Polio Eradikasyon Programı - Hacettepe …°O ERADİKASYONU STRATEJİLERİ • Rutin aılama çalımaları • Destek aılama çalımaları –Ulusal aı günleri –Mop-up aılama

Dr. Levent AKIN

Polio Eradikasyon Programı

Foça – Şehir merkezi

• Dr Ümit Özdemirer’ e

teşekkürler

• 1988’de Dünya Sağlık

Assamblesi’nde tüm

ülkelerde polionun ortadan

kaldırılması kararı

alınmıştır.

• 1990’da “Dünya Çocuk

Zirvesi”nde aynı karar ülke

liderleri tarafından

onaylanmıştır.

Polio Eradikasyon Programı

POLİONUN ERADİKASYONU HEDEFİ

NEDİR?

Polionun eradikasyonu

hedefi; sadece klinik

olarak vakaların

görülmemesi değil, aynı

zamanda hastalığa

neden olan

polio virüsünün yok

edilmesidir.

POLİO ERADİKASYONU STRATEJİLERİ

• Rutin aşılama çalışmaları

• Destek aşılama çalışmaları

– Ulusal aşı günleri

– Mop-up aşılama çalışmaları

• AFP ve vahşi poliovirus

sürveyansı

AFP SÜRVEYANSI PERFORMANSI

GÖSTERGELERİ

Gösterge: Hedef

1.15 yaş altındaki her 100 000 1 vaka/100 000

kişide non-polio AFP vakası

2. “Uygun” gaita numunesi % 80

toplanan AFP vakalarının oranı

Polio İmportasyon Planı

Genelgesi

05.07.2002 tarih

2002/67-6191 sayı

POLİO ERADİKASYONU PROGRAMI

ŞÜPHELİ VAKA

•15 yaşından küçük bir kişide

şiddetli travma haricinde,

herhangi bir nedenle akut

flask paralizi olması,

•15 yaşından büyük kişilerde

hekimin klinik olarak

poliodan şüphelendiği akut

flask paralizili hastalar.

Akut flask paralizi

Guillain-Barre

Sendromu

travmatik nevrit

transvers myelit

Poliovirüs

diğer virüsler

diğer (toksin, vs.)

Enteroviruslar

AFP

Vahşi poliovirusKesin

Polio

Vahşi

poliovirus

yok

Uygun

olmayan

numune

İki uygun

numunepolio

değil

polio

değil

Rezidüel

paralizi,

ölüm veya

izleyememe

Olası polio

Rezidüel

paralizi yok

polio

değil

Uzman

kurulu

AFP Vakalarının Virolojik Sınıflaması

Akut Flask Paralizi

Vaka Bildirimi İçin

Aktif Sürveyans

“Aktif sürveyans” nedir?

• Hastanelerin düzenli ziyareti ile aktif

olarak bilgi toplama sistemidir.

AFP vakalarının araştırılmasındaki

beklentiler

•Vakalar paralizinin başlangıcından

itibaren ilk 7 günde bildirilmeli

•Vakalar bildirimden sonra 48 saat içinde

incelenmeli

•AFP vakalarının en az % 80’inden uygun

gaita numunesi alınmalı

•AFP vakalarının takibi 60. günde

yapılmalı

• Belirlenen hastanelere haftalık ziyaretlerle (haftanın aynı günü) bir önceki haftanın vakaları hakkkında bilgi alınmalıdır.

• Sorumlu kişi ile görüşülmeli - 15 yaş altındaki AFP vakaları sorulmalıdır

• Kayıtlar mutlaka incelenmelidir (yatan hasta, acil, poliklinik)

• Eğer AFP vakası saptanırsa, vaka incelemesine başlanmalı, ilk numune alınmalı ve vaka bildirimi yapılmalıdır

“Aktif sürveyans”

Neden “aktif” AFP sürveyansı ?

• Eksik vaka bildirimi - polio sürveyansında

temel sorun

• Hastanelerden pasif vaka bildirimi

güvenilir değil

• AFP vakaları hastanelere yatmakta, ancak

hiç bildirilmemektedir

• Sürveyansın daha aktif olması

gerekmektedir

AFP vakaları neden bildirilmiyor?

• Klinisyenler GBS ile polionun ayırıcı tanısını

klinik olarak yapabileceklerini düşünmekte,

gaita incelemesi ile polioyu ekarte etmeyi

gereksiz bulmaktadır.

• Hastanelerdeki sağlık personeli AFP vaka

bildiriminden habersizdir.

• AFP bildirimini bilen hastane personeli

motive değil - “pasif” bildirim her zaman bir

toplum sağlığı sorunudur

Sıcak AFP vakası

(Sıcak vaka)-1

· 15 yaş altındaki AFP vakalarında risk

faktörlerinden en az birisinin bulunması;

• Poliomyelit benzeri klinik tablosu olan veya,

• 3 dozdan az OPV aşısı almış veya,

• Vakanın kendisinin veya temaslılarının poliomyelitin endemik olduğu bir ülkeye seyahat öyküsü bulunan veya,

• Vahşi poliovirüsün son dönemde görüldüğübölgelere komşuluğu olan yüksek risklibölgelerden bildirilen vakalar.

