Vijoleta Spasovska, inxh. i dipl. i arkitekturës Lida Trajkovska, inxh. e dipl. e ndërtimtarisë për vitin IV profesioni i ndërtimtarisë dhe gjeodezisë profili arsimor - teknik i arkitekturës PLANIFIKIMI DHE MENAXHIMI mësimi i rregullt dhe zgjedhor
Vijoleta Spasovska, inxh. i dipl. i arkitekturës
Lida Trajkovska, inxh. e dipl. e ndërtimtarisë
për vitin IV
profesioni i ndërtimtarisë dhe gjeodezisë
profili arsimor - teknik i arkitekturës
PLANIFIKIMI DHE MENAXHIMImësimi i rregullt dhe zgjedhor
II
CIP - Каталогизација во публикацијаНационална и универзитетска библиотека “Св.Климент Охридски” , СкопјеАВТОР: Спасовска, Вијолета - авторОДГОВОРНОСТ: Трајковска, Лида - авторНАСЛОВ: Планирање и менаџмент : редовна и изборна настава за IV година градежно-геодетска струка : образовен профил-архитектонски техничарИМПРЕСУМ: Скопје : Министерство за образование и наука на Република Македонија, 2011ФИЗИЧКИ ОПИС: 218 стр. : илустр. ; 28 смISBN: 978-608-226-312-0УДК: 69.05:005.8(075.3)ВИД ГРАЃА: монографска публикација, текстуална граѓа, печатенаИЗДАВАЊЕТО СЕ ПРЕДВИДУВА: 07.11.2011COBISS.MK-ID: 89115146
Autorë:
Vijoleta Spasovska, inxh. e dipl. e arkitekturës Lida Trajkovska inxh. e dipl. e ndërtimtarisë
Recensentë:
Prof. dr. Valentina Zhileska-Pançovska, Fakulteti i Ndërtimtarisë - Shkup Zhaneta Dimitrievska, inxh. e dipl. e ndërtimtarisë Jella Dugaliq, inxh. e dipl. e ndërtimtarisë
Kompjuterska obrabotka: Lida Trajkovska
Fotografii I tehnicko ureduvanje: Lida Trajkovska
Urednik: Lida Trajkovska
Përkthyes: Mr. Solidar Sulejmani
Redaktor profesional: Prof. dr. Hamit Mehmeti
Lektore: Arjeta Çajlani
Botuesi: Ministria e arsimit dhe shkencës e Republikës së Maqedonisë
Shtypi: Graficki centar dooel, Shkup
Me Aktvendim për lejimin e librit shkollor nga lënda Planifikimi dhe menaxhimi për vitin e katërt, Profesioni i ndërtimtarisë dhe gjeodezisë; profili: Teknik i arkitekturës, nr. 22-1047/1, të datës 17.06.2011, të miratuar nga Komisioni nacional për libra shkollorë.
III
PËRMBAJTJA
1. NDARJA E PUNËVE NDËRTIMORE ................................................................................... 3
1.1. Punët paraprake ...................................................................................................................................... 3
1.1.1. Kushtet gjeologjike dhe gjeomekanike .............................................................................. 4
1.1.2. Kushte gjeodezike ....................................................................................................................... 5
1.1.3. Kushtet hidrologjike ................................................................................................................... 6
1.1.4. Kushtet meteorologjike ............................................................................................................ 7
1.1.5. Kushtet urbanistike .................................................................................................................... 7
1.1.6. Kushtet teknologjike .................................................................................................................. 8
1.1.7. Kushtet ekonomike .................................................................................................................... 9
1.1.8. Kushtet energjetike .................................................................................................................... 9
1.1.9. Kushtet sizmike ............................................................................................................................ 9
1.1.10. Kushtet e ekonomizimit të ujit ............................................................................................. 9
1.1.11. Kushtet e komunikacionit ................................................................................................... 10
1.1.12. Kushtet e mbrojtjes nga zjarri ........................................................................................... 11
1.1.13. Kushtet e mbrojtjes së mjedisit të njeriut ..................................................................... 11
1.2. Puna përgatitore .................................................................................................................................. 12
1.2.1. Kufizimi i vendit të ndërtimit ............................................................................................... 13
1.2.2. Pastrimi i terrenit nga drurët dhe shkurret e panevojshme ..................................... 13
1.2.3. Rrëzimi i ndërtesave të vjetra dhe të shkatërruara dhe largimi i mbeturinave ndërtimore..................................................................................................... 13
1.2.4. Kryerja e rrugëve kalimtare prej rrugëve deri te vendi i ndërtimit dhe të rrugëve të brendshme të përkohshme .............................................................. 14
1.2.5. Ndërtimi i objekteve të përkohshme për vendosje të punëtorëve dhe personelit ........................................................................................................................... 14
1.2.6. Vendosja e materialit ndërtimor në vendndërtim ....................................................... 14
1.2.7. Ndërtimi i vendndërtimit komercial ................................................................................. 15
1.2.7.1. Sigurimi i vendndërtimit me ujë – ujë teknik dhe ujë për pije ...................... 15
1.2.7.2. Sigurimi i vendndërtimit me energji elektrike .................................................... 15
1.2.7.3. Orari i mekanizimit të ndërtimit për transport horizontal dhe vertikal ...................................................................................................................... 17
1.2.8. Planifikimi dhe rrafshimi i terrenit ...................................................................................... 18
1.3. Punët kryesore të ndërtimit ............................................................................................................. 16
1.3.1. Punët e ashpra ndërtimore ................................................................................................... 18
1.3.1.1. Punët me tokën .............................................................................................................. 18
IV
1.3.1.2. Punët muratore .............................................................................................................. 20
1.3.1.3. Punët me drurët ............................................................................................................. 21
1.3.1.4. Punët armiruese ............................................................................................................. 23
1.3.1.5. Punët betonuese dhe armiruese-betonuese ....................................................... 24
1.3.1.6. Punët me çatinë ............................................................................................................. 25
1.3.2. Punët instaluese ....................................................................................................................... 26
1.3.3. Punët ndërtimore-zejtare ..................................................................................................... 27
1.4. Punët përfundimtare .......................................................................................................................... 28
2. SKEMA PËR RREGULLIMIN E VENDNDËRTIMIT ............................................................ 33
2.1. Vizatimi i skemave për rregullimin e vendndërtimit ............................................................... 33
2.2. Zbatimi i skemave për rregullimin e vendndërtimit ............................................................... 36
3. NORMIMI NË NDËRTIMTARI........................................................................................... 43
3.1. Zhvillimi historik dhe nocioni i përgjithshëm i normave të ndërtimit ............................. 43
3.2. Ndarja e normave të ndërtimit ....................................................................................................... 44
3.2.1. Normat e punës ........................................................................................................................ 44
3.2.2. Norma për material të shpenzuar ...................................................................................... 44
3.2.3. Normat individuale .................................................................................................................. 44
3.3. Zbatimi i normave të ndërtimit ...................................................................................................... 45
3.4. Shënimi dhe leximi i normave të ndërtimit ............................................................................... 45
3.4.1. Leximi i normave të ndërtimit për punët me tokën NN 200 .................................... 46
3.4.2. Leximi i normave të ndërtimit për punët muratore NN 301 ..................................... 48
3.4.3. Leximi i normave të ndërtimit për punët me drurin NN 601 ................................... 51
3.4.4. Leximi i normave të ndërtimit për punët armiruese NN 400 ................................... 54
3.4.5. Leximi i normave të ndërtimit për punët betonuese dhe armiruese-betonuese NN 400 ............................................................................................. 56
3.4.6. Leximi i normave të ndërtimit për transportin e materialit NN 900 ...................... 58
4. ANALIZA E ÇMIMEVE TË PUNËVE NDËRTIMORE .......................................................... 65
4.1. Analiza e çmimeve dhe faktori i përgjithshëm i regjimit ...................................................... 65
4.1.1. Analiza e çmimit për punët me tokën NN 200 .............................................................. 66
4.1.2. Analiza e çmimit për punët muratore NN 301 ............................................................... 67
4.1.3. Analiza e çmimit për punët me drurët NN 601 ............................................................. 70
4.1.4. Analiza e çmimit për punët armiruese NN 400 ............................................................. 73
V
4.1.5. Analiza e çmimit të punëve betonuese dhe armiruese-betonuese NN 400 .......................................................................................................................................... 76
4.1.6. Analiza e çmimit të bartjes dhe të transportit të materialeve të ndërtimit NN 900 ...................................................................................................................... 79
5. LLOGARITJA E PUNËVE NDËRTIMORE .......................................................................... 89
5.1. Llogaritja për projektuesin ............................................................................................................... 89
5.2. Llogaritja për realizuesin ................................................................................................................... 90
5.3. Zgjidhja e shembujve praktik për llogaritje të objekteve nga ndërtimi i lartë ............. 91
5.3.3. Llogaritja për punët me tokën ............................................................................................ 91
5.3.3. Llogaritja për punët muratore ............................................................................................. 91
5.3.3. Llogaritja për punët me drurët............................................................................................ 92
5.3.4. Llogaritja për punët armiruese ........................................................................................... 92
5.3.5. Llogaritja për punët betonuese dhe armiruese-betonuese ..................................... 93
6. DOKUMENTACIONI PËR OBJEKTIN QË MBAHET NË VENDNDËRTIM .......................... 97
6.1. Urdhri i punës ....................................................................................................................................... 97
6.2. Vizatimet .............................................................................................................................................. 98
6.3. Ditari i ndërtimit ................................................................................................................................... 98
6.4. Libri i ndërtimit ................................................................................................................................... 102
6.5. Karneti ............................................................................................................................................ 105
6.6. Situata ............................................................................................................................................ 106
7. METODAT DHE TEKNIKAT PËR PLANIFIKIM, MONITORIM DHE KONTROLL
TË NDËRTIMIT TË OBJEKTEVE INVESTUESE ............................................................... 109
7.1. Planifikimi statik ................................................................................................................................. 110
7.2. Planifikimi dinamik............................................................................................................................ 112
7.2.1. Plani numerik dinamik ......................................................................................................... 112
7.2.2. Plani numerik grafik .............................................................................................................. 113
7.2.2.1. Gantogrami .................................................................................................................... 113
7.2.2.2. Planet ortagonale ........................................................................................................ 114
7.2.2.3. Ciklogrami ...................................................................................................................... 115
7.2.3. Teknika e planifikimit rrjetor .............................................................................................. 116
7.2.3.1. Faza e parë: Analiza e strukturës ............................................................................ 116
7.2.3.2. Faza e dytë: Analiza e kohës ..................................................................................... 118
7.2.3.3. Fazën e tretë: Optimalizimi i shpenzimeve ......................................................... 121
VI
7.3. Zgjidhja e shembujve duke përdorur metodën “Presidens i diagramit rrethor” ............................................................................................................................ 121
8. PLANET DINAMIKE ....................................................................................................... 135
8.1. Plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami ......................................................... 135
8.2. Plani dinamik i dorës punuese ...................................................................................................... 135
8.3. Plani dinamik i mjeteve financiare .............................................................................................. 136
8.4. Plani dinamik i mekanizimit ........................................................................................................... 136
MËSIMI ZGJEDHOR
1. PUNËT PARAPRAKE DHE PËRGATITORE ..................................................................... 147
1.1. Punët paraprake ................................................................................................................................. 147
1.2. Punët përgatitore .............................................................................................................................. 149
1.3. Punët kryesore ndërtimore ............................................................................................................ 150
1.4. Punët përfundimtare ........................................................................................................................ 152
1.5. Skema e rregullimit të vendndërtimit ........................................................................................ 153
2. NORMAT NË NDËRTIMTARI .......................................................................................... 159
2.1. Zbatimi i standardeve të ndërtimit ............................................................................................. 159
2.2. Analiza e çmimit ................................................................................................................................. 159
2.3. Llogaritja 160
2.4. Shtojca nr.1 .......................................................................................................................................... 161
3. METODAT DHE TEKNIKAT E PLANIFIKIMIT, MONITORIMIT DHE KONTROLLIT
TË NDËRTIMIT TË OBJEKTEVE INVESTUESE ............................................................... 191
3.1. Ciklogrami ............................................................................................................................................ 191
3.2. Planifikimi rrjetor (teknika e planifikimit rrjetor TPRR.) ........................................................ 192
3.3. Planifikimi rrjetor duke përdorur MS Project ........................................................................... 194
4. PLANET DINAMIKE ....................................................................................................... 201
4.1. Plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami ......................................................... 201
4.2. Plani dinamik i dorës punuese ...................................................................................................... 203
4.3. Plani dinamik i mjeteve financiare .............................................................................................. 205
4.4. Plani dinamik i mekanizimit ........................................................................................................... 205
4.5. Programet kompjuterike për zhvillimin e planeve dinamike ............................................ 207
VII
PARATHËNIE
Libri i cili është para juve përpunon përmbajtje nga programi mësimor nga lënda Plani-
fikimi dhe menaxhimi – mësimi i rregullt dhe zgjedhor për vitin IV për profilin arsimor, tek-
nik arkitektonik, nga profesioni i ndërtimtarisë dhe gjeodezisë.
Vëllimi i materialeve të paraqitura parashikohet sipas orëve për programe të ndryshme
mësimore, kurse janë përfshirë edhe disa shtesa të cilat do të kontribuojnë për kuptimin dhe
plotësimin më të mirë të materialit. Qëllimi i mësimit nga lënda Planifikimi dhe menaxhimi
– mësimi i rregullt dhe zgjedhor është që nxënësi të fitojnë njohuri për llogaritjen e objektit
të ndërtimit të lartë, për menaxhimin dhe planifikimit rrjetor.
Në këtë libër janë përfaqësuar një numër i madh i shembujve dhe llogaritjeve të cila do
t’u ndihmojë nxënësve që të llogaritin saktë çmimin e llojeve të veçanta të punëve ndërtimore
dhe të një objekti në tërësi.
Me këtë libër autorët shpresojnë se do të ndihmojë që nxënësit me sukses ta zotërojnë
përmbajtjen nga lënda Planifikimi dhe menaxhimi dhe do të aftësohen për punë praktike
në shoqërinë për projektim ose në shoqërinë për ndërtim.
Shpresojmë se materiali i paraqitur nga përmbajtjet e parashikuara mësimore dhe shpje-
gimet të cilat do t’i japin arsimtarët e lëndës, do të kontribuojnë të pranohen me interes, që do
të garantojë sukses në studimin e tij të mëtejshëm.
Autorët
VIII
Tema 1 - Ndarja e punëve ndërtimore
Në këtë njësi tematike nxënësit do të njihen me:
• ndarjen e punëve ndërtimore;
• përcaktimin e punëve të mëparshme;
• identifikimin dhe përcaktimin e punëve përgatitore;
• punët e mëdha;
• përcaktimin e punëve përfundimtare.
Ndarja e punëve ndërtimore
2
1. NDARJA E PUNËVE NDËRTIMORE ................................................................................... 3
1.1. Punët paraprake ....................................................................................................... 3
1.1.1. Kushtet gjeologjike dhe gjeomekanike ............................................................................. 4 1.1.2. Kushte gjeodezike ..................................................................................................................... 5 1.1.3. Kushtet hidrologjike .................................................................................................................. 6 1.1.4. Kushtet meteorologjike ........................................................................................................... 7 1.1.5. Kushtet urbanistike ................................................................................................................... 7 1.1.6. Kushtet teknologjike ................................................................................................................. 8 1.1.7. Kushtet ekonomike ................................................................................................................... 9 1.1.8. Kushtet energjetike ................................................................................................................... 9 1.1.9. Kushtet sizmike ........................................................................................................................... 9 1.1.10. Kushtet e ekonomizimit të ujit ........................................................................................... 9 1.1.11. Kushtet e komunikacionit ................................................................................................. 10 1.1.12. Kushtet e mbrojtjes nga zjarri .......................................................................................... 11 1.1.13. Kushtet e mbrojtjes së mjedisit të njeriut .................................................................... 11
1.2. Puna përgatitore ..................................................................................................... 12
1.2.1. Kufizimi i vendit të ndërtimit .............................................................................................. 13 1.2.2. Pastrimi i terrenit nga drurët dhe shkurret e panevojshme .................................... 13 1.2.3. Rrëzimi i ndërtesave të vjetra dhe të shkatërruara dhe largimi i mbeturinave ndërtimore...................................................................................................... 13 1.2.4. Kryerja e rrugëve kalimtare prej rrugëve deri te vendi i ndërtimit dhe të rrugëve të brendshme të përkohshme ............................................................. 14 1.2.5. Ndërtimi i objekteve të përkohshme për vendosje të punëtorëve dhe personelit .......................................................................................................................... 14 1.2.6. Vendosja e materialit ndërtimor në vendndërtim ...................................................... 14 1.2.7. Ndërtimi i vendndërtimit komercial ................................................................................ 15 1.2.7.1. Sigurimi i vendndërtimit me ujë – ujë teknik dhe ujë për pije ...................... 15 1.2.7.2. Sigurimi i vendndërtimit me energji elektrike .................................................... 15 1.2.7.3. Orari i mekanizimit të ndërtimit për transport horizontal dhe vertikal ..... 17 1.2.8. Planifikimi dhe rrafshimi i terrenit ..................................................................................... 18
1.3. Punët kryesore të ndërtimit .................................................................................. 16
1.3.1. Punët e ashpra ndërtimore ................................................................................................. 18 1.3.1.1. Punët me tokën .............................................................................................................. 18 1.3.1.2. Punët muratore .............................................................................................................. 20 1.3.1.3. Punët me drurët ............................................................................................................. 21 1.3.1.4. Punët armiruese ............................................................................................................. 23 1.3.1.5. Punët betonuese dhe armiruese-betonuese ....................................................... 24 1.3.1.6. Punët me çatinë ............................................................................................................. 25 1.3.2. Punët instaluese ...................................................................................................................... 26 1.3.3. Punët ndërtimore-zejtare .................................................................................................... 27
1.4. Punët përfundimtare .............................................................................................. 28
Ndarja e punëve ndërtimore
3
1. NDARJA E PUNËVE NDËRTIMORE
Në procesin prodhues të një objekti nga cilado qoftë fushë, veçanërisht nga ndërtimi i lartë, paraqiten shumë punë, të cilat për planifikimin dhe ndërtimin më të lehtë ndahen në disa grupe dhe nëngrupe. Si element thelbësor i cili ndikon në klasifi-kimin e tyre, janë: lloji i materialit që përdoret për realizimin e tyre, mënyra e ndërtimit, lloji i kualifikimeve të kërkuara profesionale të punëtorëve dhe koha e angazhimit të tyre në prodhim.
Grupet kryesore të punëve ndërtimore janë:
• punët paraprake;
• punët përgatitore;
• punët kryesore:
punët grupore ndërtimore;
punët instaluese;
punët instaluese-zejtare.
• punët përfundimtare:
çmontimi i vendndërtimit ekonomik;
ndarja e makinave nga vendndërtimi etj.
Të gjitha këto punë nuk mund të kryhen të pavarura nga njëra-tjetra, sepse lidhen ngushtë me procesin e prodhimit. Për zbatimin e duhur të tyre kërkohen njohuri të pa-rimeve të menaxhimit të punës ndërtimore.
1.1. Punët paraprake
Projekti për organizimin e ndërtimit duhet të fillojë me studimin e mëhershëm të
të gjitha rrethanave, të cilat në çfarëdo mënyre ndikojnë në realizimin e punës.
Për këtë qëllim, para se të bëhet projekti për organizimin e punës, është e ne-vojshme të bëhen punë të mëparshme, d.m.th. analiza e terrenit ku do të ndërtohet objekti, që projektuesi të mund të ketë të dhëna për projektimin e objektit i cili do të ndërtohet në atë lokacion.
Analizohen kushtet e mëposhtme:
• kushtet gjeologjike-gjeomekanike;
• kushtet e anketimit;
• kushtet hidrologjike;
• kushtet meteorologjike;
Ndarja e punëve ndërtimore
4
• kushtet urbanistike
• kushtet teknike;
• kushtet teknologjike;
• kushtet ekonomike;
• kushtet energjetike;
• kushtet sizmike;
• kushtet e menaxhimit të ujit;
• kushtet e komunikacionit;
• kushtet për mbrojtje nga zjarri;
• kushtet për mbrojtjen e mjedisit të njeriut.
Gjatë analizës së terrenit duhet të marrë pjesë ekipi i ekspertëve - specialistë (inxhinierë ndërtimorë, gjeologë, gjeomekanikë, hidrologë, etj.).
1.1.1. Kushtet gjeologjike-gjeomekanike
Këto hulumtime kryhen në terren dhe në laboratorë (fig. 1.1 a, b). Hulumtohen: lloji i shtresave të tokës, trashësia e tyre dhe niveli i ujërave nëntokësorë. Këto kushte na diktojnë se çfarë lloj të makinave dhe veglave duhet përdorur në ndërtimin e objek-tit. Ato kanë ndikim të madh në zgjedhjen e llojit të objektit, prandaj janë të nevojshme studime inxhinierike-gjeomekanike. Me ato duhet të përfshihet vendndodhja e objek-tit dhe hapësira përreth.
Qëllimi i këtyre studimeve është: të merret pasqyrë e saktë për stabilitetin e
tokës dhe të shihet se metodat dhe teknologjitë e planifikuara të punës a mund
të zbatohen ose të zvogëlohen ose të përshtaten me kushtet gjeologjike dhe
gjeoteknike.
a) b)
fig. 1.1. Hulumtimet gjeomekanike: a) në terren dhe b) në laborator
Ndarja e punëve ndërtimore
5
Me rëndësi të madhe janë të dhënat për shfrytëzimin e mundshëm të materiale-ve lokale siç janë guri, agregati, druri, etj.
1.1.2. Kushtet gjeodezike
Së pari studiohen sipërfaqet topografike, të cilat duhet të përpunohen në shkallë të përshtatshme, me rrjet të dendur të mjaftueshëm të izohipsave, ashtu që do të japin pasqyrë të detajuar në terren. Varësisht nga rëndësia dhe madhësia e objektit është i përshtatshëm proporcioni prej 1:200 deri në 1:500 me dallim të lartësisë në mes izohip-save prej 5 deri në 10 metra. Më të gjatat përfshijnë: rrugët ekzistuese, të dhënat mbi pronat private, instalimet etj.
Punët gjeodezike përbëhen nga: incizimi i tokës në të cilën do të ndërtohet ob-
jekti, përpunimi i planit të situatës, transporti i objekt të projektuar në terren.
Punë gjeodezike kryhen nga profesionistë, teknikë dhe inxhinierë gjeodezikë (fig. 1.2.). Bazë për punë gjeodezike janë hartat dhe planet gjeodezike (fig. 1.3.), në të cilat përfaqësohet sipërfaqja e tokës. Kartat janë punuar në shkallë më të imët dhe në to tregohen sipërfaqe më të mëdha, kurse planet përpunohen në shkallë më të madhe dhe në ato tregohen sipërfaqet më të vogla.
fig. 1.2. Incizimet gjeodezike
Ndarja e punëve ndërtimore
6
fig. 1.3. Plani gjeodezik i Shkupit
1.1.3. Kushtet hidrologjike
Veçanërisht janë të rëndësishme, në qoftë se punët kryhen pranë rrjedhave lu-more, ose në rrethina të tyre të drejtpërdrejta.
Përveç të dhënave për ujërat sipërfaqësorë (fig. 1.4.), duhet të disponohet me
të dhëna për ujërat nëntokësorë, të cilët kanë rol vendimtar në ndërtimin e the-
meleve.
Të dhënat hidrologjike janë të nevojshme për shfrytëzimin e zhavorrit, furni-zimin me ujë dhe vendimin për zgjedhjen e lokacionit të objektit. Këto të dhëna janë të nevojshme për përzgjedhjen e duhur dhe me kohë për ndërtimin e objek-tit. Për mbrojtje nga përmbytja e ujit sipërfaqësor është e nevojshme të mbrohet shtrati i lumit.
Ndarja e punëve ndërtimore
7
fig. 1.4. Analiza e ujërave sipërfaqësorë
1.1.4. Kushtet meteorologjike
Këto kushte ndikojnë në regjimin hidrologjik të lumenjve, zgjedhjen e teknologjisë dhe mekanizimit dhe organizimin e ndërtimit të objekteve.
Kushtet klimatike-meteorologjike kanë ndikim vendimtar mbi sasinë vjetore të
kohës së punës për kryerjen e llojeve të caktuara të punëve gjatë ndërtimit të
objekteve.
Ndikojnë në fondin vjetor të kohës së punës për përdorimin e të llojeve të caktu-ara të mekanizimit të ndërtimit. Studimi i këtyre kushteve duhet të bazohen në llojet e hartave dhe të dhënave klimatike-meteorologjike. Ato merren nga stacionet më të afërta hidrometeorologjike, në të cilat do të ndërtohet objekti ose nga Instituti Hidro-meteorologjik Republikan.
Të dhënat duhet të lidhen me: vlerat minimale, mesatare dhe maksimale për tem-peraturat, reshjet, erërat (sipas intensitetit dhe drejtimit), lagështia relative etj. Që të merren të dhëna të besueshme ato duhet të merren përmes përpunimit statistikor nga një varg i të dhënave më të gjata se 25 vjet.
1.1.5. Kushtet urbanistike
Para se të fillohet me projektimin e një objekti ndërtimor, është e nevojshme të studiohen kushtet urbanistike, të definohet se çfarë planifikohet të ndërtohet në atë parcelë. Në bazë të fragmenteve nga Plani urbanistik (fig. 1.5.) përgatitet projekti arki-tektonik dhe urbanistik.
Ndarja e punëve ndërtimore
8
fig. 1.5. Plani urbanistik
1.1.6. Kushtet teknike-teknologjike
Zhvillimin teknik dhe teknologjik i një ndërmarrjeje ndërtimore ka ndikim të madh në ndërtimin e objekti. Nga zhvillimi teknik dhe teknologjik varen metodat e ndërtimit, materialet dhe makinat që do të zbatohen. Proceset teknologjike mund të jenë të mekanizuara, pjesërisht të mekanizuara dhe plotësisht të pamekanizuara.
Shpejtësia, cilësia dhe konkurrenca e ndërtimit në treg varet direkt nga zhvilli-
mi teknik-teknologjik i një ndërmarrjeje ndërtimore.
1.1.7. Kushtet ekonomike
Para fillimit të ndërtimit të një objekti ndërtimor duhet të studiohen edhe kush-tet ekonomike në të cilat do të ndërtohet objekti. Këto kushte diktojnë teknologjinë, metodat për ndërtimin, kohën e ndërtimit, mundësinë e rritjes së kredive, etj. Kushtet ekonomike mund të jenë:
• të përgjithshme – e tregojnë situatën e përgjithshme në vend;
• specifike – lidhen drejtpërdrejt me ndërmarrjen ndërtimore;
• të brendshme - me çfarë resurse disponon ndërmarrja ndërtimore.
Ndarja e punëve ndërtimore
9
1.1.8. Kushtet energjetike
Energjia është e rëndësishme për mekanizimin që do ta përdorim, për ndriçim në vetë vendndërtimin, për teknologjinë e ndërtimit, për ndriçimin e lagjes së përkohshme të punëtorëve (në qoftë se vendndërtimi është jashtë vendbanimit) dhe për ndriçimin e zyrave. Nëse punohet edhe në turnin e natës, në mënyrë të veçantë duhet të merret parasysh ndriçimi intensiv në vendin e punës.
1.1.9. Kushtet sizmike
Merren parasysh humbjet dhe pasojat ndaj territorit më të gjerë, por të cilat do të shkaktoheshin me prishjen e objektit, duhet t’i kushtohet vëmendje e madhe faktorëve sizmikë. Studimi përbëhet nga studimi mbi rreziqet sizmike (fig. 1.6.) për shkak se Republika e Maqedonisë është në afërsi të brezit të dytë sizmik. Gjatë studimit të këtyre kushteve patjetër duhet të kihet parasysh se me ndërtimin e objektit mund të ndryshojë ndjeshëm sizmologjia e terrenit përreth.
fig. 1.6. Shqyrtimi i stabilizimit sizmik të modelit të kornizës së çeliktë
Për shkak se pasojat e rrënimit mund të jenë të mëdha, është i nevojshëm studimi i ndërgjegjshëm i këtyre faktorëve dhe përgjegjësive të mëdha gjatë studimit.
1.1.10. Kushtet e ekonomizimit të ujit
Uji është i nevojshëm për procesin teknologjik, për pirje, larje, për pajisjet sani-tare, aparatet për shuarje të zjarrit etj. Me ujë mund të furnizohet vendndërtimi me kyçjen në rrjetin e furnizimit me ujë nga burimet, puset ose cisterna ekzistuese. Uji në
Ndarja e punëve ndërtimore
10
vendndërtim sillet me ujësjellës të përkohshëm në të gjitha vendet e mëdha të konsu-mit siç janë: përzierësi për llaç, përzierësi për beton, gropat gëlqerore, tualeti sanitar etj.
Ujërat e zeza duhet të eliminohen në mënyrë që të mos e ndotin mjedisin.
1.1.11. Kushtet e trafikut
Para fillimit të ndërtimit duhet të definohet transporti i jashtëm dhe i brendshëm i materialeve të vendndërtimit. Duhet bërë analizën e rrugëve ekzistuese, lidhjen e tyre me objektet dhe ndërtimin e rrugëve të reja.
Nën transport të jashtëm nënkuptohet furnizimi i të gjitha materialeve prej
prodhuesit deri te vetë depoja e materialit të vendndërtim (fig. 1.7.).
Kjo është e rëndësishme për përcaktimin e shpenzimeve të transportit dhe ne-vojën për ndërtimin e rrugës së re nga vetë vendndërtimi ose zgjerimi i asaj ekzistuese, varësisht prej asaj se çfarë do të transportojmë - material, mekanizim etj.
Nën transport të brendshëm nënkuptohet transporti i materialit prej deponisë
së vendndërtimit deri tek objekti i cili ndërtohet (fig. 1.8.).
Rrugët ekzistuese lokale duhet të përshtaten me nevojat e vendndërtimit (heku-rudhat, rrugët, etj.).
fig. 1.7. Rruga afruese deri te vendndërtimi fig. 1.8. Rruga e brendshme
Ndarja e punëve ndërtimore
11
1.1.12. Kushtet e mbrojtjes nga zjarri
Gjatë ndërtimit të një objekti ndërtimor duhet të merret parasysh mbrojtja nga zjarri, si në vetë objektin, ashtu edhe në mjedisin e ngushtë.
Burime më të zakonshme të zjarrit mund të jetë: zjarri i hapur, trupat dhe objek-
tet e nxehta, instalimit elektrik, elektriciteti statik, dukuritë natyrore etj.
Duhet të studiohen kushtet të cilat do të shkaktonin zjarr dhe të ndërmerren masa të duhura për mbrojtje kundër zjarrit të cilat duhet të sigurohet me projektin e objektit.
1.1.13. Kushtet e mbrojtjes së mjedisit njerëzor
Me ndërtimin e objekteve do të shkaktoheshin ndryshime të mëdha mbi mjedi-sin natyror, si ndikime pozitive ashtu edhe negative. Ndikimet negative shpesh rrjed-hin nga mosrespektimi i kritereve për përparimin dhe mbrojtjen e mjedisit. Ndikimi i ndryshimeve varet nga çdo rast i veçantë. Prandaj, gjatë ndërtimit të objekteve kushtet ekologjike kanë rëndësi gjithnjë më të madhe dhe duhet të zbatohen materiale eko-logjike (fig. 1.9. a, b)
Studimi i kushteve për mbrojtjen e mjedisit bëhet duke analizuar ndikimin e
ndërtimit në mjedis. Ky studim duhet të jetë në formë të përpunuar. Gjithashtu du-het të propozohen masa për kontrollimin, zvogëlimin dhe eliminimin e ndikimeve ne-gative brenda afatit.
a) b)
fig. 1.9. Aplikimi i materialit ekologjik
Ndarja e punëve ndërtimore
12
1.2. Punët përgatitore
Punët përgatitore janë punë komplekse ndërtimore me të cilat krijohen kushtet për mbarëvajtjen e punëve kryesore ndërtimore.
Punët përgatitore janë punë për kryerjen e ndërtimeve të përkohshme dhe ak-
tiviteteve të tjera për organizimin dhe rregullimin e vendndërtimit, si dhe duke
bërë të mundur aplikimin e punëve përkatëse ndërtimore dhe teknologjike.
Roli dhe rëndësia e punëve përgatitore janë të mëdha, sepse mundësojnë reali-zimin e shpejtë dhe racional të punëve kryesore. Vëllimi i punëve përgatitore mund të jetë i ndryshëm: nga punët e parëndësishme deri te punët me madhësi të tillë të cilat vetë në vete paraqesin punë të rëndësishme dhe serioze. Kushtet lokale mund të jetë vendimtare në lidhje me kushtet e furnizimit, transportit të materialeve dhe energjisë. Ndikim të madh ka edhe distanca nga vendbanimi, gjendja e rrugëve, lidhja për furni-zim qendror, si dhe sa kohë qëndron në dispozicion që ato përgatitje të kryhen.
Për objektet në vendbanime ose në afërsi të tyre të drejtpërdrejtë, vëllimi i punëve përgatitore është i vogël, pothuajse i papërfillshëm. Në vendndërtimet jashtë vendba-nimeve të populluara me vëllim të gjerë të punëve, vëllimi i punëve përgatitore do të jetë shumë më i madh.
Punët përgatitore përfshijnë:
• thurjen e vendndërtimit;
• pastrimin e drurëve dhe shkurreve të panevojshme;
• rrëzimin e ndërtesave të vjetra dhe të shkatërruara dhe largimin e mbeturinave të ndërtimit;
• ndërtimin e rrugëve hyrëse deri te rrugët e vendndërtimit dhe të rrugëve të brendshme të përkohshme;
• ndërtimin e objekteve të përkohshme për vendosje të punëtorëve dhe të stafit;
• vendosjen e materialeve të ndërtimit që bëhet sipas skemës së menaxhimit të vendndërtimit;
• ndërtimin e vendbanimit të përkohshëm, në qoftë se objekti është larg nga vend-banimi;
• ndërtimin e vendndërtimit komercial:
furnizimin e vendndërtimit me ujë, ujë teknik dhe ujë të pijshëm;
furnizimin me energji elektrike dhe instalime elektrike të telefonit;
orarin e mekanizimit të ndërtimit për transport horizontal dhe vertikal.
• planifikimin dhe rrafshimin e terrenit etj.
Ndarja e punëve ndërtimore
13
1.2.1. Rrethimi i vendndërtimit
Para se të fillojë ndërtimi i objektit, është e nevojshme kryerja e rrethimit të vendndërtimit për mbrojtjen e objektit, të mjeteve të cilat janë në dispozicion në vendndërtim dhe mbrojtjen e kalimtarëve të cilët kalojnë në afërsi të objektit.
1.2.2. Pastrimi i terrenit nga drurët dhe shkurret e panevojshme
Përpara se të fillohet ndonjë punë në një vendndërtim, duhet të hiqen drurët dhe shkurret që pengojnë ose janë në vendin e punës së objektit. Gjatë heqjen së drurëve dhe shkurreve duhet të mbahet llogari që të mos shkatërrohet bukuria natyrore e gjelbërimit, ujit dhe ajrit.
1.2.3. Rrënimi i ndërtesave të vjetra dhe të shkatërruara
dhe largimi i mbeturinave ndërtimore
Sipas nevojës rrënohen ndërtesat e vjetra, të cilat gjenden në vendin ku do të ndërtohet objekti. Nëse objekti nuk pengon në ndërtim, mund të përdoret si strukturë ndihmëse për vendosje të punëtorëve, personelit dhe për hapësirë deponimi.
