Hoofdstuk 2: Landschap Par. 2 Landschappen in beweging
Hoofdstuk 2: Landschap
Par. 2 Landschappen in beweging
Landschap Landschappen zijn dynamisch, dat wil
zeggen dat ze voortdurend veranderen
Drie natuurlijke processen spelen een belangrijke rol:
- Erosie- Verwering- Sedimentatie
Is de rivier er omdat er een dal is of is er een dal omdat er een rivier is?
Bodemerosie Bodemerosie: Het wegschuren van grond
door water, wind en ijs
Wind blaast zand weg Water voert grond mee IJs slijt dalen uit
Planten houden de grond vast
Bodemerosie
Bodemerosie
Verwering Verwering: Het uiteenvallen van hard gesteente
onder invloed van het weer en door planten
1. Water in spleten bevriest 2. Warmte en kou laat een steen uitzetten en
krimpen 3. Plantenwortels kunnen een steen kapot maken 4. Zuur in water kan gesteente oplossen
Grote stenen worden zo langzaam kleine stenen.
Verwering
Sedimenten Sedimentatie: Het neerleggen van materiaal
als de snelheid van wind, water of ijs afneemt
Sedimenten zijn stukjes afgebrokkeld gesteente zoals grind, zand of klei
Sedimenten worden op een andere plek weer neergelegd waardoor het landschap verandert
Sedimentatie
Sedimenten
Rivieren hebben een bovenloop, een middenloop en een benedenloop
Hoe dichter bij de monding de rivier komt, hoe lager de stroomsnelheid is
Als de stroomsnelheid lager wordt, dan worden sedimenten neergelegd eerst zware, dan steeds lichtere
Rivieren en sedimenten
Sedimentatie
Als een rivier in zee uitmondt kan een delta ontstaan, er wordt steeds sediment neergelegd waardoor het land zich uitbreidt
Delta’s
Gebergten slijten af, waardoor ze steeds lager worden
Welk gebergte is een oud gebergte?
Jonge en oude gebergten
Door welke natuurlijke processen kunnen gebergten krimpen?
Verwering en bodemerosie
Waar komt al die sedimenten terecht?
Vooral in de benedenloop van de rivier
Jonge en oude gebergten
Sedimenten stapelen zich laag voor laag op in een laagvlakte, waardoor er steeds meer druk op de onderliggende lagen komt te staan
Zand wordt zandsteen
Klei wordt schalie
Sedimentgesteente
Schelpen worden kalksteen
Oude gesteenten bevatten soms fossielen
Sedimentgesteente
Hoe kunnen nieuwe gebergten ontstaan?
Door platentektoniek
Nieuwe gebergten
Plooiingsgebergte
Subductie Doordat zwaardere oceanische platen onder de
continenten schuiven, worden sedimenten naar beneden geduwd
Ze gaan smelten en daarna weer stollen stollingsgesteenten
2
3
4
5
Gesteentekringloop
Wordt nog verder de diepte ingesleurd, hogere druk en temperatuur
Verwering, riviertransport, sedimentatie
Wegzakken en Samenpersen (schalie)
Wordt meegesleurd de diepte in, steeds grotere druk
Gesteente wordt omgesmolten en komt weer omhoog