Poliomyelit açısından yüksek riskli bölge:

0 yaş grubu 5’li karma aşı 3.dozu %95 ve OPV aşı

oranı %90’in altında kalan bölgeler

AFP sürveyans göstergeleri hedefin altında kalan

bölgeler

Poliomyelit epidemiyolojisi ve vahşi virüs yayılımı

dikkate alındığında risk altında olduğu düşünülen

bölgeler: Kötü alt yapı koşullarına sahip yöreler (gecekondu bölgeleri gibi),

Vahşi poliovirüs vakasının en son görüldüğü iller(Şanlıurfa, Ağrı vb..)

ve onlara komşu bölgeler,

Göç alan ve nüfus hareketlerinin yoğun olduğu yöreler (tarım işçisi,

göçerler, mülteci, kaçak giriş, sınır ticareti olan alanlar, liman vs giriş

kapısı olan alanlar)

Herhangi bir yaştaki kişide poliomyelit benzeri

klinik tablonun bulunması ve klinisyenin

poliomyelitten şüphelenmesi durumu da sıcak

AFP vakası olarak değerlendirilir.

Yukarıda sayılan risk faktörlerinden herhangi

birini taşıyan bir kişiden paralizisi olmasa bile

poliovirüs izole edilmesi durumuna sıcak vaka

denir.

Sıcak AFP vakası

(Sıcak vaka)-2

AKUT FLASK PARALİZİ VAKASI

UYGUN NUMUNE

PARALİZİ BAŞLANGICINDAN İTİBAREN İLK 14

GÜN İÇİNDE EN AZ 24 SAAT ARALIKLA İKİ GAİTA

NUMUNESİ (GEÇ VAKALARDA İLK 6 HAFTA

İÇİNDE SAPTANMIŞSA NUMUNE ALINIR)

UYGUN NUMUNE ALINAMADIYSA

TERCİHEN 5 YAŞ ALTI, YOKSA 15 YAŞ ALTI 5

TEMASLIDAN BİRER NUMUNE (UYGUN NUMU-

NE ALINAN VAKALAR SICAK VAKA DEĞİLSE,

TEMASLI NUMUNESİNE GEREK YOKTUR*)

NUMUNELER +2 +80C’DE KORUNARAK EN

GEÇ 3 GÜN İÇİNDE SOĞUK ŞARTLARDA

LABORATUVARA ULAŞTIRILACAK

3 GÜN İÇİNDE ULAŞTI-

RILAMIYORSA -

200C’DE SAKLANACAK

BAŞKA BİR İLE AİT VAKA

SAPTANMIŞSA İLGİLİ İLE

HABER VERİLECEK

VAKA İZLEME ALINARAK 60 GÜN BOYUNCA

İZLENECEK VE 60. GÜN SONUNDA VAKA

İNCELEME FORMUNDA VAKANIN SON

DURUMU VE TANISI BELİRTİLECEKTİR.

SICAK VAKA AYRIMI

YAPILARAK POLİO

İMPORTASYON PLANI

GENELGESİ UYGULANACAK

UYGUN NUMUNE ALINAMAMIŞ VE 60. GÜN

SONUNDA KALICI PARALİZİSİ OLAN/ÖLEN

VAKALARDA UZMAN KURULUNA

SUNULABİLMESİ İÇİN, HASTANE DOSYASI DA

VAKA İNCELEME FORMU İLE BİRLİKTE

GÖNDERİLECEKTİR.

SICAK

VAKA

•Belirlenen AFP vakasının SICAK

VAKA olup olmadığına karar verecek

ve sıcak vakalar hızla incelenecek ve

sonuçlandırılacaktır.

•Sıcak vaka saptanması halinde Vaka

Bildirim Formu derhal faks ile gönde-

rilecek ve telefon ile de bildirim teyid

edilecektir.

•Sıcak vakalarda, vakanın yanı sıra

en az 5 temaslısından da numune alı-

nacak, numuneler derhal laboratuva-

ra gönderilecek, bildirim ve laboratu-

var formunda vakanın SICAK VAKA

olduğu belirtilecektir.

•Sıcak vakadan ve temaslılarından

numune alındıktan sonra vakanın ya-

kın temaslılarının aşılanma durumları

hızla gözden geçirilecek, vaka ve aşı-

sız/eksik aşılı temaslılarına OPV aşısı

yapılacaktır.

•Eğer vakanın bulunduğu bölgede ru-

tin aşı oranı %80’in altında ise 0-59

ay grubundaki çocukların eksik aşı-

larını tamamlamaya yönelik, bölge

çevresini de içeren, rutin aşılama

çalışmaları başlatılacaktır.

