Plateia 2310 24

24πολιτιστικήπλατείαπλατείαΤΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΝΟΗΣΗΣ ∆ωρεάν!

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2008φ

ωτο

γρα

φία

:ww

w.theFstudio

.gr

Η Πολιτιστική Πλατείακυκλοφορεί σε 20.000αντίτυπα και διανέµεταιδωρεάν.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Π Λ Α Τ Ε Ι Α 2 3 1 0 • Σ Ο Φ Ο Υ Λ Η 1 2 , 5 4 6 4 6 Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η • Σ Τ Α ∆ Ι Ο Υ 2 4 , Α Θ Η Ν Α

www.plateia2310.gr www.plateia2310.gr www.plateia2310.gr

Τα άρθρα που δηµοσιεύονται δεν εκφράζουν απαραίτητα την άποψη του εκδότη. Υλικό το οποίο αποστέλλεται στο περιοδικόχωρίς αίτηµα επιστροφής, δεν επιστρέφεται.

Ι∆ΙΟΚΤΗΣΙΑΘεοδωρίδου Κ. & Σια Ο.Ε.(ΠΛΑΤΕΙΑ 2310)ΕΚ∆ΟΤΗΣ - ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣΘεοδωρίδου ΚυριακήΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΚερσανίδης ΣτράτοςΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆ΑΘεοδώρου ΑγγελικήΙωαννίδου ΣύλιαΚενανίδου ΜαρίαΚοροβίνης ΘωµάςΚλαυδιανός ΝίκοςΜητσακοπούλου ΕυαγγελίαΠαπαχαραλάµπους-Φαεινός ΜπάµπηςΜηταφίδης ΤριαντάφυλλοςΧαλκιάς ΣτέλιοςΧονδρός Γιώργος“The Straights”ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣΓρίβας ΚλεάνθηςΜουρσελάς ΚώσταςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥΤσολακίδης ΓιάννηςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΙΝΗΜ/ΦΟΥΚερσανίδης ΣτράτοςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣΘεοδωράκης ΝίκοςΕΜΠΟΡΙΚΗ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗΘεοδωρίδου ΚυριακήΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ -ΥΠΟ∆ΟΧΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣΤηλ: 2310 49.39.38

2310 40.20.75Fax: 2310 49.39.38e-mail: [email protected]ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝΣκέντος ΘωµάςΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑThe F StudioΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΥTwo Yellow Feet advART DIRECTIONΜαρινίδου ΜάταMONTAZ - FILMSΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟ∆ΕΣΙΑΛΙΑΝΤΑΣ-ΣΑΝ∆ΡΗΣ

Αρχές Οκτώβρη, µε µια βαθιά φθινο-πωρινή ανάσα ταυτισµένη µε την αλ-

λαγή των εποχών, νοστάλγησα µιαεπιστροφή πεζοπορίας από το κέντρο

της πόλης παραλιακά και…ανατο-λικά!!! Λίγο πρίν την Μπότσαρη ανα-

γκάστηκα να σταµατήσω µπροστάστις απειλητικές λαµαρίνες που έχουν

περιορίσει ακόµη και αυτή την επι-λογή µας -µαζί µε τόσες άλλες- προς

γνώση και συµµόρφωση.Μα πότε επιτέλους θα ανοίξουν τα

σύνορα …για τους ποιητές καιτους ονειροπόλους; Αισίως µπή-

καµε στον τρίτο χρόνο ΑΝΑΠΛΑ-ΣΗΣ. Οµολογώ ότι αµφισβητώ

…σχεδόν φοβάµαι τον παραπάνωχαρακτηρισµό.

Καθώς λείπει σταθερά το «ταξίδι»,από το βλέµµα των ανθρώπων αυτήςτης πόλης, εγκλωβίστηκε και η µονα-

δική αντίσταση της ιδιαιτερότητας,που εµπεριέχει η απεραντοσύνη µιας

οπτικής, που ορίζεται από το υγρόστοιχείο και έχει αντικατασταθεί µε

απαστράπτουσες λαµαρίνες.Άλλωστε η εσωστρέφεια και ο συ-ντηρητισµός που εµφανίζεται στην

κίνηση των ανθρώπων, έχει πειστείότι η παραλία είναι σηµείο συνά-ντησης των µεταναστών και των

ρακοσυλλεκτών.Τολµώ να υπαινιχθώ ότι ζούµε το

τέλος της αισθητικής, καθώς απο-µακρυνόµαστε από το όραµα καιεστιάζουµε τις επόµενες κινήσειςµας προς την τσιµεντούπολη της

απώλειας.

Ο διαβάτης της παραλίας έχει ταυ-τιστεί έντεχνα µε τον φτωχό λαθρο-

µετανάστη, καθώς τα κύµατασβήνουν αργά τα ίχνη ενός χαµένου

προσανατολισµού, που ψυχογρα-φούν τα βήµατά του.

Είµαι πεπεισµένη ότι οι επόµενοιδιανοούµενοι θα εµφανιστούν µέσα

από την υγρασία της σκέψης των βη-µάτων των µεταναστών. Αλλωστε οι

υπόλοιποι που διεκδικούν αυτόν τονχαρακτηρισµό έχουν κρυφτεί σε

βίλες στο Πανόραµα πίσω από το τε-λευταίας τεχνολογίας LAPTOP τους!!!Λίγο πριν τον χειµώνα, θα λησµονή-

σουµε για άλλη µια χρονιά τηνανάσα, που εµπεριέχει το όραµα όταν

διασταυρώνεται µε τον ορίζοντα.∆εν είµαι καχύποπτη, αλλά εδώ καιαρκετό καιρό πιστεύω ότι κάτι µας

«ποτίζουν» και αδυνατούµε νααφήσουµε τον άνετο καναπέ µας.

Έχουµε ξεχάσει πως είναι να αντι-στέκεσαι και να διεκδικείς την ίδια

την ζωή σου. Χαθήκαµε µέσα σ’ έναπαµφαγισµό έτοιµων µενού ανοη-

σίας …πληρώνοντας πρόστιµα αιχ-µαλωσίας, κάθε φορά που

επιλέγουµε να στήσουµε την «εσω-τερική µας σκηνή» δίπλα στο

όραµα… και ο Μεγάλος Αδελφόςποτίζει κάθε µέρα τις δάφνες του

γιατί οι δήθεν επαναστάτες κουρά-στηκαν και αποκοιµήθηκαν στηνορθοπαιδικότητα του συµβολικά

κόκκινου καναπέ τους…

Θεοδωρίδου Κυριακή

001

editorialeditorialeditorialeditorialEditorial

056 ΜΗΠΩΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΡΕΤΙΝΟΙ; »Μπου! Όταν η δική σου αδιαφορία, σε ταράζειπερισσότερο από εκείνη των άλλων

058 ΨΥΧΟ-ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ »Η ταξική νεύρωση

062 ΠΡΟΣΩΠΟ »Τώνης Λυκουρέσης: Οι γυναίκες µας φωτίζουν…

068 ΣΤΟ ΡΥΘΜΟ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥ »Εκδηλώσεις

072 ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ »

076 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ-ΤΕΧΝΗ »PSYCHOTOPIA: Τέχνη και Τρέλα

078 ΜΠΟΥΡΚΑ »

086 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ »Για να δούµε… τι θα δούµε

092 ΑΦΙΕΡΩΜΑ »Kodra Cinema: Βαλκανικέςκαι Μαυροθαλασσίτικες κάµερες

094 ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ »Προτάσεις εκσυγχρονισµού της εκπαίδευσης

096 ΧΡΗΣΙΜΑ-INFOS »Χρήσιµα τηλέφωνα και διευθύνσεις Θεάτρωνκαι Κινηµατογράφων της πόλης

098 ΤΑΞΙ∆Ι »Τυνησία:Mυστήριο, οάσεις και πανέµορφες παραλίες

104 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ »Εκτροπή του Αχελώου:Ένα τερατώδες έργο αµφίβολης χρησιµότητας

110 ΣΗΜΕΙΑ ∆ΙΑΝΟΜΗΣ »Το περιοδικό θα το βρίσκετε

112 ΕΠΙΛΟΓΟΣ »Κρισναµούρτι: Περί παλαιού και νέου

004 UNTITLED »

006 ΆΡΘΡΟ »Χρυσόβουλα, φιρµάνια και φιλέτα!!!

008 ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ »Η δολοφονία της ιστορικής µνήµηςκαι η δηµοτική αρχή Θεσσαλονίκης

012 ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ »Οι σηµειώσεις ενός συγγραφέα

016 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ »Μανόλης Αναγνωστακης:

η προφητεία, η σοφία και η ανάποδη νίκη

024 ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ »Όταν ο κόσµος έχει να δώσει έναν στίχο παραπάνω

026 ΜΟΥΣΙΚΗ »Blaine L. Reininger

Μια γοητευτική και διαχρονική µουσική πορεία

032 ΘΕΑΤΡΟ »«Ένας στους δέκα»

Μια παράσταση βασισµένη σε εµπειρίεςµεταναστών. Μια εµπειρία για ανυποψίαστες

συνειδήσεις … «γηγενών»(;).

036 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ »Πεδίο ∆ράσης Κόδρα 2008

To ετήσιο εικαστικό φεστιβάλ σύγχρονης τέχνηςσυνεργάζεται µε τους επιµελητές της

042 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ »Τάκης Κανελλόπουλος: Ο ροµαντικός µαχητής

048 ΑΥΤΟΕΞΟΡΙΣΤΟΙ »Η «φωνή» της εξοχής

050 ΆΣΚΗΣΗ »Η άµυνα του Λούζιν σήµερα

052 ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΑ »Ως εκ θαύµατος…

Θαύµα: Καθετί που γίνεται παρά τους φυσικούς νόµους

002

περιεχόµεναπεριεχόµεναπεριεχόµεναΠεριεχόµενα

«Φιλί ζωής 10,5 εκατ. ευρω στη νεκρή Κορώ-νεια» διαβάζω τον τίτλο άρθρου σε τοπική κα-θηµερινή εφηµερίδα. Στην εισαγωγή αναφέρεταιµεταξύ άλλων πως «µε τα έργα αυτά εκτιµάταιότι σύντοµα η στεγνή λίµνη θα αρχίσει να γεµί-ζει νερό και θα αναστηθεί το νεκρό οικοσύ-στηµα». Και ερωτώ, εγώ η αφελής, µήπως θαήταν προτιµότερο αντί να ανασταίνουµε τουςνεκρούς - που, µεταξύ µας, κανείς δεν τα κατά-φερε από όσους προσπάθησαν κατά καιρούς -να λαµβάνουµε τα απαραίτητα µέτρα εγκαίρωςώστε να µην πεθαίνουν; Γιατί θα πρέπει να πλη-ρώνουµε ένα «σκασµό» λεφτά για να ανακάµ-ψουµε ένα τετελεσµένο, όταν θα µπορούσαµε µεσωστό προγραµµατισµό και τα απαιτούµεναέργα, να αποτρέψουµε το µοιραίο;

Ευαγγελία Μητσακοπούλου

Ο αναπληρωτήςυπουργός δικαιοσύνηςστο Κονγκό απελευθέ-ρωσε από φυλακή τηςΚινσάσα δεκάδες τρά-γους, οι οποίοι πρό-κειται να δικαστούνγια την παράνοµη πώ-λησή τους από πλανό-διους εµπόρους…Χµµ… Μόλις µουήρθε µία ιδέα. Τι θαλέγατε αν και εµείςκάθε τρία-τέσσεραχρόνια φυλακίζαµε γιαλίγο τα δικά µας γίδιακαι πρόβατα µπας καιεκλεγεί καµιά σωστήκυβέρνηση;

Νίκος Κλαυδιανός

Το µήλο του ΠανίκαΜάθαµε να διαβάζουµε µε το «Λόλανα ένα µήλο». Νοσταλγός της παλιάωραίας εποχής ο νοµάρχης Θεσσαλο-νίκης Παναγιώτης (ή Πανίκας για τουςδικούς του) Ψωµιάδης, ονειρεύεται,όχι να δαγκώσει το µήλο της Λόλαςαλλά να σταθεί µπροστά στην κάµερακαµαρωτός-καµαρωτός καθότι απεφά-σισε να ακολουθήσει την καριέρα ηθο-ποιού στο σίριαλ «Λόλα»!!! Εθισµένοςστις κάµερες ο τηλενοµάρχης µας,αποφάσισε -ορθώς σκεπτόµενος- νααξιοποιήσει την πολυετή του πείραστην τηλεόραση. Εύγε, καλή σταδιο-δροµία και καλή επιτυχία στα ετήσιατηλεοπτικά βραβεία. Για τη Σαλονίκη,ρε, γαµώ το!

Στράτος Κερσανίδης

004 Untitled και ό,τι µας κατέβει

Τι ζητάει η αλεπού στο παζάρι;Μπερδεµένο µου φαίνεται το Κόµµα της Ευρωπαϊκής Αριστε-ράς, στο οποίο -µετέχει και ο ΣΥΝ. ∆εν εξηγείται διαφορετικάη αποδοχή της πρόσκλησης του Κοµµουνιστικού (εδώ γε-λάµε) Κόµµατος της Κίνας, να επισκεφθεί αντιπροσωπεία τουτην αχανή ασιατική χώρα. Κι ακόµη δεν αντιλαµβάνοµαι γιατίπροσκαλείται το ΚΚΚ (εδώ ξαναγελάµε) στα συνέδρια τουΚόµµατος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς! Όσο για τα στελέχητου ΣΥΝ που αποδέχτηκαν την πρόσκληση, τι να πω; ∆ενγνωρίζουν πως η σχέση της Κίνας µε τον κοµµουνισµό είναιακριβώς ίδια µε τη σχέση που έχει ο Φάντης µε το ρετσινό-λαδο;

Στράτος Κερσανίδης

Εάν η εταιρία ονοµάζεται ΜονήΒατοπεδίου (εκ του πεδίο γε-µάτο βάτα) ή Βατοπαιδίου (εκτου παιδίου των βάτων), µικρήσηµασία έχει. Αυτό που έχει ση-µασία είναι πως κοντεύουν να

µας πέσουν τα µαλλιά από τοαλισβερίσι της Ιεράς Μονής τουΑγίου Όρους µε την Πολιτεία.Κάτι χρυσόβουλα µε υπογραφέςαυτοκρατόρων του Βυζαντίου,κάτι οθωµανικά φιρµάνια καικάτι η εξ ουρανού βοήθεια, κα-θότι αντιπρόσωποι του θεού επίτης Γης, οι µοναχοί αυγατίζουντην περιουσία τους. Και η Πολι-τεία, η οποία παραµένει δέσµιατου ελληνορθόδοξου δόγµατος,από τη σφαίρα του φαντασιακούπροερχοµένου, κάνει τα χατιρά-κια της µοναστικής εταιρίας.Από το 1999 ξεκινά η ιστορία,έστω κι αν κάποιοι προσπαθούννα µας πείσουν πως επί ηµερώνΝ∆ έγινε το κακό, για να φτά-σουµε στις αποκαλύψεις του2008.Υπάρχουν υπουργικές αποφά-σεις του 1999, του 2002 και του2003 µε τις οποίες το ελληνικόδηµόσιο παραιτείται από τηδιεκδίκηση των εκτάσεων στηλίµνη Βιστωνίδα. Κι αυτό επειδή,

οι σεβαστοί µοναχοί προσκόµι-σαν τα προ συστάσεως του ελ-ληνικού κράτους βυζαντινάχρυσόβουλα ως αποδεικτικάπως «αυτό χώµα είναι δικό τουςκι όχι δικό µας». Ακόµη κι όταν

το 2000 η ολοµέλεια του Νοµι-κού Συµβουλίου του Κράτουςαπεφάνθη πως η Μονή Βατοπε-δίου (ή Βατοπαιδίου, διαλέχτεκαι πάρτε) δεν έχει καµία δικαι-οδοσία στη λίµνη Βιστωνίδα, ηΠολιτεία έκανε την πάπια. Γινή-κανε διάφορα ενδιαµέσως, οικάτοικοι της περιοχής δεν µπο-ρούσαν να ανεχτούν το γεγονόςπως, περίπου, τους απαγορεύε-ται και η πρόσβαση ακόµη στιςπαραλίµνιες περιοχές και το2006, η κυβέρνηση πήρε τη µε-γάλη απόφαση. Οι κάτοικοι τηςπεριοχής δε θα έχαναν τη γητους! Τα υπουργεία ΑγροτικήςΑνάπτυξης και Τροφίµων καιΟικονοµίας και Οικονοµικών,ανέθεσαν στην Κτηµατική Εται-ρία του ∆ηµοσίου, να ανταλλά-ξει τις εκτάσεις που διά τωνχρυσοβούλων και άλλων φιρµα-νίων, ανήκαν στη Μονή Βα-τοπε(αι)δίου, µε άλλες. Και τιάλλες!!! Μιλάµε για εκτάσεις σεπεριοχές «φιλέτα» κατά την

ορολογία του ρίαλ ιστέιτ. Εκτά-σεις που η µοναστική εταιρίαπροορίζει για τουριστική εκµε-τάλλευση και άλλα τινά, καθότικι ο θεός ακόµη έχει τις ανάγκεςτου! Ξέρετε, να σπουδάσει το

γιο, να φροντίσει για την προίκατης κόρης και άλλα τέτοια αν-θρώπινα.Έχουν γραφτεί πολλά, θα µπο-ρούσαν να γραφτούν ακόµη πε-ρισσότερα. Η ουσία είναι πως όχιµόνον οι άπιστοι αλλά και οι πι-στοί έχουν µείνει µε ανοιχτό τοστόµα από τις ιερές µπίζνες.Αλλά τι να πεις; ∆ε φταίνε αυτοί.Βρίσκουν και τα κάνουν. Εφόσονοι κυβερνήσεις προτιµούν τηνπροσευχή από τη διακυβέρνησητης χώρας, το µαγαζί θα παρα-µένει γωνιακό και προνοµιούχο.Θυµάµαι εκείνο το θαυµάσιο «οέχων δύο χιτώνας…» και µε-λαγχολώ µε την εφαρµογή τουστους εκκλησιαστικούς κύκλους.Μάλλον έχει σχέση µε τα περίκοινοκτηµοσύνης και δικαιοσύ-νης που διακήρυσσε, ως µέλοςτης ΚΝΕ στα φοιτητικά του χρό-νια ο «µοναχός Αρσένιος», οοποίος κατέληξε εξέκιουτιβ µά-νατζερ στην επιχείρηση ΜΟΝΗΒΑΤΟΠΕ(ΑΙ)∆ΙΟΥ Α.Ε.

Χρυσόβουλα, φιρµάνια και φιλέτα!!!

006

του Στράτου Κερσανίδη

άρθροάρθροάρθροάρθροάρθροάρθροάρθροΆρθρο

Η δολοφο- νίατης ιστορικής µνήµης και η δηµο- τική«Κορίτσια, Ελληνίδες, εάν βγείτε µια µέρα ζωντανές απ’ εδώ…, διηγη-θείτε στον κόσµο κι εσείς µε τη σειρά σας… Να, εδώ, ήταν τα αποδυ-τήριά τους. Να…αυτοί…είναι οι φούρνοι…», έλεγαν ψιθυριστά στιςσκελετωµένες Εβραιοπούλες του Άουσβιτς - Μπιρκενάου, οι κρατούµε-νοι - νεκροκοµιστές του Ζόντερ Κοµάντο, καθώς ανατίναζαν µε δυνα-µίτη τη βαρβαρότητα του 20ου αιώνα. Οι δήµιοι των Ναζί επείγονταν ναεξαφανίσουν κάθε ίχνος από το φρικαλέο έργο τους, χρησιµοποιώνταςακόµα και τα θύµατά τους, καθώς τους ζύγωνε απειλητικά ο ΚόκκινοςΣτρατός που προέλαυνε στην Πολωνία το Γενάρη του 1945.

Ξαναζωντάνεψαν αυτές οι συγκλονιστικές στιγµές από το βιβλίο«Κραυγή για το αύριο» της σηµαδεµένης ανεξίτηλα µε το Νο 76859Μπέρι Ναχµία – η µόνη που επέζησε από τους 50 συγγενείς της -καθώς, στις 9 Αυγούστου, µε σφιγµένο στοµάχι και καρδιά µια οµάδαεκπαιδευτικών από τη Θεσσαλονίκη σταθήκαµε ευλαβικοί προσκυνητέςτης ιερής µνήµης των εκατοµµυρίων θυµάτων του Ολοκαυτώµατος στοΟσβιέτσιµ (Άουσβιτς-Μπιρκενάου) της Κρακοβίας, στο πλαίσιο τηςεπίσκεψης που οργάνωσε ο Συνεταιρισµός Καθηγητών Β. Ελλάδας.Νιώθαµε να κυκλοφορούν ανάµεσά µας οι σκιές των εξεγερµένωνΕβραίων συµπολιτών µας που ανατίναξαν το 3ο κρεµατόριο τον Οκτώ-βριο του 1944 - τότε που πνίγηκε στο αίµα και η εξέγερση της Βαρσο-βίας. Η µεγαλύτερη πράξη αντίστασης στην κατεχόµενη Ευρώπη που

Η δολοφονία της ιστορικήςµνήµης και η δηµοτική αρχή Θεσσαλονίκης

008

του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη, ∆ηµοτικού Συµβούλου Θεσσαλονίκης

σχολιασµόςσχολιασµόςσχολιασµόςΣχολιασµός

009

σχολιασµόςσχολιασµόςσχολιασµόςσχολιασµόςσχολιασµός

Η δολοφο-νία της ιστορικήςµνήµης και η δηµο-τική αρχή Θεσσαλονί-κης

ξέσπασε τον Αύγουστο του ’44 καιάντεξε ηρωικά 63 µέρες. Οι Ναζίέχασαν 17.000 στρατιώτες, σκότω-σαν 200.000 πολίτες και ισοπέδω-σαν την πολωνική πρωτεύουσα.Εντυπωσιακή και ελπιδοφόρα ηπαρουσία παιδιών και νέων ανά-µεσα στους επισκέπτες της πιοεπιστηµονικά οργανωµένης γενο-κτονίας - πριν τις αµερικάνικεςατοµικές βόµβες που αφάνισαν τηΧιροσίµα και το Ναγκασάκι - και«ορθολογικά» σχεδιασµένης µετα-τροπής εκατοµµυρίων ανθρώπωνσε πρώτη ύλη για την παραγωγήλιπασµάτων, σαπουνιών, υφασµά-των, αµπαζούρ… «Αρµπάιτ µαχτφράι», «Η εργασία απελευθερώ-νει»(!)Υποχρεωτική, σύµφωνα µε από-φαση της πολωνικής κυβέρνησης,η επίσκεψη στο Άουσβιτς για ταπαιδιά της σχολικής ηλικίας.Άραγε πόσοι µαθητές της Θεσσα-λονίκης ξέρουν πως υπάρχειεβραϊκό µουσείο στο κέντρο τηςπόλης; Πόσοι φοιτητές ξέρουν ότισπουδάζουν σε σχολές που κτί-στηκαν πάνω στα λεηλατηµένα συ-ντρίµµια του εβραϊκούνεκροταφείου, που κατέστρεψαν οιιερόσυλοι και πλιατσικολόγοιΝαζί, σπάζοντας τους δεσµούςµιας παράδοσης που ανέτρεχεστους ξεριζωµένους από την Ισπα-νία το 1492 Σεφαραδίτες; Έτσιπροετοίµασαν, ουσιαστικά, τηνεκτόπιση - εξόντωση 49.000 Σαλο-νικιών Εβραίων στα στρατόπεδατου θανάτου.«Αυτοί που δεν θυµούνται το πα-ρελθόν είναι καταδικασµένοι να τοξαναζήσουν», προειδοποιεί στηνείσοδο του µουσείου του Άουσβιτς

η πολυσήµαντη ρήση του Ισπανούφιλόσοφου Σανταγιάνα. Λέω πο-λυσήµαντη, γιατί η καλλιέργεια τηςµνήµης ή της λήθης κάθε άλλοπαρά αθώα υπόθεση είναι. Αντί-θετα, είναι ένα πολυδιάστατο ιστο-ρικό, και προπαντόςιδεολογικό-πολιτικό ζήτηµα. Εν-δεικτικές οι φωτιές που έχουνανάψει γύρω από το σχολικά εγ-χειρίδια Ιστορίας όχι µόνο στηχώρα µας αλλά και στη Ρωσία, τηΒρετανία και τη Γαλλία. «Γιατί ηµνήµη εργαλειοποιήθηκε. Το Ολο-καύτωµα έγινε κρατική ιδεολογίαστο Ισραήλ και πυροδότησε µιαβιοµηχανία µνήµης», όπως γράφειχαρακτηριστικά ο Α. Λιάκος στοπρόσφατο βιβλίο του «Πώς το πα-ρελθόν γίνεται ιστορία;».Το χειρότερο, κατά την ταπεινήµου γνώµη αλλά και της «κοινότη-τας των ιστορικών», είναι ότι, στοόνοµα της καταπολέµησης του ρα-τσισµού και της ξενοφοβίας, τοΣυµβούλιο Υπουργών της Ε.Ε.

Μνηµείο πουυπάρχει για τους

Εβραίους τηςΘεσσαλονίκης

που χάθηκαν σταστρατόπεδα συ-

γκέντρωσης.

010 Σχολιασµός

αποφάσισε τον περασµένο Απρί-λιο να καθιερώσει ένα είδος κρα-τικής µνήµης και ιστορικήςαλήθειας, ποινικοποιώντας την«άρνηση ή τη µείωση της σηµα-σίας του Ολοκαυτώµατος, των γε-νοκτονιών ή των εγκληµάτων κατάτης ανθρωπότητας». Μάλιστα ταδύο επόµενα χρόνια όλες οιχώρες-µέλη πρέπει να εκδώσουνσχετικούς νόµους, που θα προβλέ-πουν ποινές φυλάκισης ακόµα καιτριών ετών!Αυτό το κλίµα έχει ενθαρρύνειστην Α. Ευρώπη τον αντισοβιετικόρεβανσισµό, µε την αποκαθήλωσητων µνηµείων προς τιµήν του Κόκ-κινου Στρατού στο Ταλίν και στηΒουδαπέστη, και τον νεοµακαρθι-σµό, µε αποτέλεσµα να ποινικο-ποιούνται συλλήβδην όχι µόνουπαρκτά σταλινικά εγκλήµατααλλά και οι ίδιες οι κοµµουνιστι-κές ιδέες.Στην Πολωνία π.χ. το «δίδυµο τηςσυµφοράς», οι «πρόθυµοι σύµµα-χοι» του Μπους αδελφοί Κατσίν-σκι, όχι µόνο οργανώνουνφαραωνικές παρελάσεις εθνικήςµισαλλοδοξίας, αλλά έχουν εξαπο-λύσει ένα «κυνήγι µαγισσών» µε

το διαβόητο «νόµο της κάθαρ-σης»: 53 κατηγορίες πολιτών αλλάκαι αλλοδαπών που γεννήθηκανπριν τον Αύγουστο του 1972 οφεί-λουν να δηλώσουν, επί ποινή φυ-λάκισης ή απόλυσης από τηδουλειά τους, αν συνεργάστηκανµε «την πολιτική Αστυνοµία τουκοµµουνιστικού καθεστώτος»(!).Στην υπηρεσία αυτής της εκστρα-τείας «ηθικής ανανέωσης» - έτσιβάφτισαν την πολωνική επανέκ-δοση του ιδιώνυµου – έχουν επι-στρατευθεί τα αµφίβοληςαξιοπιστίας αρχεία του λεγόµενου«Ινστιτούτου Εθνικής Μνήµης».Στην Ουγγαρία θα δικαστεί στις 21Σεπτεµβρίου το προεδρείο του«Ουγγρικού Κοµµουνιστικού Ερ-γατικού Κόµµατος», γιατί κατήγ-γειλε δικαστική απόφασηπου...ακύρωνε αποφάσεις της Κ.Ε.του! Στην Πράγα τέθηκε εκτόςνόµου η «Ένωση ΚοµµουνιστικήςΝεολαίας».Γι’ αυτό νοµίζω ότι αποκτά κρί-σιµη σηµασία η διαπίστωση-προ-τροπή των Henri Moniot καιMichelle Perrot ότι «η αυξανόµενηισχύς του κράτους προϋποθέτειένα αντίβαρο στην κοινωνία των

σχολιασµόςσχολιασµόςσχολιασµός

Ηδο-λο-φονία τηςιστο-ρικήςµνή-µηςκαι ηδηµο-τικήαρχήΘεσσα-λονί-κης

πολιτών: οµάδες και άτοµα πουθυµούνται και είναι ικανά να αντι-τάξουν τη δική τους µνήµη σ’εκείνη της εξουσίας», αφού,«χωρίς τη συνδροµή της κοινωνι-κής µνήµης οι πολιτικές και κοι-νωνικές συλλογικότητες δενµπορούν να προστατευτούν απότις διάφορες µορφές εξωτερικήςπολιτικής ή πολιτισµικής κυριαρ-χίας». (Η διδακτική της Ιστορίας,Αθήνα, ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2002, σ. 65)Η απόκρισή µας στην εναγώνια«κραυγή για το αύριο» των νε-κρών ή επιζώντων του Ολοκαυτώ-µατος, των Εβραίων, τωνΤσιγγάνων, των οµοφυλόφιλων,των ανάπηρων, των ποικίλων θυ-µάτων της «φυλετικής υπεροχής»,πρέπει να είναι ο πολιτικός µετα-σχηµατισµός της ιστορικής µνή-µης: η αναγνώριση-αποκατάστασητων ιστορικών αδικιών, ο σεβα-σµός των ανθρωπίνων δικαιωµά-των, η καταπολέµηση τωνανισοτήτων και κάθε µορφής δια-κρίσεων.Απέναντι στις εθνικιστικές κραυ-γές των «ιστοριοφυλάκων» σεΑνατολή και ∆ύση για την επιβολήεθνο-κρατικού µονοπώλιου στησχολική ιστορία, πρέπει να υπερα-σπίσουµε την ελευθερία της ιστο-ρικής έρευνας ως αναφαίρετοδηµόσιο αγαθό, «γιατί δεν είναιπολυτέλεια των ολίγων. Οι ιστορι-κές σπουδές είναι σαν τη συνεί-δηση. Μπορεί να µηναισθανόµαστε άνετα µαζί της,αλλά αν τη στοµώσουµε, τότε χά-νουµε οποιαδήποτε δυνατότητααυτογνωσίας», όπως σωστά υπο-γραµµίζει ο Α. Λιάκος, (ΤΟΒΗΜΑ, 15/07/07), επικρίνοντας τη

λογοκριτική απόφαση του Συµ-βουλίου Υπουργών της Ε.Ε.Γιατί «πρώτιστο καθήκον τουερευνητή της αλήθειας είναι να χι-µάει κατ’ ευθείαν πάνω της, δίχωςνα κοιτάει ούτε δεξιά ούτε αρι-στερά», τόνιζε ο Κ. Μαρξ (ΆνταµΣαφ, Ιστορία και αλήθεια, Αθήνα,εκδ. ΡΑΠΠΑ 1981, σελ. 160)«Στη Θεσσαλονίκη φαίνεται ότι ογενικός κανόνας ήταν η σιωπή καιη ‘‘ουδετερότητα’’… αφού σπάνιαεντασσόταν στο ίδιο εθνικό µαρτυ-ρολόγιο η εξόντωση των Εβραίωντης Ελλάδας … Το µεγαλύτεροέγκληµα των Ναζί σε βάρος τωνΕλλήνων δεν καταγράφηκε ως τέ-τοιο», γράφει ο ιστορικός Γ. Μαρ-γαρίτης στο εξαιρετικό του βιβλίο«Ανεπιθύµητοι συµπατριώτες».∆υστυχώς αυτό το «γενικό κα-νόνα» της αποσιώπησης εφάρ-µοσε κατά γράµµα η πλειοψηφίατου ∆ηµοτικού Συµβουλίου Θεσ-σαλονίκης, η οποία αρνήθηκε ναεντάξει την πόλη µας στο «∆ίκτυοΜαρτυρικών Πόλεων και Χωριώντης Ελλάδας, περιόδου 1940-45».Η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσα-λονίκης, µε επιστολή της προς τοδήµαρχο, υπογραµµίζει: «Η Θεσ-σαλονίκη έχει δυστυχώς το «προ-νόµιο» να αναγνωρίζεταιπαγκοσµίως de facto και de jureως η πιο µαρτυρική και τραγικήπόλη της Ελλάδας. Αυτό δεν αλλά-ζει µε καµιά απόφαση οιασδήποτεεπιτροπής ή οιουδήποτε. Η ιστο-ρία δεν αλλάζει και τα γεγονόταµιλούν από µόνα τους».Ευτυχώς που µετά από το θόρυβοπου δηµιουργήθηκε, ο κ. Παπαγε-ωργόπουλος υποσχέθηκε να επα-νεξετάσει το ζήτηµα.

011

σχολιασµόςσχολιασµόςσχολιασµόςσχολιασµόςσχολιασµός

και οι σηµειώσεις από το εργαστήρι ενός συγγραφέα

ο Κώστας Μουρσελάς

Το έργο τέχνηςπροϊόν ελευθερίας

Η τέχνη έχει σχέση µε την ελευθερία µας -είτεάµεση για το συγγραφέα είτε έµµεση για τοναναγνώστη- αλλά και µε το πόσο απελευθε-ρωµένοι είµαστε.Ο συγγραφέας για να γράψει, έχει την υπο-χρέωση και το προνόµιο, να αισθάνεται ελεύ-θερα, µια και η ελευθερία είναι µία από τιςβασικές προϋποθέσεις δηµιουργίας, µία καιµόνον.Πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον την εσωτε-ρική του ελευθερία, να µην τον επηρεάζουνδηλαδή στη γραφή του οι πιθανές εξαρτή-σεις, που σίγουρα θα του τις είχε επιβάλει ηζωή και η εξωτερική πραγµατικότητα.Όταν ένας συγγραφέας πιάνει το στυλό ή τοκοµπιούτερ του για να γράψει, οφείλει ναείναι ελεύθερος, να είναι απελευθερωµένος,γιατί µόνο τότε θα είναι ένας πραγµατικά αυ-θεντικός κριτής αλλά και ένας αντικειµενικόςκαι δίκαιος παρατηρητής.Η ελευθερία, όποτε και όπου την αισθανόµα-στε, αυτοµάτως µας καθιστά σηµαντικούς και

012

τοεργαστήριτοεργαστήριτοεργαστήριΤο εργαστήρι

αποδίδει το αληθινό µας πρό-σωπο, καθώς µας καθιστά αυ-θεντικές υπάρξεις.Γράφοντας, ο συγγραφέας,πραγµατώνει ακριβώς αυτή τηνελευθερία του, διότι, µετά απότους ήρωες του, µπορεί καιτολµά να κρίνει τις διαστρε-βλώσεις: και της εξουσίας καιτης ανθρώπινης υποκρισίας.και όχι µόνον.Αλλά για να την πραγµατώσει,οφείλει και να τη διαθέσει.Κατά τα άλλα, κάθε αληθινήδηµιουργία, κάθε σηµαντικόέργο τέχνης είναι προϊόν ελευ-θερίας. Πάντα.

