Pipingيﺪﻌﺑ ﻪﺳ ﻲﺣاﺮﻃ و شزﻮﻣآ Rebis Auto plantراﺰﻓا

عليمرداني--------------------------------------------------------------------------------- AUTO PLANT آشنايي با نرم افزار

Piping سه بعديآموزش و طراحي

Rebis Auto plantبا نرم افزار

:مولف

حسين عليمرداني

1385 تابستان


:تقديم به

- ثاراالله41روان پاك شهداي لشكر

- جانبازان جنگ تحميلي

)ايزوايكو( همكاران واحد فني و مهندسي واحد ساخت شناورمجتمع كشتي سازي -

-به دو پسرم امين و علي عليمرداني

Piping برگ سبزي است تحفه درويش تقديم به دوستاران -


: با تشكر از

مهندس حسين پور معصومي

فني و مهندسي دفترمهندس مومني مدير

روه پايپينگگمهندس تركاشوند رئيس

هاي خود مرا ياري تشويق و راهنماي با و تمامي پرسنل دفتر فني و مهندسي كه

كردند

فهرست مطالب

مقدمه

16------------ ---- -------------- ------------ --------------- ----:نرم افزارمعرفي 1 - 1

17---- ------------- ------------- ------------ -------------بخشهاي مختلف نرم افزار 1-2

17----- ----------- ------------------ ----- -----------------نيازحداقل سيستم مورد 1-3

18---------- ------- --- ------------ ------------ ----------- (Spec) بانك اطلاعاتي 1-4

Access----- ---------- ----------- --- ----------------- ---19 يا فايل Specs اهميت 5 1-

Rebis- ----------- --------- ---------- -------------- ------------- ---- 20منوي 6-1

Rebis(---------------- --------------- ---------------- -21اجزاي ( قابليتهاي نرم افزار7-1

بخش اول

فصل اول

PIPING ---- ------- ------------ ------------------ --------------- --28منوي 1-1-1

31-------- ------------------- --------- ----- ------------ ----------نكات مهم 1-1-2

فصل دوم

Piping ---------- -------- ----------------------- -----35 اولين گام جهت طراحي 1-2-1

1-2-2Line 37------------ ---- -------------- ------------ ---------------- يا خط لوله

Setup------- ----------- ------------- ------- ---------------- ----37 تنظيمات 3 -1-2

1-2- 4 Components Preferences----- ------------ ------ ------------------ ------40

1-2-5 Pipe--- ------------ ------ ------------ ------- ---------------- ----------41

43------------ ------- ---------- ------- -------------------------- انواع لوله ها6 -1-2

Pipe------ --------- ------------ ------------- ------ ------------47طريقه ترسيم 1-2-8

Edit Component- ------------- ------------- --------------- ----------49 دستور1-2-9

50---------- --------------- ----------- ------------ و طريقه ترسيم آنBend دستور1-2-10

Nozzle ------- --------------- ------------- ------------ --------------53 دستور1-2-11

Nipple------ -- ------------- --------------- ------- ------ ------------54 دستور1-2-12

AUTO PIPE-- ---------------------- ------------ ----- --------------54 دستور 1-2-13

فصل سوم

56------------------ ------------ ------------ ------------ ------روشهاي اتصال لوله1-3-1

Fitting 2-3-1-------- ------------ ------------ ------------ ------------ -----------58

Street Elbow------------- ------------ ------------ ------------ ---- ----59دستور3-3-1

Reducing Elbow 4-3-1---- ------------ ------------ ------------ ------------ -----60

Trimmed Elbow5-3-1--------- ------------ ------------ ------------ ---------- ---60

Branch Components 6-3-1------------------- ------------ ---------------------- -61

Tee7-3-11وStraight Tee 8-3-وReducing Tee 9-3-1------- ----- -------- --------------62

Straight Cross 10-3-1و Reducing Cross 11-3-1------- - ------------- -----------------64

Lateral 12-3-1--- ----------------------- ------------ ------------ ----------------64

True Y 13-3-1-- --------------------------------- ------------ ------------ -------63

O−let 15-3-1----------- ------------ --- ------------ ------------ ------------ ------65

Tap port 16-3-1 --------- ----------------- ------------ ------------ --------- -----66

Autoplant----- -------------- ------------ -------69ت انشعابي در نرم افزار انواع اتصالا 17-3-1

Elbolet 18-3-1---------------------- ------------ ------------ ------------ --------69

Elbolet--------- ------------ ------------ ------------- ---------70روش كار ترسيم 19-3-1

Latrolet 20-3-1--- ------------- ------------ --------------- ----------------- -----72

Thredolet 21-3-1---- ----------- ------------ ------------- ----------------- ------72

−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−− Sockolet 22-3-1 73

23-3-1 Weldolet------- ------------ ----------- ------------ ------------ --------73

24-3-1 Sweepolet------ ---------- ------------ ------------ --------------- -------74

Pipet 4524-3-1-------- ---------- ------------ ------------ -------------- ---------75

Straight Pipet 25-3-1 -------------------- ------------ ----- --------------- -----77

Elbow−flanged Pipet 27-3-1----------- ------------ ------------ --------- ---------78

Reducers & Sewages , 29-3-1 ,28-3-1:--------- ------------ ------------ -------------79

فصل چهارم

81- ------------------- ------------ ------------ ------------------اتصالات فلنجي 1-4-1

81----------- ------------ ------------ ------------ -------------تقسيم بندي فلنجها 1-4-2

1-4-3 Face Flange82−−-------------------------------------------−−−−−−−----−−−−−−−−−− سطح اتصال فلنجها

82---- ----------------- ------------ -------------------- --تفسيم بندي سطوح فلنجها 1-4-4

Flange------- ------ ------------ ------------ ------------ ----------85 سوراخهاي 1-4-5

86--------- ----------- ------------ ------------ -----------------يا پيچBolt: الف 1-4-6

1-4-5 Gasket86------ --------------- ------------ ------------ --------------- يا واشر

87------------ ------------ ------------ ------------ ------------ -------انواع واشر6-4-1

87--------- --------------- ------------ ------------ ----------- دستيابي به منوي فلنج7-4-1

Weld Neck Flange 8-4-1- ------------ ------------ ------------ ----------- ---------88

88-- -------------------- ------------ ------------ --------------استاندارد ها ي فلنج 1-4-9

89- ---------------------- ------------ ------------ -------------روش ترسيم فلنج1-4-10

Threaded Flange 11-4-1--------- ------------ ------------ ------------ ------------90

Blind Flange 12-4-1-- -------------- ------------ ------------ ---------- -----------91

Blind Flange------------------ ------------ ------------ --- ---------91 :استاندارد13-4-1

91------ --------------- ------------ ------ و استاندارد Socket Weld Flange 1-4-15 و14-4-1

Slip−on Flange 16-4-192---- ------------------- --- --------------------- استاندارد1-4-17و

Lap Joint Flange 18-4-1 93-------- ---------------- ------------ --------استاندارد 1-4-19 و

20-4-1 Orifice Flange- ------------ -------------------- --------------------- -----93

20-4-1 Weld neck Reducing --------------------------- ---------------- ----------93

پنجم فصل

95---- -------------- -------------------- اصطلاحات متداول در معرفي شير هاي عبارتند از1-5-1

96------- ------------ ------------ --------------استاندارد 3 -5-1تقسيم بندي شيرهاو 1-5-2

98---------- ------------ ------------ --------------- -----شيرهاي قطع جريان انواع 1-5-4

98---- ------- ------------ --------- ----------------------شيرهاي يك طرفه انواع 1-5-5

98--- --------------- ------------ ---------------------- --تقسيم بندي جامع شيرها 1-5-6

99-- --------------- ------------ ------------------- ------------ --جنس شير ها 1-5-7

99-------- ------------ ------------------------------- ------------ اجزاء شيرها 1-5-8

100-- ------------ ------------ --------------------اپراتورها يا عملكردهاي تنظيم دستي 1-5-9

101---------------- ------------ ------------ -------------- - دستيابي به منوي شيرها1-5-10

1-5-11 Ball Valve----------- --------- ------------ ------ --------------- --------101

Body---- --------------------- ------------ ------------ ------------102 بدنه يا1-5-12

Ball ---- ------------------------- ------------ -------------- ---103 مزاياي شير1-5-13

Ball--- ------------ ----- ------ ----------------- ------------- ----103 معايب شير5-14-

Ball------- ------------ --------------- ------------ ---------- ---103 كاربرد شير1-5-15

104----- ------------ ------------ -------------------------- -------- طريقه رسم1-5-16

1-5-17 Gate Valve107------ ------------ ----- ------------------------- شير دروازه اي

110--------------- ------------ ----------- ------------ - مزاياي شيرهاي در وازه اي 1-5-18

111----------------- ------------ ---------- ------------ معايب شيرهاي در وازه اي 1-5-19

Globe Valve-- ------------ - ----------------------- ---------- --111 شير گوه اي 1-5-20

111-------------- ------------ ---------------- ------------ - انواع شيرهاي گوه اي 1-5-21

113-------------- ------------ ---------------- ------------ - كاربرد هاي شيرتوپي 1-5-22

113----- ------------ --------- -------------------- ---------- مزاياي شير گوه اي 1-5-23

114----------- ----------------- ----------- معايب شير گوه اي و استاندارد 25-5-1 و 1-5-24

1-5-26 Butterfly Valve) 114--- ------------ ------------------------)شيرهاي پروانه اي

114-------- -------------- ------ --------------------- مشخصات شير شير پروانه اي1-5-27

115------ ------------- -------------------- ------------ ---- معايب شير پروانه اي1-5-28

116--------------- ----------------- استاندارد شير هاي پروانه اي30-5- 1 روش اتصال و1-5-29

1-5-31 )Plug Valve: Cock Valve119-----------------مشخصات آنها 32-5-1و ) شير سماوري

120-------------- -------------- -- طريقه رسم و مدل كردن شير سماوري34-5-1 كاربرد و 1-5-33

121------ ---------------- استاندارد36-5-1و Plug معايب شيرهاي 35-5-1وPlugمزاياي شير 1-5-35

1-5-37 Needle Valve) 123-124-- طريقه رسم و مدل كردن39-5-1و كاربرد شير سوزني 38-5-1و ) نيشير سوز

124----------- ---------------- 43-5-1و42-5- 1مشخصات شير هاي يك طرفه و انواع آنها 1-5-40

1-5-44 : Titing Cheek Valve )125-- موارد كار برد46-5-1 خصوصيات و 45-5-1و ) ديسك نوساني

1-5-49 Lift Check Valve)126-- ----------------- --- مشخصات50 - 5- 1و) يك طرفه بالا رونده

1 -5- 50 Y−Body Chec5 1-5- 1 و Angle Stop check ----------- ------------ -----127

127---- ---------------------- معايب شيرهاي يكطرفه5 3-5- 1 مزاياي شيرهاي يكطرفه و 5 5-2- 1

1 -5-4 5Control Valve ---- ------------ ------------ ------------ ------------ --128

1 -5-5 5 Diaphragm Valve 128---- ------------ --- تقسيم بندي شير هاي ديافراگمي5 6-5- 1 و

Four−Way Valve 59-5-15 8-5- 1 كار برد 5 7-5- 1 و Three−Way Valve ------------ -129

مششفصل

133- -------------- ------------ ------------ ------------------ ---- - دستيابي به 1-6-1

General Components2-6-1------- ------------ ------------ -------------- ------134

Straight 3-6-1---------- ------------ ------------ ------------ -----------------134

Return 4-6-1------------- ------------ ------------ ------------ ----- ----------135

Bend 5-6-1 ------------ ------- ------------ ------------ ---------------- -------136

Branch 6-6-1-------------------- ------------ ------------ --- ------------ ---136

Lateral 7-6-1---- ------------- ------------ ------------ ---------- -----------137

Wye 8-6-1------ ------------ --------- ------------ ------------ --------- -----137

Cross 9-6-1----- ------------ ------------ ------------ ------------ --------- --138

End 10-6-1 ---- -------------- ------------ --------- ------------ -------------138

Startup Strainer 11-6-1---- --- ------------ ------------ ---------- ------------139

Basket Strainer 12-6-1------ ------- ------------ ------------ --------- --------139

Angle Strainer 13-6-1--------- -------- ------------ ------------ ------ -------140

Wye Strainer14-6-1------- -------- ------------ ------------ -------- ---------141

Steam trap 15-6-1----- -------------- ------------ ------------ --------- -----141

Float(----------- ------------ ------------ ------- ----------142( تله بخارشناور16-6-1

142----------- ------- ------------ ------------ ------------تله بخار ترموستاتيك17-6-1

142------ -------------- ------------ -------------------- تله بخار سطل معكوس 18-6-1

143- ------------ ------------ ------------- ------------ --تله بخار ترمو ديناميكي 19-6-1

Union20-6-1) 144-------------- ------------ ------------ ------------ --) مهره ماسوره

Union Elbow21-6-1----- -------------------- ------------ ----------- ---------145

Union Tee 22-6-1 يا مهره ماسوره انشعابC- ----------- ------------ -------------- --145

Coupling 23-6-1-------------------- ------------ ------------ ------------ ---146

Half Coupling 24-6-1 ------------ -------------- ------------ --------------- -146

25-6-1 Pipe Cap--------------- ------------ ------------ --------------- ------147

Boss 26-6-1--------- -------- ------------ -------------- -------- ------------ -147

148-------- ------------ ------------ ------------ -----------------توضيح مهم27-6-1

Plug 28-6-1------ ------------ ----- ------------ ------------ --------- --------150

Expansion Joint 29-6-1------- --- ------------ ------------ -------------- ---150

Bushing 30-6-1------------------------- ------------ ------------ ---- -----152

Reducer Insert 31-6-1----------- --------- ------------ ------------ -- ------153

Ejector 32-6-1--------- ----------- ------------ ------------ ---- -----------154

154---- ------- ------------ ------------ ----------- -----صوصيات اجكتورهاخ33-6-1

155- ------------- ------------ ------------ ------------------انواع اجكتورها 34-6-1

Supports35-6-1---------- ------------ ------------ -------------------- ----156

هفتمفصل

Misc Attachment ------- ------- ------------ ----------- ----159كاربرد دستور1-7-1

Joint Components 2-7-1 161- ---------- ----------------روش كار با اين دستور 1-7-4 و

162--------- ------------ ------- ------------ ------------ ---فايده نقطه جوش 3-7-1

Connectivity Checker 5-7-1 162- ---- ------------------ با اين دستوروش كار ر1-7-6و

165- ---- ------------------------- ---------روش كار 1-7-9 و Dim nodesدستور8-7-1

3D Display Modes 10-7-1 166-- ---------- ------------------دستيابي به دستور1-7-11 و

3D Display Modes----------- ----- --- ------------ ------------166قسمتهاي 12-7-1

3D Display Utilities 13-7-1------ --------------------- ------------ -------- -167

Data Base Tools 14-7-1- ------------ ---------- ------------ ------------ ----167

Edit Component 15-7-1-------- -------- ------------ ------------ -------- --167

Update components 16-7-1 168--------- ------- ------------ ----روش كار 1-7-17و

18-7-1 Edit Field--- ---- ----------- ------------ ------------ --------- -----169

View Data Base19-7-1-------- -------------- ------------ ---- ----------- --169

Clean Data Base 20-7-1 170-- ------------ ---------- ----------- روش كار1-7-21 و

Annotation 22-7-1 ------------ ---------------- ------------ ------------ ---171

Annotation Preferences 23-7-1- --------------- ------------ ------------- ---171

Annotation--------- --------------- ------- ------------ -171قسمتهاي مختلف 24-7-1

Database Fields 25-7-1-------- ------- ------------ ------------ ----- --------172

Line Number 26-7-1- ------------ ---------------- ------------ ------------ -174

Notes 27-7-1---------- ------------------ ------------ ------------ ---- -----174

Elevation 28-7-1--------- -------------- ------------ ------------ ----- ------174

Coordinates 29-7-1----- ------------ -------- ------------ ------------ -------174

Broken Pipe 30-7-1174------- ---------- ------------ -----روش كار اين دستور1-7-31و

Mend Pipe32-7-1 175----- -------- ------------ ---------كار اين دستورروش 1-7-33 و

2D Symbols 34-7-1----------- --------------- ------------ ------------ --- ---175

Reports 35-7-1----------------- ------------ ------------ ----- ------------ --175

8فصل

Bill of Material 1-8-1177--------------- ------------ ------ اين دستورروش كار1-8-2 و

177------- -------------- --------- روش كار اين دستور و1-8-4 روشهاي گزارش گيري 3-8-1

Generate Reports 5-8-1 179----------- ------------- -----روش كار اين دستور 1-8-6 و

Drawing Production 7-8-1----------------- ------------ ------------ -- ------180

8-8-1 Drawing Setup 181--- ------------ -------------- روش كار كار اين دستور 1-8-9 و

Page Setup--------- ------------ ----------- ------------ ----- ----182دستور 10-8-1

183------ ----------- ------------ -------------------- توضيح مهم در روش كار با11-8-1

Work Area Setup 12-8-1 185-------- --------------- -----روش كار اين دستور1-8-13 و

Work Area Views 14-8-1----------- ------------ ------------ ------ ---------186

Update Work area 15-8-1-------------- ------------------ ----- ------------189

بخش دوم

فصل اول

191------------ ------ نقشه هي ايزومتريك2-1-2 و Import/ Export برنامه كاربردي1-1-2

Import/ Export--------- --------- --- ----192 يا Isogenماژول كردن Runطريقه 3-1-2

Imort/Export----- ------------------------------- - ------193 گزينه هاي 4-1-2

Preferences 5-1-2---------- ------------ ------------ -------- ------- ----194

Plant Exchange (Pxf) 6-1-2---------- ------------ ---------------- -- -----195

Import/ Export----------- --------------------- ------ ----195 با كارروش 7-1-2

Import 8-1-2------- ------------ ---------------- ---------- ------------ -196

197-------- --- ---------------------- ------------ ----------- مهمتذكرات 9-1-2

Export Pcf-- --- ----------- --- --------199-اول مرحله 2-1-11و گيريمراحل ايزو10-1-2

Isogen Interface---- ------------ -- --------- --------- ----200 -مرحله دوم12-1-2

Dxf to Cad Drawing ------- -------------- ------ --------205-مرحله سوم 13-1-2

دومفصل

Equipment---------- ----- ---- -----------------210كردن ماژول Runطريقه 1-2-2

Exchangers 3-2-2------------ ---------- -211 و Equipmentقسمتهاي مختلف 2-2-2

212--------------- ------------ ------------ ---------- انواع مبدلهاي حرارتي4-2-2

214--------------- ------------ ------------ ------------ ---------- نازلها5-2-2

Delete Component 6-2-2--------- ------------ -------------------- - -----217

Edit Component 7-2-2-------- ------------ ------------ ---- -------- -----219

Reboiler8-2-2 ------------ ------------ --------------------- ---------- -224

Heaters 9-2-2-------- ---------------------------- ---- ----------- -------227

Pumps 10-2-2--------- ------------------ ----- ------ ---------- ----------229

230--- ---------- ------------- ------- ------------ -------طبقه بندي پمپها 11-2-2

Equipment Primitives 12-2-2------ ------------- ------------ ------ -----230

Centrifugal Pump 13-2-2- ------------ ---------------- --------------- --231

231--------- --- ------------------- ---ساختمان پمپهاي سانتريفوژ يا گريز از مركز 14-2-2

232--------- ---------- -------------------- -- نحوه اتصال الكترو موتور و پمپ15-2-2

233--------- ------------ ------------ ------------ ---------- نازلهاي پمپ16-2-2

237-- ----------- -------------------------- ------------ ---- انواع پمپ ها17-2-2

Storage tanks 18-2-2--- ------------ ----- ------------ --------- ----------238

Structures 19-2-2-- ------------ ----------- ------------ ---------- -------240

Equipment Primitives 20-2-2-------- ------- ------- ----------- ----------242

Associative Primitives 21-2-2----- -------- ------------ ------- ----------243

Edit Component 22-2-2--- ------------ ------ ------------------ --------245

Copy Component 23-2-2----------- -------------------- -------- -------245

--------------------------------Delete Component 24-2-2245

Consistency Check 25-2-2------ ------------------------- -------------246

Component Iformation 26-2-2------ ------------ -------- --------------246

Change Configuration27-2-2----------- ------------ ---------- - --------246

فصل سوم

Cable tray ------------ ------------ -------------- ----------- -252ماژول 1-3-2

253----- ---------- --------------------- -- كردن ماژول Runطريقه دسترسي و 2-3-2

Available Module 3-3-2----------- ------------ ------ ------------ ---- ---253

Run 4-3-2255---------- - ------------ ---------- -----------كردن ماژولهاي مختلف

Cable Tray------------------------- ------------ -- ------256محصولات 5-3-2

257----------------- ---------------------- - هاي كاناليCable Trayانواع 6-3-2

Cable Tray--- -------------------------- ---------- ----259 روش ترسيم 7-3-2

Cable Tray Fittings 8-3-2--- ---------------------------- -------------261

فصل چهارم

Explorer ID - ------------ ---------------------------- ----269 محيط 4-2- 1

Explorer ID---------- --- -- ------------------- ---270 كردنRunطريقه 4-2- 2

View 3 -4-2 ------------ ------------ ------------ - -------------------270

Navigation Mode 4 -4-2و Navigator 5 -4-2--- ---------------------- -272

6 -4-2 Section Plan- ------------ ------------ --------- ---------------273

Clash7 -4-2يا گيري Collision777--- --------------------------------- - گيري


13

:سخني با خوانندگان

.ختلف مي باشيمامروزه با رشد و پيشر فت جوامع بشري روز به روز شاهد تحول تكنولوژيهاي م

علوم مهندسي جديد و روشهاي . ساخت و صنايع مختلف در سراسر دنيا در حال ترقي مي باشند

يكي از زمينه هاي كاري . سخت و وقت گير قديمي مي شونداجرا ، جايگزين روش هايجديد در

. ، پايپينگ مي باشدصنايع مختلفگسترده و در حال گسترش در

و در واقع . پايپينگ حكم رگ هاي بدن انسان را دارد. ه بدن انسان مقايسه كنيماگر يك كارخانه را ب

ارتباط بين ماشين الات مختلف در يك .وظيفه انتقال سيالات را از مكاني به مكان ديگر را به عهده دارد

كشتي آب و فاضلاب ،انواعبراي مثال در پالايشگاه ، نيروگاه ،. توسط پايپينگ ميسر مي باشدكارخانه

پايپينگ فقط . ابعاد و اندازه هاي مختلف مي باشيمرشاهد حجم گستر ده اي از پايپينگ د... ها و

لوله كشي آب و گاز در . محدود به صنعت نمي باشد بلكه در زندگي روزمره نيز با آن سر و كار داريم

پايپينگ توسط نرم افزار طراحي سيستم هاي .منازل نمو نه بارزي از پايپينگ در پيرامون ما مي باشد

لي هدف واحدي را دنبال مي و. كه هر يك دامنه كاربرد خاصي دارند.هاي مختلف انجام مي شود

بوده و نصب و استفاده از آنها نيازمند سيستم بسياري از اين نرم افزار ها گران قيمت و انحصاري . كنند

.هاي پيچيده و امكانات خاص مي باشد

نرم افزاري است بسيار قدرتمند با امكانات گسترده ودر عين حال ساده وبا Auto plant نرم افزار

قابليت زياد در پروژه هاي مختلف پايپينگ از قبيل نفت و گاز ، كشتي سازي ، آبرساني ، تاسيسات

، اين كتاب حاصل چهاررسال تجربه و كار طراحي پنج شناور در .ساختمان ،نيروگاه كار برد دارد

در اين كتاب سعي شده است علاوه بر . شتي سازي و صنايع فراساحل ايران مي باشدشركت مجتمع ك

آموزش نرم افزار ، خوانندگان با اجزاي اصلي در سيستم هاي پايپينگ از قبيل لوله ها ، شيرها ،


14

ن و با كاربرد اين قطعات و همچني. اتصالات ، انشعابات ، زانويي ها ، و ساير اجزا پايپينگ،آشنا شوند

. با استانداردهاي مربوط به اين قطعات آشنا شوند


15

مقدمه

AUTO PLANT معرفي نرم افزار

مباحث مورد نظر

: با مباحث زير آشنا خواهيد شد مقدمه پس از مطالعه

Access يا فايل Specs اهميت :معرفي نرم افزار و كاربردآن

rebisمنوي : نرم افزار و كاربردآنبخش هاي مختلف

يتهاي نرم افزارقابل :حداقل سيستم مورد نياز

(Spec)بانك اطلاعاتي

:وازه هاي كليدي

Configuration Elevation

Specification Equipment

Component Render

Imperial Structure

Coordination Isometric


16

:معرفي نرم افزار1 ‐1

و قابليـت طراحـي . مـي باشـد Pipe Modeling يك نرم افزار قدرتمند در زمينه Auto Plant نرم افزار

،شناور هاي دريـايي ، را دارد كه در طراحي پايپينگ پروژه هاي نفت و گازPiping بعدي سهبعدي و دو

كلات هميشگي طراحـي و نـصب ماشـين آلات يكي از مش .كاربرد دارد ... و و نيروگاه تاسيسات ساختمان

پيچيده آن بوده است كه باعـث صـرف " و شير آلات متنوع و بعضاد نقشه هاي مربوط به خطوط لوله ايجا

اقـدام Rebis شركت ،در طرحي جديد. وقت و انرژي بسيار زيادي هنگام ايجاد يك پروژه جديد مي گردد

اين نرم افزار توانـا كـه جهـت تـسهيل كارهـاي . كرده است AutoPlantبه ايجاد نرم افزار بسيار تواناي

. طراحي و ساخت طراحي شده، داراي خصوصيات متعددي است كه موجب آساني كار بـا آن مـي گـردد

اساس كار اين نرم افزار به اين صورت است كه از ابتدا طرح ها را به صورت سه بعـدي پيـاده سـازي و

قيق و مناسب به صورت ذخيره شده در اين نرم افزار موجود است تمام قطعات يك طرح د . مدل مي نمايد

امكان طراحي سه بعدي وجود هرگونـه خطـا از . و فقط بايد انتخاب گرديده و در محل مناسب قرار گيرند

اين نـرم افـزار . جمله برخورد خطوط لوله را به وضوح نشان داده و خطاها را تا حد زيادي تقليل مي دهد

مي باشـد كـه پـس از add-on از نوع نرم افزارهاي " را نيز داراست و اصطلاحا AutoCadقابليت كار با

عمده كار برد اين نرم افزار در طراحي سيستم هـاي . كار با آن را بسيار ساده مي كند AutoCadآشنايي با

شـناور هـاي البته توانايي بالاي اين نرم افزار باعث شده اسـت كـه در طراحـي .بوده فرايندي نفت و گاز

. نيز مورد استفاده قرار گيرد..)لندينگ كرافت ، يدك كش و (دريايي كوچك

Pipeدر طراحي سيستم هاي پايپينگ توسط اين نرم افزار ، سازه يا فضاي كاري مورد نياز جهـت

Modeling را مي توان با نرم افزار هاي Autocad و Mechanical و هر نرم افـزار ي كـه فرمـت

DXF ايجاد كرد.را توليد كند .


17

قابليت طراحي سيستم هاي پايپينـگ ، Autocad به نرم افزار Rebis منوي شدنبا اضافه در نرم افزار فوق

كـه انـواع قطعـات . اسـت (Data Bank)داراي بانك اطلاعاتيAuto plant نرم افزار.را فراهم كرده است

Pipingاكسسي مي باشدبانك اطلاعاتي اين . در اين بانك اطلاعاتي تعريف شده است.

:بخشهاي مختلف نرم افزار 1-2

:نرم افزار از دو بخش تشكيل شده است

يعني از ابتدا ، بدون مدل سه بعدي پايپينگ ايزومتريك نقشه رسمStart Auto Plant Isometrics:-الف

Pipe lineرا به صورت ايزومتريك ترسيم مي كند .

،ابتدا پايپينگ را به صورت سه بعدي مدل كـرده و در نهايـت از مـدل : Start Auto Plant Design-ب

.اين بخش مد نظر ما مي باشد. توليد مي كند خروجي ايزومتريك

:نياز سيستم مورد حداقل3‐1

كامپيوتر حـداقل بايـد يـك . براي كار با اين نرم افزار نياز به كامپيوتر سازگار با پردازنده پنتيوم مي باشد

مگا بايت 120كه بعد از نصب اين برنامه حداقل . و يك درآيو ديسك سخت داشته باشد(CD Rom)ودرآي

.فضاي خالي در آن باقي بماند

مگا بايت 60علاوه بر اين ، فضاي كافي براي استفاده حافظه مجازي در ويندوز باقي بگذارد كه دست كم

كـامپيوتر بايـد مجهـز بـه كـارت گرافيكـي و . مگا بايت مي باشـد 128 مورد نياز RAMحداقل .مي باشد

. مـي باشـد 64حداقل كارت گرافيكي مورد نيـاز .مانيتوري باشد كه تفكيك پذيري بالايي را پشتيباني كند

بر روي كـامپيوتر نـصب Access و Autocad 2000 لازم است ، اين نرم افزار Version 2000براي نصب

. شده باشد

. نصب شوندC بايد هر دو در درآيو Autocad 2000 و Auto plantنرم افزار :نکته


18

(Spec)بانك اطلاعاتي 1-4

كه باعث صرفه جويي در وقت. بسيار قوي اين نرم افزار را پشتيباني مي كند (Database)پايگاه اطلاعاتي

نمايـد و در اسـرع و نيز بهترين و كاملترين گزارشها را تهيه مي . جهت وارد كردن توضيحات اضافي مي گردد .در اختيار كاربر مي گذاردوقت

از قبيـل قطعات پايپينـگ مشخصات ها شامل spec هاي مختلفي است كه اين Specاين نرم افزار داراي

. اندازه ، وزن ، جنس ، شماره استاندارد قطعه ، نوع اتصال ، شرح كوتاه در مورد قطعه و غيره مـي باشـد

C:\ Rebis\ specs .كه در آدرس زير قرار گرفته اند. تهيه شده اندAccess واين فايل ها در فرمت

استاندارد های نرم افزار ) 2 :شکل شماره (

همـان سيـستم هـاي متريـك كـه .وجـود دارد Imperialو Metricدر آدرس فوق دو پوشه با نـام هـاي

.و اينچي مي باشند)ميلي متري (

انواع استاندارد هـايي .شود از كاربر سوال مي Piping كردن منوي Run هنگام تم در انتخاب نوع سيس

. آورده شده اند3 در شكل شماره . دارد`Spec درDefault كه به صورت


19

Spec انواع استاندارد ها موجود در )3: شكل شماره(

Specروش تعريـف كـردن . افه كرد اضفوقSpec در صورت نياز به استاندارد خاصي مي توان آن را به

.در فصل هاي بعدي آمده است

:Access يا فايل Specs اهميت 5 1-

لذا ايجاد فايـل بـه . مي باشد Access از نوع Data Bank داراي Auto Plant نرم افزاربا توجه به اينكه

ز مشخصات اين نرم افـزار ا، Access و ديگري فايل.Dwg دو فرمت به طور همزمان و با يك اسم يكي

.است

Autoplantنمونه يك فايل )4: شكل شماره(

. مي گرددذخيرهAccess و اطلاعات آن در فايل.DWG مدل در فايل و هندسي شكل ظاهري


20

كـه نقـشه اجرايـي Isometric يعنـي Auto Plant افـزار لات نرم با توجه محصوAccessفايل اهميت

كه شامل ليست قطعـات Bom (Bill Of Material)همچنين و Coordination Plan مي باشد وپايپينگ

.مدل پايپينگ مي باشد مشخص مي گردد مورد استفاده در

:Rebisمنوی 6-1

Rebis منوي )5 :شكل شماره(

هاي مي باشد كه از قـسمت Rebis نوار منوي Autocad با چنانچه كه قبلاً گفتيم وجه تمايز اين نرم افزار

.به هر يك از اين قسمتها ماژول گويند.مختلف تشكيل شده است

Rebis مختلفقسمتهاي) 6:شكل شماره(


21

شكل بالا قسمتهاي مختلف را مشاهده مـي كنـيم ابتـدا شـرح مختـصري در مـورد Rebis درنوار منوي

. در جاي خود به آن خواهيم پرداختدر ادامه بحثمهم داده و )ماژول( قسمتهاي

:)Rebis اجزاي( قابليتهاي نرم افزار 7-1

باشد با در دسـت داشـتن ميPiping بعدي اولين قابليت آن طراحي سه :3DPipe Modeling -الف

طراحي به راحتي و با در صد خطاي كمتري )و غيره و تاسيسات نفت و گاز، سازه سازه (ه مورد نظر زسا

.ري پايپينگ مي توان كار طراحي سه بعدي پايپينگ را شروع كرد با تعيين فضال كا.انجام مي گيرد

درايـن مبدل ها حرارتـي و غيـره تجهيزات مانند پمپها و مخازن و جانمايي ترسيم و : Equipment -ب

.انجام مي شودقسمت

ول شـامل اين ماژ. از اين ماژول استفاده مي شود(Structure) سازه بهنيازدر صورت : Multisteel -پ

چيده بايـد از اتوكـد كمـك البته براي ترسيم سازه هاي پي .، مي باشد ...انواع پروفيل ها و نردبان ، پلكان و

.گرفت

تهيه نقشه هاي ، Autoplant اصلي ترين و مهمترين قابليت نرم افزار )Import/Export )Isometric -ت

Isometric ايزومتريك پايپينگ رايج ترين و راحت ترين شـكل نقشه . سه بعدي پايپينگ مي باشد مدلاز

كه در اكثر پروژه هاي پايپينـگ در سراسـر . مي باشند(Shop Drawing)ممكن براي نقشه هاي كارگاهي

مـي باشـد Center lineدر نقشه ايزومتريك ،لوله با يك خط كـه همـان .دنيا مورد استفاده قرار مي گيرد

در نقـشه هـاي . نمـايش داده مـي شـوند Symbolپايپينگ بـه صـورت و ساير قطعات نمايش داده شده

كليه اطلاعات ، اعم از متريال ليست ، طـول بـرش . ايزومتريك ،كليه ابعاد و اندازه ها مشخص شده است

در نقـشه ايزومتريـك مـشخص شـده )Coordinate(خط لوله لوله ها،نوع پخ ،مختصصات ابتدا و انتهاي

در نقشه هاي ايزومتريك ،به هر قطعـه، . آورده شده است 8ريك در شكل شمار ايزومتيك نمونه از .است


22

)Part List( كه اين قطعات با شماره مربوطه درليست قطعـات . شود اختصاص داده ميPositionشماره

و همچنين در مورد برش و پخ زدن لوله و نوع اتـصال نيـز ،اطلاعـات لازم آورده . نقشه معرفي مي شوند

در عمل نيز تيم اجرا نيز به وضوح دريافته كه اجراي اين نقشه ها بسيار آسانتر و قابل فهم تـر . تشده اس

. بوده است و مشكلات نصب به طور قابل ملاحظه اي كاهش يافته است

:Rebis Explorer ID ‐س

درك تـري بـه نمايي كه ديد بهتر و قابل . كردن ترسيمات نماي واضحي از مدل ايجاد مي شود Renderبا

زياد بودن تعداد لوله ها خصوصاً زماني كه هر فردي سيـستم و هنگام كار به علت شلوغي .كاربر مي دهد

جداگانه اي را كار مي كند احتمال برخورد لوله با لوله يا با سازه و غيره زياد است در اين قـسمت مـي

يا در طول و عـرض خاصـي نيـاز بـه وElevation گاهي اوقات در .توان اين برخورد ها را مشاهده كرد

مي توان با برش دادن قـسمت مـورد نظـر ، Explorer IDلذا در . ديدن و چك كردن ترسيمات مي باشد

و عوض كردن دريچه (Rotate)امكان چرخاندن . فضاي نمايش را بر روي قسمت مورد نظر محدود كرد

Explorer ID در (Zoom)درشـت نمـايي و (Shade) و همچنين حذف خطوط پنهان (Viewport)ديد

. بسيار ياري دهنده است

Auto از محـيط خـود 3Dorbitو Shade(shade) توصيه مي شود براي مشاهده فايل به صورت :نكته

Plant و نيز با استفاده از Autocad زيرا محيط . پرهيز كنيد Explorer ID قابليتهـاي لازم را دارا مـي

.باشد


23

) ماژول هـاي ( هرگاه بخواهيم از قسمتهاي:كردن ماژولها )Run(ريقه ورود به هر قسمت يا ط :نکته

Rebis استفاده كنيم فقط كافي است روي آن كليك كنيم بعداز چند لحظه Run مي شود ودر نوار منو به

. قرار مي گيردRebis صورت منوي كركره اي در كنار منوي

‐ Spool: در كارگاه Pipingاساس نقشه هاي بر Piping ، Spoolدر يـك تعريـف . ها ساخته مي شوند

Spool يـك نقـشه Spoolبراي ساخت هر . ناميد Spoolكلي از يك اتصال تا اتصال بعدي را ميتوان يك

Isometricبا نقشه هاي. نياز است Pipingيـك نمونـه . در فصل هاي بعدي آشنا خواهيم شدSpool بـا

. آورده شده است7كل شماره در شFlange اتصال

Spoolنمونه يك ) 7شكل شماره(

ايزومتريك اسپول ونمونه يك ) 8: شكل شماره(


24

. گيري از مدل پايپينگ مي باشدافزار گزارش قابليت ديگر اين نرم :BOM ‐ج

Bill of material (Bom) با تمامي مشخصات لازم كه در ليست قطعاتي حاو Spec تعريـف شـده و در

قابـل و اكسـسي Dwgفرمـت دو بـا كه اين گزارش . مي باشد است مدل پايپينگ مورد استفاده قرار گرفته

همچنـين ارسـال بـه انبـار و تصحيح اشتباهات و طراحي چك كردن كار اين ليست در .استحصال است

.مربوطه از انبار كاربرد دارداجناس جهت خريد و خروج

موجـود در نقـشه ، بـراي كارگـاه (Part List)همچنين كليه نقشه هاي پايپينگ به همراه ليست قطعـات

هـا را از انبـار Spoolارسال مي شوند تا كارگاه بتواند قطعات مورد نياز جهت سـاخت و نـصب پايپينگ

. آورده شده است9شماره نمونه يك گزارش گيري در شكل . مربوطه تحويل بگيرد

Bill Of Material نمونه ) 9: شكل شماره(

از مدل سه بعدي سيستم مي توان نقشه هاي دو بعدي در نماهـاي : Co-Plan(Coordination Plan) ‐چ

كه ايـن نقـشه بـه عنـوان نقـشه . ترسيم كردمورد نياز هاي View ها و Detailمختلف با اضافه كردن

كه براي يك فضاي مشخص تهيه مي Co-Planنقشه . مورد استفاده قرار مي گيرد ب پايپينگ كمكي در نص

. گردد شامل كليه تجهيزات ، پايپينگ ، ماشين آلات و هر آنچه كه در آن فضا بايد نصب شـود مـي باشـد


25

ها در سـازه چون اين نقشه براي نصب پايپينگ مورد استفاده قرار مي گيرد لذا بايد موقعيت قرارگيري لوله

نقـشه "اصـولا . مورد نظر و فواصل لوله ها از يكديگر و از ماشين الات و ساير تجهيزات مشخص باشد

و ) Tag Number(وشماره شناسايي قطعـات . تهيه مي نمايندA1 وA0را در اندازه هاي Co-Plan هاي

Position Number را به كمك دستورات Annotateضافه مي نمايند بر روي قطعات پايپينگ ا.