İL PEP SORUMLUSUNUN GÖREVLERİA

KU

T F

LA

SK

PA

RA

LİZ

İ V

AK

AS

IPoliomyelit benzeri klinik

tablo (ateş+ani paralizi+ asi-

metri+ ekstremite tutulumu)

3 dozdan az Polio aşısı

almış

Kendisi veya temaslısının

poliomyelitin endemik oldu-

ğu ülkeye seyahat öyküsü

Vahşi poliovirüsün son dö-

nemde görüldüğü bölgelere

komşuluğu olan yüksek

riskli bölgelerden bildirim

Herhangi yaştaki bir kişide

poliomyelit benzeri klinik

tablo ve klinisyenin polio-

myelitten şüphelenmesi

Eksik aşılı, endemik bölge-

ye seyahat öyküsü olan

veya yüksek riskli bir bölge-

den bildirilen kişide paralizi

olmasa bile poliovirüs izole

edilmesi

POLİO ERADİKASYONU PROGRAMI

ŞÜPHELİ VAKA

HEMEN

1. Telefon ile İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilir.

2. Vaka Bildirim Formu doldurulur.

VAKA ARAŞTIRMASI SALGIN ARAŞTIRMASI

İmportasyon planı

gerekleri yerine

getirilmelidir

AFP Aktif Surveyans İl İzlem Formu 1a .

(Sağlık Müdürlüğünde dosyalanacak)

İl:

Tarih:

AFP VakasıSıra

No

Ziyaret

edilen

yerin adı+ -

Ziyaret

tarihi

Görüşülen

kişinin adı,

soyadı

İmzası

Görüşen

kişinin

adı, soyadı

Açıklamalar

1

2

3

4

5

6

7

8

Vahşi Virüs İzolasyonu Durumunda

Yapılacak Aktiviteler

• Tanım: Olası poliomyelit vakasından (paralitik veya non

paralitik) intra tipik inceleme (Intratypic differentiation of

Polioviruses - EIA, nucleic acid hybridization, PCR -

RRL only) ile vahşi virüs olduğunun gösterilmesi

durumudur. Aşı türevi poliovirüs, saptanması

durumunda yapılacak aktiviteler aynıdır.

• Bir vahşi poliovirüsün izole edilmesi ulusal bir acil durum

olarak değerlendirilecektir.

• Yapılacak aktiviteler Daimi genelgede ayrıntılı olarak

açıklanmıştır.

Aşıya bağlı paralitik polio

vakaları Mutasyon veya replikasyon nedeniyle nörovirulans

kazanan Sabin suşları

18 yaşından büyüklerde daha sık

İmmün yetmezliği olanlarda daha sık (gn. B lenfosit

azlığı/fonk. bozukluğuna bağlı agammaglobülinemi,

hipogammaglobülinemide 7.000 kez fazla)

Vakalarda en sık Tip 3, temaslılarda en sık Tip 2’ye

bağlı

Bebeklere maternal antikorlar ile korundukları

dönemde OPV uygulandığında aşıya bağlı

paralizilerin azaldığı düşünülmekte

Aşıya bağlı paralitik

polio vakaları

İlk dozdan sonra sık (1/700.000 doz, diğer dozlara

oranla 7-21 kez fazla)

Sonraki dozlarda azalır (1/6-9 milyon doz)

Ortalama 1/2-3 milyon doz

Yapılan büyük çaplı çalışmalara göre sıklık;

1/ 3.3 milyon doz (8 ülkede DSÖ tarafından 1980-

84 arasında yapılan çalışma)

1/2.5 milyon doz (ABD’de 1980-89 arasında

yapılan çalışma)

1/2.4 milyon doz (temaslılarda 1/7.6 milyon doz)

(CDC tarafından 1980-94 arasında yapılan

çalışma)

Aşıya bağlı paralitik polio vaka tanımı

(DSÖ, Avrupa Bölge Bürosu)

Akut Flask Paralizisi olan bir vakada:

• Alınan numunede aşı virusunun saptanması ve

• Vakanın klinik bulgularının polio ile uyumlu olması ve

• 60 gün sonunda kalıcı paralizi

• 60 gün içinde vakanın ölmesi

• klinik olarak polioyu destekleyen bulgular

• 4-30 gün öncesinde OPV ile aşılanma veya 4-75 gün

öncesinde aşılanmış biri ile temas hikayesi olması ve

• Diğer AFP ile seyreden hastalıkların olmadığının

kanıtlanması.

Aşı türevi poliovirüse (Vaccine-Derived

Poliovirus-VDPV) bağlı ortaya çıkan vakalar

•Moleküler özellikleri aşı virüsü ve vahşi virüsten

farklı, vahşi virüs benzeri nörovirülans ve

bulaştırıcılık özellikleri kazanmış virüslere bağlı

ortaya çıkan vakalardır.

•Bu tür vakaların en önemli nedeni rutin aşı

hızlarının düşüklüğüdür.

•Aşı virüsü kişiden kişiye yayılmakta,

nörovirulansı ve bulaştırıcılık özelliği

artmaktadır.

POLİO VİRUS TÜR SAPTANMASI

Ekim 2000 tarihindeki Hispaniola

salgınından sonra laboratuvarda

üretilen poliovirüsler, sekanslama

ile incelenmeye başlanmıştır.

Genetik dizilim sonuçlarına

göre;

•Sabin aşı virüsünden

%1’den az farklılık gösteren

sonuçlar Sabin-like olarak,

•%1-%15 farklılık gösteren

sonuçlar aşı türevi polio virüs

(VDPV) olarak ve

•%15’den fazla farklılık

gösteren virüsler de vahşi

virüs olarak tanımlanmıştır.

