part_02.pdf

ՍՍՀՄ անվտանգ�թյան զորքերի կազմ�մ մասնակցել է Հ�նգա-

րիայի, Չեխոսլովակիայի ազատագրման մարտերին։ Ց�ցաբերած

արի�թյան, խիզախ�թյան և բանիմաց�թյան համար ստացել է

ավագ սերժանտի կոչ�մ և պարգևատրվել կառավարական

պարգևներով, մեդալներով � գովասանագրերով: 1946 թվականին

զորացրվել է։ 1949 թվականին ընտանիքով տեղափոխվել է Բորժոմի,

աշխատել է ապակե տարաների գործարանի ձ�լման արտադրամա-

ս�մ՝ որպես բանվոր, որոշ ժամանակ անց նշանակվել է տեղամասի

վարպետ, այն�հետև արտադրամասի պետ։ Գործարանի

ղեկավար�թյ�նը, հաշվի առնելով Ման�կ Մելիքյանի կազմակերպ-

չական �նակ�թյ�ններն � սերը �սման նկատմամբ, նրան

առաջարկ�մ է մեկնել սովորել�։ 1951 թվականի նոյեմբերին

գործ�ղ�մով մեկն�մ է Երևան, ընդ�նվ�մ գյ�ղինստիտ�տի

նորաստեղծ կոլտնտես�թյ�նների համար նախատեսված 6-ամսյա

հաշվապահական բաժինը, այն ավարտ�մ է 1952 թվականի ապրիլ

ամսին։ Վերադառնալով Բորժոմի՝ նշանակվ�մ է Բակ�րիանի

շրջանի Նիդարբ գյ�ղի կոլտնտես�թյան գլխավոր հաշվապահ,

որտեղ աշխատել է ընդամենը երեք ամիս։ Այն�հետև Ախալքալաքի

շրջկոմի կողմից հրավիրվ�մ է աշխատել� իր հայրենի գյ�ղ�մ,

սկզբ�մ երկրորդ, ապա առաջին հաշվապահի պաշտոններ�մ։

Աշխատանքին զ�գընթաց հինգ տարի անընդմեջ մասնակցել է

շրջան�մ կազմակերպված ավագ հաշվապահների համար

նախատեսված վերապատրաստման դասընթացներին։ Շրջկոմը մի

նոր որոշ�մով 1957 թվականին Ման�կ Մելիքյանին տեղափոխ�մ է

Բարալեթի միացյալ գյ�ղական սպառողական առևտրական բաժին՝

որպես գլխավոր հաշվապահ:

Նոր աշխատավայր�մ զգալով իր մասնագիտական գիտելիքների ոչ

բավարար լինելը՝ 1958 թվականին Ման�կը ընդ�նվ�մ է Երևանի

գյ�ղինստիտ�տի էկոնոմիկայի և ագրոնոմիայի ֆակ�լտետի

հեռակա բաժին, ավարտ�մ է 1967 թվականին։ Չբավարարվելով

ձեռքբերածով՝ 1969 թվականին �ս�մը շար�նակ�մ է Մոսկվայ�մ՝

ը ն դ � ն վ ե լ ո վ մի � թ ե ն ա կ ա ն կ ո ո պ ե ր ա տ ի վ ի ն ս տ ի տ � տ ի

էկոնոմիկայի և առևտրի բաժինը, այն ավարտ�մ է 1974 թվականին`

գերազանց գնահատականներով։

Այս ընթացք�մ փոխվ�մ է Ման�կ Մելիքյանի աշխատանքային

17

բնագավառը. նրա՝ բազմակողմանի զարգացած և հմ�տ կազմակեր-

պիչ լինելը չի վրիպ�մ շրջանային վերադաս ղեկավար�թյան

�շադր�թյ�նից։ 1965 թվականին նրան առաջարկվ�մ է ղեկավարել

հայրենի գյ�ղի կոլտնտես�թյ�նը, որտեղ նա աշխատել է մինչև 1970

թվականի հ�լիս ամիսը։

Ման�կ Մովսեսովիչի նախագահ�թյան տարիներին արմա-

տապես փոխվել է գյ�ղի սոցիալ-տնտեսական վիճակը, ավարտին է

հասցվել Էխտիլա-Խանդո-Վարևան խմել� ջրի ջրագիծը, ավելին՝

տվյալ ժամանակվա հնարավոր�թյան սահմաններ�մ կառ�ցվել է

նաև ոռոգման ջրացանց, որը հնարավոր�թյ�ն է տվել ոռոգելի

դարձնել� չոր � ցամաք հողատարածքները։ Խանդոն շրջան�մ ա-

ռաջին գյ�ղերից մեկն էր, որ-

տեղ կառ�ցվեց 1941–1945 թթ

. ՀայրենականՄեծ պատերազ-

մ�մ զոհված համագյ�ղացի-

ների հիշատակը հավերժաց-

նող հ�շակոթող, որի հեղի-

նակն էր ինքն�ս քանդակա-

գործ,մեր համագյ�ղացի Սեր-

յոժա Հ�նանի Դեմ�րչյանը։

Կոլվարչ�թյան նախագահի պրպտ�ն մտքի արդյ�նք�մ կառ�ց-

վ�մ է տիպային երկհարկանի դպրոց, սպորտդահլիճի և կաթսա-

յատան հետ միասին։ Կոլտնտես�թյան անաս�նների ամառային

արոտավայր�մ (Յայլայ�մ), որը գտնվ�մ է Շայնապատ լեռան

ստորոտ�մ, Տապածղ�րի լճի հարևան�թյամբ, կառ�ցվ�մ են

հարմարավետ կացարաններ հովիվների, կթվոր�հիների համար՝

բարելավելով նրանց կենցաղային պայմանները։ Իսկ անասնագո-

մերի կառ�ց�մը պարզապես հրաշք է թվացել: Տնտես�թյան բ�ռն

վերելքն � զարգաց�մը, գյ�ղմթերքների հավելյալ արտադր�թ-

յ�նը անասնաբ�ծ�թյան բնագավառ�մ ձեռք բերած մեծ հաջո-

ղ�թյ�նների շնորհիվ ոչ միայն կատարվել, այլև գերակատարվել

են պետական պլանային առաջադրանքները: Ինչն էլ ժամանակին

գնահատվել է Վրացական ՍՍՀ գյ�ղնախարար�թյան կողմից։

Որի համար էլ գյ�ղի կոլտնտես�թյ�նն արժանացել է մի�-

թենական փոխանցիկ կարմիր

18

դրոշի և դրամական խրախ�սանքի։

Մ. Մելիքյանը մասնակցել է Մոսկվայ�մ կազմակերպված

ամենամյա ժողովրդական տնտես�թյան նվաճ�մների ց�ցա-

հանդեսին։ 1968–1970 թվականներին կոլվարչ�թյան նախագահը

արժանացել է ՍՍՀՄ ժողտնտես�թյան նվաճ�մների ց�ցահանդեսի

մեդալների, 1969 թվականին մասնակցելով ՍՍՀՄ համամի�թենա-

կան 3-րդ կոլտնտեսային համագ�մարին՝ պարգևատրվել է բրոնզե

մեդալով։

1970 թվականին շրջկոմը, բարձր գնահատելով Ման�կ Մելիք-

յանի կազմակերպչական ջիղն � եռանդը, նրան 1970 թ. հ�լիս ամսին

տեղափոխ�մ է նորաստեղծ Կաջոյի միացյալ խոշորացված

խորհտնտես�թյ�ն՝ որպես տնօրեն, որտեղ աշխատել է մինչև 1973

թվականը։ Լինելով ավանդապահ անձնավոր�թյ�ն և ընտանիքի

լավ հայր՝ նա չէր կարող անտարբեր մնալ իր զավակների

ճակատագրերի նկատմամբ, որոնք սովոր�մ էին Երևանի տարբեր

բարձրագ�յն �ս�մնական հաստատ�թյ�ններ�մ։

Հաշվի առնելով ընտանեական պայմանների առկա իրավիճակը՝

հոգատար ծնողը 1973 թվականին, թողն�մ է զբաղեցրած պաշտոնը և

տեղափոխվ�մ է Հայաստան։ 1974 թվականին մայր հայրենիք�մ

հիս�նամյա գյ�ղատնտեսը աշխատանքի է անցն�մ Եղվարդի

ջերմոցային տնտես�թյ�ն�մ՝ վարելով պատասխանատ�

պաշտոններ, այն�հետև աշխատել է տարբեր հիմնարկ-

ձեռնարկ�թյ�ններ�մ, հետագայ�մ առողջական խնդիրների

պատճառով թողն�մ է աշխատանքային գործ�նե�թյ�նը և 1987

թվականին անցն�մ է կենսաթոշակի։ Մահացել է 2001 թվականին 77

տարեկան հասակ�մ։

Նկատի �նենալով, որ հետ այս� հանդես�մ տպագրվել� է նաև

գյ�ղի �սյալ ընտանիքների մասին հոդվածաշար «Խանդոյի �սյալ

ընտանիքները» խորագրի ներքո, �ստի նպատակահարմար

համարեցինք ներկայացնել� նրա գերդաստանի պատմ�թյ�նը։

Լինելով �ս�մնատենչ անձնավոր�թյ�ն՝ սերն �սման նկատմամբ

հետագայ�մ փոխանցել է իր զավակներին, այն�հետև թոռներին �

ծոռներին, հազվագյ�տ ընտանիքներից մեկն է Ջավախքի

տարածաշրջան�մ, որի բոլոր ժառանգները ստացել են բարձրագ�յն

կրթ�թյ�ն: Ավելին՝ թոռներից Կարենն � Գայանեն բժշկական գի-

19

գիտ�թյ�նների թեկնած� են: Նրանց մայրը՝ Լիդա Արշակի

Սահակյանը, մանկավարժական գիտ�թյ�նների դոկտոր, պրոֆեսոր

է, լինելով քիմիկոս գիտնական՝ զբաղվել է նաև մանկավարժ�թյամբ,

հեղինակ է բազ�մ դասագրքերի և շտեմարանների, որոնք

նախատեսված են միջնակարգ և բարձրագ�յն �ս�մնական

հաստատ�թյ�նների համար, ինչն էլ գնահատվել է հավ�ր պատ-

շաճի՝ արժանանալով ակադեմիկոսի, Հայաստանի Հանրապետ�թ-

յան վաստակավոր մանկավարժի կոչման։

Ամ�սինը՝ Ռոբերտ (Ռ�բիկ) Ման�կի Մելիքյանը, ավարտել է

գյ�ղինստիտ�տի մեխանիկական ֆակ�լտետի ավտոտրանսպորտի

բաժինը, աշխատել է տարբեր հիմնարկ-ձեռնարկ�թյ�ններ�մ՝

տեղամասի վարիչից հասնելով տնօրենի պաշտոնին։ Իսկ նրանց երեք

թոռները, շար�նակելով իրենց գերդաստանի նահապետի

նպատակների իրագործ�մը, սովոր�մ են՝ առաջինը Երևանի

Հերաց� անվան բժշկական համալսարանի երրորդ կ�րս�մ,

գերազանց առաջադիմ�թյամբ, երկրորդը՝ Լոնդոնի Օքսֆորդի

համալսարան�մ,երրորդը՝ Մոսկվայի Սեչենովի անվան բժշկական

համալսարան�մ:

Կոլվարչ�թյան նիստի ժամանակ...