26

بخش اول

Piping سه بعديطراحي

) 3D Pipe Modeling(

Piping آشنايي با منوي :1فصل

Piping Components آشنايي و ترسيم :2فصل

آشنايي و ترسيم انواع اتصالات :3فصل

آشنايي و ترسيم انواع فلنجها :4فصل

و ترسيم آنهاع شير آلات انوا آشنايي با :5فصل

)Miscellaneous Fittings(اتصالات گوناگون :6 فصل

دستورات ويرايشي با آشنايي :7 فصل

Drawing Production و BOM گزارش گيري :8فصل


27

1 فصل

Piping منوي باآشنايي

1 مباحث مورد نظر در فصل

:پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

Piping منوي

Piping كردن منويRunطريقه

نكته هاي مهم


Configuration Data base

Model Setup Line Number

Component

Fittings

Coordination


28

PIPINGمنوي 1-1-1

مي كنيم با كليـك كـردن Run را Pipe Modeling اي شروع كار و ورودبه اين قسمت ماژول بر

.داراي دو قسمت مي باشد كه Model Setupروي آن پنجره اي باز مي شودبه نام

اساس كار و اولين گام در ابتداي ورود و آغـاز كـار : يا پيكره بندي فايل Configuration -الف

MMetric ( Imperial) و Metric ت شامل دو وضـعيت يـا پيكـره ين قسممدل كردن مي باشد ا

. مي كنيم بر حسب نياز يكي از اين دو را انتخاب.مي باشد

نقـشه مـي باشـد در صـورت نيـاز و تيـك Titleاين قسمت مربوط به : Model Layout -ب

تعيين مي كند ظـاهر كادري كه محدوده كار را، Draw Limit Box و Insert North Arrowزدن

درزمـان . قـرار مـي گيـرد Titleدر علامت جهت شمال نقـشه ،با كليك كردن روي كادر . مي شود

Modeling به علت سه بعدي بودن محيط نيازي به Title اين دو گزينه را انتخـاب نمـي نيست پس

سـتاي شـمال و كاربر مي تواند موقعيت مبدا مختصات و همچنين راModel layoutدر كادر . كنيم

در (0,0,0) در هر پروژه پايپينگ يك نقطه را به عنوان نقطـه .طول و عرض جغرافيايي را تعيين كند

ايـن قـسمت از . و موقعيت هر نقطه بر اساس فاصله آن نقطه از مبدا تعيين مي گردد . نظر مي گيرند

صب لوله ها بر اساس اهميت زيادي برخوردار است زيرا در نقشه هاي خروجي پايپينگ موقعيت ن

.فاصله مركز جرم لوله از مبدا و راستاي قرار گيري لوله را با جهت هاي جغرا فيايي تعيين مي كنند


29

Model setup پنجره )1-1-1: شكل شماره(

مـورد اسـتفاده و استاندارد) ميلي متري( متريك كتابسيستم مورد بحث ما دراين : توجه

DIN سعي شده است در مـتن كتـاب و همچنـين در پيوسـت كتـاب از اسـتاندارد البته . مي باشد

.امريكايي نيز استفاده گردد

صورت منوي كركـره به Rbis در كنار منوي Piping مي بينيم كه منوي Piping كردنRun بعد از

اي ظاهر مي شود

Piping منوي )2-1-1: شكل شماره(


30

كـه در حـين Piping افزار كار مي كند بايد قطعات و اجزاي هر كاربري كه با اين نرم : توجه

تا بتواند در طراحـي . درمورد انواع و كاربرد آنها اطلاعاتي داشته باشد . كار به آن نياز دارد بشناسد

مورد نياز در لذا سعي شده است بطور اجمال به قطعات واجزاي . با اين نرم افزار موفق عمل نمايد

Piping همچنـين شناخت استانداردها در طراحي بااين نـرم افـزار و .ام ماخذ پرداخته شود با ذكر ن

.بسيار مفيد مي باشد) فايل اكسسي ( Data baseدر قطعات جديد تعريف

،بودهطراحي سيستم هاي پايپينگ شامل قطعات و دستورات مورد نياز جهت نواين م : Pipingمنوي

در ايـن منـو ... و Elbow ، Valve، Reducer، Flange،Tee از قبيل(Fittings) قطعات مختلف

به معناي وجود گزينه هـاي . دستورات وجود داردعلا مت مثلثي كه در جلوي بعضي .ديده مي شود

.بيشتر در آن دستور مي باشد

Pipingكركره اي منوي ) 3-1-1:شكل شماره (


31

ل توجه شودقبل از شروع كار بايد به نكات مهم ذي :ات مهمنک1-1-2

. نقشه خود داري شودAccess از پاك كردن و حذف فايل -1

در غير ايـن . بايد به يك نام باشند) اتوكدي و اكسسي ( هردو فايل كردن Rename در صورت -2

. از بين مي رودAccess و Autocadصورت ، ارتباط دو فايل

Fuel-2 بـه صـورت و.خـود داري كنيـد Fuel.2 براي نام گذاري فايل از گذاشتن نقطه ماننـد -3

.نامگذاري انجام شود

در صورت كپي كردن از يك پوشه به پوشه ديگر يا درايو ديگر حتماً هردو فايل مربوط به نقشه خـود -4

. باهم كپي كنيد را مانند

روجـي امكان دارد پـس از خ زيرا. اكسس نقشه خود داري كنيد از هرگونه تغيير و دستكاري در فايل -5

.گرفتن از مدل پايپينگ ، اطلاعات نادرستي در نقشه هاي ايزومتريك و ليست ارائه شود

داشته باشيدكه در صورت از بـين Save As لازم است هنگام كار با اين نرم افزار همواره از فايل خود -6

ي با يك خط فاصـله و همان نام قبل Save As سعي كنيد نام . رفتن اتفاقي فايل زحمات شما به هدر نرود

.نامگذاري كنيد.... و Fuel-2, Fuel-1به را Fuel باشد مانند Save AS شماره

از دستور نكنيد در صورت باز كردن بازAuto Cad را در محيط Auto Plant فايل توصيه مي شود -7

Save زيرا با ذخيره فايل در محيط اتوكد، ارتباط دو فايل نكنيد استفادهCad و Accessمربوطه از بين

. مي رود

:يك نكته

. براي هر گونه تغيير در مدل پايپينگ استفاده نكنيد Moveو Mirrorدستور از Auto plantدر محيط


32

كـه . ظـاهر مـي گـردد Update component data fields ، جدول Copyدر صورت استفاده از دستور

. را بعد از كپي كردن تغيير دهد(Line Number)كاربر مي تواند شماره لوله


33

2 فصل

Piping Components و ترسيمآشنايي

مباحث مورد نظر :پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

piping: Lineاولين گام جهت طراحي : لولهيا خط

:Setup : Main Components تنظيمات

:Pipeطريقه ترسيم : انواع لوله ها

Bend آنو طريقه ترسيم:


DN(Nominal Size) Schedule

NPS Stainless steel

ANSI ASTM

IPS O.D

Double extra heavy wall Extra heavy wall(xh)

Psi P&ID

Spool Drawing Preferences

Dialog box Spec

connection Pipe

Instrument Cast iron

Copper pipe Nickle pipe


34

Lead pipe Cement Lined

Welded Pipe Simless Pipe

Hallow Tube Bend

Elbow


35

:Pipingاولين گام جهت طراحي 1-2-1

:تعاريف

فلـنج لوله ، زانويي ،از قبيل براي قطعات پايپينگ قطر ناميDINدر استاندارد :)NPSو DN (قطر نامي

اختصاص داده مي شود كه بـه آن يك شماره لوله ، براي هر قطر خارجي . تعريف مي شود غيره،شير و

O.D.(Out Diameter) واقعي لولهكه متفاوت از قطر خارجي.مي گويند DN(Nominal Size)قطر نامي

در هر قطر نامي ،قطر خارجي لوله ثابت مي باشد و قطر داخلي لوله با تغيير ضخامت تغيير مي .مي باشد

در بـازار نيـز . نامي در واقع قطر نامي لوله متصل با آن قطعه مي باشـد براي قطعات پايپينگ ،قطر . كند

. اساس تقسيم بندي مي كننداينقطعات پايپينگ را بر

كـه . اينچ ،قطر نامي داخلي تعريف شده است 12 تا 8/1در استاندارد امريكايي براي لوله هاي :نكته

مي گويند كـه قطـر IPS(Iron Pipe Size) :ه آهنيقطر لولبه .متفاوت از قطر داخلي خود لوله مي باشد

.مي گويند NPS(Nominal Pipe Size) : قطر نامي لولهبهو.داخلي لوله را بر حسب اينچ بيان مي كند

البتـه . اينچ ،از قطر نامي خارجي استفاده شـده اسـت 12نكته قابل توجه اينكه براي لوله هاي بزرگتر از

قطر خارجي ثابت بوده و تغييرات ضخامت باعث تغيير در قطـر داخلـي مـي براي همه سايز هاي لوله ،

NPSقطر نـامي مـي باشـد و بـراي و كوچكتر از آن ،قطر خارجي لوله بزرگتر از "NPS 12براي .گردد


36

14 ،برابـر بـا "` NPSبراي مثال قطر خـارجي . اينچ ،قطر نامي با قطر خارجي برابر است12بزرگتر از

لوله ها بر اساس وزن آنهاو يا ضخامت به سه دسته تقـسيم بنـدي مـي ،در هر قطر نامي .اينچ مي باشد

.شوند

1-Wall Standard(std) 2-Extra Strong Wall(xs) 3-Double Extra Strong Wall(xxs)

. نيز مي گويندDouble extra heavy wall ، 3 و به شماره Extra heavy wall(xh) ،2به شماره

و بـراي تـست كـردن ANSIي استاندارد سازي اندازه لوله ها ،موسسه استاندارد امريكا ،استاندارد برا

بـر اسـاس ي فـولادي ، انواع لوله هاANSI B36.10در استاندارد . را بنياد نهادASTMمواد ،استاندارد

تلـف ، ليـست هاي مخ Scheduleكه اين تقسيم بندي در . تقسيم بندي شده اند و فشار كاريضخامت

معيار رده بندي لوله مي باشد كه بر اساس ارتبـاط فـشار كـاري و در واقع يك Schedule .شده است

تـا Schedule 10(S.10)لولـه هـاي فـولادي در . در قطر هاي مختلف تعريـف شـده اسـت تنش لوله

Schedule 160(S.160)انواع . تعريف شده اند ANSI Schedule از سـايز هـاي مختلـف لولـه NPS

. را شامل مي شود"36-"1/8

انـواع مختلـف لولـه هـاي Schedule 80s تـا Stainless steel ، Schedule 5s در مورد لوله هـاي

Stainless steel حرف .( اينچ شامل مي شود 12را تا قطر ناميS بعد از Schedule به معناي Stainless

steelكه در استاندارد .) مي باشدANSI B36.19آورده شده است .

و قطر لوله بر حسب psi بر حسبكاري سيالدر رابطه زير طريقه محاسبه ضخامت را با داشتن فشار

.قابل محاسبه مي باشد ، psi بر حسباينچ و تنش مجاز لوله


37

كـه ASTM A53 grade Bجـنس لولـه و inch 5/8 8 وقطر نامي لوله P:2000 psi درفشارالبراي مث

. ضخامت را محاسبه مي كنيم. مي باشدpsi 35000آن تنش مجاز

"t=(2000 x 8.625)/(2 x 35000)=0.24 1-2-2Line تعداد لوله ها و اتـصالات اسـتفاده شـده زيـاد در هر پروژه پايپينگ"معمولا: لولهيا خط

از براي هر مجموعه كوچـك پايپينـگ نصب پايپينگ، احتي در شناسايي ، ساخت وربنابرين براي .است

البته توصـيه .نامگذاري فوق سليقه اي مي باشد . استفاده مي شودPipe line Numberيك نام به عنوان

نامگذاري مناسـبي را بـر روي نقـشه اوليـه Pipe Modelingر مي شود طراح پايپينگ قبل از شروع كا

نامگـذاري خـود را و در حين كـار در صـورت نيـاز ، . مي باشد انجام دهد P&IDپايپينگ كه همان

Updateهر . كندPipe Line از چندين Spool تعـداد " تشكيل شده است كه معمـولا Spool های هر

Pipe Line10 از Spool تجاوز نمي كند.

:Setup تنظيمات 3 -1-2

. كه از پنج گزينه تشكيل شده استاستSetup منوي Pipingاولين منوي آبشاري

Piping Setup منوی )1-2-1: شکل شماره(

زير باز مـي شـود و مـا بـاتنظيم دقيـق ايـن پنجرهDrawing Preferences با انتخاب گزينه

Dialog Boxمي شويم مرحله طراحيوارد .


38

)2-1 -2 :شكل شماره(

مشخـصاتي از قبيـل نـوع Drawing settings در قسمت . كادر فوق از چهار قسمت تشكيل شده است

Spec شماره كاري وPipe Line و ضخامت عايق) (Insulation thickness و نوع رنـگ و سـيال درون

.ردرا ميتوان تعيين ك (Nominal Size)و قطر نامي لوله لوله

: Specificationدر ايـن قـسمت اسـتاندارد كـاري را . اول دراين مورد توضـيح داده ايـم در صفحه

.انتخاب مي كنيم

: Drawing Modeبـراي .به صورت يك خط ، دوخط ، سه بعدي. شكل نمايش لوله تعيين مي گردد

. را انتخاب مي كنيم3Dحالت طراحي سه بعدي گزينه

: Component كـه سـه حالـت .در كامپيوتر تعيين مي كنيم رنگ لوله راBysizeو By Layerو By

Spec وجود دارد اگر گزينهBy size هر قطر نامي لوله و قطعات پايپينگ با يـك رنـگ . را انتخاب كنيم


39

گزينـه با انتخـاب و. را با يك رنگ مشخص مي كندPipe Line هر By layerگزينه .مشخص مي شوند

By Specتغيير ينگ با رنگ مدل پايپ Specتغيير مي كند، .

.نداده طبق توضيح فوق عمل شودرنگ لوله هارا دستي تغيير : نكته

:layer از كادر Component گزينـه . نوع لايه بندي تعيين مي شـودBy line number بـراي هـر

Pipe Lineاگر گزينه . يك لايه جديد ايجاد مي كندspec انتخاب گردد براي هر Spec يك لايه ايجـاد

. مي شود

: Other setting تنظيمات ديگري كه قبل از شروع كار Pipe modelingنياز است را تعيين مي كنيم

و From connection componentكـه از دو گزينـه . مي باشدData Modeتنظيمات مهمترين آن.كه

From settingدر آغاز كار از گزينه . تشكيل شده است From Setting يعنـي محـل . استفاده مي كنـيم

اولـين . استقرار و نقطه شروع را يـا بـا دادن مختصـصات يـا بـا كليـك كـردن معرفـي مـي كنـيم

Componentگزينه ترسيم شد براي ترسيم بقيه كهData را به From Connection Component تغييـر

Spec,Size,Lin( قبلي از قبيلComponen با انتخاب اين گزينه تمامي اطلاعات داده شده به .مي دهيم

number ( برايComponent وبراي هر قطعه لازم نيست مشخـصات فـوق . بعدي نيز تكرار خواهد شد

.همچنين نقطه اتصال قطعه جديد را بر روي نقطه اتصال قطعه قبلي قرار مـي دهـد .جداگانه تعريف شود

.كنيم جديدي را تعريف Pipe Line مگر اينكه بخواهيم

Component Preferences:

)3- 2-1:شکل شماره (


40

1‐2‐ 4 Components Preferences اسـت چهار قـسمت شامل :Component Preferences در

فوق در جعبهچون چهار گزينه موجود در . مي باشدPreferences Drawing واقع زير مجموعه

Drawing Preferencesطر ساده و كوچك بودن كادر فوق در حين كـار خا البته به. وجود دارد نيز

. استفاده مي شودComponent Preferencesاز كادر

مورد نظر اتنخاب گردد تا بتـوانيم Specبنا بر اين قبل از طراحي بايد سايز ، شماره خط لوله ، : نكته

.يك طراحي دلخواه و مناسبي را داشته باشيم

.د دارد كه درجاي خود به آن خواهيم پرداخت چند گزينه ديگر وجوSetupدر قسمت

محـيط ( سعي كنيد صفحه كاري خود Modeling،قبل از شروع كار طراحي براي راحتي كار : كتهت

Auto Plant ( قسمت تقسيم كنيد ودر هر قسمت يك نما را اختـصاص دهيـد بـا اسـتفاده از 3را به

4‐2‐1 مطابق شكل شماره Viewمنوي

)4‐2‐1:ه شکل شمار(

1‐2‐4Main Pipe Components: )اجزاء اصلي(


41

كه شامل عمـده قطعـات .را نشان داده است Main Pipe Componentsنوار ابزار 5-2-1شكل شماره

Piping از قبيلPipe و valve وElbowو Tee و Reducer وFlange و Support در ادامـه . مي باشد

. آشنا خواهيد شدر ابزاربحث با قطعات موجود در اين نوا

. نشان داده شـده اسـت Piping از منوي Pipe Componentمنوي كركره اي 6-2 -1 در شكل شماره

.آورده شده است 5-2-1 نيز در شكل شماره Pipeنوار ابزاري

Main Pipe Components )5-2-1:شکل شماره (

Pipe Components منوی آبشاری) 6-2 -1:شکل شماره(

1‐2‐5 Pipe : لوله ياPipe اصلي جزءاجزايpiping ومانند شريانهاي بدن نقـش اساسـي را . باشدمي

يـا 6طول استاندارد براي لولـه . لوله ها در اندازه ها و جنس هاي مختلفي ساخته مي شوند . ايفا مي كند


42

قطر هـاي نـامي متـداول بـر .د اينج ساخته مي شون80اينچ تا 8/1كه در قطر هاي نامي . مترمي باشد 12

: عبارتند از و ميلي مترحسب اينچ

Steel Pipes

DN OD

15 21.3 20 26.7 25 33.4 32 42.2 40 48.3 50 60.3 65 73 80 88.9 90 101.6 100 114.3 125 141.3 150 168.3 200 219.1 250 273.1 300 323.9 350 355.6 400 406.4 450 457 500 508 600 610 750 762 900 914

NPS OD 0.5 0.84 0.75 1.05

1 1.315 1.25 1.66 1.5 1.9 2 2.375

2.5 2.875 3 3.5

3.5 4 4 4.5 5 5.563 6 6.625 8 8.625 10 10.75 12 12.75 14 14 16 16 18 18 20 20 24 24 30 30 36 36

1 .استفاده مي شوند) (Instrumentدقيق اينچ معمولاً براي خطوط ابزار 8/1و4/1و8/3و2/1سايزهاي

شده يا پـخ ، ماشين كاريP.E(Plain End) سر هاي لوله ها به طور معمول به صورت مسطح يا صاف

T&C(Threaded and يا رزوه دار به همراه يك كوپلينـگ B.E(Beveled End)زده شده جهت جوش

Coupled هر سايز لوله با ضخامت جدارهاي مختلفي ساخته مي شود، كه داراي سه استاندارد مي باشد

:مختلف مي باشد

6اصول طراحي پايپينگ قندچي صفحه 1


43

Schedule numbers از طريق ) ANSI( انجمن استاندارد ملي آمريكا-1

، از طريـق مشخـصات )ASTM(و انجمن تست و مـواد آمريكـا )ASME( جامعه مهندسين آمريكا -2

ST`D و xs )فوق قوي ( وxxs) دو بار فوق قوي (

در اين استاندارد براي سـايز و ضـخامت API 5Lاستاندارد از طريق ) API( انجمن نفت آمريكا -3

.هاي منحصر به فرد جداره آن شاخص ابعادي وجود ندارد

:انواع لوله ها 6 -1-2

Pipe Material )( ازنظر جنس:الف -1

فولاد به علت . ي بيشترين كاربرد را در صنعت دارندلوله هاي فولاد : (steel pipe)لوله فولادي -2

از اين رو براي انتقال . اينكه تحت شرايط مشخص خاصيت ضد خورندگي عالي از خود نشان مي دهد

.سيالات خورنده مثل اسيد سولفوريك كار برد دارد

:استانداردهاي ساخت و نصب لوله هاي فولادي

استانداردهاي متعدد ملي و بين المللي وجـود دارد برخـي از ايـن براي ساخت انواع لوله هاي فولادي

:استانداردها به شرح زير مي باشد

موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي در مورد قطر خارجي لوله هاي فولادي) ISIRI-421(استاندارد-

ي فولادي موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي در مورد ضخامت لوله ها ) ISIRI-422( استاندارد-

ANSI /AWWA)انسيتو استانداردهاي ملي و انجمن كارهاي آبي آمريكا در مورد لوله هاي فولادي آّب

C 200) -استاندارد

انسيتونفت آمريكا در مورد مشخصات فني خطوط لوله هاي فولادي بـدون درز و ) API 5L( استاندارد-

درز دار


44

ورد مشخصات فني خطوط لوله هاي فولادي اسپيرالانسيتونفت آمريكا در م) API 5LS( استاندارد-

سـاخته ASTMA-106 يـا ASTMA-53جهت جوشكاري ،خمش ،و سرمايش بر اسـاس اسـتاندارد -

مي شوند

جنس چـدن سـخت و . چدن در صد كربن بيشتري نسبت به فولاد دارد:(Cast iron pipe)لوله چدني_2

در صنايع دريـايي و . قليا ها كمتر از فولاد خورده مي شود شكننده است و در محيط اسيد سولفوريك و

.جاهايي كه با آب شور سر وكار دارند از لوله هاي چدني استفاده مي كنند


45

لوله هـاي چـدني . توليد مي شوند /ISO-R 13استانداردلوله هاي چدني معمولي در دنيا عموماً بر اساس

استفاده اصلي آنهـا در خطـوط آب ،گـاز و . شوند توليد مي "B" و " "A و "LAمعمولاً در سه كلاس

.فاضلاب مي باشد

تركيبي از آهن و كرم و نيكل و مقـدار Stainless steel: (Stainless steel pipe)لوله فولادي ضد زنگ_3

با توجه به قيمت بالاتر اين لولـه . كه در مقابل اسيد هاي آلي مقاوم است .كمي از فلزات ديگر مي باشد

خورنـده اسـت " اين لوله ها در شرايط خاصي كه محيط يا سيال شديدا ،ت به لوله هاي فولادي ها نسب

.استفاده مي شوند

مـس در مقابـل خاصـيت . مـس داراي هـدايت حرارتـي بـالايي اسـت : (Copper pipe)لوله مسي_4

. ن مـي دهـد خورندگي قليا ها بجز آمونياك و اسيد هاي آلي در غلظت هاي پايين از خود مقاومت نـشا

. مي باشد(Instrument) براي ابزار دقيق،عمده كاربرد لوله هاي مسي

در . آلومينيوم به علت سـبكي كـاربرد زيـادي در صـنعت دارد : (Aluminum pipe)لوله آلومينيومي_5

در مقابل خاصيت خورنـدگي اسـيد . كه جدار لوله را مي پوشاند لومينيوم هيدراته آضمن تشكيل اكسيد

. غليظ و اسيد نيتريك و نيترات ها از خود مقاومت نشان مي دهدهاي آلي

نيكل در مقابل تمـام . نيكل و آلياژ هاي آن در صنعت ارزش زيادي دارند: (Nickel pipe)لوله نيكلي _6

ليـاژ آاز اين رو بيشتر اوقات تبخير كننده ها و لوله هاي دروني انها از .قليا ها حتي آمونياك مقاوم است

.نيكل ساخته مي شوندهاي

از اين رو بعـضي لولـه هـا و .در مقابل اسيد سولفوريك رقيق مقاوم است: (Lead pipe)لوله سربي_7

.از سرب ساخته مي شوند مخازن محتوي اسيد سولفوريك رقيق


46

. اين لوله فقط مخصوص حمل سيال خورنده مي باشـد : (Rubber lined pipe)لوله با لايه لاستيكي_8

.ره داخلي اين لوله ها از مخاط لاستيكي پوشيده شده استكه جدا

براي حمـل سـيال و.اين نوع لوله ارزانتر از لوله هاي فلزي مي باشد: (Cemented pipe)لوله سيماني_9

.خورنده كاربرد ندارد

. انندجداره داخلي بعضي از لوله ها را از سيمان مي پوش ـ: (Cement lined pipe)لوله با لايه سيماني _10

.براي حمل سيال با قابليت هدايت الكتريكي زياد بكار مي رود

:تقسيم بندي لوله هاي فولادي بر اساس تكنولوژي ساخت: ب1-2-7

انواع لوله هاي فولادي) 7-2 -1:شكل شماره(

كـردن Rollبـا . لوله هاي جوشي كه داراي درز جوش مي باشند:(welded pipe)لوله هاي جوشي _1

يـا روش Spheral ، كـردن Rollيـك روش . شده به دست مي آيـد Rollولادي و جوش ورق ورق ف

.مارپيچي مي باشد

از يـك ،سـطح لولـه . اين لوله ها فاقد درز جوش مي باشند:(Seamless pipe)لوله هاي بدون درز_2

جوشـي تكنولوژي ساخت پيچيده تري نسبت به لوله هاي . سطح همگن و يكنواخت تشكيل شده است

به علت نيـروي گريـز . مايع مذاب را درون استوانه دوار مي ريزندبراي ساخت لوله بدون درز،ابتدا .دارند

قـرار مـي (Mandrel)وسط استوانه فوق قالـب .از مركز ،مايع مذاب به جداره داخلي استوانه مي چسبد


47

ه ايـن لولـه ممكـن اسـت البت.ساخته مي شود )Hollow tube ( پس از سرد شدن ، لوله تو خالي. گيرد

انـدازه در مرحله بعد با روش نورد ،با كاهش ضخامت بـه .باشد ضخامت و قطر مورد نظر ما را نداشته

كردن ورق فولادي و سـاخت لولـه جوشـي Rollدر ضخامت هاي بالا امكان .مورد نظر دست مي يابيم

لوله هاي بدون . استفاده مي شود بنابراين در ضخامت هاي بالا از اين روش براي ساخت لوله .ميسر نيست

. در فشار هاي بالا مورد استفاده قرار مي گيرند"درز معمولا

. مانند اتوكد داراي دو نوع دستور مي باشدauto plant :نكته

. ترسيم قطعات پايپينگ مي باشد"كار اين دستورات صرفا: دستورات ترسيمي-الف

. از آنها استفاده مي شودجهت ويرايش ترسيمات: دستورات ويرايشي -ب

:دستورات ترسيمي عبارتند از

:Pipeطريقه ترسيم 1-2-8

، نوار ابزار مخصوص Piping هر يك از قطعات عمده Main Piping Component علاوه بر نوار ابزار

.آورده شده است 7-2-1 كه در شكلPipe Componentمثل نوار ابزار . به خود نيز دارند

Pipe Components منوابزار ) 8-2-1:ماره شکل ش(

در هر نرم افزار پايپينگ ابتدا بايد محدوده فـضاي كـاري را Pipe Modeling براي كار "اصولا :نکته

شامل "مرزهاي كاري از قبيل مبدا و مقصد پايپينگ كه عمدتا .و مرز هاي كاري تعيين شوند . تعيين كرد


48

همچنين بايد فضاهاي مجاز براي . خازن و مصرف كننده ها هستند ورودي و خروجي ماشين آلات و م

.عبور لوله مشخص شود

با اجراي دستور در خط .از اين دستوربراي رسم لوله مستقيم استفاده مي شود : Straight Pipeدستور

به طور مثال. شودمحل شروع ترسيم از كاربر سوال مي >Elevation/<Pick pointفرمان گزينه

. نقطه شروع وارد مي كنيم)(x, y,z رابه عنوان مختصصات 1500,2800,4000 ) (

جـدول مشخـصات لولـه MOD \PIPE: Specification Selection پنجرهEnter با فشار دادن كليد

سا يز لوله را براي مثال،)9-2-1 :طبق شكل شماره.( مورد نظرظاهر مي شودSpec هاي تعريف شده در

100mm هايلوله كادر در اين .رنظر مي گيريم دDN100 با ضخامت و جنس و استاندارد مختلف نـشان

. را فشار مي دهيمOK كليد وع لوله نبا انتخاب . داده شده اند

كادر انتخاب نوع لوله )9-2-1: شكل شماره(

طول لوله را از در خط فرمان ظاهر مي گردد كه >Connect to/<Enter Length در مرحله بعد عبارت

راستاي قرار گيري ،در مرحله بعد ، همراه با نمايش لوله با وارد كردن طول لوله .كاربر سوال مي كند


49

عبارت در خط فرمان.لوله از كاربر سوال مي شود

Up/Down/East/West/North/South/Align/Roteteبا تايپ حرف تواند كه كاربر مي. ظاهر مي گردد

را مشخص مسيروجهت قرارگرفتن لوله ،Enter و فشار دادن كليد كلمات فوق ازاول نا م هركدام

نقطه دوم را بالاي نقطه اول قرار Upگزينه . مشخص مي كنيم راستاي لوله را يا با حركت موس و.كند

را در راستاي Pipe مي توان East ، west ، North ، South با انتخاب گزينه هاي . مي دهد

دلخواه pipe در حال ترسيم با هر Pipe جهت موازي كردن Alignگزينه . يي مورد نظر قراردادجغرافيا

. ،كاربر مي تواند زاويه چرخش لوله را تعيين كندRotateو باانتخاب گزينه .مورد استفاده قرار مي گيرد

مـورد Material سعي كنيد از صحت ترسيم و درستي انتخاب يپس از اجراي دستور ترسيم : نكته

يا از منويDatabase tools ابزار از منوComponents Edit اين كار با دستور براينياز آگاه شويد

. كنيداستفادهPiping كركره اي

Data base Toolsنوار ابزار ) 10-2-1:شكل شماره (

:Edit Componentدستور 1-2-9

Component با انتخاب. در خط فرمان ظاهر مي شود Select Componentبا اجراي اين دستور ،پيغام

كـه در ايـن كـادر مشخـصات . ظاهر مي گردد)11-2-1شكل (Piping informationپنجره ،مورد نظر

Componentمورد نظر آورده شده است .

. درصورت خطا آن را برطرف كنيدو شويد مي توانيد از درستي كارتان مطلعكادربا ديدن اين


50

كادر اطلاعات پايپينگ)11-2-1:شكل شماره(

:طريقه ترسيم آنو Bend دستور10‐2‐1

در بسياري از مواقع به جاي استفاده از .سم لوله داراي خم استفاده مي شود براي رPipe Bendدستوراز

لولـه بكمـك دسـتگاه خـم Pipingكارگاه در .ده به شكل زانويي استفاده مي شودزانويي از لوله خم ش

)Bending Machine (براي تغيير مـسير لولـه بـه از خم لوله استفاده .عمليات خمكاري انجام مي شود

نكتـه حـايز اهميـت در حـين . ، به صرفه تر خواهد بـود (Elbow)جاي قطعات جوشي از قبيل زانويي

ات و توانـايي طراحي پروژه ، اين است كه خم استفاده شده در نقشه هاي پايپينگ بايد مطابق با مشخص

. جنس لوله بايد انعطاف پذيري لازم را در مقابل خم شدن داشته باشـد در ضمن . دستگاه خم لوله باشد

. تنها لوله هاي بدون درز يا داراي جوش الكتريكي براي خمش مناسب مي باشند

.دقطر نامي لوله مي باش 5D، D) و3D خمهاي ( برابر سايز لوله است 5و 3شعاع معمول خمها


51

قسمتي از لوله كه به مركز دايـره خـم نزديكتـر اسـت در محل خم ، ، در حين عمليات خم كاري

كاهش در . تحت فشار و قسمتي از لوله كه از مركز دايره خم دورتر است تحت كشش قرار مي گيرد

ه به كمك رابط . ضخامت لوله را در حين عمليات خم كاري را نمي توان به طور دقيق پيش بيني كرد

زير مي توان

2به طور تقريبي كاهش ضخامت را محاسبه نمود

.

. مي باشدr مي باشد و شعاع لوله Rدر رابطه فوق ،شعاع خم لوله

يا تغيير شكل سطح مقطع لوله Ovalityبحثمورد ديگري كه در عمليات خمكاري بايد به آن توجه نمود

از رابطه زير محا سبهOvalityمقدار .تمشخص شده اس12-2-1 شكل شمارهدر Ovality. مي باشد

.شودمي

Piping Hand Book(Magraw-Hill) اقتباس از 2


52

Bend Ovality)12-2-1:شكل شماره(

اين فشار با ايجاد تنش سـعي بـر دايـروي كـردن . در مقابل فشار داخلي قرار گيرد Bendدر حالتي كه

مقابل فـشار در Bendو در حالتي كه . مي باشد %8 مجاز Ovalityبراي اين حالت .سطح مقطع لوله دارد

مـي %3 مجـاز Ovality مي شود براي اين حالت Ovalityاين فشار ، باعث افزايش .خارجي قرار گيرد

.باشد

كـادر در ايـن . ظاهر مي شـود ) 12-12-شكل شماره ( Pipe Bend Data كادر Bend دستور باانتخاب

.گزينه وجود دارد چهار

1- : Length to Bend از خم لوله قبل لوله مستقيمطول

2- Length after Bend: بعدازخم لوله لوله مستقيم طول

3-Bend Redius : شعاع خم

4- Bend Angle :زاويه خم


53

مشخصات خم لوله تعيين)13-2-1:شكل شماره(

مشخصات خم لوله) 14-2-1:شكل شماره(

Bendرحله بعد راستاي قرارگيري ، در مPipe Bend dataبا وارد كردن اطلاعات خواسته شده در كادر

. از كاربر سوال مي شود

نازل ها جهت اتصال لوله به. نازل استفاده مي كنيم انواعاز اين دستور جهت ترسيم: Nozzle دستور11‐2‐1

Equipmentمانند پمپها وتانك ها ومخازن و غيره به كار مي روند ها.

شكل Dialog Boxنازل ، بعد از تعيين محل قرارگيري Pipe Component از منوي Nozzleبا انتخاب دستور

. ظاهر مي شود16-2-1شماره

Pipe Component ابزار منو) 15-2-1:شكل شماره (


54

)16-2-1:شكل شماره(

. شكل مورد نظر ترسيم خواهد شد ،با انتخاب نازل مورد نظر از كادر فوق

Nozzle )17-2-1:شكل شماره(

Nozzle به كار مي رود مراحل كار مانند دستور Nipple اين دستور جهت ترسيم Nipple :ردستو12‐2‐1

.مي باشد

Fitting البته بايد . اين دستور جهت رسم لوله به طور اتوماتيك به كار مي رود: AUTO PIPE دستور 13‐2‐1

ادر است بين آنهارا لوله گذاري كند و غيره ازقبل رسم شده باشد اين دستور قTee ياElbow هايي مانند

.


