This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
<> siqgur pRswid] vwihgurU jI kw ^wlsw! vwihgurU jI kI &qyh]
hux q~k ieh poQIAW sMgq jI dI syvw iv~c pRkwiSq ho cukIAW hn: 1. poQI jnm sMskwr, AMimRq sMskwr, bRhm iv`idAw, AnMd kwrj, AMqm sMskwr[ 2. poQI vwihgurU siqgurU sRI suKmnI swihb jI stIk.sRI dmdmI tkswl[ 3. siqgurU swihb jI Aqy sMqW mhWpurSW dy Amolk boly Aqy gurmiq Anuswr Anyk pRsnW dy au~qR siqgurU gRMQ swihb jI b^S rhy hn[ pV@n vwly Dwrimk gRMQW dy nwm[ dyh Arogqw, g`fI dI dyK ryK frweIivMg bwry SuB is`iKAw[ 4. ds siqgurU swihbwn jI dI prm pUjnIk SuB s`cI bMswvlI[ 5. siqgurU gRMQ swihb jI dw mhW ivsmwd ieqhws, AKMf pwT, shj pwT mrXwdw, gurbwxI jI siqkwr pUjn mhW ivsmwd SuB is`iKAw, 101 Ardws, gurpurbW dIAW ArdwsW[ 6. SRI gurU gRMQ swihb jI Su~D aucwrx, ArQ pwT Aqy ivSrwm poQI SRI dmdmI tkswl 7. Awid bwxI,sRI dsm bwxI, BweI gurdws jI dIAW vwrW ’coN gRIbI vwly,sbd pdW dy mhW ivsmwd ArQ[dUjw pRkrx pUjw dw Dwn zihr hY] 8. slok Bgq kbIr swihb jI, Bgq PrId swihb jI dy mhW ivsmwd ArQ[ 9. gurbwxI jI dy cwnx AMdr dyh Arogqw bwry mhW ivsmwd is`iKAw[ 10. gurmuiK gurmuKI bwlaupdyS! irkwrf kIqw bwlaupdyS, sux! gurmuKI isKwau hy drvyS!
gurU ipAwrI swD sMgq jI nMU ieh jwxky byAMq KuSI hovygI ik gurbwxI aucwrx SuDI leI iehnHW poQI swihbwnW jI dI irkwrifMg vI dwsn dws qoN gurU swihb jI ny krvweI hY[ sMgq jI irkwrifMg lw ky poQI swihb pRkwS krn jI Aqy gurU swihb jI dI KuSI lYx leI irkwrifMg Anuswr pUrIAW lgW lw ky irkwrifMg dy mgr 2 bolo jI[ pRym bynqI:- pRkrx ’qy jwx leI, q`qkry coN ausy nUM kilk kro[ q`qkry ’qy vwips jwx leI pyj dy Q`ly q`qkrw l&z ’qy kilk kro[
9. gurpRswid vwihgurU s`cy gurbwxI gurU jI dy SuD aucwrn dI mhwn mhwnqw ’qy Amolk gurU swKIAW,SuD aucwrn dy lwhy hI lwhy:- prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny,SuD aucwrn dI mhwn mhwnqw ieauuN b^SI[
47
q`qkrw
6
10. Su`D aucwrn dI mhwn mwnqw mhwnqw dUjI swKI,sRI dmdmI
30. bRhm iv`idAw pV@nI AiqAMq hI zrUrI hY,bRhmiv`idAw dy dwqy,gurbwxI inrMkwr jI dy rsIey prm sMq bwbw suMdr isMG swihb jI nUM iksy pyRmI ny pu`iCAw,“jI!Amn smyN svw l`K nwl iek`lw ikvyN lVygw?” au~qR pV@o[
103
31. bRhmiv`idAw pV@n dy gux hI gux,mh`ly pihly.Bgq pRihlwd jI dw idRstWq[
103
32. ibMdI dI vrqoN bwry pRym bynqI[ 106 33. iv`idAwrQI dy AOgux 17[ 108 34. prmpUjnIk gurmuKI jI dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd
mihmw,swihb sRI gurU goibMd isMG swihb jI ny krnI[ 108
35. s`cy pwiqSwhjI ny sRI dmdmy swihb jI ivKy,klmW GV 2 ky ilKxsr ’c sut ky gurmuKI dI mhwn mihmw jxwauxI[
110
36. bRhmigAwnI bwbw im`q isMG jI ny,gurmuKI dI mhwn mihmw jnwauxI[
110
37. pUrn bRhmigAwnI bwby mwDo dws jI ny gurmuKI dI mhwn mihmw jnwauxI[
111
38. gurmuKI is`Kx leI pUrw pRkrx hY[ 111
q`qkrw
8
38. bolI dy ArQ[ 111 39. gurmuKI bolI nUM Su`D ilKx dw ivSyS sunihrI inXm[ 112 40. vrnmwlw(pYNqI)&wrsI dIAW Cy DunIAW[vrn bwry[:-
bRhmiv`idAw[ gurpRswid sMpUrnM[ jnm sMskwr[ gurpRswid ArMB:- 1. hr gurduAwry swihb jI ivKy,SuB is`iKAw ilKx bwry pV@o[ 118 2. SuB sMqwn dI pRwpqI leI Amolk SuB s`cw aupdyS[ 118 3. vwihgurU siqgurU CyvyN pwiqswh jI dy Avqwr bwry pV@o,siqgurU
pMjvyN pwiqswh jI ny,DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI dy ^ws pRymI snmuK is`K,bwbw bu`Fw swihb jI, bRhmigAwnI sgl kI rInw]mhWpurK jI dy bcn iKVy m`Qy mMnxy[
119
4. vwihgurU siqgurU swihb mh`ly pMjvyN jI nMU Awpxy Gr,AvqwrI bwlk dI bhuq hI loV sI,pr Awpxy leI Awpxy Awqimk bl nUM nw vrxw,pUrn sMqW mhWpurKW jI dy bcn mMnx dI mrXwdw qornI[
19. vwihgurU]prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI pihly pwiqswh jI qoN lY ky,Awp hI pMjW ipAwirAW nMU swjx invwjx pwlx vwly hn[Awp hI pMjW ’c vs ky Ajpw jwp SuB gux b^Sdy hn jI,Awp hI pMjW dI mhW ivsmwd Anq klwvwn Agm Apwr mihmw kr rhy hn[vwhu vwhu s`cy pwiqswh jI,ApxI mihmw nhIN kr rhy[pMjW dI in`q nvIN mihmw kr rhy hn[
155
20. pMjW mukiqAW ny Apxy sIs Arpxy[ 156 21. mwqw swihb dyv kOr jI ny pqwsy pwauxy[ 156 22. myrw AMqrjwmI hir rwieAw]srUp siqgurU swihb jI ny AMimRq
Ckwaux mgroN,dovyN h`Q joV isr Jukw ky,pMjW ipAwirAW qoN AMimRq dI Amolk dwiq mMgxI[
157
23. gurpRswid vwihgurU AMimRq iqAwr krn dI ivDI[ 159 24. AMimRq rUp s`cy gurbwxI jI duAwrw idl ’coN hI AMimRq dI
pRwpqI dI jugqI[ 159
25. prwieAw rUp ivkwr idRStI nwl dyKxoN htx dI jugqI[ 160 26. AMimRq iqAwr krn leI,AMimRq sm`gRI qoN SuB is`iKAw[ 162 27. AMimRq Ckwaux vwilAW gurmuiK ipAwirAW dI iqAwrI,SuDweI
dI Ardws[ 162
28. Su`DweI mgroN Ardws Aqy AMimRq Ckx vwilAW dI SuDweI dI Ardws[
164
29. AMimRq Ckx vwilAW dI SuDweI AwrMB[ 164 30. dubwrw AMimRq Ckx bwry SuB ivcwr[ 165 31. AMimRq Ckx vwilAW dI Su`DweI mgroN AMimRq iqAwr krn
Ardws[ 166
32. prmpiv`qR AMimRq iqAwr krn bwry SuB isiKAw[ 167 33. ing@w bwty ’c r`Kx bwry SuB is`IKAw[ 167 34. sMpUrn pMj gurbwxIAW pV@n bwry[ 168 35. AMimRq iqAwr hox ’qy Ardws[ 168 36. prmpiv`qR AMimRq Ckwaux dI ivDI[ 169 37. prmpiv`qR AMimRq qoN SuB is`iKAw[ 169
q`qkrw
12
38. AMimRq Ckwaux mgroN Ardwis[ 170 39. prmpUjnIk sRI mUlmMqR gurmMqR swihb jI idRV@wauxy[ 170 40. AMimRq Ckwaux mgroN SuB is`iKAw[ 170 41. vwihgurU ismrn dy AMg[ 172 42. siqguru isK kI;krY pRiqpwl]dy mhW mhW ivsmwd ArQ[ 172 43. gurmMqR bwry sRb ivAwpI mhWW mhW ivsmwd SuB vIcwr[ 174 44. swKI vwihgurU mMqR jI dy AiDk pRqwp bwry sMq bwbw Bgvwn
isMG swihb jI cukwvyN vwilAW dI[ 175
45. prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqSwh jI ny Awpxy syvk BweI mrdwny jI nUM vwihgurU 2 jpx dw inscw krwauxw[
176
46. prmpUjnIk s`cy siqgurU nwnk dyv swihb jI ny kwmrUp dyS ’c vwihgurU 3 jpx dw SuB s`cw aupdyS b^Sxw[
176
47. guurmMqR bwry sMKyp vIcwr[ 177 48. vwihgurU mMqR jI dy ArQ[ 177 49. AMimRqDwrIAW ny AMimRq vyly pMj bwxIAW pVnIAW, sRI rhrwis
swihb jI br zrUr hI pV@ny swKI mh`ly dUjy ny suMn smwDIAW dy drSn krny[
178
51. prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny, Awpxy ^ws pRymIAW ’qy pRsMn ho ky ieh SuB s`cw aupdyS b^iSAw[
179
52. vwihgurU] mh`ly dsvyN jI ny pMjW ipAwirAW duAwrw qn^wh luAwaux dI mrXwdw kwiem krnI[
181
53. pMj kkwr dI mhwn mhwnqw mhW mhwn hY jI[ 181 54. pUrn gurU jI dI mohr pihlw kkwr kys hn,kyskI nhIN[ 183 55. vwihgurU]gurU soBw gRMQ ’coN siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dI
mihmw[ 184
56. vwihgurU]gurU gur siqgurU gRMQ swihb jI qoN nwm r`iKAw jwx ky nwm pUrw hI lYxw cwhIdw hY[
185
57. sRbMs dwnI prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ny phwVI rwijAW nMU sUB s`cw Drm aupdyS b^Sxw[
100. dUjI kurYhq hzwmq[vwihgurU srb klw BrpUr pRB; siqgurU sRI gurU nwnk dyv jI,vwihgurU srUp s`cy Bgq kbIr swihb jI dI AMimRq gurbwxI ’c qmwkU qoN s^q mnwhI[
203
101. rihqnwmw BweI dysw isMG jI[ 204 102. mws iqAwg SuB is`iKAw[iDRqrwStR jI ny sRI ikRSn Bgvwn jI
nUM pu`Cxw[ 205
103. slok mÚ 1] pihlW mwshu inMimAw mwsY AMdir vwsu]gursbd dy sMpUrn mhW mhW ivsmwd ArQ[
206
104. vwihgurU] ijn@W dI zbwn lhU ’qy ig`JI hovy,jy auh iek`Ty ho ky mws Kwx bwry tRYkt ilK dyx,qW BI glq hY[prmpUjnIk BweI swihb BweI rxDIr isMG swihb jI ny mws nhIN Kwxw,crcw krky,pMifq qwrw isMG dIAW,sBw ’c CwLW cukwauxIAW[
213
105. cOQI kurYhq hrwm,nyk cwlclx dw SuB s`cw aupdyS[ 214 106. vwihgurU]vysvw dy iqAwg dy mhWpurKW dy Amolk bcn
kivqw[ 215
107. Srwb dy iqAwg dw SuB s`cw rMgW 3 dw aupdyS rihq nwmy[ 217 108. swKI mlUky SrwbI dI mOq[ 219 108. aUVw. prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbwn jI v`loN sonw pihnx
dI s^q mnwhI[ 220
108. AYVw. sony krky d`C pRjwpiq dI mOq[ 221 108. eIVI. prmpUjnIk siqgurU dsvyN pwiqswh jI v`loN sony dy
iqAwg dy Ascrj ivsmwd kOqk[ 222
108. s`sw. dUjw kOqk[ 222 108. hwhw. Kot pwaux dw hor idRStWq[ 222 108. k`kw. ij`Qy sonw au~Qy kljug[ 222 108. K`kw. sony dy iqAwg leI ilKy pdW dy ArQW ’c ic`q lw ky pMj
sO vwr in`q AiBAws kro[ 223
109. prmpUjnIk prmpiv`qR pMj q^q swihbwn jI,au~QoN dy sRI gurduAwry swihbwn jI,prmpUjnIk siqgurU swihbwn jI dy Amolk SSqR vsqUAW[pRym ibnY:- sRI gurduAwry swihbwn jI dy
223
q`qkrw
16
drSnW nUM jwx smyN, ieh poQI nwl iljwau,pV@ ky gurU AsQwnW dy drSn fMfauq kro jI[
109. aUVw. pihly q^q prmpUjnIk prmpiv`qR sRI Akwl q^q swihb jI (Akwl buMgw) sRI AMimRqsr swihb jI ivKy qyeI gurduAwry swihbwn jI hn[
223
109. AYVw. swKI pqIbRqw bIbI rwj kOr (rjnI) jI[ 231 110. vwihgurU]prmpiv`qR prmpUjnIk dUjy q^q sRI hirmMdr ptnw
swihb jI[ 232
111. vwihgurU] sRI ptnw swihb jI ivKy,7 gurduAwry swihbwn jI hn,prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN dsvyN pwiqswh jI dIAW Amolk XwdW[
113. vwihgurU]sRI AnMdpur swihb jI ivKy prmpUjnIk qIjy q^q sRI kysgV@ swihb jI Aqy bwrW gurduAwry swihbwn jI hn, prmpUjnIk pUrn gurU jI dIAW Amolk vsqUAW[
234
114. prmpUjnIk prmpiv`qR cOQy q^q sRI dmdmw swihb jI gurU kI kWsI 8 gurduAwry swihbwn jI [prmpUjnIk pUrn gurU jI dIAW Amolk vsqUAW[
236
115. vwihgurU]prmpiv`qR prmpUjnIk pMjvW q^q Aibcl n`gr s`cKMf sRI hzUr swihb jI ds gurduAwry swihbwn jI prmpUjnIk pUrn gurU jI dIAW Amolk vsqUAW[
1. gurmuiK vzIr dI pRwpqI leI Ardws[ 255 2. mMgxy dI Ardwis SuB mrXwdw[ 255 3. prmpUjnIk vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny ipMf dwauDr(izlw
mogw)ivKy pyRmIAW dy pu`Cx qoN AnMd kwrj sMskwr dI SuB mrXwdw Anyk pRkwr rMgW 2 dI SuB is`iKAw Aqy byAMq gurbwxI ieauN &urmweI jo gRMQ mukq mwrg coN ie`Qy idqI hY[
257
4. prmpiv`qR pRkrmW dI mhwnqw[ 266
5. sdw leI GuMF nhIN k`Fxw SuB is`iKAw[ 269
6. swhw soDx bwry SuB vIcwr,Ardws [ 270
7. brwq cV@n smyN Ardwis[ 271
8. brwq dw phuMcxw[ 271
9. imlxI[ 271
10. prmpiv`qR cwr lwvW dI SuB s`cI auQwnkw[ 272
11. AnMdkwrj dyK ky, AMgRyz ny ^uS ho ky ib`l pws krnw[ 272 12. AnMdkwrj krwaux dy pYsy nhIN lYxy jI[ 272 14. AnMd kwrj dI iqAwrI[ 274 15. kuJ zrUrI pRym bynqIAW SuB is`iKAw[ 274 16. AnMd kwrj AwrMB Ardwis[ 275 17. gurmuiK bIbI jI v`loN pRx[ 275 18. gurmuiK pqI v`loN pRx[ 276 19. ArMB Ardws auprMq kIrqn sRI muKvwk dI sMKyp kQw aupRMq,
kQwkwr jW rwgI jW hor pRymI joVI nUM SuB is`iKAw ieauN dyvy[ 276
20. s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny AwpxI AqI ipAwrI b`cI,bIbI vIro jI nMU SuB aupdyS[
279
21. sRI AnMd swihb jI,prmpiv`qR lwvW dI mhwnqw ’qy swKI[ 280 24. pUrn gurU jI v`loN,dwj dy loBI kuqy nMU,dwj lYx qoN s^q mnwhI[ 280 25. gurU jI dy b^Sy ^ws pRymI jI ny,GxIN inmRqw sihq,dwz dw
quk hor hY[ { }bRYkt’c pRym pRcwr hY[ ArQ igxqI leI 1.2.hY[ quk SurU’c ()bRYkt’c pwT d`sy hn[ ibMdI jW ADk lw ky bolo d`isAw hY, ieh bolx leI hY, gurbwxI’qy ibMdI ADk nhIN ilKxy[ quk swhmxy ( )bRYkt AMk nhIN pV@ny[ quk sMpUrnqw’qy] do h`dW hn[ quk ivcwly ieh ; ArD ivSrwm hY[ ArD ivSrwm’qy Tihrnw hY[ kyvl ArQ smJwaux leI, kOmy dI vrqoN kIqI hY, kOmy nMU jmkI kihMdy hn[ kOmy’qy Tihrnw nhIN, ArQ smJx leI hY[ kOmy qoN pihly qy mgrly pd A`f A`f pV@ny[ ibMdI.inSwnI TmkI hY, au~Qy Tihrnw nhIN, ArQ jnwaux leI hY[ ( )brYkt’c, gurbwxI jI hn, swhmxy ArQ hn, ie`k qoN v`D ArQW ’c kOmy pwey hn[ ArQW ’c mihMgy pd hyTW lkIr.A`gy ArQ hn[ gurbwnI pd ’qy 1, 2 pw ky, hyTW 1, 2 ArQ hn[ ienw@N- -inSwnIAW ’c, AMdrly vIcwr socxI hY[ ijvyN (-A&sos lwhxq hY, au~cw AOhudw iqAwg ky, dws ny prwieAw Gr q`ikAw hY, ijs dIAW s^q szwvW hn[ -)ArQ mgroN, pUrn gurU gurbwxI gurU jI dy prmwx hn, mwno ieh prmpUjnIk DMn vwihgurU swihb, dsW pwiqswhW dI b^SI, gurU jI dI mohr Bwv gurbwxI dy ArQ, gurbwxI jI hI hn, gurqw ibrwjmwn gurU jI.ArQ BI Awp hI &urmwauNdy hn[ ij`Qy ie`k ArQ ip`CoN dUjw ArQ hovy, au~Qy AQvw jW vw hY[ ipCly smyN ’c bcn kridAW, ‘hY’ ‘hn’ hn, “”puTy is`Dy kOmy hn[ ^uSI ZmI sMboDn smyN! ivsmk hY[ pRSn inSwnI ?[ quk sMpUrnqw[ h`d, kOmy dI vrqoN BI hY[ A`Dy rwry hyTW AONkV pUry i^Awl nwl pV@o[ vwriqk ’c A`Kr swhmxy 2, 3 Awaux, do jW iqMn vwr pV@nw[ vwihgurU 2, vwihgurU vwihgurU pV@nw[ }
{bRhmiv`idAw dI pRwpqI leI sRI gurU dsvyN pwiqswh jI ny, sRI dmdmy swihb jI ivKy, ieh Kry s`icAwry Apwry inrwry AsUl bxwey:- 1.prmpUjnIk dsW siqgurW jI, siqgurU gRMQ swihb jI qoN ibnw hor iksy dyh nUM gurpRswid, gurU nw mMny[ 2.gurpRswid pMj kkwrW dI pUrn rihq pyRm nwl r`Ky Aqy b`jr kurihqW qoN bicAw hovy[ 3.in`qnym dIAW bwxIAW Aqy v`D qoN v`D gurbwxI gurpRswid kMT kry, pMj gRMQI Aqy v`D qoN v`D gurbwxI rwq idny pUrn pRym sihq pV@dw rhy[ 4.mUlmMqR, gurmMqR dw gurpRswid ^Ub AiBAwsI hovy[ 5.sB siqsMgq jI nUM gurU rUp jwx ky pyRm kry Aqy rwg moh dYÍS qoN rihq, ie`k rs gurU pyRmI hovy[ XQw:- swcu khO sun lyhu sBY; ijn pRymu kIE. iqn hI pRBu pwieE] (sRI dsm 14)6..gurU ^wlsw pMQ jI dw AwigAwkwrI AnuswrI hovy[ kdy Bu`l ky BI pMQ qoN ault vot nw pwvy, ault ho ky
swihb jI nUM gur aupdys mUl mMqR vwihgurU AMimRq prmpiv`qR gurbwxI jI n (ivsrY)Buly[ bwbIhw ipRau ipRau kry; jliniD pRym ipAwir] Anuswr bwbIhy dy ipRau
2 Sbd aucwrn (ijau)vWg, doihqw.bwxI kw boihQw[) kljuig.jhwju Arjunu gurU; sgl isRis† lig. ibqrhu] )sd jIvxu.Arjunu Amolu; AwjonI sMBau] vwihgurU mh`lw pMjvW jI rwq idn ie`k rs prmpiv`qR AMimRq gurbwxI (AwK)AwKdy (vKwxI)aucwrdy hI rhy[ XQw:- mInu pkir PWikE Aru kwitE; rWiD kIE bhu bwnI] KMf KMf kir Bojnu kIno; qaU.n ibsirE pwnI]
gurmuiK suK Plu iprm rsu; shj smwiD swDsMig jwxI[ )gurmuiK.kil ivic; prgtu hoAw] Anuswr gurmuiK DMn vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU Arjn dyv swihb jI ny, (iprm)pRym rsu suK rUpI Plu cOvI GMty ivAwpk bRhm jI ’c lIxqw rUp (shj)inrXqn (smwiD)smwDI, swDsMig nwnk jsu gwieE; jo pRB kI Aiq ipAwrI] Anuswr gurU jI dI AiqAMq ipAwrI swDsMig jI duAwrw jwxI sI[ gur Arjn ivthu; kurbwxI] 23] )bRhmigAwnI kY; grIbI smwhw] bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw] )bRhmigAwnI; sgl kI rInw] pUrn bRhmigAwnI prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy ilKwrI mhwn praupkwrI DMn BweI gurdws swihb jI, Awpxy AqI ipAwry Bwxjy vwihgurU mh`ly pMjvyN jI dI vYrwgmeI AduqI ShIdI bwry &urmwauNdy hn:- AYsy KMf bRhmMf dy mwlk bRhm srUp prmpUjnIk siqgurU gur Arjn dyv swihb jI (ivthu)au~proN, dwsndws roim roim krky hr smyN (kurbwxI)bilhwr 2 kurbwn jWdw hY[ XQw:- gur kau; kurbwnu jwau hW] DMn prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI, Awp jI gur pRswid; nwnk smidRstw] Anuswr jMmx mrn duK suK inMdw ausqq mwn Apmwn hr hwlq’c smidRSt hn] 23] XQw:- mrxY kI icMqw nhI; jIvx kI nhI Aws] )mrxu jIvxu jo sm kir jwxY; so myry pRB Bwiedw] )duKu suKu gurmuiK sm kir jwxw; hrK sog qy ibrkqu BieAw] Awpu mwir gurmuiK hir pwey; nwnk shij smwie lieAw] mh`lw pMjvW jI dI Amr At`l AduqI ShIdI pRsMg sMpUrnM[ }
{(id`lIis)iqlk jM\U; rwKw pRB qw kw] kIno bfo; klU mih swkw] swDin hyiq; ieqI ijin krI] sIsu dIXw; pru sI n aucrI] 13] Drm hyq; swkw ijin kIAw] sIsu dIAw; pru.isrru n dIAw] nwtk cytk; kIey kukwjw] pRB logn kh; Awvq lwjw] 14] dohrw] TIkir Poir idlIis isir; pRB pur kIXw pXwn]
(kIAw)kIqw[ sIsu dIAw; pru.isrru n dIAw] Awpxw prmpiv`qR praupkwrI sIsu blIdwn dy (dIAw)idqw, pru zulm dy nws qy Drm dy pRkwS leI, gurU swihbwn jI qoN kurbwn hox dw jo (isrru)isrV, pUrn pRp`k idRV inscw sI, auh (n)nhIN (dIAw)idqw[
nwtk cytk; kIey kukwjw] ijvyN nwtk Kyfx vwlw qrW@ 2 dy suAWg bxwauNdw hY[ auh s`cy nhIN hMudy, ieauN AMdroN sMq n bnxw, mwieAw ivkwr dy vsIkwr ho ky, duKI rogI sogI jIAW’qy qrs rihm krn dI bjwey, aunW@ nMU vwihgurU jI nwloN ivCoV ky, AwpxI mMnqw pUjw krwaux leI, BUq pRyq pUjx’c lw dyxw[ pMKf dy AnykW ByK Dwrn rUp CL (nwtk)qmwSy, mdwrI vWg (cytk)jwdU nwl kuJ dw kuJ bxw ky idKw dyxw, ijn@W 2 ny ieh CL rUp nwtk cytk (kIey)kIqy, aun@W ny ieh (kukwjw)Drm hIx Koty kMm kIqy, ikauN jo praupkwr krn, prm pUjnIk Kry ipAwry r`bjI dI bMdgI krn krwaux dI bjwey, AwpxI pUjw rs Bogx’c l`g ky.rogI sogI klMkI ho gey[ XQw:- nwmu ibswir; kry rs Bog] suKu supnY nhI; qn mih rog] )Ksmu ivswir; kIey rs Bog] qW qin, auiT Kloey rog] )
jI dy A`Kr 2 nUM vwihgurU gurU mMn ky, A`Kr 2 dw iDAwn Dwr ky, sRb`q dy Bly ihq, hux vwihgurU vwihgurU vwihgurU jp rhy hn jI[
4. vwihgurU siqgurU swihbwn jI dI ieh bRhmiv`idAw rUpI kuMjI bwry pV@o:- Anhd bwxI pUMjI] sMqn hiQ rwKI kUMjI] Anuswr sRI dmdmI tkswl dy
