1.00.0 Unia Celna 1.Istota unii celnej 1.1.Unia celna Unia celna stanowi Jeden z podstawowych elementw Wsplnot Europejskich bdcej jednoczenie jednym z trzech filarw wsptworzcych Uni Europejsk. Urzeczywistnia ona w praktyczny sposb idee Jednolitego Rynku, pozwalajc na swobodny, niczym nie skrpowany, przewz towarw pomidzy pastwami tworzcymi wsplny rynek i bdcymi jednoczenie czonkami Unii Europejskiej. Unia Celna oznacza rwnie wprowadzenie jednolitych przepisw we wszystkich pastwach czonkowskich jak i rwnie stosowanie wsplnej taryfy celnej wzgldem pastw trzecich. Na samym pocztku warto jednak wyjani czym jest sama Unia Europejska. Mona powiedzie, e jest to pewnego rodzaju fenomen organizacyjny o charakterze prawno-midzynarodowych. Jest organizmem, ktry wyksztaci si na przestrzeni ostatnich przeszo pidziesiciu lat z jednej wsplnoty, ktra nazywaa si Europejska Wsplnota Wgla i Stali. Unii Europejskiej zostay przypisane konkretne zadania, struktury realizujce te zadania oraz rodki przewidziane w traktach, ktre umoliwiaj realizacje tych zada. Mona zaryzykowa nastpujc definicj Unii Europejskiej: Unia Europejska to cisy zwizek midzy narodami o charakterze funkcjonalnym, nie posiadajcym osobowoci prawnej oraz swojego budetu; natomiast, posiadajcy inne cechy organizacji midzynarodowych, takie jak; dziaanie na podstawie traktatu, stae organy i wyznaczone cele i rodki do ich realizacji. Ten nie do koca okrelony stan bdzie si utrzymywa do momentu wejcia w ycie przyjtego w 2004 r. Traktatu Konstytucyjnego Unii Europejskiej, ktry to nadaje jej osobowoci prawn. Tak jak w tej chwili posiada Wsplnota Europejska, ktra przestanie istnie. W chwili obecnej, terminy Unia Europejska i Wsplnota Europejska s czsto uywane wymiennie lub nawet utosamiane, tym niemniej, naley pamita, e to Wsplnota Europejska wsptworzy Uni Europejsk wraz z Europejsk Wsplnot Energii Atomowej i pozostaymi dwoma filarami, a nie odwrotnie. Wsplnota Europejska wyewoluowaa z Europejskiej Wsplnoty Gospodarczej, ktra to zawdzicza swoje istnienie Traktatowi Rzymskiemu, ktry zosta podpisany 25 marca 1957 roku w Rzymie. Traktat ten, jak rwnie Traktat z Maastricht powoujcy Uni Europejska, obowizuj do dnia dzisiejszego. Sytuacja ta, bdzie si utrzymywa do momentu wejcia w ycie Traktatu Konstytucyjnego Unii Europejskiej, ktry uporzdkowuje oraz obejmuje w jedn cao wszystkie normy prawne zawarte w dotychczasowych traktatach. Budet posiada Wsplnota Europejska, ktra zgodnie z art. 28 i 41 TUE oraz art. 4 rozporzdzenia Rady (WE, EURATOM) nr 1605/2002 2 dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporzdzenia finansowego majcego zastosowanie do budetu oglnego Wsplnot Europejskich,Dz. U. L 248, z 16 wrzenia 2002,s. 1-48, finansuje cz dziaa UE. Podsumowujc, obecnie mamy nastpujc sytuacj. Unia Europejska, bdc swoistym organizmem ponadnarodowym, skupia w sobie trzy gwne dziedziny funkcjonowania, tzw. trzy filary. I filar - Wsplnota Europejska oraz Europejska Wsplnota Energii Atomowej, II filar - Wsplna Polityka Zagraniczna i Bezpieczestwa, oraz III filar - Wsppraca Policyjna i Sdowa w Sprawach Karnych (wczeniejsza nazwa - Wsppraca w Wymiarze Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych). Z punktu widzenia sub celnych pastw czonkowskich zasadnicze znaczenie ma I filar, w ramach ktrego funkcjonuje Wsplnota Europejska a w jej ramach Unia Celna. Istotne znaczenie ma rwnie III filar, gdzie jest ujta wsppraca sub celnych poszczeglnych pastw czonkowskich w celu zagwarantowania wysokiego poziomu bezpieczestwa w obszarze wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci wszystkim obywatelom UE. Obszar ten, jest zarezerwowany tylko i wycznie dla samych pastw czonkowskich, nie funkcjonuj tu "klasyczne" rda prawa wsplnotowego takie jak rozporzdzenia czy dyrektywy. 1.2. Zasady Unii Celnej Jak to ju zostao zaznaczone Unia Celna urzeczywistnia w praktyczny sposb idee Jednolitego Rynku - tj. swobodny przepyw towarw. Swoboda przepywu towarw stanowi jeden z czterech podstawowych elementw Jednolitego Rynku Unii Europejskiej. Generalnie opiera si na jednym zaoeniu, e kady towar legalnie wyprodukowany lub wprowadzony do obrotu zgodnie z formalnociami przywozowymi w jednym z pastw czonkowskich ma zagwarantowany swobod przepywu we wszystkich pastwach czonkowskich bdcych uczestnikami Jednolitego Rynku bez adnych barier w obrocie.
1
Swoboda przepywu towaru jest uregulowana w Traktacie ustanawiajcym Wsplnot Europejsk w artykuach od 23 do 31 tego Traktatu. Obok przepisw traktatowych du role odgrywa rwnie orzecznictwo Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci, ktre wspksztatowao gwne zasady swobody przepywu towarw jak te doprecyzowao pojcia traktatowe. Doprowadzenie to tak liberalnego obrotu towarowego wewntrz Unii Europejskiej wymagao usunicia nastpujcych barier: taryfowych, poprzez usunicie granic celnych i utworzenie unii celnej midzy pastwami czonkowskimi; ujednolicenia stosowania prawa celnego; poza taryfowych tj. ilociowych i jakociowych. Gwnym celem istnienia Jednolitego Rynku z punktu widzenie swobody przepywu towaru jest przede wszystkim uatwienie obrotu towarowego i w konsekwencji przyspieszenie wzrostu gospodarczego krajw Unii. Unia Celna istnieje od l lipca 1968, kiedy to zostay zlikwidowane ostatecznie ca, natomiast opaty o podobnym skutku zostay zlikwidowane ostatecznie z dniem 31 grudnia 1969 roku. Wsplna taryfa celna jest ustalana przez Rad na wniosek Komisji Europejskiej. Po raz pierwszy pierwsze stawki (dla okoo 3000 towarw) w stosunku do pastw trzecich zostay okrelone rozporzdzeniem w 1968 roku. Obecnie obowizujcymi przepisami prawnymi okrelajcym stawki taryfowym w stosunku do pastw trzecich s normy zawarte w rozporzdzeniu Rady, wydane na podstawie art.26, 37, 133 i 308 TWE, 2658/87 EWG z dnia 23 lipca 1987 (Dz.U. WE z 1987r, nr E 256/1). Zawiera ono spis towarw w formie scalonej nomenklatury, gdzie kademu towarowi jest przyporzdkowany numer kodu wraz z odpowiedni stawk celn (ad valorem). Wsplna Taryfa Celna pozwala nie tylko wprowadzi identyczne da na towary przywoone z pastw trzecich do wszystkich pastw czonkowskich, ale rwnie ujednolicia nomenklatur celn. Kadego roku Komisja publikuje uaktualnion wersj nomenklatury wraz ze stawkami. Oznacza to midzy innymi, i adne pastwo czonkowskie nie moe samodzielnie dokonywa zmian w taryfie. Ca s obcieniami nakadanymi na towar w wyniku przekraczania przez niego granicy zarwno w wywozie jak i przywozie. Zgodnie z art.25 TWE wprowadzenie ca jest bezwzgldnie zakazane, przepis ten jest obowizuje bezporednio. Zakazane s rwnie zgodnie z art.25 TWE wszelkie opaty o charakterze celnym. Zgodnie z orzecznictwem ETS-u za opaty o charakterze celnym uwaa si wszelkie opaty zakcajce swobodny przepyw towarw bez wzgldu na rodzaj podmiotu pobierajcego ani sposb i kryteria pobierania (Komisja v. Luksemburg i Belgia 2 i 3/62 oraz IGAV 94/97). Przykadowo mog to by: opaty administracyjne za odpraw graniczn, opaty za przepisowe badania fitosanitarne, opaty za powiadczenia bezpieczestwa, itp. Istnieje natomiast zgodnie z art.90 zd. l TWE moliwo nakadania opat wewntrznych bezporednio lub porednio jednake z zastrzeeniem, i nie bd wysze od tych nakadanych przez pastwo czonkowskie bezporednio lub porednio na takie same towary krajowe, tzn. produkty ktre w ocenie konsumentw maj te same cechy i su zaspokojeniu tych samych potrzeb. Opata przy przekraczaniu granicy jest dopuszczalna gdy nie ma charakteru celnego i mog ty by na przykad: opaty za rzeczywicie wywiadczon usug, tj. usug przynoszc importerowi indywidualn i wymiern korzy, opata pobierana jest dla pokrycia kosztw poszczeglnych pastw czonkowskich w przypadku przeprowadzenia dopuszczalnych kontroli przewidzianych w art.30 TWE, ktra jest nakadana w interesie WE lub te kontrola wynika z umw midzynarodowych, ktrych UE jest stron (C-89/76), oraz, jest opat wewntrzn. W Unii Europejskiej zgodnie z postanowieniami artykuu 90 TWE wprowadzono zakaz dyskryminacji fiskalnej towarw podobnych, pochodzcych z innych pastw czonkowskich. Towarami podobnymi s produkty, ktre w oczach konsumentw maj analogiczne waciwoci lub zaspakajaj te same potrzeby (podobnie przy opatach wewntrznych). Na przykad Komisja wystpia przeciwko Danii w zwizku z stosowaniem przez Dani systemu podatkowego faworyzujcego tzw. sznaps (C- 171/78). Sznaps jest z gatunku mocnych alkoholi, ktry by uznany przez rzd Danii za trunek narodowy i w zwizku z tym korzysta z preferencji podatkowych. Jakkolwiek, preferencje podatkowe byy przyznawane bez wzgldu na kraj pochodzenia w ramach Unii. ETS uzna, e sznaps jako alkohol wysoko procentowy nie moe by traktowany lepiej od innych podobnych trunkw o takim samym przeznaczeniu i szczeglnym charakterze, i nakaza ujednolicenie przepisw podatkowych. W myl artykuu 90 TWE musi by zachowana absolutna bezstronno systemu podatkowego.
