Perlindja e Shqipenies Viti I 1913 No2

Vit' i I, N. 2. Nje numer 10 pare . E Shtune 3!16. Gusht, 1913. ,, ..

ORGAN PER ME MPROJTUR TE DREJTAT KOMBETARE.

DEL, NE VLONE, DITEN E MERKURE E TE SHTUNEN. ··

PAJTIMI: DREJTIMI : nPERLIND JA E SHQIPi:NJi:S"

VLONI:

N£ SHQIP£NI£: PERJAIHT A 1

Njl vjet

I ma~J

Konferenca e Londres tha fjalen e fundit per ~ashtjen shqipetare

.. . 30 croeh 1 vJct • 20 • S muaj

12,50 franca

7,- "

Evropa, e cila filloj vepren e paqesimit me te njo­uur te drejtat e kombit t'one, mbaroj bis~d imet c saj

ne Londer duke botuar statutin e Shqipenies dhe duke shenuar kufinet e 'saj nga ana e juges.

Dy fjale te c;kelqyera, te bukura, te konfercnces te Londrcs, shpresojme se do t' i gezoje zemrat e qjith Shqi­petarevc. Keto cty fjale jane :

I) Shqipenia u-trajtua, u-bOi! mbreti!nil! suverane

(zot mbi vehte); fron, i mbrlilenil!s do le trashl!gohet bres

pas brezi nga djal i pari! le djali i part! dhe do te 1 noje

me stgunmin, gurantu!u e K}us/,/2 fuqii.!ve It' ·mi'Jiw

Shqipi!nia do te mos kef~ as njt! fare !idhje St111era11ifeli

Shqipenia s'do t~ k et~ haruar gjer sot dit~t te tra­zuara me hidh~rim dhe gas, n~ te cilat pame, me nj'a­n~, ushteriet e dy armiqve, nga ana e veriut dhe nga ana e .iuges, porsi ujqt te t~rbuar qe derdhen, n~ mes te dim~rit, mbi tufat e dhenjve, si u-les~uan mbi Shqipe­rien c mjere me mendimin te pa-tundur qe te apnin do­ren njeri tjaterit ne ujerat e turbulla e te gjaketuara te Shkumbinit; me anen tjater, burrat e gjith Shqipenics tl:! frymesuar me kuximn qe i ep njeriut shpresa, rrethuan me 1 urqii!n. njC plak qe thriste · ttShqipetare, mbshtilluni, rrokni fla- (Nxjcr!! n~n protokoll 'i konkrenccs t!! Londrcs.)

murin me shqipe, prokllamon.i atd~een te .lire.,. II) Malet qi! ndajnl! krahinen e br([[j( l'e ti! tletit gjer

Njeri s'mbdes~~te d~eh SBhQdlpetat:lt, te J.ns~aurq,e~~ ~~~~ nl! Ffele (krahine e cila u-njojt e Shqipenics) prej /us-matosur, pa n OI1Jt:: n 1 mt;, o t; mun m \; r J I . .. .. .. .. . .. . S · , ... kunder val~ve te armiqve dhe do te shpetujne nga nje hl!s le G;mokaslres, do fe ;ene kufmel e hqtpemes nga permbytje te till~ atdhet!n e vet. Po Zoti dhe e drejta e ana e pe1i!ndimil, nga ana e veriut dhe e lindjes, Pia pagabuar e Ati, dt!fteu edhe nje here se ~·do komp, sa- e kufinit !'one, aslzt e lane kazaja e Ktin;es si ka pasur do dober qe te bjere, sado pa fuqie qe te mbese, ahe- qene ni! kohen e vjeli!r te 1urqies.

r_e ~ur t'a hapn_je gojen e te thres.e p_er liri~n ,e .vet, ~.hpe- Komisioni qe do t' i nctaje kufi~t mi.! ven~, ka me t1m111 e ka te f1tuem; _kl:!shtu shpe!OJ ~h~1pl.!ma, k~.s~t~ punuar duke pasur perpara syt!ve, nga ana e Juges dhc c fitoj lirien e mosvaqen e vet. I<JO tnmcm~ d1shpenm1 e lindjes, v1en qe kant! shenuar qeverict e Austro-Unga­bani njc persht~pje kaq t~ madh: ne bote.n_ te qytete- ries dhe c Ita lies; nga ana e veriut vi en qc ka deftyer nueme, sa t~ g11th haruan, me nJE! here fltlmet e ush- z Venizelos 11~ memoririum c 'ti Asht vcndosur qe trieve, mbrl.!tenieve aleate, tc cilat, me dye jave e sipe.r, s~t se kraht'na e bricrjevc ti detit gjcr ne Ftele, duke rezuan p~rdhee nje Turqil.! qe e quanin te pam~mdur l~J_o pat,ur brenda dhe nlsi~n e Sazanit, gjith ashtu cdhe pershtypJC qe kaq e madhe sa~ e para ~lbl~l!hJ~ e .Fu_q1c- c tana kaza e I<orc;es me ancn e jugcs dhe t~ perendi­ve te medha n~ Londe~, ... ~ pan .m.~n.~lm I saj, fJalen e mit te liqenit t' Ohrit, gjer ne shem Naum, jan!:! e njihen pare qc theks~J, as.ht /me e. Sllqtpemes.. • . Shqipenic, sindeku eclhe ato vise qe qjenden nga ana

