Poesía de posguerra 1936 1976

Amparo Cereixo Silva

A POESÍA DE POSGUERRA

A POESÍA DE POSGUERRA

- Represión franquista

exilio interno / externoasasinatos, cárcere.

- Represión lingüística e cultural

Non publicacións en galego

Represión lingüística

Recuperación poética

• Mediados dos anos 40: rexurdir da literatura• Revistas bilingües: Posío, Alfar...• 1947: Cómaros verdes de A. Iglesia Alvariño.• 1949: Colección Benito Soto > recuperación da

lírica• 1950: Editorial Galaxia

Xeracións de posguerra

• Xeración do 36

• Promoción de enlace

• Xeración das Festas Minervais

Xeracións do 36

• Características

● Herdeiros directos da Xeración Nós, SEG e da Xeración do 25.

● Publicaran con anterioridade á guerra

● Viven e sofren a guerra

Xeracións do 36

Tendencias poéticas:

● Neotrobadorismo: Á. Cunqueiro (Dona do corpo delgado) /

Álvarez Blázquez –Cancioneiro de Monfero-/ Díaz Jácome –

Pombal-.

● Imaxinismo: Paisaxe < Hilozoísmo(< Amado Carballo).

Teodoro Morgade –Orballo ispido- / Aquilino Iglesia Alvariño

-Cómaros verdes-.

● Social-realismo: crítica e denuncia social < Cabanillas /

Exilio. Eclipsa as outras tendencias

Socialrealismo.

• Recupérase a liña da poesía cívica e de denuncia que iniciara a comezos de século R. Cabanillas.

• “A poesía é unha arma, disparemos”

• Características xerais:

– Sinxeleza expresiva > destinatario: o pobo.

– Mensaxes de tipo ideolóxico vs. forma

– Emprego do humor, ironía, sarcasmo > carácter burlesco e satírico < cantigas de escarnio e maldicir.

– Achegamento á lingua popular.

Socialrealismo.

Temática● Compromiso social● Denuncia da situación política < falta de

liberdade● Denuncia da situación económica: capitalismo

burgués.● Solidariedade cos máis febles● Defensa da lingua e do país.

Socialrealismo. C. E. Ferreiro (1913-1979)

● Marcado pola guerra.● Relación directa cos homes de Nós, do SEG

e da Xeración do 25.● Poesía ao servizo do pobo.

C. E. Ferreiro. Liñas temáticas

● Intimista.● Lembranza da nenez / mocidade● Saudade do paraíso perdido● Tempus fugit● Amor (Moraima)● Onde o mundo se chama Celanova:

intimismo, desacougo existencial + poesía social.

● O soño sulagado: saudade pola vila nata, presenza de Moraima (amor / confidente).: http://www.youtube.com/watch?v=Q6l18L-xzOs

C. E. Ferreiro. Liñas temáticas

● Social.

● Denuncia do sistema / ditadura

● Antibelicismo / antimilitarismo

● Defensa da patria e da lingua

● Defensa dos oprimidos

● Longa noite de pedra: temática social + intimista

● http://www.youtube.com/watch?v=F8QRWlh2pvc (Monólogo do vello traballador)

C. E. Ferreiro. Liñas temáticas

● Satírica.

● Crítica directa a persoas e clases sociais.

● Retómase o modelo das cantigas de escarnio e maldicir.

● Ironía, sarcasmo, burla... > emigración (crítica a aqueles que esquecen as súas orixes)

● Viaxe ao país dos ananos; Paco Pixiñas, Cantigas de escarnio e maldicir.

Promoción de Enlace

● Sen relación directa de Nós e das Vangardas.

● Formación en condicións adversas ao galeguismo > comezos

literarios en castelán.

Pr. de enlace. Luz Pozo

Liñas temáticas:

● Comprometida, solidaria coas xentes, de carácter

humanista: o Nós substitúe o Eu.

● Intimista e soidosa, subxectiva, feble. Eu / Ti > marcan o

eixo bipolar no amor (O paxaro na boca). Tema: amor

sensual > imaxes eróticas > vitalismo amoroso +

natureza.

Pr. de enlace. Antón Tovar

● Produción inicial: temática intimista e

existencial (Arredores, Non, O vento no

teu colo)

● Produción tardía: temática vitalista e de

preocupación social.

● Características:

● Musicalidade e sinxeleza

Xeración das Festas Minervais. Grupo Brais Pinto

Xeración das Festas Minervais.