Mısır

Type 2, 1988-93

32 vaka

cVDPVs salgınları(dolaşan aşı türevi poliovirüsleri)

Filipinler

Type 1, 2001

3 vaka

Hispaniola

Type 1, 2000-1

22 vaka

Madagaskar

2002, type 2

4 vaka

cVDPV Riski

• endojen vahşi virüs dolaşımının olmaması

• rutin aşılama oranlarının düşüklüğü

• OPV kullanımının devam etmesi

Dolaşan Aşı türevi Poliovirüs

vakaları, 2000-2014

31

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014Onset of most

recent case

Mozambique 2 02-Jun-11

Myanmar 1 4 06-Dec-07

Indonesia 46 26-Oct-05

China 2 11-Nov-04

Philippines 3 26-Jul-01

DOR/Haiti 12 9 12-Jul-01

Total type 1 12 12 0 0 2 46 1 4 0 0 0 2 0 0 0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014Onset of most

recent case

Nigeria 3 22 71 68 155 27 34 8 4 19 22-Jun-14

Pakistan 16 48 18 27-May-14

Cameroon 4 12-Aug-13

Niger 2 2 1 1 1 11-Jul-13

Chad 1 12 4 12-May-13

Afghanistan 5 1 9 3 13-Mar-13

Somalia 1 6 1 9 1 1 09-Jan-13

Kenya 3 29-Aug-12

DRCongo 13 5 18 11 17 04-Apr-12

China 2 06-Feb-12

Yemen 9 05-Oct-11

India 15 2 18-Jan-10

Ethiopia 3 1 16-Feb-09

Madagascar 1 4 3 13-Jul-05

Total type 2 0 1 4 0 0 6 24 71 85 184 55 65 68 65 37

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014Onset of most

recent case

Yemen 3 1 12-Jul-13

Ethiopia 1 5 17-May-10

Cambodia 1 1 15-Jan-06

Total type 3 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 5 0 3 1 0

Country

Country

cVDPV type 22

cVDPV type 12

Country

cVDPV type 32

Dolaşan Aşı türevi Poliovirüs

vakaları1, Son 6 Ay2

32

Aşı türevi poliovirüse (Vaccine-Derived

Poliovirus-VDPV) bağlı ortaya çıkan vakalar

Aşı türevi poliovirüs, vahşi poliovirüse benzer

özellikler gösterdiğinden saptanması durumunda

yapılacak aktiviteler aynıdır.

Aşı türevi virüslere bağlı ortaya çıkan salgınlar

da OPV aşısının uygulanması ile kontrol altına

alınabilmektedir.

Türkiye’de bugüne dek VDPV saptanmamıştır.

DÜNYADA DURUM

DÜNYADA DURUM

1991 DSÖ

Amerika

bölgesinin son

vahşi polio vakası

Batı Pasifik

Bölgesi

Mum Chanty

Kamboçya 1997

1997 DSÖ Batı

Pasifik

Bölgesinin son

vahşi polio

vakası

Avrupa Bölgesi

Melik Minas

Türkiye 1998

1998 DSÖ

Avrupa

bölgesinin son

vahşi polio

vakası

Dünyada Durum- 2013-14

Hedef: 2015 sonu itibarıyla

Polio virüs dolaşımının durdurulması

Polio endemik ülke sayısı: 3

Pakistan, Nijerya, Afganistan

Ocak-Aralık 2013 = 416 VAKA

1 Ocak-16 Eylül 2014 = 178 VAKA

2013’ün aynı döneminde 264 vaka mevcuttu.

2013 ve 2014 Verileri kıyaslaması(01 Ocak - 19 Ağustos)

Veriler 1 Ocak - 20 Ağustos 2013 ve 1 Ocak - 19 Ağustos 2014 arasını kapsamaktadır

Data in WHO HQ as of 19 August 2014

>90 days

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2014

African 11642 12912 56 16 43 32 1705 1770 583 as of 18 August

Central 2040 1971 0 10 29 9 302 247 44

South/East 2857 3212 13 1 6 4 671 719 253

West 6745 7729 43 5 8 19 732 804 286

American 846 933 0 0 0 1 301 262 114 as of 15 August

Eastern Mediterranean 6661 6939 136 130 0 1 885 882 113 as of 18 August

European 994 915 0 0 0 0 362 391 93 as of 18 August

South East Asian 33053 32708 0 0 5 0 3965 4905 1307 as of 18 August

Western Pacific 3236 3520 0 0 1 0 1141 1581 614 as of 19 August

Global 56432 57927 192 146 49 34 8359 9791 2824

Data received

in HQTotalWHO region

AFP Cases Wild VirusPolio

Compatible

Pending Final

Classification

Son 6 aydır vahşi virüs kökenli vaka görülenler

Endemik Ülkeler

Poliovirus tip 1

2 Paralizi başlangıcı 20 Ağustos 2013 – 19 Ağustos 2014

1 Aşı Derivesi ve Çevresel Sürveyans ile tespit edilen vakaları kapsamamaktadır

Son 6-12 aydır vahşi polio virüs kökenli vakası olanlar

Data in WHO HQ as of 19 August 2014

Son 12 ayda ki Vahşi Poliovirüs kaynaklı

Vaka¹ Sayısı² (19 Ağustos 2014)