20

Եկրորդ որդին՝ Էդ�արդ Ման�կի Մելիքյանը, Հայաստանի

Հանրապետ�թյան Կոտայքի մարզի Հրազդան քաղաքի կենտրո-

նական հիվանդանոցի վիրաբ�ժ�թյան բաժնի վարիչն է: Նա սովորել

է Երևանի բժշկական ինստիտ�տ�մ, այն�հետև ավարտել է

Խաբարովսկի բժշկական ինստիտ�տի ինտերնատ�րայի ընդհա-

ն�ր վիրաբ�ժ�թյան բաժինը։ Կինը՝ Գոհար Դոնիկի Մելքոնյանը,

մանկաբ�յժ է, երկ� որդիները՝ Ման�կն � Վահեն, բարձրագ�յն-

ավարտ են։

Երրորդ որդին՝ Ս�րեն (Մովսես) Ման�կի Մելիքյանը, ավարտելով

Երևանի պետական համալսարանի երկրաբանական ֆակ�լտետը,

գործ�ղ�մով մեկնել է Խաբարովսկի երկրամաս, երկ� տարի

աշխատելով հեռավոր Սիբիր�մ՝ վերադարձել է Երևան և

աշխատանքի անցել Երկրաբանական գիտահետազոտական

ինստիտ�տ�մ, այն�հետև տեղափոխվել է այլ աշխատանքի։ Կինը՝

Գոհար Սերգոյի Աբրահամյանը, ն�յնպես բարձրագ�յնավարտ է, այժմ

էլ դասախոս�մ է Երևանի Խ. Աբովյանի անվան մանկավարժական

համալսարան�մ, որտեղ ժամանակին սովորել է ինքը։ Դասա-

խոսական աշխատանքին զ�գընթաց զբաղվել է նաև գիտական

գործ�նե�թյամբ, ինչի համար էլ ստացել է դոցենտի կոչ�մ։ Նրանցից

սերված ժառանգները՝ Աստղիկը, Լ�սինեն, Սամվելը, գերազանց

գնահատականներով ավարտել են բարձրագ�յն �ս�մնական

հաստատ�թյ�նները և աշխատ�մ են իրենց կողմից նախընտրած

մասնագիտ�թյամբ։

Չորրորդ որդին՝ Մասիս Ման�կի Մելիքյանն � կինը՝ Աշխեն

Եղիշի Պողոսյանը, ավարտել են Երևանի բժշկական ինստիտ�տը,

հավատարիմ մնալով հիպոկրատյան երդմանը՝ մինչև օրս էլ

աշխատ�մ են իրենց նախընտրած մասնագիտ�թյամբ։ Ամ�սինը

Արարատի մարզի Մասիսի տարածաշրջանի դատաբժշկական

ծառայ�թյան գլխավոր փորձագետ բժիշկն է, միաժամանակ

պաշտոնավար�մ է քաղաքի պոլիկլինիկայ�մ՝ որպես գլխավոր բժիշկ։

Կինը աշխատ�մ է Հայաստանի Հանրապետ�թյան ոստիկան�թյան

բ�ժվարչ�թյան պոլիկլինիկայ�մ։ Բժիշկ ծնողներից սերված

ժառանգները՝ Էման�ելն � Նելլին, չեն հետևել իրենց ծնողներին և

ընտրելով այլ �ղղ�թյ�ն, ավարտելով բարձրագ�յնը՝ աշխատ�մ են

Գերմանիայ�մ, իրենց մասնագիտ�թյամբ։

21

Դ�ստրը՝ Զամիրա Ման�կի Մելիքյանը, ավարտելով Երևանի

բժշկական ինստիտ�տի դեղագործական բաժինը, գործ�ղվել է

Եղվարդի շրջան, որտեղ աշխատել է երկ� տարի՝ կրտսեր դեղագործից

հասնելով դեղատան վարիչի պաշտոնին։ Հետագայ�մ ն�յն

հաստիքով աշխատել է Հայաստանի Հանրապետ�թյան «Կարմիր

խաչ» կազմակերպ�թյան հիվանդանոցի դեղատանը, մինչև օրս էլ

աշխատ�մ է իր մասնագիտ�թյամբ՝ Երևանի «շտապօգն�թյանը» կից

դեղատանը։։ Ամ�սինը` Արմեն Ռոբերտի Բաբայանը դասախոս�մ է

ճարտարապետ�թյան և շինարար�թյան Հայաստանի Ազգային

Համալսարան�մ, տեխնիկական գիտ�թյ�նների թեկնած� է, �նի

դոցենտի կոչ�մ: Ուստրն � դ�ստրը բարձրագ�յնավարտ են։

Ընդհանրացնելով Ման�կ Մովսեսովիչի աշխատանքային

գործ�նե�թյ�նն � նրա գերդաստանի պատմ�թյ�նը՝ կարող ենք

միանշանակ եզրակացնել. այո՛, իրոք որ Ման�կ Մովսեսի Մելիքյանի

գերդաստանը Ջավախքի կրթված ընտանիքներից է: Ութ բժիշկ և ինը

տարբեր մասնագիտ�թյամբ բարձրագ�յն կրթ�թյ�ն ստացած

որդիներով, թոռներով, ծոռներով հայտնի այս գերդաստանը մի

եզակի համաստեղ�թյ�ն է Ջավախքի երկնակամար�մ:

Սեդրակ Խաչատրյան

22

Խոսք ասել մարդ� մասին, ներկայացնել

նրա կենսագր�թյ�նն � վերլ�ծել աշխա-

տանքային գործ�նե�թյ�նը բարդ, դըժ-

վարին և պատասխանատ� աշխա տանք

է , թեկ�զ այն պատճառով, ինչ էլ որ գրես

տվյալ անձի մասին,հանր�թյ�նը միանշա-

նակ չի ընդ�նել�:

Իսկ երբ տվյալ անձն է ներկայացն�մ ինքն

իրեն, գնահատ�մ իր աշխատանքային գոր-

ծ�նե�թյ�նը, հետաքրքիր, ինչ� չէ՝ նաև

�սանելի է: Ելնելով վերը նշվածից փորձ

արեցինք շարադրվելիք նյ�թը ներկայացնել ինչպես, որ շարադրել է

ինքը, իր իսկ աշխատանքային գործ�նե�թյան մասին: Գնահատա-

կանը թողնելով ընթերցողի և ժամանակակիցների հայեցող�թյանը:

Ստորև ներկայացն�մ ենք Մյասնիկ Վարդանի Հակոբյանի

կենսագր�թյ�նն � աշխատանքային գործ�նե�թյ�նն իր իսկ

մեկնաբան�թյամբ:

Մյասնիկ Հակոբյանը ծնվել է 1935 թվականին Վարդան և Թագ�-

հի Հակոբյանների բազմանդամ ընտանիք�մ: 1952 թվականին

ավարտել է Խանդոյի �թամյա դպրոցը, իսկ միջնակարգ կրթ�թյ�նը

գերազանց գնահատականներով ավարտել է 1955 թվականին

Ալաստան գյ�ղ�մ: Ն�յն թվականին զորակոչվել է խորհրդային

բանակ, զինվորական ծառայ�թյ�նն անցել է Ուկրաինայ�մ՝

Օդեսայի օկր�գային զինված օդադեսանտային �ժեր�մ: Ծառա-

յ�թյան ընթացք�մ սովորել է ն�յն տարածաշրջանի Կոտովսկ

քաղաքի ավիացիոն �ս�մնարան�մ,որն ավարտել է 1956

թվականին` ստանալով ավագ մեխանիկի մասնագիտ�թյ�ն:

Այն�հետև, ծառայ�թյ�նը շար�նակել է Չ�կոտկայի ավիացիոն

հատ�կ նշանակ�թյան գնդ�մ:

Գերազանց ծառայ�թյան համար օկր�գի հրամանատար�թյան

կողմից արժանացել է բազ�մ գովասանագրերի, իսկ ծնողները

ստացել են շնորհակալագրեր՝ որդ� լավ ծառայ�թյան համար:

23

вÎà´Ú²Ü ØÚ²êÜÆÎ ì²ð¸²ÜÆ

Զինվորական ծառայ�թյ�նն ավարտել է 1959 թվականին և, վերա-

դառնալով հայրենի գյ�ղ, անմիջապես աշխատանքի է անցել

հարազատ կոլտնտես�թյ�ն�մ: 1959-61 թվականներին աշխատել է

որպես դաշտավարական բրիգադայի բրիգադավար: Աշխատանքին

զ�գընթաց 1960 թվականին Մյասնիկը հեռակա կարգով ընդ�նվել է

Երևանի անասնաբ�ծական-անասնաբ�ժական ինստիտ�տի

անանսնաբ�յժ-ինժեներական ֆակ�լտետը, որն ավարտել է 1966

թվականին: 1962 թվականից աշխատել է որպես անասնապահ

ֆերմայի վարիչ, 1965 թվականին նշանակվել է տնտես�թյան

գլխավոր անասնաբ�յժ, իսկ 1970-1972 թվականին Մյասնիկ

Հակոբյանն արդեն Խանդո գյ�ղի կոլտնտես�թյան նախագահն էր:

Այն�հետև աշխատել է որպես տնտես�թյան տնտեսագետ, իսկ

1974թվականից տեղափոխվ�մ է աշխատանքի Ախալքալաքի

շրջանային տոհմային կայան` որպես գլխավոր անասնաբ�յժ, որտեղ

աշխատ�մ է մինչև 1982թվականը: Ն�յն տարվա երկրորդ կեսից նա

վերադառն�մ է հայրենի գյ�ղ և աշխատանքի անցն�մ տնտես�թ-

յ�ն�մ` զբաղեցնելով պատասխանատ� պաշտոններ: Հայրենի

կոլտնտես�թյ�ն�մ Մյասնիկ Հակոբյանն աշխատել է մինչև 1994

թվականը:

1971 թվականին, տնտես�թյ�նն արժանացել է Վրաստանի

հանրապետ�թյան Կոմկ�սի Կենտկոմի արհմի�թյ�նների և

մինիստրների խորհրդի փոխանցիկ կարմիր դրոշին, ինչի համար էլ

տնտես�թյ�նը պարգևատրվել է հազար ռ�բլի պարգևավճարով:

Իր աշխատանքային գործ�նե�թյան ընթացք�մ Մյասնիկ Հակոբյանն

արժանացել է կառավարական մի շարք մեդալների, գովասանագրերի

և այլ պարգևների, այդ թվ�մ` պարգևատրվել է «Աշխատանքային

արի�թյան» շքանշանով, միաժամանակ արժանացել է ԺՏՆՑ-ի ար-

ծաթյա հ�շամեդալի, որպես կոլտնտես�թյան առաջավոր 1966-1970

թվականներին մասնակցել է Մոսկվայ�մ կազմակերպված

համամի�թենական ԺՏՆՑ-ի ց�ցահանդեսներին:

1962 թվականից մինչև 1974 թվականն ընտրվել է Ալաստանի

միացյալ գյ�ղական խորհրդի պատգամավոր: Մյասնիկ Հակոբյանը 1960 թվականին ամ�սնացել է Ֆենիկ Հակոբի

Հակոբյանի հետ: Համատեղ ամ�սն�թյ�նից �նեն չորս երեխա`

24

երեք դ�ստր և մեկ որդի: Այսպիսի կյանքի �ղի է �նեցել 80-ամյա Մյասնիկ Վարդանի

Հակոբյանը` միշտ առ�յգ, կենս�րախ � ժպտերես: Ապրելով իր

հայրենի Խանդո գյ�ղ�մ, նա կարծես թե վայել�մ է իր երկրորդ

երիտասարդ�թյ�նը`շեն պահելով իր ապ�պապերի հայրենի

օջախը:

Նյ�թի մշակ�մը`

Ս. Խաչատրյանի

Անցած-գնացած օրեր...

25

Ծնվել է 1927 թ. Խանդո գյ�ղ�մ Սեդրակ

և Սաթենիկ Դանիելյանների գերդաստա-

ն�մ: Ունեցել է դառը մանկ�թյ�ն: Սովո-

րել է գյ�ղի միջնակարգ դպրոց�մ, այն�-

հետև �ս�մը շար�նակել է Ախալցխայի

գյ�ղատնտեսական տեխնիկ�մ�մ: Այն

ավարտել է 1948 թ-ին գերազանց առաջա-

դիմ�թյամբ: Առաջին աշխատանքային

փորձաշրջանը անցկացրել է Ասպինձայի

շրջանի Թոկ գյ�ղ�մ: Այն�հետև տեղա-

փոխվել է Ախալքալաքի շրջանային հող-բաժին որպես կրտսեր

գյ�ղատնտես: 1950 թ. ընդ�նվել է Երևանի գյ�ղատնտեսական ինս-

տիտ�տի հեռակա բաժինը: Այն ավարտել է 1957 թ-ին: Զ�գընթաց աշ-

խատել է շրջանի տարբեր գյ�ղեր�մ որպես գլխավոր գյ�- ղատնտես:

Դժվարին է եղել երիտասարդ մասնագետի �ղին. հալածվել է ոչ

միայն հայ առանձին ղեկավարների, այլ վրացի շովինիստ

չինովնիկների կողմից, որոնց դ�ր չի եկել արդարամիտ խանդոց�

աշխատանքային ոճը: Հետևանքը եղել է այն, որ Վարդը

հիասթափված թողել է իր մասնագիտական աշխատանքը և մեկնել է

արտագնա աշխատանքի՝ կիսատ թողնելով իր տարիների ընթացք�մ

�ս�մնասիրած � գրի առած գիտական թեզերը, որոնք վերաբերվ�մ

էին «Բազմամյա խոտաբ�յսերի և այգեբոստանային կ�լտ�րաների

աճեցման եղանակները լեռնային շրջան�մ» ծավալ�ն աշխատ�թ-

յանը, որը նոր խոսք էր ասել� գյ�ղատնտես�թյան բնագավառ�մ:

Ամեն մարդ էլ �նեցել է իր աստեղային ժամը. 1971 թվականին Վարդ

Դանիելյանը աշխատանքի է անցել հայրենի գյ�ղ�մ որպես

կոլտնտես�թյան տնտեսագետ: 1972 թ-ին շրջկոմի որոշմամբ

նշանակվել է Խանդոյի կոլվարչ�թյան նախագահ, որը պարտադրված

որոշ�մ էր կոմ�նիստ Դանիելյանի նկատմամբ:

Այդ ժամանակ կոլտնտես�թյ�նը գտնվել է ծանր վիճակ�մ՝

ահռելի պարտքեր պետ�թյանը, կոռ�պացված շրջանային ղեկա-

վար�թյ�ն, որոնք գայլային ախորժակով լափ�մ էին տնտես�թյ�ն-

26

¸²ÜƺÈÚ²Ü ì²ð¸ 꺸ð²ÎÆ

27

ների նյ�թական միջոցները, որոնցից անմասն չէր մնացել նաև

Խանդոյի կոլտնտես�թյ�նը: Երկ� տար�մ փակել ոչ միայն պետական պարտքերը, այլ մեկ

աշխօրի դիմաց բաժանել 1 ռ�բլի աշխատավարձ վարձատր�թյ�ն:

Դա աներևակայելի տիտանական աշխատանք էր պահանջ�մ. իր

նախագահ�թյան վերջին տար�մ՝ 1975 թ-ին , այն հասցրել է մեկ

աշխօրին 3 ռ�բլ�ց ավելի գ�մարի: Վարդ Դանիելյանը կատարել �

գերակատարել է պետական սոց պարտավոր�թյ�ններն � առաջա-դրանքները՝ իր կողքին �նենալով սրտացավ � աշխատասեր

ամենակարևորը մարդկային լավագ�յն կողմերով օժտված

մասնագետ-աշխատողների՝ Ման�կ Գրիգորի Բասենցյա- նին

(գլխավոր գյ�ղատնտես), Աթանաս Միսակի Թորոսյանին (անաս-

նաբ�յժ), Սարգիս Բարսեղի Շիրինյանին (ֆերմայի վարիչ), Մաթևոս

Միսակի Սահարյանին, Ռաֆիկ Դիվինի Հակոբյանին (դաշտավա-

րական բրիգադայի բրիգադավարներ ) և շատ � շատ �րիշներին,

որոնք ջանք � եռանդ չէին խնայել տնտես�թյան վերականգնման

համար: 1974 -1975 թթ. կոլտնտես�թյ�նն արժանացավ մի�թենական

փոխանցիկ Կարմիր դրշոշին՝ դ�րս գալով շրջան�մ առաջավորների

շարքերը։ Տնտես�թյան բոլոր ոլորտներ�մ առաջընթացը ակնառ�

էր � խոս�ն, որը, սակայն, դ�ր չէր գալիս առանձին վերադաս

ղեկավարներին, հատկապես՝ վրացի շովինիստ չինովնիկներին,

որոնք զրկվել էին իրենց անձնական շահ�յթից: Ժամանակներն էին

այդպիսին. արդար � մաք�ր աշխատողը չէր կարող մնալ վերը

նշված համակարգ�մ: Արդարամիտ � բազմաշնորհ խանդոցին

ստիպված դիմ�մ է ներկայացն�մ շրջկոմ՝ իրեն ազատել�

կոլվարչ�թյան նախագահի պաշտոնից: Հետագայ�մ նա աշխատ�մ է Ալաստանի կոլտնտես�թյ�-

ն�մ` գյ�ղատնտեսի պաշտոն�մ: Այն�հետև տեղափոխվ�մ է

հայրենի գյ�ղ և մինչև կենսաթոշակի անցնելը աշխատել է որպես

սերմնա- բ�յծ, գյ�ղատնտես � բրիգադավար: Ապրելով հայրենի գյ�ղ�մ՝իր կյանքի վերջին տարիներին Վարդ

Դանիելյանը գրել է վեպ-հ�շապատ�մ գյ�ղի և գյ�ղացիների

մասին:Նա մահացել է 2015թվականի մարտին: Նյ�թը պատրաստեց՝ Սեդրակ Խաչատրյանը

Ծնվել է 1956 թվականին: 1973 թվականին ա-

վար տել է Խանդոյի միջնակարգ դպրոցը: 1975-

1977 թվականներին Սերգոն ծառայել է սովետա-

կան բանակ�մ: 1982-1988 թվականներին նա աշ-

խատել է հայրենի գյ�ղի կոլտնտես�թյ�ն�մ`

որպես թիվ 2 դաշտավարական բրիգադայի բրի-

գադավար:

1990-ական թվականների սկզբներին, Խորհր-

դային մի�թյան փլ�զ�մից հետո, ց�րտ � մ�թ

տարիներին, Խանդոյ�մ ևս առաջ էին եկել բազ- մաթիվ կնճռոտ � չլ�ծված հարցեր: Կոլտնտե-

ս�թյ�նը կամաց-կամաց լ�ծարվ�մ էր: Անց�մ էր կատարվ�մ գյ�ղի

կառավարման մեկ այլ ձևի: Փաստորեն գյ�ղի լիիրավ ղեկավար�թյ�նը

վաղ թե �շ անցնել� էր գյ�ղվարչ�թյանը: Ամեն�ր անորոշ�թյ�ն էր �

լճաց�մ: Պայքար էր գն�մ հնի � նորի միջև, փոխվել էին նաև

ժամանակները: Խանդոն դժվարին � ճգնաժամային օրեր էր ապր�մ:

Ստեղծված իրավիճակ�մ պետք էր մեկը, ով կց�ցաբերեր մեծ կամքի �ժ և

կվայելեր համագյ�ղացիների մեծամասն�թյան վստահ�թյ�նը: Այդ

ամենը հաշվի առնելով` 1992 թվականին Սերգո Սպերցյանին ընտրեցին

Խանդոյի գյ�ղվարչ�թյան նախագահ: Սերգոն ստանձնելով գյ�ղ-

վարչ�թյան նախագահի պաշտոնը և համագործակցելով կոլ-

տնտես�թյան նախագահների հետ` իր ղեկավարման տարիներին

փորձեց հնարավորինս բարելավել խանդոց� ապրելակերպը: Այդ

տարիների ամենամեծ ձեռքբեր�մը Էխտիլա-Խանդո 18կմ երկար�թյամբ

ջրագծի կառ�ց�մն էր, որը լ�ծեց բազմաթիվ կենցաղային հարցեր`

թեթևացնելով խանդոց� առօրյա հոգսերը: Վերոհիշյալ ջրագծի կառ�-

ց�մը Խանդոյի ողջ պատմ�թյան ընթացք�մ �նեցած ամենակա-

րևոր ձեռքբեր�մներից մեկն է: Սերգո Սպերցյանի ղեկավարման տարիներին ընդհան�ր ժո-

ղովի վիճակահան�թյամբ Խանդոյ�մ կատարվեցին հողաբաժա-

ն�մներ,

28

êäºðòÚ²Ü êºð¶à زðÎàêÆ

ʲܸàÚÆ ¶ÚàôÔêàìºîÀ

որի արդյ�նք�մ գյ�ղի ամեն մի ընտանիք սեփական�թյան

իրավ�նքով ստացավ 1,25հա հողատարածք: Այդ տարիներին գյ�ղի

կենտրոն�մ (հին անասնագոմերի տեղ�մ) կառ�ցվեց պարսպապատ

ֆ�տբոլի մարզադաշտ:

1998 թվականին Ս. Սպերցյանը ընտրվել է Ախալքալաքի

շրջխորհրդի դեպ�տատ:

Նախքան գյ�ղվարչ�թյան նախագահի պաշտոն�մ

աշխատելը Սերգո Սպերցյանը զբաղվել է նաև գործարար�թյամբ:

Նրա բազալտ քարի վերամշակման գործարան�մ աշխատել են 22

հոգի: Այդ տարիներին Սերգոն կատարել է նաև բարեգործ�թյ�ններ:

Նրա միջոցներով 1990 թվականին ընդարձակվել են գյ�ղի

արհեստական լճակները` Շարոյին կելը և գյ�ղի վերևի մաս�մ

գտնվող լճակը, որին ժողով�րդը «Սերգոյին կելը» տեղան�նն է տվել:

Նա իր բարեգործ�թյ�ններով օգնել է Խանդոյի, Վարևանի և

Ախալքալաքի Հ. Թ�մանյանի անվան դպրոցներին: Ս. Սպերցյանի

ֆինանսական աջակց�թյամբ Վարի աղբյ�րից խմել� ջ�րը

պոմպակայանով հասցվեց Խանդոյի ամենահին թաղը, �ր ոչ մի կերպ

խմել� ջ�ր չէր հասն�մ: Վերջինիս միջոցներով 1989թվականին

ասֆալտապատվեց Խանդոյի դպրոցի բակը, իսկ 1991թվականին

Սերգոն իր լ�ման �նեցավ գ յ�ղամիջյան ճանապարհի

ասֆալտապատման գործ�մ` այդ նպատակին հատկացնելով 70.000

ռ�բլի:

Սերգո Սպերցյանը �նի երեք ար� զավակ և հինգ թոռ: Նա այժմ

էլ ապրելով հայրենի Խանդոյ�մ` վայել�մ է համագյ�ղացիների

սերն � հարգանքը:

Միսակ Թորոսյան

29

Սիրելի խանդոցիներ, «Խաչկավանք-Խանդո» հանդեսի

երկրորդ համար�մ տպագրված մեր գյ�ղի տեղան�նները �զ�մ եմ

լրացնել ևս երկ�սով` «Ջաղջին ճամփան» և «Ձորին խաչը»:

Ջաղջին ճամփան շատ ծանոթ � հոգեհարազատ է հատկապես

տարեց խանդոցիներին, ովքեր մինչև գյ�ղ�մ էլեկտրական աղաց

կառ�ցելը իրենց գարին � ցորենը այդ ճամփով են տարել ձորի մեջ

գտնվող ջրաղացներ�մ աղալ�: Ջրաղացպան Եղիշ պապը իմ

հիշող�թյան մեջ մնացել է որպես ամպերի մեջ նստած սպիտա-

կամոր�ս պապիկ` թաթախված ալրափոշ� մեջ, թզբեխը ձեռքին,

բարեհամբ�յր � իմաստալից մի ծեր�նի:

Ձորին խաչը մի տափակ քար է` վրան փորագրված խաչով: Այն

ձորի մեջ մի փոքրիկ սրբավայր է: Ես միշտ հիշ�մ եմ մորս

պատմածները այդ սրբավայրի զոր�թյան մասին:Նա պատմ�մ էր,

որ Հայրենական Մեծ պատերազմի տարիներին Հայկ�շ մամս ամեն

օր իջել է Ձորին խաչը և աղոթել գեր�թյան մեջ ընկած քեռիներիս`

Աղվան և Գեղամ Դեմ�րչյանների փրկ�թյան համար: Նա վստահ էր,

որ Ձորին խաչի զոր�թյան շնորհիվ իր որդիները ողջ և առողջ տ�ն

կվերադառնան:

Ալվարդ Հար�թյ�նի Շիրինյան

Հն�ց հայերիս հայտնի են եղել հեծկան ձիերի ցեղերը:Մեր

ժողով�րդն այդ ձիերով ստեղծել է հայոց այր�ձին, որը կռվի

ժամանակ փառահեղ տեղաշարժվելով ահ � սարսափի մեջ է պահել

թշնամ�ն:Այդ ցեղախմբի ձիերը արտահանվել են նաև Իրան,

Ֆրանսիա, Լեհաստան , անգամ արաբական երկրներ:

Պատմ�մ են, որ ժամանակին մեր գյ�ղ�մ նշված ձիերի ցեղից

�նեցել է նաև Մելիքենց Մելիքը: Մի անգամ նրա թոռը՝ Մկրտիչը

30

غð ¶ÚàôÔÆ îºÔ²ÜàôÜܺðÀ

ÒáñÇÝ Ë³ãÁ

øá áÉá½ÇÝ Ï»½³Ý

(Մ�կ�չ ամին) պատանի հասակ�մ Մաթինենց բոստաններին

հարող հատված�մ (դ�րաններ�մ), որը գտնվել է բարձր ժայռի

գլխամաս�մ, ան�շահամ սառը աղբյ�րի մոտ, ձիերը արածացնել�

ժամանակ ականատես է լին�մ մի խ�մբ ձիերի խաղին, որը

հետագայ�մ վերածվ�մ է կռվի: Կռվի թ�նդ պահին երկ� ձիերը

պատահականորեն բախվ�մ են ք�ռակին, որը գլորվ�մ է ձորը և

սատկ�մ:

Երեկոյան, երբ պատանի Մ�կ�չը ձիերը բեր�մ է տ�ն, պապը

հարցն�մ է, թե �ր է ք�ռակը: Մկրտիչը պատասխան�մ է, որ

ք�ռակը քոթոլոզ եղավ` այսինքն ձորը ընկավ, որը հետագայ�մ

առիթ է հանդիսացել, որ Մկրտիչի տոհմին կոչեն քոթոլոզենց, իսկ

սառնորակ կեզան, որը հոս�մ էր ժայռի գլխամասից, մարդկանց

հիշող�թյան մեջ մնացել է Քոթոլոզենց կեզա ան�նով: Տեղանքը առ

այսօր էլ համագյ�ղացիների կողմից հիշվ�մ է «Քոթոլոզենց

դ�րանները» ան�նով:

Եթե անհրաժեշտ լիներ կազմել մեր գյ�ղի մարդկանց հավաքական

բն�թագիրը, ես այն կձևակերպեի այսպես. «խանդոցիները

աշխատասեր � պատվախնդիր մարդիկ են՝ կապված իրենց հող �

ջրին, հն�ց եկած վարք � բարքին: Պահպանելով այն՝ հասցրել են մի

նոր աստիճանի»:

Ալբերտ Մելիքյան

Ինչքան նայես՝ չես կշտանա...

