata sanctifica, et qui teipsum in sepulchro poni voluisti, et exemplum re­surgendi fidelibus tuis largiri dignatus es, da,quæsumus, fidelium tuorum animabus hic in tequiescentibus, veniam peccatorum ; ut hæc salutarishostia sit remedium et requies animarum eorum etcorporum. Qui vivis et regnas cum Deo Patre inunitate Spritus sancti Deus, in sæcula sæculorum.ly. Amen.

Cum Postcommunione diei dicitur sub uno PerDominum nostrum, sequens Postcommumo.

318 ne sumamma-lonn .Muneribus sacris satiati quæsumus, Domine Deus

noster, ut plebs tua, quæ in futuro a morte corpo­ris resurrectura creditur , te miserante , a morteanimæresurgere mereatur. Per Dominum nostrumIesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit etregnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. a. Amen.

DE ECCLESIAE, ET C.CEMETEBII

RECONCILIATIONE. .

Ecclesiæ et cæmeterii reconciliatio omni die feripotest.

In primis in mane diei qua reconciliatio fieri debet,paratur faldistorium super tapete in medio came­terii, et altare Ecclesiæomnino nudatur. Paranturetiam duo vasa cum aqua, unum in cæmeterio, etaliud in Ecclesia in Presbyterio: et ibidem unum casvini,- cas cum sale; eas cum cineribus,- et asperso­rium de herba hyssopi factum. Providetur etiamquod Ecclesiam possit libere circuiri . Si vero Ecclesiatantum sit reconciliando, paratur faldistorium sit­per tapetem ante portam principalem Ecclesiæ, etibidem vas cum aqua, et aspersorium de herba hys­sopi factum, ac alia in Ecclesia, quæ supra sunt or­dinata. '

Quibus omnibus sic paratis , Pontifeæ in sacristiavel alio condecenti loco ornatus amictu, alba, cin­gulo, stola, pluviali albo, mitra simplici, et baculoPastorali, procedit ad cæmeterium, si est reconci­liandum, alias ante portam principalem Ecclesia;ubi stans juncta faldistorium sibi paratum, benedicitaquam ibidem in vasa positam simpliciter cum sale,

scaram, z'r C(EMETEBII. 319prout habetur supra in benedictione et impositioneprimarii lapidis pro Ecclesia aedificanda,pag. 195.Aqua igitur benedicta, Pontifeæ sine mitra inchoat,schola prosequente, Antiphonam :

Asperges me , Domine , hyssopo , et mundabor:lavabis me, et super nivem dealbabor.

Psalmus 50. Miserere mei Deus : * secundummagnam misericordiam tuam etc. , ut supra, pag. 97.Totus dicitur cum Gloria Patri, et Sicut erat.

Quo finito, Antiphona repetitur. Interim dumAntiphona et Psalmus dicuntur, Pontifeæ, acceptamitra, aspergit cum ipsa aqua in circuitu de forisEcclesiam et cæmeterium simul, aspergendo aquamalternatim nunc ad murum Ecclesiæ, nunc ad -ter­ram cæmeterii, et specialiter loca contaminata. Quofacto, rediens ad locum ubi aquam benediæit, stansdeposita mitra, dicit :

X

OREMUS.

Omnipotens et misericors Deus, qui Sacerdotibustuis tantam præ ceteris gratiam contulisti, ut quid­quid in tuo nomine digne perfecteque abacis agitur,a te fieri credatur, quæsumus immensam clemen­tiam tuam, ut quod modo visitaturi sumus, visites,et quidquid benedicturi sumus , bene 1- dicas; sit-­que ad nostræ humilitatis introitum Sanctorumtuorum meritis fuga d'æmonum, Angeli pacis iu­gressus. Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Deinde iterum dicit: Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. a. Levate.Aufer a nobis, quæsumus, Domine, cunctas ini­

quitates nostras ; ut ad loca tuo sancto nomini puri­ücanda puris mereamur mentibus introire. PerChristum Dominum nostrum. a. Amen.

320 ne nummum-noueEt si Ecclesia reconciliatur sine-oæmeterio, omit­

titur sequens Oratio. Si vero Ecclesia simul cumcoemeterioreconciliatur, Pontifeæ, [inita præcedente,moæ dicit : Oremus. '

Et ministri : Flectamus genua. iy. Levate.Domine pie, qui agrum figuli pretio sanguinis

tui in sepulturam peregrinorum comparari voluisti:quæsumus , dignanter reminiscere clementissimihujus mysterii tui. Tu ea enim, Domine, iigulnsnoster, tu quietis nostræ ager, tu agri hujus es pre­tium, tu dedisti etiam et suscepisti, tu de pretio etin pretio tui vivifici Sanguinis nos requiescere do­nasti"; tu ergo, Domine, qui es offensionis nostræclementissimus indultor, exspectantissimus judica­tor , judicii tui superabundantissimus miserator,judicium tuæ justæ severitatis abscondens, postmiserationem tuæ piæ redemptionis adesto exaudi­tor et effector nostræ reconciliationis, hocque cæ­meterium, mausoleum peregrinorum tuorum cæ­lestis patriæ incolutum cxpectantium , benignuspurifica et reconcilia; et hic,-tumulatorumet tnmu­landorum corpora, de potentia et pietate tuæ resur­rectionis ad gloriam incorruptionis non damnans,sed glorificans ressuscita. qui venturus es judicarevivos et mortuos, et sæculum per ignem. ip. Amen.

Postea cantor incipit Litanias, ut supra, pag. 29.et Pontifeæ, accepta mitra, ingreditur Ecclesiamcum Claro, cantando cas,- acceditque ante altare ma­jus, coram quo paratur ei faldistorium, super quodPontifeæ cum mitra procumbit. Cumque dictumfuerit : '

Ut omnibus fidelibus etc. iy. Te rogamus audinos.

Ponti/eæ surgit de accubitu, et baculum Pastora­lem in sinistra tenens, producit signum crucis superaltare, Ecclesiam, et cæmeterium, dicens :

ECCLESIE, nr namsi-anu. 321"

Ut hanc Ecclesiam, et altare hoc, ne cæmeteriumpurgare et recon 'I-cil'iare digneris. n. Te' regamusaudi nos.

Secundo dicit :

Ut lianc Ecclesiam, et altare hoc, ac cæmeteriumpurgare, recon 'i-ciliare, et sancti 1-fic'aredigneris.1). Te rogamus audi nos.

Tertio dicit :

Ut hanc Ecclesiam, et altare hoc, ac cæmeteriumpurgare, recon -I-ciliare, sancti -I-ficare, et conse -I-­crare digneris. n. Te rogamusaudi nos.

Si autem cæmeterium non sit pollutum et sicneque reconciliandum, non fit de cæmeterio mentio.Quibus dictis, iterum super faldistorio accumbit,cantare Litanias resumente et perficiente. Quibus fi­nitis, Ponti/"eæsurgit et, deposita mitra, stans oer­sus ad dictum altare, dicit : Oremus.

Et ministri : Flectamus genua. n. Levate.Deus, qui peccati veteris hereditariam mortem,

in qua posteritatis genus omne successerat , ChristiFilii tui Domini nostri passione solvisti: da propi­tius , ut conformes eidem effecti , sicut imaginemterreni parentis naturæ necessitate portavimus , itaimaginem cælestis gratiæ sanctificatione portemus,lier virtutem ejusdem Christi Filii tui Domini nostriqui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Deinde Pontifex genu/lectu ante Taldistorium præ­dictum, .et sine mitra cantando dicit, prout etiamhabetur supra in Ecclesiæ Dedicatione.

Deus in adjutorium meum intende.Tunc surgit Pontifeæ et Chorus respondet :Domine ad adiuvandum me festina. .

111.

322 ne neconcmmnomTune Pontifea: stans sine mitra, dicit :Gloria Patri-, et Filio, et Spiritui sancto.Chorus respondet :Sicut eratin principio, et nunc, etsemper: et in

sæcula sæculorum. Amen. Absque Alleluia.Idem fit eisdem modo et loco "secunda, et tertio,

voce semper altius elevata. Quibus dictis, Pontifexstans in eodem loco, accepta mitra, benedicit aliamaquam ibidemin Presbyterio in aliquo vase paratamcum sale. cinere, et vino, incipiens absolute :

Exorcizote creatura salis etc., etc.Prout habetur supra in Dedicatione Ecclesiæ in

secunda aquæ benedictione, pag. 2l8, continuamusque ad Orationem. Omnipotens sempiterne Deus,creator et conservator humani generis etc. inclusive.

Qua dicta, Pontifeæ inchoat, schola prosequente,Antiphonam :

Exurgat Deus, et dissipentur inimici ejus, et fu­giant, qui oderunt eum, a facie ejus.

Incepta Antiphona, Pontifea: facit, ut in in:Psalmi habetur.

PSALMUS. 67.

In ecclesiis benedicite ' contirma hoc , Deus .Deo Domino , * de fonti- quod operatus es in nobis.bus Israöi. Repetit-trAntipho".

lie-petitur Antiphon-a. ' A templo sancto tuo inlbi Benjamin adoles- i Jerusalem , * tibi onere-t

centulus, ' in mentis ex- reges munera.cessu. . Repetitur Antiphona.

Repetitur Antiphona. Increpa feras arundinis;Principes Juda duces congregatio taurorum in

eorum:* principes Zabu- »vaccis- populorum : ' utlon , principes Nephthali. excludant eos qui probati

Repetitur Antiphona. sunt argento.MandaDeusvirtuti-tuæ: i chetitar Antipho".

sccnssm, s'rDissipa gentes , quæ

bella volunt, venient lega­ti ex Egypto : *]Ethiopiapræveniet manus ejus Deo.

Repetita!- Antiphona.Regna terræ cantate

Deo : ' psallite Domino.Repetitur Antiphona.Psallite Deo . qui ascen­

dit super cælum cæli , 'ad Orientem.

meum:. 323Ecce dabit voci suæ

vocem virtutis , date glo­riam Deo super Israel ; 'magnificentia ejus , etvirtus ejus in nubibus.

chetitur Antiphona.Mirabilis Deus in sanctis

suis , Deus lsraöl ipse dabitvirtutem , et fortitudinemplebi suæ , ' benedictusDeus.

Repetitur Antiphona.

Et non dicitur Gloria Patri, sed Anliphona repe­titur.

Interim dum Antiphona et Psalmus prædictidicuntur, Pontifex, accepta mitra, circuit tcr Eccle­siam intrinsecus, aspergmdo in primo circuitu pa­n'ctes in superiori parte; in secundo autem ininferiori parte eorum; in tertio vero pavimentumEcclesiæ; aspergit etiam specialiter loca contami­nata, quando Ecclesia principaliter est polluta velviolata. Quo facto, Ponti/ea: stans in Presbytcriocum mitra versus ad altare, dicit :

Deum indultorem criminum , Deum sordiummundatorem, Deum qui corruptum peccatis origi­nalibus mundum adventus sui nitore purificavit,fratres charissimi, supplices deprecemur, ut contradiaboli furentis insidias fortis nobis propugnatorassistat; ut si quid eius virosa calliditate quotidia­nis insectationibus maculatum in isto loco corrup­tumque fuerat , efficiatur cælesti miseratione pur­gatum , quia sicut illius est solidum perfectumquequassare. ita auctoris est nostri lapsa restituere,nutantia stabilire , et corrupta purgare. Qui cumDeo Patre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus.

3'24 . m: nmoncma'nouc

Deinde, deposita mitra, mediocri .voce, extensis 'manibus ante pectus, dicit Præfationem.

Per omnia sæcula sæculorum. ip. Amen.ut. Dominus vobiscum. ly.Et cum spiritu tuo.v. Sursum corda. "n. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. a. Di­

gnum et justum est.

Vere dignum et justum est, æquum et salutare,nos tibi semper, et ubique gratias agere, Dominesancte , Pater omnipotens , æterne Deus. Cujus im­mensa bonitas, ut non habuit principium, ita necterminum habebit. Qui divina naturalique pietateplenus , eligis in nobis magis restituere perdita,quam percutere peritura. Et si quid aut negii­gentia polluit , aut ira com-mittit, aut stimulatebrietas, aut libido subvertit, hoc, Domine, cle­menti patientia sustines; ut-aute per gratiam pu­rifices, quam percutias per furorem. Et operis tuiprovidus plasmatOr 'eligis potius erigere jacentiaquam punire damnanda. Te Domine , supplices de­precamur , ut hujus tabernaculi receptaculum pla­catus aspicias, et altare tuum , quod insectantis estinimici fraude pollutum, per infusionem gratiæcælestis purifices, purificatum possideas, posses­sumque, ne deinceps aliqua labe sordescat, custo­dias. Absint in posterum omnes nequitiæ spiri­tuales et eliminentur; extinguatur antiqui serpentisinvidia, et cum omnibus fraudibus suis diaboli tur­ma propellatur. Efferat secum maculam quamingessit, et perennibus quandoque suppliciis de­putandus operum suorum semina secum colligatperitura. Nihil hic in posterum noceat præteriticulpa contagii , nihil sit quod remaneat inimicifraude pollutum, quandoquidem spiritus tui est in­fusione purgatum. Besurgat Ecclesiætuæ pura sim­

sccnssm, m' cmn-rann. ' 325plicitas , et candor innocentiæ hactenus maculatus,dum receperit gratiam, resurgat ad gloriam; utpopulorum fidelium hic turba conveniens, dumpetitionis ingerit vota, votorum sentiat se obtinuissesuffragia.

Quod sequitur dicit submissa vocelegendo, ita ta­men quod a circumstantibus audiri possit.

Per Dominumnostrum Jesum Christum Filium'tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. iy.Amen.

Post hæc Ponti/eæ, accepta mitra, ascendit ad al­tare, et ibi inchoat, schola prosequente, Antipho­nam'

Juventutem meam.Introibo ad altare Dei : ad Deum qui laetificat

psamuus 42.Judica me, Deus, et

discerno causam meam degente non sancta :* ab ho­mine iniquo et dolosoer'ue me.

Quia tu es, Deus, forti­tudo mea : * quare merepulisti, et quare tristisincedo, dum amisit meinimicus?

Emitte lucem tuam etveritatem tuam :* ipsa mededuxerunt et adduxerunt

in montem sanctum tuum,et in tabernacula tua.

Et introibo ad altareDei :* ad Deum qui læti­ticat juventutem meam.

Conütebortibi incithara,Deus, Deus meus: * quaretristis es anima mea , etquare conturbas me?

Spera in Deo , quoniamadhuc confitebor illi : * sa­lutare vultus mei, et Deusmeus.

Et non dicitur Gloria Patri; sed Antiphona rcpe­titur. Qua repetita, Pontifeæ, deposita mitra, dicit :Oremus.

Et ministri: Flectamus genua. n. Levatc.Deus, qui in omni loco dominationis tuæ clemens

ac benignus, dedicator assistis, exaudi nos,- quæsu­

326 ne ucoscmanosemus, et concede, ut in posterum inviolabilis hujusloci permaneat consecratio; et tui muneris beneficiauniversitas fidelium, quæ supplicat, percipere me­reatur. Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Deinde stans ibidem inchoat, schola prosequente,Antiphonam :

Confirma hoc, Deus, quod operatus es in nobis,-a templo sancto tuo, quod est in Jerusalem.

Psalmus 67. Exurgat Deus, et dissipentur etc.Et dicitur totus eum Gloria Patri, et Sicut"erat,

prout habetur supra, pag. 125, cumAntiphona præ­dicta. Ineepta Antiphona, Ponti/eæ accipit mitram.stans cum ea dicto loco, usque ad )inem Psalmi. Quodicto, Pontifeæ, deposita mitra, stans adhuc ibidemdicit :

onsuus.Deus, qui Ecclesiam tuam sanctam, de omnibus

mundi finibus congregatam, per tui lateris admi­rabile sacramentum cunctarum gentium matremesse dixisti, quam etiam populorum varietate de­pictam, sanctorum Martyrum tuorum meritis deco­rasti; bene Tdic, Domine, quæsumus, Sanctorumtuorum opitulante suffragio , tam altare quod eorumexornatur, te juvante, Reliquiis, quam Ecclesiam;ac fidelium tuorum tibi pie offerentium vota in illasanctifica. Qui cum Deo Patre et Spiritu sancto vi­vis et regnas Deus, in sæcula sæculorum. l). Amen.

Tum Pontifex benedicit populo solemniter, dicens:Sit nomen Domini benedictum etc.

Deinde, si velit, parat se ad celebrandum Missam.Sed si celebrare noluerit, facit per aliquem Sacer­dptem solemniter Missam celebrari.

Missa dicitur de die, et eum Gratiam diei dieitur"quem Collecta sub uno Per Dominum.

own-rem sme seemsm uncomu'noue. 327ORATIO.

Deus, qui dixisti: Domus mea domus orationisvocabitur, domum istam infidelium spurcitiis con­taminatam mundare et sanctificare digneris, et om­nium preces et vota hoc in loco ad te clamantiumclementer exaudias, et benignus suscipias. Per Do­minum nostrum Iesum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus,per omnia sæcula sæculorum. ip. Amen.

SEGRETA.

Hæc hostia, quæsumus, Domine, et locum istumab omnibus immunditiis expurget, et supplicationesnostras semper et ubique reddat tibi acceptas. PerDominum nostrum Iesum Christum Filium tuum,qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. a. Amen.

POSTGOMMUNIO .

Percipientes , Domine, mnnera salutis æternæ,supplices exoramus, ut templum hoc et cæmeteriumab infidelium inquinamentis emundatum , benedic­dione tua maneat sanctificatum, et pectora nostraab omni sorde vitiorum alienata, tibique devotasemper existant. Per Dominum nostrum. JesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnatDeus, per omnia sæcula sæculorum. R- Amen.

DE BECONCILIATIONE COEMETEBII

SIN-E ECCLESIE RECONCILIATIONE.

Quando cæmeteriumbenedictumviolam»; sea pot­lutum, separatum est ab Ecclesia, et propterea ipua

328 DBamoueam-nona camaramnon habetur pro violata vel polluta, reconciliatiocæmeterii iieri poterit quocumque dic, hoc ordine :

In mane diei, qua reconciliatio feri debebit, pa­rantur in medio cæmeteriifaldistorium pro Pontif­ce, et vas aquæ mundæ benedicendæ, et vas salis;deinde hora convenienti Pontifeæindutus in sacristia,aut alio convenienti loco, amictu, alba, cingulo,stola, pluviali albi coloris, et mitra simplici, bacu­lum Pastoralem in manu tenens, accedit ad mediumcæmeterii, ubi supra faldistorium ornatum procum­bit ,- et cantores ibidem incipiunt et prosequunturLitanias, ut supra, pag. 29 , in quibus cum dictumfuerit :

Ut omnibus fidelibus etc. a. Te rogamus audinos. '

Pontifeæsurgit cum mitra, et baculum Pastora­lem in manu sinistra tenens, producit signum crucissuper cæmeterium, dicens:

Ut hoc cæmeterium reconci 1-liare digneris. a Terogamus audi nos.

Secundo dicit :Ut hoc cæmeterium reconci 1-liare, et sancti ?­

iicare digneris. 1).Te rogamus audi nos.Tertio dicit : .Ut hoc cæmeterium reconci 1- liare, sancti 1- li­

care, et conse 1-crare digneris. a. Te rogamus audinos.

Quibus dictis, Pontifex iterum super faldistoriumprocumbit, cantoribus Litanias perficientibus. Quibusfinitis, surgit Pontifeæ ab accubitu, et benedicit ibisal et aquam simpliciter, prout habetur supra in be­nedictione et impositione primarii lapidis pro Ec­clesia aedificanda, pag. 195. Quo facto, Pontifex ineodemloco stans sine mitra inchoat, schola prose­quente, Antiphonam:

sine accusas nucoucmunous. 329Asperges me , Domine , hyssopo, et mundabor :

lavabis me, et super nivem dealbabor.Psalmus 50. Miserere mei Deus : secundum

magnam misericordiam tuam, ut supra, pag. 97,Et dicitur totus sine Gloria Patri. ­Incepta Antiphona, Pontifea; mitram accipit, et

dum Antiphona et Psalmus prædicti dicuntur, cir­cuit totum cæmetcrium incipiens ad ejus deæteram,aspergens semper et ubique aquam benedictum cumaspersorio, et potissime in locoubi pollutio vel vio­latio commissa est. Quo peracto, redit ad locumubi Litaniæ dictæ fuerunt. Finito Psalmo prædicto,et cæmeterio undique aspersa, Pontifeæ stans antefaldistorium suum, deposita mitra, dicit. Oremus.

Et ministri: Flectamus genua. n. Levate.Domine pie, qui agrum figuli pretio sanguinis

tui in sepulturam peregrinorum comparari voluisti;quæsumus , dignanter reminiscere clementissimihujus mysterii tui; tu es enim , Domine, figulusnoster, tu quietis nostræ ager; tu agri hujus espretium; tu dedisti etiam et suscepisti; tu de pre­tio et in pretio tui vivifici sanguinis nos requies­cere donasti. Tu ergo, Domine, qui es offensionisnostræ clementissimus indultor, expectantissimusjudicator, judicii tui superabundantissimus misera­tor, judicium tuæ justæ severitatis abscondens postmiserationem tuæ piæ redemptionis, adesto exau­ditor et effector nostræ reconciliationis; hocquecæmeterium, mausOleum peregrinorum tuorumcælestis patriæ incolatum expectantium, benignuspurifica, et reconcilia; et hic tumulatorum et tu­mulandorum corpora de potentia et pietate tuæresurrectionis ad gloriam incorruptionis non dam­nans, sed glorificans ressuscita. Qui venturus esjudicare vivos et mortuos, et sæculum per ignem.11. Amen.

330 ne communione rum-w, ar csucrs.His dictis, Pontifex stans in loco prædicto, dat

benedictionem solemnem populo, dicens :Sit nomen Domini benedictum etc.

Tum redit ad sacristiam, aut alium locum, inquo paramenta accepit, ubi depositis sacris vestibus,cadit in pace.

DE PATENJE, ET CALIGISCONSECRATIONE.

Pontifea: ad conseCrationem Calicis, vel cujuslibetindumenti seu ornamenti ecclesiastici procedere co­lens, debet semper stolam circa collum habere, et mi­tram tenere poterit ubi convenit. Quandocumqutenim Episcopalia agit, episcopalibus, non sacerdo­talibus, debet esse paramentis ornatus. Omniumquoque mobilium Benedictiones hujusmodi possuntfieri, ubi Pontifici placuerit, et omni die.

In Patenæ igitur consecratione, pro qua paran­dum est sanctum Chrisma, et vas aquæ benedictacum aspersorio, Pontifeæ stans cum mitra, dicit :

w.Adjutorium nostrum in nomine Domini. 1).Quifecit cælum et-terram.

Oremus, fratres charissimi, ut divinæ gratiæ be­nedictio consecret et sanctiticet hanc Patenam, adconfringendum in ea corpus Domini nostri JesuChristi, qui crucis passionem sustinuit pro nostrumomnium salute.

Tum deposita mitra, dicit :ut.Dominus vobiscum. 17.Et cum spiritu tuo.

onmes.­Omnlpotens sempiterne Deus, qui legalium ins­

ne consensurum-: pneum, ET CALlClS. 331

titutor es hostiarum, quique inter eas conspersamsimilaginem deferri in Patenis aureis et argenteisad altare tuum jussisti, bene 1-dicere, sancti 1-Ii­care , et conso 1-crare digneris hanc Patenam, inadministrationem Eucharistiæ Jesu Christi Filii tui,qui pro nostra omniumque salute seipsum tibi DeoPatri in patibulo crucis elegit immolari , ac tecumvivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus , peromnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Tum Ponti/eæ, accepta mitra, facit cum pollicedeætcræ manus Chrismatc intincta crucemsuper Pa­tenam, ab ora in eram, et mea: linit et perungit te—tam ejus superficiem cum ipso pollice, dicens :

Couse 1- crare, et sancti fl-ficare digneris, Do­mine Dcus, Patenam hanc per istam unctionem , etnostram bene 1-dictionem in Christo Jesu Dominonostro, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per.omnia sæcula sæculorum. n Amen.

Deinde stans adhuc cum mitra procedit ad bene­dictionem Catieis, dicens :

Oremus, fratres charissimi, ut Deus et Dominusnoster Calicem istum in usum ministerii sui conse­orandum cælestis gratiæ inspiratione sanctificct, etad humanam consecrationem plenitudinem divinifavoris accommodet. Per Christum Dominum nos­trum. n. Amen.

Tum, deposita mitra, dicit :ut. Dominus vobiscum.- n. Et cum spiritu tuo.

OREMUS.

- Dignare, Domine Deus noster, Calicem hunc be­ne 1-dicere in usum ministerii tui pia famulatusdevotione formatum, et ea sancti 'I-iicatione perfun­dere, qua Melchisedech famuli tui sacratum Calicemperfudisti, et quod arte vel metalli natura effici non

332 ne CONSECRATIONEPATENB, nr CALICIS.

potest altaribus tuis dignum, fiat tua bene 'I-dictionesanctiticatnm. Per Christum Dominum nostrum.a. Amen.

Deinde, accepta mitra, facit crucem cum pollicedeæteræ manus de Chrismate intra ipsnm Calicem alabio eius in labium, et mea: linit et perungit interiusipsum totum, dicens :

Conse 'I-orare, et sancti 'I-iicare digneris, DomineDeus , Calicem hunc per istam unctionem , et nos­tram bene "1-dictionem in Christo Jesu Domino nos­tro , qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. l)i.Amen.

Tum, deposita mitra, dicit super Calicem et Pa­tenam :

ut. Dominus vobiscum. 31.Et cum spiritu tuo.

OREMUS.

Omnipotenssempiterne Deus, manibus nostris,quæsumus, opem-tuæ benedictionis infunde, ut pernostram bene 1- dictionem hoc vasculum et Patenasanctificentur, et Corporis et Sanguinis Domini nos­tri Jesu Christi novum sepulchrum sancti Spiritusgratia efficiantur. Per eumdem Dominum nostrumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. n. Amen.

Demum aspergit Calicem et Patenam cum aquabenedicta, quod fieri debet in omnibus quarumlibetbenedictionibus rerum. Quo facto, abstergi facit peraliquem Sacerdotem Patenam et Calicem cum micapanis, et bene mundari ; deinde eætersiones proji­ciuntur in ignem vel sacrarium.

/nn' BENEDICTIONEsscnnnonuuu mnonis-roum 333

DE BENEDICTIONE

SACERDOTALIUM INDUMENTORUM IN GENERE.

Pontifeæ sacerdotalia indumenta benedicere oo­lens, stans sine mitra, dicit :

w. Adjutorium nostrum in nomine Domini 13.Quifecit cælum et terram.

ut. Dominus vobiscum. n. Et cum spiritu tuo.

OREMU 8 .

Omnipotens sempiterne Deus, qui per "Moysenfamulum tuum, pontificalia et sacerdotalia, seu le­vitica vestimenta ad explendum in conspectu tuoministerium eorum, ad honorem et decoremnomi­nis tui iieri decrevisti, adesto propitius invocatio­nibus nostris, et hæc indumenta sacerdotalia de­super irrigante gratia tua, ingenti benedictione pernostræ humilitatis servitium puri 1-iicare, bene ?­dicerc, ct conso 'I-crare digneris, ut divinis cultibuset, sacris mysteriis apta et benedicta existant; hisquoque sacris vestibus Pontifices et Sacerdotes seuLevitæ tui induti, ab omnibus impulsionibus seutentationibus malignorum spirituum muniti et de­fensi esse mereantur, .tuisque mysteriis apte et con­digne servire et inhærere , atque in his tibi placideetdevoteperseverare tribue. Per Christum Dominumnostrum. ty. Amen.

Alia Oratio. cunnus.Deus invictæ virtutis triumphator, et omnium

rerum creator ac sanctificator, intende preces nos­tras, et hæc indumenta leviticae,"sacerdotalis, et

334 ssurmcuo sumus cuwsusx'r INDUIEN'I'I.

pontificalis gloriæ ministris tuis fruenda tuo oreproprio bene 1-dicere, santi 'l" licere, et abuse "l'­crare digneris , omnesque eis utentes tuis mysteriisaptos , et tibi in eis devote et laudabiliter servien­tes, gratos efficere digneris. Per Dominum nostrumJesum Christum Filium tuum , qui tecum vivit etregnat in unitate Spiritus sancti Deus , .per omniasæcula sæculorum. n. Amen.

Deindeaspergit ipsa indumenta aqua benedicta.

SPECIALIS BENEDICTIO CUIUSLIBET INDUMENTI.

v. Adjutorinm nostrum in nomine Domini. a. Quifecit cælum et terram.

ut.Dominus vobiscum. ;. Et cum spiritu tuo.

Deus omnipotens, bonarum virtutum dator, etomnium benedictionum largus infusor, supplices terogamus, ut manibus nostris opem tuæ benedictio­nis infundas, et has caligas et sandalia, vel amic­tum, vel albam, vel cingulum, vel stolam, telmanipulum, vel tunicellam, vel dalmaticam, te!planetam , divino cultui præparatum, virtute sanctiSpiritus bene -I-dicere , sancti-1- ficare, et conse ?­erare digneris , et omnibus ea , vel eo, vel eis uten­tibus gratiam sanctiiicationis sacri mysterii tuibenignus concede; ut in conspectu tuo sancti etimmaculati atque irreprebensibiles appareant, etauxilium misericordiæ tuæ acquirant. Per Dominumnostrum Iesum Christum Filium tuum . qui tecumvivit et regnat in unitate ejusdem Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. a. Amen.

Deinde aspergit ea aqua (immediata.

ne BENEDICTIDNEnul-nnnm. 335

DE BENEDICTIONE MAPPARUM. SEU LINTEAMINUH

SACRI ALTARIS.

Ponti/ea: mappas sea linteamina sacri altarisbenedictaras, stans sine mitra, decet:

w. Adjutorium nostrum in nomine Domini. ly.Quifecit cælum et terram.

si. Dominus vobiscum. n. Et cum spiritu tuo.

OBEMUS.

Exaudi, Domine , preces nostras , et hæc lintea­mina sacri altaris usui præparata bene 1-dicere , etsancti 'f ficare digneris. Per Christum Dominumnostrum. iy. Amen.

OREMUS .

Domine Deus omnipotens , qui ornamenta et lin­teamina facere Moysenfamulum tuum per quadra­ginta dies docuisti , quæ etiam Maria texuit , etfecit in usum ministerii tabernaculi fæderis, bene-þ­dicere , sancti 1-ficare , -et conse 'I-crare dignerishæc linteamina ad tegendum involvendumque altaregloriosissimi Filii tui Domini nostri Jesu Christi ,qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Deinde aspergit ea aqua benedicta.

336 ne nnnnuie'noue CORPOBALIUM.

DE BENEDICTIONE CORPORALIUM.

Pontifex corporalia benedicere volens, stanssinemitra, dicit:

ut. Adjutorium nostrum in nomine Domini.111.Qui feeit cælum et terram.

ut. Dominus vobiscum. n. Et cum spiritu tno.uannus.

Clementissime Domine, cujus inenarrabilis estvirtus , cujus mysteria arcanis mirabilibus cele­brantur , tribue quæsumus , ut hoc linteamen tuæpropitiationis bene 'l—dictione sanctificetur, adconsecrandum .super illud Corpus et SanguinemDei et Domini nostri Jesu Christi Filii tui, quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus,per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Alia Oratio. onemus.Omnipotens sempiterne Deus, bene j- dicere,

sancti j- ficare , et conse 1-crare digneris linteamenistud ad tegendum involvendumque Corpus et Sau­guinem Domininostri Jesu Christi Filii tui , quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus , per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Alia Oratio. onnmus.Omnipotens Deus, manibus nostris opem tuæ

benedictionis infunde, ut per nostram bene 1-die­tionem hoc linteamen sanctificetur, et CorporisecSanguinis Redemptoris nostri, novum sudariumSpiritus sancti gratia efficiatur. Per eumdem Do­minum nostrum Jesum Christum Filium tuum,qui tecum vivit et regnat in unitate ejusdem Spi­ritus sancti Deus , per omnia sæcula seculorum.111.Amen.

Deinde aspergit ea aqua benedicta.

ne sensnm-nom novæ GRUCIS. 337

DE BENEDIGTIONE

NOVAE CRUCIS.

Nova Crux, seu tabula in qua Crucifiæus estdepictas, hoc modo benedicitur. Paratis thure,«thuribuloqae cum igne, et aqua benedicta, Ponti­fex paratus supra rochetum, amictu, stola, plu­viali rubri coloris, et mitra simplici, stans sinemitra, dicit :

r. Adjutorium nostrum in nomine Domini-.a. Qui fecit cælum, et terram.

it. Dominus vobiscum. 1).Et cum spiritu tuo.

OREh'fUS.

Bene -I-dic , Domine Jesu Christe , hanc Crucemtuam , per quam eripuisti mundum a potestate dæ­monum, et superasti Passione tua suggestorempeccati, qui gaudebat in praevaricationeprimi ho­minis per ligni vetiti sumptiouem. Qui cum DeoPatre , et Spiritu sancto vivis et regnas 'in sæculasæculorum. a. Amen.

Alia Oratio.cams.Bogamus te , Domine sancte, Pater omnipotens,

sempiterne Deus, ut digneris bene -I-dicere hoclignum Crucis tuæ, ut sit remedium salutare ge­neri humano; sit soliditas fidei , profectus bono­rum operum , redemptio animarum; sit solamen etprotectio ac tutela contra sæva jacula inimicorum.Per Dominum nostrum Jesum Christum Filiumtuum, qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiri­tas sancti Deus,

15

338 ne snnsmcnons nov/s caucrs.Deinde dicit voce mediocri, ea,-tensis manibus

ante pectus, Præfationem.Per omnia sæcula sæculorum. ly. Amen.ut. Dominus vobiscum. si. Et cum spiritu tuo.ut. Sursum corda. lp. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. n. Di­

gnum et justum est. 'Vere dignum , et justum est, æquum , et saluta­

re , nos tibi semper, et ubique gratias agere, Do­mine sancte , Pater omnipotens, æterne Deus , cn­jus sanctum ac terribile nomen inter ceteras visi­biles creaturas, ligna quoque fructifera laudare acbenedicere non cessant : Qui in figuram unigenitæsapientiæ tuæ , ligno vitæ a principio paradisumvoluptatis ornasti , ut ejusdem fructus sacro mys­terio protoparentes nostri generis mortem cavereet vitam admoneres obtinere perpetuam : quiquenos vetitæ arboris attactu justæ morti addictos,ejusdem coæternæ tibi sapientiæ Dei et Domini nos­tri Jesu Christi innoxia morte ad vitam misericor­diter revocare dignatus es : te supplices exoramus,ut hoc singulare signum , quod ad exemplum primiillius sacratissimi vexilli, quo pretioso Filii tuiSanguine triumphasti, fidelium tuorum devotionecompactum erectumque est, cælesti tua bene 1-dic­tione sanctiiicare digneris; ut omnibus hic genuaflectentibus , ac tuæ majestati supplicantibus , lar­gior et cordis compunctio , et admissorum indul­gentia concedatur; atque intercedente ipsa vic­toriosissima unigeniti Filii tui Passione , et tibiplacita postulare , et citius valeant postulata per­cipere. Da quæsumus, clementissime Pater, in quovivimus , movemur, et sumus, ut quoties trinm.

hum divinæ humilitatis , quæ superbiam nostriiostis dejecit , oculis "intuemur, quotiesque mente

ne sauenrcrmuu novæ cnucrs. 339recolimus ,. et contra hostem ipsum fiduciam forti­tudinis , et majorem tibi devotæhumilitatis gratiamconsequamur. Quatenus in illo tremendo tuæ ma­jestatis examine , cum paventibus elementis , cælo­rumque commotisvirtutibus, signum istud glori­ficum Bedemptionis nostræ apparuerit in cælo, ipside morte ad vitam transire, ac perpetua beatæresurrectionis videre gaudia mereamur.

Quod sequitur dicit submissa uoce legendo, itatamen quod a circum-stantibusaudiri possit.

Per eumdem Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum , qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.ly. Amen. ­

onustus.Deus , qui beatæ Crucis patibulum, quod prius

erat scelestis ad pænam, convertisti redemptis advitam; concedeplebi tuæ ejus vallari præsidio , cu­ju's est armata vexillo. Sit ei Crux fidei fundamen­tum, spei suffragium, in adversis defensio, inprosperis adjuvamen; sit ei in hostes victoria , incivitate custodia , in campis protectio , in domofultura; ut per eam pastor in futuro gregem con­servet incolumem, quæ nobis, Agno 'I- vincente,conversa est in salutem. Per eumdem Dominumnostrum Iesum Christum Filium tuum , qui tecumvivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus , peromnia sæcula sæculorum. iy. Amen.

Alia Oratio. oneuus.Sancti -I-iica, Domine Jesu Christe, signaculum

istud Passionis.tuæ, ut sit inimicis tuis obstaculum,et credentibus in te perpetuum efficiatur victoriævexillum. Qui cum Deo Patre vivis et regnas inunitate Spiritus sancti Deus , per omnia sæculasæculorum. n. Amen.

340 nn Bennmc'rronn nor/n cnucxs'.

Tumoffertur Ponti/ici thus in navicula, aut aliocase, quod Ponti/ea: stans sine mitra benedicitdicens :

onnmus.Domine Deus omnipotens , cui assistit exercitus

Angelorum cum tremore, quorum servitium spiri­tuale et igneum esse cognoscitur, dignare respicere,bene 'I- dicere , et sancti 1- flcare hnnc creaturamincensi-. ut omnes languores. omnesque infirmita­tes atque insidiæ inimici odorem ejus sentienteseffugiunt, et separentur a plasmate tuo; ut num­quam lædatur & morsu antiqui serpentis , quodpretioso Filii tui Sanguine redemisti. Per eumdemChristum Dominum nostrum. a. Amen.

Quo facto, Pontifex imponit thus in thuribu­lum. Deinde aspergit crucem aqua benedicta, etmoa- eam incensat. Tum dici't' adhuc stans sinemitra :

Sanctificetur lignum istud, In nomine Pa -I-tris.et Fi 1- lii, et Spiritus ']- sancti : et benedictioillius ligni , in quo membra sancta Salvatoris sus­pensa sunt, sit in isto ligno : ut orantes, inclinan­tesque se propter Deum ante istam crucem , inve­niant corporis et animæ sanitatem. Per eumdemDominum nostrum Iesum Christum. iy. Amen.

Tum Pontifex, fleæis ante crucem genibus, ip­sam devote adorat, et osculatur. Idem faciuntquicumque alii voluerint. Si vero cruæ est ea:me­tallo, vel lapide, loco præcedentis orationis, ci­delicet, Sanctificetur, etc.

Ponti/ea: stans sine mitra, dicit sequentem Ora­tionem :

Deus gloriæ, Deus excelso Sabaoth, fortissimeEmmanuel, Deus Pater veritatis, pater sapientiæ,pater beatitudinis, pater illuminationis ac vigila­

nn BENEDICTIONBnovæ CRUCIS. 3 4!

tionis nostræ , qui mundum regis, qui cuncta regnadisponis, qui es bonorum collator munerum , etbonorum omnium attributor; cui omnes. gentes ,populi, tribus, et linguæ serviunt; cui assistit om­nis Angelorum legio ; qui largiris famulis tuis fl­dem et laudem tui nominis, ut debita tibi oblatapersolvant; cui prius fides offerentium complacet ,deinde sacrificatur oblatio , quæsumus exorabilemmisericordiæ tuæ pietatem, ut sancti 'I- fices tibihoc signum crucis et conse 1-cres , quod tota men,­tis devotione famulorum tuorum religiosa fidesconstruxit , trophæum scilicet victoriæ tuæ ac re­demptionis nostræ, quod in amorem Christi trium­phalis gloria consecravit. Aspice hoc signum cru­cis insuperabile, per quod diaboli est exinanitapotestas , mortalium restituta libertas : quæ licetfuerit aliquando in poenam, sed nunc versa est inhonorem per gratiam; et quæ reos quondam punie­bat supplicio , nunc et noxios absolvit a debito. Ettibi quid per hoc placere potuit, nisi id per quodtibi placuit nos redimere? Et nullum tibi debitumamplius munus est , quam quod tibi tunc corporisdedicavit affixio; nec tibi est magis familiaris obla­tio, quam quæ familiari manuum tuarum extensionesacrata est. lllis ergo manibus hanc crucem accipe,quibus illam amplexus est. et de sanctitate illiushanc sancti -I- iica; et sicuti per illam mundusexpiatus est a reatu, ita offerentium famulorumtuorum animæ devotissimæ hujus crucis merito,omni careant perpetrato peccato; et tuæ veræ cru­cis obtectu , enitescaut successibus assiduis trium­phatores. Badiet bic unigeniti Filii tui Domininostri splendor divinitatis in auro; emicet gloriapassionis ejus in ligno; in cruce rutilet nostræmortis redemptio; in crystalli splendore vitæ no­stræ purificatio. Sit suorum protectio; spei certa

342 ne mento-nona meum n. M. V.fiducia; eos simul cum gente et plebe, tide confir­met; spe et pace consociet; augeat triumphis; am­plificat in secundis; proficiat eis ad perpetuitatemtemporis , ad vitam æternitatis; ut eos temporaliflorentes gloria muniat , et ad perpetuam redemp­tos coronam, ad regna cælestia potenti virtute per­ducat. Præsta, per prcpitiationem Sanguinis ejus.per ipsum datorem , qui seipsum dedit redemptio­nem pro multis , qui se hostiam pro delictis offerredignatus est, qui exaltatus in ligno crucis suæ,principatus et potestates humiliavit , qui tecumsidereo considet throno, indissolubili connexioneSpiritus sancti, per infinita sæculorum sæcula.ip. Amen.

Tum Pontifeæ, [lea-is ante crucem genibus, eamdevote adorat, et osculatur; idem faciunt qui­cumque alii voluerint.

DE BENEDICTIONE CBUCIS PECTOBALIS.

Ad benedicendum Crucempectoralem, Pontifexpotest uti forma assignata pro Benedictionne Cru­cis pro/iciscentium in subsidium Terræ sanctæ,ut infra, pag. 363.

DE BENEDICTIONE IMAGINIS

B. MARIAE VIRGINIS.

Ponti/eæ benedicturus Imaginem beatæ MariæVirginis, paratus supra rochetum, amictu, stola,pluoiali albi coloris, et mitra simplici, stans sinemitra, dicit :

ne. annotatione maeniis B. in. v. 343w. Adjutorium nostrum in nomine Domini.

1). Qui fecit coelum et terram. ut. Dominus vobis­cum. 17.Et cum spiritu tuo.

OBEMUS.

Deus, qui de beatæ Mariæ Virginis utero Ver­bum tuum, Angelo nuntiante, carnem suscipere-voluisti; præsta supplicibus tuis , ut qui vere eamGenitricem Dei credimus , cjus apud te intercessio­nibus adjuvemur. Per eumdem Christum Dominumnostrum. a. Amen.