● Non viven a guerra (nacen entre 1930-1940)

● Danse a coñecer nas Festas Minervais (USC, 1950)

● Mestres: Xeración do 36 e homes de Galaxia.

Xeración das Festas Minervais.

● Liñas poéticas:

● Escola da Tebra: poesía intimista (morte, soidade,

desesperanza...). O poeta en conflito co mundo.

● Social-realismo: poesía de denuncia social (a

opresión, a guerra, o sentimento de Galiza...).

Manuel María

● Comprometido co nacionalismo (UPG)

● Escola da Tebra: visión atormentada da vida: Muiñeiro

de brétemas; Morrendo a cada intre

● Poesía social e satírica: Documentos personaes.

● Paisaxismo: Terra Chá.

Uxío Novoneyra

Forma parte do grupo Brais Pinto (Ferrín, Lorenzo,

Graña...)

Paisaxismo de Noriega, Iglesia Alvariño...: Os eidos

(1955)

Recurso do fonosimbolismo.

http://www.youtube.com/watch?v=cGBHtVirQyQ

Méndez Ferrín

Fortemente comprometido politicamente

Un dos fundadores do grupo Brais Pinto.

Escola da Tebra (intimismo e angustia): Voce

na néboa (1957).

Social-realismo: intención reivindicativa e

concienciadora desde o punto de vista

histórico e político. Antoloxía popular /

Poesía enteira de Heriberto Bens.

Méndez Ferrín

• Lírica e social. Con pólvora e magnolias (1976) > renovación

da lírica en lingua galega.

Poesía revolucionaria -a pólvora- + lirismo persoal e luxo

estético -as magnolias-.

versos libres

Diversas resonancias culturais (celtismo, poesía

medieval, surrealismo, a lírica de Cunqueiro...)

Méndez Ferrín

• Ton nostálxico. Paso do tempo. Triunfo da decadencia.

Texto complexo: abundancia de símbolos creados,

ampliados ou modificados polo propio autor (moitos

deles só interpretables no conxunto da súa obra).

Abundancia de figuras retóricas de tipo semántico e as

morfosintácticas baseadas nas recorrencias

relacionadas co tema do poema.

Méndez Ferrín

No vento de mazán que se desfraga

nos cons e pedregullo solar

de cabo de Home e Punta do Cabalo de Fora

reclamo a liberdade pró meu pobo.

No meniño que dorme

no edredón dos teus ollos

reclamo a liberdade pró meu pobo.

Nas vellas mans agrarias,

nas loias amorosas dos estíos

reclamo a liberdade pro meu pobo.

Nos bicos acedísimos e tenros

dos meus fillos inmensos

reclamo a liberdade pró meu pobo.

Méndez Ferrín

No vento de mazán que se desfraga

nos cons e pedregullo solar

de cabo de Home e Punta do Cabalo de Fora

reclamo a liberdade pró meu pobo.

No meniño que dorme

no edredón dos teus ollos

reclamo a liberdade pró meu pobo.

Nas vellas mans agrarias,

nas loias amorosas dos estíos

reclamo a liberdade pro meu pobo.

Nos bicos acedísimos e tenros

dos meus fillos inmensos

reclamo a liberdade pró meu pobo.

Páxinas de onde están tiradas as fotografías

● Manuel Ferrol. Pai e fillo chorando. 1957

● https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/236x/26/65/ee/2665ee133679f30ec6e63502a3290324.jpg

● http://crebas.blogaliza.org/files/2011/07/alvarinho.jpg

● http://consellodacultura.gal/mediateca/extras/c2ddc9_ferreiro.jpg

● http://4.bp.blogspot.com/-8DE7u6lREuU/VKV0AbQE0BI/AAAAAAAABCo/bhH1LT3pg2M/s1600/Longa%2BNoite%2Bde%2BPedra%2B(2).jpg

● https://lasociedadsupersecreta.files.wordpress.com/2014/03/munch_el_grito.jpg

● https://bibliotecamarioneta.files.wordpress.com/2013/01/portada.jpg

● http://www.elcorreogallego.es/img/noticias/20090905/cp

● http://auladeliteratura.blogaliza.org/2011/06/16/anton-tovar/

● http://armandorequeixo.blogaliza.org/2012/03/05/memorias-de-xose-fernandez-ferreiro/

● http://elpais.com/diario/2004/09/11/agenda/1094853606_850215.html

● http://www.notesalves.com/literatura/autor/xos%C3%A9-lu%C3%ADs-m%C3%A9ndez-ferr%C3%AD