Mbeturinat që mbeten gjatë largimit të objekteve të vjetra (fig. 1.10.) duhet të lar-gohen jashtë vendndërtimit në deponi, sepse do të pengojnë në rrjedhën e procesit të ndërtimit. Ato nuk duhet të lihen në vende siç janë kontejnerët ose në afërsi të ob-jektit, sepse do të ndotin mjedisin dhe do të pengojnë në rrjedhën normale të punës dhe jetesës.
fig. 1.10. Mbeturinat e ndërtimit
Ndarja e punëve ndërtimore
14
1.2.4. Ndërtimi i rrugëve hyrëse nga rrugët e komunikacionit deri në
vendndërtim dhe të rrugëve të përkohshme të brendshme
Para se të fillohet me ndërtim, duhet të ndërtohen rrugë të brendshme të cilat e lidhin objektin me rrugët ekzistuese. Duhet të planifikohen dhe të ndërtohen edhe rrugë të brendshme nëpërmjet të cilave do të transportohen materiale në vendin e ndërtimit. Nëse rrugët e brendshme nuk planifikohen dhe ndërtohen mirë, në këtë rast mund të paraqitet ngecja e punës dhe vonesa e ndërtimit, me çka shpenzimet do të rriteshin ndjeshëm.
1.2.5. Ndërtimi i objekteve të përkohshme për vendosje të punëtorëve
dhe të stafit
Para fillimit të ndërtimit të objektit duhet të vendosen objekte të përkohshme të cilat do të përdoren për vendosjen e punëtorëve dhe nëpunësve në vendndërtim. Këto shpesh janë baraka montuese, të cilat mund të montohen dhe të demonto-hen. Në qoftë se në vendndërtim ekziston një objekt i cili nuk pengon ndërtimin e objektit të ri, i njëjti mund të përdoret për vendosjen e punëtorëve dhe stafit në vendndërtim.
1.2.6. Vendosja e materialit ndërtimor në vendndërtim
Vendosja e materialit ndërtimor bëhet sipas skemës për rregullimin e ven d-
ndërtimit.
Një nga punët shumë të rëndësishme në vendndërtim është vendosja e mate-
rialit në vendndërtim. Vendosja bëhet në bazë të skemës së përpunuar më parë në vendndërtim e cila është pjesë integrale e organizimit të projektit.
Në skemë saktësisht përcaktohen vendet për ruajtjen e materialeve në
hapësirë të hapur, në streha dhe depo të mbuluara. Është shumë e rëndësishme që materiali në mënyrë të drejtë të renditet që të mos ketë lëvizje plotësuese dhe humbje të kohës gjatë transportit të materialit prej lokacionit të magazinimit në vendin e insta-limit. Gjithashtu, nëse në vendndërtim formohen reparte për prodhimin e betonit, lla-çit, elementeve të betonit, duhet të merret në konsideratë materialet të cilat aplikohen për një prodhim që të vendosen në afërsi të drejtpërdrejtë, e jo në vende të ndryshme. Nëse materialet vendosen në mënyrë jo të drejtë, do të kemi humbje të kohës, e me këtë çmimi i objektit do të rritet.
Ndarja e punëve ndërtimore
15
1.2.7. Ndërtimi i vendndërtimit ekonomik
1.2.7.1. Sigurimi i vendndërtimit me ujë - ujë teknik dhe ujë për pije
Në vendbanime të populluara vendndërtimi lidhet me rrjetin ekzistues të furni-zimit me ujë (fig. 1.11.) në bazë të lejes së marrë paraprake nga shërbimet kompeten-te, kurse në vendndërtim vendoset ujëmatësi. Për vendndërtimet jashtë vendbanime-ve të populluara ujit mund të sigurohet: me lidhjen e vendndërtimit me sistemet rajo-nale të ujësjellësit, me ndërtimin e puseve (fig. 1.12.), me përfshirjen e rrjedhave ujore sipërfaqësore, nëse këtë e lejon cilësia e ujit etj. Në raste të tilla mund të paraqitet ne-voja për ndërtimin e rezervuarëve për ujë, ujësjellësve etj. Uji teknik mund të sillet me cisterna, kurse uji për pijë mund të sille edhe në shishe.
fig. 1.11. Rrjeti ekzistues i furnizimit me ujë fig 1.12. Shpimi i puseve
1.2.7.2. Furnizimi i vendndërtimit me energji elektrike
Furnizimi i vendndërtimit me energji elektrike varet nga shumë faktorë:
• kushtet për furnizim me energji;
• lloji dhe vëllimi punës;
• përqendrimi i vendndërtimit;
• zgjedhjen e makinave.
Nëse ekziston linjë për transport të energjisë elektrike dhe mundësi për lidh-je në afërsi të drejtpërdrejtë të vendndërtimit, mundësia e tilla duhet të shfrytëzohet.
Në vendndërtimet e përqendruara elektroenergjia lejon lidhjen e lehtë për të gjitha vendet e konsumit për punën e motorëve, punëtoritë apo ndriçimin. Te vendndërtimet e zgjatura siç janë rrugët dhe kanalet, mund të përdoren makinat me
Ndarja e punëve ndërtimore
16
motorë me djegie të brendshme ose të përdoren burimet e tyre të energjisë elektrike (elektroagregatët), të cilat vendosen paralelisht me përparimin e punëve.
Nëse punët bëhen në disa turne, puna me rrymë elektrike (fig. 1.13.) mund të ketë përparësi të caktuara në të njëjta kushte ekonomike. Zakonisht elektroenergjia e prod-huar me elektroagregat është gjithmonë më e shtrenjtë se energjia e prodhuar nga motorët me djegie të brendshme. Megjithatë, për lidhje të lehtë në vendet e prodhi-mit, si dhe për numrin e vogël të burimeve, edhe pse më e shtrenjtë, elektroenergjinë mund ta çojnë në avantazh.
fig. 1.13. Elektroagregati
Energjia elektrike, përveç për lëvizjen e makinave dhe për nevoja të tjera në vendndërtim, duhet të planifikohet edhe për ndriçim edhe për nevoja të vendbanime-ve të përkohshme.
Nëse largpërcjellësit elektrik ndërpriten me rrugët për shkak të sigurisë, kabllot duhet të vendosen nën tokë ose në lartësi të mëdha. Për vendndërtimet jashtë vend-banimeve ekziston mundësia e lidhjes së vendndërtimit me largpërcjellësit ekzistues (fig. 1.14.), por në këtë rast gjithmonë paraqitet nevoja për ndërtimin e trafostacione-ve (fig. 1.15.) për të ulur tensionin e rrjetit elektrik që të mund të përdoret për nevojat e vendndërtimit.
fig. 1.14. Largpërcjellësit fig. 1.15. Ndërtimi i trafostacionit
Ndarja e punëve ndërtimore
17
Në vendbanimet furnizimi i vendndërtimit me energji elektrike është me anë të lidhjes së tij me rrjetin ekzistues elektrik në bazë të lejes së fituar paraprake nga shërbimet kompetente dhe me vendosjen e rrymëmatësit në vetë vendndërtimin.
1.2.7.3. Klasifikimi i makinave ndërtimore për transport
horizontal dhe vertikal
Para fillimit të ndërtimit të objektit duhet të renditen si duhet makinat ndërtimore të cilat do të punojnë në një objekt të vetëm. Ato duhet të jenë të vendosura mirë për të siguruar efikasitetin maksimal në punë, ndërsa me këtë rast të mos paraqesin pengesë për zhvillimin e proceseve të punëve të tjera dhe të punëve të makinave të tjera ndërtimore të cilat vendosen në vendndërtim. Ndërkohë duhet pasur kujdes që të mos shkatërrohet bukuria natyrore e gjelbërimit, ujërave natyral dhe ajrit.
1.2.8. Planifikimi dhe rrafshimi i terrenit
Para se të fillohet me ndërtim, terreni duhet të rrafshohet dhe të planifikohet (fig. 1.16). Për kryerjen e kësaj pune duhet bërë plani për mekanizim i cili do të aplikohet që të rrafshohet terreni.
fig. 1.16. Rrafshimi i terrenit
Ndarja e punëve ndërtimore
18
1.3. Punët kryesore ndërtimore
Në punë kryesore ndërtimore bënë pjesë:
• punët e ashpra ndërtimore;
• punët instaluese;
• punët ndërtimore-zejtare.
1.3.1. Punët e ashpra ndërtimore
Në punët e ashpra ndërtimore numërohen të gjitha ato punë të cilat mundësojnë
ngritjen e ashpër e objektit prej themeleve deri te ndërtimi i çatisë.
Këtu numërohen zbatimi i konstruksioneve bartëse vertikale dhe horizontale dhe mbushjet e zbatuara nga: betoni, betoni i armiruar, druri, tullat, kurse ato janë:
• punët me tokën;
• punë muratore;
• punët me dru;
• punët betonuese dhe armiruese-betonuese;
• punët armiruese;
• punët me çatinë.
1.3.1. 1 Punët me tokën
Punët me tokën janë faza e parë në kryerjen e punëve të ashpra ndërtimore. Për llogaritjen e drejtë punëve me tokën, toka ndahet në shtatë kategori. Për gërmim në çdo kategori zbatohet vegël ose makinë e veçantë. Gërmimi i tokës së kategorisë I-IV mund të bëhet me dorë ose me makinë, që konsiderohet si e realizueshme tërësisht, ndërsa gërmimi i tokës së kategorisë V-VII bëhet me eksploziv apo dinamit.Sipas normave të ndërtimit për punët e ndërtimit të lartë punët me tokën ndahen në:
• gërmim i tokës me vëllim të madh (për bodrum);
• gërmim i tokës në vëllim të ngushtë (gërmimi i kanaleve, i themeleve dhe instali-meve nëntokësore);
• rregullimi i gërmimeve (përhapja, mbushja, ngjeshja dhe planifikimi i tokës).
Gërmim i tokës me vëllim të madh - kur gjerësia e gërmimit është më e mad-he se 2m, atëherë kemi gërmim të gjerë (fig. 1.17, b). Gërmimi i gjerë bëhet pasi të përfundojnë të gjitha punët përgatitore dhe pasi të shënohet objekti në terren.
Ndarja e punëve ndërtimore
19
Paramasa për gërmim të gjerë është sasia e tokës e cila duhet të gërmohet, kurse lloga-ritet sipas vizatimeve të projektimit. Llogaritja e shumave të paramasës kryhet në m3.
a) b)
fig. 1.17. Gërmimi i gjerë
Të përkujtohemi:
Të llogaritet paramasa për gërmim të gjerë në terren të ngurtë në thellësi prej -0,9 m. Gjerësia e gërmimit është 8 m, kurse gjatësia është 14 m (fig. 1.18).
Prerja
Baza
fig. 1.18. Baza dhe prerja e gërmimit të gjerë
V=14.8.0,9=100,8 m3
Ndarja e punëve ndërtimore
20
Gërmim i tokës me vëllim të vogël (gërmimi i ngushtë) - paraqet gërmim të tokës i cili nuk është më i gjerë se 2 m, ndërsa gjatësia mund të jetë e kufizuar ose e pa-kufizuar (fig. 1.19.). Në këtë grup bëjnë pjesë: gërmimi i tokës për themelet e vetme
dhe gërmimet për largpërcjellës të ndryshëm nëntokësorë (ujësjellës, kanalizime, energji elektrike, telefon, ngrohje, etj.). Sasitë e paramasës llogariten në m3.
fig. 1.19. Gërmimi i ngushtë
Rregullimi i gërmimeve - përfshin përhapjen (fig. 1.20), plotësimin, ngjeshjen
dhe planifikimit e tokës. Shumat e paramasës në mbushjen dhe ngjeshjen e tokës llo-gariten në m3, ndërsa përhapja dhe planifikimi në m2.
fig. 1.20. Përhapja e tokës
1.3.1.2. Punët muratore
Punët muratore përfshijnë: murimin e mureve bartëse prej gurit dhe tullave, mu-
rimin e mureve thurëse nga lloje të ndryshme të blloqeve qeramike (fig. 1.21),
blloqeve të betonit (fig. 1.22), gurëve dhe pllakave, suvatimi i mureve dhe tava-
neve, ndërtimi i izolimit horizontal dhe vertikal nga lagështia (fig. 1.23.), izolimi
termik dhe i zërit, instalimi i zdrukthëtarisë në mure etj.
Ndarja e punëve ndërtimore
21
fig. 1.21. Murimi me blloqe qeramike fig. 1.22. Murimi me blloqe betoni
fig. 1.23. Vendosja e hidroizolimit vertikal
Sasitë e paramasës për muret me d<20 cm llogariten zakonisht në m2 dhe hi-qet kuadratura e hapjeve, kurse sasitë e paramasës për murimin e mureve me d≥20
cm llogariten zakonisht në m3, kurse hiqen sasitë e hapjeve.
Sasitë e paramasës për suvatimin e mureve dhe tavaneve dhe për instalimin e izo-
limit horizontal dhe vertikal llogariten në m2, kurse instalimi i zdrukthëtarisë në copa.
Për murimin e mureve përdoren materiale të ndryshme: tulla të plota ose të
zbrazëta, blloqe qeramike, blloqe betoni, gurë, blloqe të zbrazëta durisol, tabl-
la gipsi, tulla qelqi etj.
Për suvatimin e mureve dhe tavaneve përgatiten lloje të ndryshme të llaçit sipas qëllimit të dhomës, edhe atë: llaç gëlqeror i cili përgatitet në shkallë të ndryshme, llaç
i vazhduar me shkallë të ndryshme, llaç çimentoje, ngjitëse dhe llaç të prodhuar në
mënyrë industriale etj.
1.3.1.3. Punët me drurë
Punët me drurë kanë rëndësi të madhe në objektet e ndërtimit dhe janë një nga punët thelbësore në ndërtimtari.
Në punët me drurë përfshihen: përpunimi i dërrasave për lloje të ndryshme të
konstruksioneve të betonit dhe armiruese-betonuese (fig. 1.24. dhe 1.25.), skele
dhe gardhe sigurie, çati druri dhe struktura midis kateve (fig. 1.26.) etj.
Ndarja e punëve ndërtimore
22
fig. 1.24. Veshja e shkallëve dhe pllakës fig. 1.25. Veshja e mureve
fig. 1.26. Konstruksioni i çatisë së drurit
Masa e freskët e betonit patjetër duhet të jetë instaluar në kallëpe-veshje dërrasash, të bërë prej më parë të cilat mund të bëhen prej druri. Në kohët e fundit për shkak të çmimit në rritje të drurit dhe rëndësinë e tij në jetën e njerëzve, apliko-hen pllaka çeliku dhe materiale të tjera, por përdorimi i drurit nuk është shpërfillur plotësisht.
Për veshje me dërrasa të punëve betonuese dhe armiruese-betonuese sasitë
e paramasës llogariten në m2. Për konstruksione nga druri midis kateve, gardheve mbrojtëse dhe ndërtimeve të çatisë – shuma e paramasës llogaritet në m2 - projektimi horizontale i çatisë bashkë me strehën, ndërsa strukturat e çatisë me parmakë llogari-ten në m2, material për një parmak shumëzuar me numrin e parmakëve nga konstruk-sioni i kulmit.
Ndarja e punëve ndërtimore
23
1.3.1.4. Punët armiruese
Punët armiruese i paraprijnë punëve armiruese-betonuese, kurse përfshijnë: drejti-
min, shënimin, prerjen dhe lakimin e armaturës, bërjen e skeletit, vendosjen e
strukturës (fig. 1.27. dhe fig. 1.28.). Punët armiruese i kryejnë armiruesit e kualifi-
kuar.
fig. 1.27. Armirimi i pllakës fig. 1.28. Armirimi i shtyllave dhe trarëve
Punët armiruese mund të bëhen në vendndërtim ose në reparte të specia-
lizuara armiruese, kurse në vendndërtim armatura vetëm vendoset në kons-
truksion. Dallojmë shumë lloje të armaturës edhe atë: armaturë e lëmuar (e cila sot përdoret shumë rrallë), armatura brinore, rrjetet e ngjitura të armaturës dhe armatu-ra e ngurtë.
Sasitë e paramasës llogariten në KD të cilat lexohen nga planet e armaturës nga
dokumentacioni paraprak. Nëse nuk janë punuar planet e armaturës merret sasi të përafërta. Varësisht nga lloji i konstruksionit të betonit, në 1 m3, 1m2, ose 1m merren shumat e mëposhtme:
• themelet e betonit 40-50 kg/m3;
• muret e trasha të betonit të armiruar 50-60 kg/m3;
• muret e holla armiruese-betonuese 6-8 kg/m2;
• kolonat 50-60 kg/m3;
• pllakat e rrafshëta dhe të pjerrëta 60-70 kg/m3;
• pllakat e përforcuara me brinjë 60-70 kg/m3;
• konstruksionet me brinjë të imët midis kateve 90-10 kg/m2;
• konstruksionet në formë të kërpudhës 12-15 kg/m2;
• trarët 70-90 kg/m3;
• konstruksionet montuese me brinjë të imta 8-9 kg/m2;
• konstruksionet montuese mbi derë dhe mbi dritare 1-2 kg/m'.
Ndarja e punëve ndërtimore
24
1.3.1.5. Punët betonuese dhe armiruese-betonuese
Gjejnë aplikim të gjerë në teknologjinë moderne të ndërtimit.
Në punët betonuese dhe armiruese-betonuese përfshihen: përgatitja dhe trans-
porti i përzierjes së freskët betonuese prej vendit të instalimit, instalimi dhe kuj-
desi i përzierjeve të freskëta betonuese.
Në vitet e fundit punët betonuese kanë arritur një shkallë të lartë të zhvillimit në aspektin teknik dhe ekonomik, me çka është mundësuar kryerja e punimeve të ashpra ndërtimore që të arrihet produktivitet i lartë. Faktorët që ndikojnë në prodhimin e llo-jit të caktuar, cilësisë dhe forcës së betonit janë:
• pjesët përbërëse të betonit dhe raporti i tyre sasior (mjet lidhës, agregat dhe ujë);
• mënyra e përgatitjes dhe transportit të betonit;
• kushtet gjatë instalimit të betonit;
• mënyra e instalimit të betonit;
• mirëmbajtja e betonit pas instalimit.
Si mjet lidhës përdoren lloje të ndryshme të çimentos (çimento Portland, çi-mento e bardhë Portland, çimento Portland me aditiv, çimento metalurgjike, çimento pucolante, çimento aluminate, çimento ekspansive, etj.).
Sipas kohës së lidhjes dallojmë:
• çimento me lidhje të shpejtë - lidhet për 15 min.
• çimento me lidhje normale - lidhet për 90 min.
Nga agregati i gurit zbatohet agregati i gurit, i grimcuar dhe i kombinuar. Agregat i gurit duhet të jetë me madhësi të ndryshme të kokrrave edhe atë me të paktën 4 fraksione. Agregati duhet të jetë i fortë, të mos përmbajë kimikate dhe ma-terie organike.
Uji është përbërësi i tretë i përzierjes së betonit dhe prej tij varet edhe cilësia e betonit. Sasia e ujit përcaktohet nga faktori lidhës i çimentos, i cili është 0,38-0,42. Sa-sia e ujit ndikon ndaj vetive të betonit. Sipas përqindjes së ujit në masën e betonit dallojmë:
• beton të lagur me 5-8% ujë. Përdoret te konstruksionet me prerje të mëdha (the-mele, mure);
• beton plastik me 7-11% ujë. Përdoret te konstruksionet armiruese-betonuese;
• beton i lëngshëm me 9-15% ujë. Përdoret te konstruksionet me diametër të vogël.
Ndarja e punëve ndërtimore
25
Betoni përgatitet: me përzierës betoni në vendndërtim apo në fabrikat për
beton.
Transporti dhe instalimi i betonit mund të bëhet me dorë (fig. 1.29.) dhe me makinë, shpesh me pompa betoni (fig. 1.30.). Sasitë e paramasës për punët me beton do të llogariten në m3.
fig. 1.29. Betonimi me dorë fig. 1.30 Betonim me pompë betoni
1.3.1.6. Punët mbuluese
Pas kryerjes së punëve betonuese dhe instalimit të elementeve bartëse të çatisë (ose konstruksioneve me parmakë ose me trarë të çatisë) kalohet në kryerjen e punëve mbuluese.
Këto përfshijnë vendosjen e materialeve në çati në konstruksionin bartës të ven-
dosur dhe të përforcuar mirë.
Mbulimi kryhet me lloje të ndryshme të materialeve mbuluese, varësisht prej pjerrtësisë së pjerrtësisë së kulmit, edhe atë:
• mbulimi me prodhime nga argjila e pjekur (fig. 1.31.);
• mbulimi me materiale të hidrokarbureve;
• mbulimi me lloje të ndryshme të llamarinave (fig. 1.32.);
• mbulimi me xham, etj.
Sasitë e paramasës llogaritet në m2 nga baza e kulmit të rritur me 20%. Shu-mat e vërteta të kulmit të mbuluar llogariten duke matur sipërfaqen e pjerrtësisë në çati në vendin e duhur.
Ndarja e punëve ndërtimore
26
fig. 1.31. Konstruksioni i çatisë me qeramidhe
fig. 1.32. Konstruksioni i çatisë me llamarinë
1.3.2. Punët instaluese
Një objekt ndërtimor është përbërë nga shumë tërësi komplekse, kurse funksio-ni është përshtatur me procesin teknologjik apo jetësor që zhvillohet në të. Në fazën e tanishme të zhvillimit të shkencës dhe teknologjisë nuk mund të imagjinohet ndërtimi pa instalimet e nevojshme. Ato mundësojnë funksionimin dhe përdorimin e drejtë, kur-se për njeriun jetë të papenguar, punë dhe qëndrim të këndshëm. Për çdo lloj të objek-teve ndërtimore për çfarëdo qëllimi (banimi, industrial, shoqëror etj.) përdoret sasi më e vogël ose më e madhe e ujit për pije, ose për procesin teknologjik, energjinë elektri-ke dhe termike, instalohet përcjellës për ajër të pastër dhe nxjerrje të ajrit të papastër, bëhet komunikimi me njerëz sipas vertikales dhe shkarkohen ujërat e zeza.
Të gjitha këto nevoja zgjidhen me punën e duhur të instalimeve edhe atë pa-ralelisht me kryerjen e punëve ndërtimore ose menjëherë pas tyre. Në objektet me ndërtim të lartë këto instalime quhen instalimet shtëpiake.
Këto janë instalime për ujësjellës (fig. 1.33), kanalizim (fig. 1.34), instalimet elekt-
rike, ngrohja qendrore, pajisjet klimatike, komunikimi përgjatë ashensorëve
vertikalë. Ato i kryejnë firmat e specializuara.
fig. 1.33. Skema e rrjetit të ujësjellësit fig. 1.34. Skema e rrjetit të kanalizimit
Ndarja e punëve ndërtimore
27
1.3.3. Punët ndërtimore-zejtare
Pasi të kryhen punët e ashpra ndërtimore dhe pasi të bëhen të gjitha instalimet e nevojshme paralelisht me ato fillon faza e punëve ndërtimore-zejtare. Këto janë punë
shumë të specializuara që kërkojnë personel të aftë dhe material i cili prodhohet
nga teknologjia e veçantë e prodhimit. Me këtë rast në masë të madhe përdoren elemente të përpunuara industriale të cilat në vendndërtim vetëm montohen, siç janë muret e ndryshme thurëse, dyert, dritaret etj.
Në punët ndërtimore-zejtare përfshihen: punët me fasadë (fig. 1.35), punët me
qeramikë (fig. 1.36.), të parketit, zdrukthëtarisë, bravandreqësit (fig. 1.37.),
punët me llamarina, me dyshemetë, me ngjyrosje, me qelq (fig. 1.38.) etj.
Ato punë i kryejnë kompanitë e ndryshme, kuadrot e të cilave janë të lidhura ngushtë me punët e ngjashme të specializuara, ose reparte të veçanta të specializuara në përbërje të organizatës punuese komplekse.
fig. 1.35. Punët me fasadë
fig. 1.37. Punës bravandreqëse
fig. 1.36. Punët me qeramikë
fig. 1.38. Punët me qelq
Siç është e rëndësishme që të kryhen punët e ashpra ndërtimore, për cilësi të përgjithshme të objektit janë të rëndësishme edhe punët ndërtimore-zejtare nga të ci-lat do të varet vlera estetike e ndërtesës dhe qëndrimi i këndshëm në objektin.
Ndarja e punëve ndërtimore
28
Për të gjitha punët ndërtimore-zejtare përdoren shumë lloje të mekanizimit ndërtimor, pa të cilat sot nuk mund të ndërtohet asnjë objektit më i vogël.
1.4. Punët përfundimtare
• çmontimi i vendndërtimit ekonomik;
• heqja e mekanizimit nga vendndërtimi etj.
Mbaj mend!
Grupe kryesore të punëve ndërtimore janë: punët paraprake, përgatitëse, punët kryesore ndërtimore dhe punët përfundimtare.
Përpunimi i projektit për organizimin e ndërtimit duhet të fillojë me studimin e mëhershëm të të gjitha rrethanave të cilat në çfarëdo mënyre qoftë kanë ndikim në realizimin e punëve.
Në punët paraprake analizohen dhe studiohen kushtet që vijojnë: kushtet gjeo-logjike dhe gjeoteknike, kushtet topografike, kushtet hidrologjike, kushtet me-teorologjike, kushtet urbanistike, kushtet teknike, kushtet teknologjike, kushtet ekonomike, kushtet energjetike, kushtet sizmike, kushtet e ekonomizimit të ujit dhe kushtet e trafikut, kushtet për mbrojtje nga zjarri, kushtet për mbrojtjen e mjedisit.
Punët përgatitore janë punë për ndërtimin e objekteve të përkohshme dhe akti-vitete të tjera për organizimin dhe rregullimin e vendndërtimit, si dhe duke bërë të mundur aplikimin e punëve përkatëse ndërtimore dhe teknologjike.
Punët përgatitore përfshijnë: rrethimin vendndërtimit, pastrimin nga drurët dhe shkurret e panevojshme, rrënimin e ndërtesave të vjetra dhe të shkatërruara; lar-gimin e mbeturinave jashtë ndërtesës; ndërtimin e rrugëve kalimtare prej rrugëve komunikatave deri te vendndërtimi dhe rrugëve të përkohshme të brends-hme; vendosjen e materialit ndërtimor që bëhet sipas skemës së organizatës së vendndërtimit; furnizimin e vendndërtimit me ujë të pijshëm apo për nevojat e procesit teknologjik të ndërtimit; furnizimin me energji elektrike; instalime për te-lefon; renditjen e makinave të ndërtimit për transport horizontal dhe vertikal; pla-nifikimin dhe rrafshimin e tokës etj.
Në punët e ashpra ndërtimore i numërojmë: të gjitha ato punë të cilat e mundësojnë ngritjen e ashpër të objektit prej themeleve deri te konstruksioni i çatisë. Këto janë: punët me tokën, punët muratore, punët armiruese, punët betonuese dhe armiruese-betonuese, punët me çatinë. Punët përfundimtare përfshijnë çmonti-min e vendndërtimit ekonomik dhe largimin e mekanizimit të ndërtimit.
Ndarja e punëve ndërtimore
29
Test për vetëvlerësim
Pjesa A
I. Rrethoni përgjigjen e saktë
1. Nën transport të jashtëm nënkuptohet furnizimi i të gjitha materialeve nga prodhu-esi në vetë depon e materialit në vendndërtim.
Po Jo
2
2. Ndërtimi i lagjes së përkohshme i përket punëve përgatitore.
Po Jo 2
3. Çmontimi i vendndërtimit ekonomik i takon punëve kryesore të ndërtimit.
Po Jo 2
4. Në qoftë se gjerësia e gërmimit është më e madhe se 2 m, bëhet fj alë për gërmim të gjerë.
Po Jo 2
Pjesa B
II. Plotësoje fj alinë
1. Punët ndërtimore ndahen në grupet e mëposhtme: 7
2. Në punë të tokës i numërojmë: 7
3. Në punë muratore i numërojmë:
7
Ndarja e punëve ndërtimore
30
4. Mbulimi i konstruksioneve të çatisë mund të bëhet nga:
7
5. Sipas kohës së lidhjes i dallojmë këto lloje të çimentos:
7
6. Në punë instaluese i numërojmë:
7
Nota 1 2 3 4 5Pikët 0 - 10 11- 20 21 - 30 31- 40 41- 50
Tema 2 - Skema për rregullimin e
vendndërtimit
Në këtë njësi tematike nxënësit do të aftësohen për:
• vizatimin e skemave për rregullimin e vendndërtimit;
• zbatimin e skemave për rregullimin e vendndërtimit.
Skema për rregullimin e vendndërtimit
32
2. SKEMA PËR RREGULLIMIN E VENDNDËRTIMIT ................................................. 33
2.1. Vizatimi i skemave për rregullimin e vendndërtimit ................................. 33
2.2. Zbatimi i skemave për rregullimin e vendndërtimit ................................. 36
Skema për rregullimin e vendndërtimit
33
2. SKEMA PËR RREGULLIMIN E VENDNDËRTIMIT
2.1. Vizatimi i skemave për rregullimin e vendndërtimit
Vendndërtimi është hapësirë e mbyllur, në të cilën kryhen punët për ndërtimin,
rindërtimin, rikonstruktimin, adaptimin, mirëmbajtjen dhe largimin e ndërtimit,
si dhe përfshirje e përkohshme e hapësirës për aplikimin e teknologjive të
përshtatshme të ndërtimit.
Për formimin e një vendndërtimi nevojiten përgatitje vëllimore para fillimit të ndërtimit. Që ndërtimi të zhvillohet me sukses, pa vonesë, në afate të përcaktuar në mënyrë të saktë dhe për të shmangur shumë rreziqe dhe lëndime në vendin e punës, vendndërtimi duhet të jetë i rregulluar mirë. Vendndërtimi organizohet në bazë të pro-
jektit të përpunuar më parë në organizimin e vendndërtimit. Përpunimi i projek-tit për organizim të mirë dhe ekonomik është punë komplekse dhe me përgjegjësi dhe duhet t’u besohet njerëzve me përvojë, të aftë dhe profesionalë. Në atë duhet të har-monizohet procesi teknologjik në kryerjen e punëve me furnizim, transport dhe ven-dosje të materialit.
Në projektin për organizimin e vendndërtimit, shtesë e rëndësishme është edhe skema për rregullimin e vendndërtimit e cila aplikohet në punët përgatitore (fig. 2.9. dhe 2.10.). Ajo vizatohet në proporcionin prej 1:200 deri 1:500 ose në proporcion tjetër, varësisht nga madhësia e objektit.
Qëllimi i përpunimit të skemës për rregullimin e vendndërtimit është që të mer-
ret një pasqyrë e plotë mbi vendin dhe paraqitjen e të gjitha objekteve të ne-
vojshme për ndërtimin e objektit, si dhe marrëdhëniet e tyre reciproke. Kjo du-
het të jetë rezultat i të gjitha studimeve gjatë përgatitjes së projektit.
Në skemën e vendndërtimit përfshihen të gjitha të dhënat nga të cilat pasqyro-hen organizimi i terrenit dhe teknologjia e ndërtimit. Në atë përfshihen:
• gardhi i vendndërtimit;• objektet që do të ndërtohen;• rrugët ekzistuese dhe të përkohshme;• depot e hapura dhe të mbyllura;• hapësirat për përgatitjen e llaçit, betonit etj.;• hapësira për lakimin e armaturës;• përgatitja e veshjeve të dërrasave;• makinat dhe parku vozitës;• zyrat për administratën e vendndërtimit;• barakat për punëtorët;• ndërtesa e përkohshme për vendosje të punëtorëve;
Skema për rregullimin e vendndërtimit
34
• WC;• rrjeti elektrik;• ujësjellësi dhe kanalizimi etj.
Hapësira për materialet të cilat do të sillen në vendndërtim, patjetër duhet të organizohet si duhet që transporti i brendshëm i materialeve të mund të jetë sa më ra-cional.
Materiali sipas llojit dhe sasisë duhet të jetë sa më afër në vendin e instalimit, të mos transferohet nga një vendndërtim në tjetër dhe të mos qëndrojë një kohë të gjatë në vendndërtim.
Materiali varësisht prej llojit dhe mënyrës së magazinimit, mund të vendoset jashtë, nën verandë ose në magazinë.
Rëra dhe zhavorri vendosen në hapësirë të hapur, në sipërfaqe të sheshtë mundësisht në bazament betoni në bokse të ndryshme sipas granulimit. Duhet të de-pozitohen sa më afër përzierësit për beton dhe llaç (fig. 2.1.).
fig. 2.1. Vendosja e çimentos dhe rërës pranë përzierësit për beton dhe ujit
Tullat renditen në vend të hapur, në grumbuj prej 250 copësh, midis të cilave li-het hapësirë prej rreth 60 cm.
Qeramidhet renditen në vend të hapur.Gëlqerja e pashuar ruhet në baraka të mbyllura, kurse shuhet në koritë dhe
ruhet në gëlqerore, ndërsa gëlqerja e shuar e gatshme ruhet në barakë, në afërsi të përzierësit për llaç dhe ashensorit.
Çimentoja dhe gipsi mbahen në baraka prej druri, në dysheme të ngritur për 30 cm. Nëse ruhet një kohë të gjatë, thatës në çdo 15 ditë duhet të rrotullohen. Në vendet e mëdha të ndërtimit ruhet në silose.
Skema për rregullimin e vendndërtimit
35
Materiali prej druri ruhet në terren të pastër dhe të rrafshët në bazament nga trarët e drurit (për mbrojtje nga lagështia) fig. 2.2. dhe fig 2.3.
fig. 2.2. Hallat fig. 2.3. Trarët e drurit
Elementet montuese të betonit mundësisht vendosen në pozicion që do të in-korporohen në ndërtesë.
Për kryerje më të shpejtë dhe më ekonomike të punëve është shumë e rën-dësishme edhe vendosja e makinave. Makina më të përdorura në objektet e ndërtimit shpesh janë: vinçat (fig. 2.4.), përzierësit për beton (fig. 2.5.), dozerët (fig. 2.6.), ekskavatorët (fig. 2.7.) etj.
fig. 2.4. Vinçat elektrikë fig. 2.5. Përzierësi bartës për beton
Skema për rregullimin e vendndërtimit
36
fig. 2.6. Dozeri fig. 2.7. Ekskavatori
Nëse për ngritjen e materialit përdoren vinça-kulla, ato duhet të vendosen në rreth 3 m nga objekti që ndërtohet.
Nëse për ndërtimin e barakave për material për ndërtimin e objektit, në ven-dndërtim vendosen baraka për banim dhe ushqim të punëtorëve dhe për punë të sta-fit të inxhinierisë administrative (fig. 2.8.).
fig. 2.8. Objektet e përkohshme për punëtorët dhe stafin
2.2. Zbatimi i skemave për rregullimin e vendndërtimit
Skemat për rregullimin e vendndërtimit janë shumë të rëndësishme për punën e një vendndërtimi, sepse me renditjen e drejtë të materialit sipas skemës së paracaktuar më përpara në vendndërtim eliminohen lëvizjet e panevojshme të një objekti. Kjo në mënyrë të konsiderueshme e zvogëlon kohën për ndërtimin e objekteve dhe shpenzi-met e përgjithshme për ndërtimin e objektit.
Gjithmonë materiali duhet të renditet në bazë të skemës, sepse këtë e hartojnë persona profesionistë të cilët e njohin mirë problematikën e racionalizimit të lëvizjeve të panevojshme gjatë ndërtimit. Në vijim do të shfaqen: skema e vendndërtimit për halë montuese (fig. 2.9) dhe objekti montues (fig. 2.10.).