Quo facto, aspergit figuram aqua benedicta.Deinde inchoat, schola prosequente, AntiphonamSub tuum præsidium. '

Qua incepta, et dum ea cantatur, thurificatImaginem ipsam ter ducens thuribulum. Deindesedet, reassumpta mitra, donec compleantur An­tiphonæ et Psalmi sequentes.

ANTIPHONA .

Sub tuum præsidium confugimus, sancta DeiGenitrix, nostras deprecationes ne despicias in nc­cessitatibus; sed a periculis cunctis libera nos sem­per , Virgo gloriosa , et benedicta.

Tempore Pascali ; Antiphona :Alleluia, Alleluia.

Psalmus 86. Fundamenta ejus in montibus sanc­tis : * diligit Dominus portas Sion, super omnia ta­bernacula Jacob. Et totus dicitur prout habetursupra, pag. 203, cum Gloria Patri.

Deinde dicitur Antiphona.Ave Maria , gratia plena , Dominus tecum , be­

nedicta tu in mulieribus. Alleluia.

344 ns BENEDICTIONB[MAGINIS n.

PSALMUS 122.

Ad te levavi oculos me- Misererenostri, Domine,os : * qui habitas in cælis. miserere nostri : ' quia

Ecce sicut oculi servo- multum repletisumus des­rum: 'in manibus domi- pactione.norum suorum. Quia multum repleta est

Sicut oculi ancillæ in anima nostra :' opprobri­manibus dominæ suæ: ' um abundantibus, et des­ita oculi nostri ad Domi- pactio superbis.num Deum nostrum , Gloria patri. Sicut eratdonec misereatur nostri.. etc.

Finitis Antiphonis et Psalmis prædictis, Pon­tifcæsurgit, deposita mitra, et dicit :

M. V'.

OREMUS .

Deus, qui virginalem aulam beatæ Mariæ Virgi­nis, in qua habitares , eligere dignatus es : da.quæsumus, ut sua nos defensione munitos. jucun­dos facias suæ interesse commemorationi. Qui viviset regnas cum Deo Patre in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Deinde Ponti/eæ incipit Antiphonam, scholaprosequente. Qua incepta, sedet cum mitra, donecperficiatur Antiphona.

O gloriosa Dei Genitrix virgo semper Maria, quæDominum omnium meruisti portare , et Regem An­gelorum sola virgo lactare, nostri-, quæsumus, piamemorare et pro uobis J"esum Christum deprecare;ut tuis fulti patrociniis, adcælestia regna mereamurpervenire.

Canticum B. Mariæ Virginis. Lucæ. 1.Magnificat* anima mea Quia respexit humilita­

'Dominum. tem ancillæ suæ:* ecceEt exultavit spiritus

meus: *"in Deo- salutarimeo..

enim ex hoc beatam medicent omnes generatio­nes.

DE BENEDICTIONE IMAGINIS B. M. V.­

, Quia iecit mihi magnaqui potens est, * et sane­tum nomen ejus.

Et misericordia ejus aprogenie in progenies ' ti­mentibus eum.

Fecit potentiam in bra­chio suo : 'dispersit super­bos mente cordis sui.

Deposuit potentes de

]sede, ' et exaltavit humi­es.

345Esurientes implevit bo­

nis: * et divites dimisitinanes.

Suscepit Israel puerumsuum, ' recordatus mise­ricordiæ suæ.

Sicut locutus est adpatres nostros, * Abra­ham , et semini ejus in sæ­cula.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

Finita Antiphona, surgit Ponti/eæ, sine mitrastans usque ad imm Cantici. Quofinito, dicit :

OREMUS .

Deus, qui de beatæ Mariæ Virginis utero , Ver­bum tuum, Angelonuntiante, carnem suscipere vo­luisti : præsta supplicibus tuis , ut qui vere eamGenitricem Dei credimus , ejus apud te intercessio­nibus adjuvemur. Per eumdem Christum Dominumnostrum. a:. Amen. '

onsmus.Omnipotens sempiterne Deus , clementissima cu­

jus dispensatione cuncta creantur ex nihilo; bancimaginem in honorem piissimæ Genitricis Filii tuiDomini nostri Jesu Christi venerabiliter adaptatambene T dicere et sancti -I-ficare digneris; et præsta,misericordissime Pater , per invocationem noministui atque ejusdem unigeniti Filii tui Domini"nos­tri Jesu Christi , quem pro salute generis humani,integritate Virginis Mariæ servata, incarna'ri ,vo­luisti , quatenus precibus ejusdem sacratissima:Virginis, quicumque eamdem misericordiæ 'Begi­nam et gratiosissimam Dominam nostram coramhac effigie suppliciter honorare studuerint , et deinstantibus periculis eruantur, et in conspectu

15.

346 ne tamen. maa; ALIORUMssivc'ronum.

divinæ majestatis tuæ de commissis et omissis ve­niam impetrant; ac mereantur in præsenti gratiamquam desiderant adipisci , et in futuro perpetuasalvationc cum electis tuis valeant gratulari. PereumdemDominum nostrum Jesum Christum Filiumtuum , qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus, per omnia sæcula saeculorum; a . Amen.

Ultimo aspergat imaginem aqua benedicta.

DE BENEDICTIONE IMAGINUM

ALIORUM SANCTORUM.

Pontifex stans sine mitra, dicit :w. Adjutorium nostrum in nomine Domini.

ly. Qui fecit cælum et terram.ut. Domine, exaudi orationem meam. 3. Et cla­

mor meus ad te veniat.ut.Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.

OREMUS.

Omnipotens sempiterne Deus, "qui Sanctorumtuorum imagines seu effigies sculpi aut pingi nonreprobas , ut quoties illas oculis corporeis intue­mur, toties eorum actus et sanctitatem ad imitan­dum memoriæ oculis meditemur, hanc, quæsumus,imaginem, seu sculpturam in honorem ac memo­riam beati N. Apostoli tui, vel Martyris , vel Con­fessoris, aut Pontificis , vel Virginis adaptatambene 1" dicere , ac sancti 'i"ficare' digneris; et præ­sta, ut quicumque coram illa ipsum gloriosissimumApostolum tuum, vel Martyrem, vel Confesso­rem , aut Pontificem, vel Virginem suppliciter bo­norare studuerit , illius precibus ac obtentu, a tegratiam in præsenti , et æternam gloriam obtineat

ns Bassum-nona smaonum vssonuu. 347in futuro. Per Dominumnostrum Iesum ChristumFilium tuum , qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.iy. Amen. '

Ultimo aspergat eas aqua benedicta.

DE BENEDICTIONE

SACROBUM VASORUM ET ALIORUM OBNAMENTOBUMIN GENERE.

Pontifex sacra vasa, vel alia ornamenta bene­decere volens, stans sine mtt-ra, dicat :

w. Adjutorium nostrum in nomine Domini.3. Qui fecit cælum et terram.

ut. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.OREMUS.

Exaudi, Domine, Pater clementissime, precesnostras , et hæc puriticanda vasa et ornamenta, sa­cri altaris atque Ecclesiæ tuæ sacri ministerii usuipræparata, bene 1- dicere et sancti 1-ficare digne­ris. Per Christum Dominum nostrum. n. Amen.

OBEMUS.

Omnipotens sempiterne Deus , a quo omnia im­munda purgantur , et in quo omnia purgata clares­cunt, supplices omnipotentiam tuam invocamus,ut ab his vasis et ornamentis , quæ tibi offeruntfamuli tui , omnis spiritus immundus confusus"longe discedat , et per tuam bene 'l- dictionam "adusum et ministerium sancti altaris et Ecclesiæ tuæsanctificata permaneant. Pcr Christum Dominumnostrum. iy. Amen.

' Deinde aspergit ea aqua benedicta.

348 ne nuncnxc'rlonc causantur,

DE BEN EDICTIO'NE TABEBN-ACULI ,

SIVE VASCULI PRO SACROSANCTA EUCHABISTIACONSEBVANDA.

Ponti/'es: tabernaculum sine pasculum pro con­servanda sacrosancta Eucharistie benedicere co­lens, stans sine mitra, dicit :

v. Adjutorium nostrum in nomine Domini. a. Quiiecit cælum et terram.

w. Dominus vobiscum. 31.Et cum spiritu tuo.OBEHUS.

Omnipotens sempiterne Deus,. majestatem tuamsupplices deprecamur, ut vasculum hoc pro corporeFilii tui Domini nostri Iesu Christi in eo condendo­fabricatum , bene T dictionis tuæ gratia dicaredigneris. Per eumdem Dominum nostrum IesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. a. Amen.

Tum aspergit illud aqua benedicta".

DE BENEDICTIONE CAPSABUMPRO BELIQUIIS ET ALIIS SANCTUARIIS INGLUDENDIS'.

Pontifex capsas pro Reliquiis et aliis sanctua­riis includendis, benedicere volens, stans cum mi­tra, dicit :

ut.Adjutorium nostrum in nomine Domini. 1).Quifecit cælum et terram.

Oremus, dilectissimi nobis, Deum Patrem omni-r

Pao nsmouns mcmucuurs. 349potentem, ut qui omnia per unigenitum Filiumsuum in virtute Spiritus sancti valde bona creavit,ipse nobis indignis ad consecrationem harum cap­sarum Reliquiis Sanctorum suorum condendis para­tarum, rorem gratiæ suæ clementer infundere dig­netur. Per eumdem Dominum nostrum IesumChristum Filium suum, qui cum eo vivit et regnatin unitate Spiritus sancti Deus.

Deinde, deposita mitra, ea,-tensismanibus antepectus, dicit Præfationcm.

Per omnia sæcula sæculorum. iy. Amen.ut.Dominus vobiscum. 1).Et cum spiritu tuo.w. Sursum corda. ip. Habemus ad Dominum.w. Gratias agamus Domino Deo nostro. iy. Dig­

num, et justum est.Vere dignum, et justum est, æquum, et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere, Dominesancte , Pater omnipotens , æterne Deus inæstima­bilis, Deus ineffabilis, Deus misericordiarum ettotius consolationis. Qui Moysi famulo tuo præce­pisti, ut juxta exemplar quod ei in monte demons­trasti, arcam de lignis imputribilibus construeret,et eam auro mundissimo circumdaret, in qua urnaaurea manna cælesti plena, cum tabulis testamentidigito majestatis tuæ conscriptis, in testimoniumfuturis generationibus servari deberet. Quique nos­tris sæculis eadem sacratius intelligenda manifes­tasti, dum corpus unici Filii tui; opere Spiritussancti de incorrupta Virgine conceptum, et animarationali vivificatum , omni plenitudine divinitatisreplesti; te suppliciter imploramus, omnipotensDeus, Pater Domini nostri Jesu Christi, ex quoomnis paternitas in cælo et in terra nominatur; uthæc vascula Sanctorum tuorum pignoribus præpa­rata, eisdem Sanctis tuis intercedentibus, coelesti

350 DE BENEDICTIONEcst-snum.

bene &-dictione perfundere digneris; quatenus quihorum patrocinia requirunt, ipsis intercedentibus,cuncta sibi adversantia, te adjuvante, superare, etomnia commode profutura, abundantia largitatistuæ mereantur invenire. Et sicut illi, te Domineinspirante, spiritualium nequitiarum versutias ,ca­vere, et humanitus exquisita tormenta non solumcontemnere, sed etiam penitus evincere, ChristoDomino confortante, potuerunt; ita ipsorum meritavenerantibus , et Reliquias humiliter amplectam­bus , contra diabolum et angelos ejus, contra ful­mina et tempestates , contra. grandines et variaspestes, contra corruptum aerem, et mortes homi­num vel animalium, contra fures et latrones, sivegentium incursiones, contra malas bestias, et ser­pentium ac reptantium diversissimas formas, con­tra malorum hominum adinventiones pessimas,eorumdem Sanctorum tuorum preeibus complace­tus, dexteram invictæ potentiæ tuæ ad depulsionemnocivorum et largitatem proficuorum semper etubique propitius extende.

Quod sequitur dicit submissa vocc legendo, itatamen quod a circumstantibus possit audiri.

Per eumdem Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. 1).Amen.

Tum adhuc sine mitra stans dicit :ut.Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.

OREMUS.

Domine Deus omnipotens, qui ut murmur insanipOpuli compesceres, et sacerdotium Aaron tibi pla­citum comprobares, virgam ejus aridam germinareet dores fructiferos preducem fecisti, eamdemquein arca testamenti pro signo virtutis tuæ poni jus­

un sanantur-loss CAMPANE. 351

sisti; sed et nobis eodem præsagio Christum in aracrucis arefactum, tertia die resurrectione reflores­cere, et in Ecclesia novissimo tempore resuscitanda,per mortem suam die ac nocte fructificare demons­trasti : te, quæsumus, indulgentissime generis hu­mani provisor, ut hæc vascula Sanctorum tuorumreceptaculo præparata, ita gratuita gratia sanctifi­ces, ut ubicumque in tuo nomine perlata fuerint,intercedentibus habitatorum ipsorum meritis ,cuncta adversa repellas et nulliiices, et omnia uti­lia multiplices atque custodias; quatenus fideles tuimagnitudine sive'universitate beneficiorumtuorum,in parte modica Reliquiarum integra Sanctorumcorpora se percepisse gratuleutur; et per tempora—lia loca ipsorum precibus impensa, ad æterna cumeis gaudia possidenda iiducialius animentur. Pereumdem Dominum nostrum Iesum Christum Fi- ,lium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.lp. Amen.

Tunc aspergit eas aqua benedicta.

DE BENEDICTIONE

SIGNI, VEL CAMPANjE.

Signum vel Campana debet benedici, antequamponatur in eampanili, hoc ordine. In primis de­bet Campana ipsa ita suspendi et situari, utcommodepossit intus et extra tangi, tractari, etcircuiri; deinde rope ipsam Campanam benedi­cendamparatur anti/ici faldistorium; eas aquæbenedicendæ; aspersorium ; eas cum sale ; linteamunda ad extergendum Campanam, quando opus

352 ne BENEDICTIONE CAMPANJE.

erit ; vas Olei sancti infirmorum ; sanctum Chris­ma ; thymiama : thus ; myrrha, et thuribulumcum igne. Diaconus et-iamaccipit amictum, albam,cingulum, manipulum, stolam, et dalmaticam albicoloris. Quibus ordinatis, Pontifeæ in sacristiaaut alio convenienti loco paratus amictu, alba,cingulo, stola, pluoiali albi coloris, et mitra sim­plici, baculum Pastoralem manu gestans, venitprope Campanam, ubi sedens super faldistoriumibidem sibi paratum, dicit cumministris Psalmossequentes, videlicet :

Psalmum 50. Miserere mei Dcus, * secundummagnam misericordiam tuam. Totus dicitur cumGloria Patri, et Sicut erat, prout supra habetur,pag. 97.

PSALMUS 53.

Deus in nomine tuo sal­vum me fac: * etin virtutetua judica me.

Deus exaudi orationemmeam :* auribus percipeverba oris mei.

Quoniam alieni insur­rexerunt adversum me ,et fortes quæsierunt ani­mam meam : * et non pro­posuerunt Deum anteconspectum suum.

Ecce enim Deus adju­vat me: * et Dominus sus­

ceptor est animæ meæ.Averte mala inimicis

meis : * et in veritate tuadisperde illos.

Voluntarie sacrificabotibi , * et conütebor nomi­ni tuo, Domine. quoniambonum est.

Quoniam ex omni tri­bulatione eripuisti me : 'et super inimicos meosdespexit oculus meus.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

PSALMUS 56.

Miserere mei, Deus,miserere mei : * quoniamin te confidit anima mea.

Et in umbra alarumtuarum sperabo,* donectranseat iniquitas.

Clamabo ad Deum altis­simum , * Deum qui bene­fecit mihi.

Misit de cælo , et libera­vit me: * dedit in oppro­brium conculcantes me.

DE BENEDICTIONE GAMPANE.

Misit Deus misericor­diam suam, et veritatemsuam ,* et eripuit animammeam de medio catulo­rum leonum: dormiviconturbatus.

Filii hominum denteseorum arma et sagittæ: *et lingua eorum gladiusacutus. '

Exaltare super cælosDeus, ' et in omnem ter­ram gloria tua.

Laqueum paraveruntpedibus meis : ' et incur­vaverunt animam meam-.

Foderunt ante faciemmeam foveam : * et inci­derunt in eam.

353Paratum cor meum

Deus, paratum cor me­um :' cantabo, et psal­mum dicam.

Exurge gloria mea, exur­ge psalterium et citha­ra : * exurgam diluculo.

Confitebor tibi in popu­lis, Domine : 'et psalmumdicam tibi in gentibus.

Quoniam magnificateest usque ad oculosmise­ricordia tua,* et usquead nubes veritas tua.

Exaltare super cælos,Deus;* et super omnemterram gloria tua..

Gloria Patri. Sicut eratetc.

PSALMUS 66.

Deus misereatur nostri,et benedicat nobisz'" illu­minet vultum suum supernos, et misereatur nostri.

Ut cognoscamus in terraviam tuam: ' in omnibusgentibus salutare tuum.

Conliteantur tibi populiDeus: * confiteantur tibipopuli omnes.

Lætentur et exultentGentes: ' quoniam judicas

, Deus ,

p0pulos in æquitate, etGentes in terra dirigis.

Coodteantur tibi populiconfiteantur tibi

populi omnes: *terra de­dit fructum suum.

Benedicat nos Deus,Deus noster. benedicatnos Deus: et metuanteum omnes lines terræ.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

PSALMUS 69.

Deus in adiutoriummeum intende : ' Dominead adjuvandum me fes­tina.

Confundantur, et reve­

reantur,* quianimam meam.

Avertantur retrorsum eterubescant: ' qui voluntmihi mala.

quærunt

354Avertuntur statim eru­

bescentes, ' qui dicuntmihi : Euge , euge.

Exuitent et lætentur inte omnes , qui quæruntte,* et dicant semper:Maguiiicetur Dominus.qui diligunt salutaretuum.

DE BENEDICTIONE GAMPANJJ.

Ego vero egenus etpauper sum : *Deus adju­va me.

Adjutor meus , et libe­rator meus es tu : * Domi­ne ne moreris.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

PSALMUS 85.

lnclina, Domine , au—rem tuam , et exaudi me , 'quoniam inops , et paupersum ego.

Custodi animam meam,quoniam sanctus sum : *salvum fac servum tuum,Deus meus, sperantem inte.

Miserere mei, Domine ,quoniam ad te clamavitota die: *lætiiica animamservi tui , quoniam ad te ,Domine , animam meamlevavi.

Quoniam tu, Domine,suavis et mitis , *et mul­tæ misericordiae omnibusinvocantibus te,

Auribus percipe , Domi­ne, orationem meam : ' etintende voci deprecationismeæ.

In die tribulationis meæclamavi ad te : * quia e­xaudisti me.

Non est similis tui indiis, Domine : * et non

est secundum opera tua.Omnes gentes quascum­

que fecisti , venient et a­dorabunt coram te , Domi­ne:* et glorificabunt no­men tuum.

Quoniammagnusætu,et faciens mirabilia:* tues Deus solus.

Deduc me, domine, invia tua , et ingrediar in ve­ritate tua : ' lætetur cormeum ut timeat nomentuum.

Confltebor tibi , Domi­ne Deus meus. in toto cor­de meo-, , et gloriiicabonomen tuum in æternum.

Quia misericordia tuamagna est super me : *eteruisti animam meam exinferno inferiori.

Deus , iniqui insurrexe­runt super me, et syna­goga potentium quæsie­runt animammeam: 'etnon proposuerunt te inconspectu suo.

DE BENEDICTIONE GAMPANE .

Et tu Domine Deus mi­serator, et misericors, 'patiens, et multæ miseri­cordiæ ,,et verax.

Respice in me, et misc­rere mei ,' da imperiumtuum puero tuo : et sal­vum fac lilium ancillæ

855

Fac mecum signum inbonum , ut videant qui 0­derunt me , et confundan­tur : ' quoniam tu , Domi­ne. adjuvisti me. et con­solatus es me.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

tuæ.

Postremo dicitur Psalmus 129. De profundisclamavi ad te Domine, prout habetur supra in Be­nedictione Abbatis, pag. 110.

Expletis Psalmis, surgit Pontifex, et stans cummitra benedicit sal et aquam dicens : *. Adjuto­rium nostrum etc., prout habetur supra in bene­dictione et impositioneprimarii lapidis, pag. 195,et continuens usque ad Orationem, Deus qui adsalutem humani generis etc., inclusive.

Qua dicta, Pontifex adhuc sine mit-ra stans dicitabsolute sequentem"Orationem.

Bene 1-dic , Domine , hanc aquam benedictionecoelesti, et assistat super eam virtus Spiritus sanc­ti; ut cum hoc vasculum, ad imitandos lilios sanctæEcclesiæ præparatum , in ea fuerit tinctum , ubi­cumque sonuerit hoc tintinnabulum , procul recc­dat virtus insidiantium , umbra phantasmatum ,incursio turbinum , percussio fulminum , læsio to­nitruorum , calamitas tempestatum , omnisque spi­ritus procellarum ; et cum clangorem illius audie­rint iilii Christianorum, crescat in eis devotionisaugmentum , ut festinantes ad piæ matris Ecclesiægremium, cantent tibi in Ecclesia Sanctorum can­ticum novum, deferentes in sono præconium tubæ,modulationem psalterii , suavitatem organi, exul­tationem tympani, jucunditatem cymbali; quatenusin templo sancto gloriæ tuæ suis obsequiis et pre­

356 nr. sensnm-noun CAMPANE.

cibus invitare valeant multitudinem exercitus Ange­lorum. Per Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. iy. Amen.

Post hæc Ponti/'ea- mittit sal in aquam, in me­dum crucis, dicendo semel.

Commixtio salis et aquæ pariter fiat. In nominePa 'l-tris, et Fi 'I-lii, et Spiritus 'I-sancti. iy. Amen.

ut. Dominus vobiscum. 111.Et cum spiritu tuo.

OREMUS .

Deus invictæ virtutis auctor, et insuperabilisimperii rex , ac semper magnificus triumphator;qui adversædominationis vires reprimis , qui ini­mici rugientis sævitiam superas; qui hostiles ne­quitias potenter expugnas; te, Domine, trementeset supplices deprecamur ac petimus , ut hanccreaturam salis et aquæ dignanter aspicias, benig­nus illustres, pietatis tuæ rore sanctifices; ut ubi­cumque fuerit aspersa, per invocationem sancti tuinominis , omnis infestatio immundi spiritus abiga­tur, terrorque venenosi serpentis procul pellatur;et præsentia sancti Spiritus nobis misericordiamtuam poscentibus ubique adesse dignetur. Per Do­minum nostrum Iesum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate ejusdem Spiritussancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. ip. Amen.

His peractis, Pontifex accepta mitra, incipitlavare campanam cum dicta aqua ; et ministriprosequuntur lotionem ; lavantes .eam totaliterintus et extra, deinde cum linteo mundo exter­gunt. Pontifice interim cummitra sedente, et cum

aliis Ministris dicente Psalmum cum aliis sequen­ti us.

DE BENEDICTIONE GAMPANJE. 357

PSALMUS 145.

Lauda anima mea Do­minum , laudabo Domi­in vita mea : *psallam Deomeo quamdiu iuero.

Nolite confidere in prin­cipibus ; * in liliis homi­num , in quibus non estsa­lus.

Exibit spiritus ejus, etrevertetur in terramsuam: * in illa die peri ­bunt omnes cogitationeseorum.

Beatus , cujus Deus Ia—cob adjutor ejus , spesejus , in Domino Deo ip­sius : ' qui fecit cælum etterram, mare. et omniaquæ in eis sunt.

Qui custodit veritatem

in sæculum , facit judi­cium injuriam patienti­bus : * dat escam esurien­tibus.

Dominus solvit compe­ditos: * Dominus illumi­nat cæcos.

Dominus erigit elisus, *Dominusdiligitjustos.

Dominus custodit adve­nas , pupillum et viduamsuscipiet : ' et vias pecca­torum disperdet.

Begnabit Dominus insæcula , Deus tuus Sion: *in generationem et gene­rationem.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

PSALMUS 146.

Laudate Dominum ,quoniam bonus estpsal­musz' Deo nostro sit ju­cunda, decoraque lauda­tio.

Edidcans JerusalemDominus : * dispersionesIsraelis congregabit.

Qui sanat contritos cor­de: *et alligat contritio­nes eorum.

Qui numerat multitu­dinem stellarum: *et om­nibus eis nomina vo­cat.

Magnus Dominus nos­

ter , et magna virtus ejus :*et sapientiæ ejus non estnumerus.

Suscipiens mansuetosDominus : * humilians au­tem peccatores usque adterram.

Præcinite Domino inconfessione : *psallite Deonostro in cithara.

Qui operit cælum nubi­bus :* et parat terræ plu­vnam.

Qui producit in monti­bus fænum, * et herbamservituti hominum.

358Qui dat jumentis escam

ipsorum , *et pullis cor—vorum invocantibus eum.

Non in fortitudine equivoluntatem habebit : , necin tibiis viri beneplacitumerit ei.

DE BENEDICTIONE CAIPANE.

Beneplacitum est Domi­no super timentes eum : 'et in eis qui sperant supermisericordia ejus.

Gloria Patri. Sicut eratetc. ,

Deinde Psalm. 147. Lauda Jerusalem Dominam,prout habetur supra in dedicatione Ecclesiæ,pag. 254, cum Gloria Patri.

PSALMUS 1118 .

Laudate Dominum decælis: ' laudate eum inexcelsis.

Laudate eum omnes An­geli ejus:* laudate eumomnes Virtutes ejus.

Laudate eum sol et :luna : ' laudate eum omnesstellæ et lumen.

Laudate eum cæli cæ­lorum :* et aquæ omnes ,quæ super cælos sunt ,laudent nomen Domini.

Quia ipse dixit, et factasunt :* ipse mandavit, etcreata sunt.

Statuit ea in æternum ,et in sæculum sæculi.præceptum posuit, et nonpræteribit.

Laudate Dominum deterra , *dracones , et om­nes abyssi.

Ignis , grando , nix,Sine Gloria Patri.

glacies , spiritus procella­rum : * quæ faciunt ver­bum ejus.

Montes et omnes col­les : * ligna fructifera , etomnes cedri :

Bestiæ et universa pe­cora : * serpentes , et re­lucres pennatæ.

Reges terræ , et omnespopuli : * principes , etomnes judices terræ.

Juvenes et virgines,senes cum junioribuslaudent nomen Domini : 'quia exaltatum est nomenejus solius.

Confessio ejus supercælum et terram: * et e­xaltavit cornu populi sui.

Hymnus omnibus sanc­tis ejus: filiis Israel.

pipulo appropinquanli91 1

Deinde Psalm. 149. Cant-ate Domino canticum

ne. BENEDIGTLONE CAMPANE. 359

novum, * laus ejus, prout habetur supra in De­dicatione Ecclesiæ, pag. 243.

Postremo Psal. 150. Laudate-Domiuum in sanc­tis ejus, subsequenter pag. 243, sed in fine dici—tur Gloria Patri, et Sicut erat etc.

Quibus finitis , surgit Ponti/'ea-cum mitra, etcum pollice deæteree manus facit ab eætra sup-racampanam de Oleo sancto inþrmorum signumcrucis; quo facto, deposita mitra dicit :

OBEHUS .

Deus qui per beatum Moysen legiferum famulumtuum tubas. argenteas iieri præcepisti, quibus dumSacerdotes tempore sacrificii clangerent, sonitu dul­cedinis populus monitus ad te adorandum fleretpræparatus, et ad celebranda sacrificia conveniret;quarum clangore hortatus ad bellum, moliminaprosterneret adversantium; præsta, quæsumus, uthoc vasculum sanctæ tuæ Ecclesiæ præparatumsancti 'I-iicetur a Spiritu sancto, ut per illius tac­tum fideles invitemur ad præmium. Et cum melo­dia illius auribus insonuerit populorum, crescat ineis devotio fidei; procul pellantur omnes insidiæinimici, fragor grandinum, procella turbinum, im­petus tempestatum; temperentur infesta tonitrua;ventorum flabra fiant salubriter ac moderate sus­pensa; prosternat aereas potestates dextera tuævirtutis; ut hoc audientes tintinnabulum contre­miscant et fugiant ante sanctæ crucis Filii tui ineo depictum vexillum, cui flectitur omne genucælestium, terreStrium et infernorum, et omnis lin—gua confitetur, quod ipse Dominus noster Jesus.Christus, absorpta morte per patibulum crucis,regnat in gloria Dei Patris, cum eodem Patreet Spiritu sancto, per omnia sæcula saeculoruma. Amen.

360 DE BENEDIC'I'IONE CAMPANE .

Pontifeæ, accepta mitra, eætergit cum linteo

mundo crucem a se£actam. Deinde inchoat, scholaprosequente, Antip anam.Vox Domini super aquas multas, Deus majestatis

intonuit: Dominus super aquas multas.PSALMUS 28.

Atl'erle Domino tiliiDei : * afferte Domino fi­lios arietum.

Alïerte Domino glo­riam , aiïerte Domino glo­riam nomini ejus : ' ado­rate Dominum in atriosancto ejus.

Vox Domini superaquas , Deus majestatis in­tonuit:, Dominus superaquas multas.

Vox Domini in virtute: '* vox Domini in magniH­centia.

Vox Domini confrin­gentis cedros:* et con­fringet Dominus cedrosLibani.

Et comminuet eas tam­quam vitulum Libani:'

et dilectus quemadmo­dum lilius unicornium.

Vox Domini interciden­tis flammam ignis:* voxDomini concutientis de­sertum : et commovebitDominus desertum Cades.

Vox Domini præparan­tis cervos , et revelabitcondensa: ' et in temploejus omnes dicent glo­nam.

Dominus diluvium in­habitare facit : ' et sedebitDominus rex in æternum.

Dominus virtutem po­pulo suo dabit:* Domi­nus benedicet pepulo suoin pace.,

Gloria Patri. Sicut eratetc.

Deinde repetitur Antiphona. Interim Pontifexcum mitra stans 'facit cum pollice dextera; manu:de Oleosancto infirmorum septem cruces cæteris:super campanam, et deintus cum Chrismate qua­tuor pari distantia, dicens, dum quamlibet cm­cem facit. '

Sancti '? ficetur, et conse 'I-cretur, Domine, signumistud. In nomine Pa 'I-tris, et Fi 1-lii, et Spiritus '?sancti. In honorem sancti N. Pax tibi.

nu BENEDICTIONE CAMPANIE. 361

Deinde finitis Antiphona et Psalmo, ac factiscrucibusprædictis, Pontifea:stans, deposita mitradicit :

OBEMUS.

Omnipotens sempiterne Deus, qui ante arcamfæderis per clangorem tubarum, muros lapideos,quibus adversantium cingebatur exercitus, caderefecisti; tu hoc tintinnabulum cælesti bene 1"die­tione perfuude; ut ante sonitum ejus longius effu­gentur ignita jacula inimici, percussio fulminum,impetus lapidum, læsio tempestatum; ut ad inter­rogationem propheticam, quid est tibi mare, quodfugisti? suis motibus cum Jordanico retroactisfluente respondeant : A facie,Domini mota est terra,a facie Dei Jacob, qui convertit petram in stagnaaquarum , et rupem in fontes aquarum. Non ergonobisDomine, non nobis, sed nomini tuo da glo­riam, super misericordia tua; ut' cum præsens vas­culum, sicut reliqua altaris vasa, sacro Chrismatetangitur, Oleo sancto ungitur; quicumque ad soni­tum ejus conveneriut, ab omnibus inimici tenta­tionibus liberi, semper fidei Catholicæ documentasectentur. Per Dominum nostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.iy. Amen.

Tum sedet Ponti/"ea:,et accepta mitra , imponitin thuribulo thymiama, thus, et myrrham, si ha­beri possunt, alioquin, quæ ea: ipsis habentur :quibus impositis , thuribulum ipsum supponiturcampanae, seu signo, ut totum fumum recipiat,schola interim cantante Antipho-nam.

Deus in sancto via tua: quia Deus magnus, sicutDeus noster?

16

362 DE BENEDICTIONE CAMPANE.

psamws 76.Viderunt te aquæ,Deus,

viderupt te aquæ : ' et ti­muerunt , et turbatæ suntabyssi.

Multitudo sonitus aqua­rum : * vocem dederuntnubes.

Etenim sagittæ tuætranseunt :* vox tonitruituiin rota.

llluxerunt coruscatio­

commota est , et contra—muit terra.

ln mari via tua , et se­mitæ tuæ in aquis multis:* et vestigia tua non cog­noscantur.

Deduxisti sicut oves po­pulum tnum, ' in manuMoysi et Aaron.

Gloria patri. Sicut eratetc.

nes tuæ. orbi terræ : *

Quibus dictis, deposita mitra, surgit Pontifex,et dicit :

OREMUS.

Omnipotens dominator Christe, quo secundumcarnis assumptionem dormiente in navi, dum obortatempestas mare conturbasset , te protinus excitatoet imperante, dissiluit, tu necessitatibus populi tuibenignus succurre; tu hoc tintinnabulum sanctiSpiritus rore pertunde ; ut ante sonitum illius sem­per. fugiat bonorum inimicus; invitetur ad fidempopulus Christianus;- hostilis terrentur exercitus;confortatur in Domino per illud populus tuus con­vocatus: ac sicut Davidica cithara delectatus desu­per descendat Spiritus sanctus; atque ut Samueleagnum lactentem mactante in holocaustum regisæterni imperii,. fragor aurarum turbam repulit ad­versantium : ita dum hujus vasculi sonitus transitper nubila, Ecclesiæ tuæ conventum manus eon­servet angelica; fruges credentium, mentes et cor­pora salvet protectio sempiterna. Per te, ChristeJesu, qui cum Deo Patre vivis et regnas in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. iy. Amen.

DE nmnmc'rlonn ar IMPOSITIONEcaveis. 363

Demum Diaconus, sacris vestibus albi colorisparatus, dicit :

:. Dominus vobiscum. lp. Et cum spiritu tuo.Sequentia sancti Evangelii secundum Lucam,

cap. 10.In illo tempore : Intravit Jesus in quoddam cas­

tellum; et mulier quædam Martha nomine , excepitillum in domum suam , et huic erat soror nomineMaria, quæ etiam sedens secus pedes Domini, au­diebat verbum illius. Martha autem satagebat circafrequens ministerium; quæ stetit, et ait : Domine,non est tibi curæ quod soror mea reliquit me solamministrare? Dic ergo illi, ut me adiuvet. Et respon­dens dixit illi Dominus : Martha, Martha , sollicitaes, et turbaris erga plurima. Porro unum est neces­sarium. Maria Optimam partem elegit , quæ nonauferetur ab ea.

Finito Evangelio, Ponti/'ea- osculatur librumEvangeliorum per unum ea:ministris sibi porrec­tum. Tumproducit super Campanam benedictamsignum. crucis, et reassumpta mitra, discedensrevertitur ad locum, ubi paramenta accepit, inquo dimissis sacris vestibus, cadit in pace.

DE BENEDICTIONEET IHPOSITiONE CRUCIS PROFICISCENTIBUS IN SUBSIDIUI, BI

DEFENSIONBM FIDEI CHRISTIANE, SEU RECUPERATIONEITERRB SANCTB.

Profecturus in subsidium, et defensionemfideiChristianæ, seu recuperationem Terræ sanctæ,genu/lectit ante Pontificem, coram quo unus mi­nistrorum tenet crucem benedicendumilli impo­

364 ne BENEDICTIONEET rurosmozvn caveis.

nendum. Tum Pontifex stans sine mitra, dici!super Crucem :

w. Adjutorium nostrum in nomine Domini. a. Quifecit cælum et terram.

ut.Dominus vobiscum. n. Et cum spiritu tuo.onms.

Omnipotens Deus , qui crucis signum pretiosoFilii tui Sanguine dedicasti , quique per eamdemcrucem Filii tui Domini nostri Jesu Christi mun­dum redimere voluisti , et per virtutem ejusdemvenerabilis crucis humanum genus ab antiqui hostischirographo liberasti; te suppliciter exoramus , utdigneris hanc crucem paterna pietate bene 'I-dicere,et cælestem ei virtutem et' gratiam impartire; utquicumque eam in passionis et crucis Unigeniti tuisignum ad tutelam corporis et animæ super seges­taverit, cælestis gratiæ plenitudinem in ea, et mu­nimen valeat tuæ benedictionis accipere. Quemad­modum virgam Aaron ad rebellium perfidiamrepellendam benedixisti, ita et hoc signum tua dex­tera bene 1-die ; et contra omnes diabolicas fraudesvirtutem ei tuæ defensionis impendas : ut portanti­bus illud animæ pariter et corporis prosperitatemconferat salutarem, et spiritualia in eis dona multi­plicet. Per eumdem Christum Dominum nostrum.1). Amen.

Deinde Ponti/eæ aspergit Crucem ipsam aquabenedicta, et super receptu-rum ipsum dicit :

onemns.Domine Jesu Christe Fili Dei vivi, qui æ verus

et omnipotens Deus, splendor, et imago Patris, etvita æterna; qui tuis discipulis asscruisti, ut qui­cumque vult post te venire, semetipsum abneget,et suam crucem tollens te sequatur; quæsumusimmensam clementiam tuam, ut hunc famulum

os BENEDICTIONE ARMORUM. 365

tuum , qui juxta verbum tuum seipsum abnegare ,suamque crucemtollere, et te sequi. ac eontra ini­micos nostros pro salute populi tui electi properareet pugnare desiderat, semper et ubique protegas,ae a periculis omnibus eruas,.et a vinculo peccato­rum absolvas, aceeptumque votum ad effectum de­dueas optatum. Tu, Domine, qui es via, veritas, etvita , et in te sperantium fortitudo, ejus iter benedisponas, et prospera cuncta concedas: ut interpræsentis sæculi angustias , tuo semper auxiliogubernetur. Mitte ei,, Domine, Angelum tuum Ba­pbaelem, qui Tobiæ comes fuit in itinere suo, ejus­que patrem a corporis cæeitate liberavit, in eundoet redeundo sit ei defensor 'contra omnes visibileset invisibiles hostis insidias, et, omnem mentis etcorporis ab eo cæcitatem repellat. Qui cum DeoPatre , et Spiritu sancto vivis et regnas Deus, peromnia sæcula sæculorum. a. Amen.

Tum Ponti/ea: sedens, accepta mitra, imponitilli Crucem, dicens :

Accipesignum crucis. In nomine Pa 1-tris, etFi 'I"lii , et Spiritus 'I- saneti, in figuram crucis ,passionis, et mortis Christi , ad tui corporis et a­nimæ defensionem; ut divinæ bonitatis gratia postiter expletum, salvus et emendatus ad tuos valeasremeare. Per Christum Dominumnostrum. ly.Amen.

DemumPonti/ea: aspergit cruce signatum aquabenedicta, qui genu/leæusosculatur manum Pon­ti/icis, et discedit.

DE BENEDICTIONE ABMOBUM.

Ponti/"ea:benedicturus arma, quæ aliquis minis­trorum coram eo tenet, aut supra altare vel ali­

366 ne BENEDICTIONEENSIS.

qnam mensamponuntur, stans sine mitra, dicit:1. Adjutorium nostrum in nomineDomini. ll- Qui

fecit cælum et terram.ut.Dominus vobiscum, Et cum spiritu tuo.

caestus.Benedictio Dei omnipotentis Pa 'l-tris, et Fi 1-lii,

et Spiritus 'l- sancti, descendat super hæc arma, etsuper induentem ea, quibus ad tuendam justitiaminduetur. Bogamus te, Domine Deus, ut illum pro­tegas et defendas , qui vivis et regnas Deus , peromnia sæcula sæculorum. r;. Amen-.

Alia Oratio. oasmus.Deus omnipotens , in cujus manu victoria plena

consistit, quique etiam David ad expugnandum re­bellem Goliam vires mirabiles tribuisti, clementiamtuam humili prece deposcimus, ut hæc arma almi­iica pietate bene 1"dicere digneris; et concede fa­mulo tuo N. eadem gestare cupienti, ut ad munimenac defensionem sanctæ matris Ecclesiæ, pupillorumet viduarum, contra invisibilium et visibilium hos­tium impugnationem , ipsis libere et victorioseutatur. Per Christum Dominum nostrum. &.Amen.

Deinde aspergit ea aqna benedicta.

DE BENEDICTIONE ENSIS.

Ponti/ea: ensem benedicere volens, illo cui tra­dendus est coram eo genn/leetente, quem unus exministris coram eo tenet, stans sine mitra, dicit :

v. Adjutorium nostrum in nomine Domini.a. Qui fecit cælum et terram.

v. Dominus vobiscum. Iþ. Et cum spiritu tuo.annuus.

Bene 'l- dicere digneris , quæsumus, Domine,

nn BENEDICTIONE nr TBADITIONE VEXILLI BELLICI. 367

ensem istum ; et hunc famulum tuum, qui eum, teinspirante, suscipere desiderat, pietatis tuæ custo­dia munias , et illæsum custodias. Per ChristumDominum nostrum. a:. Amen.

Deinde aspergat Ensem aqua benedicta. Tumsedens, accepta mitra, tradit eum illi, cui traden­dus est, genu/lem coram eo permanente, dicens :

Accipe ensem istum, in nomine Pa-I-tris, et Fi -I-­lii, et Spiritus 1-sancti, et utaris eo ad defensionemtuam , ac sanctæ Dei Ecclesiæ , et ad confusioneminimicorum crucis Christi ac fidei christianæ; etquantum humana fragilitas permiserit , cum eoneminem injuste lædas; quod ipse tibi præstare di­gnetur, qui cum Patre , et Spiritu sancto vivit etregnat Deus in sæcula sæculorum. n. Amen.

DE BENEDICTIONE ET TBADITIONEVEXILLI BELLICI.

Ponti/'ea- Veæillnm bellicum, quod unus ex me'­mlstris coram eo tenet , benedicere volens, stanssine mitra, dicit :

r. Adjutorium nostrum in nomine Domini.131.Qui fecit cælum et terram.

ut.Dominus vobiscum. iy.Et cum spiritu tuo.onnmus.

Omnipotens sempiterne Deus, qui es cunctorumbenedictio, et triumphantium fortitudo; respicepropitius ad preces humilitatis nostræ, et hoc Vexil­lum , quod bellico usui præparatum est , cælestibene 'I-dictione sanctifica; ut contra adversarias etrebelles nationes sit validum, tuoque muniminecircumseptum , sitque inimicis christiani populiterribile, atque in te coniidentibus solidamentum ,

368 DE BENEDICTIONEET mnmoua VEXILLIunum.

et certa fiducia victoriæ. Tu enim es Deus, qui con­teris bella , et cælestis præsidii sperantibus in tepræstas auxilium. Per unicum Filium tuum . Chris­tum Dominum nostrum , qui tecum vivit et regnatin unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. n. Amen.,

Deinde aspergit Vezillum aqua benedicta. Tumsedens , accepta mitra , genu/Icaro coram eo illo ,cui Ved-illumtradendum est, consignat ei ipsumVeæillum, dicens :

Accipe Vexillum cælesti benedictione sanctifica­catum, sitque inimicis populi Christiani terribile,et det tibi Dominus gratiam, ut ad ipsius nomenet honorem , cum illo hostium cuneos potenterpenetres incolumis et securus.