55

3 فصل

اتصالات آشنايي و ترسيم انواع

مباحث مورد نظر : پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

:شناخت انواع اتصالات و آشنايي با استاندارد هاي مربوطه

: و طريقه ترسيم آنها و آشنايي با استاندارد هاي مربوطهشناخت انواع زانويي

: طريقه ترسيم آنها وهآشنايي با استاندارد هاي مربوط و) اصلي( شناخت انواع انشعابات

: در محل انشعاب و اهميت آن Tap Portطريقه تعريف

: ها و طريقه ترسيم آنهاOletيا ) فرعي(شناخت انواع انشعابات


Stainless Fitting Carbon steel Socket-Welded Screwed Bolted Quick Couplings Reducer Tee Butt-Welded Dialog Box Breanch Cross

O-let Lateral Tap port


56

اتصالات

steelو Carbon steel روشهاي اتصالي كـه اغلـب بـراي لولـه هـاي :لولهروشهاي اتصال 1-3-1

Stainlessوهمچنين Fitting هاي Pipingازعبارتند .رود كار مي به:

اين نوع اتصال براي همـه سـايز هـاي لولـه قابـل : ) جوش لب به لب ( Butt-Welded :الف

. شامل اطلاعات مربوط به جوش لوله مي باشد .ASME B16.25 .استفاده مي باشد

) 1-3-1:شكل شماره(

..براي سايز هاي دو اينچ و كوچكتر به كار مي رود : )جوش سوكتي (Socket :ب


و كوچكتر به كارNPS 1/2 (DN 15) براي لوله هاي با : )اتصال پيچي (Screwed :پ

.دمي رو


57


)اتصال فلنج پيچ دار (Bolted Flange :ت

` Bolted Quick Couplings )كوپلينگ پيچ داراتصال (

Butt-Welded: سايز هاي لوله قابل استفاده مي باشدبراي همه اين نوع اتصال .

و Socket-Welded و كـوچكتر بـه صـورت NPS 1/2 (DN 15) لوله هـاي بـا : مورد ب و پ

Screwed مي باشند .Socket-weldبراي سايز هاي دو اينچ و كوچكتر به كار مي رود .

Fittings )وصاله ها(



58

Fittings)وصاله ها(

Fitting 2-3-1 ها قطعات تشكيل دهنده سيستم هايpiping از قبيـل . مي باشـندReducer و

Tee و Elbow وPipe و Flange در ادامه بحث بـا ....وFitting هـاي عمـده و رايـج در اكثـر

. آشنا خواهيد شدPipingسيستم هاي

Fittings )5-3-1 :شكل شماره(

Fittings )6-3-1 :شكل شماره(


59

دراين نرم افزارچند نوع زانويي نام برده شده است اما جهت آشنايي بيشترانواع :انواع زانويي ها

.ريم را نام مي بديگري

Elbow: )7-3-1شکل شماره(

Long –radius elbow: )8-3-1شكل شماره(

Short –radius elbow: )9-3-1شماره شكل(

كليه در اتصالات لوله كشي از داخل قلاويـز شـده و بـه "معمولا :Street Elbowدستور3-3-1

چ مي باشند و بدينوسيله اتـصال و لوله ها را از رو حديده مي كنند و روپي.تو پيچ مي باشند اصطلاح


60

به جز زانويي رو پيچ توپيچ كه يك سر حديـده و يـك سـر . يك قطعه با يك لوله ممكن مي گردد

.قلاويز است

درجه وجود دارد45 و 90كه اين زانويي در نوع

.

Street Elbow )1-3-10 :شکل شماره(

: Reducing Elbow 4-3-1درجه اي در مسير اندازه خط را نيز 90 نوعي زانويي كه ضمن تغيير جهت

.قطر نامي انتهاي بزرگتر است1/5اين زانويي داراي شعاع برابر. تغيير مي دهد

Reducing Elbow )1-3-11:شکل شمار(

Trimmed Elbow5-3-1 : نياز پيدا مي كنيم درجه45 و 90از هايي غير زانوييموارد بهدر بعضي از .

. درجه در اين صورت از اين منو جهت ترسيم زانويي دلخواه استفاده مي كنيم32 به طور مثال زانويي.

به . ظاهر مي شود كه زاويه مورد نياز جهت ترسيم را سوال مي كندDialog Boxبعد از اجراي دستور

. درجه را ترسيم مي كند32زانويي طور مثال

Trimmed Elbow )1-3-12:شکل شمار(


61

Branch Components 6-3-1 :Breanchيا انشعاب گرفتن به صورتهاي مختلف انجام مي گيرد .

بعضي از . هم اندازه و همچنين دو لوله با قطر متفاوت انجام داد راي دو لوله ب را مي توان شعاب گيرينا

به عنوان قطعه استاندارد در بازار موجود (Cross) و چهار راهي) (Teeراهی سه آنها مانندانواع

گيري بايد انشعاب. ها به يكديگر ساخته مي شوندوبعضي از آنها در كارگاهها با جوش دادن لوله .است

به صورت ساخته شده در بازار يافت مي دراين جزوه آن دسته از انشعاب هايي كه. طبق استاندارد باشد

نام زير گروه نام گذاري با نام گروه و دسته ديگر كه در كارگاه و در محل كارساخته مي شوند با .شوند

كرده ايم

انواع انشعابات) 1-3-13:ل شماره شك(

.جهت درك بهتر ما انشعابات را به چند گروه و چند زير گروه تقسيم مي كنيم: توجه

. گروه تقسيم مي كنيم 6در تقسيم بندي گروهي انشعابات را به : گروه

O-let

انشعابات اصلی


62

Branchمنو ابزار ) 1-3-14: شكل شماره(

Tee7-3-1 :سه راهها براي انشعاب گيري . گرفتن انشعاب استيا سه راهي يكي از معمولي ترين نوع

. مي روند كه به دو صورت مستقيم يا كاهنده مي باشد درجه از لوله اصلي بكار90

Straight Tee 8-3-1:با قطراصلي برابر ي گفته مي شود كه قطر انشعاب آن سه راه مستقيم به سه راه

Elevation/<Pick گزينـه م اجـراي دسـتور هنگـا ..يك قطعه استاندارد وجود داردباشدو به صورت

int< : انتخاب محل بـا كليـك كـردن و يـا دادن مختصـصات انجـام . ظاهر مي شود در خط فرمان

17-3-1يك جدول محاوره اي ظاهر مي شود مانند شكل شـماره E در صورت تايپ حرف . مي شود

سه راهي نقطه شروع ,كز يا بالا ويا پايين مر ,با توجه به اين جدول مي توان با وارد كردن مختصات

.را مشخص كرد

Straight Tee) 1-3-15: شكل شماره(


63

Reducing Tee 9-3-1: يا سه راهي كاهنده در ايـن نـوع سـه راهـي قطـر انـشعاب(riser) از قطـر

ي نكته مهم درمورد سه راهه هاي كاهنده اين است كه قطر انشعاب نم . كوچكتر است (header)اصلي

.تواند كمتر از نصف قطر لوله اصلي باشد

Reducing Tee )16-3-1: شكل شماره(

Set Elevationجدول محاوره اي ) 17-3-1:شكل شماره(

جدول محاوره اي انتخاب مشخصات لازم) 18-3-1: شكل شماره(

Straight Cross 10-3-1 : شد صورت هم اندازه مي باهب) چهار راهه(نوعي انشعاب.


64

Cross) 19-3-1: شكل شماره (

Reducing Cross 11-3-1صورت غير هم سايز مي باشدهب) چهار راهه( انشعاب نوعي .

Reducing Cross) 20-3-1 :شكل شماره(

Lateral 12-3-1 :درجـه مـي 45كه زاويه انـشعاب آن .نوعي ديگر از نحوه انشعاب گيري مي باشد

.باشد

Lateral) 21-3-1: رهشكل شما(

True Y 13-3-1 : يك انشعاب سه راهي به شكلYمي باشد .


65

True Y:)22-3-1 : شماره شكل(

O-let 15-3-1: گروه غالباً دست ساز بوده و عبارتند ازانشعابات زير :

O-let ) 23 -3-1شكل (

انواع انشعابات)24-3-1: شكل شماره(


66

Tap port 16-3-1 :با دستوراد انشعاب ابتدا بايد محل آن را مشخص كرد براي ايج Tap port ايـن

در خط فرمان ظـاهر Pick component to be tappedبا اجراي دستور گزينه . كار را انجام مي دهيم

Toggle/<Enter to select عبـارت كـردن Enter و انتخـاب لولـه اصـلي مـي شـود بعـد از

currently highlight port>:در اين مرحله ابتداي . ر مي شود ظاهPipeعنوان نقطه مورد نظر به

كه اولـين حـرف از كلمـه Tكه با انتخاب حرف . در نظر گرفته شده است(Refrence point)مرجع

Toggle نقطه مرجع را مي توان به انتهاي ديگر ، است Pipe حال با . مورد نظر انتقال داد Enter كردن

Toggle base port/Align/change Ref point/<Enter در اين مرحله عبارت.به مرحله بعد مي رويم

Distance< محل انشعاب تعيـين ،نقطه مرجع كه با وارد كردن فاصله نقطه انشعاب از ظاهر مي شود

.مي گردد

كه اندازه انشعاب را از كاربر . زير ظاهر مي گرددDialog box ، بعد از مشخص شدن محل انشعاب

.وال مي شودس

اندازه انشعاب) 25-3-1: شكل شماره(

براي اتصال لوله . در صورتيكه كه لوله اصلي و لوله انشعابي هر دو ترسيم شده باشند :توجه

كردن Align مي توان با A با تايپ حرف . مي شود استفادهAlign از گزينه ،انشعاب به لوله اصلي

لوله انشعابي و كه با كليك كردن بر روي. ظاهر مي گردد:Pick component to align toعبارت


67

Enter نقطه ، كردن Tap port و با مشخص شدن .قرار مي گيرد انشعاب در امتداد روي لوله اصلي

انتهاي اين ، مي توان با كم يا زياد كردن طول لوله انشعابي Stretch به كمك دستور ،نقطه انشعاب

در همين كتاب با آن آشنا كهJoin components و به كمك . انشعاب قرار داد لوله را بر روي نقطه

توضيح كلي (.كه نشانگر يك اتصال صحيح مي باشد (Weld point) نقطه جوش با ايجاد.خواهيد شد

. به هم متصل مي شونددو لوله .) آمده است.....اين دستور در فصل

250كـه مـي خـواهيم در فاصـله . ميلي متر وجود دارد500به طول DN 100 يك لوله : به طور مثال

با انتخاب اندازه انشعاب مـورد نظـر و . را ايجاد كنيمDN 80 ميلي متري از ابتداي آن يك انشعاب

Enter گزينه ،كردنEnter orientation of tap port راستاي انشعاب را از كاربر سـوال مـي

. ميسر مي گرددEnter و كليك كردن و تاييد اين راستا با زدن كليد اين راستا با حركت موس . كند

. لوله انشعابي عمود بر لوله اصلي مي باشد: توجه


.و در نهايت محل اتصال مورد نظر با يك نقطه اي مشخص مي شود


68

نقطه انشعاب را بـه Toggleه و گزينStraight pipe با دستور ،بعداز مشخص شدن محل مورد نظر

ظـاهر >Connect to/<Enter Length: كردن عبا رت Enterكه با . عنوان نقطه شروع تعيين مي كنيم

.كه در اين مرحله طول لوله انشعاب را وارد مي كنيم. مي گردد

اربرازكAutoplant joint selection به نام ه اي ور طبق يك جدول محا نحوه اتصالدر مرحله بعد

.سوال مي شود

) 27-3-1: شكل شماره(

.ترسيم مي شود انشعاب مورد نظر ،با انتخاب نوع اتصال

انشعاب)28-3-1 :شكل شماره(


69

Branch) 29-3-1: شكل شماره(

: Autoplant در نرم افزار اتصالات انشعابيانواع 17-3-1

:ت مربوط به انشعابات عبارتند از انواع اتصالاAutoplant joint selectionطبق جدول

1-Butt-weld Tap joint :

2-Socket-welded Tap joint:

3-Threaded tap joint:

4-Stub-In connection(OD weld):

5- Stub-In connection(ID weld):

6- Stub-In w/Pad(OD weld):

7- Stub-In w/Pad(ID weld):

Elbolet 18-3-1: ب كاهنده سايز مماس بر روي زانويي هاي شعاع بلند و شعاع كوتاه ايجاد مي كنديك انشعا

. بر روي آن ايجاد كرد، انشعاب با اندازه كوچكتر از زانويي توان يك با اجراي اين دستور مي


70

Elbolet )30-3-1:شکل شماره (

.به شرح زير مي باشد Elbolet ترسيم :روش كار19-3-1

. يـا محـل اتـصال را روي زانـويي مـشخص كنـيم Tap port زانويي مورد نظر بايد بعد از انتخاب

زيـرا . كار غير ممكن اسـت اينTap portبدون . گيري است لازمه كار انشعاب Tap port انتخاب

را نقطه قرمز رنگي كه به نقطه جوش معروف مـي باشـد ) Tap Port ( نرم افزار محل اتصال انشعاب

و عدم وجود اين نقطه قرمز رنگ نشانه عدم اتصال و انشعاب مـي باشـد ودر زمـان .ددر نظر مي گير

. ايجاد اشكال مي كند گرفتنخروجي

ظـاهر Command: Pick component to be tapped در خط فرمـان Tap Portبا اجراي دستور

و انـدازه شـده ظاهر )31-3-1شكل شماره (Tap Port sizeجدول زانويي مورد نظربا انتخاب . مي شود


71

يكي از دو سـر , كردن Enterبعد از وارد كردن اندازه مورد نظر و . انشعاب از كاربر سوال مي شود

در واقـع دو . مي توان سر ديگر زانويي را فعال كرد Toggleكه با گزينه . مي شودHighlightزانويي

مـشخص شـده BوA با 32-3-1 اره كه در شكل شم. بر روي زانويي وجود دارد مكان براي انشعاب

. در نظر گرفته مي شـود . نزديك تر است كه به آن سر از زانويي مكاني ، با انتخاب هر سر رانويي .اند

. در خط فرمان ظاهر مي شـود Enter orientation of tap port كردن عبارت Enterدر مرحله بعد با

ـ در جهـت انتخـابي مـي تـوان راسـتاي ردن كه با حركت موس در جهت افقي و عمودي و كليك ك

Elboletراتعيين كرد .

Tap Port Size)31-3-1 :شکل شماره(

)32-3-1: شکل شماره (


72

با كليك بر روي نقطه انشعاب مـورد . را انتخاب مي كنيم Elbolet گزينه Oletدر مرحله بعد در منوي

شـكل Dialog Boxدر اين مرحله . را فشار مي دهيمEnterكليد و پديددار شدن علامت،نظر

.مي شود ترسيمElbolet ، مورد نظر Oletكه با انتخاب . ظاهر مي گردد 1-3-33


20-3-1 Latrolet: ايجاد مراحل كار . گيري مي باشد انشعاب ي از ديگر نوعLatrolet مانند

Elboletمي باشد .

Latrolet ) 34-3-1:شمارهشكل (

Thredolet 21-3-1 :مراحل كـار ماننـد . گيري مي باشدنوعي ديگر انشعاب Latrolet

از Latroletدر . در نوع اتصال انتهاي آزاد آنها مي باشـد Thredolet و Latroletتفاوت .مي باشد

.مي باشد نوع اتصال رزوه اي Thredoletاتصال جوشي استفاده شده است ولي در


73

) Thredolet 35-3-1:شکل شماره(

. مي باشد Socket از نوع Olet Sockolet22-3-1 : در اين نوع از انشعاب گيري ، اتصال لوله انشعابي به

) Sockolet 36-3-1:شکل شماره(

ه موارد باعث طولاني پرداختن به هم .مشابه مي باشد) زير گروهها ( روش كار مابقي انشعابات

. مورد را بررسي مي كنيم ا فقط چند مي گردد لذبحثشدن

23-3-1 Weldolet: وي لوله مستقيم ر درجه هم سايز يا غير هم سايز 90 يك انشعاب

توسط آن مي توان به انشعابات كوچكتري نسبت به سه راهـه هـا دسـت يافـت و .ايجاد مي كند

Weldolet و سر مخازن به كار مي روند گرفتن از سرپوش لوله انشعابز جهت هاي كف تخت ني .


74

Weldolet ) 37-3-1:شکل شماره(

24-3-1 Sweepolet: اين نـوع . درجه بر روي لوله اصلي ايجاد مي كند 90 يك انشعاب

ـ لولانشعاب در ابتدا جهت ي ه هاي داراي تنش تسليم بالا كه در خطوط انتقال نفت و گاز به كـار م

.ايش جريان مناسب ، موجب حد اقل گسترش تنش نيز مي شودرضمن ايجاد آ.روند توليد گرديد

Soweepolet ) 38-3-1:شكل شماره(

Pipet 45 . درجه به كار مي رود45 گرفتن انشعاب جهت :24-3-1


75

Pipet 45 )39-3-1:شكل شماره(

شكل . مطابق شكل بالا ايجاد كنيمPipet 45براي مثال مي خواهيم از وسط يك لوله .:روش ترسيم

درجـه مطـابق 45 پايين لوله يك خط با زاويـه Mid pointاز . مناسب قرار دهيدخود را در نماي

شكل زير رسم كنيد

.


در انـشعاب گيـري . باشـد ميTap Port داديم لازمه هر انشاب گيري تعيينتوضيح ًچناچه قبلا

راستاي كاربر بايست ، درجه 90زاويه اي غير از براي انشعاب با كار راحت تر است اما ، ممستقي

. مشخص كندTap port انشعاب را در حين تعيين نقطه


76

در خـط >Enter Distance< عبـارت ، مورد نظر Pipeو انتخاب Tap Port با انتخاب دستور

مشخص مـي Tap port محل ، Pipe ورد نظر روي اندازه م با وارد كردن.فرمان ظاهر مي گردد

Enterبـا وارد كـردن انـدازه و . مي شـود سوال اندازه انشعاب از كاربر ، كردن Enter با .شود

در خـط فرمـان Tap port جهت تعيين راستاي Enter orientation of tap portكردن عبارت

خطبا انتخاب نقطه اول . فعال قرار دهيد را در حالت F3 ، Osnapبا فشار كليد .ظاهر مي گردد

ظـا Enter orientation of oletدر خط فرمان عبـارت ). 40-3-1شكل شماره ( درجه45كمكي

ازPipet 45 حـال دسـتور . تعيين مي شـود Olet راستاي نقطه دوم مي گردد با انتخاب هر

به كمـك كليك مي كنيم مورد نظر لوله روير بر با اجراي دستو .را انتخاب مي كنيم Oletمنوي

بـا . توضيح داده شد بر روي محل انشعاب كليـك مـي كنـيم " همان گونه كه قبلا Toggleگزينه

در ايـن مرحلـه . فشار مي دهيم راEnter كليد , بر روي مكان انشعاب پديدار شدن علامت

Dialog Box ) ظاهر شده و مشخصات)41-3-1شكل شماره Pipet 45د نظر را از كاربر سـوال ر مو

.مي كند

. ترسيم مي شودOk ، Pipet 45 و كليك بر روي گزينه مورد نظرPipetبا انتخاب

آورده شـده Olet بـه نـام Tableدر يـك Spec موجود در هاOlet انواع مشخصات : توجه

. شده اند هاي مختلف تعريفTable در Spec موجود در يك يهاFitting اصولاً .است


77


: Straight Pipet 25-3-1 باشـد درجـه مـي 90نوع ديگري از انشعاب به صورت مستقيم و .

مكان انـشعاب از دازهن بعد از دادن اTap Port براي معرفي محل استقرار .كار ساده است روش

. تعيين مي گردد Tap port با حركت موس و كليك در راستاي انتخابي ، Pipeابتداي

Straight Pipet ) 42-3-1:شکل شماره(

pip05

Note

26-3-1


78

26-3-1 Elbow-Flange Pipet: بـرد كـار مستقيم گيري از زانويي به صورت جهت انشعاب

.دارد

در . را براي زانويي مـورد نظـر تعيـين كـرد Tap port ابتدا بايد Elboletمانند دستور :روش كار

ه گزينOletمرحله بعد از منوي

Elbow-flanged Pipet 27-3-1بقيه مراحل مانند دستور . را انتخاب مي كنيم Elbolet

.مي باشد

Elbow-Flange Pipet )43-3-1:شكل شماره(

Reducer& Sewage

Reducer& Sewage) 44-3-1 :هشكل شمار(Reducers & Sewages28-3-1: از نوعي ديگرComponent تغيير سايزو ارتباط يك ها كه كار آنها

.لوله سايز كوچك و بزرگ رابرقرار مي كند و به دو دسته تقسيم مي شوند .در اين نوع هر دوسر در يك امتداد و هم مركز مي باشند) هم مركز (Concentric - الف


79

Reducer) 45-3-1 :هشكل شمار( .متداد و هم مركز نمي باشنددر اين نوع هر دوسر در يك ا) غيرهم مركز (Enncentric - ب

Swage29-3-1 : مانندReducerمانند كاهنده ها داراي دو نوع هم . و كار آن تغيير سايز مي باشدبوده .مركز و غير هم مركز مي باشد

در خطوط . به كار مي رودWelded-Socket يا ) پيچي( Screwed جهت اتصال لوله هايي از نوع

But-Welded .در مواردي كه نياز به كاهش زياد قطر لوله باشد استفاده مي شود)لبجوش لب به (

SWAGE ) 46-3-1 :شكل شماره (


80

4 فصل

فلنجهاو ترسيم انواع آشنايي

Face Flange مباحث مورد نظر : پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

: اتصالات فلنچيشناخت

:وآشنايي با استاندارد مربوطهFacinge شناخت انواع

:رد هاي مربوطه و كاربرد آنها آشنايي با استانداو )واشر ( Gasketشناخت انواع

:آشنايي با استاندارد هاي مربوطه كاربردآنهاو ) پيچ( Boltشناخت انواع

:شناخت انواع فلنج و آشنايي با استاندارد هاي مربوطه، كاربرد،و طريقه ترسيم آنها


Flange Face Flange

Flat-Face Raised-Face

Lap Joint Machine Bolt Stud Bolt Ring Joint

Weld Neck Toggle

Threaded Flange Blind Flange

Orifice Flange Integral Gaske Loose

Optional Hub


81

) FLANGES( فلنجها

، شـير و ماشـين آلات اغلب مواقع جهت اتصال به مخازن ج اتصال فلن :اتصالات فلنجی 1-4-1

به علت قابليت باز . آلات و خطوط فرآيندي كه نياز به تميز شدن متناوب دارند به كار مي روند

دي در سيـستم هـاي اين نوع اتصال كاربرد زيـا ، در فشار هاي بالا و بسته شدن و آببندي خوب

Pipingدارد

Flange در سيستم هـاي دهنده به عنوان يك قطعه اتصال Piping مـورد اسـتفاده قـرار گيـرد .

. مـي باشـد Flange اتـصال شيرآلات ، مخازن ،،متداول ترين نوع اتصال لوله به ماشين آلات

Flange در فشار هاي كاري كه. اند ها داراي انواع گوناگون وبا شكل هاي مختلف ساخته شده

.مختلف مورد استفاده قرار مي گيرند

:تقسيم بندي فلنجها 1-4-2

:فلنجهاي فولادي به سه گروه كلي تقسيم مي شوند

Plain Flangeفلنج تخت - 1

Welding Neck (Hub-Type) Flange فلنج گلو دار 2

Blind Flange فلنج كور -3

يا

Looseفلنجهاي -1

Integral فلنجهاي – 2

Optional: 3 فلنجهاي -3

فرناز سنندجي-محسن خورسندي -مولفين حامد مولوي piping طراحي - 3


82

علاوه بر اين نوع فلنجها فلنجهاي ديگري مانند كولار تخت وجود دارد ، فلنجها به علت حـساسيت

.و دقت در توليد و لزوم تراشكاري معمولاً در كارخانه ساخته مي شوند

تمـام درمعمولي ترين نـوع فلـنج مـورد اسـتفاده مـي باشـد، مشخـصات ايـن فلنجهـا : فلنج تخت

. درج گرديده است AWWA, DIN, ISOاستانداردهاي معتبر مانند

. طراحي فلنج تخت طوري است كه مي توان آن را مستقيماً به نوك نازل يا مخازن يا لوله متصل كرد

از نظر مقاومت اتصالي ضعيف و اتصال كاملي محـسوب نمـي شـود در اصـطلاح جـزء فلنجهـاي

Looseمحسوب مي شوند

1-4-3 Face Flangeسطح اتصال فلنجها

هـا بـه شـكل هـاي Flangeسـطح روي . مي باشد Flange روي سـطح Face Flange يا صورت

ـ همچنـين و نوع شيار دار . .ندوساخته مي ش با زبانه هاي مختلف ، شيار دار ،مختلف مسطح ه زبان

.ست انتخاب نوع سطح وابسته به سرويس ا . جفت بكار روند بصورت بايددار

.در زير آورده شده است . به صورت عمده كار برد دارند كهFace Flangeچهار نوع از

:تفسيم بندي سطوح فلنجها 1-4-4

بر اساس اندازه و سطح اتصال به صورت زيـر دسـته بنـدي وي -4-2 1سطح فلنجها در شكل انواع

.شوند

)Tongue-Groove(زبانه و شيار بلند -1

مادگي كوچك-نري-2

زبانه و شيار كوتاه-3

اتصال حلقوي-4


83

براي فلنجها انواع سطح اتصال وجود دارد كه ساده تـرين آنهـا سـطح : FF يا Flat-Face :الف

,ASME B16.5 كـدهاي 1-4-2:تخت است ، براي فلنجهاي فولادي و اتصالاتشان شـكل شـماره

B16.47 4 .استفاده مي شود

و ساير تجهيـزات ونيـز هاپ غير فولادي پمهاي Flangeي اتصال بهعمده ترين استفاده آن برا

واشر هايي به كار مي روند كه قطر خارجي ، ها Flangeايندر . مي باشد 125اتصال چدني كلاس

.آنها با فلنج برابر است

ـ هايFlangeاينچ براي براي 16/1داراي ارتفاعي برابر : Raised-Face ) سطح برجسته ( : ب لاس ك

.اينچ مي باشد 4/1و 300و 150

مادگي داراي ابعاد يكساني مـي باشـند -، لبه دار و سطوح نري ) Raised-Face(انواع سطح برجسته

بهتر است سطح واشر كم شود Gasketهنگام استفاده از . كه باعث انعطاف در اتصاللاتشان مي شود

دنده دار با واشر تركيبي فـولاد و گرافيـت از اتصالات سطح برجسته . كه تا تراكم واشر بيشتر شود

بـراي دماهـا و فـشار ..استفاده مي شود. درجه فارانهايت 750 درجه سانتي گراد 400براي دماهاي تا

5.شياري و حلقوي استفاده مي شود–هاي بالا اتصالات فشاري مثل زبانه

به آن مي پردازيم ها Flangeدر مبحث انواع :Lap Joint :پ

مي باشد ، و بهترين نوع براي سرويسهاي با دمـا و Flangeگرانترين نوع صورت :Ring Joint :ت

از آسيب ديدگي در امان مي باشد چرا كه سـطح نصببه هنگام كار . اخته شده است فشار بالا شن

حـال كار برد اين نوع صورت بـراي فلنجهـا در .صورت فلنج پايين تر از واشر آن قرار گرفته است

221همان منبع صفحه - 4 221همان منبع صفحه - 5


84

هاي فلزي توخالي به عنوان آب بند در فراينـدهاي شـيميايي O-Ringاست زيرا استفاده از افزايش

6.مورد قبول واقع شده است


commonly used flanged joints. (a) Screwed flange to fitting joint, plain face;

(b) screwed flange pipe joint, male-and-female face; (c) lapped pipe to fitting

52 عليرضا قندچي صفحه Pipingاصول طراحي - 6


85

joint, square corner; (d) lapped pipe to pipe joint, round corner; (e) ring and

groove joint, welding neck flange to fitting; (f) lapped pipe to fitting joint,

Sarlun seal welded; and (g) lapped pipe to fitting joint, Sargol seal welded.

Typical flange facings (for dimensions, see ASME B16.5) )1-4-2:شكل شماره (

فلنجها با توجه به سايز داراي سوراخهايي در فواصل مـساوي از هـم : Flange سوراخهاي 1-4-5

كار اصلي اتصال به عهـده دو Flangeدر اتصال .اين سوراخ ها محل عبور پيچ مي باشد . مي باشند


86

و قطر نامي فلـنج بـستگي فشارتعداد سوراخها با . سواراخها در فواصل مساوي مي باشد. چيز است

دارد

پيچ دوسر رزوه كه در اتصال فلـنج يـا Stud Bolt پيچها دو نوع مي باشند : پيچ ياBolt : الف 1-4-6

Machine Bolt فلنج ها كاربرد دارد و يا پيچ يك سر رزوه يا Set-On يا Set-In به

سوراخ هاي فلنج )3-4-1:شكل شماره(

آمـده اسـت ، بـه طـور عمـوم كـد ASME B16.1 كـد در Cast-Ironمـواد پيچهـا بـراي فلـنج

ASTM A307 ، Grade Bمواد قابل قبول براي فلنجهاي فـولادي . براي انتخاب مواد مناسب است

ASME B16.5،در كد

7 .آمده است

. شـود از واشرها جهت آب بندي و جلوگيري از نشت اسـتفاده مـي : واشر يا Gasket 5-4-1 :ب

8.انتخاب واشر به عوامل زير بستگي دارد

دما، فشار و خورندگي سيال-1

نياز به بازوبسته كردن فلنج جهت تعمير و نگهداري -2

226صفحه فرناز سنندجي-محسن خورسندي -مولفين حامد مولوي piping طراحي - 7 54 عليرضا قندچي صفحه Pipingاصول طراحي (- 8


87

ضرورتهاي محيطي-3

هزينه-4

:انواع واشر6-4-1

واشر نرم مثل چوب پنبه ،لاستيك،فيبر گياهي،گرافيت، آزبست،مي باشند-1. انواع واشر وجود دارد

نوع تركيبي آن مخلوطي از فلز و ماده نرم است ، كه فلز در برابر دما و فـشار و ضـربه مقاومـت -2

هـاي بـه شـماره DINانتخاب واشد در استاندارد .نموده و ماده نرم باعث حالت ارتجاعي مي شود

ASME Boiler &Pressure مي باشد و روش انتخاب در بخـشهاي مختلـف ...... و2691و2690

Vesselوجود دارد .

از ، Flangeاي منـوي كركـره از طريـق Auto plant نرم افـزار در:دستيابي به منوي فلنج 7-4-1

. نظر را انتخاب كردموردFlange مي توان Flange نوار ابزار و يا از طريق Pipingمنوي

ده است لذا سعي نموده ايـم استانداردهاي ابعاد و اندازه مربوط به فلنجها در ضميمه كتاب آم :توضيح

. ارائه دهيمASMYوDINفلنجهاي مورد نياز كاربران گرامي را در دو استاندارد مهم


88

ها Flange منوي ) 4-4-1 :شكل شماره(

هاFlange ابزارمنوي )5-4-1:شكل شماره(

Weld Neck Flange 8-4-1:معمولي بـه نوع. اين فلنج به دو نوع معمولي و بلند تقسيم مي شوند

نوع بلند عمدتاً جهت مخازن و نازلهاي تجهيزات و . بكار مي روند Butt-Weldingهمراه اتصالات

اين نوع فلنج براي مكانهايي كه دماي زياد و تنش هاي برشـي .به ندرت در لوله كشي بكار مي روند

در فشار هاي Flange اين نوع از . وجود دارد مناسب مي باشد ارتعاشات همچنين و وجود دارد ،و

. مي باشدintegralاين فلنج جزء فلنجهاي . ساخته شده اند bar 100 تا bar 2/5كاري متفاوت از

: به شماره هايDIN در استاندارد ها Weld neck flange :استاندارد ها 1-4-9

2630 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2628 2629 2627

. وجود دارند ASMY B16.5ارداستاندودر

Weld Neck Flange ) 6-4-1:شکل شماره(

در خـط فرمـان ظـاهر <Elevation/<Pick point باجراي دسـتور دو گزينـه :روش ترسيم 1-4-10

كـه مـي ايد Set Elevation جدول محـاوره اي E يا حرف Elevation با انتخاب گزينه .مي شود

. را تعيين مي كنيمFlangeمورد نظر قرار داد و ارتفاع را در محل Flangeلخواه از نقطه د


89

)7 1-4-:شکل شماره(

در انتهاي لوله يا زانويي وغيره كه قبلاً رسم كـرده ايـم با كليك كردن : Pick point گزينه دوم

م بـا انتخـاب دسـتور ترسـيم به طور مثال لوله اي به شكل زير داري . مي توان فلنج را ترسيم كرد

را مشاهده مي كنيم كه محل ترسيم فلـنج را مـشخص مـي Toggleفلنج در يك سر لوله علامت

فشار Tكند اگر بخواهيم محل ترسيم را تغيير دهيم چنانچه كه قبلاً توضيح داده ايم با تايپ حرف

وبعـد از انتخـاب و تاييـد . و محل قرار گيري فلنج را تغيير مي دهيمToggle علامتEnter كليد

طبـق Spec مربوط فلنج مـورد نظركـه اطلاعـات و تعـاريف ارائـه شـده در Dialog Box نهايي

.استاندارد انجام گرفته ظاهر مي شود با انتخاب صحيح فلنج ترسيم مي شود

Toggle ) 8 1-4-:شكل شماره(


90



.ونيازي به تكرار آن براي هرنوع نمي باشد. مشابه مي باشد طريقه ترسيم فلنج ها : وجهت

Threaded Flange 11-4-1 :فلنجي بكـار جهت اتصال لوله پيچي به قطعات پيچيفلنج هاي

.انواع معمولي و كاهنده آن به صورت انبوه موجود مي باشند. روندمي

استاندارد اين نوع فلنج در:استاندارد

2565 2566 2566 2567 2567 2568 2569 2561 2561

وجود داردASMY B16.5و استاندارد 2558

Threaded Flange ) 1-4-11:شكل شماره(


91

Blind Flange 12-4-1 : يا فلنج كور كن در صورت توسعه سيستم لوله كشي در آينده ،يـا تميـز

بـه راLineيـك پس هرگاه بخواهيم انتهاي استفاده مي شود نوع فلنج و غيره از اين كاري ،بازرسي

با استفاده از صورت موقت به هر دليل ببنديم بايد براي جلوگيري از نشت جريان آن را آب بند كنيم

.اين نوع فلنج با توجه به سيال و استانداردهاي لازم از اين نوع فلنج استفاده مي كنيم

ASMY و اسـتاندارد DIN 2527 بـا شـماره DINج در اسـتاندارد اين نوع فلن::استاندارد13-4-1

B16.5وجود دارد

Blind Flange ) 1-4-12:شکل شماره(

14-4-1 Socket Weld Flange : يك نوع فلنج كه اتصال آن با لوله بـه صـورت Socket مـي

فلـنج بـه لولـه اين نوع فلنج داراي گردني است لوله داخل اين قسمت فرو رفته و لبه خارجي باشد

. مي شود جوش

Socket Weld Flange ) 1-4-13:شكل شماره(

وجود دارد ASMY B16.5 اين نوع فلنج در استاندارد :استاندارد15-4-1


92

Slip-on Flange 16-4-1: اين نوعFlangeو در فشار هاي كـاري . كاربرد زيادي در صنعت دارد

را مي تـوان بـا زانـويي هـا ي Slip-on فلنجهاي : Slip-onفلنج .مختلف ساخته مي شود

Long –Tangent كاهنده ها و ، Swage اين نوع فلـنج . به كار برد ) نه در كاربرد هاي معمولي ( ها

Weld Neck Flange از flange ايـن نـوع از قيمـت . مقاومت كمي در برابر شوك و ارتعاش دارد

. مشابه مي باشدWeld Neck Flangeت فشار داخلي تقريباً يك سوم ارزانتر است ، مقاومت آن تح

Slip-on Flange ) 1-4-14:شكل شماره(

و ,DIN 2573,2576,8629,8630 شماره با DIN اين نوع فلنج در استاندارد :استاندارد17-4-1

وجود داردASMY B16.5استاندارد

Lap Joint Flange 18-4-1 :ز لوله هاي گران قيمـت نظيـر لولـه هـاي در مواردي كه اStainless

Steel اگر از فلنج استفاده شود Weld Neck Flange استفاده شود بسيار غير اقتصادي وگران قيمت تمام

مي سازند و فلـنج را را از جنس لوله Stub end ، Lap Joint لذا براي حل اين مشكل فلنج . .مي شود

به لوله اصلي جوش مي خورد از لحاظ خوردگي مشكلي پـيش Stub endاز جنس كربن استيل و چون

ماننـد . پيچ دشوار است محل عبور كاربرد اين فلنج در جاههايي است كه تنظيم سوراخها ي . نمي آيد

اتصال به نازلهاي فلنجي مخازن


93

Lap Joint Flange ) 1-4-15:شکل شماره(

ASMY و اسـتاندارد ,DIN 2641 2642 با شـماره DIN استاندارد اين نوع فلنج در:استاندارد 19-4-1

B16.5وجود دارد

20-4-1 Orifice Flange :تغيير فشار استفاده مي شودكه براي فلنج نوعي .

