PHÚC ÂM MA-THI-Ơ Tác Giả Ma-thi-ơ còn có tên là Lê-vi (Mác 2:14). Ông làm nghề thu thuế, làm việc cho chính quyền La-mã. Người Do-thái lúc bấy giờ khinh miệt người làm nghề thu thuế vì họ hợp tác với chính quyền La-mã, thu góp tiền bạc của người dân. Khi Chúa Giê-xu đến gặp Ma-thi-ơ tại sở thâu thuế, ông đáp ứng tiếng gọi của Chúa và đi theo làm môn đệ Ngài (9:9). Sau khi quyết định bỏ nghề thu thuế để làm môn đồ Chúa Giê-xu, Ma-thi-ơ đãi tiệc tại nhà và mời các bạn đồng nghiệp đến dự, để họ cũng được gặp Chúa. Từ đó, Kinh Thánh không nhắc đến Ma-thi-ơ nữa, ngoại trừ khi kể tên ông chung với mười hai sứ đồ (Ma-thi-ơ 10:3; Công vụ 1:13). Truyền thống cho biết, sau khi Chúa Giê- xu phục sinh, sứ đồ Ma-thi-ơ giảng dạy tại vùng Palestine trong hơn mười năm, sau đó ông đi đến các vùng khác mà các chi tiết chúng ta không được rõ. Thời Gian Dựa vào các tài liệu lịch sử, đặc biệt là việc Giê-ru-sa-lem bị tàn phá năm 70 SC (Chúa Giê-xu nói đến trong Chương 24), Phúc Âm Ma-thi-ơ có lẽ được viết ra trong thập niên 60 S.C. Phúc Âm Mác có thể được viết khoảng 10 năm trước đó. Bố Cục 5
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
PHÚC ÂM MA-THI-Ơ
Tác GiảMa-thi- còn có tên là Lê-vi (Mác 2:14). Ông làơ m ngh ề thu thu , làm vi c cho chính quy n La-mã. Ng i Do-thái lúcế ệ ề ườ b y gi khinh mi t ng i làm ngh thu thu vì h h p tácấ ờ ệ ườ ề ế ọ ợ v i chính quy n La-mã, thu góp ti n b c c a ng i dân. Khiớ ề ề ạ ủ ườ Chúa Giê-xu đ n g p Ma-thi- t i s thâu thu , ông đáp ngế ặ ơ ạ ở ế ứ ti ng g i c a Chúa và điế ọ ủ theo làm môn đ Ngài (9:9). Sau khiệ quy t đ nh b ngh thu thu đ làm môn đ Chúa Giê-xu,ế ị ỏ ề ế ể ồ Ma-thi- đãi ti c t i nhà và m i các b n đ ng nghi p đ nơ ệ ạ ờ ạ ồ ệ ế d , đ h cũng đ c g p Chúa. T đó, Kinh Thánh khôngự ể ọ ượ ặ ừ nh c đ n Ma-thi- n a, ngo i tr khi k tên ông chung v iắ ế ơ ữ ạ ừ ể ớ m i hai s đ (Ma-thi- 1ườ ứ ồ ơ 0:3; Công v 1:13).ụ
Truy n th ng cho bi t, sau khi Chúa Giê-xu ph c sinh, sề ố ế ụ ứ đ Ma-thi- gi ng d y t i vùng Palestine trong h n m iồ ơ ả ạ ạ ơ ườ năm, sau đó ông đi đ n các vùng khác mà các chi ti t chúngế ế ta không đ c rõ.ượ Th i GianờD a vào các tài li u l ch s , đ c bi t là vi c Giê-ru-sa-lem bự ệ ị ử ặ ệ ệ ị tàn phá năm 70 SC (Chúa Giê-xu nói đ n trong Ch ng 24),ế ươ Phúc Âm Ma-thi- có lẽ đ c vi t ra trong th p niên 60 S.C.ơ ượ ế ậ Phúc Âm Mác có th đ c vi t kho ng 10 năm tr c đó.ể ượ ế ả ướ B C cố ụPhúc Âm Ma-thi- có nh ng câu hay thành ng giúp chúng taơ ữ ữ có th d a vào đó đ xác đ nh b c c c a sách:ể ự ể ị ố ụ ủ
1. T lúc đóừ hay T đóừ (4:17 và 16:21). Nh ng chữ ữ t lúcừ đó và t đóừ trong hai phân đo n n y đánh d u hai giai đo nạ ầ ấ ạ chính trong cu c đ i c a Chúa Giê-xu.:ộ ờ ủ
Kh i đ u ch c v : 4:17 - 16:20ở ầ ứ ụ Cao đi m ch c v : 16:21 - 28:20ể ứ ụ
5
2. M t thành ng khác cũng đ c nh c l i nhi u l nộ ữ ượ ắ ạ ề ầ là: Khi Ð c Chúa Giê-xu v a phán nh ng l i y xongứ ừ ữ ờ ấ (7:28; 11:1; 13:53; 19:1 và 26:1). Ðây là câu k t lu n sau nh ngế ậ ữ ph n có nh ng l i gi ng d y dài c a Chúa: sau Bài Gi ngầ ữ ờ ả ạ ủ ả Trên Núi (Ch ng 5-7), sau l i d y các s đ (Ch ng 10),ươ ờ ạ ứ ồ ươ sau các ví d (Ch ng 13), sau l i d y v H i Thánhụ ươ ờ ạ ề ộ (Ch ng 18) và sau Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve (Ch ng 24-ươ ả ươ25). Nh v y, chú ý đ n câuư ậ ế Khi Ð c Chúa Giê-xu v a phánứ ừ nh ng l i y xongữ ờ ấ m i ph n, chúng ta sẽ th y rõ nh ngở ỗ ầ ấ ữ phân đo n ghi nh ng l i d y d chính c a Chúa Giê-xu trongạ ữ ờ ạ ỗ ủ Phúc Âm Ma-thi- .ơ
3. Ma-thi- 4:2ơ 3 và 9:35 t ng t nh nhau, mô t cácươ ự ư ả ch c v d y d , gi ng Tin lành và ch a b nh c a Chúa Giê-ứ ụ ạ ỗ ả ữ ệ ủxu. Các phân đo n gi a hai câu n y mô t các ch c v đó.ạ ữ ầ ả ứ ụ
D a vào nh ng chự ữ ữ T lúc đóừ hay T đóừ v i đi m kh iớ ể ở đ u và cao đi m ch c v c a Chúa Giê-xu, chúng ta có thầ ể ứ ụ ủ ể chia Phúc Âm Ma-thi- thành ba ph n chính nh sau:ơ ầ ư
I. Gi i Thi u Ch c V Chúa Giê-xu (1:1 - 4:16)ớ ệ ứ ụII. Kh i Ð u Ch c V Chúa Giê-xu (4:17 - 16:20)ở ầ ứ ụIII. Cao Ði m Ch c V Chúa Giê-xu (16:21 - 28:20)ể ứ ụ
6
BÀI 1 - 1:1-17 GIA PHẢ CHÚA GIÊ-XU
1 Gia phổ Đức Chúa Jêsus Christ, con cháu Đa-vít và con cháu Áp-ra-ham.2 Áp-ra-ham sanh Y-sác; Y-sác sanh Gia-cốp; Gia-cốp sanh Giu-đa và anh
em người. 3 Giu-đa bởi Tha-ma sanh Pha-rê và Xa-ra. Pha-rê sanh Ếch-rôm; Ếch-rôm sanh A-ram; 4 A-ram sanh A-mi-na-đáp; A-mi-na-đáp sanh Na-ách-son; Na-ách-son sanh Sanh-môn. 5 Sanh-môn bởi Ra-háp sanh Bô-ô. Bô-ô bởi Ru-tơ sanh Ô-bết. Ô-bết sanh Gie-sê; 6 Gie-sê sanh vua Đa-vít.
Đa-vít bởi vợ của U-ri sanh Sa-lô-môn. 7 Sa-lô-môn sanh Rô-bô-am; Rô-bô-am sanh A-bi-gia; A-bi-gia sanh A-sa; 8 A-sa sanh Giô-sa-phát; Giô-sa-phát sanh Giô-ram; Giô-ram sanh Ô-xia. 9 Ô-xia sanh Giô-tam; Giô-tam sanh A-cha; A-cha sanh Ê-xê-chia. 10 Ê-xê-chia sanh Ma-na-sê; Ma-na-sê sanh A-môn; A-môn sanh Giô-si-a. 11 Giô-si-a đang khi bị đày qua nước Ba-by-lôn sanh Giê-chô-nia và anh em người.
12 Khi đã bị đày qua nước Ba-by-lôn, thì Giê-chô-nia sanh Sa-la-thi-ên; Sa-la-thi-ên sanh Xô-rô-ba-bên; 13 Xô-rô-ba-bên sanh A-bi-út; A-bi-út sanh Ê-li-a-kim; Ê-li-a-kim sanh A-xô. 14 A-xô sanh Sa-đốc; Sa-đốc sanh A-chim; A-chim sanh Ê-li-út; 15 Ê-li-út sanh Ê-lê-a-xa; Ê-lê-a-xa sanh Ma-than; Ma-than sanh Gia-cốp; 16 Gia-cốp sanh Giô-sép là chồng Ma-ri; Ma-ri là người sanh Đức Chúa Jêsus, gọi là Christ.
17 Như vậy, từ Áp-ra-ham cho đến Đa-vít, hết thảy có mười bốn đời; từ Đa-vít cho đến khi bị đày qua nước Ba-by-lôn, cũng có mười bốn đời; và từ khi bị đày qua nước Ba-by-lôn cho đến Đấng Christ, lại cũng có mười bốn đời.
1. T i sao Phúc Âm Ma-thi-ạ ơ b t đ u v i b ng gia ph c aắ ầ ớ ả ả ủ Chúa Giê-xu?
2. Chúa Giê-xu đ c g i là con cháu c a ai? Mang ý nghĩaượ ọ ủ gì?
3. Xin k tên các ph n đ c nh c đ n trong b ng giaể ụ ữ ượ ắ ế ả ph . Các ph n n y có đi m gì gi ng nhau? Theo ý quý v , t iả ụ ữ ầ ể ố ị ạ sao l i có tên c a h trong b ng gia ph ?ạ ủ ọ ả ả
4. Con s 14 (c. 17) có ý nghĩa gì?ố
Phúc Âm Ma-thi- b t đ u v i b ng gia ph . Ðây là m tơ ắ ầ ớ ả ả ộ truy n th ng Do-thái. Ð i v i ng i Do-thái, gia ph mang ýề ố ố ớ ườ ả
7
nghĩa xác ch ng. Tính cách xác th c c a m t ng i d a trênứ ự ủ ộ ườ ự ngu n g c c a ng i đó. M đ u b ng gia ph , Chúa Giê-xuồ ố ủ ườ ở ầ ả ả đ c g i là “con cháu Ða-vít và con cháu Áp-ra-ham” (c. 1).ượ ọ Ða-vít đ c nh c đ n tr c, dù ông sinh sau Áp-ra-ham.ượ ắ ế ướ Ði u n y cho th y đi m nh n m nh c a Ma-thi- là v n đề ầ ấ ể ấ ạ ủ ơ ấ ề hoàng t c: Chúa Giê-xu là dòng dõi nhà vua. Phúc Âm Ma-thi-ộ
đ c vi t cho ng i Do-thái và trình bày Chúa Giê-xu nhơ ượ ế ườ ư m t v vua. T lúc giáng sinh đ n lúc ch u ch t, Chúa Giê-xuộ ị ừ ế ị ế luôn luôn đ c trình bày nh m t v vua hay con cháu c aượ ư ộ ị ủ Ða-vít (2:2; 9:27; 20:30; 21:5; 27:37). Giao c c a Ð c Chúaướ ủ ứ Tr i v i Ða-vít (II Sa-mu-ên 7:16) đ c hi n th c trong Chúaờ ớ ượ ệ ự Giê-xu là ng i th t s ng i trên “ngôi Ða-vít.”ườ ậ ự ồ
Chúa Giê-xu cũng đ c g i là “con cháu Áp-ra-ham,”ượ ọ ch ng t Chúa Giê-xu thu c dòng dõi c a l i h a, dòng dõiứ ỏ ộ ủ ờ ứ Do-thái. Giao c c a Ð c Chúa Tr i v i Áp-ra-ham (Sángướ ủ ứ ờ ớ th ký 12:2-3) cũng đ c hi n th c qua Chúa Giê-xu. “Cácế ượ ệ ự chi t c n i th gian” nh Áp-ra-ham mà đ c ph c là quaộ ơ ế ờ ượ ướ Chúa Giê-xu.
Phúc Âm Ma-thi- đ c vi t theo m t ch đ , nh m choơ ượ ế ộ ủ ề ằ th y Chúa Giê-xu là Ð ng Mê-si-a và là Vua cho nên b ng giaấ ấ ả ph đ c rút g n so v i b ng gia ph ghi trong Lu-ca 3:23-ả ượ ọ ớ ả ả38. Có th nói b ng gia ph c a Lu-ca ghi l i dòng dõi đíchể ả ả ủ ạ th c c a Giô-sép còn b ng gia ph c a Ma-thi- mang tínhự ủ ả ả ủ ơ cách pháp lý. B ng gia ph n y có nh ng đ c đi m sau:ả ả ầ ữ ặ ể
1. Ð c chia làm ba ph n b ng nhau v i ba th i kỳượ ầ ằ ớ ờ(1) T Áp-ra-ham đ n Ða-vít.ừ ế(2) T Ða-vít đ n khi b l u đày.ừ ế ị ư(3) T khi b l u đày đ n lúc Chúa giáng sinh.ừ ị ư ếMa-thi- s p x p đ m i th i kỳ đ u bao g m 14 th h .ơ ắ ế ể ỗ ờ ề ồ ế ệ
Con s 14 phát xu t t t ng s đ m c a các ph âmố ấ ừ ổ ố ế ủ ụ (gematria) trong tên c a vua Ða-vít. Tên vua Ða-vít đ củ ượ vi t trong ti ng Hy-bá v i các ph âm D+V+D. Giá tr s c aế ế ớ ụ ị ố ủ các ph âm n y là 4+6+4 = 14. Ðây là cách Ma-thi- dùng đụ ầ ơ ể
8
di n t các khéo léo Chúa Giê-xu thu c dòng dõi Ða-vít. Vìễ ả ộ rút g n đ m i th i kỳ có s th h b ng nhau, Ma-thi- đãọ ể ỗ ờ ố ế ệ ằ ơ không k tên m t vài ng i trong b ng gia ph . Ch “sanh”ể ộ ườ ả ả ữ trong b ng gia ph không ch có nghĩa là “cha sinh ra con”ả ả ỉ nh ng cũng bao g m ý nghĩa là “t tiên c a m t ng i nào.”ư ồ ổ ủ ộ ườ Do đó vi c không k tên c a m t vài ng i trong b ng giaệ ể ủ ộ ườ ả ph không có gì sai.ả
2. Bao g m tên m t s ph nồ ộ ố ụ ữCác ph n có tên trong b ng gia ph n y là:ụ ữ ả ả ầ(1) Tha-ma: ng i con dâu c a Giu-đa. Vì gia đình Giu-đaườ ủ
không gi l i h a và đã không c i Tha-ma cho ng i conữ ờ ứ ướ ườ út, Tha-ma đã ph i gi d ng làm kỹ n đ th thai v i Giu-ả ả ạ ữ ể ụ ớđa đ sinh con n i dõi (Sáng th ký 38).ể ố ế
(2) Ra-háp: m t kỹ n ng i Giê-ri-cô, v i đ c tin, bà đemộ ữ ườ ớ ứ gi u các thám t Y-s -ra-ên, nh đó bà và c gia đình khôngấ ử ơ ờ ả b ch t (Giô-suê 2; 6:22-25; Hê-b -r 11:31). Bà đã k t hônị ế ơ ơ ế v i Sanh-môn (có th là m t trong hai thám t đã đ c bàớ ể ộ ử ượ đem đi gi u) và t đó sinh ra Bô-ô là ch ng c a Ru-t .ấ ừ ồ ủ ơ
(3) Ru-t :ơ thi u n ng i Mô-áp (Dân Ngo i) nh ng vìế ữ ườ ạ ư lòng hi u th o v i m ch ng đã v s ng t i B t-lê-hem vàế ả ớ ẹ ồ ề ố ạ ế k t hôn v i Bô-ô. Vua Ða-vít là cháu c c a Bô-ô và Ru-tế ớ ố ủ ơ (Ru-t 1-4).ơ
(4) Bát-sê-ba: b ng gia ph ghi tên bà là “v c a U-ri,”ả ả ợ ủ ng i mà vua Ða-vít đã ph m t i ngo i tình và gi t ch ngườ ạ ộ ạ ế ồ c a bà. Vua Sa-lô-môn là con c a Ða-vít và Bát-sê-ba (II Sa-ủ ủmu-ên 11:2-12:25).
(5) Ma-ri: v h a c a Giô-sép, mang thai khi hai ng iợ ứ ủ ườ ch a chung s ng v i nhau.ư ố ớ
Ði m gi ng nhau n i các ph n n y là đ i s ng c a hể ố ơ ụ ữ ầ ờ ố ủ ọ đ u có nh ng đi u không đ p, mang ti ng x u trong quanề ữ ề ẹ ế ấ h nam n . Tác gi không c n ph i nêu tên c a h trongệ ữ ả ầ ả ủ ọ b ng gia ph n y, tuy nhiên, tên c a h đã đ c nh c đ n,ả ả ầ ủ ọ ượ ắ ế cho th y ân s ng l n lao c a Ð c Chúa Tr i trong ch ngấ ủ ớ ủ ứ ờ ươ
9
trình c u chu c c a Ngài. T m t dòng dõi t i l i, ch ngứ ộ ủ ừ ộ ộ ỗ ươ trình c u r i c a Ð c Chúa Tr i đã đ n v i con ng i. “Conứ ỗ ủ ứ ờ ế ớ ườ cháu Áp-ra-ham” và “con cháu Ða-vít” đ u là nh ng conề ữ ng i t i l i và dù t dòng dõi t i l i, Chúa Giê-xu do trinhườ ộ ỗ ừ ộ ỗ n Ma-ri sinh h , Ngài là Ð ng vô t i đ có th c u r i nhânữ ạ ấ ộ ể ể ứ ỗ lo i. T “ng i” trong câu 16 là t ch phái n , cho th y chạ ừ ườ ừ ỉ ữ ấ ỉ m t mình Ma-ri sinh ra Chúa Giê-xu. Chúa Giê-xu sinh raộ chính th c theo gia ph là “con cháu Ða-vít” và “con cháu Áp-ứ ảra-ham,” nh ng v m t sinh h c, v thân xác loài ng i thìư ề ặ ọ ề ườ Chúa Giê-xu do trinh n Ma-ri sinh h . Trinh n Ma-ri làữ ạ ữ ng i mà “thiên s truy n r ng: Ð c Thánh Linh sẽ đ n trênườ ứ ề ằ ứ ế ng i và quy n phép Ð ng R t Cao sẽ che ph ng i d iươ ề ấ ấ ủ ươ ướ bóng mình cho nên Con Thánh sinh ra ph i x ng là Con Ð cả ư ứ Chúa Tr i” (Lu-ca 1:35). Chúa Giê-xu sinh ra là m t ng iờ ộ ườ nh ng là con ng i vô t i.ư ườ ộ
Qua b ng gia ph trong Ma-thi- Ch ng 1, chúng ta ghiả ả ơ ươ nh n nh ng bài h c sau:ậ ữ ọ
1. Ch ng trình c u r i c a Ð c Chúa Tr i cho nhân lo iươ ứ ỗ ủ ứ ờ ạ n m trong đ i k ho ch c a Ð c Chúa Tr i t ng i Do-tháiằ ạ ế ạ ủ ứ ờ ừ ườ và ng d ng cho t t c chúng ta.ứ ụ ấ ả
2. Dù sinh ra là con c a m t ng i th m c, Chúa Giê-xuủ ộ ườ ợ ộ th t s là vua, t ngu n g c đ n ch c v c a Ngài.ậ ự ừ ồ ố ế ứ ụ ủ
3. Ch ng trình c a Ð c Chúa Tr i th t kỳ di u, tươ ủ ứ ờ ậ ệ ừ nh ng con ng i t i l i, th t b i, Ð c Chúa Tr i có th hoànữ ườ ộ ỗ ấ ạ ứ ờ ể thành m c đích t t đ p c a Ngài.ụ ố ẹ ủ
BÀI 2 - 1:18-25 CÂU CHUYỆN GIÁNG SINH
1 Vả, sự giáng sinh của Ðức Chúa Jêsus Christ đã xảy ra như vầy: Khi Ma-ri, mẹ Ngài, đã hứa gả cho Giô-sép, song chưa ăn ở cùng nhau, thì người đã chịu thai bởi Ðức Thánh Linh. 19 Giô-sép chồng người, là người có nghĩa, chẳng muốn cho người mang xấu, bèn toan đem để nhẹm. 20 Song đang ngẫm nghĩ về việc ấy, thì thiên sứ của Chúa
10
hiện đến cùng Giô-sép trong giấc chiêm bao, mà phán rằng: Hỡi Giô-sép, con cháu Ða-vít, ngươi chớ ngại lấy Ma-ri làm vợ, vì con mà người chịu thai đó là bởi Ðức Thánh Linh. 21 Người sẽ sanh một trai, ngươi khá đặt tên là Jêsus, vì chính con trai ấy sẽ cứu dân mình ra khỏi tội.
22 Mọi việc đã xảy ra như vậy, để cho ứng nghiệm lời Chúa đã dùng đấng tiên tri mà phán rằng: 23 Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, Rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên; nghĩa là: Ðức Chúa Trời ở cùng chúng ta.
24 Khi Giô-sép thức dậy rồi, thì làm y như lời thiên sứ của Chúa đã dặn, mà đem vợ về với mình; 25 song không hề ăn ở với cho đến khi người sanh một trai, thì đặt tên là Jêsus.
1. Xin cho bi t nh ng đ c đi m c a Giô-sép qua câuế ữ ặ ể ủ chuy n n y? “Ng i có nghĩa” là ng i nh th nào?ệ ầ ườ ườ ư ế
2. N u B n là Giô-sép, B n sẽ x s nh th nào trongế ạ ạ ử ự ư ế tr ng h p n y? T i sao?ườ ợ ầ ạ
3. Giô-sép đã x s nh th nào? T i sao?ử ự ư ế ạ4. Chúa Giê-xu đ c g i b ng hai tên khác nhau trongượ ọ ằ
phân đo n n y? Xin cho bi t ý nghĩa c a m i tên g i.ạ ầ ế ủ ỗ ọ5. B n có nh n xét gì v Giô-sép trong phân đo n n y?ạ ậ ề ạ ầ
Chúng ta h c đ c đi u gì t Giô-sép?ọ ượ ề ừ
Ma-thi- thu t l i câu chuy n Chúa Giê-xu giáng sinh th tơ ậ ạ ệ ậ ng n g n và đ y đ . Ðây là câu chuy n d i cái nhìn c aắ ọ ầ ủ ệ ướ ủ Giô-sép (Lu-ca ghi câu chuy n giáng sinh d i cái nhìn c aệ ướ ủ Ma-ri). Ba đi m chính trong phân đo n n y là:ể ạ ầ
(1) Vai trò c a Giô-sép.ủ(2) S h ng d n c a Chúa qua chiêm bao.ự ướ ẫ ủ(3) L i tiên tri đ c ng nghi m.ờ ượ ứ ệMa-ri, m Ngài, đã h a g cho Giô-sép. H a gẹ ứ ả ứ ả theo phong
t c Do-thái x y ra kho ng m t năm tr c ngày c i và đ cụ ả ả ộ ướ ướ ượ k là giai đo n đ u c a hôn nhân v i nh ng ràng bu c nhể ạ ầ ủ ớ ữ ộ ư trong hôn nhân. Lu t l trong C u c áp d ng cho thi uậ ệ ự Ướ ụ ế n “đã h a g ” và “ch a h a g ” khác nhau (Ph c truy nữ ứ ả ư ứ ả ụ ề
11
22:23-24; 28-29) cho th y ng i h a g đ c k nh là vấ ườ ứ ả ượ ể ư ợ ch ng.ồ
Giô-sép đ c g i làượ ọ ng i có nghĩa. Có nghĩaườ mang ý nghĩa công chính, nghĩa là c n th n tuân hành lu t pháp c aẩ ậ ậ ủ Chúa. Tuân th đúng lu t l c a Chúa, Giô-sép không thủ ậ ệ ủ ể ti n hành hôn nhân v i Ma-ri vì Ma-ri có thai tr c khiế ớ ướ chung s ng, ch ng t nàng là ng i có l i. Giô-sép có thố ứ ỏ ườ ỗ ể công khai ly d Ma-ri đ m i ng i bi t ông không ph i làị ể ọ ườ ế ả ng i có l i, nh ng Giô-sép không đ nh làm nh v y đ Ma-ườ ỗ ư ị ư ậ ểri kh i mang ti ng x u. Quy t đ nh mà Giô-sép suy nghĩ làỏ ế ấ ế ị m t quy t đ nh quân bình gi a công chính và yêu th ng,ộ ế ị ữ ươ gi a vi c tuân gi đúng lu t l và bày t lòng th ng xótữ ệ ữ ậ ệ ỏ ươ ng i khác. Ðang lúc phân vân, không bi t ph i quy t đ nhườ ế ả ế ị nh th nào thì thiên s c a Chúa đã hi n đ n v i Giô-sépư ế ứ ủ ệ ế ớ trong chiêm bao và b o Giô-sép ti n hành vi c hôn nhân v iả ế ệ ớ Ma-ri vì thai nhi nàng đang mang là do Ð c Thánh Linh,ứ không ph i là l i c a Ma-ri.ả ỗ ủ
Su t c Kinh Thánh, Ð c Chúa Tr i m c kh i hay h ngố ả ứ ờ ạ ả ướ d n con dân Chúa qua nhi u ph ng cách khác nhau (Hê-ẫ ề ươb -r 1:1). Chiêm bao hay gi c m là m t trong nh ngơ ơ ấ ơ ộ ữ ph ng cách Ð c Chúa Tr i truy n đ t s đi p c a Ngài choươ ứ ờ ề ạ ứ ệ ủ con ng i (Sáng th ký 20:3; 28:12; 31:24; Dân s ký 12:6; Iườ ế ố Các Vua 3:5; Ða-ni-ên 1:17; Giô-ên 2:28). Trong Phúc Âm Ma-thi- , chúng ta đ c th y nhi u l n Chúa dùng ph ng cáchơ ọ ấ ề ầ ươ n y (1: 20; 2:12; 13; 19). Câu 24 cho th y Giô-sép đã tuânầ ấ hành đúng m ng l nh thiên s loan báo cho ông qua chiêmạ ệ ứ bao. L i c a thiên s cho Giô-sép bao g m hai đi u: (1) Vi cờ ủ ứ ồ ề ệ Ma-ri mang thai là đ n t Ð c Thánh Linh. (2) Giô-sép ph iế ừ ứ ả đ t tên cho em bé là Giê-xu v i ý nghĩa “Chúa là Đ ng c uặ ớ ấ ứ r i.”ỗ
Tên Chúa Giê-xu (Iesous, ti ng Hy-l p) phiên âm t nh ngế ạ ừ ữ tên b ng ti ng Hy-bá nh Giô-suê hay Giê-hô-sua nghĩa làằ ế ư “Chúa Gia-vê c u” hay “Chúa Gia-vê là s c u r i.” Trong vănứ ự ứ ỗ
12
hóa Do-thái, tên c a m t ng i th ng đi chung v i đ c tínhủ ộ ườ ườ ớ ặ hay công vi c ng i đó làm. Chúa Giê-xu đ c đ t tên n y vìệ ườ ượ ặ ầ Ngài đem s c u r i đ n cho nhân lo i. Thiên s b o Giô-ự ứ ỗ ế ạ ứ ảsép ph i đ t tên con là Giê-xu (c. 21) và Giô-sép đã vâng l iả ặ ờ làm theo đúng nh v y (c. 25).ư ậ
M i vi c đã x y ra nh v y, đ cho ng nghi m l i Chúaọ ệ ả ư ậ ể ứ ệ ờ đã dùng đ ng tiên tri mà phán r ng...ấ ằ (c. 22) là câu đ cượ nh c l i nhi u l n trong Phúc Âm Ma-thi- vì đ c gi c aắ ạ ề ầ ơ ộ ả ủ Ma-thi- ch y u là ng i Do-thái. Ma-thi- cho th y r ngơ ủ ế ườ ơ ấ ằ Kinh Thánh C u c c a ng i Do-thái đã không nói gì khácự Ướ ủ ườ h n là v Chúa Giê-xu, Chúa Giê-xu chính là Ð ng Mê-si-aơ ề ấ c a Kinh Thánh C u c. ng nghi m đ u tiên là vi c Chúaủ ự Ướ Ứ ệ ầ ệ Giê-xu giáng sinh v i danh hi u Em-ma-nu-ên, ng nghi mớ ệ ứ ệ l i tiên tri trong Ê-sai 7:14. Danh hi u n y nghĩa là “Ð cờ ệ ầ ứ Chúa Tr i cùng chúng ta” hàm ý, qua Chúa Giê-xu mà Ð cờ ở ứ Chúa Tr i vô h n có th hi n di n v i con ng i. S hi nờ ạ ể ệ ệ ớ ườ ự ệ di n n y mang ý nghĩa m c kh i (qua Chúa Giê-xu, chúng taệ ầ ạ ả có th bi t Ð c Chúa Tr i t ng t n). “Ð c Chúa Tr i ể ế ứ ờ ườ ậ ứ ờ ở cùng chúng ta” cũng mang ý nghĩa c u r i (qua Chúa Giê-xu,ứ ỗ con ng i t i l i có th t ng giao v i Ð c Chúa Tr i thánhườ ộ ỗ ể ươ ớ ứ ờ khi t). S hi n di n c a Ð c Chúa Tr i qua Chúa Giê-xuế ự ệ ệ ủ ứ ờ cũng mang ý nghĩa g n gũi, b o v , d n d t (chúng ta cóầ ả ệ ẫ ắ Chúa bên mình trong m i hoàn c nh).ở ọ ả
Ði m chính c a câu chuy n trong Ma-thi- 1:18-25 làể ủ ệ ơ vi c Chúa Giê-xu do trinh n sinh h . L i tiên tri v s ki nệ ữ ạ ờ ề ự ệ n y đ c ghi trong Ê-sai 7:14. Chúa Giê-xu đã do m t trinhầ ượ ộ n sinh h , phù h p v i chi ti t đ c ghi trong Lu-ca 1:26-ữ ạ ợ ớ ế ượ38. Giô-sép ch bi t Ma-ri có thai còn Ma-ri thì bi t rõ ti nỉ ế ế ế trình n y. Do đó Giô-sép c n có l i gi i thích c a thiên s đầ ầ ờ ả ủ ứ ể ti n hành hôn nhân v i Ma-ri (c. 24). Giô-sép đã vâng l i vàế ớ ờ “đem v v v i mình” (k t hôn) nh ng không có quan hợ ề ớ ế ư ệ thân xác (“không h ăn v i”) cho đ n khi Ma-ri sinh Chúaề ở ớ ế
13
Giê-xu đ minh ch ng và đ m b o cho vi c Chúa C u Thể ứ ả ả ệ ứ ế do m t trinh n sinh h .ộ ữ ạ
Bài h c chúng ta ghi nh n trong phân đo n n y:ọ ậ ạ ầ1. Chúng ta c n có s h ng d n c a Chúa tr c nh ngầ ự ướ ẫ ủ ướ ữ
quy t đ nh quan tr ng trong đ i s ng.ế ị ọ ờ ố2. Theo g ng Giô-sép, nh ng quy t đ nh c a chúng taươ ữ ế ị ủ
c n bao g m c hai đi u: công chính và th ng xót, ph iầ ồ ả ề ươ ả bi t nghĩ đ n phúc l i c a ng i khác trong nh ng quy tế ế ợ ủ ườ ữ ế đ nh c a chúng ta.ị ủ
3. Chúng ta c n vâng l i tuy t đ i m t khi đã bi t rõ ýầ ờ ệ ố ộ ế mu n c a Chúa (“làm y nh l i thiên s c a Chúa đã d n.”)ố ủ ư ờ ứ ủ ặ
4. M i khi nh c đ n tên Chúa Giê-xu, chúng ta không thỗ ắ ế ể quên n c u r i Chúa dành cho chúng ta.ơ ứ ỗ
5. Nh c đ n danh hi u “Em-ma-nu-ên,” hãy đ cho nh ngắ ế ệ ể ữ ch : “Ð c Chúa Tr i cùng chúng ta” vang v ng trong lòngữ ứ ờ ở ọ v i các ý nghĩa: m c kh i, c u r i và d n d t.ớ ạ ả ứ ỗ ẫ ắ
BÀI 3 - 2:1-12 CÁC NHÀ THÔNG THÁI ÐÔNG PHƯƠNG
1 Khi Ðức Chúa Jêsus đã sanh tại thành Bết-lê-hem, xứ Giu-đê, đang đời vua Hê-rốt, có mấy thầy bác sĩ ở đông phương đến thành Giê-ru-sa-lem, 2 mà hỏi rằng: Vua dân Giu-đa mới sanh tại đâu? Vì chúng ta đã thấy ngôi sao Ngài bên đông phương, nên đến đặng thờ lạy Ngài. 3 Nghe tin ấy, vua Hê-rốt cùng cả thành Giê-ru-sa-lem đều bối rối. 4 Vua bèn nhóm các thầy tế lễ cả và các thầy thông giáo trong dân lại mà tra hỏi rằng Ðấng Christ phải sanh tại đâu. 5 Tâu rằng: Tại Bết-lê-hem, xứ Giu-đê; vì có lời của đấng tiên tri chép như vầy: 6 Hỡi Bết-lê-hem, đất Giu-đa! Thật ngươi chẳng phải kém gì các thành lớn của xứ Giu-đa đâu, Vì từ ngươi sẽ ra một tướng, Là Ðấng chăn dân Y-sơ-ra-ên, tức dân ta.
7 Vua Hê-rốt bèn vời mấy thầy bác sĩ cách kín nhiệm, mà hỏi kỹ càng về ngôi sao đã hiện ra khi nào. 8 Rồi vua sai mấy thầy đó đến thành Bết-lê-hem, và dặn rằng: Các ngươi hãy đi, hỏi thăm cho chắc về tích con trẻ đó; khi tìm được rồi, hãy cho ta biết, đặng ta cũng đến mà thờ lạy Ngài.
14
9 Mấy thầy nghe vua phán xong, liền đi. Kìa, ngôi sao mà họ đã thấy bên đông phương, đi trước mặt cho đến chừng ngay trên chỗ con trẻ ở mới dừng lại. 10 Mấy thầy thấy ngôi sao, mừng rỡ quá bội. 11 Khi vào đến nhà, thấy con trẻ cùng Ma-ri, mẹ Ngài, thì sấp mình xuống mà thờ lạy Ngài; rồi bày của báu ra, dâng cho Ngài những lễ vật, là vàng, nhũ hương, và mộc dược. 12 Kế đó, trong giấc chiêm bao, mấy thầy được Ðức Chúa Trời mách bảo đừng trở lại nơi vua Hê-rốt; nên họ đi đường khác mà về xứ mình.
1. Có bao nhiêu bác sĩ đi tìm Chúa Giê-xu đ th l y?ể ờ ạ T i sao ng i ta th ng nói có ba bác sĩ?ạ ườ ườ
2. Các “bác sĩ” trong phân đo n n y là ng i làm côngạ ầ ườ vi c gì?ệ
3. Các bác sĩ đi tìm Chúa Giê-xu m i sinh v i m c đíchớ ớ ụ gì? H có đ c to i nguy n không?ọ ượ ạ ệ
4. L v t các bác sĩ dâng cho Chúa là gì? Mang ý nghĩaễ ậ gì?
5. Xin so sánh vi c th l y Chúa c a các bác sĩ v i vi cệ ờ ạ ủ ớ ệ g i là “th l y” c a vua Hê-r t (c. 8b)?ọ ờ ạ ủ ố
6. Xin vi t ra m t bài h c áp d ng t phân đo n Kinhế ộ ọ ụ ừ ạ Thánh n y.ầ
Câu chuy n đ c ghi l i trong Ma-thi- Ch ng 2 có lẽ x yệ ượ ạ ơ ươ ả ra kho ng m t hay hai năm sau khi Chúa giáng sinh (c. 16).ả ộ Vua Hê-r t đ c nh c đ n đây là Hê-r t Ð i Ð , v vua n iố ượ ắ ế ở ố ạ ế ị ổ ti ng v xây d ng nh ng cũng r t tàn ác. Ông là ng i Ê-ế ề ự ư ấ ườđôm (dòng dõi c a Ê-sau), đ c chính quy n La-mã đ t caiủ ượ ề ặ tr vùng Giu-đê t năm 37 đ n 4 T.C. Ð l y lòng ng i Do-ị ừ ế ể ấ ườthái, Hê-r t đã cho xây ngôi đ n th Giê-ru-sa-lem tráng lố ề ờ ệ (Giăng 2:20) và nhi u công trình ki n trúc vĩ đ i khác.ề ế ạ Nh ng cũng chính Hê-r t, vì lo s vô c , đã gi t hai con ư ố ợ ớ ế trai c a mình và s p x p tr c đ x t hàng trăm ng i trongủ ắ ế ướ ể ử ử ườ ngày mình ch t đ có ng i khóc than (l nh n y đã khôngế ể ườ ệ ầ đ c thi hành).ượ
15
Bác sĩ là nh ng chuyên gia nghiên c u v vi c v n hànhữ ứ ề ệ ậ c a các vì sao đ tiên đoán v n m nh c a các n c.ủ ể ậ ệ ủ ướ T Ði nừ ể Hy-Anh c a Bauer, Arndt, Gingrich và Danker (ủ BAGD) đ nhị nghĩa bác sĩ là “nhà thông thái và t t ng i Ba-t hay Ba-ư ế ườ ưby-lôn chuyên v khoa chiêm tinh, gi i m ng và các nghề ả ộ ệ thu t huy n bí.”ậ ề Ðông ph ngươ là m t t t ng quát nh ng cóộ ừ ổ ư lẽ ám ch Ba-by-lôn, trong vùng L ng Hà. Con dân Chúaỉ ưỡ t ng b l u đày t i Ba-by-lôn nên có lẽ ph n Kinh Thánh Dânừ ị ư ạ ầ s ký 24:17b nói v “m t ngôi sao hi n ra t Gia-c p” đãố ề ộ ệ ừ ố đ c các chuyên gia n y bi t đ n và do đó h đã theo vì saoượ ầ ế ế ọ l đi tìm Chúa đ tôn th .ạ ể ờ
Có nhi u gi thuy t v ngôi sao đã hi n ra: sao ch i, siêuề ả ế ề ệ ổ sao (supernova) hay hi n t ng sao M c và sao Th k t h pệ ượ ộ ổ ế ợ v i nhau... Dù là l i gi i thích nào, chúng ta bi t ch c ch nớ ố ả ế ắ ắ đây là m t hi n t ng đ c bi t Ð c Chúa Tr i đã t o ra độ ệ ượ ặ ệ ứ ờ ạ ể h ng d n các bác sĩ đi tìm Chúa giáng sinh. Có th nói, cácướ ẫ ể thiên th n đã hi n ra cho các m c đ ng Do-thái t i B t-lê-ầ ệ ụ ồ ạ ếhem (Lu-ca 2:8-20) th nào thì ngôi sao l cũng đã h ngể ạ ướ d n các bác sĩ (đ i di n cho Dân Ngo i) tìm đ n v i Chúaẫ ạ ệ ạ ế ớ nh v y. Phúc Âm ph quát c a Ð c Chúa Tr i đ c loanư ậ ổ ủ ứ ờ ượ báo cho toàn c u, cho toàn th nhân lo i, không phân bi tầ ể ạ ệ ch ng t c.ủ ộ
Các bác sĩ đ n Giê-ru-sa-lem tìm Chúa Hài Đ ng là đi u tế ồ ề ự nhiên, vì vua thì ph i sinh ra kinh đô. Nh ng vi c h ghéả ở ư ệ ọ l i kinh đô đ h i thăm đã khi n vua Hê-r t và Giê-ru-sa-ạ ể ỏ ế ốlem b i r i. Hê-r t không ph i là ng i Giu-đa, ông đã đ cố ố ố ả ườ ượ ng i La-mã l p lên làm vua, bây gi nghe có “vua Giu-đa”ườ ậ ờ m i sinh. Ðây là đi u khi n cho Hê-r t lo s .ớ ề ế ố ợ C thành Giê-ảru-sa-lem đ u b i r iề ố ố cũng không ph i là đi u quá đáng vìả ề ch c h n khi các bác sĩ đ t câu h i, tin t c đã truy n tắ ẳ ặ ỏ ứ ề ừ ng i n y đ n ng i khác, đ n t n cung đi n vua. Và vì bi tườ ầ ế ườ ế ậ ệ ế rõ tính tình c a Hê-r t, dân chúng h n ph i lo s và b i r iủ ố ẳ ả ợ ố ố r t nhi u!ấ ề
16
Nh ng ng i vua Hê-r t tri u t p đ h i v n i sinh c aữ ườ ố ệ ậ ể ỏ ề ơ ủ “vua Giu-đa” (cũng chính là V C u Tinh, “Ð ng Christ”)ị ứ ấ là các th y t l c và các th y thông giáoầ ế ễ ả ầ (c. 4). Th ng thìườ trong dân chúng ch cóỉ m tộ th y t l c , nh ng đâyầ ế ễ ả ư nói các th y t l c vì có nh ng th y t l c dù không cònầ ế ễ ả ữ ầ ế ễ ả t i ch c nh ng vì là ch c v tr n đ i nên v n còn đ c g iạ ứ ư ứ ụ ọ ờ ẫ ượ ọ b ng danh hi u đó. Các s gia cũng cho bi t là nh ng ch cằ ệ ử ế ữ ứ v nh quan cai đ n th , v t t h ng d n vi c t l hàngụ ư ề ờ ị ư ế ướ ẫ ệ ế ễ tu n hay th y t l đ c trách v tài chánh cũng đ c g i làầ ầ ế ễ ặ ề ượ ọ th y t l c . Nói chung, các th y t l c là nh ng ng iầ ế ễ ả ầ ế ễ ả ữ ườ quan tr ng t i đ n th Giê-ru-sa-lem lúc b y gi .ọ ạ ề ờ ấ ờ Th yầ thông giáo là các chuyên gia Kinh Thánh, nh ng ng iữ ườ chuyên nghiên c u Thánh Kinh C u c đ gi i nghĩa choứ ự Ướ ể ả dân chúng.
Câu tr l i nhanh chóng c a các th y t l c và các th yả ờ ủ ầ ế ễ ả ầ thông giáo v i trích d n rõ ràng v n i sinh c a Chúa C uớ ẫ ề ơ ủ ứ Th (c. 5-6) ch ng t h thông th o Kinh Thánh nh ng l iế ứ ỏ ọ ạ ư ạ thi u đi lòng tin v i nh ng hi u bi t c a mình. M t tác giế ớ ữ ể ế ủ ộ ả đã vi t: “Y-s -ra-ên bi t chính xác Vua dân Giu-đa sẽ sinh t iế ơ ế ạ đâu, nh ng Dân Ngo i là ng i đ n tôn th Chúa tr c!”ư ạ ườ ế ờ ướ
Nh ng chữ ữ kín nhi m, kỹ càngệ (c. 7) và cho ch cắ (c. 8) cho th y vua Hê-r t có th đang có m u đ nh đ khai tr vấ ố ể ư ị ể ừ ị “vua Giu-đa” m i ra đ i.ớ ờ H i kỹ càng v ngôi sao đã hi n raỏ ề ệ khi nào hàm ý nhà vua mu n bi t rõ th i gian chính xác lúcố ế ờ hài nhi sinh ra. H i thăm cho ch c v tích con trỏ ắ ề ẻ nghĩa là “dò h i th t kỹ v con tr ” (ỏ ậ ề ẻ B n Hi u Ðínhả ệ ): c n th n và chínhẩ ậ xác! Cách dùng chữ cũng trong câu đ ng ta cũng đ n mà thặ ế ờ l y Ngàiạ là cách Hê-r t nói nh th ông có lòng thành, cóố ư ể cùng m t đ ng c th l y nh ý đ nh tìm ki m tôn th c aộ ộ ơ ờ ạ ư ị ế ờ ủ các nhà thông thái!
Hai câu 9-10 cho th y ni m vui đ c bi t c a các nhàấ ề ặ ệ ủ thông thái (m ng r quá b iừ ỡ ộ ) khi nh n ra ngôi sao h th yậ ọ ấ l n đ u bên Ðông ph ng cũng chính là ngôi sao gi đâyầ ầ ươ ờ
17
h ng d n h đ n t n n i Con Tr ra đ i. N i các nhà thôngướ ẫ ọ ế ậ ơ ẻ ờ ơ thái g p Chúa làặ nhà (khi vào đ n nhàế ), g i ý là Ma-ri và Giô-ợsép đã d i ch sau đêm m c đ ng đ n g p Chúa vì Lu-caờ ỗ ở ụ ồ ế ặ cho bi t lúc sinh ra, Chúa đ cế ượ đ t n m trong máng cặ ằ ỏ (Lu-ca 2: 7). Tuy nhiên cũng có th là Lu-ca nói v n i Chúa n mể ề ơ ằ lúc m i sinh, còn nhà là khung c nh nhà t m, nhà c a ng iớ ả ạ ủ ườ nghèo, v i chu ng súc v t chung d i cùng m t mái nhà.ớ ồ ậ ướ ộ
Hai đi u các nhà thông thái đã làm đ th l y Chúa làề ể ờ ạ s pấ mình (“ph ph c,”ủ ụ BHÐ) và dâng cho Ngài nh ng l v t,ữ ễ ậ nói đ n vi c th ph ng đ c th hi n trong hành đ ng và lế ệ ờ ượ ượ ể ệ ộ ễ v t. Hành đ ng ph ph c bày t t m lòng khiêm nh ng tônậ ộ ủ ụ ỏ ấ ườ th và l v t là các c a báu: vàng, nhũ h ng và m c d c.ờ ễ ậ ủ ươ ộ ượ M t s nhà gi i nghĩa Kinh Thánh cho r ng các l v t n yộ ố ả ằ ễ ậ ầ mang nh ng ý nghĩa đ c bi t (vàng: quân v ng, nhũữ ặ ệ ươ h ng: th n tính, m c d c: th ng khó và ch t) nh ngươ ầ ộ ượ ươ ế ư không nh t thi t nh v y. Ðây là nh ng l v t cho th y lòngấ ế ư ậ ữ ễ ậ ấ sùng kính c a các nhà thông thái đ i v i Chúa Giê-xu quaủ ố ớ nh ng món quà quý giá nh t c a đ a ph ng h . M c đíchữ ấ ủ ị ươ ọ ụ chính c a các nhà thông thái khi đi tìm Chúa là th l y (c. 2).ủ ờ ạ H đã tìm g p Chúa và th l y Ngài v i t m lòng sùng kínhọ ặ ờ ạ ớ ấ (s p mình xu ngấ ố ) và hành đ ng c th (dâng l v t). Vi cộ ụ ể ễ ậ ệ th ph ng Chúa c a chúng ta cũng c n có đ hai y u tờ ượ ủ ầ ủ ế ố quan tr ng n y: sùng kính và c th ; thành th t trong lòngọ ầ ụ ể ậ và bày t trong hành đ ng: dâng l v t c th .ỏ ộ ễ ậ ụ ể
BÀI 4 - 2:13-23 LÁNH NẠN VÀ HỒI HƯƠNG
13 Sau khi mấy thầy đó đi rồi, có một thiên sứ của Chúa hiện đến cùng Giô-sép trong chiêm bao, mà truyền rằng: Hãy chờ dậy, đem con trẻ và mẹ Ngài trốn qua nước Ê-díp-tô, rồi cứ ở đó cho tới chừng nào ta bảo ngươi; vì vua Hê-rốt sẽ kiếm con trẻ ấy mà giết. 14 Giô-sép bèn chờ dậy, đem con trẻ và mẹ Ngài đang ban đêm lánh qua nước Ê-díp-tô. 15 Người ở đó cho tới khi vua Hê-rốt băng, hầu cho
18
ứng nghiệm lời Chúa đã dùng đấng tiên tri mà phán rằng: Ta đã gọi Con ta ra khỏi nước Ê-díp-tô.
16 Vua Hê-rốt thấy mình đã bị mấy thầy bác sĩ đánh lừa, thì tức giận quá, bèn sai giết hết thảy con trai từ hai tuổi sấp xuống ở thành Bết-lê-hem và cả hạt, theo đúng ngày tháng mà mấy thầy bác sĩ đã cho vua biết. 17 Vậy là ứng nghiệm lời đấng tiên tri Giê-rê-mi đã nói rằng: 18 Người ta có nghe tiếng kêu la, phàn nàn, than khóc trong thành Ra-ma: Ấy là Ra-chen khóc các con mình, mà không chịu yên ủi, vì chúng nó không còn nữa.
19 Nhưng sau khi vua Hê-rốt băng, có một thiên sứ của Chúa hiện đến cùng Giô-sép trong chiêm bao, tại nước Ê-díp-tô, mà truyền rằng: 20 Hãy chờ dậy, đem con trẻ và mẹ Ngài trở về xứ Y-sơ-ra-ên, vì những kẻ muốn giết con trẻ đã chết rồi. 21 Giô-sép bèn chờ dậy, đem con trẻ và mẹ Ngài trở về xứ Y-sơ-ra-ên. 22 Song khi nghe vua A-chê-la-u nối ngôi vua cha là Hê-rốt mà trị vì tại xứ Giu-đê, thì Giô-sép sợ, không dám về; và bởi đã được Ðức Chúa Trời mách bảo trong chiêm bao, nên người vào xứ Ga-li-lê, 23 ở trong một thành kia tên là Na-xa-rét. Vậy là ứng nghiệm lời mấy đấng tiên tri đã nói rằng: Người ta sẽ gọi Ngài là người Na-xa-rét.
1. Xin đ c Ma-thi- 1:20; 2:12, 13, 19, 22 và cho bi tọ ơ ế đi m gi ng nhau trong các câu n y? Ði u n y d y chúngể ố ầ ề ầ ạ ta đi u gì v s h ng d n c a Chúa trong đ i s ng?ề ề ự ướ ẫ ủ ờ ố
2. Xin cho bi tế s d n d t c a ự ẫ ắ ủ Đ c Chúa Tr i ứ ờ trong Ma-thi- 2:12, 13, 19-20 và 22-23.ơ
3. Ngày nay, Chúa d n d t chúng ta nh th nào? Làmẫ ắ ư ế sao chúng ta bi t đ c ý Chúa đ vâng theo?ế ượ ể
4. Vi c Ð c Chúa Tr i b o v t o v t và t tr ch ngệ ứ ờ ả ệ ạ ậ ể ị ươ trình c a Ngài đ c g i là n th n h u. Chúng ta th yủ ượ ọ ơ ầ ự ấ đ c gì v n th n h u c a Ð c Chúa Tr i trong phânượ ề ơ ầ ự ủ ứ ờ đo n n y?ạ ầ
Chúng ta th y đ c ch ng trình và s d n d t c a Ð cấ ượ ươ ự ẫ ắ ủ ứ Chúa Tr i trong su t Ma-thi- 2. Tr c h t, Chúa dùngờ ố ơ ướ ế ngôi sao bên Ðông ph ngươ h ng d n các nhà thông thái đ n tônướ ẫ ế th u v ng (c. 1). Qua nh ng di n ti n t i Giê-ru-sa-lemờ ấ ươ ữ ễ ế ạ
19
v i s giúp đ c a vua Hê-r t, các th y t l c , các th yớ ự ỡ ủ ố ầ ế ễ ả ầ thông giáo, h đã có th đ n B t-lê-hem đ th l y và dângọ ể ế ế ể ờ ạ l v t cho Ngài. Cu i cùng, h l i đ c Chúa h ng d nễ ậ ố ọ ạ ượ ướ ẫ để đi đ ng khác mà v x mìnhườ ề ứ (c. 12). Ti p theo, chúng taế th y Giô-sép đ c thiên s h ng d n đ đ a Ma-ri và Chúaấ ượ ứ ướ ẫ ể ư Hài Ð ng sang lánh n n t i Ai-c p. Sau đó ông l i đ c Chúaồ ạ ạ ậ ạ ượ h ng d n tr v s ng t i Na-xa-rét (c. 19-23). Có lẽ chúngướ ẫ ở ề ố ạ ta cũng c mong đ c Chúa h ng d n nh v y đ khôngướ ượ ướ ẫ ư ậ ể có nh ng quy t đ nh sai l m trong đ i s ng. Nh ng ph ngữ ế ị ầ ờ ố ữ ươ ti n Ð c Chúa Tr i dùng đ h ng d n các nhà thông tháiệ ứ ờ ể ướ ẫ và Giô-sép trong phân đo n n y là hi n t ng thiên nhiênạ ầ ệ ượ (ngôi sao), con ng i (vua Hê-r t, các th y t l c , các th yườ ố ầ ế ễ ả ầ thông giáo), nh ng gi c chiêm bao (c. 12, 13, 19, 22). Ð i v iữ ấ ố ớ chúng ta ngày nay thì sao? Chúa d n d t chúng ta nh thẫ ắ ư ế nào?
Ngày nay có khi Ð c Chúa Tr i v n còn d n d t chúng taứ ờ ẫ ẫ ắ qua nh ng ph ng cách t ng t , nh ng ch y u, Chúa d nữ ươ ươ ự ư ủ ế ẫ d t chúng ta qua L i m c kh i c a Ngài trong Kinh Thánhắ ờ ạ ả ủ cùng v i đ c tin và t m lòng s n sàng làm theo ý mu n Chúaớ ứ ấ ẵ ố c a chúng ta. Ð bi t đ c ý Chúa, chúng ta ph i th ngủ ể ế ượ ả ườ xuyên đ c Kinh Thánh, đ L i Chúa tr thành m t ph n c aọ ể ờ ở ộ ầ ủ đ i s ng, nh v y chúng ta sẽ c m nh n s h ng d n c aờ ố ư ậ ả ậ ự ướ ẫ ủ Chúa d dàng. Chúa có th dùng hoàn c nh hay ng i chungễ ể ả ườ quanh đ h ng d n chúng ta, nh ng quan tr ng h n c làể ướ ẫ ư ọ ơ ả s h ng d n c a Chúa Thánh Linh qua L i Kinh Thánhự ướ ẫ ủ ờ chúng ta đ c h ng ngày cùng v i t m lòng vâng ph c, s nọ ằ ớ ấ ụ ẵ sàng làm theo ý mu n Chúa.ố
Nh ng tr ng h p n th n h u, d n d t c a Ð c Chúaữ ườ ợ ơ ầ ự ẫ ắ ủ ứ Tr i đ c bày t ra trong câu chuy n n y là:ờ ượ ỏ ệ ầ
1. Các nhà thông thái đ c Chúaượ mách b o đ ng tr l iả ừ ở ạ n i vua Hê-r t, nên h đi đ ng khác mà v x mìnhơ ố ọ ườ ề ứ (c. 12). Mách b o ả mang ý nghĩa c nh cáo đ c n th n coi ch ng.ả ể ẩ ậ ừ Ði u n y cho th y Chúa bi t tr c ác ý c a Hê-r t và thôngề ầ ấ ế ướ ủ ố
20
báo cho các nhà thông thái đ tránh nguy h i có th x y raể ạ ể ả cho h .ọ
2. Giô-sép đ c l nh truy n ph i đem Ma-ri và Chúa Hàiượ ệ ề ả Ð ng sang Ai-c p lánh n n (c. 13-15). Thông báo n y giúpồ ậ ạ ầ b o v sinh m ng Chúa kh i k thù nh ng đ ng th i Ma-thi-ả ệ ạ ỏ ẻ ư ồ ờ
cũng cho th y là đ ng nghi m l i tiên tri trong Ô-sê 11:1.ơ ấ ể ứ ệ ờ L i tiên tri n y ch v dân Y-s -ra-ên, tuy nhiên đây đ cờ ầ ỉ ề ơ ở ượ áp d ng cho Chúa Giê-xu. Ch ng trình c u r i c a Ð cụ ươ ứ ỗ ủ ứ Chúa Tr i xuyên qua Kinh Thánh, t C u c đ n Tân c,ờ ừ ự Ướ ế Ướ t t c đ u ng nghi m và hoàn thành qua Chúa Giê-ấ ả ề ứ ệxu. N c Ê-díp-tô ướ t ng tr ng cho nô l t i l i, Chúa Giê-xuượ ư ệ ộ ỗ đã gánh t i l i thay cho chúng ta, gi i phóng chúng ta kh iộ ỗ ả ỏ ách nô l t i l i. Vi c Chúa Giê-xu vào Ê-díp-tô r i ra kh i Ê-ệ ộ ỗ ệ ồ ỏdíp-tô nói lên vi c gi i phóng đó. Vi c con dân Chúa ra kh iệ ả ệ ỏ Ê-díp-tô ngày x a là hình bóng đ c hình thành qua Chúaư ượ Giê-xu. Ðây cũng là l n đ u tiên trong Ma-thi- , Chúa Giê-xuầ ầ ơ đ c nh c đ n trong danh hi u Con Ð c Chúa Tr i (ượ ắ ế ệ ứ ờ Con Ta).
3. Giô-sép đ c l nh đem gia đình v l i Y-s -ra-ên vàượ ệ ề ạ ơ đ c h ng d n c ng t i Na-xa-rét (c. 19-23). Vi c giaượ ướ ẫ ư ụ ạ ệ đình c a Chúa v s ng t i Na-xa-rét đ c mô t ,ủ ề ố ạ ượ ả V y là ngậ ứ nghi m l i m y đ ng tiên tri đã nói r ng: Ng i ta sẽ g iệ ờ ấ ấ ằ ườ ọ Ngài là ng i Na-xa-rétườ (c. 23) d u trong C u c không cóầ ự Ướ l i tiên tri nào nh v y c ! N u đ ý chúng ta sẽ th y câu,ờ ư ậ ả ế ể ấ V y làậ ng nghi m l i M Y đ ng tiên tri đã nói,ứ ệ ờ Ấ ấ khác v iớ nh ng l i trích d n tr c vì có chữ ờ ẫ ướ ữ m yấ tr c chướ ữ đ ngấ tiên tri (m yấ ch v s nhi u, không ph i là l i c a m t vỉ ề ố ề ả ờ ủ ộ ị tiên tri). Ði u n y cho th y Ma-thi- k t h p nhi u l i tiênề ầ ấ ơ ế ợ ề ờ tri l i v i nhau trong ý nghĩa Chúa b xem th ng, coi khinhạ ớ ị ườ v i danh hi uớ ệ ng i Na-xa-rét.ườ N u đ c g i là “ng i B t-ế ượ ọ ườ ếlê-hem,” ng i ta sẽ hi u ngay là ng i thu c hoàng t c Ða-ườ ể ườ ộ ộvít, còn “ng i Na-xa-rét” mang ý nghĩa t m th ng, khôngườ ầ ườ có gì đ c bi t (Giăng 1:46). Chặ ệ ữ ch iồ trong Ê-sai 11:1 (l iờ tiên tri v Chúa Giê-xu) đ c vi t v i các ph âm t ng tề ượ ế ớ ụ ươ ự
21
nh ch Na-xa-rét, cho nên cũng có th Ma-thi- đã nói ngư ữ ể ơ ứ nghi m trong ý nghĩa đó. Tuy nhiên, vi c Chúa b coi th ng,ệ ệ ị ườ coi khinh, b g i là ng i Na-xa-rét, ng nghi m v i ý c aị ọ ườ ứ ệ ớ ủ nhi u l i tiên tri k t h p l i là thích h p h n.ề ờ ế ợ ạ ợ ơ
M t ph n khác, đ c g i làộ ầ ượ ọ ng nghi m l i đ ng tiênứ ệ ờ ấ tri là câu chuy n vua Hê-r t tàn sát các tr s sinh t i B t-ệ ố ẻ ơ ạ ếlê-hem (c. 16-18). M t s nhà phê bình cho r ng câu chuy nộ ố ằ ệ n y không có th t vì không có s sách nào ghi l i c . Tuyầ ậ ử ạ ả nhiên, bi t tính tàn ác c a v vua n y, không có gì đáng nghiế ủ ị ầ ng v s vi c n y. Vua Hê-r t n i ti ng là tàn ác, đã t ngờ ề ự ệ ầ ố ổ ế ừ sát h i ngay c v và con c a mình nên vi c gi t tr conạ ả ợ ủ ệ ế ẻ trong vùng B t-lê-hem ch là chuy n nh . H n n a, B t-lê-ế ỉ ệ ỏ ơ ữ ếhem và vùng ph c n là m t khu v c nh bé nên sụ ậ ộ ự ỏ ố con trai t hai tu i s p xu ngừ ổ ấ ố cũng không nhi u. Vi c 10-20 tr emề ệ ẻ b gi t không ph i là m t bi n c l n lúc b y gi ! Ma-thi-ị ế ả ộ ế ố ớ ấ ờ ơ n i k t bi n c n y v i l i trong tiên tri Giê-rê-mi 31:15 v iố ế ế ố ầ ớ ờ ớ ch đích nói lên vi c khóc than c a các bà m t i B t-lê-hemủ ệ ủ ẹ ạ ế lúc y t ng t nh vi c Ra-chên là m c a Y-s -ra-ên (nhấ ươ ự ư ệ ẹ ủ ơ ư cách chúng ta nói “M Vi t Nam”) than khóc ng i Y-s -ra-ẹ ệ ườ ơên lúc h b l u đày.ọ ị ư
Ma-thi- 2 cho chúng ta th y nh ng đi u sau:ơ ấ ữ ề1. S d n d t và n th n h u c a Ð c Chúa Tr i lúc Chúaự ẫ ắ ơ ầ ự ủ ứ ờ
Giê-xu giáng sinh đã h ng d n Dân Ngo i đ n tôn thướ ẫ ạ ế ờ Chúa.
2. Dù âm m u thâm đ c c a k thù, Ð c Chúa Tr i cóư ộ ủ ẻ ứ ờ ch ng trình đ b o v con dân Ngài và ch ng trình c aươ ể ả ệ ươ ủ Ngài.
3. Lòng thành kính tôn th c a các nhà thông thái thờ ủ ể hi n qua vi c tìm ki m Chúa, ph ph c tr c m t Chúa vàệ ệ ế ủ ụ ướ ặ dâng hi n l v t quý giá là m u m c tôn th chúng ta c nế ễ ậ ẫ ự ờ ầ b t ch c.ắ ướ
4. C Kinh Thánh là l ch s c u chu c, báo tr c trongả ị ử ứ ộ ướ C u c và hoàn thành trong Tân c, qua Chúa Giê-xu. Ð cự Ướ Ướ ứ
22
tin c a chúng ta đ t trên l i Kinh Thánh đã đ c ngủ ặ ờ ượ ứ nghi m n i Chúa Giê-xu, Ð ng làm cho L i c a Ð c Chúaệ ơ ấ ờ ủ ứ Tr i đ c ng nghi m.ờ ượ ứ ệ
BÀI 5 – 3:1-12 CHỨC VỤ CỦA GIĂNG BÁP-TÍT
1 Lúc ấy, Giăng Báp-tít đến giảng đạo trong đồng vắng xứ Giu-đê, 2 rằng: Các ngươi phải ăn năn, vì nước thiên đàng đã đến gần! 3 Ấy là về Giăng Báp-tít mà đấng tiên tri Ê-sai đã báo trước rằng:
Có tiếng kêu trong đồng vắng:Hãy dọn đường Chúa,Ban bằng các nẻo Ngài. 4 Vả Giăng mặc áo bằng lông lạc đà, buộc dây lưng bằng da; ăn,
thì ăn những châu chấu và mật ong rừng. 5 Bấy giờ, dân thành Giê-ru-sa-lem, cả xứ Giu-đê, và cả miền chung quanh sông Giô-đanh đều đến cùng người; 6 và khi họ đã xưng tội mình rồi, thì chịu người làm phép báp tem dưới sông Giô-đanh.
7 Bởi Giăng thấy nhiều người dòng Pha-ri-si và Sa-đu-sê đến chịu phép báp-tem mình, thì bảo họ rằng: Hỡi dòng dõi rắn lục kia, ai đã dạy các ngươi tránh khỏi cơn giận ngày sau? 8 Vậy, các ngươi hãy kết quả xứng đáng với sự ăn năn, 9 và đừng tự khoe rằng: Áp-ra-ham là tổ chúng ta; và ta nói cho các ngươi rằng Ðức Chúa Trời có thể khiến đá nầy sanh ra con cái cho Áp-ra-ham được. 10 Bây giờ cái búa đã để kề rễ cây; vậy hễ cây nào không sanh trái tốt, thì sẽ phải đốn và chụm. 11 Về phần ta, ta lấy nước mà làm phép báp-tem cho các ngươi ăn năn; song Ðấng đến sau ta có quyền phép hơn ta, ta không đáng xách giày Ngài. Ấy là Ðấng sẽ làm phép báp-tem cho các ngươi bằng Ðức Thánh Linh và bằng lửa. 12 Tay Ngài cầm nia mà dê thật sạch sân lúa mình và Ngài sẽ chứa lúa vào kho, còn rơm rạ thì đốt trong lửa chẳng hề tắt.
13 Khi ấy, Ðức Chúa Jêsus từ xứ Ga-li-lê đến cùng Giăng tại sông Giô-đanh, đặng chịu người làm phép báp-tem. 14 Song Giăng từ chối mà rằng: Chính tôi cần phải chịu Ngài làm phép báp-tem, mà Ngài lại trở đến cùng tôi sao! Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: 15 Bây giờ cứ làm đi,
23
vì chúng ta nên làm cho trọn mọi việc công bình như vậy. Giăng bèn vâng lời Ngài. 16 Vừa khi chịu phép báp-tem rồi, Ðức Chúa Jêsus ra khỏi nước; bỗng chúc các từng trời mở ra, Ngài thấy Thánh Linh của Ðức Chúa Trời ngự xuống như chim bò câu, đậu trên Ngài. 17 Tức thì có tiếng từ trên trời phán rằng: Nầy là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đàng.
1. “N c thiên đàng” nói đ n đi u gì? “N c thiên đàngướ ế ề ướ đã đ n g n” nghĩa là th nào?ế ầ ế
2. Theo câu 3, danh hi u và ch c v c a Giăng Báp-títệ ứ ụ ủ là gì?
3. Y ph c và th c ăn c a Giăng là gì và mang ý nghĩa gì?ụ ứ ủ4. Theo câu 6, phép báp-têm c a Giăng mang ý nghĩa gì?ủ5. Xin cho bi t ý nghĩa l i c nh cáo c a Giăng v i ng iế ờ ả ủ ớ ườ
Pha-ri-si và ng i Sa-đu-sê (c. 7-10)?ườ6. Xin cho bi t s khác nhau gi a phép báp-têm c aế ự ữ ủ
Giăng và c a Chúa Giê-xu. “Làm phép báp-têm b ng Ð củ ằ ứ Thánh Linh và b ng l a” nghĩa là gì?ằ ử
7. Xin gi i thích câu 12.ả
Cu c đ i Chúa Giê-xu trong Phúc Âm Ma-thi- có th chiaộ ờ ơ ể làm ba ph n chính:ầ
1. Ph n Gi i Thi uầ ớ ệ 1:1 - 4:162. Giai Ðo n Ð u C a Ch c Vạ ầ ủ ứ ụ 4:17 - 16:203. Cao Ði m C a Ch c Vể ủ ứ ụ 16:21 - 28:20Vi c chia Ma-thi- thành ba ph n nh v y d a trên c mệ ơ ầ ư ậ ự ụ
t :ừ T lúc đó (4:17)ừ và T đóừ (16:21).Ph n gi i thi u g m hai ph n:ầ ớ ệ ồ ầ
Gia Ph Và Giáng Sinh (1:1-2:23)ả Chu n B Ch c V (3:1-4:16)ẩ ị ứ ụ
Ch c v c a Chúa Giê-xu đ c chu n b qua ch c v c aứ ụ ủ ượ ẩ ị ứ ụ ủ Giăng Báp-tít (Giăng là tên, Báp-tít nghĩa là ng i làm lườ ễ báp-têm). Giăng Báp-tít đ c mô t trong sách tiên tri Ê-saiượ ả là ti ng kêu trong đ ng v ngế ồ ắ (c. 3a). Khi đ c h i, ông Giăngượ ỏ
24
cũng nh n mình ch làậ ỉ ti ng c a ng i kêu trong đ ngế ủ ườ ồ v ngắ (Giăng 1:23). Nhi m v c a ông Giăng làệ ụ ủ d n đ ngọ ườ Chúa và ban b ng các n o Ngài.ằ ẻ Ông Giăng đã gi i thi uớ ệ Chúa Giê-xu cho dân chúng và các môn đ c a mình (Giăngệ ủ 1:29; 35-36). Giăng cũng chu n b lòng ng i b ng cách kêuẩ ị ườ ằ g i h ăn năn và đ đánh d u cho thái đ ăn năn, Giăng làmọ ọ ể ấ ộ phép báp-têm cho h (c. 6).ọ
L i gi ng c a Giăng, chu n b cho ch c v c a Chúa Giê-ờ ả ủ ẩ ị ứ ụ ủxu, là kêu g i m i ng i ăn năn:ọ ọ ườ Các ng i ph i ăn năn, vìươ ả n c thiên đàng đã đ n g n! N c thiên đàngướ ế ầ ướ hay “v ngươ qu c thiên đàng” là m t thành ng đ c bi t trong Phúc Âmố ộ ữ ặ ệ Ma-thi- . Trong Mác và Lu-ca thành ng n y làơ ữ ầ n c Ð cướ ứ Chúa Tr i.ờ Sách Ma-thi- đ c vi t cho ng i Do-thái, ng iơ ượ ế ườ ườ Do-thái vì lòng tôn kính Danh Ð c Chúa Tr i nên th ngứ ờ ườ tránh dùng danh hi u c a Chúa mà dùng danh hi u t ngệ ủ ệ ươ đ ng.ươ N c thiên đàngướ và n c Ð c Chúa Tr iướ ứ ờ vì v y đ ngậ ồ nghĩa v i nhau và nói đ n quy n cai tr c a Ð c Chúa Tr i,ớ ế ề ị ủ ứ ờ nghĩa là Ð c Chúa Tr i ng tr và cai tr đ i s ngứ ờ ự ị ị ờ ố con dân Ngài. V ng qu c n y hay quy n cai tr n y đi li n v i Chúaươ ố ầ ề ị ầ ề ớ Giê-xu và vì v y khi Giăng Báp-tít rao gi ng,ậ ả N c thiên đàngướ đã đ n g nế ầ , ng ý r ng Chúa Giê-xu s p đ n và quy n cai trụ ằ ắ ế ề ị c a Ð c Chúa Tr i cùng đ n v i Ngài. N c thiên đàngủ ứ ờ ế ớ ướ mang ý nghĩa t ng lai (Ma-thi- 25:31, 34; 26:29) nh ng cũngươ ơ ư mang ý nghĩa hi n t i nh chúng ta sẽ th y trong ch c vệ ạ ư ấ ứ ụ c a Chúa Giê-xu.ủ
Y ph c c a Giăng nh m mô t ông là m t ng i s ng đ nụ ủ ằ ả ộ ườ ố ơ gi n và th c ăn c aả ứ ủ ông là nh ng th d tìm trongữ ứ ễ hoang m c.ạ Áo b ng lông l c đàằ ạ là th y ph c thô s , r ti n.ứ ụ ơ ẻ ề Dây l ng b ng daư ằ là da thú đã khô dùng đ c t áo l i. M c áoể ộ ạ ặ b ng lông thú và th t l ng da là hình nh c a tiên tri Ê-li (IIằ ắ ư ả ủ Các Vua 1:8) và cũng là trang ph c c a các tiên tri (Xa-cha-riụ ủ 13:4). Giăng Báp-tít đã xu t hi n nh “Ê-li tái th ” d a trênấ ệ ư ế ự l i tiên tri trong Ma-la-chi 3:5.ờ Châu ch uấ là lo i côn trùngạ
25
đ c k là tinh s ch, có th dùng làm th c ăn (Lê-vi kýượ ể ạ ể ứ 11:22). M t ong r ngậ ừ là lo i m t ong hoang, không ph i doạ ậ ả ng i nuôi ong cung c p. C hai lo i th c ăn n y đ n tườ ấ ả ạ ứ ầ ế ừ đ ng v ng, n i Giăng thi hành ch c v .ồ ắ ơ ứ ụ
Ch c v c a Giăng g m hai ph n:ứ ụ ủ ồ ầ(1) Kêu g i ăn năn, c. 1-2.ọ(2) Làm phép báp-têm, c. 5-6.Ð ng tộ ừ báp-têm nghĩa là “nhúng d i n c” hay “d mướ ướ ầ
mình trong n c.” Ðây là nghi l dành cho Dân Ngo i (nh ngướ ễ ạ ữ ng i không ph i Do-thái) khi h quy đ o. Bây gi Giăng cườ ả ọ ạ ờ ử hành l báp-têm cho ng i Do-thái, ch ng t h có lòng ănễ ườ ứ ỏ ọ năn th t (c. 6). L báp-têm c a Giăng vì v y đi chung v iậ ễ ủ ậ ớ lòng ăn năn, h i c i. M t ng i ch u đ cho Giăng làm phépố ả ộ ườ ị ể báp-têm nghĩa là ng i đó th t s ăn năn t i c a mình. Báp-ườ ậ ự ộ ủtêm không ph i là l r a t i nh ng là nghi l bên ngoàiả ễ ử ộ ư ễ ch ng t lòng ăn năn th t bên trong. Chính vì v y mà khiứ ỏ ậ ậ th y nh ng ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sê đ n nh n báp-têm,ấ ữ ườ ế ậ Giăng bi t h ch làm b b ngoài đ ch ng t mình là ng iế ọ ỉ ộ ề ể ứ ỏ ườ sùng đ o, nên ông đã nghiêm kh c c nh cáo h :ạ ắ ả ọ Hãy k t quế ả x ng đáng v i s ăn nănứ ớ ự (c. 8).
Hai nhóm lãnh đ o tôn giáo n i b t trong th i Chúa Giê-ạ ổ ậ ờxu là Pha-ri-si và Sa-đu-sê. Pha-ri-si mang ý nghĩa “bi t l p”ệ ậ hay “ly khai” ng ý tách r i kh i n p s ng tr n t c, quay vụ ờ ỏ ế ố ầ ụ ề v i lu t pháp c a Chúa và tuân gi lu t c a Chúa cáchớ ậ ủ ữ ậ ủ nghiêm minh. B t đ u v i khuynh h ng t t đ p, nh ng vắ ầ ớ ướ ố ẹ ư ề sau ph n nhi u trong nhóm h tr thành nh ng ng i đ oầ ề ọ ở ữ ườ ạ đ c gi , ch tuân gi lu t b ngoài đ khoe khoang vàứ ả ỉ ữ ậ ề ể th ng lên án, ch trích ng i khác. H cũng là nhóm ng iườ ỉ ườ ọ ườ nh n m nh đ n các lu t truy n kh u mang tính cách l nghiấ ạ ế ậ ề ẩ ễ và b qua tinh túy c a lu t pháp.ỏ ủ ậ Sa-đu-sê là nh ng ng iữ ườ thu c dòng dõi quý t c, nhi u ng i trong nhóm Sa-đu-sê làộ ộ ề ườ gia đình c a các th y t l . Chủ ầ ế ễ ữ Sa-đu-sê có lẽ phát xu t tấ ừ tên th y t l Xa-đ c (II Sa-mu-ên 8:17). Nhóm Sa-đu-sê giàuầ ế ễ ố
26
có, có khuynh h ng t do. H xung kh c v i nhóm Pha-ri-siướ ự ọ ắ ớ và ph nh n lu t truy n kh u. C hai nhóm lãnh đ o tônủ ậ ậ ề ẩ ả ạ giáo n y có nh h ng l n trên đ i s ng dân chúng lúc b yầ ả ưở ớ ờ ố ấ gi .ờ
Nhi u ng i trong c hai nhóm n y đã đ n đ đ cề ườ ả ầ ế ể ượ Giăng làm báp-têm, đây là phép báp-têm ch ng t lòng ănứ ỏ năn (c. 6). Nh ng nh ng ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sê n y,ư ữ ườ ầ d i cái nhìn c a Giăng, ông bi t h đ n ch u báp-têm c tướ ủ ế ọ ế ị ố ch đỉ ể tránh kh i c n gi n ngày sauỏ ơ ậ (c. 7) mà thi u lòng ănế năn th t. H nghĩ r ng ch c n đ n nh n báp-têm là thoátậ ọ ằ ỉ ầ ế ậ kh i c n th nh n c a Chúa.ỏ ơ ạ ộ ủ Ngày sau ch ng nh ng mang ýẳ ữ nghĩa t ng lai nh ng cũng nói đ n tính cách ch n ch n vươ ư ế ắ ắ ề s hình ph t c a Chúa. Giăng g i h làự ạ ủ ọ ọ dòng dõi r n l cắ ụ (r nắ thì sinh r n) t ng t nh vi c Chúa Giê-xu g i nh ngắ ươ ự ư ệ ọ ữ ng i Giu-đa là “dòng dõi c a ma qu ” (Giăng 8:44). Ði uườ ủ ỷ ề Giăng Báp-tít kêu g i làọ Hãy k t qu x ng đáng v i s ănế ả ứ ớ ự năn (c. 8) nghĩa là n u mu n nh n l báp-têm thì ph i cóế ố ậ ễ ả lòng ăn năn th t, bày t c th trong đ i s ng. Ðây cũng làậ ỏ ụ ể ờ ố nguyên t c áp d ng cho t t c m i ng i.ắ ụ ấ ả ọ ườ
Ði u ng i Do-thái, đ c bi t là nhóm Pha-ri-si và Sa-đu-ề ườ ặ ệsê, t hào nh t là h k mình là con cháu Áp-ra-ham (c. 9).ự ấ ọ ể H quan ni m r ng, h sinh ra là ng i Do-thái thì khôngọ ệ ằ ễ ườ th nào b t b c . Tuy nhiên, đây Giăng c nh cáo h ,ể ị ừ ỏ ả ở ả ọ Ta nói cho các ng i r ng Ð c Chúa Tr i có th khi n đá n yươ ằ ứ ờ ể ế ầ sanh ra con cái cho Áp-ra-ham đ cượ (c. 9b). Câu n y cho th yầ ấ quy n năng c a Ð c Chúa Tr i, đ ng th i cho th y Chúaề ủ ứ ờ ồ ờ ấ không c n đ n h đ hoàn thành m c đích c a Ngài. Chầ ế ọ ể ụ ủ ữ đá n yầ hàm ý Giăng ch vào đám đá n m trong đ ng v ng và nóiỉ ằ ồ ắ v i h r ng qua nh ng v t vô tri n y, Ð c Chúa Tr i cũng cóớ ọ ằ ữ ậ ầ ứ ờ th hoàn thành m c đích c a Ngài, không c n đ n h . Câuể ụ ủ ầ ế ọ n y t ng t nh l i Chúa Giê-xu nói v i nh ng ng i Pha-ầ ươ ự ư ờ ớ ữ ườri-si trong d p Chúa vào thành Giê-ru-sa-lem (Lu-ca 19:40).ị
27
L i c nh cáo ti p theo là câu,ờ ả ế Bây gi cái búa đã đ k rờ ể ề ễ cây, v y h cây nào không sanh trái t t, thì sẽ ph i đ n vàậ ễ ố ả ố ch mụ (c. 11). trên, Giăng nói,Ở Hãy k t qu x ng đáng v iế ả ứ ớ s ăn nănự (c. 8) và đây ông nói,ở H cây nào không sanh tráiễ t tố , hàm ý không k t qu x ng đáng v i s ăn năn. Khi m tế ả ứ ớ ự ộ ng i không k t qu x ng đáng v i s ăn năn, không sinhườ ế ả ứ ớ ự trái t t, thì đi u gì x y ra?ố ề ả Cái búa đã đ k r câyể ề ễ . Hai đi uề quan tr ng trong câu n y: (1) Cái búa ÐÃ đ k r cây, choọ ầ ể ề ễ th y án ph t c a Chúa sẽ x y ra ngay, không nh t thi t làấ ạ ủ ả ấ ế chuy n ph i ch đ n t ng lai. (2) Th ng mu n ch t cây,ệ ả ờ ế ươ ườ ố ặ cái búa ph i đ cao h n m t đ t nh ng k R cây nói đ n bả ể ơ ặ ấ ư ề Ễ ế ị ch t t g c, t ngu n cung c p s s ng. Ðây là l i c nh cáoặ ừ ố ừ ồ ấ ự ố ờ ả nghiêm tr ng v t i l i. Chúng ta không th coi th ng t iọ ề ộ ỗ ể ườ ộ l i mà thi u đi lòng ăn năn th t, th hi n c th (ỗ ế ậ ể ệ ụ ể sinh trái t tố ). Thi u trái t t, chúng ta sẽ b đ n t g c và đ t cháyế ố ị ố ừ ố ố trong l a, hình ph t kinh khi p vì thi u lòng ăn năn th t, tử ạ ế ế ậ ừ b t i l i!ỏ ộ ỗ
Sau l i c nh cáo ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sê, Giăng nóiờ ả ườ chung v i m i ng i (Lu-ca 3:16-17), so sánh phép báp-têmớ ọ ườ c a ông và c a Chúa Giê-xu. Tr c h t, ông cho th y mìnhủ ủ ướ ế ấ thua kém Chúa: Ð ng đ n sau ta có quy n phép h nấ ế ề ơ ta và: Ta không đáng xách giày Ngài. Giăng xác nh n phépậ báp-têm c a ông là phép báp-têm b ng n c, mang ý nghĩaủ ằ ướ ăn năn. Còn Chúa Giê-xu sẽ làm phép báp-têm cho các ng iươ b ng Ð c Thánh Linh và b ng l aằ ứ ằ ử (c. 11b). Chữ b ngằ (nguyên văn là en) trong câu b ng Ð c Thánhằ ứ Linh là cùng m t ch v i nh ng chộ ữ ớ ữ ữ l y n c mà làmấ ướ : Giăng làm báp-têm b ng (ằ en) n c, Chúa Giê-xu làm báp-têm b ngướ ằ (en) Thánh Linh. Làm phép báp-têm b ng Ð c Thánhằ ứ Linh nghĩa là ng i tin Chúa Giê-xu kinh nghi m đ c sườ ệ ượ ự s ng và s c m nh c a Chúa Thánh Linh nh l i h a trongố ứ ạ ủ ư ờ ứ Giô-ên 2:28 và thành s th t trong ngày l Ngũ Tu n (Côngự ậ ễ ầ v 2:1-4). Trong ngày l Ngũ Tu n, lúc Chúa Thánh Linhụ ễ ầ
28
giáng lâm cũng có l i nh l i b ng l aưỡ ư ưỡ ằ ử xu tấ hi n.ệ L aử mang ý nghĩa thanh t y.ẩ Làm phép báp-têm b ngằ Ð c Thánh Linh và b ng l aứ ằ ử vì v y nghĩa là ng i tin Chúaậ ườ Giê-xu sẽ nh n đ c s s ng và s c m nh thay t y t n iậ ượ ự ố ứ ạ ẩ ừ ơ Chúa Thánh Linh khi Ngài ng trong lòng nh ng ng i tinự ữ ườ Ngài. Câu 12 cũng nh c đ nắ ế l aử nh ng đây là l a hình ph tư ử ạ đ i đ i dành cho nh ng ng i không tin.ờ ờ ữ ườ
BÀI 6 – 3:13-17 CHÚA GIÊ-XU CHỊU BÁP-TÊM
13 Khi ấy, Ðức Chúa Jêsus từ xứ Ga-li-lê đến cùng Giăng tại sông Giô-đanh, đặng chịu người làm phép báp-tem. 14 Song Giăng từ chối mà rằng: Chính tôi cần phải chịu Ngài làm phép báp-têm, mà Ngài lại trở đến cùng tôi sao! Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: 15 Bây giờ cứ làm đi, vì chúng ta nên làm cho trọn mọi việc công bình như vậy. Giăng bèn vâng lời Ngài.
16 Vừa khi chịu phép báp-têm rồi, Ðức Chúa Jêsus ra khỏi nước; bỗng chúc các từng trời mở ra, Ngài thấy Thánh Linh của Ðức Chúa Trời ngự xuống như chim bò câu, đậu trên Ngài. 17 Tức thì có tiếng từ trên trời phán rằng: Nầy là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đàng.
1. Xin dùng m t b n đ trong Kinh Thánh và cho bi tộ ả ồ ế hành trình c a Chúa Giê-xu “t x Ga-li-lê đ n... sông Giô-ủ ừ ứ ếđanh” là hành trình nh th nào?ư ế
2. T i sao Giăng t ch i làm báp-têm cho Chúa Giê-xu?ạ ừ ố3. Chúa Giê-xu b o Giăng làm báp-têm cho Ngài v i lýả ớ
do là “vì chúng ta nên làm cho tr n m i vi c công bình nhọ ọ ệ ư v y (c. 15a). “Vi c công bình” Chúa Giê-xu nói đây là gì?ậ ệ
4. Có ng ý gì v Ba Ngôi Ð c Chúa Tr i trong ph nụ ề ứ ờ ầ Kinh Thánh n y?ầ
5. L i Ð c Chúa Tr i cho Chúa Giê-xu trong câu 17ờ ứ ờ mang ý nghĩa gì?
29
Vùng Palestine trong th i Chúa Giê-xu chia làm ba ph nờ ầ chính: Ga-li-lê phía B c, Sa-ma-ri gi a và Giu-đê phíaở ắ ở ữ ở Nam. Chúa Giê-xu sinh ra t i B t-lê-hem, thu c vùng Giu-đê.ạ ế ộ Sau khi lánh n n t i Ai-c p tr v , gia đình Chúa c ng t iạ ạ ậ ở ề ư ụ ạ Na-xa-rét thu c vùng Ga-li-lê. Giăng 1:28 cho bi t đ a đi mộ ế ị ể Giăng làm phép báp-têm là “Bê-tha-ni bên kia sông Giô-đanh.” Các b ng ch ng kh o c cho th y đ a đi m n y n mằ ứ ả ổ ấ ị ể ầ ằ
b phía Ðông sông Giô-đanh, đ i ngang v i Giê-ri-cô. Nhở ờ ố ớ ư v y, Chúa Giê-xu đã t vùng Ga-li-lê phía B c đi xu ngậ ừ ở ắ ố vùng Giu-đê phía Nam và đ n v i Giăng t i sông Giô-đanhở ế ớ ạ v phía Ðông.ề
Vi c Giăng t ch i không ch u làmệ ừ ố ị báp-têm cho Chúa Giê-xu là đi u dĩ nhiên vì ông bi t rõ chính mình và ý th c tínhề ế ứ cách cao tr ng c a Chúa Giê-xu. Câu nói c a Giăng,ọ ủ ủ Chính tôi c n ph i ch u Ngài làm phép báp-têm, mà Ngài l i tr đ nầ ả ị ạ ở ế cùng tôi sao! (c. 14) cho th y rõ đi u đó. Nh ng chấ ề ữ ữ chính tôi... mà Ngài có ý nh n m nh: tôi là ng i c n Chúa làmấ ạ ườ ầ phép báp-têm ch không ph i Chúa c n tôi làm báp-têm! Dùứ ả ầ Giăng làm báp-têm cho ng i khác nh ng ông cũng ý th cườ ư ứ nhu c u đ c Chúa làm báp-têm cho mình (ầ ượ tôi c nầ ). Ch m tỉ ộ mình Chúa Giê-xu là Ð ng vô t i m i không c n ph i ăn nănấ ộ ớ ầ ả và ch u báp-têm nh ng Chúa Giê-xu l i nói v i Giăng:ị ư ạ ớ Chúng ta nên làm cho tr n m i vi c công bình nh v yọ ọ ệ ư ậ (c. 15). Vi cệ công bình là vi c gì mà Chúa nóiệ nên làm cho tr nọ ?
Làm cho tr nọ là thành ng đ c dùng nhi u l n trongữ ượ ề ầ Phúc Âm Ma-thi- hàm ý làm ng nghi m l i tiên tri trongơ ứ ệ ờ C u c. Ê-sai 53:11 ghi, “Tôi t công bình c a Ta sẽ l y sự Ướ ớ ủ ấ ự thông bi t v mình làm cho nhi u ng i đ c x ng côngế ề ề ườ ượ ư bình và ng i sẽ gánh l y t i l i h .” “Chúa Giê-xu có thườ ấ ộ ỗ ọ ể đ ng đó v i Giăng, kêu g i m i ng i ăn năn và làm phépứ ớ ọ ọ ườ báp-têm cho h . Trái l i, Ngài đã cùng đ ng v i nh ng t iọ ạ ứ ớ ữ ộ nhân, k mình làm m t v i h và đ cho Giăng làm phépể ộ ớ ọ ể báp-têm cho mình” (Leon Morris). Ð khi n t i nhân tr nênể ế ộ ở
30
công chính, Chúa Giê-xu ph i mang t i c a m i ng i vàả ộ ủ ọ ườ ch u ch t thay cho h . Cùng ch u báp-têm v i m i ng i,ị ế ọ ị ớ ọ ườ Chúa Giê-xu cho th y vai trò c u chu c c a Ngàiấ ứ ộ ủ phù h p v iợ ớ s công chính c a Ð c Chúa Tr i. Chúa Giê-xu cũng nói:ự ủ ứ ờ Bây gi c làm điờ ứ , hàm ý đây là đi u nên làm th i đi m n y.ề ở ờ ể ầ Chúa Giê-xu b t đ u ch c v c a Ngài v i hình nh hòaắ ầ ứ ụ ủ ớ ả mình làm m t v i t i nhân đ c u t i nhân là hình nh thíchộ ớ ộ ể ứ ộ ả h p.ợ Bây giờ cũng hàm ý t ng lai là chuy n khác, còn hi nươ ệ ệ nay, th i đi m b t đ u c a ch c v , Chúa Giê-xu c n ch uở ờ ể ắ ầ ủ ứ ụ ầ ị báp-têm đ làm ng nghi m l i tiên tri.ể ứ ệ ờ
S hi n di n c a c Ba Ngôi Ð c Chúa Tr i cùng m t lúcự ệ ệ ủ ả ứ ờ ộ trong phân đo n n y cho th y Ð c Chúa Tr i có Ba Ngôiạ ầ ấ ứ ờ riêng bi t, dù Ð c Chúa Tr i ch có m t: (1) Ngôi II: Chúaệ ứ ờ ỉ ộ Giê-xu ch u báp-têm. (2) Ngôi III: Ð c Thánh Linh ng xu ngị ứ ự ố trên Chúa nh chim b câuư ồ và: (3) Ngôi I: Ti ng phán t trênế ừ tr i là ti ng c a Ð c Chúa Cha vì Ngài phán r ng:ờ ế ủ ứ ằ N y là Conầ yêu d u c a Ta, đ p lòng Ta m i đàngấ ủ ẹ ọ (c. 17). Thánh Linh c a Ð c Chúa Tr i ng xu ng nh chim b câu đ u trênủ ứ ờ ự ố ư ồ ậ Ngài. B câuồ th ng là bi u hi n c a nhân t , hi n lành,ườ ể ệ ủ ừ ề m m m i. Câu n y hàm ý th n linh yêu th ng nhân t c aề ạ ầ ầ ươ ừ ủ Ð c Chúa Tr i ng trên Ngài và trong Ngài đ thi hành ch cứ ờ ự ể ứ v .ụ
L i phán c a Ð c Chúa Cha t tr i cho th y ch c v c aờ ủ ứ ừ ờ ấ ứ ụ ủ Chúa Giê-xu đ n t tr i và Ngài đang thi hành đúng ch ngế ừ ờ ươ trình c a Ð c Chúa Cha.ủ ứ Con yêu d u c a Taấ ủ đ c dùng ượ ở đây nh m t danh hi u c a Chúa Giê-xu. Ch m t mình Chúaư ộ ệ ủ ỉ ộ Giê-xu đ c g i b ng danh hi u n y cho th y m i quan hượ ọ ằ ệ ầ ấ ố ệ m t thi t gi a Ð c Chúa Cha và Ð c Chúa Con. Ð c Chúaậ ế ữ ứ ứ ứ Cha th a lòng n i Chúa Giê-xu là Ð ng thi hành đúng ý chỏ ơ ấ ỉ c a Cha (ủ đ p lòng Ta m i đàngẹ ọ ). Câu n y cùngầ m t ộ ý v iớ Thi thiên 2:7 và Ê-sai 42:1.
Chúa Giê-xu b t đ u ch c v c a Ngài v i l báp-têm đắ ầ ứ ụ ủ ớ ễ ể k mình làm m t v i loài ng i. Và trong l báp-têm, Chúaể ộ ớ ườ ễ
31
Giê-xu đ c Ð c Chúa Cha ch ng th c v i s hi n di n c aượ ứ ứ ự ớ ự ệ ệ ủ Chúa Thánh Linh và l i phán hài lòng c a Ngài.ờ ủ
BÀI 7 – 4:1-11 CHÚA CHỊU CÁM DỖ
1 Bấy giờ, Ðức Thánh Linh đưa Ðức Chúa Jêsus đến nơi đồng vắng, đặng chịu ma quỉ cám dỗ. 2 Ngài đã kiêng ăn bốn mươi ngày bốn mươi đêm rồi, sau thì đói. 3 Quỉ cám dỗ đến gần Ngài, mà nói rằng: Nếu ngươi phải là Con Ðức Chúa Trời, thì hãy khiến đá nầy trở nên bánh đi. 4 Ðức Chúa Jêsus đáp: Có lời chép rằng: Người ta sống chẳng phải chỉ nhờ bánh mà thôi, song nhờ mọi lời nói ra từ miệng Ðức Chúa Trời.
5 Ma quỉ bèn đem Ngài vào nơi thành thánh, đặt Ngài trên nóc đền thờ, 6 và nói rằng: Nếu ngươi phải là Con Ðức Chúa Trời, thì hãy gieo mình xuống đi; vì có lời chép rằng:
Chúa sẽ truyền các thiên sứ gìn giữ ngươi,Thì các Ðấng ấy sẽ nâng ngươi trong tay,Kẻo chân ngươi vấp nhằm đá chăng. 7 Ðức Chúa Jêsus phán: Cũng có lời chép rằng: Ngươi đừng thử
Chúa là Ðức Chúa Trời ngươi.8 Ma quỉ lại đem Ngài lên trên núi rất cao, chỉ cho Ngài các nước
thế gian, cùng sự vinh hiển các nước ấy; 9 mà nói rằng: Ví bằng ngươi sấp mình trước mặt ta mà thờ lạy, thì ta sẽ cho ngươi hết thảy mọi sự nầy. 10 Ðức Chúa Jêsus bèn phán cùng nó rằng: Hỡi quỉ Sa-tan, ngươi hãy lui ra! Vì có lời chép rằng: Ngươi phải thờ phượng Chúa là Ðức Chúa Trời ngươi, và chỉ hầu việc một mình Ngài mà thôi.
11 Ma quỉ bèn bỏ đi, liền có thiên sứ đến gần mà hầu việc Ngài. 1. T i sao Ð c Thánh Linh “đ a” Chúa Giê-xu đ n n iạ ứ ư ế ơ
đ ng v ng đ ng ch u ma qu cám d nh th Chúa b tồ ắ ặ ị ỷ ỗ ư ể ắ bu c ph i ch u cám d ?ộ ả ị ỗ
2. I Giăng 2:16 chia cám d làm ba lo i. Xin cho bi tỗ ạ ế m i cám d c a Chúa Giê-xu t ng ng v i đi u nào trongỗ ỗ ủ ươ ứ ớ ề b ng phân lo i n y? Chúng ta có b cám d t ng tả ạ ầ ị ỗ ươ ự không? Bi t đi u n y sẽ giúp chúng ta nh th nào khi đ iế ề ầ ư ế ố di n v i cám d ?ệ ớ ỗ
32
3. Xin cho bi t hoàn c nh và c ng đ c a s cám dế ả ườ ộ ủ ự ỗ th nh t. N u Chúa hóa đá thành bánh thì Chúa ph mứ ấ ế ạ đi u sai l m nào?ề ầ
4. Xin cho bi t đ c đi m c a cám d th nhì?ế ặ ể ủ ỗ ứ5. Bí quy t nào giúp Chúa Giê-xu chi n th ng ba l nế ế ắ ầ
cám d ? Chúng ta áp d ng bí quy t n y nh th nào?ỗ ụ ế ầ ư ế
C ba Phúc Âm Ma-thi- , Mác và Lu-ca đ u cho th y vai tròả ơ ề ấ c a Chúa Thánh Linh trong vi c Chúa Giê-xu ch u cám dủ ệ ị ỗ (Mác 1:12; Lu-ca 4:1). Ði u n y cho th y vi c Chúa ch u cámề ầ ấ ệ ị d n m trong ch ng trình c a Ð c Chúa Tr i. Chúa v aỗ ằ ươ ủ ứ ờ ừ đ c xác nh n là “Con yêu d u c a Ta, đ p lòng Ta m iượ ậ ấ ủ ẹ ọ đàng” (3:17), đó là s m ng c a Chúa. Ð hoàn thành sứ ạ ủ ể ứ m ng, Chúa ph i v t th ng nh ng cám d c n tr s m ngạ ả ượ ắ ữ ỗ ả ở ứ ạ c a Ngài, đó là cám d đi đ ng t t, không theo ch ngủ ỗ ườ ắ ươ trình c a Ð c Chúa Tr i.ủ ứ ờ
S cám d c a Chúa Giê-xu mang ý nghĩaự ỗ ủ Mê-si-a, nghĩa là làm ng nghi m l i h a trong C u c v Ð ng ph i đ n.ứ ệ ờ ứ ự Ướ ề ấ ả ế Có hai l i truy n t ng ph thông trong vòng ng i Do-tháiờ ề ụ ổ ườ lúc b y gi v Ð ng Mê-si-a: (1) Khi Ð ng Mê-si-a đ n, Ngàiấ ờ ề ấ ấ ế sẽ đ ng trên nóc đ n th và tuyên b gi i phóng con dânứ ề ờ ố ả Chúa. (2) Khi Ð ng Mê-si-a đ n, hi n t ng bánh ma-na sẽấ ế ệ ượ tái xu t hi n trong đ ng v ng. Hai cám d đ u tiên g i ý vấ ệ ồ ắ ỗ ầ ợ ề nh ng l i truy n t ng đó. Chúa Giê-xu ph i ch u cám d đữ ờ ề ụ ả ị ỗ ể hoàn thành s m ng c a Ngài. Ðây là nh ng cám d đ c thù,ứ ạ ủ ữ ỗ ặ ch dành cho Chúa là Ð ng Mê-si-a. Tuy nhiên, Chúa Giê-xuỉ ấ trong vai trò c u r i nhân lo i, “Ngài ph i ch u làm gi ngứ ỗ ạ ả ị ố nh anh em mình trong m i s ...” và, “vì chính mình Ngàiư ọ ự ch u kh trong khi b cám d nên có th c u nh ng k bị ổ ị ỗ ể ứ ữ ẻ ị cám d v y” (Hê-b -r 2:17-18). Ngài cũng là “th y t l bỗ ậ ơ ơ ầ ế ễ ị th thách trong m i vi c cũng nh chúng ta song ch ngử ọ ệ ư ẳ ph m t i” (Hê-b -r 4:15). Vi c Chúa Giê-xu ch u cám dạ ộ ơ ơ ệ ị ỗ ch ng nh ng đ hoàn thành s m ng c u r i nh ng cũng đẳ ữ ể ứ ạ ứ ỗ ư ể
33
nêu g ng cho chúng ta và giúp chúng ta bi t r ng Chúaươ ế ằ đ ng c m v i chúng ta khi chúng ta b cám d , vì Ngài cũngồ ả ớ ị ỗ t ng b cám d nh chúng ta.ừ ị ỗ ư
I Giăng 2:16 cho bi t ba cám d chính c a th gian là: (1)ế ỗ ủ ế S mê tham c a xác th t. (2) S mê tham c a m t. (3) Sự ủ ị ự ủ ắ ự kiêu ng o c a đ i. Ba đi u n y t ng ng v i ba s cám dạ ủ ờ ề ầ ươ ứ ớ ự ỗ Chúa Giê-xu ph i tr i qua cũng nh ba cách ma qu đã đ nả ả ư ỷ ế cám d bà Ê-va (Sáng th ký 3:6). Ðây cũng là cách ma quỗ ế ỷ cám d chúng ta hôm nay:ỗ
I Giăng 2:16 Sáng 3:6 Ma-thi- 4:3-10ơS mê tham c a xácự ủ th tị
B ăn ngonộ Hóa đá thành bánh
S mê tham c a m tự ủ ắ Ð p m tẹ ắ Các n c th gianướ ếS kiêu ng o c a đ iự ạ ủ ờ M tríở
khônNh y t nóc đ nả ừ ề thờ
Cám d th nh t đ n v i Chúa Giê-xu khi Chúa đang đói.ỗ ứ ấ ế ớ Chúa Giê-xu mang thân xác gi ng nh chúng ta (Rô-ma 8:3)ố ư cho nên Ngài cũng đ ng đ u v i cám d n y nh chúng ta.ươ ầ ớ ỗ ầ ư Chính trong hoàn c nh Chúa đang b đói, ma qu đ n cám dả ị ỷ ế ỗ Ngài, N u ng i ph i là Con Ð c Chúa Tr i, thì hãy khi n đáế ươ ả ứ ờ ế n y tr nên bánh điầ ở (c. 3). Ch “n u” trong câu n y theo c uữ ế ầ ấ trúc văn ph m trong nguyên ng hàm ý đây là s th t, khôngạ ữ ự ậ ph i gi s . Câuả ả ử ma qu thách th c Chúa hàm ý, “Vì ng i làỷ ứ ươ Con Ð c Chúa Tr i nên hãy khi n đá n y tr nên bánh đ ănứ ờ ế ầ ở ể đi cho kh i đói!” Ch không hàm ý, “Hãy hóa đá n y tr nênỏ ứ ầ ở bánh đ ch ng minh ng i là Con Ð c Chúa Tr i.” Ðây làể ứ ươ ứ ờ cám d dùng kh năng mình có đ th a mãn nhu c u riêngỗ ả ể ỏ ầ t . V sau, Chúa Giê-xu đã hai l n hóa bánh ra nhi u choư ề ầ ề đoàn dân nh ng Chúa làm vi c đó trong ch ng trình và ýư ệ ươ mu n c a Ð c Chúa Tr i, cho phúc l i c a ng i khác vàố ủ ứ ờ ợ ủ ườ làm vinh hi n Ð c Chúa Tr i. Cám d “hóa đá thành bánh” làể ứ ờ ỗ
34
cám d làm b t c đi u gì đ th a mãn nhu c u, l i ích hayỗ ấ ứ ề ể ỏ ầ ợ ham mu n cá nhân b t k đ n Ð c Chúa Tr i và ng i khác.ố ấ ể ế ứ ờ ườ
Ð tr l i ma qu , cũng nh hai l n cám d ti p theo,ể ả ờ ỷ ư ầ ỗ ế Chúa Giê-xu b t đ u v i câu,ắ ầ ớ Có l i chép r ng.ờ ằ Cách dùng đ ng tộ ừ chép đây mang ý nghĩa ch c ch n, không thay đ i,ở ắ ắ ổ có th di n ý là, “Có l i chép rành rành nh đinh đóng c tể ễ ờ ư ộ nh th n y!” Ðây là chân lý muôn đ i không bao gi thayư ế ầ ờ ờ đ i, đ c ghi trong Kinh Thánh C u c. Câu Chúa Giê-xuổ ượ ự Ướ trích là Ph c truy n 8:3 nói v kinh nghi m c a con dânụ ề ề ệ ủ Chúa trong đ ng v ng. H đã đ c nuôi s ng 40 năm trongồ ắ ọ ượ ố sa m c nh ma-na (bánh t tr i) và câu n y cho th y dù làạ ờ ừ ờ ầ ấ ăn ma-na đ s ng, đó ch là ph ng ti n. Th t ra ma-na đ nể ố ỉ ươ ệ ậ ế v i h t Ð c Chúa Tr i, chính Ð c Chúa Tr i m i là Ð ngớ ọ ừ ứ ờ ứ ờ ớ ấ nuôi s ng h ch ng nh ng b ng ma-na (th y u) nh ng làố ọ ẳ ữ ằ ứ ế ư s d n d t t c là l i phán d y c a Ngài (chính y u). Câu n yự ẫ ắ ứ ờ ạ ủ ế ầ cho th y đâu là u tiên trong đ i s ng. Chúa Giê-xu b cámấ ư ờ ố ị d “hóa đá thành bánh” đ th a mãn m t nhu c u nh t th iỗ ể ỏ ộ ầ ấ ờ nh ng chân lý c a L i Chúa cho th y s ng theo L i d y c aư ủ ờ ấ ố ờ ạ ủ Ð c Chúa Tr i là đi u quan tr ng h n.ứ ờ ề ọ ơ Ch ng ph i ch nhẳ ả ỉ ờ bánh nghĩa là chúng ta có nh bánh, nh ng đó ch là ph ngờ ư ỉ ươ ti n. Ði u quan tr ng h n là chúng ta ph i s ngệ ề ọ ơ ả ố nh m i l iờ ọ ờ nói ra t mi ng Ð c Chúa Tr i.ừ ệ ứ ờ S ng nh m i l i nói ra tố ờ ọ ờ ừ mi ng Ð c Chúa Tr iệ ứ ờ hàm ý Ð c Chúa Tr i là tác gi c aứ ờ ả ủ Kinh Thánh và chúng ta ph i theo L i Kinh Thánh đ s ngả ờ ể ố m i ngày.ỗ
Cám d th hai Chúa Giê-xu ph i đ i di n liên quan đ nỗ ứ ả ố ệ ế “s kiêu ng o c a đ i.” M t l n n a ma qu cám d Chúaự ạ ủ ờ ộ ầ ữ ỷ ỗ v i câu,ớ N u ng i ph i là Con Ð c Chúa Tr iế ươ ả ứ ờ v i d ng ýớ ụ mu n Ngài s d ng quy n năng cho riêng mình, ch ng tố ử ụ ề ứ ỏ mình tài gi i, thay vì làm theo ý mu n Ð c Chúa Tr i. L nỏ ố ứ ờ ầ n y ma qu kèm theo l i cám d v i l i trích d n Kinhầ ỷ ờ ỗ ớ ờ ẫ Thánh t Thi thiên 91:11-12. Rõ ràng là ma qu đã trích Kinhừ ỷ Thánh không đúng trong văn m ch. Thi thiên 91 nói v sạ ề ự
35
b o v c a Chúa dành cho ng i n ng c y n i Chúa, khôngả ệ ủ ườ ươ ậ ơ ph i cho ng i ch ng t mình tài gi i. M t l n n a, Chúaả ườ ứ ỏ ỏ ộ ầ ữ Giê-xu l i dùng l i Kinh Thánh đ tr l i ma qu . Câu Chúaạ ờ ể ả ờ ỷ trích trong sách Ph c truy n nh c l i vi c con dân Chúa thụ ề ắ ạ ệ ử Chúa t i Ma-sa (Xu t 17:7). Con dân Chúa có nhu c u n cạ ấ ầ ướ u ng trong đ ng v ng nh ng cách h đòi h i n c u ngố ồ ắ ư ọ ỏ ướ ố mang tính cách thách th c Chúa, hàm ý n u Chúa có th t thìứ ế ậ ph i cho chúng tôi n c u ng (“Có Ð c Giê-hô-va gi aả ướ ố ứ ở ữ chúng ta hay chăng?”). Ma qu cám d Chúa Giê-xu l n n yỷ ỗ ầ ầ mang m t ý nghĩa t ng t . N u Chúa Giê-xu nghe l i maộ ươ ự ế ờ qu nh y xu ng kh i nóc đ n th thì Ð c Chúa Tr i bu cỷ ả ố ỏ ề ờ ứ ờ ộ ph i ra tay nâng đ . Nh thả ỡ ư ế là ma qu th Ð c Chúa Tr i,ỷ ử ứ ờ hay nói đúng h nơ , đi u khi n Ngài b ng cách đ t Ð c Chúaề ể ằ ặ ứ Tr i vào m t tình hu ng không th làm khác h n. Chúa Giê-ờ ộ ố ể ơxu không th làm theo l i ma qu đ vi c đó x y ra và Ngàiể ờ ỷ ể ệ ả cho ma qu th y r ng nh v y là th Ð c Chúa Tr i!ỷ ấ ằ ư ậ ử ứ ờ
Cám d th ba liên quan đ n “s mê tham c a m t” (c. 8-ỗ ứ ế ự ủ ắ9). Núi r t caoấ có thể th y các n c th gianấ ướ ế là l i nói môố t .ả Ch cho Ngàiỉ hàm ý gi i thích vinh hoa các n c th gianả ướ ế là nh th nào. Cóư ế lẽ ma qu đ tỷ ặ trong tâm trí c a Chúa hìnhủ
nh t t c các v ng qu c trên tr n gian cùngả ấ ả ươ ố ầ vinh hi n cácể n c y.ướ ấ Vinh hi nể nói đ n vinh hoa, hào nhoáng, nh ngế ữ h p d n th hi n bên ngoài. Cám d n y cũng là cám d choấ ẫ ể ệ ỗ ầ ỗ nh ng ng iữ ườ s n sàng làm b t c đi u gì, v i b t c ph ngẵ ấ ứ ề ớ ấ ứ ươ ti n nào đ đ t đ c quy n hành hay vinh hoa, phú quý.ệ ể ạ ượ ề Ði u ki n c a ma qu làề ệ ủ ỷ s p mình tr c m t ta mà thấ ướ ặ ờ l y.ạ S p mìnhấ nghĩa là ph ph c nh ng đây mang ý nghĩaủ ụ ư ở thu n ph c, s n sàng làm theo đ ng l i c a ma qu . Ðâyậ ụ ẵ ườ ố ủ ỷ nói v th a hi p v i th gian, ch tr ng “c u cánh bi nề ỏ ệ ớ ế ủ ươ ứ ệ minh cho ph ng ti n,” làm gi ng nh đ i đ đ c quy nươ ệ ố ư ờ ể ượ ề th c a đ i. Tr c cám d đó, m t l n n a Chúa Giê-xu tríchế ủ ờ ướ ỗ ộ ầ ữ L i Kinh Thánh trong sách Ph c truy n, d y v th ph ngờ ụ ề ạ ề ờ ượ Ð c Chúa Tr i. Tr c khi trích Kinh Thánh, Chúa ra l nh choứ ờ ướ ệ
36
ma qu ,ỷ Ng i hãy lui ra!ươ L i Kinh Thánh là n n t ng đờ ề ả ể Chúa ra l nh cho ma qu . L i d y đó cho th yệ ỷ ờ ạ ấ thờ ph ngượ và h u vi cầ ệ đi chung v i nhau. Th ph ng Chúaớ ờ ượ cũng là h u vi c, ph ng s Ngài. Và Ð c Chúa Tr i là Chânầ ệ ụ ự ứ ờ Th n duy nh t, đ i t ng duy nh t cho chúng ta tôn th : cầ ấ ố ượ ấ ờ hỉ h u vi c m t mình Ngài mà thôi!ầ ệ ộ (c. 10b).
Ma qu bèn b điỷ ỏ không có nghĩa là Chúa Giê-xu không còn b cám d . Lu-ca 4:13 cho bi t ma qu chị ỗ ế ỷ ỉ t m lìaạ Ngài mà thôi. Câu Chúa qu Phi-e-r trong Ma-thi- 16:23ở ơ ơ hàm ý ma qu đ ng đ ng sau Phi-e-r đ cám d Chúa tránhỷ ứ ằ ơ ể ỗ con đ ng th p t . M t l n n a, chúng ta th y Ma-thi-ườ ậ ự ộ ầ ữ ấ ơ nh c đ n thiên s (1:20; 2:13, 19) trong ch c v h u vi cắ ế ứ ứ ụ ầ ệ Chúa. Ðây có th là đ cung c p th c ăn cho Chúa sau nhi uể ể ấ ứ ề ngày kiêng ăn.
BÀI 8 – 4:12-25 BẮT ÐẦU CHỨC VỤ TẠI GA-LI-LÊ
12 Vả, khi Ðức Chúa Jêsus nghe Giăng bị tù rồi, thì Ngài lánh qua xứ Ga-li-lê. 13 Ngài bỏ thành Na-xa-rét mà đến ở thành Ca-bê-na-um, gần mé biển, giáp địa phận xứ Sa-bu-lôn cùng xứ Nép-ta-li, 14 để cho ứng nghiệm lời đấng tiên tri Ê-sai đã nói rằng:
15 Ðất Sa-bu-lôn và Nép-ta-li,Ở về trên con đường đi đến biển, bên kia sông Giô-đanh,Tức là xứ Ga-li-lê thuộc về dân ngoại, 16 Dân ấy ngồi chỗ tối tăm, đã thấy ánh sáng lớn;Và trên những kẻ ngồi trong miền và dưới bóng sự chết,Thì ánh sáng đã mọc lên. 17 Từ lúc đó, Ðức Chúa Jêsus khởi giảng dạy rằng: Các ngươi hãy
ăn năn, vì nước thiên đàng đã đến gần. 18 Khi Ngài đang đi dọc theo mé biển Ga-li-lê, thấy hai anh em
kia, là Si-môn, cũng gọi là Phi-e-rơ, với em là Anh-rê, đang thả lưới dưới biển, vì hai anh em vốn là người đánh cá. 19 Ngài phán cùng hai người rằng: Các ngươi hãy theo ta, ta sẽ cho các ngươi nên tay đánh lưới người. 20 Hai anh em liền bỏ lưới mà theo Ngài. 21 Từ đó đi một đỗi xa xa nữa, Ngài thấy hai anh em khác, là Gia-cơ, con của Xê-
37
bê-đê, với em là Giăng, đang cùng cha mình là Xê-bê-đê vá lưới trong thuyền; Ngài bèn gọi hai người. 22 Tức thì hai người đó bỏ thuyền và cha mình mà theo Ngài.
23 Ðức Chúa Jêsus đi khắp xứ Ga-li-lê, dạy dỗ trong các nhà hội, giảng Tin Lành của nước Ðức Chúa Trời và chữa lành mọi thứ tật bịnh trong dân. 24 Vậy, danh tiếng Ngài đồn ra khắp cả xứ Sy-ri, người ta bèn đem cho Ngài mọi người đau ốm, hay là mắc bịnh nọ tật kia, những kẻ bị quỉ ám, điên cuồng, bại xuội, thì Ngài chữa cho họ được lành cả. 25 Vả lại, từ xứ Ga-li-lê, xứ Ðê-ca-bô-lơ, thành Giê-ru-sa-lem, xứ Giu-đê, cho đến xứ bên kia sông Giô-đanh, thiên hạ kéo nhau rất đông mà theo Ngài.
1. Xin cho bi t th i đi m và đ a đi m Chúa Giê-xu thiế ờ ể ị ể hành ch c v và ý nghĩa c a hai đi u n y.ứ ụ ủ ề ầ
2. L i tiên tri trong Ê-sai đ c ng nghi m nh th nàoờ ượ ứ ệ ư ế trong phân đo n n y?ạ ầ
3. Xin đ c l i Ma-thi- 3:2 và so sánh l i gi ng c aọ ạ ơ ờ ả ủ Chúa Giê-xu và c a Giăng.ủ
4. Xin so sánh vi c Chúa kêu g i Phi-e-r /Anh-rê và Gia-ệ ọ ơc /Giăng.ơ
5. Ðánh l i ng i nghĩa là gì?ướ ườ6. T i sao c b n môn đ đ u có th t b m i s vàạ ả ố ồ ề ể ừ ỏ ọ ự
theo Chúa cách d dàng nh v y?ễ ư ậ7. Xin cho bi t đ c đi m c a ch c v Chúa Giê-xu trongế ặ ể ủ ứ ụ
vùng Ga-li-lê.
Ð cho ng nghi m l i đ ng tiên triể ứ ệ ờ ấ (c. 14) là câu đ c nh cượ ắ l i nhi u l n trong Ma-thi- . Ch c v c a Chúa Giê-xu trongạ ề ầ ơ ứ ụ ủ vùng Ga-li-lê cũng là đ làm ng nghi m l i tiên tri. M c th iể ứ ệ ờ ố ờ gian cho ch c v c a Chúa Giê-xu là vi cứ ụ ủ ệ Giăng b tùị (c. 12). Giăng Báp-tít b tù cũng là lúc Chúa Giê-xu b t đ u ch c vị ắ ầ ứ ụ c a Ngài.ủ Ngài lánh qua x Ga-li-lêứ hàm ý Chúa tránh nguy hi m có th x y ra nh ng không ph i vì s hãi mà vì ch aể ể ả ư ả ợ ư đ n th i đi m c a Ngài. Ð a bàn và th i đi m ho t đ ng c aế ờ ể ủ ị ờ ể ạ ộ ủ Chúa Giê-xu luôn luôn phù h p v i ch ng trình và ý đ nhợ ớ ươ ị
38
c a Ð c Chúa Cha nh th ng đ c nh c đ n trong Phúcủ ứ ư ườ ượ ắ ế Âm Giăng: “Thì gi Ta ch a đ n” (7:6). Ga-li-lê là vùng phíaờ ư ế B c Palestine lúc b y gi , đ t đai phì nhiêu, dân c đông đúcắ ấ ờ ấ ư và là ng ba c a các tr c l giao th ng. Có th nói đây làả ủ ụ ộ ươ ể đ a đi m chi n l c.ị ể ế ượ
Ga-li-lê n m trong vùng đ t đ c phân chia cho hai chiằ ấ ượ phái Sa-bu-lôn và Nép-ta-li trong C u c. S dĩ vùng n yự Ướ ở ầ đ c g i làượ ọ x Ga-li-lê thu c v dân ngo iứ ộ ề ạ vì t lâu vùng n yừ ầ có nhi u gi ng dân khác đ n c ng . Có th g i đây là m tề ố ế ư ụ ể ọ ộ vùng t p ch ng và th ng b ng i Do-thái Giê-ru-sa-lemạ ủ ườ ị ườ ở khinh r ! Ê-sai 8:23 đã nh c đ n vùng đ t n y t nhi u thẻ ắ ế ấ ầ ừ ề ế k tr c nên Ma-thi-ỷ ướ ơ trích l i đ cho th y l i tiên tri n yạ ể ấ ờ ầ đ c ng nghi m trong Chúa Giê-xu khiượ ứ ệ dân y ng i ch t iấ ồ ỗ ố tăm, đã th y ánh sáng l n và trên nh ng k ng i trong mi nấ ớ ữ ẻ ồ ề và d i bóng s ch t thì ánh sáng đã m c lênướ ự ế ọ (c. 16). Chúa Giê-xu đã đ n đem ánh sáng đ n cho ng i vùng Ga-li-lêế ế ườ ở n y, trong ý nghĩa đó l i tiên tri trong Ê-sai đ cầ ờ ượ ngứ nghi m.ệ
T lúc đóừ (c. 17) là lúc Chúa t Na-xa-rét đ n c ng t iừ ế ư ụ ạ Ca-bê-na-um (c. 13), b t đ u giai đo n m i trong ch c vắ ầ ạ ớ ứ ụ c a Ngài. L i gi ng c a Chúa Giê-xu và c a Giăng Báp-títủ ờ ả ủ ủ gi ng nhau, nói vố ề n c thiên đàng đã đ n g n.ướ ế ầ N c thiênướ đàng nói đ n quy n cai tr c a Chúa và n c đó mang hai ýế ề ị ủ ướ nghĩa: (1) Hi n t i, khi Chúa Giê-xu đ n tr n gian. (2) T ngệ ạ ế ầ ươ lai, khi Chúa thi t l p v ng qu c đ i đ i c a Ngài. L iế ậ ươ ố ờ ờ ủ ờ gi ng c a Giăng mang ý nghĩa chu n b còn l i gi ng c aả ủ ẩ ị ờ ả ủ Chúa Giê-xu mang ý nghĩa th c hi n, Chúa đ n là đ thi tự ệ ế ể ế l p v ng qu c c a Ngài. Ðây là v ng qu c mà ch nh ngậ ươ ố ủ ươ ố ỉ ữ ng i đ c tha th t i m i đ c vào và s tha th đó b tườ ượ ứ ộ ớ ượ ự ứ ắ đ u t ch ăn năn, nghĩa là t b t i l i. Chính vì v y đi mầ ừ ỗ ừ ỏ ộ ỗ ậ ể chính c a l i gi ng Chúa Giê-xu làủ ờ ả ăn năn mà lý do là n cướ thiên đàng đã đ n g n.ế ầ Ðây cũng là s đi p cho m i th i đ i:ứ ệ ọ ờ ạ
39
đ có th trong N c Chúa, ăn năn, t b t i l i là đi uể ể ở ướ ừ ỏ ộ ỗ ề ki n tiên quy t.ệ ế
Công tác đ u tiên c a Chúa Giê-xu là kêu g i môn đ . B nầ ủ ọ ệ ố ng i đ u tiên đ c Chúa kêu g i là Phi-e-r , Anh-rê, Gia-cườ ầ ượ ọ ơ ơ và Giăng. C b n ng i đ u là ng ph , t t c đ u đ c kêuả ố ườ ề ư ủ ấ ả ề ượ g i lúc h đang làm vi c: Phi-e-r và Anh-rê đang th l i (c.ọ ọ ệ ơ ả ướ 18); Gia-c và Giăng đang vá l i (c. 21). Giăng 1:35-42 hàmơ ướ ý Giăng đã t ng là môn đ c a Giăng Báp-tít (s đ Giăngừ ồ ủ ứ ồ th ng không nói tên c a mình trong Phúc Âm mang tênườ ủ ông). M t ng i trong hai môn đ c a Giăng (c. 35) có thộ ườ ệ ủ ể chính là s đ Giăng, ng i kia là Anh-rê (c. 40). C baứ ồ ườ ả ng i: Giăng, Anh-rê và Phi-e-r đ u đã g p Chúa Giê-xu tườ ơ ề ặ ừ tr c và vì v y, khi Chúa kêu g i, h đã t b t t c đ theoướ ậ ọ ọ ừ ỏ ấ ả ể Chúa ngay.
Chúa Giê-xu nói: Ta sẽ cho các ng i nên tay đánhươ l iướ ng iườ hàm ý h sẽ đem công s c đ làm m t vi c caoọ ứ ể ộ ệ quý h n vi c h đang làm. Chúa Giê-xu nói trong ngôn ngơ ệ ọ ữ h có th hi u đ c. Thay vì đem công s c đ b t cá làm kọ ể ể ượ ứ ể ắ ế sinh nhai, bây gi đi theo Chúa h sẽ làm công tác c u ng i.ờ ọ ứ ườ M t tác gi đã nói v vi c đánh l i ng i nh sau: “Cácộ ả ề ệ ướ ườ ư môn đ bây gi không còn làm vi c kéo cá ra kh i bi n hồ ờ ệ ỏ ể ồ nh ng là kéo ng i ra kh i h sâu c a t i l i và s ch t!”ư ườ ỏ ố ủ ộ ỗ ự ế Phi-e-r và Anh-rêơ b l iỏ ướ mà theo Chúa, Gia-c và Giăngơ thì b thuy n và cha mìnhỏ ề mà theo Ngài. Các hành đ ng n yộ ầ cho th y m t s d t khoát và d n thân trong vi c làm mônấ ộ ự ứ ấ ệ đ Chúa. Thuy n và l i nói đ n đ i s ng, ng i cha nóiệ ề ướ ế ờ ố ườ đ n quan h ru t th t. V sau, Chúa cũng phán d y đi uế ệ ộ ị ề ạ ề t ng t (10:37-39). Ðó là giá chúng ta ph i tr đ làm mônươ ự ả ả ể đ Chúa.ệ
Các câu 23-25 cho th y ch c v c a Chúa Giê-xu trongấ ứ ụ ủ vùng Ga-li-lê có nh ng đ c đi m sau:ữ ặ ể
1. Cho m i ng i:ọ ườ “Ði kh p x Ga-li-lê.” Chúa Giê-xuắ ứ không m t ch nh ng đi kh p vùng Ga-li-lê. Ði u n y khácở ộ ỗ ư ắ ề ầ
40
v i các ra-bi đ ng th i, th ng ch d y m t s ít môn đớ ươ ờ ườ ỉ ạ ộ ố ệ ch không d y d r ng rãi nh Chúa Giê-xu.ứ ạ ỗ ộ ư
2. Trong nhà h i:ộ “Nhà h i” là n i th ph ng cũng là n iộ ơ ờ ượ ơ có các sinh ho t tôn giáo, giáo d c và c ng đ ng trong xã h iạ ụ ộ ồ ộ Do-thái th i b y gi . Thông l c a nhà h i m i đ a ph ngờ ấ ờ ệ ủ ộ ở ỗ ị ươ là khách đ n nhà h i th ng đ c m i đ “chia s ” (xemế ộ ườ ượ ờ ể ẻ Công v 13:15-16). Chúa Giê-xu đã d y d trong nhà h iụ ạ ỗ ộ theo ph ng th c n y.ươ ứ ầ
3. Bao g m d y d , gi ng Tin Lành và ch a b nh:ồ ạ ỗ ả ữ ệ Ði mể khác bi t gi a “d y” và “gi ng” là d y th ng theo th tệ ữ ạ ả ạ ườ ứ ự l p lang còn gi ng là rao báo, nói lên m t đi m chính choớ ả ộ ể ng i ngheườ chú ý. N i dung l i gi ng c a Chúa Giê-xu làộ ờ ả ủ Tin Lành c a N c Ð c Chúa Tr i.ủ ướ ứ ờ Ðây là m t thành ng đ cộ ữ ặ bi t trong Phúc Âm Ma-thi- ch v ch ng trình c u r iệ ơ ỉ ề ươ ứ ỗ nhân lo i c a Ð c Chúa Tr i qua Chúa Giê-xu (ạ ủ ứ ờ Tin Lành) nhờ đó con ng i đ c s ng d i quy n cai tr c a Ngài (ườ ượ ố ướ ề ị ủ n cướ Ð c Chúa Tr iứ ờ ).
D y d và gi ng Tin Lành là lãnh v c tâm linh nh ngạ ỗ ả ự ư Chúa Giê-xu cũng quan tâm đ n nhu c u th xác: ch a b nh.ế ầ ể ữ ệ Vi c ch a b nh c a Chúa bao g m m i t t b nh (c. 24) vàệ ữ ệ ủ ồ ọ ậ ệ danh ti ng Chúa đã đ n ra toàn cõi Palestine lúc bây gi , tế ồ ờ ừ Sy-ri phía B c đ n Giu-đê phía Nam và Ðê-ca-bô-l ở ắ ế ở ơ ở phía Ðông.
BÀI 9 – 5:1-12 CÁC PHƯỚC LÀNH
1 Ðức Chúa Jêsus xem thấy đoàn dân đông, bèn lên núi kia; khi Ngài đã ngồi, thì các môn đồ đến gần. 2 Ngài bèn mở miệng mà truyền dạy rằng:
3 Phước cho những kẻ có lòng khó khăn, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
4 Phước cho những kẻ than khóc, vì sẽ được yên ủi!5 Phước cho những kẻ nhu mì, vì sẽ hưởng được đất! 6 Phước cho những kẻ đói khát sự công bình, vì sẽ được no đủ!
41
7 Phước cho những kẻ hay thương xót, vì sẽ được thương xót! 8 Phước cho những kẻ có lòng trong sạch, vì sẽ thấy Ðức Chúa
Trời!9 Phước cho những kẻ làm cho người hòa thuận, vì sẽ được gọi
là con Ðức Chúa Trời! 10 Phước cho những kẻ chịu bắt bớ vì sự công bình, vì nước
thiên đàng là của những kẻ ấy! 11 Khi nào vì cớ ta mà người ta mắng nhiếc, bắt bớ, và lấy mọi
điều dữ nói vu cho các ngươi, thì các ngươi sẽ được phước. 12 Hãy vui vẻ, và nức lòng mừng rỡ, vì phần thưởng các ngươi ở trên trời sẽ lớn lắm; bởi vì người ta cũng từng bắt bớ các đấng tiên tri trước các ngươi như vậy.
1. Xin cho bi t đ i t ng và đ a đi m c a Bài Gi ngế ố ượ ị ể ủ ả Trên Núi. Ði u n y sẽ giúp chúng ta nh th nào trongề ầ ư ế vi c gi i thích n i dung c a bài gi ng?ệ ả ộ ủ ả
2. T i sao Ma-thi- nh c đ n vi c Chúa “ng i” và “mạ ơ ắ ế ệ ồ ở mi ng” trong ph n m đ u c a bài gi ng?ệ ầ ở ầ ủ ả
3. Ch “ph c” trong phân đo n n y mang ý nghĩa gì?ữ ướ ạ ầ Ðây là ph c trong hi n t i hay cho t ng lai?ướ ệ ạ ươ
4. Có m t th t di n ti n trong các ph c lành n yộ ứ ự ễ ế ướ ầ không? Th t đó nh th nào?ứ ự ư ế
5. Xin cho bi t m t bài h c áp d ng qua phân đo nế ộ ọ ụ ạ n y?ầ
M t trong nh ng đ c đi m c a Phúc Âm Ma-thi- là g pộ ữ ặ ể ủ ơ ộ nh ng l i d y c a Chúa Giê-xu thành t ng phân đo n dàiữ ờ ạ ủ ừ ạ nh nh ng bài gi ng lu n. Phúc Âm Ma-thi- ghi l i năm bàiư ữ ả ậ ơ ạ gi ng c a Chúa Giê-xu:ả ủ
1. Bài Gi ng Trên Núi (Ch ng 5-7)ả ươ2. Bài Gi ng Cho Các S Ð (Ch ng 10)ả ứ ồ ươ3. Các Ví D (Ch ng 13)ụ ươ4. Các V n Ð Trong H i Thánh (Ch ng 18)ấ ề ộ ươ5. Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve (Ch ng 24-25)ả ươ
42
Ch ng 23 cũng có th k là m t bài gi ng v vi c Chúaươ ể ể ộ ả ề ệ qu trách ng i Pha-ri-si. Bài Gi ng Trên Núi (Ch ng 5-7)ở ườ ả ươ là l i m đ u c a Phúc Âm Ma-thi- . Ch đ c a Phúc Âmờ ở ầ ủ ơ ủ ề ủ Ma-thi- là N c Tr i, cho nên có ng i đã g i Bài Gi ngơ ướ ờ ườ ọ ả Trên Núi c a Chúa Giê-xu là “Hi n Ch ngủ ế ươ C a N c Tr i”ủ ướ ờ t c là nh ng đi m n n t ng c a Ð o Chúa. John Stott trongứ ữ ể ề ả ủ ạ quy nể The Message of the Sermon on the Mount chia bài gi ng n y thành nh ng ph n chính nh sau:ả ầ ữ ầ ư
1. Ð c đi m c a ng i tin Chúa (5:3-12)ặ ể ủ ườ2. nh Ả h ng c a ng i tin Chúa (5:13-16)ưở ủ ườ3. Công chính c a ng i tin Chúa (5:17-48)ủ ườ4. N p s ng đ o c a ng i tin Chúa (6:1-18)ế ố ạ ủ ườ5. Tham v ng c a ng i tin Chúa (6:19-34)ọ ủ ườ7. Nh ng m i quan h c a ng i tin Chúa (7:1-20)ữ ố ệ ủ ườ8. Cam k t c a ng i tin Chúa (7:21-27)ế ủ ườÐ i t ng c a bài gi ng n y làố ượ ủ ả ầ các môn đồ (c. 1). Trong
nguyên văn nh n m nh môn đấ ạ ồ c a Ngài.ủ Chúa Giê-xu chủ y u d y nh ng đi u n y cho các môn đ nh ngế ạ ữ ề ầ ồ ư đoàn dân đông cũng có m t nh chúng ta th y đ u và cu i bài gi ngặ ư ấ ở ầ ố ả (7:28).
Ð a đi m c a bài gi ng n y làị ể ủ ả ầ núi kia. Lên núi kia không h n là lên đ nh núi nh ng là m t vùng đ i g n bi n h Ga-ẳ ỉ ư ở ộ ồ ầ ể ồli-lê v i đ a hình vòng cung, giáp v i m t n c bên d i giúpớ ị ớ ặ ướ ướ cho nhi u ng i có th nghe rõ ràng. Ma-thi- th ng nh cề ườ ể ơ ườ ắ đ n nh ng ng n núi: núi cám d (4:8), núi hóa hình (17:1),ế ữ ọ ỗ núi thăng thiên (28:16). Cũng có ng i cho r ng “núi” trongườ ằ ph n n y t ng đ ng v i núi Si-nai trong C u c, n iầ ầ ươ ươ ớ ự Ướ ơ Ð c Chúa Tr i ban lu t pháp cho dân s Ngài qua Môi-seứ ờ ậ ự t ng đ ng v i vi c Chúa Giê-xu ban lu t pháp c a N cươ ươ ớ ệ ậ ủ ướ Tr i cho các môn đ . Chúa Giê-xu gi ng d y trong tờ ồ ả ạ ư thế ng iồ (“khi Ngài đã ng i”) đây là t th ng i d y c a cácồ ư ế ồ ạ ủ ra-bi ngày x a hay t th ban b lu t c a các nhà l p pháp.ư ư ế ố ậ ủ ậ Nh ng chữ ữ Ngài bèn m mi ngở ệ mà truy n d y r ngề ạ ằ không
43
c n thi t nh ng câu n y nh m ý gi i thi u cách trang tr ngầ ế ư ầ ằ ớ ệ ọ và chu n b ng i nghe v nh ng l i quan tr ng ti p theo.ẩ ị ườ ề ữ ờ ọ ế
Chữ ph cướ trong các câu n y mang ý nghĩa “h nh phúcầ ạ trong Ð c Chúa Tr i hay b i Ð c Chúa Tr i.” Trong quanứ ờ ở ứ ờ đi m th ng tình, nh ng đi u k đây không th coi làể ườ ữ ề ể ể ph c hay h nh phúc đ c nh ng đây là h nh phúc trongướ ạ ượ ư ạ cái nhìn hay tiêu chu n c a Chúa. Trong tiêu chu n c aẩ ủ ẩ ủ N c Tr i, ng i có nh ng đ c đi m n y là ng i có ph c,ướ ờ ườ ữ ặ ể ầ ườ ướ đáng nên vui m ng. Sau m i đ c tính, Chúa Giê-xu cho th yừ ỗ ặ ấ t i sao đó l i là ph c. Ðây là nh ng n ph c ngay trongạ ạ ướ ữ ơ ướ hi n t i và cũng là kinh nghi m trong cõi đ i đ i. Ví d nhệ ạ ệ ờ ờ ụ ư trong ph c lành th nh t và th tám, chúng ta kinhướ ứ ấ ứ nghi mệ n c thiên đàngướ ngay trên đ i n y và c trong đ iờ ầ ả ờ sau (c. 3, 10).
John Stott g i các ph c lành n y là nh ng đ c đi m hayọ ướ ầ ữ ặ ể đ c tính c a ng i tin Chúa, vì ông, cũng nh đa s các nhàặ ủ ườ ư ố gi i nghĩa Kinh Thánh, đ u th y các ph c lành đây làả ề ấ ướ nh ng b c hayữ ướ kinh nghi m tâm linh c a m t ng iệ ủ ộ ườ , theo th t t lúc b t đ u tin nh n Chúa. Chúa Giê-xu cho cácứ ự ừ ắ ầ ậ môn đ th y r ng ng i tin Chúa là ng i tr i qua nh ngồ ấ ằ ườ ườ ả ữ b c sau:ướ
Ph c cho nh ng k có lòng khó khăn vì n c thiên đàngướ ữ ẻ ướ là c a nh ng k yủ ữ ẻ ấ (c. 3). Có lòng khó khăn hay nghèo khó tâm linh(B n Hi u Ðínhả ệ ) mang ý nghĩa vô v ng cùng c c vọ ự ề ph ng di n tâm linh. Chươ ệ ữ nghèo lúc đ u mang ý nghĩa cùngầ c c thi u th n v v t ch t và ng i nghèo vì v y là ng iự ế ố ề ậ ấ ườ ậ ườ ph i n ng c y n i Chúa. Do đó chả ươ ậ ơ ữ nghèo d n d n trầ ầ ở thành đ ng nghĩa v i ng i khiêm nh ng, tùy thu c n iồ ớ ườ ườ ộ ơ Chúa hoàn toàn. Vua Ða-vít k mình làể k kh n cùngẻ ố (ng iườ nghèo) tr c m t Chúa (Thi thiên 34:6), không ph i nghèoướ ặ ả trong ý nghĩa v t ch t nh ng trong tâm linh, ng i c n đ nậ ấ ư ườ ầ ế Chúa, tùy thu c n i Chúa. Nghèo khó tâm linh vì v y là ng iộ ơ ậ ườ ý th c tình tr ng khánh t n tâm linh c a mình tr c m tứ ạ ậ ủ ướ ặ
44
Chúa, là t i nhân ch ch án ph t c a Chúa. Ng i nào đ nộ ỉ ờ ạ ủ ườ ế chỗ ý th c nh v y là ng i có ph c. B i vì ch khi nào ứ ư ậ ườ ướ ở ỉ ở trong tình tr ng đó chúng ta m i c n đ n Chúa và kêu xin nạ ớ ầ ế ơ th ng xót c a Ngài. Ðây là b c đ u quan tr ng trong ti nươ ủ ướ ầ ọ ế trình tr nên con cái c a Chúa. Ng i có lòng khó nghèo nhở ủ ườ ư v y sẽ kinh nghi m n c thiên đàng:ậ ệ ướ n c thiên đàng là c aướ ủ nh ng k yữ ẻ ấ . N c thiên đàngướ hay v ng qu c thiên đàngươ ố nói đ n quy n cai tr c a Ð c Chúa Tr i. Ng i nào ý th cế ề ị ủ ứ ờ ườ ứ mình nghèo nàn v m t tâm linh, vô ph ng t c u, ch cóề ặ ươ ự ứ ỉ th nh Chúa mà thôi,ể ờ t t nhiên sẽ đ n v i Chúa và sẽ kinhấ ế ớ nghi m s c u r i. Ch ng i nào ý th c nh v y m i có thệ ự ứ ỗ ỉ ườ ứ ư ậ ớ ể kinh nghi m N c Chúa.ệ ướ
Ph c cho nh ng k than khóc, vì sẽ đ c yên i (c.ướ ữ ẻ ượ ủ 4). Than khóc mang ý nghĩa than khóc vì ăn năn v t i l i.ề ộ ỗ Ðây là b c ti p theo b c nghèo khó tâm linh, ý th c tìnhướ ế ướ ứ tr ng khánh t n tâm linh. M t khi bi t mình t i l i, vôạ ậ ộ ế ộ ỗ ph ng t c u, chúng ta sẽ không th làm gì khác h n là đ nươ ự ứ ể ơ ế v i Chúa v i t m lòng ăn năn th ng h i nh vua Ða-vít (Thiớ ớ ấ ố ố ư thiên 51:17). K t qu c a m t tâm h n ăn năn th ng h i làế ả ủ ộ ồ ố ố sẽ đ c an i. Ðây là s an i th t đ n t Chúa và sẽ là s anượ ủ ự ủ ậ ế ừ ự
i đ i đ i trong N c Chúa khi Chúa “sẽ lau ráo h t n củ ờ ờ ướ ế ướ m t kh i m t chúng... cũng không có than khóc, kêu ca hay làắ ỏ ắ đau đ n n a” (Kh i huy n 21:4).ớ ữ ả ề
Ph c cho nh ng k nhu mì, vì sẽ h ng đ c đ t (c. 5).ướ ữ ẻ ưở ượ ấ Nhu mì là b c t t nhiên ti p theo c a ng i tin Chúa. Nhuướ ấ ế ủ ườ mì là thái đ khiêm nh ng và nhân t đ i v i ng i khácộ ườ ừ ố ớ ườ khi chúng ta có cái nhìn đúng v chính mình. Ng i bi tề ườ ế mình khánh t n tâm linh và than khóc v t i l i thì khôngậ ề ộ ỗ th nào kiêu ng o, cho mình h n ng i khác nh ng sẽ luônể ạ ơ ườ ư luôn s ng v i t m lòng nhu mì. Nhu mì mang ý nghĩa nhố ớ ấ ẹ nhàng, khiêm nh ng, t nh và l ch s . Chúng ta không thườ ế ị ị ự ể nào có đ c tâm tính n y cho đ n khi có cái nhìn đúng vượ ầ ế ề chính mình tr c m t Chúa đ r i sẽ c x đúng v i ng iướ ặ ể ồ ư ử ớ ườ
45
khác. K t qu c a m t đ i s ng nhu mì làế ả ủ ộ ờ ố h ng đ cưở ượ đ t.ấ Ð tấ nói đ n ph n đ t th a h ng nh gia s n. Theoế ầ ấ ừ ưở ư ả đ i n yờ ầ thì ng i l n l t, hung hãn m i chi m đo t đ cườ ấ ướ ớ ế ạ ượ đ t đai, c a c i, tài s n nh ng theo tiêu chu n c a Chúa,ấ ủ ả ả ư ẩ ủ ng i nhu mì là ng i đ c th a h ng c nghi p. Tác giườ ườ ượ ừ ưở ơ ệ ả Thi thiên 37 vi t: “Ng i hi n t sẽ nh n đ c đ t làm cế ườ ề ừ ậ ượ ấ ơ nghi p” (c. 11a), “hi n t ” trong nguyên văn làệ ề ừ nhu mì. Ph c h nh n y đ c bi t nói đ n t ng lai, c nghi pướ ạ ầ ặ ệ ế ươ ơ ệ đ i đ i c a chúng ta trong N c Chúa (I Phi-e-r 1:3-5).ờ ờ ủ ướ ơ
Ph c cho nh ng k đói khát s công bình, vì sẽ đ c noướ ữ ẻ ự ượ đ (c. 6). Ðói khát công bìnhủ hay công chính nói đ n hai đi u:ế ề t m lòng và đ i t ng.ấ ố ượ Ðói khát trong ý nghĩa thu c th nóiộ ể đ n nhu c u và mong mu n: c n th c ăn, c n n c u ng vàế ầ ố ầ ứ ầ ướ ố b n năng thôi thúc chúng ta tìm th c ăn n c u ng. Trong ýả ứ ướ ố nghĩa tâm linh cũng v y, đói khát nói đ n đi u chúng ta c nậ ế ề ầ và t m lòng chúng ta tha thi t, mong m i h ng v nhu c uấ ế ỏ ướ ề ầ đó. Ð i t ng chúng ta khao khát là công chính.ố ượ Công chính nói đ n tiêu chu n đúng c a Ð c Chúa Tr i vì v yế ẩ ủ ứ ờ ậ đói khát công chính nói đ n lòng mong m i, ao c s ng đ pế ỏ ướ ố ẹ lòng Chúa, ng c l i v i công chính c a ng i Pha-ri-si chượ ạ ớ ủ ườ ỉ là hình th c bên ngoài (5:20; 6:1).ứ Công chính cũng nói đ nế công b ng xã h i, công lý trong đ i s ng h ng ngày.ằ ộ ờ ố ằ Ðói khát công chính là mong m i trông th y công b ng và công lýỏ ấ ằ đ c th c hi n.ượ ự ệ Ðói khát s công bìnhự vì v y nói đ n t mậ ế ấ lòng c a m t ng i luôn luôn mu n s ng đ p lòng Chúa,ủ ộ ườ ố ố ẹ theo tiêu chu n đ o đ c c a Chúa và cũng c ao th y đi uẩ ạ ứ ủ ướ ấ ề đó th hi n trong đ i s ng h ng ngày. Ðây ph i là k t quể ệ ờ ố ằ ả ế ả t t nhiên c a m t con cái th t c a Chúa sau khi ý th c mìnhấ ủ ộ ậ ủ ứ là t i nhân (nghèo khó tâm linh), ăn năn t i (than khóc) vàộ ộ s ng nhu mì. K t qu c a h nh phúc n y làố ế ả ủ ạ ầ no đủ, trong ý nghĩa tâm linh, đó là th a mãn. S ngỏ ố công chính và luôn luôn mong c th y công chính đ c th c hi n sẽ đem l i m tướ ấ ượ ự ệ ạ ộ đ i s ng vui th a.ờ ố ỏ
46
Ph c cho nh ng k hay th ng xót, vì sẽ đ c th ngướ ữ ẻ ươ ượ ươ xót (c. 7). B n ph c lành đ u nói v m i quan h gi aố ướ ầ ề ố ệ ữ chúng ta v i Chúa, các ph c lành còn l i nói v m i quanớ ướ ạ ề ố h c a chúng ta v i ng i chung quanh. Ði u đ u tiên trongệ ủ ớ ườ ề ầ m i quan h v i ng i làố ệ ớ ườ hay th ng xót. Th ng xótươ ươ là bày t tình th ng v i ng i có nhu c u. Câu n y không có nghĩaỏ ươ ớ ườ ầ ầ là có th ng ng i thì m i đ c ng i th ng l i nh ngươ ườ ớ ượ ườ ươ ạ ư hàm ý vì đã đ c Chúa th ng xót nên chúng ta bày t lòngượ ươ ỏ th ng xót đó đ i v i ng i khác. Ví d v ươ ố ớ ườ ụ ề Ng i Ð y Tườ ầ ớ Không Có Lòng Th ng Xótươ (Ma-thi- 18:23-35) là minh h aơ ọ rõ ràng nh t cho l i d y n y, đ c bi t là câu 33: “Ng i háấ ờ ạ ầ ặ ệ ươ l i ch ng nên th ng xót b n làm vi c ng iạ ẳ ươ ạ ệ ươ nh ta đãư th ng xót ng i sao?” Vì đã đ c Chúa th ng xót cho nênươ ươ ượ ươ bày t lòng th ng xót đ i v i ng i khác là đi u t t nhiênỏ ươ ố ớ ườ ề ấ trong đ i s ng ng i tin Chúa.ờ ố ườ
Ph c cho nh ng k có lòng trong s ch, vì sẽ th y Ð cướ ữ ẻ ạ ấ ứ Chúa Tr i (c. 8).ờ Ch quan tr ng trong câu n y làữ ọ ầ lòng, nói đ nế trong s ch t bên trong.ạ ừ Lòng nói đ n t t ng, ý chí,ế ư ưở c m xúc, toàn th con ng i bên trong. T m lòng là n i đi uả ể ườ ấ ơ ề khi n, chi ph i t t c m i sinh ho t c a đ i s ng, khi lòngể ố ấ ả ọ ạ ủ ờ ố trong s ch, m i sinh ho t c a đ i s ng sẽ trong s ch. Trongạ ọ ạ ủ ờ ố ạ s ch mang ý nghĩa thu n khi t, tinhạ ầ ế s ch, ạ không pha tr nộ . M i vi c làm c a chúng ta mu n đ c trong s ch, đ p ýọ ệ ủ ố ượ ạ ẹ Chúa ph i phát xu t t t m lòng trong s ch do Chúa thayả ấ ừ ấ ạ đ i và đi u khi n. S đ Phao-lô d y đi u đó trong Th Rô-ổ ề ể ứ ồ ạ ề ưma 12:2: “Bi n hóa b i s đ i m i c a tâm th n mình” và:ế ở ự ổ ớ ủ ầ “Làm nên m i trong tâm chí mình” (Ê-phê-sô 4:23).ớ Th yấ Ð c Chúa Tr iứ ờ mang c hai ý nghĩa hi n t i và t ng lai.ả ệ ạ ươ Ng i có lòng trong s ch là ng i kinh nghi m s hi n di nườ ạ ườ ệ ự ệ ệ c a Chúa m i ngày trong đ i s ng vì v y mà ng i y s ngủ ỗ ờ ố ậ ườ ấ ố trong s ch. Và đ c th y Ð c Chúa Tr i hay s ng mãi trongạ ượ ấ ứ ờ ố s hi n di n c a Ngàiự ệ ệ ủ . Đây chính là đ i s ng c a ng i tinờ ố ủ ườ Chúa trong cõi vĩnh h ng.ằ
47
Ph c cho nh ng k làm cho ng i hòa thu n, vì sẽ đ cướ ữ ẻ ườ ậ ượ g i là con Ð c Chúa Tr i (c. 9). K làm cho ng i hòaọ ứ ờ ẻ ườ thu nậ trong nguyên văn ch là m t ch cũng có th d ch làỉ ộ ữ ể ị tác nhân hòa bình, ng i đem l i an bình. Hòa bình có th làườ ạ ể trong ý nghĩa r ng (chi n tranh và hòa bình) hay trong ýộ ế nghĩa h p (tranh ch p gi a cá nhân).ẹ ấ ữ Làm cho ng i hòaườ thu nậ không ph i ch làả ỉ gi cho yênữ nh ng làư làm cho yên, ch m d t h n thù và tranh ch p trong tinh th n “l yấ ứ ậ ấ ầ ấ đi u thi n th ng đi u ác” (Rô-ma 12: 21b).ề ệ ắ ề Ð c g i là conượ ọ Ð c Chúa Tr iứ ờ nghĩa là, làm cho ng i hòa thu n chúng taườ ậ m i s ng x ng hi p v i danh ph n c a mình. Là con cáiớ ố ứ ệ ớ ậ ủ Chúa chúng ta ph i là nh ng tác nhân hòa bình, gi i hòa gi aả ữ ả ữ ng i v i ng i và ng i v i Chúa. Ð c Chúa Tr i, Chaườ ớ ườ ườ ớ ứ ờ chúng ta là Ð ng gi i hòa nh v y (II Cô-rinh-tô 5:19).ấ ả ư ậ
Ph c cho nh ng k ch u b t b vì s công bình, vì n cướ ữ ẻ ị ắ ớ ự ướ thiên đàng là c a nh ng k y (c. 10).ủ ữ ẻ ấ Ðây là ph c lành khóướ hi u nh t và khó làm nh t. Làm saoể ấ ấ ch u b t bị ắ ớ mà l i đ cạ ượ k là n ph c? Ði m quan tr ng là ch u b t b vì lý doể ơ ướ ể ọ ị ắ ớ nào? Vì s công bìnhự ch không ph i vì nh ng lý do khác (Iứ ả ữ Phi-e-r 4:15). Công bình hay công chính nói đ n tiêu chu nơ ế ẩ c a Chúa hay s ng theo tiêu chu n đ o đ c c a Ngài.ủ ố ẩ ạ ứ ủ Ch uị b t b vì s công bìnhắ ớ ự là đi u t t nhiên sẽ x y ra cho m iề ấ ả ọ ng i s ng theo tiêu chu n c a Chúa (Giăng 15:19; II Ti-mô-ườ ố ẩ ủthê 3:12) đi u n y ch ng t chúng ta là con cái th t c aề ầ ứ ỏ ậ ủ Ngài, không th a hi p v i th gian. K t qu c a ph c lànhỏ ệ ớ ế ế ả ủ ướ th nh t và ph c lành cu i cùng gi ng nhau:ứ ấ ướ ố ố n c thiênướ đàng là c a nh ng k y,ủ ữ ẻ ấ cho th y ch u kh và ch u bách h iấ ị ổ ị ạ vì Danh Chúa là m t ph n c a đ i s ng đ c tin (Phi-lípộ ầ ủ ờ ố ứ 1:29), chúng ta không th tránhể nh ng ư ph i coi đây là m tả ộ
n ph c.ơ ướ Chúa Giê-xu cho th y nh ng hình th c b t b g mấ ữ ứ ắ ớ ồ
có m ng nhi c, b t b , l y m i đi u d nói vuắ ế ắ ớ ấ ọ ề ữ (c. 11). Ðây là đi u đã th t s x y ra cho con cái Chúa tr i m i th i đ i.ề ậ ự ả ả ọ ờ ạ
48
T ng t nh chươ ự ư ữ vì s công bìnhự trên, Chúa nh n m nhở ấ ạ lý do b b t b làị ắ ớ vì c Ta ớ ch không ph i vì nh ng lý do nàoứ ả ữ khác.
Ði u an i l n nh t cho ng i tin Chúa khi ch u b t b vàề ủ ớ ấ ườ ị ắ ớ có lý do đ vui m ng là:ể ừ
1. Ph n th ng t ng lai (ầ ưở ươ ph n th ng các ng i trênầ ưở ươ ở tr i sẽ l n l mờ ớ ắ ).
2. G ng ch u kh c a ng i x a (ươ ị ổ ủ ườ ư ng i ta cũng t ng b tườ ừ ắ b các đ ng tiên tri tr c các ng i nh v yớ ấ ướ ươ ư ậ ). Trong cái nhìn đó, ch u b t b vì s công bình th t s là m t n ph c (Rô-ị ắ ớ ự ậ ự ộ ơ ướma 8:18).
BÀI 10 – 5:13-16 MUỐI VÀ ÁNH SÁNG
13 Các ngươi là muối của đất; song nếu mất mặn đi, thì sẽ lấy giống chi mà làm cho mặn lại? Muối ấy không dùng chi được nữa, chỉ phải quăng ra ngoài và bị người ta đạp dưới chân.14 Các ngươi là sự sáng của thế gian; một cái thành ở trên núi thì không khi nào bị khuất được: 15 cũng không ai thắp đèn mà để dưới cái thùng, song người ta để trên chân đèn, thì nó soi sáng mọi người ở trong nhà. 16 Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời.
1. Chúa Giê-xu ch ng nh ng g i các môn đ là “mu i”ẳ ữ ọ ồ ố nh ng là “mu i c a đ t,” ch ng nh ng là “s sáng” nh ngư ố ủ ấ ẳ ữ ự ư là “s sáng c a th gian.” “Ð t” và “th gian” sau chự ủ ế ấ ế ữ “mu i” và “ánh sáng” nh m nh n m nh đi u gì? T i sao?ố ằ ấ ạ ề ạ
2. Xin cho bi t đ c đi m c a mu i và s sáng. M i đ cế ặ ể ủ ố ự ỗ ặ đi m nói lên đi u gì?ể ề
3. “Mu i m t m n” là mu i nh th nào? T i sao mu iố ấ ặ ố ư ế ạ ố l i m t m n?ạ ấ ặ
4. Ði u gì x y ra cho mu i m t m n? Áp d ng choề ả ố ấ ặ ụ chúng ta nh th nào?ư ế
49
5. Chúa Giê-xu ví sánh đ i s ng c a ng i tin Chúa v iờ ố ủ ườ ớ đi u gì trong câu 14b? T i sao?ề ạ
6. Chúa Giê-xu mu n nói đi u gì trong câu 15? Lý lu nố ề ậ c a Chúa trong câu n y là gì?ủ ầ
7. “Vi c lành” Chúa Giê-xu nói đ n trong câu 6 là gì? Xinệ ế k ra m t vài đi u có th g i là “vi c lành” trong đ i s ngể ộ ề ể ọ ệ ờ ố c a ng i tin Chúa.ủ ườ
8. Xin cho bi t k t qu khi ng i khác nhìn th y vi cế ế ả ườ ấ ệ lành c a chúng ta.ủ
Ma-thi- 5:3-12 mô t đ c đi m c a ng i tin Chúa. Các câuơ ả ặ ể ủ ườ 13-16 cho th y nh h ng c a ng i tin Chúa trên tr n gianấ ả ưở ủ ườ ầ n y. Chính vì v y mà chúng ta th y chầ ậ ấ ữ đ tấ và th gianế ti pế theo sau mu iố và s sáng.ự Ng i tin Chúa đ c g i là mu iườ ượ ọ ố và ánh sáng, nh ng mu i và ánh sáng đó là cho đ i n y, choư ố ờ ầ tr n gian n y. Chúng ta ph i có nh h ng cho đ i nhầ ầ ả ả ưở ờ ư mu i và ánh sáng.ố
Trong b i c nh c a Kinh Thánh, mu i có nh ng tác d ngố ả ủ ố ữ ụ sau:
1. Ch a lành:ữ theo II Các Vua 2:19-22, m c d u mang tínhặ ầ cách bi u t ng, mu i nói lên s ch a lành trong câuể ượ ố ự ữ chuy n n y. Ê-xê-chi-ên 16:4 cho th y mu i đ c dùng đệ ầ ấ ố ượ ể t y s ch cho tr s sinh. Trong nhi u văn hóa, mu i là ch tẩ ạ ẻ ơ ề ố ấ li u đ ch a lành các v t th ng và t y trùng.ệ ể ữ ế ươ ẩ
2. Ðem l i h ng v :ạ ươ ị Gióp nói: “V t chi l t lẽo, ng i taậ ạ ườ nào ăn ch ng b mu i” (Gióp 6:6a). Mu i đem l i h ng vẳ ỏ ố ố ạ ươ ị cho th c ăn là đi u t nhiên. Th c ăn không th thi u mu i.ứ ề ự ứ ể ế ố
3. B o qu n:ả ả x a cũng nh nay, đ gi cho th c ăn kh iư ư ể ữ ứ ỏ h , ng i ta ph i dùng đ n mu i.ư ườ ả ế ố
4. Giao c:ướ Lê-vi ký 2:13 nói đ n mu i trong c a l chayế ố ủ ễ là d u hi u v giao c.ấ ệ ề ướ
5. Hòa thu n:ậ trong Mác 9:51, ý nghĩa hòa thu n (bình an)ậ đi chung v i mu i.ớ ố
50
6. L i nói:ờ trong Cô-lô-se 4:6, Phao-lô hòa nh p ý nghĩa ânậ h u trong l i nói v i mu i.ậ ờ ớ ố
D a vào nh ng ý nghĩa trên, ng i tin Chúa ph i cóự ữ ườ ả nh ng tác d ng t ng t trong th gi i chúng ta s ng.ữ ụ ươ ự ế ớ ố Chúng ta ph i t o tác d ng ch a lành, hàn g n nh ng v tả ạ ụ ữ ắ ữ ế th ng, đem l i h ng v cho đ i, giúp đ i đ đi băng ho i.ươ ạ ươ ị ờ ờ ỡ ạ Ng i tin Chúa ph i s ng v i ch tín (gi l i giao c), s ngườ ả ố ớ ữ ữ ờ ướ ố hòa thu n và th hi n ân s ng c a Chúa trong l i nói c aậ ể ệ ủ ủ ờ ủ mình. Ðó là nh ng tác d ng c a mu i màữ ụ ủ ố chúng ta ph i cóả trong đ i s ngờ ố . Chúa c nh cáo:ả N u m t m n đi thì sẽ l yế ấ ặ ấ gi ng chi mà làm cho m n l i?ố ặ ạ N u m t đi ch t m n, n uế ấ ấ ặ ế không có nh ng nh h ng đáng nh ph i có, chúng ta trữ ả ưở ư ả ở thành vô d ng:ụ Mu i y không dùng chi đ c n a!ố ấ ượ ữ Và b lo iị ạ b :ỏ Ch ph i quăng ra ngoài và b ng i ta đ p d iỉ ả ị ườ ạ ướ chân! Mu i có th b m t ch t m n không?ố ể ị ấ ấ ặ Trên nguyên t c, mu i không th m t ch t m n, tuy nhiên, khi b tr n v iắ ố ể ấ ấ ặ ị ộ ớ t p ch t, mu i sẽ b ô nhi m và truy n đ c t , vô d ng vàạ ấ ố ị ễ ề ộ ố ụ nguy hi m. Ch t m n c a ng i tin Chúa là nh ng đ c tínhể ấ ặ ủ ườ ữ ặ đ c mô t trong các ph c lành (nghèo khó tâm linh, nhuượ ả ướ mì, trong s ch...) th hi n trong l i nói và vi c làm. Ng i tinạ ể ệ ờ ệ ườ Chúa ph i gi tính ch t ả ữ ấ “m nặ ” c a mình, đó là gi ng nhủ ố ư Chúa Giê-xu. N u ng i tin Chúa th a hi p v i đ i, tr n l nế ườ ỏ ệ ớ ờ ộ ẫ v i đ i, s ng gi ng nh đ i, chúng ta sẽ b ô nhi m và m tớ ờ ố ố ư ờ ị ễ ấ đi nh h ng cho tr n gian nh mu i không còn ch t m n.ả ưở ầ ư ố ấ ặ Ng i tin Chúa t o nh h ng trên tr n gian vì chúngườ ạ ả ưở ầ ta phân bi t v iệ ớ tr n gian không ph i vì chúng taầ ả gi ngố như tr n gian (John Stott).ầ
Ng i tin Chúa cũng đ c g i làườ ượ ọ s sáng c a thự ủ ế gian. Ðây là m t danh x ng cao quý vì đây cũng là danh hi uộ ư ệ c a chính Chúa Giê-xu (Giăng 8:12). Chúa Giê-xu là ánh sángủ th t cho tr n gian và chúng ta là môn đ c a Chúa cũng ph iậ ầ ệ ủ ả t a ánh sáng gi ng nh Chúa. Hình nh đ u tiên c a vi c soiỏ ố ư ả ầ ủ ệ sáng là cái thành trên núi.ở Ðây nói đ n m t đi u hi nế ộ ề ể
51
nhiên, không th ch i cãi. M t cái thành trên núi là đi uể ố ộ ở ề m i ng i ph i th y. N u đ i s ng c a chúng ta trong tr nọ ườ ả ấ ế ờ ố ủ ầ gian n y không n i b tầ ổ ậ v i nh ng cá tính c a ng i tinớ ữ ủ ườ Chúa, n u ng i khác không bi t chúng ta là ng i tin Chúaế ườ ế ườ qua n p s ng c a chúng ta thì chúng ta ch a là ánh sáng c aế ố ủ ư ủ th gian!ế
Hình nh th hai c a vi c soi sáng làả ứ ủ ệ cái đèn. Ð c đi mặ ể c a ánh sáng là soi sáng nh chúng ta th p đèn đ có ánhủ ư ắ ể sáng. Không ai th p đèn r i l y thúng úp l i c ! Ch cắ ồ ấ ạ ả ữ ái thùng trong nguyên văn là modios, là v t d ng đ đong lúa,ậ ụ ể t ng đ ng v i tám lít nên đây là hình nh c a cái thúng.ươ ươ ớ ả ủ Nói khác đi, th p đèn là đ cho sáng, th p đèn r i đem cheắ ể ắ ồ l i là làm hai đi u t ng ph n cùng m t lúcạ ề ươ ả ộ , là chuy nệ ng c đ i, không th x y ra đ c! Ðèn ph i đ c đ t đúngượ ờ ể ả ượ ả ượ ặ ch (ỗ trên chân đèn) thì m i đúngớ m c đích c a cái đèn. Chúaụ ủ Giê-xu g i chúng ta là ánh sáng cho tr n gian nh ng đây làọ ầ ư ánh sáng soi sáng, ánh sáng t a r i. Chúng ta ph i t a soi ánhỏ ọ ả ỏ sáng c a Chúa cho tr n gian nh cái đèn đ trên chân đènủ ầ ư ể (S sáng các ng i hãy soi tr c m t ng i ta nhự ươ ướ ặ ườ ư v y).ậ Chúa cho th y ánh sáng chúng ta t a r i cho m i ng iấ ỏ ọ ọ ườ th y làấ nh ng vi c lànhữ ệ c a chúng ta. Vi c lành không nóiủ ệ đ n làm lành lánh d hay b thí nh ng là công vi c t t lànhế ữ ố ư ệ ố hay đ i s ng t t lành c a ng i tin Chúa. Ð i s ng đã đ cờ ố ố ủ ườ ờ ố ượ Chúa bi n đ i ph i n y sinh ra vi c lành (Ê-phê-sô 2:10).ế ổ ả ẩ ệ Trái c a Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22) là hình nh c a nh ngủ ả ủ ữ vi c lành đó. K t qu sau cùng là Cha c a chúng ta trên tr iệ ế ả ủ ờ đ c sáng Danh (c. 16b).ượ
BÀI 11 – 5:17-20 TIÊU CHUẨN CÔNG CHÍNH
17 Các ngươi đừng tưởng ta đến đặng phá luật pháp hay là lời tiên tri; ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn. 18 Vì ta nói thật cùng các ngươi, đang khi trời đất chưa qua đi, thì một chấm một nét
52
trong luật pháp cũng không qua đi được cho đến khi mọi sự được trọn. 19 Vậy, ai hủy một điều cực nhỏ nào trong những điều răn nầy, và dạy người ta làm như vậy, thì sẽ bị xưng là cực nhỏ trong nước thiên đàng; còn như ai giữ những điều răn ấy, và dạy người ta nữa, thì sẽ được xưng là lớn trong nước thiên đàng. 20 Vì ta phán cho các ngươi rằng, nếu sự công bình của các ngươi chẳng trổi hơn sự công bình của các thầy thông giáo và người dòng Pha-ri-si, thì các ngươi chắc không vào nước thiên đàng.
1. Xin đ c thêm Lu-ca 24:27 và cho bi t “lu t pháp” vàọ ế ậ
“tiên tri” ch v gì?ỉ ề2. Chúa Giê-xu làm cho tr n lu t pháp và l i tiên triọ ậ ờ
trong ý nghĩa nào?3. “M t ch m m t nét trong lu t pháp” nói đ n đi u gì?ộ ấ ộ ậ ế ề4. Chúa Giê-xu mu n nh n m nh đi u gì trong câu 19?ố ấ ạ ề5. Làm th nào đ chúng ta có th tr i h n “s côngế ể ể ổ ơ ự
bình c a các th y thông giáo và ng i dòng Pha-ri-si?”ủ ầ ườ
Ma-thi- 5:17-20 nói lên ch đ c a ph n còn l i trongơ ủ ề ủ ầ ạ Ch ng 5 và là ph n chuy n ti p gi a ph n nói v nhươ ầ ể ế ữ ầ ề ả h ng c a ng i tin Chúa (13-16) và tiêu chu n công chínhưở ủ ườ ẩ c a ng i tin Chúa (21-48). Ma-thi- 5:21-48 nêu lên sáuủ ườ ơ tr ng h p, đ i chi u gi a tiêu chu n công chính c a ng iườ ợ ố ế ữ ẩ ủ ườ Pha-ri-si và tiêu chu n c a Chúa, cho th y th nào là “tr iẩ ủ ấ ế ổ h n s công bình c a các th y thông giáo và ng i dòngơ ự ủ ầ ườ Pha-ri-si.” Ph n n y là đ gi i thi u cho ph n còn l i c aầ ầ ể ớ ệ ầ ạ ủ Ch ng 5.ươ
Vì Chúa Giê-xu đ n gi ng d y nh ng đi u khác v i nh ngế ả ạ ữ ề ớ ữ đi u con dân Chúa th ng nghe cho nên dân chúng cũng nhề ườ ư chính các môn đ có th hi u l m là Chúa đ n đ thi t l pệ ể ể ầ ế ể ế ậ m t tôn giáo m i và h y b hoàn toàn nh ng gì m i ng iộ ớ ủ ỏ ữ ọ ườ tin x a nay. Chúa Giê-xu minh ch ng cho th y không ph iư ứ ấ ả nh v y.ư ậ
53
Ð i v i ng i Do-thái, “lu t pháp” và “tiên tri” nói đ nố ớ ườ ậ ế Kinh Thánh C u c (Lu-ca 24:27). Chúa Giê-xu cho th y,ự Ướ ấ Chúa đ n không ph i đ h y b nh ng gì C u c d yế ả ể ủ ỏ ữ ự Ướ ạ nh ng đ hoàn thành. Chúa Giê-xu “làm cho tr n” C u cư ể ọ ự Ướ trong nh ng ý nghĩa sau:ữ
1. C Kinh Thánh đ u ch v Chúa Giê-xu và ph i đ cả ề ỉ ề ả ượ ng nghi m b i Ngài.ứ ệ ở
2. Ch m t mình Chúa Giê-xu m i có th làm tr n lu tỉ ộ ớ ể ọ ậ pháp.
3. Chúng ta ch có th bi t đ c hoàn toàn ý ch Ð c Chúaỉ ể ế ượ ỉ ứ Tr i và s ng theo ý ch đó khi làm theo l i d y c a Chúa Giê-ờ ố ỉ ờ ạ ủxu.