Cameroon 09-Jul-14 6 9

Equatorial Guinea 03-May-14 5 5

Ethiopia 05-Jan-14 1 8

Nigeria 27-May-14 11 11

AFR 09-Jul-14 23 33

Afghanistan 17-Jun-14 14 17

Iraq 07-Apr-14 2 2

Pakistan 27-Jul-14 25 180

Somalia 03-Jun-14 11 21

Syria 21-Jan-14 11 35

EMR 27-Jul-14 63 255

Global 27-Jul-14 86 288

CountryOnset of most

recent case

Number of

districts

Total WPV

(all type1)

Olası importasyon sonrası yayılma riski

olan bölgeler

ÜLKEMİZDE

AFP SÜRVEYANSI VE

AŞILAMA DURUMU

0

20

40

60

80

100

85 87*89 91 93 95

**97 99

2001

2003

2005

2007

2009

2011

2013

Vaka sayısı

0

20

40

60

80

100%

UAG VE MOP-UPPEP

•Klinik sınıflandırma(1989’dan itibaren) **Virolojik sınıflandırma (1997’den itibaren)

***2013 (12 aylık)

PEP

Polio vakaları ve Polio-3 (DPT+IPV+Hib 5’li karma 3.doz)

kapsayıcılığı, Türkiye, 1985-2013***

T.C. Sağlık BakanlığıTürkiye Halk Sağlığı Kurumu

2013 yılı 5’li karma 3.dozu aşı

oranları

0,31

0,17

0,28

0,130,19

0,45

0,25

0,62

0,961

0,84

1,171,08

0,89

1,161,23

0,9

1,121,03

1,151,18

0,920,9

0,950,93

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

POLİO DIŞI AFP HIZI

TÜRKİYE, 1990-2013, 2014*

*2014 Ocak-Ağustos dönemini

kapsamaktadır.

0 0,5 1 1,5 2 2,5

Marmara

Karadeniz

İç Anadolu

Güneydoğu

Ege

Doğu

Akdeniz

TÜRKİYE

2010

2011

2012

2013

BÖLGESEL AFP HIZI

TÜRKİYE, 2010-2013


Polio dışı AFP hızı,

Türkiye, 2012

2013 yılı AFP hızı


İllere göre AFP İnsidansı 2014

(Ocak-Ağustos)

16

45

36

6670

8088

83 83 8479,65

82,1178

858582848779

8883

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

Uygun gaita numunesi oranıTürkiye, 1994-2013, 2014*

*2014 Ocak-Ağustos dönemini

kapsamaktadır.

0 20 40 60 80 100

Marmara

Karadeniz

İç Anadolu

Güneydoğu

Ege

Doğu

Akdeniz

TÜRKİYE

2010

2011

2012

2013

Bölgelere göre uygun gaita numunesi oranı, Türkiye, 2010-2013


Uygun gaita numunesi oranı, Türkiye, 2012


Uygun gaita numunesi oranı, Türkiye, 2013


AKTİF SÜRVEYANS


İller Aktif Sürveyans İzlem Durumu, Türkiye, 2012

İller Aktif Sürveyans İzlem Durumu, Türkiye, 2013

AFP vakaları bildirimi 2010-2013

N2010=218, N2011=202, N2012=177, N2013*=231

9

11

14

21

39

28

26

19

10

1213

16

23

15

20

15

21

14

19

9

15

1717

1211

14

16

12

14

16

18

9

17

14

11

25

20

8

25

1918

141414

1112

31

35

0

5

10

15

20

25

30

35

40

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2010 2011 2012 2013


29

19

23 23 23

39

20

10

0

5

10

15

20

25

30

35

40

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

AFP vakaları bildirimi 2014

N2014*=186 (*Ocak-Ağustos)

2014


02468

101214161820

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 30 31 33 35 46 54 64 82

Günler=Semptom başlangıcından bildirime kadar

AFP

vak

a sa

yıla

rıAFP vakalarında semptom başlangıcından bildirime

kadar geçen süre (gün),

Türkiye, 2011 (N=202)

%55


0

5

10

15

20

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 19 20 21 22 23 25 34 37 42 48 66


AFP

vak

a sa

yıla



Türkiye, 2012 (N=177 AFP vakası)

%51


0

5

10

15

20

25

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 24 25 32 35 36 38 39 41 49 52 64 70 86


AFP

vak

a sa

yıla



Türkiye, 2013 (N=231 AFP vakası)

%50%80


0123456789

1011121314151617181920

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 20 21 22 24 25 26 30 31 34 35 41 52 55 68 83

Günler=Semptom başlangıcından ikinci gaita örneğine kadar

AF

P v

ak

a s

ay

ıları

Vakaların %17’sında ikinci gaita örneği, semptom başlangıcından 14 günden

fazla süre sonra alınmaktadır.

