Phuong phap day hoc

PHNG PHP DY HC

Ths. Nguyen Thanh Minh

Cc phng php c s dng ph bin trong qu trnh dy hc: K nng thuyt trnh, trnh din K nng t chc hc tp tng tc theo nhm nh, tho lun nhm c hng dn K nng s dng phng php pht vn K nng s dng phng php thuyt trnh c minh ho S dng k thut ng no K nng a v nhn thng tin phn hi


a. Phng php thuyt trnh


Thuyt trnh l phng php dng li trnh by ni dung bi ging.Mc ch ch yu l gip hc sinh hiu c cc khi nim khoa hc, cc nh lut, nh l, cc nguyn l, cc quy trnh cng ngh, cc nguyn tc hot ng ca my mc, thit b k thut.


Qu trnh s dng phng php ny c th i theo con ng quy np hoc din dch v kt hp vi nhiu th thut khc nh : gii thch, nu v d minh ho, s dng dng trc quan khng nh tnh chn l ca tri thc


Cu trc chung ca mt bi ging theo phng php thuyt trnh:Bc 1: Thng bo vn dng tng qut nhm kch thch s ch ban u ca hc sinh Bc2: Nu ln nhng cu hi c th nhm vch ra cc vn cn gii quyt, qua gip hc sinh nh hng vo nhng vn cn trnh by v thc r rng ni dung vn trng tm cn nghin cu.


Cu trc chung ca mt bi ging theo phng php thuyt trnh:Bc 3: T chc cho hc sinh pht biu kin xy dng bi, sau gio vin tng kt li hoc gio vin trnh by khi qut tng ni dung cn nm, ri dng l l, lun c gii thch, chng minh tnh ng n ca chng.Bc 4: Gio vin h thng li ton b ni dung bi ging, ch r nhng vn cn hiu, cn nh v phi nh vn dng.


Nhng yu cu khi s dng phng php thuyt trnh:V ni dung: cc vn trnh by phi chnh xc, cht ch, lp lun phi l gc, dn chng phi ph hp v c tnh thuyt phc caoV ngn ng: phi r rng, ngn gn, d hiu V phong thi, iu b: phi bnh tnh, t tin. Ging ni: phi truyn cm, th hin c s nhit tnh. Ng iu v tc li ni: phi thay i theo sc thi ca ni dung


u, nhc im ca phng php: u im: truyn t c nhng ni dung l thuyt tng i kh, phc tp, cha ng nhiu thng tin. Tit kim c thi gian. Nhc im: hc sinh tip thu th ng, d gy ra hin tng mt mi, chn nn nu li ging ri rc, kh khan v bun t, kh nh gi kh nng tip thu ca hc sinh.


b. Phng php pht vn:


Pht vn l phng php dy hc, trong gio vin da vo nhng tri thc v kinh nghim c ca hc sinh chun b trc mt h thng cu hi ri ln lt nu ra trc lp hc sinh suy ngh v tr li.


Thi im s dng phng php ny:Trc, trong hoc sau khi nm ti liu mi v cng c th s dng khi thc hin cc bi n tp ht tng chng, tng phn ca mn hc.


Yu cu ca phng php:Ni dung cc cu hi phi r rng, ngn gn, d hiu, din t chnh xc vn cn hi. Mi cu hi ch nn hng vo mt ni dung tri thc hoc k nngCc cu hi nn sp xp theo mt trnh t l gc, cht ch t d n kh, t vic kim tra tri thc, kinh nghim c n vic vn dng v pht trin t duy sng to (cu hi mang tnh cht nu vn -rixtc).


Yu cu ca phng php:Phi c p n ng, sai cho tng cu hi v d kin nhng tnh hung pht sinh v cch x l thch hpNu cu hi trc ri mi ch nh hc sinh tr li. Khi hc sinh trnh by gio vin phi ch lng nghe ht ni dung.