M t ch m m t nét trong lu t phápộ ấ ộ ậ nh n m nh đ n tínhấ ạ ế cách chính xác c a Kinh Thánh.ủ Ch mấ nói đ n m u t nhế ẫ ự ỏ nh t trong ti ng Hy-bá (chấ ế ữ yod, t ng t nh d u mócươ ự ư ấ ’ ). Ti ng Hy-bá cũng có nh ng ch vi t r t g n gi ng nhauế ữ ữ ế ấ ầ ố (nh Hán t ), ch c n thêm m tư ự ỉ ầ ộ nét nh sẽ thành m t chỏ ộ ữ khác và mang ý nghĩa khác. M t ch m m t nét trong lu tộ ấ ộ ậ pháp cũng không qua đi đ c cho đ n khi m i s đ cượ ế ọ ự ượ tr nọ vì v y mang ý nghĩa m i đi u ghi chép trong Kinhậ ọ ề Thánh, ngay c đ n nh ng chi ti t nh nh t nh t đ u sẽả ế ữ ế ỏ ặ ấ ề đ c hi n th c qua Chúa Giê-xu.ượ ệ ự
Vì Kinh Thánh mang tính cách chính xác và quan tr ngọ nh v y cho nên cách chúng ta s d ng Kinh Thánh sẽ quy tư ậ ử ụ ế đ nh s ph n đ i đ i c a chúng ta trong N c Chúa (ị ố ậ ờ ờ ủ ướ c cự nhỏ hay là l nớ ) nghĩa là: có trung thành v i L i Chúa hayớ ờ không (h y m t đi u c c nh nào trong nh ng đi u răn n yủ ộ ề ự ỏ ữ ề ầ và d y ng i ta làm nh v y).ạ ườ ư ậ Có vâng gi và ph c v L iữ ụ ụ ờ Chúa hay không (gi nh ng đi u răn y và d y ng i taữ ữ ề ấ ạ ườ n a).ữ
S công bìnhự hay công chính trong câu 20 nói v tiêuề chu n đ o đ c. Các th y thông giáo và ng i dòng Pha-ri-siẩ ạ ứ ầ ườ gi lu t theo hình th c. Ng i khác khó có th d a vào lu tữ ậ ứ ườ ể ự ậ
54
đ bu c t i h . Trong ph n còn l i, Chúa Giê-xu cho th yể ộ ộ ọ ầ ạ ấ Ngài có tiêu chu n cao h n. Chúa nh n m nh đ n tinh túy,ẩ ơ ấ ạ ế tinh th n c a lu t h n là nh ng gì bên ngoài.ầ ủ ậ ơ ữ Tr i h n sổ ơ ự công bình c a các th y thông giáo và ng i dòng Pha-ri-siủ ầ ườ vì v y nghĩa là chúng ta ph i s ng theo tiêu chu n c a Chúa,ậ ả ố ẩ ủ s ng đúng v i tinh th n c a lu t phápố ớ ầ ủ ậ , không ph i ch giả ỉ ữ lu t theo b ngoài.ậ ề
BÀI 12 – 5:21-26 GIẬN, MẮNG, DÂNG CỦA LỄ, LÀM HÒA
21 Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa án xử đoán. 22 Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa án xử đoán; ai mắng anh em mình rằng: Ra-ca, thì đáng bị tòa công luận xử đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa ngục hành phạt. 23 Ấy vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình, 24 thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ. 25 Khi ngươi đi đường với kẻ nghịch mình, phải lập tức hòa với họ, kẻo họ nộp ngươi cho quan án, quan án giao ngươi cho thầy đội, mà ngươi phải ở tù. 26 Quả thật, ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.
1. Câu, “Các ng i có nghe l i phán cho ng i x aươ ờ ườ ư
r ng” (c. 21, 27, 31, 33, 38, 43) mang ý nghĩa gì?ằ2. Hai vi c Chúa Giê-xu cho th y cũng nghiêm tr ngệ ấ ọ
nh t i gi t ng i là gì?ư ộ ế ườ3. Xin cho bi t hình ph t c a m i tr ng h p.ế ạ ủ ỗ ườ ợ4. “Ra-ca” nghĩa là gì? M ng ng i khác “Ra-ca” nghĩaắ ườ
là th nào?ế5. Hai câu 23-24 d y chúng ta đi u gì? Xin cho m t víạ ề ộ
d c th .ụ ụ ể6. Hai câu 25-26 d y đi u gì? Nh c chúng ta ph i làm gìạ ề ắ ả
trong đ i s ng h ng ngày?ờ ố ằ
55
Các phân đo n còn l i trong Ma-thi- 5 là các ví d Chúa Giê-ạ ạ ơ ụxu dùng đ cho th yể ấ tr i h n s công bình c a các th yổ ơ ự ủ ầ thông giáo và ng i dòng Pha-ri-siườ là th nào. Sáu tr ngế ườ h p Chúa Giê-xu nêu liên quan đ n các t i sát nhân, tà dâm,ợ ế ộ các v n đ ly d , th th t, lu t đ n bù và cách x s v i kấ ề ị ề ố ậ ề ử ự ớ ẻ thù. Trong c sáu tr ng h p, Chúa Giê-xu cho th y tiêuả ườ ợ ấ chu n c a Ngài v t tr i nh ng đi u ng i Pha-ri-si cho làẩ ủ ượ ộ ữ ề ườ t t và đ y đ .ố ầ ủ
T t c nh ng đi u Chúa Giê-xu nh c đ n đ u có ghiấ ả ữ ề ắ ế ề trong Thánh Kinh C u c. Ng i x a không có sách v nhự Ướ ườ ư ở ư chúng ta có hi n nay. Con dân Chúa h c h i qua l i d y dệ ọ ỏ ờ ạ ỗ b ng mi ng. Vì v y Chúa nói,ằ ệ ậ Các ng i có NGHE,ươ thay vì nói “Các ng i có đ c” hay “có xem.”ươ ọ Các ng i có nghe l i phánươ ờ cho ng i x aườ ư là câu cho th y đây là l i trích trong Kinhấ ờ Thánh C u c.ự Ướ Gi t ng iế ườ hay sát nhân là vi ph m đi uạ ề răn th sáu (Xu t 20:13; Ph c 5:18). Ng i Pha-ri-si choứ ấ ụ ườ r ng n u không gi t ng i thì h vô t i, không vi ph m đi uằ ế ế ườ ọ ộ ạ ề răn n y nh ng Chúa Giê-xu cho th y tiêu chu n (s côngầ ư ấ ẩ ự chính) c aủ Ngài cao h nơ . Ð i v i Chúa, đ ng c thúc đ y bênố ớ ộ ơ ẩ trong m i là đi u quan tr ng: gi n d , ganh ghét đ a đ nớ ề ọ ậ ữ ư ế sát nhân. Chúa Giê-xu cho th y t i gi t ng i b t đ u t chấ ộ ế ườ ắ ầ ừ ỗ gi n d , ganh ghét (I Giăng 3:15a). Hai đi u Chúa Giê-xu nêuậ ữ ề cho th y cũng nghiêm tr ng nh t i sát nhân là gi n d vàấ ọ ư ộ ậ ữ m ng nhi c ng i khác.ắ ế ườ Gi nậ đây hàm ý gi n d vô c hayở ậ ữ ớ gi n thái quá đi đ n ch sát h i ng i khác. Không m t tòaậ ế ỗ ạ ườ ộ án nào đ i lên án hay bu c t i m t ng i gi n vì v yở ờ ộ ộ ộ ườ ậ ậ đáng b tòa án x đoánị ử trong tr ng h p n y nói đ n tòa án c aườ ợ ầ ế ủ Chúa, công lý c a Chúa.ủ
Hành đ ng k ti p b k t ng đ ng v i sát nhân làộ ế ế ị ể ươ ươ ớ m ng nhi c hay m t sát ng i khác. Chúng ta bi t có nh ngắ ế ạ ườ ế ữ tr ng h p ch vì m t l i nói mà đem l i t n th ng, đemườ ợ ỉ ộ ờ ạ ổ ươ đ n cái ch t cho ng i khác. Hai tr ng h p m ng nhi c ế ế ườ ườ ợ ắ ế ở
56
đây mang ý nghĩa h ph m giá ng i khác b ng l i nói c aạ ẩ ườ ằ ờ ủ mình. Ra-ca phiên âm t ti ng A-ram mang ý nghĩa “nguừ ế xu n.”ẩ Ð điênồ hay khùng điên là ti ng thóa m , cho ng iế ạ ườ khác là điên d i. Hình ph t cho m i tr ng h p tuy đ c môạ ạ ỗ ườ ợ ượ t b ng nh ng câu khác nhau (ả ằ ữ b tòa án x đoán, b tòa côngị ử ị lu n x đoán, b l a đ a ng c hình ph tậ ử ị ử ị ụ ạ ) nh ng đ u nh mư ề ằ nói lên ý không th nào tránh kh i hình ph t, nh t là hìnhể ỏ ạ ấ ph t c a Chúa!ạ ủ
K ti p nh ng tr ng h p mang tính cách tiêu c c (t iế ế ữ ườ ợ ự ộ t ng đ ng v i sát nhân), Chúa Giê-xu nói lên m t ý tíchươ ươ ớ ộ c c, có th nói, đây là cách ngăn ch n t i gi n d và m ngự ể ậ ộ ậ ữ ắ nhi c ng i khác. Ðó là s ng hài hòa, trong tinh th n hòaế ườ ố ầ gi i. Chúa Giê-xu dùng hai hình nh đ nói lên đi u n y:ả ả ể ề ầ
1. Dâng c a l (c. 23-24):ủ ễ là hành đ ng th ph ng, nóiộ ờ ượ lên m i quan h gi a chúng ta v i Chúa. Nh ng m i quan hố ệ ữ ớ ư ố ệ v iớ Chúa sẽ không có ý nghĩa n u chúng ta ch a có m i hàiế ư ố hòa v i ng i. Chúa d y chúng ta ph i s ng hài hòa v iớ ườ ạ ả ố ớ ng i, n u có hi m khích v i ng i khác, chúng ta c n ph iườ ế ề ớ ườ ầ ả gi i quy t v n đ đó (ả ế ấ ề gi ng hòa v i anh em tr c đãả ớ ướ ) tr cướ khi nói đ n vi c th ph ng Chúa (ế ệ ờ ượ r i hãy đ n dâng c a lồ ế ủ ễ).
2. Tòa án (c. 25-26): hình nh dâng c a l nói v nhu c uả ủ ễ ề ầ c n ph i gi i hòa, còn hình nh tòa án nói đ n tính cách c pầ ả ả ả ế ấ thi t c a s gi i hòa đó. Trong hình nh dâng c a l , chúngế ủ ự ả ả ủ ễ ta c n gi ng hòa v iầ ả ớ anh em c a mình (c. 23). Còn trongủ tr ng h p sau, ng i chúng ta c n gi ng hòa làườ ợ ườ ầ ả k ngh chẻ ị mình (c. 25). Ðây nói vi c m t ng i có th b ki n ra tòa.ệ ộ ườ ể ị ệ Ch quan tr ng trong câu n y làữ ọ ầ l p t cậ ứ (c. 25). N u vi cế ệ gi i hòa không đ c th c hi n s m, h u qu sẽ là tù t i (c.ả ượ ự ệ ớ ậ ả ộ 25b). Và m t ng i khi đã vào tù sẽ không đ c ra kh i tùộ ườ ượ ỏ cho đ n khi thi hành xong b n án (c. 26).ế ả
Không nh ng tránh s ữ ự gi n d hayậ ữ dùng nh ng ngôn tữ ừ có th gây đau kh cho ng i khác, L i Chúa d y chúng taể ổ ườ ờ ạ ph i có m t n p s ng hài hòa v i m i ng i và khi có nanả ộ ế ố ớ ọ ườ
57
đ , chúng ta c n gi i quy t s m thì m i có th th t s tônề ầ ả ế ớ ớ ể ậ ự th Chúa và s ng trong m i quan h t t đ p v i ng iờ ố ố ệ ố ẹ ớ ườ chung quanh.
BÀI 13 – 5:27-30 ÐỘNG TÌNH THAM MUỐN 27 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Ngươi chớ phạm tội tà dâm. 28 Song ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai ngó đàn bà mà động tình tham muốn, thì trong lòng đã phạm tội tà dâm cùng người rồi. 29 Vậy nếu con mắt bên hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy móc mà quăng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể bị ném vào địa ngục. 30 Lại nếu tay hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy chặt mà liệng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể vào địa ngục.
1. Tà dâm là t i gì? So v i l i d y c a Chúa trong câuộ ớ ờ ạ ủ
28, chúng ta có th đ nh nghĩa t i tà dâm nh th nào?ể ị ộ ư ế2. Chúng ta có th hi u hai câu 29-30 theo nghĩa đenể ể
không? N u không thì gi i thích hai câu n y nh th nào?ế ả ầ ư ế3. L i d y c a Chúa Giê-xu trong các câu n y cho th yờ ạ ủ ầ ấ
y u t đ a con ng i đ n ch ph m t i là gì? Làm thế ố ư ườ ế ỗ ạ ộ ế nào đ tránh?ể
Tà dâm trong ý nghĩa thông th ng là có quan h thân xácườ ệ v i ng i không ph i là v hay ch ng c a mình. Ng i Pha-ớ ườ ả ợ ồ ủ ườri-si cũng nh con dân Chúa ngày x a hi u r ng n u khôngư ư ể ằ ế làm đi u đó thì không th b k là tà dâm. Nh ng cũng t ngề ể ị ể ư ươ t nh t i sát nhân, đ i v i Chúa tà dâm không ch là trongự ư ộ ố ớ ỉ hành đ ng nh ng là trong t t ng. Ng i ph m t i tà dâmộ ư ư ưở ườ ạ ộ b t đ u t t t ng, t lòng tham mu n. Trong Gi i Rănắ ầ ừ ư ưở ừ ố ớ Th M i, Chúa d y: “Ng i ch tham nhà k lân c n ng i,ứ ườ ạ ươ ớ ẻ ậ ươ cũng đ ng tham v ng i...” (Xu t 20:17). Chừ ợ ườ ấ ữ đ ng tìnhộ tham mu nố trong câu n yầ và đ ng tộ ừ tham là cùng m t ch .ộ ữ
58
Nh v y có th nói, Chúa Giê-xu nh c l i Ði u Răn Thư ậ ể ắ ạ ề ứ M i đây. Ði u răn n y cho th y r t nhi u t i l i phátườ ở ề ầ ấ ấ ề ộ ỗ xu t t lòng tham. Ch vì lòng tham mà sinh ra gi t ng i, tàấ ừ ỉ ế ườ dâm, tr m c p, d i trá. Lòng tham là t i l i t bên trong,ộ ắ ố ộ ỗ ừ phát xu t t t m lòng. Chính vì v y, Chúa phán,ấ ừ ấ ậ TRONG LÒNG đã ph m t i tà dâm cùng ng i r i.ạ ộ ườ ồ
Hai câu ti p theo nói v “móc m t, ch t tay” là ngôn ngế ề ắ ặ ữ c ng đi u hay th m x ng (ườ ệ ậ ư hyberbole) nh m nh n m nh.ằ ấ ạ Chúa không b o chúng ta ph i th t s móc m t ch t tayả ả ậ ự ắ ặ nh ng ng ý b o chúng ta ph i có k lu t nghiêm kh c đ iư ụ ả ả ỷ ậ ắ ố v i b n thân, nh t là đ i v i nh ng ph n c th kéo chúngớ ả ấ ố ớ ữ ầ ơ ể ta vào t i l i. T i phát xu t t bên trong (ộ ỗ ộ ấ ừ trong lòng) nh ngư chính đôi m t đã đ a hình nh cho chúng ta tham mu n vàắ ư ả ố đôi tay khi n chúng ta ph m t i. M c s Billy Graham nói:ế ạ ộ ụ ư “Cái nhìn th nh t không ph i là t i, cái nhìn th hai m i làứ ấ ả ộ ứ ớ t i!” Chúng ta không th tránh nh ng hình nh cámộ ể ữ ả d ỗ đ pậ vào m t nh ng có th tránh không đ cho m t khi n chúngắ ư ể ể ắ ế ta ph m t i khi chúng ta c ng quy t lánh xa t i v i s c c aạ ộ ươ ế ộ ớ ứ ủ Chúa. Phao-lô b o Ti-mô-thê, “Hãy tránh kh i tình d c traiả ỏ ụ tr ...” (II Ti-mô-thê 2:22a). Ch “tránh” trong câu n y mang ýẻ ữ ầ nghĩa ch y tr n nh Giô-sép đã làm khi b cám d (Sángạ ố ư ị ỗ 39:11-12).
BÀI 14 – 5:31-32 NGOẠI TÌNH VÀ LY DỊ
31 Lại có nói rằng: Nếu người nào để vợ mình, thì hãy cho vợ cái tờ để. 32 Song ta phán cùng các ngươi: Nếu người nào để vợ mà không phải vì cớ ngoại tình, thì người ấy làm cho vợ mình ra người tà dâm; lại nếu người nào cưới đàn bà bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.
1. Thay vì b t đ u v i m t câu dài (“Các ng i có ngheắ ầ ớ ộ ươ l i phán r ng…”), ph n n y ch b t đ u v i nh ng ch “l iờ ằ ầ ầ ỉ ắ ầ ớ ữ ữ ạ có nói r ng.” T i sao?ằ ạ
59
2. B n nghĩ th nào v lu t l ly d trong Ph c truy nạ ế ề ậ ệ ị ụ ề 24:1-4? Ði m chính c a lu t n y là gì?ể ủ ậ ầ
3. Xin phân bi t hai t “tà dâm” và “ngo i tình.”ệ ừ ạ4. T i sao c i ng i ly d cũng b k là ph m t i tàạ ướ ườ ị ị ể ạ ộ
dâm?
L i m đ u trong câu 31 ng n h n, so v i các ph n t ngờ ở ầ ắ ơ ớ ầ ươ đ ng trong câu 21, 27, 33, 38, và 43 vì ph n n y liên quanươ ầ ầ đ n v n đ tà dâm các câu trên và đi chung v i nhau. Chúaế ấ ề ở ớ Giê-xu trích l i l i Kinh Thánh trong Ph c truy n 24:1 vạ ờ ụ ề ề v n đ ly d . Ð c c ph n Kinh Thánh trong sách Ph cấ ề ị ọ ả ầ ụ truy n, chúng ta th y đây là lu t không cho tái hôn v iề ấ ậ ớ ng i ch ng th nh t mà mình đã ly d n u ng i ch ngườ ồ ứ ấ ị ế ườ ồ th nhì l i ly d hay qua đ i (Ph c truy n 24:1-4). Chúa Giê-ứ ạ ị ờ ụ ềxu cũng cho bi t s dĩ có lu t ly d n y là “vì c lòng... c ngế ở ậ ị ầ ớ ứ c i” c a con dân Chúa ch “lúc ban đ u không có nh v y...”ỏ ủ ứ ầ ư ậ (Ma-thi- 19:8). M c đích c a Ð c Chúa Tr i trong hôn nhânơ ụ ủ ứ ờ là tr n đ i, không có v n đ ly d . Chúa phán trong Ma-la-chiọ ờ ấ ề ị 2:16: “Ta ghét vi c ly d ” (B n Hi u Ðính). L i d y c a Chúaệ ị ả ệ ờ ạ ủ Giê-xu, N u ng i nào đ v mà không ph i vì c ngo i tìnhế ườ ể ợ ả ớ ạ , cho th y tính cách tuy t đ i c a vi c ly d . Nghĩa là ly d làấ ệ ố ủ ệ ị ị vi c không th x y ra ngo i tr tr ng h p duy nh t làệ ể ả ạ ừ ườ ợ ấ ngo i tình.ạ
Tà dâm và ngo i tìnhạ là hai ch g n nhau nh ng mang ýữ ầ ư nghĩa khác nhau. Tà dâm (porneia) nói chung các t i liênộ quan đ n tình d c. Ngo i tình (ế ụ ạ moichao) nói đ n nh ngế ữ quan h tình d c ngoài hôn nhân c a nh ng ng i có v cóệ ụ ủ ữ ườ ợ ch ng. Câu 32 trong nguyên văn dùng chồ ữ porneia tr cướ chữ moichao cho nên đúng ra ph i đ c là: “N u ng i nàoả ọ ế ườ đ v mà không ph i vì cể ợ ả ớ tà dâm, thì ng i y làm cho vườ ấ ợ mình ra ng iườ ngo i tìnhạ .” Tà dâm mang nghĩa r ng h n, baoộ ơ g m c ngo i tình. Trong câu n y, Chúa Giê-xu kh ng đ nhồ ả ạ ầ ẳ ị l i m c đích c a Ð c Chúa Tr i khi thi t l p hôn nhân, đó là,ạ ụ ủ ứ ờ ế ậ
60
hôn nhân là m t ràng bu c su t đ i không bao gi đ cộ ộ ố ờ ờ ượ phân rẽ.
N u không ph i vì ngo i tình mà m t ng i ly d v hayế ả ạ ộ ườ ị ợ ch ng c a mình, hàm ý ch ng hay v ng i đó đã có nh ngồ ủ ồ ợ ườ ữ gian díu t i l i.ộ ỗ Làm cho v mình ra ng i tà dâmợ ườ là nh v y,ư ậ là làm cho ng i khác đi đ n k t lu n là v hay ch ng mìnhườ ế ế ậ ợ ồ đã ngo i tình cho nên m i ly d . S dĩ m t ng i k t hôn v iạ ớ ị ở ộ ườ ế ớ ng i ly d cũng b k là tà dâm vì quan h trong hôn nhânườ ị ị ể ệ khi n hai ng i tr nên m t. Ng i ly d đây là nói đ nế ườ ở ộ ườ ị ế ng i b ly d vì đã ph m t i ngo i tình. K t hôn v i ng iườ ị ị ạ ộ ạ ế ớ ườ ngo i tình dĩ nhiên là mang t i ngo i tình.ạ ộ ạ
BÀI 15 – 5:33-37 THỀ THỐT
33 Các ngươi còn có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ thề dối, nhưng đối với Chúa, phải giữ vẹn lời thề mình. 34 Song ta phán cùng các ngươi rằng đừng thề chi hết: đừng chỉ trời mà thề, vì là ngôi của Ðức Chúa Trời; 35 đừng chỉ đất mà thề, vì là bệ chân của Ðức Chúa Trời; đừng chỉ thành Giê-ru-sa-lem mà thề, vì là thành của Vua lớn. 36 Lại cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì tự ngươi không thể làm cho một sợi tóc nên trắng hay là đen được. 37 Song ngươi phải nói rằng: phải, phải; không, không. Còn điều người ta nói thêm đó, bởi nơi quỉ dữ mà ra.
1. Xin đ c các câu sau và cho bi t Kinh Thánh d y gì vọ ế ạ ề v n đ th th t: Lê-vi ký 19:12; Dân s ký 30:2; Ph cấ ề ề ố ố ụ truy n 23:21; Thi thiên 50:14; Xa-cha-ri 8:17ề
2. Chúa Giê-xu mu n nói đi u gì khi d y chúng ta:ố ề ạ “Ð ng th chi h t”? Chúng ta có th hay tuyên th tr cừ ề ế ề ệ ướ tòa án không? T i sao?ạ
3. T i sao có vi c ch tr i, ch đ t, ch thành Giê-ru-sa-ạ ệ ỉ ờ ỉ ấ ỉlem, ch đ u mà th ? Nh ng đi u đó mang ý nghĩa gì?ỉ ầ ề ữ ề
4. “Ph i nói r ng: ph i, ph i; không, không” nghĩa làả ằ ả ả th nào? Áp d ng nh th nào?ế ụ ư ế
61
5. “B i n i qu d mà ra” nghĩa là gì?ở ơ ỷ ữ
Câu 33 tóm t t ý m t s l i d y trong C u c v v n đắ ộ ố ờ ạ ự Ướ ề ấ ề th th t ghi trong Lê-vi ký 19:12; Dân s ký 30:2; Ph cề ố ố ụ truy n 23:21; Thi thiên 50:14 và Xa-cha-ri 8:17. Không có gìề sai trong vi c th . Ði u quan tr ng là không đ c th d i vàệ ề ề ọ ượ ề ố ph i gi v n l i th hay l i h a nguy n. Khi d y,ả ữ ẹ ờ ề ờ ứ ệ ạ Các ng iươ đ ng th chi h từ ề ế , Chúa Giê-xu không có ý b o không đ cả ượ tuyên th hay th trong nh ng tr ng h p tr c pháp lýệ ề ữ ườ ợ ướ hay tòa án. Khi th y c th ng ph m t i tòa công lu n nóiầ ả ượ ẩ ạ ậ v i Chúa: “Ta khi n ng i ch Ð c Chúa Tr i h ng s ng màớ ế ươ ỉ ứ ờ ằ ố th , hãy nói cho chúng ta, ng i có ph i là Ð ng Christ, Conề ươ ả ấ Ð c Chúa Tr i chăng?” thì Chúa đã tr l i: “Th t nh l i!”ứ ờ ả ờ ậ ư ờ (Ma-thi- 26:63-64). Nh v y Chúa Giê-xu đã tr l i nhơ ư ậ ả ờ ư m t xác nh n tr c Ð c Chúa Tr i nh m t l i th . S dĩộ ậ ướ ứ ờ ư ộ ờ ề ở Chúa d y,ạ Ð ng th chi h từ ề ế vì ng i Do-thái có thói quen nóiườ tránh hay th tránh đ kh i m c l i th . H ch tr ngề ể ỏ ắ ờ ề ọ ủ ươ r ng th nh th nào cũng đ c, mi n là đ ng nh c đ nằ ề ư ế ượ ễ ừ ắ ế Danh c a Ð c Chúa Tr i thì không m c l i th .ủ ứ ờ ắ ờ ề
Chính vì v y h tránh né Danh Chúa, thay vào đó, h chậ ọ ọ ỉ tr i, đ t, thành Giê-ru-sa-lem hay ch vào đ u c a mình màờ ấ ỉ ầ ủ th đ kh i ph i m c l i th . Chúa Giê-xu cho th y là dù chề ể ỏ ả ắ ờ ề ấ ỉ vào đâu đi n a, h cũng không tránh đ c vi c không chữ ọ ượ ệ ỉ vào Chúa. Dù ch vào đâu thì tr c ti p hay gián ti p đ u cóỉ ự ế ế ề Ð c Chúa Tr i trong đó: tr i là ngai c a Chúa, đ t là b chânứ ờ ờ ủ ấ ệ Chúa, Giê-ru-sa-lem là thành c a Chúa, đ u c a chúng taủ ầ ủ cũng là c a Chúa vì Chúa có quy n ngay c đ n nh ng s iủ ề ả ế ữ ợ tóc trên đ u. Th đ kh i m c l i th là gi d i, không nóiầ ề ể ỏ ắ ờ ề ả ố s th t. Th nh v y là không c n thi t và đó là s th th tự ậ ề ư ậ ầ ế ự ề ố mà Chúa không mu n.ố Ð ng th chi h từ ề ế là th theo cách đó.ề M c đích c a l i th là đ ch ng t mình nói th t nh ng thụ ủ ờ ề ể ứ ỏ ậ ư ề đ tránh kh i m c l i th thì rõ ràng là đ cho mình nóiể ỏ ắ ờ ề ể không đúng s th t mà không lãnh h u qu . L i th nh v yự ậ ậ ả ờ ề ư ậ
62
không có giá tr , do đó ch c n xác nh n ph i hay không làị ỉ ầ ậ ả đ , không c n ph i th .ủ ầ ả ề Ph i, ph i, không, khôngả ả có th d chể ị là ph i thì nói ph i, không thì nói không. S đ Gia-c cũngả ả ứ ồ ơ d y t ng t nh v y (Gia-c 5:12).ạ ươ ự ư ậ ơ
Ði u ng i ta nói thêm đó, b i n i qu d mà raề ườ ở ơ ỉ ữ nghĩa là n u có gì thêm th t vào s th t chúng ta đã nói thì đi u đóế ắ ự ậ ề th t s đ n t ma qu vì ma qu chính là cha c a s nói d iậ ự ế ừ ỷ ỷ ủ ự ố (Giăng 8:44).
BÀI 16 – 5:38-42 TRẢ THÙ
38 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng. 39 Song ta bảo các ngươi, đừng chống cự kẻ dữ. Trái lại, nếu ai vả má bên hữu ngươi, hãy đưa má bên kia cho họ luôn; 40 nếu ai muốn kiện ngươi đặng lột cái áo vắn, hãy để họ lấy luôn cái áo dài nữa; 41 nếu ai muốn bắt ngươi đi một dặm đường, hãy đi hai dặm với họ. 42 Ai xin của ngươi hãy cho, ai muốn mượn của ngươi, thì đừng trớ.
1. Xin gi i thích ý nghĩa c a lu t “M t đ n m t, răngả ủ ậ ắ ề ắ đ n răng.”ề
2. “Ð ng ch ng c k d ” nghĩa là th nào? Có ph iừ ố ự ẻ ữ ế ả chúng ta luôn luôn th đ ng đ cho ng i khác c hi pụ ộ ể ườ ứ ế mình không? N u không thì t i sao?ế ạ
3. Chúa Giê-xu b o chúng ta ph i x s nh th nàoả ả ử ự ư ế thay vì tr thù trong b n tr ng h p khác nhau (c. 39b-ả ố ườ ợ42). Xin k ra và gi i thích m i tr ng h p.ể ả ỗ ườ ợ
M c đích c a lu tụ ủ ậ M t đ n m t, răng đ n răngắ ề ắ ề trong C uự c (Xu t 21:24; Lê-vi ký 24:20; Ph c 19:21) không ph i đƯớ ấ ụ ả ể
tr thù nh ng nh m đ xác nh n vi c đ n bù cho thích h pả ư ằ ể ậ ệ ề ợ và x ng đáng, không đi quá gi i h n. M t ng i làm ta hứ ớ ạ ộ ườ ư m t m t thì ch có th b ph t h l i m t m t ch khôngộ ắ ỉ ể ị ạ ư ạ ộ ắ ứ h n gi i h n đó. Tuy nhiên, ng i Do-thái cũng th ng l iơ ớ ạ ườ ườ ợ d ng, d a vào lu t n y đ tr thù ng i khác. Chúa Giê-xu làụ ự ậ ầ ể ả ườ
63
Ð ng làm tr n lu t pháp (c. 17) và tiêu chu n c a Ngài caoấ ọ ậ ẩ ủ h n tiêu chu n thông th ng (c. 20) cho nên đi u Chúa d yơ ẩ ườ ề ạ cao h n lu t đ n bù đó.ơ ậ ề
Tr c h t Chúa d y,ướ ế ạ Ð ng ch ng c k dừ ố ự ẻ ữ (c. 39a). Câu n y không hàm ý chúng ta c yên, th đ ng, không làm gìầ ứ ở ụ ộ c , m c cho ng i khác làm h i mình. Không ph i nhả ặ ườ ạ ả ư v y!ậ Ð ng ch ng c k dừ ố ự ẻ ữ mang ý nghĩa không tr thù,ả không làm h i ng i khác khi ng i đó gây thi t h i choạ ườ ườ ệ ạ chúng ta, dù là thi t h i v t ch t hay tinh th n. Chúa choệ ạ ậ ấ ầ th y môn đ c a Chúa s ng v t cao h n bình th ng. B nấ ệ ủ ố ượ ơ ườ ố hình nh hay b n ví d theo sau hai chả ố ụ ữ trái l iạ cho th yấ đi u đó:ề
1. N u ai v má bên h u ng i, hãy đ a má bên kia cho hế ả ữ ươ ư ọ luôn (c. 39b). V máả th ng nói lên ý b nh c m h n là bườ ị ụ ạ ơ ị đau đ n. L i c a Phao-lô trong II Cô-rinh-tô 11:20 cho th yớ ờ ủ ấ đi u đó. Ð về ể má bên h uả ữ , ng i đánh ph i dùng l ng bànườ ả ư tay c a mình, đ i v i ng i Do-thái đó là đi u nh c m g pủ ố ớ ườ ề ụ ạ ấ đôi. Trong tr ng h p n y, thay vì tr thù, chúng ta ph iườ ợ ầ ả ả nh n nh c ch u đau và s n sàng ti p t c ch u đ ng. Chúaẫ ụ ị ẵ ế ụ ị ự Giê-xu và Phao-lô khi b v vào má tr c tòa án, Chúa vàị ả ướ Phao-lô đ u b t b l i (Giăng 18:22-23; Công v 23:2-3)ề ắ ẻ ạ ụ không ph i là Chúa và Phao-lô không làm theo l i d y n yả ờ ạ ầ nh ng vì tính cách b t h p pháp c a hành đ ng n y. Khôngư ấ ợ ủ ộ ầ tìm cách tr thù nh ng nh n nh c ch u đ ng, đó là ý nghĩaả ư ẫ ụ ị ự c a l i d y n y.ủ ờ ạ ầ
2. N u ai mu n ki n ng i đ ng l t cái áo v n, hãy đ hế ố ệ ươ ặ ộ ắ ể ọ l y luôn cái áo dài n a (c. 40).ấ ữ Ðây cũng là m t hành đ ng cóộ ộ tính cách s nh c, b ki n l t h t y ph c đ đ n bù (xi t n ).ỉ ụ ị ệ ộ ế ụ ể ề ế ợ Lu t c a Chúa trong C u c không cho phép đ c gi áoậ ủ ự Ướ ượ ữ ngoài c a ng i khác qua đêm (Xu t 22:26-27; Ph c truy nủ ườ ấ ụ ề 24:13). Ð cho ng i khácể ườ l y luôn cái áo dàiấ vì v y nghĩa làậ s n sàng t b quy n l i hay đ c ân c a mình. Ng i khácẵ ừ ỏ ề ợ ặ ủ ườ
64
không có quy n l y áo dài (áo ngoài) nh ng chúng ta c đề ấ ư ứ ể cho l y.ấ
3. N u ai mu n b t ng i đi m t d m đ ng, hãy đi haiế ố ắ ươ ộ ặ ườ d m v i h (c. 41).ặ ớ ọ Lính La-mã t i Palestine trong th i Chúaạ ờ Giê-xu, theo t c l đ a th c a ng i Ba-t , có quy n b tụ ệ ư ư ủ ườ ư ề ắ dân chúng ph i vác hành lý hay b t c v t d ng gì cho h ítả ấ ứ ậ ụ ọ nh t là m t d m đ ng nh tr ng h p b t Si-môn ph iấ ộ ặ ườ ư ườ ợ ắ ả vác th p t giá cho Chúa Giê-xu (Mác 15:21).ậ ự Ði m t d mộ ặ là đi u b t bu c ph i làm cònề ắ ộ ả đi hai d mặ nghĩa là s n sàng làmẵ quá đi u đòi h i, không ph i làm nh ng s n sàng làm.ề ỏ ả ư ẵ
4. Ai xin c a ng i hãy cho, ai mu n m n c a ng i, thìủ ươ ố ượ ủ ươ đ ng tr (c. 42).ừ ớ Câu n y d y v lòng r ng rãi vô đi u ki n,ầ ạ ề ộ ề ệ s n sàng ban cho và s n sàng giúp đ , không vi n lý do đẵ ẵ ỡ ệ ể thoái thác. Ðây là thái đ s n sàng ban cho và r ng l ngộ ẵ ộ ượ ch không ph i d i d t tuôn đ c a c i, giúp đ nh ngứ ả ạ ộ ổ ủ ả ỡ ữ ng i l i d ng chúng ta.ườ ợ ụ
Nh ng l i d y trong ph n n y b t đ u v i tr ng h pữ ờ ạ ầ ầ ắ ầ ớ ườ ợ bị thi t h i mà không tr thù và đi d n lên v i nh ng thái đệ ạ ả ầ ớ ữ ộ cao quý c a môn đ Chúa, đó là, không đòi h i quy n l i, s nủ ệ ỏ ề ợ ẵ sàng làm nhi u h n đi u b b t bu c ph i làm và s n sàngề ơ ề ị ắ ộ ả ẵ ban cho, giúp đ m i ng i.ỡ ọ ườ S công bình tr i h n s côngự ổ ơ ự bình c a các th y thông giáo và ng i dòng Pha-ri-siủ ầ ườ là như v y.ậ
BÀI 17 – 5:43-48 HÃY NÊN TRỌN VẸN
43 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch mình. 44 Song ta nói cùng các ngươi rằng: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi, 45 hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời; bởi vì Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác. 46 Nếu các ngươi yêu những kẻ yêu mình, thì có được thưởng gì đâu? Những kẻ thâu thuế há chẳng làm như vậy sao? 47 Lại nếu các ngươi tiếp đãi anh em mình mà thôi, thì có lạ
65
gì hơn ai? Người ngoại há chẳng làm như vậy sao? 48 Thế thì các ngươi hãy nên trọn vẹn, như Cha các ngươi ở trên trời là trọn vẹn.
1. Xin tìm câu Kinh Thánh d y “Yêu ng i lân c n” vàạ ườ ậ “ghét k thù ngh ch” trong C u c.ẻ ị ự Ướ
2. D a vào câu 44-45a, xin cho bi t lý do t i sao chúngự ế ạ ta ph i yêu k thù?ả ẻ
3. Câu, “Ngài khi n m t tr i m c lên soi k d cùng kế ặ ờ ọ ẻ ữ ẻ lành, làm m a cho k công bình cùng k đ c ác” (c. 45b)ư ẻ ẻ ộ cho th y đi u gì v Ð c Chúa Tr i?ấ ề ề ứ ờ
4. L p lu n trong hai câu 46-47 đ a đ n k t lu n gì?ậ ậ ư ế ế ậ5. Làm sao chúng ta có th “tr n v n” nh Ð c Chúaể ọ ẹ ư ứ
Tr i đ c (c. 46)?ờ ượ
L i d yờ ạ Hãy yêu ng i lân c nườ ậ đ c chép trong sách Lê-vi kýượ 19:18. Riêng câu Hãy ghét k thù ngh chẻ ị không có trong C uự
c nh ng đó là đi u có hàm ý d a vào các câu nh ThiƯớ ư ề ự ư thiên 139:21-22. Yêu b n ghét thù là cách đ i x thôngạ ố ử th ng c a m i ng i, nh ng m t l n n a Chúa Giê-xu choườ ủ ọ ườ ư ộ ầ ữ th yấ s công bình tr i h nự ổ ơ c a môn đ Chúa làủ ệ yêu k thùẻ ngh ch và c u nguy n cho k b t bị ầ ệ ẻ ắ ớ (c. 44). Lý do chúng ta ph i yêu k thù là đ x ng h p v i danh ph n làm con c aả ẻ ể ứ ợ ớ ậ ủ Ð c Chúa Tr i (c. 45a).ứ ờ Ð c làm con c a Cha các ng i ượ ủ ươ ở trên tr iờ nghĩa là đã là con c a Chúa chúng ta ph i s ng yêuủ ả ố th ng. Không ph i chúng ta ph i s ng yêu th ng đ đ cươ ả ả ố ươ ể ượ làm con Chúa nh ng vì đã là con c a Chúa, yêu th ng đóư ủ ươ ph i th hi n trong đ i s ng. Chúng ta ph i s ng đúng v iả ể ệ ờ ố ả ố ớ danh ph n là con c a m t Ð c Chúa Tr i yêu th ng. Yêuậ ủ ộ ứ ờ ươ th ng và con c a Chúa đi chung v i nhau.ươ ủ ớ
Lòng yêu th ng c a Ð c Chúa Tr i đ c mô t trongươ ủ ứ ờ ượ ả câu ti p theo:ế B i vì Ngài khi n m t tr i m c lên soi k dở ế ặ ờ ọ ẻ ữ cùng k lành, làm m a cho k công bình cùng k đ c ácẻ ư ẻ ẻ ộ (c. 45b). Ðây là câu mô t ân s ng chung Ð c Chúa Tr i dànhả ủ ứ ờ
66
cho toàn th nhân lo i. Lòng yêu th ng và ân s ng c aể ạ ươ ủ ủ Chúa dành cho t t c m i ng i, không phân bi t m t ng iấ ả ọ ườ ệ ộ ườ nào và đó là khuôn m u chúng ta ph i noi theo.ẫ ả
Chúng ta yêu th ng vì chúng ta là con c a Chúa,ươ ủ ph iả gi ngố Chúa, nh ng chúng ta cũng yêu th ng, đ c bi tư ươ ặ ệ là yêu k thù đẻ ể khác v i m i ng i. N u con cái c a Chúaớ ọ ườ ế ủ s ng yêu b n và ghét thù thì chúng ta cũng không khác gìố ạ ng i đ i. Chúa Giê-xu cho th y đó là cách c x thôngườ ờ ấ ư ử th ng c a ng i thâu thu (h ng ng i b coi khinh và bườ ủ ườ ế ạ ườ ị ị k chung v i đám ng i t i l i) và ng i ngo i (không ph iể ớ ườ ộ ỗ ườ ạ ả ng i Do-thái). Hàm ý c a Chúa trong hai câu 46-47 là chúngườ ủ ta ph i làm h n nh v y, không th ch yêu b n ghét thù màả ơ ư ậ ể ỉ ạ ph i yêu k thù. Ðây không ph i là đi u d làm nh ng Ð cả ẻ ả ề ễ ư ứ Chúa Tr i là khuôn m u c a chúng ta, là lý t ng chúng taờ ẫ ủ ưở theo đu i đ s ng. Chúng ta không th tr n v n nh Ð cổ ể ố ể ọ ẹ ư ứ Chúa Tr i nh ng lòng yêu th ng tr n v n c a Ð c Chúaờ ư ươ ọ ẹ ủ ứ Tr i là m c đích cho chúng ta theoờ ụ đu i (Lu-ca 6:36). S ngổ ố nh v y chúng ta sẽ th y yêu th ng là đi u vô gi i h n,ư ậ ấ ươ ề ớ ạ chúng ta sẽ c yêu th ng mãi cho đ n khi nào đ c nhứ ươ ế ượ ư Chúa m i thôi và nh v y có nghĩa là chúng ta sẽ không baoớ ư ậ gi có th nói yêu th ng đ n m t m c nào đó là đ r i!ờ ể ươ ế ộ ứ ủ ồ
BÀI 18 – 6:1-4 BỐ THÍ
1 Hãy giữ, đừng làm sự công bình mình trước mặt người ta, cho họ đều thấy. Bằng không, thì các ngươi chẳng được phần thưởng gì của Cha các ngươi ở trên trời.
2 Vậy, khi ngươi bố thí, đừng thổi kèn trước mặt mình, như bọn giả hình làm trong nhà hội và ngoài đường, để được người ta tôn kính. Quả thật, ta nói cùng các ngươi, bọn đó đã được phần thưởng của mình rồi. 3 Song khi ngươi bố thí, đừng cho tay tả biết tay hữu làm việc gì, hầu cho sự bố thí được kín nhiệm; và Cha ngươi, là Ðấng thấy trong chỗ kín nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi.
67
1. “Làm s công bình” (c. 1) là làm đi u gì?ự ề 2. Xin đ c thêm các câu 3, 6 và 18 và cho bi t các câu đóọ ế
có đi m gì gi ng nhau?ể ố 3. D a vào đi m gi ng nhau đó và căn c vào câu 1, xinự ể ố ứ
cho bi t đi m chính Chúa Giê-xu d y trong Ma-thi- 6:1-ế ể ạ ơ18?
4. Xin cho bi t ba v n đ Chúa Giê-xu d y trong ph nế ấ ề ạ ầ Kinh Thánh n y (6:1-18)? Ði m gi ng nhau c a ba v n đầ ể ố ủ ấ ề đó là gì?
5. “Th i kèn tr c m t mình” (c. 2a) mang ý nghĩa gì?ổ ướ ặ6. “Ð ng cho tay t bi t tay h u làm vi c gì” nghĩa làừ ả ế ữ ệ
th nào? Làm th nào đ áp d ng?ế ế ể ụ
S công bìnhự là đi u Chúa Giê-xu nói trong 5:20. Ðây nói về ề tiêu chu n s ng đ o hay th hi n đ c công chính c a Chúaẩ ố ạ ể ệ ứ ủ trong đ i s ng h ng ngày. Chúa Giê-xu đ t m t tiêu chu nờ ố ằ ặ ộ ẩ cho môn đ Ngài. Tiêu chu n đó làệ ẩ n u s công bình c a cácế ự ủ ng i ch ng tr i h n s công bình c a các th y thông giáoươ ẳ ổ ơ ự ủ ầ và ng i dòng Pha-ri-si, thì các ng i ch c không vào n cườ ươ ắ ướ thiên đàng (5:20). Chúa đ a ra sáu tr ng h p cho th y thư ườ ợ ấ ế nào là tr i h n s công bình c a các th y thông giáo vàổ ơ ự ủ ầ ng i dòng Pha-ri-siườ trong 5:21-48. Ti p t c ch đ đó, Chúaế ụ ủ ề nói v n p s ng đ o c a môn đ Ngài qua ba vi c: b thí,ề ế ố ạ ủ ệ ệ ố c u nguy n và kiêng ăn. Ði m gi ng nhau c a ba v n đầ ệ ể ố ủ ấ ề Chúa Giê-xu d y đây là, chúng ta không làm nh ng đi uạ ở ữ ề n y (b thí, c u nguy n và kiêng ăn) c t đ cho ng i khácầ ố ầ ệ ố ể ườ th y (c. 1a). Chúng ta ph i làm nh ng đi u n y cách kín đáoấ ả ữ ề ầ đ kinh nghi m ph n th ng c a Ð c Chúa Cha (c. 1b). Baể ệ ầ ưở ủ ứ l n Chúa phán,ầ Cha ng i, là Ð ng th y trong ch kín nhi m,ươ ấ ấ ỗ ệ sẽ th ng cho ng iưở ươ (c. 3, 6, 18). Ði m chính Chúa Giê-xuể d y trong ph n Kinh Thánh n y là, khi làm các công tác tạ ầ ầ ừ thi n, c u nguy n và kiêng ăn, chúng ta ph i làm cách kínệ ầ ệ ả đáo, không phô tr ng. Chúa Giê-xu đ i chi u cách làm cácươ ố ế
68
vi c n y gi a nh ng ng i đ o đ c gi (ệ ầ ữ ữ ườ ạ ứ ả gi hìnhả ) làm để phô tr ng và môn đ c a Chúa, làm đ đ c Ð c Chúa Tr iươ ệ ủ ể ượ ứ ờ bi t.ế
B thíố là t cũừ , th ngườ đ c ượ hi u trong ể ý nghĩa không đ c thanh nhã. Nh ngượ ư đở ây, Chúa Giê-xu nói chung v cácề công tác t thi n, giúp đ ng i khác v ph ng di n v từ ệ ỡ ườ ề ươ ệ ậ ch tấ , theo l i d y trong Ph c truy n 15:11. Cách nh ngờ ạ ụ ề ữ ng i đ o đ c gi làm đi u n y làườ ạ ứ ả ề ầ th i kèn tr c m tổ ướ ặ mình (c. 2a). Th i kènổ th ng đ c dùng đ loan báo nh ngườ ượ ể ữ vi c quan tr ng (Giô-ên 2:15) cho m i ng i chú ý. Làmệ ọ ọ ườ công vi c t thi n mà th i kèn hàm ý mu n loan báo choệ ừ ệ ổ ố m i ng i bi t và chú ý. Ðó là cách nh ng ng i đ o đ c giọ ườ ế ữ ườ ạ ứ ả th ng làm v i m c đíchườ ớ ụ đ đ c ng i ta tôn kínhể ượ ườ (c. 2a). Chữ tôn kính cùng g c v i ch vinh hi n, hàm ý đ đ cố ớ ữ ể ể ượ ng i khác ca ng i, tán t ng.ườ ợ ụ Nhà h iộ và ngoài đ ngườ là n iơ đô h i, có nhi u ng i đ ý. Ð a đi m và ph ng cách làmộ ề ườ ể ị ể ươ công tác t thi n c a nh ng ng i đ o đ c gi cho th yừ ệ ủ ữ ườ ạ ứ ả ấ vi c h làm là m t màn trình di n, ch có b ngoài mà thi uệ ọ ộ ễ ỉ ề ế đi th c ch t bên trong.ự ấ
Chúa Giê-xu cho bi t, khi làm nh v y hế ư ậ ọ đã đ c ph nượ ầ th ng c a mình r iưở ủ ồ nghĩa là n u m c đích c a công tác tế ụ ủ ừ thi n không ph i là đ giúp đ ng i nghèo khó mà là đệ ả ể ỡ ườ ể đ c ng i khác ca t ng thì nh ng ng i đ o đ c gi đãượ ườ ụ ữ ườ ạ ứ ả th t s đ t đ c m c đích c a mình r i. Ðó là s ca ng iậ ự ạ ượ ụ ủ ồ ự ợ c a loài ng i trên tr n gian n y. Ng c l i, là môn đ c aủ ườ ầ ầ ượ ạ ệ ủ Chúa, n u th t s làm công tác t thi n đ giúp ng i khác,ế ậ ự ừ ệ ể ườ chúng ta ph iả đ ng cho tay t bi t tay h u làm vi c gìừ ả ế ữ ệ (c. 3a). Câu n y có th d ch là, “ầ ể ị ÐANG KHI tay h u làm gì, đ ngữ ừ cho tay t bi t,” hàm ý hoàn toàn kín đáo. M c s John Stottả ế ụ ư gi i thích l i d y n y nh sau: “Vi c t thi n c a ng i tinả ờ ạ ầ ư ệ ừ ệ ủ ườ Chúa ph i là vi c t hy sinh và t quên, không ph i t khen!”ả ệ ự ự ả ự Chúng ta làm vi c t thi n do đ ng c nào thúc đ y, đó m iệ ừ ệ ộ ơ ẩ ớ là đi u quan tr ng.ề ọ
69
Câu Cha ng i, là Ð ng th y trong ch kín nhi m, sẽươ ấ ấ ỗ ệ th ng cho ng iưở ươ không hàm ý là chúng ta làm đ đ cể ượ th ng nh ng nh c chúng ta nh r ng, dù làm vi c gì, l nưở ư ắ ớ ằ ệ ớ hay nh , ng i khác bi t đ n hay không, Chúa luôn luôn bi tỏ ườ ế ế ế và ghi nh n (Chúaậ th y trong ch kín nhi mấ ỗ ệ ). Ð n cu i cùng,ế ố m i ng i sẽ th y công chính c a Chúa th hi n. M t tác giọ ườ ấ ủ ể ệ ộ ả vi t, “Chính Chúa là ph n th ng c a chúng ta!”ế ầ ưở ủ
BÀI 19 – 6:5-15 CẦU NGUYỆN
5 Khi các ngươi cầu nguyện, đừng làm như bọn giả hình; vì họ ưa đứng cầu nguyện nơi nhà hội và góc đường, để cho thiên hạ đều thấy. Quả thật ta nói cùng các ngươi, bọn đó đã được phần thưởng của mình rồi. 6 Song khi ngươi cầu nguyện, hãy vào phòng riêng, đóng cửa lại, rồi cầu nguyện Cha ngươi, ở nơi kín nhiệm đó; và Cha ngươi, là Ðấng thấy trong chỗ kín nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi. 7 Vả, khi các ngươi cầu nguyện, đừng dùng những lời lặp vô ích như người ngoại; vì họ tưởng vì cớ lời mình nói nhiều thì được nhậm. 8 Vậy, các ngươi đừng như họ; vì Cha các ngươi biết các ngươi cần sự gì trước khi chưa xin Ngài.
9 Vậy các ngươi hãy cầu như vầy:Lạy Cha chúng tôi ở trên trời;Danh Cha được thánh;10 Nước Cha được đến;Ý Cha được nên, ở đất như trời!11 Xin cho chúng tôi hôm nay đồ ăn đủ ngày;12 Xin tha tội lỗi cho chúng tôi, như chúng tôi cũng tha kẻ phạm
tội nghịch cùng chúng tôi;13 Xin chớ để chúng tôi bị cám dỗ, mà cứu chúng tôi khỏi điều
ác![Vì nước, quyền, vinh hiển đều thuộc về Cha đời đời. A-men]14 Vả, nếu các ngươi tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi ở
trên trời cũng sẽ tha thứ các ngươi. 15 Song nếu không tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi cũng sẽ không tha lỗi cho các ngươi.
1. Xin cho bi t đi m t ng đ ng trong l i d y c a Chúaế ể ươ ồ ờ ạ ủ Giê-xu v c u nguy n và b thí.ề ầ ệ ố
70
2. L i d y trong câu 6 có c m chúng ta c u nguy n n iờ ạ ấ ầ ệ ơ công c ng không? T i sao?ộ ạ
3. S c u nguy n c a ng i ngo i và ng i tin Chúaự ầ ệ ủ ườ ạ ườ khác nhau th nào? T i sao?ế ạ
4. “Nh v y” (c. 9a) nghĩa là gì? “C u nh v y” nghĩa làư ầ ầ ư ầ th nào?ế
5. Xin cho bi t hai ph n chính c a l i c u nguy n Chúaế ầ ủ ờ ầ ệ d y. M i ph n nói gì?ạ ỗ ầ
6. G i Chúa là “Cha” nói lên đi u gì?ọ ề7. Ch “chúng tôi” sau ch “Cha” cho th y khía c nh gìữ ữ ấ ạ
trong vi c c u nguy n?ệ ầ ệ8. Ba đi u chúng ta ph i c u nguy n v Ð c Chúa Chaề ả ầ ệ ề ứ
(c. 9-10) là gì? Xin cho bi t ý nghĩa c a m i đi u.ế ủ ỗ ề9. Ba đi u chúng ta ph i c u nguy n cho mình (c. 11-ề ả ầ ệ
13) là gì? Xin cho bi t ý nghĩa c a m i đi u.ế ủ ỗ ề10. Câu 15 có d y v s đ i chác trong cách chúng taạ ề ự ổ
tha th không? N u không thì d y v đi u gì?ứ ế ạ ề ề
Ba v n đ b thí, c u nguy n và kiêng ăn (c. 1-18) Chúa d yấ ề ố ầ ệ ạ trong cùng m t ch đ : không làm đ khoe cho ng i taộ ủ ề ể ườ th y nh ng đ m t mình Chúa bi t (so sánh các câu 2-3, 5-6ấ ư ể ộ ế và 16-18). Ðây là ch đ đ c nêu đ u ủ ề ượ ở ầ (c. 1). Cũng t ngươ t nh làm vi c t thi n, ng i đ o đ c gi c u nguy n chự ư ệ ừ ệ ườ ạ ứ ả ầ ệ ỉ đ khoe khoang, đ ng i khác khâm ph c mình là ng iể ể ườ ụ ườ đ o đ c. Chính vì v y, h c u nguy n n i đô h i, có nhi uạ ứ ậ ọ ầ ệ ở ơ ộ ề ng i qua l i nh ườ ạ ư ở nhà h i và góc đ ngộ ườ v i m c đíchớ ụ là đ cho thiên h đ u th y.ể ạ ề ấ M t l n n a Chúa nh c l iộ ầ ữ ắ ạ b nọ đó đã đ c ph n th ng c a mình r i,ượ ầ ưở ủ ồ nghĩa là n u c uế ầ nguy n v i m c đích ch ng t mình là ng i thiêng liêng thìệ ớ ụ ứ ỏ ườ vi c c u nguy n d ng l i t i đó: tôi đ ng c u nguy n đệ ầ ệ ừ ạ ạ ứ ầ ệ ể đ c ti ng khen, ngoài ra không còn gì n a! Ph n th ng vượ ế ữ ầ ưở ề c u nguy n c a nh ng ng i đ o đ c gi là ti ng khen c aầ ệ ủ ữ ườ ạ ứ ả ế ủ loài ng i và ch có v y.ườ ỉ ậ
71
Ng i tin Chúa, ng i th t lòng c u nguy n là ng iườ ườ ậ ầ ệ ườ vào phòng riêng, đóng c a l i, r i c u nguy n Cha ng i, n iử ạ ồ ầ ệ ươ ở ơ kín nhi mệ . M t l n n a, đi m nh n m nh làộ ầ ữ ể ấ ạ n i kín nhi mơ ệ , n i ch có m t mình ta v i Chúa. M c đích chính c a c uơ ỉ ộ ớ ụ ủ ầ nguy n là t ng giao v iệ ươ ớ Chúa và ch n i riêng t , kín nhi m,ỉ ơ ư ệ m t mình ta v i Chúa, c u nguy n m i có ý nghĩa. L i d yộ ớ ầ ệ ớ ờ ạ n y không hàm ý c m chúng ta c u nguy n n i công c ng.ầ ấ ầ ệ ơ ộ C u nguy n n i công c ng có ch c a nó, là lúc chúng taầ ệ ơ ộ ỗ ủ t ng giao v i Chúa và th ph ng chung v i anh ch em tínươ ớ ờ ượ ớ ị h u: c ng đ ng th ph ng (đ i chi u v i cá nhân thữ ộ ồ ờ ượ ố ế ớ ờ ph ng).ượ Th ng cho ng iưở ươ mang cùng ý nghĩa v i vi c làmớ ệ t thi n trên: Chúa bi t và ghi nh n.ừ ệ ở ế ậ
Chúa Giê-xu cũng đ i chi u vi c c u nguy n c a ng iố ế ệ ầ ệ ủ ườ tin Chúa và ng i ngo i ( trên là gi a ng i tin Chúa vàườ ạ ở ữ ườ ng i đ o đ c gi ). Ði m khác nhau trong vi c c u nguy nườ ạ ứ ả ể ệ ầ ệ c a ng i ngo i (ng i th các th n khác) làủ ườ ạ ườ ờ ầ dùng nh ng l iữ ờ l p vô íchặ (c. 7). Ch quan tr ng đây làữ ọ vô ích, không ph iả l iờ l pặ . B n Hi u Ðính d ch làả ệ ị nh ng l i sáo r ng. L i sáoữ ờ ỗ ờ r ngỗ là nh ng l i vô nghĩa, nói mà không bi t mình nói gì.ữ ờ ế Ng i tin Chúa cóườ th ể m c ph i l i l m n y n u l i c uắ ả ỗ ầ ầ ế ờ ầ nguy n c a chúng ta tr thành khuôn sáo, tuôn ra nhi u l iệ ủ ở ề ờ mà không đ ý đ n nh ng gì mình nói. Ðây là l i c u nguy nể ế ữ ờ ầ ệ ch phát ra t môi mi ng mà trí óc hay t m lòng chúng taỉ ừ ệ ấ không có ph n gì trong đó. Đóầ là t ng kinh, không ph i c uụ ả ầ nguy n.ệ
Vì dùng l i r ng tu ch vô ích, ng i ngo i nghĩ r ng chờ ỗ ế ườ ạ ằ ỉ c n nói nhi u nh ng l i đó thì sẽ có hi u quầ ề ữ ờ ệ ả (h t ng vìọ ưở c l i mình nói nhi u thì đ c nh mớ ờ ề ượ ậ ). N u Ð c Chúa Tr iế ứ ờ d a vào s l ng nh ng l i c u nguy n máy móc chúng taự ố ượ ữ ờ ầ ệ đ c lên đ nh m l i thì th t là bu n c i. Hình nh con dânọ ể ậ ờ ậ ồ ườ ả Chúa c u nguy n v i Ba-anh trong th i tiên tri Ê-li chính làầ ệ ớ ờ đi m Chúa mu n cho th y đây (I Vua 18:29).ể ố ấ ở
72
Ð i chi u v i ng i ngo i, Chúa Giê-xu b o chúng taố ế ớ ườ ạ ả không c n ph i c u nguy n th t dài thì Ð c Chúa Cha m iầ ả ầ ệ ậ ứ ớ bi t, lý do là Ð c Chúa Tr iế ứ ờ bi t m i nhu c u c a chúng taế ọ ầ ủ ngay c tr c khi chúng ta c u nguy n (c. 8b). N u Ð cả ướ ầ ệ ế ứ Chúa Tr i đã bi t nhu c u c a con cái Ngài thì chúng ta cònờ ế ầ ủ c u nguy n làm gì? T i sao l i ph i c u nguy n? John Stottầ ệ ạ ạ ả ầ ệ trích l i c a John Calvin, nhà c i cách giáo h i, v câu h iờ ủ ả ộ ề ỏ n y nh sau:ầ ư
Ng i tin Chúa c u nguy n không ph i đ thông báo choườ ầ ệ ả ể Ð c Chúa Tr i v nh ng đi u Ngài không bi t ho c đ gi cứ ờ ề ữ ề ế ặ ể ụ giã Chúa thi hành b n ph n c a Ngài, cũng không ph i đổ ậ ủ ả ể nh c nh Chúa vì Chúa đang ng n ng . Trái l i, ng i tinắ ở ầ ừ ạ ườ Chúa c u nguy n là đ gi c giã chính mình tìm ki m Chúa,ầ ệ ể ụ ế đ luy n t p đ c tin khi suy nghi m nh ng l i h a c aể ệ ậ ứ ệ ữ ờ ứ ủ Chúa, đ thoát ra kh i nh ng lo l ng khi tuôn đ t m lòngể ỏ ữ ắ ổ ấ c a mình cho Chúa. Tóm l i, c u nguy n là tuyên b r ngủ ạ ầ ệ ố ằ chúng ta hy v ng và ch đ i t t c m i đi u t t lành choọ ờ ợ ấ ả ọ ề ố chính mình và cho ng i khác t m t mình Ð c Chúa Tr iườ ừ ộ ứ ờ mà thôi.
Martin Luther thì nói: “C u nguy n th t s là đ chúng taầ ệ ậ ự ể d y d chính mình h n là đ c u xin v i Chúa!”ạ ỗ ơ ể ầ ớ
Sau khi b o chúng ta đ ng c u nguy n nh ng i ngo i,ả ừ ầ ệ ư ườ ạ Chúa b o chúng ta c u nguy nả ầ ệ nh v y.ư ầ Nh v yư ầ nghĩa là theo cách n y, theo th th c n y, hàm ý đây là khuôn m uầ ể ứ ầ ẫ đ chúng ta theo đó mà c u nguy n, không ph i là bài kinhể ầ ệ ả đ t ng ni m.ể ụ ệ
Tr c h t Chúa cho th y c u nguy n là m t l i đ i tho i,ướ ế ấ ầ ệ ộ ờ ố ạ m t m i t ng giao Cha-con:ộ ố ươ L y CHA chúng tôi trênạ ở tr i.ờ C u nguy n là th a chuy n v i ng i Cha thiênầ ệ ư ệ ớ ườ th ng. Ðây là ng i Cha chung c a ng i tin Chúa vì ti pượ ườ ủ ườ ế theo sau chữ Cha là hai chữ chúng tôi. Khi c u nguy nầ ệ L yạ Cha chúng tôi trên tr iở ờ chúng ta hàm ý r ng, cùng v i b nằ ớ ả thân mình có nhi u ng i khác cũng g i Chúa là Cha. C uề ườ ọ ầ
73
nguy n ch ng nh ng là m i quan h chi u d c v i Cha thiênệ ẳ ữ ố ệ ề ọ ớ th ng nh ng cũng là m i quan h chi u ngang v i anh chượ ư ố ệ ề ớ ị em tín h u khác. Ð c Chúa Cha đ c g i là Ð ngữ ứ ượ ọ ấ trênở tr iờ hàm ý Chúa là Ð ng quy n năng cao c . Chúa có t t cấ ề ả ấ ả m i đi u và có th ban cho m i đi u chúng ta c u xin theo ýọ ề ể ọ ề ầ mu n Ngài.ố Th th c hay bài c u nguy n m u c a Chúaể ứ ầ ệ ẫ ủ g m hai ph n:ồ ầ
1. Cho Ð c Chúa Tr i (c. 9-10)ứ ờ , g m ba đi u:ồ ềDanh Cha đ c thánh. Danhượ nói đ n đ c tính hay nh ngế ặ ữ
vi c đi chung v i danh hi u đó (1:21, Chúa đ c đ t tên làệ ớ ệ ượ ặ “Giê-xu” vì Chúa “c u dân mình ra kh i t i”). Danh c a Ð cứ ỏ ộ ủ ứ Chúa Tr i là thánh, nghĩa là Chúa là Ð ng thánh khi t. Danhờ ấ ế Chúa bao gi cũng đ c thánh, không c n đ n l i c uờ ượ ầ ế ờ ầ nguy n c a chúng ta. C u nguy n Danh Cha đ c thánh vìệ ủ ầ ệ ượ v y là th t ra là c u xin cho chính mình là con cái Chúa ph iậ ậ ầ ả s ng nh th nào đ Danh Chúa luôn đ c tôn thánh, khôngố ư ế ể ượ b ng i khác chê c i. Phao-lô nói “vì b i c các ng iị ườ ườ ở ớ ươ Danh Ð c Chúa Tr i b nói ph m trong vòng ng i ngo i”ứ ờ ị ạ ườ ạ (Rô-ma 2:24) t c là Danh Chúa đã không đ c tôn thánh.ứ ượ
N c Cha đ c đ n. N cướ ượ ế ướ hay “v ng qu c” nói đ nươ ố ế quy n cai tr c a Chúa. V ng qu c Ð c Chúa Tr i là ch đề ị ủ ươ ố ứ ờ ủ ề chính c a Phúc Âm Ma-thi- . N c c a Chúa th t s đã đ nủ ơ ướ ủ ậ ự ế qua Chúa Giê-xu nh ng trong nghĩa r ng, n c hay quy nư ộ ướ ề cai tr c a Chúa là đi u trong t ng lai. C u nguy nị ủ ề ươ ầ ệ n cướ Cha đ c đ nượ ế hàm ý hai đi u: (1) Th t s đ Chúa cai tr đ iề ậ ự ể ị ờ s ng (n c Chúa đ c đ n trong chúng ta). Và: (2) Ngàyố ướ ượ ế Chúa tr l i c m quy n cai tr s m đ n.ở ạ ầ ề ị ớ ế
Ý Cha đ c nên đ t nh tr i.ượ ở ấ ư ờ Ðây là l i c u nguy n đờ ầ ệ ể m i đi u Chúa đã ho ch đ nh sẽ đ c thành t u trong đ iọ ề ạ ị ượ ự ờ s ng chúng ta cũng nh trong m i v t Ngài t o d ng. Ýố ư ọ ậ ạ ự mu n c a Ð c Chúa Cha bao gi cũng đ c nên trên thiênố ủ ứ ờ ượ đàng, do đó c u nguy nầ ệ ý Cha đ c nên đ t nh tr iượ ở ấ ư ờ hàm
74
ý chúng ta s n sàng làm theo ý mu n c a Chúa đ m i đi uẵ ố ủ ể ọ ề trên tr n gian cũng đ c toàn v n nh trên tr i.ầ ượ ẹ ư ở ờ
2. Cho con ng i (c. 11-13) cũng g m ba đi u:ườ ồ ềNhu c u thu c th :ầ ộ ể Xin cho chúng tôi hôm nay đ ăn đồ ủ
ngày. Ð ăn (bánh) ch ng nh ng nói đ n th c ăn nh ngồ ẳ ữ ế ứ ư hàm ý m i nhu c u th xác (c m ăn, áo m c, nhà ...) C uọ ầ ể ơ ặ ở ầ nguy n l i n y hàm ý chúng ta tin c y n i Chúa v m i nhuệ ờ ầ ậ ơ ề ọ c u trong đ i s ng, bi t r ng m i v t đ u đ n t Chúa (I Ti-ầ ờ ố ế ằ ọ ậ ề ế ừmô-thê 6:17b). Nh ng chữ ữ hôm nay và đ ngàyủ nghĩa là “đủ cho t ng ngày m t” hàm ý chúng ta n ng c y và th a lòng,ừ ộ ươ ậ ỏ không bôn ba và lo l ng v các nhu c u v t ch t.ắ ề ầ ậ ấ
Nhu c u tâm linh:ầ Xin tha t i l i cho chúng tôi, nh chúngộ ỗ ư tôi cũng tha k ph m t i ngh ch cùng chúng tôi.ẻ ạ ộ ị L i c uờ ầ nguy n n y cho th y t m quan tr ng c a nh ng m i quanệ ầ ấ ầ ọ ủ ữ ố h trong đ i s ng, đ c bi t là m i quan h v i Chúa và v iệ ờ ố ặ ệ ố ệ ớ ớ nhau. Tha th và đ c tha th là nhu c u tâm linh quanứ ượ ứ ầ tr ng trong các m i quan h đó. Chọ ố ệ ữ t i l iộ ỗ trong nguyên văn là “n ” cho th yợ ấ đi u chúng ta n Chúa là s vâng l iề ợ ự ờ tuy t đ i c a chúng ta. Ph m t i là thi u vâng l i và do đóệ ố ủ ạ ộ ế ờ chúng ta m c n v i Chúa. Ch m t mình Chúa là ch n m iắ ợ ớ ỉ ộ ủ ợ ớ có th tha n cho chúng ta, dĩ nhiên là chúng ta ph i có lòngể ợ ả ăn năn th t.ậ Nh chúng tôi cũng tha k ph m t i ngh ch cùngư ẻ ạ ộ ị chúng tôi không hàm ý đ i chác hay m c c (vì con đã tha nổ ặ ả ợ cho ng i khác nên xin Chúa cũng hãy tha n cho con!)ườ ợ nh ng hàm ý r ng chúng ta không th xin n tha th c aư ằ ể ơ ứ ủ Chúa n u chính chúng ta thi u lòng th ng xót, không thaế ế ươ th ng i khác (18:23-35).ứ ườ
Nhu c u b o v :ầ ả ệ Xin ch đ chúng tôi b cám d , mà c uớ ể ị ỗ ứ chúng tôi kh i đi u ác.ỏ ề Gia-c 1:13 cho bi t Ð c Chúa Tr iơ ế ứ ờ “không cám d ai” cho nên đ hi u l i c u nguy n n y,ỗ ể ể ờ ầ ệ ầ chúng ta ph i nhìn chung v i câu k ti p:ả ớ ế ế mà c u chúng tôiứ kh i đi u ác. Ði u ácỏ ề ề , đúng h n là “ng i ác,” nói đ n maơ ườ ế qu và m i m u ch c cám d c a nó.ỷ ọ ư ướ ỗ ủ Ch đ chúng tôi bớ ể ị
75
cám dỗ vì v y t ng đ ng v iậ ươ ươ ớ c u chúng tôi kh i đi uứ ỏ ề ác, nghĩa là c u nguy n xin Chúa đ ng đ cho ma qu cámầ ệ ừ ể ỷ d đ n n i chúng ta ph i thua m u m c k c a nó. L i c uỗ ế ỗ ả ư ắ ế ủ ờ ầ nguy n n y hàm ý r ng t s c chúng ta không th th ngệ ầ ằ ự ứ ể ắ h n ma qu , t chúng ta không th đ ng n i đ đ ch l i maơ ỷ ự ể ứ ổ ể ị ạ qu vì v y chính Chúa sẽ gi i c u chúng ta kh i cám d c aỷ ậ ả ứ ỏ ỗ ủ ma qu khi chúng ta kêu c u đ n Ngài.ỷ ầ ế
D a vào các c b n, ph nự ổ ả ầ Vì n c, quy n, vinh hi n đ uướ ề ể ề thu c v Cha đ i đ i, A-menộ ề ờ ờ không có các b n c nh t. Ph nả ổ ấ ầ n y có lẽ đ c thêm vào nh là m t ph n c a nghi th c thầ ượ ư ộ ầ ủ ứ ờ ph ng. Câuượ n y hoàn toàn đúng trên ầ ph ng di n th n h cươ ệ ầ ọ và phù h p ợ v i s d y d c a toàn Kinh Thánh, nh ngớ ự ạ ỗ ủ ư chúng ta không c n ph i nh n m nhầ ả ấ ạ và xem đây là m t ph n trongộ ầ l i c u nguy n m u c a Chúa. L i k t thúc n y liên quanờ ầ ệ ẫ ủ ờ ế ầ đ n Ba Ngôi Ð c Chúa Tr i trong ba l i c u xin v c m áo,ế ứ ờ ờ ầ ề ơ tha th và b o v : Ð c Chúa Cha chu c p, Ð c Chúa Con c uứ ả ệ ứ ấ ứ ứ chu c và Ð c Thánh Linh b o v .ộ ứ ả ệ
Hai câu 14-15 nh c l i ý c a câu 12 nh m nh n m nhắ ạ ủ ằ ấ ạ y u t tha th trong c ng đ ng ng i tin Chúa, có tha th ,ế ố ứ ộ ồ ườ ứ l i c u nguy n m i hi u nghi m (Thi thiên 66:18).ờ ầ ệ ớ ệ ệ
Ð i chi u v i l i c u nguy n khoe khoang, t p trung vàoố ế ớ ố ầ ệ ậ chính mình c a ng i Pha-ri-si, l i c u nguy n Chúa d y choủ ườ ờ ầ ệ ạ th y chúng ta ph i t p trung vào Chúa (Danh Cha, n c Chaấ ả ậ ướ và ý Cha). Còn đ i v i l i c u nguy n sáo r ng, thi u ý nghĩaố ớ ờ ầ ệ ỗ ế c a ng i ngo i, l i c u nguy n Chúa d y cho th y chúng taủ ườ ạ ờ ầ ệ ạ ấ c n c u nguy n nh ng l i ý nghĩa, rõ ràng. Ðây ph i làầ ầ ệ ữ ờ ả khuôn m u c u nguy n chúng ta áp d ng m i ngày: t pẫ ầ ệ ụ ỗ ậ trung vào Chúa và trình dâng cho Chúa m i nhu c u trongọ ầ đ i s ng.ờ ố
76
BÀI 20 – 6:16-18 KIÊNG ĂN
16 Khi các ngươi kiêng ăn, chớ làm bộ buồn rầu như bọn giả hình; vì họ nhăn mặt, cho mọi người biết họ kiêng ăn. Quả thật, ta nói cùng các ngươi, bọn đó đã được phần thưởng của mình rồi. 17 Song khi ngươi kiêng ăn, hãy xức dầu trên đầu, và rửa mặt, 18 hầu cho người ta không xem thấy ngươi đang kiêng ăn, nhưng chỉ Cha ngươi là Ðấng ở nơi kín nhiệm xem thấy mà thôi; và Cha ngươi thấy trong chỗ kín nhiệm sẽ thưởng cho ngươi.
1. Ði m gi ng nhau trong các l i d y v c u nguy n,ể ố ờ ạ ề ầ ệ b thí và kiêng ăn là gì? T i sao Chúa nh n m nh đi m đó?ố ạ ấ ạ ể
2. D a vào các l i d y n y, xin cho bi t đ c tính c aự ờ ạ ầ ế ặ ủ ng i gi hình. Làm th nào đ tránh l i l m c a h ?ườ ả ế ể ỗ ầ ủ ọ
3. Xin đ i chi u gi a “nhăn m t” và “x c d u, r a m t.”ố ế ữ ặ ứ ầ ử ặ Nh ng đi u đó khác nhau th nào, hàm ý gì?ữ ề ế
4. Ðây là v n đ kiêng ăn, nh ng nguyên t c chungấ ề ư ắ Chúa d y đây là gì? Chúng ta áp d ng nh th nào?ạ ở ụ ư ế
Ði m gi ng nhau trong các l i d y v c u nguy n, b thí vàể ố ờ ạ ề ầ ệ ố kiêng ăn là không làm c t đ khoe khoang nh ng làm vì Chúaố ể ư và cho Chúa. Khoe khoang là đ c tính c a ng i đ o đ c gi :ặ ủ ườ ạ ứ ả ch có b ngoài mà thi u đi th c ch t bên trong. Ð tránh l iỉ ề ế ự ấ ể ỗ l m n y, khi làm b t c vi c gì, chúng ta ph i nh c nhầ ầ ấ ứ ệ ả ắ ở chính mình v đ ng c thúc đ y hay m c đích c a vi c mìnhề ộ ơ ẩ ụ ủ ệ làm. Ngay c nh ng vi c thiêng liêng, đ o đ c nh t, nhả ữ ệ ạ ứ ấ ư công tác t thi n, c u nguy n và kiêng ăn cũng có th trừ ệ ầ ệ ể ở thành vô nghĩa n u chúng ta làm sai m c đích hay v i đ ngế ụ ớ ộ c không t t.ơ ố
Theo lu t Môi-se, con dân Chúa ch ph i kiêng ăn trongậ ỉ ả ngày Ð i L Chu c T i (Lê-vi ký 16:29-31) nh ng trong th iạ ễ ộ ộ ư ờ kỳ l u đày, con dân Chúa kiêng ăn th ng xuyên h n (Xa-ư ườ ơcha-ri 7:3-5; 8:19). Ngoài nh ng l kiêng ăn toàn qu c, Kinhữ ệ ố Thánh cũng cho th y nhi u tr ng h p kiêng ăn c a cá nhânấ ề ườ ợ ủ hay nh ng nhóm ng i khác nhau đ bày t s h mìnhữ ườ ể ỏ ự ạ
77
tr c m t Chúa và th ng đi chung v i vi c x ng t i (Nê-ướ ặ ườ ớ ệ ư ộhê-mi 9:1-2; Thi thiên 35:13; Ê-sai 58:3, 5; Ða-ni-ên 9:2-20; 10:2-3; Giô-na 3:5; Công v 9:9). Trong th i Chúa Giê-xu,ụ ờ ng i Pha-ri-si kiêng ăn m t tu n l hai l n (Lu-ca 18:12)ườ ộ ầ ễ ầ nh ng vi c kiêng ăn n y th ng m t đi ý nghĩa và ch là d pư ệ ầ ườ ấ ỉ ị đ khoe khoang, đ ng i khác khâm ph c mình là ng iể ể ườ ụ ườ đ o h nh, tạ ạ hiêng liêng.
Chúa Giê-xu mô t l i kiêng ăn c a h làả ố ủ ọ làm b bu nộ ồ r uầ và nhăn m t.ặ B n Hi u Ðínhả ệ d ch là “t v âu s u” vàị ỏ ẻ ầ “làm b thi u não.” Ðây là nh ng l i mô t th t đúng vộ ể ữ ờ ả ậ ề nh ng ng i gi hình mà Chúa nói làữ ườ ả cho m i ng i bi t họ ườ ế ọ kiêng ăn. “Cho m i ng i bi t” là m c đích c a nh ng ng iọ ườ ế ụ ủ ữ ườ đ o đ c gi khi h kiêng ăn trong khi m c đích chính c aạ ứ ả ọ ụ ủ kiêng ăn là h mình tr c m t Chúa và ăn năn t i. Ng i đ oạ ướ ặ ộ ườ ạ đ c gi ch ng nh ng làm sai m c đích c a kiêng ăn mà cònứ ả ẳ ữ ụ ủ là gi d i vì đó không ph i s th t. M t l n n a Chúa Giê-xuả ố ả ự ậ ộ ầ ữ cho th y, n u ti ng khen c a con ng i là đi u h tìm ki m,ấ ế ế ủ ườ ề ọ ế thì h đã đ t đ c m c đích và ch m d t t i đó!ọ ạ ượ ụ ấ ứ ạ X c d uứ ầ trên đ uầ và r a m tử ặ nói đ n đ i s ng bình th ng. Dù đangế ờ ố ườ kiêng ăn, chúng ta không c n t ra là mình đang kiêng ănầ ỏ nh ng v n sinh ho t bình th ng. Kiêng ăn nh v y ch m tư ẫ ạ ườ ư ậ ỉ ộ mình Chúa bi t và ch c ch n chúng ta sẽ đ c ban th ng.ế ắ ắ ượ ưở Nói đúng h n, đó m i là kiêng ăn th t v i đúng m c đích vàơ ớ ậ ớ ụ ý nghĩa c a kiêng ăn (h mình tr c m t Chúa, ăn năn, tìmủ ạ ướ ặ c u Chúa...)ầ
Ðây là ph n d y v kiêng ăn, c u nguy n và làm vi c tầ ạ ề ầ ệ ệ ừ thi n nh ng Chúa cho th y m t nguyên t c quan tr ng, đó làệ ư ấ ộ ắ ọ b t c đi u gì chúng ta làm cho Chúa, đi u đó ph i th t sấ ứ ề ề ả ậ ự đ n t t m lòng và vì s vinh hi n c a Chúa. Chúng ta khôngế ừ ấ ự ể ủ th l i d ng đ đem vinh quang cho chính mình. Chúng taể ợ ụ ể ph i s ng th t, không th s ng gi d i, ch có b ngoài.ả ố ậ ể ố ả ố ỉ ề
78
BÀI 21 – 6:19-24 CỦA CẢI, ÁNH SÁNG VÀ NÔ LỆ
19 Các ngươi chớ chứa của cải ở dưới đất, là nơi có sâu mối, ten rét làm hư, và kẻ trộm đào ngạch khoét vách mà lấy; 20 nhưng phải chứa của cải ở trên trời, là nơi chẳng có sâu mối, ten rét làm hư, cũng chẳng có kẻ trộm đào ngạch khoét vách mà lấy. 21 Vì chưng của cải ngươi ở đâu, thì lòng ngươi cũng ở đó.
22 Con mắt là đèn của thân thể. Nếu mắt ngươi sáng sủa thì cả thân thể ngươi sẽ được sáng láng; 23 nhưng nếu mắt ngươi xấu, thì cả thân thể sẽ tối tăm. Vậy, nếu sự sáng láng trong ngươi chỉ là tối tăm, thì sự tối tăm nầy sẽ lớn biết là dường bao!
24 Chẳng ai được làm tôi hai chủ; vì sẽ ghét người nầy mà yêu người kia, hoặc trọng người nầy mà khinh người kia. Các ngươi không có thể làm tôi Ðức Chúa Trời lại làm tôi ma-môn nữa.
1. Xin cho bi t ba ph n c a phân đo n trên và ý chínhế ầ ủ ạ c a m i ph nủ ỗ ầ
2. “Ch a” nghĩa là gì? “C a c i” nói đ n đi u gì?ứ ủ ả ế ề3. Ng i ta th ng ch a c a c i d i đ t nh thườ ườ ứ ủ ả ở ướ ấ ư ế
nào?4. Làm th nào đ ch a c a c i trên tr i?ế ể ứ ủ ả ờ5. Sâu m i, ten rét và k tr m nói đ n đi u gì?ố ẻ ộ ế ề6. Xin di n t câu 21 b ng l i riêng c a B n.ễ ả ằ ờ ủ ạ7. Chúa Giê-xu d y chúng ta nguyên t c gì trong câu 22-ạ ắ
23?8. Ði m Chúa mu n nh n m nh trong câu 24 là gì?ể ố ấ ạ 9. T i sao ma-môn l i đ c dùng đ đ i chi u v i Ð cạ ạ ượ ể ố ế ớ ứ
Chúa Tr i?ờ
D. A. Carson g i Ma-thi- 6:19-24 là “nh ng hình nh dùngọ ơ ữ ả đ so sánh lòng trung thành c a chúng ta đ i v i nh ng giáể ủ ố ớ ữ tr c a N c Tr i.” Nói khác đi, Chúa Giê-xu dùng ba hìnhị ủ ướ ờ
nh đ d y chúng ta nhìn th y giá tr đích th c c a N cả ể ạ ấ ị ự ủ ướ Chúa đ chúng ta s ng và đeo đu i nh ng giá tr đó. Ba hìnhể ố ổ ữ ị
nh đó là c a c i (c. 19-21), ánh sáng (c. 22-23) và nô l (c.ả ủ ả ệ 24).
79
Ch aứ mang ý nghĩa d n ch a, c t gi nh ng i c t giồ ứ ấ ữ ư ườ ấ ữ vào kho tàng. Chữ c a c iủ ả ti p theo trong nguyên văn chínhế là ch “kho tàng.”ữ Ch a c a c iứ ủ ả vì v y hàm ý c t gi th tậ ấ ữ ậ c n th n nh ng gì chúng ta cho là quý giá, có giá tr nhẩ ậ ữ ị ư ng i chôn gi u vàng b c, châu báu ch kín đáo.ườ ấ ạ ỗ D iướ đ tấ nói v tr n gian, đ i n y.ề ầ ờ ầ Ch a c a c i d i đ tứ ủ ả ướ ấ vì v yậ nghĩa là tích tr nh ng gì chúng ta cho là giá tr trên đ i n yữ ữ ị ờ ầ và s ng cho nh ng giá tr đó. Ð ng tố ữ ị ộ ừ ch aứ đây mang ýở nghĩa đang ti p di n và mang ý nghĩa nh n m nh. Câu n yế ễ ấ ạ ầ có th d ch là: “Ð ng ti p t c d n ch a c a c i cho mìnhể ị ừ ế ụ ồ ứ ủ ả trên tr n gian n y n a!” Lý do chúng ta không nên d n ch aầ ầ ữ ồ ứ c a c i trên tr n gian n y là vì tính cách mong manh và t mủ ả ầ ầ ạ b c a tr n gian,ợ ủ ầ n i có sâu m i, ten rét làm h và k tr mơ ố ư ẻ ộ đào ng ch khoét vách mà l y.ạ ấ Sâu m i, ten rét và k tr m làố ẻ ộ nh ng y u t làm cho c a c i tr n gian m t giá tr . C a c iữ ế ố ủ ả ầ ấ ị ủ ả ng i x a th ng tích tr là y ph c đ t ti n hay ngũ c cườ ư ườ ữ ụ ắ ề ố trong v a l m (Gia-c 5:2; Lu-ca 12:18). Nh ng th đó sẽ bự ẫ ơ ữ ứ ị h h ng vì sâu m i.ư ỏ ố Ten rét không ch nói đ n r sét c a kimỉ ế ỉ ủ lo i nh ng cũng mang ý nghĩa b chu t b hay côn trùng đ cạ ư ị ộ ọ ụ khoét. Ðào ng ch khoét váchạ mô t nhà c a xây b ng g chả ử ằ ạ t đ t bùn, k tr m có th đào khoét d dàng. C a c i tr nừ ấ ẻ ộ ể ễ ủ ả ầ gian ch c ch n b mai m t t y u t bên trong (sâu m i, tenắ ắ ị ộ ừ ế ố ố rét) cũng nh y u t bên ngoài (k tr m), không an toàn,ư ế ố ẻ ộ không có gì đ m b o c . Ch a c a c i d i đ t cũng nóiả ả ả ứ ủ ả ở ướ ấ đ n đ i s ng h ng th v t ch t, s ng xa hoa trên đ i n y.ế ờ ố ưở ụ ậ ấ ố ờ ầ L i s ng theo ch nghĩa v t ch t, ch nghĩa tiêu th và chố ố ủ ậ ấ ủ ụ ủ nghĩa cá nhân ích k cũng là nh ng hình th c ch a c a c i ỷ ữ ứ ứ ủ ả ở d i đ t, là nh ng đi u sẽ qua đi, sẽ phai tàn, không còn giáướ ấ ữ ề tr .ị
Ng c l i, chúng taượ ạ ph i ch a c a c i trên tr iả ứ ủ ả ở ờ , nói về đ i s ng h ng th ng, tích tr cho nh ng giá tr tr ngờ ố ướ ượ ữ ữ ị ườ c u. Câu n y không hàm ý chúng ta làm nhi u vi c thi n ử ầ ề ệ ệ ở đ i đ tích tr công đ c cho mình thiên đàng vì nh v y điờ ể ữ ứ ở ư ậ
80
ng c l i v i s d y d c a Kinh Thánh v c u r i b i ânượ ạ ớ ự ạ ỗ ủ ề ứ ỗ ở s ng và đ c tin. Nh ng th có giá tr đ i đ iủ ứ ữ ứ ị ờ ờ không có sâu m i, ten rét làm h , cũng ch ng có k tr m đào ng ch khoétố ư ẳ ẻ ộ ạ vách mà l yấ mà chúng ta ph i d n ch a là “phát tri n m tả ồ ứ ể ộ đ i s ng gi ng nh Chúa, gia tăng đ c tin, s trông c y vàờ ố ố ư ứ ự ậ tình yêu th ng là nh ng th còn l i đ i đ i” (John Stott).ươ ữ ứ ạ ờ ờ Câu k t lu n c a ph n n y cho th y rõ đi u đó,ế ậ ủ ầ ầ ấ ề Vì ch ngư c a c i ng i đâu, thì lòng ng i cũng đó.ủ ả ươ ở ươ ở Lòng bao g mồ tâm trí, tình c m và ý chí. Nh ng gì chúng ta cho là quý nh t,ả ữ ấ giá tr nh t, c con ng i chúng ta sẽ h ng v đó. Ch a c aị ấ ả ườ ướ ề ứ ủ c i thiên đàng sẽ giúp chúng ta h ng v thiên đàng vàả ở ướ ề s ng cho nh ng giá tr cao đ p. Trong các câu 19-20, Chúaố ữ ị ẹ Giê-xu dùng chữ các ng iươ nh ng trong câu 21, Chúaư nói ng iươ , cho th y đây là đi u chúng ta c n ph i áp d ngấ ề ầ ả ụ riêng cho b n thân mình.ả
Hình nh trong câu 22-23 là đ i chi u gi a ng i sáng vàả ố ế ữ ườ ng i mù hay gi a bóng t i v i ánh sáng. Chúa Giê-xu dùngườ ữ ố ớ hình nh con m t, cho th y đó là b ph n soi sáng, d n d tả ắ ấ ộ ậ ẫ ắ đ i s ng th xác. M t t t, chúng ta sẽ đi đ ng sinh ho t t t.ờ ố ể ắ ố ứ ạ ố N u m t b đau hay nhìn không rõ, toàn thân chúng ta sẽ bế ắ ị ị
nh h ng. T ng t nh v y v i đôi m t tâm linh hay làả ưở ươ ự ư ậ ớ ắ cái nhìn, nh n đ nh c a chúng ta v nh ng giá tr tâm linh.ậ ị ủ ề ữ ị Chúng ta c n có cái nhìn vào s vi c theo cái nhìn c a Chúa,ầ ự ệ ủ c a ng i tin Chúa, ng i đ c Chúa soi sáng. Không có cáiủ ườ ườ ượ nhìn đúng đó, chúng ta sẽ l m đ ng l c l i. Ði u quanầ ườ ạ ố ề tr ng là chúng ta ph i bi t rõ mình có cái nhìn đúng, n uọ ả ế ế nhìn không đúng mà nghĩ là mình đúng (s sáng láng trongự ng i ch là t i tămươ ỉ ố ) thì h u qu sẽ vô cùng kinh khi p (ậ ả ế sự t i tăm n y sẽ l n bi t là d ng baoố ầ ớ ế ườ ).
Hình nh th ba Chúa Giê-xu d y là hình nh c a ng iả ứ ạ ả ủ ườ nô l (c. 24). Nguyên t c đây là ng i nô l ch có th ph cệ ắ ở ườ ệ ỉ ể ụ v m t ch mà thôi.ụ ộ ủ Chủ đây là ch nô l , s h u ch , khôngủ ệ ở ữ ủ ph i ng i ch chúng ta làm công.ả ườ ủ Làm tôi hay làm nô l t cệ ứ
81
là thu c quy n s h u c a ng i ch . Nh ng chộ ề ở ữ ủ ườ ủ ữ ữ ghét/yêu, tr ng/khinhọ nói lên ý nghĩa tr n lòng hay h t lòng. Ð c Chúaọ ế ứ Tr i đòi h i chúng ta ph i “h t lòng, h t linh h n, h t ý màờ ỏ ả ế ế ồ ế yêu m n Chúa là Ð c Chúa Tr i ng i” (22:37). Chúng taế ứ ờ ươ không th yêu Chúa hay h u vi c Chúa n a v i, vì v y chúngể ầ ệ ử ờ ậ ta ch có th ch n m t trong hai ch : Ð c Chúa Tr i hay ma-ỉ ể ọ ộ ủ ứ ờmôn. Ma-môn phiên âm t ti ng A-ram (ngôn ng c a ng iừ ế ữ ủ ườ Do-thái lúc b y gi ) nghĩa là c a c i hay tài s n. Chấ ờ ủ ả ả ữ đ cượ không mang ý nghĩa “đ c phépượ ” nh ng là ư “không thể đ c,ượ ” m t vi c b t kh thi, không th x y ra. Làm nô l choộ ệ ấ ả ể ả ệ hai ch cùng m t lúc là đi u không th x y ra! “Có ti nủ ộ ề ể ả ề không ph i là t i, đ cho ti n làm ch , m i là t i” (Leonả ộ ể ề ủ ớ ộ Morris).
BÀI 22 – 6:25-34 CHIM, HOA VÀ NGƯỜI
25 Vậy nên ta phán cùng các ngươi rằng: đừng vì sự sống mình mà lo đồ ăn uống; cũng đừng vì thân thể mình mà lo đồ mặc. Sự sống há chẳng quí trọng hơn đồ ăn sao, thân thể há chẳng quí trọng hơn quần áo sao?
26 Hãy xem loài chim trời: chẳng có gieo, gặt cũng chẳng có thâu trữ vào kho tàng, mà Cha các ngươi trên trời nuôi nó. Các ngươi há chẳng phải là quí trọng hơn loài chim sao? 27 Vả lại, có ai trong vòng các ngươi lo lắng mà làm cho đời mình được dài thêm một khắc không?
28 Còn về phần quần áo, các ngươi lại lo lắng mà làm chi? Hãy ngắm xem những hoa huệ ngoài đồng mọc lên thể nào: chẳng làm khó nhọc, cũng không kéo chỉ; 29 nhưng ta phán cùng các ngươi, dẫu vua Sa-lô-môn sang trọng đến đâu, cũng không được mặc áo tốt như một hoa nào trong giống đó. 30 Hỡi kẻ ít đức tin, loài cỏ ngoài đồng, là giống nay còn sống, mai bỏ vào lò, mà Ðức Chúa Trời còn cho nó mặc đẹp thể ấy thay, huống chi là các ngươi!
31 Ấy vậy, các ngươi chớ lo lắng mà nói rằng: Chúng ta sẽ ăn gì? uống gì? mặc gì? 32 Vì mọi điều đó, các dân ngoại vẫn thường tìm, và Cha các ngươi ở trên trời vốn biết các ngươi cần dùng những điều đó rồi. 33 Nhưng trước hết, hãy tìm kiếm nước Ðức Chúa Trời và sự
82
công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa. 34 Vậy, chớ lo lắng chi về ngày mai; vì ngày mai sẽ lo về việc ngày mai. Sự khó nhọc ngày nào đủ cho ngày ấy.
1. T i sao phân đo n n y b t đ u v i ch “V y nên?”ạ ạ ầ ắ ầ ớ ữ ậ2. Trong câu 25, Chúa đ i chi u nh ng đi u gì v iố ế ữ ề ớ
nhau? Hàm ý gì?3. So sánh v i loài chim (c. 26), t i sao chúng ta khôngớ ạ
nên lo l ng?ắ4. Câu 27 d y chúng ta đi u gì?ạ ề5. So sánh v i hoa c (c. 28-30), t i sao chúng ta khôngớ ỏ ạ
nên lo l ng?ắ6. Theo câu 31-32, t i sao chúng ta không nên lo l ng?ạ ắ7. Tìm ki m “n c Ð c Chúa Tr i” là tìm ki m đi u gì?ế ướ ứ ờ ế ề
Tìm ki m nh th nào?ế ư ế8. Tìm ki m “s công bình c a Ngài” là tìm ki m đi uế ự ủ ế ề
gì?9. Chúa Giê-xu cho th y chân lý gì trong câu 34?ấ
Phân đo n n y b t đ u v i hai ch “v y nên” hàm ý ph nạ ầ ắ ầ ớ ữ ậ ầ n y ti p t c v i ý c a các câu tr c đó (19-24). Các câu n yầ ế ụ ớ ủ ướ ầ cho th y có m t l a ch n hay quy t đ nh gi a hai đi u: c aấ ộ ự ọ ế ị ữ ề ủ c i trên tr i hay c a c i d i đ t, m t sáng hay m t x u vàả ờ ủ ả ướ ấ ắ ắ ấ th Chúa hay th ma-môn. N u quy t đ nh s ng theo tiêuờ ờ ế ế ị ố chu n c a Chúa, chúng ta sẽ không có gì ph i lo l ng khiẩ ủ ả ắ s ng trên tr n gian n y. Hai nhu c u l n nh t c a con ng iố ầ ầ ầ ớ ấ ủ ườ là ăn và m c. Dù đâu, làm gì, thu c s c dân nào, ăn và m cặ ở ộ ắ ặ là hai đi u không th thi u trong đ i s ng. Tuy nhiên, ăn vàề ể ế ờ ố m c th t ra ch là ph ng ti n. Hai đi u quan tr ng h nặ ậ ỉ ươ ệ ề ọ ơ th c ăn và qu n áo làứ ầ s s ngự ố và thân th .ể Chúa Giê-xu đ iố chi u gi a s s ng v i th c ăn và thân th v i đ m c (c.ế ữ ự ố ớ ứ ể ớ ồ ặ 25) và cho th y s s ng và thân th là hai đi u quan tr ngấ ự ố ể ề ọ h n. Nói khác đi, n u Chúa không ban cho chúng ta thân thơ ế ể
83
và s s ng thì th c ăn và đ m c không có ý nghĩa gì. Ng cự ố ứ ồ ặ ượ l i, n u Chúa đã ban cho chúng ta s s ng và thân th , ch cạ ế ự ố ể ắ ch n Chúa sẽ ban cho ph ng ti n đ nuôi s s ng và cheắ ươ ệ ể ự ố đ y, b o v thân th . S s ng và thân th quý tr ng h nậ ả ệ ể ự ố ể ọ ơ th c ăn và đ m c đi m đó.ứ ồ ặ ở ể
Gieo, g t, thâu tr vào kho tàngặ ữ (c. 26) là ti n trình trongế ngành canh nông đ có th c ph m. Chim chóc không c nể ự ẩ ầ ti n trình đó mà v n đ c nuôi s ng. Chúa không b o chúngế ẫ ượ ố ả ta đ ng làm vi c đ s ng nh ng nh c chúng ta m t chân lýừ ệ ể ố ư ắ ộ quan tr ng, đó là Chúa nuôi s ng m i loài b ng nh ng cáchọ ố ỗ ằ ữ khác nhau. Chúa không g i Ð c Chúa Tr i là cha c a loàiọ ứ ờ ủ chim nh ng làư Cha các ng iươ cho th y con ng i là m iấ ườ ố quan tâm chính c a Ð c Chúa Tr i. Chim là loài ph thu củ ứ ờ ụ ộ mà còn đ c Ð c Chúa Cha nuôi s ng hu ng chi là loàiượ ứ ố ố ng iườ quí tr ng h n loài chim!ọ ơ
Ð iờ mình và m t kh cộ ắ trong câu 27 khó đi chung v iớ nhau vì “m t kh c” (ộ ắ pechys) là đ n v đo l ng chi u dàiơ ị ườ ề (kho ng 45 cm) không th dùng đ đo đ i s ng b ng th iả ể ể ờ ố ằ ờ gian. Ðây có th là l i nói ví von, so sánh cu c đ i nh m tể ố ộ ờ ư ộ chi u dài đo đ c (Thi thiên 39:5a), trong nghĩa đó, lo l ngề ượ ắ là đ đ i dài thêm m t s i. Ch “đ i” (ể ờ ộ ả ữ ờ helikia) cũng có nghĩa là “vóc dáng.” Lu-ca 19:3 nói Xa-chê là ng i th p (d ch t ngườ ấ ị ừ ch là “vóc dáng th p”). Trong nghĩa đó, câu n y nghĩa làữ ấ ầ “làm cho mình cao thêm m t s i.” Dù trong nghĩa nào, Chúaộ ả cho th y đây là vi c b t kh thi, không th th c hi n đ c.ấ ệ ấ ả ể ự ệ ượ Lo l ng không th giúp chúng ta s ng thêm đ c m t vàiắ ể ố ượ ộ giây phút, lo l ng cũng không giúp cao thêm đ c vài phân.ắ ượ Lo l ng là vô ích, không đem l i ích l i gì c !ắ ạ ợ ả
So sánh v i hoa c , Chúa cho th y đi u t ng t :ớ ỏ ấ ề ươ ự ch ngẳ làm khó nh c, cũng không kéo ch . Hoa hu ngoài đ ngọ ỉ ệ ồ là chỉ chung các loài hoa d i, không nh t thi t là th hoa nào. Haiạ ấ ế ứ đi u Chúa nói về ề hoa là: (1) V đ p:ẻ ẹ d u vua Sa-lô-môn sangẫ tr ng đ n đâu, cũng không đ c m c áo t t nh m t hoa nàoọ ế ượ ặ ố ư ộ
84
trong gi ng đó.ố Và: (2) S mong manh:ự nay còn s ng, mai bố ỏ vào lò. Hoa đ ng n i r t mong manh nh ng l i r t đ p, đó làồ ộ ấ ư ạ ấ ẹ đi u Chúa b o chúng ta nhìn và suy nghĩ (ề ả Hãy ng m xemắ ). Hoa c chóng phai tàn mà còn đ c m c đ p, nhìn hoa c , taỏ ượ ặ ẹ ỏ không c n ph i lo l ng v đ m c c a mình.ầ ả ắ ề ồ ặ ủ
Hai câu 31-2 cho th y hai lý do chúng ta không nên loấ l ng: (1) Lo l ng là c a nh ng ng i ngoài Chúa, không cóắ ắ ủ ữ ườ Chúa (các dân ngo iạ ). (2) Chúng ta có ng i Cha bi t m iườ ế ọ nhu c u c a mình.ầ ủ
Chữ nh ngư đ u câu 33 là đ đ i chi u v i t t c nh ngở ầ ể ố ế ớ ấ ả ữ lo l ng vô íchắ , không c n thi t trên.ầ ế ở Tr c h tướ ế nh nấ m nhạ đ n ế th t u tiên. Nghĩaứ ự ư là chúng ta ph i đ t Chúa lên hàngả ặ đ u trong đ i s ng, tìm đ n v i Chúa trong m i toan tính,ầ ờ ố ế ớ ọ ho ch đ nh c a các v n đ trong đ i s ng, không ph i đ iạ ị ủ ấ ề ờ ố ả ợ đ n lúc th t b i m i tìm đ n v i Ngài. ế ấ ạ ớ ế ớ Ði u quan tr ngề ọ không ph i là lo l ng nh ng làả ắ ư tìm ki m n c Ð c Chúa Tr iế ướ ứ ờ và s công bình c a Ngài. N c Ð c Chúa Tr iự ủ ướ ứ ờ hay v ngươ qu c Ð c Chúa Tr iố ứ ờ nói đ n quy n cai tr c a Ð c Chúaế ề ị ủ ứ Tr i, b t đ u v i Chúa Giê-xu và sẽ đ t đ n cao đi m lúcờ ắ ầ ớ ạ ế ể Chúa tr l i làm vua.ở ạ Tìm ki m n c Chúaế ướ mang ý nghĩa đeo đu i, tìm ki m đ quy n cai tr c a Chúa đ c th c hi nổ ế ể ề ị ủ ượ ự ệ trong m i lãnh v c c a đ i s ng, t ng t nh ba l i c u xinọ ự ủ ờ ố ươ ự ư ờ ầ đ u tiên trong bài c u nguy n Chúa d y: ầ ầ ệ ạ Danh Cha đ cượ thánh, N c Cha đ c đ n, ý Cha đ c nênướ ượ ế ượ , nghĩa là thu nậ ph c ý Chúa, làm theo ý Chúa, Chúa th t s là vua c a đ iụ ậ ự ủ ờ s ng.ố S công bìnhự hay công chính c a Chúa nói đ n tiêuủ ế chu n c a Ngài trong m i lãnh v c. S ng theo tiêu chu nẩ ủ ọ ự ố ẩ c a Chúa không nh tiêu chu n c a ng i Pha-ri-si (5:20).ủ ư ẩ ủ ườ S ng th nào đ quy n cai tr và đ c công chính c a Chúaố ế ể ề ị ứ ủ đ c th hi n m i n i, m i lúc, đó chính làượ ể ệ ọ ơ ọ tìm ki m n cế ướ Ð c Chúa Tr i và s công bình c a Ngài.ứ ờ ự ủ
M i đi u yọ ề ấ (c. 33b) nói đ n nhu c u ăn m c và nh ngế ầ ặ ữ đi uề các dân ngo i v n th ng tìm.ạ ẫ ườ T ng t nh ý c a Thiươ ự ư ủ
85
thiên 23:6a, khi đeo đu i tìm ki m nh ng giá tr tâm linhổ ế ữ ị tr c, nh ng nhu c u khác c a đ i s ng sẽ t nhiên đi theoướ ữ ầ ủ ờ ố ự chúng ta, không c n ph i lo l ng. Ch ng nh ng nhu c u c aầ ả ắ ẳ ữ ầ ủ chúng ta đ c đáp ng nh ng còn nhi u h n n a:ượ ứ ư ề ơ ữ cho THÊM các ng i m i đi u y n a!ươ ọ ề ấ ữ
Câu 34 cho th y nh ng khó nh c trong hi n t i là đ r i,ấ ữ ọ ệ ạ ủ ồ lo l ng là chúng ta thêm nh ngắ ữ khó nh c không c n thi tọ ầ ế cho ngày hôm nay. Nói khác đi, lo l ng là đi u không c nắ ề ầ thi t nh trong l i c u nguy n Chúa d y:ế ư ờ ầ ệ ạ Xin cho chúng tôi HÔM NAY đ ănồ Đ NGÀYỦ . “Hôm nay” và “đ ngày,” đó làủ tiêu chu n c a Chúa cho con ng i. V t quá nh ng đi u đóẩ ủ ườ ượ ữ ề sẽ đem đ n nh ng khó nh c không c n thi t cho đ i s ng.ế ữ ọ ầ ế ờ ố
BÀI 23 – 7:1-6 CÁI RÁC VÀ CÂY ÐÀ
1 Các ngươi đừng đoán xét ai, để mình khỏi bị đoán xét. 2 Vì các ngươi đoán xét người ta thể nào, thì họ cũng đoán xét lại thể ấy; các ngươi lường cho người ta mực nào, thì họ cũng lường lại cho mực ấy. 3 Sao ngươi dòm thấy cái rác trong mắt anh em ngươi, mà chẳng thấy cây đà trong mắt mình? 4 Sao ngươi dám nói với anh em rằng: Ðể tôi lấy cái rác ra khỏi mắt anh, mà chính ngươi có cây đà trong mắt mình? 5 Hỡi kẻ giả hình! trước hết phải lấy cây đà khỏi mắt mình đi, rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác ra khỏi mắt anh em mình được.
6 Ðừng cho chó những đồ thánh, và đừng quăng hột trai mình trước mặt heo, kẻo nó đạp dưới chân, và quay lại cắn xé các ngươi.
1. “Ðoán xét” nghĩa là gì? “Ð ng đoán xét ai” có ph i làừ ả ch p nh n t t c , không phân bi t đúng hay sai không?ấ ậ ấ ả ệ
2. Chúa Giê-xu cho th y đ nh lu t gì trong câu 2?ấ ị ậ3. Hai hình nh “cái rác” và “cây đà” nh m nói lên đi uả ằ ề
gì?4. Ng i đ c nh c đ n trong câu 4 là ng i có thái đườ ượ ắ ế ườ ộ
gì? 5. L i d y trong câu 5 b o chúng ta ph i làm gì?ờ ạ ả ả
86
Ðoán xét (krino)có th có nhi u nghĩa: xét x trên ph ngể ề ử ươ di n pháp lý, lên án, bu c t i, phân bi n. Ðó không ph i làệ ộ ộ ệ ả nh ng đi u Chúa c m.ữ ề ấ Ðoán xét trong câu n y mang ý chầ ỉ trích, phê phán (Rô-ma 14:10-13; Gia-c 4:11-12). Ðây là tháiơ đ lúc nào cũng th y l i hay khi m khuy t n i ng iộ ấ ỗ ế ế ơ ườ khác. Ð mình kh i b đoán xétể ỏ ị , hàm ý không ph i là b loàiả ị ng i đoán xét nh ng là ch u s xét x c a Chúa (Rô-maườ ư ị ự ử ủ 14:10b). Ðoán xét hàm ý coi mình nh Ð c Chúa Tr i choư ứ ờ nên sẽ b chính Ð c Chúa Tr i xét x .ị ứ ờ ử
L ng cho m c nào... l ng l i m c yườ ự ườ ạ ự ấ là m t thành ngộ ữ thông d ng (Mác 4:24) và Chúa Giê-xu dùng thành ng n yụ ữ ầ ch v vi c phê phán, ch trích ng i khác. Có th nói câu 1ỉ ề ệ ỉ ườ ể nói v s xét đoán c a Chúa đ i v i nh ng ng i hay xétề ự ủ ố ớ ữ ườ đoán, còn câu 2 nói v s xét đoán ng i khác dành choề ự ườ chúng ta. Khi xét đoán ng i khác, ch ng nh ng chúng ta sẽườ ẳ ữ b Chúa xét đoán nh ng cũng sẽ ph i nh n h u qu là bị ư ả ậ ậ ả ị ng i khác đ i x l i cùng m t cách. Ðây là đ nh lu t t ngườ ố ử ạ ộ ị ậ ươ x ng, có vay có tr .ứ ả
Hai hình nh Chúa Giê-xu dùng đây làả ở cái rác và cây đà. Cái rác là m t v t nh (cái d m), còn cây đà là m t v t l n,ộ ậ ỏ ằ ộ ậ ớ nói lên ý m t ng i th y l i l m nh n i ng i khác màộ ườ ấ ỗ ầ ỏ ơ ườ không th y l i l m l n c a chính mình! Ðây là thái đ giấ ỗ ầ ớ ủ ộ ả hình hay đ o đ c gi (c. 5a). Câu chuy n vua Ða-vít lên ánạ ứ ả ệ ng i nhà giàu trong II Sa-mu-ên 12:1-7 và ng i Pha-ri-siườ ườ coi th ng ng i thu thu trong Lu-ca 18:9-14 là nh ng víườ ườ ế ữ d đi n hình v thái đ n y. Câu 5 hàm ý r ng chúng ta cóụ ể ề ộ ầ ằ th ch cho ng i khác th y l i c a h nh ng đi u c n h nể ỉ ườ ấ ỗ ủ ọ ư ề ầ ơ là chúng ta ph i th y và s a l i c a mình (th ng là l n h nả ấ ử ỗ ủ ườ ớ ơ l i ng i khác) tr c khi giúp ng i khác (Ga-la-ti 6:1).ỗ ườ ướ ườ
Câu 6 ti p theo ph n nói v đoán xét cho th y s quânế ầ ề ấ ự bình c a v n đ : không đoán xét không có nghĩa là khôngủ ấ ề bi t phân bi n khi ng x v i ng i. Chúng ta không nên lênế ệ ứ ử ớ ườ
87
m t phê phán, ch trích ng i khác mà ph i xét và s a mìnhặ ỉ ườ ả ử (l y cây đà ra kh i m tấ ỏ ắ ) tr c khi có th cho ng i khácướ ể ườ th y l i l m c a h (ấ ỗ ầ ủ ọ l y cái rác ra kh i m t anh em mìnhấ ỏ ắ ). Tuy nhiên, không ph i đ i v i ai chúng ta có th “l y cái rác”ả ố ớ ể ấ ra d dàng. Có nh ng ng i không ch u hay không mu nễ ữ ườ ị ố nghe ý ki n xây d ng c a chúng ta (Châm ngôn 9:8; 15:12).ế ự ủ Góp ý hay đ ngh thay đ i v i nh ng ng i đó ch ng khácề ị ổ ớ ữ ườ ẳ gì đem v t thánh cho chóậ hay đem ng c trai cho heoọ (t ngươ t nh nói “đàn g y tai trâu”). Chự ư ả ữ chó trong câu n y khôngầ ch súc v t nuôi trong nhà nh ng là loài chó hoang, b n th u.ỉ ậ ư ẩ ỉ Heo ch ng nh ng là v t không s ch nh ng cũng nói đ n conẳ ữ ậ ạ ư ế v t có tính hung d , có th c n xé. S đ Phi-e-r nh c đ nậ ữ ể ắ ứ ồ ơ ắ ế c hai con v t n y trong II Phi-e-r 2:22.ả ậ ầ ơ V t thánhậ và h tộ trai ch v nh ng đi u quýỉ ề ữ ề giá, thánh khi t. ế H tộ trai cũng nói v giá tr c a n c thiên đàng hay Phúc Âm (13:45-46).ề ị ủ ướ Ð o c a Chúa hay chân lý c a Chúa là đi u caoạ ủ ủ ề quý, giá tr ,ị nh ng đ i v i nh ng ng i c tình kh c t Phúc Âm màư ố ớ ữ ườ ố ướ ừ chúng ta c c nài ép sẽ ch đem l i h u qu tai h i (ứ ố ỉ ạ ậ ả ạ đ pạ d i chân và quay l i c n xé các ng iướ ạ ắ ươ ). Heo có th l mể ầ t ng ng c trai là th c ăn nh ng khi nh n ra đó không ph iưở ọ ứ ư ậ ả th c ăn ch c ch n sẽ có ph n ng hung d đ i v i ng iứ ắ ắ ả ứ ữ ố ớ ườ cho nó.
BÀI 24 – 7:7-11 XIN, TÌM VÀ GÕ CỬA
7 Hãy xin, sẽ được; hãy tìm, sẽ gặp; hãy gõ cửa, sẽ mở cho. 8 Bởi vì, hễ ai xin thì được; ai tìm thì gặp; ai gõ cửa thì được mở. 9 Trong các ngươi có ai, khi con mình xin bánh, mà cho đá chăng? 10 Hay là con mình xin cá, mà cho rắn chăng? 11 Vậy nếu các ngươi vốn là xấu, còn biết cho con cái mình các vật tốt thay, huống chi Cha các ngươi ở trên trời lại chẳng ban các vật tốt cho những người xin Ngài sao?
1. Hai câu 7 và 8 khác nhau th nào? T i sao Chúa l pế ạ ặ l i nh v y?ạ ư ậ
88
2. Hình nh bánh và đá, cá và r n nói lên đi u gì? Câuả ắ ề tr l i cho hai câu h i n y là gì? T i sao?ả ờ ỏ ầ ạ
3. Xin đ c thêm Lu-ca 11:13 và cho bi t “các v t t t”ọ ế ậ ố Chúa nói trong câu 11 là gì?
Sáu câu đ u c a Ch ng 7 nói v quan h gi a ng i v iầ ủ ươ ề ệ ữ ườ ớ ng i và trong ph n ti p theo, nói v quan h gi a ng iườ ầ ế ề ệ ữ ườ v i Chúa trong v n đ c u nguy n. C u nguy n đ c mô tớ ấ ề ầ ệ ầ ệ ượ ả qua các đ ng tộ ừ xin, tìm và gõ c a.ử Nh ng ch n y cho th yữ ữ ầ ấ tính cách kiên trì trong s c u nguy n nh hình nh m t emự ầ ệ ư ả ộ bé xin m , đi tìm m và gõ c a phòng đ g p m cho kỳẹ ẹ ử ể ặ ẹ đ c. Cùng v i ba ch n y nh ng trong câu 7, đó là nh ngượ ớ ữ ầ ư ữ m ng l nh, b o chúng ta ph i xin, ph i tìm và ph i gõ c a.ạ ệ ả ả ả ả ử Trong câu 8, đó là nh ng l i h a: xin thì đ c, tìm thì g p vàữ ờ ứ ượ ặ gõ c a thì đ c m . Ðây là l i kêu g i c u nguy n và l i h aử ượ ở ờ ọ ầ ệ ờ ứ cho vi c c u nguy n.ệ ầ ệ
Ví d v cha con ti p theo cho th y rõ đi u đó. Hai câuụ ề ế ấ ề h i trong câu 9 và 10 hàm ý câu tr l i là “Không!” Khôngỏ ả ờ bao gi có vi c con xin bánh và cá mà cha cho đá và r n.ờ ệ ắ Palestine là vùng có nhi u đá và có nh ng đá trông gi ngề ữ ố hình cái bánh và cũng có lo i cá t ng t nh r n n a.ạ ươ ự ư ắ ữ Không ng i cha nào l i g t con mình nh v y. Chúa Giê-xuườ ạ ạ ư ậ dùng hình nh đó đ đ i chi u v i Ð c Chúa Tr i là ng iả ể ố ế ớ ứ ờ ườ Cha thiên th ng, luôn luôn ban đi u t t cho ng i xin Ngài.ượ ề ố ườ Cha ph n xác v i b n tính t i l i mà còn không cho con mìnhầ ớ ả ộ ỗ đi u x u thì Ð c Chúa Tr i là ng i Cha công chính, thánhề ấ ứ ờ ườ khi t, yêu th ng, ch c ch n ban đi u t t cho ng i c u xinế ươ ắ ắ ề ố ườ ầ Ngài. Hai y u t quan tr ng đây làế ố ọ ở xin và v t t t.ậ ố Chúng ta xin, ch c ch n Ð c Chúa Cha sẽ ban cho nh l i Chúa đã h aắ ắ ứ ư ờ ứ nh ng Cha sẽ ch ban cho v t t t ch không ph i b t cư ỉ ậ ố ứ ả ấ ứ đi u gì chúng ta xin. Ð c Chúa Tr i bi t v t t t hay đi u t tề ứ ờ ế ậ ố ề ố đó là gì. Chúng ta cũng có th hi u ví d c a Chúa là xin đáể ể ụ ủ
89
hay xin r n ch c ch n Chúa sẽ không ban cho vì Chúa bi t đóắ ắ ắ ế là đi u không t t cho chúng ta.ề ố
So sánh v i Lu-ca 11:13, v t t t hay đi u t t Chúa banớ ậ ố ề ố cho chúng ta là Chúa Thánh Linh (Giăng 14:16-17). Cùng v iớ Chúa Thánh Linh là nh ng ân t c a Ngài. Chữ ứ ủ ữ t tố đây mang ý nghĩa ích l i, cho nên b t c đi u gì Chúa bi t là l i ích,ợ ấ ứ ề ế ợ Ngài sẽ ban cho và n u chúng ta xin nh ng đi u Chúa bi tế ữ ề ế không ích l i, Ngài sẽ không cho.ợ
BÀI 25 – 7:12 LUẬT VÀNG
12 Ấy vậy, hễ điều chi mà các ngươi muốn người ta làm cho mình, thì cũng hãy làm điều đó cho họ, vì ấy là luật pháp và lời tiên tri.
1. Ma-thi- 7:12 th ng đ c g i là “Lu t Vàng.” Theoơ ườ ượ ọ ậ ý B n t i sao l i g i là Lu t Vàng?ạ ạ ạ ọ ậ
2. Ði m tích c c trong lu t n y là gì?ể ự ậ ầ3. “ y là lu t pháp và l i tiên tri” nghĩa là th nào?Ấ ậ ờ ế
Ma-thi- 7:12 th ng đ c g i là Lu t Vàng nói lên tính cáchơ ườ ượ ọ ậ cao quý c a lu t n y vì có giá tr v t cao h n m i lu t khácủ ậ ầ ị ượ ơ ọ ậ trên đ i. M t trong nh ng đ c đi m cao quý c a lu t n y làờ ộ ữ ặ ể ủ ậ ầ tính cách tích c c c a nó. Nhi u ng i đã d y ý t ng tự ủ ề ườ ạ ươ ự nh ng th ng là d ng tiêu c c (“Không làm cho ng iư ườ ở ạ ự ườ khác đi u chúng ta không mu n h làm cho mình”). Câu n yề ố ọ ầ b t đ u v i hai chắ ầ ớ ữ y v y, Ấ ậ hàm ý nói lên m t k t lu n.ộ ế ậ Chúng ta cũng th y thành ngấ ữ lu t pháp và l i tiên triậ ờ đ cượ nh c l i đây (tr c đó là trong 5:20). Do đó có th nói Lu tắ ạ ở ướ ể ậ Vàng là tóm t t t t c m i đi u Chúa Giê-xu d y t 5:21-ắ ấ ả ọ ề ạ ừ7:11. Lu t pháp và l i tiên tri ch v toàn b Thánh Kinh C uậ ờ ỉ ề ộ ự
c. Có th nói, làm theo Lu t Vàng là chúng ta đã s ngƯớ ể ậ ố v t lên trênượ s công bình c a các th y thông giáo và ng iự ủ ầ ườ dòng Pha-ri-si (5:20).
90
“Làm cho ng i khác đi u chúng ta mu n h làm choườ ề ố ọ mình” không mang ý nghĩa đ i chácổ hay làm vì mong mu nố ng i khác làm l i cho mình nh ng mang ý nghĩa hoànườ ạ ư thành. Có th nói lu t pháp và l i tiên tri đ c g m tóm l iể ậ ờ ượ ồ ạ trong Lu t Vàng hay s ng theo Lu t Vàng là làm ng nghi mậ ố ậ ứ ệ t t c m i đi u đã d y trong lu t pháp và l i tiên tri.ấ ả ọ ề ạ ậ ờ
BÀI 26 – 7:13-29 QUYẾT ÐỊNH VÀ CAM KẾT
13 Hãy vào cửa hẹp, vì cửa rộng và đường khoảng khoát dẫn đến sự hư mất, kẻ vào đó cũng nhiều. 14 Song cửa hẹp và đường chật dẫn đến sự sống, kẻ kiếm được thì ít.
15 Hãy coi chừng tiên tri giả, là những kẻ mang lốt chiên đến cùng các ngươi, song bề trong thật là muông sói hay cắn xé. 16 Các ngươi nhờ những trái nó mà nhận biết được. Nào có ai hái trái nho nơi bụi gai, hay là trái vả nơi bụi tật lê? 17 Vậy, hễ cây nào tốt thì sanh trái tốt; nhưng cây nào xấu thì sanh trái xấu. 18 Cây tốt chẳng sanh được trái xấu, mà cây xấu cũng chẳng sanh được trái tốt. 19 Hễ cây nào chẳng sanh trái tốt, thì phải đốn mà chụm đi. 20 Ấy vậy, các ngươi nhờ những trái nó mà nhận biết được.
21 Chẳng phải hễ những kẻ nói cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, thì đều được vào nước thiên đàng đâu; nhưng chỉ kẻ làm theo ý muốn của Cha ta ở trên trời mà thôi. 22 Ngày đó, sẽ có nhiều người thưa cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, chúng tôi chẳng từng nhân danh Chúa mà nói tiên tri sao? nhân danh Chúa mà trừ quỉ sao? và lại nhân danh Chúa mà làm nhiều phép lạ sao? 23 Khi ấy, ta sẽ phán rõ ràng cùng họ rằng: Hỡi kẻ làm gian ác, ta chẳng biết các ngươi bao giờ, hãy lui ra khỏi ta!
24 Vậy, kẻ nào nghe và làm theo lời ta phán đây, thì giống như một người khôn ngoan cất nhà mình trên hòn đá. 25 Có mưa sa, nước chảy, gió lay, xô động nhà ấy; song không sập, vì đã cất trên đá. 26 Kẻ nào nghe lời ta phán đây, mà không làm theo, khác nào như người dại cất nhà mình trên đất cát. 27 Có mưa sa, nước chảy, gió lay, xô động nhà ấy, thì bị sập, hư hại rất nhiều.
28 Vả, khi Ðức Chúa Jêsus vừa phán những lời ấy xong, đoàn dân lấy đạo Ngài làm lạ; 29 vì Ngài dạy như là có quyền, chớ không giống các thầy thông giáo.
91
1. M i ph n trong các câu 13-27 đ u có hai hình nhỗ ầ ề ả t ng ph n. Xin k ra b n hình nh t ng ph n nhauươ ả ể ố ả ươ ả trong các câu n y.ầ
2. Xin cho bi t hai lo i c a và hai lo i đ ng trong cácế ạ ử ạ ườ câu 13-14. Quy t đ nh đi con đ ng nào sẽ đ a đ n k tế ị ườ ư ế ế qu gì?ả
3. Y u t nào giúp ta nh n ra đ c tiên tri gi (c. 16a,ế ố ậ ượ ả 20)? “Trái” nói đ n đi u gì?ế ề
4. Ch quan tr ng trong câu 21 và 22 là gì? T i sao?ữ ọ ạ 5. Ði m khác nhau c a hai căn nhà trong câu 24-25 làể ủ
gì?6. Ch “quy n” trong câu 29 mang ý nghĩa gì? “D y nhữ ề ạ ư
là có quy n” nghĩa là d y nh th nào?ề ạ ư ếBài Gi ng Trên Núi k t thúc v i b n l i c nh cáo, m i l iả ế ớ ố ờ ả ỗ ờ bao g m hai hình nh t ng ph n nhau đ so sánh: hai conồ ả ươ ả ể đ ng (13-14), hai cây (15-20), hai l i nói (21-23) và haiườ ờ ng i xây nhà (24-25).ườ
Hai câu 13-14 ch ng nh ng nói v hai con đ ng nh ngẳ ữ ề ườ ư cũng nói đ n hai cánh c a, hai nhóm ng i và hai k t cu c:ế ử ườ ế ộ c a h pử ẹ và c a r ngử ộ , đ ng ch tườ ậ và đ ng kho ng khoátườ ả , ít và nhi uề , h m tư ấ và s s ng.ự ố Chữ c aử d ch làị c ngổ thì đúng h n, đây là c ng đ đi vào m t con đ ng.ơ ổ ể ộ ườ H pẹ nói lên ý gi iớ h n, có đi u ki n m i đ c vào. n c u r i Chúa ban choạ ề ệ ớ ượ Ơ ứ ỗ chúng ta là vô đi u ki n nh ng chúng ta ph i nh n mình cóề ệ ư ả ậ t i và ăn năn t i m i vào c ng đó đ c, h p là nh v y. Vàộ ộ ớ ổ ượ ẹ ư ậ Chúa kêu g i, m i g i chúng ta ch n c ng h p đó. Ng c l iọ ờ ọ ọ ổ ẹ ượ ạ v i c ng h p là c ng r ng.ớ ổ ẹ ổ ộ R ngộ mang ý nghĩa có th vào dể ễ dàng, không đòi h i gì c , mang bao nhiêu hành lý vào cũngỏ ả đ c và không ph i đ l i đi u gì bên ngoài, k c t i l i,ượ ả ể ạ ề ể ả ộ ỗ lòng kiêu ng o hay b t c đi u gì ta mu n đem vào. Sau haiạ ấ ứ ề ố cánh c ng là hai con đ ng:ổ ườ đ ng kho ng khoátườ ả và đ ngườ ch t. Kho ng khoátậ ả nói lên ý t do, phóng khoáng, khuynhự
92
h ng nào cũng đ c, không có gì c m đoán, ch p nh n t tướ ượ ấ ấ ậ ấ c , cho phép t t c . Chả ấ ả ữ ch tậ có cùng g c v i ch “ho nố ớ ữ ạ n n,” hàm ý sẽ g p b t b , khó khăn.ạ ặ ắ ớ
Vì c ng r ng, d dàng nên nhi u ng i ch n c ng đó.ổ ộ ễ ề ườ ọ ổ C ng h p, gi i h n, khó khăn, ph i tìm m i th y dĩ nhiên làổ ẹ ớ ạ ả ớ ấ ít ng i vào. Nh ng quan tr ng là cu i con đ ng: conườ ư ọ ố ườ đ ng kho ng khoát d n đ nườ ả ẫ ế s h m tự ư ấ (di t vong, t c làệ ứ h vong đ i đ i đ i). Con đ ng ch t h p đ a đ nư ờ ờ ờ ườ ậ ẹ ư ế s s ngự ố (s s ng vĩnh h ng trong N c Chúa). Câu n y là l i Chúaự ố ằ ướ ầ ờ kêu g i chúng ta ch n c ng h p và con đ ng h p mà đi đọ ọ ổ ẹ ườ ẹ ể có h nh phúc th t cu i đ ng. Ðây cũng là l i c nh cáo đạ ậ ở ố ườ ờ ả ể chúng ta không b thu hút b i c ng r ng và đ ng kho ngị ở ổ ộ ườ ả khoát đ r i ph i h vong đ i đ i. Thi thiên 1 cũng nói vể ồ ả ư ờ ờ ề hai con đ ng t ng t , l a ch n và quy t đ nh là tùy ườ ươ ự ự ọ ế ị ở chúng ta.
Tiên tri giả là hi n t ng c a m i th i đ i, t C u cệ ượ ủ ọ ờ ạ ừ ự Ướ đ n Tân c cũng nh th i đ i chúng ta ngày nay (Ph cế Ướ ư ờ ạ ụ truy n 18:20; II Phi 2:1; Kh i 19:20). Theo nghĩa chính y u,ề ả ế tiên tri là ng i truy n L i Chúa cho chúng ta. V n đ khóườ ề ờ ấ ề bi t vế tiên tri gi là h luôn luôn nhân danh Chúa và nói về ả ọ ề Chúa, làm sao chúng ta bi t đ c th c h ? Chúa Giê-xu choế ượ ự ư bi t tiên tri gi sẽ đ n v i chúng ta d i hình th c nh ngế ả ế ớ ướ ứ ữ con c u hi n lành (ừ ề mang l t chiên đ n cùng các ng iố ế ươ ). Bên ngoài là chiên nh ng bên trong làư muông sói hay c n xé.ắ Y uế t giúp chúng ta nh n di n làố ậ ệ trái hay đ i s ng c a ng iờ ố ủ ườ x ng mình là tiên tri:ư Các ng i nh nh ng trái nó mà nh nươ ờ ữ ậ bi t đ c.ế ượ Chúa Giê-xu nói câu n y hai l n (c. 16a và 20) choầ ầ th y tính cách quan tr ng c a ph ng cách nh n ra tiên triấ ọ ủ ươ ậ gi .ả
Trái tr c h t nói đ n đ c tính và hành vi c a m tướ ế ế ặ ủ ộ ng i. Trong ví d v cây nho, Chúa hàm ý đ i s ng k t quườ ụ ề ờ ố ế ả là đ i s ng gi ng nh Chúa, ph n ánh nh ng mỹ đ c c aờ ố ố ư ả ữ ứ ủ Chúa, Phao-lô g i đó là trái c a Thánh Linh. Ð i s ng m tọ ủ ờ ố ộ
93
tiên tri th t c a Chúa ph i th hi n nh ng mỹ đ c đó. M tậ ủ ả ể ệ ữ ứ ộ ng i có th đóng k ch hay gi m o nh ng ch c ch n khôngườ ể ị ả ạ ư ắ ắ th gi “yêu th ng, vui m ng, bình an, nh n nh c, nhân t ,ể ả ươ ừ ị ụ ừ hi n lành, trung tín, m m m i, ti t đ ” đ c. Ðó là nh ngề ề ạ ế ộ ượ ữ trái th t ph i th hi n trong đ i s ng c a ng i tiênậ ả ể ệ ờ ố ủ ườ tri. Trái cũng nói đ n s d y d c a ng i đó, ph i phù h pế ự ạ ỗ ủ ườ ả ợ v i Kinh Thánh. M i giáo lý ph i đ c th nghi m b ng L iớ ọ ả ượ ử ệ ằ ờ Chúa. “Giáo lý chính xác và đ i s ng thánh khi t là hai d uờ ố ế ấ hi u c a tiên tri th t” (Giám m c Ryle).ệ ủ ậ ụ Trái cũng đ c nhìnượ th y qua nh h ng c a v tiên tri. Chúng ta c n nhìn vàoấ ả ưở ủ ị ầ đ i s ng c a nh ng ng i đi theo v tiên tri đ bi t th t hayờ ố ủ ữ ườ ị ể ế ậ gi .ả
Chúa Giê-xu dùng hình nh trái nho và b i gai, trái v vàả ụ ả b i t t lêụ ậ đ cho th y m t đi u vô lý: cây nào sẽ s n sinhể ấ ộ ề ả đúng lo i trái y. K t qu t t hay trái t t không th đ n tạ ấ ế ả ố ố ể ế ừ cây x u và ng c l i. Do đó, ch c n nhìn vào k t qu , ta bi tấ ượ ạ ỉ ầ ế ả ế đ c b n ch t c a ngu n. Ð bi t đ c th t gi , ch c nượ ả ấ ủ ồ ể ế ượ ậ ả ỉ ầ nhìn vào k t qu . Ð i v i tiên tri gi , chúng ta ch c n nhìnế ả ố ớ ả ỉ ầ vào đ i s ng, s d y d c a h và nh ng ng i theo h .ờ ố ự ạ ỗ ủ ọ ữ ườ ọ Tiên tri gi ch ng nh ng có k t qu x u nh ng cũng sẽả ẳ ữ ế ả ấ ư không tránh kh i s đoán ph t c a Chúa (c. 19). Câu 20ỏ ự ạ ủ gi ng nh câu 16a, ch thêm vào hai chố ư ỉ ữ y v yấ ậ cho th yấ 16b-19 là ph n gi i thích ý th nào là “xem trái thì bi t cây.”ầ ả ế ế
Ph n trên (c. 15-20) nói v tiên tri gi hay ng i lãnhầ ề ả ườ đ o gi . Ph n ti p theo (c. 21-23) nói v “ng i đi theo” hayạ ả ầ ế ề ườ “h c trò gi .” Có th vì theo tiên tri gi , h thành môn đ gi .ọ ả ể ả ọ ổ ả Ði m quan tr ng trong các câu 21 và 22 làể ọ nói và th a,ư hàm ý nh ng đi u ch có ngoài mi ng mà thi u đi th c ch t bênữ ề ỉ ệ ế ự ấ trong. Trong ngày đoán xét, đi u quan tr ng không ph i làề ọ ả nh ng gì chúng ta nói mà là th c ch t bên trong. Th c ch tữ ự ấ ự ấ đó là làm theo ý mu n c a Cha ta trên tr iố ủ ở ờ (c. 21b). Ðây là l n đ u tiên trong Phúc Âm Ma-thi- , Chúa Giê-xu g i Ð cầ ầ ơ ọ ứ Chúa Tr i làờ Cha ta, ch v th n tánh c a Ngài: Chúa Giê-xuỉ ề ầ ủ
94
là Ð c Chúa Tr i (Giăng 5:17-18).ứ ờ Làm theo ý mu n c a Chaố ủ ta vì v y ch ng nh ng là làm theo l i d y trong Kinh Thánhậ ẳ ữ ờ ạ nh ng cũng công nh n Chúa Giê-xu là Ð c Chúa Tr i và làư ậ ứ ờ gi i pháp c u r i c a Ð c Chúa Tr i. Không ph i ch có l iả ứ ỗ ủ ứ ờ ả ỉ ờ x ng t ng ngoài mi ng (Lu-ca 6:46) nh ng ph i làm theo ýư ụ ệ ư ả Chúa m iớ đ c vào n c thiên đàngượ ướ ,
Ngày đó (c. 22) ch v ngày cu i cùng, ngày phán xét. Câuỉ ề ố n y nói đ n nh ng ng i ch ng nh ng x ng nh n ngoàiầ ế ữ ườ ẳ ữ ư ậ mi ng nh ng cũng nói r ng đã nhân danh Chúa mà làm baệ ư ằ đi u: nói tiên tri, tr qu và làm nhi u phép l . Có th nàoề ừ ỷ ề ạ ể m t ng i nhân danh Chúa làm nh ng đi u n y mà khôngộ ườ ữ ề ầ th t s tin Chúa không?ậ ự Nói tiên tri là truy n rao L i Chúaề ờ nh ng tiên tri gi là ng i nói mình truy n rao L i Chúa màư ả ườ ề ờ th t s không ph i L i Chúa, ch là l i riêng hay ý riêng c aậ ự ả ờ ỉ ờ ủ mình. Tr quừ ỷ và làm nhi u phép lề ạ là đi u mà các tiên triề gi và Christ gi cũng có th làm đ c (24:24; II Tê. 2:9-10).ả ả ể ượ B ng ch ng c a m t tín đ th t là m i quan h gi a ng iằ ứ ủ ộ ồ ậ ố ệ ữ ườ đó v i Chúa. Chúa tuyên b :ớ ố Ta ch ng BI T các ng i baoẳ Ế ươ gi !ờ Bi tế không ch nói đ n tri th c hay ki n th c nh ng làỉ ế ứ ế ứ ư m i quan h g n gũi gi a m t ng i v i Chúa.ố ệ ầ ữ ộ ườ ớ Ta ch ngẳ bi t các ng i bao giế ươ ờ nghĩa là gi a Ta và các ng i khôngữ ươ có m i quan h nào c . M t ng i có th nhân danh Chúaố ệ ả ộ ườ ể làm nhi u đi u mà không th t s đ n t Chúa thì t t cề ề ậ ự ế ừ ấ ả nh ng vi c làm đó đ u vô ích và Chúa sẽ g i đó làữ ệ ề ọ k làmẻ gian ác. Làm mang ý nghĩa th ng xuyên hành x nhườ ử ư v y.ậ Gian ác nghĩa là vô lu t l , b t k đ n lu t l hay ýậ ệ ấ ể ế ậ ệ mu n c a Chúa. Ðây là nh ng ng i có th làm nh ng vi cố ủ ữ ườ ể ữ ệ xem nh t t đ p nh ng s ng đ i s ng không có Chúa vàư ố ẹ ư ố ờ ố cũng sẽ k t thúc không có Chúa:ế Hãy lui ra kh i ta!ỏ
Bài Gi ng Trên Núi k t thúc v i hình nh hai ng i xâyả ế ớ ả ườ nhà đ c mô t làượ ả khôn ngoan và d i.ạ Ði m khác nhau gi aể ữ hai căn nhà n y là cái n n:ầ ề đá hay cát. N n là y u t quanề ế ố tr ng nh t đ căn nhà có th đ ng v ng. N n, theo l i d yọ ấ ể ể ứ ữ ề ờ ạ
95
c a Chúa làủ nghe và làm theo (đá) hay nghe mà không làm theo (cát). Khôn hay d i không nói đ n kh năng hay hi uạ ế ả ể bi t nh ng nói đ n thái đ hay đáp ng v i L i Chúa. C haiế ư ế ộ ứ ớ ờ ả ng i đ u nghe nh ng ch có m t ng i làm theo. Ðó làườ ề ư ỉ ộ ườ đi m khác bi t. Ba y u t bên ngoài làể ệ ế ố m a sa, n c ch y,ư ướ ả gió lay đ u x y ra cho c hai căn nhà, nh ng m t bênề ả ả ư ộ không s pậ , nhà kia thì b s p, h h i r t nhi u.ị ậ ư ạ ấ ề Ði m khác bi t làể ệ cái n n: c t trên đá và c t trên cát.ề ấ ấ
S đi p n y áp d ng cho Bài Gi ng Trên Núi nh ng cũngứ ệ ầ ụ ả ư áp d ng cho m i tr ng h p nghe L i Chúa: đ c và h c Kinhụ ọ ườ ợ ờ ọ ọ Thánh, đi nhà th , nghe gi ng, đ c sách v C -đ c, nghe L iờ ả ọ ở ơ ố ờ Chúa qua các ph ng ti n truy n thông... T t c đ u vô íchươ ệ ề ấ ả ề n u không áp d ng nghiêm ch nh vào đ i s ng.ế ụ ỉ ờ ố “C n th nẩ ậ làm theo” là đi u quan tr ng nh t trong m ng l nh Chúaề ọ ấ ạ ệ truy n cho Giô-suê và m i chúng ta (Giô-suê 1:8).ề ỗ
Ð c Chúa Giê-xu v a phán nh ng l i y xongứ ừ ữ ờ ấ là câu Ma-thi- th ng dùng cho th y m t ph n đ c k t thúc đơ ườ ấ ộ ầ ượ ế ể b c qua m t ph n khác trong câu chuy n Phúc Âm c a ôngướ ộ ầ ệ ủ (7:21; 11:1; 13:53; 19:1; 26:1). Bài Gi ng Trên Núi c a Chúaả ủ k t thúc ph n đ u c a Phúc Âm Ma-thi- v i l i k t lu n vế ầ ầ ủ ơ ớ ờ ế ậ ề s gi ng d y c a Ngài.ự ả ạ ủ Ð oạ (c. 28) hay s d y d , giáo hu nự ạ ỗ ấ (didache) nói đ n c n i dung (d y đi u gì) và hình th cế ả ộ ạ ề ứ (d y nh th nào). Ph n ng c a đoàn dân tr c s d y dạ ư ế ả ứ ủ ướ ự ạ ỗ c a Chúa làủ làm lạ. Làm lạ mang nhi u ý nghĩa h n ng cề ơ ạ nhiên, nói đ n lòng kính ph c b t ng đ i v i m t ng i màế ụ ấ ờ ố ớ ộ ườ h không ng là có th gi ng d y nh v y. Ði m khác bi tọ ờ ể ả ạ ư ậ ể ệ gi a s gi ng d y c a Chúa Giê-xu và cácữ ự ả ạ ủ th yầ thông giáo là Ngài d y nh là có quy n.ạ ư ề “Quy n” (ề exousia) mang ý nghĩa th m quy n nh ngẩ ề ư cũng bao g mồ ý nghĩa quy n năng, s cề ứ m nh. Các th y thông giáo khi gi ng d y ph i d a vào m tạ ầ ả ạ ả ự ộ th m quy n khác đ nói, Chúa Giê-xu thì không, th m quy nẩ ề ể ẩ ề đ n t chính Chúa.ế ừ L iờ c a Chúa là l i có th m quy n nênủ ờ ẩ ề chúng ta ph iả nghe và vâng giữ.
96
BÀI 27 – 8:1-4 “NẾU CHÚA MUỐN…”
1 Khi Ðức Chúa Jêsus ở trên núi xuống, có đoàn dân đông lắm theo Ngài. 2 Nầy, có một người phung đến gần, lạy Ngài, mà thưa rằng: Lạy Chúa, nếu Chúa khứng, chắc có thể làm cho tôi sạch được. 3 Ðức Chúa Jêsus giơ tay rờ người, mà phán rằng: Ta khứng, hãy sạch đi. Tức thì người phung được sạch. 4 Ðức Chúa Jêsus bèn phán cùng người rằng: Hãy giữ, chớ nói cùng ai; song hãy đi tỏ mình cùng thầy cả, và dâng của lễ theo như Môi-se dạy, để làm chứng cho họ.
1. “Kh ng” ( c. 2) nghĩa là gì? Ng i phung hàm ý gì khiứ ườ nói: “N u Chúa kh ng, ch c có th làm cho tôi s ch đ c”?ế ứ ắ ể ạ ượ
2. Trong câu chuy n n y, t i sao không nói “đ c lànhệ ầ ạ ượ b nh” hay “đ c ch a lành” mà l i “đ c s ch”?ệ ượ ữ ạ ượ ạ
3. Chúa Giê-xu có c n đ ng đ n ng i phung đ ch aầ ụ ế ườ ể ữ lành cho ng i n y không? T i sao Chúa l i “gi tay rườ ầ ạ ạ ơ ờ ng i”?ườ
4. M ng l nh c a Chúa cho ng i phung trong câu 4ạ ệ ủ ườ mang ý nghĩa gì?
Sau m t ph n dài (Ch ng 5-7) ghi nh ng l i d y c a Chúaộ ầ ươ ữ ờ ạ ủ Giê-xu, hai ch ng ti p theo (8-9) ghi l i nh ng vi c Chúaươ ế ạ ữ ệ làm, ch y u là ch a b nh. Gi ng d y và ch a b nhủ ế ữ ệ ả ạ ữ ệ là hai ch c v chính c a Chúa Giê-xu. Hai đi u n y đi song songứ ụ ủ ề ầ v i nhau nh l i m đ u và k t thúc c a ph n n y (4:23;ớ ư ờ ở ầ ế ủ ầ ầ 9:35).
Chúa Giê-xu trên núi xu ngở ố và có đoàn dân đông l mắ theo Ngài (c. 1) cho th y đây là ph n ti p theo c a 4:25 vàấ ầ ế ủ 5:1. Vi cệ ng i phung đ n g nườ ế ầ là chuy n l vì b nh phungệ ạ ệ b k là b t khi tị ể ấ ế , ng i m c b nh ph i tránh xa m i ng iườ ắ ệ ả ọ ườ (Lê-vi ký 13:45-46). Ng i phung n y b t k lu t l mà đ nườ ầ ấ ể ậ ệ ế v i Chúa, có lẽ vì đã nghe v quy n năng c a Chúa và bây giớ ề ề ủ ờ v i đ c tin, ông b o d n đ n v i Chúa v i hy v ng đ cớ ứ ạ ạ ế ớ ớ ọ ượ ch a lành. Câu ông th a v i Chúa:ữ ư ớ N u Chúa kh ng, ch c cóế ứ ắ th làm cho tôi s ch đ cể ạ ượ cho th y đ c tin c a ông n i Chúaấ ứ ủ ơ
97
nh ng c mư ả bi tế mình không đáng nh n s ch a lành c aậ ự ữ ủ Ngài nên không dám đ a ra l i th nh c u mà ch nói lênư ờ ỉ ầ ỉ nguy n v ng hay c ao c a mìnhệ ọ ướ ủ . Câu ng i phungườ nói hàm ý, “Con bi t Chúa có th ch a lành con nh ng ch aế ể ữ ư ữ lành hay không là tùy n i Chúa, con không dám đòiơ h i.”ỏ Kh ngứ mang ý nghĩa s n lòng, ch u làm, mu n làm.ẵ ị ố
Ð ng đ n ng i phung theo lu t là b lây ô u (Lê-vi kýụ ế ườ ậ ị ế 5:3) và Chúa Giê-xu cũng không c n ph iầ ả gi tay rơ ờ m iớ ch a lành đ c. Nh ng Chúa đãữ ượ ư gi tay rơ ờ đ bày t lòngể ỏ thông c m v i ng i b nh. Su t c đ iả ớ ườ ệ ố ả ờ có lẽ ch a bao gi cóư ờ m t bàn tay nào đ a ra đ ng đ n ng i n y nộ ư ụ ế ườ ầ ên ng i đóườ c m nh n đ c lòng th ng xót c a Chúaả ậ ượ ươ ủ khi bàn tay c aủ Ngài đ ng đ n mình. M ng l nh ch a lành c a Chúa trongụ ế ạ ệ ữ ủ nguyên văn ch có hai ch nh ng đ y đ ý nghĩa.ỉ ữ ư ầ ủ Ta kh ngứ (“Ta mu n”) ố nói lên s s n lòng c a Chúa. Và,ự ẵ ủ Hãy s ch điạ là m ng l nh cho b nh phung tan bi n, ch ng tạ ệ ệ ế ứ ỏ quy n năng c a Chúa trên b nh t t.ề ủ ệ ậ
Dù phung là m t b nh nh ng c Chúaộ ệ ư ả Giê-xu và ng iườ phung đ u ý th c sâu xa h nề ứ ơ r ng,ằ đây là s ô u . Vì v yự ế ậ ch a lành b nh phung mang ý nghĩa đ cữ ệ ượ s chạ , đ c thanhượ t y. M ng l nh c a Chúa cho ng i phung trong câu 4 hàm ýẩ ạ ệ ủ ườ b o vi c đ u tiên ng i đó ph i làm làả ệ ầ ườ ả đi t mình cùng th yỏ ầ cả theo lu t Môi-se (Lê-vi ký 14:1-2) đ có th tr l i đ iậ ể ể ở ạ ờ s ng bình th ng, không còn b lo i tr kh i xã h iố ườ ị ạ ừ ỏ ộ n a.ữ Hãy gi , ch nói cùng aiữ ớ là h i thúc ng i đó ph i lo điố ườ ả g pặ th yầ t l ngayế ễ chứ đ ng đi nói v i ai. ừ ớ Ch nói cùng aiớ cũng là m ng l nh chúng ta th y nhi u l n trong các sáchạ ệ ấ ề ầ Phúc Âm Chúa Giê-xu căn d n nh ng ng i Ngài ch a lànhặ ữ ườ ữ đ ng i ta không l m t ngể ườ ầ ưở r ngằ Chúa ch là ng i làmỉ ườ phép l và đ n đ gi i phóng đ t n c kh i La-mãạ ế ể ả ấ ướ ỏ về m tặ chính tr .ị
98
BÀI 28 – 8:5-13 THẨM QUYỀN TRONG LỜI NÓI
5 Khi Ðức Chúa Jêsus vào thành Ca-bê-na-um, có một thầy đội đến cùng Ngài, 6 mà xin rằng: Lạy Chúa, đứa đầy tớ tôi mắc bịnh bại, nằm liệt ở nhà tôi, đau đớn lắm. 7 Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Ta sẽ đến, chữa cho nó được lành 8 Thầy đội thưa rằng: Lạy Chúa, tôi chẳng đáng rước Chúa vào nhà; xin Chúa chỉ phán một lời, thì đầy tớ tôi sẽ được lành. 9 Vì tôi ở dưới quyền người khác, tôi cũng có quân lính dưới quyền tôi nữa; tôi biểu tên nầy rằng: hãy đi! thì nó đi; biểu tên kia rằng: Hãy đến! thì nó đến; và dạy đầy tớ tôi rằng: Hãy làm việc nầy! thì nó làm.
10 Ðức Chúa Jêsus nghe lời đó rồi, lấy làm lạ, mà phán cùng những kẻ đi theo rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, ta chưa hề thấy ai trong dân Y-sơ-ra-ên có đức tin lớn dường ấy. 11 Ta cũng nói cùng các ngươi, có nhiều người từ đông phương, tây phương sẽ đến, ngồi đồng bàn với Áp-ra-ham, Y-sác và Gia-cốp trong nước thiên đàng. 12 Nhưng các con bổn quốc sẽ bị liệng ra chốn tối tăm ở ngoài, tại đó sẽ có khóc lóc và nghiến răng. 13 Ðức Chúa Jêsus bèn phán cùng thầy đội rằng: Hãy về, theo như điều ngươi tin thì sẽ được thành vậy. Và chính trong giờ ấy, đứa đầy tớ được lành.
1. Xin cho bi t ch c v “th y đ i” trong th i Chúa Giê-ế ứ ụ ầ ộ ờxu.
2. Câu nói c a th y đ i (c. 8-9) mang ý nghĩa gì màủ ầ ộ Chúa Giê-xu nói: “Ta ch a h th y ai trong dân Y-s -ra-ênư ề ấ ơ có đ c tin l n d ng y”?ứ ớ ườ ấ
3. Chúa Giê-xu hàm ý gì trong câu 11-12?4. Y u t nào đã giúp cho ng i đ y t c a th y đ iế ố ườ ầ ớ ủ ầ ộ
đ c ch a lành?ượ ữ5. Chúng ta h c đ c đi u gì trong câu chuy n n y? Ápọ ượ ề ệ ầ
d ng nh th nào?ụ ư ế
Câu chuy n n y x y ra t i Ca-bê-na-um là trung tâm truy nệ ầ ả ạ ề giáo c a Chúa Giê-xu trong giai đo n đ u ch c v c a Ngàiủ ạ ầ ứ ụ ủ t i Ga-li-lê. Ng i đ c ch a lành là đ y t c a m t sĩ quanạ ườ ượ ữ ầ ớ ủ ộ La-mã (th y đ iầ ộ ). Th y đ iầ ộ theo nghĩa c a tên g i là ng iủ ọ ườ
99
ch huy m t trăm ng i lính.ỉ ộ ườ Nh ngữ th y đ i đ c nh cầ ộ ượ ắ đ n trong các sách Phúc Âm và sách Công v đ u là nh ngế ụ ề ữ ng i th t đ c bi t. Trong quân đ i La-mã ngày x a, ch cườ ậ ặ ệ ộ ư ứ v th y đ i, t ng đ ng v i đ i đ i tr ng ngày nay,ụ ầ ộ ươ ươ ớ ạ ộ ưở là m t ch c v quan tr ng. Quân đ i La-mã chinh ph c vàộ ứ ụ ọ ộ ụ chi n th ng là nh các th y đ i. H là thành ph n nòng c tế ắ ờ ầ ộ ọ ầ ố c a quân đ i v i tinh th n k lu t và kh năng thi n ngh .ủ ộ ớ ầ ỷ ậ ả ệ ệ V sĩ quan n y quen vi c ch huy và hi u rõ s c m nh c aị ầ ệ ỉ ể ứ ạ ủ m nh l nh t c p trên nên ông suy nghĩ v quy n năng c aệ ệ ừ ấ ề ề ủ Chúa trong ý nghĩ đó.
L i nói c a v sĩ quan có s c m nh vì ông là ng i cóờ ủ ị ứ ạ ườ th m quy n. Chính th m quy n khi n cho l i nói c a ông cóẩ ề ẩ ề ế ờ ủ s c m nh và ông suy di n quy n năng c a Chúa t ng tứ ạ ễ ề ủ ươ ự nh v y. Chúa Giê-xu có th m quy n nên l i nói c a Ngàiư ậ ẩ ề ờ ủ cũng sẽ có quy n năng nh chính s hi n di n c aề ư ự ệ ệ ủ Ngài. M iỗ ngày v sĩ quan n y ch c n dùng l i nói sai khi n mà làmị ầ ỉ ầ ờ ế đ c nhi u đi u, không c n ph i có m t. L i nói c a Chúaượ ề ề ầ ả ặ ờ ủ Giê-xu cũng sẽ làm đ c nh v y vì Ngài là Ð ng quy nượ ư ậ ấ ề năng. Ðó là cái nhìn c aủ vị sĩ quan v Chúa Giê-xu và ông ápề d ng hi u bi t đó trong câu nói v i Chúa (c. 8-9).ụ ể ế ớ
Th y đ c tin c a v sĩ quan th hi n qua câu nói đó màấ ứ ủ ị ể ệ Chúa Giê-xu phán: Ta ch a h th y ai trong dân Y-s -ra-ênư ề ấ ơ có đ c tin l n d ng y!ứ ớ ườ ấ (c. 10b). Con dân Chúa bi t Ð cế ứ Chúa Tr i là Ð ng quy n năng nh ng ít khi bày t đ c tinờ ấ ề ư ỏ ứ n i Chúa nh viên sĩ quan n y. Con dân Chúa th ng hãnhơ ư ầ ườ di n và khoe mình là tuy n dân c a Chúa, nghĩ r ng ch m tệ ể ủ ằ ỉ ộ mình h đ c h ng N c Chúa. Qua l i tuyên b trong câuọ ượ ưở ướ ờ ố 11-12, Chúa Giê-xu cho th y l i h a cho nh ng ng i khôngấ ờ ứ ữ ườ ph i là Do-thái (ả nhi u ng i t đông ph ng, tây ph ngề ườ ừ ươ ươ ) sẽ đ c d ph n trong bàn ti c c a Chúa. Trong khi đó,ượ ự ầ ệ ủ ng i Do-thái là con dân Chúa mà ch i b Ngài sẽ b lo i trườ ố ỏ ị ạ ừ kh i N c Chúa (ỏ ướ b li ng raị ệ ch n t i tăm ngoàiố ố ở ).
100
Y u t giúp cho ng i đ y t đ c ch a lành chính làế ố ườ ầ ớ ượ ữ đ c tin c aứ ủ v sĩ quanị (theo nh đi u ng i tin thì sẽ đ cư ề ươ ượ thành v yậ , c. 13a). Viên sĩ quan trong câu chuy n là ng i cóệ ườ đ c tin, không ph i đ c tin th đ ng nh ng là đ c tin năngứ ả ứ ụ ộ ư ứ đ ng, th hi n trong thái đ , l i suy nghĩ và hành đ ng rõộ ể ệ ộ ố ộ ràng. N u chúng ta có đ c tin n i Chúa, đ c tin c a chúng taế ứ ơ ứ ủ cũng ph i th hi n rõ ràngả ể ệ nh v yư ậ . Câu chuy n n y cũngệ ầ cho th y s c m nh c a l i nói. L i nói có s c m nh đ n tấ ứ ạ ủ ờ ờ ứ ạ ế ừ th m quy n c a ng i nói. Chúng ta có l iẩ ề ủ ườ ờ đ yầ th m quy nẩ ề c a Chúa, chính l i đó ban cho chúng ta s c m nh đ s ngủ ờ ứ ạ ể ố chi n th ng và v t lên trên nh ng khó khăn trong đ iế ắ ượ ữ ờ s ng.ố
BÀI 29 – 8:14-17 GÁNH BỆNH HOẠN CỦA CHÚNG TA
14 Ðoạn, Ðức Chúa Jêsus vào nhà Phi-e-rơ, thấy bà gia người nằm trên giường, đau rét. 15 Ngài bèn rờ tay người bịnh, rét liền mất đi; rồi người đứng dậy giúp việc hầu Ngài. 16 Ðến chiều, người ta đem cho Ðức Chúa Jêsus nhiều kẻ bị quỉ ám, Ngài lấy lời nói mà đuổi quỉ ra; cũng chữa được hết thảy những người bịnh, 17 vậy cho được ứng nghiệm lời của Ðấng tiên tri Ê-sai đã nói rằng: Chính Ngài đã lấy tật nguyền của chúng ta, và gánh bịnh hoạn của chúng ta.
1. Xin cho bi t hai cách Chúa Giê-xu ch a b nh trongế ữ ệ phân đo n n y.ạ ầ
2. D a vào câu 17, xin cho bi t m c đích c a Ma-thi-ự ế ụ ủ ơ khi ông ghi l i phân đo n n y.ạ ạ ầ
Ba ph n Kinh Thánh (8:1-4; 5-13 và 14-17) đ u nói v vi cầ ề ề ệ Chúa ch a b nh nh ng m i tr ng h p b ng m t ph ngữ ệ ư ỗ ườ ợ ằ ộ ươ cách khác nhau. Ði u n yề ầ cho th y Chúa có quy n trên b nhấ ề ệ t t và ph ng cách ch a b nh ch là nh ng cách khác nhauậ ươ ữ ệ ỉ ữ Chúa ch n cho t ng tr ng h p. Chúa ch a b nh phungọ ừ ườ ợ ữ ệ b ng cách r đ n ng i phung và ra l nh (c. 3). V i đ y tằ ờ ế ườ ệ ớ ầ ớ
101
c a viên sĩ quan, Chúa cũng ch a b nh b ng l i nói nh ngủ ữ ệ ằ ờ ư không c n đ n g p ng i b nh (không gian và kho ng cáchầ ế ặ ườ ệ ả không ph i là v n đ đ i v i Chúa). V i bà gia Phi-e-r ,ả ấ ề ố ớ ớ ơ Chúa r tay ng i b nhờ ườ ệ và rét LI N m t điỀ ấ (c. 15a). Li nề nghĩa là ngay l p t c (th i gian cũng không ph iậ ứ ờ ả là v n đ cho Chúa). Ði m đ c bi t trong câu chuy n n y làấ ề ể ặ ệ ệ ầ tính cách tích c c c a ng i đ c ch a lành:ự ủ ườ ượ ữ Ng i đ ngườ ứ d y giúp vi c h u Ngàiậ ệ ầ (c. 15b). Ph c vụ ụ cũng là đi u c nề ầ ph i làm ngay sau khi đ c ch a lành.ả ượ ữ
Trong vi c đu i qu , m t l n n a Chúaệ ổ ỷ ộ ầ ữ Giê-xu l i dùngạ l i nói (c. 16a) và các t t b nh khác cũng đ c Ngài ch aờ ậ ệ ượ ữ lành (c. 16b). Câu quan tr ng đ c nh c l i nhi u l n trongọ ượ ắ ạ ề ầ Ma-thi- là:ơ V y cho đ c ng nhi m l i c a đ ng tiênậ ượ ứ ệ ờ ủ ấ tri... (c. 17a). Nh v y,ư ậ trong c ph n n y (8:1-17) s đả ầ ầ ứ ồ Ma-thi- cho chúng ta th y m t chân lý quan tr ng, đóơ ấ ộ ọ là, vi c Chúa ch a lành b nh t t là đ làm ng nghi m l iệ ữ ệ ậ ể ứ ệ ờ Kinh Thánh nói v Ngài (c. 17b). B nh t t không nh t thi tề ệ ậ ấ ế đ n t t i l i (Giăng 9:3) nh ng b nh t t là m t ph n h uế ừ ộ ỗ ư ệ ậ ộ ầ ậ qu c a t i l i con ng i. Do đó ch a lành b nh t t cũngả ủ ộ ỗ ườ ữ ệ ậ mang ý nghĩa tha th (Thi thiên 103:3) và ch trong cõi vĩnhứ ỉ h ng t i l i m i không còn (Kh i 21:4). T i l i và b nh t tằ ộ ỗ ớ ả ộ ỗ ệ ậ đi chung v i nhau nh v y cho nên khi Chúa Giê-xu đ n tr nớ ư ậ ế ầ gian đ ch u ch t chu c t i cho chúng ta, Ngài cũng mang l yể ị ế ộ ộ ấ b nh t t c a chúng ta: “B i l n roiệ ậ ủ ở ằ Ng i chúng ta đ cườ ượ lành b nh” (Ê-sai 53:5b).ệ
BÀI 30 – 8:18-22 THEO CHÚA
18 Vả, khi Ðức Chúa Jêsus thấy đoàn dân đông lắm ở xung quanh mình, bèn truyền qua bờ bên kia. 19 Có một thầy thông giáo đến, thưa cùng Ngài rằng: Lạy thầy, thầy đi đâu, tôi sẽ theo đó. 20 Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Con cáo có hang, chim trời có ổ; song Con người không có chỗ mà gối đầu. 21 Lại một môn đồ khác thưa cùng Ngài rằng: Lạy Chúa, xin Chúa cho phép tôi về chôn cha tôi trước
102
đã. 22 Nhưng Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy theo ta, để kẻ chết chôn kẻ chết.
1. Xin so sánh hai ng i mu n theo Chúa trong phânườ ố đo n n yạ ầ
2. Xin gi i thích hai câu tr l i c a Chúa:ả ả ờ ủ(1) “Con cáo có hang, chim tr i có ; song Conờ ổ
ng i không có ch mà g i đ u”ườ ỗ ố ầ (2) “Hãy theo ta, đ k ch t chôn k ch t”ể ẻ ế ẻ ế
Có th nói hai ng i mu n theo Chúa trong phân đo n n y,ể ườ ố ạ ầ m t ng i thì quá nhanh, m t ng i thì quá ch m. Ng iộ ườ ộ ườ ậ ườ th nh t mu n đ n theo Chúa mà không bi t giá mình ph iứ ấ ố ế ế ả tr :ả Th y đi đâu, tôi sẽ theo đóầ (c. 19). Chúa cho ng i đóườ bi t:ế Con cáo có hang, chim tr i có , song Con ng i khôngờ ổ ườ có ch mà g i đ uỗ ố ầ (c. 20). Câu n y hàm ý r ng theo Chúa sẽầ ằ ph i ch u nhi u thi t thòi và gian kh v v t ch t, ngay cả ị ề ệ ổ ề ậ ấ ả ch cũng không có.ỗ ở Con Ng iườ là danh hi u ch v Chúaệ ỉ ề Giê-xu. M i sinh v t trên đ i đ u có n i n ng t a, nh ngọ ậ ờ ề ơ ươ ự ư Chúa thì không. Câu nói c a Chúa hàm ý: “Theo ta, ng i cóủ ươ ch u n i nh ng gian kh đó không?”ị ổ ữ ổ
Ng i th nhì xin phép đ c vườ ứ ượ ề chôn cha r iồ m iớ theo Chúa. Chôn cha có th có hai nghĩa: (1) Ng i cha v a ch tể ườ ừ ế và ph i v lo vi c chôn c t ngay, đây là vi c c p bách. (2)ả ề ệ ấ ệ ấ Ð i cho đ n khi cha qua đ i r i m i theo Chúa. Dù là theoợ ế ờ ồ ớ nghĩa nào, câu tr l i c a Chúa cho th y theo Chúa ph i làả ờ ủ ấ ả vi c u tiên, ngay c “cha ch t” cũng là vi c th y u. Chônệ ư ả ế ệ ứ ế c t cha là b n ph n c a ng i con trong gia đình (Sángấ ổ ậ ủ ườ 50:5). Lu t Môi-se cho phép th y t l có th b “ô u vậ ầ ế ễ ể ị ế ề nghi l ” vì cha m c a mình (Lê-vi ký 21:2). Tuy nhiên, trongễ ẹ ủ tr ng h p ng i Na-xi-rê đ c bi t riêng ra cho Chúa thìườ ợ ườ ượ ệ ngay c tang l c a cha cũng không đ c tham d đ khôngả ễ ủ ượ ự ể b “ô u ” (Dân s 6:6-7, Lê-vi ký 21:11). Theo Chúa cũng đòiị ế ố
103
h i m t u tiên t ng t (12:37; 19:29).ỏ ộ ư ươ ự K ch tẻ ế (c. 22b) ch v nh ng ng i không ph i là môn đ c a Chúa (ng iỉ ề ữ ườ ả ồ ủ ườ nói trong câu 11 là m tộ môn đồ c a Chúa), thi u s s ngủ ế ự ố tâm linh, không có ti ng g i. H là nh ng ng i lo nh ngế ọ ọ ữ ườ ữ vi c tr n t c nh vi cệ ầ ụ ư ệ chôn k ch tẻ ế . Đ iố v i mớ ôn đ c aồ ủ Chúa, theo Chúa là vi c u tiên.ệ ư
BÀI 31 – 8:23-27 NGƯỜI NẦY LÀ AI?
23 Kế đó, Ðức Chúa Jêsus xuống thuyền, các môn đồ theo Ngài. 24 Thình lình biển nổi bão lớn, đến nỗi sóng dậy phủ thuyền; nhưng Ngài đang ngủ. 25 Các môn đồ đến gần, đánh thức Ngài, mà thưa rằng: Lạy Chúa, xin cứu chúng tôi với, chúng tôi hầu chết! 26 Ngài phán rằng: Hỡi kẻ ít đức tin kia, cớ sao các ngươi sợ? Ngài bèn đứng dậy, quở gió và biển; thì liền yên lặng như tờ. 27 Những người đó lấy làm lạ, nói rằng: Người nầy là ai, mà gió và biển đều vâng lịnh người?
1. T i sao Chúa trách môn đ là “ít đ c tin?ạ ồ ứ 2. Câu 27 là câu h i hay hàm ý gì khác?ỏ
Ph n đ u c a ch ng 8 cho th y Chúa Giê-xu có quy n trênầ ầ ủ ươ ấ ề b nh t t. Phân đo n n y cho th y quy n năng c a Chúa trênệ ậ ạ ầ ấ ề ủ thiên nhiên. Câu 23 n i ti p v i câu 18 trên cho th y lý doố ế ớ ở ấ Chúa Giê-xu và các môn đ lên thuy n qua b bên kia là đồ ề ờ ể tránh đoàn dân đông. Nh ng c n bão thình lình trên bi n hữ ơ ể ồ Ga-li-lê là chuy n th ng x y ra vì đ a hình và khí h u trongệ ườ ả ị ậ vùng. Bi n h Ga-li-lê th p h n m t bi n đ n hai trăm mét,ể ồ ấ ơ ặ ể ế khi h i nóng b c lên cao t o nên nh ng c n gió m nh th iơ ố ạ ữ ơ ạ ổ xu ng h thì bão n i lên.ố ồ ổ
Chúa Giê-xu bình tâm trong hoàn c nh n y (Ngài ng )ả ầ ủ trong khi các môn đ ho ng s . Chồ ả ợ ữ sợ Chúa Giê-xu trách các môn đ (c. 26a) mang ý nghĩa nhát s , cùng m t ch “hènồ ợ ộ ữ nhát” trong Kh i Huy n 21:8. S ki n các môn đ kinh sả ề ự ệ ồ ợ ch ng t đây là m t c n bão d d i vì m t s các môn đứ ỏ ộ ơ ữ ộ ộ ố ồ c a Chúa là ng ph chuyên nghi p.ủ ư ủ ệ Sợ đ c đ i chi uượ ố ế
104
v iớ ít đ c tinứ cho th y lý do chính c a s hãi là ít đ cấ ủ ợ ứ tin. Ít không nói v s l ng nh ng là ch t l ng, nghĩa làề ố ượ ư ấ ượ lòng tin không m nh mẽ.ạ
Chúa Giê-xu gi i quy t nan đ b ng cáchả ế ề ằ qu gió vàở bi nể (c. 26b). Quở nghĩa là dùng l i nói v i uy quy n đ raờ ớ ề ể l nh hay tr n áp. Ði u n y cho th y Chúa có quy n trênệ ấ ề ầ ấ ề thiên nhiên. Câu, Ng i n y là ai mà gió và bi n đ u vângườ ầ ể ề l nh ng iệ ườ , ch ng nh ng là m t câu h i nh ng cũng hàm ýẳ ữ ộ ỏ ư xác nh n r ng ch có Ð c Chúa Tr i m i có th ra l nh choậ ằ ỉ ứ ờ ớ ể ệ gió và bi n nh v y. Nói khác đi, đây là câu nói lên th n tínhể ư ậ ầ c a Chúa: Chúa Giê-xu chính là Ð c Chúa Tr i.ủ ứ ờ
Phân đo n n y d y chúng ta:ạ ầ ạ1. C n có đ c tin v ng vàng n i Chúa đ v t th ng sầ ứ ữ ơ ể ượ ắ ợ
hãi.2. Chúa Giê-xu chính là Ð c Chúa Tr i vì Ngài có quy nứ ờ ề
trên thiên nhiên.