Orifice Flange Flange ) 1-4-16:شکل شماره(

20-4-1 Weld neck Reducing: افزاينده و خود بـه كاهنده يا. باشد جهت تغيير سايز مناسب مي

.سه دسته تقسيم مي شود

) 1-4-17شکل شماره(

pip05

Note

21-4-1


94

5 فصل

آنهاو ترسيم ير آلات انواع ش با آشنايي

Face Flange مباحث مورد نظر : پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

: تعريف شير

: شيرهاتقسيم بندي

:شيرهاي هاي قطع جريان و كاربرد آنها انواع

: و كاربرد آنهايكطرفهشيرهاي هاي انواع

جنس شير ها

شير ها كاربرد

شير هااسن و معايب مح


Globe Valve

Gate Ball

Plug Piston

Swing Needle

Butterfly Lift

Satellite Monel

Bonnet Disk

Stem Hand lever

Wrench Hand wheel

Gear Power Operator

Trim wafer


95

VALVES ) شير آلات(

درايـن نـرم افـزار . مـي باشـد Piping و مهمترين موضوعات درت يكي از گسترده ترين بحث شير آلا

سعي شده اسـت تـا در مـورد انـواع لذا به علت اهميت موضوع . تعريف شده است valveچندين نوع

. اطلاعات لازمه ارايه گردد،شيرآلات

فشار در يك سيستم لولـه كـشي مـي شير يك ا بزار مكانيكي براي كنترل جريان و : (Valve) تعريف شير

.باشد

:اصطلاحات متداول در معرفي شير هاي عبارتند از 1-5-1

فاصـله دوانتهـاي ورودي و : Face to Face Dimension) فاصله وجه بـه وجـه شـير (طول بدنه-

خروجي شير

ي كـه بـا يك مشخصه عددي و نشان دهنده اندازه و كليه خصوصيات شير به جز موارد : DN قطر نامي -

.و يا قطر رزوه شده مشخص شده باشد يك عد د صحيح و بدون اعشارمي باشد ) OD(قطر خارجي

محدوده فـشار نـامي .يك عدد صحيح براي نشان دادن فشار كاري شير به كار مي رود ): PN(فشار نامي

:رايج عبارتند از

PN6, PN10, PN16, PN25, PN40

به طور كل به دو دسته دسته تقسيم مي شوند شيرها:ها شير تقسيم بندي 1-5-2

و آنهايي كه براي قطع جريان يا قطع جزئي جريـان : ) Stop Valve ( هاي قطع جريان Valve :الف

اين شيرها بوسيله حركت ساقه كنترل مي شود . سيال به كار مي روندتنظيم دبي

شيرها فقط برقراري جريان را در يك جهت اين نوع : )Check Valve ( هاي يك طرفه Valve :ب

.شيرهاي يك طرفه فقط بوسيله خود سيال كنترل مي شوند. امكان پذير مي سازند


96

بـه شـرح زيـر ASMY B16.34دسته بندي شيرها و محدوديتهايـشان در اسـتاندارد : استاندارد 3 -1-5

.مي باشد

1 Class 4500 applies only to welding end valves. 2 Valves conforming to the requirements of ASME B16.34, for standard class valves. Ratings shall not exceed the values shown in those Tables 2 having an identifying suffix ‘‘A.’’ (ASME B16.34). 3 Threaded or welding-end valves which have successfully passed the examination required by Section 8 (of ASME B16.34) may be designated Special Class valves. Ratings shall not exceed the values shown in those Tables 2 having an identifying Suffix ‘‘B.’’ (ASME B16.34). Special Class ratings shall not be used for flanged-end valves. 4 Welding- or threaded-end valves in sizes NPS 2-1/2 and smaller that conform to the requirements of Annex G (ASME B16.34) may be designated Limited Class valves. Limited Class ratings shall not be used for flanged end valves. 5 Threaded-end valves rated above Class 2500 and socket-end valves rated above Class 4500 are not within the scope of ASME B16.34. 6 A welding- or threaded-end valve may be assigned an intermediate pressure and temperature rating or Class, either Standard or Special, in accordance with paragraph 6.1.4 of ASME B16.34, provided all applicable requirements of this standard are met.


97

7 Threaded and socket-welding-end valves larger than NPS 2-1/2 are beyond the scope of ASME B16.34. 8 Flanged-end valves shall be rated as Standard Class. 9 A class designation greater than Class 2500 or a rating temperature greater than 1000_F applied to threaded-end valves is beyond the scope of ASME B16.34.9

10 :ر نوع حركتظدسته بندي شيرها از ن 1-5-3

Notes: Tilting-disc check valves are in the same category as swing check valves in regard to motion of the disc. When a swing check valve is provided with the external means to close and maintain the valve disc in a closed position, it can be used as a stop check valve.

Macgraw-Hill Piping Hand Book ته از كتاببرگرف - 9

Macgraw-Hill Piping Hand Book برگرفته از كتاب - 10


98

:قطع جريانشيرهاي انواع 1-5-4

)شيرهاي توپي ( Globe Valve :الف

)شيرهاي دروازه اي ( Gate Valve :ب

)شيرهاي سماوري ( Plug Valve :پ

)شيرهاي پيستوني ( Piston Valve :ت

)شيرهاي سوزني ( Needle Valve :ث

)شير پروانه اي ( Butterfly Valve :ج

)شير توپي ( Ball Valve :د

:يك طرفه شيرهاي انواع 1-5-5

)شير يك طرفه توپي ( Ball check Valve : الف

)شير يكطرفه نوساني ( Swing check Valve :ب

)شير يكطرفه بالا رونده ( Lift-check Valve :پ

:تقسيم بندي جامع شيرها 1-5-6

. مي توان شير ها را به گروه هاي زير تقسيم بندي كرد،در يك تقسيم بندي جامع

شيرهاي قطع و وصل و تنظيم جريان:الف

شيرهاي يك طرفه :ب

)يك طرفه و قطع و وصل جريان ( شيرهاي مركب :پ

ار شيرهاي كنترل فش:ت


99

توضـيحات اين نرم افـزار سـعي مـي كنـيم Valve هاي موجود در منوي Valve هنگام برسي :توضيح

. مشا به استAutoplant در نرم افزار شيرهانحوه استفاده از .مختصري همراه با شكل ارايه گردد

بـه صـورت ريختـه و .شيرها معمولاً از برنز ، برنج ،آهن يا فولاد ساخته مي شوند : جنس شير ها 1-5-7

.مي شوندساخته گري يا آهنگري

سطح ديـسك و نـشيمن . در سيستمهاي با فشار و درجه حرارت بالا به كار مي روند :شيرهاي فولاد آلياژي

. كه يك آ لياژ خيلي سخت كرم كبالت است پوشيده مي شودSatellite اين شيرها معمولاًٌ با

شـيرهاي برنـزي بطـور . رونـد با درجه حرارت بالا به كار نمـي در سيستمهاي :شيرهاي برنزي و برنجي

يمن شيرهاي برنزي كه براي سرويـسهاي آب ديسك و نش . مي روند ر سيستمهاي آب شور بكار وسيعي د

كه يك فلز مقاوم در برابر زنگ زدگي و خـوردگي اسـت ( Monel) شور بكار مي روند اغلب از مونل

.مي شوند ساخته

صرف نظر از نوع شير:اجزاء شيرها 1-5-8

. شيرها داراي اجزاء زير مي باشند

متـصل Piping بدنه شير كه قاب شير را تـشكيل مـي دهـد و بـه سيـستم (Body ) : بدنه يا پوسته شير

پوسته معمـولاً ريختـه گـري .لنج ، رزوه ، يا با جوش به لوله متصل مي گرددفاين بدنه بوسيله .مي شود

.مي شود) آهنگري ( ويا

، . توسط پيچ و مهـره متـصل مـي گـردد Body كه مستقسم به شيردر پوش روي : Bonnet درپوش

.مهمترين جزء شير در تحمل فشار درون شير پس از پوسته مي باشد. درپوش ناميده مي شود

ديسك ها مـي .مندحركت قسمتي كه تاثير مستقيم در جريان مي گذارد ديسك مي نا : Disk ديسك -1

. بصورت خطي و چرخشي و يا مار پيچي ، دسته توسطتوانند حركت كنند توسط جريان يا


100

معمولاً شيرها بر اساس نوع ديسك طبقه بنـدي و .ديسك عامل اصلي قطع و وصل جريان در شير مي باشد

.نامگذاري مي شوند

. ديـسك شـير متـصل مـي گـردد سا قه از يك طرف به فلكه شير و از طرف ديگر به : Stem ساقه -2

.وظيفه آن حركت ديسك و به آن رزوه يا جوش مي شود

:اپراتورها يا عملكردهاي تنظيم دستي 1-5-9

.اپراتورها به چند نوع تقسيم مي شوند و شما هنگام انتخاب شير به انواع آنها برخورد مي كنيد

كار آيي آنها به يك چيز بستگي دارد و آن اپراتور اسـت تمام قطعات فوق و اهميت آنها و :انواع اپراتورها

: و انواع آن عبارت است از

كوچك يا شيرهاي Butterfly براي حركت دادن دسته در شيرهاي :اهرم دستي Hand lever -الف

Ball چرخنده ويا شيرهاي كوچك و همچنين دسته شيرهاي Wrench براي شيرهاي كوچك و Plug

Valveها نيز به كار مي رود .

مي شـود (Stem) پر كاربرد ترين نوع دسته شير است كه باعث چرخش دسته : Hand wheel -ب

. ويا ديافراگمي مورد استفاده قرار مي گيرندGlobe و ) دروازه اي ( Gate در شيرهاي

Hand wheel) 1-5-1 :شكل شماره(

. غير قابل دسترسي باشد Hand Wheel ه كار مي رود كه اين دسته شير هنگامي ب : Chain -پ


101

كه احتياج به گشتاور زيادي براي چرخاندن اين دسته شير هنگامي به كار مي رود كه : Gear -ت

.دسته باشد

و براي .دسته شيرهاي پنوماتيك ، هيدروليك ويا الكتريكال مي باشد : Power Operator -ث

. مي رودحالنهاي زير به كار

.شير در محوطه كاري خودش بايد كنترل شود و با فضاي كا في براي دسته شيرهاي بلند نداريم : 1

. احتياج به سرعتهاي زيادي براي بازو بستن شير داريم و كارگر نمي تواند با اين سرعت عمل نمايد : 2

6- Trim : ، به مجموع ديسك نشيمن و ساقه شير trim گويند .

7- Packing : عايق

Valves

هاشيرمنو ابزار ) 2-5-1 :شكل شماره(

: دستيابي به منوي شيرها1-5-10

ويا از طريق منو Piping ها در اين نرم افزار يا با استفاده از منوي كركره اي Valve راي دستيابي به انواع ب

امكان پذير استValvesابزار

1-5-11 Ball Valve :ولي ترين انواع از معميكValve علت . باشد هاي قطع جريان مي

شيرهاي توپي كم قيمت،داراي وزن كم،و نصب و كاركرد .نامگذاري آن توپي بودن بدنه آن مي باشد

نياز به گشتا ور كم مي توانند به جريان كامل بدون كمترين آشفتگي را عرضه مي كنند،.آسان است


102

ر كرد دستي سريع يا اتوماتيك استفاده شوند و اين شير ها يك عمر شيرهاي توپي اجازه دهد تا در يك كا

سرويس قابل اطمينان بالا دارند

ها ساختمان داخلي آنهاست شير توپي نيست وجه تمايز شيري كه بدنه توپي شكل دارد يك شير هر :توجه

ك روي يـك رينـگ سدي. متصل شده است شيرديسك به ساقه توپي قطع جريان شير در يك :طريقه كار .

و . با چرخش توپي جريان سيال را كاهش مي دهد يمن قرار مي گيرد و بدين ترتيب نشيمن يا يك سطح نش

با ربع چرخش محور از حالت بسته به حالت كاملاً باز . جريان سيال را قطع مي كند , درجه 90در چرخش

. مي آيند در

: ه تقسيم بندي مي شوند به سه دست هاي توپيشير Body يابدنه 1-5-12

. در يك امتداد هستند با يكديگر در اين نوع دريچه هاي ورودي و خروجي سيال:نوع مستقيم

دراين نوع دريچه هاي ورودي و خروجي سيال با يكديگرتشكيل زاويه مي دهند :نوع زاويه اي

ور فراوان در سيستم لوله كشيو به ط دريچه مي باشد اين نوع به جاي دو دريچه داراي سه:نوع تقاطعي

By pass Piping به كار ميروند.

توپيشيرنوعي ) 3-5-1 :شكل شماره(


103

Ball : 11 مزاياي شير 1-5-13

باز و بسته شدن سريع-1

Gateكوچكتر از شير -2

Gateسبكتر از شير -3

نتيجه از تعدد شيرهاي فرايندي اين قابليت را دارد كه چند ورودي مي تواند به آن متصل شود ودر -4

.مي كاهد

تنوع طراحي-5

قابل استفاده در سيستمهاي تميز و دوغابي-6

قابل استفاده در سرويسهاي دماو فشار بالا-7

GlobeوGate احتياج به نيروي كمي جهت باز وبسته شدن نسبت به-8

Ball: 12 معايب شير1-5-14

ي كنددر كنترل جريان ضعيف عمل م-1

در جريان دوغابي ممكن است كه رسوب بوجود آيد و باعث نشتي سيستم شود-2

. Ball: 13 كاربرد شير1-5-15

هوا،گازي،مايع-1

)Vent&Drain(در سيستم دور ريز مايع و گاز -2

260 صفحه فرناز سنندجي-محسن خورسندي -مولفين حامد مولوي piping طراحي- 11

261 صفحه فرناز سنندجي-محسن خورسندي -مولفين حامد مولوي piping طراحي- 12 261 صفحه فرناز سنندجي-محسن خورسندي -ن حامد مولويمولفي piping طراحي- 13


104

شير كنترل-3

آب سرد كننده و خوراكي-4

سيستم بخار-5

:طريقه رسم 1-5-16

ز در صورت آسيب ديدگي لوله و نيازيرا.مي دهندجوش ن و غيره به لوله طور مستقيماصولاً بهها راشير

. اما البته اين يك اصل نيست . آسيب مي بيندشير بايد جوش بريده شود و در نتيجه,به تعويض

Ball بـا انتخـاب دسـتور ترسـيم .ها به لوله ها در سيستم با فلـنج باشـد شيرلذا سعي مي شود اتصال

Valveه فلنجدر قسمتي ك Pipeدر خط فرمان گزينه هاي.ظاهر مي گردد علامت . قرار گرفته است

> Relative/Elev/<Pick point or Return for fit-fit< را مي بينيم اگر كليـد Enter را فـشار دهيـد

از بعـد . پذيرفته ايد كه اتصال به فلنج مـورد نظـر باشـد Pick point or Return for fit-fitيعني گزينه

.تاييد جدول زير ظاهر مي شود

)4-5-1 :شکل شماره(

نظر را مي توان ديد و آنچه را كه مورد نظر مـي باشـد موردSpec هاي تعريف شده در شيردر اين جدول

. مي كنيمOK انتخاب و


105

ورها شامل انواع محتلف اپراتAuto Plant Selection ظاهر مي شود به نام ديگري Dialog Boxبعد از آن

. كه بر حسب نياز انتخاب مي شود


اين نرم افزار چنان طراحي شده در صورت . دراتصال فلنجي مهمترين كاراستفاده از واشر و پيچ مي باشد

. مي دهدError ترسيم را انجام نمي دهد و عدم انتخاب يكي از اين دو اتصال

.از كاربر سوال مي كند ظاهر مي شود نوع واشر را Gasketنتخاب بعد از انتخاب نوع اپراتور جدول ا


جدولي ظاهر مي شود شامل انواع پيچها . بعد از انتخاب واشر نوبت انتخاب پيچ مي باشد


106

)7-5-1 :شكل شماره (

. ي شوددر اتصال فلنج به فلنج هم جداول انتخاب واشر و پيچ ظاهر م : توجه

اطلاعاتي در مورد اپراتور Hand wheelبعد اتمام انتخاب نوع پيچ جدول محاوره اي ظاهر مي شود به نام

.مورد نظر را از ما سوال مي كند

)8-5-1 :شكل شماره (


107

با تايـپ حـرف . شود از كاربر سوال مي جهت قرار گرفتن اپراتور حال ترسيم شده و شير كردن Okبا

. ها كه در خط فرمان آمده است اپراتوردر جهت دلخواه قرار مي گيرداول جهت

8-5-1 ترسيمي طبق اطلاعات موجود درشكل شمارهشير )9-5-1 :شكل شماره(

valveاز تكرار ايـن موضـوع بـراي هـر لذا .مي باشد Ball Valve ها مشابه شيرطريقه ترسيم : توجه

.خودداري شده است

1-5-17 Gate Valve جريان را به طـور كـل قطـع يـا وصـل شير نوع اين:اي دروازه شير

.كمترين افت فشار را دارد بنا بر اين در جايي كه افت فشار اهميت زيادي دارد استفاده مي شود. مي كند

بـل مقاومـت در مقا شيربنا بر اين در اين . درست به اندازه لوله ايست كه به آن متصل مي شود شيردريچه

يـا در حالـت " و معمـولا تنظيم جريان به كار نمـي رونـد شيرها به عنوان شيراين . جريان ناچيز است

و افـت . به ان صدمه مي زنـد شير و نيمه باز بودن . بسته به كار مي روند " باز و يا در حالت كاملا "كاملا

.فشار زيادي در سيستم ايجاد مي كند


108

Gate Valve ) 10-5-1 :شكل شماره(

. در انواع مختلف فلنجي و رزوه اي ساخته مي شوندشيراين نوع

Gate Valve قطعات تشكيل دهنده ) 11-5-1 :شكل شماره(


109


110

14:مزاياي شيرهاي در وازه اي 1-5-18

مشخصات قطع مناسبي دارد-1

دو سويه مي باشد-2

افت فشار در طول شير حد اقل مي باشد-3

246 صفحه فرناز سنندجي-محسن خورسندي -مولفين حامد مولوي piping طراحي - 14


111

15 :هاي در وازه ايشير معايب 1-5-19

براي باز و بسته كردن شير دسته بايد به مقدار زيـادي چرخانـده .اين نوع شير سريعاً باز وبسته نمي شود -1

شود

به فضاي زيادي براي نصب، عمليات نگهداري نياز دارد-2

.حركت آهسته هنگام بسته شدن شير ، در نزديكي نشيمنگاه باعث افزايش سرعت سيال مي شود-3

.ر سيستمهاي دماي بالاي آب، گوه شيرهاي دروازه اي ممكن است بتعث نشتي زياد شودد-4

.تعمير و نگهداري آن مشكل مي باشد-5

(Angle) اي زاويـه ياStraight)(مسقيم به دو صورت شير اين نوع :Globe Valveشير گوه اي 1-5-20

.شود جهت تنظيم جريان استفاده مي شيراز اين . وجود دارد

Globe Valve) 12-5-1 :شكل شماره(

:انواع شيرهاي گوه اي 1-5-21

1-Tee-Pattern: در سرويسهاي تنظيم از قبيل خطـوط .داراي ضريب جريان كم و افت فشار زياد است

اين شير در سيستمي كه افـت فـشار . اطراف شير كنترل مورد استفاده قرارمي گيرند bypassگذر گاه فرعي

16.د و هدف تنظيم كردن باشد استفاده مي شودزياد مهم نباش

247 صفحه فرناز سنندجي-محسن خورسندي -مولفين حامد مولوي piping طراحي - 15

pip05

Highlight

pip05

Note

صفحه 247 صحيح مي باشد


112

Tee-Pattern ) 13-5-1 :شكل شماره(

Wye-Pattern-2 : اين نوع در ميان انواع ديگرGlobe كمترين مقاومت را در مسير جريان دارداين شـير

نهـاي و كاربرد وسيعي در در زما . مي تواند به صورت ناگهاني در دوره هاي مختلف بدون خرابي باز شود

.راه اندازي واحد دارد

Wye-Pattern ) 14-5-1 :شكل شماره(

Angle Valve-3: كروي شير يك نوعGlobeدرجه دارند،و استفاده 90 دو سر آن نسبت به هم زاويه كه

.شود مي نيزدرجه 90از آن موجب صرفه جويي در مصرف زانويي

249همان منبع صفحه - 16


113

Angle Valve) 15-5-1 :شكل شماره(

. ها يعني قطع ووصل و تنظيم يا ساير عملكردها رابطه مستقيم با ساختمان داخلي آنها داردشيررد عملك:توجه

. شيرهاي توپي معمولاً در سيستم بخار ،هوا، روغن، و يا آب به كار مي روند : كاربرد هاي شير 1-5-22

آب ،مواد شيميايي خـوراك شيرهاي تخليه سطحي ،شيرهاي تخليه از كف ،شيرهاي قطع جريان ديگ بخار و

فرايندو دور ريز مايع و آب بندهاي توربين و سيستم روغن كاري توربين و غيره

17: مزاياي شير گوه اي 1-5-23

براي قطع مناسب مي باشد-1

براي تنظيم آرام مناسب مي باشد-2

)در مقايسه با شير هاي در وازه اي(تكانهاي كوچكي دارد-3

موجود مي باشند، كه هر كدام قبليت خاص خودشان را دارد Tee,Wye,Angleدر مدلهاي -4

داراي مكانيسم ساده مي باشند-5

. متصل نبوده و شير مي تواند مثل شير يك طرفه عمل نمايدStemداراي ديسكي مي باشند كه به -6

249 صفحههمان منبع - 17


114

18 : معايب شير گوه اي 1-5-24

)در مقياسه با شير در وازه اي( افت فشار زياد -1

نياز مند نيروي زيادي است-2

تنظيم جريان در زير نشيمنگاه صورت مي گيرد -3

: استاندارد1-5-25

عبارت ازJIS و در استاندارد مي باشد,PT1-5 DIN 3502 3512,3356 به شمارهDINاستاندارد

JIS B2011,JIS F301,302,303,304,307,309,311,312,313,317 مي باشد.

1-5-26 Butterfly Valve )كهظرفيـت نوعي ديگر از شيرها مي بـا شـد ): پروانه ايشيرهاي

ايـن شـير در .شگل بدنه به صورت فلنجي و ويفري مي باشد .بالا با افت فشار كم موثر و مورد اطمينان هستند

تـا NPS 11/2يـا DN 40اين نـوع شـير در ابعـاد بـين .كنتر سيستم و تنظيم جريان مورد استفاده قرار مي گيرد

DN5000 يا NPS200 شيار نوع رزوه اي . موجود مي باشدنوع جوشي اين شير فقط در موارد ساخته مي شود،

.دار و فشاري اين شير نيز در دسترس مي باشد

: مشخصات شير شير پروانه اي1-5-27

وزن آن كم است -1

وازه اي جاي كمتري مي گيردر نسبت به شير توپي يا د-2

براي بسته شدن فقط لازم است دستگيره را يك چهارم . مي كند ودر جهت مثبت بسته مي شود سريع عمل -3

. درجه بچرخد90دور بچرخانيم تا

249 صفحههمان منبع - 18


115

. نشيمن قابل ارتجاع روي ديسك يك فشار موثر بوجود مي آورد و آب بندي ايجاد مي كند– 4

داراي افت فشار كمي است-5

: معايب شير پروانه اي1-5-28

در سيستم تنظيم محدوديت اختلاف فشار كم را دارد-1

درجه صورت مي گيرد80تا 30تنظيم جريان در محدوده بين -2

Typical Butterfly Valve ) 14-5-1 :شكل شماره(


116

اجزاي شير پروانه اي ) 15-5-1 :شكل شماره

داراي محدوديت دما مي باشد ،اين نوع شير ها

روش اتصال 1-5-29

.روش اتصال اين شير ها به لوله به چند طريق صورت مي گيرد

1_Flange End : در اين نوع مانند اكثرGlobe Valve و Gate Valveانتهـاي دو valve داراي Flange

.مي باشد كه با واشر به فلنج لوله وصل مي شود


117

2_ wafer Connection : اين نوع اتصال درButterfly valveدر واقع خود شير داراي . برد دارد ها كار

قطر خارجي شير از قطر دايـره اي كـه پـيچ . و بين دو فلنج لوله هاي دو طرف قرار مي گيرد . فلنج نمي باشد

,چون در غير اين صورت شير با پـيچ هـاي فلـنج . مي باشد رهاي فلنج بر روي آن دايره قرار گرفته اند كمت

.برخورد مي كند

3-Lugged Typeاين نوع شبيه به . نوع ديگري از اتصال شير به فانج لوله مي باشدWafer type

. مشخص شده است،با اين تفاوت كه محل عبور پيچ هاي فلنج . مي باشد

.نشان داده شده است Lugged Type 15-5-1 در شكل شماره.

Lugged Type Butterfly Valve) 15-5-1 :شكل شماره(


118

:استانداردهاي مربوط به شير پروانه اي عبارتند از: تاندارد اس1-5-30


119

1-5-31 )Plug Valve: Cock Valveجداكننده هـستند ها شيرنوعي ديگر از ) : شير سماوري

اين شيرها به شيرهاي سماوري نيـز مـشهور . براي كاربرد هاي تنظيم جريان طراحي نشده اند اين شيرها عموماً

.دهستن


120

اين شير ها با سوپاپهاي ورودي و خروجي با شير هاي چهار راهي و چند سوپاپي كه مي نوانند بـه جـاي دو

40تـا 50 و دمـاي بـين 1000psi ء تااين شيرها براي سيستمهاي خلا. ،سه يا چهار شير مستقيم استفاده شوند

.درجه سانتي گراد كاربرد دارند

Plug Valveداخلي نماي ) 16-5-1 :شكل شماره(

:مشخصات 1-5-32

. استوانه اي يا مخروطي را نگهداري مي كنند ) plug( بدنه شيرها به شكلي هستند كه در پوش -1

. يك در پوش صلب استوانه اي در داخل بدنه قرار مي گيرد -2

. يك سوراخ در در پوش تعبيه شده است -3

ز قرار دارد اين سوراخ با دريچه هاي ورودي و خروجي بدنه در يـك هنگامي كه شير در وضعيت با -4

. بنا بر اين جريان از طريق شير بر قرار مي شود . امتداد قرار گرفته اند

شيري كـه بـه . اين نوع شيرها معمولاً در اتصال با ماشين آلات فرعي به كار مي رود :كاربرد 1-5-33

. ماشين آلات فرعي به كار مي رود معمولاً شير سماوري اسـت عنوان خنك كن هاي روغن روانساز در

.يسهاي شيميايي به كار مي رودروعموماً براي بخار،آب،نفت،گاز و س


121

.ترسيم مي شود هاشيرمانند ساير : طريقه رسم و مدل كردن 1-5-34

Plug Valveنماي داخلي ) 17-5-1 :شكل شماره(

ا چند نقطه ورود جريانب Plug Valveنماي داخلي 18-5-1 :شكل شماره(

Plug:19مزاياي شير 1-5-35

سادگي طراحي با اجزاء كم -1

سرعت باز و بسته شدن-2

قابليت تعمير شدن در محل-3

262صفحه همان منبع - 19


122

مقاومت كم در مسير جريان-4

آب بندي قابل اعتماد-5

قابليت طراحي به صورت چند مسير-6

Plug :20 معايب شيرهاي 1-5-35

نياز به نيروي زيادي به باز و بسته شدن دارند-1

. شير نياز به موتور دارد NPS 4 (DN 100)براي اندازه هاي بالاي-2

plugكاهش مقطع جريان در طول چرخش -3

. مي باشدball بيشتر از plugهزينه شير -4

:استاندارد 1-5-36

MSS-SP-78 ,108 و استاندارد API 599-94 استاندارد

1-5-37 Needle Valve )سوزني شير(:

Needle Valveنماي داخلي ) 19-5-1 :شكل شماره(

262صفحه همان منبع- 20


123

مـي در مايعـات و گازهـا بـه كـار ير سوزني يك شير كوچك است كه براي كنترل جريـان و تنظـيم ش

مقاومت در برابر جريان به طور دقيق توسط يك نشيمنگاه با سطح مقطع بزرگ كنترل مي شود و تنظيم .رود

.سته صورت مي گيردد رزوه اي شير بوسيله

بـه . از اين شير اسـتفاده مـي شـود مد نظر است جريان دقيق جايي كه كنترل :كاربرد شير سوزني 1-5-38

اغلب گاونرهاي پمپ فشار ثابـت ، داراي شـير سـوزني .عنوان بعضي از شيرهاي كاهنده به كار مي روند

شيرهاي سوزني در بعضي از اجزاء .ي پمپ را به حد اقل مي رساند كه در اثر نواسانات فشار خروج هستند

. خودكار احتراق به كار مي رودسيستمهاي كنترل

. مي باشدها شيرند ساير انم : طريقه رسم و مدل كردن 1-5-39

Check Valve )هاست كه جهت جريان را در به يك طرف امكان شير نوعي ديگر از :)طرفه يك شيرهاي

به وسيله نيروي ناشي .، شير هاي يك طرفه خود كار هستند و داراي انواع گوناگون مي باشند.مي كندپذير

بـا .از سرعت سيال باز نگهداشته مي شوند و با استفاده از نيروي گرانش يا جريان برگشتي بسته مي شوند

.دهيمح مي كنيم ساير انواع را نيز تو ضي توجه به محدوديت اشاره اين نرم افزار سعي

ها از اين نوع جهت عبور جريان از يك جهـت و جلـوگيري شير ها تمام شير با توجه به نام اين نوع :توجه

.از جريان در جهت عكس طراحي شده اند

Check Valveنماي داخلي ) 18-5-1 شمارهشكل (


124

:مشخصات شير هاي يك طرفه 1-5-40

جهت جريان را مي توان تنظيم كرد-1 لش روي شير مسير حركت جريان را نشان مي دهد جهت ف-2 .با اين شير قادر به به تنظيم يا قطع و وصل جريان نمي باشيم -3 : هاي يك طرفه شير انواع 1-5-41

شير هاي كنترلي يا يك طرفه به صورت شير هاي Swing checkيك طرفه زاويه اي -1 Tilting disk check ديسك نوساني -2

Lift checkه يك طرفه بالا روند -3

Slammingيك طرفه توفقي -4 1-5-42top Check Valve يك طرفه است شير نوعي

هاي توليد بخار بوسيله چند بويلر مي باشد ، جايي كه يك شير بين هـر مثال اصلي كاربرد آنها در سيستم . اشدمي تواند به صورت اتوماتيك و دستي ب. بويلر و لوله اصلي بخار كار گذاشته مي شود

1-5-Swing Cheek Valve 43 ) يك طرفه زاويه اي( ناسب نيست جريان برگشتي وجود داشته باشد م ديكه به طور متناوب رشيرهاي معمول از اين نوع براي موا

ز يك ديـسك براي مايعات لزج بهتر است ا .چرا كه باعث ضربه خوردن و صدمه ديدن ديسك خواهد شد ن را را به صـورت عمـودي مي توان آ .نشيمن گاه به حد اقل برسد آسيب ديدگي تا تركيبي استفاده نمود

.درجريانات رو به بالا يا به صورت افقي نصب نمود

Swing Cheek Valve نماي داخلي) 19-5-1شمارهشكل (

pip05

Note

STOP CHECK VALVE


125

.Swing-disc stop check نماي داخلي) 20-5-1شمارهشكل (

1-5-44 : Titing Cheek Valve )هاي يك طرفه مي باشدشيرنوعي ديگر از :)ديسك نوساني.

Titing Cheek Valveنماي داخلي ) 21-5-1شمارهشكل (


126

:خصوصيات 1-5-45

صورت Swing Cheek Valve شير سريعاً بسته مي شود و بسته شدن آن با ضربه كمتري نسبت به -1

.مي گيرد

Swing Cheek كمتري نسبت به افت فشار و در سرعت پاييندر سرعتهاي بالا افت فشار بيشتر-2

Valveدارند

براي حالاتي كه جريان به طور مداوم معكوس مي گردد مناسب است:موارد كار برد 1-5-46

1-5-47 Piston Check Valve : نوعي ديگر از واولوهاي يك طرفه است جهت جريان وجود داردمتناسب مي باشد، اين شيرها به م در جاههايي كه تغيير مداو :مشخصات 1-5-48

انـواع .علت داشتن ضربه گير يكپارچه ، كمتر در معرض ضربه ناشي از نواسانات جريان قرار مي گيـرد انواع بدون فنر بايد به طـوري نـصب شـوند كـه بـا . فنر دار آنها را در هر جهتي مي تواند نصب گردند

. براي سيالات سنگين و مخلوطها مناسب نمي باشد.نيروي جاذبه ثقل بسته شوند

Piston Cheek Valve (Econosto) ) 22-5-1شمارهشكل (

1-5-49 Lift Check Valve)يك طرفه بالا رونده (: :است با مشخصات زيرPiston Check Valve يك طرفه مانند شير نوعي . قد ضربه گير استن راهنما دار است ، فاآ ديسك :مشخصات 50 -5- 1

Lift Cheek Valve )23-5-1شمارهشكل (


127

1 -5- 50 : Y-Body Check نوعي شير يك طرفه مي باشد با توجه به شكل ظاهري با اين نام .شناخته شده است

Y-body check ) 24-5-1 :شكل شماره(

1 -5-1 5 Angle Stop check : باشند يك راستا نمي يك طرفه كه دو سر آن باهم در شيرنوعي .و تشكيل زاويه مي دهند

جول استاندارد شيرهاي يكرفه به شرح زير مي باشد:استاندارد ها

21:مزاياي شيرهاي يكطرفه 5 5-2- 1

به صورت خودكار عمل كرده و نيازي به فرمان خارجي ندارد و سرعت عملش بالاست 22 :هاي يكطرفهمعايب شير 5 5-3- 1

و اتصالات .بنا بر اين باز وبسته بودن شير مشخص نمي شود . تمام سيستم عملياتي شير داخلي است -1 . در دسترس نيستنداخلي آ

هر شير محدوديت نصب خاص خودش را دارد-2

205صفحه همان منبع - 21 206صفحه همان منبع - 22


128

شير ممكن است در حالت باز گير كند-3

1 -5-4 5Control Valve : هاي كنترل و تنظيم كننده فشار مي باشدشيراز نوع. .شيرهاي كنترل به صورت اتوماتيك ، فشار يا دبي را تنظيم مي كندو براي هر فشاري موجود مي باشد

Control Valve) 25-5-1 شماره:هشكل شمار(

1 -5-5 5 Diaphragm Valve :و .ها قطع جريان بوسيله ديافراگم صورت مي گيردشيرع در اين نو

ودر سيستم هاي فشار .دو جهتي است،به عنوان شيرهاي قطع و وصل و تنظيم جريان به كار مي روددر اين نوع شير سيال قسمتهاي مكانيكي تماس .پايين كه شيرهاي ديگر كاربرئدي ندارند مفيد مي باشد

.وردگي سيستم نمي شودندارد بنابر اين باعث آلودگي و خ :تقسيم بندي شير هاي ديافراگمي 5 5-6- 1 )wire( شير ديافراگمي نوع سدي-1 )straight way(عبور مستقيم -2


129

ديافراگمييرهاي ش

wire Diaphragm Valve ) 26-5-1 :هشكل شمار(

wire Diaphragm Valve ) 27-5-1 :هشكل شمار(

Four-Way Valve 59-5-1 : شير چهار راهه مي باشدنوعي.

Four-Way Valve ) 28-5-1 :هشكل شمار(

pip05

Note

57-5-1


130

Diaphragm Valve ) 29-5-1 :هشكل شمار(

استفاده.و سيستم هاي خلاء در سيستمهايي كه خورندگي زيادي وجود داشته باشد:كار برد 5 5-7- 1

. مي شود

1 -5-8 5 Three-Way Valve : سه راهي مي باشدشيرنوعي .

Three-Way Valve) 30-5-1 :هشكل شمار (

pip05

Note

58-5-1

pip05

Note

59-5-1

دانيعليمر--------------------------------------------------------------------------------- AUTO PLANT آشنايي با نرم افزار

131

6 فصل

اتصالات گوناگون

Miscellaneous Fittings

: مباحث مورد نظر : پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد


وكاربرد انها )انشعاب( Branch انواع

وكاربرد انها , انواع صافي ها

وكاربرد انهاتله بخار انواع

:و كاربرد آنهاCoupling انواع

:و كاربرد آنهاانواع اجكتورها خصوصيات اجكتورها

: ساپورت انواع


132


Miscellaneous Straight

Return Branch

Lateral Basket

Steam trap Coupling

Strainer Union

Cross Startup

Half Ellipsoidal

Dished Boss

Dished Expansion

Bushing


133


كار .مانند فلنج و زانويي و غيره گفته شد ) اتصالات( هايي Fittingدر مباحث و صفحات قبلي در مورد

. لذا به برسي برخي از آنها مي پردازيم. اصلي اتصالات جفت كردن،اتصال دادن دو لوله به هم مي باشد

صله مبحث اين نوشته خارج پرداختن به كليه موارد از حوPiping با توجه به گستردگي مبحث :توضيح

. است لذا سعي گرديده است موارد مهم توضيح داده شود

به دوصورت منو ابزار و منوي كركره اي ممكن است منوي :Miscellaneous Fittings دستيابي به 1-6-1

فرا بخوانيد Piping\Toolbars\Component Toolbarsابزار را از آدرس

Piping وي ابزار قطعات متفرقه من) 1-6-1:شكل شماره(

يا اتصالت متفرقه ديده مي شود كه در لوله Miscellaneous Fittings قسمتPiping ودر منوي كركره

لذا سعي . به برسي آنها مي پردازيم 1-6-1كشي مورد استفاده قرار مي گيرند با توجه به شكل شماره

. آورده شودمورد بحث قطعات حتي الامكان تصويرشده است


134

Piping منوي كركره اي قطعات متفرقه ) 1-6-2 :شكل شماره(

General Components2-6-1 :اجزاء عمومي.( اولين قسمت از اتصالات ياد شده مي باشد (

:عبارتند از

General Components )1-6-3 :شكل شماره(

Straight 3-6-1 :ه را به هم متصل كندنوعي اتصال مي باشد ومي تواند دو لول.