Skema për rregullimin e vendndërtimit
37
Shembulli 1. Skema e vendndërtimit për hallë montuese (fig. 2.9.)
fig. 2.9. Skema e ndërtimit të hallës montuese
Legjenda
1. Zyra2. Tryeza3. Nyja sanitare4. Gardëroba për punëtorët5. Lavamani6. Magazina për elemente montuese7. Auto vinçi8. Forklifti9. Rojtari10. Kamioni11. Material druri12. Sharra elektrike
Skema për rregullimin e vendndërtimit
38
Simbolet
Trafostacioni
Boksi për rërë
Çezma
Ujësjellësi
Përçuesi elektrik
Shtylla elektrike
Aparati zjarrfikës
Në figurën 2.9. është treguar skema e rregullimit të ndërtimit të hallës montue-se. Furnizimi me ujë i vendndërtimit është me lidhje të rrjetit ekzistues të ujit dhe ins-talimit të ujëmatësit, kurse furnizimi me energji elektrike është me lidhje të rrjetit ek-zistues së energjisë. Në vendndërtim është bërë trafostacioni. Në vendndërtim vendo-sen tri aparate për fikje të zjarrit. Janë vendosur gardëroba, tryeza dhe objektet sanita-re. Gjithashtu është paraparë hapësira për vendosjen e elementeve montuese dhe të materialit nga druri.
Shembulli 2: Skema e ndërtimit të objektit montues (fig. 2.10.)
fig. 2.10. Skema e ndërtimit të objektit montues
Skema për rregullimin e vendndërtimit
39
Legjenda
1. Zyra2. Tryeza3. Baraka për punëtorët4. Elementet montuese5. Rëra6. Punkti për përgatitjen e llaçit7. Depoja për çimento dhe gëlqere8. Deponimi për tulla9. Auto vinçi10. Rojtari
Simbolet
Trafostacioni
Boksi për rërë
Çezma
Ujësjellësi
Përçuesi elektrik
Shtylla elektrike
Aparati zjarrfikës
Mbaj mend!
Vendndërtimi organizohet në bazë të projektit të hartuar më parë në organizimin e projektit.
Në projektin për organizimin e vendndërtimit, shtesë e rëndësishme është edhe skema për rregullimin e vendndërtimit e cila aplikohet në punët përgatitore. Ajo vizatohet në shkallën 1:200 deri 1:500 ose në shkallë tjetër, varësisht nga madhësia e objektit.
Në skemën e vendndërtimit përfshihen të gjitha të dhënat nga të cilat shihet or-ganizimi i terrenit për teknologjinë e miratuar të ndërtimit.
Pyetje:
1. Çfarë nënkuptohet me nocionin vendndërtim?2. Si organizohet një vendndërtim?3. Çfarë është skema e vendndërtimit?4. Në cilën shkallë bëhet skema e vendndërtimit?5. Çka vendoset në hyrje të një vendndërtimi?
Skema për rregullimin e vendndërtimit
40
6. Si deponohen rëra, tullat, qeramidhet dhe armatura?7. Si deponohen çimentoja, gëlqerja e shuar, gipsi dhe pllakat e gipsit?8. Çfarë ndërtohet për punëtorë dhe stafin në një vendndërtim?9. Ku mbahen veglat dhe mjetet e vogla për punë?10. Cilat janë makina të lëvizshme, e cilat janë makina të palëvizshme në një
vendndërtim?11. Vizatoni skemë e vendndërtimit të shtëpisë individuale familjare në bazë të
skemës së dhënë në fig. 2.11.
P+1
fig. 2.11.
Tema 3 - Normimi në ndërtimtari
Në këtë njësi tematike nxënësit do të njihen me:
• nocionet e përgjithshme për standardizimin e pu-
nëve për objektet e ndërtimit të lartë;
• aplikimin dhe leximin e standardeve për punët me
tokën, punët muratore, punët betonuese dhe armi-
ruese-betonuese, punët me përpunimin e drurit dhe
transportit të materialeve;
• zgjidhjen e shembujve praktikë të standardizimit.
Normimi në ndërtimtari
42
3. NORMAT NË NDËRTIMTARI ................................................................................ 43
3.1. Zhvillimi historik dhe nocioni i përgjithshëm i normave të ndërtimit ..... 43
3.2. Ndarja e normave të ndërtimit ................................................................... 44
3.2.1. Normat e punës .......................................................................................................... 44
3.2.2. Norma për material të shpenzuar ........................................................................ 44
3.2.3. Normat individuale ................................................................................................... 44
3.3. Zbatimi i normave të ndërtimit .................................................................. 45
3.4. Shënimi dhe leximi i normave të ndërtimit ............................................... 45
3.4.1. Leximi i normave të ndërtimit për punët me tokën NN 200 ...................... 46
3.4.2. Leximi i normave të ndërtimit për punët muratore NN 301 ...................... 48
3.4.3. Leximi i normave të ndërtimit për punët me drurin NN 601 ..................... 51
3.4.4. Leximi i normave të ndërtimit për punët armiruese NN 400 ..................... 54
3.4.5. Leximi i normave të ndërtimit për punët betonuese dhe armiruese-betonuese NN 400 ............................................................................... 56
3.4.6. Leximi i normave të ndërtimit për transportin e materialit NN 900 ........ 58
Normimi në ndërtimtari
43
3. NORMAT NË NDËRTIMTARI
3.1. Zhvillimi historik dhe nocioni i përgjithshëm i normave të ndërtimit
Kontraktorët e punëve ndërtimore gjithmonë janë përpjekur të kenë ndonjë rre-gullore e cila me siguri do të japë një masë të sigurt se sa material dhe punë dore (orë) do të shpenzohen për realizimin e punëve të një vendndërtimi. Për këtë qëllim, ata kanë vërejtur çdo gjë që punohet në vendndërtim në lidhje me materialin dhe orarin e punës. Pas përfundimit të një procesi mund të përcaktojnë matematikisht mesataren e shpenzuar të materialit dhe orëve të punës.
Të dhënat e fituara të një objekti i kanë shfrytëzuar si orientim për objekt tjetër të ngjashëm në qoftë se ai është punuar me njëjtët punëtorë. Rezultatet e fituara nga të dy objektet, edhe pse kanë qenë të përafërta, nuk ishin të njëjta. Arsyeja për këtë është se puna nuk kryhet me të njëjtat kushte. Ka pasur dallime të mëdha për të njëjtën punë në të njëjtat kushte, si dhe grupe të ndryshme të punëtorëve. Dallimet e mësipërme nuk kanë mundësuar që prej përpara të parashikohet se sa kohë, forcë pune dhe ma-terial janë të nevojshme për kryerjen e punëve të caktuara. Për këtë shkak nuk mund të përcaktohet paraprakisht as çmimi i ndonjë objekti. Prandaj, të dhënat e fituara në bazë të përvojës afatgjate të ekspertëve ishin rregulluar në kartotekë. Kështu, nga shumë të dhëna për një punë mund të gjenden mesatarisht material dhe orë pune për njësi prodhimi.
Planifikimi, ndërtimi dhe gjetja e vlerës për të gjitha llojet e ndërtimit nuk mund të paramendohet pa aplikimin e standardeve, kritereve dhe gjetjeve themelore të cilat na lejojë prej përpara dhe me kohë që në procesin e ndërtimit të prodhimit të përcaktojmë shumat e nevojshme të materialeve të ndërtimit, të dorës punuese dhe të mekanizimit. Këto rezultate fitohen duke aplikuar të ashtuquajturat standarde (nor-ma) të prodhimit. Standardet e ndërtimit të prodhimit shërbejnë si bazë për lloga-ritjen e sasinë së nevojshme të materialit, kohës së punës dhe strukturave kualifikue-se të punëtorëve.
Norma është fj alë latine (norma) do të thotë rregull ose proces për matjen e punës dhe për këtë arsye norma e ndërtimit do të thotë rregullore në ndërtimtari.
Me zbatimin e normave në ndërtimtari rritet produktiviteti i punës, lejohet page-sa e punës sipas sasisë dhe cilësisë. Standardet e ndërtimit shërbejë si bazë për lloga-ritjen e:
• sasisë së nevojshme të materialit ndërtimor;
• orarit të punës;
• strukturës kualifikuese të punëtorëve për përpunimin e një njësie të prodhimit.
Normimi në ndërtimtari
44
3.2. Ndarja e normave të ndërtimit
Ekzistojnë tri lloje të normave:
• normat e punës;
• normat për materialin e shpenzuar;
• normat individuale.
3.2.1. Normat e punës
Nën norma të punës nënkuptohet koha e shpenzuar e punës e cila nevojitet që
punëtori apo makina të kryejë një njësi prodhimi me cilësi të mirë. Normat e
punës përfshijnë: normën për kohë dhe normën për shërbim.
Norma për kohë është produktivitet i shprehur me sasi të caktuar të orëve për kryerje të njësisë së prodhimit të disa nga punët ndërtimore. Si njësi e prodhimit, varësisht prej llojit të punës, mund të shprehet në m3, m2 m, tonë apo copa. Normat për kohë i lexojmë nga normativat.
Norma për shërbim është sasi e kryer e prodhimit për njësi kohe, në kushte të rregullave dhe të organizimit racional të prodhimit. Njësia e kohës mund të jetë: orë efektive, turn punues, javë punuese, etj.
Norma për shërbim është në proporcion të kundërt me normën e kohës, pra nëse norma për kohë është më e gjatë, norma për shërbim është më e shkurtë dhe anasjelltas.
3.2.2. Norma për material të shpenzuar
Kjo normë tregon sasinë e nevojshme të materialeve të ndërtimit e cila mund të
shpenzohet për kryerjen e njësisë së prodhimit sipas kushteve për shfrytëzimin
e tij racional dhe kursimor.
3.2.3. Normat individuale
Normat individuale formohen për punët të cilat nuk përfshihen nga normat me-
satare ose parashikohen nën kushte të ndryshme se sa ato normale.
Normat nuk janë konstante, ato ndryshojnë dhe përsosen për shkak të:• përparimit të vazhdueshëm në prodhimin teknik;• gjetjes së metodave dhe teknologjive të reja në punë;• organizimit të punëve të cilat gjithnjë e më tepër përsosen në bazë shkencore.
Normimi në ndërtimtari
45
3.3. Zbatimi i normave të ndërtimit
Normat në ndërtimtari kanë aplikime të shumta. Ato i shërbejnë projektuesit dhe kontraktorit.
Projektuesit i shërbejnë për përpunimin e analizës së çmimeve sipas pozicio-neve të paramsës d.m.th. për përpilimin e vlerës së llogaritur për objektin ndërtimor. Kontraktorit i shërbejnë që të bëjë analizën e çmimeve dhe llogaritjen totale të objek-teve ndërtimore në regjim të tyre. Kontraktorit i shërbejnë për:
• përgatitjen e analizës së çmimeve dhe vlerës së përgjithshme rrjedhëse objek-teve ndërtimore;
• përcaktimin e llojeve dhe sasive të nevojshme të materialeve për ndërtim, kohëzgjatjen dhe rendin e kryerjes së pozicioneve;
• monitorimin e produktivitetit të punës;
• shpërblimin e punëtorëve sipas punës së investuar, d.m.th. sipas sasisë së kryer të prodhimit;
• nxitjen e punonjësit për të rritur produktivitetin e punës, me çka ai i rrit të ardhurat e tij personale dhe e shkurton kohëzgjatjen e ndërtimit të objektit. Me shkurtimin e afateve të ndërtimit zvogëlohen shpenzimet e regjimit të vendndërtimit dhe administrimit, e me këtë edhe shpenzimet e një objekti.
3.4. Shënimi dhe leximi i normave të ndërtimit
Është mirë të dihet standardet mesatare të ndërtimit për përdorimin e tyre të du-hur. Ato janë libra në të cilët në mënyrë tabelore jepet një përmbledhje e materialit të shpenzuar, të energjisë dhe forcës së punës. Në këtë libër shkollor janë përdorur stan-
dardet dhe normativat për ndërtim të lartë.
Ekzistojnë edhe norma të brendshme, e ato i përpunojnë firmat ndërtimore për nevojat e tyre.
Shënimi i normave ndërtimore në librat për normativa bëhet në dy mënyra:
• me shifrat e përpunimit të të dhënave klasike, dhe
• me shifrat e përpunimin të të dhënave elektronike.
Shifra për përpunimin klasik të të dhënave përfshin si vijon:
• përkatësinë e punës në një degë të ndërtimit të shënuar me një shenjë norma-tive - normë;
• llojin e punës - pozitën;
• karakteristikat e veçanta të punës - nënpozicionet.
Normativat grupohen sipas përkatësisë së punës në një degë të ndërtimtarisë, kështu që ekzistojnë normat në vijim:
Normimi në ndërtimtari
46
• NN 200 - punët me tokën;
• NN 301 - punët muratore;
• NN 400 - punët armiruese, betonuese dhe armiruese-betonuese;
• NN 601 - punët me drurin;
• NN 361 - punët me mbulesën;
• NN 421, 501, 531, 681, 701, 771 - punët ndërtimore-zejtare.
Sipas kualifikimit punëtorët klasifikohen në tetë grupe. Në grupin I dhe II janë punëtorët e pakualifikuar, gjysmë të kualifikuar janë punëtorët e grupit III, punëtorët e kualifikuar janë IV, V dhe VI, kurse në grupin e VII dhe VIII janë punëtorët me kualifikim të lartë.
Shembulli 1: Të shënohet norma1 për përgatitjen e betonit MB 20 me përzierës për beton prej 250 l - përzierje artificiale.
NN 400-502/4.1
NN - shkurtesë e fj alëve Normat e Ndërtimit
400 - norma ndërtimore për punë me beton
502 - përgatitja mekanike e betonit
4.1 - Përgatitja e betonit me përzierës për beton 250 l - përzierje artificiale
3.4.1. Leximi i normave të ndërtimit për punët me tokën NN 200
Sipas normave ndërtimore për ndërtim të lartë punët me tokën ndahen në:
• gërmimi i tokës me vëllim të gjerë (për bodrum);
• gërmimi i tokës me vëllim të ngushtë (gërmimi i kanaleve, themeleve dhe ins-talimeve nëntokësore);
• rregullimi i gërmimeve (shtruarja, mbushja, ngjeshja dhe planifikimi i tokës).
1 Për normimin e shembujve të cilët do të tregohen më poshtë, janë aplikuar Normat ndërtimore – Lib-
ri ndërtimor Glosarium – Beograd, 2006.
Normimi në ndërtimtari
47
Për normimin e punëve me tokën zbatohet NN 200
Shembulli 1. Të definohet norma për kohën dhe materialin e nevojshëm për gërmim të tokës së kategorisë VI për themele me gjerësi prej 0,9 m dhe thellësi prej 1.5 m.
Zgjidhje: Sipas NN 200-103/17 për 1 m3, do të kemi:
Normat për kohën:
- gërmimet ......................................................................... PII 2,70 orë
PII 3,10 orë
PIV 5,40 orë
Normat për materialin:
- çelik ............................................................................................ 0,15 kg
- qymyr druri.............................................................................. 0,15 kg
- eksploziv .................................................................................. 0,60 kg
- kapislla. .................................................................................3,60 copë
- shkoptha .................................................................................. 4,80 m'
Detyra për ushtrim:
1. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për gërmim makine-rik të tokës së kategorisë III - me buldozer TG - 50 dhe shtyrje në distancë prej 50 metrave.
2. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për ngarkesë të tokës së kategorisë III në automjetet me ngarkesë të lugës prej 3.00 m3.
Normimi në ndërtimtari
48
3.4.2. Leximi i normave të ndërtimit për punët muratore NN 301
Sipas normave ndërtimore punët muratore përfshijnë: murimin e mureve
nga guri dhe tullat, murimin e mureve për thurje nga lloje të ndryshme të bllo-
qeve (fig. 3.1) dhe pllakave, suvatimin me llaç të mureve dhe tavaneve, kryerjen
e izolimit horizontal dhe vertikal nga lagështia, ngrohja, lagështia dhe izolimi i
zërit, instalimin e zdrukthëtarisë në mure etj.
Për normimin e punëve muratore aplikohet NN 301.
fig. 3.1. Murimi me blloqe qeramike
Shembulli 1: Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për shuarjen e gëlqeres. Duhet të lexohet teksti mbi tabelë që na tregon kushtet e punës.
Zgjidhje: Sipas NN 301-101/1.1 për 1 m3, do të kemi:
Normat për kohën:
- shuarje e gëlqeres ........................................................... PII 2,9 orë
Normat për materialin:
- gëlqere e pashuar .................................................................. 450 kg
- ujë .................................................................................................... 3 m3
Shembulli 2: Për të vendosur normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për për-gatitjen e llaçit të gëlqeres, me dorë, pa sitje, në shkallë 1:3 me aplikimin e gëlqeres së hidratizuar.
Normimi në ndërtimtari
49
Zgjidhje: Sipas NN 301-102/3.1 për 1 m3, do të kemi:
Normat për kohën:
- shuarje e gëlqeres ......................................................... PII 0,59 orë
- përgatitje e llaçit ............................................................. PII 4,2 orë
Normat për materialin:
- gëlqere e shuar ................................................................... 0,311 m3
- rërë ............................................................................................ 0,93 m3
- ujë .............................................................................................. 0,18 m3
Sa herë që standardizohet ndonjë pozicion, duhet të lexohet udhëzimi nën tabelë që të shihen kushtet e punës dhe çdo gjë që është standardizuar. Në këtë shem-bull transporti i gëlqeres së shuar është në distancë 15 metra. Për distancë më të gjatë transporti duhet të standardizohet.
Shembulli 3: Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për përgatitjen mekanike të llaçit të çimentos 1:3 me sitje të rërës.
Zgjidhje: Sipas GN 301-104/3.2 për 1m3 do të kemi:
Normat për kohën:
- përgatitja e llaçit ............................................................ PII 5,17 orë
- transporti i çimentos ................................................... PII 0,50 orë
- sitja e rërës ....................................................................... PII 1,14 orë
PII 6,81 orë
Normat për materialin:
- çimento .................................................................................... 470 kg
- rërë ............................................................................................ 1,01 m3
- ujë .............................................................................................. 0,35 m3
Shembulli 4: Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për ndërtimin e murit prej blloqeve boshe me dimensione 29x19x19 cm me llaç të zgjatur. Transpor-ti i materialit bëhet me dorë.
Llaçi për mur përgatitet me përzierës betoni. Për transportin vertikal të materialit përdoret vinç ose “Skip” ngritësi. Transporti mesatar vertikale është 15 metra. Transpor-ti horizontal i materialit prej deponisë deri te përzierësi i betonit është deri në 20 met-ra. Ky transport është i standardizuar. Nëse kjo gjatësi në praktikë është më e madhe, transporti shtesë veçanërisht normohet.
Normimi në ndërtimtari
50
Zgjidhje: Sipas NN 301-206/2.2 për 1 m3, do të kemi:
Normat për kohën:
- përgatitja e llaçit ............................................................ PII 0,26 orë
- murimi .............................................................................. SV 3,20 orë
PII 0,90 orë
- transporti i blloqeve .................................................... PII 0,96 orë
- transporti i llaçit ............................................................ PII 0,12 orë
Normat për materialin:
- giter blloku bosh 29x19x19 cm ..................................... 82 copë
- llaçi i zgjatur ........................................................................... 0,10 m3
Detyra për ushtrim:
1. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për përgatitjen e lla-çit të vazhduar 1:3:9 me përzierës për beton me kapacitet prej 50 l të energjisë elektrike, pa sitje.
2. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për murimin e mu-reve të fasadës me tulla të plota fasade me llaç të vazhduar 1:3:9 pa sitje. Llaçi përgatitet me përzierës betoni, kurse llaçi dhe tullat transportohen me vinç.
3. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për ndërtimin e mu-reve me ½ tulla në llaç çimentoje 1:4. Llaçi përgatitet me përzierës betoni, kurse llaçi dhe tullat transportohen me vinç.
Normimi në ndërtimtari
51
3.4.3. Leximi i normave ndërtimore për punët me drurë NN 601
Punët me drurë zakonisht bëhen në vetë vendndërtimin, sipas dimensioneve dhe sasisë, por edhe mund të porositen edhe në punëtori. Nëse bëhen në vendndërtim dis-tanca e materialit të drurit duhet të jetë deri në 30 metra. Nëse kjo distancë është më e madhe, duhet të normohet. Mbështetëset mund të jenë prej druri apo prej çeliku në lartësi deri 3 metra. Për punët e zdrukthëtarisë mund të zbatohet NN 601.
Në punët me drurë i numërojmë: përpunimin e veshjeve nga dërrasa për lloje të
ndryshme të konstruksioneve të betonit dhe armiruese-betonuese (fig. 3.2.), skele dhe gardhe mbrojtëse, konstruksione druri midis kateve dhe konstruksi-
one të çatisë etj.
I gjithë materiali është druri i klasës IV. Në normë është paraparë që materiali i drurit të mund të përdoret shumë herë, si më poshtë:
• dërrasat 24 mm për veshje nga dërrasa - 7 herë;
• dërrasat 48 mm për veshje nga dërrasa - 12 herë;
• trarët për veshje nga dërrasa - 10 herë.
Për arsyet e mësipërme nga normativat gjithmonë merret vlera e amortizuar e
drurit (vlera që nuk është në kllapa).
fig. 3.2. Veshje nga dërrasa e murit
Shembulli 1: Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për veshje nga dërrasa të murit të rrafshët betonues në bodrum, nga dërrasat (prodhim, montim dhe demontim).
Zgjidhje: Sipas NN 601-201/3.1 për 1 m2, do të kemi:
Normat për kohën:
- përpunimi i veshjeve nga dërrasat ......................... TV 0,21 orë
Normimi në ndërtimtari
52
PIII 0,21 orë
- montimi i veshjeve nga dërrasat ............................. TV 0,20 orë
TIII 0,20 orë
- demontimi i veshjeve nga dërrasat ....................... TIII 0,05 orë
PII 0,11 orë
- pastrimi i veshjeve nga dërrasat dhe heqja e gozhdëve ......................................................... PII 0,09 orë
Normat për materialin:
- dërrasat 48 mm ................................................................ 0,0054 m3
- trarët .................................................................................... 0,0035 m3
- teli i ndezur ............................................................................. 0,07 kg
- gozhdët .................................................................................... 0,15 kg
- klanfet ....................................................................................... 0,07 kg
Gjatë leximit të normativave për dërrasat dhe trarët merret vlera e cila nuk është
në kllapa për shkak të amortizimit të materialit.
Shembulli 2. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për veshje të pllakës së rrafshët. Mbështetja është mbështetës metalik me lartësi deri 3m.
Zgjidhje: Sipas NN 601-203A/1.2 për 1 m2, do të kemi:
Normat për kohën:
- përpunimi ........................................................................ TV 0,20 orë
TIII 0,20 orë
- montimi ............................................................................ TV 0,23 orë
- demontimi ....................................................................... TII 0,15 orë
- pastrimi i veshjes nga dërrasa .................................. PII 0,08 orë
Normat për materialin:
- dërrasat ................................................................................. 0,004 m3
- trarët ....................................................................................... 0,002 m3
- gozhdët .................................................................................... 0,06 kg
- nafta .............................................................................................. 0.03 l
Normimi në ndërtimtari
53
- leckat e vjetra ...................................................................... 0,002 kg
- mbështetësit ........................................................................... 2 copë
Shembulli 3. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për për-punimin e konstruksionit të çatisë prej druri me bazament deri 200 m2.
Zgjidhje: Sipas NN 601 - 406/17.3 për 1 m2
Me këtë normativ është përfshirë incizimi i çatisë me dimensionet, sjelljen e trarëve në çati, shënimin dhe përpunimin e të gjitha pjesëve, montimin e pjesëve bartëse dhe transportin e materialit deri 30 metra largësi.
Për 1 m2 të projeksionit horizontal të çatisë janë treguar në tabelën: nevoja e materia-lit dhe forcës së punës.
Normat për kohën:
- përpunimi .......................................................................... TV 0,15 orë
TVI 0,30 orë
TVII 0,55 orë
Normat për materialin:
- druri i zdrukthuar ................................................................. 0,06 m3
- qepja e çatisë .......................................................................... 0,57 kg
- gozhdët .................................................................................... 0,04 kg
Detyra për ushtrim:
1. Të definohet norma për kohën dhe materialet e nevojshme për veshje të shtyllave drejtkëndëshe pa dhëmb me dërrasa prej 24 mm.
2. Të caktohet norma për kohën dhe materialet e nevojshme për veshje të the-meleve të pjerrëta. Veshja nga dërrasat përpunohet nga dërrasat prej 24 dhe 48 mm.
Normimi në ndërtimtari
54
3.4.4. Leximi i normave ndërtimore për punët armiruese
Për normimin e punëve armiruese zbatohet NN 400. Armatura ndahet në dy grupe:
• armatura e thjeshtë dhe e mesme e përbërë (fig. 3.3.) dhe
• armatura e përbërë.
Armatura e përbërë zbatohet në: ura, kupola, shkallët e lakuara etj.
Armatura themelore është e thjeshtë, ose e mesme e përbërë. Në normativ je-pet drejtimi me dorë dhe mekanik, prerja dhe lakimi i armaturës. Me normativ është përfshirë transporti i armaturës deri në tavolinën armiruese, si dhe prej tavolinës armi-ruese deri në vendin e deponisë.
fig. 3.3. Armirimi i trarëve lidhës armirues-betonues
Armatura llogaritet për 1 kg armaturë, e llogaritur nga detalet e armaturës në projekt.
Shembulli 1: Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për prerje me dorë, drejtim, lakim, vendosjen dhe lidhjen e armaturës Ø 16 mm sipas vizatimeve për mbajtësit shtyllor.
Në këtë normativ, armatura ndahen në dy grupe sipas trashësisë siç vijon: deri në 12 mm dhe deri në 14 mm dhe më lart.
Normimi në ndërtimtari
55
Zgjidhje: Sipas NN 400-102/2 për 1 kg, do të kemi:
Normat për kohën:
- prerja dhe drejtimi ................................................. AVI 0,0058 orë
AIII 0,0058 orë
- lakimi i armaturës .................................................. AIV 0,0060 orë
AIII 0,0060 orë
- instalimi dhe lidhja ................................................ AIV 0,0110 orë
AIII 0,0110 orë
- transporti .................................................................... PII 0,0001 orë
Normat për materialin:
- çelik betonues ........................................................................ 1,04 kg
- tel i ndezur .......................................................................... 0,0032 kg
Shembulli 2: Që të normohet prerja makinerike, lakimi dhe drejtimi, instalimi dhe lidhja me dorë e armaturës në shtyllën armiruese-betonuese, e cila sipas detalit armirues është përforcuar me Ø 20 mm dhe Ø 22 mm. Transporti vertikal i përforcimit është “Skip’’-ngritësi.
Zgjidhje: Sipas NN 400-107/2 për 1 kd do të kemi:
Normat për kohën:
- prerja dhe drejtimi i armaturës .......................... AV 0,0007 orë
AIII 0,0022 orë
- lakimi i armaturës ................................................. AVII 0,0007 orë
A 0,0022 orë III
- instalimi dhe lidhja ............................................... AVII 0,0120 orë
AIII 0,0120 orë
- transporti i armaturës ............................................. PII 0,0060 orë
Normat për materialin:
- çelik betoni .............................................................................. 1,06 kg
- tel i ndezur .......................................................................... 0,0035 kg
Detyrë për ushtrim:
1. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për prerjen mekani-ke, drejtimin, lakimin, vendosjen dhe lidhjen me dorë të armaturës Ø 4 - 12 mm.
Normimi në ndërtimtari
56
3.4.5. Leximi i normave të ndërtimit për punët betonuese dhe armiruese-
betonuese NN 400
Në punët betonuese dhe armiruese-betonuese i numërojmë përgatitjen, ins-
talimin dhe kujdesin e betonit në konstruksionet betonuese dhe armiruese-
betonuese (fig. 3.4.)
Për standardizimin e punëve betonuese dhe armiruese-betonuese zbatohet NN
400.
fig. 3.4. Betonimi i pllakës betonuese-armiruese
Shembulli 1: Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për përgatitjen mekanike të betonit MB 20, me përzierje artificiale me përzierës për beton prej 250 l.
Zgjidhje: Sipas NN 400-502/4.1 për 1 m3, do të kemi:
Normat për kohën:
- përgatitja e betonit ...................................................... PII 1,73 orë
Normat për materialin:
- çimento ..................................................................................... 300 kg
- zhavorr I – fraksion ............................................................ 0,551 m3
- zhavorr II –fraksion ............................................................ 0,731 m3
- ujë .............................................................................................. 0,18 m3
Normimi në ndërtimtari
57
Shembulli 2: Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për përgatitjen e betonit MB 40, beton i pompuar në fabrikën për beton.
Zgjidhje: Sipas NN 400-503/5.2 për 1 m3, do të kemi:
Norma për kohën:
- përgatitja e betonit ................................................... PII 0,085 orë
Normat për materialin:
- çimento PC ............................................................................... 435 kg
- zhavorr ..................................................................................... 0,25 m3
- ujë .............................................................................................. 0,20 m3
Shembulli 3: Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për instali-min me dorë të betonit MB 20 në qarkulloren armiruese-betonuese me dimensione 0.25/0.30/1.5 metra. Betoni transportohet me “Skip” ngritës në lartësi prej 15 metra.
Zgjidhje: Sipas NN 400-601A/2 për 1 m3, do të kemi:
Norma për kohën:
- instalimi i betonit ................................................. BVI S 2,40 orë
BIII 2,40 orë
- transporti i betonit në një lartësi 15 m ............. PII 1,25 orë
Normat për materialin:
- betoni MB 20 ..................................................................... 1,00 m3
Detyra për ushtrim:
1. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për përgatitjen e be-tonit MB 20 përzierje artificiale me përzierës për beton prej 250 l. Zhavorri është granuluar.
2. Të caktohen normat për përgatitjen e betonit të pompuar MB 50. Betoni përgatitet në fabrikën për beton.
3. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për instalimin meka-nik të betonit me pompë për beton me kapacitet prej 50 m3/p në shtyllën me di-mensione 0,50/0,50/3 m, kurse transporti është vertikal.
4. Të caktohen normat për kohën dhe materialin e nevojshëm për betonim të kons-truksioneve sinkronizuese armiruese-betonuese, me distancë të boshtit të brinjës prej 40 cm.
Normimi në ndërtimtari
58
3.4.6. Leximi i normave për transport të materialit NN 900
Pas sjelljes së materialit në vendndërtim, bëhet transporti deri në vendin e ins-talimit të materialit. Transporti i materialeve të ndërtimit paraqitet si operacion i detyrueshëm në përgatitjen e pozicioneve të ndryshme. Transporti mund të bëhet: me dorë, me karrocë (fig. 3.5.), me aksesor (fig. 3.6.), me makinë me kulla-vinça (fig. 3.7.), me ngritëse të ndryshme (fig. 3.8.), me kamionë, etj.
fig. 3.5. Karroca e dorës
fig. 3.7. Vinçi kullë
fig. 3.6. Aksesori
fig. 3.8. Ngritësja elektrike
Në normë transporti i materialit është i definuar si NN 900. Kur do ta gjejmë po-zicionin e kërkuar në listën e pozicioneve, e kërkojmë tabelën për mënyrën e transpor-tit dhe e lexojmë udhëzimin nën tabelë që të njihemi me kushtet e punës, mënyrën e llogaritjes, përshkrimin e pozitës etj.
Shembulli 1: Të normohet transporti me dorë i çimentos në thasë prej 50 kg në largësi prej 12 m dhe lartësi prej 3 m.
Normimi në ndërtimtari
59
Në normën për transport me dorë, janë normuar aktivitetet punuese në transpor-tin e çimentos, siç janë: ngarkimi, shkarkimi, transporti horizontal (deri në 3%), trans-porti në lartësi ose thellësi. Transporti horizontal është normuar për 10 metra. Në detyrë transporti është 12 m, sepse normativa nga tabela merret për 10 m dhe shumëzohet me 1,2. Transporti në lartësi apo thellësi është i standardizuar për 1 m, edhe atë: deri në 10 m e më shumë se 10 m. Prandaj, veçanërisht e normojmë transportin në lartësi ose thellësi deri 10 m, e sidomos më shumë se 10 m.
Zgjidhje: Sipas NN 900-101/1 për 1 t, do të kemi:
Norma për kohën:
- ngarkimi ........................................................................... PII 0,45 orë
- shkarkimi .......................................................................... PII 0,28 orë
- horizontalisht në 12 m .......................... PII 0,50 . 1,2 = 0,60 orë
- vertikalisht në 3 m ..................................... PII 0,30 . 3 = 0,90 orë
PII 2,23 orë
Shembulli 2: Të normohet transporti i betonit me aksesor në 25 m gjatësi. Ngarkimi i betonit është nga silosi.
Zgjidhje: Sipas NN 900-104/9 (për 1 m3)
Në kolonën e nëntë është transporti i betonit edhe atë për 1 m3, dhe të gjitha operacionet punuese:
Normat për kohën:
- ngarkimi (nga silosi ...................................................... PII 0,10 orë
- shkarkimi (me rrotullim) ............................................. PII 0,63 orë
PII 0,73 orë
Punonjësit të grupit të dytë i nevojitet 1 m3 për të transportuar 0,73 orë në distancë prej 25 m.
Shembulli 3: Të normohet transporti vertikal i përpunimit të armaturës me vinç në një lartësi prej 10 metra. Vinçi është me kapacitet të bartjes prej 1,5 t, me gjatësi të shigjetës prej 22 m.
Zgjidhje: Sipas NN 900-109/4.1 për 1 t, do të kemi:
- ngritje ........................................................................... PII 0,0147 orë
- ndarje ........................................................................... PII 0,0147 orë
Normimi në ndërtimtari
60
- manipulim me vinç ................................................. PII 0,0530 orë
- ngritje vertikale ........................................................ PII 0,0039 orë
PII 0,0863 orë
Janë normuar operacionet: ngarkim (nga silosi ose bunkeri), shkarkim, ngritje dhe ndarje e enës, manipulim i vinçit (lëvizje, rrotullim dhe lëvizje e vinç), transport vertikal dhe ulje e enës.
Detyra për ushtrim:
1. Të normohet transporti i llaçit të vazhduar me vinç në një lartësi prej 20 m.
2. Të normohet transporti me dorë i materialit të drurit në një distancë prej 25 m dhe lartësi prej 4 m.
3. Të normohet transporti i 300 copëve të tullave - format i ri me koritë në distancë prej 50 m dhe lartësi 4,5 m.
4. Të normohet transporti me dorë i 42 copëve të piper-tullave me karrocë me distancë prej 32 m dhe rënie 12%.
5. Të normohet transporti i 5 m3 rërë me acesor në distance prej 130 m dhe rënie e rrugës 1%.
Mbaj mend!
Ekzistojnë tri lloje të normave: normat e punës, normat për furnizime dhe norma personale.
Normat e punës përfshijnë: normën e kohës dhe normën e shërbimit.
Norma e kohës është produktivitet i shprehur me sasi të caktuar të orëve për zba-timin e njësisë së punëve ndërtimore.
Norma e shërbimit është sasia e prodhimit të kryer për njësi të kohës. Njësia e kohës mund të jetë: orë efektive, turn pune, javë, etj.
Për normim të punëve armiruese zbatohet NN 400.
Për normim të punëve betonuese zbatohet NN 400.
Për normim të punëve me drurë zbatohet NN 601.
Për normim të punëve muratore zbatohet NN 301.