BÀI 32 – 8:28-34 QUỶ VÀ HEO
28 Ðức Chúa Jêsus qua bờ bên kia rồi, tại xứ dân Ga-đa-ra, gặp hai người bị quỉ ám ở nơi mồ đi ra, bộ dữ tợn lắm, đến nỗi không ai dám đi ngang qua đường đó. 29 Chúng nó la lên rằng: Lạy Con Ðức Chúa Trời, chúng tôi với Ngài có can hệ gì chăng? Có phải Ngài đến đây để làm khổ chúng tôi trước kỳ không? 30 Vả, khi ấy, ở đàng xa có một bầy heo đông đang ăn. 31 Các quỉ xin Ðức Chúa Jêsus rằng: Nếu Chúa đuổi chúng tôi ra, xin cho nhập vào bầy heo đó. 32 Ngài biểu các quỉ rằng: Hãy đi đi! Các quỉ ra khỏi hai người đó, liền nhập vào bầy heo. Tức thì cả bầy ở trên dốc núi nhảy xuống biển, thảy đều chết chìm dưới nước. 33 Những đứa chăn heo bèn chạy trốn, trở về thành, thuật các chuyện đã xảy ra, và chuyện hai người bị quỉ ám nữa. 34 Cả thành liền ra đón Ðức Chúa Jêsus; khi vừa thấy Ngài, thì xin Ngài đi ra khỏi xứ mình.
1. L i kêu la c a hai ng i b qu ám (c. 29) ng ý gì?ờ ủ ườ ị ỷ ụ2. T i sao ng i trong thành xin Chúa đi ra kh i x ?ạ ườ ỏ ứ
105
Chúa Giê-xu có quy n trên b nh t t, trên thiên nhiên và phânề ệ ậ đo n n y cho th y Chúa có quy n trên ma qu . X Ga-đa-raạ ầ ấ ề ỷ ứ thu c vùng M i Thành (Ðê-ca-bô-l ) là x c a Dân Ngo i.ộ ườ ơ ứ ủ ạ Chúa Giê-xu qua vùng n y đ tránh đoàn dân đông (c. 18)ầ ể nh ng cũng có d p cho Chúa thi hành ch c v gi ng đ o,ư ị ứ ụ ả ạ ch a b nh và đu i qu (4:24). Câu chuy n n y đ c ghiữ ệ ổ ỷ ệ ầ ượ trong ba Phúc Âm Ma-thi- , Mác và Lu-ca nh ng ch riêngơ ư ỉ Ma-thi- nói là có hai ng i b qu ám. Có lẽ vì Ma-thi- làơ ườ ị ỷ ơ m t trong m i hai s đ ch ng ki n t n m t còn Mác vàộ ườ ứ ồ ứ ế ậ ắ Lu-ca ch nh c đ n nhân v t n i b t h n.ỉ ắ ế ậ ổ ậ ơ
Ma qu bi t rõ Chúa Giê-xu là ai và g i Ngài b ng đúngỷ ế ọ ằ danh hi u c a Ngài:ệ ủ Con Ð c Chúa Tr i. Chúng tôi v i Ngài cóứ ờ ớ can h gì chăngệ là m t thành ng Hê-b -r d ch ra trongộ ữ ơ ơ ị ti ng Hy-l p mang ý nghĩa, “Ð cho chúng tôi yên, đ ngế ạ ể ứ qu y r y chúng tôi!” Câu:ấ ầ Có ph i Ngài đ n đây đ làm khả ế ể ổ chúng tôi tr c kỳ không,ướ cho th yấ ma qu bi t th i h n c aỷ ế ờ ạ ủ nó (Kh i 20:10) và quy n l c c a Chúa trên nó. Nh n raả ề ự ủ ậ Chúa Giê-xu là Con Ð c Chúa Tr i, ma qu nghĩ r ng Chúa đãứ ờ ỷ ằ đ n tr c kỳ h n đ c m gi nó.ế ướ ạ ể ầ ữ
Ma qu bi t r ng nó sẽ b đu i kh i con ng i mà nóỷ ế ằ ị ổ ỏ ườ đang ám nên xin Chúa cho chúng nh p vào b y heo. Ma quậ ầ ỷ ph i ph c d i quy n c a Chúa nh ng cũng th ng cóả ụ ướ ề ủ ư ườ nh ng hành đ ng hung d tr c khi khu t ph c (Mác 9:14-ữ ộ ữ ướ ấ ụ32). Trong tr ng h p n y, nh p vào b y heo và làm cho cườ ợ ầ ậ ầ ả b y ch t chìm là m t trong nh ng hành đ ng hung d đó vàầ ế ộ ữ ộ ữ cũng t o s ganh ghét c a ng i trong vùng đ i v i Chúaạ ự ủ ườ ố ớ Giê-xu vì đàn heo là c a c i c a h . Ma qu nh p vào đànủ ả ủ ọ ỷ ậ heo làm cho ch t chìm cũng là ch ng tích rõ ràng c a vi cế ứ ủ ệ Chúa đu i qu .ổ ỷ
S ki n dân trong thành xin Ngài đi ra kh i x cho th yự ệ ỏ ứ ấ h không th y giá tr c a vi c con ng i đ c gi i thoátọ ấ ị ủ ệ ườ ượ ả
106
kh i quy n l c c a ma qu mà ch s cho nh ng thi t h iỏ ề ự ủ ỷ ỉ ợ ữ ệ ạ v t ch t khác có th x y ra cho h .ậ ấ ể ả ọ
BÀI 33 – 9:1-8 LỜI NÀO DỄ NÓI HƠN?
1 Ðức Chúa Jêsus xuống thuyền lại trở qua biển và đến thành mình. 2 Nầy, có người đem lại cho Ngài một người đau bại nằm trên giường. Ðức Chúa Jêsus thấy đức tin của các người đó, thì phán cùng người bại rằng: Hỡi con, hãy vững lòng, tội lỗi con đã được tha. 3 Khi ấy, có một vài thầy thông giáo đều nghĩ thầm rằng: Người nầy nói lộng ngôn.4 Song Ðức Chúa Jêsus biết ý tưởng mấy thầy đó, thì phán rằng: Nhân sao trong lòng các ngươi có ác tưởng làm vậy? 5 Trong hai lời nầy: một là nói, tội lỗi ngươi đã được tha; hai là nói, ngươi hãy đứng dậy mà đi, thì lời nào dễ nói hơn 6 Vả, hầu cho các ngươi biết Con người ở thế gian có quyền tha tội, thì Ngài phán cùng người bại rằng: Hãy đứng dậy, vác lấy giường, mà trở về nhà ngươi. 7 Người bại liền dậy mà trở về nhà mình. 8 Ðoàn dân thấy phép lạ đó, thì ai nấy đều sợ hãi, và ngợi khen Ðức Chúa Trời đã cho người ta được phép tắc dường ấy.
1. “Thành mình” (c. 1) là thành nào? Làm sao chúng ta bi t đ c?ế ượ
2. Ng i b i đ c tha th nh đ c tin c a ai?ườ ạ ượ ứ ờ ứ ủ 3. Xin tr l i câu h i c a Chúa Giê-xu trong câu 5 và choả ờ ỏ ủ
bi t lý do t i sao?ế ạ4. Xin cho bi t k t qu c a vi c ng i b i đ c ch aế ế ả ủ ệ ườ ạ ượ ữ
lành (c. 8)
Na-xa-rét là quê h ng c a Chúa Giê-xu (2:23) nh ng khiươ ủ ư b t đ u ch c v , Chúa đã đ n c ng t i Ca-bê-na-umắ ầ ứ ụ ế ư ụ ạ (4:13). Thành mình (c. 1) là Ca-bê-na-um, n i Chúa ch n làmơ ọ trung tâm cho ch c v c a Ngài. Mác và Lu-ca cũng ghi l iứ ụ ủ ạ câu chuy n n y nh ng v i nhi u chi ti t h n. Ma-thi- rútệ ầ ư ớ ề ế ơ ơ ng n nh m nh n m nh ch đ th m quy n c a Chúa trênắ ằ ấ ạ ủ ể ẩ ề ủ b nh t t và theo câu chuy n n y, th m quy n trên t i l i.ệ ậ ệ ầ ẩ ề ộ ỗ
107
Mác cho bi t có b n ng i khiêng ng i b i đ n cho Chúaế ố ườ ườ ạ ế và h ph i gi mái nhà, dòng ng i b nh xu ng (Mác 2:3-4).ọ ả ở ườ ệ ố C ba Phúc Âm đ u cho bi t Chúa Giê-xu th yả ề ế ấ đ c tin c aứ ủ các ng i đóườ nên đã tha t i và ch a lành ng i b i. Chúaộ ữ ườ ạ Giê-xu th y đ c tin h là qua hành đ ng c a h .ấ ứ ọ ộ ủ ọ Các ng iườ đó bao g m c ng i b i vì trong câu 2, Chúa Giê-xu nói tr cồ ả ườ ạ ự ti p v i ng i b i:ế ớ ườ ạ H i con, hãy v ng lòng.ỡ ữ
Chúa Giê-xu tuyên b tha t i tr c khi ch a lành khôngố ộ ướ ữ nh t thi t ám ch r ng vì t i l i mà ng i n y m c b nhấ ế ỉ ằ ộ ỗ ườ ầ ắ ệ (Giăng 9:3) nh ng cho th y nhu c u tâm linh (đ c tha t i)ư ấ ầ ượ ộ quan tr ng h n nhu c u đ c ch a lành. Ðây cũng là d p đọ ơ ầ ượ ữ ị ể Chúa Giê-xu cho th y Ngài chính là Ð c Chúa Tr i có quy nấ ứ ờ ề tha t i. Chính vì v y mà các th y thông giáo cho r ngộ ậ ầ ằ Chúa nói l ng ngônộ (c. 3). Ðây là m t t i tr ng, đáng b némộ ộ ọ ị đá ch t. Nh ng th y thông giáo chế ữ ầ ỉ nghĩ th mầ nh ng Chúaư Giê-xu bi t đ c ý t ng h nên h i:ế ượ ưở ọ ỏ Nh n sao trong lòngơ các ng i có ác t ng làm v y?ươ ưở ậ (c. 4). Câu h i c a Chúaỏ ủ (Chúa nói họ có ác t ngưở ) cho th y các th y thông giáoấ ầ không ph i ng c nhiên v vi c m t ng i dám tuyên b thaả ạ ề ệ ộ ườ ố t i nh ng cho th y h có ác ý, ch tìm c bu c t i Chúa. Và vìộ ư ấ ọ ỉ ớ ộ ộ v y Chúa kh ng đ nh v th n tính c a Ngài trong l i tuyênậ ẳ ị ề ầ ủ ờ b :ố H u cho các ng i bi t Con Ng i th gian CÓ QUY Nầ ươ ế ườ ở ế Ề tha t i...ộ (c. 6a).
Câu h i c a Chúa trong câu 5 là m t l i thách th c, th tỏ ủ ộ ờ ứ ậ ra tr l i th nào cũng không d . Nh ng có th nói, ra l nhả ờ ế ễ ư ể ệ cho m t ng i b i đ ng d y mà đi là đi u khó h n vì đi uộ ườ ạ ứ ậ ề ơ ề n y có th ki m ch ng t c th i ngay t i ch trong khi l iầ ể ể ứ ứ ờ ạ ỗ ờ tuyên b tha t i không ai ki m ch ng đ c. Tuy nhiên, Chúaố ộ ể ứ ượ Giê-xu cũng cho th y l i tuyên b tha t i c a Ngài đ c đ tấ ờ ố ộ ủ ượ ặ trên c s v ng vàng, đó là, Chúa chính là Ð c Chúa Tr iơ ở ữ ứ ờ (Con Ng i th gian có quy n tha t i)ườ ở ế ề ộ mà b ng ch ng làằ ứ Chúa có th ch a lành cho ng i b i ngay l p t c (c. 6b-7).ể ữ ườ ạ ậ ứ Ng i b i khi đ n ph i có ng i khiêng, bây gi có th tườ ạ ế ả ườ ờ ể ự
108
mình đi tr v nhà. Tr c phép l đó, ph n ng c a dânở ề ướ ạ ả ứ ủ chúng là s hãiợ và ng i khen Ð c Chúa Tr iợ ứ ờ (c. 8). S hãiợ mang ý nghĩa kinh s , thán ph c vì c m nh n quy n năngợ ụ ả ậ ề c a Ð c Chúa Tr i và vì v y đi u t t nhiên là ng i khen Ð củ ứ ờ ậ ề ấ ợ ứ Chúa Tr i hay dâng vinh quang cho Ð c Chúa Tr i. Lý do hờ ứ ờ ọ ng i khen Ð c Chúa Tr i là vìợ ứ ờ Chúa đã cho ng i ta đ cườ ượ phép t c d ng yắ ườ ấ (c. 8b). B n Hi u Ðínhả ệ d ch là,ị Ð ng đãấ ban cho loài ng i th m quy n nh v y.ườ ẩ ề ư ậ Câu n y không cóầ nghĩa là loài ng i đ c ban cho th m quy n nh Chúa Giê-ườ ượ ẩ ề ưxu nh ng hàm ý là Ð c Chúa Tr i đã không gi th m quy nư ứ ờ ữ ẩ ề c a Ngài trên thiên đàng nh ng đã vui ban quy n tha t i vàủ ư ề ộ ch a b nh đó cho nhân lo i qua Chúa Giê-xu.ữ ệ ạ
BÀI 34 – 9:9-17 LÀM MÔN ÐỆ CHÚA
9 Ðức Chúa Jêsus đã đi khỏi nơi đó rồi, thấy một người tên là Ma-thi-ơ đang ngồi tại sở thâu thuế, bèn phán cùng người rằng: Hãy theo ta. Người liền đứng dậy, mà theo Ngài. 10 Vả, đang khi Ðức Chúa Jêsus ngồi ăn tại nhà Ma-thi-ơ, có nhiều người thâu thuế cùng kẻ xấu nết đến ngồi ăn với Ngài và môn đồ Ngài. 11 Người Pha-ri-si thấy vậy, thì nói cùng môn đồ Ngài rằng: Làm sao thầy các ngươi ngồi ăn chung với người thâu thuế và kẻ xấu nết vậy? 12 Ðức Chúa Jêsus nghe đều đó, bèn phán rằng: Chẳng phải là người khỏe mạnh cần thầy thuốc đâu, song là người có bịnh. 13 Hãy đi, và học cho biết câu nầy nghĩa là gì: Ta muốn sự thương xót, nhưng chẳng muốn của lễ. Vì ta đến đây không phải để kêu kẻ công bình, song kêu kẻ có tội.
14 Khi ấy, các môn đồ của Giăng đến tìm Ðức Chúa Jêsus, mà thưa rằng: Cớ sao chúng tôi và những người Pha-ri-si kiêng ăn, còn môn đồ thầy không kiêng ăn? 15 Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Trong khi chàng rể còn ở với bạn hữu đến mừng cưới, thì những bạn hữu đó có thể nào buồn rầu được ư? Nhưng đến ngày nào chàng rể sẽ bị đem đi khỏi họ, thì họ mới kiêng ăn. 16 Không có ai vá miếng nỉ mới vào cái áo cũ; vì nếu làm vậy, miếng nỉ mới sẽ chằng rách áo cũ, và đàng rách trở nên xấu hơn. 17 Cũng không có ai đổ rượu mới vào bầu da cũ; nếu làm vậy thì bầu nứt, rượu chảy ra, và bầu phải hư; song ai nấy đổ rượu mới vào bầu mới, thì giữ được cả hai bề.
109
1. T i sao Ma-thi- có th theo Chúa cách d dàng nhạ ơ ể ễ ư v y (c. 9)?ậ
2. “K x u n t” (c. 10) ch v ai?ẻ ấ ế ỉ ề3. Xin gi i thích câu nói c a Chúa Giê-xu trong câu 12.ả ủ4. Câu 13 cho th y tâm tình gì n i Chúa Giê-xu?ấ ơ5. “Chàng r ” và “b n h u” (c. 15) ch v ai?ể ạ ữ ỉ ề6. Xin cho bi t nguyên t c rút ra t hai hình nh Chúaế ắ ừ ả
Giê-xu nói trong câu 16-17.
Theo th t di n ti n (c. 1, 9) chúng ta bi t Ma-thi- làứ ự ễ ế ế ơ ng i thu thu t i Ca-bê-na-um.ườ ế ạ S thâu thuở ế c a Ma-thi-ủ ơ có th là tr m thu thu h i quan mà ng i La-mã cho phépể ạ ế ả ườ vua Hê-r t đ t ra đ thu thu các con buôn v n chuy n gi aố ặ ể ế ậ ể ữ Sy-ri và Ai-c p. Cũng có th là s thu thu ngay bên bi n hậ ể ở ế ể ổ Ga-li-lê đ thu thu nh ng ng i buôn bán đ n t b h bênể ế ữ ườ ế ừ ờ ồ kia, thu c đ a ph n I-tu-rê và Tra-cô-nít c a Hê-r t Phi-líp,ộ ị ậ ủ ố đ c k là hàng hóa đ n t m t n c khác (Lu-ca 3:1). Làượ ể ế ừ ộ ướ ng i Ca-bê-na-um, Ma-thi- ch c ch n đã nghe và bi tườ ở ơ ắ ắ ế quá nhi u v Chúa Giê-xu. Có th chính ông cũng đã ch ngề ề ể ứ ki n vi c Chúa Giê-xu ch a b nh, làm phép l và nghe Chúaế ệ ữ ệ ạ gi ng d y ngay trong thành c a mình. Chính vì v y khi đ cả ạ ủ ậ ượ Chúa g i, ông đã đ ng lên theo Chúa ngay (c. 9).ọ ứ
“Theo Chúa” nghĩa là theo làm môn đ Chúa. “Làm mônệ đ ” là m t trong nh ng ch đ chính c a Phúc Âm Ma-thi-ệ ộ ữ ủ ề ủ ơ mà ông Ma-thi- là m t trong nh ng môn đ đó. Lu-ca choơ ộ ữ ệ bi t Ma-thi- đã “b h t m i s ... đi theo Ngài” (Lu-ca 5:28),ế ơ ỏ ế ọ ự ch ng t khi theo Chúa, Ma-thi- đã hy sinh r t nhi u vì thuứ ỏ ơ ấ ề thu là m t ngh giàu có. Vi c Ma-thi- theo Chúa cũng làế ộ ề ệ ơ con đ ng không có th quay l i. Làm ngh đánh cá nhườ ể ạ ề ư Phi-e-r và Giăng còn có th quay v v i ngh cũ, còn nghơ ể ề ớ ề ề thu thu khi đã b đi sẽ không bao gi tr l i đ c. N u điế ỏ ờ ở ạ ượ ế tìm vi c làm khác, cũng không ai mu n nh n ng i tr c kiaệ ố ậ ườ ướ
110
làm ngh thu thu làm vi c cho mình. Vi c Ma-thi- theoề ế ệ ệ ơ Chúa bày t đ c tin và lòng nh c y tr n v n c a ông n iỏ ứ ờ ậ ọ ẹ ủ ơ Chúa.
Ð đánh d u vi c theo Chúa, Ma-thi- đã “d n ti c tr ngể ấ ệ ơ ọ ệ ọ th đãi Ngài t i nhà mình” (Lu-ca 5:29a). Dĩ nhiênể ạ , nh ngữ ng i b nườ ạ làm ngh thu thuề ế có m t trongặ b a ti c ữ ệ cùng v iớ nhi uề k x u n tẻ ấ ế (c. 10). X u n tấ ế nghĩa là t i l i (ộ ỗ “k t iẻ ộ l iỗ ”). Hai nhóm ng i thu thu và t i l i th ng đ c kườ ế ộ ỗ ườ ượ ể chung v i nhau vì thu thu là ngh b coi khinh, k ngangớ ế ề ị ể hàng v i ng i t i l i.ớ ườ ộ ỗ S dĩ ng i làm ngh thu thu b coiở ườ ề ế ị khinh vì h là nh ng ng i c ng tác v i ngo i nhân, v vétọ ữ ườ ộ ớ ạ ơ ti n b c c a đ ng h ng. Ng i ăn chung v i ng i thu thuề ạ ủ ồ ươ ồ ớ ườ ế và k có t i là đi u ng i Pha-ri-si không bao gi ch p nh n.ẻ ộ ề ườ ờ ấ ậ Ăn u ng chung mang ý nghĩa liên k t, thông công, hòố ế a mình làm m t.ộ
Chúa Giê-xu đã tr l i h b ng m t l i ví von:ả ờ ọ ằ ộ ờ Ch ng ph iẳ ả là ng i kho m nh c n th y thu c đâu song là ng i cóườ ẻ ạ ầ ầ ố ườ b nhị (c. 12). Ng i kho m nhườ ẻ ạ đây ám ch ng i Pha-ri-si ,ỉ ườ là nh ng ng i cho mình kho m nh, không c n đ n Chúa.ữ ườ ẻ ạ ầ ế Ng i có b nhườ ị là nh ng t i nhân, c n đ n Chúa. Sau khi nóiữ ộ ầ ế v nhu c u c a t i nhân c n đ n Chúa, Chúa Giê-xu trích l iề ầ ủ ộ ầ ế ờ Kinh Thánh C u cự Ướ , cho h th y m c đích c a Ngài khiọ ấ ụ ủ đ n tr n gian:ế ầ Ta đ n đây không ph i đ kêu k công bìnhế ả ể ẻ song kêu k có t iẻ ộ (c. 13b). L i Kinh Thánh Chúa trích trongờ C u c là câu:ự Ướ Ta mu n s th ng xót nh ng ch ng mu nố ự ươ ư ẳ ố c a lủ ễ (c. 13a). L i n y hàm ý ng i Pha-ri-si là nh ngờ ầ ườ ữ ng i thi u lòng th ng xót. H th ng chú tr ng đ n lườ ế ươ ọ ườ ọ ế ễ nghi hình th c bên ngoài mà không có lòng th ph ng th t.ứ ờ ượ ậ Chúa cho th y r ng Ngài th ng xót ng i có t i và đ n g nấ ằ ươ ườ ộ ế ầ h h n là nh ng ng i dâng c a l r m rà mà không cóọ ơ ữ ườ ủ ễ ườ lòng tôn kính Ð c Chúa Tr i.ứ ờ
Kiêng ăn nghĩa là nh n ăn trong m t kho ng th i gian gi iị ộ ả ờ ớ h n. Lu t Môi-se bu c con dân Chúa ch ph i kiêng ăn m iạ ậ ộ ỉ ả ỗ
111
năm m t l n vào ngày Ð i L Chu c T i (Lê-vi ký 16:29).ộ ầ ạ ễ ộ ộ Các tiên tri thì th ng nh n m nh đ i s ng đ o đ c quanườ ấ ạ ờ ố ạ ứ tr ng h n kiêng ăn (Ê-sai 58:6-7; Giê-rê-mi 14:12; Xa-cha-riọ ơ 7; 8:19). Trong th i Chúa Giê-xu, nh ng ng i Do-thái sùngờ ữ ườ đ o th ng kiêng ăn m i tu n hai l n (Lu-ca 18:12) và cũngạ ườ ỗ ầ ầ kiêng ăn trong nh ng tr ng h p đ c bi t. Con dân Chúaữ ườ ợ ặ ệ th ng kiêng ăn khi c n s giúp đ c a Chúa, trong nh ngườ ầ ự ỡ ủ ữ lúc khó khăn c n ph i h mình tr c m t Chúa (Ê-x -têầ ả ạ ướ ặ ơ 4:16; Giô-ên 2:15). Kiêng ăn th ng là cách con ng i dùngườ ườ đ mong đ c n tr c m t Ð c Chúa Tr i, có lẽ vì v y màể ượ ơ ướ ặ ứ ờ ậ Chúa Giê-xu và các môn đ ít kiêng ăn. Chúa Giê-xu ch kiêngồ ỉ ăn b n m i ngày tr c khi b cám d (4:4).ố ươ ướ ị ỗ Quan ni m c aệ ủ ng i th i đó là, ng i có lòng tin kính thì ph i kiêng ănườ ờ ườ ả th ng xuyên, vì v y h ng c nhiên khi th y Chúa Giê-xu vàườ ậ ọ ạ ấ các môn đ c a Ngài không kiêng ăn do đó h đ t câu h iồ ủ ọ ặ ỏ v i Chúa (c. 14).ớ
Chúa Giê-xu đã tr l i b ng cách đ a ra ba hình nh:ả ờ ằ ư ả1. Chàng r và b n chàng r (c. 15).ể ạ ể B n chàng rạ ể ch vỉ ề
khách d ti c c i (ự ệ ướ B n Hi u Ðínhả ệ ). Ti c c i th i đóệ ướ ờ th ng kéo dài nhi u ngày. Ðó là d p đ m i ng i liênườ ề ị ể ọ ườ hoan, ăn u ng vui v v i nhau. Chúa Giê-xu mu n m i ng iố ẻ ớ ố ọ ườ hình dung ra quang c nh m t ti c c i mà m i ng i đ nả ộ ệ ướ ọ ườ ế d ti c đ u nói r ng mình kiêng ăn, không ăn u ng gì c . Ðóự ệ ề ằ ố ả là chuy n không th x y ra. Chàng r Chúa Giê-xu nói đây làệ ể ả ể chính Chúa. Giăng Báp-tít cũng dùng hình nh đó đ mô tả ể ả Chúa Giê-xu (Giăng 3:29). Chúa cho th y là đang khi Ngài cònấ s ng trên đ t, còn v i các môn đ , thì h không kiêng ăn.ố ấ ở ớ ệ ọ Ch khi nào Chúa không còn v i h (ỉ ở ớ ọ ngày nào chàng r bể ị đem đi kh i h ,ỏ ọ c. 15b) lúc đó h m i kiêng ăn (Công v 9:9;ọ ớ ụ 13:3; 14:23; 27:9).
2. V i m i áo cũ (c. 16).ả ớ V i m i (ả ớ mi ng n m iế ỉ ớ ) nói đ nế mi ng v i ch a b rút. M t mi ng v i nh v y đem vá vàoế ả ư ị ộ ế ả ư ậ chi c áo cũ ch c ch n sẽ làm cho ch vá thành t h n.ế ắ ắ ỗ ệ ơ
112
3. R u m i b u da cũ (c. 17). R u m iượ ớ ầ ượ ớ là r u còn ti pượ ế t c lên men, đ vào b u da cũ là th b u da đã c ng, khôngụ ổ ầ ứ ầ ứ còn tính đàn h i. S c lên men sẽ làm cho nh ng b u da cũ đóồ ứ ữ ầ b đi, h c b u và r u nho bên trong.ể ư ả ầ ượ
Hai hình nh “v i m i áo cũ” và “r u m i b u da cũ” nóiả ả ớ ượ ớ ầ lên cùng m t đi u. Chúa Giê-xu cho th y r ng Chúa đ nộ ề ấ ằ ế không ph i đ c i cách Do-thái giáo hay thi t l p m t nhánhả ể ả ế ậ ộ khác c a Do-thái giáo. Chúa đ n là đ hoàn thành lu t pháp,ủ ế ể ậ không ph i s a đ i hay vá víu nh ng đi u cũ nh ng đ thi tả ử ổ ữ ề ư ể ế l p m t đi u hoàn toàn m i.ậ ộ ề ớ Áo cũ và b u da cũầ ch v hỉ ề ệ th ng Do-thái giáo theo hi u bi t không đúng c a ng i th iố ể ế ủ ườ ờ đó. V i m iả ớ và r u m iượ ớ là Phúc Âm c a Chúa ph i đ củ ả ượ hi u trong hoàn c nh m i, không th đ t trong khung cũ.ể ả ớ ể ặ
Nguyên t c có th rút ra t hai ví d n y là, chúng ta c nắ ể ừ ụ ầ ầ có m t s thay đ i hoàn toàn trong đ i s ng tâm linh, khôngộ ự ổ ờ ố th k t h p hay vá víu Phúc Âm c a Chúa v i b t c đi uể ế ợ ủ ớ ấ ứ ề nào khác. Khi chúng ta c g ng dung hòa hay k t h p gi aố ắ ế ợ ữ giáo lý c a Chúa v i nh ng ni m tin khác sẽ ch đem l i thi tủ ớ ữ ề ỉ ạ ệ h i ch không l i ích gì!ạ ứ ợ
BÀI 35 – 9:18-26 CHỮA LÀNH & CỨU SỐNG LẠI
18 Ðang khi Ðức Chúa Jêsus phán các điều đó, xảy có người cai nhà hội kia bước vào, quì lạy trước mặt Ngài mà thưa rằng: Con gái tôi mới chết; xin Chúa đến, đặt tay trên nó, thì nó sẽ được sống.
19 Ðức Chúa Jêsus bèn đứng dậy, cùng môn đồ Ngài đều đi theo người. 20 ầy, có một người đàn bà mắc bịnh mất huyết đã mười hai năm, lại gần sau lưng mà rờ trôn áo Ngài. 21 Vì người đàn bà ấy tự nghĩ rằng: Nếu ta chỉ rờ áo Ngài, thì cũng sẽ được lành. 22 Ðức Chúa Jêsus xây mặt lại, thấy người đàn bà, thì phán rằng: hỡi con, hãy vững lòng, đức tin con đã làm cho con được lành. Liền trong giờ đó, người đàn bà lành bịnh.
23 Khi Ðức Chúa Jêsus đến nhà người cai nhà hội, thấy bọn thổi sáo, và chúng làm om sòm, 24 thì phán rằng: Các ngươi hãy lui ra; con gái nhỏ nầy chẳng phải chết đâu, nhưng nó ngủ. Chúng nghe thì
113
chê cười Ngài. 25 Bọn đó đã bị đuổi ra rồi, Ngài bèn vào, cầm lấy tay đứa gái, thì nó liền chờ dậy. 26 Tin nầy đồn ra khắp cả xứ đó.
1. “Cai nhà h i” (c. 18) là ng i làm vi c gì?ộ ườ ệ2. Gi a câu chuy n Chúa c u s ng con c a ng i caiữ ệ ứ ố ủ ườ
nhà h i là câu chuy n gì?ộ ệ3. T i sao thi u ph không công khai xin Chúa ch aạ ế ụ ữ
b nh mà ch đ n lén đ ng vào áo c a Chúa (c. 20)?ệ ỉ ế ụ ủ4. Y u t nào giúp thi u ph đ c ch a lành (c. 22)?ế ố ế ụ ượ ữ5. Ði m khác nhau trong cách Chúa ch a b nh choể ữ ệ
thi u ph và c u s ng con gái Giai-ru là gì?ế ụ ứ ố
Sau khi đ n th t i Giê-ru-sa-lem b tàn phá và con dân Chúaề ờ ạ ị b l u đày, nhà h i là n i đ c thi t l p đ con dân Chúa dùị ư ộ ơ ượ ế ậ ể
đâu cũng có n i đ nghe L i Chúa trong ngày Sa-bát và trở ơ ể ờ ẻ em đ c d y d . Kinh Thánh nh c đ n hai ch c viên trongượ ạ ỗ ắ ế ứ nhà h i là: (1) Ng i cai nhà h i. Và: (2) K giúp vi c (Lu-caộ ườ ộ ẻ ệ 4:20). Cai nhà h i (“qu n lý nhà h i,”ộ ả ộ B n Hi u Ðínhả ệ ) là ng i ch u trách nhi m v t ch c, ch đ nh ng i đ c Kinhườ ị ệ ề ổ ứ ỉ ị ườ ọ Thánh và c u nguy n h ng tu n, m i ng i gi ng d y vàầ ệ ằ ầ ờ ườ ả ạ ch u trách nhi m v tr t t trong nhà h i (Lu-ca 13:14).ị ệ ề ậ ự ộ
Ng i cai nhà h i trong câu chuy n n y (Mác và Lu-caườ ộ ệ ầ cho bi t tên là Giai-ru) đ n v i Chúa Giê-xu đ xin Chúa c uế ế ớ ể ứ s ng đ a con gái. Ma-thi- rút ng n câu chuy n nên cho bi tố ứ ơ ắ ệ ế đ a bé đã ch t (Mác và Lu-ca ghi làứ ế g n ch tầ ế ). Dù là tr ngườ h p nào, chúng ta th y đ c tin l n n i ng i cai nhà h i n yợ ấ ứ ớ ơ ườ ộ ầ (c. 18).
Trên đ ng đ n nhà ng i cai nhà h i, m t thi u ph bườ ế ườ ộ ộ ế ụ ị b nh m t huy t đã l y đ c tin đ ng đ n áo c a Chúa vàị ấ ế ấ ứ ụ ế ủ đ c ch a lành (c. 20-22). Ng i bượ ữ ườ ị m t huy tấ ế hay rong huy tế (B n Hi u Ðínhả ệ ) b k là ô u (Lê-vi ký 15:25-27) vàị ể ế ng i nào đ ng đ n ng i y cũng b lây ô u . Chính vì v yườ ụ ế ườ ấ ị ế ậ ng i n y không dám đ n g p Chúa công khai nh ng v iườ ầ ế ặ ư ớ
114
đ c tin bà t nghĩ:ứ ự N u ta ch r áo Ngài thì cũng sẽ đ cế ỉ ờ ượ lành (c. 21). Áo c a ng i Do-thái th ng có nh ng tua dàiủ ườ ườ ữ đ nh c h vâng gi đi u răn c a Chúa (Dân s ký 15:37-39;ể ắ ọ ữ ề ủ ố Ph c truy n 22:12). Có th thi u ph đã đ ng đ n m tụ ề ể ế ụ ụ ế ộ trong các tua áo n y c a Chúa. Mác và Lu-ca ghi chi ti t h nầ ủ ế ơ v vi c Chúa nh n di n thi u ph , Ma-thi- thì rút ng n vàề ệ ậ ệ ế ụ ơ ắ ch ghi câu Chúa Giê-xu nói v i bà:ỉ ớ H i con, hãy v ng lòng,ỡ ữ đ c tin con đã làm cho con đ c lành (c. 22).ứ ượ Chính Chúa Giê-xu xác nh n là nh đ c tin mà thi u ph n y đã đ c ch aậ ờ ứ ế ụ ầ ượ ữ lành. Lành cũng mang ý nghĩa ch a lành tâm linh (trongữ nguyên văn đây cũng là chữ c uứ trong câu “C U dân mình raỨ kh i t i, 1:21).ỏ ộ
T i nhà ng i cai nhà h i cóạ ườ ộ b n th i sáo và chúng làmọ ổ om sòm (c. 23). Theo sách Mishnah ghi lu t truy n kh u c aậ ề ẩ ủ ng i Do-thái, đám tang bu c ph i có “ít nh t hai ng i th iườ ộ ả ấ ườ ổ sáo và m t ng i khóc m n.”ộ ườ ướ B n th i sáo và chúng làm omọ ổ sòm ch v nh ng ng i n y và có th có thêm s than khócỉ ề ữ ườ ầ ể ự trong gia đình, cho th y m t hoàn c nh hoàn toàn tuy tấ ộ ả ệ v ng. Ð i v i Chúa Giê-xu, đ a bé ch đang ng (c. 24) và vìọ ố ớ ứ ỉ ủ v y Chúa đu i t t c nh ng ng i cho r ng đ a bé đã ch tậ ổ ấ ả ữ ườ ằ ứ ế ra ngoài (c. 24a). Ð ng đ n m t ng i đã ch t là b ô uụ ế ộ ườ ế ị ế nh ng Chúa Giê-xu đãư c m l y tay đ a gáiầ ấ ứ và c u em s ngứ ố l i (c. 25). Chúa Giê-xu ch a b nh b ng l i phán (c. 6), b ngạ ữ ệ ằ ờ ằ yên l ng (c. 21) và b ng hành đ ng (c. 25). T t c cho th yặ ằ ộ ấ ả ấ quy n năng ch a b nh c a Ngài, ph ng cách ch là ph ngề ữ ệ ủ ươ ỉ ươ ti n trong m i tr ng h p. ệ ỗ ườ ợ
BÀI 36 – 9:27-38 HAI NGƯỜI MÙ
27 Ðức Chúa Jêsus ở đó ra đi, có hai người mù theo Ngài mà kêu rằng: Hỡi con cháu vua Ða-vít, xin thương chúng tôi cùng! 28 Khi Ngài đã vào nhà rồi, hai người mù đến; Ngài bèn phán rằng: Hai ngươi tin ta làm được điều hai ngươi ao ước sao? Họ thưa rằng: Lạy Chúa được. 29 Ngài bèn rờ mắt hai người mà phán rằng: Theo như
115
đức tin các ngươi, phải được thành vậy. 30 Mắt hai người liền mở. Ðức Chúa Jêsus lấy giọng nghiêm phán rằng: Hãy giữ, đừng cho ai biết chuyện nầy. 31 Song lúc hai người ra khỏi nhà, thì đồn danh tiếng Ngài khắp cả xứ.
32 Khi đi khỏi chỗ đó, thì người ta đem tới cho Ngài một người câm bị quỉ ám. 33 Quỉ bị đuổi ra rồi, thì người câm nói được. Ðoàn dân lấy làm lạ mà nói rằng: Không hề bao giờ thấy sự như vậy trong dân Y-sơ-ra-ên. 34 Nhưng người Pha-ri-si lại nói rằng: Người nầy cậy phép chúa quỉ mà trừ quỉ.
1. Chúa Giê-xu đ c g i b ng danh hi u gì trong câuượ ọ ằ ệ 27? G i nh v y mang ý nghĩa gì?ọ ư ậ
2. Xin cho bi t ph ng cách Chúa ch a lành hai ng iế ươ ữ ườ mù trong tr ng h p n y.ườ ợ ầ
3. Y u t nào giúp cho hai ng i mù đ c ch a lành?ế ố ườ ượ ữ4. Xin cho bi t tình tr ng c a ng i b nh trong câu 32.ế ạ ủ ườ ệ5. Xin cho bi t ph n ng c a ng i Pha-ri-si khi ch ngế ả ứ ủ ườ ứ
ki n vi c Chúa đu i qu .ế ệ ổ ỷ
Câu chuy n Chúa ch a lành hai ng i mù (c. 27-31) x y raệ ữ ườ ả gi a lúc Chúa r i nhà ng i cai nhà h i đ v nhà (c. 28a).ữ ờ ườ ộ ể ề Ðây có th là n i Chúa t i Ca-bê-na-um ho c cũng có th làể ơ ở ạ ặ ể tr l i nhà c a Ma-thi- trong câu chuy n tr c (c. 10). Haiở ạ ủ ơ ệ ướ ng i mù g i Chúa là,ườ ọ Con cháu vua Ða-vít (c. 27). Ðây là danh hi u dành cho Ð ng Mê-si-a mà ng i Do-thái đangệ ấ ườ mong đ i. M t trong nh ng đi u sẽ x y ra khi Ð ng Mê-si-aợ ộ ữ ề ả ấ xu t hi n là “nh ng k mù sẽ m m t” (Ê-sai 35:5). Theo câuấ ệ ữ ẻ ở ắ 26, quy n năng ch a lành c a Chúa Giê-xu đã đ n ra kh pề ữ ủ ồ ắ n i. Có lẽ vì v y mà hai ng i mù bi t v Chúa Giê-xu. Vìơ ậ ườ ế ề mu n đ c ch a lành và tin Chúa Giê-xu chính là Ð ng Mê-ố ượ ữ ấsi-a đã đ c h a ban nên hai ng i n y đã theo Chúa và kêuượ ứ ườ ầ xin Ngài đ đ c ch a lành.ể ượ ữ
Chúa Giê-xu đ i khi vào nhà m i ch a lành cho hai ng iợ ớ ữ ườ mù (c. 28) có lẽ vì đ tránh s hi u l m và náo lo n khôngể ự ể ầ ạ
116
c n thi t n u ng i ta bi t Chúa th t là Ð ng Mê-si-a ph iầ ế ế ườ ế ậ ấ ả đ n. L i Chúa Giê-xu d n dò hai ng i mù (c. 30) cho th yế ờ ặ ườ ấ đi u đó. Chúa Giê-xu th t là Ð ng Mê-si-a ph i đ n nh ngề ậ ấ ả ế ư không ph i là Mê-si-a trên ph ng di n chính tr nh ng iả ươ ệ ị ư ườ Do-thái đang mong đ i. Chúa Giê-xu đ t câu h i cho haiợ ặ ỏ ng i mù đ xác nh n đ c tin c a h :ườ ể ậ ứ ủ ọ Hai ng i tin Ta làmươ đ c đi u hai ng i ao c sao?ượ ề ươ ướ Câu h i n y hàm ý: “Haiỏ ầ ng i có th t s tin là Ta có th ch a lành cho hai ng iươ ậ ự ể ữ ươ không?” Câu tr l i:ả ờ L y Chúa, đ cạ ượ , cho th y đ c tin c aấ ứ ủ h .ọ
Chúa Giê-xu đã ch a lành b ng cáchữ ằ r m t hai ng iờ ắ ườ (c. 29) và m t l n n a cho th y căn b n nh đó h đ c ch aộ ầ ữ ấ ả ờ ọ ượ ữ lành: Theo nh đ c tin các ng i ph i đ c thành v y.ư ứ ươ ả ượ ậ Trong ba phép l liên ti p (c. 18-30) đ c tin là y u t căn b n đạ ế ứ ế ố ả ể đ c ch a lành. Các phép l Chúa Giê-xu th c hi n cho th yượ ữ ạ ự ệ ấ quy n năng c a Chúa nh ng cũng cho th y đ c tin c aề ủ ư ấ ứ ủ ng i nh n phép l là đi u quan tr ng.ườ ậ ạ ề ọ
Ng i đ c ch a lành ti p theo làườ ượ ữ ế m t ng i câm b quộ ườ ị ỷ ám (c. 32). Th ng m t ng i ch m c m t trong hai ch ngườ ộ ườ ỉ ắ ộ ứ trên, tr ng h p n y là m t ng i b qu ám làm cho câm vìườ ợ ầ ộ ườ ị ỷ khi qu b đu i ra r i thì ng i câm nói đ cỷ ị ổ ồ ườ ượ (c. 33a). Câu chuy n n y không nh c gì đ n đ c tin hay cách Chúa đu iệ ầ ắ ế ứ ổ qu mà ch nói đ n k t qu sau khi qu ra kh i ng i câm.ỷ ỉ ế ế ả ỷ ỏ ườ M c đích c a Ma-thi- trong ph n n y là đ cho th y haiụ ủ ơ ầ ầ ể ấ ph n ng khác nhau: (1) Ph n ng c a đoàn dân (c. 33b).ả ứ ả ứ ủ Và: (2) Ph n ng c a ng i Pha-ri-si (c. 34). Sau n y, m tả ứ ủ ườ ầ ộ câu chuy n t ng t cũng đ c Ma-thi- ghi l i (12:22-24)ệ ươ ự ượ ơ ạ và đ c khai tri n đ nói v t i ph m đ n Ð c Thánh Linhượ ể ể ề ộ ạ ế ứ (12:25-32). S ng c nhiên c a đoàn dân qua câu nói,ự ạ ủ Không h bao gi th y s nh v y trong dân Y-s -ra-ênề ờ ấ ự ư ậ ơ (c. 33b) ch ng t h khâm ph c và công nh n quy n năng c a Chúa.ứ ỏ ọ ụ ậ ề ủ Ng c l i, ng i Pha-ri-si tìm cách lý gi i vi c Chúa đu iượ ạ ườ ả ệ ổ qu đ ph nh n quy n năng c a Chúa. H nói:ỷ ể ủ ậ ề ủ ọ Ng i n yườ ầ
117
c y phép chúa qu mà tr quậ ỷ ừ ỷ (c. 34). Có th nói, ph n ngể ả ứ hay đáp ng c a m t ng i tr c phép l ch ng t ng i đóứ ủ ộ ườ ướ ạ ứ ỏ ườ có đ c tin n i Chúa hay không.ứ ơ
BÀI 37 – 9:27-38 MÙA GẶT VÀ CON GẶT
35 Ðức Chúa Jêsus đi khắp các thành, các làng, dạy dỗ trong các nhà hội, giảng tin lành nước Ðức Chúa Trời, và chữa lành các thứ tật bịnh. 36 Khi Ngài thấy những đám dân đông, thì động lòng thương xót, vì họ cùng khốn, và tan lạc như chiên không có kẻ chăn. 37 Ngài bèn phán cùng môn đồ rằng: Mùa gặt thì thật trúng, song con gặt thì ít. 38 Vậy, hãy cầu xin chủ mùa gặt sai con gặt đến trong mùa mình.
1. Xin so sánh Ma-thi- 9:35 và 4:23. Chúng ta có th điơ ể đ n k t lu n nào sau khi đ i chi u hai câu n y?ế ế ậ ố ế ầ
2. Xin cho bi t nh ng công tác c a Chúa Giê-xu trongế ữ ủ câu 35.
3. Lý do nào khi n Chúa đ ng lòng th ng xót nh ngế ộ ươ ữ đám dân đông? (c. 36)?
4. “Tan l c nh chiên không có k chăn” nói lên đi u gì?ạ ư ẻ ề5. Xin gi i thích câu: “Mùa g t thì th t trúng song conả ặ ậ
g t thì ít” (c. 37)?ặ6. Theo câu 38, làm th nào đ gi i quy t v n đ “Mùaế ể ả ế ấ ề
g t thì th t trúng song con g t thì ít”?ặ ậ ặHai câu 9:35 và 4:23 t ng t nh nhau, mô t ba ch c vươ ự ư ả ứ ụ chính c a Chúa: d y d , gi ng Tin Lành và ch a b nh. Ph nủ ạ ỗ ả ữ ệ ầ t ch ng 5-9 (n m gi a hai câu n y) cho th y nh ng ch cừ ươ ằ ữ ầ ấ ữ ứ v đó. Ph n ti p theo, sau 9:37, nói vụ ầ ế ề con g tặ , nh n m nhấ ạ ch đ làm môn đ c a Chúa. Ma-thi- 9:35-38 vì v y làủ ề ệ ủ ơ ậ ph n chuy n ý t ch đ ch c v c a Chúa Giê-xu sang chầ ể ừ ủ ề ứ ụ ủ ủ đ làm môn đ Chúa. (Xin xem ph n gi i thích 9:35 ph nề ệ ầ ả ở ầ gi i thích 4:23).ả
Ti p theo câu mô t ch c v c a Chúa Giê-xu trong 4:23ế ả ứ ụ ủ là câu nói v k t qu và đ a bàn ho t đ ng c a Ngài (4:24-ề ế ả ị ạ ộ ủ
118
25). Ma-thi- 9:35 cũng nói v ch c v c a Chúa Giê-xuơ ề ứ ụ ủ nh ng ph n ti p theo nói v tâm tình và ph ng cách làmư ầ ế ề ươ vi c c a Chúa:ệ ủ Khi Ngài th y nh ng đám dân đông thì đ ngấ ữ ộ lòng th ng xót vì h cùng kh n và tan l c nh chiên khôngươ ọ ố ạ ư có k chănẻ (c. 36). Ð i t ng c a ch c v Chúa Giê-xu làố ượ ủ ứ ụ nh ng đám dân đông và tâm tình c a Chúa đ i v i hữ ủ ố ớ ọ là đ ng lòng th ng xót.ộ ươ Nh ng chữ ữ đ ng lòng th ngộ ươ xót mang ý nghĩa “đau xót t n tâm can.” Ð ng t n y chậ ộ ừ ầ ỉ đ c dùng cho Chúa Giê-xu hay chính Chúa dùng trong các víượ d c a Ngài (Lu-ca 15:20) cho th y tình yêu th ng bao laụ ủ ấ ươ Thiên Chúa dành cho con ng i, th hi n trong nh ng vi cườ ể ệ ữ ệ Chúa làm cho con ng i.ườ Ð ng lòng th ng xótộ ươ không ph iả ch là xúc đ ng hay th y t i nghi p nh ng là lòng th ng xótỉ ộ ấ ộ ệ ư ươ sâu đ m Chúa dành cho con ng i trong hoàn c nh c aậ ườ ả ủ h :ọ cùng kh nố và tan l c. Cùng kh nạ ố mang ý nghĩa b qu yị ấ nhi u, ng c đãi.ễ ượ Tan l cạ nguyên nghĩa là b quăng ra, némị ra xa, nói đ n tình tr ng cùng kh n, không làm gì đ c.ế ạ ố ượ Chiên là con v t y u đu i, không có s c t v . Không cóậ ế ố ứ ự ệ ng i chăn, chiên b t n công d dàng. Chiên cũng không thườ ị ấ ễ ể t ki m ăn mà c n có ng i chăn d n đi.ự ế ầ ườ ẫ Chiên không có kẻ chăn mô t hoàn c nh s ng trong nguy hi m mà không có l iả ả ố ể ố thoát.
Mùa g t thì th t trúng song con g t thì ít (c. 37)ặ ậ ặ là cái nhìn c a Chúa Giê-xu vào đoàn dân. T ng t nh trong Giăngủ ươ ự ư 4:35, mùa g t nói đ n nh ng con ng i c n đ c đem vàoặ ế ữ ườ ầ ượ N c Tr i. Lúa c n ph i có ng i g t (ướ ờ ầ ả ườ ặ con g t)ặ th nào thìể Chúa cũng c n ng i đ a ng i h m t vào N c Tr i nhầ ườ ư ườ ư ấ ướ ờ ư v y. D i cái nhìn c a Chúa, s ng i làm vi c đ đemậ ướ ủ ố ườ ệ ể ng i vào N c Chúa quá ít. Ð gi i quy t nan đ n y, Chúaườ ướ ể ả ế ề ầ Giê-xu b o các môn đ :ả ồ V y, hãy c u xin Ch mùa g t sai conậ ầ ủ ặ g t đ n trong mùa mìnhặ ế (c. 38). Nan đ l n nh ng gi i phápề ớ ư ả c a Chúa là c u nguy n. Cũng nh m i nan đ khác, ph ngủ ầ ệ ư ọ ề ươ cách gi i quy t v n đ nhân s trong công tác truy n giáoả ế ấ ề ự ề
119
(con g tặ ) là c u nguy n. Ð c Chúa Tr i là Ch mùa g t, sẽầ ệ ứ ờ ủ ặ c m đ ng và sai nhi u ng i làm công tác n y khi chúng taả ộ ề ườ ầ c u xin v i Ngài.ầ ớ
BÀI 38 – 10:1-4 MƯỜI HAI SỨ ÐỒ
1 Ðức Chúa Jêsus gọi mười hai môn đồ đến, ban quyền phép trừ tà ma, và chữa các thứ tật bịnh. 2 Tên mười hai sứ đồ như sau nầy: Sứ đồ thứ nhất là Si-môn, cũng gọi là Phi-e-rơ, và Anh-rê là em người; Gia-cơ con của Xê-bê-đê, và Giăng là em Gia-cơ; 3 Phi-líp cùng Ba-tê-lê-my; Thô-ma, và Ma-thi-ơ là người thâu thuế; Gia-cơ con của A-phê, cùng Tha-đê; 4 Si-môn là người Ca-na-an, cùng Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, là kẻ phản Ðức Chúa Jêsus.
Xin đ c thêm Mác 3:16-19; Lu-ca 6:13-16; Mác 15:40;ọ Giăng 1:45; Giăng 14:22 và Giăng 19:25. D a vào các phânự đo n Kinh Thánh n y, chúng ta có th đi đ n nh ng k tạ ầ ể ế ữ ế lu n nào v các s đ Ba-tê-lê-mi,ậ ề ứ ồ Gia-c con c a A-phê vàơ ủ Tha-đê?
Danh sách m i hai s đ c a Chúa Giê-xu đ c ghi l iườ ứ ồ ủ ượ ạ trong ba sách Phúc Âm và sách Công v các s đ . B ng danhụ ứ ồ ả sách n y t ng t nh nhau, ngo i tr Tha-đê đ c g iầ ươ ự ư ạ ừ ượ ọ là Giu-đe con c a Gia-củ ơ trong sách Lu-ca và Công v các sụ ứ đ . Nh v y s đ Tha-đê và Giu-đe con c a Gia-c là m tồ ư ậ ứ ồ ủ ơ ộ ng i. Trong Giăng 14:22, s đ Giăng xác nh n:ườ ứ ồ ậ Giu-đe chớ không ph i là Ích-ca-ri- tả ố (Giu-đa và Giu-đe trong nguyên văn là cùng m t ch ). Nh v y, Giu-đe đ c g i là Tha-đêộ ữ ư ậ ượ ọ trong Ma-thi- và Mác là đ không b l m l n v i Giu-đa Ích-ơ ể ị ầ ẫ ớca-ri- t. Giu-đe n y cũng khác v i Giu-đe, tác gi Th Giu-đe.ố ầ ớ ả ư Tác gi Th Giu-đe là em c a Gia-c (Giu-đe 1) và Gia-c n yả ư ủ ơ ơ ầ là ng i em cùng m v i Chúa Giê-xu, m t trong nh ngườ ẹ ớ ộ ữ ng i lãnh đ o H i Thánh Giê-ru-sa-lem (Công v 15:13).ườ ạ ộ ụ
120
Ba-tê-lê-mi có th là m t tên g i khác c a Na-tha-na-ên vìể ộ ọ ủ b ng danh sách m i hai s đ trong các sách Phúc Âm luônả ườ ứ ồ luôn ghi Ba-tê-lê-mi chung v i Phi-líp. Phi-líp là ng i đã gi iớ ườ ớ thi u Chúa Giê-xu v i Na-tha-na-ên (Giăng 1:45).ệ ớ
Vì Ma-thi- cũng là con c a A-phê (Mác 2:14) nên cóơ ủ ng i cho r ng Ma-thi- vàườ ằ ơ Gia-c con c a A-phêơ ủ là anh em. Có lẽ đây ch là hai ng i trùng tên ch không có liên h . Mácỉ ườ ứ ệ 15:40 nh c đ nắ ế Gia-c nhơ ỏ (nh tu i hay nh ng i). Ðây làỏ ổ ỏ ườ Gia-c con c a A-phê đ phân bi t v i Gia-c con c a Xê-bê-ơ ủ ể ệ ớ ơ ủđê.
Si-môn ng i Ca-na-anườ (theo Ma-thi- và Mác) vàơ Si-môn g i là Xê-l tọ ố (theo Lu-ca) là m t ng i.ộ ườ
BÀI 39 – 10:5-15 CÔNG TÁC TRUYỀN GIÁO
5 Ấy đó là mười hai sứ đồ Ðức Chúa Jêsus sai đi, và có truyền rằng: Ðừng đi đến dân ngoại, cũng đừng vào một thành nào của dân Sa-ma-ri cả; 6 song thà đi đến cùng những con chiên lạc mất của nhà Y-sơ-ra-ên. 7 Khi đi đường, hãy rao giảng rằng: Nước thiên đàng gần rồi. 8 Hãy chữa lành kẻ đau, khiến sống kẻ chết, làm sạch kẻ phung, và trừ các quỉ. Các ngươi đã được lãnh không thì hãy cho không.
9 Ðừng đem vàng, hoặc bạc, hoặc tiền trong lưng các ngươi; 10 cũng đừng đem cái bao đi đường, hoặc hai áo, hoặc giày, hoặc gậy; vì người làm việc đáng được đồ ăn. 11 Các ngươi vào thành nào hay là làng nào, hãy hỏi thăm ai là người đáng tiếp rước mình, rồi ở nhà họ cho đến lúc đi. 12 Và khi vào nhà nào, hãy cầu bình an cho nhà ấy; 13 nếu nhà đó xứng đáng, thì sự bình an các ngươi xuống cho; bằng không, thì sự bình an các ngươi trở về các ngươi. 14 Nếu ai không tiếp rước, không nghe lời các ngươi, khi ra khỏi nhà đó, hay là thành đó, hãy phủi bụi đã dính chân các ngươi. 15 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, đến ngày phán xét, thì xứ Sô-đôm và xứ Gô-mô-rơ sẽ chịu đoán phạt nhẹ hơn thành ấy.
1. T i sao Chúa không cho các s đ đi đ n Dân Ngo iạ ứ ồ ế ạ hay ng i Sa-ma-ri (c. 5)?ườ
121
2. “Các ng i đã đ c lãnh không thì hãy cho không” (c.ươ ượ 8b) mang ý nghĩa gì?
3. Xin cho bi t lý do t i sao Chúa truy n nh ng m nhế ạ ề ữ ệ l nh trong câu 9-10.ệ
4. Cách x s Chúa nói trong câu 11-14 cho th y nguyênử ự ấ t c gì v cách chúng ta ng x v i ng i ngo i?ắ ề ứ ử ớ ườ ạ
5. T i sao Chúa nói Sô-đôm và Gô-mô-r sẽ ch u đoánạ ơ ị ph t nh h n (c. 15)?ạ ẹ ơ
M ng l nh c a Chúa Giê-xu cho m i hai s đ :ạ ệ ủ ườ ứ ồ Ð ng đi đ nừ ế dân ngo i cũng đ ng vào m t thành nào c a dân Sa-ma-riạ ừ ộ ủ cả (c. 5) nh m gi i h n đ a bàn ho t đ ng c a các s đ lúcằ ớ ạ ị ạ ộ ủ ứ ồ b y gi ch không có ý kỳ th hay phân bi t. Trong đ i m ngấ ờ ứ ị ệ ạ ạ l nh (28:19) Chúa truy n: “Hãy đi d y d MUÔN DÂN...” vàệ ề ạ ỗ trong Công v 1:8 Chúa b o ph i làm ch ng v Chúaụ ả ả ứ ề t iạ thành Giê-ru-sa-lem, c x Giu-đê, x Sa-ma-ri cho đ n cùngả ứ ứ ế trái đ t.ấ M ng l nh trong câu 5 hàm ý các s đ ch ho tạ ệ ứ ồ ỉ ạ đ ng trong vùng Ga-li-lê vì đi v phía B c và phía Ðông là xộ ề ắ ứ c a Dân Ngo i và phía Nam là Sa-ma-ri.ủ ạ Con chiên l c m tạ ấ (c. 6) nh c l i ý c a 9:36 và trong giai đo n n y, nhi m v c aắ ạ ủ ạ ầ ệ ụ ủ các s đ gi i h n cho ng i Do-thái (ứ ồ ớ ạ ườ nhà Y-s -ra-ênơ ).
Các s đ rao gi ng cùng m t s đi p nh Giăng Báp-títứ ồ ả ộ ứ ệ ư và Chúa Giê-xu gi ng tr c đó (3:2; 4:17). B n công tác cácả ướ ố s đ đ c Chúa giao phó là:ứ ồ ượ ch a lành k đau, khi n s ngữ ẻ ế ố k ch t, làm s ch k phung và tr các quẻ ế ạ ẻ ừ ỷ (c. 8a). Các s đứ ồ có th làm đ c nh ng đi u n y vì h nh n đ c quy nể ượ ữ ề ầ ọ ậ ượ ề phép hay th m quy nẩ ề t n i ừ ơ Chúa (c. 1).
Các ng i đã đ c lãnh không thì hãy cho khôngươ ượ (c. 8b) là câu kh u hi u Chúa mu n các s đ ph i luôn luôn tâmẩ ệ ố ứ ồ ả ni m khi ra đi truy n giáo.ệ ề Ðã đ c lãnh khôngượ nh c cho hắ ọ nh nh ng gì Chúa đã làm cho h . Ð c làm môn đ Chúaớ ữ ọ ượ ồ không ph i do c g ng hay đóng góp c a h nh ng b i nả ố ắ ủ ọ ư ở ơ c a Chúa. Ghi nh nh v y h sẽ ra đi v i tinh th n r ng rãi,ủ ớ ư ậ ọ ớ ầ ộ
122
c i m . Làm vi c không ph i vì b b t bu c hay đ nh nở ở ệ ả ị ắ ộ ể ậ lãnh m t l i ích cá nhân nào. H đ c nh c nh r ng Chúaộ ợ ọ ượ ắ ở ằ đã đ i x v i h th nào, h cũng ph i đ i x v i ng iố ử ớ ọ ế ọ ả ố ử ớ ườ khác nh v y.ư ậ
Các câu 9-10 nói v s trang b c a các s đ khi ra điề ự ị ủ ứ ồ truy n giáo:ề Ð ng đem vàng, ho c b c, ho c ti n trong l ngừ ặ ạ ặ ề ư các ng i. Cũng đ ng đem cái bao đi đ ng, ho c hai áo,ươ ừ ườ ặ ho c giày, ho c g y…ặ ặ ậ Nh ng l i d n dò c a Chúa Giê-xu choữ ờ ặ ủ các s đ trong phân đo n n y đ c bi t dành cho s v gi iứ ồ ạ ầ ặ ệ ứ ụ ớ h n c a h t i Ga-li-lê lúc b y gi . V sau Chúa đã d n hạ ủ ọ ạ ấ ờ ề ặ ọ nh ng đi u khác v i nh ng đi u n y (Lu-ca 22:36). Chúngữ ề ớ ữ ề ầ ta d a vào nh ng l i d nự ữ ờ ặ n y đ rút ra nh ng nguyên t cầ ể ữ ắ chung ch không ph i theo đúng t ng l i m t vì l i d n n yứ ả ừ ờ ộ ờ ặ ầ c a Chúa ch cho s v c a các s đ lúc đó t i Ga-li-lê màủ ỉ ứ ụ ủ ứ ồ ạ thôi. Vàng, b cạ và ti nề là ph ng ti n đ chi dùng. Chúaươ ệ ể Giê-xu mu n các s đ ra đi trong ý nghĩa t nguy n và nhố ứ ồ ự ệ ờ c y Chúa chu c p nhuậ ấ c u ầ cho mình qua đ i t ng mìnhố ượ ph c v (c. 10b).ụ ụ Bao đi đ ng, hai áo, giàyườ và g yậ cũng mang nh ng ý nghĩa t ng t , nghĩa là ra đi công tác, ph cữ ươ ự ụ s c đ n gi n, không mang theo nhi u th c ng k nh, khôngứ ơ ả ề ứ ồ ề c n thi t.ầ ế
Chúa cũng d n các s đ cách ng x v i nh ng ng i hặ ứ ồ ứ ử ớ ữ ườ ọ đ nế đ ể truy n gi ng trong câu 11-14. Nguyên t c đâyề ả ắ ở t ng t nh nguyên t c trong 7:6, hàm ý chúng ta ch dànhươ ự ư ắ ỉ L i Chúa cho nh ng ng i s n sàng ti p nh n (ờ ữ ườ ẵ ế ậ đáng ti pế r c, x ng đángướ ứ ) và không ph i b n tâm v i nh ng ng iả ậ ớ ữ ườ kh c t (ướ ừ không ti p r c, không nghe l iế ướ ờ ). nhà h choỞ ọ đ n lúc điế (c. 11b) hàm ý là khi đ n m t khu v c hay m tế ộ ự ộ thôn xóm nào, ch nên m t ch , không nên đ n nhi u n i,ỉ ở ộ ỗ ế ề ơ qu y r y nhi u ng i và có th gây ti ng x u. S bình anấ ầ ề ườ ể ế ấ ự hay n ph c các s đ đem đ n ch có hi u qu khi ng iơ ướ ứ ồ ế ỉ ệ ả ườ ta ti p nh n (ế ậ s bình an các ng i xu ng choự ươ ố ). Ng i kh cườ ướ t L i Chúa thì h u qu sẽ là không đ c gì c , k nhừ ờ ậ ả ượ ả ể ư
123
nh ng l i c u chúc bình an hay n ph c tr l i n i ng iữ ờ ầ ơ ướ ở ạ ơ ườ c u chúc (ầ tr v các ng iở ề ươ ). M t hành đ ng khác Chúa nóiộ ộ v i các s đ làớ ứ ồ ph i b i đã dính chân các ng iủ ụ ươ t i nh ngạ ữ n i ng i ta kh c t (c. 14). Ng i Do-thái th ng ph iơ ườ ướ ừ ườ ườ ủ b i n i chân khiụ ơ t vùng đ t c a Dân Ngo i v vì h cho làừ ấ ủ ạ ề ọ đã b ô u t i vùng đ t Dân Ngo i.ị ế ạ ấ ạ Ph i b i đã dính chânủ ụ vì v y hàm ý coi nh ng n i đó nh vùng đ t c a Dân Ngo i, ôậ ữ ơ ư ấ ủ ạ u và sẽ ph i b đoán ph t. Phao-lô và Ba-na-ba đã làm nhế ả ị ạ ư v y t i thành An-ti- t, x Bi-si-đi khi ng i Do-thái t i đóậ ạ ố ứ ườ ạ kh c t l i gi ng c a Phao-lô (Công v 13:51).ướ ừ ờ ả ủ ụ
Sô-đôm và Gô-mô-rơ là hai thành ph t i l i trong C uố ộ ỗ ự c đã b Ð c Chúa Tr i hình ph t n ng n nh ng ChúaƯớ ị ứ ờ ạ ặ ề ư
Giê-xu cho th y kh c t Phúc Âm c a Chúa là t i nghiêmấ ướ ừ ủ ộ tr ng h n. Ðó là ý nghĩa c a câu:ọ ơ ủ X Sô-đôm và x Gô-mô-rứ ứ ơ sẽ ch u đoán ph t nh h n thành yị ạ ẹ ơ ấ (thành yấ là thành không ti p r c, không nghe l i các ng i, c. 14).ế ướ ờ ươ
BÀI 40 – 10:16-23 CHIÊN GIỮA BẦY MUÔNG SÓI 16 Kìa, ta sai các ngươi đi khác nào như chiên vào giữa bầy muông sói. Vậy, hãy khôn khéo như rắn, đơn sơ như chim bò câu. 17 Hãy coi chừng người ta; vì họ sẽ nộp các ngươi trước tòa án, đánh đòn các ngươi trong nhà hội; 18 lại vì cớ ta mà các ngươi sẽ bị giải đến trước mặt các quan tổng đốc và các vua, để làm chứng trước mặt họ và các dân ngoại. 19 Song khi họ sẽ đem nộp các ngươi, thì chớ lo về cách nói làm sao, hoặc nói lời gì; vì những lời đáng nói sẽ chỉ cho các ngươi chính trong giờ đó. 20 Ấy chẳng phải tự các ngươi nói đâu, song là Thánh-Linh của Cha các ngươi sẽ từ trong lòng các ngươi nói ra.
21 Anh sẽ nộp em cho bị giết, cha sẽ nộp con cho bị giết, con cái sẽ dấy lên nghịch cùng cha mẹ mà làm cho người phải chết đi. 22 Các ngươi lại sẽ bị thiên hạ ghen ghét vì danh ta; song ai bền lòng cho đến cuối cùng, thì sẽ được rỗi. 23 Khi nào người ta bắt bớ các ngươi trong thành nầy, thì hãy trốn qua thành kia; vì ta nói thật, các ngươi đi chưa khắp các thành dân Y-sơ-ra-ên thì Con người đã đến rồi.
124
1. “Chiên vào gi a b y muông sói” (c. 16a) là hình nhữ ầ ả gì?
2. Th nào là “khôn khéo nh r n?” Th nào là “đ n sế ư ắ ế ơ ơ nh chim b câu?”ư ồ
3. Chúa Giê-xu báo tr c cho các s đ v v n đ gìướ ứ ồ ề ấ ề trong câu 17-18?
4. Các câu 19-20 có hàm ý b o chúng ta không c nả ầ chu n b khi rao gi ng L i Chúa không? N u không thì cácẩ ị ả ờ ế câu n y d y chúng ta đi u gì?ầ ạ ề
5. Câu 21 mô t tình tr ng gì?ả ạ6. Xin gi i thích ý nghĩa câu 23.ả
Chiên vào gi a b y muông sóiữ ầ là hình nh c a nguy hi m,ả ủ ể không ph ng ch ng đ vì chiên là con v t hi n lành cònươ ố ỡ ậ ề muông sói thì hung d . Chúa Giê-xu mu n nói đ n nh ngữ ố ế ữ ng i ch ng đ i Chúa và môn đ c a Ngài. Ð ng x v iườ ố ố ồ ủ ể ứ ử ớ hoàn c nh nguy hi m đó, Chúa b o các s đ ph iả ể ả ứ ồ ả khôn khéo nh r n, đ n s nh chim b câuư ắ ơ ơ ư ồ (c. 16b). Ðây là nguyên t cắ quân bình. Hi n lành hayề đ n s ơ ơ không có nghĩa là đ m cể ặ cho ng i ta mu n áp ch mình th nào cũng đ c. Trongườ ố ế ế ượ các câu 19-20 ti p theo,ế khôn khéo hàm ý bi t cách đ i đápế ố v i nh ng ng i bách h i mình.ớ ữ ườ ạ Khôn khéo nh r n là l iư ắ ố nói c a ng i Do-thái, h th ng nói “khôn nh r n.” Câuủ ườ ọ ườ ư ắ n y không hàm ý b o chúng ta qu quy t nh con r n trongầ ả ỷ ệ ư ắ C u c (Sáng th ký 3:1) nh ng b o chúng ta ph i bi tự Ướ ế ư ả ả ế
ng x khôn ngoan.ứ ử Ð n sơ ơ mang ý nghĩa ngây th nh trơ ư ẻ con (ch n y đ c d ch là “thanh s ch” trong Rô-ma 16:19).ữ ầ ượ ị ạ N u ch đ n s chúng ta có th tr nên d i d t, n u ch khônế ỉ ơ ơ ể ở ạ ộ ế ỉ khéo chúng ta sẽ thành qu quy t. Ng i c a Chúa c n ph iỷ ệ ườ ủ ầ ả quân bình gi a khôn ngoan và đ n s là nh v y.ữ ơ ơ ư ậ
Các câu 17-18 cho th y bách h i là đi u sẽ không thi uấ ạ ề ế trong đ i s ng c a ng i rao truy n L i Chúa. Các câu 19-20ờ ố ủ ườ ề ờ
125
không hàm ý b o chúng ta không c n chu n b khi rao gi ngả ầ ẩ ị ả L i Chúa nh ng là l i h a r ng Chúa sẽ giúp chúng ta bi tờ ư ờ ứ ằ ế cách đ i đáp v i ng i bách h iố ớ ườ ạ mình. Câu 21 mô t tìnhả tr ng nh ng ng i trong m t gia đình không có cùng ni mạ ữ ườ ộ ề tin. Chia rẽ và ngh ch thù nhau ch vì ni mị ỉ ề tin khác nhau.
Câu 22 cho th y hai đi u: (1) Ng i tin Chúa sẽ b m iấ ề ườ ị ọ ng iườ ganh ghét. Ðây là đi u chúng ta không th tránh.ề ể (2) B n chí cho đ n cùngề ế (kiên trì) là bí quy t đ h ng ânế ể ưở phúc c a Chúa. Chủ ữ r iỗ hay c u r iứ ỗ (c. 22b), d a vào vănự m ch đang nói v s b t b không nói đ n s c u r i toànạ ề ự ắ ớ ế ự ứ ỗ di n nh ng nói v n ph c c a nh ng ng i ch u đ ngệ ư ề ơ ướ ủ ữ ườ ị ự b t b cho đ n cu i cùng.ắ ớ ế ố
Câu 23 là m t câu khó gi i thích. Ð hi u, chúng ta c nộ ả ể ể ầ nhìn câu n y trong văn m ch. Chúa Giê-xu đang nói v sầ ạ ề ự b t b , vì v y ph n đ u câu 23 hàm ý b o các s đ khôngắ ớ ậ ầ ầ ả ứ ồ ph i ng i yên m t ch đ ch u bách h i không c n thi t. Hả ồ ộ ỗ ể ị ạ ầ ế ọ có th lánh n n sang n i khác. Ðây là s bách h i c a chínhể ạ ơ ự ạ ủ ng i Do-thái v i các s đ . Ði m khó hi u là câu:ườ ớ ứ ồ ể ể Các ng i đi ch a h t kh p các thành dân Y-s -ra-ên thì Conươ ư ế ắ ơ Ng i đã đ n r i.ườ ế ồ Con Ng iườ là Chúa Giê-xu, nh ng ư “đã đ nế ” là khi nào? Ch c ch n là không ph i đ n l n th hai.ắ ắ ả ế ầ ứ Ð nế vì v y mang ý nghĩa hoàn t t công tác trên đ t và tr v thiênậ ấ ấ ở ề đàng. Trong ý nghĩa đó, các s đ th t s ch a làm xongứ ồ ậ ự ư công tác (đi ch a h t kh p các thành dân Y-s -ra-ênư ế ắ ơ ) thì Chúa Giê-xu đã v tr i r i (đ n trong N c c a Cha Ngài).ề ờ ồ ế ướ ủ
BÀI 41 – 10:24-42 MÔN ÐỒ KHÔNG HƠN THẦY 24 Môn đồ không hơn thầy, tôi tớ không hơn chủ. 25 Môn đồ được như thầy, tôi tớ được như chủ, thì cũng đủ rồi. Nếu người ta đã gọi chủ nhà là Bê-ên-xê-bun, phương chi là người nhà! 26 Vậy, các ngươi đừng sợ; vì chẳng có việc gì giấu mà chẳng phải bày ra, cũng chẳng có việc gì kín nhiệm mà sau sẽ chẳng biết. 27 Cho nên lời ta phán cùng các ngươi trong nơi tối tăm, hãy nói ra nơi sáng láng; và lời các
126
ngươi nghe kề lỗ tai, hãy giảng ra trên mái nhà. 28 Ðừng sợ kẻ giết thân thể mà không giết được linh hồn; nhưng thà sợ Ðấng làm cho mất được linh hồn và thân thể trong địa ngục. 29 Hai con chim sẻ há chẳng từng bị bán một đồng tiền sao? Và ví không theo ý muốn Cha các ngươi, thì chẳng hề một con nào rơi xuống đất. 30 Tóc trên đầu các ngươi cũng đã đếm hết rồi. 31 Vậy, đừng sợ chi hết, vì các ngươi quí trọng hơn nhiều con chim sẻ. 32 Bởi đó, ai xưng ta ra trước mặt thiên hạ, thì ta cũng sẽ xưng họ trước mặt Cha ta ở trên trời; 33 còn ai chối ta trước mặt thiên hạ, thì ta cũng sẽ chối họ trước mặt Cha ta ở trên trời.
34 Chớ tưởng rằng ta đến để đem sự bình an cho thế gian; ta đến, không phải đem sự bình an, mà là đem gươm giáo. 35 Ta đến để phân rẽ con trai với cha, con gái với mẹ, dâu với bà gia; 36 và người ta sẽ có kẻ thù nghịch, là người nhà mình. 37 Ai yêu cha mẹ hơn ta thì không đáng cho ta; ai yêu con trai hay là con gái hơn ta thì cũng không đáng cho ta; 38 ai không vác cây thập tự mình mà theo ta, thì cũng chẳng đáng cho ta. 39 Ai gìn giữ sự sống mình, thì sẽ mất; còn ai vì cớ ta mất sự sống mình, thì sẽ tìm lại được.
40 Ai rước các ngươi, tức là rước ta; ai rước ta, tức là rước Ðấng đã sai ta. 41 Ai rước một đấng tiên tri vì là tiên tri, thì sẽ lãnh phần thưởng của đấng tiên tri; ai rước một người công chính vì là công chính, thì sẽ lãnh phần thưởng của người công chính. 42 Ai sẽ cho một người trong bọn nhỏ nầy chỉ uống một chén nước lạnh, vì người nhỏ đó là môn đồ ta, quả thật, ta nói cùng các ngươi, kẻ ấy sẽ chẳng mất phần thưởng của mình đâu.
1. Chúa Giê-xu so sánh “môn đ và th y,” “tôi t và ch ”ồ ầ ớ ủ trong câu 24-25 nh m m c đích gì?ằ ụ
2. “Bê-ên-xê-bun” là ai? G i ch nhà là “Bê-ên-xê-bun”ọ ủ nghĩa là th nào?ế
3. Câu 26-27 nh m khuy n khích các s đ làm gì?ằ ế ứ ồ4. “Ð ng làm cho m t đ c linh h n và thân th trongấ ấ ượ ồ ể
đ a ng c” là ai? T i sao?ị ụ ạ5. So sánh con ng i v i chim s (c. 29, 31) nói lên ý gì?ườ ớ ẻ6. Xin gi i thích câu 30 và đi m áp d ng cho câu n y.ả ể ụ ầ7. Xin gi i thích nh ng ch “x ng” và “ch i” trong câuả ữ ữ ư ố
32-33.
127
8. T i sao Chúa nói: “Ta đ n, không ph i đem s bìnhạ ế ả ự an, mà là đem g m giáo” (c. 34b)?ươ
9. L i d y trong câu 37 có đi ng c l i v i đi u răn:ờ ạ ượ ạ ớ ề “Hãy hi u kính cha m ” không? T i sao?ế ẹ ạ
10. Chúa Giê-xu d y các s đ nguyên t c gì trong câuạ ứ ồ ắ 40-42? Áp d ng nh th nào?ụ ư ế
Ma-thi- ch ng 10 là s v Chúa Giê-xu giao cho các s đ .ơ ươ ứ ụ ứ ồ Sau khi d n dò ph ng th c truy n giáo (c. 5-15), Chúa Giê-ặ ươ ứ ềxu nói tr c v nh ng khó khăn h sẽ ph i đ ng đ u (c.ướ ề ữ ọ ả ươ ầ 16-23). Ð các s đ không n n lòng, Chúa Giê-xu khích lể ứ ồ ả ệ b ng cách cho h th y m t s đi u t t nhiên đ h khôngằ ọ ấ ộ ố ề ấ ể ọ kinh ng c. Tr c h t Chúa đ i chi u “môn đ và th y,” “tôiạ ướ ế ố ế ồ ầ t và ch ,” “ch nhà và ng i nhà” (c. 24-25). Trong các câuớ ủ ủ ườ so sánh n y,ầ th y, chầ ủ và ch nhàủ ch v Chúa, cònỉ ề môn đ ,ồ tôi tớ và ng i nhàườ là các s đ . Chúa mu n nh c cho hứ ồ ố ắ ọ nh là nh ng khó khăn đã x y ra cho Chúa, ch c ch n sẽ x yớ ữ ả ắ ắ ả ra cho h và có th còn nhi u h n n a (c. 25). Nh đó làọ ể ề ơ ữ ớ đi u hi n nhiên, h sẽ không n n lòng.ề ể ọ ả
Trong 9:34, ng i Pha-ri-si nói Chúa “c y phép chúa quườ ậ ỷ mà tr qu .”ừ ỷ Bê-ên-xê-bun là tên g i c a chúa qu . Tên g iọ ủ ỷ ọ n y phát xu t t chầ ấ ừ ữ Ba-anh Xê-b tụ (II Vua 1:3, 16). G i chọ ủ nhà là Bê-ên-xê-bun nghĩa là coi Chúa Giê-xu là ma qu , hayỷ chúa qu , t c là Sa-tan! Ng i Pha-ri-si kh c t Chúa vàỷ ứ ườ ướ ừ không công nh n quy n năng c a Ngài là đ n t Ð c Chúaậ ề ủ ế ừ ứ Tr i nên đã tìm cách gi i thích, cho r ng ch có chúa qu m iờ ả ằ ỉ ỷ ớ có th tr qu đ c mà thôi. N u quy n năng c a Chúa Giê-ể ừ ỷ ượ ế ề ủxu mà còn b xuyên t c và ph báng nh v y thì hu ng h làị ạ ỉ ư ậ ố ồ môn đ (ệ ng i nhàườ ) c a Chúa.ủ
Các s đ ra đi sẽ ph i đ i di n v i ch ng đ i. Chúa b oứ ồ ả ố ệ ớ ố ố ả h đ ng vì v y mà im ti ng nh ng ph i m nh d n rao gi ngọ ừ ậ ế ư ả ạ ạ ả s đi p c a Chúa (c. 26-27).ứ ệ ủ K gi t thân th mà không gi tẻ ế ể ế đ c linh h nượ ồ là nh ng ng i bách h i s đ c a Chúa. Hữ ườ ạ ứ ồ ủ ọ
128
có th gây khó khăn và cùng l m là gi t ch t ph n th xácể ắ ế ế ầ ể mà thôi. Vì v y, Chúa b o,ậ ả Ð ng sừ ợ nh ng ng i đó. Ði uữ ườ ề đáng s h n là ch t c th xác l n linh h n n i đ a ng c vàợ ơ ế ả ể ẫ ồ ơ ị ụ Ð c Chúa Tr i là Ð ng làm đi u đó. Nói khác đi, đ ng sứ ờ ấ ề ừ ợ ng i nh ng hãy s Chúa. Chúa m i đáng cho chúng ta kínhườ ư ợ ớ s và vâng l i.ợ ờ
Hai con chim s há ch ng t ng b bán m t đ ng ti nẻ ẳ ừ ị ộ ồ ề sao (c. 29a) cho th y giá tr nh bé c a loài chim (ấ ị ỏ ủ m t đ ngộ ồ ti nề tr giá kho ng 1/16 l ng công nh t th i đó). Chim sị ả ươ ậ ờ ẻ không giá tr gì mà Ð c Chúa Tr i còn quan tâm đ n vi cị ứ ờ ế ệ s ng còn c a chúng,ố ủ con ng i quý tr ngườ ọ (giá tr )ị h n nhi uơ ề con chim s ,ẻ vi c s ng ch t c a chúng ta ch c ch n n mệ ố ế ủ ắ ắ ằ trong s ki m soát c a Ngài (ự ể ủ theo ý mu n Cha các ng iố ươ ). M t hình nh khác mô t n th n h u hay quy n t tr c aộ ả ả ơ ầ ự ề ể ị ủ Chúa là, Tóc trên đ u các ng i cũng đã đ m h t r iầ ươ ế ế ồ (c. 30). Ð m h tế ế theo cách dùng c a đ ng t n y trong nguyênủ ộ ừ ầ văn, hàm ý Chúa đã xác đ nh con s , cho th y s quan tâmị ố ấ ự c a Ð c Chúa Tr i đ n t ng chi ti t nh nh t trong đ iủ ứ ờ ế ừ ế ỏ ặ ờ s ng con ng i.ố ườ
Ð ng sừ ợ đ c nh c đ n ba l n trong phân đo n n y (c.ượ ắ ế ầ ạ ầ 26, 28, 31) cho th y nh ng l i Chúa Giê-xu phán đây nh mấ ữ ờ ở ằ khích l và giúp các s đ v ng lòng khi đ i di n v i ch ngệ ứ ồ ữ ố ệ ớ ố đ i và bách h i:ố ạ
(1) Ð ng sừ ợ vì chính Chúa cũng b đ i x gi ng nh v y,ị ố ử ố ư ậ do đó hãy m nh d n rao gi ng (c. 24-27).ạ ạ ả
(2) Ð ng sừ ợ ng i nh ng hãy s Ð c Chúa Tr i (c. 28).ườ ư ợ ứ ờ(3) Ð ng sừ ợ vì Ð c Chúa Tr i quan tâm đ n đ i s ngứ ờ ế ờ ố
chúng ta (c. 29-31).Chúa Giê-xu ch ng nh ng khích l các s đ v ng lòng,ẳ ữ ệ ứ ồ ữ
Ngài cũng nh n m nh v lòng trung thành c a h đ i v iấ ạ ề ủ ọ ố ớ Ngài (c. 32). X ngư nghĩa là tuyên b trung thành v i m tố ớ ộ ng i nào. Lòng trung thành c a chúng ta đ i v i Chúa trênườ ủ ố ớ
129
tr n gian n y, b t ch p m i gian kh , bách h i, sẽ quy tầ ầ ấ ấ ọ ổ ạ ế đ nh s ph n đ i đ i c a chúng ta thiên đàng (c. 32-33).ị ố ậ ờ ờ ủ ở
T i sao Chúa nói:ạ Ta đ n, không ph i đem s bình an, màế ả ự là đem g m giáoươ (c. 34b)? Bình an trong Kinh Thánh không ch có nghĩa là tình tr ng không chi n tranh nh ng mangỉ ạ ế ư ý nghĩa hài hòa, hòa h p. Bình an Chúa Giê-xu đem đ n là vi cợ ế ệ chi n th ng t i l i và đem con ng i tr v v i Ð c Chúaế ắ ộ ỗ ườ ở ề ớ ứ Tr i. Trong ý nghĩa đó, bình an v i Ð c Chúa Tr i ch c ch nờ ớ ứ ờ ắ ắ t o ra tranh ch p v i t i l i và t t c nh ng ai đ ng v phíaạ ấ ớ ộ ỗ ấ ả ữ ứ ề t i l i. Chúa Giê-xu nói Chúa đ nộ ỗ ế đem g m giáoươ trong ý nghĩa đó. G m giáo là hình nh hay d u hi u c a tranhươ ả ấ ệ ủ ch p và chia c t. Ch n đ ng v cùng phía v i Chúa, ch cấ ắ ọ ứ ề ớ ắ ch n sẽ gây tranh ch p và chia rẽ v i ng i khác. Nh ng m iắ ấ ớ ườ ữ ố quan h gia đình:ệ con trai v i cha, con gái v i m , dâu v i bàớ ớ ẹ ớ gia (c. 35) là nh ng m i quan h căn b n và g n gũi nh t.ữ ố ệ ả ầ ấ Nh ng m i quan h n y trong đ i s ng sẽ b nh h ng khiữ ố ệ ầ ờ ố ị ả ưở m t ph n t trong gia đình quy t đ nh ch n con đ ng c aộ ầ ử ế ị ọ ườ ủ Chúa. Trong tr ng h p sẽườ ợ có chia rẽ trong gia đình, l i d yờ ạ c a Chúa là:ủ Ai yêu cha m h n Ta thì không đáng cho Ta, aiẹ ơ yêu con trai hay là con gái h n Ta thì cũng không đáng choơ Ta (c. 37). Câu n y không đi ng c l i l i d y: “Hãy hi uầ ượ ạ ờ ạ ế kính cha m ” nh ng cho th y Chúa ph i là u tiên hàng đ uẹ ư ấ ả ư ầ trong nh ng l a ch n và quy t đ nh c a chúng ta.ữ ự ọ ế ị ủ
M t b c n a trong nh ng hy sinh mà ng i theo Chúaộ ướ ữ ữ ườ ph i quy t đ nh là v i chính b n thân:ả ế ị ớ ả Ai không vác cây th pậ t mình mà theo ta, thì cũng ch ng đáng cho taự ẳ (c. 38). Vác cây th p t mìnhậ ự là hình nh c a t t i mang th p giá đi raả ủ ử ộ ậ pháp tr ng.ườ Vác cây th p t mìnhậ ự vì v y nghĩa là k mìnhậ ể nh đã ch t, theo Chúa nh t t i vâng l nh ng i lính d nư ế ư ử ộ ệ ườ ẫ mình ra pháp tr ng.ườ
Chúa Giê-xu k t lu n ph n n y v i câu:ế ậ ầ ầ ớ Ai gìn gi sữ ự s ng mình, thì sẽ m t, còn ai vì c ta m t s s ng mình, thì sẽố ấ ớ ấ ự ố tìm l i đ cạ ượ (c. 39) đ cho th y nh ng hy sinh gian kh nóiể ấ ữ ổ
130
trên không ph i là m t mát nh ng sẽ đem l i k t qu vinhả ấ ư ạ ế ả quang. Ng i nào c ôm gi cho mình, s ng cho mình, khôngườ ố ữ ố ch p nh n nh ng hy sinh trong cu c đ i theo Chúa (ấ ậ ữ ộ ờ không vác cây th p t mìnhậ ự ) thì sẽ m tấ , nghĩa là đ n cu i cùng sẽế ố không còn gì. Ng c l i, n u vì Chúa mà m t s s ng (sượ ạ ế ấ ự ố ự s ng th xác hay đ i s ng t b chính mình), cu i cùng sẽ cóố ể ờ ố ừ ỏ ố s s ng th t nh l i m t bài hát: “Chính lúc quên mình là lúcự ố ậ ư ờ ộ g p l i b n thân!”ặ ạ ả
Ð i s ng theo Chúa không ph i ch là hy sinh, t b chínhờ ố ả ỉ ừ ỏ mình, ch p nh n gian kh , khó khăn nh ng cũng có ph nấ ậ ổ ư ầ th ng ch đón (c. 40-42). Nói đúng h n, đây là ph nưở ờ ơ ầ th ng dành cho nh ng ng i đ i x đúng đ i v i ng iưở ữ ườ ố ử ố ớ ườ c a Chúa. Nh ng ph n th ng đó là:ủ ữ ầ ưở
1. Ti p đón ng i c a Chúa là ti p đón chính Ð c Chúaế ườ ủ ế ứ Tr i (c. 40).ờ
2. Ng i ti p đón tiên tri hay ng i công chính sẽ đ cườ ế ườ ượ ban th ng nh chính v tiên tri hay ng i công chính đó (c.ưở ư ị ườ 41). Ti p đón v tiên tri hay ng i công chính hàm ý r ngế ị ườ ằ ng i đó ti p nh n s đi p c a v tiên tri (ý nghĩa chínhườ ế ậ ứ ệ ủ ị c aủ tiên tri là ng i truy n rao s đi p c a Chúa) và có đ iườ ề ứ ệ ủ ờ s ng nh đ i s ng c a ng i công chính.ố ư ờ ố ủ ườ
3. U ng m t chén n c l nhố ộ ướ ạ (c. 42) là hành đ ng t iộ ố thi u dành cho khách l , là đi u không c n đ c th ngể ạ ề ầ ượ ưở nh ng Chúa cho bi t ngay c vi c làm đó cũng sẽ đ c banư ế ả ệ ượ th ng.ưở M t ng i trong b n nhộ ườ ọ ỏ ch ng nh ng nói đ n trẳ ữ ế ẻ em nh ng cũng ch v nh ng ng i nh bé, th p hèn trongư ỉ ề ữ ườ ỏ ấ xã h i. Ði m quan tr ng làộ ể ọ ng i nh đó là môn đ Ta.ườ ỏ ồ
Ph c v môn đ c a Chúa dù là ai, l n hay nh , nhi u hayụ ụ ồ ủ ớ ỏ ề ít, Chúa Giê-xu cho th y đó là ph c v chính Ð c Chúa Tr iấ ụ ụ ứ ờ và sẽ không bao gi m t ph n th ng.ờ ấ ầ ưở
131
BÀI 42 – 11:1-19 CHÚA GIÊ-XU VÀ GIĂNG BÁP-TÍT
1 Vả, Ðức Chúa Jêsus đã dạy các điều đó cho mười hai môn đồ rồi, bèn lìa khỏi chỗ nầy đặng đi giảng dạy trong các thành xứ đó.
2 Khi Giăng ở trong ngục nghe nói về các công việc của Ðấng Christ, thì sai môn đồ mình đến thưa cùng Ngài rằng: 3 Thầy có phải là Ðấng phải đến, hay là chúng tôi còn phải đợi Ðấng khác chăng? 4 Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: hãy về thuật lại cùng Giăng những điều các ngươi nghe và thấy: 5 kẻ mù được thấy, kẻ què được đi, kẻ phung được sạch, kẻ điếc được nghe, kẻ chết được sống lại, kẻ khó khăn được nghe giảng tin lành. 6 Phước cho ai chẳng vấp phạm vì cớ ta!
7 Khi họ ra về, Ðức Chúa Jêsus mới phán về việc Giăng cho đoàn dân nghe, rằng: Các ngươi đã đi xem chi trong đồng vắng? Có phải xem cây sậy bị gió rung chăng? 8 Các ngươi đi xem cái chi nữa? Có phải xem người mặc áo tốt đẹp chăng? Kìa, những người mặc áo tốt đẹp thì ở trong đền vua. 9 Nhưng các ngươi lại đi xem cái chi nữa? Có phải là xem đấng tiên tri chăng? Phải, ta nói cùng các ngươi, cũng hơn đấng tiên tri nữa. 10 Ấy vì người đó mà có chép rằng:
Nầy, ta sai sứ ta đến trước mặt con,Ðặng dọn đường sẵn cho con đi.11 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, trong những người bởi đàn
bà sanh ra, không có ai được tôn trọng hơn Giăng Báp-tít, nhưng mà kẻ rất nhỏ hèn trong nước thiên đàng còn được tôn trọng hơn người. 12 Song, từ ngày Giăng Báp-tít đến nay, nước thiên đàng bị hãm ép, và là kẻ hãm ép đó choán lấy. 13 Vì hết thảy các đấng tiên tri và sách luật đã nói trước cho đến đời Giăng. 14 Nếu các ngươi muốn hiểu biết, thì ấy là Ê-li, là đấng phải đến. 15 Ai có tai mà nghe, hãy nghe.
16 Ta sẽ sánh dòng dõi nầy với ai? Dòng dõi nầy giống như con trẻ ngồi giữa chợ, kêu la cùng bạn mình, 17 mà rằng: Ta đã thổi sáo, mà bay không nhảy múa; ta đã than vãn, mà bay không khóc. 18 Vì Giăng đã đến, không ăn, không uống, người ta nói rằng: Giăng bị quỉ ám. 19 Con người đến, hay ăn hay uống, thì họ nói rằng: Kìa, là người ham ăn mê uống, bạn bè với người thâu thuế cùng kẻ xấu nết. Song le, sự khôn ngoan được xưng là phải, bởi những việc làm của sự ấy.
132
1. Giăng Báp-tít là ng i chu n b ch c v cho Chúaườ ẩ ị ứ ụ Giê-xu (3:1-15), t i sao ông l i đ t câu h i trong câu 3?ạ ạ ặ ỏ
2. Chúa b o thu t l i cho Giăng nh ng đi u trong câu 5ả ậ ạ ữ ề hàm ý gì?
3. “Cây s y b gió rung” (c. 7b) nói đ n đi u gì?ậ ị ế ề4. T i sao “k r t nh hèn trong n c thiên đàng cònạ ẻ ấ ỏ ướ
đ c tôn tr ng h n” Giăng Báp-tít (c. 11)?ượ ọ ơ5. Xin gi i thích câu 12.ả6. Hai hình nh Chúa Giê-xu nêu trong câu 16-17 nói lênả
đi u gì?ề7. Xin gi i thích câu 19b.ả
Ma-thi- 11:1 là câu đánh d u m t ph n m i trong Phúc Âmơ ấ ộ ầ ớ Ma-thi- , t ng t nh 7:28; 13:53; 19:1 và 26:1. Giăng làơ ươ ự ư ng i chu n b cho ch c v c a Chúa Giê-xu (3:1-12). Sườ ẩ ị ứ ụ ủ ứ đi p c a Giăng nói v s đoán ph t c a Ð c Chúa Tr iệ ủ ề ự ạ ủ ứ ờ (3:11-12). Khi Chúa Giê-xu b t đ u ch c v thì Giăng b tùắ ầ ứ ụ ị (4:12). Ðang khi tù, ông đ cở ượ nghe nói v các công vi c c aề ệ ủ Ð ng Christấ (c. 2). Tr c đó, Giăng nói v s đoán ph tướ ề ự ạ (3:11-12) nh ng nh ng gì ông nghe v Chúa Giê-xu thìư ữ ề không th y đoán ph t gì c . Có lẽ ông nghĩ Chúa Giê-xu làấ ạ ả Ð ng Mê-si-a ph i đoán ph t nh ng ng i nh Hê-r t, làấ ả ạ ữ ườ ư ố ng i ch m d t ch c v c a mình, giam mình vào ng c. Ôngườ ấ ứ ứ ụ ủ ụ không hi u đ c t i sao Ð ng Christ mà l i không kiêng ănể ượ ạ ấ ạ (9:14), l i k t b n v i nh ng ng i thu thu , t i l i (9:9-13)ạ ế ạ ớ ữ ườ ế ộ ỗ và đ cho ng i ti n hô c a mình ch u đày đo trong ng cể ườ ề ủ ị ạ ụ t i!ố
Ông Giăng trong tù v i tâm tr ng đó nên sai môn đở ớ ạ ồ đ n h i Chúa:ế ỏ Th y có ph i là Ð ng ph i đ n hay là chúngầ ả ấ ả ế tôi còn ph i đ i Ð ng khác chăng?ả ợ ấ (c. 3). Thay vì tr l i câuả ờ h i c a Giăng, Chúa b o h vỏ ủ ả ọ ề thu t l i cùng Giăng nh ngậ ạ ữ đi u các ng i nghe và th yề ươ ấ (c. 4). Câu n yầ hàm ý r ngằ chính Giăng ph i t tìm th y câu tr l i cho mình khi bi tả ự ấ ả ờ ế
133
Chúa Giê-xu đã làm và d y nh ng gì cùng ph n ng c a dânạ ữ ả ứ ủ chúng (nh ng đi u các ng i nghe và th yữ ề ươ ấ ). Nh ng đi uữ ề môn đ c a Giăng thu t l i cho ông là nh ng đi u Kinhồ ủ ậ ạ ữ ề Thánh C u c nói v Ð ng Mê-si-a (Ê-sai 35:5-6; 61:1-2).ự Ướ ề ấ Nh ng l i tiên tri n y cũng nói v s đoán ph t (“ngày báoữ ờ ầ ề ự ạ thù c a Ð c Chúa Tr i chúng ta,” Ê-sai 61:2), nh ng đây làủ ứ ờ ư đi u sẽ x y ra trong t ng lai. Chúa Giê-xu k t lu n v iề ả ươ ế ậ ớ câu: Ph c cho ai ch ng v p ph m vì c Taướ ẳ ấ ạ ớ (c. 6). Câu n yầ hàm ý nh n v i Giăng là đ ng đ cho nh ng đi u Giăngắ ớ ừ ể ữ ề trông mong ch đ i mà không th y n i Chúa Giê-xu làm choờ ợ ấ ơ ông th t v ng hay v p ph m. Có nh ng ng i th y Chúaấ ọ ấ ạ ữ ườ ấ Giê-xu không làm nh ng đi u mà h mong là Ð ng Mê-si-aữ ề ọ ấ sẽ làm nên kh c t Ngài. Chúa Giê-xu không mu n Giăngướ ừ ố cũng r i vào tr ng h p đó.ơ ườ ợ
Câu 7-18 là nh n đ nh c a Chúa Giê-xu v Giăngậ ị ủ ề Báp-tít. Vì Giăng là ng i thi hành ch c v trong đ ng v ng và ănườ ứ ụ ồ ắ m c khác th ng (3:4) nên nh ng câu h i Chúa Giê-xu đ tặ ườ ữ ỏ ặ ra (c. 7-9) nh m nói v Giăng. Cây s y thì m c trong đ ngằ ề ậ ọ ồ v ng. Giăng có th đ c ví sánh nh cây s y nh ng khôngắ ể ượ ư ậ ư ph i là cây s y đ cho gió rung vì Giăng là con ng i kh ngả ậ ể ườ ẳ khái, không ph i y u hèn. Giăng không ăn m c nh nhà vua,ả ế ặ ư c. 8 (có lẽ đ đ i chi u v i Hê-r t). Giăng th t là Ð ng tiênể ố ế ớ ố ậ ấ tri (c. 9) và Chúa Giê-xu xác đ nh ông còn h n tiên tri n a vìị ơ ữ ông là ng i chu n b ch c v cho Ð ng Mê-si-a (c. 10).ườ ẩ ị ứ ụ ấ
Câu 11 nói v tính cách cao tr ng c a Giăng Báp-ề ọ ủtít: Trong nh ng ng i b i đàn bà sinh ra không có ai đ cữ ườ ở ượ tôn tr ng h n Giăng Báp-tít (c. 11a)ọ ơ nh ng đ ng th i cũngư ồ ờ cho th y đ c ân c a nh ng ng i trong th i đ i c a Chúaấ ặ ủ ữ ườ ở ờ ạ ủ Giê-xu: K r t nh hèn trong n c thiên đàng còn đ c tônẻ ấ ỏ ướ ượ tr ng h n ng iọ ơ ườ (c. 11b). Giăng Báp-tít dù đ c tôn tr ngượ ọ nh ng ông là ng i c a giao c cũ (c. 13). Giăng là v tiênư ườ ủ ướ ị tri cu i cùng c a C u c (ố ủ ự Ướ tiên tri và lu t phápậ ). Nh ngữ ng i s ng trong th i đ i c a Chúa Giê-xu đ c tôn tr ngườ ố ờ ạ ủ ượ ọ
134
h n Giăng không ph i vì đ o đ c h n nh ng vì đ c s ngơ ả ạ ứ ơ ư ượ ố trong th i kỳ m i c a Ð c Chúa Tr i qua Chúa Giê-xu làờ ớ ủ ứ ờ Ð ng làm tr n lu t pháp.ấ ọ ậ
Câu 12 đ cượ B n Hi u Ðínhả ệ d ch l i nh sau:ị ạ ư T ngàyừ Giăng Báp-tít cho đ n bây gi , v ng qu c thiên đàng ch u ápế ờ ươ ố ị l c d d i và k c ng b o mu n chi m l y v ng qu cự ữ ộ ẻ ườ ạ ố ế ấ ươ ố
y.ấ Câu n y hàm ý r ng, v ng qu c c a Chúa hay công vi cầ ằ ươ ố ủ ệ c a Ð c Chúa Tr i b t n công d d i qua vi c Giăng b tù, bủ ứ ờ ị ấ ữ ộ ệ ị ị gi t và chính Ð ng Mê-si-aế ấ r i cũng sẽồ b kh c t và b gi tị ướ ừ ị ế nh v y.ư ậ
Ma-la-chi 4:5 là l i tiên tri v Giăng Báp-tít, g i ông làờ ề ọ “Ð ng tiên tri Ê-li.” Chúa Giê-xu nh c l i đi u n y trong câuấ ắ ạ ề ầ 14. Ai có tai mà nghe, hãy nghe (c. 15) là thành ng đ cữ ượ nh c l i trong 13:9, 43. Câu n y hàm ý nghe b ng tai khôngắ ạ ầ ằ thì ch a đ , ph i hi u, th m nhu n đi u mình nghe và làmư ủ ả ể ấ ầ ề theo.
Câu 16-19 nói v ph n ng c a ng i đ ng th i đ i v iề ả ứ ủ ườ ươ ờ ố ớ ch c v c a Giăngứ ụ ủ Báp-tít và Chúa Giê-xu. H luôn luôn có lýọ do đ kh c t c hai. Câu 16-17 là hình nh tr con ch iể ướ ừ ả ả ẻ ơ trò ch i “đám tang, đám c i” (ơ ướ th i sáoổ và nh y múaả là đám c i;ướ than vãn và khóc là đám tang). M t đám tr con rộ ẻ ủ ch i trò ch i đám c i (ơ ơ ướ th i sáoổ ) nh ng đám tr kia khôngư ẻ ch u (ị không nh y múaả ). T ng t nh v y khi r ch i đámươ ự ư ậ ủ ơ tang. Chúa Giê-xu dùng hình nh n y đ nói v ng i đ ngả ầ ể ề ườ ươ th i: Giăngờ không ăn không u ngố (hàm ý kiêng ăn và ăn th cứ ăn l ) thì h cho là b qu ám. Chúa Giê-xu ăn u ng thì hạ ọ ị ỷ ố ọ cho là ham ăn mê u ng. S ng th nào cũngố ố ế b phê phán.ị Chúa Giê-xu k t lu n:ế ậ S khôn ngoan đ c x ng là ph i, b iự ượ ư ả ở nh ng vi c làm c a s y ữ ệ ủ ự ấ (c. 19b). B n Hi u Ðínhả ệ d ch: “Sị ự khôn ngoan đ c bi n minh b ng nh ng hành đ ng c aượ ệ ằ ữ ộ ủ nó.” S khôn ngoanự đây nói v s khôn ngoan c a Ð c Chúaề ự ủ ứ Tr i. S khôn ngoan c a Ð c Chúa Tr i sẽ đ c ch ng tờ ự ủ ứ ờ ượ ứ ỏ
135
b ng chính nh ng công vi c c a Ð c Chúa Tr i mà ng iằ ữ ệ ủ ứ ờ ườ đ i ch i b , kh c t .ờ ố ỏ ướ ừ
BÀI 43 – 11:20-24 CÔ-RA-XIN VÀ BẾT-SAI-ÐA
20 Vì dân các thành mà Ðức Chúa Jêsus đã làm rất nhiều phép lạ rồi, không ăn năn, nên Ngài quở trách rằng: 21 Khốn nạn cho mầy, thành Cô-ra-xin! Khốn nạn cho mầy thành Bết-sai-đa! Vì nếu các phép lạ đã làm giữa bay, đem làm trong thành Ty-rơ và Si-đôn, thì hai thành đó thật đã mặc áo gai, đội tro, ăn năn từ lâu rồi. 22 Vậy nên ta bảo bay, đến ngày phán xét, thành Ty-rơ và thành Si-đôn sẽ chịu đoán phạt nhẹ hơn bay. 23 Còn mầy, Ca-bê-na-um là thành đã được cao tới trời, sẽ hạ xuống tới âm phủ! Vì nếu các phép lạ đã làm giữa mầy, đem làm trong thành Sô-đôm, thì thành ấy còn lại đến ngày nay. 24 Vậy nên ta rao bảo rằng, đến ngày phán xét, xứ Sô-đôm sẽ chịu đoán phạt nhẹ hơn mầy.
Ði m gi ng nhau gi a các thành Cô-ra-xin, B t-sai-đaể ố ữ ế và Ca-bê-na-um là gì (c. 20-24)? H u qu nh th nào?ậ ả ư ế D y chúng ta bài h c gì?ạ ọ
V n đ c a các thành Cô-ra-xin, B t-sai-đa và Ca-bê-na-umấ ề ủ ế là t t c đ u kinh nghi m phép l c a Chúa mà không ănấ ả ề ệ ạ ủ năn (c. 20). Chúa Giê-xu đ i chi u Cô-ra-xin và B t-sai-đa v iố ế ế ớ Ty-r và Si-đôn là hai thành Dân Ngo i. Chúa Giê-xu đã th cơ ạ ự hi n nhi u phép l t i Cô-ra-xin và B t-sai-đa nh ng dânệ ề ạ ạ ế ư chúng hai n i n y v n không có lòng tin n i Chúa, không ănơ ầ ẫ ơ năn. Chúa cho h bi t là n u Chúa đ n Ty-r và Si-đôn đọ ế ế ế ơ ể làm phép l thì dân hai thành n y ch c h n đã ăn năn t i vàạ ầ ắ ẳ ộ tin Chúa. T ng t nh v y v i Ca-bê-na-um. Ca-bê-na-umươ ự ư ậ ớ đ c so sánh v i Sô-đôm là thành ph t i l i (Sáng th kýượ ớ ố ộ ỗ ế 18:20) và Chúa Giê-xu cho bi t dù nhi u t i l i nh v y, n uế ề ộ ỗ ư ậ ế dân thành Sô-đôm đ c ch ng ki n nh ng phép l nh dânượ ứ ế ữ ạ ư thành Ca-bê-na-um, ch c h n h đã ăn năn.ắ ẳ ọ
136
Kinh nghi m quy n năng phép l c a Chúa mà khôngệ ề ạ ủ ch u ăn năn là t i c a các thành c a con dân Chúa. Do đó,ị ộ ủ ủ Chúa Giê-xu k t lu n: các thành Dân Ngo i trong ngày phánế ậ ạ xét cu i cùng sẽ nh t i h n các thành c a con dân Chúa. Cácố ẹ ộ ơ ủ thành Dân Ngo i s dĩ không ăn năn vì h không có d p bi tạ ở ọ ị ế v quy n năng c a Chúa còn các thành c a con dân Chúa thìề ề ủ ủ dù bi t quy n năng Chúa v n không ăn năn.ế ề ẫ
Ca-bê-na-um là thành đã đ c cao t i tr i (c. 23a).ượ ớ ờ Câu n y theo c u trúc trong nguyên văn là m t câu h i: “Cònầ ấ ộ ỏ ng i, thành Ca-bê-na-um, ng i sẽ đ c nh c cao đ n t nươ ươ ượ ắ ế ậ tr i ? (ờ ư B n Hi u Ðínhả ệ ) hàm ý t mãn, cho r ng tr c sau gìự ằ ướ thì h cũng sẽ đ c lênọ ượ thiên đàng. Nh ng Chúa nghiêmư phán v i h : “Ng i sẽ b h xu ng t n âm ph ” (ớ ọ ươ ị ạ ố ậ ủ B n Hi uả ệ Ðính).
L i c nh cáo cho các thành c a con dân Chúa d y chúngờ ả ủ ạ ta:
1. Ph i có đáp ng đúng đ i v i Chúa, ph i ăn năn t i khiả ứ ố ớ ả ộ đ c Chúa d y d hay bày t quy n năng c a Ngài choượ ạ ỗ ỏ ề ủ chúng ta.
2. N u bi t quy n năng c a Chúa mà v n c ng lòng,ế ế ề ủ ẫ ứ không tin, không ăn năn thì n ng t i h n nh ng ng i khôngặ ộ ơ ữ ườ ăn năn vì không bi t.ế
3. T cao, t mãn là ng c l i v i tinh th n ăn năn, khiêmự ự ượ ạ ớ ầ nh ngườ , là đi u Chúa mu n th y n i chúng ta (Ê-sai 57:15).ề ố ấ ơ
BÀI 44 – 11:25-30 MỆT MỎI VÀ GÁNH NẶNG
25 Lúc đó, Ðức Chúa Jêsus nói rằng: Hỡi Cha! là Chúa của trời đất, tôi khen ngợi Cha, vì Cha đã giấu những điều này với kẻ khôn ngoan, người sáng dạ, mà tỏ ra cho những con trẻ hay. 26 Thưa Cha, phải, thật như vậy, vì Cha đã thấy điều đó là tốt lành. 27 Mọi việc Cha ta đã giao cho ta; ngoài Cha không có ai biết Con; ngoài Con và người nào mà Con muốn tỏ ra cùng, thì cũng không ai biết Cha.
137
28 Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ. 29 Ta có lòng nhu mì, khiêm nhường; nên hãy gánh lấy ách của ta, và học theo ta; thì linh hồn các ngươi sẽ được yên nghỉ. 30 Vì ách ta dễ chịu và gánh ta nhẹ nhàng.
1. “Nh ng đi u n y” Chúa Giê-xu nh c đ n trong câu 25ữ ề ầ ắ ế là nh ng đi u gì?ữ ề
2. Chúa Giê-xu cho th y chân lý gì trong câu 27?ấ3. “M t m i” và “gánh n ng” mang nh ng ý nghĩa nào?ệ ỏ ặ ữ4. “Ách c a Ta” Chúa Giê-xu nói trong câu 29 ch vủ ỉ ề
đi u gì?ề5. T i sao “ách” và “gánh” l i “d ch u” và “nh nhàng?”ạ ạ ễ ị ẹ
Ð ng th i v i vi c lên án nh ng ng i kh c t Chúa dù đãồ ờ ớ ệ ữ ườ ướ ừ kinh nghi m quy n năng c a Ngài (c. 20-24), Chúa Giê-xuệ ề ủ nói đ n nh ng ng i có tâm tình khiêm nh ng nh tr con,ế ữ ườ ườ ư ẻ s n sàng ti p nh n Chúa (c. 25). Câu 25-27 là l i Chúa Giê-xuẵ ế ậ ờ c u nguy n v i Ð c Chúa Cha, bày t m t huy n nhi mầ ệ ớ ứ ỏ ộ ề ệ trong m i quan h v i Ð c Chúa Cha và huy n nhi m v số ệ ớ ứ ề ệ ề ự m c kh i.ạ ả
T ng t nh l i c u nguy n m u Chúa d y (6:9), Chúaươ ự ư ờ ầ ệ ẫ ạ Giê-xu b t đ u l i c u nguy n v i l i ca ng i Ð c Chúa Tr iắ ầ ờ ầ ệ ớ ờ ợ ứ ờ và g i Ngài làọ Chúa c a tr i đ tủ ờ ấ (c. 25a). Chúa Giê-xu ca ng iợ Ð c Chúa Cha v v n đ m c kh i t c là vi c Ð c Chúa Chaứ ề ấ ề ạ ả ứ ệ ứ bày t chính mình Ngài cho con ng i. Chúa Giê-xu c uỏ ườ ầ nguy n:ệ Tôi khen ng i Cha vì Cha đã gi u nh ng đi u n yợ ấ ữ ề ầ v iớ k khôn ngoan, ng i sáng d mà t ra cho nh ng conẻ ườ ạ ỏ ữ tr hayẻ (c. 25b). Nh ng đi u n yữ ề ầ nói chung v huy n nhi mề ề ệ N c Tr i hay chân lý Phúc Âm, đ o c a Chúa, ni m tin n iướ ờ ạ ủ ề ơ Chúa. Chân lý c a Chúa đ n v i con ng i không qua khônủ ế ớ ườ ngoan hay hi u bi t (ể ế sáng dạ) mà qua tâm tình con tr ,ẻ khiêm nh ng và yêu th ng, tin c y, s n sàng ti p nh n.ườ ươ ậ ẵ ế ậ Ð c Chúa Tr i th t ra không che gi u đi u gì v i con ng iứ ờ ậ ấ ề ớ ườ c , s dĩả ở k khôn ngoan và ng i sáng dẻ ườ ạ không nhìn th yấ
138
chân lý c a Ð c Chúa Tr i vì h c y vào khôn ngoan và hi uủ ứ ờ ọ ậ ể bi t c a mình thay có vì lòng khiêm nh ng và tin c y nhế ủ ườ ậ ư tr con. Chúa Giê-xu xác nh n ph ng cách m c kh i đó vàẻ ậ ươ ạ ả nói thêm: Th a Cha, ph i, th t nh v y vì Cha đã th y đi uư ả ậ ư ậ ấ ề đó là t t lànhố (c. 26). B n Hi u Ðínhả ệ d ch câu n y g n v iị ầ ầ ớ nguyên văn h n: “Th t v y, th a Cha, vì đi u n y đ p ýơ ậ ậ ư ề ầ ẹ Cha.” Ch ng trình và ý mu n c a Ð c Chúa Tr i là mu nươ ố ủ ứ ờ ố m i ng i bi t Chúaọ ườ ế , không ph i b ng trí thông minh hayả ằ hi u bi t c a mình nh ng b ng tâm tình khiêm nh ng.ể ế ủ ư ằ ườ Ð c Chúa Tr i không ph nh n s khôn ngoan hi u bi t c aứ ờ ủ ậ ự ể ế ủ con ng i, cũng không ph i ch nh ng ng i ngu d t, d iườ ả ỉ ữ ườ ố ạ kh , thi u suy nghĩ m i tin nh n Chúa. Ði m nh n m nh làờ ế ớ ậ ể ấ ạ con ng i c nườ ầ đ n v i Chúa v i lòng khiêm nh ng, khôngế ớ ớ ườ ph i t cao, t mãn hay v i hi u bi t và khôn ngoan c aả ự ự ớ ể ế ủ mình (I Cô. 1:20-25). Chúng ta bi t Chúa không ph i nhế ả ờ khôn ngoan nh ng nh s m c kh i c a Ð c Chúa Tr i.ư ờ ự ạ ả ủ ứ ờ
Câu 27 cho th y s m c kh i b t đ u t Ð c Chúa Tr i,ấ ự ạ ả ắ ầ ừ ứ ờ qua ch c v c a Chúa Giê-xu (ứ ụ ủ M i vi c Cha Ta đã giao choọ ệ Ta). Chính qua Chúa Giê-xu và ch c v c a Ngài mà conứ ụ ủ ng i bi t Ð c Chúa Cha. Th m quy n m c kh i (ườ ế ứ ẩ ề ạ ả ng i nàoườ mà Con mu n t ra cùngố ỏ ) cũng do n i Chúa Giê-xu.ơ
V i b i c nh v huy n nhi m c a s m c kh i trong l iớ ố ả ề ề ệ ủ ự ạ ả ờ c u nguy n v i Ð c Chúa Cha (c. 25-27), Chúa Giê-xu m iầ ệ ớ ứ ờ g i ng i ta đ n v i Ngài. Có th nóiọ ườ ế ớ ể k m t m i và gánhẻ ệ ỏ n ngặ (c. 28) là đ đ i chi u v iể ố ế ớ k khôn ngoan và ng iẻ ườ sáng dạ (c. 25). M t m iệ ỏ nói đ n khó nh c trong vi cế ọ ệ làm, gánh n ngặ nói đ n đi u ph i ch u đ ng.ế ề ả ị ự M t m iệ ỏ (khó nh c) nói đ n kh công tìm ki m chân lý,ọ ế ổ ế gánh n ngặ ch vỉ ề nh ng ràng bu c v l nghi hay lu t l tôn giáo.ữ ộ ề ễ ậ ệ
L i Chúa h a ban cho ng i m t m i và gánh n ng làờ ứ ườ ệ ỏ ặ yên ngh .ỉ Yên nghỉ không hàm ý ngh công vi c, không làm gì n aỉ ệ ữ vì ti p theo đóế Chúa nói gánh l y áchấ c a Chúa vàủ h c theoọ Chúa. Yên nghỉ hàm ý đ c t i t nh, t i m i, l y l i s c,ượ ươ ỉ ươ ớ ấ ạ ứ
139
mang ách c a Chúa mà v n yên ngh .ủ ẫ ỉ Bí quy t c a s an nghế ủ ự ỉ đó là gánh l y ách c a Ta và h c theo Taấ ủ ọ (c. 29b). Ách là d ng c giúp cho con v t mang n ng đ b khó ch u nh ngụ ụ ậ ặ ỡ ị ị ư cũng nói lên ý vâng l i, thu n ph c, ch p nh n. Lu t phápờ ậ ụ ấ ậ ậ Môi-se b coi là m t cái ách cho con dân Chúa (Công vị ộ ụ 15:10). Theo Chúa chúng ta cũng mang ách, t c là vâng giứ ữ đi u răn c a Chúa, nh ng ách c a Chúa đ c mô t làề ủ ư ủ ượ ả dễ ch uị (c. 30a). S đ Giăng cho bi t “đi u răn c a Ngài ch ngứ ồ ế ề ủ ẳ ph i là n ng n ” (I Giăng 5:3b).ả ặ ề
Cùng v i vi c mang ách c a Chúa làớ ệ ủ h c theo Chúa.ọ Phúc Âm Ma-thi- nh n m nh v vi c làm môn đ .ơ ấ ạ ề ệ ệ H cọ n mằ trong ti n trình làm môn đ c a Chúa. Làm môn đ Chúa làế ệ ủ ệ làm ng i h c trò, ti p t c h c theo Chúa, s ng gi ng nhườ ọ ế ụ ọ ố ố ư Chúa. Chúa nói: Ta có lòng nhu mì, khiêm nh ngườ (c. 29a). Ðể đ c an ngh , chúng ta ph i s ng nhu mì, khiêm nh ng nhượ ỉ ả ố ườ ư Chúa. Chúng ta thu n ph c Chúa, mang ách c a Chúa trong ýậ ụ ủ nghĩa đó và sẽ th y ách c a Chúa d ch u và gánh c a Ngàiấ ủ ễ ị ủ nh nhàng.ẹ
BÀI 45 – 12:1-8 CON NGƯỜI LÀ CHÚA NGÀY SA-BÁT
1 Lúc đó, nhằm ngày Sa-bát, Ðức Chúa Jêsus đi qua giữa đồng lúa mì; các môn đồ đói, bứt bông lúa mà ăn. 2 Người Pha-ri-si thấy vậy, bèn nói cùng Ngài rằng: Kìa môn đồ thầy làm điều không nên làm trong ngày Sa-bát. 3 Song Ngài đáp rằng: Chuyện vua Ða-vít đã làm trong khi vua với kẻ đi theo bị đói, các ngươi há chưa đọc đến sao? 4 tức là vua vào đền Ðức Chúa Trời, ăn bánh bày ra, là bánh mà vua và kẻ đi theo không có phép ăn, chỉ để riêng cho các thầy tế lễ. 5 Hay là các ngươi không đọc trong sách luật, đến ngày Sa-bát, các thầy tế lễ trong đền thờ phạm luật ngày đó, mà không phải tội sao?
6 Vả lại, ta phán cùng các ngươi, tại chỗ nầy có một đấng tôn trọng hơn đền thờ. 7 Phải chi các ngươi hiểu nghĩa câu nầy: Ta muốn lòng nhân từ, không muốn của tế lễ, thì các ngươi không trách những người vô tội; 8 vì Con người là Chúa ngày Sa-bát.
140
1. T i sao “b t bông lúa mà ăn” l i là “làm đi u khôngạ ứ ạ ề nên làm trong ngày Sa-bát” (c. 1-2)?
2. Chúa Giê-xu trích câu chuy n vua Ða-vít trong C uệ ự c đ cho th y đi u gì?Ướ ể ấ ề3. Xin cho m t ví d v vi c các th y t l trong đ nộ ụ ề ệ ầ ế ễ ề
th ph m lu t ngày Sa-bát mà không ph i t i (c. 5).ờ ạ ậ ả ộ4. Xin cho bi t hàm ý c a Chúa Giê-xu trong câu 6.ế ủ5. Chúa Giê-xu mu n nh n nh đi u gì v i ng i Pha-ố ắ ủ ề ớ ườ
ri-si khi Ngài trích câu Kinh Thánh trong câu 7?6. Xin cho bi t k t lu n c a Chúa Giê-xu v ngày Sa-bátế ế ậ ủ ề
(c. 8).
Ði u Răn Th T d y: “Hãy nh ngày ngh đ ng làm nênề ứ ư ạ ớ ỉ ặ ngày thánh... trong ngày đó... ch làm công vi c chi h t”ớ ệ ế (Xu t 20:8, 10). Lu t c a Chúa nh v y nh ng ng i Do-tháiấ ậ ủ ư ậ ư ườ đã thêm vào hàng ch c đi u khác, nh m xác đ nh th nào làụ ề ằ ị ế “công vi c.” “Không làm công vi c chi h t” nghĩa là khôngệ ệ ế làm nh ng đi u gì? M t trong nh ng đi u lu t truy n kh uữ ề ộ ữ ề ậ ề ẩ c m không đ c làm trong ngày Sa-bát là g t lúa. D i conấ ượ ặ ướ m t c a ng i Pha-ri-si, khi các môn đ c a Chúaắ ủ ườ ồ ủ b t bôngứ lúa mà ăn là h đã vi ph m lu t ngày Sa-bát cách nghiêmọ ạ ậ tr ng vì h ch ng nh ng đã “g t lúa” (ọ ọ ẳ ữ ặ b t bông lúaứ ) mà cũng đã “chu n b th c ăn” n a (“l y tay vò đi,” Lu-ca 6:1). Theoẩ ị ứ ữ ấ lu t truy n kh u, ng i Do-thái không đ c n u n ngậ ề ẩ ườ ượ ấ ướ trong ngày Sa-bát mà ph i chu n b t ngày hôm tr c.ả ẩ ị ừ ướ Ng i Do-thái trong th i Chúa Giê-xu đã vâng gi lu t cáchườ ờ ữ ậ máy móc và làm m t đi ý nghĩa c a Ngày Yên Ngh . Lu tấ ủ ỉ ậ ngày Sa-bát tr thành gánh n ng (11:28) thay vì yên ngh .ở ặ ỉ Gi i Pha-ri-si th ng tuân gi nh ng lu t l kh t khe đóớ ườ ữ ữ ậ ệ ắ th t kỹ b ngoài đ h m mình và lên án, bu c t i ng iậ ề ể ợ ộ ộ ườ khác. H cũng b t đ u ch ng đ i Chúa Giê-xu (9:34) và tìmọ ắ ầ ố ố m i cách đ b t b Chúa và môn đ Ngài.ọ ể ắ ẻ ồ
Chúa Giê-xu đã tr l i h v i nh ng lý lẽ nh sau:ả ờ ọ ớ ữ ư
141
1. Chúa trích câu chuy n vua Ða-vít và đ ng b n c a ôngệ ồ ạ ủ ăn bánh thánh là bánh ch th y t l m i đ c phép ăn (I Saỉ ầ ế ễ ớ ượ 21:1-6). Câu quan tr ng trong l i trích n y là:ọ ờ ầ Các ng i háươ ch a đ c đ n saoư ọ ế (c. 3). Các ng i há ch a đ c đ n saoươ ư ọ ế hàm ý đây là l i Kinh Thánh v i th m quy n mà ng i Pha-ri-siờ ớ ẩ ề ườ tin t ng. Chúa mu n cho ng i Pha-ri-si th y là trong câuưở ố ườ ấ chuy n n y, lu t nghi l đã đ c b qua vì nhu c u c p báchệ ầ ậ ễ ượ ỏ ầ ấ và Kinh Thánh đã không bu c t i hay k t án Ða-vít v vi cộ ộ ế ề ệ n y. “Kinh Thánh ghi l i nh v y các ông không nh sao?”ầ ạ ư ậ ớ Ðó là d ng ý c a Chúa Giê-xu khi nh c l i chuy n n y.ụ ủ ắ ạ ệ ầ
2. Cũng theo lu t v nghi l , trong th i C u c các th yậ ề ễ ờ ự Ướ ầ t l có nh ng trách nhi m bu c ph i làm trong ngày Sa-bát,ế ễ ữ ệ ộ ả ch ng h n nh dâng c a l (Dân s ký 28:9). Chúa Giê-xuẳ ạ ư ủ ễ ố cho th y dù các th y t l làm vi c n y trong ngày Sa-bát,ấ ầ ế ễ ệ ầ h không b k là ph m lu t ngày Sa-bát.ọ ị ể ạ ậ
3. Sau khi nêu hai ví d liên quan đ n đ n th , Chúa Giê-ụ ế ề ờxu cho ng i Pha-ri-si th y m t đi u quan tr ng b t đ u v iườ ấ ộ ề ọ ắ ầ ớ câu: Ta phán cùng các ng iươ (c. 6a). Chúa phán: T i ch n yạ ỗ ầ có m t Ð ng tôn tr ng h n đ n thộ ấ ọ ơ ề ờ (c. 6b). M c đích c aụ ủ đ n th là đ cho ng i taề ờ ể ườ th ph ng Ð c Chúa Tr i quaờ ượ ứ ờ c a l . Chúa Giê-xu mu nủ ễ ố ng i Pha-ri-si bi t r ng Ngài m iườ ế ằ ớ là ph ng cách đ con ng i th t s th ph ng Ð c Chúaươ ể ườ ậ ự ờ ượ ứ Tr i. Chúa Giê-xu là Ð ng Ð c Chúa Tr i sai xu ng đ quaờ ấ ứ ờ ố ể đó con ng i đ n v i Ð c Chúa Tr i. Chúa Giê-xu caoườ ế ớ ứ ờ tr ngọ h n ơ đ n th , các th y t l và nh ng nghi l c a đ n th .ề ờ ầ ế ễ ữ ễ ủ ề ờ Nghĩa là dù cho ng i Pha-ri-si không đ ng ý v i hai đi uườ ồ ớ ề Chúa v a nói, h ph i bi t r ng nh ng lu t l v đ n thừ ọ ả ế ằ ữ ậ ệ ề ề ờ nói trên không th nào so sánh v i Chúa là Ð ngể ớ ấ tôn tr ngọ h n đ n th .ơ ề ờ
4. Chúa Giê-xu cho th y l i l m c a ng i Pha-ri-si là tháiấ ỗ ầ ủ ườ đ khe kh t thi u yêu th ng c a h . M t l n n a, Chúaộ ắ ế ươ ủ ọ ộ ầ ữ trích l i Kinh Thánh C u c, Ô-sê 6:6:ờ ự Ướ Ta mu n lòng nhânố t không mu n c a t lừ ố ủ ế ễ (c. 7). Chúa Giê-xu hàm ý r ng dùằ
142
cho các ng i đúng đi n a thì lên án, bu c t i, b t b ng iươ ữ ộ ộ ắ ẻ ườ khác là thi u lòng nhân tế ừ, là đi u Ð c Chúa Tr i mongề ứ ờ mu n h n c a t l . H n n a, đây làố ơ ủ ế ễ ơ ữ nh ng ng i vô t iữ ườ ộ (c. 7b). Các môn đ c a Chúa không ph i là nh ng ng i c ýồ ủ ả ữ ườ ố làm vi c trong ngày Sa-bát đ ph m lu t ngày Sa-bát mà chệ ể ạ ậ ỉ làm đi u h đ c phép làm khi đi ngang qua đ ng lúa mìề ọ ượ ồ (Ph c truy n 23:25). Chúa Giê-xu nói:ụ ề Ph i chi các ng iả ươ hi u nghĩa câu n yể ầ (c. 7a) hàm ý h đã không hi u nên m iọ ể ớ trách các môn đ c a Ngài.ồ ủ
5. V i t t c nh ng lý lẽ trên, Chúa Giê-xu k t lu n:ớ ấ ả ữ ế ậ Con Ng i là Chúa ngày Sa-bátườ (c. 8). Con Ng iườ không ph i chả ỉ chung loài ng i nh ng là danh hi u c a Chúa Giê-xu. Chúaườ ư ệ ủ cho ng i Pha-ri-si th y Ngài m i là Ð ng có th m quy nườ ấ ớ ấ ẩ ề t i h u v ngày Sa-bát. Nguyên t c c a Chúa cho lu t ngàyố ậ ề ắ ủ ậ Sa-bát là lòng nhân t nh chúng ta sẽ th y trong câuừ ư ấ chuy n Chúa ch a ng i teo tay ti p theo (c. 9-14).ệ ữ ườ ế
BÀI 46 – 12:9-21 HÃY GIƠ TAY RA!
9 Ðức Chúa Jêsus đi khỏi nơi đó, bèn vào nhà hội. 10 Ở đó, có một người teo một bàn tay. Có kẻ hỏi Ngài rằng: Trong ngày Sa-bát, có phép chữa kẻ bịnh hay không? Ấy là họ có ý kiếm dịp kiện Ngài. 11 Ngài bèn phán cùng họ rằng: Ai trong vòng các ngươi có một con chiên, nếu đang ngày Sa-bát, bị té xuống hầm, thì há không kéo nó lên sao? 12 Huống chi người ta trọng hơn con chiên là dường nào! Vậy, trong ngày Sa-bát có phép làm việc lành. 13 Ðoạn, Ngài phán cùng người tay teo rằng: Hãy giơ tay ra. Người liền giơ tay, thì tay nầy cũng lành như tay kia.
14 Những người Pha-ri-si đi ra ngoài rồi, bàn với nhau, lập mưu đặng giết Ngài. 15 Song Ðức Chúa Jêsus biết điều ấy, thì bỏ đi khỏi chỗ đó; có nhiều người theo, và Ngài chữa lành cả. 16 Ngài cấm ngặt họ đừng cho ai biết Ngài; 17 để được ứng nghiệm lời đấng tiên tri Ê-sai đã nói rằng:
18 Nầy, tôi tớ ta đã chọn,Là người mà ta rất yêu dấu, đẹp lòng ta mọi đàng.
143
Ta sẽ cho Thánh Linh ta ngự trên người,Người sẽ rao giảng sự công bình cho dân ngoại.19 Người sẽ chẳng cãi lẫy, chẳng kêu la,Và chẳng ai nghe được tiếng người ngoài đường cái.20 Người sẽ chẳng bẻ cây sậy đã gãy, chẳng tắt ngọn đèn gần
tàn,Cho đến chừng nào người khiến sự công bình được thắng. 21 Dân ngoại sẽ trông cậy danh người.
1. Câu h i, “Trong ngày Sa-bát, có phép ch a k b nhỏ ữ ẻ ị hay không” (c. 10) đ c đ t ra v i d ng ý gì?ượ ặ ớ ụ
2. Xin cho bi t lý lu n c a Chúa Giê-xu khi tr l i câuế ậ ủ ả ờ h i trên ((c. 11-12).ỏ
3. T i sao Chúa ch a lành cho ng i teo tay mà nh ngạ ữ ườ ữ ng i Pha-ri-si l i mu n gi t Ngài (c. 14)?ườ ạ ố ế
4. T i sao câu 16 l i đ c cho là “đ đ c ng nghi mạ ạ ượ ể ượ ứ ệ l i Ð ng tiên tri Ê-sai đã nói” (c. 17)?ờ ấ
Hai câu chuy n liên ti p (c. 1-8 và 9-14) đ u liên quan đ nệ ế ề ế v n đ ngày Sa-bát, Chúa Giê-xu và ng i Pha-ri-si. Ng iấ ề ườ ườ Pha-ri-si luôn luôn tìm d p đ b t b Chúa hay ki n cáo Ngàiị ể ắ ẻ ệ v v n đ gi ngày Sa-bát. L n tr c là vi c các môn đ c aề ấ ề ữ ầ ướ ệ ồ ủ Chúa b t bông lúa mì trong ngày Sa-bát (c. 1-8), l n n y làứ ầ ầ vi c Chúa ch a lành cho ng i b teo tay, cũng trong ngàyệ ữ ườ ị Sa-bát (c. 9-14). Câu chuy n b t đ u v i s hi n di n c aệ ắ ầ ớ ự ệ ệ ủ m t ng i b teo bàn tay trong nhà h i (c. 9-10a).ộ ườ ị ộ Chữ teo trong nguyên văn nghĩa là “khô,” nh m t cành câyư ộ khô. Có lẽ ng i n y b ch ng co gân, tay b li t hay bàn tayườ ầ ị ứ ị ệ b co qu p l i. Nh ng ng i Pha-ri-si đoán r ng th nàoị ắ ạ ữ ườ ằ ế Chúa Giê-xu cũng sẽ ch a lành cho ng òi n y, cũng có th làữ ư ầ ể h c ý đem ng i n y đ n đ gài b y Chúa. M t l n n aọ ố ườ ầ ế ể ẫ ộ ầ ữ đi u n y cho th y t m lòng thi u th ng xót c a h màề ầ ấ ấ ế ươ ủ ọ Chúa v a nh c đ n (c. 7).ừ ắ ế
144
Có k h i Ngài r ng,ẻ ỏ ằ hay: “H h i Ngài r ng” (ọ ỏ ằ B n Hi uả ệ Ðính). “H ” đây là ng i Pha-ri-si. M c đích c a câu h iọ ườ ụ ủ ỏ là h có ý ki m d p ki n Ngàiọ ế ị ệ (c. 10c). “Ki n” cũng mang ýệ nghĩa t cáo hay vu kh ng. Lu t truy n kh u c a ng i Pha-ố ố ậ ề ẩ ủ ườri-si cho phép ch a b nh trong ngày Sa-bát n u b nh đóữ ệ ế ệ nguy đ n tính m ng. B nh không nguy hi m mà ch a trongế ạ ệ ể ữ ngày Sa-bát thì b k là ph m lu t. Chính vì b nh n y khôngị ể ạ ậ ệ ầ nguy đ n tính m ng mà ng i Pha-ri-si mu n gài b y Chúa.ế ạ ườ ố ẫ Chúa Giê-xu đã tr l i d a trên chính lu t l c a h . Chúaả ờ ự ậ ệ ủ ọ bi t r ng ng i ta đ c phép c u m t con v t n u con v tế ằ ườ ượ ứ ộ ậ ế ậ đó l b r t xu ng h m h trong ngày Sa-bát (c. 11).ỡ ị ớ ố ầ ố
Lý lu n c a Chúa không ph i là gi a tình tr ng lâm nguyậ ủ ả ữ ạ hay không lâm nguy mà là gi a ng i và v t. Con v t b r iữ ườ ậ ậ ị ơ xu ng h trong ngày Sa-bát mà còn đáng c u hu ng chi làố ố ứ ố con ng i (ườ Ng i ta tr ng h n con chiên là d ng nàoườ ọ ơ ườ , c. 12a). Chúa Giê-xu k t lu n:ế ậ V y, trong ngày Sa-bát có phépậ làm vi c lànhệ (c. 12b). Lu t ngày Sa-bát, theo Chúa Giê-xu,ậ không ph i là “ả KHÔNG Đ CƯỢ LÀM đi u gì” nh ng là “ề ư PH IẢ LÀM đi u gì.” V i lý lu n đó, Chúa Giê-xu đã ch a lành choề ớ ậ ữ ng i b teo tay b ng m t m ng l nh c a Ngài:ườ ị ằ ộ ạ ệ ủ Hãy gi tayơ ra! (c. 13a). Vi c ch a lành n y không nh c gì đ n đ c tinệ ữ ầ ắ ế ứ c a ng i b nh vì câu chuy n n y nh m nh n m nh vủ ườ ệ ệ ầ ằ ấ ạ ề tranh ch p gi a Chúa Giê-xu và ng i Pha-ri-si. Chính vì v yấ ữ ườ ậ mà nh ng ng i Pha-ri-si đi ra ngoài r i bàn v i nhau l pữ ườ ồ ớ ậ m u đ ng gi t Ngàiư ặ ế (c. 14).
Cu i cùng Chúa Giê-xu cũng sẽ ch u ch t vì ng i Do-tháiố ị ế ườ ch ng đ i Ngài nh ng ch a đ n th i đi m nên Chúa đãố ố ư ư ế ờ ể tránh h . Dù v y, nh ng ai theo Chúa, Ngài đ u ch a lànhọ ậ ữ ề ữ cho h c (c. 15). Ð tránh vi c nh n th c Chúa là Ð ng Mê-ọ ả ể ệ ậ ứ ấsi-a theo nghĩa chính tr , Chúa Giê-xu đãị c m ng t h đ ngấ ặ ọ ừ cho ai bi t Ngàiế (c. 16). S đ Ma-thi- đã d a vào đi u n yứ ồ ơ ự ề ầ đ cho th y r ng nh v y làể ấ ằ ư ậ ng nghi m l i đ ng tiên tri Ê-ứ ệ ờ ấsai đã nói (c. 17). L i tiên tri trong Ê-sai đ c ng nghi mờ ượ ứ ệ
145
trong ý nghĩa nào? Ma-thi- nhi u l n trích nh ng l i tiên triơ ề ầ ữ ờ trong C u c đ c ng nghi m trong cu c đ i Chúa Giê-ự Ướ ượ ứ ệ ộ ờxu, riêng l n n y l i trích nói đ n đ c tính c a Chúa Giê-xuầ ầ ờ ế ặ ủ trong hình nh Ng i Ð y T trong tiên tri Ê-sai đ đ iả ườ ầ ớ ể ố chi u v i s ch ng đ i c a ng i Pha-ri-si. L i trích n y choế ớ ự ố ố ủ ườ ờ ầ th y Chúa Giê-xu nhu mì, không khoe khoang, đ y lòngấ ầ th ng xót và cu i cùng chi n th ng (c. 18-21).ươ ố ế ắ
Ng i sẽ ch ng cãi l yườ ẳ ẫ (c. 19a) nói lên đ c tính ôn hòặ a c a Chúa. Chúa nói th ng, ch ng l i b t công và t i l iủ ẳ ố ạ ấ ộ ỗ nh ng là nói lên chân lý, không ph i lu n chi n.ư ả ậ ế Ch ng kêuẳ la (c. 19b) nói lên đ c tính imặ l ng c a Chúa, không n àoặ ủ ồ trong ý nghĩa khoe khoang, cho mình là quan tr ng. Câu ti pọ ế theo cho th y đi u đó:ấ ề Ch ng ai nghe đ c ti ng ng iẳ ượ ế ườ ngoài đ ng cái,ườ nghĩa là “không rêu rao ngoài ph cho m iố ọ ng i đ u bi t” (c. 19c).ườ ề ế
Ng i sẽ ch ng b cây s y đã gãy, ch ng t t ng n đèn g nườ ẳ ẻ ậ ẳ ắ ọ ầ tàn (c. 20) cho th y t m lòng nhân t , đ y th ng xót c aấ ấ ừ ầ ươ ủ Chúa. B n Kinh Thánh ti ng Vi t trong Ê-sai d ch câu n yả ế ệ ị ầ g n v i ý nghĩa trong nguyên văn h n: “Ng i sẽ ch ng bầ ớ ơ ườ ẳ ẻ cây s y đã gi p và ch ng d t tim đèn còn h i cháy” (Ê-saiậ ậ ẳ ụ ơ 42:3a). “Cây s y đã gi p” và “tim đèn còn h i cháy” nói lênậ ậ ơ nh ng hoàn c nh cùng kh n. S y là gi ng cây y u t mà l iữ ả ố ậ ố ế ớ ạ là cây s y đã gi p. “Tim đèn còn h i cháy” ch ng nh ngậ ậ ơ ẳ ữ không còn tỏa nhi u ánh sáng mà còn ra khói, khó ch u. M tề ị ộ tim đèn nh v y không còn giá tr và có th b v t b dư ậ ị ể ị ứ ỏ ễ dàng. Ð i v i con ng i trong nh ng hoàn c nh cùng kh nố ớ ườ ữ ả ố đó, Chúa v n th ng xót, không lo i b .ẫ ươ ạ ỏ
Hai câu còn l i trong l i trích t Ê-sai (c. 20b-21) choạ ờ ừ th y Chúa sẽ đ t đ n m c đích cu i cùng c a Ngài: “Cho đ nấ ạ ế ụ ố ủ ế ch ng Ng i đ a công lý đ n chi n th ng” (ừ ườ ư ế ế ắ B n Hi u Ðínhả ệ ). Và s m ng c a Chúa sẽ không ch gi i h n cho ng i Do-ứ ạ ủ ỉ ớ ạ ườthái mà thôi: Dân Ngo i sẽ trông c y Danh Ng iạ ậ ườ (c. 21).
146
BÀI 47– 12:22-37 TỘI PHẠM ÐẾN ÐỨC THÁNH LINH
22 Bấy giờ có kẻ đem đến cho Ðức Chúa Jêsus một người mắc quỉ ám, đui và câm; Ngài chữa cho, đến nỗi người câm nói và thấy được. 23 Chúng lấy làm lạ, mà nói rằng: Có phải người đó là con cháu vua Ða-vít chăng? 24 Song những người Pha-ri-si nghe vậy, thì nói rằng: Người nầy chỉ nhờ Bê-ên-xê-bun là chúa quỉ mà trừ quỉ đó thôi.
25 Ðức Chúa Jêsus biết ý tưởng họ, thì phán rằng: Một nước mà chia xé nhau thì bị phá hoang; một thành hay là một nhà mà chia xé nhau thì không còn được. 26 Nếu quỉ Sa-tan trừ quỉ Sa-tan, ấy là tự nó chia xé nhau; thì nước nó làm sao còn được ư? 27 Và nếu ta nhờ Bê-ên-xê-bun mà trừ quỉ, thì con các ngươi nhờ ai mà trừ quỉ ư? Bởi đó, chính chúng nó sẽ xử đoán các ngươi vậy. 28 Mà nếu ta cậy Thánh Linh của Ðức Chúa Trời để trừ quỉ, thì nước Ðức Chúa Trời đã đến tận các ngươi. 29 Hay là, có lẽ nào, ai vào nhà một người mạnh sức để cướp lấy của, mà trước không trói người mạnh sức ấy được sao? Phải trói người rồi mới cướp của nhà người được. 30 Ai không ở với ta, thì nghịch cùng ta; ai không thâu hiệp với ta, thì tan ra. 31 Ấy vậy, ta phán cùng các ngươi, các tội lỗi và lời phạm thượng của người ta đều sẽ được tha; song lời phạm thượng đến Ðức Thánh Linh thì sẽ chẳng được tha đâu. 32 Nếu ai nói phạm đến Con người, thì sẽ được tha; song nếu ai nói phạm đến Ðức Thánh Linh, thì dầu đời nầy hay đời sau cũng sẽ chẳng được tha.
33 Hoặc cho là cây tốt thì trái cũng tốt, hoặc cho là cây xấu thì trái cũng xấu; vì xem trái thì biết cây. 34 Hỡi dòng dõi rắn lục; bay vốn là loài xấu, làm sao nói được sự tốt? Bởi vì do sự đầy dẫy trong lòng mà miệng mới nói ra. 35 Người lành do nơi đã chứa điều thiện mà phát ra điều thiện; nhưng kẻ dữ do nơi đã chứa điều ác mà phát ra điều ác. 36 Vả, ta bảo các ngươi, đến ngày phán xét, người ta sẽ khai ra mọi lời hư không mà mình đã nói; 37 vì bởi lời nói mà ngươi sẽ được xưng là công bình, cũng bởi lời nói mà ngươi sẽ bị phạt.
1. Xin cho bi t b nh tr ng c a ng i đ c Chúa ch aế ệ ạ ủ ườ ượ ữ lành (c. 22)
2. G i Chúa Giê-xu là “con cháu vua Ða-vít” (c. 23) mangọ ý nghĩa gì?
147
3. T i sao ng i Pha-ri-si nói Chúa Giê-xu nh chúa quạ ườ ờ ỷ mà tr qu (c. 24)?ừ ỷ
4. Xin cho bi t nh ng lý lu n Chúa Giê-xu dùng đ trế ữ ậ ể ả l i ng i Pha-ri-si (c. 25-29).ờ ườ
5. Chúa Giê-xu nêu nguyên t c gì trong câu 30?ắ6. T i sao t i ph m đ n Ð c Thánh Linh l i không đ cạ ộ ạ ế ứ ạ ượ
tha (c. 31-32)?7. Câu 33 cho th y nguyên t c gì và Chúa Giê-xu đã ápấ ắ
d ng đi u đó nh th nào đ i v i ng i Pha-ri-si (c. 34-ụ ề ư ế ố ớ ườ35)
8. Câu 36-37 nói v đi u gì trong ngày phán xét?ề ề
Ma-thi- 12:22-24 nói v vi c Chúa ch a lành m t ng i bơ ề ệ ữ ộ ườ ị qu ám. Ph n ng c a ng i Pha-ri-si tr c vi c ch a lànhỷ ả ứ ủ ườ ướ ệ ữ n y là cho r ng Chúa Giê-xu nh chúa qu mà tr qu (c.ầ ằ ờ ỷ ừ ỷ 24). Chúa Giê-xu đáp l i l i cáo bu c đó trong ph n còn l iạ ờ ộ ầ ạ c a phân đo n n y (c. 25-37).ủ ạ ầ
B nh tr ng c a ng i đ c ch a lành làệ ạ ủ ườ ượ ữ m c qu ám, đuiắ ỷ và câm (c. 22). V n đ chính c a ng i n y là b qu ám vìấ ề ủ ườ ầ ị ỷ ph n l i c a câu chuy n xoay quanh vi c qu ám và tr qu .ầ ạ ủ ệ ệ ỷ ừ ỷ Mù và câm là h u qu c a vi c b qu ám. Ph n n y khôngậ ả ủ ệ ị ỷ ầ ầ mô t chi ti t ph ng cách ch a lành mà ch nói đ n k tả ế ươ ữ ỉ ế ế qu , là đ tài c a ph n tranh lu n ti p theo. Ph n ng c aả ề ủ ầ ậ ế ả ứ ủ dân chúng là ng c nhiên và nói:ạ Có ph i ng i đó là con cháuả ườ vua Ða-vít chăng? (c. 23). Con vua Ða-vít là danh hi u ch vệ ỉ ề Ð ng Mê-si-a, là ng iấ ườ con dân Chúa mong đ i. Dân chúngợ đ t câu h i nh v y vì h không rõ Chúa Giê-xu có ph i làặ ỏ ư ậ ọ ả Ð ng Mê-si-a không. Phép l Chúa làm t ra Chúa là Ð ngấ ạ ỏ ấ Mê-si-a nh ng nhìn vào bên ngoài, cách Chúa gi ng d y vàư ả ạ đám môn đ c a Chúa không có v gì là “hoàng gia,” Con vuaệ ủ ẻ Ða-vít c ! Ng i Pha-ri-si thì gi i thích theo lý lu n và đ nhả ườ ả ậ ị ki n c a h : ch có chúa qu m i tr đ c qu !(c. 24). H đãế ủ ọ ỉ ỷ ớ ừ ượ ỷ ọ
148
t ng nói v Chúa nh v y (9:34) và Chúa cũng nh c l i đi uừ ề ư ậ ắ ạ ề đó v i các môn đ (10:25).ớ ệ
Chúa Giê-xu tr l i cho ng i Pha-ri-si v i nh ng lý lu nả ờ ườ ớ ữ ậ sau:
1. Sa-tan t đánh Sa-tan là vi c vô lý (c. 25-26).ự ệ Chúa Giê-xu dùng ba hình nh: m t n c, m t thành và m t nhà chiaả ộ ướ ộ ộ rẽ nhau đ cho th y đi u đó (c. 25). M t n c, m t thành vàể ấ ề ộ ướ ộ m t nhà không th chia rẽ nhau mà t n t iộ ể ồ ạ th nào, thì cũngể v y, Sa-tan không th t đánh Sa-tan đ ti p t c đ ng v ngậ ể ự ể ế ụ ứ ữ (c. 26).
2. Chúa Giê-xu không ph i là ng i duy nh t đu i qu (c.ả ườ ấ ố ỷ 27). Con các ng iươ (c. 27) có th hi u là “ng i c a cácể ể ườ ủ ng i,” ch v ng i Do-thái hay môn đ c a ng i Pha-ri-si.ươ ỉ ề ườ ệ ủ ườ Vi c nh ng ng i Do-thái khác có th đu i qu là vi c cóệ ữ ườ ể ổ ỷ ệ th t đ c s gia Josephus ghi chép l i. Trong th i Chúa Giê-ậ ượ ử ạ ờxu cũng có nh ng nhóm ng i khác làm đi u đó (Mác 9:38;ữ ườ ề Công v 19:13). Ng i Pha-ri-si ch c h n sẽ không nói r ngụ ườ ắ ẳ ằ ng i c a h đu i đ c qu là nh ma qu . Nói nh v y, hườ ủ ọ ổ ượ ỷ ờ ỷ ư ậ ọ sẽ b chính ng i c a h ch ng minh là h sai!ị ườ ủ ọ ứ ọ
3. Chúa Giê-xu tr qu nh quy n phép Thánh Linh c aừ ỷ ờ ề ủ Ð c Chúa Tr i (c. 28-29).ứ ờ Chúa Giê-xu dùng câu n y đầ ể ch ng minhứ N c Ð c Chúa Tr iướ ứ ờ hay quy n cai tr c a Ð cề ị ủ ứ Chúa Tr i đã đ n qua vi c Chúa Giê-xu bày t quy n năngờ ế ệ ỏ ề c a Ngài trên ma qu . Câu 29 là m t n d rút ng n hàm ýủ ỷ ộ ẩ ụ ắ quy n năng c a qu Sa-tan đã b Chúa trói bu c nên Chúa cóề ủ ỷ ị ộ quy n đu i qu .ề ổ ỷ
Câu 30: Ai không v i Ta thì ngh ch cùng Ta. Ai khôngở ớ ị thâu hi p v i Ta thì tan raệ ớ hàm ý không có v trí l ng ch ngị ư ừ trong vi c theo Chúa: không đ ng v phía Chúa là ch ngệ ứ ề ố ngh ch Ngài.ị Thâu hi pệ là hình nh chiên trong đàn, n uả ế không theo Chúa, sẽ b tan l c. Không tuân ph c Chúa h tị ạ ụ ế lòng là v phía c a nh ng ng i ch ng ngh ch Ngài.ở ề ủ ữ ườ ố ị
149
V i nh ng lý lu n trênớ ữ ậ Chúa Giê-xu cho th y, khi m tấ ộ ng i ch ng ki n quy n năng c a Ngài qua Chúa Thánhườ ứ ế ề ủ Linh mà cho đó là quy n năng c a ma qu là ng i đóề ủ ỷ ườ nói ph m đ n Ð c Thánh Linhạ ế ứ và đó là t i sẽ không bao gi đ cộ ờ ượ tha (c. 31-32). Các t i l i và l i ph m th ng c a ng i taộ ỗ ờ ạ ượ ủ ườ đ u sẽ đ c thaề ượ (c. 31a) không có nghĩa đây là nh ng t iữ ộ không nghiêm tr ng và sẽ t nhiên đ c tha nh ng nghĩa làọ ự ượ ư các t i n y sẽ đ c tha khi ng i ta ăn năn và t b .ộ ầ ượ ườ ừ ỏ L iờ ph m th ng đ n Ð c Thánh Linh thì sẽ ch ng đ c thaạ ượ ế ứ ẳ ượ đâu (c. 31b) tr c h t hàm ý không có vi c ăn năn và t b .ướ ế ệ ừ ỏ Chúa Giê-xu cũng nói, N u ai nói ph m đ n Con Ng i thì sẽế ạ ế ườ đ c tha, song n u ai nói ph m đ n Ð c Thánh Linh thì d uượ ế ạ ế ứ ầ đ i n y hay đ i sau cũng sẽ ch ng đ c thaờ ầ ờ ẳ ượ (c. 32).
“S khác nhau gi a t i ph m đ n Con Ng i (Chúa Giê-ự ữ ộ ạ ế ườxu) và t i ph m đ n Ð c Thánh Linh không ph i là Conộ ạ ế ứ ả Ng i (Chúa Giê-xu) không quan tr ng b ng Ð c Thánhườ ọ ằ ứ Linh... T i ph m đ n Con Ng i là kh c t Phúc Âm c aộ ạ ế ườ ướ ừ ủ Chúa Giê-xu (nh ng có th có lúc sẽ ăn năn và đ c tha th )ư ể ượ ứ còn t i ph m đ n Ð c Thánh Linh là bi t rõộ ạ ế ứ ế quy n năng c aề ủ Ð c Thánh Linh nh ng v n c tình, c ý ph nh n quy nứ ư ẫ ố ố ủ ậ ề năng đó” (Carson). Ð i n y hay đ i sauờ ầ ờ cũng sẽ ch ng đ cẳ ượ tha không hàm ý có nh ng t i v sau sẽ đ c tha nh ng chữ ộ ề ượ ư ỉ có nghĩa t i ph m đ n Ð c Thánh Linh là t i đem l i h uộ ạ ế ứ ộ ạ ậ qu trong đ i n y và su t c cõi vĩnh h ng.ả ờ ầ ố ả ằ
T i ph m đ n Ð c Thánh Linh trong khung c nh câuộ ạ ế ứ ả chuy n n y là: bi t rõ công vi c Ð c Chúa Tr i th c hi nệ ầ ế ệ ứ ờ ự ệ qua Chúa Thánh Linh mà c tình ph nh n, nh t quy t choố ủ ậ ấ ế đó là công vi c c a ma qu . Bi t rõ đu i qu là vi c t t lànhệ ủ ỷ ế ổ ỷ ệ ố mà l i nói đó là công vi c c a Sa-tan là t i không bao giạ ệ ủ ộ ờ đ cượ tha vì nh v y là ph nh n chính s cáo trách c aư ậ ủ ậ ự ủ Chúa Thánh Linh là y u t đ a đ n ch ăn năn đ đ c thaế ố ư ế ỗ ể ượ th .ứ
150
Vì L IỜ NÓI c a ng i Pha-ri-si cho r ng vi c Chúa làm làủ ườ ằ ệ vi c c a ma qu (c. 24) nên trong 9:33-37, Chúa Giê-xu choệ ủ ỷ th y nh ng nguy c và tai h i c aấ ữ ơ ạ ủ L IỜ NÓI. Hình nh cây vàả trái Chúa Giê-xu đã nói trong Bài Gi ng Trên Núi (7:16-18)ả nh ng đây Chúa đ c bi t áp d ng cho v n đ l i nói:ư ở ặ ệ ụ ấ ề ờ Bay v n là loài x u làm sao nói đ c s t tố ấ ượ ự ố ? (c. 34a). Chúa cũng g i ng i Pha-ri-si làọ ườ dòng dõi r n l cắ ụ nh Giăng Báp-títư g iọ h tr c kia (3:7). Chúa Giê-xu nêu lên chân lý muôn đ iọ ướ ờ trong câu, Do s đ y d y trong lòng mà mi ng m i nói raự ầ ẫ ệ ớ (c. 34b). Nghe m t ng i nói ra đi u gì chúng ta có th bi tộ ườ ề ể ế đ c đi u ch t ch a trong lòng ng i đó. L i nói cho bi tượ ề ấ ứ ườ ờ ế con ng i th t c a chúng ta.ườ ậ ủ Ði u thi nề ệ hay đi u ácề phát xu t tấ ừ n i ngu n là t m lòng thi n hay ác (c. 35).ơ ồ ấ ệ
L i nói c a con ng i ch ng nh ng có nh h ng trongờ ủ ườ ẳ ữ ả ưở đ i s ng n y nh ng cũng nh h ng trong ngày phán xét:ờ ố ầ ư ả ưở Ð n ngày phán xét, ng i ta sẽ khai ra m i l i h không màế ườ ọ ờ ư mình đã nói (c. 36). Khai ra nghĩa là khai trình, ph i ch uả ị trách nhi m v l i nói c a mình.ệ ề ờ ủ L i h khôngờ ư là l i ta cho làờ không quan tr ng, không nh h ng gì đ n ai. Tuy nhiên, l iọ ả ưở ế ờ nói đó bày t con ng i th t và là căn b nỏ ườ ậ ả , cũng nh b ngư ằ ch ngứ , đ ch u xét x :ể ị ử đ c x ng là công bìnhượ ư hay sẽ b ph tị ạ (c. 37). Trong b i c nh c a câu chuy n n y, l i nói c aố ả ủ ệ ầ ờ ủ ng i Pha-ri-si cho r ng quy n năng c a Chúa Thánh Linh làườ ằ ề ủ quy n năng đ n t ma qu . Ðó là l i nói khi n h sẽ b ph t.ề ế ừ ỷ ờ ế ọ ị ạ
BÀI 48 – 12:38-45 DẤU LẠ GIÔ-NA
38 Bấy giờ có mấy thầy thông giáo và người Pha-ri-si thưa cùng Ðức Chúa Jêsus rằng: Bẩm thầy, chúng tôi muốn xem thầy làm dấu lạ. 39 Ngài đáp rằng: Dòng dõi hung ác gian dâm này xin một dấu lạ, nhưng sẽ chẳng cho dấu lạ khác ngoài dấu lạ của đấng tiên tri Giô-na. 40 Vì Giô-na đã bị ở trong bụng cá lớn ba ngày ba đêm, cũng một thể ấy, Con người sẽ ở trong lòng đất ba ngày ba đêm. 41 Ðến ngày phán xét, dân thành Ni-ni-ve sẽ đứng dậy với dòng dõi nầy mà lên án
151
nó, vì dân ấy đã nghe lời Giô-na giảng và ăn năn; mà đây nầy, có một người tôn trọng hơn Giô-na! 42 Ðến ngày phán xét, nữ hoàng nam phương sẽ đứng dậy với dòng dõi nầy mà lên án nó, vì người từ nơi cùng trái đất đến nghe lời khôn ngoan vua Sa-lô-môn; mà đây nầy, có một người tôn trọng hơn vua Sa-lô-môn!
43 Khi tà ma ra khỏi một người, thì nó đi đến nơi khô khan kiếm chỗ nghỉ, nhưng kiếm không được; 44 rồi nó nói rằng: Ta sẽ trở về nhà ta mà ta mới ra khỏi; khi trở về, thấy nhà không, quét sạch, và sửa soạn tử tế. 45 Nó bèn lại đi, đem về bảy quỉ khác dữ hơn nó nữa, cùng vào nhà đó mà ở; vậy số phận người ấy sau lại xấu hơn trước. Dòng dõi dữ nầy cũng như vậy.
1. T i sao các th y thông giáo và ng i Pha-ri-si mu nạ ầ ườ ố xem Chúa Giê-xu làm d u l (c. 38)?ấ ạ
2. T i sao Chúa Giê-xu g i nh ng ng i xin Chúa làmạ ọ ữ ườ d u l là “dòng dõi hung ác gian dâm” (c. 39)? “Hung ácấ ạ gian dâm” ng ý gì?ụ
3. “D u l c a đ ng tiên tri Giô-na” (c. 39b) là d u lấ ạ ủ ấ ấ ạ gì?
4. Chúa Giê-xu tôn tr ng h n hai nhân v t nào (c. 41-ọ ơ ậ42)? T i sao?ạ
5. T i sao Chúa Giê-xu k câu chuy n trong câu 43-45?ạ ể ệ Câu chuy n n y hàm ý gì?ệ ầ
Ng i Do-thái lúc bây gi đang trông đ i Ð ng Mê-si-a vàườ ờ ợ ấ theo mong đ i c a h , m t trong nh ng b ng ch ng choợ ủ ọ ộ ữ ằ ứ th y m t ng i th t là Ð ng Mê-si-a là ng i y ph i th cấ ộ ườ ậ ấ ườ ấ ả ự hi nệ d u l .ấ ạ Các th y thông giáo và ng i Pha-ri-si mu nầ ườ ố bi t Chúa Giê-xu có ph i là Ð ng Mê-si-a hay không nên đãế ả ấ yêu c u Ngài làm d u l . Theo Mác 8:11, th t ra h ch mu nầ ấ ạ ậ ọ ỉ ố th Chúa ch không th c tâm có lòng tin. Chúa bi t r ng dùử ứ ự ế ằ cho có d u l đi n a h cũng sẽ không tin. Bi t rõ lòng dấ ạ ữ ọ ế ạ c a h nên câu tr l i c a Chúa là:ủ ọ ả ờ ủ Dòng dõi hung ác gian dâm n y xin m t d u l … (c. 39a).ầ ộ ấ ạ M c d u ch m t nhómặ ầ ỉ ộ ng i đ n yêu c u Chúa làmườ ế ầ d u lấ ạ, Chúa Giê-xu nhìn th yấ
152
c m t th h vô tín mà h là nh ng ng i đ i di n.ả ộ ế ệ ọ ữ ườ ạ ệ Hung ác nói đ n t i l i cònế ộ ỗ gian dâm mô t tình tr ng xa cách,ả ạ không trung thành v i Ð c Chúa Tr i c a ng i Do-thái.ớ ứ ờ ủ ườ Thánh Kinh C u c th ng dùng hình nhự Ướ ườ ả gian dâm để nói v s b i đ o c a con dân Chúa ( Ê-sai 50:1; 57:3; Giê-ề ự ộ ạ ủrê-mi 3:8; 13:27; 31:32; Ê-xê-chi-ên 16:15; Ô-sê 2:1-7; 3:1). Chúa Giê-xu dùng hình nh n y đ mô t tình tr ng tâm linhả ầ ể ả ạ c a con dân Chúa lúc b y gi . Vì tình tr ng t i l i và thi uủ ấ ờ ạ ộ ỗ ế lòng tin c a h nên Chúa đã không ban cho h d u l nào c .ủ ọ ọ ấ ạ ả
Chúa nói: Nh ng sẽ ch ng cho d u l khác ngoài d u lư ẳ ấ ạ ấ ạ c a đ ng tiên tri Giô-naủ ấ (c. 39). Câu n y hàm ý r ng, các sáchầ ằ tiên tri, Thánh Kinh C u c d y đ y nh ng d u l , h chự Ướ ẫ ầ ữ ấ ạ ọ ỉ c n nhìn vào đó thì bi t. Ði m Chúa Giê-xu nh n m nh trongầ ế ể ấ ạ d u l c a đ ng tiên tri Giô-na là:ấ ạ ủ ấ Vì Giô-na đã b trongị ở b ng cá l n ba ngày ba đêm, cũng m t th y, Con Ng i sẽ ụ ớ ộ ể ấ ườ ở trong lòng đ t ba ngày ba đêmấ (c. 40). Ba ngày ba đêm theo cách nói c a ng i Do-thái không ph i là kho ng th i gianủ ườ ả ả ờ ba l n c a hai m i b n gi đ ng h nh ng là kho ng th iầ ủ ươ ố ờ ồ ồ ư ả ờ gian c a nh ng ngày dù ch có m t ph n c a ngày y trongủ ữ ỉ ộ ầ ủ ấ đó. Chúa Giê-xu ch u ch t chi u th Sáu và s ng l i sángị ế ề ứ ố ạ s m Chúa Nh t nh ng k đó là ba ngày vì đó là kho ng th iớ ậ ư ể ả ờ gian c a ba ngày th Sáu, th B y và Chúa Nh t (xin xem Iủ ứ ứ ả ậ Sa-mu-ên 3:12-13; Ê-x -tê 4:16-5:1; Giô-na 2:1).ơ D u l c aấ ạ ủ đ ng tiên tri Giô-naấ Chúa Giê-xu nh c đ n đây nh m nh nắ ế ở ằ ấ m nh v s ki n ph c sinh c a Ngài. Ng i Do-thái sẽ bi tạ ề ự ệ ụ ủ ườ ế Chúa chính là Ð ng Mê-si-a khi ch ng ki n vi c Chúa s ngấ ứ ế ệ ố l i sau ba ngày n m trong lòng đ t. Tiên tri Giô-na trongạ ằ ấ ở b ng cá l n ba ngày ba đêm mà v n s ng sót đ gi ng, đóụ ớ ẫ ố ể ả là d u l cho dân thành Ni-ni-ve ngày x a.ấ ạ ư
Chúa Giê-xu k t lu n v d u l Giô-na b ng cách nh cế ậ ề ấ ạ ằ ắ đ n hai dân t c ngo i bang là Ni-ni-ve và Sê-ba (ế ộ ạ n hoàngữ Nam ph ngươ ). Tr c đó Chúa nói đ n Y-s -ra-ên làướ ế ơ dòng dõi hung ác gian dâm nên bây gi Chúa dùng hai dân t c n y đờ ộ ầ ể
153
đ i chi u v i con dân Chúa (hai l n Chúa nh c l iố ế ớ ầ ắ ạ dòng dõi n yầ , c. 41 và 42). Ði u Chúa mu n nói đây là nh ngề ố ở ữ dân t c ngo i bang có th nhìn bi t Ð c Chúa Tr i qua Giô-ộ ạ ể ế ứ ờna và Sa-lô-môn, t i sao con dân Chúa l i không nhìn bi tạ ạ ế Ngài? Chúa tôn tr ng h n Giô-na và Sa-lô-môn ch ng nh ngọ ơ ẳ ữ trong ý nghĩa Chúa là Ð c Chúa Tr i nh ng cũng hàm ý r ngứ ờ ư ằ nh ng l i tiên tri, nh ng câu chuy n trong C u c đ cữ ờ ữ ệ ự Ướ ượ hình thành n i chính Chúa. Dân thành Ni-ni-ve đã nghe l iơ ờ gi ng c a Giô-na mà ăn năn, n hoàng Nam ph ng đã t xaả ủ ữ ươ ừ (t n i cùng trái đ từ ơ ấ ) đi tìm ki m đ đ c nghe l i khônế ể ượ ờ ngoan c a vua Sa-lô-môn trong khi Chúa có m t ngay t i đâyủ ặ ạ mà con dân Chúa l i kh c t Ngài. Thái đ đó ch c ch n sẽạ ướ ừ ộ ắ ắ ph i ch u s phán xét c a Ð c Chúa Tr i trong ngày cu iả ị ự ủ ứ ờ ố cùng (đ n ngày phán xétế , c. 41a; 42a).
So sánh phân đo n t ng đ ng trong Lu-ca 11:23-26,ạ ươ ươ chúng ta th y câu chuy n “b y qu d ” (c. 43-45) n i ti pấ ệ ả ỷ ữ ố ế v i câu nói v vi c không có v trí l ng ch ng trong vi cớ ề ệ ị ư ừ ệ theo Chúa (c. 30). Ma-thi-ơ đ hai phân đo n nói v t iể ạ ề ộ ph m đ n Ð c Thánh Linh (c. 31-37) và d u l (c. 38-42)ạ ế ứ ấ ạ vào gi a hai ph n n y. Chúa Giê-xu dùng thí d v tà ma vàữ ầ ầ ụ ề b y qu khác đả ỷ ể ti p t c ý,ế ụ Ai không v i Ta thì ngh chở ớ ị cùng Ta… (c. 30) t c là không có v trí trung dung trong vi cứ ị ệ theo Chúa. Ng i tin Chúa ph i quy t tâm, không th tinườ ả ế ể Chúa n a v i. Ví d Chúa Giê-xu k mô t tình tr ng c a m tử ờ ụ ể ả ạ ủ ộ ng i có th đã c m nh n t i l i c a mình và ăn năn nh ngườ ể ả ậ ộ ỗ ủ ư không h t lòng tin Chúa, không tôn Chúa làm Ch đ i s ng.ế ủ ờ ố M t đ i s ng nh v y sẽ d b lôi kéo tr l i con đ ng cũ,ộ ờ ố ư ậ ễ ị ở ạ ườ tr l i tình tr ng cũ hay sẽ t h i h n n a (ở ạ ạ ệ ạ ơ ữ b y qu khác dả ỷ ữ h nơ ).