AFP vakalarında semptom başlangıcından ikinci gaita

örneğine kadar geçen süre (gün), 2011

(N=200 2 vaka 2.numunesiz AFP vakası)

%83


0123456789

1011121314151617181920

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 22 23 24 25 27 35 36 41 45 67


AF

P v

ak

a s

ay

ıları

AFP vakalarında semptom başlangıcından 2.gaita

örneğine kadar geçen süre (gün), 2012

(N=177 1 vaka 2.numunesiz AFP vakası)

%84




0123456789

1011121314151617181920

0 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 24 25 27 30 37 40 41 42 43 44 52 57 69


AF

P v

ak

a s

ay

ıları

AFP vakalarında semptom başlangıcından 2.gaita örneğine kadar

geçen süre (gün), 2013

(N=231 2vaka=numunesiz 2vaka=2.numunesiz AFP vakası) N1 =227

üzerinden

%79,65




0-2 yrs

0-2 yrs

0-2 yrs

0-2 yrs

0-2 yrs

0-2 yrs

3-5 yrs

3-5 yrs

3-5 yrs

3-5 yrs

3-5 yrs

3-5 yrs

6-15 yrs

6-15 yrs

6-15 yrs

6-15 yrs

6-15 yrs

6-15 yrs

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

2010

2011

2012

2013

2010-2012

2011-2013

Yaş gruplarına göre AFP vakaları

2010-2012, N2010-2012=597

2011-2013, N2011-2013=610


0

5

10

15

20

25

30

35

40

Numune Yüzdesi

2009 2010 2011 2012

AFP vakarından enterovirüs izole edilme oranı, 2009-2012

n2009=156 n2010=218 n2011=202 n2012=177 n2013*=231

%

Örneklerde polio dışı enterovirüslerin tespit ediliyor olması, bir çok örneğin laboratuara analiz için

uygun durumda ulaştığını göstermektedir.

*%8= 2013

SURİYE ve IRAKTAKİ SON DURUM


Suriye ve Irak vakalarının bulunduğu yerler

Öncelikli Bölgeler

• Zone 1: Salgının olduğu bölgeler: Suriye Arap

Cumhuriyeti

• Zone 2: Salgın Müdahale Bölgeleri : Virus dolaşımı

riski olan komşu bölgeler (Kampların ve Suriye sınırı

olan ülkeler (Irak, Türkiye, Lübnan, Ürdün)

• Zone 3: Riskin azaltılacağı bölgeler (Diğer komşu

ülkeler)

Zone 2: Polio salgının yayılabileceği bölgeler:

• Hedef1: Mart 2014 itibarıyla yıllık AFP sürveyansı 2/100

000’den yüksek olması;

• Hedef 2: Son 3 ulusal aşılama kampanyası veya destek

aşılaması %95’den fazla olmalı;

• Hedef 3: Sınır bölgesindeki iller ve kampların olduğu

illerde rutin aşılama %95’den yüksek olmalı;

• Hedef 4: WPV 1 saptandığında 14 gün içinde geniş çaplı

mop-up yapabilecek kapasitede olmak

WHO/UNICEF STRATEGIC PLAN FOR POLIO OUTBREAK RESPONSE THE SYRIAN ARAB

REPUBLIC AND SURROUNDING COUNTRIES - IRAQ, JORDAN, LEBANON, TURKEY, WEST

BANK AND GAZA STRIP, EGYPT 26 November 2013

2013 AFP vaka sınıflandırmasıBölgeler Ülke AFP vaka sınıflandırması - 2013 Toplam

AFP vakaları

Yıllık (52 hafta)

VahşiPolio

PolioUyumlu

EkarteEdilen

Sonuçlandırılmamış

AFP hızı Beklenen AFP vaka sayısı

1SYR 35 12 133 0 180 1.7 164

IRQ 0 0 444 0 444 3.1 288

2

JOR 0 0 35 0 35 1.4 48

LEB 0 0 32 1 33 2.2 31

IRN 0 0 707 0 708 4.0 351

TUR 0 0 231 0 231 1.2 190

OPT 0 0 38 0 38 2.2 34

EGY 0 0 1007 0 1007 3.0 645

Toplam 35 12 2627 1 2676 2.4 1751

2014 AFP vaka sınıflandırmasıBölgeler Ülke AFP vaka sınıflandırması - 2014 Toplam

AFP vakaları

Yıllık (33 hafta)

VahşiPolio

PolioUyumlu

EkarteEdilen

Sonuçlandırılmamış

AFP hızı Beklenen AFP vaka sayısı

1SYR 1 0 136 10 147 3.0 97

IRQ 2 0 360 32 394 4.3 185

2

JOR 0 0 9 10 19 1.2 31

LEB 0 0 13 9 22 1.9 24

IRN 0 0 343 131 474 4.2 228

TUR 0 0 113 59 177 0.9 120

OPT 0 0 10 3 13 1.2 22

EGY 0 0 513 88 602 2.8 432

Toplam 3 0 1497 342 1848 2.8 1259

Salgına Verilen Yanıt

Kasım 2013 – Haziran 2014

ÜlkelerAşılanan Çocuk Sayısı

Kasım 13 Aralık 13 Ocak 14 Şubat 14 Mart 14 Nisan 14 Mayıs 14 Haziran 14

Suriye 2.432.751 2.246.762 2.532.476 2.745.554 2.919.682 2.913.640 2.808.497 2.760.242