Dein-de dat ei osculum pacis, dicens :Pax tibi.

.Qui, accepto Veæillo,osculatur manus Pontifi­cis, surgit, et discedit.

FINIS SECUNDB PARTIS.

PONTIFICALISPARS TERTIA.

DE PUBLICATIONE FESTORUM MOBILIUM

IN EPIPHANIA DOMINI.

In Epiphania Domini, cantato Evangelio, Ar­chidiaconus, sive 'aliquis Canonicus, vel bene/i­ciatus, aut alius, juæta- consuetudinem loci,pluoiali paratus, ascendetambonem,celpulpitum,et ibidem, vel in alio locoubi cantari soletann­gelium, e vetusto Ecclesiæ sanctæ instituto, publifcabit Festa mobilia anni currentis juæta infra­scriptam formulam, et diem Synodi diæcesanæsuo loco promulgabit, licet in formula infra­scripta Dominica secunda post Pascha notata sit.

Noveritis, fratres charissimi, quod annuente Deimisericordia, sicut de Nativitate Domini nostri J(esuChristi gavisi sumus , ita et de Besurrectione ejus­dem Salvatoris nostri gaudium vobis annuntiamus.Die prima (vel alia, prout occurrit.) (Januarii velFebruarii) erit Dominica in Septuagesima. Vigesima( vel alia quæ occurrit, uti et in sequentibus.)(Februarii, Martii, ejusdem,) dies Ginerum, et ini­tium jejunii sacratissimæ Quadragesimæ. (Martii,Aprilis,) sanctum Pascha Domini nostri Jesu Christi­cum gaudio celebrabitis. Dominica secunda postPascha, diæcesana Synodus habebit ur. (Aprilis. Maii,Junii,) erit Ascensio Domini nostri Jesu Christi..(Maii, Junii, ejusdem,) Festum Pentecostes. (Ejus­

16.

370 ne sxmsswnc punucs imum-sunum

dem Junii,) Festum sacratissimi Corporis Christi.(Novembris, Decembris,) Dominica prima Adven­tus Domini nostri Jesu Christi, cui est honor etgloria, in sæcula sæculorum. Amen.

DE EXPULSIONE

PUBLICE P(ENITENTIUM AB ECCLESIA , IN FERIA

QUARTA CINEBUM.

In capite Quadragesimæ solemniter pamitentcsde Ecclesia ejiciuntur hoc modo :

Pænitentes, quibus secundum jus cel consuetu­dinem, pro gravioribus criminibus solemnis pæ­nitentia est imponenda, hac die, hora quasi tcrtia,conveniunt ad Ecclesiam Cathedralem, in vilibusvestimentis, nudis pedibus, et vultibus ad terramdemissis, quorum nomina scribi debent; acci­pientes paenitentiamjuxta modum culpæ ab Epis­copi Pænitentiario, vel ab aliis quibus hoc oji­cium commissumest ; et postea omnes emittuntur,et manent ante fores Ecclesiæ. Ponti/'e: interim,dicta sexta, si non sit celebratur-us,paratur suprarochetum (vel, si sit regularis, supra super-pelli­ceum) amictu, alba, cingulo, stola, pluviali cio­laceis, mitra simplici, et baculo Pastorali. Siautem .Ponti/eæ est celebraturus, dum diciturNona, more solito accipit sandalia, et cætera pa­ramenta Pontificalia, usque ad dalmaticam in­clusive, et desuper pluviale coloris ciolacci, etmitram simplicem; et benedicit cineres, atqueimponit. Quibus peractis, Ponti/"eæcum ministris,schola, et toto Clero, cruce, aqua benedicta, etluobus cereis præcedentibus, egreditur chorum

AB scetssu, "nv aenu tv CINERUM. 371

circa medium Ecclesiæ, ubi parata sit sedes. TuncClerus dividitur per duoschoros, hinc, inde versus,valvas Ecclesiæ. Pænitentes vero omnes ingressiprosternunt se cum lacrymis in Ecclesiæ paci­mento coram Pontifice inter utrumque chorum.Tunc Pontifex sedens cum mitra, 'uel Archiprcs—byter stans, imponit cineres super cap-ita singu­lorum dicens :

Memento, homo, quia pulvis es, et in pulveremreverteris: age pænitentiam, ut habeas vitam æter­nam.

Et imus ea: Canonicis aspergit eos aqua bene­dicta. Postea Pontifex stans, deposita mit-ra, be­nedicit cilicia, in hunc modum :

v. Adjutorium nostrum in nomine Domini. R-Qui"fecit cælum et terram. .

it. Domine exaudi orationem meam. iy.Et clamormeus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. ip. Et cum spiritu tuo.caninus.

Omnipotens et misericom Deus, qui peccatori­bus pietatis tuæ misericordiam quaerentibus hocindumento vestitis, misericordiam tuam et veniamtribuisti, obsecramus clementiam tuam., ut hoc in­dumentum, quod vocatur cilicium, bene 1-dicere,et sancti fl-icare digneris; ut quicumque eo propeccatis suis indutus fuerit, et misericordiam tuamimploraverit, veniam et indulgentiam tuæ sanctæmisericordiæ consequatur. Per Christum Dominumnostrum. n. Amen.

Aspergantur aqua benedicta. Benedictis cili­ciis, Ponti/eæ capita eorum cooperit cum eis, di­cens :

Apud Dominum misericordia est, et apud Deumredemptio; ita enim lapsis hominibus subvenit,­

'372 ne sxeuasrons pusucs pæm'rsn'rwu

non solum per Baptismi , et Contirmationis gra­tiam , sed etiam per Pæuitentiæ medicinam , utspiritus humanus vita reparetur æterna. a. Deogratias.

Quo facto, Ponti/'ex incipit Antiphonam : Nereminiscaris, Domine, dilecta nostra, vel parentumnostrorum; neque vindictam sumas de peccatisnostris, Domine Deus noster.

Et super faldistorium aceumbit, et ministri, ettotus populus, et pænitentes prosternunt se mterram, et pro ipsorum poenitentium absolutionedicunt septemPsalmos Pænitentiales alternatim:prout supra habetur, pag. 106. .

Deinde repetitur Antiphona. Ne reminiscaris ,Domine, delicta nostra, vel parentum nostrorum;neque vindictam sumas de peccatis nostris, DomineDeus noster.

Postea dicuntur Litaniae; ut supra pag. 29.Quibus finitis, Ponti/"eædicit super ipsos pami­

tentes :Pater noster. Reliqua secreto.w.Et ne nos inducas in tentationem. R- Sed libera

nos a malo.w. Salvos fac servos tuos, et ancillas tuas. !7-Deus

meus sperantes in te.ut. Mitte eis Domine auxilium de sancto. 1).Et de

Sion tuere eos.7. Nihil proficiat inimicus in eis. n. Et tilius ini­

quitatis non appouat nocere eis.ut. Esto eis Domine turris fortitudinis. 1). A facie

inimici. 'w. Domine Deus virtutum, converte nos. ;. Et

ostende faciem tuam, et salvi erimus.w. Domine, exaudi orationem meam. n. Et clamor

meus ad te veniat.

as sceaasu, m mau iv omnium. 3731. Dominus vobiscum. ip.Et cum spiritu tuo.

'oamus.Exaudi Domine preces nostras, et confitentium

tibi parce peccatis, ut quos conscientiæreatus ac­cusat, indulgentia tuæ miserationis absolvat. PerChristum Dominum nostrum. &.Amen.

onamns.Præveniat hos .famnlos tuos, vel, has famulas

tuas, quæsumus Domine, misericordia tua, ut om­nes iniquitates eorum celeri indulgentia deleantur.Per Christum Dominum nostrum. &.Amen.

calamus.Adesto, Domine, supplicationibus nostris, nec

sit ab his famulis, vel, famulabus tuis, clementiætuæ longinqua miseratio; sana vulnera, eorumquedimitte peccata; ut ab omnibusiniquitatibus expiati,tibi, Domine, semper valeant adhærere. Per Chris­tum Dominum nostrum. a. Amen.

OBEMUS.

Domine Deus noster, qui offensione nostra nonvinceris, sed satisfactione placaris; respice, quæ- .sumus, ad hos famulos tuos, vel, has famulas tuas,qui, vel, quæ se tibi peccasse graviter confitentur;uum est enim absolutionem criminum dare, et ve­niam præstare peccantibus, qui dixisti te pceniten­tiam malle peccatorum quam mortem; concedeergo, Domine, ut tibi pænitentiæ excubias cele­brent, et correctis actibus snis, conferri sibi a tesempiterna gaudia gratulentur. Per Christum Do­minum nostrum. a. Amen.

His peractis, surgunt pænitentes, et facit eisPontifea: sermonem, ostendens qualiter Adampropter peccatum ejectus est deparadiso, et multamaledicta in eum congesta sunt; et qualiter, ejus.

374 DE axe. pus. pæmmnrwu m ECCLESIA.

exemplo, ipsi de Ecclesia ad temnis ejiciendisunt. Quo facto, accipiat unum ex eis per dexte­ram manum; et omnes alii similiter se manibustenentes, candelas accensas in manibus habentes,subsequantur eum; et ita eos ejiciat de Ecclesia,cum lacrymis dicens :

Ecce ejicimini vos hodie a liminibus sanctæ ma­tris Ecclesiæpropter peccata et scelera vestra, sicutAdam primus homo ejectus est de paradiso proptertransgressionem suam.

Et interim schola cantat Responsorium :In sudore vultus tui vesceris pane tuo, dicit Do­

minus ad Adam, cum operatus fueris terram, nondabit fructus suos : * Sed spinas et tribulos germi­nabit tibi. ut. Pro eo, quod audisti vocem uxoristuæ plus quam me : maledicta terra in opere tuonon dabit fructus suos. * Sed spinas.

Aliud Responsorium :Ecce Adam quasi unus e nobis factus est, sciens

bonum, et malum. *Videte, ne forte sumat de lignovitæ, et vivat in æternum. w. Fecitque DominusA'dæ tunicam pelliceam, et induit eum, et ait. ' Vi­dete. w. Gloria. * Videte.

Et sic eis ea.-tra ejectis, et ante valvas Ecclesiegenibus flexis gemendo manentibus, Ponti/'es: inlimine ostii stans moneat eos, quod de Dominomisericordia non desperent, sed jejuniis, oratio­nibus, peregrinationibus, eleemosynis, et aliisbonis operibus incigilent, ut Dominus ad dignumfructum veræ pænitentiæ eos perducat; quodqueferia quintain CænaDomini redeant, quoniamtunc in sanctam Ecclesiam reducentur, quam us­que tunc ingredi non præsumant. Et morcPonti­fice cum processione ad chorum redeunte, calceEcclesiæ ante oculos eorum clauduntur, et inci­pitur Missa, etproceditur ordine suo.

DE azcorvmumoua eum. uvmau v omma DOM.375

DE BECONCILIATIONE POENITENTIUM

QUA:FIT nv rann QUINTAcomm DOMINI.

- Feria qainta CænæDominireconciliantur pæ­"nitentes, quibus ab Ecclesia solemnemagere pæ­"nitentiam injunctum est, qui in capite Quadrage­

simæ de ipsa ejecti fuernnt.Ponti/'ea-paratus amictu, alba, stola, plnoiali

ï'roloris violacei, mitra simplici, et baculo Pasto­f"ali, ministris etiam paratis, et insuper quatuor'ïïïubdiaconis paratis, et uno Diaconode antiquio­$ 'ibus induto solemniter, atque Archidiacono cum'mtmictu, alba, et stola sine dalmatica, prosternit035e super faldistorium coram altari, dicens eum

-ræfatis ministris et Clero septem Psalmos pæni­is?-entiales,ut supra, pag. 106, et Litanias, ut su­rïi-**ra,pag. 29. Pænitentes vero tunc ante foresFüaï'ïcclesiænudis pedibus ad terram prostrati ma­len;.ent, tenentes in manibus cereos ea.-tinctos. Cum­

ue in Litaniis dictumfuerit :"* Omnes sancti Patriarchæ, et Prophetæ. ly. Orateil" ro nobis."7." Et idem a Chora fuerit responsum-, paulisperJ'-ubsistit'ar ; et tunc Ponti/ea: mittit ad poenitentes

"'"-".'uos Sabdiaconos candelas accensas in manibus"'j'erentes. Qui cum ad portam pervenerint stantes"""n limine ostii, elevatis manibus, ostendwnt illis"'-"',andelas accensas, dicentes Antiphonam :

imi Vivo ego, dicit Dominus: nolo mortem peccato­:tü-is, sed ut magis convertatur, et vivat.zW Qua finita, eætingnunt mca: ipsas candelas co­te"

("

376 ne azconmuniona [mulmm-mu

ram illis et revertuntur ad locum suum. Et pro­ceditur in Litaniis. Cumquedictum fuerit :

Omnes sancti Martyres. iy. Orate pro nobis.Et idem a, Chora responsum fuerit, tunc etiam

subsistitur a Litaniis, et Ponti/'es: mitt-it ad illosduos alios Subdiaconos, simili modo, cum cande­lis accensis, qui in limine ostii constituti cantan:Antiphonam : '

Dicit Dominus: Pænitentiam agite , appropin­quavit enim regnum cælorum.

Et moxeætinctiscandelis, ut prius, revertunturad locum suum. Et proceditur in Litaniis usquead Agnus Dei ercclusioe.

Tunc Pontifex mittit ad illos unum senem Dia­conum indutum, ut supra, cum magno cerea illu­minato. Ille igitur in limine ostii constitutuscantat Antiphonam :

Levate capita vestra, ecce appropinquabit re­demptio vestra.

Et tunc accenduntur candelæ pænitentium exillo cerco. Cereus autem ille non eætinguitur, sedDiaconus cum eo accenso revertitur. Et tunc di­citur in Litaniis.

Agnus Dei qui tollis.peccata mundi. ip. Parce no­bis Domine.

Et alia usque in finem. Quo dicto, Ponti/ez abaccubitu surgens cum ministris, et Clero, cruce,thuribulo, cereis, et omni paratu præcedentibus,egreditur ea.-trachorum Ecclesiæ. Et parato sibiquasi in medio.Ecclesiæ faldistorio, sedet' respi­ciens ad ostium Ecclesiæ. Clero per choros versusipsum ostium ab utroque latere disposito seria­tim. Tunc Archidiaconus paratus, ut præmissumest, stans in limine ostii, excelsa ecce in tonolectionis dicit ad illos ante ostium foris stantes:

m FERIAv emm: nonum. 377

State in silentio : audientes audite.

Indicto itaqne silentio, vertens se ad Pontifi­cem, dicit similiter in tono Lectionis :

Adest, o venerabilis "Pontifex",tempus acceptum,dies propitiationis divinæ et salutis humanæ, quomors interitum, et vita accepit æterna principium;quando in vinea Domini Sabaoth, sic novorum pal­mitum plantatio sarcienda est, ut purgetur execratiovetustatis.. Quamvis enim a divitiis bonitatis et pie­tatis Dei, nibil temporis vacet, nunc tamen et lar­gior est per indulgentiam remissio peccatorum ,et copiosior per gratiam assumptio renascentium.Augemur regenerandis, crescimus reversis. Lavantaquæ; lavant lacrymæ. Inde est gaudium de as­sumptione vocatorum; binc lætitia de absolutionepænitentium. Inde est., quod supplices famuli tui ,posteaquam in varias formas criminum, neglectumandatorum cælestium, et morum probatorumtransgressione ceciderunt, humiliati ac prostratiprophetica ad Dominum voce clamant dicentes:Peccavimus; injuste egimus; iniquitatem fecimus.Miserere nostri, Domine. Evangelicam vocem nonfrustratoria aure capientes : Beati qui lugent, quo­niam ipsi consolabantur. Manducaverunt, sicutscriptum est, panem doloris : lacrymis stratumsuum rigaverunt; cor suum luctu, corpus aftlixe-zrunt jejuniis, ut animarum reciperent, quam per­diderant:, sanitatem. Unicum itaque est pænitentiæsuffragium, quod et singulis prodest, et omnibusin commune succurrit.

His dictis, Pontifex surgens accedit cum mi­nistris ad ostium Ecclesiæ, Clericorum Choro senon movente. Et stans in medio ostii facit eisbrevem exhortationem de clementia divina, et deveniæ promissione, dicens eis, qualiter maa: in

378 DE RECONCILIATIONE P(ENITENTIUM

Ecclesiam reducentur, et qualiter eicere debent.Quo facto, cantat Antiphonam :

Venite, venite, venite filii, audite me, timoremDomini docebo vos.

Qua dicat, Diaconus ex parte poenitentiumstans dicit pro eis :

Flectamus genua.

Twncomnes genua flectunt poenitentes.Quofacto, Diaconus ea parte Pontificis dicit:Levate.

Et Episcopus secundo dicit dictam Antipho­nam :

Venite, venite, etc.Et Diaconus idem iterum dicit :Flectamus genua.Et mea:Episcopus tertio repetit præfatum Anti­

phonam :Venite, venite, etc.Et Diaconus idem tertio dicit :Flectamus genua.Deinde Ponti/'es:ingreditur Ecclesiam, stans in­

fra ostium, distans ab illo spatio convenienti, ettunc Archidiaconus inchoat, et schola prosequi­tur, Antiphonam :

træ non confundentur.Accedite ad eum, et illuminamini : et facies ves­

psamuus 33.Benedicam Dominum

in omni tempore : ' semperlaus ejus in ore meo.

ln Domino laudabituranima mea : ' audiant man­sueti , et lætantur.

Magnincate Dominum

.mecum: et exaltemusnomen ejus in idipsum.

Exquisivi Dominum:et exaudivit me:' et exomnibus tribulationibusmeis eripuit me.

.Accedite ad eum , et illu­

IN FERIA V C(ENB DOMINI.

minamini: *et facies ves­træ non confundentur.

Iste pauper clamavit ,et Dominus exaudiviteum : * et de omnibus tri­bulationibus ejus salvabiteum. '

ImmittetAngelusïDomi­ni in circuitu timentiumeum :* et eripiet eos.

Gustate, et videte quo­niam suavis est Dominus :' beatus vir qui sperat ineo.

Timete Dominum omnessancti ejus : ' quoniam nonest inopiatimentibus eum.

Divites eguerunt et esu­rierunt : *inquirentes au­tem Dominum non mi­nuentur omni bono.

Venite filii , audite me :' timorem Domini docebovos.

Quis est homo qui vultvitam : ' diligit dies viderebonos ?

Probibe linguam tuama malo :' et labia tua neloquantur dolum.

l)iverte a malo, et fac

379

bonum: * inquire pacem,et persequere eam.

Oculi Domini super jus­tos : *et aures ejus in pre­ces eorum.

Vultus autem Dominisuper facientes mala : * utperdat de terra memoriameorum.

Clamaverunt justi , et,Dominus exaudivit eos :* et ex omnibus tri­bulationibus eorum libe­ravit eos.

Juxta est Dominus iis,qui tribulato sunt corde : *et humiles spiritu salva­bit.

Mnltætribulationesjus­torum :* et de omnibushis liberabit eos Dominus.

Custodit Dominus omniaossa eorum : ' unum ex hisnon conteretur.

Mors peccatorum pessi­ma : * et qui oderunt jus­tum , dclinquent.

Redimet Dominus ani­mas servorum suorum : 'et non delinquent omnesqui sperant in eo.

Qua incepta, maa: paenitentes ingredientes in­fra ostium Ecclesiæ cor-ruunt ad pedes Pontificis,sicque prostrati et [lentes jacent, donec præ­missa Antiphona et Psalmus compleantur. Quibusea,-pletis, Archipresbyter dicit in tono Lectionisid quod sequitur :

Bcdintegra in eis, Apostolice Pontifex, quidquid'

380 ne essenciam-nous P(ENITENTIUM

diabolo suadente corruptum est; et orationum tua­rum patrocinantibus meritis, per divinæ reconcilia­tionis gratiam fac homines proximos Deo. Ut quiantea in suis sibi perversitatibus displicebant, nuncetiam placere se Domino in regione vivorum, devictosuæ mortis auctore, gratulentur.

Et Ponti/eæ interrogat :Scis illos reconciliatione fore dignos ?Et ille respondet :Scio, et testificor fore'dignos.Et tunc alter Diaconus dicit : Levate.

Quibus surgentibus, Ponti/'ea-accipit unum exillis per manum, omnibus aliis similiter sese admanus tenentibus. Tunc Archipresbyter dicit altavoce :

w. Iniquitates meas ego cognosco. n. Et pecca­tum meum contra me est semper.

ut. Averte faciem tuam a peccatis meis. 8- Etomnes iniquitates meas dele.

w.Bedde mihi lætitiam salutaris tui. iy. Et spirituprincipali confirma me.

Quo dicto , Ponti/'ea- inchoat, schola prose­quente, Antiphonam :

Dico vobis, gaudium est Angelis Dei super unopeccatore poenitentiam agente. .

Qua dicta, trahit illum quem manu tenet, etille alios duce-nseos usque ad faldistorium in me­dio Ecclesiæprius ibi paratum. Et ibi stans superscabellum , conversus ad illos genua "colentes,nchoat Antiphonam :

Oportet te, fili, gaudere, quia frater tuus mortuusfuerat, et revixit; perierat et inventus est.

Qua dicta, dicit in modum Orationis :Omnipotens Deus vos absolvat ab omni vinculo'

nv ream v C(ENIEeomm. 381

peccatorum, ut habeatis vitam æternam, et vivatis.Per Dominum nostrum Jesum Christum Filiumtuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritussancti Deus.

Deinde dicit super illos voce mediocri, tenensmanus apertas ante pectus, hanc Præfationemj

Per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.ut. Dominus vobiscum. 3. Et cum spiritu tuo..v. Sursum corda. iy. Habemus ad Dominum.ut. Gratias agamus Domino Deo nostro. n. Di­

gnum et justum est. '. Vere dignum et justum est, æquum et salutare,nos tibi semper, et ubique gratias agere, Dominesancte, Pater omnipotens. æterne Deus, per Chris­tum Dominum nostrum. Quem omnipotens genitorineffabiliter nasci voluisti , ut debitum Adæ tibipersolveret æterno Patri, mortemque nostram suainteriiceret, et vulnera nostra in suo corpore ferret,nostrasque maculas Sanguine suo dilueret; ut quiantiqui hostis corrueramus invidia, et ipsius resur­geremus clementia. Te per eum, Domine, supplicesrogamus, ac petimus, ut pro aliorum excessibus nosdigneris exaudire, qui pro nostris non sufficimusexorare. Tu igitur, clementissime Domine, hos fa­mulos tuos, quos a te separaverunt iiagitia, ad terevoca pietate solita. Tu namque nec Achab sceles­tissimi humiliationem despexisti , sed vindictamdebitam protelasti. Petrum quoque lacrymantemexaudisti, clavesque postmodum cælestis regni ipsitradidisti; et confitenti latroni ejusdem regni præ­mia promisisti. Ergo , clementissime Domine, hos,pro quibus preces tibi fundimus, clemens recollige,et tuæ Ecclesiæ gremio redde, ut nequaquam deeis valeat triumphare hostis, sed tibi reconciliet Fiw,lius tibi coæqualis, emundetque eos ab omni faciq'

382 nr. RECONCILIATIONEram-raurmur

nore, et ad'tuæ sacratissimæ Cænæ dapes digneturadmittere. Sicque sua Carne et Sanguine reiciat,ut post bujus vitæ cursum ad cælestia regna per­ducat. ­

Quod sequitur dicit submissa uoce legendo :Jesus Christus Filius tuus Dominus noster, qui te­cum vivit, et regnat in unitate Spiritus sancti Deus,per omnia sæcula sæculorum. lp. Amen.

Præfatione finita, Ponti/'ex super faldistorium,et ministri super tapetia,' et Clerus, et populus adterram prosternuntur, et Cantor inchoat, scholaprosequente, Antiphonam et Psalmos sequentes:

ANTIPHONA.

Cor mundum crea in me Deus : et spiritum rec­tum innova in visceribus meis.

Psalmus 50. Miserere mei Deus : * secundummagnam misericordiam tuam etc. , ut supra, pag. 97.Totus dicitur cum Gloria Patri, et Sicut erat.

PSALMUS 55.

Miserere mei Deus, quo­niam conculcavit me ho­mo: * tota die impugnanstribulavit me. '

Conculcaverunt me ini­mici mci tota die: ' quo­niam multi bellantes ad­versum me.

Ab altitudine dieitime­bo : ' ego vero in te spe—rabo.

In Deo laudabo sermo­nes meos, in Deo speravi :*non timebo quid faciatmihi caro.

Tota die verba mea exe­

crabantur : ' adversum meomnes cogitationes eorumin malum.

Inhabitabunt et abscon­dent : * ipsi calcancummeum observabant.

Sicut sustinuerunt ani­mam meam , pro nihilosalvos facies illos ' : initapopulos confringes.

Deus vitam meam an­nuntiavi tibi : * posuistilacrymas meas in conspec­tu tuo.

Sicut et in promissionetua : * tuuc convertentur

IN FERIA V C(ENE DOMINI.

inimici mei retrorsum.In quacumque die invo­

cavero te : * ecce cognoviquoniam Deus meus es.

In Deolaudabo verbum,in Domino laudabo ser­monem : " in Deo speravi,non timebo quid faciatmihi homo.

In me sunt Deus vota

383

tua : * quæ reddam, lau­dationes tibi. .

Quoniam eripuisti ani­mam meam de morte, etpedes meos de lapsu : * utplaceam eoram Deo in lu­mine viventium.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

Psalmus 56. Miserere mei Deus, miserere mei,piout supra habetur sub benedictione Campdnæ,pag. 352.

Quibus dictis, Pontifex, ab accubitu surgens,dicit super pænitentes :

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Pater noster. Reliqua secreto.1. Et ne nos inducas in tentationem. 9. Sed libe­

ra nos a malo.

w. Domine non secundum peccata nostra faciasnobis. 1).Neque secundum iniquitates nostras re­tribuas nobis.

ut.Domine, ne memineris iniquitatum nostrarumantiquarum. n. Cito anticipent nos misericordiætuæ.

ir. Convertere . Domine, usquequo. 1).Et depre­cabilis esto super servos tuos.

w. Salvos fac servos tuos et ancillas tuas.n. Deus meus, sperantes in te.

ut.Esto eis, Domine, turris fortitudinis. 3. A fa­cie inimici.

w. Mitte eis, Domine , auxilium de sancto. 3. Etde Sion tuere eos.

w.Domine, exaudi orationem meam. 1).Et clamor' meus ad te veniat.

1. Dominusvobiscum. ». Et cum spiritu tuo.

384 ne REGONGILIATIONEP(ENITENTIUM

oaamus.Adesto, Domine, supplicationibus nostris, et me,

qui etiam misericordia tua primus indigeo, clemen­ter exaudi, et quem non electione meriti , sed donogratiæ tuæ constituisti hujus operis ministrum , dafiduciam tui muneris exequendi , et ipse in nostroministerio, quod tuæ pictatis est, operare. Per Do­minum nostrum Jesum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sanctiDeus, per omnia sæcula sæculorum. iy. Amen.

- onemns.Præsta , quæsumus Domine , his famulis tuis

dignum pænitentiæ fructum, ut Ecclesiætuæ sanc­tæ , a cujus integritate deviaverant peccando , ad­missorum veniam consequendo reddantur innoxiiPer Christum Dominum nostrum. iy.Amen.

'onsmns.Precor, Domine , tuæ clementiam majestatis,

ut his famulis tuis peccata et facinora sua conft­tentibus veniam præstare , et præteritorum crimi­num vincula relaxare digneris : qui humeris tnisovem perditam reduxisti ad caulas, et Publicanipreces placatus exaudisti; tu etiam , Domine, hisfamulis-tuis placare; tu horumprecibus benignusassistc; utin confessioneflebili permanentes, cle­mentiam tuam celeriter exorent , ac sanctis altari­bus restituti, spei rursus æternæ, ac coelesti gloriæreformentur. Qui vivis et regnas cum Deo Patre inunitate Spiritus sancti Deus , per omnia sæculasæculorum. iy. Amen.

OREMUS.

Deus, humani generis benignissime conditor, etmisericordissime reformator, qui hominem invidiadiaboli ab æternitate dejectum, unici Filii tui san­guine redemisti, vivitica hos famulos tuos , quos

nv rann. v (mm DOMINI. 385

tibi nullatenus mori desideras ; et quinon derelin­qais devios , assume correctos; moveant pietatemtuam, quæsumus, Domine, horum famulorum tuo­rum lacrymosa suspiria; tu eorum medere vulneri­,bus; tu jacentibus manum porrige salutarem, ne Ec­clesia tua aliqua sui corporis portione vastetur; negrex tuus detrimentum sustineat; ne de familiæ tuædamno inimicus exultet, ne renatos lavacro salutari"mors secunda possideat. Tibi ergo , Domine, sup­plices fundimus preces, tibi fletum cordis effundi­mus; tu parce confitentibus, ut imminentibus pæ­nis sententiam futuri judicii, te miserante, nonincidant; nesciant quod terret in tenebris, quodstridet in flammis, atque ab erroris via ad iter re­versi justitiæ, nequaquam ultra novis vulneribussaucientur , sed integrum sit eis de perpetuum , etquod gratia tua contulit, et quod misericordia re­formavit. Per enmdem Christum Dominum nos­trum. n. Amen.

OREMUS.

Deus misericors, Deus clemens, Deus qui, secun­dum multitudinem miserationum tuarum, peccatapoenitentium deles et praeteritorum criminum cul­pas venia remissionis evacuas: respice propitiussuper hos famulos tuos, et remissionem sibi om­nium peccatorum suorum tota cordis confessioneposcentes, deprecatus exaudi. Bcnova in eis, piis­sime Pater, quidquid terrena fragilitate corruptum,vel quidquid diabolica fraude violatum est; et uni­tati corporis Ecclesiæ membrum redemptionis an­necte. Miserere, Domine, gemituum, miserere lacry­marum eorum; et non habentes fiduciam nisi inmisericordia tua, ad tuæ Sacramentum reconcilia­tionis admitte. Per Christum Dominum nostrum,ly.-Amen. »

386 ne RECONCILIATIONEP(ENITENTIUM

casurus.Majestatem tuam supplices deprecamur, omni­

potens æterne Deus, ut his famulis tuis, longosqualore pænitentiæ maceratis, miserationis tuæveniam largiri digneris; ut, nuptiali veste recepta,ad regalem mensam, unde ejecti fuerant, mereanturintroire. Per Christum Dominum nostrum. 1).Amen.

sasonn'rro.Dominus Jesus Christus, 'qui totius mundi pec­

cata sui traditione atque immaculati Sanguinis ef­fusione dignatus est expurgare, quique discipulissuis dixit: Quæcumque ligaveritis super terram,erunt ligata et in cælis, et quæcumque solveritissuper terram, erunt soluta et in cælis : de quorumnumero me, quamvis indignum, ministrum essevoluit, intercedente Dei Genitrice Maria, et beatoMichaele Archangelo, et sancto Petro Apostolo, cuidata est potestas ligandi ac solvendi, et omnibusSanctis; ipse per ministerium meum ab omnibuspeccatis vestris, quæcumque aut cogitatione, autlocutione , vel Operatione negligenter egistis, vosabsolvat sancti sui Sanguinis interventione, qui inremissionem peccatorum effusus est; atque a vin­culis peccatorum absolutos perducere dignetur adregna cælorum. Qui cum Deo Patre et Spiritusancto vivit et regnat in sæcula sæculorum. ip."Amen.

Tunc Ponti/ea: aspergat eos aqua benedicta, eithurificat eos, dicens ':

Exurgite qui dormitis, exurgite a mortuis, et illa­minabit vos Christus.

Ultimo dat eis indulgentiam, prout sibi placendi.Qua data, manibus elevatis, et supra illas eatenus,dicit solemnem Benedictionem :

Precibus et meritis beatæ Mariæsemper virginis,þeati MichaelisArchangeli, beati Joannis Baptista,

m FERIA'v C(ENE nonum. 387

sanctorum Apostolorum Petri et Pauli. et omniumSanctorum misereatur vestri omnipotens Deus, etdimissis omnibus peccatis vestris perducat vos advitam æternam. a. Amen.

Indulgentiam, absolutionem, et remissionem om­ninm peccatorum vestrorum tribuat vobis omnipo­tens, et misericors Dominus. iy.Amen.

Ultimo benedicit eis, dicens :Benedicat vos omnipotens Deus, Pa'I-ter, et Fi T­

lius, et Spiritus ti-sanctus. n. Amen.Quo facto, crines etþarbam quam nutrierant, de­

ponunt ; et vestibuspænitentialibus dimissis, secul­tioribus et mundioribus induunt.

DE OFFICIO.ut rem QUINTAcrum Donum,

CUI BENEDICITUROLEUI caracaumonuu BT INFIRHORUI,ET CONFICITUR CHRISHA.

Hac die singulis annis benedicitur Oleum Cate­chumenorum et Infirmorum, et conficitur Chrisma.Mane itaque Sacrista, vel ille ad quem spectat,omnia-quæ ad Oleorum benedictionem et Chrismatisconfectionemnecessaria sunt, parat, videlicet: Tresampullas oleo mundissimo plenas quas in sacrarioponit, et diligenter custodit : unam ad Oleum Infir­morum, aliam ad Oleum Catechumenorum, tertiamquæ major sit, ad Chrisma, et hæc tertia coepe­riri debet de panno sericea albo; prima autem et se­cunda de sericea panno alterius coloris sint coopertæ ,­Duas mappulas mundas, sive vela , pro Diaconisqui ampullas olearum pro Chrismate et oleo Cate­chumenorumdesacristia ad Chorum portare debent;et ultra hæcsedem. seu faldistorium, et credmtiam

388 DE OFFICIO

consuetam. Paratur etiam alia sedes in presbyterioab oppositoaltaris, juæta gradus circa fnem pres­byterii; et ante ipsam sedemversus altare paraturmensa mappis ornata, quæ sit juxta sedem , interipsam et- altare. Juæta dictam sedem hinc et inde,magis tamen ad finem presbyterii, posita sint scam­na pro duodecim Sacerdotibus, ita ut ibidem seden­tes facies vertant ad altare.

Deinde hora competenti Pontifeæ venit ad Eccle­siam, ubi parat se ad Missam omnibus Pontificali­bus ornamentis pretiosis albi coloris. Parant seetiam ministri Pontificis , et ultra illos duodecimPresbyteri , septem Diaconi , septem Subdiacom'.Acolythi, et alii necessarii, omnes vestibus albi colo­ris Ordini suo congruentibus. Quibus omnibus pa­ratis , procedunt ad altare processionaliter, hocmodo :

In primis procedit thuriferarius. quem sequunturduo ceroferar'ii ,-post hos septem Subdiaconi, bini etbini, et in tertio loco tres simul vadunt; tum septemDiaconi, etiam bini et bini, et in tertio loco tres:post hos duodecim Presbyteri, bini et"bini, quos se­quitur Subdiaconus librum Evangeliorum portansante pectus, cum manipulo in' eo reposito; deindeDiaconus, et a deætris ejus Capellanus Assistens,quos demum Pontifex sequitur incedens medius interduos digniores Canonicos Ecclesiæ, aut in dignitateconstitutos, si Pontifeæ sit in Ecclesia sua, alioquinibit medius inter Diaconum et Assistentem. Et SIPontifeæ sit Archiepiscopus, vel Palriarcha, et i­Ecclesia sua, portatur etiam in hujusmodi proces­sionecruæ per unum ea: ministris ad hoc ordinatum.qui medius inter ceroferarios incedit.

Duodecim Presbyteri suo ordine 'juæta sedilia, in.tine presbyterii posila, hinc et inde stabunt, vel se—debunt, aut genu/lectent, prout tempus postulabit,

m FERIAv cum; DOMINI. 389

facies semper ad altare vertentes; post eos stabuntseptem Diaconi, et post Diaconos septem Subdiaconiin gradibus presbyterii. P0ntifeæ vero, postquamante altare pervenerit, facit Confessionem; incipiturIntroitus, et proceditur in Missa more consueto,usque ad illum locum Canonis, ubi dicitur :"

Per quem hæc omnia, Domine, semper bonacreas, eæclusive. '

Priusquam ergo Pontifex verba ipsa dicat, factareverentia Sacramento in altari consecrato,retrahitse ad partem Epistolaealtaris, ubi super alium Ca­licem vacuum abluit digitos, et ad purificatoriumeætergit, et ablutio usque post communionem Ponti­ficis reservatur. Tum facta iterum Sacramento reve­rentia, descenditprimum gradum altaris, et ibidemaccepta mitra, vadit ad dictam sedem sibi paratamin presbyterio, ab oppositoaltaris; et sedet superip­sam, versa facie ad altare, dictam mensam ante sehabens, circumstantibus ministris, Sacerdotibus, etaliis paratis prædictis, in suis locis manentibus.Tunc Archidiaconus stans apud Pontificemdicit altavoce in tono Lectionis:

. Hai 'O-le-um in-ür-mo-rum.

Et moæ unus Subdiaconus ea: septem paratisprædictis cum duobus Acolythis, hinc et inde asso­ciatus, vadit ad sacristiam, ubi accipiens ampullamolei, quod pro infirmis consecrari debet, coopertum,ut invenit, portet eam sinistro brachio circumdatamante Pontificem, ubi eam tradit in manibus Archi­diaconi, plane dicens.

Oleum infirmorum.Archidiaconuspræsentat illam Pontifci ad bene­

dicendum, idem dicens, collocans eam coram eo su­pra metuamsupradictam.

390 . DE OFFICIO

Pontifex surgenscum mitra eæorcizat et haedi-ililiud vocedemissa, ita tamen quod a circumstanti­bus Sacerdotibus audiri possit, absolute dice-ns :

Exorcizo te, immundissime spiritus, omnisqueincursio satanæ, "et omne phantasma. In nominePa'f'tï'is, et Fi 'l-lii, et Spiritus 1-sancti; ut recedasab hoc oleo, ut possit effici unctio spiritalis adcorroborandum templum Dei vivi; ut in eo possitSpiritus sanctus habitare", per nomen Dei Patrisomnipotentis, et per nomen dilectissimi Filii ejusDomini nostri Jesu Christi , qui venturus est ju­dicare vivos et mortuos, et sæculum per ignem.a. Amen.

Deinde, deposita mitra, benedicitipsum Oleum,dicens eadem voce :

ut.Dominus vobiscum. 1).Et cum spiritu tuo.cunnus. '

Emitte, quæsumus Domine, Spiritum sanctumtuum paraclitum de caelis in hanc pinguedinemolivæ, quam de viridi ligno producere dignatus es,ad refectionem mentis et corporis; ut tua sanctabene 1"dictione, sit omni hoc unguento cælestis me­dicinæ peruncto, tutamen mentis et corporis, adevacuandos omnes dolores , omnes infirmitates.omnemque ægritudinem mentis et corporis, undeunxisti Sacerdotes, Reges , Prophetas et Martyres;sit Chrisma tuum perfectum, Domine, nobis a te be—nedictum, permanens in visceribus nostris. lu no­mine Domini nostri Jesu Christi.

His expletis, Oleum ipsum eo modo, quo appor­tatum fuit, ad sacrarium reportatur etdiligentissimsconservatur. Tunc Pontifeæ, reassumpta mitra,sedet, et lavat manus; tum surgit, et cum mitra, et.cum ministris suis (cæteris Sacerdotibus et aliis pa­

IN man v C(ENIE DOMINI. 391

ratis in locissuis manentibus)acceditusque ad gra­dum altaris, ubi, depositamitra, facit reverentiamSacramento; tum ascendit ad altare, et incipiensubi dimiserat, videlicet, Per quem hæc omnia etc.procedit in Missa usque ad communionem Corporiset Sanguinis inclusive,quam Pontifeæipse solus su­mit. Quo facto, Diaconus ponit Hostium consecra­tam pro crastina die reseruandam in Calicem, seuvasculum ad hoc paratum, et reverenter collocatipsam super medium altaris. DeindePonti/eæ com­municat Diaconum et Subdiaconum, ac alios deClero, et postquam se purificaverit, ac etiam pri­mam digitorum ablutionem ea;alio Calicesumpserit,facta reverentia Sacramento in altari posito, in se­cundo gradu altaris mitram accipit, et redit ad præ­diclam sedem cum ministris suis et aliis Assistenti­bus, eo ordine quo præmissum est, et ibi cum mitrasedet. Tunc Archidiaconus stans apud Pontificemdicit alta voce in tono Lectionis :þïäümzä

O—le-um ad sanctum Chrisma.

Et moæ eadem voce, in tono subjungit :

æH—i—l—i—l—l—i—WT - JW'ï TTO-le-um Ca-te-chufme-no-rum.

Quo dicto, oblato Pontifici thuribulo, Ponti/ea;imponit incensum et benedicit more solito. Tumduodecim Presbyteri , septem Diaconi , et septemSubdiaconi parati prædicti, et alii ministri , quotnecessarii fuerint, eo ordine quo venerunt, perguntad sacrarium ad deferendum cum omni decore et re­verentia Oleum Chrismale et Oleum Catechume­norum, ministris tamen Pontificis cum eo remanen­

' tibus. Incedunt autem redeuntes ad Chorum cum

392 DE OFFICIO

dmpullis, hocOrdine: Primo thuriferarius cum tim­ribulofumigante, quemsequitur Subdiaconus emamdeferens , medius inter duos Acolythos cum cereisardentibus; tum duo Cantores cantantes Versus : 0Redemptor, ut infra habentur; quos sequuntur.bini et bini Subdiaconi et Diaconi; deinde unu: Sub­diaconus portans vasculum cum balsama ; tum duoDidconi ampullas olei ad sanctum Chrisma et prooleo.Catechumenorum portantes , qui habent map­pulas mundas , sive vela ad collum, quorum m:­tremitates ante pectus dependent , tenentes ipsa:ampullas sinistris brachiis circumdatus, et eætremi­tatibus mappularum, quæ a deætris dependent, invo­lutastet coopertas, ita tamen ut a medio supravideri ,,o'ssint.Diaconus autem, qui Oleum ad sam:­tum C lisma portat, a deætris vadit; hos sequunturduodecim Sacerdotes, Diaconi, et Subdiaconi præ­dicti, bini et bini. Quibus sic a sacristia versus Pon­tificemprocedentibus, duo Cantores prædicti cantumVersus sequentes :

ï fr [ L I — a

0 Redemptor , su—me car-men te- me!

H...— I l—LF35"-;H'. iif?COII- c1—nen-t1-um.

Et Chorus idem replicat. Deindedicti duo Canto­res prosequuntur sequentes versus :äiüH—räïmL

Audi ju-dex mortu-o- rum, u-na spes

morta—li-um, audi vo- ces profe-rentum do—num

ïihüli—J—Eg' ?;pa- cis præ-vi-um.