Dòng dõi d n yữ ầ đ c nh c l i cu i câu 45 cho th yượ ắ ạ ở ố ấ đây là l i k t lu n c a Chúa Giê-xu v tình tr ng c a nh ngờ ế ậ ủ ề ạ ủ ữ ng i đ c mô t t câu 22: h là nh ng ng i ch ng ki nườ ượ ả ừ ọ ữ ườ ứ ế quy n năng c a Chúa nh ng cho đó là quy n năng c a maề ủ ư ề ủ
154
qu , h đ c d y v t i ph m đ n Ð c Thánh Linh, đ cỷ ọ ượ ạ ề ộ ạ ế ứ ượ d y v d u l … V i t t c nh ng hi u bi t đó mà v n ch iạ ề ấ ạ ớ ấ ả ữ ể ế ẫ ố b Chúa, không tôn Chúa làm Ch đ i s ng, h sẽ r i vàoỏ ủ ờ ố ọ ơ tình tr ng không ph ng c u ch a!ạ ươ ứ ữ
BÀI 49 – 12:46-50 MẸ VÀ ANH EM CHÚA
46 Khi Ðức Chúa Jêsus còn phán cùng dân chúng, thì mẹ và anh em Ngài đến đứng ngoài, muốn nói cùng Ngài. 47 [Có người thưa cùng Ngài rằng: Ðây nầy, mẹ và anh em thầy ở ngoài, muốn nói cùng thầy.] 48 Ngài đáp rằng: Ai là mẹ ta, ai là anh em ta? 49 Ngài giơ tay chỉ các môn đồ mình, mà phán rằng: Nầy là mẹ ta cùng anh em ta! 50 Vì hễ ai làm theo ý muốn Cha ta ở trên trời, thì người đó là anh em, chị em ta, cùng là mẹ ta vậy.
1. Xin đ c thêm Mác 3:21 và cho bi t t i sao m và anhọ ế ạ ẹ em Chúa mu n g p Chúa?ố ặ
2. Xin đ c thêm Giăng 7:2-8 và cho bi t cái nhìn c aọ ế ủ nh ng ng i em c a Chúa v Chúa.ữ ườ ủ ề
3. Chúa Giê-xu mu n nói đi u gì trong câu 50?ố ềCh đ c a Phúc Âm Ma-thi- là làm môn đ c a Chúa. Mônủ ề ủ ơ ệ ủ đ Chúa là ng i làm theo ý Chúa (c. 50; 7:21) và đó là đi uệ ườ ề Chúa Giê-xu mu n nh n m nh trong phân đo n n y. D aố ấ ạ ạ ầ ự vào Mác 3:21; 31-35, s dĩ m và các em c a Chúa đi tìmở ẹ ủ Ngài là vì h nghe đ n r ng Chúa không ăn, do đó h nghĩ làọ ồ ằ ọ Chúa b m t trí nên đ n đ c m gi Ngài (ị ấ ế ể ầ ữ b n h uạ ữ , Mác 3:21, là “ng i nhà,”ườ B n Hi u Ðínhả ệ ). Theo Giăng 7:2-28, nh ng ng i em c a Chúa có cái nhìn đ n s v Chúa, coiữ ườ ủ ơ ơ ề Chúa nh m t nhân v t c n đ c n i danh ch không tinư ộ ậ ầ ượ ổ ứ Ngài là Ð ng Mê-si-a.ấ
Chính trong khung c nh đó Chúa ch vào các môn đ vàả ỉ ồ phán: H ai làm theo ý mu n Cha Ta trên tr i thì ng i đóễ ố ở ờ ườ là anh em, ch em Ta, cùng là m Ta v yị ẹ ậ (c. 30). Chúa Giê-xu cho th y: (1) Gia đình c a Ngài gi đây không ph i ch làấ ủ ờ ả ỉ
155
nh ng ng i có quan h huy t th ng (ữ ườ ệ ế ố anh em, ch em, mị ẹ) mà là nh ng ng i tin Chúa, theo làm môn đ Chúa. (2) Y uữ ườ ệ ế t quan tr ng quy t đ nh m i quan h v i Chúa làố ọ ế ị ố ệ ớ làm theo ý mu n c aố ủ (Ð c Chúa)ứ Cha. “Làm theo ý mu n c a Cha”ố ủ nghĩa là s ng theo đ ng l i c a Ð c Chúa Tr i. Chính quaố ườ ố ủ ứ ờ m i quan h v i Ð c Chúa Cha mà chúng ta có m i quan hố ệ ớ ứ ố ệ gia đình v i Chúa Giê-xu.ớ
BÀI 50 – 13:1-23 NGƯỜI GIEO GIỐNG
1 Cũng ngày ấy, Đức Chúa Jêsus ra khỏi nhà, ngồi bên mé biển. 2 Đoàn dân nhóm họp xung quanh Ngài đông lắm, đến nỗi Ngài phải xuống thuyền mà ngồi, còn cả đoàn dân đứng trên bờ. 3 Ngài dùng thí dụ mà giảng nhiều điều cùng họ. Ngài phán như vầy: Có người gieo giống đi ra đặng gieo. 4 Khi đang gieo, một phần giống rơi dọc đường, chim bay xuống và ăn. 5 Một phần khác rơi nhằm chỗ đất đá sỏi, chỉ có ít đất thịt, bị lấp không sâu, liền mọc lên; 6 song khi mặt trời mọc lên, thì bị đốt, và vì không có rễ, nên phải héo. 7 Một phần khác rơi nhằm bụi gai, gai mọc rậm lên, phải nghẹt ngòi. 8 Một phần khác nữa rơi nhằm chỗ đất tốt, thì sanh trái; hoặc một hột ra được một trăm, hoặc một hột sáu chục, hoặc một hột ba chục. 9 Ai có tai, hãy nghe!
10 Môn đồ bèn đến gần Ngài mà hỏi rằng: sao thầy dùng thí dụ mà phán cùng chúng vậy? 11 Ngài đáp rằng: bởi vì đã ban cho các ngươi được biết những điều mầu nhiệm của nước thiên đàng, song về phần họ, thì không ban cho biết. 12 Vì sẽ cho thêm kẻ nào đã có, thì họ sẽ được dư dật; nhưng kẻ nào không có, thì lại cất luôn điều họ đã có nữa. 13 Vậy nên ta phán thí dụ cùng chúng; vì họ xem mà không thấy, lắng tai mà không nghe, và không hiểu chi hết. 14 Vậy, về họ, đã được ứng nghiệm lời tiên tri của Ê-sai rằng:
Các ngươi sẽ lắng tai nghe, mà chẳng hiểu chi;Lấy mắt xem mà chẳng thấy chi.15 Vì lòng dân nầy đã cứng cỏi;Đã làm cho nặng tai Và nhắm mắt mình lại,E khi mắt mình thấy được,Tai mình nghe được,
156
Lòng mình hiểu được,Họ tự hối cải lại,Và ta chữa họ được lành chăng.
16 Nhưng phước cho mắt các ngươi, vì thấy được; phước cho tai các ngươi, vì nghe được! 17 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, có nhiều đấng tiên tri, nhiều người công chính đã ước ao thấy điều các ngươi thấy, mà chẳng được thấy; ước ao nghe điều các ngươi nghe, mà chẳng được nghe.
18 Ấy vậy, các ngươi hãy nghe nghĩa ví dụ về kẻ gieo giống là gì. 19 Khi người nào nghe đạo nước thiên đàng, mà không hiểu, thì quỉ dữ đến cướp điều đã gieo trong lòng mình; ấy là kẻ chịu lấy hột giống rơi ra dọc đường. 20 Người nào chịu lấy hột giống nơi đất đá sỏi, tức là kẻ nghe đạo, liền vui mừng chịu lấy; 21 song trong lòng không có rễ, chỉ tạm thời mà thôi, đến khi vì đạo mà gặp sự cực khổ, sự bắt bớ, thì liền vấp phạm. 22 Kẻ nào chịu lấy hột giống nơi bụi gai, tức là kẻ nghe đạo; mà sự lo lắng về đời nầy, và sự mê đắm về của cải, làm cho nghẹt ngòi đạo và thành ra không kết quả. 23 Song, kẻ nào chịu lấy hột giống nơi đất tốt, tức là kẻ nghe đạo và hiểu; người ấy được kết quả đến nỗi một hột ra một trăm, hột khác sáu chục, hột khác ba chục.
1. Xin mô t khung c nh Chúa Giê-xu gi ng d y trongả ả ả ạ 13:1-3
2. Xin k ra nh ng lo i “đ t” h t gi ng r i vào (c. 3b-8)ể ữ ạ ấ ạ ố ơ3. Xin cho bi t m c đích Chúa Giê-xu dùng thí d đế ụ ụ ể
gi ng d y (c. 11)ả ạ4. Câu 12 có mô t m t đi u b t công không? N uả ộ ề ấ ế
không thì t i sao?ạ5. Xin cho bi t ý nghĩa ví d v ng i gieo gi ng theoế ụ ề ườ ố
l i gi i thích c a Chúa Giê-xu trong câu 18-23ờ ả ủ
Ch ng 13 b t đ u m t ph n m i trong Phúc Âm Ma-thi- .ươ ắ ầ ộ ầ ớ ơ Các ch ng tr c mô t Chúa Giê-xu d y d trong nhà h i, ươ ướ ả ạ ỗ ộ ở đây, Chúa Giê-xu d y ạ bên mé bi nể (c. 1), t c là Bi n H Ga-li-ứ ể ồlê. Trong ph n n y, chúng ta th y Chúa Giê-xu gi ng d yầ ầ ấ ả ạ b ng ví d , dù Ngài cũng t ng dùng ví d tr c đây (7:24-ằ ụ ừ ụ ướ
157
27). Ví d là hình nh hay câu chuy n trong đ i th ngụ ả ệ ờ ườ đ c dùng đ d y nh ng chân lý thiên th ng. Nh ng chiượ ể ạ ữ ượ ữ ti t trong các ví d có khi có ý nghĩa riêng nh ng ví dế ụ ư ụ th ng ch nêu lên m t ý chính cho chúng ta áp d ng. Chúaườ ỉ ộ ụ Giê-xu dùng ví d d y d là đ cho ng i nghe suy nghĩ, n uụ ạ ỗ ể ườ ế không h sẽ không nhìn th y chân lý trong nh ng l i d yọ ấ ữ ờ ạ c a Ngài (c. 11-15).ủ
Ch ng 13 ghi l i b y ví d c a Chúa Giê-xu, m đ u v iươ ạ ả ụ ủ ở ầ ớ ví d Ng i Gieo Gi ng nói v ụ ườ ố ề n c thiên đàngướ (c. 18). Các ví d còn l i đ u b t đ u v i câu: ụ ạ ề ắ ầ ớ N c thiên đàng gi ng nh ...ướ ố ư cho th y t t c các ví d n y nh m mô t huy n nhi m c aấ ấ ả ụ ầ ằ ả ề ệ ủ N c Tr i. Ng i ta th ng cho r ng s đ Ma-thi- gópướ ờ ườ ườ ằ ứ ồ ơ nh t các ví d Chúa Giê-xu k trong nhi u tr ng h p khácặ ụ ể ề ườ ợ nhau r i g p l i, nh ng d a vào 13:53, r t có th Chúa Giê-ồ ộ ạ ư ự ấ ểxu đã k các ví d n y cùng m t l n. B n ví d đ u Chúaể ụ ầ ộ ầ ố ụ ầ d y ạ n i mé bi nơ ể cho đoàn dân, còn l i gi i thích v ví d vờ ả ề ụ ề c lùng và các ví d khác, Chúa d y cho các môn đ khi ỏ ụ ạ ồ ở trong nhà (c. 36).
Cũng ngày yấ (c. 1) cho th y Chúa Giê-xu d y d nh ngấ ạ ỗ ữ l i n y ngay sau khi m và nh ng ng i em Chúa đ n tìmờ ầ ẹ ữ ườ ế g p Ngài (12:46-50). T ng t nh trong 5:1, ặ ươ ự ư ng iồ là trong t th d y d cho nên ư ế ạ ỗ đoàn dân nhóm h p chung quanh Ngàiọ đông l mắ (c. 2a). Vì đoàn dân đông nên Chúa đã ph i xu ngả ố thuy n mà ng i, còn c đoàn dân đ ng trên bề ồ ả ứ ờ (c. 2b). Quang c nh n y t ng t nh trong Lu-ca 5:1-3. ả ầ ươ ự ư Ngài dùng thí dụ mà gi ng nhi u đi u cùng hả ề ề ọ (c. 3) hàm ý đây là m t bàiộ gi ng dài, trong đó Chúa Giê-xu dùng nhi u n d đ d yả ề ẩ ụ ể ạ d . n d đ u tiên Chúa Giê-xu dùng, l y t công vi c gieoỗ Ẩ ụ ầ ấ ừ ệ tr ng, m t hình nh quen thu c m i n i, m i lúc, cho m iồ ộ ả ộ ọ ơ ọ ọ ng i.ườ
n d ng i gieo gi ng và ý nghĩa có th tóm t t nhẨ ụ ườ ố ể ắ ư sau:
158
LO I Đ TẠ Ấ MÔ TẢ K T QUẾ Ả Ý NGHĨA
D c đ ngọ ườ Chim bay xu ng vàố ăn
Không hi u, qu dể ỷ ữ c p đi u đã gieoướ ề
Đ t đá s iấ ỏ Ch có ỉít đ t ấth tị
B m tị ặ tr i đ t,ờ ố héo
Trong lòng không có đ c tin th t, v pứ ậ ấ ph m vì c c kh , b tạ ự ổ ắ bớ
B i gaiụ Gai m c ọr m ậlên
Ngh tẹ ngòi
Lo l ng v đ i n y,ắ ề ờ ầ mê đ m v c a c iắ ề ủ ả làm đ c tin ngh t ngòiứ ẹ
Đ t t tấ ố Nghe đ o, hi u, k tạ ể ế quả
Đ t đá s i không ph i là đ t l n v i đá nh ng là ấ ỏ ả ấ ẫ ớ ư đ t đá,ấ ch có ít đ t th tỉ ấ ị (B n Hi u Đínhả ệ ). Đây là nh ng ch bên d iữ ỗ ướ là đá, ch có l p đ t m ng trên. Nh ng ch đ t nh v y,ỉ ớ ấ ỏ ở ữ ỗ ấ ư ậ h t gi ng có th n y m m (ạ ố ể ẩ ầ li n m c lênề ọ ) nh ng vì ư b l pị ấ không sâu nên không có r . ễ Do đó, khi m t tr i m c lênặ ờ ọ , hàm ý khi n ng g t ắ ắ thì b đ tị ố và héo (c. 6).
Đi u x y ra cho h t gi ng ề ả ạ ố r i nh m b i gai ơ ằ ụ là gai m cọ r m lênậ , làm cho ngh t ngòiẹ (c. 7). Ch đ t t tỗ ấ ố thì đem l i k tạ ế qu g p trăm l n, sáu m i l n hay ba m i l n. G p trămả ấ ầ ươ ầ ươ ầ ấ
159
l n là k t qu phong phú (Sáng 26:12), các k t qu khácầ ế ả ế ả cũng là k t qu t t đ p.ế ả ố ẹ
Ai có tai hãy nghe (c. 9) t ng t nh 11:15 hàm ý ngheươ ự ư b ng tai không đ , ph i hi u, th m nhu n đi u mình ngheằ ủ ả ể ấ ầ ề và làm theo, nh n m nh đ n trách nhi m c a ng i nghe.ấ ạ ế ệ ủ ườ Đây cũng là câu tóm t t ý nghĩa n d ng i gieo gi ng: đi uắ ẩ ụ ườ ố ề quan tr ng trong vi c nghe L i Chúa là nghe, th c hành vàọ ệ ờ ự k t qu .ế ả
Tr c khi gi i thích ý nghĩa n d ng i gieo gi ng, Chúaướ ả ẩ ụ ườ ố Giê-xu cho các môn đ bi t t i sao Ngài dùng n d đ d yồ ế ạ ẩ ụ ể ạ d dân chúng (c. 11-17). Câu các môn đ h i Chúa (c. 10)ỗ ồ ỏ hàm ý là t i sao Chúa c dùng n d mà phán v i dân chúngạ ứ ẩ ụ ớ nh v y? T i sao Chúa không phán d y tr c ti p mà l iư ậ ạ ạ ự ế ạ dùng n d ? Câu tr l i c a Chúa Giê-xu mang ý nghĩa tiênẩ ụ ả ờ ủ tri, nghĩa là đ ng nghi m l i c a tiên tri Ê-sai (c. 14-15). ể ứ ệ ờ ủ
Tru c h t, Chúa Giê-xu cho th y r ng các môn đ đ cớ ế ấ ằ ệ ượ đ c ân ặ bi t nh ng đi u m u nhi m c a n c thiên đàngế ữ ề ầ ệ ủ ướ (c. 11). Đi u m u nhi m c a n c thiên đàngề ầ ệ ủ ướ nói đ n đi u conế ề ng i không th t t o cho mình, chính vì v y mà “m uườ ể ự ạ ậ ầ nhi m.” Trong Tân c, ệ Ướ m u nhi m c a n c thiên đàngầ ệ ủ ướ mang m t ý nghĩa xa h n: đi u mà con ng i không th tộ ơ ề ườ ể ự t o cho mình, Đ c Chúa Tr i l i bày t ra cho chúng ta bi tạ ứ ờ ạ ỏ ế (Ê-phê-sô 3:4-5). Chúa Giê-xu cho th y r ng huy n nhi mấ ằ ề ệ v N c Đ c Chúa Tr i không ph i là đi u mà ai cũng có thề ướ ứ ờ ả ề ể bi t, ch nh ng ng i nào Đ c Chúa Tr i bày t cho thì m iế ỉ ữ ườ ứ ờ ỏ ớ bi t mà thôi. Các môn đ c a Chúa là nh ng ng i bi t đ cế ồ ủ ữ ườ ế ượ huy n nhi m đó, chính vì v y h là môn đ c a Chúa. Đoànề ệ ậ ọ ồ ủ dân vì không bi t huy n nhi m c a N c Chúa cho nênế ề ệ ủ ướ không đáp ng nh đi u đáng ph i làm. Đi u quan tr ngứ ư ề ả ề ọ nh t trong huy n nhi m c a N c Tr i là Chúa Giê-xu. Chúaấ ề ệ ủ ướ ờ Giê-xu là Đ ng Mê-si-a t tr i đ n. Ng i nào ch p nh nấ ừ ờ ế ườ ấ ậ đi u đó, tin Chúa Giê-xu sẽ hi u đ c huy n nhi m N cề ể ượ ề ệ ướ Tr i. Ng i ta có th nghe L i Chúa nh ng không th hi uờ ườ ể ờ ư ể ể
160
đ c n u không th n ph c Chúa, không đ Ngài cai tr đ iượ ế ầ ụ ể ị ờ s ng.ố
Câu: Vì sẽ cho thêm k nào đã có thì h sẽ đ c d d tẻ ọ ượ ư ậ nh ng k nào không có thì l i c t luôn đi u h đã có n aư ẻ ạ ấ ề ọ ữ (c. 12) n u nói v c a c i v t ch t thì th t b t công nh ng đâyế ề ủ ả ậ ấ ậ ấ ư nói đ n giá tr tâm linh. Chúa mu n nói đ n món quà ânế ị ố ế s ng (bi t đ c đi u m u nhi m c a n c thiên đàng) vàủ ế ượ ề ầ ệ ủ ướ trách nhi m c a con ng i v i món quà đó. Ng i nào bi tệ ủ ườ ớ ườ ế đ c “m u nhi m c a N c Tr i” và s d ng đúng, chân lýượ ầ ệ ủ ướ ờ ử ụ đó sẽ gia tăng. Ng c l i, không s d ng nó sẽ mai m t đi.ượ ạ ử ụ ộ Nguyên t c n y cũng áp d ng cho nh ng tài năng thiên phú,ắ ầ ụ ữ không s d ng, nh ng kh năng đó cũng mai m t đi nhử ụ ữ ả ộ ư v y. ậ
Câu 13 không hàm ý Chúa dùng n d đ cho h khôngẩ ụ ể ọ hi u, nh ng chính vì h không ch u th y, không ch u nghe vàể ư ọ ị ấ ị không ch u hi u nên Chúa m i dùng n d . Ng i có tinhị ể ớ ẩ ụ ườ th n tìm ki m sẽ đào sâu vào các n d đ hi u đ c đi uầ ế ẩ ụ ể ể ượ ề Chúa d y. Chúa Giê-xu cho th y đây là đi u ng nghi m l iạ ấ ề ứ ệ ờ c a tiên tri Ê-sai. Khi Ê-sai đ c Đ c Chúa Tr i b nhi mủ ượ ứ ờ ổ ệ làm tiên tri, Đ c Chúa Tr i nói tr c cho ông bi t là ng i taứ ờ ướ ế ườ sẽ kh c t s đi p c a ông (Ê-sai 6:9-10).ướ ừ ứ ệ ủ
T ng t nh câu 13, câu 15 hàm ý r ng vì con ng iươ ự ư ằ ườ không mu n đ c ch a lành kh i căn b nh t i l i, khôngố ượ ữ ỏ ệ ộ ỗ mu n h i c i (ph n cu i câu 15) nên Chúa m i phán d yố ố ả ầ ố ớ ạ b ng n d đ n u mu n đ c ch a lành h ph i th t sằ ẩ ụ ể ế ố ượ ữ ọ ả ậ ự tìm ki m đ nghe, đ hi u và ăn năn.ế ể ể ể
Câu 16-17 đ i chi u môn đ c a Chúa v i ng i ngoài.ố ế ồ ủ ớ ườ H đ c đ c ân c a Chúa đ nghe và hi u l i d y c a Ngài.ọ ượ ặ ủ ể ể ờ ạ ủ Các tiên tri và ng i công chính nghe ti ng phán c a Đ cườ ế ủ ứ Chúa Tr i cách gián ti p nh ng môn đ c a Chúa đ c ngheờ ế ư ồ ủ ượ và h c tr c ti p v i Đ c Chúa Tr i qua Chúa Giê-xu (c. 17).ọ ự ế ớ ứ ờ
n d Ng i Gieo Gi ng đ c Chúa Giê-xu gi i thích nhẨ ụ ườ ố ượ ả ư sau:
161
1. H t gi ng r i d c đ ngạ ố ơ ọ ườ (c. 19). Chúa nói h t gi ngạ ố n y ch v ầ ỉ ề ng i nghe đ o mà không hi uườ ạ ể . Không hi uể hàm ý không ch u hi u, không mu n hi u hay nghe mà không nhìnị ể ố ể th y chân lý trong nh ng đi u mình nghe. H t gi ng đ oấ ữ ề ạ ố ạ th t s ậ ự đã gieo trong lòng ng i đó, ng i đó đãườ ườ ch u l y h tị ấ ạ gi ngố nh ng không có m t đáp ng nào, không hành đ ngư ộ ứ ộ theo đi u mình nghe. Ma qu r t thích nh ng ng i nh v yề ỷ ấ ữ ườ ư ậ (nh chim th y h t gi ng trên đ ng) sẽ đ n c p m t l iư ấ ạ ố ườ ế ướ ấ ờ Chúa mà ng i đó đã nghe.ườ
2. H t gi ng n i đ t đá s iạ ố ơ ấ ỏ (c. 20-21). Có hai y u t trongế ố tr ng h p n y: (1) Y u t bên trong: ườ ợ ầ ế ố trong lòng không có r .ễ (2) Y u t bên ngoài: ế ố c c kh , b t b .ự ổ ắ ớ L i trong lòng thìờ ở không sâu, y u t t n công bên ngoài thì m nh cho nên h uế ố ấ ạ ậ qu là ả v p ph m.ấ ạ Ch ữ v p ph mấ ạ trong nguyên văn cũng là ch đ ch ch g n mi ng m i trong cái b y. Con v t đ ngữ ể ỉ ỗ ắ ế ồ ẫ ậ ụ đ n ch đó sẽ b s p b y. Ng i ti p nh n L i Chúa cáchế ỗ ị ậ ẫ ườ ế ậ ờ h i h t cũng gi ng nh v y: c c kh , b t b thay vì gia tăngờ ợ ố ư ậ ự ổ ắ ớ đ c tin sẽ làm cho ng i đó v p ngã. ứ ườ ấ
3. H t gi ng n i b i gaiạ ố ơ ụ (c. 22). Hai y u t làm cho ngh tế ố ẹ ngòi đ o trong tr ng h p n y là hai thái đ khác nhau, liênạ ườ ợ ầ ộ quan đ n c a c i v t ch t: m t bên là lo l ng, m t bên làế ủ ả ậ ấ ộ ắ ộ tham lam. Đ i v i v t ch t đ i chúng ta th ng có haiố ớ ậ ấ ở ờ ườ khuynh h ng đ i ng c: ho c là quá lo l ng, ho c là ch yướ ố ượ ặ ắ ặ ạ theo c a c i. Hai đi u n y gi ng nh nh ng cây gai che phủ ả ề ầ ố ư ữ ủ lên trên cái cây đang l n, khi n cho cây không th tăngớ ế ể tr ng nên không k t qu . ưở ế ả
4. H t gi ng n i đ t t tạ ố ơ ấ ố (c. 23). Trong c b n tr ng h p,ả ố ườ ợ đi m nh n m nh là n i NG I NH N h t gi ng, khôngể ấ ạ ơ ƯỜ Ậ ạ ố ph i n i h t gi ng (c. 19, 20, 22, 23). Cùng m t lo i h tả ơ ạ ố ộ ạ ạ gi ng nh ng tùy cách ti p nh n, đ a đ n nh ng k t quố ư ế ậ ư ế ữ ế ả hoàn toàn khác nhau. Đi m khác bi t c a ng i cu i cùng làể ệ ủ ườ ố nghe đ o và hi uạ ể , nghĩa là ch u hi u và hành đ ng theo đi uị ể ộ ề mình hi u, ng c l i v i vi c b ngoài tai hay nghe cách h iể ượ ạ ớ ệ ỏ ờ
162
h t hay đ cho nh ng y u t khác chi ph i. Nh ng l ngợ ể ữ ế ố ố ữ ượ k t qu khác nhau (ế ả m t trăm, sáu ch c, ba ch cộ ụ ụ ) hàm ý cách đáp ng khác nhau, nhi u h n, m nh h n hay ít h n, y uứ ề ơ ạ ơ ơ ế h n. Đi u quan tr ng là đáp ng t t nên dù ít hay nhi uơ ề ọ ứ ố ề cũng đ u là k t qu b i ph n, t m t h t gi ng ra c trăm,ề ế ả ộ ầ ừ ộ ộ ố ả c ch c h t khác.ả ụ ộ
n d Ng i Gieo Gi ng ch ng nh ng nói v nh ngẨ ụ ườ ố ẳ ữ ề ữ nhóm ng i khác nhau trong vi c nghe L i Chúa nh ng cũngườ ệ ờ ư nói lên thái đ c a m t ng i đ i v i L i Chúa trong nh ngộ ủ ộ ườ ố ớ ờ ữ tr ng h p khác nhau. Có khi chính chúng ta nghe L i Chúaườ ợ ờ mà b ngoài tai, nghe cách h i h t, hay đ cho nh ng đi uỏ ờ ợ ể ữ ề c a tr n gian chi ph i nh h ng c a L i Chúa.ủ ầ ố ả ưở ủ ờ
BÀI 51 – 13:24-30; 36-43 CỎ LÙNG VÀ LÚA MÌ
24 Đức Chúa Jêsus phán ví dụ khác cùng chúng rằng: Nước thiên đàng giống như người kia gieo giống tốt trong ruộng mình. 25 Nhưng đang khi người ta ngủ, thì kẻ thù chủ ruộng liền đến, gieo cỏ lùng vào trong lúa mì, rồi đi. 26 Đến khi lúa mì lớn lên, và trổ bông, thì cỏ lùng cũng lòi ra. 27 Các đầy tớ của chủ nhà bèn đến thưa rằng: Thưa chủ, chủ không gieo giống tốt trong ruộng chủ sao? Vậy thì cỏ lùng bởi đâu mà ra? 28 Chủ đáp rằng: Ấy là một kẻ thù đã làm điều đó. Các đầy tớ thưa rằng: Vậy chủ có muốn chúng tôi đi nhổ cỏ đó chăng? 29 Chủ rằng: Chẳng nên, e khi nhổ cỏ lùng, hoặc các ngươi nhổ lộn lúa mì đi chăng. 30 Hãy để cho cả hai thứ cùng lớn lên cho đến mùa gặt; đến mùa gặt, ta sẽ dặn con gặt rằng: trước hết hãy nhổ cỏ lùng, bó lại từng bó mà đốt đi; song hãy thâu trữ lúa mì vào kho ta.
36 Bấy giờ, Đức Chúa Jêsus cho chúng về, rồi vào nhà; môn đồ đến gần mà hỏi Ngài rằng: Xin thầy giải lời ví dụ về cỏ lùng trong ruộng cho chúng tôi. 37 Ngài đáp rằng: Kẻ gieo giống tốt, là Con người; 38 ruộng là thế gian; giống tốt, là con cái nước thiên đàng; cỏ lùng, là con cái quỉ dữ; 39 kẻ nghịch thù gieo cỏ ấy, là ma quỉ; mùa gặt, là ngày tận thế; con gặt, là các thiên sứ. 40 Còn người ta nhổ cỏ lùng mà đốt trong lửa thể nào, thì ngày tận thế cũng sẽ như vậy; 41 Con người sẽ sai các thiên sứ Ngài thâu mọi gương xấu và những kẻ làm ác khỏi nước Ngài, 42 và quăng những người đó vào lò lửa, là
163
nơi sẽ có khóc lóc và nghiến răng. 43 Khi ấy, những người công bình sẽ chói rạng như mặt trời trong nước của Cha mình. Ai có tai, hãy nghe!
1. “N c thiên đàng gi ng nh ...” (c. 24) nghĩa là gì?ướ ố ư2. “C lùng” là c gì?ỏ ỏ3. T i sao ch không cho nh c lùng ngay mà ph i đ iạ ủ ổ ỏ ả ợ
đ n mùa g t?ế ặ4. Đi m chính Chúa Giê-xu mu n d y trong câu chuy nể ố ạ ệ
n y là gì?ầNgo i tr ví d Ng i Gieo Gi ng (c. 3-9), các ví d khác c aạ ừ ụ ườ ố ụ ủ Chúa Giê-xu đ u b t đ u v i câu, ề ắ ầ ớ N c thiên đàng gi ngướ ố nh ... N c thiên đàng (3:2) hay v ng qu c thiên đàng ư ướ ươ ố nói đ n quy n cai tr c a Đ c Chúa Tr i. Thành ng n y nói vế ề ị ủ ứ ờ ữ ầ ề vi c Đ c Chúa Tr i đang làm, nh n m nh đ n đi u đang x yệ ứ ờ ấ ạ ế ề ả ra ch không ph i đi u đã hi n h u. Vì v y, nh ng ví d c aứ ả ề ệ ữ ậ ữ ụ ủ Chúa Giê-xu so sánh n c thiên đàng gi ng nhướ ố ư cho th yấ quy n cai tr c a Đ c Chúa Tr i đ c th hi n nh th nào.ề ị ủ ứ ờ ượ ể ệ ư ế Ví d v c lùng cho th y trong hi n t i có th khó phânụ ề ỏ ấ ệ ạ ể bi t ng i c a Chúa và ng i c a ma qu nh ng đ n cu iệ ườ ủ ườ ủ ỷ ư ế ố cùng, m i đi u sẽ rõ ràng.ọ ề
C lùng,ỏ tên khoa h c là ọ Lolium temulentum là lo i c lúcạ ỏ còn non trông gi ng h t nh lúa mì. Ng i ta ch có th phânố ệ ư ườ ỉ ể bi t lúa v i lo i c n y khi lúa mì ệ ớ ạ ỏ ầ tr bôngổ (c. 26). Vì c lùngỏ m c chen chung v i lúa mì cho nên dù có th phân bi t gi aọ ớ ể ệ ữ c và lúa, nh c sẽ đ ng đ n g c lúa. Chính vì v y chỏ ổ ỏ ụ ế ố ậ ủ ru ng b o ph i đ i đ n mùa g t v n đ m i có th đ cộ ả ả ợ ế ặ ấ ề ớ ể ượ gi i quy t rõ ràng và d dàng.ả ế ễ
Đây là câu chuy n Chúa phán chung cùng đoàn dân màệ không có l i gi i thích. Khi vào nhà, Chúa m i gi i thích ví dờ ả ớ ả ụ n y cho môn đ theo l i h yêuầ ồ ờ ọ c u ầ (c. 36). Các chi ti t c aế ủ ví d đ c Chúa gi i thích đ y đ t ng đi m m t (c. 37-43)ụ ượ ả ầ ủ ừ ể ộ và đi m chính c a ví d n y là: chúng ta không th xétể ủ ụ ầ ể
164
ng i d a vào b ngoài trong hi n t i, phán xét sau cùngườ ự ề ệ ạ c a Chúa m i là đi u quy t đ nh. Câu chuy n n y cho th yủ ớ ề ế ị ệ ầ ấ Đ c Chúa Tr i và ma qu luôn luôn đ i ngh ch nhau. Ma quứ ờ ỷ ố ị ỷ luôn luôn mu n phá ho i công vi c c a Chúa. Ban đ u côngố ạ ệ ủ ầ vi c c a ma qu (c lùng) có v nh th ng th (c. 24-28a).ệ ủ ỷ ỏ ẻ ư ắ ế Có khi chúng ta th y t i l i, gian ác có v nh làm cho m cấ ộ ỗ ẻ ư ụ đích c a Đ c Chúa Tr i không th c hi n đ c trên tr nủ ứ ờ ự ệ ượ ầ gian. Tuy nhiên, “lúa mì bao gi cũng là lúa mì” (c. 28b-30a),ờ cu i cùng v ng qu c Đ c Chúa Tr i sẽ chi n th ng. Trongố ươ ố ứ ờ ế ắ ngày đoán xét, m i vi c sẽ t t ng, phân minh (c. 30b). Conọ ệ ỏ ườ dân th t c a Chúa, ng i c a Chúa ậ ủ ườ ủ sẽ chói r ng nh m t tr iạ ư ặ ờ trong n c c a Cha mìnhướ ủ (c. 43). Còn k làm ác...ẻ sẽ b ị quăng vào lò l a là n i sẽ có khóc lóc và nghi n răngử ơ ế (c. 42). G ngươ x uấ (c. 41) là “ng i gây cho ng i khác ph m t i,” ườ ườ ạ ộ k gâyẻ v p ph mấ ạ (B n Hi u Đínhả ệ ).
Chúa Giê-xu gi i thích, ả ru ng là th gianộ ế (c. 38a) cho nên ví d n y không nh m ch v tín đ th t hay tín đ gi trongụ ầ ằ ỉ ề ồ ậ ồ ả H i Thánh, nh ng cho th y c tín đ và ng i không tinộ ư ấ ả ồ ườ Chúa cùng hi n di n và sinh t n trên tr n gian n y cho đ nệ ệ ồ ầ ầ ế ngày cu i cùng. Lúc y ố ấ con cái n c thiên đàngướ và con cái quỷ dữ (c. 38b) m i đ c phân bi t rõ ràng và s ph n đ cớ ượ ệ ố ậ ượ quy t đ nh.ế ị
BÀI 52 – 13:31-35 HẠT CẢI VÀ MEN
31 Ngài lấy ví dụ khác mà phán rằng: Nước thiên đàng giống như một hột cải mà người kia lấy gieo trong ruộng mình; 32 hột ấy thật nhỏ hơn cả các giống khác, song khi đã mọc lên, thì lớn hơn các thứ rau, và trở nên cây cối, cho đến nỗi chim trời tới làm ổ trên nhành nó được.
33 Ngài lấy ví dụ khác nữa mà phán rằng: Nước thiên đàng giống như men mà người đàn bà kia lấy trộn vào trong ba đấu bột, cho đến chừng nào bột dậy cả lên.
165
34 Đức Chúa Jêsus lấy lời ví dụ mà phán những điều đó cùng đoàn dân, Ngài chẳng phán điều gì cùng họ mà không dùng lời ví dụ, 35 để được ứng nghiệm lời đấng tiên tri rằng: Ta sẽ mở miệng ra mà nói lời ví dụ, Ta sẽ rao bảo những điều kín nhiệm từ khi dựng nên trời đất.
1. Đi m t ng đ ng c a hai ví d H t C i và Men là gì?ể ươ ồ ủ ụ ạ ả2. Xin cho bi t ý nghĩa c a hai ví d n y.ế ủ ụ ầ
Đi m t ng đ ng c a ví d H t C i và Men là c hai đ u choể ươ ồ ủ ụ ạ ả ả ề th y t m t b t đ u nh , không ý nghĩa, nh ng cu i cùngấ ừ ộ ắ ầ ỏ ư ố đ a đ n thành qu và nh h ng r ng l n. ư ế ả ả ưở ộ ớ N c Đ c Chúaướ ứ Tr iờ hay quy n cai tr c a Chúa cũng gi ng nh v y, tr cề ị ủ ố ư ậ ướ m t m i ng i lúc đ u nh m t h t c i, nh m t ít men,ắ ọ ườ ầ ư ộ ạ ả ư ộ nh ng cu i cùng là to l n và có nh h ng r ng l n. Cũng cóư ố ớ ả ưở ộ ớ m t quân bình v nam n trong hai hình nh n y. H t c iộ ề ữ ả ầ ạ ả liên quan đ n công vi c đ ng áng c a các ông, men trong b tế ệ ồ ủ ộ là hình nh làm công vi c nhà c a các bà. Thính gi c a Chúaả ệ ủ ả ủ dù nam hay n đ u có th th y hình nh ng d ng choữ ề ể ấ ả ứ ụ mình.
“Nh nh h t c i” là câu th ng dùng đ mô t nh ng gìỏ ư ộ ả ườ ể ả ữ th t nh (17:20). H t gi ng dù nh đ n đâu, bao gi cũngậ ỏ ạ ố ỏ ế ờ ti m tàng s c s ng đ tăng tr ng. T i vùng Palestine cóề ứ ố ể ưở ạ nh ng lo i c i n u c đ t nhiên, có th m c cao đ n 3 hayữ ạ ả ế ứ ể ự ể ọ ế 4 mét, nh m t cái cây ch không ph i là rau (c. 32b). Đ cư ộ ứ ả ặ đi m c a “cây c i” n y là ể ủ ả ầ chim tr i t i làm trên nhành nóờ ớ ổ đ c ượ (c. 32c). Đây là hình nh đ c mô t trong Ê-xê-chi-ênả ượ ả 31:6 và Đa-ni-ên 4:11-12. Chim tr iờ trong ví d n y là hìnhụ ầ c a Dân Ngo i trong V ng Qu c Đ c Chúa Tr i.ủ ạ ươ ố ứ ờ
Ví d v h t c i nói v ụ ề ạ ả ề tăng tr ngưở l n m nh còn ví dớ ạ ụ v men cho th y ề ấ nh h ngả ưở l n m nh. ớ ạ Ba đ u b tấ ộ là m tộ l ng b t l n nh ng m t chút men nh h ng trên cượ ộ ớ ư ộ ả ưở ả l ng b t l n đó. ượ ộ ớ Men th ng đ c dùng đ ch nh ng nhườ ượ ể ỉ ữ ả h ng không t t (I Cô-rinh-tô 5:6-8) nh ng trong n d n yưở ố ư ẩ ụ ầ
166
vì đi chung v i n d h t c i nên đi m nh n m nh khôngớ ẩ ụ ạ ả ể ấ ạ ph i là đi u x u nh ng là nh h ng sâu đ m và r ng l n. ả ề ấ ư ả ưở ậ ộ ớ
H t c i nh nh ng tăng tr ng l n m nh. Men ít nh ngạ ả ỏ ư ưở ớ ạ ư nh h ng âm th m r ng l n. Đó là hai hình nh v v ngả ưở ầ ộ ớ ả ề ươ
qu c Đ c Chúa Tr i hay ph ng cách Đ c Chúa Tr i làmố ứ ờ ươ ứ ờ vi c qua H i Thánh c a Ngài.ệ ộ ủ
M t trong nh ng câu th ng th y trong Phúc Âm Ma-thi-ộ ữ ườ ấ là ơ đ đ c ng nghi m l i đ ng tiên triể ượ ứ ệ ờ ấ (c. 35a). L i tiên triờ
trong C u c ch ng nh ng đ c ng nghi m trong cu cự Ướ ẳ ữ ượ ứ ệ ộ đ i Chúa Giê-xu qua các bi n c giáng sinh, lánh n n Ai-ờ ế ố ạ ởc p, ch c v c a Giăng Báp-tít, v.v… nh ng cũng đ c ngậ ứ ụ ủ ư ượ ứ nghi m c trong ph ng cách gi ng d y b ng ví d c aệ ả ươ ả ạ ằ ụ ủ Ngài (c. 34).
BÀI 53 – 13:44-58 CỦA BÁU VÀ HẠT CHÂU QUÝ GIÁ
44 Nước thiên đàng giống như của báu chôn trong một đám ruộng kia. Một người kia tìm được thì giấu đi, vui mừng mà trở về, bán hết gia tài mình, mua đám ruộng đó.
45 Nước thiên đàng lại giống như một người lái buôn kiếm ngọc châu tốt, 46 khi đã tìm được một hột châu quí giá, thì đi bán hết gia tài mình mà mua hột châu đó.
47 Nước thiên đàng cũng giống như một tay lưới thả xuống biển, bắt đủ mọi thứ cá. 48 Khi lưới được đầy rồi, thì người đánh cá kéo lên bờ; đoạn, ngồi mà chọn giống tốt để riêng ra, đem bỏ vào rổ, còn giống xấu thì ném đi. 49 Đến ngày tận thế cũng như vầy: các thiên sứ sẽ đến và chia kẻ ác với người công bình ra, 50 ném những kẻ ác vào lò lửa; ở đó sẽ có khóc lóc và nghiến răng. 51 Các ngươi có hiểu mọi điều đó chăng! Các môn đồ thưa rằng: Có hiểu. 52 Ngài bèn phán rằng: Vì cớ ấy, mọi thầy thông giáo đã học thông đạo về nước thiên đàng, thì giống như một người chủ nhà kia, đem những vật mới và cũ ở trong kho mình ra.
1. Đi m t ng đ ng trong hai ví d C a Báu và H tể ươ ồ ụ ủ ạ Châu Quý Giá là gì?
167
2. Xin cho bi t ý nghĩa c a hai ví d n y.ế ủ ụ ầ3. Xin cho bi t đi m gi ng nhau và khác nhau gi a víế ể ố ữ
d L i Cá (c. 47-50) và ví d C Lùng Lúa Mì (c. 24-30)?ụ ướ ụ ỏ4. “Gi ng nh m t ng i ch nhà kia, đem nh ng v tố ư ộ ườ ủ ữ ậ
m i và cũ trong kho mình ra” (c. 52b) nghĩa là gì?ớ ở
Ví d C a Báu và H t Châu Quý Giá nh n m nh nh ng đi uụ ủ ạ ấ ạ ữ ề sau: (1) Giá tr vô song c a n c thiên đàng. (2) V i giá tr vôị ủ ướ ớ ị song đó, c n ph i hy sinh t t c đ có (ầ ả ấ ả ể bán h t gia tài mìnhế , c. 44b, 46b). Ví d C a Báu cho th y vi c vô tình khám pháụ ủ ấ ệ ra (tìm đ cượ , c. 44) còn trong ví d H t Châu ph i đi tìmụ ạ ả ki m (c. 46a). Dù vô tình khám phá hay tìm ki m, đi u quanế ế ề tr ng là c n ph i hy sinh t t c đ có đ c giá tr đ i đ i. ọ ầ ả ấ ả ể ượ ị ờ ờ
Hai n d n y d y chúng ta v giá tr tâm linh, chúng taẩ ụ ầ ạ ề ị ph i đeo đu i tìm ki m và khám phá cho mình và s n sàngả ổ ế ẵ hy sinh t t c đ s ng cho giá tr đó. Không có gì là hy sinhấ ả ể ố ị quá đáng đ đ i l y nh ng giá tr đ i đ i.ể ổ ấ ữ ị ờ ờ
Ví d L i Cá (c. 47-50) đ ng riêng rụ ướ ứ ẽ nh ng t ngư ươ đ ng v i ví d C Lùng Và Lúa Mì trên (c. 24-30) liênươ ớ ụ ỏ ở quan đ n phân bi t trong ngày phán xét. Đi m khác nhau làế ệ ể ví d L i Cá ch nh n m nh đ n s vi c cu i cùng, lúcụ ướ ỉ ấ ạ ế ự ệ ố Chúa phân bi t ệ k ácẻ và ng i công bìnhườ (c. 49). Phán xét trong ngày cu i cùng là đi u ch c ch n sẽ x y ra nh hìnhố ề ắ ắ ả ư
nh ng i đánh cá phân chia lo i cá (ả ườ ạ gi ng t tố ố hay gi ngố x uấ ) sau m i m l i. ỗ ẻ ướ
Câu 51-52 là l i k t lu n c a Chúa Giê-xu v vi c gi ngờ ế ậ ủ ề ệ ả d y b ng ví d . Chúa d y b ng ví d và cũng gi i thích choạ ằ ụ ạ ằ ụ ả các môn đ hi u. Chúa so sánh các môn đ v i các ồ ể ồ ớ th yầ thông giáo đã h c thông v n c thiên đàng ọ ề ướ (c. 52). Th yầ thông giáo là nh ng ng i nghiên c u Kinh Thánh, gi i nghĩaữ ườ ứ ả và là th y d y. ầ ạ Đã h c thông v n c thiên đàngọ ề ướ , nghĩa là đã đ c d y d , hu n luy n giáo lý N c Tr i. H là nh ng h cượ ạ ỗ ấ ệ ướ ờ ọ ữ ọ trò c a N c Tr i. Các môn đ ủ ướ ờ ồ gi ng nh m t ng i chố ư ộ ườ ủ
168
nhà kia, đem nh ng v t m i và cũ trong kho mình ra ữ ậ ớ ở (c. 52b). Khác v i các th y thông giáo c a Y-s -ra-ên ch cóớ ầ ủ ơ ỉ nh ng đi u cũ trong lu t pháp đ d y, môn đ c a Chúaữ ề ậ ể ạ ồ ủ Giê-xu có c đi u m i l n đi u cũ (c. 35). Nh l i Chúa Giê-ả ề ớ ẫ ề ư ờxu trong 5:17-18, C u c đ c ng nghi m trong Chúaự Ướ ượ ứ ệ Giê-xu th nào, thì cũng v y, môn đ c a Chúa d y c hai:ể ậ ồ ủ ạ ả chân lý cũ trong C u c và chân lý m i trong l i d y c aự Ướ ớ ờ ạ ủ Chúa Giê-xu.
BÀI 54 – 13:44-58 “VÌ CỚ NGÀI MÀ VẤP PHẠM”
53 Đức Chúa Jêsus phán các lời ví dụ ấy rồi, thì đi khỏi chỗ đó. 54 Ngài về đến quê hương, rồi dạy dỗ trong nhà hội, đến nỗi ai nghe cũng lấy làm lạ, mà nói rằng: Bởi đâu mà người nầy được khôn ngoan và những phép lạ nầy? 55 Có phải là con người thợ mộc chăng? Mẹ người có phải là Ma-ri, và anh em người là Gia-cơ, Giô-sép, Si-môn, Giu-đe chăng? 56 Chị em người đều ở giữa chúng ta chăng? Bởi đâu mà người nầy được mọi điều ấy như vậy? 57 Họ bèn vì cớ Ngài mà vấp phạm. Song Đức Chúa Jêsus phán cùng họ rằng: Đấng tiên tri chỉ bị trong xứ mình và người nhà mình khinh dể mà thôi. 58 Ở đó, Ngài không làm nhiều phép lạ, vì chúng không có lòng tin.
1. Câu 55-56a n m gi a hai câu h i trong câu 54b vàằ ữ ỏ 56b hàm ý đi u gì?ề
2. “Vì c Ngài mà v p ph m” (c. 57) nghĩa là th nào?ớ ấ ạ ế3. Câu 58 cho th y phép l đi chung v i y u t gì? T iấ ạ ớ ế ố ạ
sao?
Đi kh i ch đóỏ ỗ (c. 53b) hàm ý r i kh i ờ ỏ bên mé bi nể (c. 1). Ma-thi- không cho bi t Chúa ti p t c đi trong trong hành trìnhơ ế ế ụ truy n giáo hay không nh ng ch cho bi t đi m đ n là ề ư ỉ ế ể ế về đ n quê h ng ế ươ (c. 54a). Có th nói t khi r i Na-xa-rét đ n ể ừ ờ ế ở t i Ca-bê-na-um (4:13) đ thi hành ch c v , đây là l n đ uạ ể ứ ụ ầ ầ
169
tiên Chúa Giê-xu tr l i quê h ng (câu chuy n trong Lu-caở ạ ươ ệ 4:14-30 có lẽ là m t tr ng h p khác). ộ ườ ợ
Qua s d y d c a Chúa, m i ng i đ u ng c nhiên vìự ạ ỗ ủ ọ ườ ề ạ bi t rõ Chúa ch là con c a m t ng i th m c v i anh chế ỉ ủ ộ ườ ợ ộ ớ ị em mà h đ u bi t. Nh ng câu h i: ọ ề ế ữ ỏ Có ph i là con ng i thả ườ ợ m c chăng? M ng i có ph i là Ma-ri, và anh em ng i làộ ẹ ườ ả ườ Gia-c , Giô-sép, Si-môn, Giu-đe chăng? Ch em ng i đ u ơ ị ườ ề ở gi a chúng ta chăng? (c. 55-56a) ữ mang ý nghĩa xem th ngườ Chúa. Chúa là con ng i th m c, m là Ma-ri, anh ch em làườ ợ ộ ẹ ị nh ng ng i h đ u bi t thì Chúaữ ườ ọ ề ế ch ỉ là ng i bình th ngườ ườ nh h , không th nào ư ọ ể khôn ngoan h n và làm ơ phép lạ đ c!ượ H vì c Ngài mà v p ph mọ ớ ấ ạ nghĩa là nh ng th c t h bi tữ ự ế ọ ế v Chúa đã tr thànhề ở ch ng ng i cho đ c tin c a h . Th tướ ạ ứ ủ ọ ậ ra ch ng ng i chính là lòng không tin c a nh ng ng i n yướ ạ ủ ữ ườ ầ (c. 58b).
Câu, Đ ng tiên tri ch b trong x mình và ng i nhà mìnhấ ỉ ị ứ ườ khinh d mà thôi (c. 57b) ể hàm ý nh ng gì quá quen thu c dữ ộ ễ khi n ng i khác khinh l n và xem th ng. Các phép lế ườ ờ ườ ạ Chúa Giê-xu th c hi n đ c ghi trong Ma-thi- th ng điự ệ ượ ơ ườ kèm v i đ c tin (8:10-13; 9:2, 22, 28-29) vì v y, Na-xa-rét,ớ ứ ậ ở Ngài không làm nhi u phép l , vì chúng không có lòng tin ề ạ (c. 58). Lòng không tin c a con ng i không th gi i h n quy nủ ườ ể ớ ạ ề năng c a Chúa nh ng n u Chúa th c hi n phép l tr củ ư ế ự ệ ạ ướ lòng vô tín c a con ng i thì phép l đó là đi u đi ra ngoài ýủ ườ ạ ề mu n c a Đ c Chúa Tr i. Chúa Giê-xuố ủ ứ ờ có th hóa đá thànhể bánh trong sa m c nh ng Ngàiạ ư đã không làm vì đi u đóề ng c l i v i ý mu n c a Đ c Chúa Tr i. Vi c Chúa Giê-xuượ ạ ớ ố ủ ứ ờ ệ không th c hi n phép l khi con ng i thi u lòng tin cũngự ệ ạ ườ ế gi ng nh v y.ố ư ậ
BÀI 55 – 14:1-12 CÁI CHẾT CỦA GIĂNG BÁP-TÍT
170
1 Lúc ấy, Hê-rốt là vua chư hầu, nghe tiếng đồn Đức Chúa Jêsus, 2 thì phán cùng bầy tôi rằng: Đây là Giăng Báp-tít. Người chết đi sống lại, nhân đó mới làm được mấy phép lạ như vậy.
3 Số là, bởi cớ Hê-rô-đia, vợ Phi-líp, là em mình, nên vua Hê-rốt đã truyền bắt trói Giăng và bỏ tù. 4 Vì Giăng có can vua rằng: Vua không có phép được lấy người đó làm vợ. 5 Vua muốn giết Giăng, song sợ dân chúng, vì họ đều tôn Giăng là đấng tiên tri. 6 Vừa đến ngày ăn mừng sinh nhựt vua Hê-rốt, con gái của Hê-rô-đia nhảy múa ở giữa người dự đám, vua lấy làm thích lắm, 7 đến nỗi lấy lời thề mà hứa cho con gái ấy điều chi nàng muốn xin. 8 Vậy, nàng bị mẹ xui giục, bèn tâu rằng: Xin lấy cái đầu Giăng Báp-tít để trên mâm mà cho tôi đây. 9 Vua lấy làm buồn rầu; song vì đã thề lỡ rồi và có những người dự yến ở đó, nên truyền cho nàng như lời. 10 Vua bèn sai người chém Giăng trong ngục, 11 rồi họ để đầu người trên mâm mà đem cho con gái ấy, nàng bèn đem cho mẹ mình. 12 Đoạn, các môn đồ của Giăng đến, lấy xác mà chôn, rồi đi báo tin cho Đức Chúa Jêsus.
1. Xin cho bi t tâm tr ng c a vua Hê-r t v tr ng h pế ạ ủ ố ề ườ ợ c a Giăng Báp-tít.ủ
2. Y u t nào khi n vua Hê-r t đ a ra l i h a cho conế ố ế ố ư ờ ứ gái c a Hê-rô-đia?ủ
3. Câu 8 cho th y Hê-rô-đia là ng i nh th nào?ấ ườ ư ế4. D a vào câu chuy n n y, chúng ta áp d ng nh thự ệ ầ ụ ư ế
nào v nh ng l a ch n và quy t đ nh trong đ i s ng?ề ữ ự ọ ế ị ờ ố
Hê-r t Vua Ch H uố ư ầ t c là Hê-r t An-ti-pa, m t trong nh ngứ ố ộ ữ ng i con c a Hê-r t Đ i Đ , v vua cai tr Giu-đê lúc Chúaườ ủ ố ạ ế ị ị Giê-xu giáng sinh (Ma-thi- 2:1). Câu chuy n cái ch t c aơ ệ ế ủ Giăng Báp-tít (c. 3-12) là vi c đã x y ra t tr c nh ng đ cệ ả ừ ướ ư ượ ghi l i đây đ gi i thích vi c ạ ở ể ả ệ ng i ch t đi s ng l iườ ế ố ạ (c. 2b). S dĩ vua Hê-r t nghĩ r ng Chúa Giê-xu là ở ố ằ Giăng Báp-tít ch tế đi s ng l iố ạ là vì ông v n còn b ám nh v i cái ch t c aẫ ị ả ớ ế ủ Giăng, ng i ông không mu n gi t nh ng đã ph i gi t ch vìườ ố ế ư ả ế ỉ l i h a trong m t phút b c đ ng. Câu chuy n nguyên nhânờ ứ ộ ố ồ ệ đ a đ n cái ch t c a Giăng cho chúng ta th y rõ đi u đó.ư ế ế ủ ấ ề
171
L n cu i chúng ta đ c v Giăng thì ông đang tù (4:12;ầ ố ọ ề ở 11:2). Giăng b b tù là vì ôngị ỏ lên án hành đ ng c a Hê-r tộ ủ ố khi vua l y Hê-rô-đia là v c a ng i em, vi ph m lu t phápấ ợ ủ ườ ạ ậ Môi-se (Lê-vi ký 15:16). C Hê-r t và Hê-rô-đia cũng đã ly dả ố ị v và ch ng c a mình đ l y nhau. Vi c Giăng Báp-tít lên ánợ ồ ủ ể ấ ệ hành đ ng vô luân c a Hê-r t đã khi n vua t c gi n vì dânộ ủ ố ế ứ ậ chúng không còn n ph c ông. Đ i v i Hê-r t, Giăng là ng iể ụ ố ớ ố ườ làm ông b nh c và theo s gia Josephus, Giăng cũng là m iị ụ ử ố đe d a cho s nghi p chính tr c a Hê-r t. Nh ng m t khác,ọ ự ệ ị ủ ố ư ặ Hê-r t l i ố ạ s dân chúngợ (c. 5) vì đ i v i h ố ớ ọ Giăng là đ ng tiênấ tri, ti ng nói c a Đ c Chúa Tr i. Gi Giăng trong tù vì v y làế ủ ứ ờ ữ ậ gi i pháp hay nh t đ i v i Hê-r t lúc b y gi . Tuy nhiên bênả ấ ố ớ ố ấ ờ c nh Hê-r t còn có Hê-rô-đia. Phúc Âm Mác cho bi t “Hê-rô-ạ ố ếđia căm Giăng, mu n gi t đi” (Mác 6:19). Hê-r t mu n gi tố ế ố ố ế Giăng nh ng còn s dân chúng và bi t Giăng là “ng i côngư ợ ế ườ bình và thánh” (Mác 6:20) nh ng Hê-rô-đia thì “căm” Giăngư (Mác 6:19). “Căm” mang ý nghĩa h n thù và gi h n thù đóậ ữ ậ trong lòng. Chính vì v y mà Hê-rô-đia đã b o con gái: “Xinậ ả l y cái đ u Giăng Báp-tít đ trên mâm…” (c. 8). Mác còn choấ ầ ể bi t thêm, Hê-rô-đia mu n đi u đó th c hi n ngay “l p t c”ế ố ề ự ệ ậ ứ (Mác 6:25). Giăng Báp-tít ph iả ch t cách đau th ng vì dámế ươ nói lên s th t công chính. Còn Hê-rô-đia thì căm thù khi bự ậ ị lên án vì t i l i c a mìnhộ ỗ ủ . Lòng căm thù đó đã đ a đ n chư ế ỗ gi t ng i tàn b o.ế ườ ạ
Chúng ta không rõ vi c ệ con gái c aủ Hê-rô-đia nh y múa ả ở gi a ng i d đámữ ườ ự nh th nào nh ng Kinh Thánh cho bi tư ế ư ế vua l y làm thích l mấ ắ (c. 6b). Đi u n y ch ng t “s ề ầ ứ ỏ ự mê tham c a xác th t và c a m t” (I Giăng 2:16) thúc đ y Hê-r tủ ị ủ ắ ẩ ố đ a ra m t l i h a thi u suy nghĩ (c. 7) mà h u qu là cáiư ộ ờ ứ ế ậ ả ch t c a Giăng Báp-tít. Vua Hê-r t đã không th l y l i l iế ủ ố ể ấ ạ ờ h a vì ứ có nh ng ng i d y n đóữ ườ ự ế ở (c. 9b). Đ b o v danhể ả ệ d , vua Hê-r t đã làm đi u đi ng c l i l ng tâm: gi t m tự ố ề ượ ạ ươ ế ộ ng i mà nhà vua bi t là “ườ ế công bình và thánh.”
172
Đây là h u qu kinh khi p c a quy t đ nh d a trên đ ngậ ả ế ủ ế ị ự ộ c sai l m và là bài h c ngàn đ i cho chúng ta tránh. ơ ầ ọ ờ
BÀI 56 – 14:13-21 PHÉP LẠ HÓA BÁNH (Lần I)
13 Đức Chúa Jêsus vừa nghe tin ấy liền bỏ đó xuống thuyền, đi tẻ ra nơi đồng vắng. Khi đoàn dân biết vậy, thì từ các thành đi bộ mà theo Ngài. 14 Ngài ở thuyền bước lên, thấy đoàn dân đông đúc, động lòng thương xót, mà chữa cho kẻ bịnh được lành. 15 Đến chiều tối, môn đồ tới gần Ngài mà thưa rằng: Ở đây vắng vẻ, và trời tối rồi, xin thầy cho dân chúng về, để họ đi vào các làng đặng mua đồ ăn. 16 Đức Chúa Jêsus phán rằng: Không cần họ phải đi; chính các ngươi hãy cho họ ăn. 17 Môn đồ thưa rằng: Chúng tôi có đây năm cái bánh và hai con cá mà thôi. 18 Ngài phán rằng: Hãy đem đây cho ta. 19 Ngài bèn truyền cho chúng ngồi xuống trên cỏ, đoạn, lấy năm cái bánh và hai con cá đó, ngửa mặt lên trời mà tạ ơn; rồi bẻ bánh ra đưa cho môn đồ, môn đồ phát cho dân chúng. 20 Ai nấy đều ăn no, còn bánh thừa lại thâu được đầy mười hai giỏ. 21 Số người ăn ước chừng năm ngàn, không kể đàn bà con nít.
1. “Tin y” Chúa Giê-xu v a nghe là tin gì? T i sao ngheấ ừ ạ “tin y” Chúa l i “đi t ra n i đ ng v ng” (c. 13)?ấ ạ ẻ ơ ồ ắ
2. Chúa Giê-xu đã làm gì tr c đoàn dân đông? (c. 14)ướ3. Câu tr l i c a Chúa Giê-xu cho các môn đ (c. 16)ả ờ ủ ồ
hàm ý gì?4. Hai ch “mà thôi” trong câu tr l i c a các môn đữ ả ờ ủ ồ
(c. 17) nói lên ý gì?5. D a vào câu 20-21, xin cho bi t hai đi u v k t quự ế ề ề ế ả
c a phép l .ủ ạ
Hóa Bánh Ra Nhi u là phép l duy nh t đ c ghi l i trong cề ạ ấ ượ ạ ả b n sách Phúc Âm (Mác 6:30-44; Lu-ca 9:10-17; Giăng 6:1-ố13). Phép l n y cho th y quy n năng c a Chúa Giê-xu đ cạ ầ ấ ề ủ ượ thi th đ đáp ng nhu c u th xác cho con ng i. ố ể ứ ầ ể ườ
173
Chúa Giê-xu v a nghe tin yừ ấ (c. 13a) là tin vua Hê-r t ngheố ti ng đ n v Chúa Giê-xu và cho r ng đó là Giăng Báp-tít,ế ồ ề ằ ng i màườ vua đã gi t, nay s ng l i. Nghe tin đó, Chúa Giê-xuế ố ạ đi t ra n i đ ng v ngẻ ơ ồ ắ (c. 13a) hàm ý đ tránh nguy hi m,ể ể t ng t nh trong 2:12-14 và 12:15. Chúa Giê-xu hànhươ ự ư đ ng theo đúng ch ng trình c a Đ c Chúa Cha nên đây làộ ươ ủ ứ lúc Chúa t m lánh mình tr c khi phó mình ch u ch t vì t iạ ướ ị ế ộ c a nhân lo i. Các nhà gi i nghĩa Kinh Thánh th ng g iủ ạ ả ườ ọ kho ng th i gian n y là Sáu Tháng Lánh Mình trong Nămả ờ ầ Kh N n c a Chúa Giê-xu (14:1-18:35). Theo Lu-ca 9:10 thìổ ạ ủ n i đ ng v ng (n i v ng v thì đúng h n) đ a đi m g nơ ồ ắ ơ ắ ẻ ơ ị ể ầ thành B t-sai-đa, b Đông B c c a h Ga-li-lê. Dù mu nế ờ ắ ủ ồ ố tránh, đoàn dân v n bi t nên h đã ẫ ế ọ đi b mà theo Ngàiộ dù chính Chúa thì đi b ng thuy n.ằ ề
Ph n ng c a Chúa Giê-xu tr c đoàn dân đông là Ngàiả ứ ủ ướ đ ng lòng th ng xótộ ươ (c. 14). Đây là đ ng t đ c dùngộ ừ ượ trong 9:36, mang ý nghĩa “đau xót t n tâm can.” Chúa Giê-xuậ th t s yêu th ng đoàn ng i đông đ o v m i nhu c uậ ự ươ ườ ả ề ọ ầ c a h , th xác l n tâm linh. Trong tr ng h p n y, Chúa đãủ ọ ể ẫ ườ ợ ầ ch a b nh cho h (c. 14).ữ ệ ọ
Đ ngh c a các môn đ v vi c đ đoàn dân ra v muaề ị ủ ồ ề ệ ể ề th c ăn là m t đ ngh th c t . Tuy nhiên vì lòng yêu th ngứ ộ ề ị ự ế ươ đoàn dân cũng nh mu n thách th c các môn đ và d y hư ố ứ ồ ạ ọ bài h c v s chu c p c a Chúa, Ngài đã phán v i h , ọ ề ự ấ ủ ớ ọ Không c n h ph i đi, chính các ng i hãy cho h ănầ ọ ả ươ ọ (c. 16).
Hai ch ữ mà thôi trong câu 17 hàm ý dù c g ng t i đaố ắ ố , các môn đ không th gi i quy tồ ể ả ế v n đ . Phúc Âm Giăng ghiấ ề thêm câu nói c a Anh-rê: ủ Nh ng đông ng i d ng n y thìư ườ ườ ầ ng n y có th m vào đâu?ầ ấ ấ (Giăng 6:9b). Năm cái bánh đây là năm cái bánh nh và ỏ hai con cá nh , đây là ph n ăn c a m tỏ ầ ủ ộ ng i.ườ
Ph n ăn c a m t ng i khi trong tay Chúa Giê-xu đã cóầ ủ ộ ườ ở th cung c p cho năm ngàn ng i và còn th a m i hai gi .ể ấ ườ ừ ườ ỏ
174
Phép l hóa bánh ra nhi u ch ng nh ng choạ ề ẳ ữ đoàn ng iườ đông đ o ănả nh ng cũng d th a và không phí ph m.ư ư ừ ạ
Nh ng bài h c chúng ta ghi nh n trong phân đo n Kinhữ ọ ậ ạ Thánh n y là:ầ
1. Chúa luôn luôn thông c m và th ng c m cho t t cả ươ ả ấ ả nhu c u c a chúng ta (c. 13-14, 16).ầ ủ
2. Tr c nh ng khó khăn c a đ i s ng, trong cái nhìn c aướ ữ ủ ờ ố ủ con ng i, v n đ không th gi i quy t, nh ng trong quy nườ ấ ề ể ả ế ư ề năng c a Chúa, m i vi c đ u kh thi (Ma-thi- 19:26; Lu-caủ ọ ệ ề ả ơ 1:37).
3. Đây là bài h c th c t tr c m t v s chu c p đ y đọ ự ế ướ ắ ề ự ấ ầ ủ c a Chúa mà các môn đ kinh nghi m nh ng h cũng mauủ ồ ệ ư ọ quên (16:8). Đi u n y nh c chúng ta không nên quên nhề ầ ắ ư v y!ậ
BÀI 57 – 14:22-36 ĐI BỘ TRÊN MẶT BIỂN
22 Kế đó, Ngài liền hối môn đồ xuống thuyền, qua trước bờ bên kia, trong khi Ngài đang truyền cho dân chúng tan đi. 23 Xong rồi, Ngài lên núi để cầu nguyện riêng; đến chiều tối, Ngài ở đó một mình.
24 Bấy giờ, thuyền đã ra giữa biển rồi, vì gió ngược, nên bị sóng vỗ. 25 Song đến canh tư đêm ấy, Đức Chúa Jêsus đi bộ trên mặt biển mà đến cùng môn đồ. 26 Khi thấy Ngài đi bộ trên mặt biển, thì môn đồ bối rối mà nói rằng: Ấy là một con ma; rồi sợ hãi mà la lên. 27 Nhưng Đức Chúa Jêsus liền phán rằng: Các ngươi hãy yên lòng; ấy là Ta đây, đừng sợ! 28 Phi-e-rơ bèn thưa rằng: Lạy Chúa, nếu phải Chúa, xin khiến tôi đi trên mặt nước mà đến cùng Chúa. 29 Ngài phán rằng: Hãy lại đây! Phi-e-rơ ở trên thuyền bước xuống, đi bộ trên mặt nước mà đến cùng Đức Chúa Jêsus. 30 Song khi thấy gió thổi, thì Phi-e-rơ sợ hãi, hòng sụp xuống nước, bèn la lên rằng: Chúa ơn, xin cứu lấy tôi! 31 Tức thì Đức Chúa Jêsus giơ tay ra nắm lấy người, mà nói rằng: Hỡi người ít đức tin, sao ngươi hồ nghi làm vậy? 32 Ngài cùng Phi-e-rơ lên thuyền rồi, thì gió yên lặng. 33 Các người trong thuyền bèn đến quì lạy Ngài mà nói rằng: Thầy thật là Con Đức Chúa Trời!
175
34 Khi qua biển rồi, Ngài và môn đồ đến xứ Ghê-nê-xa-rết. 35 Người xứ đó nhận biết Ngài, thì sai người báo tin cho khắp các miền xung quanh, và họ đem các kẻ bịnh đến cùng Ngài, 36 xin chỉ cho rờ đến viền áo mà thôi; vậy ai rờ đến cũng đều được lành bịnh cả.
1. Xin đ c thêm Giăng 6:14-15 và cho bi t t i sao Chúaọ ế ạ Giê-xu l i “h i môn đ xu ng thuy n, qua tr c b bênạ ố ồ ố ề ướ ờ kia?”
2. B n nghĩ gì v vi c Chúa Giê-xu “c u nguy n riêngạ ề ệ ầ ệ m t mình trên núi?” (c. 23)ộ
3. Hai nan đ các môn đ trong thuy n ph i đ ng đ uề ồ ề ả ươ ầ là gì? (c. 24)
4. Ph n ng c a h khi th y Chúa đi b trên m t bi nả ứ ủ ọ ấ ộ ặ ể mà đ n v i h là gì? (c. 26) T i sao?ế ớ ọ ạ
5. Câu tr l i c a Chúa Giê-xu v i h là gì? (c. 27) Hàmả ờ ủ ớ ọ ý gì?
6. B n nghĩ gì v vi c Phi-e-r xin Chúa cho ông “đi trênạ ề ệ ơ m t n c mà đ n cùng Chúa?” (c. 28)ặ ướ ế
7. Lý do nào khi n Phi-e-r “hòng s p xu ng n c?” (c.ế ơ ụ ố ướ 30)
8. Hai t Chúa Giê-xu dùng đ nói v Phi-e-r trong câuừ ể ề ơ 31 là gì? Mang ý nghĩa gì?
9. Câu nh ng ng i trong thuy n nói v i Chúa Giê-xu:ữ ườ ề ớ “Th y th t là Con Đ c Chúa Tr i” (c. 33) mang ý nghĩa gì?ầ ậ ứ ờ
10. Xin xem l i Ma-thi- 8-10 và so sánh v i 14:34-36 vạ ơ ớ ề ch c v ch a b nh c a Chúa Giê-xu.ứ ụ ữ ệ ủ
Đ c thêm trong Phúc Âm Giăng 6:14-15, chúng ta th y r ngọ ấ ằ sau phép l hóa bánh, dân chúng có ý tôn Ngài làm vua. Đạ ể gi i t a áp l c n y, Chúa Giê-xu đã ra l nh cho các môn đả ỏ ự ầ ệ ồ (h iố ) xu ng thuy n sang b bên kia và ố ề ờ truy n cho dân chúngề tan đi. (c. 22). Chúa Giê-xu là Đ ng Mê-si-a không ph i trênấ ả ph ng di n th ch t hay v ng quy n tr n gian nh ng làươ ệ ể ấ ươ ề ầ ư V C u Tinh trên ph ng di n tâm linh. Chúa Giê-xu ph iị ứ ươ ệ ả
176
tránh m i áp l c đ a đ n ch b b t bu c làm vua theoọ ự ư ế ỗ ị ắ ộ mong đ i c a con dân Chúa lúc b y gi .ợ ủ ấ ờ
Thay vì đ cho dân chúng tôn Ngài làm vua, Chúa Giê-xuể đã lên núi đ c u nguy n riêngể ầ ệ và đó m t mìnhở ộ (c. 23). Chúa Giê-xu nhi u l n dành thì gi yên l ng riêng m tề ầ ờ ặ ở ộ mình v i Đ c Chúa Cha nh v y (Mác 1:35; Lu-ca 6:12; 9:28;ớ ứ ư ậ Giăng 6:15). Riêng và m t mìnhộ đ c u nguy n là đi u quanể ầ ệ ề tr ng trong cu c đ i c a Chúa Giê-xu là Con c a Đ c Chúaọ ộ ờ ủ ủ ứ Tr i. Chúng ta là con ng i l i càng không th thi u hai đi uờ ườ ạ ể ế ề n y.ầ
So sánh v i Giăng 6:19 thì ớ các môn đ đã chèo ra đồ ộ ch ng hai m i lăm hay là ba m i ch-ta-đừ ươ ươ ế ơ. ch-ta-đẾ ơ là đ dài kho ng 185 mét. Nh v y, các môn đ đã đi đ cộ ả ư ậ ồ ượ kho ng h n 5 km. Chi u ngang h Ga-li-lê ch r ng nh t làả ơ ề ồ ỗ ộ ấ 13 km nh ng ch c ch n h không đi ngang h nh ng ch điư ắ ắ ọ ồ ư ỉ t b phía Đông B c sang Tây B c mà thôi (n i đ n là xừ ờ ắ ắ ơ ế ứ Ghê-nê-sa-r t, c. 34, Tây ng n phía B c c a h Ga-li-lê).ế ở ạ ắ ủ ồ Nói khác đi, các môn đ đã đi khá xa và ồ vì gió ng c nên bượ ị sóng vỗ (c. 24). B n Hi u Đínhả ệ d ch là: ị b sóng v m nh vì gióị ỗ ạ ng c.ượ Sóng v m nh và gió ng c là hai nan đ các môn đỗ ạ ượ ề ồ ph i đ ng đ u và khi Chúa đ n v i h thì lúc đó đã là canhả ươ ầ ế ớ ọ t . Theo cách tính gi c a La-mã canh t là kho ng t baư ờ ủ ư ả ừ đ n sáu gi sáng. Nh v y, các môn đ đã ph i đ ng đ uế ờ ư ậ ồ ả ươ ầ v i sóng m nh và gió ng c su t đêm.ớ ạ ượ ố
Ph n ng c a các môn đ khi th y Chúa đi b trên bi nả ứ ủ ồ ấ ộ ể mà đ n v i h là ế ớ ọ b i r iố ố và s hãiợ (c. 26). B i r iố ố hàm ý họ không gi i thích đ c đi u h đang th y: m t ng i đi trênả ượ ề ọ ấ ộ ườ m t n c là đi u ch a ai th y bao gi ! Và vì v y ch có thặ ướ ề ư ấ ờ ậ ỉ ể có m t k t lu n đó là ộ ế ậ ma. Ma nghĩa là không ph i ng i th tả ườ ậ vì ng i th t không th nào đi đ c trên m t n c nh v y.ườ ậ ể ượ ặ ướ ư ậ
Đ cho các môn đ an lòng, ngay l p t c, Chúa Giê-xu nóiể ồ ậ ứ v i h : ớ ọ Các ng i hãy yên lòng, y là Ta đây, đ ng s ! (c. 27).ươ ấ ừ ợ Hãy yên lòng hay Hãy v ng lòng ữ là câu th ng đ c ghi l iườ ượ ạ
177
trong Ma-thi- (9:2, 22) hàm ý hãy vui lên, hãy bình tâm.ơ Nh ng ch ữ ữ y là Ta đây ấ có th ch là m t l i nói thôngể ỉ ộ ờ th ng. Tuy nhiên c u trúc ườ ấ ego emi (“Ta là”) c a ti ng Hy-ủ ếl p th ng hàm ý đây là l i phán t Đ c Chúa Tr i. “Đ ngạ ườ ờ ừ ứ ờ ấ T H u H ng H u” trong Xu t 3:14 trong ự ữ ằ ữ ấ B n B y M iả ả ươ (b n d ch C u c t ti ng Hy-bá sang Hy-l p) là ả ị ự Ướ ừ ế ạ ego emi (“Ta là”). Cho nên l i phán c a Chúa Giê-xu đây có th hàmờ ủ ở ể ý Chúa chính là Đ c Chúa Tr i. Và đ i v i Đ c Chúa Tr iứ ờ ố ớ ứ ờ , vi c đi trên m t n c không ph i là chuy n l . Do đó, Chúaệ ặ ướ ả ệ ạ b o h ả ọ Đ ng sừ ợ hàm ý “đ ng s n a!” Các môn đ đang ừ ợ ữ ồ b iố r iố và s hãiợ thì Chúa Giê-xu đ n v i h v i hai l i: ế ớ ọ ớ ờ v ng lòngữ và đ ng s .ừ ợ
D a trên các phân đo n khác c a Phúc Âm, chúng ta bi tự ạ ủ ế Phi-e-r là ng i nông n i, v i nhi u hành đ ng không suyơ ườ ổ ớ ề ộ nghĩ. Sau khi bình tâm, bi t đó chính là Chúa, ông nói: ế L yạ Chúa, n u ph i Chúa, xin khi n tôi đi trên m t n c mà đ nế ả ế ặ ướ ế cùng Chúa (c. 28). Câu nói n y cho th y đ c tin th t c a Phi-ầ ấ ứ ậ ủe-r n i Th y c a mình: (1) ơ ơ ầ ủ Chúa là ti ng g i tôn cao (7:22).ế ọ (2) N u ph i Chúaế ả , theo c u trúc văn ph m, mang ý nghĩaấ ạ gi đ nh có th t (t ng t nh Cô-lô-se 3:1) hàm ý “vì Chúaả ị ậ ươ ự ư có th đi trên m t n c nh v y.” (3) ể ặ ướ ư ậ Xin khi n tôi ế trong nguyên văn là: “Xin hãy ra l nh cho tôi.” (4) ệ Đ n cùng Chúaế là ý chính c a Phi-e-r trong câu n y (không có ch ủ ơ ầ ữ đi trong nguyên văn): “Xin ra l nh cho tôi đ n cùng Chúa trên m tệ ế ặ n c!”ướ
Chúng ta không rõ Phi-e-r đi trên m t n c đ c baoơ ặ ướ ượ lâu nh ng khi ông kêu c u thì Chúaư ứ có th ể gi tay ra n m l yơ ắ ấ ng i ườ (c. 31) ch ng t ông đã đi đ n g n Chúa. Y u t khi nứ ỏ ế ầ ế ố ế Phi-e-r ho ng s và kêu Chúa c u là vì ông quay nhìn th yơ ả ợ ứ ấ gió và không còn nhìn th y Chúa (c. 30). Phi-e-r b t đ u làấ ơ ắ ầ ng i can đ m, hành đ ng v i đ c tin nh ng khi nhìn sóngườ ả ộ ớ ứ ư gió thì ông không còn b c đi b ng đ c tin n a, do đó ông đãướ ằ ứ ữ ho ng s và ả ợ hòng s p xu ng n c ụ ố ướ (c. 30).
178
Hai đi u Chúa nói v Phi-e-r là: (1) Ít đ c tin. Và: (2) Hề ề ơ ứ ồ nghi (nghi ng ). Trong Phúc Âm Ma-thi- , ờ ơ ít đ c tinứ ch đ cỉ ượ dùng cho các môn đ , hàm ý lẽ ra h ph i có nhi u đ c tinồ ọ ả ề ứ h n, đ c tin h lẽ ra ph i m nh h n. ơ ứ ọ ả ạ ơ Nghi ngờ ph n nghĩaả v i tin c y. Phi-e-r có đ c tin n i Chúa và hành đ ng canớ ậ ơ ứ ơ ộ đ m nh ng đã thi u lòng nh c y hoàn toàn n i Chúa vì đãả ư ế ờ ậ ơ chú m c vào ngo i c nh.ụ ạ ả
Sự ki n ệ Chúa đi b trên m t n c và bi n yên l ng sauộ ặ ướ ể ặ đó đã đ a đ n vi c m i ng i trên thuy n ư ế ệ ọ ườ ề th l yờ ạ (2:2; 4:9) và tôn x ng Chúa là ư Con Đ c Chúa Tr i.ứ ờ Đây ph i là đáp ngả ứ t nhiên c a m i ng i khi th y quy n t tr c a Chúa trênự ủ ỗ ườ ấ ề ể ị ủ thiên nhiên và trên m i hoàn c nh.ọ ả
Ma-thi- 14:34-36 làơ câu tóm t t ch c v ch a b nh c aắ ứ ụ ữ ệ ủ Chúa Giê-xu đ cượ ghi l i t 10:1 đ n 14:33. T ng t ạ ừ ế ươ ự như Ma-thi-ơ 9:35 là câu tóm t t ch c v ch a b nh c a Ngài tắ ứ ụ ữ ệ ủ ừ 8:1 đ n 9:34ế . Vì có quá đông ng i nên ng i ta ườ ườ xin ch choỉ r đ n vi n áo mà thôi, v y ai r đ n cũng đ u đ c lànhờ ế ề ậ ờ ế ề ượ b nh cị ả (c. 36). Đi u n y không mang ý nghĩa ma thu tề ầ ậ nh ng hàm ý Chúa bi t và cho phép x y ra nh trong tr ngư ế ả ư ườ h p thi u ph đ c Chúa ch a lành (9:20-22). Vi c ch aợ ế ụ ượ ữ ệ ữ lành n y đ n t quy n năng c a Chúa và đ c tin c a ng iầ ế ừ ề ủ ứ ủ ườ b nh.ệ
BÀI 58 – 15:1-20 TINH SẠCH TỪ BÊN TRONG
1 Bấy giờ, có mấy người Pha-ri-si và mấy thầy thông giáo từ thành Giê-ru-sa-lem đến gần Đức Chúa Jêsus, mà thưa rằng: 2 Sao môn đồ thầy phạm lời truyền khẩu của người xưa? Vì họ không rửa tay trước khi ăn. 3 Ngài đáp rằng: Còn các ngươi sao cũng vì cớ lời truyền khẩu mình mà phạm điều răn của Đức Chúa Trời? 4 Vì Đức Chúa Trời đã truyền điều răn nầy: Phải hiếu kính cha mẹ ngươi; lại, điều nầy: Ai mắng nhiếc cha mẹ thì phải chết. 5 Nhưng các ngươi lại nói rằng: Ai nói cùng cha mẹ rằng: Những điều mà tôi có thể giúp cha mẹ, đã dâng cho Đức Chúa Trời rồi, thì người ấy không cần phải hiếu kính cha mẹ. 6 Như vậy, các ngươi đã vì lời truyền khẩu mình mà bỏ
179
lời Đức Chúa Trời. 7 Hỡi kẻ giả hình! Ê-sai đã nói tiên tri về các ngươi phải lắm, mà rằng: 8 Dân nầy lấy môi miếng thờ kính ta; Nhưng lòng chúng nó xa ta lắm. 9 Sự chúng nó thờ lạy ta là vô ích, Vì chúng nó dạy theo những điều răn mà chỉ bởi người ta đặt ra.
10 Đoạn, Ngài gọi đoàn dân đến, mà phán rằng: Hãy nghe, và hiểu. 11 Chẳng phải điều chi vào miệng làm dơ dáy người; nhưng điều chi ở miệng ra, ấy mới là điều làm dơ dáy người vậy! 12 Môn đồ bèn lại gần, mà thưa rằng: Thầy có hay rằng người Pha-ri-si nghe lời thầy nói mà phiền giận chăng? 13 Ngài đáp rằng: Cây nào mà Cha ta trên trời không trồng, thì phải nhổ đi. 14 Hãy để vậy: đó là những kẻ mù làm người dẫn đưa; nếu kẻ mù dẫn đưa kẻ mù, thì cả hai sẽ cùng té xuống hố.
15 Phi-e-rơ bèn cất tiếng thưa rằng: Xin thầy cắt nghĩa lời ví dụ ấy cho chúng tôi. 16 Đức Chúa Jêsus hỏi rằng: Các ngươi cũng còn chưa hiểu biết sao? 17 Các ngươi chưa hiểu vật gì vào miệng thì đi thẳng xuống bụng, rồi phải bỏ ra nơi kín sao? 18 Song những điều bởi miệng mà ra là từ trong lòng, thì những điều đó làm dơ dáy người. 19 Vì từ nơi lòng mà ra những ác tưởng, những tội giết người, tà dâm, dâm dục, trộm cướp, làm chứng dối, và lộng ngôn. 20 Ấy đó là những điều làm dơ dáy người; song sự ăn mà không rửa tay chẳng làm dơ dáy người đâu.
1. “L i truy n kh u c a ng i x a” nói đ n đi u gì?ờ ề ẩ ủ ườ ư ế ề2. “Không r a tay tr c khi ăn” có ph i là v n đ vử ướ ả ấ ề ệ
sinh không? T i sao?ạ3. Chúa Giê-xu đ i chi u “l i truy n kh u c a ng iố ế ờ ề ẩ ủ ườ
x a” v i đi u gì? Đ i chi u n y cho chúng ta th y đi u gì?ư ớ ề ố ế ầ ấ ề (c. 3)
4. Chúa Giê-xu k t lu n đi u gì trong câu tr l i c aế ậ ề ả ờ ủ Ngài? (c. 6)
5. Ng i đ c mô t trong câu 8 là ng i nh th nào?ườ ượ ả ườ ư ế6. Theo câu 9, lý do nào khi n vi c con dân Chúa th l yế ệ ờ ạ
Chúa là vô ích? Áp d ng cho chúng ta nh th nào?ụ ư ế7. Các môn đ không hi u l i ví d trong câu 11 vàồ ể ờ ụ
Chúa Giê-xu đã gi i thích cho h trong câu 17-19. Xin tómả ọ
180
t t ý nghĩa đó b ng l i riêng c a B n và cho m t k t lu nắ ằ ờ ủ ạ ộ ế ậ c a l i gi i thích đó.ủ ờ ả
8. Xin cho bi t hai hình nh Chúa Giê-xu dùng đ mô tế ả ể ả ng i Pha-ri-si và các th y thông giáo trong phân đo nườ ầ ạ n y (c. 13-14) và cho bi t ý nghĩa c a m i hình nh.ầ ế ủ ỗ ả
9. Xin k ra nh ng đi u “t n i lòng mà ra” (c. 19). B nể ữ ề ừ ơ ạ có nh n xét gì v nh ng đi u n y?ậ ề ữ ề ầ
10. B n h c đ c bài h c gì qua câu chuy n n y?ạ ọ ượ ọ ệ ầ
Đ c Chúa Tr i ban cho con dân c a Ngài lu t pháp, đ c ghiứ ờ ủ ậ ượ l i trong Thánh Kinh, nh ng tr i qua nhi u th i đ i, các Ra-ạ ư ả ề ờ ạbi (th y d y lu t) đã theo ý mình gi i thích, thêm vào các chiầ ạ ậ ả ti t đ ng i ta bi t ph i áp d ng nh ng lu t l đó nh thế ể ườ ế ả ụ ữ ậ ệ ư ế nào. Các chi ti t đ áp d ng n y ph n l n ch là nh ng l iế ể ụ ầ ầ ớ ỉ ữ ờ truy n mi ng t đ i n y sang đ i n và đó là ề ệ ừ ờ ầ ờ ọ l i truy nờ ề kh u c a ng i x aẩ ủ ườ ư (c. 2). Ví d đi u răn th t d y, “Hãyụ ề ứ ư ạ nh ngày ngh đ ng làm nên ngày thánh, trong ngày đó chớ ỉ ặ ớ làm công vi c chi h t!” thì các Ra-bi sẽ xác đ nh đi u gì làệ ế ị ề “công vi c.” Nh ng đi u b coi là “công vi c” thì không đ cệ ữ ề ị ệ ượ làm còn n u không có trong b ng danh sách công vi c thì cóế ả ệ th làm mà không ph m lu t. T ng t nh v y v i lu t vể ạ ậ ươ ự ư ậ ớ ậ ề tinh s ch. Sách ạ Mishnah (lu t truy n kh u đ c ghi l iậ ề ẩ ượ ạ thành văn sau n y) ghi r ng, “N u m t ng i t i n c trênầ ằ ế ộ ườ ướ ướ m t bàn tay thì tay đó tinh s ch còn n u t i n c trên haiộ ạ ế ướ ướ tay v i dung l ng n c ch đ cho m t tay thì không tinhớ ượ ướ ỉ ủ ộ s ch...” Lu t truy n kh u vì v y là l i d y c a các Ra-bi theoạ ậ ề ẩ ậ ờ ạ ủ ý riêng c a m i ng i gi i thích lu t pháp c a Chúa và vìủ ỗ ườ ả ậ ủ v y không th có giá tr th m quy n tuy t đ iậ ể ị ẩ ề ệ ố
Các môn đ c a Chúa b chồ ủ ị ỉ trích là h đã ọ ph m l i truy nạ ờ ề kh u c a ng i x a vì h không r a tay tr c khi ănẩ ủ ườ ư ọ ử ướ (c. 2) trong tr ng h p vì v y không ph i là v n đ v sinh nh ngườ ợ ậ ả ấ ề ệ ư là v n đ nghi l c a Do-thái giáo d a trên lu t truy nấ ề ễ ủ ự ậ ề kh u.ẩ
181
Đ tr l i cho cho l i chể ả ờ ờ ỉ trích n y, Chúa Giê-xu đã đ iầ ố chi u ế l i truy n kh uờ ề ẩ v i ớ đi u răn c a Đ c Chúa Tr iề ủ ứ ờ (c. 3). Chúa Giê-xu cho các th y thông giáo và ng i Pha-ri-si th yầ ườ ấ r ng l i truy n kh u c a ng i x a nh m m c đích giúpằ ờ ề ẩ ủ ườ ư ằ ụ ng i ta vâng gi lu t c a Chúa đã khi n ng i ta vi ph mườ ữ ậ ủ ế ườ ạ lu t c a Chúa (ậ ủ Vì c l i truy n kh u mình mà ph m đi u rănớ ờ ề ẩ ạ ề c a Đ c Chúa Tr i,ủ ứ ờ c. 3).
Chúa Giê-xu đã dùng Đi u Răn Th Năm đ làm ví d choề ứ ể ụ đi u Chúa nói. Chúa trích l i đi u răn c a Đ c Chúa Tr i về ạ ề ủ ứ ờ ề b n ph n đ i v i cha m trong câu 4: ổ ậ ố ớ ẹ Ph i hi u kính cha mả ế ẹ ng iươ (Xu t 20:12). Và: ấ Ai m ng nhi c cha m thì ph i ch tắ ế ẹ ả ế (Xu t 21:17). Đó là lu t c a Đ c Chúa Tr i nh ng ng i Do-ấ ậ ủ ứ ờ ư ườthái đã “b cong” lu t đó đ tránh vi c ph ng d ng cha mẻ ậ ể ệ ụ ưỡ ẹ mà không ph m lu t! H theo l i truy n kh u nói r ng, b tạ ậ ọ ờ ề ẩ ằ ấ c đi u gì mà h g i là đã dâng cho Chúa, thì không th dùngứ ề ọ ọ ể đi u đó đ ph ng d ng cha m đ c. Nói khác đi, h dùngề ể ụ ưỡ ẹ ượ ọ tài s n cho chính h nh ng l i nói r ng đó là đi u h đãả ọ ư ạ ằ ề ọ dâng cho Chúa. H nói tr nh v y đ không ph i ph ngọ ớ ư ậ ể ả ụ d ng cha m .ưỡ ẹ
Nh v y trong câu 3, Chúa Giê-xu lên án vi c ng i Pha-ư ậ ệ ườri-si b lu t Chúa, làm theo l i truy n kh u. Trong câu 4-5,ỏ ậ ờ ề ẩ Chúa nêu cho h th y m t ví d c th . Và trong câu 6, Chúaọ ấ ộ ụ ụ ể k t lu n: ế ậ Nh v y, các ng i đã vì l i truy n kh u mình màư ậ ươ ờ ề ẩ b l i Đ c Chúa Tr i (c. 6). ỏ ờ ứ ờ Sau l i k t lu n đó, Chúa Giê-xuờ ế ậ trích l i c a tiên tri Ê-sai trong câu 8-9 đ áp d ng cho h .ờ ủ ể ụ ọ
Ng i đ c mô t trong câu 8 là ng i ch th ph ngườ ượ ả ườ ỉ ờ ượ Chúa b ng môi mi ng còn lòng d thì xa Chúa. Theo l i Kinhằ ế ạ ờ Thánh, th ph ng nh v y là vô ích (c. 9a). Vô ích b i vìờ ượ ư ậ ở “giáo lý chúng d y ch là nh ng lu t l c a loài ng i” (c. 9b,ạ ỉ ữ ậ ệ ủ ườ B n Hi u Đínhả ệ ).
Các môn đ c a Chúa b chồ ủ ị ỉ trích vì “không r a tay tr cử ướ khi ăn” theo lu t l c a loài ng i (c. 2). Chúa Giê-xu đã trậ ệ ủ ườ ả l i b ng cách nêu lên m t ví d v vi c ng i Pha-ri-si theoờ ằ ộ ụ ề ệ ườ
182
l i truy n kh u mà b lu t Chúa. Và Chúa k t lu n, nh v yờ ề ẩ ỏ ậ ế ậ ư ậ là gi hình (đ o đ c gi ), ch th ph ng Chúa ngoài mi ngả ạ ứ ả ỉ ờ ượ ệ mà thi u đi lòng thành và th ph ng nh v y là vô ích.ế ờ ượ ư ậ
Đây là l i l m c a ng i Pha-ri-si và các th y thông giáoỗ ầ ủ ườ ầ nh ng cũng có th là l i l m c a chúng ta khi chúng ta làmư ể ỗ ầ ủ b t c đi u gì theo quy lu t c a loài ng i mà không theoấ ứ ề ậ ủ ườ lu t c a Chúa. Ngày nay, ng i ta có th gi nh ng nghi lậ ủ ườ ể ữ ữ ễ r m rà bên ngoài do con ng i đ t ra mà thi u đi lòng chânườ ườ ặ ế thành th ph ng. Đó là m t trong nh ng l i l m mà chúngờ ượ ộ ữ ỗ ầ ta ph i tránh.ả
D a vào s vi c v a x y ra, Chúa Giê-xu đ a ra m t l iự ự ệ ừ ả ư ộ ờ d y v t lên trên nh ng lu t l c a con ng i v v n đạ ượ ữ ậ ệ ủ ườ ề ấ ề tinh s ch. Đó là, Chúa Giê-xu cho th y r ng s tinh s ch th tạ ấ ằ ự ạ ậ đ n t bên trong, không ph i t bên ngoài (c. 10-11). Ph nế ừ ả ừ ầ t câu 1 đ n câu 7 là đ i tho i gi a Chúa Giê-xu và ừ ế ố ạ ữ m yấ ng i Pha-ri-si và m y th y thông giáo t thành Giê-ru-sa-ườ ấ ầ ừlem (c. 1). Nh ng d y v s tinh s ch th t (c. 11), Chúa Giê-ư ạ ề ự ạ ậxu g i đoàn dân đ n mà phánọ ế (c. 10a). Chúa mu n cho t t cố ấ ả m i ng i đ u nghe chân lý n y đ h không b áp đ t b iọ ườ ề ầ ể ọ ị ặ ở nh ng đi u răn mà ch b i ng i ta đ t raữ ề ỉ ở ườ ặ (c. 9b).
Hãy nghe và hi uể (c. 10b) hàm ý Chúa mu n h chú ý l ngố ọ ắ nghe và suy nghĩ kỹ v đi u h nghe. Nh ng ch ề ề ọ ữ ữ ch ng ph iẳ ả đ c đ t đ u câu nh m ý nh n m nh v ngu n c a ô u :ượ ặ ở ầ ằ ấ ạ ề ồ ủ ế ô u không ph i NGOÀI VÀO nh ng là TRONG RA! M tế ả Ở ư Ở ộ ng i b ô u không ph i vì vô ý đ ng vào v t gì d nh ng ôườ ị ế ả ụ ậ ơ ư u phát xu t t bên trong con ng i. Đi u th hi n ô u bênế ấ ừ ườ ề ể ệ ế trong con ng i là l i nói: ườ ờ đi u chi mi ng ra ề ở ệ (c. 11b). M tộ tác gi đã vi t: “Con ng i c n đ ý đ n nh ng gì mình nóiả ế ườ ầ ể ế ữ h n là lo s đ ng đ n v t ô u !”ơ ợ ụ ế ậ ế
Pha-ri-si là nhóm ng i coi tr ng và chú ý đ n nghi l bườ ọ ế ễ ề ngoài. L i phán c a Chúa Giê-xu vì v y đ ng đ n nh ng gìờ ủ ậ ụ ế ữ thu c b ngoài là đi u mà h a chu ng x a nay. Do đó màộ ề ề ọ ư ộ ư h ọ phi n gi nề ậ (c. 12b). B n Hi u Đínhả ệ ghi: “Nh ng ng iữ ườ
183
Pha-ri-si b xúc ph m khi nghe l i n y.” Tr c ph n ng đóị ạ ờ ầ ướ ả ứ c a ng i Pha-ri-si, Chúa Giê-xu tuyên b : ủ ườ ố Cây nào mà Cha ta trên tr i không tr ng thì ph i nh đi ờ ồ ả ổ (c. 13). Cây nào ch vỉ ề ng i Pha-ri-si hay là s d y d c a h . S d y d nàoườ ự ạ ỗ ủ ọ ự ạ ỗ không đ n t Đ c Chúa Tr i (ế ừ ứ ờ Cha ta trên tr i không tr ngờ ồ ) ch c ch n không có giá tr và sẽ không t n t i (ắ ắ ị ồ ạ ph i nh điả ổ ). L i tuyên b n y cho th y nh ng ng i Pha-ri-si trong th iờ ố ầ ấ ữ ườ ờ Chúa Giê-xu là nh ng ng i th t cách xa N c Chúa. Hữ ườ ậ ướ ọ m nh danh làệ ng i d y L i c a Đ c Chúa Tr i mà khôngườ ạ ờ ủ ứ ờ th t s có L i c a Ngài. Nhân danh tôn giáo đ t ra nh ngậ ự ờ ủ ặ ữ lu t l c a con ng i và b t ng i khác vâng gi là hình nhậ ệ ủ ườ ắ ườ ữ ả nh ng cái cây không do Đ c Chúa Tr i tr ng và ch c ch nữ ứ ờ ồ ắ ắ sẽ không t n t i!ồ ạ
Sau khi mô t ng i Pha-ri-si là nh ng cái cây không doả ườ ữ Đ c Chúa Tr i tr ng, Chúa Giê-xu b o các môn đ : ứ ờ ồ ả ồ Hãy để v yậ (c. 14a). B n Hi u Đínhả ệ d ch là: “Hãy đ m c h ” hàm ýị ể ặ ọ b o các môn đ hãy tránh xa ng i Pha-ri-si và đ ng b nả ồ ườ ừ ậ tâm v nh ng gì h d y. Lý do là: ề ữ ọ ạ Đó là nh ng k mù làmữ ẻ ng i d n đ a; n u k mù d n đ a k mù, thì c hai sẽ cùngườ ẫ ư ế ẻ ẫ ư ẻ ả té xu ng h ố ố (c. 14b). Ng i Pha-ri-si cho r ng mình thôngườ ằ bi t m i vi c, đ ng ra làm ng i h ng d n ng i khác,ế ọ ệ ứ ườ ướ ẫ ườ nh ng th t s h là nh ng ng i mù tâm linh (Giăng 9:39-ư ậ ự ọ ữ ườ41). Cũng mù nh ng i khác mà l i làm ng i d n đ ngư ườ ạ ườ ẫ ườ thì k t qu sẽ là ế ả c hai cùng té xu ng hả ố ố, c hai cùng đi đ nả ế ch di t vong. ỗ ệ
Hai hình nh Chúa Giê-xu dùng đ mô t ng i Pha-ri-siả ể ả ườ trong phân đo n n y là:ạ ầ
1. Cây không do Đ c Chúa Tr i tr ng.ứ ờ ồ2. K mù làm ng i d n đ ng.ẻ ườ ẫ ườCây không do Đ c Chúa Tr i tr ng sẽ ứ ờ ồ ph i nh điả ổ , không
t n t i. Và ồ ạ k mù làm ng i d n đ ng ẻ ườ ẫ ườ sẽ đ a chính mình vàư ng i khác đ n ch di t vong (ườ ế ỗ ệ té xu ng hố ố).
184
L i tuyên b c a Chúa Giê-xu khi n cho ng i Pha-ri-siờ ố ủ ế ườ phi n gi n ề ậ (c. 12). Riêng Phi-e-r thì xin Chúa gi i thích l iơ ả ờ tuyên b đó. Ông g i đó là ố ọ l i ví dờ ụ (c. 15) hàm ý m t l i nóiộ ờ khó hi u. Phi-e-r cũng nh nh ng ng i Do-thái khác đãể ơ ư ữ ườ quen s ng trong khung c nh c a nh ng l lu t v ô u vàố ả ủ ữ ệ ậ ề ế tinh s ch đ n t bên ngoài cho nên l i tuyên b c a Chúaạ ế ừ ờ ố ủ Giê-xu trong câu 11 khi n ông th c m c. ế ắ ắ
L i Chúa Giê-xu trách các môn đ , ờ ồ Các ng i cũng cònươ ch a hi u bi t saoư ể ế (c. 16) hàm ý h đã theo Chúa lâu nay, đãọ th y vi c Chúa làm, đã nghe Chúa gi ng d y, lẽ ra h ph iấ ệ ả ạ ọ ả hi u đi u Chúa v a nói, không c n xin Chúa gi i thích.ể ề ừ ầ ả
Chúa Giê-xu dùng hình nh ti n trình tiêu hóa c a thânả ế ủ th đ so sánh và giúp cho h hi u l i tuyên b c a Ngài.ể ể ọ ể ờ ố ủ Th c ăn cho vào mi ng bao gi cũng s ch (ô u không đ nứ ệ ờ ạ ế ế t bên ngoài). Nh ng gì t trong thân th th i ra m i d dáyừ ữ ừ ể ả ớ ơ (ô u ra t bên trong). M t l n n a, Chúa Giê-xu l i nh cế ừ ộ ầ ữ ạ ắ đ n nh ng đi u d dáy ra n i mi ng (ế ữ ề ơ ơ ệ nh ng đi u b i mi ngữ ề ở ệ mà ra), ch v l i nói b n th u (c. 18). Và nh ng gì ra n iỉ ề ờ ẩ ỉ ữ ơ mi ng phát xu t t trong lòng (12:34; Lu-ca ệ ấ ừ 6:45).
Trong câu 19, Chúa Giê-xu li t kê nh ng đi u ệ ữ ề t n i lòngừ ơ mà ra: nh ngữ ác t ng, nh ng t i gi t ng i, tà dâm, dâmưở ữ ộ ế ườ d c, tr m c p, làm ch ng d i và l ng ngôn. ụ ộ ướ ứ ố ộ Nh ng chữ ữ từ n i lòngơ đ c đ t đ u câu nh m nh n m nh ý chính c aượ ặ ở ầ ằ ấ ạ ủ ph n n y: t i l i, x u xa phát xu t t bên trong, không đ nầ ầ ộ ỗ ấ ấ ừ ế t bên ngoài. Nh ng đi u Chúa k ra đ u s nhi u, khôngừ ữ ề ể ề ở ố ề ph i ch m t ác t ng hay m t t i gi t ng i, m t t i tàả ỉ ộ ưở ộ ộ ế ườ ộ ộ dâm...
Đ ng đ u b ng li t kê n y là ứ ầ ả ệ ầ ác t ng.ưở Đi u n y choề ầ th y m i t i l i phát xu t t t t ng. Chính nh ng ý nghĩấ ọ ộ ỗ ấ ừ ư ưở ữ x u ác đ a ng i ta đ n ch ph m t i ch không ph i vìấ ư ườ ế ỗ ạ ộ ứ ả thi u nh ng l nghi hay sinh ho t tôn giáo. ế ữ ễ ạ Ba y u t ng iế ố ườ ta th ng dùng t i các tòa án đ bu c t i ph m nhân làườ ạ ể ộ ộ ạ đ ng c , ph ng ti n và d p ti n (ộ ơ ươ ệ ị ệ motive, means,
185
opportunity). Trong ba y u t n y, đ ng c thúc đ y đ ngế ố ầ ộ ơ ẩ ứ đ u. T i ph m b t đ u t trong t t ng, t ý đ trong lòng.ầ ộ ạ ắ ầ ừ ư ưở ừ ồ Chúa Giê-xu cho m i ng i th y rõ đi u n y trong hình nhọ ườ ấ ề ầ ả tiêu hóa (c. 17). Cũng gi ng nh ch t th i trong thân th , dố ư ấ ả ể ơ dáy t bên trong mà ra (ừ ác t ngưở ), không đ n t bên ngoài.ế ừ
Ph n còn l i c a b ng li t kê là nh ng t i đ c ghi trongầ ạ ủ ả ệ ữ ộ ượ M i Đi u Răn.ườ ề
Gi t ng iế ườ hàm ý có m u đ nh t tr c, phát xu t t ácư ị ừ ướ ấ ừ t ng.ưở
Tà dâm (moikeia) mang ý nghĩa ngo i tình, có quan h b tạ ệ ấ chính ngoài hôn nhân.
Dâm d cụ (porneia) nói đ n t t c các t i liên quan đ nế ấ ả ộ ế tình d c.ụ
Tr m c pộ ướ hay tr m c p hàm ý đã có ý đ nh hay lòngộ ắ ị ham mu n t tr c.ố ừ ướ
Làm ch ng d iứ ố nói đ n m i hình th c d i trá nh ng l iế ọ ứ ố ư ạ d a vào l i th hay nhân danh th n thánh đ nói d i nh l iự ờ ề ầ ể ố ư ờ Chúa trách ng i Pha-ri-si trong 5:34-36.ườ
L ng ngônộ ch ng nh ng mang ý nghĩa ph m th ng (viẳ ữ ạ ượ ph m đi u răn th ba) nh ng cũng hàm ý vu kh ng hay nóiạ ề ứ ư ố l i không đúng v ng i khác.ờ ề ườ
Đi m gi ng nhau c a nh ng t i trên là t t c đ u phátể ố ủ ữ ộ ấ ả ề xu t t bên trong con ng i mà t t ng x u ác là đi uấ ừ ườ ư ưở ấ ề đ ng đ u. Do đó, gi cho ý nghĩ và t t ng trong s ch làứ ầ ữ ư ưở ạ đi u quan tr ng ch không ph i là tuân gi nh ng l nghiề ọ ứ ả ữ ữ ễ v tinh s ch bên ngoài. V sau, Chúa cũng trách ng i Pha-ề ạ ề ườri-si đi u t ng t (23:25-28).ề ươ ự
Câu 20 tóm t t đ y đ l i d y c a Chúa trong phân đo nắ ầ ủ ờ ạ ủ ạ n y: ầ y đó là nh ng đi u làm d dáy ng i; song s ăn màẤ ữ ề ơ ườ ự không r a tay ch ng làm d dáy ng i đâu. ử ẳ ơ ườ Bài h c áp d ngọ ụ là chúng ta c n t p trung t t ng vào nh ng đi u t t vàầ ậ ư ưở ữ ề ố nh v y t trong lòng sẽ phát sinh ra nh ng l i nói và hànhư ậ ừ ữ ờ
186
đ ng t t. L i khuyên c a s đ Phao-lô trong Th Phi-líp 4:8ộ ố ờ ủ ứ ồ ư là đi u chúng ta ph i th c hành m i ngày!ề ả ự ỗ
S đ Phao-lô khuyên:ứ ồH i anh em, phàm đi u chi chân th t, đi u chi đáng tôn, đi uỡ ề ậ ề ề chi công bình, đi u chi thanh s ch, đi u chi đáng yêu chu ng,ề ạ ề ộ đi u chi có ti ng t t, đi u chi có nhân đ c đáng khen thì anhề ế ố ề ứ em ph i nghĩ đ n (Th Phi-líp 4:8)ả ế ư
Theo l i d y n y, đ có th phát sinh ra nh ng đi u t t,ờ ạ ầ ể ể ữ ề ố đ c bi t là trong l i nói, chúng ta c n t p trung t t ngặ ệ ờ ầ ậ ư ưở (“ph i nghĩ đ n”) vào nh ng đi u t t nh l i khuyên n y.ả ế ữ ề ố ư ờ ầ
Chúa Giê-xu tóm t t c ph n n y v i câu: ắ ả ầ ầ ớ y đó là nh ngẤ ữ đi u làm d dáy ng i; song s ăn mà không r a tay ch ngề ơ ườ ự ử ẳ làm d dáy ng i đâu ơ ườ (c. 20). Đây là câu th t đ y đ choậ ầ ủ th y đâu là ngu n g c c a ô u , giúp chúng ta nh n đ nhấ ồ ố ủ ế ậ ị đúng đ s ng thanh s ch. Và cũng cho chúng ta th y r ngể ố ạ ấ ằ nghi l b ngoài không th làm cho conễ ề ể ng iườ thanh s chạ nh ng thanh s ch th t s đ n t bên trong.ư ạ ậ ự ế ừ
BÀI 59 – 15:21-28 ĐỨC TIN CỦA MỘT NGƯỜI MẸ
21 Đức Chúa Jêsus đi từ đó, vào bờ cõi thành Ty-rơ và thành Si-đôn. 22 Xảy có một người đàn bà xứ Ca-na-an, từ xứ ấy đến, mà kêu lên rằng: Lạy Chúa, là con cháu vua Đa-vít, xin thương xót tôi cùng! Con gái tôi mắc quỉ ám, khốn cực lắm. 23 Nhưng Ngài chẳng đáp một lời. Môn đồ bèn đến gần, cố nài xin rằng: Xin thầy truyền cho đàn bà ấy về, vì người kêu van ở đằng sau chúng ta. 24 Ngài đáp rằng: Ta chịu sai đến đây, chỉ vì các con chiên lạc mất của nhà Y-sơ-ra-ên đó thôi. 25 Song người đàn bà lại gần, lạy Ngài mà thưa rằng: Lạy Chúa, xin Chúa giúp tôi cùng! 26 Ngài đáp rằng: Không nên lấy bánh của con cái mà quăng cho chó con ăn. 27 Người đàn bà lại thưa rằng: Lạy Chúa, thật như vậy, song mấy con chó con ăn những miếng bánh vụn trên bàn chủ nó rớt xuống. 28 Ngài bèn phán rằng: Hỡi đàn bà kia, ngươi có đức tin lớn; việc phải xảy ra theo ý ngươi muốn! Cũng một giờ đó, con gái người liền được lành.
187
1. Xin dùng m t b n đ Kinh Thánh và xác đ nh các đ aộ ả ồ ị ị đi m Ty-r và Si-đôn.ể ơ
2. X Ca-na-an là x nào?ứ ứ3. Ng i đàn bà x Ca-na-an g i Chúa Giê-xu b ngườ ứ ọ ằ
danh hi u nào? Mang ý nghĩa gì?ệ3. Nhu c u c a ph n n y là gì? Chúa Giê-xu đã đápầ ủ ụ ữ ầ
ng ra sao?ứ4. Xin gi i thích hai câu nói c a Chúa Giê-xu trong câuả ủ
24 và 26.5. Câu tr l i c a ph n Ca-na-an trong câu 27 cóả ờ ủ ụ ữ
nghĩa gì mà Chúa Giê-xu g i bà là ng i có đ c tin l n?ọ ườ ứ ớ6. Bài h c áp d ng cho chúng ta trong câu chuy n n yọ ụ ệ ầ
là gì?
Theo Ma-thi- 14:34, đ a đi m ho t đ ng cu i cùng c aơ ị ể ạ ộ ố ủ Chúa Giê-xu trong vùng Ga-li-lê là Ghê-nê-xa-r t, bên b hế ờ ồ Ga-li-lê. Vì vi c ng i Pha-ri-si và các th y thông giáo t Giê-ệ ườ ầ ừru-sa-lem đ n ch t v n Chúa (15:1) nghĩa là đ n tr c ti pế ấ ấ ế ự ế t gi i lãnh đ o tôn giáo, cho nên sau s vi c n y, Chúa Giê-ừ ớ ạ ự ệ ầxu đã t m r i vùng Ga-li-lê, đi v phía B c, ra kh i biên gi iạ ờ ề ắ ỏ ớ và vào b cõi thành Ty-r và thành Si-đônờ ơ (c. 21). Ty-r và Si-ơđôn là hai thành ph c a ng i Phê-ni-xi, n m bên b Đ aố ủ ườ ằ ờ ị Trung H i, phía B c Palestine, thu c lãnh th n c Li-banả ắ ộ ổ ướ ngày nay (xin xem b n đ trang sau).ả ồ ở
Đo n đ ng Chúa Giê-xu đi khá xa, kho ng 160 km c điạ ườ ả ả và v , có th m t vài tháng đ đi trên l trình n y. Đ i chi uề ể ấ ể ộ ầ ố ế 14:19 và 15:35, chúng ta th y dân chúng ấ ng i xu ng trên cồ ố ỏ (mùa Xuân) còn trong câu chuy n sau, ệ dân chúng ng i xu ngồ ố đ t ấ (mùa Hè, không còn c ). Các nhà gi i nghĩa Kinh Thánhỏ ả th ng g i kho ng th i gian n y là “Sáu Tháng T m nườ ọ ả ờ ầ ạ Ẩ Mình” c a Chúa Giê-xu.ủ
188
X Ca-na-an trong C u c là vùng đ t d c theo Đ aứ ự Ướ ấ ọ ị Trung H i, phía Tây sông Giô-đanh và Bi n Ch t, th ngả ể ế ườ đ c g i là vùng Đ t H a. Khi con dân Chúa ra kh i Ai-c p,ượ ọ ấ ứ ỏ ậ Chúa đã ban cho h vùng đ t đó. V sau, Ca-na-an th ngọ ấ ề ườ đ c dùng đ mô t vùng đ t phía B c, thu c n c Li-banượ ể ả ấ ắ ộ ướ ngày nay. Đây là lãnh th c a ng i Phê-ni-xi (Mác 7:26).ổ ủ ườ Ph n trong câu chuy n n y là ng i vùng đó.ụ ữ ệ ầ ườ ở
Bà đ n kêu xin Chúa c u ch a cho con gái b qu ám vàế ứ ữ ị ỷ g i Chúa Giê-xu là ọ con cháu vua Đa-vít (c. 22a). Đây là danh hi u nói lên ch c v Mê-si-a c a Chúa, t c là Đ ng C u Thệ ứ ụ ủ ứ ấ ứ ế
189
thu c dòng dõi vua Đa-vít. Thi u ph n y h n đã nghe vộ ế ụ ầ ẳ ề Chúa Giê-xu và quy n năng ch a b nh c a Ngài và ý th cề ữ ệ ủ ứ Ngài là Đ ng đ c h a ban.ấ ượ ứ
Nhu c u c a thi u ph n y là có ng i con gái m c quầ ủ ế ụ ầ ườ ắ ỷ ám v i m c đ ớ ứ ộ kh n c c l mố ự ắ (c. 22b). Kh n c c l m ố ự ắ hàm ý b nh n ng, b qu hành h m c dù không nói rõ hành hệ ặ ị ỷ ạ ặ ạ nh th nào.ư ế
Tr c nhu c u c a thi u ph , Chúa Giê-xu ướ ầ ủ ế ụ ch ng đáp m tẳ ộ l i (c. 23a). ờ Các môn đ c a Chúa thì nói v i Chúa r ng, ồ ủ ớ ằ Xin th y truy n cho đàn bà y v , vì ng i kêu van đ ng sauầ ề ấ ề ườ ở ằ chúng ta (c. 23b).
Chúng ta th y đáp ng c a Chúa Giê-xu qua b n m c đ :ấ ứ ủ ố ứ ộ1. Chúa ch ng đáp m t l i (c. 23a).ẳ ộ ờ2. Chúa nói, Ta ch u sai đ n đây, ch vì các con chiên l cị ế ỉ ạ
m t c a nhà Y-s -ra-ên đó thôi ấ ủ ơ (c. 24).3. Chúa nói, Không nên l y bánh c a con cái mà quăng choấ ủ
chó con ăn (c. 26).4. Chúa ch a lành cho con gái c a thi u ph v i l i phán,ữ ủ ế ụ ớ ờ
H i đàn bà kia, ng i có đ c tin l n, vi c ph i x y ra theo ýỡ ươ ứ ớ ệ ả ả ng i mu nươ ố (c. 28a).
Thi u ph ng i Ca-na-an thì:ế ụ ườ1. Xin Chúa ch a b nh cho con gái (c. 22).ữ ệ2. Ti p t c kêu van dù Chúa không đáp l i (c. 23b).ế ụ ờ3. Khi Chúa nói Chúa ch đ n vì ng i Y-s -ra-ên thôi, bàỉ ế ườ ơ
v n kiên nh n xin Chúa giúp (c. 25).ẫ ẫ4. Khi Chúa nói, Không nên l y bánh c a con cái mà quăngấ ủ
cho chó con ăn, bà kiên trì tr l i:ả ờ L y Chúa, th t nh v y,ạ ậ ư ậ song m y con chó con ăn nh ng mi ng bánh v n trên bàn chấ ữ ế ụ ủ nó r t xu ng (c. 27).ớ ố
T t c nh ng đi u n y ch ng t đ c tin l n c a thi uấ ả ữ ề ầ ứ ỏ ứ ớ ủ ế ph cho nên Chúa Giê-xu đã ch a lành cho con gái bà d aụ ữ ự trên căn b n đó: Nả g i có đ c tin l n, vi c ph i x y ra theo ýươ ứ ớ ệ ả ả ng i mu n (c. 28a).ươ ố
190
L i phán đ u tiên c a Chúa Giê-xu cho thi u ph , ờ ầ ủ ế ụ Ta ch uị sai đ n đây, ch vì các con chiên l c m t c a nhà Y-s -ra-ênế ỉ ạ ấ ủ ơ đó thôi (c. 24) hàm ý r ng trong kho ng th i gian ng n ng iằ ả ờ ắ ủ c a ch c v Chúa trên đ t, ph m vi ho t đ ng c a Chúa chủ ứ ụ ấ ạ ạ ộ ủ ỉ gi i h n cho tuy n dân c a Chúa là ng i Do-thái mà thôi.ớ ạ ể ủ ườ
Câu nói ti p theo c a Chúa Giê-xu v i thi u ph ng iế ủ ớ ế ụ ườ Ca-na-an nghe có v n ng l i, ẻ ặ ờ Không nên l y bánh c a con cáiấ ủ mà quăng cho chó con ăn (c. 26). Th t ra thì:ậ
1. Ch “l y” mang ý nghĩa “l y đi,” nghĩa là l y ph n c aữ ấ ấ ấ ầ ủ con cái mà cho chó. Không ai đ con nh n đói, l y ph n ănể ị ấ ầ c a con mà cho chó. Chúa Giê-xu không th không c u ch aủ ể ứ ữ ng i Y-s -ra-ên mà ch đi c u ch a Dân Ngo i.ườ ơ ỉ ứ ữ ạ
2. Ch “chó con”ữ (kunagion) chỉ con v t nuôi trong nhà,ậ phân bi t v i chó hoang (ệ ớ kuon). Đây là ti ng g i thân m tế ọ ậ nh ch “cún” trong ti ng Vi t.ư ữ ế ệ
3. Chúng ta ph i hi u câu nói n y c a Chúa Giê-xu trongả ể ầ ủ gi ng nói và cách nói c a Ngài (ch đ c bình th ng thìọ ủ ỉ ọ ườ không th y đ c). Đây gi ng nh m t l i trách yêu Chúaấ ượ ố ư ộ ờ mu n nói v i thi u ph : “Ai cho con nh n đói mà đem đ ănố ớ ế ụ ị ồ cho cún bao gi !” Hay câu t ng t : “Th a trong nhà m i raờ ươ ự ừ ớ ngoài đ ng!”ườ
Nh v y, đây là l i trách yêu c a Chúa đ thách th c đ cư ậ ờ ủ ể ứ ứ tin c a thi u ph .ủ ế ụ
Câu nói c a thi u ph Ca-na-an, ủ ế ụ L y Chúa, th t nh v y,ạ ậ ư ậ song m y con chó con ăn nh ng mi ng bánh v n trên bàn chấ ữ ế ụ ủ nó r t xu ng (c. 27) ớ ố nghĩa là: Chúa nói đúng, không ai l yấ th c ăn c a con cho chó con ăn bao gi nh ng chó con có thứ ủ ờ ư ể đ c nh ng m nh bánh v nượ ữ ả ụ r i r t. ơ ớ Câu n y hàm ý r ng,ầ ằ Tôi không dám xin n đ c bi t c a Chúa đâu, ch xin đ cơ ặ ệ ủ ỉ ượ h ng chút n d th a c a Ngài mà thôi! Đây là câu nói bàyưở ơ ư ừ ủ t đ c tin l n c a thi u ph .ỏ ứ ớ ủ ế ụ
Bài h c chính chúng ta ghi nh n trong câu chuy n n y là,ọ ậ ệ ầ kiên trì đi chung v i đ c tin. Chúng ta c n có đ c tin n iớ ứ ầ ứ ơ
191
Chúa trong m i s nh ng đ c tin đó ph i kiên trì nh l i sọ ự ư ứ ả ư ờ ứ đ Gia-c d y trong Gia-c 1:6.ồ ơ ạ ơ
BÀI 60 – 15:29-39 PHÉP LẠ HÓA BÁNH (Lần II)
29 Đức Chúa Jêsus từ đó đi đến gần biển Ga-li-lê; rồi lên trên núi mà ngồi. 30 Bấy giờ có đoàn dân rất đông đến gần Ngài, đem theo những kẻ què, đui, câm, tàn tật và nhiều kẻ đau khác, để dưới chân Đức Chúa Jêsus, thì Ngài chữa cho họ được lành. 31 Vậy, chúng thấy kẻ câm được nói, kẻ tàn tật được khỏi, kẻ què được đi, kẻ đui được sáng, thì lấy làm lạ lắm, đều ngợi khen Đức Chúa Trời của dân Y-sơ-ra-ên.
32 Khi đó, Đức Chúa Jêsus gọi môn đồ đến mà phán rằng: Ta thương xót đoàn dân nầy; vì đã ba ngày ở cùng ta, bây giờ không có chi ăn hết. Ta không muốn để họ nhịn đói mà về, e phải mệt lủi dọc đường chăng. 33 Môn đồ thưa rằng: Ở nơi đồng vắng nầy, ta há dễ kiếm đâu đủ bánh, đặng cho dân đông dường ấy ăn no nê sao? 34 Ngài phán hỏi môn đồ rằng: Các ngươi có mấy cái bánh? Môn đồ thưa rằng: Có bảy cái bánh, cùng vài con cá. 35 Ngài bèn biểu dân chúng ngồi xuống đất. 36 Đoạn Ngài lấy bảy cái bánh và cá; tạ ơn rồi, bẻ bánh ra đưa cho môn đồ, môn đồ phân phát cho dân chúng. 37 Ai nấy ăn no cả, còn bánh thừa lượm được bảy giỏ đầy. 38 Số người ăn là bốn ngàn, không kể đàn bà con trẻ. 39 Bấy giờ Ngài cho đoàn dân về, rồi xuống thuyền mà qua bờ cõi xứ Ma-ga-đan.
1. Xin cho bi t đ a đi m c a câu chuy n. “G n bi n Ga-ế ị ể ủ ệ ầ ểli-lê” (c. 29) là vùng đ t nào?ấ
2. Chúa Giê-xu “lên trên núi mà ng i” (c. 29b) hàm ý gì?ồ3. Xin k ra nh ng b nh t t đ c Chúa ch a lành trongể ữ ệ ậ ượ ữ
các câu 30-31 và k t qu c a vi c ch a lành n y.ế ả ủ ệ ữ ầ4. Câu 32 cho th y đi u gì v Chúa Giê-xu? Đi u n yấ ề ề ề ầ
d y chúng ta đi u gì?ạ ề5. Xin cho bi t ph n ng c a các môn đ và vi c làmế ả ứ ủ ồ ệ
c a Chúa Giê-xu tr c nhu c u c a dân chúng.ủ ướ ầ ủ6. Xin cho bi t di n ti n c a phép l và bài h c áp d ngế ễ ế ủ ạ ọ ụ
cho chúng ta trong câu chuy n n y.ệ ầ
192
Đ i chi u v i Phúc Âm Mác, r i Ty-r và Si-đôn trong câuố ế ớ ờ ơ chuy n tr c (15:21), Chúa Giê-xu đã đi qua phía Đông hệ ướ ồ Ga-li-lê (đ a ph n Đê-ca-bô-lị ậ ơ, Mác 7:31). Đây là vùng đ tấ c a Dân Ngo i. Câu 31 thì ghi, dân chúng ủ ạ ng i khen Đ c Chúaợ ứ Tr i c a Y-s -ra-ên ờ ủ ơ (ph i là vùng đ t Dân Ngo i m i c nả ấ ạ ớ ầ nh c đ n Y-s -ra-ên).ắ ế ơ
Chúa Giê-xu lên trên núi (c. 29b) không nh t thi t là m tấ ế ộ đ nh núi đ c bi t nh ng hàm ý m t vùng có nhi u đ i. ỉ ặ ệ ư ộ ề ồ Ng iồ là t th gi ng d y c a các Ra-bi x a (5:1). Câu chuy nư ế ả ạ ủ ư ệ không ghi l i Chúa gi ng d y đi u gì, tuy nhiên vi c h v iạ ả ạ ề ệ ọ ở ớ Chúa ba ngày (c. 32) ch ng t Chúa Giê-xu đã dành thì giứ ỏ ờ d y d trong th i gian n y, không ph i ch ch a b nh. ạ ỗ ờ ầ ả ỉ ữ ệ
B nh t t trong phân đo n n y đ c li t kê rõ ràng: ệ ậ ạ ầ ượ ệ què, đui, câm, tàn t tậ (c. 29). Và vi c ch a lành cũng đ c k ra:ệ ữ ượ ể câm đ c nói, tàn t t đ c kh i, què đ c đi, đui đ c sángượ ậ ượ ỏ ượ ượ (c. 31a). Đi u n y cho th y nh ng ng i b nh đ c ch aề ầ ấ ữ ườ ệ ượ ữ lành hoàn toàn khi đ c đem đ n v i Chúa. Và k t qu làượ ế ớ ế ả Đ c Chúa Tr i c a dân Y-s -ra-ênứ ờ ủ ơ đ c ng i khen (c. 31b).ượ ợ Đây là vùng đ t Dân Ngo i nên Đ c Chúa Tr i đ c xácấ ạ ứ ờ ượ nh n là ậ Đ c Chúa Tr i c a dân Y-s -ra-ên, ứ ờ ủ ơ Ngài là Chân Th nầ duy nh t, là Đ ng T o Hóa, có quy n trên b nh t t.ấ ấ ạ ề ệ ậ
Câu tóm t t ch c v c a Chúa Giê-xu trong Phúc Âm Ma-ắ ứ ụ ủthi- là 9:35 và phân đo n 15:29-31 mô t chi ti t v ch cơ ạ ả ế ề ứ v đó. Và t ng t nh trong 9:36, ph n còn l i c a Ch ngụ ươ ự ư ầ ạ ủ ươ 15 cho chúng ta th y tâm tình c a Chúa Giê-xu trong ch c vấ ủ ứ ụ c a Ngài. Chúa ch ng nh ng d y d và ch a b nh nh ngủ ẳ ữ ạ ỗ ữ ệ ư Chúa cũng là Đ ng đ y lòng th ng xót: ấ ầ ươ Ta th ng xót đoànươ dân n yầ (c. 32a). Th ng xótươ là m t đ ng t đ c bi t, dùngộ ộ ừ ặ ệ mô t c m xúc sâu xa t đáy lòng (“đau xót t n tâm can”).ả ả ừ ậ “Ta c m th ng đoàn dân n y” (ả ươ ầ B n Hi u Đínhả ệ ).
Đã ba ngày cùng taở hàm ý th c ăn h mang theo đã c nứ ọ ạ và bây gi ph i đi kho ng đ ng xa đ v ch c h n sẽ m tờ ả ả ườ ể ề ắ ẳ ệ
193
l i (“ng t x u”). Các môn đ ch c h n đ ng ý v i Chúa vủ ấ ỉ ồ ắ ẳ ồ ớ ề vi c n y nh ng h t p trung vào vi c gi i quy t nan đ nênệ ầ ư ọ ậ ệ ả ế ề đã nói: n i đ ng v ng n y, ta há d ki m đâu đ bánh,Ở ơ ồ ắ ầ ễ ế ủ đ ng cho dân đông d ng y ăn no nê sao?ặ ườ ấ (c. 33). Câu n yầ hàm ý đây là nan đ không th nào gi i quy t đ c!ề ể ả ế ượ
Tr c nan đ l n đó, Chúa h i h : ướ ề ớ ỏ ọ Các ng i có m y cáiươ ấ bánh? (c. 34a). Câu tr l i c a môn đ đây hàm ý th cả ờ ủ ồ ở ự ph m ít oi vì cùng v i ẩ ớ b y cái bánhả ch là ỉ vài con cá (c. 34b) trong nguyên văn là “vài con cá nh ” (ỏ B n Hi u Đínhả ệ ). (“Nh ”ỏ có th là qua gi ng nói c a môn đ vì ch dùng trong câu 36ể ọ ủ ồ ữ là cá).
Ngài bèn bi u dân chúng ng i xu ng đ tể ồ ố ấ (c. 35). Bi uể nghĩa là truy n l nh nh trong quân đ i cho th y Chúa s pề ệ ư ộ ấ ắ làm m t vi c nghiêm tr ng. Ch ộ ệ ọ ữ ng i ồ mô t t th n m dài,ả ư ế ằ v i m t tay ch ng nh cách ng i ăn c a ng i Do-thái.ớ ộ ố ư ồ ủ ườ
Đo n Ngài l y b y cái bánh và cá, t n r i, b bánh raạ ấ ả ạ ơ ồ ẻ đ a cho môn đ , môn đ phân phát cho dân chúng. Ai n y ănư ồ ồ ấ no c , còn bánh th a l m đ c b y gi đ yả ừ ượ ượ ả ỏ ầ (c. 36-37). Phép l x y ra trong tu n t trên:ạ ả ầ ự
Chúa Giê-xu t nạ ơ và b bánhẻ cho môn đ .ồ Môn đ ồ phân phát cho dân chúng. Dân chúng ăn no (“th a mãn”).ỏ
Phép l n y cho th y Chúa s d ng đi u các môn đ có,ạ ầ ấ ử ụ ề ồ dù ít i. Môn đ vâng l nh Chúa dù có th không hi u l nhỏ ồ ệ ể ể ệ truy n c a Chúa và đoànề ủ dân đ c no. ượ Chúa cũng có thể th c hi n nh ng phép l t ng t trong đ i s ng khi chúngự ệ ữ ạ ươ ự ờ ố ta đ cho Chúa s d ng tài nguyên ít i c a chúng ta trongể ử ụ ỏ ủ ch ng trình c a Ngài. Đi u quan tr ng là lòng vâng ph cươ ủ ề ọ ụ c a chúng ta. C câu chuy n cho th y Chúa bi t nhu c u c aủ ả ệ ấ ế ầ ủ con ng i và có th đem l i th a mãn th c s khi chúng taườ ể ạ ỏ ự ự tin c y và vâng l i Chúa. Chúa ch ng nh ng đáp ng nhu c uậ ờ ẳ ữ ứ ầ nh ng cũng làm cho d d t: ư ư ậ còn bánh th a l m đ c b yừ ượ ượ ả gi đ y ỏ ầ (c. 37).
194
Đây cũng là phép l vì ạ s ng i ăn là b n ngàn, không kố ườ ố ể đàn bà con trẻ (c. 38). M t l ng ng i đông đúc đ c Chúaộ ượ ườ ượ chu c p th c ăn trong m t lúc là vi c ch m t mình Đ cấ ứ ộ ệ ỉ ộ ứ Chúa Tr i m i có th làm.ờ ớ ể
B y gi Ngài cho đoàn dân v , r i xu ng thuy n mà quaấ ờ ề ồ ố ề b cõi x Ma-ga-đanờ ứ (c. 39). Sau khi cho đoàn ng i đôngườ đ o ăn, Chúa đã cho đoàn dân ra v trong tr t t (ả ề ậ ự cho đoàn dân về). Ma-ga-đan n m b phía Tây Bi n H Ga-li-lê.ằ ở ờ ể ồ Phúc Âm Mác thì g i là Đa-ma-nu-tha (Mác 8:10). Đây có thọ ể là cùng m t đ a đi m v i hai tên khác nhau hay là hai đ aộ ị ể ớ ị đi m g n nhau.ể ở ầ
BÀI 61 – 16:1-12 MEN CỦA NGƯỜI PHA-RI-SI VÀ SA-ĐU-SÊ
1 Những người Pha-ri-si và Sa-đu-sê đến cùng Đức Chúa Jêsus, có ý thử Ngài, thì xin làm cho xem một dấu lạ từ trên trời xuống. 2 Nhưng Ngài đáp rằng: Khi chiều tối đến, thì các ngươi nói rằng: sẽ tốt trời, vì trời đỏ. 3 Còn sớm mai, thì các ngươi nói rằng: Hôm nay sẽ có cơn dông, vì trời đỏ và mờ mờ. Các ngươi người biết phân biệt rõ sắc trời, mà không phân biệt được dấu chỉ thì giờ ư! 4 Dòng dõi hung ác gian dâm nầy xin một dấu lạ; nhưng sẽ chẳng cho dấu lạ chi khác ngoài dấu lạ của đấng tiên tri Giô-na. Rồi Ngài bỏ họ mà đi.
5 Khi môn đồ đi đến bờ bên kia, quên đem bánh theo. 6 Đức Chúa Jêsus phán cùng môn đồ rằng: Hãy giữ mình cẩn thận về men của người Pha-ri-si và Sa-đu-sê. 7 Môn đồ suy nghĩ và luận cùng nhau rằng: Đây là vì chúng ta không đem bánh theo. 8 Đức Chúa Jêsus biết điều đó, thì phán rằng: Hỡi kẻ ít đức tin, sao các ngươi tưởng rằng ấy là vì cớ các ngươi không có bánh? 9 Các ngươi há chưa hiểu, cũng không nhớ năm cái bánh cho năm ngàn người, và các ngươi lượm được mấy giỏ đầy bánh thừa sao? 10 Lại há không nhớ bảy cái bánh cho bốn ngàn người, và các ngươi lượm được bao nhiêu giỏ đầy bánh thừa sao? 11 Các ngươi sao chẳng hiểu rằng không phải về bánh mà ta muốn nói đâu? nhưng hãy giữ mình về men của người Pha-ri-si và Sa-đu-sê. 12 Bấy giờ môn đồ mới hiểu rằng Ngài chẳng bảo giữ mình về men làm bánh, nhưng về đạo của người Pha-ri-si và Sa-đu-sê.
195
1. Ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sê th Chúa v i m c đích gì?ườ ử ớ ụ2. “D u l t trên tr i xu ng” (c. 1) hàm ý đi u gì?ấ ạ ừ ờ ố ề3. T i sao Chúa g i nh ng ng i đ n xin Chúa làm d uạ ọ ữ ườ ế ấ
l là “dòng dõi hung ác gian dâm” (c. 4a)?ạ4. D u l c a đ ng tiên tri Giô-na là d u l gì? Mang ýấ ạ ủ ấ ấ ạ
nghĩa gì?5. T i sao Chúa Giê-xu “b h mà đi” (c. 4b)?ạ ỏ ọ6. “Men c a ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sê” nói đ n đi uủ ườ ế ề
gì? Các môn đ đã hi u nh th nào? T i sao?ồ ể ư ế ạ7. Ba đi u Chúa Giê-xu trách các môn đ là gì? T i sao?ề ồ ạ8. Chúng ta có th quên hay thi u hi u bi t nh cácể ế ể ế ư
môn đ không? T i sao?ồ ạ
Chúa Giê-xu v a t vùng đ t c a Dân Ngo i (Ty-r , Si-đôn,ừ ừ ấ ủ ạ ơ Đê-ca-bô-l ) tr v l i Ga-li-lê thì ph i đ i di n ngay v iơ ở ề ạ ả ố ệ ớ nh ng thách th c c a ng i Pha-ri-si, l n n y có thêm pheữ ứ ủ ườ ầ ầ Sa-đu-sê nh p b n. Vì v y, Chúa l i ph i r i Ga-li-lê (c. 5)ậ ọ ậ ạ ả ờ đ n m t kho ng th i gian sau m i tr l i (17:22).ế ộ ả ờ ớ ở ạ
L n n y phe Pha-ri-si và Sa-đu-sê thách th c Chúa v iầ ầ ứ ớ d u l t trên tr i xu ngấ ạ ừ ờ ố (c. 1b). M c đích c a h là đ ụ ủ ọ ể thử Chúa (c. 1a). Thử th ng mang ý nghĩa v i d ng ý x u,ườ ớ ụ ấ mu n ng i b th sẽ không làm đ c. Ng i Pha-ri-si vàố ườ ị ử ượ ườ Sa-đu-sê đã th y nh ng d u l ch a b nh c a Ngài nh ngấ ữ ấ ạ ữ ệ ủ ư h không ch p nh n. D u l h mu n th y là m t hànhọ ấ ậ ấ ạ ọ ố ấ ộ đ ng phi th ng nào đó ch ng t Ngài là Đ c Chúa Tr i. ộ ườ ứ ỏ ứ ờ Từ tr iờ có th là t trên b u tr i hay t n i c a Đ c Chúaể ừ ầ ờ ừ ơ ở ủ ứ Tr i.ờ
Chúa Giê-xu đã tr l i th nh c u c a h b ng cách dùngả ờ ỉ ầ ủ ọ ằ hi u bi t thông th ng c a ng i đ ng th i v tiên đoánể ế ườ ủ ườ ươ ờ ề th i ti t: bu i chi u, khi th y b u tr i đ , ng i ta bi t th iờ ế ổ ề ấ ầ ờ ỏ ườ ế ờ ti t sẽ t t; bu i sáng, khi th y tr i đ và âm u, ng i ta bi tế ố ổ ấ ờ ỏ ườ ế sẽ có m a bão (c. 2-3). Đây là nh n đ nh thông th ng, aiư ậ ị ườ cũng bi t. Chúa Giê-xu là Con Đ c Chúa Tr i đã xu t hi n rõế ứ ờ ấ ệ
196
ràng đ thăm vi ng con dân Ngài, đó là ể ế d u ch thì giấ ỉ ờ mà ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sê đã không nh n ra. Thành ngườ ậ ữ d u ch thì giấ ỉ ờ t ng đ ng v i ươ ươ ớ ngày thăm ph tạ (thăm vi ng) đ c nh c đ n trong C u c (Ê-sai 10:3; Ô-sê 9:7;ế ượ ắ ế ự Ướ Giê-rê-mi 10:15). M t tác gi đã vi t: “S sĩ ng i Pha-ri-siộ ả ế ở ườ và Sa-đu-sê xin Chúa làm d u l ch vì hấ ạ ỉ ọ không phân bi tệ đ c d u ch thì gi !” Chính Chúa Giê-xu là d u l mà h cònượ ấ ỉ ờ ấ ạ ọ xin d u l !ấ ạ
Vì v y, Chúa đã nói thêm: ậ Dòng dõi hung ác gian dâm n yầ xin m t d u l , nh ng sẽ ch ng cho d u l chi khác, ngoàiộ ấ ạ ư ẳ ấ ạ d u l c a đ ng tiên tri Giô-naấ ạ ủ ấ (c. 4). Đây là câu t ng t v iươ ự ớ câu Chúa đã m t l n nói v i h trong 12:38-40.ộ ầ ớ ọ
M c d u ch m t nhóm ng i đ n yêu c u Chúa làm ặ ầ ỉ ộ ườ ế ầ d uấ lạ, Chúa Giê-xu nhìn th y c m t th h vô tín mà h làấ ả ộ ế ệ ọ nh ng ng i đ i di n. ữ ườ ạ ệ Hung ác nói đ n t i l i còn ế ộ ỗ gian dâm mô t tình tr ng xa cách, không trung thành v i Ð c Chúaả ạ ớ ứ Tr i c a ng i Do-thái. Thánh Kinh C u c th ng dùngờ ủ ườ ự Ướ ườ hình nh ả gian dâm đ nói v s b i đ o c a con dân Chúaể ề ự ộ ạ ủ ( Ê-sai 50:1; 57:3; Giê-rê-mi 3:8; 13:27; 31:32; Ê-xê-chi-ên 16:15; Ô-sê 2:1-7; 3:1). Chúa Giê-xu dùng hình nh n y đả ầ ể mô t tình tr ng tâm linh c a con dân Chúa lúc b y gi . Vìả ạ ủ ấ ờ tình tr ng t i l i và thi u lòng tin c a h nên Chúa đã khôngạ ộ ỗ ế ủ ọ ban cho h d u l nào c .ọ ấ ạ ả
Chúa nói: Nh ng sẽ ch ng cho d u l chi khác ngoài d uư ẳ ấ ạ ấ l c a đ ng tiên tri Giô-naạ ủ ấ (c. 4). Câu n y hàm ý r ng, cácầ ằ sách tiên tri, Thánh Kinh C u c d y đ y nh ng d u l , hự Ướ ẫ ầ ữ ấ ạ ọ ch c n nhìn vào đó thì bi t. Ði m Chúa Giê-xu nh n m nhỉ ầ ế ể ấ ạ trong d u l c a đ ng tiên tri Giô-na là: ấ ạ ủ ấ Vì Giô-na đã b ị ở trong b ng cá l n ba ngày ba đêm, cũng m t th y, Conụ ớ ộ ể ấ Ng i sẽ trong lòng đ t ba ngày ba đêmườ ở ấ (12:40). Ba ngày ba đêm theo cách nói c a ng i Do-thái không ph i làủ ườ ả kho ng th i gian ba l n c a hai m i b n gi đ ng hả ờ ầ ủ ươ ố ờ ồ ồ nh ng là kho ng th i gian c a nh ng ngày dù ch có m tư ả ờ ủ ữ ỉ ộ
197
ph n c a ngày y trong đó. Chúa Giê-xu ch u ch t chi u thầ ủ ấ ị ế ề ứ Sáu và s ng l i sáng s m Chúa Nh t nh ng k đó là ba ngàyố ạ ớ ậ ư ể vì đó là kho ng th i gian c a ba ngày th Sáu, th B y vàả ờ ủ ứ ứ ả Chúa Nh t (xin xem I Sa-mu-ên 3:12-13; Ê-x -tê 4:16-5:1;ậ ơ Giô-na 2:1). D u l c a đ ng tiên tri Giô-na ấ ạ ủ ấ Chúa Giê-xu nh cắ đ n đây nh m nh n m nh v s ki n ph c sinh c a Ngài.ế ở ằ ấ ạ ề ự ệ ụ ủ Ng i Do-thái sẽ bi t Chúa chính là Ð ng Mê-si-a khi ch ngườ ế ấ ứ ki n vi c Chúa s ng l i sau ba ngày n m trong m . Tiên triế ệ ố ạ ằ ộ Giô-na trong b ng cá l n ba ngày ba đêm mà v n s ng sótở ụ ớ ẫ ố đ gi ng, đóể ả là d u l cho dân thành Ni-ni-ve ngày x a.ấ ạ ư Lòng vô tín và ch ng đ i c a ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sêố ố ủ ườ
đã đ a đ n vi c đòi h i d u l . Khi m t ng i có lòngư ế ệ ỏ ấ ạ ộ ườ tin th t n i Chúa, d u l sẽ r t hi n nhiên.ậ ơ ấ ạ ấ ể
Giô-na là d u hi u cho con dân Chúa ngày x a, đ i v iấ ệ ư ố ớ chúng ta ngày nay, s ki n Chúa Giê-xu ph c sinh là d uự ệ ụ ấ hi u rõ ràng nh t cho ni m tin c a chúng ta.ệ ấ ề ủ
L i yêu c u xin Chúa làm d u l đ th Chúa (c. 1) mangờ ầ ấ ạ ể ử tính cách ch ng đ i và tìm d p đ h i Chúa nên m t l n n a,ố ố ị ể ạ ộ ầ ữ Chúa Giê-xu đã t m lánh kh i vùng Ga-li-lê: ạ ỏ R i Ngài b hồ ỏ ọ mà đi (c. 4c). Đ a đi m Chúa Giê-xu và môn đ đi là ị ể ồ b bênờ kia (c. 5a) t c là b Đông B c bi n h Ga-li-lê. Chúng taứ ờ ắ ể ồ không hi u vì lý do gì các môn đ đã ể ồ quên đem bánh theo (c. 5b). Đúng lúc y Chúa Giê-xu đ a ra l i c nh cáo v ấ ư ờ ả ề men c aủ ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sêườ (c. 6b). Vì men liên quan v i bánhớ nên l i c nh cáo c a Chúa đã b các môn đ hi u l m: ờ ả ủ ị ồ ể ầ Đây là vì chúng ta không đem bánh theo (c. 7b).
Chúa trách các môn đ ba đi u: ồ ề ít đ c tinứ (c. 8b), ch aư hi uể và không nhớ (c. 9). Căn b n c a thi u hi u bi t là vì ítả ủ ế ể ế đ c tin. Đ c tin mang ý nghĩa tin c y, ứ ứ ậ ít đ c tinứ vì v y nghĩaậ là thi u lòng nh c y Chúa trong vi c chu c p nhu c u. Vàế ờ ậ ệ ấ ầ Chúa đã nh c l i hai phép l choắ ạ ạ năm ngàn và b n ngànố ng i ănườ mà c hai l n đ u d th a. Th c ăn cho m i baả ầ ề ư ừ ứ ườ
198
ng i (Chúa và các môn đ ) ch c ch n không ph i là v nườ ệ ắ ắ ả ấ đ .ề
Chúa Giê-xu cho th y l i c nh cáo c a Chúa liên quan đ nấ ờ ả ủ ế đ o c a ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sêạ ủ ườ (c. 12b). Đ oạ nói đ n sế ự d y d (ạ ỗ B n Hi u Đínhả ệ ). Ng i Pha-ri-si và Sa-đu-sê cóườ nh ng s d y d khác nhau, nh ng đây Chúa k là m t vìữ ự ạ ỗ ư ở ể ộ c hai phe đ u ganh ghét Chúa và quy t tâm khai tr Ngài.ả ề ế ừ Đó là tinh th n ganh t và mu n h i ng i không đ ng quanầ ị ố ạ ườ ồ đi m v i mình.ể ớ
Chúa g i tinh th n n y là men: ọ ầ ầ men c a ng i Pha-ri-si vàủ ườ Sa-đu-sê (c. 6b). Men hàm ý nh ng nh h ng âm th m,ữ ả ưở ầ chúng ta không trông th y nh ng k t cu c r ng l n. Menấ ư ế ộ ộ ớ trong 13:33 mang cùng m t ý nghĩa nh ng là nh h ng t tộ ư ả ưở ố c a n c thiên đàng còn đây là nh h ng tai h i r ng l nủ ướ ở ả ưở ạ ộ ớ c a s d y d c a phe Pha-ri-si và Sa-đu-sê. ủ ự ạ ỗ ủ
Chúa Giê-xu m đ u c ph n n y v i câu: ở ầ ả ầ ầ ớ Hãy gi mìnhữ c n th nẩ ậ (c. 6a). Đây là hai đ ng t đi chung v i nhau: ộ ừ ớ giữ mình và c n th nẩ ậ cho th y tính cách nghiêm tr ng c a l iấ ọ ủ ờ c nh cáo n y.ả ầ
Bài h c ghi nh n:ọ ậ1. Chúng ta c n ghi nh nh ng đi u Chúa đã làm trongầ ớ ữ ề
quá kh đ không quên n Chúa và thêm lòng tin c y Chúa.ứ ể ơ ậ2. Tinh th n ganh t và ganh ghét r t tai h i, nó nhầ ị ấ ạ ả
h ng âm th m nh ng r ng l n.ưở ầ ư ộ ớ3. L i d y: ờ ạ Hãy gi mình c n th nữ ẩ ậ nh c chúng ta ph iắ ả
th t s đ cao c nh giác v nh ng th “men x u” trong đ iậ ự ề ả ề ữ ứ ấ ờ s ng!ố
BÀI 62 – 16:13-23 LỜI XƯNG NHẬN CỦA PHI-E-RƠ
13 Khi Đức Chúa Jêsus đã vào địa phận thành Sê-sa-rê Phi-líp, bèn hỏi môn đồ, mà rằng: Theo lời người ta nói thì Con người là ai? 14 Môn đồ thưa rằng: Người nói là Giăng Báp-tít; kẻ nói là Ê-li; kẻ khác lại nói là Giê-rê-mi, hay là một đấng tiên tri nào đó. 15 Ngài phán
199
rằng: Còn các ngươi thì xưng ta là ai? 16 Si-môn Phi-e-rơ thưa rằng: Chúa là Đấng Christ, con Đức Chúa Trời hằng sống. 17 Bấy giờ, Đức Chúa Jêsus phán cùng người rằng: Hỡi Si-môn, con Giô-na, ngươi có phước đó; vì chẳng phải thịt và huyết tỏ cho ngươi biết điều nầy đâu, bèn là Cha ta ở trên trời vậy. 18 Còn ta, ta bảo ngươi rằng: Ngươi là Phi-e-rơ, ta sẽ lập Hội thánh ta trên đá nầy, các cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó. 19 Ta sẽ giao chìa khóa nước thiên đàng cho ngươi; hễ điều gì mà ngươi buộc dưới đất, thì cũng sẽ buộc ở trên trời, và điều gì mà ngươi mở dưới đất, thì cũng sẽ được mở ở trên trời. 20 Đoạn, Ngài cấm môn đồ đừng nói cho ai biết rằng Ngài, Đức Chúa Jêsus, là Đấng Christ.
21 Từ đó, Đức Chúa Jêsus mới tỏ cho môn đồ biết rằng mình phải đi đến thành Giê-ru-sa-lem, phải chịu tại đó nhiều sự khốn khổ bởi những người trưởng lão, thầy tế lễ cả, cùng thầy thông giáo, và phải bị giết, đến ngày thứ ba phải sống lại. 22 Phi-e-rơ bèn đem Ngài riêng ra, mà can rằng: Hỡi Chúa, Đức Chúa Trời nào nỡ vậy! Sự đó sẽ không xảy đến cho Chúa đâu! 23 Nhưng Ngài xây mặt lại mà phán cùng Phi-e-rơ rằng: Ớ Sa-tan, hãy lui ra đằng sau ta! Ngươi làm gương xấu cho ta; vì ngươi chẳng nghĩ đến việc Đức Chúa Trời, song nghĩ đến việc người ta.
1. B n bi t gì v đ a danh Sê-sa-rê Phi-líp? Vi c Phi-e-ạ ế ề ị ệr x ng nh n Chúa t i đây có mang ý nghĩa gì đ c bi tơ ư ậ ạ ặ ệ không? T i sao?ạ
2. L i x ng nh n c a Phi-e-r : “Chúa là Đ ng Christ,ờ ư ậ ủ ơ ấ con Đ c Chúa Tr i h ng s ng” (c. 16) mang ý nghĩa gì?ứ ờ ằ ố
3. “Th t và huy t” (c. 17) là nói đ n đi u gì?ị ế ế ề4. “Cha ta trên tr i” đ c dùng đ đ i chi u v i “th tở ờ ượ ể ố ế ớ ị
và huy t” hàm ý gì?ế5. Xin gi i thích câu: “Ng i là Phi-e-r , ta sẽ l p H iả ươ ơ ậ ộ
thánh ta trên đá n y” (c. 18a).ầ6. “C a âm ph ” nói đ n đi u gì?ử ủ ế ề7. “Chìa khóa n c thiên đàng” ch v đi u gì?ướ ỉ ề ề8. “Bu c” và “m ” (c. 19 nghĩa là gì?ộ ở9. T i sao Chúa Giê-xu l i “c m môn đ đ ng nói cho aiạ ạ ấ ồ ừ
bi t r ng Ngài, Đ c Chúa Jêsus, là Đ ng Christ” (c. 20)?ế ằ ứ ấ
200
10. T i sao Chúa Giê-xu g i Phi-e-r là Sa-tan khi ôngạ ọ ơ phát bi u ý ki n c a ông v vi c Chúa ph i ch u kh n nể ế ủ ề ệ ả ị ổ ạ và ch u ch t?ị ế
11. “Làm g ng x u” (c. 23b) nghĩa là gì?ươ ấ
Sê-sa-rê Phi-líp n m d i chân núi H t-môn, cách b phíaằ ướ ẹ ờ B c bi n h Ga-li-lê kho ng 40 km. Đây là vùng đ t Dânắ ể ồ ả ấ Ngo i. M t trong nh ng ngu n n c c a sông Giô-đanh phátạ ộ ữ ồ ướ ủ xu t t m t hang đ ng g n thành n y. N i đây có m t ngôiấ ừ ộ ộ ầ ầ ơ ộ mi u c th th n ế ổ ờ ầ Pan c a Hy-l p. Theo tài li u c a s giaủ ạ ệ ủ ử Josephus, vào năm 20 T.C., hoàng đ Sê-sa Au-gút-t xây m tế ơ ộ đ n th b ng đá c m th ch tr ng t i đây và ban vùng đ tề ờ ằ ẩ ạ ắ ạ ấ n y cho Hê-r t Đ i Đ . Khi vua Hê-r t qua đ i vào năm thầ ố ạ ế ố ờ ứ t T.C., vùng đ t thu c lãnh th c a vua ch h u Phi-líp. Phi-ư ấ ộ ổ ủ ư ầlíp tái thi t thành n y và đ t tên là Sê-sa-rê đ vinh danhế ầ ặ ể hoàng đ Sê-sa Au-gút-t và thêm vào tên c a mình đ vinhế ơ ủ ể danh chính mình và cũng đ phân bi t v i thành Sê-sa-rêể ệ ớ n m trên b Đ a Trung H i. Trong b i c nh th th n t ngằ ờ ị ả ố ả ờ ầ ượ ngo i bang c a vùng đ t n y, Chúa Giê-xu đ a ra câu h i vạ ủ ấ ầ ư ỏ ề nhân thân c a Ngài v i các môn đ .ủ ớ ệ
Chúa Giê-xu th ng t x ng Ngài là ườ ự ư Con Ng iườ (8:20; 9:6) m t danh hi u bi u hi n uy quy n c a Ngài (Đa-ni-ên 7:13-ộ ệ ể ệ ề ủ14). Chúa Giê-xu đ t câu h i v i các môn đ : ặ ỏ ớ ồ Theo l i ng iờ ườ ta nói thì Con Ng i là ai?ườ (c. 13b) nh m đ a đ n l i x ngằ ư ế ờ ư nh n ti p theo c a Phi-e-r . Nói đúng h n, Chúa Giê-xuậ ế ủ ơ ơ mu n d y các môn đ bi t rõ Chúa là ai. Đây là m t ph ngố ạ ồ ế ộ ươ pháp d y r t h u hi u, thay vì nói th ng ra r ng ạ ấ ữ ệ ẳ ằ Chúa là Đ ng Christấ (c. 16), Chúa đã đ t câu h i cho các môn đ đặ ỏ ồ ể chính h có th tìm th y câu tr l i. ọ ể ấ ả ờ
B n quan đi m c a ng i đ ng th i v Chúa Giê-xu là:ố ể ủ ườ ươ ờ ề Giăng Báp-tít, Ê-li, Giê-rê-mi hay m t v tiên tri nào đó. Dù làộ ị nh ng quan đi m khác nhau, t t c đ u công nh n Chúa làữ ể ấ ả ề ậ tiên tri. Ý nghĩa chính c a tiên tri là ng i phát ngôn c a Đ củ ườ ủ ứ
201
Chúa Tr i, thay m t Đ c Chúa Tr i đ trình bày s đi p c aờ ặ ứ ờ ể ứ ệ ủ Ngài cho con ng i. Trong ý nghĩa đó, Chúa Giê-xu đúng làườ m t v tiên tri. Nh ng Chúa Giê-xu không ph i ch là tiên triộ ị ư ả ỉ nh ng Ngài chính là ư Đ ng Christ, Con Đ c Chúa Tr i h ngấ ứ ờ ằ s ngố (c. 16).
Christ, phiên âm t ti ng Hy-l p ừ ế ạ christos. Christos d ch tị ừ ch ữ mashiah trong ti ng Hê-b -r nghĩa là “ng i đ c x cế ơ ơ ườ ượ ứ d u.” “Ng i đ c x c d u” mang ý nghĩa m t ng i đ cầ ườ ượ ứ ầ ộ ườ ượ Đ c Chúa Tr i ch n cho m t m c đích đ c bi t. Ba ch c vứ ờ ọ ộ ụ ặ ệ ứ ụ chính đ c “x c d u” trong C u c là vua, t l và tiên tri.ượ ứ ầ ự Ướ ế ễ G i Chúa Giê-xu là Đ ng Christ hàm ý r ng Ngài là Đ ng đ nọ ấ ằ ấ ế t Đ c Chúa Tr i, do Đ c Chúa Tr i sai xu ng tr n gian v iừ ứ ờ ứ ờ ố ầ ớ m t m c đích đ c bi t. Ng i đ ng th i đang trông chộ ụ ặ ệ ườ ươ ờ ờ m t v c u tinh, Đ ng Mê-si-a theo l i h a t c là Đ ngộ ị ứ ấ ờ ứ ứ ấ Christ. Chúa là Đ ng Christấ xác nh n Chúa Giê-xu là v c uậ ị ứ tinh đó.
Phi-e-r ch ng nh ng g i Chúa là Đ ng Christ, ông cònơ ẳ ữ ọ ấ thêm vào danh hi u ệ Con Đ c Chúa Tr i h ng s ng.ứ ờ ằ ố Con Đ cứ Chúa Tr iờ mang ý nghĩa Ngài chính là Đ c Chúa Tr i (Giăngứ ờ 5:18) nh ng Phi-e-r lúc n y có th ch a hi u theo ý nghĩaư ơ ầ ể ư ể đó. Con Đ c Chúa Tr iứ ờ đ i v i ông mang ý nghĩa là t tr iố ớ ừ ờ đ n, nói đ n đ a v cao tr ng c a Chúa Giê-xu. ế ế ị ị ọ ủ H ng s ngằ ố th ng dùng đ đ i chi u v i hình t ng vô tri. Đ c Chúaườ ể ố ế ớ ượ ứ Tr i h ng s ng ch v Đ c Chúa Tr i c a Y-s -ra-ên là Đ ngờ ằ ố ỉ ề ứ ờ ủ ơ ấ T H u H ng H u (Xu t 3:14).ự ữ ằ ữ ấ
Câu nói ti p theo c a Chúa Giê-xu (c. 17) cho th y khôngế ủ ấ ph i b i khôn ngoan hay hi u bi t mà Phi-e-r phát bi u l iả ở ể ế ơ ể ờ x ng nh n n y: ư ậ ầ Ch ng ph i th t và huy t t cho ng i bi tẳ ả ị ế ỏ ươ ế đi u n y đâu bèn là Cha ta trên tr i v yề ầ ở ờ ậ (c. 17b). Th t vàị huy t ế là ti ng dùng đ ch con ng i b ng x ng b ng th t,ế ể ỉ ườ ằ ươ ằ ị đ i chi u v i Đ c Chúa Tr i là Đ ng th n linh. Chúa Giê-xuố ế ớ ứ ờ ấ ầ g i Đ c Chúa Tr i là ọ ứ ờ Cha ta trên tr iở ờ xác nh n tính cáchậ thiên th ng (th n tính) c a Ngài. ượ ầ ủ T cho ng i bi tỏ ươ ế nói đ nế
202
s m c kh i c a Đ c Chúa Tr i. Không có s m c kh i n y,ự ạ ả ủ ứ ờ ự ạ ả ầ Phi-e-r không th nào bi t đ c Chúa Giê-xu là Đ ng Christơ ể ế ượ ấ Con Đ c Chúa Tr i h ng s ng! Phi-e-r đ c Chúa Giê-xuứ ờ ằ ố ơ ượ cho là có ph c, không ph i vì ông có l i x ng nh n đúng vướ ả ờ ư ậ ề Chúa Giê-xu nh ng là vì ông nh n đ c s m c kh i t Đ cư ậ ượ ự ạ ả ừ ứ Chúa Tr i. Chúng ta cũng là nh ng ng i có ph c vì Đ cờ ữ ườ ướ ứ Chúa Tr i đã vui bày t chính Ngài cho chúng ta đ chúng taờ ỏ ể bi t Chúa và tin nh n Ngài!ế ậ
Sau l i khen, Chúa Giê-xu nói ti p v i Phi-e-r :ờ ế ớ ơCòn ta, ta b o ng i r ng: Ng i là Phi-e-r , ta sẽ l p H iả ươ ằ ươ ơ ậ ộ thánh ta trên đá n y, các c a âm ph ch ng th ng đ c h i đó.ầ ử ủ ẳ ắ ượ ộ Ta sẽ giao chìa khóa n c thiên đàng cho ng i; h đi u gì màướ ươ ễ ề ng i bu c d i đ t, thì cũng sẽ bu c trên tr i, và đi u gì màươ ộ ướ ấ ộ ở ờ ề ng i m d i đ t, thì cũng sẽ đ c m trên tr i (c. 18-19)ươ ở ướ ấ ượ ở ở ờ
Giáo H i Công Giáo La-mã d a vào l i phán n y c a Chúaộ ự ờ ầ ủ Giê-xu đ làm n n t ng cho giáo lý Tông Đ K V (ể ề ả ồ ế ị Apostolic Succession) v i s đ Phi-e-r là v giáo hoàng đ u tiên. Th tớ ứ ồ ơ ị ầ ậ ra l i tuyên b n y không hàm ý gì v hai đi u trên mà ch làờ ố ầ ề ề ỉ m t l i ch i ch (cùng m t ch nh ng v i hai nghĩa khácộ ố ơ ữ ộ ữ ư ớ nhau). M t ví d trong ti ng Vi t có th là: “Ông Th ch v ngộ ụ ế ệ ể ạ ữ nh bàn th ch!” M t bên là tên ng i, m t bên là ý nghĩaư ạ ộ ườ ộ c a tên. ủ
Trong ti ng Hy-l p, tên c a Phi-e-r là ế ạ ủ ơ petros còn “đá” là petra nh ng th t ra đ u ch v Phi-e-r . Chúa Giê-xu có thư ậ ề ỉ ề ơ ể đã nói câu n y b ng ti ng A-ram (ngôn ng đ ng th i) vàầ ằ ế ữ ươ ờ có th đã dùng cùng m t t . Chúa Giê-xu tuyên b : ể ộ ừ ố Ta sẽ l pậ H i thánh ta trên đá n yộ ầ (“Ta sẽ l p H i Thánh Ta trênậ ộ ng i”) không có nghĩa là Phi-e-r là v giáo hoàng đ u tiênươ ơ ị ầ và nh ng ng i lãnh đ o giáo h i ti p theo là ng i k vữ ườ ạ ộ ế ườ ế ị ông.
M t s ng i thì cho r ng ch “đá” (ộ ố ườ ằ ữ petra) ch v l iỉ ề ờ x ng nh n c a Phi-e-r nghĩa là Chúa l p H i Thánh trên l iư ậ ủ ơ ậ ộ ờ
203
x ng nh n c a Phi-e-r . L i gi i thích n y nghe h p lýư ậ ủ ơ ố ả ầ ợ nh ng h i g ng ép. Nói r ng Chúa Giê-xu l p H i Thánhư ơ ượ ằ ậ ộ c a Ngài trên Phi-e-r không có gì là sai, hàm ý ông là ng iủ ơ ườ đ u tiên b t đ u H i Thánh c a Chúa v i ba ngàn ng i quaầ ắ ầ ộ ủ ớ ườ bài gi ng c a ông trong ngày L Ngũ Tu n (Công v 2).ả ủ ễ ầ ụ
Ê-phê-sô 2:20 cho th y n n c a H i Thánh là “các s đấ ề ủ ộ ứ ồ cùng các đ ng tiên tri” và Chúa Giê-xu m i là “đá góc nhà.”ấ ớ Trong th g i cho tín h u trong th k th nh t, s đ Phi-ư ử ữ ế ỷ ứ ấ ứ ồe-r vi t: “Anh em cũng nh ĐÁ s ng, đ c xây nên nhàơ ế ư ố ượ thiêng liêng…” (I Phi-e-r 2:5a).ơ
Câu ti p theo Chúa nói v i Phi-e-r :ế ớ ơH đi u gì mà ng i bu c d i đ t, thì cũng sẽ bu c trênễ ề ươ ộ ướ ấ ộ ở tr i, và đi u gì mà ng i m d i đ t, thì cũng sẽ đ c m ờ ề ươ ở ướ ấ ượ ở ở trên tr i (c. 19b)ờ
Đây cũng là câu Chúa nói v i t t c các s đ (18:18).ớ ấ ả ứ ồ Đi u n y cho th y th m quy n đ c trao cho Phi-e-r cũngề ầ ấ ẩ ề ượ ơ đ c trao cho các s đ khác và c chúng ta là nh ng ng iượ ứ ồ ả ữ ườ x ng nh n Chúa nh Phi-e-r .ư ậ ư ơ
Các c a âm ph ch ng th ng đ c h i đó ử ủ ẳ ắ ượ ộ (c. 18b). C aử trong nguyên văn là “c ng.” ổ C ng âm phổ ủ nói đ n s c m nhế ứ ạ c a s ch t (s c m nh gi ng i ch t l i trong c ng c a nó,ủ ự ế ứ ạ ữ ườ ế ạ ổ ủ không thoát ra đ c). S c m nh c a s ch t không thượ ứ ạ ủ ự ế ể th ng đ c H i Thánh nghĩa là H i Thánh c a Chúa sẽắ ượ ộ ộ ủ không th ch t. H i Thánh c a Chúa có lúc th y nh b tànể ế ộ ủ ấ ư ị h i hoàn toàn nh ng H i Thánh c a Chúa sẽ không bao giạ ư ộ ủ ờ ch t, không bao gi suy tàn. ế ờ
Ti p theo, Chúa h a v i Phi-e-r : ế ứ ớ ơ Ta sẽ giao chìa khóa n c thiên đàng cho ng i ướ ươ (c. 19a). Chìa khóa mang ý nghĩa m c a cho ng i ta vào và cũng có ý nghĩa thi hành th mở ử ườ ẩ quy n, cho phép hay không cho phép. D a vào l i x ng nh nề ự ờ ư ậ Chúa là Đ ng Christ Con Đ c Chúa Tr i h ng s ng, ấ ứ ờ ằ ố Phi-e-rơ đã là ng i m c a n c thiên đàng cho ng i ta vào khiườ ở ử ướ ườ
204
ông rao gi ng Phúc Âm c a Chúa Giê-xu cho h (Công v 2,ả ủ ọ ụ 3, 8).
Bu c ộ và m ở (c. 19b) mang ý nghĩa cho phép hay không cho phép trong c ng đ ng con dân Chúa mà khuôn m u là tộ ồ ẫ ừ trên tr i. ờ Bu c d i đ t… bu c trên tr i ộ ướ ấ ộ ở ờ và m d i đ t…ở ướ ấ m trên tr i ở ở ờ không có nghĩa là thiên đàng ph i làm theoả đi u Phi-e-r làm trên tr n gian nh ng là trên tr i và d iề ơ ầ ư ờ ướ đ t có cùng m t khuôn m u, m t tiêu chu n, đ c bi t là tiêuấ ộ ẫ ộ ẩ ặ ệ chu n c u r i qua Chúa Giê-xu, ẩ ứ ỗ Đ ng Christ c a Đ c Chúaấ ủ ứ Tr iờ (Lu-ca 9:20b).