Ürdün 1.138.285 915.420 1.084.776

Lübnan 580.770 589.054 492.706 549.768

Irak 1.208.087 4.846.158 649.105 235.366 5.372.156 5.840.387 5.891.348 1.507.804

Mısır 14.226.411 14.387.578 68.770 14.714.987

Türkiye 1.148.918 1.388.103 352.002 642.265 569.871 231.780

Filistin 639.481 655.236

Toplam 20.735.222 25.012.556 3.836.817 3.332.922 9.938.090 24.661.047 9.269.716 4.499.826

Salgın Sonrası Aşılama Yüzdeleri Kasım

2013 – Haziran 2014

Kampanya Sonrası İzleme Göre Aşı kapsayıcılığı

Ülkeler Kasım 13 Aralık 13 Ocak 14 Şubat 14 Mart 14 Nisan 14 Mayıs 14 Haziran 14

Suriye Veri Yok %79 %88 %88 %93 %92 %91 %89

Ürdün %94 %76 %88

Lübnan %90 %78 Veri Yok %78

Irak Veri Yok Veri Yok Veri Yok %92 %93 %96

Mısır Veri Yok Veri Yok %97

Türkiye* %90 %92 %90 %88 %91 %80

Filistin Veri Yok Veri Yok

* Türkiye verileri kendi hesapladığımız yüzdeyi içermektedir.

İllere göre Mop-up oranları

İller 1.Tur18-24 Kasım 2013

2. Tur 23-29 Aralık 2013

3. Tur (Tur 2A)17-23 Şubat 2014

4.Tur7-13 Nisan 2014

5.Tur21-27 Mayıs 2014

Adana %91 %92 -------- -------- -------

Adıyaman ---------- %89 %89 -------- -------

Batman ---------- ---------- ---------- %82 %92

Diyarbakır ---------- ---------- ---------- %87 %90

Gaziantep %95 %98 ---------- -------- ------

Hakkari ---------- ---------- ---------- %78 %83

Hatay %97 %97 ---------- -------- ------

K.Maraş ---------- %89 %94 -------- -------

Kilis %85 %88 ---------- -------- ------

Malatya ---------- %85 %86 -------- ------

Mardin %89 %89 ---------- -------- ------

Mersin ---------- ---------- ---------- %96 %99

Osmaniye ---------- %91 %90 -------- ------

Siirt ---------- ---------- ---------- %84 %86

Şanlıurfa %81 %89 ---------- -------- -----

Şırnak %90 %93 ---------- -------- ------

Van ---------- ---------- ---------- %86 %86

Genel Toplam %90 %92 %90 %88 %91


Mop-Up 1.Tur Uygulaması

Mop-Up 2.Tur Uygulaması

İstanbul 6 ilçe 1.tur yüzdeleri

İlçeler 1.Tur İstanbul 6 ilçe05-11 Haziran 2014

%

1.Tur ilçelere göre denetimsonuçları (aşısız%)

2. tur Istanbul 6 ilçe(Ekimde planlanıyor)

Tarihler kararlaştırılacak

Esenyurt 82,05 %26

Fatih 84,38 %28

K.Çekmece 75,99 %44

Sancaktepe 75,92 %32

Sultangazi 92,17 %22

Umraniye 70,87 %31

Istanbul (6 ilçe)Toplam

79,93 %30,65

28. AVRUPA BÖLGESİ

SERTİFİKASYON KOMİTESİ

TOPLANTISI

3-5 HAZİRAN 2014

Avrupa Bölgesi Sertifikasyon Komitesi

Toplantısının Kapsamı ve Amacı:

• Mevcut genel değerlendirme yapmak

• Tüm üye ülkelerin durumunu değerlendirmek

• Türkiye, İsrail ve diğer üye ülkelerin bölgedeki riskli durum ile ilgili

yaptıkları çalışmaların tartışılması

• Laboratuvar çalışmaları

• Bivalan aşı kullanımı (Tip 1 ve 3 )

• to bOPV globally;

• 2014‐15 yıllarında yapılacakların gözden geçirilmesi

Ref:

Doç. Dr. M. Murat ERDOĞAN Kasım 2014)Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve UyumHacettepe

Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi-HUGO ”

• Avrupa’nın “Doğu sınırını mutlaka açık

tutun, ama Batı sınırını kapatın, bize

gelmesinler” yaklaşımı her türlü etik ve

vicdani sınırı zorlamaktadır. 3,5 milyon

Suriyeli ülkesini terk etmek zorunda

kalmışken, bu 3,5 milyon Suriyeli içinden

gelişmiş ülkelere gidenlerin ya da gitmeleri

taahhüt edilenlerin sayısı 123 binde yani

% 3,5’te kalmıştır.

TÜRKİYE’DE KAMPLARDA YA DA KAMPLAR DIŞINDA

BULUNAN SURİYELİLERİN İLLERE DAĞILIMI (*)

• Türkiye’deki Toplam Suriyeliler: 1,604,430

• Kamplar Dışında Yaşayan Suriyeliler: 1,385,583 (% 86,5)

• Kamplarda Yaşayan Suriyeliler: 218,847 (%13,5)

* https://www.afad.gov.tr/TR/IcerikDetay1.aspx?IcerikID=848&ID=16 (Erişim: 20 Ekim 2014)

2011-2013 Bildirimleri

Year<15 age Expected Non Polio AFP Adequate stool

Pop AFP/y Cases Rate/y Number % AFP INDEX

2013 19.837.235 200 250 1,26 199 79,60 1,00

2012 19.980.757 200 177 0,89 148 84,62 0,74

2011 19.980.757 200 202 1,01 168 83,17 0,84

• 3-5 Haziran tarihleri arasında

Kopenhag’da yapılan RCC (Bölgesel

Sertifikasyon Komisyonu) toplantısında

Türkiye düşük riskli ülke olarak

değerlendirildi.