Kt thc cc cu tr li, gio vin nn khi qut li nhng cu p ca hc sinh v tng kt, nh gi u, nhc im ca tng kin. Vic nh gi phi khch quan, cng bng. Ngh thut nh gi phi lm sao khch l c tnh tch cc tip theo ca hc sinh. Gio vin khng nn t thi v hnh vi xc phm n nhn cch hc sinh khi h cha nm vng vn .Kt thc bi ging, gio vin cn c kt lun chung ca bi hc v nhn mnh nhng tri thc hc cn nm v nhng tri thc mi cn lnh hi.


u, nhc im ca phng php:u im: to c iu kin hc sinh pht huy c tnh tch cc, ch ng suy ngh trong hc tp. To c khng kh hc tp si ni v hng th ca c lp. Rn luyn c nng lc din t. Hiu c kh nng ca tng hc sinhNhc im: tn thi gian, kh kim sot thi gian ln lp


c. Phng php hng dn hc sinh s dng ti liu, gio trnhThng qua ti liu gip hc sinh m rng, o su tri thc. So snh, nh gi nhng tri thc thu lm qua bi ging ca gio vin. Rn luyn kh nng t hc, t nghin cu.


Yu cu ca phng php:- Ch r ni dung cn c: c ci g? c hiu, nh ci g? v lm g?- Hng dn cch ghi chp: ghi chp iu phi hiu, phi nh, ghi chp iu thc mc, cn hi, cn gii p - T chc tho lun, nh gi vic nghin cu ti liu, gio trnh ca hc sinh: trnh by v gii thch kt qu nghin cu. - Tng kt, x l kt qu nghin cu ca hc sinh: khng nh nhng vn ng, c gi tr thc t m bo yu cu ca mn hc. Gii thch, lm r nhng iu thc mc mt cch thuyt phc nht


d. Phng php trc quan


d. Phng php trc quanS dng cc loi ti liu, dng trc quan gn vi ngh nghip cho hc sinh quan st trc tip c mt ngha ht sc quan trng, nh : tit kim c thi gian ging gii, phn tch l lun. Pht trin c tr nh, pht trin c k nng quan st v t duy k thut. To c nim tin, hng th hc tp. Gn kt c l lun vi thc tin, hc vi hnh. Tuy nhin, thc hin c phng php ny c hiu qu, gio vin phi u t nhiu thi gian chun b, phi d kin trc cc bin php hn ch kh nng phn tn ch ca hc sinh


Cc yu cu khi s dng phng php trc quan:La chn phng tin trc quan: cc loi phng tin trc quan c la chn s dng phi , phi ph hp vi mc tiu, ni dung dy hc. Phi m bo tnh khoa hc, tnh thm m, tnh v sinh.


Cc yu cu khi s dng phng php trc quan:Khi s dng: v tr t phi cho c lp d quan st, phi m bo c tnh an ton lao ng. Nn ch r tn gi, mc ch, ngha ca cc loi phng tin v cc k hiu c th hin trn .


Cc yu cu khi s dng phng php trc quan:Nu gio vin trc tip s dng th:Quy trnh hng dn quan st phi l gc, thao tc trnh by phi thun thc, chun xc. Thi im a ra v thi lng s dng phi hp l. Nn phi hp linh hot vi cc phng php khc nh : m thoi, gii thch


Phi xy dng trc mt bn quy trnh quan st. Nu cc nhim v quan st, thi gian quan st, yu cu ghi chp v nhn xt.Kt thc thi gian s dng: gio vin phi tng kt li cc ni dung quan st, nhn mnh nhng tri thc cn nh, phi nh v ngha thc t ca chngNu hc sinh t quan st th:


e. Phng php lm muLm mu l phng php dy hc trong gio vin trc tip biu din cc thao, ng tc mu hoc gin tip biu din chng thng qua cc phng tin dy hc c kt hp vi vic gii thch gip hc sinh lnh hi c ni dung bi hc.


e. Phng php lm muLm mu c s dng nhiu trong dy thc hnh ngh. Mc ch chnh ca n l gip hc sinh hiu r tng thao, ng tc lao ng v trnh t thc hin cc thao ng tc lao ng c c s luyn tp hnh thnh k nng lao ng ngh nghip