Chúa Giê-xu nh n Ngài là Đ ng Christ v i các môn đậ ấ ớ ồ nh ng ư Ngài c m môn đ đ ng nói cho ai bi t r ng Ngài, Đ cấ ồ ừ ế ằ ứ Chúa Jêsus, là Đ ng Christ ấ (c. 20). S dĩ Chúa Giê-xuở không cho các môn đ nói cho ng i khác bi t Ngài là Đ ng Christồ ườ ế ấ vì đ i v i ng i đ ng th i, Đ ng Christ hay Đ ng Mê-si-aố ớ ườ ươ ờ ấ ấ mang ý nghĩa chính tr . Ng i Do-thái lúc b y gi ch hi uị ườ ấ ờ ỉ ể Mê-si-a là v c u tinh, gi i phóng đ t n c b ng vũ l c. Chúaị ứ ả ấ ướ ằ ự Giê-xu là Đ ng Mê-si-a là đi u đúng nh ng hi u đ c ýấ ề ư ể ượ nghĩa c a Đ ng Mê-si-a nh th nào là v n đ khác. Do đó,ủ ấ ư ế ấ ề đ tránh hi u l m có th đ a đ n nh ng h u qu tai h i,ể ể ầ ể ư ế ữ ậ ả ạ không đúng v i ch ng trình c a Đ c Chúa Tr i, Chúa Giê-ớ ươ ủ ứ ờxu mu n ch các môn đ bi t Ngài là Đ ng Christ mà thôi.ố ỉ ồ ế ấ
Thành ngữ T đóừ đ c dùng hai l n trong Phúc Âm Ma-ượ ầthi- (4:17 và 16:21) là hai d u m c đ c bi t trong cu c đ iơ ấ ố ặ ệ ộ ờ Chúa Giê-xu:
4:17-16:20 - Giai đo n đ u c a ch c vạ ầ ủ ứ ụ16:21-28 - Cao đi m c a ch c v .ể ủ ứ ụT th i đi m n y cho đ n lúc ch u kh hình, Chúa Giê-xuừ ờ ể ầ ế ị ổ
ba l n nói tr c cho các môn đ bi t v s ch t và s s ngầ ướ ồ ế ề ự ế ự ố l i c a Ngài (17:22-23; 20:17-19).ạ ủ
Phi-e-r là ng i đ c Đ c Chúa Tr i m c kh i cho bi tơ ườ ượ ứ ờ ạ ả ế Chúa Giê-xu là Đ ng Christ nh ng ông cũng ch hi u theo ýấ ư ỉ ể nghĩa thông th ng và không th nào ch p nh n m t Đ ngườ ể ấ ậ ộ ấ
205
Christ ph i ả ch u nhi u s kh n khị ề ự ố ổ… ph i b gi t ả ị ế (c. 21). Vì v y ph n ng c a ông là ậ ả ứ ủ đem Ngài riêng ra, mà can r ng: H iằ ỡ Chúa, Đ c Chúa Tr i nào n v y! S đó sẽ không x y đ n choứ ờ ỡ ậ ự ả ế Chúa đâu! (c. 22). Đem Ngài riêng ra mang ý nghĩa thân m t.ậ Phi-e-r nghĩ mình là ng i hi u bi t nên đã phát ngôn cáchơ ườ ể ế m nh b o nh v y.ạ ạ ư ậ
Nh ng ông đã b Chúa qu trách ngay: ư ị ở Sa-tan, hãy lui raỚ đ ng sau ta! Ng i làm g ng x u cho ta; vì ng i ch ngằ ươ ươ ấ ươ ẳ nghĩ đ n vi c Đ c Chúa Tr i, song nghĩ đ n vi c ng i taế ệ ứ ờ ế ệ ườ (c. 23). S dĩ Chúa Giê-xu g i Phi-e-r là Sa-tan trong tr ngở ọ ơ ườ h p n y vì ch ng trình c u r i c a Đ c Chúa Tr i qua cáiợ ầ ươ ứ ỗ ủ ứ ờ ch t c a Chúa Giê-xu là tr ng tâm c a ch c v Ngài trênế ủ ọ ủ ứ ụ tr n gian. Ý nghĩ tránh cái ch t đó t c là phá h y ch ngầ ế ứ ủ ươ trình c u r i c a Đ c Chúa Tr i. M t ý nghĩ nh v y ch cóứ ỗ ủ ứ ờ ộ ư ậ ỉ th đ n t ma qu . Chính vì v y mà Chúa Giê-xu g i Phi-e-rể ế ừ ỷ ậ ọ ơ là Sa-tan trong tr ng h p n y. ườ ợ ầ Lui ra đ ng sau taằ mang ý nghĩa đ ng vào ch không có ý nghĩa, đ ng đ cho ng iứ ỗ ừ ể ườ khác th y mình n a. Tr c đó ông v a đ c Chúa khen t ngấ ữ ướ ừ ượ ặ và đ t vào m t đ a v cao quý trong N c Chúa.ặ ộ ị ị ướ
Làm g ng x u ươ ấ cùng m t ch v i “gây v p ph m” nh ngộ ữ ớ ấ ạ ư cũng có nghĩa là cái b y: “Ng i là cái b y cho Ta.” “Ng i làẫ ươ ẫ ươ ch ng ng i cho Ta” (ướ ạ B n Hi u Đínhả ệ ). Phi-e-r có ý t t theoơ ố suy nghĩ c a ông nh ng đó chính là c m b y đ Chúa tránhủ ư ạ ẫ ể kh i cái ch t là đi u n m trong ch ng trình c a Đ c Chúaỏ ế ề ằ ươ ủ ứ Tr i: ờ vi c Đ c Chúa Tr iệ ứ ờ (c. 23b). Vi cệ c a Đ c Chúa Tr iủ ứ ờ mang ý nghĩa đ ng l i c a Đ c Chúa Tr i. Phi-e-r thì chườ ố ủ ứ ờ ơ ỉ suy nghĩ theo đ ng l i c a con ng i.ườ ố ủ ườ
BÀI 63 – 16:24-28 LÀM MÔN ĐỆ
24 Đức Chúa Jêsus bèn phán cùng môn đồ rằng: Nếu ai muốn theo ta, thì phải liều mình, vác thập tự giá mình mà theo ta. 25 Vì ai muốn cứu sự sống mình thì sẽ mất, còn ai vì cớ ta mà mất sự sống mình thì sẽ được lại. 26 Người nào nếu được cả thiên hạ mà mất linh hồn
206
mình, thì có ích gì? Vậy thì người lấy chi mà đổi linh hồn mình lại? 27 Vì Con Người sẽ ngự trong sự vinh hiển của Cha mình mà giáng xuống cùng các thiên sứ, lúc đó, Ngài sẽ thưởng cho từng người, tùy việc họ làm. 28 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, trong các ngươi đứng đây, có một vài kẻ sẽ không chết trước khi thấy Con Người ngự đến trong nước Ngài.
1. B n hi u ch “theo” trong câu 24 nh th nào? “Theoạ ể ữ ư ế Chúa” nghĩa là gì?
2. Xin gi i thích nh ng ch “li u mình” và “vác th p tả ữ ữ ề ậ ự giá mình” (c. 24b).
3. “C u s s ng mình” nghĩa là gì? T i sao “c u s s ngứ ự ố ạ ứ ự ố mình” l i m t? (c. 25a)ạ ấ
4. “Thiên h ” (c. 26) ch v đi u gì?ạ ỉ ề ề5. Th nào là “m t linh h n” (c. 26)?ế ấ ồ6. “Con Ng i” trong câu 27 ch v ai? “Con Ng i sẽườ ỉ ề ườ
ng trong s vinh hi n c a Cha mình mà giáng xu ngự ự ể ủ ố cùng các thiên s ” là lúc nào?ứ
7. L i Chúa nói trong câu 28 có ng nghi m không?ờ ứ ệ ng nghi m nh th nào?Ứ ệ ư ế
Sau khi qu trách Phi-e-r vì đ ngh theo quan đi m loàiở ơ ề ị ể ng i c a ông (c. 23), Chúa Giê-xu nói cho t t c các môn đườ ủ ấ ả ồ bi t ý nghĩa đích th c c a vi c theo Chúa. Chúa đã m t l nế ự ủ ệ ộ ầ nói v i h đi u n y (10:38-39). Trong th i đi m n y, Chúaớ ọ ề ầ ờ ể ầ nh c l i cho các môn đ v vi c theo Chúa đ cho th y “Mônắ ạ ồ ề ệ ể ấ đ không h n Th y, tôi t không h n ch ” (10:24). N uồ ơ ầ ớ ơ ủ ế Chúa là Th y là ng i sẽ ầ ườ ph i ch u t i đó nhi u s kh n khả ị ạ ề ự ố ổ b i nh ng ng i tr ng lão, th y t l c , cùng th y thôngở ữ ườ ưở ầ ế ễ ả ầ giáo, và ph i b gi t, đ n ngày th ba ph i s ng l iả ị ế ế ứ ả ố ạ (c. 21b) thì các môn đ cũng sẽ không tránh đ c nh ng đi u t ngồ ượ ữ ề ươ t . Môn đ là ng i theo Chúa, ph i ch u gi ng nh Chúa. ự ệ ườ ả ị ố ư
“Theo Chúa” vì v y mang ý nghĩa “làm môn đ c a Chúa”ậ ệ ủ là “ng i theo Chúa h t lòng, d n thân, cam k t, s ng ch tườ ế ấ ế ố ế
207
v i Chúa.” Tr c đó Chúa nói: “N u ai MU N theo Ta…” (c.ớ ướ ế Ố 24a). Mu nố mang ý nghĩa quy t đ nh c a ý chí, quy t tâmế ị ủ ế ch không ph i b đ a đ y vào quy t đ nh n y. ứ ả ị ư ẩ ế ị ầ
Li u mìnhề không mang ý nghĩa li u lĩnh nh ng là “kh cề ư ướ t chính mình” (ừ B n Hi u Đínhả ệ : “t b chính mình”). M t tácừ ỏ ộ gi d ch câu n y là “kh c t hoàn toàn” (Chamberlain). B nả ị ầ ướ ừ ả NEB thì d ch là “đ cái tôi c a mình l i phía sau.” Khuynhị ể ủ ở ạ h ng thông th ng c a con ng i là chú tâm và t p trungướ ườ ủ ườ ậ vào phúc l i c a chính mình, môn đ c a Chúa hay ng iợ ủ ệ ủ ườ theo Chúa thì không s ng nh v y. Chúng ta không th chố ư ậ ể ỉ “chăm v l i riêng mình nh ng ph i chăm v l i k khácề ợ ư ả ề ợ ẻ n a” (Phi-líp 2:4).ữ
Nhi u ng i th ng hi u ề ườ ườ ể vác th p t giá mìnhậ ự theo ý nghĩa v nh ng khó khăn mà mình ph i gánh ch u trong đ i.ề ữ ả ị ờ Nh ng đó không ph i là đi u Chúa Giê-xu d y đây. Vácư ả ề ạ ở th p t giá mình là hình nh c a t t i vác th p hình raậ ự ả ủ ử ộ ậ pháp tr ng. Đây là hình nh ch t. Ch t v i b n ngã và tườ ả ế ế ớ ả ư k . Cái tôi không còn n a! Chúa Giê-xu cũng nói ỷ ữ vác th p tậ ự giá MÌNH hàm ý r ng m i ng i theo Chúa đ u ph i s ngằ ỗ ườ ề ả ố nh v y. M i ng i theo Chúa đ u có th p t giá đó.ư ậ ỗ ườ ề ậ ự
Câu 24 có hai ch ữ theo: N u ai mu n THEO Taế ố . Và: Vác th p t giá mình mà THEO Ta.ậ ự Ch ữ theo đ u mang ý nghĩaầ “đ n v i Chúa” còn ch ế ớ ữ theo th hai nh n m nh ý nghĩa liênứ ấ ạ t c, bày t ra trong n p s ng h ng ngày. Vác th p t giáụ ỏ ế ố ằ ậ ự mình không ph i là đi u ch làm m t l n r i thôi nh ng đâyả ề ỉ ộ ầ ồ ư là l i s ng h ng ngày (Lu-ca 9:23). ố ố ằ
Đ làm môn đ Chúa, m t ng i ph i t b chính mình,ể ệ ộ ườ ả ừ ỏ vác th p t giá và ti p t c theo Chúa (c. 24). Đây không ph iậ ự ế ụ ả là đi u d làm. Tuy nhiên, Chúa Giê-xu cho các môn đ th yề ễ ồ ấ ba đi u sau:ề
1. Theo Chúa là ch n l a đúng (c. 25)ọ ựVì ai mu n c u s s ng mình thì sẽ m t, còn ai vì c ta màố ứ ự ố ấ ớ
m t s s ng mình thì sẽ đ c l iấ ự ố ượ ạ . B n Hi u Đínhả ệ d ch câu n yị ầ
208
nh sau: “Vì b t c ai mu n c u m ng s ng mình thì sẽ m t,ư ấ ứ ố ứ ạ ố ấ còn ai vì Ta mà m t m ng s ng thì sẽ tìm l i đ c.” ấ ạ ố ạ ượ S s ngự ố (psyche) cũng có th d ch là linh h n (c. 26). Trong câu 25, ể ị ồ sự s ngố nói đ n đ i s ng trong tr n gian n y. Ng i d n t t cế ờ ố ầ ầ ườ ồ ấ ả tâm l c c a mình đ s ng cho đ i t m n y (ự ủ ể ố ờ ạ ầ c u s s ngứ ự ố mình) sẽ không bao gi tìm th y ý nghĩa đích th c c a đ iờ ấ ự ủ ờ s ng (ố sẽ m tấ ). Ng i đó ch hi n h u mà không th t sườ ỉ ệ ữ ậ ự s ng! Ng c l i, ng i nào s n sàng ố ượ ạ ườ ẵ m t s s ng mìnhấ ự ố trong ý nghĩa kh c t chính mình, ng i đó sẽ tìm th y ý nghĩaướ ừ ườ ấ đích th c c a đ i s ng. Đi u quan tr ng trong câu n y là ự ủ ờ ố ề ọ ầ VÌ TA, nghĩa là vì theo Chúa, vì làm môn đ Chúa. Ng i nào vìệ ườ s ng cho Chúa mà hy sinh s s ng c a mình sẽ tìm th y ýố ự ố ủ ấ nghĩa đích th c cho đ i s ng. ự ờ ố Đ c l iượ ạ nghĩa là tìm th y, tìmấ đ c s s ng th t.ượ ự ố ậ
2. Theo Chúa có giá tr tuy t đ i (c. 26)ị ệ ốĐ th y giá tr đích th c c a đ i s ng, Chúa Giê-xu đ iể ấ ị ự ủ ờ ố ố
chi u gi a ế ữ c thiên hả ạ và m t linh h n ấ ồ (c. 26a). Thiên hạ (cosmos) là th gian v i t t c cao sang quy n quý c a nóế ớ ấ ả ề ủ . M t ấ nghĩa là thua l , cùng m t ch v i “s l ” (Phi-líp 3:7-8).ỗ ộ ữ ớ ự ỗ M t bên là ộ c thiên hả ạ (t t c th gian), m t bên là ấ ả ế ộ linh h n.ồ Bên nào có giá tr h n đ c th y câu ti p theo: ị ơ ượ ấ ở ế V y thìậ ng i l y chi mà đ i linh h n mình l iườ ấ ổ ồ ạ (c. 26b)? Đ i ổ là danh t trong th ng m i v i nghĩa “giá tr t ng x ng.” ừ ươ ạ ớ ị ươ ứ
Câu nói c a Chúa Giê-xu là hai câu h i: (1) Có ích gì? (2)ủ ỏ L y chi mà đ i? Câu tr l i cho c hai đ u làấ ổ ả ờ ả ề : Không: (1) Không ích gì. Và: (2) Không gì có th dùng đ đ i.ể ể ổ
3. Theo Chúa sẽ có ban th ng x ng h p (c. 27)ưở ứ ợGiá tr trong vi c theo Chúa là giá tr lai th , không ph iị ệ ị ế ả
ch có trong đ i n y. Th gian v i nh ng giá tr tr n gian r iỉ ờ ầ ế ớ ữ ị ầ ồ sẽ qua nh ng ng i theo Chúa sẽ kinh nghi m giá tr vĩnhư ườ ệ ị c u. Câu 27 b t đ u v i ch ử ắ ầ ớ ữ vì cho th y đi u đó: ấ ề Vì Con Ng i sẽ ng trong s vinh hi n c a Cha mình mà giángườ ự ự ể ủ xu ng cùng các thiên s , lúc đó, Ngài sẽ th ng cho t ngố ứ ưở ừ
209
ng i, tùy vi c h làm.ườ ệ ọ Đi u quan tr ng không ph i là trongề ọ ả tr n gian n y, trong hi n t i nh ng là trong cõi vĩnh h ng.ầ ầ ệ ạ ư ằ Con Ng iườ là danh hi u Chúa Giê-xu th ng dùng đ mô tệ ườ ể ả chính Ngài. Ng trong s vinh hi n c a Cha mình mà giángự ự ể ủ xu ng cùng các thiên số ứ nói đ n s ki n Chúa tái lâm.ế ự ệ
Vi c sẽ x y ra lúc đó là: ệ ả Ngài sẽ th ng cho t ng ng i,ưở ừ ườ tùy vi c h làm ệ ọ (c. 27b). Câu n y ch ng nh ng mang ý nghĩaầ ẳ ữ ban th ng x ng đáng nh ng cũng hàm ý th ng ph t x ngưở ứ ư ưở ạ ứ h p: tùy vi c chúng ta làm, tùy theo cách chúng ta s d ngợ ệ ử ụ đ i s ng. Cu i cùng, nh ng đi u th y nh l lã trên đ i sẽờ ố ố ữ ề ấ ư ỗ ờ đ c đ n bù và ban th ng x ng h p.ượ ề ưở ứ ợ
Đ hi u đ c câu: ể ể ượ Qu th t, ta nói cùng các ng i, trongả ậ ươ các ng i đ ng đây, có m t vài k sẽ không ch t tr c khiươ ứ ộ ẻ ế ướ th yấ Con Ng i ng đ n trong N c Ngàiườ ự ế ướ (c. 28), chúng ta ph i bi t ả ế Con Ng i ng đ n trong N c Ngàiườ ự ế ướ là lúc nào? Con Ng i ng đ n trong N c Ngàiườ ự ế ướ không nói đ n vi cế ệ Chúa tái lâm nh ng trong b i c nh c a các sách Phúc Âm vàư ố ả ủ sách Công v , nói đ n m t trong hai đi u sau: (1) S hóaụ ế ộ ề ự hình (17:1-13). Hay: (2) S ph c sinh và thăng thiên c aự ụ ủ Chúa (28:1-20). Trong ý nghĩa đó, ba môn đ thân tín (Phi-e-ệr , Gia-c và Giăng) hay c m i m t môn đ đã ch ng ki nơ ơ ả ườ ộ ệ ứ ế vi c Chúa ệ ng đ n trong N c Ngàiự ế ướ tr c khi h qua đ i vàướ ọ ờ l i phán c a Chúa trong câu 28 nh v y đ c ng nghi m.ờ ủ ư ậ ượ ứ ệ
BÀI 64 – 17:1-13 “CON YÊU DẤU CỦA TA!”
1 Khỏi sáu ngày, Đức Chúa Jêsus đem Phi-e-rơ, Gia-cơ, và Giăng là em Gia-cơ, cùng Ngài đi tẻ lên núi cao. 2 Ngài biến hóa trước mặt các người ấy mặt Ngài sáng lòa như mặt trời, áo Ngài trắng như ánh sáng. 3 Nầy, có Môi-se và Ê-li hiện đến, nói chuyện cùng Ngài. 4 Phi-e-rơ bèn cất tiếng thưa cùng Đức Chúa Jêsus rằng: Lạy Chúa, chúng ta ở lại đây thì tốt lắm; ví bằng đẹp ý Chúa, thì tôi sẽ đóng ba trại tại đây, một cái cho Chúa, một cái cho Môi-se và một cái cho Ê-li. 5 Đang khi người còn nói, bỗng chúc có một đám mây sáng rực che phủ những người ở đó; và có tiếng từ trong mây phán rằng: Nầy là Con
210
yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đường; hãy nghe lời Con đó! 6 Khi môn đồ nghe tiếng ấy, thì té sấp mặt xuống đất, và sợ hãi lắm. 7 Song Đức Chúa Jêsus lại gần, rờ môn đồ mà phán rằng: Hãy đứng dậy, đừng sợ! 8 Môn đồ bèn ngửa mặt lên, thì chỉ thấy một mình Đức Chúa Jêsus mà thôi.
9 Đang khi Đức Chúa Jêsus và môn đồ ở trên núi xuống, thì Ngài ra lịnh cấm rằng: Sự các ngươi đã thấy chớ thuật lại cùng ai, cho đến khi Con người từ kẻ chết sống lại. 10 Môn đồ hỏi Ngài rằng: Vậy thì sao các thầy thông giáo nói rằng Ê-li phải đến trước? 11 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Thật Ê-li phải đến mà sửa lại mọi việc. 12 Nhưng ta phán cùng các ngươi rằng: Ê-li đã đến rồi, và người ta không nhận biết, song họ lại xử với người theo ý muốn mình; Con người phải chịu khốn khổ bởi họ cũng như vậy. 13 Môn đồ bèn hiểu rằng Ngài nói đó là nói về Giăng Báp-tít.
1. Xin cho bi t th i gian và không gian c a câu chuy n.ế ờ ủ ệ2. Hai y u t n i b t khi Chúa Giê-xu đ c bi n hóa làế ố ổ ậ ượ ế
gì (c. 2)? Mang ý nghĩa gì?3. Xin cho bi t ý nghĩa c a vi c Môi-se và Ê-li hi n raế ủ ệ ệ
trong câu chuy n n y.ệ ầ4. Theo ý B n, t i sao Phi-e-r đ a ra đ ngh “đóng baạ ạ ơ ư ề ị
tr i” trong câu 4?ạ5. L i phán trong câu 5b đã x y ra trong tr ng h pờ ả ườ ợ
nào? Mang ý nghĩa gì?6. T i sao Chúa Giê-xu ra l nh c m các môn đ thu t l iạ ệ ấ ồ ậ ạ
kinh nghi m n y? T i sao ph i đ i “cho đ n khi Con Ng iệ ầ ạ ả ợ ế ườ t k ch t s ng l i?”ừ ẻ ế ố ạ
7. Có t ng quan gì gi a l nh c m c a Chúa Giê-xu (c.ươ ữ ệ ấ ủ 9) và câu h i c a môn đ trong câu 10?ỏ ủ ồ
Kh i sáu ngàyỏ (c. 1a) nghĩa là sáu ngày sau khi Phi-e-r x ngơ ư nh n Chúa Sê-sa-rê Phi-líp (16:13). ậ ở Đi t ẻ nghĩa là đem riêng ra. B n Hi u Đính:ả ệ “Sáu ngày sau, Đ c Chúa Giê-xu đemứ riêng Phi-e-r , Gia-c và Giăng là em Gia-c ...” Chúng taơ ơ ơ không rõ núi cao (c. 1b) là núi nào. L i truy n t ng thì cho đóờ ề ụ
211
là núi Tha-bô, th ng đ c g i là Núi Hóa Hình. Núi n yườ ượ ọ ầ n m kho ng 18 km v phía Tây Nam Bi n H Ga-li-lê, caoằ ả ề ể ồ kho ng 600 mét, nghĩa là không quá cao đ đ c g i là ả ể ượ ọ núi cao và cũng quá xa t Sê-sa-rê Phi-líp. H n n a, s giaừ ơ ữ ử Josephus cho bi t, trong th i Chúa Giê-xu trên đ nh núi n yế ờ ỉ ầ có m t đ n lính kiên c c a La-mã.ộ ồ ố ủ
H t-môn là núi g n v i Sê-sa-rê Phi-líp nh ng l i quá caoẹ ầ ớ ư ạ (2800 mét), th ng r t l nh vào ban đêm. Các chi ti t trongườ ấ ạ ế Lu-ca 9:28-37 thì cho th y Chúa Giê-xu và ba môn đ thân tínấ ệ đã l i đêm trên núi vì chúng ta th y h bu n ng (c. 32) vàở ạ ấ ọ ồ ủ khi xu ng núi thì đó là ngày hôm sau (c. 37). Mác 9:14 cũngố cho bi t là ngay khi Chúa Giê-xu và ba môn đ xu ng núi thìế ệ ố
đó có các th y thông giáo trong khi núi H t-môn n mở ầ ẹ ằ trong vùng đ t Dân Ngo i. ấ ạ
M t s nhà gi i kinh cho r ng có th đây là núi Miron,ộ ố ả ằ ể ng n núi cao nh t trong lãnh th Y-s -ra-ên, n m trênọ ấ ổ ơ ằ đ ng gi a Sê-sa-rê Phi-líp và Ca-bê-na-um. Dù là núi nào,ườ ữ đi m quan tr ng đây là nh c chúng ta nh r ng c Môi-seể ọ ở ắ ớ ằ ả và Ê-li đ u đã nh n m c kh i khi h trên núi (Xu t 19, 24;ề ậ ạ ả ọ ở ấ I Vua 19) và gi đây h l i cùng xu t hi n v i Chúa Giê-xuờ ọ ạ ấ ệ ớ trên núi cao.
Chúng ta không rõ chi ti t c a vi c Chúa hóa hình hayế ủ ệ bi n hóaế , nh ng hai đi u đ c ghi l i là: (1) ư ề ượ ạ M t Ngài sángặ lòa nh m t tr i.ư ặ ờ (2) Áo Ngài tr ng nh ánh sángắ ư (c. 2). Đ iố v i các môn đ , Chúa Giê-xu luôn luôn là m t con ng i bìnhớ ệ ộ ườ th ng. Nh ng trong tr ng h p n y, các môn đ nhìn th yườ ư ườ ợ ầ ệ ấ Chúa Giê-xu là m t con ng i khác th ng. Chúa Giê-xu làộ ườ ườ Đ c Chúa Tr i, mang thân xác con ng i gi ng nh chúng taứ ờ ườ ố ư nh ng trong m t kho nh kh c ng n ng i, Chúa đã th hi nư ộ ả ắ ắ ủ ể ệ th n tính c a Ngài trong s bi n hóa n y.ầ ủ ự ế ầ
M t s ki n khác trong vi c Chúa hóa hình là ộ ự ệ ệ có Môi-se và Ê-li hi n đ n, nói chuy n cùng Ngài ệ ế ệ (c. 3). Lu-ca 9:31 cho bi t: “H nói v s Ngài qua đ i là s sẽ ph i ng nghi mế ọ ề ự ờ ự ả ứ ệ
212
t i thành Giê-ru-sa-lem.” Kinh Thánh C u c c a ng iạ ự Ướ ủ ườ Do-thái đ c chia làm ba ph n chính là lu t pháp, tiên tri vàượ ầ ậ văn thi (Torah, Neviim, Ketuvim). Môi-se và Ê-li là hai ng iườ đ i di n cho lu t pháp và tiên tri t c là Thánh Kinh C u c.ạ ệ ậ ứ ự Ướ H nói v “s Ngài qua đ i” cho th y r ng vi c Chúa Giê-xuọ ề ự ờ ấ ằ ệ ch u ch t đ c u chu c nhân lo i n m trong ch ng trìnhị ế ể ứ ộ ạ ằ ươ đ i đ i c a Đ c Chúa Tr i, đã đ c ghi l i trong Thánh Kinhờ ờ ủ ứ ờ ượ ạ C u c và ự Ướ sẽ ph i ng nghi m t i thành Giê-ru-sa-lemả ứ ệ ạ là đi u s p x y ra. ề ắ ả S Ngài qua đ iự ờ trong nguyên văn là exodos cùng ch nói v vi c con dân Chúa ra kh i Ai-c p.ữ ề ệ ỏ ậ
Ph n ng c a s đ Phi-e-r tr c hi n t ng Chúa hóaả ứ ủ ứ ồ ơ ướ ệ ượ hình là đ ngh ề ị đóng ba tr iạ cho Chúa, Môi-se và Ê-li (c. 4). Tr i ạ (skenas, cùng ch v i “l u t m”)ữ ớ ề ạ hàm ý là chòi lá đ ể ở t m nh cách con dân Chúa làm đ k ni m L L u T mạ ư ể ỷ ệ ễ ề ạ (Lê-vi ký 23:42-43). Lý do khi n Phi-e-r đ a ra đ ngh n yế ơ ư ề ị ầ là: chúng ta l i đây thì t t l m (c. 4a). T t ở ạ ố ắ ố trong tình tr ngạ n y, trong hoàn c nh n y nên Phi-e-r mu n kéo dài th iầ ả ầ ơ ố ờ gian n y ra. Lu-ca cũng cho bi t là vì Môi-se và Ê-li s p điầ ế ắ (Lu-ca 9:33a) hàm ý Phi-e-r mu n gi h l i.ơ ố ữ ọ ạ
Lu-ca cũng cho bi t ế vì Phi-e-r không bi t mình nói chiơ ế (Lu-ca 9:33b) hàm ý đó là l i đ ngh trong m t phút b cờ ề ị ộ ố đ ng, không thích h p v i hoàn c nh. Chính trong lúc đó,ồ ợ ớ ả hi n t ng ti p theo x y ra: ệ ượ ế ả Đang khi ng i còn nói, b ngườ ỗ chúc có m t đám mây sáng r c che ph nh ng ng i đó vàộ ự ủ ữ ườ ở có ti ng t trong mây phán r ng: N y là Con yêu d u c a Ta,ế ừ ằ ầ ấ ủ đ p lòng ta m i đ ng; hãy nghe l i Con đóẹ ọ ườ ờ (c. 5). Trong Kinh Thánh, đám mây th ngườ bi u hi n choể ệ s hi n di n c a Đ cự ệ ệ ủ ứ Chúa Tr i (Xu t 40:34). ờ ấ Ti ng t trong mâyế ừ xác nh n đi uậ ề đó. Đây cũng là ti ng phán lúc Chúa Giê-xuế ch u báp-têmị (3:17). Ti ng phán n y g m ba ph n:ế ầ ồ ầ
N y là Con yêu d u c a Ta. Yêu d u ầ ấ ủ ấ ch ng nh ng mang ýẳ ữ nghĩa yêu th ng nh ng đây cũng là danh hi u c a Đ ngươ ư ệ ủ ấ Mê-si-a: Đ ng đ c yêu th ng.ấ ượ ươ
213
Đ p lòng ta m i đ ngẹ ọ ườ mang ý nghĩa Đ c Chúa Cha vuiứ lòng về Chúa Giê-xu t c là Đ c Chúa Cha ch p nh n ch c vứ ứ ấ ậ ứ ụ c a Chúa Giê-xu trên tr n gian.ủ ầ
Hãy nghe l i Con đóờ nh c chúng ta l i tiên tri trong Ph cắ ờ ụ truy n 18:15. Câu n y hàm ý nh c nh các môn đ ph i đề ầ ắ ở ệ ả ể tâm vâng l i Đ c Chúa Con là Đ ng Cha sai xu ng tr n gian.ờ ứ ấ ố ầ
Nh v y, vi c Chúa hóa hình g m ba ph n:ư ậ ệ ồ ầ1. Chúa đ c bi n hóa (c. 2).ượ ế2. S xu t hi n c a Môi-se và Ê-li (c. 3).ự ấ ệ ủ3. Ti ng phán c a Đ c Chúa Tr i t trong mây (c. 5).ế ủ ứ ờ ừC ba hi n t ng xác nh n th n tính c a Chúa Giê-xu,ả ệ ượ ậ ầ ủ
Ngài th t là Đ c Chúa Tr i v i “hình th ” đ c bi t, v i l iậ ứ ờ ớ ể ặ ệ ớ ờ ch ng c a Thánh Kinh C u c (Môi-se và Ê-li) và v i l iứ ủ ự Ướ ớ ờ ch ng nh n c a Đ c Chúa Cha.ứ ậ ủ ứ
Ph n ng c a các môn đ khi nghe ti ng phán t trongả ứ ủ ồ ế ừ mây là: Khi môn đ nghe ti ng y, thì té s p m t xu ng đ tồ ế ấ ấ ặ ố ấ và s hãi l mợ ắ (c. 6). Té s p m t xu ng đ tấ ặ ố ấ vì s nh ng cũngợ ư mang ý nghĩa h s p m t xu ng đ tôn th . Ba môn đ thânọ ấ ặ ố ể ờ ệ tín c a Chúa tr i qua m t kinh nghi m có m t không haiủ ả ộ ệ ộ trên đ i. S đ Phi-e-r v sau đã nh c l i kinh nghi m n yờ ứ ồ ơ ề ắ ạ ệ ầ trong II Phi-e-r 1:16-19 nh m xác nh n tính cách ch c ch nơ ằ ậ ắ ắ c a L i Chúa. Cho đ n ch ng Chúa đ n và đ ng vào ng i,ủ ờ ế ừ ế ụ ườ lúc đó h m i hoàn h n và nh n ra r ng ch m t mình Chúaọ ớ ồ ậ ằ ỉ ộ
v i h (c. 7-8).ở ớ ọĐang khi Đ c Chúa Jêsus và môn đ trên núi xu ng, thìứ ồ ở ố
Ngài ra l nh c m r ng: S các ng i đã th y ch thu t l iị ấ ằ ự ươ ấ ớ ậ ạ cùng ai, cho đ n khi Con Ng i t k ch t s ng l iế ườ ừ ẻ ế ố ạ (c. 9). Sở dĩ Chúa Giê-xu nghiêm c m các môn đ không đ c nói v iấ ồ ượ ớ ai v vi c h ch ng ki n là vì:ề ệ ọ ứ ế
1. Có th gây hi u l m.ể ể ầ B ng ch ng Chúa Giê-xu là Đ ngằ ứ ấ Mê-si-a h đã th y rõ ràng nh ng Đ ng Mê-si-a ph i ch uọ ấ ư ấ ả ị th ng khó và ch u ch t là đi u chính h cũng nh ng iươ ị ế ề ọ ư ườ khác sẽ không hi u đ c cho đ n khi Chúa ph c sinh.ể ượ ế ụ
214
2. Đ cho th y r ng ph c sinh là m t trong nh ng b ngể ấ ằ ụ ộ ữ ằ ch ng Chúa là Đ ng Mê-si-a mà đ n lúc đó m i ng i m iứ ấ ế ọ ườ ớ hi u rõ m i ý nghĩa: ể ọ Cho đ n khi Con Ng i t k ch t s ngế ườ ừ ẻ ế ố l i.ạ
Câu h i ti p theo c a các môn đ cóỏ ế ủ ồ v ẻ nh không có liênư quan gì đ n l nh c m c a Chúa. H h i: ế ệ ấ ủ ọ ỏ V y thì sao các th yậ ầ thông giáo nói r ng Ê-li ph i đ n tr c? ằ ả ế ướ (c. 10). Câu h i n yỏ ầ hàm ý r ng h hi u Chúa là Đ ng Mê-si-a nh ng theo đi uằ ọ ể ấ ư ề h h c t các th y thông giáo thì tiên tri Ê-li sẽ đ n tr cọ ọ ừ ầ ế ướ khi Đ ng Mê-si-a đ n (Ma-la-chi 4:5-6). N u Chúa là Đ ngấ ế ế ấ Mê-si-a đã đ n r i sao v n ch a th y Ê-li? Câu tr l i c aế ồ ẫ ư ấ ả ờ ủ Chúa Giê-xu trong hai câu 11 và 12 giúp cho môn đ th y rõồ ấ Giăng Báp-tít chính là hi n thân c a tiên tri Ê-li.ệ ủ
BÀI 65 – 17:14-20 ĐỨC TIN BẰNG HỘT CẢI
14 Khi Đức Chúa Jêsus và môn đồ đã trở lại cùng đoàn dân, thì có một người đến gần, quì trước mặt Ngài, 15 mà thưa rằng: Lạy Chúa, xin Chúa thương đến con trai tôi! vì nó mắc bệnh phong điên, phải chịu đau đớn quá; thường khi té vào lửa, và té xuống nước. 16 Tôi đã đem nó cho môn đồ Chúa, nhưng chữa không được. 17 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Hỡi dòng dõi không tin và gian tà kia, ta sẽ ở với các ngươi cho đến chừng nào? Ta sẽ nhịn nhục các ngươi cho đến khi nào? Hãy đem con đến đây cho ta. 18 Rồi Đức Chúa Jêsus quở trách quỉ, quỉ liền ra khỏi đứa trẻ, và từ giờ đó đứa trẻ được lành.
19 Môn đồ bèn đến gần Đức Chúa Jêsus, mà hỏi riêng rằng: Vì cớ gì chúng tôi không đuổi quỉ ấy được? 20 Ngài đáp rằng: Ấy là tại các ngươi ít đức tin: vì ta nói thật cùng các ngươi, nếu các ngươi có đức tin bằng một hột cải, sẽ khiến núi nầy rằng: Hãy dời đây qua đó, thì nó liền dời qua, và không có sự gì mà các ngươi chẳng làm được.
1. Xin mô t b nh tình c a đ a bé trong câu chuy n.ả ệ ủ ứ ệ2. T i sao Chúa Giê-xu nh có v n ng l i v i ng iạ ư ẻ ặ ờ ớ ườ
đ n xin Chúa c u ch a cho con c a mình (c. 17)?ế ứ ữ ủ3. “Không tin” và “gian tà” (c. 17a) nghĩa là gì?
215
4. “Ít đ c tin” (c. 20) mang ý nghĩa gì?ứ5. Đ c tin b ng m t h t c i (c. 20) hàm ý gì?ứ ằ ộ ộ ả6. Xin gi i thích câu: “Không có s gì mà các ng iả ự ươ
ch ng làm đ c” (c. 20c).ẳ ượ
C ba Phúc Âm Ma-thi- , Mác và Lu-ca đ u t ng thu t câuả ơ ề ườ ậ chuy n x y ra sau kinh nghi m tuy t di u trên núi hóa hình.ệ ả ệ ệ ệ Đó là vi c các môn đ c a Chúa không th đu i qu và ch aệ ồ ủ ể ổ ỷ ữ lành cho đ a bé b kinh phong (phong điên). Các môn đ c aứ ị ồ ủ Chúa đã có quy n năng đu i qu (10:1) nh ng l n n y thìề ổ ỷ ư ầ ầ h bó tay. Đây là câu chuy n Chúa đu i qu l n cu i đ cọ ệ ổ ỷ ầ ố ượ ghi trong Phúc Âm Ma-thi- và Chúa nh n m nh v y u tơ ấ ạ ề ế ố đ c tin trong vi c đu i qu .ứ ệ ổ ỷ
Ch riêng Phúc Âm Ma-thi- ghi l i chi ti t ng i chaỉ ơ ạ ế ườ trong câu chuy n ệ đ n g n, quì tr c m t Ngàiế ầ ướ ặ (c. 14b) bày t thái đ tôn kính và xin Chúa ban n. Ma-thi- cho bi t làỏ ộ ơ ơ ế đ a bé ứ m c b nh phong điênắ ệ (“kinh phong,” B n Hi u Đínhả ệ ). Đ a bé đã đ c ch a lành sau khi qu ra kh i (c. 18) choứ ượ ữ ỷ ỏ th y ch ng kinh phong trong tr ng h p n y do qu ám gâyấ ứ ườ ợ ầ ỷ ra. Đây là m t tr ng h p nguy k ch vì ộ ườ ợ ị ph i ch u đau đ nả ị ớ quá, th ng khi té vào l a, và té xu ng n c (c. 15b). ườ ử ố ướ
Tôi đã đem nó cho môn đ Chúa, nh ng ch a không đ cồ ư ữ ượ (c. 16) cho th y các môn đ đã không gi i quy t đ c v nấ ồ ả ế ượ ấ đ và gi đây ng i cha mong đ i Chúa có th ch a lành choề ờ ườ ợ ể ữ con c a mình. Câu tr l i c a Chúa Giê-xu là m t l i quủ ả ờ ủ ộ ờ ở trách: H i dòng dõi không tin và gian tà kia, ta sẽ v i cácỡ ở ớ ng i cho đ n ch ng nào? ươ ế ừ (c. 17a). Dòng dõi ch v toàn thỉ ề ể dân chúng t i đó lúc b y gi . Chúa Giê-xu nhìn th y v n đạ ấ ờ ấ ấ ề không ph i ch là c a ng i cha nh ng c n i các môn đ vàả ỉ ủ ườ ư ả ơ ệ đoàn dân. Chúa g i h là ọ ọ không tin và gian tà (“vô tín” và “ngoan c ,” ố BHĐ).
Không tin là thái đ đ i v i Đ c Chúa Tr i. Khi m t ng iộ ố ớ ứ ờ ộ ườ th t lòng tin c y Đ c Chúa Tr i thì không vi c gì là b t khậ ậ ứ ờ ệ ấ ả
216
thi (c. 20). Vi c đ a bé không đ c ch a lành cho th yệ ứ ượ ữ ấ nguyên nhân chính ch vì các môn đ và đoàn dân thi u lòngỉ ồ ế tin n i Đ c Chúa Tr i. ơ ứ ờ
Gian tà (ngoan c ) mang ý nghĩa sai l ch trong t t ng.ố ệ ư ưở Suy nghĩ c a đoàn dân và các môn đ trên ph ng di n tâmủ ồ ươ ệ linh b l ch l c. Chính vì v y mà không ch a đ c b nh.ị ệ ạ ậ ữ ượ ệ
Ta sẽ v i các ng i cho đ n ch ng nào?ở ớ ươ ế ừ Ta sẽ nh n nh cị ụ các ng i cho đ n khi nào? ươ ế (c. 17b) là hai câu h i mang tínhỏ cách tu t , hàm ý Chúa th t ng c nhiên v lòng vô tín, thi uừ ậ ạ ề ế đ c tin c a m i ng i. ứ ủ ọ ườ B n Hi u Đínhả ệ d ch câu n y nh sau:ị ầ ư “H i th h vô tín và ngoan c kia, Ta sẽ v i các ng i choỡ ế ệ ố ở ớ ươ đ n ch ng nào? Ta sẽ ch u đ ng các ng i cho đ n bao gi ?”ế ừ ị ự ươ ế ờ
Câu Chúa nói: Hãy đem con đ n đây cho Ta ế (c. 17c) cho th y r ng ng i cha khi th y Chúa Giê-xu đ n đã ch y đ nấ ằ ườ ấ ế ạ ế v i Chúa đ xin Chúa c u ch a và đ a con lúc y có lẽ v n ớ ể ứ ữ ứ ấ ẫ ở g n v i các môn đ c a Chúa. Chính vì v y mà Chúa b o,ầ ớ ồ ủ ậ ả Hãy đem con đ n đây cho Ta.ế Đ a bé b kinh phong nh ngứ ị ư Chúa đã ch a lành b ng cách ữ ằ qu trách quở ỉ và qu li n raỉ ề kh i đ a trỏ ứ ẻ (c. 18) ch ng t đây là m t tr ng h p qu ámứ ỏ ộ ườ ợ ỷ ch không ph i kinh phong bình th ng. ứ ả ườ
K t lu n câu chuy n, Chúa Giê-xu cho th y đ c tin là y uế ậ ệ ấ ứ ế t quan tr ng nh t đ thi hành công tác cho Chúa. Chúa Giê-ố ọ ấ ểxu cho các môn đ bi t là h ồ ế ọ ít đ c tinứ (c. 20a). Ít không mang ý nghĩa s l ng nhi u hay ít nh ng là ch t l ng hayố ượ ề ư ấ ượ nói đúng h n h không có đ c tin. Có th là khi các môn đơ ọ ứ ể ồ đ c Chúa ban cho ượ quy n phép tr tà maề ừ (10:1) h đã sọ ử d ng đi u đó nh ma thu t mà không nghĩ đ n ngu n g cụ ề ư ậ ế ồ ố c a quy n năng đu i qu đ n t Đ c Chúa Tr i và h ph iủ ề ổ ỷ ế ừ ứ ờ ọ ả h t lòng n ng c y n i Đ c Chúa Tr i, có đ c tin n i Ngài,ế ươ ậ ơ ứ ờ ứ ơ có lòng nh c y n i Ngàiờ ậ ơ đ đu i qu . Thi uể ổ ỷ ế y u t quanế ố tr ng đó, h không th làm gì đ c. Ng c l i, Chúa choọ ọ ể ượ ượ ạ th y, ch c n CÓ đ c tin thôi thì cũngấ ỉ ầ ứ đ đ d i núi (c. 20b).ủ ể ờ “Nh nh h t c i” (13:32) là l i nói ví von nói đ n cái gì nhỏ ư ạ ả ố ế ỏ
217
nh t, ít nh t. M t chút đ c tin nh ng là có đ c tin n i Đ cấ ấ ộ ứ ư ứ ơ ứ Chúa Tr i, có lòng nh c y Ngài. M t đ c tin nh v y ch ngờ ờ ậ ộ ứ ư ậ ẳ nh ng d i núi đ c nh ng Chúa cũng h a ữ ờ ượ ư ứ không có s gì màự các ng i ch ng làm đ cươ ẳ ượ (c. 20c). Câu n y hàm ý r ng Đ cầ ằ ứ Chúa Tr i là ngu n s c m nh vô h n cho b t c ai có lòngờ ồ ứ ạ ạ ấ ứ tin n i Ngài. Chúa kêu g i chúng ta hãy s d ng đ c tinơ ọ ử ụ ứ chúng ta có n i Chúa, Chúa sẽ làm vi c l n cho chúng ta.ơ ệ ớ
BÀI 66 – 17:22-23 NÓI TRƯỚC VỀ SỰ CHẾT VÀ PHỤC SINH
22 Đang khi Đức Chúa Jêsus và môn đồ trải qua trong xứ Ga-li-lê, Ngài phán cùng môn đồ rằng: Con Người sẽ bị nộp trong tay người ta. 23 Họ sẽ giết Ngài, nhưng đến ngày thứ ba Ngài sẽ sống lại. Các môn đồ bèn lo buồn lắm.
1. Xin đ c l i Ma-thi- 16:21 và 17:12 và đ i chi u v iọ ạ ơ ố ế ớ phân đo n Kinh Thánh trên.ạ
2. “Con Ng i” trong câu 22 ch v ai?ườ ỉ ề3. Xin cho bi t ba đi u Chúa nói tr c cho các môn đ ?ế ề ướ ồ4. Nh ng ch “sẽ” trong phân đo n n y mang ý nghĩaữ ữ ạ ầ
gì?5. “Ng i ta” (c. 22) ch v ai?ườ ỉ ề6. “Đ n ngày th ba” trong câu 23 nh n m nh đi u gì?ế ứ ấ ạ ề7. T i sao các môn đ l i lo bu n (c. 23b)?ạ ồ ạ ồ
Xem l i Ma-thi- 16:21 và 17:12, chúng ta th y đây là l nạ ơ ấ ầ th ba Chúa Giê-xu nói tr c v vi c Chúa ph i ch u khứ ướ ề ệ ả ị ổ n n. C hai l n trong Ch ng 17, Chúa Giê-xu g i Ngài là ạ ả ầ ươ ọ Con Ng i. ườ Đây là danh hi u Chúa th ng dùng đ g i chínhệ ườ ể ọ Ngài. Con Ng iườ mang ý nghĩa Ngài là Đ ng Mê-si-a, thi hànhấ công tác c a Đ ng Mê-si-a.ủ ấ
L n đ u tiên Chúa Giê-xu nói tr c v s th ng khó c aầ ầ ướ ề ự ươ ủ Ngài là t i Sê-sa-rê Phi-líp (16:13, 21). L n th nhì là t trênạ ầ ứ ừ núi hóa hình tr v (17:9-12). L n n y, chúng ta không cóở ề ầ ầ
218
đ a đi m chính xác, ch bi t đó là ị ể ỉ ế trong x Ga-li-lêứ (c. 22a). Ba đi u Chúa nói cho các môn đ bi t tr c là:ề ồ ế ướ
(1) Con Ng i sẽ b n p trong tay ng i ta.ườ ị ộ ườ(2) H sẽ gi t Ngài.ọ ế(3) Đ n ngày th ba Ngài sẽ s ng l i.ế ứ ố ạNh ng ch ữ ữ sẽ trong câu n y ch ng nh ng mang ý nghĩaầ ẳ ữ
t ng lai nh ng cũng mang ý nghĩa đã đ c đ nh tr c vàươ ư ượ ị ướ ch c ch n sẽ x y ra. Ch ắ ắ ả ữ n p ộ trong câu n y và ch ầ ữ phó trong Rô-ma 8:32 là cùng m t ch (ộ ữ paradidomi) hàm ý chính Đ cứ Chúa Tr i đã phó Con M t c a Ngài đ b n p trong tayờ ộ ủ ể ị ộ ng i ta. ườ Ng i taườ đây ch v nh ng quy n l c x án Chúaở ỉ ề ữ ề ự ử lúc b y gi . ấ ờ
Vi c Chúa ch t là đi u ch c ch n ph i x y ra và vi cệ ế ề ắ ắ ả ả ệ Chúa ph c sinh cũng v y. ụ ậ Đ n ngày th baế ứ hàm ý Chúa chỉ ch t trong m t kho ng th i gian ng n, ch trong vòng baế ộ ả ờ ắ ỉ ngày Chúa sẽ s ng l i.ố ạ
Câu n y nói lên căn b n c a ni m tin chúng ta và các mônầ ả ủ ề đ v sau cũngồ ề hi u đi u n y (Công v 2:23-24). ể ề ầ ụ Ngay chính lúc đó thì h không hi u cho nên ph n ng c a h tr c l iọ ể ả ứ ủ ọ ướ ờ nói c a Chúa Giê-xu là ủ lo bu n l mồ ắ (c. 23b). Ngày nay, chúng ta bi t và tin Chúa ph i ch u ch t và đã ph c sinhế ả ị ế ụ nên cũng không có lý do gì ph i lo bu n!ả ồ
BÀI 67 – 17:24-27 NỘP THUẾ ĐỀN THỜ
24 Khi đã đến thành Ca-bê-na-um, những người thâu thuế của đền thờ đến hỏi Phi-e-rơ rằng: Thầy ngươi có nộp tiền thuế chăng? 25 Phi-e-rơ trả lời rằng: Có. Và khi Phi-e-rơ vào nhà, thì Đức Chúa Jêsus hỏi đón trước rằng: Hỡi Si-môn, ngươi nghĩ sao? Các vua thế gian thâu lương lấy thuế ai? Thâu của con trai mình hay là của người ngoài? 26 Phi-e-rơ thưa rằng: Người ngoài. Ngài phán rằng: Vậy thì các con trai được miễn thuế! 27 Song le, để chúng ta khỏi làm gương xấu cho họ, thì ngươi hãy ra biển câu cá, bắt lấy con cá nào dính câu trước hết, banh miệng nó ra, sẽ thấy một đồng bạc ở trong. Hãy lấy đồng bạc đó, và đem nộp thuế cho ta với ngươi.
219
1. Xin đ c Xu t 30:11-16 và cho bi t “thu c a đ n th ”ọ ấ ế ế ủ ề ờ (c. 24) là thu gì?ế
2. Xin cho bi t suy lu n c a Chúa Giê-xu trong vi c đ iế ậ ủ ệ ố chi u gi a vi c “thâu l ng l y thu ” c a các vua thế ữ ệ ươ ấ ế ủ ế gian v i vi c đóng thu đ n th trong câu chuy n n y.ớ ệ ế ề ờ ệ ầ
3. “Làm g ng x u” (c. 27) trong câu chuy n n y mangươ ấ ệ ầ ý nghĩa gì?
4. Xin cho bi t nh ng bài h c chúng ta có th ghi nh nế ữ ọ ể ậ trong câu chuy n n y.ệ ầ
Khi con dân Chúa v a ra kh i Ai-c p và đi trong đ ng v ng,ừ ỏ ậ ồ ắ Đ c Chúa Tr i ban cho h m t lu t l v thu đinh hay thuứ ờ ọ ộ ậ ệ ề ế ế thân. Kinh Thánh dùng ch ữ ti n đ n m ngề ề ạ (Xu t 30:12) đấ ể g i thu n y vì liên quan đ n b n thân hay s s ng c a m iọ ế ầ ế ả ự ố ủ ỗ cá nhân trong c ng đ ng con dân Chúa. S ti n n y đ cộ ồ ố ề ầ ượ dùng vào vi c h i m cệ ộ ạ (Xu t 30:16) t c là vi c tu b Đ nấ ứ ệ ổ ề T m khi con dân Chúa đi trong sa m c. Trong th i Chúa Giê-ạ ạ ờxu, truy n th ng n y đ c áp d ng, m i nam đinh ph iề ố ầ ượ ụ ỗ ả đóng s ti n t ng t đ tu b Đ n Th .ố ề ươ ự ể ổ ề ờ
M t đ ng b cộ ồ ạ (statera) trong câu 27 mà Chúa Giê-xu b oả Phi-e-r ơ l y đ ng b c đó, và đem n p thu cho ta v i ng iấ ồ ạ ộ ế ớ ươ (c. 27b) là đ n v ti n t lúc b y gi , tr giá b n đ ngơ ị ề ệ ấ ờ ị ố ồ drachma, t ng đ ng v i m t si c-lươ ươ ớ ộ ế ơ, là ti n thu cho haiề ế ng i theo lu t trong Xu t 20:13.ườ ậ ấ
Câu chuy n N p Thu Đ n Th ch đ c ghi l i trongệ ộ ế ề ờ ỉ ượ ạ Phúc Âm Ma-thi- nh m nh n m nh vai trò Mê-si-a c aơ ằ ấ ạ ủ Chúa Giê-xu. Chúa phán: V y thì các con trai đ c mi n thuậ ượ ễ ế ( c. 26). Con trai ch v Chúa Giê-xu. Câu chuy n n y cũngỉ ề ệ ầ cho th y Chúa không mu n làm c v p ph m cho ng iấ ố ớ ấ ạ ườ khác (đ chúng ta kh i làm g ng x u cho hể ỏ ươ ấ ọ, c. 27a). Chính Chúa bi t rõ Ngài là Con Đ c Chúa Tr i, không ph i n pế ứ ờ ả ộ thu đ n th , nh ng ng i khác thì không bi t đi u đóế ề ờ ư ườ ế ề nên
220
có th làm cho h b v p ph m vìể ọ ị ấ ạ cho r ng Chúa là ng iằ ườ không gi lu t. ữ ậ
Bài h c th ba trong câu chuy n n y cho th y n th nọ ứ ệ ầ ấ ơ ầ h u và sự ự cung ng nhu c u c a Chúa qua vi c b o Phi-e-rứ ầ ủ ệ ả ơ l y ti n trong mi ng cá (c. 27). Kinh Thánh không ghi l iấ ề ệ ạ vi c Phi-e-r câu cá và tìm đ c đ ng b c trong nh ng choệ ơ ượ ồ ạ ở ư chúng ta th y cách Chúa ng x trong m t tr ng h p đ cấ ứ ử ộ ườ ợ ặ bi t đ không gây v p ph m cho ng i khác và đ ng th iệ ể ấ ạ ườ ồ ờ cũng cho th y Chúa là Con Đ c Chúa Tr i, c m quy n trênấ ứ ờ ầ ề muôn loài v n v t. M i đi u đ u trong t m ki m soát c aạ ậ ọ ề ề ở ầ ể ủ Ngài.
BÀI 68 – 18: 1-6 BÀI HỌC QUA MỘT ĐỨA TRẺ
1 Trong lúc đó, môn đồ lại gần Đức Chúa Jêsus, mà hỏi rằng: Ai là lớn hơn hết trong nước thiên đàng? 2 Đức Chúa Jêsus gọi một đứa trẻ đến, để ở giữa môn đồ, 3 mà phán rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, nếu các ngươi không đổi lại và nên như đứa trẻ, thì chẳng được vào nước thiên đàng đâu. 4 Vậy, hễ ai trở nên khiêm nhường như đứa trẻ nầy, sẽ là lớn hơn hết trong nước thiên đàng. 5 Hễ ai vì danh ta chịu tiếp một đứa trẻ thể nầy, tức là chịu tiếp ta. 6 Song, nếu ai làm cho một đứa trong những đứa nhỏ nầy đã tin ta sa vào tội lỗi, thì thà buộc cối đá vào cổ, mà quăng nó xuống đáy biển còn hơn.
1. Câu môn đ h i Chúa Giê-xu (c. 1b) cho th y đi u gì?ồ ỏ ấ ề2. Chúa Jêsus g i đ a tr đ n đ gi a môn đ (c. 2)ọ ứ ẻ ế ể ở ữ ồ
nh m m c đích gì?ằ ụ3. Làm th nào đ “đ i l i và nên nh đ a tr ?”ế ể ổ ạ ư ứ ẻ4. “Khiêm nh ng nh đ a tr ” (c. 4) nghĩa là gì?ườ ư ứ ẻ5. Xin đ i chi u và gi i thích hai câu 5 và 6? ố ế ả
Ch ng 18 là m t trong năm bài gi ng c a Chúa Giê-xu đ cươ ộ ả ủ ượ ghi l i trong Phúc Âm Ma-thi- . Các bài gi ng kia là:ạ ơ ả
Bài Gi ng Trên Núi (Ch ng 5-7)ả ươ Bài Gi ng V Ch c V Môn Đ (Ch ng 10)ả ề ứ ụ ệ ươ
221
Các Ví D (Ch ng 13)ụ ươ Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve (Ch ng 24-25)ả ươ
Đây cũng là phân đo n k t thúc ch c v c a Chúa Giê-xuạ ế ứ ụ ủ trong vùng Ga-li-lê (xin xem 19:1). Phân đo n n y b t đ uạ ầ ắ ầ v i câu Chúa tr l i các môn đ v câu h i: ớ ả ờ ồ ề ỏ Ai là l n h n h tớ ơ ế trong n c thiên đàng? ướ Đ n lúc n y, có lẽ các môn đ đã bi tế ầ ồ ế Chúa Giê-xu chính là Đ ng Mê-si-a (dù là Đ ng Mê-si-a trongấ ấ hi u bi t h n h p c a h ). N u Chúa là Đ ng Mê-si-a thì hể ế ạ ẹ ủ ọ ế ấ ọ ch c ch n sẽ có ph n trong v ng qu c c a Ngài (ắ ắ ầ ươ ố ủ n cướ thiên đàng). Do đó, th c m c c a h là, trong đám h , ai sẽ làắ ắ ủ ọ ọ “nhân v t th hai,” sau Chúa? Barclayậ ứ nói v câu h i n y nhề ỏ ầ ư sau: “Vi c các môn đ đ t câu h i n y ch ng t h khôngệ ồ ặ ỏ ầ ứ ỏ ọ hi u gì c v N c Thiên Đàng!” ể ả ề ướ
Chúa Giê-xu th ng d y b ng ph ng pháp thính th nênườ ạ ằ ươ ị đ tr l i câu h i, Chúa ể ả ờ ỏ g i m t đ a tr đ n, đ gi a mônọ ộ ứ ẻ ế ể ở ữ đồ (c. 2). V i hình nh đ a bé, ch c ch n các môn đ khôngớ ả ứ ắ ắ ồ th nào quên đ c bài h c n y. Đ a bé là hình nh c a y uể ượ ọ ầ ứ ả ủ ế đu i, nh bé, không quan tr ng, ph i tùy thu c vào ng iố ỏ ọ ả ộ ườ l n. Đó là hình nh Chúa mu n các môn đ ghi nh n.ớ ả ố ồ ậ
Chúa Giê-xu m đ u l i d y v i câu: ở ầ ờ ạ ớ Qu th t, ta nói cùngả ậ các ng iươ (c. 3a) cho th y tính cách quan tr ng c a đi uấ ọ ủ ề Chúa s p d y. Các môn đ đ t câu h i, ắ ạ ồ ặ ỏ Ai là L N H N H TỚ Ơ Ế trong n c thiên đàngướ nh ng câu tr l i c a Chúa Giê-xuư ả ờ ủ nh n m nh v vi c ấ ạ ề ệ VÀO n c thiên đàngướ (c. 2c). Đi u ki nề ệ đ vào N c Thiên Đàng là ể ướ đ i l i và nên nh đ a trổ ạ ư ứ ẻ (c. 2b). Đ i l iổ ạ mang ý nghĩa thay đ i hoàn toàn (tái sinh). ổ Nên như đ a trứ ẻ mang ý nghĩa tin c y và tùy thu c hoàn toàn. ậ ộ
Chúa Giê-xu nh n m nh l i tuyên b n y v i th phấ ạ ờ ố ầ ớ ể ủ đ nh kép: ị CH NG Đ CẲ ƯỢ vào n c thiên đàng ướ ĐÂU. Khiêm nh ng nh đ a tr là đi u ki n đ vào N c Thiên Đàngườ ư ứ ẻ ề ệ ể ướ cho nên tìm đ a v trong N c Thiên Đàng là đi u không thị ị ướ ề ể x y ra. Các môn đ c a Chúa đã đ t câu h i hoàn toàn sai. ả ồ ủ ặ ỏ
222
Chúa Giê-xu nói ti p: ế V y, h ai tr nên khiêm nh ngậ ễ ở ườ nh đ a tr n y, sẽ là l n h n h t trong n c thiên đàng ư ứ ẻ ầ ớ ơ ế ướ (c. 4). Tr nên khiêm nh ng nh đ a tr n yở ườ ư ứ ẻ ầ nghĩa là khiêm nh ng cho đ n khi nào tr nên nh đ a tr . trên Chúaườ ế ở ư ứ ẻ Ở v a nói ừ đ i l i và nên nh đ a trổ ạ ư ứ ẻ (c. 3a) cho nên khiêm nh ng nh đ a trườ ư ứ ẻ hàm ý ph i b t đ u cu c đ i l i nhả ắ ầ ộ ờ ạ ư đ a tr , t ng t nh ý ph i sinh l i trong Giăng 3. Hìnhứ ẻ ươ ự ư ả ạ
nh đ a tr trong xã h i Do-thái lúc b y gi là hình nh c aả ứ ẻ ộ ấ ờ ả ủ m t ng i không quan tr ng. M t ng i không tranh đ u,ộ ườ ọ ộ ườ ấ không đi u khi nề ể hay lãnh đ o ng i khác. Nh bé, y uạ ườ ỏ ế đu iố , ph i hoàn toàn tùy thu c vào ng i khác. M t tác giả ộ ườ ộ ả đã vi t, “ế Khiêm nh ng nh đ a trườ ư ứ ẻ t ng t nh vi c m tươ ự ư ệ ộ ng i l n nh l i nh m t em bé tr c m t Chúa, tin c yườ ớ ỏ ạ ư ộ ướ ặ ậ Chúa hoàn toàn, trông đ i m i đi u t n i Chúa, không c yợ ọ ề ừ ơ ậ đi u gì n i chính mình!ề ơ ” (W. Grundmann).
Đây là tiêu chu n c a ẩ ủ n c thiên đàngướ . Các n c tr nướ ầ gian d a vào s c m nh, uy th , giàu có… đ đ c k là l n.ự ứ ạ ế ể ượ ể ớ Trong N c Chúa, khiêm nh ng m i th t s là l n, là caoướ ườ ớ ậ ự ớ tr ng.ọ
Tr con b coi th ng, không đ c cho là quan tr ng,ẻ ị ườ ượ ọ nh ng đ i v i Chúa, tr con có m t giá tr vô cùng to l n. Haiư ố ớ ẻ ộ ị ớ câu ti p theo, m t tích c c, m t tiêu c c cho th y t m quanế ộ ự ộ ự ấ ầ tr ng c a tr con tr c m t Chúa.ọ ủ ẻ ướ ặ
Tích c c: ự H ai vì danh ta ch u ti p m t đ a tr th n y,ễ ị ế ộ ứ ẻ ể ầ t c là ch u ti p taứ ị ế (c. 5). Vì Danh Ta nghĩa là vì Chúa, vì đ aứ tr đó là ng i tin Chúa (c. 6a). ẻ ườ Ti p ế mang ý nghĩa ti p r c,ế ướ nghênh đón, cung ph ng nh ti p khách. ụ ư ế Đ a tr th n yứ ẻ ể ầ không ph i là đ a bé đ ng gi a các môn đ nh ng hàm ý làả ứ ứ ữ ồ ư b t c ng i nào tin nh n Chúa vàấ ứ ườ ậ tr nên nh đ a tr . ở ư ứ ẻ T cứ là ch u ti p Ta. ị ế Ch ữ Ta đây đ c nh n m nh mang ý nghĩaở ượ ấ ạ “ti p CHÍNH Ta!” Câu n y đ ng nghĩa v i nguyên t c xét xế ầ ồ ớ ắ ử trong ngày cu i cùng c a Chúa (25:31-40).ố ủ
223
Tiêu c c: ự N u ai làm cho m t đ a trong nh ng đ a nhế ộ ứ ữ ứ ỏ n y đã tin ta sa vào t i l i, thì thà bu c c i đá vào c , màầ ộ ỗ ộ ố ổ quăng nó xu ng đáy bi n còn h nố ể ơ (c. 6). Ng c l i v i vi cượ ạ ớ ệ ti p m t đ a trế ộ ứ ẻ (c. 5) là làm cho m t đ a trong nh ng đ aộ ứ ữ ứ nh n y đã tin ta sa vào t i l iỏ ầ ộ ỗ . Đây là t i gây cho ng i khácộ ườ v p ph m. ấ ạ Bu c c i đá vào c , mà quăng nó xu ng đáy bi nộ ố ổ ố ể là m t hình th c x t ngày x a (ộ ứ ử ử ư nó trong câu n y ch vầ ỉ ề ng i làm cho đ a nh sa vào t i l i). ườ ứ ỏ ộ ỗ Ý c a câu n y là, gâyủ ầ c v p ph m cho ng i khác là m t t i tr ng, đáng b tớ ấ ạ ườ ộ ộ ọ ị ử hình.
Trong xã h i x a, tr con không có giá tr gì và d b xemộ ư ẻ ị ễ ị th ng nh ng đ i v i Chúa Giê-xu, các em là tiêu bi u choườ ư ố ớ ể m t giá tr l n, giá tr c a N c Tr i. Ng i tin Chúa th t làộ ị ớ ị ủ ướ ờ ườ ậ ng i tr nên nh tr con, có tâm tình c a tr con, h t lòngườ ở ư ẻ ủ ẻ ế n ng c y Chúa. Tr con đó (môn đ th t c a Chúa) có giáươ ậ ẻ ồ ậ ủ tr l n tr c m t Chúa: ti p h là ti p chính Chúa còn gâyị ớ ướ ặ ế ọ ế cho h v p ph m là m t t i vô cùng nghiêm tr ng.ọ ấ ạ ộ ộ ọ
BÀI 69 – 18: 7-14 “GÂY NÊN PHẠM TỘI”
7 Khốn nạn cho thế gian vì sự gây nên phạm tội! Vì sự gây nên phạm tội phải có; song khốn nạn thay cho ai là kẻ gây nên phạm tội! 8 Nếu tay hay là chân ngươi làm cho ngươi sa vào tội lỗi, hãy chặt và ném nó cho xa ngươi đi; vì thà ngươi què chân hay là cụt tay mà vào nơi hằng sống, còn hơn là đủ cả hai tay hay là hai chân mà bị quăng vào lửa đời đời. 9 Nếu con mắt ngươi làm cho ngươi sa vào tội lỗi, thì hãy móc mà ném cho xa ngươi đi; vì thà ngươi một mắt mà vào nơi hằng sống, còn hơn là đủ hai mắt mà bị quăng vào lửa địa ngục.
10 Hãy giữ mình đừng khinh dể một đứa nào trong những đứa trẻ nầy; vì ta bảo các ngươi, các thiên sứ của chúng nó trên trời thường thấy mặt Cha ta, là Đấng ở trên trời. 12 Các ngươi tưởng thế nào? Nếu người nào có một trăm con chiên, một con bị lạc mất đi, thì há chẳng để chín mươi chín con lại trên núi, mà đi kiếm con đã lạc mất sao? 13 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, nếu người kiếm lại được, thì lấy làm vui mừng về con đó hơn chín mươi chín con không
224
lạc. 14 Cũng thể ấy, Cha các ngươi ở trên trời không muốn cho một đứa nào trong những đứa trẻ nầy phải hư mất.
1. Hai ch “kh n n n” trong câu 7 mang ý nghĩa gì?ữ ố ạ2. “S gây nên ph m t i” nói đ n đi u gì?ự ạ ộ ế ề3. Nh ng hành đ ng “ch t tay chân” và “móc m t”ữ ộ ặ ắ
trong câu 8-9 hàm ý đi u gì?ề4. “Các thiên s c a chúng nó trên tr i” (c. 10) ch v ai?ứ ủ ờ ỉ ề5. Đi m chính trong ví d v con chiên l c m t (c. 12-ể ụ ề ạ ấ
14) là gì? Áp d ng nh th nào?ụ ư ế
Câu 7 có hai ch ữ kh n n n.ố ạ Ch n y m t m t mang ý nghĩaữ ầ ộ ặ t i nghi p (11:21), m t khác bao hàm ý lên án, bu c t i.ộ ệ ặ ộ ộ Kh n n nố ạ đ u câu 7 mang ý nghĩa t i nghi p, đáng th ng.ở ầ ộ ệ ươ Th gianế nói đ n ng i tr n gian. Ng i gây cho ng iế ườ ở ầ ườ ườ khác ph m t i và ng i ph m t i c hai đ u t i nghi p,ạ ộ ườ ạ ộ ả ề ộ ệ đáng th ng c ! ươ ả S gây nên ph m t i ph i cóự ạ ộ ả nghĩa là đây là đi u không th tránh đ c, tuy nhiên, ng i gây nên ph mề ể ượ ườ ạ t i ch c ch n không tránh đ c hình ph t. Ch ộ ắ ắ ượ ạ ữ kh n n nố ạ th nhì trong câu n y mang ý nghĩa hình ph t.ứ ầ ạ
S gây nên ph m t iự ạ ộ (scandalon) trong ph n Kinh Thánhầ n y nói đ n b t c đi u gì chúng ta làm khi nầ ế ấ ứ ề ế ng i khácườ ph m t i hay v p ngã, khi n h xa lìa Chúa. Đó có th là m tạ ộ ấ ế ọ ể ộ thái đ l nh lùng hay m t l i nói đ c h i, thi u nhân h u (R.ộ ạ ộ ờ ộ ạ ế ậ T. France).
Sau khi c nh cáo v t i l i (do ng i khác gây ra hay doả ề ộ ỗ ườ chính mình), Chúa Giê-xu dùng l i nói th m x ng hay c ngố ậ ư ườ đi u đ cho th y tính cách nghiêm tr ng c a t i l i. Chúa đãệ ể ấ ọ ủ ộ ỗ d y đi u n y trong 5:29-30 hàm ý chúng ta ph i tr t i l iạ ề ầ ả ị ộ ỗ t n g cậ ố rễ, không cung c p ph ng ti n cho t i l i và ph iấ ươ ệ ộ ỗ ả có k lu t nghiêm minh cho đ i s ng.ỷ ậ ờ ố
Sau l i c nh cáo v t i l i, Chúa Giê-xu tr l i đ tài ờ ả ề ộ ỗ ở ạ ề đ aứ trẻ đã nói tr c đó. Trong câu 10, Chúa d y v thái đ c nướ ạ ề ộ ầ
225
có đ i v i tr con: ố ớ ẻ Đ ng khinh d m t đ a nào trong nh ngừ ể ộ ứ ữ đ a tr n yứ ẻ ầ . Đ a tr n yứ ẻ ầ v a ch v tr em nh ng cũng nóiừ ỉ ề ẻ ư đ n t t c môn đ th t c a Chúa là nh ng ng i đã tr nênế ấ ả ệ ậ ủ ữ ườ ở nh tr con (c. 3-4). Lý do chúng ta không khinh d hay coiư ẻ ể th ng tr con là vì ườ ẻ các thiên s c a chúng nó trên tr iứ ủ ờ th ng th y m t Cha ta, là Đ ng trên tr i ườ ấ ặ ấ ở ờ (c. 10b). Câu n yầ có v nh cho r ng m i tr em có m t thiên s b o v riêngẻ ư ằ ỗ ẻ ộ ứ ả ệ (guardian angel) nh ng không nh t thi t nh v y. Leonư ấ ế ư ậ Morris trích l i John Calvin gi i thích v thiên s nh sau:ờ ả ề ứ ư “Thiên s là ng i đ c giao cho vi c lo l ng cho toàn H iứ ườ ượ ệ ắ ộ Thánh nên sẽ đ n c u giúp m i cá nhân khi nhu c u đòi h i.”ế ứ ỗ ầ ỏ Th ng th y m t Cha ta, là Đ ng trên tr i ườ ấ ặ ấ ở ờ g iợ ý r ngằ không m t đi u gì trên tr n gian n y mà Đ c Chúa Chaộ ề ầ ầ ứ không bi t.ế
Giá tr c a m t em bé tr c m t Chúa đ c nh n m nhị ủ ộ ướ ặ ượ ấ ạ qua ví d ng n v con chiên l c (c. 12-14). Dù con chiên l cụ ắ ề ạ ạ ch là thi u s (m t ph n trăm) nh ng ng i chăn cũng cóỉ ể ố ộ ầ ư ườ cùng m i quan tâm nh v i đa s còn l i trong b y. Đó cũngố ư ớ ố ạ ầ chính là m i quan tâm c a Đ c Chúa Cha v i thi u s đi l cố ủ ứ ớ ể ố ạ (c. 14). Chúng ta cũng c n quan tâm, đ ý đ n nh ng ng iầ ể ế ữ ườ l m l c đ đem h v v i Chúa, đ ng ch chú tâm vào nh ngầ ạ ể ọ ề ớ ừ ỉ ữ ng i không đi l c.ườ ạ
BÀI 70 – 18: 15-20 GIẢI HÒA VỚI ANH EM
15 Nếu anh em ngươi phạm tội cùng ngươi, thì hãy trách người khi chỉ có ngươi với một mình người; như người nghe lời, thì ngươi được anh em lại. 16 Ví bằng không nghe, hãy mời một hai người đi với ngươi, hầu cứ lời hai ba người làm chứng mà mọi việc được chắc chắn. 17 Nếu người không chịu nghe các người đó, thì hãy cáo cùng Hội Thánh, lại nếu người không chịu nghe Hội Thánh, thì hãy coi người như kẻ ngoại và kẻ thâu thuế vậy.
18 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, hễ điều gì mà các ngươi buộc ở dưới đất thì cũng sẽ buộc ở trên trời, và điều gì mà các ngươi mở
226
ở dưới đất thì cũng sẽ mở ở trên trời. 19 Quả thật, ta lại nói cùng các ngươi, nếu hai người trong các ngươi thuận nhau ở dưới đất mà cầu xin không cứ việc chi, thì Cha ta ở trên trời sẽ cho họ. 20 Vì nơi nào có hai ba người nhân danh ta nhóm nhau lại, thì ta ở giữa họ.
1. Xin cho bi t ti n trình gi i hòa trong câu 15-17.ế ế ả2. “Coi ng i nh k ngo i và k thâu thu ” nghĩa làườ ư ẻ ạ ẻ ế
th nào?ế3. Xin gi i thích câu 18.ả4. Câu 16 và câu 20 có đi m gì gi ng nhau?ể ố5. Xin cho bi t hai đi u ki n và hai l i h a v s c uế ề ệ ờ ứ ề ự ầ
nguy n trong câu 19-20ệ
Chúa Giê-xu ti p t c l i d y c a Ngài, đi t vi c gây choế ụ ờ ạ ủ ừ ệ ng i khác ph m t i qua vi c ng i khác có l i v i chúng ta.ườ ạ ộ ệ ườ ỗ ớ Đây là m t tr ng h p gi đ nh đ làm khuôn m u: ộ ườ ợ ả ị ể ẫ N u anhế em ng i ph m t i cùng ng i ươ ạ ộ ươ (c. 15a). B c th nh t trongướ ứ ấ ti n trình gi i hòa là: ế ả Hãy trách ng i khi ch có ng i v iườ ỉ ươ ớ m t mình ng i ộ ườ (c. 15b). Trong nguyên văn, tr c chướ ữ “trách” có ch “đi”: ữ Hãy đi trách ng i...ườ “Đi” hàm ý ng i bườ ị ph m l i ph i đi b c đ u, đ n g p ng i có l i v i mìnhạ ỗ ả ướ ầ ế ặ ườ ỗ ớ ch không đ i ng i kia đ n xin l i mình. Ti p theo làứ ợ ườ ế ỗ ế “trách.” “Trách” hàm ý nói cho ng i có l i bi t v n đ ,ườ ỗ ế ấ ề không bu c t i n ng n nh ng cũng không nói quá nhộ ộ ặ ề ư ẹ nhàng. Đi u quan tr ng là nói riêng, ề ọ khi ch có ng i v i m tỉ ươ ớ ộ mình ng i. ườ Đi u n y hàm ý có ba nhân v t: ng i có l i,ề ầ ậ ườ ỗ ng i b ng i kia làm l i và Chúa. Chính trong tinh th n thaườ ị ườ ỗ ầ th và s yêu th ng c a Chúa mà v n đ có th đ c gi iứ ự ươ ủ ấ ề ể ượ ả quy t: ế ng i đ c anh em l iươ ượ ạ (c. 15c). M i quan h c a anhố ệ ủ ch em trong Chúa đ c n i k t l i.ị ượ ố ế ạ
Nh ng m t tr ng h p khác có th x y ra, đó là ng i cóư ộ ườ ợ ể ả ườ l i ỗ không nghe (không đ ng ý). Trong tr ng h p n y, l iồ ườ ợ ầ ờ d y c a Chúa nh sau: ạ ủ ư Ví b ng không nghe, hãy m i m t haiằ ờ ộ ng i đi v i ng i, h u c l i hai ba ng i làm ch ng màườ ớ ươ ầ ứ ờ ườ ứ
227
m i vi c đ c ch c ch n ọ ệ ượ ắ ắ (c. 16). Đây là nguyên t c trong C uắ ự c (Ph c truy n 19:15). Nguyên t c ph i có hai hay baƯớ ụ ề ắ ả
nhân ch ng m i có th bu c t i đ c áp d ng trong các vứ ớ ể ộ ộ ượ ụ ụ x án. Tr ng h p n y không ph i x án nh ng áp d ngử ườ ợ ầ ả ử ư ụ cùng m t nguyên t c đ ộ ắ ể m i vi c đ c ch c ch nọ ệ ượ ắ ắ (c. 16b).
M t l n n a, ng i có l i có th sẽ không nghe hai baộ ầ ữ ườ ỗ ể nhân ch ng nh v y và b c ti p theoứ ư ậ ướ ế , theo l i d y c aờ ạ ủ Chúa, là: N u ng i không ch u nghe các ng i đó, thì hãyế ườ ị ườ cáo cùng H i Thánh ộ (c. 17a). H i Thánhộ trong l i d y c aờ ạ ủ Chúa đây không mang ý nghĩa nh H i Thánh ngày nayở ư ộ nh ng ch v m t c ng đ ng nh c a con dân Chúa t i m tư ỉ ề ộ ộ ồ ỏ ủ ạ ộ đ a ph ng. Đây là b c cu i cùng và n u ng i có l i v nị ươ ướ ố ế ườ ỗ ẫ không nh n l i, Chúa Giê-xu d y, ậ ỗ ạ Hãy coi ng i nh k ngo iườ ư ẻ ạ và k thâu thu v y ẻ ế ậ (c. 17). Câu n y không có ý phân bi tầ ệ hay coi th ng k ngo i và ng i thâu thu nh ng đây làườ ẻ ạ ườ ế ư m t thành ng thông d ng th i đó mang ý nghĩa t ng tộ ữ ụ ờ ươ ự nh “d t phép thông công.” ư ứ
Nói v quy t đ nh c a H i Thánh trong tr ng h p n y,ề ế ị ủ ộ ườ ợ ầ Chúa Giê-xu nh c l i l i d y trong 16:19 khi Chúa phán v iắ ạ ờ ạ ớ Phi-e-r . T ng t nh trong 16:19, ơ ươ ự ư bu c ộ và m ở nghĩa là c m hay cho phép. ấ Trên tr iờ và d i đ tướ ấ t ng ng v i nhauươ ứ ớ vì làm theo ý mu n c a Đ c Chúa Tr i là H i Thánh thi hànhố ủ ứ ờ ộ m ng l nh c a Chúa cho tr n gian. ạ ệ ủ ầ
Hai câu 19-20 có v nh đi ra ngoài đ tài tha th , th t raẻ ư ề ứ ậ Chúa đang nh n m nh v ý ni m ấ ạ ề ệ hai ba ng iườ (c. 16 và 20). M t bên nói v tính cách ch c ch n c a l i ch ng, bên d iộ ề ắ ắ ủ ờ ứ ướ nói v s hi p m t c a hai ba ng i trong s c u nguy n.ề ự ệ ộ ủ ườ ự ầ ệ Có hai đi u ki n và hai l i h a trong hai câu n y. Đi u ki nề ệ ờ ứ ầ ề ệ th nh t: ứ ấ thu n nhauậ (c. 19a). L i h a: ờ ứ Cha Ta trên tr i sẽở ờ cho (c. 19b). Đi u ki n th hai: ề ệ ứ nhân Danh Ta nhóm nhau l iạ (c. 20a). L i h a: ờ ứ Ta gi a hở ữ ọ (c. 20b).
228
BÀI 71 – 18: 21-35 “BẢY MƯƠI LẦN BẢY”
21 Phi-e-rơ bèn đến gần Đức Chúa Jêsus mà hỏi rằng: Thưa Chúa, nếu anh em tôi phạm tội cùng tôi, thì sẽ tha cho họ mấy lần? Có phải đến bảy lần chăng? 22 Ngài đáp rằng: Ta không nói cùng ngươi rằng: đến bảy lần đâu, nhưng đến bảy mươi lần bảy.
23 Vậy nên, nước thiên đàng giống như vua kia, muốn tính sổ với các đầy tớ mình. 24 Khi vua khởi soát sổ, thì có người đem nộp một tên kia mắc nợ vua một vạn ta-lâng. 25 Bởi vì người chẳng có gì mà trả, thì chủ dạy bán người, vợ con và gia tài người, đặng trả nợ. 26 Kẻ đầy tớ nầy bèn sấp mình xuống nơi chân chủ mà xin rằng: Thưa chủ, xin giãn cho tôi, thì tôi sẽ trả hết! 27 Chủ bèn động lòng thương xót, thả người về, và tha nợ cho.
28 Nhưng khi đầy tớ đó ra về, gặp một người trong bạn làm việc, có thiếu mình một trăm đơ-ni-ê, thì nắm bóp cổ bạn mà nói rằng: Hãy trả nợ cho ta! 29 Người bạn sấp mình xuống mà nài xin rằng: Xin giãn cho tôi, thì tôi sẽ trả cho anh. 30 Song người chẳng khứng, cứ việc bắt bỏ tù cho đến khi trả hết nợ. 31 Các bạn thấy vậy, buồn lắm, đến thuật lại cùng chủ mình mọi điều đã xảy ra. 32 Chủ bèn đòi đầy tớ ấy đến mà nói rằng: Hỡi đầy tớ độc ác kia, ta đã tha hết nợ cho ngươi, vì ngươi cầu xin ta; 33 ngươi há lại chẳng nên thương xót bạn làm việc ngươi như ta đã thương xót ngươi sao? 34 Chủ nổi giận, phú nó cho kẻ giữ ngục cho đến khi nào trả xong hết nợ.
35 Nếu mỗi người trong các ngươi không hết lòng tha lỗi cho anh em mình, thì Cha ta ở trên trời cũng sẽ xử với các ngươi như vậy.
1. Chúng ta th y đi u gì gi a câu h i c a Phi-e-r (c.ấ ề ữ ỏ ủ ơ 21) và câu tr l i c a Chúa Giê-xu (c. 22)?ả ờ ủ
2. Tha th “b y m i l n b y” (c. 22) nghĩa là th nào? ứ ả ươ ầ ả ế3. Đi m chính Chúa Giê-xu mu n nh n m nh trong víể ố ấ ạ
d v ng i đ y t không có lòng th ng xót (c. 23-35) làụ ề ườ ầ ớ ươ gì? Chúng ta áp d ng nh th nào?ụ ư ế
S đ Phi-e-r th ng là ng i bày t ph n ng tr c nh tứ ồ ơ ườ ườ ỏ ả ứ ướ ấ m i khi ch ng ki n m t s vi c hay khi nghe nh ng l i d yỗ ứ ế ộ ự ệ ữ ờ ạ c a Chúa Giê-xu (16:22; 17:4). Trong tr ng h p n y, theo ýủ ườ ợ ầ
229
c a Phi-e-r , ông nghĩ r ng tha th m t ng i đ n b y l nủ ơ ằ ứ ộ ườ ế ả ầ là r ng l ng l m vì theo sách ộ ượ ắ Talmud c a ng i Do-thái thìủ ườ “s b t quá tam” nghĩa là ch tha th ba l n mà thôi, l n thự ấ ỉ ứ ầ ầ ứ t thì không tha th n a. Phi-e-r thêm vào “b n l n” n a vàư ứ ữ ơ ố ầ ữ theo ông nghĩ nh v y là quá t t r i. Vì v y Phi-e-r h iư ậ ố ồ ậ ơ ỏ Chúa câu n y v i v t đ c v s r ng l ng c a mình.ầ ớ ẻ ự ắ ề ự ộ ượ ủ
Câu tr l i c a Chúa Giê-xu cho th y tha th không thả ờ ủ ấ ứ ể đ m b ng s l ng nh ng b ng tinh th n tha th . ế ằ ố ượ ư ằ ầ ứ B y m iả ươ l n b yầ ả (có b n ghi là ả b y m i b y l nả ươ ả ầ ) không ph i là 490ả l n nh ng mang ý nghĩa không gi i h n, lúc nào cũng thaầ ư ớ ạ th . Tha th là đ c tính, là l i s ng c a ng i tin Chúa.ứ ứ ặ ố ố ủ ườ
Chúa Giê-xu minh h a rõ đi u n y qua ví d ng i đ y tọ ề ầ ụ ườ ầ ớ không có lòng th ng xót. Đi m n i b t trong ví d n y làươ ể ổ ậ ụ ầ đ i chi u gi a m t món n quá l n (c. 24-25) và m t mónố ế ữ ộ ợ ớ ộ n quá nh (c. 28). Gi a ti n công c a 15 năm làm vi c vàợ ỏ ữ ề ủ ệ ti n công c a ba tháng làm vi c. Câu chuy n cũng cho th yề ủ ệ ệ ấ s r ng l ng quá l n c a nhà vua và tính gian ác, đ c d ,ự ộ ượ ớ ủ ộ ữ không có lòng th ng xót c a ng i đ y t .ươ ủ ườ ầ ớ
K t lu n c a câu chuy n là câu 33: Ng i há l i ch ngế ậ ủ ệ ươ ạ ẳ nên th ng xót b n làm vi c ng i nh ta đã th ng xótươ ạ ệ ươ ư ươ ng i sao? Và áp d ng là câu 35: ươ ụ N u m i ng i trong cácế ỗ ườ ng i không h t lòng tha l i cho anh em mình, thì Cha ta ươ ế ỗ ở trên tr i cũng sẽ x v i các ng i nh v y.ờ ử ớ ươ ư ậ Nh ng ch quanữ ữ tr ng trong câu n y là:ọ ầ
M i ng i:ỗ ườ áp d ng cho t t c con cái Chúa, không ngo iụ ấ ả ạ tr m t ai.ừ ộ
H t lòng:ế tha th ph i thành th t, t đáy lòng, không ph iứ ả ậ ừ ả tha th mà v n còn h m h c hay nói tha th cho quaứ ẫ ậ ự ứ chuy n. Bên ngoài nói tha th mà trong lòng v n còn nuôiệ ứ ẫ h n thù thì không ph i là tha th th tậ ả ứ ậ vì ch a h t lòng.ư ế
X v i các ng i nh v y: ử ớ ươ ư ậ ng i không ch u tha thườ ị ứ ng i khác là ng i khi n cho Đ c Chúa Tr i không th làmườ ườ ế ứ ờ ể gì khác h n là c m gi s tha th c a Ngài cho ng i đó.ơ ầ ữ ự ứ ủ ườ
230
Chúng ta đ i x v i ng i khác th nào thì Đ c Chúa Tr iố ử ớ ườ ế ứ ờ cũng đ i x v i chúng ta nh v y (6:14-15). Cũng có th nói,ố ử ớ ư ậ ể không th t lòng tha th ng i khác ch ng t chính chúng taậ ứ ườ ứ ỏ ch a th t s đ c tha th , ch a có lòng ăn năn th t và ch aư ậ ự ượ ứ ư ậ ư th t s nh n n tha th c a Chúa.ậ ự ậ ơ ứ ủ
L i c u nguy n Chúa d y, ờ ầ ệ ạ Xin tha t i l i cho chúng tôiộ ỗ nh chúng tôi cũng tha k ph m t i ngh ch cùng chúng tôiư ẻ ạ ộ ị (6:12) hàm ý r ng vì tôi đã đ c Chúa tha th nên tôi s nằ ượ ứ ẵ sàng tha th ng i khác khi h có l i v i tôi.ứ ườ ọ ỗ ớ
Khiêm nh ng và tha th là hai đi m n i b t trong Ma-ườ ứ ể ổ ậthi- 18:1-35. Đó cũng ph i là hai đ c tính n i b t trong đ iơ ả ứ ổ ậ ờ s ng m i con cái Chúa và trong c ng đ ng con dân Chúa.ố ỗ ộ ồ
BÀI 72 – 19:1-12 HÔN NHÂN VÀ LY DỊ
1 Đức Chúa Jêsus phán lời ấy xong rồi, thì từ xứ Ga-li-lê mà đi đến bờ cõi xứ Giu-đê, bên kia sông Giô-đanh. Có nhiều đoàn dân đông theo Ngài, và Ngài chữa lành các kẻ bịnh ở đó. 3 Người Pha-ri-si bèn đến gần để thử Ngài, mà rằng: Không cứ vì cớ gì người ta có phép để vợ mình chăng? 4 Ngài trả lời rằng: Các ngươi há chưa đọc lời chép về Đấng Tạo Hóa, hồi ban đầu, dựng nên một người nam, một người nữ, 5 và có phán rằng: Vì cớ đó người nam sẽ lìa cha mẹ, mà dính díu với vợ mình; hai người sẽ cùng nên một thịt hay sao? 6 Thế thì, vợ chồng không phải là hai nữa, nhưng một thịt mà thôi. Vậy, loài người không nên phân rẽ những kẻ mà Đức Chúa Trời đã phối hiệp!
7 Họ lại hỏi Ngài rằng: Vậy chớ sao Môi-se đã dạy lập tờ để đặng để vợ đi? 8 Ngài phán rằng: Vì cớ lòng các ngươi cứng cỏi, nên Môi-se cho phép để vợ; nhưng, lúc ban đầu không có như vậy đâu. 9 Vả, ta phán cùng các ngươi, nếu ai để vợ mình không phải vì cớ ngoại tình, và cưới vợ khác, thì người ấy phạm tội tà dâm; và hễ ai cưới người bị để, thì phạm tội ngoại tình. 10 Môn đồ thưa rằng: nếu phận người nam phải xử với vợ mình như vậy thì thà không cưới vợ là hơn. 11 Ngài đáp rằng: Chẳng phải mọi người đều có thể lãnh được lời nầy, chỉ người sẵn có ban cho như vậy mà thôi. 12 Vì có người hoạn từ trong lòng mẹ; có người hoạn vì tay người ta, và có người
231
tự mình làm nên hoạn vì cớ nước thiên đàng. Người nào lãnh nổi lời ấy thì hãy lãnh lấy.
1. Xin đ c Ma-thi- 7:28; 11:1; 13:53; 19:1 và 26:1 vàọ ơ cho bi t các câu n y có gì gi ng nhau? T i sao? Mang ýế ầ ố ạ nghĩa gì?
2. Ng i Pha-ri-si h i Chúa đi u gì và Chúa đã tr l iườ ỏ ề ả ờ nh th nào?ư ế
3. Xin tóm t t quan đi m c a Chúa Giê-xu v hôn nhânắ ể ủ ề và ly d .ị
4. Xin cho bi t ph n ng c a các môn đ sau câu tr l iế ả ứ ủ ồ ả ờ c a Chúa Giê-xu (c. 9b). T i sao h l i ph n ng nh v y?ủ ạ ọ ạ ả ứ ư ậ
5. Câu Chúa Giê-xu nói: “Ch ng ph i m i ng i đ u cóẳ ả ọ ườ ề th lãnh đ c l i n y, ch ng i s n có ban cho nh v yể ượ ờ ầ ỉ ườ ẵ ư ậ mà thôi” (c. 11) nghĩa là th nào?ế
6. Ba tr ng h p Chúa Giê-xu nêu ra trong câu 12aườ ợ nghĩa là gì?
7. Câu: “Ng i nào lãnh n i l i y thì hãy lãnh l y” (c.ườ ổ ờ ấ ấ 19c) mang ý nghĩa gì?
Phúc Âm Ma-thi- ghi l i năm bài gi ng chính c a Chúa Giê-ơ ạ ả ủxu đ c đánh d u v i câu, “Khi Đ c Chúa Giê-xu v a phánượ ấ ớ ứ ừ nh ng l i y xong” hay m t l i t ng t nh chúng ta th yữ ờ ấ ộ ờ ươ ự ư ấ trong 7:28; 11 :1; 13:53; 19:1 và 26:1.
7:28: K t thúc Bài Gi ng Trên Núi (Ch ng 5-7).ế ả ươ11:1: K t thúc l i d y cho các môn đ (Ch ng 10).ế ờ ạ ồ ươ13:53: K t thúc Các Ví D (Ch ng 13).ế ụ ươ19:1: K t thúc nh ng l i d y liên quan đ n H i Thánhế ữ ờ ạ ế ộ
(Ch ng 18).ươ26:1: K t thúc Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve (Ch ng 24-ế ả ươ
25).Ph n 19:3 đ n 23:39 n m gi a nh ng l i d y liên quanầ ế ằ ữ ữ ờ ạ
đ n H i Thánh và Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve, do đó chúng taế ộ ả
232
th y nh ng ch “Chúa Giê-xu phán l i y xong r i” trongấ ữ ữ ờ ấ ồ 19:1 và 26:1.
T ng t nh trong Bài Gi ng Trên Núi, Ma-thi- 19:1-ươ ự ư ả ơ12 cho th y s d y d c a Chúa Giê-xu v vi c vâng gi lu tấ ự ạ ỗ ủ ề ệ ữ ậ pháp c a Đ c Chúa Tr i. Chúa Giê-xu cho th y r ng vâng giủ ứ ờ ấ ằ ữ lu t pháp c a Đ c Chúa Tr i không ch là làm theo t ng l iậ ủ ứ ờ ỉ ừ ờ t ng ch c a lu t pháp nh ng ph i s ng đúng theo tinh túyừ ữ ủ ậ ư ả ố c a lu t. Lu t Môi-se có cho phép ly d nh ng Chúa Giê-xuủ ậ ậ ị ư trình bày cho th y lu t ly d đó mang ý nghĩa gì và Chúa cũngấ ậ ị cho th y tính cách thiêng liêng c a hôn nhân. Dù ly d là đi uấ ủ ị ề có th x y ra nh ng đó không ph i là đi uể ả ư ả ề con ng i nênườ dùng đ gi i quy t v n đ . Ly d ch là gi i pháp cu i cùngể ả ế ấ ề ị ỉ ả ố khi ta không có cách nào khác đ gi i quy t v n đ . Hônể ả ế ấ ề nhân là thiêng liêng và c n ph i đ c b o v b ng m i giá.ầ ả ượ ả ệ ằ ọ
Trong câu chuy n n y, nh ng ng i Pha-ri-siệ ầ ữ ườ đ n đ tế ặ câu h i v i Chúa Giê-xu v i m c đích th Chúa (c. 3a). Câuỏ ớ ớ ụ ử h i c a ng i Pha-ri-si b t đ u v i nh ng ch ỏ ủ ườ ắ ầ ớ ữ ữ Không c vìứ c gìớ cho th y câu h i h đ t ra cho Chúa không ph i là cóấ ỏ ọ ặ ả đ c phép ly d hay không nh ng là d a trên cănượ ị ư ự b n ả nào để ly d . Sách Ph c truy n d y:ị ụ ề ạ
Khi m t ng i nam c i v , n u nàng ch ng đ c n tr cộ ườ ướ ợ ế ẳ ượ ơ ướ m t ng i, b i ng i th y n i nàng m t s x u h nào, thìặ ườ ở ươ ấ ơ ộ ự ấ ổ ng i đ c vi t m t t đ , trao vào tay nàng, đu i kh i nhàườ ượ ế ộ ờ ể ổ ỏ mình (Ph c truy n 24:1)ụ ề
D a vào l i n y, con dân Chúa nói r ng ly d là đi u h pự ờ ầ ằ ị ề ợ pháp. Tuy nhiên v n đ là nh ng ch : ấ ề ở ữ ữ Ch ng đ c nẳ ượ ơ tr c m t ng iướ ặ ườ . Và: M t s x u h nào.ộ ự ấ ổ Ng i th i b y giườ ờ ấ ờ hi u nh ng ch n y hay gi i thích nh ng ch n y theoể ữ ữ ầ ả ữ ữ ầ nh ng cách khác nhau. Hai tr ng phái Pha-ri-si lúc b y giữ ườ ấ ờ là tr ng phái ườ Shammai và tr ng phái ườ Hillel. Tr ng pháiườ Shammai là tr ng phái nghiêm kh c, gi i thích ườ ắ ả s x u hự ấ ổ là ngo i tình và do đó, ch đ c phép ly d v trong tr ng h pạ ỉ ượ ị ợ ườ ợ
233
ng i v ngo i tình. Tr ng phái ườ ợ ạ ườ Hillel thì ng c l i, gi iượ ạ ả thích nh ng ch ữ ữ ch ng đ c nẳ ượ ơ và m t s x u h nàoộ ự ấ ổ theo ý nghĩa r t r ng rãi. N u ăn đ cho th c ăn b cháy cũng cóấ ộ ấ ể ứ ị th b coi là m t s x u h và ng i ch ng có th d a vào lýể ị ộ ự ấ ổ ườ ồ ể ự do đó đ ly d ! Sách ể ị Mishnah (lu t truy n kh u c a ng iậ ề ẩ ủ ườ Do-thái) nói v m t ng i th y m t ng i khác đ p h n về ộ ườ ấ ộ ườ ẹ ơ ợ mình, đó là lý do ch ng đ c n tr c m t ng iẳ ượ ơ ướ ặ ườ và do đó cũng đ c phép ly d v !ượ ị ợ
Khi ng i Pha-ri-si h i đ th Chúa Giê-xu là h mu nườ ỏ ể ử ọ ố xem th Chúa theo tr ng phái nào trong v n đ ly d và dùử ườ ấ ề ị câu tr l i c a Chúa nh th nào, h cũng có lý do đ b t bả ờ ủ ư ế ọ ể ắ ẻ Ngài. Chúa Giê-xu không tr l i h v v n đ ly d nh ngả ờ ọ ề ấ ề ị ư Ngài cho h th y tính cách thiêng liêng và cao quý c a hônọ ấ ủ nhân trong ch ng trình c a Đ c Chúa Tr i. Chúa Giê-xu b tươ ủ ứ ờ ắ đ u câu tr l i c a Ngài v i nh ng l i nh sau: ầ ả ờ ủ ớ ữ ờ ư Các ng i háươ ch a đ c l i chép v Đ ng T o Hóa, h i ban đ u d ng nênư ọ ờ ề ấ ạ ồ ầ ự m t ng i nam, m t ng i n ộ ườ ộ ườ ữ (c. 4). Đây là ph ng pháp suyươ lu n c a các ra-bi Do-thái đ gi i quy t các nan đ th i đó.ậ ủ ể ả ế ề ờ Ph ng pháp đó là, “Đi u nào c h n, mang tính cáchươ ề ổ ơ nguyên th y h n, đi u đó chính xác và có giá tr h n.” Chúaủ ơ ề ị ơ Giê-xu mu n nói v i ng i Pha-ri-si r ng, dù lu t Môi-se choố ớ ườ ằ ậ phép ly d nh ng đó là sau n y. Ch ng trình và ý đ nh đ iị ư ầ ươ ị ờ đ i c a Đ c Chúa Tr i lúc ban đ u là m t v , m t ch ng vàờ ủ ứ ờ ầ ộ ợ ộ ồ là m i quan h su t đ i: ố ệ ố ờ Hai ng i cùng nên m t th tườ ộ ị (c. 5b).
Câu tr l i c a Chúa Giê-xu cho th y đi u Chúa mu nả ờ ủ ấ ề ố nh n m nh là tính cách cao quý và b n v ng c a hôn nhân,ấ ạ ề ữ ủ ch không ph i là ly d . Câu k t lu n: ứ ả ị ế ậ V y, loài ng i khôngậ ườ nên phân rẽ nh ng k mà Đ c Chúa Tr i đã ph i hi p! ữ ẻ ứ ờ ố ệ (c. 6b) cho th y Chúa Giê-xu không theo tr ng phái ấ ườ Shammai hay Hillel nh ng theoư tiêu chu n c a Đ c Chúa Tr i, đó là khôngẩ ủ ứ ờ đ c ly d ! ượ ị B n Hi u Đínhả ệ d ch câu n y là: “Loài ng iị ầ ườ KHÔNG Đ C phân rẽ nh ng ng i mà Đ c Chúa Tr i đãƯỢ ữ ườ ứ ờ ph i h p!”ố ợ
234
Câu tr l i c a Chúa Giê-xu dĩ nhiên không th a mãnả ờ ủ ỏ ng i Pha-ri-si do đó h lý lu n v i Chúa: ườ ọ ậ ớ V y ch sao Môi-seậ ớ đã d y l p t đ đ ng đ v đi?ạ ậ ờ ể ặ ể ợ (c. 7). Ch “d y” trongữ ạ nguyên văn là “ra l nh,” ệ B n Hi u Đínhả ệ d ch: “T i sao Môi-seị ạ l i TRUY N c p gi y ly hôn?” Th t ra Môi-se không d y hayạ Ề ấ ấ ậ ạ truy n hay ra l nh mà ch ề ệ ỉ cho phép ly d (c. 8b). ị M t l n n aộ ầ ữ Chúa Giê-xu nh c l i “lúc ban đ u,” nói đ n ch ng trình vàắ ạ ầ ế ươ ý đ nh t đ u c a Đ c Chúa Tr i: ị ừ ầ ủ ứ ờ lúc ban đ u không có nhầ ư v y đâu ậ (c. 8c).
Chúa Giê-xu cho th y lý do Môi-se cho phép ly d là ấ ị Vì cớ lòng các ng i c ng c iươ ứ ỏ (c. 8a). C ng c iứ ỏ mang ý nghĩa “không làm theo đi u mình hi u bi t” hay “không hi u đ cề ể ế ể ượ ý nghĩa đích th c c a hôn nhân.” Trong th i c a Môi-se,ự ủ ờ ủ tr c khi có đi u lu t đ c ghi trong Ph c truy n 24:1-4,ướ ề ậ ượ ụ ề ng i ph n không đ c b o v . ườ ụ ữ ượ ả ệ Ng i ch ng có th đu iườ ồ ể ổ v ra kh i nhà vàợ ỏ n u ng i v y l p gia đình v iế ườ ợ ấ ậ ớ ng iườ khác, ng i ch ng cũ v nườ ồ ẫ có th k ng i yể ể ườ ấ là v c a mình.ợ ủ Do đó, đ b o v ng i ph n , “t đ ” (ch ng th ly d )ể ả ệ ườ ụ ữ ờ ể ứ ư ị c a ng i ch ng là đi u c n thi t. Lu t Môi-se trong Ph củ ườ ồ ề ầ ế ậ ụ truy n 24 không ph i là lu t cho phép ly d nh ng là lu tề ả ậ ị ư ậ b t bu c ph i có ch ng th ly d .ắ ộ ả ứ ư ị
Đ k t lu n, Chúa Giê-xu phán: ể ế ậ Ta phán cùng các ng i,ươ n u ai đ v mình không ph i vì c ngo i tình, và c i vế ể ợ ả ớ ạ ướ ợ khác, thì ng i y ph m t i tà dâm; và h ai c i ng i bườ ấ ạ ộ ễ ướ ườ ị đ , thì ph m t i ngo i tìnhể ạ ộ ạ (c. 9). Đi m quan tr ng trongể ọ phân đo n n y là giá tr và tính cách cao quý c a hôn nhânạ ầ ị ủ d a trên s thi t l p ban đ u c a Đ c Chúa Tr i. Do đó, b tự ự ế ậ ầ ủ ứ ờ ấ c đi u nào chen vào phá đ hôn nhânứ ề ổ sẽ khi n hôn nhânế không còn giá tr . ị Ngo i tìnhạ là y u t phá đ hônế ố ổ nh n ạ cho nên ch trong tr ng h p ngo iỉ ườ ợ ạ tình m i có th nói đ n lyớ ể ế d . Ly d cho th y hôn nhân không còn giá tr vì đã có ngo iị ị ấ ị ạ tình. L i tuyên b c a Chúa Giê-xu không mang ý nghĩaờ ố ủ tr ng h p nào đ c phép ly d , tr ng h p nào khôngườ ợ ượ ị ườ ợ
235
đ c phép, nh ng ch cho th y ngo i tình là phá đ hônượ ư ỉ ấ ạ ổ nhân và vì v y ly d là vi c t t nhiên. Ch ngo i tình m i ly d ,ậ ị ệ ấ ỉ ạ ớ ị do đó, khi th y vấ ợ ch ng nào ồ ly d , ng i ta ch có th có m tị ườ ỉ ể ộ k t lu n mà thôi, đó là vì ngo i tình. Vì v y, dù không ph iế ậ ạ ậ ả ngo i tình mà ly d thìạ ị cũng cho th y cùng m t k t lu n: đóấ ộ ế ậ là ngo i tình (ạ tà dâm).
Ph n câu 9b:ầ H ai c i ng i b đ , thì ph m t i ngo iễ ướ ườ ị ể ạ ộ ạ tình không có trong các b n c nh t. S dĩ m t ng i k tả ổ ấ ở ộ ườ ế hôn v i ng i ly d cũng b k là tà dâm vì quan h trong hônớ ườ ị ị ể ệ nhân khi n hai ng i tr nên m t. ế ườ ở ộ Ng i b đườ ị ể nói đ nế ng i b ly d vì đã ph m t i ngo i tình. K t hôn v i ng iườ ị ị ạ ộ ạ ế ớ ườ ngo i tình dĩ nhiên là mang t i ngo i tình.ạ ộ ạ
Tr c l i d y c a Chúa Giê-xu và trong hi u bi t c aướ ờ ạ ủ ể ế ủ ng i đ ng th i (có th b v b t c lúc nào và b t c vì lýườ ươ ờ ể ỏ ợ ấ ứ ấ ứ do gì) các môn đ nghĩ r ng nh v y sẽ đ t ng i đàn ôngồ ằ ư ậ ặ ườ vào ch không có l i thoát khi l k t hôn v i ng i khôngỗ ố ỡ ế ớ ườ v a ý (c. 10).ừ
L i d y c a Chúa Giê-xu (c. 11-12) liên quan đ n vi cờ ạ ủ ế ệ không c i vướ ợ mà các môn đ nói đ nồ ế cu i câu 10. S ngở ố ố đ c thân hay không l p gia đình không áp d ng cho t t cộ ậ ụ ấ ả m i ng i nh ng ch cho nh ng ng i đ c n đó mà thôi:ọ ườ ư ỉ ữ ườ ượ ơ Ch ng i s n có ban cho nh v y mà thôiỉ ườ ẵ ư ậ (c. 11b). Ho nạ chỉ v tình tr ng thi u kh năng sinh lýề ạ ế ả hay không s d ng khử ụ ả năng đó. Chúa Giê-xu nêu lên ba tr ng h p: b m sinh (ườ ợ ẩ từ trong lòng mẹ), b b t bu c hay vì hình ph t (ị ắ ộ ạ vì tay ng i taườ ) và t nguy n (ự ệ t mình làm nên ho nự ạ ). T mình làm nên ho nự ạ không mang ý nghĩa t tay mình làm đi u đó nh ng hàm ýự ề ư quy t đ nh không b c vào đ i s ng hôn nhân đ d n m iế ị ướ ờ ố ể ồ ọ n l c cho lý t ng cao đ p (ỗ ự ưở ẹ vì n c thiên đàngướ , c. 12b).
Câu k t lu n c a Chúa Giê-xu, ế ậ ủ Ng i nào lãnh n i l i yườ ổ ờ ấ thì hãy lãnh l y! ấ (c. 12c) hàm ý Đ c Chúa Tr i ban cho m iứ ờ ỗ ng i kh năng đ s ng đ c thân hay có gia đình và ph iườ ả ể ố ộ ả
236
s ng theo n và s kêu g i đó c a Chúa. S đ Phao-lô xácố ơ ự ọ ủ ứ ồ đ nh đi u n y trong I Cô-rinh-tô 7:7-9.ị ề ầ
BÀI 73 – 19:13-15 CÁC CON TRẺ
13 Khi ấy, người ta đem các con trẻ đến, đặng Ngài đặt tay trên mình và cầu nguyện cho chúng nó; môn đồ quở trách những người đem đến. 14 Song Đức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy để con trẻ đến cùng ta, đừng ngăn trở; vì nước thiên đàng thuộc về những kẻ giống như con trẻ ấy. 15 Ngài bèn đặt tay trên chúng nó, rồi từ đó mà đi.
1. Xin cho bi t hai lý do ng i ta đem con tr đ n choế ườ ẻ ế Chúa Giê-xu (c. 13a)?
2. T i sao các môn đ qu trách nh ng ng i đem conạ ồ ở ữ ườ đ n cho Chúa?ế
3. “N c thiên đàng” ch v đi u gì?ướ ỉ ề ề4. “Gi ng nh con tr ” là gi ng nh th nào?ố ư ẻ ố ư ế5. Câu “N c thiên đàng thu c v nh ng k gi ng nhướ ộ ề ữ ẻ ố ư
con tr y” áp d ng nh th nào?ẻ ấ ụ ư ế
Trong ch c v c a Chúa Giê-xu, Ngài đ c bi t quan tâm đ nứ ụ ủ ặ ệ ế tr con. Chúa nhi u l n nh c đ n tr con trong l i d y c aẻ ề ầ ắ ế ẻ ờ ạ ủ Ngài (11:25; 18:1-6). Trong xã h i Do-thái x a, cha mộ ư ẹ th ng đem các con nh t m t đ n m i hai tu i đ n choườ ỏ ừ ộ ế ườ ổ ế các Ra-bi đ h đ t tay và c u nguy n cho các em. Đây cũngể ọ ặ ầ ệ là đi u các b c cha m t i đây mu n Chúa Giê-xu làm choề ậ ẹ ạ ố con c a mình (ủ đ t tayặ và c u nguy nầ ệ ). Đi u n y ch ng t hề ầ ứ ỏ ọ quan tâm đ n phúc l i tâm linh c a con cái. ế ợ ủ
Các môn đ c a Chúa ồ ủ qu trách nh ng ng i đem đ nở ữ ườ ế (c. 13b) có lẽ vì h cho r ng nh v y làm phi n và m t thì giọ ằ ư ậ ề ấ ờ c a Chúa. Đ i v i h , tr con không có giá tr nh ng i l n.ủ ố ớ ọ ẻ ị ư ườ ớ Vì v y h đã ậ ọ qu trách nh ng ng i đem đ n.ở ữ ườ ế
Ph n ng c a Chúa Giê-xu tr c s vi c n y cho th y cáiả ứ ủ ướ ự ệ ầ ấ nhìn c a Ngàiủ đ i v i tr con và là bài h c cho các môn đố ớ ẻ ọ ồ
237
v v n đ giá tr trong N c Chúa. ề ấ ề ị ướ N c thiên đàngướ nói về quy n cai tr c a Chúa hay theo tiêu chu n c a Chúa. Trongề ị ủ ẩ ủ 18:1-6, Chúa Giê-xu cho th y là ph i tr nên nh đ a trấ ả ở ư ứ ẻ m i đ c vào N c Chúa (xin xem l i ớ ượ ướ ạ Bài H c Qua M t Đ aọ ộ ứ Trẻ, 18:1-6). Tr nên nh đ a tr nói đ n tâm tình khiêmở ư ứ ẻ ế nh ng, vâng ph c và tin c y c a tr con. Và đây là hình nhườ ụ ậ ủ ẻ ả Chúa Giê-xu mu n m i ng i ghi nh ố ọ ườ ớ vì n c thiên đàngướ thu c v nh ng k GI NG NH con tr yộ ề ữ ẻ Ố Ư ẻ ấ . Đi u Chúa Giê-xuề mu n d y ch ng nh ng là giá tr c a tr con trong N cố ạ ẳ ữ ị ủ ẻ ướ Chúa nh ng cũng là bài h c khiêm nh ng và đ c tin c aư ọ ườ ứ ủ m i ng i tin Ngài. ọ ườ
BÀI 74 – 19:16-30 NGƯỜI TRẺ TUỔI GIÀU CÓ
16 Nầy, có một người đến hỏi Ngài rằng: Thưa thầy, tôi phải làm việc lành chi cho được sự sống đời đời? 17 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Sao ngươi hỏi ta về việc lành? Chỉ có một Đấng lành mà thôi. Nếu ngươi muốn vào sự sống, thì phải giữ các điều răn. 18 Người hỏi: Những điều răn gì? Đức Chúa Jêsus phán rằng: Những điều răn nầy: Đừng giết người; đừng phạm tội tà dâm; đừng ăn trộm cắp; đừng làm chứng dối; 19 Hãy thảo kính cha mẹ; và: Hãy yêu kẻ lân cận như mình. 20 Người trẻ đó thưa rằng: Tôi đã giữ đủ các điều nầy; còn thiếu chi cho tôi nữa? 21 Đức Chúa Jêsus phán rằng: Nếu ngươi muốn được trọn vẹn, hãy đi bán hết gia tài mà bố thí cho kẻ nghèo nàn, thì ngươi sẽ có của quí ở trên trời; rồi hãy đến mà theo ta. 22 Nhưng khi người trẻ nghe xong lời nầy, thì đi, bộ buồn bực; vì chàng có của cải nhiều lắm.
1. Xin cho bi t nh ng ch quan tr ng trong câu h i vàế ữ ữ ọ ỏ câu tr l i c a Chúa Giê-xu trong câu 16-17.ả ờ ủ
2. Ng i tr tu i giàu có hàm ý đi u gì khi h i: “Cònườ ẻ ổ ề ỏ thi u chi cho tôi n a” (c. 20b)? T i sao anh đ t câu h iế ữ ạ ặ ỏ n y?ầ
3. Chúa Giê-xu mu n nói đ n đi u gì trong câu 21? B nố ế ề ạ hi u câu n y nh th nào?ể ầ ư ế
238
4. “Đ c tr n v n” (c. 21a) nghĩa là gì?ượ ọ ẹ5. Theo tinh th n câu 21, “theo Chúa” đòi h i đi u gì?ầ ỏ ề6. T i sao ng i trai tr giàu có bu n b c tr c l iạ ườ ẻ ồ ự ướ ờ
phán c a Chúa Giê-xu (c. 22)?ủ7. B n h c đ c đi u gì qua câu chuy n n y?ạ ọ ượ ề ệ ầ
Đây là câu chuy n đ c ghi trong c ba Phúc Âm Ma-thi- ,ệ ượ ả ơ Mác và Lu-ca. Ma-thi- nói ơ có m t ng iộ ườ , còn Lu-ca nói có m t quanộ (Lu-ca 18:18). Quan là viên ch c giáo quy n, cóứ ề th là h i viên c a Tòa Công Lu n. Ma-thi- cho bi t ng iể ộ ủ ậ ơ ế ườ n y còn tr (c. 20). C ba Phúc Âm đ u nói ng i n y giàuầ ẻ ả ề ườ ầ có. Mác cho bi t ng i n y ế ườ ầ ch yạ đ n v i Chúa Giê-xu và ế ớ quỳ tr c m t Ngàiướ ặ (Mác 10:17) cho th y ng i n y có lòng tìmấ ườ ầ ki m và sùng kính. ế
Đi u mà viên quan tr , giàu có n y tìm ki m là ề ẻ ầ ế s s ngự ố đ i đ iờ ờ (c. 16). S s ng đ i đ iự ố ờ ờ đây mang ý nghĩa s s ng đ iự ố ờ sau, s s ng trong v ng qu cự ố ươ ố mà Đ c Chúa Tr i sẽ thi tứ ờ ế l p. Câu 20 cho th yậ ấ viên quan n y đã gi tr n đi u răn c aầ ữ ọ ề ủ Chúa. Câu h i, ỏ Còn thi u chi cho tôi n aế ữ , ch ng t r ng ng iứ ỏ ằ ườ
y c m nh n còn m t đi u gì đó thi u sót trong đ i s ngấ ả ậ ộ ề ế ờ ố mình. Ng i n y nh n m nh đ n chuy n ườ ầ ấ ạ ế ệ LÀM vi c lành.ệ Ngoài vi c tuân gi đi u răn, ng i n y nghĩ r ng h n ph iệ ữ ề ườ ầ ằ ẳ ả có m t vi c lành gì đó th t đ c bi t mà mình ph i làm thìộ ệ ậ ặ ệ ả m i đ c h ng N c Chúa. Đó chính là kh c kho i trongớ ượ ưở ướ ắ ả lòng viên quan tr n y.ẻ ầ
Khi ng i n y h i Chúa Giê-xu v ườ ầ ỏ ề vi c lànhệ , Chúa nh nấ m nh: ạ Ch có m t Đ ng lành mà thôiỉ ộ ấ (c. 17). Chúa Giê-xu mu n cho ng i n y nhìn vào v n đ cách sâu s c h n. V nố ườ ầ ấ ề ắ ơ ấ đ không ph i là LÀM vi c lành nh ng là BI T Đ c Chúaề ả ệ ư Ế ứ Tr i là Đ NG LÀNH. Khi bi t Đ c Chúa Tr i là Đ ng thi nờ Ấ ế ứ ờ ấ ệ lành r i thì ch c n làm theo ý c a Đ c Chúa Tr i là đ . ồ ỉ ầ ủ ứ ờ ủ
Chúa Giê-xu tr l i ng i tr tu i giàu có n y theo tiêuả ờ ườ ẻ ổ ầ chu n c a lu t pháp Môi-se, ẩ ủ ậ đó là ph i gi v n đi u răn c aả ữ ẹ ề ủ
239
Đ c Chúa Tr i (Rô-ma 10:5): ứ ờ N u ng i mu n vào s s ng,ế ươ ố ự ố thì ph i gi các đi u rănả ữ ề (c. 17b). Vì đã vâng gi các đi u rănữ ề cho nên ng i n y nói: ườ ầ Tôi đã gi đ các đi u n y, còn thi uữ ủ ề ầ ế chi cho tôi n a?ữ (c. 20). Câu n y hàm ý r ng: Ngoài vi c vângầ ằ ệ gi đi u răn, tôi còn ph i làm gì n a? Sâu kín trong lòng,ữ ề ả ữ ng i n y bi t r ng v n còn m t đi u gì đó thi u sót trongườ ầ ế ằ ẫ ộ ề ế đ i s ngờ ố mình. Ng i n yườ ầ đ n v i Chúa Giê-xu đ tìm đi uế ớ ể ề thi u sót đó.ế
Chúng ta th y đ c đi u thi u sót c a ng i n y trongấ ượ ề ế ủ ườ ầ câu tr l i c a Chúa Giê-xu: ả ờ ủ N u ng i mu n đ c tr n v n,ế ươ ố ượ ọ ẹ hãy đi bán h t gia tài mà b thí cho k nghèo nàn, thì ng iế ố ẻ ươ sẽ có c a quí trên tr i, r i hãy đ n mà theo taủ ở ờ ồ ế (c. 21). Theo tác gi Bonnard, câu n y có th hi u theo ba cách:ả ầ ể ể
(1) Bán h t gia tài Đ theo Ta (nh n m nh đ n vi c theoế Ể ấ ạ ế ệ Chúa).
(2) Bán h t gia tài, THÊM VÀO ĐÓ, theo Ta (bán gia tài vàế theo Chúa là hai vi c đi song song v i nhau).ệ ớ
(3) Bán h t gia tài TR C, nghĩa là ch n con đ ng khóế ƯỚ ọ ườ nghèo, vi c theo Chúa là đi u t t nhiên sẽ đ n).ệ ề ấ ế
Bonnard ch n ý nghĩa th nh t: bán h t gia tài đ theoọ ứ ấ ế ể Chúa.
Câu tr l i c a Chúa Giê-xu cho viên quan tr tu i giàu cóả ờ ủ ẻ ổ cho th y v n đ c a ng i n y là ch a h t lòng, ch a t nấ ấ ề ủ ườ ầ ư ế ư ậ hi n trong m i quan h v i Đ c Chúa Tr i. Chúa Giê-xu nói:ế ố ệ ớ ứ ờ N u ng i mu n đ c TR N V N… (c. 21a). Tr n v nế ươ ố ượ Ọ Ẹ ọ ẹ hàm ý hoàn toàn, đ y đ . Đó là đi uầ ủ ề ng i đó còn thi u.ườ ế
Trong th i Chúa Giê-xu, ờ k nghèo nànẻ ch v nh ng ng iỉ ề ữ ườ cùng c c nh t trong xã h i, thi u h n ph ng ti n t i thi uự ấ ộ ế ẳ ươ ệ ố ể đ s ng còn. ể ố Bán h t gia tài mà b thí cho k nghèo nànế ố ẻ vì v y nghĩa là không s ng ích k nh ng dùng m i ph ng ti nậ ố ỷ ư ọ ươ ệ mình có đ đáp ng nhu c u đích th c c a ng i khác. Đó làể ứ ầ ự ủ ườ d u hi u c a ng i th t lòng yêu Chúa (Gia-c 2:15-16; Iấ ệ ủ ườ ậ ơ Giăng 3:17). Làm nh v y là th t s đang đ u t vào giá trư ậ ậ ự ầ ư ị
240
đ i đ i trên tr i (ờ ờ ở ờ ng i sẽ có c a quí trên tr i)ươ ủ ở ờ . C a quýủ trong nguyên văn là thesauros nghĩa là kho tàng, kho báu (B n Hi u Đínhả ệ ). Đó là m t ph n c a giá tr s s ng đ i đ iộ ầ ủ ị ự ố ờ ờ mà ng i nhà giàu đã đ n h i Chúa (c. 16).ườ ế ỏ
“Theo Chúa” (Hãy đ n mà theo Ta) ế mang ý nghĩa làm môn đ Chúa nh các môn đ đ u tiên (4:18-22) hay nh Ma-thi-ệ ư ệ ầ ư
đã làm (9:9). Theo Chúa đòi h i s thu n ph c hoàn toànơ ỏ ự ậ ụ (16:24). V n còn luy n ti c c a c iẫ ế ế ủ ả nh ng i tr tu i n yư ườ ẻ ổ ầ (c. 22) ch ng t ng i n y ch a có lòng tr n v n cho Đ cứ ỏ ườ ầ ư ọ ẹ ứ Chúa Tr i (6:24).ờ
Có ng i đã nói, ai đ n g p Chúa Giê-xu khi ra v đ u vuiườ ế ặ ề ề m ng nh ng riêng trong tr ng h p n y ừ ư ườ ợ ầ khi ng i tr ngheườ ẻ xong l i n y thì đi, b bu n b cờ ầ ộ ồ ự (c. 22a). Lý do ng i n yườ ầ không vui đ c gi i thích trong ph n còn l i c a câu 22: ượ ả ầ ạ ủ vì chàng có c a c i nhi u l mủ ả ề ắ (c. 22b). Chúa Giê-xu v a b oừ ả anh, Hãy đi bán h t gia tài mà b thí cho k nghèo nànế ố ẻ (c. 21). Ng i n y đ n g p Chúa Giê-xu h i ườ ầ ế ặ ỏ ph i làm vi c lành chiả ệ cho đ c s s ng đ i đ iượ ự ố ờ ờ ? (c. 16). Chúa Giê-xu v a cho anhừ câu tr l i (ả ờ bán h t gia tàiế ) nh ng anh th y vi c n y khóư ấ ệ ầ làm quá vì c a c i c a anh quá nhi u! Đây là s l a ch nủ ả ủ ề ự ự ọ gi a hai giá tr : v t ch t và tâm linh, t m th i và tr ng c u.ữ ị ậ ấ ạ ờ ườ ử Ng i n y NÓI r ng mình mu n có s s ng đ i đ i t c làườ ầ ằ ố ự ố ờ ờ ứ mu nố tìm m t giá tr vĩnh c u, nh ng khi th y cái giá màộ ị ử ư ấ mình ph i trả ả, anh ta l i chùn b c. Rõ ràng là giá tr v tạ ướ ị ậ ch t anh đang có (ấ c a c i nhi u l mủ ả ề ắ ) n ng h n giá tr tâmặ ơ ị linh anh đang tìm ki m. Nói khác đi, dù nói là tìm ki m giá trế ế ị tâm linh, ng i n y ch a th t s nhìn th y giá tr đó và vìườ ầ ư ậ ự ấ ị v y đã không s n sàng đánh đ i t t c đ có giá tr tâm linhậ ẵ ổ ấ ả ể ị ! Đây là ng c l i v i đi u đ c th y trong n d c a báuượ ạ ớ ề ượ ấ ẩ ụ ủ trong đám ru ng và ng c châu t t (13:44-46). Hai ng iộ ọ ố ườ trong các câu chuy n n y đ u đã s n sàng “bán h t gia tài”ệ ầ ề ẵ ế đ đ c đi uể ượ ề giá tr h n.ị ơ
241
BÀI 75 – 19:23-30 LẠC ĐÀ CHUI QUA LỖ KIM
23 Đức Chúa Jêsus bèn phán cùng môn đồ rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, người giàu vào nước thiên đàng là khó lắm. 24 Ta lại nói cùng các ngươi, lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn một người giàu vào nước Đức Chúa Trời. 25 Môn đồ nghe lời ấy, thì lấy làm lạ lắm mà nói rằng: Vậy thì ai được rỗi? 26 Đức Chúa Jêsus ngó môn đồ mà phán rằng: Điều đó loài người không thể làm được, song Đức Chúa Trời làm mọi việc đều được.
27 Phi-e-rơ bèn thưa rằng: Nầy chúng tôi đã bỏ mọi sự mà theo thầy; vậy thì chúng tôi sẽ được chi? 28 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, đến kỳ muôn vật đổi mới, là khi Con người sẽ ngự trên ngôi vinh hiển của Ngài, thì các ngươi là kẻ đã theo ta, cũng sẽ ngồi trên mười hai ngôi, mà xét đoán mười hai chi phái Y-sơ-ra-ên. 29 Hễ ai vì danh ta mà bỏ anh em, chị em, cha mẹ, con cái, đất ruộng, nhà cửa, thì người ấy sẽ lãnh bội phần hơn, và được hưởng sự sống đời đời. 30 Song có nhiều kẻ ở đầu sẽ nên rốt, và nhiều kẻ ở rốt sẽ nên đầu.
1. T i sao ng i giàu l i khó vào n c thiên đàng (c.ạ ườ ạ ướ 23)?
2. Xin gi i thích thành ng “l c đà chui qua l kim” (c.ả ữ ạ ỗ 24)?
3. T i sao môn đ ng c nhiên khi nghe câu Chúa nói?ạ ồ ạ4. Theo ý B n, đi u gì khi n Phi-e-r nêu câu h i trongạ ề ế ơ ỏ
câu 27?5. “Kỳ muôn v t đ i m i” (c. 28a) là khi nào?ậ ổ ớ6. “Ng i trên m i hai ngôi mà xét đoán m i hai chiồ ườ ườ
phái Y-s -ra-ên” (c. 28b) nói v đi u gì? ơ ề ề7. Theo ý B n, “lãnh b i ph n h n” (c. 29) nghĩa là thạ ộ ầ ơ ế
nào?8. Xin đ c Ma-thi- 20:16 và gi i thích câu 30 c aọ ơ ả ủ
Ch ng 19.ươ
Khi nghe Chúa Giê-xu phán: Ng i giàu vào n c thiên đàngườ ướ là khó l mắ (c. 23), các môn đ đã ng c nhiên (c. 25). S dĩ hồ ạ ở ọ
242
ng c nhiên vì trong cái nhìn c a ng i Do-thái x a nay, giàuạ ủ ườ ư có là d u hi u c a ng i đ c Đ c Chúa Tr i ban ph c.ấ ệ ủ ườ ượ ứ ờ ướ Giàu có là d u hi u đ c Chúa ban ph c t c là đã đ cấ ệ ượ ướ ứ ượ Đ c Chúa Tr i ch p nh n t i sao l i khó vào N c c aứ ờ ấ ậ ạ ạ ướ ủ Chúa? đây, Chúa Giê-xu mu n nói đ n thiên đàng đíchỞ ố ế th c t c là th t s đ Chúa cai tr và h ng d n đ i s ng.ự ứ ậ ự ể ị ướ ẫ ờ ố M t “thiên đàng” nh v y, m t đ i s ng nh v y th t là khóộ ư ậ ộ ờ ố ư ậ ậ cho nh ng ng i có nhi u c a c i nh tr ng h p c aữ ườ ề ủ ả ư ườ ợ ủ ng i trai tr giàu có n y, c a c i giàu có đã c n tr , ngănườ ẻ ầ ủ ả ả ở c n anh h t lòng theo Chúa!ả ế
Chúa Giê-xu đã so sánh vi c ng i giàu khó vào N cệ ườ ướ Chúa v i hình nh c a ớ ả ủ l c đàạ và l kim ỗ (c. 24). L c đà ạ ch v tỉ ậ l n nh t còn ớ ấ l kimỗ là cái gì r t nh . Đây là l i nói th mấ ỏ ố ậ x ng hay khoa đ i (ư ạ hyberbole) đ giúp nhìn th y v n để ấ ấ ề cách c th . L i gi i thích cho r ng l kim là nói đ n cánhụ ể ố ả ằ ỗ ế c a nh (c a l kim) bên c nh c ng l n c a thành nghe h pử ỏ ử ỗ ạ ổ ớ ủ ợ lý. Đi u n y đ n t các nhà gi i kinh trong th k th nămề ầ ế ừ ả ế ỷ ứ , tuy nhiên không có b ng ch ng l ch s h tr cho l i gi iằ ứ ị ử ỗ ợ ố ả thích n y! Câu, ầ L c đà chui qua l kim còn d h n m t ng iạ ỗ ễ ơ ộ ườ giàu vào n c Đ c Chúa Tr i ướ ứ ờ cho th y đây là m t vi c r tấ ộ ệ ấ khó, b t kh thi đ i v i con ng i. Nh ng đ i v i Đ c Chúaấ ả ố ớ ườ ư ố ớ ứ Tr i, Ngài có th khi n đi u n y x y ra (c. 26).ờ ể ế ề ầ ả
Hi u ý Chúa Giê-xu, s đ Phi-e-r đã nhanh nh n ápể ứ ồ ơ ẹ d ng l i tuyên b c a Chúa cho ông và các b n. Câu h i c aụ ờ ố ủ ạ ỏ ủ Phi-e-r (c. 27) hàm ý r ng, ng i giàu thì khó t b c a c iơ ằ ườ ừ ỏ ủ ả đ theo Chúa còn nh ng ng i đã s n sàng t b t t c để ữ ườ ẵ ừ ỏ ấ ả ể theo Chúa nh chúng tôi thì nh n đ c gì đây?ư ậ ượ
Câu tr l i c a Chúa Giê-xu là l i h a dành cho ng i hyả ờ ủ ờ ứ ườ sinh m i đi u đ i đ quy t tâm theo Chúa. Chúa nói v ọ ề ở ờ ể ế ề kỳ muôn v t đ i m iậ ổ ớ (c. 28a) và r i nói thêm, ồ là khi Con Ng iườ sẽ ng trên ngôi vinh hi n c a Ngàiự ể ủ (c. 28b) cho th y ấ kỳ muôn v t đ i m iậ ổ ớ là lúc Chúa tái lâm, tr l i tr n gian đ làmở ạ ầ ể vua, c m quy n cai tr th gi i. Ph n th ng cho nh ngầ ề ị ế ớ ầ ưở ữ
243
ng i đã hy sinh m i đi u tr n gian đ ph c sườ ọ ề ở ầ ể ụ ự Chúa có th không th y trong giây phút hi n t i nh ng sẽ đ cể ấ ệ ạ ư ượ h ng lúc chung cu c.ưở ộ
Có m t quan h m t thi t gi a C u c và Tân cộ ệ ậ ế ữ ự Ướ Ướ trong l i phán c a Chúa Giê-xu: ờ ủ Các ng i là k đã theo ta,ươ ẻ cũng sẽ ng i trên m i hai ngôi, mà xét đoán m i hai chiồ ườ ườ phái Y-s -ra-ênơ (c. 28b). V ng qu c Y-s -ra-ên ngày x a cóươ ố ơ ư m i hai chi phái th nào thì v ng qu c Đ c Chúa Tr iườ ế ươ ố ứ ờ trong t ng lai cũng có cùng m t ki u m u (Kh i Huy nươ ộ ể ẫ ả ề 21:14). L i h a c a Chúa Giê-xu nói v v ng qu c đ i đ iờ ứ ủ ề ươ ố ờ ờ c a Đ c Chúa Tr i mà nh ng ng i h t lòng theo Chúa sẽủ ứ ờ ữ ườ ế d ph n cai tr .ự ầ ị
Câu 29 là m t l i h a khác dành cho nh ng ng i s nộ ờ ứ ữ ườ ẵ sàng t b t t c vì Danh Chúa. “T t c ” bao g m gia đình,ừ ỏ ấ ả ấ ả ồ ng i thân, tài s n (ườ ả anh em, ch em, cha m , con cái, đ tị ẹ ấ ru ng, nhà c aộ ử ). Hai đi u mà nh ng ng i n y sẽ có là: (1)ề ữ ườ ầ Lãnh b i ph n h n. (2) Đ c h ng s s ng đ i đ i.ộ ầ ơ ượ ưở ự ố ờ ờ
B i ph n h nộ ầ ơ là nhi u h n, nhi u g p b i so v i nh ng gìề ơ ề ấ ộ ớ ữ mình t b . Ng i tinừ ỏ ườ Chúa l mắ khi ph i ả t b ng i thânừ ỏ ườ nh ng sẽ có nhi u ng i thân h nư ề ườ ơ , đó là nh ng ữ anh em, chị em, cha m , con cáiẹ trong Chúa. H i Thánh c a Chúa là giaộ ủ đình, là ng i thân c a ng i tinườ ủ ườ Chúa.
Đ c h ng s s ng đ i đ iượ ưở ự ố ờ ờ nói đ n giá tr tr ng t nế ị ườ ồ vĩnh c u, đ i chi u v i nh ng giá tr t m b c a tr n gian.ử ố ế ớ ữ ị ạ ợ ủ ầ
Đ c ti p Ma-thi- 20:16, chúng ta th y câu n y cũngọ ế ơ ấ ầ chính là câu 19:30 (Nhi u k đ u sẽ nên r tề ẻ ở ầ ố và nhi u k ề ẻ ở r t sẽ nên đ u) ố ầ chỉ thêm vào nh ng chữ ữ, là nh v yư ậ . Đi uề n y cho th y ầ ấ câu chuy n n mệ ằ gi a 19:30 và 20:16 là l i gi iữ ờ ả thích cho câu: K đ u sẽ nên r t và k r t sẽ nên đ uẻ ở ầ ố ẻ ở ố ầ .
BÀI 76 – 20:1-16 KẺ ĐẦU SẼ NÊN RỐT
244
1 Vả, nước thiên đàng, giống như người chủ nhà kia, tảng sáng đi ra, để mướn người làm công cho vườn nho mình. 2 Khi người chủ đã định giá với người làm công, mỗi ngày một đơ-ni-ê, thì sai họ vào vườn nho mình. 3 Ước chừng giờ thứ ba, người chủ lại ra, thấy những kẻ khác rảnh việc đứng trong chợ, 4 thì nói cùng họ rằng: Các ngươi hãy đi vào vườn nho ta, và ta sẽ trả tiền công phải cho. 5 Họ liền đi. Ước chừng giờ thứ sáu và giờ thứ chín, người chủ lại ra, cũng làm như vậy. 6 Ước chừng giờ thứ mười một, chủ ra, lại thấy những kẻ khác đứng trong chợ, thì hỏi rằng: Sao các ngươi đứng đây cả ngày không làm gì hết? 7 Họ trả lời rằng: Vì không ai mướn chúng tôi. Người chủ nói với họ rằng: Các ngươi cũng hãy đi vào vườn nho ta.
8 Đến tối, chủ vườn nho nói với người giữ việc rằng: Hãy gọi những người làm công mà trả tiền công cho họ, khởi từ người rốt cho đến người đầu. 9 Những người làm công mướn từ giờ thứ mười một đến, lãnh mỗi người được một đơ-ni-ê. 10 Rồi tới phiên những người đầu đến, tưởng lãnh được nhiều hơn; song họ cũng lãnh mỗi người một đơ-ni-ê. 11 Khi lãnh rồi, lằm bằm cùng chủ nhà, 12 mà rằng: Những người rốt ấy chỉ làm một giờ, mà chủ đãi cũng như chúng tôi, là kẻ đã chịu mệt nhọc cả ngày và giang nắng.
13 Song chủ trả lời cho một người trong bọn rằng: Bạn ơi, ta không xử tệ với ngươi đâu; ngươi há chẳng đã định với ta một đơ-ni-ê sao? 14 Hãy lấy của ngươi mà đi đi; ta muốn trả cho kẻ rốt nầy bằng như đã trả cho ngươi vậy. 15 Ta há không có phép dùng của cải ta theo ý muốn ta sao? Hay là ngươi thấy ta ở tử tế mà lấy mắt ganh sao? 16 Đó, những kẻ rốt sẽ nên đầu và kẻ đầu sẽ nên rốt là như vậy.
1. Xin đ c l i Ma-thi- 19:23-30 và d a vào câu chuy nọ ạ ơ ự ệ trên đ gi i thích ý nghĩa c a câu, “Nhi u k đ u sẽ nênể ả ủ ề ẻ ở ầ r t và nhi u k r t sẽ nên đ u” (19:30). ố ề ẻ ở ố ầ
2. Chúng ta áp d ng nh th nào v ý nghĩa n y?ụ ư ế ề ầ
Đ hi u đ c câu chuy n, chúng ta c n đ ý đ n văn m ch:ể ể ượ ệ ầ ể ế ạ Câu chuy n đ c k cho ai? Trong tr ng h p nào? Đây làệ ượ ể ườ ợ câu chuy n đ c k cho Phi-e-r và các s đ là nh ngệ ượ ể ơ ứ ồ ữ ng i đ u tiên theo Chúa. Có th nói, h là nh ng ng i vàoườ ầ ể ọ ữ ườ làm v n nho c a Chúa t lúc ườ ủ ừ t ng sángả (c. 1).
245
Phi-e-r h i Chúa trong 19:27 v k t qu hay ph nơ ỏ ề ế ả ầ th ng v vi c theo Chúa c a mình. Phi-e-r h i câu n yưở ề ệ ủ ơ ỏ ầ trong b i c nh ố ả ng i giàu vào N c Đ c Chúa Tr i là khóườ ướ ứ ờ l mắ (c. 23). S dĩ ng i giàu khó vào N c Chúa là vì h khóở ườ ướ ọ t b c a c i mìnhừ ỏ ủ ả có. Còn Phi-e-r và các b n thì đã t bơ ạ ừ ỏ t t c đ theo Chúa, ông mu n bi t là đ i l i mình sẽ đ cấ ả ể ố ế ổ ạ ượ đi u gì. Chúa Giê-xu cho th y h sẽ đ c ph n th ng g pề ấ ọ ượ ầ ưở ấ b i cùng v i giá tr đ i đ i (19:29). Và Chúaộ ớ ị ờ ờ thêm vào m tộ l i nh c nh đ Phi-e-r và các b n đ ng quá t hào v sờ ắ ở ể ơ ạ ừ ự ề ự hy sinh c a mình đ có th k công v i Chúa. L i nh c nhủ ể ể ể ớ ờ ắ ở n y: ầ Nhi u k đ u sẽ nên r t và nhi u k r t sẽ nên đ uề ẻ ở ầ ố ề ẻ ở ố ầ đ c minh h a trong câu chuy n nh ng ng i làm côngượ ọ ệ ữ ườ trong v n nho (20:1-16).ườ
Đi m chính Chúa Giê-xu nh n m nh trong câu chuy nể ấ ạ ệ n y n m trong câu: ầ ằ Ng i há ch ng đã đ nh v i ta m t đ -ươ ẳ ị ớ ộ ơni-ê sao? (c. 13b). Ng i ch trong câu chuy n không làmườ ủ ệ đi u gì sai d a trên s đ ng ý lúc ban đ u. V n đ trong câuề ự ự ồ ầ ấ ề chuy n là s ganh t c a nh ng ng i làm vi c t đ u. Đâyệ ự ị ủ ữ ườ ệ ừ ầ không ph i là b t công nh ng là quy n c a ng i ch . Vi cả ấ ư ề ủ ườ ủ ệ tr ti n b ng nhau cu i ngày cũng cho th y m i đi uả ề ằ ở ố ấ ọ ề chúng ta nh n n i Chúa lậ ơ à do ân s ng c a Ngài, không ph iủ ủ ả b i c g ng c a con ng i (Rô-ma 9:15-26).ở ố ắ ủ ườ
Bài h c áp d ng:ọ ụ1. Đ c h u vi c Chúa là m t đ c ân, không ph i là đi uượ ầ ệ ộ ặ ả ề
ta x ng đáng.ứ2. Ng i h u vi c Chúa đ c g i là ng i “làm công trongườ ầ ệ ượ ọ ườ
v n nho c a Chúa.” Đây là m t danh hi u cao quý, đ ngườ ủ ộ ệ ồ th i cũng cho ta th yờ ấ trách nhi m chung trong c “v nệ ả ườ nho” c a Chúa.ủ
3. Chúng ta không nên k công hayể ganh t đ i v i nh ngị ố ớ ữ ng iườ tin Chúa hay h u vi c Chúa sau chúng ta v th i gianầ ệ ề ờ hay khác v i chúng ta v hoàn c nh ph c v .ớ ề ả ụ ụ
246
BÀI 77 – 20:17-28 PHỤC VỤ NGƯỜI HAY ĐỂ NGƯỜI PHỤC VỤ
17 Trong khi Đức Chúa Jêsus đi lên thành Giê-ru-sa-lem, Ngài đem riêng theo mười hai môn đồ, dọc đường, phán cùng họ rằng: 18 Nầy, chúng ta đi lên thành Giê-ru-sa-lem, và Con người sẽ bị bắt nộp cho các thầy tế lễ cả và các thầy thông giáo, bọn đó sẽ luận giết Ngài. 19 Họ sẽ nộp Ngài cho dân ngoại hầu để nhạo báng, đánh đập, và đóng đinh trên cây thập tự; đến ngày thứ ba, Ngài sẽ sống lại.
20 Bấy giờ, có mẹ của các con trai Xê-bê-đê cùng các con mình đến gần Đức Chúa Jêsus, lạy Ngài đặng hỏi một chuyện. 21 Ngài phán rằng: Ngươi muốn chi? Thưa rằng: Xin cho hai con trai tôi đây ngồi một đứa bên hữu Ngài, một đứa bên tả, ở trong nước Ngài. 22 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Các ngươi không hiểu điều của mình xin. Các ngươi uống được chén mà ta hầu uống không? Hai người thưa rằng: Chúng tôi uống được. 23 Ngài phán rằng: Thật các ngươi sẽ uống chén ta nhưng mà ngồi bên hữu hay bên tả ta, thì chẳng phải tự ta cho được; ấy là cho những người nào mà Cha ta đã sửa soạn cho.
24 Mười môn đồ kia nghe sự xin đó, thì giận hai anh em. 25 Nhưng Đức Chúa Jêsus gọi đến mà phán rằng: Các ngươi biết rằng các vua dân ngoại thì ép dân phải phục mình, còn các quan lớn thì lấy quyền thế mà trị dân. 26 Trong các ngươi thì không như vậy; trái lại, trong các ngươi, kẻ nào muốn làm lớn, thì sẽ làm đầy tớ các ngươi; 27 còn kẻ nào muốn làm đầu, thì sẽ làm tôi mọi các ngươi. 28 Ấy vậy, Con người đã đến, không phải để người ta hầu việc mình, song để mình hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc nhiều người.
1. Xin đ c thêm Ma-thi- 16:21; 17:22-23 và cho bi tọ ơ ế đây là l n th m y Chúa Giê-xu nói tr c v s th ngầ ứ ấ ướ ề ự ươ khó c a Ngài cho các môn đ ? T i sao Chúa nói tr c nhủ ồ ạ ướ ư v y?ậ
2. L i th nh c u c a m các con trai Xê-bê-đê cho haiờ ỉ ầ ủ ẹ con c a mình đ c ghi l i ngay sau khi Chúa Giê-xu nóiủ ượ ạ tr c v s th ng khó c a Ngài cho th y đi u gì? D yướ ề ự ươ ủ ấ ề ạ chúng ta đi u gì?ề
3. Xin cho bi t ý nghĩa l i th nh c u c a m hai con traiế ờ ỉ ầ ủ ẹ Xê-bê-đê (c. 21)
247
4. “Chén mà Ta h u u ng” (c. 22) ch v đi u gì? Khiầ ố ỉ ề ề Chúa Giê-xu nói: “Th t các ng i sẽ u ng chén Ta” là Chúaậ ươ ố mu n nói đ n đi u gì?ố ế ề
5. Câu tr l i c a Chúa Giê-xu: “Ng i bên h u hay bênả ờ ủ ồ ữ t Ta, thì ch ng ph i t Ta cho đ c, y là cho nh ngả ẳ ả ự ượ ấ ữ ng i nào mà Cha Ta đã s a so n cho” (c. 23b) nghĩa làườ ử ạ th nào? Áp d ng cho chúng ta nh th nào?ế ụ ư ế
6. T i sao m i môn đ l i gi n hai anh em (c. 24)?ạ ườ ồ ạ ậ7. Xin cho bi t nguyên t c ph c v c a Chúa trong câuế ắ ụ ụ ủ
25-27.8. Câu 28 cho th y m c đích c a Chúa khi đ n tr nấ ụ ủ ế ầ
gian. Xin gi i thích m c đích n y.ả ụ ầ
C ba Phúc Âm C ng Quan (Ma-thi- , Mác và Lu-ca) đ u ghiả ộ ơ ề l i ba l n Chúa Giê-xu nói tr c v s th ng khó, s ch tạ ầ ướ ề ự ươ ự ế và s ng l i c a Ngài. Ma-thi- 20:17-19 là l n th ba Chúaố ạ ủ ơ ầ ứ Giê-xu nói v đi u n y trong Phúc Âm n y. ề ề ầ ầ Lu n gi t Ngàiậ ế (c. 18b) nghĩa là: “k t án t hình Ngài” (ế ử BHĐ). Đi u n y choề ầ th y s v c a Chúa Giê-xu trên tr n gian là ch u ch t thayấ ứ ụ ủ ầ ị ế cho nhân lo i. L n đ u tiên Chúa Giê-xu nói v vi c n y làạ ầ ầ ề ệ ầ lúc Phi-e-r v a x ng nh n Chúa là Đ ng Mê-si-a, Đ ngơ ừ ư ậ ấ ấ Christ, Con Đ c Chúa Tr i h ng s ng (16:16, 21). Chúa nóiứ ờ ằ ố nh v y đ cho các môn đ th y rõ ch c v Mê-si-a c aư ậ ể ồ ấ ứ ụ ủ Chúa là ch u ch t đ c u r i nhân lo i, không ph i Mê-si-aị ế ể ứ ỗ ạ ả đ làm vua Do-thái trên ph ng di n chính tr hay v vuaể ươ ệ ị ị chi n th ng đ qu c La-mã nh m i ng i đang trôngế ắ ế ố ư ọ ườ mong. Dù nhi u l n nói nh v y nh ng các môn đ v nề ầ ư ậ ư ồ ẫ không hi u và không tin cho đ n khi Chúa s ng l i (Lu-caể ế ố ạ 24:44-46).
Cũng vì không hi u và không nghĩ gì đ n đi u đó nên m iể ế ề ớ có vi c mu n quy n hành ch c t c trong N c Chúa c aệ ố ề ứ ướ ướ ủ hai con trai Xê-bê-đê (c. 20-23) và l i d y c a Chúa Giê-xu vờ ạ ủ ề v n đ ph c v (c. 25-28) đ c đ t trong b i c nh n y.ấ ề ụ ụ ượ ặ ố ả ầ
248
M c a hai con trai Xê-bê-đê xin Chúa Giê-xu, ẹ ủ Xin cho hai con trai tôi đây ng i m t đ a bên h u Ngài, m t đ a bên t ,ồ ộ ứ ữ ộ ứ ả
trong n c Ngài ở ướ (c. 21). Bên h uữ và bên tả nói đ n v tríế ị quan tr ng đ c bi t trongọ ặ ệ tri u đình. Theo tinhề th n c a Lu-ầ ủca 19:11: N c thiên đàng sẽ hi n ra ngay!ướ ệ Gia đình Xê-bê-đê h n tin vào đi u n y và vì Chúa Giê-xu đang trên đ ng lênẳ ề ầ ườ Giê-ru-sa-lem (c. 17) nên h nghĩ r ng Chúa Giê-xu s p thi tọ ằ ắ ế l p v ng qu c t i th đô và do đó đây là lúc thích h p đậ ươ ố ạ ủ ợ ể có ch ng i quan tr ng trong v ng qu c đó!ỗ ồ ọ ươ ố
Theo câu 20, ng i m đ a ra l i th nh c u, nh ng Chúaườ ẹ ư ờ ỉ ầ ư Giê-xu tr l i tr c ti p v i Gia-c và Giăng: ả ờ ự ế ớ ơ CÁC NG IƯƠ không hi u đi u mình xinể ề (c. 22a). Gia-c và Giăng hi uơ ể v ng qu c theo nghĩa thông th ng c a ng i đ i v i đ aươ ố ườ ủ ườ ờ ớ ị v và ch c t c. Nh ng v ng qu c, theo l i d y c a Chúaị ứ ướ ư ươ ố ờ ạ ủ trong câu 18-19, mang ý nghĩa h mình, hy sinh và b kh cạ ị ướ t . Gia-c và Giăng không hi u nh v y nên đã đ a ra l iừ ơ ể ư ậ ư ờ th nh nguy n không thích h p.ỉ ệ ợ
Trong C u c, ự Ướ chén (c. 22) th ng đ c dùng đ ch vườ ượ ể ỉ ề s đau đ n hay c n th nh n c a Đ c Chúa Tr i (Thi thiênự ớ ơ ạ ộ ủ ứ ờ 75:8; Ê-sai 51:17, 22; Giê-rê-mi 25:15-16). C b n Phúc Âmả ố đ u dùng ch “chén” đ mô t v s đau th ng Chúa Giê-ề ữ ể ả ề ự ươxu ph i ch u trong v n Gh t-sê-ma-nê lúc Ngài b b t.ả ị ườ ế ị ắ Chúng ta không bi t Gia-c và Giăng có hi u nghĩa chế ơ ể ữ “chén” nh v y hay không, nh ng h đã tr l i không chútư ậ ư ọ ả ờ do d : ự Chúng tôi u ng đ cố ượ (c. 22b).
Cùng v i các s đ khác, Gia-c và Giăng đã ch y tr nớ ứ ồ ơ ạ ố trong đêm Chúa Giê-xu b b t (26:56), nghĩa là h đã khôngị ắ ọ u ng chén đau th ng c a Chúa. Tuy nhiên, nh l i c aố ươ ủ ư ờ ủ Chúa Giê-xu, Th t các ng i sẽ u ng chén Ta ậ ươ ố (c. 23a), Gia-cơ và Giăng v sau cũng đã th t s u ng chén đau th ng màề ậ ự ố ươ lúc đó h ch a hi u. Gia-c đã t đ o d i tay vua Hê-r tọ ư ể ơ ử ạ ướ ố (Công v 12:1-2) còn Giăng thì b l u đày (Kh i Huy n 1:9).ụ ị ư ả ề
249
Dù cho Gia-c và Giăng sẽ ơ u ng chénố nh Chúa Giê-xu đãư u ng, Chúa cho th y r ng v trí trong v ng qu c đ n tố ấ ằ ị ươ ố ế ừ th m quy n c a Đ c Chúa Cha (ẩ ề ủ ứ Cha ta, c. 23b) và đây là đi uề đã s a so n choử ạ (c. 23b). N u v trí trong v ng qu c đãế ị ươ ố đ c Đ c Chúa Cha n đ nh thì đó là đi u Chúa Giê-xu khôngượ ứ ấ ị ề th thay đ i đ c. Đi u n y cũng hàm ý r ng, cũng nh nể ổ ượ ề ầ ằ ư ơ c u chu c, t t c m i đi u chúng ta nh n đ c t Đ c Chúaứ ộ ấ ả ọ ề ậ ượ ừ ứ Tr i là b i n c a Ngài, không ph i b i công đ c hay cờ ở ơ ủ ả ở ứ ướ mu n riêng c a con ng i.ố ủ ườ
Theo 18:1, chúng ta đã bi t tinh th n c a các môn đ làế ầ ủ ồ mu n “làm l n.” Ch c h n vì v y mà h đã ố ớ ắ ẳ ậ ọ gi nậ hai anh em (c. c. 24). Gi nậ hàm ý là trong cái nhìn c a h , Gia-c và Giăngủ ọ ơ là nh ng ng i “l n đ ng,” giành đ a v cho mình. Ai cũngữ ườ ấ ườ ị ị mu n có đ a v cao trong v ng qu c và hai anh em Gia-cố ị ị ươ ố ơ đã mu n dành ph n tr c. ố ầ ướ
Đ i v i Chúa Giê-xu, l i th nh c u c a hai anh em Gia-cố ớ ờ ỉ ầ ủ ơ cũng nh vi c m i môn đ t c gi n vì l i th nh c u đó đ uư ệ ườ ồ ứ ậ ờ ỉ ầ ề sai. Vì v y, Chúa đ i chi u gi a ph ng cách lãnh đ o c aậ ố ế ữ ươ ạ ủ tr n gian v i ph ng cách lãnh đ o trong N c Chúa đ choầ ớ ươ ạ ướ ể th y nguyên t c lãnh đ o c a v ng qu c thiên đàng (c. 25-ấ ắ ạ ủ ươ ố27):
Trong tr n gian (ầ các vua Dân Ngo iạ ): ép dân ph iả ph cụ , cai tr b ng ị ằ quy n thề ế (c. 25).
Trong các ng iươ (N c Chúa): ướ mu n làm l nố ớ , ph i ả làm đ y tầ ớ (ng i ph c v ), ườ ụ ụ mu n làm đ uố ầ ph i ả làm tôi m iọ (nô l ), c. 26-27.ệ
Nguyên t c n y cho th y lãnh đ o không ph i là th ng trắ ầ ấ ạ ả ố ị hay hà hi p nh ng là s n sàng h mình và ph c v . Nguyênế ư ẵ ạ ụ ụ t c lãnh đ o trong N c Chúa là lãnh đ o/ph c v (ắ ạ ướ ạ ụ ụ servant-leader). Ng i lãnh đ o chính là ng i ph c v .ườ ạ ườ ụ ụ
Chúa Giê-xu ch ng nh ng d y đi u n y nh ng Chúa cũngẳ ữ ạ ề ầ ư đã nêu g ng ph c v và cho bi t m c đích c a Ngài khiươ ụ ụ ế ụ ủ đ n tr n gian là đ ph c v (c. 28). Giá Chúa Giê-xu ph i trế ầ ể ụ ụ ả ả
250
đ ph c v là chính s s ng c a Ngài (ể ụ ụ ự ố ủ phó s s ng mìnhự ố ). Giá đó đ c g i là ượ ọ giá chu cộ mang ý nghĩa m t ng i b ti nộ ườ ỏ ề ra trong ch nô l đ mua nô l r i phóng thích choợ ệ ể ệ ồ đ c tượ ự do. Trong nguyên văn cũng nh trong Mác 10:45 có chư ữ “cho” (anti): làm giá chu c CHO nhi u ng i.ộ ề ườ Cho mang ý nghĩa thay th : cái ch t c a Chúa Giê-xu là cái ch t thay th .ế ế ủ ế ế Lẽ ra chúng ta ph i ch t nh ng Chúa đã ch t th ch c aả ế ư ế ế ỗ ủ chúng ta. Câu 28 vì v y ch ng nh ng nói đ n vi c Chúa nêuậ ẳ ữ ế ệ g ng ph c v nh ng cũng nói đ n s v c a Chúa Giê-xuươ ụ ụ ư ế ứ ụ ủ khi đ n tr n gianế ầ , đó là chu c t i cho nhân lo i.ộ ộ ạ
BÀI 78 – 20:29-34 HAI NGƯỜI MÙ
29 Đang khi Đức Chúa Jêsus và môn đồ ra khỏi thành Giê-ri-cô, thì có một đoàn dân đông theo Ngài. 30 Nầy, có hai người mù ngồi bên đường, nghe nói Đức Chúa Jêsus qua đó, thì kêu lên rằng: Lạy Chúa, con cháu vua Đa-vít, xin thương xót chúng tôi! 31 Chúng rầy hai người ấy, biểu nín đi; nhưng họ kêu lớn hơn nữa, rằng: Lạy Chúa, con cháu vua Đa-vít, xin thương xót chúng tôi! 32 Đức Chúa Jêsus dừng lại, gọi hai người mù đến, mà phán rằng: Các ngươi muốn ta làm chi cho? 33 Họ thưa rằng: Lạy Chúa, xin cho mắt chúng tôi được mở ra. 34 Đức Chúa Jêsus động lòng thương xót, bèn rờ đến mắt họ; tức thì hai người thấy được và đi theo Ngài.
1. Xin đ c thêm Mác 10:46-52 và Lu-ca 18:35-43 và choọ bi t nh ng đi m khác nhau v câu chuy n n y trong baế ữ ể ề ệ ầ sách Phúc Âm.
2. Hai ng i mù g i Chúa Giê-xu là “con cháu vua Đa-ườ ọvít” mang ý nghĩa gì? Th nh c u c a h là gì (c. 30)?ỉ ầ ủ ọ
3. T i sao ng i ta r y và b o h ph i nín đi (c. 31a)?ạ ườ ầ ả ọ ả4. Hai ng i mù làm gì khi đ c b o ph i nín đi (c.ườ ượ ả ả
31b)? Đi u n y cho th y đ c đi m gì n i hai ng i mù?ề ầ ấ ặ ể ơ ườ5. T i sao Chúa Giê-xu l i ph i h i: “Các ng i mu n Taạ ạ ả ỏ ươ ố
làm chi cho?” tr c khi ch a lành cho h ?ướ ữ ọ
251
6. Nh ng ch “đ ng lòng th ng xót” (c. 34a) tr c khiữ ữ ộ ươ ướ có hành đ ng ch a lành cho hai ng i mù nói lên đi u gì?ộ ữ ườ ề
7. Chúa Giê-xu có c n “r đ n m t h ” đ làm cho hầ ờ ế ắ ọ ể ọ sáng m t không? T i sao Chúa l i “r đ n m t h ”?ắ ạ ạ ờ ế ắ ọ
Câu chuy n ng i mù đ c ch a lành đ c ghi l i trong baệ ườ ượ ữ ượ ạ Phúc Âm: Ma-thi- 20:29-34; Mác 10:46-53 và Lu-ca 18:35-ơ43. Ma-thi- cho bi t có hai ng i mù trong khi Mác và Lu-caơ ế ườ nói ch có m t ng i mù. Mác còn cho bi t ng i mù n y ỉ ộ ườ ế ườ ầ tên là Ba-ti-mê, con trai c a Ti-mêủ (Mác 10:46b). Ma-thi- choơ bi t vi c ch a lành x y ra khi Chúa mà môn đ ế ệ ữ ả ồ ra kh iỏ thành Giê-ri-cô còn Mác và Lu-ca l i nói vi c ch a lành x y ra khiạ ệ ữ ả Chúa và môn đ trên đ ng ồ ườ đ n thành Giê-ri-cô.ế
Các khác bi t n y có th gi i thích nh sau:ệ ầ ể ả ư1. Chúa Giê-xu ch a lành cho HAI ng i mù nh ng m tữ ườ ư ộ
ng i n i b tườ ổ ậ nên Mác và Lu-ca t p trung vào ng i đó.ậ ườ2. Tài li u đ c dùng đ vi t Phúc Âm Mác ch y u đ nệ ượ ể ế ủ ế ế
t Phi-e-r (I Phi-e-r 5:13) và ng i mù đ c ch a lành Ba-ừ ơ ơ ườ ượ ữti-mê có lẽ là ng i Phi-e-r quen bi t trong H i Thánh đ uườ ơ ế ộ ầ tiên. Do đó Phúc Âm Mác ghi rõ tên ng i mù n y.ườ ầ
3. Trong th i Chúa Giê-xu có hai thành Giê-ri-cô: thànhờ Giê-ri-cô c đ c ghi trong C u c lúc đó b b hoang vàổ ượ ự Ướ ị ỏ thành Giê-ri-cô m i do vua Hê-r t xây c t, cách đó không xa.ớ ố ấ Chúng ta có th hi u Ma-thi- nói v vi c Chúa Giê-xu vàể ể ơ ề ệ môn đ ra kh i thành Giê-ri-cô c còn Mác và Lu-ca nói đ nồ ỏ ổ ế vi c Chúa và môn đ trên đ ng đ n Giê-ri-cô m i.ệ ồ ườ ế ớ
Con cháu vua Đa-vít là thành ng nói đ n ch c v Mê-si-aữ ế ứ ụ c a Chúa Giê-xu. Con dân Chúa tin r ng v c u tinh, Đ ngủ ằ ị ứ ấ Mê-si-a c a h đ n t dòng dõi vua Đa-vít. Hai ng i mùủ ọ ế ừ ườ n y không xin gì khác h n là xin Chúa th ng xót (c. 30, 31).ầ ơ ươ Th ng xótươ nh n m nh đ n lòng thông c m n i ng i banấ ạ ế ả ơ ườ cho h n là s x ng đáng c a ng i nh n. Đây là hoàn c nhơ ự ứ ủ ườ ậ ả cùng c c c a hai ng i mù.ự ủ ườ
252
Câu 21 ghi, Chúng r y hai ng i, bi u nín đi.ầ ườ ể “Chúng” chỉ v đoàn dân (“Dân chúng r y h ,” ề ầ ọ B n Hi u Đínhả ệ ). Đoàn ng i đông đ o theo Chúa không có s thông c m v i haiườ ả ự ả ớ ng i mù, l iườ ờ kêu xin th ng xót ch làm cho h b c mìnhươ ỉ ọ ự khó ch u. Dù b r y, hai ng i mùị ị ầ ườ không im l ng nh ngặ ư ti pế t c kêu xin Chúa th ng xót v i ti ngụ ươ ớ ế kêu l n h n (c. 31).ớ ơ Đi u n y cho th y lòng kiên trì n i hai ng i mù, vìề ầ ấ ơ ườ đ n v iế ớ Chúa v i lòng tin quy t, h không b cu c.ớ ế ọ ỏ ộ
Chúa Giê-xu d ng l iừ ạ và g i hai ng i mù đ nọ ườ ế (c. 32a) cho th y Chúa đ c bi t quan tâm đ n h gi a đoànấ ặ ệ ế ọ ữ dân đông đúc. Dĩ nhiên là Chúa th y rõ nhu c u c a hai ng iấ ầ ủ ườ nh ngư Chúa đã h i h , ỏ ọ Các ng i mu n ta làm chi cho?ươ ố (c. 32b). Chúa h i nh v y đ h có th bày t đ c tin cách c th ,ỏ ư ậ ể ọ ể ỏ ứ ụ ể t ng t nh vi c Chúa ươ ự ư ệ r đ n m t hờ ế ắ ọ đ ch a lành (c. 34)ể ữ đ h c m nh n s quan tâm c th c a Chúa cho h , dùể ọ ả ậ ự ụ ể ủ ọ r ng không c n đ ng đ n Chúa cũng có th ch a lành.ằ ầ ụ ế ể ữ Tr c khi ướ r đ n m t hờ ế ắ ọ, Ma-thi- ghi, ơ Đ c Chúa Giê-xu đ ngứ ộ lòng th ng xótươ (c. 34a). T ng t nh trong 9:36, ươ ự ư đ ng lòngộ th ng xótươ nói đ n lòng th ng xót sâu xa c a Chúa tr cế ươ ủ ướ nhu c u c a con ng i. Chúa Giê-xu thi hành ch c v gi ngầ ủ ườ ứ ụ ả đ o và ch a lành v i lòng th ng xót, đó là đ ng c thúc đ yạ ữ ớ ươ ộ ơ ẩ bên trong m i hành đ ng c a Ngài. ọ ộ ủ
BÀI 79 – 21:1-10 “HÔ-SA-NA!”
1 Vừa khi Đức Chúa Jêsus cùng môn đồ gần đến thành Giê-ru-sa-lem, và đã tới thành Bê-pha-giê, bên núi Ô-li-ve rồi, thì Ngài sai hai môn đồ, 2 mà phán rằng: Hãy đi đến làng ở trước mặt các ngươi, tức thì sẽ gặp một con lừa cái bị cột, với một con lừa con; hãy mở ra và dắt đến cho ta. 3 Nếu có ai nói chi với các ngươi, hãy trả lời rằng Chúa cần dùng hai con lừa đó; tức thì họ sẽ gởi lừa đi. 4 Vả, điều ấy xảy ra để cho ứng nghiệm lời của đấng tiên tri rằng:
5 Hãy nói với con gái thành Si-ôn rằng:Nầy, vua ngươi đến cùng ngươi,
253
Nhu mì, cỡi lừa và lừa con,Là con của lừa cái mang ách. 6 Hai môn đồ bèn đi, và làm y theo lời Đức Chúa Jêsus đã dạy. 7
Hai người dắt lừa cái và lừa con, trải áo mình trên lưng lừa, và nâng Ngài cỡi lên. 8 Bấy giờ phần nhiều trong đám dân đông trải áo mình trên đường; kẻ khác chặt nhánh cây mà rải ra giữa đường. 9 Đoàn dân đi trước và theo sau đều kêu lên rằng: Hô-sa-na con vua Đa-vít! Đáng khen ngợi cho Đấng nhân danh Chúa mà đến! Hô-sa-na ở trên nơi rất cao!
10 Khi Ngài đã vào thành Giê-ru-sa-lem, thì cả thành đều xôn xao, nói rằng: Người nầy là ai? 11 Chúng trả lời rằng: Ấy là Đấng tiên tri Jêsus ở thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê.
1. Các câu 1-3 cho th y đi u gì v vi c Chúa Giê-xu vàoấ ề ề ệ thành Giê-ru-sa-lem?
2. “Đi u y x y ra đ cho ng nghi m l i c a đ ng tiênề ấ ả ể ứ ệ ờ ủ ấ tri” (c. 4) nói lên đi u gì v vi c Chúa Giê-xu vào thành Giê-ề ề ệru-sa-lem?