bwr@vyN, qyrvyN muKI, bRhmiv`idAw dy dwqy, pMQ rqn bRhmigAwnI kY; grIbI smwhw] bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw] pUrn praupkwrI pUrn bRhmigAwnI s`cKMf vwsI prm pUjnIk sRI mwn sMq bwbw gurbcn isMG, sMq krqwr isMG swihb jI ^wlsw, duAwrw, dwsn dwsW nUM pRwpq hoeI hY[ sB dy crn c`t ky, sRb ivAwpI pRym bynqI hY jI, ies FMg nUM cyqy kro, A`gy sMQw krwau[ pUrIAW lgW lw ky, siqgurU swihb jI dIAW mhW ivsmwd ^usIAW pRwpq krky inhwl hovo[ SuD aucwrn dI pRwpqI leI, dIrG lGU lgW Xwd kro[ SuD aucwrx smyN pRymI hr smyN swvDwn ho ky pV@n ik hux dwsn dws lGU Bwv CotI lg, hux dIrG Bwv lMbI lg bol irhw hY[ jy ieh i^Awl nhIN r`Kygw qW v`fI nUM CotI, CotI nUM v`fI bolygw jI[
5. gurpRswid vwihgurU s`cy gurbwxI gurU jI dy SuD aucwrn dw sohxw suK`lw Amolk FMg:- pV@n vwly Coty b`cy frdy hn, aun@W nMU ikhw jwvy, jdoN Awp jI nMU hYlp shwieqw dI loV hovy, inJ`k d`so, Bwv aun@W dI AqI hI izAwdw shwieqw krky, pUrn ipAwr nwl ij`iqAw jwvy[ prmpUjnIk vwihgurU inrMkwr gurbwxI jI, n qW ivAwkrn grYmr Anuswr hn, n hI ault hn, suqMqR pUrn gurU jI hn[ { (mukqw) (kMnw w) (ishwrI i ) (ibhwrI I) (AONkV u ) (dulYNkVy U) (lW y) (dulW Y) (hoVw o) (knOVw O)kul lgW ds hn[
1.ijhVy A`Kr nUM koeI BI lg n l`gI hovy aus A`Kr nMU mukqw kihMdy hn[ mukqy dw sweIn inSwn bRYkt ’c hY ( ‾ ), mukqw lGU Bwv CotI lg hY, mukqy nMU CotI lg smJ ky sMkoc ky hI bolxw, mukqw bolx smyN, mMUh nhIN A`fxw, n hI mMUh ivMgw krnw hY[ a e nMU mukqw nhIN l`gdw[ A s h qoN A`gy VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU mukqw lw ky ividAwrQI jI nMU bwr 2 khwau[ ividAwrQI jI mukqw lg bolidAW 33 A`Kr bwr 2 ilKx[ bwl aupdys qoN iek`lw 2 A`Kr lg, Apxy mgr bwr 2 bulw ky ividAwrQI jI nMU mukqw inscw krwau[, ijvyN b` mukqw b`, s`sw mukqw s, dovyN A`Kr joV ky b`s[ mukqw sMkoc ky shI 2 hI bolxw cwhIdw hY[ jh nUM jYh jW jih Zlq nhIN bolxw[ shs isAwxpw lK hoih; (shs)nUM sYhs jW
2.dUjI lg kMnw hY[ kMny dw sweIn inSwn bRYkt ’c hY (w)[ kMnw dIrG Bwv v`fI lONg lg hY, ies nMU v`fI lg smJ ky, mUMh A`f ky lMbw lONg hI bolxw[ pwqwlw pwqwl lK; Awgwsw Awgws] nUM pqwlw pqwl lK Agwsw Agws] Zlq nhIN bolxw, i^Awl nwl p`ipAW, AYiVAW nUM mUMh A`f ky, lMmy bol ky kMny lwvo[ nw Eih mrih; n Twgy jwih] (nw)kMnw pUrw lwauxw, (n) nMnw mukqw, sMkoc ky hI bolxw[ nMny mukqy nUM kMnw lwauxw ZlqI hY[ aUVy eIVI nMU kMnw nhIN l`gdw[ Aw sw hw A`gy VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU kMnw lw ky ividAwrQI jI nMU bwr 2 kMnw khwau[ ividAwrQI jI kMnw lg bolidAW 33 A`KrW nwl kMnw lw ky bwr 2 ilKx hr A`Kr nwL kMnw bwr 2 bolx[ bwl aupdys qoN iek`ly 2 A`Kr nwl kMnw lg, Apxy mgr bwr 2 bulw hwhy dw AONkV Cotw bolo, AONkV lMbw bolx nwl hoVw bolygw[ rwhu lwhu vwhu nwhu) sIhu s`sy dy s`jy pwsy hwhy nUM AONkV CotI lg hY[ s`sy dI ibhwrI d`b ky, Bwv dIrG lMmI bolxI[ hwhy dw AONkV lGU sMkoc ky hI bolo[
3.ishwrI qIjI lg hY[ ishwrI dw sweIn inSwn bRYkt ’c hY (i ) ishwrI nMU CotI lg smJ ky, sMkoc ky hI bolxw[ ijvyN jykr hoie dI eIVI dI ishwrI nUM lMmI bolWgy qW lW dI Avwz bx jwvygI[ a A nMU ishwrI nhIN l`gdI[ ie is ih A`gy VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU ishwrI lw ky ividAwrQI jI nMU bwr 2 ishwrI khwau[ ividAwrQI jI ishwrI lg bolidAW 33 A`KrW nwl ishwrI lw ky bwr 2 ilKx, hr A`Kr nwL ishwrI bwr 2 bolx[ bwl aupdys qoN iek`ly 2 A`Kr nwl ishwrI lg, Apxy mgr bwr 2 bulw ky ividAwrQI jI nMU ishwrI inscw krwau[ swih, s`sy nMU kMnw hY[ (kMny w)dy s`jy pwsy hwhy nMU ishwrI hY[ s`sy dw kMnw lMmw bol ky, hwhy nMU ishwrI sMkoc ky hI bolxI, lMbI nhIN bolxI, lMbI bolx nwl lW dI Avwz AwvygI[
4.cOQI lg ibhwrI hY[ ibhwrI dw sweIn inSwn bRYkt ’c hY ( I)[ ibhwrI dIrG Bwv v`fI lg hY, v`fI lg smJ ky, ibhwrI lMbI lONg d`b ky hI bolxI[ ibhwrI polI bolx nwl, ishwrI hI bolI jwvygI[ ijvyN quk:- sw DrqI BeI hrIAwvlI; ijQY myrw siqguru bYTw Awie] ij`Qy myry s`cy siqgurU swihb jI Aw ky
bYTy, (sw)auh DrqI (hrIAwvlI)hrI dI rMgq kQw kIrqn ismrn mihmw vwlI hrIAwvlI (BeI)ho geI[ hrIAwvlI.rwry ibhwrI d`b ky dIrG bolo, polI bolx nwl hirAwvlI ishwrI Zlq bolI jwvygI[
(inrgunIAwr)nMny dI ibhwrI nUM d`b ky bolIey qW TIk hY, pr jy nMny dI ibhwrI nUM iF`lw bolIey qW ishwrI bx jWdI hY, ies leI siqgurU swihb jI dy prmpiv`qR srUp ’c, ij`Qy 2 BI ibhwrI Awvy, au~Qy 2 pUrw 2 i^Awl r`K ky, ibhwrI nUM d`b ky hI bolo jI[ sIh s`sy dy s`jy pwsy hwhw mukqw hY, s`sy dI ibhwrI d`b ky, Bwv dIrG lMmI bolxI[ hwhw sMkoc ky bolo[ sIih s`sy dy s`jy pwsy hwhy nUM ishwrI CotI lg hY[ s`sy dI ibhwrI d`b ky, Bwv dIrG lMmI bolxI[ hwhy dI ishwrI sMkoc ky bolo[
ay A nMU ibhwrI nhIN l`gdI[ eI sI hI A`gy VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU ibhwrI lw ky, ividAwrQI jI nMU bwr 2 ibhwrI khwau[ ividAwrQI jI ibhwrI lg bolidAW 33 A`KrW nwl ibhwrI lw ky bwr 2 ilKx, hr A`Kr nwL ibhwrI bwr 2 bolx[ bwl aupdyS qoN iek`ly 2 A`Kr nwl ibhwrI lg, Apxy mgr bwr 2 bulw ky, ividAwrQI jI nMU ibhwrI inscw krwau[
5. AONkV pMjvIN lg hY[ AONkV dw sweIn inSwn bRYkt ’c hY ( u), AONkV lGU Bwv CotI lg hY, AONkV nMU CotI lg smJ ky, sMkoc ky hI bolxw[ (sloku)dw s`sw mukqw hY[ keI byi^AwlI ’c k`ky dw AONkV C`f ky, s`sy nUM AONkV lw ky sulok Zlq boldy hn[ pUrn SrDw siqkwr i^Awl sihq s`sw mukqw, l`ly dw hoVw lMmw, k`ky dw AONkV sMkoc ky shI 2 bolxw cwhIdw hY[ (ku)k`ky dw AONkV lMmw bolx nwl hoVy v`l Avwz clI jWdI hY[ A e nMU AONkV nhIN l`gdw[ au su hu A`gy VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU AONkV lw ky, ividAwrQI jI nMU bwr 2 AONkV khwau[ ividAwrQI jI AONkV lg bolidAW 33 A`KrW nwl AONkV lw ky bwr 2 ilKx, hr A`Kr nwL AONkV bwr 2 bolx[ bwl aupdyS qoN iek`ly 2 A`Kr nwl AONkV lg, Apxy mgr bwr 2 bulw ky, ividAwrQI jI nMU AONkV inscw krwau[
6. dulYNkVy CyvIN lg hY[ dulYNkVy dw sweIn inSwn bRYkt ’c hY ( U)[ dulYNkVy dIrG Bwv v`fI lg hY, ies nMU v`fI lg smJ ky, lMbw lONg pUrw hI bolxw[ sUh s`sy dy s`jy pwsy hwhw mukqw hY, s`sy dy dulYNkVy dIrG Bwv lMmy bol ky, hwhw mukqw lGU sMkoc ky bolo[ sUih s`sy dy s`jy pwsy hwhy nUM ishwrI hY, s`sy dy dulYNkVy dIrG
Bwv lMmy bol ky, hwhy dI ishwrI CotI lGU sMkoc ky bolo[ sUhu s`sy dy s`jy pwsy hwhy nUM AONkV hY, s`sy dy dulYNkVy dIrG Bwv lMmy bol ky, hwhy dw AONkV CotI lg.sMkoc ky bolo[
A e nMU dulYNkVy nhIN l`gdy, A`gy aU sU hU VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU dulYNkVy lw ky, ividAwrQI jI nMU bwr 2 dulYNkVy khwau[ ividAwrQI jI dulYNkVy lg bolidAW 33 A`KrW nwl dulYNkVy lw ky bwr 2 ilKx, hr A`Kr nwL dulYNkVy bwr 2 bolx[ bwl aupdyS qoN iek`ly 2 A`Kr nwl dulYNkVy lg, Apxy mgr bwr 2 bulw ky ividAwrQI jI nMU dulYNkVy inscw krwau[
7.lW s`qvIN lg hY[ lW dw sweIn inSwn bRYkt ’c hY ( y )[ lW dIrG Bwv v`fI lg hY, lW v`fI lg smJ ky, lMbI lONg pUrI hI bolxI[ ijvyN dyh, Kyh lW dIrG bol ky, hwhw mukqw sMkoc ky hI bolxw[ dyh Kyh dy hwihAW nUM ishwrI lw ky, nhIN bolxw[ syh s`sy dy s`jy pwsy hwhw mukqw hY, s`sy dI lW dIrG Bwv lMmI bol ky, hwhw mukqw lGU sMkoc ky hI bolo[ hwhy nMU ishwrI n l`gy[ syih s`sy dy s`jy pwsy hwhy nMU ishwrI hY, s`sy dI lW dIrG Bwv lMmI bol ky, hwhy nMU ishwrI lGU sMkoc ky bolo[ syhu s`sy dy s`jy pwsy hwhy nMU AONkV hY, s`sy dI lW dIrG Bwv lMmI bol ky, hwhy dw AONkV CotI lg sMkoc ky hI bolo[
a A nMU lW nhIN l`gdI, A`gy ey sy hy VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU lW lw ky, ividAwrQI jI nMU bwr 2 Apxy mgr lW khwau[ ividAwrQI jI lW lg bolidAW 33 A`KrW nwl lW lw ky bwr 2 ilKx, hr A`Kr nwL lW bwr 2 bolx[ bwl aupdyS qoN iek`ly 2 A`Kr nwl lW lg, Apxy mgr bwr 2 bulw ky ividAwrQI jI nMU lW inscw krwau[
8.dulW A`TvIN lg hY[ dulW dw sweIn inSwn bRYkt ’c hY ( Y )[ dulW dIrG Bwv v`fI lg hY, dulW v`fI lg smJ ky, lMbI lONg pUrI hI bolxI[ (gwvY)nUM gWvW jW gwvy gwvw Zlq pwT nhIN krnw[ so i^Awl nwl (vY)vwvy nUM dulW hI lwauxI[ sYh s`sy dy s`jy pwsy hwhw mukqw hY, s`sy dI dulW dIrG Bwv lMmI bol ky, hwhw mukqw lGU sMkoc ky hI bolo[ hwhy nMU ishwrI n l`gy jI[ sYih s`sy dy s`jy pwsy hwhy nMU ishwrI hY, s`sy dI dulW dIrG Bwv lMmI bol ky, hwhy nMU ishwrI lGU sMkoc ky hI bolo[ sYhu s`sy dy s`jy pwsy hwhy nMU AONkV hY, s`sy dI dulW dIrG Bwv lMmI bol ky, hwhy dw AONkV CotI lg smJ ky.sMkoc ky hI bolo[
a e nMU dulW nhIN l`gdI, A`gy AY sY hY VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU dulW lw ky, ividAwrQI jI nMU bwr 2 Apxy mgr dulW khwau[ ividAwrQI jI dulW lg bolidAW 33 A`KrW nwl dulW lw ky bwr 2 ilKx, hr A`Kr nwL dulW bwr 2 bolx[ bwl aupdyS qoN iek`ly 2 A`Kr nwl dulW lg, Apxy mgr bwr 2 bulw ky, ividAwrQI jI nMU dulW inscw krwau[
9.hoVw nOvIN lg hY[ E aUVy dw mUMh Kul@w hovy qW hoVw boldw hY[ hoVw sweIn inSwn bRYkt ’c hY ( o )[ hoVw dIrG Bwv v`fI lg hY, hoVw v`fI lg smJ ky, lMbw lONg pUrw hI bolxw[ ijvyN soh s`sy dy s`jy pwsy hwhw mukqw hY, ssy dw hoVw dIrG Bwv lMmw bol ky, hwhw mukqw lGU sMkoc ky hI bolo[ hwhy nMU ishwrI n l`gy[ soih s`sy dy s`jy pwsy hwhy nMU ishwrI hY, s`sy dw hoVw dIrG Bwv lMmw bol ky, hwhy nMU ishwrI lGU sMkoc ky hI bolo[ sohu s`sy dy s`jy pwsy, hwhy nMU AONkV hY, s`sy dw hoVw dIrG Bwv lMmw bol ky, hwhy dw AONkV CotI lg sMkoc ky hI bolo[ (hoih)dy pihly hwhy dy hoVy nUM dIrG, mgrly hwhy dI ishwrI nUM lGU Bwv G`t bolxw[
A e nMU hoVw nhIN l`gdw, A`gy E so ho VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU hoVw lw ky, ividAwrQI jI nMU bwr 2 Apxy mgr hoVw khwau[ ividAwrQI jI hoVw lg bolidAW, 33 A`KrW nwl hoVw lw ky bwr 2 ilKx, hr A`Kr nwL hoVw bwr 2 bolx[ bwl aupdyS qoN iek`ly 2 A`Kr nwl hoVw lg, Apxy mgr bwr 2 bulw ky, ividAwrQI jI nMU hoVw inscw krwau[
10.knOVw dsvIN lg hY[ knOVw sweIn inSwn bRYkt ’c hY ( O )[ knOVw dIrG Bwv v`fI lg hY, knOVw v`fI lg smJ ky, lMbw lONg pUrw cwV@ ky hI bolxw[ muhO, jIBO[ sONh s`sy dy s`jy pwsy hwhw mukqw hY, s`sy dw knOVw dIrG Bwv lMmw lONg bol ky, hwhw mukqw lGU sMkoc ky hI bolo, hwhy nMU ishwrI n l`gy[ sONih s`sy dy s`jy pwsy hwhy nMU ishwrI hY, s`sy dw knOVw dIrG Bwv lMmw bol ky, hwhy nMU ishwrI lGU sMkoc ky hI bolo[ sOhu s`sy dy s`jy pwsy hwhy nMU AONkV hY, s`sy dw knOVw dIrG Bwv lMmw bol ky, hwhy dw AONkV CotI lg sMkoc ky hI bolo[ a e nMU knOVw nhIN l`gdw, A`gy AO sO hO VwVy q`k, qyqI A`KrW nMU knOVw lw ky, ividAwrQI jI nMU bwr 2 Apxy mgr knOVw khwau[ ividAwrQI jI knOVw lg bolidAW, 33 A`KrW nwl knOVw lw ky bwr 2 ilKx, hr A`Kr nwL knOVw bwr
Awpu gvwieAY] igAwn pdwrQu miq; gur qy pwieAY] iqin pwey sBy Qok; ijsu Awip idvwieAY] qUM sBnw kw Ksmu; sB qyrI CwieAY] )hukmY AMdir.sBu ko; bwhir hukm n koie] (bwhir)rwry nUM ishwrI hY, jy byi^AwlI krIey, qW hwhy nUM ishwrI.bwihr.Zlq hY[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI dy s`cy srUp ’c (bwhir)dy hwhy nUM ishwrI ikqy BI nhIN[
mqu inrgux.hm mylY kbhUM; ApunI ikrpw Dwir] (mylY)l`ly nUM dulwvW lwvo[ mylY ks ky bolo[ mYly Zlq hY[ ipRiqpwr ijhVy A`Kr hyTW A`Dw rwrw hovy, aus A`Kr dI lg A`Dy rwry nMU l`gdI hY[
so pi Riqpwr p`pw mukqw, A`Dy rwry nMU ishwrI lwauxI, A`gy q`qy nMU ishwrI lwauxI[
pi Riqpwr, A`Dy rwry nMU polw bolxw[ AMimRiq AMmi Riq, AYVy it`pI m mukqw, A`Dy rwry nMU ishwrI lwauxI, A`gy q`qy nMU ishwrI lwauxI[ keI pyRmIAW nUM qW ieh Awdq hI p`k cukI hY ik auh dulwvW nUM lW hI boldy hn[ ieh ZlqI bhuq hI izAwdw hY, ies nUM TIk krn leI AY sY hY[ kY KY gY GY |Y[ cY CY jY JY \Y[ tY TY fY FY xY[ qY QY dY DY nY[ pY PY bY BY mY[ XY rY lY vY VY[ Awpxy tIcr nUM suxwau, Su`D bol 2 ky bwr 2 AiBAws krky pUrn SuDI krky iDAwn nwl dulwvW lwau[ jy iksy nUM lW dI QW, dulW bolx dI p`kI Awdq hovy, auh BI hyTW ilKI kyvl lW nUM bwr 2 pkwvy, ijs krky lW mUMh.’qy cV@ jwvy, BwvyN hzwr vwrI bol lvy qW BI QoVI hY[ ey sy hy[ ky Ky gy Gy |y[ cy Cy jy Jy \y[ ty Ty fy Fy xy[ qy Qy dy Dy ny[ py Py by By my[ Xy ry ly vy Vy[ q`k Awpxy ausqwd nUM suxwvy, bwr 2 suxw ky AiBAws krky ZlqI dI soD ivSyS iDAwn nwl kry, qW hI prmpiv`qR prmpUjnIk gurbwxI swihb jI dw pUrn Adb siqkwr s`cw ipAwr hY jI[ jy koeI pRymI p`py nUM P`Pw boly qW p`py dI muhwrnI bol ky p`pw mUMh qy cwV@y[ ijhVw A`Kr glq hovy, aus dI muhwrnI bol ky Su`D pkwauxw[ | \ x n dIAW SuD AvwzW pkwau[ | |M|w aucwrn kMT, n`k qoN huMdw hY, \ \M\w, qwlU qy n`k qoN aucwro, x xwxw, mUMh dI C`q qy nwiskW qoN aucwro, n nMnw, jIB qwLU, n`k duAwrw aucwro[
6.crn c`t ky, sRb ivAwpI ivsmwd Amolk pRym bynqIAW:- sMqW mhWpurKW nUM pRym bynqI hY, hryk pRymI nUM poQI pRkwS krky AMimRq kQw kIrqn SuD gurbwxI suxn dI Awdq pwaux jI[ 1. rwjy rwj Bwg ’c duKI ho ky jMgl ’c jw ky qp krdy,
prmpUjnIk prm ipqw s`cy siqgurW ny mhwn ikRpw krky, gurbwxI jI bKS ky idl idmwZ hr smyN cwrj kIqw hY[ AMimRq-rUp gurbwxI pV@n smyN pUrn siqkwr sihq SuD qoN SuD pVHnI hY jI, ikauNik prmpUjnIk siqgurU s`cy pwiqSwh jI Awp
vyK qy sux rhy hn jI XQw:- AMqu n vyKix; suxix n AMqu] )srb nYn; Awip pyKnhwrw] )sd suxdw sd vyKdw; sbid rihAw BrpUir] )Aghu dyKY ipChu dyKY; quJ qy khw CpwvY] jo gur Sbd idmwZ ’c nhIN AwauNdy, mn prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI s`cy pwiqSwh jI dy prmpiv`qR srUp ’c nhIN jWdw, qW s`cy siqgurW dy crn-kmlW ’c Ardws krnI, hy vwihgurU siqgurU pihly pwiqSwh jI! dwsn dwsW dw hryk suAws s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nwl juiVAw rhy jI[ Xog duAwrw dsvyN duAwr suAws cVHwauxy v`fI BwrI AOK sI, s`cy siqgurW ny siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI mhwrwj bKS ky AOK nUM sOK ’c bdl idqw[ mnu bycY; siqgur kY pwis] iqsu syvk ky; kwrj rwis] Anuswr, pRymI syvk dw mn hr smyN s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI mhwrwj dy gur sbdW ’c lIx rhy, ieh bhuq sOKw suK hY jI[ AMdr bwhr s`c srUp sRI gurU gRMQ swihb jI ivAwpk hn jI nmskwr[ gurisK mIq, clhu gur cwlI] jo guru khY soeI Bl mwnhu; hir hir kQw inrwlI] Anuswr hy guris`K im`qR jIE! sRI suKmnI swihb jI sMpt lw ky nhIN Cwpxy cwhIdy[ ieauN qW v`Kry 2 sMpt lw ky, byAMq hI CwpI jwxgy[ 2.sRI suKmnI swihb ijqnw pwT ho sky kro[ Pyr Esy idn jW Agly idn au~QoN hI SurU kr lvo[ jy sMpUrn kIqw jwvy jW hor v`D kIqy jwx qW bhuq 2 SwbwS! [ 3.prmpUjnIk sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI ny Awid bwxI kQw irkwrf kIqI hY, ies Awid bwxI kQw nUM hr smyyN rwq idny suxo, mhW ivsmwdqweI pRwpq hovygI[
dwsn dwsW pws, pMj bwxIAW in`qnym, sRI rhrwis swihb jI, sRI kIrqn soihlw swihb jI, sbd hzwry, bwrhmwhw sRI suKmnI swihb jI, prm pUjnIk inrMkwr gurbwxI jI dw Su`D aucwrn rIkwrf hY[ siqsMgq jI nUM bwr 2 suxw 2 ky, siqgurU swihb jI ny Awp myhr krky, kMno PV ky, pUrIAW lgW luAw ky, ivSyS Su`DweI krvweI hY jI[ ies nUM suxn smyN, prm pUjnIk siqgurU rwmdws swihb jI srUp, s`cy gurbwxI jI dy prmpUjnIk sRI gutkw poQI swihb jI pRkwS krky, pUrn SrDw, ivSvws sihq rom 2 dy kMnW nwl suxidAW mgr bol ky sunxw cwhIdw hY
gurbwxI sunx nwl J`t p`t nINd Aw jWdI hY[ hr b`cy nUM s`uiqAW gurbwxI sunx dI Awdq in`kI aumr qoN pwau[ s`uqy nMU ivkwr moh BYVy supny fr duK idMdy hn[ swrI izMdgI nINd smyN gurbwxI sunx dw v`fw lwhw lYxw cwhIdw hY[ gurpRswid crn c`t ky ^ws pRym bynqI hY, hr smyN sMqW mhWpurSW dI aucwrI Awid kQw, SuD aucwrn sux ky inhwl hovo jI[
dwsn dws AwpxIAW AsMK zbwnW nwl sicAwry gurU ^wlsw pMQ jI dy prmpiv`qR crn c`tdw hY, Awpxy AsMK isrW dy kysW nwl crn JwV@dw hY, prmpUjnIk crn-kmlW’qy m`Qw r`K ky, pyRm bynqI krdw hY! KMfW bRhmMfW dy auDwrxhwr gurU pRmysr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpiv`qR srUp, is`K Drm nwl sbMDq, smUh Dwrimk, ^ws 2 ivigAwnk vYidk Awid kImqI gRMQ, DrqI’c fUMGI QW, jMgW Awid dy Asr qoN sur`iKAq AsQwn bxw ky, sMBwly sjwey jwx[ gurU jI dy smUh pRymI iv`dvwn iek`qR ho ky, AMgRyzI qoN gurmuKI’c trWslyt krn leI, v`fI ifkSnrI bnwaux, AlMkwrW swKIAW dIAW qsvIrW bnwaux[ siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy ArMB qoN qrqIbvwr 1430 AMg, Bw:gurdws swihb jI dI bwxI sRI dsm, gurU ieqhws[ pyRmI ieh SuB s`cI syvw praupkwr krky, Awpxw jnm s&lw krn[ AMgryzI pV@y b`cy gurU swKIAW kQw kIrqn nhIN smJ rhy, is`KI qoN dUr ho rhy hn[ Awpxy b`icAW nUM kI is`iKAw dyxgy?