Phng php thc hin:- Nu tn bi tp (cng vic) v ch r mc ch, yu cu ca bi tp, cc iu kin thc hin bi tp (cng vic) nh phng tin, dng c, vt liu - Gii thiu quy trnh cng ngh (hay cc bc thc hin bi tp) - Biu din mu (trc tip hoc gin tip) theo trnh t : + Ln 1: biu din ton b cc bc thc hin bi tp tc bnh thng hc sinh khi qut chung. + Ln 2: biu din li vi tc chm hn, c dng li nhng thao ng tc kh, phc tp, d sai gii thch v ch r yu cu khi luyn tp. + Ln3: biu din li ton b cc bc thc hin bi tp vi tc bnh thng hc sinh khi qut ln cui. Ch : Vi nhng bi tp phc tp nh "Qun dy my bin th" hoc "Tho, lp h thng nh la" trong dy thc hnh ngh in v ngh sa cha ng lc, th khng th thc hin c theo trnh t nh trn m ch nn thc hin mt ln vi tc chm, kt hp vi gii thch.


e. Phng php lm munh gi kt qu nhn thc bi lm mu nhm xc nh mc nm vng cc thao, ng tc mu v trnh t thc hin cc thao, ng tc cc bc thc hin bi tp. thc hin iu ny, gio vin nn yu cu mt vi hc sinh trc tip lm cn nhng hc sinh khc ch quan st, nhn xt.


e. Phng php lm muu, nhc im ca phng php lm muu im: pht huy c nhng th mnh ca phng php trc quan. m bo c mi lin h gia l lun v thc tin, gia hc vi hnh. Gio vin lm mu tt s to c nim tin v hng th hc tp cho hc sinh.Nhc im: tn nhiu thi gian v: phi chun b iu kin thc hin. Gio vin phi tp dt trc lm mu c chun xc v ng thi lng ca bi tp


f. Phng php t chc luyn tpL phng php dy hc trong gio vin da vo mc ch, yu cu , ni dung bi tp v cc iu kin v phng tin , thit b, dng c, vt liu, xng trng hay bi tpri b tr , sp xp hc sinh theo t, theo nhm hay theo tng c nhn luyn tp nhm hnh thnh k nng , k xo lao ng ngh nghip. Phng php t chc luyn tp c s dng trong dy hc thc hnh ngh vo thi im sau khi gio vin trnh by mu


f. Phng php t chc luyn tpTrnh t thc hin: + Gio vin chun b trc cc phiu hng dn luyn tp trong ghi r: th t , ni dung luyn tp, yu cu luyn tp, thi gian luyn tp, s ln luyn tp v kt qu cn t. + Kim tra v chun b y cc phng tin, thit b, dng c , vt liu phc v cho vic luyn tp + Phn t, nhm hc sinh luyn tp. Vic phn t, nhm thc tp phi cn c vo tnh hnh trang ,thit b, dng c, vt liu thc tp hin c v thi gian quy nh ca bi tp b tr sao cho thi lng v s ln luyn tp cc ni dung mi hc sinh l ng u, nh nhau.


f. Phng php t chc luyn tp T chc, iu khin qu trnh luyn tp ca hc sinh. Gio vin cho hc sinh n cc v tr luyn tp, kim tra li cc trang thit b, dng c , vt liu v cc iu kin v an ton lao ng. Trong qu trnh hc sinh tp luyn gio vin cn quan st, theo di, kim tra ton b lp . Vic kim tra cn chia thnh cc lt, mi lt c nhng mc ch nht nh. Trong khi kim tra , ch pht hin cc sai st, tm nguyn nhn v tm bin php khc phc.


f. Phng php t chc luyn tpu im: Thng qua luyn tp hc sinh cng c, o su c nhng tri thc hc, ng thi hnh thnh c nhng k nng, k xo lao ng ngh nghip ; Pht huy c tnh tch cc, t gic; Rn luyn c thc lao ng, tc phong cng nghip v cc phm cht tt p khc ca ngi lao ng. Thng qua luyn tp gio vin hiu c kh nng ca tng hc sinh, c c s nh gi ng nng lc ca hNhc im: Phi chun b cng phu, tn thi gian; tn hao kinh ph v sc kho


g. Phng php nghin cuGio vin nu tn ti nghin cu, gii thch r mc ch nghin cu v phng hng nghin cu ri t chc cho hc sinh t lc nghin cu ti .

Trong qu trnh hc sinh nghin cu gio vin quan st theo di v gip khi cn thit.