3. “Tr i áo mình trên đ ng… ch t nhánh cây mà r i raả ườ ặ ả gi a đ ng” (c. 8) mang ý nghĩa gì?ữ ườ
4. Xin đ c Thi thiên 118:25-26 và cho bi t ý nghĩa c aọ ế ủ ch “Hô-sa-na” (c. 9).ữ
5. Câu chuy n Chúa Giê-xu vào thành Giê-ru-sa-lem choệ th y đi u gì v ch c v c a Chúa Giê-xu và d y chúng taấ ề ề ứ ụ ủ ạ đi u gì?ề
Ma-thi- 21-25 là ph n mô t ch c v c a Chúa Giê-xu t iơ ầ ả ứ ụ ủ ạ Giê-ru-sa-lem trong tu n l cu i c a Ngài, b t đ u v i vi cầ ễ ố ủ ắ ầ ớ ệ Chúa vào thành Giê-ru-sa-lem. Các câu 1-3 cho chúng ta th yấ vi c Chúa Giê-xu vào thành Giê-ru-sa-lem là đi u đã đ cệ ề ượ s p đ t tr c. Nh ng câu n y không hàm ý Chúa bi t tr cắ ặ ướ ữ ầ ế ướ s vi c và sai hai môn đ đi nh ng là đi u đã đ c chu n b .ự ệ ồ ư ề ượ ẩ ị Câu: Chúa c n dùng hai con l a đóầ ừ (c. 3a) có th là tín hi u đãể ệ đ c nói tr c cho ng i ch l a.ượ ướ ườ ủ ừ
254
Vi c Chúa Giê-xu c i l a vào thành Giê-ru-sa-lem đ cệ ỡ ừ ượ mô t là ả đi u y x y ra đ cho ng nghi m l i c a đ ng tiênề ấ ả ể ứ ệ ờ ủ ấ tri (c. 4) cho th y đây không ph i là vi c ng u nhiên x y ra.ấ ả ệ ẫ ả Câu n y đ c Ma-thi- nh c đ n nhi u l n khi mô t nh ngầ ượ ơ ắ ế ề ầ ả ữ s vi c khác nhau trong cu c đ i Chúa Giê-xu (1:22; 2:5, 15,ự ệ ộ ờ 17, 23; 4:14; 12:17; 13:35). đây cũng v y (21:4) cho th yỞ ậ ấ vi c Chúa Giê-xu c i l a vào thành Giê-ru-sa-lem là đi uệ ỡ ừ ề n m trong ch ng trình đã đ c đ nh tr c và khi ch ngằ ươ ượ ị ướ ứ ki n s ki n n y, ng i ta sẽ hi u đ c ý nghĩa c a s vi cế ự ệ ầ ườ ể ượ ủ ự ệ đó. Vi c Chúa Giê-xu c i l a vào thành Giê-ru-sa-lem choệ ỡ ừ th y Chúa Giê-xu là Đ ng Mê-si-a mà con dân Chúa mong đ iấ ấ ợ (vua ng i đ n cùng ng iươ ế ươ , c. 5) nh ng không ph i là vuaư ả trên ph ng di n chính tr , hành chánh hay quân s nh ngươ ệ ị ự ư là v vua ị nhu mì, v vua c i l a. Phúc Âm Ma-thi- ch y uị ỡ ừ ơ ủ ế vi t cho ng i Do-thái cho nên đi u x y ra trong cu c đ iế ườ ề ả ộ ờ Chúa Giê-xu ng nghi m l i tiên tri thì đó là đi u ng i Do-ứ ệ ờ ề ườthái ph i tin và ch p nh n vì l i tiên tri n m trong Kinhả ấ ậ ờ ằ Thánh C u c c a ng i Do-thái, sách mà h tin t ng.ự Ướ ủ ườ ọ ưở
L i tiên tri đ c ng nghi m đây bao g m trong hai sáchờ ượ ứ ệ ồ Ê-sai và Xa-cha-ri (Ê-sai 62:11; Xa-cha-ri 9:9). Mác 11:2 cho bi t con l a con màế ừ Chúa Giê-xu c i là l a ỡ ừ ch a có ai c iư ỡ cho nên câu: N y, vua ng i đ n cùng ng i, nhu mì, c i l a vàầ ươ ế ươ ỡ ừ l a con… ừ ph i đ c hi u là Chúa Giê-xu ch c i trên l a conả ượ ể ỉ ỡ ừ ch không ph i c i trên hai con l a cùng m t lúc! L a mứ ả ỡ ừ ộ ừ ẹ đ c d n theo đ l a con không s tr c đám đông n ào,ượ ẫ ể ừ ợ ướ ồ có th nh y hay b ch y.ể ả ỏ ạ
Đi u đoàn dân đã làm đ ti p đón Chúa Giê-xu là ề ể ế tr i áoả mình trên đ ng, k khác ch t nhánh cây mà r i ra gi aườ ẻ ặ ả ữ đ ngườ (c. 8). Đây là truy n th ng “nghi th c tr i th m” đề ố ứ ả ả ể hoan nghênh m t tân v ng (II Các Vua 9:13). Dân chúng đãộ ươ đ c bi t Chúa Giê-xu qua quy n năng ch a b nh cũng nhượ ế ề ữ ệ ư ch ng ki n nh ng phép l và nghe l i gi ng d y c a Ngàiứ ế ữ ạ ờ ả ạ ủ cho nên khi Chúa Giê-xu vào Giê-ru-sa-lem l n n y, h nghĩầ ầ ọ
255
r ng Chúa sẽ đ n làm vua, gi i phóng đ t n c kh i ách đôằ ế ả ấ ướ ỏ h c a La-mã. Chính vì v y h đã hoan nghênh Chúa nhộ ủ ậ ọ ư m t v vua. ộ ị
Vua hay t ng lãnh th ng c i chi n mã vào thànhướ ườ ỡ ế nh ng Chúa Giê-xu đã ch n l a con đ c i cho th y Ngài làư ọ ừ ể ỡ ấ vua hòa bình, đ ng th i cũng đ làm ng nghi m l i tiên triồ ờ ể ứ ệ ờ trong C u c v Ngài.ự Ướ ề
Dân chúng ch ng nh ng đã “tr i áo mình trên đ ng” vàẳ ữ ả ườ “ch t nhánh cây mà r i ra gi a đ ng” đ đón r c Chúa, hặ ả ữ ườ ể ướ ọ cũng tung hô Chúa: Hô-sa-na con vua Đa-vít! Đáng khen ng iợ cho Đ ng nhân danh Chúa mà đ n! Hô-sa-na trên n i r tấ ế ở ơ ấ cao! (c. 9). Hô-sa-na phiên âm ti ng Hy-l p c a hai ch ế ạ ủ ữ yasha anna trong Thi thiên 118:25a (“Xin hãy c u”). Đây là l i tungứ ờ hô bày t lòng tôn kính và tin t ng.ỏ ưở
Nhi u l n trong Phúc Âm Ma-thi- , Chúa Giê-xu đ c g iề ầ ơ ượ ọ b ng danh hi u ằ ệ Con Vua Đa-vít, cho th y ch c v Mê-si-aấ ứ ụ c a Chúa.ủ
Chúa Giê-xu cũng đ c g i là ượ ọ Đ ng nhân Danh Chúa màấ đ nế mang ý nghĩa Chúa đ i di n cho Đ c Chúa Tr i, đ n đạ ệ ứ ờ ế ể th c hi n m c đích c a Ngài. Lu-ca và Giăng thêm vào t cự ệ ụ ủ ướ hi u “vua,” t ng đ ng v i danh hi u “Đ ng nhân Danhệ ươ ươ ớ ệ ấ Chúa mà đ n.”ế
L n th nhì dân chúng tung hô “Hô-sa-na” v i câu ầ ứ ớ trênở n i r t caoơ ấ (c. 9b). trên n i r t caoỞ ơ ấ ch v n i Đ c Chúaỉ ề ơ ứ Tr i ng hay là chính Đ c Chúa Tr i (Mác 5:7). ờ ự ứ ờ
K t lu n câu chuy n Chúa vào thành Giê-ru-sa-lem làế ậ ệ ph n ng c a dân chúng v Chúa. K t lu n c a h v Chúaả ứ ủ ề ế ậ ủ ọ ề là: y là Đ ng tiên tri Jêsus thành Na-xa-rét, x Ga-li-lê Ấ ấ ở ứ (c. 11). Đ ng tiên triấ đ i v i ng i Do-thái là ng i làm ngố ớ ườ ườ ứ nghi m l i tiên tri Ph c truy n 18:15. Câu ệ ờ ở ụ ề thành Na-xa-ởrét, x Ga-li-lêứ có lẽ là đi u nh ng ng i vùng Ga-li-lê thêmề ữ ườ ở vào đ nói lên ni m hãnh di n c a h v ng i b n x c aể ề ệ ủ ọ ề ườ ả ứ ủ mình.
256
Câu chuy n Chúa Giê-xu vào thành Giê-ru-sa-lem cho th yệ ấ nh ng đi u sau:ữ ề
1. Cu c đ i c a Chúa n m trong ch ng trình c a Đ cộ ờ ủ ằ ươ ủ ứ Chúa Tr i, ngay c đ n nh ng chi ti t nh nh t cũng đãờ ả ế ữ ế ỏ ặ đ c nói đượ ến t tr c. Chúa Giê-xu đã đ n ch đ làm thànhừ ướ ế ỉ ể l i tiên tri và k ho ch c a Đ c Chúa Tr i.ờ ế ạ ủ ứ ờ
2. Chúa Giê-xu vào thành, c i l a, mang ý nghĩa hòa bình,ỡ ừ trái v i chi n tranh và chi m đo t nh th ng tình c aớ ế ế ạ ư ườ ủ nh ng v vua tr n gian.ữ ị ầ
3. Chúa Giê-xu đáng cho chúng ta tung hô và tôn th vì chờ ỉ m t mình Ngài có th c u chúng ta.ộ ể ứ
Tung hô “Hô-sa-na” đ i v i Chúa và tôn th Ngài h t lòngố ớ ờ ế là đi u chúng ta c n nh c mình m i ngày!ề ầ ắ ỗ
BÀI 80 – 21:12-17 NHÀ CẦU NGUYỆN
12 Đức Chúa Jêsus vào đền thờ, đuổi hết kẻ bán người mua ở đó; đổ bàn của người đổi bạc, và ghế của người bán bò câu. 13 Ngài phán cùng họ rằng: Có lời chép: Nhà ta sẽ gọi là nhà cầu nguyện; nhưng các ngươi thì làm cho nhà ấy thành ra ổ trộm cướp. 14 Bấy giờ, những kẻ mù và què đến cùng Ngài trong đền thờ, thì Ngài chữa cho họ được lành. 15 Nhưng các thầy tế lễ cả và các thầy thông giáo thấy sự lạ Ngài đã làm, và nghe con trẻ reo lên trong đền thờ rằng: Hô-sa-na con vua Đa-vít! thì họ tức giận, 16 và nói với Ngài rằng: Thầy có nghe điều những đứa trẻ nầy nói không? Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Có. Vậy chớ các ngươi chưa hề đọc lời nầy: Chúa đã được ngợi khen bởi miệng con trẻ và con đang bú, hay sao? 17 Đoạn, Ngài bỏ họ, đi ra khỏi thành mà đến làng Bê-tha-ni và nghỉ đêm ở đó.
1. Xin cho bi t ba đi u x y ra trong khu v c đ n thế ề ả ự ề ờ đ c ghi l i trong Ma-thi- 21:12-17.ượ ạ ơ
2. Xin k tên b n nhóm ng i đ c k ra trong câu 12.ể ố ườ ượ ể3. T i sao có vi c mua bán trong khu v c đ n th và t iạ ệ ự ề ờ ạ
sao Chúa Giê-xu l i đu i nh ng ng i mua bán t i đó?ạ ổ ữ ườ ạ
257
4. “Nhà c u nguy n” đ i chi u v i “ tr m c p” (c.ầ ệ ố ế ớ ổ ộ ướ 13) cho th y đi u gì?ấ ề
5. Xin cho bi t nh ng đi u chúng ta có th làm khi nế ữ ề ể ế cho “nhà c u nguy n” tr thành “hang tr m c p”? Làmầ ệ ở ộ ướ sao đ tránh đi u n y?ể ề ầ
6. Theo I Cô-rinh-tô 3:16-17 và 6:19-20 thì đi u gì làề “đ n th c a Đ c Chúa Tr i?” N u Chúa Giê-xu c n ph iề ờ ủ ứ ờ ế ầ ả d p s ch đ n th đó thì Ngài sẽ d p s ch đi u gì?ẹ ạ ề ờ ẹ ạ ề
7. Xin đ c Ma-thi- 4:23-24 và 9:35 và cho bi t m tọ ơ ế ộ trong nh ng công tác chính c a Chúa Giê-xu trong ch c vữ ủ ứ ụ c a Ngài là gì?ủ
8. Câu 14 cho th y đi u gì v ch c v c a Chúa Giê-xu?ấ ề ề ứ ụ ủ Chúng ta h c đ c đi u gì?ọ ượ ề
9. Xin cho bi t hai lý do khi n cho các th y t l c vàế ế ấ ế ễ ả các th y thông giáo t c gi n (c. 15).ầ ứ ậ
10. “Th y có nghe đi u nh ng đ a tr n y nói không?”ầ ề ữ ứ ẻ ầ (c. 16a) hàm ý gì? T i sao h l i h i Chúa câu đó?ạ ọ ạ ỏ
11. Câu tr l i c a Chúa Giê-xu (c. 16b) hàm ý gì? D yả ờ ủ ạ chúng ta đi u gì?ề
Ph n Kinh Thánh n y cho chúng ta th y nh ng ho t đ ngầ ầ ấ ữ ạ ộ c a Chúa Giê-xu trong tu n l cu i c a Ngài trong khu v củ ầ ễ ố ủ ự đ n th . Ba đi u đ c ghi l i trong phân đo n n y là:ề ờ ề ượ ạ ạ ầ
1. Vi c Chúa d p s ch đ n th (c. 12-13)ệ ẹ ạ ề ờ2. Vi c Chúa ch a b nh (c. 14)ệ ữ ệ3. Vi c Chúa tr l i câu h i c a các th y t l c và th yệ ả ờ ỏ ủ ầ ế ễ ả ầ
thông giáo (c. 15-16)Đ n th Giê-ru-sa-lem trong th i Chúa Giê-xu đ c chiaề ờ ờ ượ
làm năm khu v c: ự1. Khu v c dành cho Dân Ngo i.ự ạ2. Khu v c dành cho ph n .ự ụ ữ3. Khu v c dành cho ng i Y-s -ra-ên.ự ườ ơ4. N i thánh, ch th y t l m i đ c vào.ơ ỉ ầ ế ễ ớ ượ
258
5. N i chí thánh, ch th y t l th ng ph m m i đ cơ ỉ ầ ế ễ ượ ẩ ớ ượ vào m i năm m t l n.ỗ ộ ầ
Vi c Chúa Giê-xu d p s ch đ n th x y ra trong khu v cệ ẹ ạ ề ờ ả ự dành cho Dân Ngo i là n i có ng i mua bán và đ i ti n. Vàoạ ơ ườ ổ ề d p L V t Qua, ng i Do-thái kh p n i v Giê-ru-sa-lemị ễ ượ ườ ắ ơ ề đ d l và theo lu t truy n kh u đ c ghi trong sáchể ự ễ ậ ề ẩ ượ Mishnah, ng i d l ph i dâng hi n b ng đ ng ti n Ty-rườ ự ễ ả ế ằ ồ ề ơ cho đ n th . Vì lý do đó mà có s hi n di n c a ề ờ ự ệ ệ ủ ng i đ iườ ổ b cạ trong hành lang đ n th . Ng i d l đ n t xa nênề ờ ườ ự ễ ế ừ th ng mua l v t ngay t i đ n th , do đó có ườ ễ ậ ạ ề ờ ng i bán bườ ồ câu.
Chúng ta có th th y lý do Chúa Giê-xu ể ấ đu i h t k bánổ ế ẻ ng i mua đóườ ở qua l i tuyên b c a Ngài: ờ ố ủ Có l i chép: Nhàờ ta sẽ g i là nhà c u nguy n; nh ng các ng i thì làm cho nhàọ ầ ệ ư ươ
y thành ra tr m c p ấ ổ ộ ướ (c. 13). Đây là l i trích g p l i t Ê-ờ ộ ạ ừsai 56:7 và Giê-rê-mi 7:11. Mác 11:17 có thêm câu: Nhà c uầ nguy n c a muôn dân. ệ ủ Đ i v i ng i không ph i là Do-tháiố ớ ườ ả thì ch mà ng i ta đang buôn bán là n i duy nh t Dânỗ ườ ơ ấ Ngo i có th c u nguy n v i Đ c Chúa Tr i vì h khôngạ ể ầ ệ ớ ứ ờ ọ đ c phép đi xa h n vào đ n th . Mượ ơ ề ờ t di tích kh o c đ cộ ả ổ ượ tr ng bày t i m t vi n b o tàng t i Istanbul là m t t mư ạ ộ ệ ả ạ ộ ấ b ng đá trên đó có ghi l i c nh cáo sau: “Không m t Ng iả ờ ả ộ ườ Ngo i nào đ c phép b c vào khu v c n y, b t tuân sẽ bạ ượ ướ ự ầ ấ ị x t !” Chúa Giê-xu đã đu i ng i buôn bán ra kh i khu v cử ử ổ ườ ỏ ự Dân Ngo i c a đ n th vì đó là n i Dân Ngo i c u nguy nạ ủ ề ờ ơ ạ ầ ệ v i Đ c Chúa Tr i. Chúa Giê-xu nói nh ng ng i buôn bánớ ứ ờ ữ ườ t i sân đ n th đã bi n n i đó thành ạ ề ờ ế ơ tr m c pổ ộ ướ vì ch ngẳ nh ng h bi n đ n th thành n i buôn bán nh ng cũng hàmữ ọ ế ề ờ ơ ư ý vi c mua bán không ngay th ng.ệ ẳ
Ngày nay chúng ta không buôn bán trong đ n th nh ngề ờ ư nhi u khi thái đ , t t ng và vi c làm c a chúng ta cũng cóề ộ ư ưở ệ ủ th khi n n i th ph ng tr thành “hang tr m c p.”ể ế ơ ờ ượ ở ộ ướ Trong th i Chúa Giê-xu, vì ti n ích cho ng i th ph ng,ờ ệ ườ ờ ượ
259
ng i ta đã thi t l p vi c đ i ti n và bán sinh t ch Dânườ ế ậ ệ ổ ề ế ỗ Ngo i th ph ng, do đó ngăn c n vi c th ph ng c aạ ờ ượ ả ệ ờ ượ ủ ng i khác. Ngày nay, chúng ta cũng có th có nh ng l i nóiườ ể ữ ờ hay thái đ khi n ng i khác v p ph m hay ngã lòng khiộ ế ườ ấ ạ đ n th ph ng Chúa. Đó cũng là m t hình th c ngăn c nế ờ ượ ộ ứ ả th ph ng.ờ ượ
Ti ng Vi t chúng ta có thành ng “Buôn th n bán thánh,”ế ệ ữ ầ nói đ n nh ng vi c làm lẽ ra mang tính cách thiêng liêngế ữ ệ nh ng đã b l i d ng nh m đem l i l i ích cá nhân hay danhư ị ợ ụ ằ ạ ợ v ng riêng t nh vi c làm không ngay th ng c a nh ngọ ư ư ệ ẳ ủ ữ ng i mua bán và đ i ti n trong đ n th ngày x a. Đó làườ ổ ề ề ờ ư đi u chúng ta c n ph i tránh. Thân th ng i tin Chúa làề ầ ả ể ườ đ n th c a Đ c Chúa Tr i ề ờ ủ ứ ờ (I Cô-rinh-tô 3:16; 6:19-20) cho nên b t c đi u gì chúng ta làm có ph ng h i đ n Danhấ ứ ề ươ ạ ế Chúa và vi c th ph ng Ngài đ u là nh ng hành đ ng c nệ ờ ượ ề ữ ộ ầ đ c Chúa d p s ch!ượ ẹ ạ
M t trong nh ng ch đ c a Phúc Âm Ma-thi- là ch cộ ữ ủ ề ủ ơ ứ v ch a b nh c a Chúa Giê-xu (4:23-24; 9:35). ụ ữ ệ ủ Ma-thi- 8-9ơ cũng ghi l i m t lo t các công tác ch a b nh c a Chúa Giê-xuạ ộ ạ ữ ệ ủ khi Ngài b t đ u thi hành ch c v . Trong tu n l chót c aắ ầ ứ ụ ầ ễ ủ Ngài, chúng ta th y ch c v ch a b nh c a Chúa cũng đ cấ ứ ụ ữ ệ ủ ượ ti p t c: ế ụ B y gi , nh ng k mù và què đ n cùng Ngài trongấ ờ ữ ẻ ế đ n th , thì Ngài ch a cho h đ c lành ề ờ ữ ọ ượ (c. 14). Nh ng ng iữ ườ đ n v i Chúa đ u đ c ch a lành. Quy n năng ch a b nhế ớ ề ượ ữ ề ữ ệ c a Chúa Giê-xu v n không thay đ i (I Phi-e-r 2:24) mi n làủ ẫ ổ ơ ễ chúng ta có đ c tin n i Chúa (Gia-c 5:14-15). Nh ng tr ngứ ơ ơ ữ ườ h p không th y ch a lành, chúng ta ph i tin r ng đó làợ ấ ữ ả ằ ch ng trình c a Chúa cho m i ng i mà chúng ta ph iươ ủ ỗ ườ ả ch p nh n nh trong tr ng h p c a s đ Phao-lô (II Cô-ấ ậ ư ườ ợ ủ ứ ồrinh-tô 12:8-9).
Khi Chúa Giê-xu thi hành ch c vứ ụ trong khu v c đ n thự ề ờ thì các th y t l c và các th y thông giáoầ ế ễ ả ầ đã t c gi nứ ậ (c. 15). Hai lý do khi n cho h t c gi n là:ế ọ ứ ậ
260
(1) Th y s l Ngài đã làm ấ ự ạ (c. 15a)(2) Nghe con tr reo lên trong đ n th r ng: Hô-sa-na conẻ ề ờ ằ
vua Đa-vít! (c. 15b)Th y s l Ngài đã làmấ ự ạ mà t c gi n thì đó là vì ganh t ,ứ ậ ị
không làm đ c nh Chúa. Lẽ ra h ph i vui m ng và c mượ ư ọ ả ừ ả t Đ c Chúa Tr i khiạ ứ ờ ng i khác đ c ch a lành nh cáchườ ượ ữ ư dân chúng th ng đáp ng khi ch ng ki n vi c Chúa ch aườ ứ ứ ế ệ ữ lành. H l i càng t c gi n h n khi nghe tr con reo lên: ọ ạ ứ ậ ơ ẻ Hô-sa-na con vua Đa-vít, xác nh n vai trò Mê-si-a c a Chúa. Hậ ủ ọ mu n Chúa Giê-xu ph nh n đi u đó, hàm ý t i sao Chúa l iố ủ ậ ề ạ ạ đ cho tr con nói nh ng l i nh v y mà không qu tráchể ẻ ữ ờ ư ậ ở hay đính chính. Câu tr l i c a Chúa cho th y Chúa đã giánả ờ ủ ấ ti p xác nh n cho h th y Ngài chính là Đ ng Mê-si-a c aế ậ ọ ấ ấ ủ Đ c Chúa Tr i. Chúa Giê-xu đã trích Thi thiên 8:2, phân đo nứ ờ ạ nói v quy n năng c a Đ c Chúa Tr i đ c th hi n quaề ề ủ ứ ờ ượ ể ệ mi ng tr th . Th t v y, r t nhi u l n qua s ngây thệ ẻ ơ ậ ậ ấ ề ầ ự ơ trong tr ng c a tr con mà ng i ta kinh nghi m đ cắ ủ ẻ ườ ệ ượ quy n năng l n l c a Đ c Chúa Tr i.ề ớ ạ ủ ứ ờ
Nh ng bài h c chúng ta ghi nh n đây là:ữ ọ ậ ở1. T c gi n vì ganh t , vì không làm đ c đi u ng i khácứ ậ ị ượ ề ườ
có th làm, là l i l m chúng ta ph i tránh.ể ỗ ầ ả2. Chúa có th qua mi ng tr th và qua nh ng đi u t mể ệ ẻ ơ ữ ề ầ
th ng hay có v nh không quan tr ng đ th hi n quy nườ ẻ ư ọ ể ể ệ ề năng l n l c a Ngài.ớ ạ ủ
BÀI 81 – 21:18-22 CÂY VẢ KHÔ
18 Sáng mai, khi trở lại thành thì Ngài đói. 19 Thấy một cây vả ở bên đường, Ngài bèn lại gần, song chỉ thấy những lá mà thôi, thì Ngài phán cùng cây vả rằng: Mầy chẳng khi nào sanh ra trái nữa! Cây vả tức thì khô đi. 20 Môn đồ thấy điều đó, lấy làm kỳ, nói rằng: Cớ sao trong giây phút mà cây vả liền khô đi vậy?
261
21 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, nếu các ngươi có đức tin, và không nghi ngờ chi hết, thì chẳng những các ngươi làm được điều đã làm cho cây vả mà thôi, song dầu các ngươi biểu hòn núi nầy rằng: Hãy cất mình lên và quăng xuống biển, điều đó cũng sẽ làm được. 22Trong khi cầu nguyện, các ngươi lấy đức tin xin việc gì bất kỳ, thảy đều được cả.
1. Xin đ c thêm Mác 11:11-23 và so sánh v i câu chuy nọ ớ ệ đ c ghi trong Ma-thi- 21:18-22. T i sao l i có nh ngượ ơ ạ ạ ữ đi m khác nhau trong hai câu chuy n n y?ể ệ ầ
2. Chúa Giê-xu mu n d y các môn đ đi u gì qua câuố ạ ồ ề chuy n cây v khô?ệ ả
Ch có Ma-thi- và Mác ghi l i câu chuy n ỉ ơ ạ ệ Cây V Khôả nh ngư v i chi ti t khác nhau. Đây là tr ng h p Ma-thi- rút ng nớ ế ườ ợ ơ ắ các chi ti t c a câu chuy n trong Mác còn Mác thì đ t câuế ủ ệ ặ chuy n Chúa d p s ch đ n th vào gi a câu chuy n cây vệ ẹ ạ ề ờ ữ ệ ả khô. Có hai đi u khó hi u v câu chuy n n y trong Phúc Âmề ể ề ệ ầ Mác:
1. Lúc đó không ph i là mùa v , cây v không có trái làả ả ả đi u t nhiên, t i sao Chúa l i qu cây v ?ề ự ạ ạ ở ả
2. Vì đói mà Chúa r a cây v là đi u không đáng làm.ủ ả ềÐ hi u đ c câu chuy n này, chúng ta ph i bi t đây làể ể ượ ệ ả ế
cách Chúa dùng đ i s ng th c t đ d y, t ng t nh vi cờ ố ự ế ể ạ ươ ự ư ệ Chúa đ m t em bé ng i gi a m i ng i đ d y v đ cể ộ ồ ữ ọ ườ ể ạ ề ứ khiêm nh ng (9:36-37); ho c Chúa c i l a vào thành Giê-ườ ặ ỡ ừru-sa-lem đ cho m i ng i th y rõ Ngài là Ð ng C u Th ,ể ọ ườ ấ ấ ứ ế là Vua Hòa Bình (11:1-10). Có th nói, hành đ ng c a Chúaể ộ ủ Giê-xu trong câu chuy n này có tác d ng nh câu chuy nệ ụ ư ệ cây v ghi trong Lu-ca 13:6-9. Ghi nh đi u này, chúng ta sẽả ớ ề hi u câu chuy n d dàng h n.ể ệ ễ ơ
Riêng v đi m cây v không có trái vì không ph i mùa v ,ề ể ả ả ả có th đ c gi i thích nh sau: dù lúc đó không ph i là mùaể ượ ả ư ả v nh ng th ng th ng tr c khi có trái, cây v ph i cóả ư ườ ườ ướ ả ả
262
m t lo t trái non (Mi-chê 7:1). Cây v nào không có lo t tráiộ ạ ả ạ non đó thì v sau cũng sẽ không có trái. Cây v này có láề ả nh ng l i không có trái non, ch ng t sau này nó cũng sẽư ạ ứ ỏ không có trái.
V đi m r a s cây v , chúng ta th y đây là l n duy nh tề ể ủ ả ả ấ ầ ấ Chúa Giê-xu th c hi n m t phép l đ hình ph t. T t cự ệ ộ ạ ể ạ ấ ả phép l khác c a Chúa đ u nh m m c đích ch a lành, c uạ ủ ề ằ ụ ữ ứ giúp... Ð i t ng b hình ph t đây không ph i là ng iố ượ ị ạ ở ả ườ nh ng là v t, và Chúa dùng v t đó đ d y con ng i m t bàiư ậ ậ ể ạ ườ ộ h c quan tr ng. Không ph i vì đói mà Chúa r a cây vọ ọ ả ủ ả nh ng vì Ngài mu n d y bài h c v đ c tin và v đ i s ngư ố ạ ọ ề ứ ề ờ ố ph i có k t qu . Chúa đã có th làm phép l hóa bánh đả ế ả ể ạ ể nuôi đoàn dân thì không có lý do gì ch vì cây v không có tráiỉ ả mà Chúa t c gi n đ n n i r a s nó nh v y.ứ ậ ế ỗ ủ ả ư ậ
Chúa r a cây v ch đ d y m t bài h c c th mà thôi.ủ ả ỉ ể ạ ộ ọ ụ ể Hai đi u chúng ta ghi nh qua câu chuy n này là:ề ớ ệ
1. N u có đ c tin n i Chúa chúng ta có th v t qua m iế ứ ơ ể ượ ọ khó khăn.
2. Ð i s ng không k t qu nh đáng ph i có sẽ khôngờ ố ế ả ư ả tránh kh i qu ph t.ỏ ở ạ
BÀI 82 – 21:23-27 QUYỀN PHÉP NÀO? 23 Đức Chúa Jêsus vào đền thờ rồi, đang giảng đạo, có các thầy tế lễ cả và các trưởng lão trong dân đến mà hỏi rằng: Bởi quyền phép nào mà thầy làm những sự nầy, và ai đã cho thầy quyền phép ấy? 24 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Ta cũng sẽ hỏi các ngươi một điều; nếu trả lời được, thì ta cũng sẽ nói cho các ngươi bởi quyền phép nào mà ta đã làm những việc đó. 25 Phép báp-têm của Giăng bởi đâu? Bởi trên trời hay là bởi người ta?
Vả, họ bàn riêng với nhau như vầy: Nếu chúng ta đáp rằng: Bởi trên trời, thì người sẽ nói với ta rằng: Vậy sao không tin lời người ấy? 26 Còn nếu đáp rằng: Bởi người ta, thì chúng ta sợ thiên hạ, vì thiên hạ đều cho Giăng là đấng tiên tri. 27 Vậy, họ trả lời Đức Chúa
263
Jêsus rằng: Chúng tôi không biết. Ngài bèn phán cùng họ rằng: Ta cũng không bảo cho các ngươi bởi quyền phép nào mà ta làm những điều nầy.
1. T i sao các th y t l c và các tr ng lão nêu câuạ ầ ế ễ ả ưở h i v v n đ quy n phép v i Chúa Giê-xu (c. 23)?ỏ ề ấ ề ề ớ
2. “Nh ng s n y” (c. 23b) trong câu h i c a các th yữ ự ầ ỏ ủ ầ t l c và các tr ng lão là hàm ý nh ng đi u gì?ế ễ ả ưở ữ ề
3. B n nghĩ gì v câu tr l i c a Chúa Giê-xu (c. 24-25)?ạ ề ả ờ ủ4. Chúa Giê-xu có câu tr l i rõ ràng cho các th y t lả ờ ầ ế ễ
c và các tr ng lão không? N u có, t i sao Chúa khôngả ưở ế ạ tr l i h mà l i đ t câu h i?ả ờ ọ ạ ặ ỏ
5. Chúng ta h c đ c đi u gì qua vi c đ t câu h i vàọ ượ ề ệ ặ ỏ tr l i trong câu chuy n n y?ả ờ ệ ầ
Đ i v i ng i Do-thái đ ng th i, th m quy n là v n đ vôố ớ ườ ươ ờ ẩ ề ấ ề cùng quan tr ng. Vì là tuy n dân c a Đ c Chúa Tr i, h choọ ể ủ ứ ờ ọ r ng ch m t mình Đ c Chúa Tr i m i có th m quy n trênằ ỉ ộ ứ ờ ớ ẩ ề h qua các th y t l , Tòa Công Lu n và các h i đ ng tônọ ầ ế ễ ậ ộ ồ giáo đ a ph ng. Giăng Báp-tít hay Chúa Giê-xu là nh ngị ươ ữ ng i không thu c hàng giáo ph m cho nên đ i v i h , đó làườ ộ ẩ ố ớ ọ nh ng ng i không có th m quy n. Chính vì v y, h đ t v nữ ườ ẩ ề ậ ọ ặ ấ đ th m quy n v i Chúa! ề ẩ ề ớ
Các th y t l c và các tr ng lão ch t v n Chúa Giê-xuầ ế ễ ả ưở ấ ấ hai đi u v v n đ th m quy n (c. 23b):ề ề ấ ề ẩ ề
(1) B i quy n phép nào mà th y làm nh ng s n y?ở ề ầ ữ ự ầ(2) Ai đã cho th y quy n phép y?ầ ề ấNh ng s n y ữ ự ầ có th bao g m vi c Chúa c i l a vào Giê-ể ồ ệ ỡ ừ
ru-sa-lem, vi c Chúa đu i nh ng ng i mua bán trong đ nệ ổ ữ ườ ề th và vi c Chúa ch a b nh. Nh ng ng i đ t câu h i là cácờ ệ ữ ệ ữ ườ ặ ỏ th y t l c và các tr ng lão. H là nh ng ng i có th mầ ế ễ ả ưở ọ ữ ườ ẩ quy n lúc b y gi . Chúa Giê-xuề ấ ờ không xin phép h , t i saoọ ạ Chúa l i dám làm nh ng đi u đó?ạ ữ ề
264
Câu h i th hai, ỏ ứ Ai đã cho th y quy n phép yầ ề ấ hàm ý n uế không đ c phép c a h (các th y t l c và các tr ngượ ủ ọ ầ ế ễ ả ưở lão) thì ai là ng i cho phép Chúa làm nh ng vi c n y?ườ ữ ệ ầ
Chúa Giê-xu không tr l i các th y t l c và các tr ngả ờ ầ ế ễ ả ưở lão không ph i vì Chúa không bi t hay không có câu tr l iả ế ả ờ nh ng vì Chúa bi t r ng dù Chúa có tr l i đi n a, ch c ch nư ế ằ ả ờ ữ ắ ắ h sẽ không ch p nh n câu tr l i đó. Vì v y, Chúa đã đ tọ ấ ậ ả ờ ậ ặ câu h i l i cho h đ h có th t nhìn th y s th t trongỏ ạ ọ ể ọ ể ự ấ ự ậ lòng c a h . Ngoài ra, câu h i c a Chúa cũng ng m ý r ng,ủ ọ ỏ ủ ầ ằ t ng t nh trong tr ng h p c a Giăng Báp-tít, h bi t rõươ ự ư ườ ợ ủ ọ ế th m quy n đ n t đâu nh ng đã không tuân ph c th mẩ ề ế ừ ư ụ ẩ quy n đó. ề
L i h bàn b c v i nhau cho th y rõ t m lòng c a h . Hờ ọ ạ ớ ấ ấ ủ ọ ọ bi t rõ chân lý nh ng đã tìm câu tr l i tránh né vì tr l iế ư ả ờ ả ờ cách nào, h đ u không th ph nh n s th t: phép báp têmọ ề ể ủ ậ ự ậ c a Giăng là b i trên tr i! ủ ở ờ B i trên tr iở ờ cho nên h ph i ọ ả tin (c. 25b). Không th ể b i d i đ tở ướ ấ vì Giăng là đ ng tiên triấ (c. 26).
Nh ng v n đ chúng ta th y trong câu chuy n n y là:ữ ấ ề ấ ệ ầ1. Các th y t l c và các tr ng lão ch t v n Chúa Giê-ầ ế ễ ả ưở ấ ấ
xu v th m quy n vì h nghĩ r ng th m quy n ph iề ẩ ề ọ ằ ẩ ề ả đ n tế ừ h là gi i lãnh đ o lúc b y gi .ọ ớ ạ ấ ờ
2. H ch t v n Chúa Giê-xu v th m quy n vì quy n l iọ ấ ấ ề ẩ ề ề ợ buôn bán trong đ n th c a h b đ ng ch m và vì lòng ganhề ờ ủ ọ ị ụ ạ t khi th y Chúa đ c ca ng i (c. 16).ị ấ ượ ợ
3. Các th y t l c và các tr ng lão bi t rõ th m quy nầ ế ễ ả ưở ế ẩ ề c a Giăng qua cách h suy lu n và do đó h cũng bi t th mủ ọ ậ ọ ế ẩ quy n c a Chúa đ n t đâu.ề ủ ế ừ
4. Bi t chân lý nh ng c ý né tránh đ không làm theoế ư ố ể đi u mình bi t là l i l m c a các th y t l c và các tr ngề ế ỗ ầ ủ ầ ế ễ ả ưở lão ngày x aư . Đây cũng có th là l i l m c a chúng ta hômể ỗ ầ ủ nay n u chúng ta tránh né s th t và không làm theo đi uế ự ậ ề mình bi t.ế
265
BÀI 83 – 21:28-32 CHUYỆN HAI NGƯỜI CON
28 Các ngươi nghĩ làm sao? Một người kia có hai đứa con trai; nói cùng đứa thứ nhất, mà rằng: Con ơi, bữa nay con hãy ra làm vườn nho. 29 Đứa ấy thưa rằng: Vâng; rồi không đi. 30 Đoạn, người cha đi đến đứa thứ hai, cũng bảo như vậy. Đứa nầy thưa rằng: Tôi không muốn đi. Nhưng sau ăn năn, rồi đi. 31 Trong hai con trai đó, đứa nào làm theo ý muốn của cha? Họ đáp rằng: Đứa thứ hai.
Đức Chúa Jêsus phán cùng họ rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, những kẻ thâu thuế và phường đĩ điếm sẽ được vào nước Đức Chúa Trời trước các ngươi. 32 Vì Giăng đã theo đường công bình đến cùng các ngươi, nhưng các ngươi không tin, còn những kẻ thâu thuế và phường dĩ điếm đã tin người; và các ngươi, khi đã thấy điều ấy, sau cũng không ăn năn đặng tin người.
1. Có liên h nào gi a câu chuy n n y và s vi c đ cệ ữ ệ ầ ự ệ ượ ghi l i trong câu 23-27 trên hay không? Liên h nh thạ ở ệ ư ế nào?
2. Đi m khác bi t chính y u gi a hai ng i con n y làể ệ ế ữ ườ ầ gì? D y chúng ta đi u gì?ạ ề
3. Ng i con th nh t đ c so sánh v i ai? Ng i conườ ứ ấ ượ ớ ườ th hai đ c so sánh v i ai? T i sao l i đ c so sánh nhứ ượ ớ ạ ạ ượ ư v y?ậ
4. N u xét lòng mình tr c m t Chúa, chúng ta th yế ướ ặ ấ mình gi ng ng i con nào? T i sao?ố ườ ạ
Ma-thi- là Phúc Âm ghi l i nhi u ví d c a Chúa Giê-xu.ơ ạ ề ụ ủ Chúng ta đã th y m t lo t ví d n y trong Ch ng 13. Trongấ ộ ạ ụ ầ ươ tu n l cu i cùng c a Chúa t i Giê-ru-sa-lem, Chúa Giê-xu đãầ ễ ố ủ ạ k ba ví d liên ti p (21:28-22:14). Chúng ta l i th y hai víể ụ ế ạ ấ d khác c a Chúa trong Ma-thi- 25:1-30. Ngoài ra, Chúaụ ủ ơ Giê-xu cũng dùng hình nh cây v (24:32) và hình nh chiênả ả ả và dê (25:31-32). D y d b ng n d là đ c đi m n i b tạ ỗ ằ ẩ ụ ặ ể ổ ậ c a Chúa Giê-xu trong ch c v c a Ngài.ủ ứ ụ ủ
266
Chúa Giê-xu đã k n d v hai ng i con ngay sau vi cể ẩ ụ ề ườ ệ các th y t l c và các tr ng lão ch t v n Ngài v th mầ ế ễ ả ưở ấ ấ ề ẩ quy n. Chúa đã ngăn ch n thách th c c a h b ng cách đ tề ậ ứ ủ ọ ằ ặ câu h i v Giăng Báp-tít (trang 131) vì Chúa bi t h làỏ ề ế ọ nh ng ng i bi t chân lý nh ng không làm theo. n d vữ ườ ế ư Ẩ ụ ề hai ng i con rõ ràng là ng d ng cho các th y t l c , cácườ ứ ụ ầ ế ễ ả tr ng lão và nh ng ng i t cho mình là đ o đ c vì Chúaưở ữ ườ ự ạ ứ đã đ i chi u h v i ố ế ọ ớ nh ng k thâu thu và ph ng đĩ đi mữ ẻ ế ườ ế (c. 31-32). Ngoài ra, Chúa cũng nh c đ n vi c ắ ế ệ Giăng đã theo đ ng công bình đ n cùng các ng iườ ế ươ (c. 32a) phù h p v iợ ớ câu h i v phép báp-têm c a Giăng trong câu chuy n tr cỏ ề ủ ệ ướ (c. 25).
Đi m khác bi t chính y u gi a hai ng i con trong câuể ệ ế ữ ườ chuy n là vâng l i hay không, theo nh câu h i c a Chúa:ệ ờ ư ỏ ủ Trong hai con trai đó, đ a nào làm theo ý mu n c a cha? (c.ứ ố ủ 31a). Vâng l i b ng mi ng không đ , ph i vâng l i b ngờ ằ ệ ủ ả ờ ằ hành đ ng! M t s các b n sao c đ o ng c th t câuộ ộ ố ả ổ ả ượ ứ ự chuy n v i ng i đ u tiên nói không, nh ng sau l i vâng l i.ệ ớ ườ ầ ư ạ ờ Còn ng i con th hai thì nói vâng nh ng l i không đi. Dù làườ ứ ư ạ th t nào, đi m chính c a câu chuy n là ph i vâng l i b ngứ ự ể ủ ệ ả ờ ằ hành đ ng, không ph i ch b ng l i nói.ộ ả ỉ ằ ờ
Chúa Giê-xu so sánh đ a con ch nói mà không vâng l iứ ỉ ờ v i nh ng ng i mà Chúa g i là ớ ữ ườ ọ các ng iươ (c. 31-32). Vì nẩ d n y n i ti p cu c đ i tho i gi a Chúa Giê-xu v i các th yụ ầ ố ế ộ ố ạ ữ ớ ầ t l c và các tr ng lão trên, cho nên chúng ta có thế ễ ả ưở ở ể hi u đây là Chúa tr c ti p nói v i h và cho h th y r ngể ự ế ớ ọ ọ ấ ằ ng i con không vâng l i là hình nh c a chính h . H đãườ ờ ả ủ ọ ọ không tin Giăng là ng i rao gi ng đi u công chính. Ng cườ ả ề ượ l i ạ nh ng k thâu thu và ph ng đĩ đi mữ ẻ ế ườ ế thì l i tin (c. 32).ạ Nh ng k thâu thu và ph ng đĩ đi mữ ẻ ế ườ ế là thành ng đ cữ ượ dùng đ mô t ng i có t i nói chung, đ c bi t là nh ngể ả ườ ộ ặ ệ ữ ng i b xã h i th iườ ị ộ ờ đó khinh mi t và coi th ng. T ng tệ ườ ươ ự nh trong câu chuy n Chúaư ệ dùng b a ữ t i nhà Ma-thi- tr cạ ơ ướ
267
kia (9:11-12) đi m Chúa mu n nh n m nh là ng i có t iể ố ấ ạ ườ ộ nh ng có lòng ăn năn và tin quan tr ng h n ng i t choư ọ ơ ườ ự mình là công bình, thánh s ch mà thi u lòng tin.ạ ế
Chúa Giê-xu cũng nh n m nh: ấ ạ Và các ng i, khi đã th yươ ấ đi u y, sau cũng không ăn năn đ ng tin ng i ề ấ ặ ườ (c. 32b) cho th y t m lòng chai đá c a gi i lãnh đ o tôn giáo, t choấ ấ ủ ớ ạ ự mình là thánh s chạ nh ng ư thi u lòng tin và lòngế vâng ph cụ Chúa, dù ch ng ki n lòng ăn năn c a ng i khác.ứ ế ủ ườ
Chúa Giê-xu k câu chuy n n y nh m khuy n cáo gi iể ệ ầ ằ ế ớ lãnh đ o tôn giáo ngày x a v lòng thi u vâng ph c c a h .ạ ư ề ế ụ ủ ọ H ch nói “Vâng” ngoài mi ng mà thi u h n vi c vâng l iọ ỉ ệ ế ẳ ệ ờ trong đ i s ng và hành đ ng c a mình. Đây cũng là l i l mờ ố ộ ủ ỗ ầ nghiêm tr ng chúng ta d m c ph i trong đ i s ng. ọ ễ ắ ả ờ ố
L y Chúa, xin giúp chúng con m t lòng vâng l i Chúa trongạ ộ ờ m i đi u và s n sàng làm theo ý mu n c a Chúa trong m iọ ề ẵ ố ủ ọ vi c. Xin đ ng đ chúng con m c ph i l i l m thi u vângệ ừ ể ắ ả ỗ ầ ế ph c c a ng i x a.ụ ủ ườ ư
BÀI 84 – 21:28-32 ẨN DỤ VỀ NHỮNG NGƯỜI MƯỚN VƯỜN NHO
33 Hãy nghe lời ví dụ khác. Có người chủ nhà kia, trồng một vườn nho, rào chung quanh, ở trong đào một cái hầm ép rượu, và cất một cái tháp; rồi cho những kẻ trồng nho mướn, và đi qua xứ khác. 34 Đến mùa hái trái, người chủ sai đầy tớ đến cùng bọn trồng nho, đặng thâu hoa lợi. 35 Bọn trồng nho bắt các đầy tớ, đánh người nầy, giết người kia, và ném đá người nọ. 36 Người chủ lại sai đầy tớ khác đông hơn khi trước; thì họ cũng đối đãi một cách. 37 Sau hết, người chủ sai chính con trai mình đến cùng họ, vì nói rằng: Chúng nó sẽ kính trọng con ta. 38 Nhưng khi bọn trồng nho thấy con đó, thì nói với nhau rằng: Người nầy là kẻ kế tự đây; hè! hãy giết nó đi, và chiếm lấy phần gia tài nó. 39 Họ bèn bắt con ấy, quăng ra ngoài vườn nho, và giết đi. 40 Vậy, khi người chủ vườn nho đến, thì sẽ xử với bọn làm vườn ấy thể nào? 41 Chúng trả lời rằng: Người chủ sẽ diệt
268
đồ hung ác ấy cách khổ sở, và cho bọn trồng nho khác mướn vườn ấy, là kẻ sẽ nộp hoa lợi lúc đến mùa.
42 Đức Chúa Jêsus phán rằng: Các ngươi há chưa hề đọc lời trong Kinh Thánh: Hòn đá đã bị người xây nhà bỏ ra, Trở nên đá đầu góc nhà; Ấy là việc Chúa làm, Và là một sự lạ trước mắt chúng ta, hay sao? 43 Bởi vậy, ta phán cùng các ngươi, nước Đức Chúa Trời sẽ cất khỏi các ngươi, và cho một dân khác là dân sẽ có kết quả của nước đó. 44 Kẻ nào rơi trên hòn đá ấy sẽ bị giập nát, còn kẻ nào bị đá ấy rớt nhằm thì sẽ tan tành như bụi.
45 Các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si nghe những lời ví dụ đó, thì biết Ngài nói về mình. 46 Họ bèn tìm cách để bắt Ngài; song sợ thiên hạ vì thiên hạ tôn Ngài là đấng tiên tri.
1. Xin đ c thêm Ê-sai 5:1-7 và cho bi t các nhân v t vàọ ế ậ hình nh trong câu chuy n n y ch v ai và v đi u gì?ả ệ ầ ỉ ề ề ề
2. D a trên vi c nh n di n đó, chúng ta có th l cự ệ ậ ệ ể ượ thu t l ch s c a con dân Chúa nh th nào, k c vi cậ ị ử ủ ư ế ể ả ệ con dân Chúa đ i x v i Chúa Giê-xu (c. 37-39)?ố ử ớ
3. Xin gi i thích câu: “Hòn đá đã b ng i xây nhà b ra,ả ị ườ ỏ tr nên đá đ u góc nhà” (c. 42a). “Hòn đá” ch v ai? “Đáở ầ ỉ ề đ u góc nhà” là đá gì? Mang ý nghĩa gì?ầ
4. “M t dân khác là dân sẽ có k t qu c a n c đó” (c.ộ ế ả ủ ướ 43) nghĩa là th nào?ế
5. Câu chuy n n y áp d ng nh th nào cho chúng taệ ầ ụ ư ế hôm nay?
n d v Nh ng Ng i M n V n Nho là câu chuy n thẨ ụ ề ữ ườ ướ ườ ệ ứ nhì trong ba n d liên ti p c a Chúa Giê-xu sau khi Chúa trẩ ụ ế ủ ả l i các th y t l c và các tr ng lão đ n ch t v n Ngài (c.ờ ầ ế ễ ả ưở ế ấ ấ 23). T ng t nh n d v Ng i Gieo Gi ng (13:1-23) vàươ ự ư ẩ ụ ề ườ ố d a vào l ch s c a con dân Chúa trong quá kh cũng nhự ị ử ủ ứ ư hoàn c nh hi n t i c a Chúa Giê-xu, chúng ta có th nh n raả ệ ạ ủ ể ậ m i chi ti t trong câu chuy n ch v ai:ỗ ế ệ ỉ ề
Ch v n nho: Đ c Chúa Tr i.ủ ườ ứ ờV n nho: n c Y-s -ra-ên.ườ ướ ơ
269
Hoa l i: s công chính.ợ ựNg i m n v n nho: gi i lãnh đ o.ườ ướ ườ ớ ạĐ y t : các tiên tri.ầ ớCon trai c a ch v n nho: Chúa Giê-xu.ủ ủ ườ(Không ph i n d nào c a Chúaả ẩ ụ ủ , chúng ta cũng có thể
nh n di n và gi i thích nh trên, ch nh ng câu chuy n nàoậ ệ ả ư ỉ ữ ệ cho th y rõ đi u đó mà thôi). ấ ề
Tr ng m t v n nho, rào chung quanh, trong đào m tồ ộ ườ ở ộ cái h m ép r u và c t m t cái thápầ ượ ấ ộ (c. 33) là hình nh c aả ủ m t v n nho tiêu bi u nh đ c mô t trong Ê-sai 5:1-4.ộ ườ ể ư ượ ả Phân đo n n y cũng giúp chúng ta hi u đ c câu chuy nạ ầ ể ượ ệ Chúa Giê-xu k đây, nh t là Ê-sai 5:7: ể ở ấ
V , v n nho c a Đ c Giê-hô-va v n quân, y là nhà Y-s -ra-ả ườ ủ ứ ạ ấ ơên, và nh ng ng i c a Giu-đa t c là cây mà Ngài a thích. Ngàiữ ườ ủ ứ ư trông h đ c công chánh, mà n y, có s b o ng c; trôngọ ượ ầ ự ạ ượ đ c công bình, mà n y, có ti ng kêu la.ượ ầ ế
L ch s c a con dân Chúa cho th y rõ vi c h đ i x v iị ử ủ ấ ệ ọ ố ử ớ các v tiên tri là s gi c a Chúa:ị ứ ả ủ
B n tr ng nho b t các đ y t , đánh ng i n y, gi t ng i kia,ọ ồ ắ ầ ớ ườ ầ ế ườ và ném đá ng i n . Ng i ch l i sai đ y t khác đông h nườ ọ ườ ủ ạ ầ ớ ơ khi tr c thì h cũng đ i đãi m t cách (c. 35-36)ướ ọ ố ộ
Lúc đó Chúa Giê-xu ch a b b t và b gi t, nh ng đây làư ị ắ ị ế ư nh ng l i Chúa nói tr c vì bi t Ngài sẽ b đ i x nh v y:ữ ờ ướ ế ị ố ử ư ậ
Sau h t, ng i ch sai chính con trai mình đ n cùng h , vì nóiế ườ ủ ế ọ r ng: Chúng nó sẽ kính tr ng con ta. Nh ng khi b n tr ng nhoằ ọ ư ọ ồ th y con đó, thì nói v i nhau r ng: Ng i n y là k k t đây!ấ ớ ằ ườ ầ ẻ ế ự Hè! Hãy gi t nó đi, và chi m l y ph n gia tài nó. H bèn b t conế ế ấ ầ ọ ắ
y, quăng ra ngoài v n nho, và gi t đi (c. 37-39)ấ ườ ế
Câu h i c a Chúa Giê-xu cu i câu chuy n và câu tr l iỏ ủ ở ố ệ ả ờ c a nh ng ng i nghe Chúa k câu chuy n cho th y h uủ ữ ườ ể ệ ấ ậ qu t t nhiên c a nh ng ng i ch ng đ i Chúa:ả ấ ủ ữ ườ ố ố
270
V y, khi ch v n nho đ n sẽ x b n tr ng nho y th nào?ậ ủ ườ ế ử ọ ồ ấ ế H tr l i: Ch sẽ gi t ch t b n gian ác y m t cách thê th m,ọ ả ờ ủ ế ế ọ ấ ộ ả và cho nh ng ng i tr ng nho khác thuê, là nh ng ng i sẽữ ườ ồ ữ ườ n p hoa l i cho ông đúng mùa v (c. 40-41, ộ ợ ụ B n Hi u Đínhả ệ )
Sau câu chuy n, Chúa Giê-xu trích d n Thi thiên 118:22-ệ ẫ23 là l i tiên tri v chính Ngài là ng i lúc đ u b lo i b (bờ ề ườ ầ ị ạ ỏ ị khinh mi t, kh c t ) nh ng v sau vào v trí quan tr ng,ệ ướ ừ ư ề ở ị ọ không th thi u (ể ế đá đ u góc nhàầ ). Chúa Giê-xu chính là hòn đá b ng i xây nhà b raị ườ ỏ mà v sau ề tr nên đá đ u góc nhà.ở ầ Đá đ u góc nhàầ có th là:ể
(1) Phi n đá l n, đ t góc n n nhà đ n i hai vách t ngế ớ ặ ở ề ể ố ườ l i v i nhau, đ gi cho t ng đ ng v ng. ạ ớ ể ữ ườ ứ ữ
(2) Mi ng đá hình tam giác đ u các vòng cung b ng đáế ở ầ ằ đ gi cho các vòm cung đ ng v ng.ể ữ ứ ữ
Dù v i ý nghĩa nào, ớ đá đ u góc nhàầ hàm ý quan tr ng,ọ không có không đ c. ượ
Tr l i v i vi c áp d ng câu chuy n, Chúa Giê-xu phán:ở ạ ớ ệ ụ ệV y nên, Ta nói v i các ng i, v ng qu c Đ c Chúa Tr i sẽ bậ ớ ươ ươ ố ứ ờ ị c t kh i các ng i và ban cho m t dân sẽ đem k t qu v choấ ỏ ươ ộ ế ả ề v ng qu c y (c. 43, ươ ố ấ B n Hi u Đínhả ệ )
V ng qu c Đ c Chúa Tr i sẽ b c t kh i các ng iươ ố ứ ờ ị ấ ỏ ươ nghĩa là c t kh i ng i Do-thái. V ng qu c Đ c Chúa Tr i sẽ baoấ ỏ ườ ươ ố ứ ờ g m t t c nh ng ng i mang k t qu công chính cho Đ cồ ấ ả ữ ườ ế ả ứ Chúa Tr i. Đây hàm ý v t t c m i ng i tin Chúa Giê-xu, làờ ề ấ ả ọ ườ c ng đ ng C -đ c, là H i Thánh c a Chúa Giê-xu.ộ ồ ơ ố ộ ủ
Câu 44 ti p t c v i hình nh ế ụ ớ ả đá đ u góc nhàầ trên choở th y s ph n c a nh ng ng i ch ng l i ch ng trình c aấ ố ậ ủ ữ ườ ố ạ ươ ủ Đ c Chúa Tr i qua Chúa Giê-xu. Hình nh n y làm ngứ ờ ả ầ ứ nghi m l i tiên tri qua chiêm bao v pho t ng c a vua Nê-ệ ờ ề ượ ủbu-cát-n t-sa (Đa-ni-ên 2:34-35; 44-45):ế
K nào r i trên hòn đá y sẽ b gi p nát, còn k nào b đá y r tẻ ơ ấ ị ậ ẻ ị ấ ớ nh m thì sẽ tan tành nh b i (c. 44)ằ ư ụ
271
n d v Nh ng Ng i M n V n Nho nh m vào gi iẨ ụ ề ữ ườ ướ ườ ắ ớ lãnh đ o tôn giáo th i Chúa Giê-xu:ạ ờ
Các th y t l c và ng i Pha-ri-si nghe nh ng l i ví d đó, thìầ ế ễ ả ườ ữ ờ ụ bi t Ngài nói v mình (c. 45)ế ề
Tuy bi t nh v y, nh ng ph n ng c a h là ti p t cế ư ậ ư ả ứ ủ ọ ế ụ ch ng đ i Chúa và mu n tri t h Ngài thay vì ăn năn, h iố ố ố ệ ạ ố c i. S dĩ h ch a ra tay là vì s ph n ng c a dân chúng màả ở ọ ư ợ ả ứ ủ thôi:
H bèn tìm cách đ b t Ngài; song s thiên h vì thiên h tônọ ể ắ ợ ạ ạ Ngài là đ ng tiên tri (c. 46)ấ
Đ i v i chúng ta hôm nay, n d n y nh c nh nh ngố ớ ẩ ụ ầ ắ ở ữ đi u sau:ề
1. Là con dân c a Chúa, chúng ta ph i k t qu cho Chúa,ủ ả ế ả nghĩa là đ i s ng chúng ta ph i n y sinh nh ng mỹ đ c côngờ ố ả ẩ ữ ứ chính c a N c Chúa.ủ ướ
2. Chúa luôn luôn g i đ n cho chúng ta nh ng thông đi pử ế ữ ệ c a Ngài, ngày x a qua các v tiên tri, ngày nay qua L i Kinhủ ư ị ờ Thánh và nh ng s gi c a Ngài. Ti p nh n hay kh c tữ ứ ả ủ ế ậ ướ ừ thông đi p c a Chúa sẽ có nh h ng l n trên đ i s ng c aệ ủ ả ưở ớ ờ ố ủ chúng ta.
3. Chúa Giê-xu là t ng đá t ng b lo i b nh ng đã tr nênả ừ ị ạ ỏ ư ở đá đ u góc nhà. Chúa Giê-xu ph i là n n t ng duy nh t choầ ả ề ả ấ ni m tin và đ i s ng c a chúng ta (I Cô-rinh-tô 3:11).ề ờ ố ủ
BÀI 85 – 22:1-14 ẨN DỤ TIỆC CƯỚI
1 Đức Chúa Jêsus lại phán ví dụ cùng chúng nữa, rằng: 2 Nước thiên đàng giống như một vua kia làm tiệc cưới cho con mình. 3 Vua sai đầy tớ đi nhắc những người đã được mời đến dự tiệc; nhưng họ không chịu đến. 4 Vua lại sai đầy tớ khác mà dặn rằng: Hãy nói với người được mời như vầy: Nầy, ta đã sửa soạn tiệc rồi; bò và thú béo đã giết xong, mọi việc đã sẵn cả, hãy đến mà dự tiệc cưới. 5 Nhưng
272
họ không đếm xỉa đến, cứ việc đi đường mình; kẻ nầy đi ra ruộng, kẻ kia đi buôn bán; 6 còn những kẻ khác bắt đầy tớ của vua, mắng chửi và giết đi. 7 Vua nổi giận, bèn sai quân lính diệt những kẻ giết người đó, và đốt phá thành của họ.
8 Đoạn, vua phán cùng đầy tớ mình rằng: Tiệc cưới đã dọn xong rồi; song những người được mời không xứng dự tiệc đó. 9 Vậy, các ngươi hãy đi khắp các ngã tư, hễ gặp người nào thì mời cả đến dự tiệc. 10 Đầy tớ đi khắp các đường cái, nhóm lại hết thảy những người họ gặp, bất luận dữ lành, đến nỗi trong phòng đầy những người dự tiệc.
11 Vua vào xem khách dự tiệc, chợt thấy một người không mặc áo lễ, 12 thì phán cùng người rằng: Hỡi bạn, sao ngươi vào đây mà không mặc áo lễ? Người đó làm thinh. 13 Vua bèn truyền cho đầy tớ rằng: Hãy trói tay chân nó lại, và quăng ra ngoài nơi tối tăm, là nơi sẽ có khóc lóc và nghiến răng. 14 Bởi vì có nhiều kẻ được gọi, mà ít người được chọn.
1. Xin xem Lu-ca 14:15-24 và so sánh v i câu chuy nớ ệ trong Ma-thi- . Theo ý B n, đây là cùng m t câu chuy nơ ạ ộ ệ hay hai câu chuy n khác nhau? T i sao?ệ ạ
2. Nhà vua trong câu chuy n n y m i nh ng ng i đ nệ ầ ờ ữ ườ ế d ti c bao nhiêu l n t t c (c. 1-6)? Cho th y đi u gì?ự ệ ầ ấ ả ấ ề
3. Xin cho bi t cách đáp ng c a nh ng ng i đ cế ứ ủ ữ ườ ượ m i d ti c (c. 3-6). Cho th y đi u gì?ờ ự ệ ấ ề
4. Xin cho bi t hai ph n ng c a nhà vua sau khi l iế ả ứ ủ ờ m i d ti c b kh c t (c. 7-10)ờ ự ệ ị ướ ừ
5. Ph n cu i c a câu chuy n (c. 11-14) nh m d yầ ố ủ ệ ằ ạ chúng ta đi u gì?ề
n d v Ti c C i là m t lo t ba n d liên ti p Chúa Giê-Ẩ ụ ề ệ ướ ộ ạ ẩ ụ ếxu k t i Giê-ru-sa-lem mà đ i t ng chính là các th y t lể ạ ố ượ ầ ế ễ c và các tr ng lão. H là nh ng ng i ch t v n Chúa vả ưở ọ ữ ườ ấ ấ ề th m quy n c a Ngài (21:23). Phúc Âm Lu-ca 14:15-24 cũngẩ ề ủ ghi l i m t n d t ng t nh ng v i nh ng đi m khácạ ộ ẩ ụ ươ ự ư ớ ữ ể nhau nh sau:ư
273
1. Câu chuy n trong Ma-thi- đ c k trong cu i ch c vệ ơ ượ ể ố ứ ụ c a Chúa Giê-xu, còn câu chuy n trong Lu-ca gi a ch c v .ủ ệ ở ữ ứ ụ
2. Chúa Giê-xu k câu chuy n trong Lu-ca gi a m t b aể ệ ữ ộ ữ ti c và vì có ng i lên ti ng v ph c h nh c a ti c trongệ ườ ế ề ướ ạ ủ ệ N c Chúa (Lu-ca 14:1, 15).ướ
3. Ch b a ti c trong Lu-ca là ủ ữ ệ Có ng i kiaườ còn trong Ma-thi- là ơ M t vua kia.ộ
4. Th c ăn c a b a ti c đ c mô t trong Ma-thi- (ứ ủ ữ ệ ượ ả ơ bò và thú béo) còn trong Lu-ca thì không.
5. Lu-ca k rõ ba nhóm ng i kh c t , không đ n dể ườ ướ ừ ế ự ti c, Ma-thi- ch nói t ng quát.ệ ơ ỉ ổ
6. Ma-thi- nói đ n vi c m ng ch i, gi t đ y t c a vua,ơ ế ệ ắ ử ế ầ ớ ủ và vi c nhà vua đ t phá thành c a nh ng ng i đó, Lu-ca thìệ ố ủ ữ ườ không nh c đ n vi c n y.ắ ế ệ ầ
7. Lu-ca ghi l i hai đ t khách đ c m i l n sau, Ma-thi-ạ ợ ượ ờ ầ ơ ch có m t.ỉ ộ
8. Ma-thi- nh c đ n vi c ng i d ti c không m c áo lơ ắ ế ệ ườ ự ệ ặ ễ còn Lu-ca thì không.
Nh v y có th nói đây là hai câu chuy n khác nhau, đ cư ậ ể ệ ượ k trong hai tr ng h p khác nhau. Chúa Giê-xu tùy theo đ iể ườ ợ ố t ng và thay đ i các chi ti t trong câu chuy n.ượ ổ ế ệ
D a vào l ch s c a con dân Chúa và nh ng l i d y trongự ị ử ủ ữ ờ ạ Kinh Thánh (dùng Kinh Thánh đ gi i nghĩa Kinh Thánh) nể ả ẩ d v Ti c C i có th đ c hi u nh sau:ụ ề ệ ướ ể ượ ể ư
V vua trong câu chuy n là Đ c Chúa Tr i và ng i con làị ệ ứ ờ ườ Chúa Giê-xu. Vi c Chúa Giê-xu tr l i tr n gian đ ti p r cệ ở ạ ầ ể ế ướ con cái c a Ngài đ c g i là “ti c c i Chiên Con” (Kh iủ ượ ọ ệ ướ ả huy n 19:9). Chúa Giê-xu và H i Thánh là ch ng và v (Ê-ề ộ ồ ợphê-sô 5:32). Y-s -ra-ên, con dân Chúa là nh ng ng i đ uơ ữ ườ ầ tiên đ c m i d ti c c i n y nh ng h đã kh c tượ ờ ự ệ ướ ầ ư ọ ướ ừ (Giăng 1:11). Nh ng đ y t trong câu chuy n n y là các tiênữ ầ ớ ệ ầ tri đ c sai đ n, t ng t nh các đ y t trong câu chuy nượ ế ươ ự ư ầ ớ ệ Nh ng Ng i M n V n Nho (21:33-22). Nh ng tiên tri đãữ ườ ướ ườ ữ
274
b gi t có th k ra là Xa-cha-ri (II S ký 24:20-21) và Giăngị ế ể ể ử Báp-tít (Ma-thi- 14:10). Vi c nhà vua ơ ệ sai quân lính di tệ nh ng k gi t ng i đó, và đ t phá thành c a hữ ẻ ế ườ ố ủ ọ (c. 7) có thể hi u là vi c Giê-ru-sa-lem b ng i La-mã tàn phá vào nămể ệ ị ườ 70 S.C. đ c Chúa Giê-xu nói tr c trong Ma-thi- 24:2.ượ ướ ơ
Nh ng ng i đ u tiên đ c m i d ti c nh ng kh c tữ ườ ầ ượ ờ ự ệ ư ướ ừ và nhà vua cho m i nh ng ng i khác vào d ti c là hìnhờ ữ ườ ự ệ
nh con dân Chúaả kh c t Chúa và Chúa đã m r ng s c uướ ừ ở ộ ự ứ r i đ n cho Dân Ngo i nh đ c mô t trong sách Công vỗ ế ạ ư ượ ả ụ nh sau:ư
Ngày Sa-bát sau, g n h t c thành đ u nhóm l i đ nghe đ oầ ế ả ề ạ ể ạ Chúa. Song nh ng ng i Giu-đa th y đoàn dân đó thì đ y lòngữ ườ ấ ầ ghen ghét, ngh ch cùng l i Phao-lô nói và m ng nhi cị ờ ắ ế ng i.ườ Phao-lô và Ba-na-ba bèn nói cùng h cách d n dĩ r ng:ọ ạ ằ
y c n ph i truy n đ o Đ c Chúa Tr i tr c nh t cho cácẤ ầ ả ề ạ ứ ờ ướ ấ ng i; nh ng vì các ng i đã t ch i, và t xét mình không x ngươ ư ươ ừ ố ự ứ đáng nh n s s ng đ i đ i, nên đây n y, chúng ta m i xây quaậ ự ố ờ ờ ầ ớ ng i ngo i.ườ ạ Vì Chúa có phán d n chúng ta nh v y: Ta l pặ ư ầ ậ ng i lên đ ng làm s sáng cho các dân, h u cho ng i đem sươ ặ ự ầ ươ ự c u r i cho đ n cùng cõi đ t.ứ ỗ ế ấ Nh ng ng i ngo i nghe l i đóữ ườ ạ ờ thì vui m ng, ng i khen đ o Chúa, và phàm nh ng k đã đ cừ ợ ạ ữ ẻ ượ đ nh s n cho s s ng đ i đ i, đ u tin theo (Công v 13:44-48)ị ẵ ự ố ờ ờ ề ụ
Chi ti t cu i cùng trong câu chuy n v vi c ng i kháchế ố ệ ề ệ ườ không m c áo lặ ễ đã đ c các h c gi Tân c chuyên mônượ ọ ả Ướ hi nệ nay nh ư France, Carson và Morris gi i thích nh sau:ả ư
Chúng ta không có b ng ch ng rõ ràng v vi c ch ti cằ ứ ề ệ ủ ệ cung c p ấ áo lễ cho ng i đ n d ti c. ườ ế ự ệ Áo lễ (trang ph c ti cụ ệ c i) mang ý nghĩa ng i d ti c ph i ăn m c x ng h p v iướ ườ ự ệ ả ặ ứ ợ ớ b a ti c. Không ăn m c x ng h p là khinh th ng ch ti c.ữ ệ ặ ứ ợ ườ ủ ệ Ph n ng gi n d và hình ph t kinh khi p c a nhà vua (c.ả ứ ậ ữ ạ ế ủ 13) cho th y tính cách nghiêm tr ng c a vi c khinh th ngấ ọ ủ ệ ườ đó. Khi đ c h i, ượ ỏ Sao ng i vào đây mà không m c áo l ? (c.ươ ặ ễ 12a) Ng i đó làm thinhườ (c. 12b) cho th y ng i n y th aấ ườ ầ ừ
275
nh n l i c a mình. Chúng ta cũng không c n ph i xác đ nhậ ỗ ủ ầ ả ị rõ áo lễ t ng tr ng cho đi u gì vì làm nh v y chúng taượ ư ề ư ậ ph i gi i thích cách g ng ép nh cho r ng ả ả ượ ư ằ áo lễ t ngượ tr ng cho s công chính c a ng i tin Chúa. Ý nghĩa đâyư ự ủ ườ ở ph i đ c gi i thích d a trên TOÀN HÀNH Đ NG KHÔNGả ượ ả ự Ộ M C ÁO L ch không ph i ch áo l mà thôi. Ặ Ễ ứ ả ỉ ễ Không m c áoặ lễ bày t thái đ khinh th ng và đ c gi i thích trong câuỏ ộ ườ ượ ả ti p theo: ế Nhi u k đ c g i, mà ít ng i đ c ch nề ẻ ượ ọ ườ ượ ọ (c. 14).
Đ c Chúa Tr i kêu g i t t c m i ng i đ n v i Ngàiứ ờ ọ ấ ả ọ ườ ế ớ (Nhi u k đ c g iề ẻ ượ ọ ) nh ng ư ít ng i đ c ch nườ ượ ọ (ít nghĩa là “không ph i t t c ”). ả ấ ả Ng i đ c ch nườ ượ ọ là ng i th hi nườ ể ệ thái đ x ng h p, ti p nh n n c u r i Chúa cungộ ứ ợ ế ậ ơ ứ ỗ ng ứ cho mình. S c u r i là m t đ c ân, chúng ta không th coiự ứ ỗ ộ ặ ể th ng đ c ân đó. Đ c m i vào N c Chúa nh ng n uườ ặ ượ ờ ướ ư ế không thu n ph c, không s ng theo m u m c c a N cậ ụ ố ẫ ự ủ ướ Chúa ch c ch n sẽ b hình ph t (Ma-thi- 7:21-23).ắ ắ ị ạ ơ
Câu 3 ghi: Vua sai đ y t ầ ớ ĐI NH CẮ nh ng ng i ữ ườ ĐÃ Đ CƯỢ M IỜ đ n d ti cế ự ệ . R i trong câu 4: ồ Vua l i sai đ y t khác màạ ầ ớ d n r ng: Hãy nói v i ng i đ c m i nh v y: N y, ta đãặ ằ ớ ườ ượ ờ ư ầ ầ s a so n ti c r i; bò và thú béo đã gi t xong, m i vi c đã s nử ạ ệ ồ ế ọ ệ ẵ c , hãy đ n mà d ti c c i. ả ế ự ệ ướ Hai câu n y cho th yầ ấ nh ngữ ng i đ c m i d ti c c i đ c m i ba l n t t c . H ĐÃườ ượ ờ ự ệ ướ ượ ờ ầ ấ ả ọ đ c m i (l n m i th nh t), câu 3 là NH C L I vi c h đãượ ờ ầ ờ ứ ấ Ắ Ạ ệ ọ đ c m i (l n m i th hai). Câu 4 thì mô t chi ti t (ượ ờ ầ ờ ứ ả ế bò và thú béo đã gi t xong)ế cho th y b a ti c đã s n sàng (l n m iấ ữ ệ ẵ ầ ờ th ba). Đi u n y cho th y s tha thi t trong l i m i c aứ ề ầ ấ ự ế ờ ờ ủ nhà vua, mu n th y s hi n di n c a nh ng ng i đ cố ấ ự ệ ệ ủ ữ ườ ượ m i. Đó cũng là l i m i c a Đ c Chúa Tr i v i con dân Ngàiờ ờ ờ ủ ứ ờ ớ (Ô-sê 11:1-4) nh ng t t c đ u đã b kh c t :ư ấ ả ề ị ướ ừ
1. Khi đ c nh c, ượ ắ h không ch u đ nọ ị ế (c. 3b).2. Khi đ c nh c l n th hai, ượ ắ ầ ứ h không đ m x a đ n, cọ ế ỉ ế ứ
vi c đi đ ng mình, k n y đi ra ru ng, k kia đi buôn bán,ệ ườ ẻ ầ ộ ẻ
276
còn nh ng k khác b t đ y t c a vua, m ng ch i và gi t điữ ẻ ắ ầ ớ ủ ắ ử ế (c. 5-6).
Đó là đáp ng c a con dân Chúa tr c l i m i c a Ngài:ứ ủ ướ ờ ờ ủ không quan tâm, b n r n v i nh ng công vi c khác, vi nậ ộ ớ ữ ệ ệ d n lý do n y lý do n , th m chí còn m ng ch i và gi t h iẫ ầ ọ ậ ắ ử ế ạ ng i c a nhà vua. Đó là đi u đã x y ra trong l ch sườ ủ ề ả ị ử con dân Chúa nh ng cũngư là ph n ng c a con ng i hôm nay tr cả ứ ủ ườ ướ l i m i g i c a Chúa. Nhi uờ ờ ọ ủ ề ng i v n ườ ẫ không quan tâm đ nế l i m i g i c a Chúa, b n r n v i nh ng công vi c khác vàờ ờ ọ ủ ậ ộ ớ ữ ệ vi n d n lý do đ không đáp ng ti ng g i c a Chúa. N uệ ẫ ể ứ ế ọ ủ ế chúng ta b ngoài tai và ch ng l i l i Chúa thì cũng ch ngỏ ố ạ ờ ẳ khác gì m ng ch i và gi t h i. Chúng ta c n đ c nh c nhắ ử ế ạ ầ ượ ắ ở v thái đ c a mình m i khi nghe L i Chúa. Chúng ta cóề ộ ủ ỗ ờ gi ng nh nh ng ng i đ c m i d ti c trong câu chuy nố ư ữ ườ ượ ờ ự ệ ệ n y không?ầ
Tr c s kh c t c a nh ng ng i đ c m i, nhà vuaướ ự ướ ừ ủ ữ ườ ượ ờ đã làm hai đi u:ề
1. Sai quân lính di t nh ng k gi t ng i đó, và đ t pháệ ữ ẻ ế ườ ố thành c a hủ ọ (c. 7). Đó là đi u đã x y ra cho con dân Chúaề ả khi quân đ i La-mã tàn phá Giê-ru-sa-lem vào năm 70 S.C.ộ
2. Sai đ y t ầ ớ đi kh p các ngã t , h g p ng i nào thì m iắ ư ễ ặ ườ ờ c đ n d ti cả ế ự ệ (c. 9). Ngã tư nghĩa là “đ ng chính” (ườ B nả Hi u Đínhệ ).
B a ti c tr c kia ch dành cho nh ng ng i đ c m iữ ệ ướ ỉ ữ ườ ượ ờ nay m r ng cho t t c m i ng i: ở ộ ấ ả ọ ườ Đ y t đi kh p các đ ngầ ớ ắ ườ cái, nhóm l i h t th y nh ng ng i h g p, b t lu n d lành,ạ ế ả ữ ườ ọ ặ ấ ậ ữ đ n n i trong phòng đ y nh ng ng i d ti cế ỗ ầ ữ ườ ự ệ (c. 10). Phúc Âm c a Chúa Giê-xu dành cho t t c m i ng i (Ma-thi-ủ ấ ả ọ ườ ơ 11:28-29). D lànhữ (“x u và t t,” ấ ố BHĐ) trong câu n y là theoầ quan đi m c a ng i Do-thái. Có nh ng ng i mà gi i lãnhể ủ ườ ữ ườ ớ đ o Do-thái không ch p nh n, cho đó là h ng ng i x uạ ấ ậ ạ ườ ấ (Ma-thi- 9:11). Dĩ nhiên khi đ c m i d ti c, nh ng ng iơ ượ ờ ự ệ ữ ườ m nh danh là x u đã thay đ i l i s ng c a h .ệ ấ ổ ố ố ủ ọ
277
L i m i c a Chúa Giê-xu dành cho t t c m i ng iờ ờ ủ ấ ả ọ ườ nh ng ch nh ng ai đáp ng m i t n h ng h nh phúc c aư ỉ ữ ứ ớ ậ ưở ạ ủ ng i đ c d ti c c a nhà vua.ườ ượ ự ệ ủ
Ph n cu i c a câu chuy n v ầ ố ủ ệ ề ng i không m c áo lườ ặ ễ đã đ c gi i thích trên nh m nh c chúng ta nh r ng Chúa đãượ ả ở ằ ắ ớ ằ làm t t c nh ng chúng ta ph i đáp ng và không th coi rấ ả ư ả ứ ể ẻ hay khinh th ng nh ng gì Chúa cung c p. ườ ữ ấ
Nhi u k đ c g i, mà ít ng i đ c ch n ề ẻ ượ ọ ườ ượ ọ (c. 14) là nguyên t c c a N c Chúa hàm ý l i kêu g i c a Chúa dànhắ ủ ướ ờ ọ ủ cho t t c m i ng i nh ng ch nh ng ai đáp ng m i có thấ ả ọ ườ ư ỉ ữ ứ ớ ể
ng d ng ti ng g i đó cho mình!ứ ụ ế ọ
BÀI 86 – 22:15-22 NỘP THUẾ HAY KHÔNG?
15 Bấy giờ người Pha-ri-si đi ra bàn luận với nhau, để kiếm cách bắt lỗi Đức Chúa Jêsus về lời nói. 16 Họ sai môn đồ mình với đảng vua Hê-rốt đến thưa cùng Ngài rằng: Lạy thầy, chúng tôi biết thầy là thật, và theo cách thật mà dạy đạo của Đức Chúa Trời, không tư vị ai; vì thầy không xem bề ngoài của người ta. 17 Vậy, xin thầy nói cho chúng tôi, thầy nghĩ thế nào: Có nên nộp thuế cho Sê-sa hay không?
18 Đức Chúa Jêsus biết ý xấu của họ, bèn đáp rằng: Hỡi kẻ giả hình, sao các ngươi thử ta? 19 Hãy đưa cho ta xem đồng tiền nộp thuế. Họ đưa cho Ngài một đơ-ni-ê. 20 Ngài bèn phán rằng: Hình và hiệu nầy của ai? 21 Họ trả lời rằng: Của Sê-sa. Ngài bèn phán rằng: Vậy, hãy trả cho Sê-sa vật gì của Sê-sa; và trả cho Đức Chúa Trời vật gì của Đức Chúa Trời. 22 Họ nghe lời ấy, đều bợ ngợ, liền bỏ Ngài mà đi.
1. “Đ ng vua Hê-r t” (c. 16) là đ ng gì? T i sao ng iả ố ả ạ ườ
Pha-ri-si k t h p v i h đ b t l i Chúa?ế ợ ớ ọ ể ắ ỗ2. B n nghĩ th nào v cách h đ t câu h i v i Chúa (c.ạ ế ề ọ ặ ỏ ớ
16)? Cái b y c a h trong câu h i đó là gì?ẫ ủ ọ ỏ3. T i sao câu h i, “Có nên n p thu cho Sê-sa hayạ ỏ ộ ế
không?” (c. 17) l i là cái b y?ạ ẫ
278
4. B n nghĩ th nào v cách Chúa Giê-xu tr l i nh ngạ ế ề ả ờ ữ ng i mu n gài b y Ngài?ườ ố ẫ
5. “Tr cho Sê-sa v t gì c a Sê-sa và tr cho Đ c Chúaả ậ ủ ả ứ Tr i v t gì c a Đ c Chúa Tr i” (c. 21) nghĩa là th nào?ờ ậ ủ ứ ờ ế
6. Câu n y áp d ng cho chúng ta ngày hôm nay nh thầ ụ ư ế nào?
Trong tu n l cu i cùng c a Chúa Giê-xu t i Giê-ru-sa-lemầ ễ ố ủ ạ (Ch ng 21-27), chúng ta đã th y Chúa vào thành trong sươ ấ ự đón ti p n ng nhi t c a dân chúng (21:1-10). Sau đó Chúaế ồ ệ ủ vào d p s ch đ n th (21:12-17). Ngày hôm sau, Chúa l i trẹ ạ ề ờ ạ ở vào đ n th gi ng d y (21:23) và trong khung c nh c a đ nề ờ ả ạ ả ủ ề th , s vi c đã di n ti n nh sau:ờ ự ệ ễ ế ư
1. Chúa b các th y t l c và tr ng lão ch t v nị ầ ế ễ ả ưở ấ ấ v v nề ấ đ th m quy n (21:23-27).ề ẩ ề
2. Chúa Giê-xu k ba n d nh m vào gi i lãnh đ o tônể ẩ ụ ắ ớ ạ giáo Do-thái và con dân Chúa là nh ng ng i ch ng đ i vàữ ườ ố ố kh c t Chúa (21:28-22:14).ướ ừ
Bây gi , cũng trong khung c nh c a đ n th , nh ngờ ả ủ ề ờ ữ ng i Pha-ri-si tìm cách b t l i Chúa trong l i nói nên h đ tườ ắ ỗ ờ ọ ặ câu h i v v n đ n p thu cho Sê-sa đ gài b y Ngàiỏ ề ấ ề ộ ế ể ẫ (22:15-22). H ọ ki m cách b t l i Đ c Chúa Jêsus v l i nóiế ắ ỗ ứ ề ờ (c. 15b) vì rõ ràng là h không th b t l i Chúa qua nh ng gìọ ể ắ ỗ ữ Chúa gi ng d y. Th t ra ả ạ ậ b t l iắ ỗ đây mang ý nghĩa “gài b y”ở ẫ (B n Hi u Đínhả ệ ) nghĩa là đ t Chúa vào ch m c m u c a h .ặ ỗ ắ ư ủ ọ Chính nh ng ng i Pha-ri-si không đ n nh ng ữ ườ ế ư h sai mônọ đ mìnhồ (c. 16a) có lẽ là m t cách gi d ng đ Chúa Giê-xuộ ả ạ ể không nh n ra. Cùng đi v i h là nh ng ng i thu c ậ ớ ọ ữ ườ ộ đ ngả vua Hê-r tố . Thu c ộ đ ng vua Hê-r tả ố nghĩa là “nh ng ng iữ ườ thu c phe Hê-r t” (ộ ố BHĐ). Y-s -ra-ên lúc bây gi đang d iơ ờ ở ướ quy n cai tr c a ng i La-mã, Pha-ri-si là nh ng ng i cóề ị ủ ườ ữ ườ tinh th n qu c gia cao, ch ng l i vi c La-mã cai tr . Còn ầ ố ố ạ ệ ị phe Hê-r tố , theo nh tên g i nghĩa là “ng i c a vua Hê-r t” choư ọ ườ ủ ố
279
nên h là nh ng ng i ng h chính quy n La-mã là chínhọ ữ ườ ủ ộ ề quy n đã đ t gia đình Hê-r t làm vua vùng Palestine lúc b yề ặ ố ấ gi . Đây chính là cái b y mà ng i Pha-ri-si đ t ra cho Chúaờ ẫ ườ ặ Giê-xu vì Chúa tr l i câu h i c a h nh th nàoả ờ ỏ ủ ọ ư ế cũng đ uề b m t trong hai nhóm n y b t l i!ị ộ ầ ắ ỗ
Tr c khi đ t câu h i, h nói: ướ ặ ỏ ọ L y th y, chúng tôi bi tạ ầ ế th y là th t, và theo cách th t mà d y đ o c a Đ c Chúaầ ậ ậ ạ ạ ủ ứ Tr i, không t v ai, vì th y không xem b ngoài c a ng i taờ ư ị ầ ề ủ ườ (c. 16). Đây ch ng nh ng là m t l i tâng b c không thànhẳ ữ ộ ờ ố th t nh ng cũng mang tính cách gay g t và đ t Chúa vào chậ ư ắ ặ ỗ không th nào tránh kh iể ỏ b y c a h . Theo b n d chẫ ủ ọ ả ị Hi uệ Đính, h dùng nh ng ch : chân chính (ọ ữ ữ th tậ ), đ ng l i c aườ ố ủ Đ c Chúa Tr i, trung th c (ứ ờ ự cách th tậ ), không v nị ể, không nhìn b ngoài, đ nói v Chúa. Đ a ra nh ng l i nh v y vàề ể ề ư ữ ờ ư ậ v i câu h i đã chu n b , h nghĩ r ng th nào câu tr l i c aớ ỏ ẩ ị ọ ằ ể ả ờ ủ Chúa cũng sẽ s p vào b y c a h và sẽ cho th y Chúa khôngậ ẫ ủ ọ ấ còn là ng i chân chính, trung th c n a!ườ ự ữ
Câu h i c a h là: ỏ ủ ọ Xin th y nói cho chúng tôi, th y nghĩầ ầ th nào: Có nên n p thu cho Sê-sa hay không?ế ộ ế (c. 17). Y-s -ơra-ên đang b La-mã cai tr lúc b y gi vì v y ị ị ấ ờ ậ n p thu choộ ế Sê-sa (hoàng đ La-mã) mang ý nghĩa thu n ph c quy n caiế ậ ụ ề tr c a La-mã và nh v y là đi ng c l i ý nguy n c a conị ủ ư ậ ượ ạ ệ ủ dân Chúa và thi u lòng ái qu c. N u Chúa Giê-xu tr l i,ế ố ế ả ờ “Nên n p thu ” thì v a lòng nh ng ng i thu c ộ ế ừ ữ ườ ộ đ ng vuaả Hê-r tố nh ng đi ng c l i v i quan đi m c a ng i Pha-ri-siư ượ ạ ớ ể ủ ườ và h sẽ coi Chúa Giê-xuọ là ng i đi ng c l i v i lu t c aườ ượ ạ ớ ậ ủ Đ c Chúa Tr i. N u Chúa Giê-xu tr l i, “Không nên n pứ ờ ế ả ờ ộ thu ,” Chúa Giê-xu sẽ g p v n đ v i chính quy n La-mã vế ặ ấ ề ớ ề ì h coi đó là m t hình th c ch ng đ i, ph n lo n.ọ ộ ứ ố ố ả ạ
Chúa Giê-xu đã không r i vào b y c a h vì Chúa bi t tâmơ ẫ ủ ọ ế đ a c a h : ị ủ ọ Đ c Chúa Jêsus bi t ý x u c a hứ ế ấ ủ ọ (c. 18a). H h iọ ỏ không ph i đ bi t nh ng đ th Chúaả ể ế ư ể ử . Vì bi t d ng ý c aế ụ ủ ng i h i nên Chúa Giê-xu đã đ a ra câu tr l i thích h pườ ỏ ư ả ờ ợ :
280
H i k gi hình, sao các ng i th ta?ỡ ẻ ả ươ ử (c. 18b). Chúng ta c nầ b t ch c Chúa m i khi có ng i h i chúng ta v v n đắ ướ ỗ ườ ỏ ề ấ ề ni m tin. Chúng ta c n c u nguy nề ầ ầ ệ xin Chúa giúp chúng ta nh n ra đ c đ ng c nào thúc đ y ng i h i đ có câu trậ ượ ộ ơ ẩ ườ ỏ ể ả l i thích h p.ờ ợ
Chúa Giê-xu tr l i b ng cách xin h cho Chúa xem đ ngả ờ ằ ọ ồ ti n dùng đ n p thu : ề ể ộ ế Hãy đ a cho ta xem đ ng ti n n pư ồ ề ộ thuế (c. 19a). Đ ng ti n h đ a cho Chúa là ồ ề ọ ư đ ng đ -ni-êồ ơ (c. 19b). Đây là đ ng ti n b ng b c t ng đ ng v i l ngồ ề ằ ạ ươ ươ ớ ươ công nh t th i đó. Đ i v i ng i Do-thái th i đó, ph i đóngậ ờ ố ớ ườ ờ ả thu cho ng i La-mã b ng đ ng ti n n y là đi u s m vìế ườ ằ ồ ề ầ ề ỉ ạ con dân Chúa không đ c làm và th hình t ng. H tránhượ ờ ượ ọ không s d ng đ ng ti n có in hình ng i và cũng khôngử ụ ồ ề ườ mang đ ng ti n đó trong ng i, nh t là khi vào đ n th . Vìồ ề ườ ấ ề ờ v y khi Chúa b o h cho Chúa xem đ ng ti n n p thu , hậ ả ọ ồ ề ộ ế ọ ph i có ng i đem đ ng ti n đ n (ch ả ườ ồ ề ế ữ đ aư trong nguyên văn là “đem đ n”).ế
Bây gi , tr c khi tr l i, Chúa Giê-xu h i h : ờ ướ ả ờ ỏ ọ Hình và hi u n y c a ai ệ ầ ủ (c. 20)? Câu tr l i hi n nhiên là ả ờ ể C a Sê-saủ (c. 21a). Đây là ph ng pháp d y b ng thính th r t h u hi uươ ạ ằ ị ấ ữ ệ c a Chúa Giê-xu, nhìn đ ng ti n, h hi u ngay đi u Chúaủ ồ ề ọ ể ề mu n nói. V i cái nhìn vào đ ng ti n nh v y, Chúa Giê-xuố ớ ồ ề ư ậ đ a ra câu tr l i và câu tr l i n y đã tr thành danh ngônư ả ờ ả ờ ầ ở tr i m i th i đ i: ả ọ ờ ạ Hãy tr cho Sê-sa v t gì c a Sê-sa và trả ậ ủ ả cho Đ c Chúa Tr i v t gì c a Đ c Chúa Tr iứ ờ ậ ủ ứ ờ (c. 21b). Chữ quan tr ng trong câu n y làọ ầ trả. “Tr ” nghĩa là gi i quy tả ả ế món n c a mình. Có nh ng đi u thu c v Sê-sa mà ng iợ ủ ữ ề ộ ề ườ đ ng th i ph i tr cho Sê-sa. H s d ng đ ng ti n c a Sê-ươ ờ ả ả ọ ử ụ ồ ề ủsa cho nên vi c n p thu cho Sê-sa là h p lý. N p thu mangệ ộ ế ợ ộ ế ý nghĩa làm tr n b n ph n c a ng i dân trên tr n gian n y.ọ ổ ậ ủ ườ ầ ầ
Chúa Giê-xu nói ti p: ế Và tr cho Đ c Chúa Tr i v t gì c aả ứ ờ ậ ủ Đ c Chúa Tr iứ ờ (c. 21b). Câu n y hàm ý r ng, con ng iầ ằ ườ ch ng nh ng có b n ph n c a ng i dân trên tr n gianẳ ữ ổ ậ ủ ườ ầ
281
nh ng cũng đ ng quên b n ph n đ i v i Đ c Chúa Tr i làư ừ ổ ậ ố ớ ứ ờ Đ ng chúng ta mang ấ hình và hi uệ c a Ngài vì con ng iủ ườ đ c t o d ng mang nh t ng c a chính Đ c Chúa Tr iượ ạ ự ả ượ ủ ứ ờ (Sáng th ký 1:27). Đ i s ng c a chúng ta thu c v Chúa vàế ờ ố ủ ộ ề chúng ta ph i ả trả cho Ngài nghĩa là s ng đúng theo đi u Ngàiố ề mong đ i n i chúng ta: h t lòng tôn th và yêu kính Chúaợ ơ ế ờ (22:37).
Câu tr l i c a Chúa Giê-xu cho nh ng ng i ch t v nả ờ ủ ữ ườ ấ ấ Chúa d y v hai b n ph n chúng ta ph i tuân gi :ạ ề ổ ậ ả ữ
1. Chúng ta ph i là công dân t t, tuân th lu t l c a đ tả ố ủ ậ ệ ủ ấ n c và làm tr n b n ph n c a m t ng i dân.ướ ọ ổ ậ ủ ộ ườ
2. Chúng ta là t o v t c a Đ c Chúa Tr i, mang hình nhạ ậ ủ ứ ờ ả c a Ngài, chúng ta ph i s ng phù h p v i hình nh đó: ph nủ ả ố ợ ớ ả ả ánh hình nh c a Đ c Chúa Tr i trong đ i s ng.ả ủ ứ ờ ờ ố
BÀI 87 – 22:23-33 VỢ CỦA AI?
23 Trong ngày đó, có người Sa-đu-sê, là kẻ nói rằng không có sự sống lại, đến gần Ngài mà hỏi rằng: 24 Thưa thầy, Môi-se có nói: Nếu người nào chết mà không có con, thì em sẽ lấy vợ góa anh để nối dòng cho anh. 25 Vả, trong chúng tôi có bảy anh em. Người anh lấy vợ và chết đi, nhưng vì chưa có con nên để vợ lại cho em. 26 Người thứ hai, thứ ba, cho đến thứ bảy cũng vậy. 27 Rốt lại, người đàn bà cũng chết. 28 Vậy, lúc sống lại, đàn bà đó sẽ làm vợ ai trong bảy người vì cả thảy đều đã lấy người làm vợ?
29 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Các ngươi lầm, vì không hiểu Kinh Thánh, và cũng không hiểu quyền phép Đức Chúa Trời thể nào. 30 Vì đến khi sống lại, người ta không cưới vợ, cũng không lấy chồng, song những kẻ sống lại là như thiên sứ trên trời vậy. 31 Các ngươi há không đọc lời Đức Chúa Trời phán về sự sống lại của kẻ chết rằng: 32 Ta là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời của Y-sác, Đức Chúa Trời của Gia-cốp, hay sao? Đức Chúa Trời không phải là Chúa của kẻ chết, nhưng của kẻ sống. 33 Chúng nghe lời ấy, thì lấy làm lạ về sự dạy dỗ của Ngài.
282
1. B n bi t gì v ng i Sa-đu-sê? ạ ế ề ườ2. T i sao ng i Sa-đu-sê đ t ra câu chuy n n y đ h iạ ườ ặ ệ ầ ể ỏ
Chúa Giê-xu?3. Theo câu 29, hai đi u sai l m c a ng i Sa-đu-sê khiề ầ ủ ườ
đ t câu h i n y là gì? T i sao?ặ ỏ ầ ạ4. Chúa Giê-xu cho bi t đi u gì v tình tr ng gia đìnhế ề ề ạ
c a con ng i sau khi s ng l i (c. 30)?ủ ườ ố ạ5. “Nh thiên s trên tr i” (c. 30b) nghĩa là th nào?ư ứ ờ ế6. Xin gi i thích câu 32.ả
Ma-thi- 22:15-46 ghi l i m t lo t các câu h i ng i ta tháchơ ạ ộ ạ ỏ ườ th c Chúa trong tu n l cu i c a Ngài t i đ n th Giê-ru-sa-ứ ầ ễ ố ủ ạ ề ờlem. Tr c h t, ng i Pha-ri-si cùng v i ng i c a đ ng vuaướ ế ườ ớ ườ ủ ả Hê-r t h i Chúa v v n đ n p thu cho Sê-sa (c. 15-22).ố ỏ ề ấ ề ộ ế Sau đó, ng i Sa-đu-sê h i Chúa v s s ng l i (c. 23-33).ườ ỏ ề ự ố ạ M t th y d y lu t h i Chúa v đi u răn l n (c. 34-40) vàộ ầ ạ ậ ỏ ề ề ớ cu i cùng, chính Chúa h i l i h v v n đ “Con Vua Đa-vít”ố ỏ ạ ọ ề ấ ề (41-46).
Các câu h i n y ho c là nh m m c đích gài b y Chúa (câuỏ ầ ặ ằ ụ ẫ chuy n n p thu ) ho c nghĩ r ng sẽ đ t Chúa vào chệ ộ ế ặ ằ ặ ỗ không th tr l i ể ả ờ (câu chuy n gi đ nh v s s ng l iệ ả ị ề ự ố ạ ) ho cặ đ th Ngài ể ử (câu h i v đi u rănỏ ề ề , c. 35). Trong m i tr ngỗ ườ h p, Chúa Giê-xu đ u tr l i cách khôn ngoan khi n choợ ề ả ờ ế ng i h i ho c là ườ ỏ ặ b ngợ ợ (c. 22) hay l y làm lấ ạ (c. 33) hay c ng mi ngứ ệ (c. 34).
Câu h i th nhì hay thách th c th nhì trong lo t các câuỏ ứ ứ ứ ạ h i n y là câu h i v s s ng l i do nhóm ng i Sa-đu-sêỏ ầ ỏ ề ự ố ạ ườ đ a ra. Sa-đu-sê là m t trong b n nhóm v i nh ng quanư ộ ố ớ ữ đi m tôn giáo và chính tr khác nhau trong th i Chúa Giê-xu.ể ị ờ Ba nhóm kia là Pha-ri-si, Essenes và Xê-l t. Ch ố ữ Sa-đu-sê có lẽ phát xu t t tên th y t l Xa-đ c là th y t l th ngấ ừ ầ ế ễ ố ầ ế ễ ượ ph m trong th i Đa-vít và Sa-lô-môn (I Vua 1:8; 2:35). Ph nẩ ờ ầ l n phe Sa-đu-sê là các th y t l . Phe Sa-đu-sê khác v i pheớ ầ ế ễ ớ
283
Pha-ri-si ch h ch tôn tr ng th m quy n c a Kinh Thánhở ỗ ọ ỉ ọ ẩ ề ủ C u c, nh t là Ngũ Kinh Môi-se còn phe Pha-ri-si thì ngoàiự Ướ ấ Kinh Thánh còn gi lu t truy n kh u. Phe Sa-đu-sê hi p tácữ ậ ề ẩ ệ v i chính quy n La-mã còn phe Pha-ri-si ch ng l i vi c n y.ớ ề ố ạ ệ ầ Chính vì hi p tác v i chính quy n La-mã mà h coi Chúa Giê-ệ ớ ề ọxu là m i nguy và mu n khai tr Chúa. H nghĩ r ng Chúaố ố ừ ọ ằ Giê-xu qua nh ng phép l mà Chúa đã làm có th kéo theoữ ạ ể qu n chúng đông đ o, ch ng l i La-mã và là nguy c cho đ tầ ả ố ạ ơ ấ n c (Giăng 11:47-48).ướ
V tín lý, ng i Sa-đu-sê không tin vào s s ng l i, khôngề ườ ự ố ạ tin thiên s và th n linh (Công v 23:8). Chính vì không tinứ ầ ụ vào s s ng l i nên h đã đ t ra câu chuy n ng i đàn bà cóự ố ạ ọ ặ ệ ườ b y đ i ch ng nh đ minh ch ng r ng s ng l i là đi uả ờ ồ ư ể ứ ằ ố ạ ề bu n c i, không th nào tin đ c. N u có s s ng l i thìồ ườ ể ượ ế ự ố ạ làm sao gi i quy t v n đ nh trong câu chuy n ng i đànả ế ấ ề ư ệ ườ bà v i nhi u đ i ch ng n y.ớ ề ờ ồ ầ
Ng i Sa-đu-sê k câu chuy n n y và nghĩ r ng h có thườ ể ệ ầ ằ ọ ể đ t Chúa vào t th không th nào tr l i câu h i c a h .ặ ư ế ể ả ờ ỏ ủ ọ Vi c ng i đàn bà l y b y anh em là đi u có th x y ra, theoệ ườ ấ ả ề ể ả lu t Môi-se (Ph c truy n 25:5-6) và n u đã x y ra thì theoậ ụ ề ế ả ni m tin c a ng i Sa-đu-sê, v n đ đã đ c gi i quy t khiề ủ ườ ấ ề ượ ả ế c tám ng i đ u ch t và không s ng l i. Nh ng n u có sả ườ ề ế ố ạ ư ế ự s ng l i thì làm sao đ gi i quy t v n đ n y?ố ạ ể ả ế ấ ề ầ
Chúa Giê-xu đã tr l i nh sau: ả ờ ư Các ng i l m, vì khôngươ ầ hi u Kinh Thánh, và cũng không hi u quy n phép Đ c Chúaể ể ề ứ Tr i th nàoờ ể (c. 29). Tr c h t, Chúa Giê-xu cho th y là hướ ế ấ ọ l mầ . L m ầ nghĩa là sai l c, nghĩ là mình đúng nh ng Chúa choạ ư th y h hi u sai hai đi u. ấ ọ ể ề B n Hi u Đínhả ệ d ch: “ị Các ng iươ l m r i, b i các ng i ầ ồ ở ươ v a không hi uừ ể Kinh Thánh, v aừ không hi uể quy n năng c a Đ c Chúa Tr i.” Ng i Sa-đu-sêề ủ ứ ờ ườ trích ph n Kinh Thánh v lu t n i dõi và d a vào đó đ ch iầ ề ậ ố ự ể ố b s s ng l i. H hi u sai Kinh Thánh ch dùng ph nỏ ự ố ạ ọ ể ở ỗ ầ Kinh Thánh nói v vi c n i dõi đ lý lu n cho v n đ s ngề ệ ố ể ậ ấ ề ố
284
l i. Ng i Sa-đu-sê ngày x a cũng nh chúng ta hôm nayạ ườ ư ư đ u có th m c ph i l i l m đó. Chúng ta có th trích d nề ể ắ ả ỗ ầ ể ẫ m t câu hay m t ph n Kinh Thánh nào đó đ h tr cho lýộ ộ ầ ể ỗ ợ lu n c a mình. Chúng ta c n làm theo l i Kinh Thánh d yậ ủ ầ ờ ạ ch không ph i ch trích d n Kinh Thánh mà thôi.ứ ả ỉ ẫ
Đi u sai l m th hai c a ng i Sa-đu-sê là h ề ầ ứ ủ ườ ọ không hi uể quy n năng c a Đ c Chúa Tr iề ủ ứ ờ . Chúa Giê-xu cho th y v n đấ ấ ề không ph i là trích d n m t ph n Kinh Thánh nào đó đả ẫ ộ ầ ể ch ng minh s s ng l i nh ng là tin vào quy n năng c aứ ự ố ạ ư ề ủ Đ c Chúa Tr i làm cho ng i ch t s ng l i. Sa-đu-sê làứ ờ ườ ế ố ạ nh ng ng i nh n m nh vào lý trí (duy lý) và bác b m iữ ườ ấ ạ ỏ ọ đi u mang tính cách siêu nhiên. Có th nói, h đã d a vàoề ể ọ ự ph n Kinh Thánh nói v vi c n i dõi mà h n ch quy nầ ề ệ ố ạ ế ề năng c a Đ c Chúa Tr i!ủ ứ ờ
Sau khi cho th y s sai l m c a h , Chúa Giê-xu gi i thíchấ ự ầ ủ ọ ả v n đ nh sau:ấ ề ư
(1) Tình tr ng gia đình c a con ng i sau khi s ng l iạ ủ ườ ố ạ (c. 30). Câu h i c a ng i Sa-đu-sê hàm ý r ng n u có đ i sauỏ ủ ườ ằ ế ờ (chính h không tin có đ i sau) thì đ i s ng cũng sẽ ti p t cọ ờ ờ ố ế ụ nh trên tr n gian, nghĩa là có vi c l p gia đình (hôn nhân)ư ầ ệ ậ và sinh s n. Nh ng Chúa Giê-xu cho th y ả ư ấ đ n khi s ng l iế ố ạ , con ng i sẽ s ng trong tình tr ng khác v i đ i s ng trênườ ố ạ ớ ờ ố tr n gian, nghĩa là sẽ không có hôn nhân trên thiên đàng:ầ Đ n khi s ng l i, ng i ta không c i v , cũng không l yế ố ạ ườ ướ ợ ấ ch ng (c. 30). ồ Hôn nhân đ a đ n sinh s n là đi u c n thi tư ế ả ề ầ ế trên tr n gian đ dòng dõi nhân lo i đ c ti p t c vì conầ ể ạ ượ ế ụ ng i trên tr n gian sẽ ch t. Sau khi s ng l i, con ng i sẽườ ầ ế ố ạ ườ không ch t n a, do đó vi c sinh s n đ ti p t c nòi gi ngế ữ ệ ả ể ế ụ ố cũng không c n thi t. Chính vì v y mà hôn nhân không c nầ ế ậ ầ thi t.ế
Tình tr ng con ng i sau khi s ng l i là ạ ườ ố ạ nh thiên s trênư ứ tr i v yờ ậ (c. 30b). Câu n y hàm ý thiên s không có đ i s ngầ ứ ờ ố gia đình nh con ng i trên tr n gian. Chúng ta sẽ ư ườ ầ nh thiênư
285
sứ nghĩa là chúng ta không còn s ng trong tình tr ng gia đìnhố ạ n a. ữ Nh thiên sư ứ nghĩa là s ng nh nh tình tr ng c a cácố ư ư ạ ủ thiên s ch không ph i chúng ta sẽ tr thành thiên s .ứ ứ ả ở ứ
(2) Đ c tính c a Đ c Chúa Tr iặ ủ ứ ờ (c. 31-32). Khác v i ng iớ ườ Pha-ri-si, Sa-đu-sê là nh ng ng i ch tin vào Kinh Thánh màữ ườ ỉ thôi. Do đó, Chúa Giê-xu đã nh n m nh v l i d y trong Kinhấ ạ ề ờ ạ Thánh đ tr l i cho h : ể ả ờ ọ Các ng i há không đ c l i Đ cươ ọ ờ ứ Chúa Tr i phán v s s ng l i c a k ch t ờ ề ự ố ạ ủ ẻ ế (c. 31). Ph n trên,ầ Chúa cho th y h hi u sai Kinh Thánh hay trích d n Kinhấ ọ ể ẫ Thánh sai, còn đây Chúa b o h ch c n chú ý vào l i d yở ả ọ ỉ ầ ờ ạ c a Kinh Thánh, h sẽ th y quy n năng c a Đ c Chúa Tr iủ ọ ấ ề ủ ứ ờ và hàm ý v s s ng l i trong Kinh Thánh. Câu Kinh Thánhề ự ố ạ Chúa Giê-xu trích d n đ ch ng mình v s s ng l i là l iẫ ể ứ ề ự ố ạ ờ Đ c Chúa Tr i phán v i Môi-se khi ông đ i di n v i Chúaứ ờ ớ ố ệ ớ trong b i gai cháy (Xu t 3:6). ụ ấ
Trong ph n Kinh Thánh n y, Đ c Chúa Tr i tuyên b v iầ ầ ứ ờ ố ớ Môi-se: Ta là Đ c Chúa Tr i c a Áp-ra-ham, Đ c Chúa Tr iứ ờ ủ ứ ờ c a Y-sác, Đ c Chúa Tr i c a Gia-c pủ ứ ờ ủ ố (c. 32). Ch ữ là trong câu n y th i hi n t i. Đ c Chúa Tr i không phán: ầ ở ờ ệ ạ ứ ờ Ta (ĐÃ) là Đ c Chúa Tr i c a Áp-ra-ham, Đ c Chúa Tr i c a Y-sác,ứ ờ ủ ứ ờ ủ Đ c Chúa Tr i c a Gia-c p, nh ng TA LÀ… (th i hi n t i).ứ ờ ủ ố ư ờ ệ ạ Áp-ra-ham, Y-sác và Gia-c p đ u đã ch t nh ng khi nh cố ề ế ư ắ đ n câu n y, ng i Do-thái không nói, ế ầ ườ Đ c Chúa Tr i ĐÃ là,ứ ờ nh ng nóiư Đ c Chúa Tr i LÀ. ứ ờ Đ c Chúa Tr i đang là Đ cứ ờ ứ Chúa Tr i c a h , ch ng t h đang s ng vì Đ c Chúa Tr i làờ ủ ọ ứ ỏ ọ ố ứ ờ Đ c Chúa Tr i c a ng i s ng không ph i là Đ c Chúa Tr iứ ờ ủ ườ ố ả ứ ờ c a ng i ch t. Ng i Sa-đu-sê m i khi nói câu n y là h đãủ ườ ế ườ ỗ ầ ọ m c nhiên công nh n có s s ng l i!ặ ậ ự ố ạ
Câu chuy n ng i Sa-đu-sê đ t câu h i v i Chúa Giê-xuệ ườ ặ ỏ ớ v s s ng l i d y chúng ta nh ng đi u sau:ề ự ố ạ ạ ữ ề
1. Ph i c n th n khi có ng i đ t câu h i d a trên nh ngả ẩ ậ ườ ặ ỏ ự ữ v n đ gi s hay nh ng câu chuy n không có th t v i d ngấ ề ả ử ữ ệ ậ ớ ụ ý phá đ đ c tin c a chúng ta.ổ ứ ủ
286
2. Khi trích d n Kinh Thánh (ng i khác hay chínhẫ ườ chúng ta), ph i đ ý xem Kinh Thánh có đ c trích d n đúng đ nả ể ượ ẫ ắ và trung th c khôngự hay chỉ d a vào m t đi u đ ch ngự ộ ề ể ứ minh cho m t đi u khác.ộ ề
3. Chúng ta không th trích d n Kinh Thánh riêng rẽ để ẫ ể h tr cho quan đi m riêng c a mình.ỗ ợ ể ủ
4. Đ c tinứ vào quy n năng c a Đ c Chúa Tr i là y u tề ủ ứ ờ ế ố quan tr ng đ giúpọ ể chúng ta hi u nh ng đi u mà lý lu n c aể ữ ề ậ ủ con ng i không th minh ch ng.ườ ể ứ
5. Cu c s ng vinh hi n đ i sau không th hi u theo quanộ ố ể ờ ể ể đi m gi i h n hi n t i.ể ớ ạ ệ ạ
6. Đ c Chúa Tr i chúng ta tôn th là Đ c Chúa Tr i h ngứ ờ ờ ứ ờ ằ s ng, không ph i m t đ i t ng ch t.ố ả ộ ố ượ ế
BÀI 88 – 22:33-40 ĐẠI GIỚI RĂN
34 Người Pha-ri-si nghe nói Đức Chúa Jêsus đã làm cho bọn Sa-đu-sê cứng miệng, thì nhóm hiệp nhau lại. 35 Có một thầy dạy luật trong bọn họ hỏi câu nầy để thử Ngài: 36 Thưa thầy, trong luật pháp, điều răn nào là lớn hơn hết? 37 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Ngươi hãy hết lòng, hết linh hồn, hết ý mà yêu mến Chúa, là Đức Chúa Trời ngươi. 38 Ấy là điều răn thứ nhất và lớn hơn hết. 39 Còn điều răn thứ hai đây, cũng như vậy: Ngươi hãy yêu kẻ lân cận như mình. 40 Hết thảy luật pháp và lời tiên tri đều bởi hai điều răn đó mà ra.
1. Ng i đ t câu h i là ai? H i v i m c đích gì?ườ ặ ỏ ỏ ớ ụ2. “Đi u răn nào là l n h n h t?” Xin cho bi t “l n”ề ớ ơ ế ế ớ
trong ý nghĩa nào?3. Nh ng ch “h t lòng, h t linh h n, h t ý” mang ýữ ữ ế ế ồ ế
nghĩa gì?4. “K lân c n” (c. 39) ch v ai?ẻ ậ ỉ ề5. “Lu t pháp” và “l i tiên tri” (c. 40) ch v đi u gì?ậ ờ ỉ ề ề5. “H t th y lu t pháp và l i tiên tri đ u b i hai đi uế ả ậ ờ ề ở ề
răn đó mà ra” (c. 40) nghĩa là th nào?ế
287
Ng i Pha-ri-si đã m t l n th t b i trong vi c gài b y Chúaườ ộ ầ ấ ạ ệ ẫ Giê-xu trong l i nói (c. 15). Bây gi h l i th y Chúa làm choờ ờ ọ ạ ấ ng i Sa-đu-sê ườ c ng mi ngứ ệ nghĩa là không bi t ph i nói làmế ả sao! (C ng mi ngứ ệ trong nghĩa đen là “b kh p mi ng l i” nhị ớ ệ ạ ư trong Ph c truy n 25:4). Vì v y, ụ ề ậ h nhóm hi p nhau l iọ ệ ạ (c. 34b). Nhóm hi pệ mang ý nghĩa h i h p cách chính th c độ ọ ứ ể tìm ph ng cách b t l i Chúa Giê-xu trong l i nói c a Ngài.ươ ắ ỗ ờ ủ T s nhóm hi p đó, ừ ự ệ M t th y d y lu t trong b n hộ ầ ạ ậ ọ ọ h i câuỏ n y đ th Ngàiầ ể ử (c. 35). Nh v y, ư ậ th y d y lu tầ ạ ậ đây là ng iườ thu c phe Pha-ri-si.ộ
Th y d y lu tầ ạ ậ là “chuyên gia v lu t pháp” (lu t phápề ậ ậ Môi-se). Câu h i, ỏ Trong lu t pháp, đi u răn nào là l n h nậ ề ớ ơ h t?ế (c. 36) cùng v i ti ng m đ u l ch s , ớ ế ở ầ ị ự Th a Th yư ầ , có thể là m t câu h i thành th t, mu n bi t s th t. Tuy nhiên, Ma-ộ ỏ ậ ố ế ự ậthi- cho bi t h h i câu n y là ơ ế ọ ỏ ầ đ th Ngàiể ử (c. 35b). Thử nghĩa là “gài b y” đ d a vào câu tr l i, h có th làm choẫ ể ự ả ờ ọ ể Chúa b m t uy tín v i chính quy n hay v i qu n chúng. ị ấ ớ ề ớ ầ
Câu h i, ỏ Trong lu t pháp, đi u răn nào là l n h n h t?ậ ề ớ ơ ế mang tính cách gài b y b i vì ngoài lu t pháp Môi-seẫ ở ậ , ng iườ Pha-ri-si còn có nh ng lu t truy n kh u g m 613 đi u.ữ ậ ề ẩ ồ ề Ch n m t trong hàng trăm đi u lu t n y ch c ch n sẽ đ aọ ộ ề ậ ầ ắ ắ ư ra tranh cãi vì d a vào đâu đ nói đó là đi u quan tr ngự ể ề ọ nh t? Vì không có tiêu chu n đ đo l ng cách khách quanấ ẩ ể ườ v m c đ quan tr ng c a các đi u lu t, nên dù Chúa đ a raề ứ ộ ọ ủ ề ậ ư đi u lu t nào, ch c ch n cũng sẽ b h bác b và do đó, pháề ậ ắ ắ ị ọ ỏ đ uy tín c a Ngài.ổ ủ
Chúa Giê-xu đã không tr l i b ng cách ch n m t trongả ờ ằ ọ ộ 613 đi u c a lu t truy n kh u, cũng không ch n m t trongề ủ ậ ề ẩ ọ ộ M i Đi u Răn là đi u ng i Pha-ri-si mong đ i. Trái l i,ườ ề ề ườ ợ ạ Chúa đã trích l i nh t t ng (ờ ậ ụ shema) c a con dân Chúa, là câuủ ng i Do-thái nào cũng thu c lòng: ườ ộ Ng i hãy h t lòng, h tươ ế ế linh h n, h t ý mà yêu m n Chúa, là Đ c Chúa Tr i ng iồ ế ế ứ ờ ươ (c.
288
37). Đây là câu trích trong Ph c truy n 6:5, ch khác là ụ ề ỉ h tế s cứ trong Ph c truy n đ i thành ụ ề ổ h t ýế (“tâm trí”) trong Ma-thi- . (ơ H t ýế trong Ph c truy n đúng ra là ụ ề h t linh h nế ồ , BHĐ).
Nh ng ch ữ ữ lòng, linh h n ồ và ý (“tâm trí”) không nh m nóiằ v nh ng ph n khác nhau c a m t ng i nh ng nói đ nề ữ ầ ủ ộ ườ ư ế toàn th con ng i chúng ta. Ch ể ườ ữ h t ế (“t t c ”) đ c nh cấ ả ượ ắ l i ba l n cho th y đi u đó. Chúng ta ph i yêu m n Đ cạ ầ ấ ề ả ế ứ Chúa Tr i v i toàn th con ng i. ờ ớ ể ườ Th nh t và l n h n h tứ ấ ớ ơ ế (c. 38) nghĩa là quan tr ng nh t và ph i đ c đ t hàng đ uọ ấ ả ượ ặ ầ ( u tiên) trong đ i s ng.ư ờ ố
Ng i Pha-ri-si h i Chúa v đi u răn l n nh t nh ngườ ỏ ề ề ớ ấ ư Chúa cho h th y thêm đi u th hai cũng quan tr ng khôngọ ấ ề ứ ọ kém: Còn đi u răn th hai đây, cũng nh v yề ứ ư ậ (c. 39a). Cũng nh v yư ậ cũng hàm ý ph i yêu ng i lân c n nh yêu Chúaả ườ ậ ư nghĩa là v i toàn th con ng i chúng ta. Chúng ta c n nhìnớ ể ườ ầ vào ng i khác nh Chúa nhìn vì t t c m i ng i đ u là đ iườ ư ấ ả ọ ườ ề ố t ng c a tình yêu th ng c a Ngài: Chúa yêu th ng t t cượ ủ ươ ủ ươ ấ ả m i ng i.ọ ườ
Đi u răn th hai, ề ứ Ng i hãy yêu k lân c n nh mìnhươ ẻ ậ ư (c. 39b) đã đ c d y trong Lê-vi ký 19:18, 34 nh ng đây đ cượ ạ ư ở ượ nh n m nh là đi u căn b n trong m i quan h v i tha nhân.ấ ạ ề ả ố ệ ớ Ng i Do-thái th ng hi u ườ ườ ể k lân c nẻ ậ trong ý nghĩa là đ ngồ bào Do-thái c a mình nh ng đây ch c ch n Chúa Giê-xuủ ư ở ắ ắ mu n nói đ n vi c yêu th ng t t c m i ng i (Ma-thi-ố ế ệ ươ ấ ả ọ ườ ơ 5:43-45). M t ng i h t lòng, h t linh h n, h t ý yêu m nộ ườ ế ế ồ ế ế Chúa thì vi c yêu th ng đ ng lo i nh chính b n thân làệ ươ ồ ạ ư ả đi u t t nhiên ph i x y ra, n u không, chúng ta là ng i nóiề ấ ả ả ế ườ d i (I Giăng 4:20).ố
Lu t pháp và l i tiên triậ ờ là thành ng th ng đ c dùngữ ườ ượ đ ch v Kinh Thánh C u c (Lu-ca 24:27). Kinh Thánhể ỉ ề ự Ướ C u c d y nhi u đi u nh ng đ u d a trên hai đi u rănự Ướ ạ ề ề ư ề ự ề căn b n Chúa v a d y: yêu Chúa và yêu ng i. ả ừ ạ ườ B i hai đi uở ề
289
răn đó mà ra (c. 40b) nghĩa là “d a trên hai đi u răn đó,” ự ề tùy thu c vào hai đi u n yộ ề ầ (BHĐ). Theo nguyên ng , “H t th yữ ế ả lu t pháp và l i tiên tri đ u TREO TRÊN hai đi u răn n y!”ậ ờ ề ề ầ
Kinh Thánh d y nhi u đi u, nh ng ch c n làm theo haiạ ề ề ư ỉ ầ đi u n y là đ . M t ng i h t lòng yêu m n Chúa và thaề ầ ủ ộ ườ ế ế nhân sẽ t nhiên làm tr n m i b n ph n c a mình đ i v iự ọ ọ ổ ậ ủ ố ớ Chúa và c x đúng v i m i ng i. Chúng ta ph i vâng giư ử ớ ọ ườ ả ữ đi u răn c a Chúa nh ng ch khi nào chúng ta làm đi u đó vìề ủ ư ỉ ề lòng yêu kính Chúa và yêu th ng ng i khác thì chúng taươ ườ m i th t s vâng gi đi u răn và bi t đ c ý nghĩa c a đi uớ ậ ự ữ ề ế ượ ủ ề răn. Có th nói, t t cể ấ ả đi u răn đ u ph n ánh tình yêu c aề ề ả ủ Đ c Chúa Tr i cho nên cũng ch trong tình yêu chúng ta m iứ ờ ỉ ớ th t s làm tr n lu t pháp c a Ngài. ậ ự ọ ậ ủ
BÀI 89 – 22:41-46 “NGÀI LÀ CON AI?”
41 Khi người Pha-ri-si nhóm nhau lại, thì Đức Chúa Jêsus hỏi họ rằng: 42 Về Đấng Christ, các ngươi nghĩ thể nào? Ngài là con ai? Họ đáp rằng: Con vua Đa-vít. 43 Ngài đáp rằng: Vậy, vì cớ nào vua Đa-vít được Đức Thánh Linh cảm động, gọi Đấng Christ là Chúa, mà rằng:
44 Chúa phán cùng Chúa tôi:Hãy ngồi bên hữu ta,Cho đến khi nào ta để kẻ thù nghịch ngươi dưới chân ngươi?
45 Vậy, nếu vua Đa-vít xưng Ngài là Chúa, thì Ngài làm con vua ấy là thể nào? 46 Không ai thưa lại được một lời, và từ ngày đó, chẳng ai dám hỏi Ngài nữa.
1. Theo ý B n, Chúa Giê-xu h i ng i Pha-ri-si câu h iạ ỏ ườ ỏ n y (c. 42a) v i m c đích gì?ầ ớ ụ
2. “Con vua Đa-vít” hàm ý đi u gì?ề3. “Vua Đa-vít đ c Đ c Thánh Linh c m đ ng” (c. 43a)ượ ứ ả ộ
hàm ý đi u gì?ề4. Hai ch “Chúa” trong câu 44a ch v ai?ữ ỉ ề
290
5. “Vua Đa-vít x ng Ngài là Chúa” (c. 45a), “Ngài” trongư câu n y ch v ai? Hàm ý đi u gì?ầ ỉ ề ề
6. Chúng ta h c đ c đi u gì v Chúa Giê-xu trong phânọ ượ ề ề đo n n y?ạ ầ
Ti p t c cu c đ i tho i v i ng i Pha-ri-si, l n n y Chúaế ụ ộ ố ạ ớ ườ ầ ầ Giê-xu là ng i đ t câu h i. Chúa h i h : ườ ặ ỏ ỏ ọ V Đ ng Christ, cácề ấ ng i nghĩ th nào? Ngài là con ai?ươ ể (c. 42a). Đ ng Christấ (Mê-si-a) là Đ ng đ c x c d u, Đ ng mà con dân Chúa trôngấ ượ ứ ầ ấ mong ch đ i sẽ đ n gi i phóng đ t n c. Trong ni m tinờ ợ ế ả ấ ướ ề c a ng i Do-thái, ủ ườ Đ ng Christấ là ng i thu c dòng dõi vuaườ ộ Đa-vít (Ma-thi- 1:1). Nhi u l n trong Phúc Âm Ma-thi- ,ơ ề ầ ơ Chúa Giê-xu đ c g i là “con vua Đa-vít” hay “con cháu vuaượ ọ Đa-vít” (20:30-31) trong ý nghĩa đó: Ngài là Đ ng Mê-si-a. ấ
Chúa Giê-xu th t s là Đ ng Mê-si-a nh ng không ph i làậ ự ấ ư ả Mê-si-a trong ý nghĩa chính tr hay quân s nh con dânị ự ư Chúa th i đó mong đ i. Đa-vít là anh hùng c a đ t n c, làờ ợ ủ ấ ướ m t chi n sĩ tài ba, ng i ta cũng hi u ộ ế ườ ể con vua Đa-vít trong ý nghĩa đó. Chúa Giê-xu th t s thu c dòng dõi vua Đa-vít theoậ ự ộ ph n xác (Rô-ma 1:3) nh ng đây, Chúa Giê-xu mu n choầ ư ở ố ng i Pha-ri-si th y nhi u h n đi u đó: Ngài chính là Đ cườ ấ ề ơ ề ứ Chúa Tr i, là Chúa c a vua Đa-vít (c. 45). ờ ủ
Đ xác nh n đi u đó, Chúa Giê-xu trích d n Thi thiênể ậ ề ẫ 110:1. Đây là m t trong nh ng câu trong C u c đ c tríchộ ữ ự Ướ ượ d n nhi u l n trong Tân c. Chúa Giê-xu nói ẫ ề ầ Ướ vua Đa-vít đ c Đ c Thánh Linh c m đ ngượ ứ ả ộ khi vi t Thi thiên 110. ế Đ cượ Đ c Thánh Linh c m đ ngứ ả ộ nghĩa là khi vi t Thi thiên 110,ế vua Đa-vít đã đ c Đ c Thánh Linh h ng d n đ vi tượ ứ ướ ẫ ể ế nh ng l i đó. Đi u n y cho th y các Thi thiên cùng v i Kinhữ ờ ề ầ ấ ớ Thánh C u c là l i đ c hà h i (II Phi-e-r 1:21), nghĩa là,ự Ướ ờ ượ ơ ơ đây không ph iả l i c a con ng i nh ngờ ủ ườ ư là l i đ c Đ cờ ượ ứ Chúa Tr i h ng d n đ ng i ta ch vi t ra nh ng gì Chúaờ ướ ẫ ể ườ ỉ ế ữ mu n h vi t. ố ọ ế
291
Ch ữ Chúa th nh t trong Thi thiên 110ứ ấ câu 1 ch v Đ cỉ ề ứ Chúa Tr i. Còn ch ờ ữ Chúa th hai, vua Đa-vít g i là ứ ọ Chúa tôi, nói v Đ ng Mê-si-a. Chúa Giê-xu dùng Thi thiên 110:1 đề ấ ể cho ng i Pha-ri-si th y r ng, Đ ng Mê-si-a th t s là Đ cườ ấ ằ ấ ậ ự ứ Chúa Tr i c a vua Đa-vít và đây là đi u đ c d y trong l iờ ủ ề ượ ạ ờ c a Đ c Chúa Tr i.ủ ứ ờ
Đ ng Mê-si-a trong ý nghĩa gi i phóng đ t n c vấ ả ấ ướ ề ph ng di n chính tr và quân s là đi u con dân Chúa mongươ ệ ị ự ề đ i. Nh ng Chúa Giê-xu là Đ ng Mê-si-a trên ph ng di nợ ư ấ ươ ệ tâm linh, c u con ng i kh i nô l c a t i l i. Chúa Giê-xu sẽứ ườ ỏ ệ ủ ộ ỗ tr l i làm vua trong t ng lai nh ng trong th i đi m n y,ở ạ ươ ư ờ ể ầ Ngài là Đ c Chúa Tr i trong thân xác con ng i. Trênứ ờ ườ ph ng di n th xác, Ngài là ươ ệ ể con vua Đa-vít nh ng Ngài th tư ậ s là Con Đ c Chúa Tr i (Rô-ma 1:4) và vua Đa-vít đã choự ứ ờ th y rõ đi u đó qua Thi thiên 110:1 khi ông g i Ngài là ấ ề ọ Chúa tôi!
Nh ng đi u chúng ta h c đ c v Chúa Giê-xu qua phânữ ề ọ ượ ề đo n n y là:ạ ầ
1. Ngài là Đ ng th n nhân (Tr i và ng i). Chúa Giê-xu làấ ầ ờ ườ Đ c Chúa Tr i nh ng đã mang thân xác con ng i đ n trongứ ờ ư ườ ế tr n gian n y đ thông c m v i chúng ta và đ c u chúng ta.ầ ầ ể ả ớ ể ứ
2. Chúa Giê-xu sẽ tr l i làm vua nh l i g i ý trong Thiở ạ ư ờ ợ thiên 110:1b: Hãy ng i bên h u Ta, cho đ n khi nào Ta đ kồ ữ ế ể ẻ thù ngh ch ng i d i chân ng i.ị ươ ướ ươ
3. Chúa Giê-xu là Đ ng c u r i nh ng Ngài cũng là vua.ấ ứ ỗ ư Đây là hai đi u chúng ta ph i tin nh n và đ Chúa làm vuaề ả ậ ể trong đ i s ng, không ph i ch tin Chúa đ đ c c u màờ ố ả ỉ ể ượ ứ thôi.
BÀI 90 – 23:1-12 “ĐỪNG BẮT CHƯỚC VIỆC LÀM CỦA HỌ”
1 Bấy giờ Đức Chúa Jêsus phán cùng dân chúng và môn đồ Ngài rằng: 2 Các thầy thông giáo và người Pha-ri-si đều ngồi trên ngôi của
292
Môi-se. 3 Vậy, hãy làm và giữ theo mọi điều họ đã bảo các ngươi; nhưng đừng bắt chước việc làm của họ, vì họ nói mà không làm.
4 Bọn ấy buộc những gánh nặng khó chịu, để trên vai người ta, còn mình thì không muốn động ngón tay vào. 5 Họ làm việc gì cũng cố để cho người ta thấy, mang cái thẻ bài da cho rộng, xủ cái tua áo cho dài; 6 ưa ngồi đầu trong đám tiệc, thích ngôi cao nhất trong nhà hội; 7 muốn người ta chào mình giữa chợ, và ưng người ta gọi mình bằng thầy! 8 Nhưng các ngươi đừng chịu người ta gọi mình bằng Thầy; vì các ngươi chỉ có một thầy, và các ngươi hết thảy đều là anh em. 9 Cũng đừng gọi người nào ở thế gian là cha mình; vì các ngươi chỉ có một Cha, là Đấng ở trên trời. 10 Cũng đừng chịu ai gọi mình là chủ; vì các ngươi chỉ có một Chủ, là Đấng Christ. 11 Song ai lớn hơn hết trong các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ các ngươi. 12 Kẻ nào tôn mình lên thì sẽ bị hạ xuống, còn kẻ nào hạ mình xuống thì sẽ được tôn lên.
1. “Ng i trên ngôi c a Môi-se” (c. 2) nghĩa là gì?ồ ủ2. Theo câu 3, l i c nh giác c a Chúa Giê-xu cho m iờ ả ủ ọ
ng i v ng i Pha-ri-si là gì? T i sao?ườ ề ườ ạ3. L i khuyên n y áp d ng cho chúng ta nh th nào?ờ ầ ụ ư ế4. Câu 4-7 nói đ n hai đ c tính n i b t c a ng i Pha-ế ặ ổ ậ ủ ườ
ri-si. Hai đi u đó là gì?ề5. Ý chính c a l i d y Chúa Giê-xu trong câu 8-12 là gì?ủ ờ ạ
Áp d ng nh th nào?ụ ư ế
So sánh v i Mác 12:38-40 và Lu-ca 20:45-47, nh ng l i quớ ữ ờ ở trách ng i Pha-ri-si đ c ghi l i ngay sau ph n có các cu cườ ượ ạ ầ ộ đ i tho i qua l i gi a Chúa Giê-xu và ng i Pha-ri-si. Lu-caố ạ ạ ữ ườ 20:45 ghi: “Khi dân chúng đang nghe thì Ngài phán cùng môn đ r ng...” cho th y đây là l i Chúa nh n nh v i môn đồ ằ ấ ờ ắ ủ ớ ồ nh ng dân chúng cũng đ c nghe: ư ượ B y gi Đ c Chúa Jêsusấ ờ ứ phán cùng dân chúng và môn đ Ngài r ngồ ằ ... (c. 1). Sau nh ngữ l i đ i ch t v i gi i lãnh đ o tôn giáo th i đó, Chúa Giê-xuờ ố ấ ớ ớ ạ ờ cho các môn đ và dân chúng th y rõ th c ch t c a nh ngệ ấ ự ấ ủ ữ ng i n y. ườ ầ Mác và Lu-ca rút g n nh ng l i qu trách n y,ọ ữ ờ ở ầ
293
riêng Ma-thi- ghi l i b y l n, ơ ạ ả ầ Kh n cho các ng i (c. 13-36)ố ươ cho th y t tr ng c a h .ấ ệ ạ ủ ọ
Chúa Giê-xu g i ọ các th y thông giáo và ng i Pha-ri-si làầ ườ nh ng ng i ữ ườ ng i trên ngôi c a Môi-seồ ủ (c. 2). Ngôi c a Môi-seủ nói đ n th m quy n d y d lu t pháp. Ch ế ẩ ề ạ ỗ ậ ữ ng iồ trong câu n y mang ý nghĩa t gán hay t đ t cho mình. ầ ự ự ặ Các th y thôngầ giáo và ng i Pha-ri-si đ u ng i trên ngôi c a Môi-seườ ề ồ ủ (c. 2) nghĩa là h t đ t vào đ a v th m quy n d y d . Đ t mìnhọ ự ặ ị ị ẩ ề ạ ỗ ặ vào th m quy n d y d thì không sao, nh ng v n đ c aẩ ề ạ ỗ ư ấ ề ủ ng i Pha-ri-si không ph i là l i d y nh ng là vi c làm c aườ ả ờ ạ ư ệ ủ h . Chúa Giê-xu c nh cáo các môn đ : ọ ả ồ H nói mà không làmọ (c. 3b). Đây là l i l mỗ ầ c a ng i Pha-ri-si x a nh ng cũng làủ ườ ư ư l i l m c a nhi u ng i trong m i th i đ i. Đ i v i nh ngỗ ầ ủ ề ườ ọ ờ ạ ố ớ ữ ng i mà l i d y và vi c làm không đi chung v i nhau, Chúaườ ờ ạ ệ ớ Giê-xu nói, Hãy làm và gi theo m i đi u h đã b o cácữ ọ ề ọ ả ng i, nh ng đ ng b t ch c vi c làm c a hươ ư ừ ắ ướ ệ ủ ọ (c. 3a). D yạ lu t pháp c a Chúa là đi u t t nh ng d y mà không làmậ ủ ề ố ư ạ theo đi u mình d y là m t l i l m l n! ề ạ ộ ỗ ầ ớ
Chúa Giê-xu nói đ n hai đ c tính n i b t c a ng i Pha-ế ặ ổ ậ ủ ườri-si trong l iố hành x c a h :ử ủ ọ
(1) Đ t lu t l n ng n cho ng i khác mà chính mình thìặ ậ ệ ặ ề ườ không gi nh ng lu t l đó (c. 4).ữ ữ ậ ệ
(2) Thích khoe khoang và mu n đ c ng i khác chú ý,ố ượ ườ tôn tr ng (c. 5-7).ọ
B n y bu c nh ng gánh n ng khó ch u, đ trên vai ng iọ ấ ộ ữ ặ ị ể ườ ta, còn mình thì không mu n đ ng ngón tay vàoố ộ (c. 4) nói đ nế vi c ng i Pha-ri-si đ t ra nh ng lu t l phi n ph c v nghiệ ườ ặ ữ ậ ệ ề ứ ề th c tôn giáo. H gi i thích lu t Môi-se theo cách c a h ,ứ ọ ả ậ ủ ọ bu c dân chúng ph i làm nhi u đi u phi n toái m i đ c kộ ả ề ề ề ớ ượ ể là tuân gi lu t. Nh ng lu t n y ch áp d ng cho gi i buônữ ậ ữ ậ ầ ỉ ụ ớ bán hay th ng dân nh ng l i không áp d ng cho gi i lãnhườ ư ạ ụ ớ đ o tôn giáo. ạ Gánh nói đ n nh ng gì ch t trên l ng súc v tế ữ ấ ư ậ hay nô l đ chuyên ch v i hai đ c tính là ệ ể ở ớ ặ n ngặ và khó ch u.ị
294
N ng ặ nói đ n tr ng l ng còn ế ọ ượ khó ch uị là k nh càng, khóề mang. Nh ng gánh n y th ng đ c bu c trên l ng súc v tữ ầ ườ ượ ộ ư ậ hay ng i vác. Chúa Giê-xu cho th y nh ng lu t l phi nườ ấ ữ ậ ệ ề ph c ng i Pha-ri-si đ t ra cũng gi ng nh v y: v a n ngứ ườ ặ ố ư ậ ừ ặ n , v a khó vâng gi . Nh ng đó là cho dân chúngề ừ ữ ư , bu c hộ ọ ph i làm, còn cho ng i Pha-ri-si ả ườ thì không mu n đ ng ngónố ộ tay vào. Chúng ta th y đ i chi u gi a ấ ố ế ữ gánh n ng… đ trênặ ể VAI (cho dân chúng) v i ớ không mu n đ ng NGÓN TAY vàoố ộ (cho ng i Pha-ri-si).ườ
Đ c tính th hai c a ng i Pha-ri-si là thích khoe khoangặ ứ ủ ườ và mu n đ c ng i khác chú ý, tôn tr ng (c. 5-7) quaố ượ ườ ọ nh ng hình th c sau:ữ ứ
1. Làm vi c gì cũng c đ cho ng i ta th yệ ố ể ườ ấ (c. 5a). Ng iườ Pha-ri-si làm vi c không nh m m c đích h u vi c Đ c Chúaệ ằ ụ ầ ệ ứ Tr i nh ng ch y u đ cho ng i khác th y. Chúa Giê-xu đãờ ư ủ ế ể ườ ấ c nh cáo đi u n y trong Bài Gi ng Trên Núi (6:1). ả ề ầ ả Cho ng iườ ta th yấ hàm ý đ thán ph c h là nh ng con ng i đ o đ c.ể ụ ọ ữ ườ ạ ứ Môn đ th t c a Chúa ph i làm vi c lành cho ng i khácồ ậ ủ ả ệ ườ th y, không ph i đ mình đ c ti ng t t nh ng đ cho Đ cấ ả ể ượ ế ố ư ể ứ Chúa Tr i đ c ng i khen (5:16). ờ ượ ợ
Hai cách ng i Pha-ri-si ườ làm vi c gì cũng c đ cho ng iệ ố ể ườ ta th yấ là:
(1) Mang cái th bài da cho r ngẻ ộ (c. 5b). “Th bài da”ẻ (phylakterion) là cái h p nh b ng da trong đó có các câuộ ỏ ằ quan tr ng trong Ngũ Kinh (Xu t 13:1-10; Ph c truy n 6:4-ọ ấ ụ ề9…) mà nh ng ng i nam ph i đeo trên trán trong gi c uữ ườ ả ờ ầ nguy n bu i sáng. Đeo th bài daệ ổ ẻ là đ làm đúng v i nh ngể ớ ữ l i d y trong Xu t 13:9, 16 và Ph c truy n 6:8; 11:18. Ng iờ ạ ấ ụ ề ườ Pha-ri-si đeo nh ng h p da n y trên trán nh ng h làm r ngữ ộ ầ ư ọ ộ h n bình th ng, không ph i ch gi a hai con m t nh ngơ ườ ả ỉ ữ ắ ư ch y dài trên trán cho m i ng i đ u th y.ạ ọ ườ ề ấ
(2) X cái tua áo cho dàiủ (c. 5c). Tua áo là đi u đ c d yề ượ ạ trong lu t pháp (Dân s ký 15:37-41) đ nh c nh con dânậ ố ể ắ ở
295
Chúa v đi u răn c a Ngài. Chúa Giê-xu cũng m c áo có tuaề ề ủ ặ nh v y (9:20). Ng i Pha-ri-si thì làm nh ng tua n y th tư ậ ườ ữ ầ ậ dài đ ai cũng th y. H làm nh v y đ cho th yể ấ ọ ư ậ ể ấ r ng mìnhằ tuân gi lu t pháp kỹ càng h n ng i khác.ữ ậ ơ ườ
2. a ng i đ u trong đám ti cƯ ồ ầ ệ (c. 6a). Bàn ti c c aệ ủ ng iườ Do-thái hình ch U. Ch ti c ng i gi a bàn đáy ch U.ữ ủ ệ ồ ở ữ ở ữ Hai gh hai bên ch ti c là ch ng i danh d . ế ủ ệ ỗ ồ ự a ng i đ uƯ ồ ầ trong đám ti cệ là mu n chi m hai ch ng i đó đ đ c kố ế ỗ ồ ể ượ ể mình là nhân v t quan tr ng. “Ch danh d trong b a ti c”ậ ọ ỗ ự ữ ệ (B n Hi u Đínhả ệ ).
3. Thích ngôi cao nh t trong nhà h iấ ộ (c. 6b). Chúng ta không rõ ngôi cao nh t trong nhà h iấ ộ là ch nào, có th là n iỗ ể ơ g nầ ch đ các cu n sách lu t và đó là n i ng i Pha-ri-siỗ ể ộ ậ ơ ườ thích ng i đ đ c m i ng i th y và tôn tr ng.ồ ể ượ ọ ườ ấ ọ
4. Mu n ng i ta chào mình gi a chố ườ ữ ợ (c. 7a). Chợ là n i đôơ h i, ch có nhi u ng i qua l i. ộ ỗ ề ườ ạ Chào không ph i ch là chàoả ỉ h i thông th ng nh ng là l i x ng t ng dành cho nh ngỏ ườ ư ờ ư ụ ữ nhân v t quan tr ng.ậ ọ
5. ng ng i ta g i mình b ng Th yƯ ườ ọ ằ ầ (c. 7b). Th yầ trong ti ng Hê-b -r , ế ơ ơ rabbi (rab = l n, vĩ đ i) nghĩa là “ng i đángớ ạ ườ tôn c a tôi” (my great one). Đây là t dùng đ ch ng iủ ừ ể ỉ ườ thông th o và d y lu t pháp Môi-se nh ng cũng là ti ng tônạ ạ ậ ư ế x ng nh ng b c cao tr ng. Chúa Giê-xu và Giăng cũng đ cư ữ ậ ọ ượ g i b ng danh hi u n y (26:25; Giăng 3:26). Chúa Giê-xu nói,ọ ằ ệ ầ Các ng i đ ng ch u ng i ta g i mình b ng Th yươ ừ ị ườ ọ ằ ầ (rabbi) (c. 8a) hàm ý đ ng t x ng hay coi mình cao tr ng, b t ng iừ ự ư ọ ắ ườ khác ph i tuân ph c.ả ụ
Sau khi nêu nh ng đ c đi m đáng trách c a ng i Pha-ri-ữ ặ ể ủ ườsi, Chúa Giê-xu d y môn đ nh ng đi u sau (hàm ý t câuạ ồ ữ ề ừ 3b: Đ ng b t ch c vi c làm c a hừ ắ ướ ệ ủ ọ):
1. Đ ng ch u ng i ta g i mình b ng Th yừ ị ườ ọ ằ ầ (xem l i gi iờ ả thích trên). Lý do là ở vì các ng i ch có m t th y, và cácươ ỉ ộ ầ ng i h t th y đ u là anh em (c. 8b).ươ ế ả ề Ch “Th y” th nh t làữ ầ ứ ấ
296
ti ng tôn x ng m t ng i (ế ư ộ ườ rabbi), còn ch “th y” th hai môữ ầ ứ t ng i d y d ng i khác (ả ườ ạ ỗ ườ didaskalos): “Đ ng ch u ng iừ ị ườ ta g i mình b ng ọ ằ Th yầ vì các ng i ch có m t ươ ỉ ộ giáo sư!” Chúa Giê-xu gi i thích thêm: ả Các ng i h t th y đ u là anh emươ ế ả ề (c. 8b). Câu n y hàm ý r ng, là môn đ c a Chúa, chúng taầ ằ ệ ủ ngang b ng v i nhau, không th tôn cao m t ng i h nằ ớ ể ộ ườ ơ ng i khác. Nói khác đi, không có v n đ ph m tr t trongườ ấ ề ẩ ậ N c Chúa nghĩa là không đ t m t ng i hay nhi u ng iướ ặ ộ ườ ề ườ vào nh ng đ a v trên ng i khác. Nh ng l i d y trong I Tê.ữ ị ị ườ ữ ờ ạ 5:12, I Ti. 5:17 và Hê-b -r 13:17 là nói đ n b n ph n vàơ ơ ế ổ ậ thái đ đ i v i ng i h u vi c Chúa.ộ ố ớ ườ ầ ệ
2. Đ ng g i ng i nào th gian là cha mình ừ ọ ườ ở ế (c. 9a). Cha đây không nói v ng i cha trong gia đình nh ng là l i tônở ề ườ ư ờ
x ng m t ng i th y nh cha. Hai v Ra-bi Shammai và Hillelư ộ ườ ầ ư ị s ng tr c th i Chúa Giê-xu t ng đ c g i là “cha c a nhânố ướ ờ ừ ượ ọ ủ lo i.” Lý do chúng ta không th tôn cao ng i nào nh cha làạ ể ườ ư vì các ng i ch có m t Cha, là Đ ng trên tr iươ ỉ ộ ấ ở ờ (c. 9b).
3. Đ ng ch u ai g i mình là chừ ị ọ ủ (c. 10a). Chủ (kathegetes) cũng có nghĩa là “th y” hay “ng i ch đ o.” Câu n y cùng ýầ ườ ỉ ạ ầ v i câu 8 cho th y ch m t mình Chúa (Đ ng Christ, Đ ngớ ấ ỉ ộ ấ ấ Mê-si-a) m i là ng i ch đ o (c. 10b).ớ ườ ỉ ạ
T t c nh ng l i d y trên đ c tóm t t trong haiấ ả ữ ờ ạ ượ ắ câu: Song ai l n h n h t trong các ng i, thì sẽ làm đ y tớ ơ ế ươ ầ ớ các ng i. K nào tôn mình lên thì sẽ b h xu ng, còn k nàoươ ẻ ị ạ ố ẻ h mình xu ng thì sẽ đ c tôn lênạ ố ượ (c. 11-12). Đây là nguyên t c c a N c Tr i, đ c Chúa nh n m nh nhi u l n (20:26-ắ ủ ướ ờ ượ ấ ạ ề ầ27; Lu-ca 14:11). Đ i chi u gi a ng i Pha-ri-si và môn đố ế ữ ườ ệ c a Chúa, v n đ không ph i là tôn cao chính mình nh ng làủ ấ ề ả ư khiêm nh ng và ph c v ng i khác.ườ ụ ụ ườ
BÀI 91 – 23:13-15 “KHỐN CHO CÁC NGƯƠI!”
297
13 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! vì các ngươi đóng nước thiên đàng trước mặt người ta; các ngươi không vào đó bao giờ, mà có ai muốn vào, thì lại ngăn trở.
14 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! vì các ngươi làm bộ đọc lời cầu nguyện cho dài mà nuốt nhà đàn bà góa; vì cớ đó, các ngươi sẽ bị đoán phạt nặng hơn.
15 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! vì các ngươi đi khắp dưới nước trên bộ để khuyên một người vào đạo mình; và khi đã khuyên được rồi, thì các ngươi làm cho họ trở nên người địa ngục gấp hai các ngươi.
1. Theo ý b n, nh ng ch “Kh n cho” trong phân đo nạ ữ ữ ố ạ n y mang ý nghĩa gì? T i sao?ầ ạ
2. T i sao Chúa Giê-xu g i các th y thông giáo và ng iạ ọ ầ ườ Pha-ri-si là “k gi hình”? Th nào là “k gi hình”?ẻ ả ế ẻ ả
3. D a vào đi u gì mà Chúa Giê-xu l i nói ng i Pha-ri-ự ề ạ ườsi “đóng n c thiên đàng tr c m t ng i ta” (c. 13a)?ướ ướ ặ ườ
4. Ng i Pha-ri-si nu t nhà đàn bà góa (c. 14b) trong ýườ ố nghĩa nào?
5. “Làm cho h tr nên ng i đ a ng c g p hai cácọ ở ườ ị ụ ấ ng i” (c. 15b) nghĩa là th nào?ươ ế
6. Xin cho bi t các bài h c áp d ng cho chúng ta trongế ọ ụ m i câu.ỗ
Sau l i m đ u nói v nh ng đ c tính chính c a gi i Pha-ri-ờ ở ầ ề ữ ặ ủ ớsi và khuyên các môn đ đ ng s ng nh h (c. 1-12), Chúaệ ừ ố ư ọ Giê-xu đ a ra tám l i phán ư ờ Kh n cho các ng i ố ươ trong các câu 13, 14, 15, 16, 23, 25, 27 và 29. Ch ữ kh n ố đ c dùng đâyượ ở cũng nh trong nh ng ph n khác c a Phúc Âm Ma-thi-ư ữ ầ ủ ơ (11:21; 18:7) mang ý nghĩa c nh cáo và t i nghi p. Đâyả ộ ệ không ph i là ti ng m ng ch i nh ng là ti ng ng c l i v iả ế ắ ử ư ế ượ ạ ớ “ph c” trong các ph c lành (5:3-10). Chúa Giê-xu th y t iướ ướ ấ ộ nghi p cho gi i thông giáo và Pha-ri-si và lên ti ng đ hệ ớ ế ể ọ c m th y tình tr ng kh n kh c a mình mà thay đ i. Đ cả ấ ạ ố ổ ủ ổ ặ tính chung trong các vi c làm c a ng i Pha-ri-si là ệ ủ ườ gi hìnhả
298
(c. 13, 14, 15, 23, 27, 29). Gi hìnhả là t đ c dùng cho cácừ ượ di n viên sân kh u, cho th y nh ng gì ng i đó nói hay di nễ ấ ấ ữ ườ ễ đ t không ph i là con ng i th t c a h .ạ ả ườ ậ ủ ọ
Chúa Giê-xu cho th y gi i thông giáo và Pha-ri-si là nh ngấ ớ ữ ng i gi hình d a trên nh ng hành đ ng sau:ườ ả ự ữ ộ
1. Đóng n c thiên đàng (c. 13)ướ . T i sao Chúa Giê-xu g iạ ọ ng i Pha-ri-si là nh ng ng i ườ ữ ườ đóng n c thiên đàng tr cướ ướ m t ng i taặ ườ ? N c thiên đàngướ là s đi p Chúa Giê-xu raoứ ệ gi ng (4:17). Pha-ri-si là nh ng ng i thông th o L i Chúa,ả ữ ườ ạ ờ lẽ ra h ph i là nh ng ng i đ u tiên đáp ng l i v i sọ ả ữ ườ ầ ứ ạ ớ ứ đi p n y. Tuy nhiên, h đã không tin và ch ng đ i Chúa raệ ầ ọ ố ố m t. Dân chúng là nh ng ng i không rành lu t pháp, khiặ ữ ườ ậ th y nh ng ng i thông th o lu t pháp không tin theo Chúaấ ữ ườ ạ ậ Giê-xu thì h cũng không tin. Trong ý nghĩa đó, gi i Pha-ri-siọ ớ đã đóng n c thiên đàng tr c m t ng i taướ ướ ặ ườ . Ng i Pha-ri-siườ vì không tin nên không đ c vào n c thiên đàng và h cũngượ ướ ọ lý lu n đ nh ng ng i mu n tin theo Chúa Giê-xu cũng trậ ể ữ ườ ố ở thành nh ng ng i không tin nh h và trong ý nghĩa đó, hữ ườ ư ọ ọ đã ngăn tr ng i khác vào N c Chúa (Giăng 7:47-49).ở ườ ướ
Ngày nay, n u chúng ta có nh ng l i nói hay vi c làm điế ữ ờ ệ ng c l i v i ni m tin c a mình, khi n cho ng i khác nghiượ ạ ớ ề ủ ế ườ ng đ o c a Chúa và không tin. Nh v y là chúng ta cũngờ ạ ủ ư ậ đóng n c thiên đàng tr c m t ng i taướ ướ ặ ườ , là đi u chúng taề ph i tránh.ả
2. Làm b đ c l i c u nguy n cho dài mà nu t nhà đàn bàộ ọ ờ ầ ệ ố góa (c. 14). Các b n c không ghi câu n y trong Ma-thi- tuyả ổ ầ ơ nhiên câu n y có trong Mác 12:40 và Lu-ca 20:47. ầ Làm bộ đ c l i c u nguy n cho dàiọ ờ ầ ệ cho th y tính hay phô tr ngấ ươ (6:5) và đ o đ c gi c a gi i Pha-ri-si (ạ ứ ả ủ ớ làm bộ nghĩa là không có th t, ch có b ngoài). ậ ỉ ề
Trong xã h i Do-thái th i b y gi , Sa-đu-sê là nhóm ng iộ ờ ấ ờ ườ giàu có, còn các th y thông giáo th ng ph i s ng nh quàầ ườ ả ố ờ t ng c a các ân nhân. ặ ủ Làm b đ c l i c u nguy n cho dàiộ ọ ờ ầ ệ đ iố
299
chi u v i ế ớ nu t nhà đàn bà góaố hàm ý gi i Pha-ri-si dùngớ hành đ ng đ o đ c gi hi u bên ngoài c a mình độ ạ ứ ả ệ ủ ể ng iườ khác đ ng lòng màộ giúp đ ti n b c cho h . Góa ph làỡ ề ạ ọ ụ nh ng ng i nghèo nh ng có th đã b d d đ bán h tữ ườ ư ể ị ụ ỗ ể ế nhà c a “dâng hi n” vào công vi c Chúa nh ng đã b ng iử ế ệ ư ị ườ Pha-ri-si bi n th nh ng s ti n đó. S gia Josephusể ủ ữ ố ề ử ghi l iạ m t tr ng h p nh v y khi n cho hoàng đ Tiberius m tộ ườ ợ ư ậ ế ế ộ th i tr c xu t t t c ng i Do-thái ra kh i La-mã.ờ ụ ấ ấ ả ườ ỏ
L i d ng danh nghĩa tôn giáo đ bóc l t ng i nghèo vàợ ụ ể ộ ườ cô th là t tr ng trong th i C u c (Ê-sai 10:2; A-m t 2 vàế ệ ạ ờ ự Ướ ố Mi-chê 3), trong th i Chúa Giê-xu và trong c th i đ i chúngờ ả ờ ạ ta. Khi m t ng i dùng danh nghĩa tôn giáo hay nh ng đi uộ ườ ữ ề thiêng liêng và l i d ng ng i khác đ có l i cho mìnhợ ụ ườ ể ợ , ng i đó m c ph i l i l m c a gi i Pha-ri-si mà Chúa Giê-xuườ ắ ả ỗ ầ ủ ớ lên án đây.ở
3. Làm cho h tr nên ng i đ a ng c g p hai các ng iọ ở ườ ị ụ ấ ươ (c. 15). Ng i Pha-ri-si trong th i Chúa Giê-xu r t năng nườ ờ ấ ổ trong vi c đem Dân Ngo i quy đ o Do-thái. Chúa Giê-xu nóiệ ạ ạ h ọ đi kh p d i n c trên b đ khuyên m t ng i vào đ oắ ướ ướ ộ ể ộ ườ ạ mình (c. 15a) nghĩa là h t n d ng m i ph ng ti n và d pọ ậ ụ ọ ươ ệ ị ti n, c g ng t i đa đ làm đi u đó. Vì đây là vi c làm c aệ ố ắ ố ể ề ệ ủ ng i Pha-ri-si cho nên h không th t s đ a nh ng ng iườ ọ ậ ự ư ữ ườ n y vào đ c tin n i Đ c Chúa Tr i nh ng ch làm cho hầ ứ ơ ứ ờ ư ỉ ọ theo đ o Pha-ri-si mà thôi, nghĩa là ph i vâng gi nh ng lu tạ ả ữ ữ ậ l tôn giáo cách kh t khe. Nh ng ng i m i tin theo Do-tháiệ ắ ữ ườ ớ giáo n y không bi t gì khác h n nh ng đi u ng i Pha-ri-siầ ế ơ ữ ề ườ d y cho h . Ng i Pha-ri-si đã sai l m cho nên h t o ra m tạ ọ ườ ầ ọ ạ ộ nhóm ng i mang nhi u tính cách Pha-ri-si h n h , t h iườ ề ơ ọ ệ ạ h n h n a! Trong ý nghĩa đó, ng i Pha-ri-si đã làm choơ ọ ữ ườ nh ng ng i n y ữ ườ ầ tr nên ng i đ a ng c g p haiở ườ ị ụ ấ ! Ng i đ aườ ị ng cụ nghĩa là ng i mang đ c tính c a ch n tr m luân b i vìườ ặ ủ ố ầ ở h s ng theo khuôn m u c a ng i Pha-ri-si. Hendriksenọ ố ẫ ủ ườ
300
đ nh nghĩa ị ng i đ a ng cườ ị ụ là ng i “thu c v đ a ng c, đángườ ộ ề ị ụ đ a ng c và đang trên đ ng xu ng đ a ng c.” ở ị ụ ườ ố ị ụ
N u đ i s ng c a ng i tin Chúa không phù h p v i l iế ờ ố ủ ườ ợ ớ ờ d y c a Chúa khi n cho ng i khác v p ph m vì l i s ngạ ủ ế ườ ấ ạ ố ố c a mình thì chúng ta đã khi n cho ng i khác tr nênủ ế ườ ở ng i t h i h n là ng i không tin khi h s ng sai l m hayườ ệ ạ ơ ườ ọ ố ầ m t đ c tin vì chúng ta.ấ ứ
BÀI 92 – 23:16-24 “KHỐN CHO CÁC NGƯƠI!” (tiếp theo)
16 Khốn cho các ngươi, là kẻ mù dẫn đường, các ngươi nói rằng: Nếu người nào chỉ đền thờ mà thề, thì không can chi; song chỉ vàng của đền thờ mà thề, thì phải mắc lời thề ấy. 17 Hỡi kẻ dại và mù, vàng, và đền thờ làm cho vàng nên thánh, cái nào trọng hơn? 18 Lại các ngươi nói rằng: Nếu người nào chỉ bàn thờ mà thề, thì không can chi; song chỉ của lễ trên bàn thờ mà thề, thì phải mắc lời thề ấy. 19 Hỡi kẻ mù kia, của lễ, và bàn thờ làm cho của lễ nên thánh, cái nào trọng hơn? 20 Vậy thì người nào chỉ bàn thờ mà thề, là chỉ bàn thờ và cả của lễ trên bàn thờ mà thề; 21 người nào chỉ đền thờ mà thề, là chỉ đền thờ và Đấng ngự nơi đền thờ mà thề 22 còn ai chỉ trời mà thề, là chỉ ngôi của Đức Chúa Trời và Đấng ngự trên ngôi mà thề vậy.
23 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi nộp một phần mười bạc hà, hồi hương, và rau cần, mà bỏ điều hệ trọng hơn hết trong luật pháp, là sự công bình, thương xót và trung tín; đó là những điều các ngươi phải làm, mà cũng không nên bỏ sót những điều kia. 24 Hỡi kẻ mù dẫn đường, các ngươi lọc con ruồi nhỏ mà nuốt con lạc đà!
1. “K mù d n đ ng” (c. 16a) nghĩa là gì? H u qu raẻ ẫ ườ ậ ả sao? Khi nào chúng ta là ng i mù d n đ ng?ườ ẫ ườ
2. Ng i Pha-ri-si đ t ra lu t l kỳ qu c v vi c m c l iườ ặ ậ ệ ặ ề ệ ắ ờ th hay không (c. 16-18) nh m m c đích gì?ề ằ ụ
3. Chúa Giê-xu g i ng i Pha-ri-si là “d i và mù” (c. 17,ọ ườ ạ 19) hàm ý gì?
301
4. Theo Chúa Giê-xu thì v n đ th th t cu i cùng liênấ ề ề ố ố quan đ n ai (c. 20-22)? T i sao?ế ạ
5. “M t ph n m i b c hà, h i h ng và rau c n” đ iộ ầ ườ ạ ồ ươ ầ ố chi u v i “công bình, th ng xót và trung tín” (c. 23) choế ớ ươ th y đi u gì?ấ ề
6. “Đó là nh ng đi u các ng i ph i làm, mà cũngữ ề ươ ả không nên b sót nh ng đi u kia” nghĩa là th nào?ỏ ữ ề ế
7. “L c con ru i nh mà nu t con l c đà” (c. 24) choọ ồ ỏ ố ạ th y hình nh gì? Chúa Giê-xu mu n nói gì qua hình nhấ ả ố ả n y?ầ
8. Xin cho bi t nh ng nguyên t c áp d ng cho chúng taế ữ ắ ụ d a vào l i d y c a Chúa Giê-xu trong phân đo n n y.ự ờ ạ ủ ạ ầ
4. M c l i th (c. 16-22). ắ ờ ề Trong l i th t Chúa Giê-xu quờ ứ ư ở trách ng i Pha-ri-si, Chúa g i h là ườ ọ ọ k mù d n đ ngẻ ẫ ườ (c. 16a). Chúa Giê-xu đã dùng hình nh n y đ g i ng i Pha-ri-ả ầ ể ọ ườsi tr c kia (15:14). ướ K mù d n đ ngẻ ẫ ườ hàm ý thi u hi u bi tế ể ế hay hi u bi t sai l m nh ng l i đi h ng d n ng i khác vàể ế ầ ư ạ ướ ẫ ườ h u qu là làm cho ng i khác cũng sai l m nh mình. Đi uậ ả ườ ầ ư ề sai l m c a ng i Pha-ri-si trong phân đo n n y là lu t lầ ủ ườ ạ ầ ậ ệ kỳ qu c v v n đ th th t c a h (c. 16-18).ặ ề ấ ề ề ố ủ ọ
Trong Bài Gi ng Trên Núi, Chúa Giê-xu g t b hoàn toànả ạ ỏ vi c th th t (5:33-37) còn ng i Pha-ri-si, theo truy nệ ề ố ườ ề th ng và lu t truy n kh u, vâng gi nhi u th lu t v thố ậ ề ẩ ữ ề ứ ậ ề ề th t do h đ t ra v i m c đích làm th nào đ th mà khôngố ọ ặ ớ ụ ế ể ề ph i m c l i th ! Trong phân đo n n y, h phân bi t gi aả ắ ờ ề ạ ầ ọ ệ ữ đ n thề ờ và vàng c a đ n thủ ề ờ (c. 16); gi a ữ bàn thờ và c a lủ ễ trên bàn thờ (c. 18). H đ t ra lu t nh th n y: m t ng iọ ặ ậ ư ế ầ ộ ườ ch đ n th hay bàn th mà th thì không ph i m c l i th .ỉ ề ờ ờ ề ả ắ ờ ề Còn khi nào ch vào vàng đ c dùng đ trang trí đ n th hayỉ ượ ể ề ờ ch vào c a l đ c dâng trên bàn th thì sẽ m c l i th .ỉ ủ ễ ượ ờ ắ ờ ề
Nh n xét bình th ng cũng đ cho th y đ n th và bànậ ườ ủ ấ ề ờ th là quan tr ng h n vàng và c a l . Tuy nhiên, ng i Pha-ờ ọ ơ ủ ễ ườ
302
ri-si đã đ t ra lu t n y đ l i th th t c a h nghe là nghiêmặ ậ ầ ể ờ ề ố ủ ọ tr ng nh ng th t s sẽ không nh h ng gì đ n h . Khi m tọ ư ậ ự ả ưở ế ọ ộ ng i ch đ n th hay bàn th mà th , chúng ta th y ng iườ ỉ ề ờ ờ ề ấ ườ đó có vẻ r t thành th t trong l i th vì dám ch vào nh ngấ ậ ờ ề ỉ ữ đi u thánh khi t nh t mà th . Tuy nhiên khi th nh v y,ề ế ấ ề ề ư ậ theo lu t c a h , h bi t mình ch ng m c ph i l i th nàoậ ủ ọ ọ ế ẳ ắ ả ờ ề c vì ch vào vàng và c a l mà th m i mang t i! Đây làả ỉ ủ ễ ề ớ ộ ph ng cách ng i Pha-ri-si dùng đ th th t nh ng v n cóươ ườ ể ề ố ư ẫ th nói d i trong l i thể ố ờ ề, vì dù có ch đ n th hay bàn th màỉ ề ờ ờ th v n không m c t i!ề ẫ ắ ộ
Chúa Giê-xu cho th y s sai l m và ngu xu n c a h : ấ ự ầ ẩ ủ ọ H iỡ k d i và mùẻ ạ (c. 17) và cho h th y v n đ v i hai câu h iọ ấ ấ ề ớ ỏ mà câu tr l i hàm ch a trong các câu h i đó: ả ờ ứ ỏ Vàng và đ nề th làm cho vàng nên thánh, cái nào tr ng h n ờ ọ ơ (c. 17)? C aủ l , và bàn th làm cho c a l nên thánh, cái nào tr ng h nễ ờ ủ ễ ọ ơ (c. 19)? Ng i Pha-ri-si tách r i vàng và đ n th , c a l và bànườ ờ ề ờ ủ ễ th , nh ng Chúa Giê-xu cho th y h không th phân bi tờ ư ấ ọ ể ệ nh v y đ tránh m c ph i l i th . Trong lý lu n n y, Chúaư ậ ể ắ ả ờ ề ậ ầ cho th y, m i l i th th t th t s đ u d a trên chính Danhấ ọ ờ ề ố ậ ự ề ự c a Đ c Chúa Tr i (c. 21-22).ủ ứ ờ
T ng t nh l i d y trong 5:33-37, Chúa Giê-xu choươ ự ư ờ ạ th y đ i v i ng i Pha-ri-si, th th t theo cách c a h ch làấ ố ớ ườ ề ố ủ ọ ỉ ph ng ti n giúp cho h nói d i mà thôi. Chúng ta khôngươ ệ ọ ố c n ph i d a vào b t c đi u gì đ th th t nh ng ch c nầ ả ự ấ ứ ề ể ề ố ư ỉ ầ gi đúng và làm đúng theo l i mình h a mà thôi.ữ ờ ứ
L i l m c a ng i Pha-ri-si x a cũng có th là l i l mỗ ầ ủ ườ ư ể ỗ ầ c a chúng ta hôm nay n u chúng ta “b cong” L i c a Chúaủ ế ẻ ờ ủ cho phù h p v i nh ng hành đ ng không x ng đáng c aợ ớ ữ ộ ứ ủ mình. Ch ng h n nh dành nhi u thì gi , công s c, tham lamẳ ạ ư ề ờ ứ đeo đu i ti n b c và nói r ng, Chúa đâu có c m mình làmổ ề ạ ằ ấ giàu! Ho c nói, “Tôi giúp ti n b c cho các công tác xã h i nênặ ề ạ ộ không c n dâng hi n cho công vi c Chúa!”ầ ế ệ
303
Đi u chúng ta c n nh là dù d a vào đâu đ th th t hayề ầ ớ ự ể ề ố dùng b t c cách nào đ bi n minh cho hành đ ng c a mình,ấ ứ ể ệ ộ ủ Đ c Chúa Tr i là Đ ng bi t rõ đ ng c thúc đ y trong lòngứ ờ ấ ế ộ ơ ẩ và chúng ta không th tránh kh i h u qu t t nhiên c aể ỏ ậ ả ấ ủ nh ng vi c làm không đ p lòng Chúa.ữ ệ ẹ
5. L c con ru i nh mà nu t con l c đàọ ồ ỏ ố ạ (c. 24). Nh ngữ đi u Chúa Giê-xu trách các th y thông giáo và ng i Pha-ri-ề ầ ườsi là d a trên đ i s ng và vi c làm c a h . M t trong nh ngự ờ ố ệ ủ ọ ộ ữ vi c làm gi hình đó là, h đ ý đ n nh ng ti u ti t trong lệ ả ọ ể ế ữ ể ế ễ nghi tôn giáo nh ng l i b qua nh ng đi u quan tr ng (c.ư ạ ỏ ữ ề ọ 23). Lu t ph n m i là đi u đ c d y trong Lê-vi ký 27:30: ậ ầ ườ ề ượ ạ
Phàm thu m t ph n m i th s n, b t kỳ v t gieo hay là hoaế ộ ầ ườ ổ ả ấ ậ qu c a cây, đ u thu c v Đ c Giê-hô-va. y là m t v t thánh,ả ủ ề ộ ề ứ Ấ ộ ậ bi t riêng ra cho Đ c Giê-hô-va.ệ ứ
Ng i Pha-ri-si gi lu t n y r t kỹ đ ch ng t mình làườ ữ ậ ầ ấ ể ứ ỏ ng i sùng đ o. H đ ý dành ra nh ng th nh nh t đườ ạ ọ ể ữ ứ ỏ ặ ể dâng cho Chúa. Có th nói, có m i c ng rau h sẽ dành m tể ườ ộ ọ ộ c ng dâng cho Đ c Chúa Tr i. Ba lo i th s n Chúa Giê-xuộ ứ ờ ạ ổ ả k ra là ể b c hàạ (rau b c hà, rau húng), ạ h i h ngồ ươ (đúng ra là rau thì là) và rau c nầ (“cumin,” t ng t nh rauươ ự ư thì là ở vùng Trung Đông). Ng i Pha-ri-si đ ý n p ph n m iườ ể ộ ầ ườ nh ng c ng rau nh nh t nh ng trong đ i s ng, h thi uữ ộ ỏ ặ ư ờ ố ọ ế h nẳ đ c tính c a m t ng i tuân gi lu t pháp c a Chúa. Đóứ ủ ộ ườ ữ ậ ủ là công chính, lòng th ng xót và trung tín ươ (c. 23b).