2
Fundamentalne znaczenie dla ksztatowania Jednolitego Rynku maj artykuy 28 i 29 TWE mwice o zakazie stosowania ogranicze o charakterze ilociowym jak i wszelkiego rodzaju rodkw majcych podobny skutek odpowiednio w przywozie i wywozie midzy pastwami czonkowskimi. S to artykuy bezporednio skuteczne i stosunkowo jasne jakkolwiek dopiero praktyka i orzecznictwo ETS-u wypracowao reguy pozwalajce w peni urzeczywistni swobod przepywu towarw. Zniesieni ce byo oczywiste i bezdyskusyjne dla pastw czonkowskich jakkolwiek, nie zrezygnoway one z prby ograniczenia swobody przepywu towarw w celu ochrony wasnego rynku. Dopiero orzecznictwo ETS-u powoli likwidowao te praktyki, i tak powstay dwie fundamentalne formuy, ktre ostatecznie wyeliminoway te praktyki: DASSONYIEE (Prokuratora Krlewska v. Bracia DassonviUe C-8/74), oraz CASSIS DE DIJON (Rewe Zentral A. G. v. Federalny Monopol Spirytusowy C-120/78). Formua Dassonvile pochodzi od orzeczenie zapadego w sprawie przeciwko hurtownikom alkoholu, ktrzy nabyli od porednika sprowadzan z Wielkiej Brytanii szkockiej whisky. Prokuratura zarzucia hurtownikom, e nie posiadali odpowiedniego certyfikatu potwierdzajcego autentyczno alkoholu, i tym samym amali prawo. Handlowcy mogli wykaza si tylko angielsk nalepk na butelce, co w mniemaniu prokuratury byo nie wystarczajce (wczesne prawo belgijskie szczeglnie chronio miejsce pochodzenia towaru). Trybuna przychyli si do zdania obrony ktra to zarzucaa, e wymg posiadania takiego certyfikatu stanowi barier w handlu wewntrz-wsplnotowym co praktyczne uniemoliwia nabywania towaru od porednika znajdujcego si w innym pastwie czonkowskim. Zgodnie z tym orzeczeniem s uznane za niedopuszczalne wszelkie wymogi wewntrzne dotyczce obrotu, ktre mog utrudnia porednio lub bezporednio, rzeczywicie lub potencjalnie handel wewntrz-wsplnotowy midzy pastwami czonkowskimi. S one kwalifikowane jako zakazane rodki o charakterze ilociowym. W wielu orzeczeniach ETS wystpowa przeciwko zasadom etykietowania, opakowywania oraz nazewnictwa towarw, ktre zmuszay producentw do przygotowywania specjalnych partii na jeden kraj, lub ceny urzdowe czy minimalne / maksymalne ceny, co podwyszao cen i tym samym utrudniao dostp do danego rynku, lub te eliminowao dany towar z rynku. Formua Dassonville koncentrowaa si na ograniczeniach pochodzcych od dziaa tylko i wycznie pastwa natomiast formua Cassis de Dijon odwouje si do ogranicze w ktrych pastwo w celu ochrony wasnego rynku powouje si na dobro konsumenta albo ochron rodzinnej tradycji i ustanawia szczeglne warunki dopuszczenia do obrotu. Sprawa Cassis de Dijon dotyczya odmowy sprowadzenia do Niemiec z Francji likieru o nazwie Cassis de Dijon, o zawartoci alkoholu 15 - 20 %. Zgodnie z przepisami niemieckimi likier typu cassis nie mg zawiera mniej ni 25 % alkoholu. By to wymg, ktry obowizywa wszystkich producentw tego likieru w Niemczech jak i w innych krajach czonkowskich. Taki sam likier produkowany legalnie we Francji nie mgby by sprzedawany w Niemczech. ETS nie znalaz adnego powodu do uznania tych praktyk protekcjonistycznych za zasadne. Stwierdzi, e jeli pastwo Niemieckie chce chroni swoich konsumentw przed zanianiem standardw wystarczy, aby odpowiednia informacja znajdowaa si na etykiecie. Zgodnie z formua Cassis de Dijon, kady produkt, ktry zosta wyprodukowany zgodnie z prawem jednego z pastw czonkowskich i tam dopuszczony do obrotu moe z zasady w takiej samej postaci by wwoony i sprzedawany we wszystkich pozostaych pastwach czonkowskich. Innym przykadem ilustrujcym formu Cassis de Dijon jest sprawa sprzeday francuskiego piwa na terytorium Niemiec, gdzie wadze niemieckie powoujc si na odwieczn tradycj warzenia i czystoci piwa odmawiay sprzeda piwa francuskiego, ktre wedug tyche wadz nie speniao warunkw koniecznych aby mogoby by piwem w Niemczech. Trybuna stwierdzi, e nie ma adnych naukowych dowodw, e piwo francuskie jest szkodliwe i tym samym uzna, e nie ma podstaw do ograniczania na rynku niemieckim wolnej konkurencji produktw pochodzcych z rnych pastw i swobody wyboru konsumentw (C-178/84). W przypadku odwrotnej dyskryminacji, gdzie towar krajowy musi spenia ostrzejsze warunki ni taki sam produkt z innego pastwa czonkowskiego, ETS uzna, e w przypadku dania ochrony prawnej przez dyskryminowanego producenta, byaby to zbyt daleko idca ingerencja w kompetencje wewntrzne pastwa czonkowskiego (Mathot 98/86, Groenwed 1.5/79). Taki producent moe skorzysta z ochrony prawnej ETS-u tylko w przypadku dyskryminacji danego towaru w innym pastwie czonkowskim. Mimo istnienia tak szeroko stosowanej swobody przepywu towarw pastwa czonkowskie nie s pozbawione cakowicie moliwoci stosowania pewnych ogranicze lub zakazw w przywozie, wywozie oraz tranzycie towarw
3
obcego pochodzenia. Mwi o tym artyku 30 TWE, ktry pozwala pastwu czonkowskiemu wprowadzi ograniczenia lub zakazy uzasadnione wzgldami moralnoci i porzdku publicznego, bezpieczestwa publicznego, ochrona zdrowia i ycia ludzi oraz zwierzt lub ochron rolin, ochron majtku narodowego posiadajcego warto artystyczn, historyczn lub archeologiczn, lub te ochron wasnoci przemysowej i handlowej. Ze wzgldu na istot sprawy list t naley traktowa jak taksatywn, stosowanie tego artykuu musi by wyjtkiem, stosowany w przypadku wystpienia realnych zagroe, w sposb proporcjonalny do zagroenia (Evans Medical and Macfarlan Smith C324/93, o zasadzie zachowania proporcjonalnoci mwi rwnie sam artyku 30 TWE zd. 2). W adnym wypadku w celu ochrony rynku wewntrznego w przypadku trudnoci ekonomicznych lub spoecznych (Orzeczenia: Komisja v. Wochy 7/61, Komisja v. Irlandia 288/83, Hedley Eomas C-5/94). Norma prawna zawarta w artykule 30 TWE zezwala jedynie na stosowanie ogranicze ilociowych a nie moe suy jako podstawa do wprowadzenia ce czy innych opat. Z praktycznego punktu widzenia jest istotne, aby polska administracja celna miaa moliwo wprowadzenia kontroli celnych na granicach wewntrznych UE w przypadkach wymienionych w art.30 TWE. Formuy Dassonville i Cassis de Dijon pozwalaj na nieskrpowany rozwj wolnoci gospodarczej, ETS w nastpnych swoich orzeczeniach prbowa zagodzi ten ultra liberalny wydwik tych formu. Sztandarowym orzeczeniem jest wyrok wydany w sprawie Keck & Mithourand (C-267, C-268/91). Zosta zaskarony francuski przepis zakazujcy sprzeday w handlu detalicznym poniej ceny nabycia. Skarcy prbowali dowie, e takie obnienie ceny ma wpyw na osignicie wikszych obrotw i tym samym zwikszenie obrotu towarami pochodzcymi z innych pastw czonkowskich. ETS nie zgodzi si z ta argumentacj uznajc, e regulacje pastwowe ograniczajce tylko sposb zbytu danego towaru nie utrudniaj handlu midzy pastwami czonkowskimi w rozumieniu art.28 TWE, o ile dotycz w rwnym stopniu wszystkie zainteresowane strony jak i towary. Orzeczenie to wprowadzio rozrnienie pomidzy wymogami dotyczcymi produktu a warunkw sprzeday Zgodnie z tym orzeczeniem ograniczenie warunkw sprzeday nie s same w sobie rodkiem o podobnym dziaaniu z artykuu 28 TWE. Unia celna oznacza nie tylko zniesienie barier wewntrznych z przepywie towarw, lecz take ujednolicon polityk handlow w stosunku do krajw trzecich. Zgodnie z artykuem 133 TWE CCP (Common Commercial Policy - Wsplna Polityka Handlowa) oparta jest na ujednoliconych zasadach odnoszcych si do ustalania stawek celnych, zawierania umw midzynarodowych w dziedzinie ce i handlu, dziaa ochronnych antydumpingowych i wobec subsydiw. 1.3.Obszar Uniii Celnej Unia Celna jak i Jednolity Rynek (swoboda przepywu osb, kapitaw i patnoci oraz usug) tworz obszar geograficzny gdzie obowizuj jednolite regulacje prawne odnoszce si midzy innymi do obrotu towarowego pomidzy poszczeglnymi pastwami czonkowskimi tak jakby byo to jedno pastwo z jednym porzdkiem pranym. Obszar ten obejmuje: terytorium Krlestwa Belgii; terytorium Republiki Czeskiej; terytorium Republiki Cypryjskiej; terytorium Krlestwa Danii, za wyjtkiem Wysp Owczych i Grenlandii; terytorium Republiki Federalnej Niemiec, za wyjtkiem wyspy Helgoland i terytorium Busingen (Traktat z 23 listopada 1964 pomidzy Republik Federaln Niemiec a Konfederacj Szwajcarsk); terytorium Krlestwa Hiszpanii, za wyjtkiem Ceuty i Melilli; terytorium Republiki Estonii; terytorium Republiki Francuskiej, za wyjtkiem terytoriw zamorskich i Saint Pierre i Michelon oraz Majotty; terytorium Republiki Greckiej; terytorium Republiki Wgierskiej; terytorium Irlandii; terytorium Republiki Woskiej, za wyjtkiem gmin Livigno i Campione d'Italia oraz wd krajowych jeziora Lugano znajdujcych si pomidzy nabrzeem a granic polityczn strefy pooonej pomidzy Ponte Tesa a Porto Ceresio; terytorium Republiki Litewskiej; terytorium Republiki otewskiej; terytorium Wielkiego Ksistwa Luksemburga; terytorium Krlestwa Holandii w Europie; terytorium Republiki Austrii; terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; terytorium Republiki Portugalskiej; terytorium Republiki Sowackiej; terytorium Republiki Soweskiej; terytorium Republiki Finlandii; terytorium Krlestwa Szwecji;
4
terytorium Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej, jak rwnie Wysp Normandzkich i Wyspy Ma. Terytorium Ksistwa Monako, pomimo usytuowania poza terytorium Republiki Francuskiej jest rwnie czci obszaru celnego Wsplnoty. Do obszaru celnego Wsplnoty wczone s rwnie morza terytorialne, morskie wody wewntrzne oraz przestrzenie powietrzne pastw czonkowskich i terytoriw ww. terytoriw, za wyjtkiem mrz terytorialnych, morskich wd wewntrznych i przestrzeni powietrznej terytoriw, ktre nie nalec do obszaru celnego Wsplnoty oraz gdzie postanowienia umw midzynarodowych lub przyjta zwyczajowo na ograniczonym obszarze geograficznym i gospodarczym praktyka, bd te przepisy dotyczce stosowania przez Wsplnot autonomicznych rodkw, stanowi inaczej (np. terytorium Busingen). Terytoria ze specjalnym statusem Terytorium Terytorium Wsplnoty Europejskiej Terytorium celne /statystyczne Terytorium objte podatkiem VAT Wyspy Owcze, Grenlandia (Dania) NIE NIE NIE Helgoland, Busingen (Niemcy) TAK NIE NIE Wyspy Kanaryjskie (Hiszpania) TAK TAK NIE Ceut i Melill, (Hiszpania) TAK NIE NIE Gra Athos (Grecja) TAK TAK NIE Pays de Gex i Haute Savoine (Francja) TAK TAK TAK Francuskie departamenty zamorskie (Martynika,Gwadelupa, Gujana Francuska) TAK TAK NIE Terytoria zamorskie Francji (Nowa Kaledonia, Polinezja,Wallis i Futura) NIE NIE NIE Mayotte, ST. Pierre, Miquelon (Francja) NIE NIE NIE Livigno, Campinoe dTtalia i Jezioro Lugano (Wochy) TAK NIE NIE Gorizia, Val d'Aste (Wochy) TAK TAK NIE Aruba, Antyle Holenderskie (Holandia) NIE NIE NIE Azory, Madera (Portugalia) TAK TAK TAK Wyspy Alandzkie (Finlandia) TAK TAK NIE Wyspy Normandzkie NIE TAK NIE Wyspa Man NIE TAK TAK Gibraltar TAK NIE NIE Monaco NIE TAK TAK Andora NIE NIE NIE San Marino NIE NIE NIE Watykan NIE NIE NIE 2. Regulacje prawne dotyczce problematyki celnej 2.1. Rozporzdzenia Wsplnotowy Kodeks Celny (dalej WKC) jak i Przepisy Wykonawcze do Wsplnotowego Kodeksu Celnego (dalej RWKC) zostay przyjte w ramach I filaru za pomoc rozporzdze. Rozporzdzenie jest jedn z podstawowych, jak nie najwaniejsz, form stanowienia prawa wsplnotowego przewidzian artykuem 249 TWE. Jest to akt prawny o charakterze oglnym, obowizujcym w caoci i bezporednio stosowalnym we wszystkich Pastwach Czonkowskich. Oznacza to, e wie zarwno instytucje wsplnotowe, organy, sdy, urzdy, osoby prawne i fizyczne jak i jednostki nie posiadajce podmiotowoci prawnej jak i samo pastwo czonkowskie. W warunkach polskich mona porwna rozporzdzenie z ustaw i w pewnej mierze rwnie rozporzdzeniem. Normy prawne zawarte w rozporzdzeniach s skuteczne bezporednio / bezporednio stosowalne (zasada ta zostaa pierwszy raz wyartykuowana w orzeczeniu ETS w sprawie Van Gend en Loos C--26/62), obie nazwy s uywane wymiennie i de facto oznaczaj to samo. Oznacza to, e norma zawarta w rozporzdzeniu rodzi zarwno prawa jak i obowizki dla podmiotw indywidualnych bez koniecznoci transponowania jej do krajowego porzdku prawnego, automatycznie staje si czci porzdku prawnego kadego pastwa czonkowskiego. W przypadku konfliktu normy prawnej krajowego z norm prawa wsplnotowego, jeli jest to norma zawarta w rozporzdzeniu, pierwszestwo ma, zgodnie z orzeczeniem ETS w sprawie Costa przeciwko E. N. E. L (C-6/64), norma prawa wsplnotowego. Ujmujc to w inny sposb, w przypadku sprzecznoci ustawy - Prawo celne z 2004 r. z WKC, byby stosowany WKC jako prawo majce pierwszestwo przed prawem krajowym. Rozporzdzenia s przyjmowane gwnie przez Rad Unii Europejskiej samodzielnie lub przy wsppracy z Parlamentem Europejskim. Czsto si zdarza, e Rada Unii Europejskiej ceduje cz swoich uprawnie na Komisj
5