iqAwg ky sB dI crn-DUV bx ky, Awpxy Awp nUM sB qoN mMdw smJ ky, vwihgurU vwihgurU suAws 2 jpidAW vwihgurU gurU jI dI kurbwnI dw iDAwn, kurbwnI hI sRb ivAwpI AibnwsI vwihgurU jI hn[ rom 2 krky inmK 2 kurbwnI nUM hr smyN gurpRswid jpdy rihxw jI[
bynqIAW:- prm pUjnIk nwm rsIey q`q byqy mhwn praupkwrI, mhWpurS sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI dw Amolk bcn hY, ik muhwrnI Bjn hY[ dwsn dws nIc kIt nMU, pUrn gurU jI ny supny ’c ieh jxwieAw, ik hr Gr ’c, siqgurU swihb jI dy &oto hI &oto hox, aun@W ’qy gurU js iliKiAw hovy, siqgurU swihb jI dy Amolk boly, Amolk do do qukW, sMpUrn gursbd ilKy hox, Gr vwly swry, muhwrnI ’c Ub mwhr hox[ prm-ipAwry b`cy nUM qoqlI zbwn qoN ie`klI 2 lg bol ky, SuD aucwrx krky, Apny mgr khw 2 ky, im`Tw qoqw bxw dyx[ in`ky qoN swry boly prmwrQ gursbd sux ky, prm pRsMn hox[ supny dw hor Amolk bcn, prm-ipAwry b`cy nUM pwlx vwly ijhVI cIz dyKx, aus dI iek`lI 2 lg bol ky, mgr khwaux, ijvyN pwxI, rotI glws Awid, ieauN ie`klI 2 lg bulwaux nwl b`cw CyqI pV@ jwvygw[ so Apny ipAwry b`cy nUM gur swKIAW, gurbwxI inrMkwr jI dy ArQ Awp pV@wau qy suxo, au~cw cwlclx au~cI piq vwlw gurmuiK bxwau[
dwsn dwsW pws muhwrnI pkwaux gurmuKI is`Kx vwlI typ hY, siqgurU swihb jI ny Awp myhr krky, kMno PV ky, pUrIAW lgW luAw ky, ivSyS SuDweI krvweI hY[ ies nUM suxn smyN, siqgurU rwmdws swihb jI rUp, s`cy gurbwxI jI dy prmpUjnIk sRI gutkw swihb jI pRkwS krky, pUrn SrDw ivSvws sihq, rom 2 dy kMnW nwl suxidAW, mgr bol ky sunxw cwhIdw hY, mUhry jW brwbr nhIN bolxw[ A`Kr lgW ivSrwm ArQ zbwnI Xwd krn dy i^Awl nwl ghu krky, nyqRW nwl A`Kr dyKidAW, ieh Bwvnw krnI ik dwsndws nUM surq ’c A`Kr, lgW ArQW sihq s`cy gurbwxI jI idsx[ b`icAW smyq.101.vwr suxo[ typ muhwrnI boly qW muhwrnI vwly Cpy A`Kr dyK ky mgr bolxw, brwbr nhIN bolxw[ vwihgurU pRym ibnY:- inmRqw pRym iekwgRqw sihq, prm pUjnIk siqgurU sRI gurU
sMsw PuirAw, -s`cy siqgurU swihb jI b^iSS krn qoN ibnw hI au~T ky jwx l`gy hn[ jykr bYTy rihMdy qW svw l`K dw GoVw sunihrI kwTI smyq dws nUM b^S idMdy, ijs’qy cV@ ky mhW AnMd AwauNdw[ -myrw.AMqrjwmI hir rwieAw] jI ny ies dy idl dw Purnw jwx ilAw qW pUrn imhrvwn siqgurU pRBU jI boly, “ies nUM Ac`l rwj dyx l`gw sI, ies ny ieh kI kwr kIqI hY?” XQw:- dohrw] idlI ipAwrw smJ kY; boly gur krqwr] Ac`l rwj dyvn l`gy; ikAw kInI ieh kwr] “sRI gurU nwnk, gwdI bifAweI] sgry j`g kI, br guirAweI] SRomxI DMn siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dI s`cI gurqwg`dI dI s`cI v`fI vifAweI hY, jo swry j`g dI
(br)sRySt s`cI guirAweI hY[ hzUr ny prm pRsMn ho ky vr b^Sy, “BweI! Awp jI dw jnm DMn hY, jMmx mrn imt igAw! ” XQw:- DMn jnm Ab, qumrw BXo] jnm mrn, sglw duK gXo] jo qum mn mY, ieCw Dwro] so lyvo; nihM dyr ibcwro] “hy BweI swihb jI! Awp jI Awpxy mn’c jo SuB ie`Cw Dwrdy hoN, auh hI dwiq lY lvo[ ”aupRokq vr b^S ky, qbyly’coN svw l`K dw GoVw, sunYhrI kwTI smyq b^S idqw[ hor suMdr bsqR, mwieAw BI b^SI[ “hy BweI! Awp jI dIAW sB kulW dw auDwr hovygw[ ”DMn 2 gurdyv jI dI mhwn qoN BI mhW mhwn s`cI mihmw hY, jo s`cI gurbwxI dI Su`DI dI mrXwdw bnwauxw kIqI hY[ gurbwxI dy Su`D aucwrn dI mhwnqw iqMnW lokW dy rwj, bRhmw ivSnUM iSv pdvIAW nwloN BI v`fI drsweI hY[
10. Su`D aucwrn dI mwnqw mhwnqw dUjI swKI mh`lw dsvW jI, sRI dmdmI tkswl clx dw kwrx:- vwihgurU siqgurU goibMd isMG swihb jI dy suK Arwm leI, gurU sMgqW ny prm ipAwr siqkwr nwl sRI kysgV@ swihb jI ivKy hvwdwr sunYhrI bMglw bxwieAw[ ijs’c cOhW qrPW qoN hvw dy buly AwauNdy sn[ grmI dy smyN sRI gurU swihb jI ies bMgly’c bMdgI krdy, ie`Qy hI ibrwjdy sn[ rwjwn rwj] Bwnwn Bwn] dyvwn dyv] aupmw mhwn] rUp koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] jI holy mh`ly vwly idn AMimRq vyly suMdr bMgly’c gurbwxI pV@ rhy sn, ie`k pRymI zbwnI d`KxI EAMkwr dw pwT kr irhw sI, ijs nUM ArQW dI smJ nhIN sI[ pV@idAW quk AweI, krqy kI imiq.krqw jwxY; kY jwxY guru sUrw] pr ies ny kY nUM ky piV@Aw[ ie`k lW C`fxy krky AnrQ ho igAw[ hzUr g`j ky do vwrI boly, “isMGw! SuD gurbwxI pV@[ ”pr ies ny gurbwxI dI im`TI Dun ’c lIx hoey ny siqgurU swihb jI dI Avwz hI n suxI[ sRI gurU swihb jI ny gVveI
isMG nUM ikhw, “BweI! jw ky aus dy cpyVW mwr[ ”AwigAwkwrI AnuswrI isMG J`t p`t igAw, jw ky cpyVW mwrIAW[ is`KW ny pyRm bynqI kIqI, “hy gRIb invwj jI! gurbwxI pV@dy dy cpyVW ikauN mrvweIAW hn?”sRI gurU swihb jI ny ikhw, “aus isMG nUM bulw ky ilAwau[ ”lY gey[ ikhw, “BweI! krqy kI imiq.krqw jwxY; qoN A`gy quk pV@[ ”sux ky, “; ky jwxY guru sUrw] ”Zlq piV@Aw[ hzUr ny ikhw, “krqy jI (kI)dI (imiq)mrXwdw krqw jI hI (jwxY)jwxdy hn, (kY)AQvw guru (sUrw)sUrmy sB qoN v`fy siqgurU nwnk dyv swihb jI BI (jwxY)jwxdy hn[ krqy dI imiq nUM gurU sUrmy (ky)kI jwxdy hn?Bwv nhIN jwxdy[ ieh AnrQ bx igAw[
jI ny Awpxy Awp nUM jnwaux leI, siqgurU sUrmy siqgurU nwnk dyv swihb jI dw prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cw Avqwr DwirAw hY[ siqgurU swihbwn jI dy suMdr drSn hI bRhm jI dy drSn hn, ikauNik sRI siqgurU swihb jI pUrn pwrbRhm jI dy pUrn myhrvwn Anqklwvwn Avqwr hn[ gurbwxI dwsndws dy AMg hn, ijs qr@W Awp jI nUM cpyVW v`jx qoN duK hoieAw hY, ies qr@W gurbwxI glq pV@n qoN dws nUM duK hoieAw sI[ ijhVw SuD pwT nhIN krdw, aus AMdr pUrn gurU jI dw nw Adb hY, n hI siqkwr hY, auh pUrn gurU jI nMU nhIN BwauNdw[ XQw:- AYsy sMq; n mokau Bwvih] fwlw isau; pyfw gtkwvih] 1] ”
ieh sux ky ipAwry dieAw isMG swihb jI Awid muKI gurmuiK pyRmIAW ny AiqAMq inmRqw nmskwr sihq, pyRm bynqI kIqI, “hy gRIb invwj jI! ArQW qoN ibnw gurbwxI jI dI Su`DI dw pqw hI nhIN l`gdw, ies leI Awp jI ArQ pV@wau[ ”Awp jI ny ikhw, “hux DrmXu`D krny hn, ien@W qoN ivhlw ho ky sRI dmdmy swihb jI ivKy jw ky ArQ pV@wvWgw ”sRvMs vwr ky, sRI AnMdpur swihb cmkOr swihb sRI mukqsr swihb jI’c byAMq mlySW nUM Kpw ky, sRI dmdmy swihb jI ivKy jw ky, vwihgurU siqgurU gRMQ swihb jI kMToN aucwr ky ArQ pV@wey[ DMn hn DMn hn DMn hn s`cy siqgurU goibMdisMG jIE! DMn hn[ gurbwxI nUM Awpxy AMg mMnidAW SuD gurbwxI aucwrn dw ieh prmpiv`qR SuB s`cw aupdyS b^S rhy hn:- isKhu sunhu; sIK iehu myrI] bwnI pFhu Su`D; gur kyrI] pFY mhwqm; lhY ibswl] hlq plq mih; hoie inhwl] jy ASuD hY; pFIAY SuD kr] ibgrI vsq SuDwrih ijm kr]
(gu:pR:sU:)ijvyN pqIbRqw pUrn ipAwr nwl Awpxy ipAwry pqI jI nUM q`kdI hY, iqvyN pUrn pRymI jI ny gurU bwxI gurU jI nUM AqI hI ipAwr siqkwr nmskwr nwl q`kxw hY[ gUV@y ipAwr nwl q`kidAW, lgW cyqy krn dy i^Awl nwl pUrIAW lgW lw ky Su`D aucwrn krnw hY, lg C`fxI nhIN[ ijvyN pqIbRqw pUrn ipAwr nwl Awpxy ipAwry pqI jI dw iDAwn js krdI hY, iqvyN pUrn pRymI jI ny, gurU bwxI gurU jI dw hr smyN SuD aucwrx krnw krwauxw[ hr smyN SuD aucwrx dI hI g`l krnI[
bRhmiv`idAw dy dwqy, nwm rsIey pUrn sMq bwbw suMdr isMG swihb jI dw ipMf
iBMfr klW, mogy izly ’c hY Awp jI, s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI qoN c`lI sRI dmdmI tkswl dy igAwrvyN muKI mhWpurS hoey hn[ Awp jI dy ipMf dy nwm ’qy Awp jI nUM sMq iBMfrW vwly kihx l`gy, sRI dmdmI tkswl jQybMdI dw nwm j`Qw iBMfrW pRis`D ho igAw[ Awp jI sMq bwbw ibSn isMG swihb jI, mhWpurKW qoN bRhm iv`idAw pVy@[ Awp jI qoN vroswey prmpUjnIk bRhmigAwnI sMq bwbw gurbcn isMG swihb jI ^wlsw jI, sRI dmdmI tkswl dy 12vyN, prmpUjnIk pUrn praupkwrI sMq bwbw krqwr isMG swihb jI ‘Kwlsw’ jI 13vyN, prmpUjnIk pUrn praupkwrI sMq bwbw jrnYl isMG swihb jI ^wlsw jI 14vyN, prmpUjnIk bzurg gurmuiK nwm bwxI rsIey Twkur srUp, pUrn sMq bwbw Twkur isMG swihb jI 15 vyN muKI[ ipMf mihqy swihb jI ivKy, sMq hirnwm isMG jI nMU pMjW ipAwirAW ny tkswl clwaux leI dsqwr b^SI hY[ prmpUjnIk siqgurU swihb jI sRb ivAwpI mhW ivsmwd pUrn ikRpw krky sdw cV@dIAW klW krn jI[ iesy prmpiv`qR AsQwn ’qy sMq bwbw gurbcn isMG swihb jI ^wlsw jI s`cKMf gey hn[ ie`Qy hI prmpUjnIk sMq bRhmigAwnI krqwr isMG swihb jI ‘^wlsw’ jI dy sskwr AsQwn ’qy hux sRI inSwn swihb jI Jul rhy hn[
11. ie`k lg dI Amolkqw mhwn mhwnqw’qy BweI gurdws swihb jI:- Jolnw[ isMimRiq purwn kotwin.bKwn bhu; Bwgvq byd ibAwkrn gIqw] sys mrjys AKlys.sur mhys muin; jgq Aru Bgiq.sur nr AqIqw] igAwn Aru
iDAwn.aunmwn aunmn aukiq; rwg nwid idj sur miq nIqw] ArD lg mwqR.gur sbd AKr myk; Agm Aiq Agm.AgwiD mIqw] 540] )kotwin koit (isMimRiq) isMmRqIAW purwn Bwgvq byd ibAwkrn gIqw Awid qmwm Dwrimk gRMQW nUM zbwnI kMT krky ien@W dw isDWq k`F 2 ky kRoVW hI iv`dvwn BwvyN (bhu)bhuq 2 (bKwn)viKAwn krn[ sys nwg (mrjys)Drmrwjw (AKlys)smUh.rwjy (sur)dyvqy (mhys)iSvjI (muin)munI, swrw jgq Aru Bgiq, (sur nr)dyvqypurS (AqIqw)ibr`kq Awpo AwpxI miq aupdyS dy koRVW hI koRVW viKAwn krn[ (aunmn)dunIAW dy moh qoN auprwm (aunmwn)ivcwr dy igAwn Aru iDAwn dw (aukiq)kQn krny krky, (idj)bRwhmxW (sur)dyviqAW dy miq aupdyS nUM rwg dI (nwid)Dun duAwrw BwvyN (nIqw)in`q 2 hI gwvy, iPr BI hy (mIqw)im`qR! gurU srUp
gur sbd jI dI prm pUjnIk inrMkwr srUp (ArD)A`DI lg mwqR jW (myk)ie`k AKr dI mihmw aupRokq jo igxy hn, aun@W dI (Agm)gMmqw qoN pry hor (Agm)gMmqw qoN pry (Aiq)AiqAMq (AgwiD)fUMGI qoN fUMGI hY[
hn[ Apxy Aqy mhW purKW, siqsMgiq jI dy SuB s`cy drsn b^Sdy hn[ SuD aucwrn vwlw pRymI supny ’c brVwauNidAW, gurbwxI pV@dw hY, ijs dI mhW 3 mhwnqw hY[ XQw:- kbIr supnY hU brVwie kY; ijh muK inksY rwmu] qw ky pg kI pwnhI; myry qn ko cwmu]
gurbwxI jI dI Su`D sMQw kIqI ibnw vwihgurU jI dI pRwpqI nhIN huMdI[ SuD aucwrn nwl ArQ’c mn l`gdw hY, S`uD aucwrn ArQ BI jxwauNdw hY[ ijs pyRmI dw Su`D aucwrn hovy auh hI tkswl clwaux dw au~qm AiDkwrI hY[ auh hI A`gy SuD sMQw krvw skdw hY[ auh hI sRI hirmMdr swihb jI gurU q^qW’qy, gurU syvw’c l`gx dw au~qm AiDkwrI hY[ SuD aucwrn krky hI mn iekwgR huMdw hY[ Su`D aucwrn suxn vwly BI gd 2 ho jWdy hn[ Su`D aucwrn hI mn dy itkwA dw AiBAws hY[
jdoN pyRmI jn iml ky Su`D aucwrn krdy hn qW aun@W dy smUh mhW pwp inivrq huMdy hn[ sB dy rom 2’qy Su`DI dw rs pRBwv Cw jWdw hY, mn dw ivsmwd itkwA huMdw hY[ SuD aucwrn krky Cwpy dIAW ZlqIAW BI dUr huMdIAW hn[ SuD aucwrn krky idl BI SuD huMdw hY[ SuD srUp vwihgurU jIau dI (SuD) igAwq pRwpq huMdI hY[ Su`D aucwrn vwly dI zbwn BI Su`D ho jWdI hY[ SuD aucwrn vwly dw swry j`g’qy SuD siqkwr Su`D js huMdw hY[ Su`D aucwrny krky hI AMimRq gurbwxI jI dw pUrn s`cw siqkwr hY jI[ pUrn Su`D aucwrn vwly vwihgurU mMqR dy jwpk pRymI dy idl idmwg’c, vwihgurU gurU gRMQ swihb jI hr smyN gurbwxI b^Sdy rihMdy hn[ hy pUrn bRhm!; srb klw smrQ] siqgurU nwnk dyv swihb jIau! Awpxy gRIb dwsW nUM SuD gurbwxI aucwrn dI b^iSS kro jI[ Su`D aucwrn dI bhuq 2 mwnqw mhwnqw hY[ Su`D aucwrn krny krky nyqR bhuqy hI i^Awl nwl bwxI nUM q`k ky AnMdI huMdy hn[ zbwn SuD bol ky AnMdI huMdI hY, kMn sux ky AnMdI huMdy hn, rsnw Su`D aucwrn dw rs lY ky AnMdI huMdI hY, SuD aucwrn qoN ibnw surq bwxI gRihx nhIN kr skdI, so Su`D aucwrn krky hI surq gurbwxI nUM pRwpq krky AnMdI huMdI hY[ mn hr vkq Su`D aucwrn dy pyRm’c pricAw rihMdw hY jI[ Su`D aucwrn sux ky, siqgurU gRMQ swihb jI idl idmwg’c hr smyN gurbwxI Byjdy rihMdy hn[ SuD aucwrn dI pRwpqI leI dIrG lGU lgW Xwd kro[ pihlW gurSbd dw Su`D aucwrn hovy, iPr aus dy ArQ Pyr Su`DI sihq aus dw kIrqn hovy[ suxn vwly pyRmI poQIAW pRkwS krky
swihb jI vwihgurU jI qoN Awpxy idl’coN, Awpxy muK’c AMimRq dI pRwpqI, idmwg’c gurbwxI pRwpq krn leI, pUrn pRym inmRqw iKmw gRIbI sihq, gurbwxI sMQw SuDI krn krwaux, gursbdW nUM Cwpy Anuswr suMdr ilKx dw suK`lw FMg:- gurU pRmysr jI ikRpw krky guris`K dy irdy ’c gurbwxI dw sUK mihl auswrdy hn, SuD aucwrn hI p`kI buinAwd hY[ ies leI pRymI Su`D aucwrn dw ^Ub AiBAws kry[ pyRmI pUrIAW lgW lw ky jdoN Su`D gurbwxI aucwrdw hY, qdoN aus dy Awpxy kMn suxdy hn[ gurU pRmysr jI, gurU sMgq jI Awp Su`D aucwrn sux ky BwrI pRsMn huMdy hn, SuD aucwrn dI lYA AiqAMq suMdr imTI ipAwrI sicAwrI ApwrI inrwrI, s`cy siqgurU swihb jI dy mn nUM BwauNdI hY[ ijs Awpxy dwsry’qy pUrn ikRpw krdy hn, aus qoN inSkwm Bwv nwl suMdr KuSK`q gurbwxI ilKvwauNdy ivcrwauNdy pVwauNdy, kQw kIrqn krwauNdy hn, A`gy sMQw krvwauNdy hn, Anyk pRkwr dy rMgW 2 dy praupkwr krw ky, smUh SuB guxW dI Dwrnw krwauNdy hn[ Awpxy pRymI dy ihrdy’c hr vyly gurbwxI Byj 2 ky, rsnw’qy vs ky, gurbwxI dy SuD aucwrn duAwrw, SuD ArQ Su`D kIrqn gurbwxI dw mihl Awp auswr ky, aus ’c Awp hI vsdy hn[
gurU ieiqhws’c qrqIbvwr gurU pRmysr jI dy Poto hox[ pUrIAW lgW lwaux, cyqy krn vwly pyRmI, pRq`K gurU pRmysr jI dy drSn smJ ky q`kx, ijs ivsmwd Su`D suMdr lY’c aucwrn krky ivsmwd AMimRq rs pIx leI, gurU pRmysr jI ny lgW
lweIAW hn, gurU jI Awpxy lwly goly jI qoN SuD aucwrn krvw ky, aus dy irdy’coN mhwn AnMd AMimRq, aus dy muK’c Byjdy hn, Su`D aucwrn vwly dwsry bRhmwnMd rs pINdy 2 mOjW mwxdy hn[ suMdr SuD lYA dI ivsmwd Dun nUM, vwihgurU gurU pRmysr jI Awp srgun srUp Dwr ky suxdy hn[ ies suMdr SuD lYA aucwrn vwly pyRmI nUM ivsmwdqweI dw rMg b^Sdy hn, ies SuD suMdr lYA aucwrn vwly pRymI dy AMdr, gurbwxI jI pRvyS krdy hn[ Su`D pV@n sunx vwly nUM ivsmwd rMg AnMd pRwpq huMdw hY[ gurbwxI jI dy Su`D aucwrn dI rIkwrifMg dwsW pws hY[ ies nUM lw ky sRI gutkw swihb jI pRkwS krky, rom 2 dy pRym siqkwr nwl suMdr Dun sunxI, sux ky muK’c mgr bolxw, brwbr nhIN bolx, mUhry BI nhIN bolxw, muK’c zbwn nwl pUrIAW lgW lwauxIAW, lgW gurU jI dy AMg hn, pUry 2 A`Kr bolxy vzn BI pUrw 2 hovy, lGU lgW dy A`Kr dw vzn pUrw 2 hovy, lGU mwqRw qoN Gt BI n hovy[ ies FMg nwl
gurbwxI jI AMdr pRvyS krdy hn[ gurbwxI jI dy aucwrn ’c lgW lwauxIAW AiqAMq hI zrUrI hn, AONkV ishwrI bolx dI loV n huMdI, qW iPr gurU swihb jI is`Dw hI ilK idMdy[ gurbwxI jI dI ivSySqweI kI hoeI?gurbwxI jI dy drSnW nUM ghu ipAwr siqkwr iDAwn’c q`kx leI, s`cy siqgurU swihbwn jI, DrmI ShIdW dI ShIdI dy idRS idmwg’c q`kxy[
SrDw iekwgRqw bnwauxI[ hryk pyRmI nUM pUrn SuDI dI guV@qI idqI jwvy[ mn dI kmzorI krky iksy qoN fridAW keI vwrI aultw aucwrn ho jWdw hY, ijvyN cwr nUM rwc pV@ dyxw, ies ZlqI dI inivrqI leI:- 1s`cy siqgurU swihb jI A`gy Ardwis kry[ 2prmpUjnIk gurU swihb siqsMgiq jI dI SuB s`cI syvw pyRm sihq kry[ 3bRhmiv`idAw dy dwqy jI dI syvw BI cwA nwl kry[ 4gurU ismrn krky mn dI kmzorI dUr kry[ 5mhWpurSW qoN fr ky Gbrwey nw[ 6muhwrnI dI imhnq krky, bwr 2 sMQw pkwvy[ 7inSkwm Bwvnw nwl jUTy BWfy mWjy, joVy JwV@y[ 8cOr Awid dI SuB s`cI syvw kry, jIvq Bwv qoN mry[
prm siqkwr Xog tIcr jI pUrn myhrvwn a`udmI qrsvwn swvDwn hox[ hryk ividAwly’c iek`lw 2 A`Kr lg mUhry bol ky iv`idAwrQI nUM mgr bulw ky,
pRym sihq pV@wieAw jwvy[ iek`lw 2 A`Kr lg bwr 2 suixAW jwvy[ ieh bhuq hI zrUrI hY[ b`cy nUM A`Kr lgW bwry pUrI 2 jwxkwrI dyvo[ suMdr ilKxw AqI hI zrUrI hY, ikauN jo suMdr ilKx smyN idl idmwg nyqR surqI gurbwxI gurU jI nUM pUrn ghu nwl q`kdy hn, h`Q gursbd ilK ky piv`qR huMdy hn[ XQw:- sy kr Bly; ijnI hir jsu lyKw] )hir jsu ilKih.lwie BwvnI; sy hsq pivqw] )hir pVu hir ilKu.hir jip hir gwau; hir. Baujlu pwir auqwrI] )ilKu nwmu swlwh ilKu; ilKu.AMqu n pwrwvwru] suMdr ilKweI qoN ibnw sMQw ADUrI.hY[ AiqAMq Amolk AlOikk ivsmwd guxkwrI aupkwrI ^ws iDAwn dy ky suxn Xog pRym bynqI hY, jo hryk b`cy nUM CotI aumr’c tIcr, mwpy suMdr ilKweI pRp`k krwaux, ijs krky CotI aumr qoN hI AiqMAq suMdr sohxI ilKweI bxy[ l`KW’c koeI ivrlw hI pRymI ies bynqI nUM jwxdw hovygw ik ilKweI Cwpy Anuswr cwhIdI hY[ koeI ivrlw pRymI C`f ky, sB dI ilKweI Cwpy Anuswr nhIN huMdI[ ijvyN r&qwr dsqwr, gu&qwr bolx dw FMg v`K 2 huMdw hY, ies qr@W sB dI ilKweI BI v`K 2 hI huMdI hY[ jy Cwpy Anuswr iliKAw hovy qW sB dI ilKweI imldI juldI bhuq hI suMdr hovy[ iv`idAwrQI dI klm PV@ ky sulyK Anuswr is`DI klm clwaux dw FMg d`so[ in`ky b`cy nUM A`Kr ilKxy isKwaux qoN pihlW lkIrW vwlI kwpI’qy K`by qoN s`jy nUM is`DI lkIr iK`cx dI myhnq krvw ky, huiSAwr bxwieAw jwvy[ A`Kr dy AwrMB dI lkIr jo K`ibauN s`jy nUM iK`cIdI hY, auh iblkul is`DI iK`cxI, jo A`Kr dI buinAwd hY[ jy ieh lkIr ivMgI ho geI, A`Kr suMdr nhIN bxygw[ ies lkIr qoN hyTW nUM lkIr, n`by dw kox
bxw ky Bwv is`DI iK`cxI[ Cwpy dy A`KrW Anuswr A`Kr ilKxy cwhIdy hn[ kuJ A`KrW dIAW hyTlIAW lkIrW au~prlI lkIr dy (pYrll)smwnAMqr Bwv ryl dI lweIn vWg huMdIAW hn, ijvyN s j d c Awid[ kuJ A`Kr suqMqR FMg nwl ilKIdy hn, ijvyN l v G Awid[
iblkul Axjwx iv`idAwrQI nUM DrqI Kod ky A`Kr au~kr dyxy, jW cMgI Dwq’c A`Kr au~kry jwx, ijn@W ’c auNgL PyrI jw sky[ aus dy s`jy h`Q dy AMgUTy dy nwl dI auNgLI PV ky au~kry A`KrW’c ies qr@W PyrnI, ijvyN is`Dw A`Kr ilKIdw hY[ Axjwx hyTW qoN au~pr nUM puTI klm vgwauNdy hn[ ijs krky klm kwgz ’c Ku`B jWdI hY[ ijhVw A`Kr ilKxw hovy, ilKx vwlw aus A`Kr dy swhmxy, n`k dI syD joVw lwh ky, siqkwr sihq bYTy[ ijs qr@W Cwpy dy A`Kr huMdy hn, iblkul ausy