Q~ at~ dlt e ~~ht~ , Shqlpetarl!~ e. gu.~ ~n~ve, mble- e veriut tej vies grcke. dhur m~ nje gro~c, ne V~on~, ku l<tshm pers1per pushkat Keto lajme gaznure u a boton Qeveria Shqipetart!ve, e kaq lmeve anmlq pa meshlre dhe perpara sycve, to~at ~ te cilct duhet t'i shohin si nje pike gczimi ne mes te Grekeve, duroj pa bukc, pa .st~ehe, vet~~~ me shpr_esen qe hidheri~ qe ndjen zemra e c;' do Shqipetari per I<osove. fa shuhc sa rna shpet zb~t1mm,. tt!_ vemt nc punc (sank~ Diber e <;amerie, te cilat per nee trajtojne ma te ma­cionin) e ati gjykimit, e att mendlmlt te Enopcs. I __ fal~~~ dhen pardrejtesie te kcsaj kohe. Zotit tlhe quhemi te lumtur se e pame edhc kete cltte, I ma e bardha dit' e Shqipenies.

Faq'e 2 PERLfNOJA ESHQIP~~IES 3. Gusht 1913.

Cilet jemi Kur dt!shpi.!rimi kishte rethuar zemrat I' ona - nga lufta e

fundit- duke mos ditu r fa in q' c priste tc ngrati.!n Shqipcri, e ci la u be shkak pi!r ti! di!rmuari: zinxhirat ti! robi!risc nga Tur­qia e ti! gjith~ kombcvet, u gji!ntnt! dhc dy miq tC cill!t ti! kuj­tojni! shi!rbimet ti! ki!tij kombi trim e ti! ki!rkojni! lirin t! ti! tij.

Ktsta dy miq shpi!timtare jani! ltalia me Austrini!, ti! cili!vet kombi hqipctar do t'u jeti! pi!r jeh! miri!njojti!s, se kt!ta u pt!r­poqnt! qi! ti! bindin gjithi! Evropi!n e t' i api!n liri li! plotl! Shqi­pi!rh.C.

Ni!nti! muaj plot u mbushni! qi! kur konfercnca e Llondo­nrt bisedon mi <;i! htjen e Shqipi!risc dhc, pas kaqi! kohc, me shumc mumlime, i epet nji! sgjidhje. duke kriuar nji! Shqipi!ri li! \'Ogi!li!. Dhe kctc cope ti! vogi!l qi! quhct Shqiperi e dcryrojmi!, ~ic; rhame. vctcm dhc vcWm nc :;hpl:tirnlarct dhc mprojti!sit t'nni!. Prandaj, <;do zcmi!r Shqipctari tc liruari si dhe W rrobi.!ruari ngre lavdimc nc qcll p~r ltahnc uhc per Austrinc ti! cilt:l u pi!rpoqni! per H! n'a dhcnc ti! shrjojmt: dhe neve l irinc ti! ploti!. Bashkoj­mi! pra phc neve zerin t'on~ me gjithi! kombin dht bertasi!m : rroftc ltalia! rroftc Austria ei.lhe gjithi! ndihmcsi t. Po ni! esh,i! qi! ki!ta dy miq u pi!rpoqnc ti! n·a lirojnc dhc H! n',1 ncmi!rojnl si pi!r nji! komp i cili duhct tc jetojnji! si gjithi! kombet e qyte­ti!ruara dhe ti! liruara, midis shtetcvet ti! Evropi.!s, duhet qi! llhc ne\e Shqipetard t'u trcgoJmi! qi! mt:rilojmi! lirini: dhc qi! jcmi nji' komp i ci li di!shi!ron qyteti!rimin. Duhct t'u trcgojmc qc me arcsyc u pcrpoqnc per neve se, lark mendim(;vct tc atyn.!vc qc n'a quanin ti! cgcr dhe barbari.', jemi nji! komp i bashkuar edhc fea vcti'm ne komhi Shqipttar nuk munt li! lozc as mi! l i! vo­gclin roll.

Fusha i.:shtc c hapurc prandaj sot dukct atdhctarija c Shqi­pctari.lvl•l tt.: cili.'l d~shi:rojn{ pi!rparimin ti! Shqipi!risc. Sot c~htli koha qc It habitim botcn duke i treguar qc, pcrpcra atdlmrt, <;do zcmcrim dhc c;do c;e~hiJl' vctiakl! jane h.' c;porura nga lcmra c Shqiptilari. dhc Sl vcllclcr jemt bashkuar rcth flamurit shcnj tc tc Sl•qipcrisi:. Sot uuhct tc trcgojmc qi.! pl!r luli!£imin tc Shqi­pcriw \'ch!m ne Shqipctari nuku munt ti! gjcnjc rcnjc cgoisma po per kundra ajy m'i madhi bchet m'i vogiHi dh~ m'i vogcli bi!het c nderohct m'i math. Vctem ne Shqipt:~ari nuku dihct <;' e~htc fca, nga e cila munt te rjedhin shu me lij:!t!sim- si<; kcr­konin armiki!t t'c pi'rdornin pt.'r vegli:- po per kundra ShqJpl.l­tan nderon gjithc fete dukt: ni!mcruar vellcLi!r gjithc bashkc­kombdarct.