135

بـا اجـراي دسـتور محـل كـار گذاشـتن و قـرار گـرفتن را از مـا مـي خواهـد :طريقه ترسـيم

Elevation/<Pick point> اگر حرف Eاوره باز مـي را تايپ كنيد چنانچه قبلاً گفته شد يك جدول مح

اگر در محل مـورد . قرار دهيم چه نقطه اي از لوله را در محل مورد نظر شود و از كاربر سوال مي شود

نظر مانند انتهاي يك لوله كليك كنيد جدولي كه نشانگر تعدادي از اين نوع اتصال مي باشد ظـاهر مـي

شـامل مـي شـود كـه ظاهرGeneral Straight Component جدول كردنOK شود بعد از انتخاب و

پارامترهاي لازم و مـورد نظـر ، ولشكل راهنماي سمت راست جد به باتوجه . چندين قسمت مي باشد

. ترسيم مي شود)(Cylinder-Box جعبه ايبه دو صورت لوله اي و. را وارد مي كنيم

General Straight Componentجدول محاوره اي )1-6-4 : :شكل شماره(

Return 4-6-1 : درجه اي استفاده مي شود180از اين نوع جهت برگشت و تغيير جهت .


136

Return ) 1-6-5 ::ل شمارهشك(

General Returnجدول پارامترهاي با تعيين . مي باشد Straight مانند ترسيم :طريقه ترسيم

Component

Bend 5-6-1 :لوله هاي مورد نظر توسط دستگاههاي . خم ها به جاي زانويي استفاده مي شود

. بين دولوله جوش شوداشد يا لوله بخم مي تواند متصل به . لوله خم كن خم مي شوند

General Bendبا توجه به پارامترهاي جدول. مي باشد Straightمانند ترسيم : طريقه ترسيم

Component

Branch 6-6-1 :نوعي اتصال مي باشد به كاربرد آن هك) سازدست( در مبحث انشعابات

اين نمونه نوعي انشعاب آماده است. ايمپرداخته

.

نشعابات پيش ساختهاانواع ) 1-6-6 ::شكل شماره(


137

Lateral 7-6-1 : امكان انشعاب گيري از لوله اصلي با زاويه دلخواه را در جاهايي كه مقامت كم در

و درصورت . رايج نمي باشند 45 هاي با زاويه غير از Lateral. كندبرابر جريان اهميت دارد، را ايجاد مي

. براي زواياي ديگر ساخته مي شوند, شركت سازندهدرخواست مصرف كننده از

لذا كاربرد هرنوع و تعداد آنها در يك مسير بايد . ها ايجاد افت فشار مي كنندFittingاصولاً : توضيح

. حساب شده باشد

Lateral ) 1-6-7 ::شكل شماره(

. مي باشدBranchمانند ترسيم زير با توجه به پارامترهاي جدول :طريقه ترسيم

General Lateral Componentجدول ) 1-6-8 ::شكل شماره(


138

.با توجه به جدول فوق شما مي توانيد محل تلاقي و طول لوله هاي انشعاب و زاويه آن را تعيين كنيد

Wye مي باشد Yبشكل ) انشعاب(نوعي اتصال :: 8-6-1

جدولا توجه به پارامترهاي ب. مي باشدLateral مانند ترسيم :طريقه ترسيم

General Wye Component

Wye ) 1-6-9 ::شكل شماره(

Cross 9-6-1:چهار راهي . راهي مستقيم معمولاً به صورت انبوه موجود است ر چها

ودن و به كاهنده ممكن است به صورت آماده در دسترس نباشد به دلايل اقتصادي،در دسترس ب

حاقل رساندن فهرست لوازم ،استفاده از سه راهي و ساير آيتم ها نسبت به چهار راهي ترجيح

به جز جاهايي كه كمبود فضا وجود داردمانند لوله كشي دريايييا كارهاي . دادهد مي شود

23.ترميمي،نيازي به تقويت كننده نيست

Cross ) 1-6-10 ::شكل شماره(

26 عليرضا قندچی صفحه Pipingاصول طراحی - 23


139

End 10-6-1 : انسداد انتهاي لوله به كار مي رودجهت

Strainer : صافي و فيلتر ها تقريباًدر كليه سيستم ها لوله كشي براي جلوگيري از عبور مواد

داراي انواع مختلف. خارجي كه ممكن است به ماشين آلات صدمه وارد كند نصب مي شوند

ها براي جلوگيري از ورود مواد از صافي ها در ورودي شيرهاي كنترل،ابزار دقيق وتله.مي باشند

حاصل از لوله هاي سيستم استفاده مي شود

Conical start-up strainer ) 1-6-11 : :شكل شماره(

Startup Strainer اينچ را جمع آوري 0.02-0.5صافي ها ذرات جامد با سايزتقريبي : 11-6-1

.مي كند

با انتخاب محل مورد نظر . مورد نظر ظاهر مي شود با اجراي دستور پيغام انتخاب محل :طريقه ترسيم

.فيلتر ترسيم مي شود

Basket Strainer .نوعي ديگر از فيلتر ها مي باشد: 12-6-1

Basket Strainer ) 1-6-12 : :شكل شماره(


140

اين نوع .اين نوع فيلتر براي جريانهاي با دبي بالا استفاده مي شودو با تعويض سبد سرويس مي شود

افي به صورت دو سبد موازي و يك شير منحرف كننده در دسترس مي باشد كه شير براي منحرف ص

كردن جريان جريان به سبد موازي براي سبد اول نيز موجود مي باشد كه در نتيجه هنگام سرويس اين

24.نوع شير نيازي به قطع جريان نمي باشد

وبا انتخاب .در خط فرمان ظاهر مي گرددرد نظر با اجراي دستور پيغام انتخاب محل مو:طريقه ترسيم

Spec جدولي ظاهر مي شود كه انواع مورد نظر بر حسب نياز وطبق استاندارد مورد نظر در محل

در صورت تعريف كردن انواع مختلف . ( كردنOKو با انتخاب نوع مناسب و را دارد تعريف شده است

. نظر ترسيم مي شودمورد Strainer.) ظاهر نمي شود اگرفقط يك نوع تعريف شده باشد اين جدول

Angle Strainer 13-6-1 : نوعي فيلتر كه دوسر ورودي و خروجي آن با يكديگر زاويه تشكيل

.مي دهند ودر يك راستا نيستند

. مي باشدBasket Strainer مانند :طريقه ترسيم

Angle Strainer )1-6-13 ::شكل شماره(

ولوي ،محسن خرسندي ،فرناز سنندجي ،حامد مPipingطراحي - 24


141

Wye Strainer نيز مي Y-Type باشد كه به آن ميYنوعي فيلتر به شكل : 14-6-1

يك صافي در داخل آن تعبيه شده . مي باشدLateral اتصال مانند Wye typeصافي نوع . .گويند

.و انتهاي آن قابل تعويض و جهت سرويس باز مي شود

. مي باشدAngle Strainer مانند :طريقه ترسيم

)Strainer Y-Type(Wye Strainer )1-6-14 : :شکل شماره(

Steam trap 15-6-1 )25):تله بخار

خارج كردن كندانسها از خطوط بخار بدون خـارج Pipingدر سيستم ) Steam trap(هدف از تله بخار

.شدن بخار مي باشد

:انواع تله هاي بخار

)Float(شناور-1

ترموستاتيك-2

ترموديناميك-3

)Float steem trap(سطل معكوس-4

207-208 209- صفحه ،حامد مولوي ،محسن خرسندي ،فرناز سنندجيPiping طراحي - 25


142

Steam trapنوار ابزار )1-6-15 : :شکل شماره(

:)Float(شناور تله بخار16-6-1

وقتي سطح كندانس . است فتهگر قرار يرمركب از يك اطاق،حاوي يك شناور و دسته كه در خروجي ش

دانس اين نوع شير اجازه مي دهد تا زماني كه ورودي كن .در تله زياد مي شود شير مايع را خارج مي كند

.به اتاقكش برابر خروجيش شود كندانس خارج شود زيرا شير زير سطح مايع قرار دارد

تله بخار شناور )1-6-16 : :شكل شماره(

ساختار عمومي اين تله ها ، شيري است كه به صورت ترموستات عمل مي :تله بخار ترموستاتيك 17-6-1

ند كند تا زماني كه بخار داغ به آن برسد باز مي ما

ترموستاتيكتله بخار )1-6-17 : :شكل شماره(


143

شير ) . كه ته آن باز است( شامل يك اطاق و سطل معكوس مي باشد : سطل معكوستله بخار 18-6-1

يعني تا موقعي كه سطل تله از كندانس پر نشود تله پايين باشد . موقعي باز است كه سطل پايين تله باشد

. هوا را مي دهد و بعداز پر شدن سطل بلند شده و شير خروجي را مي بنددو اجازه خروج.شير باز است

سطل معكوستله بخار )1-6-18 : :شكل شماره(

در اين تله كندانس داغ به يك پيستون كوچك فلش شده و هرگاه دما به : سطل معكوستله بخار 19-6-1

.وجي باز مي شودحالت اشبا برسد خر) درجه سانتيگراد15( درجه فارنهايت 30

ترمو ديناميكيتله بخار )1-6-19 :هشكل شمار(

pip05

Note

تله بخار ترمو دینامیکی


144

Union مهره ماسوره در سيستم هاي لوله كشي جهت پياده كردن لوله ها ):مهره ماسوره( 20-6-1

مهره ماسوره ها به شكلها و طرحهاي مختلف واز مواد . به منظور تعويض و تعمير آنها نصب مي شوند

. ن در برابر فشار و درجه حرارت زياد ساخته مي شوندمختلف براي مقاوم بود

)مهره ماسوره (Union )1-6-20:شكل شماره(

Union اتصالي است كه امكان نصب آسان ،جداكردن يا جايگزين كردن لوله ها ، شيرآلات يا مخازن در

. سيستم هاي لوله كشي پيچي فراهم مي كند

سپس . را به انتهاي يكي از دو لوله مي پيچانند قسمت اول. اين اتصال از سه قسمت تشكيل شده است

چون مورد استفاده . به هم متصل مي كنند قسمت سوم را به لوله مقابل پيچانده ، آنرا به وسيله قسمت دوم

مهره ماسوره بيشتر در مواقع تعمير خط لوله است ، گاهي اتفاق مي افتد كه خرابي از سه راه يا زانو مي

اين صورت اتصالي هاي فرسوده را از وسط بريده از روي دو سر لوله باز مي كنند و به جاي باشد ، در

آن از سه راه مهره ماسوره اي يا زانوي مهره ماسوره اي استفاده مي كنند

در Spec هاي تعريف شده در Union با اجراي دستور جدول زير ظاهر مي شود كه : طريقه ترسيم

. را ترسيم كنيد80 شود به عنوان نمونه سايز سايز مورد نظر ديده مي


145

Union جدول انتخاب )1-6-21 :شكل شماره(

Union Elbow . مهره ماسوره زانويي نوعي ديگر از مهره ماسوره ها مي باشد:21-6-1

)مهره ماسوره زانويي(Union Elbow )1-6-22 :شكل شماره(

. مي باشدUnionمانند : طريقه ترسيم

Union Tee 22-6-1) Union Branch ( يا مهره ماسوره انشعابC: نوعي مهره ماسوره جهـت

.انشعاب گيري مي باشد

. مي باشدUnion Elbowمانند : طريقه ترسيم

)Cمهره ماسوره انشعاب (Union Tee )1-6-23 :شكل شماره(


146

Coupling آنها در انواع مختلف ساخته نوعي ديگر از اتصالات مي باشد با توجه به كاربرد:23-6-1

. شوندمي

. وجود دارندكاهنده سايز ،و بوشي فشاري ، Starub Coupling ، پيچيصورت به

انواع كوپلينگها)1-6-24 :شكل شماره(

درSpec تعريف شده در هايCoupling با اجراي دستور جدول زير ظاهر مي شود كه :طريقه ترسيم

. را ترسيم كنيد80ه مي شود به عنوان نمونه سايز سايز مورد نظر ديد

Couplingجدول انتخاب )1-6-25 :شكل شماره(

Half Coupling 24-6-1) نوعي كوپلينگ مي باشد در اتصال به مخازن ): كوپلينگ ناقص

.شوداستفاده مي

. مي باشدCoupling مانند :طريقه ترسيم


147

Half Coupling )1-6-26 :شكل شماره(

25-6-1 Pipe Cap :به دو صورت سرتخت . جهت بستن انهاي لوله به كار مي رود) Flat Closures

. جهت بستن انتهاي لوله هاي قطور به كار مي رودEllipsoidal و Dished و )

Pipe Cap )1-6-27 :شكل شماره(

. مي باشدCoupling مانند :طريقه ترسيم

Boss و جهت اتصال ست به معني برجستگي و اتصال برجسته مي باشد نوعي اتصال ا : 26-6-1

Gageبه كار مي رود .

Boss )1-6-28:شكل شماره(


148

عمل كنيم بايد آنچه در مبحث برنچ ها گفتيم انجام دهيم، 1-6-28 اگر بخواهيم مانند شكل :طريقه ترسيم

لذا با اجراي دستور محل مورد نظـر .. را تعيين كنيمBoss و محل قرار گرفتن Tap portيعني تعيين

.مورد نظر را انتخاب كنيد Boss )1-6-29:را انتخاب كنيد با ظاهر شدن جدول شكل شماره

Boss )1-6-29:شكل شماره(

طورمثـال بـه Spec هـا در يـك اسـتاندارد و Fitting هـا و Component تمـام :توضيح مهم 27-6-1

MCS150 و DIN وجود آن منوط به تعريف در فايـل اكسـسي وغيره وجود ندارندSpec مربوطـه مـي

زيـر مواجـه Error بـا Din بطور مثال Spec با Boss اگرشما در ترسيم .باشد كه توضيح خواهيم داد

هـا صـادق Component براي تمام Error مورد نظر تعريف نشده است اين Specشديد بدانيد كه در

مـشخص Boss به طور مثالFitting و محل تعريف Table نظر و موردSpecدراين جدول . مي باشد

را در آن نصب كرده ايمRebis در درايوي كه Specبا رجوع به آدرس ) Spec Table (.شده است

) نصب مي شودCدرايواصولاً در (

C:\Rebis\specs\metric و باز كردنSpecكه مد نظر ما مي باشد به جستجو Fittingـ ورد نظـر م

مي پردازيم

.كه با يكي از دوحالت زير مواجه خواهيد شد


149

بـراي ايـن ، در اندازه مورد نظر ما تعريـف نـشده اسـت مورد نظر تعريف شده است، اما Fitting :الف

كردن آن در سطر جديدو تغيير پارامترهاي مد نظر Paste كپي كردن يكي از سايزهاي موجود و با منظور

مورد نظر ايجاد Fitting , ستاندارد مربوطهطبق ا

.مي شود

ديگري كـه در آن Specدر اين حالت بايد از . موردنظر در هيچ سايزي تعريف نشده استFitting :ب

ما سعي خواهيم . . كنيم Paste مورد نظر Spec فايل مربوطه را كپي كرده و در وجود دارد Fittingاين

)كپي فايل به فايل.( را توضيح كامل دهيم Spec ساخت كرد در انتهاي بحث طريقه

اصولاً براي انجام هر پروژه ابتدا اجزاء لازم در سيستم مورد نظر برسـي و شناسـايي و جهـت : توضيح

لازم را Specبا توجه متريال ليست موجود سعي كنيـد قبـل ازشـروع كـار .خريد وتهيه ليست مي شوند

. به آن اضافه كنيد, وجود ندارند Spec را كه در Pipingو قطعاتي از . تعريف كنيد

Spec به علت عدم وجود قطعه در Errorجدول )1-6-30 :شكل شماره(


150

Bossجدول انتخاب )1-6-31 :شكل شماره(

Plug و سر رزوه دار يك .جزء مسدود كننده ها مي باشد. ها استFittingازنوعي ديگر : 28-6-1

.كنداتصال را آب بندي مي

. مي باشدPipe Capمانند : طريقه ترسيم

Expansion Joint 29-6-1 : كه براي جذب انبساطات حرارتي .يك نوع اتصال ارتجاعي مي باشد

و در موقعيت هايي.به كار مي رود

از اين چناچه . استفاده مي شودExpansion joint ممكن نيست از , Expansion loopكه استفاده از

در صورت انبساط و انقبا ض و جابجايي لوله ها در حد مجاز مانع شكستگي . استفاده شود, نوع اتصال

Expansion Loop يا Expansion Jointا براي جلوگيري از تخريب از ذل. وتخريب خواهد شد

.استفاده مي شود) شكلUاسپولهاي (

Expansion Loop )1-6-32: شكل شماره(


151

اتصال انبساطي نوع لغزشي)a( :1-6-33: شكل شماره(

) b (توپياتصال انبساطي نوع


152

اتصال انبساطي نوع ارتجاعي فلزي: 1-6-34: شكل شماره(

را تعريـف Expansion Joint نظر در سايز مناسب طول اسـتاندارد موردSpec اگر شما در:طريقه ترسيم

اگر به طور كلي تعريف شده باشـد . ترسيم مي شود Expansion Jointب كرده باشيد با تعيين محل نص

ـ 1-6-35با ظاهر شدن جدول محاوره اي شكل شماره ) بدون در نظر گرفتن طول معين ( ول لازم را ط

.مورد نظر ترسيم مي شود Expansion joint كردن okوارد كنيد و با

Expansion Joint )1-6-35: شكل شماره(

Bushing 30-6-1 : نوعيFittingجهت اتصال يك لوله كوچكتر به نازل يا اتـصال . مي باشد

چنانچه بخواهيم انتهاي لوله اي را با يك اتصالي بزرگتر متصل نمـاييم ، از .پيچي بزرگتر به كار مي رود

ر از داخل و تبديل بوش اتصالي است كه از طرف اتصال به لوله با قطر كوچكت . تبديل استفاده مي كنيم

از طرف قطر بزرگتر از بيرون رزوه دار شده است

Hexagon Bushing )1-6-36 :شكل شماره(


153

باتوجه نوع كاربرد آن بااجراي دستور محل استقرار آن سوال مي شود با انتخاب محل مورد :طريقه ترسيم

Bushingيد را نشان مي دهد ومي توان) در يك سايز (Bushingنظر جدولي ظاهر مي شود كه انواع

.مورد نظر را انتخاب كنيد

Bushingجدول انتخاب )1-6-37 :شكل شماره(

Reducer Insert 31-6-1 : يك اتصال كاهنده است كه جهت اتصال يك لوله كوچك به يـك

. اتصال بزرگتر به كار مي رود

Reducer Insert انواع ) 1-6-38 :شكل شماره(

. مي باشدBushing مانند :طريقه ترسيم


154

Ejector 32-6-1 : يك اجكتورنوع ساده شذه اي از يك پمپ خلاء يا يك كمپرسور خلاء مي

بخار با فشار بالا . باشد كه در آن هيچگونه پيستون ، شير يا روتور و ديگر اجزاي متحرك وجود ندارد

را در يك سرعت بسيار به محفظه بخار وارد مي شود و در حين عبور از نازل بخار منبسط شده و نازل

بالايي ترك مي نمايد ، هوا ، گاز يا بخار مخلوط مايع از طريق مايع از طريق نازل مكش وارد مي شود

در اينجا هواو ديگر مخلوط به وسيله بخار با سرعت بالا به ورودي ديفيوزر يا نازل ونتوري شكل وارد .

يفيوزر سرعت زياد و فشار كم سيال به سرعت مي شود و سپس از انتهاي ديفيوزر خارج مي شود در د

كم و فشار زياد سيال تبديل مي شود كه از فشار مكش مخلوط هوا بيشتر و يا به عبارت بهتر هد سرعت

مخلوط به فشار تبديل مي شود كه از فشار مكش مخلوط هوا بيشتر ولي از فشار بخار ورودي كمتر

. مي باشد

:اربرد هاي مناسب متكي بر فاكتور هاي زير مي باشداستفاده از اجكتورها براي ك

. انتخاب اجكتور بر مبناي فشار مينيمم خط انتخاب شود: فشار بخار 1)

. انتخاب بر مبناي دماي ماكزيمم آب مي باشد: دماي آب 2)

مينيمم به وسيله "احتياجات كلي فرآيند بايد در نظر گرفته شود ، انتخاب معمولا: دما و فشار مكش 3)

. مي باشد) بالاترين خلاء(فشار مكش مورد نياز

ظرفيت مورد نياز4)

: (Features) خصوصيات اجكتورها33-6-1

اجكتورها خصوصيات زير را ، كه انتخابي خوب براي توليد اقتصادي مداوم شرايط خلاء را ايجاد مي

: نمايند ، دارا مي باشند


155

.شم يا مرطوب كار مي كنندآنها با مخلوط هاي بخار خورنده خ1)

.يك خلاء منطقي مورد نياز براي عمليات صنعتي را ايجاد مي نمايد2)

.در سايز هاي مختلف براي ظرفيت هاي كم و زياد موجود مي باشند3)

.استفاده از آن راحت و بازده آن خوب مي باشد4)

عمل آنها اگر خورندگي عامل مزاحمي هيچ قسمت متحركي ندارند بنابراين هزينه تعمير آنها پايين و5)

. نباشد يكسان و يكنواخت است

عمليات آنها ايمن تر و مي توان از اجتور ها در محل كازهاي قابل انفجار استفاده نموده و خطر 6)

.ساختانفجار توسط جرقه را بر طرف

.دارندعمليات مداوم در محدوده طراحي 7)

خوبي نسبت به پمپ خلاء مكانيكي پاين و همچنين فضاي كمي را "هزينه هاي ساخت به طور نسبتا8)

. اشغال مي كنند

: انواع اجكتورها 34-6-1

در استفاده از اجكتورها به صورت چند مرحله . اجكتور مي تواند يك مرحله اي يا چند مرحله اي باشد

اجازه مي دهد در فشار هاي كه به سيستم (Intercondenser) . اي مكن است از كندانسور استفاده شود

. مطلق پايين تر از يك مرحله اي عمل نمايد

وقتي كه بار ورودي زيادي داشته باشيم به صورت موازي به كار برده مي شوند و يا به اين دليل كه اگر

قسمتي از سيستم فرآيند دچار خرابي شد و نياز به تعمير داشت بدون ايجاد مشكل براي قسمت هاي

. ساير قسمت ها جدا مي شودخراب از

واحدهاي چند مرحله اي سري براي فشار هاي پايين مورد نياز مي باشد


156

Ejector ) 1-6-39: شكل شماره(

مي باشدBushing مانند :طريقه ترسيم

Supports35-6-1: ساپورتها اعضاي مهار كندده لوله در برابر نيروي وزن ، ارتعاش ،كشش ،تنش ،كه

در سيستم لوله كشي اهميت فراواني دارند ساپورتها ااپورتهس. به جابجايي لوله مي شود مي باشند منجر

.داراي انواع مختلف مي باشند

. كليه ساپورتهاي موجود در اين نرم افزار يكي مي باشد طريقه ترسيم:طريقه ترسيم

لولـه انتخاببا . ظاهر مي گرددselect the componentبا انتخاب نوع ساپورت در خط فرمان عبارت

::پيغام

Toggle base port/Align/change Ref point/<Enterكه محل قرار گيـري ظاهر مي گرد Support

. بر روي لوله مورد نظر پديدار مي گرددSupportر مرحله آخر كه شكل دو .را از كاربر سوال مي كند

كـردن Rotate بـراي Rبا وارد كردن حرف نخست از جهـت هـاي جغرافيـايي و يـا انتخـاب حـرف

Support راستاي ، مورد نظر Supportرا تعيين مي كنيم .


157

ADJUSTABLE SUPPORTجدول محاوره اي )1-6-40 :كل شمارهش(

به عنوان نمونه آورده شده است هر ساپورت جدول خاص خود را )1-6-40جدول شماره :توضيح

.دارد

U Bolt Support )1-6-41 :شكل شماره(


158

7 فصل

يرايشيدستورات و با آشنايي

:مباحث مورد نظر : اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شدپس از مطالعه

Misc Attachment

Auto Plant Selection

Joint Components

Connectivity Checker Edit Component

Update components

Annotation Preferences Database Fields


Masc. Attachment Toggle

Flow Arrow Insulation

Isogen Export Data Annotation Container

General Data Edit Component

Weld Information Joint

Connectivity More

Disconnect Repair

Brief Node

Wire Frame Annotation Annotation Line Number


159

Misc Attachment : جهت الصاق بعضي از توضيحات وSymbolبه شكل از اين گزينه ها

جريانمانند جهت .استفاده مي كنيم

. جستجوكنيدPiping جهت دستيابي آنرا در منوي :توضيح

در اين جدول . ظاهر مي شود Auto Plant Selection با اجراي دستور جدولي به نام :روش كار 1-7-1

مواردي مانند نشان دادن جهت جريان و چنانچه لوله ها داراي پوشش باشند نماد آنرا روي لوله حك

و بعداز انتخاب پيغام Componentبا انتخاب هركدام از آنها پيغام انتخاب . ي شودديده م مي كند وغيره

و . يا كليك كردن انتخاب مي شودوToggle انتخاب سمت شروع كاررا از ما مي خواهد كه به تغيير

اولين مورد از ) فلش ( در نشان دادن جهت جريان . مرحله بعد اندازه لازم است كه به آن مي دهيم

فلش مهم است كه با توجه به پيغام خط فرمان جهت را مشخص مي جهت 1-7-1ل شماره شك

مابقي در مرحله آخر جدول محاوره اي . مي باشد Flow Arrowتعيين جهت فقط مربوط به .كنيم

2-7-1مخصوص هر نوع ظاهر مي شود اطلاعات لازم را تكميل مي كنيم مانند شكل

Auto Plant Selectionدول ج ) 1-7-1 :شكل شماره(


160

Insulation Symbol Inputجدول ) 2-7-1: شكل شماره(

لازم است بدانيد كـه شـامل دو بخـش مجـزاي Insulation Symbol Input با توجه به جدول :توضيح

General Data و Isogen Export Data مــي باشــد بخــش دوم شــامل دو قــسمت اســت يكــي

Annotation Container شكل هندسي كه نوشته هاي بخش General Data در ايزومتريـك داخـل آن

وچنانچه گفتيم هنگام ترسـيم انـدازه لازم را بـه آن مـي دهـيم اگـر قـسمت .مي آيد تعيين مي كند

Dimension On Iso فعال كنيد، يعني تيك بزنيد اندازه گزاري در نقشه خروجي ايزو متريك اعمال مـي

ات غير ترسيميدستور. شود

مختلف بود به اتمام رسيد سـعي گرديـد هايComponent شامل Pip Modeling دستورات ترسيمي

.حال به ساير دستورات غير ترسيمي مي پردازيم . توضيح لازم داده شود

Piping Toolsمنو ابزار ) 3-7-1 :شكل شماره(


161

Piping Toolsمنو ) 4-7-1 :شكل شماره(

Joint Components اين نرم افزار هنگام اتصال دو هنگام كار و ترسيم دريافتيد : 2-7-1

محل اتصال را با علامت دايره كوچك ) اتصلات جوشي( مانند لوله به هم يا زانويي به لوله و غيره قطعه

.اين علامت جوش است و حاوي اطلاعات نوع جوش مي باشد.رنگي نشان مي دهد قرمز

Weld Point ) 5-7-1 :رهشكل شما(

صحت ترسيم از آن كه قبلاً گفته شد جهت خواندن اطلاعات و آگاهي ازEdit Component اگر شما با

. ظاهر خواهد شدWeld Information روي نقطه جوش كليك كنيد جدول .استفاده مي شود

Weld Informationجدول )6-7-1: شكل شماره(


162

مهمترين هدف از كار و طراحي بـا ايـن نـرم افـزار گـرفتن نقـشه خروجـي :فايده نقطه جوش 3-7-1

اگـر . دي مـي باشـد اين نوع نقشه حاوي كليه اطلاعات موجود در نقشه مدل سه بع . آيزومتريك است

نقشه ايزومتريك شما كامل نخواهد بـود و بـه دو قـسمت . نقطه جوش را پاك كنيد شما در يك اتصال

.پس اين خود يك اشكال اساسي مي باشد.شودمجزي تقسيم مي

به محض اطلاع يافتن از پاك شدن نقطه جوشي يـا بـا ديـدن يـا بـه وسـيله دسـتور :روش كار 4-7-1

Connectivity Checker يا با دستور Joint با اجراي اين دستور عبارت . آنرا رفع مي كنيم

Select 1st componentعبـارت , انتخـاب اولـين قطعـه كه بـا . در خط فرمان ظاهر مي گردد

Select 2st component:در صورتيكه بـين دو , در خط فرمان ظاهر مي گردد كه با انتخاب قطعه دوم

.دو قطعه به هم متصل مي شوند. قطعه فاصله اي وجود نداشته باشد

Connectivity Checker 5-7-1: اين دستور جهت چك كردن اتصالات از قبيل جوش و

.شد اشر وغيره مي باپيچ و و

داراي Drawing Selection Options مي شود به نام جدولي ظاهر با اجراي دستور :كارروش 6-7-1

شامل كل فايل شما مي شود و خود به خود كل ترسيمات را انتخاب مي Allگزينه . سه گزينه مي باشد

. انتخاب به دلخواه شما و دستي خواهد بودManualگزينه . كند

Drawing Selection Optionsجدول )7-7-1 :شكل شماره(


163

مي باشد Disconnectتعداد محل هايي كه اتصال آنها , كردن آنOK و Allبا انتخاب گزينه

)9-7-1شكل شماره . (و هر قسمت را با رنگ قرمز مشخص مي كند. مشخص مي شوند

Connectivity Checker جدول ) 8-7-1: شكل شماره(

نمايش قطعه بدون اتصال) 9-7-1 :شكل شماره(

كليك كنيد جدول ديگري بازمي شود Moreاگر روي . گزينه وجود دارد چندين7-7-1درشكل شماره

را ديده ها Disconnect دربالاي هردو جدول تعداد .با جزييات بيشتر از جدول قبلي با همان نام ولي

. مي شود

Connectivity Checkerجدول ) 10-7-1 :شكل شماره(


164

.اين جدول داراي چهار قسمت مجزا مي باشد

.استفاده مي شود)كوچك و بزرگ كردن شكل ( براي بزرگنمايي : Zoom-الف

كه مي توانيم شكل قطعاتي كه فاقد اتصال . داراي چهار قسمت مي باشد: View Disconnect -ب

مي باشند يكي بعد از ديگري مشاهده كرد

داراي چهار قسمت مي باشد : Option-پ7-7-1

1- :Repair ازاين قسمت جهت برقراري اتصال مجدد استفاده مي شود. به معني مرمت كردن است ).

و پيچ كه اتصال را بين دو لوله برقرار مي كند در صورت پاك شدن آنها Gasket ايجاد نقطه جوش و

چنانچه كه قبلاًگفتيم ) پذير است امكانConnectivity Checker وJoint با استفاده از دستورهاي

.مشخص مي شوند قطعاتي كه به هم متصل نيستند به رنگ قرمز و نقطه چين

خواهيد بودcomponent انتخاب را فشار دهيد در خط فرمان شما شاهد پيغامRepairاگردكمه

Select the connecting component:ه قطعه قرمز رنگ نقطه چين شده حال روي قطعه اي كه متصل ب

مي باشد مثال لوله كليك كنيد

Flange مجاور Flange بر روي , يا پيچ بين دو فلنج رامرمت كنيد Gasket يا اگر مي خواهيد واشر يا

. شوداتصال برقرارتا . به رنگ قرمز كليك كنيد

Disconnectسمت راست وشكل Connectشكل سمت چپ )11-7-1: شكل شماره(


165

واين درست . مي گيرد Disconnect تمام سرهاي آزاد رابه عنوان Connectivity Checker :توضيح

. آزاد مفهومي ندارد انتهاي Piping است زيرا در

Suspend-2 :از اين گزينه . عمل اتصال به صورت موقتازانجام) انصراف(گذاردن معلق تجه

.استفاده مي شود

Brief-3 :اگر اين دكمه را فشار دهيد جدول .به معني كوتاه كردن و كوچك كردن جدول مي باشد

تبديل مي شود 8-7-1مذكوربه جدول شكل شماره

Done-4 :ين دكمه از دستور خارج مي شويم ابا

Dim nodes 8-7-1 : نمايشاز اين دستور جهتNodeاستفاده مي شود وداراي ) گره ها( ها

.پنج گزينه مي باشد

Dim nodes )21-7-1: شكل شماره(

با اجراي دستور جدولي نمايان مي شود با مشخص كردن نوع گزينه انتخاب و تاييد :روش كار 9-7-1

. كردن دستور اجرا مي شودEnterبايد موضوعات را مشخص كنيم روي آنها كليك مي كنيم و با

3D Display Modes 10-7-1 :ايش تغيير شكل نمجهتpipingاز اين منو استفاده مي شود .


166

دو طريق امكان پذير مي باشد دستيابي به اين دستورات از:دستيابي به دستور11-7-1

Piping\ Piping Tools\3D Display Modes -1

:آدرس به Piping Toolsيا به وسيله ابزار منو 2-

Piping\Toolbars\Function Toolbars\Piping tools كنيد مراجعه.

3D Display Modesمنوابزار )31-7-1: شكل شماره(

.اين قسمت متشكل از چندين دستور مي باشد :3D Display Modes قسمتهاي12-7-1

Set Center Line : با اجراي اين دستور ترسيمات ما از حالت سه بعدي به خط)Center

Line (تبديل مي شوند .

. به محض اجراي دستور بدون انتخاب كل ترسيمات شما در فايل تغيير لازم را اعمال مي كند:روش كار

Set Wire Frame :دستور سعك Set Center Lineو شكل معمول نمايش . مي باشد Piping

.مي باشد

Set Wire Frame W/ Center Line : جهت .دو دستور فوق مي باشداين دستور تركيبي از

. مورد استفاده قرار مي گيردCenter lineنمايش لوله به همراه

Set Mesh : اين دستور ترسيمات شما را مش بندي مي نمايد.


167

3D Display Utilities 13-7-1 : اين قسمت متشكل از چندين دستور مي باشد وجهت تبديل شكل

از اين دستور مي توان از ترسيم سه بعدي به صورت مش بندي با استفاده. ترسيمات استفاده مي شود

.كپي تهيه كرد ) با حفظ شكل ظاهري (شده و دوبعدي

3D Display Utilitiesمنوابزار )41-7-1: شكل شماره(

Data Base Tools 14-7-1 : اگر خاطرتان باشد قبلاًگفتيم بعداز ترسيم جهت اطلاع از صحت كار

و مهمتر از همه بگيريدInformationآن كنيد يا به عبارتي از Editرسيم خود را خود سعي كنيد ت

استاندارد نام و ساير قطعاتمانند اشتباه در انتخاب ضخامت لوله درصورت بروز اشتباه در ترسيم

ا ديگر مجبور نيستيد ترسيمات را پاك كرده و از اول كار كنيد مي توانيد آنر .Line Part No ،شماره

.نقشه خروجي اعمال شود به طوري كه اين تصحيحات در .تغييردهيد

رفع اشتباه درانتخاب سايز لوله و مسير لوله با اين دستور امكان پذير نمي باشد ، البته تصحيح :توضيح

و نمايش لوله با همان اندازه قبلي . در شكل ظاهري لوله تغييري ايجاد نمي شودسايز اعمال مي شود اما

. باشدمي

Data Base Toolsمنوابزار )15-7-1: شكل شماره(

Edit Component 15-7-1: آمده است49 شرح آن در صفحه .


168

Update components 16-7-1: آوري جهت بروزUpdateچنانچه گفتيم در و فايل كردن

.تصحيح ترسيمات به كار مي رود

مورد Spec ه از آن ترسيمات مارا با استفاده از استفادUpdate componentsباتوجه به نام دستور

با اين دستور انتخاب دسته جمعي امكان . اكسسي اعمال مي كند فايل ودر اطلاعاتUpdateاستفاده

. بايد قطعات را تك به تك انتخاب كردEdit Componentپذير است با

ردن پيغام كOKظاهر مي شود با بااجراي دستور جدول محاوره اي نحوه انتخاب، :روش كار 17-7-1

با كليك راست .ط فرمان مشاهده مي كنيد ، موضوعات را انتخاب كنيد انتخاب موضوعات را در خ

شامل سه قسمت است كه . ظاهر مي شود 16-7-1 جدول شكل شماره Enterكردن يا زدن كليد

ماست ، چيزهايي كه كه شامل موضوعات مورد نظر ش List of Fields To Be Updated : -الف

و تصحيح كنيد ديده مي شود ما چهار موضوع مهم را انتخاب كرده ايم شكل Updatشما مي خواهيد

16-7-1شماره

Update componentsمنوابزار )16-7-1: شكل شماره(


169

مه موضوعات در اگر شما براي اولين باربخواهيد اين كار را بعداز نصب نرم افزار انجام دهيد ه:توضيح

براي اين كار از . قسمت سمت چپ جدول بالا وجود ندارند بايد آنها را به اين جدول اضافه كنيد

. استفاده مي شود طبق شكل زيرComponent Update Prefrencesدستور

Component Update Prefrences دستور) 17-7-1 :شكل شماره(

Add شود شامل دوقسمت مي باشد با انتخاب موارد لازم و با اجراي اين دستور جدول زير ظاهر مي

و براي مرتبه هاي بعد . شكل مي گيرد16-7-1وشكل شماره . مي شوندكردن آن به سمت راست منتقل

.نيازي به اين كار نيست

كردن Updateانتخاب موضوعات جهت )1-7-18: شكل شماره (

18-7-1 Edit Field : شود صحيح اطلاعات تصحيحات لازم اعمال مي تايپقسمت بادر اين) .