qr@W hI sohxw suMdr ilKxw[ aUVy dI auqlI lkIr v`fI, aus qoN hyTlI CotI qy
hyTW qoN goL krky, K`by nUM au~pr iljw ky goL krnI[ f`fy dI hyTlI GuMfI goL nhIN huMdI, ijs qr@W Cwpy’c hY, ausy qr@W hI ilKxI hY[ G`Gy dw s`jw Kwnw hyTW nUM hY, aus’c QoVI jg@w izAwdw hY K`by Kwny nwloN[ A s c j F d m Awid A`KrW dIAW GuMfIAW ’c KwlI jg@w nhIN C`fxI[ ijs qr@W Q`Qy, b`by’c &rk hY, ieh BI inrnw dy dyxw[ keI b`by nUM Q`Qw hI ilKdy hn[ KuSK`q ilKx l`igAW l`lw Cwpy Anuswr ilKxw[ vwvw ilKx l`igAW lkIr dy s`jy isry qoN hyTW nUM is`DI QoVI hI iK`cxI, K`by nUM nwl 2 dI moVnI[ auqlIAW dohW lkIrW dI jg@w iblkul G`t, Cwpy Anuswr hovy[ jdoN AsIN vwvy dI lkIr hyTW nUM v`fI k`FWgy, qW sohxw nhIN l`gygw[ ijvyN AsIN Cwpy dy A`Kr q`kdy hW, aus nUM ghu nwl q`k ky Cwpy dy A`Kr dy au~pr ibnw isAwhI dy iblkul polI 2 klm PyrnI hY, iPr A`Kr dw idmwZ’c Poto iK`c lYxw[ KuSK`q ilKx dw AiBAws krnw hovy, qW ie`ko A`Kr nUM kqwrW’c bhuigxqI ’c ilKo[ ie`k syD’c A`Kr ie`ko jhy ilKxy[ pihly A`Kr nUM dyK ky dUjw A`Kr ilKxw, pihly do dyK ky qIjw A`Kr ilKxw[ ijvyN goLI dw inSwnw lwaux smyN suAws rokIdw hY, ies qr@W KuSK`q ilKx smyN suAws rok kyy ilKxw[ KuSK`q ilKx smyN K`bw gofw DrqI’qy r`K ky, s`jw gofw KV@w krky, bIr Awsx bYT ky, ijhVI cIz’qy ilKxw hovy, auh s`jy gofy’qy r`KxI[ ijhVw A`Kr ilKxw hovy, auh n`k dI syD’c hovy[ Awm qOr’qy A`Kr KuSK`q ilKx vwly BwvyN jor lw ky ilKx, qW BI ieh suMdr nhIN ho
kih ky idl vDwau[ ij`QoN pV@wauxw SurU krnw hY, aus qoN pihlw AiDAwie suxo, ijhVy aus nUM cMgI qr@W AwauNdy hox, ieauN in`q hI pihlW sOKy AiDAwie sux ky, idl vDw ky A`gy pV@wau[ dIrG lGU d`s ky ilKI vwriqk’coN pu`Co, AiBAws krwau, dIrG lGU cyqy krwauxy bhuq hI zrUrI hn[ dIrG lGU cyqy n hoxy krky, dIrG nUM lGU qy lGU nUM dIrG bol ky ZlqI krdw 2 frdw rhygw[ mihMgy A`KrW nUM bwr 2 iek`lI 2 lg A`Kr bol ky khwau[ AMgryzI pV@y nUM, VwVy dI muhwrnI bwr 2 khweI suxI jwvy, ikauN jo VwVy nUM rwrw boldy hn[ pYNqI A`Kr hn, ds lgW hn[ ijhVy A`Kr nUM koeI lg n hovy aus nUM mukqw khIdw hY[ it`pI ibMdI AiDk lgwKr hn, tYNky nUM it`pI n`k’c bolxI, mwqRw mukqw hI rhygI[ it`pI ibMdI mwqRw’c Prk nhIN pwauNdIAW, AiDk qoN A`gly A`Kr dI Avwz dUxI ho jWdI hY[
sMQw AwrMB ’c iv`idAwrQI nUM pRp`k inscw krwauxw ik gurbwxI lgW A`Kr ArQ ivSrwm zbwnI cyqy krky iDAwn’c itkwauxy hn[ pUrn pRym krky hI
pRwpqI hY[ XQw:- swcu khO.sun lyhu sBY; ijn pRymu kIE.iqn hI pRBu pwieE] gurmuiK pyRmI iml ky pUrn lgW lw ky, ie`k 2 gurSbd pV@n suxn, DMn 3 ho jwvy[ beI koeI lg C`fxI nhIN[ mhwn praupkwrI sMq bwbw lhOrw isMG jI dy pws pV@n vwly iv`idAwrQI ny, aun@W dy Awsx’qy ivhVy ’c mYdwn kr idqw[ DMn bwbw jI dI inmRqw gRIbI sihnSIlqw iKmw, iksy nUM BI nhIN d`isAw, cu`k ky bwhr sut Awey[ aus nUM BI sRI AKMf pwTI bxw idqw[
gurmuKI is`Kx leI, sOKI gurU swKI iek`lw 2 A`Kr lg bulw ky, rIkwrifMg kIqI jwvy[ Awid bwxI dw iek`lw 2 A`Kr lg bulw ky sMQw kIqI jwvy, muhwrnI rIkwrf kIqI jwvy[ gurbwxI kQw kIrqn dI ^Ub SuD rIkwrifMg pUrn lgW lw ky kIqI jwvy, poQI pRkwS krky lgW cyqy krn dy i^Awl nwl bwr 2 suxI jwvy[ suAws 2 DMn gurU nwnk swihb jI jipAw jwvy qW sOKI CyqI gurbwxI pV@nI Aw jwvy[ Awid kQw is`Kx leI Awid bwxI dI kQw Su`D rIkwrf krky, poQI pRkwS krky suxI jwvy[ typ nUM rok 2 ky sux ky ilKI jwvy qy bwr 2 vIcwrI jwvy[
1.AMimRq gurbwxI jI dI sMQw dyx vwly mhWpurS jI nUM crn c`t ky inmRqw sihq pRym bynqI hY, pUrn gurU jI dy in`ky qoN in`ky kIVy bx ky pUrn gRIbI nwl, ipAwry ividAwrQI jI dw pUrn Adb siqkwr krn, Awp v`fy n bnx, pUrn Adb
c`lx, jW b`icAW nUM gurmuiK bnwaux leI, sMpUrn in`qnym.sRI suKmnI swihb jI iek`lI 2 lg bol ky kry qy krwvy[ 3.Awp jI gRIb b`icAW’qy qrs krky pV@wau, r`b jI ny Awp jI’qy qrs kIqw hY, hux kr rhy hn qy A`gy nUM BI krngy[ iv`idAwrQI nUM ipAwr idlwsw hONslw dy ky bwr 2 smJw ky iv`idAw dyvo jI[ izAwdw qwVn nwl aus dI Awqmw sihm jwvygI, ikauNik auh pihlW hI kmzor hY, dUjw GUrn nwl hor BI db jwvygw[
4.ijvyN dulwvW dI QW lW, lW dI QW dulwvW, AONkV nUM hoVw, hoVy nUM AONkV, ishwrI nUM ibhwrI, lW nUM ishwrI, ishwrI nUM lW Zlq boldy hn, iek`ly 2 A`Kr dI lg bolx nwl ieh ZlqI nhIN hovygI[ iv`idAwrQI iek`lw 2 A`Kr bolx qoN kwhLw pY ky Gotw lw ky hI cyqy krygw, auvyN hI suxweygw?aus nUM idlwsy nwl, iKmw Bwvnw nwl moV ky iek`lw 2 A`Kr lg bulw ky ipAwr nwl sux ky AiBAws krwieAw jwvy[ jdoN A`Kr qur pYx, lgW SuD cyqy ho jwx, qdoN iek`lw 2 A`Kr suxn dI loV nhIN[ Kwx sOx pYn@x niSAW dy iqAwg rMgW 2 dI is`iKAw dIAW do qukW gurbwxI dIAW ilKxIAW, AMgryzI gurmuKI ’c ArQ ilKxy, cyqy krwauxy, bwr 2 sunxy[ aun@W qukW ’qy swKI sunwauxI, ilKwauxI, pV@wauxI siqsMgq jI ’c zbwnI
imhnq nhIN hovygI, zbwn Su`D nhIN ig`JygI[ AONkV, ishwrI, knOVw Awid lgW pUrIAW nhIN lw skygw[ ijs qr@W sRI jpu jI swihb dy kul A`Kr, lgW smyq ATqwlI sO hn[ ieh pUry 2 lw ky lgW A`Kr ArQ zbwnI cyqy krn dy i^Awl nwl sMQw kry krwvy pkwvy, beI dwsn dws dI surq idl idmwg’c siqgurU gRMQ swihb jI hr smyN gurbwxI Byjx[ AMdr bwhr hr smyN ArQW sihq gurbwxI jI dy drSn hox[ lgW gOr nwl lwauxy krky pRYs dIAW ZlqIAW BI dUr ho jWdIAW hn[ pUrIAW lgW lw ky SuD aucwrn kIqy qoN ibnw, muhwrnI k`cI hI rih jWdI hY[ SuD aucwrn krn nwl ArQW dw BI pqw l`gdw hY[ 13.Su`D gurbwxI sux ky smr`Q pRBU siqgurU swihb jI BI BwrI pRsMn huMdy hn[ ijhVy sMQw krn krwaux vwly pRymI hryk gurSbd dy Bog’qy gurSbd nUM m`Qw tykdy, itkwauNdy hn, aun@W nUM gl@’c p`lw pw ky dovyN h`Q joV isr Jukw ky AiqAMq inmRqw sihq m`Qw tykdw hWjI[ 14.sMQw krwaux vwly gurmuiK mhWpurS nUM AiqAMq inmRqw pRym sihq bynqI hY ik AOKy pwT ilK ky dyx[ iv`idAwrQI dy sMQw suxwauNidAW, tIcr jI ilK skdy hn[ ijn@W’c bolx dI jugq BI d`sI jwvy[ ijhVw A`Kr bolx’c AOKw hovy, CyqI boilAw zbwn’qy nhIN cV@dw, ijvyN smrxyn nUM jykr kwhLI bolIey qW smryx Zlq boilAw jWdw hY[ xwxy dI QW rwry nUM lW l`g jWdI hY[ idl’c do pd bxw ky smrxyn smr+xyn DIry 2 bol ky zbwn’qy cV@w lYxw cwhIdw hY[ smrxyn pwT ie`kTw hY[ jdoN zbwn’qy shI cV@ igAw iPr CyqI BI boilAw jw skygw[ jdoN iv`idAwrQI AOKy A`Kr nUM dyK ky Gbrw jWdw hY, qdoN aus qoN A`Kr Zlq boilAw jWdw hY[ keI pRymIAW dI zbwn bu`DI motI huMdI hY, jykr auh BI smW dy ky SuDI dI imhnq krdy rihx, qW auh BI SuD aucwrn krky, Su`D aucwrn dI mhwnqw, siqgurU swihb jI dI ^uSI pRwpq kr lYx[ DMn gurU nwnk inrMkwr] Aink bwr nmo nmskwr] 15.pRymI iv`idAwrQI mhWpurSW dI s`cI syvw krky prm pRsMnqw lYNdy hn[ nwm bwxI dy rsIey, ; sMq irdw BMfwru] Anuswr ijn@W dy irdy AMimRq bwxI dw BMfwr bxy hoey hn[ iv`idAwrQI’qy pRsMn ho ky, auQwnkw swKIAW suxw ky sMQw krwauNdy hn[ sMQw krwaux vwly mhWpurS nUM cwhIdw hY ik gurU swihb jI dI Srn AwieAw hY, aus nUM siqgurU nwnk dyv swihb jI dw is`K syvk jwx ky, pRym sihq hI sMQw krwauxI cwhIdI hY[ AmIr nUM qW hr koeI pRym krdw hY, pr gRIb nUM koeI 2 r`bI ipAwr nUM phuMicAw b^iSAw hI pRym krdw hY[ 16.dwsn dws AqI hI
inmRqw nmskwr sihq pRym bynqI krdw hY, ik Awm qOr’qy pV@waux vwly huiSAwr iv`idAwQIAW dw Awdr siqkwr krdy hn, pr kmzor iv`idAwrQI dw hmySw iqRskwr hI huMdw hY, ijs krky aus dI Awqmw d`bI hI rihMdI hY, aus’c nuks k`F ky aus nUM iqAwg hI idMdy hn[ jykr aus nUM GUirAw jwvy, iPr aus dw Awdr BI kIqw jwvy[ (kwml)pUrn ausqwd auh hY, jyhVw gurbwxI ArQW ’c mwhr hovy[ kmzor qoN kmzor iv`idAwrQI nUM aus dI buDI Anuswr iv`idAw dy ky, if`gy nUM cuk lvy, iPr aus’qy siqgurU swihb jI dI Apwr ikRpw huMdI hY[ jykr kmzor nUM Awdr sihq pV@wieAw jwvy qW kmzor BI sB iv`idAwrQIAW’coN A`vl ho jwvy[ DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU siqgurU Arjn dyv swihb jI DMn hn, hux au~bldI dyZ’c cONkVw lw rhy hn[
17.AMimRq rUp gurSbd gurU jI dI swiKAwqqw leI, gurSbd nUM SuD bol ky mgr khwieAw jwvy[ ivSrwm, ArD ivSrwm iek`ly 2 A`Kr dy ArQ d`s ky ilKwauxy jW Awp ilK ky dyxy, iPr swry Sbd dy ArQ joV ky sunwauxy cwhIdy hn[ sRI stIk swihb jI qoN BI cyqy kIqy jw skdy hn[ swrw pRvwr jW siqsMgI iml ky
SlwGw Xog au~dm krn, iPr zbwnI Esy Sbd dw iml ky kIrqn kQw krn jW suxn, ilKqI tYst lYxw, nMbr dyx smyN lgW dyKxIAW[ ivSrwm, ArD ivSrwm BI pu`Cxw, aucwrn BI suxnw, jy AONkV ishwrI mukqw shI n lwvy, qW BI nMbrW dw i^Awl r`Kxw[ ilKw ky KuSK`q dy nMbr idqy jwx, ArQ BI suxny, ArQW dy nMbr BI idqy jwx[ jy smW G`t hovy jW iv`idAwrQI G`t Xogqw r`Kdy hox qW aupRokq bynqI Anuswr do qukW dI sMQw krwauxIjI[
18.aupRokq pRym bynqI Anuswr iml ky jo 2 sbd jW qukW swiKAwq kIqy jwx, ie`k dUjy dy drSn krn qoN jW dUr bYiTAW ie`k dUjy nUM cyqy krn qoN, idl idmwg’c idsxgy, jW inrXqn idsdy rihxgy[ AYsy pRymI guris`KW dI crn-DUV siqgurU swihb jI mMgdy hn[ XQw:- ijs no dieAwlu hovY myrw suAwmI; iqsu gurisK.gurU aupdysu suxwvY] jnu nwnku.DUiV mMgY iqsu gurisK kI; jo Awip jpY.Avrh nwmu jpwvY]
19.gurmuiK ipAwry bRhmiv`idAw dy dwqy, praupkwrI Awpxy ipAwry iSS dy nwl, Awp sRI gutkw swihb jI pRkwS krky, in`qnym, sRI suKmnI swihb jI, Awsw
bwbw suMdr isMG swihb jI Awid hor BI byAMq mhWpurS bRhmiv`idAw dw dwn dy ky sdw Amr pRis`D hn, aun@W nUM rom 2 krky sdw 2 nmskwr hY[ DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU siqgurU gRMQ swihb jI DMn hn[
23.Awp jI dy crn-kmlW’qy, AqI hI pRym sihq m`Qw r`K ky, nmskwr sihq pRym bynqI hY, ik sMQw krn dy smyN jW suqy is`D, prmpiv`qR AMimRq gurbwxI pV@n smyN ijhVI quk pV@dy hovoN, aus qoN au~prlI quk’qy plk r`Ko, ijvyN 2 quk pV@dy jwvoN, iqvyN 2 plk hyTW krdy jwvo[ jykr ing@w kmzor jW inAwxw cMcl miq vwlw sMQw kry jW koeI pV@y, aus leI ^ws hI lwB hovygw, quk qoN ing@w nhIN KuMJygI, ing@w G`t Krc hovygI[ plk dyxy krky, poQI p`qRy mYLy BI nhIN huMdy[ DMn siqgurU nwnk dyv swihb jI! Awp jI AwpxI imhr krky AMimRq gurbwxI gurU jI dw pUrn Adb siqkwr b^SojI[
24.hr ie`k iv`idAwrQI koL, Awpxw typ rIkwrfr, blYk borf jW kwpI hovy, ijs’qy ivSrwm ArQ qukW SbdW zrUrI kivqwvW, sRI gurU dsm jI dI AMimRq gurbwxI, BweI nMd lwl jI dI bwxI, BweI gurdws jI dIAW vwrW, kib`q, gurbMswvlI, zrUrI sMmq Awid kImqI g`lW ilK ky, rIkwrf krky cyqy krdw rhy[
25.iv`idAwrQI dI buDI Anuswr ie`k idn’c QoV@I sMQw krweI jwvy, aus nUM pkw ky sunwaux qoN iPr ausy idn QoV@I hor sMQw krweI jwvy, nwl 2 suxI jwvy[ ieauN keI vwrI sMQw krwaux, suxny krky kmzor iv`idAwrQI dw idl vD jwvygw, sMQw dI Su`DI ivSyS hI hovygI[ ausqwd Swigrd dw sWJw AwSw hovy, ik auh gurbwxI jI dy siqkwr leI, gurbwxI’c lIx hox leI Su`D sMQw pV@, pV@w rhy hn[
26.ijvyN ie`k pihlvwn Awpxy Swigrd nUM ^Ub cMfdw hY, Bwv aus dI cMgI qr@W ksrq krwauNdw hY[ aus nwl kuSqI lV ky, dwA isKwA ky, aus nUM Awty vWg guMn@ ky, kut 2 ky B`Ty dI ie`t vWg pkwauNdw hY[ jdoN auh inpuMn ho jwvy, iPr aus dI kuSqI vyKx dw AnMd mwxdw hY[ ij`q dI vDweI imlx qoN, ausqwd mhW suKI huMdw hY[ Awpxy Swigrd nUM dySW pRdySW’c ij`q pRwpq krdw jwx ky, vDweI dw pwqR bxdw hY, ijvyN pihlvwn Awpxy Swigrd dI kuSqI dyK ky pRsMn huMdw hY, iesy qr@W bRhmiv`idAw dy dwqy tIcr jI BI, Awpxy Swigrd qoN kQw kIrqn SuD gurbwxI in`qnym sux ky BwrI pRsMn huMdy hn[
27.iv`idAwrQI dw zrUrI Prz hY ik Awpxy prmpUjnIk ausqwd jI nUM AMimRq gurbwxI kQw kIrqn suxwvy[ ausqwd qoN bl 2 jwvy, s`cy siqgurU swihbwn jI nUM Bwvy, jnm n Awvy, Awqm suK pwvy[
28.ipClI sMQw sux ky, AglI sMQw krvwau, ijs krky iv`idAwrQI dw pqw l`gdw rhy ik ik`Qy ku Kyldw hY?pRIiKAw lYx nwl iv`idAwrQI swvDwn rhygw jI[
29.sMQw krn krwaux vwly pyRmIAW dy gLW ’c prny hoxy AqI hI zrUrI hn[ inqw pRqI sMQw AwrMB krn smyN dsW pwiqSwhIAW jI dy nwm, Avqwr gurqw ibrwjmwn joqI joiq AsQwnW dy nwm, prm ipAwr Adb siqkwr nwl lYxy cwhIdy hn[
30.sMQw krn vwly iv`idAwrQI BI Awpxy ausqwd jI dI syvw krky bynqI krn, “ausqwd jI! poQI pRkwS krky sMQw krvwau jI[ ”31.iek`Ty bYT ky sMQw krn vwly huiSAwr iv`idAwrQIAW nUM sinmr pRym bynqI hY ik ijhVy iv`idAwrQIAW dy A`Kr kmzor hox, aun@W nUM A`Kr d`s ky hONslw dy ky Awpxy nwl rLw lYx[ aus dy Zlq pV@n qoN aus nUM mSkrI n krn[ prm ipAwr nwl hONslw dyx qoN, dwqy jI dI imhr nwl aus dw aucwrn BI Su`D ho jwvygw[ iv`idAwrQI ie`k dUjy nwl eIrKw iblkul hI n krn, Awp qoN kmzor iv`idAwrQI dI r`j ky shwieqw krn, eIrKw krn vwlw Awpxy Awp hI sV bL jWdw hY[ siqgurU pRBU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy imSn’c BwrI vwDw hovy[ s`cy pwiqSwh jI dIAW ^uSIAW pRwpq hox[
32.bYiTAW jW qury iPridAW, iv`idAwrQI zbwnI mUl dI quk pV@y, ausqwd ArQ kry, ies qr@W do qukW dy ArQ bwr 2 krny[ Pyr hor do qukW jW gursbdW dy ArQ vIcwrny, ieauN ArQW dw AiBAws krn krwaux nwl iv`idAwrQI dy ivSyS ArQ cyqy ho jwxgy, nwly pRym pRcwvw vDygw[ Su`D sMQw krwky iv`idAwrQIAW nwl iml ky Sbd gwauxy[
33.borf’qy isr& do qukW ilK ky SuDweI krweI jwvy[ ArQ BI cyqy krwey jwx, Pyr iml ky qukW gweIAW jwx[ iPr swry iv`idAwrQI aus dw AiBAws krky pRIiKAw dyx[ kIrqn is`Kx vwly iv`idAwrQI blYk borf’qy ArQW sihq Sbd ilKx, ijhVy Sbd vwjy’qy is`Kx, auh blYk borf’qy ilKy hox jW kMipaUtR’qy gur
Sbd ArQ hox, swhmxy bYT ky vwjy’qy k`Fx[ blYk borf dy swhmxy iek`Ty ho ky, gw 2 ky zbwnI kMT krn[
34.ivrly 2 pyRmI hn ijhVy mwieAw dI pRwpqI qoN ibnw kIrqn kQw jW imlq’c gurduAwry jw ky iml ky spIkR’c gurbwxI gwauNdy hn, jW ijhVI mwieAw Awvy aus nUM gurU ihq lwauNdy hn[ jykr G`t qoN G`t do pyRmI gurbwxI spIkR’c gw ky sunwaux qW bhuq lwhw hovy[ do qoN ijqny v`D hox, hor BI cMgw hY[ Srq ieh hY ik Avwz rlwaux[ AwpxIAW 2 kwpIAW’qy ilKy Sbd pyRmI jn, siqgurU gRMQ swihb jI dy swhmxy KV@ ky jW bYT ky gwaux qW bhuq 2 lwB hovy[ jy bhuqy n hox, do hI hox jW iek`ly hoeIey qW BI siqgurU swihb jI dy swhmxy KV@ ky Sbd pV@ny cwhIdy hn[ jykr bhuqy borfW’qy ie`k Sbd iliKAw hovy, gurU pMQ jI, gurU gRMQ swihb jI dy swhmxy KV@ ky iml ky gwvy[
35.iv`idAwrQI in`qnymI kIrqnIey gurSbdW nUM siqgurU swihb jI dy swhmxy KV@ ky, siqgurU swihb jI nUM suxwauNdy rihx[ iek`lw 2 pyRmI BI ieh Aml kry[ ijs krky siqgurU gRMQ swihb jI dI AqI ^uSI pRwpq hovy[ tYlIvIzn duAwrw jW blYk borf’qy A`Kr idKw ky rMgW 2 dy FMgW nwl sMQw krvweI jwvy[ ijvyN ie`Qy FMg ilKy hn[
36.Kws zrUrI pRym bynqI hY sRI dmdmI tkswl’c sB qoN pihlW gurbwxI dI sMQw krweI jWdI hY, ies leI rwg iv`idAw qoN pihlW Awid dI sMQw kIqI jwvy[ ijhVy rwgIAW ny sMQw nhIN kIqI, aun@W nUM BI pRym bynqI hY, auh SuD sMQw pkw ky pUrI 2 soD krky siqgurU swihb jI dI Agm Apwr sRb ivAwpI ivsmwd ^uSI pRwpq krn[ bhuqy rwgI iml ky pUrI SuDI krn[ pUrI Su`DI qoN mgroN koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] siqgurU gRMQ swihb jI dw sMpUrn AMimRq kIrqn typ duAwrw rIkwrf krn[
DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI DMn hn, hux au~bldI dyZ’c cONkVw lw rhy hn[ ShIdW dy isrqwj gurU gRIb invwj jI dI ikRpw dw sdkw, jykr pRymI jn iek`qR ho ky, mn dy mylI ho ky AqI hI pRym nwl gurU crn-kmlW dw iDAwn krky DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jIE! DMn hn[ kih ky Avwz imlw ky im`TI ipAwrI sur ’c iek`Ty jwp krn, qW aun@W’coN ie`k pRymI siqgurU pihly pwiqSwh jI
dy praupkwr, kOqk suxwvy[ ijvyN dOlqW dweI nUM inhwl kr rhy hn, rwey bulwr jI nUM qwr rhy hn, Awp jI nUM SySnwg jI CW kr rhy hn, gopwl pWDy nUM qwr rhy hn, nUrdIn mu`lW nUM qwr rhy hn, prmpUjnIk s`cy crn-kmlW nwl, m`kw Gumw rhy hn, kOVy rITy im`Ty kr rhy hn, s`jx T`g, BUmIey cor, kwrU pwiqswh, lwjvrd dyvlUq, kOfw Awid rwkSW nUM qwr rhy hn[ XQw:- qwry gny jwq; qyry qwry nw ignwq hY[ ies qr@W jwp krn vwly Awpxy kMnW’qy h`Q r`K ky jwp krn, js sunwaux vwly qoN js BI suxdy jwx[ js sunwaux vwlw, gurU js Awpxy kMnW’qy h`Q r`K ky suxweI jwvy, nwly jwpkW qoN jwp BI suxdw rhy[ smyN Anuswr qrqIb nwl gurU gur siqgurU gRMQ swihb jI smyq, dsW pwiqswhW dw jwp nMbrvwr pRym’c rs 2 ky kIqw jwvy, qW bhuq 2 hI AnMd hovy[ hryk siqgurU swihb jI dy nwm nwl aupRokq jwp vWg praupkwr suxwey jwx[ ies qr@W jy pMj imMt ie`k pwiqswhI jI dw prmpiv`qR nwm jipAw jwvy, qW 55 imMt smW ho igAw, smW quhwfI mOj Anuswr hY[ iml ky jwp krn dy bhuq hI izAwdw Pwiedy hn[ ies qr@W imlq nwl swrw pRvwr hI jwp kry[
ijhVy mwpy Awp gurbwxI gurU BgqI gurU syvw krdy, Awpxy ipAwry b`cy nUM krwauNdy hn, aun@W dy crn c`tdw hW jI[ DMn gurU nwnk dyv swihb s`cy pwiqSwh
