Top Banner
PAS PAS İ İ F S F S İ İ GARA DUMANININ GARA DUMANININ SA SA Ğ Ğ LIK ETK LIK ETK İ İ LER LER İ İ Yrd. Doc. Dr. A Yrd. Doc. Dr. A . . F F erdane erdane O O Ğ Ğ UZ UZ Ö Ö NC NC Ü Ü L L F. F. Ü Ü .T .T ı ı p Fak p Fak ü ü ltesi Halk Sa ltesi Halk Sa ğ ğ l l ığı ığı AD AD
25

PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

Apr 21, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

PASPASİİF SF SİİGARA DUMANININ GARA DUMANININ SASAĞĞLIK ETKLIK ETKİİLERLERİİ

Yrd. Doc. Dr. AYrd. Doc. Dr. A.. FFerdaneerdane OOĞĞUZUZÖÖNCNCÜÜLLF.F.ÜÜ.T.Tııp Fakp Faküültesi Halk Saltesi Halk Sağğllığıığı ADAD

Page 2: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

“Kanıtlar göstermektedir ki;pasif içicilik önemli bir halk sağlığı sorunudur ve her yıl binlerce prematüre ölümlerin sebebidir”

Richard Carmona,U.S. Surgeon General, 2006

Page 3: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKK

• Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda

içilen sigara dumanına maruz kalması ve dolayısıyla dumandaki tüm toksik maddelerin soluması"

olarak tanımlanır.

• Sigaradan çevreye yayılan dumanın içerisinde 4000 den fazla kimyasal madde belirlenmiştir.

Page 4: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• çevresel sigara dumanı(environmental tobacco smoke)• ikinci el içicilik (second-hand smoke) • gönüllü olmayan içicilik (involuntary smoking)

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKLiteratürdeki Diğer Tanımlar

Page 5: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Sigara dumanı iki ana bileşenden oluşur:

▫ Ana Akım (Mainstream Smoke)Sigarayı içen kişi tarafından sigaradan nefes çekildikten sonra ağız ve burundan dışarıya üflenen duman

▫ Yan Akım (Sidestream Smoke)İçe çekilmeyen sigaranın ucundan çıkan duman

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKSigara Dumanı

Page 6: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

Yanan bir sigaranın dumanı(Ana Akım)

++sigara içen kişinin soluğu yoluyla yayılan duman

(Yan Akım)

++Yanan bir sigaranın kağıdı ve filtresinden sızan duman

(Yanal Akım)

==ÇÇevresel evresel SSigara igara DDumanumanıı ÇÇSDSD

(Environmental Tobacco Smoke ETS)

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKSigara Dumanı

Page 7: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Ana akım dumanına göre daha fazla nikotin

• Kanser yapıcımadde oranı daha yüksek

• Ev, işyeri, eğlence yeri, lokanta gibi kapalı alanlarda çevresel sigara dumanı yoğundur.

• Çevre Koruma Ajansı (Enviromental Protection Agency-EPA) 1992’de ÇSD’yi Grup A kanser yapıcımadde olarak tanımlamıştır.

• Çevresel sigara dumanı ana dumandan farklıdır ve sekiz saatlik ÇSD ile karşılaşma doğrudan 20 sigara içiminin etkilerine karşılık gelmektedir

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKÇevresel Sigara Dumanı (ÇSD)

Page 8: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

İÇERİK:•amonyak,•akrolein, •karbonmonoksit,•formaldehit, •hidrojen siyanit, •nikotin, •nitrojen oksit, •fenol •sülfür dioksit.

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKÇevresel Sigara Dumanı (ÇSD)

Page 9: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf p:19.

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKÇevresel Sigara Dumanı (ÇSD)

Page 10: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Çocuk sağlığı üzerinde en az aktif sigara içiliği kadar olumsuz etkilere yol açan ve genellikle anne-baba kaynaklı olan pasif sigara içiciliği sıklığı tüm dünyada yüksektir.

• Türkiye’de yapılan ve daha çok bildirime dayalıçalışmalarda yüksek bir pasif içicilik sıklığı ile karşılaşılmaktadır.

• Pasif içiciliğinin tüm dünyada yaygın olmasının nedeni aktif sigara içiciliğinde beklenilen azalmanın yeterince sağlanamamasıdır.

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKEpidemiyoloji

Page 11: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009 http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf p:21.

Expo

sure to

 secon

d‐ha

nd to

bacco sm

oke at hom

e

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKDSÖ BÖLGELERİNDE 13-15 YASLARINDAKİ COCUKLARDA ORTALAMASİGARA DUMANINDAN ETKİLENME SIKLIĞI, 2008

Page 12: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• ÇSD herkes için zararlıdır.