Europejsk, ktra to, przyjmuje nastpnie stosowne rozporzdzenia. Taka sytuacja ma najczciej miejsce w przypadku wydawania rozporzdze wykonawczych do rozporzdze podstawowych. Najlepszym przykadem jest WKC, ktry jest aktem podstawowym wydanym przez Rad, natomiast RWKC ju zostay opracowane i przyjte przez Komisj Europejsk. W tym miejscu naley rwnie nadmieni, e Komisja Europejska w pewnej mierze bdc ograniczon w prawie do stanowienia rozporzdze ma praktyczny monopol jeli chodzi o inicjatyw prawodawcz w UE. Projekty aktw prawnych w dziedzinie celnej s przygotowywane przez Dyrekcj Generaln ds. Ce i Podatkw (DG TAXUD) Komisji Europejskiej. DG TAXUD odgrywa kluczow rol przy przyjmowaniu rozporzdze wsplnotowych w dziedzinie wsplnotowego prawa celnego. Pastwa czonkowskie maj ograniczony wpyw na tre stanowionego prawa w dziedzinie ce. Moe si to odbywa albo na forum Rady Unii Europejskiej (Rada Ministrw, CO-REPER, Grupa Robocza Rady ds. Unii Celnej) lub poprzez udzia ekspertw narodowych w pracach legislacyjnych prowadzonych przez DG TAXUD w ramach Komitetw Kodeksu Celnego. Rozporzdzenia s przyjmowane przede wszystkim w takich dziedzinach, ktre wymagaj ujednolicenia stanowisk pastw czonkowskich i s to midzy innymi:wsplna polityka rolna i rybowcza, wsplna polityka transportowa, prawo konkurencji, unia gospodarczo - walutowa i przede wszystkim Unia Celna. Waniejsze rozporzdzenia dot. Unii Celnej i swobody przepywu towarw: rozporzdzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 padziernika 1992 r.ustanawiajce Wsplnotowy Kodeks Celny, Dz.U.WE L 302 z 1992 s. 1-50; rozporzdzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiajce przepisy w celu wykonania rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Wsplnotowy Kodeks Celny, Dz.U.WE E 253 z 1993 s.1766; rozporzdzenie Rady (EWG) nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustawiajcy wsplnotowy system zwolnie celnych, Dz. U. WE E 105 1983 s. 1-37; rozporzdzenie Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wsplnej Taryfy Celnej, Dz.U.WE E 256 z 1987 s.1-2; rozporzdzenie Rady (WE) nr 1383/2003 z dnia 22 lipca 2003 dotyczce dziaa organw celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektrych praw wasnoci intelektualnej oraz rodkw podejmowanych w odniesieniu do towarw, co do ktrych stwierdzono, e naruszyy takie prawa (DZ.U.WE E 196/7, z 2.08.2003, str.7 i n.). rozporzdzenie Komisji (WE) nr 800/1999 z dnia 15 kwietnia 1999 r. ustanawiajce wsplne szczegowe zasady stosowania systemu refundacji wywozowych do produktw rolnych, Dz.U.WE E 102 z 1999 s.11-52; rozporzdzenie Komisji (EWG/EURATOM) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r. okrelajce zasady majce zastosowanie do okresw, dat i terminw Dz. U. WE E 124 z 1971; rozporzdzenie Rady (WE) nr 515/97 z dnia 13 marca 1997 r. w sprawie wzajemnej pomocy midzy organami administracyjnymi Pastw Czonkowskich i wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi a Komisj w celu zapewnienia prawidowego stosowania przepisw prawa celnego i rolnego, Dz.U WE E 82 z 1997 r., s.1-16; rozporzdzenie Komisji (WE) nr 696/98 z dnia 27 marca 1998 r. wykonujce rozporzdzenie Rady (WE) nr 515/97 w sprawie wzajemnej pomocy midzy organami administracyjnymi Pastw Czonkowskich i wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi a Komisj w celu zapewnienia prawidowego stosowania przepisw prawa celnego i rolnego, Dz.U.WE E 96 2 1998 r., s. 22-26. 2.2. Dyrektywy Inn form aktu prawnego majcego znaczenie dla administracji celnej s dyrektywy. Zasadnicza rnica midzy dyrektyw a rozporzdzeniem jest taka, e dyrektywa jest gwnie adresowana do pastwa czonkowskiego, ktre ma obowizek w przypisanym czasie w dyrektywie dokona transpozycji norm zawartych w dyrektywie do prawa krajowego pastwa czonkowskiego. Dyrektywa nie nakada adnych obowizkw wzgldem osb fizycznych i prawnych i nie wywouje skutku bezporedniego. Jedynie w przypadku, gdy dane pastwo czonkowskie nie transponowao dyrektywy we waciwym czasie, normy zawarte w dyrektywie s wystarczajco jasne, stabilne, precyzyjne, oraz nie pozostawiajce swobody uznania dla organw pastwa czonkowskiego, mog by stosowane bezporednio (albo inaczej mona si na nie powoa) jakkolwiek tylko w sporach z organami danego pastwa czonkowskiego. Waniejsze dyrektywy majce znaczenie dla polskiej suby celnej to: dyrektywa Komisji z dnia 6 wrzenia 1979 r. w sprawie towarw zgoszonych do uszlachetniania czynnego, ktre,
6
jeeli s przywiezione w celu dopuszczenia do swobodnego obrotu, korzystaj z uzgodnie dotyczcych uprzywilejowanego traktowania taryfowego ze wzgldu na swoje szczeglne przeznaczenie Dz. U. WE L 237 z 1979 r., s. 29-30; dyrektywa Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie oglnych warunkw dotyczcych wyrobw objtych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepywu oraz kontrolowania, Dz.U.WE L 76 z 1992 r., s.1-13; dyrektywa Komisji 2002/94/WE z dnia 9 grudnia 2002 r. ustalajca szczegowe zasady wykonania niektrych przepisw dyrektywy Rady 76/308/EWG w sprawie wzajemnej pomocy przy windykacji roszcze dotyczcych niektrych opat, ce, podatkw i innych rodkw, Dz.U.WE L 337 z 2002 r., s.41-54. 2.3. Decyzje Kolejn form aktu prawnego majc znaczenie dla sub celnych s decyzje. Jest to, akt prawny wicy we wszystkich jego elementach podmioty, ktrych dotyczy. Jest skierowana do indywidualnego adresata - przedsibiorstwa lub pastwa. Decyzja jest administracyjnym instrumentem wykonawczym prawa wsplnotowego. Musi by opublikowana w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich (Dziennik Urzdowy WE), jakkolwiek publikacja nie jest warunkiem jej wdroenia. Decyzje bdc aktami wicymi mog obowizywa do momentu kiedy ETS nie orzeknie o zawieszeniu ich stosowania bd o stwierdzeniu niewanoci. Jeeli decyzja jest skierowana do pastwa czonkowskiego, wie wwczas zarwno wszystkie jego organa jak i sdy. Decyzje w dziedzinach istotnych 2 punktu widzenia sub celnych s wydawane gownie przez Rad Komisj i Parlament Europejski. S wydawane w takich dziedzinach jak wica informacja taryfowa, wiadectw pochodzenia, decyzje wsplnych komitetw w ramach pastw EFTA oraz decyzje majce na celu ochron rynku wewntrznego UE. Przykadowe decyzje, dotyczce kwestii celnych: Decyzja nr 253/2003/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lutego 2003 r. przyjmujca program dziaa dla ce we Wsplnocie (Co 2007), Dz.U.UE L 36 z 2003 r., s. 1-6; Decyzja Rady i Komisji z dnia 13 grudnia 1993 r. w sprawie zawarcia Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, midzy Wsplnotami Europejskimi, ich Pastwami Czonkowskimi a Republik Austrii, Republik Finlandii, Republik Islandii, Ksistwem Lichtensteinu, Krlestwem Norwegii, Krlestwem Szwecji i Konfederacj Szwajcarsk (94/1/WE, EWWiS) Dz. U. WE L l 1994 r., s. 1-1. Wszystkie akty prawne s dostpne w jzyku polskim na stronach internetowych UE pod adresem: http://www.europa.eu.int/eur-lex/en/index.html oraz na stronie UKIE http://wwwl.ukie.gov.pl/dtc.nsf. 3. III Filar-wsppraca policyjna i sdowa w sprawach karnych Dla funkcjonowania administracji celnej istotne s rwnie instrumenty przyjmowane w ramach III filaru. Zasadnic2a rnica miedzy I i III filarem ley w naturze spraw, ktre im podlegaj. Mianowicie I filar, tzw. wsplnotowy zajmuje si gwnie sprawami przekazanymi, na mocy Traktatu z Maastricht, w wyczna kompetencj Wsplnoty Europejskiej. Z punktu widzenia suby celnej jest ni przede wszystkim Unia Celna. Pastwa czonkowskie maj tutaj bardzo niewielki margines ruchu. Natomiast III filar zawiera sprawy, ktre na mocy Traktatu z Maastricht pozostaj w wycznej gestii samych pastw czonkowskich, natomiast Traktat zobowizuje je do pogbiania wsppracy w tych dziedzinach miedzy innymi przy udziale Komisji Europejskiej (DG JAI Directorate Genera forJustice and Home Affairs - Dyrekcja Generalna ds. Wymiaru Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych, Europol, OLAF). Tymi dziedzinami w chwili obecnej s: zapobieganie i zwalczanie przestpczoci zorganizowanej, zwalczanie terroryzmu, handlu ludmi i przestpstw przeciwko dzieciom, zwalczanie nielegalnego przemytu narkotykw,nielegalnego przemytu broni, korupcji, oszustw, zapobieganie rasizmowi i ksenofobii. W codziennej pracy celnika rozrnianie I od III filaru nie ma wikszego znaczenia, w ramach suby celnej istniej odpowiednie komrki organizacyjne, ktre s odpowiednio odpowiedzialne za realizacj tej wsppracy Natura spraw zawartych w III filarze determinuje rwnie w pewnym stopniu rwnie charakter rodkw prawnych wykorzystywanych w tym filarze. W odrnieniu od I filaru w III filarze nie funkcjonuj rozporzdzenia i dyrektywy. Natomiast, s to przede wszystkim konwencje, umowy midzynarodowe, wsplne stanowiska, decyzje ramowe i decyzje. Z punktu widzenia administracji
7
celnych najwaniejsze s konwencje. Pastwa Czonkowskie UE zdecydoway si do tej pory przyj dwie konwencje, ktre maj znaczenie dla suby celnej: Konwencja sporzdzona na podstawie artykuu k. 3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wykorzystania technologii informatycznej dla potrzeb celnych (tzw. Konwencja CIS), Dz. U. WE nr C 316 z 1995 r., s. 34-47, wraz z trzema protokoami: - Protok z dnia 29 listopada 1997 r. sporzdzony na podstawie artykuu K. 3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wykadni w trybie prejudycjalnym przez Trybuna Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich Konwencji o wykorzystaniu technologii informatycznej dla potrzeb celnych, Dz.U.WE nr C 1.51 z 1997r., s.16-28; - Protok z dnia 12 marca 1999 r. sporzdzony na podstawie artykuu K. 3 Traktatu o Unii Europejskiej w zakresie prania wpyww pieninych w Konwencji o wykorzystaniu technologii informatycznej dla potrzeb celnych oraz wczenia numeru rejestracyjnego rodkw transportu w Konwencji, Dz.U.WE nr C 91 z 1999 r., s.2-7.; - Protok z dnia 8 maja 2003 r. sporzdzony zgodnie z artykuu 34 Traktatu o Unii Europejskiej, zmieniajcego, w zakresie utworzenia bazy danych rejestru celnego dla celw identyfikacyjnych, Konwencj o wykorzystaniu technologii informatycznej dla potrzeb celnych Dz.U.WE nr C 139 z 2003 r., s.2-8, oraz Konwencja z dnia 18 grudnia 1997 r. sporzdzona na podstawie artykuu K. 3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wzajemnej pomocy i wsppracy midzy administracjami celnymi (tzw. Konwencja Neapolitaska II), Dz.U.WE Nr C 24 z 1998 r., s.2-22. Konwencja CIS zostaa zawarta w wyniku uznania,e administracje celne musz w biecej wsppracy stosowa zarwno postanowienia wsplnotowe, jak i krajowe. Konwencja CIS wraz z Protokoami ma zagwarantowa jednoczesne stosowanie postanowie o wzajemnej pomocy i wsppracy w III filarze. Pastwa Czonkowskie uznay, e istnieje potrzeba zacienienia wsppracy midzy administracjami celnymi poprzez ustanowienie procedur, ktre pozwol dziaa wsplnie i wymienia dane osobowe lub inne, majce zwizek z niedozwolonymi dziaaniami transgranicznymi przy wykorzystaniu nowych technologii przekazywania informacji i zarzdzania nimi. Niniejsza Konwencja jest instrumentem wspomagajcym przepisy rozporzdzenia Rady (WE) nr 515/97 z dnia 13 marca 1997 r. w sprawie wzajemnej pomocy midzy organami administracyjnymi Pastw Czonkowskich i wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi a Komisj w celu zapewnienia prawidowego stosowania przepisw prawa celnego i rolnego. Rozporzdzenie 515/97 w swoich gwnych zaoeniach suy tym samym celom co Konwencja, obejmujc jednak tylko sprawy dotyczce I filaru Unii Europejskiej (w tym przedmiotowym przypadku wykonywanie przepisw prawa celnego i rolnego). Natomiast Konwencja CIS rozszerza t wspprac (przede wszystkim funkcjonowanie utworzonego na podstawie art.23 rozporzdzenia 515/97 Systemu Informacji Celnej - CIS) na obszar bdcy przedmiotem zainteresowania midzy innymi sub celnych Pastw Czonkowskich, tj. III filar - Wsppracy Policyjnej i Sdowej w Sprawach Karnych. Konwencja Neapolitaska II ma natomiast na celu popraw wsppracy midzy administracjami celnymi Pastw Czonkowskich Unii Europejskiej w zapobieganiu, przeprowadzaniu dochodze i ciganiu narusze prawa celnego. Stanowi rwnie rozszerzenie rozporzdzenia 515/97, w czci dotyczcej pomocy administracyjnej, na dziaania w tzw. III filarze. Konwencja ta, zastpuje Konwencj Pastw Czonkowskich Europejskiej Wsplnoty Gospodarczej w sprawie postanowie dotyczcych wzajemnej pomocy udzielanej przez ich wadze celne - podpisan w Rzymie dnia 7 wrzenia 1967 r. (tzw. Konwencja Neapolitaska 1967). Konwencja Neapolitaska II zostaa zawarta jako rezultat uznania roli wsppracy administracji celnych w zagwarantowaniu sprawnoci poboru nalenoci celnych oraz skutecznoci w przeciwdziaaniu naruszeniom prawa celnego. Konwencje s jednym z instrumentw prawnych przyjmowanych w ramach III filaru UE tj. Wsppracy Policyjnej i Sdowej w Sprawach Karnych (tytu VI TUE), ktre s przyjmowane przez Pastwa Czonkowskie UE celem realizacji zada zawartych w tym tytule Traktatu. Zgodnie z art.34 ust.2 lit.d) TUE konwencje s opracowywane przez Rad, ktra nastpnie zaleca Pastwom Czonkowskim ich przyjcie. Pastwa Czonkowskie ratyfikuj konwencje zgodnie z procedurami przyjtymi przez wasne prawo konstytucyjne. Konwencja staje si wica po przyjciu przez co najmniej poow Pastw Czonkowskich, chyba, e tre konwencji stanowi inaczej. Konwencja wie tytko te Pastwa Czonkowskie, ktre j ratyfikoway Polska nie jest strona tych konwencji, obecnie toczy si proces ratyfikacyjny (stan na sierpie 2004 r.).
