Participatie dialoog

Quality of CareResearch Programme >

Participatie als dialoog

Tineke Abma en Guy Widdershoven

Department of Medical Humanities

Opbouw

I. Participatie en dialoog

II. Dialoog in de hulpverlening: het deliberatieve model

III. Dialoog in het beleid: het PARTNER model

Opbouw

I. Participatie en dialoog

II. Dialoog in de hulpverlening: het deliberatieve model

III. Dialoog in het beleid: het PARTNER model

Waarom participatie?

Hoe participatie? De ladder (Arnstein)

Kenmerken van de ladder

• Eendimensionaal: van minder naar meer macht

• Posities van partijen vooraf gegeven

• Geen gezamenlijke ontwikkeling

• Geen gezamenlijk leren

• Geen dialoog

Filosofie van de dialoog

• Open staan voor het perspectief van de ander

• Leren

• Horizonversmelting

Participatie als dialoog

• Geen zero-sum game

• Relational empowerment

• Gezamenlijk leren

Opbouw

I. Patiëntparticipatie en dialoog

II. Dialoog in de hulpverlening: het deliberatieve model

III. Dialoog in het beleid: het PARTNER model

Modellen van de arts-patient relatie

• Paternalisme

– Arts als leidsman

– Autonomie is compliance

• Informatief model

– Arts als expert

– Autonomie als zelfbeschikking

• Interpretatief model

– Arts als adviseur

– Autonomie als authenticiteit

• Deliberatief model

– Arts als leraar, vriend

– Autonomie als morele zelfontwikkeling

Kay Redfield Jamison: An unquiet mind

• Studeert psychologie, gaat werken als psycholoog in de psychiatrie

• Raakt in manie en vervolgens depressie

• Slikt medicatie (lithium), die helpt maar ook leidt tot emotionele vervlakking en verlies van werklust

• Experimenteert met steun van arts met lagere dosis, en wordt weer meer ‘zichzelf’

• ‘Ik was gevoeliger geworden voor schoonheid, maar ook voor droefheid’

Participatie in de arts-patiënt relatie

• Jamison brengt eigen ervaring in (ik kan niet werken met de medicatie)

• De arts gaat akkoord met reductie van medicatie, maar grijpt in als het misgaat

• Samen vinden ze een nieuwe dosering (die niet tevoren vaststond)

• De nieuwe situatie is beter, maar ook droever

Participatie als dialoog

• Perspectief van de patiënt telt

• Arts blijft betrokken en toont verantwoordelijkheid

• Wederzijds vertrouwen

• Gezamenlijk leren

Opbouw

I. Patiëntparticipatie en dialoog

II. Dialoog in de hulpverlening: het deliberatieve model

III. Dialoog in het beleid: het PARTNER model

Formele participatie

De smaakmakers

Een kijkje in de keuken van de smaakmakers

De PARTNER interventie

• Participation

• Action

• Relations

• Trust

• Negotiation

• Empowerment

• Responsiveness

De PARTNER interventie

ParticipationActionRelationsTrustNegotiationEmpowermentResponsiveness

Participatie als dialoog

• Perspectief van de patiënt telt

• Ontwikkeling van het perspectief (lotgenoten)

• Uitwisseling van perspectieven tussen patiënten en hulpverleners

• Gezamenlijke actie

Conclusies

• Participatie van patiënten is zowel om normatieve als om zorginhoudelijke redenen gewenst

• Participatie vereist ondersteuning (door de zorgverlener of door een facilitator)

• Participatie vereist wederzijdse betrokkenehid en openheid

• Participatie impliceert gezamenlijk leren