))1-7-19 :شكل شماره

View Data Base19-7-1 : اطلاعات موجود در فايل اكسسيComponent مورد نظر را نمايش مي

.دهد


170

قسمت تايپ اطلاعات صحيح ))1-7-19 :شكل شماره (

Clean Data Base 20-7-1:در حقيقت . اه را پاك مي كنيد در طول كار شما خيلي از ترسيمات اشتب

با اجراي اين . در حاليكه اطلاعات اكسسي آن وجود داردشما شكل ظاهري و اتوكدي را پاك كرده

.دستور اطلاعات اكسسي كه مورد نياز نيست را حذف مي كنيم

استفاده شود و توجـه شـود از دسـتور Erase از دستور Componentيك جهت پاك كردن :توجه

Delete استفاده نشود .

ظاهر مي شود چهار گزينه دارد همه موارد Clean Data Base با اجراي دستور جدول :كارروش 21-7-1

. را انتخاب كنيد

Clean Data Base جدول ) 1-7-20: شكل شماره (


171

Annotation 22-7-1:از اين دستور جهت افزودن بعـضي . يك ديگراز دستورهاي ويرايشي مي باشد نقشه هاي نصب كه از ترسيم سه بعدي در نماهاي دلخـواه ايجـاد شـده و اطلاعات بر روي شته ها نو


Annotationمنو ابزار ) 1-7-21 :شكل شماره(

Annotation Preferences 23-7-1 : قبل از استفاده از دستوراتAnnotation بايد جدول سر فصل جدول . به شكل ازچندين قسمت تشكيل شده است با توجهاين جدولمربوطه را تكميل كنيم

:كه عبارتند از

:Annotation مختلفقسمتهاي 24-7-1 : Annotation Style** كه براي هر . مهمترين قسمت كه داراي موضوعات مختلف مي باشد

راهنما و شكل هندسي خاص كه نوشته درآن قرار مي گيرد و علامتBlock و Textموضوع مي توانيم .طوريكه كه هر موضوع در نقشه مشخص باشد.را تعريف كنيم

به طور مثال اگر لوله شما داراي پوشش باشد ضخامت اين پوشش داخل، دايره و مختصصات، داخل .و غيره قرار گيردمستطيل

Placement** : اين قسمت شامل دو گزينهNormal & Textگزينه . مي باشدNormal اطلاعات را با دست تغيير شما ميتوانيد متن ها Textه هست بدون تغيير با دست نوشته مي شود با گزينه آنچه ك .دهيد

.جدول به چهار قسمت تقسيم شده است هر قسمت داراي گزينه هايي مي باشد

Text** : دراين قسمت گزينه هاي مربوط به زاويه چرخش ، پهنا ، و ارتفاع و محل الصاق نوشته ديده

.مي شود

Container** :به اشكال دايره ، بيضي ،مثلث . شكل هندسي كه مي خواهيد نوشته را در آن قرار گيرد

، و غيره

Leader** :اشكال مختلف فلش راهنما را تنظيم مي كند.


172

Block** : تنظيم اندازه و زاويه چرخشBlock منظور ( هايي كه در نرم افزار تعريف شده است .)ورد آن صحبت شدشكلهاي هندسي كه در م

Annotation Preferencesجدول ) 1-7-22: شكل شماره(

Edit ** : جهت ويرايشAnnotate هاي موجود از قبيل جابجايي ،چرخش ،و تغييرفرمت آنها


Database Fields 25-7-1 : جهت درج اطلاعات مربوط به ترسيمات از قبيل سايز اصلي

مورد استفاده و طول لوله و ضخامت پوشش لوله در نقشه استفاده Specلاني و وتوضيحات كوتاه وطو

.مي شود


173

Database Fieldsگزينه ها ومنو ابزار ) 1-7-23: شكل شماره(

Main Size **:با اين دستور مي توان اندازه سايز اصلي را روي ترسيمات خود درج نماييد .

Short Description **:را روي ترسيمات خود درج با اين دستور مي توان توضيحات كوتاه

)Specبا استفاده از ( نماييد

Long Description با اين دستور مي توان توضيحات طولاني را روي ترسيمات خود : **

)Spec با استفاده از (. درج نماييد

Long Description& Shortفرق بين گزينه هاي ) 1-7-24: شكل شماره(

Spec ** : با اين دستور مي توان نامSpecخود را روي ترسيمات درج نماييد .

Pipe Cut length ** : با اين دستور مي توان طول لوله را روي لوله ترسيمي درج نماييد.

Insulation Thickness ** : با اين دستور مي توان ضخامت پوشش لوله در صورت در نظر

. روي لوله ترسيمي درج نماييدگرفتن آن را


174

Line Number 26-7-1 : اين قسمت داراي چهار گزينه بوده جهت درجLine Number روي

.ترسيمات از آن استفاده مي شود

Notes 27-7-1 : جهت نوشتن مطالب ازاين دستور استفاده مي شود.

Elevation 28-7-1 : پايين و از اين دستور جهت درج ارتفاع لبه هاي بالا وCL.لوله استفاده

.مي شود

Elevationمنو ابزار ) 1-7-25: شكل شماره(

Coordinates 29-7-1 : جهت درج مختصصات رويComponenet هاي ترسيمي از آين دستور

. استفاده مي شود

Coordinatesمنوابزار ) 1-7-26: شكل شماره(

Broken Pipe 30-7-1 :قسمتي از لوله جهت ديده شدن موضوعي مهمتـر كـه در صدد برش هچنانچ

بـراي بـرش قـسمتي از .در زير لوله قرار دارد و مرمت محل برش مي باشيد از اين دستور استفاده كنيد

لوله به كار مي رود

Broken Pipeمنو ابزار ) 1-7-27: شكل شماره(


175

لوله مورد نظر هر مي شود با انتخاب با اجراي دستور پيغام انتخاب لوله جهت برش ظا :روش كار 31-7-1

وارد بـا . خط فرمان ظاهر مي گـردد در Enter distance of break from start كردن عبارتEnterو

در خط فرمان ظاهر مي Enter distance of break from end عبارت، شروع كردن اندازه لازم از نقطه

در فاصله بين Enterبا فشار كليد . ايد در اين قسمت وارد كند ب لوله را كاربر كه اندازه از انتهاي . گردد

.لوله مورد نظر برش مي خورد ، نقطه اول و نقطه دوم

برش لوله) 1-7-28: شكل شماره(

Mend Pipe32-7-1 : عكس و.ازاين دستور جهت مرمت كردن لوله برش خورده استفاده مي شود

.مي باشد Broken Pipeدستور

رطرف كردن برش رابا انتخاب كردن لوله با اجراي دستور پيغام انتخاب لوله جهت ب:كارروش 33-7-1

.دهيدپاسخ

2D Symbols 334-7-1 : علامتها و جهت درجSymbolدو بعدي در نقشه از اين دستور هاي


Reports 35-7-1 :تمام .گزارش گيري از ترسيمات يكي از كارهاي مفيد اين نرم افزار مي باشد

از لب يك گزارش جهت آگاهي از صحت استفادهر قاستفاده كرده ايد مي توانيد ده اشقطعاتي كه درنق

. مورد استفاده قرار مي گيردpiping نقشه هاي Part list همچنين تهيه و قطعات

Reports منو ابزار و منو كركره اي) 1-7-29: شكل شماره(


176

8 فصل

BOM طريقه گزارش گيري

و

Drawing Production

:مباحث مورد نظر


Bill of Material

ريروشهاي گزارش گي

Drawing Production و روش تهيه نقشه جهت ارسال به كارگاه توليد

Drawing Setup


Report Bom Maintenance Manual Generate Reports Drawing Production Co. Plan Layout Work Area


177

Bill of Material تهيه ليست قطعات استفاده شده در نقـشه و تهيـه وBom گرفتن جهت:1-8-1

در اين ليست نوع جوشهاي به كـار جالب توجه اينكه . كنيمليست خريد قطعات از اين دستور استفاده مي

نوع . جوش در امر جوشكاري مهم استDia Inch رفته هم مشخص مي باشد و براي تهيه مقدار و برآورد

)پخ لوله . ( برش لوله هارا هم مشخص مي كند

يك ترسيم با اجراي دستور جدولي با همين نام ظـاهر مـي Bill of Material براي گرفتن :كارروش 2-8-1

نقشه را به صورت يـك ليـست بـا با تنظيم دقيق و دلخواه اين جدول مي توان اطلاعات موجود در . ودش

.تنظيمات بر حسب نياز انجام مي گيرد. با تمام جزئيات لازم در اختيار داشتDwgفرمت

Bill Of Materialجدول ) 1-8-1: شكل شماره(

: گيريگزارش روشهاي 3-8-1

.ي مختلف گزارش گيري ديده مي شود روشهاReportدر قسمت


178

طول لوله ها يك به يك , دراين نوع گزارش علاوه بر ساير قطعات : Bom Cad Cut Lenght –الف

. وغيره نمايش داده مي شود, اندازه , تعداد , وزن ,ستون هاي با فرمت اتوكدي در جدولي كه شامل

كه در آن طول لوله هـارا Dwg اتوكدي با فرمت در فايلBomاين نوع : Bom Cad Standard –ب

.با هم جمع زده مي شود

ها را تك به تك در گزارش مي آوردComponenetتمام : Maintenance Bom Cad–پ

نوع Report ظاهر شده شما در قسمت Bill Of Materialجراي دستور جدول با ا :روش كار 4-8-1

Dialogكه اين . ظاهر مي شودDrawing selection option ن جدولكرد OK باگزارش را انتخاب كنيد

box داراي سه گزينه مي باشد .

مي گيري انجامReport موجود در صفحه نمايش عمل Pipingبا انتخاب اين گزينه از كل : All گزينه

.شود

.ين كند كاربر مي تواند محدوده گزارش گيري را تعي,با اين گزينه : Manual گزينه

. تهيه شده توسط نرم افزار در موقعيت مبدا مختصات قابل مشاهده مي باشدBill of materialدر نهايت

Bill ,قبل از گزارش گيري . در صورتيكه دوباره بخواهيد عمل گزارش گيري را انجام دهيد:توجه

of materialمختصات به مكان ديگري انتقال دهيد قبلي را از مبدا.


179

Bill Of Material) 1-8-2: شكل شماره(

Generate Reports 5-8-1:طريقه ديگر گرفتن Bom از نقشه مي باشد داراي هفـت گزينـه

.است

. را تهيه مي كندBom در فرمتهاي مختلف است اما مانند مورد قبل :روش كار 6-8-1

Bill Of Materialشـده كـه بـا جـدول ظـاهر Auto Plant Report generator با اجراي دستور جـدول

Out Put وقـسمت Report Name و Report Type يكي از اين تفاوتها در قـسمتهاي . تفاوتهايي دارد

فرستاده و گزارش مورد نظـر Print خود Bom از " مستقيما شما مي توانيدOut Putدر قسمت . است

اين گزارش ها را در يك Export به كمك گزينه و . مشاهده كنيد Autoplantرا در فرمتي جدا از محيط

. جداگانه ذخيره كنيد,فايل

) 1-8- 3 :شكل شماره(


180

Auto Plant Report generatorجدول ) 1-8- 4:شكل شماره(

Auto Plant Report generator جدول ) 1-8-5: شكل شماره(

Drawing Production 7-8-1 :نقشه هاي دو بعدي از نماهاي مختلف به عنـوان نقـشه قسمت ندراي

محصولات نهايي اين نرم افزار به دو صورت. توليد مي شودCo. Planهاي كمكي نصب يا

نقشه هاي ايزو متريك :1

.داراي چهار گزينه مي باشد. مي باشدCo. Plan نقشه هاي :2


181

Drawing Productionمنو ابزار ) 1-8-6: شكل شماره(

8-8-1 Drawing Setup : شروع كار بايد تنظيمات اوليه لازم انجام شودقبل از .

داراي Default اصولاً اتوكـد در حالـت (. شويدLayoutوارد قبل از اجراي دستور : روش كار9-8-1

ــيLayout دو ــدمــــــ ــام ) باشــــــ ــتور پيغــــــ ــراي دســــــ ــا اجــــــ :بــــــ

Align/Create/Scale viewports/Workarea views/Options/Title block/Undo صـادر مـي شـود

با انتخاب گزينه مزكور و تائيد آن جـدول زيـر . را انتخاب كنيد Title block گزينهT يپ حرف شما با تا

.ظاهر مي شود

Available Title Blocksجدول ) 1-8-7 : شكل شماره (

كردن OKبا انتخاب و . انتخاب كنيد A4تا A0اين جدول مي توانيد سايز كاغذ نقشه خود را از كاغذ در

. جدول كاغذ شما با يك جدول محاوره اي ظاهر مي شود


182

Edit Attributes ول جد)1-8-8 :شكل شماره(

را كه به )ذ نقشه شما كاغ( كردن جدولي OKبعد از . در اين جدول نام نقشه و نام فايل نوشته مي شود

Page Setupجهت منظم كردن آن بايد دستور . مشاهده مي كنيد Layoutصورت نامنظم و نامرتب در

.را اجراكنيد

. كنيد كليك راست Layot 1 روي دكمه اگر بر :Page Setup دستور10-8-1

Layot و Modelدكمه هاي ) 1-8-9 :شكل شماره(

با انتخاب آن . را انتخاب كنيد Page Setupگزينه . را مي بينيد1-8- 11 :كل هشت گزينه موجود در ش

. جدولي ديگر ظاهر مي شود

) 1-8-10: شكل شماره(


183

Page Setup Layout جدول ) 1-8-11: شكل شماره(

Layout 1 در اين جدول تنظيمات نهايي سايز كاغذ ، نوع پرينتر را مشخص مي كنيم و با اين تنظيمات

تعريفA3در كاغذ

.كل صفحه كاري شما در كاغذ تعريف شده محصور مي شود مي شود و

فوق دكمه وقتي نوع پرينتر را تعريف كرديد مانند شكل :Page Stup توضيح مهم در روش كار با11-8-1

Layout Settingچون كاغذ ما . را فشار دهيد تا كاغذ مورد نظر را مجدداً تعريف كنيدA3 مي باشد آنرا

.انتخاب كنيد


184

Page Setup Layot 1 جدول) 1-8-2 1 :شكل شماره(

ايجاد Drawing Setup محدوده كاغذي كه با دستور Window بعداز انتخاب كاغذ با استفاده از دكمه

.محصور مي شود) A3( در كاغذ تعريف شده Layout 1فضاي كل . كرده ايد انتخاب كنيد

Layout 1كاغذ ترسيم در ) 1-8- 13 :شمارهشكل (


185

. استفاده كنيدWork Area Setupبعداز اتمام كار و تعريف كاغذ دستور

Work Area Setup 12-8-1 : محيط كاري(از اين دستور جهت مشخص كردن ناحيه مورد نظر (

.استفاده مي كنيم

.ر مي شود با اجراي دستور جدولي با همين نام ظاه:روش كار 13-8-1

Work Area Setup جدول) 1-8-14 :شكل شماره(

بايد فايلي كه به صورت Refrence Drawing انتخاب كنيد، در قسمت Titleبرايبا توجه به جدول نامي

نقشه Add دكمه با كليك كردن رويسه بعدي ترسيم كرده ايد و مي خواهيد از آن نقشه دوبعدي تهيه كنيد

. كنيد Open مورئ نظر را


186

Select Drawing جدول ) 1-8-15 :شكل شماره(

Saveبا استفاده از دكمه . آدرس آن نمايان مي شودReference Drawing كردن در قسمتAddبعداز

فايل مورد نظر را ذخيره كنيد, Rwa با فرمت Work Area Setup جدول

Save Rebis Work Area Fileجدول ) 1-8-16 :شكل شماره(

Work Area Views 14-8-1:با اين دستور انواع نماهاي مورد نظر را تعريف مي كنيم .

كردن انواع نماها را تعريفAdd با اجراي اين دستور جدولي ظاهر مي شود با همين نام با :روش كار

.مي كنيم


187

Work Area Viewsجدول ) 1-8-17 :شكل شماره(

. ظاهر مي شود كه در آن نوع نما ها را تعيين مي كنيم كردن باز جدول ديگريAddبا

View Propertiesجدول ) 1-8-18 :شكل شماره(


188

را انتخاب كنيد بعد در By Window گزينه Viewدر قسمت . اين جدول شامل قسمتهاي مختلفي مي باشد

شويد ومحدوده مورد Model را فشار دهيد تا وارد Pick View Area by Window سمت پايين دكمه

.نظر را انتخاب كنيد

)1-8- 19:شكل شماره(

OKآن را . بر مي گرديد View Properties مورد نظر در فايل سه بعدي باز به جدول با انتخاب محدوده

. نمايان مي شود Work Area Viewsجدول ديگري ظاهر مي شود به نام . كنيد

1-8-19 : شكل شماره Scaleبا توجه به اينكه در قسمت Insert In Drawingبا استفاده از دكمه

By Window با فشار . را انتخاب كرده ايم بايد با باز كردن پنجره محل قرار گرفتن نقشه را مشخص كنيد

ايل براي هر نما محدوده لازم را با انتخاب در ف. شما مي توانيد سه نما را تعريف كنيدAddدادن دكمه

.نماها رسم مي شوند. اصلي تعيين كنيد


189

Work Area Viewsجدول ) 1-8-20 :شكل شماره(

ترسيم نماها) 1-8-21 :شكل شماره(

Update Work area 15-8-1 :اين دستور در صورت تغيير در فايل اصلي تغييرات در با

. مي كندUpdateو نماها را . نماهاي گرفته شده اعمال مي گردد

Toolbars : ازاين ذستور جهت دستيابي به منو ابزار دستورهاي اين نرم افزار استفاده مي شود.


190

ش خ دومب

ده ي كنن شتيبان ي پ ها ماژول

ي و كاربرد

Import/ Export (Isogen) با و طرز كارآشنايي :1فصل

Cable Tray ماژولآشنايي با :2فصل

Eqipment آشنايي با ماژول :3فصل


191

1 فصل

Import/ Export با و طرز كارآشنايي

) (Isogen



و روش كار با اين برنامه Import/ Export برنامه كاربردي

وروش ايزو گيري ايزومتريكايهي با توليد نقشه يآشنا


Run Isogen

Mdb Export

Preferences Pxf Log DXF

Project Config

Import


192

:Import/ Export برنامه كاربردي 1-1-2

كاراصلي آن توليد نقـشه . مي باشد Isogen كه بسيار با ارزش است Auto Plantيكي ديگر از ماژولهاي

.هاي ايزومتريك مي باشد

: ايزومتريكنقشه هي2-1-2

Pipe Modeling در مبحث Drawing Productionچنانچه دربحث نقشه ايزومتريك چه نوع نقشه اي است؟ -1

از اين نوع نقشه به عنوان نقشه هـاي .گفته شد نقشه خروجي ما دو بعدي ودر نماهاي مورد نياز خواهد بود

پولها به طور دقيق نياز به نقـشه اي اما جهت ساخت و نصب اس . كمكي در نصب لوله ها استفاده مي شود

ودر صورت داشتن زاويه بيانگرمقـدار X , Y ,Zمي باشد كه تمام اطلاعات لازم و ديد كافي در سه محور

داشتن اين اطلاعات و يك نقشه كامل هم باعث افـزايش .دقيق زاويه و زاويه چرخش و شيب لوله باشد

نقشه ايزومتريك داراي اين خـصوصيات . ار را بالا مي برد سرعت پيشرفت كارمي شود ، هم دقت انجام ك

. اما بيانگر اطلاعات در سه محور مي باشدX,Yنقشه ايست در صفحه .مي باشند

كه ترسيمات انجام شده با گفتيمPipe Modeling ؟ما در ابتداي بحث نقشه ايزومتريك چگونه توليد مي شوند-2

يكـي حـاوي ) فايل اكسسي ( Mdbو ) فايل اتوكدي ( Dwgفرمت با . مي شوندSaveدو فرمت ايجاد و

نقشه ايزومتريك محصول فرايند تبديل فرمتهـا از . شكل هندسي و ظاهري ديگري اطلاعات نقشه مي باشد

Mdb تا Dwgمي باشد .

بينـيم يـك با توجه به نوار منو اتوكد، مي :Import/ Export يا Isogenماژول كردن Run طريقه3-1-2

ايـن اسـت ودر بـا اتوكـد ) Rebis(افزار منوهاي اتوكد اضافه شده كه خود مشخصه اين نرم قسمت به

كليك كنيـد ، Import/ Exportاگر روي ) منو كركره اي. ( را خواهيد ديدAuto Plantقسمت ماژولهاي

. قرار مي گيردRbisشده ودر نوار منو كنار منوي Run بعداز چند لحظه


193

Imort/Exportمنو ) 2-1-1: ارهشكل شم (

Imort/Export كردن Run منو ابزار ،جهت )2-1-2 :شكل شماره(

داراي پنج گزينه مي باشد سه گزينه اختصاصي و دوعدد مـشترك Imort/Export : گزينه هاي4-1-2

.باشدبين نرم افزارهاي تخت ويندوز مي

Import/Exportمنو ابزار ) 2-1-3: شكل شماره(

Imort/Exportمنو كركره اي )2-1-4 :شكل شماره(

Supplemental application


194

Preferences 5-1-2 : براي اينكه نقشة ايزومتريك قابل قبول و مطابق ميل داشته باشيم، بايد

با اجراي اين دستور . اولويتها ي لازم كه مد نظر ماست مشخص نماييم و آنرا براي نرم افزار تعريف كنيم

.ر مي باشداين كار امكان پذي

داراي چهار قسمت . مي شودنمايانImport/Export Preferences با اجراي اين دستور جدول :روش كار

.مي باشد

Imort/Export Preferencesجدول ) 2-1-5: شكل شماره(

مهمترين آنها عبارتند از. انتخاب و علامت زده شده اندDefaultدر اين جدول گزينه ها به صورت

Loadو . كردن اطلاعات ، نشان دادن مراحل پيشرفت كار ، و گرفتن ايزومتريك به صورت اتوماتيك

. را مشخص مي كنيمPxf و Pcfآدرس ومحل ذخيره كردن فايل با فرمت


195

Plant Exchange (Pxf) 6-1-2: جهت تبديل ترسيمات از فرمت Dwg و Mdbبه فرمت

Pxf شما اگر نقشه خود را باين. مشخص كرديم2-1-7 شماره و ذخيره آن در آدرسي كه در شكل

كردن آن را Import كنيد هنگام پاك شدن فايلتان قادر خواهيد بود دوباره از طريق Exportفرمت

. بدست آوريد

Plant Exchange باشدداراي دو گزينه مي:

Export : الف Import : ب

Imort &Exportگزينه هاي) 2-1- 6:شكل شماره(

جدول طريقه انتخاب نمايان شده Export كنيد بااجراي دستور saveرا ابتدا نقشه خود :كارروش 7-1-2

.داراي سه قسمت مي باشد. ظاهر مي شودExport Progress كردن جدول OKبعد از انتخاب و


196

Export Progress ) 2-1-7 :شكل شماره(

. در اين قسمت آدرس ذخيره شدن فايل را مي بينيد :Current Status - الف

. موجود در ترسيمات شما را نشان مي دهدComponeneدر اين قسمت : Componene -ب

Log :با . از وضعيت و مراحل پيشرفت كار شما گزارش ارائه مي كندOK كردن فايلتان با فرمت Pxf

. ذخيره مي شود

Import 8-1-2 :ين دستور اين است كه با استفاده از آن مي توانيد فايلي كه بـا فرمـت از كاربردهاي ا

Pxfذخيره كرده ايد فرا بخوانيد .

آن را باز Pxf ظاهر مي شود با انتخاب فايل بوسيله آدرس Open با اجراي اين دستور جدول :روش كار

.ادامه دهيدمي بينيد كه ترسيمات شما ظاهر مي شوند و مي توانيد كارتان را . كنيد


197

Isogen (Pcf) : با اين گزينه وارد بحث مهم و حساس توليدPcfكه مبناي ايزومتريك مي باشد .

.اطلاعات نقشه شما طي فرايندي به نقشه اتوكدي ايزومتريك تبديل مي شود به فرايند زير توجه كنيد

Mdb Pcf Pxf Dwg Dxf . قبل از پرداختن به مراحل ايزوگيري به علت اهميت كار به نكات زير توجه كنيد :تذكرات مهم 9-1-2

تا در صورت . تهيه كنيد Save As يا Backup سعي كنيد از فايل اصلي خود ايزو نگيريد حتماً يك :الف

.بروز اشكال فايلتان را از دست ندهيد

ساخته شده از ايزو قبلي را در Dxf و Pcfچون . ر صورتي كه قبلاً با نرم افزار ايزو گرفته ايد د:ب

.حافظه خود دارد لازم است براي هر بار آنها را پاك كنيد

.فايلهايي كه بايد پاك شوند با ذكر آدرس به شرح زير مي باشند: روش پاك كردن

Pcf : اگر فولدرPcfمي بينيد شما بايد با آدرس 2-1-8 فا يلهايي مانند شكل شماره را باز كنيد در آن

اگر نرم افزار شما در درايو C:\Rebis\User\xchg\pcf . ياد شده را پاك كنيدFolderداده شده محتوي

. تعويض كنيدCديگري نصب شده است نام درايو را با

مورد Pcf با C:\Rebis\xchg\pcf در آدرس xchg موجود در فولدر Pcf هرگز فايل :توضيح مهم -1

. بحث اشتباه نگيريد و آن را هرگز پاك نكنيد


198

Pcfآدرس )2-1-8: شكل شماره(

2-Projects : شــما بايــد بــا آدرس داده شــده محتــويFolder يــاد شــده را پــاك كنيــد .

C:\Rebis\pisogen\projects ) كه در مرحله دوم ايزو گيري خواهيـد سـاخت ( براي هربار كه مي خواهيد ايزو متريك بگيريد يك پروژه

بر خورد كرديد نرم افزار را ببنديد و فايل مـورد نطـر را Error پاك كردن با اگر هنگام. تعريف مي كنيد

.پاك كنيد

Projectsآدرس ) 2-1-9: شكل شماره(


199

:ايزو گيري مراحل 10-1-2

. ايزوگيري داراي سه مرحله مي باشد

مراحل ايزوگيري ) 2-1-10 :هشكل شمار(

Pcf به Mdbاين مرحله تبديل اطلاعات موجود درنقشه از فرمت : Export Pcf- مرحله اول11-1-2

.است

Run را هم Import/ Export كرده ايد Runرا Piping در حاليكه نقشه شما باز است يعني :روش كار

با توجه به جدول . كليك كنيد Export Pcfروي گزينه مراحل ايزوگيري 2-1-10كنيد مطابق شكل شماره

مشاهده مي كنيد راConnection Criteriaبعد از انتخاب ، جدول. نحوه انتخاب نقشه خود را انتخاب كنيد

.كه داراي سه قسمت مي باشد

در اين قسمت موضوعات مختلف را مي بينيد كه با انتخاب هركدام نقشه : Available Fields -الف

،2-1-11 نرم افزار مي باشد طبق شكل شماره Defaultشما آنچه . ايزو برحسب آن ايجاد مي شود

Line Number چون نقشه خروجي شما بايد لاين به لاين باشد . را انتخاب كنيد .

اگر شما مي خواهيد نقشه ايزومتريك شما بر حسب هركدام از موضوعات : Criteria Fields -ب

شد بايد به اين قسمت يعني سمت راست منتقل شود روي آن كليك كنيد با كمك دكمه سمت چپ با

Addاگر چيزي را اشتباهي . انتقال صورت مي گيردAdd كرديد و در قسمت Criteria Fields قرار

. آن را حذف كنيدRemoveگرفت با كمك دكمه


200

به عنوان دستور و قاعده كار در Criteria Fieldsموضوع انتخاب شده در قسمت : Naming Rule-پ

.اين قسمت قرار مي گيرد

جدول انتخاب قاعده ايزو گيري )2-1- 11 :شكل شماره(

مراحل كار را با نمايان شدن جدول. مي شويد Pcf كردن آن وارد مرحله توليد OKبا تعيين قاعده كار و

Export Progress محل ذخيره شدن به آدرس. مشاهده مي كنيد2-1-7 شكل شماره Pcf توجه كنيـد .

. كنيد OKو بعد از اتمام كار جدول را

. گيرد صورت مي Dxf به Pcf تبديل فرمتدراين مرحله :Isogen Interface -مرحله دوم12-1-2


201

Rebis Isogen Interfaceجدول ) 2-1-12 :شكل شماره(

:اين جدول داراي پنج قسمت است كه عبارتند از

ايـن . در اين قسمت با توجه توضيحاتي كه قبلاً داديم پروژه اي را تعريـف مـي كنـيم : Project –الف

.مي شود ذخيرهC:\Rebis\pisogen\projects به آدرس projectsپروژه تعريف شده داخل فولدر

متهاي اگر براي اولين بار بعداز نصب نرم افزار وارد اين مرحله شـويد متوجـه مـي شـويد قـس :روش كار

. همگي خالي مي باشد Rebis Isogen Interfaceجدول


202

قبل از پيكره بنديRebis Isogen Interfaceجدول )2-1- 13:شكل شماره(

جدول زيـر . را فشار مي دهيم Configبراي ايجاد پروژه و تعريف كردن و پر نمودن جاههاي خالي دكمه

.را مشاهده مي كنيد

Project Managerجدول )2-1-14 :شكل شماره(


203

داراي قـسمتهاي مختلفـي اسـت مهمتـرين قـسمت .اين جـدول نقـش مـدير پـروژه را ايفـا مـي كنـد

Create Project ) ــروژه ــام .مــي باشــد ) ايجــاد پ ــه ن ــن دكمــه جــدول ديگــري ب ــشار دادن اي ــا ف ب

Create Projectه بندي پروژه در اين قسمت صورت مي گيردكار اصلي تعريف و پيكر. ظاهر مي شود.

Create Projectجدول )2-1- 15:شكل شماره(

.اين جدول داراي سه قسمت است كه به شرح زير مي باشند

1- : Projectبه طور مثال . در اين قسمت شما ميتوانيد نامي كه انتخاب كرده ايد بنويسيدTest 1

2- Units : به طور مثال متريك. د ، اينچي يا متريك را انتخاب كنيددراين قسمت نوع استاندار

3- Iso Types : نوع ايزومتريك كه مورد نظر است معين مي شود شما Final و آ نـرا . را انتخاب كنيـد

. اعمال مي شودRebis Isogen Interfaceمي بينيد تنظيمات شما در جدول . ببنديد

در جمـلات فـوق توضـيح داده . يف پروژه تعريف مي شود اين قسمت همزمان با تعر : Iso Type -ب

.شد

بـا . توليد شده جهت ادامـه كارمـشخص باشـد Pcf دراين قسمت بايد مسير ذخيره شدن :Pcf Dir -پ

قبل از پيكره بندي مي بينيم اين قـسمت Rebis Isogen Interface 2-1-13توجه به شكل جدول شماره

.س ، مسير را مشخص مي نماييمبا نوشتن آدر.خالي مي باشد


204

مـسير را كپـي كـرده در Address را باز كنيد و در قسمت Pcf با توجه به آدرسي داريد فولدر :روش كار

. خواهيد شدPcf Filesمتوجه تغيير در قسمت . كنيدPaste آ نرا .Pcf Dirقسمت

Pcf طريقه كپي كردن آدرس )2-1-16 :شكل شماره (

كه از نقشه خود توليد كـرده بـوديم بـر Pcfچنانچه گفتيم با مشخص شدن مسير فايل : Pcf Files -ت

2-1-12شكل شماره . در اين قسمت ظاهر مي شودLine Numberحسب

كنيم تـا در سـمت Run موجود در سمت راست را Pcfبراي حصول نتيجه و بايد فايل : Results -ث

.چپ يعني قسمت مذكور قرار گيرد

يكـي از اين جدول داراي هفت دكمـه 2-1-13 شكل شماره Rebis Isogen Interfaceوجه به جدول با ت

كليـك كنيـد 2-1-12 طبق شكل شماره Pcfاگر روي فايل .كه خاموش مي باشد. است Run آنها دكمه

با فشار دادن آن انتقال فايل از سمت چپ جدول به سمت راسـت آن صـورت .اين دكمه روشن مي شود

. كنيدCloseي گيرد، جدول را م


205

Run بعد از عمليات Rebis Isogen Interfaceجدول )2-1-17 :شكل شماره (

را كه مربع شكل است تيك بزنيد بعداز عمليـات Delete Pcf After Successful Run اگر قسمت :توضيح

Run فايل Pcf ايجاد شده به آدرس :C:\Rebis\xchg\pcf امـا فايلهـاي . اك مـي كنـد را خود به خود پ

.ديگر را بايد دستي پاك كنيد

اين مرحله آخرين مرحله ايزو گيري از ترسيمات مي باشـد :Dxf to Cad Drawing- مرحله سوم13-1-2

Dwgبه Dxf، يعني تبديل فايل

ـ E قبل از شروع مرحله آخر ، در يكي از درايوهاي سيستم خود به طور مثال درايو :روش كار Folderك ي

. كنيـد ) ياد داشت ( و آدرس آن را كپي . بسازيد كه نقشه هاي خروجي ايزومتريك را در آن ذخيره كنيد

:با اجراي دستور جدولي نمايان مي شود كه داراي دو قسمت است كه عبارتند از


206

خـاب را انتIsogen Output [Dxf] شـما Dxf اسـت يـا Dwgفايلهاي ورودي يا : Input Files – الف

.كنيد

)2-1- 18 :شكل شماره(

هم خاموش است پـس نمـي توانيـد عمليـات را OK خالي باشد دكمه Input Pathاگر قسمت :توضيح

.انجام دهيد

)2-1- 19 :شكل شماره(


207

در سمت راست اين قسمت دكمه اي كه روي آن سه نقطه ديده مي شود فشار دهيد مـي بينيـد جـدولي

بـه . كنـيم Open كه ما تعريف كـرديم Projects ذخيره شده در قسمت Dxfبايد فايل نمايان مي شود كه

2-1-21شكل شماره . سراغ آدرس مي رويم

Choose a file in directory containing input filesجدول )2-1-20: شكل شماره(

Dxfآدرس فايل ) 2-1- 21 :شكل شماره(

. ن مي شود روشOKبا دادن آدرس مذكور دكمه


208

چنانچه گفتيم آدرس محلي كه مي خواهيد نقشه هـاي ايزومتريـك را درآن : Drawing Output -ب

. را فشار دهيدOKدكمه . ذخيره كنيد در اين قسمت تايپ كنيد

پيغامي در خط فرمان ظاهر مي شود مبني بر آيا قصد انصراف از تغييراتي كه در نقشه اعمـال كـرده ايـد

نمايـان Model Setup جـدول Enter بـا . آنرا جواب داده است شما آن را تاييد كنيد Nبا حرف كه . داريد

ايزومتريك بوجود مي . راانتخاب كنيد Metric) متريك ( مي شود اگر با سيستم ميلي متري كار مي كنيد

.آيد

. مي شود مشكل رفعF7وF9 روشن است با زدن كليد Snap و Gride در نقشه ايزومتريك هاي :توضيح


209

2 فصل

Equipmentماژول با آشنايي

)تجهيزات(

:مباحث مورد نظر : پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

Eqipmetكردن Runطريقه Equipment قسمتهاي مختلف

:آنها و طريقه ترسيم آنهاو كاربردمبدلهاي حرارتي انواع

:و كاربرد آنهانازلها انواع

و اهميت آنXrefدستور آشنايي با پمپها و طريقه ترسيم پمپ

طبقه بندي پمپها

Storage tanks و كاربرد و طريقه ترسيم آنها مخزن ذخيره سازي يا

Equipmentدستورهاي ويرايشي :وازه هاي كليدي

Equipment Exchanger Heat Exchanger Cooler Double Pipe Horizontal

Vertical Nozzle Radial

Xref Skew Tangential

Vapor Reboiler Kettle

Centrifugal H


210

. دراين قسمت كار طراحي و ترسيم تجهيزات مورد نياز صورت مي گيرد

. باشد ميPipe modeling مانند :Equipment ماژول كردن Run طريقه1-2-2

Equipment منو )2-2-1 : شكل شماره(

:كه عبارتند از. شامل قسمتهاي مختلف مي باشدEquipmentمنوي

Setup : ــيم ــي كن ــف م ــت تعري ــر اس ــد نظ ــه م ــاي ك ــسمت اولويته ــن ق ــتور. در اي ــاجراي دس ب

Drawing Preferencesجدول زير نمايان مي شود .

Application Preferencesجدول )2-2-2: شكل شماره(


211

. داين جدول دو قسمت فعال دار

باشـند لـذا مـي Surfaceچون شكلهاي ترسيمي در اين ماژول به صورت : Drawing Settings - الف

. مش بندي آنهارا بايد با دقت بيشتري تعريف كرد

. را انتخاب كنيدWrite Databaseدر اين قسمت : Placement Switches -ب

ت مختلـف ماننـد مخـازن ، پمـپ هـا ، اين ماژول داراي تجهيزا :Equipment قسمتهاي مختلف 2-2-2

. باشدمبدلهاي حرارتي ،و غيره مي

Main Equipmentمنو ابزار ) 2-2-3 :شكل شماره (

Exchangers 3-2-2: مبدل هاي حرارتـي مـي تواننـد سـرد . اولين گزينه مبدل هاي حرارتي مي باشد

كار آن انتقال . استكانيكي مبادله كننده ها يكي ديگر از تجهيزات مExhenger .كننده يا گرم كننده باشند

گرما از شئبه شئ ديگر است نمونه ساده آن آب گرمكن مي باشد

Heat Exchanger كه نوعي مبدل حرارتي گرمايشي است.