ΠραγµατικότητεςΣτην εποχή µας -θα ‘λεγα, γενι-

κεύοντας κάπως- υπάρχουνκαι ξεχωρίζουν δύο πραγµατι-κότητες.Η µία είναι αυτή που µας προ-βάλλουν και, πολλές φορές,µας επιβάλλουν οι άλλοι, αυτοίπου θέλουν να τη βλέπουν καινα τη βλέπουµε όπως συµφέρεισ’ αυτούς και µε τον τρόποπου θέλουν αυτοί. Αυτοί οιάλλοι µπορεί να είναι παρα-δείγµατος χάρη, οι πολιτικοίµας, οι άνθρωποι της όποιαςεξουσίας, αλλά πολλές φορέςµπορεί να είναι και οι άνθρω-ποί µας, οι γύρω µας. Αυτήλοιπόν η πραγµατικότητα, ηµία, που δεν είναι η πραγµα-τική, αλλά το φάντασµά της, ηπλασµατική, προβάλλεται από

τηλεοράσεως, από τον τύπο,από το ραδιόφωνο, αλλά καιζωντανά από µεγαλόσχηµουςπαράγοντες, από γιάπηδες τωνυψηλών µισθών και από πα-ντός είδους αδίστακτα αρπα-κτικά…Υπάρχει όµως και η άλληπραγµατικότητα, αυτή πουείναι κοντά µας, πιο αληθινή,πιο άµεση, που τη ζούµε καθη-µερινά πάνω στο πετσί µας, ηδική µας, η κατάδική µας.Η πρώτη πραγµατικότητα, αυτήτων άλλων, των µίντια και τωνπεριοδικών, αυτή της εικονικήςζωής όπως µας την πλασσά-ρουν και την προβάλλουν στιςψεύτικες και εξωτερικές της εκ-δοχές, σιγά - σιγά µας διαποτί-

013

τοεργαστήριτοεργαστήριτοεργαστήριτοεργαστήριτοεργαστήρι

ζει, µας διαβρώνει, µας πο-λιορκεί, µας κυριεύει και εντέλει καταφέρνει να µας κρύβειτην άλλη, τη δεύτερη, τη δικήµας, η οποία όµως παρ’ όλ’αυτά δεν παύει ποτέ να υπάρ-χει και να µας πονά και να µαςκαίει. Μέσα σ’ αυτήν, αν ψά-ξεις, θα βρεις τους άνεργους,τους προδοµένους, τους ανικα-νοποίητους, τους ανασφαλείς,τους πεινασµένους, τουςέντροµους, τους εγκαταλελειµ-µένους, τους ταξιδιώτες, τουςάτυχους, τους ριγµένους, τουςαδικηµένους, τα θύµατα, τουςξένους.Αυτή η πραγµατικότητα λοιπόν,η δεύτερη, δεν σβήνει ποτέ,όσο και αν η άλλη, η φαντα-

χτερή, συνεχίζει να µας ναρκώ-νει, να µας απορυθµίζει, ναπλειοδοτεί και να θριαµβεύει.Αλλιώς, όταν δεν έχεις καταφέ-ρει να έχεις αναπτύξει αντιστά-σεις, όταν δεν έχειςενεργοποιήσει τις κριτικές σουδυνατότητες, όταν δεν έχεις - ήδεν σε έχουν - συνηθίσει ναβάζεις το µυαλό σου να σκεφτείκαι να επιλέξει, µοιραία θασυµβιβάζεσαι και θα ζεις σ’ έναµεγάλο µέρος της ζωής σου µετην πρώτη πραγµατικότητα,όσο και αν αυτή σε µειώνει,όσο και αν σε ταπεινώνει.Έτσι, ενώ θα συνεχίζεις να ζειςµέσα στην πραγµατική πραγ-µατικότητα, ενώ θα την υφίστα-σαι και θα υποφέρεις απ’

αυτήν, εσύ, αντί να επιδιώξειςνα την αλλάξεις, θα ονειρεύε-σαι αντίθετα να κατακτήσειςτην άλλη, τη φανταχτερή, κι αςυποψιάζεσαι και ας είσαι σχε-δόν βέβαιος ότι στην πράξη,κατά πάσα πιθανότητα, δε θατη φτάσεις ποτέ.Θα είσαι σα να ζεις µέσα σεαντικατοπτρισµούς που συνε-χώς σε ξεγελούν και σε παγι-δεύουν, θα είναι σα να τηβλέπεις µπροστά σου εκεί καιόλο θα έχεις την αίσθηση ότιόπου να ’ναι τη φτάνεις, ότιόπου να ’ναι την αγγίζεις. Καιθα περνάει ο καιρός και θα κυ-λάει η ζωή ενώ εν τω µεταξύθα χάνεις και την άλλη, τη δικήσου, την πραγµατική.

014

τοεργαστήριτοεργαστήριτοεργαστήριΤο εργαστήρι

Επειδή τα όµορφα σπίτιαγίνονται κοµµάτι κοµµάτι

δηµ

ιουρ

γικό

:Πλα

τεία

2310

ΒΒ.. ΌΌλλγγααςς 116688,, ΤΤηηλλ.. 22331100 442222..992299

ΑΑννττίίκκεεςς -- ΧΧεειιρροοπποοίίηητταα ΈΈππιιππλλααΛΛάάµµππεεςς -- ∆∆ιιαακκοοσσµµηηττιικκάά

Πέρασαν τρία σχεδόν χρόνια µετά την αποδηµία του έν-δοξου ποιητή, όµως η αξία του έργου του είχε ήδη προπολλού αποτιµηθεί από πολλούς και άξιους πνευµατικούςανθρώπους και έχει αξιολογηθεί µέσα από πλήθος ση-µειωµάτων, άρθρων, µελετών και αφιερωµάτων, πουαφορούν στην τριπλή δηµιουργική του διάσταση, αυτήνπρωταρχικά του ποιητή, την άλλη του κριτικού, και τηντρίτη, που αφορά στον ρόλο του διανοούµενου, τουενεργού στοχαστή και των επιπτώσεων, που µπορεί ναείχε και να έχει η εκφρασµένη σκέψη του στην εποχή τουκαι στην εποχή µας. Μιλώντας πάντοτε µέσα από τα µύχια της ψυχής του ο Αναγνω-στάκης, άλλοτε στιγµάτιζε την ευκολία του κουλτουριάρικου συρ-µού («άλλο κουλτούρα και άλλο κουλτουριαρισµός» είχε δηλώσει)ή την όψιµη και ανήθικη αντιστασιολογία, άλλοτε επιχειρούσε να

Μανόλης Αναγνωστάκηςη προφη τ ε ί α , η σοφ ί α κα ι η α νάποδη ν ί κ η

016

του Θωµά Κοροβίνη

λογοτεχνίαλογοτεχνίαλογοτεχνίαΛογοτεχνία

προσδιορίσει ή να σηµασιοδοτήσει την αξία του ρόλου του διανοούµενου καιτην ανάγκη της δράσης και της επιρροής του στον καιρό µας, άλλοτε µιλούσεγια την σηµασία της εξέλιξης της τέχνης, σε όποια µορφή της, άλλοτε -πολύσπάνια- επέλεγε την στιγµή της διακριτικής αλλά πάντοτε εύστοχης προσωπι-κής παρέµβασής του στα κοινωνικοπολιτικά πράγµατα του τόπου µας. Ο ποιητής µας, µια σπάνια περίπτωση άρτιας και συγκροτηµένης πνευµα-τικής προσωπικότητας, έλαµπε, αγαπιόταν και µυθοποιούνταν συνεχώς, ενώείχε επιλέξει, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, µία στάση αντίθετη µε την τρέ-χουσα, της πλειοψηφίας, δηλαδή, να τραβηχτεί σχεδόν στην άκρη. Νιώθαµε,όµως, πως όλα τα παρακολουθούσε προσεκτικά, είχε προ πολλού φανερώ-σει µέσα απ’ τα ποιήµατά του πόσο παρατηρητικός ήταν, πόσο διορατικόςήταν, µα είχε από νωρίς διαλέξει τη θέση του στοχαστή, που ξέρει να πρω-ταγωνιστεί στο έργο χωρίς καν να τον βλέπουµε.Ο ποιητής πίστευε ότι oι λέξεις είναι πολύ φτωχές για να αποδώσουν τηνουσία της ζωής. «Η σιωπή», έλεγε, «είναι µια έκφραση, ή καλύτερα, µιαπράξη». «Ο ποιητής», είπε πάλι, «πρέπει να τείνει να βγάζει το απόσταγµατων πραγµάτων».

«Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξειςνα µην τις παίρνει ο άνεµος»

είχε σηµειώσει ο ποιητής. Έγραψε επίσης: «Ψάχνοντας τις λέξεις άρχισετο ψέµα». Οι λέξεις, αλλά ιδίως πολλές φράσεις του Αναγνωστάκη, καρ-φώνονται και λειτουργούν µέσα στον χρόνο σαν σοφές ρήσεις ή συµβουλές.Σ’ αυτό συντελεί και η τεχνική του, δηλαδή ο απλός, στακάτος, πεζογραφι-κής καταγωγής ποιητικός του λόγος αλλά κυρίως η σύντοµη µα πλήρης ου-σιώδους νοήµατος ποιητική του φιλοσοφία.

Στο τηλεοπτικό αφιέρωµα, που του έγινε σε σκηνοθεσία Λάκη Παπαστάθη,είχε αποφανθεί ο ποιητής: «Η ιστορία της Ελλάδας είναι µια ιστορίαεκβιασµού συνειδήσεων», µιλώντας πάντοτε υπό το φάσµα των ανεπού-λωτων πληγών που του άφησε ο ταπεινωτικός εµφύλιος. Ο Αναγνωστάκηςείναι η χαρακτηριστική περίπτωση ποιητή, στον οποίο το βίωµα συνδυάζε-ται µε την ωριµότητα, η οποία καταλήγει σοφία µε ευδιάκριτα σπέρµατα, θα’λεγα, προφητείας. ∆εν είναι, βέβαια, ο µόνος ποιητής µας που διαισθάν-θηκε ή προέβλεψε την επερχόµενη σαρωτική λαίλαπα, η οποία πολύ σύ-ντοµα θα µετέτρεπε τα αναγνωρίσιµα σηµάδια του κόσµου µας σεδυσανάγνωστα ή και άγνωστα και τα οικεία σε αλλότρια. Φάνηκαν κι άλλοι,άξιοι, περίπου σύγχρονοί του. Ήταν κι ο Καρούζος, κι ο Σαχτούρης, κι οΚατσαρός, κι ο Γκάτσος, κι ο Παπαδίτσας. Αλλά στους στίχους του Μα-νόλη, σε πολλούς στίχους του, ανιχνεύεται και αναδεικνύεται πολύ πρώιµαµια σχεδόν προφητική, επιγραµµατική κατάθεση γι’ αυτές τις ανακατατάξειςκαι τις καταστροφές που ζούµε σήµερα. Χωρίς περιττό συναισθηµατισµό,ένας δραµατικός λόγος, απέριττος, που η κάθε ψηφίδα του αστράφτει:

018

λογοτεχνίαλογοτεχνίαλογοτεχνία

Αυτοί δεν είναι οι δρόµοι που γνωρίσαµεΑλλότριο πλήθος έρπει τώρα στις λεωφόρουςΑλλάξαν και των προαστίων οι ονοµασίεςΥψώνονται άσυλα στα γήπεδα και στις πλατείες.Ποιός περιµένει την επιστροφή σου; Εδώ οι επί-γονοι λιθοβολούν τους ξένους, θύουν σε οµοιώµατα,Είσαι ένας άγνωστος µες στο άγνωστο εκκλησίασµαΡίχνουνε στους αλλόγλωσσους κατάρες.

Η απόδραση από την Θεσσαλονίκη το 1978 δεν ήταν ένα κα-θόλου τυχαίο γεγονός. Αν για τον ίδιο τον ποιητή ήταν µιαανάγκη ανανέωσης, µια προµελετηµένη εποικοδοµητική αλ-λαγή ή κυρίως µια αναγκαστική -λόγω εσωτερικού και εξω-τερικού, ίσως, καταναγκασµού- µετοικεσία, η εγκατάστασή τουστην πρωτεύουσα άφησε πίσω της µεγάλη λύπη, ένα ανεπού-λωτο κενό στην πόλη µας. ∆εν ξέρω αν θα βρεθεί κάποτε ηΘεσσαλονίκη στη θέση να εξηγεί και να αιτιολογεί δια της λο-γικής την ανάγκη πολλών άξιων τέκνων της να την αφήνουνκαι να ταξιδεύουν κυρίως προς Αθήνας. Τις πταίει; Πάντωςούτε αυτός που ψάχνει δουλειά ή µια καλύτερη τύχη ή έστωπερισσότερη δόξα ή όλα αυτά µαζί, ούτε αυτός που ο βαρύςκαι –πολλές φορές- άσπλαχνος ουρανός της µεγαλώνει τηνορφάνια της ύπαρξης. Έφυγαν, έφυγαν πολλοί, οι περισσότε-ροι. Κι ο µύθος αυτών που δήθεν «όρισαν και φυλάγουν Θερ-µοπύλες» πρέπει να πάει περίπατο. Εξάλλου ποιεςΘερµοπύλες; Πάντως θυµάµαι τότε, φίλους ποιητές, τον Χρι-στιανόπουλο, τον αείµνηστο Τόλη Καζαντζή, τον ΜάρκοΜέσκο, την Μαρία Κέντρου Αγαθοπούλου, τον ∆ηµήτρη ∆η-µητριάδη, πολύ στεναχωρηµένους. Παρηγοριόµουν, ωστόσο,µε τους στίχους του, µε τους «συντροφικούς», θα ‘λεγα, στί-χους του:

Όταν όλα περάσουν – πάντα σε περιµένω………Κάτω από κάθε τι που σκεπάζει τη ζωήΌταν όλα περάσουν -Σε περιµένω

Πρέπει να ήταν χειµώνας του 1975. Φοιτητής του Νεοελληνι-κού τµήµατος της Φιλοσοφικής, ασχολιόµουν συστηµατικά µετον ελληνικό και τον ευρωπαϊκό υπερρεαλισµό. Ο αείµνηστοςδάσκαλός µου Γιώργος Σαββίδης µε παρότρυνε να βρω τοδιάσηµο κυρίως για την πρώιµη αισθησιακή τόλµη του αλλάδυσεύρετο µυθιστόρηµα του πρόδροµου των Γάλλων υπερ-ρεαλιστών Γκιγιώµ Απολλινέρ µε τον τίτλο «Έντεκα χιλιά-

019

λογοτεχνίαλογοτεχνίαλογοτεχνίαλογοτεχνίαλογοτεχνία

δες βέργες» ή «Οι έρωτες ενός Οσποντάρ». ∆ε βρισκότανπουθενά, ούτε στο ιστορικό παλαιοβιβλιοπωλείο του «Ξενο-φώντα». Όταν ανέφερα στο δάσκαλο τα σχετικά µε τις άκαρ-πες αναζητήσεις µου, «Απ’ τον Αναγνωστάκη πέρασες;» µερώτησε. Η ερώτηση σχεδόν µε σόκαρε. Παιδί τότε, µόλις είχααρχίσει να φλερτάρω µε την Αριστερά και ο Αναγνωστάκηςήταν για την πόλη -µαζί µε τον Πεντζίκη- ο πιο σηµαίνων ζω-ντανός θρύλος της. Τον είχα αντικρίσει µε δέος µια δυο φορέςµπροστάρη στις διαδηλώσεις, επιφανή, ξεχωριστό, δυο κεφά-λια πιο πάνω απ’ τους άλλους. Είχε τότε ο ποιητής την «ΒΙ-ΒΛΙΟΘΗΚΗ», που ήταν γνωστή και ως «Τοβιβλιοπωλείο του Αναγνωστάκη», στην ΧρυσοστόµουΣµύρνης, νυν πρακτορείο ταξιδίων, ένα βιβλιοπωλείο,που απέκτησε µε τον χρόνο τη φήµη του καταραµένουµαγαζιού, γιατί ποτέ δε µπόρεσε, καθώς έλεγαν, να στε-ριώσει. Έκανα κουράγιο και πήγα. Τον βρήκα σκυµµένο στογραφείο του. «Καληµέρα σας». ∆εν πήρα απάντηση. Περίµενασιωπηλός, σχεδόν τρέµοντας στην πόρτα. Κάποια στιγµή, «Τιθέλετε;» ρώτησε σκυµµένος στα χαρτιά του χωρίς να µε κοιτά.Ένα έντονο µούδιασµα. «Ένα βιβλίο του Απολλινέρ», ψέλλισα.«Α, µπα. Κατάλαβα», είπε. Ανέβηκε µε δυο τρεις δρασκελιέςστο πατάρι. Σε µισό λεπτό ήταν κάτω. «Ορίστε. Ποιος σας είπενα’ ρθείτε εδώ;». «Ο Σαββίδης. Είµαι µαθητής του». «Ώστεβέργες! Έντεκα χιλιάδες βέργες! Βεργούλες! Βεργούλες και µεδείρανε! Τίποτε άλλο δεν διαβάζετε;». Ήταν η πρώτη µας γνω-ριµία. Στήσαµε µια κουβέντα εκεί. Θυµάµαι που επέµενε οιφοιτητές να διαβάζουν τα πιο κλασικά βιβλία. Και τα πιο επα-ναστατικά. Αργότερα άρχισα σιγά σιγά να το µελετώ, προσπα-θούσα να µπω πιο βαθιά στο νόηµα της ποίησής του. Μουταίριαζε πολύ. Σύντοµα αρχίσαµε να το µαθαίνουµε κι απ’ τοτραγούδι, από τη µελοποιηµένη ποίησή του, κυρίως απ’ τονΘεοδωράκη µε την επική ερµηνεία της Φαραντούρη και αρ-γότερα την τρεµώδη της Ζορµπαλά. Στο µεταξύ η ρετσέτα «ποίηση της ήττας» και «ποιητές τηςήττας» είχε σε τέτοιο βαθµό καθιερωθεί από τη λογοτεχνικήκριτική και τα περιοδικά πολιτικού και κοινωνικού προβλη-µατισµού της µεταδικτατορικής εποχής, ώστε άρχισε να διδά-σκεται ως χωριστό κεφάλαιο της λογοτεχνίας σταΠανεπιστήµια. Ο δυναµικός καθηγητής µας ∆ηµήτρης Μαρω-νίτης πρωτοτυπούσε για άλλη µια φορά στα γράµµατα ανοί-γοντας αυτό το θέµα το 1976 µε µια σειρά µαθηµάτων, ταοποία ξεκινούσαν από διαλέξεις και κατέληγαν σε λογοτεχνικόεργαστήριο αλλά και σηµείο συνάντησης ιδεών και απόψεωνγύρω από θέµατα που αφορούσαν στην επαλήθευση ή στην

020


διάψευση του κύρους της πρόσφατης ιστορικής µας µνήµης. Το πολυπλη-θές ακροατήριο, που δεν απαρτιζόταν µόνο από φοιτητές της Φιλοσοφικής,ούτε αποκλειστικά από φοιτητές, -το αντίθετο µάλιστα-, σαγηνεµένο και ερε-θισµένο, οδηγούνταν σε πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις και ενίοτε άγριεςδιενέξεις γύρω από το τι άφησε η κατοχή και ο εµφύλιος στην γενιά πουβίωσε στα νιάτα της αυτές τις δύο τραγικές εποχές και πώς αυτό το βίωµαπέρασε στη νεοελληνική ποίηση της πρώτης µεταπολεµικής γενιάς και γιατίεκφράστηκε τόσο αντιπροσωπευτικά κυρίως από την Θεσσαλονίκη και µετρεις εξαιρετικές περιπτώσεις «πολιτικών» ποιητών. Και ο κάθε ποιητής ξε-χωριστά τι έγραψε, τι σήµαινε µε τον λόγο του, ποιά ήταν τα χνάρια πουάφησε. Ευτύχησα να γνωρίσω και τους δύο άλλους εµβληµατικούς ποιητές.Και τον αείµνηστο Κλείτο Κύρου και τον αειθαλή Πάνο Θασίτη. ∆ενήθελα, όµως, ποτέ να στρέξω µε το βαρύ χαρακτηρισµό «η ποίηση τηςήττας», που αντιστοιχούσε στον άλλο γενικευτικό ιστορικό χαρακτηρισµό «ηγενιά της ήττας». Μεγαλώνοντας έβλεπα πως αυτοί οι «ηττηµένοι», αυτοίπου έφεραν βαρέως τη συντριβή των ονείρων, τη διάψευση των οραµάτωνκαι των ιδεών, παρέµεναν, ίσως, οι µόνοι άνθρωποι που αποτελούσαν ελ-πίδα για µια καλύτερη και ουσιαστικότερη ζωή και, πάντως, εκείνοι των πα-λαιότερων γενεών ήταν που, µε το παράδειγµά τους, δηλαδή µε την στάσηκαι το έργο τους, είχαν γαλουχήσει εµάς τους νεώτερους, ώστε να αντιστα-θούµε και να µην ενδώσουµε στη σαρωτική πολιτική υπεροχή εκείνων τωνκούφιων άλλων, των υποτιθέµενων πραγµατικών νικητών. Ένιωθα και δενήταν αυταπάτη, -γιατί, αν το ψάξουµε, είναι ανάγλυφο σ’ όλη τηδιάρκεια των µεταπολεµικών χρόνων µέχρι και σήµερα-, ότι οι νι-κηµένοι ήταν οι νικητές απ’ την ανάποδη. Οι άλλοι, οι επίσηµοι νι-κητές, είχαν «την αρχή», οι δικοί µου, όµως, οι ηττηµένοι,κρατούσαν «τις αρχές». Έστω κι αν κάποιοι -και δυστυχώς όχι λίγοι-πρώην δικοί µας, και µάλιστα από εκείνους τους φανατισµένους, που δενσυγχωρούσαν κάποιες βασικές ανθρώπινες αδυναµίες, ενέδωσαν καθ’ οδόνστις σειρήνες της εξουσίας και πέρασαν ανενδοίαστα στην πλευρά των νι-κητών. Στις 29 Ιουνίου του 2005 γινόταν η κηδεία του Αναγνωστάκη από το Α νε-κροταφείο Αθηνών. Συγκλονισµένος τον προσκύνησα. Το ίδιο βράδυ πα-ρουσιαζόταν από την Μάρω ∆ούκα και τον Γιάννη Ξανθούλη η µελέτη µου«Οι Ζεϊµπέκοι της Μικράς Ασίας» µαζί µε το βιβλίο του Κώστα Ακρίβου«Καιρός για θαύµατα» στο µουσείο Λαϊκών οργάνων στην Πλάκα. Φυσικάδεν είπα λέξη για τους Ζεϊµπέκους. ∆ε γινόταν να πω. Μιλούσα µόνο γιακείνον. Για τον Μανόλη, για την ποίησή του, για τη λεβεντιά του,για τον απόηχο του περάσµατός του σε µας τους νεώτερους, για τηδιαρκή πτώση της πολιτιστικής ζωής -και όχι µόνον- της Θεσσαλο-νίκης. Μίλησα πολύ για τη Θεσσαλονίκη, για την κατηφόρα της. Για την ανα-πάντεχη κατρακύλα της, από την αναγεννησιακή της περίοδο µετά το τέλοςτης δικτατορίας στο πέρασµα της στην οξεία γωνία της νεοµεσαιωνικής πα-ρακµής µετά το 2000, µε αναστηµένους γαλαζοαίµατους στα θέατρα, ανα-

021


βιώσαντα λείψανα καλλιτεχνών του ελαφρού και της ποπ στα γήπεδα, µε την παντοκρατορία των σκυ-λοµάγαζων, την άκρα σιωπή των ποιητών, την εξορία ή αυτοεξορία κάποιων πικραµένων οραµατι-στών, την καταφυγή σχεδόν όλων των καλλιτεχνών στην Αθήνα, τη δυναστική τριανδρία (που συν τωχρόνω εξελίσσεται σε πολυανδρία) που µε την συνδροµή του λαού της οδηγεί την ποιότητα της πόληςσε αδιέξοδο. Φουρκισµένος ήµουν για όλα αυτά και έβγαλα έναν καταγγελτικό λόγο, προς Αθηναίουςτο ανάγνωσµα, µιλώντας για τους Σαλονικιούς. «Ο Αναγνωστάκης», τους είπα, «είχε τον ευθύ στοχα-στικό λόγο ενός αρχοντικής κοπής αγωνιστή, µελλοθανάτου διαρκείας, ακροβατώντας αγέρωχα επίεξήντα χρόνια στην κόψη του ξυραφιού. ∆εν του ταίριαζε το βόλεµα. ∆ε βολευόταν πουθενά. Μας ταείπε όλα µε λίγο λιγότερα από 100 ποιήµατα». Μιλώντας µε διαπερνούσε η σκέψη -για να µην πω η πεποίθηση- πως, αν εκείνος δεν είχεφύγει, ακόµη κι αν σιωπούσε εντελώς, η αίσθηση της παρουσίας του στην πόλη µας, το γε-γονός και µόνο ότι θα ξέραµε πως βρίσκεται ανάµεσά µας, έστω και συνεχίζοντας, όπωςπάντα, να ζει στεφανωµένος µ’ ένα αξεδιάλυτο µυστήριο, θα µπορούσε κάπως να συγκρα-τήσει την κατηφόρα µας. Όταν, έπειτα από µια συναυλία για το µικρασιάτικο τραγούδι, η βραδιάεκείνη, της κηδείας του, στην Αθήνα, τελείωσε, καθόµουν προς τα χαράµατα και αναλογιζόµουν όλααυτά σακατεµένος κι απεγνωσµένος. Είχαµε ενταφιάσει µε βαθύ πόνο το καµάρι µας, έναν εµβληµα-τικό ποιητή που λατρέψαµε. Λίγους µήνες πριν είχαµε χάσει τον Σαχτούρη. Πόσοι απέµεναν; Και ποιοί;Ποιοί ήταν οι νικητές; Πώς θα έπαιρνα την εκδίκησή µου; Ξαφνικά το µυαλό µου κι η ψυχή µου άστρα-ψαν. Σα να τον άκουσα να µου λέει «Εµπρός». Πάντως τον έβλεπα. Με κοιτούσε µε κείνη την ερεβώδη,υπερήφανη, βαθιά, συναγωνιστική, συντροφική, ανθρώπινη µατιά. Με κείνο το φωτεινό υποµειδίαµα.∆εν είχα άλλα όπλα για να πάρω τη ρεβάνς. Τι να κάνω; Έγραψα λοιπόν ένα τραγούδι. Στη µνήµη του.Το ηχογράφησα και θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο. Λέγεται «ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ». Θα σας το “τραγου-δήσω”. Ακούστε το:

022


Έχετε εσείς τη σιγουριάκι εµείς την ευκαιρία,εσάς σας κάνουν τα λεφτάκι εµάς η ιστορία.

Εσείς στολή επίσηµηκι εµείς χωρίς λιµάνι,χάρη σε µας υπάρχετεπου φτιάχνουµε χαρµάνι.

Μας κερδίσατε - σπίτια κλείσατεδε µας τη χαρίσατε,µας κερδίσατε - µπλόκα στήσατεµα δε µας νικήσατε.

Έχουν εσάς για νικητές, εµάς για ηττηµένους,εσάς για παίχτες ισχυρούς,εµάς για πεταµένους.

Έχετε εσείς τις φυλακές και τις µεγάλες πόρτες,έχουµε εµείς τον ουρανό, τις µούσες και τις πρόκες.

Μας κερδίσατε – µπλόκια στήσατεµα δε µας λυγίσατε,µας κερδίσατε – και µας φτύσατεαλλά δε µας σβήσατε.

Εσείς µε τα συντάγµατακι εµείς παιδιά του δρόµου,εµείς δεσµώτες του νταλγκάκι εσείς του αστυνόµου.

Πήρατε εσείς τα µέγαρακι εµείς τα κουτουκάκιαµα έχουµε σπίρτο στην ψυχή,σας καίµε τα τσαρδάκια.

Μας κερδίσατε - και µας ψήσατεαλλά δε µας πείσατε,µας κερδίσατε - µας πατήσατεµα δε µας νικήσατε.

023


Η Ντιµάνς Μπορσελί (Dimanche Borceli) γεννήθηκε το 1963 στο Αλγέρι και σπούδασε στη Θεσ-σαλονίκη Φιλοσοφική, όπου και εργάζεται. Τα κείµενά της µειγνύουν τη σκόνη της αλγερινής ερή-µου -σχεδόν την αναπολούν- µε το βοριαδάκι της πολύβοης αστικής καθηµερινότητας, µε λέξεις καιφράσεις που δεν ανήκουν σε συµβατικές ποιητικές φόρµες. Η µνήµη, η αισθητική, το πάθος, η µα-ταίωση, το χτες και το παρόν αποκτά σάρκα για την οποία η Borceli µιλά µε µια µελαγχολική ωµό-τητα που µάλλον πηγάζει από το αδύνατον της υπέρβασής της. Λέει η ίδια για τα κείµενά της«Ένας βασικός τρόπος να καλλιεργώ τη σκέψη και τη φαντασία και να ξεφεύγω από την“πακεταρισµένη” λειτουργία της εργασίας µου. Ουσιαστικά γράφω για να εξοµολογού-µαι και να ελπίζω».

ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΗ ΘΛΙΨΗΣκαλοπάτια παράταιρης µνήµης

και εισηγήσεις κακοποιηµένης αισθητικής.Ανόµοιες παρατάσεις χρονικής µαταιοπονίας.

Θλίψη για ό,τι µας προσπέρασεχωρίς µια έστω µικρή µνεία στο παράλογο.

Γνώση γι' αυτό που υπήρξαµεµέσα στο συρφετό

των άγονων προσδοκιών µας.Και όλα αυτά για µία αγάπη

που δεν υπήρξε ποτέ.Μόνο τη γυρεύαµε απεγνωσµένα

στο όνοµα ενός ταλέντου που δεν είχαµε ποτέ.Ήταν ίσως πιο πολύ απ' όσο έπρεπε

για να ενταχθούµε στην ανοχήκαι πολύ λίγο για να ανακαλύψουµε

τον εαυτό µας µέσα από τους φόβους του.Μετριότητα ταλαιπωρίας και

µετέωρος βηµατισµός προς τη νοσταλγικήεπιστροφή του εναντιωµένου παραλογισµού.

ΦΥΛΑΚΗ ΜΕ ΟΥΡΑΝΟ ΣΤΕΓΗΠεριστροφικές παρεκκλίσειςκαθώς η µνήµη µαζοχίζεταιστο ανέφικτο και το συναίσθηµαραγίζει από εσωτερικό πόνο.Ο χρόνος δεν µοιράζεται παράµόνο µε τη µοναχική υπέρβασητου ακαθόριστου και τους ψιθύρουςτης παρελθολαγνείας.Το παρόν εστιάζεται προκλητικάστην µαραµένη παρερµηνεία τηςουτοπίαςκαι η ψυχή προσπαθεί απεγνωσµένανα απεγκλωβιστεί από το µαρτύριοτης στέρησης. Το λάθος επαναλαµ-βάνεταιστους ονειροπόλους και η επιµονήαµφισβητεί τη νοηµοσύνη τωνιδεών.

024

επιµέλεια: Νίκος Κλαυδιανός

δηµιουργίαδηµιουργίαδηµιουργία∆ηµιουργία

Το

ΠΛΑΤΕΙΑ 2310διατηρεί µε αγάπη,

από το πρώτο του τεύχος, τη στήλη της ∆ηµιουργίας.

Ο λόγος ένας και µοναδικός:

Βήµα στους νέους ποιητές

Στείλτε τα ποιήµατά σας,µαζί µε ένα σύντοµο

βιογραφικό,στο περιοδικό µας

e-mail: [email protected]

Σαπισµένα χρώµατα καθώς τασύννεφα απλώς περνούν αφήνονταςτο παραθυράκι της λήθης κλειστό.Μοιάζει να επιλέγεις φυλακή µόνοµε ουρανό στέγης. Μπορείς να διαφύ-γειςαπ' όλες τις πλευρές αλλά έχειςδηµιουργήσει φανταστικές κλειδαριέςγια να κοιµάσαι µε το όνειρο.«Μη µου τους κύκλους τάρατε»…

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΟΣ∆ΟΚΙΑΗ επόµενη µέρα αναπόφευκταφέρνει την αµφισβήτηση τηςδιαδοχής των στιγµών…τόση πραγµατικότητα και αλήθειαµακριά από το όνειρο,και η παραδοχή µιας αποκάλυψηςπου µας εγκατέλειψε στην άβυσσοτων σεναρίων του ψυχισµού µας.Η επιστροφή λες και τελειώνειστο πρωινό ξύπνηµα των ενστίκτωνκαθώς η ερηµιά απλώνεται χρωµατίζο-νταςτη µοναχικότητα της εικόναςτης αυτοπροσωπογραφίας µας.Θα είναι πάντα µακριά και θαέρχεται κατά κύµατα στηνθεωρία των στιγµών της ανάγκης.Παραλογισµός για το κυρίαρχοάδειασµα, την ώρα που η σκέψηεναντιώνεται εν είδη υπέρβασηςστην συναισθηµατική αποξένωση.Ο στείρος καρπός της ένωσης και ηδιαµάχη της παράταιρης πρόσβασηςστο µεταφυσικό παλιµπαιδισµό µας.