Per gjithc keto patnc nji! pt:rthurjc shumc IC bukur fuqit' e mMha qc t'i shohin nc kcti! kohc ti! fundshmc kur vrapuan qi! ti! gjithi!, pa vi!rcjtur fcnc, H! mblidhen reth flamurit kombi!tar cdhl ti: pcrunjcn ncnc Qt.:vcrinc ti! pcrtanic;hnH:' c crla rnundi tc mbushc ate me ti! shenkru'\rcn detyrc 1i! kombit. lstoria kombe­tare do It! shkruanjc me shkronja It: arta emrat ti! kabinrdit Shqi­pctnr, i cilt ni!ni! krycsr tc plakut luftl!lar Ismail Qcmal hcut, mundi tc ngrcril flamurin kombctar dhc t'i ape nje shprcsi! Shqi­perisc. Vojtjet dhe mungimct ishin tc panuntcruara cdhc ti! ki!­qia si c tc rczikc;rnc, po kabineti me njc burcri tc madhc i ka­pi!rxcu ti! gjitha gjer mi! ne funt. M(! gjithi! ki!ti!, sot pi!r sot, Qeveria ka nji! barre mi! tl! madhc per ti! mbushur se paski!taj nis qevcrimi i gjithc Shqipcrisc dhe duhct W dcftcjmc qU jemi te zoti!ri t pUr ti! veti!qevcrisurit t'i!ni!. Ati!lme gjitht! Evropa munt tc n'a ncmi!ronjc p!!r nj i! komp q!! di!shi!ron qytctiirimin e tC litojmc ~impathinc tC saj.

Po per kctl! veprt! kaqe tt: sltcnjtc duhet qc gjithc Shqi­pl!tari!t t'i api!n ndihmi!n Qeveris!! duke u rethuar reth flamurit kombctar gjcr atchcre kur c;do rczik cshH! i m!!rguar nga Shqi­pcria. Pa dyshim ql! kurre nuku munt ti! gjendcl, sot pi!r sot, nje Shqipctar i atilli! i cili ti! d!!sh ~ronjc, per egoizmc ose <;e­stj!! vctiakc, ti! ligen ti! Shqip!!risi!. t<urri! dhc kurrc nuku n'a e thoti! zcmi!ra H! besojmi! qe, pas kaqe ti! vojtura dhe rez. ikc, munt ti! gjenden Shqipt:tare te cil!!t It! kall!ll grindje se ati!here vcH!m Shqipctari! nuku munt t ~ quhcn I Ali!hcrc cmrat c lyre do

II! shkruen me shkronja ti: z.eza c do ti! ni!miirohen mi! kcq se armikct e kombit vet!!!

Po jo kurri.! ! Shqipi!tari!t jan!! perpara si! gjithash ShqipE­tare dhe bashk!!risht do ti! ndihmojni! Qevcrine gjer me ne funt tC qcllimit shenjt duke i trcguar gjithi.! Evropi!s cilet jemi.

Vloril, Mihal Ora meno.

Kufiet e Shqiperies. Shqiperia e lire. Pas nje deshprimi dhc padurimr ti! math, pas nJec heq)c

vdckje shpirtore summuashe, ti! ci lat perfyt} roishin mbi fytyriin e ~do Shpiptari me ngjyra mi! ti! gjalla e m~ tc zeza dhe e pi!rm­banjin per fat t' keq kombin shqiqtar nc nJell gJi!ndJe psihollo­gjikc fort te v~htirc c til tmcrc;me, ja sot si njci! bailee ngushi!l­lorc vijn lajmct tilegrafike prcj c;do krahu te q!!nrrave t' Evropi!s qc Shqipi!ria. ki!jo toke c fatosha\t.:t, ki!jo c;cnlhc c burn:rics dhc e trimcnii! s' dcgjuame ti: Sinisit!s s' Ballkanit, kufizohct dhe kasnecohct prej Fuqii!vet tc ,\1i!dha e liri!, e c;varur dhe e <;pcn­guar.

Po qysh pas kaqe tc qelluri? FuqiEt c Medha. gjykati!sit c fatit IC vcgji!lvd c ti! pafuqishmcvct, Iii ndara deri die me dyt! orta, ti! trimarvcshjes, dorncthanc Franca, l{usra c Angha, e Iii trilidhjcs, nc mendim ti! fatit ti: kufii!vct t' ju~tS, upajtuan plotesisht dhe kcshtu Franxa, c vt:tmja Fuqic c trimarv~:shjes

m~ kundi!rshtare n~ c;eshtjet t' kuficnt, ustcps prcj mendrmtt I' pare, dhe, duke undarc <;i: ·htja c nisicvct t' Egjeut prej <;esh­tjes tc kuficvet, ubashkua me pikcn e ltahcs e tc AustriEs dhc kufict pas dcshircs s' ki!tyre filloin prej Ftdcs, kundruall qytc tit t' l{orfuzit. drcjt dcri ni! b.uzi!t t~ liqcnit t' Prespcs. dhe pas ki!saji! vijc Dclvina, Gjirokastra, Lt-skoviku dhe l<or<;a lipliet t' i jcsin Shqipcnics ,\1ankthi i pcrdi~i'm. i cili qcndronte mbi krah­ruart t' kombit Shqiptar. ungrit dhe kombi Shqiptar sot mer frymc.