8
2.00.00 Przedstawicielstwo w sprawach celnych 1. Wprowadzenie Prawo w bardzo szerokim zakresie dopuszcza moliwo dokonywania czynnoci prawnych przez przedstawicieli, co w konsekwencji pozwala rwnie na dokonywanie czynnoci ze skutkiem bezporednim dla osb, ktre same czynnoci dokona nie mog (np. nie posiadaj zdolnoci do czynnoci prawnych lub posiadaj j w ograniczonym zakresie). Z instytucji przedstawicielstwa korzystaj take w bardzo szerokim zakresie osoby prawne, ktre dokonuj czynnoci przez odpowiednio umocowanych przedstawicieli w zastpstwie statutowych organw. Dziaanie przedstawiciela charakteryzuje si dwoma cechami: po pierwsze - przedstawiciel podejmuje je nie w swoim, lecz w imieniu innej osoby, po drugie - z czynnoci prawnej przedstawiciela wynikaj skutki prawne nie dla niego, lecz bezporednio dla osoby reprezentowanej. Zgodnie z kodeksem cywilnym rozrniamy przedstawicielstwo ustawowe (umocowanie do dziaania w cudzym imieniu wynika z ustawy) oraz penomocnictwo (ustanowione z woli reprezentowanego i oparte na jego owiadczeniu). Penomocnictwo jest jednostronn czynnoci prawn, udzielone zostaje w drodze owiadczenia woli mocodawcy i uprawnia penomocnika do dzia- ania w imieniu mocodawcy w stosunku do osb trzecich. Penomocnik ma okrelone granice, w ramach ktrych moe dziaa w imieniu mocodawcy. W ramach penomocnictwa oglnego penomocnik moe dokonywa czynnoci zwykego zarzdu (czynnoci polegajcych na zwykej, codziennej eksploatacji rzeczy, na dokonywaniu czynnoci niezbdnych do utrzymania dziaalnoci w okrelonej sferze stosunkw prawnych, na zaciganiu zobowiza w zwizku z t dziaalnoci, zawieraniu umw dzierawy, najmu, paceniu podatkw, sprzeday zbiorw uzyskanych w gospodarstwie rolnym itd.). Do czynnoci przekraczajcych zakres zwykego zarzdu potrzebne jest penomocnictwo okrelajce ich rodzaj. Penomocnictwo tzw. rodzajowe dotyczy okrelonej kategorii czynnoci prawnych (np. sprzeday rzeczy). Ponadto ustawa moe wymaga penomocnictwa do poszczeglnej czynnoci prawnej (np. penomocnictwo do udziau w przetargu). 2. Przedstawicielstwo w postpowaniu w sprawach celnych Regulacje dotyczce bezporednio instytucji przedstawicielstwa w sprawach celnych zostay zawarte w: 1) WKC, 2) ustawie z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz.622), 3) rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 17 maja 2004 r. w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych (Dz.U. Nr 117, poz.1223), 4) rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 9 kwietnia 2004 r. w sprawie egzaminu uzupeniajcego dla agentw celnych (Dz.U. Nr 82, poz.748), 5) rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie stau adaptacyjnego i testu umiejtnoci w toku postpowania o uznanie nabytych w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego (Dz.U. Nr 84, poz.782). Zgodnie z art.5 ust.1 WKC kady moe ustanowi przedstawiciela do reprezentowania go przed organami celnymi, celem spenienia wszystkich czynnoci i formalnoci przewidzianych w ustawodawstwie celnym. Tym samym, zgodnie z art.64 ust.1 WKS, waciciel towarw lub upowaniony odbiorca moe dokona czynnoci przed organami celnymi (midzy innymi zgoszenia celnego) samodzielnie lub przez ustanowionego w tym zakresie przedstawiciela. W wikszoci przypadkw przedstawiciel musi mie swoj siedzib we Wsplnocie. Przedstawicielem, zgodnie z art.5 ust.3 w zwizku z art.4 pkt 2 WKC, moe by osoba fizyczna, ktra na stale zamieszkuje we Wsplnocie oraz osoba prawna lub stowarzyszenie osb uznane za zdolne do podejmowania czynnoci prawnych, a nie posiadajce przy tym osobowoci prawnej, ktrych siedziba statutowa, siedziba gwna lub inna staa siedziba znajduje si we Wsplnocie. Warunek posiadania siedziby we Wsplnocie nie dotyczy osb, ktre dokonuj zgoszenia do procedury tranzytu, odprawy czasowej lub te zgaszaj towary sporadycznie, pod warunkiem, e organy celne uznaj te czynnoci za uzasadnione (art.64 ust.2b WKC). Polskie ustawodawstwo krajowe w art.75 Prawa celnego wskazuje przykadowych przedstawicieli: agencje celne, spedytorw, przewonikw. Zgodnie z art.5 ust.4 WKC obowizkiem przedstawiciela jest zgoszenie organowi celnemu, e dziaa na rzecz innej osoby, okrelenie czy przedstawicielstwo jest bezporednie czy porednie oraz posiadanie upowanienia do jej reprezentowania. W sytuacji niedopenienia jednej z wymienionych przesanek osoba dziaajca jako przedstawiciel bdzie uwaana za osob dziaajc we wasnym imieniu i na swoja rzecz. Zasada ta pozwala okreli organom celnym w kadym przypadku kto jest wacicielem towarw, zgaszajcym oraz odpowiedzialnym za dug celny. Zgodnie z art.76 Prawa celnego czynnoci dokonane przez przedstawiciela w granicach upowa nienia pocigaj za sob skutki bezporednio dla osoby, ktra go ustanowia. Dla wanoci upowanienia wymaga si, by zostao ono sporzdzone i podpisane w imieniu przedsibiorcy przez osob lub osoby upowanione do jego reprezentowania.
9
Organy celne mog zada od kadej osoby owiadczajcej, e dziaa w imieniu lub na rzecz innej osoby przedstawienia dowodw potwierdzajcych jej prawo do wystpowania w charakterze przedstawiciela. Nie oznacza to jednak, e przedstawiciel musi doczy upowanienie do kadego zgoszenia celnego. Przedstawiciel w kadym przypadku powinien by upowaniony do wystpowania na rzecz innej osoby. Na podstawie art.77 Prawa celnego przedstawiciel moe udzieli dalszego upowanienia do wykonania okrelonych czynnoci, za zgod osoby udzielajcej upowanienia. Instytucji t okrela si mianem substytucji. W przypadku substytucji upowanienia odpowiedzialno majtkow wobec organw celnych za pokrycie kwoty dugu celnego lub innych opat, jakie powstay na skutek nieprawidowego lub nieterminowego dokonania albo niewykonania czynnoci prawa celnego ponosz solidarnie wszyscy przedstawiciele. Regulacja ta znacznie wzmacnia sytuacj organw celnych, ktre mog da uiszczenia kwot wynikajcych z dugu celnego albo od wszystkich dunikw zobowizanych solidarnie albo od kadego z osobna. Zaspokojenie wierzyciela (organu celnego) przez ktregokolwiek z dunikw zwalnia pozostaych przedstawicieli. Udzielenie substytucji jest moliwe za zgoda osoby udzielajcej upowanienia. Naley zauway, e prawo do substytucji przysuguje wszystkim przedstawicielom. Z uwagi na charakter spraw zgoda na udzielenie substytucji nie moe by zgod dorozumian. Dlatego te optymalnym rozwizaniem byoby zapisanie w upowanieniu, e osoba ktra go udzielia wyraa zgod, aby przedstawiciel dokona substytucji tego upowanienia. Takie owiadczenie moe przybra nastpujc form: "Jednoczenie wyraam zgod na dokonanie substytucji upowanienia w takim zakresie, jaki wynika z niniejszego upowanienia Jednake naley jeszcze raz wyranie podkreli, e tre upowanienia jest spraw przedsibiorcy, ktry udziela upowanienia oraz przedstawiciela. Organy celne winny egzekwowa to, co zostao w upowanieniach stwierdzone i co osoba i jej przedstawiciel ustaliy, ze szczeglnym uwzgldnieniem rodzaju oraz zakresu udzielonego upowanienia oraz moliwoci jego substytucji. WKC wyrnia w art.5 ust.2 dwa rodzaje przedstawicielstwa: bezporednie - jeeli przedstawiciel dziaa w imieniu i na rzecz innej osoby (klasyczny rodzaj przedstawicielstwa wynikajcego z owiadczenia woli) oraz porednie - jeeli przedstawiciel dziaa we wasnym imieniu, lecz na rzecz innej osoby. W przypadku przedstawicielstwa poredniego zostaje naruszona zasada dziaania przedstawiciela w imieniu innej osoby, zatem instytucja przedstawicielstwa w sprawach celnych pomimo, i jest zbliona do penomocnictwa ustanowionego z woli reprezentowanego okrelonego w kodeksie cywilnym, zawiera elementy charakterystyczne wycznie dla prawa celnego. W myl postanowie wsplnotowego prawa celnego, pastwom czonkowskim pozostawiona zostaa swoboda w uregulowaniu pewnych kwestii, m.in. w zakresie przedstawicielstwa realizowanego przez agenta celnego. Zgodnie z art.5 ust.2 WKC pastwa czonkowskie mog zastrzec prawo do dokonywania na swoim obszarze zgoszenia celnego w formie przedstawicielstwa bezporedniego, lub przedstawicielstwa poredniego, w taki sposb, aby przedstawicielem by agent celny wykonujcy swj zawd. Korzystajc z opisanego wyej uprawnienia Polska zastrzega dla agentw celnych reprezentowanie w drodze przedstawicielstwa bezporedniego. 2.1. Przedstawicielstwo bezporednie Na podstawie art.5 ust.2 WKC przedstawicielstwo bezporednie ma miejsce wtedy, gdy przedstawiciel dziaa w cudzym imieniu i na cudza rzecz. Przedstawiciel bezporedni swoim dziaaniem na rzecz osoby reprezentowanej i w jej imieniu wywouje skutki bezporednio dla reprezentowanego. Zgodnie z definicja zawarta w art.4 pkt 18 WKC zgaszajcym jest osoba, ktra dokonuje zgoszenia celnego w swoim imieniu (przedstawiciel poredni albo przedsibiorca wykonujcy czynnoci samodzielnie) lub osoba, w ktrej imieniu dokonywane jest zgoszenie celne (osoba reprezentowana przez przedstawiciela bezporedniego). Z przedstawionej definicji wynika, e przedstawiciel bezporedni nie jest zgaszajcym, co ma istotne znaczenie w kontekcie art.161 ust.5 WKC. Przedstawiciel bezporedni nie moe dokona zgoszenia towaru do procedury wywozu w urzdzie celnym waciwym dla swojego miejsca zamieszkania lub siedziby, jeli miejsce to nie jest to same z miejscem zamieszkania lub siedziby eksportera, albo te z miejscem zapakowania lub zaadunku towaru. Natomiast z punktu widzenia ponoszonej odpowiedzialnoci przedstawicielstwo bezporednie jest korzystniejsze dla przedstawiciela. Poniewa nie jest on zgaszajcym, w zwizku z tym nie ponosi odpowiedzialnoci przed organem celnym za mogcy powsta, rwnie w przypadku jego niewaciwych dziaa, dug celny. W polskim prawie krajowym, zgodnie z art.78 ustawy Prawo celne, moliwo dokonania zgoszenia celnego w imieniu przedsibiorcy w drodze przedstawicielstwa bezporedniego jest zarezerwowana wycznie dla osoby (fizycznej, prawnej lub stowarzyszenia osb nie posiadajcych osobowoci prawnej), ktra jest agentem celnym lub jeeli w jej imieniu czynnoci przed organem celnym dokonuje upowaniony pracownik wpisany na list agentw celnych. Szczegowe informacje dotyczce wpisu na list agentw celnych opisano w pkt 3.1.
