Top Banner
digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id i DAFTAR ISI Sampul Depan ..................................................................................................... i Sampul Dalam ...................................................................................................... ii Pernyataan Keaslian ............................................................................................. iii Persetujuan Promotor ........................................................................................... iv Persetujuan Tim Penguji ...................................................................................... v Pengesahan Tim Penguji ..................................................................................... vi Transliterasi ......................................................................................................... vii Abstrak Indonesia ................................................................................................ vii Abstrak Inggris .................................................................................................... ix Abstrak Arab ........................................................................................................ x Ucapan Terima Kasih .......................................................................................... xi Daftar Isi .............................................................................................................. xiv Daftar Tabel ......................................................................................................... vii Daftar Gambar .................................................................................................... xix Daftar Bagan ....................................................................................................... xx BAB I PENDAHULUAN A. Latar Belakang ............................................................................... 1 B. Rumusan Masalah ........................................................................ 12 C. Tujuan Penelitian .......................................................................... 12 D. Manfaat Penelitian ........................................................................ 13 E. Kajian Penelitian Terdahulu ......................................................... 14 F. Metode Penelitian ......................................................................... 25 G. Sistematika Pembahasan .............................................................. 39 BAB II KAJIAN TEORI A. Kurikulum 1. Konsep Kurikulum ................................................................. 41 2. Kurikulum 2013 ..................................................................... 68 B. Pendidikan Agama Islam dan Budi Pekerti 1. Pengertian .............................................................................109 2. Fungsi dan Tujuan ................................................................111 3. Karakteristik ........................................................................113 C. Pendidikan Agama Islam Dalam Kurikulum 2013 1. Standar Kompetensi Lulusan ...............................................116 2. Kompetensi Inti dan Kompetensi Dasar ...............................118 3. Silabus ..................................................................................131 4. Ruang Lingkup .....................................................................135 5. Materi PAI dalam Kurikulum 2013 .....................................136
7

PENGANTAR UMUM FILSAFAT ILMUdigilib.uinsby.ac.id/20056/70/Daftar Isi.pdf · 2017-09-08 · PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI. A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata

Jan 15, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: PENGANTAR UMUM FILSAFAT ILMUdigilib.uinsby.ac.id/20056/70/Daftar Isi.pdf · 2017-09-08 · PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI. A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

i

DAFTAR ISI

Sampul Depan ..................................................................................................... i

Sampul Dalam ...................................................................................................... ii

Pernyataan Keaslian ............................................................................................. iii

Persetujuan Promotor ........................................................................................... iv

Persetujuan Tim Penguji ...................................................................................... v

Pengesahan Tim Penguji ..................................................................................... vi

Transliterasi ......................................................................................................... vii

Abstrak Indonesia ................................................................................................ vii

Abstrak Inggris .................................................................................................... ix

Abstrak Arab ........................................................................................................ x

Ucapan Terima Kasih .......................................................................................... xi

Daftar Isi .............................................................................................................. xiv

Daftar Tabel ......................................................................................................... vii

Daftar Gambar .................................................................................................... xix

Daftar Bagan ....................................................................................................... xx

BAB I PENDAHULUAN

A. Latar Belakang ............................................................................... 1

B. Rumusan Masalah ........................................................................ 12

C. Tujuan Penelitian .......................................................................... 12

D. Manfaat Penelitian ........................................................................ 13

E. Kajian Penelitian Terdahulu ......................................................... 14

F. Metode Penelitian ......................................................................... 25

G. Sistematika Pembahasan .............................................................. 39

BAB II KAJIAN TEORI

A. Kurikulum

1. Konsep Kurikulum ................................................................. 41

2. Kurikulum 2013 ..................................................................... 68

B. Pendidikan Agama Islam dan Budi Pekerti

1. Pengertian ............................................................................. 109

2. Fungsi dan Tujuan ................................................................ 111

3. Karakteristik ........................................................................ 113

C. Pendidikan Agama Islam Dalam Kurikulum 2013

1. Standar Kompetensi Lulusan ............................................... 116

2. Kompetensi Inti dan Kompetensi Dasar ............................... 118

3. Silabus .................................................................................. 131

4. Ruang Lingkup ..................................................................... 135

5. Materi PAI dalam Kurikulum 2013 ..................................... 136

Page 2: PENGANTAR UMUM FILSAFAT ILMUdigilib.uinsby.ac.id/20056/70/Daftar Isi.pdf · 2017-09-08 · PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI. A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

ii

BAB III SETTING PENELITIAN

A. SMA Negeri 2 Jombang

1. Identitas Sekolah ..................................................................139

2. Sejarah sekolah ..................................................................... 140

3. Visi Misi .............................................................................. 143

4. Keadaan Pendidik, Tenaga Kependidikan, dan Peserta

Didik .................................................................................... 143