• 2014 yılındaki çalışmalarda «Dış Denetim-

Dış Değerlendirme» yapılmamasına karar

verildi.

Hızlı

“AFP Sürveyansı Durum Saptama”

protokolü

Oluşacak ekip aşağıdaki soruların yanıtlarını derlemelidir:

1. Polio vakası veya bulaşı zamanında yakalanabiliyor mu ?

2. AFP vakalarında yönetimin durumu, kontrol listelerinini takibi, olası vaka ve

temaslı incelemesi yeterli mi?

3. Saptanan AFP vakalarının bildirimleri geçerli ve tam mı?

4. Aktif sürveyans düzenli yapılıyor mu?

5. Aktif sürveyans marjinalize gruplara yeteri kadar duyarlı işliyor mu?

6. Veriler düzenli analiz ediliyor mu?

7. Yöneticiler, sürveyans çalışmalarında görev alanlar, klinisyenler, sağlık

çalışanları ve laboratuvarlar arası koordinasyon iyi işliyor mu?

İl İlçe düzeyindeki kontrol listesi

• Personelin vaka tanımı, haftalık bildirim-takip, sıfır

bildirim, vaka inceleme formu hakkındaki bilgisi

• Aktif sürveyans, bildirim sistemi, sürveyans ağının

işleyişi

• Bildirimi yapılmamış vakalar

• AFP saptandığı zaman verilen yanıt ( vaka inceleme,

dışkı numunesi, bildirim...)

• AFP sürveyansının performansı (indikatör ve veri analizi)

Hastalık insidans ve indikatörleri

• 2009-2012 dan bugüne kadar olan “Aşı ile korunulabilen hastalık (AKH)”

salgınlarının haritası (kızamık, difteri, boğmaca ve neonatal tetanos)

• AFP vakalarının illere göre sınıflandırılmış listesi (Line-list)

• AFP vaka sınıflaması ve non-polio AFP vakalarının kesin tanıları

• Polio importasyon ve aşılama planı

• AFP ve kızamık sürveyans indikatörleri

• Bildirimlerin tamamlanma ve zamanlama durumu (İllere göre)

• Kullanılan formların uygunluğu

• Avrupa Polio Sertifikasyon komitesine gönderilen “Yıllık güncelleme

raporları” (2002-2011)

• İllere göre kitlesel veya destek aşı programları ve kapsayıcılık yüzdeleri

(Kızamık, polio, kızamıkçık, tetanos) 2008-2011

• Yapılan aşı surveyleri

AFP DIŞ DENETİM

ADANA

2-4 ARALIK 2014

ULUSAL

SERTİFİKASYON

KOMİTESİ ADINA

DSÖ ADINA

Vladan Saponjic

Adana 2014 Destek Aşıları

Vatandaşlık Yapılan Destek Aşısı

Aşılama %

TC 187.763 102,5

Suriye (1. Tur) 6.340

Suriye (2. Tur) 6.418

AFP Sürveyansı İşgücü

Hastane Ped. Nör Ped. İnfeksiyon

Numune 2 1

Başkent 2 1

Balcalı Fak Has. 2 4

Meydan Çocuk 1 --

Adana AFP Vaka BildirimleriYIL Adana Adana Dışı

2001 5 9

2002 10 13

2003 8 2

2004 5 6

2005 7 3

2006 5 6

2007 1 5

2008 6 4

2009 4 3

2010 4 7

2011 4 2

2012 5 4

2013 10 12

2014(10 aylık) 8 12 (2 Suriyeli)

Adana dışı iller (2013-4):

• Hatay

• Mardin

• Mersin

• Şanlıurfa

• Şırnak

• Osmaniye

• K. Maraş

Tesbit Edilen sorunlar1. Tek ped nörolog varsa izin sırasında AFP sürveyansı

devredilmiyor.

2. Bazen bildirimler epikriz yazıldıktan sonra yapılıyor. (Birinci ve

ikinci numune alımını ve temaslı takibine olumsuz etki)

3. Bazı vakalarda bildirim gecikmiş

4. Formlarda yazım hataları var.

5. Epi no. sadece merkezden veriliyor. Takipte güçlük yaratıyor.

6. Devlete ait hastanede uzmanların sürekliliği iyi değil.

7. Suriyelilerle dil problemi var.

8. Hastane bildirim formları çok uzun

9. Laboratuvar sonuçlarının AFP bildirimi yapan hastaneye bildirimi

eksik

10. Sıcak vaka tanımı hastanedeki uzmanlar tarafından tam olarak

anlaşılmamış

SORULAR

?????

KATKILAR

Polio Eradikasyon Programı - Hacettepe …°O ERADİKASYONU STRATEJİLERİ • Rutin aılama çalımaları • Destek aılama çalımaları –Ulusal aı günleri –Mop-up aılama

Documents