IN. FERIA v comu: DOMINI. 393

' Chorus repetit versum :

ä-L'In !:LW0 Redemptor.

Deinde dicti duo Cantores prosequuntur versum :

[r .

Ar-bor faa-ta al—ma lu-ce hoc sacrandam

E —l——'4 ' llli-:i" pro-tu—lit: fert hoc pro-na præ-sena tur-ba Sal­

ärf-fläbæch' gifva-to- ri sæcu-li.

Chorus repetit versum :I— )! II—

" 0 Redemptor.

Tum illi duo Cantores prosequuntur versum :

äam ' 1 l -l ' TiStans ad a-ram immo supplex infu-latus

.. 1—171lW .

Pontifex, debi-tum persohn om-ne, con-se­I ] Ir

Il"

cra— to Chrismate.

Chorus repetit versum :

() Redemptor.17.

394 nt: ornato

Deindeilli duo Cantoresprosequuntur versum :

l l l l I T 1

Con-se—cra-re tu dig-na-re, Bex pe-rennismwl J ans-,jman:-EW

pa—tri-æ,hoc o- li- vum, signum vivum, ju-ra

saa-£t , t- Et:-ïn:ll

con- tra dæmo-num.

&Chorus repetit versum.T—— [F 4

0 Redemptor.

. His igitur ordine præmisso in PresbyteriumEcclesiæ cantando versus praemissospervenienti­bus, Crua: cum candelabris et incenso situaturprope altare, juxta cornu Epistolae; Archidiaco—nus, Diaconus,-et Subdiaconus, ministrantes sintcirca Pontificem, hinc et inde; Sacerdotes veroduodecim parati juæta eos duo cornua aciunt,sea:hinc, et seæillinc, vertentes faciem a altare,a lateribus assistentes Pontifici, tamquam ejustestes et ministerii sacri Chrismatis cooperatores.Diaconi vero post tergum Pontificis, et post eos,Subdiaconi parati stant, tamquam ministri etinspectores. Interim Diaconi ampullas olei Chris­malis et olei Catechumenorumportantes, et Subdiaconus cum balsama subsistunt, quousque præ­dicti in suis locis fuerint ordinati. Omnibusitaque dispositis, Diaconus ampullam olei Chris­malis erens venit ante Pontificem, et Archidiaco­nus ilam involutam cum mappula, quam Dia­conus. ipse circa collum portavit, de manu ejusaccipiens, eam sic involutam ostendit Ponti/ici

IN FERIAv casum eomm. - 395

sedenti, et illam super mensam ante Episcopumpositam collocat diligenter, alio Diacono ampul­lam aliam assidue inter brachia tenente. TuncSubdiaconus vasculum cum balsama portans,illud tradit Archidiacono, qui balsamumPonti/icisimiliter ostendens ipsum supra mensam collocat.Tum Ponti/eæ, deposita mitra, surgit, et versusad altare, habens ante se super mensam ampul­lam olei Chrismalis et balsamum, ante omniabenedicit ipsum balsamum, dicens :

ut. Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.annuus.

Deus, mysteriorum cælestium et virtutum om­nium praeparator, nostras quæsumus preces exaudi,hanc odoriferam sicci corticis lacrymam (quæ fe­licis ' wirgæ profluendo sudorem , Sacerdotali nosopimat unguento) acceptabilem tuis præsta myste­riis, et concessa benedictione sancti 1-fica. Per Do­minum nostrum Iesum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus,per omnia sæcula sæculorum. n. Amen.

omnes.Creaturarum' omnium Domine procreator, qui '

per Moysen famulum tuum permixtis herbis aro­matum fieri præcepisti sanctificationem unguenti;clementiam tuam suppliciter deposcimus, ut huicunguento, quod radix produxit stirpea, spiritualemgratiam largiendo , plenitudinem sancti 1-iicationisinfundes. Sit nobis, Domine, fidei hilaritate condi­tum; sit sacerdotalis unguenti-Chrismaperpetuum;sit ad cælestis vexilli impressionem dignissimum;ut quicumque Baptismate sacro renati isto fuerintliquore peruncti, corporum atque animarum bene­dictionem plenissimam consequantur, et beatæ Iideicollato munere perenniter ampliantur. Per Domi­

396 ne OFFICIO

num nostrum Jesum Christum Filium tuum, quitecum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus,per omnia sæcula sæculorum. iy. Amen.

Deinde accepta mitra, stans adhuc Pontifexmiscet super Patenam, vel in aliquo parvo cas­culo balsamum cum modico olei de ampulla Chris­mali sumpti, dicens :

Oremus Dominum Deum nostrum omnipoten­tem, qui incomprehensibilem unigeniti Filii suisibique coæterni divinitatem mirabili dispositioneveræ humanitati inseparabiliter conjunxit, et con­perante gratia Spiritus sancti, oleo exultationis præparticipibus suis linivit , ut homo, fraude diaboliperditus, gemina et singulari constans materia, pe­renni redderetur, de qua exciderat , hereditati;quatenus hos ex diversis creaturarum speciebusliquores creatos sanctæ Trinitatis perfectione be­ne-I-dicat, et benedicendo sancti 'I-iicet, concedat­que, ut simul permixti unumhant; et quicumqueexterius inde perunctus fuerit, ita interius liniatnr,quod omnibus sordibus corporalis materiæ carens,se participem regni cælestis effici gratuletur. Pereumdem Dominum nostrum Iesum Christum Fi­lium suum, qui cum eo "vivit et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. a. Amen.

Quofacto, sedet Pontifeæ, retenta mitra, et'halat plane tertio, in modum-Crucis, super os'ampullæ Chrismalis involutæ ante se super men­sam stantis. Deinde duodecim Sacerdotes parati,'qui jum-laeum sunt, ordinatim facientes reveren­tiam Sacramento in altari posita et Ponti/ici, admensam praedictam accedunt, et stantes ante eamsinguli successiveeodemmodo, utPontifca: fecerat,in modum Crucis super os- ampullæ prædicta

IN FERIA v conmn DOMINI. 397

halant. Tumreverentiam, ut supra, facientes,-adloca sua revertuntur. 'Quofacto, surgit Pentt'feæet stans, cum mitra, legendo dicit eæorcism-umChris-molem, absolute dicens :

BENEDICTIO CHRISMATIS.

Exorcizo te, creatura olei, per Deum Patrem om­'nipotentem, qui fecit "cælum et terram, mare, etomnia quæ in eis sunt, ut omnis virtus adversarii,omnis exercitus diaboli, omnisque incursio, et omnephantasma satanæ eradicetur et effugetur a te; utfias omnibus, qui ex te ungendi sunt, in adoptionemfiliorum per Spiritum sanctum. In nomine DeiPa-I- tris omnipotentis, et Jesu 1-Christi Filii ejusDomini nostri, qui cum eo vivit et regnat Deus ,in unitate ejusdem Spiritus 1-Sancti.

Dez'nde, deposita mitra, ea,-tensis.manibus antepectus, dccit Praefati-onem.

Per omnia sæcula sæculorum. lp. Amen.ut.Dominus vobiscum. I). Et cum spiritu tuo.w. Sursum corda. n. Habemus ad Dominum.ut.Gratias agamus Domino Deo nostro. a. Dignum

et justum est.Vere dignum et justum est, æquum et salutare,

nos tibi semper, et ubique gratias agere, Dominesancte, Pater omnipotens, æterne-Deus. Qui inprincipio, inter cætera bonitatis tuæ munera, ter­ram producere fructifera ligna iussisti, inter quæbujus pinguissimi liquoris ministræ olivæ nasce­rentur, quarum fructus sacro Chrismati deserviret.Namet David prophetico spiritu gratiæ tuæ Sacra­menta prænoscens, vultus nostros in oleo exhila—randosesse cantavit : et cum mundi crimina diluvio

398 on ornato

quondam.expiareutur effuso, similitudinem futurimuneris columba demonstrans per olivæ ramum,pacem terris redditam nuntiavit. Quod in novissi­mis temporibus manifestis est effectibus declara­tum, cum Baptismatis aquis omnium criminumcommissa delentibus, hæc olei unctio vultus nostrosjucundos efficit ac serenos. Inde etiam Moysi fa­mulo tuo mandatum dedisti, ut Aaron fratremsuum prius aqua lotum per infusionem hujus un­guenti constitueret Sacerdotem. Accessit ad hoc am­plior honor, cum Filius tuus Jesus Christus Domi­nus noster lavari se a Joanne undis Jordanicisexegisset; ut Spiritu sancto in columbæsimilitudinedesuper misso, Unigenitum tuum, in quo tibi op­time complacuisse testimonio subsequentis vocisostenderes, et hoc illud esse manifestissime com­probares, quod cum oleo lætitiæ præ consortibussuis ungendum David Propheta cecinisset. Te igi­tur deprecamur, Domine sancte, Pater omnipotens,æterne Deus, per eumdem Jesum Christum Filiumtuum Dominum nostrum, ut bujus creaturæ pin­guedinem sancti-1-ficare tua bene 'I-dictione digne­ris, et sancti 1" Spiritus ei admiscere virtutem,cooperante Christi Filii tui potentia, & cujus no­mine sancto Chrisma nomen accepit, unde unxistiSacerdotes, Reges. Prophetas et Martyres; ut spi­ritualis lavacri Baptismo renovandis, creaturamCh-rismatis in Sacramentum perfectæ salutis vitæ­que oonürmes; ut sanctificatione unctionis infusa,corruptione primæ nativitatis absorpta , sanctumuniuscujusque templum acceptabilis vitæ innocen­tiæ odore redelescat; ut secundum constitutionistuæ sacramentum, regio et sacerdotali, propheti­eoque rbonore perfusi, vestimento incorrupti mu­neris induantur; ut sit his, qui renati fuerint exaqua et Spiritu sancto , Chrisma salutis, eosque

IN FERIA v carrus DOMINI. 399

æternæ vitæ participes , et cælestis gloriæ faciatesse consortes.

Quod sequitur dicit submissa coce legendo, itatamen, quoda circumstantibusaudiri possit.

Per eumdemDominumnostrum Jesum ChristumFilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus , per omnia sæculasæculorum. Iy.Amen.

Præfatione hujusmodi finita, Pontifex balsa­mum illo modico oleo ea:ampulla Chrismali sump­to miætum commiscet sancto Chrismati, reponensipsum in ampullam Chrismalem, et dicens:

Hæc commixtio liquorum fiat omnibus ex eaperunctis propitiatio et custodia salutaris in sæculasæculorum.' a. Amen.

Tum Diaconus, qui ampullam Chrismalem desacristia portavit, deponit mappulam, sine uelumde ipsa ampulla, dimissa ei sua serica veste alba,quam antea habebat, et Pontifex capite inclinato,salutat Chrisma dicens:

11 ..... -..B—-***—t*" i ! TII I ' I 1 f IL

A—ve sanctum Chrisma.

Et hoc secundo , et tertio facit, semper altiusdicendo; quod postquam tertio diæerit, osculaturlabium ampullæ; quo facto, sedet Pontifea', etaccipit mitram. Tum singuli duodecim Sacerdo­tesparati p rædictt acceduntsuccessioeper ordinemad mensam , supra quam posita est ampullaChrismatis, et factis reverentiis Sacra-mento in al­tari posito et Ponti/ici, tertio in varia distantiagenu/lectunt coram ampulla, qualibet vice semperaltius dicendo in tono prædicto :

.. L 1]Eia—?'!!Fa - 4A-ve sanctum Chrisma.

400 DE orrrcro

Quo tertio dicto, labium ampullae reverenterosculantur, et ad sua loca revertuntur. Quo pe­racto, am ulla in uno latere mensæ prædictæ col­locatur. t mor Diaconus aliam ampullam suavestecoopertam cum oleo Catechumenorum ferens,accedit ad præsentiam Pontificis, et ampullamipsam sine mappula, quam Diaconus ipse circacollum retinet, tradit Archidiacono , qui illamsuscipiens eam ostendit Pontifici, et collocat sa­pra mensam prædictam, in medio ante Ponti/i­cem, super quam ampullam statim tam ipsePonti/'es, quam etiam duodecim Presbyteri præ­dicti halant, prout supra de ampulla Chrismatisfactum est. Quofacto, Pontifex surgens cum mitrasubmissa voce.legendo absolute eæorcismum oleiCatechumenorum, dicit.

BENEDICTIO OLEI CATEGHUMENOBUM.

Exorcizo te, creatura olei. In nomine Dei Pa ']'­tris omnipotentis, et in nomine Iesu 'I- Christi etSpiritus -I-sancti, ut in hac invocatione individuæTrinitatis, atque unius virtute Deitatis, omnis ne­quissima virtus adversarii, omnis inveterata malitiadiaboli, omnis violenta incursio, omne confusumet cæcum phantasma eradicetur , et effugetur, etdiscedat a te; ut divinis Sacramentis purificata fiasin adoptionem carpis et spiritus, eis qui ex te un­gendi sunt, in remissionem omnium peccatorum;ut efliciantur eorum corpora ad omnem gratiamspiritualem accipiendam sanctificata. Per eumdemDominum nostrum Jesum Christum, qui venturusest judicare vivos et mortuos, et sæculum per

"ignem. a. Amen.Deinde deposita mitra, Pontifex stans benedi­

cit dictum oleun Catechumenorum eadem voccdicens,

&

m FERIA v catum DOMINI. 401

ut. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.

OBEMUS.

Deus , incrementorum omnium et profectuum­spiritualium remunerator, qui virtute sancti Spiri­tus imbecillarum mentium rudimenta confirmas, teoramus, Domine, ut emittere digneris tuam bene ?­dictionem super hoc oleum, et venturis ad beatæregenerationis lavacrum tribuas per unctionem hu­jus creaturæ purgationem mentis et corporis; ut siquæ illis adversantium spirituum inhæsere maculæ.ad tactum sanctificati olei hujus abscedant; nullusspiritualibus nequitiis locus, nulla refugis virtuti­bus sit facultas, nulla insidiantibus malis latendilicentia relinquatur. Sed venientibus ad fidemservistuis, et sancti Spiritus tui operatione mundandis,sit unctionis bujus præparatio utilis ad salutem,.quam etiam cælestis regenerationis nativitate in Sa­cramento sunt Baptismatis adepturi. Per Dominumnostrum Jesum Christum Filium tuum, qui ventu-.rus est judicare vivos et mortuos, et sæculum perignem. ip. Amen.

Deinde Ponti/eæ, et successive duodecim Sacer­dotesprædicti reverenter salutant oleum ipsum ,dicentes tertio in tono Lectionis.

. l []va—iïa-RHA—ve sanctum o-leum.

Et postquam tertio id fecerint, osculantur os'ipsius ampullae;prout supra de Chrismate positumest. His itaque peractis, ambæ ampullaeper dictosduos Diaconos, eo ordine et decore, quo delatæfuerant, ad sacrarium sine sacristiam processio­naliter reportantur. Interim dum reportantur,duo præmissi Cantores cantant hos versus.

402 DE omnem&;ar-WWUt no-ve-tur sexus omnis uncti-one Chrismatis,wW

ut sa-ne- tur sauci—a—ta digni--ta- tis glori-a.

Chorus replicat totum versum.

ä! L—J 4 [ iiT O Redemptor etc., pag. 392.

Tum dicti duo Cantoresprosequuntur versum:

ääïiT-HH*j ' 1 1 ' l l ] [l­ll . .

Lota mente sacro fonte aufugantur cnmma,

uncta fron-te sacrosancta in-flu-unt charismata.

Chorus replicat versum :T 1 L jrL 'Aïlrïa

!

O Redemptor.

Deinde dicti duo Cantoresprosequuntur versus:ï— ...—.—

! '1T ' r 1—]'l' . . .

Corde natus ex parentis alvum 1mplens V1r­made—PMginis, præsta lu- cem, claude mortem Chrisma­

11mdi—M iitis consorti-bus.

Chorus replicat versum.

] ORedemptor.

IN FERIA v C(ENE nonum. 403

Quo replicato, dicti duo Cantoresprosequunturversum :Wiïï'w. . . 1"!

[1

Sit hæc di-es fes-ta nobis sæcu-lorum

sæ—culis: sit sa-cra- ta , digna laude, nec se­

gradui-FP ï L TF *,L —1—4-u-- rnes- cat. tempore.

Chorus replicat versum.: T]

ä—HJ—[püt—0 Redemptor.

Vetus autem Chrisma, et oleum Catechumenu­rum ac infirmorum si quod remanserat in am­pullis, ponitur in lampadibus Ecclesiæ ante Sa­cramentum, ut comburatur. Reliquum autem,quod est in pyxidibus, sive capsulis cum bombyce,igni comburitur; et novum deinde cum novabombyce in pyæidibus, sive capsulis imponitur.Interim dum Chrisma et oleum Cathecumenorumad sacristiam portantur, Pontifex sedens cummitra lavat manus, deinde redit ad altare, prose­quitur Missam, ut in Missali habetur, et dicta IteMissa est, dat benedictionem, et dicens Evange­liumsancti Joannis, accedit ad faldistorium, ubisedet cum mitra, et jubet Presbyteros attente, utjuæta Canonum traditionem Chrisma et olea )ïde—litcr custodiant, et nulli sub præteætu medicinævelmale/ici tradere præsumant, alioquin honorepriventur.

404 onno AD smonuu.

ORDO AD STNODUM.

Sacerdotes et Clerici universi qui ad Synodumde jure vel consuetudine venire tenentur, con­veniunt in civitate, vel alio loco, prout Pontifexordinaverit.

Prima autem die Synodi Pontifex summo manecappam indutus, ab universo Clero cum superpel­liceis comitatus,!ad Ecclesiampergit; paratur insede; celebrat Missam de Spiritu sancto, et præbetClerosacram Communionem.Qua finita, paraturfaldistorium ante medium altaris, juxta infer-io­remgradum, per quemad altare ascenditur; et aliasedes in plano altaris (pote-rit tamen faldistori—umsuo tempore, loco secundæ sedis, cum tempuserit, poni). Pontifeæ vero supra rochetum celsisit Regularis, supra superpelliceum amictu, stola,pluviali rubeo, et mitra pretiosa induitur, quibusparatus, baculumPastoralem manuferens, acceditcoramaltari; Diaconoet Subdiacono paratis ru­beis ornamentis, ac si in Missa servire deberent,ipsum hinc et inde associantibus, et ibi ante fal­distorium sibi paratum genu/tereus, deposita mi­tra, incipit, scho'laprosequente, Antiphonam:

Exaudi nos Domine, quoniam benigna est mi­sericordia tua : et secundum multitudinem misera­tionum tuarum respice nos, Domine.

PSALMUS 68.

Salvum me fac Deus:? Pontifeæ, accepta mitra,quoniam intraverunt' etsic manet quousquelinia­aquæ usque ad animam tur Psalmus, et Antipho­meam. ' na repetatur

Incepto Psalmo , sedet lnüxussum in limo pro­

ORDO AD

fundi : *et non est subs­tantia.

Veni in altitudinemmaris:' et tempestas de­mersit me.

Laboravi clamans , rau­cæ factæ sunt faucesmeæ:* defecerunt oculi mei,dum spero in Deummeum.

Multiplicati sunt supercapillos capitis mei ,* quioderunt me gratis.

Confortati sunt qui per­secuti sunt ne inimici meiinjuste :' quæ non rapui ,tunc exolvebam.

Deus tu scis insipien­tiam meam:' et dilectamea a te non sunt abscon­dita.

Non erubescant in mequi expectant te Domine,' Domine virtutum.

Nonconfundantur superme: ' qui quærunt te,Deus Israel.

Quoniam propter tesustinui opprobrium : *operuit confusio faciemmeam.

Extraneus factus sumfratribus meis, * et pe­regrinus filiis matrismeæ.

Quoniam zelus domustuæ comedit me : ' et ep­probria exprobrantiumtibi ceciderunt super me.

stonum. 405Et operui in jejunio

animam : ' et factum estin opprobrium mihi.

Et posui vestimentummeum cilicium : *et fac­tus sum illis in parabo­lam.

Adversum me loque­bantur qui sedebant inporta: et in me psalle­bant qui bibebant vinum.

Ego vero orationemmeam ad te, Domine: *tempus beneplaciti, Deus.

ln multitudine miseri­cordiæ tuæ exaudi me, *in veritate salutis tuæ.

Eripe me de luto utnon inligat, ' libera me abiis qui oderunt me, et deprofundis aquarum.

Non me demergat tem­pestas aquæ, neque ab.­sorbeat me profundum:neque urgeat super meputeus os suum.

Exaudi me, Domine .quoniam benigna est mi­sericordia tua : ' et secun­dum multitudinem mise­rationum tuarum respicein me.

Et ne avertas faciemtuam a puero tuo : * quo­niam tribulor, velociterexaudi me.

Intende animæ meæ, et.-libera eam : ' propter ini­micos meos eripe me.

406 onno AD

, Tu scis improperiummeum, et confusionemmeam,' et reverentiammeam.

In conspectu tuo suntomnes qui tribulant me: 'improperium expectavitcor meum et miseriam.

Et sustinui qui simulcontristaretur , et nonfuit :*et qui consolaretur,et non inveni.

Et dederunt in escammeam fel : ' et in siti meapotaverunt me aceto.

Fiat mensa eorum coramipsis in laqueum, ' et inretributiones, et in scan­dalum.

Obscurentur oculi eorumne videant :*et dorsumeorum semper incurva.

En'unde super eos iramtuam:* et furor iræ tuæcomprehendat eos.

Fiat habitatio eorumdeserta:* et in taberna­culis eorum non sit quiinbabitet.

Quoniam quem tu per­cussisti , persecuti sunt : *et super dolorem vulne­rum meorum addiderunt.

Apponeiniquitatem su­per iniquitatem eorum :*et

SïNODUM .

non intrent in justitiamtuam.

Deleantur de libro vi­ventium : * et cum justisnon scribantur.

Ego sum pauper et do­lens :* salus tua Deus sus­cepit me.

Laudabo nomen Deicum cantico :* et magniti­cabo eum in laude.

Et placebit Deo supervitulum novellum , * cor­nua producentem et un­gulas.

Videant pauperes etlætanturz' quærite Deumet vivet anima vestra.

Quoniam exaudivit pau­peres Dominus : * et iu'nc­tos suos non despexit.

Laudent illum cæli etterra , *mare , et omniareptilia in eis.

Quoniam" Deus salvamfaciet Sion : * et ædiiica­buntur civitates Judae.

Et inhabitabunt ibi :' ethereditate acquirent eam.

Et semen servorum ejus.possidebit eam ;' et qui di­ligunt nomen ejus, babi­tabunt in ea.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

Finito. Psalmo, ct repetita Antiphona, Ponti­fex surgat, deposita mitra, et versus ad altare,dicit :

oano ADeronuu. 407

Adsumus , Domine sancte Spiritus, adsumus,peccati quidem immanitate detenti , sed in nominetuo specialiter aggregati. veni ad nos, adesto no­bis; dignare illabi cordibus nostris: doce nos,quid agamus; quo gradiamur , ostende; quid effi­ciamus , operare. Esto solus et suggestor et effec­tor judiciorum nostrorum, qui solus cum DeoPatre et ejus Filio nomen possides gloriosum :non nos patiaris perturbatores esse justitiæ, quisumme diligis æquitatem; ut, sinistrum nos nonignorantiæ trahat; non favor inflectat; non accep­tio muneris vel personæ corrumpat: sed jungenos tibi efficaciter solius tuæ gratiæ dono, ut simusin te unum, et'm nullo deviemusa vero',quatenusin nomine tuo collecti, sic in cunctis teneamuscum moderamine pietatis justitiam , ut hic a te innullo dissentiet sententia nostra, et. in futuro probene gestis consequamur præmia sempiterna.

Respondetur ab omnibus Amen.OREMUS.

Omnipotens sempiterne Deus, qui misericordiatua nos incolumes in hoc loco specialiter aggregau­ti; mentes nostras , quæsumus , Paraclitus , qui ate procedit , illuminet, et inducat in omnem, sicuttuus promisit Filius , veritatem; cunctosque in tuafide , et charitate corroboret; ut excitati a tempo­rali synodo, proiiciamus ad æternæ felicitatis aug­mentum. Per eumdem Dominum nostrum JesumChristum Filium tuum , qui tecum vivit et regnatin unitate ejusdem Spiritus sancti Deus , per omniasæcula sæculorum. n. Amen.

Finita Oratione, Ponti/"ea:,accepta mt't'ra, pro­cumbit supra faldt'stort'umpraedictum, altis omui­bus genu/lectentt'bus; et Cautores dicunt Litantas,prout habentur supra, pag. 29. Et postquam dic­tumfuerit:

408 onno ADsmonuu.

Ut omnibus fidelibus defunctis etc. lp. Te roga­mus audi nos.

Ponti/ez surgit, ct baculumpastoralem in sinis­tra tenens, stans versus ad Synodum, dicit :

Ut hanc præsentem Synodum visitare , dispone­re, et bene 1- dicere digneris. a. Te rogamus audinos.

Producens signum crucis pariter super omnes;quo facto, iterum accumbit, Cantoribus Litaniasper/icientibus. Quibus dictis , surgunt omnes,etPonti/eæ, deposita mitra, dicit stans versusadaltare, Oremus. ­

Et ministri : Flectamus genua. ly.Levate.Da , quæsumus, Ecclesiæ tuæ , misericors Deus.

ut Spiritu sancto congregata , secura tibi devotioneservire mereatur. ' Per Dominum nostrum IesumChristum Filium tuum , qui tecum vivit et regnatin unitate ejusdem Spiritus, sancti Deus , per omniasæcula sæculorum. a. Amen.

Deinde Ponti/eæ, accepta mitra, ascendit adse"demsibi paratam in plano altaris, ita ut in easedens dorsum suum vertat ad altare. Et imponitincensum in thuribulum, et benedicit more solito.Diaconus dalmatica indutus, præcedentibus thu­riferario, et duobus ceroferariis, et Subdiaconotunicclla induto, paramcntis rubcis, benedictio-ntaccepta a Ponti/icc, cantat in loco convenienti.

Sequentia sancti Evangelii 'I-secundum Lucam.Cap. 9.

In illo tempore : Convocatis Jesus duodecimApostolis, dedit illis virtutem et potestatem superomnia dæmonia , et ut languores curarent. Et mi­sit illos praedicare regnum Dei , et sanare infirmos.Et ait ad illos : Nihil tuleritis'in via , neque vir­

cano ADsmonuu. 409

gem, neque peram, neque panem, neque pecuniam.neque duas tunicas habeatis. Et in quamcumquedomnm intraveritis, ibi manete, et inde ne exeatis.Et quicumque non receperint vos, exeuntes de ci­vitate illa, etiam pulverem pedum vestrorum excu­tite in testimoniumsuper illos. Egressiautem circui­bant per castella evangelizantes et curantes ubique.

Quo finito, liber Evangeliorum apertus perSubdiaconum portatur Ponti/ici per eum oscu­landns, qui et deinde incensatar. Quofacto, Pon­ti/ez ipse ante sedem suam prædictam, depositamitra, versas ad altare, atque alii omnesin locissuis genu/lectum. Tum Ponti/ea: sic genu/lem.incipit cantando, schola prosequente, HymnumVeni creator.

Et dicitur totus, prout habetur snpra, pag. 50.Finito primo versu, Pontifez surgit, stans versasad altare, sine mitra, neque ad [inem Hymni; si.­militer omnes alii cum Pontifice surgunt. Exple­to Hymno, omnes sedent in silentio, et Pontifex,accepta mitra, sedens in sede prædicta .m ra,in plano altaris posita, eos,, si placet, in , nesententiam alloquitur.

Venerabiles consacerdotes, et fratres nostri cha­rissimi , ræmissis Deo preeibus, oportet ut ea,quæ de ivinis officiis, vel sacris Ordinibus , autetiam de nostris moribus, et necessitatibus eccle­siasticis a nobis conferenda sunt, cum charitate etbenignitate unusquisque vestrum suscipiat , sum­maque reverentia . quantum valet , Domino adju.vante , percipiat, vel quæ emendatione digna sunt ,omni devotione unusquisque fideliter studeat emen­dare: et si cui forte quod dicetur, aut agetur, dis­pliceat , sine aliquo scrupulo contentionis, palamcoram omnibus conferat : quatenus Domino me­diante, et hoc ad optimum statum perveniat; ita

::

410 oano AD sruouum.

ut nec discordans contentio ad subversionem justi­tiæ- locum inveniat, neque iterum in perquirendaveritate vigor nostri ordinisvel sollicitudo tepescat,

Post allocutionem hujusmodi, vel, prius, proutmagis placuerit Pontilici, "fitper aliquem virumdoctum idoneum sermo, in quo tractatur de dis­ciplina Ecclesiastica, de divinis mysteriis, et decorrectione morum in Clero secundum ea quæPontifici videbuntur. Et post sermonem, quærelæ,si quæ sint, audiuntur.

Deinde Archidiaconus ea: suggesto alta vocelegit decreta sacri Concilii Tridentini de Resi­dentia , et de professione Fidei, quam tunc emit­tent omnes , qui ad eam tenentur , in manibusPontificis, juæta formam infra positam; item deeligendis Eæaminatoribus, qui statim nominan­tur, et approbantur, etjurant in manibus Ponti­ficis; demum de eligendis Judicibus causarum,qui similiter roponuntur ut supra.

Postremo c aritatifce monentur omnes, quod du­rante Synodo honeste se habeant in omnibus, etextra ; ita quod eorum conversatio ceteris sit me­rito in exemplum. Quo facto, surgit Pontifex, etsolemniter omnibus benedicit, dicens : Sit nomenDomini benedictum etc., more consueto, gua data.discedunt omnes.

FORMA JUBAMENTI.

Ego N. firma fide credo , et profiteor omnia , etsingula, quæ continentur in Symbolo fidei ,sancta Romana Ecclesia utitur; videlicet, Credo inunum Deum , Patrem omnipotentem , factoremcæli et terræ , visibilium omnium et invisibilium.Et in unum Dominum Iesum Christum , EliamDei unigenitum. Et ex Patre natum, ante omniasæcula. Deum de Deo, lumen de lumine, Deum

' oauo au eronuu. 411

verum de Deo vero. Genitam, non factum, con­substantialem Patri , per quem omnia facta sunt.Qui propter nos homines, et propter nostram salu­tem descendit de cælis. Et incarnatus est de Spiri­tu sancto ex Maria Virgine : et homo factus est,.Crucifixus etiampro nobis sub Pontio Pilato, passuset sepultus est. Et resurrexit tertia die, secundumScri pturas. Et ascendit in cælum; sedet ad dexte­ram Patris. Et iterum venturus est cum gloria ju­dicare vivos et mortuos; cujus regni non erit finis.Et in Spiritum sanctum Dominum, et vivificantem;qui ex Patre Filioque procedit. Qui cum Patre etFilio simul adoratur, et congloriiicatnr: qui locu­tus est per Prophetas. Et unam sanctam Catholicamet Apostolicam Ecclesiam. Confiteor uuum baptis­ma in remissionem peccatorum. Et expecto resur­rectionem mortuorum. Et vitam venturi sæculi.Amen. Apostolicas et Ecclesiasticus traditiones ,reliquasque ejusdem Ecclesiæ observationes, etconstitutiones firmissime admitto et amplector.

Item sacram Scripturam juxta eum sensum ,quem tenuit et tenet sancta mater Ecclesia , cujusest judicare de vero sensu et interpretatione sacra­rum Scripturarum , admitto ; nec eam umquam nisijuxta unammem consensum Patrum accipiam etinterpretabor.

Proiiteor quoque septem esse vere et proprie Sa­cramenta novæ legis, a Jesu Christo Domino nostroinstituta , atque ad salutem humani generis , licetnon omnia singulis necessaria, scilicet Baptis­mum, Conlirmationem, Eucharistiam, Paenitentiam,Extremumchtionem, Ordinem et Matrimonium;illaque gratiam conferre , et ex his Baptismum,Contirmationem , et Ordinem , sine sacrilegio , rei­terari non posse. Receptos quoque et approbatosEcclesiæ Catholicæ ritus , in supradictorum. .om­

412 osno an smonuu.

nium Sacramentorum solemni administratione reci­pio et admitto : omnia et singula quæ de peccatooriginali , et de iustificatione, in Sacrosancta Tri­dentina Synodo definita et declarata fuerunt , am­plector et recipio.

Proliteor pariter in Missa offerri Deo verum ,proprium, et propitiatorium sacrilicium , pro viviset defunctis; atque in sanctissimo Eucharistiae Sa­cramento esse vere , realiter et substantialiter Cor­pus et Sanguinem, una cum anima et divinitateDomini nostri Jesu Christi , fierique conversionemtotius substantiæ panis in Corpus , et totius subs­tantiæ vini in Sanguinem , quam conversionemCatholica Ecclesia Transsubstantiationem appellat.Fateor etiam sub altera tantum specie, totum atqueintegrum Christum , verumque Sacramentum sumi.Constanter. teneo Purgatorium esse, animasque ibidetentus fidelium suffragiis juvari. Similiter etSanctos una cum Christo regnantes , venerandasatque invocandos esse; eosque orationes Deo pronobis offerre; atque eorum reliquias esse veneran­das. Firmissime assero imagines Christi , ac Deipi­ræ semper virginis , necnon aliorum Sanctorumhabendas et retinendas"esse, atque eis debitum ho­norem ac venerationem impertiendam. Indulgen­tiarum etiampotestatem a Christo in Ecclesia relic­tam fuisse; illarumque usum Christiano populomaxime salutarem esse affirmo. Sanctam, Catholi­cam, et Apostolicam Romanam Ecclesiam , omniumEcclesiarum matrem et magistram agnosco; Bo­manoque Pontifici , beati Petri Apostolorum prin­cipis successori , ac Jesu Christi Vicario veruobedientiam spondeo , -ac juro. Cetera item omniaa sacris Canonibns , et æcumenicis Conciliis , acpræcipue a sacrosancta Tridentina Synodo u-adiu,definita , et declarata , indubitanter recipio atque

onno AD svuonum. 413

profiteor; simulque contraria omnia, atque hæresesquascumque ab Ecclesia damnatas , et reiectas , etanathematizatas , ego pariter damno , rejicio , etanathematizo. Hanc veram Catholicamiidem, extraquam nemo .salvns esse potest, quam in præsentisponte profiteor, et veraciter teneo, eamdem inte­gram, et inviolatam, usque ad extremum vitæ spi­

ritum, constantissime (Deo adjuvante; retinere, etconiiteri, atque a meis subditis , vel i lis , quorumcum ad me in mnnere meospectabit, teneri, doceri,et praedicari, quantum in me erit, curaturum. Egoidem N. spondeo, voveo, ac juro. Sic me Deus ad­iuvat, et hæc sancta Dei Evangelia.

. Secunda die convenientibus iterum omnibus inEcclesia, finita Missa, Ponti/"eæ,paratus ut su­pra, procedit coram altari, Diacono et Subdia­conoparatis ut supra, ipsum associantibus, etibi in faldistorio ante mediumaltaris jiia-ta infe­riorem gradum sibi parato genufleæns, depositamitra, inchoat, schola prosequente Antiphonam :

Propitius esto peccatis nostris, Domine, nequan­do dicant gentes : Ubi est Deus eorum?

Finita antiphona , et incepto Psalmo, sedetPontifex , reassumpta mitra , usque ad finemPsalmi.

muns 78.Dens venerunt gentes sanctorum tuorum bestiis

in bæreditatem tuam , pol­luerunt templum sanctumtuum:* posuerunt Jeru­salem in pomorum custo­diam.

Posuerunt morticinaservorum tuorum, escasvolatilibus cæli: * carnes

terræ.Efluderunt sanguinem

eorum tamquam aquamin circuitu Ierusalem : 'et non erat qui sepeliret.

Facti sumus opprobri­um vlcinisnostris: ' sub­sannatio et illusio his , qui

4 14 ORDO AD

in circuitu nostro sunt.Usquequo Domine iras­

ceris in finem : * accende­tur velut ignis zelus tuus ?

Etïunde iram tuam inGentes. quæ te non nove­runt:' et in regna, quænomen tuum non invoca­verunt.

Quia comederunt Ia­cob: *et locum ejus deso­laverunt.

Ne memineris iniquita­tum nostrarum antiqua­rum , cito anticipent nosmisericordiae tuæ:* quiapauperes facti sumusnimis.

Adjuva nos Deus salu­taris noster ; et proptergloriam nominis tui , Do­mine , libera nos : *et pro­pitius esto peccatis nostris ,propter nomen tuum.

Ne forte dicant in Gen­tibus : Ubi est Deus eo­

SïNODUM.

rum , *et innotescat in na­tionibus coram oculisnostris .

Ultio sanguinis servo­rum tuorum , qui effususest : ' introeat in conspectutuo gemitus compedito­rum.

Secundum magnitudi­nem brachii tui , * possideliliosmortiiicatorum.

Et redde vicinis nostrisseptupluminsinueorum:'improperium ipsorum.quod exprobraverunt tibi.Domine.

Nos autem populustuus , et ovespasouæ tuæ,' conlitebimur tibi in sæ­culum.

In generationem et ge­nerationem' annuntiabi­mus laudem tuam.

Gloria Patri. Sicut eratetc.

Deinde finito Psalmo, et repetita Antiphona,Pontifex, deposita mitra, surgit, et stans versusad altare, dicit :

OREMUS.

NoStrorum tibi, Domine, curvantes genua eor­dium, quæsumus, ut bonum quod in nobis a terequiritur exequamur; scilicet, ut prompta tecumsollicitudine gradientes, discretionis arduæ subtilejudicium faciamus; ac misericordiam diligentes,clareamus studiis tibi placitæ actionis. Per Ghris­tum Dominum nostrum. a. Amen. .

.0.

onuo AD smonum. 415onustus. .

-Mentibus nostris, quæsumus Domine, Spiritumsanctum benignus infunde, quatenus in nomine tuocollecti, sic in cunctis teneamus cum moderaminepietatis justitiam , ut hic a te in nullo dissentietvoluntas nostra, sed semper rationabilia meditan­tes, quæ tibi sunt placita, et dictis exequamur, etfactis. Per Dominum nostrum Jesum ChriStum Fi—lium tuum. qui tecum vivit et regnat in unitateejusdem Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. [þ.Amen.

onustos.Et ministri dicant : Flectamus genua. n. Levate.Deus, qui nos justitiam loqui, et quæ recta sunt,

praecipis judicare; tribue nobis, ut neque iniquitasin ore , nec pravitas inveniatur in mente; ut purocordi purior sermo consentiat, ostendatur in operejustitia, neque appareat dolus in lingua, sed excorde veritas proferatur. Per Dominum nostrumJesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit etregnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omniasæcula sæculorum. &. Amen.

Post hæc Pontifeæ, accepta mitra, ascendit adplanum altaris, et sedet in sede, sen faldistorioibidem sibi parato.

«Tum accedit' Diaconus cum thnriferario, etPontifex imponit incensum; deinde Diacono be­nedicit, qui procedens ad locumconsuetumsignat,incensat, et cantat Evangelium, ut heri, Ponti­ficeante sedemprædictam sine mitra verso ad Dia­conum stante.

Sequentia sancti Evangelii 'I-secundum Lucam.Cap. 10. '

In illo tempore : Designavit Dominus et aliosseptuaginta duos : et misit illos binos ante faciem

416 cano Al)monon.

suam in omnem civitatem et locum , quo erat ipseventurus. Et dicebat illis : Messisquidem multa,operarii autem pauci. Bogate ergo Dominum messisut mittat operarios in messem snam. Ite : ecce egomitto vos sicut agnos inter lupos. Nolite portaresacculum , neque peram , neque calceamenta, etneminem per viam salutaveritis. In quamcumque.domum intraveritis, primum dicite : Pax huic do­mui : et si ibi fuerit Filius pacis, requiescet superillum pax vestra : sin autem, ad vos revertetur. Ineadem autem domo manete edentes et bibentes,quæ apud illos sunt : dignus est enim operariusmercede sua. Nolite transire de domo in domum.Et in quamcumque civitatem intraveritis, et susce­perint vos, manducate quæ apponuntur vobis : etcurate infirmos. qui in illa sunt, et dicite illis:Appropinquavit in vos regnum Dei. ­

Quo finito, et per Pontificem libro osculato, etipso inccmato, Pontifex sine mitra ante sedemprædictam vcrsus ad altare,"ac aliis omnibus insuis locis genu/lecis, incipit, schola prosequente,Hymuum Veni creator Spiritus.

Et dicitur totus, ut supra, pag. 50. Quemscholaprosequitur, ut in primo die. Finito primoversu, Pontifex surgit, stans versus ad altare,

detecto capite usque ad finem Egnati. Simili modofaciunt onmes alii. Eæpleto mna, omnes se­deamt in silentio. Tunc Ponti/za: sedens in sedeprædicta cum mitra, Synodum his-verbis alloqui­tur, si velit :

Venerabiles, et dilectissimi fratres nostri, opor­tet, ut sicut hesterna die admonuimus benignammansuetudinem vestram de divinis officiis, et sacrisaltaris gradibus, aut etiam de moribus, et necessi­tatibus ecclesiasticis, quæcumque emendanda, .vel

oabo in armum-. 417renovanda sunt , charitas omnium vestrum , ubi­cumque noverit aliqua emendatione condigna, inmedium proferre non ambigat; ut per vestræ cha­ritatis studium , Domino largiente , ad optimumperveniant statum, ad laudem, et gloriam nominisJesu Christi Domini nostri.

Post allocutionem hujusmodi, eel prius, simagis Iacet Ponti/ici, fit sermo per aliquem doc­tumi oneum, in quo iterum tractetur de disci-'­plina ecclesiastica, et aliis, de quibus Ponti/icividebitur. Deinde Archidiaconus alta voce legitApostolicas Constitutiones ibi non promulgatas,vel alias, pro Pontificis arbitrio. Quo finito, le­guntur Constitutionesper Synodum approbandæ;quibus lectis, habito scrutinio, quæ placent, perPatres conprmantur. His peractis, Ponti/'ea-sur.­gens benedicit omnibus solemniter, ut heri. Deindeomnes discedunt.

Die tertia conventione facta in Ecclesia, finitaMissa, Ponti/'es:paratus, ut heri, assistentibus sibiDiacono et Subdiaeono paratis, genu/lesus infaldistorio furta inferiorem gradum ante mediumaltaris sibi parato, depositamitra, incipit, scholaprosequente, Antiphonam :

Exaudi nos, Domine, quoniam benigna est mise­ricordia tua: * et secundum multitudinem misera­tionum tuarum respice nos Domine.

Psalmus 68. Salvum me fac Deus; quoniam in'­traverin't aquæ usque ad animam meam. Et diciturtotus, prout habetur supra in primo die, pag- 404­

Deinde re etitur Antiphona. Incepto Psalmo,Ponti/'ea- se et , et accipit mitram, sic manensquousque Psalmus finiatur, et Antiphona repeta­tur; qua repetita, depositamitra, surgit, et stansversus ad altare, dicit :

18.

MS oano ADstonUM.