δηµιουργίαδηµιουργίαδηµιουργία

Γεννηµένος το 1953στο Πουέµπλο του Κο-λοράντο, από Λατίναµητέρα και πατέρα“έναν αµερικάνοαγρότη µε γερµανικόόνοµα’’, όπως είθισταινα δηλώνει ο ίδιος, δεδιαθέτει µόνο ένα απότα πιο ιδιαίτερα κιαναγνωρίσιµα ονό-µατα στη µουσική βιο-µηχανία αλλά και µιαεξίσου συναρπαστικήπορεία σ’ αυτήν. Στην ηλικία των 9ετών άρχισε να παίζει

βιολί και κιθάρα και,ήδη, από τα 11 του συνέθετε µικρές µελωδίες και τραγούδια λίγο αργότερα.Τελειώνοντας το σχολείο και τα πρώτα δύο χρόνια του πανεπιστηµίου στοΚολοράντο αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές του στο Σαν Φρανσίσκο.Εκεί η διαδροµή του ξεκίνησε και αναπτύχθηκε ιδανικά καθώς ο Μπλέιν,επηρεασµένος από την ενασχόλησή του µε την ηλεκτρονική τεχνολογία καιτις εφαρµογές της στη σύγχρονη µουσική, ήταν από τα ιδρυτικά µέλη τηςσπουδαίας και διαχρονικής αµερικάνικης µπάντας, Tuxedomoon. Το συ-γκρότηµα δηµιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’70, γύρω από τον µου-σικό πυρήνα που αποτελούσε το δίδυµο των Μπλέιν Ρέινινγκερ (BlaineReininger) και του συµφοιτητή του Στίβεν Μπράουν (Steven Brown). Η αναπάντεχη επιτυχία, καλλιτεχνική αλλά και εµπορική, του συγκροτήµα-τος, χτίστηκε αρχικά στην καλτ δισκογραφική εταιρεία Ραλφ Ρέκορντς (RalphRecords) που προωθούσε τον καλλιτεχνίζον, ηλεκτρονικό ήχο και αργότερα

Blaine L. ReiningerΜια γοητευτική και διαχρονική µουσική πορεία

026

του Νίκου Θεοδωράκη

µουσικήµουσικήµουσικήµουσικήµουσικήΜουσική

στην µετακίνησή τους στην Ευρώπη, όπου «µετανάστευσαν» το 1981 µε σκοπό να αναπτύξουν και ναδιαδώσουν τη µουσική τους άποψη σε ένα πιο ευρύ κι «εκπαιδευµένο» αισθητικά κοινό. Κατά τη διάρ-κεια αυτής της πενταετίας o Μπλέιν δεν ένιωθε απόλυτα εναρµονισµένος µε την ακµάζουσα, δηµοφιλήπροοπτική των Tuxedomoon. Άρχισε να παρουσιάζεται ως σόλο καλλιτέχνης, σχεδόν παράλληλα µε τις συναυλιακές εµφανίσεις τηςµπάντας στις Βρυξέλες. Ένας σοβαρός τραυµατισµός στο χέρι του, είχε ως αποτέλεσµα, αφενός να αποκοπεί για ένα διάστηµααπό την ενεργό συµµετοχή του στους Tuxedomoon, αφετέρου να αρχίσει να συγκεντρώνει το υλικό γιατο πρώτο του solo album, το πειραµατικό και ατµοσφαιρικό “Broken Fingers” του 1982. Αν και δεν σχε-δίαζε αυτός ο δίσκος να είναι το επίσηµο ντεµπούτο της solo καριέρας του αποδείχτηκε πως η από-σταση που δηµιουργήθηκε ανάµεσα στον ίδιο και στα υπόλοιπα µέλη του συγκροτήµατος, συνέβαλλεαρκετά στην αποχώρηση του Μπλέιν από τους Tuxedomoon, το 1983. Κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης δεκαετίας του ’80 ο Μπλέιν κυκλοφόρησε -πάντα µε τη συνεργασία του

πρώην κιθαρίστα των Tuxedomoon, Μάικλ Μπέλφερ (MichaelBelfer)- τέσσερα εξαιρετικά άλµπουµ καθώς και την κατα-πληκτική ζωντανή ηχογράφηση “Live in Brussels”. Λίγο πριν ξεκινήσει η δεκαετία του ’90 ο Μπλέιν και οι πρώηνσύντροφοί του στο συγκρότηµα, S. Brown και P. Principle κα-τάφεραν να ξεπεράσουν τις όποιες διαφορές τους και να επα-νασυνθέσουν τους Tuxedomoon αρχίζοντας έναν νέο κύκλοδηµιουργίας, που διευρύνεται έως σήµερα και βασίζεται πολύπερισσότερο στις ζωντανές εµφανίσεις τους, παρά στη δου-λειά τους στο στούντιο. Αντίστοιχα µακρόβια και αποδοτική, αποδείχθηκε και η συ-νέχεια της προσωπικής του καριέρας, η οποία είχε ως απο-τέλεσµα εκτός από σόλο ηχογραφήσεις και αρκετέςκαλλιτεχνικές συµπράξεις. Οι συνεργασίες αυτές τα επόµενα δεκαπέντε χρόνια, αν καικατά βάση ήταν µουσικής φύσεως, συχνά φλέρταραν και µεάλλους τοµείς δηµιουργίας όπως ο χορός, το θέατρο και οκινηµατογράφος. Ενδεικτικά αναφέρουµε τους AlbrechtHirche, Alfonso Santagata, Άντζελα Μπρούσκου, Μιχαήλ Μαρ-µαρινό και Νικόλα Τριανταφυλλίδη. Εδώ και µία δεκαετία περίπου ο Blaine L. Reininger εργάζεταικαι κατοικεί, σχεδόν, µόνιµα στην Αθήνα, ενώ διατηρεί µια ιδι-αίτερα πνευµατώδη ιστοσελίδα, την www.mundoblaineo.com.Οι Tuxedomoon είναι µια από τις µπάντες που είναι πολύδύσκολο να περιορίσεις σε λέξεις και ορισµούς τη µουσικήπου παίζουν. Έχουν παίξει κατά καιρούς από πανκ, νιου γου-έιβ, ηλεκτρονική, τζαζ, πειραµατική µέχρι και …κλασική µου-σική δωµατίου! Ασφαλώς στη γέννησή τους συνέβαλαν καθοριστικάτα …σπερµατοζωάρια του πανκ. Στην πορεία δεν έµει-ναν στάσιµοι και σταδιακά αποτίναξαν την …πατρική

027

µουσικήµουσικήµουσικήµουσικήµουσικήµουσικήµουσική

κληρονοµιά, ανοίγοντας µονο-πάτια που ακόµη λίγοι έχουνπερπατήσει. Και µπορεί να µηνκέρδισαν την …πύρρεια µάχητων ταµείων, αλλά άφησαν τοδικό τους ανεξίτηλο χνάρι στηµουσική ιστορία των τελευταίωνδεκαετιών.Σχηµατίστηκαν στο Σαν Φρανσίσκο,την πιο φιλελεύθερη καλλιτεχνίζουσαπόλη των ΗΠΑ, το 1977. Ο αρχικός πυρήνας ήταν οι πολυ-ορ-γανίστες, φοιτητές ηλεκτρονικής µου-σικής, Στιβ Μπράουν και ΜπλέινΡέινιγκερ µαζί µε τον Κινέζο µίµο καιτραγουδιστή Γουίνστον Τονγκ(Winston Tong). Μαζί τους στην αρχήσυνέπραξαν και άλλοι καλλιτέχνες τηςπεριοχής µε σηµαντικότερο εξ’ αυτώντον κιθαρίστα Μάικλ Μπέλφερ.Λίγο αργότερα θα προστεθεί και οκαθοριστικός για τον ήχο τους µπα-σίστας Πίτερ Πρίνσιπλ (PeterPrinciple). Τα πρώτα τους τραγούδια ήταν σα-φέστατα επηρεασµένα από την πα-

νταχού παρούσα ατµόσφαιρα του πανκ. Σε αυτήν την εποχήανήκει µάλιστα και το πιο “πολυζητούµενο” τραγούδι τους στιςσυναυλίες, το περίφηµο “No Tears”. Η πρώτη αναγνώριση για τους Tuxedomoon ήρθε όταν έπαιξανsupport στους Devo, µια αναγνώριση η οποία έφερε και το 1οδισκογραφικό συµβόλαιο µε την Ralph Records, τη γνωστή εται-ρεία των Residents. Στην αρχή της δεκαετίας του ‘80 θα σκάσει µύτη το πρώτο τουςLP το “Half-mute”, ένας µοναδικός δίσκος ρυθµών, νιου γου-έιβ και ελιτίστικης ευαισθησίας.Στα ίδια χνάρια θα πατήσει την επόµενη χρονιά και το “Desire”,“ένα πολύ καλό δισκάκι γεµάτο ψυχεδέλια, εδώ υπάρχει και τοφοβερό “East/Jinx” και η µπαλάντα “Again”.Οι Tuxedomoon ήταν κυριολεκτικά µία µπάντα της πα-γκοσµιοποίησης, πολύ προτού εφευρεθεί ο όρος. Συ-µπέρασµα που προκύπτει όχι µόνο από τονπολυσυλλεκτικό ήχο τους, αλλά ακόµη και από τα ίδιατους τα µέλη και την κοσµοπολίτικη νοοτροπία τους.Ίσως µόνο στην Αµερική να µπορούσε να συγκροτηθεί ένα τέ-τοιο σχήµα. Όχι όµως να εξελιχθεί. ∆εν είναι διόλου τυχαίο ότι την καλλιτεχνική αναγνώριση τηγνώρισαν στη Γηρασµένη Ήπειρο, όπου βρήκαν κατά κάποιοντρόπο πολιτιστικό …άσυλο, µε αποτέλεσµα να θεωρούνταιπλέον µέρος της ευρωπαϊκής κουλτούρας.Η µετανάστευση έγινε αµέσως µετά το “Desire” και αρχικά βρέ-θηκαν στο µεγάλο λιµάνι του Ρότερνταµ.Στην Ολλανδία ανάπνευσαν έναν άλλο αέρα ελευθερίας και δη-µιουργικότητας, αλλά κυρίως γνώρισαν την εκτίµηση και τηναποδοχή του καλλιτέχνη. Ήδη, µε την πρώτη τους ευρωπαϊκή δουλειά θα δείξουν τιςπροθέσεις τους, γράφοντας το θέµα για ένα µπαλέτο του ΜορίςΜπεζάρ (Maurice Bejart) µε τίτλο “Divine”, αναδεικνύονταςέτσι και τη θεατρική διάσταση του ήχου τους.Στην Ευρώπη γνώρισαν και µια πλειάδα “συνοδοιπόρων” καλ-λιτεχνών, και ειδικά τη βελγική συµµορία της Crammed, στηνοποία θα κυκλοφορήσουν τους επόµενους δίσκους τους ενώθα είναι από τους βασικούς συµµέτοχους στη µοναδικής εκλε-κτικότητας σειρά δίσκων “Made to Measure”.Το “Suite En Sous-sol” του 1982 θα αποτελέσει ένα αισθητικόαποκορύφωµα, όπου, µεταξύ άλλων, υπάρχει ένα απ’ τα πιοκαλά τραγούδια τους, το “L’etranger”, µια µείξη νεοκυµατικώνήχων, ευρωπαϊκής jazz και βορειοαφρικάνικης παράδοσης, µεστίχους εµπνευσµένους από τον “Ξένο” του Καµί. Σε µια µπάντα τόσο πολυσυλλεκτική και τόσο πολυσχιδή στο

028


029

µουσικό της προσανατολισµό, µοιραίο είναι να υπάρχουν πολ-λές διαφοροποιήσεις µεταξύ των µελών, οι οποίες όταν ξεπερ-νούν µια κρίσιµη καµπή οδηγούν µοιραία σε αποχωρήσεις. Όλα τα βασικά µέλη των Tuxedomoon έχουν κατά καιρούς κυ-κλοφορήσει solo δίσκους.Ο πρώτος που θα ανοίξει την πόρτα είναι ο Μπλέιν το 1983. Κάπου εδώ όµως θα αρχίσει και η αναπόφευκτη παρακµή. Το“Ship of fools” και ακόµα πιο πολύ το εντελώς απρόσωπο,ανεκδιήγητο “You” θα σηµατοδοτήσουν την έναρξη µιας πε-ριόδου αγρανάπαυσης που θα κρατήσει για πάνω από δέκαχρόνια (πέρα από διάφορα σποραδικά lives που κυκλοφορού-σαν). Το δε µαγευτικό “Ghost Sonata” που βγήκε το 1991,ουσιαστικά είναι έργο του 1982, µια “όπερα δίχως λέξεις” σύµ-φωνα µε τα λεγόµενά τους. Εκεί που όλοι πιστέψαµε ότι το τέλος είχε γραφτεί και ότι η µπά-ντα είναι πια στα χέρια της Ιστορίας, στα µέσα του 2004, θαέρθει εντελώς απροσδόκητα ένα έξοχο lp, το “Cabin in thesky”, σε παραγωγή µάλιστα του δικού µας Coti K..Ένα λίγο κινηµατογραφικό, λίγο πειραµατικό αριστούργηµαπου συνδυάζει διάχυτες εικόνες από Miles Davis, electronica,Paolo Conte, Radiohead, Debussy, Michael Nyman, VelvetUnderground και καµία ντουζίνα ακόµη ετερόκλητους καλλιτέ-χνες, χωρίς να ξεχνάει ποτέ ότι είναι πρώτα απ’ όλα και πάνωαπ’ όλα Tuxedomoon. To «Cabin in the Sky» ήταν η πρώτη ηχογράφηση του συγκρο-τήµατος µετά την επανένωσή τους µε την αυθεντική τους σύν-θεση. Και τους βρήκε σε άψογη φόρµα, πιο ροµαντικούς, πιοεπαναστατικούς και πιο ευφάνταστους από ποτέ, να παραδί-δουν µαθήµατα πρωτοτυπίας και πολυπλοκότητας σ’ ένα κόσµοπου τα έχει τόσο απόλυτα ανάγκη.Σήµερα, τα µέλη της µπάντας βρίσκονται διασκορπισµένα στα4 σηµεία του κόσµου µε τον Steven Brown να καίγεται κάτωαπό τον ήλιο του Μεξικού, τον Peter Principle να χάνεται στηνπολύβουη Νέα Υόρκη, τον Blaine Reininger να ατενίζει τονόµορφο αττικό ουρανό και τους Bruce Geduldig και Luc VanLieshout να κινούνται στους χτύπους της καρδιάς της ΕνωµένηςΕυρώπης, των Βρυξελλών.Οι Tuxedomoon γιορτάζουν τα τριακοστά πρώτα τους γενέ-θλια µ’ έναν νέο δίσκο, το “Vapour trails”…Στο δίσκο υπάρχουν στιγµές που φανερώνουν τη µεγαλοσύνητους, το σπουδαίο παρελθόν, τη δηµιουργική τους τρέλα. Tριάνταχρόνια σπουδαίας ιστορίας ρίχνουν κι εδώ το απόσταγµά τους.Το άλµπουµ Vapour Trails, ηχογραφήθηκε µεταξύ Ακρόπολης,Λυκαβηττού και Ελευσίνας, όπως το Still Small Voice, το Big

Olive, που έχει ελληνικούς στίχουςκαι λέει στο ρεφρέν «Είµαι ευτυχι-σµένος, είµαι ο ξένος» και το υπέ-ροχο Muchos Colores, που είναι σταισπανικά και οι στίχοι ανήκουν στοSubcomandante Marcos. Blaine L. Reininger - ΤηλέµαχοςΜούσας στη Θεσσαλονίκη για το20ο Φεστιβάλ Εθνο- ΤζαζΟ Blaine L. Reininger, συν-ιδρυτήςτων θρυλικών Tuxedomoon, θα συ-µπράξει µε τον κιθαρίστα ΤηλέµαχοΜούσα, σε ένα σετ από παθιάρικακοµµάτια από τη διεθνή ποπ και απόεναλλακτικά τραγούδια αγάπης.Την Πέµπτη 30 Οκτωβρίου στον κι-νηµατογράφο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ θα“τυλίξει” τη φωνή του γύρω απόκλασικά κοµµάτια όπως τα “Nightand Day” και “My Funny Valentine”,καθώς και κλασικές µπαλάντες των80s, όπως το “Killing Moon” τωνEcho and the Bunnymen, µερικάκοµµάτια των Leonard Cohen καιNick Cave και ένα-δυο από τις δου-λειές του µε τους Tuxedomoon, αλλάκαι από τις σόλο δουλειές του. ΟΜπλέιν Ρέινιγκερ θα συνοδέψει µε τοβιολί και την κιθάρα του, την κιθάρατου Τηλέµαχου Μούσα.

030


δηµ

ιουρ

γικό

: Πλα

τεία

231

0

• Fitness

• Aerobic

• Ορθοσωµική

• Yoga

• Pilates

• Barbell Toning

• Tae Bo Boxing

• Tae Kwon Do (και παιδικά τµήµατα)

• Solarium

• Massage

• Χαµάµ

• ∆ιατροφή & Λιποµέτρηση

• Περιποίηση - Αισθητική

∆ευτέρα - Παρασκευή: 8:30 - 23:30, Σάββατο: 12:00 - 20:00Α. Καρκαβίτσα 13 (Κρήτης γωνία), Τηλ.: 2310 870.107, 845.601, [email protected]

Για σωµατική υγεία& ψυχική ευεξία

και… µε µηχάνηµα

Power Vipro x Σε πλήρως ανακαινισµένο

περιβάλλον

032

του Γιάννη Τσολακίδη

θέατροθέατροθέατροθέατροθέατροθέατροΘέατρο

«Ένας στους δέκα»Μια παράσταση βασισµένη σε εµπειρίες µεταναστών

Μια εµπειρία για ανυποψίαστες συνειδήσεις … «γηγενών»(;).

Η θεατρική παράσταση «Έναςστους δέκα» ανέβηκε στο ΘέατροΝέου Κόσµου στην Αθήνα στις 3Οκτωβρίου του 2007, σχεδόν πρινένα χρόνο. Στη Θεσσαλονίκη ήρθετο Μάιο του 2008, στο πλαίσιοτων «Θεατρικών Συναντήσεων»που διοργάνωσε και παρουσίασεστο ∆ηµοτικό Θέατρο Καλαµα-ριάς «Μελίνα Μερκούρη» ο Πο-λιτιστικός Οργανισµός του ∆ήµουΚαλαµαριάς.Πρόκειται να παρουσιαστείκαι πάλι, τώρα το φθινό-πωρο στη Θεσσαλονίκη.Αλήθεια, τι το ιδιαίτερο, διαφο-ρετικό, εξαιρετικό ή «αιρετικό»,παράξενο ή πρωτοποριακό, πα-ρουσίασε ή προσέφερε θεα-τρικά, καλλιτεχνικά, ώστε ναγεµίζουν σελίδες οι αναφορές,

περιγραφές και κριτικές σε εφη-µερίδες και περιοδικά σε Αθήνακαι Θεσσαλονίκη, αυτή η παρά-σταση;Πράγµατι, όπως άκουσα απόεπαΐοντες και ειδικούς, θεατρικά,καλλιτεχνικά, τίποτε. Τίποτε πουνα µην έχουν πολλές ακόµηάλλες απλώς προσεγµένες και τί-µιες στην πρόθεση και την εκτέ-λεση παραστάσεις. Ούτε καν τοθέµα µπορεί να θεωρηθεί πρω-τάκουστο, ακόµη και σε µια χώρασαν τη δική µας που στρουθοκα-µηλίζει σε βαθµό γελοιότηταςστην παραδοχή των ρατσιστικώνανακλαστικών- ανακλαστικώνπου ενδέχεται να είναι έως καιπεποιθήσεις εκ βάθους χρόνουκαι αγωγής- του µεγάλου µέρουςτης κοινωνίας της.

Τότε λοιπόν; Μήπως το ότι βασί-ζεται σε πραγµατικές εµπειρίεςτων πρωταγωνιστών της, του σκη-νοθέτη της ή και φίλων τουςάλλων µεταναστών επίσης; Ναι,αυτό παίζει ένα ρόλο, αλλά καιπάλι δεν είναι ούτε η µόνη ούτε ηπρώτη παράσταση που …βασίζε-ται σε πραγµατικά γεγονότα, αντί-θετα µάλιστα στα τελευταία χρόνιαέχει γίνει κοινοτοπία και µανιέραη γραφή «πραγµατικών» γεγονό-των και η δραµατοποίησή τους.Αναρωτήθηκα, όταν, βαθιά συ-γκινηµένος, οργισµένος, «λυτρω-µένος» κάπως έτσι λίγο απ’ όλατέλος πάντων, βγήκα από το θέα-τρο και τη δεύτερη φορά που είχαδει το έργο: Γιατί µου άρεσε τόσο;Γιατί ταράχτηκα, γέλασα, δά-κρυσα, συνεπάρθηκα από τους

Στην αμμουδιά δυο πόδια και δίπλα μπερδε-μένα σύρματα. Από τα πρώτα του βήματα με τις φωτογραφικές συλλογές «Ξεκίνημα» και «Αναζητήσεις» ο Τσέχος φωτογράφος Γιόζεφ Κουντέλκα βλέπει τους ανθρώπους να πατάνε στη γη. Η βαρύτητα τους παρασέρνει προς τα κάτω. Πάνω από τους καπνούς των εργοστασί-ων τα πουλιά προσπαθούν να ξεφύγουν. Αυτά τα καταφέρνουν. Αυτός παρόλο που πήγαινε να γίνει ναυπηγός αεροσκαφών κατέληξε φω-τογράφος θεατρικών παραστάσεων. Από εκεί λοιπόν ξεκινά και δε σταματά να φωτογραφί-ζει. Στις φωτογραφίσεις των θεατρικών παρα-στάσεων είναι που καταφέρνει να αποτυπώσει το όνειρο της απώλειας του βάρους. Το σκη-νικό της παράστασης εξαφανίζεται. Μένουν οι ηθοποιοί και από αυτούς τα βασικά χαρακτη-ριστικά τους. Γίνονται μάσκες αρχαίου ελληνι-κού θεάτρου. Η έκφραση στο πρόσωπο είναι ο δυνατός εκφραστικός μας χαρακτήρας που αφήνει τα βαριά κι ασήκωτα και ψυχαγωγείται. Μέχρι την πτώση του ανατολικού μπλοκ ο Κου-ντέλκα ήταν εξόριστος από την Τσεχία. Όλα αυτά τα χρόνια αποτύπωσε τη ζωή των πόλεων. Είναι πόλεις παραδομένες στη βαρύτητα, ή κα-λύτερα στην αβάσταχτη ελαφρότητα, όπως θα έλεγε ο ομοεθνής του φωτογράφου συγ-γραφέας Μίλαν Κούντερα. Ο τίτλος της συλλο-γής «Εξορία» δένει με τις εικόνες των έρημων από ανθρώπους δρόμων. Δρόμοι κλεισμένοι στα πλάγια από τοίχους. Ογκώδεις σκιές τους σκεπάζουν και τους κάνουν ακόμα πιο αδιάβα-τους. Μυστήριο δημιουργείται χωρίς να γίνεται όμως τίποτα, αφού οι άνθρωποι απουσιάζουν. Όταν εμφανίζονται τους αντικαθιστούν οι σκι-

Αποτυπώνοντας την ιστορία της καθημερινότητας

03

3

εικαστικάεικαστικάεικαστικάεικαστικάεικαστικάεικαστικάεικ

ές τους. Είναι μεγαλύτερες από αυτούς και έχουν δικιά τους ξεκάθαρη μορφή και κίνηση. Ένα κατάμαυρο σκυ-λί κυριαρχεί σε ένα μέρος κάτασπρο από το χιόνι. Ένας άνθρωπος ίσα που φαίνεται. Ο φωτογράφος βλέπει τους ανθρώπους να μη βρίσκονται εκεί που θα ήθελαν. Η θάλασσα, η μπάλα ,που καταφέρνει να σταθεί στον αέρα και το παιδί με τα φτερά και το ποδήλατο σκου-ντάνε τη γερασμένη πόλη να ξυπνήσει. Καλούν στην Ανύψωση πάνω από τη βαριά βαρετή πόλη. Ο Κουντέλκα έφυγε από την πόλη και πήγε να βρει τους τσιγγάνους. Αυτοί στήνονται θεατρινίστικα στο φακό κι έτσι οι γνώσεις του δοκιμάζονται στης ζωής το θέατρο. Οι αποστάσεις των προσώπων φαίνονται μετρημένες και οι κινήσεις του ενός είναι συνέχεια των κινήσεων του άλλου. Δίνουν την αίσθηση ανθρώπων δυνατών και σίγουρων για τον εαυτό τους. Τα κάδρα εδώ είναι πολύ απλά. Είναι σαν να θέλει να βάλει τάξη στην πλη-θώρα των καταστάσεων που δημιουργείται στη ζωή των τσιγγάνων. Στις υπόλοιπες φωτογραφίες πέφτουν ο ένας πάνω στον άλλο και νομίζεις πως τσακώνονται. Στη γέννα παρευρίσκονται όλοι στο ίδιο μικρό δωμάτιο. Αποτελούν το ίδιο πλήθος που κυλιέται στις αλάνες και πηγαίνει με την ίδια αταξία στην κηδεία. Μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και ο θάνατος. Βιώνουν τη θλίψη χωρίς να έρχονται τα πάνω κάτω. Συνεχίζουν να μετακινούνται πάνω στους χωματόδρομους. Τα χέρια της τσιγγάνας γίνονται τα πόδια ενός που δεν έχει.Επιστρέφει στην Πράγα. Είναι η στιγμή που εισβάλλουν τα ρωσικά στρατεύματα. Βρίσκει τους δρόμους να ανακτούν την κοινωνικότητά τους. Είναι εκεί που τώρα γίνεται η Ιστορία. Δεν ξέρουμε ποιος είναι ο νικητής. Ογκώδη απρόσωπα άρματα μάχης ενάντια σε πλήθος ανθρώπων. Ο καθένας από τους τελευταίους έχει τη δι-κιά του εκφραστική δύναμη. Είναι μαζί, νέοι και γέροι, και είναι δυνατοί. Ανεμίζουν σημαίες σαν τρόπαια νίκης και στο βάθος υψώνονται οι καπνοί της μάχης. Το τοπίο είναι κατεστραμμένο και οι κάτοικοι του το τριγυρνούν και μεταφέρουν το θρίαμβο της επανένωσής τους. Ο Κουντέλκα ανάμεσά τους καταφέρνει να μεταφέρει στην υπόλοιπη Ευρώπη και τον κόσμο, αυτά που δε λένε οι ειδήσεις.Στη συλλογή φωτογραφιών του με τον τίτλο «Χάος», ο άνθρωπος ανάμεσα σε τεράστιους όγκους φαίνεται όπως τα μυρμήγκια ανάμεσα στα πόδια μας. Οι όγκοι άλλοτε είναι κτίσματα πόλεων, άλλοτε φυσικά και άλλο-τε βιομηχανικά τοπία. Στέκουν σα θηρία εις βάρος αν-θρώπων, δέντρων και πουλιών. Η καταστροφή δεν εί-ναι εικόνα στις ειδήσεις. Στα βουνά και στα μονοπάτια

03

4 Εικαστικά εικαστικάεικαστικάεικαστικάεικαστικά

Cafe - GalleryΠλούτωνος 28 - Γ. Παπανδρέου, Τηλ.: 2310 428.724

Ανοικτά: Δευτέρα 18:00 - 02:00, Τρίτη έως Κυριακή 10:30 - 02:00

δημ

ιουρ

γικό

: Πλα

τεία

231

0

γεννιούνται οι συνειδήσεις. Ο φωτογράφος πηγαίνει στα σημεία του «δυστυχήματος». Περιπλανιέται ανα-ζητώντας με το βλέμμα τις πληγές και κατοικεί στις ανοιχτές ρωγμές. Δίνει το χρόνο του στο τοπίο και κυρίως στη φθορά του ώστε να το καταλάβει. Έτσι καταφέρνει ώστε η φθορά να του αποκαλύπτεται. «Παίρνει» τα στοιχεία της. Ο φωτογράφος γοητεύεται και παραδέχεται τη δύναμή και τα δημιουργήματά της πάνω στις μεγάλες επιφάνειες βουνών και τοί-χων. Προσπαθεί να μας μιλήσει για τη διόλου αρτι-μελή, γυμνή ομορφιά που μας περιβάλλει. Το φυσικό τοπίο είναι αποκομμένο από τα δέντρα που είναι η αναπνοή του. Φαίνεται να επέρχεται η Πτώση σε ένα βομβαρδισμένο κτήριο στο Λίβανο. Θα παραμείνει πάντως ένας ετοιμόρροπος απειλητικός όγκος. Η προτομή του Λένιν κείτεται ξαπλωμένη, έχει γίνει ένας μεγαλοπρεπής όγκος από σπασμένα κομμάτια που κρύβουν τα δέντρα. Εξακολουθεί να προτάσσει το ηγετικό του δάχτυλο... Οι απαγορευτικές πινακί-δες στην αμμουδιά ούτε εδώ σε αφήνουν να μείνεις.

Ανάμεσα σε όλα αυτά ένα μικρό δέντρο παραμένει μονάχο στο χιονισμένο τοπίο. Περιμένει να βρει τα φύλλα του την άνοιξη. Το κυπαρίσσι και το βουνό στο θέατρο της Επιδαύρου χαρίζουν το ύψος τους το ένα στο άλλο, σε πείσμα της πτώσης. Ο Γιόζεφ Κουντέλκα, είναι ο σημαντικότερος φω-τογράφος του γνωστού πρακτορείου Μάγκνουμ. Γεννημένος το 1938 στο Μποσκοβίτσε της Μοραβί-ας, άρχισε να ασχολείται με τη φωτογραφία, φωτο-γραφίζοντας την οικογένειά του. Αν και σπούδασε μηχανικός, σύντομα εγκατέλειψε τη δουλειά του και αφιερώθηκε αποκλειστικά στη μεγάλη του αγάπη, τη φωτογραφική κάμερα. Πασίγνωστες είναι οι φω-τογραφίες που τράβηξε τον Αύγουστο του 1968, κατά την εισβολή των Σοβιετικών στην Πράγα. Ένα από τα ενδιαφέροντά του ήταν η ζωή των τσιγγά-νων για τους οποίους ξόδεψε πολλά μέτρα φιλμ. Η έκθεσή του στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα, ήταν από τα σημαντικότερα εικαστικά γεγονότα του 2008.

03

6 Εικαστικά εικαστικάεικαστικάεικαστικάεικαστικά

L E A D I N G H O T E L S

Ένα ξενοδοχείο – κομψοτέχνημαΕδώ η ατμόσφαιρα είναι διαφορετική. Ένας γοητευτικός συνδυασμός της παραδοσιακής φιλοξενίας και των σύγχρο-νων ανέσεων. Κατηγορίας superior 4 star, ριζικά ανακαινι-σμένο, οικογενειακής ιδιοκτησίας και -κατά συνέπεια- οικο-γενειακής άνεσης. Μόλις 3 λεπτά από το ΜΕΤΡΟ της Αθήνας (Σταθμός Μέγαρο Μουσικής), στα όρια εκτός δακτυλίου, δίπλα σε πολυώροφο πάρκινγκ 500 αυτοκινήτων.

Διαμονή: • 122 μοντέρνα διακοσμημένα δωμάτια με ηχομονωτικά τζάμια • Δωμάτια για μη καπνίζοντες • Δορυφορική τηλεό-ραση και Βίντεο (Pay TV) • Αυτόματο τηλέφωνο με θυρίδα μηνυμάτων • Μίνι Μπαρ – Χρηματοκιβώτιο - Σεσουάρ μαλ-λιών • Ατομικό κλιματισμό - θέρμανση • Σύγχρονο σύστημα πυρασφάλειας και πυρανίχνευσης • Υπηρεσία πλυντηρίου – στεγνοκαθαριστηρίου • Internet στα δωμάτια και στους κοινόχρηστους χώρους • Business Center με PC, σύνδεση Internet, fax και γραμματειακή υποστήριξη.

Golden Moments Restaurant: Προσφέρει ελαφριές, νόστιμες και υγιεινές προτάσεις Ελ-ληνικής Δημιουργικής και Μεσογειακής κουζίνας, με φρέ-σκα προϊόντα και πολύ μεράκι, σε μια ποικιλία που ικανο-ποιεί και τους πιο απαιτητικούς πελάτες μας.

Golden Bar: Προσφέρει μεγάλη γκάμα καφέ και γνήσια ποτά της αρε-σκείας σας. Κάθε βράδυ από την Τρίτη έως και το Σάββατο ο πιανίστας μας θα σας διασκεδάσει με τις γλυκές μελωδίες του.

Συνέδρια & Εκδηλώσεις: Τέσσερις ανακαινισμένες αίθουσες πολλαπλών χρήσεων με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα και τμήμα Δεξιώσεων του ξενοδοχείου που μπορεί να δώσει άπειρες λύσεις στις εκδη-λώσεις σας, γιατί ο σχεδιασμός των εδεσμάτων, το μεράκι και η έμπνευση σε συνδυασμό με το χώρο είναι υπόθεση πολύ προσωπική.

Μιχαλακοπούλου 57 115 28 Αθήνα

Τηλ.: (+30) 210 7240861Fax: (+30) 210 7213965

E-mail: [email protected] Web page: www.goldenage.gr

Πριν από με-ρικά χρόνια οι καταστροφές του τυφώνα Κατρίνα στην περιοχή της Νέας Ορλεά-νης αποτέλε-

σαν κοινωνικό και πολιτικό θέμα το οποίο εξακολουθεί και σήμερα να απασχολεί τον κόσμο και να συζητιέται. Φυσικά και πάλι έρχονται στο προσκήνιο δύο βασι-κά σημεία: η ανικανότητα της κυβέρνησης Μπους και ο ρατσισμός. Επόμενο ήταν ένα τόσο σοβαρό θέμα να συνδεθεί και με την καλλιτεχνική δημιουργία. Πρώτα λοιπόν δύο άλμπουμ του 2006 και του 2007 τα οποία εκδηλώνουν με τη μουσική, την αντίδρασή τους στα γεγονότα και κατηγορούν τον Μπους, τον οποίο σε ένα κομμάτι τον αποκαλούν «Κινγκ Τζορτζ». Το πρώτο έχει τον τίτλο «Πολιτικά Μπλουζ» και το δεύτερο είναι ένα «Ρέκβιεμ για την Κατρίνα».Στα «Πολιτικά Μπλουζ» συμμετέχει το Γουόρλντ Σάξοφον Κούαρτετ, συν άλλοι εννέα μουσικοί. Μιλούν μέσα από την παράδοση των μπλουζ για την κατάσταση στις ΗΠΑ και ενώνουν τις φωνές τους εναντίον της αμερικανικής κυβέρνησης. Ένας δίσκος που χαίρεσαι να τον ακούς από την αρχή ως το τέλος. Δυνατός

Μουσική και Πολιτική στις Η.Π.Α.

03

8 Μουσική μουσικήμουσικήμουσικήμουσικήμουσική

του Σάκη Παπαδημητρίου

ρυθμικά, με ζωηρές πάντοτε συνηχήσεις πνευστών, χρωματισμούς αθάνατους των μπλουζ και των σπιρίτσουαλ αλλά και ελεύθερο σόλο, φωνές διαμαρτυρίας και ειρωνείας. Τώρα πια όλα λέγονται με το όνομά τους και όχι όπως τον παλιό καιρό. Κανένα καμουφλάζ. Δεν χρειάζονται πλέον τα σύμβολα και οι ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης. Κι έτσι τα «Πολιτικά Μπλουζ» έρχονται να προστεθούν στα κλασικά άλμπουμ των Τσαρλς Μίνγκους (φωτό), Μαξ Ρόουτς και Άρτσι Σεπ. Το «Ρέκβιεμ για την Κατρίνα» το υπογράφει ο τρομπετίστας και συνθέτης Τέρενς Μπλάνσαρντ, ο οποίος κατάγεται από τη Νέα Ορλεάνη και έχει ζήσει σ’ αυτή την πόλη η οποία καταστράφηκε όχι μόνο από τον τυφώνα αλλά και από την αδιαφορία της κυβέρνησης. Ένα οργανωμένο έργο σε 13 μέρη με το σεξτέτο του τρομπετίστα και ορχήστρα εγχόρδων. Το Ρέκβιεμ αυτό ακούγεται και στην κινηματογραφική ταινία, το ντοκιμαντέρ του Σπάικ Λι για τον τυφώνα Κατρίνα. Οι κριτικοί έγραψαν θετικά για το έργο του Τέρενς Μπλάνσαρντ και ότι θυμίζει κά-πως το κλασικό άλμπουμ των Μάιλς Ντέιβις – Γκιλ Έβανς «Πόργκι και Μπες». Η τρομπέτα ξεχωρίζει και εκφράζει όλα τα συναισθήματα του συνθέτη που βλέπει την πόλη του να διαλύεται, αντιμέτωπος με τις τραγικές στιγμές, τη δυστυχία και τον πόνο των συνανθρώπων του. Οι δύο νέοι δίσκοι παραπέμπουν στο εξαιρετικό «Μπλουζ και Πολιτική», του 1999, με τη Μίνγκους Μπιγκ Μπαντ. Δε νομίζω ότι υπάρχουν αντιρρήσεις ή έστω αμφιβολίες ότι ζούμε σε κλίμα παραλογισμού του πλανήτη. Οι πόλεμοι δε σταμάτησαν ποτέ. Οι άνθρωποι ζουν σε μια κατάσταση διαρκούς ανησυχίας και ανασφάλειας. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έλεγε ότι οι άνθρωποι είτε θα δεχθούν να

03

9

μουσικήμουσικήμουσικήμουσικήμουσικήμουσικήμουσικήμου

ζήσουν όλοι μαζί είτε θα κατα-στραφούν. Και επειδή θαύμαζε τον Γκάντι και τη θεωρία της μη βίας, κατέληξε στο συμπέρασμα: Έχουμε να διαλέ-ξουμε ανάμεσα στη μη χρήση βίας και στη μη ύπαρξη. Στην πρώτη σελίδα του ένθετου φυλλαδί-ου, ένα κατηγορώ του Τσαρλς Μίνγκους (1923 – 1979) από την κινηματογραφι-κή ταινία του Τόμας Ράιχμαν «Μίνγκους», 1968, η οποία γυρίστηκε το Νοέμβριο του 1966, τις μέρες που ο Τσαρλς Μίνγκους αντιμετώπιζε οργισμένος την τελευ-ταία φάση της έξωσης από το διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη και αρνιόταν να το εγκαταλείψει, κρατώντας το όπλο του και μιλώντας στην κάμερα. Λέει στο φακό: «Ορκίζομαι να τιμώ τη σημαία –τη λευκή σημαία. Ορκίζομαι να τιμώ τη σημαία της Αμερικής, των ΗΠΑ. Τη λευκή σημαία. Χωρίς τις λωρίδες, χωρίς τα αστέρια. Ορκίζομαι να τιμώ τη χώρα μου και περιμένω να δω πότε θα εκπληρώσει τις υποσχέσεις της στα θύματα που αποκαλούνται πολίτες. Όχι μόνο για τα γκέτο των μαύρων, αλλά και για τα γκέτο των λευκών και των Γιαπωνέζων και των Κινέζων και όποιων άλλων γκέτο στον κόσμο». Οι ρίζες της αφροαμερικανικής παράδοσης συνδέονται με το πνεύμα της κοινό-τητας. Οι συναθροίσεις στην εκκλησία έφταναν σε στιγμές έκστασης και κατέλη-γαν σε αισιόδοξες καταστάσεις ενθουσιασμού και έξαψης. Η εξέγερση διακρίνε-ται πρώτα από όλα από μια κραυγή. Και αυτήν η κραυγή αποτελεί το ουσιώδες χαρακτηριστικό της μουσικής του Τσαρλς Μίνγκους. Ένα κομμάτι αναφέρεται σε μια μέρα με πορεία διαμαρτυρίας και συνθήματα υπέρ της ελευθερίας στην πολιτεία Αλαμπάμα το 1965. Η πορεία έληξε, ως συνήθως, με χρήση δακρυγόνων και κλομπ από την αστυνομία. Η μέρα αυτή έμεινε στην ιστορία ως «Ματωμένη

04


Για σωματική υγεία& ψυχική ευεξία

Δευτέρα - Παρασκευή: 8:30 - 23:30, Σάββατο: 12:00 - 20:00Α. Καρκαβίτσα 13 (Κρήτης γωνία), Τηλ.: 2310 870.107, 845.601, [email protected]

• Fitness

• Aerobic

• Ορθοσωμική

• Yoga

• Pilates

• Barbell Toning

• Tae Bo Boxing

• Tae Kwon Do (και παιδικά τμήματα

• Solarium

• Massage

• Χαμάμ

• Διατροφή & Λιπομέτρηση

• Περιποίηση - Αισθητική

δημ

ιουρ

γικό

: Πλα

τεία

231

0

και… με μηχάνημα

Power Vipro x Σε πλήρως ανακαινισμένο

περιβάλλον

Κυριακή». Σε ένα άλλο μιλάει για το κλίμα ρατσισμού και την εποχή των διεκ-δικήσεων των μαύρων Αμερικανών στη δεκαετία του ’60. Ποιός μπορούσε να φανταστεί ότι μετά από σαράντα χρόνια θα εκλεγόταν με μεγάλη πλειοψηφία ένας δικός τους άνθρωπος στο ανώτατο αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ! Υπάρχουν και πολλά άλλα κομμάτια του Τσαρλς Μίνγκους με καθαρά πολιτικό χαρακτήρα και πάντοτε με ανατρεπτική διάθεση. Θα κλείσουμε με τη σύνθεσή του που έχει τον τίτλο «Ας μην αφήσουμε να συμβεί εδώ». Ο Μίνγκους προ-τρέπει τους ακροατές της συναυλίας ή του δίσκου να μη μένουν αμέτοχοι, να μη γίνονται παθητικοί δέκτες της σκληρής πραγματικότητας. Και δίνει μερικά χτυπη-τά παραδείγματα ακολουθώντας τα διδάγματα του ποιητή Μπέρτολτ Μπρεχτ:

«Μια μέρα ήρθαν και συνέλαβαν τους κομμουνιστές, κι εγώ δεν είπα τίποτα γιατί

δεν ήμουνα κομμουνιστής.