Për normim të transportit dhe bartjes së materialeve ndërtimore zbatohet NN 900.
Normimi në ndërtimtari
61
Pyetje:
1. Sa lloje të normave ekzistojnë?
2. Çka është norma për kohën?
3. Çka është norma për punën?
4. Cilën normë do ta aplikojmë për normimin e përpunimit të betonit MB 20?
5. Cilën normë do ta aplikojmë për përpunimin e skelës së drurit?
6. Cilën normë do ta aplikojmë për përpunimin e betonit MB 45 me fabrikën e betonit?
7. Cilën normë do ta aplikojmë për përgatitjen me dorë të llaçit të çimentos 1:4?
8. Cilën normë do ta aplikojmë për transportin e 1000 copëve tulla me vinç?
9. Cilën normë do ta aplikojmë për transportin e hekurit të betonit në shufra me vinç?
10. Cilën normë do ta aplikojmë për transportin e 500 kg çimento me acesor?
Test për vetëvlerësim
1. Normat e ndërtimit të prodhimit shërbejnë si bazë për llogaritjen e:
4
2. Të caktohet norma gjatë transportit me dorë të çimentos dhe gipsit në thasë në distancës horizontale prej 20 m.
5
Normimi në ndërtimtari
62
3. Të caktohet norma për kohën dhe materialin për gërmim me dorë të themeleve të objekteve ose gropave të kanaleve me gjerësi 2 m dhe thellësi 2 m. Toka është e kategorisë IV.
6
4. Të caktohet norma për kohën dhe materialin për përgatitjen e llaçit të vazhduar 1:2:5 sipas mënyrës makinerike dhe për murimin e murit me tulla të plota për fasadë me të njëjtin llaç. Transporti vertikal është me “Skip” ngritës.
10
Nota 1 2 3 4 5Pikët 0 - 7 8 - 10 11 - 15 16 - 20 21- 25
Tema 4 - Analiza e çmimeve të punëve
ndërtimore
Në këtë njësi tematike nxënësit do të njihen me:
• analizën e çmimit të punëve me tokën, punëve
muratore, punëve të drurit, punëve betonue-
se dhe armiruese-betonuese, dhe transportin
e materialit;
• zgjidhjen e shembujve praktikë nga analiza e
çmimeve.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
64
4. ANALIZA E ÇMIMEVE PUNËVE NDËRTIMORE ................................................... 65
4.1. Analiza e çmimeve dhe faktori i përgjithshëm i regjimit ......................................... 65 4.1.1. Analiza e çmimit për punët me tokën NN 200 .................................................... 66 4.1.2. Analiza e çmimit për punët muratore NN 301 ..................................................... 67 4.1.3. Analiza e çmimit për punët me drurët NN 601.................................................... 70 4.1.4. Analiza e çmimit për punët armiruese NN 400 ................................................... 73 4.1.5. Analiza e çmimit të punëve betonuese dhe armiruese-betonuese NN 400 ................................................................................................................................. 76 4.1.6. Analiza e çmimit të bartjes dhe të transportit të materialeve të ndërtimit NN 900 ....................................................................................................... 79
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
65
4. ANALIZA TË ÇMIMEVE TË PUNËVE NDËRTIMORE
4.1. Analiza e çmimeve dhe faktor i përgjithshëm i regjimit
Nën nocionin analiza e çmimeve nënkuptohet caktimi graduali i të gjitha shpen-
zimeve të përfshira në çmimin e një objekti.
Këto shpenzime janë:
• A - shpenzimet e materialit;
• B - shpenzimet e ndërtimit;
• C - të gjitha shpenzimet e tjera.
A – shpenzimet e materialit gjenden në bazë të sasive të përshkruara nga normativet të cilat shumëzohen me çmimin përkatës në treg të rritur me shpenzimet e transportit nga burimi i materialit të vendndërtimit.
B - shpenzimet e prodhimit gjenden në bazë të sasive të përshkruara të orëve nga të cilat shumëzohen sipas shkallëve përkatëse të tarifës së punëtorëve të prodhimit.
C - të gjitha shpenzimet e tjera - faktori i përgjithshëm i regjimit i cili i përfshin shpenzimet e mëposhtme:
• pagat e punëtorëve (pushimet vjetore, turnin e tretë, etj.);
• amortizimi i mjeteve themelore;
• regjimi i vendndërtimit - të ardhurat materiale dhe personale të punëtorëve të regjimit;
• regjimi i administratës - të ardhurat materiale dhe personale të nëpunësve;
• të ardhurat e mbetura të pastra.
Këto shpenzime nuk mund të llogariten drejtpërdrejt në çmim për njësi të çdo prodhimi. Për arsyet e mësipërme ato janë shprehur nëpërmjet një numri të përbashkët, i cili quhet faktor i përgjithshëm i regjimit (koeficienti k).
Çmimi i shitjes për njësi të prodhimit (m3, m2, m', copa, etj.) do të llogaritet sipas shprehjes:
C = A + k.B, ku është,
C - çmimi i shitjes për njësi të prodhimit
A - shpenzimet për materialet
Κ - faktori i përgjithshëm i regjimit
B - shpenzimet e prodhimit – pagat e drejtpërdrejta të punëtorëve të prodhimit.
Për shikueshmëri më të madhe të analizave të shpenzimeve bëhet tabelë dhe njësi prodhimi m3, m2, m', pjesë e të tjera.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
66
4.1.1. Analiza e çmimit për punët me tokën NN 200
Të përkujtohemi!
Sipas normave ndërtimore për ndërtimin e lartë punët me tokën ndahen në:
• gërmimi i tokës në vëllim të gjerë (për bodrum);
• gërmimi i tokës në vëllim të ngushtë (gërmim për kanale, për themele dhe insta-lime nëntokësore);
• rregullimi i gërmimeve (shtrirje, mbushje, ngjeshje dhe planifikim të tokës).
Shembull për analizë të çmimeve të punëve me tokë janë dhënë në tabelën 4.1.
Tabela 4.1. Analiza e çmimit të punëve me tokën
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
1. 200-
103/17Gërmimi me dorë i tokës së
kategorisë VI për themelet me
gjerësi prej 0,9 m dhe thellësi prej
1,5 m
m3 1
Përpunimi
- gërmimi PII h 2,70 / 55 / 148,50
PII h 3,10 / 55 / 170,54
PIV h 5,40 / 75 / 405,00
Materiali
- çelik kg 0,15 100 / 15,00 /
- qymyr druri kg 0,15 80 / 12,00 /
- eksploziv kg 0,60 500 / 300,00 /
- kapisla palë 3,60 30 / 108,00 /
- shkoptha m1 4,80 50 / 2,40 /
C=А+k.B (k=4)675,00 724,04
C=675+4.724,04=3371,16
Detyra për ushtrim:
1. Të llogaritet analiza e çmimit për gërmimin e tokës të kategorisë III me ekskavator me thellësi të lugës me kapacitet prej 50 m3.
2. Të llogaritet analiza e çmimit për gërmim të tokës humusore me buldozer T.G. 90 dhe shtyrjen e tokës në distancë prej 60 metra.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
67
4.1.2. Analiza e çmimeve për punët muratore NN 301
Të përkujtohemi!
Sipas normave ndërtimore, punët muratore përfshijnë: murimin e mureve bartëse
nga guri (fig. 4.1.) dhe tullat, murimin e mureve me llojeve të ndryshme të blloqe-
ve të tullave (fig. 4.2.) dhe pllakave, blloqeve betoni (fig. 4.3.), suvatimin e mureve
dhe tavaneve, kryerjen e izolimit horizontal dhe vertikal nga lagështia, ngroh-
jen dhe izolimin tonik, instalimin e zdrukthëtarisë në mure etj.
Për suvatimin e mureve dhe tavaneve përgatiten lloje të ndryshme të llaçeve sipas dedikimit të hapësirës edhe atë: llaç gëlqeror i cili përgatitet në shkallë të ndryshme, llaç i vazhduar me shkallë të ndryshme, llaç çimentoje, ngjitës dhe llaçe prodhuese in-dustriale etj.
Shembuj për analizën e çmimeve për punët muratore janë dhënë në tabelën 4.2.
fig. 4.1. Murimi i murit të gurit fig. 4.2. Murimi i murit me blloqe qeramike
fig. 4.3. Murimi i murit me blloqe betoni
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
68
Tabela 4.2. Analiza e çmimeve për punët muratoreN
um
ri r
en
do
r
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
1. 301-
104/ 3.1
Përgatitja e llaçit të çimentos
me përzierës për llaç me kapa-
citet prej 50 l. Llaçi është me
përmasë të përzierjes 1:3.
Llaçi është i pasitur
m3 1
Përpunimi
- përgatitja e llaçit PII h 2,88 / 55 / 154,00- bartja e çimentos PII h 0,50 / 55 / 27,50
Materiali
- çimento PC kg 470 6,0 / 2820 /- rërë m3 1,01 1000 / 1010 /- ujë m3 0,35 30 / 10,5 /
C=А+k·B (k=4,5)
C=3840,5+4,5·181,5=4657,25
3840,5 181,50
2. Murimi i mureve me tulla bos-
he për fasadë me d=25 cm me
llaç të zgjatur 1:3:9, pa sitje.
Llaçi deri në vendndërtim bar-
tet me “Skip” ngjitës. m3 1
301-
103A/5.1Analiza ndihmëse
Përgatitja e llaçit të vazhduar
1:3:9, me përzierës prej 50 l me
motor elektrik
Përpunimi
- shuarja e gëlqeres P II h 0,59 / 55 / 32,45- bartja e çimentos P II h 2,66 / 55 / 146,3- përgatitja e llaçit P II h 0,15 / 55 / 8,25
Materiali
- çimento PC 250 kg 146 6 / 876,00 /- gëlqerja e pashuar m3 0,31 1200 / 372,00 /- rërë m3 0,93 1000 / 930,00 /- ujë m3 0,29 30 / 87,00 /
C=А+k·B (k=4,5)
C=2265+4,5·187=3016,5
2265,00 187,00
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
69
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
301-
208/3.1
Analiza kryesore
Murimi i mureve me tullë bosh-
te të fasadës me llaç të vazhdu-
ar 1:3:9
Përpunimi
- murimi Ѕ VII h 6,20 / 105,00 / 651,00 P II h 2,10 / 65,00 / 136,50- bartja e tullave P II h 1,17 / 55,00 / 64,35- bartja e llaçit P II h 0,71 / 55,00 / 39,05Materiali
- llaçi i vazhduar m3 0,35 3016,5 / 1055,7 /- tullat palë 390 22 / 8580,0 /C=А+k·B (k=4,5)
C=9635,7+4,5·890,9=13644,75
9635,7 890,90
3. 301-
419/1.1
Lyerja e mureve me llaç makine
MG-73 me trashësi prej 5 cm
m2 1
Përpunimi
- suvatimi me llaç PVI h 0,58 / 95 / 55,10
Materiali
- Llaçi MG-73 kg 6,50 50 / 325,00 /
C=А+kB (k=4,5)
C=325+4,555,1=545,40
325,00 55,10
4. 301-
601/1.1Montimi i dyerve deri 2 m2
Në murin prej tulle palë 1
Përpunimi
- përgatitja e llaçit P II h 0,053 / 55 / 2,91- montimi PVI h 2,00 / 85 / 170,00 P II h 1,00 / 55 / 55,00- bartja e tullave P II h 0,097 / 55 / 5,34- bartja e llaçit P II h 0,10 / 55 / 5,50- bartja e kornizave për dyer P II h 0,104 / 55 / 5,72
Materiali
- dera palë 1 3500 / 3500,00 /- tullat palë 14 20 / 280,00 /- teli i zinkuar kg 0,50 80 / 40,00 /- llaç çimentoje m3 0,02 4657,25 / 93,15 /
C=А+k·B (k=4,5) 3913,15 244,47
C=3913,15+4,5·244,47=5013,27
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
70
Detyra për ushtrim:
1. Të llogaritet analiza e çmimit të mureve me 1/2 me llaç çimentoje 1:2. Llaçi përgatitet me përzierës elektrik për beton 50 l. Materiali transportohet me vinç në një lartësi prej 40 metra.
2. Të llogaritet analiza e çmimit për suvatim të tavanit nën pllakë me brinjë me llaç të vazhduar 1:3:9 me spërkatje paraprake me llaç çimentoje. Llaçi transportohet me “Skip” ngritës në lartësi prej 12 metra.
3. Të llogaritet analiza e çmimit për murimin e mureve të gurit me llaç çimentoje.
4. Të llogaritet analiza e çmimit për përpunimin e hidroizolimit horizontal dhe verti-kal nga bitumeni.
5. Të llogaritet analiza e çmimit për instalimin e zdrukthëtarisë nga druri.
6. Të llogaritet analiza e çmimit për suvatim me llaç të gëlqeres në kallam dhe rabic thurje.
4.1.3. Analiza e çmimeve për punët me drurë NN 601
Të përkujtohemi!
Në punët me drurë i numërojmë: përpunimin e veshjes së dërrasave për lloje të
ndryshme të konstruksioneve betonuese dhe armiruese-betonuese (fig. 4.4 dhe 4.5.), skelave dhe gardheve mbrojtëse, konstruksioneve të drurit midis kateve
dhe konstruksioneve të çative etj.
fig. 4.4. Veshja e mureve armiruese-betonuese
fig. 4.5. Veshja e pllakave armiruese-betonuese
Shembuj për analizë të çmimeve për punët me drurë të dhënë në tabelën 4.3.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
71
Tabela 4.3. Analiza e çmimeve për punët me drurëN
um
ri r
en
do
r
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
1. 601-
202A/1.1
Veshja e themeleve të pjerrëta me
dërrasa 24 dhe 48 mm
m3 1
Përpunimi
- Përpunimi i veshjes së dërrasës Ρ VII h 0,47 / 105 / 49,35 Ρ II h 0,47 / 55 / 25,88- montazhi veshjes së dërrasës Ρ VII h 0,31 / 105 / 32,55 Ρ V h 0,31 / 85 / 26,35- demontimi i veshjes së dërrasës Ρ V h 0,08 / 85 / 6,80 PIV h 0,17 / 75 / 12,75- pastrimi Ρ II h 0,12 / 55 / 6,60
Materiali
- dërrasa prej 24 mm m3 0,0057 10000 / 57,00 /- gozhda kg 0,25 80 / 20,00 /- teli i djegur kg 0,15 60 / 9,00 /- hatulla m3 0,001 10500 / 17,85 /-trarë m3 0,02 11000 / 220,00 /
C=А+k·B (k=4)
C=323,85+4·188,38=1077,37
323,85 188,38
2. 601-
203A/1.2
Veshja e pllakës së rrafshët me mbësh-
tetës metalik me lartësi prej 3 m
m2 1
Përpunimi
- Përpunimi i veshjes së dërrasës Т V h 0,20 / 85 / 17,00 Т III h 0,20 / 65 / 16,00- montazhi veshjes së dërrasës Т V h 0,23 / 85 / 19,55 Т III h 0,23 / 65 / 14,95- demontimi i veshjes së dërrasës Т III h 0,15 / 65 / 9,75- pastrimi Ρ II h 0,18 / 55 / 9,90
Materiali
- dërrasa prej 24 mm m3 0,004 10000 / 40,00 /- trarë m3 0,002 11000 / 22,00 /- gozhda m3 0,06 80 / 4,80 /- nafta kg 0,03 50 / 1,50 /- peshqirë të vjetër kg 0,002 30 / 0,06 /- mbështetës shtrëngues palë 2 100 200,00
C=А+k.B (k=4)
C=268,36+487,15=608,96
268,36 87,15
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
72
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
3. 601-
210/1.1
Veshja e trarëve të rrafshët pa
dhëmb me dërrasa prej 24 mm m2 1
Përpunimi
- Përpunimi i veshjes së dërrasës Т VII h 0,47 / 105 / 49,35 Т V h 0,24 / 85 / 20,40- montazhi veshjes së dërrasës Т VII h 0,40 / 105 / 42,00 Т V h 0,20 / 85 / 17,00- demontimi i veshjes së dërrasës Т V h 0,08 / 85 / 6,80 Т IV h 0,17 / 75 / 12,75- pastrimi Ρ II h 0,15 / 55 / 8,25
Materiali
Materiali për përpunim- dërrasa prej 24 mm m3 0,0057 10000 / 57,00 /- trarë m3 0,002 11000 / 22,00 / - hatulla m3 0,0017 10500 / 17,85 /- gozhda kg 0,25 80 / 20,00 /- teli kg 0,15 60 / 9,00 /Materiali për mbështetje- shkop betoni m' 2,10 500 / 1050,00 /- dërrasa prej 24 mm m3 0,0105 10000 / 105,00 /- gozhda kg 0,09 80 / 7,20 /
C=А+k·B (k=4)
C=1288,05+4·156,55=1914,25
1288,05 156,55
4. 601-
416/1.5
Përpunimi i mbajtësve të çatisë nga
dërrasa të gozhduara, distanca e
mbajtësve deri 4 m pa tavan, mbi 20
copë në objekt, kurse puna bëhet
me sharrë dore m2 1
- përpunimi Т IV h 0,328 / 75 / 24,60 Т V h 0,534 / 85 / 45,39- montazhi TV h 0,534 / 85 / 6,15 Т IV h 0,082 / 75 / 11,39Materiali
- materiali i zdrukthuar m3 0,06 9500 / 570,00 /- gozhda kg 0,60 80 / 48,00 /C=А+k·B (k=4)
C=618+4·126,14=1122,56
618,0 126,14
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
73
Shënim: Gjatë llogaritjes së analizës së çmimit për punët me drurë në standardet
e ndërtimit për material druri ka dy vlera (njëra është në ndërtesë dhe njëra nuk
është në ndërtesë). Merret vlera që është në ndërtesë, sepse materialit drunor
aplikohet shumë herë dhe është i amortizuar. Vlera në kllapa i referohet materia-
lit të drurit që zbatohet për herë të parë.
Detyra për ushtrim:
1. Të llogaritet analiza e çmimit për veshje të mbajtësve dhe të pllakave me mbajtës.
2. Të llogaritet analiza e çmimit për shtylla të rrafshëta pa dhëmb me dërrasa prej 24 mm.
3. Të llogaritet analiza të çmimit për veshje të pllakës së sheshtë admiruese me d = 12 cm.
4. Të llogaritet analiza e çmimit për veshje të themeleve trapezoide.
4.1.4. Analiza e çmimeve për punët armiruese NN 400
Të përkujtohemi!
Punët armiruese i paraprijnë punëve armiruese-betonuese dhe ato përfshijnë: drej-
timin e armaturës, shënimin, prerjen dhe lakimin, përpunimin e skelës, vendos-
jen e konstruksionit (fig. 4.9 dhe 4.10.).
fig. 4.9. Armirimi i mureve fig. 4.10. Armirimi i shtyllave
Shembuj të analizës së çmimeve për punët armiruese të dhëna në tabelën 4.4.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
74
Tabela 4.4. Analiza e çmimeve për punët armirueseN
um
ri r
en
do
r
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
1. 400-
111/1.1
Prerja me dorë, drejtimi, lakimi,
vendosja dhe lidhja e armaturës
Ø 4-12 mm kg 1
Përpunimi
- prerja dhe drejtimi А IV h 0,014 / 75 / 1,050 А III h 0,014 / 65 / 0,910- lakimi А IV h 0,013 / 75 / 0,975 А III h 0,013 / 65 / 0,845
- vendosja dhe lidhjaarmatura А IV h 0,017 / 75 / 1,275 А III h 0,017 / 65 / 1,105- bartja Ρ II h 0,006 / 55 / 0,330
Materiali
- çelik betoni Ø 4-12 mm kg 1,04 80 / 83,20 /- teli i djegur kg 0,0032 60 / 0,192 /
C=А+k·B (k=4)
C=83,39+4·6,49=109,35
83,39 6,49
2. 400-
106/4
Prerja makinerike, drejtimi,
lakimi dhe vendosja me dorë
dhe lidhja e armaturës Ø 14 e më
tepër
kg 1
Përpunimi
- prerja dhe drejtimi А V h 0,0007 / 85 / 0,0595 А III h 0,0020 / 65 / 0,13- lakimi А IV h 0,0007 / 75 / 0,0525 А III h 0,0020 / 65 / 0,13
- vendosja dhe lidhja e armaturës А IV h 0,0110 / 75 / 0,825 А III h 0,0110 / 65 / 0,715- bartja Ρ II h 0,0001 / 55 / 0,0055
Materiali
- çelik betoni Ø 14 mm kg 1,04 80 / 83,20 /- teli i djegur kg 0,0032 60 / 0,192 /
C=А+k·B (k=4)
C=83,392+4·1,92=91,06
83,392 1,92
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
75
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
3. 400-
111/2.1
Bartja dhe vendosja e
armaturës rrjetore në pllakën
e armuar të
betonit R 6,5-9
palë 1
Përpunimi
- vendosja АVII h 0,018 / 105 / 1,89- lidhja AIII h 0,018 / 1,17 / 0,91- bartja ΡΝ h 0,0001 / 55 / 0,0055Materiali
- armatura rrjetore palë 1,00 1200 / 1200,00 /- mbajtësit metalik palë 1,16 30 / 34,80 /- mbajtësit nga teli palë 1,16 15 / 17,40 /
C=А+k·B (k=4)
C=1252,2+4·2,80=1263,4
1252,20 2,80
4. 400-
112/1.1
Drejtimi makinerik, prerja,
lakimi dhe lidhja e Bi
armaturës kg 1
Përpunimi
- drejtimi dhe prerja АVI h 0,0182 / 95 / 1,729 AIII h 0,0182 / 65 / 1,183- lakimi AVI h 0,0225 / 95 / 2,137- montimi AIII h 0,0225 / 65 / 1,462
Materiali
- çelik „Bi” kg 1,04 80 / 83,20 /- tel kg 0,004 60 / 0,24 /- distancuesit palë 4 15 / 60,00 /
C=А+k·B (k=4)
C=143,44+4·6,51=169,48
143,44 6,51
Detyra për ushtrim:
1. Të llogaritet analiza e çmimit për instalimin e armaturës brinore Ø 4-12 mm. Ven-dosja me dorë, lidhja dhe transporti.
2. Të llogaritet analiza e çmimit për prerje, drejtim, lakim dhe vendosje makinerike dhe lidhja me dorë e armaturës Ø 4-12 mm.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
76
4.1.5. Analiza e çmimeve për punët betonuese dhe armiruese-betonuese NN 400
Të përkujtohemi!
Punët betonuese dhe armiruese-betonuese janë më të zakonshme në
ndërtimtari. Ato përfshijnë përgatitjen dhe instalimin e betonit në themele,
pllakat e themelit (fig. 4.6.), pllakat (fig. 4.7.), muret, shtyllat, trarët (fig. 4.8.), plla-
kat, kolonat mbi dritare dhe dyer etj. elementet në punët ndërtimore.
Paramasa dhe analize e çmimit për punët betonuese llogariten në m3. Për lloga-ritjen e analizës së çmimit për punën betonuese dhe armiruese-betonuese zbatohet NN 400.
fig. 4.6. Betonimi i themeleve të pllakës fig. 4.7. Betonimi i pllakës
fig. 4.8. Betonimi i trarëve
Shembuj të analizës së çmimeve për punët betonuese dhe armiruese-betonuese janë dhënë në tabelën 4.5.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
77
Tabela 4.5. Analiza e çmimeve për punët betonuese dhe armiruese-betonueseN
um
ri r
en
do
r
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
1. 400
502/4.1
Përgatitja makinerike e betonit
MB 20, përzierja artifi ciale me
përzierës betoni prej 250 l m3 1
Përpunimi
- Përgatitja e betonit ΡΝ h 1,73 / 55 / 95,15Materiali
- çimento kg 300 6 / 1800 /- zhavorri - fraksioni I m3 0,551 1000 / 551 /- zhavorri - fraksioni II m3 0,731 1000 / 731 /- ujë m3 0,18 30 / 5,4 /
C=А+k·B (k=4)
C=3087,4+4·95,15=3468,00
3087,4 95,15
2. 400-
601А/2
Montimi me dorë i betonit MB 20
në qarkulloren e armuar
betonike me dimensione
0,25/0,30, bartja vertikale në
lartësi prej 15 m me vinç “Skip”
m3 1
Përpunimi
- montimi i betonit BVI h 2,40 / 95 / 228,00 BSH h 2,40 / 65 / 156,00- bartja e betonit në lartësi prej 15 m PM
h 1,25 / 55 / 68,75
Materiali
- betoni MB 20 m3 1 3468 / 3468,0 /
C=А+k·B (k=4)
C=3468,0+4·452,75=5279,00
3468,0 452,75
3.
400-
503А/7.2
Montimi i betonit me pompë
betoni me kapacitet prej 50 m3/h,
transporti vertikal në
konstruksione me kapacitet
mbi 0,30 m3/m ose m2. Betoni
përgatitet në fabrikë për beton
dhe MB 50
Analiza ndihmëse
Përgatitja e betonit MB 50 në
fabrikë për beton (betoni i
pompuar)
m3 1
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
78
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
Përpunimi:
- përgatitja e betonit PII h 0,085 / 55 / 4,675
Materiali
- çimento PC 350 t 0,450 6000 / 2700 /- zhavorri kokrror m3 1,25 1000 / 1250 /- ujë m3 0,20 30 / 6 /
C=А+k·B (k=4)
C=3956+4·4,675=3974,70
3956,00 4,675
Analiza kryesore
Montimi i betonit me pompë
betoni me kapacitet prej 50 m3
/h, transporti vertikal në
konstruksione me kapacitet
mbi 0,30 m3/m ose m2
400-
810/2.2
m3 1
Përpunimi
- montimi i betonit P V h 0,67 / 85 / 56,95 P III h 0,67 / 65 / 43,55Materiali
- betoni i pompuar m3 1,00 3974,7 / 3974,7 /
C=А+k·B (k=4)
C=3974,7+4·100,5=4376,70
3974,70 100,50
Detyra për ushtrim:
1. Të llogaritet analiza e çmimit për përgatitjen e betonit MB 20 me përzierje artifici-ale me përzierës betoni 750 l.
2. Të llogaritet analiza e çmimit për përgatitjen e betonit MB 50 me fabrikën për be-ton. Betoni do të instalohet me pompë për beton.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
79
4.1.6. Analiza e çmimeve për transport të materialeve të ndërtimit NN 900
Të përkujtohemi!
Një nga shumë faktorë të rëndësishëm të cilët në masë të madhe ndikojnë në çmimin e ndërtimit është transporti dhe bartja e materialit ndërtimor. Ai mund të jetë i jashtëm dhe i brendshëm.
Nën transportin e brendshëm nënkuptohet transporti i materialit prej deponisë
së vendndërtimit deri te vendi i zbatimit të objektit. Bëhet me dorë me karrocë,
ascesor, me koritë, makare (fig. 4.11.) etj. dhe me makinë me lloje të ndryshme të
ngritësve (fig. 4.12.), me vinça (fig. 4.13), etj.
fig. 4.11. Makaret
fig. 4.12. Vinçi konzol fig. 4.13. Vinçi
Shembuj të analizës së çmimeve për transport të materialeve të ndërtimit janë dhënë në tabelën 4.6.
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
80
Tabela 4.6. Analiza e çmimeve për transport dhe bartje të materialeve të ndërtimitN
um
ri r
en
do
r
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
1. 900-
103/3
Bartja e 1000 tullave me format
të ri me karrocë dore në distancë
prej 20 m dhe lartësi prej 5 mpalë 1000
Përpunimi
- ngarkesa me dorë P II h 1,20 / 55 / 66,00- shkarkesa me renditje P II h 1,20 / 55 / 66,00- bartja në 20 m (2·10) P II h 0,442 / 55 / 48,40- bartja në lartësi prej 5 m P II h 0,255 / 55 / 68,75C=А+k·B (k=4,5)
C=0+4,5·249,15=1121,18
249,15
2. 900-
108/1.1
Bartja e betonit në lartësi prej 20
m me kran me shigjetë dhe me
mbajtje prej 1 t. Gjatësia e shig-
jetës së kranit është 30 m, kurse
lartësia e ngritjes së materialit
deri 72 m m3 1
Përpunimi
- ngarkesa P II h 0,0210 / 55 / 1,16- shkarkesa P II h 0,0210 / 55 / 1,16- varja P II h 0,0098 / 55 / 0,54- ndarja P II h 0,0098 / 55 / 0,54- manipulimi P II h 0,0930 / 55 / 5,12- bartja e 20 m P II h 0,0164 / 55 / 0,90
C=А+k.B (k=4,5) / 9,42
C=0+4,59,42=42,39
3. 900-
106/3.1
Bartja e armaturës së përpunuar
me “Skip” ngritës në lartësi prej
15 m t 1
Përpunimi
- ngarkesa PII h 0,129 / 55 / 7,10- shkarkesa PII h 0,129 / 55 / 7,10- manipulimi për 15 m (merret për 10 m dhe shumëzohet me 1,5 që të fito-het për 15 m)
h 0,252 / 55 / 13,86
C=А+k·B (k=4,5)
C=0+4,5·28,06=126,27
/ 28,06
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
81
Detyra për ushtrim:
1. Të llogaritet analiza e çmimit për transport me dorë të dërrasave dhe hatullave në distancës horizontale prej 50 m dhe lartësi prej 25 m.
2. Të llogaritet analiza e çmimit për transport të armaturës së përpunuar vinç konzo-li në një lartësi prej 32 m.
3. Të llogaritet analiza e çmimit për transport të llaçit të çimentos me acesor në distancë prej 50 m.
Mbaj mend!
Nën termin analiza e çmimit nënkuptohet përcaktimi gradual i të gjitha
shpenzimeve të cilat përfshihen në çmimin e një objekti. Këto shpenzime
janë: A - shpenzimet materiale, B - shpenzimet e përpunimit, C - të gjitha
shpenzimet e tjera.
Shpenzimet e materialeve gjenden në bazë të sasive të përshkruara nga norma-tivat të cilat shumëzohen me çmimin e tregut përkatës për shpenzimet e trans-portit nga burimi i materialit deri te vendndërtimi.
Shpenzimet për përpunim gjenden në bazë të shumës së caktuar të orëve nga normativat të cilat shumëzohen sipas tarifës përkatëse të punëtorëve të prodhimit.
Të gjitha shpenzimet e tjera – faktori i përgjithshëm i regjimit i përfshijnë shpenzimet e mëposhtme: pagat e punëtorëve, amortizimi i mjeteve themelore, regjimi i vendndërtimit - materialet dhe pagat e punëtorëve, regjimi i menaxhi-mit - materialet dhe pagat e punonjësve, mbetja e të ardhurave të pastra.
Çmimi i shitjes së njësisë së prodhimit (m3, m2, m, etj) do të llogaritet në bazë të materialit: C = A + B-k ku: C - çmimi i shitjes për njësi të prodhimit, A - shpenzi-met e materialeve, k - faktori i regjimit, B - shpenzimet e përpunimit.
Për standardizimin e punëve me tokën zbatohet NN 200
Për standardizimin e punëve të zdrukthëtarisë zbatohet NN 361
Për standardizimin e punëve armiruese zbatohet NN 400
Për standardizimin e punëve betonuese dhe armiruese-betonuese zbatohet NN
400
Për standardizimin e punëve muratore zbatohet NN 301
Për standardizimin bartjes dhe transportit të materialeve të ndërtimit zbatohet NN 900
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
82
Pyetje dhe detyra:
1. Çfarë nënkuptohet nën nocionin analiza e çmimeve?
2. Cilat shpenzimet merren parasysh kur llogaritet analiza e çmimit?
3. Çka janë shpenzimet për material dhe shpenzimet e prodhimit, dhe si llogariten?
4. Çka është çmimi i prodhimit të një pune të caktuar të ndërtimit?
5. Si llogaritet çmimi i shitjes për punën e kryer?
6. Të llogaritet analiza e çmimit për gërmimin e tokës së kategorisë III me ekskava-tor me thellësi të lugës me kapacitet prej 50 m3.
7. Të llogaritet analiza e çmimit për instalim makinerik të betonit në thellësi të kons-truksioneve prej 0.30 m3.
8. Të llogaritet analiza e çmimit për instalimin e betonit MB 30 me pompë për beton.
9. Të llogaritet analiza e çmimit për transport me dorë të gipsit në distancë horizon-tale prej 52 m dhe distancë vertikale prej 5 m.
10. Të llogaritet paramasa dhe analiza e çmimit për punët me dru, armirimi dhe be-tonimi i pllakës armiruese-betonuese me trashësi prej 20 cm (fig. 4.15.).
fig. 4.15. Bazamenti dhe prerja e pllakës armiruese-betonuese
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
83
11. Të llogaritet paramasa dhe analiza e çmimit për punët me dru, armimi dhe beto-nimi i trarit armirues-betonues (fig. 4.16.)
fig. 4.16. Bazamenti dhe prerja e trarit armirues-betonues
12. Të bëhet paramasa dhe analiza e çmimit të punëve me dru, punëve armiruese dhe armiruese-betonuese për themelet (fig. 4.17).
fig. 4.17. Bazamenti dhe prerja e themelit armirues-betonues
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
84
13. Të bëhet paramasa dhe analiza e çmimit të punëve me dru, punëve armiruese dhe armiruese-betonuese për magazinë (fig. 4,18. A, b dhe c).
BAZA E THEMELEVE
fig. 4.18. a) Bazamenti i themelit të magazinës
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
85
BAZA E PËRDHESES
Fig. 4.18 b) Baza e përdheses të magazes
Analiza e çmimeve të punëve ndërtimore
86
PRERJA 1-1.
Fig. 4.18. c) Prerja e magazes
Tema 5 - Llogaritja e punëve ndërtimore
Në këtë njësi tematike nxënësit do të njihen me:
• procedurat për llogaritjen e punëve të kryera
për objektet dhe ndërtimin e lartë;
• zgjidhjen e shembujve praktikë për llogaritje;
• zbatimin e sasive të caktuar të paramasës dhe
kryerjen e analizës së çmimit.
Llogaritja e punëve ndërtimore
88
5. LLOGARITJA E PUNËVE NDËRTIMORE ................................................................ 89
5.1. Llogaritja për projektuesin ............................................................................. 89
5.2. Llogaritja për realizuesin ................................................................................ 90
5.3. Zgjidhja e shembujve praktik për llogaritje të objekteve
nga ndërtimi i lartë .......................................................................................... 91
5.3.3. Llogaritja për punët me tokën .................................................................................... 91
5.3.3. Llogaritja për punët muratore .................................................................................... 91
5.3.3. Llogaritja për punët me drurët ................................................................................... 92
5.3.4. Llogaritja për punët armiruese ................................................................................... 92
5.3.5. Llogaritja për punët betonuese dhe armiruese-betonuese ............................ 93
Llogaritja e punëve ndërtimore
89
5. LLOGARITJA E PUNËVE NDËRTIMORE
Llogaritja paraqet prodhimin e sasive të paramasës të fituara nga dokumenta-
cioni projektues dhe çmimet e shitjes për njësi të prodhimit të fituar nga anali-
za e çmimeve.
Llogaritja kryhet për të njëjtat punë - pozicionet nga paramasa dhe sipas grupa-cionit dhe rendit të njëjtë.
Gjatë projektimit të objektit dhe kryerjes së punëve ndërtimore llogaritja kryhet dy herë, edhe atë:
• llogaritja nga projektuesi dhe
• llogaritja nga kontraktori (oferta e kontraktorit).
5.1. Llogaritja nga projektuesi
Gjatë përgatitjes së dokumentacionit të projektit, projektuesi përpunon edhe llo-garitjen e punëve ndërtimore që është pjesë e dokumentacionit të projektimit.