. onustus.Ad te, Domine, interni clamoris vocibus procla­

mantes, unanimiter postulamus, ut respectu tuægratiæ solidati, præcones veritatis efficiamur intre­pidi, tuumque valeamus verbum cum omni fiducialoqui. Per Dominum nostrum Iesum Christum Fi­lium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitateSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.a. Amen.

annuus.Omnipotens sempiterne Deus, qui sacro verbi

tui oraculo promisisti, ubi duo, vel tres in nominetuo congregati essent, te medinm fore; adesto cæ­tui nostro propitius, et cor nostrum illumina mise­ricors , ut a bono misericordiae tuæ nullatenusaberremus, sed- rectum justitiæ tuæ tramitem inomnibus teneamus. Per Dominum nostrum IesumChristum Filium tuum, qui tecum vivit et regnatin unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæculasæculorum. a. Amen.

Et ministri dicunt : Flectamus genua. iy. Levate.annuus.

Deus, qui populis tuis et indulgentia consulis, etamore dominaris; da spiritum sapientiæ tuæ, qui­bus dedisti regimen disciplinæ; ut de profectusanctarum ovium iiant gaudia æterna pastorum.Per Dominum .nostrum Jesum Christum Filiumtuum, qui tecum vivit et regnat in unitate ejusdemSpiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum.n. Amen.

Post hæc Pontifeæ, accepta mitra, ascendit adplanum altaris, sedens in sede, seu faldistorioibidem sibi parato. Tum accedit Diaconus cumthuriferario , et ' Ponti/'es: imponit incensum;deinde benedicit Diacono, qui procedens ad locum

.onoo .m svmoouu. 419

consuetum signat. incensat, et cantat Evange­lium, ut heri, Pontifice ante sedem prædictamsine mitra verso ad Diacomimstante.

Sequentia sancti Evangelii 1-secundum Matthæum.Cap. 18.

ln illo tempore : Dixit Jesus discipulis suis: Sipeccaverit in te frater tuus, vade, et corripe euminter te et ipsum solum; si te audierit, lucratuseris fratrem tuum. Si autem te non audierit, adhibetecum adhuc unum, vel duos, ut in ore duorum veltrium testium stet omne verbum. Quod si non au­dierit eos , dicEcclesiæ. Si autem Ecclesiam nonaudierit, sit tibi sicut ethnicus et publicanus. Amendico vobis, quæcumque alligaveritis super terram,erunt ligata et in cælo; et. quæcumque solveritissuper terram, erunt soluta et in cælo. Iterum dicovobis : quia si duo ex vobis consenserint super ter­ram, de omni re quamcumque petierint, fiet illis aPatre meo, qui in cælis est. Ubi enim sunt duo veltres congregati in nomine meo, ibi eum in medio eo­rum. Tunc accedens Petrus ad eum, dixit : Dominequoties peccabit in me frater meus, et dimittam ei?usqne septies? Dicit illi Jesus : Non dico tibi nequesepties , sed usque septuagies septies.

Quo finito, et per Poatifcem libro osculare, etipso incensam, Pontifex sine mitra ante sedemprædictam versas ad altare, atque aliis omnibusin locis suis gena/texis-, incipit, schola prose­quente, Hymnum :

Veni creator Spiritus.Et dicitur totas, ut supra, pag. 50. Finitoprimo

Versa, Pontifex surgens, stat versus ad altare,detecto capite usque ad finem H mai. Similimodo faciant omnes alii. Expleto ymno, omnes

420 cano sa "sonu-.sedent in silentio. Tunc Ponti/'es: sedens in sedeprædicta cummitra, Conciliumseu Synodum hisverbis alloquitur, si velit. Poterit tamen hujus­modi allocutionem omittere, et quod ejus loco,si placebit, per aliquem doctum idoneum, de hisquæ in allocutione continentur et aliis opportu­nis, sermo fiat, committere.

Venerabiles, et dilectissimi fratres. Convenit, ut

ea äuæ de ecclesiasticis Officiis,et sacerdotalibusgra ibus, vel etiam Canonicissanctionibns, propterdiversas occupationes, aut (quod negare non pos­sumus) propter uostram aliorumque desidiam, nontam plene,-ut oportet, executa sunt, omnium nos­trum unanimi consensu et voluntate requirantur,et humiliter coram charitate vestra recitentur; utquæ digna sunt emendatione ad meliorem statum,auxiliante Domino , perducantur. Et cui fortassealiquid, quod digestum est, displicet, charitati ves­træ cum benignitate et modestia intimare non dif­ferat; quatenus totum quod synodali conventionenostra statutum fuerit vel renovatum, absque omnicontrarietate, concordia sanctæ pacis ab omnibusæque custodiatur ac teneatur, ad augmentum æter­næ beatitudinis omnium nostrum.

Post hæc leguntur Constitutiones , si quæ sintper Synodum approbandæ; quibus lectis, et perPatres, si placet, confirmatis, atque omnibusterminatis, Pontifeæ sedens cum mitra omniumorationibus se commendat. Deinde leguntur no­mina omnium qui Synodo interesse debent, etpræsentes ad sua nomina surgunt , et respondentsinguli Adsum.

Absentesucro notantur, et per Pontiþcem de­bita pæna mulctantur. Demum Pontifex adhuc insede prædicta cum mitra sedens, si placet, con­

oaoo AD svnoouu. 421

gregum admonet, et ea:-hortatursub hujusmodiverbis : .

Fratres dilectissimi , et Sacerdotes Domini :Gooperatores Ordinis nostri estis. Nos , quamvisindigni , locum Aaron tenemus , vos autem locumEleazari et Ithamari. Nos vice duodecim Aposto­lorum fungimur, vos ad formam septuaginta duo­rum discipulorum estis. Nospastores vestri sumus,vos autem pastores animarum vobis commissarum.Nos de vobis rationem reddituri sumus summoPastori nostro Domino Jesu Christo, vos de plebi­bus vobis commendatis. Et ideo, fratres dilectissi­mi , videte periculum vestrum. Admonemus itaqueet obsecramus fraternitatem vestram, ut quæ vo­bis suggerimus, memoriæ commendetis, et opereexercere studeatis..In primis admonemus, ut vitaet conversatio vestra sit irreprehensibilis. In do­mibus vestris mulieres non cohabitent. Omni noctead nocturnas horas surgite. Officiumvestrum horiscertis decantate. Nullus, nisi jejunus, Missamcele­bret, et non in vestibus communibus , sed sacris etnitidis. amictu, alba, cingulo, manipulo, stola, etcasula, quæ ad alios usus non serviant. Missas re­ligiose celebrate : Corpus et Sanguinem Domininostri Jesu Christi cum omni reverentia et tremoresumite. Corporalia mundissima sint. Vasa sacrapropriis manibus abluite, et extergite diligenter.Nulla femina ad altare Domini acædat, nec cali-­cem Domini tangat. Altare sit coopertum mundislinteis , saltem tribus diversis. Et desuper nihilponatur , nisi reliquiæ, ac res sacræ, et pro sacrifi­cio opportunæ. Missale, Breviarium, et Martyrolo­gium unusquisque habeat. Ecclesiæ vestræ benesint coopertæ, et muudæ. In sacristiis sive secreta­riis, aut juxta altare majus , sit locus præparatusad infundendum aquam ablutionis corporalium , et

422 cano ADsruonuu.

vasorum sacrorum , ac manuum , postquam sanc­tum Chrisma, aut oleum Catechumenorum, velInfirmorum tractaveritis. Ibique pendeat vas cumaqua munda , pro lavandis manibus Sacerdotum etaliorum qui rem sanctam et officium divinum suntperacturi, et prope, linteum mundum ad illas abs­tergendum. Atria Ecclesiæsint bene munita. Nullussine scitu et consensu nostro, per potestatem secolarem , Ecclesiam obtineat. Nullus Ecclesiam , siquam intitulatus est, dimittat et ad aliam quam:gratia se transferat. Nullus plures Ecclesias sinetitulo, et contra sacrorum Canonum dispositionisnancisci præsumat. Nullatenus etiam una Ecclesiainter plures dividatur. Nullus extra Ecclesiam inlocis non consecratis celebret. Nullus alterius paro­chianum, nisi itinerantem, et tunc de Rectoris suilicentia ad communionem recipiat. Nullus in alte­rius parochia absque proprii Sacerdotis licentiaMissam celebret. In celebratione, quisque Calicemet oblata, non-circulo , aut digitorum vacillatione.ut quidam faciunt , sed junctis et extensis digitiscruce signet, sicque benedicat. Calix et patena sintaurei, velargentei, non ærei, aut aurichalcei, vitrei.vel lignei. Quisque Presbyter clericum habeat, velscholarem , qui cum eo Psalmos cantet, Epistolamet Lectionem legat, et in Missa respondeat. lpsequoqu—ePresbyter infirmos visitet et reconciliet.et juxta Apostolum propria manu communicet.oleo sancto inungat. Nullus præsumat traderecommunionem laico aut feminæ, ad deferenduminfirmo. Nullus pro baptizandis infantibus siveadultis, aut inlirmis reconciliandis, aut mortuissepeliendis, præmium vel munus exigat. Per negli­gentiam vestram nullus infans sine Baptismo, etadultus sine Communione pereat. Nullus vestrumsit ebriosus, aut litigiosos. Nullus arma ferat. Nul­

oaoo AD smonum. 423

lus canum aut avium jocis inserviat, nullus in ta­bernis bibat. Quisque vestmm, quantum sapit, deEvangelio Dominico et ceteris festivis diebus suæplebi annuntiet. Verbum Domini prædicate. Curampauperum, peregrinorum, viduarum, et orphano­rum habete, 1psosqueperegrinos ad prandium ves­trum vocate. Estote hospitales, aliis exinde bonumexemplum præbentes. Singulis diebus Dominicisante Missam, aquam, qua populus aspergatur, be­nedicite, ad quod vas proprium habete. Vasa sacraet vestimenta sacerdotalia, nolite negotiatori aut ta­bernario in pignus dare. Minus digne pænitentemcujuscumque rei gratia ad reconciliationem nonadducite, neque ei reconciliationis testimonium per­hibete. Usuras non exigite. Nec facultates vestraspost ordinationem vestram acquisitas alienate, quo­niam Ecclesiæ sunt. Nullus etiam res , possessio­nes, aut mancipium Ecclesiæ vendere , commu­tare, aut quocumque ingenio præsumat alienare.Nullus decimam alterius recipiat. Nullus pceniten­tem, carnem manducare, aut vinum bibere invitet,nisi pro eo tunc eleemosynam fecerit. Quisquefontes baptismales lapideos habeat bene mundos;quos si habere non poterit , vas aliud ad hocopus solum deputatum teneat. Omnibus parochia­nis vestris symbolum , et orationem Dominicaminsinuate. Jejunia Quatuor Temporum , et alia'Ecclesiæ mandata significate observanda. AnteQuadragesimam quarta feria populum ad confessio­nem invitate, et confessis juxta qualitatem crimi­num pænitentiam injnngite. Tribus temporibus inanno, id est, Nativitate Domini, Pascha, et Pente­coste , omnes fideles accedere ad communionemcorporis Domini nostri Jesu Christi admonete, etne omittat , quin saltem in Pascha communicet.Certis temporibus conjugatos abstinere ab uxoribus

424 cano ADmonon.exhortamiui. Nullus vestrum rubeis, aut viridibus,vel laicalibus vestibus utatur. Diem Dominicamet ceteras festivitates, absque opere servili, a ves­pera in vesperam celebrari docete. Cantus, et cho­reas mulierum in atrio Ecclesiæ prohibete. lucan­tationes super mortuos nocturnis horis a vulgoheri consuetas sub contestatione Dei omnipotentisvelate. Gum cxcommunicatis nolite communicare:Nec quis vestrum in eorum præsentia celebrarepræsumat, quod etiam plebi nuntiate. Et nullus explebe uxorem domum ducat, nisi prius nuptiæ tcm­poribus ab Ecclesia permissis publice fuerint cele­bra'tæ. Quod nullus ad raptam, vel consanguineumaccedat, aut alterius sponsam ducat, emnimodisprohibete. Porcsrios, et alios pastores,-saltem Do­minica die faciatis venire ad Missam. Patrinos, utfiliolos Symbolum et Orationem Dominicam .do­ceaut, aut doceri faciant, exhortamini. Sacramen­tum Eucharistiæ, sanctum Chrisma, et Oleum Ca­techumenorum, ac sanctum, seu Iniirmorum, inEcclesia in loco mundo, condeceuti, et secum. subsera, et fida custodia diligenter servate. Quisquevestrum expositionem Symboli et Orationis Domi­nicæ juxta orthodoxorum Patrum traditiones penesse habeat , easque atque Orationes Missarum , etEpistolas , Evangelia, et Ganonem bene intelligat,ex quibus prædicando, populum sibi commissumsedulo instruat , et maxime non bene credentem.Introitum Missæ, Orationes , Epistolam, Gruduale,Evangelium , Symbolum , et cetera non secreta,alta et intelligibili voce proferat. Secretas vero , etCanonem, morose et distincte submissa voce legat.Psalmorum verba, et distinctiones, regulariter cumCanticis consuetis intelligibiliter pronuntiet. Sym­bolum sancti Athanasii de Trinitate et fide Catho­lica memoriter teneat. Exorcismos, et Orationæ ad

cano xn simonsii. 425

Caæcbumenos faciendos, ac reliquas preces supermasculum et feminam, pluraliter vel singulariterrespective, distincte proferat. Ordinem baptizandi,et ad succurrendum infirmis, reconciliationis etcommendationis animæ , et in agendis exequiis de­functorum. juxta modum canonicum observet.Exorcismos, et benedictiones salis et aquæ perti­nenter legat. Canticum diurnum et nocturnumsciat. Computum etiam minorum ad inveniendumlitteram Dominioalem, tempus intervalli diei Pas­cbæ et majorum mobilium Festorum non ignoret.Volumus autem, fratres dilectissimi, quatenus quænostra percepistis traditione , bonis studeatis ope­ribus adimplere , præstante Domino nostro JesuChristo, cui cum Patre , et Spiritu sancto , est ho­nor et gloria in sæcula sæculorum.

TumPontifex, dimissa mitra, surgit, et stansversus ad altare dicit absolute.

OBEHUS.

Nulla est, Domine , humanæ conscientiæ virtusquæ inoffense possit tuæ voluntatis judicia experiri,et ideo, quia imperfectum nostrum vident oculitui, perfectioni deputa, misericors Deus, quod per­fecto æquitatis line concludere peroptamus: te innostris principiis oecursorem poposcimus, te inhoc fine judiciorum nostrorum indultorem nostrisexcessibus speramus, scilicet, ut ignorantiæ parcas,errori indulgeas; ut perfectis votis perfectamo risefficaciamlargiaris: et quia conscientia remor ente

jabescimus, ne aut ignorantia nos traxerit in erro­rem,.aut præceps forsitan voluntas impulerit justi­tiam declinare; hoc te poscimus, te rogamus, ut siquid offensionis in hac Synodi celebritate contraxi­mus. te miserante, indulgentiam sentiamus: ut ineo, quod soluturi sumus aggregatum Synodum, a

426 cum susrnuswms ET nscoucuurlomscunctis primum absolvamur nostrorum nexibusdelictorum; qualiter, et transgressores venia, etconfitentes tibi , subsequatur remuneratio sempi­terna. Per Christum Dominum nostrum. R- Amen.

Deinde benedicit solemniter omnibus, dicens:Sit nomen Domini benedictum etc.

Et dat indulgentiam. Quibus peractis , Archi­diaconus stans juæta Pontificem, dicit alta coce:

Beeedamus cum pace.Et respondent onmes :In nomine Christi.

Tunc omnes pariter surgentes, Pontificemcappa indutum cum superpelliceis ad domum rc­ducunt. Si vero in primo die vel in secundoomnia negotia Synodi eæpediuntur, approbatisomnibus, et conclusione Synodi facta, Pontifexsedens cum mitra, ut' supra, commendat se om­nium orationibus , et leguntur nomina interessedebentium, admo'nentur per Pontificem eongmgati, et alia fiunt, prout supra sunt ordinata.

-—­;—

ORDOSUSPENSIONIB, RECONCILIATIONIS, DBPOSITIONIS. DISIBSSA­

TIONIS. DEGRADATIONIS, BT RESTITUTIONIS SACROREIORDINUH.

Prænotandum est, quod Clericus quandoquesuspenditur , quandoque deponitur, quandoqu:degradatur. Suspenditur quis quandoque ab Iw­mine, quandoque a jure, et quandoque ad tempus,quandoque in perpetuum.

Ab homine , quando Prælatus sic in scriptispronuntiat.

SACRORUM ORDINUM. 4'27

Quia constat te tale quid commisisse, ideo abofficio et executione Ordinum tuorum te suspen­dimus.

Vel quando fit in genere, dicit :Quicumque tale quid fecerit, aut non fecerit:

ipsum in his scriptis supendimus, vel in his scrip­tis noverit se suspensum.

Hujusmodi autem suspensionissententia taliterrevocatur :

Quia de tali negotio, propterqnod suspensionissententiam incurreras, emendationem plenam, etpænitentiam condignam egisti, ideo sententiamsuspensionis hujusmodi misericorditer relaxamus.

Illud autem sciendum est, quod simpliciter etsine temporis præjinitione ab"homine vel a juresuspensus, perpetuo intelligitur esse suspensus ;'ad tempus vero suspensus, utpote donec pænitue—rit, vel a crimine abstinuerit, eo ipso, quod abs­tinet, cel pænitet, executionem sui omcii recu­perat; nec alia est reconciliatio, seu sententiæsuspensionis relaæatio necessaria. Ad hæc Clericipublice delinquentes, et enormiter, eæccutionemsui Ordinis secundum Canonesperdunt ; et etiampost peractam pænitcntiam ab eæecutionesuorumOrdinum suspensi remanent, adeo , quod absquedispensatione, et reconciliatione non possunt inillis licite ministrare , neque ad majores Ordinespromoveri, præcipue si de hoc convicti fuerintin judicio, et puniti. Episcopi tamen possunt inadulteriis, et aliis criminibus, quæ sunt minora,et generaliter ubicumque a jure eæpresse nonprohibentur, .postperactam pænitentiam, cel par­tem ipsius , cum talibus dispensare, et eos recon—ciliare ; quæ reconciliatio, et dispensatio fit hocmodo :

428 onno susrstloms nr nscomcmnroms

Quamvis tale enorme crimen publice commiseris,quod confessus es (vel de quo convictus es) et injudicio condemnatus, propter quod secundum jurisrigorem merueras ab officio et beneficio amoveri,et propterea non vales ulterius secundum Canonesintuis Ordinibus licite ministrare: quia tamen de­"tectusnostri temporis antiquam non patitur Cano­num manere censuram, eligentes potius de miseri­cordia, quam de severitate reddere rationem; idcircovitam tuam plenius agnoscentes, et meliora, et salutiviciniore de te de cetero verisimiliter expectantes,de misericordia quæ superexaltet judicium, bancpoenamauctoritate nobis in hac parte a jure concessatibi duximus relaxandam, et relaxamus. Indulgentestibi, ut, hoc non obstante, licite possis ad snperio­res Ordines conscendere, et in susceptis etiam Or­dinibus licite ministrare. Infamiam insuper cano­nicam propter hoc per te contractam penitasabolentes, et restituentes te in integrum pristinostatui ac famæ. '

Circa depositionem vero notandum est, quod siagitur, ut deponatur quis a benejicio, solus Epis­copus hocpotest. Sicut potest deponere ab Ordinecum Capitulo suo, sive ab ipso Capitulo deputatis,et etiam solus ex consuetudine. Et similiter Epis­copus cum Capitulo suo deponit ab Ordine Cleri­cos primæ tonsuræ, et in minoribus Ordinibusconstitutos, si post hujusmodi verbalem deposi­

, tionem secutura sit actualis degradatio. Et siisto modo agitur, in depositione Subdiaconi velDiaconi ab Ordine, requiritur numerus triumEpiscoporum ultra proprium Episcopum, ineæamine et in definitione; et sea- in causa Pres­byteri, excepta causa hee/resis.In depositione veroEpiscopi ab ordinatione exigitur numerus duode­cim Episcoporum, præter Metropolitanum qui

sscnonuu ORDINUM. 429

labet esse tertius decimus, qui omnespossint pro­:edere contra Episcopum usque ad conclusionemfantum, et defnitio tam circa condemnationem[uam absolutionem, reservatur Papæ. Sed in2 sa actuali degradatione non requiritur numeruspiscoporum. Et præmissa de numero Episcopo­

rum adhibendo procedunt, si agitur ea:potestateordinaria. Dictabitur autem sententia deposi­tionis ab Ordine, si intenditur, ut post eam se­quatur actualis degradatio nomine Episcopi ordi­narii, cum ræsentia Capituli, sive cum consilioet assensu piscoporum respective, prout eam re­quirit, in hunc modum, videlicet :

Quia nobis evidenter, et legitime constat, te talecrimen, seu flagitium, commisisse, quod non 80­lum grave, verum etiam damnabile est, et damno­sum , idcirco de talium consilio et assensu ab omniordine, et privilegio clericali te sententialiter per­petuo duximus deponendum, et deponimus.

Per talem itaque sententiam taliter depositus,omni Ordmum, tam majorum, quam minorumexecutione perpetuo est eæutus.

Verum si Episcopus de onens, evidenter agno­verit in posterum em-enationem vitæ et morumdepositi, vel forte sententiam suam injustamfuisse; poterit ei dejure misericorditer restituereGraduum et Ordinum executionem, qua privatuseætiterat; quæ restitutio debet )ieri in Ecclesia, inqua Episcopus elegerit hoc facere, sive sit Cathe­dralis, sive alia; et coram altari, quia et ibi Or­dinum gradus distribuuntur; et potest fieri perEpiscopum solum cum Capitulo suo, non solum.in Quatuor temporibus, verum etiam quolibettempore, et sine Missis celebratione; etiam resti­tuens, quam restituendus debent essejejunii.

430 ouno suspenswms ET RECONCILIATIONIS

Depositus ergo , qui restitutionem privilegiiclericalis et executionis quatuor minorum Or­dinum petierit, vestibus suis consuetis indutusdebet genua flectere coram Pontiäce parato amic­tu, stola, pluviali tempori convenientibus, etmitra simplici, baculum pastoralem in manu te­nente, et in faldistorio ante medium altaris sc­dente, qui deposita mitra surgit, et stans versusad illum coram se genu/lexum , dicit :

ut. Deus in adjutorium meum intende. iy. Dominead adjuvandum me festina.

w. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto. 1).Si­cut erat in principio, et nunc, et semper, et in sæ­cula sæculorum. Amen.

Et hæc secundo, et tertio dicuntur. Deinde subjungit Ponti/eæ:

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Pater noster. reliqua secreto.Deinde ut.Et nos inducas in tentationem. ;. Sed

libera nos a malo.w. Salvum fac servum tuum Domine. R- Deus

meus sperantem in te.w. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto. R- Etde

Sion tuere eum.w. Domine exaudi orationem meam. Iþ. Et clamor

. meus ad te veniat.ut. Dominus vobiscum.. a. Et cum spiritu tuo.

OB EMUS.

Deus, qui in sanctis habitas, et pia corda nondeseris, suscipe propitius orationem nostram, ethunc famulum tuum quem delictorum catena cons­tringit, miseratio tuæ pietatis absolvat. Per Chris­tum Dominum nostrum. n. Amen.

sacnonuu oannvum. 43t

Tum sedet Ponti/ea:, accepta mitra, et supercaput illius coram eo genu/lernt imponit manumdexteram , dicens :

In nomine Domini. Ego, licet peccator, tamenEpiscopus, auctoritate a Deo mihi concessa, perhanc manus impositionem restituo tihi charissimoillio privilegium clericale, et executionem Ordinis etgradus Ostiariatus. Leetoratus, Exorcistatus, atqueAcolythatus, quibus fueras juste privatus et ab eisdepositus; ut amodo possis digne custodire ostiadomus Dominicum omnibus, quæ intra retinentur;et distincte legere de codice, audiente populo Dei;et abhinc in antea habeas potestatem imponendimanus super energumenos, sive baptizatos, siveCatechumenos; et ut deinceps possis digne accen­dere luminaria Ecclesiæ, et ante Evangelium por­tare., Præstante Domino nostro Jesu Christo, quivivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, peromnia sæcula sæculorum. ip. Amen.

Deinde Pontifea: adhuc cum mitra sedens bene­dicit illi, dicens :

Benedictio Dei omnipotentis Pa 'I"tris, et Fi 'I-lii.et Spiritus 1-sancti, descendat super te, et maneatsemper. a. Amen.

Quo facto, ille- osculatur. manum deæteramPontificis, surgensque discedit.

Ewecutionis subdiaconatus et minorum Ordi­num, ac privilegii. clericalis restitutio fit simili­ter per omnia, prout supra, usque admanus im­positionem, ad quam Ponti/'en:cum mitra sedens,dicit .' .

In nomine Domini. Ego, licet peccator, tamenEpiscopus, per hanc manus impositionem restituotibi dilectissimo lilio privilegium clericale, et exe­

432 ouoo susrsuswms ur REGONGILIATIONIS'

cutionem Ordinum et graduum Ostiariatus, Lecto­ratus, Exorcistatus, Acolythatus, et Subdiacouatus,quibus fueras juste privatus, et ab eis depositus,ut amodo digne possis custodire ostia domus Do­mini cum omnibus, quae intra retinentur; et dis­tincte legere de codice, audiente populo Dei; etabhinc in antea habeas potestatem imponendi ma­nus super energumenos, sive baptizatos, sive Cate­chumenos; et possis digne accendere luminariaEcclesiæ, et ante Evangelium portare; ac legereProphetias, Epistolas ad Missas, et ministrare Discono, ac Presbytero, vel Episcopo. Præstante eodemDomino nostro Jesu Christo, qui vivit et regnat inunitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæ­culorum. ll- Amen.

Tum benedicit ei ut supra; quo facto, ille os­culatur manum dexteram Pontiäcis, surgensquediscedit.

Executionis vero Diaconatus, Subdiaconatw, etminorum Ordinum, ac privilegii clericalir rcsti­tutio fit similiter per omnia, pro-ut supra, usquead manus impositionem, ad quam Pontifex sedenscum mitra dicit : .

lu nomine Domini. Ego, licet peccator, tamenEpiscopus, ,er hanc manus impositionem restitnotibi dilectissimo filio privilegium clericale, et execu­tionem Ordinum et graduum Ostiariatus, Lectoru­tus, Exorcistatus, Acolythatus, Subdiaconatus, etDiaconatus, quibus fueras juste privatus, et ab eisdepositus, ut amodo possis digne custodire ostiadomus Domini, cum omnibus.' quæ intra retinen­tur; et distincte legere de Codice, audiente populoDei; et habeas potestatem imponendi manus superenergumenos, sive Cathecnmeuos, sive baptizatos;et possis digne accendere luminaria Ecclesiæ, et

sscnoauu ORDlNUM 433

ante Evangelium portare; ac legere Prophetias, etEpistolas, ac Lectionem Evangelicam ad Missas, etin eis ministrare Presbytero, vel Episcopo, et fun­dere aquam in Eucharistiam Sanguinis Christi.Præstante eodem Domino nostro Iesu Christo, quivivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, peromnia sæcula sæculorum. n. Amen.

Tum benedicit ei, ut supra ; quo facto, ille os­culatur manum dea-teramPontificis, surgensquediscedit." Executionis autem Presbyteratus, Diaconatus,Snbdiaconatus, et minorum Ordinum, 'etprivile­gii clericalis restitutio fit similiter, prout supra,usque ad manus impositionem, in qua Pontifeæcum mitra sedens, dicit :

In nomine Domini. Ego, quamvis peccator, ta­men Episcopus, per hanc manus impositionem res­tituo,-tihi dilectissimo filio privilegium clericale ,et executionem Ordinum et graduum Ostiariatus ,Lectoratus, Exorcistatus, Aeolythatus, Subdiacona­tus, Diaconatus, et Presbyteratus, quibus fuerasjuste depositus et privatus; ut amodo possis dignecustodire ostia domus Domini cum omnibus quæintra retinentur; et distincte legere de Codice, au­diente populo Dei; et abhinc in antea habeas po­testatem imponendi manus super energumenos, sivebaptizatos, sive Catechumenos; et possis digneaccendere luminaria Ecclesiæ, et ante Evangeliumportare; ac legere prophetias , et Epistolas , acLectionem Evangelicam ad Missas, et in.eis minis­trare Diacono, Presbytel'o, et Episcopo, et fundereaquam in Eucharistiam Sanguinis Christi; ac Mis­sas celebrare pro vivis ac defunctis, acceptabilesquoque Hostius offerre Deo, et ministerium Pres­byterale devote perficere. Præstante eodem Domino

19

434 DBGMDA'NONISroum.

nostro Jesu Christo, qui vivit et regnat Deus, insæcula sæculorum. ly. Amen.

Tum benedicit ei, ut supra; quo facto, ille a:—culatur manum deæteram Pontiþcis, surgensquediscedit.

Nunc degradationem subjicimus.Si Clericus secundum primam formam senten­

tialiter depositus, incorrigibilis appareat, debetea.-communicari.Et si postmodum in profundummalorum veniens contempserit, tunc, ut cum Ee­clesia non habeat ultra quid faciat, Ponti/'ex de­bet illum degradare, et curiæ sæculari rel-inquere, quæ degradatio fit hoc modo :

DEGBADATIONIS FORMA.

Degradandus, indumentis Sacerdotalibus, siSc­eerdos sit, indutus; eel Diacoualibus, si sit Dub­conus; etsic de reliquis Ordinibus et indumentis.offertur Ponti/ici. Pontifex vero quasi exequendosententiam depositionis in illum dudum prole­tam,-præsente judice sæculari, cui degradands:debet-relinqui, publice abradit cum citro vel cul­tello vel alio hujusmodi, leviter sine sa 'effusione, loca manuum illius quæ in collationeOrdinum inuncta fuerunt, et etiam tonsuram, :­velit. Et consequenter seriatim et sigillatim de­trahit illi omnia insignid, sivesacra ornamenta,quæ in Ordinum susceptione recepit, et domusexuit illum habitu clericali, et induit laicali, di­cens publice judici sæculari præsenti, ut illu­propter. scelera sua sic depositum, degradatm,

nucum-noms soum. 435

expoliatam, et ezauctoratum in suum, si velit,forum recipiat.

Et est notandum, quod in hac eæecutionesen­tentiæ non est necessaria coepiscoporumpræsen­tia, nec etiam refert, sive in Ecclesia fiat, siveextra in platea, sine Ponti/eædegradans indutussit Ponti/icalibus ornamentis, sive non; et talisdegradatio, solemnis depositio vocatur, proprietamen loquendo, quis a dignitatibus, et honori—bus deponitur, sed ab Ordinibus degradatur ;. etpost talem degradationem juste et rite factamsolus Romanus Pontifex cum tali dispensat. Epis­copus tamen ante ipsam insignium detractio­nem, et"etiam post sententiæ depositionis prola­tionem dispensare et restituere solo verbopotest, sicut et oerbaliter depositus fuit, ut præ­missum est.

Sed si, priusquam saecularis judex in illumanimaduerterit, talis depositio et degradatioinjusta vel nulla inveniatur, tunc non solumverbo, sed etiam facto secundum ea, quæpræmissaswnt, dispensatio et restitutio fiat, et insignia sibidetracta feriatim, sigillatim, et solemniter ei co­ram altari restituantur. Et, si sit Episcopus,re­cuperabit orarium, baculum, annulum, sandalia,mitram, et alia insignia Pontificalia ; si Presby­ter, orarium, et planetam; si Diaconus, omniumet dalmaticam; si Subdiaconus, tunicellam et ma­nipulum. Et reliqui gradus in restitutione sua re­cuperant ea quæ, cum ordinarentur, receperunt.Poterit tamen (quod convenientius videtur) adaliorum terrorem actualis degradatio sic fieri.

In primis in publico eætra Ecclesiamparaturaliquis eminens congruentis spatii locus, pro de­gradatione facienda; supra quemordinatur unacredentia simplici tobalea cooperta, supra quam

436 Daemon-roma FORMA.

ponuntur ampullax vini, ampulla aquæ; calixcum patena et hostia; unum vas vini ; unum vasaquæ; liber Evangeliorum; liber Epistolarum ;bacile cum buccali, et mantili; unum candela­brum cum candela e.vtincta; liber Eæorcismorum ;liber Lectionum; claves; Antiphonarium; forci­pes, cultellus, aut vitrum;.paramenta pro degra­dando, videlicet, si deg-radandus sit Archiepis­'copus : Ordinentur super dictam credentiamsuperpelliceum; sandalia, cum caligis ; amictus;alba; cingulum; manipulus; tunicella; stola;dalmatica; chirothecæ; alia stola; planeta ; mi­tra; annulus Pontificalis; pallium; baculus pa:­toralis ; et aliqua vestis habitus sæcularis. Sivero degradandus non sit Archiepiscopus, sedEpiscopus tantum, omisso pallio, ponuntur sv­per credentiam omnia alia prædicta. Si veroPresbyter tantum, omissispallio et aliis Ponti)?­calibus paramentis prædictis, ponuntur ibidemomnia alia prædicta-. Idem in aliis Ordinibus,etiam in ordinatione credentiæ, observatur. Itemparatur in dicto locofaldistorium pro Pontificedegradatore, sedilia pro Ollicialibus. Vocantur,et ibidem adsint ministri Pontificis ; Judex sæcu­laris, cui degradatus committatur; Notarius, quiprocessum degradationis legit (si opus erit, velPonti/ici placet) et barbitonsor.

Hora congruenti ducitur degradandus, sivesitArchiepiscopus, sive quicumque alius, quotidianosuo habitu indutus, super dictum locum ad hocpræparatum ; ubi cum fuerit, solvitur, et liberibidem manet. Tum a Clericis induitur omnibus'paramentis sui Ordinis, ut præmittitur, supracredentiam Ordine suo positis ; incipiendo asa­perpelliceo, -etcontinuando usque ad ultimum pa­;ramentum sui Ordinis. Quo sic induto, Ponti/e.:

caesim-noms sonus.. 437

degradator indutus amictu, alba, cingulo, stola,et pluviali rubeis, 'ac mitra simplici, baculumpastoralem in sinistra tenens, ascendit ad locumpraedictum, et ibidem sedet in faldistorio, in con­venienti loco sib-i parato, versus ad populum,astante sibi judice sæculari. Tum degradandus,sive Archiäpiscopus fuerit, sive alius, omnibussui Ordinis vestibus sacris indutus, et singulisornamentis ornatus habens in manibus ornamen­tum ad Ordinem suum spectans, ac si deberet insuo officioministrare, adducitur ante Pontificem,coram "quogenu/lcctit. Tum Ponti/'ea- ut supra se­dens, populo in vulgari noti/icat degradationishujusmodi causa-m; deinde contra degradandumsententiam fert in hæc verba, si sit Sacerdos, autDiaconus, aut Subdiaconus, vcl-Clericus, etpriushujusmodi sententia lata non sit.

In nomine Pa *l-tris, et Fi 'flii, et Spiritus '!­sancti. Amen. Quia nos N., Dei et Apostolicæ Sedisgratia Episcopus N. per viam accusationis, vel,denuntiationis, aut, inquisitionis cognoscentes decrimine N. contra N. Prcshyterum, vel, Diaconum,vel, Subdiaconum, seu, Clericnm propter ipsiusconfessionem, vel legitimas probationes, evidenterinvenimus eum ipsum crimen commisisse, quodcum non solum grande, sed etiam- damnabile etdamnosum sit, et adeo enorme, quod exinde nontantum divina majestas offensa, sed et universa ci­vitas commota est, et ob hoc indignus officio etbeneficio ecclesiastico sit redditus; idcirco nos auc­toritate Dei omnipotentis, Patris, et Filii, et Spiri­tus sancti, et nostra, ipsum omni hujusmodi officioet beneficio ecclesiastico sententialiter perpetuoprivamus in his scriptis, ipsumque ab illis verbodeponimus, et pronuntiamus realiter et actualiter

438 necnon-lo as onem: somnum.secundum traditionem Canonum deponendum etdegradandum.

Qua sententia sic, ut præ/ertur, lata, Ponti/e:degradator aufert ab illo singula ornamenta sibijuæta Ordinemsuum tradita, inehoando ab ultimoornamenta, et descendendogradatim, continuamusque ad primum, quod in prima Tonsnra sibidatum fuit, hoc Ordine.

DEGRADATIO-AB ORDINE PONTIFICALI.

Si degradandns sit Archiepiscopus, Ponti/e:degradator aufert ab eopallium,. sic dicendo :

Prærogativa pontiliealis dignitatis, quæ in palliodesignatur, te exuimus, quia male usus es ea.. Deinde, vel si degradan—dnssit Episcopus tan­

tum, Ponti/eæ degradator amovet ei mitram, di­cendo :

Mitra , pontificalis dignitatis videlicet ornatu ,quia eam male præsidendo fædasti, tuum caput de­nudamus.

Deinde unus ea:ministris tradit degradando li­brum Evangeliorum, quem Pontifeæ' degradalorau ert de manibus degradandi, dicens :

Redde Evangelium; quia prædicandi officio, quospreta Dei gratia te indignum fecisti, te juste pri­vamus.

Deinde Pontifex degradator amovet annulumde digito degradandi, sic dicens :

Annulum, fidei scilicet signaculum, tibi dignesubtrahimus, quia ipsam sponsam Dei Ecclesiam"temere violasti.

Tam anus ea: ministris. tradit degradando in

nnanana'no ABcanina masuram-rus. 439

manus baculum Pastoralem, quem mox Ponti/'exdegradator tollit de manibus degradaudi, dicens:

Auferimus a te baculum Paatoralem, ut inde cor­rectionis officium, quod turbasti, non valeas exer­cere.

Deinde extractis sibi per ministros chirothecis,Pontifex degradator abradit degradaudo polliceset manus leviter cum cultello aut citro, dicens :

Sic spiritualis benedictionis et delibutionis mys­ticæ gratia, quantum in nobis est, te privamus, utsanctiücandi et. benedicendi perdas officium eteffectum.

Post hæc Poutifeæ cum eodem cultello aut vi—tro abradit leviter caput degradaudi, dicens :

Consecrationem, et benedictionem, atque unctio­nem tibi traditam radendo delemus, et te ab ordinepontificali, quo inhabilis ea redditus, abdieamus.

Tum degradaudo per ministros eætrahuutursaudalia.

* .—...44

DEGRADATIO AB ORDINE PRESBVTERATUS.

Ministri tradunt in manus degradaudi Cali­cem cum viua et aqua, ac Pateua, et Hostia,quem Pontifex degradator aufert de manibus de­gradaudi, dicens :

Amovemus &te, quin potius amotam esse osten­dimus, potestatem offerendi Deo sacrificium, Mis­samque celebrandi tam pro vivis, quam pro de­functio.

Deinde Ponti/ea: degradator abradit levitercum cultello vel vitro, pollices et iudices utrius­que mauus degradaudi, dicens :

440 DEGMDL'HOsa onnmn nucem-rus;

Potestatem sacrificandi, consecrandi, et benedi­cendi, quam in unctione manuum et pollicumrecepisti, tibi tollimus hac rasura.

Quo dicto, Pontifex degradator accipit casa­lam siveplanetamper posteriorem partem caputii.et degradandum eruit, dicens:

Veste sacerdotali charitatem signaute te meritoexpoliamus, quia ipsam, et omnem innocentiameruisti.

Tum Ponti/ea: degradator aufert a degradandostolam, dieens:

Signum Domini per hanc stolam turpiter abje­cisti, ideoque ipsam a te amovemus, quem inhabilemreddimus ad omne sacerdotale officium exercen­dum.

DEGBADATIO AB ORDINE DIACONATUS.

Ministri tradunt degradando in manus librumEvangeliorum, quem Pontifex degradator tollitde manibns ejus, dicens :

Amovemus a te potestatem legendi Evangeliumin Ecclesia Dei, quia id non competit, nisi dignis.

Tum Pontifex degradator exuit degradandumdalmatica, dicens :

Levitico ordine te privamus, quia tuum in eoministerium non implevisti.

Deinde Pontifex degradator amove: degradan­do stolam de humeris, projiciens eam posttergum, dicens: .

Stolam candidam, quam acceperas immaculatamin conspectu Domini perferendam, quia non sic

nnoasnmo ABoanwn svanucomtrus. 441cognito mysterio , exemplum conversationis tuæfidelibus præbuisti, ut plebs dicata Christi nomineposset exindeimitationemacquirere, juste a teamo­vernus, omne Diaconatus officium tibi prohibentes.

DEGRADATIO AB ORDINE SUBDIACONATUS.

Ministri tradunt in manibus degradandi librumEpistolarum, quem Ponti/'ex degradator de ma­nibus illius accipit, dicens :

Auferimus tibi potestatem legendi Epistolam inEcclesia Dei, quia hoc ministerio indignus es red­ditus.

Tum Ponti/"ez degradator ea,-uitdegradandumtunicella, dicens :

Tunica subdiaconali te exuimus, cujus cor et cor­pus, timor Domini castus et sanctus in æternumpermanens, non constringit.

Deinde Ponti/'ea- degradator accipit a 'degra­dando manipulum, dicens :

Depone manipulum; quia per fructus bonorumoperum, quos designat, non—expugnastispiritualesinsidias inimici. .

Tum Ponti/'es: tangens amictum degradandi,dicit :

Quia vocem tuam non castigasti, ideo amictum ate auferimus.

Post hæc unus eæ ministris tradit in manusdegradandi urceolos cum vino et aqua, ac bacilecummanutergio, ac-Calicem vacuum cum patena.Tum Archidiaconus tollit de manu degradandiurceolos cum vino et aqua, ac bacile cum buccali,

19.

442 UEG'RADATIO.ABosum: scowru. nr exosus-r.

et manutergio. Ponti/"eævero Calicem vacuum etpatenam tollit, dicens :

Potestatem introeundi sacrarium, tangeudi pal­las, vasa, et alia indumenta sacra. omneque Sub­diaoonatus ministerium exercendi, a te amovemus.

Deinde ministri eruunt" degradandum cingu­lum, albam et amictum.

DEGRADATIO AB ORDINE ACOLTTHATUS.

Unus ea:ministris tradit in manus degradandiurceolum vacuum, quem Pontifear-degradator tol­lit de manibus illius, dicens :

Immunde, vinum et aquam ad Eucharistinm decetero non"ministres.

Tumunus ministrorum tradit in manus degre­dandi candelabrum cum cerea eætincto, quodPontifeæ degradator accipit de manibus illius,dicens :

Dimitte perferendi visibile lumen ofäcium, quiapræbere spirituale moribus- neglexisti , atque uni­versum Acolythatus ofücium hic depone.

DEGRADATIO AB ORDINE EXORCISTATUS.

Unus ea:ministris tradit degradanda-in manuslibrum Ero rcismor-um,quem Pontifex degradatortollit de manibus illius, dicens :.