5. Keadaan Sarana Prasarana Kependidikan ........................... 146

6. Program Ke-PAI-an ............................................................. 147

B. SMA Negeri Mojoagung

1. Identitas sekolah .................................................................. 150

2. Sejarah sekolah .................................................................... 151

3. Visi Misi .............................................................................. 152

4. Keadaan Pendidik, Tenaga Kependidikan, dan Peserta

Didik .................................................................................... 153

5. Keadaan Sarana Prasarana Kependidikan ........................... 156

6. Program Ke-PAI-an ............................................................. 157

BAB IV IMPLEMENTASI KURIKULUM 2013

PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI

DI SMAN 2 JOMBANG DAN SMAN MOJOAGUNG

A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata Pelajaran PAI

dan BP

1. SMAN 2 Jombang ............................................................... 159

2. SMAN Mojoagung .............................................................. 188

B. Pelaksanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata Pelajaran

PAI dan BP

1. SMAN 2 Jombang ............................................................... 210

2. SMAN Mojoagung .............................................................. 227

C. Penilaian Implementasi Kurikulum 2013 Mata Pelajaran PAI

dan BP

1. SMAN 2 Jombang ............................................................... 238

2. SMAN Mojoagung .............................................................. 247

D. Tindak Lanjut Penilaian

1. SMAN 2 Jombang ............................................................... 251

2. SMAN Mojoagung .............................................................. 253

E. Analisis Lintas Kasus

1. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata Pelajaran

PAI dan BP ........................................................................... 254

Page 3: PENGANTAR UMUM FILSAFAT ILMUdigilib.uinsby.ac.id/20056/70/Daftar Isi.pdf · 2017-09-08 · PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI. A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

iii

2. Pelaksanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata Pelajaran

PAI dan BP ........................................................................... 264

3. Penilaian Implementasi Kurikulum 2013 Mata Pelajaran

PAI dan BP ........................................................................... 270

4. Tindaklanjut Penilaian Implementasi Kurikulum 2013

Mata Pelajaran PAI dan BP .................................................. 272

BAB V PROBLEMATIKA DAN UPAYA MENGATASI

PROBLEMATIKA IMPLEMENTASI KURIKULUM 2013

PADA PAI DAN BUDI PEKERTI DI SMAN 2 JOMBANG

DAN SMAN MOJOAGUNG

A. Problematika dalam Implementasi Kurikulum 2013

Mata Pelajaran PAI dan Budi Pekerti

1. SMAN 2 Jombang ............................................................... 275

2. SMAN Mojoagung .............................................................. 282

B. Upaya yang Dilakukan dalam Menghadapi Problematika

Implementasi Kurikulum 2013 Mata Pelajaran

PAI dan Budi Pekerti

1. SMAN 2 Jombang ............................................................... 288

2. SMAN Mojoagung .............................................................. 301

C. Analisis Lintas Kasus

Problematika dalam Implementasi Kurikulum 2013

Mata Pelajaran PAI dan Budi Pekerti

dan Upaya mengatasinya .......................................................... 304

BAB VI PENUTUP

A. Kesimpulan ................................................................................ 308

B. Implikasi Teoritik ...................................................................... 311

C. Keterbatasan .............................................................................. 318

D. Rekomendasi ............................................................................. 319

Daftar Pustaka

Lampiran-Lampiran

Page 4: PENGANTAR UMUM FILSAFAT ILMUdigilib.uinsby.ac.id/20056/70/Daftar Isi.pdf · 2017-09-08 · PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI. A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

iv

DAFTAR TABEL

Tabel 1.1: Perbandingan Hasil Penelitian Terdahulu ......................................... 20

Tabal 2.1: Pengertian Kurikulum Menurut Para Ahli ......................................... 46

Tabel 2.2: Struktur Kurikulum SD/MI ................................................................. 76

Tabel 2.3: Struktur Kurikulum SMP/MTs ........................................................... 78

Tabel 2.4: Struktur Kurikulum Pendidikan Menengah Kelompok

Mata Pelajaran Wajib ......................................................................... 80

Tabel 2.5: Struktur Kurikulum SMA/MA ........................................................... 81

Tabel 2.6: Konversi Pencapaian Kompetensi Peserta Didik ............................ 108

Tabel 2.7: Standar Kompetensi Lulusan SD/MI/SDLB/Paket A ..................... 117

Tabel 2.8: Standar Kompetensi Lulusan SMP/MTs/SMLB/Paket B ............... 117

Tabel 2.9: Standar Kompetensi Lulusan SMA/MA/SMALB/Paket C ............ 118

Tabel 2.10: Kompetensi Inti SMA/MA ............................................................. 119

Tabel 2.11: Kompetensi Inti dan KD Mapel PAI & BP .................................... 123