Μια μέρα πυρπόλησαν τις εκκλησίες των Καθολικών, κι εγώ δε μίλησα γιατί

γεννήθηκα Προτεστάντης.

Μια μέρα ήρθαν και συνέλαβαν τους συνδικαλιστές., κι εγώ δεν είπα τίποτα γιατί

δεν ήμουνα συνδικαλιστής.

Μια μέρα ήρθαν κι έπιασαν τους Εβραίους, κι εγώ δεν αντέδρασα γιατί δεν μου

είχε μείνει πια καμία πίστη.

Και τότε κάποια μέρα ήρθαν και με συνέλαβαν και πάλι δεν αντέδρασα γιατί

ήμουνα ένοχος όσο κι αυτοί.

Ήμουνα ένοχος γιατί δεν μίλησα και δεν φώναξα ότι όλοι, άνδρες και γυναίκες,

έχουν το δικαίωμα της ελευθερίας.

Γι’ αυτό… ας μην αφήσουμε να συμβεί εδώ.»

04


Λοταρία το παρακάτω κείμενο για δύο λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με το χρόνο, επειδή δεν έχω στη διάθεσή μου ακριβείς ημερομηνίες εξόδου των ταινιών στις αίθουσες. Ο δεύτερος έχει να κάνει με την ένδεια κινηματογραφικών αιθουσών στη Θεσσαλονίκη, κάτι που σημαίνει πως μερικές ταινίες ουδέποτε θα προβληθούν στην πόλη, εξαιρουμένων των μπλοκ μπάστερ όπως ελληνιστί αποκαλούνται. Ως τζογαδόροι, λοιπόν, θα παίξουμε κι ό,τι είναι να βγει ας βγει. Οπωσδήποτε όμως το παρακάτω κείμενο θα δώσει πληροφορίες σημαντικές, ουχί δι’ όλους, αλλά δια τους αυστηρώς ενδιαφερόμενους περί τα κινηματογραφικά.

Παντοτινός ΤεόΞέρω πως υπάρχουν ενστάσεις, αλλά είμαι βέ-βαιος πως οφείλονται στην εγγενή μας γκρίνια. Είτε, λοιπόν, αρέσει είτε όχι, ο Τεό, γνωστότε-ρος ως Θόδωρος Αγγελόπουλος, είναι ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες πα-γκοσμίως και αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό κεφάλαιο για την Ελλάδα. Ξεπερνώντας υπο-κειμενικές κρίσεις, γκρίνιες και συνομωσιολο-γίες, παραμένω στο έργο του και, απλά, υπο-κλίνομαι μπροστά του. Επειδή όμως το παρόν κείμενο δεν αποτελεί ούτε αγιοποίηση του αν-δρός ούτε διαφημιστική καμπάνια των ταινιών του, σταματώ και μπαίνω στο θέμα. Το οποίον θέμα, όπως μπορείτε να διαβάσετε στον τίτλο του, είναι οι ταινίες οι οποίες θα προβληθούν το επόμενο διάστημα. Μία από αυτές είναι και «Η σκόνη του χρόνου», τελευταία ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, η οποία προβλήθη-κε σε ειδική προβολή στο 49 Φεστιβάλ Κινη-

Προσεχώς

στους

κινηματο

γράφους

Έρχονταικαι τις περιμένουμε…

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και ο Γουίλεμ Νταφόε, σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής της «Σκόνης του χρόνου»

04

4 Κινηματογράφος ατογράφοςκινηματογράφος


ματογράφου Θεσσαλονίκης. Όπως ο ίδιος ο σκη-νοθέτης είπε, η ταινία θα προβληθεί στο επίσημο πρόγραμμα του 59ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινημα-τογράφου του Βερολίνου το οποίο θα αρχίσει στις 5 Φεβρουαρίου 2009. Αυτό σημαίνει πως σύντο-μα μετά την Μπερλινάλε «Η σκόνη του χρόνου» θα πάρει την άγουσα προς τις αίθουσες.Η ταινία αποτελεί το δεύτερο μέρος της τριλογίας του σκηνοθέτη η οποία άνοιξε με «Το λιβάδι που δακρύζει» και είναι «ένας ποιητικός απολογισμός του περασμένου αιώνα μέσα από έναν έρωτα που προκαλεί το χρόνο, οραματίζεται και αναζητά τον ορίζοντα του αιώνα που διατρέχουμε» όπως αυ-τοπροσώπως σημειώνει ο Αγγελόπουλος. Με ένα διεθνές καστ που αποτελούν ο Γουίλεμ Νταφόε, ο Μπρούνο Γκαντς και η Ιρέν Ζακόμπ η ταινία με μία πρώτη ματιά απλά αποδεικνύει τα όσα υποστή-ριξα παραπάνω για το αγγελοπούλειο έργο. Με δραματουργικό έναυσμα το γύρισμα μιας ταινίας από έναν αμερικανό σκηνοθέτη ελληνικής κατα-γωγής που αναζητά τις ρίζες του, η ιστορία εκτυ-λίσσεται στην Ιταλία, στη Γερμανία, στη Ρωσία, στο Καζακστάν και στις ΗΠΑ. Κεντρικό πρόσωπο, η Ελένη, που διεκδικείται και διεκδικεί το απόλυτο της αγάπης. Ταυτόχρονα, ένα μακρύ ταξίδι στη μεγάλη Ιστορία και στα γεγονότα των τελευταί-ων 50 χρόνων που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα. Τα πρόσωπα της ταινίας κινούνται σαν σε όνειρο, η σκόνη του χρόνου μπερδεύει τις μνήμες. Έχοντας δει όλη τη φετινή ελληνική παραγωγή, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ο οποιοσδήποτε, πως «Η σκόνη του χρόνου» απέχει παρασάγγας από τις υπόλοιπες ταινίες. Βαθύς στοχασμός, προσέγγι-

ση της ιστορίας και της μνήμης με υποστήριξη μιας μοναδικής σκηνοθετικής μαεστρίας που σε γραπώνει. Και μέσα από αυτά αναδεικνύονται και οι ανθρώπινες ιστορίες, οι μικρές, οι οποίες συνθέτουν τη μεγάλη Ιστορία αλλά και επη-ρεάζονται από αυτήν. Εδώ διακρίνεται μία αδυναμία. Ενώ ο Αγγελόπουλος διαχειρί-ζεται με τον καλύτερο τρόπο το «μεγάλο», δυσκολεύεται να μας συγκινήσει με το «μικρό». Προσωπικά πιστεύω πως εδώ βρίσκεται η αδυναμία της ταινίας αλλά θα έχετε την ευκαιρία να σχηματίσετε ιδία άποψη. Ο Φεβρουάριος δεν είναι μακριά.

Η Ιαπωνία είναι κοντά στην Αυ-στραλία;Δεν απαιτείται απάντηση αφού η παραπάνω ερώτηση δεν αποτε-λεί τεστ γεωγραφικών γνώσε-ων, αλλά αναφέρεται σε ταινί-ες που θα δούμε προσεχώς. Η Ιαπωνία εκπροσωπείται από τον Τακέσι Κιτάνο, τον πιο σημαντικό –από όσο γνωρίζω- σύγχρονο σκη-νοθέτη της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου. Η ταινία του «Ο Αχιλ-λέας και η χελώνα», κέρδισε πολλούς φίλους στο Φεστι-βάλ της Θεσσαλο-

«Ο Αχιλλέας και η Χελώνα»

04

5

κινηματογράφοςκινηματογράφοςκινηματογράφοςκινηματογρ

νίκης. Εξαιρετικό δείγμα δουλειάς

ενός σκηνοθέτη με το οποίο κλείνει τη

δική του τριλογία, της οποίας είδαμε την αρχή

«Takeshi’s», θα δούμε το τέλος, αλλά δεν είδαμε τη

μέση, δηλαδή την ταινία «Δόξα για το σκηνοθέτη». Ο

Κιτάνο κάνει μια ταινία αυτο-βιογραφική, και όπως συνη-

θίζει, αυτοσαρκαστική. Θέμα της ένας ζωγράφος, ο οποίος

ζωγραφίζει από μικρός, φαίνεται πως είναι ταλαντούχος, αλλά ου-

δέποτε κατάφερε να αναγνωριστεί και να γίνει διάσημος.

Η Αυστραλία, εκτός από χώρα, γίνε-ται και ταινία δια χειρός Μπαζ Λούρ-

μαν. Νικόλ Κίντμαν, Χιου Τζάκμαν, Ντέ-ιβιντ Γουέναμ και Μπράιαν Μπράουν,

πρωταγωνιστούν στην «Αυστραλία», ερωτική ιστορία μεταξύ μιας βρετανίδας

αριστοκράτισσας η οποία ταξιδεύει στη μακρινή χώρα όπου έχει κληρονομήσει

ένα ράντζο. Εκεί ερωτεύεται έναν καου-μπόη ενώ στην Ευρώπη μαίνεται ο δεύτερος

παγκόσμιος πόλεμος. Κι αφού μακριά βρισκόμαστε, ούτως ή άλλως,

ας πάμε μακρύτερα, στη Βραζιλία και στον Βάλ-τερ Σάλες και την «Οριακή γραμμή» μια συ-

γκλονιστική ταινία που συν-σκηνοθέτησε με την Ντανιέλα Τόμας. Με φόντο το Σάο Πάολο των 20 εκατομμυρίων κατοίκων και τα τεράστια προβλή-ματα, παρακολουθεί τέσσερα αδέλφια τα οποία προσπαθούν να επαναπροσδιοριστούν με διαφο-ρετικούς τρόπους. Παραμένουμε στην περιοχή και πάμε στην Αργε-ντινή για το «Καφέ των μαέστρων», ένα ντοκιμα-ντέρ για τους λάτρεις του τάνγκο, σκηνοθετημένο από τον Μιγκέλ Κοάν. Υπέροχη μουσική και χορός και όπως έγραψαν για την ταινία οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, «το τάνγκο είναι τρόπος ζωής και αυτό ακριβώς αποτυπώνεται στο ντοκιμαντέρ».

Πολιτικές και άλλες ιστορίεςΜε τον πολιτικό κινηματογράφο να έχει αρχίσει να κερδίσει έδαφος με τρόπο εντυπωσιακό, θα κάνουμε μία αναφορά σε ταινίες «προσεχώς», με πολιτικό περιεχόμενο. «Τσε» του Στίβεν Σόντεμπεργκ, ταινία για ανθρώ-πους αντοχής, μιας και η διάρκειά της μοιάζει σε διάρκεια με τις ομιλίες του Φιντέλ Κάστρο! Τέσσε-ρις ώρες και είκοσι λεπτά, μια αντισυμβατική αφή-γηση για τον εμβληματικό επαναστάτη, Τσε Γκεβά-ρα. Η γνωριμία του με τον Φιντέλ, η οργάνωση του αντάρτικου, η κουβανέζικη επανάσταση, η πορεία στη Βολιβία, η δολοφονία του. Ντοκιμαντερίστικη σκηνοθετική προσέγγιση χωρίς διάθεση μυθοποί-ησης του Τσε και με έναν θαυμάσιο Μπενίσιο ντελ Τόρο στο ρόλο του Γκεβάρα.Η ταινία η οποία, κατά την άποψή μου, θα συζητη-θεί αρκετά και θα κερδίσει το κοινό, είναι το «Βαλς

«Το καφέ των μαέστρων»

04


με τον Μπασίρ» του Άρι Φόλμαν. Ένας ισραηλι-νός σκηνοθέτης προσπαθεί να θυμηθεί τα γεγο-νότα και την εμπλοκή του στον πρώτο πόλεμο του Λιβάνου στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Για να γίνει αυτό ψάχνει να βρει όσους νομίζει πως μπορούν να τον βοηθήσουν να βρει τη μνήμη του. Αυτό που κάνει την ταινία να ξεχωρίζει από όλες τις άλλες δεν είναι τίποτε άλλο από το γεγο-νός πως είναι ταινία κινουμένων σχεδίων. Μάλιστα ο ίδιος ο σκηνοθέτης την αποκαλεί «ντοκιμαντέρ κινουμένων σχεδίων». Λέει πως προτίμησε αυτό το είδος «γιατί όλη η ταινία στηρίζεται στη μνή-μη, τα όνειρα, το υποσυνείδητο, τον πόλεμο. Δεν μπορώ να σκεφτώ άλλο τρόπο με τον οποίο όλα αυτά θα μπορούσαν να συνδυαστούν». Θριαμ-βευτική υποδοχή στις Κάνες, όπου οι κριτικοί έμει-ναν στην κυριολεξία με ανοιχτό το στόμα, για ένα φιλμ που θα καταπλήξει τους πάντες και το οποίο γυρίστηκε ζωντανό (live action) και σχεδιάστηκε εν των υστέρων! Ένα πρωτότυπο αντιπολεμικό αριστούργημα!

Συνεχίζω ακάθεκτος, συντομεύοντας όμως, καθό-τι ο χώρος έχει περιοριστεί δραματικά.«Η σιωπή της Λόρνας», των αδελφών Ζαν Πιέρ και Λικ Νταρντέν. Κεντρική ηρωίδα μια νεαρή με-τανάστρια από την Αλβανία, η οποία έκανε λευκό γάμο με έναν βέλγο ναρκομανή για να πάρει άδεια παραμονής και το όνειρό της είναι να ανοίξει ένα εστιατόριο. «Η ανταλλαγή» του μεγάλου Κλιντ Ίστγουντ με τους Αντζελίνα Τζολί, Τζον Μάλκοβιτς και Τζέφρι Ντόνοβαν. Βασισμένη σε αληθινή ιστορία που συνέβη το 1928 στο Λος Άντζελες, όταν η διε-

«Βαλς με τον Μπασίρ»

κινηματογράφοςκινηματογράφος

φθαρμένη αστυνομία για να ηρωοποιηθεί, παρουσίασε στην Κριστίν Κόλινς, μια μητέρα που είχε εξαφανιστεί το παιδί της, ένα άλλο ως το εξαφανισμένο!«Μιλκ», του Γκας Βαν Σαντ, ταινία η οποία αφηγείται τη ζωή του Χάρβεϊ Μιλκ, του πρώ-του ανοιχτά ομοφυλόφιλου ο οποίος το 1977, εκλέχτηκε σε δημοτικό αξίωμα στο Σαν Φραν-σίσκο αλλά τον επόμενο χρόνο δολοφονήθη-κε μαζί με το δήμαρχο της πόλης.«Το φαντασιάριο του δρα Παρνάσους», με τον Τέρι Γκίλιαμ να σκηνοθετεί μια φανταστι-κή ιστορία, ένα παραμύθι στο οποίο ο Παρ-νάσους κάνει συμφωνία με το διάβολο για να σώσει την ψυχή της 16χρονης κόρης του. Η τελευταία εμφάνιση του Χιθ Λέτερ πριν από τον τραγικό θάνατό του. Παίζουν ακόμη ο Τζόνι Ντέπ, ο Κόλιν Φάρελ, ο Τζουντ Λο και ο Κρίστοφερ Πλάμερ. «Τα όρια του ελέγχου», του αγαπημένου μας Τζιμ Τζάρμους. Ένας αδιευκρίνιστος σκοπός

οδηγεί έναν μυστηριώδη ξένο να ταξιδεύει οργώνοντας όλες τις πόλεις και την επαρχία της Ισπανίας. «Το δέντρο της ζωής», του Τέρενς Μάλικ. Εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν σκηνοθέτη που κάθε φορά δημιουργεί αίσθηση με τις «διαφορετικές» ταινίες του. Ένας μυστικι-στικός κόσμος στον οποίο διάφοροι άν-θρωποι έχουν ως κοινό σκοπό την ανα-κάλυψη του δέντρου της ζωής. Φινάλε με «Το πνεύμα» του Φρανκ Μί-λερ. Όταν το κόμικς συναντά το σινεμά και ο σκηνοθέτης λέει για την ταινία του: «Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι τρο-μακτικός. Είναι ένας άντρας που έχει πε-θάνει και επιστρέφει στη ζωή. Και, γύρω του, υπάρχουν γυναίκες. Και είναι όλες ερωτευμένες μαζί του και είναι κι αυτός ερωτευμένος με όλες». Ωραίος τύπος ο αναστημένος! Συμ-φωνείτε;

«Changeling»

«Το πνεύμα»

04


Ικτίνου 22, ΘεσσαλονίκηΤηλ.: 2310 252.977, Fax: 2310 252.978

e-mail: [email protected]

Κάθε Κυριακή Brunch 11:30 - 14:00

Cafe - Bar - Restaurant

Όπως κάθε χρόνο τέτοιες μέρες θα δούμε και φέτος στην τηλε-όραση ρεπορτάζ «ανθρωπι-στικού» χαρακτήρα. Προσφιλή τους θέματα είναι πως περνούν οι νοσηλευόμενοι στα Ψυχιατρι-κά Νοσοκομεία τις ημέρες των εορτών, πώς ζουν οι άστεγοι αλλά και άλλες κοινωνικές κατη-γορίες ανθρώπων - συμπτώματα («παράπλευρες απώλειες»! ) του

συστήματος. Αφού η κοινωνία τις ημέρες αυτές δεν θα «πρέ-πει», κατά τα συμφέροντα αυτών που εξυπηρετούν τα τηλεοπτικά μέσα (τις διαφημιστικές εται-ρείες δηλαδή), να ακούει και να βλέπει για τα κάθε είδους σκάν-δαλα, αφού «πρέπει» να πάει για το «καθιερωμένο» shopping therapy (άραγε ποιός μπορεί σήμερα να έχει τέτοια χόμπι;) και επειδή το ανθρωπιστικό κλίμα των εορτών το επιβάλλει, «καλό είναι» να ξεπλύνουμε τις ενοχές μας και να κοιτάξουμε και προς τα εκεί…

Πίσω από τα τείχη«Καλό είναι», όπως είπε και ένας συμπαθέστατος γιατρός στο ψυ-χιατρείο, «να ασχολούνται οι δη-μοσιογράφοι και κατ` επέκταση η κοινωνία με εμάς που και που». Οι άνθρωποι στο ψυχιατρείο μή-

πως δεν αποτελούν κοινωνία; Ίσως ο γιατρός εννοούσε ότι το ψυχιατρείο είναι ένα κομμάτι της κοινωνίας που η υπόλοιπη κοινωνία για διάφορους λόγους είτε δεν γνωρίζει είτε δε θέλει να γνωρίζει τι γίνεται εκεί, π.χ. ποιοί μένουν στα ψυχιατρεία, γιατί και πώς εισάγονται εκεί, ποιές είναι οι συνθήκες νοσηλείας τους και αν τελικά το ζήτημα αυτό την

αφορά. Ας μην ξεχνάμε στο κάτω κάτω της γραφής τις αντι-δράσεις των κατοίκων σε περιο-χή της Θεσσαλονίκης όταν ήταν να λειτουργήσουν τα «προστα-τευόμενα» διαμερίσματα (σημ. 1) ως δομές επανένταξης των ανθρώπων αυτών.Η επίσκεψή μας στο ψυχιατρείο δεν είχε ως στόχο να παρουσιά-σει την κατάσταση εκεί πιο δρα-ματική απ` ότι είναι, ούτε να την επενδύσει με θλιβερές νότες για να ενισχυθεί η μελαγχολική διά-θεση των εορτών. Είχε ως στό-χο, απλώς, να μιλήσει με τους ανθρώπους εκεί για να πουν οι ίδιοι πώς νοιώθουν τις ημέρες αυτές. Αν είναι ή δεν είναι σαν όλες τις άλλες μέρες, αν έχουν κάποια όνειρα που θα ήθελαν να πραγματοποιηθούν, να περι-γράψουν με τα δικά τους λόγια λίγα πράγματα από τη δική τους

Τα χριστούγεννα στα

ψυχιατρεία

05

0 Χριστούγεννα γενναχριστούγενναχριστούγεννα

της Σταυρούλας Πουλημένη

ιστορία στο χώρο αυτό.Παρά τον «ανώδυνο» χαρακτή-ρα του λόγου της επίσκεψης η λέξη δημοσιογράφος είναι ικα-νή να προκαλέσει μια «ανεπαί-σθητη» ταραχή… είναι σαν να περιμένουν τον Μάκη Τριαντα-φυλλόπουλο οπλισμένο με 46 κρυφές κάμερες που θα αποκα-λύψουν κάποιο σκάνδαλο!Έτσι, μόλις κάποιοι γιατροί άκου-σαν το αίτημα να έρθω σε επα-φή με τους ασθενείς του τμήμα-τος των ακαταλόγιστων (σημ. 2) το απέρριψαν, γιατί όπως μου εξήγησαν κάθε επαφή μαζί τους θα ερμηνευόταν ως «εισβολή στη ζωή τους» και μπορεί να χειροτέρευε την κατάσταση της ασθένειάς τους. Είναι δυνατόν μια κοινωνική επαφή έστω και μία που θα διαρκούσε πέντε μόνο λεπτά να συνιστά ολέθρια καταστροφή της ήδη χωλαίνου-σας ψυχικής τους υγείας; Με την απλή λογική συμπεραίνεις ότι η απομόνωση των ασθενών από το κοινωνικό περίγυρο είναι ένα λειτουργικό μέσο θεραπείας της ψυχικής τους ασθένειας, στο κάτω κάτω της γραφής μπορούν να τα συζητήσουν με το ταβάνι του δωματίου τους…Έτσι, συμπεραίνει κανείς, ότι μάλλον είναι και αυτό ένα δείγμα του αντίκτυπου που έχει προκα-λέσει η σκανδαλο- αποκάλυψη των τελευταίων μηνών και πολ-λοί φοβούνται μην αποτελέσουν τμήμα της.Το σκάνδαλο όμως στην περί-πτωση αυτή δεν είναι μόνο οι καθηλώσεις (κοινώς δεσίμα-τα) και οι τόνοι φαρμάκων που καθιστούν τους ανθρώπους εξαρτημένους εφ` όρου ζωής, το σκάνδαλο είναι ένα κοινό μυ-στικό που κρύβεται στο ίδιο το

ψυχιατρικό σύστημα και δείχνει πόσο τρύπιο είναι…Είναι που, αν μπεις στο ψυχια-τρείο, δεν έχεις όπλα να προ-στατευθείς από την κυρίαρχη λογική του πώς ξεπερνάς την ψυχική νόσο. Είναι που τα ψυχο-φάρμακα έχουν αντικαταστήσει κάθε μορφή ψυχοθεραπείας καθώς η έλλειψη προσωπικού είναι μεγάλη. Είναι και ότι κάθε προσπάθεια αλλαγής της κουλ-τούρας αυτής βρίσκει εμπόδια στη γραφειοκρατία και βρίσκε-σαι πάλι μόνος και γραφικός να μιλάς για δικαιώματα. Είναι όμως και που οι φωνές μιας άλλης λο-γικής είναι λίγες…

Γιορτές και μελαγχολίαΤο θέμα των Χριστουγέννων λοιπόν, αν και αντιμετωπίζεται με όρεξη και επιθυμία από τους εργαζόμενους του ψυχιατρείου (γιορτές σε κάθε κλινική, μουσι-κές εκδηλώσεις, πλούσιο γεύμα κ.α.) με την πρόθεση να γίνει το κλίμα πιο ζεστό και να περάσουν οι άνθρωποι εκεί κάποιες ώρες χαράς, δεν παύει να αποτελεί ένα βότσαλο του γιαλού.Έτσι η απάντηση στην ερώτηση, πως είναι τα Χριστούγεννα στο ψυχιατρείο μπορεί να είναι και …«όπως όλες τις ημέρες».«Πάντα ένιωθα περισσότερη μελαγχολία, όταν ήμουν μέσα», μου εξομολογήθηκε ο 35χρο-νος φίλος που έζησε μεγάλο χρόνο από τη ζωή του μέσα στο ψυχιατρείο. Το προσωπικό προ-σπαθούσε να δημιουργήσει μια γιορταστική ατμόσφαιρα, όμορ-φα ήταν, αλλά εγώ ήμουν φυλα-κισμένος στους εφιάλτες μου», συμπλήρωσε. Θυμάμαι κάποτε που βρέθηκα σε μια τέτοια γιορτή. Πλούσιο

05

1

χριστούγενναχριστούγενναχριστούγενναχριστούγενναχριστού

και ωραίο φαγητό, γλυκά, η κλι-νική στολισμένη, μουσική και χορός, οι ασθενείς να χορεύ-ουν και πολλοί από αυτούς να προσπαθούν να πιάσουν κου-βέντα με εμάς τους «υγιείς». Και κάποιοι άλλοι, απόμακροι, να στέκονται σε μια γωνιά καπνίζο-ντας και κοιτάζοντας σε κάποιον απροσδιόριστο ορίζοντα. «Τα Χριστούγεννα, η πρωτοχρονιά και όλες οι γιορτές περισσότερο μελαγχολία προκαλούν», όπως υποστηρίζει ο συνομιλητής μου από τη δική του εμπειρία.Αν νοσηλεύεσαι χρόνια (αν και οι περιπτώσεις αυτές λιγοστεύ-ουν στο ψυχιατρείο σε αντίθεση με τις ιδιωτικές κλινικές), ανήκεις στα «ακαταλόγιστα», δεν έχεις λεφτά να πληρώσεις δικηγόρο, κοινωνική πρόνοια, και κάποιον έξω να σε περιμένει, καταλήγει η επανένταξη στην κοινωνία να αποτελεί άπιαστο όνειρο (ίσως για μερικές περιπτώσεις στις κα-νονικές φυλακές να εκτίεις πιο γρήγορα την «ποινή» σου), τότε τι να σου κάνουν οι γιορτές και τα πανηγύρια; Αν δεν ανήκεις πάλι σε αυτή τη κατηγορία και απλά μπήκες με κάποια εισαγγελική παρέμβαση, άντε με τόσο ψυχοφαρμακο-θεραπεία να αποδείξεις ότι δεν έχεις αποδιοργανωμένη σκέψη και ότι μπορείς να προσπαθή-σεις ξανά και μόνος σου. Τότε το όνειρό σου μπορεί να είναι και μια μόνο διανυκτέρευση εκτός του ιδρύματος! Αν πάλι δεν θέλεις να σε δένουν την ώρα της «κρίσης», θα σου πουν ότι δεν γίνεται αλλιώς… Αν, τέλος, έχεις καταφέρει να ξε-περάσεις όλα αυτά τα εμπόδια αλλά δεν έχεις που την κεφαλήν

κλίναι στην πόλη, ούτε λεφτά για να συντηρηθείς και φοβάσαι την αντιμετώπιση της κοινωνίας, τον κόσμο της εργασίας, μπορεί να καταλήξεις να θες …να μείνεις και εκεί που είσαι (η γνωστή ιδρυματοποίηση). «Τότε, περνάς καλά στις γιορτές, αφού το ψυ-χιατρείο γίνεται το σπίτι σου. Και τα Χριστούγεννα, αποτελούν το σπάσιμο της καθημερινής σου ρουτίνας». Κάνοντας μια επίσκεψη στο ψυ-χιατρείο και συζητώντας, γνωρί-ζεις περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν εκεί αρκετό καιρό και πα-λεύουν όχι μόνο με την «ασθέ-νεια» αλλά και με όλα τα γρα-νάζια που έχει στήσει αυτό το σύστημα, για να μην μπορούν τελικά να τα καταφέρουν.Μπορεί οι γιατροί να ξέρουν κάτι παραπάνω αλλά οι μαρ-τυρίες πάντα έχουν να πουν… κάτι πολύ περισσότερο από μία ιατρική γνωμάτευση.Και όταν οι στατιστικές δείχνουν ότι το ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από κάποια ψυ-χική ασθένεια μεγαλώνει, τότε αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για κοινωνικό πρόβλημα και όχι για μεμονωμένες περιπτώσεις. Επί-σης μπορεί να σημαίνει ότι κάτι πάει στραβά και με τον τρόπο «θεραπείας» του…

Σημειώσεις:(1) Είναι χώροι στέγασης σε μονοκατοι-κίες ή πολυκατοικίες ατόμων με ψυχικές διαταραχές τα οποία έχουν αυξημένες αλλά όχι πλήρεις ικανότητες αυτοφρο-ντίδας και αυτοεξυπηρέτησης (2) Τα άτομα που έχουν διαπράξει κάποια αδικήματα και έχουν κριθεί ποινικώς ότι έχουν το ακαταλόγιστο νοσηλεύονται στο νοσοκομείο και αντιμετωπίζονται από το προσωπικό ως ψυχικά ασθενείς και όχι ως εγκληματίες.

05

2 Χριστούγεννα γενναχριστούγενναχριστούγεννα

Κύριε Λόουτς είχατε πριν από λίγο μια ανοιχτή συζήτηση με το ελληνικό κοινό. Δε δείξατε ούτε αισιόδοξος ούτε απαισιόδοξος. Πώς είναι τα πράγματα σήμερα; Το πρόβλημα που πρέπει να μας απασχολεί, που πρέπει να σκεφτούμε, είναι τι θα πρέπει να ζητή-σουμε από τους πολιτικούς και τι πρέπει να έχουμε στην πολιτική μας ατζέντα για απαιτήσεις κλπ.Σε συναντήσεις σαν τη σημερινή μιλάμε συνήθως για τις ταινίες τις ίδιες και για το πώς γίνεται μια ται-νία. Το σημαντικό για μένα και για τους ανθρώπους που συνεργάζομαι δεν είναι το πώς γυρίζεται μια ταινία αλλά γιατί.

Ken LoachΗ ελπίδα βρίσκεται στην αντίσταση

Στην Αθήνα βρέθηκε τον Σεπτέμβριο

ο διάσημος Άγγλος σκηνοθέτης Κεν Λόουτς.

Καλεσμένος του κινηματογραφικού

«Πανοράματος» που διοργανώνει

η εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» και διευθύνει

ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος

Μικελίδης, παρέλαβε τιμητικό βραβείο

από τα χέρια του Θόδωρου Αγγελόπουλου

για το σύνολο του έργου του.

Τον συναντήσαμε στην ανοιχτή συζήτηση

που είχε με το κοινό. Ευχαριστούμε τον Νίνο

Μικελίδη που μερίμνησε ώστε να γίνει αυτή

η συνομιλία.

05

4 Πρόσωπο ποπρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσωπο

Συνέντευξη: Μπάμπης Παπαχαραλάμπους-Φαεινός

Οι ταινίες απευθύνονται σε ένα κόσμο που είναι πολλές φορές χωρισμένος, που πολλές φορές αλληλοσυγκρούε-ται, γιατί αυτοί που μας κυβερνάνε μάς οδηγούν σε αυτές τις συγκρούσεις και πολλές φορές καταστρέφουν εμάς τους ίδιους και τη κοινωνία. Και ό,τι είδους ταινία κάνουμε είτε είναι μυστήριο, είτε κωμωδία, είτε άλλο είδος κινηματογρα-φικό, αυτό που πρέπει να βάλουμε είναι το ερώτημα «πρέπει να αναδείξουμε ορισμένα πράγματα τα οποία κρύβουνε οι άνθρωποι που μας κυβερνάνε;». Δηλαδή τα προβλήματα τα οποία αποφεύγουν να μας θέτουν.

Σήμερα υπάρχει μια άπνοια προβληματισμού για τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα και από τους διανοητές και από τους πολίτες. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον αντέχει ο πολιτικός κινηματογράφος να αφυπνίσει συνειδήσεις; Ο Μάικλ Μουρ κάνει ταινίες που είναι στην πραγματικότη-τα πολιτικά στρατευμένες. Υπάρχει ενδιαφέρον και δίψα για να γίνεται κι ένας τέτοιος κινηματογράφος και αναφέρομαι στον Μάικλ Μουρ γιατί δουλεύει στην Αμερική κι αυτό είναι από μόνο του ενδιαφέρον. Αλλά υπάρχει από παντού ένα ενδιαφέρον για να γίνονται τέτοιες ταινίες.Εγώ υποστηρίζω ότι ο κινηματογράφος πρέπει να έχει πο-λυμορφία, την ίδια πολυμορφία που έχουν και τα βιβλία σε μια βιβλιοθήκη. Πιστεύω ότι οι κινηματογραφικές αίθουσες πρέπει να ανήκουν στην κοινότητα, στον Δήμο, όπως ανή-κουν οι βιβλιοθήκες. Οι ταινίες να προγραμματίζονται από ανθρώπους που ενδιαφέρονται για τον κινηματογράφο και που ξέρουν κινηματογράφο. Δεν θα έβαζα υπεύθυνο μιας γκαλερί έναν άνθρωπο που ενδιαφέρεται για το fast foοd.

«ο ανεμος που χορευε το κριθαρι»


05

5

πρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσω

Όλοι εσείς που κάνετε ένα διαφορετικό κινηματογράφο, ιδίως οι ευρωπαίοι, σκέπτεσθαι να κάνετε ένα κοινό μέτω-πο απέναντι στη λαίλαπα του αμερικά-νικου κινηματογράφου;Είναι πολύ μεγάλη ερώτηση (γέλια). Μα-κάρι να ήξερα την απάντηση. Αυτό που προτείνετε είναι πολύ καλό και θα έπρεπε να είχε γίνει και να υπάρχει ένα μανιφέστο, μια πολιτική ανάλυση για το τι πρέπει να γίνει. Το πρόβλημα αυτή τη στιγμή στη χώρα μου, στην Αγγλία, είναι ότι δεν έχου-με την πολιτική βάση, την πολιτική δομή για να αντιμετωπίσουμε τον αμερικάνικο κινηματογράφο. Όλοι οι πολιτικοί από την εποχή της Θάτσερ μέχρι σήμερα ήθελαν να τα τραβήξουν όλα προς τα δεξιά. Κι έτσι σήμερα στην Αγγλία δεν υπάρχει ένα πολιτικό κόμμα της Αριστεράς, ένα καθα-ρά πολιτικό κόμμα. Τα κόμματα που ονο-μάζονται σοσιαλιστικά είναι δυστυχώς της ελεύθερης αγοράς. Το πρόβλημα της Ευ-ρώπης, κι όχι μόνο στον κινηματογράφο, είναι ότι δεν υπάρχει ένα πολιτικό πρό-γραμμα προς τα αριστερά που να λύσει όλα αυτά τα θέματα, όπως την ισότητα, το εμπόριο κλπ. Αν ξέρετε αριστερούς σκη-νοθέτες που να θέλουν να υπογράψουν ένα τέτοιο μανιφέστο πέστε το για να βάλω κι εγώ την υπογραφή μου (γέλια).