Privamus te potestate imponendi manum superenergumeuos, et dæmones de obsessis corporibus

supellendi , omni tibi Exorcistatus officio inter­it:-to, .

nec. ABoun. ulter., osmn. ETAPRIMAfossam. 443

DEGRADATIO AB ORDINE LECTORATUS.

Unusministrorum tradit degradcmdoin manuslibrum Lectionum, quem Ponti/"eædegradator tol­lit de manibus illius, dicens :

In Ecclesia Dei non legas ulterius, aut cautes;nec panes aut fructus novos ullatenus benedicas,quia tuum officium non implevisti fideliter et de­vote.

DEGRADATIO AB ORDINE OSTIARIATUS.

Unus ea:ministris tradit degradando in manusclaves-Ecclesiæ, quas Ponti/'ea- deg'radator tollitde manibus illius, dicens :

Quia in clavibus errasti, claves dimitte; et quiaostia cordis tui male dæmonibus obserasti, amove­mus ate officium Ostiarii; ut non percutias cym­balum; non aperias Ecclesiam, non sacrarium, nonlibrum amplius prædicanti.

DEGRADATIO A PRIMA TONSURA.

Ponti/"eædegradato-r extrahit degradando su­perpellicemn, dicens :'

Auctoritate Dei omnipotentis, Patris, et Filii, etSpiritus sancti, ac nostra, tibi auferimus habitumeleriealem, et uudamus te religionis ornatu, ac de­ponimus, degradamus, spoliamus, et exuimus te'

444 nucum-no a rums roraana.omni Ordine, beneficio, et privilegio clericali; etvelut clericalis professionis indignum, redigimurte in servitutem et ignominiam habitus sæculari:ac status.

Tum Ponti/eæ degradator cum forcipibus ton­dere incipit, et per barbitonsorem ibidem pre­sentemtotaliter tonderi facit caput degradandi,dicens :

Te velut ingratum filium a sorte Domini, adquam vocatus fueras, abjicimus, et coronam tuicapilis, regale quidem signum Sacerdotii , de tuocapite amovemus, propter tui regiminis pravitatem.

Tum ministri Pontificis eruunt degradatumveste et habitu clericali, et ipsum induunt habi­tum sæcularem. Quofacto, si fuerit talis casus,quo degradatus tradi debeat Curiae sæculari,Pontifex degradator degradatum amplius nontangit, sed in hunc modum contra ipsum pronun­tiat, dicens :

Pronuntiamus, ut hunc exutum omni Ordine acprivilegio clericali, Curia sæcularis in suum forumrecipiat degradatum.

TumPonti/ea: degradator efficaciter, et ex corde,et omni instantia, pro miserrimo illo derelictointercedit apud judicem sæcularem, ut citramortis periculum vel mutilationis, contra degra­datum sententiam moderetur, dicens :

Domine judex, rogamus vos cum omni affectu,quo possumus, ut amore Dei., pietatis et misericor­diæ intuitu, et nostrorum interventu precaminum,miserrimo huic nullum mortis vel mutilationis pe­riculum inferatis.

Quofacto, ministri Curiæ sæcularis degrada­tum sub sua custodia recipiunt, et discedunt.

onoo excouuumcmm ar ABSOLVENDI.445

OB DOEXCOMMUNICANDI ET ABSOLVENDI.

Notandum quod triplex: est excommunicatio,videlicet : minor, major, et anathema. Minorca.-communicatiocontrahitur per solam participa­tionem cum excommunicato, et a tali potest sim­pleæSacerdos absolvereabsquejuratoria cautione;taliter autem eæcommunicatusconfiteatur proprioSacerdoti, dieens:

Confiteor Deo, et tibi N. quod sum excommuni­catus, quia participavi ta'li excommunicatoin ora­tione, oel locutione, vel bibendo, vel comedendocum eo. '

Sacerdos vero absolvens cum, dicit hujusmodiverba :

Auctbritate Dei omnipotentis, et mihi concessa,absolvo te a vinculo hujus excommunicationis ,quam confessus es, et a qualibet alia simili (si quateneris) in quantum possum et debeo; ac restituote ecclesiasticis Sacramentis. In nomine PaTtris.et Fi 1-lii, et Spiritus 'I-sancti. n. Amen.

Major vero eæcommunioatio, quam Ponti/ea: persententiam scriptam legendopromulgat, hoc mo­do profertur ...

Cum ego N. talem primo, secundo, tertio, etquarto, ad malitiam convincendam, legitime monue­rim, ut tale quid faciat, vel non faciat, ipse veromandatum hujusmodi contempserit adimplere;quia nihil videretur obedientia prodesse humilibus,si contemptus contumacibus non obesset : idcirco­auctoritate Dei omnipotentis Patris, et Filii, et Spi­ritus sancti , et beatorum Apostolorum Petri et .

446 oano excommunicantur ,u'r ABSOLVENDI.

Pauli, et omnium Sanctorum, exigente ipsius eon­tumacia, ipsum excommunico in his scriptis, ettamdiu ipsum vitandum denuntio, donec adimple­verit, quod mandatur; ut spiritu: ejus in die judiciisalvus nat.

Circa absolutionem vero ab hac majori ea,-com­municatione, sive a Canone, sine ab homine prolc­ta, tria sunt specialiter attendenda. Primum est,ut excommunicatusjuret ante omnia parere man­datis Ecclesiæ et ipsius abso-lvent'is, super eapropter quod ea,-communicationis vinculo est li­gatus ; et si propter manifestam offensam excom­municatus sit, quod ante omnia satisfaciat com­petenter. ­

Secundum est, ut reconcilietur, quod fieri debethoc modo. Ewcommunicatus namque (ubi sic fierisolitum est) exutus usque ad camisiam ante foresEcclesiæ, coram Pontifice ipsum absolvere volen­te, qui indutus amictum, stolam, pluviale uiola­ceum, et mitram simplicem, sedet super faldisto­tium ante principalem portam Ecclesiæ sibiparatum, genu/leuus detecto capite humiliter absolutionem petit. Ponti/eæ veroprimum accipit abeo juramentum de parendo mandatis Ecclesiæ;deinde accepta in dextera manu virga,. dicit Psal­mum :

Miserere mei Deus, * secundum magnam miseri­cordiam tuam. «

Totus dicitur ut supra, pag. 97, cum GloriaPatri, et Sicut erat.

Deinde subsequenter Psalmus.- Deus misereaturnostri, et benedicat nobis, prout liabetur supra inbenedictione Campanæ, pag 353, cum Gloria Patriet Sicut erat.

.Et in quolibet Versa Pontifeæ' cum uirga leviter

onuo excommumcmm ET ausonszol. 447

nter spatulas verberat abeol'oemzltmt.livinitis Psal­rn's, deposita mitra., surgit Ponti/"ea:,et dicit :

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Pater noster, reliqua secreto, deinde dicit :w. Et ne nos inducas in. tentationem. &. Sed

.ibera nos a malo. 'w. Salvum fac servum tuum , vel ancillam tuam,

Domine. ly. Deus meus, sperantem inte.w. Nihil proficiat inimicus in eo, vel,, in ea.

a. Et filius iniquitatis non nocebit ei.w. 'Esto ei, Domine, turris fortitudinis. ip. A fa­

cie inimici. .v. Domine , exaudi orationem meam. a.. Et cla­

mor meus ad te veniat.,w. Dominus vobiscum. n. Et cum spiritu tuo-.

onemus.

Deus , cui proprium est misereri semper ,.et par­cere, suscipe deprecationcm nostram , et hunc fa­mulum tuum , vel famulam tuam , quem, vel quam,excommunicationis catena constringit , miseratio-'tuæ pietatis clementer absolvat. Per Christum Do­minum.nostrum. a. Amen.

OBEMUS .

Præsta, quæsumus Domine, huic famulo tuo ,vel huic famulaetuæ . dignum pænitentiæ fructum,ut Ecclesiæ tuæ sanctæ , a cujus integritate devia­verat peccando. admissorum veniam consequendo ,reddatur innoxius , vel innoxia. Per Christum Do­minum nostrum. a. Amen.

Deindesedet Pontifex, et, accepta mitra, dicit.Auctoritate Dei omnipotentis , et beatorum Apos­

tolorumPetri et Pauli , atque Ecclesiæ suæ sanctæ,et eaqua fungor , absolvo te a vinculo talis excom­municationis ,.qua ex tali eausa ligatus , vel ligata­

448 oano nxcouuumcmm ar ABSOLVENDI.

eras. In nomine Pa 1- tris , et Fi 1-lii, et Spiritus'I- sancti. a. Amen.

Deindesurgit Pontifex cummitra, et apprehen­dens absolutum per dextera-mmanum, introduciteum in Ecclesiam, dicens :

Beduco te in gremium sanctæ matris Ecclæiæ.et ad consortium et communionem totius Christia­nitatis , a quibus fueras per excommunicationi:sententiam eliminatus (cel eliminata); et restitno teparticipationi ecclesiasticorum Sacramentorum. Innomine Pa 'I-tris , et Fi 1-lii, et Spiritus 1- sancti.a. Amen.

Tertium est, quod absoluto fieri debent justa etrationabilia præcepta. Circa quod considerandumest ; utrum ipse fuerit ligatus a Canone , vel abhomine. Si a Canone , satis/acto ei, quem laesit,injungendum est sibi, ne ulterius contra illumCanonem faciat. Quandoque tamen cogendus estde jure sufficienter super hoc cavere. Si vero er­communicatus auctoritate Apostolica habeat tem­porale impedimentum, quominus ad SedemApostolicam accedere possit, et propterea ab Or­dinario absolvatur ; tunc injungendum est abso­luto, ut statim,. impedimento cessante, debeat seSummo Ponti/ici præsentare, vel ejus Legata,mandatum illius super hoc impleturus; quod ta­men in pueris , et mulieribus, et similibus nonservatur, qui sicut perpetuum habent impedimen­tum, perpetuo excusantur. Si vero aliquis ligatusest ab homine, et tunc aut offensa ejus est mani­festa, tunc satisfacere debet, priusquam absolva­tur; aut est dubia, et tunc, si post absolutionemapparuerit ipsum injuste fuisse ligatum, nihil .omnino praecipiendum est ei. Si vero ' apparueritipsum juste fuisse ligatum, praecipiendum est ei,quod satisfaciat competenter.

onno sxcouuumcmm u'r ABSOLVENDL449

Quando vero anathema, id est, solemnis ea:­communicatio pro gravioribus culpis fieri debet,Pontifex paratus amictu, stola, pluoiali violaceo,et mitra simplici, assistentibus sibi duodecimPresbyteris superpelliceis indutis , et tam ipso , ­quam Presbyteris candelas ardentes in manibustenentibus, sedet super faldistorium ante altaremajus, aut alio locopublico, ubi magis sibi pla­cebit, et ibi pronuntiat et profert anathema, hocmodo :

Quia N., diabolo suadente, christianam promis­sionem, quam in Baptismo professus est, per apos­tasiam postponcns, Ecclesiam Dei devastare, eccle­siastica bona diripere, ac pauperes Christi violenteropprimere non veretur; idcirco solliciti, ne pernegligentiam pastoralem pereat, pro quo in tre­mendo judicio, ante Principem Pastorum Dominumnostrum Jesum Christum rationem reddere com­pellamur, juxta quod Dominus ipse terribilitercomminatur dicens : Si non annuntiaveris iniquoiniquitatem suam , sanguinem ejus de manu tuarequiram, monuimus cum canonice, primo, secun­do, tertio , et etiam quarto , ad ejus malitiam con­vincendam , ipsum ad emendationem, satisfactio­nem , et pænitentiam invitantes, et paterno affectucorripientes. Ipse vero, proh dolor! monita salu­taria spernens , EcclesiæDei quam læsit , superhiæspiritu inflatus , satisfacere dedignatur. Sane præ­ceptis Dominicis atque Apostolicis informamur ,quid de hujusmodi prævaricatoribus agere nosoporteat. Ait enim Dominus : Si manus tua vel pestuus scandalizat te, abscinde eum, et projice abste. Et Apostolus inquit : Auferte malum ex vobis.

. Et iterum : Si is qui frater nominatur, est fornica­tor, aut avarus, aut idolis serviens, aut maledicus,aut ebriosus, aut rapax, cum ejusmodi nec cibum

450 oaoo Excouuummm er aasonvmr.

sumere. Et Joannes præ ceteris dilectus Christidiscipulus, talem nefarium bominem salutare pro­hibet, dicens : Nolite recipere eum in domum, necAVE ei dixeritis. Qui enim dicit illi AVE , commu­

- nicat operibus ejus malignis. Dominica itaque atqueApostolica præcepta adimplentes , membrum putri­dum et insanabile, quod medicinam non recepit,ferro excommunicationis ab Ecclesiæ corpore abs­cindamus, ne tam pestifero morbo reliqua corporismembra, veluti veneno inliciantur. Igitur quia mo­nita nostra , crebrasque exhortationes contempsit.quia tertio secundum Dominicum præceptum voca­tus , ad emendationem et pænitentiam venire des­pexit , quia culpam suam nec cogitavit , nec cou­fessus est, nec missa legatione excusationem aliquamprætendit, nec veniam postulavit, sed, diabolo coreius indurante , in incæpta malitia perseverat,juxta quod Apostolus dicit : Secundum duritia­suam et cor impænitens thesaurizat sibi iram indie iræ : idcirco eum cum universis complicibus,fautoribusque suis , judicio .Dei omnipotentis Pa­tris, et Filii , et Spiritus sancti , et beati Petri prin­cipis Apostolorum, et omnium Sanctorum , nemunet mediocritatis nostræ auctoritate , et potestateligandi et sol-vendiin cælo et in terra nobis divini­tus collata , a pretiosi Corporis et Sanguinis Domi­ni perceptione, et a societate omnium Christianorumseparamus, et a liminibus sanctæ matris Ecclesiein cælo et in terra cxcludimus, et excommunica­tum et anathematizatum esse decernimus; et dam­natum cum diabolo, et angelis ejus , et omnibusreprobis in ignem æternum judicamus; donec adiaboli laqueis resipiscat , et ad emendationem etpænitentiam redeat, et Ecclesiæ Dei, quam lesit,satisfaciat , tradentes eum sataaæ in interitum car­nis , ut spiritus ejus salvus liat in die judicii.

anno excouuumcmm ar ABSOLVENM.45!

Et omnes respondent :Fiat. Fiat. Fiat.

Quo facto, tam Pontifea', quam Sacerdotes de­bent projicere in terram candelas ardentes, quasin manibus tenebant. Deinde Epistola Presbyterisper Parochias, et etiam vicinis Episcopismittatur,continens nomen excommunicati, et eæcommuni­sationis causam; ne quis per ignorantiam ulte­rius illi communicet, et ut eacommunicationisoccasio omnibus auferatur.

Si vero anathematizatus, pænitentia ductus,veniam postulare voluerit, et emendationempro­mittere, Pontifeæ qui eum eæcommunicaoit,para­tus ut supra, ante januas Ecclesiævenit, sedensibidem in faldistorio sibi parato, et duodecimPresbyteri superpelliceis induti eum hinc indecircumstare debent. Adsint etiam illi, quibus in­juria vel damnum est illatum, et ibidemsecundumleges divinas omne damnum commissum emende­tur. Tum anathematizatus genuflectit coram Pon­ti/ice, quem interrogat Ponti/eæ, si pcenitentiam,prout Canonespræcipiunt, p-roperpetratis scele­ribus suscipere velit? Ille tunc genu/leæusveniampostulat, culpam confitetur, pænitentiam implo­rat, et de futuris cautelam "spondet. Tunc Ponti­fex sedens cum mitra, dicit cum ministris septemPsalmos pænitentiales , (quos require supra,pag. 106.) Pontifice quandoque illum leviter interscapulas oerberante : finitis Psalmis, Pontifeæ,depositamitra, surgit, et dicit :

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Pater noster, reliqua see-reta; deinde dicit :

452 onno EXGOMMUNICANDInr snsowmi.

ir. Et ne nos inducas in tentationem. 1). Sed li­bera nos a malo.

r. Salvum fac servum tuum , vel ancillam tuam,Domine. iy. Deus meus , sperantem in te.

ut. Nihil proficiat inimicus in eo, vel in a.3- Et filius iniquitatis "nonapponat nocere ei.

ut. Esto ei, "Domine, turris fortitudinis. ;. Afacie inimici.

w. Domine , exaudi orationem meam. ip. Et cla­mor meus ad te veniat.' w. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.

OREMUS.

Dens, cni proprium est misereri semper , et par­cere, suscipe depreeationem nostram , et hunc fu­mulum tuum , vel famulam tnam , quem , vel quamexcommunicationis catena constringit , miseratiotuæ pietatis clementer absolvat. Per Christum Do­minum nostrum. a. Amen.

OREMUS.

Præsta, quæsumus Domine, huic famulo tuo,vel famulæ tuæ, dignum pænitentiæ fructum, utEcclesiæ tuæ sanctæ, a cujus integritate deviavcntpeccando , admissorum veniam consequendo red­datur innoxius cel innoxia. Per Christum Dominumnostrum..1y. Amen.

Deinde sedet Ponti/ea:, et, accepta mitra, diei::Auctoritate Dei omnipotentis, et beatorum Apos­

tolorum Petri et Pauli , atque Ecclesiæ suæ sanctae,et ea qua fungor, absolvo-te a vinculo talis excom­municationis , qua ex tali causa ligatus vel ligataeras. In nomine Pa 'I-tris, et Fi *l-lii , et Spiritus']- sancti. ly. Amen.

Tum surgit cum mitra Ponti/ea:, et apprehen­dens absolutum per dea,-terammanum, introduci!

OBDO EXCOMMUNICANDI E'l' ABSOLVENDI. 453

eum in Ecclesiam usqae ante gradus majoris al—taris, interim dicens :

Reduco te in gremium sanctæ matris Ecclesiæ,et ad consortium ct communionem totius Christia­nitatis , a quibus fueras per excommunicationissententiam eliminatus vel eliminata; et restituo teparticipationi ecclesiasticorum Sacramentorum. Innomine Pa 1- tris , et Fi ? lii , et Spiritus 'I-sancti.a. Amen.

Quo dicta, et eum ante gradus majoris altarispervenerint, ille ibidemin inferiori gradu alta­ris genn/lectit. Pontifeæ vero ascendit ad altare,ubi stans versus ad introductam, deposita mitra,absolute dicit :

OREMUS .

Majestatem tuam, quæsumus Domine sancte ,Pater omnipotens , æterne Deus , qui non mortempeccatorum, sed pænitentiam semper inquiris, res­pice tlentem famulum tuum , attende prostratum ,ejusque planctum in gaudium tua miseratione con­verte; scinde delictorum saccum, et indue eumlætitia salutari; ut post longam peregrinationis fa­mem , de sanctis Altaribus satietur , ingressusquecubiculum Regis in ipsius aula benedicat nomengloriæ tuæ semper. Per Christum Dominum nos­trum. a. Amen.

OBEMUS .

Deus misericors, Deus clemens , qui secundummultitudinem miserationum "tuarum peccata pceni­tentium deles , et præteritorum criminum culpasvenia tuæ miserationis evacuas , respice propitiussuper hunc famulum tuum, et remissionem sibiomnium peccatorum suorum tota cordis devotioneposcentem , deprecatus exaudi; renova in eo , piis­

454 onno .m necoucmimnuu

sime Pater, quidquid terrena fragilitate corruptum.seu diabolica fraude violatum est , et unitati eor­poris Ecclesiæ membrum perfecta remissione restu­tue. Miserere , Domine, gemituum, miserere lacry­marum ejus , et non habentem fiduciam , nisi inmisericordia tua , ad tuæ Sacramentum reconcilia­tionis admitte. Per Christnm Dominum nostrumiy. Amen.

Deinde Ponti/'es:producit signum crucis superintroductum, qui surgit, et discedit.

ORDO AD RECONCILIANDUM

avos-rum , seursum—toumver. nmmcou.

Pontifex apostatam, schismaticnm, vel herm­cwm reconciliare colens, paratus amictu, stola.pluciali albo, et mitra simplici, sedet super fal­distorinm ante fores Ecclesiæ sibi paratum, wram qno genn/lectit reconciliandus, quem inter­rogat Pontifeæ de fide, dicens :

Credis duodecim Articulos Fidei?

Ille respondet :Credo.

Ponti/'es:interrogat :Credis in Deum Patrem omnipotentem , cmlo­

rem cæli et terræ?

Ille respondet :Credo.

Pontifex interrogat :Credis et in Jesum Christum Filium ejus unieu­

Dominum nostrum ?

Ille respondet :Credo.

uos-rum, sculsmricuu vsi. uæaarrcuu. 455Ponti/ea: interrogat :Credis quod conceptus est de Spiritu sancto ,

natus ex Maria Virgine?Ille respondet :Credo.

Ponti/ea: interrogat :Credis quod passus est sub Pontio Pilato , cru­

cifixus, mortuus, et sepultus?Ille respondet :Credo.

Ponti/'e: interrogat :Credis quod descendit. ad inferos?Ille respondet :Credo.

Ponti/eæ interrogat :Credis quod tertia die resurrexit a mortuis?Ille respondet :Credo.

Ponti/"eainterrogat :Credis , quod ascendit ad cælos, et sedet ad

dexteram Dei Patris omnipotentis?Ille respondet :Credo.

Pontifeæ interrogat :Credis quod venturus est judicare vivos et mor­

tuos?Ille respondet :Credo.

Ponti/ea: interrogat :Credis in Spiritum sanctum?Ille respondet :Crcdo.

456 cano ADaacoscm'mnuu

Pontifex inter-rogat :deis sanctam Ecclesiam Catholicam , Sancto­

rum communionem?

Ille respondet :Credo.

Pontifeæ interrogat :Credis remissionem omnium peccatorum?Ille rcspondet :Credo.

Pontifercinterrogat :Credis carnis resurrectionem et vitam æternam?

Ille respondet :Credo.

Deinde Ponti/'es:surgit cum mitra, et super il­lum genu/leænm dicit absolute incipiens :

Exorcizo te, immunde spiritus, per Deum Pa­trem omnipotentem, et per Jesum Christum Filiumejus, et per Spiritum sanctum , ut recedas ab hocfamulo Dei , quem Deus et Dominus noster aberroribus et perceptionibus tuis liberare , et adsanctam matrem Ecclesiam Catholicam atque Apos­tolicam revocare dignatur. lpse tibi imperet , ma­ledicte ac damnata , qui pro salute hominum pas­sus, mortuns, et sepultus est, te atque omnes virestuas superavit , ac resurgens cælos ascendit , indeventurus judicare vivos et mortuos , et sæculumper ignem.

Tunc signat illum cum pollice dexterae manusin fronte signo crucis, dicens :

Accipe signum crucis Christi , atque Christiani­tatis , quod prius acceptum non custodivisti , sedmale deceptus abnegasti.

Deinde surgit ille, et Ponti/eæ, retenta mitra,

Aeos'ra'rm, seursum-wuu ver. HERETICUM.457

sinistra sua illum apprehendit per manum dea-te­ram, dicens :

Iugrcdere in EccleþfamDei , a qua incaute aber­rasti; ac evasisse te laqueo mortis agnosce; bor­resce idola; respue omnem pravitatem, sive supers­titionem bæreticam , vel gentilem , aut judaicam.Cole Deum Patrem omnipotentem , et Jesum Chris­tum Filium ejus, et Spiritum sanctum, unum', vi­vum et verum Deum , sanctam .et individuamTrinitatem.

Tum introducit illum in Ecclesiamper manum,ut eum apprehendit, usque ad altare majus, co­ram'quo in infimo gradu ille genu/lectit. Ponti­feævero ascendit ad medium altaris, ubi, depositamitra, stans versus ad illum, dicit absolute :

Omnipotens sempiterne 'Deus, banc ovem tuamde faucibus lupi tua virtute subtractam , paternarecipe pietate, et gregi tuo rcforma pia benignitate;ne de familiæ.tuæ damno inimicus exultet, sed deconversione et liberatione ejus , Ecclesia tua ut piamater de filio reperto gratuletur. Per ChristumDominum nostrum. iy. Amen.

OBEMU S.

Deus, qui hominem ad imaginem tuam condi­tum misericorditer reparas, quem mirabiliter creas­ti; respice prcpitius super hunc famulum tuum,ut quod hujus ignorantiæ cæcitate , hostili et dia­bolica fraude surreptum est, indulgentia tuæ pie­tatis ignoscat et absolvat; et altaribus sacris, re­cepta veritatis tuæ communione, reddatur. PerChristum Dominum nostrum. 17-Amen.

Deinde sedet ibidem Pontifex super-faldistorio,et, acce ta mitra, interrogat illum iterum defide Cat olica, dicens :

20

458 onno AD REGONCILIANDUM

Credis in Deum Patrem omnipotentem creatoremcæli et terræ?

Respondet ille .'Crcdo.

Interrogatio :Credis et in Jesum Christum ejus Filium unicum,

Dominum nostrum , natum, et passum ?Respondet :Credo.

Interrogatio :, Credis in Spiritum sanctum, sanctam EcclesiamCatholicam, Sanctorum communionem , remissio­nem peccatorum, carnis resurrectionem , et vitamæternam post mortem?

Respondet :Credo.

Postea interrogat Pontifex :Homo, abrenuntias satanæ , et angelis ejus?Respondet :Abrenuntio.

Interrogatio :Abrenuntias etiam omni sectæ gentilitatis, rel

hæreticæ pravitatis , sive judaicæ superstitionis?Respondet :Abrenuntio.

Interrogatio :Vis esse, et vivere in unitate sanctæ Fidei Gn­

tholicæ? '

Respondet :Volo.

. Iuno, deposita mitra, surgit Pontifex, et recon­ciliatus accedit ad pedes ejus, coram eo gena-Iu­

APOSTATAM,seursum-wuu vm. usnemun. 459

tens. Pontifeæ vero imponit manum deæteram su—per caput illius, dicens :

OREMUS.

Domine Deus omnipotens , Pater Domini nostriJesu Christi, qui dignatus es hunc famulum tuumab errore gentilitatis, vel mendacio haeretica:pra­vitatis , sioe' judaicæ superstitionis clementer erue­re, et ad Ecclesiam tuam sanctam revocare; tu,Domine , emitte in eum Spiritum sanctum paracli­tum de cælis. n. Amen.

Spiritum sapientiæ, et intellectus. iy. Amen.Spiritum consilii, et fortitudinis. s. Amen.Spiritum scientiæ, et pietatis. iy. Amen. .Adimple eum lumine splendoris tui, et in nomi­

ne ejusdem Domini nostri Jesu Christi signetursigno cru 1-cis in vitam æternam. ip. Amen.

Post hæc, si reconciliatus sit is qui præcipuuset notabilis fait-tor schismatis eætitit, genu/Versus,ut siipra, facit publice professionem et abjici-a­tiomm, Ponti/ise cum mitra in faldistorio antealtare sedente, dicens :

Ego N. comperto divisionis laqueo quo tenebar,diutina mecum deliberatione pertractans, prona et

äpontanea voluntate ad unitatem Sedis Apostolica ,ivina gratia duce , resessus sum : ne vero nonpura mente , seu simulata , reversus existimer ,spondeo sub ordinis mei casu , et anathematis obli­gatione , atque promitto tibi , tali Episcopo , etper te sancto Petro Apostolorum principi , atquesanctissimo in Christo Patri , et Domino nostro,.Domino N. Papæ IV. et successoribus suis, menumquam quorumlibet suasionibus , vel quocum­que allo modo, ad schisma , de quo-Redemptorisnostri gratia liberante ereptus sum, reversurum,sed semper in unitate Ecclesiæ Catholicæ, etia

460 onno ADannone. snos-r., saman-r. vm. uzu.

communione Romani Pontificis per omnia perman­surum; unde-jurana dico per Deum omnipotentem,et sancta Dei Evangelia, me in unitate et commu­nione præmissis inconcusse mansurum. Et si (quodabsit) ab hac me unitate aliqua occasione , vel ar­gumentodivisero, periurii reatum incurrens æternæobligatus pænæ inveniar , et cum auctore schis­matis habeam in futuro sæculo portionem.

Deinde super librum Evangeliorum, quem Pon­tifea: ante se tenet apertum, ponit ambas manu.;ettensas, junctis digitis, dicens :

Sic me Deus adjuvet , et hæc sancta Dei Evan­gelia. '

Tum, producto per Pontificem signo crucis su­per reconciliatum, surgit reconciliatus et discdit. .

Si vero reconciliatus fuerat hæresiarcha, sespræcipuus auctor alicujus haeresis, omissa pro­missione præcedente, facit sequentem, genu/lectucoram Pontifice cum mitra in faldistorio ante al­tare sedente, dicens :

Ego N. cognoscam veram Catholicam , et Apos­tolicam Fidem , anathematizo hic publice omnemhæresim , præcipue illam de qua hactenus extitiinfamatus , quæ astruere conatur hoc, vel illud,Consentio autem sanctæ Romanæ Ecclesiæ; et Apos­tolicæ Sedi ore et corde profiteor me credere sic,vel sic, et eamdem Fidem tenere , quam.sancta Bo­mana Ecclesia auctoritate Evangelica et Apostolicatenendam tradit. Jurans hoc per sanctam homou­sion , id est , ejusdem substantiæ Trinitatem ; persacrosancta Evangelia Christi; eos autem , qui con­tra Fidem banc venerint, cum dogmatibus et sec­tatoribus suis æterno anathemate dignos esse pro­nuntio. Etsi ego ipse (quod absit),aliquando contra

DE ITINERATIONE PRELATORUM. 1161

hæc aliquid assentiri, aut prædicare praesumpsere,.canonum severitati subjaceam.Et mox ambasmanus extensus, di itis non dis­

junctis, ponit super librum annge ior-um,quemPonti/ea: ante se apertum tenet, dicens:

Sic me Deus adjuvet, et .hæc sancta Dei Evan­gelia.

Tum, producto per Pontificem signo crucis su­per reconciliatum, surgit ipse reconciliatus, etdiscedit.

DE ITINEBATIONE PRELATOBUM.

Prælatus incipiens iter agere, antequam equumascendat, inchoat hanc Antiphonam :

In viam pacis.Canticum Zachariae. (Lueæ !. )

Bendietus Dominus De­us Israel ,*quia visitavit etfecit redemptionem plebissuæ.

Et erexit cornu salutisnobis .' in domo Davidpueri sui.

Sicut locutus est per osSanctorum,' qui a sæculosunt, prophetarum ejus.

Salutem ex inimicisnostris, et de manuomniumqm oderuntnos.

Ad faciendam misericor­diam cum patribus nostris.' et memorari testamentisui sancti.

Jusjurandum , quod lu­

ravit ad Abraham patremnostrum. daturum senobis.

Ut sine timore, de manuinimicorum nostrorum li­berati, seruamus 1111

In sanctitate et justitiacoramipso, omnibus die­bus nostris.

Et tu, puer. ProphetaAltissimi vocaberis :"

ræibis enim ante faciemomini parare vias ejus.Ad dandam scientiam

salutisplebi ejus,* in re­missionem peccatorum eo­rum.

Per viscera misericor­

462 n: lunamue rum-ronlm.diæ Dei nostri :* in quibus pedes nostros- in viamvisitavit nosoriens ex alto. pacis.

Illuminare his , qui in Gloria Patri. Sicut erattenebris et in umbra mor- etc.tis sedent? ad dirigendos

Deinde dicit totam Antiphonam, et alia re­quentia :

In viam pacis et prosperitatis dirigat nos omni­potens et misericors Dominus , et Angelus Ba haelcomitetur nobiscum in via , ut cum pace, ute,et gaudio revertamur ad propria.

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Pater noster, reliqua secreto, deinde dicit :ut. Et ne nos inducas in tentationem. n. Sed li­

bera nos a malo.ut. Salvos fac servos tuos. a. Deus meus speran­

tes in te.ut. Mitte nobis , Domine , auxilium de sancto.

1).Et de Sion tuere nos.:. Esto nobis, Domine, turris fortitudinis. .. &

facie inimici.:. Nihil proficiat inimicus in nobis. 3. Et filius

iniquitatis non apponet nocere nobis.ut. Benedictus Dominus die quotidie. ip. Prolpe­

rum iter faciat nobis Deus salutarium nostrorum.w. Vias tuas, Domine, demonstra nobis. .. Et

semitas tuas edoce noa".w. Utinam dirigantur viæ nostræ. a. Ad custo­

diendae iustificationes tuas.1. Erunt prava in directa. 9. Et aspera in vias

planas.ar. Angelis suis Deus mandavit de te, 3- Ut cus­

todiant te in omnibus viis tuis.ut. Domine , exaudi orationem meam. n. Et cla­

mor meus ad te veniat.

ns ITINERATIONErmmroauu. 463

ut. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.

OREMUS.

Deus, qui filios Israel per maris medium siccovestigio ire fecisti , quique tribus Magis iter ad te ,stella duce, pandisti ; tribue nobis , quæsumus ,iter prosperum, tempusque tranquillum ; ut Angelotuo sancto comite , ad eum quo pergimus locum ,ac demum ad æternæ salutis portum pervenire feli­citer valeamus.

Deus , qui Abrabam puerum tuum de Ur Chal­dæorum eductum, per omnes suæ peregrinationisvias illæsum custodisti , quæsumus, ut nos famu­los tuos custodire digneris; esto nobis, Domine ,in procinctu suffragium , in via solatium , in æstuumbraculum , in pluvia et frigore tegumentum ,in lassitudine vehiculum, in adversitate præsidium,in lubrico baculus, in naufragio portus; ut, te duce,quo tendimus, prospere perveniamus, et demum ­incolumes ad propria redeamus-. ­

Adesto , quæsumus Domine , supplicationibusnostris, et viam famulorum tuorum in salutis tuæprosperitate dispone; ut inter omnes viæ et vitæhujus varietates tuo semper protegamur auxilio.

Præsta . quæsumus omnipotens Deus , ut familiatua per viam salutis incedat , et beati Joannis præ­cursoris hortamenta sectando , ad eum quem præ­dixit, secura perveniat , Dominum nostrum IesumChristum Filium tuum , qui tecum vivit et regnatin unitate Spiritus sanctiDcus , per omnia sæculasæculorum. Iþ.Amen.

Tum dicit Pontifeæ :*. Procedamus cum pace. n! In nomine Domini.Et discedunt.

464 anno AD RECIPIENDUM PROGESSIONALITER

ORDO AD RECIPIENDUM

PROCESSIONALITER PRBLATUM, VEL LEGATUM.

CumPrælatus, velLegatus, civitatem aliquam,vel oppidum insigne est ingressurus, processioCleri ex more loci ordinata cum Cruce proceditilli obviam extra portam urbis, et cum Legatus,sive Prælatus, advenerit, Prælatus ejus loci indu­tus amictu, stola, pluviali et. mitra pretiosis,sive primam dignitatem habens, indutus superpel—liceo et pluviali pretioso, ojï'ert-venienti crucemosculandam, quam Legatus seu Prælatus ea: equo,vel, si maluerit, descendens in terram super ta­petem stratum genu/Zeæusdevote osculatur. Tum,si intrans est Episcopus, vel major, aut Presby­ter vel Episcopus Cardinalis, Cantores incipiuntet prosequuntur Antiphonam:

Sacerdos , et Pontifex , et virtutum opifex , pas­tor bone in populo , sic placuisti Domino.

Vel dicatur Responsorium.Ecce Sacerdos magnus , qui in diebus suis pla­

cuit Deo. * Ideo jurejurando fecit illum Dominuscrescere in plebem suam. w. Benedictionem om­nium gentium dedit illi , et testamentum suum eon­ürmavit super caput ejus. * Ideo. Gloria. * Ideo.

Si vero Legatus recipiendus sit Diaconus Car­dinalis, cantatur Responsorium :

Fidelis namque, et prudens dispensator in magnipatrisfamilias domo constitutus erat; * Ut conser­vis suis mensuram.tritici erogaret. w. Pro saluteet augmento gregis sibi commissi cura pervigilisollicitus erat. * Ut.

pamm-uu VEL LEGATUM. 465

Si autem duo vel plures reciperentur Legati,.etiam si non essent Episcopi, vel Presbyteri Cardi­nales, cantatur Antiphona.

Vos estis cives Sanctorum, et domestici Dei

superædiiicati supra fundamentum Apostolorumet Prophetarum. '

In porta autem urbis consueverunt Magistratusillius obviare Legato , vel Prælato primo intranti ,ac illum benignesuscipere, et associare , ac balda­chinum super eum deferre. Incepta Antiphona, pro­cessio, quæ locum habere debet immediate ante cru­

.cem Prælati, nisi intersint Canonici Cathedralis,Ecclesiæ, Ordinesuo progreditur, et cantantur postdictas Antiphonas , seu Responsoria, alia Cantica ,velHymni, prout magis placebit, usque ad Ecclesiammajorem, seu principalem loci. Si vero processioniintersint Canonici Ecclesiæ Cathedralis , illi solipossunt ire post crucem Legati immediate ante eum.Equi tantes vero omnes equitare debent ante proces­sionem; togati vero debent Legatum, seu Prælatumsequi. Cum Prælatus, seu Legatus descenderit, etintra portam majoris seu principalis Ecclesiæ,,Prælatus Ecclesiæ, seu majorem dignitatem habens,indutus, ut supra, detectocapite offert illi aspersa,­rium cum aqua benedicta, quod Prælatus, seu Le­gatus accipiens aspergit primo seipsum, deindealios.Tum idem Prælatus Ecclesiæ, seu primam dignita­tem habens, offert ei naviculam, aliquo alio Sacer­dote superpelliceo induto thuribulum porrigente ,"etLegatus, seu Prælatus imponit incensum, et statimPrælatus Ecclesiæ, seu dignitatem habens, incensatipsum Prælatum, seu Legatum stantem coopertocapite, more consueto. Deinde procedunt ad altaremajus Ecclesiæ, et ibi super faldistorio ante'infimumgradum altaris parato procumbit,et erat Prælatus,seu Legatus. Interim vero Prælatus Ecclesiæ, seu

20.

466 cum ADnien-. eaocsss. runt.. m tuan-nu.dignitatem majorem habens. stans in comu Episto­læ altaris versus ad orantem, detecto capite, dicit :

w. Protector noster aspice Deum a. Et respicein faciem Christi tui.

Cum omnibus sequentibus, si rcceptus sit Prata­tus, aut Legatus, Episcopus vel Presbyter Cardina­lis. Si vero sit Diaconus Cardinalis, onusto Versapræcedente, dicit sequentestantum :

r. Salvumfac servum tuum. a. Deus meus, spe­rantem in te.

ut. Mitte ei, Domine , auxilium de sancto. 1). Etde Sion tuere eum.

ut. Nihil proficiat inimicus in eo. 17. Et liliusiniquitatis non opponat nocere ei.

ut. Domine, exaudi orationem meam. a. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. a; Et cum spiritu tuo.annuus.

Omnipotens sempiterne Deus , qui facis mirabi­lia magna solus, prætende super hunc famulumtuum, et cunctas congregationes illi commissus,Spiritum gratiæ salutaris , et, ut in veritate tibicomplaceat, perpetuum ei rorem tuæ benedictio­nis infunde. Per Christum Dominum uestrum.a. Amen. ­

His dictis, Cantorcscantent aliquam Antipho-aneis magis placentem de Sancto Patrona Ecclesiacum Vsrsiculo de eodem Sancto. Et cum diciturVersiculus, 'surgens Prælatus vel Legatus ascenditad altare, osculaturque illud in medio: deinde pro­ceditad comu Epistolæ. ubi stans, ad ipsum attanversus, cantat Orationem de dicto Sancto: deind­ad mediumaltaris revertitur, ubi stans dat benedic­tionem solemnempopulo. diem : Sit nomen Doui­ni benedictum etc.

onno AD VISITANDA'Smnocnus. 467

Qua data, facit promulgari per unum ea: suis,sive ea: beneficiatis Ecclesiæ indulgentias, quas ipseinteressentibus concedit,- deinde Prælatus Ecclesiæ,et alii, dimissis paramentis, associant illum usquead diversorium suum. Cum vero novus Prælatusprimo ad Ecclesiam suam veniens recipitur , locoOrationis prædictæ Omnipotens sempiterne Deusetc., dicitur sequensOratio.

OREMUB.

Deus , omnium fidelium pastor et rector, famu­lum tuum N. quem Ecclesiæ tuæ præesse voluisti,propitius respice; da ei , quæsumus , verbo etexemplo , quibus præest, proficere, ut ad vitamuna cum grege sibi credito perveniat sempiternam.Per Christum Dominum nostrum. n. Amen.

—l—L

ORDO AD VISITANDAS PAROCHIAS.

Pontifcæoisitaturus Diæcesim. et Parochias suas,"cum ad civitatem seu oppida suæ Diæcesispervene­rit, recipitur processionalitereo ordine, prout suprain receptione Prælati seu Legati, dictum est. Hocsolo dempto, quod loco Orationis

Omnipotens sempiterne Deus, qui facis mirabiliamagna etc. , seu Deus omnium etc. , ipso Prælatoante altare in faldistorio genua flectente, dicitursequens Oratio :

OBEHUS.

Deus, humilium visitator , qui eos paterna di­lectione consolaris , prætende societati nostræ gra-*­tiam tuam; ut per eos , in quibus habitas, tuumin nobis sentiamus adventum. Per Christum Domi­num nostrum. ;. Amen.

468 onno ADvnsxuums pmocuuis.

Qua [inita, Pontifeæ surgens ascendit ad altaremajus,osculaturque illud in medio,et ibidem popu­lo solemniter benedicit.

Deinde, vel in medio Missæ, versus ad populumsedens proponit populo causas adventus sui, quiasacri Canones, et Ecclesiasticus ordo hoc fieri præci­piunt propter multa.

Primo ad absolvendasanimas defunctorum.Secundo, ut sciat et' videat qualiter Ecclesia ipsa

spiritualiter et temporaliter gubernetur; quomodose habeat in ornamentis; qualiter ibi EcclesiasticaSacramenta ministrantur, et divina omcia peragun­tur,- quale servitium ibi impenditur; qualis sit vitaministrorum et populi; ut ea: officio inquisitionissuæ, per eum, si qua in præmissiscorrigenda fuerint,corrigantur et emendentur.

Tertio ad adulteria, fornicationes, sacrilegia,divinationes, et similia publica in populo punienda,ad quod interdum non sufficiunt Ecclesiarum Rec­tores : ostendensdiligenterpopulo, quam damnabiliaet detestanda sunt crimina ipsa.

Quarto propter casus, qui dejure, vel consuetudi­ne, ad Episcopum dumtaxat pertinere noscuntur.qui in Constitutionibus synodalibus continentur, inquibus nullus alius se intromittere potest ; protestansplebi, quod si quis , vel si qua in aliquo ipsorumcasuum, vel in quocumque alio , consilio ejus indi­guerit, paratus sit benigne audire,. et consilium , etabsolutionem impendere : ac pænitentiam miseri­corditer iniungere salutarem.

Quinto ad exhibendum Sacramentum Confirma­tionis, cujus solus Episcopus ordinarius ministerest.