10
Osoby uprawnione do reprezentowania przedsibiorcw w drodze przedstawicielstwa bezporedniego Polsce Zgoszenie celne - agent celny - osoba (np. agencja celna), w imieniu ktrej wystpuje pracownik wpisany na list agentw celnych - pracownik osoby zainteresowanej Zgoszenie celne: - towarw niemajcych charakteru handlowego, - w ramach obrotu pocztowego - osoba fizyczna, ktra na stae zamieszkuje we Wsplnocie - osoba prawna, ktrej siedziba statutowa lub inna staa siedziba znajduje si we Wsplnocie Zgoszenie celne: - do procedury tranzytu, - odprawy czasowej, - sporadyczne pod warunkiem, e organy celne uznaja te czynnoci za uzasadnione -osoba fizyczna - osoba prawna - stowarzyszenie osb uznane za zdolne do podejmowania czynnoci prawnych, a nie posiadajce przy tym osobowoci prawnej 2.2 Przedstawicielstwo porednie WKC przewiduje rwnie moliwo wystpowania przedstawiciela na rzecz osoby reprezentowanej, ale w imieniu wasnym, okrelajc taka form reprezentacji jako przedstawicielstwo porednie. Dziaanie takie wywouje skutki zarwno dla przedstawiciela, jak i dla reprezentowanego. Konstrukcja przyjta w przypadku przedstawicielstwa poredniego zakada poniesienie przez przedstawiciela wikszej odpowiedzialnoci za swoje dziaania, w zamian za traktowanie go jako zgaszajcego. Rnice pomidzy przedstawicielstwem porednim i bezporednim s szczeglnie widoczne w przepisach dotyczcych dugu celnego (art.201 ust.3, art.209 ust.3 WKC). Przedstawiciel poredni w powyszych przypadkach (jako zgaszajcy) jest dunikiem solidarnie z osob, na rzecz ktrej jest skadane zgoszenie celne. Osoby uprawnione do reprezentowania przedsibiorcw w drodze przedstawicielstwa poredniego w Polsce Zgoszenie celne: - towarw niemajcych charakteru handlowego, - w ramach obrotu pocztowego: - osoba fizyczna, ktra na stae zamieszkuje we Wsplnocie - osoba prawna, ktrej siedziba statutowa lub inna staa siedziba znajduje si we Wsplnocie - stowarzyszenie osb uznane za zdolne do podejmowania czynnoci prawnych, a nie posiadajce przy tym osobowoci prawnej, ktrych siedziba statutowa, siedziba gwna lub inna staa siedziba znajduje si we Wsplnocie Zgoszenie celne: - do procedury tranzytu, - odprawy czasowej, - sporadyczne, pod warunkiem, e organy celne uznaj te czynnoci za uzasadnione: -osoba fizyczna - osoba prawna stowarzyszenie osb uznane za zdolne do podejmowania czynnoci prawnych, a nie posiadajce przy tym osobowoci prawnej 3. Wymogi i zobowizania 3.1 Instytucja agenta celnego Agentem celnym jest osoba wpisana na list agentw celnych (art.79 ustawy Prawo celne) prowadzona przez Dyrektora Izby Celnej w Warszawie. Upowanienie do prowadzenia takiej listy zawarte jest w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004r. w sprawie wyznaczenia Dyrektora Izby Celnej w Warszawie do prowadzenia niektrych spraw celnych (Dz.U. Nr 87, poz.830) wydanym na podstawie art.70 ust.2 pkt 3 Prawa celnego. Sposb prowadzenia listy oraz tryb dokonywania wpisu na list agentw celnych zosta okrelony w rozporzdzeniu w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych wydanym na podstawie art.81 ust.2 ustawy Prawo celne. List agentw celnych ogasza Minister Finansw w Dzienniku Urzdowym Ministerstwa Finansw. Zgodnie z art.80 ust.1 Prawa celnego na list agentw celnych wpisuje si osob fizyczna, ktra: 1) posiada miejsce zamieszkania we Wsplnocie; 2) ma pen zdolno do czynnoci prawnych; 3) korzysta z peni praw publicznych; 4) posiada co najmniej rednie wyksztacenie; 5) nie jest skazana prawomocnym wyrokiem za przestpstwo przeciwko wiarygodnoci dokumentw, mieniu, obrotowi pienidzmi i papierami wartociowymi, przestpstwo gospodarcze lub za przestpstwo skarbowe;
11
6) swoim postpowaniem daje rkojmi prawidowego wykonywania czynnoci agenta celnego; 7) zoya z wynikiem pozytywnym egzamin na agenta celnego przed komisja egzaminacyjna, powoywan przez Ministra Finansw lub otrzymaa decyzj o uznaniu kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego wydana na podstawie przepisw odrbnych; 8) wystpia z wnioskiem o wpis na list agentw celnych, nie pniej ni w okresie 2 lat od dnia zoenia egzaminu z wynikiem pozytywnym. Jednym z istotnych wymogw wpisu jest zoenie z wynikiem pozytywnym egzaminu na agenta celnego. Wprowadzenie tego wymogu ma na celu zabezpieczenie interesw pastwa w sprawach, w ktrych bdzie wystpowa agent celny. Przed uzyskaniem uprawnie do wykonywania zawodu agenta celnego konieczne jest zweryfikowanie wiedzy posiadanej przez kandydata na agenta celnego. Powinien on wykazywa si rozleg wiedz z dziedziny prawa celnego, jak rwnie administracyjnego i podatkowego, niezbdn do rzetelnego i profesjonalnego wykonywania zawodu. Tryb, sposb przeprowadzenia i zakres egzaminu kwalifikacyjnego osb ubiegajcych si o uprawnienie do wykonywania czynnoci agenta celnego szczegowo okrela rozporzdzenie w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych. Postpowanie kwalifikacyjne rozpoczyna zoenie przez do Komisji kandydata wniosku o przystpienie do egzaminu. Nie pniej ni na miesic przed terminem egzaminu w siedzibach izb celnych ogaszana jest informacja o wyznaczonym przez przewodniczcego Komisji miejscu i terminie egzaminu. Egzamin przeprowadzany jest w warunkach umoliwiajcych samodzieln prac zdajcych. Osoba przed przystpieniem do egzaminu obowizana jest wylegitymowa si dowodem potwierdzajcym jej tosamo. Osoba zdajca moe opuci sal tylko po uzyskaniu zgody osoby sprawujcej nadzr nad prawidowym przebiegiem egzaminu, przed wyjciem zostawiajc prac przewodniczcemu zespou egzaminujcego. Przewodniczcy zespou egzaminujcego moe wykluczy z egzaminu osob w przypadku, gdy podczas egzaminu korzysta ona z cudzej pomocy, posuguje si niedozwolonymi materiaami pomocniczymi, pomaga innym uczestnikom lub w inny sposb raco zakca przebieg egzaminu. Wykluczenie osoby, ktra przystpia do egzaminu jest stwierdzone protokoem, podpisywanym przez przewodniczcego i czonkw zespou egzaminujcego. O obowizujcych w trakcie egzaminu zasadach przewodniczcy zobowizany jest poinformowa osoby przed przystpieniem do egzaminu. Egzamin skada si z czci pisemnej przeprowadzanej w formie testu, sprawdzajcego wiedz teoretyczn osoby ubiegajcej si o uzyskanie uprawnie do wykonywania zawodu agenta celnego oraz czci ustnej sprawdzajcej umiejtno praktycznego wykorzystania posiadanej wiedzy. Test zawiera 100 pyta z zakresu przepisw prawa celnego, podatkowego i administracyjnego, z tematyki niezbdnej do prawidowego wykonywania czynnoci agenta celnego. Zgodnie z przepisami rozporzdzenia, pytania testowe ustala i podaje do publicznej wiadomoci minister waciwy do spraw finansw publicznych. W przypadku zmian przepisw nalecych do tematyki egzaminu wykaz pyta jest uaktualniany. Test trwa nie duej ni 150 minut. Ocen pozytywn gwarantuje prawidowa odpowied na co najmniej 81 pyta. Do czci pisemnej egzaminu mona przystpi pod warunkiem uzyskanie pozytywnej oceny z testu. W drugiej czci egzaminowany otrzymuje do wypenienia druki i formularze dokumentw obowizujcych w przywozie towarw na obszar celny Wsplnoty oraz w wywozie z tego obszaru. Ma za zadanie przygotowa dokumenty niezbdne do nadania towarowi przeznaczenia celnego, w tym wypeni zgoszenie celne. Egzaminowany otrzymuje rwnie do wypeniania administracyjny dokument towarzyszcy, uproszczony dokument towarzyszcy, deklaracj podatkow i inne dokumenty zwizane z podatkiem akcyzowym. W przypadku uzyskania oceny negatywnej z jednej czci egzaminu, moe on zosta powtrzony. Do czci pisemnej egzaminu ponownie mona przystpi najwczeniej po upywie 2 miesicy od dnia egzaminu zoonego z wynikiem negatywnym. Druga cz egzaminu moe zosta powtrzona po zoeniu do Przewodniczcego Komisji, nie pniej ni w terminie 2 miesicy od dnia uzyskania oceny negatywnej z czci ustnej, wniosku o jej powtrzenie. W przypadku ponownego uzyskania oceny negatywnej z drugiej czci egzaminu egzamin powinien by powtrzony w caoci nie wczeniej ni po upywie 2 miesicy od dnia egzaminu zoonego z wynikiem negatywnym. Na danie praca egzaminacyjna jest udostpniana do wgldu egzaminowanemu. wiadectwem zoenia egzaminu z wynikiem pozytywnym, a tym samym podstaw do uzyskania wpisu na list agentw celnych, jest zawiadczenie potwierdzone przez przewodniczcego Komisji lub osob przez niego upowanion. Zgodnie z art.81 ust 1 Prawa celnego koszty zwizane z przeprowadzeniem egzaminu ponosi osoba przystpujca do egzaminu. Rozporzdzenie w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych okrela wysoko opaty, jej przeznaczenie i sposb uiszczenia. Wraz z wniesieniem wniosku o przystpienie do egzaminu osoba jest zobowizana zoy 20% opaty, pozosta cz naley wnie nie pniej ni w przeddzie wyznaczonego terminu egzaminu. W przypadku nie przystpienia do egzaminu opata wpisowa nie podlega zwrotowi.
12
Otrzymanie zawiadczenia o pozytywnym zoeniu egzaminu na agenta celnego nie uprawnia jeszcze do wykonywania zawodu. W celu wpisu na list agentw celnych naley wystpi z wnioskiem, ktrego wzr okrela rozporzdzenie w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych. Jako zaczniki do wniosku powinny zosta zoone uwierzytelnione kserokopie: dokumentu potwierdzajcego posiadanie co najmniej redniego wyksztacenia, aktualnej informacji o niekaralnoci oraz dokumentu o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej (chyba e osoba na podstawie odrbnych przepisw nie podlega obowizkowi ewidencyjnemu w zakresie uzyskania numeru identyfikacji podatkowej). Organ dokonujcy wpisu moe zada przedstawienia oryginaw ww. dokumentw, w przypadku wtpliwoci co do ich wiarygodnoci. Dokument zawierajcy informacj o niekaralnoci powinien zosta sporzdzony nie wczeniej ni 6 miesicy przed dniem zoenia wniosku. Wpis na list agentw celnych nastpuje w formie decyzji administracyjnej. Wpis obejmuje numer i dat wpisu, nazwisko, imi (imiona) i dat urodzenia, miejsce i adres zamieszkania oraz odpowiednio numer identyfikacji podatkowej. W przypadku, gdy osoba, ktra nie podlegaa obowizkowi ewidencyjnemu, otrzyma decyzj o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej zobowizana jest niezwocznie wystpi z wnioskiem o zmian decyzji, przedkadajc uwierzytelniona kserokopi decyzji o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej. Z wnioskiem o wpis na list agentw celnych oprcz osb, ktre uzyskay ocen pozytywn z egzaminu na agenta celnego, mog rwnie wystpi osoby, ktre otrzymay decyzj o uznaniu kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego. Moliwo t wprowadza rozporzdzenie w sprawie stau adaptacyjnego i testu umiejtnoci w toku postpowania o uznanie w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego wydane na podstawie art.15 ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodw regulowanych (Dz.U. z 2002 r. Nr 887, poz.954 z pn.zm.). Przepisy rozporzdzenia s stosowane do obywateli pastw czonkowskich Unii Europejskiej, ktrzy nabyli w swoim kraju kwalifikacje do wykonywania czynnoci agenta celnego i maja zamiar wykonywa te czynnoci w Polsce. Jeeli w trakcie przeprowadzonego postpowania w sprawie uznania kwalifikacji Minister Finansw uzna, e istniej znaczne rnice, co do zasad nabywania uprawnie oraz wykonywania zawodu w Polsce i w kraju nabycia kwalifikacji, moe uzaleni decyzj o uznaniu kwalifikacji od odbycia przez wnioskodawc stau adaptacyjnego albo przystpienia do testu umiejtnoci. Po odbyciu stau adaptacyjnego lub po zoeniu testu umiejtnoci (wybr naley do osoby wnioskujcej o uznanie kwalifikacji) Minister Finansw wydaje decyzj o uznaniu lub nie kwalifikacji wnioskodawcy do wykonywania czynnoci agenta celnego na terytorium Polski. Sposb i tryb odbywania stau adaptacyjnego oraz testu umiejtnoci, a take szczegowe postanowienia dotyczce kosztw przeprowadzenia testu okrela rozporzdzenie. Osoba wpisana na list agentw celnych jest obligatoryjnie skrelana z listy, zgodnie z art.80 ust.2 Prawa celnego w przypadku: 1) naruszenia jednego z warunkw niezbdnych do wpisu, 2) niewykonywania czynnoci agenta celnego przez okres co najmniej piciu lat, 3) jej mierci. Dziaalno agenta celnego moe zosta zawieszona na czas toczcego si przeciwko niemu postpowania karnego o przestpstwo przeciwko wiarygodnoci dokumentw, mieniu, obrotowi pienidzmi i papierami wartociowymi, przestpstwo gospodarcze lub za przestpstwo skarbowe. Skrelenie oraz zawieszenie agenta celnego nastpuje w formie decyzji administracyjnej. Instytucja agenta celnego od lat zwizana jest z prawem celnym, niemniej jednak w wietle dokonanych zmian kompetencyjnych organw celnych przypisanie Subie Celnej zada z zakresu podatku akcyzowego, konieczne byo rwnie rozszerzenie uprawnie agentw celnych. Zgodnie z art.17 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 29, poz.257) agent celny moe by penomocnikiem podatnika w postpowaniach w zakresie akcyzy. Osoby, ktre do 1 maja 2004r. zostay wpisane na list agentw celnych bd zday z wynikiem pozytywnym egzamin przed Komisj egzaminacyjn na zasadach okrelonych w obowizujcym do dnia 1 maja 2004 r. Kodeksie celnym, zobowizane s do zdania egzaminu uzupeniajcego w zakresie przepisw dotyczcych akcyzy. Zakres i sposb przeprowadzania egzaminu uzupeniajcego okrela rozporzdzenie w sprawie egzaminu uzupeniajcego dla agentw celnych.