Hckurat nj~c rrobcrie ptscqintvic<;arc uthyen c udcrmuan per jcti!. Barbaria c ngadhi!njycsit barbar, kcjo cergc e zezc, c · ci la qcndrontc mbr Shqipcncn dhe si njN! rei! c madhc c mbu­lon te mi! ~ji thc and duke ndaluar shtizat e ndric;nw ti! Dicllit q~ II.! ngrohc zi!mren e te ndn<;oj€ ntlndjen e Shqiptarit me driten c qyteti!rimit e ti! ari!simit, ungrit krcjt dhe nc \'cnt t' kcsajc po leu prap Diell' i bukur i kohi!s s' burrit I' Deut, ti' madhit trim dhe mbrct. Gerq l<astriotil , tl! li!shoje shtizat c ziarrta, shtizat c flngta e ti! arta mbi ShqipEncn, shtizat e line·. It! qytcti!rirnit e tc arcsimit Evropian Shqipi!ria c lire c gj~ndur mbi nj~ ct:p tc Evropi!s prane detit Adriatik e j on midis mbreti!ricvct, Greqics, Scrbii!s c Malit I' Zii, esht e shti!rn~uamc \'ctiu te vazhdoji! mbi udhi!n c mbi ato !raga tc qytct!!rimil. mbi tc cilat vazhdon sot glithi! Evropa, gjithi! kombct c qytttt!ruar .• \>\ar:;hi pra luftar per Shqiptarin c vi!rti!H!, pi!r Shqiptarin me ideal, i cili dt!sh!!ron madhl!rii!n e Atdheut e lumi!ni!!n l ki.itii, le tc jete arcsimi dhe qyteti!ri mi. Mbi keto tlyi! pika pi!rmblidhet shpl!timi, madht:ria, larti!sia dhc mbrothi!sia e kombit Shqiptar. Mbi ktto pra, duke umbeshtetur, le tit dij!! me sigurii! sikushdo qc bi!n dhe mbaron m~ ti! miri!n puni! kombctarc, m~ IC madhen detyrc tc Atdheu i lire e te Atdheu nii rrobl!rii.l. te ay Atdhe, i cili u~jykua ti.. an­koji! nlini! sgjedhi! ti! ngadhcnjyesve t!! rinj ti! Grekut, ti! Serbit e ti! Malit I' Zii. Shqipi!ria e lirc, Shqipcria e <;varur po e qytc­tcruamc <.lhe e ari!syeme do kcti! prcj sodit vi!ndin e mi!mi!s, c mbrojtjes e ti! ngushi!llimit ti! kl!saji! piese qe rroberohet. Po durim. Cili duroi e uuk trashi!goi ? Shqipi!ria duroi pese qint viet ni!ni! sgjedhi! ti! Turkut dhe ja sot dl!rmon hekurat c rrobi!ries dhe trashcgon liricn e 'saji!. Dhe kush pra do na ndaloji! prej phparimit e qytet~rimit e tC rritjes? kurkush. Pra pi!rpara te pu­noim pa rreshtur, ti! liri!t e ti! rrobi:lruar, p!!r nj~ ideal, Shepipi!ric ti! bashkuame tcj pi!rtej nenl! • hijet II! pr~hshme ti! flamurit I' shi:lnjti! me shqiponji!n dykreri!she.

Beri.

3. Gushl 1913. PERLIND JA E SHQJP!:NJES Faq' e 3.

Gjyqesia ne Shqiperie Pas kaqe shekuj tmerimi e robnie nl!ne xgjedhen e vt:sh­

tiri! turke, ku rezikonte te shtypej krejt Shqyptarnia, u pi!rndane real ti! zl!za u kullua Qell' i Shqipi!rics dhe Ojell ' i bukur i Li­rii:s shkr~!pi bcfas dhe li!shoj rezet gjallprurlise te tij dhe Shqi­pi'ri' I! pcnishme, Shqipt!ri' e mjerc u <;el me njehere. Oaku per­tl!j xgjcdhl!n, c;pori tyrannien dhe me vrap u vi!rsul ne rugl! te jctes e te pi!rparimit. Shpresat e ngrata ti! Shqipi!tari!ve u \'are bt.'sniki!risht mi theme!' e pari! ti! veteqeverimit Shqiperies, cili u <;faq ml! nji! Qi!vl!rie te pi!rtashme dhe zembrat e palrioti!ve u qetesuan mi vepi!rimin patriolik te kesaj Qeverie, thieshl Shqi­pt:tare, dal~ nga gjir i l<ombit.