Το παλιό αγγλικό κίνημα του “free cinema” έχει σήμερα κάποια απήχηση; Το “free cinema” ήταν μια σύντομη κίνηση στην Αγγλία στα τέλη του ’60. Δυστυχώς οι περισσότεροι σκηνοθέτες που ανακα-τεύθηκαν σ’ αυτό το κίνημα πήγαν αργό-τερα στο Χόλυγουντ (γέλια). Όπως ο Τζον Σλέσινγκερ, ο Τόνι Ρίτσαρτσον. Έφτιαξαν μερικές καλές ταινίες αλλά ήταν μια πολύ σύντομη άνθηση. Πολύ δύσκολο να απα-ντήσεις σε τέτοιο ερώτημα. Εμείς στις δικές μου ταινίες μπορέσαμε να βρούμε χρήματα μέσα από δύο πηγές, όταν πήραμε την στήριξη της τηλεόρα-σης. Κι αυτό είναι υποχρέωση της εθνικής τηλεόρασης σε κάθε χώρα. Να παρέχουν χρήματα για να γυρίζονται ταινίες που να προβάλλονται πρώτα στις αίθουσες και

μετά από ένα χρόνο ή μια αρκετά μεγάλη περίοδο να προβάλλονται και στην τη-λεόραση. Και αυτό σημαίνει ότι, όταν το χρήμα προέρχεται από τα εθνικά κανάλια, τα θέματα, στις ταινίες που γυρίζονται, θα έχουν ένα συγκεκριμένο σκοπό. Κι αυτό σημαίνει επίσης ότι δεν χρειάζεται να πά-ρεις ένα ηθοποιό από μια άλλη χώρα, την Γαλλία ή την Ιταλία ή κάποιον άλλο συνερ-γάτη στην ταινία για να μπορέσεις να πά-ρεις χρήματα. Αυτός ήταν ο ένας τρόπος, ο άλλος ήταν ότι καταφέραμε να βρούμε χρήματα γιατί ήταν φθηνές οι ταινίες μας. Ξοδεύαμε ό,τι ρεαλιστικά μπορούσαμε να πάρουμε πίσω. Και το τρίτο είναι ότι μπο-ρέσαμε να βρούμε λίγα χρήματα κι από διάφορες άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην τελευταία μας ταινία πήραμε χρήμα-τα από διάφορες χώρες, Ισπανία, Ιταλία, Βέλγιο, Γερμανία, συνολικά από οκτώ χώ-ρες. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν συγκεκρι-μένες απαιτήσεις πάνω στο θέμα ή τους ηθοποιούς που θα χρησιμοποιήσεις. Αλλά βασικά η ευθύνη έγκειται στις τηλεορά-σεις, στα εθνικά κανάλια και στους οργα-νισμούς όπως τα κέντρα κινηματογράφου στις συγκεκριμένες χώρες, που πρέπει αυ-τοί να χρηματοδοτούν τις ταινίες.

Τι σημαίνει για σας ο πολιτικός κινημα-τογράφος;Αυτή είναι μια μεγάλη ερώτηση. Είναι κάτι που πρέπει να βρουν από μόνοι τους ο σκηνοθέτης και ο σεναριογράφος. Εγώ είχα διάφορες επιδράσεις. Οι ιταλικές ταινίες του ’50, όπου τότε οι άνθρωποι που έβλε-παν τις ταινίες πίστευαν πραγματικά ότι τα πρόσωπα που παρουσιάζονταν στην οθό-νη ήταν αυθεντικά. Και κατά δεύτερον οι ταινίες από τις ανατολικές χώρες, ιδιαίτερα την Πολωνία και την Τσεχοσλοβακία. Ιδίως από την Τσεχοσλοβακία όπως οι ταινίες του Γίρι Μέντζελ και του Μίλος Φόρμαν. Όπου υπήρχε πραγματικός σεβασμός για την ανθρωπιά των προσώπων που παρου-σίαζαν οι ταινίες. Επίσης από άλλους συ-ναδέλφους όπως ο Ρομπέρ Μπρεσόν που έδιναν μια εικόνα πραγματικών προσώπων και για το πώς ζούσαν οι άνθρωποι αυτοί.

05


Εγώ σε συνεργασία με τον εικονολήπτη Κρις Μένγκελ προσπαθήσαμε να βρούμε ακριβώς αυτή την πλευρά μέσα από την φωτογραφία, μέσα από την ατμόσφαιρα.

Γιατί είπατε ότι το φως σε μια ταινία πρέπει να είναι δημοκρατικό; (γέλια).Την ταινία την επηρεάζουν πολλά πράγ-ματα, ακόμα και το φως που πιστεύω ότι μέσα στην ταινία πρέπει να είναι δημο-κρατικό. Γιατί συνήθως στις ταινίες ο φωτι-σμός δεν είναι δημοκρατικός (γέλια). Διότι παλιά στη βιομηχανία λέγανε ότι πρέπει να «φωτίζεις τα λεφτά» (γέλια). Υπήρχε ένα φως που έπεφτε στα μάτια του πρω-ταγωνιστή ή της πρωταγωνίστριας. Η ιδέα η δικιά μας, ιδιαίτερα του Κρις Μένγκελ ήταν ότι πρέπει να φωτίσεις το χώρο. Ο φωτισμός να γεμίζει το χώρο και να ακο-λουθεί τους κανόνες του πραγματικού φωτός και όχι του φωτισμού των ταινιών. Το άλλο στοιχείο που μας ενδιέφερε ήταν η χρήση των φακών. Κι αυτό σε σχέση με το πώς παίζουν οι ηθοποιοί. Επίσης, η τε-χνοτροπία της κινηματογράφησης πρέπει να είναι απομακρυσμένη από το χώρο από τον οποίο οι ηθοποιοί ερμηνεύουν το ρόλο τους. Γιατί η ερμηνεία πρέπει να είναι οικεία όσο το δυνατό περισσότερο. Να μην υπάρχουν επεμβάσεις την ώρα του παιξίματος με φωτισμούς στα μάτια

και τέτοια. Γι’ αυτό δεν βάζεις την κάμε-ρα ανάμεσα στους ηθοποιούς αλλά την κρατάς από μακριά για να παρακολου-θεί. Και δεν βάζεις το φως να λάμπει στα μάτια του ηθοποιού (γέλια). Και κάνεις ότι μπορείς περισσότερο ώστε το μέρος που παίζεται η σκηνή να φαίνεται όσο πιο αυθεντικό γίνεται. Γι’ αυτό, για να επιστρέ-ψουμε στους φακούς, οι φακοί που χρησι-μοποιούμε δεν πρέπει να είναι ευρυγώνιοι αλλά όσο το δυνατό πιο μέτριοι που να κρατούν το χώρο εκεί που θες. Κι αυτός είναι ένας τρόπος για να βλέπεις τα πρό-σωπα πιο συμπαθητικά. Γιατί αν βάλεις το φακό κοντά τους και είναι ευρυγώνιος, παραμορφώνεις τα πρόσωπα, μοιάζουν με ψάρια μέσα στο νερό. Γι’ αυτό ένας φα-κός που είναι πιο συμπαθητικός προς τον χαρακτήρα κάνει και τον χαρακτήρα αυτό πιο συμπαθητικό προς τον θεατή. Τουλά-χιστον έτσι το βλέπουμε. Το άλλο στοιχείο είναι το μοντάζ, όπου αφή-νεις χρόνο ώστε οι άνθρωποι να φαίνονται πιο φυσικοί και να καταλαβαίνεις καλύτερα, παρά να έχεις ένα γρήγορο μοντάζ.

Στις ταινίες σας τα πρόσωπα είναι πολύ ζωντανά και αληθινά, δε νομίζω όμως ότι αυτό οφείλεται μόνο στο φως, υπάρχει και κάτι άλλο, έτσι δεν είναι; Δεν είναι εύκολο να απαντήσω ακριβώς


05

7

πρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσωποπρόσω

αλλά είναι πολύ απλό. Το πιο σημαντικό σε μια ταινία είναι το σενάριο. Το δεύτερο πιο σημαντικό είναι να βρεις ανθρώπους που να ζωντανέψουν αυτό το σενάριο. Να βρεις ανθρώπους που το κοινό να πιστέψει ότι είναι πράγματι τα πρόσωπα που θέλεις να παρουσιάσεις στη ταινία. Και η έρευνα για να βρεις αυτά τα πρόσωπα είναι πολύ μεγάλη διαδικασία. Εμείς βλέπουμε όλους τους ηθοποιούς που πιστεύουμε ότι ται-ριάζουνε στα πρόσωπα που ψάχνουμε. Κλασικά είναι ηθοποιοί αυτοί. Αλλά και άν-θρωποι που έχουνε κάποια σχέση κάποια στιγμή με την ιστορία που θέλουμε να διη-γηθούμε. Είναι ένα δύο πράγματα που δεν μπορείς να αλλάξεις, γιατί μια ερμηνεία στη ταινία δεν είναι όπως μια ερμηνεία στο θέατρο. Γιατί στο θέατρο ο ηθοποιός πρέπει να ξέρει όλη τη διαδικασία από την αρχή ως το τέλος, το πώς θα κινηθεί, πώς θα αλλάξει, πώς θα κλάψει αν χρεια-στεί, από την αρχή πρέπει να τα ξέρει όλα αυτά. Ενώ στον κινηματογράφο ο ηθοποι-ός πρέπει να βγάλει στην επιφάνεια την αλήθεια εκείνης της συγκεκριμένης στιγ-μής. Γι’ αυτό πρέπει να ξέρουν τι έχει προ-ηγηθεί, πρέπει να ξέρουν για παράδειγμα ότι είναι στην ίδια κοινωνική τάξη. Πρέπει να ξέρουν την οικογενειακή ιστορία, την επαγγελματική ιστορία, όλα αυτά. Κι όσο να βρούμε αυτούς τους ανθρώπους πρέ-πει να δημιουργήσουμε μια μικρή εμπει-ρία του τι είχε προηγηθεί. Για παράδειγμα, στη ταινία για την Ιρλανδία οι νέοι άντρες που ερμήνευαν τους αγωνιστές πέρασαν μερικές εβδομάδες με αξιωματικούς του ιρλανδικού στρατού για να τους μάθουν ακριβώς τι έπρεπε να κάνουν. Ήταν πολύ δύσκολη δουλειά, σκληρή δουλειά. Και στο τέλος της βδομάδας όλοι αυτοί οι νέοι ήξεραν πραγματικά τον χαραχτήρα τους. Ήξεραν ότι πάντα αργούσαν, του ενός του πονούσε η πλάτη του, ο άλλος κυνηγούσε τα κορίτσια. Υπήρχε μια προσωπικότητα στην ομάδα. Η δουλειά μου ήταν να τους κάνω να περάσουν μέσα από την ιστορία και να αποκτήσουν την εμπειρία όσο κα-λύτερα μπορούσαν.

Επειδή οι καιροί αλλάζουν γρήγορα σήμερα, το ίδιο και οι ιδεολογίες, αν γυρίζατε τώρα μια σκηνή που γυρίσα-τε πριν είκοσι χρόνια θα τη γυρίζατε με τον ίδιο τρόπο; Η σύντομη απάντηση είναι όχι. Γιατί η πρώτη σου ευθύνη είναι στο υλικό που έχεις και στην αλήθεια του πράγματος που θέλεις να παρουσιάσεις. Γι’ αυτό εκείνο απ’ όπου ξεκινάς, εκείνο που ρωτάς πρώτα, είναι ποιοί είναι αυτοί οι άνθρωποι, πώς βρέθηκαν εκεί, ποιά είναι η κατάσταση στην οποία βρέθηκαν. Τα κριτήρια εξαρ-τώνται από την κατάσταση την οποία θέ-λεις να αναλύσεις και που έχεις μπροστά σου τη συγκεκριμένη στιγμή. Και σωστά μιλήσατε για ιδεολογία, είναι πολύ σωστό αυτό. Πληροφορεί για το τι κάνεις και δεν πρέπει να είναι μια απλή επεξήγηση, μια απλή εικονογράφηση. Γι’ αυτό δε γυρίζου-με μια σκηνή για να εικονογραφήσουμε το διαλεκτικό μας ρεαλισμό, αυτό είναι κάτι που έχεις μέσα στο κεφάλι σου και πρέπει να του δώσεις μια άλλη αίσθηση. Αλλά η ιδεολογία ότι η ελεύθερη αγορά μας λύνει όλα τα προβλήματα του σήμερα είναι εντελώς αναληθής, είναι ψεύτικη και αποτυχημένη.

Υπάρχει τρόπος να ελέγξουμε το Hollywood και τους μάνατζερς ώστε να βοηθήσουν ένα κινηματογράφο σαν τον δικό σας;Χαίρομαι που ακούω τέτοια πράγματα (γέλια). Υπάρχει μια άλλη Αμερική που συνήθως προτιμάμε να ξεχνάμε. Υπάρχει μια δυνατή ιστορία των εργατικών συνδι-κάτων. Όταν γυρίζαμε στο Λος Άντζελες οι υπεύθυνοι των εργατικών σωματείων μας βοήθησαν, ήταν καταπληκτικοί και μακάρι να ήταν το ίδιο και οι αντίστοιχοι στη Βρε-τανία. Αλλά οι προπαγανδιστές της δεξιάς πλευράς είναι τόσο πονηροί και ισχυροί που δεν μαθαίνουμε γι’ αυτή την πλευρά. Δυστυχώς όμως όταν οι ευρωπαίοι σκη-νοθέτες πηγαίνουν στην Αμερική, συνή-θως η δουλειά τους υπονομεύεται από τη βιομηχανία.

05


Η μελαγχολία των γιορτώνΟι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι προ των πυλών. Για πολλούς από εμάς είναι μέρες ξε-κούρασης, χαλάρωσης, διασκέδασης, χαράς. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρώ ότι για όλο και περισσότε-ρους ανθρώπους οι γιορτές συνιστούν μια δυσάρεστη κατάσταση επενδε-δυμένη με συναισθήματα λύπης, με-λαγχολίας, κατήφειας. Εκείνο, δε, που αξίζει προσοχής είναι το γεγονός ότι χρόνο με το χρόνο όλο και νωρίτερα αρκετοί άνθρωποι εξωτερικεύουν την ανησυχία τους για τις μέρες των γιορ-τών που έρχονται και μοιάζουν να τις αντιμετωπίζουν ως πάρεργο που επι-θυμούν να περάσει όσο πιο σύντομα και ανώδυνα γίνεται. Εάν ο καθένας από εμάς αποφασίσει να αναλάβει για λίγο τον ρόλο του απλοϊκού ερευνητή και θελήσει να εξετάσει τις παραμέτρους του θέμα-τος είναι πολύ πιθανό να διαπιστώσει τα ακόλουθα: 1. Το κυρίαρχο εκφραζόμενο συναί-σθημα είναι αυτό της μελαγχολίας.2. Τα άτομα που υποστηρίζουν ότι με-λαγχολούν τις γιορτές είναι στη πλειο-ψηφία τους άνδρες και γυναίκες άνω των 30.3. Η κατάσταση σε προσωπικό επίπε-δο δεν καθορίζει σημαντικά τη βίωση συναισθημάτων λύπης, καθώς παρά-πονο βίωσης μελαγχολίας εκφράζουν, τόσο άνθρωποι που δεν είναι σε σχέ-ση, όσο και άνθρωποι που είναι σε σχέση (παντρεμένοι ή όχι).

06

0 Ψυχο-ανατομικά ατομικάψυχο-ανατομικά

του Δρ. Ευθύμιου Α. Λαμπρίδη, (Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής, e-mail: [email protected])

4. Οι λόγοι τους οποίους επικαλούνται για να τεκμηριώσουν τη βίω-ση του μελαγχολικού συναισθήματος αν και ποικίλλουν, μπορούν να συνοψιστούν στους εξής: Νιώθω ότι πρέπει να κάνω ανασκόπηση της ζωής μου τη χρονιά που πέρασε και δεν θέλω να εντοπίσω τις αποτυχίες μου στους στόχους που είχα θέσει. Νιώθω ότι πρέπει να απολογηθώ στους οικείους μου για την τρέ-χουσα κατάσταση στη ζωή μου (γιατί χώρισα, γιατί δεν παντρεύτηκα ακόμη, γιατί δεν κάνω ένα παιδί, γιατί δεν έκανα την καριέρα που κάποιοι περιμένουν να κάνω).Τις μέρες των γιορτών οι παρέες μου σκορπίζουν και θα νιώσω μό-νος/η τη στιγμή που οι άλλοι γύρω μου θα είναι με αυτούς που αγα-πούν ή δεν θα κάνω πράγματα που άλλοι κάνουν και μετά τα διηγού-νται στους γύρω τους.Θα πρέπει να περάσω με τον/την σύντροφό μου περισσότερες ώρες και δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε να γεμίσουμε το χρόνο χωρίς να φανεί το κενό που υπάρχει στη σχέση μας και τον υπόλοιπο καιρό καλύπτεται από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας.Οι διαπιστώσεις αυτές προκαλούν μια σειρά από σκέψεις, ορισμένες

από τις οποίες πρόκειται να εκθέσω ευθύς αμέσως:Η μελαγχολία μοιάζει να είναι η κορ-φή του παγόβουνου. Το κυρίαρχο αί-σθημα, όμως, είναι ο φόβος. Φόβος ότι πρέπει να αναμετρηθούν, για μια ακόμη φορά, με τους δαίμονές τους και να υποστηρίξουν την αυτο-εικόνα τους προσπαθώντας να προσδιορί-σουν τον εαυτό σε σχέση με τα θέλω τους και τους άλλους. Είναι δύσκολο, επίπονο, να αντιμετωπίσεις τον εαυτό, να καταλάβεις ποιος είσαι και τι θέ-λεις και, κυρίως, να συμφιλιωθείς με τα λάθη, τις αποτυχίες και τις επιλογές σου. Να δεχτείς, δηλαδή, ότι δεν είσαι παντοδύναμος και δεν υποχρεούσαι από κανέναν και τίποτε να παρου-σιάζεις μόνο επιτυχίες. Αν αυτό γίνει αποδεκτό, ενισχύεται η εμπιστοσύνη στον εαυτό και το άτομο έρχεται πιο κοντά στην απόφαση για διεκδίκηση των αιτημάτων του χωρίς την επιβά-ρυνση του φορτίου της κοινωνικής σύμβασης που δεσμεύει τις επιλογές και περιορίζει τον ορίζοντά του. Μετά την ηλικία των 30 τα άλλοθι μοιάζουν να λιγοστεύουν και η κοινω-νική σύμβαση γίνεται πιο έντονη και επιτακτική. Ξαφνικά το άτομο κατα-

06

1

ανατομικάψυχο-ανατομικάανατομικάψυχο-ανατομικάανατομι

λαβαίνει ότι δεν είναι εύκολο να ζήσει όπως θέλει, αλλά όπως πρέπει. Χωρίς να το συνειδητοποιεί φτάνει σε ένα σημείο να ζει μια ζωή που άλλοι ορίζουν και προσπαθεί να κρατηθεί μέσα σε πλαίσια που ξεχωρίζουν την επιτυχία από την αποτυχία, την ευτυχία από τη δυστυχία, χωρίς να έχει διευκρινίσει αν συμφωνεί με τη φύση και το περιεχόμενό τους. Ο ετεροπροσδιορισμός τείνει να γίνει κανόνας και χωρίς να γίνεται αντιλη-πτό το άτομο μπαίνει στη διαδικασία κοινωνικής σύγκρισης χωρίς προηγου-μένως να έχει κάνει διακριτά τα σημεία αναφοράς του. Πολλοί από αυτούς που μελαγχολούν την περίοδο

των γιορτών αποδίδουν τη διάθεσή τους αυτή στην έλλειψη συντρό-φου, χωρίς όμως να είναι σε θέση να προσδιορίσουν αν τους λείπει πραγματικά κάτι τέτοιο ή όχι. Ταυτίζουν, επομένως, έννοιες και βιώ-νουν συναισθήματα έλλειψης ή/και κοινωνικής μειονεξίας χωρίς να έχουν διευκρινίσει τη δική τους τοποθέτηση. Κι όμως, η μοναξιά και η μοναχικότητα είναι δύο διαφορετικές έννοιες. Στη μία περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια κοινωνική κατασκευή που αναγκαζόμαστε να δεχτούμε κι έτσι είναι λογικό να δυσανασχετούμε και να φέρνουμε τον εαυτό σε θέση θύματος ή κατηγορούμενου. Στην άλλη, έχουμε να κάνουμε με μια επιλογή στην οποία προχωρήσαμε γνωρίζοντας το γιατί. Σε αυτή τη δεύτερη περίπτωση, λοιπόν, δεν φοβόμαστε να υποστηρίξουμε την επιλογή μας και να διεκδικήσουμε να μας απο-δέχονται για αυτό που είμαστε επειδή το θελήσαμε. Οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι απλώς μια χρονική συγκυρία που κάποιοι επιλέγουν να συνδέουν με την αντιμετώπιση της αλή-θειας του εαυτού τους. Όμως, η αλήθεια δεν είναι σχεδόν ποτέ μόνο μία και σαφώς η στιγμή που θα αποφασίσουμε να δούμε την αλήθεια μας δεν είναι εκ των προτέρων καθορισμένη. Συνεπώς, αυτά τα Χρι-στούγεννα αντί να βιώσετε στρες και να μελαγχολήσετε, φροντίστε να αγαπήσετε τον εαυτό σας λίγο περισσότερο, να υποστηρίξετε τις επιλογές σας και να αντιμετωπίσετε με ρεαλισμό τη ζωή σας. Αν τα πράγματα δεν έχουν έρθει καλά, δεν φταίτε μόνον εσείς. Αντί να ντρέπεστε, να λυπάστε ή να θυμώνετε με τον εαυτό σας, αποφασίστε να διακρίνετε τις δικές σας ορίζουσες και διεκδικήστε την ικανοποίη-ση των δικών σας θέλω.Τέλος, σκεφτείτε για λίγο ότι τις μέρες των γιορτών αρκετοί άνθρωποι στην ίδια πόλη με σας δεν έχουν την πολυτέλεια να μελαγχολήσουν επειδή θα προσπαθούν να βρουν ένα καταφύγιο από το κρύο, ένα πιά-το ζεστό φαγητό, ένα μεροκάματο για να μην πάνε στο σπίτι με άδεια χέρια και δουν τη μελαγχολία στα μάτια των παιδιών τους. Εκείνοι αντιμετωπίζουν τους φόβους και την αλήθεια τους κάθε μέρα.

Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένος ο νέος χρόνος.

06

2 Ψυχο-ανατομικά ατομικάψυχο-ανατομικά

Με την προσέλευση του κοινού να ξεπερνάει κάθε προηγούμενο και κάθε προσδοκία, το 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης άφησε θετικές εντυπώσεις και ενί-σχυσε το αναπάντητο ερώτημα: μα καλά, πού πάνε όλοι τούτοι οι σινεφίλ κατά τη διάρκεια της χρο-νιάς;. Πώς είναι δυνατόν ταινίες που η προβολή τους δημιουργεί το αδιαχώρητο στο Φεστιβάλ, όταν βγαίνουν στο κύκλωμα να προβάλ-λονται σε σχεδόν άδειες αίθουσες; Ξέρω ότι σας βάζω δύσκολα κι αφού ούτε κι εγώ μπορώ να δώσω πειστική απάντηση, συνεχίζω.Πολλοί θεατές αλλά και μεγάλες παρουσίες, όπως του Όλιβερ Στό-ουν, του Γουίλεμ Νταφόε, των αδελφών Νταρντέν και άλλων προσωπικοτήτων λάμπρυναν τη φετινή διοργάνωση. Ο Όλιβερ Στόουν, ο οποίος τιμήθη-κε με Χρυσό Αλέξανδρο για το σύ-νολο του έργου του, ήταν ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στην πολιτική του Τζορτζ Μπους Τζούνιορ, χα-ρούμενος που κέρδισε ο Μπάρακ Ομπάμα, αλλά όχι ιδιαίτερα αισιό-δοξος για τις αλλαγές που θα επέλ-θουν Ο απερχόμενος πρόεδρος, άλλωστε, είναι και το θέμα της τε-λευταίος του ταινίας «W.» η οποία προβλήθηκε σε ειδική προβολή

Αυτό που κάνει ο σκηνοθέτης με την ταινία του είναι να ρίξει φως στη σκοτεινή ιστορία της ζωής ενός προέδρου ο οποίος ανακάτε-ψε τον κόσμο, και έκανε παγκόσμια μόδα τον αντιαμερικανισμό!Στο σημείο αυτό αναρωτιέμαι, πώς να συνεχίσω το κείμενο. Να ανα-φερθώ στις ταινίες ή στα διάφορα γεγονότα του φεστιβάλ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα πάρτι που έδωσαν και πήραν και γενικώς μας πήρε ο διάολος; Τελικώς επικρατεί η λογική και θα συνεχίσω με μια σύντομη αναφορά σε ταινίες, αρχί-ζοντας από το διεθνές διαγωνιστικό και από το Χρυσό Αλέξανδρο, που πήγε στην ιρανική «Εκεί πέρα» του Αμπντολρεζά Καχανί. Μια μα-τιά στο σύγχρονο Ιράν που ενώ διαθέτει μια άκρως ενδιαφέρουσα αισθητική προσέγγιση, προσωπι-κά. με κούρασε η στατικότητα της. Κατά την προσωπική μου άποψη η καλύτερη ταινία του διαγωνιστικού τμήματος ήταν το «Κυριακάτικο ψάρεμα» του Αντριάν Σιτάρου, ενός ακόμη μέλους της περίφημης σχολής του νέου ρουμανικού σινε-μά. Μια απλή εκδρομή εκτυλίσσε-ται σε ένα δυνατό ψυχόδραμα, μια ταινία που ακουμπάει στη νουβέλ βαγκ και ιδίως στον Ερίκ Ρομέρ, που φλερτάρει με τον Ρομάν Πολάνσκι

Είδαν τα μάτια μας γιορτές…

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ49ο

Όλιβερ Στόουν

«Εκεί πέρα»

«Κυριακάτικο ψάρεμα»

06

4 Φεστιβάλ βάλφεστιβάλφεστιβάλφεστιβάλφεστιβάλ


της πολωνικής περιόδου, που βα-δίζει παράλληλα με τα διδάγματα του δανέζικου Δόγματος αλλά είναι 100% ταινία του Σιτάρου, που τελικά κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας αλλά και το βραβείο γυναικείας ερμηνείας για τις δύο πρωταγωνίστριες.

Βαλκανικές ιστορίεςΠροσωπικά μου αρέσει το βαλ-κανικό σινεμά, επειδή μου δίνει την ευκαιρία να γνωρίζω τους γείτονές μας μέσα από τον κινη-ματογράφο. Με το φοβερό και τρομερό πάρτι που έδωσε ο Εμίρ Κουστουρίτσα με την μπάντα του, η όρεξη για βαλκανικό σινε-μά άνοιξε ακόμη περισσότερο. Τι είχε το μενού; Πολλά αλλά πρόλα-βα να δοκιμάσω τα παρακάτω: Ο Νουρί Μπιλγκέ Τζειλάν, ο τούρκος σκηνοθέτης που μετά το Χρυσό Φοίνικα, φέτος κέρδισε και το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Κάνες με την ταινία «Τρεις πίθη-κοι». Μια οικογένεια ζει μέσα στα ψέματα, σημαντικά πράγματα αποκρύπτονται και ο πατέρας, η μητέρα κι ο γιος κάνουν πως δεν ακούν, δε βλέπουν και δε μιλούν. Εξαιρετικός κινηματογράφος!Η ταινία «Είσαι ο Μάρλον μου κι ο Μπράντο μου» του τούρ-κου Χουσείν Καράμπει, βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης, είναι ένα οδοιπορικό που καταγγέλλει τον πόλεμο, την ύπαρξη συνόρων και δοξάζει την αγάπη.

Εξαιρετικές ρουμανικές ταινίες μικρού μήκους, το τουρκικό αφιέρωμα με ενθουσίασε, η βουλγαρική «Πίσσα» του Γιαβόρ Γκάρντεφ εξαιρετική, το «Χιόνι» της Αϊντα Μπέγκιτς από τη Βο-σνία-Ερζεγοβίνη συγκινητικό.

Ελληνικές εξαιρέσειςΜάλλον απογοητευτικό το Ελλη-νικό Πανόραμα. Επειδή όμως θα πρέπει να είμαι δίκαιος, αναφέρω τα καλύτερα. Στα όρια ντοκιμα-ντέρ και μυθοπλασίας κινείται η ταινία του Στέλιου Χαραλαμπό-πουλου «Τη νύχτα που ο Φερ-νάντο Πεσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη», η καλύ-τερη ελληνική ταινία του Πανορά-ματος. Με ένα πολύ έξυπνο εύρημα, μια συνάντηση σε ένα πλοίο ανάμεσα στους δύο ποιητές –η οποία ου-δέποτε συνέβη-, ο Χαραλαμπό-πουλος κατορθώνει, να αποδώ-σει το πνεύμα των δύο ποιητών, καταλήγοντας πως υπάρχει συ-νάντηση, μόνον που αυτήν είναι πνευματική και βρίσκεται μέσα στην ποίησή τους.Με ένα εντελώς προσωπικό στιλ ο Αλέξανδρος Αβρανάς με το «Without» προκαλεί την προσοχή από τα πρώτα πλάνα με την πρωτο-τυπία των κάδρων και των γωνιών λήψης. Διαπραγματεύεται το δύ-σκολο θέμα της αποδόμησης ενός γάμου και ίσως στην εγγενή δυσκο-λία του θέματος, να υπάρχουν και κάποιες σεναριακές αδυναμίες.

Ο Αλέξης Αλεξίου με την «Ιστο-ρία 52», ξεφεύγει από τα μέχρι τώρα δεδομένα του ελληνικού κινηματογράφου. Μοντέρνα ται-νία με ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτο μοντάζ οδηγεί το θεατή σε δαι-δαλώδεις διαδρομές.Ο Θόδωρος Μαραγκός, σκηνο-θετεί τους «Ισοβίτες» μια κω-μωδία η οποία κινείται στα όρια του σουρεαλισμού, έξυπνη, δια-σκεδαστική και, όπως συνηθίζει ο Μαραγκός, με άποψη. Η ταινία διαθέτει ρυθμό, καλή μουσική και δύο απολαυστικούς πρωταγωνι-στές: τον Τάκη Σπυριδάκη και τον Βαγγέλη Μουρίκη.Οι «Σκλάβοι στα δεσμά τους» του Τώνη Λυκουρέση, είναι μια ταινία εποχής με μια στιβαρή και σίγουρη σκηνοθεσία, ένα καλο-δουλεμένο σενάριο και με ενδι-αφέρουσες ερμηνείες, διαθέτει όλες τις προδιαγραφές για καλή καριέρα στις αίθουσες..Ο Πάνος Καρκανεβάτος, είναι ένα σκηνοθέτης που από τα πρώ-τα του βήματα είχε δώσει θετικά δείγματα. Με την ταινία «Καλά κρυμμένα μυστικά – Αθανασία», το επιβεβαιώνει καθώς η ταινία διαθέτει σκηνοθετική επάρκεια αλλά φαίνεται να κολλάει, καθώς με άφησε καθηλωμένο στο έδα-φος ενώ πάντα είχα την αίσθηση πως σε λίγο θα πετάξω.Αυτά τα ολίγα ελλείψει χώρου και του χρόνου γιορτάζουμε το μισό αιώνα. Μεγαλώσαμε, ρε γαμώ το!

«Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη»

«Without» «Σκλάβοι στα δεσμά τους»

06

5

φεστιβάλφεστιβάλφεστιβάλφεστιβάλφεστιβάλφεστιβάλφεστι

Αυτή τη φορά, από τα φετι-νά Χριστούγεννα, απαιτούσε περισσότερα από τη συνήθη γέννηση του Υιού του Θεού. Η θλιβερή διαπίστωση (επιβε-βαίωση) ότι υπάρχουν χρήμα-τα (και τρόποι) για να σωθούν οι τράπεζες, αλλά όχι για να καταπολεμηθεί η πείνα και η ταλαιπωρία δισεκατομμυρίων ανθρώπων απανταχού στον κόσμο τον οδήγησε να συνο-δοιπορεί με τον «Εξεγερμένο Άνθρωπο» του Α. Καμύ και τη βάση σκέψης του συγγραφέα που αποκαλούσε παράλογο τη ρήξη ανάμεσα «στον κόσμο και το πνεύμα του».«Δεν είμαι φιλόσοφος. Δεν πιστεύω στη λογική αρκε-τά για να πιστέψω σε ένα σύστημα. Αυτό που με εν-διαφέρει είναι να ξέρω πώς να συμπεριφέρομαι» έλεγε από το 1951 ήδη ο Γάλλος (;) συγγραφέας, εντοπίζοντας το αναπόφευκτο της σύγκρου-σης όχι τόσο στο τι πρέπει να κάνει ο καθένας (ίσως και δι-ανοούμενος) απέναντι σ’ έναν δικτάτορα. Αλλά για το πώς πρέπει να αντιδρά ο καθημε-ρινός άνθρωπος απέναντι στις καθημερινές δικτατορίες! Κι αυτές είναι πολλές, χαριτωμέ-νες και διάσπαρτες και μερικές έρχονται και ξανάρχονται κάθε χρόνο σαν …εποχές, σαν κρυ-

ολόγημα στον υποχόνδριο χάρτη μας, με ημερομηνίες εξασφαλισμένων νοσημάτων και σα δέος, εκτοξευμένο από ένα είδος αποστήματος, που δημιούργησε το βαρύ χτύπη-μα με το οποίο εγκαθίσταται για πάντα ανάμεσα στο σώμα και στο βλέμμα της ψυχής, ο γύψος κέρδος.Ένιωσε, έως φοβήθηκε, πως πυλώνες της πολιτικής οικονο-μίας (π.χ. πληθωρισμός) ενδέ-χεται να είναι απλώς μία ιδιό-τυπη αρένα για σύγχρονους μονομάχους, ένας υπόγειος τρόπος να παραμένουν μετα-μοντέρνοι σκλάβοι, που απλώς νοικιάζουν μια Φιλιππινέζα για να κουβαλάνε μαζί τις αλυσί-δες! Μήπως λοιπόν πυλώνες και θεοσοφισμοί συμμετείχαν στο παιχνίδι;Και, αφού το εθιμοτυπικό της πλήρους υποστήριξης θρη-σκευτικών φαινόμενων συνε-πάγεται μεταξύ άλλων και τη βουτιά στο κενό του τζόγου κάθε Πρωτοχρονιά, αποφάσι-σε να πάει να δοκιμάσει την τύχη του στην πρωτεύουσα της ίδιας της αδρεναλίνης. Εκεί, τη θέση ενός φωσφορί-ζοντα τζόγου καταλαμβάνει η ίδια η ζωή και τη θέση της ζωής πια η ανυπέρβλητη βεβαιότη-τα πως ό,τι ήταν να χάσουμε το έχουμε χάσει. Οι συνέπειες

Εξεγείρομαι, άρα υπάρχουμε

06

6 Αυτοεξόριστοι ιστοιαυτοεξόριστοιαυτοεξόριστοι

του Νίκου Κλαυδιανού

για να ενδυθούν κάποια ελά-χιστη αίσθηση δύναμης είναι ότι πρέπει να υπερβούν τα όρια του απλού ρίσκου και να κατακτήσουν το κάστρο του ανεπανόρθωτου. Συνεπώς βρέθηκε στους αμπελώνες του Μονταβύ της Αλγερίας – τόπος γέννησης του Καμύ - στη Βόρειο Αφρική, ακριβώς απέναντι από τους Τουαρέγκ της Λιβύης και την περίφημη υπόγεια πόλη τους. Βέβαια, ανάμεσα στις δύο απόψεις δεν μεσολαβούσε τίποτα απολύ-τως. Ένα κενό υπάρχει μόνο. Η έρημος Σαχάρα. Ή μήπως εντέλει τα πάντα;Σαν πολυσημαίνουσα παύση ανάμεσα στον «Ξένο» του Καμύ και το «Βιολί για μονό-χειρα» του Τάσου Λειβαδίτη ή σαν ένα δάσος κρεμασμένο εδώ και χρόνια στον τοίχο της αποθηκούλας μαζί με άλλα σύνεργα, ένα πειρατικό σπαθί και λασπωμένες μπότες μέσα στο τσεκούρι… (Κρεμασμένο ποιο;)Και κάπου εκεί, εισπνέοντας τα μάτια, το εκρηκτικό μίγμα αυτάρκειας Βερβέρων της ερήμου και παλιάς υπαρξια-κής γαλλικής αριστεράς του ’60, από θολότητα ηρεμίας, που τώρα έφτασε ακριβώς να θυμίζει πώς ξεθυμαίνουν οι ανεμοστρόβιλοι – κι αν αυτό

δεν έχει μεγάλο αίσθημα μα-ταιότητας, τότε τι – ή σαν να υπήρξαν κάποτε, παρ’ όλο που δεν τους είδε κανείς. Γι’ αυτό η άμμος, νιώθεις ανά πάσα στιγμή, θα γίνει οσμή. Εκείνη η οσμή από λιβάνι και κέδρο, που κοινωνούσαν οι πειρα-τές του Μπαρμπαρόσα πριν πολεμήσουν, όπως λέει και ο Μαραμπού.Εκεί τα Χριστούγεννα δεν μπο-ρούν να είναι μόνο μνήμη.Με διογκωμένες τις στιγμές επίμονα εντός μιας ιμπρεσσι-ονιστικής σχεδόν καθημερι-νότητας, σαν ένα αιώνιο τώρα, θα διαφωνούσε και με τον Βάλτερ Μπέντζαμιν. Ο οποίος ανασύρει την αξία της μνήμης μέχρι το σημείο να λέει «ότι η ανάμνηση των σκλαβωμένων προγόνων και όχι τα όνειρα για τα απελευθερωμένα εγγόνια είναι αυτά που οδηγούν στην εξέγερση». Όχι αυτή τη φορά δεν αρκεί μόνο η ανάμνηση ενός θρησκευτικού γεγονότος. Ένιωθε πως χρειάζεται κάτι πιο δημιουργικό.Η απαραίτητη ανανέωση επα-νασύνδεσης του σώματος με τις αισθήσεις και ίσως μία δι-καιότερη κατανομή του πλού-του θα ήταν μία πιο υπαρξια-κή γέννηση. Τότε ίσως έλεγε ευκολότερα και αυτός …καλά Χριστούγεννα.