31

Առաջին բոստանը գյ�ղ�մ հիմնել է նշանավոր աշ�ղ Թ�մաս-

յան Մաթինը:

Վարդան Մելիքյանի որդին Աբգարը՝ (Խըլֆըն), որոշ�մ է Խանդո-

յի ձոր�մ հիմնել երկրորդ բոստանը, որը հետագայ�մ համա-

գյ�ղացիները կոչ�մ են «Աբգարենց բոստանը»:

Այգեգործ�թյամբ զբաղվող անձնավոր�թյ�նը կարող է ստա-

նալ ավելի բարձորակ բերք, եթե սիր�մ է զբաղվել այգեգործ�թյամբ և

բանջարաբ�ծ�թյամբ:

Վաղ գար�նն սկսվեց աղմ�կով: Տաք քամին փչեց, անձրև ե-կավ:

Հողից մարմանդ գոլորշի էր բարձրան�մ: Առավոտյան միայն տեղ-

տեղ փոսերի մեջ � ստվերներ�մ ձյան մեծ � փոքր կարկատաններ

էին մնացել: Ձորալանջի հողը կարծր էր, քարքարոտ: Ոչ մեկի մտքով

չէր անցն�մ, թե այնտեղ մի թ�փ կկանաչի:

Գյ�ղացիները զարմացան, երբ բահ � բրիչ առած այնտեղ գնաց

Աբգարը:

-Ափսոս է տանջանքդ, Աբգար, ախր հողը հող չէ…

-Փորձեմ, ո՞վ գիտե… կարող է մի բան ստացվի:

Աղբյ�րների ջ�րը հեռ� էր: Աբգարը, գետինը քերծելով փորեց

մի շաբաթ, երկ� շաբաթ փորեց � երակի պես բարակ առ�ն եկավ,

հասավ հողակտորին:

Հողակտորը գտնվ�մ է գյ�ղի ձոր�մ՝ աղբյ�րների ներքևի

հատված�մ: Աբգարը ստեղծեց մի գեղեցիկ այգի՝ խնձորեն�, բա-

լեն�, շլորեն�, վրացական ճանճ�լեն� և այլ պտղատ� տնկիներով:

Այդ ժամանակ գյ�ղամիջ�մ ,դպրոցի բակ�մ, կար ընդամենը մի

բարդի, գյ�ղի տարածք�մ պտղատ� ծառ գոյ�թյ�ն չ�ներ:

Միաժամանակ Աբգարը շատ է սիրել երգ-երաժշտ�թյ�ն, մեծ

սիրով զբաղվել է երգով և երաժշտ�թյամբ, նվագել է իր սիրած մեծ

թառը:

Մի անգամ գ�սան Հավասին հյ�րընկալվել է Աբգարի տանը:

Աբգարը մի կթան կով է �նեցել, որը մորթել է իր պատվավոր հյ�րին

հյ�րասիրել� համար:Ամբողջ գիշեր նվագ�մ, պար�մ , երգ�մ ենև

�րախան�մ: Աբգարը, երբ նվագ�մ և երգ�մ է, գ�սան Հավասին

32

²µ·³³ñ»Ýó µáëï³ÝÁ

ասմ�նքով աս�մ է նրան. «Դ� աշ�ղ Ջամալին ես»:

Խանդոն առաջավոր դիրքեր�մ է եղել իր երաժիշտներով՝ Աբգար,

Պետրոս, Սաղաթել, Աղվան Մելիքյաններով:Մամիկոն Մելիքյանը

բարձր որակի երաժիշտ էր. Բացի նվագել�ց նա կարողան�մ էր

պատրաստել բարձրակարգ երաժշտական գործիքներ, որոնք հարգի

էին ոչ միայն իր ծննդավայր�մ, այլև հարևան տարածաշրջաններ�մ:

Այդպիսին էր Աբգարը: Այգեգործ�թյ�նը համատեղելով երա-

ժշտ�թյան հետ՝ ստեղծել էր իր �ր�յն գեղջական աշխարհ, որը

մինչև օրս էլ հիշվ�մ է մեր մեծերի կողմից, այն անցնելով

սերնդեսեր�նդ՝ հասել է մեզ, նրա կողմից մշակված ձորալանջի

հողակտոր տարածքը մասն է կազմել գյ�ղի տեղան�ններին

պատմ�թյան մեջ «Աբգարենց բոստանը» անվամբ, իսկ Աբգարը՝

«Խըլֆը» ան�նով:

Ալբերտ Մելիքյան

Ծերան�մ ենք...

33

Ծնվել է 1941թ. օգոստոսի 18-ին Խանդո

գյ�ղի ճանաչված և հարգված գերդաստան-

ներից մեկի` Թևան և Սոֆյա Մարտիրոս-

յանների բազմանդամ ընտանիք�մ: Հինգ

ար� զավակներից ամենակրտսերն է:

1958-59 �ս.տար�մ ավարտել է Խան-

դոյի միջնակարգ դպրոցը: 1960-63թթ. ծա-

ռայել է ՍՍՀՄ բանակի շարքեր�մ:

Ուս�մնատենչ երիտասարդը 1966թ. ըն-

ընդ�նվել և 1971թ. ավարտել է Երևանի

մանկավարժական ինստիտ�տի պատմ�թյան ֆակ�լտետը:

1967թ.-ին Մարտիրոսյանն սկսել է իր մանկավարժական գոր-

ծ�նե�թյ�նը Խանդոյի միջնակարգ դպրոց�մ` դասավանդելով

պատմ�թյ�ն և աշխարհագր�թյ�ն:

Շրջանի կրթ�թյան բաժինը և ղեկավար�թյ�նը նկատելով և

գնահատելով Մարտիրոսյանի աշխատասիր�թյ�նն � կազմա-

կերպչական �նակ�թյ�նները` նրան 1974թ-ին նշանակ�մ է

Վարևանի �թամյա դպրոցի տնօրեն: Շ�տով 1978թ-ին Վարևանի

�թամյա դպրոցը նրա ջանքերի շնորհիվ դարձել է միջնակարգ: Շ�րջ

15 տարի (մինչև 1988թ.) աշխատելով Վարևանի դպրոց�մ նա այնտեղ

մտցրեց խիստ կարգապահ�թյ�ն` բարձրացնելով կրթօջախի

ան�նն � հեղինակ�թյ�նը: Այսօր էլ Վարևանի հասարակ�թյ�նը

մեծ հարգանքով է խոս�մ Մարտիրոսյանի մասին: Նրա տնօրի-

ն�թյան տարիներին է դպրոցի շենքը ընդարձկվել � վերակառ�ցվել

սպորտդահլիճի հետ միասին:

1988թ. Լյովա Մարտիրոսյանը նշանակվել է Խանդոյի միջն.