Llogaritja është e rëndësishme, sepse nëpërmjet saj mundësohet:
• të definohet vlera e investimit të objektit, të cilën pastaj kontraktori duhet ta sigurojë për ndërtim;
• të arrihet deri te çmimi më i volitshëm i kostos duke marrë parasysh të gjitha kushtet në të cilat objekti do të ndërtohet;
• të vlerësohet ekonomizimi i projektit;
• me përshkrimin e detajuar të paguhet kontraktori për kryerjen e punëve dhe cilat materiale t’i zbatojë;
• inxhinierit mbikëqyrës t’i sigurohet kontrolli mbi punën, d.m.th. të definohet nëse kontraktori i përmbahet projektit dhe kontratës për ndërtimin.
Llogaritja duhet të jetë zgjidhje e modeleve të veçanta në të cilat në mënyrë të qartë tregohen të gjitha pjesët e tij përbërëse. Në tabelat prej 5.1. deri 5.5. vendosen këto punë:
• numrin rendor - fillon me 1 dhe vazhdon deri në fund, pa përsëritjen e llogaritjes;
• normat e ndërtimit - tregues i përpunimit të punëve për përpunim klasik të të dhënave të marra nga normativat;
• përshkrimi i punëve - çdo punë zakonisht merret sipas përshkrimeve të përgjithshme dhe standarde të normave;
• masa e vetme - (m3, m2) në të cilën është shprehur puna;
Llogaritja e punëve ndërtimore
90
• sasia e përgjithshme e paramasës – e marrë nga paramasa që është punuar si-pas projektit të hartuar nga dokumentacioni;
• çmimi i vetëm i shitjes - merret nga analiza e çmimit të përgatitur nga normati-vat;
• çmimi total - fitohet kur shuma e paramasës do të shumëzohet me çmimin e njësisë.
Në fund bëhet rekapitullimi që përfshin shumën e të gjitha vlerave të punëve grupore dhe me këtë fitohet vlera totale e objektit.
5.2. Llogaritja e kontraktorit
Me marrjen e lejes për ndërtim, investuesi nënshkruan tender për zgjedhjen e kontraktorit të objektit. Investuesi të gjithë kontraktorëve të interesuar ia jep për vështrim pjesën teknike të dokumentacionit të projektit (projektin). Kontraktorët e interesuar përpilojnë qëllimet e tyre sipas përshkrimit të punëve të dokumentacionit projektues dhe i japin ofertë investuesve.
Pas përfundimit të punëve të kryera sipas kontratës hartohet situata
përfundimtare. Në atë përfshihen të gjitha shumat e kryera sipas kontratës. Përfshihen edhe tepricat edhe punët e paparashikuara si dhe shumat e dyshimta. Për punë të til-la prej më parë me marrëveshje duhet të përcaktohen çmimet në mes investuesit i saj dhe kontraktorit.
Llogaritja e punëve ndërtimore
91
5.3. Zgjidhja e shembujve praktik për llogaritje të objekteve ndërtimore
Sasitë e paramasës të cilat aplikohen në llogaritjet, janë miratuar.
5.3.1. Llogaritja për punët rreth tokës (tabela 5.1).
Tabela 5.1. Llogaritja për punët rreth tokës
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë Sasia e
para-
masës
Çmimi i
njësisëGjithsej
1. 200-103/17
Gërmimi me dorë i tokës së kategorisë VI për themele me gjerësi prej 0,9 m dhe thellësi prej 1,5 m
m3 11,6 3371,16 39105,4
5.3.2. Llogaritja për punët muratore (tabela 5.2.)
Tabela 5.2. Llogaritja për punët muratore
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë Sasia e
paramasës
Çmimi i
njësisëGjithsej
1. 301-104/3.1
Përgatitja e llaçit të çimentos me përzierës për llaç me përf-shirje prej 50 l. Llaçi është me proporcion të përzierjes 1:3Llaçi është pa sitje
m3 4,5 4657,25 20957,62
2. 301-208/3.1
Murimi i mureve me tullë boshe të fasadës me d=25 cm me llaç të vazhduar 1:3:9, pa sitje. Materiali nga vendi i montimit bartet me “Skip” ngritës
m3 6,3 13644,75 85961,93
3. 301-419/1.1
Suvatimi me llaç makine e mureve MG-73 me trashësi prej 5 cm
m2 30 545,40 16362,00
4. 301-601/1.1
Montimi i dyerve deri 2 m2 në mur tulle
palë 5 5013,27 25066,35
Gjithsej 148347,89
Llogaritja e punëve ndërtimore
92
5.3.3. Llogaritja për punët me drurë (tabela 5.3.)
Tabela 5.3. Llogaritja për punët me drurë
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë Sasia e
paramasës
Çmimi i
njësisëGjithsej
1. 601-202А/1.1
Veshja e themeleve të pjerrë-ta me dërrasa 24 dhe 48 mm. m2 15,2 1077,37 16376,05
2. 601-203А/1.2
Veshja e pllakës së rrafshët me mbajtës metalik me lartësi prej 3 m
m2 60,20 608,96 36659,39
3. 601210/1.1 Veshja e trarëve të rrafshët pa dhëmb me dërrasa prej 24 mm
m2 18,3 1914,25 35030,77
4. 601416/15 Përpunimi i mbajtësve të çatisë nga dërrasat e gozh-duara me gozhda, distanca e mbajtësve prej 4 m pa tavan, mbi 20 copa për objekt, kurse puna bëhet me sharrë dore
m2 70 1122,5 78575,00
Gjithsej 166641,21
5.3.4. Llogaritja për punët me armaturë (tabela 5.4.)
Tabela 5.4. Llogaritja për punët me armaturë
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë Sasia e
para-
masës
Çmimi i
njësisëGjithsej
1. 400-108А/1
Prerja me dorë, drejtimi, lakimi, vendosja dhe lidhja e armaturës Ø 4-12 mm
kg 1520 109,35 166212,00
2. 400-106/4
Prerja makinerike, drejtimi, lakimi dhe vendosja me dorë dhe lidhja e armaturës Ø 14 dhe më tepër
kg 2000 91,06 182120,00
3. 400-111/2.1
Bartja dhe vendosja e arma-turës rrjetore në pllakën e armuar të betonit, armatura është R 6,5-9
kg 850 1263,4 1073890,00
Llogaritja e punëve ndërtimore
93
4. 400-111/2.1
Drejtimi makinerik, prerja, lakimi dhe lidhja e Bi arma-turës
kg 280 169,48 47454,40
Gjithsej 1469676,40
5.3.4. Llogaritja për punët me armaturë (tabela 5.4.)
Tabela 5.4. Llogaritja për punët me armaturë
Nu
mri
re
nd
or
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë Sasia e
para-
masës
Çmimi i
njësisëGjithsej
1. 400-502/4.1
Përgatitja makinerike e bet-onit MB 20, përzierja artifi ciale me përzierës betoni 250 l
m3 4,6 3468,00 15952,80
2. 400-601>/2
Instalimi me dorë i betonit MB 20 në qarkullues admirues be-ton me dimensione 0,25/0,30,, bartja vertikale nga 15 m me “Skip” ngritës
m3 4,6 5279,00 24283,40
4. 400-503>/7.2
Instalimi i betonit me pompë për beton prej 50 m3/h,, trans-porti vertikal në konstruksione me kapacitet mbi 0,30 m3/m ose m2.Betoni përgatitet në fabrikën për beton dhe është MB 50
m3 8,8 4376,70 38514,96
Gjithsej 78751,16
Pas përfundimit të llogaritjes për grup të caktuar të punëve ndërtimore i qaset për-punimit rikapitulimit të punëve.
Llogaritja e punëve ndërtimore
94
Rekapitullim
1. Punët me tokën ............................................................................... 39105,45 ditë.
2. Punët muratore ..............................................................................148347,89 ditë.
3. Punët me drurë ............................................................................. 166641,21 ditë.
4. Punëve armiruese ..................................................................... 1.469.676,40 ditë.
5. Puna betonuese dhe armiruese-betonuese ................................. 78751,16 ditë.
GJITHSEJ 1.902.522,00 ditë.
Mbaj mend!
1. Llogaritja është produkt i sasive të paramasës të marra nga dokumentacioni pro-jektues dhe çmimet e shitjes për njësi të prodhimit të marra nga analiza e çmimeve.
2. Llogaritja kryhet për të njëjtat punë - pozicionet e paramasës dhe grupacionit dhe rendit të njëjtë.
3. Gjatë projektimit të objektit dhe kryerjes së punëve ndërtimore llogaria kryhet dy herë, edhe atë: llogaritja e projektuesit dhe llogaritja e kontraktorit (oferta e
kontraktorit).
4. Gjatë përgatitjes së dokumentacionit të projektit, projektuesi përpunon edhe llo-garitjen e punëve ndërtimoret.
5. Pas përfundimit të punës së kryer sipas kontratës hartohet situata përfundimtare.
Pyetje:
1. Çfarë nënkuptohet me nocionin llogaritje?
2. Sa lloje të llogaritjeve ekzistojnë?
3. Kush e përpunon llogaritjen?
4. Si bëhet llogaritja?
5. Si bëhet llogaritja?
6. Kur dhe kush e përpunon situatën përfundimtare?
7. Çfarë është rekapitullimi dhe si përpunohet?
8. Krahaso llogaritjen e projektuesit dhe kontraktorit, a janë të barabarta, pse janë të barabarta, nëse janë të ndryshme pse janë të ndryshme?
9. Të bëhet llogaritja e punëve të tokës, muratore, të drurit, armiruese, punëve beto-nuese dhe armiruese-betonuese, punëve për objektin që treguar në fig. 4.16. a, b dhe c nga mësimi i rregullt.
Tema 6 - Dokumentacioni për objektin
që mbahet në vendndërtim
Në këtë njësi tematike nxënësit do të njihen me:
• mbajtjen e ditarit të ndërtimit;
• mbajtjen e librit të ndërtimit;
• përgatitjen e situatës financiare për pagesë
të punëve të kryera;
• mbajtjen e karnetit;
• përgatitjen e urdhrave të punës.
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
96
6. DOKUMENTACIONI PËR OBJEKTIN QË MBAHET NË VENDNDËRTIM ............... 97
6.1. Urdhri i punës ..................................................................................................................... 97
6.2. Vizatimet .............................................................................................................................. 98
6.3. Ditari i ndërtimit ................................................................................................................ 98
6.4. Libri i ndërtimit ................................................................................................................ 102
6.5. Karneti ................................................................................................................................. 105
6.6. Situata ................................................................................................................................. 106
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
97
6. DOKUMENTACIONI PËR OBJEKTIN QË MBAHET NË VENDNDËRTIM
Kontraktori gjatë ndërtimit të objektit mban dokumentacion të caktuar në vendndërtim. Mbajtja e dokumentacioni duhet të jetë e qartë, sepse nëpërmjet të tij përcillet zhvillimi i punëve në vendndërtim, lëvizja e forcës së punës dhe mekanizimit, shpërndarja e materialeve dhe kontrolli i realizimit të punëve.
Dokumentacioni që mbahet në vendndërtim përfshin:
• urdhrin për punë;
• vizatimet;
• ditarin e ndërtimit;
• librin e ndërtimit;
• karnetin;
• situatën.
6.1. Urdhri për punë
Urdhri për punë është dokument me të cilin jepet detyra e punës dhe koha për kryerjen e punëve të brigadës që ta kryejë detyrën. Në praktikë përdoret si dokument për llogaritjen e të ardhurave personale të punëtorëve. Bëhet për një periudhë të cak-tuar kohore, zakonisht për një muaj. Urdhri për punë në të vërtetë është formular i gatshëm, në të cilin shënohet puna e realizuar në sasi të marra nga libri i ndërtimit.
Urdhri për punë përbëhet nga dy pjesë.
Pjesa e parë (ana e përparme) e urdhrit përmban informata të përgjithshme, duke përfshirë: emrin e kontraktorit, vendndërtimin, objektin dhe brigadën, afatin ko-hor për të cilin ka të bëjë urdhri, shenjën e pozitës nga paramasa, përshkrimin e punëve me operacione të ndara, sasinë e punës së kryer dhe koston e çmimit të punës së kryer.
Pjesa e dytë e urdhrit të punës përmban: emrin e brigadierit dhe emrat e të gjithë punëtorëve në brigadë, pasqyrën e orëve të realizuara për çdo punëtor, numrin e përgjithshëm të ditëve punuese dhe orët e punës në muaj për çdo punëtor, numrin e orëve për çdo punëtor (orarin), fitimin e përgjithshëm sipas kohës së kaluar në punë dhe fitimin e përgjithshëm sipas punës së kryer.
Të dhënat nga orët e punës i plotëson udhëheqësi i grupit - brigadieri dhe udhëheqësi. Në fund të muajit për çdo punëtor mblidhen gjithsej orët e përgjithshme. Kjo shumë shumëzohet me orët e punëtorëve dhe kështu merren të ardhurat e punëtorëve. Raporti i vlerës së përgjithshme bruto të punës së kryer dhe shpenzime-ve të saj e japin koeficientin e regjisë i cili mund të jetë më e ulët, i barabartë apo më
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
98
i madh se norma e përcaktuar. Me këtë koeficient shumëzohet fitimi për çdo punëtor dhe fitohen të ardhurat reale për punën e kryer.
Nga fitimet totale hiqen: kontributi për sigurimin social dhe shëndetësor dhe tati-mi i fitimit. Urdhri për punë plotësohet në tre formularë. Nënshkruhet nga udhëheqësi i objektit, kurse e lejon me nënshkrim udhëheqësi i tërë vendndërtimit.
6.2. Vizatimet
Përveç urdhrit për punë, bëhen edhe skicat (detajet) për punë të cituar e cila nuk është shumë e dukshme në projekt, me të gjitha kuotat e nevojshme në bazë të të ci-lave llogaritet shuma. Dimensionet e elementeve përcaktohen me rimatje në vendin e duhur. Detaje të tilla mund të bëhen në kopje të bërë nga vizatimi në projekt. Viza-tohen edhe të gjitha ndryshimet në vizatimin e projektit. Këto vizatime bëhen në një kopje, në qoftë se puna bëhet sipas njësisë së veçantë të prodhimit të gatshëm.
6.3. Ditari i ndërtimit
Në bazë të ditarit të ndërtimit parashikohet rrjedha e ndërtimit të objektit. Mba-het në formë të librit, në formatin A4 me kopertina të forta, që përmban faqen e titullit dhe faqet e ndërlidhura të brendshme, në të cilat futen gjërat në vijim:
Në faqen e parë futet (fig. 6.1.): numri i librit, emri i ndërtimit, adresa e ndërtimit, numri dhe data e lejes së ndërtimit dhe organi që e ka lëshuar, titulli “Ditari i ndërtimit”, emri dhe mbiemri apo emri i kontraktorit dhe selia e tij, emri i personit juridik - projek-tuesit me numrin e licencës, emri dhe mbiemri me numrin e autorizimit të projektu-esit kryesor, emri i personit juridik - kontraktorit me numrin e licencës, emri dhe mbi-emri me numrin e autorizimit të inxhinierit për realizim i cili udhëheq me ndërtimin, emri i personit juridik për kryerje të mbikëqyrjes me numrin e licencës, emri dhe mbi-emri i autorizimit të inxhinierit mbikëqyrës, data e kryerjes së ndërtimit dhe periudha e ndërtimit. Data e fillimit të ndërtimit shënohet në ditarin e parë të ndërtimit, kurse data e përfundimit të ndërtimit shënohet në ditarin e fundit të ndërtimit, si dhe data e përfundimit të ndërtimit regjistrohet në ditarin e fundit të ndërtimit, kurse në të gjithë ditarët e tjerë të ndërtimit shkruhet periudha e ndërtimit në mes ditarit të parë dhe të fundit të ndërtimit.
Në faqen e brendshme (fig. 6.2.) futen: numri i faqes nga ditari i ndërtimit, titul-li “Ditari i ndërtimit”, emri i kontraktorit, titulli i ndërtimit, numri i librit, dita dhe data e regjistrimit të punimeve, emri i kontraktorit, adresa dhe emri i vendndërtimit, koha e punës me numrin e turneve, gjendja e rrymëmatësit, gjendja ujëmatësit, temperatura minimale dhe maksimale ditore dhe kushtet e motit, të dhënat për angazhimin profesi-onal dhe teknik për numrin e personave sipas kualifikimit, numri dhe angazhimi i mje-teve transportuese, numri dhe lloji i makinave të angazhuara ndërtimore. Në shënimin
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
99
e kontraktorit futen në tekst edhe lloji, sasia, mënyra e punëve të kryera, dispozicio-ni i tyre, të dhënat për sasinë, cilësinë e aplikimeve dhe materialet e pranuara dhe të instaluara në ndërtim, të gjitha ndryshimet që ndodhin gjatë ndërtimit në dokumen-tacion dhe pjesëmarrësit në ndërtim, emri, mbiemri dhe nënshkrimi i personit i cili e ka plotësuar ditarin, emri, mbiemri dhe nënshkrimi i inxhinierit për realizim dhe emri, mbiemri, nënshkrimi i investitorit.
Në shënimin e inxhinierit mbikëqyrës, mbikëqyrjen projektuese dhe inspekto-rit kompetent futen konstatime ose vërejtje të inxhinierit mbikëqyrës, si dhe kons-tatime dhe vërejtje eventuale të mbikëqyrësit projektues në lidhje me ndryshimet e nevojshme të mbikëqyrësit projektues dhe vërejtjet e inspektorit kompetent në aspektin e cilësisë dhe mënyrës së kryerjes së ndërtimit me emrin, mbiemrin dhe nënshkrimin e tyre.
Faqet e brendshme të ditarit të ndërtimit janë identike dhe plotësohen në dy mostra në letër të indigiruar, nga të cilat nga një kopje mbajmë veçmas kontraktori dhe inxhinieri individual.
Ditari i ndërtimit mbahet çdo ditë nga fillimi deri në përfundimin e ndërtimit. Në ditarin e ndërtimit regjistrohen edhe ditët ose periudhat në të cilat nuk ka aktivitet në vendndërtim, çdo ndërprerje e realizimit të punëve gjatë ndërtimit, si dhe arsyet që kanë sjellë në ndërprerjen e tij.
Ditari i ndërtimit mbahet në mënyrë që të regjistrohen aktivitetet të cilat kryhen në vendndërtim gjatë realizimit të punëve ndërtimore në formë dhe përmbajtje që mundëson të dëshmohen vërtetësia e ndërtimit, respektivisht përputhja e kushteve për kryerjen e punëve ndërtimore, në përputhje me zgjidhjen e projektit dhe kërkesave të përfshira në projektin kryesor.
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
100
fig. 6.1. Faqja e parë e ditarit të ndërtimit
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
101
fig. 6.2. Faqja e brendshme e ditarit të ndërtimit
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
102
6.4. Libri i ndërtimit
Libri i ndërtimit mbahet në formë të librit, me format A4 me kopertina të forta, i cili përmban faqen e titullit dhe faqet e ndërlidhura të brendshme, në të cilat futen të dhënat e mëposhtme:
Në faqen e parë futet (fig. 6.3.): numri i librit, emri i ndërtimit, adresa e ndërtimit, numri dhe data e lejes së ndërtimit dhe organi që e ka nxjerrë, titulli “Libri i ndërtimit”, emri, ose titulli i kontraktorit dhe selia e tij, emri i personit juridik - projektuesit me num-rin e licencës, emri dhe mbiemri me numrin e autorizimit të inxhinierit për kryerje i cili udhëheq me ndërtimin, emri i personit juridik për kryerje të mbikëqyrjes me numrin e licencës, emri dhe mbiemri me numrin e autorizimit të inxhinierit mbikëqyrës, data dhe fillimi i ndërtimit, data e kryerje së ndërtimit dhe periudha e ndërtimit. Në qoftë se libri i ndërtimit është në shumë ekzemplarë, data e kryerjes së ndërtimit shkruhet vetëm në librin e fundit, kurse në të gjitha librat tjerë të ndërtimit shkruhet periudha e ndërtimit midis librit të parë dhe të fundit të ndërtimit.
Në faqen e brendshme futen (fig. 6.4.) numrin i faqes, titulli “Libri i ndërtimit”, emri i ndërtimit, emri i kontraktorit, emri i mbikëqyrësit, numri i librit, muaji/data e shënimit të punëve të kryera, emri i investitorit, emri dhe adresa e vendndërtimit, përshkrim i pozitës së ndërtimit nga oferta/kontrata dhe numri i kontratës, njësia matëse, çmimi i veçantë për njësi, punët e kryera, numri rendor, numri i llogaritjes, lloji i punës për masë të vetme, sasia e punës së kryer nga pozicioni ndërtimor për muajin/periudhën dhe shuma përmbledhëse e punës së kryer. Në fund të faqes futen sasitë e përgjithshme për bartje në faqen tjetër deri te marrja e sasisë së përgjithshme të punës së kryer për pozicionin konkret ndërtimor. Nën sasinë e përgjithshme të definuar nga ana e majtë, të dhënat i verifikon me emër, mbiemër dhe nënshkrim të kontraktorit, kurse në anën e djathtë pas kryerjes së kontrollit, të dhënat me emrin, mbiemrin dhe nënshkrimin i konfirmon inxhinier mbikëqyrës.
Faqet e brendshme të librit të ndërtimit janë identike dhe plotësohen në dy most-ra të letrës së indigiruar, nga të cilat nga një kopje mbajnë kontraktori dhe inxhinieri mbikëqyrës.
Letra e ndërtimit përmban llogaritjet periodike për punët e kryera të ndërtimit si-pas sasisë, llojit të materialeve, prodhimeve dhe pajisjeve të ndërtimit, të cilat janë ins-taluar në ndërtim dhe janë bazë për përpunim të situatës së përkohshme.
Libri i ndërtimit mbahet nga fillimi deri në përfundimin e ndërtimit, kurse të dhënat të cilat janë futur, duhet të harmonizohen me pramasën e cila është pjesë përbërëse e dokumentacionit të projektit në lidhje me sasitë e materialit të instaluar dhe punëve të kryera.
Shënimet në librin e ndërtimit dhe në ditarin e ndërtimit mbahen me stilolaps, të kuptueshme dhe vërtetohen me nënshkrim nga inxhinieri udhëheqës për kryerje dhe inxhinieri mbikëqyrës.
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
103
fig. 6.3. Faqja e titullit të librit të ndërtimit
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
104
fig. 6.4. Faqja e brendshme e librit të ndërtimi
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
105
6.5. Karneti
Karneti është mostër në të cilën evidentohet prania e çdo punëtori në vendin e tij të punës, në orë për çdo ditë pune.
Karneti shërben për përpunim të urdhrave punuese dhe si dokument për eviden-tim të punës së përgjithshme të forcës në vendndërtim (fig. 6.5.).
fig. 6.5. Karneti
Dokumentacioni për objektin që mbahet në vendndërtim
106
6.6. Situata
Situata është dokument në të cilin llogaritet vlera e punës së kryer. I shërben kont-raktorit për të paguar punët e realizuara.
Situatat mund të jenë të përkohshme dhe përfundimtare.
Situatat e përkohshme zakonisht bëhen për një muaj dhe për këtë arsye quhen si-tuata mujore, por mund të bëhen edhe për tre muaj, gjashtë muaj dhe dymbëdhjetë muaj.
Në situata futen sasitë e punës së kryer nga libri i ndërtimit, të cilat shumëzohet me çmimet e kontraktuara. Në çdo situatë të përkohshme futen të gjitha punët e krye-ra deri atëherë, kurse në fund të vlerës totale të punëve zbriten situatat e paguara prej përpara.
Çdo situatë duhet ta nënshkruajë personi i cili i plotëson (udhëheqësi i vend-ndërtimit, organi mbikëqyrës), kurse e verifikon drejtori dhe investitori.
Pas përfundimit të punëve të kryera sipas kontratës hartohet situata për-
fundimtare. Në të futen të gjitha sasitë e kryera sipas kontratës. Futen edhe tepricat dhe punët e paparashikuara si sasi të dyshimta. Për punë të tilla me marrëveshje pa-raprake duhet të përcaktohen çmimet në mes investitorit dhe kontraktorit.
Mbaj mend!
Kontraktori gjatë ndërtimit të objektit mban dokumentacion të caktuar të vendndërtimit dhe këtu përfshihen: urdhri i punës, vizatimet, ditari i ndërtimit, libri i ndërtimit, situata, karneti.
Ditari i ndërtimit i përmban të gjitha punët që bëhen gjatë ditës në vendndërtim dhe mbahet në dy kopje.
Libri i ndërtimit i përmban llogaritjet e periodike për punët e kryera të ndërtimit sipas sasisë, llojeve të materialeve, prodhimeve dhe pajisjeve të ndërtimit, të cilat janë instaluar në ndërtim dhe janë bazë për përpunimin e situatës së përkohshme.
Situata është dokument në të cilin llogaritet vlera e punës së kryer.
Pyetje:
1. Numëro çka përfshin dokumentacioni i cili mbahet në një vendndërtim!
2. Çka shkruhet në librin e ndërtimit dhe në sa kopje mbahet?
3. Çka shkruhet në ditarin e ndërtimit dhe në sa kopje mbahet?
4. Kush e shkruan ditarin e ndërtimit dhe kush e nënshkruan?
5. Kush e shkruan librin e ndërtimit dhe kush e nënshkruan?
6. Çka shënohet në karnet?
Tema 7 - Metodat dhe teknikat për
planifikim, monitorim dhe
kontroll të ndërtimit të
objekteve investuese
Në këtë njësi tematike nxënësit do të njihen me:
• përpunimin e gantogramit;
• procedurën për zgjidhje e shembujve në bazë
të listës së dhënë të disa aktiviteteve;
• teknikën e planifikimit rrjetor;
• procedurën për zgjidhjen e shembujve në bazë
të listës së dhënë të aktiviteteve me ndihmën
e metodës “Presidens i diagramit rrethor”;
• shfrytëzimin e programeve të gatshme komp-
juterike për planifikim.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
108
7. METODAT DHE TEKNIKAT PËR PLANIFIKIM, MONITORIM DHE
KONTROLL TË NDËRTIMIT TË OBJEKTEVE INVESTUESE ................................ 109
7.1. Planifikimi statik ....................................................................................... 110
7.2. Planifikimi dinamik ................................................................................... 112
7.2.1. Plani numerik dinamik ............................................................................................... 112
7.2.2. Plani numerik grafik.................................................................................................... 113
7.2.2.1. Gantogrami ................................................................................................................ 113
7.2.2.2. Planet ortagonale .................................................................................................... 114
7.2.2.3. Ciklogrami .................................................................................................................. 115
7.2.3. Teknika e planifikimit rrjetor .................................................................................... 116
7.2.3.1. Faza e parë: Analiza e strukturës ........................................................................ 116
7.2.3.2. Faza e dytë: Analiza e kohës ................................................................................. 118
7.2.3.3. Fazën e tretë: Optimalizimi i shpenzimeve ......................................................121
7.3. Zgjidhja e shembujve duke përdorur metodën “Presidens i
diagramit rrethor” .................................................................................... 121
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
109
7. METODAT DHE TEKNIKAT PËR PLANIFIKIM, MONITORIM DHE KONTROLL
TË NDËRTIMIT TË OBJEKTEVE INVESTUESE
Hyrje
Çfarë është planifikimi?
Planifikimi është proces i vazhdueshëm i përcaktimit të qëllimeve, detyrave dhe
mundësive të zbatimit të mjeteve të investuara (një nga parimet themelore të or-ganizimit të punës).
Çfarë është planifikimi?
Rrjedha e aktiviteteve stihike, kur qëllimet janë të paqarta, kryerja është afatg-
jate dhe mungojnë përgatitjet.
Cilat faza i përfshin planifikimi?
• paraqitjen e hollësishme të detyrave;
• përgatitjen e listës së pozitave (punëve) të në bazë të paramasës;
• specifikimin e nevojave të dorës punuese, mekanizimit dhe materialit;
• përcaktimin e rendit logjik të punëve (rendit teknologjik);
• llogaritjen e kohëzgjatjes së çdo lloji të punës;
• sistemet për regjistrim dhe kontrollim të punëve të kryera.
Në çka mbështetet planifikimi që të jetë i vërtetë?
• duhet të korrespondojë me kushtet dhe mundësitë për realizim;
• përdorimi i normave ekzistuese;
• përvojat e arritura dhe të dhënat për realizim;
• përdorimi i statistikës matematike për punët e kryera më parë.
Cilat parime duhet të ndiqen gjatë planifikimit?
• përfshirja graduale e mjeteve;
• paralelizmi i punëve (në të njëjtën kohë bëhen shumë punë, e me këtë shkurto-het koha e ndërtimit);
• plani duhet t’i kënaqë kushtet e tregut;
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
110
• planet duhet të jenë realiste, d.m.th. të përputhen me aftësitë e firmës e cila i përpunon;
• planifikimi duhet të jetë i harmonizuar me planifikimin e përgjithshëm ekonomik dhe zhvillimin e forcave prodhuese.
Faktorët që ndikojnë në planifikimin:
• kushtet teknike të realizimit (rregulloret);
• punë e mëparshme (kushtet lokale):
klimatike - meteorologjike;
gjeologjike - gjeomekanike;
topografike;
hidrologjike;
kushtet për furnizimin e nevojave (dora e punës, materiali, energjia).
Ndarja e planifikimit:
• planifikimi statik;
• planifikimi dinamik.
7.1. Planifikimi statik
Planifikimi statik është planifikim i të gjitha nevojave për përfundimin e një ob-
jekti, pavarësisht nga koha.
Baza për përgatitjen e planeve statike është dokumentacioni projektues.
Karakteristikat e planeve statike:
• paraqet gjithmonë fazën e parë në përgatitjen e planeve;
• planet statike janë bilanc i nevojave të mjeteve për punë:
fuqia punëtore sipas llojit dhe klasifikimit;
materiali sipas llojit dhe specifikimit;
makineria sipas llojit dhe kapacitetit;
energjia dhe burimet financiare.
• Punohen në mënyrë tabelore edhe atë për çdo lloj të resursit veçmas (materiali, tabela 7.1, dora e punës, tabela 7.2. dhe mekanizimi, tabela 7.3.).
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
111
Të dhënat e futura në tabelat janë marrë nga: Tema 4 – Analiza e çmimit dhe Tema 5 – Llogaritja e punëve ndërtimore.
Tabela 7.1. Plani statik i materialit
Sh
ifra
Përshkrimi i punësM
asa
e n
jësi
së
Sa
sitë
Materiali
Çimento/kg/ Zhavorr /m3 Ujë/m3/
Në
njësi
Gjith-
sej
Në
njësi
Gjith-
sej
Në
njësi
Gjith-
sej
1. Përgatitja makin-erike e betonit MB 20, përzierja artifi -ciale me përzierës betoni prej 250 l.
m3 4,6 300 13800,5510,731
2,5343,36
0,18 0,82
Tabela 7.2. Plani statik i dorës punuese
Sh
ifra
Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë
Sa
sitë
Punëtorët
II III IV V VI VII
1. Përgatitja makin-erike e betonit MB 20, përzierja artifi -ciale me përzierës betoni prej 250 l. m3 4,6
1,73 / / / / /
7,95 / / / / /
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
112
Tabela 7.3. Plani statik i mekanizimitS
hif
ra
Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë
Sa
sitë
Mekanizimi
Vib
rato
ri
mb
ëh
tje
llë
s
Vib
rato
r-
pll
ak
a
Pe
rviv
rato
ri
Pë
rzie
rësi
i
be
ton
it
Po
mp
a p
ër
be
ton
1. Përgatitja makin-erike e betonit MB 20, përzierja artifi -ciale me përzierës betoni prej 250 l.
m3 4,6 / / / 1 /
Detyra për ushtrim:
1. Të përpunohet plani statik i dorës punuese për gërmim me dorë të themeleve, toka është e kategorisë III, e lagët në mënyrë natyrore, thellësia e gërmimit është 1 m, por gjithsej të gërmohet 10 m3 tokë.
7.2. Planifikimi dinamik
Planifikimi dinamik përfshin planifikimin e punëve dhe nevojave ndërtimore
dhe realizimin e tyre sipas kohës (kalendarike) dhe hapësirës.
Sipas modelit të përpunimit dallojmë:
• plane numerike dinamike;
• plane grafike dinamike (gantograme, ortogonale, ciklograme);
• planifikim rrjetor (Teknikë të planifikimit rrjetor – TPR)
7.2. Planifikimi numerik dinamik
Te këto plane në mënyrë tabelore shprehin aktivitetet (punët) dhe sasitë të cilat do të realizohen në interval të caktuar kohor (tabela 7.4), mujor, vjetor.
Ana negative e kësaj metode është se nuk e jep fillimin dhe përfundimin e punës, kurse ana pozitive është se mundëson kontroll të mirë të atësive të realizuara.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
113
Tabela 7.4. Plani numerik ku planifikimi është në dekada
Pë
rsh
kri
mi
i
pu
në
s
Ma
sa e
një
sisë
Prill Maj
Sh
ifra
Sa
sitë
e
pla
nifi
ku
ara
Dekadat
Ku
mu
lati
v
Dekadat
Ku
mu
lati
v
1 2 31 2 3
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1.Muri-
mi i
mureve
m3 510 80 80 80 240 90 90 90 510
Sasitë e realizuara 65 78 80 223 95 90 102 510
Realizuar në % 81 97,5 100 92,9 105,5 100 113,3 100
7.2.2. Planet dinamike grafike
7.2.2.1. Gantogramet
Gantogramet quhen edhe planet paralele, sepse tek ato dinamika është shprehur me vija paralele. Tek ato saktësisht tregohet fillimi dhe përfundimi i punëve.
Gjatë përgatitjes së apcisës futet koha, kurse në ordinatë futen aktivitetet.
Përparësitë e gantogrameve janë:
• ndërtimi shumë i thjeshtë;
• metoda më e aplikuar në ndërtimtari.
Dobësitë e gantogrameve janë:
• nuk e tregon lidhjen reciproke të proceseve të veçanta;
• problemet gjatë aplikimit tek objektet e ndërlikuara, në qoftë se proceset janë më të shumta dhe komplekse të lidhura me njëri-tjetrin.
Shembull:
Me gantogram të shfaqet rendi i aktiviteteve të dhëna në tabelën 7.5. dhe të cak-tohet data e aktivitetit të fundit. Punët fillojnë më 4.03.2011.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
114
Tabela 7.5 Lista e aktiviteteve
Shifra Aktivitetet Kohëzgjatja
1. Gërmimi i tunelit 1
2. Planifi kimi i fundit të tunelit 1
3. Përpunimi i shtresës për rrafshim 1
4. Armirimi i tunelit 2
5 Përpunimi dhe vendosja e mbështjellësit 3
6. Betonimi 1
Tabela 7.6. Gantogrami
Sh
ifra
Aktivitetet
Sa
sia
Ma
sa e
nj.
Ko
hë
zg
jatj
a Prill
4 5 6 7 8 9 10
1. Gërmimi i themeleve 15,36 m3 1
2.Planifi kimi i fundit të themelit 10,24 m2 1
3.Përpunimi i shtresës për rrafshim
0,80 m3 1
4. Armirimi i themelit 260,0 kg 2
5.Përpunimi dhe vendosja e veshjes së dërrasës
12,0 m2 3
6. Betonimi 6,0 m3 1
7.2.2.2. Planet ortogonale
Te kjo metodë aktivitetet tregohen në një sistem koordinatv. Ordinata paraqet kohën për kryerje të një aktiviteti të caktuar, kurse apcisa e tregon llojin e punës. Para-
qitet me vija me pjerrtësi të caktuar e cila i përgjigjet intensitetit të punës.