Chúa Giê-xu d y ạ hai đi u v v n đ n y:ề ề ấ ề ầ(1) Chúa cho th y n p ph n m i là đi u ph i làm, đángấ ộ ầ ườ ề ả
làm, ph i n p ph n m i trong t t c các l i t c thu nh pả ộ ầ ườ ấ ả ợ ứ ậ c a mình (c. 23c).ủ
(2) Nh ng cũngư không th lãng quên nh ng b n ph nể ữ ổ ậ khác đ i v i Chúa và v i ng i. Đó là công chính, th ng xótố ớ ớ ườ ươ và trung tín (c. 23d).
304
Có ng i cho r ng n p m t ph n m i là lu t C u cườ ằ ộ ộ ầ ườ ậ ự Ướ không áp d ng cho th i Tân c. Tuy nhiên, Chúa Giê-xuụ ờ Ướ nh c l i đi u n y đây cho th y n p ph n m i cũng làắ ạ ề ầ ở ấ ộ ầ ườ đi u đ c ghi trong Tân c đ áp d ng choề ượ Ướ ể ụ chúng ta: Đó là nh ng đi u các ng i ph i làmữ ề ươ ả (c. 23c)! Th t ra, trong th iậ ờ kỳ ân đi n, m t ph n m i ch là con s tiêu bi u đ thúcể ộ ầ ườ ỉ ố ể ể đ y chúng ta dâng hi n nhi u h n vì chúng ta đã đ c banẩ ế ề ơ ượ cho nhi u h n. M t M c s đã nói: “Là ng i s ng trongề ơ ộ ụ ư ườ ố th i Tân c, chúng ta l i dâng hi n ít h n sao?”ờ Ướ ạ ế ơ
Song song v i vi c dâng hi n t i thi u m t ph n m iớ ệ ế ố ể ộ ầ ườ v m i l i t c cho Nhà Chúa, chúng ta cũng ph i s ng đ iề ọ ợ ứ ả ố ờ công chính, th ng xót và trung tín.ươ
Chúa Giê-xu k t lu n ph n n y v i câu: ế ậ ầ ầ ớ Các ng i l c conươ ọ ru i nh mà nu t con l c đà ồ ỏ ố ạ (c. 24) là m t hình nh th tộ ả ậ bu n c i gi a hai con v t th t nh và th t l n: ồ ườ ữ ậ ậ ỏ ậ ớ con ru iồ nhỏ và con l c đà.ạ Ng i Pha-ri-si ườ l cọ , t c là g n l c th t kỹứ ạ ọ ậ đ không u ng m t con v t nh không s ch. Trong khi ể ố ộ ậ ỏ ạ con l c đàạ kh ng l , b k là con v t không thanh s ch (Lê-vi kýổ ồ ị ể ậ ạ 11:4) h l i nu t ch ng! Ng i Pha-ri-si g n l c đ khôngọ ạ ố ử ườ ạ ọ ể m c nh ng t i nh nh ng l i ph m nh ng t i tày tr i màắ ữ ộ ỏ ư ạ ạ ữ ộ ờ không th y khó ch u! L i l m n y cũng không ph i là l iấ ị ỗ ầ ầ ả ỗ l m mà chúng ta đ c mi n tr n u không c n th n làmầ ượ ễ ừ ế ẩ ậ theo l i d y c a Chúa! ờ ạ ủ
BÀI 93 – 23:25-33 “KHỐN CHO CÁC NGƯƠI!” (tiếp theo)
25 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi rửa bề ngoài chén và mâm, nhưng ở trong thì đầy dẫy sự ăn cướp cùng sự quá độ. 26 Hỡi người Pha-ri-si mù kia, trước hết phải lau bề trong chén và mâm, hầu cho bề ngoài cũng được sạch sẽ.
27 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi giống như mồ mả tô trắng bề ngoài cho đẹp, mà bề trong thì đầy xương người chết và mọi thứ dơ dáy. 28 Các
305
ngươi cũng vậy, bề ngoài ra dáng công bình, nhưng ở trong thì chan chứa sự giả hình và tội lỗi.
29 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi xây đắp mồ mả của đấng tiên tri, trau giồi mồ mả của người công bình, 30 và nói rằng: Nếu chúng ta ở cùng một thời với tổ phụ, thì không hùa theo người mà làm đổ máu các đấng tiên tri vậy. 31 Ấy đó, các ngươi tự làm chứng cho mình rằng thật là con cháu những người giết các đấng tiên tri. 32 Vậy thì hãy làm cho đầy dẫy cái lường của tổ phụ các ngươi! 33 Hỡi loài rắn, dòng dõi rắn lục kia, thế nào mà tránh khỏi sự đoán phạt nơi địa ngục được?
1. Đi m gi ng nhau gi a hai ph n “Kh n cho cácể ố ữ ầ ố ng i” (c. 25-26 và 27-28) là gì? Đi u n y cho chúng taươ ề ầ th y đ c đi m n i b t c a ng i Pha-ri-si là gì?ấ ặ ể ổ ậ ủ ườ
2. “Ăn c p” và “quá đ ” (c. 25b) nói đ n đi u gì?ướ ộ ế ề3. L i khuyên cho ng i Pha-ri-si trong câu 26 d yờ ườ ạ
chúng ta đi u gì?ề4. T i sao Chúa Giê-xu g i ng i Pha-ri-si “m m tạ ọ ườ ồ ả ồ
tr ng” (c. 27)? “Tô tr ng” hàm ý gì?ắ ắ5. “Ra dáng công bình” (c. 28a) nghĩa là gì?6. Đi m Chúa Giê-xu lên án ng i Pha-ri-si trong câuể ườ
29-31 là gì? 7. B n hi u câu 32 nh th nào? “Lạ ể ư ế àm cho đ y d y cáiầ ẫ
l ng c a t ph các ng i” nghĩa là gì?ườ ủ ổ ụ ươ8. Chúa Giê-xu so sánh ng i Pha-ri-si v i “loài r n” vàườ ớ ắ
“dòng dõi r n l c” (c. 33) hàm ý đi u gì?ắ ụ ề
Hai l n ầ Kh n cho các ng i ố ươ trong các câu 25 và 27, Chúa Giê-xu đ i chi u gi a ố ế ữ b ngoàiề và trongở hay b trongề . B ngoàiề thì r a ử cho s ch hay ạ tô tr ng cho đ pắ ẹ nh ng trong hay bư ở ề trong thì ng c h n l i: ượ ẳ ạ ăn c p, quá đ , x ng ng i ch t,ướ ộ ươ ườ ế m i th d dáy!ọ ứ ơ Đi u n y cho th y đ c đi m n i b t c aề ầ ấ ặ ể ổ ậ ủ ng i Pha-ri-si là ườ gi hìnhả , nghĩa là nh ng gì trông th y bênữ ấ ngoài ng c h n v i th c ch t bên trong. N u n p s ng vàượ ẳ ớ ự ấ ế ế ố
306
hành vi c a chúng ta trông t t đ p bên ngoài nh ng conủ ố ẹ ư ng i th t bên trong (ch Chúa bi t và chúng ta bi t) x u xa,ườ ậ ỉ ế ế ấ ô u thì danh hi u gi hình cũng là đi u nên gán cho chúngế ệ ả ề ta!
Phe Pha-ri-si trong th i Chúa Giê-xu có hai tr ng pháiờ ườ chính là Shammai và Hillel (l y theo tên c a hai ng iấ ủ ườ tr ng phái). Shammai có khuynh h ng b o th h n Hillel.ưở ướ ả ủ ơ Trong lu t ậ r a chén và mâmử , phe Hillel cho r ngằ chén và mâm bên ngoài lúc nào cũng ô u , cho nên đi u quan tr ng làế ề ọ ph i r a bên trong. Phe Shammai thì ch tr ng ph i r a cả ử ủ ươ ả ử ả trong l n ngoài (r a theoẫ ử nghi l ). Chúa Giê-xu thì nh nễ ấ m nh v s tinh s ch th tạ ề ự ạ ậ bên trong, không ph i tinh s chả ạ theo nghi l .ễ
Ng i Pha-ri-si (c hai tr ng phái) chú ý r t nhi u đ nườ ả ườ ấ ề ế nh ng ti u ti t bên ngoài, nh ng chi ti t mà ng i khácữ ể ế ữ ế ườ th y sẽ khâm ph c h là nh ng con ng i đ o h nh (ấ ụ ọ ữ ườ ạ ạ bề ngoài chén và mâm). Nh ng gì mà ng i khác không th y thìữ ườ ấ h không đ ý đ n. ọ ể ế Ăn c pướ và quá độ (“tham lam và phóng túng,” BHĐ) nói đ n nh ng đi u ng i Pha-ri-si thu vét choế ữ ề ườ mình b ng nh ng hành đ ng t i l i. B n ằ ữ ộ ộ ỗ ả Good News Bible d ch là “nh ng đi u do c p gi t và ích k mà có.” M t tácị ữ ề ướ ậ ỷ ộ gi gi i thích câu 25 nh sau:ả ả ư
Đây là nh ng ng i ăn u ng sang tr ng v i nh ng th mà mìnhữ ườ ố ọ ớ ữ ứ chi m đo t b ng b o l c hay b ng hành đ ng sai trái. Nh ngế ạ ằ ạ ự ằ ộ ữ th đ trên mâm trên chén là nh ng th đã ô nhi m vì do lòngứ ể ữ ứ ễ tham chi m đo t cho nên dù cho có đánh bóng hào nhoáng bênế ạ ngoài mâm và chén cho tinh s ch, h p v i đòi h i c a lu tạ ợ ớ ỏ ủ ậ pháp, nh ng th đó th t s v n ch là c a c p mà thôi! (T. H.ữ ứ ậ ự ẫ ỉ ủ ướ Robinson)
Chúa Giê-xu cho th y tình tr ng c a nh ng ng i Pha-ri-ấ ạ ủ ữ ườsi n y là ầ Đ Y D YẦ Ẫ s ăn c p cùng s quá đự ướ ự ộ (c. 25b). Đ yầ d yẫ nghĩa là nhi u, hàm ý đây là đi u x y ra th ng xuyên,ề ề ả ườ đi u n y là m t t p quán, m t thói quen t i l i c a h . ề ầ ộ ậ ộ ộ ỗ ủ ọ
307
Trong câu 26, Chúa Giê-xu g i ng i Pha-ri-si là ọ ườ ng iườ Pha-ri-si MÙ. Mù hàm ý thi u hi u bi t, không có cái nhìnế ể ế đúng vào v n đ . Đi u th c t h ph i làm là ấ ề ề ự ế ọ ả tr c h t ph iướ ế ả lau b trong chén và mâm, h u cho b ngoài cũng đ c s chề ầ ề ượ ạ sẽ (c. 26b). Ng i Pha-ri-siườ ch chú tr ng vào b ngoài màỉ ọ ề không đ ý đ n th c ch t bên trong. Chúa Giê-xu thì choể ế ự ấ th y nh ng gì bên trong m i quan tr ng (15:11, 19). Câu 26ấ ữ ớ ọ hàm ý r ng, khi chúng ta chú tr ng s tinh s ch bên trong,ằ ọ ự ạ s tinh s ch bên ngoài sẽ là đi u t nhiên. M t t m lòngự ạ ề ự ộ ấ thanh s ch sẽ n y sinh ra nh ng vi c làm thanh s ch. Nhạ ẩ ữ ệ ạ ư v y, đ có m t đ i s ng thánh s ch, chúng ta ph i b t đ uậ ể ộ ờ ố ạ ả ắ ầ v i con ng i b trong, b t đ u v i suy nghĩ, v i tâm trí, v iớ ườ ề ắ ầ ớ ớ ớ nh ng đ ng c thúc đ y trong lòng.ữ ộ ơ ẩ
Đi m t ng đ ng gi a ể ươ ồ ữ r a b ngoài chén và mâmử ề (c. 25) và m m tô tr ng b ngoài cho đ pồ ả ắ ề ẹ (c. 26) là b ngoài trôngề t t đ p nh ng bên trong x u xa, b n th u. ố ẹ ư ấ ẩ ỉ M m tô tr ngồ ả ắ liên quan đ n vi c chôn c t trong vùng Palestine. M mế ệ ấ ồ ả ngày x a không t p trung vào m t n i nh nghĩa trang ngàyư ậ ộ ơ ư nay nh ng ng i ch tư ườ ế đ c ượ chôn nhi u n i khác nhau.ề ơ Nh ng m m n y sau nhi u năm, đ t đá b mòn nên aiữ ồ ả ầ ề ấ ị không bi t đó là m m n aế ồ ả ữ nên b c đi trên nh ng m mướ ữ ồ ả đó. Theo lu t Môi-se, ng i nào l đ ng vào m m sẽ b ôậ ườ ỡ ụ ồ ả ị u trong b y ngày (Dân s ký 19:16). Đ tránh tình tr ngế ả ố ể ạ đ ng vào m m và b ô u , m t tháng tr c ngày l V tụ ồ ả ị ế ộ ướ ễ ượ Qua, ng i đ a ph ng là ng i bi t v trí nh ng m mườ ị ươ ườ ế ị ữ ồ ả n y, dùng vôi tr ng quét lên đ nh ng ng i v Giê-ru-sa-ầ ắ ể ữ ườ ềlem d l bi t mà tránh, không đ p lên nh ng m m đó!ự ễ ế ạ ữ ồ ả
Chúa Giê-xu phán nh ng l i n y ngay tr c L V t Qua,ữ ờ ầ ướ ễ ượ nên hình nh nh ng m m đ c quét vôi tr ng th y rõả ữ ồ ả ượ ắ ấ kh p n i. Có th Chúa Giê-xu ch vào nh ng m m bôi vôiắ ơ ể ỉ ữ ồ ả tr ng đó và nói câu n y! Bên ngoài là nh v y, nh ng th cắ ầ ư ậ ư ự ch t bên trong là ấ đ y x ng ng i ch t và m i th d dáyầ ươ ườ ế ọ ứ ơ (c. 27b). Đ i chi u đây là bên ngoài tr ngố ế ở ắ và đ p còn bênẹ
308
trong hoàn toàn b t khi t! Cái tr ngấ ế ắ và đ p c a ng i Pha-ẹ ủ ườri-si là dáng công bình (có v công bình, ng i ta nhìn th yẻ ườ ấ nh là công chính, c. 28a) nh ng bên trong là ư ư gi hình và t iả ộ l iỗ (c. 28b). Chúa Giê-xu dùng ch ữ chan ch aứ (chan ch a sứ ự gi hình và t i l iả ộ ỗ ) nghĩa là “nhi u” (t ng t nh ề ươ ự ư đ y d yầ ẫ trong câu 25) và đó là đi u bình th ng trong đ i s ng c aề ườ ờ ố ủ ng i Pha-ri-si.ườ
Đang khi dùng hình nh m m đ nói v sả ồ ả ể ề ự gi hình c aả ủ ng i Pha-ri-si, Chúa Giê-xu liên k t m m trong m t khíaườ ế ồ ả ộ c nh khác v nh ng hành đ ng c a h :ạ ề ữ ộ ủ ọ
Kh n cho các ng i, th y thông giáo và ng i Pha-ri-si, là kố ươ ầ ườ ẻ gi hình! Vì các ng i xây đ p m m c a đ ng tiên tri, trauả ươ ắ ồ ả ủ ấ gi i m m c a ng i công bình và nói r ng: N u chúng ta ồ ồ ả ủ ườ ằ ế ở cùng m t th i v i t ph , thì không hùa theo ng i mà làm độ ờ ớ ổ ụ ườ ổ máu các đ ng tiên tri v y.ấ ậ y đó, các ng i t làm ch ng choẤ ươ ự ứ mình r ng th t là con cháu nh ng ng i gi t các đ ng tiên tri.ằ ậ ữ ườ ế ấ
L ch s c a con dân Chúa cho bi tị ử ủ ế trong nh ng th iữ ờ tr c, nhi u v tiên tri và ng i công chính, rao truy n sướ ề ị ườ ề ứ đi p c a Đ c Chúa Tr i đã b con dân Chúa ch ng đ i, báchệ ủ ứ ờ ị ố ố h i, gi t ch t (c. 35). Ng i Pha-ri-si bi t đó là hành đ ngạ ế ế ườ ế ộ sai l m c a ầ ủ t phổ ụ là nh ng ng i đi tr c cho nên đữ ườ ướ ể ch ng t mình không gi ng nh các t ph , h đã ứ ỏ ố ư ổ ụ ọ xây đ pắ m m c a đ ng tiên tri, trau gi i m m c a ng i côngồ ả ủ ấ ồ ồ ả ủ ườ bình nh là hành đ ng đ n bù hay chu c l i. Đ ng th i v iư ộ ề ộ ỗ ồ ờ ớ vi c “xây m ” và “trang hoàng m ” (ệ ộ ả BHĐ), h tuyên b : ọ ố
N u cùng th i v i các t ph , chúng tôi ch c không tham dế ở ờ ớ ổ ụ ắ ự v i h trong vi c làm đ máu các nhà tiên tri (c. 30, ớ ọ ệ ổ B n Hi uả ệ Đính)
Nh ng Chúa Giê-xu cho th y r ng chính hành đ ng và l iư ấ ằ ộ ờ tuyên b đó cho th y h cũng ch ng khác gì t ph c a hố ấ ọ ẳ ổ ụ ủ ọ (con cháu nh ng ng i gi t các đ ng tiên triữ ườ ế ấ ). Lu-ca 11:47-48 cho th y rõ ý nghĩa n y. Ý Chúa Giê-xu mu n nói là k sátấ ầ ố ẻ
309
nhân v i ng i xây m thì cũng gi ng nh nhau vì cách ngớ ườ ộ ố ư ứ x c a ng i Pha-ri-si trong th i Chúa đ i v i ng i côngử ủ ườ ờ ố ớ ườ chính và các v tiên tri cũng không khác gì ị v i các t ph (c.ớ ổ ụ 34). D u hi u gi hình c a ng i Pha-ri-si đây là, m t m tấ ệ ả ủ ườ ở ộ ặ h xây m đ p m các v tiên tri trong quá kh , nh ng m tọ ồ ắ ả ị ứ ư ặ khác, h ch ng đ i và b t b các tiên tri trong th i c a mình.ọ ố ố ắ ớ ờ ủ
Chúa Giê-xu k t lu n ph n n y v i câu:ế ậ ầ ầ ớV y thì hãy làm cho đ y d y cái l ng c a t ph các ng i!ậ ầ ẫ ườ ủ ổ ụ ươ (c. 32)
Câu n y hàm ý r ng, v n đ t i l i c a ng i Pha-ri-siầ ằ ấ ề ộ ỗ ủ ườ không ph i ch là t i l i c a riêng h nh ng là n i ti p t iả ỉ ộ ỗ ủ ọ ư ố ế ộ l i t th i t phỗ ừ ờ ổ ụ. Làm cho đ y d y cái l ng c a t ph cácầ ẫ ườ ủ ổ ụ ng iươ nói đ n hình ph t mà h và t ph h ph i lãnh: ế ạ ọ ổ ụ ọ ả thế nào mà tránh kh i s đoán ph t n i đ a ng c đ cỏ ự ạ ơ ị ụ ượ (c. 33). T ng t v i l i Giăng Báp-tít g i ng i Pha-ri-si tr c kiaươ ự ớ ờ ọ ườ ướ (3:7) và Chúa Giê-xu cũng đã g i h m t l n v i danh hi uọ ọ ộ ầ ớ ệ n y, Chúa nói: ầ H i loài r n, dòng dõi r n l c kia (c. 33)ỡ ắ ắ ụ . Nh ng ch “loài r n” và “dòng dõi r n l c” đi chung v iữ ữ ắ ắ ụ ớ nhau nói lên cùng m t ý nghĩa. “Dòng dõi r n l c” là thànhộ ắ ụ ng mô t nh ng ng i gian ác, đ c d . Các nhà gi i nghĩaữ ả ữ ườ ộ ữ ả Kinh Thánh không ai liên k t “r n” v i “ma qu ” trong ph nế ắ ớ ỷ ầ Kinh Thánh n y, tuy nhiên ầ có th ể Chúa Giê-xu hàm ý đi u đóề
đâyở , t ng t nh trong Giăng 8:44.ươ ự ư
BÀI 94 – 23:34-39 PHƯỚC CHO ĐẤNG NHÂN DANH CHÚA MÀ ĐẾN!
34 Vậy nên, nầy, ta sai những đấng tiên tri, kẻ khôn ngoan, và thầy thông giáo đến cùng các ngươi; trong những người ấy, kẻ thì các ngươi sẽ giết và đóng đinh trên cây thập tự, kẻ thì các ngươi sẽ đánh đập trong nhà hội mình, và các ngươi sẽ đuổi bắt họ từ thành nầy qua thành kia, 35 hầu cho hết thảy máu vô tội bị tràn ra trên mặt đất, đổ về các ngươi, từ máu A-bên là người công bình cho đến máu Xa-cha-ri là con của Ba-ra-chi, mà các ngươi đã giết ở giữa khoảng
310
đền thờ và bàn thờ. 36 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, mọi điều đó sẽ xảy đến cho dòng dõi nầy.
37 Hỡi Giê-ru-sa-lem, Giê-ru-sa-lem, ngươi giết các đấng tiên tri và ném đá những kẻ chịu sai đến cùng ngươi, bao nhiêu lần ta muốn nhóm họp các con ngươi như gà mái túc con mình lại ấp trong cánh, mà các ngươi chẳng khứng! 38 Nầy, nhà các ngươi sẽ bỏ hoang! 39 Vì, ta bảo, các ngươi sẽ không thấy ta nữa, cho đến lúc các ngươi sẽ nói rằng: Phước cho Đấng nhân danh Chúa mà đến!
1. Xin cho bi t “đ ng tiên tri, k khôn ngoan và th yế ấ ẻ ầ thông giáo” (c. 34a) ch v ai?ỉ ề
2. Xin cho bi t nh ng đi u ng i Pha-ri-si đ i x v iế ữ ề ườ ố ử ớ nhóm ng i trên (c. 34b). Nh ng hành đ ng n y cho th yườ ữ ộ ầ ấ đi u gì v ng i Pha-ri-si?ề ề ườ
3. Chúa Giê-xu nói “t máu A-bên” (Sáng th ký 4) đ nừ ế ế “máu Xa-cha-ri” (II S ký 24:20-21) cho th y đi u gì?ử ấ ề
4.”M i đi u đó” (c. 36a) nói đ n đi u gì? “X y đ n choọ ề ế ề ả ế dòng dõi n y” (c. 36b) là x y đ n nh th nào?ầ ả ế ư ế
5. Hình nh “Gả à mái túc con mình l i p trong cánh” (c.ạ ấ 37) cho th y đi u gì? N u đây là cách Chúa đ i x v iấ ề ế ố ử ớ chúng ta thì chúng ta c n có đáp ng nh th nào?ầ ứ ư ế
6. “Ph c cho Đ ng nhân danh Chúa mà đ n!” là câu đãướ ấ ế đ c dân chúng tung hô Chúa (21:9). Theo ý B n, l i Chúaượ ạ ờ Giê-xu phán trong câu 39 nói v s vi c đó hay là đi uề ự ệ ề trong t ng lai? T i sao?ươ ạ
K t thúc nh ng l i qu trách ng i Pha-ri-si, Chúa Giê-xuế ữ ờ ở ườ gián ti p cho th y r ng Ngài sẽ ch u ch t trong tay gi i lãnhế ấ ằ ị ế ớ đ o tôn giáo th i đó. Đây là nh ng l i c a Chúa Giê-xuạ ờ ữ ờ ủ nh ng cũng hàm ý đây là l i Ngài phán trong c ng v Đ cư ờ ươ ị ứ Chúa Tr i! ờ Tiên tri là ngôn s , nh ng ng i truy n thôngứ ữ ườ ề đi p c a Đ c Chúa Tr i cho con ng i (Hê-b -r 1:1). ệ ủ ứ ờ ườ ơ ơ Kẻ khôn ngoan nói đ n nh ng ng i có hi u bi t nh h c h iế ữ ườ ể ế ờ ọ ỏ thánh s và truy n nh ng hi u bi t đó l i cho ng i khác.ử ề ữ ể ế ạ ườ
311
Th y thông giáoầ là nh ng ng i ghi chép L i Chúa t các tiênữ ườ ờ ừ tri. H là nh ng ng i d y cho dân chúng L i Chúa. C baọ ữ ườ ạ ờ ả nhóm ng i n y là nh ng ng i đem L i c a Đ c Chúa Tr iườ ầ ữ ườ ờ ủ ứ ờ đ n cho m i ng i.ế ọ ườ
Ph n th hai c a câu 34 cho th y cách ng i Pha-ri-si đ iầ ứ ủ ấ ườ ố x v i s gi c a Đ c Chúa Tr i: ử ớ ứ ả ủ ứ ờ gi t, đóng đinh, đánh đ p,ế ậ đu i b t! ổ ắ Chúa Giê-xu nói đây là nh ng đi u h ữ ề ọ sẽ làm, hàm ý áp d ng cho Chúa Giê-xu và các môn đ c a Ngài. Ng i Do-ụ ồ ủ ườthái không đóng đinh ng i khác nh ng h đã giao choườ ư ọ ng i La-mã làm đi u n y (Công v 2:23, 36; 4:10). Các mônườ ề ầ ụ đ c a Chúa đã b đánh đ p, đu i b t (Công v 5:40; 8:1).ồ ủ ị ậ ổ ắ ụ
Trong ph n trên (c. 29-30), ng i Pha-ri-si cho r ng hầ ườ ằ ọ không gi ng nh t ph trong vi c gi t h i tiên tri c a Đ cố ư ổ ụ ệ ế ạ ủ ứ Chúa Tr i, nh ng Chúa Giê-xu cho th y đó là vi c mà chínhờ ư ấ ệ h sẽ làm (c. 34). Chúa Giê-xu là tiên tri c a Đ c Chúa Tr i,ọ ủ ứ ờ ng i đ c Đ c Chúa Tr i sai đ n sẽ b h đóng đinh trênườ ượ ứ ờ ế ị ọ cây th p t trong chính tu n l đó!ậ ự ầ ễ
Chúa Giê-xu phán, H t th y máu vô t i b tràn ra trên m tế ả ộ ị ặ đ t, đ v các ng i, t máu A-bên là ng i công bình choấ ổ ề ươ ừ ườ đ n máu Xa-cha-ri là con c a Ba-ra-chi, mà các ng i đã gi tế ủ ươ ế
gi a kho ng đ n th và bàn th (c. 35).ở ữ ả ề ờ ờ Câu n y cho th yầ ấ r ng ng i Pha-ri-si là nh ng ng i cùng m t phe v iằ ườ ữ ườ ở ộ ớ nh ng ng i gi t h i các tiên tri tr i m i th i đ i. Kinhữ ườ ế ạ ả ọ ờ ạ Thánh Hê-b -r c a ng i Do-thái đ c chia làm ba ph n:ơ ơ ủ ườ ượ ầ Lu t Pháp, Tiên Tri và Văn Thi v i Sáng th ký là sách đ uậ ớ ế ầ tiên và II S ký là sách sau cùng. Vì v y, khi nói ử ậ t máu A-ừbên… cho đ n máu Xa-cha-riế thì cũng t ng t nh khi chúngươ ự ư ta nói “t Sáng th ký cho đ n Kh i Huy n.” Su t c l ch sừ ế ế ả ề ố ả ị ử c a con dân Chúa, t đ u cho đ n cu i, đ u v y máu c aủ ừ ầ ế ố ề ấ ủ nh ng ng i công chính (nh A-bên, Sáng th ký 4) cho đ nữ ườ ư ế ế cái ch t c a tiên tri Xa-cha-ri đ c ghi l i trong sách cu iế ủ ượ ạ ố cùng c a C u c (II S ký 24:20-21). ủ ự Ướ ử Xa-cha-ri con c a Ba-ủra-chi là ng i vi t sách Xa-cha-ri (Xa-cha-ri 1:1) còn tiên triườ ế
312
Xa-cha-ri b ị gi t gi a kho ng đ n th và bàn thế ở ữ ả ề ờ ờ (II S kýử 24:20-21) là con c a th y t l Giê-hô-gia-đa. Có th đây làủ ấ ế ễ ể tr ng h p m t ng i có hai tên: Giê-hô-gia-đa và Ba-ra-chi. ườ ợ ộ ườ
M i đi u đóọ ề (c. 36) nói đ n vi c gi t, đóng đinh, đánhế ệ ế đ p, đu i b t (c. 34) là đi u màậ ổ ắ ề ng i Pha-ri-si sẽ làm. H làườ ọ nh ng ng i sẽữ ườ ph m ạ nh ng t i n y.ữ ộ ầ
Sau nh ng l i phán tr c ti p v i gi i Pha-ri-si, Chúa Giê-ữ ờ ự ế ớ ớxu mu n nói v i toàn th con dân Chúa (ố ớ ể Giê-ru-sa-lem là tên thành nh ng khi g i ư ọ H i Giê-ru-sa-lem, Giê-ru-sa-lemỡ là nói đ n toàn th m i ng i trong thành hay dân chúng c n cế ể ọ ườ ả ướ vì Giê-ru-sa-lem là th đô). ủ Gà mái túc con mình l i p trongạ ấ cánh là hình nh yêu th ng, trìu m n, b o v , chăm sóc c aả ươ ế ả ệ ủ gà m đ i v i đàn gà con nh cách Đ c Chúa Tr i đ i v iẹ ố ớ ư ứ ờ ố ớ con dân c a Ngài. Đ c Chúa Tr i yêu th ng và mu n b oủ ứ ờ ươ ố ả v con dân Ngài nh ng hệ ư ọ kh c t , không ch p nh n Chúaướ ừ ấ ậ (mà các ng i ch ng kh ng!ươ ẳ ứ ) Gi t các đ ng tiên tri và ném đáế ấ nh ng k ch u sai đ n cùng ng iữ ẻ ị ế ươ là đi u h đã th ng làmề ọ ườ trong quá kh và gi đây h cũng sẽ đ i x cùng m t cáchứ ờ ọ ố ử ộ đ i v i Chúa. Chúng ta c m nh n Chúa Giê-xu nói nh ng l iố ớ ả ậ ữ ờ n y v i nhi u xúc c m khi th y dân Ngài kh c t Ngài. Đ cầ ớ ề ả ấ ướ ừ ọ L i Chúa hôm nay, chúng ta không th ch ng đ i và kh cờ ể ố ố ướ t Chúa nh con dân Chúa ngày x a, nh ng c n ch y đ nừ ư ư ư ầ ạ ế trú n trong s âu y m, b o b c c a Ngài!ẩ ự ế ả ọ ủ
Vì ch ng đ i Chúa và kh c t Ngài, con dân Chúa ph iố ố ướ ừ ả gánh l y nh ng h u qu tai h i cho mình: ấ ữ ậ ả ạ Nhà các ng i sẽươ b hoang ỏ (c. 38)! L i tiên tri n y đã ng nghi m vì ch vàiờ ầ ứ ệ ỉ m i năm sau đó (năm 70 S.C.), quân đ i La-mã đã đ n sanươ ộ ế b ng Giê-ru-sa-lem không đ cho ằ ể m t hòn đá nào ch ng trênộ ồ m t hòn khác mà không b đ xu ngộ ị ổ ố (24:2b). B hoangỏ mang ý nghĩa b tàn phá đ n c c đ hay b Đ c Chúa Tr i t b !ị ế ự ộ ị ứ ờ ừ ỏ
Ph c cho Đ ng nhân danh Chúa mà đ n ướ ấ ế (c. 39b) là l iờ dân chúng tung hô khi Chúa vào Giê-ru-sa-lem m t vài ngàyộ tr c (21:9). Chúa Giê-xu trích l i l i n y cùng v i câu, ướ ạ ờ ầ ớ Các
313
ng i sẽ không th y Ta n aươ ấ ữ (c. 39a) cho th y đây là m t l iấ ộ ờ t giã. Ch c v c a Chúa Giê-xu trên tr n gian đ c xemừ ứ ụ ủ ầ ượ nh ch m d t đây cho đ n ngày Chúa Giê-xu tr l i. L nư ấ ứ ở ế ở ạ ầ t i khi con dân Chúa có th tung hô Ngài v i câu ớ ể ớ Ph c choướ Đ ng nhân danh Chúa mà đ nấ ế là lúc Chúa tái lâm làm vua.
Phân đo n Ma-thi- 23:34-39 cho th y t i l i c a conạ ơ ấ ộ ỗ ủ dân Chúa khi h kh c t và ch ng đ i Chúa và h u qu c aọ ướ ừ ố ố ậ ả ủ t i l i đó. Đây th t là m t trang s bi đát! c mong khôngộ ỗ ậ ộ ử Ướ ai trong chúng ta r i vào l i l m c a ng i x a là l i s ngơ ỗ ầ ủ ườ ư ố ố ch có l p v đ o đ c bên ngoài mà thi u đi lòng yêu th ngỉ ớ ỏ ạ ứ ế ươ chân th t và vâng ph c Chúa. Hy v ng c a chúng ta v ngàyậ ụ ọ ủ ề Chúa tr l i là khi chúng ta đ ng thanh v i toàn th con dânở ạ ồ ớ ể Chúa tung hô Ph c cho Đ ng nhân danh Chúa mà đ nướ ấ ế ! Đây chính là hy v ng giúp chúng ta s ng tin kính và vâng ph cọ ố ụ đang khi trông đ i ngày huy hoàng đó!ợ
BÀI 95 – 24:1-14 CHÚA ĐẾN VÀ TẬN THẾ
1 Khi Đức Chúa Jêsus ra khỏi đền thờ, đang đi, thì môn đồ đến gần để chỉ cho Ngài xem các nhà thuộc về đền thờ. 2 Ngài phán rằng: Các ngươi có thấy mọi điều đó chăng? Quả thật, ta nói cùng các ngươi, đây sẽ không còn một hòn đá nào chồng trên một hòn khác mà không bị đổ xuống.
3 Ngài đang ngồi trên núi Ô-li-ve, môn đồ tới riêng cùng Ngài, và nói rằng: Xin Chúa phán cho chúng tôi biết lúc nào những sự đó sẽ xảy ra? Và có điềm gì chỉ về sự Chúa đến và tận thế?
4 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Hãy giữ, kẻo có kẻ dỗ dành các ngươi. 5 Vì nhiều người sẽ mạo danh ta đến mà nói rằng: Ta là Đấng Christ; và sẽ dỗ dành nhiều người. 6 Các ngươi sẽ nghe nói về giặc và tiếng đồn về giặc: Hãy giữ mình, đừng bối rối, vì những sự ấy phải đến; song chưa là cuối cùng đâu.
7 Dân nầy sẽ dấy lên nghịch cùng dân khác, nước nọ nghịch cùng nước kia; nhiều chỗ sẽ có đói kém và động đất. 8 Song mọi điều đó chỉ là đầu sự tai hại. 9 Bấy giờ, người ta sẽ nộp các ngươi trong sự hoạn nạn và giết đi; các ngươi sẽ bị mọi dân ghen ghét vì danh ta. 10
314
Khi ấy cũng có nhiều kẻ sẽ sa vào chước cám dỗ, phản nghịch nhau, và ghen ghét nhau. 11 Nhiều tiên tri giả sẽ nổi lên và dỗ dành lắm kẻ. 12 Lại vì cớ tội ác sẽ thêm nhiều thì lòng yêu mến của phần nhiều người sẽ nguội lần. 13 Nhưng kẻ nào bền chí cho đến cuối cùng, thì sẽ được cứu.
14 Tin Lành nầy về nước Đức Chúa Trời sẽ được giảng ra khắp đất, để làm chứng cho muôn dân. Bấy giờ sự cuối cùng sẽ đến.
1. “Không còn m t hòn đá nào ch ng trên m t hòn khácộ ồ ộ mà không b đ xu ng” cho th y hình nh gì?ị ổ ố ấ ả
2. Xin cho bi t hai ph n trong câu h i c a các môn đế ầ ỏ ủ ồ trong câu 3?
3. L i c nh báo đ u tiên c a Chúa Giê-xu cho các mônờ ả ầ ủ đ là gì (c. 4)? T i sao?ồ ạ
4. L i c nh báo đó liên quan đ n đi u gì (c. 5)?ờ ả ế ề5.”Gi c” và “ ti ng đ n v gi c” khác nhau nh thặ ế ồ ề ặ ư ế
nào? T i sao không b i r i khi nghe nh ng đi u n y?ạ ố ố ữ ề ầ6. Xin k ra nh ng đi u sẽ x y ra tr c ngày cu i cùngể ữ ề ả ướ ố
(c. 7). T i sao Chúa Giê-xu nói nh ng đi u đó “ch là đ u sạ ữ ề ỉ ầ ự tai h i” (c. 8)?ạ
7. Xin k ra m t s đi u khác sẽ x y ra tr c ngày cu iể ộ ố ề ả ướ ố cùng (c. 9-12) và ý nghĩa c a nh ng đi u n y.ủ ữ ề ầ
8. Xin gi i thích câu 13.ả9. Xin gi i thích câu 14 và ý nghĩa áp d ng cho chúng ta.ả ụ
Phúc Âm Ma-thi- ghi l i năm Bài Gi ng c a Chúa Giê-xu:ơ ạ ả ủ1. Bài Gi ng Trên Núi (Ch ng 5-7)ả ươ2. Bài Gi ng Cho Các Môn Đ (Ch ng 10)ả ồ ươ3. Bài Gi ng V Các Ví D (Ch ng 13)ả ề ụ ươ4. Bài Gi ng V G ng X u Và Tha Th (Ch ng 18)ả ề ươ ấ ứ ươ5. Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve (Ch ng 24-25)ả ươCâu m đ u c a Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve, ở ầ ủ ả Khi Đ c Chúaứ
Jêsus ra kh i đ n thỏ ề ờ (c. 1a) cho th y nh ng l i d y c aấ ữ ờ ạ ủ Chúa Giê-xu t 21:12-23:39 x y ra trong khuôn viên đ n thừ ả ề ờ
315
Giê-ru-sa-lem. R i đ n th , Chúa Giê-xu và các môn đ lênờ ề ờ ồ núi Ô-li-ve là vùng đ i núi bên ngoài Giê-ru-sa-lem. Các mônồ đ ch cho Chúa xem ồ ỉ các nhà thu c v đ n thộ ề ề ờ vì đây là đ nề th đ c vua Hê-r t tái thi t r t nguy nga, r c r (Mác 13:1;ờ ượ ố ế ấ ự ỡ Lu-ca 21:5) và ng i Do-thái r t hãnh di n v công trìnhườ ấ ệ ề n y. Các môn đ c a Chúa cũng hãnh di n nh v y nên ầ ồ ủ ệ ư ậ chỉ cho Ngài xem các nhà thu c v đ n thộ ề ề ờ (c. 1b). Nh ng Chúaư Giê-xu nhìn th y m t vi n nh đen t i sẽ x y ra cho Giê-ru-ấ ộ ễ ả ố ảsa-lem: Đây sẽ không còn m t hòn đá nào ch ng trên m t hònộ ồ ộ khác mà không b đ xu ngị ổ ố (c. 2). Đây là hình nh c a s đả ủ ự ổ nát hoàn toàn, không gì còn đ ng v ng! Vì Chúa Giê-xu tuyênứ ữ b nh v y, cho nên khi đ n núi Ô-li-ve, các môn đ th cố ư ậ ế ồ ắ m c và đ t câu h i: ắ ặ ỏ
Xin Chúa phán cho chúng tôi bi t lúc nào nh ng s đó sẽế ữ ự x y ra? Và có đi m gì ch v s Chúa đ n và t n th ?ả ề ỉ ề ự ế ậ ế (c. 3). Các môn đ h i Chúa Giê-xu hai đi u trong câu h i n y:ồ ỏ ề ỏ ầ
1. LÚC NÀO nh ng s đó sẽ x y ra? ữ ự ả “S đó” ch v s vi cự ỉ ề ự ệ không còn m t hòn đá nào ch ng trên m t hòn khác màộ ồ ộ không b đ xu ngị ổ ố , t c là nói đ n vi c Giê-ru-sa-lem b tànứ ế ệ ị phá hoàn toàn.
2. CÓ ĐI M GÌỀ ch v s Chúa đ n và t n th ?ỉ ề ự ế ậ ế Nói về nh ng d u hi u tr c ngày Chúa tr l i.ữ ấ ệ ướ ở ạ
Ph n còn l i c a Ma-thi- 24 và 25 là câu tr l i c a Chúaầ ạ ủ ơ ả ờ ủ Giê-xu cho hai câu h i n y. Vi c h y phá thành Giê-ru-sa-lemỏ ầ ệ ủ và ngày Chúa tr l i có nh ng đi m t ng đ ng vì v y đở ạ ữ ể ươ ồ ậ ể hi u đúng l i d y c a Chúa Giê-xu trong phân đo n n y,ể ờ ạ ủ ạ ầ chúng ta ph i đ ý xem ch nào l i Chúa phán là ch v vi cả ể ỗ ờ ỉ ề ệ h y phá Giê-ru-sa-lem và ch nào là nói v ngày Chúa đ n.ủ ỗ ề ế
Ph n t câu 4 đ n câu 14 k t thúc v i câu:ầ ừ ế ế ớTin Lành n y v n c Đ c Chúa Tr i sẽ đ c gi ng ra kh pầ ề ướ ứ ờ ượ ả ắ đ t, đ làm ch ng cho muôn dân. B y gi s cu i cùng sẽ đ nấ ể ứ ấ ờ ự ố ế (c. 14)
316
Cho nên chúng ta có th nói r ng đây là nh ng câu mô tể ằ ữ ả v ngày Chúa tr l i.ề ở ạ
1. D dành (c. 4-5)ỗL i c nh báo đ u tiên c a Chúa Giê-xu cho các môn đờ ả ầ ủ ồ
trong ph n n y là: ầ ầ Hãy gi , k o có k d dành các ng iữ ẻ ẻ ỗ ươ (c. 4). D dànhỗ nghĩa là l a d i hay đánh l a, hàm ý d i g t.ừ ố ừ ố ạ Đi u quan tr ng nh t mà ng i tin Chúa ph i c n th n giề ọ ấ ườ ả ẩ ậ ữ mình đang khi trông ch ngày Chúa tr l i là s l a d i c aờ ở ạ ự ừ ố ủ ma qu . L a d i mang ý nghĩa h ng d n sai l c, chúng taỷ ừ ố ướ ẫ ạ t ng là đúng mà không ph i. Chúa Giê-xu gi i thích: ưở ả ả Vì nhi u ng i sẽ m o danh ta đ n mà nói r ng: Ta là Đ ngề ườ ạ ế ằ ấ Christ và sẽ d dành nhi u ng iỗ ề ườ (c. 5). M o danhạ nghĩa là d i trá, không ph i là Đ ng Mê-si-a nh ng t x ng nh v y.ố ả ấ ư ự ư ư ậ Đây là đi u nguy hi m nh t trong m i th i đ i, l i c nh báoề ể ấ ọ ờ ạ ờ ả c a Chúa Giê-xu nh c chúng ta ph i c n th n khi có ng iủ ắ ả ẩ ậ ườ x ng là Chúa hay ng i c a Chúa hay nhân danh Chúa đ nư ườ ủ ế v i chúng ta. Chúa Giê-xu nói ớ sẽ d dành nhi u ng iỗ ề ườ nghĩa là m t s ng i sẽ b l a d i và tin đi u sai l m. B t c ai tộ ố ườ ị ừ ố ề ầ ấ ứ ự x ng mình là Chúa C u Th chúng ta bi t ch c ch n đó làư ứ ế ế ắ ắ không đúng vì ch m t mình Chúa Giê-xu là Đ ng C u Thỉ ộ ấ ứ ế mà thôi!
2. Chi n tranh (c. 6)ếChúa Giê-xu nói, Các ng i sẽ nghe nói v gi c và ti ngươ ề ặ ế
đ n v gi cồ ề ặ (c. 6a). Gi cặ và ti ng đ n v gi cế ồ ề ặ nói cùng m tộ đi u, tuy nhiên cũng hàm ý r ng, chi n tranh th t và nhi uề ằ ế ậ ề khi ch nh ng l i đ n đãi v chi n tranh cũng đ khi nỉ ữ ờ ồ ề ế ủ ế ng i ta dao đ ng. L i d y c a Chúa cho chúng ta khi ngheườ ộ ờ ạ ủ nói v chi n tranh hay nh ng xung đ t trên th gi i là ề ế ữ ộ ế ớ đ ngừ b i r iố ố (c. 6b). B i r iố ố hàm ý r i trí, b t an. Chúa Giê-xu b oố ấ ả chúng ta đ ng b i r i vì ừ ố ố nh ng s y ph i đ nữ ự ấ ả ế (c. 6c). Ph iả đ nế hàm ý là m i s đ u n m trong s ki m soát c a Đ cọ ự ề ằ ự ể ủ ứ Chúa Tr i, ngay c chi n tranh, Chúa cho phép s vi c m iờ ả ế ự ệ ớ x y ra. Chi n tranh là đi u t t nhiên ph i x y ra trên thả ế ề ấ ả ả ế
317
gi i nh ng đó m i ch là d u hi u đ u tiên, ớ ư ớ ỉ ấ ệ ầ Song ch a làư cu i cùng đâuố (c. 6d)! Câu 7a mô t ti p v tình tr ng chi nả ế ề ạ ế tranh n y:ầ
Dân n y sẽ d y lên ngh ch cùng dân khác, n c n ngh ch cùngầ ấ ị ướ ọ ị n c kia (c. 7a)ướ
3. Đói kém và đ ng đ t (c. 7b)ộ ấTình tr ng n y x y ra th ng xuyên nh ng đây Chúaạ ầ ả ườ ư ở
Giê-xu nói đ n ế nhi u chề ỗ ám ch tình tr ng n y lan r ngỉ ạ ầ ộ nhi u n i.ề ơ
K t lu n ph n n y, Chúa Giê-xu phán, ế ậ ầ ầ Song m i đi u đóọ ề ch là đ u s tai h iỉ ầ ự ạ (c. 8). S tai h i trong nguyên ng nóiự ạ ữ đ n cái đau c a thi u ph khi sinh con. ế ủ ế ụ B n Hi u Đínhả ệ d chị câu 8 nh sau, “T t c nh ng đi u n y ch là kh i đ u c aư ấ ả ữ ề ầ ỉ ở ầ ủ các c n đau chuy n d .” Tr c ngày Chúa Giê-xu tr l i sẽơ ể ạ ướ ở ạ có vi c m o danh Chúa, chi n tranh, đói kém và đ ng đ tệ ạ ế ộ ấ nhi u n i nh ng th t ra đó ch là nh ng “c n đau” đ u tiênề ơ ư ậ ỉ ữ ơ ầ mà thôi.
Nh ng đi u sau đây cũng sẽ x y ra tr c ngày Chúa trữ ề ả ướ ở l i:ạ
Ng i tin Chúa ườ b b t n p, g p khó khăn và b gi tị ắ ộ ặ ị ế (c. 9a).
Ng i tin Chúa (ch vì mang Danh Chúa, ườ ỉ vì Danh Ta) mà b x p vào h ng ng i b ghét bị ế ạ ườ ị ỏ (c. 9b).
Có nh ng tín đữ ồ vì hoàn c nh khó khăn mà ph n n pả ả ộ và tr thành k thù c a nhau (c. 10).ở ẻ ủ
S xu t hi n c a nhi u tiên tri giự ấ ệ ủ ề ả (m o danh là ng iạ ườ nói L i Chúa) l a d i nhi u ng i (c. 11).ờ ừ ố ề ườ
T i ác gia tăngộ (c. 12a). T i ácộ nói đ n tình tr ng vôế ạ lu t l (lawlessness) nghĩa là không tôn tr ng lu t lậ ệ ọ ậ ệ c a Đ c Chúa Tr i, phá b m i tiêu chu n đ o đ c (c.ủ ứ ờ ỏ ọ ẩ ạ ứ 12a).
318
Lòng yêu th ng suy gi mươ ả (c. 12b). Lòng yêu th ngươ trên c hai ph ng diên: yêu Chúa và yêu ng i khác.ả ươ ườ Lý do lòng yêu th ng ngu i d n hay suy gi m là vì t iươ ộ ầ ả ộ ác gia tăng (c. 12a). M t khi không tôn tr ng lu t c aộ ọ ậ ủ Chúa (lawless) con ng i sẽ tr thành không tình yêuườ ở th ng (loveless).ươ
Câu 13:
Nh ng k nào b n chí cho đ n cu i cùng, thì sẽ đ c c u (c.ư ẻ ề ế ố ượ ứ 13)
Đây là câu đ i chi u v i câu 12. Ng i không có đ c tinố ế ớ ườ ứ th t, lòng yêu th ng sẽ suy gi m trong hoàn c nh t i l iậ ươ ả ả ộ ỗ khó khăn. Ng c l i, ng i có đ c tin th t sẽ có th ch uượ ạ ườ ứ ậ ể ị đ ng (ự b n chíề cho đ n cu i cùngế ố ) gi v ng đ c tin và đ cữ ữ ứ ượ c u r i.ứ ỗ
Chúa Giê-xu k t lu n ph n d u hi u v ngày Chúa tr l iế ậ ầ ấ ệ ề ở ạ v i câu:ớ
Tin Lành n y v n c Đ c Chúa Tr i sẽ đ c gi ng ra kh pầ ề ướ ứ ờ ượ ả ắ đ t, đ làm ch ng cho muôn dân. B y gi s cu i cùng sẽ đ nấ ể ứ ấ ờ ự ố ế (c. 14)
Phúc Âm Ma-thi- th ng nh n m nh đ n công tácơ ườ ấ ạ ế truy n giáo (28:19-20) cho nên câu n y hàm ý r ng khi nàoề ầ ằ Phúc Âm c a Chúa Giê-xu đ c truy n rao kh p đ t, ch khiủ ượ ề ắ ấ ỉ đó Chúa Giê-xu m i tr l iớ ở ạ làm vua. Ngày nay, nhi u b t cề ộ ộ trên th gi i v n ch a đ c nghe v Phúc Âm c u r i c aế ớ ẫ ư ượ ề ứ ỗ ủ Chúa Giê-xu cũng nh có nh ng ng i ch a có ai nói vư ữ ườ ư ề Chúa cho h . Khi m i ng i trên th gi i ít nh t m t l nọ ỗ ườ ế ớ ấ ộ ầ đ c nghe v Chúa (ượ ề đ làm ch ng cho muôn dânể ứ ), đó là d uấ hi u chính xác nh t v ngày Chúa tr l i.ệ ấ ề ở ạ
Áp d ng đi u n y, ng i tin Chúa không th làm gì khácụ ề ầ ườ ể h n là ơ làm ch ng cho muôn dânứ , cho m i ng i, v n c uọ ườ ề ơ ứ r i c a Chúa đ ngày c a Chúa mau đ n!ỗ ủ ể ủ ế
319
BÀI 96 – 24:15-28 “SỰ GỚM GHIẾC TÀN NÁT”
15 Khi các ngươi sẽ thấy sự gớm ghiếc tàn nát lập ra trong nơi thánh, mà đấng tiên tri Đa-ni-ên đã nói (ai đọc phải để ý), 16 thì ai ở trong xứ Giu-đê hãy trốn lên núi; 17 ai ở trên mái nhà, đừng xuống chuyên của cải trong nhà; 18 và ai ở ngoài ruộng, đừng trở về lấy áo mình. 19 Đang lúc đó, khốn khó thay cho đàn bà có mang, và đàn bà cho con bú! 20 Hãy cầu nguyện cho các ngươi khỏi trốn tránh nhằm lúc mùa đông hay là ngày Sa-bát; 21 vì lúc ấy sẽ có hoạn nạn lớn, đến nỗi từ khi mới có trời đất cho đến bây giờ chưa từng có như vậy, mà sau nầy cũng không hề có nữa. 22 Nếu những ngày ấy không giảm bớt, thì chẳng có một người nào được cứu; song vì cớ các người được chọn, thì những ngày ấy sẽ giảm bớt.
23 Khi ấy, nếu có ai nói với các ngươi rằng: Kìa Đấng Christ ở đây hay là: Ở đó, thì đừng tin. 24 Vì nhiều christ giả và tiên tri giả sẽ dấy lên, làm những dấu lớn, phép lạ, nếu có thể được thì họ cũng đến dỗ dành chính những người được chọn. 25 Nầy, ta đã bảo trước cho các ngươi. 26 Vậy nếu người ta nói với các ngươi rằng: Nầy, Ngài ở trong đồng vắng, thì đừng đi đến; nầy, Ngài ở trong nhà thì đừng tin. 27 Vì như chớp phát ra từ phương đông, nháng đến phương tây, thì sự Con người đến sẽ cũng thể ấy. 28 Nơi nào có xác chết, thì những chim ó sẽ nhóm tại đó.
1. Xin đ c Đa-ni-ên 8:13; 9:27; 11:31 và 12:11 và choọ bi t nh ng t t ng đ ng hay đ ng nghĩa v i “s tànế ữ ừ ươ ươ ồ ớ ự nát g m ghi c” (c. 15).ớ ế
2. Nh ng l i khuyên trong câu 16-18 hàm ý đi u gì?ữ ờ ề3. “Kh n khó cho đàn bà có mang và đàn bà cho con bú”ố
(c. 19) hàm ý gì?4. “Kh i tr n tránh nh m lúc mùa đông hay là ngày Sa-ỏ ố ằ
bát” (c. 20) nghĩa là gì?5. Câu 21 có ph i là m t câu quá đáng không? T i sao?ả ộ ạ6. “Các ng i đ c ch n” (c. 22) ch v ai?ườ ượ ọ ỉ ề7. Câu 24 nh c nh chúng ta đi u gì?ắ ở ề8. “Ch p phát ra t ph ng đông, nháng đ n ph ngớ ừ ươ ế ươ
tây” (c. 27) nói v đi u gì?ề ề
320
9. Xin gi i thích câu 28.ả10. Xin cho bi t ba đi u chúng ta h c đ c qua phânế ề ọ ượ
đo n Kinh Thánh n y.ạ ầ
Ma-thi- 24 ch y u là câu tr l i c a Chúa Giê-xu cho cácơ ủ ế ả ờ ủ môn đ v hai câu h i:ồ ề ỏ
1. Lúc nào Giê-ru-sa-lem sẽ b tàn phá hoàn toàn (ị không còn m t hòn đá nào ch ng trên m t hòn khác mà không b độ ồ ộ ị ổ xu ngố , c. 2)?
2. Có đi m gì ch v s Chúa đ n và t n th ? Nói về ỉ ề ự ế ậ ế ề nh ng d u hi u tr c ngày Chúa tr l i.ữ ấ ệ ướ ở ạ
Ph n câu 4-14 nói v nh ng d u hi u tr c khi Chúa đ nầ ề ữ ấ ệ ướ ế và t n th . Ph n t câu 15-28 ch y u nói v vi c h y pháậ ế ầ ừ ủ ế ề ệ ủ Giê-ru-sa-lem nh ng cũng có nh ng nguyên t c áp d ng choư ữ ắ ụ ngày t n th .ậ ế
Chúa Giê-xu b t đ u ph n n y v i câu:ắ ầ ầ ầ ớKhi các ng i sẽ th y s g m ghi c tàn nát l p ra trong n iươ ấ ự ớ ế ậ ơ thánh, mà đ ng tiên tri Đa-ni-ên đã nói ấ ai đ c ph i đ ý (c.ọ ả ể 15).
S g m ghi c tàn nátự ớ ế hay “đi u g m ghi c gây nên c nhề ớ ế ả hoang tàn” (BHĐ) là thành ng đ c dùng nhi u l n trongữ ượ ề ầ sách Đa-ni-ên v i nh ng tên g i khác nhau, nh “t i ác sinhớ ữ ọ ư ộ ra s h y di t” (8:13), “cánh g m ghi c” (9:27), “s g mự ủ ệ ớ ế ự ớ ghi c làm ra s hoang vu” (11:31) và “s g m ghi c làm choế ự ự ớ ế hoang vu” (12:11). Ph n l n các nhà gi i nghĩa Kinh Thánhầ ớ ả đ u đ ng ý r ng thành ng n y nói v vi c ề ồ ằ ữ ầ ề ệ Antiochus Epiphanes, vua c a đ qu c Seleucid, vào năm 145 T.C., đãủ ế ố xây m t bàn th cho th n Zeus trong n i thánh c a đ n thộ ờ ầ ơ ủ ề ờ Giê-ru-sa-lem, dùng heo và nh ng thú v t không s ch dângữ ậ ạ trên bàn th đó (theo sách I Ma-ca-bê 1:41-61). ờ S g mự ớ ghi c tàn nát ế vì v y nói đ n m t hành đ ng hay m t s ki nậ ế ộ ộ ộ ự ệ kinh kh ng x y ra. Chúa Giê-xu nói, ủ ả Khi các ng i sẽ th y sươ ấ ự
321
g m ghi c tàn nát l p ra trong n i thánhớ ế ậ ơ t c là khi nào cácứ môn đ th y m t s vi c kinh kh ng, t ng t nh vi cồ ấ ộ ự ệ ủ ươ ự ư ệ Antiochus dâng con heo trên bàn th c a Chúa thì h ph iờ ủ ọ ả làm nh ng đi u Chúa b o trong câu 16-18.ữ ề ả
Lu-ca 21:20-21 là ph n t ng đ ng v i Ma-thi- 24:15-ầ ươ ươ ớ ơ18 ghi nh sau:ư
V , khi các ng i sẽ th y quân lính vây thành Giê-ru-sa-lem,ả ươ ấ hãy bi t s tàn phá thành y g n đ n. Lúc đó, ai trong x Giu-ế ự ấ ầ ế ở ứđê hãy tr n lên núi; ai trong thành ph i đi ra ngoài, ai ngoàiố ở ả ở đ ng đ ng tr vào thành.ồ ừ ở
Nh v y vi c ư ậ ệ quân lính vây thành Giê-ru-sa-lem trong Lu-ca t ng đ ng v i câu ươ ươ ớ s g m ghi c tàn nát l p ra trongự ớ ế ậ n i thánhơ trong Ma-thi- . Quân lính La-mã m i khi hànhơ ỗ quân đ u mang theo nhi u c hi u r n ràng mà ng i Do-ề ề ờ ệ ộ ườthái coi nh hình t ng g m ghi c! Cho nên l i Chúa Giê-xuư ượ ớ ế ờ nói cho các môn đ nghĩa là khi các ng i th y c xí r nồ ươ ấ ờ ộ ràng c a quân lính La-mã vây thành thì hãy ch y tr n lênủ ạ ố núi… Ngoài ra, l ch s cho bi t khi quân đ i La-mã tàn pháị ử ế ộ Giê-ru-sa-lem vào năm 70 S.C., nhi u cu c giao tranh đ mề ộ ẫ máu đã x y ra ngay trong đ n th , đó cũng là đi u khi n choả ề ờ ề ế đ n th b ô u hay là có ề ờ ị ế s g m ghi c tàn nát l p ra trongự ớ ế ậ n i thánhơ mà Chúa Giê-xu đã nói tr c.ướ
L i chú thích, ờ Ai đ c ph i đ ýọ ả ể (c. 15) là l i dành choờ ng i đ c sách Đa-ni-ên vì thành ng ườ ọ ữ s g m ghi c tàn nátự ớ ế mang nhi u ý nghĩa đ c bi t mà ng i đ c ph i chú tâm đề ặ ệ ườ ọ ả ể hi u.ể
Nh ng l i khuyên trong câu 16-18 hàm ý trong th i bu iữ ờ ờ ổ chi n tranh, lúc quân La-mã đánh chi m Giê-ru-sa-lem, ch yế ế ạ tr n đ b o toàn tính m ng là đi u quan tr ng h n c a c iố ể ả ạ ề ọ ơ ủ ả hay qu n áo.ầ
Ai trong x Giu-đê hãy tr n lên núiở ứ ố (c. 16). Giu-đê là n iơ có thành Giê-ru-sa-lem vì v y ậ Ai trong x Giu-đê hãy tr nở ứ ố
322
lên núi hàm ý khi chi n tranh x y ra, l i trong thành khôngế ả ở ạ an toàn, ch y lên núi là n i t t đ n mình. ạ ơ ố ể ẩ
Ai trên mái nhà, đ ng xu ng chuyên c a c i trong nhàở ừ ố ủ ả (c. 17). Nhà c a ng i Do-thái có mái b ng, th ng đ củ ườ ằ ườ ượ dùng nh phòng khách, nh t là khi chi u t i, gia đìnhư ấ ề ố th ng lên mái nhà đ hóng mát, ngh ng i. Lúc có chi nườ ể ỉ ơ ế tranh mà ch y vào nhà tr l i đ thu góp đ đ c là đi uạ ở ạ ể ồ ạ ề không nên làm. Tính m ng ph i đ c xem tr ng h n c a c i.ạ ả ượ ọ ơ ủ ả
Ai ngoài ru ng, đ ng tr v l y áo mìnhở ộ ừ ở ề ấ (c. 18). Ng iườ làm ru ng th ng b áo ngoài nhà, ăn m c g n gàng đ điộ ườ ỏ ở ặ ọ ể làm. N u đang ngoài đ ng mà chi n tranh x y ra thì đ ngế ở ồ ế ả ừ nghĩ đ n vi c v nhà l y áo ngoài. Ch y tr n đ b o toànế ệ ề ấ ạ ố ể ả tính m ng là đi u quan tr ng h n qu n áo.ạ ề ọ ơ ầ
Khi chi n tranh x y ra và ph i ch y tr n, sẽ có nhi u khóế ả ả ạ ố ề khăn h n cho các ph n mang thai hay có con nh (c. 19).ơ ụ ữ ỏ Mùa đông (c. 20) dĩ nhiên là khó di chuy n khi ph i ch yể ả ạ gi c. ặ Ngày Sa-bát (c. 20) nói đ n nh ng h n ch di chuy nế ữ ạ ế ể theo lu t Môi-se đ i v i ng i Do-thái hay c a thành b đóngậ ố ớ ườ ử ị trong ngày Sa-bát. Vì nh ng khó khăn đó, Chúa b o ữ ả Hãy c uầ nguy n cho các ng i kh i tr n tránhệ ươ ỏ ố trong nh ng th i đi mữ ờ ể đó (c. 20).
S gia Josephus cho bi t cu c chi n h y phá Giê-ru-sa-ử ế ộ ế ủlem năm 70 S.C. là m t cu c chi n vô cùng tàn kh c. Có đ nộ ộ ế ố ế h n m t tri u th ng dân Do-thái b ch t. Do đó, câu ơ ộ ệ ườ ị ế Lúc yấ sẽ có ho n n n l n, đ n n i t khi m i có tr i đ t cho đ nạ ạ ớ ế ỗ ừ ớ ờ ấ ế bây gi ch a t ng có nh v y, mà sau n y cũng không h cóờ ư ừ ư ậ ầ ề n aữ (c. 21) không h n là m t câu quá đáng. Tuy nhiên, đâyẳ ộ cũng là l i nói th m x ng hay c ng đi u, cho th y s tànố ậ ư ườ ệ ấ ự kh c c a cu c chi n n y.ố ủ ộ ế ầ
N u nh ng ngày y không gi m b t, thì ch ng có m t ng iế ữ ấ ả ớ ẳ ộ ườ nào đ c c u; song vì c các ng i đ c ch n, thì nh ng ngàyượ ứ ớ ườ ượ ọ ữ
y sẽ gi m b t (c. 22)ấ ả ớ
323
Đ c c u ượ ứ trong câu n y mang ý nghĩa c u m ng s ng,ầ ứ ạ ố không ph i c u r i. ả ứ ỗ Các ng i đ c ch nườ ượ ọ th ng đ c dùngườ ượ đ ch con cái c a Chúa (Rô-ma 8:33; I Phi-e-r 1:2). Do đó,ể ỉ ủ ơ c câu n y nghĩa là tai h a chi n tranh r t kinh kh ngả ầ ọ ế ấ ủ nh ng chính nh s hi n di n c a con cái Chúa mà c ngư ờ ự ệ ệ ủ ườ đ đó có th gi m b t. ộ ể ả ớ
Trong nh ng hoàn c nh nguy kh n, khuynh h ng c aữ ả ố ướ ủ con ng i là đi tìm nh ng đ i t ng có th gi i c u mình.ườ ữ ố ượ ể ả ứ Chính vì v y mà có hi n t ng ậ ệ ượ Đ ng Christ đây… đó (c.ấ ở ở 23). M t l n n a, Chúa Giê-xu khuy n cáo v n n ộ ầ ữ ế ề ạ christ giả và tiên tri giả (c. 24a). Đây là đi u đã x y ra trong th k thề ả ế ỷ ứ nh t (Công v 21:38, ng i Ê-díp-tô n y đã x ng mình làấ ụ ườ ầ ư tiên tri) và sẽ ti p t c x y ra cho đ n ngày Chúa tr l i. Đi uế ụ ả ế ở ạ ề đáng s là nh ng ợ ữ christ gi và tiên tri giả ả n y có th ầ ể làm nh ng d u l n, phép l ữ ấ ớ ạ không đ n t Chúa (t ng t nhế ừ ươ ự ư trong Kh i huy n 13:13-15). Do đó, h l a d i ng i khác,ả ề ọ ừ ố ườ ngay c đ n nh ng con cái c a Chúa (ả ế ữ ủ nh ng ng i đ cữ ườ ượ ch nọ , c. 24b).
Đi m Chúa Giê-xu nh c đi nh c l i nhi u l n trong bàiể ắ ắ ạ ề ầ gi ng cho các môn đ là l i c nh cáo v vi c l a d i. Ng iả ồ ờ ả ề ệ ừ ố ườ ta ch ng nh ng m o danh Chúa (c. 24) nh ng cũng nói đ nẳ ữ ạ ư ế vi c Chúa xu t hi n ch n y hay ch n (c. 26). L i khuyênệ ấ ệ ỗ ầ ỗ ọ ờ c a Chúa là, ủ Đ ng tin!ừ (c. 26b). Lý do là:
Vì nh ch p phát ra t ph ng đông, nháng đ n ph ng tây,ư ớ ừ ươ ế ươ thì s Con Ng i đ n sẽ cũng th y (c. 27)ự ườ ế ể ấ
L i d d c a ng i ta là ờ ụ ỗ ủ ườ Ngài trong đ ng v ngở ồ ắ hay Ngài trong nhàở mang tính cách không rõ ràng, thi u xácế th c. Nh ng Chúa cho bi t khi Chúa tr l i, s vi c sẽ r t rõự ư ế ở ạ ự ệ ấ ràng, ai cũng có th th y và bi t nh m t ng i ch ng ki nể ấ ế ư ộ ườ ứ ế ch p nháng t đông sang tây, không c n có ng i nói m iớ ừ ầ ườ ớ bi t. ế
324
Câu t ng đ ngươ ươ v i câu, N i nào có xác ch t, thì nh ngớ ơ ế ữ chim ó sẽ nhóm t i đó ạ (c. 28) là câu trong Lu-ca 17:37, mang ý nghĩa phán xét. B n Hi u Đínhả ệ d ch câu n y là, “Xác ch t ị ầ ế ở đâu, kên kên bâu l i đó.” Đây là m t thành ng cho th y, xácạ ộ ữ ấ ch t thu hút nh ng con chim kên kên th nào thì s ch tế ữ ể ự ế tâm linh cũng đem s phán xét đ n cho con ng i nh v y!ự ế ườ ư ậ
Bài h c hôm nay cho th y nh ng đi u sau:ọ ấ ữ ề1. L i Chúa Giê-xu nói tr c v vi c h y phá Giê-ru-sa-ờ ướ ề ệ ủ
lem đã th t s x y ra, xác nh n r ng nh ng l i tiên tri khácậ ự ả ậ ằ ữ ờ trong Kinh Thánh cũng sẽ thành s th t (c. 15-21).ự ậ
2. S hi n di n c a ng i tin Chúa gi a th gian có nhự ệ ệ ủ ườ ữ ế ả h ng đ n phúc l i c a ng i khác (c. 22).ưở ế ợ ủ ườ
3. Chúng ta ph i c n th n v nh ng ng i gi m o vàả ẩ ậ ề ữ ườ ả ạ nh ng tin đ n không đúng s th t v vi c Chúa tái lâm đữ ồ ự ậ ề ệ ể không b l a d i (c. 23-27).ị ừ ố
BÀI 97 – 24:29-35 ĐIỀM CON NGƯỜI SẼ HIỆN RA
29 Sự tai nạn của những ngày đó vừa mới qua, thì mặt trời liền tối tăm, mặt trăng không sáng, các ngôi sao từ trên trời sa xuống, và thế lực của các từng trời rúng động. 30 Khi ấy, điềm Con Người sẽ hiện ra ở trên trời, mọi dân tộc dưới đất sẽ đấm ngực, và thấy Con Người lấy đại quyền đại vinh ngự trên mây trời mà xuống. 31 Ngài sẽ sai thiên sứ mình dùng tiếng kèn rất lớn mà nhóm lại những kẻ đã được lựa chọn của Ngài ở khắp bốn phương, từ cuối phương trời nầy cho đến tận phương kia.
32 Hãy nghe lời ví dụ về cây vả, vừa lúc nhành non, lá mới đâm, thì các ngươi biết mùa hạ gần tới. 33 Cũng vậy, khi các ngươi thấy mọi điều ấy, khá biết rằng Con Người gần đến, Ngài đang ở trước cửa. 34 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, dòng dõi nầy chẳng qua trước khi điều kia chưa xảy đến. 35 Trời đất sẽ qua, nhưng lời ta nói chẳng bao giờ qua đi.
1. “S tai n n c a nh ng ngày đó” (c. 29a) nói v đi uự ạ ủ ữ ề ề gì?
325
2. Hi n t ng “m t tr i li n t i tăm, m t trăng khôngệ ượ ặ ờ ề ố ặ sáng, các ngôi sao t trên tr i sa xu ng” (c. 29b) là hi nừ ờ ố ệ t ng gì?ươ
3. “Th l c c a các t ng tr i” (c. 29c) ch v đi u gì?ế ự ủ ừ ờ ỉ ề ề4. “Con Ng i” (c. 30) ch v ai? “Đi m Con Ng i” làườ ỉ ề ề ườ
đi m gì?ề5. B n hi u câu 31 nh th nào? “Nh ng k đã đ cạ ể ư ế ữ ẻ ượ
l a ch n” (c. 31) ch v ai?ự ọ ỉ ề6. Hình nh cây v (c. 32) nói v đi u gì? Nh c nhả ả ề ề ắ ở
chúng ta đi u gì?ề7. “Dòng dõi n y” (c. 34) ch v ai?ầ ỉ ề8. Câu 35 d y chúng ta đi u gì?ạ ề
Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve (Ma-thi- 24-25) là câu tr l i c aả ơ ả ờ ủ Chúa Giê-xu cho các môn đ v hai v n đ :ồ ề ấ ề
1. Vi c thành Giê-ru-sa-lem b h y phá.ệ ị ủ2. D u hi u v ngày Chúa tái lâm.ấ ệ ềTrong l i d y c a Chúa Giê-xu, nh ng hi n t ng v haiờ ạ ủ ữ ệ ượ ề
bi n c n y có nh ng đi m t ng đ ng và đan vào v i nhauế ố ầ ữ ể ươ ồ ớ cho nên r t khó cho chúng ta phân bi t l i nào nói v s vi cấ ệ ờ ề ự ệ nào. Các nhà gi i nghĩa Kinh Thánh tr i nhi u th k cũngả ả ề ế ỷ không th hoàn toàn đ ng ý v i nhau v cách gi i thích phânể ồ ớ ề ả đo n n y. Tùy theo khuynh h ng th n h c mà m i ng iạ ầ ướ ầ ọ ỗ ườ gi i thích theo khuynh h ng đó. L i gi i thích d i đây làả ướ ờ ả ướ t p h p và dung hòa c a nh ng quan đi m đó.ậ ợ ủ ữ ể
S tai n n c a nh ng ngày đóự ạ ủ ữ (c. 29a) nói v ho n n nề ạ ạ trong câu 9, là s vi c x y ra tr c ngày Chúa tái lâm. Chự ệ ả ướ ữ “ho n n n” (c. 9) và “tai n n” (c. 29) là cùng m t ch trongạ ạ ạ ộ ữ nguyên ng (ữ thlipsis). Câu n y hàm ý r ng, ti p theo sau vi cầ ằ ế ệ x y ra trong câu 9 (ả b n p trong s ho n n nị ộ ự ạ ạ ) thì sẽ có nh ng hi n t ng b t th ng trong thiên nhiên: ữ ệ ượ ấ ườ M t tr iặ ờ li n t i tăm, m t trăng không sáng, các ngôi sao t trên tr iề ố ặ ừ ờ sa xu ng… (c. 29a). ố Đây sẽ là nh ng hi n t ng có th t,ữ ệ ượ ậ
326
không nh t thi t ch là nh t th c hay nguy t th c nh ng cóấ ế ỉ ậ ự ệ ự ư th là mây khói âm u, che khu t ánh sáng m t tr i và m tể ấ ặ ờ ặ trăng khi núi l a phun hay nh ng đám cháy l n x y ra. Cũngử ữ ớ ả có th là nh ng hi n t ng thiên nhiên khác x y ra trongể ữ ệ ượ ả ngày cu i cùng. M t s các nhà gi i nghĩa Kinh Thánh choố ộ ố ả r ng đây cũng có th là nh ng hình nh bi u t ng nói vằ ể ữ ả ể ượ ề s s p đ c a các đ qu c hay đ t n c hùng m nh. Chúngự ụ ổ ủ ế ố ấ ướ ạ ta không rõ th l c c a các t ng tr iế ự ủ ừ ờ (c. 29b) ch vỉ ề đi u gìề nh ng đ n lúc đó cũng sẽ b ư ế ị rúng đ ngộ , nghĩa là s p đ hayụ ổ th t b i. ấ ạ
Khi y, đi m Con Ng i sẽ hi n ra trên tr i, m i dân t c d iấ ề ườ ệ ở ờ ọ ộ ướ đ t sẽ đ m ng c, và th y Con Ng i l y đ i quy n đ i vinhấ ấ ự ấ ườ ấ ạ ề ạ ng trên mây tr i mà xu ng (c. 30).ự ờ ố
M t trong nh ng câu các môn đ h i Chúa Giê-xu là: ộ ữ ồ ỏ Có đi m gì ch v s Chúa đ n và t n thề ỉ ề ự ế ậ ế (c. 3b). Đi mề nghĩa là d u hi u, m t hình nh ch v m t đi u gì đó. đây Chúaấ ệ ộ ả ỉ ề ộ ề Ở nói: Khi y, đi m Con Ng i sẽ hi n ra trên tr iấ ề ườ ệ ở ờ (c. 30a) hàm ý khi Chúa tái lâm, khi Chúa xu t hi n, thì đó chính làấ ệ đi m (d u hi u) cho th y Chúa đ n. Công v 1:11 và Kh iề ấ ệ ấ ế ụ ả Huy n 1:7 cũng cho th y hình nh n y. ề ấ ả ầ
Khi trông th y Chúa tái lâm (ấ đi m Con Ng i sẽ hi n ra ề ườ ệ ở trên tr iờ ) thì ph n ng c a m i ng i là: ả ứ ủ ọ ườ M i dân t c d iọ ộ ướ đ t sẽ đ m ng cấ ấ ự (c. 30b). Đ m ng cấ ự nghĩa là “than khóc” (BHĐ). Than khóc mang ý nghĩa s u kh tr c vi n nh ánầ ổ ướ ễ ả ph t tr c quy n cai tr c a Chúa vì Chúa sẽ đ n trong ạ ướ ề ị ủ ế đ iạ quy n đ i vinh ề ạ (c. 30c).
Ngài sẽ sai thiên s mình dùng ti ng kèn r t l n mà nhóm l iứ ế ấ ớ ạ nh ng k đã đ c l a ch n c a Ngài kh p b n ph ng, tữ ẻ ượ ự ọ ủ ở ắ ố ươ ừ cu i ph ng tr i n y cho đ n t n ph ng kia (c. 31).ố ươ ờ ầ ế ậ ươ
Thiên sứ và ti ng kènế là hai hình nh th ng đ c dùngả ườ ượ đ mô t v ngày Chúa tr l i (Ma-thi- 13:41; 25:31; II Tê.ể ả ề ở ạ ơ 1:7; I Cô. 15:52; I Tê. 4:16). Câu 31 mô t vi c Chúa nhómả ệ
327
hi p ệ nh ng k đã đ c l a ch n c a Ngàiữ ẻ ượ ự ọ ủ . K đã đ c l aẻ ượ ự ch n ọ là con cái c a Chúa (Rô-ma 8:33; I Phi-e-r 1:2). ủ ơ kh pỞ ắ b n ph ng, t cu i ph ng tr i n y cho đ n t n ph ngố ươ ừ ố ươ ờ ầ ế ậ ươ kia bao g m m i ng i tin Chúa, không ngo i tr ai.ồ ọ ườ ạ ừ
Chúa Giê-xu k t lu n ph n n y v i bài h c v cây v :ế ậ ầ ầ ớ ọ ề ảHãy nghe l i ví d v cây v , v a lúc nhành non, lá m i đâm, thìờ ụ ề ả ừ ớ các ng i bi t mùa h g n t i.ươ ế ạ ầ ớ Cũng v y, khi các ng i th yậ ươ ấ m i đi u y, khá bi t r ng Con Ng i g n đ n, Ngài đang ọ ề ấ ế ằ ườ ầ ế ở tr c c a (c. 32-33).ướ ử
Cây v là hình nh ph thông t i Palestine cho nên khiả ả ổ ạ th y ấ v a lúc nhành non, lá m i đâmừ ớ (“Khi cành v a đâmừ ch i,” ồ BHĐ) ai cũng bi t mùa h s p đ n. Cây v đâm ch i làế ạ ắ ế ả ồ d u hi u c a mùa h th nào thì đ i v i chúng ta, ấ ệ ủ ạ ể ố ớ khi các ng i th y m i đi u y, khá bi t r ng Con Ng i g n đ nươ ấ ọ ề ấ ế ằ ườ ầ ế (c. 33). M i đi u yọ ề ấ là nh ng d u hi u Chúa Giê-xu đã nói tữ ấ ệ ừ đ u (c. 4-12 và 23-27). Câu n y cho th y r ng vi c Chúa Giê-ầ ầ ấ ằ ệxu tr l i sẽ r t g n khi chúng ta ch ng ki n nh ng d uở ạ ấ ầ ứ ế ữ ấ hi u n y. Đó là câu tr l i c a Chúa cho các môn đ v d uệ ầ ả ờ ủ ồ ề ấ hi u (ệ Đi m gì ch v s Chúa đ n và t n thề ỉ ề ự ế ậ ế, c. 3c).
V câu h i, ề ỏ Lúc nào nh ng s đó sẽ x y raữ ự ả , (c. 3b), Chúa phán:
Qu th t, ta nói cùng các ng i, dòng dõi n y ch ng qua tr cả ậ ươ ầ ẳ ướ khi đi u kia ch a x y đ n (c. 34).ề ư ả ế
Th t, Ta b o các con, th h n y sẽ không qua đi cho đ n khiậ ả ế ệ ầ ế m i đi u y x y đ n (ọ ề ấ ả ế B n Hi u Đínhả ệ ).
Th h hay ế ệ dòng dõi n yầ ch v ai? Đ i v i vi c thànhỉ ề ố ớ ệ Giê-ru-sa-lem b tàn phá thì dòng dõi n y là th h c a cácị ầ ế ệ ủ môn đ . Còn vi c Chúa Giê-xu tr l i thì th h đó là th hồ ệ ở ạ ế ệ ế ệ ch ng ki n nh ng d u hi u Chúa Giê-xu k ra trong các câuứ ế ữ ấ ệ ể 4-12; 23-27 và 29-31. Dòng dõi n yầ trong b i c nh c a 23:36ố ả ủ cũng mang ý nghĩa nh ng ng i trong m t th h kh c tữ ườ ộ ế ệ ướ ừ
328
Chúa. Do đó khi Giê-ru-sa-lem b tàn phá hay lúc Chúa Giê-xuị tr l i thì lúc nào cũng có nh ng ng i ch ng đ i Chúa vàở ạ ữ ườ ố ố ph i gánh ch u hình ph t c a Ngài!ả ị ạ ủ
Tr i đ t sẽ qua, nh ng l i ta nói ch ng bao gi qua đi (c. 34)ờ ấ ư ờ ẳ ờ
L i phán n y c a Chúa Giê-xu là n ch ng cho nh ngờ ầ ủ ấ ứ ữ đi u Chúa v a d y. L i c a Chúa là ch c ch n, không bao giề ừ ạ ờ ủ ắ ắ ờ thay đ i (Thi thiên 119:89; I Phi-e-r 1:24-25). Quan sát c cổ ơ ụ di n c a th gi i, chúng ta c n ghi nh nh ng l i d y c aệ ủ ế ớ ầ ớ ữ ờ ạ ủ Chúa Giê-xu nh bài h c t cây v (c. 32-33) đ chu n b vàư ọ ừ ả ể ẩ ị s n sàng nghênh đón Vua h i lai.ẵ ồ
BÀI 98 – 24:36-51 HÃY TỈNH THỨC!
36 Về ngày và giờ đó, chẳng có ai biết chi cả, thiên sứ trên trời hay là Con cũng vậy, song chỉ một mình Cha biết mà thôi.
37 Trong đời Nô-ê thể nào, khi Con người đến cũng thể ấy. 38 Vì trong những ngày trước nước lụt, người ta ăn, uống, cưới, gả như thường cho đến ngày Nô-ê vào tàu, 39 và người ta không ngờ chi hết cho đến khi nước lụt tới mà đùa đem đi hết thảy, khi Con người đến cũng như vậy.
40 Lúc ấy, sẽ có hai người nam ở trong một đồng ruộng, một người được đem đi, còn một người bị để lại; 41 và có hai người nữ đang xay cối, một người được đem đi, còn một người bị để lại. 42 Vậy hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến.
43 Hãy biết rõ, nếu người chủ nhà đã hay canh nào kẻ trộm sẽ đến, thì tỉnh thức, không để cho đào ngạch nhà mình. 44 Vậy thì các ngươi cũng hãy chực cho sẵn, vì Con người sẽ đến trong giờ các ngươi không ngờ.
45 Ai là đầy tớ trung tín và khôn ngoan, mà người chủ đặt cai trị đầy tớ mình, đặng cho đồ ăn đúng giờ? 46 Phước cho đầy tớ đó, khi chủ đến thấy làm như vậy! 47 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chủ sẽ đặt kẻ ấy coi sóc cả gia tài mình. 48 Nếu, trái lại, là một đầy tớ xấu, nó nghĩ thầm rằng: Chủ ta đến chậm, 49 bèn đánh kẻ cùng làm việc với mình và ăn uống với phường say rượu, 50 thì chủ nó sẽ đến
329
trong ngày nó không ngờ và giờ nó không biết. 51 Chủ sẽ đánh xé xương và định phần nó đồng với kẻ giả hình. Đó là nơi sẽ có khóc lóc và nghiến răng.
1. Câu 36 cho th y đ c đi m gì v ngày Chúa tái lâm?ấ ặ ể ề Chúng ta áp d ng đi u n y nh th nào?ụ ề ầ ư ế
2. Đi m t ng đ ng trong đ i Nô-ê và lúc Chúa tr l iể ươ ồ ờ ở ạ là gì? D y chúng ta đi u gì?ạ ề
3. L i Chúa Giê-xu trong hai câu 40-41 nh m d y chúngờ ằ ạ ta đi u gì?ề
4. Hình nh “ch nhà” và “k tr m” trong các câu 43-44ả ủ ẻ ộ d y chúng ta đi u gì trong vi c ch đ i ngày Chúa tr l i?ạ ề ệ ờ ợ ở ạ
5. Xin so sánh hình nh hai ng i đ y t trong câu 45-ả ườ ầ ớ51. Y u t nào khi n cho ng i đ y t x u x s nhế ố ế ườ ầ ớ ấ ử ự ư nh ng đi u đ c mô t trong câu 49? H u qu là gì?ữ ề ượ ả ậ ả
6. Ý chính Chúa Giê-xu mu n d y trong ph n Kinhố ạ ầ Thánh n y là gì? Chúng ta áp d ng nh th nào?ầ ụ ư ế
Hai câu h i c a các môn đ cho Chúa Giê-xu mà câu tr l i làỏ ủ ồ ả ờ n i dung c a Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve (Ma-thi- 24-25) là:ộ ủ ả ơ
1. “Lúc nào nh ng s đó sẽ x y ra?” (c. 3b).ữ ự ả2. “Có đi m gì ch v s Chúa đ n và t n th ?” (c. 3c).ề ỉ ề ự ế ậ ếChúa Giê-xu tr l i câu h i th nh t trong câu 15: “Khiả ờ ỏ ứ ấ
các ng i sẽ th y s g m ghi c tàn nát l p ra trong n iươ ấ ự ớ ế ậ ơ thánh,” nói v s hi n di n c a quân đ i La-mã t i Giê-ru-ề ự ệ ệ ủ ộ ạsa-lem (Lu-ca 21:20). Đó là lúc sẽ không còn m t hòn đá nàoộ ch ng trên m t hòn khác mà không b đ xu ngồ ộ ị ổ ố (c. 2b), nói v vi c thành Giê-ru-sa-lem b tàn phá, đã x y ra vào năm 70ề ệ ị ả S.C.
Câu h i th hai, Chúa Giê-xu nói v nh ng đi m (d uỏ ứ ề ữ ề ấ hi u) báo tr c ngày Chúa tr l i (5-12; 29-30). Nh ng vệ ướ ở ạ ư ề th i đi m hay chi ti t th i gian, ờ ể ế ờ KHI NÀO Chúa sẽ tái lâm thì Chúa Giê-xu cho bi t:ế
330
V ngày và gi đó, ch ng có ai bi t chi c , ề ờ ẳ ế ả thiên s trên tr iứ ờ hay là Con cũng v y, song ch m t mình Cha bi t mà thôi (c. 36).ậ ỉ ộ ế
Câu n y cho th y, thì gi Chúa tái lâm là đi u do Đ cầ ấ ờ ề ứ Chúa Cha quy t đ nh (Công v 1:7) vì v y ch m t mình Đ cế ị ụ ậ ỉ ộ ứ Chúa Cha bi t mà thôi:ế
Loài ng i không bi t: ườ ế Ch ng có ai bi t chi c .ẳ ế ả Thiên đàng nói chung, không bi t: ế Thiên s trên tr i.ứ ờ Chính Chúa Giê-xu cũng không bi t: ế Hay là Con cũng
v y.ậĐi u khó hi u trong câu n y là Chúa Giê-xu là m t trongề ể ầ ộ
Ba Ngôi Đ c Chúa Tr i, Ngài chính là Đ c Chúa Tr i, t i saoứ ờ ứ ờ ạ Chúa l i không bi t? Vi c Chúa Giê-xu không bi t ngày táiạ ế ệ ế lâm không làm gi m th n tính c a Chúa hay Ngài kém Đ cả ầ ủ ứ Chúa Cha nh ng cho th y r ng trong giai đo n nh p thư ấ ằ ạ ậ ể (khi Chúa Giê-xu mang thân xác con ng i s ng trên tr nườ ố ầ gian) Ngài đã t gi i h n mình trong hi u bi t đó. Chúa Giê-ự ớ ạ ể ếxu khi s ng trên tr n gian, Ngài là con ng i hoàn toànố ầ ườ (nhân tính hoàn toàn) và trong nhân tính đó, Chúa Giê-xu không bi t ế ngày và giờ tái lâm. Phúc Âm Giăng nhi u l n choề ầ th y Chúa Giê-xu chính là Đ c Chúa Tr i nh ng cũng nhi uấ ứ ờ ư ề l n cho th y Ngài tùy thu c Đ c Chúa Cha hoàn toàn khi t iầ ấ ộ ứ ạ th (so sánh Giăng 10:30 và 5:30). Đây cũng là ý nghĩa c aế ủ Phi-líp 2:6-7: Chúa Giê-xu chính là Đ c Chúa Tr i nh ng Ngàiứ ờ ư đã t b mình điự ỏ , t m gi i h n th n tính c a Ngài trong th iạ ớ ạ ầ ủ ờ gian nh p th . ậ ể
Câu nói v ngày gi Chúa tái lâm r t quan tr ng, nh cề ờ ấ ọ ắ chúng ta nh r ng, b t c m t ng i nào nói v ngày giớ ằ ấ ứ ộ ườ ề ờ Chúa tr l i đ u sai, đ u gi d i vì đây là kh ng đ nh c aở ạ ề ề ả ố ẳ ị ủ Chúa Giê-xu, không m t ng i nào có th bi t chính xác vộ ườ ể ế ề ngày t n th . Chúng ta có nh ng d u hi u, chúng ta bi tậ ế ữ ấ ệ ế ngày đó g n hay xa nh ng không ai bi t thì gi chính xác vầ ư ế ờ ề vi c Chúa tái lâm c ! Đi u n y cho th y m t đ c đi m quanệ ả ề ầ ấ ộ ặ ể tr ng c a vi c Chúa tái lâm, đó là y u t b t ng : Chúa cóọ ủ ệ ế ố ấ ờ
331
th tr l i b t c lúc nào và có th là lúc chúng ta ít ng đ nể ở ạ ấ ứ ể ờ ế nh t!ấ
Chúa Giê-xu gi i thích đi u n y trong nh ng câu ti pả ề ầ ữ ế theo (24:37–25:13) v i ví d v đ i Nô-ê và l i khuyên t nhớ ụ ề ờ ờ ỉ th c v i nh ng ví d rõ ràng. Y u t b t ng và l i khuyênứ ớ ữ ụ ế ố ấ ờ ờ t nh th c là ý chính c a ph n n y.ỉ ứ ủ ầ ầ
Đi m t ng đ ng trong đ i Nô-ê và lúc Chúa tr l i là b tể ươ ồ ờ ở ạ ấ ng : ờ ng i ta không ng chi h tườ ờ ế (c. 39a). Ăn, u ng, c i, gố ướ ả (c. 38) là nh ng sinh ho t bình th ng, không hàm ý đi u gìữ ạ ườ ề x u. Chính ngay gi a nh ng sinh ho t bình th ng đó màấ ữ ữ ạ ườ Chúa Giê-xu sẽ tái lâm. Áp d ng cho hôm nay, là con cái c aụ ủ Chúa, chúng ta ph i luôn luôn s ng trong t th c a ng iả ố ư ế ủ ườ ch đ i Chúa Giê-xu tr l i. Chúng ta v n sinh ho t bìnhờ ợ ở ạ ẫ ạ th ng, nh ng cũng không quên là gi a nh ng bình th ngườ ư ữ ữ ườ c a đ i s ng, lúc ng i ta ít ng đ n nh t, đó cũng là lúcủ ờ ố ườ ờ ế ấ Chúa tr l i. Các ví d trong 24:43–25:13 cho th y rõ đi uở ạ ụ ấ ề n y.ầ
Hình nh hai ng i làm ru ng và hai ng i xay c i (c. 40-ả ườ ộ ườ ố41) hàm ý m t ng i s n sàng còn ng i kia thì không. Làmộ ườ ẵ ườ ru ng và xay c i là hai công vi c th ng nh t nh ng trongộ ố ệ ườ ậ ư công vi c th ng nh t đó, m t ng i thì lúc nào cũng s nệ ườ ậ ộ ườ ẵ sàng ch đón Chúa tái lâm, còn ng i kia thì không. Cùngờ ườ s ng chung v i nhau trên tr n gian, cùng làm m t công vi cố ớ ầ ộ ệ nh ng n u m t ng i không có đ c tin n i Chúa, khôngư ế ộ ườ ứ ơ h ng v nh ng giá tr tâm linh, đó là ng i không s n sàngướ ề ữ ị ườ ẵ và ch c ch n sẽ b đ l i trong ngày Chúa tái lâm. Hai bài h cắ ắ ị ể ạ ọ cho chúng ta ghi nh n là:ậ
1. Dù làm công vi c gì, lúc nào chúng ta cũng ph i trongệ ả ở t th s n sàng, trông ch Chúa tr l i.ư ế ẵ ờ ở ạ
2. Trách nhi m c a chúng ta là ph i nói v Chúa choệ ủ ả ề nh ng ng i b n cùng làm vi c v i chúng ta vì h là nh ngữ ườ ạ ệ ớ ọ ữ ng i cùng ườ trong m t đ ng ru ngở ộ ồ ộ hay cùng xay c iố v iớ chúng ta. N u chúng ta không nói v Chúa cho h , h sẽế ề ọ ọ
332
không bi t Chúa, không s n sàng và lúc Chúa tái lâmế ẵ h sẽọ bị đ l i ể ạ
Chúa Giê-xu k t lu n ph n n y v i câu:ế ậ ầ ầ ớV y hãy t nh th c, vì các ng i không bi t ngày nào Chúa mìnhậ ỉ ứ ươ ế sẽ đ n (c. 42)ế
Câu n y đ c nh c l i trong 25:13:ầ ượ ắ ạ V y, hãy t nh th c vìậ ỉ ứ các ng i không bi t ngày cũng không bi t gi .ươ ế ế ờ Nh v y, cácư ậ câu chuy n v ch nhà và k tr m (43-44), ng i ch vàệ ề ủ ẻ ộ ườ ủ đ y t (45-51) và m i ng i n đ ng trinh (25:1-12)ầ ớ ườ ườ ữ ồ nh m gi i thích và làm sáng t câu n y (c. 42). Y u t t ngằ ả ỏ ầ ế ố ươ đ ng trong c ba câu chuy n làồ ả ệ , ph i ả s n sàng khi s vi cẵ ự ệ x y ra: ng i ch nhà canh phòng k tr m, ng i đ y tả ườ ủ ẻ ộ ườ ầ ớ ch đ i ch v và các cô phù dâu nghênh đón chàng r .ờ ợ ủ ề ể
1. Ch nhà và k tr m (c. 43-44)ủ ẻ ộChúa Giê-xu, Phao-lô và Phi-e-r đ u so sánh vi c Chúaơ ề ệ
tr l i v i hình nh k tr m (I Tê. 5:2; II Phi. 3:10). Ng i ănở ạ ớ ả ẻ ộ ườ tr m ph i tính toán thì gi nh th nào đ ch nhà khôngộ ả ờ ư ế ể ủ bi t lúc nào k tr m sẽ đ n. Chúa Giê-xu nói:ế ẻ ộ ế
... n u ng i ch nhà đã hay canh nào k tr m sẽ đ n, thì t nhế ườ ủ ẻ ộ ế ỉ th c…ứ
Trong th c t , ch nhà không bi t khi nàoự ế ủ ế k tr m sẽẻ ộ đ n cho nên câu n y hàm ý r ng lúc nào ng i ch nhà cũngế ầ ằ ườ ủ t nh th c đ k tr m không ỉ ứ ể ẻ ộ đào ng ch nhà mìnhạ . Nhà c a lúcử b y gi th ng làm b ng đ t nên cách đ vào nhà lén lút làấ ờ ườ ằ ấ ể đào ng chạ mà vào.
2. Ng i ch và đ y t (45-51)ườ ủ ầ ớChúa Giê-xu đ a ra hình nh hai ng i đ y t :ư ả ườ ầ ớ
Đ CẶ TÍNH
Trung tín vàkhôn ngoan
X uấ
VI CỆ Cho đ ăn đúngồ Đánh k cùng làm vi cẻ ệ
333
LÀM giờ Ăn u ng v i ph ngố ớ ườ say r uượ
K TẾ QUẢ
Ch đ t coi sócủ ặ c gia tàiả
Bị đánh xé x ngươ B đ nh ph n đ ng v iị ị ầ ồ ớ
k gi hìnhẻ ả
Ng i đ y t th hai đã x s nh v y và đ a đ n h uườ ầ ớ ứ ử ự ư ậ ư ế ậ qu kh c h i ch v m t lý do: ả ố ạ ỉ ỉ ộ Nghĩ th m r ng, Ch ta đ nầ ằ ủ ế ch m!ậ (c. 48). Chính thái đ không trông ch và không s nộ ờ ẵ sàng đã đ a ng i đ y t x u vào ch hành đ ng sai và bư ườ ầ ớ ấ ỗ ộ ị hình ph t n ng n nh v y. ạ ặ ề ư ậ Đánh xé x ngươ trong nguyên văn là “x đôi” hay “c t ra t ng m nh” mang ý nghĩa hìnhẻ ắ ừ ả ph t n ng n . Trong Phúc Âm Ma-thi- , ạ ặ ề ơ k gi hìnhẻ ả là nh ngữ ng i th ng b lên án n ng n , cho nên ườ ườ ị ặ ề đánh xé x ngươ và đ nh ph n đ ng v i k gi hìnhị ầ ồ ớ ẻ ả có cùng m t ý nghĩa. Thànhộ ng ữ khóc lóc và nghi n răngế (c. 51b) đ c dùng sáu l nượ ầ trong Ma-thi- v i ý nghĩa đau đ n, s u kh .ơ ớ ớ ầ ổ
Chúa Giê-xu b t đ u phân đo n n y v i l i d y rõ ràng làắ ầ ạ ầ ớ ờ ạ không m t ng i nào bi t chính xác ngày gi Chúa tr l i (c.ộ ườ ế ờ ở ạ 36). Đi u chúng ta c n làm vì v y là t nh th c ch đ i và làmề ầ ậ ỉ ứ ờ ợ tr n b n ph n nh ng i đ y t trung tín, khôn ngoan (c.ọ ổ ậ ư ườ ầ ớ 45) thay vì cho r ng Ch ta đ n ch m (c. 48) đ r i ph iằ ủ ế ậ ể ồ ả lãnh hình ph t n ng n , đ y h i ti c (c. 51).ạ ặ ề ầ ố ế
BÀI 99 – 25:1-13 MƯỜI CÔ PHÙ DÂU
1 Khi ấy, nước thiên đàng sẽ giống như mười người nữ đồng trinh kia cầm đèn đi rước chàng rể. 2 Trong các nàng đó, có năm người dại và năm người khôn. 3 Người dại khi cầm đèn đi thì không đem dầu theo cùng mình. 4 Song người khôn khi cầm đèn đi thì đem dầu theo trong bình mình. 5 Vì chàng rể đến trễ, nên các nàng thảy đều buồn ngủ và ngủ gục.
6 Đến khuya, có tiếng kêu rằng: Kìa, chàng rể đến, hãy đi ra rước người! 7 Các nữ đồng trinh bèn thức dậy cả, sửa soạn đèn mình. 8
334
Các người dại nói với các người khôn rằng: Xin bớt dầu của các chị cho chúng tôi, vì đèn chúng tôi gần tắt. 9 Nhưng các người khôn trả lời rằng: Không, e chẳng đủ cho chúng tôi và các chị; thà các chị hãy đi đến người bán dầu mà mua. 10 Song trong khi họ đang đi mua, thì chàng rể đến; kẻ nào chực sẵn, thì đi với người cùng vào tiệc cưới, và cửa đóng lại. 11 Chặp lâu, những người nữ đồng trinh khác cũng đến và xin rằng: Hỡi Chúa, hỡi Chúa, xin mở cho chúng tôi! 12 Nhưng người đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, ta không biết các ngươi đâu. 13 Vậy, hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày, cũng không biết giờ.
1. “N c thiên đàng sẽ gi ng nh ” (c. 1) nghĩa là gì?ướ ố ư2. Đi m khác nhau gi a nh ng ng i d i và ng iể ữ ữ ườ ạ ườ
khôn trong câu chuy n n y là gì? T i sao đó là “d i” vàệ ầ ạ ạ “khôn?”
3. Đi m gi ng nhau c a các cô phù dâu vì chàng r đ nể ố ủ ể ế tr là gì? Hàm ý đi u gì?ễ ề
4. Câu tr l i c a nh ng ng i khôn(c. 9) có ph i là íchả ờ ủ ữ ườ ả k không? T i sao?ỷ ạ
5. “Ta không bi t các ng i đâu” c. 12) hàm ý gì?ế ươ6. Bài h c chính trong câu chuy n n y là gì? Áp d ngọ ệ ầ ụ
nh th nào?ư ế
Câu chuy n “M i Cô Phù Dâu” k t thúc v i câu:ệ ườ ế ớV y, hãy t nh th c, vì các ng i không bi t ngày, cũng khôngậ ỉ ứ ươ ế bi t gi (c. 13)ế ờ
Đi u n y cho th y bài h c chính y u Chúa Giê-xu mu nề ầ ấ ọ ế ố d y đây là vi c t nh th c, trông ch ngày Chúa tr l i,ạ ở ệ ỉ ứ ờ ở ạ t ng t nh câu chuy n ch nhà và k tr m, ng i ch vàươ ự ư ệ ủ ẻ ộ ườ ủ đ y t (24:43-51).ầ ớ
Câu chuy n “M i Cô Phù Dâu” th ng đ c hi u trongệ ườ ườ ượ ể nghĩa ng ngôn (ụ allegory) nghĩa là m i chi ti t trong câuỗ ế chuy n đ u t ng tr ng hay mang m t ý nghĩa nào đó. Tuyệ ề ượ ư ộ nhiên, các câu chuy n trong Phúc Âm Ma-thi- ph i hi uệ ơ ả ể
335
trong nghĩa n d (ẩ ụ parable) thì chính xác h n: m i chi ti tơ ỗ ế trong câu chuy n không nh t thi t t ng tr ng hay mangệ ấ ế ượ ư m t ý nghĩa nh ng chúng ta ph i tìm ý chính c a toàn thộ ư ả ủ ể câu chuy n. Câu chuy n “M i Cô Phù Dâu” n m trong vănệ ệ ườ ằ m ch Chúa tái lâm v i ch đ t nh th c nên câu chuy n n yạ ớ ủ ề ỉ ứ ệ ầ ph i đ c hi u và gi i thích trong ý nghĩa đó.ả ượ ể ả
N c thiên đàng sẽ gi ng nhướ ố ư (c. 1a) là câu đ c vi tượ ế nhi u l n trong Ma-thi- 13, trong m t lo t n d c a Chúaề ầ ơ ộ ạ ẩ ụ ủ (13:24, 31, 33, 44, 45, 47). N c thiên đàngướ (“v ng qu cươ ố thiên đàng”) nói đ n quy n cai tr c a Đ c Chúa Tr i, t c làế ề ị ủ ứ ờ ứ cách Đ c Chúa Tr i hành đ ng hay quy lu t c a N c Chúa.ứ ờ ộ ậ ủ ướ Chúa Giê-xu sẽ tái lâm cách b t ng và ng i tin Chúa ph iấ ờ ườ ả t nh th c đ ch đ i Chúa là m t trong nh ng đi u c aỉ ứ ể ờ ợ ộ ữ ề ủ n c thiên đàngướ và đi u n y đ c so sánh trong câu chuy nề ầ ượ ệ các cô phù dâu đây.ở
Đám c i t i vùng Palestine th ng kéo dài nhi u ngàyướ ạ ườ ề v i nh ng đám r c. Chàng r và gia đình đ n nhà cô dâu đớ ữ ướ ể ế ể r c dâu v l i nhà trai hay đ n m t đ a đi m khác đ cướ ề ạ ế ộ ị ể ể ử hành hôn l và d ti c. Vì là d p vui nên thì gi c a đám c iễ ự ệ ị ờ ủ ướ r t uy n chuy n, không b gò bó đ không b ràng bu c v iấ ể ể ị ể ị ộ ớ v n đ gi gi c. Chính vì v y mà có vi c ấ ề ờ ấ ậ ệ chàng r đ n trể ế ễ (c. 5). Khi đám r c x y ra ban đêm thì ng i d c n ph i cóướ ả ườ ự ầ ả đèn, đúng h n là nh ng cây đu c, đ u qu n v i có t m d u.ơ ữ ố ầ ấ ả ẩ ầ Khi đu c cháy h t, ng i ta t m thêm d u vào v i đ đ tố ế ườ ẩ ầ ả ể ố ti p. ế
Trong câu chuy n n y, Chúa Giê-xu cho bi t ệ ầ ế có năm ng i d i và năm ng i khônườ ạ ườ (c. 2). D u hi u phân bi t gi aấ ệ ệ ữ d iạ và khôn đây là:ở
Ng i d i khi c m đèn đi thì không đem d u theo cùng mình.ườ ạ ầ ầ Song ng i khôn khi c m đèn đi thì đem d u theo trong bìnhườ ầ ầ mình (c. 3-4)
336
D i và khôn vì v y là có chu n b hay không. ạ ậ ẩ ị Khôn mang ý nghĩa th c t , có hi u bi t còn ự ế ể ế d iạ là ngu ng hay khù kh .ơ ờ Chu n b s n d u đ khi đu c t t có d u đ châm là vi cẩ ị ẵ ầ ể ố ắ ầ ể ệ bình th ng, ai cũng ph i bi t. Ch nh ng ng i thi u hi uườ ả ế ỉ ữ ườ ế ể bi t m i không chu n b . ế ớ ẩ ị
Vì chàng r đ n tr , nên các nàng th y đ u bu n ng và ngể ế ễ ả ề ồ ủ ủ g c (c. 5).ụ
Câu chuy n n y cho th y, d i hay khôn, c hai nhóm ệ ầ ấ ạ ả đ uề bu n ng và ng g cồ ủ ủ ụ (c. 5b). T nh th c vì v y không mang ýỉ ứ ậ nghĩa không ng v m t th xác nh ng là có chu n b hayủ ề ặ ể ư ẩ ị không. Trong câu chuy n n c l t đ i Nô-ê, Chúa Giê-xu choệ ướ ụ ờ bi t ế ng i ta ăn, u ng, c i, g nh th ngườ ố ướ ả ư ườ (24:38). Ngủ cũng là m t trong nh ng sinh ho t bình th ng c a đ iộ ữ ạ ườ ủ ờ s ng, v n đ là có chu n b hay không.ố ấ ề ẩ ị
Chúng ta không th nói vi c nh ng ng i khôn không b tể ệ ữ ườ ớ d u cho các b n là ích k vì th c t là ầ ạ ỷ ự ế e ch ng đ cho chúngẳ ủ tôi và các chị (c. 9a). Nói nh v y nghĩa là n u chia d u choư ậ ế ầ nh ng ng i kia thì r t cu c c m i cây đu c đ u sẽ t tữ ườ ố ộ ả ườ ố ề ắ c , không th đón chàng r . Đi u n y cũng hàm ý là m iả ể ể ề ầ ỗ ng i chúng ta ch có th chu n b cho chính mình, chúng taườ ỉ ể ẩ ị không th chu n b thay cho ng i khác đ c.ể ẩ ị ườ ượ
Câu chuy n k t thúc v i câu:ệ ế ớK nào ch c s n, thì đi v i ng i cùng vào ti c c i (c. 10b).ẻ ự ẵ ớ ườ ệ ướ
Nh ng ng i đã s n sàng thì đi v i chàng r vào ti c c i (ữ ườ ẵ ớ ể ệ ướ B nả Hi u Đínhệ ).
Ti c c i ch s n sàng cho nh ng ai bi t s n sàng! Ýệ ướ ỉ ẵ ữ ế ẵ chính c a câu chuy n vì v y là chúng ta ph i s n sàng, ph iủ ệ ậ ả ẵ ả chu n b ch ngày Chúa tr l i. ẩ ị ờ ở ạ Đem d u theo trong bìnhầ mình (c. 4) mang ý nghĩa chu n b , chúng ta không nên gi iẩ ị ả thích d u t ng tr ng cho đi u gì vì nh v y là gi i nghĩaầ ượ ư ề ư ậ ả
337
theo l i ng ngôn (ố ụ allegory) không thích h p v i n dợ ớ ẩ ụ (parable) c a Chúa Giê-xu.ủ
Vi c ng i ch tr l i:ệ ườ ủ ả ờQu th t, ta nói cùng các ng i, ta không bi t các ng i đâu (c.ả ậ ươ ế ươ 12).
Câu n y không mang ý nghĩa “tàn ác” c a ng i chầ ủ ườ ủ nh ng nh m nh n m nh tính cách không bi t chu n b c aư ằ ấ ạ ế ẩ ị ủ ng i d ti c. Nh ng ch ườ ự ệ ữ ữ c a đóng l iử ạ (c. 10b) cho th y d pấ ị ti n không còn n a. Chúa Giê-xu k câu chuy n n y nh mệ ữ ể ệ ầ ằ nh n m nh vi c ng i tin Chúa ph i bi t chu n b đang khiấ ạ ệ ườ ả ế ẩ ị ch đ i ngày Chúa tr l i. Vi c bình th ng là chu n b màờ ợ ở ạ ệ ườ ẩ ị n u b qua, chúng ta sẽ không còn c h i nào khác. Có thế ỏ ơ ộ ể nói, không chu n b là t đ t mình vào ch b kh c t . Đâyẩ ị ự ặ ỗ ị ướ ừ là h u qu c a chính vi c làm chúng ta không ph i vì m tậ ả ủ ệ ả ộ ng i nào khác. Th c t nh và chu n b vì v y là đi u khôngườ ứ ỉ ẩ ị ậ ề th thi u trong đ i s ng c a ng i tin Chúa.ể ế ờ ố ủ ườ
BÀI 100 – 25:14-30 CÁC TA-LÂNG
14 Vả, nước thiên đàng sẽ giống như một người kia, khi đi đường xa, gọi các đầy tớ mà giao của cải mình. 15 Chủ đó cho người nầy năm ta-lâng, người kia hai, người khác một, tùy theo tài mỗi người; đoạn, chủ lên đường. 16 Tức thì, người đã nhận năm ta-lâng đi làm lợi ra, và được năm ta-lâng khác. 17 Người đã nhận hai ta-lâng cũng vậy, làm lợi ra được hai ta-lâng nữa. 18 Song người chỉ nhận một thì đi đào lỗ dưới đất mà giấu tiền của chủ.
19 Cách lâu ngày, chủ của những đầy tớ ấy trở về khiến họ tính sổ. 20 Người đã nhận năm ta-lâng bèn đến, đem năm ta-lâng khác nữa, và thưa rằng: Lạy chúa, chúa đã cho tôi năm ta-lâng; đây nầy, tôi làm lợi ra được năm ta-lâng nữa. 21 Chủ nói với người rằng: Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm; ngươi đã trung tín trong việc nhỏ, ta sẽ lập ngươi coi sóc nhiều; hãy đến hưởng sự vui mừng của chúa ngươi. 22 Người đã nhận hai ta-lâng cũng đến mà thưa rằng: Lạy chúa, chúa đã cho tôi hai ta-lâng; đây nầy, tôi đã làm lợi ra
338
được hai ta-lâng nữa. 23 Chủ đáp rằng: Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm; ngươi đã trung tín trong việc nhỏ, ta sẽ lập ngươi coi sóc nhiều; hãy đến hưởng sự vui mừng của chúa ngươi. 24 Người chỉ nhận một ta-lâng cũng đến mà thưa rằng: Lạy chúa, tôi biết chúa là người nghiêm nhặt, gặt trong chỗ mình không gieo, lượm lặt trong chỗ mình không rải ra, 25 nên tôi sợ mà đi giấu ta-lâng của chúa ở dưới đất; đây nầy, vật của chúa xin trả cho chúa. 26 Song chủ đáp rằng: Hỡi đầy tớ dữ và biếng nhác kia, ngươi biết ta gặt trong chỗ ta không gieo, và lượm lặt trong chỗ ta không rải ra; 27 vậy thì ngươi phải đưa bạc của ta lại cho người buôn bạc, rồi khi ta trở về, sẽ lấy vốn và lời. 28 Vậy, các ngươi hãy lấy ta-lâng của người nầy mà cho kẻ có mười ta-lâng.
29 Vì sẽ cho thêm kẻ nào đã có, thì họ sẽ dư dật; nhưng kẻ nào không có, thì cũng cất luôn điều họ đã có nữa. 30 Còn tên đầy tớ vô ích đó, hãy quăng nó ra ngoài là chỗ tối tăm, ở đó sẽ có khóc lóc và nghiến răng.
1. “Ta-lâng” là gì? Trong ý nghĩa đó, B n nghĩ mình làạ ng i có bao nhiêu ta-lâng?ườ
2. Ng i ch nói v nh ng đi u gì trong l i khen haiườ ủ ề ữ ề ờ ng i đ y t làm l i ta-lâng c a ch giao? Áp d ng choườ ầ ớ ợ ủ ủ ụ chúng ta th nào?ế
3. “G t trong ch mình không gieo, l m l t trong chặ ỗ ượ ặ ỗ mình không r i ra” (c. 24b) nghĩa là gì?ả
4. T i sao ng i ch g i ng i đ y t không làm l i ta-ạ ườ ủ ọ ườ ầ ớ ợlâng là “d và bi ng nhác?” Chúng ta có th m c ph i l iữ ế ể ắ ả ỗ l m n y không? Làm th nào đ tránh?ầ ầ ế ể
5. L i ng i ch nói trong câu 29 có vô lý không? T iờ ườ ủ ạ sao?
6. “Ch t i tăm… có khóc lóc và nghi n răng” nói lênỗ ố ế đi u gì?ề
7. Bài h c chính c a câu chuy n n y là gì? Áp d ng nhọ ủ ệ ầ ụ ư th nào?ế
339
Đ minh h a v v n đ t nh th c, trông ch ngày Chúa trể ọ ề ấ ề ỉ ứ ờ ở l i (24:42), Chúa Giê-xu dùng ví d v k tr m (24:43-44),ạ ụ ề ẻ ộ đ y t và ch (24:45-51) và các cô phù dâu (c. 1-13). Các víầ ớ ủ d n y nh n m nh v vi c t nh th c. Ví d v các ta-lângụ ầ ấ ạ ề ệ ỉ ứ ụ ề cũng d y v vi c trông ch ngày Chúa tr l i nh ng trênạ ề ệ ờ ở ạ ư ph ng di n tích c c: làm gì đang khi trông ch ngày Chúaươ ệ ự ờ đ n?ế
Chúa Giê-xu nói v các ề ta-lâng trong câu chuy n n y. ệ ầ Ta-lâng là m t đ n v đo l ng v tr ng l ng, vì v y m t ta-ộ ơ ị ườ ề ọ ượ ậ ộlâng giá tr nhi u hay ít tùy theo kim lo i (vàng, b c hayị ề ạ ạ đ ng). Tr ng l ng c a m t ta-lâng trong th i Hy-l p/La-ồ ọ ượ ủ ộ ờ ạmã trung bình t 26.4 đ n 37.8 kg. M t ta-lâng vàng hay b cừ ế ộ ạ vì v y t ng đ ng v i m t s ti n r t l n. S ti n n yậ ươ ươ ớ ộ ố ề ấ ớ ố ề ầ đ c giao cho m i ng i nhi u hay ít ượ ỗ ườ ề tùy theo tài m i ng iỗ ườ (c. 15b). Tài nói đ n kh năng c a m i ng i mà có lẽ ng iế ả ủ ỗ ườ ườ ch bi t rõ. ủ ế
Áp d ng ngày nay, m i chúng ta t bi t mình đ c Chúaụ ỗ ự ế ượ giao cho bao nhiêu ta-lâng, không nhi u thì ít nh ng không aiề ư có th nói là mình không có ta-lâng nào!ể
Khi đã nh n đ c ti n, ng i đ y t th nh t ậ ượ ề ườ ầ ớ ứ ấ t c thì… điứ làm l i raợ (c. 16). T c thìứ cho th y tính cách siêng năng vàấ s n sàng làm vi c c a ng i n y và đã làm l i s ti n ra g pẵ ệ ủ ườ ầ ợ ố ề ấ đôi. Ng i đ y t th nhì cũng v y, ch riêng ng i đ y tườ ầ ớ ứ ậ ỉ ườ ầ ớ th ba thì ứ đi đào l d i đ t mà gi u ti n c a ch ỗ ướ ấ ấ ề ủ ủ (c. 18).
Nh ng đi u ng i ch khen hai ng i đ y t làm l i là:ữ ề ườ ủ ườ ầ ớ ợ1. Đ c l m.ượ ắ2. Ngay lành.3. Trung tín.4. Trung tín trong vi c nh .ệ ỏ5. Đ c l p coi sóc nhi u.ượ ậ ề6. H ng s vui m ng.ưở ự ừĐ c l mượ ắ mang ý nghĩa đ c ch khen và ch p nh nượ ủ ấ ậ
vi c làm c a mình. ệ ủ Ngay lành nghĩa là t t, nói lên đ c tínhố ặ
340
c a ng i đó. ủ ườ Trung tín nói lên ý siêng năng, c n m n. ầ ẫ Vi cệ nhỏ trong nguyên văn là “ít,” đ i chi u v i ố ế ớ nhi uề trong câu ti p theo: ế Ta sẽ l p ng i coi sóc nhi u (c. 21b). ậ ươ ề Ng i trungườ tín trong vi c nh ch c ch n sẽ trung tín trong vi c l n,ệ ỏ ắ ắ ệ ớ ph n th ng c a ng i đó vì v y là sẽ đ c coi sóc hayầ ưở ủ ườ ậ ượ qu n tr nhi u. ả ị ề H ng s vui m ng c a chúa ng iưở ự ừ ủ ươ hàm ý cùng chia s ni m vui v i ch .ẻ ề ớ ủ
Ng i đ y t th hai dù ch nh n đ c hai ta-lâng nh ngườ ầ ớ ứ ỉ ậ ượ ư cũng đã làm l i ra g p đôi và nh n đ c cùng m t l i khenợ ấ ậ ượ ộ ờ v i ng i nh n năm ta-lâng. Đi u n y cho th y trung tín làmớ ườ ậ ề ầ ấ l i v i s l ng ta-lâng mình có là đi u quan tr ng. Ít ta-lângợ ớ ố ượ ề ọ không th là lý do đ chúng ta l i bi ng, không làm vi c.ể ể ườ ế ệ
Chúng ta không rõ vì lý do gì mà ng i đ y t th ba đãườ ầ ớ ứ đem ti n c a ch đi chôn (c. 18) nh ng ng i n yề ủ ủ ư ườ ầ vi n lẽệ nh sau:ư
L y chúa, tôi bi t chúa là ng i nghiêm nh t, g t trong chạ ế ườ ặ ặ ỗ mình không gieo, l m l t trong ch mình không r i ra, nên tôiượ ặ ỗ ả s mà đi gi u ta-lâng c a chúa d i đ t… (c. 24-25).ợ ấ ủ ở ướ ấ
Ng i n y đ l i cho ch , nói r ng s dĩ mình không làmườ ầ ổ ỗ ủ ằ ở gì v i đ ng ti n ch giao là vì ch ớ ồ ề ủ ủ nghiêm nh tặ (“kh t khe,”ắ BHĐ). Ng i n y nói ch là ng i ườ ầ ủ ườ g t trong ch mình khôngặ ỗ gieo, l m l t trong ch mình không r i raượ ặ ỗ ả , hàm ý r ng chằ ủ là ng i mánh l i trong th ng tr ng, thu l i b ng nh ngườ ớ ươ ườ ợ ằ ữ ph ng cách không chính đáng (không gieo mà v n có thươ ẫ ứ đ g t, không b v n mà v n có th thu l i). M t ng i chể ặ ỏ ố ẫ ể ờ ộ ườ ủ nh v y (trong suy nghĩ c a ng i n y) ch c ch n sẽ cóư ậ ủ ườ ầ ắ ắ hình ph t n ng cho anhạ ặ n u anhế không làm l i hay thua lợ ỗ v i ta-lâng ch đã giao. Đó làớ ủ l i bi n b ch ờ ệ ạ c a ng i đ y tủ ườ ầ ớ chôn ta-lâng và không làm l i cho ch .ợ ủ
Ng i chườ ủ tr l i nh sau:ả ờ ư
341
… ng i bi t ta g t trong ch ta không gieo, và l m l t trongươ ế ặ ỗ ượ ặ ch ta không r i ra, v y thì ng i ph i đ a b c c a ta l i choỗ ả ậ ươ ả ư ạ ủ ạ ng i buôn b c, r i khi ta tr v , sẽ l y v n và l i (c. 26-27).ườ ạ ồ ở ề ấ ố ờ
Lý lu n c a ch là, dù cho ta là ng i kh t khe đi n aậ ủ ủ ườ ắ ữ (hàm ý ch không ph i là ng i nh v y) thì vi n d n lý doủ ả ườ ư ậ ệ ẫ ch kh t khe đ đem ti n đi gi u là sai. Đi u t i thi u ng iủ ắ ể ề ấ ề ố ể ườ n y có th làm là ầ ể đ a b c… cho ng i buôn b c ư ạ ườ ạ (c. 26), đây là cách đ u t d dàng và ch c ch n nh ng anh ta đã khôngầ ư ễ ắ ắ ư làm. B oả r ng ch là ng i kh t khe ch là cách đ bào ch aằ ủ ườ ắ ỉ ể ữ cho t i l i bi ng c a mình!ộ ườ ế ủ
Ng i đ y t không làm l i cho ch đã b lên án n ng n :ườ ầ ớ ợ ủ ị ặ ềH i đ y t d và bi ng nhác kia! (c. 26a).ỡ ầ ớ ữ ế
D và bi ng nhácữ ế đ i chi u v i ố ế ớ ngay lành và trung tín (c. 21, 23). D ữ trong nguyên văn là “gian ác” (BHĐ), đ i chi uố ế v i ớ ngay lành (“t t”). ố Bi ng nhácế đ i chi u v i ố ế ớ trung tín nói lên ý siêng năng, c n m n. Ng i đ y t th ba đ c chầ ẫ ườ ầ ớ ứ ượ ủ giao cho ta-lâng đ làm l i nh ng anh đã không làm l i vàể ợ ư ợ vi n d n lý do đ đem ta-lâng chôn gi u. D i m t ng iệ ẫ ể ấ ướ ắ ườ ch , đây là m t hành đ ng gian ác và l i bi ng vì công tácủ ộ ộ ườ ế và ph ng ti n đ c ch tín c n trao phó nh ng ng i yươ ệ ượ ủ ẩ ư ườ ấ đã không làm.
M i chúng ta, là con cái c a Chúa, đ u đ c Chúa giao choỗ ủ ề ượ nh ng ta-lâng, không ai là không có. Ta-lâng đó có th là khữ ể ả năng, thì gi , ti n b c, d p ti n… T t c đ u đã đ c giao đờ ề ạ ị ệ ấ ả ề ượ ể ta làm l i cho Chúa. Vì b t c lý do gì mà không làm l i choợ ấ ứ ợ Chúa, chúng ta sẽ ch u trách nhi m tr c m t Ngài.ị ệ ướ ặ
Sau l i qu trách ng i đ y t ờ ở ườ ầ ớ d và bi ng nhácữ ế , ng iườ ch ra l nh:ủ ệ
V y, các ng i hãy l y ta-lâng c a ng i n y mà cho k cóậ ươ ấ ủ ườ ầ ẻ m i ta-lâng (c. 28).ườ
342
V yậ hàm ý r ng vì ng i đ y t n y gi ta-lâng mà khôngằ ườ ầ ớ ầ ữ sinh l i nên ph i đ a ta-lâng đó cho ng i có th làm l i ra.ợ ả ư ườ ể ợ Ng i ch k t lu n:ườ ủ ế ậ
Vì sẽ cho thêm k nào đã có, thì h sẽ d d t; nh ng k nàoẻ ọ ư ậ ư ẻ không có, thì cũng c t luôn đi u h đã có n a (c. 29).ấ ề ọ ữ
Đây là ph n th ng cho ng i bi t làm l i ta-lâng và làầ ưở ườ ế ợ hình ph t cho ng i chôn gi u ta-lâng c a mình. Câu n yạ ườ ấ ủ ầ cũng cho th y m t nguyên t c tâm linh quan tr ng: ng i cóấ ộ ắ ọ ườ ta-lâng mà không s d ng, đ ng nhiên làm cho ta-lâng đóử ụ ươ thành vô d ng. Ng c l i, ng i có ta-lâng và s d ng t i đaụ ượ ạ ườ ử ụ ố sẽ giúp cho ta-lâng đó phát tri n và gia tăng. M t kh năngể ộ ả không dùng sẽ ngày càng l t đi, kh năng đ c s d ngụ ả ượ ử ụ th ng xuyên sẽ ngày càng s c bén! ườ ắ
L i sau cùng ng i ch nói v ng i đ y t chôn gi u ta-ờ ườ ủ ề ườ ầ ớ ấlâng là:
Còn tên đ y t vô ích đó, hãy quăng nó ra ngoài là ch t i tăm, ầ ớ ỗ ố ở đó sẽ có khóc lóc và nghi n răng (c. 30).ế
Vô ích mang ý nghĩa không đ c l i l c gì (ượ ợ ộ unprofitable, theo Morris). Ng i n y có trong tay nguyên m t ta-lângườ ầ ộ nh ng đã đem đi chôn. Ng i n y đã b qua d p ti n đ làmư ườ ầ ỏ ị ệ ể đi u l i ích. Đây là t i c a ề ợ ộ ủ k bi t làm đi u lành mà ch ngẻ ế ề ẳ làm (Gia-c 4:17). ơ Ch t i tămỗ ố là ch n h m t (8:12; 22:13).ố ư ấ Hình ph t dành cho ng i đ y t n y cho th y ng i yạ ườ ầ ớ ầ ấ ườ ấ không có đ c tin th t vì đ c tin th t ph i th hi n trong vi cứ ậ ứ ậ ả ể ệ ệ làm c th . Nh v y, chúng ta có th nói r ng, không ng iụ ể ư ậ ể ằ ườ nào th t s tin Chúa mà l i không s d ng ta-lâng Chúa banậ ự ạ ử ụ đ làm l i cho Ngài. ể ợ Khóc lóc và nghi n răngế mang ý nghĩa đau đ n, s u kh (24:51) nh ng cũng hàm ý ân h n, nu iớ ầ ổ ư ậ ố ti c.ế
Tác gi Albert Barnes trong ả Barnes’ Notes on the New Testament đ a ra nh ng áp d ng sau v Ví D Các Ta-lâng:ư ữ ụ ề ụ
343
1. Con cái c a Chúa đ c ban cho nh ng ta-lângủ ượ ữ khác nhau đ ph c v Ngài.ể ụ ụ
2. Dù là ta-lâng gì, chúng ta ph i làm l i cho Chúa.ả ợ3. S d ng ta-lâng đúng sẽ đem l i l i ích và làm choử ụ ạ ợ
nh ng ta-lâng đó s c bén h n.ữ ắ ơ4. Tr c m t Chúa, m i ng i sẽ b xét x ch ng nh ngướ ặ ọ ườ ị ử ẳ ữ
vì LÀM ĐI U KHÔNG ĐÚNGỀ nh ng cũng vì ư KHÔNG LÀM ĐI U ĐÚNG.Ề
BÀI 101 – 25:31-46 CHIÊN VÀ DÊ
31 Khi Con người ngự trong sự vinh hiển mình mà đến với các thiên sứ thánh, thì Ngài sẽ ngồi trên ngôi vinh hiển của Ngài. 32 Muôn dân nhóm lại trước mặt Ngài, rồi Ngài sẽ chia người nầy với người khác ra, như kẻ chăn chiên chia chiên với dê ra; 33 để chiên ở bên hữu và dê ở bên tả.
34 Bấy giờ, vua sẽ phán cùng những kẻ ở bên hữu rằng: Hỡi các ngươi được Cha ta ban phước, hãy đến mà nhận lấy nước thiên đàng đã sắm sẵn cho các ngươi từ khi dựng nên trời đất. 35 Vì ta đói, các ngươi đã cho ta ăn; ta khát, các ngươi đã cho ta uống; ta là khách lạ, các ngươi tiếp rước ta; 36 ta trần truồng, các ngươi mặc cho ta; ta đau, các ngươi thăm ta; ta bị tù, các ngươi viếng ta. 37 Lúc ấy, người công bình sẽ thưa rằng: Lạy Chúa, khi nào chúng tôi đã thấy Chúa đói, mà cho ăn; hoặc khát, mà cho uống? 38 Lại khi nào chúng tôi đã thấy Chúa là khách lạ mà tiếp rước; hoặc trần truồng mà mặc cho? 39 Hay là khi nào chúng tôi đã thấy Chúa đau, hoặc bị tù, mà đi thăm viếng Chúa? 40 Vua sẽ trả lời rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, hễ các ngươi đã làm việc đó cho một người trong những người rất hèn mọn nầy của anh em ta, ấy là đã làm cho chính mình ta vậy.
41 Kế đó, Ngài sẽ phán cùng những người ở bên tả rằng: Hỡi kẻ bị rủa, hãy lui ra khỏi ta; đi vào lửa đời đời đã sắm sẵn cho ma quỉ và những quỉ sứ nó. 42 Vì ta đã đói, các ngươi không cho ăn; ta khát, các ngươi không cho uống; 43 ta là khách lạ, các ngươi không tiếp rước; ta trần truồng, các ngươi không mặc cho ta; ta đau và bị tù, các ngươi không thăm viếng. 44 Đến phiên các người nầy bèn thưa lại
344
rằng: Lạy Chúa, khi nào chúng tôi đã thấy Chúa, hoặc đói, hoặc khát, hoặc làm khách lạ, hoặc trần truồng, hoặc đau ốm, hoặc bị tù mà không hầu việc Ngài ư? 45 Ngài sẽ đáp lại rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, hễ các ngươi không làm việc đó cho một người trong những người rất hèn mọn nầy, ấy là các ngươi cũng không làm cho ta nữa.
46 Rồi những kẻ nầy sẽ vào hình phạt đời đời, còn những người công bình sẽ vào sự sống đời đời.
1. “Khi Con ng i ng trong s vinh hi n mình mà đ nườ ự ự ể ế v i các thiên s thánh” (c. 31) là khi nào?ớ ứ
2. Xin mô t nh ng chi ti t v ngày Chúa tái lâm d aả ữ ế ề ự trên câu 31-32.
3. Theo ý quý v vi c phân chia gi a “chiên” và “dê” có ýị ệ ữ nghĩa gì đ c bi t không? T i sao?ặ ệ ạ
4. “N c thiên đàng đã s m s n cho các ng i t khiướ ắ ẵ ươ ừ d ng nên tr i đ t” (c. 34b) hàm ý gì?ự ờ ấ
5. Xin k ra nh ng đi u Chúa Giê-xu cho bi t nh ngể ữ ề ế ữ ng i n y đã làm cho Chúa (c. 35-36). Nh ng đi u n y nóiườ ầ ữ ề ầ lên khía c nh gì v đ i s ng con ng i?ạ ề ờ ố ườ
6. “H các ng i đã làm vi c đó cho m t ng i trongễ ươ ệ ộ ườ nh ng ng i r t hèn m n n y c a anh em ta, y là đã làmữ ườ ấ ọ ầ ủ ấ cho chính mình Ta” (c. 40) nói lên nguyên t c gì v s ph cắ ề ự ụ v ? Áp d ng nh th nào?ụ ụ ư ế
7. “L a đ i đ i đã s m s n cho ma qu và nh ng qu sử ờ ờ ắ ẵ ỉ ữ ỉ ứ nó” (c. 41) cho th y đi u gì v đ a ng c?ấ ề ề ị ụ
8. Đ i chi u v i câu 40, câu 44 d y chúng ta đi u gì?ố ế ớ ạ ề9. Câu 46 nh c nh chúng ta đi u gì?ắ ở ề
Hai đi u chúng ta c n ghi nh n tr c khi phân tích câuề ầ ậ ướ chuy n n y:ệ ầ
1. M c dù đ c n i ti p v i các ví d (24:43-25:30), câuặ ượ ố ế ớ ụ chuy n n y không ph i là m t ví d nh ng mô t v s vi cệ ầ ả ộ ụ ư ả ề ự ệ sẽ x y ra trong ngày cu i cùng.ả ố
345
2. M c dù ch nói v vi c làm, câu chuy n n y không hàmặ ỉ ề ệ ệ ầ ý chúng ta đ c c u b i vi c làm nh ng cho th y vi c làm làượ ứ ở ệ ư ấ ệ th hi n c aể ệ ủ đ c tin th t.ứ ậ
Con Ng i ườ là danh hi u Chúa Giê-xu th ng dùng đ nóiệ ườ ể v Ngài trong c Phúc Âm Ma-thi- . Danh hi u n y nh nề ả ơ ệ ầ ấ m nhạ c nhân tính và th n tính c a Ngài (26:64; Giăngả ầ ủ 3:13). Vinh hi nể hay vinh quang nói đ n th hi n c a Đ cế ể ệ ủ ứ Chúa Tr i. ờ Con ng i ng trong s vinh hi n mình mà đ nườ ự ự ể ế v i các thiên s thánhớ ứ (c. 31) cho th y m t khung c nh oaiấ ộ ả nghi c a ngày Chúa tr l i. ủ ở ạ
Câu 31-32 cho th y nh ng đi u sau v ấ ữ ề ề ngày Chúa Giê-xu tái lâm:
1. Ch c ch n sẽ x y ra dù chúng ta không bi tắ ắ ả ế khi nào (“khi,” hotan, mang ý nghĩa b t đ nh).ấ ị
2. Chúa sẽ tái lâm trong vinh quang (ng trong s vinhự ự hi n mình mà đ n v i các thiên s thánhể ế ớ ứ ).
3. Chúa sẽ ng trên ự ngai vinh hi nể (c. 31b) nói đ n quy nế ề uy hay th m quy n c a Ngài.ẩ ề ủ
4. Toàn th nhân lo i (ể ạ muôn dân) sẽ đ c tri u t p tr cượ ệ ậ ướ m t Chúa (c. 32a).ặ
5. Nhân lo i sẽ đ c phân làm hai nhóm rõ ràng (ạ ượ chiên và dê).
Chiên v i dê ớ không hàm ý t t và x u nh ng nói đ n ýố ấ ư ế phân bi t rõ ràng vì Chúa Giê-xu nói, ệ NH K CHĂN CHIÊNƯ Ẻ CHIA chiên v i dê raớ (c. 32b). Ng i chăn th ng th chiênườ ườ ả và dê ăn c chung nh ng đ n cu i ngày, ng i chăn sẽ choỏ ư ế ố ườ dê vào chu ng tr c, ch m h n vì dê không ch u l nhồ ướ ở ỗ ấ ơ ị ạ đ c nhi u nh chiên. ượ ề ư Bên h uữ (phía tay m t) thì th ngặ ườ mang ý nghĩa danh d hay quan tr ng h n ự ọ ơ bên tả (phía tay trái).
V n đ chính đ hi u câu chuy n n y là xác đ nh ấ ề ể ể ệ ầ ị m tộ ng i trong nh ng ng i r t hèn m n n y c a anh em taườ ữ ườ ấ ọ ầ ủ (c. 40, 45) ch v ai? Chúa Giê-xu th ng dùng ch ỉ ề ườ ữ anh em ta để
346
ch v môn đ c a Ngài (12:48-50; 28:10). Ngoài ra, Chúaỉ ề ồ ủ cũng cho th y, khi m t ng i làmấ ộ ườ đi u gì đó cho môn đ c aề ồ ủ Ngài, cũng có nghĩa là làm cho Chúa (10:40-42). Trong câu 45, Chúa Giê-xu nói m t ng i trong nh ng ng i r t hènộ ườ ữ ườ ấ m n n yọ ầ (không nói đó là anh em ta).
Nh v y, ý nghĩa c a câu chuy n là, s th ng ph t c aư ậ ủ ệ ự ưở ạ ủ Chúa cho nhân lo i đ t căn b n trên vi c m t ng i có thạ ặ ả ệ ộ ườ ể hi n đ c tin th t c a mình trong nh ng vi c thi n lành choệ ứ ậ ủ ữ ệ ệ con cái c a Chúa và ng i khác trongủ ườ hoàn c nh kh n khóả ố c a h hay không. Câu chuy n n y KHÔNG d y chúng ta chủ ọ ệ ầ ạ ỉ c n làm vi c lành đ đ c c u nh ng cho th y đ c tin th tầ ệ ể ượ ứ ư ấ ứ ậ là đ c tin th hi n trong vi c giúp đ ng i khác khi h cóứ ể ệ ệ ỡ ườ ọ nhu c u. Vi c nh ng ng i n y ng c nhiên khi nghe Chúaầ ệ ữ ườ ầ ạ nói r ng h đã làm cho Chúa ch ng t là h đã không cằ ọ ứ ỏ ọ ố g ng làm nh ng vi c n y đ đ c c u. H ch làm nh ngắ ữ ệ ầ ể ượ ứ ọ ỉ ữ đi u n y cách t nhiên mà thôi. ề ầ ự
M t ng i không quan tâm đ n nhu c u c a anh emộ ườ ế ầ ủ trong Chúa (ng i tin Chúa) ch ng t h cũng không quanườ ứ ỏ ọ tâm đ n Chúa nh l i Chúa phán v i Phao-lô khi ông đi b tế ư ờ ớ ắ b các con cái Chúa: “Sao ng i b t b Ta?” (Công v 9:4). ớ ườ ắ ớ ụ
Đ i v i c hai nhóm, giúp hay không giúp ng i khác,ố ớ ả ườ Chúa Giê-xu cho th y các nhu c u đ u gi ng nhau: ấ ầ ề ố đói, khát, khách l , tr n tru ng, đau, b tùạ ầ ồ ị (c. 35-36; 42-43). Nh ngữ đi u n y nói lên th m c nh c a con ng i tr i m i th i đ iề ầ ả ả ủ ườ ả ọ ờ ạ và c n đ c đáp ng: ầ ượ ứ cho ăn, cho u ng, ti p r c, m c, thămố ế ướ ặ vi ng ế (c. 35-39). S đ Gia-c xác nh n đi u n y trong Gia-ứ ồ ơ ậ ề ầc 1:27; 2:14-17. S đ Giăng cũng nói lên đi u t ng tơ ứ ồ ề ươ ự trong I Giăng 3:17-18.
Chúa Giê-xu cho th y ph n th ng và hình ph t c a haiấ ầ ưở ạ ủ nhóm ng i nh sau:ườ ư
NH NG NG IỮ ƯỜ BÊN H UỞ Ữ (c. 34)
NH NG NG IỮ ƯỜ BÊN T (Ở Ả c. 41)
347
Các ng i đ c Cha Ta banươ ượ ph cướ
K b r aẻ ị ủ
Nh n l y n c thiên đàngậ ấ ướ Đi vào l a đ i đ iử ờ ờĐã s m s n cho các ng i tắ ẵ ườ ừ khi d ng nên tr i đ tự ờ ấ
Đã s m s n cho ma qu vàắ ẵ ỷ nh ng qu s nóữ ỷ ứ
Chúng ta th y có đ i chi u gi a ng i ấ ố ế ữ ườ đ c ban ph cượ ướ và k b r a, ẻ ị ủ gi a ữ n c thiên đàngướ và l a đ i đ iử ờ ờ . Thiên đàng và đ a ng c (ị ụ l a đ i đ iử ờ ờ ) đ u đ c chu n b t tr c nh ngề ượ ẩ ị ừ ướ ư đ a ng c ch y u là đ dành ị ụ ủ ế ể cho ma qu và nh ng qu s nóỷ ữ ỷ ứ ch không ph i cho con ng i. ứ ả ườ
Có th nói c hai nhóm ng i đ uể ả ườ ề ng c nhiên tr c sạ ướ ự phán xét c a Đ c Chúa Tr i (đ i chi u câu 37 và câu 44).ủ ứ ờ ố ế Đi u n y cho th y c hai nhóm đã hành đ ng t nhiên theoề ầ ấ ả ộ ự b n tính c a mình. Nhóm bên h u đ c g i là ả ủ ữ ượ ọ ng i côngườ bình (c. 37, 46) ch ng t h là nh ng ng i đ c Chúa k làứ ỏ ọ ữ ườ ượ ể công chính b i đ c tin n i Chúa Giê-xu (Rô-ma 1:17). Cũngở ứ ơ nh trong câu chuy n ư ệ M i Cô Phù Dâuườ và Các Ta-lâng, nhóm ng i bên t b hình ph t không ph i vì đã làm đi uườ ả ị ạ ả ề gian ác nh ng vì đã không làm đi u đáng ph i làm (ư ề ả Không làm vi c đó cho m t ng i trong nh ng ng i r t hèn m nệ ộ ườ ữ ườ ấ ọ n yầ , c. 45).
Vi n nh đau th ng nh t trong câu chuy n là v n đễ ả ươ ấ ệ ấ ề vĩnh c u: ử hình ph t đ i đ iạ ờ ờ hay s s ng đ i đ iự ố ờ ờ (c. 46) mà hành đ ng lúc còn s ng quy t đ nh t t c ! Nhi u ng i choộ ố ế ị ấ ả ề ườ r ng Đ c Chúa Tr i yêu th ng, không th hình ph t conằ ứ ờ ươ ể ạ ng i đ i đ i. Tuy nhiên, L i Chúa cho th y rõ cõi vĩnh h ngườ ờ ờ ờ ấ ằ
n ph c hay đau đ n là đi u con ng i không th tránhơ ướ ớ ề ườ ể kh i m t khi đã quy t đ nh và hành đ ng theo quy t đ nhỏ ộ ế ị ộ ế ị đó.
Tác gi Michael Green tóm t t nh ng đi u sau v câuả ắ ữ ề ề chuy n ệ Chiên Và Dê:
348
1. Tôi ph i ch u trách nhi m tr c m t Chúa v nh ngả ị ệ ướ ặ ề ữ hành đ ng c a tôi trên tr n gian n y.ộ ủ ầ ầ
2. M i ng i đ u ph i ch u xét x tr c m t Chúa, khôngọ ườ ề ả ị ử ướ ặ m t ai đ c lo i tr . Sẽ không có thiên v , không th vi nộ ượ ạ ừ ị ể ệ d n lý do. Chúa hoàn toàn công bình.ẫ
3. Chúng ta đi trên nh ng n o đ ng khác nhau trên đ iữ ẻ ườ ờ và đ n cu i cùng chúng ta sẽ đ n nh ngế ố ế ữ n i khácơ nhau (không ph iả “con đ ng nào cũng d n đ n La-mã!ườ ẫ ế ”)
4. Sẽ có nhi u ng c nhiên trong ngày cu i cùng, nhi uề ạ ố ề đi u không ng sẽ đ n v i chúng ta!ề ờ ế ớ
5. Tr ng tâm c a ni m tin chúng ta là m i quan h v iọ ủ ề ố ệ ớ Chúa Giê-xu, th hi n quaể ệ lòng yêu th ng, hy sinh, quanươ tâm đ n ng i khác.ế ườ
6. Nh ng ng i ch a t ng nghe Phúc Âm sẽ đ c xét xữ ườ ư ừ ượ ử theo cách h đáp ng v i ánh sáng Phúc Âm mà h ti pọ ứ ớ ọ ế nh n, nh t là trong vi c h đ i x v i “anh em” c a Chúaậ ấ ệ ọ ố ử ớ ủ Giê-xu.
7. Chúa Giê-xu sẽ tái lâm trong vinh quang.8. Chúa Giê-xu sẽ tái lâm đ xét x .ể ử9. Chúa Giê-xu có th đã đ nể ế mà chúng ta không bi t.ế
Chúa đã đ nế trong hình nh nh ng ng i đói, ng i khát,ả ữ ườ ườ ng i khách l , ng i không qu n áo m c, ng i đau y u vàườ ạ ườ ầ ặ ườ ế k trong tù.ẻ ở
BÀI 102 – 26:1-16 CHÚA CHỊU XỨC DẦU
1 Vả, Đức Chúa Jêsus đã phán những lời ấy xong rồi, thì phán cùng môn đồ rằng: 2 Các ngươi biết rằng còn hai ngày nữa thì đến lễ Vượt Qua và Con Người sẽ bị nộp để chịu đóng đinh trên cây thập tự. 3 Bấy giờ các thầy tế lễ cả và các trưởng lão trong dân nhóm lại trong tòa thầy cả thượng phẩm tên là Cai-phe 4 và bàn với nhau dùng mưu chước gì đặng bắt Đức Chúa Jêsus mà giết. 5 Song họ nói rằng: Không nên làm trong ngày lễ, e trong dân chúng sanh ra điều xào xạc chăng.
349
6 Khi Đức Chúa Jêsus ở làng Bê-tha-ni, tại nhà Si-môn là người phung, 7 có một người đàn bà cầm cái chai bằng ngọc trắng đựng dầu thơm quí giá lắm, đến gần mà đổ trên đầu Ngài đang khi ngồi ăn. 8 Môn đồ thấy vậy, giận mà trách rằng: Sao phí của như vậy? 9 Dầu nầy có thể bán được nhiều tiền và lấy mà bố thí cho kẻ nghèo nàn. 10 Đức Chúa Jêsus biết điều đó, bèn phán cùng môn đồ rằng: Sao các ngươi làm khó cho người đàn bà đó? Người đã làm việc tốt cho ta; 11 vì các ngươi thường có kẻ nghèo ở cùng mình, song sẽ không có ta ở cùng luôn luôn. 12 Người đổ dầu thơm trên mình ta là để sửa soạn chôn xác ta đó. 13 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, khắp cả thế gian, hễ nơi nào Tin Lành nầy được giảng ra, thì cũng thuật lại việc người ấy đã làm để nhớ đến người.
14 Bấy giờ có một người trong mười hai sứ đồ, tên là Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, đến tìm các thầy tế lễ cả, 15 mà nói rằng: Các thầy bằng lòng trả cho tôi bao nhiêu đặng tôi sẽ nộp người cho? Họ bèn trả cho nó ba chục bạc. 16 Từ lúc đó, nó tìm dịp tiện để nộp Đức Chúa Jêsus.
1. L i phán c a Chúa Giê-xu cho các môn đ trong câu 2ờ ủ ồ và s vi c đ c mô t trong câu 3-4 cho th y đi u gì?ự ệ ượ ả ấ ề
2. Xin cho bi t ph n ng c a các môn đ tr c vi cế ả ứ ủ ồ ướ ệ ng i đàn bà x c d u cho Chúa (c. 8-9). H nói nh v y cóườ ứ ầ ọ ư ậ đúng không? T i sao?ạ
3. Xin k ra nh ng đi u Chúa Giê-xu nói v vi c ng iể ữ ề ề ệ ườ ph n x c d u cho Chúa (c. 10-13).ụ ữ ứ ầ
4. Xin cho bi t nh ng bài h c áp d ng d a vào nh ngế ữ ọ ụ ự ữ đi u Chúa Giê-xu nói v ph n n y.ề ề ụ ữ ầ
5. Chúng ta h c đ c đi u gì khi đ i chi u vi c ng iọ ượ ề ố ế ệ ườ ph n x c d u cho Chúa và hành đ ng c a Giu-đa (c. 14-ụ ữ ứ ầ ộ ủ15)?
Đ c Chúa Jêsus đã phán nh ng l i y xong r iứ ữ ờ ấ ồ (c. 1a) đánh d u nh ng ph n chính c a Phúc Âm Ma-thi- (7:28; 11:1;ấ ữ ầ ủ ơ 13:53; 19:1 và 26:1). Đ c Chúa Jêsus đã phán nh ng l i yứ ữ ờ ấ xong r iồ n m ngay sau nh ng l i d y chính c a Chúa Giê-xuằ ữ ờ ạ ủ trong Phúc Âm Ma-thi- (Bài Gi ng Trên Núi, L i D y Choơ ả ờ ạ
350
Các S Đ , Các Ví D , L i D y V Các G ng X u Và S Thaứ ồ ụ ờ ạ ề ươ ấ ự Th và Bài Gi ng Trên Núi Ô-li-ve). Ma-thi- 26:1 vì v y b tứ ả ơ ậ ắ đ u ph n cu i c a Phúc Âm Ma-thi- nói v s ch t và ph cầ ầ ố ủ ơ ề ự ế ụ sinh c a Chúa Giê-xu.ủ
Chúa Giê-xu nói tr c v cái ch t c a Ngài v i các mônướ ề ế ủ ớ đ nh sau:ồ ư
Các ng i bi t r ng còn hai ngày n a thì đ n l V t Qua vàươ ế ằ ữ ế ễ ượ Con Ng i sẽ b n p đ ch u đóng đinh trên cây th p t (c. 2)ườ ị ộ ể ị ậ ự
L V t Qua c a ng i Do-thái b t đ u vào ngày Sa-bátễ ượ ủ ườ ắ ầ và ngày Sa-bát b t đ u lúc m t tr i l n vào chi u th Sáu.ắ ầ ặ ờ ặ ề ứ Hai ngày n a thì đ n l V t Quaữ ế ễ ượ vì v y có lẽ là l i Chúa Giê-ậ ờxu phán v i các môn đ vào ngày th Ba hay th T c aớ ồ ứ ứ ư ủ tu n thánh. L i ầ ờ phán n y mang tính cách tiên tri. Tr c h t,ầ ướ ế Chúa Giê-xu sẽ ch u ch t trong d p L V t Qua là ngàyị ế ị ễ ượ ng i Do-thái gi t con chiên con và nh máu c a chiên conườ ế ờ ủ đó, con dân Chúa đã đ c gi i c u kh i Ai-c p. Giăng Báp-títượ ả ứ ỏ ậ đã gi i thi u Chúa Giê-xu là ớ ệ Chiên Con c a Đ c Chúa Tr i, làủ ứ ờ Đ ng c t t i l i th gian điấ ấ ộ ỗ ế (Giăng 1:29) trong ý nghĩa đó.
Con Ng i sẽ b n p đ ch u đóng đinh trên cây th p tườ ị ộ ể ị ậ ự nói lên hai đi u v cái ch t c a Chúa:ề ề ế ủ
1. Ng i Do-thái sẽ giao n p Chúa Giê-xu cho ng i La-ườ ộ ườmã.
2. La-mã là ng i sẽ thi hành b n án t hình theo cáchườ ả ử c a h : ủ ọ đóng đinh trên cây th p t .ậ ự
Hai nhóm ng i có m u đ nh gi t Chúa Giê-xu là ườ ư ị ế các th yầ t l cế ễ ả và các tr ng lãoưở (c. 3a). Th y t l cầ ế ễ ả là hàng giáo ph m cao c p lúc b y gi , bao g m th y t l c và nh ngẩ ấ ấ ờ ồ ầ ế ễ ả ữ ng i đã t ng gi ch c v n y. Theo Giăng 18:13, Cai-phe làườ ừ ữ ứ ụ ầ th y t l c nh ng An-ne, ông gia c a Cai-phe, gi ch c vầ ế ễ ả ư ủ ữ ứ ụ n y tr c kia là ng i v n còn nhi u quy n hành và nhầ ướ ườ ẫ ề ề ả h ng. ưở Tr ng lãoưở là đ i di n trong dân chúng cùng v i cácạ ệ ớ th y t l c , h là Tòa Công Lu n, t c là h i đ ng lãnh đ oầ ế ễ ả ọ ậ ứ ộ ồ ạ
351
tôn giáo lúc b y gi . Ma-thi- không nh c đ n “Tòa Côngấ ờ ơ ắ ế Lu n” nh ng chúng ta có th hi u đây là m t phiên h p b tậ ư ể ể ộ ọ ấ th ng c a m t s h i viên Tòa Công Lu n nh m khai trườ ủ ộ ố ộ ậ ằ ừ Chúa Giê-xu.
Trong phiên h p, h bàn v i nhau v ọ ọ ớ ề m u ch cư ướ đ ngặ b t Đ c Chúa Giê-xu (c. 4) hàm ý dùng m u mô x o quy tắ ứ ư ả ệ đ làm vi c n y. Câu n y cũng cho th y h đã đ nh tâm gi tể ệ ầ ầ ấ ọ ị ế Chúa t đ u: ừ ầ b t Đ c Chúa Jêsus mà gi tắ ứ ế (c. 4b). H ch loọ ỉ ng i v m t đi u là ạ ề ộ ề e trong dân chúng sinh ra đi u xào x cề ạ (c. 5b) nghĩa là h s “gây náo đ ng trong dân chúng” (ọ ợ ộ B n Hi uả ệ Đính). L V t Qua là ngày l l n nh t c a ng i Do-thái.ễ ượ ễ ớ ấ ủ ườ Khách hành h ng kh p n i v Giê-ru-sa-lem và Chúa Giê-xuươ ắ ơ ề đã đ c đám đông qu n chúng m n m (21:8-9). Ra tay b tượ ầ ế ộ ắ Chúa Giê-xu lúc đó ch c ch n không tránh kh i náo đ ng màắ ắ ỏ ộ gi i lãnh đ o tôn giáo r t s vì ng i La-mã có th d a vàoớ ạ ấ ợ ườ ể ự đó đ đ a ra nh ng bi n pháp đàn áp tàn b o.ể ư ữ ệ ạ
L i phán c a Chúa Giê-xu cho các môn đ trong câu 2 vàờ ủ ồ s vi c đ c mô t trong câu 3-4 cho th y Chúa Giê-xu bi tự ệ ượ ả ấ ế tr c nh ng đi u sẽ x y ra cho Ngài và vi c làm c a gi iướ ữ ề ả ệ ủ ớ lãnh đ o tôn giáo ch ng minh cho đi u đó. ạ ứ ề
Gi a ph n nói v m u đ c a gi i lãnh đ o tôn giáoữ ầ ề ư ồ ủ ớ ạ mu n gi t Chúa Giê-xu và m u ph n c a Giu-đa (c. 1-2; 14-ố ế ư ả ủ16) là câu chuy n Chúa ch u x c d u (c. 6-13). Đây là m tệ ị ứ ầ ộ đ i chi u mang th t nhi u ý nghĩa gi a ganh ghét và yêuố ế ậ ề ữ th ng, gi a t n hi n và ph n b i.ươ ữ ậ ế ả ộ
Câu chuy n Chúa ch u x c d u x y ra t i Bê-tha-ni, trongệ ị ứ ầ ả ạ nhà c a La-xa-r , Ma-thê và Ma-ri (Giăng 12:1-8). Ma-thi-ủ ơ ơ và Mác thì nói đây là nhà Si-môn là ng i phungườ (c. 6). Phung là m t ch ng b nh ô u , ng i m c b nh ph i s ng xa m iộ ứ ệ ế ườ ắ ệ ả ố ọ ng i tuy nhiên phung cũng có th đ c ch a lành. Vì v yườ ể ượ ữ ậ nhà Si-môn là ng i phungườ nghĩa là đây là căn nhà mà Si-môn là ng i t ng m c b nh phung đã . Sau khi đ c ch a lành,ườ ừ ắ ệ ở ượ ữ Si-môn có lẽ đã qua đ i hay không còn đó n a nh ng dânờ ở ữ ư
352
gian quen g i nh v y: “Nhà ông m c b nh phung!” Hay:ọ ư ậ ắ ệ “Nhà ông Si-môn phung!” M t s ng i cho r ng Si-môn cóộ ố ườ ằ th là ng i đã đ c Chúa ch a lành hay đây cũng có th làể ườ ượ ữ ể cha c a La-xa-r , Ma-thê và Ma-ri.ủ ơ
Ng i ph n x c d u cho Chúa không đ c nh c đ nườ ụ ữ ứ ầ ượ ắ ế tên trong Ma-thi- và Mác nh ng theo Giăng thì ng i đó làơ ư ườ Ma-ri, em c a La-xa-r . Hai đi u quý giá trong vi c x c d uủ ơ ề ệ ứ ầ là cái chai b ng ng c tr ngằ ọ ắ và d u th m quý giáầ ơ (c. 7). Chai b ng ng c tr ngằ ọ ắ , theo t đi n Walter Bauer là “chai nhừ ể ỏ b ng đá quý, có c dài, ph i đ p b ra đ dùng h ng li uằ ổ ả ậ ể ể ươ ệ trong bình” (Mác 14:3). D u th m quý giáầ ơ đ c xác nh n làượ ậ d u cam tòng th tầ ậ (Mác 14:3) v i s l ng là ớ ố ượ m t cânộ (Giăng 12:3) t c là kho ng ba trăm gram.ứ ả
Ng i Do-thái th ng x c d u cho khách đ n nhà (Lu-caườ ườ ứ ầ ế 7:46; Thi thiên 23:5) đ bày t lòng quý tr ng. Ba ch c vể ỏ ọ ứ ụ đ c x c d u ngày x a là vua, th y t l và tiên tri. Chúaượ ứ ầ ư ầ ế ễ Giê-xu đ c g i là Đ ng Ch u X c D u (Mê-si-a) nên vi cượ ọ ấ ị ứ ầ ệ Chúa Giê-xu đ c x c d u cũng mang m t ý nghĩa đ c bi t.ượ ứ ầ ộ ặ ệ
Tuy nhiên, ph n ng c a các môn đ là:ả ứ ủ ồMôn đ th y v y, gi n mà trách r ng: Sao phí c a nh v y?ồ ấ ậ ậ ằ ủ ư ậ D u n y có th bán đ c nhi u ti n và l y mà b thí cho kầ ầ ể ượ ề ề ấ ố ẻ nghèo nàn (c. 8-9).
Các môn đ làồ ng i th c t , ch th y nh ng gì tr cườ ự ế ỉ ấ ữ ướ m t. Đ i v i h , đây là m t s phí ph m vì ắ ố ớ ọ ộ ự ạ d u n y có thầ ầ ể bán đ c nhi u ti n và l y mà b thí cho k nghèo nànượ ề ề ấ ố ẻ (c. 9). Nhi u ti nề ề , theo Mác và Giăng là ba trăm đ -ni-ê, t ngơ ươ đ ng v i ti n l ng c a m t ng i làm vi c su t m t năm.ươ ớ ề ươ ủ ộ ườ ệ ố ộ Theo các môn đ , s d ng m t s ti n l n nh v y cho m tồ ử ụ ộ ố ề ớ ư ậ ộ ng i mà thôi là không x ng h p so v i các m c đích caoườ ứ ợ ớ ụ quý h n, ch ng h n nh vi c ơ ẳ ạ ư ệ b thí cho k nghèo nànố ẻ . Theo Phúc Âm Giăng thì l i phàn nàn n y đ n t Giu-đa Ích-ca-ri-ờ ầ ế ừ
353
t v i d ng ý không ngay th ng, ch đ có l i cho mìnhố ớ ụ ẳ ỉ ể ợ (Giăng 12:4-6).
Chúa Giê-xu nhìn th y hành đ ng x c d u c a ng i phấ ộ ứ ầ ủ ườ ụ n d i m t cái nhìn khácữ ướ ộ nên Ngài đã trách các môn đ , ồ Sao các ng i làm khó cho ng i đàn bà đó?ươ ườ (c. 10a). Làm khó nghĩa là làm phi n, làm cho b n tâm. L i phê phán có thề ậ ờ ể làm b n tâm, b n lòng ng i. Đ i v i Chúa Giê-xu, hànhậ ậ ườ ố ớ đ ng x c d u n y là m t vi c làm t t: ộ ứ ầ ầ ộ ệ ố Ng i đã làm vi c t tườ ệ ố cho ta (c. 10b). T tố mang ý nghĩa đúng lúc và thích h p. Chúaợ phán:
Vì các ng i th ng có k nghèo cùng mình, song sẽ không cóươ ườ ẻ ở ta cùng luôn luôn (c. 11).ở
Đây nói v d p ti n. Chúa không ph nh n vi c giúpề ị ệ ủ ậ ệ ng i nghèo: ườ Các ng i th ng có k nghèo cùng mìnhươ ườ ẻ ở (Ph c truy n 15:11). Nh ng đây là d p ti n chót Chúa cóụ ề ư ị ệ m t v i h (các môn đ lúc đó không bi t đi u n y) cho nênặ ớ ọ ồ ế ề ầ x c d u cho Chúa khi đó là vi c làm đúng lúc.ứ ầ ệ
Chúa cũng phán:
Ng i đ d u th m trên mình ta là đ s a so n chôn xác ta đóườ ổ ầ ơ ể ử ạ (c. 12).
Chúa Giê-xu gián ti p cho các môn đ bi t v vi c Ngàiế ồ ế ề ệ s p ph i ch u ch t, cho nên x c xác tr c khi chôn (Giăngắ ả ị ế ứ ướ 19:39-40) là vi c làm thích h p: ệ ợ Ng i đ d u th m trênườ ổ ầ ơ mình ta là đ s a so n chôn xác ta đóể ử ạ (c. 12).
Ma-ri, ng i x c d u cho Chúa là ng i th ng ườ ứ ầ ườ ườ ng i d iồ ướ chân Chúa mà nghe L i Ngàiờ (Lu-ca 10:39) cho nên có lẽ bà đã c m nh n đ c nh ng gì s p x y ra cho Chúa nênả ậ ượ ữ ắ ả x cứ d u cho Ngài.ầ
Chúa Giê-xu nói v vi c ng i ph n x c d u cho Chúaề ệ ườ ụ ữ ứ ầ nh ng đi u sau:ữ ề
1. Đây là m t vi c làm t t (c. 10)ộ ệ ố2. Không có nhi u d p ti n đ làm vi c n y (c. 11).ề ị ệ ể ệ ầ
354
3. X c d u th m cho Chúa là x c xác Chúa (c. 12).ứ ầ ơ ứ4. Vi c làm n y sẽ đ c muôn đ i bi t đ n (c. 13).ệ ầ ượ ờ ế ếChúa Giê-xu s p ph i ch u ch t và s ch t c a Ngài là b tắ ả ị ế ự ế ủ ắ
đ u c a Phúc Âm. Do đó, Chúa phán: ầ ủ H khi nào Tin Lànhễ n y đ c gi ng raầ ượ ả (c. 13a). Câu chuy n Chúa Giê-xu ch uệ ị ch t và ph c sinh là Tin Lành, là Phúc Âm và song song v iế ụ ớ Phúc Âm sẽ là câu chuy n ng i ph n x c d u cho Chúa.ệ ườ ụ ữ ứ ầ Các môn đ nhìn th y vi c x c d u cho Chúa là m t hànhồ ấ ệ ứ ầ ộ đ ng phí ph m nh ng Chúa cho th y đây là m t ph n c aộ ạ ư ấ ộ ầ ủ Phúc Âm. Phúc Âm ch ng nh ng là câu chuy n Chúa Giê-xuẳ ữ ệ ch u ch t vì t i c a nhân lo i nh ng cũng là câu chuy n vị ế ộ ủ ạ ư ệ ề s đáp ng và lòng t n hi n c a con ng i đ i v i Phúc Âm.ự ứ ậ ế ủ ườ ố ớ
H n i nào Tin Lành n y đ c gi ng ra, thì cũng thu t l i vi cễ ơ ầ ượ ả ậ ạ ệ ng i y đã làm đ nh đ n ng i (c. 13b).ườ ấ ể ớ ế ườ
Nhớ mang ý nghĩa t ng ni m hay k ni m nh m t đàiưở ệ ỷ ệ ư ộ k ni m. Ng i ta không d ng t ng đài k ni m Ma-ri,ỷ ệ ườ ự ượ ỷ ệ ng i x c d u cho Chúa, nh ng hành đ ng t n hi n choườ ứ ầ ư ộ ậ ế Chúa c a bà đã đ c nh c đ n hàng bao nhiêu th k quaủ ượ ắ ế ế ỷ cho đ n ngày Chúa tr l i, nh là m t ph n c a Phúc Âm.ế ở ạ ư ộ ầ ủ
Đ i chi u v i lòng t n hi n c a Ma-ri là m u đ ph nố ế ớ ậ ế ủ ư ồ ả b i c a Giu-đa:ộ ủ
B y gi có m t ng i trong m i hai s đ , tên là Giu-đa Ích-ấ ờ ộ ườ ườ ứ ồca-ri- t, đ n tìm các th y t l c ,ố ế ầ ế ễ ả mà nói r ng: Các th y b ngằ ầ ằ lòng tr cho tôi bao nhiêu đ ng tôi sẽ n p ng i cho? H bènả ặ ộ ườ ọ tr cho nó ba ch c b c.ả ụ ạ T lúc đó, nó tìm d p ti n đ n p Đ cừ ị ệ ể ộ ứ Chúa Jêsus (c. 14-16).
Chúng ta th y Giu-đa là ng i có ý đ nh ph n b i và chínhấ ườ ị ả ộ ông đã đ n tìm các th y t l c ế ầ ế ễ ả (c. 14) đ ph n n p Chúa.ể ả ộ Câu h i c a Giu-đa: ỏ ủ Các th y b ng lòng tr cho tôi bao nhiêuầ ằ ả đ ng tôi sẽ n p ng i cho?ặ ộ ườ (c. 15) cho th y đ ng c c a sấ ộ ơ ủ ự ph n b i là lòng tham ti n b c (Giăng 12:6 xác nh n đi uả ộ ề ạ ậ ề n y). V i s đ ng ý là ầ ớ ự ồ ba ch c b cụ ạ (“ba m i mi ng b c,”ươ ế ạ
355
BHĐ), Kinh Thánh cho bi t: ế T lúc đó, nó tìm d p ti n đ n pừ ị ệ ể ộ Đ c Chúa Jêsus ứ (c. 16).
Đ i chi u v i lòng t n hi n choố ế ớ ậ ế Chúa c a Ma-ri là lòngủ b i ph n c a Giu-đa:ộ ả ủ
MA-RI GIU-ĐAKhông ti c ti n b c, dângế ề ạ t t c cho Chúa (ba trămấ ả đ -ni-ê)ơ
Tham ti n b c, tr giá đề ạ ả ể n p Chúa (ba m i mi ngộ ươ ế b c)ạ
T n d ng d p ti n làm vi cậ ụ ị ệ ệ t t cho Chúaố
Tìm m i d p ti n đ ph nọ ị ệ ể ả n p Chúaộ
BÀI 103 – 26:17-29 LỄ TIỆC THÁNH
17 Trong ngày thứ nhất ăn bánh không men, môn đồ đến gần Đức Chúa Jêsus mà thưa rằng: Thầy muốn chúng tôi dọn cho thầy ăn lễ Vượt Qua tại đâu? 18 Ngài đáp rằng: Hãy vào thành, đến nhà một người kia, mà nói rằng: Thầy nói: Giờ ta gần đến; ta và môn đồ ta sẽ giữ lễ Vượt Qua trong nhà ngươi. 19 Môn đồ làm y như lời Đức Chúa Jêsus đã dạy mà dọn lễ Vượt Qua.
20 Đến tối, Ngài ngồi ăn với mười hai sứ đồ. 21 Khi đang ăn, Ngài phán rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi rằng có một người trong các ngươi sẽ phản ta. 22 Các môn đồ lấy làm buồn bực lắm, và lần lượt hỏi Ngài rằng: Lạy Chúa, có phải tôi không? Ngài đáp rằng: 23 Kẻ nào để tay vào mâm với ta, ấy là kẻ sẽ phản ta. 24 Con người đi, y theo lời đã chép về Ngài; song khốn nạn thay cho kẻ phản Con người! Thà nó chẳng sanh ra thì hơn! 25 Giu-đa là kẻ phản Ngài cất tiếng hỏi rằng: Thưa thầy, có phải tôi chăng? Ngài phán rằng: Thật như ngươi đã nói.
26 Khi đang ăn, Đức Chúa Jêsus lấy bánh, tạ ơn rồi, bẻ ra đưa cho môn đồ mà rằng: Hãy lấy ăn đi, nầy là thân thể ta. 27 Ngài lại lấy chén, tạ ơn rồi, đưa cho môn đồ mà rằng: Hết thảy hãy uống đi; 28 vì nầy là huyết ta, huyết của sự giao ước đã đổ ra cho nhiều người được tha tội. 29 Ta phán cùng các ngươi, từ rày về sau, ta không
356
uống trái nho nầy nữa, cho đến ngày mà ta sẽ uống trái nho mới cùng các ngươi ở trong Nước của Cha Ta.
1. “Ngày th nh t ăn bánh không men” (c. 17a) là ngàyứ ấ gì?