Cch t chc thc hin phng php nghin cu+ Giai on I: nh hng Bc1. Nu vn . Thng bo ti, ch r mc ch nghin cu. Hnh thnh ng c ban u. Bc 2. Pht trin vn . Nu ln nhng cu hi c th, nhng vn b phn cn gii quyt. Kch thch hng th, nhu cu i vi vn nhn thc. + Giai on II: Lp k hoch Bc 3. xut gi thuyt. D on nhng phng n gii quyt Bc 4. Lp k hoch gii quyt cc gi thuyt


Cch t chc thc hin phng php nghin cu+ Giai on III: Thc hin k hoch. Bc 5. Tin hnh thc hin k hoch Bc 6. nh gi vic thc hin k hoch Vi mi gi thuyt ta thc hin mt k hoch v nh gi li vic lm . Nu gi thuyt l ng th chuyn sang bc 7. Nu ph nhn gi thuyt th quay tr v bc 3, xy dng li gi thuyt. Bc 7. Pht biu kt lun v cch gii quyt + Giai on IV: Th nghim v nh gi cui cng Bc 8. Th nghim kt lun v cch gii bng cch: vn dng kt lun v cch gii bc 7 vo gii quyt ti. Nu ti c gii quyt trn vn th ta kt thc vic nghin cu. Nu c vn mi xut hin th tu theo mc ca n m chuyn sang bc 1 hoc bc 2.


g. Phng php nghin cu+ u im: Gio dc c kh nng t duy t lc, sng to. Pht trin, m rng c tri thc l thuyt v k nng thc hnh, p dng c cho nhiu mn hc.+ Nhc im: Mt nhiu thi gian trong vic t chc hng dn cho nhng hc sinh c trnh di mc trung bnh. Kt qu hc tp ch ph hp cho nhng i tng kh, gii.


h. Dy hc nu vn - rixtcDy hc nu vn - rixtc l mt tp hp nhiu phng php dy hc lin kt cht ch vi nhau, tng tc vi nhau, trong phng php xy dng bi ton rixtc gi vai tr trung tm ch o, gn b vi cc phng php dy hc khc trong tp hp, to thnh mt h thng ton vn.

(A. Heuristic method), phng php gii quyt vn da vo cc tri thc kinh nghim hn l cc lp lun duy l.


c trng c bn ca dy hc nu vn rixtc+ Gio vin t ra trc hc sinh mt lot nhng bi ton nhn thc c cha ng mu thun gia ci bit v ci cn tm, nhng chng c cu trc li mt cch s phm gi l nhng bi ton nu vn rixtc + Hc sinh tip nhn cc mu thun ca bi ton rixtc nh mu thun ca ni tm mnh v c t vo tnh hung c vn , tc l trng thi c nhu cu bn trong bc thit mun gii quyt


c trng c bn ca dy hc nu vn rixtc c trng ca bi ton nu vn rixtc + Bi ton phi xut pht t nhng ci quen thuc, bit, n phi va sc vi ngi hc, khng d qu, khng kh qu. + Bi ton phi cha ng mt chng ngi nhn thc m ngi gii khng th dng s ti hin hay s chp hnh n thun tm ra li gii, anh ta phi tm ti pht hin + Chng ngi nhn thc hay mu thun nhn thc trong bi ton c cu trc li mt cch s phm thc hin c ng thi c hai tnh cht tri ngc nhau: va sc xut pht t ci quen thuc, bit v khng c li gii c chun b sn.


c trng c bn ca dy hc nu vn rixtcNhng cch thc c bn xy dng bi ton nu vn rixtc + Xy dng tnh hung nghch l + Xy dng tnh hung b tc + xy dng tnh hung la chn + Xy dng tnh hung ti sao ? Cc mc ca dy hc nu vn rixtc + Mc 1: Gio vin thc hin phng php thuyt trnh rixtc + Mc 2: Gio vin cng hc sinh thc hin m thoi rixtc +Mc 3: Hc sinh t thc hin nghin cu rixtc


La chn PTDH c trng cho cc bi hc chuyn ngnh Phng tin dy hc l tp hp nhng i tng vt cht c gio vin s dng iu khin hot ng nhn thc ca hc sinh, cn i vi hc sinh n va l ngun tri thc, va l cc cng c tr gip hc sinh lnh hi cc tri thc, k nng, k xo v rn luyn phm cht o c.