06

7

αυτοεξόριστοιαυτοεξόριστοιαυτοεξόριστοιαυτοεξόριστοιαυτ

προσεχώςπροσεχώςπροσεχώςπροσεχώςπροσε

d Την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2008, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) η συγγραφέας Ευγε-νία Φακίνου, παρουσιάζει το βιβλίο της «Για να δει τη Θάλασσα», εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ.

d Την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2008, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Πέτρος Μεχτί-δης παρουσιάζει το βιβλίο του «Όμορφες χώρες, χώρες ελληνικές», εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.Ομιλητές: Στέλιος Λουκάς, δημοσιογράφος, παρουσιαστής της εκπομπής «Ένα βιβλίο-ένα ταξίδι», Κώστας Φωτιάδης, Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.

d Την Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Θέμης Λαζαρί-δης παρουσιάζει το βιβλίο του «Ο δρόμος για την αναγέννηση του ελληνικού πανεπιστημίου», εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ.

d Την Παρασκευή 16 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Γιώργος Οικονόμου παρουσιάζει το βιβλίο του «Η άμεση δημοκρατία και η κριτική του Αριστοτέλη», εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ.

d Τη Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Νίκος Χατζηνι-κολάου παρουσιάζει το βιβλίο του «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ. Αναφορά στη ζωή και το έργο του μεγά-λου δημιουργού», εκδόσεις IANOS.Ομιλητές: Κώστας Καλδάρας, συνθέτης, Γιώργος Χρονάς, ποιητής-επιμελητής βιβλίου, Θωμάς Κοροβί-νης, συγγραφέας, Νίκος Χατζηνικολάου, συγγραφέας του βιβλίου, Θα ακολουθήσει μουσικό πρόγραμμα με τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα, ερμηνευμένα από θεσσαλονικείς καλλιτέχνες.Χορηγοί Επικοινωνίας: Ράδιο Θεσσαλονίκη, Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ.

d Την Τρίτη 20 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Γιώργος Χρονάς παρουσιάζει το βιβλίο του «Τα ποιήματα. 1973-2008», εκδόσεις ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ.

d Το Σάββατο 24 Ιανουαρίου 2009, στις 12:00 το μεσημέρι, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) η Μυρτώ Δη-μητρίου παρουσιάζει το βιβλίο της «Ο Φρίξος το φιδάκι και οι περιπέτειές του».

d Την Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στη Gallery IANOS (Αριστοτέλους 7) πραγματο-ποιούνται τα εγκαίνια έκθεσης γελοιογραφίας του ΣΤΑΘΗ.

d Το Σάββατο 31 Ιανουαρίου 2009, στις 12:00 το μεσημέρι, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Γιώργος Δουατζής παρουσιάζει το βιβλίο του «Μη φεύγετε κύριε ευχετή», εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ.

Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η , (Α ρ ι σ το τ έ λ ο υ ς 7 ) Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η , (Α ρ ι σ το τ έ λ ο υ ς 7 ) Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η

Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ Σ ΤΟ Ν Ι Α Ν Ο Θ Ε Σ Σ Α ΛΟ Ν Ι Κ Η Σ

Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ Σ ΤΟ Ν Ι Α Ν Ο Θ Ε Σ Σ Α ΛΟ Ν Ι Κ Η Σ

06

8 Στο ρυθμό του Ιανού στορυθμότουΙανού

d Την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Χάρης Κατά-κης παρουσιάζει το βιβλίο του «Το ήμερο φίδι του θεού», εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.

d Τη Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Σύλλογος Φιλόλογος της Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. παρουσιάζει το 134 τεύχος του περιοδικού Φιλόλογος, με θέμα τη Μακεδονία.

d Την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Δημήτρης Σκάλκος παρουσιάζει το βιβλίο του «Αλήθειες για το φιλελευθερισμό», εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ.

d Την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Περικλής Σφυρίδης παρουσιάζει το βιβλίο του «Παραφυάδες ΙΙ», εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ.

d Την Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) η Διώνη Ντό-ντη παρουσιάζει το βιβλίο της «Αζτέκοι, Μάγια, Ίνκα», εκδόσεις ΜΕΘΕΞΙΣ.Ομιλητές της εκδήλωσης θα είναι η κα Νίκη Παπαγεωργίου, καθηγήτρια της Κοινωνιολογίας της θρησκείας στο Α.Π.Θ., εκπρόσωπος των προξενείων του Περού και του Μεξικό, και η συγγραφέας Διώνη Ντόντη.

Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ Σ ΤΟ Ν Ι Α Ν Ο Θ Ε Σ Σ Α ΛΟ Ν Ι Κ Η Σ

070 Στο ρυθμό του Ιανού στορυθμότουΙανού

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ«Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας» (εκδ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ).

Η ιστορία διαδραματίζεται την οκταετία 1932-1940 όπου ο πατριάρχης της λαϊκής μουσικής Μάρκος Βαμβακάρης ανατρέπει με τα τραγούδια του όλο το κατεστημένο, βάζοντας τα θε-μέλια του ρεμπέτικου. Βγαίνοντας μέσα από την απόλυτη ανωνυμία παλεύει κόντρα σε όλους και σε όλα για να επιβιώσει ενώ η σχέση του με τη Ζιγκοάλα, γίνεται ο γόνιμος εφιάλτης του.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΥΡΑΚΗΣ«Οι αετοί πεθαίνουν ελεύθεροι» (εκδ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ).

Με φόντο το Μάιο του 1941 και την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, διαδραμα-τίζεται η ιστορία του Άρη Παπαδάκη και της Έρρικα Ρόζενμπεργκ. Ένα μυθιστόρημα όπου ζωντανεύει ένας ανελέητος κόσμος από κατασκόπους και πλεκτάνες, μα και ένας μεγάλος έρωτας. Ένας έρωτας που αντέχει στις θύελλες και περιβάλλεται από ένα φωτοστέφανο πίστης σε ό,τι σημαίνει η λέξη άνθρωπος.

ΘΩΜΑΣ ΚΟΡΟΒΙΝΗΣ«Όμορφη νύχτα» (εκδ. ΑΓΡΑ).

Πρόκειται για ένα εκτενέστατο αφήγημα, που κινείται ανάμεσα στη χρονογραφία και το μυθι-στόρημα. Στο κείμενο καταγράφονται λεπτομερώς τα πρόσωπα και τα γεγονότα μιας εποχής

που σημάδεψε τη ζωή της Θεσσαλονίκης για μια εικοσαετία περίπου, από το 1985 μέχρι τα πρώτα χρόνια της νέας χιλιετίας, με κεντρικό άξονα τη νυχτερινή ατμόσφαιρα των λαϊκών

κέντρων και ιδίως του ιστορικού μαγαζιού «Όμορφη νύχτα» της οδού Παπάφη.

ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ«Άνθρωπος στο πηγάδι» (εκδ. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ).

Ένας σαραντάρης συγγραφέας έχει ένα παράξενο ατύχημα: γλιστράει και πέφτει μέσα σε ένα πηγάδι. Εκεί σαν φυλακισμένος, θα αρχίσει να αναλογίζεται τη ζωή του, τα κείμενα που γράφει και θα ανακαλέσει άλλες καινούργιες ιστορίες. Ελπίζει ότι η σωτηρία του θα πραγματοποιηθεί

όπως εκείνος τη φαντάζεται. Τελικά, όσοι μας αγαπούν, σκέφτονται όπως κι εμείς;

ARAVIND ADIGA«Ο λευκός τίγρης» (εκδ. ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ).

Ο Μπαλραμ Χαλβάι, υπηρέτης, επιχειρηματίας, φιλόσοφος και δολοφόνος, κλείνει τα μάτια, ενώνει τα χέρια σε ένα ναμάστε γεμάτο σεβασμό και εξιστορεί τη ζωή του. Δεν ξέρει να κάνει

πρωτότυπες σκέψεις. Ξέρει, , να ακούει και να βλέπει. Γίνεται σοφέρ ενός πλούσιου και, από το καθρεφτάκι του, ρίχνει κλεφτές ματιές σε έναν κόσμο χλιδής και διαφθοράς, μαθαίνοντας

παράλληλα πώς θα κατακτήσει την ελευθερία του.

ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ«Το show είναι των Ελλήνων» (εκδ. ΚΕΔΡΟΣ).

Τι μπορεί να είπαν ο Κ.Π. Καβάφης με τον Δημήτρη Μητρόπουλο τη μία και μοναδική φορά που συναντήθηκαν και ποιά ήταν η αφορμή; Τι σχέση μπορεί να είχε το κιμονό της Μπατερ-φλάυ με τον δικτάτορα Μεταξά; - Πώς, πού και πότε ο Τσώρτσιλ φύσηξε τον καπνό του πού-ρου του στα μούτρα του σύντροφου Σιάντου; Τρεις συναντήσεις στις κουίντες της Ιστορίας με πρωταγωνιστές που σφράγισαν τον νεοελληνικό μας βίο.

072 Βιβλιοπαρουσιάσεις ιςβιβλιοπαρουσιάσεις

ΣΤΙΒΕΝ ΠΡΕΣΣΦΙΛΝΤ«Σκοτώστε τον Ρόμελ» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ).

Φθινόπωρο 1942. Οι λεγεώνες του Χίτλερ σαρώνουν την Ευρώπη. Στη Βόρεια Αφρική, ο Ρόμελ και τα Πάντσερ έχουν τρέψει σε φυγή τη βρετανική Όγδοη Στρατιά. Ένα βιβλίο με θέμα μια ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου βασισμένη στα αληθινά κατορθώματα της Long Range Desert. Αφηγείται με τρόπο μοναδικό την τόλμη αυτής της εκπληκτικής ιστορικής μονάδας κομάντο και με το ψυχογράφημα των ηρώων του, δημιουργεί μια ιστορία που καθηλώνει.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΕΡΒΕΤΑΣ«Προσωπικό ημερολόγιο-ανεκδοτολόγιο 2009» (εκδ. ΙΑΝΟΣ).

Όπως λέει ο συγγραφέας, «το φετινό μου άρεσε περισσότερο από τα άλλα δύο. Όχι γιατί έχει καλύτερα ανέκδοτα και ιστορίες αλλά γιατί έχει δικές σας ιστορίες ψυχής που μου εμπιστευτή-κατε. Τα ανέκδοτα, τα άρθρα και τις στατιστικές τα μάζεψα από το διαδίκτυο, από εφημερίδες, ξενυχτώντας σε μπαρ, πίνοντας σε ταβέρνες με κεφάτες παρέες».

ΑΝΤΡΙΟΥ ΜΠΑΣΕΒΙΤΣ«Αμερικανική αυτοκρατορία» (εκδ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ).

Σ’ αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον και προκλητικό βιβλίο, ο συγγραφέας αναθεωρεί τις παραδοχές και τους σκοπούς που διέπουν την άσκηση της αμερικανικής παγκόσμιας ισχύος. Αντικρούει την άποψη πως οι Η.Π.Α. απέτυχαν στην προσπάθεια τους να επινοήσουν μια βάση για τη διαμόρ-φωση της εξωτερικής πολιτικής, και αποδεικνύει πως οι διαδοχικές μεταψυχροπολεμικές κυβερ-νήσεις παρέμειναν πιστές σε μια σαφώς προσδιορισμένη “στρατηγική των ανοιχτών θυρών”.

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ«Θεσσαλονίκη ου μ’ εθέσπισεν» (εκδ. ΙΑΝΟΣ).

Ο συγγραφέας γράφει για την πόλη του, την Θεσσαλονίκη. Αρχίζοντας από τα παιδικά, τα εφηβικά και τα επόμενα χρόνια του. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου καταγράφει ταυτόχρο-

να τη ζωή του στην μοιραία και αγαπημένη του πόλη, που όπως δήλωσε σε μια συνέντευξή του πριν από λίγο καιρό, «κόλλησε όπως το στρείδι στο βράχο». Το βιβλίο συνοδεύεται από

σπάνιο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του ποιητή.

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ«Ημών των Ιδίων» (εκδ. ΤΟΠΟΣ).

Από το ζεϊμπέκικο και τον Καζαντζίδη έως το Χρηματιστήριο και την τηλεόραση, από την «ψώρα» του φενγκ σούι και τα γουέστερν έως την ανεργία και το ποδόσφαιρο, ο συγγραφέας

δεν χαρίζεται σε κανέναν και σε τίποτε. Με αβυσσαλέο, συχνά σκοτεινό χιούμορ ο συγγρα-φέας παρωδεί ανελέητα τη σύγχρονη ζωή. Ένα βιβλίο με δοκιμιακό λόγο που διαβάζεται σαν

μυθιστόρημα της σύγχρονης Ελλάδας.

RUDOLPH ARNHEIM«Το φιλμ ως τέχνη» (εκδ. ΚΑΘΡΕΠΤΗΣ).

Το βιβλίο αυτό παραμένει ανάμεσα στις πιο οξυδερκείς αναλύσεις της μορφικής και αισθησι-ακής δυναμικής του κινηματογράφου που έχουν γραφτεί έως σήμερα. Κανένας που αληθινά

νοιάζεται για αυτή την τέχνη, δεν μπορεί να δηλώνει άγνοια της βαθιάς αντίληψης και σοφίας που το βιβλίο αυτό κουβαλάει. Η επιχειρηματολογία του συγγραφέα είναι διαυγής, λεπτομε-

ρής και επακριβής.

074 Βιβλιοπαρουσιάσεις ιςβιβλιοπαρουσιάσεις

Αντίκες - Χειροποίητα ΈπιπλαΛάμπες - Διακοσμητικά

Β. Όλγας 168, Τηλ. 2310 422.929

Επειδή τα όμορφα σπίτιαγίνονται κομμάτι κομμάτι

δημ

ιουρ

γικό

: Πλα

τεία

231

0

Δεν ήταν, δεν είναι και ποτέ δεν θα είναι εφικτό να μετα-τρέψεις την αληθινή αγάπη σε μεγαλειώδη θυσία, γιατί απλά αυτή είναι που θεμελιώνει και εμπεριέχει οποιαδήποτε μορ-φή θυσίας και μόνο που υπάρ-χει.Τι είναι τελικά λοιπόν αυτό που ψεύδεται μέσα μας, κά-νοντάς μας να αισθανόμαστε «αδαείς» ήρωες μιας ανύπαρ-κτης στην ουσία θυσίας, προ-κειμένου να λυτρωθούμε από τα πιο όμορφα συναισθήματά μας και να φανούμε ανακό-λουθοι ως προς τον ίδιο μας τον εαυτό;Ίσως η ενοχή ότι εγκαταλεί-πουμε άδοξα τα οράματα μας, επειδή είναι πιο βολικό και πιο

Χειμώνιασε παράταιρα… καθώς και στην ψυχή μας. Ποιό παραμύθι να επιλέξεις, όταν το τέλος τους το έχει επιμεληθεί η επιτροπή της παρακμιακής συνωμοσίας.

Αφουγκράζομαι τη σιωπηλή και ανα-πόφευκτη παράδοση των ονείρων σε στρατόπεδο αιχμαλώτων, καθώς η επι-θυμία και η νοσταλγική παλινδρόμηση με φέρνουν αντιμέτωπο με την ΟΥΤΟΠΙΑ της ΘΥΣΙΑΣ.Ο πόνος της νοσταλγίας για την ανεπί-τρεπτη επιστροφή, επεξεργάζεται και σαρκάζει το δίλημμα ΑΓΑΠΗ ή ΘΥΣΙΑ, γνωρίζοντας την αναγκαία επιλογή που η εγωιστική μας φύση μας επιβάλλει. Μήπως, στη βάση του, ανύπαρκτος ο παραπάνω προβληματισμός;Φαίνεται να είναι εύκολη η απάντηση. Δεν υπάρχει καμία θυσία, απλά δεν αντέχουμε να αγαπάμε. Δεν ήταν, δεν είναι και ποτέ δεν θα είναι εφικτό να μετατρέψεις την αληθινή αγάπη σε μεγαλειώδη θυσία, γιατί απλά αυτή είναι που θεμελιώνει και εμπεριέχει οποιαδήποτε μορφή θυσίας και μόνο που υπάρχει.

Το παραμύθι της αποπλάνησης ενός πωλητή βίων …Αγίων

076 Άφήγηση γησηαφήγησηαφήγησηαφήγησηαφήγηση

της Αγγελικής Θεοδώρου

Αφουγκράζομαι την σιωπηλή και αναπόφευκτη παράδοση των ονείρων σε στρατόπεδο αιχμαλώτων, καθώς η επιθυ-μία και η νοσταλγική παλιν-δρόμηση με φέρνουν αντι-μέτωπο με την ΟΥΤΟΠΙΑ της ΘΥΣΙΑΣ.Ο πόνος της νοσταλγίας για την ανεπίτρεπτη επιστροφή, επεξεργάζεται και σαρκάζει το δίλημμα ΑΓΑΠΗ ή ΘΥΣΙΑ, γνω-ρίζοντας την αναγκαία επιλο-γή που η εγωιστική μας φύση μας επιβάλλει. Μήπως, στη βάση του, ανύπαρκτος ο πα-ραπάνω προβληματισμός;Φαίνεται να είναι εύκολη η απάντηση. Δεν υπάρχει καμία θυσία, απλά δεν αντέχουμε να αγαπάμε.

Τι είναι τελικά λοιπόν αυτό που ψεύδεται μέσα μας, κάνοντάς μας να αισθανόμα-στε «αδαείς» ήρωες μιας ανύπαρκτης στην ουσία θυσίας, προκειμένου να λυ-τρωθούμε από τα πιο όμορφα συναισθή-ματά μας και να φανούμε ανακόλουθοι ως προς τον ίδιο μας τον εαυτό;Ίσως η ενοχή ότι εγκαταλείπουμε άδοξα τα οράματα μας, επειδή είναι πιο βολικό και πιο επιτρεπτό. Μήπως όμως, τελικά, αυτά είναι που θα μας έσωζαν και θα μας πήγαιναν από την άλλη πλευρά της αέ-ναης νύχτας, χωρίς να ζητήσουν τίποτα από εμάς;Λίγο κόστος μέχρι να δούμε το φως της αλήθειας, πρώτα μέσα μας και μετά μπροστά μας.Αναρωτιόμαστε στατικά, χωρίς να υπερ-βαίνουμε το απαγορευμένο όριο που άλλοι έστησαν για μας, σε ό,τι αφορά στα συναισθήματα και στην σκέψη μας.Ίσως να μην υπάρχει μεγαλύτερη ΟΥΤΟΠΙΑ τελικά από τη διφορούμενη παράσταση της ΕΠΙΛΟΓΗΣ που ήδη άλλοι έχουν επιλέξει για μας.Πριν διαλέξουμε παραμύθι προορισμένο να κατοικήσει στην ψυχή μας – και δυ-στυχώς με την ευθύνη ότι το μεταφέρου-με και στα παιδιά μας – ας προσέξουμε καλά το υποκριτικό του τέλος και όλα αυτά που αντιπροσωπεύει.Πάντα αμφισβητούσα το παραμύθι της «Σταχτοπούτας», σε αντίθεση με «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», γιατί ίσως τελικά «μόνο όταν ταπεινώνεσαι μπορείς να συνομιλείς με τον Θεό».Η μεγαλύτερη παγίδα της ύπαρξής μας είναι το καθημερινό πάντρεμά της με την ουτοπιστική συνεισφορά μας σε κακό-γουστα παραμύθια τρίτων.Χρόνια τώρα δεν έχω καταλάβει γιατί η αισθητική μου δεν μπορεί να επιβιώσει, επιμένοντας ότι οι ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΩΝ ΤΡΑΙ-ΝΩΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΧΩ-ΡΙΣΜΟΥΣ ΑΠΟ ΤΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ…

077

αφήγησηαφήγησηαφήγησηαφήγησηαφήγησηαφήγησηαφήγηση

My little

black facebook!

Ομολογουμένως με την τεχνολογία δεν τα πάμε καλά, χωρίσαμε, τα ξαναβρήκαμε λίγο στο πανεπιστήμιο, μετά λόγω δουλειάς κάτι ψιλοκάναμε αλλά, βρε παιδί μου, προχωράει πολύ γρήγορα, μεγάλα τα άλματα και δεν την προλαβαίνω. Σε ένα από αυτά τα μεγάλα της βήματα, μου έδειξε και εμένα το δρόμο προς το facebook. Κου-ραστικό, χρονοβόρο και αντιεπικοινωνιακό. Θα μου πεις βέβαια ότι έχει και τα καλά του, τα λες σχεδόν δωρεάν, δε ξεχνάς γενέθλια, είσαι πιο τυπικός στις υποχρεώσεις σου και είναι και εύκολο κάθεσαι στο σπίτι μπαίνεις στο διαδίκτυο και στο πιτς φιτίλι μιλάς με όποιον θέλεις. Το βασικότερο βέβαια είναι ότι ξαναβρίσκεις τους πολυα-γαπημένους σου… συμμαθητές. Μαθαίνεις τα νέα τους, βλέπεις ποιοί παντρεύτηκαν, ποιοί έκαναν το όνειρο πραγματικότητα στα επαγγελματικά τους και τους ξα-ναβάζεις με έναν ανορθόδοξο τρόπο στη ζωή σου. Δε ξέρω κατά πόσο είναι καλό αυτό ή κακό βέβαια, μια που σε ξεμπροστιάζουν με κάτι φωτογραφίες όπου το στάι- λινγκ σου είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων Σιντι Λόπερ και στη χειρότερη Αλέξις Κόλμπι Κάριγκτον. Τότε που δεν είχες χάσει εκείνα τα 5 κιλά, που το φρύδι σου έφερνε στο Καραμανλέικο και που έμοιαζες με πολιτικό μετανάστη. Και το χειρότερο από αυτό το ξεφτιλίκι είναι που σου γράφουν και σχόλια κάτω από τη φωτογραφία

078 Γυναικολογικά γυναικολογικάγυναικολογικά

της Σύλιας Ιωαννίδου

K A T E R I N A K O Y T O Y K A1 6 , L a s k a r a t o u s t r . , N t e p o , T h e s s a l o n i k i • Τ e l : + 3 0 2 3 1 0 4 2 5 8 4 0

ww

w.t

wo

yello

wfe

et.g

r

ακόμα πιο ντροπιαστικά, τα οποία μπορούν να σε εκθέ-σουν ανεπανόρθωτα και να βγάλουν στη φόρα μυστικά που δε θες ούτε να θυμάσαι. Αυτές είναι οι πιο τρομακτι-κές στιγμές της ημέρας όταν μπαίνεις στο διαδίκτυο και προσεύχεσαι στον Άγιο Φανούρη να μην …φανερώσει καμία τέτοια φωτογραφία ή κανένα άλλο σχόλιο στον Wall σου. Αφού του τάζεις μια λαμπάδα ίσα με το μπόι σου (ευτυχώς δεν είμαι 1,75, να μου τα φάει η εκκλησία) μπαίνεις στη σελίδα σου, requests από παντού, έλεος δε θέλω να μπω στο group Obama for president που άνοιξε ένας τύπος από το Κατάκολο, βγήκε ο Ομπάμα δεν έφτα-σαν εκεί τα νέα; 536 requests για να γίνω μέλος στα πιο απίθανα groups! 25 requests για φίλους …μα δεν ξέρω κανένα τους, γιατί να τους προσθέσω στη λίστα μου; 322 προκλήσεις σε events και party, σίγουρα θα πάω σε εκεί-νο το πριβέ πάρτι στη Γκόα στην Ινδία, να βάλω κάτι πρό-χειρο και να πεταχτώ! Στο facebook κάνεις περισσότερη ώρα να σβήσεις όλα όσα δε θέλεις, από το να μιλήσεις με τους φίλους σου και να θυμηθείτε ή να ξεχάσετε τα παλιά. Εγώ ανήκω σε μια γενιά που αλληλογραφούσαμε ακόμα, μετά μας ήρθαν τα κινητά, το msn, και τώρα το facebook, δεν είμαστε ούτε μεγάλοι ούτε μικροί, είμα-στε η γενιά της πραγματικής αλλαγής όχι της δήθεν του ΠΑΣΟΚ. Είμαστε η γενιά που οποιαδήποτε τεχνολογική εξέλιξη έκανε test drive πάνω μας, σαν του κασίδα το κεφάλι ένα πράγμα. Να μην το πάθεις το σοκ σου; Θα το πάθεις στην αρχή, θα πορωθείς, μετά θα παθιαστείς και στο τέλος θα το ρίξεις το μπινελίκι. Μήπως το παίρνω πολύ στα σοβαρά; Δεν το νομίζω, πιστεύω ότι και εσύ κά-πως έτσι αισθάνεσαι, βαριέσαι πλέον να μπαίνεις και να βλέπεις άλλα προφίλ, κουράζεσαι να απαντάς και πάνω από όλα μισείς την προκάτ επικοινωνία. Θέλεις ανάσες, παύσεις και συναίσθημα και το βασικότερο να το βλέπεις και να το ακούς. Θέλεις πολύ απλά οι λέξεις να αποκτούν λόγο. Για αυτό θα κάνω επανάσταση (εκτός από σαματά) θα σβήσω τα χνάρια μου από το facebook και έτσι θα μάθω ποιός πραγματικά θέλει να με βρει ή έστω θέλει να μου πει ένα «γεια»! Και σίγουρα αυτό θα το εκτιμήσω περισσότερο από το να με κάνεις add …

08

0 Γυναικολογικά άγυναικολογικάγυναικολογικά

Στις 4 Δεκεμβρίου ξεκίνησε η εκδίκαση της υπόθεσης «Γάμοι στην Τήλο». Το κοσμοϊστορικό γεγονός πως η πατρίδα μας έκανε ένα βήμα μπροστά και, αμέσως μετά, δύο πίσω, περνά στα ψιλά γράμματα της επικαιρότητας. Σύμφωνα με την επιταγή της τηλεθέασης, είναι σημα-ντικότερα τα «πρωτόγνωρα» υπουργικά σκάνδαλα, τα ολυμπιακά ακί-νητα, οι χρηματιστές μοναχοί, οι νομάρχες και άλλα ηθικά παράσιτα.

Από μία πλευρά, είναι ελπιδοφόρο να βλέπουμε επιτέλους τους ανθρώπους να μην ασχολούνται με τη σε-ξουαλικότητα των διπλανών τους. Είναι ευχάριστο να αναγνωρίζουμε, στα πρόσωπα των συμπολιτών μας, την εξοικείωση με το διαφορετικό, έστω κι αν προέρχεται όχι από την αποδοχή, αλλά από την απασχόληση με κάτι πιο «πιασάρικο». Ίσως, μακροπρόθεσμα να λειτουργήσει σαν την υπνοπαιδεία -ώσπου να βγούμε από τον ύπνο, θα έχουμε ήδη εκπαιδευτεί. Και, ίσως, αυτό να ήταν το καταλληλότερο ήρεμο πέρασμα από τον ρατσιστικό μεσαίωνα προς τη φωτισμένη αναγέννηση της αξιοπρέπειας. Σχεδόν, χωρίς να το πάρει χα-μπάρι κανείς. Από την άλλη, αυτή η παντελής αδιαφορία υπογραμμίζει την τρομακτική έλλειψη συνείδησης του νεοέλ-ληνα, όταν κάθε σημαντική εξέλιξη τριγύρω συμβαίνει υπό την αιγίδα της απάθειάς του. Όταν φωνάζει την πρώτη μέρα, για να ξεχάσει κιόλας την επόμενη. Κάποιος είπε πως η μνήμη στην Ελλάδα διαρκεί τέσσερις μέρες, ή μήπως θυμάμαι λάθος?

Πριν από πέντε χρόνια, πριν ακόμη φάει το πρόστιμο των 100.000 ευρώ ο τηλεοπτικός Παπακαλιάτης, το να σκεφτόταν κάποιος πως σύντομα θα γινόταν πολιτικός γάμος ομοφύλων στην Ελλάδα, θα ήταν το λιγό-τερο επιστημονική φαντασία. Πόσο μάλλον, σε ένα μικρό και σχεδόν ξεχασμένο νησί του Αιγαίου· αυτό θα ξεπερνούσε και το πιο φιλόδοξο σενάριο (σε τέτοιο βαθμό, που, σήμερα, σε κάνει δυστυχώς να σκέφτεσαι μήπως συνέβη για τουριστικούς μονάχα λόγους). Με την είδηση, λοιπόν, πως τελέστηκαν δύο τέτοιοι γάμοι στην Τήλο, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου με τον ενθουσιασμό και τη δύναμη ωστικού κύματος -που, όμως, εν τέλει, έσβησε άδοξα στην ακτογραμμή της τηλεθέασης. Πού είναι ο χαμός που φανταζόμασταν? Πού είναι οι αφορισμοί, οι παθιασμένες διαδηλώσεις μπροστά στα δικαστήρια, οι λαϊκές εκπομπές με τους

Η κοινωνία αντιλαμβάνεται τη σημαντικότητα, ακριβώς όπως η τηλεόραση:

με την πώληση(ή, αλλιώς: Σε περίπτωση που δεν το καταλάβατε, σύντομα θα παντρευόμαστε)

08

2 Μήπως είμαστε κρετίνοι; κρετίνοι

έρευνα - επιμέλεια: the straights (e-mail: [email protected])

κακοποιημένους νεαρούς που ψάχνουν τη λύτρωση από την ακολασία? Μέχρι και η Δρούζα κατανόησε τη διαφορά ανάμεσα στην -εξ’ ορισμού- λάθος έκφραση «επιλέγω να είμαι gay» και τη σωστή «είμαι gay». Η Ελ-λάδα σιγεί, όχι από σεβασμό στον πολιτισμό, αλλά από πνευματική νέκρωση. Είναι σχεδόν προφανές πως η απόφαση του Δικαστηρίου θα είναι αρνητική προς την εγκυρότητα των τελεσμένων γάμων και, όπως έχουν ήδη ανακοινώσει τα δύο παντρεμένα ομόφυλα ζευγάρια αλλά κοι οι ομοφυλοφιλικές οργανώσεις στην Ελ-λάδα, θα προωθήσουν το θέμα ως το Στρασβούργο, προκειμένου να κερδίσουν την κρατική αναγνώριση. Ωστόσο, φύλλο δεν κουνιέται. Κανείς δε μιλάει. Στη λέλαπα των «απροσδόκητων» αποκαλύψεων, το μυαλό των Ελλήνων έχει κολλήσει υπνωτισμένο στο Βατοπέδι. Λες κι ανακαλύψαμε μόλις την Αμερική. Πού είναι, λοιπόν, η επανάσταση? Κάποια αντίδραση, έστω αρνητική, θα ήταν καλύτερη από την ανατρι-χιαστική απουσία οποιασδήποτε έκφρασης. Διότι, έτοιμοι δεν είμαστε σίγουρα. Άρα, προφανώς είμαστε απόντες. Βαθειά απορροφημένοι στο μικρόκοσμο ενός δραματικού ψευτοκλίματος, με ορκωτούς, εντεταλ-μένους και ανεξάρτητες επιτροπές.

Επομένως:«Πατέρα…» «Ναι, γιε μου».«Πατέρα, θα παντρευτώ τον Παναγή».«Ποιον? Αυτόν της Εξεταστικής???»

08

3

κρετίνοικρετίνοικρετίνοικρετίνοικρετίνοικρετίνοικρετίνοικρε

Δίλημμα;Έχει πολιτική ευθύνη ο Εφραίμ; «Υπάρχει» λέει ο ένας βουλευτής. «Δεν υπάρχει» αποφαίνεται ο Απόστολος Κακλαμάνης. «Υπάρχει και στο ΠΑΣΟΚ» υποστηρίζει ο Θόδωρος Πάγκαλος. Τελικά σε δυισμό θεολογικού ζητήματος κατέληξε το θέμα.

Αγορές…Τον ΟΤΕ τον πήραν οι Γερμανοί, την Ολυμπιακή το Κατάρ, τα λιμά-νια του Πειραιά και της Θεσσα-λονίκης οι Κινέζοι. Ε, και; Το θέμα είναι τι θα γίνει με τον ΠΑΟΚ και τους Άραβες;

Σύνθημα

Σύνθημα των λιμενεργατών

στις κινητοποιήσεις αρχές του

μήνα «Όλοι στον αγώνα, σε

λίγο θα πουλήσουμε και τον

Παρθενώνα». Αυτός βέβαια έχει

πουληθεί εδώ και χρόνια από την

αρχαιολαγνεία σε μια ιδιότυπη

εσωστρέφεια.ΖοοΣε κάποιο χωριό της ελληνικής

υπαίθρου λίγοι, ευτυχώς (;), τύποι

έπιασαν έναν πελεκάνο και του

ξερίζωσαν τα φτερά, ώστε το

πουλί να μην μπορεί να πετάξει

και να μείνει εκεί ως τουριστικό

αξιοθέατο! Απίστευτο έτσι;

Μετά την οργή και τον εκνευρισμό

που μου προκάλεσε η είδηση,

σκέφτηκα πιο ψύχραιμα… Εμ

τέτοια προβλήματα έχεις σ’ ένα

ζωολογικό κήπο, όταν βάζεις

μαζί τους πελεκάνους με τα …

όρνεα!Νέγρικα

Αυτό που με ανησυχεί κάπως έως

αρκετά, τώρα που ο Ομπάμα διο-

ρίστηκε, είναι μήπως θεωρηθούν

κάπως …ξεπερασμένα τα νέγρικα

(ο γέρο νέγρος Τζιμ κλπ) του Μ.

Λοϊζου… Αλλά, όπως λέει και ο

Τ. Λειβαδίτης για την Γ’ Διεθνή

«εμείς δεν θέλαμε ν’ αλλάξουμε

τον κόσμο απλώς λίγη μουσική

θέλαμε ν’ ακούσουμε…».

Καλώς τον!Φαίνεται ότι ο Ομπάμα επιθυμεί

να αντιγράψει την τακτική του

προκατόχου του τασσόμενος

υπέρ της αύξησης της στρατιω-

τικής δύναμης στο Αφγανιστάν

σύμφωνα με αναλυτές.

Βαθιά ΔημοκρατίαΤα καλύτερα ωστόσο τα είπε ο ίδιος ο Ομπάμα. «Η Αμερική έδειξε τη βαθιά της δημοκρατία, το αμερικανικό όνειρο υπάρχει, ο οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει πρόεδρος στη χώρα της ελπί-δας» και άλλα εξίσου καλά σαν διαφημιστικά έντυπα για λαούς όπως αντιμετωπίζονται αυτοί της Πολυνησίας και της Χαβάης, που καλούνται να κάνουν καριέρα στο πολεμικό ναυτικό για να γνωρίσουν τον κόσμο…(!) τη δεκαετία του ’60.Τώρα βέβαια, η βαθιά δημοκρατία και η ελπίδα θα λιάζονταν και αυτές στη Χαβάη, ανέκαθεν μάλλον, όταν ας πούμε η μητέρα του άνεργη (;) τον γεννούσε στην Ινδονησία, ή όταν γίνονταν οι εισβολές στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ κλπ ή όταν η CIA εγκαθιστούσε χούντες παντού στον κόσμο.Ε, βέβαια το αμερικανικό όνειρο υπάρχει.

08

4 Μπούρκα καμπούρκαμπούρκαμπούρκαμπούρκα

του Νίκου Κλαυδιανού

Γ ι α ν α δ ο ύ μ ε … τ ι θ α δ ο ύ μ ε !

Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ ΗΚ.Θ.Β.Ε.» »

ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

d 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 έως 22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009Λουίτζι Πιραντέλο: ΕΡΡΙΚΟΣ Ε΄

Σκηνοθεσία: Ανδρέας Βου-τσινάς. Κατά τη διάρκεια μιας γιορτής μεταμφιεσμένων, ένας άρχοντας έπεσε από το άλογό του, χτύπησε και έκτοτε έμεινε εγκλωβισμένος στο ιστορικό πρόσωπο το οποίο υποδυόταν κατά τη διάρκεια της γιορτής, τον Ερρίκο Δ’, βασιλιά της Γερμανίας. Ένα τραγικό παιχνίδι μεταμφιέ-σεων και διαρκών ανατροπών αναγκάζει τους ήρωες να ακρο-βατούν ανάμεσα στη λογική και την τρέλα, στην αλήθεια και στο ψέμα, το θέατρο και στη ζωή. Ένα από τα πιο αντιπροσωπευ-τικά έργα της δραματουργίας του Πιραντέλο για το δράμα της προσωπικότητας και τη σχέση του ‘είναι’ και του ‘φαίνεσθαι’.

ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ-ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΣ

d 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008 έως 22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009Μπέρτολτ Μπεχτ: Ο ΚΥΚΛΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΜΩΛΙΑ

Σκηνοθεσία: Σωτήρης Χατζά-κης. Ο κύκλος με την κιμωλία

στον Καύκασο του Μπρεχτ, είναι από εκείνα τα έργα που συγκι-νούν το κοινό και αγαπιούνται από αυτό γιατί το θέμα τους είναι απλό, βαθιά ανθρώπινο, πιστό στον άνθρωπο και στη δημι-ουργική πλευρά του. Ένα λαϊκό παραμύθι, αισθαντικό και κα-θάριο, για τον άνθρωπο που θα γέρνει πότε από δω, πότε από κει, ώσπου να ισορροπήσει ενώνο-ντας τον εαυτό του με το μεγάλο, το πλέον ουτοπικό παραμύθι: τη συλλογική παρουσία και δράση.

d Έως 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2009Ευριπίδης: ΕΛΕΝΗΣκηνοθεσία: Γιάννης Παρα-σκευόπουλος. Το Κ.Θ.Β.Ε. απο-φασίζοντας τη δημιουργία μιας

μόνιμης ‘Νεανικής Σκηνής’ έχει ως στόχο να παρουσιάσει έργα και παραστάσεις που απευθύνονται τόσο σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου όσο και στο ευρύτερο ανήσυχο νεανικό κοινό της πόλης. Στην ‘Ελένη’ ο Ευριπίδης αντιστρέφει τον παραδοσιακό μύθο γράφοντας μια πρωτότυ-πη τραγωδία με έντονα κωμικά στοιχεία. Η Ελένη δεν είναι εδώ η άπιστη σύζυγος που πρόδωσε την πατρίδα της και την έσυρε σε έναν πόλεμο. Στην Τροία πήγε μονάχα το είδωλό της.

ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ

d 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ έως 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Χαρούλα Αποστολίδου: ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΑΣΟΣ ΠΟΥ ΕΡΩΤΕΥ-ΤΗΚΑ;Σκηνοθεσία: Γιώργος Κιουρ-τσίδης. Τι απέγινε άραγε το αθάνατο ζευγάρι μετά από είκοσι χρόνια; Έσβησε αυτός ο θυελλώ-δης έρωτας; Πόσο επηρέασε η Πολιτική τη σχέση τους; Το ‘Βρώ-μικο’ ‘89 ακολουθεί μέχρι σήμερα; Ρωμαίος και Ιουλιέτα για πάντα; Τι μαγείρεψε σήμερα η Βασιλο-μήτωρ Ελισάβετ για τον άνακτα; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα τίθενται και προσπαθούν να βρουν απάντηση στο έργο, ένα έργο παρωδία της ίδιας μας της ζωής. Το έργο τιμήθηκε με το Β’ βραβείο στον διαγωνισμό Νέων Θεατρικών Συγγραφέων του Υπουργείου Πολιτισμού.

08

8 Πολιτισμός ισμόςπολιτισμόςπολιτισμόςπολιτισμός

Κρασοδικείο 1/2

ΟΛΥΜΠΙΟΝ» »

d 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008, 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009ΟΛΥΜΠΙΟΝΠαιδική παράσταση: «Το ρόδο της ερήμου».Στο πλαίσιο του προγράμματος Κόκκινη Κλω-στή. Μέσα από ανάμειχτες τεχνικές αφήγησης, κουκλοθεάτρου, ζωντανής μουσικής, κινημα-τογραφικής προβολής και μαύρου θεάτρου, τα παιδιά και οι συνοδοί τους θα μεταφερθούν στο παλάτι του σοφού σουλτάνου. Εκεί θα τους υποδεχτούν η Σεχραζάντ και η αδελφή της η Ντουναρζάντ που θα τους παρασύρουν με τον Ομάρ και τον Ναζίρ για να ζήσουν μαγικές στιγμές. Στα βάθη της Ανατολής δυο πρίγκιπες, ο Ομάρ και ο Ναζίρ δυο αδέρφια, δυο μικρά πουλιά. Ποιά μοίρα τους παραφυλά; Δυο αδέλ-

φια που αγαπιόντουσαν βαθιά, σε συμφορές μπλεχτήκαν ξαφνικά! Το κισμέτ πάντα νικά! Στο παραμύθι αυτό ανακαλύπτουμε μέσα από την δύναμη της αδελφικής αγάπης, τη σοφία και την αρετή !! Μετά την παράσταση ακολουθεί θεατρι-κό παιχνίδι με την συμμετοχή όλων των παιδιών,

ΧρόνιαΠολλά!

πολιτισμόςπολιτισμόςπολιτισμός

d 1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥCABARET BERLIN – Μουσική στο φουαγιέ

Τραγούδι , αφήγηση: Γεωργία Συλλαίου. Πιάνο: Στέργιος Βα-λιούλης. Συντονισμός παράστα-σης: Σάκης ΠαπαδημητρίουΑπό το βερολινέζικο καμπαρέ στις σκοτεινές μπαλάντες του Τομ Γουέιτς.Το Καμπαρέ Μπερλίν είναι μια δραματοποιημένη παράσταση που ξεκινά από τα αλησμόνητα τραγούδια της Μάρλεν Ντίντριχ, τις συνθέσεις των Κουρτ Βάιλ και Φρίντριχ Χολάντερ, αλλά και άλλων, λιγότερο γνωστών συνθετών της εποχής του Μεσο-πολέμου.

d 5, 6, 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥΤα αυριανά αστέρια του θεά-τρου Μαρτίνσκι – Χορός στο θέατροΑπό το 2000 η περίφημη πρώτη χορεύτρια του Θεάτρου Μα-ρίνσκι, Αλτινάι Ασιλμουράτοβα, ανέλαβε τη Διεύθυνση της Ακαδημίας, φέρνοντας τη δική της αισθητική και σφραγίδα. Πρόεδρος της Ακαδημίας είναι η Βέρα Ντοροφέγιεβα. Το μέλλον του χορού υποκλί-

νεται στους εκλεκτούς που θα βρεθούν στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Απολαύστε τη μαγεία του χορού. Ζήστε κι εσείς από κοντά τους κορυφαίους χορευτές του αύριο … σήμερα.

d 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Τα κουαρτέτα του Μπετό-βεν – Κύκλος εκπαιδευτικών προγραμμάτωνΑπό το Νέο Ελληνικό Κουαρτέ-το: Γιώργος Δεμερτζής (βιολί), Δημήτρης Χανδράκης (βιολί), Αγγέλα Γιαννάκη (βιόλα) και Άγγελος Λιακάκης (βιολοντσέ-λο)

d 13, 14, 15, 16, 17 ΔΕΚΕΜ-ΒΡΙΟΥΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ με Παραμυθένια ΜουσικήΔύο από τα πιο γνωστά παρα-μύθια για παιδιά, Τα τρία μικρά γουρουνάκια και Ο Χιονάνθρω-πος, με μουσική, αφήγηση και εικόνες. Με τη συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Θεσσαλονίκης.

d ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑ-ΡΟ – Χριστουγεννιάτικα τρα-γούδια από όλη την Ευρώπη.Γκαλά Χριστουγέννων για τα παιδιά του ΕΛ.Ε.Π.Α.Π.Με το σύνολο πνευστών «Melos Brass» και τη χορωδία «Boni Pueri».

ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» »

βασισμένο σε ανατολίτικους μουσικούς ρυθμούς! Η μαγευτική φιγούρα της Μυρτώς Δημητρίου και η πλούσια μουσική υπόκρου-ση (κιθάρα, κρουστά, πλήκτρα), με την υποστήριξη των λοιπών συντελεστών σκορπούν κέφι και χαρά σε μικρούς και μεγά-λους. Χρώμα, ρυθμός, παιχνίδι, γνώση και αγάπη συνοψίζουν τη συνταγή του καινοτόμου αυτού

προγράμματος. Οι παραστάσεις γίνονται κατόπιν συνεννοήσεως (ραντεβού) με τα σχολεία, στην 450 θέσεων αίθουσα «Ολύμπιον», (Αριστοτέλους 10, ισόγειο για την εύκολη πρόσβαση των θεατών), μεταξύ των ωρών 10π.μ. και 14μ.μ. Η διάρκεια κάθε εκδή-λωσης είναι περίπου 90΄. Τιμή εισιτηρίου: 7 € ανά μαθητή.

09

0 Πολιτισμός ισμόςπολιτισμόςπολιτισμόςπολιτισμός

d ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥΗ θεατρική ομάδα «ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ» παρουσιάζει κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυρια-κή και ώρα 21:00 μονόπρακτα της Ελληνικής και Ξένης Δραμα-τουργίας στο δικό της ιδιόκτητο χώρο.Μπορείτε να ταξιδέψετε στο μαγικό κόσμο του Θεάτρου απολαμβάνοντας το ποτό σας και μετά την παράσταση να παραμείνετε στο καφέ θέατρό ακούγοντας μουσική. Για το μήνα Δεκέμβριο έχουν προγραμματι-

στεί οι ακόλουθες παραστάσεις.

d 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ«Διακοπή Ρεύματος» του Κώ-στα Μουρσελά«Ένα Ηλιόλουστο Πρωινό» των Αδελφών ΚιντερόΕρμηνεύουν: Κώστας Τζιούρ-τζιας- Φανή Χατζημπάρμπα

d 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ«Ο Εραστής» του Χάρολντ ΠίντερΔιασκευή: Μαρία Μπαλτατζή

Ερμηνεύουν: Χάρης Δεληνικό-πουλος - Μαρία Μπαλτατζή

d 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ«Διακοπή Ρεύματος» του Κώ-στα Μουρσελά«Ένα Ηλιόλουστο Πρωινό» των Αδελφών ΚιντερόΕρμηνεύουν: Κώστας Τζιούρ-τζιας- Φανή Χατζημπάρμπα

d 19-20 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ«Με το Νόμο» της Κωστούλα ΜητροπούλουΕρμηνεύει: Μαρία Μπαλτατζή«Η Αληθινά Δυνατή» της Μαρί-ας Μπαλτατζή Ερμηνεύουν: Παναγιώτα Γαλα-ζούλα - Μαρία Μπαλτατζή

d 26-27 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ«Με το Νόμο» της Κωστούλα Μητροπούλου«Η Αληθινά Δυνατή» της Μαρί-ας ΜπαλτατζήΕρμηνεύουν: Παναγιώτα Γαλα-ζούλα - Μαρία ΜπαλτατζήΣκηνοθεσία Μονοπράκτων: Μαρία Μπαλτατζή

Διεύθυνση: Ολύμπου 88 (Αρχαία Αγορά) ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 272.909 Κιν.: 6974 195.079e-mail:info@ politeiatheatrou.grwww.politeiatheatrou.gr

ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ» »

09

1

πολιτισμόςπολιτισμόςπολιτισμόςπολιτισμόςπολιτισμόςπολιτι

Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν ΑΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ» »

ΟΛΥΜΠΙΑ

d 20, 21, 23, 26, 27, 28, 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 και 2, 3, 4, 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009ΡΙΓΚΟΛΕΤΟ, όπερα του Τζουζέ-πε ΒέρντιΣκηνοθεσία – Σκηνικά – Κοστού-μια: Νίκος ΠετρόπουλοςΜια από τις μελωδικότερες όπερες, ενώ το ποιητικό κείμενο που είναι εμπνευσμένο από το θεατρικό έργο «Ο βασιλιάς δια-σκεδάζει» του Βίκτορα Ουγκό, είναι γεμάτο έντονα συναισθή-ματα.

ΑΚΡΟΠΟΛ

d Από 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008 έως 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2009ΟΙ ΑΠΑΧΗΔΕΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Σκηνοθεσία: Ισίδωρος ΣιδέρηςΜια από τις πιο δημοφιλείς οπερέτες που γνώρισε την αποθέωση όταν πρωτοπαίχτηκε

στην Αθήνα το 1921. Φέρνει τη σφραγίδα του Νίκου Χατζηαπο-στόλου, ενός από τους κυριότε-ρους εκπροσώπους του είδους. Έργο ελληνικό και λαϊκό, κινείται ανάμεσα στην ηθογραφία και το κωμειδύλλιο, σε μια εποχή ρομα-ντισμού λίγο πριν τη Μικρασιατι-κή Καταστροφή.

d 7, 8, 10, 11, 13, 14, 15 ΦΕ-ΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009ΖΙΖΕΛΜουσική: Αντόλφ Αντάμ.Χορογραφία: Ιρέκ Μουχαμέ-ντοφ. Μπαλέτο βασισμένο στον Μορίς Πετιπά, σύμφωνα με τους Ζαν Κοραλί και Ζιλ Περό.

ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ» »

d 19, 20, 21, 22, 23, 25 ΔΕ-ΚΕΜΒΡΙΟΥΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣΑπό το Εθνικό Μπαλέτο της Κούβας το διάσημο έργο

του Μιγκέλ Θερβάντες. Μια παράσταση σαν παραμύθι που έχει γυρίσει όλον τον κόσμο, σε χορογραφία της Αλίσια Αλόνσο.

d 24, 27, 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΚΑΙ 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009ΤΑΝΧΩΥΖΕΡ, όπερα του Ρί-χαρντ ΒάγκνερΣκηνοθεσία: Γκράχαμ ΒικΧορογραφία: Ρον ΧάουελΗ ρομαντική όπερα του Ρίχαρντ Βάγκνερ μετά από 40 χρόνια, παρουσιάζεται από την Εθνική Λυρική Σκηνή.

d 8, 9, 10, 11 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009ΚΟΚΚΙΝΗ ΖΙΖΕΛΗ ιστορική χορογραφία του Μπόρις Άιφμαν σε μουσική Μπιζέ, Τσαϊκόφσκι, Σνίτκε από τα μπαλέτα Μπόρις Άιφμαν της Αγίας Πετρούπολης.

09

2 Πολιτισμός σμόςπολιτισμόςπολιτισμόςπολιτισμός

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι το σχολείο ανέ-καθεν είχε την ευθύνη, όχι μόνο για την πνευματική καλ-λιέργεια των νέων, αλλά και για τη συμμετοχή τους στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα. Είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας στην οποία πρόκειται να ενταχθούν οι νέοι μετά την ενηλικίωσή τους. Δεδομένου ότι οι σημε-ρινοί νέοι προορίζονται να ζήσουν σε μια ενωμένη Ευ-

ρώπη δίχως σύνορα, όπου θα μπορούν να κινούνται ελεύθερα, να εργάζονται, ή ακόμη και να εγκαθίστα-νται μόνιμα σε άλλες ευ-ρωπαϊκές χώρες, κρίνεται απαραίτητο η παιδεία να αποκτήσει ευρωπαϊκή δι-άσταση σε όλες τις βαθμί-δες της. Η καλλιέργεια της

ευρωπαϊκής συνείδησης λοιπόν μπορεί να γίνει πράξη, μόνο εάν η παιδεία επιδιώξει την υλοποίηση ορισμένων νέων στόχων.Ένας πρώτος στόχος είναι φυσικά η γνωριμία των μα-θητών (από την πρωτοβάθμια ίσως εκπαίδευση) με την ιδέα της ευρωπαϊκής ένωσης, την ιστορία της, τους στόχους της, τη θέση της στο σύγχρονο κόσμο, τα δικαι-ώματα και τις υποχρεώσεις των Ευρωπαίων πολιτών. Η οικειότητα με τα χαρακτηριστικά και τις δομές της ευ-ρωπαϊκής Ένωσης θα αποτελέσει τη βάση για ένα από τα επόμενα σημαντικά βήματα, την ουσιαστική γνωριμία με τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς. Η τελευταία καθίσταται δυνατή μέσω της επαφής με γλώσσες άλλων λαών. Η γλωσσομάθεια ως γνωστόν, όχι μόνο συμβάλλει στην επικοινωνία, αλλά βοηθά στην γνωριμία με την ιστορία, τη θρησκεία, την κουλτούρα του κάθε λαού. Η επαφή αυτή αναπόφευκτα θα οδηγή-σει στην αμοιβαία κατανόηση, την ανεκτικότητα και το σεβασμό των διαφορών και των ιδιαιτεροτήτων κάθε λαού. Κρίνεται αναγκαία λοιπόν η ποιοτική αναβάθμιση της διδασκαλίας των ξένων γλωσσών στα σχολεία και πιθανόν και η εισαγωγή και άλλων ξένων γλωσσών στο πρόγραμμα σπουδών. Ο ηθικοπλαστικός χαρακτήρας της ελληνικής εκπαί-δευσης θεωρείται δεδομένος. Ωστόσο, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος αδήριτη προβάλλει η ανά-γκη καλλιέργειας εκείνων των αξιών που θα ενισχύουν τη διάθεση για συνεργασία όπως ο αλληλοσεβασμός, η ισότητα, η ανεκτικότητα, η αλληλεγγύη, ο διάλογος και

Η ευρωπαϊκή διάσταση της

παιδείας

09

4 Εκπαίδευση κπαίδευσηεκπαίδευσηεκπαίδευση

του Παύλου Κομιανού και της Παναγιώτας Μπαλλάς

Με την ευγενική χορηγία από τα φροντιστήρια

άλλα. Με άλλα λόγια η καλλιέργεια του δημοκρατι-κού πνεύματος στην παιδεία σε εθνικό επίπεδο θα αποτελέσει τη βάση για την αρμονική συνύπαρξη και συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, η επικοινωνία με μαθητές ξένων χωρών, μέσω των αμοιβαίων ανταλλαγών, της συμμετοχής σε κοινούς διαγωνισμούς ή της χρήσης των νέων τεχνολογιών και κυρίως του διαδικτύου, θα συμβάλ-λει στην ελεύθερη διακίνηση και ανταλλαγή ιδεών, προβληματισμών και εμπειριών. Η επαφή αυτή, επί-σης, θα βοηθήσει έμπρακτα τους μαθητές να κατα-νοήσουν τις ομοιότητές τους, τα κοινά-ενοποιητικά πολιτισμικά στοιχεία που συνθέτουν τον δυτικοευ-ρωπαϊκό πολιτισμό. Ως προς τους στόχους τέλος, κρίνεται απαραίτητη η γενικότερη αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συ-στήματος σε υλικοτεχνικό και διδακτικό επίπεδο, προκειμένου οι νέοι μας να είναι καλύτερα προ-ετοιμασμένοι απέναντι στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται, περισσότερο ανταγωνιστικοί στο απαιτητικό ευρωπαϊκό περιβάλλον. Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, η περιορισμένη εξειδίκευση, η αδυναμία εξοικείωσης με τις νέες τεχνολογίες, απο-

τελούν απειλή για την ομαλή ένταξη των νέων στην Ευρώπη του μέλλοντος. Όλα τα παραπάνω όμως θα πρέπει να πραγματω-θούν χωρίς φυσικά να βλαφθούν συστατικά της εθνι-κής παιδείας, όπως είναι η επαφή με την παράδοση, η χρήση της γλώσσας μας και η καλλιέργεια της εθνι-κής συνείδησης. Τα τελευταία αποτελούν συνεκτικά στοιχεία κάθε λαού τα οποία, όχι μόνο πρέπει να δι-ατηρηθούν, αλλά επιπλέον είναι απαραίτητο να γίνει συνείδηση ότι η επιτυχής πορεία της ευρωπαϊκής ένωσης έγκειται στην αρμονική συνύπαρξη διαφο-ρετικών στα χαρακτηριστικά τους λαών. Η ενιαία Ευρώπη ως οικονομική, τεχνολογική, πολι-τική και πολιτιστική δύναμη μοιραία θα διαδραματί-σει στο μέλλον σημαντικότατο ρόλο τόσο σε εθνικό επίπεδο -για τα μέλη της- όσο και σε παγκόσμιο επί-πεδο. Εάν ο ρόλος αυτός θα είναι θετικός ή αρνητι-κός, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εσωτερική συνοχή, την αρμονική συνύπαρξη και συνεργασία των λαών της, καθώς και τη δυνατότητα προσαρ-μογής της σε έναν ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο. Αναμφίβολα, ο ακρογωνιαίος λίθος για την επίτευξη όλων των παραπάνω είναι η παιδεία.

09

5

εκπαίδευσηεκπαίδευσηεκπαίδευσηεκπαίδευσηεκπαίδευσηε

Θέατρα - ΣινεμάΘΕΑΤΡΑ

ΕΓΝΑΤΙΑΠατρ. Ιωακείμ 1 – Πλατεία Αγίας Σοφίας, τηλ.: 2310-225.172

ΚΘΒΕ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟΠλατεία Λευκού Πύργουτηλ.: 2310-288.000

ΦΛΕΜΙΓΚΜισραχή 15, τηλ.: 2310-812.000

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΑΜΑ-ΡΙΑΣ “ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ”Μεταμορφώσεως 7-9Καλαμαριά, τηλ.: 2310-458.591

ΑΝΕΤΟΝΠαρασκευοπούλου 42τηλ.: 2310-869.869

ΘΕΑΤΡΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝΕθν. Αμύνης 2τηλ.: 2310-223.528

ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ – ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΣΚολοκοτρώνη 25-27Σταυρούπολη, τηλ.: 2310-288.000

ΠΑΛΛΑΣΛεωφ. Νίκης 73τηλ.: 2310-589.166

ΠΑΡΑΘΛΑΣΗΚασσάνδρου 132τηλ.: 2310-216.567

ΛΑΜΠΙΟΝΙΑγάθωνος 31, Ξηροκρήνητηλ.: 2310-749.259

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΥΚΕΩΝΚομνηνών 38, Συκιέςτηλ.: 2310-679.125, 2310-638.058

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣΛαγκαδά 221 & Χρ. Σμύρνης, Σταυρούπολη, τηλ.: 2310-605.447

ΝΕΜΕΣΗΔελφών 176, τηλ.: 2310-326.230

ΠΑΙΔΙΚΑ ΘΕΑΤΡΑ

ΑΜΑΛΙΑ (Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης»)Αμαλίας 71, τηλ.: 2310-821.483

ΕΓΝΑΤΙΑΠατρ. Ιωακείμ 1 – Πλατεία Αγ. Σοφίας, τηλ.: 2310-225.172

ΣΟΦΟΥΛΗΤραπεζούντος 5 & ΣοφούληΚαλαμαριά, τηλ.: 2310-423.925

ΦΛΕΜΙΓΚΜισραχή 15, τηλ.: 2310-812.000

ΧΑΝΘ ΜΙΚΡΗ ΑΥΛΑΙΑΠλατεία ΧΑΝΘτηλ.: 2310-241.007

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ – ΤΑΣΟΣ ΣΤΑΪΚΟΠΟΥΛΟΣ TASTA ΑΕΒΕΕθν. Αμύνης 2τηλ.: 2310-262.051, 270.073

ΒΑΚΟΥΡΑΙωάννου Μιχαήλ 8τηλ.: 2310-233.665

VILLAGE CENTRE11ο χλμ. Λεωφ. Θεσσαλονίκης – Αεροδρομίου, τηλ.: 2310-499.999

VILLAGE CENTER COSMOS11ο χλμ. Θεσσαλονίκης – Μουδανιών

ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝΒασ. Όλγας 150τηλ.: 2310-831.565

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝΦιλ. Εταιρίας 44 & Δ. Μαργαρίτητηλ.: 2310-261.727

ODEON ΠΛΑΤΕΙΑΕμπορικό Κέντρο, Τσιμισκή 43τηλ.: 2310-290.290

ΟΛΥΜΠΙΟΝΑριστοτέλους 10τηλ.: 2310-378.404

STER CINEMAS ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΕμπορικό Κέντρο Μακεδονίατηλ.: 2310-469.300, 469.310

STER CINEMAS CITY GATEΕμπορικό Κέντρο City Gateτηλ.: 2310-469.300, 469.310

ΡΑΔΙΟ ΣΙΤΥΠαρασκευοπούλου 9τηλ.: 2310-824.970

ΦΑΡΓΚΑΝΗΑγ. Παντελεήμονα 10τηλ.: 2310-960.063

09

6 Xρήσιμα infos infosχρήσιμαinfosχρήσιμαinfos

ww

w.t

wo

yello

wfe

et.g

r

ΑΠΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΡΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣΟρφανίδου 1, ΤΚ 546 26 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 544.627, Fax: 2310 531.116e-mail: [email protected], www.marinidis.gr

Κάθε επαγγελματίας αγωνίζεται να επιτύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.Τις περισσότερες φορές, αυτό το εξασφαλίζει μια σωστή συνεργασία.

έχετε υψηλές απαιτήσεις;

‘‘ ‘‘

Ρώμη-ΦλωρεντίαΗ «αιώνια πόλη» συναντά «το λίκνο της Αναγέννησης»

Η αιώνια πόλη, όπως έχει καθιε-ρωθεί στη συνείδηση όλων μας, είναι η πόλη που ξεχωρίζει για τη φινέτσα, τη μόδα, το καλό γούστο, την πλούσια αγορά, τις πιάτσες, τις φοντάνες, τις τρατορίες, τα γραφι-κά καφέ αλλά και για τον τρόπο που συνδυάζει τη γοητεία του πα-λιού με τον μοντέρνο τρόπο ζωής.

Είναι η πόλη της τέχνης και της κουλτούρας, όπου μεγαλούργησαν οι Δάσκαλοι της Αναγέννησης Ντα Βίντσι, Μιχαήλ Άγγελος, Ραφαέλο, Μποτιτσέλι και πολλοί άλλοι. Μια πόλη που συνδυάζει το παρελθόν με το παρόν. Και… δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από τη Ρώμη, που δέ-χεται κάθε χρόνο είκοσι εκατομμύρια επισκέπτες από κάθε γωνιά της γης για να τους βάζει σε διλήμματα του τύπου: Βόλτα στα αξιοθέατα ή ακατάπαυστο shopping; Βαλεντίνο ή Αρμάνι; Πιάτσα ντι Σπάνια ή Φοντάντα ντι Τρέβι; Καπουτσίνο ή εσπρέσσο;

09

8 Ταξίδι ταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδι

της Ευαγγελίας Μητσακοπούλου

Ρώμη-Φλωρεντία

Τα αξιοθέατα Δεν είναι τυχαίο που χαρακτηρίζεται ως ένα απέραντο μουσείο! Το ιστορικό κέντρο της Ρώμης είναι ένας ενιαίος αρχαιολογικός χώρος με μνημεία από πολλές ιστορικές περιόδους (αρχαιότητα, Μεσαίωνας, Αναγέννηση αλλά και μεταγενέστερα). Η ΟΥΝΕΣΚΟ το έχει ανακηρύ-ξει μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Ως τέτοιο μνημείο αναγνωρίζεται επίσης και το Βατικανό.Σας προτείνουμε να γνωρίσετε τα σημαντικότερα.Το Κολοσσαίο ή Amphitheatrum Flavium ήταν ένα επιβλητικό αμ-

φιθέατρο στη Ρώμη χωρητικότη-τας 50.000 θεατών. Είναι ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστικά αξιοθέατα της σύγχρονης Ρώμης. Ο Πάπας το επισκέπτεται κάθε Μεγάλη Παρασκευή, στη μνήμη των χριστιανών μαρτύρων.Το Πάνθεον, ναός αφιερωμένος στους θεούς της Αρχαίας Ρώμης, είναι ένα από τα καλύτερα διατη-ρημένα κτίρια της αρχαιότητας. Η Ρωμαϊκή Αγορά (Forum Romanum) αποτελούσε το κέ-ντρο των δραστηριοτήτων της Ρώμης την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εκεί βρίσκεται και η Αψίδα του Σεπτίμιου Σεβήρου. Η Καπέλα Σιστίνα (Cappella Sistina), με αναγεννησιακές τοιχο-γραφίες και τη διάσημη οροφή του Μιχαήλ Άγγελου, είναι ένα παρεκ-κλήσι του Αποστολικού Μεγάρου, της επίσημης κατοικίας του Πάπα, στην πόλη του Βατικανού. Αναγέρ-θηκε από τον Πάπα Σίστο Δ΄ στον οποίο οφείλει και το όνομα αλλά η φήμη του βασίζεται στην αρχιτε-κτονική και στο διάκοσμό του. Εί-ναι ζωγραφισμένο εξ ολοκλήρου με τοιχογραφίες μεγάλων καλλι-τεχνών της Αναγέννησης, μεταξύ των οποίων ο Μιχαήλ Άγγελος, ο οποίος φιλοτέχνησε τη θρυλική οροφή του. Η Καπέλα Σιστίνα είναι ο χώρος όπου τελούνται θρησκευ-τικές διοικητικές δραστηριότητες, και κυρίως το κονκλάβιο, βάσει του οποίου εκλέγεται νέος Πάπας.Η Βασιλική του Αγίου Πέτρου βρίσκεται στο Βατικανό και είναι χτισμένη πάνω από το σημείο ταφής του Απόστολου Πέτρου. Μπορεί να χωρέσει 60.000 άτο-μα ενώ με τη συνολική έκταση ολόκληρου του αρχιτεκτονικού συγκροτήματος αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες του κό-σμου.

09

9

ταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδι

Ακριβώς μπροστά από την επιβλητική πρόσοψη της βασιλικής, απλώ-νεται η πλατεία του Αγίου Πέτρου, η οποία πλαισιώνεται από τους δύο ημικυκλικούς βραχίονες της βασιλικής. Είναι δημιουργία του Ιτα-λού αρχιτέκτονα και γλύπτη Μπερνίνι. Η κατασκευή της ξεκίνησε το 1655 και ολοκληρώθηκε το 1667. Έχει μέγιστο πλάτος 240 μέτρων, ενώ το μέγιστο μήκος της φτάνει τα 340 μέτρα. Οι ελλειπτικές κιονοστοιχίες που πλαισιώνουν την πλατεία αποτελούνται από συνολικά 284 κίονες σε δωρικό ρυθμό, ο καθένας 15 μέτρα ψηλός.Στο κέντρο της πλατείας ορθώνεται ένας 25 μέτρα ψηλός οβελίσκος, που προέρχεται από το τσίρκο του Νέρωνα, στο οποίο μαρτύρησε ο Απόστολος Πέτρος. Λέγεται ότι στη βάση του οβελίσκου υπάρχει στά-χτη του Καίσαρα, ενώ στην κορυφή του λέγεται ότι βρίσκονται κομμά-τια από τον Τίμιο Σταυρό. Ο οβελίσκος ζυγίζει 322 τόνους.Η Σκαλινάτα στην Πιάτσα ντι Σπάνια. Η Σκαλινάτα (Scalinata di Trinità dei Monti) αποτελεί ένα από τα διασημότερα αξιοθέατα της Ρώμης και εδώ και αιώνες αποτελεί κλασικό τόπο συναντήσεων τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους πολυάριθμους τουρίστες. Πρόκει-ται για μια μεγαλοπρεπή σκάλα που συνδέει την Πιάτσα ντι Σπάνια με ένα πλάτωμα μπροστά στην πρόσοψη της γαλλικής εκκλησίας Τρινιτά ντέι Μόντι. Η θέα της πόλης από το πλάτωμα αυτό είναι πανοραμική και πολύ όμορφη. Τους ανοιξιάτικους μήνες, η Σκαλινάτα στολίζεται με γλάστρες από ανθισμένες αζαλέες.Η σκάλα συνδυάζει τόσο ευθεία τμήματα όσο και καμπύλες και έχει μια θεατρική αίσθηση. Έχει συνολικά 138 σκαλιά. Το fleur-de-lys, σύμβολο των Βουρβόνων και τα σύμβολα του Πάπα εναλλάσσονται προσεκτι-κά στις ανάγλυφες λεπτομέρειες. Στην κορυφή της δεσπόζει η Τρινιτά ντέι Μόντι με τα δίδυμα καμπαναριά της, ενώ στη βάση υπάρχει μια χαμηλή κρήνη γνωστή σαν Κρήνη της Μπαρκάτσια (άχρηστο, παλιό καράβι). Η Σκαλινάτα αποτελεί μέχρι και σήμερα μεγάλο πόλο έλξης τουριστών και είναι σχεδόν μόνιμα γεμάτη κόσμο, όπως και η γύρω περιοχή, μια από τις κεντρικότερες της παλαιάς πόλης.Το μπαρόκ συντριβάνι Φοντάνα ντι Τρέβι (Fontana di Trevi) όπου πρέ-πει, σύμφωνα με την παράδοση, να κάνετε μία ευχή και να ρίξετε ένα

νόμισμα για να πραγματοποιηθεί. Σημειώστε ότι τα μουσεία στη Ρώμη είναι ελεύθερα την τελευ-ταία Κυριακή κάθε μήνα. Και φυσι-κά μη παραλείψετε να δοκιμάσε-τε, σε οποιαδήποτε πλατεία, τον καπουτσίνο (με 1.20 ευρώ) και τις περίφημες αυθεντικές πίτσες.Αξίζει να επισκεφτείτε επίσης τη βίλλα Μποργκέζε, το Αυρηλιανό τείχος, τη θρυλική βία Βένετο (Via Veneto), έναν από τους ωραιότε-ρους δρόμους της Ευρώπης όπου διαδραματίζονταν οι σκηνές της Dolce Vita του Fellini, την πλατεία του Τρίτωνα, την πιάτσα Βενέ-τσια με το ομώνυμο ιστορικό παλάτσο, το λόφο του Καπιτωλίου με τη σκάλα των Διόσκουρων, τις αυτοκρατορικές αγορές, το Μα-μερτίνουμ (φυλακή των Αποστό-λων Πέτρου και Παύλου), το Μέγα Ιππόδρομο και το νησί Τεβερίνα.Θαυμάστε την περίφημη πλατεία Ναβόνα με τα κατάφωτα ιστορι-κά μνημεία της πόλης και τα πανέ-μορφα συντριβάνια ή απλά κάντε ένα περίπατο στα στενά γραφικά δρομάκια της περιοχής του Τρα-στέβερε, τη γειτονιά στις όχθες του Τίβερη όπου χτυπάει η καρ-διά της βραδινής διασκέδασης της πόλης.

Φλωρεντία


Το βράδυ δειπνήστε με ή χωρίς συνοδεία τενόρων σε ένα από τα πολλά εστιατόρια της πιάτσας Ναβόνε. Μην παραλείψετε να γνωρίσετε την περί-φημη Piazza di Spagna (Πιάτσα ντι Σπά-νια) με τους εμπορικούς δρόμους της (Via Condotti) και τους διάσημους οίκους μό-δας ή να δοκιμάσετε γνήσιο ιταλικό καφέ στα υπαίθρια μπαρ. Στις γραφικές τρατο-ρίες γύρω από την Piazza di Spagna, (Πιά-τσα ντι Σπάνια) μπορείτε να απολαύσετε τη γευστική ιταλική κουζίνα.