13
5.00.00 Wica informacja taryfowa (WIT) 1.Wprowadzenie Jednolite stosowanie Wsplnotowej Taryfy Celnej wymaga uzgodnienia celnej definicji i interpretacji towarw, a w nastpstwie ich klasyfikacji taryfowej. Rozbiena klasyfikacja taryfowa tego samego towaru powoduje moliwo zawarcia podwjnej transakcji w ramach pastw czonkowskich Unii, co mogoby prowadzi do zmiany kierunku obrotw handlowych, nieodzyskania rodkw wasnych Unii, niewaciwego stosowania Oglnego Systemu Preferencji (GSP) oraz do nierwnego traktowania podmiotw gospodarczych wewntrz Unii. Ze wzgldu na to, e kierunek uregulowa celnych by podporzdkowany polityce handlowej pastwa, istniao ryzyko uycia procedury Wicej Informacji Taryfowej (dalej WIT) przez pastwa czonkowskie w celu skorzystania z bardziej liberalnego stosowania Taryfy, przynajmniej dla pewnych produktw, a nastpnie uzyskania konkurencyjnej przewagi ekonomicznej nad innymi pastwami czonkowskimi, a co za tym idzie spowodowaoby negatywne wyniki w odzyskaniu rodkw wasnych Unii. Z tego powodu koniecznoci sta si rozwj rodkw sucych harmonizacji klasyfikacji dokonywanej przez rne pastwa czonkowskie. W celu jednolitego stosowania Wsplnej Taryfy Celnej oraz uatwienia operacji celnych 1 stycznia 1992 r. wprowadzono we Wsplnocie Europejskiej pierwsze podstawowe rozporzdzenie regulujce procedur wicej informacji taryfowej - WIT (w pierwszej fazie WIT-y byy wice tylko dla wydajcego pastwa czonkowskiego, a w drugiej - w roku 1993 - poprawiono rozporzdzenie tak, aby zapewni obowizywanie WIT we wszystkich pastwach czonkowskich). 1.1 Procedura WIT cise poczenie pomidzy polityk Wsplnoty a klasyfikacj taryfow spowodowao konieczno utworzenia systemu wicych informacji taryfowych, ktry zakada niezmienno pogldw w zakresie klasyfikacji ze strony rnych pastw czonkowskich wobec stanowiska kraju trzeciego. Przede wszystkim ma on na celu uniknicie oszukaczych praktyk handlowych. Praktyki te oznaczaj poszukiwanie wewntrz Unii rnych klasyfikacji taryfowych na ten sam towar za pomoc wielokrotnych wnioskw o WIT, w celu uzyskania jak najbardziej korzystnej pozycji Taryfy celnej. Aby unikn rozbienej klasyfikacji taryfowej w ramach pastw czonkowskich, ale rwnie, aby nie doszo do nadania niepoprawnych klasyfikacji taryfowych, utworzono system EBTI - system Europejskiej Wicej Informacji Taryfowej. Procedura WIT jest jednym ze rodkw, wprowadzonych przez Komisj Europejsk, aby podmioty gospodarcze mogy uzyska oficjalne informacje o klasyfikacji taryfowej towarw, poprawi zarzdzanie w zwizku ze spodziewanymi zyskami handlowymi oraz zredukowa czas odprawy celnej. WIT przeznaczona jest do zapewnienia prawidowej klasyfikacji towarw i moe by wydana wwczas, gdy s przewidziane operacje importu lub eksportu oraz przed zadeklarowaniem tych towarw do procedur celnych. Jej zasadniczym celem jest zapewnienie przejrzystoci informacji celnej i jednolitego zastosowania Taryfy Unii Europejskiej, wyeliminowanie w krajach Unii Europejskiej rnic w klasyfikacji taryfowej oraz zapewnienie rwnoci i prawnego zabezpieczenia podmiotw gospodarczych w warunkach decyzji podjtych przez wadze celne rnych krajw czonkowskich. 1.2 System EBTI W celu zapewnienia efektywnego zarzdzania procedur wydawania WIT-w, Ko- misja podja decyzj o utworzeniu systemu informatycznego, ktry posiadaby wszystkie WIT-y. Taka baza danych, nazywana EBTI - Europejska Wica Informacja Taryfowa, ma nastpujce cele: zapewni jednolite stosowanie Wsplnej Taryfy Celnej (CCT) w ramach Unii, zapewni przejrzysto informacji celnych i gwarancj rwnego traktowania podmiotw gospodarczych Unii, pozwoli wadzom celnym na weryfikacj podczas klasyfikacji, czy decyzja klasyfikacyjna dla podobnych towarw nie zostaa ju wydana przez inne europejskie wadze celne, uatwi klasyfikacj towarw przez umoliwienie dochodzenia, czy s jakie inne klasyfikacje dla towarw z podobnym opisem, pozwoli subom Komisji na zapewnienie spjnoci klasyfikacji przez rne wadze krajowe poprzez szukanie rozbienych lub niepoprawnych klasyfikacji, odnajdowa praktyki oszukacze i niewaciwe stosowanie procedury przez podmioty gospodarcze (np. wielokrotne wnioski od tego samego podmiotu na ten sam towar), umoliwi wadzom celnym danego kraju czonkowskiego sprawdzenie w bazie danych, czy WIT - ktr posuguje si podmiot podczas odprawy celnej, a ktra zostaa wydana przez inne pastwo czonkowskie - jest wana i czy prezentowane towary potwierdzaj opis w niej zawarty, pozwoli podmiotom gospodarczym z innych pastw czonkowskich na ustalenie, w relacji do poszczeglnej pozycji taryfowej lub produktu, czy WIT zostaa ju wydana dla produktu podobnego do tego, ktry zamierzaj zadeklarowa.
14
1.3 Wica Informacja Taryfowa - definicja Zgodnie z art. 11 WKC kada osoba moe ubiega si przed organami celnymi o informacj dotyczc stosowania ustawodawstwa celnego. Taki wniosek moe jednak pozosta nie uwzgldniony, jeeli nie bdzie dotyczy faktycznie majcej si odby operacji przywozu lub wywozu. W krajach Unii Europejskiej informacje udzielane s wnioskodawcy bezpatnie. Jednake wnioskodawca moe zosta obarczony kosztami w przypadku, gdy organy celne ponios szczeglne wydatki, zwaszcza na przeprowadzenie analiz lub ekspertyz towarw, jak rwnie w zwizku z odesaniem towarw do wnioskodawcy. Jedn z takich informacji, dotyczcych stosowania prawa celnego, jest wica informacja taryfowa (WIT) (ang. Binding Tariff Information - BTI). Wica Informacja Taryfowa (WIT) jest decyzj w sprawie klasyfikacji towarw, ktra okrela zgodnie z obowizujcymi przepisami podpozycj Nomenklatury Scalonej lub podpozycj kadej innej nomenklatury, ktra jest cakowicie lub czciowo oparta na Nomenklaturze Scalonej lub dodaje do niej dalsze podziay i ktra zostaa ustanowiona odrbnymi przepisami Wsplnoty w celu zastosowania w wymianie towarowej rodkw taryfowych (artyku 20 ust. 3 Kodeksu), wydawan przez wadze celne pastwa czonkowskiego na korzy pod- miotu gospodarczego. WIT udzielana jest bezpatnie, zazwyczaj wana jest przez okres szeciu lat i wica prawnie wszystkie pastwa czonkowskie, bez wzgldu na pastwo czonkowskie, ktre j wydao. 1.4 Podstawy prawne Przepisy regulujce skadanie wnioskw i wydawanie wicej informacji taryfowej okrelone zostay: w artykule 12 WKC oraz w artykuach 5-14 RWKC. Dodatkowo, przy wydawaniu WIT-w zastosowanie maj artykuy 6-11 WKC. 2 Skadanie wniosku o wydanie wicej informacji taryfowej (WIT) Procedura wnioskowania o WIT bya rna w rnych pastwach czonkowskich. W tej sytuacji nastpia konieczno ujednolicenia procedury wnioskowania o WIT, a co za tym idzie - zmiany RWKC. Zmiany dokonano w artykuach 5 i 6 tego rozporzdzenia. Wniosek o udzielenie wicej informacji taryfowej, zgodnie z artykuem 6 RWKC, skadany jest na pimie i adresowany bd do waciwych organw celnych w pastwie czonkowskim lub pastwach czonkowskich, w ktrym ta informacja ma zosta wykorzystana, bd do waciwych organw celnych w pastwie czonkowskim, w ktrym wnioskodawca ma swoj siedzib i moe dotyczy tylko jednego rodzaju towarw. 2.1 Wsplny jednolity formularz wniosku - informacje oglne Wniosek o udzielenie wicej informacji taryfowej sporzdzany jest z wykorzystaniem formularza zgodnego z wzorem przedstawionym w zaczniku do RWKC. Standartowy i skomputeryzowany formularz wniosku umoliwia: -osignicie standaryzacji tej procedury, - zwalczanie praktyki "kupowania" WIT-w, - przyspieszenie procedur wydawania WIT-w, - przeniesienie odpowiedzialnoci na wnioskodawc za dokadne okrelenie po- ufnych informacji w WIT. 2.2 Procedura i czynnoci urzdowe W kadym pastwie czonkowskim wnioskodawca w imieniu otrzymujcego moe wnioskowa o udzielenie WIT, poprzez przedoenie w administracji krajowej Jednolitego Formularza Wniosku (Single Administrative Form - SAF). Moe on wnioskowa o WIT albo w pastwie czonkowskim, w ktrym ma zamiar korzysta z WIT lub w pastwie czonkowskim, w ktrym ma siedzib Wnioski zawiera musz w szczeglnoci nastpujce dane: nazwisko i adres osoby, na ktr bdzie wystawiana wica informacja taryfowa; nazwisko i adres wnioskodawcy, w przypadku gdy nie jest on t osob, na ktr bdzie wystawiana wica informacja; nomenklatur celn, w ktrej towar ma by zaklasyfikowany - w przypadku gdy wnioskodawca chciaby uzyska klasyfikacj towaru w jednej z nomenklatur wymienionych w artykule 20 WKC, nomenklatura ta powinna zosta wyranie wymieniona w jego wniosku o udzielenie wicej informacji taryfowej; szczegowy opis towaru, pozwalajcy na jego identyfikacj i wyznaczenie jego klasyfikacji w nomenklaturze celnej; skad towaru oraz wszelkie metody badania zastosowane do wyznaczenia jego klasyfikacji (w przypadku, kiedy od tego zaley dokonanie klasyfikacji);
15
wszelkie prbki, fotografie, plany, katalogi lub inne dostpne dokumenty, ktre mog pomc organom celnym w wyznaczeniu prawidowej klasyfikacji to- waru w nomenklaturze celnej, dostarczone w postaci zacznikw do wniosku; podanie przewidywanej klasyfikacji; zgoda na przedoenie tumaczenia dowolnych zaczonych dokumentw na jzyk urzdowy (lub jeden z jzykw urzdowych) danego pastwa czonkowskiego, jeli tego daj organy celne; wskazanie szczegw uwaanych za poufne; wskazanie przez wnioskodawc, czy dla towarw identycznych lub podobnych - zgodnie z jego wiedz - we Wsplnocie ju zostaa zastosowana lub wydana wica informacja taryfowa; zgoda na przechowywanie dostarczonych informacji w bazie danych Komisji. Na podstawie artykuu 15 WKC kada informacja o charakterze poufnym lub udzielona na zasadach poufnoci jest chroniona tajemnic zawodow i nie moe by rozpowszechniana przez organy celne bez wyranego pozwolenia osoby lub wadz, ktre jej udzieliy a przekazywanie informacji jest dozwolone w przypadku, gdy organy celne zostan do tego zobowizane lub upowanione zgodnie z przepisami obowizujcymi, w szczeglnoci w zakresie ochrony danych lub w ramach postpowania sdowego. 2.3 Procedura skadania wnioskw o wice informacje taryfowe dla wicej ni jednego rodzaju towarw Wniosek o udzielenie wicej informacji taryfowej moe dotyczy tylko jednego rodzaju towarw. W przypadku wnioskowania o wice informacje taryfowe dla wicej ni jednego rodzaju towarw, nie mona ich przedstawi na jednym wniosku, lecz dla kadego z tych towarw musi by przedoony oddzielny wniosek, speniajcy wymagania okrelone w artykule 6 RWKC. 3.Wydawanie wicej informacji taryfowej 3.1 Informacje oglne Komisja Europejska zaleca pastwom czonkowskim posiadanie centralnego organu wydajcego WIT-y, aby w ten sposb unikn sprzecznoci ju na poziomie krajowym. Administracja musi udzieli wicej informacji taryfowej w cigu trzech miesicy od daty przyjcia wniosku. Jeeli przyjmujc wniosek organy celne oceni, e wniosek nie zawiera wszystkich szczegw wymaganych do zajcia stanowiska w danej sprawie, to prosz wnioskodawc o dostarczenie wymaganych szczegw. Termin trzech miesicy na wydanie WIT, przewidziany w artykule 7 RWKC biegnie od chwili, w ktrej organy celne bd posiada wszystkie niezbdne do wydania decyzji informacje. Wzr wniosku o wydanie wicej informacji taryfowej przedstawiony zosta w zaczniku A do niniejszego opracowania. Natomiast instrukcja zawierajca wskazwki do jego wypeniania, opracowana przez suby Komisji, zawarta jest w zaczniku B. W zalenoci od kraju Wsplnoty czas wydawania WIT-w jest rny. W celu zharmonizowania w ramach Unii jakoci obsugi oferowanej otrzymujcemu WIT, podane jest nieprzekraczanie prawnego terminu trzech miesicy, podanego w artykule 7. W przypadku, gdy administracja nie moe zachowa tego terminu, musi poinformowa wnioskodawc o przyczynach opnienia i wskaza, kiedy spodziewa si udzieli tej informacji. 3.2 Procedura i czynnoci urzdowe Kwestia udzielania wicej informacji taryfowej zostaa zdefiniowana w artykuach 7 i 8 RWKC. Wica informacja taryfowa jest przekazywana na formularzu, ktrego wzr przedstawiony jest w zaczniku 1. do RWKC (zacznik C do niniejszego opracowania). Pole 8. formularza wskazuje, ktre szczegy maj by uwaane jako poufne. W formularzu WIT zawarte jest pouczenie o moliwoci odwoania, okrelonego w artykule 243 WKC. 3.3 Konsekwencje prawne O wicych informacjach taryfowych, ktre wydawane s przez organy celne na pisemny wniosek i w sposb okrelony procedur Komitetu Kodeksu Celnego stanowi artyku 12 WKC. Postanawia on, e wica informacja taryfowa wie organy celne i osob, na ktr wystawiono wic informacj