Exchangersمنو ) 2-2-4 :شكل شماره(

Exchangersمنو ابزار ) 2-2-5 :شكل شماره(


212

Exchangers) 2-2-6 :شكل شماره(

:انواع مبدلهاي حرارتي 4-2-2

:اين مبدل ها داراي انواع مختلف بوده كه عبارتند از

بـا هـوا ماننـد Heat Exchangerمبدلهايي كه كار آنها انتقال حرارت و گرم كردن سيال ديگر مي باشـد

رن و خنك يا با آب و بخار يا آب وهوا تواماً مي باشند، مبدلهايي كه كار آنها سرد ك 2-2-7شكل شماره

با آب يا گـاز يـا روغـن كـار خنـك كـاري را انجـام مـي . مي نامند Coolerكاري مي باشد اصطلاحاً

.بحث فني آنها از حوصله اين جزوه خارج است ما صرفاً به طور كلي و اجمالي به آنها مي پردازيم .دهند


213

Heat Exchanger نوعي) 2-2-7 :شكل شماره(

Heat Exchanger نوعي) 2-2-8: شكل شماره(

Air-Water Heat Exchanger)2-2-9 :شكل شماره(


214

. است كه با هواي سرد سيال گرم را خنك مي كندExchangerنوعي :Air cooled -الف

پـارامتر پـنج ظاهر شده داراي Air cooled Exchangerبا اجراي دستور جدول محاوره اي : طريقه ترسيم

. ابعاد و اندازه هاي خواسته شده را وارد كنيد Air cooled بوده بر اساس كاتولوگ و نوع

Air Cooled وطريقه كاركردAir cooled Coolersاز راست به چپ )2-2-10 :شكل شماره(

. است Exchangerنوعي : Double Pipe -ب

Double Pipe )2-2-11 :شكل شماره(

Dabble Pipe ها Exchanger هايي دو لوله اي هستند كه با يك لوله قطر كوچك درون يك لولـه قطـر

Exchanger دو لوله با جنسها و دماهاي متفاوت شبيه به بدنه و لوله. بزرگ جا مي گيرد ساخته مي شود

كـوچكتر به قسمت بيرونـي لولـه Finاست براي جلوگيري از برخورد دو لوله با هم فلزهاي نازك به نام

اين پره ها همچنين در جابجايي هوا از يكي به ديگري موثر است .جوش مي شود


215

ظـاهر شـده داراي سـيزده Double Pipe Exchanger با اجراي دستور جدول محـاوره اي :طريقه ترسيم

. پارامتر بوده بر اساس كاتولوگ ، ابعاد و اندازه هاي خواسته شده را وارد كنيد

. است Exchanger نوعي Horizontal: -پ

Horizontal Exchenger )2-2-12 : :شكل شماره(

لازم است بدانيد ورودي و خروجي به ايـن نـوع . مي باشدDouble Pipe Exchangerمانند :طريقه ترسيم

Exchanger ها با توجه به كاتالوگ آنها توسط دستور Nozzle مشخص شود و ما مـي تـوانيم Piping را

.به آنها متصل كنيم

. به علت نياز به ترسيم نازل روي اين تجهيزات لازم شد در مورد نازلها بحث كنيم :توضيح


216

و . را برقرار مـي كنـد Piping و Equipment قطعاتي از تجهيزات مي باشند كه اتصال بين :نازلها 5-2-2

.روي تجهيزات جوش مي شوند

Nozzle )2-2- 13 : :شكل شماره(

.براي تجهيزات مختلف انوع مختلف استفاده مي شوند. نازلها انواع و اقسام مختلف دارند

Nozzles Main منو ابزار)2-2- 14 : :شكل شماره(

انواع نازلها)2-2- 15 : :شكل شماره(

ها بحث مي كنيم به نازلهاي مربوط بـه تجهيـزات Exchangerچون فعلاً در مورد :توضيح

On Equipmentرا برسي مي كنيم .

:اين نازلها عبارتند از

On Equipment منو ابزار نازلها ي )2-2- 16 : :شكل شماره(

Radial on Equip : اين نوع نازل به صورت شعاعي رويEquipment شوندمي نصب .


217

را در خـط فرمـان Equipmentم انتخـاب جهت ترسيم اين نوع نازلها با اجراي دستور پيغـا :طريقه رسم

. مي كنيم مراحل ترسيم را پيگيريHorzintal Exchengerمشاهده مي كنيم و با انتخاب آن به طور مثال

شـكل . اطلاعات لازم را وارد كرده و نازل مربوطه رسم مـي شـود . ظاهر مي شود 2-2- 19جدول شماره

.ا مشترك مي باشد ،اين روش براي تمام نازله2-2- 20شماره

يكي مي باشد در صورت پاك كـردن آن Equipment توجه داشته باشيد نازل ترسيمي شما با :توضيح مهم

. كردEdit كل ترسيم پاك مي شود يا اگر اشتباهي در ابعاد و اندازه رخ داد مي توان آن را

Delete Component با اجراي دستور . كنيداستفاده براي پاك كردن نازلها از اين دستور : 6-2-2

.روي نازل مربوطه كليك كنيد

Delete Component منوي )2-2- 17 : :شكل شماره(

Air cooled Exchanger جدول )2-2- 18 : :شكل شماره(


218

در محـيط اتوپلانـت از Dxf و .Dwgتوضيح مهم اينكه جهت فراخواني فايلهايي با فرمـت : Xref دستور

را بـه Pipe modelingسنگين است ابتـدا ) (Xref ( اگر فايلتان . مي باشدXr يا مخفف آن Xrefدستور

Fatal Errorدر غير اين صـورت . كنيدRun را Pipingكردن Xref صورت اتوكدي باز كرده بعد از

. را انتخاب كنيدYes شدن فايل گزينه Update كردن جهت Runبعد از . خواهد داد

يا سازه و شكل Equipment به عنوان مثال اگر بخواهيد پمپ يا تجهيزات ديگري را از ماژول :روش كار

Pipe خـود كنيـد ابتـدا فايـل خـودرا كـه در محـيط Pipe Modelingخاصي را از اتوكد وارد محيط

Modeling ترسيم نموده ايد باز كنيد با اجراي دستور Xref جدول محاوره اي Xref Managerـ ي ظاهر م

اسـتفاده Detach شده را حذف كنيـد از Attachاگر بخواهيد فايل ( كنيدAttachشود فايل مورد نظر را

. كنيـد Open ظاهر شده فايل مورد نظر را پيدا كرده Select Reference Fileجدول ديگري به نام .) كتيد

اق ، مقياس ، زاويه چـرخش شامل قسمتهاي نقطه الحExternal Reference جدولي ظاهر مي شود به نام

علامت تيك زده باشيد هر جا كليك كنيد همانجـا Insertation Pointمي باشد اگر قسمت نقطه الحاق يا

قـرار (Piping)فايل جاري X,Y,Z شده را بر Xref فايل X,Y,Zقرار مي دهد اگر علامت تيك را برداريد

مي دهد

فايلي كـه ( هردو فايل Saveيل را بر هم منطبق كنيد، هنگام اگر مي خواهيد صفر وصفر دو فا :توضيح مهم

. خود محور مختصصات را جهاني كنيد) جاري( كنيد و فايل اصلي Xrefخواهيدمي


219

Radial Straight Nozzle On Equipment جدول )2-2- 19 : :شكل شماره(

Radial Straight Nozzle On Equipment )2-2-20 : :شكل شماره(

Edit Component 7-2-2 : براي ويرايش و اعمال تغييرات در ترسيماتEquipment به كـار

.مي رود


220

هـا Equipment مورد نظر جدولي كه هنگـام ترسـيم Componnent با اجراي دستور و انتخاب :روش كار

انـدازه هـا را ظاهر مي شد نمايان مي شود شما مي توانيد ابعـاد و 2-2-18و 2-2-17مانند شكل شماره

.تغيير دهيد

Projection on Equipment : نوعي نازل مانند نازلRadial On Equipتفاوت آنها بـا . است

متصل مي شـود امـا نـازل Eqiupment به سطح خارجي Radial On Equipيكديگر اين است كه نازل

Projection on Equipmentبه محور و CL. ترسيم متصل مي شود .

Projection و Radial On Equipment نازل )2-2-21: كل شمارهش(

Axial on Equipment :اين دستور جهت ترسيم نازلهاي محوري كاربرد دارد .

. مانند ساير نازلها مي باشد:روش كار

Axial On Equipment نازل )2-2- 22 :شكل شماره(


221

Axial on Heades :هاي روي راس يا كله تجهيزات كاربرد دارداين دستور جهت ترسيم نازل.

بررسي خواهيم كرد Heades طريقه ترسيم اين نوع نازل را در بحث :توضيح

احتمـال دارد . كنيـد Save مرتباً فايل خود را Equipmentهنگام كار كردن با نرم افزار وترسيم : تذكر مهم

.رنامه خارج شده و دوباره وارد شويد دهد سعي كنيد از بErrorهنگام ترسيم نازل نرم افزار

Location on Equipment : از اين دستور جهت ترسيم نازل در موقعيت خاص و مـورد نظـر

.استفاده كرد

داشـته باشـيد مـي 1000 ميليمتر و قطـر 2000 به طور مثال چنانچه شما يك مخزن به ارتفاع :طريقه ترسيم

با . ميلي متر ،ترسيم كنيد 80هايي در جهت شمال و جنوب با سايز ميلي متري نازل 500خواهيد به ارتفاع

جـدول . را جـواب مـي دهـيم Componenet كردن Selectاجراي دستور پيغام انتخاب با

Nozzle On Equipment Location نـازل ، كه سايز و طول. داراي شش گزينه مي باشد . ظاهر مي شود

Specبا پر كردن گزينه هاي مربوطه و . مي باشد .. لاين و ، شمارهOK كردن آن پيغام انتخاب، بلنـدي و

500،0،1000. ، با كليك كردن يا دادن مختصـصات لازم جـواب مـي دهـيم 0و0و0ارتفاع نازل از محور

امـا Elevation entered: 1000.000000 را ثبـت كـرده اسـت 1000 مي شويم نرم افزار ارتفاع متوجه

. ثبت نشده است بايد آنرا مشخص كنيم X, Y ه انداز

Enter or pick XY location (Polar/North-east) <0.000000, 0.000000>: 500,0مقدار X و 500 را

نرم افزار نازل را به طور كلـي در .توجه كنيد 2-2-23 تعرييف كرديم چرا ؟ به شكل شماره 0 را Yمقدار

به سـمت محـور )شعاع( اگر بخواهيم نازل روي سطح خارجي .ات ترسيم مي كندمبداء مختصص 0,0,0

X يا محورY ميلي متر به سمت سطح خارجي تغييـر دهـيم چـون 500 ترسيم شود بايد اندازه را به مقدار


222

نـازل . وارد مي كنـيم 500 را Xلذا ما مقدار . ميلي متر تعريف كرده ايم1000 را Equipmentقطر دايره

.م مي شودرس

2-2-23: شكل شماره

Location on Equipment نازل )2-2- 4 2 :شكل شماره(

Elbow Radial On Equipment جهت ترسيم نازلهـاي زانـويي شـكل ، شـعاعي بـه كـار :

.مي رود

Radial Elbow Nozzle on Equipment Radial با توجه به الگوي سـمت راسـت جـدول :طريقه ترسيم

.نازل رسم مي شود. گزينه هاي سمت چپ را طبق كاتالوگ و اندازه مورد نظر تكميل كنيد

Elbow Axial On Equipment : جهت ترسيم نازلهـاي زانـويي شـكل ، محـوري بـه كـار

.مي رود


223

.مانند نوع قبل مي باشد :طريقه ترسيم

Skew on Equipment : ُريب به كار مي رودجهت ترسيم نازل زاويه دار و ا.

.مانند نوع قبل مي باشد:طريقه ترسيم

Tangential on Equipment :جهت ترسيم نازل به صورت مماس به كار مي رود.

.مانند نوع قبل مي باشد:طريقه ترسيم

Vapor Angle on Equipment .جهت ترسيم نازل زاويه دار براي بخار به كار مي رود :

.د نوع قبل مي باشدمانن:طريقه ترسيم

Elbow (Radial & Axial) On Equipment نازل )2-2- 25 :شكل شماره(

. با اتمام مبحث نازلها به موضوع اصلي و ادامه مبدلهاي حرارتي بر مي گرديم:توضيح

. ها كه به صورت عمودي مي باشد Exchangerنوعي ديگر از : Vertical Up -ت


224

Vertical Exchenger )2-2- 26 :شكل شماره(

مي باشد Horizontal Exchengerمانند : طريقه ترسيم

. ها مي باشدExchangerنوعي ديگر از : Reboiler -ث 8-2-2

Reboiler )2-2- 27 :شكل شماره(


225

Reboiler داخلي خصوصيات)2-2- 28 :شكل شماره(

26. وجود دارد Reboiler دو نوع به كار مي رود) اگرم(همانطور كه از نامش پيداست ،براي ذخيره حرارت

Kettle نوع كتري مانند -1

2- Termosyphon

Reboiler براي نگهداري مايعات به كار مي روند ، كه از درون يك برج مي چرخنـد و در نقطـه جـوش

نام ه حرارت مي بينددر منطقاي از برج ب كه به وسيله يك بخار گرم شده يا مايع گرم شده ديگري خودشان

Flash Zoneبه حالت بخار بر مي گردد.

و نازلهاي آن مي باشد بعضي مواقع در حين ترسيم نازل شايد Reboiler مربوط به 2-2-29شكل شماره

چاره اين كار رسـم نـازل در يـك فايـل . دهد Errorبه طور مثال دو نازل ترسيم كنيد براي سومين نازل

.ب مي باشد كردن آن در محل مناسXrefمجزا و

26 - Pipe Drafting and Design (2nd ed... PARISHER, Roy A., and Robert A. RHEA (2001(


226

يـا از Nozzles Main باز كنيد ، از منو ابزار New يك فايل Equipment كردن Runبعد از : روش كار

Equipment كه به تنهـايي و بـدون نيـاز بـه انتخـاب Battery Limit نازل Equipment منوي نازل

. مي شود آنرا ترسيم كرد انتخاب كنيد

بسيار مهم اسـت بـراي ايـن Equipmentرويو جهت قرار گرفتن نازل محل ترسيم و مختصصات :توجه

.كار از دو روش مي شود استفاده كرد

، با جهاني كردن محـور مختصـصات فايـل جديـد Reboiler مورد نظر به طور مثال Equipment : الف

Equipment را در اين فايل Xref بـا اجـراي دسـتور . كنيدBattery Limit سـم كـرده در نـازل را ر

در حاليكـه از . نموده و در جاي مناسب خود قـرار دهيـد Mirror يا Rotate يا Moveصورت نياز آن را

اگر مراحل ترسـيم و جانمـايي . كنيد Saveجهاني بودن محور مختصصات اطمينان داريد با يك نام آن را

و Xref بـا اجـراي دسـتور Reboiler مورد نظر به طور مثال Equipmentدرست باشد با باز كردن فايل

كرده ايد متوجه خواهيـد شـد در محـل مـورد نظـر قـرار Save كردن نازل كه قبلاً Openفراخواندن و

.مي گيرد

نازل را رسم كنيد و با متوجه به مختصصاتي كـه از Battery Limit با استفاده از دستور New در فايل :ب

محل الصاق نازل را انتخاب نماييد و به مختصـصات مـورد Moveر محل قرار گرفتن نازل داريد با دستو

. دهيدMoveنظر

اگر محل ترسيم شما مبداء محتصصات باشد آنهم به صورت جهاني از روش فوق استفاده كنيـد در :توجه

مبداء مختصـصات بعـد بـه 0,0,0 را در دو مرحله به كار ببريد اول به Moveغير اين صورت بايد دستور

. انتقال دهيد0,0,450 مورد نظر به طور مثال محل


227

و نازلهاي مربوطهReboiler )2-2- 29 :شكل شماره(

Battery Limit منو ابزار )2-2-30 :شكل شماره(

Battery Limit منوي )2-2-31 :شكل شماره(

شده استXref كه Battery Limit نازل )2-2-32 :شكل شماره(

Heaters 9-2-2: ديگر از نوعيEquipmentها مي باشد وكارآنها ايجاد حرارت و گرما است .

گرمكن ها يا كوره ها همانطور كه مي دانيد براي بالا بردن دماي سوخت به نقطه اي كـه در يـك مرحلـه

لازم است به كار مي رود بعضي سوخت ها مانند نفت خام ف قبل از اينكه به ستون ستون جزء به جزء


228

درجه فارنهايت گرم شوند،پوسته داخل ديوره هيتـر لولـه 700يپ شوند بايد تا دماي تقريباً پا)برج تقطير (

27گرمكن ها با نفت يا گاز تغذيه مي شوند،. به طور مدائم وجود دارندU ياSهايي است به شكل

: و انواع آنها عبارتند از

1 - Cylindricalيا استوانه اي

2- Boxed يا جعبه اي

و الگوي سمت راست Cylindrical Heaterبا اجراي دستور و با توجه به جدول محاوره اي :ه ترسيم طريق

اين روش براي هر دو نوع مشابه مي . جدول ، پارامترهاي سمت چپ جدول را بر حسب نياز تكميل كنيد

.باشد

Cylindrical Heater جدول محاوره اي )2-2- 33:شكل شماره(

. نياز به مسير ورودي سوخت و خروجي دود در نقاط مربوطه نازل ترسيم كنيد درصورت:توضيح

27 - Pipe Drafting and Design (2nd ed... PARISHER, Roy A., and Robert A. RHEA (2001(


229

Heaters منو ابزار )2-2- 34 :شكل شماره(

Pumps 10-2-2 : پمپها يكي از مهمترين تجهيزات كه حكم قلب براي سيستمPiping مي باشد رادارند .

شد و يا مي تواند قابل جريان باشد، به كار پمپ ها براي بحركت در آوردن هر ماده اي كه جريان داشته با

اغلب پمپها براي بحركت در آوردن آب ، روغـن و مايعـات ديگـر ، مـورد اسـتفاده قـرار مـي . مي رود

.ولي هوا ، بخار و گازهاي ديگر نيزسيال مي باشند و مي توانند بوسيله پمپها بحركت در آيند.گيرند

براي جابجا شدن بوسيله پمپهـا ، (MUD ) و گل (Sludge )ب حتي ، مواد غليظي مانند فلز مذاب ، رسو

.به اندازه كافي سيال مي باشند

به عنوان يك اصل ، به خاطر داشته باشيد كه تمام پمپ ها براي جابجا كردن مواد سيال از يـك :توضيح مهم

.وش ، طراحي شده اندمحل به محل ديگر ، بوسيله كشش ، فشار ، پرتاب و يا بوسيله تركيبي از اين سه ر

. تا بتوانند وظيفه اصلي خود را انجام دهند پمپ بايد داراي دو محرك اوليه باشند:محرك هاي اوليه پمپ

نيروي محرك اوليه ممكن است توربين بخـار ، ماشـين بخـار : (Power End ) محرك اوليه نيروي- الف

در . موتور بادي و يا موتـور الكتريكـي باشـد ، جت بخار ، موتور هيدروليكي ، ) رفت و برگشتي ( خطي

پمپهايي بوسيله بخـار بحركـت در مـي آينـد ، نيـروي محـرك اوليـه آنهـا اغلـب بخـار محـرك اوليـه

( Steam End)ناميده مي شوند .

(Water End ) مايع محرك اوليه ممكن است ، آب محرك اوليه :( Fluid End ) مايع محرك اوليه - ب

يا نامهاي ديگري كه طبيعت ماده سيال ( Gas End) ، گاز محرك اوليه ( Oil End)، روغن محرك اوليه

.پمپ شده را نشان مي دهد ، ناميده مي شوند


230

پمپها به طرق مختلف و با توجه به طرح هاي مختلف و شكل بهره برداري از آنها : طبقه بندي پمپها 11-2-2

مي شود ، نيـز طبقـه پمپاژ كه باعث عمل نوع حركتي امكان دارد پمپها با توجه به . بندي مي شوند ، طبقه

:كه عبارتند از . بندي شوند

، دوراني ، گريز از مركز ، پروانه اي و پمپ جت ) رفت و برگشتي( پمپهاي خطي

و بعضي متغيرت بعضي از پمپها با سرع . پمپها انجام مي گيرد سرعتنوع ديگري از طبقه بندي با توجه به

. با سرعت ثابت كار مي كنند

Pumps منو ابزار )2-2- 35 :شكل شماره(

در صـورت . پمپ هاي موجود در اين نرم افزار از نوع گريز از مركز و به شكل افقي مي باشند :توضيح مهم

اسـتفاده از منـوي نياز به پمپهاي عمودي يا هر نوع ديگري كه شكل آن در نرم افزار موجود نمي باشد بـا

Equipment Primitives ) با توجه به كاتالوگ مورد نظر و با تعبيه نازل پمپ مورد نيـاز ) تجهيزات اوليه

. نماييدXrefخود را ترسيم كرده و در صورت نياز آن را

Equipment Primitives منو ابزار )2-2- 36 :شكل شماره(

Equipment Primitives 12-2-2: استوانه ، مخروط ، مكعب ، هـشت ضـلعي ، شـش جهت ترسيم

. ضلعي ، سه گوش، هرم استفاده مي شود


231

ساختمان داخلي پمپ) 2-2- 37 :شكل شماره(

Centrifugal Pump 13-2-2پمپهاي گريز از مركز به عنوان پمپهاي : يا پمپ گريز از مركز

اي حريق و شستشو ، پمپهاي گردشي و تغذيه اصلي ، پمپهاي تغذيه بوستر ، پمپهاي چگالنده ، پمپه

اكثر پمپهاي تغذيه اصلي افقي هستند .سرويس هاي گردشي و سرويسهاي مختلف ديگر ، به كار مي روند

. ولي تعداد كمي از آنها عمودي مي باشند

ان به پمپهاي سانتريفوژ يا گريز از مركز براي انتقال آب و مايعات رقيق مثل گازوئيل ، شير ، اسيد و نظاير

اين پمپها در انواع گوناگون ساخته مي شود كه هر يك كاربرد خاصي دارد همچنين اين پمپها .كار مي رود

28)مثل آب داغ در گرمايش و آب تغذيه ديگ بخار . (براي درجه حرارتهاي زياد نيز ساخته مي شوند

29.ا به صورت زير مي باشدساختمان اين پمپه : ساختمان پمپهاي سانتريفوژ يا گريز از مركز 14-2-2

868 جلد اول صفحه 1377كتاب تاسيسات - 28 868 جلد اول صفحه 1377كتاب تاسيسات - 29


232

آن و خروج آب از يك مركزساختمان محفظه به گونه اي مي باشد كه ورود آب از : محفظه پمپ -الف

مي باشد كه ممكن است در بعضي از اين پمپها مكش از يك نقطه در محيط محيط محفظهنقطه در

. آن در محفظه باشدمقابلنقطه از دهشمحفظه و

پروانه پمپهاي سانتريفوژ در انواع مختلف ساخته مي شود كه هر يك شرايط : Impeller يا پروانه - ب

بستگي (Head) و ارتفاع آبدهي (Flow ) ويژهاي را براي پمپ بوجود مي آورد در واقع مقدار آبدهي

.به ساختمان پروانه دارد

شد كه با عث حركت پروانه و نهايتاً توليد كننده نيروي محرك اوليه اين نوع پمپ ها الكتروموتور مي با

. عمل پمپاژ مي شود

:كه عبارتند از. اين اتصال به دو صورت مي باشد :نحوه اتصال الكترو موتور و پمپ15-2-2

محور مشترك :الف

با كوپلينگ :ب

.و كوپلينگ دار مشهور مي باشند با توجه به نحوه اتصال به الكترو پمپ هاي محور مشترك

Centrifugal Pumpبراي كليه پمپها يكي مي باشد با انتخاب پمپ جدول محاوره اي : ريقه ترسيمط

با توجه به الگوي سمت راست جدول و كاتالوگ. ظاهر مي شود ) براي هر نوع با نام خاص مي باشد(

ري پمپ در سيستم با در نظر گرفتن جهت قرار گي. پمپ مورد نظر داده ها را در سمت چپ وارد كنيد

Piping البته مي توانيد در نهايت آن را چرخانيده و به نقطه اي كه مايل هستيد آن را .( آن را رسم كنيد

Moveپمپ شما ترسيم شده است اما بدون نازل جهت عمليات مكش و دهش در مرحله بعد بايد .) دهيد

.انهارا روي پمپ تعبيه كنيد


233

Nozzle on Pump منوي) 2-2- 38 :شكل شماره(

Nozzle on Pump منوي ابزار ) 2-2- 39 :شكل شماره(

.دو نوع مي باشند كه كار ورود وخروج يا مكش و دهش سيال را به عهده دارند : نازلهاي پمپ16-2-2

Suction Nozzle: كار اين نازل مكش سيال به داخل محفظه پمپ مي باشد كه به لوله اي متصل

.ال را از محل مورد نظر مكش كندمي شود تا سي

بايد به جزئيات مربوط به با توجه به اهميت لوله هاي دهش و مكش در پمپهاي گريز از مركز: توضيح مهم

.اين لوله ها دقت كرد

قطر اين لوله نبايد هرگز از دهانه مكش پمپ كوچكتر باشد ، اين لوله بايد تا حد امكان كوتاه : لوله مكش

بدون زانويي و خم باشد تا اصطكاك كمي ايجاد شود ، در صورت افزايش طول لوله بايد و مستقيم و

شوند تا از مكش هوا به درون ) آب بندي ( قطر لوله افزايش داده شود، بايد اتصالات خوب ، درز بندي

30.لوله جلوگيري شود ، قطر لوله مكش بايد حد اقل دو سايز بيش از دهانه مكش پمپ باشد

لذا چنانچه به علت. وجود خمها و زانويي در دهانه مكش پمپ باعث ايجاد افت فشار خواهد شد :ضيحتو

200دوديتهاي موجود ، نياز به بكار گيري زانويي و خم بود سعي كنيد ابتدا يك قطعه لوله مستقيم مح

در مسير . استفاده كنيدReducerبراي تبديل سايز از . استفاده كنيد) با توجه به سايز لوله ( ميليمتر

872 صفحه 2 كتاب تاسيسات جلد - 30


234

جهت جلوگيري از ورود ذرات و مواد ) Strum Box يا Mud box يا Striner( ورودي پمپ از فيلتر

.خارجي كه به پمپ صدمه مي زنند تعبيه كنيد

نازل را Pump Suction Nozzle و با توجه به جدول Pump با اجراي دستور و انتخاب :طريقه ترسيم

.رسم كنيد

Discharge Nozzle :نازل دهش يا تخليه پمپ مي باشد .

شيرآلات روي لوله . قطر لوله دهش بايد حاقل يك سايز بيش از قطر دهانه دهش پمپ با شد : لوله دهش

بايد نزديك به دهانه دهش نصب شوند شير يك طرفه مانع از ) شير يك طرفه و شير دروازهاي( دهش

آب از شبكه يا برج به پمپ هنگام خاموش بودن پمپ و صدمه ايجاد ضربه آب هنگام هنگام برگشت

31.ديدن پمپ مي شود

.مي باشد Suction Nozzle مانند: طريقه ترسيم

دهانه مكش و دهش پمپ) 2-2- 40 :شكل شماره(

872 صفحه 2كتاب تاسيسات جلد - 31


235

تغيير سايز دهانه هاي مكش و دهش و استفاده زانويي در دهانه مكش) 2-2-41 :شكل شماره(

بـراي . چون در مدخل ورودي فشار كمتر است .ه ورودي پمپ از خروجي آن بزرگتر است هموار : توضيح

.كاهش اٌفت فشار، مدخل ورودي را بزرگتر در نظر مي گيريم

براي انجام اين كار دو روش وجود دارد : Piping در فايل Pump كردن و فراخواني Xref روش

محل مورد نظر قرار داده بعد اقدام به ترسيم لولـه هـاي خـود اگر بخواهيد ابتدا پمپ را ترسيم و در : الف

.نماييد ، بايد محل نصب پمپ را داشته باشيد

ابتدا ازمحل قرارگيري پمپ اطمينان حاصل كرده وبا جهـاني كـردن محـور، مختصـصات آن را : روش كار

. عمل كنند2-2-42 ه شكل شمارمانندDistance از منو ابزار با استفاده از دستور. يادداشت كنيد

انتخاب نقطه الصاق پمپ) 2-2-42 :شكل شماره(


236

. كنيدSaveاين كار را در محيط اتوكد انجام دهيد وبا جهاني كردن محور مختصصات آن را

شـما مـي خواهيـد وسـط . پمپ خود را مـدل و تكميـل كنيـد Equipmentدر محيط اتوپلانت قسمت

پايين ترين ( براي اين كار وسط فونداسيون پمپ .ختصصات قرار دهيد فونداسيون پمپ خود را روي اين م

باتوجه 500,500,500 وديگري به 0,0,0 دهيد يكي به Moveدر دو مرحله آنرا . را مشخص كنيد) قسمت

به جهت قرار گرفتن پمپ و هم جهت بوده پمپ و ورق زيرين پمپ و جهاني كردن محـور مختصـصات

ورق ( نكنيد ابتدا فايل اتوكـدي Run را Pipingاما. در اتوپلانت باز كنيدNewايلفيك . كنيد Saveآنرا

كنيد اگر جهت قرارگرفتن پمـپ روي ورق درسـت نبـود Xrefرا و بعد پمپ ترسيمي خود را ) زير پمپ

را ورق و پمـپ Xrefدوباره عمليـات . كنيدSaveو آنرا .فايل پمپ را بازكنيد و مطابق ميل آنرا بچرخانيد

. كنيد و كارترسيم لوله را انجام دهيدRun را Pipingانجام دهيد و

Pipingالصاق سازه و تجهيزات در ) 2-2-43 :شكل شماره(

را Pipingيـا فايـل . درصورتي كه لوله را قبلاً رسم كرده ايد و مي خواهيد پمپ را به آن ملحق كنيد :ب

يم شده را بچرخانيد و مكش پمپ را به فلنج لوله متصل كنيد و پمپ ترس Xref خودEquipmentدر فايل

. كنيـد Saveو آن را . كرده Detach كرده ايد Attach را كه Pipingكنيد و محور را جهاني نموده و فايل

نماييـد ، Xref را باز كنيد ، محور مختصصات را جهاني نمـوده و پمـپ مـورد نظـر را Pipingو فايل

يا با داشتن مختصصات فلنج لولـه ، مركـز دهانـه . ر سر جاي خود قرار گرفته است مي بينيد كه پمپ د


237

كـرده Moveآنرا 500,500,500و ديگري به 0,0,0مكش پمپ را انتخاب نموده و طي دو مرحله يكي به

. كنيد Saveو

: پمپ هاانواع 17-2-2

Spec Pump : نوعي پمپ گريز ازمركز مي باشد.

. بوده ،اين روش براي كليه پمپها مشترك مي باشدCentrifugal Pumpمانند : طريقه ترسيم

Waukesha C Pump : نوعي پمپ گريز ازمركز مي باشد.

Waukesha C Pumpپمپ ) 2-2- 44 :شكل شماره(

Waukesha 200 Pump :نوعي پمپ گريز ازمركز مي باشد.

Waukesha 200 Pumpپمپ ) 2-2- 45 :شكل شماره(


238

Storage tanks 18-2-2 براي چند مرحله از مراحل تصفيه بـه كـار مـي رود از : مخزن ذخيره سازييا

.ذخيره نفت خام گرفته تا جمع آوري محصولات نهايي و ارسال و بارگيري به مشتري كاربرد دارد

. شوداين نوع مخازن سه نوع مي باشد ، كه جهت ترسيم مخازن مورد نياز استفاده مي

Storage tankمنوي ) 2-2- 46 :شكل شماره(

Storage tanksمنو ابزار ) 2-2- 47 :شكل شماره(

Storage tanksنوعي ) 2-2- 48 :شكل شماره(

با فونداسيون شيب دار : الف

با فونداسيون حلقه اي : ب

با فونداسيون هشت ضلعي : پ


239

Vertical Vessel :داراي قسمتهاي مختلفـي بـه . زات موجود در نرم افزار بودهنوعي ديگر از تجهي

.شرح زير مي باشد

. تعبيه مي شودEquipmentجهت استقرار و نگهداشتن : پايه ياLeg - الف

.جهت بلند كردن و جابجايي استفاده مي شود چشمي يا ويزه آ: يا آويزه Lug - ب

Vertical Vesselمنو ابزار ) 2-2- 49 :شكل شماره(

نمايان شده با توجه به الگوي سمت راست جـدول Vertical Vessel با اجراي دستور جدول :طريقه ترسيم

در سمت راست داده هاي خود را وارد كنيـد ، در صـورت داشـتن پوشـش ضـخامت آن را در قـسمت

Insul Thkوارد كنيد .

Vertical Vessel) 2-2-50 :شكل شماره(

Horizontal Vessel :داراي قسمتهاي مختلفي به شرح زير مي باشد. نوعي ظرف افقي بوده.

Vapor Column – الف


240

Boot - ب

Horizontal Vessel) 2-2-51 :شكل شماره(

. مي باشدVertical Vesselمانند : طريقه ترسيم

Structures 19-2-2 : و غيره انجام مي شود، سكو ، پياده رو) نردبان(در اين قسمت طراحي پله .

Structuresمنو ابزار ) 2-2-52 :شكل شماره(

1 – Ladders : نردبان جهت صعود به ارتفاع در مخازن عمودي و افقي استفاده مي شود.

Laddersمنوي ) 2-2-53 :شكل شماره(

.مخازن افقي مي باشد براي صعود به روي: On Horizontal Vessels - الف


241

در مخازن افقي Walkway و Ladderتعبيه ) 2-2-54 :ارهشكل شم(

ظاهر شده با توجه به Ladder On Horizontal Vessels با اجراي دستور جدول محاوره اي : طريقه ترسيم

در صورت بروز خطا با . الگوي سمت راست و اطلاعات لازم آنها را در پارامترهاي سمت چپ وارد كنيد

. نردبان شما رسـم خواهـد شـد 2-2-54مانند شكل شماره . نرا تصحيح كنيد آEdit Componentدستور

.غير از نردبان شما به پياده رو نياز خواهيد داشت كه توضيح خواهيم داد

.مخازن عمودي مي باشد براي صعود به روي: On Vertical Vessels -ب

. توجه كنيد2-2-55 مانند نوع افقي مي باشد به شكل شماره :طريقه ترسيم

Plateform سكوها جهت ايستادن و و استقرار نفرات جهت نـصب و تعميـر قطعـات و ايمنـي : يا سكو

توجه كنيد2-2-55به شكل شماره . دو نوع مي باشد. افراد استفاده مي شود

2– Circular Plateform : همان سكوي دايره اي شكل مي باشد و مربوط به مخازن عمـودي و

. شكل است استوانه اي

3-Rectangular Plateform : سكوي مستطيلي شكل است )Walkway(و دو نوع مي باشد .

روي مخازن افقي :الف

روي مخازن عمودي :ب


242

در مخازن عموديCircular Plateform و Ladderتعبيه ) 2-2-55 :شكل شماره(

Equipment Primitives 20-2-2 : اشـكال هندسـي در ترسـيم بعـضي از تجهيزات اوليـه ، شـامل

. تجهيزات كه شكل آنها درنرم افزار تعريف نشده است استفاده مي شود

Equipment Primitivesمنوي ) 2-2- 56 :شكل شماره(

Equipment Primitivesمنوابزار ) 2-2- 57 :شكل شماره(


243

وص تجهيزات اوليـه ظـاهر شـده بـا بااجراي هركدام از دستورات ، جدول محاوره اي مخص : طريقه ترسيم

توجه به الگوي سمت راست داده هاي خود را در پارامترهاي سمت چپ وارد كنيد در صورت اشـتباه در

.اين روش براي همه موارد يكي مي باشد . رفع اشكال نماييدEditابعاد و اندازه ها با دستور

.ات اين قسمت خود داري مي نمايمبه علت سهولت انجام كار از توضيح و بررسي دستور: توضيح

Associative Primitives 21-2-2 : اين قسمت اشتراك تجهيزات اوليه با تجهيزات اصـلي مـي باشـد

.خاصجهت ترسيم يك نوع شكل

Associative Primitivesمنوي ) 2-2- 58 :شكل شماره(

Associative Primitivesمنوابزار ) 2-2- 59 :شكل شماره(

.يي شما با طريقه ترسيم آنها به يكي دو مورد مي پردازيمجهت آشنا

Cylinder-Axial : چنانچه شما استوانه اي را با دستورEquipment Primitives ترسـيم كنيـد و

يا بـا اسـتوانه اصـلي . از اين دستور استفاده مي كنيد .بخواهيد يك استوانه ديگري را روي آن اضافه كنيد

.شد يا غير هم سايزمي تواند هم سايز با


244

)استوانه ( Equipment Primitives ) 2-2-60 :شكل شماره(

Equipment Primitives ) 2-2-61 :شكل شماره(

Cone: گزينـه چهـار داراي . جهت افزودن مخروط به ترسيم مورد نظر از اين دستور استفاده مي كنيم

.است

Equipment tools:ر قسمت شامل دستورات ويرايشي دEquipmentمي باشد .