Zbatohen tek objektet te të cilat kanë një dimension të zgjatur.
Karakteristikat kryesore e planeve ortogonale janë:
• qartësia dhe pastërtia e madhe;
• më çdo moment lehtë mund të vërehet zhvillimi i punëve në situatë të caktuar;
• kontrolli i thjeshtë.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
115
7.2.2.3. Ciklogramet
Ato janë lloj specifik i planeve ortogonale. Janë të përshtatshme dhe të adap-
tuara për punë të cilat kryhen vazhdimisht dhe ciklikisht (tek objektet te të cilat veçanërisht është shprehur ose lartësia ose gjatësia dhe të cilat mund të ndahen në pjesë të barabarta të etapave afariste).
Përparësia e planifikimit ciklogram është:
• mundësohet kontroll i shpejtë, i lehtë dhe i detajuar në situatën e punëve, sepse merret kontroll i saktë për kohën dhe sasinë e punës;
Shembulli i planifikimit ciklogram është treguar në fig. 7.1.
gërm
imi
Etapat punuese
adm
irim
i
mbë
shtje
llja
beto
nim
i
fig. 7.1. Ciklogrami vijort
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
116
7.2.3. Teknika e planifikimit rrjetor
Në vitet e pesëdhjeta të shekullit të kaluar në SHBA është zhvilluar teknikë e re e planifikimit (kryesisht për nevojat e ushtrisë). Kjo teknikë është zhvilluar për punë me kompjuter. Sot mund të gjenden mbivariante të metodave të tilla të ngjashme. I përbashkët për të gjitha metodat është plani rrjetor.
Teknika e planifikimit rrjetor (TPRr) bëhet në tri faza:
• analiza e strukturës;
• analiza e kohës;
• optimalizimi i shpenzimeve.
Para fillimit të shpjegimit të TPRr, është e nevojshme të definohen nocionet the-melore të TPRr.
Projekti është tërësia e procedurave teknologjike dhe organizative-ekonomike që të arrihet qëllimi i synuar.
Aktiviteti është procedurë në të cilën projekti realizohet me kohëzgjatje të caktuar.
Aktiviteti fiktiv është aktivitet i cili nuk ka kohëzgjatje dhe është futur për shfaq-jen e varësisë teknologjike në mes aktiviteteve.
7.2.3.1. Faza e parë: Analiza e strukturës
Nën nocionin analiza e strukturës nënkuptohet rendi teknologjik i realizimit të punëve.
Punët gjeodezike përbëhen nga: incizimi i tokës në të cilën do të ndërtohet ob-
jekti, përpunimi i planit të situatës, transporti i objekt të projektuar në terren.
Në këtë fazë projekti zbërthehet në pjesët e tij përbërëse - aktivitetet, kurse
pastaj hartohet lista e aktiviteteve.
Për të përpiluar një listë të aktiviteteve, është e domosdoshme njohja e teknologjisë dhe strukturës organizative.
Hapi tjetër është përcaktimi i varësive të tyre të përbashkëta (të mëparshme, të ardhshme, të njëkohësishme), me çka është formuar struktura e planit rrjetor.
Planit rrjetor është ilustrim grafik i strukturës së projektit dhe në të vërtetë par-qet model teknologjik të realizimit të punëve. Në të vërtetë, paraqet model grafik të përbërë nga rrathët (katrorët, drejtkëndëshit) dhe shigjetave të cilat e shprehin lidhjen reciproke logjike dhe kushtëzimin reciprok të të gjitha punëve dhe aktiviteteve.
Konstruksioni i planeve rrjetore bëhet sipas dy metodave:
1. I - Metoda J
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
117
2. Presidens (Precedence) metoda e cila shpesh është metodë aplikative për konstruktimin e planeve rrjetore. Në këtë metodë aktivitetet përfaqësohen nga rrathët ose nga drejtkëndëshit (blloqet katrore) të lidhura me shigjeta. Me shigjetat përfaqësohen varësitë reciproke të aktiviteteve individuale (fig. 7.2.).
i j
Aktiviteti i Aktiviteti jfig. 7.2.
Nëse aktivitetet përfaqësohen nga blloqe drejtkëndëshe apo katrore, metoda qu-het presidens bllok - diagram, e nëse aktivitetet përfaqësohen nga rrathët quhet pre-
sidens rrathë - diagram.
Numri i aktiviteteve në planin rrjetor nuk është i kufizuar, si edhe as numri i lidh-jeve të tyre, por gjatë planifikimit duhet të merren parasysh se informacionet e tepërta mund të pengojnë planifikimin e suksesshëm.
Për çdo objekt i cili shqyrtohet, mund të bëhen më shumë plane rrjetore, kurse analize e tyre është e nevojshme gjatë planifikimit të objekteve komplekse.
Konstruksioni i planeve rrjetore
1. Parimet themelore për konstruktimin e planeve rrjetore
aktiviteti (fig. 7.3. a, b)
a/
A - presidens rrethi - diagrami
b/ Aktiviteti A - presidens rrethi - diagrami
fig. 7.3.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
118
aktivitetet në varg (fig. 7.4.)
A B C
aktiviteti paraprak aktiviteti i shqyrtuar aktiviteti i ardhshëm
fig. 7.4.
Aktivitetet paralele - në qoftë se dy ose më shumë aktivitete mund të kryhen në të njëjtën kohë quhen aktivitetet paralele (në paraqitjen grafike ato janë aktivitetet B dhe C, fig 7,5.).
A
C
B
D E
fig. 7.5.
2. Numërimi - shifrimi i aktiviteteve
Aktivitetet në planin rrjetor te diagrami rrethor-presidens përfaqësohen me rrathë me të cilët futet shifra e aktiviteteve. Për shifrën zakonisht zgjidhen shkronjat (A, B, C, D....) ose numrat (1, 2, 3,....) dhe kombinimet e tyre (p.sh. A1, B1.....).
7.2.3.2. Faza e dytë: Analiza e kohës
Analiza e kohës bëhet pas kryerjes së analizës së strukturës. Në këtë fazë planit
rrjetor i shtohet dimensioni kohor. Në të vërtetë, për çdo aktivitet të projektit
llogaritet koha e nevojshme për realizimin e tij.
Llogaritja bëhet në bazë të:
• sasisë së punës;
• fronit të përshtatshëm të miratuar të punës;
• numrit të nevojshëm të orëve të normës;
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
119
• punëtorëve të angazhuar;
• orarit të punës në një ditë.
Gjatë llogaritjes zakonisht përdoret njësia e terminit një ditë, por mund të apliko-het edhe në njësitë e mëposhtme të terminit: minutë, orë, turn, javë, muaj etj.
Hapi i ardhshëm është përcaktimi i parametrave të kohës, d.m.th. përcaktimi i:
• terminëve më të hershëm;
• terminëve më të vonshëm,;
• rrugës kritike;
• rezervave kohore.
Temini më i hershëm, d.m.th. fillimet dhe përfundimet më të hershme të aktivi-teteve llogariten me llogaritje progresive të kohës me të ashtuquajtur hap përpara.
Përfundimi më i hershëm EF (earlier finish),
Fillimi më i hershëm ES (earlier start).
atëherë:
Terminët më të vonshëm d.m.th. fillimet dhe përfundimet më të vonshme të ak-tiviteteve llogariten me të ashtuquajturin hap prapa.
Përfundimi më i vonshëm LF (lates finish),
Fillimi më i vonshëm LS (lates start)
Shqyrtimin e aktivitetit nga plani rrjetor e shënojmë me shkronjën i, të mëparshmin me h, kurse të ardhshmin me j (fig. 7.7.), d.m.th.
A B C
paraprak i shqyrtuar i ardhshëm
fig. 7.7.
Rruga kritike
Aktivitetet, terminët më të hershëm dhe më të vonshëm të të cilëve janë të
njëjtë, quhen aktivitete kritike.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
120
Me lidhjen e aktiviteteve kritike me vija paralele, vija me ngjyra e tjera, përcaktohet rruga kritike. Ajo, në të vërtetë, është rruga më e gjatë e të gjitha rrugëve të planit rrjetor prej aktivitetit të parë deri tek aktiviteti i fundit. Çdo plan rrjetor duhet të ketë së paku minimum rrugë kritike, e cila fillon nga aktiviteti i parë i planit rrjetor dhe përfundon me aktivitetin përfundimtar.
Rezervat kohore
Në TPRr të përgjithshme kohore - RV, rezervë e lirë kohore - RS dhe rezervë e pa-varur kohore - RN.
Aktivitetet kritike nuk kanë rezerva kohore, rezervat e tyre kohore janë të
barabarta me zero.
Plani rrjetor
Me përcaktimin e kohëzgjatjes së aktiviteteve planit rrjetor i jepet dimension kohor. Në metodën e planifikimit rrjetor të presidens diagramit rrethor aktivitetet
përfaqësohen me rrathë. Rrethi ndahen në katër pjesë.
Në pjesën e sipërme futet shifra e aktivitetit, në pjesën e majtë terminët më të
hershëm (fillimet ose përfundimet), në pjesën e djathtë terminët më të vonshëm (fillimet ose përfundimet), kurse në pjesën e poshtme kohëzgjatja e aktiviteteve.
Shpesh kanë të bëjnë me përfundime, edhe atë në pjesën e majtë të rrethit futen përfundimet (EF) të aktiviteteve, kurse në pjesën e djathtë përfundimet më të vons-hme (LF) të aktivitetit (fig. 7.8.).
fig. 7.8.
N0 – shifra (shenja) e aktivitetit
EF – përfundimi më i hershëm
LF - përfundimi më i vonshëm
t - kohëzgjatja
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
121
Me hapin përpara llogaritet përfundimi më i hershëm EF, kurse me hapin
prapa llogaritet përfundimi më i vonshëm LF i aktiviteteve. Në këtë mënyrë fi-tohet rruga më kritike dhe koha e zbatimit të projektit. Kjo kohë fitohet si shumë e kohëzgjatjes së aktiviteteve të cilat shtrihen në rrugën kritike.
7.2.3.3. Faza e tretë: Optimalizimi i shpenzimeve
Në fazën e tretë të planit rrjetor bëhet optimalizimi i raportit koha-shpenzimet
dhe përcaktohet periudha optimale e ndërtimit të objektit.
7.3. Zgjidhja e shembujve me ndihmën e metodës “Presidens i rrethit -
diagram”
Shembulli 1.
Zbatimi i teknikës së planifikimit rrjetor për përpunimin e themelit makinerik me di-mensione a = 4 m, b = 4 m dhe h = 2 m.
Faza e parë: Analiza e strukturës
• studimi i teknologjisë;
• përcaktimi i renditjes së aktiviteteve;
• plani fillestar i rrjetit.
Studimi i teknologjisë
Për kryerjen e një themeli mekanik nevojiten një sërë aktivitetesh, duke përfshirë: punët paraprake, punët përgatitore, pastrimi i terrenit, shënimi i terrenit, gërmimi meka-nik i tokës, gërmimi me dorë, ngjeshja e bazamentit, derdhja e zhavorr, ngjeshja e zha-vorrit, armirimi, spirancat për shtyllë çeliku, veshja me dërrasa, betonimi, kujdesi i beto-nit, çmontimi i veshjes së dërrasave (tabela 7.7.). Për të thjeshtuar shembullin parasysh do të merren vetëm aktivitetet karakteristike. Pra, lista e aktiviteteve është si më poshtë:
Tabela 7.7. Lista e aktiviteteve të caktuara
Shifra Aktivitetet
1 Gërmimi i tokës
2 Veshja me dërrasa
3 Armirimi
4 Spirancat për shtyllë çeliku
5 Betonimi
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
122
Pastaj duhet të studiohet teknologjia që të përcaktohet teknologjia optimale. Në shembull do të përvetësojmë se puna bëhet me dorë, por e bëjnë katër punëtorë në një turn.
Përcaktimi i rendit të aktiviteteve
Në bazë të teknologjisë së përvetësuar caktohet rendi i aktiviteteve (tabela 7.8) dhe ky është me sa vijon:
Tabela 7.8. Rendi i aktiviteteve
Sh
ifra
AktivitetetRaporti i rrjetës
Përpara Prapa Paralel
1 Gërmimi i tokës - 2 -
2 Mbështjellja 1 3,4 -
3 Armirimi 2 5 4
4 Spirancat për shtyllë çeliku 2 5 3
5 Betonimi 3,4 - -
Plani fillestar i rrjetit (fig. 7.8.)
2
4
3
51
fig. 7.8.
Faza e dytë: Analiza e kohës
• studimi i kohëzgjatjes së aktiviteteve;
• përcaktimi i kushteve më të hershme dhe më të vonshme;
• përcaktimi i rrugës kritike;
• llogaritja e rezervave kohore.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
123
Studimi i kohëzgjatjes së aktiviteteve
Llogaritja e kohëzgjatjes së aktiviteteve - t bëhet duke përdorur planifikimin statik në bazë të formulës së mëposhtme:
Q . NS . Dt =
t - kohëzgjatja e aktivitetit (ditë, orë, etj.);
Q - sasia e punës për t’u kryer;
N - numri normës së orëve;
S - numri i punëtorëve ose makinave;
D - numri i orëve të punës për një turn (8, 10, 2x8, etj.).
Për shembullin e themelit të makinës do të llogaritet kohëzgjatja vetëm e aktivitetit të gërmimit të tokës. Detyra është:
Të definohet kohëzgjatja e aktivitetit të gërmimeve të tokës me dimensione 4/4/2 m, orët e normuara të një punëtori janë 2 orë për 1 m3, kurse gërmimin e bëjnë katër punëtorë në një turn. Kohëzgjatja e turnit është 8 orë.
Zgjidhje:
Q = 4.4.2 = 32 m3, N = 2 orë/m3, S = 4 punëtorë dhe D = 8 orë
32 . 24 . 8t =
t = 2 ditë
Kohëzgjatja e aktiviteteve të mbetura nga detyra e themelit me makinë
Në detyrën më poshtë nuk do të llogaritet kohëzgjatja, por do të miratohet (tabe-la 7.9.) edhe atë:
Tabela 7.9. Lista e kohëzgjatjes së miratuar të aktiviteteve
Shifra Lista e aktivitete Kohëzgjatja
1 Gërmimi i tokës 2
2 Mbështjellja 3
3 Armirimi 3
4 Spirancat për shtyllë çeliku 2
5 Betonimi 3
Plani rrjetor me kohët e futura të aktiviteteve është me sa vijon (fig. 7.9.):
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
124
fig. 7.9.
Përcaktimi i terminëve më të hershëm dhe më të vonshëm
Gjatë zgjidhjes së planit rrjetor do të punohet me përfundimet d.m.th. në pjesën e majtë të rrethit do të futen përfundimet më të hershme të aktiviteteve, kurse në pjesën e djathtë të rrethit do të futen përfundimet më të vonshme (fig. 7.10.),d.m.th.
me hap para
me hap prapa
fig. 7.10.
Llogaritja e përfundimeve më të hershme dhe më të vonshme të aktiviteteve bëhet me ndihmën e formulave përkatëse.
Llogaritja e aktiviteteve më të hershme dhe më të vonshme (fig. 7.11.):
fig. 7.11.
Llogaritja e aktiviteteve më të vonshme (fig. 7.12.):
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
125
fig. 7.12.
Përcaktimi i rrugës kritike
Aktivitetet, terminët më të hershëm dhe më të vonshëm të të cilëve janë të njëjtë, quhen aktivitete kritike. Me lidhjen e aktiviteteve kritike me vija paralele, me ngjyrë e tjera, përcaktohet rruga kritike (fig. 7.13.).
fig. 7.13.
Llogaritja e rezervave kohore
Për aktivitetet kritike, domethënë për aktivitetet 1,2,3,5 të gjitha rezervat kohore janë të barabarta me zero.
Për aktivitetet jo kritike rezervat kohore llogariten me ndihmën e formulave për rezervat kohore.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
126
Shembulli 2. Konstruksioni i planit rrjetor me llogaritje përpara-prapa me përfundime më të hershme dhe më të vonshme për pompë të karburantit.
Tabela 7.10. Lista e aktiviteteve me kohëzgjatje
Sh
ifra
Aktiviteti
Raportet në rrjet
Kohë-
zgjatjaPërpara Pas Paralele
1. Hapja dhe rregullimi i vendit të ndërtimit / 2,3 / 6
2. Furnizimi i materialit 1 4 3 3
3. Punët me tokën 1 4,5,6 2 4
4. Kryerja e punëve ndërtimore 2,3 6,7,8 5 10
5. Furnizimi i pajisjes 3 8 4 8
6. Përpunimi i shtresës së poshtme të lidhjes së rrugës 3,4 8,13 / 2
7. Kryerja e punëve të montimit 4 9 8 3
8. Gërmimi i cisternave 4,5,6 10,11 7 4
9. Punët me çatinë 7 12 9,11 7
10. Murimi i cisternave 8 12 9,11 3
11. Përpunimi i aksit të unazës së rrugës 8 13 9,10 5
12. Montazhi i pompave dhe cisternave 9,10 13 / 4
13. Punët përfundimtare 6,11,12 14 / 2
14. Pranimi teknik 13 / / 1
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
127
Plani rrjetor për ndërtimin e pompës së karburantit (fig. 7,14.)
fig. 7.14.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
128
Mbaj mend!
Planet ndahen në: statike dhe dinamike. Planifikimi është proces i vazhdueshëm i përcaktimit të qëllimeve, detyrave dhe mundësive të zbatimit në drejtim të inves-timit të mjeteve (një nga parimet themelore të organizimit të punës).
Planifikimit dinamik përfshin planifikimin e punëve dhe nevojave ndërtimore për realizimin e tyre sipas kohës (kalendarike) dhe hapësirës.
Sipas metodës së përgatitjes dallojmë:
• Planin numerik dinamik;
• Planin numerik grafik (gantogramin, ortogramin, ciklogramin);
• Planifikimin rrjetor (teknikën e planifikimit TPRr).
Teknika e planifikimit rrjetor zhvillohet në tri faza:
• analiza e strukturës;
• analiza e kohës;
• optimalizimi i shpenzimeve.
Në fazën e analizës së strukturës projekti zbërthehet në pjesët e tij përbërëse - ak-tivitetet, kurse pastaj hartohet lista e aktiviteteve.
Analiza e kohës bëhet pas analizës së strukturës. Në këtë fazë të planit rrjetor je-pet dimensioni kohor. Respektivisht, për çdo aktivitet të projektit llogaritet koha e nevojshme për realizimin e tij, si dhe numri dhe përbërja e brigadave punuese.
Në fazën e tretë të planit rrjetor bëhet optimalizimi i raportit të kohës dhe shpen-zimeve, si dhe përcaktohet afati optimal i ndërtimit të objektit.
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
129
Test për vetëvlerësim
Pjesa AI. Rrethoni përgjigjen e saktë
1. Planifikimit dinamik është planifikimi i të gjitha nevojave për përfundimin e një ob-jekti, pavarësisht nga koha.
Po Jo 2
2. Planifikimi statik është planifikimi kur nevojat dhe punët renditen në kohës sipas dinamikës së caktuar kohore. Po Jo 2
3. Aktiviteti fiktiv është procedurë në të cilën projekti realizohet me kohëzgjatje të caktuar.
Po Jo 2
4. Aktivitetet, terminët më të hershëm dhe më të vonshëm të të cilëve janë të njëjtë, quhen aktivitete kritike.
Po Jo 2
Pjesa BII. Plotësoje fj alinë
1. Cilat faza i përfshin planifikimi: 4
2. Si ndahen planet? 4
3. Planet statike hartohen për:
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
130
4
4. Sipas mënyrës së përpunimit planet dinamike ndahen në:
4
5. Numëroji fazat e planifikimit teknik të rrjetit!
4
6. Cilët hapa përfshijnë fazën e dytë – analizën e kohës në planifikimi rrjetor?
4
Pjesa B
III. Njehso dhe vizato
1. Me gantogram të shfaqet sekuenca e aktiviteteve për ndërtimin e themeleve armiruese-betonuese dhe të definohet data e aktivitetit të fundit. Punët fillojnë të 12.04.211 (Tabela 7.11.)
Tabela 7.11.
Nr.rend. Aktiviteti Kohëzgjatja
1. Pastrimi i kaçubave 1
2. Gërmimi i themeleve 2
2. Planifi kimi i fundit të themelit 1
3. Përpunimi i shtresës për rrafshim 1
4. Armirimi i themelit 3
5. Përpunimi i veshjes së dërrasës 3
6. Betonimi 2
5
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
131
2. Të vizatohet dhe të njehsohet plani rrjetor për ndërtimin e themeleve armiruese-betonuese sipas listës së dhënë të aktiviteteve dhe kohëzgjatjes, dhe të shënohet rru-ga kritike (tabela 7.12.)
Tabela 7.12.
Nr.rend. Aktiviteti Kohëzgjatja
1. Pastrimi i kaçubave 1
2. Gërmimi i themeleve 2
2. Planifi kimi i fundit të themelit 1
3. Përpunimi i shtresës për rrafshim 1
4. Armirimi i themelit 2
5. Përpunimi i veshjes së dërrasës 2
6. Betonimi 2
5
3. Të vizatohet dhe të llogaritet plani rrjetor sipas listës së dhënë të aktiviteteve për ndërtimin e pompës së karburantit dhe të shënohet rruga kritike (tabela 7.13.).
Tabela 7.13.
Shifr
a
Aktiviteti
Raportet në rrjetKohëzg-
jatjaPërpara Pas Paralele
1. Hapja dhe rregullimi i vendit të ndërtimit
/ 2,3 / 4
2. Furnizimi i materialit 1 4 3 2
3. Punët me tokën 1 4,5,6 2 3
4. Kryerja e punëve ndërtimore 2,3 6,7,8 5 8
5. Furnizimi i pajisjes 3 8 4 7
6. Përpunimi i fundit të unazës së rrugës
3,4 8,13 / 1
7. Kryerja e punëve të montimit 4 9 8 3
8. Gërmimi i cisternave 4,5,6 10,11 7 3
Metodat dhe teknikat për planifi kim, monitorim dhe kontroll të ndërtimit
të objekteve investuese
132
Shifr
a
Aktiviteti
Raportet në rrjetKohëzg-
jatjaPërpara Pas Paralele
9. Punët me çatinë 7 12 9,11 8
10. Murimi i cisternave 8 12 9,11 3
11. Përpunimi i aksit për unazën e rrugës
8 13 9,10 6
12. Montazhi i pompave dhe cisternave
9,10 13 / 3
13. Punët përfundimtare 6,11,12 14 / 3
14. Pranimi teknik 13 / / 1
8
Nota 1 2 3 4 5Pikët 0 - 10 11- 20 21 - 30 31- 40 41- 50
Punëtorë
Kohëzgjatja
Tema 8 - Planet dinamike
Në këtë tërësi tematike nxënësit do të:
• njihen me planet dinamike për përparimin e
punëve, dorën punuese, mjetet financiare dhe
mekanizimin;
• aftësohen që të lexojnë planet dinamike për
përparimin e punëve, dorës punuese, mjetet
financiare dhe mekanizimin;
134
Planet dinamike
8. PLANET DINAMIKE ............................................................................................ 135
8.1. Plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami ........................... 135
8.2. Plani dinamik i dorës punuese ................................................................. 135
8.3. Plani dinamik i mjeteve financiare .......................................................... 136
8.4. Plani dinamik i mekanizimit ..................................................................... 136
135
Planet dinamike
8. PLANET DINAMIKE
Pas kryerjes së analizës së kohës, datës së caktuar fillestare të ndërtimit të objek-tit, numrit të ditëve punuese në javë, nevojës nga dora punuese, si dhe mjeteve të ne-vojshme financiare, d.m.th. shpenzimeve të aktiviteteve, mund të planifikohen:
• plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami;
• plani dinamik i dorës punuese;
• plani dinamik i mjeteve financiare;
• plani dinamik i mekanizimit.
8.1. Plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami
Që të tregohet më qartë dinamika e zhvillimit të punëve, bëhet planifikimi i pla-
neve dinamike për përparimin e punëve.
Planet dinamike për përparimin e punëve - gantogrami bëhen në mënyrë që në
apcisë aplikohet kalendari i terminit, kurse në ordinatë aplikohet lista e aktivite-
teve me kohëzgjatjen e tyre. Për çdo aktivitet me vijë ose me ngjyrë të veçantë cak-tohet rezerva e tyre e përgjithshme kohore RVi. Nëse aktiviteti është kritik, atëherë re-zervat e tij kohore janë të barabarta me zero (fig. 8.1. dhe 8.4.).
8.2. Plani dinamik i dorës punuese
Me plan dinamik të dorës punuese tregohet dinamika e angazhimit të punëtorëve
për kryerjen e çdo aktiviteti (fig. 8.2. dhe 8.5.).
Planifikohet në mënyrë që në apcisë zbatohen kohëzgjatjet e aktiviteteve,
kurse në ordinatë numri i punëtorëve. Për çdo aktivitet fitohet drejtkëndëshi me gjatësi të barabartë me numrin e njësive të terminit të nevojshëm për realizimin e ak-tivitetit dhe me lartësi sa të numrit të angazhimeve të punëtorëve për realizimin e tij.
Gjatë planifikimit të planeve dinamike të dorës punuese si bazë barten
punëtorët e nevojshëm për aktivitete kritike të një rruge të zgjedhur kritike, kur-
se pastaj futen edhe punëtorët e nevojshëm edhe për aktivitete të tjera (pjesa
jokritike dhe kritike e aktiviteteve).
Me planifikim të planeve dinamike fitohen nevojat e dorës punuese d.m.th. numri i punëtorëve. Zvogëlimi i tyre, si dhe barazimi i nevojave të dorës punuese është i mun-dur nëse bëhet optimalizimi i nevojave të dorës punuese.
136
Planet dinamike
8.3. Plani dinamik i mjeteve financiare
Që të planifikohen mjetet financiare, së pari është e nevojshme të definohen shpenzimet për të gjitha aktivitetet.
Për këtë qëllim së pari duhet të llogaritet sasia e të gjitha llojeve të punëve, ana-liza dhe llogaritja e çmimeve për të gjitha llojet e punëve të cilat do të paraqiten gjatë ndërtimit të objektit.
8.4. Plani dinamik i mekanizimit
Me këtë plan paraqet angazhimi i mekanizimit gjatë ndërtimit të objektit. Pla-
net dinamike të mekanizimit paraqiten si plane paralele ose si plane numerike
(fig. 8.3.).
Gjatë përgatitjes së planeve paralele në apcisë aplikohet koha, kurse në
ordinatë shënohen lloje të ndryshme të makinave të cilat do të angazhohen në
ndërtimin e objektit.
Nëse planifikohen si plane numerike, bëhen në formën e tabelës. Në tabelë përfshihen të gjitha makineritë e nevojshme sipas llojit, numrit, kohëzgjatjes, si dhe llojit dhe numrit të makinave të nevojshme rezervë.
Varësisht nga kushtet operative, rëndësia dhe madhësia e punës, duhet të paras-hikohet edhe numri i nevojshëm i rezervave të cilat duhet të përfshihen në plan. Këto rezerva duhet të arrijnë 10-25%.
Gjatë planifikimit të makinave duhet të merret parasysh koha e nevojshme për montim, shpërndarje dhe lëshim në përdorim të mekanizimit. Për fabrikat për beton dhe separacionet duhet të bahet llogari për kohën e domosdoshme të punës provue-se. Kjo kohë nuk mund të kalojë dy muaj varësisht nga madhësia dhe ndërtimi i fabrikës për beton apo separacionit. E njëjta gjë vlen edhe për makina të mëdha, siç janë vinça të mëdha, vinça kabllo dhe derrik etj.
Gjithashtu duhet të merret parasysh koha e nevojshme për demontim të makinës.
137
Planet dinamike
Shembulli 1: Të përpunohen plane dinamike për përparimin e punës - gantogrami, plani dinamik i dorës punuese dhe plani dinamik për mekanizim. Si bazë e përdorim planin rrjetor për shtyllën armiruese-betonuese nga Tema e 7 të dhënë në tabelën 8.1.
Tabela 8.1. Lista e aktiviteteve me kohëzgjatje
Shifra Lista e aktiviteteve Kohëzgjatja
1 Gërmimi i tokës 2
2 Mbështjellja 3
3 Armirimi 3
4 Spirancat për shtyllë çeliku 2
5 Betonimi 3
Plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami (fig. 8.1.)
Sh
ifra
ti
Pu
në
torë
t
Kalendari terminal
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 2 12 3 23 3 44 2 25 3 2
fig. 8.1.
Aktiviteti kritik
Aktiviteti jo kritik
Rezerva kohore
138
Planet dinamike
Plani dinamik i dorës punuese (fig. 8.2)
Punëtorë
Kohëzgjatja
fig. 8.2.
Plani dinamik i mekanizimit (fig. 8.3.)
Sh
ifra
Me
ka
niz
imi
i
an
ga
zh
ua
r
Nu
mri
i m
ak
i-
na
ve
Kalendari terminal
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 Ekskavatori 12 Qarkori 23 / 44 / 25 Pompa për beton 2
fig. 8.3.
139
Planet dinamike
Shembulli 2: Të përpunohet plani dinamik për përparimin e punës - gantogramit dhe plani dinamik i dorës punuese për ndërtimi e pompës së karburantit. Si bazë e shfrytëzojmë planin rrjetor të pompës së karburantit nga Tema e 7 shembulli numër 2.
Tabela 8.2 – Lista e aktiviteteve me kohëzgjatje për pompë karburanti
Sh
ifra
Aktiviteti
Raporti i rrjetësKohëzg-
jatja
Punë-
torëPërpara Prapa Paralele
1. Hapja dhe rregullimi i vendit të ndërtimit / 2,3 / 6 5
2. Furnizimi i materialit 1 4 3 3 4
3. Punët me tokën 1 4,5,6 2 4 6
4. Kryerja e punëve ndërtimore 2,3 6,7,8 5 10 10
5. Furnizimi i pajisjes 3 8 4 8 2
6.Përpunimi i shtresë së poshtme të unazës së rrugës
3,4 8,13 / 2 2
7. Kryerja e punëve montuese 4 9 8 3 4
8. Gërmimi i cisternës 4,5,6 10,11 7 4 3
9. Punët me çatinë 7 12 9,11 7 3
10 Murimi i cisternave 8 12 9,11 3 3
11 Përpunimi i aksit për unazën rrugës 8 13 9,10 5 3
12 Montazhi i pompave dhe cisternave 9,10 13 / 4 2
13 Punët përfundimtare 6,11,12 14 / 2 4
14 Pranimi teknik 13 / / 1 1
140
Pla
ni
din
am
ik p
ër
pë
rpa
rim
in e
pu
në
ve
- g
an
tog
ram
i (fi
g. 8
.4)
Shifra
Kohëzgjatja
Ka
len
da
ri t
erm
ina
l
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
16
23
34
41
0
58
62
73
84
97
10
3
11
5
12
4
13
2
14
1
12
35
67
89
10
12
13
14
15
16
17
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
34
56
78
10
11
12
13
14
pri
llm
aj
fig. 8
.4
141
Planet dinamike
Plani dinamik i dorës punuese (fig. 8.5.)
��������
�� �������
Punëtorë
Kohëzgjatje
fig. 8.5.
Detyra për ushtrim:
1. Të përpunohet plani dinamik për mekanizim për shembullin 2.
Mbaj mend!
Planet dinamike ndahen në:
• plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami;
• plani dinamik i dorës punuese;
• plani dinamik i mjeteve financiare;
• plani dinamik i mekanizimit etj.
Që më qartë të tregohet dinamika e realizimit të punëve, bëhet planifikimi i pla-neve dinamike për përparimin e punëve.
Me planin dinamik të dorës punuese tregohet dinamika e angazhimit të punëtorëve për kryerjen e çdo aktiviteti.
Me planin dinamik për mekanizim paraqitet angazhimi i mekanizimit gjatë ndërtimit të objektit. Planet dinamike të mekanizimit paraqiten si plane paralele ose plane numerike.
142
Planet dinamike
Pyetje:
1. Si ndahen planet dinamike?
2. Pse zbatohet gantogrami?
3. Për listën e dhënë të aktiviteteve të përpunohet plani dinamik i përparimit të punëve – gantogrami, plani rrjetor dhe plani dinamik i dorës punuese për kryerjen e 2 themeleve armiruese-betonuese.
Shifra AktivitetiAktiviteti
paraprak
Aktiviteti
paraprakKohëzgjatja
Numri i
punëtorëve
1 Gërmimi Т1 / 2,5 2 1
2 Armirimi Т1 1 3,6 2 2
3 Veshja Т1 2 4,7 2 2
4 Betonimi Т1 3 8 1 2
5 Gërmimi Т2 1 6 2 1
6 Armirimi Т2 2,5 7 2 2
7 Veshja Т2 3,6 8 2 2
8 Betonimi Т2 4,7 / 1 2
PLANIFIKIMI DHE MENAXHIMI
MËSIMI ZGJEDHOR
144
Punët paraprake dhe përgatitore
145
Punët paraprake dhe përgatitore
Tema 1 - Punët paraprake dhe përgatitore
Në këtë njësi tematike nxënësit do të aftësohen për:
• ndarjen e punëve ndërtimore;
• përcaktimin e punëve paraprake;
• identifikimin dhe përcaktimin e punëve
përgatitore;
• punët kryesore ndërtimore;
• përcaktimin e punëve përfundimtare;
• vizatimin e skemave të vendndërtimit.
146
Punët paraprake dhe përgatitore
1. PUNËT PARAPRAKE DHE PËRGATITORE .......................................................... 147
1.1. Punët paraprake .................................................................................... 147
1.2. Punët përgatitore .................................................................................. 149
1.3. Punët kryesore ndërtimore .................................................................. 150
1.4. Punët përfundimtare ............................................................................ 152
1.5. Skema e rregullimit të vendndërtimit ................................................. 153
147
Punët paraprake dhe përgatitore
1. PUNËT PARAPRAKE DHE PËRGATITORE
1.1. Punët paraprake
Të përkujtohemi!
Përpunimi i projektit për organizimin e ndërtimit duhet të fillojë me studimin e
mëhershëm të të gjitha rrethanave, të cilat në çfarëdo mënyre kanë ndikim ndaj
realizimit të punëve.
Për këtë qëllim, para se të përgatitet projekti për organizimin e punëve, është e nevojs-hme të studiohen punët paraprake, d.m.th. analiza e terrenit ku do të ndërtohet objek-ti, që projektuesi mund të ketë informacion mbi organizimin e ndërtimit të objektit që do të kryhet në atë vend.
Analizohen kushtet e mëposhtme:
• kushtet hidrologjike;
• kushtet meteorologjike;
• kushtet urbanistike
• kushtet teknike;
• kushtet teknologjike;
• kushtet ekonomike;
• kushtet energjetike;
• kushtet sizmike;
• kushtet e ekonomizimit të ujit dhe kushtet e trafikut;
• kushtet për mbrojtje nga zjarri;
• kushtet për mbrojtje të mjedisit.
Punët paraprake më detalisht janë sqaruar në Temën 1 të mësimit të rregullt.
148
Punët paraprake dhe përgatitore
Shembulli 1. Punët paraprake për ndërtesën individuale të banimit (Shtojca nr. 1 në Temën 2 nga mësimi zgjedhor)
Kushtet gjeologjike dhe gjeoteknike
Terreni mbi të cilin ndërtohet ndërtesa individuale familjare është në proporcion prej 1:5 deri në 1:8 me rënie nga veriu në jug. Shtresa sipërfaqësore e humusit është me trashësi prej 20 cm. Nën shtresën e humusit gjendet shtresa e rërës me trashësi prej 1,5 m, kurse pastaj shtresa e zhavorrit të imët prej 2 m.