Qeverin jon' i! ndershime, kur mori frenat e sundimit ni! dori! I! gji!l Shqipi!rien mi! nji! shtat keq ti! dobct e fort It! di!sh­pi!ruar, me ali! shtat qi.!, pi!r fat ti.! keq t'oni!, e prune qeverimi Hamito-XI10111urk ngn njcra ani! dhe fanatism' e fevc nga tjetra ana. 1dodhja e Shtatit t'one ish ahere pi!r ti! qare e pi!r ti.! ar­dhur keq, po Qeveria joni', duke mos u di!shpi!ruar dhe duke kuxuar. ju pcrvash puni!s burrcrisht dhe pak a shu me, ish e zo­nja sa ti! mos vdiste vendi nga uria e nga anarqismi. S' munt It! priste populli gjerra mi! ti! mi!dha nga nji! Qeverii! qi! arth ntl pushtel vcti!m me fuqin' e popullit e pa vegla e ndihma li! tjera financiare, administrative, politike te jashtme e!J. etj. pi.!ran­daj, edhc kaqi! sa shohim sot ni! Shqipi!rii! (gjcr djc shkelur rni: !:humi! nga Sllavct) mjahojnt! sa ti:! na shtyjne ni! detyri:!n Qt ke­mi, si patrioti!, t'i shtrcngojme <.loren Ouvcrni!s t'onii dhe jo me nakar po me zembiir ti:! kulluar, t' i thomi nji! fali!nderje e t' i c;ojmc me ki!n:tqcsiii tc madhe perhirimet fona.

Nji! nga dctyrat e QeveriCs ishte edhe tc venit rnbi! rugi! c;cshtjen e Drcjti!sii!s, cila i!shtc nji! nga ato te tri fuqiat me ti! mi!dha e tc parat te nje htati, sikundcr jani! dhe fuqiat Nom­viinrsia dhe Pl!rmaronjesia (Legistatil et Executif). Ouverna Shqi­pt!tare me ant! ti! ministrit Drejll!si~s z. Pjetl!r Pogl!s, njc nga me II! forte! ani!tari! ti! pi!rparimit kombetar dhe nga me le mi!­dhenjtc puni!tori!, pat lumerini! t'i sje!H! mjaft <.lobiC l<ombit gjer m!! sot ne kcte pikpamje. l<anon' i Di!meve, ndalimi i kqyrt:sii!s ti:! dl!shmori!v!! ni! gjyqe politike (shuhudcn tesqijesi) ti! permble­dhurit me nji! Ojykatorie c;eshtjeve politike, tregi!tare, penale etj. ctj. jane nga veprat e tija.

Duke c;elur dyert per te paren heri! Oiykatoriat Shqipi!tare u ndodhe tc nevojitura ti! pen.lorin edhe njii fare systemi gjy­qesie. Ministori' e Drejtl!sii!s, pas nji! vendimi te !Gshillcs Qe­veritare dha urdher te pl!rdoren nome! turke dore per dore gjer

' sa Parlamenti Shqipetar zyrtarisht II! vendosi:! ate me ti! mirin e mi! ti! duhurin system gjykator aqe per nevojat e mungesat e Shqiperii!s e te Shqipetareve sa edhe pas natures e karakterit Shqipetar.

Ouverna edhe ve<;ani!risht ministori' e DrejH!sies dha ur­dher akoma te perdoret edhe gjuha Shqip, si gjuhe zyrtare n!! ph zyrat offiqiale, po mjerisht ky urdher mbet veti!m i shkruar me karti! edhe as fare i zbatuar ne veperim. Shkaket jani! shu­me po, me per ti! vcnc re jani! pikerisht dy: shkaku i pari! eshtl!, qe le Df 10 t~ nepuni!sve nuk dini! te shkruajn' e te ki!ndojnl! gju­hen shqip dhe i dyti, qe mi! ti! shumi!t e nl!punl!sve s'duan tl! pcrdorct gfuha shqip. !(eta tl! dy1it ndahcn ml! tri katigoria. 1) Ne ata qe pandehin se gjuha shqip s'esht' e plolll! edhe s'mbush gjilhc nevojat, 2) ne ata qe dine pak ti! shkruajn, po ti! shkrua­rat Shqip te tyre s'din as vete t'i kcndojni.:, sc ngjasin me fort me ckelfitje pulash se sa me shkronja shqipi!, andaj edhe s'duan ti:! tregojne sheshit c;vesesin' e lyre (leur nudit~) dhe 3) ni! ata qe pandehin se mos keto shkronja gjaurc(!) prishin fene muha­medane etj. etj. gjepura.

Pervec; ketyre nji! tjeler shkak qe s'perdoret gjuha Shqip nl! Ojykatoriet i:sht' edhe ky qi:, perdoren sot per sot e zbato­hen nomet e Turqies, ku, s'esht' e Jehle te pi!rkthehet kupetimi i tyre sa kaqe edhe pa ti! mete ne gjuhen Shqip, edhe ku gju­katt:si duhet ti! dijt: aqe mire giuhen gjuqore turqishte sa edhe

Shqipen. Po mjerisht ne gjuhi!n t'oni: s'na mungon veli!m kjo mungese po dhe shumc te tjera, kur se gjuha jone ndodhet Mhe ni:! shpargat nc piki!pamje literature edhe sot mezi zu te zhdri­villohet.