C phng tin dy hc s gip gio vin gii quyt tt cc vn sau:- Cung cp thng tin chnh xc, y v cc ni dung dy hc, nng cao c cht lng dy hc - Nng cao c tnh trc quan ca dy hc, to ra hnh nh r nt v cc c cu, cc qu trnh phc tp v tru tng - Nng cao hiu qu dy hc. - Gii thiu cho hc sinh quan st c cc qu trnh m trong thc t din ra nhanh hoc chm hoc khng th nhn thy c - Gii thiu cho hc sinh thy r c cc thao tc c bn, cc thao tc kh trong thc hnh. - Gii thiu c cc du hiu bn cht ca cc loi k nng, k xo - H thng, khi qut ho c lgc ca bi ging - Gim nh sc lao ng ca gio vin v hc sinh trn lp


thun li cho vic la chn, ta c th da vo bng phn loi phng tin v nhng u im ca n c trnh by di y:

Cc loi phng tinu imVt tht v m hnh vt tht- M t c cu trc, hnh dng v mi quan h b ngoi ca s vt, hin tng- To dng c thc tin sinh ngDng c th nghim, thc hnh- To ra cc hin tng t nhin (ngun nhn thc)- Lm r c mi quan h ni tiCc loi tranh nh, s , bng, a, phim, my dy hc- Cho php din t hin tng, s vt di dng ng. Cho php s dng c mu sc, m thanh thch hp. Loi b c nhng thit b tha. Gii phng gio vin khi cng vic vn vt- S dng cho s lng hc sinh ng Gio trnh, ti liu tham kho- L ngun nhn thc c bn. Pht trin c k nng t hc. M rng c kin thc ngoi chng trnh


Quy trnh la chn phng tin dy hc


Xc nh s lng, cht lng cc loi phng tin hin c nh trng. Xc nh nhim v, chc nng ca mi loi phng tin hin c v ch r: phng tin l ngun nhn thc hay l phng tin nhn thc hoc l bao gm c hai Phn tch ni dung dy hc xc nh cc phng tin cn s dng (da vo bng trn) Tin hnh chn phng tin + Chn (nu c) + Ch to (nu thiu) Xc nh thi im, thi lng s dng cc phng tin khi thc hin bi ging ( khu no, mc no, thi gian bao lu) Nghin cu v luyn tp cch s dng cc phng tin chn La chn cc phng tin b tr khc (nu cn) Lp s s dng phng tin


Kim tra nh gi


2.6. Kim tra nh gi

Mc ch ca vic kim tra - nh gi kt qu hc tp mn C.N Kim tra - nh gi kt qu hc tp mn chuyn ngnh (KT - G) l s so snh, i chiu nhng tri thc, k nng, k xo v thi thc t t c ca ngi hc sau qu trnh hc tp mn hc vi nhng kt qu mong i xc nh mc tiu mn hc. Mc ch ca KT - G l lm sng t mc t c v cha t.


Nhng nguyn tc v yu cu i vi vic KT - GNguyn tc chung: Phi xc nh r mc tiu ca kim tra - nh gi. Vic KT - G phi m bo tnh h thng. Quy trnh v cng c KT - G phi c la chn ph hp vi mc tiu. Vic nh gi phi c nhiu bin php v cng c tin hnh ng thi c c gi tr tng hp. Phi s dng cc bin php v cng c nh gi mt cch hp l. nh gi ch l phng tin i ti mc ch ch bn thn n khng phi l mc ch ca dy hc.


Cc yu cu c th i vi KT - G trong dy hc chuyn ngnh- Phi m bo s lt kim tra (thi) theo quy nh ca chng trnh mn chuyn ngnh - Ni dung kim tra - nh gi phi c xy dng da trn mc tiu v ni dung ca mn chuyn ngnh - Kim tra - nh gi cc ni dung l thuyt cn th hin cc mc : nh, hiu, vn dng v vn dng sng to. - Kim tra - nh gi cc bi thc hnh phi bao qut c cc mc : hiu bit v k thut, kh nng thc hin cc thao, ng tc v kt qu cui cng ca bi thc hnh