Equipment tools منوي ) 2-2-62 :شكل شماره(


245

Equipment tools منو ابزار ) 2-2-63 :شكل شماره(

Edit Component 22-2-2 : يكي از مهمترين دستورهاي ويرايشي مي باشد ، زيـرا اولاً بـا ارائـه

نادرست بودن كار ، آگاه مي سازد ، ثانياً در صورت گزارش اطلاعات از ترسيم ، ما را از درست بودن يا

پـاك كـردن و ترسـيم مجـدد نيـازي بـه بروز اشتباه در وارد كـردن اطلاعـات در جـداول محـاوره اي

Equipmentنيست ، زيرا با اين دستور مي توان اشتباهات را تصحيح كرد .

جـواب Equipment كـردن روي Select را بـا Component با اجراي دستور پيغـام انتخـاب :روش كار

ظـاهر شـده بـود دوبـاره نمايـان مـي شـود Equipmentمي دهيم جدول محاوره اي كه هنگام ترسـيم

.تصحيحات لازم را انجام دهيد تغييرات اعمال خواهد شد

Copy Component 23-2-2: جهت گرفتن كپي از ترسيمات مانند اتوكد عمـل مـي كنـد اگـر

.يد مي توانيد كپي هاي متعدد تهيه نماييد را تايپ كنMحرف

Delete Component 24-2-2 : جهت پاك كردنEquipmentهنگـام تعبيـه . ها به كار مي رود

لـذا .مي شود اصلي هم پاك Equipment كردن آن Deleteنازل بر روي تجهيزات جزئي از آن مي شود با

، Nozzle، Structures ، Equipment Primitivesتجهيـزات فرعـي ماننـد ( بـراي پـاك كـردن آنهـا

Associative Primitives (از اين دستور استفاده مي كنيم.

جـواب Equipment كـردن روي Select را بـا Component با اجراي دستور پيغـام انتخـاب :روش كار

.مي دهيم


246

Consistency Check 25-2-2: قطعات ، تجهيزات چك كردن ، سازگاري و اتصال درست براي

فرعي بر روي تجهيزات اصلي از اين دستور استفاده مي شود

Component Iformation 26-2-2 : جهت نمايش اطلاعات تجهيزات ترسيم شده از اين دستور


جـواب Equipment كـردن روي Select را بـا Componentبا اجراي دستور پيغـام انتخـاب : روش كار

توجه كنيد2-2-64اطلاعات لازم را مشاهده مي كنيد به شكل شماره . ي دهيمم

Component Iformation) 2-2-64 :شكل شماره(

Change Configuration27-2-2 : از اين دستورجهت تغيير پيكره بندي فايل استفاده مي كنـيم

Imperial و Metricمانند

:<Enter new configuration name <metricخـط فرمـان پيغـام با اجراي دستور با توجه به :روش كار

. شما مي توانيد تغيير دهيداستMetric ظاهر مي شود پيش فرض نرم افزار

Display Modes : روشهاي نمايشEquiopment بـه صـورتهاي . ها مي باشـدWire frame و

Center line نمايش مي دهد و دو روش قبلي هر دو باهم و به صورت مش بندي.

. با اجراي دستور تغييرات در فايل اعمال مي شود:روش كار


247

مش بندي طرح پمپDisplay Modes) 2-2- 65 :شكل شماره(

Representations :جهت توليد نماي دوبعدي و مش سه بعدي از طرح سه بعدي به كار مي رود .

توليد نماي دوبعدي : Generate 2d View -الف

توليد مش سه بعدي : Generate 3d Mesh-ب

Data base Tools:

Data base Tools) 2-2- 66 :شكل شماره(

Generate 2D View & Generate 3D Mesh) 2-2- 67 :شكل شماره(


248

Data base Toolsمنو ابزار ) 2-2- 68 :شكل شماره(

Edit Data Base : جهت تصحيح يا افزودن اطلاعات يكEquipment كه در Specموجود است .

) پايگاه داده ها (

جدول . مورد نظر مانند پمپ كليك مي كنيمEquipment با اجراي دستور و پيغام انتخاب روي :روش كار

نمايان مي شود ، اطلاعات لازم تصحيح يا اضافه Equipment Data Base Record ثبت اطلاعات به نام

.مي كنيم

Equipment Data Base Recordجدول ) 2-2- 69 :شكل شماره(

Set Field Value : اين دستور جهت چيـدمان صـحيح و تـصحيح اطلاعـات تجهيـزات كـه در

Data Baseتعريف شده است به كار مي رود .


249

جدول . مورد نظر مانند پمپ كليك مي كنيم Equipment با اجراي دستور و پيغام انتخاب روي :روش كار

نمايـان مـي شـود ، بـا توجـه بـه قـسمت Edit Equipment Data Base Field اطلاعات به نـام ثبت

Field Name ، اطلاعات لازم را در قسمت سمت راست Field Valueوارد مي كنيم .

Edit Equipment Data Base Fieldجدول ) 2-2-70 :شكل شماره(

Clean Data Base : ًدر قسمت كاربرد اين دستور قبلا Pipngتوضيح داده شده است .

Repair Data Base :از اين دستور جهت مرمت بانك اطلاعات استفاده مي شود.

Rebuild Data Base :از اين دستور جهت بازسازي بانك اطلاعات استفاده مي شود.

Reports : ازاين دستور جهت گرفتن گزارش و فهرست اطلاعات مربوط بهEquipment مشابه ان در كه

. توضيح داده شده استpipingقسمت

Reportمنو ابزار ) 2-2-71 :شكل شماره(

Reportمنوي ) 2-2-72 :شكل شماره(


250

Drawing Production : در مورد اين دستور در قسمتpipingبا ايـن . توضيح كامل داده شده است

. ها را ترسيم كردEquipmentدستور مي توان نماهاي مختلف

دراينجا به اتمام رسيد لذا سعي گرديد موارد به صورت گام به گام بررسـي Equipment مبحث :توضيح

.و توضيح داده شود ، چنانچه موردي از قلم افتاده پوزش مي طلبم

NO به هر دليل پيغام ذخيره كردن يا تغيير نـام فايلتـان را گزينـه Fatal Errorدادندرصورت : توضيح مهم

. نكنيد زيرا باعث از دست رفتن فايل شما خواهد شدSaveراكنيد و خارج شويد هرگز فايلتان انتخاب


251

3 فصل

Cable Tray با آشنايي

:مباحث مورد نظر : پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

كردن ماژولRunطريقه دسترسي و

Run كردن ماژولهاي مختلف Cable Trayمحصولات Cable Trayروش ترسيم Cable Tray Fittings


Cable tray Duct Left Hand Right Hand Box Connector


252

:آنچه گفته شده

كه به صورت گـام بـه گـام Auto plantبا توجه مطالب و مباحث قسمت اول و دوم جزوه آموزش نرم افزار

. نماييد Piping رائه گرديد ، شما مي توانيد اقدام به طراحي ا

هـا را Component و آشنايي بـا دسـتورات و Piping و طراحي سه بعديModelingدر قسمت اول طريقه

اما به علت طولاني نشدن بحث و يادگيري آسان اين قسمت كه از مهمترين ماژولهاي نرم افـزار .توضيح داديم

ن بعضي از مباحث كه جزء اين ماژول مي باشد خود داري نموديم ، اما حال كه گـام اصـلي را است ، از گفت

. موارد مي پردازيماينبرداشته ايد در قسمت سوم به توضيح

در قسمت دوم طريقه طراحي تجهيزات مورد نياز و ايزومتريك گرفتن از ترسيمات سه بعدي و جهت سـاخت

.و يافتن برخوردهاي ايجاد شده توضيح داده ايم BOMاسپول و نصب آنها و ارائه

خصوصاً در صنعت نفت و گاز و كشتي ها و برق رابطه تنگاتنگ ولاينفك با يكديگر Pipingچنانچه مي دانيد

زيرا وجود و كاركرد پمپها ، شيرالات ، روشنايي ، حمل ونقل ،ارتباطات و غيره بـدون وجـود بـرق و . دارند

است ، به علت اهميت موضوع و خطرات ناشي از اهمال كـاري و طراحـي نادرسـت و الكترونيك غير ممكن

پرداختـه Cable tray و جزئي از همين ماژول بـه موضـوع Piping اتوپلانت نيز در كنار ،عبور كابلهاي برق

.است

كه طراحي سه بعدي سـيني هـاي مخـصوص عبـور Pipingجزء ماژولي است :Cable trayماژول 1-3-2

يك طراحي درست pipingلهاي برق و مخابرات به صورت سه بعدي با در نظر گرفتن سازه و تجهيزات و كاب

. و قابل قبول را ارائه مي كند


253

كه در راهنماي نصب نرم افـزار توضـيح داده شـده ( طي مراحل نصب نرم افزار بعد از تعيين درايو مورد نظر

Specو 21-3- شـكل شـماره )Optional Catalog Component(به مورد فهرست اجـزاء انتخـابي ) است

. مي رسيم 22-3- شكل شماره )Optional Spec Component(انتخابي

با انتخاب گزينه هاي سمت چـپ گزينـه . را مي بينيدCable Trayبا توجه به قسمت سمت راست جدول نام

.هاي سمت راست انتخاب خواهند شد

را بـاز كنيـد نـام Rebisژول نيز نصب مي شود اما اگر شما در نوار منو ، منوي پس با نصب نرم افزار اين ما

Cable tray را نمي بينيد ؟ پس آن را چگونه بايد Runكنيم ؟

و Piping مـورد منـوي درPipe Modeling مبحـث چنانچـه در : كردن مـاژول Runطريقه دسترسي و 2-3-2

مي بينيـد را Setup ، پنج گزينه منوي 37 صفحه -2-11اره توضيح داديم وطبق شكل شم Setupخصوصاً

مـي است ، در مورد آن مطلبي را توضيح نداده ايم ، حال به آنModule Setupيكي از اين گزينه ها منوي .

.توجه كنيد 2-3-3 به شكل شماره . پردازيم

نمايان مـي شـود ، 2-3-4 ل شماره جدولي با همين نام مانند شكModule Setupبا كليك كردن روي گزينه

بوده كه مد نظر ماست ، اين جدول از دوقـسمت Cable tray Moduleيكي از آنها . داراي هشت ماژول است

:تشكيل شده است كه عبارتند از

Available Module 3-3-2 : كـه هريـك درزمينـه . ولهاي موجود در نرم افزار مـي باشـد ژكه نشانگر ما

شده و در نوار منو بـه Runو تائيد آن ماژول Cable Tray Module مي رود با انتخاب خاص طراحي به كار

مـي قـرار Piping،دركنار منـوي صورت يك منوي مستقل كه خود حاوي دستورات و منوي كركره اي است

.گيرد


254

Optional Catalog Component )2-3-1 : شكل شماره (

Optional Spec Component )2-3-2 :شكل شماره (


255

Module Setup )2-3-3: شكل شماره (

Module Setup جدول ) 2-3-4: شكل شماره (

Run 4-3-2كردن ماژولهاي مختلف:

2- Module Actions : اين قسمت خود از پنج گزينه تشكيل شده است كه كار بار گزاري كه همـانRun

شما براي اينكه نـوار منـوي . زئيات ماژولها به عهده دارند كردن تك تك ماژولها يا همه آنها باهم ، نمايش ج

. را انتخاب كنيد Load Moduleگزينهشلوغي نداشته باشيد ، سعي كنيد در صورت نياز به هريك از ماژولها از

آنرا طبق سـليقه و نيـاز تعريـف Setupبايدچنانچه كه قبلاً هم گفته شد قبل از شروع طراحي توسط هر ماژول

. كرد

Module Setup جدول ) 2-3-5 :شكل شماره (


256

جـدول . كليك كنيـد Drawing Preferences روي گزينه Cable Tray ماژول Setupبراي اين كار از منوي

:كه شامل دو گزينه مي باشد كه عبارتند از Cable Tray Drawing Preferences محاوره اي

Cable Tray Drawing Preferences جدول ) 2-3-6 :شكل شماره (

با ضخامت و . انجام مي گيرد)كانالي( به دوصورت قوطي شكل و ناوداني :Cable Trayمحصولات 5-3-2

بدون ضخامت

غالبـاً از . كه بيشتر در سيم كشي هاي روكار استفاده مـي شـود Duct يا ):مكعب مستطيل ( به شكل قوطي -1

.جنس پلي اتيلين مي باشند

رسـم ) قوطي شكل (را به صورت مكعب مستطيل Cable Trayدر اين حالت پوسته : Draw Cover – الف

البته بدون ضخامت است ، اگر بخواهيد ضخامت سيني كابل را هم منظور كنيد گزينه دوم را هم تيـك .مي كند

.بزنيد

Cable Trayاين گزينه جهت در نظر گرفتن ضخامت : Use Thickness - ب

نرم افـزار بـا كپـي كـردن و Spec مختلف را مي توانيد در فايل اكسسي اين ماژول در ضخامت هاي : توضيح

Editكردن آن تعريف كنيد .

Specموجود در Cable Tray ماژول) 2-3-7 :شكل شماره (


257

Draw Coverدر حالت Cable Tray رسم) 2-3-8 :شكل شماره (

): شكلUناوداني يا ( به شكل كانالي -2

را Use Thickness شكل كانالي يا ناوداني به خود بگيـرد فقـط گزينـه دوم يعنـي Cable Trayاهيد اگر بخو

. انتخاب كنيد

تعريف شده در نرم افـزار بـه شكل كانالي يا ناودانيCable Tray :كاناليي ها Cable Tray انواع 6-3-2

دو صورت مي باشند

كابل سوراخ دار است كـه عبورجريـان هـوا باعـث نوعي سيني : Ventilated Cable Channel - الف

. تهويه و خنك شدن كابلها مي گردد

Ventilated Cable Channelكانالي Cable Tray ) 2-3-9 :شكل شماره (


258

به علت نردباني شكل بودن اين نوع سيني كابل به اين نام شناحته شده است: Ladder Type - ب

Ladder Typeكانالي Cable Tray ) 2-3-10 :شكل شماره (

جـزوه 8 قبل از ترسيم حتمـاً بـه ايـن نكتـه توجـه نماييـد ، اگـر خاطرتـان باشـد در صـفحه :توضيح مهم

Pipe Modeling قبل از ترسيم به مبحث Components Preferences باتوجه بهSpec و سايز و شماره لايـن

رده ايم در اين ماژول هم قبل از شروع طراحي بايد همين كار را انجام دهـيم بـا مورد نياز جدول مربوطه پر ك

اطلاعات لازم را وارد مي كنيم 11توجه به شكل شماره

Components Preferencesجدول ) 2-3- 11 :شكل شماره(

اطلاعات 12كل شماره مطابق ش. عمل نماييدPipe Modeling مانند Information كردن ، گرفتن Editبراي

ترسيمات شما گزارش مي شود با توجه به الگوي شمت راست جـدول مـي توانيـد اطلاعـات لازم را جهـت

.اقدام نماييد)Spec( جديد با سايز جديد در فايل اكسسي Cable Trayتعريف


259

اي از منـوي كركـره 5براي شروع ترسيم بـا توجـه بـه شـكل شـماره : Cable Tray ترسيم روش 7-3-2

Straight Section اين سـه گزينـه يـا سـه دسـتور . كه از سه گزينه تشكيل شده است ، استفاده مي كنيم

:عبارتند از

مستقيم با طول متغيير يعني اينكـه طـول Cable Trayجهت ترسيم : Straight Variable Length – الف

را شما به دلخواه وارد مي كنيد

مستقيم با طـول ثابـت يعنـي اينكـه طـول در Cable Trayهت ترسيم ج: Straight Fixed Length -ب

Spec قبلاً تعريف شده است وفقط از طريق Specتغيير طول امكان پذير است .

Piping Informationجدول ) 2-3-12 :شكل شماره (

Cable Trayدستورات ترسيم ) 2-3-13 :شكل شماره (


260

Straight Variable Length :اجراي اين دستور پيغام با Elevation/<Pick point> ظاهر مـي شـود در

كـه همـان جـدول Specification Selectionلازم جـدول ) مختصصات(صورت كليك كردن يا دادن ارتفاع

مــورد نظــر پيغــام بعــدي يعنــي Cable Tray انتخــاب مــي باشــد نمايــان شــده بــا انتخــاب

Connect to/<Enter Length> آنرا با تعيين طول و وارد كردن عددي آن را جواب داده و در نهايت پيغام كه

ماننـد : Straight Fixed Length .رسـم شـود Cable Trayتعيين جهت ، چرخش ترسيم را نيز جواب داده تا

.مورد قبل مي باشد

Specification Selectionجدول ) 2-3-14 :شكل شماره (

به هم متصل كنيد برخلاف اتصال دو لولـه كـه از فلـنج Cable Tray در صورتي بخواهيد دو قطعه : توضيح

.و هنگام اتصال نوع اتصال و جوش را سوال مي كند. استفاده مي كرديم دو قطعه را به هم مي چسباند

متـصل نماييـد بعـداز ميلي متري را رسم كرده باشيد و بخواهيد قطعه ديگري را به آن500اگر شما يك قطعه

كه حاوي نوع اتصالات است نمايان مي شودAuto plant Joint Selectionوارد كردن طول جدول

Auto plant Joint Selectionجدول ) 2-3- 15 :شكل شماره (


261

Auto Pipe :در ماژول Pipe Modeling توضيح داده شـده اسـت در صـورت مـشخص شـدن و چيـدمان

fitting جراي اين دستور و انتخاب نوع ها با اCable Trayبه صورت اتومات بين آنها را ترسيم مي نمايد .

. مي توانيد استفاده كنيدPiping موجود در Supportجهت ساپورت گزاري از منوي : توضيح

Cable Tray Fittings 8-3-2 : اتصالات به كار رفته درCable Trayعبارتند از :

مي باشدCable Tray هاي مهم جهت تغيير مسير Fittingنويي ها يكي از خمها و زا :Bends-الف

.خمها يا افقي هستند يا عمودي. اين ماژول تعريف شده اند Elbow Spec Tableخمها و زانويي هاي لازم در

Bend نوعي )2-3- 16 :شكل شماره (

: داراي سه گزينه مي باشد كه عبارتند ازBendsمنوي

1-Horizontals : درجه 30 ، 45 ، 60 ، 90 به صورت 17كه همان خمهاي افقي بوده و مطابق شكل شماره

. مي باشند

با اجراي دسـتور و انتخـاب محـل ترسـيم و . بنا به ضرورت از هر كدام از آنها استفاده مي شود : طريقه ترسيم

يز خـاص تعريـف شـده انـد جهـت ها با شعاع هاي خاص در يك سا Bendاتصال جدولي كه داراي انواع

توجـه 18به شكل شماره . استفاده و انتخاب نمايان و بعد از مشخص نمودن جهت مناسب ، خم رسم مي شود

Component Informationنماييد اگر خم يا زانويي با شعاع خاصي مورد نياز گرديد با توجه الگوي جـدول


262

مي توانيد Cable Trayزانويي از ماژول (Table) اكسسي نمايان مي شود در فايل Editكه با اجراي دستور

. با شعاع دلخواه داشته باشيدBendشعاع لازم را تعريف نموده تا يك

Bendsگزينه هاي منوي ) 2-3- 17 :شكل شماره (

2- Inside Verticals : تقسيم بندي خمها به صورت افقي و عمودي بوده اما خمهاي عمودي يـا خـم بـه

. يا خم به بيرون مي باشند و با زواياي مذكور وجود دارندداخل

Specification Selectionجدول )2-3- 18 :شكل شماره (

درجه90خم افقي ) 2-3- 19 :شكل شماره (


263

Inside Verticalsخم ) 2-3- 20:شكل شماره (

Inside Verticalsخم ) 2-3-21 :شكل شماره (

. مي توانيد به اين دستور درسترسي پيدا كنيدCable Trayاز نوار منوي :طريقه دسترسي

استفاده مي نمـاييم داراي انـواع گونـاگون Cable Trayاز برنچها جهت گرفتن انشعاب از : Branches-ب

:كه عبارتند از . است

Branches گزينه هاي منوي )2-3-22 :شكل شماره (

1- Tee داراي پنج گزينه است . رنچ مي تواند هم سايز يا غير هم سايز باشد اين نوع ب:يا سه رهي.

Tee گزينه هاي منوي )2-3-23 :شكل شماره (


264

Horizontal :نوعي سه راهي افقي مي باشد.

سه راهي هم سايز افقي )2-3-24 :شكل شماره (

Vertical UP :نوع عمودي كه جهت انشعابها به سمت بالا مي باشد.

Vertical UPسه راهي هم سايز )2-3- 25:ل شماره شك(

Vertical Down :نوع عمودي كه جهت انشعابها به سمت پايين مي باشد.

Horizontal Reducing : از اين نوع بر حسب نياز هنگام تغيير سايزCable Trayاستفاده مي شود .

Vertical Downسه راهي هم سايز )2-3-26 :شكل شماره (


265

Horizontal Reducingسه راهي )2-3-27 : شماره شكل(

Horizontal Expanding :نوعي سه راهي افقي پهن شده مي باشد.

Horizontal Expandingسه راهي )2-3-28: شكل شماره (

Wyes : نوعي انشعابYشكل به سمت راست و چپ مي باشد .

Crosses :د به دو صورت زير وجود دارنديا چهار راهي نوعي انشعاب به شكل صليب مي باش.

1- Horizontal

2- Horizontal Expanding

چهار راهي )2-3-29 :شكل شماره (


266

. ازاين دستور استفاده شده كه داراي گزينه هاي زير مي باشدCable Trayجهت تغيير سايز :Reducers -ب

1-Straight : تغير دهنده سايز در مسير مستقيم مي باشد.

Reducers Straight )2-3-30 :كل شماره ش(

2- Left Hand :تغير دهنده سايز به سمت چپ مي باشد.

Reducers Straight - Left Hand )2-3-31 :شكل شماره (

3- Right Hand :تغير دهنده سايز به سمت راست مي باشد .

Reducers Straight - Right Hand )2-3-32 :شكل شماره (

. مي باشدCable Trayجعبه اتصال يكي ديگر از اتصالات در : Box Connector -پ

نمايـان شـده اطلاعـات لازم را Box Connector با اجراي دستور و انتخاب محل ترسيم جدول:طريقه ترسيم

. وارد كرده و جهت ترسيم را مشخص نماييد تا شكل رسم شود


267

Box Connector جدول)2-3- 33 ::شكل شماره (

از آنچه كه رسم Bill of Material تهيه نماييد يعني با گرفتن Report از ترسيمات خود مي توانيد :توضيح

.كرده ايد آگاهي داشته باشيد و اقدامات لازم جهت خريد و تهيه قطعات به كار رفته را انجام دهيد

. به تكرار آن نمي باشد گفته شده است ونيازي Piping در اين مورد قبلاً در مبحث :روش كار

Drawing Production: مانند آنچه در مبحث pipingگفته شده است عمل نماييد .

در اينجا به پايان رسيد اميد است مورد قبول واقع شود Cable Tray بحث


268

4 فصل

Rebis Explorer I/D با آشنايي


: پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

Explorer IDمحيط آشنايي با

Explorer ID كردنRunطريقه

Viewوي نم

Navigation Modeآشنايي با

Section Plan آشنايي و كار با

گيري ديدن برخوردهاي مختلف Clash روش


Explorer Shade View Wire frame Append Orbit Measure Focus Orthographic Navigator


268

4 فصل

Rebis Explorer I/D با آشنايي


: پس از مطالعه اين فصل با مباحث زير آشنا خواهيد شد

Explorer IDمحيط آشنايي با

Explorer ID كردنRunطريقه

Viewوي نم

Navigation Modeآشنايي با

Section Plan آشنايي و كار با

گيري ديدن برخوردهاي مختلف Clash روش


Explorer Shade View Wire frame Append Orbit Measure Focus Orthographic Navigator


269

Rebis Explorer I/D محيطي است پوينده و جستجوگر كه ترسـيمات خـود را مـي تـوانيم در : Explorer ID محيط 4-2- 1

ببينيم و در زواياي مختلف از نزديك ، شاهد وضعيت نقشه خود باشيم Shade) ( شده است Renderحالت

مي كنيم ، اما اگر نقشه شما سنگين و از Shadeات سه بعدي آنرا اصولاً در اتوكد جهت بهتر ديدن ترسيم .

كار كمي مشكل مي شود و بعضي از از سيستمها قادر بـه نمـايش و . موضوعات متعددي تشكيل شده باشد

اقـدام 3D Orbit با استفاده از منوي Shadeدر محيط اتوكد در حالت . باز كردن اين نوع نقشه ها نمي باشد

اگر شما نقشه اتو پلانتي خود را بـا اسـتفاده از دسـتور . ن ترسيمات جهت بهتر ديدن مي نماييم به چرخانيد

ديـدن بعـضي از . كنيد فقط قادر به ديدن آن و ، چرخانيدن ، حركت دادن ، نقشه خواهيد بود Shadeاتوكد

ن و آذار دهنده است ، برخوردها در اين حالت شايد غير ممكن و دشوار باشد ، در اين حالت فايل ، سنگي

. كه جزئي از نرم افزار اتو پلانت مي باشد حل كرده است Explorer IDتمام اين مشكلات را محيط

Explorer ID محيط )2-4- 1 : :شكل شماره(


270

ورود به اين محيط به دو طريق امكان پذير است : كردنRunطريقه 4-2- 2

مـي باشـد و Modeling مـشغول Pipingكرده ايد به طور مثال درقسمت در حاليكه اتو پلانت را باز :الف

Rebis را بـاز كنيـد و روي Rebis كنيد از نوار منوي كه مربوط به اتوكد است منوي Saveنقشه خود را

Explorer I/D را انتخاب نماييد تا وارد اين محيط شويد، اين روش فقط مختص همان فايل جاري است

)الف ( Rebis از منوي Explorer ID كردن محيط Run طريقه )2-4- 2 :شكل شماره(

Start Menu كردن فايل مورد نظر در اين محيط مي باشـد ، بـا ايـن روش از طريـق Openروش دوم :ب

.حال به برسي منوها و روش كار آن مي پردازيم . وارد اين محيط مي شويم 2-4- 3مطابق شكل

)ب ( Start Menu از Explorer ID كردن محيط Runطريقه ) 2-4- 3 :شكل شماره(

View 3 -4-2: منوي Viewشامل سه قسمت كه هركدام داراي گزينه هايي مي باشند .


271

View منوي )2- 4-4 :شكل شماره(

1- Control Bars : كه با انتخاب هركـدام ابزارهـاي مختلـف . به اين قسمت بلوك كنترل نيز مي گويند

.هت كنترل ظاهر مي شوندج

: Rendering StyleروشRender كردن و شامل طريقه نـور پـردازي بـه ترسـيمات و نمـايش ، حالـت

. را به عهده داردSaded Render( ، Wire frame ، Hidden Line(گرافيگي سايه دار

Rendering Styleمنو ابزار ) 2- 4-5 : : :شكل شماره(

Standard: نوار ابزار Standardماننـد . كه در تمام نرم افزارهاي تحت ويندوز مشترك مي باشدSave ,

New ,Open , Append , Send و دو منويي كه مختص اين نرم افزار است ، عبارت است از. مي باشد :

در و سازه Equipment و Pipngاز اين منو براي الحاق چندين فايل به طور مثال : Append - الف

هرسه آنها يكي باشـد 0و0 و 0 شده باشد ، يعني Saveتي هرسه نوع فايل با محور مختصصات جهاني صور

.تا در صورت الحاق روي هم و در جاي خود قرار گيرند

از اين منو اسـتفاده مـي ) پست الكترونيكي( جهت ارسال فايل مورد نظر به صورت ايميل : Send-ب

.كنيم

Standard منو ابزار )2- 4-6 ::شكل شماره (


272

Navigation Mode 4 -4-2 : يا روش ناوبري خودكار كه عمليات حركت و گردش در فايل را به عهـده

:دارد، كه عبارتند از

Walk : گامهـاي معمـولي (اين ابزار، عمليات گردش كردن و بررسي تصاوير فايل به صورت آهسته (

.را به عهده دارد

Look Around : و براي حركت به اطراف و جستجوكردن و ديدن قسمتهاي مختلـف نقـشه از اين من

. استفاده مي شود

Zoom : با منـوي . براي بزرگنمايي يا برعكس از اين منو استفاده مي كنيمZoom Box مـي شـود محـل

.خاصي را انتخاب كرد

Pan : مانند اتوكد عمل مي كند .

Orbit : 3نو استفاده مي كنيم مانند جهت حركت دوراني از اين مD Orbitاتوكد عمل مي كند .

Examine : براي بازرسي دقيق در تمام زوايا ، با حركت دادن تصاوير از اين منو استفاده مي شود.

Fly : با اين دستور به حالت پرواز كردن مي توانيد تصاوير را بازرسي و وارد فـضاهايي شـويم كـه در

نند داخل اطاقك و فضاهاي كوچك ، داخل مخازن وغيره معرض ديد نيستند ، ما

Turntable : براي به حركت در آوردن تصاوير استفاده مي شود.

Measure : ابزار اندازه گيري است مانند دستورDistanceاتوكد .

ـ 2- 4-7 : نمايان مي شود مانند شكل Measure با اجراي دستور جدول خام :روش كار ه و علامـت مـوس ب

مي دهد با كليك كردن روي دو نقطه مورد نظر اندازه آن را به مـا مـي دهـد بـه شكل به اضافه تغيير شكل

. توجه كنيد 2- 4-8 :شكل شماره


273

Navigator 5 -4-2 : يا هدايتگر كه از مهمترين گزينه هاي آنFocus كـردن و Section Plan يـا بـرش

دور نماي سه بعدي از ترسيم در اين Orthographicف و هاي مختلف از ترسيمات و تعريف ديدهاي مختل

:محيط مي باشد، موارد مهم عبارتنداز

پـايين ، نمـاي ، نمايايجاد برشهاي مختلف از قبيل برش ازنماي بالا : Section Plan -الف 4-2- 6

.جزئياتروبرو ، نماي عقب ، نماي چپ ، نماي راست براي بهتر ديدن

قبل از انتخاب دونقطهMeasureجدول ) 2- 4-7 ::شكل شماره(

بعد از انتخاب دونقطهMeasureجدول ) 2- 4-8 ::شكل شماره(

Navigatorمنو ابزار ) 2- 4-9 ::شكل شماره(

كه شامل انواع برشها مي Section Planبا كليك كردن روي منو ، دستور اجرا شده و نوار منوي : روش كار

ارتفاع و مقدار برش با تايپ . شود، با كليك كردن روي هر كدام ، شكل برش داده مي شود باشد ظاهر مي

.عدد لازم يا با موس قابل تنظيم است


274

Section Planمنو ابزار ) 2- 4-10 ::شكل شماره(

Organize Viewpoints : با اين دستور مي توانViewpointsمختلف و مورد نظر را درست كرد .

Organize Viewpoints با كليك كردن روي منو دستور اجرا مي شود و جدول محاوره اي به نام :كار روش

مي توان ديد هاي مختلـف را تعريـف Newبا استفاده از دكمه 2- 4-13 :نمايان مي شود مانند شكل شماره

البتـه . ا تعريـف كـرد موقيت دوربين و حركـت آن ر 2- 4-14: مي توان باتوجه به شكل Editكرد وبا دكمه

. قبل از تعريف يك ديد جديد خاموش استEditeتوجه داشته باشيد دكمه

Perspective : در صورت چرخانيدن يا استفاده از نما هاي ديگر با اين دستور مي توان ترسيم خود را

.به حالت سه بعدي در آورد

Orthographic : نمايش ترسيم به شكل ارتوگرافيكOrthographic) نوعي طرح ، تصوير يا نقـشه

.) كه در آن خطوط مصور بر سطح تصوير عمود است


275

يك شناورEngine Room، نماي بالا از Section Plan ) 2- 4-11 ::شكل شماره(

Align View، از نوع Section Plan ) 2- 4-12 ::شكل شماره(


276

Organize Viewpointsجدول ) 2- 4-13 ::شكل شماره(

Edit Viewpointجدول ) 2- 4-14 : :شكل شماره(


277

Clash7 -4-2 گيري يا Collision يكي از مهمتـرين وظـايف : گيريExplorer/ID نـشان دادن برخوردهـا

است ، بعضي از برخوردها به علت تعدد لوله و قطعات و شلوغي نقشه نا محسوس و ممكن است از ديد مـا

گيري از مهمتـرين Collision گيري يا Clashلذا . نباشيمنت قادر به ديدن آنها دور بماند و در محيط اتو پلا

.به علت اهميت موضوع روند انجام كار را توضيح مي دهيم . كار اين قسمت مي باشد

, Piping كـرده و بـراي الحـاق فايلهـاي Open ابتدا يك فايل به طـور مثـال سـازه شـناور را :روش كار

Equipmentا آنها رAppend نموده چنانچه قبلاً در بحث Piping ديـديم كـه مبنـاي كـاربر اسـاس Line

Number اگر قسمت لايه هاي اتوپلانت را باز كنيد متوجه مي شويد هرچه . مي باشدLine رسم كرده ايـد

ـ . در آنجا وجود دارد د از و سازه اي كه با اتوكد به صورت سه بعدي رسم كرده ايد لايه بندي مي باشد ، بع

به طـور مثـال در شـكل . تمام لايه ها ديده مي شوندExplorer IDاتمام كار الحاق در سمت راست محيط

و سازه اي و تجهيزات Pipingلايه ها به سه دسته . يك شناور مي باشدEngine Roomكه 2- 4-15 :شماره

مي بينيد يا اگر روي ها را Line Number كليك كنيد باز شده و تمام Pipingتقسيم شده اند شما اگر روي

Engine Room.dwg براي ديدن قطعات داخلي آن مجبور شـده . كنيد تمام لايه هاي مربوطه را خواهيد ديد

را حذف و نديد كنيم ، براي اين كار روي لايـه دلخـواه 9 هاي آن را يعني فريم شماره Frameايم يكي از

2- 4-16 : انتخاب كنيد مانند شكل شماره راItem Hiddenكليك راست كرده و گزينه


278

) 2- 4-15 : :شكل شماره(

Item Hidden) 2- 4-16 : :شكل شماره(

بعـد از اتمـام كـار . حذف گرديـده اسـت 9 متوجه خواهيد شد فريم شماره Item Hiddenبعداز انتخاب

Append اقدام به Clash نو ، روي منـوي براي اينكار با توجه به نوار م . گيري مي كنيمTools كليـك كنيـد

.گزينه هايي را مي بينيد كه هريك وظيفه اي دارند 2- 4-17مطابق شكل شماره

. را انتخاب كنيدBackground Color اگر بخواهيد رنگ زمينه فايل را مطابق سليقه تغيير دهيد از گزينه

Check Information :ده مي كنيم ، بـا انتخـاب ايـن گزينـه و از اين گزينه براي ديدن برخوردها استفا

اين جـدول از ) جدول كشف تداخلها (Interfernce Detection شود به نام ظاهر مياجراي دستور جدولي


279

موضـوعات . دوقسمت ، سمت راست و سمت چپ و دكمه هاي در قسمت بالا و پايين تقسيم شـده اسـت

Appendنوان مثال ما سيستمهاي مختلف شده در دو قسمت چپ و راست ديده مي شوند به ع Engine

Room را به علت تعدد سيستم ها و لوله هـا و تجهيـزات انتخـاب ) تن 15000بارج نفت كش ( يك شناور

را از سـمت راسـت Sanitary را از سمت چپ جدول و سيستم Cargo Engine Roomكرده ايم ، سيستم

را فشار دهيد، در Startس لازم را وارد مي كنيم و دكمه جدول ، تلران Runانتخاب مي كنيم و در قسمت

، بـراي ديـدن نتيجـه ، 2- 4-18شكل شماره . تعداد برخوردها را ملاحظه مي كنيد Clashes Foundقسمت

مربوطه كه به شكل دايـره Clashاگر روي 2- 4-19 كليك نموده و مطابق شكل شماره Results روي دكمه

شد كليك كنيم با بزرگنمايي و نشان دادن برخورد كه با تغيير رنگ از سـاير ترسـيمات توپر قرمز رنگ مي با

با Pipingبرخورد 2- 4-21 يا مطابق شكل 2- 4-20مانند شكل . متمايز مي باشد متوجه برخورد خواهيم شد

هـاي Bracket شـناور بـا يكـي از Ballstبرخورد اپراتور يك شير متعلق به سيستم .( سازه را نشان مي دهد

)سازه

Check Information) 2- 4- 17 :شكل شماره(


280

Select قسمت Check Information) 2- 4- 18 :شكل شماره(

Results قسمت Clash نمايش Check Information) 2- 4- 19 :شكل شماره(


نمايش برخورد دو لوله ) 2− 4−20 :شكل شماره(

نمايش برخورد دسته شير با سازه) 2− 4−21 :شكل شماره(

Sanitary System

Cargo System

دسته شير

Bracket


سيستمهاي مختلف كار شده در موتور خانه شناور) 2− 4− 22 :شكل شماره(

Pipingيﺪﻌﺑ ﻪﺳ ﻲﺣاﺮﻃ و شزﻮﻣآ Rebis Auto plantراﺰﻓا

Documents