Φλωρεντία Αν ταξιδέψετε τριακόσια περίπου χιλιόμε-τρα θα βρεθείτε στο «λίκνο της Αναγέν-νησης», την υπέροχη Φλωρεντία. Η τέχνη και ο χρόνος συνεργάστηκαν αρμονικά για να δημιουργήσουν τα αριστουργήμα-τα που διαθέτει η πόλη. Στο κέντρο της βρίσκεται ο περίφημος καθεδρικός ναός Ντουόμο με το θαυ-μαστό τρούλο, αφιερωμένος στην Πανα-γία. Δίπλα ακριβώς βρίσκεται το μεγάλο κωδωνοστάσιο που κτίστηκε το 1334 από τον Τζιότο και συμπληρώθηκε από τον Ανδρέα Πιζάνο. Στην ίδια πλατεία θα βρείτε και το μουσείο της μητρόπολης με θαυμάσια γλυπτά καθώς και το οκτάγωνο μαρμάρινο Βαπτιστήριο που κτίσθηκε πιθανώς τον 7ο αιώνα.Νοτιότερα, ολόγυρα από την πλατεία «Πιάτσα ντέλλα Σινιορία», που αποτελεί και το κέντρο της πολιτικής κίνησης της πόλης αξίζει να δείτε το ομώνυμο «Παλά-τσο ντέλλα Σινιορία», γνωστότερο και ως «Παλάτσιο Βέκκιο», που κτίσθηκε το 1298 με τον χαρακτηριστικό πύργο ύψους 95 μ., καθώς και το μουσείο «Λόντζα ντέι Λάντσι» με αξιόλογα γλυπτά. Μεταξύ των δύο βρίσκεται το τριώροφο «Παλά-τσιο ντέλι Οφφίτσι». Από εκεί αρχίζει ανηφορική οδός που, μέσω της παλαιάς γέφυρας «Πόντε Βέκκιο» πάνω από τον ποταμό, οδηγεί στο «Παλάτσιο Πίττι», που άρχισε να κτίζεται τον 19ο αιώνα και αποτελεί σήμερα μουσείο - πινακοθήκη με θαυμάσιες συλλογές έργων, μεταξύ

«Φοντάνα ντι Τρέβι»

«Βασιλική του Αγίου Πέτρου»

«Κολοσσαίο»

101

ταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδιταξίδι

Με την ευγενική χορηγία από τo

των οποίων περιλαμβάνονται 700 αυτοπροσωπογραφίες διάσημων ζωγράφων. Πίσω ακριβώς εκτεί-νονται οι περίφημοι κήποι Μπό-μπολι.Στα δυτικά βρίσκονται η «Σά-ντα Μαρία Νοβέλλα», από τους ωραιότερους ναούς (1278), καθώς και οι ναοί της Αγίας Τριάδας, γοτθικός του 13ου αιώνα, των Αγί-ων Αποστόλων, 11ου αιώνα, και της «Σάντα Μαρία Ματζόρε», γοτθικός του 13ου επίσης αιώνα. Βόρεια θα βρείτε τον περίφημο ναό του Αγίου Λαυρεντίου, ένα από τα πιο θαυμαστά μνημεία της Ιταλίας με αμύθητης αξίας αρι-στουργήματα, τη Μονή που πε-ριέχει τη γνωστή και ανεκτίμητη Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη των Μεδίκων, την Ακαδημία Καλών Τεχνών, το Πανεπιστήμιο της

πόλης, το ναό του Αγίου Μάρκου καθώς και το ομώνυμο μοναστήρι με πολύτιμη βιβλιοθήκη. Στη πλατεία του Αγίου Μάρκου βρίσκεται το ιστορικό βρεφοκομείο «Σπεντάλε ντέλι Ινοντσέτι» οι αψίδες του οποί-ου φέρουν ανάγλυφα βρέφη. Ανατολικά απλώνεται το αρχαιότερο τμήμα της πόλης. Εκεί θα θαυμά-σετε το «Παλάτσιο ντελ Ποτεστά» (= Ανάκτορο του Ποδεστάτου, αυ-τοκρατορικού διοικητή) γνωστό και ως Μπαρτζέλο με μεγάλη συλλογή γλυπτών, πινάκων, πολιτικών και στρατιωτικών μεταλλίων, το Παλάτσο Κουαραρτέσι και το ναό της Λα Μπαντία και του Σάντα Κρότσε (=Τι-μίου Σταυρού) που είναι και ο μεγαλύτερος φραγκισκανός ναός που κτίσθηκε το 1294 και σήμερα συνδέεται με μουσείο.Τέλος, στα νότια βρίσκεται η περίφημη «Βιβλιοθήκη της Φλωρεντίας» που θεωρείται η σπουδαιότερη της Ιταλίας (μετά του Βατικανού), που περιλαμβάνει περισσότερους από ένα εκατομμύριο τόμους και 22.000 χειρόγραφα. Στη περιοχή αυτή βρίσκεται η συνοικία Ολτράντο με πολ-λούς περίφημους ναούς.Για τις απαραίτητες ανάσες ξεκούρασης προτείνουμε να απολαύσετε τη γαστρονομία της Τοσκάνης και το φλωρεντιανό περιβάλλον κά-ποιας τρατορίας ή να ανακαλύψετε τους θησαυρούς που κρύβουν οι υπαίθριες αγορές. Στο Πορσελίνο θα βρείτε χαρακτηριστικά ψάθινα, χειροποίητα κεντήματα, δερμάτινα και ξύλινα αντικείμενα.Καλή dolce vita…

Φλωρεντία, Uffizi Gallery«Kήποι Μπόμπολι»


Το Αλιβέρι είναι σήμερα μια από τις περισσότερο επιβαρυμένες περιοχές της χώρας σύμφωνα με πρόσφατα ευρύματα της με-λέτης του καθηγητή του ΕΜΠ κ. Αλέξη Παπαγιάννη, διαπίστωση και άλλων επιστημονικών μελετών.Τα αιωρούμενα τοξικά σωματίδια PM2,5 τα οποία εκπέμπουν οι μονάδες χρόνια τώρα, σε τετραπλάσιες (!) ποσότητες, από τα επιτρεπόμενα όρια, είναι πολύ επικίνδυνα αφού εισχωρούν βα-θειά στους πνεύμονες και στην συνέχεια στο αίμα με μεγάλες επιπτώσεις στην υγεία όσων τα εισπνέουν.Μελέτη του Πανεπιστήμιου Πατρών έχει εντοπίσει στην παρά-κτια ζώνη του Αλιβερίου, αυξημένες ποσότητες βαρέων μετάλ-λων (νικελίου, καδμίου, μολύβδου και χρωμίου).Μελέτη του Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης έδειξε ότι σε περι-οχές της θάλασσας που είναι κοντά στις μονάδες, οι τιμές του

Λιθάνθρακες και Ανανεώσιμες Πηγές ενέργειας

104 Περιβάλλον νπεριβάλλονπεριβάλλονπεριβάλλον

του Κώστα Χαϊνά (Ενεργοί Πολίτες Εύβοιας)

νικελίου είναι υψηλότερες από τα επιτρεπό-μενα όρια.Καμιά μελέτη περιβαλλοντικών όρων, επε-ξεργασίας και διάθεσης των υγρών, αερίων και στερεών αποβλήτων δεν εφάρμοσε μέ-χρι σήμερα η ΔΕΗ.Κανένα σταθμό μέτρησης των ατμοσφαιρι-κών ρύπων και μετεωρολογικών παραμέ-τρων δεν είχε η ΔΕΗ στα 55 χρόνια λειτουρ-γίας της στο Αλιβέρι. Καμιά επιδημιολογική μελέτη στους εργα-ζόμενους της και στους συνταξιούχους της δεν έκανε η ΔΕΗ στα 55 χρόνια λειτουργίας της. Όλα τα χρόνια χρησιμοποιεί ως χημικό μέσο δέσμευσης του οξυγόνου την επικίνδυνη υδραζίνη, ενώ υπάρχουν πολύ πιο ακίνδυνα υλικά. Όλα τα χρόνια λειτουργίας των παλιών ατμοηλεκτρικών σταθμών δεν έκανε καμιά σοβαρή επένδυση για τον εκσυγχρονισμό των καυστήρων με χρήση βελτιωτικών καύ-σης, με σκοπό την μείωση εκπομπών ρύπων στην ατμόσφαιρα. Όλα τα προηγούμενα χρόνια η ΔΕΗ δεν έκανε ούτε ένα έργο στο Αλιβέρι. Λέμε «όχι» στους λιθάνθρακες. Τι προτεί-νουμε;

Είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας η απάντηση στο ενεργειακό πρόβλημα; Αφορμή για τις σκέψεις που ακολουθούν μου έδωσε κάποια συζήτηση με έναν φίλο για τα αιολικά πάρκα και γενικά τις ανανεώ-σιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και ποια μπορεί να είναι η θέση ενός συνειδητοποιημένου ενεργού πολίτη που σκέπτεται παγκόσμια και δρα τοπικά για τη σωτηρία του κοινού μας σπιτιού, του πλανήτη μας.

Τι προτείνουν όσοι αντιτίθενται στα στερεά καύσιμα (λιθάνθρακα κλπ.) για την αντιμε-τώπιση του ενεργειακού προβλήματος της χώρας ; Δεν θα ανάβουμε τα κλιματιστικά το καλοκαίρι με τις θερμοκρασίες Αφρικής που πλέον καθιερώνονται στη χώρα μας; Ή θα κλείσουμε τα εργοστάσια για να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα; Τα ερωτήματα είναι πραγματικά και χρειάζεται ρεαλιστική προσέγγιση και όχι ευχολόγια. Ας δεχθούμε μια βασική υπόθεση για να συνεννοηθούμε. Την υπόθεση ότι έχουμε πρόβλημα με το περιβάλλον ως πλανήτης και πρέπει να δεχθούμε τουλάχιστον τις δεσμεύσεις του Κιότο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει αναλάβει η χώρα μας.Οι υποστηρικτές του λιθάνθρακα λένε ότι η χρήση του στο ενεργειακό μίγμα της χώρας είναι απαραίτητη για να αποφύγουμε μια κατάρρευση του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και ταυτόχρονα μπο-ρούμε να είμαστε συνεπείς με τις υποχρε-ώσεις μας για τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου. Ταυτόχρονα λένε ναι – στα λόγια – στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά σημειώνουν ότι επειδή δεν μπορούν να σηκώσουν ούτε μακροπρόθεσμα το κύριο βάρος της ηλεκτροπαραγωγής, χρει-αζόμαστε τα στερεά καύσιμα δηλαδή το λιθάνθρακα.Οι πολέμιοι του λιθάνθρακα λέμε ότι η χρή-ση του λιθάνθρακα στο ενεργειακό μίγμα της χώρας θα αυξήσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, θα επιδεινώσει την περι-βαλλοντική κατάσταση της χώρας και τελι-κά δεν θα μπορέσουμε να ικανοποιήσουμε ως χώρα τις διεθνείς δεσμεύσεις για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου. Ταυτόχρονα λέμε ότι πρέπει να ενισχυθούν

105

περιβάλλονπεριβάλλονπεριβάλλονπεριβάλλονπεριβάλλονπε

οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες ώστε προοπτικά να καταστούν ο κύριος παράγοντας της ηλεκτροπαρα-γωγής στη χώρα μας.Όσον αφορά στην αύξηση των εκπομπών των αε-ρίων του θερμοκηπίου από την χρήση του λιθάν-θρακα, μια μονάδα σαν αυτή που σχεδιάζουν να κάνουν στο Αλιβέρι, των 800 MW, ακόμα και με τα πιο σύγχρονα συστήματα αντιρύπανσης και με τις υψηλότερες αποδόσεις θα προσθέτει κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα 3.5 χιλιάδες τόνους οξειδίων το αζώτου, 2.5 χιλιάδες τόνους διοξειδίου του θείου, 336 τόνους αιωρούμενων σωματιδίων, 4.5 εκατομ-

μύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Φαντάζεστε τι θα γίνει από τις οκτώ σχεδιαζόμενες μονάδες λι-θάνθρακα; Ας μην αναφέρουμε άλλα νούμερα για την οικονομία του σημειώματος και να πούμε για το επιχείρημα των υποστηρικτών του λιθάνθρακα, για την χρήση νέων τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα στη γη. Τεχνολογία η οποία βέβαια θα είναι διαθέσιμη το 2030, δηλαδή πολύ αργά για τη χώρα μας και τις δεσμεύσεις της για το 2020. Ας υποθέσουμε όμως ότι τεχνολογικά μπορούμε να επιτύχουμε κάποια στιγμή την δέσμευση και την αποθήκευση του διο-

ξειδίου του άνθρακα στη γη, γιατί και η εφικτότητα αυτής της τεχνολογίας, αμφισβητείται έντονα από πολλούς επιστήμονες και ήδη αρκετοί παραγωγοί ενέργειας έχουν παραιτηθεί από τις συγκεκριμένες έρευνες. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι μπορούμε αλήθεια να υιοθετήσουμε μια τέτοια πολιτική χωρίς κανένα πρόβλημα; Θα αποθηκεύουμε εκατομμύρια τόνους διοξείδιο του άνθρακα στα έγκατα της γης για πόσο; Τι θα γίνει σε πενήντα, σε εκατό σε χίλια χρόνια; Και αν γίνει κάποια ατύχημα; Και αν απελευ-θερωθούν για κάποια σοβαρή αιτία π.χ. σεισμός, τέτοιες μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα

στην ατμόσφαιρα, μπορούμε να συνειδητοποιήσου-με τις συνέπειες. Θα αναφέρω μόνο ένα παρόμοιο περιστατικό που έχει καταγραφεί. Το 1986 στο Κα-μερούν πέθαναν 1700 άνθρωποι και χιλιάδες βοο-ειδή σε απόσταση 25 χιλιομέτρων, όταν μετά από μια έκρηξη ενός ηφαιστείου απελευθερώθηκαν με-γάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που είχαν συγκεντρωθεί στο βυθό μιας λίμνης. (Περισσότερα στην διεύθυνση, www.greenpeace.org/greece/press/118523/ccs). Πρωταρχικό όμως θέμα στο ενεργειακό πρόβλημα της χώρας είναι η εξοικονόμηση της ενέργειας. Ενα


Λ.

ΝΙ Κ

ΗΣ

21

• Τ

ΗΛ

. : 2

31

0 2

39

. 84

2 •

ΘΕ

ΣΣ

ΑΛ

ΟΝ

Ι ΚΗ

θέμα που αφορά όλους μας. Από τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς έως τον τελευταίο πολίτη αυτής της χώρας. Στο θέμα αυτό χρειάζεται να γίνει μια πραγματική επανάσταση. Ξεκινώντας από την οικο-γένεια και το σχολείο, το φιλικό μας περιβάλλον, την αξιοποίηση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και μια σειρά άλλα μέτρα που έχουν προτείνει έγκυρες μελέτες για την εξοικονόμηση της ενέργειας, στα δίκτυα μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας, στις απώλειες ενέργειας στις μονάδες παραγωγής κ.λ.π. Σε ατομικό επίπεδο ο κάθε πολίτης παίρνοντας απλά μέτρα, όπως τους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέρ-γειας, την φειδωλή χρήση των φωταγωγήσεων των σπιτιών μας και τον περιορισμό κάθε ενεργοβόρας δραστηριότητας με ελάχιστο όφελος. Αυτά μπο-ρούν να γίνουν με ένα απλό κλικ στις καθημερινές μας συνήθειες.Από την πλευρά της πολιτείας χρειάζονται συγκεκρι-μένες πολιτικές που θα ενισχύσουν την εξοικονόμη-ση της ενέργειας, όπως κίνητρα για τις επενδύσεις

που θα χρειαστούν να γίνουν σε μεγάλα ενεργοβό-ρα κτιριακά συγκροτήματα, ως και μέτρα θεσμικού χαρακτήρα για τις νέες οικοδομές.Ως δεύτερο στοιχείο της ενεργειακής μεταρρύθμι-σης είναι η αποφασιστική εισαγωγή των Ανανεώσι-μων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, ώστε προοπτικά να αποτελέσουν τον βασικό παράγοντα της ηλεκτροπαραγωγής. Στην μεταβατική φάση από την απεξάρτηση από τα στε-ρεά καύσιμα προς τις ΑΠΕ, θα χρειαστεί να αξιοποι-ηθεί το φυσικό αέριο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι μονάδες φυσικού αερίου είναι η απάντηση στον λι-θάνθρακα, επειδή είναι κατά ένα ποσοστό λιγότερο ρυπογόνες από τον λιθάνθρακα. Όμως η μέχρι σήμερα εμπειρία των πολιτών από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων (ανεμογεννητριών) κάθε άλλο παρά θετικά συναισθήματα δημιουργεί. Η εσπευσμένη και άναρχη εγκατάστασή τους χωρίς καμιά ουσιαστική μελέτη για την χωροθέτησή τους, χωρίς καμιά διαβούλευση με την κοινωνία των πο-

107

περιβάλλονπεριβάλλονπεριβάλ

λιτών, έχει δημιουργήσει ένα αρνητικό προηγούμε-νο που καθιστά επιφυλακτικές τις τοπικές κοινωνίες απέναντι στις ΑΠΕ.Θέματα πολύ σοβαρά που όμως δεν αναιρούν την αξία των ΑΠΕ και την αξιοποίησή τους στην ηλε-κτροπαραγωγή της χώρας μας. Απαιτούνται όμως νέα μέτρα και νέες πολιτικές. Με-λέτες που θα εκπονηθούν και θα αξιολογήσουν τις περιοχές εγκατάστασης των αιολικών πάρκων και των φωτοβολταϊκών συστημάτων, θα καθορίζουν τα πλαίσια και τους όρους της εγκατάστασής τους, με βασικές αρχές την βιωσιμότητα και την αειφο-ρία. Που θα προβλέπουν την βέλτιστη προσαρμογή τους στο φυσικό τοπίο και δεν θα το παραποιούν, όπως για παράδειγμα κάνουν ίσως αυτές οι τερα-τώδεις ανεμογεννήτριες που έχουν εγκατασταθεί σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου και δεν έχουν τελικά καμιά σχέση με το αιγαιοπελαγίτικο τοπίο. Και κυρί-ως διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες. Εδώ ο ρό-λος της τοπικής αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμών είναι καθοριστικός, αφού από τα δημοτικά και νο-μαρχιακά συμβούλια εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι εγκατάστασης αιολικών πάρκων και φωτοβολ-ταϊκών συστημάτων.Αυτά τα σοβαρά θέματα όμως δεν ακυρώνουν και δεν μπορούν να μας οδηγήσουν να απορρίψουμε τις ΑΠΕ. Είναι σαν να απορρίπτουμε την παραγωγή ζεστού νερού από τους ηλιακούς συλλέκτες του σπιτιού μας. Αντίθετα θα έλεγα. Χρειάζεται με τους όρους που προδιέγραψα, να δοθεί η δυνατότητα σε όλους μας να παράγουμε στο σπίτι μας την ενέργεια που χρειαζόμαστε. Ναι, να δοθούν κίνητρα και ο κα-

θένας μας να τοποθετήσει ένα μικρό φωτοβολταϊ-κό σύστημα στο σπίτι του και να παράγει το ρεύμα που χρειάζεται. Και γιατί όχι, η τοπική αυτοδιοίκη-ση, οι συνεταιρισμοί που έχουν στην κατοχή τους τεράστιες εκτάσεις οι οποίες δεν αξιοποιούνται για αγροτικές εκμεταλλεύσεις, να εγκαταστήσουν φω-τοβολταϊκά και αιολικά πάρκα – με τους όρους όμως που προδιαγράψαμε – παραγωγής ενέργειας και να τροφοδοτούν το εθνικό δίκτυο διανομής. Ένα σύ-στημα πολυπολικό, πολυκεντρικό, καταμερισμένο σε όλη την επικράτεια είναι το ασφαλέστερο και πιο αποκεντρωμένο σύστημα που μπορεί να διασφαλί-σει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας τα επόμενα χρόνια. Αυτά σε συνδυασμό και με τις υπόλοιπες μορφές παραγωγής ενέργειας (γεωθερμία, κυματική ενέργεια, μικρά υδροηλεκτρικά, βιομάζα κ.ά.) για τις επόμενες δεκαετίες, με συνεχή μείωση των στερεών καυσίμων από το ενεργειακό μίγμα, είναι οι προϋπο-θέσεις για την επίτευξη των δεσμεύσεων της χώρας μας και τη βιωσιμότητα του πλανήτη μας.


ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑΙΑΝΟΣ:Αριστοτέλους 725ης Μαρτίου 45Μεταμορφώσεως 24 - ΚαλαμαριάΦιλλιπουπόλεως 57 - ΑμπελόκηποιΒογατσικού 14 - ΚέντροΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ: Μοναστηρίου 183

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ - ΩΔΕΙΑ - GALLERYΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ:Κολοκοτρώνη 25-27, ΣταυρούποληΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΡΓ. Δ. ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ:Κομνηνών 60ΩΔΕΙΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ:Χαιρώνειας 16 (Βίλα Ζαρντινίδη),Βενιζέλου 5Α, Πανόραμα, Εγνατία 115, Π. Μελά 25, Εύοσμος ΧΑΝΘ:Πλατεία ΧΑΝΘ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ: Μεταμορφώσεως 9ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ: Κολοκοτρώνη 25-27ΠΛΑΤΕΙΑ: Εμπορικό κέντρο, Τσιμισκή 43COSMOS: 11ο χλμ. Θεσσαλονίκης - Μουδα-νιών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ - ΣΧΟΛΕΣ - ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ:Κυλικεία Νομικής, Πολυτεχνείου, κεντρική βιβλιοθήκη.PERUGIA (ΦΡΟΝΤ. ΙΤΑΛΙΚΩΝ): Τσιμισκή 80INTAKT (ΦΡΟΝΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ): Τσιμισκή 26ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ Ι.I.Ε.Κ.: Ν. Λήμνου 11 & Δωδεκανήσου NEW YORK COLLEGE: Κατσιμίδη 6 & ΠαπαναστασίουCITY LIBERAL STUDIES: Τσιμισκή 13ΣΒΑΡΝΑ: Πόντου 63, Τούμπα, Πλαταιών 35, Πραξιτέλους 11, Φλέμινγκ 8, Αλ. Σβώλου 22, Φιλικής Εταιρίας 17CITY LIBERAL STUDIES: Τσιμισκή 13ΣΠΟΥΔΗ: Δ. Γούναρη 41LORD BYRON: Τσιμισκή 104ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΑΣΠΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ:Αιγύπτου 2, ΛαδάδικαΕΝΤΡΟΠΙΑ: Μητροπόλεως 106INTERACTIVE LEARNING: Δελφών 153ΠΡΟΤΥΠΗ ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ:

Καραμαούνα 1, Πλ. ΣκραPILATES BODY CLINIC: Πλ. Παραμανα 4, Θέρμη

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙVILLAGE CENTER: 11ο χλμ Λεωφ. Θεσσαλονίκης - ΑεροδρομίουSTER CENTURY CINEMAS:“Μακεδονία” & “City Gate”ΟΛΥΜΠΙΟΝ: Αριστοτέλους 10ΒΑΚΟΥΡΑ: Μιχαήλ 8ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ: Φιλ. Εταιρείας & ΜαργαρίτηΦΑΡΓΚΑΝΗ: Αγ. Παντελεήμονα10, Καμάρα

ΔΙΣΚΟΠΩΛΕΙΑSTEREO DISC: Αριστοτέλους 4METROPOLIS: Αριστοτέλους, Τσιμισκή 33JOINT: Αγ. Σοφίας 1

CAFÉ - BARS - RESTAURANTSALEA: Πιττακού 2 (έναντι Μεγάρου Μουσικής)ALDE BARAN CAFÉ: Θαλήτος 31ARENA: ΛαγκαδάASTORIA CAFÉ: Πλ. Ναυαρίνου 17BALKAN CAFÉ: Πρ. Κορομηλά 3BEER ACADEMY: Μιχαλακοπούλου 2CARDHY: Π. Π. Γερμανού 19DE FACTO CAFÉ: Π. Μελά 19ELVIS: Λεφ. Νίκης 21ETHINK CAFÉ: Πρ. Κορομηλά 1GINGER OIL: Π. Π. Γερμανού 23HARRYS’ SPOT: Αλ. Σβώλου 52KITCHEN BAR: Β Αποθήκη ΛιμάνιMELI- MELO: Μ. Αλεξάνδρου 65 ORIENT: ΚομνηνώνROMANCE: Μεγ. Αλεξάνδρου 59STRETTO CAFÉ: Καρόλου ΝτηλΑΓΟΡΑ ΟΥΖΕΡΙ: Καποδιστρίου 5- Ιωαν. Δραγούμη & ΕρμούΑΝΕΜΟΕΣΑ: Αλ. Σβώλου 11ΑΣΤΕΡΙΑ: Αναλήψεως 26 ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ: Βαλαωρίτου 22ΒΡΩΤΟΣ: Μ. Γενναδίου 6ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ: Βασ. ΌλγαςΕΛΙΑ ΛΕΜΟΝΙ: Μπότσαρη 19ΕΝ ΜΙΚΡΩ: Αλ. Σβώλου 54ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ ΛΙΧΝΟΣ: Ν. Πλαστήρα 49, ΧαριλάουΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ ΠΕΡΑΝ: Ικτίνου 22ΖΥΘΟΣ: ΛαδάδικαΚΑΚΤΟΣ: Μ. ΑλεξάνδρουΜΙΚΡΟ ΚΑΦΕ: Βογατσικού 12ΜΠΙΤ ΠΑΖΑΡ: Προσφυγ. Αγοράς 32, 34

ΜΥΡΣΙΝΗ: Τσόπελα 2ΜΥΛΟΣ: Γεωργίου Ανδρέου 56ΟΥΖΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ: Καρύπη 21-27-29 (Στοά Ερμείον)ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΣ: Πλούτωνος 28ΠΑΛΙΑ ΣΑΛΑΜΙΝΑ: Κ. Βόγα 31ΠΑΡΑΓΑΔΙ: Ζεύξινος 4 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ: Σαλαμίνος 4, κεντρική Πύλη ΛιμανιούΠΕΣΚΑΔΟ: Θ. Σοφούλη 90ΡΑΚΟΜΕΛΟ: Θεμιστοκλή Σοφούλη 36BAR ΣΑΡΩΘΡΟΝ: Κατούνη 17ΤΑΡΑS: Σαλαμίνος 4, ΛαδάδικαCAFÉ 35: Λ. Νίκης 35

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑCITY: Κομνηνών 11ΝΕΦΕΛΗ: Κομνηνών 1 - Πανόραμα ΕΓΝΑΤΙΑ ΠΑΛΛΑΣ: Εγνατίας 61PARK HOTEL: Ι. Δραγούμη 81

VIDEO CLUBSVIEW MASTER: Πασσαλίδη 147, Καλαμαριά, Βασ. Γεωργίου 33SEVEN: M. Μπότσαρη 120, Μαρτίου 16SEVEN: Μεταμορφώσεως 5 Καλαμαριά, 25ης Μαρτίου 16

ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΑ - ΑΙΣΘΗΤΙΚΗARIANE: Βασ. Γεωργίου 20, Τσιμισκή 61, Αναλήψεως 3 - Πανόραμα, Βενιζέλου 106 - Επτάλοφος, Πασσαλίδη 36 - Καλαμαριά, Μαρτίου 90 - Ν. ΕγνατίαΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ ΒΑΡΥΤΙΜΗ: Πιττακού 8ΔΕΣΠΟΙΝΑ: Αγ. Σοφίας 46PROFILE: Ανδριανουπόλεως 6ΙΟΒΗ: Καφαντάρη 7CARELINE: Αργυρουπόλεως 42

ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑGYMNASIUM: Τσιμισκή 43Β.Α.Ο.: Περιοχή ΤσινάριKEEP FIT: Α. Καρκαβίτσα 13 & γωνία ΚρήτηςCASA SPORTIVA: Θ. Σοφούλη 58β

ΔΙΑΦΟΡΑLATSARO: 28ης ΟκτωβρίουΠΡΟΠΥΛΑΙΩΝ: Επταπυργίου 130ΜΑΓΙΚΟ ΧΑΛΙ: Λ. Νίκης 17 & Καρόλου ΝτιλLAUREL: Ίωνος Δραγούμη 31 (ύψος Ερμού)THE F STUDIO: Γεωργίου Στάυρου 5, πεζό-δρομος Αγ. ΣοφίαςΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΤΟΥΚΑ: Λασκαράτου 16, Ντεπώ

Το τεύχος του ΠΛΑΤΕΙΑ 2310 κυκλοφορεί σε 20.000 αντίτυπα και διανέμεται δωρεάν.Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Θ Α Μ Α Σ Β Ρ Ι Σ Κ Ε Τ Ε :

Σ Τ Η Ν Α Θ Η Ν Α Θ Α Μ Α Σ Β Ρ Ι Σ Κ Ε Τ Ε :

Κ Α Ι Σ Ε Α Λ Λ Α Ε Π Ι Λ Ε Γ Μ Ε Ν Α Σ Η Μ Ε Ι Α Α Ν Α Φ Ο ΡΑ Σ Τ Η Σ Π Ο Λ Η Σ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑAIROTEL Group:ALEXANDROS: Τιμ. Βάσσου 8PARTHENON: Μακρή 6STRATOS VASSILIKOS: Μιχαλακοπούλου 114

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ - ΩΔΕΙΑ - GALLERYGALLERY ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ: Κριεζώτου 7XIPPAS GALLERY: Σοφοκλέους 53Δ

VIDEO CLUBSSEVEN VIDEO NET: Αχαρνών 335, Πατήσια

SEVEN VIDEO NET: Αχαρνών 157, ΠατήσιαSEVEN VIDEO NET: Ερατοσθένους 30, ΠαγκράτιSEVEN VIDEO NET: Πανόρμου 8

ΔΙΑΦΟΡΑMDM HOUSE: Λουκιανού 34, ΑθήναPEUGEOT: Λεωφ. Κηφισού 138-140, ΠεριστέριΙΑΝΟΣ: Σταδίου 24 - Κοραή

110 Σημεία διανομής διαμονήςσημείαδιαμονής

Υπογράφουμε το σχεδιασμό του ΠΛΑΤΕΙΑ 2310.Θέλετε κι άλλα; Μπείτε και …δείτε!

www.tyf.gr

Εθν. Αντίστασης 27551 34 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τηλ: 2310 43.13.91, 2310 49.39.39Fax: 2310 49.39.38e-mail: [email protected]

Περί γένεσης των θρησκειών«Καλύτερα να προσεύχεστε στο… νου σας. Η δύναμή του είναι απέραντη».

Κρισναμούρτι:

«…Οι ινδουιστές λένε ότι μέσα στον άνθρωπο βρίσκεται ο Άτμαν, η υψίστη αρχή∙ Αυτό δεν είναι τίποτ’ άλλο από το νου…»

Μπορείτε να υποκαταστήσετε το Θεό με τα ουράνια ή τα ουράνια με το Θεό και να νο-μίζετε ότι είστε εντελώς διαφορετικοί. Ο άν-θρωπος από πάντα πίστευε ότι έχει το Θεό μέσα του, ότι έχει φως μέσα του ή κάτι άλλο. Όταν, όμως δεις αληθινά ότι δεν έχεις τίποτα, μόνο λόγια, τότε, όταν δεν υπάρχει απολύτως τίποτα, υπάρχει πλήρης ασφάλεια∙ και μέσα από ’κει μπορούν τα πάντα να συμβούν, να ανθίσουν.Όλες οι θρησκείες, όταν τις κοιτάξεις, όταν τις παρατηρήσεις χωρίς καμία προκατά-ληψη, είναι προϊόντα της σκέψης.Όλες οι θρησκείες, σ’ ολόκληρο τον κόσμο, ανέκαθεν ισχυρίζονταν ότι υπάρχει μια πα-ντοτινή, μία αιώνια αλήθεια, αλλά ο απλός ισχυρισμός ύπαρξης της αλήθειας είχε πολύ λίγη σημασία. Πρέπει κανείς να την ανακαλύ-ψει μόνος του, όχι θεωρητικά εγκεφαλικά ή συναισθηματικά, αλλά όντως να βρει αν μπο-ρεί να ζήσει σ’ έναν κόσμο που να είναι ολο-κληρωτικά γεμάτος αλήθεια. Όταν εδώ λέμε θρησκεία εννοούμε συγκέντρωση όλης της ενέργειας στην έρευνα ενός πράγματος: στην έρευνα αν υπάρχει κάτι το ιερό. Αυτό είναι το νόημα που δίνουμε εμείς, όχι θρησκείας της πίστης, του δόγματος, της παράδοσης ή των ιεροτελεστιών με το θέαμα που προσφέρουν οι ιερείς με τα άμφιά τους. Εδώ χρησιμοποιού-με τη λέξη «θρησκεία» με την έννοια της συ-γκέντρωσης κάθε ενέργειας, ώστε κατόπιν να μπορεί να ερευνήσει αν υπάρχει κάποια αλή-θεια που δεν είναι ελεγχόμενη, σχηματισμένη ή μολυσμένη από το σκέψη.Και η σκέψη είναι προϊόν του εγκεφάλου. Πρέπει να ξεχωρίσουμε τον εγκέφαλο από το νου. Ο εγκέφαλος είναι το κέντρο όλων των νεύρων, όλων των γνώσεών μας, όλων των θεωριών μας, των ιδεών μας, των

προκαταλήψεων μας∙ όλες οι γνώσεις, από το σχολείο, από το Πανεπιστήμιο, συγκεντρώνο-νται μέσα στο κρανίο. Όλες οι σκέψεις, όλοι οι φόβοι είναι εκεί. Και είναι ο εγκέφαλος κάτι διαφορετικό από το νου; (…) Ό,τι βρίσκεται μέσα στο κρανίο, όλη η γνώση που έχετε μα-ζέψει – όχι μόνο εσείς, αλλά και οι πρόγονοί σας – επί εκατομμύρια αιώνες, όλη η γνώση είναι εγκλωβισμένη εκεί μέσα, στον εγκέφα-λο∙ και ανάμεσα σ’ εκείνο που την περιέχει – τον εγκέφαλο – και το νου, υπάρχει διαφορά; Ο εγκέφαλος, το μυαλό, θα είναι πάντα κάτι περιορισμένο. Και είναι ο νους διαφορετικός από αυτόν, από τη συνείδησή μου, από τις καθημερινές μου δραστηριότητες, από τους φόβους μου, από τις ανησυχίες μου, από τις ανασφάλειές μου, τη θλίψη, τον πόνο κι όλες τις θεωρίες που έχει μαζέψει ο άνθρωπος για τα πάντα; Ο νους δεν έχει καμιά σχέση με τον εγκέφαλο. Επίσης, ο νους μπορεί να επικοι-νωνήσει με τον εγκέφαλο, αλλά ο εγκέφαλος δεν μπορεί να επικοινωνήσει με το νου. (…) Ο εγκέφαλος είναι ο φρουρός όλης μας της συ-νείδησης, των σκέψεων, των φόβων και λοιπά. Εκεί βρίσκονται όλοι: οι θεοί, ο «θεοσεβούμε-νος» και ο «άπιστος». (…) Αυτός ο εγκέφαλος που είναι διαμορφωμένος από τις γνώσεις, από τις εμπειρίες, από την παράδοση, δεν μπορεί να έχει κανενός είδους επικοινωνία με το νου που βρίσκεται εντελώς έξω από όλες τις δραστηριότητες του εγκεφάλου. Ο νους μπορεί να επικοινωνήσει με τον εγκέφαλο, αλλά ο εγκέφαλος δεν μπορεί να επικοινωνή-σει μαζί του, γιατί ο εγκέφαλος μπορεί μόνο να φαντάζεται εκείνο που έχει όνομα, να φα-ντάζεται ότι μπορεί να κάνει τα πάντα.«Ο νους είναι απέραντος, γιατί δεν είναι κάτι που σας ανήκει, ο νους δεν είναι δικός σας».

112 Επίλογος ογοςεπίλογοςεπίλογοςεπίλογοςεπίλογος

επιμέλεια: Νίκος Κλαυδιανός

Καθαρισµοί ΚτιρίωνΑπολυµάνσεις - ΑπεντοµώσειςΚατασκευή & Συντήρηση Χώρων Πρασίνου∆ιαχείριση Αναλωσίµων Υγιεινής∆ιαχείριση ΑπορριµµάτωνΤεχνική Συντήρηση ΚτιρίωνΥποστήριξη Υπηρεσιών Γραφείου∆ιαχείριση Ανθρωπίνου ∆υναµικούΠροσωρινή Απασχόληση κτλ

µε την ποιότητα & την εµπειρία της µεγαλύτερηςεταιρίας Facility Services στην Ελλάδα

Ο Όµιλος ISS, µετά την πολυετή παρουσία του στηνΘεσσαλονίκη, προχώρησε στην εξαγορά της εταιρίας SelasNorth Α.Ε., µε σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκώντων πελατών του, που µεταφράζεται σε:

Θρασυµάχου 14, 104 42Αθήνα, Τηλ.: 210 27 05 600

Fax: 210 27 23 625

9ο χλµ Ε.Ο. Θεσ/νίκης - Ν. ΜουδανιώνΤηλ.: 2310 310 110, 2310 334 656

Fax: 2310 310 140, 2310 334 728www.gr.issworld.com

• Μείωση Κόστους• Υψηλή Ποιότητα Υπηρεσιών• ∆ιαρκή Αναβάθµιση Υπηρεσιών• Ευελιξία, Παραγωγικότητα, Αποδοτικότητα• Απλοποίηση ∆ιαδικασιών

Plateia 2310 24

Documents