J<ur ardha kl!tu qi! ·nga Milanua e Italics i lhirur si krya­tar' i Ojykatorieve Politike e Penale ti:! Vlori!s, qi:! ni! bisi:!dimin e pare vura re qi:! edhe ata qi! kishin nji! end' e nje deshire prej njeri!zit e gjyqit qe ti:! perdornin ni:! gjyqesat etj. gjuhen Shqip s'e bi!nin dot, se u nevojitnin kushtet ligjori:! scientifike (tabirali fennijc i hukukijt\ greqisht Nomiqi epislimoniqi ori) me ani! ti! ciJEve ti! muntnin ti! kupetoheshin e ti! bi!nin It! kupetohej rnen­dimi i lyre. Ki!le le lige pata kuximin ti! munt t'a shcronj, e dh duke u marri! vesh dhe me minislorin e Drejti!sii!s dreq per dreq, si kundri! dhe me ca prej miqt' e mij tl! zolli! edhe njeri!s ti:! nornit, u mundova dit' e nate duke mbledhur gjith' ato qi! du­heshin nga kodet italiki:!, turk!!, greki! etj. edhe me ndihmen e shumi! fjalori!ve, edhe pak a shume munt t' i lajmi!ronj sot tl! sttrviturit ne punerat gjyqore qc fJalet dhe kushtel qe i mun­gojni! gjuhEs gjyqore jane gati ml! te shumat dhe koha csht' e aflrme tek keto ti! gjitha do shtypen me nji! libre dhe do ti! jene ,ap' i pari! ni! <;l!shtjen c gjyqi!sii!s, sa edhe njc thesor i ve,anle pi!r njl! fjalor ti! gjuhi!s Shqip ni! kohEn e pasme. Nxi:!­ni:!si' e p<'sevjetshme ne U•liversitet cdhe stervitj11 dhjetvjetnrc si avokat ne Ojykatorii:!t Oreke e Turke si dhe shl!rbimi im si gjy­kali!s e shkronji!s i Ojykatorii!vet kam shpresi! se do t'u sjeiiEn nje fare rend!!sie ki!tyre kushteve ti! gjuhi!s gjyqore, cili!t pi!r lehti!sil! do t'i shtypim ti! shpjeguar mi! tri a katcr gjuhera.

(Pason)

Kristo Floqi

Kryctar i Gjykotorievel Polilike e Penale li! Vlori!s.

Disa fjale per bashkepunetoret t' ane 1) Oori!shkrimet ql! nuk botohcn, s' kthehen prapi!; pantlaj,

u-Jutemi auktori!ve, mos i kerkojni!.

2) Artikujt per polemiki!, ala ku Oilet per ki!ti:! a per ate Zoti!nii! duke li!vduar qeverii:!n a duke shari! te tjeret, nuk botohen.

3) Per me lehtesuar barren e atyne qi! ki!ndojne doreshkri­met dhe tc atyne qi! i shtypin, edhe per me larguar gabimet e ngatrimet qe <.lalin ahere kur shkrimi asht i keq. u-lutemi I' a bajne shkrimi sa rna te math, ma ti:! kenduarshem e ma tc sgje­dsur; mos shkruajni:! vee; se me nje faqe te fleti!s, e ci la ashl mire te jet\!, kurdoheri:!, gjysmi! kolli!.

4) Hepi!rhe, nei! do t'a respektojme, do tl! rnos e ndry­shojme orthografien qi! perdor auktori, po, u-lutemi shume t' i marin mbrapa e t' i zbatojne ato rregulla tl! cilat, njana pas ja­tres, do te botohen ne shtyllat te kesaj gazete.

Asht punt! fort e lehti! per t'a kupetuar se vetem me ki:!ti~ menyre, atribut' i part: i kombt:sit:s, gjuha, do tt: Oitet njt:lloj ne Toski!nie e nc Oegenie a, paksepaku, gjuha letrore do ti:! jete nje e veti!m, pra, nj~ idheal, nje nga rna ti:! fortal dishira te kom­bit, do te mbarohet.

5) Artikujt shkrojtur me tjati:!r abei! vee; asaj qi:! perdor ga­zeta, s'botohen.

6) Ala qe duhan t'u botohen artikujt diten e Merkure, du­het t'i bien ni! zyri:! gjer ti! Djeli!n mi! dreke ; artikujt per te Shtu­nen, duhen pruri! gjer te Merkuri:! me drekc.

7) Pika e fundit dhe te cili!n Z. Z. bashki!punetori!• duhet gjithi:!nj~ t'a kent! perpara syi!ve, asht kjo: Me qene qe gazeta asht e shkrojtur per popullin, duhet perdorur nj~ e Iilli.! gjuhe qi:! ti! mundin t'a kupetojne konduesit lehtesisht. Pra: sa rna pak fjali! te ra, sa rna pak fjale ti! rralla dhe sa rna pak mendime ti! huaja.