Deinde inducit diligenter populum ad paeniten­tiam, et instruit in Ecclesiasticis Sacramentis, et inArticulis Fidei, et qualiter debentdeclinare a malo.

oaoo ADusnmms amoenus. 469et facere bonum; fugere vitia, et sectari virtutes;alteri non facere, quod sibi fieri nolunt. His exple­tis, fit populi confessio, et absolutio generalis,.etindulgentia datur per Pontificem.Post hæcPontifex,deposita cappa , induitur amictu, stola, pluvialiviolacei vel nigri coloris, et mitra simplici , et stanscum mitra juxta altare, versus ad populum incipitAntiphonam : Si iniquitates.

Postea cum ministris seu Capellanis suis dicitPsalmum De profundis clamavi ad te Domine, to­tum, ut supra, pag. 110, etin þne :

Requiem æternam * dona eis Domine. Et luxperpetua luceat eis.

Tum dicit totam antiphonam:Si iniquitates observaveris Domine: Domine ,

quis sustinebit?Qua dicta, depositamitra, dicit:Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Pater noster.

Quod secrete completur. Et interim , accepto as­persorio , cum aqua benedicta, tertio aspergit antese; deinde imposito incenso in thuribulo, et illo be­nedicto, eodemmodo incensat. Quo facto, pronuntiatVersus :

Et ne nos inducas in tentationem. ip. Sed liberanos a malo,'

11. In memoria æterna eruntjusti. 11.Ab audi­tione mala non timebunt.

11.A porta inferi. 1). Erue, Domine, animaseorum.

ut. Requiem æternam donaeis, Domine. 11.Et luxperpetua luceat eis.- 1t. Domine , exaudi orationem meam. 11. Etclamor meus ad te veniat.

1. Dominus vobiscum. 111.Et cum spiritu tuo.

470 oano AD vxsxranss PAROCHIAS.eamus.

Deus , qui inter Apostolicos Sacerdotes famulostuos Pontificali fecisti dignitate vigere; præsta,quæsumus , ut eorum quoque perpetuo aggregen- 'tur consortio. Per Christum Dominum nostrum.a. Amen.

Deindeaqua benedicta, thuriferario, duobus cero­ferariis, cruce, et Clero præcedentibus, et cantanti­bus Responsorium :

Qui Lazarum resuscitasti a monumento fætidum,* Tu eis, Domine , dona requiem , et locum indul­gentiæ. w. Qui venturus es judicare vivos, et mor­tuos , et sæculum per ignem. * Tu eis Domine.

Pontifex cum mitra exit ad co.-meteriam, interimdicens cum ministris suis Antiphonam :

Si iniquitates :DeindePsalmum 129. De profundis clamavi. to­

tum ut supra, pag. 110, etin finev. Requiem æter­nam dona eis Domine. 9. Et lux perpetua * luceateis.

Et Antiphona repetitur.Si iniquitates etc.Quibus omnibus dictis, cum fuerint in medio cc­

meterii , subsistunt suo ordine, et Cham cumResponsorium :

Libera me , Domine , de morte æterna , in dieilla tremenda. * Quando cæli movendi sunt, etterra. * Dum veneris judicare sæculum per ignem.w. Tremens factus sum ego , et timeo, dum discun­sio venerit , atque ventura ira. ' Quando cæli mo­vendi sunt et terra. *. Dies illa, dies iræ, calami­tatis, et miseriæ, dies magna , et amara valde.'Dum veneris. v. Requiem æternam dona eis, Do­mine: et lux perpetua luceat eis. '

onno AD VISITANDABnnocnus. 471

Tum repetitur "Responsorium:Libera me Domine etc.

Usque ad primum Versum. Interim dum Respon­sorium repetitur, offertur per digniorem Ecclesiænavicetla, et per alium eæ ministris thuribulumPontifici, qui imponit incensum more consueto. Res­ponsoria repetito, Chorus cantat :

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Moæ- Pontifeæ, mitra. deposita, convenienti uoce

dicit :Pater noster, reliqua secreto.Deinde aspergit, et incensat, prout fecit in Eccle­

sia. Quo facto, dicit versus : 'w. Et ne nos inducas in tentationem. 1).Sed libera

nos a malo.w. In memoria æterna erunt justi. 3. Ab audi­

tione mala non timebunt.r. A porta inferi. n. Erue , Domine , animas

eorum.?. Requiem æternam dona eis,-Domine. n. Et

lux perpetua luceat eis.:. Domine , exaudi orationem meam. n. Et cla­

mor meus ad te veniat.ut. Dominus vobiscum. 3. Et cum spiritu tuo.

OREMUS.

Deus', qui inter Apostolicos Sacerdotes famulostuos Sacerdotali fecisti dignitate vigere: præstaquæsumus, ut eorum quoque perpetuo aggregan­tur consortio.

Deus , veniæ largitor , et humanæ salutis amator ,quæsumus clementiam tuam , ut nostræ congrega­tionis fratres , propinquos , et benefactores , qui exhoc sæculo transierunt , beata Maria semper Virgi­ne intercedente , cum omnibus Sanctis tuis ad per­petuaebeatitudinis consortium pervenire concedas.

472 onno AD vrsrrnmss PABOCHIAS.

Deus cujus miseratione animæ fidelium requies- 'cunt, famulis et famulabus tuis omnibus hic etubique in Christo quiescentibus , da propitiusveniam peccatorum; ut a cunctis reatibus absolutitecum sine fine lætentur. Per Christum Dominumnostrum. ut. Amen.. w. Requiem. æternam dona eis, Domine. ;. Etlux perpetua luceat eis.

Tum duo Cantores dicunt :

w. Bequiscaut in pace. ip. Amen.Et moæ Pontifcæ, elevata dcætcra, producit si­

gnum crucis ab omni parte super cæmetcrium. Tunaccepta mitra per Pontiliccm, revertuntur omnes adEcclesiam, ordine quo venerunt. Chora dicmtc con­gruenti voccsine nota totum Psalmum.

Miserere mei Deus, * secundum magnam misc­ricordiam tuam, ut supra, pag. 97, cum t. Be­quiem æternam * dona eis Domine. 1). Et luxperpetua* luceat eis.

Quem etiam Pontifcæ ipse dicit vocc demissa cumministris, scu Capellanis suis : quibus dictis, et cumad Chorum ante majus altare pervenerit Potitii-a.dcposita mitra, stans ibidem in medio , vcrsus adaltare, dicit ;

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyric eleison.Pater noster, reliqua secreto,-dcindc dicit : 'w.. Et ne nos inducasin tentationem. ;. Sed libe­

ra nos a malo.

ut. A porta inferi. n. Erue, Domine, animaseorum.

ut. Domine , exaudi orationem meam. ;. Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. a. Et'cum spiritu tuo.

onno. AD VISITANDASmnocmss. 473 .onms.

Absolve , quæsumus Domine , animas famulo-4rum famularumque tuarum , ab omni vinculo dc­lictorum , ut in resurrectionis gloria inter Sanctoset electos tuos resuscitati respirent. Per ChristumDominum nostrum. n. Amen.

His peractis, depositis stola et pluviali nigris, seuviolaceis, et assumptis albis, incipit visitationem aSanctissima Eucharistia, ad Baptisterium, inde adsancta Olea, ad. sacras Reliquias, tum ad Altaria ,et Capellas, et Sacras Imagines, item ad sacristiam,et cæmeterium se confert; post ad ædes Canonicales,hospitalia, confraternitates, et alia loca pia. Poteritpostea Pontifeæ confirmare pueros, præmissa mo­nitione, et aliis servatis, prout supra in principiode confirmandis dictum est.

Ewpedita itaque Confirmatione, et benedictisorna­mentis, siqua benedicenda sunt, depositisque indu­mentis Ecclesiasticis, confessiones, et deinde querelas,si quæ sunt, audit. Tum de conversatione Cleri, etpopuli, ac qualiter spiritualia, et temporalia inipsaEcclesia ministrantur, et de librisacornamentisdiligenter deplano inquirit.

Peracta demum visitatione illius loci, et omnibuseæpeditis, cum discedere voluerit Pontifeæ, in suohabitu communi accedit ad Ecclesiam, et stans antealtare in cornu Epistolæ versus ad illud, dicit Psal­mum. De profundis, pag. 110, totum cum Requiemæternam, et Antiphona. Si iniquitates.

Deindedicit: Pater noster.w. Et ne nos inducas in tentationem. n. Sed li­

bera nos a malo.7. A porta inferi. n. Erue, Domine, animas

eorum.w. Bequiescant in pace. n. Amen.

474 onno AD nactum-mum

w. Domine , exaudi orationem meam. ut. Et cla­mor meus ad te veniat

ut. Dominus vobiscum iy. Et cum spiritu tuo.onustus.

Deus , cujus miseratione animæ fidelium'requies­cunt , famulis et famulabus tuis omnibus hic et ubi­quein Christo quiescentibus , da propitius veniampeccatorun , ut a cunctis reatibus absoluti , tecumsine fine laetentur. Per Christum Dominum nostrum.iy. Amen. —

Post hæc discedit, quo voluerit.

ORDO AD RECIPIENDUM

PROCESSIONALITER IMPERATOREM.

Quando Imperator venit ad aliquam urbem,vel oppidum insigne, Clerus urbis obviam uenitei processionaliter, ut dictum est superius de re­ceptione Praelati, vel Legati ; tamen eætra portamaliquantulum magis remote, quam Prælato etLegata fieri solet. Imperator ea:equo, vel ( quodmagis convenit) descendens in terra super tapetestratum genu/leuus osculatur ibidem crucem, etsub baldachino ducitur usque ad Ecclesiam. Pro­cessio præcedit immediate Imperatorem, et is quigladium Imperatori præfert, equitat immediatepost Prælatum processionis. Si vero Legatus Apestolicus Imperatorem reciperet, aut cum eo urbemintraret, vel alias secumiret, vel equitaret; illequi gladium Imperatori præ/ert, et alius crucemLegati portans, simul ire debent. Crux Legati,quia debetur ei latria, erit a dea.-teris, et gladiusImperatoris a sinistris. Inter-im dum proceduntad Ecclesiam, cantatur Antiphona :

mocessromurna IMPERATOREM. 475

Ecce mitto Angelum menm , qui præparabitviam tuam ante faciem meam.

Et post Antiphonam praedictam cantanturHymni, vel alia Cantica devota, prout magis pla­cebit. Cam imperator descenderit, et intrat Ec­clesiam, Prælatus Ecclesiæ, accepto aspersorio,aspergit eum, deinde alios in genere, et procedantusque ad altare majus, coram quo Imperator ge­nu/lectit super faldistorio ibidem sibi parato.Prælatus vero Ecclesiæascendit ad cornu Episto­læ altaris, ubi stans versas ad orantem, detectocapite, dicit : .

w. Deus, judicium tnum Regi da. a. Et justi­tiam tuam filio Regis.

w. Salvum fac N. Imperatorem nostrum , Domi­ne. n. Deus meus , sperantem in te.

ut. Mitte ei, Domine , auxilium de sancto. iy. Etde Sion tuere eum.

ut. Nihil proficiat inimicus in eo. 1;Et lilius ini­quitatis non apponet nocere ei.

ut. Fiat pax in virtute tua. a. Et abundantia inturribus tuis. '

:. Domine, exaudi orationem meam. 1).Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.OREMUS.

Dens , in cujus manu sunt corda Regum , incli­na ad preces humilitatis nostræ aures misericordiætuæ, et imperatori nostro famulo tuo N. regimentuæ sapientiæ appone , ut haustis de tuo fonte con­siliis , et tibi placeat , et super omnia regna præ­cellat.

Prætende , Domine, quaesumus, famulo tuo N.Imperatori nostro dexteram cælestis auxilii, ut tetoto corde perquirat , et quæ digne postulat, asse­

476 onno AD REGIPIENDUMPROGESSIONAIJTERuuu,

qui mereatur. Per Christum Dominum nostrum.a. Amen.

Deinde si Prælatus sit Episcopus, vel Major,stans ante altare benedicit solemniter populo di­cens : Sit nomen Domini benedictum etc.

Intellige, si non sit præsens Legatus, quia be­nedicet Legatus, si sit præsens ibi. Qua benedic­tione data, depositis sacris vestibus, associatImperatorem usque ad ejus hospitium. Si autemPrælatus ipse non sit Episcopus,vel Major, initisOrationibus prædictis, depositis vestibus sacris,associat,"ut supra.

OBDO AD BECIPIENDUMPROGESSIONALITER REGEM.

Quando Rea: ad aliquam urbem aut oppiduminsigne venit, Clerus processionaliter obviamvadit ei extra portam, ubi Rex e.vequo, ,vel (quodmagis convenit) descendens in terra super tapetestratum genu/lesus osculatur crucem, quæ perPrælatum sibi porrigitur. Deinde sub baldachinoducitur usque ad Ecclesiamordine supradicto. ln­terim cantatur Responsorium :

Elegit eum Dominus, * Et excelsum fecit illumpræ Regibus terræ. w. Glorificavit eum in eous­pectu Regum, et non confundetur. * Et. ut. Gloria.* Et.

Deindecantantur H mni, velalia cantica magisplacentia. Cum Rea: 'cclesiam intrat, Prælatus.accepto aspersorio, aspergit eum, deinde alia:in genere, et procedunt usque ad altare majus.

PRINCIPEMMAGNA:ponamus. 477

coram quo Rea: genu/lectit super faldislorio ibi­dem sibi parato, et orat. P-rælatus vero ascenditad cornu Epistolae altaris, ubi stans versus adorantem, detecto capite, dicit :

ut. Deus, judicium tuum Regi da. iy.Et justitiamtuam filio Regis.

w. Salvum fac Regem nostrum, Domine. ip. Deusmeus, sperantem inte.

w. Mitte ei, Domine , auxilium de Sancto. 1). Etde Sion tuere eum. .

w. Nihil proficiat inimicus in eo. R:. Et tiliusiniquitatis non apponat nocere ei.

ut. Fiat pax in virtute tua. ly. Et abundantia inturribus tuis.

ut. Domine, exaudi orationem meam. R- Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. a. Et cum spiritu tuo.cunnus.

Deus , cui omnis potestas et dignitas famulatur,da huic famulo tuo Regi nostro N. prosperum suædignitatis effectum , in qua te semper timeat , tibi­que jugiter placere contendat. Per Christum Do­minum nostrum. a. Amen.

Deinde Prælatus, si sit Episcopus, cel Major,accedit ad medium altaris, et ibi populo solemni­ter benedicit. Tum,sacris dimissis vestibus, Regemusque ad hospitium comitatu-r.

ORDO AD RECIPIENDUM

Paocsssronurmn PRINCIPEMmaeum poma-rm.

Quando Princeps magnæ potentiæ ad aliquamurbem aut insigne oppidum venit , Clerus proces­

478 onno .m autumnum paocnsswmurznsionaliter eiobviamvenit eztra portam. Ubi Prin­ceps ex equo, vel (quod magis convenit) descen­dens in terra super. tapete stratum genanten:osculatur crucem, quæper Prælatum sibi porri­gitur. Deinde sub. baldachino ducitur usque adEcclesiam ordine supradicto. Interim cantaturResponsorium :

Posui adjutorium super potentem , et exaltavielectum de plebe mea. * Manus enim mea auxiliabi­tur ei. &. Inveni David servum meum, oleo sanctomeo unxi eum. * Manus. w. Gloria. * Manus.

Deinde cantantur Hymni, vel alia Cantica na­gis placentia. Cum Princeps Ecclesiam intrat,Prælatus, accepto aspersorio, aspergit eum,deinde alios in genere, et procedunt usque ad al­tare majus, coram quo Princeps genujlectit superfaldistorio ibidem sibi arato, et orat. Prælatuvero ascendit ad cornu pistoleealtaris, ubi stansversus ad orantem, detecto capite, dicit :

w. Salvum fac Principem nostrum , Domine.B- Deus meus, sperantem in te.

ut. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto. ;. Etde Sion tuere eum. ­

17. Nihil proficiat inimicus in eo. 1). Et Eliasiniquitatis non apponat nocere ei.

ut. Fiat pax in virtute tua. ut. Et abundantia inturribus tuis.

ut. Domine, exaudi orationem meam. 1). Et cla­mor meus ad te veniat.

r. Dominus vobiscum. 3. Et cum spiritu tuo.OREHUS.

Deus, cui omnis potestas et dignitas famulatur,da huic famulo tuo Principi nostro N. prosperumsuæ dignitatis effectum, in qua te semper timent.

mpunumcnu VEL REGINAM. 479

tibique jugiter placere contendat. Per ChristumDominum nostrum. a. Amen.

Deinde Prælatus, si sit Episcopus, vel MajOr,accedit ad medium altaris, et ibi populo solemni­ter benedicit. Tum, sacris dimissis vestibus,Principem usque ad hospitium comitatur.

ORDO AD BECIPIENDUM

PROCESSIONALITER IMPERATRICEM , VEL REGINAM.

Quando Imperatrix, vel Regina, ad aliquamurbem, aut insigne oppidum venit, Clerus proces­cessionaliter ei obviam venit extra portam. Impe­ratriæ, vel Regina, ea:equo, vel (quod magis eon­cenit) descendens in terra super tapete stratumgenu/tera osculatur crucem, quæ per Prælatumsibi porrigitur. Deinde sub baldachino duciturusque ad Ecclesiam ordine consueto. Interim can­tatur Responsorium : ,

Ista est speciosa inter filias Jerusalem. * Sicutvidisti eam plenam charitate et dilectione in cubi­libus et in hortis aromatum. iv.-Ista est speciosa,quae ascendit de deserto, deliciis affluens. * Sicut.ut. Gloria. * Sicut. ­

Deinde cantantur Hymni, vel alia Cantica ma­gis placentia. Cum Imp'eratriæ, vel Regina Eccle­siam intrat, Prælatus acceptoaspersorio aspergiteam, deinde alios in genere, et procedunt usquead altare majus, coram quo Imperatrix, vel Re­gina genu/lectit super faldistorio ibidem sibi pa­rato, et erat. Prælatus vero ascendit ad cornuEpistolaealtaris, ubi stans versus ad orantem, de­tecto capite, dicit :

480 oano ADRECIP.raoc. ramcmsssm me. ror.

w. Salvam fac ancillam tuam , Domine. si. Deusmeus sperantem in te.

?. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto. 3. Et deSion tuere eam.

!. Nihil proficiat inimicus in ea. R- Et Filiusiniquitatis non apponat nocere ei.

w. Fiat pax in virtute tua. 1). Et abundantia inturribus tuis.

ut.Domine, exaudi orationem meam. n. Et clamormeus ad te veniat.

w. Dominus vobiscum. n. Et cum spiritu tuo.OREMUS.

Deus, cujus providentia in sui dispositione noufallitur, ineffabilem clementiam tuam supplicesexoramus, ut sicut Esther Reginam Israeliticæ plehis causa salutis ad Regis Assueri thalamum, re­gnique sui consortium transire fecisti, ita hanc fa­mulam tuam Christianæ plebis salutis gratiaadgratiam tuam transire facias, ut tibi super omniajugiter placere desideret , et, te inspirante , quætibi placita sunt toto corde perficiat, et dextera tuæpotentiae illam semper hic et ubique circumdet.Per Christum Dominum nostrum. a. Amen.

Deinde Prælams, si sit Episcopus, vel Major,accedit ad medium altaris, et ibi solemniter popu­lo benedicit. Tum, sacris dimissis vestibus, Im­per'atricem, cel Reginam, usque ad hospitiumcomitatur.

ORDO AD BECIPIENDUMpnocassronsmaa pmscmrssm MAGNA;porum-rm.

.Principissa magnæ potentiae recipit-ur proces­sionaliter eo modo et ordine,- prout—supra-dc

DE OFFIC. SOLEM. POST MISSAM PRO .DEFUNGTIS. 481

Imperatrice, vel Regina,. dictum est, hoc solo 'eæcepto , quod loca Orationis, Dens cujus provi­dentia etc., dicitur' hæcsequens. '

OBEMUS.

Quæsnmns , omnipotens Deus , ut ,hanc famulamtnam ubique sapientia tua doceat et confortet; at­que eam Ecclesia tua iidelem semper agnoscat. PerChristum Dominum nostrum. a. Amen.

DE OFFICIO ,

QUOD POST MISSAM SOLEMNEM PRO DEFUNCI'IS AGITUB.

In exequiis alicujus Summi Pontifcis, S. R.E. Cardinalis, seu Metropolitani, aut Episcopi pro­prii, seu Imperatoris, Regis, cel Ducis magni,aut Domini loci, finita Missa, ordinantur in loco,ubi absolutiones fieri debebunt, in capite loci,in medio, unum faldistorium pro illa qui cele—bravit , et in quatuor angulis quatuor scabella,videlicet, in quolibet angulo unum scabellum.Subdiaconus accipit crucemprocessionalem; unusAcolythus accipit thuribulum cum igne, et navi­culam cum thure et cochleari, alius Acolythuscas aquæ benedictæ cum aspersorio , et duo aliiAcolythi duo candelabra cum luminaribus arden­tibus capiunt. Interim Prælatus, qui celebravit,apud faldistorium prope altare deponit planetam,et, si placet, poterit deponere dalmaticam et tu­nicellam, et accipit pluviale nigrum et mitramsimplicem; et quatuor alii Prælati (si adsint)accedent ad sacristiam, vel alium locum conve­nientem et propinquum, ubi quilibet eorum acci­pit super rochctum, vel (si sit Regularis) supra

21

482 ne osnmo somnum

superpelliceum, amictum , stolam , pluviale m'­grum. et mitram simplicem, si ea uti possunt, sinminus biretum; et omnes sic parati accedunt apudPrælatum celebrantem paratum, cum quo caduntad castrum doloris, seu feretrum, aut sepultu-.ram, vel alium locum, in quo absolutiones fenconsueverunt, hoc ordine : Præcedant duo Acoly­thi, unus cum thuribulo et navicula. incensi:alius cum case aquæ benedictæ, et aspersorio;tum duo alii Acolythi cum duobus aliis candela­bris et candelis accensis, in quorum medio eri:Subdiaconus, qui in Missa cantavit Epistolam,paratus deferens crucem; post cum duo junioresPrælati, deinde duo seniores, et quilibet eorumpenes se habebit unum Capellanum superpellieeaindutum qui mitra sibi serviat, et unum scutife­rum qui cereum accensum portet. Ultimo loa­incedet Prælatus qui Missam celebravit, ad sinis­tram habens Diaconum paratum, qui eum comite­tur; et post eum Capellani superpelliceis induti.Si cero non adsint quatuor Praelati, loco def­cientium parantur digniores Canonici Ecelesie.­cel alii in dignitate constituti supra super-pelliceaplucialibus nigris; et ordine supradicto proce­dunt ad locum absolutionis, ubi cum fuerint, lo­cantur hoc ordine : Tituri/eramus cum Acolythodeferente aquam benedictam subsistunt in capit:loci a parte deætera. Acolythi vero ceroferanï,ac Subdiaconus cum cruce vadunt ad pedes loci,et Subdiaconus cum cruce collocabit se in medioeorum. Junior Prælatus sedebit in scabello inangulo castri doloris ad pedem deæterum ; aliuspost eum in angulo ad humerum; sinistrum ter­tius in angulo ad pedem sinistrum; quartus quierit senior, in angulo ad humerum dexterum lo­ci. Celebrans vero sedebit in faldistorio in capite

POST mssw nno DEFUNGTIS. 483

mi in medio, ita ut crucem directo respiciat.lmnibus sic ordinatis, surget celebrans detectozpite, onmibus similiter surgentibus, et incipiet?.tono Lectionis, absolute Orationem :

Non intres in judicium cum servo tuo , Domine,ueniam nullus apud te iustificabitur homo, nisier te omnium peccatorum ei tribuatur remissio;on ergo eum tua, quæsumus , judicialis sententiaremat , quem tibi vera supplicatio fidei Christianæ)mmendat, sed gratia tua illi succurrente , merea­ir evadere judicium ultionis , qui dum viveret in­gnitus est signaculo sanctæ Trinitatis. Per Chris­im Dominum nostrum. a. Amen.

Qua finita, omnes sedent coopertis capitibus,: Cantores incipi-unt Responsorium 4 toni :' Subvenitc Sancti Dei , occurrite Angeli Domini ,Jscipientes animam ejus, * Offerentes eam in)nspectu Altissimi. v. Suscipiat te Christus , qui)cavit te , et in sinum Abrahæ Angeli deducant.-. * Offerentes eam etc. ut. Requiem æternam donas , Domine , et lux perpetua luceat eis. * Offeren—s eam etc.

Tunc duo Acolythi cum thuribulo," et navicula,aqua benedicta, et aspersorio accedent ad an—

elum deæterumcapitis, ubi est dignior Prælatus ;se ad ejus dexteram collocabunt. Incepto Ver­

culo :Requiem æternam etc.Acolythus dabit naviculam Diacono, et ipse ac­

:det cum thuribulo ante dictum digniorem Præ­tum, ui, ministrante Diacono naviculam, im­rnet t us in thuribulum; änito Responsoria,horus cantat : '

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.

LSL DE OFFICIO somnum

Et dum dicitur"primum Kyrie eleison surguntomnes detectis capitibus, et ultimo Kyrie eleisondicto, prædictus dignior Prælatus dicit voce in­telligibili :

Pater noster.

Quod secrete complet, et interim, accepto as­persorio cum aqua benedicta de manu Diacom',aspergit sepulturam, seu lectum mortuorum, cir­cumcirca ambulans, incipiens a sua parte dea-tc­ra, tertio aspergens quamlibet lecti partem late­ralem, Diacono a deætris comitante et fimbriaspluvialis sublevante , et dum transibit ante aliosPrælatos , illos salutabit, et similiter cruci rere­rentiam faciet transiens ante illam ad pedes lecti.Postquam cum aspersorio circumierit lectum, etad locum suum redierit, ibidem ab eodem Dia­cono capiet thuribulum, et lectum similiter cir­cumcirca thuriäcabit, tertio in qualibet partelaterali thuribulum ducens, et cum redierit postthurificationem ad locum suum, ante scabellu­stans, intelligibili vocedicitVersiculos :

Et ne nos inducas in tentationem. n. Sed libennos a malo.

ut. A porta inferi. n. Erue, Domine , animamejus.

ut. Requiescat in pace. R- Amen.w. Domine, exaudi orationem meam. 1]. Et ch­

mor meus ad te veniat.ut. Dominus vobiscum. iy. Et cum spiritu tuo.

OBEMUS.

Deus, cui omnia vivunt , et cui non pereunt mo­riendo corpora nostra , sed mutantur in melius;te supplices deprecamur, ut suscipi jubeas animamfamuli tui N. per manus sanctorum Angelorum tno­

pos'r mssm pao DEFUNGTIS. 485

rum deducendam in sinum amici tui Abrahaepa­triarchæ , resuscitandamque in novissimo judiciimagni die; et quidquid vitiorum , diabolo fallente,contraxit, tu pius et misericors abluas indulgendo.Per Christum Dominum nostrum. 17.Amen.

Qua finita, omnes sedent cum.mitra, et Choruscantat Responsorium4 toni:

Qui Lazarum resuscitasti a monumento foetidum,* Tu eis, Domine, dona requiem et locum indul­gentiæ. 11.Qui venturus es judicare vivos et mor­tuos, et sæculum per ignem. * Tu eis. ut.Requiemæternam etc. * Tu eis.

Tunc duo Acolyth-i cum thuribulo, et navicu­la, et aqua benedicta, et aspersorio accedent adsecundum digniorem Prælatum sedentemin an­gulo ad sinistrum pedem, et se ad ejus dea-teramcollocabunt. Incepto Versiculo :

Requiem æternam etc.. Acolythus dabit naviculam Diacono, et ipseaccedet cum thuribulo ante dictum secundum di­gniorem Prælatum, qui, ministrante Diacononaviculam, imponet thus in thuribulum; finitoResponsoria , Chorus cantat :

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Et dum dicitur primum Kyrie eleison, surgunt

omnes detectis capitibus, et ultimo Kyrie eleisondicto, prædictus secundus dignior Prælatus dicitvoce intelligibili :

Pater noster.

Quod secrete complet, et interim accepto as­persorio cum aqua benedicta de manu Diaconi,aspergit sepulturam, seu lectum, circumcircaambulans, incipiens a sua parte dea-tera, tertioaspergensquamlibet lecti partem lateralem, Dia­cono a dextris comitante et fimbrias plucialis

486 ne OFFICIOsomnum

sublevante , et dum transibit ante alios P-rælatos,illos salutabit, et similiter cruci reverentiam fa­ciet, transiens ante illam ad pedes lecti. Post­quam cum aspersorio circumierit lectum, et adlocum suum redierit, ibidem ab eodem Diaconocapiet thuribulum, et lectum similiter circumcir­ca thurificabit, tertio in qualibet parte lateralithuribulum ducens, et cum redierit post thurif­cationem ad locum suum, ante scabellum stans,intelligibili voce dicet Versiculos :

Et ne nos inducas in tentationem. iy. Sed liberanos a malo. .

ut. A porta inferi. n Erue, Domine, animam ejus.ut. Bequicscat in pace. n. Amen.v. Domine, exaudi orationem meam. a. Et cla­

mor meus ad te veniat.ut. Dominus vobiscum. 1).Et cum spiritu tuo.

OREMUS.

Fac, quæsumus Domine, lmnc cum servo tuo N.defuncto misericordiam , ut factorum suorum inpænis non recipiat vicem, qui tuam in votis tenuitvoluntatem; ut sicut hic cum vera fides junxit (i­delium turmis, ita cum illic tua miseratio societchoris angelicis. Per Christum Dominum nostrum.iy. Amen.

Qua )inita, omnessimiliter sedent cum mitra,et Chorus cantat Res-pomarium 8 toni :

Domine , quando veneris judicare terram , ubime abscondam a vultu iræ tuæ? ' Quia peccavi ui­mis in vita mea. ut. Commissa mea pavesco, et antete erubesco : dum veneris judicare , noli me con­demnare. ' Quia peccavi. v. Requiem æternam donaeis, Domine , et lux perpetua luceat. eis. * Quiapeccavi.

Tunc duo Acolythi cum-thuribulo, et navicula,

POST mssm pno DEFUNCTIS. 487

rt aqua benedicta, et aspersa-rioaccedent ad ter­fi-um digniorem Prælatum sedentem in angulo adrinistrum humerum, et se ad ejus deæteram col—focabunt. Incepto Ver-sicula:

Requiem æternam etc.Acolythus dabit naviculam 'Diacono, 'et ipse.

accedet cum thuribulo ante dictum tertium di­gniorem Prælatum qui, ministrante Diacononaviculam, imponet thus in thuribulum; finit-oResponsoria, Chorus cantat : '

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Et cumdicitur primum Kyrie eleison, surgunt

omnes detectis capitibus, et ultimo Kyrie eleisondicto, prædictus tertius dignior Prælatus dicitvoce intelligibili :

Pater noster.

Quod secrete complet, et interim, accepto as­persorio cum aqua benedicta de manu Diaconi,aspergit sepulturam, seu lectum, circumcircaambulans, incipiens a sua parte deætera, tertioaspergens quamlibet lecti partem lateralem. Dia­cono a dea,-teris comitante et fimbrias pluvialissublevante, et dum transibit ante alios Prælatos,illos salutabit, et similiter cruci reverentiam fa­ciet, transiens ante illam ad pedes lecti. Post­quam cum aspersorio circumierit lectum, et adlocumsuum redierit, ibidem ab eodem Diaconocapiet thuribulum-, et lectum,similiter circumcir­ca thuriflcabit, tertio in qualibet parte lateralithuribulum ducens, et cum redierit post thurifi­cat-ionemad locum suum, ante scabellum- stans,intelligibili foocedicit Versiculos :

Etne nos inducas in tentationem. 1). Sed liberanos a malo.

488 nn OFFIClOsonum

s. A porta inferi. n. Erue, Domine, animamejus.

ut. Bequiescatin pace. n. Amen.w. Domine, exaudi orationem meam. li- Et clamor

meus ad te veniat.ut. Dominus vobiscum. 3. Et cum spiritu tuo.

OBEMUS .

Inclina, Domine, aurem tuam ad preces nostras,quibus misericordiam tuam supplices deprecamur.ut animam famuli tui N. quam de hoc sæculo mi­grare jussisti, in pacis ac lucis regione constituas,et Sanctorum tuorum jubeas esse consortem. PerChristum Dominum nostrum. a. Amen.

Qua.finita, omnes similiter sedent cum mitra,et Chorus cantat Responsorium 6 toni :

Ne recorderis peccata mea Domine, * Dum vene­ris judicare sæculum per ignem. w. Dirige, DomineDeus meus, in conspectu tuo viam meam. * Dumveneris. w. Requiem æternam etc. * Dum veneris.

Tunc duo Acolythi cum thuribulo, et navicula,et aqua benedicta, et aspersorio accedent adquartum et juniorem Prælatum sedentem in an­gulo ad dea-terum pedem, et se ad ejus-dexteramcollocabunt. Inccpto Versiculo :

Requiem æternam etc.Acolythus dabit naviculam Diacono, et ipse

accedet cum thuribulo ante dictum quartum di­gniorem Prælatum qui , ministrante Diacononaviculam, imponet thus in thuribulum; finitoResponsoria, Chorus cantat :

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.

Et cum dicitur primum Kyrie eleison, surguntomnes detectis capitibus, et ultimo Kyrie eleison

posr mssm pno nErUNc'ns. 2189

dicto, prædictus quartus Prælatus dicit vocein,­telligibili :

Pater noster.

Quod secrete complet, et interim accepto as:­persorio cum aqua benedicta de manu Diaconi,aspergit sepulturam, seu lectum, circumcircaambulans, incipiens a sua parte deætera, tertioaspergens quamlibet lecti partem lateralem, Dia­cono a deætris comitante et fimbrias pluoialissublevante, et dum transibit ante alios Prælatos,illos salutabit, et similiter cruci reverentiamfa­ciet transiens ante illam ad pedem lecti. Postquamcum aspersorio circumierit lectum, et ad locumsuum redierit, ibidem ab eodemDiacono capietthuribulum, et lectumsimiliter circumcirca thu­rificabit, tertio in qualibetparte laterali thuribu­lum ducens, et cum redierit post thurificationemad locumsuum, ante scabellum stans, intelligibilivoce dicet Versiculos.

Et ne nos inducas 1n tentationem. 1). Sed liberanos a malo.

1. A porta inferi. iy. Erue , Domine, animamejus. .

w. Bequiescat in pace.1y.Amen.w. Domine (exaudi orationem meam. 11.Et cla­

mor meus ad te veniat. "12...:. Domin'usvobiscum. 9. Et cum spiritu tuo.'

annuus. :;Absolve, quæsumus Domine , animam famuli

tui N. ab omni vinculo delictorum . ut in resurrec­tionis gloria' inter Sanctos et Electos tuos resusci­tatus respirat. Per Christum Dominum nostrum.1). Amen.

Qua )inita, omnes similiter sedent cum mitra,et Chorus cantat Responsorium ! toni :

21.

490 ne OFFICIOsomnum

Libera mö,-Domine, de morte æterna, in die illatremenda. * Quando cæli movendi sunt , et terra.* Dum veneris judicare sæculum per ignem. : . Tre­mens factus sum ego , et timeo, dum discussio ve­nerit, atque ventura ira. * Quando cæli movendisunt, et terra. ut. Dies illa, dies iræ, calamitatis ctmiseriæ, dies magna, et amara valde. * Dum vene­ris. a. Requiem æternam etc. * Libera me Domine.

Tunc duo Acolythi cum thu-ribulo, et nauicula,et aqua benedicta, et aspersorio, accedent addexteram Praelati, qui'Missam celebravit. InccptoVersiculo :

Requiem æternam etc.Acolythus dabit naviculam Diacono, et ipse

accedet cum thuribulo ante dictum Prælamuqui, ministrante Diacono naviculam, impone:thus in thuribulum; finito ReSponsorio, Chamcantat :

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.Et cum dicitur primum Kyrie eleison, surgunt

omnes detectis capitibus, et ultimo Kyrie eleisondicto, prædictus prælatus dicit 'ooceintelligibili :

Pater noster.

Quod secrete complet, et interim accepto asper­sorio cum aqua benedicta de manu Diacon-i, as­pergit sepulturam, seu lectum; circumcirca am­bulans, incipiens a sua parte dea-tera, tcrtioaspergens quamlibet lecti partem lateralem, Dia­cono a dextris comitante et fimbrias pluvialissublevantc, et dum transibit ante alios Prælatoc,illos salutabit, et similiter cruci revcrcntiam [a­ciet, transiens ante illam ad pedes lecti. Postquamcum aspersorio circumierit lectum, et ad locumsuum redierit, ibidem ab eodem Diacono capietthuribulum, et lectum similiter circumcirca tlu­

pos'r msssu pno DEFUNCTIS. 491

rificabit, tertio in qualibet parte laterali thuri­bulum ducens, et cum redierit post thurifica­tionem ad locumsuum, ante faldistorium stansintelligibilipoce dicet Versiculos :

Et ne nos inducas in tentationem. n. Sed liberanos a malo.

i. A porta inferi. n. Erue, Domine, animamejus.

ut. Requiescat in pace. n. Amen.v. Domine exaudi orationem meam. n. Et ola­

mor meus ad te veniat.. ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.

OREHUS.

Absolve, quæsumus Domine , animam famuli tuiN. ut defunctus sæculo tibi vivat , et quæ per fra­gilitatem carnis humana conversatione commisit ,tu venia misericordissimæ pietatis absterge. PerChristum Dominum nostrum. iy. Amen.

Deinde dicit ide-mPonti/'ex benedicens lectum :w. Requiem æternam dona ei, Domine. n. Et

lux perpetua luceat ei.Tum duo ex cantoribus dicunt alta voce :Bequiescat in pace. n. Amen.Quo dicto, Prælati ipsi qui mitri—sutuntur, il—

las recipiunt, et omnes eo ordine, quo cene-runt,revertuntur ad sacristiam, vel alium locum ido­neum, ubi deponunt sacras vestes, et ad propriaquisquerevertitur.

Absolutiones istas quatuor vel quinque nonsemper in omnibus exequiis fieri convenit, sedtantum in primis exequiis, quæ fieri solent postobitum.

In exequiis vero annicersariis non debent Fer/thujusmodi quatuor absolutiones, sed una tantum

492 tit-: SCRUTINIOsnüo'tmo.

per Prælatum celebrantem, post Missam, vel siadesset castrum doloris,- vel alius locus, quoeundum esset ad absolvendum. Celebrans solusparatus, ut- supra, præcedente cruce. cum omni­bus ministris superius narratis et sequentibuscum suis Capellanis accedet ad castrum doloris,et ibidem dispositis ministris, ut supra dictumest, stans ante suum faldistorium in capite lecti,dicit Orationem : Non intres in judicium cumservo tuo. etc., in tono prædicto; qua finita, se­det, et Chorus cantat Responsorium : Libera meDomineetc., et Kyrie eleison, ut supra.

Prælatus vero imponit incensum, ac aspergit,et incensat lectum ordine quo supra dictum est,et'demum dicit unam ex quingue praefatis Ora—tionibus, quam maluerit, et in fine dicto Respon­sorio, Requiem æternam, etc., ordine, quo venit,reuertitur ad sacristiam, velalium locum deputa­tum, et ibidem depositis paramentis, recedit adpropria. Quod similiter servari poterit etiam inprimis eæequiis, ubi commode quatuor Prælati,qui posl Missam, ut supra dictum est, absolvunt.haberi non poterunt;

DE SCRUTINIO SEBOTINO,

QUOANTIQUIUTEBANTURumum sumus 114EPISCOPO)!consecuturum

Scrutinii serotini ordo hic erat : Sabbato anteDominicamad conse'crandum Electum statum,hora vespertina Metropolitanus residebat superfaldistorium in atrio Ecclesiæ, vel in alio solito,vel quo maluerat loco paratum-. Et SutïraganeiEpiscopi duo ad minus ad hoc specialiter cosm­

DE scnu'rmlo sanorum. 493

sati, a dextris et sinistris ejus super faldistoriasimiliter residebant, parati supra rochetum, vel(si essent Regulares) supra superpelliceum', 'amic­tu, alba, cingulo, stola, pluviali coloris temporiconvenientis, mitra; baculum pastoralem in si­nistra, et libros Pontificales ante se tenentes.

Tunc Archipresbyter, vel Archidiaconus Eccle­siæ, ad quam in crastino consecrandus erat Elec­tus, oel alius juxta morem Ecclesiæ, paratusamictu, alba, ,cingulo, et pluviali, vel casula, simoris erat, deductus medius inter duos Canoni­cos ejusdem Ecclesiæ, oeniebat coram Metropoli­tano, et fleæisa remoto 'genibus, a Metropolitanobenedictionem petebat, dicens in tono lectionis :

Iube , domne , benedicere.Respondebat Metropolitanus sedens eodem to­

no, voceminori :Nos regat , et salvet cælestis conditor aulæ.Deinde idem Archipresbyter, oel Archidiaco­

nus, surgens appropinquabit se paululum, et ite­rum genu/lectens benedictionem simili modo pete­bat dicens :

Iube, domne, benedicere.Et Metropolitanus respondebat :Nos Dominus semper custodiat , atque gubernet.Tertio propinquius Metropolitano genu/temus

coram illo tertiam benedictionem petebat, di­cens :

Jubs, domne, benedicere.Respondebat Metropolitanus :Gaudia cælorum det nobis rector eorum.

Benedictione itaque completa, interrogabateum Metropolitanus coram se genu/temum.

lh'li mi, quid postulas?

494 ne scan-rime ssao'rmo.

Respondebat Archidiaconus :Ut Deus, et Dominus noster concedat nobis pas­

torem.'

Interrogatio :Est de vestra Ecclesia, vel de alia ?RespondebatDe nostra.

Interrogatio :Quid vobis complacuit in illo?

Respondebat : .Modestia,humilitas, patientia, et ceteræ virtutes.Interrogatio :Habetis decretum?

Respondebat :Habemus.

Metropolitanus dicebat :Legatur.Tuneproferebatur, et legebatur decretam, hoc

modo : 'Reverendissimoin Christo Patri Domino N. le

tropolicæ sedis dignitate conspicuo , Gapitulum h'.Ecclesiæ totius devotionis famulatum. Credimusnon latere vestram celsitudinem , quod nostra lic­clesia suo sit viduata pastore. Qua siqnidem solatioproprii destituta rectoris, ne grex dominicus per­fidorum luporum morsibus pateret, et ne improbifieret præda raptoris, communi votoatque consensuelegimus nobis in Pontificem N. Presbyterum nos­træ Ecclesiæ, (vel.N. Ecclesiæ, si non sit de ipsavirum utique prudentem, hospitalem, moribus or­natum, castum , sobrium , et mansuetum, Deo ethominibus per omnia placentem, quem ad celsitu­dinis vestrædignitan deducerecuravimus, nn­nimiter postulantes , et obsecrantes : vostra re­

nn sonu'rmlo snaormo. 495

verendissima paternitate nobis illum Pontificemordinari; quatenus, auctore Domino, nobis velutidoneus pastor præessevaleat, et prodesse; nosquesub ejus sacro regimine Domino semper militarecondigne possimus. Ut autem omnium nostrum vo­ta in hanc "elect1onemconvenire noscatis, huic Ca­nonico decreto propriis manibus roborando nossubscripsimus.