Tabel 2.12: Contoh Silabus PAI & BP .............................................................. 132

Tabel 3.1: Identitas SMAN 2 Jombang ............................................................ 139

Tabel 3.2: Pimpinan SMAN 2 Jombang .......................................................... 144

Tabel 3.3: Pendidik dan Tenaga Kependidikan ................................................. 144

Tabel 3.4: Keadaan Guru berdasarkan Pendidikan .......................................... 145

Tabel 3.5: Keadaan Pegawai Tata Usaha ........................................................ 145

Tabel 3.6: Keadaan Jumlah Peserta Didik ....................................................... 146

Tabel 3.7: Keadaan Jumlah Rombongan Belajar ............................................. 146

Tabel 3.8: Keadaan Ruangan ........................................................................... 146

Tabel 3.9: Jadwal Ekstrakurikuler .................................................................... 148

Tabel 3.10: Identitas SMAN Mojoagung ........................................................... 150

Tabel 3.11: Keadaan Pimpinan SMAN Mojoagung .......................................... 153

Tabel 3.12: Keadaan Pendidik dan Tenaga Kependidikan ................................ 154

Tabel 3.13: Keadaan Peserta Didik SMAN Mojoagung .................................... 155

Tabel 3.14: Keadaan Ruangan ........................................................................... 156

Tabel 3.15: Jadwal Ekstrakurikuler .................................................................... 158

Tabel 4.1: Guru PAI & BP SMAN 2 Jombang ................................................ 171

Tabel 4.2: Kompetensi Guru PAI & BP SMAN 2 Jombang ........................... 176

Tabel 4.3: Guru PAI & BP SMAN 2 Jombang ................................................ 194

Tabel 4.4: Kompetensi Guru PAI & BP SMAN Mojoagung .......................... 198

Tabel 4.5: Nilai Proses Diskusi ........................................................................ 244

Tabel 4.6: Kategori Penilaian Debat Kompetitif .............................................. 245

Tabel 4.7: Daftar Hadir Pelaksanaan Shalat Dhuha ......................................... 249

Tabel 4.8: Perbadingan Persiapan Implementasi Kurikulum 2013 .................. 257

Tabel 4.9: Perbandingan Kualifikasi Guru PAI & BP .................................... 259

Page 5: PENGANTAR UMUM FILSAFAT ILMUdigilib.uinsby.ac.id/20056/70/Daftar Isi.pdf · 2017-09-08 · PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI. A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

v

Tabel 4.10: Perbandingan Kompetensi Guru PAI & BP ................................... 259

Tabel 4.11: Perbedaan format RPP Kurikulum 2013 ...................................... 262

Tabel 5.1: Pemetaan KI dan KD PAI & BP kelas XI ...................................... 387

Tabel 5.2: Pemetaan Penyebaran KI dan KD PAI & BP kelas XI ................... 290

Tabel 5.3: Daftar Capaian Kompetensi Pengetahuan Peserta Didik ................. 294

Tabel 5.4: Daftar Capaian Kompetensi Keterampilan Peserta Didik ............. 295

Tabel 5.5: Daftar Capaian Kompetensi Sikap Peserta Didik ........................... 296

Tabel 5.6: Upaya Penanganan Problematika Implementasi Kurikulum 2013

SMAN Mojoagung .......................................................................... 302

Tabel 5.7: Upaya Penanganan Problematika Implementasi Kurikulum 2013

SMAN Mojoagung .......................................................................... 303

Page 6: PENGANTAR UMUM FILSAFAT ILMUdigilib.uinsby.ac.id/20056/70/Daftar Isi.pdf · 2017-09-08 · PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI. A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

vi

DAFTAR GAMBAR

Gambar 1.1: Komponen Analisis Data Model Miles ...................................... . 36

Gambar 2.1: Kedudukan Media dalam Sistem Pembelajaran ........................... . 61

Gambar 2.2: Kedudukan Media dalam Sistem Pembelajaran ........................... . 61

Gambar 4.1: Alur sosialisasi Implementasi kurikulum 2013 ............................ 170

Gambar 4.2: Hasil Pencatatan Sirkulasi Pembicaraan Debat ............................ 245

Gambar 4.3: Riset Aksi Model John Elliot ....................................................... 253

Gambar 4.4: Alur Sosialisasi Implementasi Kurikulum 2013 .......................... 256

Page 7: PENGANTAR UMUM FILSAFAT ILMUdigilib.uinsby.ac.id/20056/70/Daftar Isi.pdf · 2017-09-08 · PADA MATA PELAJARAN PAI DAN BUDI PEKERTI. A. Perencanaan Implementasi Kurikulum 2013 Mata

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

vii

DAFTAR BAGAN

Bagan 2.1: Alur Pembelajaran Saintifik ........................................................... 92