2. Xin đ c Xu t Ê-díp-tô ký 12:1-27 và cho bi t t i saoọ ấ ế ạ ng i Do-thái gi L V t Qua và ý nghĩa c a ngày lườ ữ ễ ượ ủ ễ n y.ầ
3. Chúa Giê-xu nói, “K nào đ tay vào mâm v i ta, y làẻ ể ớ ấ k sẽ ph n ta” (c. 23) ng ý gì?ẻ ả ụ
4. Xin gi i thích câu 24.ả5. Đi m t ng đ ng gi a L V t Qua và L Ti cể ươ ươ ữ ễ ượ ễ ệ
Thánh là gì? Ngày nay, chúng ta gi L Ti c Thánh v iữ ễ ệ ớ m c đích gì?ụ
L V t Qua là ngày l l n c a ng i Do-thái, k ni m ngàyễ ượ ễ ớ ủ ườ ỷ ệ h ra kh i Ai-c p (Xu t 12:1-27). L V t Qua cũng đ cọ ỏ ậ ấ ễ ượ ượ g i là L Bánh Không Men (Xu t 12:17) vì su t b y ngày conọ ễ ấ ố ả dân Chúa đ c d y ph i ượ ạ ả d p men kh i nhàẹ ỏ (Xu t 12:15).ấ Ngày th nh t ăn bánh không menứ ấ (c. 17) vì v y là ngày đ uậ ầ tiên c a L V t Qua, kéo dài su t m t tu n l (Xu t 12:16).ủ ễ ượ ố ộ ầ ễ ấ Cũng t ng t nh vi c c i l a vào thành Giê-ru-sa-lemươ ự ư ệ ỡ ừ (21:1-3), vi c chu n b n i đ gi L V t Qua là đi u đ cệ ẩ ị ơ ể ữ ễ ượ ề ượ s p đ t t tr c (c. 17-19).ắ ặ ừ ướ
L V t Qua làễ ượ d p vui m ng nh ng khi Chúa Giê-xu choị ừ ư bi t ế có m t ng i trong các ng i sẽ ph n taộ ườ ươ ả (c. 21b) thì các môn đ đ u bu n b c. H l n l t h i Chúa: ồ ề ồ ự ọ ầ ượ ỏ L y Chúa, cóạ ph i tôi không? ả (c. 22b) Theo cách hành văn đây, câu h iở ỏ n y mang ý nghĩa, “L y Chúa, không ph i con, ph i khôngầ ạ ả ả Chúa?” Câu tr l i c a Chúa Giê-xu là:ả ờ ủ
K nào đ tay vào mâm v i ta, y là k sẽ ph n ta (c. 23)ẻ ể ớ ấ ẻ ả
357
Câu n y không ph i đ cho các môn đ nh n di n kầ ả ể ồ ậ ệ ẻ ph n b i nh ng Chúa Giê-xu nói v i hàm ý c a Thi thiênả ộ ư ớ ủ 41:9:
Đ n n i ng i b n thân tôi mà lòng tôi tin c y và đã ăn bánhế ỗ ườ ạ ậ tôi cũng gi gót lên ngh ch cùng tôi.ở ị
Đ tay vào mâm v i taể ớ nói lên m i thân tình b n h u,ố ạ ữ ng i g n gũi v i mình. Chúa Giê-xu mu n nói r ng, ng iườ ầ ớ ố ằ ườ ph n Ngàiả không ai khác h n là m t trong nh ng ng i r tơ ộ ữ ườ ấ g n gũi v i Chúa, ăn cùng mâm v i Ngài. Câu 24:ầ ớ ớ
Con ng i đi, y theo l i đã chép v Ngài song kh n n n thayườ ờ ề ố ạ cho k ph n Con Ng i! Thà nó ch ng sanh ra thì h n!ẻ ả ườ ẳ ơ
Câu n y cho th y hai đi u:ầ ấ ề1. Ch ng trình c a Đ c Chúa Tr i cho Chúa Giê-xu ch uươ ủ ứ ờ ị
ch t sẽ đ c th c hi n: ế ượ ự ệ Con ng i đi, y theo l i đã chép vườ ờ ề Ngài (c. 24a).
2. Ng i ph n Chúa ph i ch u trách nhi m v hành đ ngườ ả ả ị ệ ề ộ c a mình: ủ Kh n n n thay cho k ph n Con Ng iố ạ ẻ ả ườ (c. 24b).
Thà nó ch ng sanh ra thì h nẳ ơ (c. 24c) cho th y tính cáchấ nghiêm tr ng c a vi c Giu-đa ph n Chúa. Tác gi Moultonọ ủ ệ ả ả nói r ng, câu n y cũng t ng t nh câu: “N u trên đ iằ ầ ươ ự ư ế ờ không có m t ng i nh v y thì t t h n!” Robinson thì choộ ườ ư ậ ố ơ r ng Chúa Giê-xu t i nghi p cho Giu-đa đã hành đ ng theo ýằ ộ ệ ộ riêng. Ph i mà Giu-đa đ ng làm nh v y thì t t h n!ả ừ ư ậ ố ơ
Cu i cùng, Giu-đa cũngố nêu câu h i nh các môn đ khácỏ ư ồ đã nêu: Th a th y, có ph i tôi chăng? ư ầ ả (c. 25a) Đi m khácể nhau là Giu-đa g i Chúa Giê-xu là ọ Th yầ , không g i Ngài làọ Chúa nh các môn đ khác (c. 22). Chúa Giê-xu xác nh n l iư ồ ậ ờ h i c a Giu-đa v i câu: ỏ ủ ớ Th t nh ng i đã nóiậ ư ươ (c. 25b). Câu n y trong nguyên văn có th d ch là: “Chính ng i là ng iầ ể ị ươ ườ đã nói đi u đó!” (nh n m nh ng i nói là Giu-đa).ề ấ ạ ườ
Chúa Giê-xu đã thi t l p L Ti c Thánh trong b i c nhế ậ ễ ệ ố ả c a L V t Qua v i hình nhủ ễ ượ ớ ả chiên con b gi t và máu c aị ế ủ
358
chiên con là d u hi u đ con dân Chúa đ c gi i c u. ấ ệ ể ượ ả ứ Bánh trong L Ti c Thánh t ng tr ng cho ễ ệ ượ ư thân thể Chúa b bị ể nát (b raẻ ) và chén r u nho t ng tr ng cho máu c a Chúaượ ượ ư ủ ph i đ ra. Máu c a Chúa nói lên hai đi u: giao c và thaả ổ ủ ề ướ th (c. 28).ứ
Giao cướ là s đ ng ý c a hai bên v m t v n đ . ự ồ ủ ề ộ ấ ề Huy tế c a giao c ủ ướ nghĩa là dùng huy t đ đánh d u cho giao cế ể ấ ướ đó. Giao c c a Đ c Chúa Tr i v i dân Y-s -ra-ên ngày x aướ ủ ứ ờ ớ ơ ư đ c đánh d u b ngượ ấ ằ huy t c a bò t (Xu t 24:8) t ngế ủ ơ ấ ượ tr ng cho máu c a Chúa Giê-xu t c là s ch t c a Ngài. Ngàyư ủ ứ ự ế ủ nay, chúng ta đ c liên k t v i Đ c Chúa Tr i qua s ch tượ ế ớ ứ ờ ự ế c a Chúa Giê-xu trên th p t giá (ủ ậ ự huy t c a s giao c đãế ủ ự ướ đ raổ , c. 28a).
Công hi u c a huy t đó là ệ ủ ế đ c tha t iượ ộ (c. 28b). Cái ch tế c a Chúa Giê-xu là cái ch t thay th : ch u t i th cho ng iủ ế ế ị ộ ế ườ có t i. Do đó, Đ c Chúa Tr i có th tha th cho ng i có t iộ ứ ờ ể ứ ườ ộ d a trên án ph t màự ạ Chúa Giê-xu ch u thay cho nhân lo i quaị ạ s ch t c a Ngài (1:21; 20:28).ự ế ủ
Chúa Giê-xu thi t l p L Ti c Thánh ch ng nh ng đ nóiế ậ ễ ệ ẳ ữ ể lên ý nghĩa v s ch t c a Ngài (c. 26-28), Chúa cũng hé mề ự ế ủ ở cho các môn đ v hy v ng trong t ng lai v v ng qu cồ ề ọ ươ ề ươ ố c a Thiên Chúa (ủ N c c a Cha Taướ ủ , c. 29b).
… t rày v sau, ta không u ng trái nho n y n a, cho đ n ngàyừ ề ố ầ ữ ế mà ta sẽ u ng trái nho m i cùng các ng i trong N c c aố ớ ươ ở ướ ủ Cha Ta (c. 29)
Câu n y hàm ý Chúa sẽ ch u ch t và Chúa và các môn đầ ị ế ồ sẽ không còn d L V t Qua hay L Ti c Thánh chung v iự ễ ượ ễ ệ ớ nhau trên tr n gian n y cho đ n ngày cu i cùng khi Chúaầ ầ ế ố thi t l p v ng qu c đ i đ i c a Ngài.ế ậ ươ ố ờ ờ ủ
BÀI 104 – 26:30-46 VƯỜN GHẾT-SÊ-MA-NÊ
359
30 Khi đã hát thơ thánh rồi, Đức Chúa Jêsus và môn đồ đi ra mà lên núi Ô-li-ve. 31 Ngài bèn phán rằng: Đêm nay các ngươi sẽ đều vấp phạm vì cớ ta, như có chép rằng: Ta sẽ đánh kẻ chăn chiên, thì chiên trong bầy sẽ bị tan lạc. 32 Song sau khi ta sống lại rồi, ta sẽ đi đến xứ Ga-li-lê trước các ngươi. 33 Phi-e-rơ cất tiếng thưa rằng: Dầu mọi người vấp phạm vì cớ thầy, song tôi chắc không bao giờ vấp phạm vậy. 34 Đức Chúa Jêsus phán rằng: Quả thật, ta nói cùng ngươi, chính đêm nay, trước khi gà gáy, ngươi sẽ chối ta ba lần. 35 Phi-e-rơ thưa rằng: Dầu tôi phải chết với thầy đi nữa, tôi chẳng chối thầy đâu. Hết thảy môn đồ đều nói y như vậy.
36 Rồi Đức Chúa Jêsus cùng môn đồ đi đến một chỗ kêu là Ghết-sê-ma-nê. Ngài phán rằng: Hãy ngồi đây đợi ta đi cầu nguyện đằng kia. 37 Đoạn, Ngài bèn đem Phi-e-rơ và hai người con của Xê-bê-đê đi với mình, tức thì Ngài buồn bực và sầu não lắm. 38 Ngài bèn phán: Linh hồn ta buồn bực cho đến chết; các ngươi hãy ở đây và tỉnh thức với ta. 39 Rồi Ngài bước tới một ít, sấp mặt xuống đất mà cầu nguyện rằng: Cha ơi! nếu có thể được, xin cho chén nầy lìa khỏi Con! Song không theo ý muốn Con, mà theo ý muốn Cha. 40 Kế đó, Ngài trở lại với môn đồ, thấy đang ngủ, thì Ngài phán cùng Phi-e-rơ rằng: Thế thì các ngươi không tỉnh thức với ta trong một giờ được! 41 Hãy thức canh và cầu nguyện, kẻo các ngươi sa vào chước cám dỗ; tâm thần thì muốn lắm, mà xác thịt thì yếu đuối.
42 Ngài lại đi lần thứ hai, mà cầu nguyện rằng: Cha ơi! nếu chén nầy không thể lìa khỏi Con được mà Con phải uống thì xin ý Cha được nên. 43 Ngài trở lại nữa, thì thấy môn đồ còn ngủ; vì mắt họ đã đừ quá rồi. 44 Đoạn, Ngài bỏ mà lại đi cầu nguyện lần thứ ba, và lặp xin như lời trước. 45 Rồi Ngài đi đến với môn đồ, mà phán rằng: Bây giờ các ngươi ngủ và nghỉ ngơi ư! Nầy, giờ đã gần tới, Con người sẽ bị nộp trong tay kẻ có tội. 46 Hãy chờ dậy, đi hè, kìa kẻ phản Ta đến kia.
1. “Hát th thánh” (c. 30a) là hát bài gì?ơ2. “V p ph m vì c Ta” (c. 31a) nghĩa là th nào?ấ ạ ớ ế3. “Ta sẽ đánh k chăn chiên, thì chiên trong b y sẽ bẻ ầ ị
tan l c” (c. 31b) nghĩa là gì?ạ4. B n nghĩ gì v câu nói c a Phi-e-r trong câu 33?ạ ề ủ ơ
Phi-e-r đáng trách hay đáng khen? T i sao?ơ ạ
360
5. Chúa Giê-xu “bu n b c và s u não” (c. 37) mang ýồ ự ầ nghĩa gì?
6 . “Tâm th n thì mu n l m, mà xác th t thì y u đu i”ầ ố ắ ị ế ố (c. 41b) nghĩa là gì?
7. Gi s B n có m t v i Chúa Giê-xu trong v n Gh t-ả ử ạ ặ ớ ườ ếsê-ma-nê t i hôm đó, B n nghĩ mình sẽ gi ng nh các mônố ạ ố ư đ hay khác h ? T i sao?ồ ọ ạ
Truy n th ng Do-thái th ng dùng Thi thiên 113-118, đ cề ố ườ ượ g i là ọ Hallel, trong d p L V t Qua. ị ễ ượ Hát th thánhơ trong tr ng h p n y bao g m Thi thiên 115-118. Truy n th ngườ ợ ầ ồ ề ố Do-thái cũng b t bu c nh ng ng i v Giê-ru-sa-lem d Lắ ộ ữ ườ ề ự ễ V t Qua hàng năm ph i trong khuôn viên c a thành. Vìượ ả ở ủ v y mà ậ Đ c Chúa Jêsus và môn đ đi ra mà lên núi Ô-li-veứ ồ (c. 30b). Đây là đ a đi m n m v phía Đông Giê-ru-sa-lem, g nị ể ằ ề ầ làng Bê-pha-giê (21:1).
Trong th i đi m n y, Chúa Giê-xu c nh báo cho các mônờ ể ầ ả đ bi t v nh ng gì s p x y ra:ồ ế ề ữ ắ ả
Ngài bèn phán r ng: Đêm nay các ng i sẽ đ u v p ph m vì cằ ươ ề ấ ạ ớ Ta, nh có chép r ng: Ta sẽ đánh k chăn chiên, thì chiên trongư ằ ẻ b y sẽ b tan l c (c. 31).ầ ị ạ
“V p ph m” (ấ ạ scandalizo) g c t ch ố ừ ữ scandalon nghĩa là cái m i g n trên cái b y, hàm ý đ cái b y cho ng i khácồ ắ ẫ ể ẫ ườ s p vào. ậ V p ph mấ ạ vì v y ch v b t c đi u gì khi n choậ ỉ ề ấ ứ ề ế m t ng i xa lìa đi u đúng và r i vào t i l i. ộ ườ ề ơ ộ ỗ V p ph mấ ạ th ng nói v nh ng tr ng h p không ph i vì c ý vàườ ề ữ ườ ợ ả ố không ng . Chúa Giê-xu nói: ờ V p ph m vì c Taấ ạ ớ , không có nghĩa là vì Chúa mà h ph m t i nh ng ng ý là lý do khi nọ ạ ộ ư ụ ế h ph m t i là đi u mà h không ng . ọ ạ ộ ề ọ ờ
Chúa Giê-xu cho th y l i tiên tri trong Xa-cha-ri 13:7, ấ ờ Ta sẽ đánh k chăn chiên, thì chiên trong b y sẽ b tan l cẻ ầ ị ạ (c. 31b) đ c ng nghi m trong đêm hôm đó. ượ ứ ệ Ta sẽ đánh kẻ
361
chăn chiên, thì chiên trong b y sẽ b tan l cầ ị ạ nghĩa là ch c nỉ ầ tr di t ng i đ u đàn là đ , nh ng ng i còn l i sẽ từ ệ ườ ầ ủ ữ ườ ạ ự nhiên tan rã. Đó là đi u đã th t s x y ra cho Chúa Giê-xu vàề ậ ự ả các môn đ c a Ngài trong đêm hôm đó.ồ ủ
Sau l i báo tr c v nh ng b t tr c sẽ x y ra, Chúa Giê-ờ ướ ề ữ ấ ắ ảxu cũng cho môn đ có hy v ng v sau:ồ ọ ề
Song sau khi Ta s ng l i r i, Ta sẽ đi đ n x Ga-li-lê tr c cácố ạ ồ ế ứ ướ ng i (c. 32).ươ
Các môn đ hi n nhiên là không th nào hi u đ c l iồ ể ể ể ượ ờ phán n y c a Chúa lúc đó nh ng câu: ầ ủ ư Ta sẽ đi đ n x Ga-li-lêế ứ tr c các ng iướ ươ , rõ ràng là đi m h n sau ph c sinh c a Chúaể ẹ ụ ủ v i các môn đ sau th i gian Chúa là ớ ồ ờ ng i chăn chiên ườ bị đánh và các môn đ là ồ chiên trong b y b tan l cầ ị ạ (28:7, 10, 16).
Cũng nh nh ng l n tr c, ư ữ ầ ướ Phi-e-r là ng i nhanhơ ườ chóng đáp ng tr c l i c nh báo c a Chúa Giê-xu:ứ ướ ờ ả ủ
Phi-e-r c t ti ng th a r ng: D u m i ng i v p ph m vì cơ ấ ế ư ằ ầ ọ ườ ấ ạ ớ Th y, song tôi ch c không bao gi v p ph m v y (c. 33).ầ ắ ờ ấ ạ ậ
Phi-e-r là ng i yêu m n Chúa và t tin. Ông nghĩ r ngơ ườ ế ự ằ v i lòng trung thành c a mình v i Chúa, ch c ch n ông sẽớ ủ ớ ắ ắ không bao giờ hành đ ng ng c l i v i lòng trung thành đó.ộ ượ ạ ớ Phi-e-r dùng đúng nh ng ch mà Chúa đã dùng cho ông vàơ ữ ữ các môn đ (ồ v p ph mấ ạ ). Câu nói c a ông cũng r t t tin: ủ ấ ự Tôi ch c không bao gi v p ph m v yắ ờ ấ ạ ậ (c. 33b). Câu n y hàm ý là:ầ “Ai v p ngã, riêng tôi sẽ không bao gi !”ấ ờ
Chúa Giê-xu th y tr c s vi c nênấ ướ ự ệ nói v i Phi-e-r :ớ ơQu th t, ta nói cùng ng i, chính đêm nay, tr c khi gà gáy,ả ậ ươ ướ ng i sẽ ch i ta ba l n (c. 34).ươ ố ầ
Khi tuyên b mình sẽ ch ng bao gi v p ph m, th t s làố ẳ ờ ấ ạ ậ ự Phi-e-r không bi t mình nói gì nh ng Chúa Giê-xu thì bi tơ ế ư ế r t rõ c v th i gian và s vi c: (1) ấ ả ề ờ ự ệ Chính đêm nay. (2)
362
Tr c khi gà gáyướ . Và: (3) Ch i Ta ba l n.ố ầ M t l n n a, Phi-e-ộ ầ ữr l i kh ng đ nh:ơ ạ ẳ ị
D u tôi ph i ch t v i Th y đi n a, tôi ch ng ch i Th y đâu! (c.ầ ả ế ớ ầ ữ ẳ ố ầ 35a).
Phi-e-rơ đi m t b c xa h n trong l i kh ng đ nh c aộ ướ ơ ờ ẳ ị ủ mình. Ông nói: D u tôi ph i ch t v i Th y đi n aầ ả ế ớ ầ ữ và ch ngẳ ch i Th y đâu ố ầ nghĩa là “không khi nào,” “ch ng bao gi ,”ẳ ờ nh ng Phi-e-r đã th t s không ng nh ng gì sẽ ra choư ơ ậ ự ờ ữ Chúa m t vài gi sau đó (c. 57-75). Ch ng nh ng Phi-e-rộ ờ ẳ ữ ơ nh ng ư h t th y môn đ đ u nói y nh v yế ả ồ ề ư ậ (c. 35b). Th c tự ế là, khi s vi c x y ra, ự ệ ả h t th y môn đ b Ngài mà tr n điế ả ồ ỏ ố (c. 56b).
Gh t-sê-ma-nê ế nghĩa là “ép d u” là m t khu v n ô-li-veầ ộ ườ bên ngoài Giê-ru-sa-lem. Đây là n i Chúa Giê-xu và các mônơ đ th ng h i h p (Giăng 18:1-2). Chúa Giê-xu có ba môn đồ ườ ộ ọ ệ thân tín (Phi-e-r và hai ng i con c a Xê-bê-đêơ ườ ủ , là Gia-c vàơ Giăng) và Chúa th ng đem h riêng ra trong nh ng d p đ cườ ọ ữ ị ặ bi t (17:1). Đây là gi phút cô đ n và đau đ n nh t cho nênệ ờ ơ ớ ấ Chúa Giê-xu c n nh ng ng i b n thân thi t bên c nh đầ ữ ườ ạ ế ạ ể thông c m v i Ngài:ả ớ
Linh h n Ta bu n b c cho đ n ch t, các ng i hãy đây vàồ ồ ự ế ế ươ ở t nh th c v i Ta (c. 38).ỉ ứ ớ
Tâm tr ng c a Chúa Giê-xu lúc đó là ạ ủ bu n b c và s u nãoồ ự ầ (c. 37). Đây là hai t đ c bi t nói lên n i đau đ n t t cùngừ ặ ệ ỗ ớ ộ c a Chúa Giê-xu trong thân xác con ng i v i ý chí và tìnhủ ườ ớ c m nh chúng ta. N i đau đ n đó đ c di n t trong l iả ư ỗ ớ ượ ễ ả ờ Chúa nói v i ba môn đ thân tín:ớ ệ
Linh h n Ta bu n b c cho đ n ch t, các ng i hãy đây vàồ ồ ự ế ế ươ ở t nh th c v i Ta (c. 38).ỉ ứ ớ
Linh h n Ta bu n b c cho đ n ch tồ ồ ự ế ế mang âm h ng c aưở ủ Thi thiên 42:5, 11; 43:5 nói lên gánh n ng trong lòng Chúaặ
363
lúc b y gi và Chúaấ ờ c n s hi n di n c a nh ng ng i b nầ ự ệ ệ ủ ữ ườ ạ thân c a Ngài: ủ Các ng i hãy đây và t nh th c v i Taươ ở ỉ ứ ớ (c. 38b).
Ma-thi- ghi l i ba l n Chúa Giê-xu c u nguy n nh sau:ơ ạ ầ ầ ệ ư
L I CHÚAỜC U NGUY NẦ Ệ
MÔN ĐỒ
L I CHÚA NÓIỜV I MÔN ĐỚ Ồ
L nầ I
Cha i! N u có thơ ế ể đ c, xin cho chénượ n y lìa kh i con!ầ ỏ Song không theo ý mu n Con, mà theoố ý mu n Cha (c. 39)ố
Đang ngủ(c. 40)
Th thì các ng i khôngế ươ t nh th c v i Ta trong m tỉ ứ ớ ộ gi đ c! Hãy th c canhờ ượ ứ và c u nguy n, k o cácầ ệ ẻ ng i sa vào ch c cámươ ướ d ; tâm th n thì mu nỗ ầ ố l m mà xác th t thì y uắ ị ế đu i (c. 40-41)ố
L nầ II
Cha i! N u chénơ ế n y không th lìaầ ể kh i con đ c màỏ ượ Con ph i u ng thìả ố xin ý Cha đ c nênượ (c. 42)
Còn ng ủvì m t ắh đã ọđ quá ừr i (c. ồ43)
L nầ III
L p xin nh l iặ ư ờ tr c (c. 44)ướ
Bây gi các ng i ng vàờ ươ ủ ngh ng i ! N y, gi đãỉ ơ ư ầ ờ g n t i, Con Ng i sẽ bầ ớ ườ ị n p trong tay k có t i.ộ ẻ ộ Hãy ch d y, đi hè, kìa kờ ậ ẻ ph n Ta đ n kia (c. 45-46)ả ế
Trong c ba l n c u nguy n, Chúa Giê-xu đ u nh c đ nả ầ ầ ệ ề ắ ế chén: Xin cho chén n y lìa kh i conầ ỏ (c. 39). Và: N u chén n yế ầ không th lìa kh i con đ c mà Con ph i u ng (c. 42).ể ỏ ượ ả ố Chén
364
trong C u c th ng nói đ n n i đau đ n và c n th nhự Ướ ườ ế ỗ ớ ơ ị nộ c a Đ c Chúa Tr i (Thi thiên 75:8; Ê-sai 51:17; Ê-xê-chi-ênủ ứ ờ 23:33). Chúa Giê-xu s p ph i ch u ch t và cái chén Chúa ph iắ ả ị ế ả u ng ch ng nh ng là cái ch t đau th ng nh ng là cái ch tố ẳ ữ ế ươ ư ế vì t i c a nhân lo i, gánh ch u t t c hình ph t thay choộ ủ ạ ị ấ ả ạ nhân lo i. Đó là s kinh kh ng c a cái chén mà Chúa Giê-xuạ ự ủ ủ ph i u ng. Làả ố ng i ườ vô t i, Chúa Giê-xu ph i ch t vì t i c aộ ả ế ộ ủ toàn th nhân lo i là cái chén kinh kh ng mà Ngàiể ạ ủ ph i nh nả ậ ch u. M tị ộ con ng i vô t i mà ph i u ng chén th nh n n yườ ộ ả ố ị ộ ầ c a Đ c Chúa Tr i là đi u quá s c ch u đ ngủ ứ ờ ề ứ ị ự , chính vì v yậ Chúa Giê-xu c u xin: ầ Cha i! N u có th đ c, xin cho chénơ ế ể ượ n y lìa kh i con ầ ỏ (c. 39a). Đ c Chúa Tr i có th cho Chúa Giê-ứ ờ ểxu không ph i u ng chén th nh n n y nh ng nh v y thìả ố ị ộ ầ ư ư ậ ch ng trình c u r i nhân lo i cũng sẽ không đ cươ ứ ỗ ạ ượ th cự hi nệ . Ý mu n hay ch ng trình c a Đ c Chúa Cha là c uố ươ ủ ứ ứ chu c nhân lo i cho nên u ng chén là đi u Chúa Giê-xuộ ạ ố ề không th tránh.ể
Đ i s ng c a Chúa Giê-xu là đ i s ng vâng ph c ý mu nờ ố ủ ờ ố ụ ố Đ c Chúa Cha (Giăng 6:38) và vì v y, dù ph i đ i di n v i cáiứ ậ ả ố ệ ớ ch t kinh kh ng, Chúa Giê-xu đã c u nguy n: ế ủ ầ ệ Song không theo ý mu n Con, mà theo ý mu n Cha ố ố (c. 39b). L i c uờ ầ nguy n n y cho th y tinh th n vâng ph c c a Chúa nh l iệ ầ ấ ầ ụ ủ ư ờ tác gi Th Hê-b -r :ả ư ơ ơ
D u Ngài là Con, cũng đã h c t p vâng l i b i nh ng s kh nầ ọ ậ ờ ở ữ ự ố kh mình đã ch u và sau khi đã đ c làm nên tr n v n r i, thìổ ị ượ ọ ẹ ồ tr nên c i r c a s c u r i đ i đ i cho k vâng l i Ngài (Hê-ở ộ ễ ủ ự ứ ỗ ờ ờ ẻ ờb -r 5:8-9).ơ ơ
Chúa Giê-xu xin Phi-e-r , Gia c và Giăng: ơ ơ Các ng i hãy ươ ở đây và t nh th c v i taỉ ứ ớ (c. 38b) nh ng khi Chúa tr l i, đi uư ở ạ ề Chúa th y là h ấ ọ đang ngủ (c. 40a). Và đây là l i Chúa phánờ v i Phi-e-r :ớ ơ
365
Th thì các ng i không t nh th c v i Ta trong m t gi đ c!ế ươ ỉ ứ ớ ộ ờ ượ Hãy th c canh và c u nguy n, k o các ng i sa vào ch c cámứ ầ ệ ẻ ươ ướ d ; tâm th n thì mu n l m mà xác th t thì y u đu i (c. 40-41).ỗ ầ ố ắ ị ế ố
Th thì các ng i không t nh th c v i Ta trong m t giế ươ ỉ ứ ớ ộ ờ đ cượ nói lên s y u đu i v th xác c a các môn đ : chự ế ố ề ể ủ ồ ỉ th c m t gi đ ng h mà h không làm đ c. ứ ộ ờ ồ ồ ọ ượ M t giộ ờ th ng mang ý nghĩa m t th i gian ng n nh ng đây cũngườ ộ ờ ắ ư ở có th có nghĩa là Chúa Giê-xu đã c u nguy n su t m t ti ngể ầ ệ ố ộ ế đ ng h tr c khi tr l i v i các môn đ .ồ ồ ướ ở ạ ớ ồ
Hãy th c canh và c u nguy n, k o các ng i sa vào ch cứ ầ ệ ẻ ươ ướ cám dỗ là l i Chúa Giê-xu kêu g i các môn đ . Chúa đã kêuờ ọ ồ g i h th c canh r i, c. 38b (“t nh th c” và “th c canh” làọ ọ ứ ồ ỉ ứ ứ cùng m t ch trong nguyên văn). Bây gi Chúa nh c l i vàộ ữ ờ ắ ạ thêm vào ch ữ c u nguy nầ ệ hàm ý r ng, s c ng i không đằ ứ ườ ủ mà ph i c n nh đ n s c c a Chúa đ chi n th ng cám d .ả ầ ờ ế ứ ủ ể ế ắ ỗ Ch c cám dướ ỗ nói đ n tình tr ng mê ng hi n t i c a hế ạ ủ ệ ạ ủ ọ nh ng cũng có th là nh ng tr ng h p cám d khác s pư ể ữ ườ ợ ỗ ắ x y ra cho h .ả ọ
Tâm th n thì mu n l m mà xác th t thì y u đu iầ ố ắ ị ế ố là đi uề th c t trong đ i s ng ch không ph i là lý do chúng ta dùngự ế ờ ố ứ ả đ bi n minh cho y u đu i c a mình. Chúng ta không thể ệ ế ố ủ ể d a vào câu n y đ nói r ng mình mu n làm đi u n y đi uự ầ ể ằ ố ề ầ ề n choọ Chúa nh ng vì “xác th t y u đu i” nên không làmư ị ế ố đ c! ượ B n Hi u Đínhả ệ d ch câu n y nh sau: “Tâm linh thì thaị ầ ư thi t mà xác th t l i y u đu i.” Đây là l i nh n nh c a Chúaế ị ạ ế ố ờ ắ ủ ủ Giê-xu cho các môn đ hàm ý nh c cho h nh r ng, thân xácồ ắ ọ ớ ằ con ng i r t y u đu i, d ngã vào cám d , hành đ ngườ ấ ế ố ễ ỗ ộ ng c l i v i con ng i bên trong. Hãy nh đ n tính cáchượ ạ ớ ườ ớ ế y u đu i c a mình đ ế ố ủ ể th c canh và c u nguy nứ ầ ệ !
L i c u nguy n th nhì c a Chúa Giê-xu cũng t ng tờ ầ ệ ứ ủ ươ ự nh l n đ u: ư ầ ầ
366
Cha i! N u chén n y không th lìa kh i con đ c mà Con ph iơ ế ầ ể ỏ ượ ả u ng thì xin ý Cha đ c nên (c. 42).ố ượ
Và m t l n n a, khi tr l i v i các môn đ ộ ầ ữ ở ạ ớ ồ thì th y mônấ đ còn ng vì m t h đã đ quá r iồ ủ ắ ọ ừ ồ (c. 43). M t h đã đ quáắ ọ ừ r iồ nghĩa là không m m t ra n i, minh ch ng cho l i nói ở ắ ổ ứ ờ xác th t thì y u đu iị ế ố c a Chúa Giê-xu. ủ
Chúa Giê-xu c u nguy n l n th ba, ầ ệ ầ ứ l p xin nh l i tr cặ ư ờ ướ (c. 44) và khi tr l i, dù Kinh Thánh không ghi, nh ng l iở ạ ư ờ Chúa nói v i môn đ ch ng t h v n đang còn ng :ớ ồ ứ ỏ ọ ẫ ủ
Bây gi các ng i ng và ngh ng i ! N y, gi đã g n t i, Conờ ươ ủ ỉ ơ ư ầ ờ ầ ớ Ng i sẽ b n p trong tay k có t i. Hãy ch d y, đi hè, kìa kườ ị ộ ẻ ộ ờ ậ ẻ ph n Ta đ n kia (c. 45-46).ả ế
Bây gi các ng i ng và ngh ng i ờ ươ ủ ỉ ơ ư, nghĩa là làm sao có th ng trong m t tình th nh th n y! ể ủ ộ ế ư ế ầ Gi đã g n t iờ ầ ớ nói đ n th i đi m trong ch ng trình c a Đ c Chúa Tr i b tế ờ ể ươ ủ ứ ờ ắ đ u v i vi c Chúa Giê-xu b b t. ầ ớ ệ ị ắ B n p trong tay k có t iị ộ ẻ ộ nói đ n hai nhóm ng i:ế ườ
(1) B n pị ộ nói đ n Giu-đa Ích-ca-ri- t: ế ố b n pị ộ nghĩa là “bị ph n n p” (ả ộ BHĐ). Giu-đa là ng i ph n Chúa và n p Chúa.ườ ả ộ
(2) K có t iẻ ộ nói đ n các th y t l c (c. 14): Chúa Giê-xuế ầ ế ễ ả nói đ n nhóm ng i mà Giu-đa sẽ ph n n p Chúa cho h làế ườ ả ộ ọ k có t i.ẻ ộ
Gi đã g n t i, Con Ng i sẽ b n p trong tay k có t iờ ầ ớ ườ ị ộ ẻ ộ hàm ý r ng vi c Chúa Giê-xu b b t n p là theo ý mu n c aằ ệ ị ắ ộ ố ủ Đ c Chúa Cha (c. 39, 42) nh ng nh ng ng i d ph n (Giu-ứ ư ữ ườ ự ầđa, ng i ph n n p và các th y t l c , b k là ườ ả ộ ầ ế ễ ả ị ể k có t iẻ ộ ) ph i ch u trách nhi m v hành đ ng c a mình.ả ị ệ ề ộ ủ
Hãy ch d y, đi hè (c. 46a) ờ ậ không ph i là l i Chúa kêu cácả ờ môn đ ch y tr n nh ng hàm ý đánh th c h d y vì: ồ ạ ố ư ứ ọ ậ kẻ ph n Ta đ n kiaả ế (c. 46b). Đi u n y cho th y Chúa Giê-xu bi tề ầ ấ ế rõ đi u gì s p x y ra cho Ngài (c. 47-50).ề ắ ả
Nh ng bài h c ghi nh n:ữ ọ ậ
367
1. “Ai t ng mình đ ng, hãy gi , k o ngã” (I Cô-rinh-tôưở ứ ữ ẻ 10:12) là đi u chúng ta ph i ghi nh đ không quá t tin vàoề ả ớ ể ự s c m nh tâm linh c a mình tr c cám d và th thách.ứ ạ ủ ướ ỗ ử
2. Chúa Giê-xu t ngừ mang thân xác con ng i gi ng nhườ ố ư chúng ta và đã tr i qua nh ng kinh nghi m vô cùng đau đ nả ữ ệ ớ (bu n b c, s u não, bu n b c cho đ n ch tồ ự ầ ồ ự ế ế ) cho nên lúc nào Ngài cũng thông c m v i chúng ta và c u thay cho chúng taả ớ ầ (Hê-b -r 2:17-18; 4:15-16).ơ ơ
3. Th xác con ng i r t y u đu i, ể ườ ấ ế ố th c canh và c uứ ầ nguy nệ (th c t nh và nh s c Chúa) là ph ng cách duyứ ỉ ờ ứ ươ nh t đ v t th ng cám d .ấ ể ượ ắ ỗ
BÀI 105 – 26:47-56 CHÚA GIÊ-XU BỊ BẮT
47 Khi Ngài còn đang phán, xảy thấy Giu-đa là một người trong mười hai sứ đồ đến với một bọn đông người cầm gươm và gậy, mà các thầy tế lễ cả và các trưởng lão trong dân đã sai đến. 48 Đứa phản Ngài đã trao cho bọn đó dấu nầy: Người nào mà tôi sẽ hôn, ấy là người đó, hãy bắt lấy. 49 Tức thì Giu-đa đến gần Đức Chúa Jêsus mà rằng: Chào Thầy! Rồi hôn Ngài. 50 Nhưng Đức Chúa Jêsus phán cùng nó rằng: Bạn ơi! Vậy thì vì việc nầy mà ngươi đến đây sao? Rồi chúng nó đến gần tra tay bắt Đức Chúa Jêsus. 51 Và nầy, có một người trong những người ở với Đức Chúa Jêsus giơ tay rút gươm ra, đánh đầy tớ của thầy cả thượng phẩm, chém đứt một cái tai của người. 52 Đức Chúa Jêsus bèn phán rằng: Hãy nạp gươm vào vỏ; vì hễ ai cầm gươm thì sẽ bị chết về gươm. 53 Ngươi tưởng Ta không có thể xin Cha Ta lập tức cho Ta hơn mười hai đạo thiên sứ sao? 54 Nếu vậy, thế nào cho ứng nghiệm lời Kinh Thánh đã chép rằng việc nầy tất phải xảy đến?
55 Lúc bấy giờ, Đức Chúa Jêsus phán cùng chúng rằng: Các ngươi đem gươm và gậy đến mà bắt Ta, khác nào như Ta là kẻ cướp. Ta thường ngày ngồi trong đền thờ và giảng dạy tại đó, mà các ngươi không bắt Ta. 56 Nhưng mọi điều ấy phải xảy đến, hầu cho những lời các đấng tiên tri đã chép được ứng nghiệm. Khi ấy, hết thảy môn đồ bỏ Ngài mà trốn đi.
368
1. Giu-đa đ c mô t là “m t ng i trong m i hai sượ ả ộ ườ ườ ứ đ ” (c. 47a) hàm ý gì?ồ
2. Theo câu 47, nh ng ng i đ n b t Chúa Giê-xu là ai?ữ ườ ế ắ Trang b nh th nào?ị ư ế
3. B n nghĩ gì v d u hi u Giu-đa dùng đ ph n n pạ ề ấ ệ ể ả ộ Chúa (c. 48)?
4. Câu Chúa Giê-xu nói v i Giu-đa: “V y thì vì vi c n yớ ậ ệ ầ mà ng i đ n đây sao”(c. 50) hàm ý gì?ươ ế
5. Câu: “H ai c m g m thì sẽ b ch t v g m” (c.ễ ầ ươ ị ế ề ươ 52b) nghĩa là gì?
6. “N u v y, th nào cho ng nghi m l i Kinh Thánh đãế ậ ế ứ ệ ờ chép r ng vi c n y t t ph i x y đ n?” (c. 54) mang ý nghĩaằ ệ ầ ấ ả ả ế gì?
7. Câu 56a cho th y đi u gì v vi c Chúa Giê-xu b b t?ấ ề ề ệ ị ắ8. Chúng ta th y đi u gì khi đ i chi u c. 56b v i c. 35b?ấ ề ố ế ớ
D y chúng ta đi u gì?ạ ề
L i nói cu i cùng c a Chúa Giê-xu trong phân đo n trên là:ờ ố ủ ạ Hãy ch d y, đi hè, kìa k ph n Ta đ n kiaờ ậ ẻ ả ế (c. 55b) cho th yấ Chúa bi t đi u gì s p x y ra cho Ngài. Và đúng nh v y, ế ề ắ ả ư ậ Khi Ngài còn đang phán thì Giu-đa và đám ng i đ n b t Chúa đãườ ế ắ xu t hi n (c. 47). Giu-đa d n đ u đám ng i n y và ôngấ ệ ẫ ầ ườ ầ đ c g i là ượ ọ m t ng i trong m i hai s độ ườ ườ ứ ồ. Trong nguyên văn không có ch ữ s đứ ồ nh ng ch ghi “m t trong s m iư ỉ ộ ố ườ hai.” M i haiườ là con s ch các môn đ thân tín c a Chúaố ỉ ệ ủ Giê-xu. Ng i d n đ u đám đông đ n b t Chúa không ph iườ ẫ ầ ế ắ ả là m t ng i xa l nh ng là m t trong ng i thân c n v iộ ườ ạ ư ộ ườ ậ ớ Chúa, ăn cùng mâm v i Ngài (c. 23). ớ
Nh ng ng i đ n b t Chúa đ c mô t là:ữ ườ ế ắ ượ ả(1) M t b n đông ng i.ộ ọ ườ(2) C m g m và g y.ầ ươ ậ(3) Do các th y t l c và các tr ng lão trong dân saiầ ế ễ ả ưở
đ n.ế
369
M t b n đông ng iộ ọ ườ không có nghĩa là m t đoàn dânộ đông đ o nhả ng là m t toán lính đông. H đ c trang b ư ộ ọ ượ ị v iớ g m và g yươ ậ . G y ậ là thanh cây b ng g c ng, hình nh cáiằ ỗ ứ ư chày dùng làm vũ khí. Nh ng ng i đ n b t Chúa khôngữ ườ ế ắ ph i là lính La-mã nh ng là c nh v c a đ n th vì h ả ư ả ệ ủ ề ờ ọ do các th y t l c và các tr ng lão trong dân sai đ nầ ế ễ ả ưở ế (c. 47b).
Giu-đa dùng cái hôn làm d u hi u đ nh ng ng i b tấ ệ ể ữ ườ ắ Chúa bi t ai là Chúa Giê-xu: ế Ng i nào mà tôi sẽ hôn, y làườ ấ ng i đó, hãy b t l yườ ắ ấ (c. 48). Đây th t là m t hành đ ng tánậ ộ ộ t n l ng tâm vì dùng bi u hi n c a tình b n đ ph n b iậ ươ ể ệ ủ ạ ể ả ộ (Châm ngôn 27:6b).
Chúa Giê-xu g i Giu-đa là ọ b nạ trong tr ng h p n y (c.ườ ợ ầ 50). Phúc Âm Ma-thi- th ng dùng ch ơ ườ ữ b nạ t ng t trongươ ự ý nghĩa tiêu c c (20:13; 22:12) hàm ý hành đ ng không đúngự ộ c a ng i đó. Trong tr ng h p n y, Giu-đa đã dùng cái hônủ ườ ườ ợ ầ là d u hi u c a tình b n đ ph n b i. ấ ệ ủ ạ ể ả ộ
Câu Chúa Giê-xu nói v i Giu-đa: ớ V y thì vì vi c n y màậ ệ ầ ng i đ n đây sao?ươ ế (c. 50) là m t câu h i nh ng cũng có thộ ỏ ư ể hi u là m t l i nói xác đ nh: “N y b n, b n đ nh làm gì thì cể ộ ờ ị ầ ạ ạ ị ứ làm đi!” (B n Hi u Đínhả ệ ). T ng t nh trong l i Chúa nóiươ ự ư ờ v i Giu-đa trong Giăng 13:27. Chúa Giê-xu đã bi t rõ d ng ýớ ế ụ c a Giu-đa nên Ngài không c n ph i h i.ủ ầ ả ỏ
Và n y, có m t ng i trong nh ng ng i v i Đ c Chúa Jêsusầ ộ ườ ữ ườ ở ớ ứ gi tay rút g m ra, đánh đ y t c a th y c th ng ph m,ơ ươ ầ ớ ủ ầ ả ượ ẩ chém đ t m t cái tai c a ng i (c. 51).ứ ộ ủ ườ
Theo Phúc Âm Giăng thì ng i đã rút g m ra là Phi-e-rườ ươ ơ và ng i đ y t c a th y c th ng ph m là Man-chuườ ầ ớ ủ ầ ả ượ ẩ (Giăng 18:10). Phi-e-r ch có th ơ ỉ ể chém đ t m t cái tai c aứ ộ ủ ng iườ (c. 51b) ch ng t Phi-e-r không ph i là tay ki mứ ỏ ơ ả ế thi n ngh và vì v aệ ệ ừ th c gi c cùng trong c nh tranh t iứ ấ ả ố tranh sáng, c g ng b o v Th y c a Phi-e-r đã không đemố ắ ả ệ ầ ủ ơ l i l i ích gì. Phi-e-r đã b Chúa qu nh sau:ạ ợ ơ ị ở ư
370
Hãy n p g m vào v vì h ai c m g m thì sẽ b ch t vạ ươ ỏ ễ ầ ươ ị ế ề g m (c. 52).ươ
L i phán c a Chúa Giê-xu trong câu n y nói lên m t sờ ủ ầ ộ ự th t đ i v b o đ ng. Ng i gieo b o đ ng, dùng b oậ ở ờ ề ạ ộ ườ ạ ộ ạ đ ng đ gi i quy t v n đ ch c ch n sẽ g t l y b o đ ngộ ể ả ế ấ ề ắ ắ ặ ấ ạ ộ cho mình. Câu n y cũng hàm ý đ ng “Ăn mi ng tr mi ng” vìầ ừ ế ả ế ch c ch n chúng ta sẽ nh n l y h u qu nh cách mình gâyắ ắ ậ ấ ậ ả ư ra. L i phán c a Chúa cũng ng ý b t b o đ ng nh L iờ ủ ụ ấ ạ ộ ư ờ Chúa đã d y tr c đây (5:39).ạ ướ
Đ i chi u v i Phúc Âm Giăng, ph n ng c a Chúa Giê-xuố ế ớ ả ứ ủ tr c s vi c ng i ta đ n b t Chúa là vâng ph c ý mu nướ ự ệ ườ ế ắ ụ ố Đ c Chúa Cha. Chúa phán v i Phi-e-r : ứ ớ ơ Ta há ch ng u ngẳ ố chén mà Cha Ta đã ban cho Ta u ng sao?ố (Giăng 18:11b). Ý t ng n y t ng đ ng v i câu Chúa nói v i Phi-e-r đây:ưở ầ ươ ươ ớ ớ ơ ở
Ng i t ng Ta không có th xin Cha Ta l p t c cho Ta h nươ ưở ể ậ ứ ơ m i hai đ o thiên s sao?ườ ạ ứ (c. 53).
Ng i t ng Ta không có thươ ưở ể nghĩa là “ch c ch n Chúa cóắ ắ th .” Chúa Giê-xu có th xin Đ c Chúa Cha sai m i hai đ oể ể ứ ườ ạ thiên s đ n ngay lúc đó đ Ngàiứ ế ể và các môn đ không b b tồ ị ắ nh ng Chúa đã không làm v i lý do là: ư ớ N u v y, th nào choế ậ ế
ng nghi m l i Kinh Thánh đã chép r ng vi c n y t t ph iứ ệ ờ ằ ệ ầ ấ ả x y đ n?ả ế (c. 54). Chúa Giê-xu cho th y r ng vi c Chúa b b tấ ằ ệ ị ắ và sẽ b gi tị ế đ u n m trong ch ng trình c a Đ c Chúa Tr iề ằ ươ ủ ứ ờ vì l i Kinh Thánh đã nói tr c v đi u n y. M t ờ ướ ề ề ầ ộ đ oạ hay m tộ l đoàn lính La-mã có kho ng sáu ngàn ng i. ữ ả ườ M i hai đ oườ ạ thiên sứ hàm ý m i đ o b o v cho m t ng i (Chúa vàỗ ạ ả ệ ộ ườ m i m t môn đ ). Th t ra Chúa ch mu n có ý nói đ n m tườ ộ ệ ậ ỉ ố ế ộ đoàn quân đông đ o đ s c b o v Chúa và các môn đ .ả ủ ứ ả ệ ồ
M t trong nh ng câu th ng đ c dùng trong Phúc Âmộ ữ ườ ượ Ma-thi- là: “H u cho l i tiên tri đ c ng nghi m” (1:22;ơ ầ ờ ượ ứ ệ 2:15, 17, 23, v.v…). Đi u n y cho th yề ầ ấ cu c đ i c a Chúa Giê-ộ ờ ủxu t c lúc sinh ra đ n lúc ch t và ph c sinh, t t c đ u n mứ ế ế ụ ấ ả ề ằ
371
trong ch ng trình c a Đ c Chúa Tr i, không vi c gì x y raươ ủ ứ ờ ệ ả cách ng u nhiên. Vi c gi i lãnh đ o tôn giáo th i đó choẫ ệ ớ ạ ờ ng i trang b vũ khí đ n b t Chúa gi a đêm khuya là đi uườ ị ế ắ ữ ề không c n thi t. Chúa Giê-xu cho th y s dĩ h làm nh v yầ ế ấ ở ọ ư ậ là vì h coi Chúa nh là ọ ư k c pẻ ướ (c. 55a). Hai ng i cùng bườ ị đóng đinh v i Chúa mang danh hi u n y (27:38). Chúa Giê-ớ ệ ầxu là ng i ườ th ng ngày ng i trong đ n th và gi ng d yườ ồ ề ờ ả ạ (c. 55b) nh ng đã b coi nh ng i tr m c p và đi u n y làư ị ư ườ ộ ướ ề ầ đ cho ể nh ng l i các đ ng tiên tri đã chép đ c ng nghi mữ ờ ấ ượ ứ ệ (c. 56a). L i tiên tri nói Chúa Giê-xu ờ b k vào hàng k dị ể ẻ ữ đ c ghi trong Ê-sai 53:12.ượ
Ch m t vài gi tr c đó, Phi-e-r nói v i Chúa: ỉ ộ ờ ướ ơ ớ D u tôiầ ph i ch t v i th y đi n a, tôi ch ng ch i th y đâuả ế ớ ầ ữ ẳ ố ầ (c. 35a). Và: H t th y môn đ đ u nói y nh v yế ả ồ ề ư ậ (c. 35b) nh ng khiư ng i ta đ n b t Chúa thì ườ ế ắ khi y, h t th y môn đ b Ngàiấ ế ả ồ ỏ mà tr n điố (c. 56b). Đi u n y cho th y Phi-e-r và các b n đãề ầ ấ ơ ạ không l ng đ c s cượ ượ ứ mình và cũng không ng s vi c x yờ ự ệ ả ra quá nhanh và quá s c t ng t ng c a h . Chúng ta c nứ ưở ượ ủ ọ ầ l ng s cượ ứ mình trong nh ng th thách và nh s c Chúa m iữ ử ờ ứ ớ có th v t th ng nh ng khó khăn x y ra nhanh chóng vàể ượ ắ ữ ả b t ng trong đ i s ng.ấ ờ ờ ố
BÀI 106 – 26:57-75 TRƯỚC MẶT CAI PHE
57 Những kẻ đã bắt Đức Chúa Jêsus đem Ngài đến nhà thầy cả thượng phẩm Cai-phe, tại đó các thầy thông giáo và các trưởng lão đã nhóm lại. 58 Phi-e-rơ theo Ngài xa xa cho đến sân của thầy cả thượng phẩm, vào ngồi với các kẻ canh giữ đặng coi việc ấy ra làm sao.
59 Bấy giờ các thầy tế lễ cả và cả tòa công luận kiếm chứng dối về Ngài, cho được giết Ngài. 60 Dầu có nhiều người làm chứng dối có mặt tại đó, song tìm không được chứng nào cả. Sau hết, có hai người đến, 61 nói như vầy: Người nầy đã nói Ta có thể phá đền thờ của Đức Chúa Trời, rồi dựng lại trong ba ngày.
372
62 Thầy cả thượng phẩm bèn đứng dậy mà nói với Ngài rằng: Những người nầy làm chứng mà kiện ngươi, ngươi không thưa lại gì sao? 63 Nhưng Đức Chúa Jêsus cứ làm thinh. Thầy cả thượng phẩm lại nói với Ngài rằng: Ta khiến ngươi chỉ Đức Chúa Trời hằng sống mà thề, hãy nói cho chúng ta, ngươi có phải là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời chăng? 64 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Thật như lời; vả lại, Ta nói cùng các ngươi, về sau các ngươi sẽ thấy Con Người ngồi bên hữu quyền phép Đức Chúa Trời và ngự trên mây từ trời mà xuống.
65 Thầy cả thượng phẩm bèn xé áo mình mà nói rằng: Nó đã nói phạm thượng; chúng ta còn cần gì người làm chứng nữa sao? Các ngươi vừa nghe lời phạm thượng đó, thì nghĩ làm sao? 66 Chúng trả lời rằng: Nó đáng chết! 67 Họ bèn nhổ trên mặt Ngài, đấm Ngài, lại có kẻ vả Ngài, 68 mà nói rằng: Hỡi Đấng Christ, hãy nói tiên tri đi; cho chúng ta biết ai đánh ngươi.
69 Bấy giờ Phi-e-rơ vẫn ngồi ngoài sân. Có một người đầy tớ gái đến gần, mà nói cùng người rằng: Ngươi cũng là kẻ ở với Jêsus, người Ga-li-lê. 70 Song Phi-e-rơ chối trước mặt chúng mà rằng: Ta không hiểu ngươi nói chi. 71 Khi đi ra ngoài cửa, lại có một đầy tớ gái khác thấy người, bèn nói cùng kẻ ở đó rằng: Người nầy cũng ở với Jêsus, người Na-xa-rét. 72 Song Phi-e-rơ lại chối và thề rằng: Ta chẳng hề biết người ấy. 73 Một chặp nữa, những kẻ ở gần đó đến gần nói với Phi-e-rơ rằng: Chắc thật, ngươi cũng thuộc về đảng ấy, vì tiếng nói của ngươi khai ngươi ra. 74 Người bèn rủa mà thề rằng: Ta không biết người đó đâu! Tức thì gà gáy. 75 Phi-e-rơ nhớ lại lời Đức Chúa Jêsus đã phán rằng: Trước khi gà gáy, ngươi sẽ chối ta ba lần. Đoạn, người đi ra và khóc lóc cách đắng cay.
1. “Nh ng k đã b t Đ c Chúa Jêsus” (c. 57a) là ai? Hữ ẻ ắ ứ ọ làm gì sau đó? T i sao?ạ
2. “Các th y t l c và c tòa công lu n ki m ch ngầ ế ễ ả ả ậ ế ứ d i v Ngài, cho đ c gi t Ngài” (c. 59) cho th y đi u gìố ề ượ ế ấ ề v các th y t l c và tòa công lu n?ề ầ ế ễ ả ậ
3. “D u có nhi u ng i làm ch ng d i có m t t i đó,ầ ề ườ ứ ố ặ ạ song tìm không đ c ch ng nào c ” (c. 60a) cho th y đi uượ ứ ả ấ ề gì?
4. L i ch ng nói r ng, “Ng i n y đã nói Ta có th pháờ ứ ằ ườ ầ ể đ n th c a Đ c Chúa Tr i, r i d ng l i trong ba ngày” (c.ề ờ ủ ứ ờ ồ ự ạ 60b-61) có đúng không? T i sao?ạ
373
5. T i sao Chúa Giê-xu yên l ng khi th y c th ngạ ặ ầ ả ượ ph m h i Chúa (c. 62-63a)?ẩ ỏ
6. Câu tr l i c a Chúa Giê-xu trong câu 64b hàm ý đi uả ờ ủ ề gì?
7. T i sao th y c th ng ph m l i xé áo sau câu tr l iạ ầ ả ượ ẩ ạ ả ờ c a Chúa Giê-xu (c. 65a)?ủ
8. T i sao th y c th ng ph m l i cho r ng Chúa đãạ ầ ả ượ ẩ ạ ằ nói ph m th ng (c. 65b)?ạ ượ
9. Ng i ta đã làm gì cho Chúa sau khi nói r ng Chúaườ ằ đáng ch t (c. 67-68)?ế
10. Xin k l i ba l n ch i Chúa c a Phi-e-r .ể ạ ầ ố ủ ơ11. “Khóc lóc cách đ ng cay” cho th y đi u gì v Phi-e-ắ ấ ề ề
r ?ơ12. Câu chuy n Chúa b x tr c tòa công lu n (c. 59-ệ ị ử ướ ậ
68) và vi c Phi-e-r ch i Chúa ba l n (c. 69-75) d y chúngệ ơ ố ầ ạ ta nh ng bài h c gì?ữ ọ
Theo 26:47, nh ng k đã b t Đ c Chúa Jêsusữ ẻ ắ ứ là nh ng ng iữ ườ mà các th y t l c và các tr ng lão trong dân đã sai đ nầ ế ễ ả ưở ế . T đ u ch ng 26, chúng ta đã bi t các th y t l c và cácừ ầ ươ ế ầ ế ễ ả tr ng lão là nh ng ng i quy t tâm mu n khai tr Chúaưở ữ ườ ế ố ừ Giê-xu, mu n gi t Ngài (26:3-4). Do đó, nh ng di n bi nố ế ữ ễ ế chúng ta đã th y là:ấ
1. H bàn v i nhau dùng m u ch c gì đ b t Chúa Giê-ọ ớ ư ướ ể ắxu (c. 4).
2. H tr ti n cho Giu-đa ph n n p Chúa (c. 15).ọ ả ề ả ộ3. H sai ng i đ n b t Chúa (c. 47).ọ ườ ế ắVà bây gi Chúa b gi i v cho h (c. 57). H đây là ờ ị ả ề ọ ọ các
th y t l c và c tòa công lu nầ ế ễ ả ả ậ (c. 59). Gi t Chúa Giê-xu làế đ nh tâm c a h t đ u, tuy nhiên vì Palestine đang b La-mãị ủ ọ ừ ầ ị cai tr cho nên án t hình ph i đ c chính quy n La-mã phêị ử ả ượ ề chu n (Giăng 18:31). Do đó, chúng ta th y Chúa Giê-xu ph iẩ ấ ả trình di n tr c hai tòa án: (1) Tòa công lu n c a ng i Do-ệ ướ ậ ủ ườ
374
thái v i th y c th ng ph m Cai-phe đ ng đ u. (2) Tòa ánớ ầ ả ượ ẩ ứ ầ La-mã v i quan t ng đ c Phi-lát (27:1-2).ớ ổ ố
Tr c tòa công lu n, ng i ta không có lý do gì đ bu cướ ậ ườ ể ộ t i Chúa, do đó h ph i ộ ọ ả ki m ch ng d i v Ngài cho đ cế ứ ố ề ượ gi t Ngàiế (c. 59). Nh ng c g ng đó cũng không thành côngư ố ắ vì d u có nhi u ng i làm ch ng d i có m t t i đó, song tìmầ ề ườ ứ ố ặ ạ không đ c ch ng nào cượ ứ ả (c. 60). Đ i chi u hai đi u n yố ế ề ầ (“ki m ch ng d i” và “tìm không đ c ch ng nào c ”) choế ứ ố ượ ứ ả th y vi c làm c a các th y t l c th t tr ng tr n và Chúaấ ệ ủ ầ ế ễ ả ậ ắ ợ Giê-xu th t là ng i vô t i.ậ ườ ộ
Cu i cùng ng i ta tìm đ c hai ng i ch ng bu c t iố ườ ượ ườ ứ ộ ộ Chúa nh sau:ư
Sau h t, có hai ng i đ n,ế ườ ế nói nh v y: Ng i n y đã nói, Ta cóư ầ ườ ầ th phá đ n th c a Đ c Chúa Tr i, r i d ng l i trong ba ngàyể ề ờ ủ ứ ờ ồ ự ạ (c. 60b-61).
Giăng 2:18-21 cho chúng ta th y b i c nh và l i tuyên bấ ố ả ờ ố c a Chúa nh sau cho th y nh ng ng i ch ng đã bóp méoủ ư ấ ữ ườ ứ s th t nh th nào:ự ậ ư ế
Các ng i Giu-đa c t ti ng th a cùng Ngài r ng: Th y làm nhườ ấ ế ư ằ ầ ư v y thì cho chúng tôi xem th y phép l chi?ậ ấ ạ Đ c Chúa Jêsus đápứ r ng: Hãy phá đ n th n y đi, trong ba ngày ta sẽ d ngằ ề ờ ầ ự l i!ạ Ng i Giu-đa l i nói: Ng i ta xây đ n th n y m t b nườ ạ ườ ề ờ ầ ấ ố m i sáu năm, mà th y thì sẽ d ng l i trong ba ngày!ươ ầ ự ạ Nh ngư Ngài nói v đ n th c a thân th mình.ề ề ờ ủ ể
Đ i chi u l i c a hai nhân ch ng v i đi u đã th t s x yố ế ờ ủ ứ ớ ề ậ ự ả ra, chúng ta th y:ấ
1. Lý do Chúa Giê-xu tuyên b l i n y là vì thách th c c aố ờ ầ ứ ủ các ng i Giu-đa sau khi Chúa d p s ch đ n th . Chính hườ ẹ ạ ề ờ ọ xin Chúa cho h m t ọ ộ phép lạ, đúng h n là d u l (ơ ấ ạ BHĐ) hay d u hi u.ấ ệ
2. Chúa Giê-xu không nói, Ta có th phá đ n th c a Đ cể ề ờ ủ ứ Chúa Tr i, r i d ng l i trong ba ngàyờ ồ ự ạ (đó là l i c a nhânờ ủ
375
ch ng) nh ng Chúa nói, ứ ư Hãy phá đ n th n y đi, trong baề ờ ầ ngày ta sẽ d ng l iự ạ hàm ý phép l hay d u l là đó.ạ ấ ạ ở
3. Đi u Chúa mu n nói là s ph c sinh c a Ngài sau baề ố ự ụ ủ ngày trong m m .ồ ả
Nh v y, nh ng ng i g i là nhân ch ng đã nghe khôngư ậ ữ ườ ọ ứ đ y đ và đã trích l i không đúng v i khung c nh khi l i n yầ ủ ạ ớ ả ờ ầ đ c tuyên b .ượ ố
Chúa Giê-xu đã yên l ng tr c l i cáo bu c đó có lẽ vìặ ướ ờ ộ Chúa nghĩ r ng Ngài không c n ph i bào ch a cho m t l iằ ầ ả ữ ộ ờ không đúng v i s th t nh v y. Đi u n y cũng phù h p v iớ ự ậ ư ậ ề ầ ợ ớ l i tiên tri đã nói tr c v Chúa (Ê-sai 53:7). Chúa Giê-xu đãờ ướ ề ti p t c yên l ng tr c l i thúc h i c a th y c th ngế ụ ặ ướ ờ ố ủ ầ ả ượ ph m:ẩ
Nh ng ng i n y làm ch ng mà ki n ng i, ng i không th aữ ườ ầ ứ ệ ươ ươ ư l i gì sao (c. 62)?ạ
Vì không th bu c t i Chúa Giê-xu v i l i cáo bu c c aể ộ ộ ớ ờ ộ ủ các nhân ch ng, th y c th ng ph m bây gi đ t Chúa vàoứ ầ ả ượ ẩ ờ ặ ch ph i nói nh ng l i mà d a vào đó ng i ta có th tuyênỗ ả ữ ờ ự ườ ể án t hình cho Chúa.ử
Th y c th ng ph m l i nói v i Ngài r ng: Ta khi n ng i chầ ả ượ ẩ ạ ớ ằ ế ươ ỉ Đ c Chúa Tr i h ng s ng mà th , hãy nói cho chúng ta, ng iứ ờ ằ ố ề ươ có ph i là Đ ng Christ, Con Đ c Chúa Tr i chăng (c. 63)?ả ấ ứ ờ
Câu: Ta khi n ng i ch Đ c Chúa Tr i h ng s ng mà thế ươ ỉ ứ ờ ằ ố ề t ng t nh l i tuyên th tr c tòa án. Th y c th ngươ ự ư ờ ệ ướ ầ ả ượ ph m v i t cách là v chánh án đã bu c Chúa Giê-xu ph iẩ ớ ư ị ộ ả tuyên th đ xác nh n Chúa có ph i là Đ ng Mê-si-a hayệ ể ậ ả ấ không. Đ ng Christấ (Mê-si-a) và Con Đ c Chúa Tr iứ ờ là hai danh hi u mà Chúa Giê-xu không dùng khi nói v Ngài. Chúaệ ề ch xác nh n đi u n y sau l i x ng nh n c a Phi-e-r màỉ ậ ề ầ ờ ư ậ ủ ơ thôi (16:16-17). Vì không th d a vào l i khai c a nhânể ự ờ ủ ch ng đ bu c t i t hình, nên th y t l Cai-phe mu n d aứ ể ộ ộ ử ầ ế ễ ố ự vào l i c a chính Chúa đ bu c t i Ngài. Chúa Giê-xu đãờ ủ ể ộ ộ
376
không tr c ti p tr l i câu h i c a Cai-phe nh ng mu nự ế ả ờ ỏ ủ ư ố dùng chính câu h i c a ông đ xác nh n. Chúa đáp: ỏ ủ ể ậ Th t nhậ ư l iờ (c. 64a). Câu n y trong nguyên ng là: “Chính ng i đãầ ữ ươ nói th ” (ế BHĐ). Cai-phe mu n nghe chính Chúa Giê-xu xácố nh n Ngài là ậ Đ ng Christ, Con Đ c Chúa Tr iấ ứ ờ đ bu c t iể ộ ộ Ngài, nh ng Chúa đã khéo léo đáp l i v i hàm ý, “Đó là l iư ạ ớ ờ ng i nói, ng i đã nói nh v y!” Câu n y cũng hàm ý r ngươ ươ ư ậ ầ ằ Cai-phe và Chúa Giê-xu hi u ch ể ữ Đ ng Christấ (Đ ng Mê-si-a)ấ khác nhau. Cai-phe và ng i Do-thái lúc b y gi hi u Mê-si-aườ ấ ờ ể là v c u tinh c a dân t c, còn Chúa Giê-xu bi t ch c v Mê-ị ứ ủ ộ ế ứ ụsi-a c a Ngài là gi i thoát con ng i kh i t i l i (1:1, 21). ủ ả ườ ỏ ộ ỗ
D u v y Chúa cũng nói thêm:ầ ậTa nói cùng các ng i, v sau các ng i sẽ th y Con Ng i ng iươ ề ươ ấ ườ ồ bên h u quy n phép Đ c Chúa Tr i và ng trên mây t tr i màữ ề ứ ờ ự ừ ờ xu ng (c. 64b).ố
Câu n y gián ti p xác nh n Chúa Giê-xu là Đ c Chúa Tr i:ầ ế ậ ứ ờ(1) Con Ng i ng i bên h u quy n phép Đ c Chúa Tr iườ ồ ữ ề ứ ờ .
Ng i bên h uồ ữ nói đ n v trí cao quý nh t trong N c Đ cế ị ấ ướ ứ Chúa Tr i. ờ
(2) Ng trên mây t tr i mà xu ng.ự ừ ờ ố Nói đ n quy n cai trế ề ị c a Đ c Chúa Tr i trong ngày cu i cùng.ủ ứ ờ ố
Ph n ng c a Cai-phe tr c l i tuyên b n y c a Chúaả ứ ủ ướ ờ ố ầ ủ Giê-xu là:
Th y c th ng ph m bèn xé áo mình mà nói r ng: Nó đã nóiầ ả ượ ẩ ằ ph m th ng, chúng ta còn c n gì ng i làm ch ng n a sao? ạ ượ ầ ườ ứ ữ (c. 65a).
Xé áo bi u l lòng kinh d c c đ tr c l i tuyên b quáể ộ ị ự ộ ướ ờ ố ph m th ng đ i v i Cai-phe. Ông nói, ạ ượ ố ớ Nó đã nói ph mạ th ng, chúng ta còn c n gì ng i làm ch ng n a sao?ượ ầ ườ ứ ữ Và kêu g i h i đ ng k t án Chúa:ọ ộ ồ ế
377
Các ng i v a nghe l i ph m th ng đó, thì nghĩ làm sao?ươ ừ ờ ạ ượ (c. 65b).
Câu 66 nói lên b n án c a Chúa: ả ủ Nó đáng ch t!ế Sau l iờ bu c t i đó, ng i ta đã: (1) ộ ộ ườ Nhổ trên m t Ngài. (2) ặ Đ mấ Ngài. Và: (3) Vả vào m t Ngài. Mác 14:65 ghi thêm chi ti tặ ế đ y m t Ngài l i.ậ ặ ạ Vì v y h ch nh o Chúa:ậ ọ ế ạ
H i Đ ng Christ, hãy nói tiên tri đi, cho chúng ta bi t ai đánhỡ ấ ế ng i (c. 68).ươ
Đang lúc Chúa Giê-xu b x án nh v y thì:ị ử ư ậPhi-e-r theo Ngài xa xa cho đ n sân c a th y c th ng ph m,ơ ế ủ ầ ả ượ ẩ vào ng i v i các k canh gi đ ng coi vi c y ra làm sao (c. 58).ồ ớ ẻ ữ ặ ệ ấ
Phi-e-r đã g p hai ng i đ y t gái và m t s ng iơ ặ ườ ầ ớ ộ ố ườ khác và đã ba l n ph nh n không bi t Chúa nh sau:ầ ủ ậ ế ư
Ng i h iườ ỏ Câu tr l i c a Phi-e-rả ờ ủ ơL nầ
1Ng i cũng là k ươ ẻ ở v i Jêsus, ng i Ga-ớ ườli-lê?
Ta không hi u ng i nóiể ươ chi!
L nầ 2
Ng i n y cũng ườ ầ ở v i Jêsus, ng i Na-ớ ườxa-rét!
Ta ch ng h bi t ng i y!ẳ ề ế ườ ấ
L nầ 3
Ch c th t, ng iắ ậ ươ cũng thu c v đ ngộ ề ả
y, vì ti ng nói c aấ ế ủ ng i khai ng iươ ươ ra!
Ta không bi t ng i đó đâu!ế ườ
378
Sau l n ch i th ba, Kinh Thánh ghi: ầ ố ứ T c thì gà gáyứ (c. 74b). Lúc đó:
Phi-e-r nh l i l i Đ c Chúa Jêsus đã phán r ng: Tr c khi gàơ ớ ạ ờ ứ ằ ướ gáy, ng i sẽ ch i ta ba l n. Đo n, ng i đi ra và khóc lóc cáchươ ố ầ ạ ườ đ ng cay (c. 75).ắ
L i báo tr c c a Chúa Giê-xu m t vài gi tr c đó (c.ờ ướ ủ ộ ờ ướ 34) nay đã tr thành s th t và Phi-e-r đã ở ự ậ ơ đi ra và khóc lóc cách đ ng cayắ (c. 75b). Khóc lóc cách đ ng cayắ là khóc l nớ ti ng v i n i đau đ n và s u kh . Đây là ti ng khóc ăn năn,ế ớ ỗ ớ ầ ổ ế th ng h i c a ng i môn đ luôn luôn trung thành v i Chúa,ố ố ủ ườ ệ ớ ch ch i Chúa trong m t phút y u lòng.ỉ ố ộ ế
Nh ng bài h c ghi nh n:ữ ọ ậ1. Hành đ ng t i l i luôn luôn b t đ u t ý đ nh trongộ ộ ỗ ắ ầ ừ ị
lòng. Vì đã đ nh tâm gi t Chúa nên các th y t l c đã tìmị ế ầ ế ễ ả đ m i cách đ khai tr Chúa, b t k là ph ng cách nào.ủ ọ ể ừ ấ ể ươ
2. Khi s th t b thêm b t hay s a đ i sẽ không còn là sự ậ ị ớ ử ổ ự th t n a. M t ph n s th t không ph i là s th t (l i cáoậ ữ ộ ầ ự ậ ả ự ậ ờ gian c a hai nhân ch ng).ủ ứ
3. Chúa Giê-xu là Đ ng Mê-si-a không ph i trên ph ngấ ả ươ di n chính tr hay quân s nh ng là Đ ng “c u dân mình raệ ị ự ư ấ ứ kh i t i.” Chúng ta ph i ti p nh n Chúa Giê-xu trong ý nghĩaỏ ộ ả ế ậ đó.
4. Chúa Giê-xu vô t i nh ng b cáo gian, s v , hành hung…ộ ư ị ỉ ả ng nghi m l i tiên tri (Ê-sai 53:1-9) và nêu g ng ch u khứ ệ ờ ươ ị ổ
cho chúng ta.5. Chúng ta ph i c n th n đ không v p ngã trong nh ngả ẩ ậ ể ấ ữ
lúc ít ng đ n nh t nh Phi-e-r .ờ ế ấ ư ơ6. Lòng ăn năn, th ng h i th t bao gi cũng đ c Chúaố ố ậ ờ ượ
bi t và tha th (Thi thiên 51:17).ế ứ
379
BÀI 107 – MA-THI-Ơ 27:1-10 SỐ PHẬN GIU-ĐA
1 Đến sáng mai, các thầy tế lễ cả và các trưởng lão trong dân hội nghị nghịch cùng Đức Chúa Jêsus để giết Ngài. 2 Khi đã trói Ngài rồi, họ đem nộp cho Phi-lát, là quan tổng đốc.
3 Khi ấy, Giu-đa, là kẻ đã phản Ngài, thấy Ngài bị án, thì ăn năn, bèn đem ba chục miếng bạc trả cho các thầy tế lễ cả và các trưởng lão, 4 mà nói rằng: Tôi đã phạm tội vì nộp huyết vô tội! Song họ đáp rằng: Sự đó can gì đến chúng ta? Mặc kệ ngươi. 5 Giu-đa bèn ném bạc vào đền thờ, liền trở ra, đi thắt cổ. 6 Nhưng các thầy tế lễ cả lượm bạc và nói rằng: Không có phép để bạc nầy trong kho thánh, vì là giá của huyết. 7 Rồi họ bàn với nhau dùng bạc đó mua ruộng của kẻ làm đồ gốm để chôn những khách lạ. 8 Nhân đó, ruộng ấy đến nay còn gọi là “ruộng huyết.” 9 Bấy giờ được ứng nghiệm lời đấng tiên tri Giê-rê-mi đã nói rằng: Họ lấy ba chục bạc, là giá của Đấng đã bị định bởi con cái Y-sơ-ra-ên, 10 và đưa bạc ấy mà mua ruộng của kẻ làm đồ gốm y như lời Chúa đã truyền cho ta.
1. T i sao “ạ các th y t l c và các tr ng lão trongầ ế ễ ả ưở dân h i ngh ngh ch cùng Đ c Chúa Jêsus đ gi t Ngài”ộ ị ị ứ ể ế nh ng h l i “đem n p cho Phi-lát” (c. 1-2)?ư ọ ạ ộ
2. “Khi y, Giu-đa, là k đã ph n Ngài, th y Ngài b án,ấ ẻ ả ấ ị thì ăn năn” (c. 3a). “Ăn năn” trong câu n y mang ý nghĩaầ gì? T i sao?ạ
3. Theo l i c a Giu-đa (c. 4a) thì t i c a Giu-đa là t i gì?ờ ủ ộ ủ ộ Nghĩa là gì?
4. Câu tr l i c a các th y t l c và các tr ng lão (c.ả ờ ủ ầ ế ễ ả ưở 4b) cho th y đi u gì v nh ng ng i n y?ấ ề ề ữ ườ ầ
5. Xin đ c thêm Công v 1:15-20 và cho bi t hai câuọ ụ ế chuy n n y có mâu thu n nhau không? T i sao?ệ ầ ẫ ạ
6. Theo Ma-thi- , vi c Giu-đa ph n Chúa và nh ng di nơ ệ ả ữ ễ ti n ti p theo là đ “đ c ng nghi m l i đ ng tiên triế ế ể ượ ứ ệ ờ ấ Giê-rê-mi đã nói…” (c. 9) cho th y đi u gì?ấ ề
Cu c x án Chúa Giê-xu g m hai giai đo n:ộ ử ồ ạ
380
1. Tr c tòa án tôn giáo (Tòa Công Lu n) v i nh ng lãnhướ ậ ớ ữ đ o Do-thái (26:57-68).ạ
2. Tr c tòa án La-mã v i quan t ng đ c Phi-lát (27:1-2;ướ ớ ổ ố 11-31).
Khi La-mã cai tr nh ng vùng đ t chi m đóng, h cho cácị ữ ấ ế ọ chính quy n đ a ph ng có quy n quy t đ nh v các v n đề ị ươ ề ế ị ề ấ ề n i b và tín ng ng. Riêng án t hình ph i đ c chínhộ ộ ưỡ ử ả ượ quy n La-mã phê chu n thì m i đ c thi hành (Giăng 18:28-ề ẩ ớ ượ32). Chính vì v y mà ậ các th y t l c và các tr ng lão đemầ ế ễ ả ưở Chúa Giê-xu n p cho Phi-lát là quan t ng đ c ng i La-mã (c.ộ ổ ố ườ 2) đ có th gi t Chúa.ể ể ế
M c dù v án ch a đ n h i k t cu c tòa án La-mãặ ụ ư ế ồ ế ộ ở nh ng Giu-đa bi t r ng m t khi đã b tòa công lu n k t án,ư ế ằ ộ ị ậ ế s ph n c a t i nhân đã đ c quy t đ nh. ố ậ ủ ộ ượ ế ị
Khi y, Giu-đa, là k đã ph n Ngài, th y Ngài b án, thì ăn năn (c.ấ ẻ ả ấ ị 3a).
Ăn năn trong câu n y mang ý “h i h n” (ầ ố ậ metamelomai) nói đ n thay đ i trong c m xúc ch không ph i ăn năn trongế ổ ả ứ ả ý th c (ứ metanoeo), th t s thay đ i (3:2). C m nh n c a Giu-ậ ự ổ ả ậ ủđa lúc đó là mình đã n p huy t vô t iộ ế ộ (c. 4a). N pộ nghĩa là “ph n n p,” mang ý nghĩa b i ph n. ả ộ ộ ả Huy tế nói đ n s s ng.ế ự ố Giu-đa nhìn nh n t i c a mình là đã gây cái ch t cho m tậ ộ ủ ế ộ ng i vô t i (c. 4a). Cùng v i lòng h i h n, Giu-đa ườ ộ ớ ố ậ đem ba ch c mi ng b c tr cho các th y t l c và các tr ng lãoụ ế ạ ả ầ ế ễ ả ưở (c. 3b) có lẽ v i hàm ý là quy l i v cho hớ ỗ ề ọ, vì tr l i nh v yả ạ ư ậ ch ng t ông đã không hành đ ng vì ba m i mi ng b c đó!ứ ỏ ộ ươ ế ạ Các th y t l c và các tr ng lão là nh ng ng i lãnh đ oầ ế ễ ả ưở ữ ườ ạ tinh th n, lẽ ra ph i có l i an i hay l i khuyên cho m t linhầ ả ờ ủ ờ ộ h n t i l i đang h i h n, nh ng h đã tr l i Giu-đa:ồ ộ ỗ ố ậ ư ọ ả ờ
S đó can gì đ n chúng ta? M c k ng i (c. 4b).ự ế ặ ệ ươ
381
S đó can gì đ n chúng taự ế hàm ý là h không có t i gìọ ộ trong vi c n y c . ệ ầ ả M c k ng iặ ệ ươ có th d ch là, “Đó làể ị chuy n riêng c a anh, không can h gì đ n chúng tôi!”ệ ủ ệ ế
Công v 1:15-20 cũng ký thu t cái ch t c a Giu-đa nh ngụ ậ ế ủ ư v i nhi u chi ti t h n. Ma-thi- ghi v n t t:ớ ề ế ơ ơ ắ ắ
Giu-đa bèn ném b c vào đ n th , li n tr ra, đi th t c (c. 5).ạ ề ờ ề ở ắ ổ
Ngoài ra không thêm vào chi ti t nào khác. Sách Công vế ụ thì ghi:
Tên đó (Giu-đa) l y ti n th ng c a t i ác mình mà mua m tấ ề ưở ủ ộ ộ đám ru ng (Công v 1:18).ộ ụ
Ma-thi- thì ghi:ơGiu-đa bèn ném b c vào đ n th … H (các th y t l c ) bànạ ề ờ ọ ầ ế ễ ả v i nhau dùng b c đó mua ru ng c a k làm đ g m đ chônớ ạ ộ ủ ẻ ồ ố ể nh ng khách l (c. 5, 7).ữ ạ
Hai đi u n y th t ra không mâu thu n v i nhau vì đó th tề ầ ậ ẫ ớ ậ là ti n th ngề ưở c a Giu-đa đã đ c dùng đ mua ru ng vàủ ượ ể ộ đám ru ng đó có th chínhộ ể là n i Giu-đa ch t. Ma-thi- môơ ế ơ t cái ch t c a Giu-đa v i câu ng n g n: ả ế ủ ớ ắ ọ tr ra, đi th t cở ắ ổ (c. 5b). Nh ng đi u đ c ghi trong sách Công v (ữ ề ượ ụ nhào xu ng,ố n t b ng và ru t đ ra h tứ ụ ộ ổ ế ) là chi ti t c a cái ch t đó. Có thế ủ ế ể Giu-đa treo c ch t đó nhi u ngày nh ng không ai bi t choổ ế ở ề ư ế đ n khi thây b sình lên và dây treo c đ t xu ng gây nênế ị ổ ứ ố c nh t ng trên.ả ượ
Đi u quan tr ng trong câu chuy n n y cũng nh nhi uề ọ ệ ầ ư ề ph n khác trong Phúc Âm Ma-thi- là:ầ ơ
B y gi đ c ng nghi m l i đ ng tiên tri… đã nói (c. 9a).ấ ờ ượ ứ ệ ờ ấ
Đi u n y cho th y c cu c đ i c a Chúa Giê-xu t lúcề ầ ấ ả ộ ờ ủ ừ sinh ra cho đ n lúc ch t đ u n m trong ch ng trình c uế ế ề ằ ươ ứ r i c a Đ c Chúa Tr i, đ c các tiên tri nói đ n t tr c.ỗ ủ ứ ờ ượ ế ừ ướ Trong ph n n y, Ma-thi- cho bi t, ầ ầ ơ ế B y gi đ c ngấ ờ ượ ứ
382
nghi m l i đ ng tiên tri Giê-rê-mi đã nóiệ ờ ấ (c. 9a). B n Truy nả ề Th ngố chú thích nh sau:ư
L i trích d n đây không ph i t t c đ u c a Giê-rê-mi nh ngờ ẫ ở ả ấ ả ề ủ ư là m t t p h p nh ng ý trong Xa-cha-ri 11:12-13; Giê-rê-miộ ậ ợ ữ 32:6-15; 18:2-10 và 19:1-13. Có th vì liên quan nhi u h n đ nể ề ơ ế Giê-rê-mi nên đ c gán cho Giê-rê-mi.ượ
Bài h c ghi nh n:ọ ậ1. Giu-đa v n có th đ c tha th n u ông th t s ăn năn:ẫ ể ượ ứ ế ậ ự
d t khoát v i t i l i và quay tr l i v i Chúa. Ch h i h n vứ ớ ộ ỗ ở ạ ớ ỉ ố ậ ề vi c làm sai qu y c a mình thì không đ .ệ ấ ủ ủ
2. Các th y t l c s n sàng l y ti n trong ầ ế ễ ả ẵ ấ ề kho thánh để tr cho Giu-đa ph n n p Chúa nh ng khi Giu-đa tr s ti nả ả ộ ư ả ố ề đó l i thì h nói r ng đó là ạ ọ ằ giá c a huy tủ ế (c. 6b). Đây là m tộ hình nh đ o đ c gi tr ng tr n mà chúng ta ph i tránh.ả ạ ứ ả ắ ợ ả
3. Dù là đi u gì x y ra, ch ng trình c a Đ c Chúa Tr iề ả ươ ủ ứ ờ bao gi cũng sẽ đ c hình thành nh đã đ c các v tiên triờ ượ ư ượ ị nói đ n t tr c. Đi u n y thêm cho chúng ta lòng tin vàoế ừ ướ ề ầ tính cách xác th c muôn đ i c a Kinh Thánh.ự ờ ủ
BÀI 108 – 27:11-31 TRƯỚC MẶT PHI-LÁT
11 Đức Chúa Jêsus đứng trước quan tổng đốc, quan hỏi rằng: Có phải ngươi là vua của dân Giu-đa không? Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Thật như lời. 12 Trong lúc các thầy tế lễ cả và các trưởng lão kiện Ngài, Ngài không đối đáp gì hết. 13 Phi-lát bèn nói cùng Ngài rằng: Họ có nhiều điều làm chứng kiện ngươi, ngươi há không nghe đến sao? 14 Song Đức Chúa Jêsus không đáp lại một lời gì, đến nỗi làm cho quan tổng đốc lấy làm lạ lắm.
15 Phàm đến ngày lễ Vượt Qua, quan tổng đốc thường có lệ tha một tên tù tùy ý dân muốn. 16 Đang lúc ấy, có một tên phạm nổi tiếng, tên là Ba-ra-ba. 17 Khi chúng đã nhóm lại, thì Phi-lát hỏi rằng:
383
Các ngươi muốn ta tha người nào, Ba-ra-ba hay là Jêsus gọi là Christ? 18 Vì quan ấy biết bởi lòng ghen ghét nên chúng đã nộp Ngài.
19 Quan tổng đốc đang ngồi trên tòa án, vợ người sai thưa cùng người rằng: Đừng làm gì đến người công bình đó vì hôm nay tôi đã bởi cớ người mà đau đớn nhiều trong chiêm bao. 20 Song các thầy tế lễ cả và các trưởng lão dỗ chúng hãy xin tha Ba-ra-ba và giết Đức Chúa Jêsus 21 Quan tổng đốc cất tiếng hỏi rằng: Trong hai người nầy, các ngươi muốn ta tha ai? Chúng thưa rằng: Ba-ra-ba. 22 Phi-lát nói rằng: Vậy, còn Jêsus gọi là Christ, thì ta sẽ xử thế nào? Chúng đều trả lời rằng: Đóng đinh nó trên cây thập tự! 23 Quan hỏi: Song người nầy đã làm việc dữ gì? Chúng lại kêu la lớn hơn rằng: Đóng đinh nó trên cây thập tự!
24 Phi-lát thấy mình không thắng nổi chi hết, mà sự ồn ào càng thêm, thì lấy nước rửa tay trước mặt thiên hạ, mà nói rằng: Ta không có tội về huyết của người nầy, điều đó mặc kệ các ngươi! 25 Hết thảy dân chúng đều đáp rằng: Xin huyết người lại đổ trên chúng tôi và con cái chúng tôi! 26 Phi-lát bèn tha tên Ba-ra-ba cho chúng và khiến đánh đòn Đức Chúa Jêsus, đoạn giao Ngài ra để đóng đinh trên cây thập tự.
27 Lính của quan tổng đốc bèn đem Đức Chúa Jêsus vào công đường, và nhóm cả cơ binh vây lấy Ngài. 28 Họ cổi áo Ngài ra, lấy áo điều mà khoác cho Ngài. 29 Đoạn, họ đan một cái mão gai mà đội trên đầu và để một cây sậy trong tay hữu Ngài, rồi quì xuống trước mặt Ngài mà nhạo báng rằng: Lạy Vua của dân Giu-đa. 30 Họ nhổ trên Ngài, và lấy cây sậy đánh đầu Ngài. 31 Khi đã nhạo báng Ngài rồi, thì họ cổi áo điều ra mà mặc áo của Ngài lại, rồi đem Ngài đi đóng đinh trên cây thập tự.
1. T i sao Phi-lát h i Chúa Giê-xu, “ạ ỏ Có ph i ng i là vuaả ươ c a dân Giu-đa không” (c. 11a)?ủ
2. Chúa Giê-xu là “vua c a dân Giu-đa” (c. 11) trong ýủ nghĩa nào đ i v i Phi-lát? Đ i v i Chúa Giê-xu?ố ớ ố ớ
3. T i sao Chúa Giê-xu “không đ i đáp gì h t” (c. 12) khiạ ố ế các th y t l c và các tr ng lão ki n Ngài?ầ ế ễ ả ưở ệ
4. Chi ti t v v Phi-lát (c. 19) cho th y đi u gì?ế ề ợ ấ ề5. Xin đ c câu 21-23 và cho bi t lý do nào khi n Phi-látọ ế ế
đ cho Chúa Giê-xu b đóng đinh trên cây th p t ?ể ị ậ ự
384
6. Vi c Phi-lát “l y n c r a tay” (c. 24a) hàm ý gì?ệ ấ ướ ử7. “Xin huy t ng i l i đ trên chúng tôi và con cáiế ườ ạ ổ
chúng tôi” (c. 25) nghĩa là gì?8. Quân lính khoác áo đi u, đ i mão gai và đ cây s yề ộ ể ậ
trong tay Chúa (c. 28-29) hàm ý đi u gì? T i sao h làmề ạ ọ nh v y?ư ậ
9. N u đ c ch ng ki n phiên tòa x Chúa Giê-xu, B nế ượ ứ ế ử ạ sẽ có c m nghĩ nh th nào? T i sao?ả ư ế ạ
Gi i lãnh đ o Do-thái là nh ng ng i quy t tâm gi t Chúaớ ạ ữ ườ ế ế Giê-xu (26:3-4). Tr c Tòa Công Lu n, t i danh h bu c choướ ậ ộ ọ ộ Chúa là ph m th ng và b n án cho t i ph m th ng là tạ ượ ả ộ ạ ượ ử hình (26:65-66). Vì Palestine đang d i quy n c a La-mãở ướ ề ủ nên b n án t hình ph i đ c chính quy n La-mã phê chu nả ử ả ượ ề ẩ (Giăng 18:31). Vì v y các th y t l c và các tr ng lãođemậ ầ ế ễ ả ưở Chúa Giê-xu n p cho Phi-lát (27:1-2). Di n ti n c a phiên xộ ễ ế ủ ử Chúa Giê-xu tr c m t Phi-lát nh sau:ướ ặ ư
Tr c h t Phi-lát h i Chúa Giê-xu:ướ ế ỏCó ph i ng i là vua c a dân Giu-đa không? (c. 11a).ả ươ ủ
Đ i v i ng i La-mã, t i danh “ph m th ng” không có ýố ớ ườ ộ ạ ượ nghĩa gì (Giăng 18:30-31a) cho nên t i danh mà gi i lãnhộ ớ đ o Do-thái nói v i chính quy n La-mã là, Chúa Giê-xu ạ ớ ề tự x ng là vuaư (Giăng 19:12). Khi Phi-lát h i Chúa Giê-xu: “Cóỏ ph i ng i là vua c a dân Giu-đa không?” hàm ý Chúa Giê-xuả ươ ủ có ph i ả là ng i n i lên ch ng l i chính quy n La-mãườ ổ ố ạ ề không? Chúa Giê-xu tr l i “Ph i” hay “Không ph i” đ uả ờ ả ả ề không đ c. Tr l i “Ph i,” Phi-lát sẽ hi u r ng Chúa Giê-xuượ ả ờ ả ể ằ là ng i n i lo n ch ng l i La-mã nh l i t cáo c a nh ngườ ổ ạ ố ạ ư ờ ố ủ ữ nhà lãnh đ o tôn giáo. Tr l i “Không ph i” thì cũng khôngạ ả ờ ả đúng vì Chúa Giê-xu th t s là vua c a dân Giu-đa trongậ ự ủ v ng qu c Đ c Chúa Tr i. Câu tr l i c a Chúa Giê-xuươ ố ứ ờ ả ờ ủ trong tr ng h p n y cũng t ng t nh câu Chúaườ ợ ầ ươ ự ư tr l iả ờ
385
th y t l th ng ph m Cai-phe (26:64a): “Chính ng i đãầ ế ễ ượ ẩ ươ nói th ” (ế BHĐ). “Chính ng i đã nói th ” hàm ý r ng, “Taươ ế ằ th t s là vua nh l i ng i nói nh ng Ta là vua v i ý nghĩaậ ự ư ờ ươ ư ớ khác v i ý nghĩa vua mà ng i hi u.” ớ ươ ể
Cũng t ng t nh trong tr ng h p tr c m t Cai-pheươ ự ư ườ ợ ướ ặ (26:62-63), Chúa Giê-xu đã im l ng khi m i ng i ki n cáoặ ọ ườ ệ Chúa (c. 12-14). Đi u n y khi n cho Phi-lát ph i ng c nhiênề ầ ế ả ạ (c. 14). Chúa Giê-xu b ng i Do-thái cáo bu c v i ng i La-ị ườ ộ ớ ườmã đ x t Chúa, nh ng ng i b cáo bu c nh v y th ngể ử ử ữ ườ ị ộ ư ậ ườ lên ti ng bi n h cho mình, nh t là m t ng i vô t i nhế ệ ộ ấ ộ ườ ộ ư Chúa. Nh ng Chúa Giê-xu đã ư không đáp l i m t l i gìạ ộ ờ , c. 14a (trong nguyên ng là, “Không nói m t l i.”) Chúa Giê-xu đãữ ộ ờ không tr l i vì hai lý do:ả ờ
(1) Câu tr l i nào cũng vô ích vì h đã quy t tâm gi tả ờ ọ ế ế Chúa cho nên h sẽ tìm đ m i cách, dù là gian d i, đ bu cọ ủ ọ ố ể ộ t i Ngài.ộ
(2) Chúa Giê-xu bi t k t qu c a b n án là cái ch t trênế ế ả ủ ả ế cây th p t , đây là đi u Chúaậ ự ề đã đ n đ gánh ch u. Chúa Giê-ế ể ịxu yên l ng ch ng t Ngài vâng ph c ch ng trình c a Đ cặ ứ ỏ ụ ươ ủ ứ Chúa Cha.
Phàm đ n ngày l V t Qua, quan t ng đ c th ng có l thaế ễ ượ ổ ố ườ ệ m t tên tù tùy ý dân mu n (c. 15).ộ ố
Câu n y trong nguyên văn không có ch “V t Qua” nhầ ữ ượ ư B n Hi u Đínhả ệ đã d ch: “Theo thông l , c vào d p l , t ngị ệ ứ ị ễ ổ đ c ân xá cho m t tù nhân theo ý dân mu n.” Tuy nhiên, theoố ộ ố cách hành văn và đ i chi u v i Giăng 18:39, đây th t là m tố ế ớ ậ ộ thông l trong d p L V t Qua. Theo câu h i c a Phi-látệ ị ễ ượ ỏ ủ trong Giăng 18:39, Phi-lát là ng i có quy n ân xá, nh ngườ ề ư ch n ai đ ân xá thì ng i La-mã dành quy n đó cho ng iọ ể ườ ề ườ Do-thái. Vì ng i Do-thái mu n gi t Chúa Giê-xu cho nênườ ố ế ph i tìm m t ng i b án t ng t đ “trao đ i.” Ba-ra-ba làả ộ ườ ị ươ ự ể ổ tên t i ph m đó. Ma-thi- g i Ba-ra-ba là ộ ạ ơ ọ tên ph m n i ti ngạ ổ ế
386
(c. 16) hay “m t tù nhân khét ti ng” (ộ ế BHĐ). Phúc Âm Mác cho bi t Ba-ra-ba là ng i “b tù v i k làm lo n vì trong khi n iế ườ ị ớ ẻ ạ ổ lo n, chúng nó ph m t i gi t ng i” (Mác 15:7). Phi-lát bi tạ ạ ộ ế ườ ế Chúa Giê-xu vô t i và vì ộ bi t b i lòng ghen ghét nên chúng đãế ở n p Ngàiộ (c. 18) nên đ a ra m t l a ch n mà Phi-lát nghĩ làư ộ ự ọ hi n nhiên gi a Chúa Giê-xu và m t tên t i ph m, đ c uể ữ ộ ộ ạ ể ứ Ngài kh i ch t. Tuy nhiên, quy t đ nh c a các th y t l cỏ ế ế ị ủ ầ ế ễ ả và các tr ng lão là ưở xin tha Ba-ra-ba và gi t Đ c Chúa Jêsusế ứ (c. 20).
Đ i tho i gi a Phi-lát và các th y t l c nh sau:ố ạ ữ ầ ế ễ ả ư
PHI-LÁT CÁC TH Y T L CẦ Ế Ễ ẢTrong hai ng i n y, các ng iườ ầ ươ mu n ta tha ai?ố Ba-ra-ba!
V y, còn Jêsus g i là Christ, thì taậ ọ sẽ x th nào?ử ế
Đóng đinh nó trên cây th p t !ậ ự
Song ng i n y đã làm vi c d gì?ườ ầ ệ ữ Đóng đinh nó trên cây th p t !ậ ự
Đ c ph n đ i tho i trên, chúng ta th y các th y t l cọ ầ ố ạ ấ ầ ế ễ ả quy t tâm gi t Chúa Giê-xu b ng m i giá, không suy nghĩ gìế ế ằ ọ đ n công lýế . Phiên x Chúa Giê-xu tr c tòa Phi-lát ch làử ướ ỉ bu c t i, lên án và đòi x t !ộ ộ ử ử
Gi a phiên x , Ma-thi- thêm vào chi ti t sau:ữ ử ơ ếQuan t ng đ c đang ng i trên tòa án, v ng i sai th a cùngổ ố ồ ợ ườ ư ng i r ng: Đ ng làm gì đ n ng i công bình đó vì hôm nay tôiườ ằ ừ ế ườ đã b i c ng i mà đau đ n nhi u trong chiêm bao (c. 19).ở ớ ườ ớ ề
Ch trong Phúc Âm Ma-thi- chúng ta m i có chi ti t vỉ ơ ớ ế ề v c a Phi-lát. Theo truy n th ng, bà tên là Claudia Procla vàợ ủ ề ố là ng iườ tin Chúa. Đông Giáo H i cũng đã phong thánh choộ bà. Bà đã nh n tin cho Phi-lát khi ông ắ đang ng i trên tòa ánồ (c. 19a) nghĩa là đang gi a v x án. Đi u n y cho th y tínhữ ụ ử ề ầ ấ
387
cách kh n c p c a v n đ . Yêu c u c a bà là, ẩ ấ ủ ấ ề ầ ủ Đ ng làm gìừ đ n ng i công bình đó ế ườ (c. 19b) hàm ý b o Phi-lát không nênả có quy t đ nh gì có ph ng h i đ n Chúa Giê-xu mà bà g i làế ị ươ ạ ế ọ ng i công bìnhườ , hàm ý Chúa Giê-xu là “ng i vô t i” (B nườ ộ ả NIV). Chúng ta không rõ chi ti t chiêm bao c a v Phi-lát làế ủ ợ gì ch bi t là bà đã “b d n v t nhi u trong chiêm bao”ỉ ế ị ằ ặ ề (BHĐ). Phúc Âm Ma-thi- nhi u l n nói đ n chiêm baoơ ề ầ ế (1:20; 2:12, 13, 19, 22) cho nên chúng ta có th hi u chiêmể ể bao n y đ n t Đ c Chúa Tr i. V Phi-lát cho bi t lúc bà đauầ ế ừ ứ ờ ợ ế đ n nhi u trong chiêm bao là ớ ề hôm nay (c. 19c). Đi u n yề ầ hàm ý là Phi-lát đã đ n phiên x t sáng s m (c. 1; Giăngế ử ừ ớ 18:28) và vì v y đã không th nói chiêm bao c a mình choậ ể ủ ch ng.ồ
Đ i v i Phi-lát, Chúa Giê-xu ch là m t ng i vô danh tố ớ ỉ ộ ườ ừ Ga-li-lê nh ng c g ng c a ông mu n tha cho Chúa Giê-xuư ố ắ ủ ố cho th y l i nh n c a v Phi-lát ch c h n đã nh h ngấ ờ ắ ủ ợ ắ ẳ ả ưở trên quy t đ nh c a ông.ế ị ủ
Đ c c b n Phúc Âm, chúng ta th y Phi-lát luôn luônọ ả ố ấ mu n tha cho Chúa Giê-xu: gi i qua cho Hê-r t (Lu-ca 23:1-ố ả ố7), đ ngh “đánh đòn” thay cho án t hình (Lu-ca 23:22),ề ị ử giao Chúa l i cho ng i Do-thái (Giăng 19:6), đ t câu h i t iạ ườ ặ ỏ ố h u cho ng i Do-thái (Giăng 19:15). Hành đ ng r a tay c aậ ườ ộ ử ủ Phi-lát t i đây nói lên cùng m t đi u: Chúa Giê-xu vô t i vàạ ộ ề ộ ông không ch u trách nhi m v cái ch t c a Ngài. S dĩ Phi-ị ệ ề ế ủ ởlát đi đ n quy t đ nh n y vì:ế ế ị ầ
Phi-lát th y mình không th ng n i chi h t, mà s n ào càngấ ắ ổ ế ự ồ thêm (c. 24a).
M t trong nh ng trách nhi m chính c a v t ng đ c La-ộ ữ ệ ủ ị ổ ốmã lúc b y gi là ph i gi th nào đ dân không n i lo n.ấ ờ ả ữ ế ể ổ ạ Ba-ra-ba đ i v i ng i Do-thái lúc b y gi đ c k nh “anhố ớ ườ ấ ờ ượ ể ư hùng” vì là ng i ch ng l i La-mã (Mác 15:7-8). Tha choườ ố ạ
388
Chúa Giê-xu thay vì Ba-ra-ba ch c ch n sẽ khi n cho dânắ ắ ế chúng n i lo n.ổ ạ
Xin huy t ng i l i đ trên chúng tôi và con cái chúng tôi!ế ườ ạ ổ (c. 25).
Đây là câu th ng đ c dùng đ gi iườ ượ ể ả thích lý do ng iườ Do-thái ph i tr i qua nhi u kh n n su t dòng l ch sả ả ề ổ ạ ố ị ử. Tuy nhiên, chúng ta không th d a vào m t câu nói b c đ ng c aể ự ộ ố ồ ủ đoàn ng i n i lo n màườ ổ ạ cho đó là nguyên nhân khi n choế con dân Chúa ph i ch u kh n n nh v y.ả ị ổ ạ ư ậ
Phi-lát bèn tha tên Ba-ra-ba cho chúng (c. 26a) cho th y cấ ố g ng c a Phi-lát mu n tha Chúa Giê-xu đã không th c hi nắ ủ ố ự ệ đ c vì áp l c c a đoàn dân do s xúi gi c c a các th y t lượ ự ủ ự ụ ủ ầ ế ễ c và các tr ng lão (c. 20). ả ưở
Và khi n đánh đòn Đ c Chúa Giê-xu (c. 26b).ế ứ
Đánh đòn là giai đo n đ u trong ti n trình x t c aạ ầ ế ử ử ủ ng i La-mã. Thân th n n nhân th ng b l t nát ra vìườ ể ạ ườ ị ộ nh ng roi da, đ u có nh ng móc làm b ng kim lo i hay b ngữ ầ ữ ằ ạ ằ nh ng mi ng x ng nh . Có nh ng t t i đã ch t ngay sauữ ế ươ ỏ ữ ử ộ ế khi b đánh đòn, không c n ph i đóng đinh m i ch t! Chínhị ầ ả ớ ế vì s kh ng khi p c a vi c đánh đòn mà Phi-lát hy v ngự ủ ế ủ ệ ọ r ng ch c n cho Chúa b đánh đòn cũng đ th a mãn lòngằ ỉ ầ ị ủ ỏ ganh ghét c a nh ng ng i mu n gi t Chúa (Lu-ca 23:22-ủ ữ ườ ố ế23).
Sau tr n đòn chí t là vi c Chúa Giê-xu b quân lính La-mãậ ử ệ ị ch nh o và làm nh c (c. 27-30). Tr c h t h ế ạ ụ ướ ế ọ l y áo đi uấ ề mà khoác cho Ngài (c. 28). Áo (chlamus) là ph n v i choàngầ ả nh mà các sĩ quan La-mã hay các viên ch c cao c p khoácỏ ứ ấ lên vai. Đi uề là màu đ đ m. Mác 15:17 trong nguyên văn thìỏ ậ ghi là áo choàng “màu tím đ m.” Th i x a, tím đ m là màuậ ờ ư ậ c a vua chúa. R t có th ủ ấ ể áo đi uề mà lính La-mã khoác lên cho Chúa Giê-xu là ph n v i choàng nh cũ phai màu, ngãầ ả ỏ
389
sang h i tím c a m t sĩ quan La-mã nào đó mà quân lính tìmơ ủ ộ đ c và khoác lên cho Chúa, ch nh o Chúa là vua.ượ ế ạ
Mão gai và cây s yậ ý ch v v ng mi n và v ng tr ngỉ ề ươ ệ ươ ượ c a nhà vua là nh ng hình nh ch nh o khác c a quân lính.ủ ữ ả ế ạ ủ
Nh c hình Chúa Giê-xu gánh ch u ch ng nh ng là đau đ nụ ị ẳ ữ ớ th xác (ể đánh đòn) nh ng c nh ng nh c nhã tinh th n (bư ả ữ ụ ầ ị ch nh o là vua) đúng nh Ê-sai 53:1-6 đã mô t th t đ yế ạ ư ả ậ ầ đ . Chúng ta c n đ c l i hai phân đo n Kinh Thánh (Ma-thi-ủ ầ ọ ạ ạ
27:11-31 và Ê-sai 53:1-6) chung v i nhau đ c m nh nơ ớ ể ả ậ đ c t t c nh ng khượ ấ ả ữ ổ n n ạ Chúa Giê-xu gánh ch u vì chúngị ta.
BÀI 109 – 27:32-54 CHÚA CHỊU ĐÓNG ĐINH
32 Khi họ đi ra, gặp một người ở thành Sy-ren tên là Si-môn thì bắt người vác cây thập tự của Đức Chúa Giê-xu. 33 Đã đi tới một chỗ gọi là Gô-gô-tha, nghĩa là chỗ cái Sọ, 34 họ cho Ngài uống rượu trộn với mật đắng, song Ngài nếm, thì không chịu uống. 35 Họ đã đóng đinh Ngài trên cây thập tự rồi, thì bắt thăm mà chia nhau áo xống của Ngài. 36 Rồi họ ngồi đó mà canh giữ Ngài. 37 Phía trên đầu Ngài họ để cái bảng đề chữ chỉ về án Ngài, rằng: Người Nầy Là Jêsus, Vua Dân Giu-đa.
38 Cũng lúc đó, họ đóng đinh hai tên trộm cướp với Ngài, một tên ở cây thập tự bên hữu, một tên ở cây thập tự bên tả. 39 Những kẻ đi ngang qua đó chê cười Ngài, lắc đầu, 40 mà nói rằng: Ngươi là kẻ phá đền thờ và dựng lại trong ba ngày, hãy cứu lấy mình đi! Nếu ngươi là Con Đức Chúa Trời, hãy xuống khỏi cây thập tự! 41 các thầy tế lễ cả, các thầy thông giáo và các trưởng lão cũng nhạo Ngài rằng: 42 Nó đã cứu kẻ khác mà cứu mình không được. Nếu phải Vua dân Y-sơ-ra-ên, bây giờ hãy xuống khỏi cây thập tự đi, thì chúng ta mới tin. 43 Nó nhờ cậy Đức Chúa Trời; nếu Đức Chúa Trời yêu nó thì bây giờ Ngài phải giải cứu cho, vì nó đã nói rằng: Ta là Con Đức Chúa Trời. 44 Hai tên trộm cướp bị đóng đinh trên cây thập tự với Ngài cũng nhiếc móc Ngài như vậy.
45 Từ giờ thứ sáu đến giờ thứ chín, khắp cả xứ đều tối tăm mù mịt. 46 Ước chừng giờ thứ chín, Đức Chúa Jêsus kêu tiếng lớn lên
390
rằng: Ê-li, Ê-li lam-ma sa-bách-ta-ni? nghĩa là: Đức Chúa Trời tôi ơi! Đức Chúa Trời tôi ơi! sao Ngài lìa bỏ tôi? 47 Có mấy người đứng đó, nghe kêu, thì nói rằng: Nó kêu Ê-li. 48 Liền có một người trong bọn họ chạy lấy một miếng bông đá, và thấm đầy giấm, để trên đầu cây sậy mà đưa cho Ngài uống. 49 Nhưng kẻ khác thì lại nói rằng: Hãy để vậy, coi thử có Ê-li đến giải cứu nó chăng.
50 Đức Chúa Jêsus lại kêu lên một tiếng lớn nữa, rồi trút linh hồn. 51 Và nầy, cái màn trong đền thờ, bị xé ra làm hai từ trên chí dưới, đất thì rúng động, đá lớn bể ra, 52 mồ mả mở ra, và nhiều thây của các thánh qua đời được sống lại. 53 Sau khi Đức Chúa Jêsus đã sống lại, các thánh đó ra khỏi mồ mả, đi vào thành thánh, và hiện ra cho nhiều người thấy. 54 Thầy đội và những lính cùng với người canh giữ Đức Chúa Jêsus, thấy đất rúng động và những điều xảy đến, thì sợ hãi lắm, mà nói rằng: Thật người nầy là Con Đức Chúa Trời.
1. Xin k ra nh ng s ki n chung quanh vi c Chúa ch uể ữ ự ệ ệ ị đóng đinh (c. 32-37).
2. Xin k ra nh ng s vi c x y ra chung quanh cây th pể ữ ự ệ ả ậ t c a Chúa (c. 38-39).ự ủ
3. Xin k ra nh ng l i ng i ta ch gi u Chúa (c. 40-ể ữ ờ ườ ế ễ43). Chúa Giê-xu có th làm nh ng đi u ng i ta nói vể ữ ề ườ ề Chúa trong các câu 40 và 42-43 đ c không? T i sao Chúaượ ạ không làm?
4. Xin đ i chi u câu 44 v i Lu-ca 23:39-43. Hai đi u n yố ế ớ ề ầ có mâu thu n nhau không? T i sao?ẫ ạ
5. Xin cho bi t ý nghĩa c a ti ng kêu, “Đ c Chúa Tr i tôiế ủ ế ứ ờ i! Đ c Chúa Tr i tôi i! sao Ngài lìa b tôi?ơ ứ ờ ơ ỏ ” (c. 46)
6. Nh ng hi n t ng nào đã x y ra khi Chúa trút linhữ ệ ượ ả h n (c. 51-53)?ồ
7. Xin cho bi t ý nghĩa c a vi c “ế ủ ệ cái màn trong đ n th ,ề ờ b xé ra làm hai t trên chí d i” (c. 51a).ị ừ ướ
8. L i tuyên b , “Th t ng i n y là Con Đ c Chúa Tr i!”ờ ố ậ ườ ầ ứ ờ (c. 54b) cho th y đi u gì?ấ ề
391
Vi c Chúa Giê-xu b đóng đinh trên th p giá đ c Ma-thi-ệ ị ậ ượ ơ mô t ng n g n v i nh ng chi ti t sau:ả ắ ọ ớ ữ ế
1. Si-môn, ng i Sy-renườ , là ng i b b t vác cây th p tườ ị ắ ậ ự thay cho Chúa Giê-xu.
2. N i Chúa Giê-xu b đóng đinh là Gô-gô-tha nghĩa là “chơ ị ỗ cái s .”ọ
3. Chúa Giê-xu không ch u u ng r u tr n v i m t đ ng.ị ố ượ ộ ớ ậ ắ4. Nh ng ng i lính La-mã sau khi đóng đinh Chúa đã b tữ ườ ắ
thăm đ chia áo x ng c a Chúa.ể ố ủ5. B n án c a Chúa là, “Ng i N y Là Jêsus, Vua Dân Giu-ả ủ ườ ầ
đa.”Hình c x t c a ng i La-mã g m hai thanh g ghép l iụ ử ử ủ ườ ồ ỗ ạ
thành hình ch th p. Thanh đ ng có s n pháp tr ng cònữ ậ ứ ẵ ở ườ t t i ph i vác thanh ngang ra pháp tr ng. ử ộ ả ườ Vác cây th p tậ ự (c. 32) nghĩa là vác thanh cây ngang đó. Chúa Giê-xu đã b traị v n su t đêm (26:57-27:1), r i bấ ố ồ ị đánh đòn. Thân th n nể ạ nhân th ng b l t nát ra vì nh ng roi da, đ u có nh ng mócườ ị ộ ữ ầ ữ làm b ng kim lo i hay b ng nh ng mi ng x ng nh choằ ạ ằ ữ ế ươ ỏ nên ch c ch n đã không còn s c đ vác thanh g th p t .ắ ắ ứ ể ỗ ậ ự Lính La-mã h n đã th y rõ đi u đó nênẳ ấ ề b t ng i khác vácắ ườ cây th p t choậ ự Chúa. Lính La-mã có quy n b t ng i dânề ắ ườ trong nh ng vùng đ t h cai tr làm b t c công vi c nàoữ ấ ọ ị ấ ứ ệ họ th y c n. B t ph i đi m t d m đ ng đ mang th t (5:41)ấ ầ ắ ả ộ ặ ườ ể ư ừ là tr ng h p t ng t nh vi c b tườ ợ ươ ự ư ệ ắ Si-môn vác cây th p tậ ự.
Si-môn là ng i h b t ch t g p đây. Lu-ca cho bi t ôngườ ọ ấ ợ ặ ở ế đang “t ngoài đ ng v ” (Lu-ca 23:26). Mác thêm vào chi ti từ ồ ề ế Si-môn “là cha A-léc-xăn-đ và Ru-phu” (Mác 15:21). A-léc-ơxăn-đ và Ru-phu cóơ lẽ là hai tín đ trong H i Thánh đ uồ ộ ầ tiên mà đ c gi c a Phúc Âm Mác bi tộ ả ủ ế , nên họ m i đ c nêuớ ượ tên nh v y. Đi u n y hàm ý Si-môn cũng là ng i tin Chúaư ậ ề ầ ườ sau vi c ông ph i vác cây th p t thay cho Chúa Giê-xu. Si-ệ ả ậ ựmôn là ng i thành Sy-renườ ở . Sy-ren là thành ph B c Phi,ố ở ắ
392
cho nên chúng ta có th hi u ông là ng i Do-thái nh ngể ể ườ ư sinh tr ng n c ngoài và v n c đ d L V t Qua.ưở ở ướ ề ướ ể ự ễ ượ
Đ a đi m Chúa Giê-xu b hành hình là ị ể ị Gô-gô-tha, phiên âm t ti ng A-ram và ti ng Hê-b -r nghĩa là “ch cái s .” T iừ ế ế ơ ơ ỗ ọ ạ Giê-ru-sa-lem ngày nay có m t đ a đi m trên m t ng n đ iộ ị ể ộ ọ ồ mà ng i ta cho là đó Gô-gô-tha (ườ Gordon’s Calvary) vì đ iồ n y có hình thù nh m t cái cái s ng i. Tuy nhiên, đi uầ ư ộ ọ ườ ề n y không ch c ch n. “Ch cái s ” có th ch có nghĩa là “chầ ắ ắ ỗ ọ ể ỉ ỗ s ng i” t c là pháp tr ng, n i các t i nhân b hành hình.ọ ườ ứ ườ ơ ộ ị
Vi c Chúa Giê-xu n m r u hay u ng gi m khi b đóngệ ế ượ ố ấ ị đinh đ c c ba Phúc Âm ghi l i nh ng không gi ng nhau:ượ ả ạ ư ố
Ma-thi- ơ27:34
H cho Ngài u ngọ ố r u tr n v iượ ộ ớ m t đ ngậ ắ , song Ngài n m, thì không ch u u ngế ị ố
Mác 15:23 H cho Ngài u ngọ ố r u hòa v iượ ớ m t d cộ ượ song Ngài không u ngố
Lu-ca 23:36
Quân lính cũng gi n c t Ngài, l i g n đ a ỡ ợ ạ ầ ư gi mấ cho Ngài u ngố
S vi c n y có th có hai ý nghĩa:ự ệ ầ ể(1) Ng i ta th ng cho t t i u ng r u hòa v i m tườ ườ ử ộ ố ượ ớ ộ
d c nh m t lo i thu c giúp n n nhân đ b đau đ n khi bượ ư ộ ạ ố ạ ỡ ị ớ ị hành hình. Chúa Giê-xu đã kh c t đi u n y.ướ ừ ề ầ
(2) Ma-thi- 27:34 ghi là quân lính cho Chúa ơ u ng r uố ượ tr n v i m t đ ngộ ớ ậ ắ (không ph i m t d c) là đ ch nh oả ộ ượ ể ế ạ Chúa (đ i chi u v i Lu-ca 23:36, ố ế ớ gi mấ đây th t ra ở ậ là “r uượ chua,” lo i r u lính La-mã th ng u ng). Vì th c u ng quáạ ượ ườ ố ứ ố đ ng n y nên Chúa đã n m và không u ng.ắ ầ ế ố
Vi c quân lính chia nhau áo x ng c a Chúa, Ma-thi- chệ ố ủ ơ ỉ ghi l i m t câu ng n g n:ạ ộ ắ ọ
H đã đóng đinh Ngài trên cây th p t r i, thì b t thăm mà chiaọ ậ ự ồ ắ nhau áo x ng c a Ngài (c. 35). ố ủ
393
Phúc Âm Giăng mô t nhi u h n (Giăng 19:23-24) và choả ề ơ bi t đi u n y đã ng nghi m Thi thiên 22:18 t ng chi ti tế ề ầ ứ ệ ừ ế m t!ộ
B n án c a Chúa đ c ghi trên đ u cây th p t b ng baả ủ ượ ầ ậ ự ằ th ti ng: Hê-b -r , La-tinh và Hy-l p (Giăng 19:20) v iứ ế ơ ơ ạ ớ m c đích cho m i ng i bi t. Vua dân Giu-đa hàm ý ph nụ ọ ườ ế ả lo n ch ng l i chính quy n La-mã. B n án cũng hàm ý nh oạ ố ạ ề ả ạ c i, vua mà l i b hành hình nh v y. Chính vì v y mà cácườ ạ ị ư ậ ậ th y t l c đã yêu c u s a b n án thành, “Ng i nói (tầ ế ễ ả ầ ử ả ườ ự x ng) Ta là vua dân Giu-đa.” (Giăng 19:21).ư
Lu-ca 23:39-43 cũng cho bi t có hai tênế c p cùng bướ ị đóng đinh v i Chúa nh ng m t tên đã ăn năn và xin Chúaớ ư ộ nh đ n mình. Ma-thi- thì ghi:ớ ế ơ
Hai tên tr m c p b đóng đinh trên cây th p t v i Ngài cũngộ ướ ị ậ ự ớ nhi c móc Ngài nh v y (c. 44).ế ư ậ
Hai s vi c n y không mâu thu n nhau nh ng hàm ýự ệ ầ ẫ ư r ng, lúc đ u c hai tên tr m c p cùng nhi c móc Chúaằ ầ ả ộ ướ ế nh ng sau đó m tư ộ tên th c t nh và thay đ i. Ngoài ra ngônứ ỉ ổ ng Hê-b -r và Hy-l p có khi cũng dùng t s nhi u đ chữ ơ ơ ạ ừ ố ề ể ỉ vi c làm c a m t ng i (t ng t nh trong ti ng Vi t nóiệ ủ ộ ườ ươ ự ư ế ệ “chúng tôi” nh ng th t s ch m t ng i nói).ư ậ ự ỉ ộ ườ
Chúa Giê-xu ch ng nh ng ch u đau đ n kinh kh ng vẳ ữ ị ớ ủ ề th xác trên cây th p t nh ng Ngài cũng nghe bao nhiêuể ậ ự ư ti ng nh o c i:ế ạ ườ
1. Ng i là k phá đ n th và d ng l i trong ba ngày, hãyươ ẻ ề ờ ự ạ c u l y mình điứ ấ (c. 40a).
2. N u ng i là Con Đ c Chúa Tr i, hãy xu ng kh i câyế ươ ứ ờ ố ỏ th p tậ ự (c. 40b).
3. Nó đã c u k khác mà c u mình không đ cứ ẻ ứ ượ (c. 42a).4. N u ph i Vua dân Y-s -ra-ên, bây gi hãy xu ng kh iế ả ơ ờ ố ỏ
cây th p t đi, thì chúng ta m i tinậ ự ớ (c. 42b).
394
5. Nó nh c y Đ c Chúa Tr i, n u Đ c Chúa Tr i yêu nóờ ậ ứ ờ ế ứ ờ thì bây gi Ngài ph i gi i c u cho, vì nó đã nói r ng: Ta là Conờ ả ả ứ ằ Đ c Chúa Tr iứ ờ (c. 43).
Đây là nh ng l i th t đau lòng và cũng đ y cám d , tháchữ ờ ậ ầ ỗ th c cho Chúa. Chúa Giê-xu th t s có th xu ng kh i câyứ ậ ự ể ố ỏ th p t , có th t c u mình và Đ c Chúa Tr i cũng có thậ ự ể ự ứ ứ ờ ể gi i c u Ngài kh i ch t trên cây th p t nh ng Chúa đãả ứ ỏ ế ậ ự ư không làm nh v y vì Ngài ph i ch u ch t đ hoàn thànhư ậ ả ị ế ể ch ng trình c a Đ c Chúa Tr i.ươ ủ ứ ờ
Gi th sáu đ n gi th chín ờ ứ ế ờ ứ (c. 45a) là t gi a tr a đ nừ ữ ư ế ba gi chi u. ờ ề Kh p c x đ u t i tăm mù m tắ ả ứ ề ố ị (c. 45b) không th là do hi n t ng nh t th c vì đây là vào d p L V tể ệ ượ ậ ự ị ễ ượ Qua, trăng tròn, không th có hi n t ng nh t th c vào th iể ệ ượ ậ ự ờ đi m n y. Có ng i cho r ng ể ầ ườ ằ t i tăm mù m tố ị có th do bãoể cát gây ra nh ng chúng ta không có b ng ch ng nào v đi uư ằ ứ ề ề n y. Cách gi i thích duy nh t là, đây là m t hi n t ng siêuầ ả ấ ộ ệ ượ nhiên Đ c Chúa Tr i cho phép x y ra đ cho th y cái kinhứ ờ ả ể ấ kh ng c a án ph t Đ c Chúa Tr i trên t i l i. Kinh Thánhủ ủ ạ ứ ờ ộ ỗ th ng dùng hình nh t i tăm đ nói đ n s phán xét c aườ ả ố ể ế ự ủ Đ c Chúa Tr i (Ê-sai 5:30; 13:10-11; Giô-ên 3:14-15). ứ ờ
B n sách Phúc Âm ghi l i b y l i nói c a Chúa Giê-xu khiố ạ ả ờ ủ Ngài ch u đóng đinh trên cây th p t . Ma-thi- ch ghi l iị ậ ự ơ ỉ ạ m t l i:ộ ờ
Ê-li, Ê-li, lam-ma sa-bách-ta-ni? nghĩa là: Đ c Chúa Tr i tôi i!ứ ờ ơ Đ c Chúa Tr i tôi i! Sao Ngài lìa b tôi (c. 46b).ứ ờ ơ ỏ
Ê-li phiên âm ti ng Hê-b -r nghĩa là “Đ c Chúa Tr i tôi.”ế ơ ơ ứ ờ (Ê-lô-i trong Mác 15:34 là ti ng A-ram). ế Lam-ma sa-bách-ta-ni là ti ng A-ram, ngôn ng c a ng i Do-thái th i đó. Đâyế ữ ủ ườ ờ cũng là câu m đ u c a Thi thiên 22.ở ầ ủ
Chúa Giê-xu có th đã dùng l i c a Thi thiên 22:1 làm l iể ờ ủ ờ c u nguy n c a Ngài v i Đ c Chúa Cha nh ng đây cũngầ ệ ủ ớ ứ ư đúng là tâm tr ng c a Chúa Giê-xu lúc b y gi . Chúa c mạ ủ ấ ờ ả
395
nh n s phân cách kinh kh ng gi a Ngài v i Đ c Chúa Chaậ ự ủ ữ ớ ứ vì Ngài ph i mang t i c a toàn th nhân lo i. Chúa Giê-xuả ộ ủ ể ạ v i Đ c Chúa Cha là m t (Giăng 10:30), không th phân cáchớ ứ ộ ể đ c, nh ng khi đ i chi u gi a s thánh khi t c a Đ c Chúaượ ư ố ế ữ ự ế ủ ứ Tr i (Ha-ba-cúc 1:13) và vi c Chúa Giê-xu ph i gánh t i thayờ ệ ả ộ cho nhân lo i (II Cô-rinh-tô 5:21) và b Đ c Chúa Tr i r a sạ ị ứ ờ ủ ả (Ga-la-ti 3:13) thì s phân cách n y là đi u ph i x y ra vàự ầ ề ả ả Chúa Giê-xu đã di n t n i đau đ n cùng c c đó trong l iễ ả ỗ ớ ự ờ c u nguy n b ng ti ng m đ c a mình: ầ ệ ằ ế ẹ ẻ ủ Ê-lô-i, Ê-lô-i, lam-ma sa-bách-ta-ni? “Đ c Chúa Tr i tôi i! Đ c Chúa Tr i tôiứ ờ ơ ứ ờ
i! Sao Ngài lìa b tôi?”ơ ỏTrong ti ng Hê-b -r cũng nh phiên âm trong ti ng Vi tế ơ ơ ư ế ệ
thì “Đ c Chúa Tr i tôi” (ứ ờ Ê-li) và tên c a tiên tri Ê-li ngheủ gi ng nh nhau, do đó có ng i nghĩ là Chúa kêu tiên tri Ê-li.ố ư ườ Tiên tri Ê-li là ng i đã đ c Đ c Chúa Tr i c t lên tr i vàườ ượ ứ ờ ấ ờ không ch t (II Các Vua 2). Truy n th ng Do-thái tin Ê-li làế ề ố ng i làm phép l và th ng đ n c u giúp nh ng ng i bườ ạ ườ ế ứ ữ ườ ị n n trên tr n gian. Chính vì v y mà nh ng ng i chungạ ầ ậ ữ ườ quanh nghĩ r ng Chúa g i tiên tri Ê-li đ n giúp Ngài.ằ ọ ế
Li n có m t ng i trong b n h ch y l y m t mi ng bông đá,ề ộ ườ ọ ọ ạ ấ ộ ế và th m đ y gi m, đ trên đ u cây s y mà đ a cho Ngài u ngấ ầ ấ ể ầ ậ ư ố (c. 48).
Nghe Chúa kêu “Ê-li,” m t ng i trong b n hộ ườ ọ ọ (c. 48a) có th là m t trong nh ng ng i ch ng ki n Chúa b đóng đinhể ộ ữ ườ ứ ế ị hay m t ng i lính La-mã đã nhanh nh n (“li n” và “ch y”)ộ ườ ẹ ề ạ giúp Chúa trong hoàn c nh n y. Ng i n y đã ả ầ ườ ầ l y m tấ ộ mi ng bông đá, và th m đ y gi m, đ trên đ u cây s y màế ấ ầ ấ ể ầ ậ đ a cho Ngài u ng ư ố (c. 48b). Gi mấ đây là lo i r u nho rở ạ ượ ẻ ti n mà quân lính hay u ngề ố . Hành đ ng n y đã làm ngộ ầ ứ nghi m l i Kinh Thánh trong Thi thiên 69:21.ệ ờ
396
M t ng i ph n ng tr c l i kêu c a Chúa b ng cáchộ ườ ả ứ ướ ờ ủ ằ cho Ngài u ng gi m còn nh ng ng i khác thì ch xem thố ấ ữ ườ ờ ử tiên tri Ê-li có đ n c u Ngài hay không (c. 49).ế ứ
Đ i chi u v i Phúc Âm Giăng (Giăng 19:30) thì Chúa Giê-ố ế ớxu đã trút linh h nồ sau khi n m gi m trong mi ng bông đá. ế ấ ế
Đ c Chúa Jêsus l i kêu lên m t ti ng l n n a, r i trút linh h nứ ạ ộ ế ớ ữ ồ ồ (c. 50).
Phúc Âm Giăng cho bi t ế ti ng l nế ớ Chúa Giê-xu kêu là “M iọ vi c đã đ c tr n” (Giăng 19:30) hàm ý Chúa đã hoàn t tệ ượ ọ ấ công tác c u chu c nhân lo i mà Đ c Chúa Cha trao phó choứ ộ ạ ứ Ngài.
Nh ng hi n t ng x y raữ ệ ượ ả khi Chúa ch t là:ế1. Cái màn trong đ n th , b xé ra làm hai t trên chí d iề ờ ị ừ ướ
(c. 51a).2. Đ t thì rúng đ ng, đá l n b raấ ộ ớ ể (c. 51b).3. M m m ra, và nhi u thây c a các thánh qua đ iồ ả ở ề ủ ờ
đ c s ng l iượ ố ạ (c. 52).Cái màn trong đ n th ề ờ th ng đ c hi u là cái màn ngănườ ượ ể
gi a n i thánh và n i chí thánhữ ơ ơ , là n iơ ch th y t l th ngỉ ầ ế ễ ượ ph m m i đ c vào m i năm m t l n. Đi u n y đã đ c tácẩ ớ ượ ỗ ộ ầ ề ầ ượ gi Th Hê-b -r xác nh n (Hê-b -r 9:6-8; 10:19-20). Cáiả ư ơ ơ ậ ơ ơ ch t c a Chúa Giê-xu đã m con đ ng m i cho con ng iế ủ ở ườ ớ ườ tr c ti p đ n v i Đ c Chúa Tr i.ự ế ế ớ ứ ờ
Đ t thì rúng đ ng, đá l n b ra ấ ộ ớ ể (c. 51b) cho th y đâyấ không ph i ch làả ỉ đ ng đ t th ng nh ng là m t hi n t ngộ ấ ườ ư ộ ệ ượ siêu nhiên Đ c Chúa Tr i cho phép x y ra.ứ ờ ả
M mồ ả th i đó th ng là nh ng hang đá, ờ ườ ữ m raở hàm ý nh ng t ng đá l n ch n c a m ngã xu ng và nữ ả ớ ậ ử ộ ố hi u thâyề c a các thánh qua đ i đ c s ng l i (c. 52)ủ ờ ượ ố ạ . Câu ti p theoế ghi:
Sau khi Đ c Chúa Jêsus đã s ng l i, các thánh đó ra kh i mứ ố ạ ỏ ồ m , đi vào thành thánh và hi n ra cho nhi u ng i th y (c. 53).ả ệ ề ườ ấ
397
Đi u n y cho th y h ch s ng l i sau khi Chúa Giê-xuề ầ ấ ọ ỉ ố ạ s ng l i ch không ph i lúc Chúa ch t.ố ạ ứ ả ế
Th y đ i và nh ng lính cùng v i ng i canh gi Đ c Chúaầ ộ ữ ớ ườ ữ ứ Jêsus, th y đ t rúng đ ng và nh ng đi u x y đ n, thì s hãiấ ấ ộ ữ ề ả ế ợ l m, mà nói r ng: Th t ng i n y là Con Đ c Chúa Tr i (c. 54).ắ ằ ậ ườ ầ ứ ờ
Th y đ iầ ộ là viên sĩ quan La-mã ch huy m t trăm ng iỉ ộ ườ . Ông và các binh sĩ đã s hãi tr c nh ngợ ướ ữ hi n t ng x y raệ ượ ả khi Chúa ch t ế và tuyên b : ố Th t ng i n y là Con Đ c Chúaậ ườ ầ ứ Tr iờ . Đây cũng là đi u các môn đ c a Chúaề ồ ủ công nh n khiậ Chúa d p yên c n bão (14:33). Đi u n y cho th y cái ch tẹ ơ ề ầ ấ ế c a Chúa Giê-xu không ph i là cái ch t th ng tình vì ngayủ ả ế ườ c Dân Ngo i cũng ph i đi đ n k t lu n Ngàiả ạ ả ế ế ậ th t là Con c aậ ủ Đ c Chúa Tr i.ứ ờ
BÀI 110 – 27:55-66 VIỆC CHÔN CHÚA
55 Vả, có nhiều người đàn bà đứng coi ở đàng xa, là người đã đi theo Đức Chúa Jêsus từ xứ Ga-li-lê để hầu việc Ngài. 56 Trong những đàn bà đó có Ma-ri Ma-đơ-len, Ma-ri, mẹ của Gia-cơ và Giô-sép, và mẹ hai con trai của Xê-bê-đê.
57 Đến chiều tối, có một người giàu, ở thành A-ri-ma-thê, tên là Giô-sép, chính là một môn đồ của Đức Chúa Jêsus, 58 đến nơi Phi-lát mà xin xác Đức Chúa Jêsus. Phi-lát bèn truyền cho. 59 Giô-sép lấy xác Ngài mà bọc trong tấm vải liệm trắng, 60 và đưa để trong một cái huyệt mới mà người đã khiến đục cho mình trong hòn đá. Đoạn, lăn một hòn đá lớn đến trước cửa mồ, rồi đi. 61 Có Ma-ri Ma-đơ-len và Ma-ri khác ở đó, ngồi đối ngang huyệt.
62 Đến ngày mai (là ngày sau ngày sắm sửa), các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si cùng nhau đến Phi-lát 63 mà nói rằng: Thưa Chúa, chúng tôi nhớ người gian dối nầy, khi còn sống, có nói rằng: Khỏi ba ngày thì ta sẽ sống lại. 64 Vậy, xin hãy cắt người canh mả cẩn thận cho đến ngày thứ ba, kẻo môn đồ nó đến lấy trộm xác đi, rồi nói với chúng rằng: Ngài đã từ kẻ chết sống lại. Sự gian dối sau đó sẽ tệ hơn sự gian dối trước. 65 Phi-lát nói với họ rằng: Các ngươi có lính canh;
398
hãy đi canh giữ theo ý các ngươi. 66 Vậy, họ đi, niêm phong mả Ngài lại, cắt lính canh giữ, lấy làm chắc chắn lắm.
1. Xin k tên các ph n đi theo Đ c Chúa Jêsus t xể ụ ữ ứ ừ ứ Ga-li-lê đ h u vi c Ngài (c. 55-56).ể ầ ệ
2. Xin đ c Ê-sai 53:9a và cho bi t l i tiên tri n y đãọ ế ờ ầ đ c ng nghi m nh th nào? Theo Ma-thi- 27:57-60,ượ ứ ệ ư ế ơ “k giàu” đ c nh c đ n trong Ê-sai 53:9 là ai?ẻ ượ ắ ế
3. B n nghĩ gì v đ ngh c a “các th y t l c vàạ ề ề ị ủ ầ ế ễ ả ng i Pha-ri-si” v i Phi-lát ngay sau khi h đã gi t và chônườ ớ ọ ế Chúa (c. 62-64)?
Ma-thi- 26:56 cho bi t khi Chúa Giê-xu b b t, “h t th yơ ế ị ắ ế ả môn đ b Ngài mà tr n đi.” Phi-e-r là ng i duy nh t theoồ ỏ ố ơ ườ ấ Chúa xa xa (26:58) nh ng sau khi Phi-e-r ch i Chúa (26:69-ư ơ ố75) thì không còn môn đ nào v i Chúa n a. Môn đ duyồ ở ớ ữ ồ nh t có m t v i Chúa Giê-xu khi Ngài ch u đóng đinh là sấ ặ ớ ị ứ đ Giăng, ng i đ c g i là “môn đ Ngài yêu” (Giăng 19:25-ồ ườ ượ ọ ồ27). S đ Giăng là nam môn đ duy nh t ch ng ki n cáiứ ồ ồ ấ ứ ế ch t c a Chúa (Giăng 19:35). Ngoài Giăng ra, nh ng môn đế ủ ữ ồ khác có m t v i Chúa trong gi phút cu i cùng là các n mônặ ớ ờ ố ữ đ :ệ
V , có nhi u ng i đàn bà đ ng coi đàng xa, là ng i đã điả ề ườ ứ ở ườ theo Đ c Chúa Jêsus t x Ga-li-lê đ h u vi c Ngài (c. 55).ứ ừ ứ ể ầ ệ
Các n môn đ n y ch ng ki n c nh Chúa Giê-xu ch uữ ệ ầ ứ ế ả ị đóng đinh nh ng h ư ọ đ ng coi đàng xaứ ở (c. 55a) có lẽ vì sợ liên l y v i t t i hay không mu n nhìn th y s kh ngụ ớ ử ộ ố ấ ự ủ khi p c a cái ch t trên cây th p t . Các ph n n y ế ủ ế ậ ự ụ ữ ầ đ ng coiứ
đàng xaở cũng hàm ý làm ng nghi m l i tiên tri trong Thiứ ệ ờ thiên 38:11. Dù gì đi n a, s có m t c a các n môn đữ ự ặ ủ ữ ệ ch ng t lòng yêu m n Chúa và lòng trung tín cho đ n cùngứ ỏ ế ế c a h . Ma-thi- cho bi t h là nh ng ủ ọ ơ ế ọ ữ ng i đã đi theo Đ cườ ứ
399
Chúa Jêsus t x Ga-li-lê đ h u vi c Ngài ừ ứ ể ầ ệ (c. 55b). Theo Lu-ca 8:2-3, h cũng là nh ng môn đ giúp đ Chúa v v t ch t.ọ ữ ệ ỡ ề ậ ấ
Ma-thi- đ c bi t k tên ba ng i sau:ơ ặ ệ ể ườ1. Ma-ri Ma-đ -len,ơ nghĩa là Ma-ri đ n t Ma-đa-la hayế ừ
Ma-ga-đan (15:39) đ phân bi t v i nh ng ng i khác cũngể ệ ớ ữ ườ mang tên Ma-ri.
2. Ma-ri, m c a Gia-c và Giô-sépẹ ủ ơ . Phúc Âm Mác g i bà làọ “m Gia-c nh và Giô-sê” (Mác 15:40).ẹ ơ ỏ
3. M hai con trai c a Xê-bê-đê.ẹ ủ Phúc Âm Mác g i bà là Sa-ọlô-mê (Mác 15:40).
Ph n trong th i Chúa Giê-xu r t b coi th ng nh ngụ ữ ờ ấ ị ườ ư s hi n di n c a các n môn đ theo Chúa cho đ n gi phútự ệ ệ ủ ữ ệ ế ờ cu i cùng, đ c bi t lúc Chúa ch t, chôn và s ng l i cho th yố ặ ệ ế ố ạ ấ qua Chúa Giê-xu, đ a v c a ph n đã đ c nâng cao và trânị ị ủ ụ ữ ượ quý trên ph ng di n tâm linh (Ga-la-ti 3:28).ươ ệ
Đ n chi u t i, có m t ng i giàu, thành A-ri-ma-thê, tên làế ề ố ộ ườ ở Giô-sép, chính là m t môn đ c a Đ c Chúa Jêsus,ộ ồ ủ ứ đ n n i Phi-ế ơlát mà xin xác Đ c Chúa Jêsus. Phi-lát bèn truy n cho.ứ ề Giô-sép l y xác Ngài mà b c trong t m v i li m tr ng và đ a đ trongấ ọ ấ ả ệ ắ ư ể m t cái huy t m i mà ng i đã khi n đ c cho mình trong hònộ ệ ớ ườ ế ụ đá (c. 57-60a).
S vi c Chúa Giê-xu đ c chôn ự ệ ượ trong m t cái huy t m iộ ệ ớ mà ng i đã khi n đ c cho mình trong hòn đá ườ ế ụ (c. 60a) đã làm
ng nghi m l i tiên tri trong Ê-sai 53:9: “Ng i ta đã đ t mứ ệ ờ ườ ặ ồ ng i v i nh ng k ác, nh ng khi ch t, ng i đ c chôn v iườ ớ ữ ẻ ư ế ườ ượ ớ k giàu.” Kinh Thánh cho chúng ta bi t nh ng đi u sau đâyẻ ế ữ ề v Giô-sép, ng i lo vi c chôn Chúa:ề ườ ệ
1. Ông là ng i giàuườ , các tài li u l ch s cho bi t “cáiệ ị ử ế huy t m i đ c trong hòn đá” nh v y r t đ t ti n.ệ ớ ụ ư ậ ấ ắ ề
2. Nguyên quán A-ri-ma-thê.ở Chúng ta không rõ đ a danhị n y đâu, có th là Ra-ma-tha-im (I Sa. 1:1). Giô-sép chu nầ ở ể ẩ b m cho mình Giê-ru-sa-lem nên ch c ông không còn A-ị ộ ở ắ ởri-ma-thê n a.ữ
400
3. Giô-sép là môn đ c a Chúaồ ủ nh ng tin Chúa âm th mư ầ không dám công khai vì s ng i Giu-đa (Giăng 19:38). ợ ườ
4. Ông là ngh viên tòa công lu nị ậ là t ch c cáo gian và k tổ ứ ế án t hình Chúa Giê-xu (26:59-66). Giô sép “không đ ng ý vàử ồ cũng không d vi c các ng i kia đã làm” (Lu-ca 23:50-51).ự ệ ườ
5. Lu-ca cho bi t Giô-sép ế là ng i chính tr c công bìnhườ ự và v n trông đ i n c Đ c Chúa Tr iẫ ợ ướ ứ ờ (Lu-ca 23:50-51).
Giô-sép làm môn đ Chúa cách kín gi u nh ng khi cácồ ấ ư môn đ khác c a Chúa b tr n thì ông đã ra m t đ lo vi cồ ủ ỏ ố ặ ể ệ chôn c t Chúa. Đây th t là b ng ch ng c a m t môn đ th t,ấ ậ ằ ứ ủ ộ ệ ậ không còn s liên l y hay s ng i Giu-đa n a!ợ ụ ợ ườ ữ
Giô-sép l y xác Ngài mà b c trong t m v i li m tr ng và đ aấ ọ ấ ả ệ ắ ư đ trong m t cái huy t m i mà ng i đã khi n đ c cho mìnhể ộ ệ ớ ườ ế ụ trong hòn đá (c. 60a).
Hai đ c đi m c a vi c chôn Chúa là:ặ ể ủ ệ1. Xác Chúa đ c b c trong ượ ọ t m v i li m tr ngấ ả ệ ắ (nguyên
văn là s chạ ): “Giô-sép nh n xác và khâm li m b ng v i gaiậ ệ ằ ả s ch” (ạ B n Hi u Đínhả ệ ).
2. Xác Chúa đ c ượ đ trong m t cái huy t m iể ộ ệ ớ . Phúc Âm Giăng xác đ nh: “Cái huy t m i, ch a chôn ai” (Giăngị ệ ớ ư 19:41b).
Ngoài ra, Ni-cô-đem là m t môn đ âm th m khácộ ồ ầ c aủ Chúa Giê-xu cũng đã đem đ n “đ m t trăm cân m t d cế ộ ộ ộ ượ hòa v i l h i” đ t m xác Chúa (Giăng 19:39). Chúa Giê-xuớ ư ộ ể ẩ đã b ng i La-mã x t nh m t tên t i ph m nh ng Ngàiị ườ ử ử ư ộ ộ ạ ư đã đ c chôn c t trang tr ng nh m t ng i nhà giàu đúngượ ấ ọ ư ộ ườ nh l i tiên tri: “Ng i ta đã đ t m ng i v i nh ng k ác,ư ờ ườ ặ ồ ườ ớ ữ ẻ nh ng khi ch t, ng i đ c chôn v i k giàu.”ư ế ườ ượ ớ ẻ
Trong câu 62, Ma-thi- nói v ơ ề ngày mai (là ngày sau ngày s m s a)ắ ử . Đây chính là ngày Sa-bát, nh ng Ma-thi- đã tránhư ơ không dùng t “ngày Sa-bát” đây có lẽ vì s vi c ông mô từ ở ự ệ ả ti p theo đó. M c dù Chúa Giê-xu đã b gi t và ng i ta đãế ặ ị ế ườ
401
chôn Chúa nh ng k thù c a Chúa v n ch a th a lòng. M tư ẻ ủ ẫ ư ỏ ộ m t, h ganh ghét Chúa và không tin Ngài nh ng m t khác,ặ ọ ư ặ h l i s r ng l i Chúa phán có th thành s th t (Chúa sẽọ ạ ợ ằ ờ ể ự ậ s ng l i sau ba ngày). Do đó h đã đ n g p Phi-lát v i l iố ạ ọ ế ặ ớ ờ yêu c u xin cho lính canh gi m m c a Chúa (c. 62-64).ầ ữ ồ ả ủ
S vi c Chúa Giê-xu ph c sinh là tr ng tâm c a Phúc Âmự ệ ụ ọ ủ và là giáo lý quan tr ng nh t trong H i Thánh đ u tiên. Phúcọ ấ ộ ầ Âm Ma-thi- đ c vi t trong b i c nh n y cho th y tínhơ ượ ế ố ả ầ ấ cách xác th c c a s ki n Chúa ph c sinh vì n u không,ự ủ ự ệ ụ ế chính quy n La-mã hay gi i lãnh đ o tôn giáo lúc đó ch c nề ớ ạ ỉ ầ đem xác Chúa ra làm b ng ch ng làằ ứ đ ủ đ đ phá l i d y c aể ả ờ ạ ủ môn đ Chúa.ồ
K thù c a Chúa s r ng Chúa Giê-xu sẽ s ng l i nh ngẻ ủ ợ ằ ố ạ ư h đã che gi u s lo âu c a mình b ng nh ng l i th t h đ ,ọ ấ ự ủ ằ ữ ờ ậ ồ ồ gán cho Chúa Giê-xu:
Th a Chúa, chúng tôi nh ng i gian d i n y, khi còn s ng, cóư ớ ườ ố ầ ố nói r ng: Kh i ba ngày thì ta sẽ s ng l i.ằ ỏ ố ạ V y, xin hãy c t ng iậ ắ ườ canh m c n th n cho đ n ngày th ba, k o môn đ nó đ n l yả ẩ ậ ế ứ ẻ ồ ế ấ tr m xác đi, r i nói v i chúng r ng: Ngài đã t k ch t s ng l i.ộ ồ ớ ằ ừ ẻ ế ố ạ S gian d i sau đó sẽ t h n s gian d i tr c (c. 63-64).ự ố ệ ơ ự ố ướ
L i yêu c u xin lính La-mã canh gác m Chúa đã đ cờ ầ ộ ượ Phi-lát t kh c cách khéo léo:ừ ướ
Phi-lát nói v i h r ng: Các ng i có lính canh; hãy đi canh giớ ọ ằ ươ ữ theo ý các ng i (c. 65).ươ
Và vì v y, ng i ta đã ậ ườ niêm phong m Ngài l i, c t línhả ạ ắ canh gi , l y làm ch c ch n l mữ ấ ắ ắ ắ (c. 66). L i bài thánh caờ “Chúa Ph c Sinh” th t đúng:ụ ậ
Niêm phong m Chúa d công,ả ưJêsus C u Chúa tôi!ứTh t canh m Chúa h không,ậ ả ưChúa Jêsus tôi!
402
BÀI 111 – 28:1-10 CHÚA PHỤC SINH
1 Sau ngày Sa-bát, ngày thứ nhất trong tuần lễ, lúc tưng tưng sáng, có Ma-ri Ma-đơ-len và Ma-ri khác đến thăm mộ. 2 Và nầy, đất rúng động dữ dội, vì có thiên sứ của Chúa ở trên trời xuống, đến lăn hòn đá ra mà ngồi ở trên. 3 Hình dung của thiên sứ giống như chớp nháng và áo trắng như tuyết. 4 Vì đó, những lính canh sợ hãi run rẩy, trở nên như người chết. 5 Song thiên sứ nói cùng các người đàn bà đó rằng: Các ngươi đừng sợ chi cả, vì ta biết các ngươi tìm Đức Chúa Jêsus, là Đấng bị đóng đinh trên thập tự giá. 6 Ngài không ở đây đâu, Ngài sống lại rồi, như lời Ngài đã phán. Hãy đến xem chỗ Ngài đã nằm 7 và hãy đi mau nói cho môn đồ Ngài hay rằng Ngài đã từ kẻ chết sống lại. Đây nầy, Ngài đi trước các ngươi qua xứ Ga-li-lê, ở đó, các ngươi sẽ thấy Ngài. Ấy, ta đã bảo các ngươi.
8 Hai người đàn bà đó bèn vội vàng ra khỏi mộ, vừa sợ vừa cả mừng, chạy báo tin cho các môn đồ. 9 Nầy, Đức Chúa Jêsus gặp hai người đàn bà đó, thì phán rằng: Mừng các ngươi! Hai người cùng đến gần ôm chân Ngài và thờ lạy Ngài. 10 Đức Chúa Jêsus bèn phán rằng: Đừng sợ chi cả, hãy đi bảo cho anh em ta đi qua xứ Ga-li-lê, ở đó sẽ thấy ta.
1. Xin cho bi t th i đi m Chúa Giê-xu ph c sinh.ế ờ ể ụ2. Hai ph n đ n thăm m Chúa là ai?ụ ữ ế ộ3. Xin mô t thiên s t i c a m c a Chúa.ả ứ ạ ử ộ ủ4. Vi c gì đã x y ra khi “có thiên s c a Chúa trên tr iệ ả ứ ủ ở ờ
xu ng” (c. 2-4)?ố5. Thiên s nói gì v i các ph n đ n thăm m Chúa (c.ứ ớ ụ ữ ế ộ
5-7)?6. Ph n ng c a hai ph n sau khi nghe l i thiên sả ứ ủ ụ ữ ờ ứ
phán là gì? H đã làm gì sau đó?ọ7. Chúa nói gì v i các ph n khi h g p Ngài?ớ ụ ữ ọ ặ
Th i đi m Chúa s ng l i đ c mô t là:ờ ể ố ạ ượ ảSau ngày Sa-bát, ngày th nh t trong tu n l , lúc t ng t ngứ ấ ầ ễ ư ư sáng (c. 1a)
403
Ngày Sa-bát c a ng i Do-thái ch m d t lúc m t tr i l nủ ườ ấ ứ ặ ờ ặ vào chi u th B y. Dề ứ ả o đó, sau ngày Sa-bát là b t c th iấ ứ ờ đi m nào sau lúc m t tr i l n đó. Kho ng th i gian n y b tể ặ ờ ặ ả ờ ầ ắ đ u đ c k là ầ ượ ể ngày th nh t trong tu n lứ ấ ầ ễ. Tuy nhiên, Kinh Thánh cho bi t thêm đó là ế lúc t ng t ng sángư ư (“r ng sáng,”ạ BHĐ). Vì v y, ậ sau ngày Sa-bát, ngày th nh t trong tu n l ,ứ ấ ầ ễ lúc t ng t ng sángư ư là sáng s m Chúa Nh t. ớ ậ
Theo Ma-thi- 27:61 thì hai ph n ch ng ki n vi c chônơ ụ ữ ứ ế ệ Chúa là Ma-ri Ma-đ -len và Ma-ri khácơ . Đây cũng là hai ng iườ đ n thăm m Chúa lúc sáng s m. ế ộ ớ Ma-ri khác đây là Ma-ri mẹ c a Gia-c và Giô-sép (27:56). ủ ơ
Câu 3 mô t thiên s c a Chúa nh sau:ả ứ ủ ưHình dung c a thiên s gi ng nh ch p nháng và áo tr ng nhủ ứ ố ư ớ ắ ư tuy t.ế
Nh ng ch “gi ng nh ” và “nh ” trong câu ữ ữ ố ư ư hình dung… gi ng nh ch p nháng và áo tr ng nh tuy tố ư ớ ắ ư ế cho th y đây làấ đi u khác th ng, ch có th so sánh ch không th mô t .ề ườ ỉ ể ứ ể ả Hình dung nói đ n di n m o còn ế ệ ạ áo nói đ n y ph c. ế ụ
Vì có thiên s c a Chúa trên tr i xu ngứ ủ ở ờ ố (c. 2a) nên đ tấ đã rúng đ ng d d iộ ữ ộ , t ng đá ch n c a m (27:60) đ c lănả ặ ử ộ ượ đi. Tr c vi c đó, ướ ệ nh ng lính canh s hãi run r y, tr nên nhữ ợ ẩ ở ư ng i ch tườ ế (c. 4). Tr nên nh ng i ch tở ư ườ ế hàm ý kinh hãi t tộ đ vì ch ng ki n đi u ch a t ng th y trong đ i.ộ ứ ế ề ư ừ ấ ờ
Thiên sứ nói nh ng đi u sau v i hai ph n đ n thăm mữ ề ớ ụ ữ ế ộ Chúa lúc sáng s m:ớ
1. Đ ng s .ừ ợ2. Thiên s bi t h đ n đ tìm xác Chúa Giê-xu. Thiên sứ ế ọ ế ể ứ
nh n m nh: ấ ạ Là Đ ng b đóng đinh trên th p t giá!ấ ị ậ ự3. Xác Chúa không có đây vì Chúa đã s ng l i. Thiên số ạ ứ
nh n m nh: ấ ạ Nh l i Ngài đã phán!ư ờ4. Hãy đ n xem ch Ngài đã n mế ỗ ằ nói đ n ngôi m tr ng,ế ộ ố
b ng ch ng rõ ràng c a vi c Chúa ph c sinh.ằ ứ ủ ệ ụ
404
5. Hãy đi báo tin cho các môn đ v vi c Chúa ph c sinh.ồ ề ệ ụ6. Nói đ n đi m h n c a Chúa Ga-li-lê.ế ể ẹ ủ ở
y, ta đã b o các ng iẤ ả ươ (c. 7c) hàm ý đó là tóm t t t t cắ ấ ả nh ng đi u thiên s c n nói v i h . Đây cũng là tóm t tữ ề ứ ầ ớ ọ ắ nh ng đi u chúng ta c n bi t v vi c Chúa ph c sinh.ữ ề ầ ế ề ệ ụ
Ph n ng c a Ma-ri Ma-đ -len và Ma-ri khác là ả ứ ủ ơ v a sừ ợ v a c m ngừ ả ừ (c. 8). S ợ vì đ i di n v i vi c khác th ng và ố ệ ớ ệ ườ cả m ngừ vì bi t Chúa đã s ng l i. ế ố ạ C m ngả ừ nghĩa là “vui m ngừ nhi u,” cùng v i ch ề ớ ữ vui m ng l nừ ớ trong câu chuy n Giángệ Sinh (Lu-ca 2:10). V I VÀNG ra kh i mỘ ỏ ộ và CH Y báo tin choẠ các môn đồ cho th y ni m vui th hi n trong vi c v i vàngấ ề ể ệ ệ ộ và ch y đi báo tin c a h .ạ ủ ọ
Sau đó h đã g p chính Chúa ph c sinh (c. 9). Chúa chàoọ ặ ụ h , ọ M ng các ng i!ừ ươ Đây là l i chào thông th ng th i đó.ờ ườ ờ Khi g p Chúa ph c sinh h đã ặ ụ ọ ôm chân và Ngài và th l yờ ạ Ngài (c. 9b). Ôm chân mang ý nghĩa th n ph c hay thu nầ ụ ậ ph c nh th n dân thu n ph c v vua c a mình. ụ ư ầ ậ ụ ị ủ Th l yờ ạ là đi u ch y u dành cho Đ c Chúa Tr i. Đó là đáp ng c a hề ủ ế ứ ờ ứ ủ ọ khi g p Chúa ph c sinh.ặ ụ
Cũng t ng t nh l i c a thiên s , Chúa Giê-xu b o hươ ự ư ờ ủ ứ ả ọ đ ng s và nói đ n đi m h n Ga-li-lê (c. 10). Các môn đừ ợ ế ể ẹ ở ồ sẽ ph i m t vài ngày đ đi b t Giê-ru-sa-lem v Ga-li-lê.ả ấ ể ộ ừ ề Chúa Giê-xu v i thân th bi n hóa sau ph c sinh, không cònớ ể ế ụ b gi i h n v i nh ng y u t v t ch t (Lu-ca 24:36-37; Giăngị ớ ạ ớ ữ ế ố ậ ấ 20:19) ch c ch n sẽ g p các môn đ t i Ga-li-lê không có gìắ ắ ặ ồ ạ tr ng i.ở ạ
BÀI 112 – 28:11-15 GIAN DỐI
11 Trong khi hai người đàn bà đó đi đường, thì có mấy tên lính canh vào thành thuật lại cho các thầy tế lễ cả biết mọi việc đã xảy đến. 12 Các thầy bèn nhóm lại cùng các trưởng lão đặng bàn luận, xong rồi, thì họ cho những lính đó nhiều tiền bạc, 13 mà dặn rằng: Các ngươi
405
hãy nói rằng: Môn đồ nó đã đến lúc ban đêm, khi chúng tôi đang ngủ, mà lấy trộm nó đi. 14 Nếu điều ấy thấu tai quan tổng đốc, thì chúng ta sẽ khuyên giải người, và làm cho các ngươi khỏi lo sợ. 15 Mấy tên lính đó lấy bạc và làm theo như lời. Tiếng ấy đã đồn ra trong dân Giu-đa cho đến ngày nay.
1. D a vào câu chuy n n y, “m y tên lính canh” (c. 11a)ự ệ ầ ấ là lính La-mã hay là lính đ n th c a các th y t l c ?ề ờ ủ ầ ế ễ ả T i sao?ạ
2. “M y tên lính đó l y b c và làm theo nh l i” (c. 15a)ấ ấ ạ ư ờ nghĩa là th nào?ế
3. T i sao chúng ta bi t đi u nh ng ng i lính nóiạ ế ề ữ ườ không ph i là s th t?ả ự ậ
Câu chuy n Chúa ph c sinh liên t c t câu 10 đ n câu 16.ệ ụ ụ ừ ế Ph n câu 11-15 là ph n trong ngo c nh m gi i thích ti ngầ ầ ặ ằ ả ế đ n trong câu 15b. Theo 27:64-66, các th y t l c đã đ nồ ầ ế ễ ả ế xin t ng đ c Phi-lát cho lính canh m Chúa và câu tr l i c aổ ố ộ ả ờ ủ Phi-lát là:
Các ng i có lính canh, hãy đi canh gi theo ý các ng i (c. 65).ươ ữ ươ
Câu n y choầ th y đây ấ là lính canh c a các th y t l . Tuyủ ầ ế ễ nhiên, nh ng ch , ữ ữ Các ng i có lính canhươ ( th xác đ nh)ở ể ị cũng có th d ch th m nh l nh là, ể ị ở ể ệ ệ Hãy đi l y lính canh!ấ V i hớ àm ý là lính canh La-mã. Vì v y nh ng lính canh mậ ữ ộ Chúa có th là lính La-mã vì các th y t l c đã tr n an hể ầ ế ễ ả ấ ọ v i câu:ớ
N u đi u y th u tai quan t ng đ c, thì chúng ta sẽ khuyên gi iế ề ấ ấ ổ ố ả ng i, và làm cho các ng i kh i lo s (c. 14).ườ ươ ỏ ợ
Dù là lính c a ai, v n đ là nh ng ng i lính n y đã đ củ ấ ề ữ ườ ầ ượ tr nhi u ti n đ nói d i là môn đ c a Chúa đã đ n l yả ề ề ể ố ồ ủ ế ấ tr m xác Chúa. ộ
M y tên lính đó l y b c và làm theo nh l i (c. 15a).ấ ấ ạ ư ờ
406
Nghĩa là nh ng ng i lính n y đã nói d i nh v y vàữ ườ ầ ố ư ậ ti ng y đã đ n ra trong dân Giu-đa cho đ n ngày nayế ấ ồ ế . Ti ngế
yấ là ti ng đ n nói r ng, “Môn đ Chúa đã l y tr m xácế ồ ằ ồ ấ ộ Chúa.” Tuy nhiên, đàng sau ti ng đ n đó chính là s gian d iế ồ ự ố c a các th y t l c (c. 11-13). Có lẽ m t trong s các th yủ ầ ế ễ ả ộ ố ầ t l c hay m t trong nh ng ng i lính v sau đã ti t lế ễ ả ộ ữ ườ ề ế ộ vi c gian d i n y và Ma-thi- đã ký thu t l i.ệ ố ầ ơ ậ ạ
BÀI 113 – 28:16-20 ĐẠI MẠNG LỆNH
16 Mười một môn đồ, đi qua xứ Ga-li-lê, lên hòn núi mà Đức Chúa Jêsus đã chỉ cho. 17 Khi môn đồ thấy Ngài, thì thờ lạy Ngài nhưng có một vài người nghi ngờ.
18 Đức Chúa Jêsus đến gần, phán cùng môn đồ như vầy: Hết cả quyền phép ở trên trời và dưới đất đã giao cho ta. 19 Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ 20 và dạy họ giữ hết cả mọi điều mà Ta đã truyền cho các ngươi. Và nầy, Ta thường ở cùng các ngươi luôn cho đến tận thế.
1. “Nghi ng ” (c. 17b) nghĩa là th nào? T i sao h l iờ ế ạ ọ ạ nghi ng ? ờ
2. “Quy n phép” (c. 18) ch v đi u gì?ề ỉ ề ề3. Câu 19-20 th ng đ c g i là “đ i m ng l nh.” Đ iườ ượ ọ ạ ạ ệ ạ
m ng l nh bao g m nh ng đi u gì?ạ ệ ồ ữ ề4. L i h a c a Chúa trong câu 20b hàm ý đi u gì?ờ ứ ủ ề
Ch c v c a Chúa Giê-xu trên tr n gian b t đ u t i Ga-li-lêứ ụ ủ ầ ắ ầ ạ (4:12) và cũng k t thúc t i Ga-li-lê (c. 16a). Nhóm M i Haiế ạ ườ Ng i c a Chúa Giê-xu (10:1) bây gi ch còn m i m t, v iườ ủ ờ ỉ ườ ộ ớ s v ng m t c a Giu-đa Ích-ca-ri- t. Chúng ta không rõ ự ắ ặ ủ ố hòn núi mà Đ c Chúa Giê-xu đã ch choứ ỉ đâu, có lẽ là m t vùngở ộ đ i cao trong vùng bi n h Ga-li-lê. Hai ph n ng c a cácồ ể ồ ả ứ ủ môn đ là: ồ th l yờ ạ và nghi ng . Nghi ng ờ ờ không mang ý nghĩa
407
không tin nh ng là ng ngàng, không rõ h th c th nào,ư ỡ ư ự ế không bi t đây có th t là Chúa c a mình đã ch t mà nayế ậ ủ ế s ng l i hay không.ố ạ
Đ c Chúa Jêsus đ n g nứ ế ầ (c. 18a) hàm ý Chúa b c vào hayướ ng i vào v th gi ng d y (5:1). Căn b n hay n n t ng c aồ ị ế ả ạ ả ề ả ủ đ i m ng l nh Chúa Giê-xu s p truy n cho các môn đ làạ ạ ệ ắ ề ồ quy n phépề c a Ngài. ủ Quy n phépề mang ý nghĩa th m quy nẩ ề (BHĐ). T đi n ừ ể BAGD (A Greek Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature) đ nh nghĩa ị th m quy nẩ ề là “t do l a ch n, t quy t đ nh, hành đ ng theo ý c aự ự ọ ự ế ị ộ ủ mình.” Do đó hàm ý “th m quy n tuy t đ i.” Đây là vai tròẩ ề ệ ố c a Chúa Giê-xu ph c sinh. Chúa không còn b gi i h n trongủ ụ ị ớ ạ vai trò c a Chúa Giê-xu nh p th n a. Gi đây, Ngài là Chúaủ ậ ể ữ ờ T c a hoàn vũ: ể ủ H t c quy n phép trên tr i và d i đ tế ả ề ở ờ ướ ấ đã giao cho Ta (c. 18b, đ i chi u v i Phi-líp 2:9-11). Trên cănố ế ớ b n đó, Chúa Giê-xu ban b đ i m ng l nh.ả ố ạ ạ ệ
Theo c u trúc văn ph m c a câu 19-20a, đ i m ng l nhấ ạ ủ ạ ạ ệ đ c hi u nh sau. Đ ng t chính c a câu n y là ượ ể ư ộ ừ ủ ầ d y dạ ỗ. D ch đúng h n là “đào t o môn đ .” “Hãy đi khi n muôn dânị ơ ạ ệ ế tr nên môn đ Ta” (ở ồ BHĐ). M ng l nh chính Chúa Giê-xuạ ệ truy n cho các môn đ là h ph i “khi n muôn dân tr nênề ồ ọ ả ế ở môn đ ” c a Chúa. Và ph ng cách đ làm đi u n y là:ồ ủ ươ ể ề ầ
1. Đi.2. Làm phép báp-têm.3. D y.ạĐi hàm ý ra đi, nh ng cũng có nghĩa là đang khi đi (Côngư
v 8:4) hay là trong đ i s ng hàng ngày. Công v 1:8 là m tụ ờ ố ụ ộ d ng khác c a đ i m ng l nh, hàm ý đi đ n nhi u n i, tạ ủ ạ ạ ệ ế ề ơ ừ g n đ n xa.ầ ế
Phép báp-têm c a Giăng mang ý nghĩa ăn năn (Mác 1:4),ủ còn phép báp-têm Chúa Giê-xu truy n d yề ạ , ngoài ý nghĩa ăn năn (Công v 2:38) cũng mang ý nghĩa liên k t vào thân thụ ế ể c a Chúa (I Cô. 12:13; Ê-phê-sô 4:4-6). Môn đ Chúa là ng iủ ệ ườ
408
đ c liên k t v i Chúa trong H i Thánh c a Ngài mà phépượ ế ớ ộ ủ báp-têm là d u hi u c a s liên k t đó. Đi u đáng chú ýấ ệ ủ ự ế ề trong công th c làm phép báp-têm là Ba Ngôi Đ c Chúa Tr iứ ứ ờ đ c nh c đ n nh ng ch ượ ắ ế ư ữ nhân danh trong nguyên ng ữ ở d ng s ít (ch có m t Danh mà thôi) cho th y s hi p nh tạ ố ỉ ộ ấ ự ệ ấ trong Ba Ngôi Đ c Chúa Tr i.ứ ờ
Đ ng t ộ ừ d y ạ trong câu, d y h gi h t c m i đi u mà Taạ ọ ữ ế ả ọ ề đã truy n cho các ng iề ươ mang ý nghĩa giáo hu n. (Ch ấ ữ d yạ trong câu Hãy đi d y d muôn dânạ ỗ ph n đ u c a m ngở ầ ầ ủ ạ l nh mang ý nghĩa đào t o môn đ , đây là hai đ ng t khácệ ạ ệ ộ ừ nhau). Đi u quan tr ng h n trong m ng l nh n y là ch ngề ọ ơ ạ ệ ầ ẳ nh ng d y (truy n đ t ki n th c) nh ng là ữ ạ ề ạ ế ứ ư d y h giạ ọ ữ, nh n m nh đ n th c hành hay áp d ng. Và ph m vi c a vi cấ ạ ế ự ụ ạ ủ ệ giáo hu n n y là ấ ầ h t c m i đi u mà Ta đã truy n cho cácế ả ọ ề ề ng iươ , nói đ n m i đi u h đã h c t Chúa.ế ọ ề ọ ọ ừ
Chúng ta có th di n đ t đ i m ng l nh c a Chúa nhể ễ ạ ạ ạ ệ ủ ư sau: “Hãy khi n muôn dân tr nên môn đ c a Ta b ng cách:ế ở ồ ủ ằ (1) Ra đi truy n gi ng Phúc Âm cho h . (2) Đem h vàoề ả ọ ọ trong H i Thánh qua phép báp-têm. Và: (3) D y h s ngộ ạ ọ ố vâng gi l i Ta đã truy n.”ữ ờ ề
Đ i m ng l nh k t thúc v i l i h a:ạ ạ ệ ế ớ ờ ứVà n y, Ta th ng cùng các ng i luôn cho đ n t n th (c.ầ ườ ở ươ ế ậ ế 20b).
Và n y,ầ b n ả NIV d ch là “ch c ch n” (ị ắ ắ surely), đây là m tộ l i b o đ m. Đ ng t ờ ả ả ộ ừ cùngở trong th i hi n t i, nghĩa là lúcờ ệ ạ nào Chúa cũng có m t. Ch ặ ữ th ng ườ mang ý nghĩa tr n v n,ọ ẹ Chúa v i chúng ta tr n v n m i ngày. ở ớ ọ ẹ ỗ Cho đ n t n thế ậ ế cho th y l i h a n y không ch dành cho các môn đ c a Chúaấ ờ ứ ầ ỉ ồ ủ lúc đó mà thôi nh ng cho môn đ c a Chúa trong m i th iư ồ ủ ọ ờ đ i cho đ n khi Chúa tái lâm. Chúa Giê-xu đã và đang th cạ ế ự hi n l i h a n y qua Chúa Thánh Linhệ ờ ứ ầ , Đ ng đang hi n di nấ ệ ệ
409
trong lòng m i ng i tin nh n Ngài (Giăng 14:16-18; Rô-maỗ ườ ậ 8:9).
410
THAM KH OẢ
Blomberg, Craig L., Jesus and the Gospels, 2nd Edition, An Introduction and Survey, (Nashville, Tennessee: B & H Publishing Group 2009)
Carson, D. A., The Expositor’s Bible Commentary, Matthew (Grand Rapids, Michigan: Zondervan 1984)
France, R. T., Tyndale New Testament Commentaries, Matthew (Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans 1988)
__________, New Bible Commentary, 21st Century Edition, Matthew (Downers Grove, Illinois: Inter-Varsity Press 1994)
Green, Michael, The Message of Matthew, (Downers Grove, Illinois: Inter-Varsity Press 2000)
Keener, Craig S., Matthew, The IVP New Testament Commentary Series, (Downers Grove, Illinois: Inter-Varsity Press 1997)
Morris, Leon, The Pillar New Testament Commentary, The Gospel According to Matthew (Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans 1992)
411
Stott, John R. W., The Message of the Sermon on the Mount, Christian Counter-Culture (Downers Grove, Illinois: Inter-Varsity Press 1978)
412
Related Documents