jI dy nwm’qy Awpxy ipAwry b`cy dy jMmx qoN aus dy nwm’qy jykr pMj hzwr rupXw jm@W krwaux, ipAwry b`cy nUM gurU pRymI Bgq bnwaux smJwaux isKwaux[ b`cy dy isAwxy hox qoN, gurU Gr iljw ky ies mwieAw dI Ardws krn beI ieh siqgurU nwnk dyv swihb jI dI mwieAw hY, sRb`q dy Bly dy AnykW hI kwrj inrXqn hoeI jwx, b`cy nUM p`ky sMskwr hox ik mYN mwieAw nhIN vrqxI, Ardws ho cukI hY[ ieh mwieAw 40 vr@y mgroN kFw ky siqgurU nwnk dyv swihb jI dy nwm’qy gurU Gr is`KI pRcwr Dwrimk gRMQ mu&q dy ky, skUl hspqwl Awid B`uKy nMgy gRIbW dI syvw sRb`q dy Bly dy Drm kwrjW’c lwauxI hY[ mwlI hwlq Anuswr pYsy hor BI jm@W ho skdy hn[ gurmuiK pyRmI pRym dI Kyl KylidAW, Awpxy dsvMD’coN ies nUM hor BI vDw skdy hn[ DnI qW dunIAW’qy vDyry hn, gurU syvw qoN ibnw murdy smwn hn[ rwiebulwr koeI ivrlw hI hY[ hr ie`k pRymI Awpxy b`cy dy nwm sWJw AkwaUNt Kul@wvy[ praupkwr krky vwihgurU siqgurU gMRQ swihb jI qoN AwpxI surq’c gurbwxI pRwpq krky l`KW ^uSIAW dIAW l`KW pwiqswhIAW pRwpq kro[
ausqiq inµdw kMin suix; rovix qY hwsy[ swdI.jIB n rjIAw; kir Bog iblwsy[ nk n rjw.vwsu lY; durgMD suvwsy[ rij.n koeI jIivAw; kUVy Brvwsy[ pIr murIdW iprhVI; scI rhrwsy] ijvyN supn AvsQw dy (kwjY)kMm (mnorQ)kwmnwvW sMklp ivklp sB (ibRQy) inkMmy, ibArQ huMdy hn, iqvyN gur syvw pRymw-BgqI nwm ismrn praupkwr qoN ibnw, rwj Bwg ivSy rsnw nSy suAwd Awid sB ibArQ, swfy vYrI hn[ ijvyN 2 ien@W’c l`gdw hY, iqvyN 2 BuK vDdI hI vDdI jWdI hY, kyqy; Kip qutih vykwr] Anuswr Kp 2 ky tu`t jWdw hY[ XQw:- rwjy ieMdR smsir.igRh Awsn; ibnu hir Bgiq.khhu ikh lyKY] )goibd Bjn ibnu; ibRQy sB kwm] ijau ikrpn ky; inrwrQ dwm] )ijau supnY; hoie bYsq rwjw] nyqR pswrY; qw inrwrQ kwjw] }siqgurU gRMQ swihb jI nwl juVn joVn gursbd dI pRwpqI leI, ien@W dohW qukW dy ivSrwm lgW A`Kr ArQ zbwnI cyqy krny, iek`qR ho ky iek`lI 2 lg bol ky dovyN qukW vwrI 2 sunwauxIAW, ivSrwm dy i^Awl nwl dovW kMnW’qy h`Q r`K ky, Avwz rlw ky DIrj nwl gwauxIAW, Avwz rlwaux dw FMg poQI’coN pVo@[ siqgurU swihbwn, siqgurU swihbwn jI dy ShIdW dy &oto swhmxy r`Kxy, ij`Qy gurbwxI jI gwauxy hn, au~Qy siqgurU swihb jI dI ShIdI BI nwl bolxI hY, A`Kr swhmxy ilK
ky r`Kxy, dyK ky pV@ny, ijauN hI ipAwry pRIqm swihbzwidAW gurU ipAwirAW
siqgurU swihbwn jI dI ShIdI jpdy jpwauNdy hW, iqauN hI siqgurU gRMQ swihb jI gurbwxI ^zwnw, idl idmwg’c Byj ky inhwl krdy hn, siqgurU swihb jI b^iSS krn l`igAW dyrI nhIN krdy[ XQw:- kih kbIr.qum sMmRQ dwqy; cwir pdwrQ dyq n bwr] swfy ’c cUk hY[ XQw:- kbIr.swcw siqguru ikAw krY; jau isKw mih cUk] AMDy.eyk n lwgeI; ijau bWsu bjweIAY PUk]
prmpUjnIk siqgurU swihbwn jI, gurU jI dy ipAwirAW dI ShIdI dy idRS idmwZ socxI icqvxI ’c ilAwauxy, beI hux ShIdI dy rhy hn[
ijvyN DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI hux au~bldI dyZ’c bYT rhy hn, vwihgurU mh`lw nOvW jI hux lohy dy qMg ipMjry’c iq`Ky ik`lW ivckwr bYT rhy hn, hux sIs swihb jI kurbwn kr rhy hn, Awp jI dy ShId hoey prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cy sRI sIs swihb jI dwsndwsI dy isr’qy hux sj rhy hn[ vwihgurU mh`ly nOvyN jI dy ipMjry dy swhmxy bwbw
cONkVw lw rhy hoNjI! Apxy prmpiv`qR sIs swihb jI’qy q`qw ryqw puAw rhy hoN, sVdI bldI m`cdI loh’qy KV@ rhy hoN, Awp jI ny ApxI gur AMimRq iBMnI dyhurI; ’qy ieqny BwrI kSt shwr ky, sMswr nUM prmpiv`qR suKdwiek gurU, ju`go ju`g At`l s`cy AMimRq gurbwxI jI b^Sy hn[ Awp jI nUM iKn 2 rom 2 krky fMfauq bMdn nmskwr pRvwn hovy jI[ XQw:- nwrwien nrpiq; nmskwrY] AYsy gur kau.bil bil jweIAY; Awip mukqu.moih qwrY] )fMfauiq bMdn Aink bwr; srb klw smrQ] )vwihgurU mh`ly pihly jI ny, Awpxy nOvyN srUp s`cy siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI’c, id`lI jw ky lohy dy qMg ipMjry’c iq`Ky ik`lW ivckwr vwihgurU, pUrn vYrwgmeI Bog dy sqivMjw slok ilKy[ Akih Asih kSt shwr ky, prmpiv`qR s`cy sIs swihb jI kurbwn kIqy[
prmpUjnIk siqgurU nwnk dyv swihb jI ny Apxy prmpiv`qR dsvyN srUp siqgurU goibMdisMG swihb ^wlsy jI’c, Apxw sRvMs kurbwn krky, sdw leI sRb`q dw Blw kIqw hY, hux BI kr rhy hn[ kljugI jIAW dy Bly leI ju`go ju`g At`l vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI s`cy gurU b^Sy hn[ prmpUjnIk prmpiv`qR s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI jYsy suKdwiek gurU n ip`Cy hoey hn, nw hI hux hn, nw hI hoxgy jI[ XQw:- hir jugh jugo.jug jugh jugo; sd pIVI gurU clµdI]
kir ikrpw dIE moih nwmw; bMDn qy Cutkwey] Anuswr jdoN mhwrwj swihb jI sRb ivAwpI Agm Apwr ikRpw krn, qdoN hI gurbwxI dI Su`DI vwly, siqgurU gRMQ swihb jI qoN ApxI surq idl idmwg’c gurbwxI nUM hr smyN pRwpq krky, AMimRq bRhmwnMd rs pIx vwly, gurmuiK; roim roim hir iDAwvY] Anuswr pUrn gurmuiK bRhmigAwnI prm sMq bwbw bu`Fw swihb jI, s`cy ShId BweI mnI isMG swihb jI, bRhmigAwnI bwbw dIp isMG swihb jI ShId jYsy sMqW mhWpurKW, siqsMgq jI dI SuB s`cI syvw dI pRwpqI huMdI hY[ AYsy prm pwrs rUp mhwqmw jI dI prmpiv`qR s`cI crn Coh, crn-DUV jIvW nUM sMswr Bvjl qoN inScy hI qwrdI hY[ kRoVW’coN ivrly hI AYsy mhwqmw hoxgy, ijn@W nUM surq’c siqgurU gRMQ swihb jI gurbwxI Byjdy hn, auh hI ikRpw krky, surq AMdr gurbwxI idKw skdy hn[ ijvyN A`gy mhW purSW bwry pV@o[
17. bRhmigAwnI; sgl kI rInw] pUrn bRhmigAwnI s`c p`ky sMq prmpUjnIk bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI ny Apxy AMdr bwhr Ajpw jwp
gurbwxI gurU jI dI swiKAwqqw krnI:- {vwihgurU siqgurU nOvyN pwiqSwh jI dy prmpiv`qR ShId hoey sIs swihb jI nUM, BweI jIvn isMG jI ny id`lIEN ilAwauNidAW, ipMf nwBw swihb jI (cMfIgV@)ivSrwm kIqw sI, ie`Qy sRI gurU dsvyN pwiqswh jI ny BI prmpiv`qR s`cy crn pwey hn}prmpUjnIk bwbw jI ny, j`Qy smyq ie`Qy pMj iekoqRIAW kIqIAW sn, ie`Qy dwsn dws crn-kmlW’c bYTw sI, sMqW mhWpurSW ny sMq bwbw krqwr isMG swihb ^wlsw jI qoN rwq dw in`qnym suxidAW ikhw, “A`j bVI BwrI ikRpw ho rhI hY, jo dwsndws nUM siqgurU gRMQ swihb jI surq’c gurbwxI jI dy prmpiv`qR SuB s`cy drSn krvw rhy hn[ ”A`goN h`Q joV ky pu`iCAw, “jI ikhVI?” au~qR:- “swrg mhlw 5] tUtI inMdk kI; AD bIc] jn kw rwKw Awip suAwmI; bymuK kau.Awie phUcI mIc] 1] ieh quk idsdI hY[ ”ie`Qy hI iPr ie`k vwrI in`qnym suxidAW ny dwsn dws dy koLy bYiTAW ikhw, “krqwr isMG jI! A`j sRI klgIDr swihb jI dI bVI BwrI ikRpw ho rhI hY, jo BwrI bIr-rs’c, sRI cmkOr swihb jI gV@I ivKy, au~cI AtwrI’c jMg kridAW dy l`k qoN auqWh 2, prmpiv`qR SuB s`cy Amolk drSn ho rhy hn, ichry’qy bVI BwrI bIr-rsI lwlI hY[ c`kRW dy cmkwry, ichry dw jmwl jlwl qyz pRkwS J`ilAw nhIN
jWdw, Bwv qyz pRkwS nUr, nUr hI nUr hY, ieh sB gurbwxI dw hI pRqwp hY,
jo AYsy ivsmwd Ascrj s`cy drSn ho rhy hn[ ”ie`Qy hI ie`k idn Awp jI ny dwsn dws nUM ikhw, “aury ho! qyry gwqry’qy gurbwxI ilKI idsdI hY[ ”ies qr@W ie`k vwrI gwV@I hn@yrI rwq sI, Awp jI rwq nUM in`qnym suxidAW plMG’qy ibrwjy hoey sn[ gwV@y AnMd’c lIn ho ky ikhw, “ijvyN quhwnUM AkwS’c sMGxy qwry ids rhy hn, ieauN dwsn dws nUM surq’c ArQW sihq s`cy gurbwxI jI ids rhy hn[ ”vwhu! vwhu! kYsI sRb ivAwpI mhW ivsmwd AvsQw hY, jo surq’c s`cy gurbwxI dy prm mnohr s`cy drSn hoxy! AYsy s`cy mhWpurSW nUM dwsn dws rom 2 krky sdw 2 nmskwr krdw hY[ koeI ivrlw 2 s`cw mhWpurS hI surq’c s`cy gurbwxI jI q`kx bwry kihMdw hY, nhIN qW T`g kihMdy hn, “mYnUM Plwnw BUq idsdw hY[ ” suxn vwly aun@W nUM hI m`Qw tykx l`g jWdy hn[ XQw:- mUrKu hovY.so suxY; mUrK kw khxw] ijhVw khy ik mYnUM BUq idsdy hn, aun@W dy nyVy jwxw mhW pwp hY[ iksy nUM pRyq idsy
pwrbRhm ky gur Avqwr, koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI ikRpw krn, qW hI surq idl’c, hr smyN gurbwxI jI drSn b^Sdy hn, surq nUM gurbwxI’c lIx msq mhW ivsmwd r`Kdy hn[ prmpUjnIk siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dy s`cy sRI muKvwk Anuswr prmpUjnIk s`cy siqgurU gRMQ swihb jI dy A`Kr 2.’qy gurU Bwvnw Dwrn vwly ^ws pyRmI jI hI siqgurU gRMQ swihb jI qoN AwpxI surq’c gurbwxI jI nUM pRwpq krn dyKx dy s`cy AiDkwrI hn[ sMqW mhWpurKW, gurU siqsMgq jI dI ikRpw BI AlOikk qy Amolk hI hY[ ijs’qy siqsMgq jI pRsMn hox, aus’qy prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI BI pRsMn ho jWdy hn[ siqsMgq jI’c jw ky, pu`Ty kMm krn vwly’qy siqsMgq jI dI nrwzgI huMdI hY, aus’qy siqgurU swihb jI BI pRsMn nhIN huMdy, ies leI Dur ky bwxI jI dI pRwpqI leI, mhWpurKW siqsMgq, siqgurU swihb jI dI s`cI syvw dI BI ^ws hI loV hY, ijs krky prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI siqsMgq jI BI pRsMn hox[
s`cy AMimRq gurbwxI jI nUM surq idl’c q`kx, gurU jI qoN pRwpq krn leI, hryk quk dw ivSrwm, ArD ivSrwm cyqy kIqw jwvy[ jykr iml ky gurbwxI jI
gwauxy jW suxny hox, qW BI ivSrwm dI tyk’qy pyRmI Avwz imlw lYNdy hn[ ies leI ivSrwm, Avwz rl@waux leI BI shwiek huMdw hY, mn dw itkwA BI bxwauNdw hY[ sB qy vfw siqguru nwnku; rUp s`cy gurbwxI jI surq.idl’c, q`kx leI, pyRm Bwvnw Adb siqkwr SrDw nwl ArQW sihq bwr 2 ilKxI, vIcwrnI[ ArQW nUM idl’c ilAw ky, ArQW dI tyk’qy bwxI Xwd kIqI jwvy jI[
koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] gRIbI dy dwqy siqgurU AMgd dyv swihb jI rUp s`cy gurbwxI jI nUM siqgurU gRMQ swihb jI qoN AwpxI surq’c pRwpq krky, vwihgurU jI’c lIx hox leI, prmpiv`qR gurbwxI, gurU ieiqhws dI in`q kQw krnI, pyRmIAW nUM bwr 2 pRym nwl suxwauNdy jW suxdy rihxw[ inSkwm s`cI gurU syvw BgqI krnI cwhIdI hY[ XQw:- gur syvw qy; Bgiq kmweI] qb ieh; mwns dyhI pweI] gRIb invwj sRI siqgurU swihb jI dI pyRmw-BgqI kridAW, ibl`ly b`cy vWg hr vyly s`cy pyRm sihq gurU 2 jpdy rihxw cwhIdw hY[
gurU gurU guru kir; mn mor] gurU ibnw; mY nwhI hor] gur kI tyk; rhhu idnu rwiq] jw kI; koie n mytY dwiq] )suiqAw.guru swlwhIAY; auTidAw BI guru Awlwau] koeI AYsw gurmuiK jy imlY; hau qw ky Dovw pwau]
dwsn dwsW pws, pMj bwxIAW in`qnym, sRI rihrwis swihb jI, sbd hzwry, bwrhmwhw, sRI suKmnI swihb jI inrMkwr gurbwxI jI dw Su`D aucwrx rIkwrf hY, ijs nUM bwr 2 suxw 2 ky siqgurU swihb jI ny Awp myhr krky, kMno PV ky, pUrIAW lgW luAw ky, ivSyS SuDweI krvweI hY[ ies nUM suxn smyN, siqgurU rwmdws swihb jI rUp, s`cy gurbwxI jI dy prmpUjnIk sRI gutkw poQI swihb jI pRkwS krky, SrDw ivSvws sihq rom 2 dy kMnW nwl suxidAW, mgr bol ky sunxw cwhIdw hY, mUhry jW brwbr nhIN bolxw[ A`Kr lgW ivSrwm ArQ zbwnI Xwd krn dy i^Awl nwl ghu krky, nyqRW nwl A`Kr dyKidAW, ieh Bwvnw krnI ik dwsndws nUM surq’c A`KrW, lgW ArQW sihq s`cy gurbwxI jI idsx[ gurbwxI jI suxidAW ArQW’c mn lwauxw cwhIdw hY, s`cy gurbwxI jI dy ArQW’c siqgurU swihb dw ivAwpk s`cw srUp hY[ ArQW’c mn lwauxy krky gurU pRymw-BgqI sihq, inrgun srgun dI eykqw swiKAwq huMdI hY[ pUrIAW lgW lw ky, Su`D aucwr ky qukW, sbdW dw bwr 2 Bwvnw sihq hr smyN ^Ub AiBAws krdy rihxw cwhIdw hY ik dwsndws dy idl idmwZ’c gurbwxI jI pRvyS krn.surq’c drSn b^Sx[ ijs s`cy Sbd nMU
suxdy hoeIey, suxidAW 2 swvDwn ho ky, ausy s`cy Sbd nUM soD ky ilKxw AqI hI zrUrI hY[ s`cw AMimRq SuD aucwrn suxidAW 2, s`cw Sbd ilKxy krky bhuq 2 &L pRwpq hovygw[ XQw:- hir jsu ilKih.lwie BwvnI; sy hsq pivqw] )Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir] vwihgurU siqgurU swihb jI &urmwauNdy hn:- ijhVy (hsq)h`Q pyRm (BwvnI) pRIqI (lwie)lw ky (hir)sB nUM hrw Brw krn vwly, sB dy AMdr bwhr BrpUr hr smyN jwp kr rhy, Anqklwvwn sdw myhrvwn s`cy hrI jI dw jsu (ilKih)ilKdy hn, (sy)auh (pivqw)piv`qR ho jWdy hn[ Sbd SuD ilKx qoN ip`CoN, Sbd dy ArQ BI ilKxy cwhIdy hn[ ausy Sbd dy ArQ vIcwr ky kMT krny bhuq hI zrUrI hn[ ijhVw ArQ AOKw hovy, auh gurbwxI stIk swihb jI qoN dyiKAw jwvy[ ausy Sbd dw prmpiv`qR kIrqn, pUrIAW lgW lw ky, Awp krnw cwhIdw hY, iPr ausy Sbd dI Su`DI hor pyRmIAW nUM A`gy krwauxI cwhIdI hY, ausy Sbd dw bwr 2
sihq vwihgurU jI dI pRwpqI vwly Sbd pd ArQ Poto hox jI[ ijvyN s`cy siqgurU nWvyN pwiqSwh jI ipMjry ’c iq`Ky iklW ivckwr bYiTAW dw Poto[ Drm hyq; swkw ijin kIAw] sIsu dIAw; pru.isrru n dIAw] spUMrn Sbd dy ArQ[ ishq, fMfauq, crn-DUiV mhwnqw, AMimRq vyly jwgx, m`Qw tykx, gurU syvw praupkwr, s`cy siqgurW dy kImqI boly ijvyN mwtoAW ’c ilKy hn, Cwpy jwx jI[ AYsy Amolk gRMQ qoN hr jgHw siqsMgqW hr smyN inSkwm rOlW lw ky, Sbd ArQW dw AiBAws krn jI[ AYsw Amolk gRMQ rIkwrf BI kIqw jwvy jI[ AKMf jwp dI rOl lwaux vwly, sux ky rOl lwaux bhuq BwrI pRcwr hovy, CotI aumr qoN b`icAW dw ieauN AiBAws krw ky, cMgIAW AwdqW pweIAW jwx jI[ AYsw jwp hryk pRymI Awpxy Gry kry krwvy jI[ ieauN in`qnym, s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dI spUMrn SuD rIkwrifMg sux ky, pRymI rOlW lOx[ AYsy jwp sB QW lgwqwr rihMdI dunIAW q`k cldy rihx, AmIr gRIb sB nUM gurSbd dI dwiq pRwpq krweI jwvy jI[ sRI suKmnI swihb jI dy AKMf jwp vwly pRymI BI tkswlI SuD aucwrn kIqy sRI suKmnI swihb jI dI rIkwrifMg sux ky rOL lwaux, Su`D aucwrn bx jwvy, AnMd vDy jI[ jykr moty sohxy kwgz’qy ie`k pwsy Sbd Cwpy hox, SISy’c jV ky kMDW’qy lwey jwx[ ijhVy Sbd dw kIrqn huMdw hovy, aus dy durl`B drSnW dw ivSyS hI lwhw hovy[ kljug’c kQw kIrqn dI mhwn mhwnqw hY[ sMq mhWpurK kQw kIrqn suxn smyN, vwihgurU mMqR dw AiBAws krdy sn[ ieauN kQw kIrqn dI shwieqw nwl vwihgurU mMqR AMdroN hI pRgt ho jWdy hn[ mwqw ipqw rUp s`cy gurbwxI jI hI vwihgurU mMqR dy dwqy hn[ gurqw ibrwjmwn siqgurU swihb jI Awpxy is`K dy idl
idmwg’c gurbwxI.gurbwxI jI dy ArQ Byjdy hn, aun@W nUM nmskwr krky
vwihgurU 2 kih ky hr smyN dovyN h`Q joV isr Jukw ky rom 2 krky nmskwrdw hY[ so siqgurU gRMQ swihb jI ny idl idmwZ’c jo gurbwxI, ivsmwd ArQ Byjxy hn, dsW pwiqswhW dy srgun srUp dy kOqk praupkwr gurU ieiqhws hI vwihgurU jI hn[
AiqAMq pyRm inmRqw gRIbI nwl siqgurU swihb A`gy Ardwis krnI ik dwsn dws qyrW hzwr GMty vrijS kridAW, S`uD aucwrx kQw kIrqn gurbwxI sux ky, Awp jI nUM Arpygw[ sRI siqgurU swihb jI dI Et lY ky kwmXwbI, siqgurU swihb dI s`cI ^uSI pRwpq huMdI hY[ Awls dil`dR mhW pwp tldy hn[ ic`q’c cwA pYdw
huMdw hY ik dwsndws ny A`j qoN vrizS vwihgurU ismrn kridAW, typ rIkwrfr duAwrw FweI GMty Su`D aucwrx gurbwxI sux ky, siqgurU swihb jI nUM in`q hI Arpygw[ ivSyS ikRpw dw sdkw kMnW nwl bwxI suxidAW vwihgurU 2 jpxw hY[ hr ie`k pyRmI bVI hI suKdwiek aupRokq pyRm bynMqI kmwvy[ pihlW Ardws krnI ik dwsn dws nUM qyrW hzwr GMty dw ismrn b^So jI[ ies Bwvnw nwl ismrn krnw ik dsW siqgurU swihb nUM, siqgurU gRMQ swihb jI nUM ie`k 2 hzwr GMtw ismrn Arpxw hY, ieauN igAwrW hzwr GMty ho gey[ ie`k hzwr GMtw swDsMgq gurU pMQ, ie`k hzwr GMtw smUh ShIdW nUM Arpxw hY[ ies qr@W idl’c cwA auqSwh pyRm vDygw, smW AYvyN nhIN jwvygw[ fwierI’qy ilKxw[
AMg AMg suKdweI.pUrn bRhmweI; Qwn QwnMqr dysw] Anuswr siqgurU swihb dy s`cy AMimRq bwxI jI, AMg 2 nUM s`cw sRb ivAwpI suK b^Sx vwly hn[ dwsn dwsW pws gurpRswid gurbwxI in`qnym sRI suKmnI swihb jI dI ivSyS SuD irkwrifMg hY, aus nUM suxn smyN, sRI gutkw poQI swihb jI pRkwS krky kMn suxn, zbwn pUrIAW lgW lw ky muK’c Su`D 3 mgr boly, rsnw rs lvy, ic`q icqvy, mn iDAwvy, buDI inScw kry[ pUrIAW lgW ArQ cyqy krn dy pRym nwl, nyqR gursbd dy drSn krn, sRIr dy swry rom ieMdRy, gurbwxI jI nUM nmskwr, DMnvwd krn[ ies qr@W gurbwxI jI AMdr pRvyS krn qoN, bhuq hI AMimRq rs pRwpq hox qoN rom 2’c vs jWdy hn[ XQw:- rom rom mih; bsih murwir] gurbwxI jI qoN ibnw hor iksy ieSt’c ieMdRy juV nhIN skdy[ nwm rMig; srb suKu hoie] Anuswr gurbwxI gurU jI duAwrw swry suK pRwpq huMdy hn[ jo hor k`cy dyh DwrI gurU duAwrw nhIN ho skdy[ so aupRokq pyRm bynMqI Anuswr poQI pRkwS krky kQw kIrqn gurbwxI sux ky, AwpxI surq idl’c, siqgurU gMRQ swihb jI qoN gurbwxI ^uSI pRwpq krky, sdw leI inrMkwr jI’c lIxqw pwau jI[
AMimRq rUp prm mnohr SuD bwxI, kIrqn kQw gurSbd pUrIAW lgW lw ky rIkwrf krky, aun@W dw q`qkrw bxwieAw jwvy[ ipqw pUq pqI sqI im`qR Awid, aupRokq bynqIAW Anuswr poQIAW pRkwS krky, ie`k 2 Sbd dw SuD aucwrn, kQw kIrqn sux ky, lgW ArQW smyq swiKAwq krn, ijs krky sMbMDIAW’c ibAMq hI AnMd pRwpq hovy[ sB qoN pihlW iv`idAwrQI dy mn’c sMskwr pwey jwx ik dwsndws ny ies Sbd nUM lgW ArQW sihq, ApxI surq’c not krky, zbwnI
iemiqhwn dyxw hY[ Su`D rIkwrf kIqw Sbd blYk borf’qy ilKxw, pyRmIAW nUM ArQ ilKwauxy[ Awp bol ky mgr khw ky lgW dI pUrI 2 SuDI krwauxI[ pUrIAW lgW Awp lwauxIAW, pRymIAW qoN ilKwauxy[ swry iek`Ty bYT ky blYk borf qoN dyK ky, iml ky Sbd nUM vIh vwrI jW v`D gw ky pV@nw, iml ky Sbd vIcwrnw[ pyRmIAW nUM cyqy krn nUM smW dyxw[ pUrn Su`DI siqkwr sihq tYst lYxw[ iv`idAwrQI, ArQW lgW sihq zbwnI ilKx[ BwvyN zbwnI ArQW sihq Su`D iliKAw hovy pr iPr BI SuD aucwrn suxnw, ho skdw hY bolx’c Su`D n hovy[ ies leI ividAwrQI qoN sbd rIkwrf krwauxw, aus nUM sux ky nMbr dyxy[ ienwm dy ky hOslw vDwieAw jwvy[ imlq’c lgW ArQ cyqy krn dw bhuqw hI AnMd &L Awqm suK hY[ XQw:- khY nwnku.eyhu Anµdu hY; Awnµdu gur qy jwixAw] jy ZlqI hovy qW ie`k dUjy nUM d`sxw, ik bolx’c lg rih geI hY[ ijhVy pd dIAW lgW cyqy krIey, iPr Bu`ldIAW hn[ jdoN idRV pRp`k inScy ho jwvy, beI ies pd dIAW lgW nhIN BuldIAW, aus dw kRoVW guxW AnMd &L hY[ AONkV ishwrI mukqw lGU nUM Awp khw 2 ky iv`idAwrQI dw AiBAws krwauxw AqI hI zrUrI hY[ kIrqn suxn smyN i^Awl r`Kxw ik dwsndws ny ieh Sbd cyqy krnw hY, ik myry idl’c vs, rs Ds jwvy[ ijvyN GMfyhyVy dw Sbd sux ky, ihrn aus’qy ieqnw moihq ho jWdw hY ik swhmixEN qIr v`jx qoN BI ip`Cy nhIN htdw[ qIr Kw ky swhmxy m`Qy if`g ky, sRIr iqAwg idMdw hY[ XQw:- snmuK sih bwn.snmuK sih bwn hy; imRg Arpy mn qn pRwn hy.Ehu byiDE shj sroq] ieauN pyRmI ipAwr nwl AMimRq kIrqn suxdy hn[