դպրոցի տնօրեն և մեծ ոգևոր�թյամբ սկսել աշխատել հարազատ

կրթօջախ�մ: Նորոգել է դպրոցի հնա ցած ջեռ�ցման հանակարգը,

սպորտդահլիճի շարքից դ�րս եկած տանիքը, ձեռք է բերել դպրոցին

անհրաժեշտ մեծ քանակ�թյամբ նոր գ�յք և սարքավոր�մներ, միա-

34

ʲܸàÚÆ ¸äðàòÆ îÜúðºÜܺðÀ

زðîÆðàêÚ²Ü ÈÚàì² Âºì²ÜÆ

ժամանակ մեծ �շադր�թյ�ն է դարձրել դպրոցի կարգապահ�թյանն �

�ս�մնական պրոցեսին: Սակայն հետևեց ծանր � դժվարին ժամա-

նակաշրջան: Խորհրդային երկրի փլ�զ�մը մեծ ահավիրք էր ողջ

ազգաբնակչ�թյան համար:Ամիսներով մանկա-վարժները աշխատա-

վարձ չէին ստան�մ, իսկ ստացածն էլ ոչ մի արժեք չ�ներ:Շատ մանկա-

վարժների հետ միասին 1992թ-ին դպրոցից հեռացավ նաև տնօրեն Լյովա

Մարտիրոսյանը:

Մարտիրոսյանը 1984թ.պարգևատրվել է ՎՍՍՀ լ�սավոր�թյան

նախարար�թյան պատվոգրով և ն�յն թվականին մասնակցել է ՎՍՍՀ

մանկավարժների 4-րդ համագ�մարին:

Գրել Լյովա Մարտիրոսյանի մասին և չնշել նրա գեղեցիկ ընտանիքի

մասին անհնար է :1968թ. Լյովա Մարտիրոսյանը և Զոյա Արևյանը

կազմ�մ են իրենց ընտանիքը: Հայոց լեզվի և գրական�թյան լավագ�յն

մասնագետ «գերազանց �ս�ցիչ» կոչմանն արժանացած վաղամեռիկ

մանկավարժ Զոյա Արևյանը եղավ � մնաց իր սաների հ�շեր�մ միշտ

սիրված � բարի, համեստ � շնորհալի: Նա ապրեց ընդամենը 48 գար�ն,

բայց թողեց լավ ան�ն և մեծ վաստակ գյ�ղի մի քանի սեր�նդների

կրթ�թյան � դաստիարակման գործ�մ, տարիներ շար�նակ նա

անմնացորդ � անկաշառ իր սրտի հ�րը տվեց բազ�մ սաներին:

Մանկավարժների կիրթ ընտանիք�մ ծնվել, մեծացել �

դաստիարակվել են երեք զավակներ`Էլեոնորան, Կոնստանդինն �

Խաչատ�րը:Նրանք երեքն էլ ստացել են բարձրագ�յն կրթ�թյ�ն: Այս

մեծահոգի գործարար և բարերար ընտանիքի բարեգործ�թյ�նների

մասին անդրադարձել ենք մեր հանդեսի նախորդ համարներ�մ:

Աշոտ Սահարյան

35

Ծնվել է 1954 թվականին Պետրոս և

Ամալյա Մելիքյանների բազմազավակ ըն-

տանիք�մ: 1971-1972 �ս-տա ր�մ ավար-

տել է գյ�ղի միջնակարգ դպրոցը: Ն�յն տա-

ր�մ ընդ�նվել է Երևանի թիվ 5 պրոֆ-

տեխնիկական �ս�մնարանը,որն ավար-

տել է 1975 թվականին՝ ստանալով սառ-

նարան վերանորոգողի որակավոր�մ: Այդ

ընթացք�մ զբաղվել է ակտիվ սպորտով,

հաճախել է «Բ�րեվեստնիկ» �սանողա-

կան կամավորական ընկեր�թյանը կից ա-

զատ ոճի ըմբշամարտի բաժանմ�նքը:Իր համառ�թյան, աշխատա-

սիր�թյան և քրտնաջան մարզ�մների շնորհիվ Ռ�բիկը մասնակցել

է ընկեր�թյան և հանրապետական ազատ ոճային ըմբշամարտի

մրց�մներին, պարգևատրվել է պատվոգրերով, հետագայ�մ ստացել

է նաև սպորտի վարպետի թեկնած�ի և առաջին կարգի դատավորի

որակավորման կոչ�մ: 1975-1977թվականներին ծառայել է

խորհրդային բանակ�մ, զորացրվել�ց հետո նշանակվել է

Մարտ�ն� շրջանի «Բ�րեվեստնիկ» ընկեր�թյան ազատ ոճի

ըմբշամարտի բաժանմ�նքի գլխավոր մարզիչ և ն�յն քաղաքի

�թամյա դպրոցի ֆիզկ�լտ�րայի �ս�ցիչ: 1979թվականին

ընդ�նվել է Երևանի ֆիզիկական կ�լտ�րայի պետական

ինստիտ�տի հեռակա բաժինը, այն ավարտել է 1984թվականին:

1979թ. Ռ�բիկ Մելիքյանը տեղափոխվել է հայրենի գյ�ղ և

նշանակվել է ֆիզկ�լտ�րայի �ս�ցիչ,�ր աշխատ�մ է մինչև

օրս:Նա զբաղվել է նաև մարզչական գործ�նե�թյամբ: 1992-1995

թվականներին աշխատել է Խանդոյի դպրոցի տնօրեն:

Ռ�բիկ Մելիքյանը լինելով մտավորական ակտիվ մասնակ-

ց�թյ�ն է �նեցել հասարակական աշխատանքներ�մ, իսկ

ղարաբաղյան շարժման ժամանակ իր �ժերի սահմաններ�մ օգնել

� օժանդակել է շարժմանը, օգն�թյ�ն հասցնելով Ղարաբաղին:

36

غÈÆøÚ²Ü èàô´ºÜ äºîðàêÆ