Kim tra s b khi bt u hc mn chuyn ngnh. Kim tra thng xuyn. Hnh thc ny c thc hin trong thi gian 15 pht cc tit hc hng ngy.Kim tra nh k: Thng thc hin khi kt thc mt chng, mt hc k hay nm hc theo bng phn phi chng trnh mn chuyn ngnh, cn thi ht mn l theo lch chung ca phng o to nh trn.Kim tra chn hc sinh gii cho cc k thi hc sinh gii cc cp i vi mn hc. Hnh thc ny cng c thc hin theo yu cu v k hoch nm hc ca nh trng


Cc phng php kim tra thng s dng


* Kim tra vn p- Sau khi nu cu hi cn dnh mt thi gian thch ng hc sinh suy ngh hiu c cu hi ri mi gi hc sinh tr li. - Cn lng nghe, un nn, nhn xt chnh xc cc cu tr li ca hc sinh trc ton lp.


* Kim tra vitYu cu ca phng php ny l: - Ni dung bi kim tra phi nm trong chng trnh mn chuyn ngnh v phi th hin cc mc : ti hin, vn dng v sng to. - T chc kim tra sao cho hn ch c ti a " s quay cp" ca hc sinh. - Phi chun b sn p n nh gi v khi chm im phi chnh xc, tr bi ng k hoch.


* Kim tra trc nghim- Trc nghim l php o lng, kim chng nng lc hay phm cht no ca ngi hc th hin qua hnh vi ca chnh h so vi nhng ngi khc hay mt lnh vc cc nhim v d kin. Nu da vo hnh thc thc hin trc nghim ngi ta chia thnh ba loi: trc nghim quan st, trc nghim vn p v trc nghim vit


Cc phng php trc nghim


* Kim tra trc nghimTrc nghim quan st gip nh gi cc hnh vi, cc thao tc, cc phn ng v thc, cc k nng thc hnh v mt s k nng nhn thc nh cch gii quyt mt tnh hung ang nghin cuTrc nghim vn p c s dng nh gi kh nng ng x cc cu hi c nu ra mt cch t pht trong mt tnh hung cn kim tra hoc c s dng xc nh thi ca ngi i thoi


+ Cho php kim tra c nhiu hc sinh cng mt lc + Cho php hc sinh cn nhc nhiu hn khi tr li + Hc sinh c c hi rn luyn, pht trin c nng lc din t bng ngn ng vit + Gio vin ra bi t tn thi gian son Trc nghim vit c s dng nhiu nht v n c nhng u im sau:


Trc nghim vit c chia thnh 2 nhm chnh: trc nghim t lun v trc nghim khch quan. - Nhm trc nghim t lun: l nhm m cc cu hi buc phi tr li c xy dng theo dng m. Hc sinh phi t trnh by kin trong mt bi vit gii quyt vn m cu hi nu ra. Kt qu ca vic chm bi v nh gi thng ph thuc vo trng thi tm l, sc kho v mun ch quan ca ngi chm. - Nhm trc nghim khch quan: l nhm gm rt nhiu cc cu hi c xy dng ch yu theo dng kn (ng), mi cu nu ln vn v thng tin cn bit hc sinh tr li tng cu mt cch ngn gn. Kt qu ca vic chm bi v nh gi khng ph thuc vo mun ca ngi chm


Nu da vo mc cng phu trong vic chun b thi trc nghim th trc nghim khch quan c hai loi: Trc nghim tiu chun ho v trc nghim dng lp hc.+ Trc nghim chun ho thng do cc chuyn gia trc nghim son tho, th nghim v t iu chnh. + Trc nghim dng lp hc l loi trc nghim do gio vin t son, s dng khi ging dy c th cha c th nghim v tu chnh cng phu.


Nu da theo phng hng s dng kt qu trc nghim th c th phn thnh hai loi: Trc nghim theo chun (norm- referrenced test) v trc nghim theo tiu ch (criteion- referrenced test). + Trc nghim theo chun l trc nghim c s dng xc nh mc kt qu t c ca mt c nhn no so vi cc c nhn khc cng lm mt bi trc nghim. + Trc nghim theo tiu ch l trc nghim c s dng xc nh kt qu t c ca mt c nhn so vi tiu ch no cho trc.


Phuong phap day hoc

Education