i&lmI qrzW’c kIrqn krn vwly dI rucI dw pqw l`g jWdw hY ik ivkwrW krky cMcl hY[ sRI siqgurU swihb jI dy hukm Anuswr i&lmI qrzW’c DurW dy
gurbwxI jI dw kIrqn nhIN krnw cwhIdw[ kIrqn smwgm bnwaux vwly pyRmIAW nUM pyRm bynqI hY ik gurbwxI jI dI sMQw SuDI dy smwgm BI bnwaux[ hux dy smyN kIrqn krn vwly pRymI bhu igxqI’c hn, ijn@W ny gurbwxI dI SuD sMQw nhIN kIqI, ies leI dulW nUM lW Awid glqIAW rIkwrf ho rhIAW hn[ CotI aumr’c b`cy b`cI nUM Su`D gurbwxI kQw kIrqn suxw 2 ky gurbwxIjI’c lIn kIqw jwvy[ is`Kx, isKwaux vwly pyRmI blYk borf’qy Sbd ilK ky, swiKAwq krn krwaux, ies qr@W ibAMq gurSbd kMT, swiKAwq ho jwxgy[
b`icAW nUM skUlW’c gurbwxI dI sMQw, kQw kIrqn BI isKwA ky.in`qnym dI Su`DI BI krweI jwvy[ ie`k pIrIAf Dwrimk iv`idAw dw lwieAw jwvy[ AMimRq kIrqn poQI ArQW smyq CpxI cwhIdI hY[ ryfIE duAwrw svyry sRI hirmMdr swihb jI dw kIrqn, poQI pRkwS krky suixAW jwvy qW bhuqw AnMd hovy[ jykr siqgurU swihb jI dI imhr hovy, qW s`cy gurbwxI jI dI pRwpqI vwly pRymI iml ky, gurbwxI ilKx suxn sunwaux, BwrI lwhw huMdw hY[ sB qoN v`fy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy guris`K BweI mn dy mylI ho ky Bjn ismrn’c l`gx, qW siqgurU gRMQ swihb jI ikRpw krky, surq’c gurbwxI jI Byjdy hn[ pUrn Su`DI vwly mhWpurSW qoN ivSyS pyRm, syvk Bwv nwl, siqgurU Arjn dyv swihb jI rUp prmpiv`qR AMimRq gurbwxI jI dI Awp ivSyS SuDI krky, iv`idAwrQIAW nUM Awpxy ip`Cy bwr 2 khw ky, SuD sMQw krwauxI cwhIdI hY[ iv`idAwrQIAW dy AOguxW dI vIcwr nhIN krnI[ AMimRq rUp s`cy bwxI dy siqkwr nUM muK r`KidAW Su`D sMQw krwaux dw s`cw ivvhwr krnw cwhIdw hY jI[ XQw:- ausqiq mn mih; kir inrMkwr] kir mn myry; siq ibauhwr] siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI &urmwauNdy hn:- mn (mih)AMdr inrMkwr bRhm jI dI ausqiq kir, hy myry mn! ieh (siq)s`cw ibauhwr kir[
dl BMjn guru sUrmw, vf joDw bhu praupkwrI[ mhwn sUrvIrW dy rcnhwr, mhwn blvwn siqgurU hirgoibMd swihb jI srUp siqgurU gRMQ swihb jI qoN AwpxI surq’c s`cy gurbwxI jI dI pRwpqI leI, Aink pRkwr nmskwr krky, s`cy gurbwxI jI dI s`cI pUjw ies qr@W krnI cwhIdI hY jI:- 1pRkwS AsQwn ieSnwn[ 2cMdoAw lwauxw[ 3pRkwS krny[ 4suMdr rumwly sjwauxy[ 5cOr krnI[ 6sugMDI iCVkxI[ 7Pu`l cV@wauxy[ 8pRkrmW krnIAW[ 9fMfy vWg lMmy pY ky nmskwr krnI[ 10kVwh pRSwid dw gurU swihb jI nUM Bog lwauxw, Awp G`t Ckxw[ 11gurU
gRMQ swihb jI nUM AMimRq rUp kIrqn kQw gurbwxI gw ky sunwauxI, iek`qR ho ky s`cy pwiqSwh jI dy swhmxy KV@ ky jW bYT ky gursbd gwauxy[ 12mwieAw Bytw krnI, jo Drm lyKy l`gy, pUjw dy Dwn nUM sMjm nwl vrqxw, ijs krky siqgurU swihb jI dIAW l`K ^uSIAW pRwpq hox, dyh Arogqw rhy, gurU pRymw-BgqI pRwpq hovy[ 13Ardwis krnI[ 14iqRkwl sMiDAw krnI, Bwv iqMn smyN siqgurU swihb jI dy swhmxy kIrqn krnw[ 15siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy swhmxy SsqR
sjwauxy[ 16JwVU, s&weI Awid dI SuB s`cI syvw krnI[ Awpxy Gry gurU Gr’c gursbd ilKy mwto Poto sjwauxy[
pyRmI guris`KW nwl iml ky, gur pRmysr rUp poQIAW pRkwS krky, ie`k 2 Sbd pUrIAW lgW lw ky pV@nw[ Awpxy aucwrn dI ivSyS SuDI krnI[ ies qr@W AiBAws krny krky mn dw itkwA BI bxdw hY[ ivSyS Su`D gurbwxI jI pV@n vwilAW gurmuKW dI susMgq’c SuD gurbwxI jI suxidAW 2 BI s`cI bwxI dI Su`DI, gurU gRMQ swihb jI qoN surq’c gurbwxI jI dI pRwpqI huMdI hY[ gRIb invwj Swih SwhnSwh; siqgurU hirrwey swihb jI rUp s`cy AMimRq gurbwxI jI dy is`iKAwdwiek gurSbd, qukW ilK ky SIiSAW’c jVw ky Gr’c sjweIAW hox, AYsI Bwvnw hovy, hr vyly hI drSn krky pV@dy nmskwrdy rhIey[
hm cwkr.goibMd ky; Twkuru myrw Bwrw] krn krwvn.sgl ibiD; so siqgurU hmwrw] siqgurU hirikRSn swihb jI srUp s`cy AMimRq gurbwxI jI dI gurU gRMQ swihb jI qoN surq’c pRwpqI leI, prmpUjnIk siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI qoN siqsMgq jI nUM spIkr duAwrw pyRm sihq SuD gurbwxI jI sunwauxy cwhIdy hn[ ieh Bwvnw r`KxI ik dwsndws gurdyv suAwmI pRmysr jI nUM AMimRq gurbwxI jI suxw irhw hY[ Awpxy Gr in`qnym krn nwloN, sRI gurduAwry swihb jI in`qnym bwxI sunwaux dw bhuq BwrI lwB hY[ jykr pRymI gurduAwry swihb jI iek`Ty in`qnym krn qW bhuq hI lwB hY[
pyRmI jn AwpxIAW 2 kwpIAW’qy s`cy gurSbd, qukW dy ArQ ilK ky SuD krn, iPr aun@W nUM bwr 2 BwvyN l`K vwrI vIcwrn, qW BI QoV@w hY[ iek`Ty bYT ky Awpo AwpxIAW SbdW vwlIAW kwpIAW pRkwS krky, siqgurU pMjvyN nOvyN dsvyN pwiqswhW dIAW ShIdIAW jpx, ShIdW dy nwm AqI hI vYrwg sihq jpx[ jwp kridAW AMimRq gurbwxI jI dy A`KrW v`l nyqR itkwA ky, pRym Bwvnw nwl q`kx, cOr krn qW jo surq, idl’c s`cy gurbwxI jI hI idsx[ iqMn vwrI do vwrI ijvyN cMgw l`gy iek`Ty ShIdI dw jwp krky s`cy gurbwxI gurU swihb jI dIAW qukW jW Sbd Awpo AwpxI kwpI qoN nMbrvwr iek`Ty gwaux[
iqlk jM\U; rwKw pRB qw kw] ismrn dy pUrn dwqy siqgurU qygbhwdr swihb jI srUp s`cy gurbwxI nUM siqgurU gMRQ swihb jI qoN ArQW smyq, surq’c pRwpq
bwlwn bwl] )rwjwn rwj] mhwn XoiDAW nUM pYdw krn vwly sRvMs dwnI vwhu vwhu siqgurU goibMd isMG swihb ^wlsw jI srUp, s`cy AMimRq gurbwxI jI dI ArQW smyq AwpxI surq AMdr, siqgurU gMRQ swihb jI qoN pRwpqI leI, ic`q dI iekwgRqw krnI[ Awpxw qn mn Dn sRvMs BI siqgurU swihb jI nUM Arp dyxw[ sRI siqgurU swihb jI nUM pUrn ivAwpk jwx ky, pUrn SrDw r`KxI[ ismrn qoN ibnw hor bolx qoN pUrw 2 sMkoc r`Kxw[ mn dw sMqoK Bwv XQw lwB qQw sMquSt rihxw[ XQw:- jo qU dyih.qhI iehu iqRpqY; Awn.n kqhU Dwvau] )Cwdn Bojn kI.Aws n kreI; AicMqu imlY so pwey] prm pyRm’c lIn ho ky AMimRq rUp gurbwxI jI pV@ny[ mn hr vyly gurbwxI jI dy siqkwr’c ivMin@AW rhy[
iksy ir`DI is`DI SkqI (pRBqw)vifAweI BogW Awid dI ie`Cw n r`KxI[ kyvl vwihgurU dy s`cy drSnW dI qIbr ie`Cw hovy[ XQw:- myrw mnu locY; gur drsn qweI] iblp kry; cwiqRk kI inAweI] ShIdW dy isrqwj siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny lhOr bYiTAW ieh Sbd aucwirAw ik hy siq gur rwmdws swihb jI! (myrw)dwsndws dw mnu Awp jI dy prmpiv`qR prm mnohr drsn (qweI)nUM (locY)hY[ (cwiqRk)bbIhy (kI)dy (inAweI)vWg hr vyly DMn siqgurU rwmdws swihb jI! DMn siqgurU rwmdws swihb jI! Awp jI dy nwm dw (iblp)ivrlwp (kry)krdw hY jI[
siqgurU gRMQ swihb jI qoN s`cy gurbwxI gurU jI dI surq’c pRwpqI leI (ie^lwk)cwl c`lx Su`D hoxw cwhIdw hY[ prwey rUp nUM ivkwr idRStI nwl nhIN dyKxw[ inMdw corI XwrI pMj ivkwr dw iqAwg krnw, inrAiBmwnqw sihnSIlqw sihq isr vwr ky BI praupkwr krnw cwhIdw hY[
Kwx pIx pihnx rihx ijqnw swdw hovy, auqnw hI qn mn suKI rihMdw hY, ^rc BI Gtdw hY[ gurbwxI jI pV@n suxn ArQ vIcwrn praupkwr leI smW bc jWdw hY[ hMsu hyqu loBu kopu; cwry ndIAw Aig] hMsu vrgy sohxy bx ky rihxw, Awpxy srUp nUM SISy’c dyK ky sVdy rihxw, (hyqu)moh’c sVdy rihxw[ loBu’c sVdy rihxw[ (kopu)kRoD’c sVdy rihxw, ieh Aig dIAW cwry ndIAw hn[
AMimRq gurbwxI pRq`K gurU jI nUM surq’c q`kx dw bhuq 2 lwB hY[ ies leI ieSnwn krnw BI AqI hI zrUrI hY[ bsqR BI sw& suQry swdy cwhIdy hn, jg@w BI sw& suQrI hI cwhIdI hY[
pRSn:- keI AwlsI bMdy kihMdy hn ik ieSnwn jW bwhrlI s&weI dI kI loV hY?bwhrlI s&weI dw AMdrlI s&weI’qy Asr pYNdw hY[ AMdrlI s&weI dw bwhrlI s&weI’qy Asr pYNdw hY[ s&weI dUjI KudweI hY[ fwktR BI ieho hI kihMdy hn ik bys&weI dy jrwsImW qoN bImwrIAW PYldIAW hn[
s`cy Akwl purKu gurU gRMQ swihb jI Apwr ikRpw krky, suAws 2 DMn gurU nwnk dyv swihb jI dy prmpiv`qR SuB s`cy nwm dw AiBAws krwauNdy hn[ Awp hI Awpxy pRymI dy idl idmwg’c, prm mnohr gurbwxI Byjdy hn[ ijqny suAws DMn gurU nwnk dyv swihb jI dy jwp vwihgurU AiBAws vwly guzrdy hn, auh qW Drm dy suhwvxy Pul hI bx jWdy hn[ ijvyN BOrw PulW qoN sugMDI gRihx krdw hY, iqvyN aun@W suhwvxy Pu`lW qoN mn rUpI BOrw.pRIq rUpI nwsW nwl pRymw-BgqI rUpI sugMDI, sdw leI pRwpq krdw rihMdw hY[ hy prmpUjnIk sB qoN v`fy smR`Q siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI! Awp jI dy prmpiv`qR s`cy crn-kmlW ’c ieh Ardwis hY, ik Awp jI ikRpw krky sRb`q nUM suAws 2 Awpxw nwm jwp AiBAws b^So jI[
siqgurU swihb jI ny sMswr nUM siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI s`cy gurU b^Sy hn[ gurbwxI jI dw AnMd rMgW 2 krky ilAw jw skdw hY[ in`qnym dI AMimRq
gurbwxI jI dI ivSyS SuD sMQw krw ky cMgI qr@W pkweI jwvy[ lgW zbwnI
cyqy krn dw bVw BwrI AnMd hY[ gurU gRMQ swihb jI qoN surq’c gurbwxI jI dI
pRwpqI leI, bhuqy pRymI iek`Ty ho ky pUrIAW lgW lw ky, swry in`qnym dI ie`k 2 pauVI pV@n[ bwr 2 pV@ ky lgW zbwnI cyqy krn.jW in`qnym nUM bwr 2 ilK ky AiBAws kIqw jwvy[ imlq’c in`qnym dy ArQ vIcwr ky cyqy kIqy jwx[ iPr dUjy pyRmIAW nUM sRI gutkw swihb jI dy ky kihxw ik Awp jI A`Kr dyKo, dws lgW lw ky suxwvygw, ij`Qy ZlqI hovy d`sxI[ zbwnI bwr 2 ilK ky gutky swihb jI nwl A`Kr myly jwx, iPr pRIiKAw lY ky nMbr idqy jwx[ ie`k 2 pauVI jW do 2 qukW ilK ky, lgW ArQ zbwnI cyqy kIqy jwx[ hr ie`k Gr’c blYk borf hovy jW sIimMt dI kMD’qy kwlw borf bxwieAw hovy[
jwhr pIr; jgqu guru bwbw] jI dy sRI gurduAwry swihb jI qoN ies qr@W pRcwr hovy:- spIkR duAwrw ie`k slok, do qukW jW Sbd iek`lw 2 A`Kr lgW smyq bol 2 ky SuD ilKwieAw jwvy[ pRymI Awpxy Gry ilKx, aus iek`ly 2 A`Kr dy ArQ ilKw ky SuDI krweI jwvy[ aus dy ArQW nUM sRI gurduAwry swihb jI qoN pMj vwrI suxwieAw jwvy, jykr smW hovy qW pyRmI jnw nUM gurbwxI jI dIAW qukW SuDI nwl khweIAW jwx, ArQ BI khwey jwx[ ies qr@W Axjwx BI ArQW ’c l`g skxgy[ khwaux vwly nUM bhuq v`fw &L itkwA, sRI siqgurU swihb jI dI b^iSS pRwpq hovygI jI[ XQw:- ijs no dieAwlu hovY myrw suAwmI; iqsu gurisK.gurU aupdysu suxwvY] jnu nwnku.DUiV mMgY iqsu gurisK kI; jo Awip jpY.Avrh nwmu jpwvY] DMn gurU (nwnku)siqgurU rwmdws swihb s`cy pwiqSwh jI &urmwauNdy hn:- (jnu)dwsn dws iqsu (jnu)ipAwry s`cy gurisK jI kI s`cI crn DUiV (mMgY)mMgdw hY, jo Awip nwmu (jpY)jpdy (Avrh)hornW qoN (jpwvY)jpwauNdy hn[ n`gr invwsI Awp BI ausy slok nUM bwr 2 vIcwrdy rihx[ jy ieauN prmpiv`qR AMimRq gurbwxI jI dw mMnx pUjx siqkwr krn ArQ ivcwrn qW bhuq hI cV@dI klw hovy, jy koeI iek`lw bYT ky Bjn krdw hY qW bhuq cMgw hY, jy ies qr@W iml ky kro, qW bhuq 2 hI lwB ho skdw hY[ hy; srb klw smrQ] siqgurU nwnk dyv swihb jI! Awp jI ikRpw krky AYsw s`cw su`cw au~cw pyRm b^So jI, ijs krky ies qr@W Gr 2’c prmpiv`qR s`cy AMimRq gurbwxI jI.ilKy pV@y suxy vIcwry jwx[ ies qr@W b`icAW nUM lwauxw hovy, qW A`j vwlIAW qukW dw k`l@ nUM tYst BI hovy[ nMbr lYx dy ipAwr nwl b`cy auqSwh krngy[ b`icAW nUM ienwm dy ky idl vDwieAw jwvy[
gurU rUp gurSbdW nUM siqgurU gRMQ swihb jI qoN AwpxI surq’c q`kx qy kMT krn leI, ArQW sihq ilK ky bwr 2 pV@ ky soiDAw AiBAws kIqw jwvy[ aupRMq pUrn lgW, ArQW sihq Su`D do auqwry rIkwrf kIqy jwx, aun@W nUM bwr 2 ArQW sihq suixAW jwvy qW bVw BwrI gwV@w AnMd Awvygw[ ie`k auqwry dy ^rwb hox’qy iPr hor do auqwry kIqy jwx, ieauN ie`k auqwrw nvW hI rhy[ jykr ing@w kmzor ho jwvy, qW BI Su`D piv`qR s`cy gurbwxI jI nUM sux ky bhuq hI lwB ho skdw hY, ies qr@W nyqRhIx kmzor ing@w vwly, AnpV@ pyRmIAW nUM bhuq BwrI lwB ho skdw hY[
ijhVy AMimRq rUp Sbd kMT krny hox, aun@W nUM ie`k 2 krky blYk borf’qy ilK ky lgW dI cMgI qr@W soD kro[ pRSwdw Ckx vyly, jW hr vkq borf dy swhmxy hI bYTo[ sOx qoN pihlW pyRm siqkwr nmskwr kro, borf qoN Sbd pV@o[ sON ky au~Tx qoN sMklp ivklp ruky huMdy hn, ies leI sON ky au~TidAW borf zrUr hI pV@o[ smW imlx qoN swrw Sbd pV@ lYxw[ AwpxI buDI Anuswr ijqny idnW’c, auh Sbd qs`lI nwl lgW ArQW sihq cyqy ho sky, cyqy krky iPr hor ilKo[ prmpiv`qR AMimRq rUp Sbd dw iDAwn Dwrnw hI siqgurU jI dw iDAwn Dwrnw hY, Sbd dw pUjn krnw hI siqgurU swihb jI dw s`cw pUjn krnw hY, Sbd nUM swiKAwq krnw, sRI siqgurU swihb jI dy swiKAwq s`cy drSn hn[ Sbd dw pUrn siqkwr, gurU jI dw pUrn siqkwr hY[ XQw:- sbdu gur pIrw.gihr gMBIrw; ibnu sbdY.jgu baurwnµ] ijhVy bMdy kihMdy hn, dyhDwrI gurU dI loV hY, ieh iblkul hI Zlq hY[ bRhmiv`idAw dy dwqy mhWpurSW dI AqI hI loV hY[ ijhVy bwbw bu`Fw swihb jI vWg Awpxy Awp nUM, DMn gurU nwnk dyv swihb jI dy Gr dy goly khwaux dw &Kr mwx r`Kdy hox, BwvyN vwihgurU siqgurU CyvyN pwiqSwh jI, aun@W dy vr nwl pRgt hoey[ siqgurU CyvyN pwiqSwh jI q`k gur g`dI iqlk lwauNdy rhy, pr iPr BI gurU Gr dy goly, GwhI hI bxy rhy[ AYsy s`cy purSW duAwrw gurbwxI jI dy ArQ vIcwr Su`DI dI BwrI loV hY[ AMimRq gurbwxI jI dI Su`DI is`DI ArQ vIcwr, dyhDwrI iblkul hI nhIN jwxdw[ pRmysr dy rwh v`loN AMDw hY[ gurU ijnw kw AMDulw; isK BI AMDy krm kryin] ijhVy AMn@y gurU dy ip`Cy l`gdy hn, auh AMDI AMDy KUhy Tyly] vWg pwp rUpI KUh’c fu`bdy hn[ XQw:- bwJu gurU; fubw jgu swrw]
hr ie`k n`gr nUM s`cKMf bnwaux leI, hr ie`k Gr’c jgx vwly A`KrW’c gurSbd lwey jwx, ijs krky n`gr dI suMdr Swn bxy, aun@W SbdW nUM cyqy kIqw jwvy, pyRmI Awpo iv`cIN SbdW nUM bdldy rihx[ aun@W SbdW nUM nmskwr krky vIcwr ky, aun@W dw AiBAws krn, ijs krky auh gurSbd Su`D kMT ho jwx[ dwqy jI dI imhr hovy qW surq’c BI idsx l`g jwx[
sRb guxW dy dwqy, sRb ivAwpI pRmwqmw jI dI pRwpqI leI, jo gurSbd idqy jwx, aun@W dI cMgI qr@W Su`DI krweI jwvy, ArQ BI d`sy jwx[ koeI BI pyRmIAW nUM Sbd dyx vwlw, ibnw Su`DweI krwaux qoN Sbd n dyvy[ AiBAws krn vwlw pyRmI v`D qoN v`D smW AMimRq vyly v`fy qVky ilKy Sbd dy A`Kr dyK 2 ky, lMmw smW jwp kry[ ilKy Sbd dy A`Kr SrDw pyRm Bwv nwl bwr 2 q`k ky, nyqR piv`qR huMdy hn[ nyqR bMd krn dI bjwey s`cy gurbwxI jI nUM q`kx dw bhuq BwrI lwB hY[ ies leI Sbd dy ArQ A`Kr lgW zbwnI cyqy kro[ swfy nyqR dÍYS vYr ivkwr idRStI nwl dyKx ig`Jy hoey hn[ so nyqRW nwl SuD bwxI pV@n dy byAMq lwB hn jI[ ing@w pwtx jW bMd hox qoN pihlW 2 ieqnw BwrI lwhw lYxw cwhIdw hY ik surq gurbwxI’c hI lIn ho jwvy[
siqgurU gMRQ swihb jI qoN Awpxy idl idmwg surq AMdr, vwihgurU gurbwxI jI dI pRwpqI leI, sRI gurduAwry swihb jI qoN vwihgurU mMqR dw jwp spIkR’c bol ky suxwieAw jwvy[ suxn vwly pyRmI, nwl 2 bol 2 ky Awp BI vwihgurU mMqR dw AiBAws krn[ ies qr@W gurduAwry jw ky koeI n koeI pyRmI jwp krdw hI rhy, ijs krky gurU Gr’coN jwp huMdw hI rhy[
18.bRhmiv`idAw pV@n vwly pyRmI nUM bynqI pUrvk is`iKAw:- ijsno qyrI imhr; su qyrI bMidgI] Anuswr bRhmiv`idAw’c inpuMn, BjnwnMdI mhwqmw dunIAW dy lwlc ivSy iqAwg ky, dirAw iknwry’qy bYT ky, Bjn bMdgI krdy sn[ ie`k gRIb pyRmI ie`k pwA cOL in`q dy jWdw[ ie`k iv`idAwrQI ny jw ky pyRm Bwvnw sihq nmskwr krky, h`Q joV isr Jukw ky, AiqAMq inmRqw sihq ikhw, “jI hzUr! dwsn dws pV@n leI AwieAw hY[ ”mhwqmw jI ny ikhw, “pyRmIAW! ie`Qy Bojn dw koeI pRbMD nhIN, bRhmiv`idAw qW dwsn dws pV@w skdw hY[ ”“Awp jI kI Ckdy hoN?”“dwsn dws cOL Ckdw hY[” “dwsn dws ip`C Ck ilAw krygw[ ”ausy qr@W hI ip`C Ck ky bRhmiv`idAw pV@n l`g gey[
mhwqmw jI dI mihmw sux ky, ie`k hor au~qm AiDkwrI ny Aw ky, AqI hI pyRm sihq fMfauq kIqI[ mhwqmw jI ny ikhw, “Aw BweI gurmuKw! ”kihMdy, “jI! dwsn dws Awp jI dI BwrI mihmw sux ky pV@n AwieAw hY[ ”mhWpurSW ikhw, “BweI! ie`Qy Ckx dw koeI pRbMD nhIN[ ”A`goN inmRqw nwl isr Jukw ky ikhw, “bwbw jI! Awp jI kI Ckdy hoN?”“pyRmIAW! dwsndws cOL Ckdw hY, ieh gurmuiK ipAwry jI ip`C Ck lYNdy hn[ ”“jI! dwsn dws qW Awp jI dy brqn Do ky hI Ck ilAw krygw[ ”hukm mMn ky crn-kmlW’c rihx l`g gey, singD s`cy pyRm nwl syvw krky, Bu`Ky rih ky bRhmiv`idAw pV@I[ pUrn pyRm sihq s`cI syvw krky, mhwqmw jI dw mn ij`q ilAw[ pihly iv`idAwrQI vWg iv`idAw’c inpuMn ho gey[ mhwqmw jI dI AYsI b^iSS hoeI ik vwihgurU jI dy drSn krky inhwl hoey[ DMn AiDkwr, DMn pyRm, DMn is`KI[ bRhmiv`idAw pRwpqI dw au~qm AiDkwr[ AYsy pRymI ivrly sMswr[ rom rom krky sd sdw nmskwr[
prmpUjnIk siqgurU swihb jI dy prmpUjnIk AsQwnW’qy pdwrQ bhuq Kulw fu`lw AwauNdw hY[ pUjw dy Dwn nUM lwlc nwl f`Px vwly msMd, mn bwxI sRIr krky rogI duKI rihMdy hn[ pUjw dw Dwn izAwdw Kwxy krky, nINd izAwdw vD jWdI hY, A`Ty pihr Awls hI cuMbiVAw rihMdw hY[ sMjm sMqoK nwl Ckx vwly pRymI gurmuiK ipAwry gurU syvw pRymw-BgqI SuB kwrj Drm praupkwr krdy hn, kQw kIrqn isKwauNdy hn[ gurU jI dy b^Sy pdwrQ nUM AMimRq bxwauNdy hn[ vwihgurU siqgurU qIjy pwiqSwh jI ny bwrW vr@y bVI BwrI in`gr inSkwm s`cI syvw kIqI, BuK aunINdRw shwirAw, kdy BI pyt nUM izAwdw n Brdy ik syvw’c Awls Awvygw[ suiKAwrw, Kwx sOx dw lwlcI AwdmI Awpxy ausqwd jI dI syvw nhIN kr skdw sMQw BI nhIN pV@ skdw[ sMq bwbw krqwr isMG swihb ^wlsw jI ny, bRhmiv`idAw dy dwqy pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI dI qkrIbn cOdW vr@y inSkwm in`gr syvw kIqI[ Awp jI pRCwdw G`t Ckdy, aunINdRw BI shwrdy[ sMq mhWpurS &urmwauNdy (kuqo polw)iv`idAw.kuqo suKo; suKo.kuqo iv`idAw] jy iv`idAw hY qW (suKo)suK (kuqo)ik`Qy? jy (suKo)suK hY qW iv`idAw (kuqo)ik`Qy?bRhmiv`idAw dw bwr 2 AiBAws krn nwl iv`idAw vDdI hY[ XQw:- shs guxW ividAw vDy; punw punw AiBAws] rsnwgRy ins idn bsy, jXoN jl nIcy vws] (swrkuqwvlI.gRMQ) (punw.punw)bwr 2 AiBAws krn nwl (shs)hzwr guxW ividAw (vDy)vDdI hY[