• Anne karnındaki bebekler, küçük bebekler ve çocuklar daha büyük risk altındadır. Çünkügelişmekte olan akciğer, beyin gibi organlar zarar görürler.

• Pasif içicilik ile çocuğun karşılaşımı gebelik döneminde başlamaktadır

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKSağlık

Page 13: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Bebekler-çocuklar• Kadınlar/gebeler• Yaşlılar• Haklarını korumama

olasılığı olan gruplar (örneğin engelliler)

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKRisk Grupları

Page 14: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Fetusta solunum sistemi gelişimini olumsuz etkilediği gösterilmiştir.

• Düşük doğum ağırlığı ve erken doğuma neden olarak hava yollarının olgunlaşmasınıengellemektedir.

• Bu tür bebeklerde wheezing ve astım riski daha yüksektir

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKMaternal İçicilik

Page 15: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Fetusun bağışıklık sistemini de etkileyerek doğum sonrası bebeklik döneminde başlayan solunum yolu enfeksiyonlarının oluşmasını kolaylaştırmaktadır

• Sigara içen annelerin daha az sütü vardır

• Düşük, ölü doğum ve yenidoğan ölümlerini arttırmaktadır

• "Ani Bebek Ölümü Sendromları"na daha sık rastlanır (1-12 aylık bebeklerin en sık ölüm nedenidir)

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKMaternal İçicilik

Page 16: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Sinüzit, • Rinit, • Kistik fibrozis, kronik solunum

problemleri rahatsızlıklarınıartırır.

• 2 yaşın altındaki çocuklarda bronşit ve zatürre olasılığınıartırır

• Hem kulak enfeksiyonlarının sayısını artırır, hem de kulak hastalığının süresini uzatır.

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKÇocuklarda;

Page 17: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Hamilelik ve sonrasında sigara içen annelerin çocuklarıdiğerlerine göre daha çok davranış bozukluğu gösterir.

• Erişkin dönemde ortaya çıkan lösemi ve lenfoma gibi malign hastalıklar için de çocukluk çağındaki pasif içiciliğin risk oluşturduğundan söz edilmektedir

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKK

Page 18: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Araştırmalar, pasif olarak sigara dumanına maruz kalan kişilerde de kalp hastalığı ve inme riskinin arttığını göstermektedir

Tütün dumanına maruz kalmanın birazıbile zararlıdır

• Başkalarının tütün dumanına sadece 30 dakika maruz kalmak, uzun süreli sigara içiciliğinde ortaya çıkanlarla aynı fiziksel etkileri ortaya çıkarmaktadır.

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKK

Page 19: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

Dumanlı bir barda 2 saat

Bir lokantanın sigara içilmeyen bölümünde 2 saat

Günde 1 paket sigara içen birisi ile bir günlük yaşantı

==

=Source: JAMA, July 28, 1993 – Vol. 270, No. 4, pp. 490-493

ÇÇSD = Aktif Sigara TSD = Aktif Sigara Tüüttttüürmerme

Page 20: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKK

http://tobaccoatlas.org/secondhandsmoke.html

Sigara dumanından pasif etkilenime atfedilen ölümler (25 Avrupa Birliği Ülkesi, 2002)

Page 21: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Kesin kanıt– Koroner arter hastalığı– Akciğer kanseri– Kadınlarda üreme sistemi ile ilgili sorunlar– Düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma

• Anlamlı kanıt– İnme– Nazal sinüs kanseri– Meme kanseri– Ateroskleroz– KOAH– Astım– Erken doğum

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKErişkinler

Page 22: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

• Kesin kanıt– Orta kulak iltihabı– Solunum sistemi ile ilgili öksürük, hırıltılı solunum– Yetersiz akciğer fonksiyonları– Ani bebek ölüm sendromu– Alt solunum yolu hastalıkları– Düşük doğum ağırlığı

• Anlamlı kanıt– Lenfoma – Lösemi– Beyin tümörü– Astım

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKÇocuklar

Page 23: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

ÇSD ile risk artışı gösterilmiş hastalıklar:

• Birahaneye giden gençlerde Meningokokkal hastalık

• Tüm yaşlarda osteoporoza bağlı kemik kırıkları• Kadın fertilesi kaybı• Erkekte seks dürtüsü kaybı• Tip 2 DM gelişimi

www.ashaust.org.au/SF’03/health.htm

PASPASİİF F İİÇÇİİCCİİLLİİKKDiğer

Page 24: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve
Page 25: PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ...PASİF İÇİCİLİK • Pasif içicilik, "kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve

Her çocuğun sağlıklı bir geleceğe sahip olma hakkını korumak için özellikle

ebeveynler ve ebeveyn olması beklenen insanlar için sigara içilmesi sınırlandırılmalı

ya da ortadan kaldırılmalıdır.