Këto të dhëna janë marrë nga shpimet sondazhe të dhëna në terren dhe me stu-dimin e hartave përkatëse. Kapaciteti bartësi i tokës është i mirë.
Kushtet gjeodezike
Është përpunuar plani gjeodezik në të cilin është vizatuar objekti i cili do të ndërtohet.
Kushtet hidrologjike
Lumi Lepenc rrjedh në distancë prej rreth 2 km. Niveli i ujërave nëntokësorë është i lartë, uji shfaqet në thellësi prej 3,5 m deri në 4 m.
Kushtet meteorologjike
Objekti gjendet në rrëzat të cilat janë të ndriçuara nga dielli gjatë gjithë vitit me reshje me intensitet mesatar, paraqitet era nga drejtimi veriperëndimor.
Kushtet urbanistike
Objekti gjendet në zonën e urbanizuar për të cilën ka të përpunuar plan të deta-juar urbanistik dhe në parcelën nr. 31.2 është parashikuar ndërtimi i ndërtesës indivi-duale familjare.
Kushtet energjetike
Pranë ndërtesës gjendet përcjellësi i energjisë në të cili do të lidhet objekti. Meka-nizimi me karburant do të sigurohet nga pompa e karburantit që ndodhet në distancë prej 1,5 km.
Kushtet sizmike
Objekti gjendet në zonën e dytë sizmike, ku mund të paraqiten tronditje të shkallës më të vogël, kështu që në dokumentacionin projektues parashikohen masa të duhura mbrojtëse.
149
Punët paraprake dhe përgatitore
Kushtet e ekonomizimit të ujit dhe kushtet e trafikut
Objekti me ujë do të furnizohen nga ujësjellësi i qytetit i vendosur në distancë prej 20 m.
Pranë objekti në distancë prej 15 m gjendet rruga e asfaltuar me të cilën do të lid-het objekti.
Kushtet e mbrojtjes nga zjarri
Pranë objektit nuk ekzistojnë burime që do të shkaktonin zjarr të objektit. Paras-hikohet vendosja e dy aparateve kundër zjarrit në vendndërtim, për shkak të paraqit-jes eventuale të zjarrit gjatë kryerjes së punëve në vendndërtim.
Kushtet e mbrojtjes së mjedisit
Materialet të cilat planifikohen të ndërtohen, janë materialet ekologjike të cilat nuk e ndotin mjedisin, kurse mbeturinat e ndërtimit do të transportohen në deponi në distancë prej 15 km.
1.2. Punët përgatitore
Të përkujtohemi!
Punët përgatitore janë punë të zbatimit të ndërtimeve të përkohshme dhe akti-viteteve të tjera për organizimin dhe rregullimin e vendndërtimit, si dhe duke bërë të mundur aplikimin e teknologjisë së duhur dhe punëve ndërtimore.
Punët përgatitore janë:
• thurja e vendndërtimit;
• pastrimi i terrenit nga drurët dhe shkurret e panevojshme;
• rrëzimi i ndërtesave të vjetra dhe të shkatërruara dhe transporti i mbeturinave të ndërtimit;
• ndërtimi i rrugëve hyrëse deri në vendndërtim dhe të rrugëve të brendshme të përkohshme;
• ndërtimi i vendbanimeve të përkohshme;
• vendosja e materialit të ndërtimit bëhet sipas skemës për rregullimin e vendndërtimit;
• ndërtimi i vendndërtimit komercial:
furnizimit i vendndërtimit me ujë - ujë teknik dhe ujë të pijshëm;
furnizimit me energji elektrike dhe instalime për telefon;
150
Punët paraprake dhe përgatitore
orari i makinave të ndërtimit për transport horizontal dhe vertikal.
• planifikimi dhe rrafshimi i terrenit etj.
Shembulli 1. Puna përgatitore për objektin individual të banimit P+0
(Shtojca nr. 1 në temën nr. 2 nga mësimi zgjedhor)
Në hapësirën e vendndërtimit duhet të ndërtohet rrugë për hyrje të kamionëve, makinave dhe transport të materialeve. Rruga duhet të bëhet nga zhavorri me trashësi prej 10 cm mbi sipërfaqen e ngjeshur të tokës. Gjerësia e rrugës është 2.5 m.
Duhet të ndërtohet barakë montuese për ruajtjen e materialit dhe veglave me sipërfaqe prej 10 m2 si dhe verandë të hapur për vendosjen e materialeve të drurit dhe materiale të tjera. Duhet të sillet një tualet mobil.
Për furnizim të vendndërtimit me ujë dhe largimin e ujërave të ndotur do të bëhet lidhja e rrjetit të ujësjellësit dhe të kanalizimit dhe do të montohen dy çezma dhe ujëmatësi.
Për furnizimin e vendndërtimit, por edhe të objektit të ri me energji elektrike, do të bëhet lidhja e përcjellësit elektrik në rrugë dhe do të motohet lidhësja në vendndërtim dhe rrymëmatësi.
Për nevojat e vendndërtimit do të bëhet lidhja telefonike me rrjetin telefonik të qytetit.
Furnizimi i vendndërtimit me materiale të nevojshme është i volitshëm. Rëra dhe zhavorri mund të merren nga separacioni i cili është vendosur në distancë prej 5 km nga objekti.
Prodhimet e qeramikës, çimentos dhe materialeve të drurit mund të furnizohen nga magazinat të cilat janë të vendosura në distancë prej 5 km.
1.3. Punët kryesore ndërtimore
Të përkujtohemi!
Në punët kryesore ndërtimore përfshihen:
• punët e ashpra ndërtimore;
• punët instaluese;
• punët instaluese-zejtare.
Punët e ashpra ndërtimore janë të gjitha ato punë të cilat e lejojnë ngritjen e
ashpër të objektit nga themeli deri te ndërtimi i çatisë.
Këtu përfshihen punët e konstruksioneve vertikale dhe horizontale dhe mbushëse që rrjedhin nga: betoni, betoni i armiruar, tullat etj. Punët e ashpra ndërtimore janë:
151
Punët paraprake dhe përgatitore
• punët me tokën;
• punët zdrukthëtare;
• punët betonuese dhe armiruese-betonuese;
• punët armiruese;
• punë muratore;
• punët me çatinë.
Shembulli 1. Punët e ashpra ndërtimore për objektin individual të banimit P+0
(Shtojca nr. 1 në temën nr. 2 nga mësimi zgjedhor).
Punët me tokën
Gërmimi i gjerë do të kryhet me ekskavator me lugë të thellë, gërmimi i theme-leve bëhet me dorë, kurse toka depozitohet në afërsi të menjëhershme e cila më vonë do të përdoret si plotësues për rimbushjen e sipërfaqeve jo të rrafshëta rreth objektit. Shpërndarja e tokës bëhet me dorë.
Punët zdrukthëtare
Veshja bërë nga dërrasat me trashësi prej 24 mm në verandë për zdrukthëtarë që bëhet në vendndërtim. Pranë verandës parashikohet vendosja e sharrës dhe deponia për material druri që furnizohet nga depoja e cila gjendet në distancë prej 5 km. Kons-truksioni i çatisë bëhen nga dërrasat.
Puna betonuese dhe armiruese-betonuese
Betoni përgatitet në vendndërtim me përzierës betoni dhe bëhet me dorë.
Punët muratore
Muret bëhen me trashësi prej 30 cm dhe 12 cm me blloqe dhe tulla me llaç të vazhduar 1:2:6.
Muret suvatohen me llaç të vazhduar 1:2:6.
152
Punët paraprake dhe përgatitore
Punët ndërtimore-zejtare
Të përkujtohemi!
Këto punë përfshijnë: punët e fasadës, qeramikës, të parketit, zdrukthëtarisë,
bravandreqësit, të llamarinës, të ngjyrosjes, të qelqit etj.
Shembulli 1. Punët ndërtimore-zejtare për ndërtesën individuale familjare
(Shtojca nr. 1 në temën nr. 2 nga mësimi zgjedhor)
Punët e fasadës - fasada bëhet nga guri artificial.
Punët qeramike - planifikohet vendosja e pllakave të qeramikës me dimensione 10/10 cm në kuzhinë, banjë dhe korridor në katin e parë.
Punët e parketit – planifikohet vendosja e parketit të ahut në katin e parë në të gjitha dhomat, përveç në kuzhinë, banjë dhe korridor.
Punët e zdrukthëtarisë – planifikohet vendosja e dritareve nga druri krah në krah në tërë ndërtesën dhe të dyerve nga druri.
Punët bravandreqëse – planifikohet gardhi nga hekuri i farkëtuar në shkallët e brends-hme dhe të jashtme.
Punët e llamarinës – planifikohet ndërtimi i ulluqeve nga llamarina e galvanizuar.
Punët e ngjyrosjes - muret e brendshme të ngjyrosen me polikolor me ngjyrë të bardhë dhe të verdhë.
Punët e qelqit - xhami që vendoset në dritare do të jetë me trashësi prej 2 mm.
1.4. Punët përfundimtare
Të përkujtohemi!
Punët përfundimtare janë:
• çmontimi i vendndërtimit ekonomik;
• heqja e mekanizimit nga vendndërtimi etj.
Shembulli 1. Punët përfundimtare për objektin individual të banimit P+0 (Shtojca nr. 1 në temën nr. 2 nga mësimi zgjedhor)
Pas përfundimit të objektit bëhet pastrimi i terrenit, heja e mbeturinave të mbe-tura në distancë prej 5 km dhe mbyllja e ndërtimit ekonomik.
153
Punët paraprake dhe përgatitore
1.5. Skema e rregullimin të vendndërtimit
Të përkujtohemi!
Në projektin për organizimin e vendndërtimit shtesë e rëndësishme është edhe skema
e rregullimit të vendndërtimit që aplikohet në punët përgatitore. Ajo vizatohet në shkallë prej 1:200 deri 1:500 ose në shkallë tjetër, varësisht nga madhësia e objektit.
Qëllimi i përpunimit të skemës për përcaktimin e vendndërtimit është që të mer-
ret pasqyrë e plotë mbi lokacionin dhe renditjen e të gjitha objekteve të nevojs-
hme për ndërtimin e objektit, si dhe lidhjen e tyre reciproke për rregullimin e
vendndërtimit. Kjo duhet të jetë rezultat i të gjitha studimeve gjatë përgatitjes
së projektit.
Në përmbajtjen e mëtejshme do të përpunohen dy skema të vendndërtimit,
edhe atë:
• skema e ndërtimit të objektit individual të banimit P+0 (Shtojca 1 në Temën 2. nga mësimi zgjedhor);
• skema e ndërtimit të objektit individual të banimit P+1.
Në skemën e ndërtimit përfshihen të gjitha të dhënat nga të cilat shihet organizi-mi i terrenit për teknologjinë e miratuar të ndërtimit. Në atë përfshihen:
• kufijtë e vendndërtimit;
• objektet të cilat do të ndërtohen;
• rrugët ekzistuese dhe të përkohshme;
• depot e hapura dhe të mbyllura;
• stabilimentet për përgatitjen e llaçit dhe betonit;
• hapësirat për lakimin e armaturës;
• përgatitja e veshjes me dërrasa;
• makinat dhe parku vozitës;
• zyrat për administratën e vendndërtimit;
• lagjja e përkohshme;
• WC;
• rrjeti elektrik;
• ujësjellësi dhe kanalizimi.
154
Punët paraprake dhe përgatitore
Shembulli 1:
Skema e vendndërtimit për objektin individual të banimit P+0 (Shtojca nr. 1 në Temën 2 nga mësimi zgjedhor), fig. 1.1.
fig. 1.1.Legjenda
1. Objekti i cili ndërtohet P+0 2. Kufiri i vendndërtimit 3. Hyrja në vendndërtim 4. Rruga e brendshme 5. Portieri6. Zyra 7. Baraka për punëtorët8. Magazina për vegla të imëta 9. Tryeza për punëtorët 10. Veranda për gdhendësit e drurit 11. Sharra 12. Deponia për materiali e drurit 13. Vinçi elektrik
14. Deponia për tulla dhe qeramidhe15. Çezma16. Baraka për çimento17. Baraka për gëlqere dhe gips18. Korita për llaç19. Rëra20. Zhavorri21. Përzierësi për beton22. Trafostacioni23. Përcjellësi elektrik24. Ujësjellësi i vendndërtimit25. WC Aparati zjarrfikës
155
Punët paraprake dhe përgatitore
Shembulli 2: Skema e vendndërtimit për objektin individual të banimit P+1 (fig. 1.2).
fig. 1.2.
Legjenda
1. Objekt i cili ndërtohet P+12. Kufiri i vendndërtimit3. Hyrja në vendndërtim4. Rrugët e brendshme5. Magazina për material6. Veranda për gdhendësit e drurit7. Deponia për qeramidhe8. Deponia për material9. Vinçi10. Deponia për material të drurit
11. Çezma12. Përzierësi për beton13. Deponia për zhavorr14. Përgatitja e llaçit15. Deponia për rërë16. WC17. Portieri18. Zyra19. Baraka për punëtorë Aparati zjarrfikës
156
Punët paraprake dhe përgatitore
Vendndërtimi me ujë do të furnizohet me lidhje në rrjetin rrugor të ujësjellësit dhe me instalimin e ujëmatësit, kurse me energji elektrike do të furnizohet me lidhjen e rrjetit rrugor elektrik dhe instalimin e rrymëmatësit.
Detyra për ushtrim:
1. Të përpunohet skema e vendndërtimin për objektin individual të banimit P+0
(fig. 1.3.)
SITUATAM 1:100
Divizioni i 50-të
fig. 1.3. Objekti individual i banimit
Tema 2 - Normimi në ndërtimtari
Në këtë njësi tematike nxënësit do të:
• zgjerojnë dhe thellojnë njohuritë në lidhje
me analizën e çmimit për objektet e ndërtimit
të lartë nëpërmjet zgjedhjes së shembujve
konkretë;
• zgjerojnë dhe thellojnë njohuritë në lidhje me
llogaritjen e objekteve të ndërtimit të lartë
nëpërmjet zgjedhjes së shembujve konkretë.
158
Normimi në ndërtimtari
2. NORMIMI NË NDËRTIMTARI ............................................................................. 159
2.1. Zbatimi i standardeve të ndërtimit .......................................................... 159
2.2. Analiza e çmimit ........................................................................................ 159
2.3. Llogaritja .................................................................................................... 160
2.4. Shtojca nr.1 ................................................................................................ 161
159
Normimi në ndërtimtari
2. NORMIMI NË NDËRTIMTARI
2.1. Zbatimi i normave të ndërtimit
Të përkujtohemi!
Normat në ndërtimtari kanë aplikime të shumta. Ato i shërbejnë projektuesit dhe kontraktorit.
Projektuesit i shërbejnë për përpunimin e analizës së çmimeve sipas pozicio-neve nga paramasa d.m.th. për përpilimin e vlerës së llogaritur të objektit ndërtimor. Ndërtuesit i shërben për përpunimin e analizës së çmimeve të objektit ndërtimor në regjimi vetanak.
Normativat grupohen sipas përkatësisë së punës në një degë të ndërtimtarisë, kështu që ekzistojnë normat në vijim:
• NN 200 - punët me tokën;
• NN 301 - punët muratore;
• NN 400 - punët armiruese, betonuese dhe armiruese-betonuese;
• NN 601 - punët me drurin;
• NN 361 - punët me mbulesën;
• NN 421, 501, 531, 681, 701, 771 - punët përfundimtare në ndërtimtari.
Sipas kualifikimit punëtorët klasifikohen në tetë grupe. Në grupin I dhe II janë punëtorët e pa kualifikuar, punëtorët gjysmë të kualifikuar janë në grupin III, të kualifi-kuar janë në grupin IV, V dhe VI, kurse në grupin VII dhe VIII janë punëtorët me kualifi-kim të lartë.
2.2. Analiza e çmimit
Të përkujtohemi!
Nën analiza e çmimeve nënkuptohet përcaktimi gradualisht i të gjitha shpenzi-
meve të përfshira në çmimin e një objekti.
Këto shpenzime janë:
• A - shpenzimet e materialit;
• B - shpenzimet e përpunimit;
• C - të gjitha shpenzimet e tjera.
A – shpenzimet e materialit gjenden në bazë të sasive të caktuara në bazë të normave të përshkruara nga të cilat sasitë shumëzohen me çmimin përkatës të tregut të zmad-huara me shpenzimet e transportit prej burimeve të materialit deri te vendndërtimi.
160
Normimi në ndërtimtari
B - shpenzimet e përpunimit gjenden në bazë të shumës së shpenzuar të orëve nga normativat të cilat shumëzohen sipas tarifës përkatëse të punëtorëve të prodhimit.
C - të gjitha shpenzimet e tjera - faktori i përgjithshëm i regjimit, i përfshijnë shpen-zimet e mëposhtme:
Çmimi i shitjes për njësi të prodhimit (m3, m2, m', etj.) do të llogaritet në bazë të shprehjes:
C = A + kB, ku është:
C - çmimi i shitjes për njësi të prodhimit;
A - shpenzimet e materialeve;
k - faktori i përgjithshëm i regjimit;
B - shpenzimet e përpunimit – pagat e punëtorëve të prodhimit. Për shikueshmëri më të madhe të analizës së shpenzimeve bëhet tabelë, edhe atë për njësi të prodhimit m3,
m2, m, copë e të tjera.
Analizë më e detajuar e shpenzimeve është shpjeguar në temën nr. 5 - Analiza e çmi-mit nga mësimi i rregullt.
2.3. Llogaritja
Llogaritja paraqet prodhimin e paramasës të sasive të fituara nga dokumentaci-
oni projektues dhe çmimet e shitjes të fituara nga analiza e çmimeve.
Llogaritja bëhet për të njëjtat punë - pozicionet e paramanës dhe sipas grupaci-onit dhe rendit të njëjtë.
Gjatë projektimit të objektit dhe kryerjes së punëve ndërtimore llogaritja bëhet dy herë, edhe atë:
• llogaritja nga projektuesi dhe
• llogaritja nga kontraktori (oferta e kontraktorit).
Në vazhdim do të paraqiten paramasa (Tabela 2.1.), analiza e çmimit (Tabela 2.2.) dhe llogaritja (Tabela 2.3.) për ndërtesën individuale të banimit P+0 të tregu-ar në fig. 2.1 a dhe b (Shtojca nr. 1 nga mësimi zgjedhor).
161
Normimi në ndërtimtari
2.4. Shtojca 1
P+0
SITUATA
162
Normimi në ndërtimtari
BAZA E THEMELEVE
BAZA E BODRUMIT
163
Normimi në ndërtimtari
BAZA E KATIT PËRDHES
fig. 2.1. a) Situata dhe bazat e themeleve, bodrumit dhe katit përdhes të ndërtesës individuale të banimit P+0
164
Normimi në ndërtimtari
PRERJA A-A
fig. 2.1. b) Prerja e tërthortë e ndërtesës individuale të banimit P+0
165
Normimi në ndërtimtari
PARAMASA
PËR OBJEKTIN INDIVIDUAL BANESOR P+0
166
Normimi në ndërtimtari
Që të mund të bëhet llogaritja e punëve ndërtimore janë dhënë sasitë e
përgjithshme të përmasës për punët ndërtimore për shtesën nr. 1 nga mësimi
zgjedhor që mësohen në vitin III në lëndën Planifikimi dhe menaxhimi – mësimi i
rregullt dhe zgjedhor (tabela 2.1.)
Tabela 2.1. Paramasa
Nu
mri
ren
do
r
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë Sasia
totale
1. 200-202/3
I. PUNËT ME TOKËN
Planifi kimi i terrenit të rrafshët me lëng prej 3 cm, me gërmim mesatar prej 0,05 m3/m2 dhe bartje të materi-alit në largësi prej 50 m. Toka është e kategorisë III
m2 930,00
2. 200-605/2.1
Gërmimi i tokës me vëllim të gjerë të kategorisë III me ekskavator me lugë thellësie me kapacitet prej 0,5 m3 m3 147,94
3. 200-103/3.1
Gërmimi me dorë i tokës për gropa të themelit me gjerësi prej 0,6-1,0 m në tokë të kategorisë III me lagështi natyrore, me thellësi 0-2 m
m3 17,80
4. 200-201/1.2
Gërmimi me dorë dhe ngjeshja e tokës rreth objektit në shtresa prej 20 cm me ngjeshës të rëndës 10 kg m3 95,24
5. 301-211/1.1
II. PUNËT MURATORE
Murimi i mureve në tokë me d=30 cm me blloqe me llaç të vazhduar 1:2:6
m3 25,66
6. 301-206/1.1 Murimi i mureve ndarëse me llaç të vazhduar 1:2:6 m2 54,34
7. 301-405/2.1
Suvatimi me llaç të mureve nga tulla me dy shtresa me llaç të vazhduar 1:2:6 m2 293,60
8. 301-401/3.1 Suvatimi me llaç e tavaneve me llaç të vazhduar 1:2:6 m2 91,29
9. 301-500/4 Vendosja e hidroizolimit horizontal m2 58,50
167
Normimi në ndërtimtari
Nu
mri
ren
do
r
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë Sasia
totale
10. 301-500/6 Vendosja horizontale dhe vertikale m2 57,74
11. 601-201/2.1
III. PUNËT ME DRURIN
Përpunimi i veshjes për muret admiruese-betonuese me dërrasa
m2 146,46
12. 601-204/1.1 Përpunimi i veshjes për pllakat admiruese-betonuese m2 115,52
13. 601-218/1.1
Përpunimi i veshjes për shtylla admiruese-betonuese me dërrasa m2 29,16
14. 601-217/1.1 Përpunimi i veshjes për shtyllat admiruese-betonuese m2 48,90
15. 601-410/4.3 Përpunimi i pullazit të drurit m2 101,10
16. 400-309/2.2
IV. PUNËT MURATORE
Instalimi i betonit në themelet admiruese-betonuesem3 17,80
17. 400-416/3.2 Instalimi i betonit në muret admiruese-betonuese m2 22,84
18. 400-408/3.2 Instalimi i betonit në pllakat admiruese-betonuese m2 13,85
19. 400-401/3.2 Instalimi i betonit në kolonat admiruese-betonuese m2 4,36
20. 400-401/3.2 Instalimi i betonit në shtyllat admiruese-betonuese m3 2,43
21. 400-416/3.2
Prerja dhe lakimi makinerik, vendosja me dorë dhe lidhja e armaturës Ø14 e më tepër, transporti është me ngjitës “Skip”
kg 2397,60
22. 361-102/3.1 Mbulimi me biber-qeramidhe m2 150,16
168
Normimi në ndërtimtari
Nu
mri
ren
do
r
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
një
sisë
Sasia totale
23. 361-102/5.1 Mbulimi i strehës m' 12,90
24. 501-104/4.2
IV. PUNËT NDËRTIMORE-ZEJTARE
Vendosja e pllakave të qeramikës fuga në fugë e dyshemeve me ngjitëse
m2 26,50
25. 691-205/ 1.1
Vendosja e parketit mbi bazamentin e betonit me ngjitje me dimensione 48/48 сm m2 45,63
26. 701-301/3
Përpunimi i shkallëve me mbajtës druri me hekur shpatuk dhe të rrumbullakët m' 11,66
27. 421-105/1.1 Përpunimi i fasadës nga guri artifi cial m2 225,50
169
Normimi në ndërtimtari
ANALIZA E ÇMIMIT1
PËR OBJEKTIN INDIVIDUAL BANESOR P+0
1 Për normimin e analizës së çmimeve janë shfrytëzuar Normat ndërtimore – Libri i ndërtimit Glosarium
– Beograd, 2006.
170
Normimi në ndërtimtari
Tabela 2.2. - Analiza e çmimitN
r. r
en
.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
1. 200-
202/3
I. PUNËT ME TOKËN
Planifi kimi i terrenit të rraf-
shët me lëng prej 3 cm me
gërmim mesatar prej 0,05
m3/m2 dhe bartje të materi-
alit në largësi prej 50 m. Toka
është e kategorisë III
m2 1
Përpunimi: PII h 0,30 / 45,00 / 13,5
C=А+k·B (k=4)
C=0+4·13,5=54
13,50
2. 200-
605/2.1
Gërmimi i tokës me vëllim
të gjerë të kategorisë III me
ekskavator me lugë të thellë
me kapacitet prej 0,5 m3m3 1
Përpunimi:
- përdoruesi i ekskavatorit MVI h 0,03 / 65,00 / 2,16
Materiali
- nafta kg 0,29 37,00 / 10,55 /
- vaj motori kg 0,0024 150,00 / 0,36 /
- vaji për ndërruesin kg 0,0008 150,00 / 0,12 /
- gjalpi ngarkues kg 0,0003 120,00 / 0,04 /
- peshqirë të vjetër kg 0,0002 200,00 / 0,04 /
C=А+kB (k=4)
C=11,10+42,16=19,74
11,10 2,16
3. 200-
103/3.1
Gërmimi me dorë për gropa
të themeleve me gjerësi prej
0,6-1,0 m në tokë të kate-
gorisë III të lagur në mënyrë
natyrore, me thellësi 0-2 m m3 1
Përpunimi:
- PII h 3,00 / 45,00 / 135,00
C=А+k·B (k=4)
C=0+4·135,00=631,80/ 135,00
171
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
4. 200-
201/1.2
Derdhja dhe ngjeshja me dorë
e tokës rreth objektit në shpre-
sa prej 20 cm me ngjeshës të
rëndë 10 kgm2 1
Përpunimi: PII h 1,00 / 45,00 / 45,00
C=А+k·B (k=4)
C=0+4·45=180,00
45,00
301-
103A/4.1
II. PUNËT MURATORE
Murimi i mureve në katin përd-
hes me d=30 cm me blloqe me
llaç të vazhduar 1:2:6 m3 1
А) Përpunimi i llaçit të
vazhduar 1:2:6
Përpunimi:
- shuarja e gëlqeres PII h 0,55 / 45,00 / 24,75- përgatitja e llaçit PII h 2,67 / 45,00 //
120,15- bartja e çimentos PII h 0,21 / 45,00 / 9,45
Materiali- çimento kg 210,0 6,00 / 1260,0 /- gëlqere m3 0,29 1200,00 / 348,00 /- rërë m3 0,87 1000,00 / 870,00 /- ujë m3 0,27 30,00 / 8,10 /
C=А+k·B (k=4)
C=2486,10+4·159,35=3123,5
2486,10 159,35
5. 301-
211/1.1
Murimi i mureve në katin përd-
hes me d=30 cm me
blloqe me llaç të vazhduar
1:2:6
m3 1
Përpunimi:
- murimi ZVI h 3,25 / 65,00 / 211,25 PII h 1,05 / 45,00 / 47,25- bartja e tullave PII h 1,60 / 45,00 / 72,00- bartja e llaçit PII h 0,29 / 45,00 / 13,05Materiali- tullat- llaçi i vazhduar palë 165 25 / 4125 /
m3 0,143 3123,5 / 466,66 /C=А+k·B (k=4)
C=4571,66+4·343,55=5945,86
4571,66 343,55
172
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
6. 301-
206/1.1
Murimi i mureve ndarëse
me llaç të vazhduar 1:2:6m3 1
Përpunimi:
- murimi PVI h 0,90 / 65,0 / 58,5 PII h 0,40 / 45,0 / 18,00- bartja e tullave PII h 0,17 / 45,0 / 7,65- bartja e llaçit PII
h 0,08 / 45,0 / 3,60
Materiali
- tullat palë 50 12,00 / 1100 /- llaçi i vazhduar m3 0,04 3123,5 / 124,94 /C=А+k·B (k=4)
C=1224,91+4·87,75=1575,91
1224,94 87,75
7. 301-
405/2.1
Suvatimi me llaç e mureve me
tullë me dy shtresa me llaç të
vazhduar 1:2:6m3 1
Përpunimi:
- shtresë e lyer ashpër me llaç PVI h 0,28 / 65,0 / 18,20P II h 0,06 / 45,0 / 2,70
- shtresë e lyer e lëmuar me llaç PVI h 0,32 / 65,0 / 20,8P II h 0,06 / 45,0 / 2,70
- bartja e llaçit PII h 0,109 / 45,0 / 4,91
Materiali
- llaçi i vazhduar 1:2:6 m3 0,023 3123,5 / 71,84 /
C=А+k·B (k=4)
C=71,84+4·49,31=269,08
71,84 49,31
8. 301-
401/3.1
Suvatimi me llaç e tavaneve me
llaç të vazhduar 1:2:6 m2 1
Përpunimi:
-shtresë e lyer ashpër me llaç PVI h 0,51 65,0 33,15P II h 0,16 45,0 7,20
- shtresë e lyer e lëmuar me llaç PVI h 0,40 65,0 26,00P II h 0,13 45,0 5,85
- bartja e llaçit PII h 0,14 45,0 6,30
Materiali m3 0,023 3123,5 / 71,84 /- llaçi i vazhduar
C=А+kB (k=4)
C=71,84+470,50=353,84
71,84 70,50
173
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
9. 301-
500/4
Vendosja e hidroizolimit
vertikal m2 1
Përpunimi:
- P V h 0,35 / 456,00 / 21,00- P II h 0,30 / 45,00 / 13,50
Materiali
- bitumen kg 5.00 50,00 / 250,00 /- dru për ngrohje kg 11,00 15,00 / 165,00 /- furça palë 0,003 250,00 / 0,756 /
C=А+k·B (k=4)
C=415,75+4·34,50=577,21
415,75 34,50
10. 301-
500/6
Vendosja e hidroizolimit
horizontal
m2 1
Përpunimi:
- përpunimi P V h 0,30 / 60,00 / 18,00 P II h 0,30 / 45,00 / 13,50
Materiali
- bitumen kg 4,50 50,00 / 225,00 /- ter-letra m2 2,30 40,00 / 92,00 /- dru për ngrohje kg 8,00 15,00 / 120,00 /- furça palë 0,002 250,00 / 0,50 /
C=А+k·B (k=4)
C=437,50+4·31,50=563,50
437,50 31,50
174
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
11. 601-
201/2.1
III. PUNËT ME DRURË
Përpunimi i veshjes së dër-
rasës për muret e armuara
betonuese nga dërrasat m2 1
Përpunimi:
- përpunimi TV h 0,26 / 60,00 / 15,60 TIII h 0,26 / 50,00 / 13,00- montazhi TV h 0,36 / 60,00 / 21,60 TIII h 0,36 / 50,00 / 18,00- demontimi TIII h 0,18 / 50,00 / 9,00- pastrimi PII h 0,16 / 45,00 / 7,20
Materiali
për përpunim- dërrasa 24 mm m3 0,005 10500,0 / 52,50 /- trarë m3 0,002 13000,0 / 26,00 /- gozhda kg 0,15 50,0 / 3,50 /Për mbështetës- shkop betoni m' 0,25 400,0 / 100,00 /- dërrasa m3 0,0007 10500,0 / 7,35 /- gozhda kg 0,15 50,0 / 7,50 /C=А+k·B (k=4)
C=196,85+4·84,40=534,45
196,85 84,4
12. 601-
204/1.1
Përpunimi i veshjes së dër-
rasës për pllaka të armuara
betonuese m2 1
Përpunimi:
- P V h 0,24 / 60,00 / 14,40- PIII h 0,24 / 50,00 / 12,00- montazhi P V h 0,25 / 60,00 / 15,00 P III h 0,25 / 50,00 / 12,50- demontimi P III h 0,18 / 50,00 / 9,00- pastrimi P II h 0,14 / 45,00 / 6,30
Materiali
për përpunim- dërrasa 24 mm m3 0,004 10500,0 / 42,00 /- trarë m3 0,002 13000,0 / 26,00 /- gozhda kg 0,06 50,0 / 3,00 /për mbështetës- shkop betoni m' 0,25 400,0 / 100,00 /- dërrasa 24 mm m3 0,007 10500,0 / 7,35 /- gozhda kg 0,09 50,0 / 4,50 /C=А+k·B (k=4)
C=182,85+4·69,20=506,71
182,85 69,20
175
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
13. 601-
218/1.1
Përpunimi i mbështjellësit për shtylla të armuara betoni nga dërrasat m2 1
Përpunimi:
- PVII h 0,47 / 70,00 / 32,90- PV h 0,24 / 60,00 / 14,40- montazhi PVII h 0,38 / 70,00 / 26,60 PV h 0,18 / 60,00 / 10,80- demontimi PV h 0,08 / 60,00 / 4,80 PIV h 0,17 / 55,00 / 9,35- pastrimi PII h 0,15 / 45,00 / 6,75
Materiali
- dërrasa 24 mm m3 0,0057 10500,0 / 59,85 /- trarë m3 0,002 13000,0 / 26,00 /- hatulla m3 0,0017 13000,0 / 22,10 /- gozhda kg 0,25 50,0 / 12,50 /- tel kg 0,15 70,0 / 10,50 /C=А+k·B (k=4)
C=130,95+4·105,60=625,16
130,95 105,60
14. 601-
217/1.1
Përpunimi i veshjes së dërrasës
për shtylla të armuara betoni m2 1
Përpunimi:
- PVII h 0,47 / 70,00 / 32,90- PV h 0,24 / 60,00 / 14,40- montazhi PVII h 0,40 / 70,00 / 28,00 PV h 0,20 / 60,00 / 12,00- demontimi PV h 0,08 / 60,00 / 4,80 PIV h 0,17 / 55,00 / 9,35- pastrimi PII h 0,15 / 45,00 / 6,75
Materiali
për përpunim- dërrasa 24 mm m3 0,0057 10500,0 / 59,85 /- trarë m3 0,0020 13000,0 / 26,00 /- hatulla m3 0,0017 13000,0 / 22,10 /- gozhda kg 0,25 50,0 / 12,50 /- tel kg 0,15 70,0 / 10,50 /për mbështetës- shkop betoni m' 0,10 400,0 / 40,00 /- dërrasa 24 mm m3 0,0015 10500,0 / 15,75 /- gozhda kg 0,009 50,0 / 4,50 /C=А+k·B (k=4)
C=191,20+4·108,20=697,57
191,20 108,20
176
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
15. 601-
410/4.3
Përpunimi i parmakut të drurit
për pullaz
m2 1
Përpunimi: P IV h 0,28 / 55,00 / 15,40 P V h 0,14 / 60,00 / 8,16 P VI h 0,144 / 65,00 / 9,36- montazhi: PIV h 0,07 / 55,00 / 3,85 P V h 0,034 / 60,00 / 2,04 P VI h 0,036 / 65,00 / 2,354- materiali
- material i sharruar i drurit m3 0,035 12000,0 / 420,00 /- gozhda kg 0,25 50,00 / 12,50 /C=А+k·B (k=4)
C=432,50+4·41,5=625,00
432,50 41,15
16. 400-
309/2.2
IV. PUNËT ME BETON
Montimi i betonit në themelet e armuara betonuese m3 1
Përpunimi:
- përgatitja PII h 1,73 / 45,00 / 77,85- montimi PIV h 1,08 / 55,00 / 59,40 PII h 1,08 / 45,00 / 48,60- bartja PII h 2,35 / 45,00 / 105,75
Materiali
- betoni MB30 m3 1,00 2838,20 / 2838,20 /C=А+k·B (k=4)
C=2838,20+4·291,60=4004,60
2838,20 291,60
400-
201/4.1
Përgatitja makinerike e betonit MB 30
m3 1
Përpunimi:
- përgatitja PII h 0,09 / 45,00 / 4,05
Materiali
- zhavorr m3 1,25 800,00 / 1000,0 /- çimento PC350 kg 350,0 5,20 / 1820,0 /- ujë m3 0,20 10,00 / 2,00 /
C=А+k·B (k=4)
C=2822,0+4·4,05=2838,20
2822,0 4,05
177
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
17. 400-
416/3.2
Montimi i betonit në mure
të armuara betoni m3 1
Përpunimi:
- përgatitja PII h 1,73 / 45,00 / 77,85- montimi PIV h 1,08 / 55,00 / 59,40PII h 1,08 / 45,00 / 48,60- bartja PII h 0,15 / 45,00 / 6,75Materiali- betoni MB30 m3 1,00 2838,20 / 2838,20 /C=А+k·B (k=4)
C=2838,20+4·129,60=3608,60
2838,20 192,60
18. 400-
408/3.2
Montimi i betonit në pllaka
të armuara betoni m3 1
Përpunimi:
- përgatitja PII h 1,53 / 45,00 / 68,85- montimi PIV h 1,40 / 55,00 / 77,00PII h 1,40 / 45,00 / 63,00- bartja PII h 1,21 / 45,00 / 54,45
Materiali
- betoni MB 30 m3 1,00 2838,20 / 2838,20 /
C=А+k·B (k=4)
C=2838,20+4·263,30=3891,40
2838,20 263,30
19. 400-
401/3.2
Montimi i betonit në trarë
të armuara betoni m3 1
Përpunimi:
- përgatitja PII h 1,73 / 45,00 / 77,85- montimi PIV h 2,70 / 65,00 / 156,00 PIII h 1,00 / 50,00 / 120,0
Materiali
- betoni MB30 m3 1,00 2838,20 / 2838,20 /C=А+k·B(k=4)
C=2838,20+4·353,85=4253,60
2838,20 353,85
178
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
20. 400-
401/3.2
Montimi i betonit në shtylla
të armuara betonim3 1
Përpunimi:
- përgatitja PII h 1,73 / 45,00 / 77,85- montimi PVI h 2,40 / 65,00 / 156,00 PIII h 2,40 / 50,00 / 120,00
Materiali
- betoni MB 30 m3 1,00 2838,20 / 2838,20 /
C=А+k·B (k=4)
C=2838,20+4·353,85=4253,60
2838,20 353,85
21. 400-
416/3.2
Prerja dhe lakimi makinerik,
vendosja dhe lidhja me dorë
e armaturës Ø 14 e më tepër,
transporti me vinçin „Skip”
kg 1
Përpunimi:
- prerja AV h 0,0007 60,00 0,042 AIII h 0,0020 50,00 0.100- lakimi AIV h 0,0007 55,00 0,038 AIII h 0,002 50,00 0,100- vendosja dhe lidhja AIV h 0,011 55,00 0,605 AIII h 0,011 50,00 0,55- bartja PII h 0,006 45,00 0,27
Materiali
- armatura φ 14 e më tepër kd 1,00 60,00 60,00 /C=А+k·B (k=4)
C=60+4·2,525=70,10
60,00 2,525
22. 361-
102/3.1
V. PUNËT ME ÇATINË
Mbulimi me piper-tullavem2 1
Përpunimi:
- mbulimi PV h 0,25 / 60,00 / 15,00 PII h 0,35 / 45,00 / 15,75
Materiali
- piper-tullave 38/18 palë 40,0 31,00 / 1240,0 /C=А+k·B (k=4)
C=1240+4·291,60=1383,91
1240,0 291,60
179
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
23. 361-
102/5.1
Mbulimi i strehës m' 1
Përpunimi:
- përgatitja PV h 0,15 / 60,00 / 9,00 PII h 0,20 / 45,00 / 9,00
Materiali
- streha п 2,50 60,00 / 150,00 /- llaç çimentoje 1:3 m3 0,002 283,30 / 0,57 /C=А+k·B (k=4)
C=150,57+4·18,00=234,8
150,57 18,00
24. 501-
104/4.2
IV. PUNËT
NDËRTIMORE-ZEJTARE
Vendosja e pllakave të
qeramikës fuga në fugë
në dysheme me ngjitës
m2 1
Përpunimi:
- veshja PVI h 1,75 / 65,00 / 113,75 PII h 1,25 / 45,00 / 56,25
Materiali
- pllaka qeramike 10/10 kl. I m2 1 600,00 / 600 /- ngjitës kg 4,0 150,00 / 600 /
C=А+k·B (k=4)
C=1200,00+4·170,00=1880,00
1200,0 170,00
25. 691-
205/ 1.1
Vendosja e parketit mbi
bazament betoni me ngjitje
me dimensione 48/48 cm
m2 1
Përpunimi:
- Vendosja dhe bartja PVI h 0,40 / 65,50 / 26,00 PII h 0,20 / 45,00 / 9,00
Materiali
- parketit m2 1,05 1200,00 / 1260,0 /- ngjitës kd 0,80 150,0 / 120,00 /C=А+k·B (k=4)
C=1380+4·35=1520,00
1380,00 35,00
180
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
26. 701-
301/3
Përpunimi murit shkallor me
mbajtës druri dhe me hekur
pllakor dhe të rrumbullakët m' 1
Përpunimi:
- përgatitja e materialit PV h 0,70 60,00 42,00- prerja e materialit PV h 0,50 60,00 30,00- lidhja e murit PVII h 1,50 70,00 105,00- minizimi PIII h 0,50 50,00 25,00- montimi i objektit PV h 3,00 60,00 180,00
Materiali
- hekuri pllakor 30/5mm kg 1,20 120,00 / 144,00 /- minium kg 0,40 150,00 / 60,00 /- hekuri pllakor 40/5 mm kg 1,60 60,00 / 96,00 /- hekuri i rrumbullakët Ø 16 mm kg 14,8 18,00 / 266,00 /C=А+k·B (k=4)
C=566,00+4·382=2094,00
566,00 382,00
181
Normimi në ndërtimtari
Nr.