jI dy mn nUM BwauNdy hn, l`KW ^uSIAW dIAW pwiqswhIAW pwauNdy hn, suAws 2 Awpxy gurU jI nUM vifAwauNdy iDAwauNdy inauNdy hn[ ijn@W 2 mhwpurSW ny tkswlW
clweIAW hn, sB ny sMQw kIqI hY[ sMQw, s`cI syvw krky hI vwihgurU jI dI ikRpw dy pwqr bxy[ sMQw krky hI dIvy qoN dIvw jgdw Aw irhw hY, sRb ivAwpI bRhm jI, jo Awp suqy pRkwS huMidAW, sRb ky pRkwSk hn, Awp inrwDwr huMidAW sRb dy AwDwr hn, aun@W dw rom 2 krky kotwn koit DMnvwd hY, ijn@W ny vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI dsy pwiqswhW dy prmpiv`qR prmpUjnIk s`cy nUrwnI Avqwr Dwr ky, mhW pwpIAW nUM AqI suMdr Amolk ipAwrI bRhmiv`idAw dI s`cI dwiq b^SI hY, Awpxy isKW dy rwKy pRiqpwlk siqgurU gRMQ swihb jI b^Sy hn, jo Awpxy pRymIAW dy idl idmwZ’c gurbwxI Byjdy rihMdy hn, rom 2’c vs ky vwihgurU jI’c lIxqw b^Sdy hn[ sRI siqgurU dUjy pwiqSwh jI bwbw buFw swihb jI Awid mhWpurKW ny jo bRhmiv`idAw b^SI, aun@W duAwrw sIny bsIny A`gy bRhmiv`idAW pRwpq ho rhI hY[ ijvyN prmpUjnIk siqgurU dUjy pwiqSwh jI ny sRI KfUr swihb jI ivKy bRhmiv`idAw dI tkswl qorI, bwby bu`Fy swihb jI ny Awpxy lMmy gurmuiK s&l jIvn’c prmpiv`qR AMimRq gurbwxI dy ArQ, sMiQAw krvweI[ vwihgurU mh`ly pMjvyN jI ny vwihgurU siqgurU CyvyN pwiqSwh jI nUM bwby jI qoN bRhmiv`idAw pV@vweI[
19. iqMn pRkwr dI bRhmiv`idAw:- ividAw vIcwrI; qW praupkwrI] )koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] siqgurU pihly pwiqSwh jI ny iqMn pRkwr dI bRhmiv`idAw khI hY, jykr bRhmiv`idAw vIcwr ky praupkwr kry, qW hI bRhmiv`idAw vIcwrI hoeI sPlI hY[ jykr bRhmiv`idAw nUM vIcwr ky praupkwr nhIN krdw qW ieauN smJo:- piVAw mUrKu AwKIAY, ijsu lbu loBu AhMkwrw] bRhmiv`idAw, Anyk pRkwr dI iv`idAw (piVAw)pV@y hoey ijsu bMdy nUM, Dn pdwrQ joVn dw loBu Kwx dw (lbu) lwlc, (AhMkwrw) hMkwr hY, aus nUM mUrKu (AwKIAY) AwKIdw hY, Bwv lbu loBu hMkwr C`f ky, inSkwm pRym Bwv nwl bRhmiv`idAw qy sMswrI iv`idAw A`gy dyvy[
Srn ipAw, aun@W ny ies nUM pRmysr jI dy gunwxvwd vwly Dwrimk gRMQ suxwey, iPr SWqI AweI[ Akwl purKu jI dI SrnI pey qoN ibnw koeI BI nhIN qirAw[ XQw:- ibnu srnI, nih koie qrwieAw]
25.irKIAW dy sMbwd:- ie`k vwrIN durbwsw irKI jI isr’qy pusqkW dw Bwr cu`kI jw rhy sn, jwgvlk irKI jI ny ikhw, “grDb g`CqI” (grDb) gDw
(g`CqI) quirAw jw irhw hY[ aun@W dw suBwA bhuq hI qyz sI[ ikhw, “iks nUM ikhw hY?”ikhw, qYnUM ikhw hY, ikauNik qUM kRoD nhIN iqAwgdw[ pusqkW dw Bwr ibArQ hI cu`kI iPrdw hYN, ”byd purwn pVy kw ikAw gunu; Kr cMdn js Bwrw] Anuswr“jykr vyd purwx pV@ ky gux Dwrn nhIN kIqy qW pV@n dw kI gux hY?ikqnw icr pV@yNgw?”ikhw, “ijqnw icr myrI sur cldI hY, dvweI Kw 2 ky krdw hI rhWgw[ ”ikhw, “jdoN ibRD hovyNgw, k& nwl kMT ruk jwvygw, iPr pwT ikvyN kryNgw?”ikhw, “mYN iksy dyvqy nUM ArwD ky vr lY lvWgw[ ”so gurU Bwau-BgqI qoN ibnw iksy nUM BI SWqI nhIN AweI[
26.kyvl syvw hI kro, iv`idAw dI kI loV hY?BoLy nUM gumrwh krky Awpxy kMm hI lweI r`Kdy hn[ kihMdy jy qUM pwTI bx igAw qW iv`idAw pV@ ky qyrI SrDw Gt jwvygI[ ieh kihxw BwrI ZlqI hY[ iv`idAw pV@ ky swrI izMdgI gurbwxI pV@y, byAMq pRymIAW nUM pV@wvy qW ikqnw lwB ho skdw hY?sRI siqgurU swihb jI ny Awp bRhmiv`idAw pV@weI hY[ Awp hI mrXwdw qorI hY[ ies leI AMimRq gurbwxI dI pRwpqI leI bRhmiv`idAw pV@nI bhuq hI zrUrI hY[ nOkrI n kry, inSkwm s`cI syvw kry, A`gy gurbwxI pV@wvy[ jy ing@w mwr ky dyKIey, bwby bu`Fy swihb jI ny siqgurU pihly pwiqSwh jI qoN bRhmiv`idAw pV@ ky, AwpxI izMdgI dy lMmy smyN AMdr, byAMq hI pyRmIAW nUM A`gy pV@weI, ieauN gurU Gr’c, dIvy qoN dIvw A`gy jgdw irhw, hux BI jg irhw hY, siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dI imhr nwl A`gy nUM BI jgdw hI rhygw, so DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI dw prmpiv`qR s`cw hukm jwx ky, bRhmiv`idAw Aiq hI pRym Bwv gRIbI inmRqw sihq pV@nI pV@wauxI hY[ ijn@W ny bRhmiv`idAw pV@ ky A`gy pV@weI hY, aun@W ny AwpxI izMdgI dw bhuq v`fw mu`l v`itAw hY[
ibkrwl bxy hoey hn, mr ky BI ieh hI bx rhy hn[ vwihgurU siqgurU swihbwn jI, dy Ascrj ivsmwd kOqk pyRmIAW nUM inhwl krn vwly hn[
31.bRhmiv`idAw pV@n dy gux hI gux, mh`ly 1.Bgq pRihlwd jI dw idRstWq:- ijvyN bRhmiv`idAw pV@nI bhuq hI zrUrI hY, siqgurU pihly pwiqSwh jI nUM, bwbw kilAwxcMd jI, gopwl pWDy kol@ pV@waux leI lY ky gey, qW Awp jI ny sMswrI iv`idAw nUM s&lwaux, jmW qoN Cufwaux, jIAW dI hMgqw Cfwaux, moh mytx leI ieh Sbd &urmwieAw:- jwil mohu.Gis msu kir; miq kwgdu kir swru] )bIrw
pWDy prQwie p`tI bwxI aucwrI:- ssY.soie isRsit ijin swjI; sBnw swihbu eyku BieAw] )mu`lW nUrdIn dI kilAwx leI.721.AMg’qy sbd aucwirAw hY[ Xk Arj guPqm.pyis qo; dr gos kun krqwr] ) siqgurU qIjy pwiqSwh jI ny sMswrI pV@weI dy A`KrW nUM bRhmiv`idAw pRmwrQ v`l joVidAW p`tI bwxI ieauN aucwrI:- AXo AM|Y.sBu jgu AwieAw; kwKY GM|Y.kwlu BieAw] )siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny gauVI bwvn A`KrI AMg 250’qy ilKI hY, siqgurU swihb jI dy Anq klw dy mwlk hox dy pRmwx hn, jo p`tI dy A`KrW nUM pRmwrQ rUp kQn kIqw hY[ aupRokq pRmwxW Anuswr sRI gurU swihbwn jI, BgqW mhWpurSW ny AdÍYq dI pV@weI hI pV@I, pV@weI hY[ ijvyN Bgq pRihlwd jI nUM D`ky nwl dÍYq dI pV@weI pV@wauxw cwhuMdy sn, pr Awp jI ny inrBYqw nwl au~qR idqw, ies nUM vwihgurU mh`lw qIjw jI ieauN &urmwauNdy hn:- myrI ptIAw iliK dyhu; sRI goupwl] 1] nhI Cofau ry bwbw; rwm nwm] bwlk AvsQw ’c bVy BwrI inScy nwl vwihgurU jI jpy jpwey.SukrwcwrX dy pu`qRW sMfy, mrky nUM &urmwieAw:- myrI (ptIAw)P`tI’qy vw buDI rUpI (ptIAw) P`tI’qy (sRI) SRomxI (goupwl) (gou)ipRQvI dy (pwl)pwlk vwihgurU jI dy nwm jI iliK (dyhu)dyvo[ (ry)hy bwbw! dwsndws (rwm)ivAwpk vwihgurU jI dy nwm jI nUM nhI (Cofau) C`fygw[ myrI ptIAw iliK dyhu; goibMd murwir] myrI (ptIAw)P`tI vw buDI rUpI P`tI ’qy (goibMd) (go)ieMidRAW dy (ibMd)pRkwSk (murwir) vwihgurU jI dw prmpiv`qR SuB s`cw im`Tw Amol nwm iliK dyhu[ {vwihgrUjI ny hMkwrI murdYNq nUM mwirAw, ies leI nwm murwir ipAw[ }jy hir Cofau; qau kuil lwgY gwil] sB nUM (hir)hrw Brw krn vwly, jo hux AsMK sUrjW cMdRimAW qwry mMflW ititAwixAW AgnIAW nUM pRkwS rhy hn, AsMK DrqIAW nUM dOVw rhy hn, AnMq bRhmMfW dI auqpqI pwlxw lYAqw kridAW inrlyp ho rhy hn, hr pRwxI dy AMdr bwhr srb klw BrpUr pRB;
)imhrvwnu.swihbu imhrvwnu] swihbu myrw.imhrvwnu] jIA sgl kau; dyie dwnu] rwm jI hn[ ijn@W dI joiq nwl sB AwKdy vyKdy boldy suxdy qurdy iPrdy hn[ AwKxu vyKxu sBu; swihb qy hoie] AYsy ivsmwd (hir)vwihgurU jI dw nwm, jy dwsndws (Cofau)Cfygw (qau)qW dws dI jo BgqW dI, AnMq SuB guxW sihq pRymw-BgqI rUpI kuil hY, ies nUM gwil (lwgY)l`gygI[ vw kuil nUM (gwil)gwLw l`g ky gL jwvygI, so ies leI Bgq pRihlwd swihb jI dy inscy nUM bhuq v`fw mMndy hn[ ies qr@W SRomxI Bgq kbIr swihb jI ny bwvn A`KrI gurbwxI ieauN aucwrI hY:-
bwvn ACr lok qRY; sBu kCu ien hI mwih] sMswrI jW bRhmiv`idAw ’qy qrk nhIN krnI[ dunIAW ’c ilKq pV@q krky, lYxw dyxw, ic`TI p`qR, KbrW Awidk sB kwrj c`ldy hn[ ies leI mwqw ipqw jI nUM cwhIdw hY ik b`icAW nUM bRhmiv`idAw gurbwxI jI dI sMiQAw ArQ zrUr br zrUr hI pV@waux[
bhu gunI AlwvihN, suq n pFwvih; so SqrU sm qwq] soBw nihN pwvih, miq nih Awvih; jg mYN ieh bKXwq] jg (mYN) ’c ieh g`l (bKXwq)pRgt hY, (bhu)bhuqy gunI purK pRgt hI ieh bcn (AlwvihN) kihMdy hn ik ijhVy mwpy Awpxy (suq)pu`qR, b`cy b`cIAW nUM bRhmiv`idAw (n)nhIN (pFwvih)pV@wauNdy, auh AnpV@ b`cy soBw (nihN)nhIN (pwvih)pw skdy, SuB miq (nih) nhIN (Awvih) AwauNdI, ies leI (so)auh (qwq) mwpy, aun@W dy (SqrU)duSmx (sm)brwbr hn[ duie duie locn srbwnw, ivdvwnw qReI locnw; pMfqwnw spqwnw, bRhmigAwnI AnMq locnw] duie duie (locn)nyqR qW (srbwnw)swirAW dy hI hn, ivdvwnw dy (qReI)iqMn (locnw)nyqR huMdy hn, iv`idAw qIjw nyqR hY[ (pMfqwnw)iv`dvwnw dy (spqwnw)s`q nyqR hn[ bRhmiv`idAw dy dwqy bRhmigAwnI dy AnMq (locnw) nyqR hn[
bRhmiv`idAw dy pyRmI ieauN ilKdy hn:- gupq pRiCMn Aqulu Dn; ividXw sm bpu jwn] ividXw js suK Bog dy; ividXw guru guru mwn] bRhm ividXw gupq qoN (pRiCMn)gupq (Aqulu)qolx qoN rihq Dn, im`qR dy (bpu)sRIr (sm)vWg shwieqw krn vwlI (jwn)jwnxw kro[ bRhm ividXw js sihq (Bog)pdwrQ suK (dy)b^SdI hY[ bRhm ividXw (guru)v`fy qoN (guru)v`fw (mwn)Awdr siqkwr b^SdI hY[ ividXw bMD pRdys mY; ivdXw dyv ibsyK] pUjw inRpo kr AG hqI; ividXw ibnu psu dyK] bRhm ividXw pRdys (mY) ’c (bMD)sbMDI vWg shwieqw krdI hY[ bRhm ivdXw
kIm n koeI jwxdo] ie`Qy sweIN pwT krnw hY[ poQI ’qy ibMdI nhIN ilKxI, AwpxI fweIrI ’qy ilKo[ vwDU ibMdIAW lwauxIAW tkswl dy aucwrn dy ault hY[ jy AsIN i^Awl krIey qW swfy bolx’c pihlW hI bhuq ibMdIAW l`gdIAW hn[ hukmI, qwxu, quDno mMmy dI ibhwrI qoN bwAd q`qy dy kMny nUM nMny dy hoVy nUM AsIN byiDAwny ibMdI boldy hW[ iesy qr@W gOr kIiqAW pqw l`gygw ik byAMq hI ibMdIAW lw rhy hW[ ^ws 2 jg@w’qy tkswl AMdr ij`Qy 2 ibMdI bolx dw hukm hY, au~Qy 2 hI bolxI hY[ ieh Xwd rhy au~pr ilKxw nhIN, kyvl pVn’c hI ibMdI lwauxI hY[ (iesy qr@W it`pI bwry smJxw jI[ Andu suxhu vfBwgIho; sgl mnorQ pUry] Andu nUM AnMdu nhIN kihxw[ jy koeI khy ibMdI it`pI ibnw aucwrn sjdw nhIN, ijhVy pyRmI ibMdI it`pI ibnw aucwrn pkwauNdy hn, aun@W dI rsnw ’qy AYsw rs AwauNdw hY, jo ibMdI it`pI ibnw aucwrn sj jWdw hY[ SrDwlU pyRmI ibnw ibMdI it`pI dy SuD aucwrn dw SuD AiBAws krdy hn, SuDI dw AiBAws krny krky bVw BwrI AnMd hY[
ibnw vIcwry vwDU ibMdIAW lwaux dI bjwey, gMBIr vIcwr krky, ArQW dI Koj, Su`DI dw AiBAws krnw cwhIdw hY[ so ibMdI nwl ArQ ie`ko hI rih jWdw hY, hryk pd dy ArQW dI Koj dI loV bhuq hI zrUrI hY[ prmpUjnIk gurU gur siqgurU nwnk dyv swihb s`cy pwiqSwh jI dI Apwr s`cI ikRpw duAwrw, sMqW mhWpurKW dI Amolk s`cI rsnw qoN Su`D aucwrn dI mwnqw mhwnqw, gurU swKIAW sux ky, Awp pV@ ky hI SuD aucwrn dI pRIqI l`gdI hY[ Su`D aucwrx imhnq krky, bwr 2 pV@ 2 ky prmpiv`qR prmpUjnIk gurbwxI jI dI ivSyS Su`DI dI pRwpqI huMdI hY, ieh qW kyvl ikRpw dI hI dwiq hY, nhIN qW bhuq swry pyRmI pRIqI qW r`Kdy hn, pr smW nhIN imldw[ mY sBu ikCu Coif; pRB quhI iDAwieAw] Anuswr DMdy iqAwg ky SuDI nhIN kr skdy[ ^ws suKdwiek bynqI hY ik pUrn SuD 2 pUrIAW lgW lw ky AMimRq
bwxI rIkwrf krky, Awp suxo qy pRymIAW nUM suxw ky ZlqIAW TIk kro[ ies qr@W sMQw krn vwly pRymI, SuD aucwrn vwly ausqwd qoN sMQw lYx[ jdoN koeI pyRmI in`qnym kry qdoN pRymI sRI gutky swihb jI pRkwS krky suxn aus dIAW ZlqIAW d`sdy rihx[ ijhVy pyRmI spIkrW ’c bwxI pV@dy hn, auh gurbwxI dI SuDI dw ^ws i^Awl krn[ ijhVy SuDI dw i^Awl nhIN krdy, aun@W nUM Zlq bwxI p`k jWdI hY[ ies FMg nwl imhnq krky siqgurU gRMQ swihb jI qoN mn buD icq surq rom 2’c gurbwxI pRwpq kro, ikauN jo gurU pRmysr jI Awpxy pRymI dy idl idmwZ’c hr smyN
gurbwxI Byjdy rihMdy hn, AMdr bwhr gurbwxI dy drSn krvw ky, gurU pRymw-BgqI sihq inrgun srgun dI eykqw Ajpw jwp AsMK SuB guxW dy pRkwS inrgun srUp’c lIxqw b^Sdy hn, AMimRq gurbwxI dw in`qnym zbwnI krn dI bjwey, sRI gutky poQI swihb jI qoN dyK ky krn dw vDyry &L hY[ pyRm SrDw sihq lgW lw 2 ky SuD aucwrn krky, Awpxy kMnW nUM AMimRq gurbwxI jI dI Duin sunwauxI cwhIdI hY[ Qkwvt kwrn, jykr gupq pwT krnw hovy, muK ’c rsnw ihlw ky pUrIAW lgW lw ky, SuD in`qnym krnw cwhIdw hY[ Su`D bol ky krn dw bhuqw 2 hI &L hY[ jykr ing@w mwr ky hI pwT kIqw jwvy qW pUrw &L nhIN hY[ keIAW swlW qoN AsIN jo in`qnym krdy hW, auh swnUM lgW, ArQW smyq Xwd hoxw cwhIdw hY[ jykr Awpo iv`cIN iml ky ie`k pV@y qW dUjy dyKx, vwro vwrI ie`k 2 pauVI SuD pV@I jwvy qW vDyry itkwA, &L imly[ lMmy smyN qoN in`qnym krn vwlw koeI ivrlw pyRmI hI lgW ArQW sihq SuD mUl mMqR ilK skygw[
33.iv`idAwrQI dy 17 AOgux:- sMgxw.frnw.DImI Avwj, n`k’c bolxw.bysurw[ rs n hoxw[ kW dI Avwj[ tutw Pu`tw[ KMfq pV@nw[ A`KrW dy sQwn C`fxy[ ivAwkrx qoN Anjwx[ byqwlw pV@nw[ izAwdw isr mwrnw[ brIk nIvIN Avwz[ ArQW qoN rihq, mlIn[ gurU syvw qoN B`jxw[
34.prmpUjnIk gurmuKI jI dI mihmw:- gurbwxI vwihgurU jI dI pRwpqI, gurbwxI pV@n suxn ilKx vIcwrn, in`qnym kQw kIrqn dw ivSyS AnMd gurmuKI’c hI pRwpq huMdw hY[ gurmuKI ’c hI Su`D aucwrn ho skdw hY[ gurmuKI is`K ky, DMn sRI gurU gRMQ swihb jI dy b^Sy gurbwxI kQw kIrqn Bjn ismrn bMdgI AsMK SuB gux Awp pRwpq kro, b`icAw nUM krwau, jmW jUnW qoN bco bcwau[
sB qy vfw siqguru nwnku; SWqI iKmw sihj DIrj pRym Anyk SuB guxW dy swgr Anq klw dy mwlk, is`K Drm dy bwnI, pwrbRhm ky gur Avqwr hox kwrn, Awp jI ny AwpxI gurmuKI il`pI rcI[ (gurmuKI) (gur+muKI)muKI gurU pihly pwiqSwh jI dy muKwribMd qoN pRgtxy krky, ies il`pI dw nwm gurmuKI hY[ Awp jI ny pYNqI A`Kr lgW dIAW SklW, aun@W dIAW AvwzW bxw ky, AwpxI v`KrI vrxmwlw kwiem kIqI, sMswr Br dIAW swrIAW bolIAW qoN syRSt hY[ ies’c AwpxI AMimRq rUp prmpiv`qR prmpUjnIk s`cy gurbwxI jI aucwr ky, ies nUM hor BI prmpiv`qR srboqm bxw idqw[ jYsy ie`k qW sMpUrn gurW dI rcI krky, Awpxy Awp ’c sMpUrn
hY, dUjw ies ’c AMimRq rUp DurW dy s`cy gurbwxI jI aucwry hn[ XQw:- ssY.soie isRsit ijin swjI; sBnw swihbu eyku BieAw] sRI gurU nwnk pRkwS’c izkr AwauNdw hY ik jdoN BweI bwlw jI, lwlw pnUM KfUrIAw, siqgurU jI dy cwcy lwl cMd jI qoN siqgurU pihly pwiqSwh jI dI Avqwr p`qRI ilAwey, qW siqkwr leI siqgurU dUjy pwiqSwh jI ny BwrI pRsMn ho ky, gurqw isMGwsx qoN au~T ky, pUrn Adb SrDw siqkwr ipAwr nwl, Avqwr p`qRI nUM Awpxy sIs ’qy r`K ky ikhw, “hy ipAwirE! qusIN dwsndws nUM pRIqm jI dy drSn hI krvw idqy hn[ ”dyvnwgrI A`KrW ’c dyK ky hukm kIqw, “AYsw kOx pyRmI hY, jo dovyN BwSw jwxdw hovy, ies nUM prmpUjnIk gurmuKI A`KrW’c ilK dyvy[ ”qdoN pyRmIAW ny d`isAw ik sulqwnpurIAw pYVw moKw nwmy ie`k is`K hY, ijs ny siqgurU pihly pwiqswh jI dI mhwn sMgq syvw krky gurmuKI’c bRhmiv`idAw is`KI hY[ XQw:- sorTw] siqgur ikRpw inDwn; gurU nwnk jgu ibdq j`b] sMgq kIn mhwn; jwnI ib`idAw vrn q`b] (sRI nw:pR:)aupRokq ieiqhwsk pRmwxW Anuswr gurmuKI A`Kr pihly pwiqswh siqgurU nwnk dyv swihb jI ny hI rcy, A`gy pV@wey[
gurmuKI mihmw, mukq mwrg gRMQ ’coN:- swihb sRI gurU goibMd isMG swihb jI dy prmpiv`qR prm pUjnIk s`cy crn-kmlW ivKy, is`KW ny pRym bynMqI kIqI, “hy gRIb invwj s`cy pwiqSwh jI! eIrKwlU gurmuKI dI inMidAw krdy hn[ shsikRqI nUM dyv bwxI AwKdy hn[ ”bcn hoieAw, “hy BweI! sMsikRq dyviqAW dI ArwDnw krky pRgt hoeI hY, gurmuKI pRymI is`KW ipAwirAW dy pyRm krky pRgt hoeI hY[ dyvqy AvqwrW nUM pUjdy hn, Avqwr dyviqAW nUM quC jwxdy hn[ hy is`Ko! gurU pRmysr jI srb`g hn, dyvqy Alp`g hn[ qu`C miq vwly pSU mnu`K hn, jo gurmuKI nMU inMd dy
hn[ gurU jI ny sRb`q dy Bly leI, gurmuKI A`Kr suKwly bxwey hn[ klXugI jIvW dy auDwr leI, mukq Bugq dyvxy vwly hn[ ien@W ’qy Brosw r`Ko, iehI sMswr qoN pwr krngy[ ”
siqgurU sRI gurU goibMd isMG swihb jI mhwrwj nrbdw ndI iknwry pUrn AnMd smyq bYTy hn[ is`KW Arz kIqI, “hy s`cy gurU swihb jI! shsikRqI cMgI hY jW gurmuKI?”gurU jI ny hukm kIqw, “hy ipAwirE! qusIN hmySw gurbwxI jI, gurmuKI il`pI ’c hI piV@Aw kro[ gurmuKI A`KrW ’c gurmuKI hMs bolI hY, pV@n nwl ArQ sOKw Bws jWdw hY, bysmJ BI smJ jWdw hY[ jy koeI bwrW vr@y kWSI ivKy, sMsikRq iv`idAw, ivAwkrx dy Kt AMg pV@y, iPr BI dUjy nUM smJ nhIN AwauNdI, kyvl Awpxy Awp hI smJ skygw, auh BI jy ilAwkq vwlw hovy, ieh KUh dy pwxI vWg hY[ gurmuKI A`KrW ’c pMjwbI bolI vrKw dy jl vWg suKdwiek hY[ jy shsikRqI pV@n ’c pUrw &wiedw huMdw, qW prmpUjnIk siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI gurmuKI dI isrjxw hI n krdy[ qusIN gurmuKI A`KrW ’c pMjwbI pV@o, ieho swfw s`cw sucw au~cw Drm hY[ siqjug qyRqw duAwpur ’c shsikRqI pV@n nwl Byd nhIN sI Kul@dw, swirAW jIvW dI mUV@ miq hI rihMdI hY[ ies leI Akwl purKu jI dw hukm mMn ky, siqgurU nwnk inrMkwrI jI ny gurmuKI A`KrW ’c prmpUjnIk s`cy gurbwxI jI nUM SSoBq kIqw, qW sB nUM pV@ sux ky, ArQ smJx l`gy[ vydW SwsqRW dy pV@n vwilAW nUM eIrKw PurdI hY, ik gurmuKI SUdRI il`pI hY[ hy pRymIEN! siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy AMimRq s`cy bwxI jI pV@n nwl pyRm vYrwg vDdw hY, vwihgurU jI dI swiKAwqqw huMdI hY[ SwsqRW dy pV@ny krky vYrwg Gtdw hY[ ”