16
taryfow jedynie w odniesieniu do klasyfikacji taryfowej towaru i jest jedynie wica dla towarw, dla ktrych formalnoci celne zostay dokonane po dniu, w ktrym ta informacja zostaa wydana. Osoba, ktrej udzielono WIT musi natomiast udowodni, e zgoszony towar pod kadym wzgldem odpowiada temu, ktry jest opisany w WIT. 4. Skutki prawne decyzji WIT Skutki prawne wicej informacji taryfowej okrelono szczegowo w artykuach 10, 11 i 12 RWKC. Artykuy te postanawiaj nie tylko o tym, kto moe powoywa si na WIT, ale rwnie okrelaj prawa i obowizki otrzymujcego, okrelaj osoby, ktre ta informacja wie oraz obowizki organw celnych, aby wice informacje byy wydawane tylko w zgodzie z przyjtym aktem lub rodkiem okrelonym w ust. 5 artykuu 12 WKC. 4.1 Informacje oglne Wica informacja taryfowa, ktra zostaa wydana przez organy celne jednego z pastw czonkowskich, poczwszy od dnia 1 stycznia 1991 r., zgodnie z artykuem 11 RWKC, w tym samym stopniu zobowizuje odpowiednie organy wszystkich pastw czonkowskich. Dla podmiotw gospodarczych szczeglnie istotne s postanowienia artykuu 5 RWKC, formuujcego definicj wicej informacji taryfowej. Oznacza to bowiem, e WIT wydana w ktrymkolwiek z 25 krajw Wsplnoty jest wana i wica w kadym kraju Wsplnoty, w tym rwnie w Polsce. 4.2 Kto moe powoywa si na WIT Na wic informacj taryfow, zgodnie z Artykuem 10 RWKC, moe powoywa si wycznie otrzymujcy, a organy celne mog zada, aby w momencie dokonywania formalnoci celnych osoba ta powiadomia organy celne, e jest w posiadaniu wicej informacji taryfowej dotyczcej towarw bdcych przedmiotem odprawy celnej. Osoba, na ktr wystawiono wic informacj taryfow moe z niej korzysta tylko w odniesieniu do okrelonego towaru, jeeli wykae organom celnym, e istnieje cakowita zgodno midzy tym towarem a towarem opisanym w przedstawionej WIT. Organy celne mog rwnie zada tumaczenia tej informacji na jzyk urzdowy lub na jeden z jzykw urzdowych zainteresowanego pastwa czonkowskiego. 4.3 Okres obowizywania decyzji WIT Wica informacja taryfowa - artyku 12 ust. 4 RWKC - jest wana przez okres 6 lat, liczc od daty jej wydania i w przypadku jej wyganicia nie jest wymagane powiadamianie otrzymujcego o jej wyganiciu. Jednake informacja ta moe zosta uniewaniona lub anulowana z pewnych, okrelonych przepisami powodw. 5. Utrata wanoci lub anulowanie decyzji WIT Wica informacja taryfowa, mimo e jest wydawana na okres wanoci szeciu lat, to jednak w pewnych okolicznociach, wskazanych w artykule 12 ust. 4 i ust. 5 WKC moe zosta uniewaniona lub anulowana przez wadze celne z kilku powodw: - w nastpstwie dyskusji w Komitecie Kodeksu Celnego, dotyczcej sprzecznoci w WIT-ach, - z powodu zmian w prawie, dotyczcych klasyfikacji taryfowej - np. publikacja nowego rozporzdzenia klasyfikacyjnego lub nowych Not wyjaniajcych, albo wyganicie okresu wanoci kodu nomenklatury towarowej, dla ktrego zostaa wydana, - kiedy nie s spenione warunki, na podstawie ktrych ta WIT zostaa wydana, np. stao si oczywiste, e wydanie WIT oparte byo na nieprawidowej lub nie- kompletnej informacji, otrzymujcy ma prawo odwoa si od decyzji WIT, a to moe doprowadzi do uniewanienia WIT. WIT jest uniewaniana lub anulowana zawsze przez krajowe wadze celne, ktre j wyday. W przypadkach, o ktrych wyej, wadze celne pastwa czonkowskiego musz poinformowa otrzymujcego oraz DG TAXUD (poprzez system EBTI), kiedy WIT traci wano z powodu wymienionych okolicznoci. 5.1 Informacje oglne Na podstawie artykuu 12 ust. 5 WKC wica informacja taryfowa traci wano, gdy w konsekwencji wydania rozporzdzenia staje si sprzeczna z ustanowionym w ten sposb prawem lub staje si niezgodna z interpretacj jednej z nomenklatur wymienionych w ustpie 6 artykuu 20 WKC, tzn.: na poziomie Wsplnoty - z powodu zmiany Nomenklatury Scalonej lub uchway Trybunau Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich, w skali midzynarodowej - z powodu wydania opinii klasyfikacyjnej lub zmiany Not wyjaniajcych do Nomenklatury
17
Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarw przyjtego przez Rad Wsppracy Celnej, na poziomie krajowym - z powodu wydania WIT w oparciu o nieprawidowe lub niekompletne dane lub z powodu decyzji sdu krajowego. Dat, od ktrej wica informacja taryfowa traci wano, jest data publikacji wymienionych rodkw lub, w przypadku rodkw midzynarodowych, data publikacji komunikatu Komisji w Serii C Dziennika Urzdowego WE. 5.2 Utrata wanoci na skutek zmian w przepisach prawa W sposb bardziej szczegowy data utraty wanoci przez wic informacj taryfow zostaa okrelona w Przepisach wykonawczych, w art. 12 ust. 2, w nastpujcy sposb: dla rozporzdze dotyczcych zmian nomenklatury celnej (dotyczy art. 12 ust. 5 lit a) WKC), dat utraty wanoci jest to data wejcia w ycie tej zmiany, dla rozporzdze okrelajcych klasyfikacj towaru w nomenklaturze celnej lub majcych wpyw na t klasyfikacj (dotyczy art. 12 ust. 5 lit a) WKC), dat utraty wanoci jest data ich publikacji w serii L Dziennika Urzdowego Wsplnot, dla rodkw dotyczcych zmian w Notach wyjaniajcych do Nomenklatury Scalonej (dotyczy art. 12 ust. 5 lit b) WKC), dat utraty wanoci jest data ich publikacji w serii C Dziennika Urzdowego Wsplnot Europejskich, dla decyzji Trybunau Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich (dotyczy art. 12 ust. 5 lit. b) WKC), dat utraty wanoci jest data wydania tej decyzji, dla rodkw dotyczcych przyjcia opinii klasyfikacyjnych lub zmian Not wyjaniajcych do nomenklatury Zharmonizowanego Systemu wiatowej Organizacji Celnej (dotyczy art. 12 ust. 5 lit b) WKC), dat utraty wanoci jest data komunikatu Komisji w serii C Dziennika Urzdowego Wsplnot Europejskich. 5.3 Procedura i czynnoci urzdowe Od chwili przyjcia jednego z aktw lub rodkw okrelonych w art. 12 ust. 5 WKC, organy celne podejmuj niezbdne kroki w celu zapewnienia, aby wice informacje taryfowe byy odtd wydawane wycznie zgodnie z danym aktem lub rodkiem a jednoczenie Komisja moliwie szybko powiadamia organy celne o datach przyjcia rodkw i aktw, okrelonych w artykule 12 RWKC. 5.4 Utrata wanoci na skutek innych midzynarodowych przedsiwzi Zgodnie z ustpem 5 lit b) artykuu 12 WKC, wica informacja taryfowa moe rwnie utraci wano poprzez wydanie opinii dotyczcej klasyfikacji lub przez zmian Not wyjaniajcych do nomenklatury Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarw, przyjtego przez Rad Wsppracy Celnej. W tym wypadku dat, z ktr wica informacja taryfowa traci wano, jest da- ta publikacji komunikatu Komisji w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich (seria C). 5.5 Utrata wanoci na skutek krajowych przedsiwzi Wica informacja taryfowa traci wano rwnie, gdy o cofniciu lub zmianie wicej informacji taryfowej zostaje powiadomiona osoba, ktrej udzielono informacji. Taka sytuacja ma zazwyczaj miejsce w przypadku, gdyby zaistniay rozbienoci midzy dwiema lub wiksz liczb wicych informacji. Wwczas w celu ustalenia poprawnej klasyfikacji spornego towaru we Wsplnocie przewidziano specjaln procedur postpowania przed Komitetem Kodeksu Celnego, zgodnie z art. 9 RWKC. 5.6 Decyzje WIT wydane na podstawie niewaciwych danych W drodze derogacji artykuu 8 WKC wica informacja moe by anulowana, jeli zostaa wydana w oparciu o nieprawidowe i niekompletne dane dostarczone przez wnioskodawc. O uchyleniu decyzji powiadamia si osob, ktrej decyzja dotyczy, a uchylenie decyzji jest wane od dnia jej podjcia. 5.7 Procedura i czynnoci urzdowe Jeeli poprzez zastosowanie art. 12 ust. 4 zdanie drugie i art. 12 ust. 5 WKC, wica informacja taryfowa zostaje uniewaniona lub przestaje by wana organ celny, ktry j wyda, moliwie szybko powiadamia o tym Komisj 5.8 Postanowienia szczegowe Na podstawie art. 14 ust. 1 osoba, na ktr wystawiono wic informacj taryfow, ktra przestaa by wana z powodw okrelonych w art. 12, ust. 5 WKC, chciaaby skorzysta z moliwoci powoania si na ni w okrelonym czasie, zgodnie z postanowieniami ustpu 6 tego samego artykuu, musi powiadomi o tym organy celne, dostarczajc wszelkich koniecznych dowodw rzeczowych pozwalajcych na sprawdzenie, czy warunki przewidziane na t
18
okoliczno zostay spenione. 5.9 Konsekwencje prawne Zastosowanie klasyfikacji wyznaczonej w wicej informacji taryfowej w okolicznociach okrelonych powyej (tj. ust. 6 art. 12), moe mie jedynie miejsce w przypadku: - okrelania nalenoci przywozowych lub wywozowych, - obliczania refundacji w wywozie oraz wszelkich innych kwot ustanowionych dla wywozu lub przywozu w ramach wsplnej polityki rolnej, - stosowania wiadectw wymaganych w przywozie lub wywozie, lub zawiadcze o wczeniejszym wyznaczeniu zwrotw, ktre s przedstawiane podczas dokonywania formalnoci w celu przyjcia zgoszenia celnego dotyczcego danego towaru pod warunkiem, e wiadectwa te zostay wydane na podstawie tej informacji 5.10 Wyjtki W wyjtkowych przypadkach, gdy Komisja wykonujc postanowienia drugiego akapitu art. 12 ust. 7 WKC przyja rodki uchylajce postanowienia ustpu 6 te- go samego artykuu, jak rwnie w przypadkach, gdy warunki okrelone powyej (ust. 1 art. 14 RWKC), pozwalajce na skorzystanie z moliwoci dalszego powoywania si na wic informacj nie s spenione, organy celne powiadamiaj o tym pisemnie osob, na ktr wystawiono t informacj 6. Okres przejciowy Zgodnie z art. 12 ust. 6 WKC osoba, ktrej udzielono wicej informacji taryfowej, ktra traci wano zgodnie z ust. 5 lit. b) lub c) tego artykuu, moe posugiwa si ni dalej przez okres szeciu miesicy od daty publikacji lub powiadomienia, jeeli zawara na podstawie wicej informacji taryfowej i przed wydaniem odpowiednich przepisw taryfowych, wice umowy kupna lub sprzeday danych towarw. Jednake w przypadku produktw, dla ktrych wymagane jest przy dokonywaniu formalnoci celnych przedstawienie wiadectwa przywozowego, wiadectwa wywozowego lub wiadectwa o wczeniejszym wyznaczeniu zwrotw, zamiast okresu szeciomiesicznego uznawany jest okres wanoci tego wiadectwa. W przypadkach okrelonych w ust. 5 lit. a) zdarza si, e rozporzdzenie moe okrela termin, w ktrym stosuje si ten przepis. 6.1 Zastosowanie okresu przejciowego dla WIT Klasyfikacja podana w wicej informacji taryfowej moe by zastosowana w okolicznociach okrelonych w ust. 6 artykuu 12 Kodeksu (ust. 7 powoanego artykuu) jedynie do celw: - okrelania nalenoci celnych przywozowych lub wywozowych, - obliczania zwrotw wywozowych i wszelkich innych kwot ustanowionych w wy- wozie lub przywozie w ramach wsplnej polityki rolnej, - stosowania wiadectw przywozowych lub wywozowych bd wiadectw o wczeniejszym wyznaczeniu zwrotw, ktre s przedstawiane przy dokonywaniu formalnoci w celu przyjcia zgoszenia celnego danego towaru, o ile te wiadectwa zostay wydane na podstawie wymienionej informacji. 6.2 Wyjtki W wyjtkowych przypadkach, gdy zagroone jest prawidowe stosowanie przepisw ustanowionych w ramach wsplnej polityki rolnej, mona odstpi od stosowania ust. 6 zgodnie z procedur przewidzian w art. 38 rozporzdzenia Rady nr 136/66/EWG i w odpowiednich artykuach innych rozporzdze dotyczcych wsplnej organizacji rynkw. 7.Odwoania W przypadku, gdy od decyzji wicej informacji taryfowej zostao zoone odwoanie, jego podstaw prawn s przepisy Tytuu VIII WKC, w tym w szczeglnoci artyku 243. Zgodnie z tym artykuem, odwoanie musi zosta zoone w pastwie czonkowskim, w ktrym decyzja zostaa wydana, lub w ktrym wy- stpiono z wnioskiem o jej wydanie. W Polsce od decyzji WIT przysuguje prawo wniesienia odwoania do Ministra Finansw za porednictwem Dyrektora Izby Celnej w Warszawie, w terminie 14 dni od dnia jej dorczenia, na podstawie artykuu 221 i artykuu 223 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zmianami), w ktrych okrelony jest organ waciwy do wniesienia odwoania, jak rwnie termin jego wniesienia. Z kolei stosowanie Ordynacji podatkowej w postpowaniu celnym wynika z artykuu 73 ust. 1 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622).