Et quilibet scribens dicebat.Ego N. scripsi, et subscripsi, et sic de aliis.Lecto decreto, prosequebatur Metropolitanus,

et dicebat:Videte, ne aliquam promissionem vobis fecerit ,

quia simoniacum et contra Canones est.Respondebat :Absit.Et Metropolitanus dicebat :Ducatur.

Tunc Archidiaconus, cel Archipresbyter,'.eæhi­bito dicto Decreto ipsi Metropolitano, reverteba­

- tur cum Canonicis sicut venerant ad vestiarium,et ibi deponebant vestes. Accensis autem cereis,Electus adhucjejunus, pluciali albi coloris suprasuperpelliceumparatus, ducebatur processionali­ter coram Metropolitano, præcedentibus eum Ca­nonicis Ecclesiæ, ad quam erat Electus, Archidia—cono et Archipresbytero Ecclesiæ Metropolitanæhinc et inde ipsum deducentibus, qui stans con­venienter- remotus a Metropolitano, flexis geni­bus, petebat intelligibili voce benedictionem di­cens :

lube, domne, benedicere.Metropolitanus sedens, in eodem tono, coce mi­

nori dicebat :Lux de luce Patris sacro vos lumine lustret.

496 DE seum-mio snnormo.

Deinde surgens, et procedens paululum, ite­rum genua flectebat, dicens :

Iube, domne , benedicere.Metropolitanus respondebat :Protegat , et salvet nos Christus conditor orbis.Rursum surgens adhuc paululum appropin­

quans et genu/lectens, dicebat tertio :Jube , domne , benedicere.Metropolitanus respondebat :Sedibus a superis veniat benedictio nobis.

iy. Amen.

Tunc interrogabat eum coram se genu/leenaMetropolitanus :

Fili mi, quid postulas?Respondebat Electus :Reverendissime Pater, confratres mei elegerunt

me (licet indignum) sibi esse pastorem.Interrogatio :Quo honore fungeris?Respondebat :Presbyteratus-, vel talis.Interrogatio :Quot annos habes in Presbyteratu?Respondebat :Decem , vel tot:

Si vero forsan ipsa die, vel infra breve tempusfuerat ab eo in Presbyterum ordinatus, respos­debat : '

Tu scis, Domine.Interrogatio :Habuisti conjugium ?Respondebat :Minime.

DE scan-rium ssao'rnvo. 497

Si forte habuerat, et per ipsam Consecratoremejus electio examinata et confirmata fuerat, tuncrespondebat :

Tu scis , Domine.Interrogatio :Disposuisti domui tuæ ?Respondebat :Disposui.Interrogatio :Qni libri legunturin Ecclesia tua?Respondebat :Pentateuchus , Prophetæ, Evangelium, Epistolæ

Pauli , Apocalypsis, et reliqui.Interrogatio :Nosti Canones?

Respondet :Doce me, Domine.

Vide, cum Ordinationes feceris, certis tempori­bus facias , jejunio primi , quarti, septimi, et de­cimi mensis. Bigamos, sive spurios , aut curiales ,aut de servili conditione ad sacros Ordines non pro­moveas. A simoniaca vero hæresi te omnino custo—dias. Dabitur tamen tibi edictum de scrinio nostro,qualiter debeas conversari. Videautem, ne aliquampromissionem propterea feceris , quia simoniacumet contra Canones est.

&. Absit.

Metropolitanus dicebat :Tu videris. Quia ergo omnium in te vota conve­

niunt, hodie abstinebis, et cras, Deo annuente ,consecraberis.

a. Præcepisti Domine.

498 DE scaU'rINio snnomvo,Sed si eæpedtebat, Metropolitanus dispensabat

cum illo, ut comederet, et deputabat ei aliquemdiscretum de sua Ecclesia confessorem, cui con­secrandus peccata sua confitebatur, et mea: comecrando ad terram prostrato, Metropolitanus sc­dens cum mitra incipiebat, schola prosequente,Antiphonam 8 toni.

Confirma hoc, Deus, quod operatus es in nobis,a templo sancto tuo, quod est in Jerusalem.

Psalmus 67. Exurgat Deus. et dissipentur ini­mici ejus, pag. 125. Totus dicebatur cum GloriaPatri etc.

Deinde repetebatur Antiphona. Qua dicta: Je­tropolitanus, deposita mitra, surgebat, et stansversus ad consecrandumprostratum dicebat :

w. Salvum fac servum tuiim. R- Deus meus spe­rantem in te.

ut. Esto ei, Domine, turris fortitudinis. ;. Afacie inimici.

w. Nihil proficiat inimicus in eo. 1). Et filiusiniquitatis non opponat nocere ei.

- w. Domine , exaudi orationem meam. 1). Et cla­mor meus ad te veniat.

ut. Dominus vobiscum. 1). Et cum spiritu tuo.cams.

Omnipotens sempiterne Deus, miserere huic fa­mulo tuo N. et dirige cum secundum tuam clemen­tiam in viam salutis æternæ, ut , te donante , tibi[placitacupiat, et tota virtute perficiat.

Actiones nostras, quæsumus Domine, aspirandopræveni, et adjuvando prosequere, ut cuncta nostraoratio et operatio a te semper incipiat, et per te

ne scnu'rlmo SEROTINO. 499

empta liniatnr. Per Christum Dominum nostrum.n. Amen. '

Deinde Metropolitanus, detecto capite, crucemante se habens , benedicat populo, dicens :

Sit nomen Domini etc.Qua data singuli ad propria revertebantur.Die Dominica," qua consecratio fieri debebat,

parabantur Ecclesia et Capellæ, credentia, pa­ramenta, et omnia alia supra in principio con­secrationis Electi posita. Deinde veniebant Metro­politanus, Electus et Episcopi assistentes adEcclesiam, et i-nCapellis suis se induebant, utsupra.

Quibusparatis, et Metropolitano in faldistorioante altare sedente, adducebatur Electus mediusinter assistentes Episcopos, et facta reverentiaMetropolitano , senio-rassist'entium Episcoporumstans, deposita mitra dicebat :

Reverendissime Pater, postulat sancta mater Ec­clesia Catholica, ut hunc præsentem Presbyterumad onus Episcopatus sublevatis.

Metropolitanus dicebat :Scitis illum esse dignum ?Respondebat Episcopus :Quantum humana fragilitas nosse sinit, et sci­

mus , et credimus illum dignum esse.Metropolitanus respondebat : Deo gratias.Tunc omnibus sedentibus ,-ut supra dictum est,

Metropolitanus intelligibili voce, et assistentesEpiscopi submissa uoce faciebant eæaminationemsuprascriptam, videlicet Antiqua sanctorum, etc.,et omnia alia suo ordine , prout supra in primaParte, pag. 65, sunt ordinata, usque ad )inemexaminis. Quo completo, et manu Metropolitani

500 DE scuurmro ssuormo.

per Electum osculata, idem Electus ante Metropo­litanum gene/lesus ante se habens schedula»scriptamjurabat, et praestabat fidelitatis debitesolitum juramentum Metropolitauo in hunc mo­dum :

Ego N. Ecclesiæ N. vocatus Episcopus, promittoin conspectu omnipotentis Dei, atque totius Ecele­siæ , quod ab hac hora in antea"fidelis et obediensero perpetuo more prædecessorum meorum beatoN. sauctæque Ecclesiæ N. nominando EcclesiamMetropolitanam, et vobis Domino meo N . Dei gra­tia ejusdem Ecclesiæ Archiepiscopo , vestrisquesuccessoribus canonice intrantibus, prout est asanctis Patribus institutum , et Ecclesiastica acRomanorum Pontificum commendat auctoritas. Nonero in consilio , aut consensu, vel in facto, ut vitamperdatis aut membrum , aut capiamini mala cap­tione. Gonsilium, quod mihi per vos, aut per litte­ras, vel per nuntium "credituri estis, ad damnumvestrum , me sciente, nulli pandam. Vocatus adSynodum veniam , nisi præpeditus fuero canonic­præpeditione. Vos quoque , et nuntios vestros, etEcclesiæN. nominando Ecclesiam Metropolitanam,quos certos esse cognovero , in eundo , stando, etredeundo, honorifice tractabo, et in suis necessita­tibus adjuvabo; possessioues vero ad mensam meiEpiscopatus pertinentes non vendam , neque dona­bo, neque de novo infeudabo, vel aliquo modocontra jus, vel consuetudinem Ecclesiæ meæ alie­nabo; vobis vel vestris successoribus inconsultis.

Deinde librum Evangeliorum, quem Metropoli­tanus coram eo apertum super genibus tenebat,Electus ambabus manibus supra scripturam tun­gebat, dicens :

Sic me Deus adjuvet, et hæc sancta Dei Evangelia.

nn scau'rmro snno'rmo. 501

Quo facto, sigillum suum litteræ juramenti hu—jusmodi pro majori illius robore appendebat, seuappendi faciebat, et eam Metropolitano tradebat :

Tunc, deposita mitra, surgebat Metropolita­nus, et faciebat Confessionem,et procedebatnr inomnibus, et per omnia, prout supra in primaParte , pag. 69., ordinatum est, usque Ad multosannos, inclusive.

Quo per Consecratum dicto, Metropolitanustradebat Consecrato edictum scriptum hujusmodiceno-ris :

Dilecte nobis fratri, et Coepiscopo N. salutemin Domino sempiternam. Quoniam, ut credimus ,divino te nutu vocante , Gapitulum N. Ecclesiæunanimiter elegerunt rectorem , et ad nos usqueperducentes- petierunt Episcopum consecrari. Etideo auxiliante Domino , testimonium illis redden­tibus de conscientia tua, ob utilitatem ipsius Ec­clesiæ, per manus nostræ impositionem te Episco­pum consecravimus. Amodo, frater charissime ,scias te maximum pondus suscepisse laboris , quodest sarcina regiminis animarum, et commodis ser­vire multorum , omniumque iieri minimum , atqueministrum , et pro credito tibi talento in die exa­minis et judicii rationem redditurum. Nam si Sal­vator noster dicit : Non veni ministrari , sed minis­trare; et animam suam posuit pro ovibus suis :quanto magis nos inutiles servi summi patrisfami—lias debemus maximo cum sudore incumbere, ovesDominicus a summo nobis Pastore consignatas adovileDominicum, suffragante divina gratia, absquemorbo, vel macula perducere ; Exhortamur ergodilectionem tuam , ut fidem , quam in exordio tuæconsecrationis breviter, lucideque digessimus , illi­batam et inviolabiliter custodias; quia fides om,

502 ns scan-rma senormo.

nium virtutumfnndamentum est. Scimus quod abinfantia sacris es litteris eruditus, et canonicis ins­titutis edoctus; attamen breviter ad te nobis diri­gendus est sermo.-Ordinationes ergo cum feceris.secundum Canones atque Apostolicam Ecclesiam,aptis temporibus fac, id est, mensis primi, quarti.septimi, et decimi. Vide, ut manus cito nemini im­ponas, neque communicespeccatis alienis; bigamus,vel curiales, aut servum cujuslibet ad sacrum Or­dinem nequaquam promoveas , nec neophytum.ne secundum Apostoli sententiam in superbiamelatus, in judicium incidat diaboli : sed eos in sa­crosancta Ecclesia ordinare stude , qui ætatem ha­heantmaturitatis, et apud Deum ,et homines fide­liter vixerunt, et deinceps vivere studeant. Et hoccavendum est tibi, et quasi venenum pestiferum re—jiciendum , ne avaritia surripiat cor tuum; ut perquodlibet munus acceptum manus impositionemalicui tribuas , et in simoniacam hæresim , quamSalvator noster omnimode detestatur, in præcepsruas. Memento quia gratis accepisti , gratis et da;secundum enim Vatis eloquium : Qui projicit avari­tiam , et—excutit manus suas ab omni munere , istein excelsis habitabit , munimenta saxorum sublimi­tas ejus, panis ei datus est, aquæ ejus fideles sunt,Regem in decore videbunt oculi ejus. Temetipsummitem, castumque custodias. ln habitaculum tuumaut raro aut numquam mulieri sit ingressus. Om­nes puellas et virgines Christi aut æquanimiterignora, aut æquanimitcr dilige , nec de præteritacastitate confidas , quia neque Samsonc fortior , necDavid sanctior , nec Salomone poteris esse sapien­tior. Quando autem ob animarum lucrum visitatio­nis causa in Collegium , vel infra septa ingressusfueris ancillarum Dei , non solus introeas, sedtales tecum adhibe socios, de quorum contubernio

ne scaurlmo seaornvo. 503

non diffamatis : quia oportet Episcopum ,irrepre­hensibilem esse, et testimonium habere bonum adomnes ; ut ne quis ex eo scandalum sumat; scan­dalizanti enim unum de pusillis scimus quanta ani­madversio a Domino comparetur. Prædicationi ins­ta; verbum Dei plebi tibi commissæ affluenter , etmelliflue, ac distincte, in quantum rore cælesti per­fusus fueris, prædicare 'non desinas. Scripturasdivinas sæpius lege; immo (si potest fieri) lectiosancta in manibus tuis maximeque in pectore tuosemper inhæreat, ipsam vero lectionem oratio in­terrumpat; ad instar namqne speculi anima tua inipsam sedulo respiciat; ut vel quæ ineorrecta suntcorrigat, vel quæ pulchra sunt , amplius exornet.Disce quod sapienter doceas , amplectens eum quisecundum doctrinam est fidelem sermonem, ut pos­sis exhortari in doctrina sana , et eos qui contradi­cunt, arguere. Permane in his quæ didicisti, etcredita sunt tibi eloquia divinæ dispensationis. Pa­ratus semper esto ad satisfactionem. Necconfundantopera tua sermonem tuum, ne, cum in Ecclesia tualoqueris , tacitus quilibet respondeat : Cur ergo ip­se non facis , quod jubes? Becognosce magister ,qui turgidum ventrem ferre videris , quomodo mi­hi de jejdniia prædicas? Furta, atque perjuria pos­sunt etiam detestari latrones, et avaritiam cupidi.Vita igitur tua irreprchensibilis fiat : in ipsa filiitui regulam sumant; ex ipsa quidquid in eis minuscorrectum fuerit corrigant; ex ipsa videant, quoddiligant; cernant , quod imitari festinent; ut adexemplum tuum omnes fideli studio vivere com­pellantur. Sit erga subjectos tuos sollicitudo landa­bilis. Exhibeatur cum mansuetudine disciplina ,cum discretione correctio. Iram benignitas mitiget,benignitatem zelus exacuat; ita et alterum ex alterocondiatur, ut nec immoderata 'ultio ultra quam

504 ne SGRUTINIOseno'rnvo.

oportet , aftligat , neque iterum frangat rectoremremissio disciplinæ. ltaque boni te dulcem , praviasperum sentiant correptorem; in qua videlicetcorreptione hunc esse ordinem noveris observan­dum , ut personas diligas , et vitia persequaris, ne,si aliter agere fortasse volueris, transeat in crude­litatem correctio, et perdas per irremissam iram,quos emendare per discretionem debueras. Sic enimvulnera convenit te abscindere; ut non facias ul­cerari, quod sanum esse videtur; neque si plus,quam res exegerit, ferrum incisionis impresseris,noceas , cui prodesse festinas. Necdicimus , ut inte delinquentibus non te ostendas ultorem , et vitianutriri permittas, sed hortamur, ut in judicio sem­per misericordia misceatur, ut possis cum Prophetafiducialiter dicere : Misericordiam et judicium can­tabo tibi, Domine. Sit in te pastoris pietas, ama­bilisque dulcedo , et secundum canonicas regulassevera districtio , videlicet . ut innocenter viventesleniter foveas, et inquietos, perfidosque feriendo :pravitate compescas. Nullius faciem in judicio as­picias , ut nec divitem potentia sua apud te extol­lere possit , nec pauperem propter paupertatem hu­militatemque ipsius, exasperatio tua de resuggerat, humiliorem reddat . Substantiam Ecclesiæ,quam ad dispensandum suscipis, fideliter, ac dis­crete erogare ne dissimules. Scias te alienum essedispensatorem, ut in te dominicum impleatur elo­quium , dicens : Fidelis servus et prudens , quemconstituitDominus super familiam suam , ut detillis escam in tempore. Bospitalitatcm sectare. li­sericordem , prout vires suppetunt , pauperibus teexhibe; quia qui obturat aurem ob clamorem eorum,ut non exaudiat , ipse clamabit, et non exaudietur.Viduæ, orphani , pupillique te benignissiuium pa­torem ac tutorem se habere gaudeant. Opprælis

ne eum TONDENDA. 505

defensiotua subveniat. lllis autem, qui opprimunt,vigor tuus efficaciter contradicet. Et. ita cuncta,Deo adjuvante , præmunias , ut lupus sæviens , se­quacesve illius adhuc in carne vitam agentes, hucillucque debaechantes, et animas innocentium la­niare cupientes , in ovile dominicum ingrediendi,ad perdendas animas locum non habeant: Nulluste favorextollat, nulla adversitas atterat , id est, utnec in prosperis cor tuum elevetur, neque in adver­sis in aliquo dejieiatur; sed omnia , et in omnibuscaute et cum discretione agere te volumus -,ut-abs­que reprehensione ab omnibus vivere comproberis.SanctaTrinitas fraternitatem tuam sua protectioneincolumem custodiat, ut dum tali moderamine inDeo nostro onus, quod suscepisti, peregeris, indie æternæ retributionis , eo dicente , audire me­rearis : Euge, serve bone et fidelis , quia super pau­ca fuisti fidelis , supra multa te constituam, intra,n gaudium Domini tui. Quod ipse tibi præstarelignetur, qui cum Patre , et Spiritu sancto vivit etregnat Deus in sæcula sæculorum. Amen.

Quo tradito, ibunt omnes, quilibet ad locumruum ad se exuendum.

DE BABBA TONDENDA.

Quando primo Clericis barbæ tondentur, dici!ebet, Pontifice sedente eum mitra, Antiphona.

Sicut ros Hermon , qui descendit in montemion , sic descendat super te Dei benedictio.

Psalmus 132. Ecce quam bonum, cum Gloria'atri, et Sicut erat etc., prout supra sub benedic­ione Abbatis, pag. 76. Quo expleto, repetiturata Antiphona : Sicut ros Hermon etc.

22

506 romnmus anusQua [inita, Pontifeæ, deposita mit-ra, surgit,«

stans versus ad illum dicit : 'OBEMUS.

Deus, cujus providentia omnis creatura incrementis adulta congaudet, "precesnostras superhun:famulum tnum , juvenilis ætatis decore laetantem.et primis auspiciis attondendum exaudi, ut inom­nibus protectionis tuæ munitus auxilio, ævoquelargiore provectus , cælestem bene 1- dictionemac­cipiat, et præsentis vitæ præsidiis gaudeat etfn­turæ. Per Dominum nostrum Jesum etc.

DE OFFICIO PSALMISTATUS.

Psalmista, id est Cantor, potest sola jus;-wn!Presbyteri Officium suscipere cantandi, tinent!sibi Presbyterio :

Vide, ut quod ore cantas , corde credas, etquodcorde credis , operibus comprobes.

Et si Episcopus Ctericum ordinans haecfaciat­bene facit. .

Si Ofiicinm Psalmistatns collatum olim ['wadegradando, post degradationem a prima Tantum.­si velit, Ponti/'es: dicit : .

Quia quod ore cantasti , corde non credidisti,nec opere implevisti ; ideo cantandi officium1"Ecclesia Dei a te amovemns. 4/

-——/

PONTIFIG'ALIS RITUSPRO BAPTISMO PARVULORUM.

Ponti/'en:infantem, vel infantes, sine pueros:sacri Baptismum unda immergere, seu pcr/W

vno BAPTISMO PARVULORUM. 507

dere volens,.solitis indumentis in Secretario , velalibi ad ejus libitum, pluoialique oiolacei coloris,et mitra simpliciparatus, et baculo Pastorali ac­cepto, Capellanis, vel aliis Presbyteris et Cle­ricis, superpelliceis indutis, qui ei assistantacministrent, præcedentibus, ad Ecclesiæportam,eætra quam expectant, qui infantes baptizandosdetulerunt, procedit; ibique, deposito baculo, se­det cum mitra in faldistorio, ad ejusdem portæ.limen, cum strato, et ciolacea ceste præparata.Sicque sedens cum mitra, interrogat infantempositum super brachium dextrum illius qui eumdefert, illum nom-ineproprio, eidem imposito, ap­pellando, et dicens: (Siplures fuerint baptizandi,dicat singulariter singulis.)

N. Quid petis ab Ecclesia Dei?Patrinus respondet : Fidem.Ponti/eæ : Fides quid tibi præstat?Patrinus respondet: Vitam æternam.(Etiam singulariter singulis.)Pontifex : Si igitur vis ad vitam ingredi, serva

mandata : Diliges Dominum Deum tuum ex totocorde tuo , et ex tota anima tua , et ex tota mentetua , et proximumtuum sicut te ipsum.

Deinde surgat cummitra, et ter ea,-su et leui­ter in faciem infantis, et dicat semel : Singula­riter singulis.)

Exi ab eo, immunda spiritus, et da locum Spiri­tui aancto paraclit'o.

Postea sedeat cum mitra, et cumpollice faciatsignum Crucis in fronte, et in pectore infantisdicens :

Accipe signum crucis tam in fronte 1- quam incorde 1- : sume fidem caelestium præceptorum , ettalis esto moribus, ut templum Dei jam esse possis.

508 romrtcius rurusSurgat inde, deposita mitra, et stans dicat

Orationem manibus junctis, quod etiam in' reh­quis Orationibus observet. (In plurali pro omni­bus.)

OREMUS.

Preces nostras , quæsumus Domine, clementerexaudi , et hunc electum tuum N. Crucis Dominicaimpressione signatum, perpetua virtute custodi:ut magnitudinis gloriæ tuæ rudimenta servans , percustodiam mandatorum tuorum ad regenerationisgloriam pervenire mereatur. Per Christum Domi­num nostrum. a. Amen.

(Singularitcr singulis.) Deinde imponat manumsuper caput infantis, et adhuc sine mitra dicat : (lnplurali pro omnibus-.)

OBEMUS.

Omnipotens sempiterne Deus, Pater Domini nos­tri Jesu Christi, respicere dignare super hnnc famu­lum tuum N. quem ad rudimenta fidei vocare di­gnatus es : omnem cæcitatem cordis ab eo expelle:disrumpe omnes laqueos satanæ, quibus fuerat colligatus; aperi ei, Domine , januam pietatis tuæ.ut, signo sapientiæ tuæ imbutus , omnium cupidi­tatum fætoribus careat , et ad suavem odorempræceptorum tuorum lætus tibi in Ecclesia tua de­'serviat, et proficiat de die in diem. Per eumdemChristum Dominum nostrum. a. Amen.

Deinde benedicturus salem. (qui semel benedictus.alias ad eumdem usum deservire potest) accepta ni­tra, stans dicat : (Sine mutatione pro omnibus.)

BENEDICTIO SALIS.Exorcizo te, creatura salis , in nomine Dei Patris

omnipotentis f , et in eharitate Domini nostri Jesu

þno BAPTISMO PARVULORUM. 509

Christi 'I-, et in virtute Spiritus sancti ?; exorcizo,te per Deum vivum ?, per Deum verum ?, perDeum sanctum 1-, per Deum 1-qui te ad tutelamhumani generis procreavit, et populo venienti adcredulitatem per servos Suos consecrari præcepit,ut in nomine sanctæ Trinitatis cfficiaris salutareSacramentum ad effugandum inimicum.

Hic deponat mitram, et adhuc stans prosequatur :Proinde rogamus te, Domine Deus noster, ut

hane creaturam salis sanctiücando sancti ']- iices,et benedicendo bene 1-dicas , ut fiat omnibus acci­pientibus perfecta medicina, permanens in visceri­bus eorum, in nomine ejusdem Domini nostri JesuChristi, qui venturus est judicare vivos et mor­tuos , et sæculum per ignem. ly. Amen.

Deinde sedeat cum mitra, et accipiens modicumsatis benedicti, immittat in os infantis dicens : (Sin­gulariter singulis.)

N. Accipe sal sapientiæ : propitiatio sit tibi invitam æternam. n. Amen.

Pontifsa: : Pax tecum. 1).Et cum spiritu tuo.Surgat inde, deposita mitra, et dicat : (ln pta-,

rati pro omnibus.) 'OREMUS .

Deus patrum nostrorum, Deus universæ conditorveritatis, te supplices exoramus, ut hunc famulumtuum N. respicere digneris propitius , et hoc pri­mum pabulum salis gustantem, non diutius esurirepermittas , quo minus cibo expleatur coelesti; qua­tenus sit semper spiritu fervens , spe gaudens , tuosemper nomini serviens. Perduc eum, Dominequæ­sumus, ad novæ regenerationis lavacrum , ut cumfidelibus tuis promissionum tuarum æterna præmia

510 PONTIFICALISlurus

consequi mereatur. Per. Christum Dominum nostrum. ;. Amen.

Accepta mitra, adhuc stans, dicit Eæorcismnm.Exorcizote, immunde spiritus , in nomine Pa 'f­

tris, et Fi 1-lii, et Spiritus -I-sancti. ut exeas etrecedas ab hoc famulo Dei N. Ipse enim tibi im­perat, maledicte"damnate , qui pedibus super ma­re ambulavit , et Petro mergenti dexteram porrexit.Ergo, maledicte diabole, recognosce sententiamtuam, et da honorem Deo vivo et vero , da hono­rem Jesu Christo , Filio ejus , et Spiritui sancto:et recede ab hoc famulo Dei N. quia istum sibi Deuset Dominus noster Jesus Christus ad suam sanctamgratiam et benedictionem, fontemque Baptismatisvocare dignatus est.

Retenta mitra, adhuc stans, et pollice in frontesignans infantem, dicit : (Singulariter sing'ulis.)

Et hoc signum sanctæ Cru 'l-cis , quod nos frontiejus damus, tu, maledicte diabole, numquam au­deas violare. Per eumdem Christum Dominum nos­trum. n. Amen.

Mox, deposita mitra, et adhuc stans, imposita;:manu super caput infantis, dicit : (In plurali proomnibus.)

cams.fEternam, ac justissimam pietatem tuam depre­

cor, Domine sancte , Pater omnipotens , æterneDeus , auctor luminis et veritatis , super hancfamulum tuum N. ut digneris illum illuminare lu­mine intelligentiæ tuæ : munda eum. et sanctifica:da ei scientiam veram, ut dignus gratia Baptismitui effectus teneat firmam spem, consilium rectum,doctrinam sanctam. Per Christum Dominum nos­trum. iy. Amen.

rae BAPTISMOrmvuwn'uu. 511

Accipit mitram, et imposita extrema parte stolaeuper infantem, introducit eum in Ecclesiam, præ-—sedentibusomnibus, quicum eovenerant, dicens : (Inulurali pro omnibus.)

N. Ingredere in templum Dei , ut habeas partemum Christo in vitam æternam. Amen.

Cum fuerint Ecclesiam ingressi, Pontifeæ deponitnitram, et procedens ad fontem, usque ad cancellosæclusioe, cum susceptoribus, dicit clara vocesimulrum illis :

Credo in Deum, Patrem omnipotentem , creato-»'em coeliet terræ. Et in Iesum Christum, Filiumcjus unicum, Dominum nostrum. Qui conceptusestde Spiritu sancto, natus ex Maria Virgine. Pas­ius sub Pontio Pilato , crucifixus , mortuus , et se­pultus. Descendit ad inferos, tertia die resurrexit! mortuis. Ascendit ad caelos, sedet ad dexteramDeiPatris omnipotentis. Inde venturus est judicarevivoset mortuos. Credo in Spiritum sanctum , Sanc­tam Ecelesiam Catholicam, Sanctorum communio­nem, remissionem peecatorum , carnis resurrectio­nem, vitam æternam. Amen.

Pater noster, qui es in cælis, sanctificetur nomentuum : adveniat regnum tuum : fiat voluntas tuasicut in cælo , et in terra. Panem nostrum quoti­dianum da nobis hodie; et dimitte nobis debitanostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris :et ne nos inducas in tentationem; sed libera nos amalo. Amen

Deindeaccipit mitram, et prius quam accedat adBaptisterium, terga vertens ad ipsum, eætra cancel­los, dicat versus infantem.

exoncrsnms.

Exorcizo te , omnis spiritus immu'nde, in no­mine Dei Patris omnipotentis 1', et in nomine Iesu

512 PONTIFIGALISrurus

Christi, Filii cjus, Domini et judicis nostri 'i.et in virtutc Spiritus sancti T, ut discedas ab hocplasmate Dei N. quod Dominus noster ad templumsanctum suum vocare dignatus est, ut fiat templumDei" "vivi, et Spiritus sanctus habitet in eo. Pereumdem Christum Dominum nostrum . qui ventu­rus est judicare vivos et mortuos, et sæculum perignem. n. Amen.

Moæ cum mitra, et adhuc stans, digito accipiatde saliva oris sui, et tangat aures et nares infantis.Tangendoveroaurem deæteramet sinistram , dicat :(Singulariter singulis.)

Ephphetha , quod est, adaperire.Deinde tangat nares, dicens :ln odorem suavitatis. Tu autem effugare, dia­

bole , appropinquabit enim judicium Dei.Postea sedens ibidemcum mitra, interrogat bap­

tizandum nominatim, dicens :N. Abrenuntias satanæ?Patrinus respondet : Abrenuntio.Pontifeæ: Et omnibus operibus cjus.Resp. Patrinus : Abrennntio.Pontifeæ : Et omnibus pompis ejus?Resp. Patrinus : Abrenuntio.Deinde Pontifeæ, adhuc sedens cum mitra, intin­

git pollicem in oleo Catechumenorum, et infantemangit in pectore, et inter scapulas, in modum Cru­cis, dicens semel :

Ego te linio 1-oleo salutis in Christo Iesu Domi­no nostro , ut habeas vitam æternam. n. Anien.

Deinde pollicem, et inuncta loca abstergit bomba­cio, vel re simili. Meæ depositis mitra simplici, ptu­viali et stola violaceis, accipit stolam, et pluvialealbi coloris, et mitram auriphrygiatam; et tunc in­

pao BAPTISMO PARVULORUM. 513

greditur Capellam Baptisterii, ubi, sedensante os-.tium Fontis, interrogat, expressonomine, baptizan­dum, Patrino respondente.

N. Credis m Deum Patrem omnipotentem, crea­torem cæli et terræ?

Patrinus respondet: Credo.Pontifeæ : Credis in Jesum Christum, Filium

ejus unicum, Dominum nostrum, natum, et pas­sum."Patrinus respondet.' Credo.Pontifeæ: Credism Spiritum sanctum, sanctam

Ecclesiam Catholicam, Sanctorum communionem,remissionem peccatorum , carnis resurectionem,vitam æternam.

Patrinus respondet : Credo.

Subinde, eæpresso nomine baptizandi, Ponti/ea:adhuc sedens cum mitra, dicit :

N. Vis baptizari?Patrinus respondet : Volo.Si baptizet per immersionem, Ponti/ea: mitram

retinens, surgit, et accipit infantem : et advertens nelædatur, caute caput ejus immergit in aquam, ettrina mersione baptizans, semel tantum dicit :

N. Ego te baptizo in nomine Pa 'I-tris , et Fi 'f­lii, et Spiritus 'l- sancti.

Mon: Patrinus, vel Matrina, vel uterque simul,infantem de sacro Fonte levant suscipientesillum demanu Pontificis.

Si vero Pontifeæ per infusionem baptizet, Patri­no, vel Matrina, vel utroque (si amboadmittantur)infantem tenente, Ponti/eæ, adhuc sedens"cum mitra,vasculum, vel urceolum accipit cum aqua baptisma­Ii, et aliquo Capellano lancem supponente ad reci­piendam aquam, ter de ea fundit super caputinfan­

22.

514 PONTIFICALISanus

tis in modum Crucis, et simul verba proferens, se­met tantum distincte et attente dicit :

N. Ego te baptizo in nomine Pa 1- tris, fundat 'primo , et Fi 1- lii, fundat secundo, et Spiritus ':­sancti, fundat tertio.

Si verodubitatur an infans sit baptizatus, utaturhac forma.

N. Si non es baptizatus , egote baptizo in nominePa 1-tris , et Fi 'l- lii, et Spiritus 'I-sancti.

(Singulis.) Deinde Ponti/"ea: sedens, et retinat:mitram, intingit pollicem in sacro Chrismate, etungit infantem in summitate capitis in modumCrucis , dicens :

Deus omnipotens , Pater Domini nostri Jesu­Christi, qui te regeneravit ex aqua et Spiritusancto, quique dedit tibi remissionem omniumpeccatorum (hic inungit) ipse te liuiat Chrismatesalutis 1- in eodem Christo Jesu Domino nostro invitam æternam. lp. Amen.

Pontifeæ: Pax tibi. a. Et cum spiritu tuo.Tum bombacio,autre simili, abstergit pollicem

suum et locum inunctum. Deinde etiam sedens cummitra, imponit capiti infantis linteolum candidum,loco vestis albæ, dicens :

Accipe vestem candidam, quam immaculatamperferas ante tribunal Domini nostri Jesu Christi,ut habeas vitam æternam. 17.Amen.

Postea pariter sedendo cum mitra, dat infanti,vel Patrino, candelam accensam, dicens :

Accipe lampadem ardentem , et irreprebensibiliscustodi Baptismum tuum; serva Dei mandata, utcum Dominus venerit ad nuptias , possis occurrereei , una cum omnibus Sanctis, in aula cælesti , bu­

pno BAPTISMOpsnvunonuu. 54 5

beasquo vitam aeternam , et vivas in sæcula sæculo­rum. n. Amen.

Postremo dicit, etiam sedendocum mitra :N. Vade in pace, et Dominus sit tecum. Bt-Amen.Ac demum, sedens adhuc cum mitra, moneat sus­

ceptores de spirituali cognatione, quam contraxe­runt cum baptizato, baptizatique patre et matre;et de obligatione, quam habent, ubi opus fuerit,opportune docendibaptizatum, tamquam filiumspiri­tualem, fidei rudimenta,- unde ad hujusmodi mu­nus,,qui ea ignorant, non admittantur.

Si vero fuerint plures baptizandi, masculi, seu['a-mimi, in Cathechismo masculi statuantur ad "deo;;ram, fæminæ vero ad sinistram; et omnia pariterdicantur, ut supra in proprio genere, et in numeroplurali. Quod si fuerint masculi et fæminæ simulbaptizandi, omnia dicantur in numero plurali, sedin genere maSculino, etiam si sint plures fæminæquam masculi. .

Quædam vero non in numero plurali pro omni­bus, sed in numero singulari pro singulis dici opor­tet; in genere tamen masculino pro masculis, et ingenere faemininapro fæminis, ut notatur in RitualiRomano in rubrica post Baptismum parvulorum;sed nos pro majori commoditate adnotauimus inpropriis locis in rubricis parenthesi notatis, ita utquando dicitur in tali rubrica : Singulariter singu­lis, intellige quod illa verba, vel actiones usque adaliam rubricam dici vel fieri debent singulariter sin­gulis, et primum masculis, deinde fæminis, mutatosolum gene-re,ut dictum est supra. Quando vero insimili rubrica dicitur : In plurali pro omnibus, in­tellige quod illa verba usque ad aliam rubricam dicidebent semel, sed pro omnibus in plurali, mutato so­lum genere, si omnes sint foeminae.

5l6 mum-'laus lurusPontifeædemum, completo baptismate, sedens ad­

huc cum mitra, lavat manus more solito; et indeeodemcomitatu, eodemquemodo, quo baptizatumaccessit, eo, unde venerat, revertitur.

PONTIFICALIS BJTUS

PRO ADULTOBUM BAPTISMO.

Pontifeæ, adultos sacri Baptismatis unda-merge­re seu perfundere volens, prius diligenter inquirat :

An adulti baptizandi in Christiana Fide, ac sanc­tis moribus sint instructi, et an scientes , et volentesad Baptismum accedant.

Ne quis, jam baptizatus, imperitia, vel errore,aut ad Quæstum, vel ob aliam causam, fraude, do­love, iterum baptizari velit.

ln Sabbato Sancto Paschatis vel Pentecostes , lm­jusmodi Baptismum solemniter ministrari curet :nisi Catechumeni, rite instructi, Baptismum suumin longum tempus diderri ægre ferant .

Cum igitur hujusmodi Baptismus ministrandiserit, disponuntur suis locis sequentia :

In Secretario : Altare cum Cruce. et candelabri:cum cereis; baculus Pastoralis a latere Epistolæ.

Super altare autem : Mitra simpleæ, pectorale,pluviale et stola coloris violacei, Cruæ pectoralis,cingulus'albi coloris, alba , amictus, et si Pontifexerit Begularis, superpelliceum; omnia velo sericoviolaceo cooperta.

Item faldistorium cum veste et pulvinis violaceissuper tapete, ante idem altare.

vno mun-tonum BAPTISMO. 517

lnsuper sedes Pontificalis cum pulvino violaceo, ettapete, si Ponti/eæ erit in propria Ecclesia.

Ad valvas Ecclesiæ, et ad ostium cancellorumBaptistcrii: Faldistorium coopertum veste viola­cea, super strato.

ln Abaco ejusdem Secretarii : Bacile, et buccalecum aqua. Mappæ pro gremio, et manibus. Can—delabra duo cum cereis. Clava Cardinalitia, siPontifeæ erit S. R. E. Cardinalis, liber hic, etbugia.

In P'resbyterio, et Choro : Altare cumpallio vio­laceo, Cruce, et candelabris cum cereis. Faldis­torium cum veste, ct pulvinis violaceis supertapete. Sedes Pontificalis tecta violaceis, si Pon­tifeæ, ut supra, erit in prop-ria Ecclesia.

In Baptisterio : Fons late patens pro immer­sione Catechumeni. Faldistorium cum veste alba,et tria scabella circa illud super tapete, intracancellos ante ostium Fontis.

ln Abaco ejusdem Baptisterii : Pelvicula cumsale, Vascula duo, cum bombacio madido sanctisOleis, alterum Chrismatis, alterum Catechume­norum. Bombacium siccum pro abstersione loco­rum inunctorum. Paramenta albi coloris, videli­cet, mitra auriphrygiata, pluviale, et stola,cooperta velo serico albo. Chrismalia, seu candi­di linteoli, et vestes candidæ pro numero Neo­phytorum. Item et cerei eisdem tradendi. Vasa,cum mica panis ad lavandas manus. Mappæ adeas tergendas, et pro gremio.

Pontifex igitur, paratis onmibus de mane, insecretario lavat prius manus, deinde super roche­tum, sive superpelliceum, si sit Regularis, accipitamictum. albam, einaulum. Crucem vecta-ratem,

518 PONTIFIGALISuirus

stolam, ac pluviale violacei coloris, pectorale, c!mitram. '

Postmodum, cum toto Clero suæ Ecclesiæ, or­dine processionali accedit ante altare majus, rei'ejusdem Secretarii, ubi genu/leæus super faldis­torio, deposita mitra, genu/lectentibus pariteromnibus, pias mente ad De-umpreces effundat, «:tantum Sacramentum digne valeat ministrare.

Deinde, ad implorandum diuinum auxilium.surgens, se signat, et dicit :

Deus in adjutorium meum intende. a. Domine.ad adjuvandum me festina.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto. ip.Sicuteratin principio, et nunc, et semper, et in saeculasæculorum. Amen.

Postea stans ibidem, incipiat, prosequentibusClericis, Antiphonam :

Effuudam super vos aquam mundam , et munda­bimini ab omnibus inquinamentis vestris , dicitDominus.

PSALMUS 8.

Domine , Dominus nos­ter : *quam admirabile estnomen tuum in universaterra?

Incæpto Psalmo, Ponti­feæ , accepta mitra, sedebituel in sede, si fuerit in pro­pria Ecclesia, velin faldis­torio in plano Epistola.

Quoniam elevata estmagnificentia tua : ' supercælos.

Ex ore infantium , etlactentium perfecisti lau­dem propter inimicostuos,

* ut .dcstruas inimicum ,etultorem.

Quoniam videbo celostuos . opera digitorumtuorum : ' lunam, et stel­las, quæ tu fundasti.

Quid est homo, quodmemor es ejus? aut liliushominis, quoniam visitaseum?

Minuisti cum paulo mi­nus ab Angelis, gloria ethonore coronasti eum : 'et constituisti eum superopera manuum tuarum.

PBO ADULTORUM BAPTISMO.

Omnia subiecisti subpedibus ejus: * oves, etboves universas, insuperet pecora campi.

Volucres cæli, et piscesmaris : ' qui perambulantsemitas maris.

l

519Domine, Dominus nos-'

ter : * quam-admirabile estnomen tuum in universaterra!

Gloria Patri. Sicut eratetc. '

Psalmus 28. Afferte Domino filii Dei : * afferteDomino filios arietum, ut supra, pag. 360, cumGloria Patri.

,PSALMUS 41.

Quemadmodum deside­rat cervus ad fontes aqua­rnm : ' ita desiderat animamea ad te Deus.

Sitivit anima mea adDeum fortem vivum : *quando veniam, et appa­rebo ante faciem Dei?

Fuerunt mihi lacrymæmeæ panes die, ac nocte :* dum dicitur mihi quoti­die : ubi est Deus tuus?

H recordatus sum, eteffu i in me animammeam : ' quoniam transi­bo in locum tabernaculiadmirabilis, usque ad do­mum Dei.

ln voce exultationis, etconfessionis : ' sonus epu­lantis'.

Quare tristis es animamea? ' et quare conturbasme?

Spera in Deo, qnoniamadhuc confiteor illi : ' sa­

lutare vultus mei. et Deusmeus.

Ad meipsum anima meaconturbata est : ' propte­rea memor ero tui de terraJordanis. et Hermoniim amonte modico.

Abyssus abyssum invo­cat, 'in vocecataractarumtuarum.

Omnia excelsa tua, etfluctus tui ' super metransierunt.

In die mandavit Do­minus misericordiam su­am : ' et nocte canticumejus.

Apud me oratio Deovitæmeæ; * dicam Deo : Sus­ceptor meus es.

Quare oblitus es mei? 'et quare contristatus inee­do, dum amisit me inimi­cus?

Dum confringuntu r ossamea ; ' exprobraverunt mi­

'5'20­

hi, qui tribulant me inimi­ci mei.

Dum dicunt mihi persingulos dies : ubi estDeus tuus? *quare tristises, anima mea? et quare

PONT!FIGALIS RITUS

Spcra in Deo, quoniamadhuc confitebor illi : ' salutare vultus mei, et Deusmeus.

Gloria Patri.etc.

Sicut erat