FChj' e ~. PERLINDJA E SHQIP~NIES 3. Gusht 1913.

LAJMET E VENDIT. Mbledhja e Gjinokastriteve

Pardje, mbrama. nc sallen e ministerit IE mi!simit. u mbshtuaiiEn gjith ti! ikurit nga Ojinokaslra, Tepelena, Leskoviku, Kon;a e Permeti. sindekur dhe shume Shqipi!tare te tjere per me u keshilluar ~· masa duhen mare qys' duhet punuar qe IE mos pi!rseritet me keto vise padrejtesia qe n' a u bae me Pnzren e Ojakove, etj. Z. Poga. minister i drejti!sil!s, u sgjoth kryetar, i mbledhjes dhe, sakaq. ki!ndoj, gjatas, telegramen e Z. Berchlvld, ku flitet per kufi l!t e juges.

Pas Zotenies se 'ti , mer fjaten Z. Abdyt Bej Ypi duke than~ se duhet pyetur qevena ~· ka bi!ri! gjer sot per puni!n e kufil!ve jugore dhe c;· ka nder ment II! baje; se ~· duhet lane kjo baril veU!m qe,·erii!s : duhet li perpiqemi dhe net! sa te mundim .. Proponon ti! bahet nje pleqesil!, e cila te meret me kl!te ~ashtje.

Z. Poga pyet ni! asht apo jo e dobishme nje pteqesiil e ketilll!. Mendim' i kl!shillils pranohet. Fla~in pastaj, me radM gjithi po me ato mcndime Zoterinjtl!

M. Orameno, Rauf Fico, Avni Bej Oelvina etj. U-vendos ti! formohet nji! komisie dhe zgjidhen Zotl!rinjti!

Eqrem Bej Vlora. Ali Efendi, Rauf Fico, Thoma Papapano. Veli Bej Klisura, Bedri Bej, Abdyl Bej Ypi. Xhavid Leskoviku, Koc;i Leonidha Frashi:!ri, M. Orameno, Stavre Karoli. Qani Bej Dishnicn, Qcmal Bej Vrioni, Jan Minga e D. Beratt i.

Pastaj komisia zgjodhi tete veta per me vajtur ne Evropi!, ku te perpiqen per t' a arrirl! tete qellim. Sgjidhen ZZ. Eqrem Bej Vtora, Rauf Fico Thoma Papapano. Veli Bej Klisura Abdyl Bej Ypi, Loni Llo~on. j an Mmga dhe nje tjatt:r Zoti!niE.

Vendoset qi! kjo komisii! pesi! vetash te nisei sa rna pari! dhe, se andejmi. t' a lajmi!roji: pleqi!sit!n e Vtones per g]ilh puntit qe do tc bajt.

Mbetet qi.l. te nesi!rmet ti! pyetet krye•ar i Qeveries mbi c;ashtjcn e kuficve It jugi!s dhe postaj ti! mbshtilltt pcrs~rii! kormsia.

Shkod~r - Arrdhia c Prenk, Brb Oode Pashl:s, dhe gji!­ndja ki!tu e Z. Lu igj Ourakuqi, bashk me Z. Edhem Bej, Vlora dht Z. Hysscin Bej Vrioni, te cilet jane It! derguare prej Qc­venes, gt:zoj shume zemrat c gjith Shkodraneve. Oi!t.imin c treguan me menyri! te ~kelqyer. Po thuaj se ish c;kulur e lane Shkodra per me i prit ki!ta atdhetari! It! ndershem. Qi! te ura e gjcr It: ~htEpil! c Prt:nk pa~hi!s rruga ish mbushur krejt me Shqipetarl! te cilet, me muzike, flamure e fjali! gezimi, uronin ke­tyne zeterinjve rnirearrdhjen.

Ni! dark!!, n!! shtepii! II! Bib Dod!! Pashi!s, Monsinjor Ooqi dhe Z. Hit Mosi, mbajten nga nje fjaltl, duke uruar tl! mirardhurit.

U. pergjegj Prenk Pash duke thane se ay, e lane Mirdita dhe gjith Malesia, gjcnden ni!n urdhi!rin ti! Qeverii!s t!! tashpcr tashme, ti! cili!n e njofim si Qeverie It! nomti!.

Z. Ourakuqi, u-pergjegj duke thane se Shkodra me Malt!­sH~n s'pritte ve, se ardhjen e Bib Dode Pashl!s per me ~;faqt..tr kl!ti! tidhjen me Qeverien !'one, me gjith zemer e shpirt.

-:- -:- -:-

Nga Malesia e Madhe zbritl!n nl! Shkodl!r shume kreri! bashke me 700 veta pi!r me protestuar kundl!r fjaleve qe po edgjohen se Hoti e Oruda do t' i epen Malit zi.