re
n.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sa
sia
Çmimi (në denarë)
Veçmas Gjithsej
А B А B
27.
301-
104A/3.1
Përpunimi i fasadës nga
guri artifi cial
А) analiza ndihmëse m2 1
Përgatitja e llaçit të çimentos 1:3 m3 1
Përpunimi:
- përgatitja e llaçit PII h 2,88 / 45,00 / 129,60- bartja e çimentos PII h 0,50 / 45,00 / 22,50
Materiali:
- çimento PC-250 kg 470 6,00 / 2820,0 /- rërë m3 1,01 1100,00 / 1010,0 /- ujë m3 0,35 30,00 / 10,5 /
C=А+k·B (k=4)
C=3840,5+4·152,50=4621,90
3840,5 152,50
301-
104A/3.2
Përgatitja e llaçit të çimentos 1:3
me sitjen e zhavorritm3
Përpunimi
- përgatitja e llaçit PII h 3,09 / 45,00 / 139,05- bartja e çimentos PII h 0,50 / 45,00 / 22,50- sitja e zhavorrit PII h 1,14 / 45,00 / 51,30Materiali:
- çimento PC-250 kg 470 6,00 / 2820,0 /- rërë m3 1,01 1100,00 / 1111,0 /- ujë m3 0,35 30,00 / 10,50 /
C=А+k·B (k=4)
C=3941,5+4·212,85=4792,9 3941,5 212,85
B) analiza kryesore
421-
105/1.1
Përpunimi i fasadës nga
guri artifi cial
Përpunimi:
- përgatitja e llaçit PII h 0,24 / 45,00 / 10,80- pastrimi i lidhëseve dhe stërpikja me llaç të rrallë çimentoje PVI
h 0,22 / 65,00 / 14,30
PII h 0,20 / 45,00 / 9,00- grundimi me çelje kanali dhebartja e materialit PVI h 0,86 / 65,00 / 55,90
PII h 0,86 / 45,00 / 38,70- qepja e llamarinës PVI h 0,07 / 65,00 / 4,55Materiali m3
- llaç çimentoje 1:3 0,002 4621,90 / 9,24 /- llaçi i çimentos me zhavorr të situr 1:3 m3 0,02 4792,90 / 95,86 /C=А+kB (k=4)
C=105,1+4133,25=638,10
105,1 133,25
182
Normimi në ndërtimtari
LLOGARITJA
PËR OBJEKTIN INDIVIDUAL BANESOR P+0
183
Normimi në ndërtimtari
Të përkujtohemi!
Llogaritja paraqet prodhimin e sasive të paramasës të fituara nga dokumenta-
cioni projektues dhe çmimet e shitjes sipas njësisë së prodhimit të fituara nga
analiza e çmimeve.
Tabela 2.3. Llogaritja
Nr.
ren
.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sasia e
përgjith-
shme
Çmimi i
njësisëGjithsej
1. 200-202/3
I. PUNËT ME TOKËN
Planifi kimi i terrenit të rraf-shët prej 3 cm, me gërmim mesatar prej 0,05 m3/m2 dhe bartje të materialit në largësi prej 50 m. Toka është e kategorisë III.
m2 930,00 54,00 50220,00
2. 200-605/2.1
Gërmimi i tokës në vëllim të gjerë të kategorisë III me ekskavator me lugë të thellë me kapacitet prej 0,5 m3
m3 147,94 19,74 2920,33
3. 200-103/3.1
Gërmimi me dorë e tokës për gropa themeli me gjerësi prej 0,6-1,0 m në tokë të kategorisë III me lagështi natyrore, të thellë 0-2 m.
m3 17,80 631,80 11246,04
4. 200-201/1.2
Derdhja me dorë dhe ngjeshja e tokës rreth ob-jektit në shtresa prej 20 cm me ngjeshës të rëndë 10 kg.
m3 95,24 180,00 17143,20
5. 301-211/1.1
II. PUNËT MURATORE
Murimi i mureve në katin përdhes me d=30 cm me blloqe me llaç të vazhduar 1:2:6
m3 25,66 5945,86 152570,76
6. 301-206/1.1
Murimi i mureve ndarëse me llaç të vazhduar 1:2:6 m2 54,36 1575,91 85634,95
184
Normimi në ndërtimtari
Nr.
ren
.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sasia e
përgjith-
shme
Çmimi i
njësisëGjithsej
7. 30 1405/2.1
Suvatimi me llaç e mureve të tullës në dy shtresa me llaç të vazhduar 1:2:6
m2 293,60 269,08 79001,88
8. 301-401/3.1
Suvatimi me llaç e tavanit me llaç të vazhduar 1:2:6 m2 91,29 353,84 32302,05
9. 301-500/4
Vendosja e hidroizolimit vertikal m2 58,50 577,21 33766,78
10. 301-500/6
Vendosja e hidroizolimit horizontal m2 57,74 563,50 33099,99
11. 601-201/2.1
III. PUNËT ME DRURË
Përpunimi i veshjes së dërrasës për mure të ar-muara betonuese të dërrasës
m2 146,46 534,45 78275,55
12. 601-204/1.1
Përpunimi i veshjes së dërrasës për mure të armuara betonuese të pllakës
m2 115,52 506,71 58535,14
13. 601-218/1.1
Përpunimi i veshjes së dërrasës për mure të armuara betonuese nga dërrasa
m2 29,16 625,16 18229,66
14. 601-217/1.1
Përpunimi i veshjes së dërrasës për mure të armuara betonuese të trarëve
m2 48,90 697,57 34111,17
15. 601-410/4.3
Përpunimi i parmakut të drurit të kulmit m2 101,10 625,00 63187,50
16. 400-309/2.2
IV. PUNËT ME BETON
Montimi i betonit në themelet e armuara betonuese
m3 17,80 4004,60 71281,88
17. 400-416/3.2
Montimi i betonit në mure e armuara betonuese m3 22,84 3608,60 82420,42
185
Normimi në ndërtimtari
Nr.
ren
.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sasia e
përgjith-
shme
Çmimi i
njësisëGjithsej
18. 400-408/3.2
Montimi i betonit në pllakat e armuara bet-onuese
m3 13,85 3891,40 53895,89
19. 400-401/3.2
Montimi i betonit në trarët e armuar betonik m3 4,36 4253,60 18545,70
20. 400-401/3.2
Montimi i betonit në shtyllat e armuar betonik m3 2,43 4253,00 10334,79
21. 400-416/3.2
Prerja makinerike, vendosja me dorë dhe lidhja e armaturës së përbërë Ø14 e më tepër, transporti me “Skip” ngritës
kg 2397,60 70,10 168071,76
22. 361-102/3.1
Mbulimi me piper-tullavem2 150,16 1383,91 20980,07
23. 361-102/5.1
Mbulimi i strehësm' 12,90 234,80 3028,92
24. 501-104/4.2
II. PUNËT
NDËRTIMORE-
ZEJTARE
Montimi i pllakave qeramike fuga në fugë në dysheme me ngjitës
m2 26,50 1880 49820,00
25. 691-205/1.1
Montimi i parketit mbi bazamentin e betonit me ngjitje me dimensione 48/48 cm
m2 45,63 1520,00 69357,60
26. 701-301/3
Përpunimi i murit të shkallës me mbajtës druri me hekur pllakor dhe të rrumbullakët
m' 11,66 2094,00 24416,04
186
Normimi në ndërtimtari
Nr.
ren
.
NN Përshkrimi i punës
Ma
sa e
nj.
Sasia e
përgjith-
shme
Çmimi i
njësisëGjithsej
27. 421-105/1.1
Përpunimi i fasadës nga guri artifi cial m2 225,50 638,10 143891,55
Gjithsej 1466289,50
Detyra për ushtrim:
1. Të përpunohet analiza e çmimit dhe llogaritja për ndërtesën ndërtimore individua-le P+1 (fig. 2.2. а dhe b, mësimi zgjedhor).
BAZA E THEMELEVE
187
Normimi në ndërtimtari
DHOMA DITORE
BANJA
KORRIDORI
BAZA E KATİT PËRDHES
DHOMA E GJUMIT
DHOMA E FËMIJËVE
KORRIDORI
BAZA E KATİT
fig. 2.2. а) Bazat e themeleve, katit përdhes dhe katit të parë të ndërtesës ndërtimore individuale P+1
188
Normimi në ndërtimtari
PRERJA 1:1
fig. 2.2. b) Prerja tërthore e ndërtesës ndërtimore individuale P+1
Tema 3 - Metodat dhe teknikat e
planifikimit, monitorimit dhe
kontrollit të objekteve investuese
Në këtë njësi tematike nxënësit:
• do të njihen me ciklogramet dhe zbatimin e tyre;
• do t’i thellojnë dhe zgjerojnë njohuritë rreth meto-
dave dhe teknikave të planifikimit për objektet të
ndërtimit të lartë nëpërmjet zgjedhjes së shembuj-
ve konkretë;
• do të aftësohen të zgjidhin shembuj në bazë të listës
së dhënë të aktiviteteve me ndihmën e metodës
“Presidens i diagramit rrethor”;
• do të aftësohen të aplikojnë programet e gatshme
kompjuterike për planifikimi rrjetor (Primavera,
MS project).
190
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
3. METODAT DHE TEKNIKAT E PLANIFIKIMIT, MONITORIMIT DHE
KONTROLLIT TË NDËRTIMIT TË OBJEKTEVE INVESTUESE ............................. 191
3.1. Ciklogrami ............................................................................................. 191
3.2. Planifikimi rrjetor (teknika e planifikimit rrjetor TPRR.) ................... 192
3.3. Planifikimi rrjetor duke përdorur MS Project ..................................... 194
191
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
3. METODAT DHE TEKNIKAT E PLANIFIKIMIT, MONITORIMIT DHE
KONTROLLIT TË NDËRTIMIT TË OBJEKTEVE INVESTUESE
3.1. Ciklogrami
Ciklogramet janë lloj i veçantë planeve ortogonale, të përshtatshme dhe të
adaptuara për punët të cilat kryhen vazhdimisht dhe ciklikisht (tek objektet te të cilat në mënyrë të veçantë është shprehur lartësia ose gjatësia dhe të cilat mund të ndahen në pjesë të barabarta – në etapa fig. 3.1).
Kusht që të mund të zbatohet procesi i planifikimit, është që procesi punues të
zhvillohet me përsëritje, që objekti të mund të ndahet në shumë pjesë të bara-
barta dhe të jetë veçanërisht e shprehur lartësia ose gjatësia e objektit dhe në
këtë mënyrë numri i etapave të jetë më i madh se numri operacioneve.
gërm
imi
Etapat punuese
Kohëzgjatja
adm
irim
i
mbë
shtje
llja
beto
nim
i
fig. 3.1
Për shembull, për përpunimin e murit mbështetës janë këto aktivitete të mëposhtme:• gërmimi me mbështetje;• ndërtimi dhe instalimi i armaturës;• veshja me dërrasa;• betonimi.
192
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
3.2. Planifikimi rrjetor (Teknika e planifikimit rrjetor - TPRr)
Në këtë metodë ka përparësi të mëdha në raport me metodat e deritashme të plani-fikimit;
• pasqyra e qartë grafike e zhvillimit të punëve;
• lejon përcaktimin e rendit optimal të realizimit të punëve dhe renditje të re-
surseve;
• gjetja e kohës optimale për ndërtim;
• përcaktohen punët kritike të cilat nuk përmbajnë rezervë kohore dhe të ci-
lat e përcaktojnë periudhën e ndërtimit;
• përpunimi i thjeshtë elektronik i të dhënave;
Shembulli 1: Lista e aktiviteteve për përpunimin e planeve rrjetore për objektin
individual të banimit P+0 (Shtojca 1, në Temën 2 - mësimi zgjedhor), Tabela 3.1.
Tabela 3.1.
Shifra AktivitetetRaportet në rrjet Kohëzgjatja
në ditëPërpara Pas
1 Hapja e vendndërtimit / 2,3,4 4
2 Furnizimi i materialit 1 5 4
3 Punët me tokën 1 5 7
4 Furnizimi i pajisjes 1 5 3
5 Përpunimi i themeleve 2,3,4 6 6
6 Montazhi i vinçit 5 7 1
7 Punët e ashpra në bodrum 6 8,9 6
8 Punët instaluese në bodrum 7 12 6
9 Betonimi i katit përdhes 7 10,14 7
10 Muret fasade në katin përdhes 9 11 6
11 Muret thurëse në katin përdhes 10 12 10
12 Punët instaluese në katin përdhes 8,11 13 6
13 Punët zejtare në katin përdhes 12 16 9
14 Përpunimi i konstruksionit të çatisë 9 15 10
15 Demontimi i vinçit 14 17 1
16 Punët e ndryshme 13 17 9
17 Pastrimi i objektit 15,16 18,19 7
18 Rregullimi i mjedisit të objektit 17 19 4
19 Pranimi teknik 17.18 / 1
193
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
Plani rrjetor nr. 1 për objektin individual të banimit P+0 (Shtojca nr. 1 në Temën nr. 2 -. mësimi zgjedhor) fig. 3.2.
fig. 3.2
194
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
3.3. Planifikimi rrjetor me zbatimin e MS projektit
Përpunimi i planeve rrjetore me përdorimin e kompjuterëve ka rëndësi të madhe, sepse ofron përparësi dhe mundësi të mëdha. Në praktikë ndodh për arsye të ndryshme që gjatë ndërtimit të objektit të bëhen korrigjimet e planeve, veçanërisht në qoftë se bëhen me dorë. Me ndihmën e kompjuterëve këto përpunohet për një kohë të shkurtë.
Janë zhvilluar shumë softuerë kompjuterik, të cilët mundësojnë zbatimin e suksesshëm të investimeve. Më të njohur janë: Primavera, Project Planner dhe Mic-rosoft Projec. Me shfrytëzimin e kompjuterit, planet e përpunuara të rrjetit mund të përdoret shumë lehtë, shpejt dhe thjeshtë që të përpunohen plane dinamike.
Shembulli 2: Për projektin për rindërtim të ndërtesës së banimit nevojitet:
- të bëhet analizë dhe të bëhet listë e aktiviteteve për rindërtimin e ndërtesës së banimit;- të bëhet plan rrjetor për zbatimi e punëve ndërtimore në programin kompjuterik MS project;- të bëhen plani dinamik i forcës së angazhuar punuese (të paraqitur në Temën 4 në mësimin zgjedhor).
Lista e aktiviteteve për planin e përpunuar rrjetor kompjuterik dhe planet dinamike me zbatimin e MS project (tabela 3.2).
Tabela 3.2.
Shifra AktivitetetRaportet në rrjet Kohëzgjatja
në ditëPërpara Pas
1 Punët përgatitore / 2 2
2 Rrënimi i shtresave nga çatia 1 3 4
3 Punët me beton 2 4,6,7 30
4 Murimi i mureve 3 5 10
5 Konstruksioni i çeliktë i çatisë 4 6 9
6 Konstruksioni i drunjtë i çatisë 5,3 8 6
7 Vendosja horizontale 3 10 7
8 Zgjerimi i çatisë 6 9,12 5
9 Punët me çatinë 8 11,13,14,15 6
10 Pllakat terracore të dyshemesë 7 25 5
11 Pllaka qeramike 9 22 10
12 Montimi i zdrukthëtarisë 8 18,21 8
13 Tavanet e lëshuara 9 16,17 7
14 Murimi murit klasik 9 18 4
195
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
Shifra AktivitetetRaportet në rrjet Kohëzgjat-
ja në ditëPërpara Pas
15 Vendosja ulluqeve 9 18 6
16 Ujësjellësi dhe kanalizimi, faza 1 13 18 3
17 Elektroinstalimi, faza 1 13 18 3
18 Suvatimi me llaç 17,12,14,15,16 19,20 11
19 Instalimi makinerik, faza 1 18 21 3
20 Përpunimi i fasadës 18 25 6
21 Punët përfundimtare 12,19 23, 24 20
22 Ujësjellësi dhe kanalizimi, faza 2 11 25 3
23 Elektroinstalimi, faza 2 21 25 3
24 Instalimi makinerik, faza 2 21 25 3
25 Punët e ndryshme 10,20,22,23,24 26 4
26 Pranimi teknik 25 / 1
196
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
Plani rrjetor me programin kompjuterik për planifikim rrjetor - MS Project (fig. 3.3.)
fig. 3.3. Plani rrjetor për shtëpinë individuale familjare
197
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
Detyra për ushtrim:
1. Të përpunohet lista e aktiviteteve dhe plani rrjetor për përpunimin e gropës sep-tike pa pllakë mbuluese (kohëzgjatjet e aktiviteteve të miratohen) (fig. 3.4.).
Prerja
Baza
fig. 3.4. Baza dhe prerja e gropës septike
198
Metodat dhe teknikat e planifi kimit, monitorimit dhe kontrollit
të objekteve investuese
2. Të përgatitet listë e aktiviteteve dhe plani rrjetor për përpunimin e shtyllës mbi dri-tare (kohëzgjatjet e aktiviteteve të miratohen) (fig. 3.5.).
fig. 3.5 Shtylla mbi dritare
Tema 4 - Planet dinamike
Në këtë njësi tematike nxënësit do të mund të aftësohen që:
• të planifikojnë plane dinamike: për përparimin e
punëve, dorës punuese, mjetet financiare dhe me-
kanizimin;
• të njihen me programet kompjuterike për përpunimin
e programeve dinamike (Primavera, MS Priject).
Punëtorët
Kohëzgjatja
200
Planet dinamike
4. PLANET DINAMIKE ............................................................................................ 201
4.1. Plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami ....................... 201
4.2. Plani dinamik i dorës punuese ............................................................. 203
4.3. Plani dinamik i mjeteve financiare ...................................................... 205
4.4. Plani dinamik i mekanizimit ................................................................. 205
4.5. Programet kompjuterike për zhvillimin e planeve dinamike ........... 207
201
Planet dinamike
4. PLANET DINAMIKE
Pas kryerjes së analizës së kohës, datës së përcaktuar të ndërtimit të objektit, numrit të ditëve punuese në javë, dorës së nevojshme punuese, si dhe burimeve të ne-vojshme financiare d.m.th. shpenzimeve për aktivitete, mund të planifikohen:
• plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami;
• plani dinamik i dorës punuese;
• plani dinamik i mjeteve financiare;
• plani dinamik i mekanizimit.
4.1. Plani dinamik për përparimin e punëve - gantogrami
Të përkujtohemi!
Që të tregohet më qartë dinamika e realizimit të punëve, bëhet planifikimi i
planeve dinamike për përparimin e punëve.
Planet dinamike planifikohen në atë mënyrë që në horizontalë aplikohet kalen-dari i terminit, kurse në vertikalë aplikohet lista e aktiviteteve me kohëzgjatjen e tyre. Për çdo aktivitet me vijë të plotë lidhet fillimi më i hershëm dhe fundi i aktivitetit, kur-se me vijën e thyer apo me ndonjë ngjyrë tjetër tregohet rezerva e tyre e përgjithshme RVi, d.m.th. me vijën e thyer apo me ndonjë ngjyrë tjetër lidhen pikat dhe përfundimi më i vonshëm i aktivitetit. Nëse aktiviteti është kritik, atëherë rezervat e tij kohore janë të barabarta me zero.
202
Planet dinamike
Shembulli 2. Plani dinamik i punëve për objektin ndërtimor individual P+0 (shtesa nr. 2 – mësimi zgjedhor), tabela 4.1.
Tabela 4.1. ``
82
80
78
76
74
72
70
68
66
64
62
60
58
56
54
52
50
48
46
44
42
40
38
36
34
32
30
28
26
24
22
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
4 4 7 3 6 1 6 6 7 6 10
6 9 10
1 9 7 4 1
4 2 4 3 6 5 6 4 7 8 6 4 6 8 4 6 4 4 3
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Dit
ët
Sh
ifra
Pu
në
-
torë
t
Ko
hë
z-
gja
tja
203
Planet dinamike
4.2. Plani dinamik i dorës punuese
Të përkujtohemi!
Me plan dinamik të dorës punuese tregohet dinamika e angazhimit të punëtorëve
për kryerjen e çdo aktiviteti.
Planifikohet në atë mënyrë që në apcisë zbatohen kohëzgjatjet e aktiviteteve, kur-se në ordinatë numri i punëtorëve. Për çdo aktivitet fitohet drejtkëndëshi me gjatësi të barabarta me numrin e njësive terminale të nevojshme për realizimin e aktivitetit dhe me lartësi sa është numri i punëtorëve të angazhuar për realizimin e tij.
Gjatë planifikimit të planeve dinamike të dorës punuese si bazë aplikohen
punëtorët e nevojshëm për aktivitete kritike të një rrugë të zgjedhur kritike,
kurse pastaj zbatohen edhe nevojat e punëtorëve për aktivitete të tjera (jokriti-
ke dhe pjesa e mbetur e aktiviteteve kritike).
Me planifikim të planit dinamik të dorës punuese fitohen nevojat e dorës punue-se d.m.th. numri i punëtorëve. Zvogëlimi i tyre si dhe barazimi i nevojave të dorës pu-nuese është i mundur në qoftë se bëhet optimalizimi i nevojave të dorës punuese.
204
Planet dinamike
Plani dinamik i dorës punuese për ndërtesën individuale të banimit P+0, (Shtojca nr. 1, tema nr. Tema nr. 2 - mësimi zgjedhor), fig. 4.1.
Punë
torë
t
Kohë
zgja
tja
fig. 4.1
205
Planet dinamike
4.3. Plani dinamik i mjeteve financiare
Të përkujtohemi!
Që të mund të planifikohen planet dinamike të mjeteve financiare, së pari është e nevojshme të përcaktohen shpenzimet për të gjitha aktivitetet.
Për shkak të përcaktimit të tyre së pari duhet të llogariten sasitë e të gjitha llojeve të
punëve, si dhe të bëhen analizat e çmimeve për të gjitha llojet e punëve të cilat do të paraqiten gjatë kryerjes të objektit.
4.4. Plani dinamik i mekanizimit
Të përkujtohemi!
Me këtë plan paraqitet angazhimi i mekanizimit gjatë ndërtimit të objektit. Pla-
net dinamike të mekanizimit paraqiten si plane paralele ose si plane numerike.
Gjatë përgatitjes së planeve paralele në apcisë aplikohet koha, kurse në ordinatë shënohen llojet e ndryshme të makinave të cilat do të angazhohen në kryerjen e objektit.
Nëse planifikohen si plane numerike, përpunohen në formën e tabelës. Në tabelë përfshihen të gjitha makineritë e nevojshme sipas llojit, numrit, kohëzgjatjes, si dhe llo-jit dhe numrit të makinave të nevojshme rezervë.
Varësisht nga kushtet, rëndësia dhe madhësia operative e punës duhet të paras-hikohet edhe numri i nevojshëm i rezervave që duhet të përfshihen në plan. Këto re-zerva duhet të arrijë 10-25%.
Gjatë planifikimit të makinave duhet të merret parasysh koha e nevojshme për instalimin, shpërndarjen, montimin dhe lëshimin në përdorim të mekanizimit. Për fab-rika për beton dhe separacionet duhet të mbahet llogari për kohën e nevojshme të punës provuese. Gjithashtu duhet të mbahet llogari për kohën e nevojshme për de-montim të makinës.
206
Planet dinamike
Shembulli 2. Plani dinamik i mekanizimit për objektin ndërtimor individual P+0 (shtoj-ca nr. 1 në temën nr. 2 - mësimi zgjedhor), tabela 4.2.
Tabela 4.2.84
82
80
78
76
74
72
70
68
66
64
62
60
58
56
54
52
50
48
46
44
42
40
38
36
34
32
30
28
26
24
22
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
4 4 7 3 6 1 6 6 7 6 10
6 9 10
1 9 7 4 1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Dit
ët
Sh
ifra
Ma
kin
at
M1
(Ek
ska
va
tori
)
M2
(Ng
ritë
si)
M2
(Ng
ritë
si)
M2
(Ng
ritë
si)
Zgja tja
207
Planet dinamike
4.5. Programet kompjuterike për përpunimin e planeve dinamike
Me planet rrjetore të përpunuara në kompjuter mundësohet përgatitja e lehtë dhe e shpejtë të planeve dinamike dhe azhurnimi i tyre.
Shembull për planin e përpunuar dinamik për përparimin e punëve pa treguar lidhjet me zbatimin e programin MS Project është paraqitur në tabelën 4.3.
Tabela 4.3. Plani për përparimin e punëve
Dho
ma
e gj
umit
AKT
IVIT
ETE
Dho
ma
e fë
mijë
ve
Punë
për
gatit
ore
2
2Pr
ishj
a e
shtr
esav
e ng
a ku
lmi
4
3Pu
në b
eton
i30
4Pu
në të
mur
eve
10
5Ko
nstr
uksi
oni i
kul
mit
prej
çel
iku
9
6Ko
nstr
uksi
oni i
kul
mit
prej
dru
ri6
7Ve
ndos
ja e
hid
ro iz
olim
it7
8M
bulim
i i k
ulm
it5
9Pu
në të
mbu
lesë
s6
10Pl
laka
dys
hem
eje
të te
rasë
s5
11Pl
laka
qer
amik
e10
12Ve
ndos
ja e
zdr
ukth
ëtar
isë
8
13Pl
afon
i lë
shua
r7
14N
dërt
imi i
mur
it ka
lkan
4
15Ve
ndos
ja e
e u
lluku
t6
16U
ji dh
e ka
naliz
imi f
aza
e pa
rë (I
)3
17El
ektr
o in
stal
imi
faza
e p
arë
(I)3
18Su
vatim
i11
19In
stal
imi i
mak
inav
e fa
za e
par
ë (I)
3
20Pë
rpun
imi i
fasa
dës
6
21Pu
nët e
për
fund
uara
të m
jesh
tërv
e20
22U
ji dh
e ka
naliz
imi f
aza
e dy
të (I
I)3
23El
ektr
o in
stal
imi f
aza
e dy
të (I
I)3
24El
ektr
o in
stal
imi f
aza
e dy
të (I
I)3
25Pu
në të
ndr
yshm
e4
26Pr
anim
i tek
nik
1
GA
NTO
GRA
M M
E PA
RAQ
ITJE
N E
LID
HJE
VE
QER
SHO
RKO
RRIK
GU
SHT
208
Planet dinamike
Plani i përpunuar dinamik kompjuterik për përparimin e punëve me paraqitjen e lidhjeve me zbatimin e programit MS Projcet është dhënë në tabelën 4.4.
Tabela 4.4. Plani për përparimin e punëveD
hom
a e
gjum
itA
KTIV
ITET
ED
hom
a e
fëm
ijëve
Punë
për
gatit
ore
Pris
hja
e sh
tres
ave
nga
kulm
i
Punë
bet
oni
Punë
të m
urev
e
Kons
truk
sion
i i k
ulm
it pr
ej ç
elik
u
Kons
truk
sion
i i k
ulm
it pr
ej d
ruri
Vend
osja
e h
idro
izol
imit
Mbu
limi i
kul
mit
Punë
të m
bule
sës
Plla
ka d
yshe
mej
e të
tera
sës
Plla
ka q
eram
ike
Vend
osja
e z
druk
thët
aris
ë
Plaf
on i
lësh
uar
Ndë
rtim
i i m
urit
kalk
an
Vend
osja
e e
ullu
kut
Uji
dhe
kana
lizim
i faz
a e
parë
(I)
Elek
tro
inst
alim
i fa
za e
par
ë (I)
Suva
timi
Inst
alim
i i m
akin
ave
faza
e p
arë
(I)
Përp
unim
i i fa
sadë
s
Punë
t e p
ërfu
ndua
ra të
mje
shtë
rve
Uji
dhe
kana
lizim
i faz
a e
dytë
(II)
Elek
tro
inst
alim
i faz
a e
dytë
(II)
Elek
tro
inst
alim
i faz
a e
dytë
(II)
Punë
të n
drys
hme
Pran
imi t
ekni
k
GA
NTO
GRA
M M
E PA
RAQ
ITJE
N E
LID
HJE
VE
QER
SHO
RKO
RRIK
GU
SHT
SHTA
TOR
209
Planet dinamike
Detyra për ushtrim:
1. Për të zbatuar planet dinamike për përparimin e punëve dhe planin dinamik për dorë punuese për gropën septike është dhënë në fig. 3.4 në Temën nr. 3 - mësimi zgjedhor.
210
Planet dinamike
Literatura e shfrytëzuar:
1. Prof. Dr. Valentina Zhileska - Pançovska “Menaxhimi i projektit gjatë ndërtimit të objekteve investuese - aspektet teorike”, Fakulteti i ndërtimtarisë, Shkup, 2006.
2. Prof. Dr. Valentina Zhileska - Pançovska “Organizimi dhe mekanizimi” skript, Fakul-teti i ndërtimtarisë, Shkup, 2005.
3. Zh. Prashçeviq, G. Qiroviq, M. Bashçareviq, B. Veliçkovq - “Organizimi i ndërtimit” për vitin IV të shkollës teknike ndërtimore, enti për tekste shkollore, Beograd, 2006.
4. B. Trbojeviq - “Organizimi i punëve ndërtimore”, Beograd, 1991.
5. V. Cvetkovska - “Organizimi i ndërtimit”, Prosvetno dello, Shkup, 1988.
6. Katalin Delevi, Zuzana Engi – “Probleme të zgjidhura nga organizimi i ndërtimit dhe punët ndërtimore “, Nauçna knjiga, Beograd, 1989.
7. Dr. Sllobodan Mirkoviq – “Përmbledhje detyrash nga organizimi i punëve ndër-timore me makinat e ndërtimtarisë”, Nauçna knjiga, Beograd, 1990.
8. Normat e ndërtimtarisë – Libri i ndërtimtarisë, Glosarium - Beograd 2006.
9. Ligji i ndërtimtarisë - nr. 07-843/1, 10 shkurt 2011, Shkup.
Shënim: Temat 7 dhe 8 janë përpunuar në bazë të literaturës nga pikat 1 dhe 2.