19
8. Procedura zasigania informacji z bazy 8.1 Procedura zasigania informacji z bazy WIT-w wystawionych Polsce Wydane przez polsk administracj celn WIT-y mog by przegldane w trybie konsultacyjnym na stronie internetowej Komisji, pod adresem: http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/databases/bti_en.htm Polskie WIT-y s rwnie dostpne w przegldarce systemu ISZTAR-2 (bez danych poufnych), na stronie: http://isztar.mf.gov.pl:7080/taryfa_celna/web/main_PL 8.2 Procedura zasigania informacji z bazy WIT-w wystawionych w innym kraju czonkowskim Podobnie, jak wydane przez polsk administracj celn, wystawione w innym kraju czonkowskim WIT-y mog by przegldane na stronie internetowej Komisji, pod adresem: http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/databases/bti_en.htm 9. Postanowienia kocowe Zgodnie z art. 6 ust. 5 WKC, lista organw celnych wyznaczonych przez pastwa czonkowskie do przyjmowania wnioskw o udzielenie wicej informacji lub jej wydawania publikowana jest w serii C Dziennika Urzdowego Wsplnot Europejskich. Na rok 2005 wykaz organw celnych wyznaczonych przez pastwa czonkowskie do przyjmowania wnioskw o udzielenie wicej informacji i jej wydawania opublikowana zostaa w Dzienniku Urzdowym C 224/2004. 9.1 Korespondencja na temat WIT-w W Polsce miejsce skadania wnioskw o udzielenie wicej informacji taryfowej (WIT): Izba Celna w Warszawie, ul. Modliska 4, 03-216 Warszawa a wice informacje taryfowe wydawane s przez: Wydzia Wicych Informacji WIT i WIP Izba Celna w Warszawie, Warszawa ul. 17 Stycznia 49 Kancelaria: tel. 650-17-18, faks - 650-12-85 Naczelnik Wydziau: tel. 650-17-17 Wniosek o wydanie WIT, przygotowany w edytorze Word, mona pobra ze strony internetowej MF, pod adresem: http://www.mf.gov.pl/sluzba_celna/index.php?wysw=4&sgl=2&dzial=400 9.2 Inne informacje pisemne odnonie klasyfikacji taryfowej W odrnieniu od WIT niewice informacje dotyczce klasyfikacji taryfowej udzielanie s w Polsce przez wszystkie Urzdy Celne i nie posiadj mocy prawnej. Zacznik B OBJANIENIA DOTYCZCE WYPENIENIA WNIOSKU O UDZIELENIE WIT Ponisze objanienia dostarczaj szczegowych informacji dotyczcych wypenie- nia wniosku o wydanie WIT, zgodnie z zacznikiem 1 B rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. Przed wypenieniem wniosku naley zapozna si w wyjanieniami. POLE 1. Wnioskodawca: (imi i nazwisko lub pena nazwa oraz adres) (Obowizkowe) Dla celw wicej informacji taryfowej, wnioskodawca oznacza osob, ktra wystpia z wnioskiem do organu celnego o wic informacj taryfow. Pole to naley wypeni przed przejciem do pola 2. Nazwisko (nazwa) i adres wnioskodawcy: Numer telefonu: Numer faksu (nieobowizkowy): Identyfikator celny (nieobowizkowy): POLE 2. Otrzymujcy: (imi i nazwisko lub pena nazwa oraz adres) (Obowizkowe) Dla celw wicej informacji taryfowej otrzymujcy oznacza osob, dla ktrej WIT jest wydawana. Pole to naley wypeni przed przejciem do pola 3. Nazwisko (nazwa) i adres otrzymujcego WIT: Numer telefonu:
20
Numer faksu (nieobowizkowy): Identyfikator celny (nieobowizkowy): POLE 3. Agent lub przedstawiciel: (imi i nazwisko oraz adres) (Nieobowizkowe) Powinno by wypenione, jedynie w przypadku gdy zachodzi potrzeba mianowa- nia agenta celnego lub przedstawiciela, ktry w sprawach eksportu/importu, b- dzie przedkada WIT w imieniu otrzymujcego. W przeciwnym razie naley po- zostawi puste miejsce i przej do pola 4. Nazwisko i adres agenta lub przedstawiciela: Numer telefonu: Numer faksu (nieobowizkowy): Identyfikator celny (nieobowizkowy:) POLE 4. Powtrne wydanie WIT (Nieobowizkowe) Wica informacja taryfowa jest wana przez 6 lat od daty wydania. Pole naley wypeni w przypadku jeeli okres wanoci WIT ju upyn (bd upynie wkrtce) i zachodzi potrzeba powtrnego wydania WIT. W przeciwnym razie naley pozostawi wolne miejsce i przej do pola 5. Numer ewidencyjny WIT: naley wprowadzi numer ewidencyjny WIT, ktra utracia lub utraci wano, nadany przez organ celny, poprzedzony kodem ISO kraju, w ktrym WIT zostaa wydana (lista Krajowych Kodw ISO znajduje si w przypisie 1). Wana od: Kod nomenklatury: POLE 5. Nomenklatura celna (Obowizkowe) Naley zaznaczy, w jakiej nomenklaturze towar ma by sklasyfikowany. przez wstawie- nie znaku "x" w odpowiednim polu /WIT moe by wydana tylko dla nomenklatury opartej na Zharmonizowanym Systemie Oznaczania i Kodowania Towarw (HS)/. POLE 6. Rodzaj transakcji (Obowizkowe) Naley wskaza, czy wniosek odnosi si do faktycznie planowanej transakcji im- portowej lub eksportowej, poprzez wstawienie znaku "x" w odpowiednim polu POLE 7. Przewidywana klasyfikacja (Obowizkowe) Naley wskaza kod nomenklatury celnej, pod ktrym towar powinien by sklasyfikowany. POLE 8. Opis towaru (Obowizkowe) Naley dostarczy szczegowy opis towaru, pozwalajcy na jego identyfikacj i ustalenie klasyfikacji w nomenklaturze celnej oraz poda szczegy dotyczce skadu towaru gdy jest od tego uzaleniona klasyfikacja. Wszelkie szczegy, mo- gce by uwaane za poufne powinny by wprowadzone do pola 9. POLE 9. Nazwa handlowa i informacje dodatkowe (Nieobowizkowe) Naley poda wszelkie szczegy, ktre powinny by traktowane jako poufne np. znak handlowy, numer modelu towaru. Ponadto naley wskaza, ktre z informacji dostarczonych zgodnie z polem 10. niniejszego wniosku lub otrzymanych przez ad- ministracj (albo ktre mog by otrzymane), powinny by traktowane jako poufne. POLE 10. Prbki itp. (Nieobowizkowe) Naley zaznaczy waciwy element doczony do wniosku, wpisujc znak "x" w odpowiednim polu (polach). Ponadto mona wskaza, jak naley dys- ponowa zaczonymi prbkami. POLE 11. Inne wnioski o udzielenie WIT i inne otrzymane WIT-y (Obowizkowe) Naley poda szczegy dotyczce innych wnioskw o wydanie WIT (dla identycznych lub podobnych towarw), zoonych przez otrzymujcego w in- nych pastwach czonkowskich. Kraj zoenia wniosku: naley wprowadzi kod ISO odpowiedniego kraju (patrz przypis 1) Miejsce wniosku: waciwy urzd celny Data wniosku: Numer ewidencyjny WIT: jak w polu 4 Data pocztku wanoci: data wydania WIT Kod nomenklatury: POLE 12. (Obowizkowe) Naley poda wszystkie dane o WIT -ach na identyczne lub podobne towary, wy- danych dla innych osb.
21
Kraj wydajcy: jak w polu 11 Numer ewidencyjny WIT: jak w polu 4 Data pocztku wanoci: jak w polu 11 Kod nomenklatury: POLE 13. Data i podpis (Obowizkowe) Po sprawdzeniu wniosku pod wzgldem dokadnoci i kompletnoci naley zoy podpis i wstawi dat. Wszystkie oddzielnie doczane karty powinny by rwnie podpisane i datowane. Przypis 1 Krajowe Kody ISO: AT = Austria, BE = Belgia, CY = Cypr, CZ = Czechy, DE = Niemcy, DK = Dania, EE= Estonia, ES = Hiszpania, FI = Finlan- dia, FR = Francja, GB (UK) = Wielka Brytania (Zjednoczone Krlestwo), GR = Grecja, HU = Wgry, IE = Irlandia, IT = Wochy, LT = Litwa, LU = Luksemburg, LV = otwa, ML = Malta, NL = Holandia, PL = Pol- ska, PT = Portugalia, SE = Szwecja, SI = Sowenia, SK = Sowacja Do uytku subowego Pole jest przeznaczone wycznie na wpisy dokonywane przez organ celny
22
23
6.00.00 Taryfa Celna 1. Wprowadzenie Unia Europejska to cisy zwizek niezalenych pastw, utworzony w celu zapewnienia wsplnego rynku, ze swobodnym przepywem ludzi, kapitau, towarw i usug. Swobodny przepyw towarw to midzy innymi unia celna. Podstawow zasad unii celnej jest stosowanie wsplnej taryfy celnej w handlu zagranicznym oraz brak nalenoci celnych w handlu pomidzy krajami czonkowskimi. 2. Informacje oglne 2.1. Wsplna Taryfa Celna Przystpujc do Unii Europejskiej, Polska przyja Wspln Taryf Celn. Obowizujca w UE Wsplna Taryfa Celna wprowadzona zostaa rozporzdzeniem Rady (EWG) No 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wsplnej Taryfy Celnej. Taryfa ta obejmuje regulacje taryfowe autonomiczne oraz wynikajce z zobowiza Unii Europejskiej wobec wiatowej Organizacji Handlu (WTO) i skada si z nastpujcych czci: ZACZNIK I - NOMENKLATURA SCALONA: Cz pierwsza - Przepisy wstpne Cz druga - Tabela stawek celnych (obejmuje Scalon Nomenklatur, stawki konwencyjne, autonomiczne i jednostki miar) Cz trzecia - Zaczniki taryfowe: - Sekcja I - Zaczniki rolne: Zacznik 1 - Elementy rolne (EA), dodatkowe co za cukier (ADS/Z) oraz dodatkowe co za mk (ADF/M), Zacznik 2 - Produkty, dla ktrych ma zastosowanie cena wejciowa, - Sekcja II - Wykaz substancji farmaceutycznych, ktre kwalifikuj si do bezcowego traktowania (Za