-:- -:- -:-

Amirali!t e Fuqii!ve It! mi!dha, dhe rna fort i Anglii!s sillen aq mire me pupullllc;i!!n, trl!gohen aq miri!dashl!s per Shqipi!ril!n t' one, ti! cilen sot e njohin mire, sa. nee, s' rnunt te kemi ve~. se fjali! miri!njojti!sc per k~ta njeri!s qi! dcshirojni! aq shumi! I' a shohin vendin t' oni! ni! rrugen e perparimit le ploti!.

-:- -:- -:-

Mali!sori!t u-betuan ti! vdesin, ma miri!, ti! gjith!!, duke luftuar. sc t' a ulin balli!n ncn zgjcdhi!n e kralit ti! Cctini!s.

Thuhct sc luftn u-nis midis Mali!sorevc t'ant! dhc Malz.cs­vc, ni! kufii:; po. g'Jt:r sot, kjo laj me, s'asht vcrteluar.

LAJMET TELEGRAFIKE TE SOTME. Ambac;adori:l. ni! mblcdhic ti! Londrcs u-kupt uan plolc­

"isht mbi c;ashtjcn c kufive ti! mjcsditt:s W Shqipi!nri!s pas de­shires tc ltalii!s c Austrics. Sa per punen li: msivc, piki:-pamja c Italics u pranua prej t~ gjitht\'t.

-:- -:- ... :-

Ojitht: gazc1at ltaliane urojm. Q~,crini! c vet e cita ba­ni t\: pollisct projckl i halo \ustriak, mbi kufict c miesdilcs lc Shqipcnicsi!, nc mblcdhii!n c Ambasadorcvc tc Londrcs.

,\\bi puncn e nisin~. punt, t cila gyqcsisht C\sht c rcgu­lluar pn:j tratatit 1i! LoLancs. u-pollis prkc-pamja e ltalies, do

Nga Apenninet te Andet

mllhanc nisU do t'i cpcn pcrsl!ri Turqics, ahcrc kur do kctc larc gjithi! dctyrat qc morri persiper n' ate tratat. Veti!m ahcrc, ~;jilh fuqiet sc bashku, do ti! mundin me bnc fjntc mbi c;ash tji!n c ki:tync nisive.

·:· -:- -:-

,\1bledhia e Londrcs vendosi qF kcndala c J<orfuzit ti: mbctet asancse· domcthanc ti! mos ndcrtohcn fortcsa as mi! nj' a­ni' te kendales as me tjati!ren.

Atdh.?, m:ts pak vjetsh, me mrJcra frl!n~a ni' kushal (xhep). E gjora ncnc. kishtl' th:rtlhur tote ti! phgjakcshmc kur u-nda n~a

,rcrkthy~r prt>J Hhr·r •Cuure.) djl'ml c 'saji:, njcri teti:mi!dhctc dht tlalri njcmcdhctc vjdsh: po t<a !'h:rmc vjtl. nji: d:atosh t:icnovtz. trcmcc.lht:le vjc.sh. ishtc nisur~: llll' kuxim cdllc plot me shprcsi!. Udhl:timi kish

bir' i nji: punl:lori, u-nis nga Ojcnova n' Ameriki!,- i veti:m,- q~nc fa . barth; porsa qi: nrriti ni! Buenos Aires. me ndi:rmietc­pt:r ti: kcr kuar t' cmcn. sii:n c njc dyqanxsiu gjcnovcz. kushi!rir' i burrit tC 'saj q' ishtc

:\cna c 'lij dy vjct m~ para kish vajtur ni! Huf'nos Aires. vi!ndosur aiJc prcj sltumc kohc, gjcti nji! fi:mijc argjcntine f~ kryqytct i Republikt;s Ar~itntinc, ptr tt: ~.:jctur shcrhim ni! mto- mire c cila c pa'.!ontc me tC tcpi!r cdhc c kishtc ni!ni! kujlics. nji: shfcpic tc pnsur.: .:dhc kcshtu w fitonjc nc njc koh~ H.' Pi:r en kohi! mbnjti nje lattrcki.:mbim ti.: regullshim mE njeri:zil shkurtri.l sa i duhc~hin per fc ngrilur pi!rsiri fi!mijcn, c cila n~a e 'saj. Pas fjali:s qc kishin bi!ri!, i shopi lcttrat qi! i di!rgontc. i shkaku i mjcrimcve ti! ndryshmc ishtc c \ trjcri! cdhe c krctlhuri! drcjtontc tc kushcriri, i cili i a epic nc dorc ~ruas cdhe l.:cjo i ni! l>orxhc. :-:uk jani! fi.l paka ~r;u' ~ kuximeshmc qe bi?jnc nji! J,:thcnt~ p.:-r~jigjet qe t' i dcjdi:.te pastaj nc Ojcnova. duke sh1uar udhclim kaq ti: ~j::ti! me njc qi!llim, ti.: cilat me nqihmi!n c p:t- cdlw kusht!riri ndonjc fjate nga an' c 'tij. gc~avt! ti! m~dha GC ~jcjn~ atje poshti! shcrbetori!t, kthchen ne 1 (Ka cdhe m~) D. KARBONARA .

Shtypur nc :.htypshkronjcn Paul Sieberl7 n\! Vlunl!.