Pasuritë nëntoksore të Kosovës - Mileniumi 3 · Ai kontribuon me 97 % te prodhimit të energjisë totale elektrike me 3 % të bazuar në Hidrocentrale. Me 14700 milion ton, Kosova

Pasuritë nëntoksoreVite me radhë, shfrytëzimi i metaleve ka qene mbeshtetjakryesore ekonomike, qysh prej koheve para – Romake. Iliret, Romakët, Bizantët, Saksonët, Turqit, Francezët dheBritanikët kanë kryer nje shfrytëzim ekstensiv ne rajon. Keto veprimtari kanë qenë të bazuar mbi një seri prejnëntë minierash, pesë prej të cilave përbëjne kompleksine sotëm të Trepçës.

Edhe pse informatat e sakta për pasuritënëntokësore të Kosovës nuk dihen, ato të cilatnjihen e bëjnë vendin tonë një shtet mjaft tëpasur me minerale dhe pasuri të tjeranëntokësore.

Vendburimet mëtë rëndësishmetë plumbit dhezinkut janë gjeturnë pjesën veri-lindore tëKosovës

Ato i përkasinbrezitmineralmbajtëstë Pb-Zn, me gjatësi për mëshumë se 80 km dhe përfshinëdisa miniera.

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

Rezervat e vërtetuara

PRISHTINË

Gjilan

Pejë

Mitrovicë

Rahovec

Ferizaj

Vushtrri

Kaçanik

RogovëMushtisht

Belo Brdo

LeshakKoporiç

LeposaviçDubokë Soçanicë

KërpimehBajgorë

Zubin Potok Zveçan

Runik

Skenderaj

Podujevë

Batllavë

Orllan

Keqekollë

Fushë KosovaObiliqTërstenik

DrenasSlatinë

KomoranGraçaricë

LipjanMagurë

Strezoc

Kamenica

Muçibaba

ZhegërPozharan

Viti

BrodShtërpc

Brodosac

Lubijë e P.

ZhurVrbrica

Suharekë

Krusha e Madhe

ShtimeBellanicëMalishevë

Brod

Gurakoc

Irzniq

Krushec

Budisaci

Klinë

Jashanicë

LlapushnikGllarevë

Raushic

Daçan

Junik

PrilepBresalc

Mushnikovë

Gjakovë

Qafa e Prushit Prizren

Miniera e Bellobërdos

Minierat: Koporic dhe Zhutapërla

Shkritorja e Pb Zveçan

Rafineria e Zn Mitrovicë

Miniera Stantërg & Vendburimet satelite

Flotacioni në Tuneli i Parë

Miniera Cërnac

Flotacioni në Leposaviç

(e fundosur)

Miniera Ajvalia (e fundosur)

Miniera Artanë

Minierat: Kishnicë dhe Badoc

Flotacioni nëGraçanicë

Minierat e veriut4.431.227t

Pb-6.66%, Zn4.67%,

Ag-98.8g/t

Minierat qëndrore39.901.385t

Pb-4.02%, Zn-3.25%, Ag-76g/t

Minierat e jugut14.400.000t,

Pb-4.41%, Zn-6.85%, Ag-103g/t

Harta e minierave, vendburimeve, flotacioneve, shkritores dhe rafinerisë së Trepçës

Miniera Çuka e Batllavës

Burimet minerale kryesorePlumbiZinkuArgjendiLinjitiNikeliKromiBakriMagneziBoksidetHekuri

Burimet e mineraleveLinjiti ka rëndësi të jashtëzakonshme për Kosovën. Ai kontribuon me 97 % te prodhimit të energjisë totale elektrike me 3 % të bazuar në Hidrocentrale. Me 14700 milion ton, Kosova zotëron vendin e pestë me rezervat industriale të linjitit në Europë. Historikisht shfrytëzimi i linjitit daton qysh prej vitit 1922, kur filloi shfrytëzimi me punime nentokesore te cekta ne shkalle te voge ne pellgun e Kosoves.

Miniera e KishnicësDuke u bazuar në të dhënat e drejtorit të minierës së

Kishnicës z. Xhemajli:

Miniera e Kishnicës eksziston që nga shekulli 14. Atëe kishin zotëruar francezët, agnlezët dhe serbët.

Xehet e kësaj miniere përmbajnë kryesisht mineralesi plumbi, zinku dhe argjendi.

Para viteve ’90 në minierën e Kishnicës kanëpunuar 1800 punëtorë, ndërsa sot janë vetëm 400 punëtorë dhe nuk jane aq aktiv.

Sot kjo minierë eksporton xehen bruto në Zvicërr, duke mos ditur përbërjen e saktë të metaleve nëkëto xehe.

Në funksion është vetëm pjesa e minierëssipërfaqësore.

Miniera nëntokësore është fundosur nga uji dhe nukështë në funksion.

Miniera e Kishnices

Flotacioni

Flotacioni (pastrimi i metaleve) ka filluar punën në shtator të vitit 1932. Xehja nga Artana deri në flotacion bartej me teleferik me gjatesi te pergjithshme prej 21 km.

Ndikimi në mjedis i aktivitetevenë miniera

Përpunimi dhe nxjerrja e këtyre mineraleve shpeshshkakton edhe dëme të mëdha në mjedis. Sidomos nëKosovë ku teknologjia e përdorur është mjaft e vjetërsuar.

Përfundim

Si u pa më lartë Kosova ka burime tëmjaftueshme nëntokësore që garantonnë të ardhmen një zhvillim ekonomik mëtë madh.Me funksionalizimin e këtyre minieravemund të punësohen mbi 20 000 punëtorë.

Punuan

Ariton DermakuGem AbdullahuLorik sfishtaEtnik KrasniqiUke Gashi