35.siqgurU nwnk dyv swihb jI dI dsvIN joiq siqgurU goibMdisMG swihb ^wlsw s`cy pwiqSwh jI ny sRI dmdmy swihb jI ivKy, klmW GV 2 ky ilKxsr’c su`tIAW, hukm kIqw, “jo 2 BI guris`K mweI BweI ie`Qy Awaux, BwvyN mMny pRmMny iv`dvwn BI ikauN n hox, qW BI auh gurmuKI dy pYNqI A`Kr ilKx, ikauNik gurmuKI siqgurU nwnk dyv swihb jI ny swjI hY[ ies leI gurmuKI pYNqI ilKx dI mhwn mhwnqw hY[ ies qoN hr ie`k nUM gurmuKI A`KrW dI mhwnqw pRwpq huMdI hY[ s`cy pwiqSwh jI dy mn’c siqgurU nwnk dyv swihb jI dI rcI im`TI ipAwrI bolI nwl ikqnw AQwh ipAwr siqkwr hY[ BwvyN dunIAW’qy ibAMq hI Drm, mhWpurS hoey hn, pr iksy ny BI AwpxI rcI il`pI dI pYNqI ilKx nUM nhIN ikhw[ DMn hn DMn
hn DMn hn vwihgurU s`cy siqgurU goibMdisMG swihb ^lwsw jI, DMn hn! ies leI b`icAW nUM gurmuKI pV@wauxI AqI hI zrUrI hY, qW jo auh SuD bwxI pV@ skx[ pV@waux vwly pRymI muhwrnI cMgI qr@W Su`D pV@waux, ijs krky Su`D pV@n qy gurbwxI gurU jI dw siqkwr hovy[ lgW dI pUrI Su`DI ibnw gurbwxI jI Su`D nhIN pVy@ jw skdy[
36.s`cKMf vwsI sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI, sRI hzUr swihb jI ivKy, godwvrI iknwry ’qy AMimRq vyly h`Q mWj rhy sn[ gVveI suvrn isMG jI ny pu`iCAw, “bwbw jI! ndI ’c KV@w isMG, a A pYNqI A`Kr bwr 2 ikauN pV@ irhw hY?”qW Awp jI ny ikhw, “gurmuKw! ieh bRhmigAwnI bwbw im`q isMG jI hn,
ijn@W dI surqI siqgurU nwnk dyv swihb jI dy prmpUjnIk s`cy crnkmlW’c cuBI hoeI hY[ ien@W dw pyRm hY ik gurmuKI dy pYNqI A`Kr, vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI dy muKoN inkly hn, ies leI bwr 2 nmskwr krky pV@dy hn[ ”ieh sux ky gVveI ivsmwd ho igAw[ so bwbw im`q isMG jI ny gurmuKI A`KrW dI mhwn mhwnqw jxw ky, sMswr nUM gurmuKI pV@n dw sMdyS idqw[ gurmuKI il`pI Awpxy Awp ’c sMpUrn il`pI hY[ hr bolI dw aucwrx pYNqI A`KrI’coN imldw hY[ ies nUM C`f ky hor BwSW pV@waux nwl b`cy gurbwxI jI dI pRwpqI nhIN kr skdy, sgoN cMcl ho jWdy hn[ gurmuKI A`Kr pV@ pV@w ky, gurbwxI jI dIAW lgW cyqy krn dy kRoVW hI puMn, Awqm suK itkwA PL hn[ ijhVw pUrn AnMd gurmuKI A`KrW ’c gurbwxI jI pV@n suxn, kQw kIrqn dI prmpiv`qR mhW ipAwrI im`TI s`cI Duin ’c hY, auh hor bolI ’c nhIN ho skdw[ ies leI pyRmI auqSwh pyRm ipAwr siqkwr nwl gurmuKI pV@ ky gurbwxI jI dI sMQw krky, ArQ vIcwr ky, kQw kIrqn krky, kQw kIrqn isKwA ky, gurbwxI dI sMQw krw ky, gurqw ibrwjmwn vwihgurU siqgurU gMRQ swihb jI qoN hr smyN Awpxy iDAwn surq idl idmwZ’c gurbwxI pRwpq krky, gurU pRymw-BgqI sihq inrgun srgun dI eykqw pRwpq krky inhwl hox, siqgurU swihb dIAW KuSIAW pRwpq krn[
37.pwrbRhm ky gur Avqwr siqgurU Arjn dyv swihb jI ny, pUrn bRhmigAwnI bwby mwDo dws jI nUM guris`KI dy SuB s`cy Drm pRcwr leI kSmIr ByijAw[ pMfqW ny gurmuKI ’qy qrk kIqI qW prmpUjnIk bwby jI ikhw, “qusIN sMsikRq dy ArQ pV@wvoNgy, qW auh BI gurmuKI il`pI’c hI pV@wvoNgy jW A`gy suxwvoNgy[
ies leI gurmuKI qoN ibnw sr nhIN skdw[ vydW nUM Bgvwn jI dy suAws mMndy hoN, koit bRhmMf nUM rcn vwly sRI Bgvwn jI ny, vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dw prmpiv`qR SuB s`cw Avqwr Dwr ky gurmuKI il`pI rc ky, ies ’c gurbwxI jI aucwr ky, sRb`q dw Blw kIqw hY[ hy gurU ipAwirE! gurmuKI is`Ko[ ”
38.prmpUjnIk gurmuKI is`Ko jI:- {vwihgurU DMn bwbw dIp isMG swihb ^wlsw jI hux sIs qlI ’qy r`K ky zwlmW dy f`kry kr rhy hn! }
38.bolI dy ArQ:- ijn@W swrQk AvwzW rwhIN, Awpxy vIcwr dUijAW A`gy pRgt kIqy jwx, aun@W dy smUh nUM bolI khIdw hY[ bolI do qr@W dI hY:- 1bol cwl dI
bolI, Awm lokW dI bolI hY[ ie`k hI dyS dI bolI’c, keI ielwkeI bolIAW
huMdIAW hn[ ijvyN duAwbI, mwJI, mlveI, lihMdI, phwVI Awid[ 2ies dy ault swihqk jW tkswlI bolI, swry dyS dI bolI hY[ ieho hI dyS dy lyKkW, srkwrI d&qrW, AKbwrW’qy is`iKAw dw mwiDAm huMdI hY[ ieh mWjI svwrI, nym b`D huMdI hY[ ieh bol cwl dIAW bolIAW’coN kImqI SuD cMgy 2 SbdW krky BrpUr huMdI hY[
39.gurmuKI bolI nUM Su`D ilKx dw ivSyS sunihrI inXm ieh hY, ijvyN bolIey iqvyN ilKIey[ AMgryzI ’c keI QweIN ilKy A`Kr c`up rihMdy hn[ ijvyN AMgryzI dI sI ikqy k`ky, ikqy s`sy dw kMm idMdI hY, ieauN AMgryzI bhuq hI byinXmI nwl pV@I ilKIdI hY[ is`Kx vwly nUM bhuq imhnq krnI pYNdI hY, mgz Q`k jWdw hY, pr gurmuKI A`Kr bdldy nhIN, ijvyN k`ky ny k`kw hI rihxw hY[ swihqk jW tkswlI bolI nUM ilKx leI, iv`dvwnW ny jo inXm bxwey hn, aun@W nUM ivAwkrn AwiKAw jWdw hY[ bolI dI TIk vrqoN krn leI, ivAwkrn dy inXmW’c bol ky, bolI swihqk rUp DwrdI hY[
40.vrnmwlw (pYNqI):- bolI dy swry (vrn)A`KrW dy smUh nUM vrnmwlw kihMdy hn[ gurmuKI il`pI vrnmwlw dy pYNqI A`Kr hn, ies nUM pYNqI kihMdy hn[ a A e s h, k K g G |, c c j J \, t T f F x, q Q d D n, p P b B m, X r l v V[ ien@W’c &wrsI dIAW Cy DunIAW hn:- S, SSw, Syr[ ^, ^` w, sur^[ Z, Z`Zw, Zubwrw[ z, z`zw, jhwz[ &, &`&w, &vwrw[ LwLw, jIB dI nok qwlU nwl Cohx qoN ieh Avwz aucwrIdI hY, ijvyN kwL, GoL, pILw[ )vrn:- mnuK dI Avwz nUM pRgt krn leI jo icMn@ imQy hn, aun@W nUM (vrn)A`Kr ikhw jWdw hY, ijvyN swrI
vwihgurU gurpRswid] muhwrnI:- prmpUjnIk nwm rsIey q`q byqy mhwn praupkwrI, mhWpurS sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI dw Amolk bcn hY, ik muhwrnI Bjn hY[ (muhwrnI) (mu)mUMh nUM (hwrnI)QkwauxI Bwv ijs nUM bolidAW 2 mUMh Q`k jwvy[ SuD muhwrnI dw SuD AiBAws, idl idmwZ’c pwxI qy icknweI vWg Asr krdw hY[ AMimRq gurbwxI dw aucwrn SuD bxw idMdw hY, Bwv muhwrnI dw ^Ub AiBAws krnw[ Awp jI dy ipAwry crn c`t ky, pRym bynqI hY jI, G`t qoN G`t ie`k hzwr vwrIN, muhwrnI bol ky ^Ub AiBAws kro jI ipAwry[ A Aw ie eI au aU ey AY E AO AM AW[ s sw is sI su sU sy sY so sO sM sW[ h hw ih hI hu hU hy hY ho hO hM hW[ k kw ik kI ku kU ky kY ko kO kM kW[ K Kw iK KI Ku KU Ky KY Ko KO KM KW[ g gw ig gI gu gU gy gY go gO gM gW[ G Gw iG GI Gu GU Gy GY Go GO GM GW[ | |w i| |I |u |U |y |Y |o |O |M |W[ c cw ic cI cu cU cy cY co cO cM cW[ C Cw iC CI Cu CU Cy CY Co CO CM CW[ j jw ij jI ju jU jy jY jo jO jM jW[ J Jw iJ JI Ju JU Jy JY Jo JO JM
JW[ \ \w i\ \I \u \U \y \Y \o \O \M \W[ t tw it tI tu tU ty tY to tO tM tW[ T Tw iT TI Tu TU Ty TY To TO TM TW[ f fw if fI fu fU fy fY fo fO fM fW[ F Fw iF FI Fu FU Fy FY Fo FO FM FW[ x xw ix xI xu xU xy xY xo xO xM xW[ q qw iq qI qu qU qy qY qo qO qM qW[ Q Qw iQ QI Qu QU Qy QY Qo QO QM QW[ d dw id dI du dU dy dY do dO dM dW[ D Dw iD DI Du DU Dy DY Do DO DM DW[ n nw in nI nu nU ny nY no nO nM nW[ p pw ip pI pu pU py pY po pO pM pW[ P Pw iP PI Pu PU Py PY Po PO PM PW[ b bw ib bI bu bU by bY bo bO bM bW[ B Bw iB BI Bu BU By BY Bo BO BM BW[ m mw im mI mu mU my mY mo mO mM mW[ X Xw iX XI Xu XU Xy XY Xo XO XM XW[ r rw ir rI ru rU ry rY ro rO rM rW[ l lw il lI lu lU ly lY lo lO lM lW[ v vw iv vI vu vU vy vY vo vO vM vW[ V Vw iV VI Vu VU Vy VY Vo VO VM VW[ ivAwkrn Anuswr hr ie`k AKr dy aucwrn dy nIXq smyN nUM lg jW mwqRw kihMdy hn[ gurmuKI’c, lgW nwl iqMn icMn@W dI vrqoN huMdI hY, ien@W nUM lgwKr ikhw jWdw hY, ibMdI N)it`pI M)A`Dk `)ibMdI it`pI dw aucwrn sQwn n`k hY[ ibMdI:- kMnw ibhwrI lW dulW hoVw knOVw, Cy lgW nwl ibMdI dI vrqoN huMdI hY:- ijvyN:gW, nhIN, gyNd, kYNcI, jdoN, jON)mukqw ishwrI AOkV dulYNkVy cwr lgW nwl it`pI dI vrqoN kIqI jWdI hY, ijvyN:- cMd, isMG, cuMJ, gUMj[ ies qoN ibnw a, A, e, nwl lgwKrW dI vrqoN dy inXm kuJ iBMn hn, ijvyN a, A, e, nwl l`gx vwlIAW A`T lgW:- kMnw ibhwrI AONkV dulYNkV lW dulW hoVw knOVw nwl ibMdI l`gdI hY, ijvyN:- AWdr, sweIN, ikauN KwaUN jweyN AYNT hoNd sON[ keI QW lgW nwl ibMdI, it`pI dI vrqoN krn jW n krn nwl sbdW dy ArQW’c &rk pY jWdw hY[ ijvyN:- (smw)rc, (smW)vkq[ (suxw)d`s, (suxW)sux lvW[ ‘A’mukqw, ‘e’nUM ishwrI nwl it`pI dI vrqoN huMdI hY, ijvyN:- AMg, ieMdr[ A`Dk:- ijs A`Kr dI Avwz dUxI hovy, aus qoN pihly A`Kr’qy A`Dk lwieAw jWdw hY, A`Dk, mukqy ishwrI AONkV nwl l`gdw hY:- s`c, ie`k, Bu`K[ A`Dk dI TIk vrqoN bhuq hI zrUrI hY, ikauNik ies dI vrqoN krn jW n krn nwl SbdW dy ArQW’c &rk pY jWdw hY[ (aukw)aukw dyxw, (au~kw)iblkul, (Asq)iCpxw, (As`q)JUT[
ivSrwm icMn@:- (ivSrwm)TihrwE krky, ArQ jwxIdw hY[ ArQ vIcwr ky, ArQ dI tyk’qy ivSrwm lweIdw hY) (1fMfI:- [, ieh icMn@ vwk dy AMq’c, pUrn TihrwE leI hY]
pws n jwx, s`cy siqgurW qoN vymuK n hox[ keI kptI iksy dw b`cw mrvw idMdy hn, beI qyry b`cw ho jwvygw, ieh Gor pwp hY[ XQw:- bIjy ibKu, mMgY AMimRqu; vyKhu eyhu inAwau]
2. SuB sMqwn dI pRwpqI leI Amolk SuB s`cw aupdyS:- pqI sqI dy mn ’c, A`Kr 2 ’qy gurU Bwvnw sihq, pUrn inscw Brosw hovy, ik siqgurU gRMQ swihb jI, koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; jI jugo ju`g At`l gurqw g`dI ’qy ibrwjmwn hn[ ijvyN vyl ibRC Awsry au~cI cV@dI hY, iqvyN pqI sqI, siqgurU gRMQ swihb jI dy Awsry, Awpxy jIvn nUM au~cy bnwaux jI[ blYk borf ’qy bwxI ilK ky, sOx qoN pihlW auh Sbd pV@ ky pYx, au~TidAW swr hI gurSbd jI dy drSn krn, AMimRq kIrqn poQI pRkwS krky kIrqn sunx[ gurbwxI suMdr ilKx dw AiBAws krn[ izMdgI dw ieh mnorQ hovy ik AsIN s`cy siqgurU gRMQ swihb jI dI prmpiv`qR s`cI su`cI au~cI is`KI pRwpq krnI hY[ pqI sqI dohW ’coN ijhVw pwTI hovy, dUjy nUM sMQw krwvy, dovyN iml ky poQIAW pRkwS krky ie`k 2 sbd pV@ ky sihj pwT krdy hI rihx[ ies qr@W lgwqwr v`D qoN v`D sihj pwT kridAW 2 ie`k joiq ho jwx[ spuqR spu`qRI SuB sMqwn dI pRwpqI leI, gurU syvw praukwr ismrn BgqI krnI cwhIdI hY[ 24 GMty Gr ’c Awto rIvrs typ ’qy SuD bwxI lweI jwvy, pRCwdw bnwaux Aqy sOx smyN BI l`gI hI rhy[
ies ’qy idRStWq:- DMn siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy prmpUjnIk mwqw ipqw jI ny jnmW 2 ’c SuB s`cI syvw pyRmw BgqI kIqI, ijs ’qy prm pRsMn ho ky, s`cy sucy au~cy Anq klwvwn Ajpw jwp vwihgurU jI, pyRm dy vsIkwr ho ky mh`ly pihly jI dy srUp ’c pRgty[ XQw:- Anq klw hoie; Twkuru ciVAw]
dUjw idRStWq:- s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI jdoN srweynWgw swihb jI ivKy phuMcy, qdoN siqgurU pRBU dUjy pwiqSwh jI dy prmpUjnIk mwqw ipqw jI ny s`cy siqgurW dI SuB s`cI syvw kIqI, ijs ’qy gurU swihb jI ny prmpRsMn ho ky bhuq v`fw vr b^iSAw, “quhwfy Bwg jwgxgy, quhwfy Gr ’c vwihgurU jI dI Amolk gurqw dy mwlk pRgt hoxgy[ ” prmpiv`qR Amolk ies vr krky, sRI srweynWgw swihb jI ivKy siqgurU dUjy pwiqswh jI dw prmpiv`qR SuB s`cw Avqwr 1561 ib: nUM hoieAw[ )siqgurU qIjy, cOQy pwiqswh jI dy prmpUjnIk mwipAW ny, jnmW 2 ’c
pUrn pyRmw -BgqI kIqI, pUrn pyRm dy vsIkwr ho ky, Awp vwihgurU jI siqgurU qIjy Aqy cOQy pwiqswh jI dy srUp iv`c pRgtyy[
DMn Akwl purKu siqgurU rwmdws swihb jI Aqy iqn@W dy mihl prmpUjnIk mwqw BwnI jI ny, siqgurU qIjy pwiqswh jI dI SuB syvw BgqI krky prm pRsMnqw leI, ijs krky pyRm dy vsIkwr ho ky, s`cy sucy au~cy Anq klwvwn Ajpw jwp vwihgurU jI, sRI goieMdvwl swihb gurduAwrw sRI hvylI swihb jI ivKy, vwihgurU siqgurU pMjvyN pwiqswh jI srUp ’c 1620 ib: nUM pRgty[
3.vwihgurU siqgurU CyvyN pwiqswh jI dw Avqwr:- Drin ggn. nv KMf mih; joiq sÍrUpI. rihE Bir] Bin mQurw. kCu Bydu nhI; guru Arjunu. prqK´ hir] siqgurU pMjvyN pwiqswh jI dI SuB s`cI SwdI ipMf mau ’c, gurmuiK ikRSn cMd jI, nyk swaU DnvMqI jI dI AqI ipAwrI spu`qRI prmpUjnIk jgq mwqw gMgw jI nwl, qyeI hwV sMmq soLW sO C`qI nUM, siqsMgq jI dy v`fy smwgm ’c hoeI[
vwihgurU] krmo ny lV ky, pqI ipRQIcMd nMU gusy nwl ikhw, “qUM DMn vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI dw hukm nhIN mMinAW, pRsMnqw nhIN leI, BwvyN qUM v`fw sYN qW BI qYnMU gurqw dI pRwpqI nhIN hoeI[ Awpxy SrIkW dw Gr Dn pdwrQ nwL BirAw ipAw hY[ rwjy mhwrrwjy Aw ky fMfauqW pRym BytWvW krdy hn[ AwpW KwlI
bYTy hW, aunW@ dI pUjw ho rhI hY[ ”A`goN kubol khy, “qUM audws n ho, ieh AOq hI jwxgy, ies leI gurqw Awpxy spuqR imhrvwn nUM imlygI[ ”krmo dI golI ny ieh kubcn, prmpUjnIk mwqw gMgw jI nMU d`sy[
mwqw jI ny ieh kubcn, Awpxy prmpUjnIk pqI pRmysr swihb siqgurU pMjvyN pwiqswh jI pws d`sy[ GxI inmRqw gRIbI AwzzI nwl pyRm bynqI kIqI, “ijvyN Awp jI imhr krky, Awpxy ipAwry is`KW nUM dUD pUq cwr pdwrQW dIAW b^iSSW krdy hoN, iqvyN gurqw dy mwlk, AvqwrI bwlk jI dI im`TI b^iSS AwpxI dwsI nUM BI b^So jI[ ”
vwihgurU] ieh pRym bynqI sux ky siqgurU swihb jI AiqAMq hI pRsMn hoey, b^iSS dy bcn khy, “DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI dy ^ws pRymI snmuK is`K, bwbw bu`Fw swihb jI bRhmigAwnI sgl kI rInw] mhWpurK hn[ aun@W dI syvw krky prm pRsMnqw lvo jI[ ” XQw:- sMq syvw kir BwvnI lweIAY; iqAwig mwnu hwTIlw] )hukim mMinAY hovY prvwxu; qw KsmY kw mhlu pwiesI]
Anuswr hukm mMn ky mwqw gMgw jI lMgr iqAwr krky, rQ ’qy Asvwr ho ky, dws dwsIAW smyq SwhI TwT nwl, bwbw buFw swihb jI dI bIV phuMcy[ fr ky hrn B`jy, DUiV au~fdI dyK ky bwby jI ny syvk nUM pu`iCAw, “AOh DUiV ikauN au~f rhI hY?” “bwbw jI! gurU jI dy mihl jgq mwqw gMgw jI Aw rhy hn[ ” SuB mrXwdw kwiem r`Kx leI, bwby jI ny bIr rs nwl ikhw, “gurU ikAW nUM ik`DroN BwjV pY geI?” ieh sux ky mwqw jI bhuq hI audws hoey[ prmpUjnIk s`cy siqgurW pws vwips Aw ky d`isAw[ DMn s`cy siqgurW ny bwby jI ’qy ros nhIN kIqw, iKVy m`Qy bcn shwry mMny, Awpxy mihl gMgw jI nUM smJwieAw, “sMqW mhWpurKW pws sw& swdw ilbws pw ky pUrn gRIbI Dwr ky jwxw cwhIdw hY[ SwhI TwT iv`c ctkIly BtkIly bsqR pw ky nhIN jwxw cwhIdw[ hux qusIN Awp dwxy cMgI qr@W bwr 2 Dovo, ^Ub ic`ty k`Fo, kwxy dwxy cuxo, c`kI dw auqlw, hyTlw puV hyTW qy au~qoN Do ky Awp hQIN Awtw pIso, Awp pRCwdw iqAwr kro, pUrn SrDw pyRm Dwr ky lMgr iljwvo[ sdw leI gurU ky lMgr ’c Awtw pIsx jUT sw& krn Awid sB qr@W dI SuB s`cI syvw kro[ DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI Blw krngy[ ” ieh Amokk SuB s`cy bcn sux ky, mwqw jI ny ^Ub bcn mMny, Awp h`QIN cinAW dI im`s vwlw pRCwdw lY ky pYdl gey[
bwby jI ny au~T ky mwqw jI dy sIs qoN pRCwdy lwhy qy ikhw, “kupu`qRW dw i&kr BI mwvW nUM hI huMdw hY[ ” bwbw jI gMFw BMnx l`gy qW ikhw, “AYsy sUrbIr bhwdr blI XoDy DrmI gurmuiK swihbzwdy pRgt hoxgy, jo Drm Xu`D ij`qxgy, gMFy vWg Drm ivroDIAW dy isr BMnxgy[ ” b`dlW ’c ibjlI cmkx qoN ieh SuB vr b^iSAw, “ien@W dI isrI swihb vYrI dlW ’c ibjlI vWg cmkygI[ ” mwqw kY min bhuqu ibgwsu] Anuswr mwqw jI vr sux ky gd 2 qy inhwl ho gey[ vwihgurU siqgurU pMjvyN pwiqswh jI, bwby jI dw bcn isr m`Qy ’qy J`t p`t mMnidAW, sRI AMimRqsr swihb jI qoN sRI ivfwlI swihb jI phuMcy, ie`Qy, igir bsuDw jl pvn jwiego; ieik swD bcn AtlwDw] Anuswr siqgurU pMjvyN pwiqswh jI dy AvqwrI swihbzwdy jI dw prmpiv`qR Avqwr 1652ib:nUM hoieAw[ vwihgurU siqgurU swihb jI ny BwvyN Awpxy Awqimk bl coN is`KW nUM dUD pUq dwn idqw hY[
4.Awpxy Gr AvqwrI bwlk dI bhuq hI loV sI, pr Awpxy leI Awpxy Awqimk bl nUM nhIN vriqAw jI[ dunIAW ’qy mrXwdw qorI, jo dunIAW pUrn sMqW
mhWpurKW jI dy bcn mMny, fwvW fol ho ky pKMfIAW mgr n l`gy, &YSn aucw Avws iqAwgy[
5.swKI gurmuiK snmuK gwV@y pRymI BweI rUpcMd jI:- ipMf v`fw Gr (mogy) qoN, gurmuiK BweI Awkl jI, s`cy siqgurW jI dy pyRmI is`K ny, AwpxI ipAwrI lwiek gurmuiK swaU spu`qRI, bIbI sUrqI jI, quklwxI ipMf dy, BweI swDU (s`DU) jI nwl ivAwh idqI[ jo swdy dw p`uqR sulqwnIAw sI[ nyk swaU bIbI sUrqI jI Awpxy pqI jI nUM, s`cy siqgurW ’qy pUrn SrDw bMn@w ky, siqgurU CyvyN pwiqswh jI dy s`cy crn-kmlW ’c frolI ipMf ilAweI[ s`cy siqgurW ny ndr krky Awpxy is`K bxwey, DIrj b^S ky gurmuiK pdvI b^SI[ pqI sqI s`cy siqgurW dI pyRmw BgqI krky inhwl hoey[ soLW sO iekh`qr ib:’c, siqgur swcY dIAw Byij] Anuswr s`cy siqgurW ny suMdr bwlk b^iSAw, pqI sqI dovyN Awpxy ipAwry b`cy nUM sRI AMimRqsr swihb jI ivKy, siqgurW dy s`cy im`Ty crnkmlW ’c ilAwey, siqgurU swihb jI bhuq hI pRsMn hoey, crxwimRq b^S ky AqI suMdr b`cy dw nwm rUpcMd jI r`iKAw, jo bhuq krnI vwly gurmuiK mhWpurS hoey, iKn mih; nIc kIt kau rwj] Anuswr siqgurW ny prm pRsMn ho ky rUpcMd jI nUM BweI pd b^iSAw, ien@W dy nwm ’qy sMmq 1688 ’c BweI rUpw n`gr vswieAw[ s`cy siqgurW ny ie`k KMfw, gurU kw lMgr
clwaux leI ie`k kVCw b^iSAw, jo hux ipMf bwgVIAW ivKy snmwn nwl r`Ky hoey hn[ s`cy siqgurW dI b^iSS dw sdkw BweI rUpcMd jI dy s`q spuqR hoey, ijn@W coN BweI prmisMG jI BweI DrmisMG jI ny siqgurU dsvyN pwiqswh jI qoN AMimRq CikAw[ s`cy siqgurW jI dI syvw krky pUrn pRsMnqw leI[ BweI DrmisMG jI s`cy siqgurW jI dI AwigAw pw ky vwips Gry Awey[ ien@W nUM ivdw krn vyly s`cy siqgurW ny ie`k poQI swihb jI, ie`k CotI krd swihb jI, ie`k Cotw KMfw swihb jI ie`k sRI swihb jI b^Sy[ BweI rUpcMd jI swvn vdI 1 sMmq 1766 nUM s`cKMf phuMcy, ij`Qy smwD bxI, au~Qy aun@W dy nwm ’qy BweI kI smwD ipMf visAw[
6.swKI, rwjw PqyhcMd Aqy rwxI mYxI jI:- q^q sRI hirmMdr swihb ptnw swihb jI ivKy rwjw PqyhcMd mYxI sI[ ies dI lwiek rwxI mYxI bhuq swaU nyk gurmuiK, syvw Bwv vwlI sI[ ien@W pyRmIAW ny s`cy siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI qoN is`KI pRwpq kIqI sI[ ieh spu`qR kwmnw lY ky, syvw ismrn krdy sn[ AYsy inhwl hoey, pqI sqI dohW ny SuB vIcwr kIqI, “spuqR kwmnw qW mYL hY, jo mn nUM
itkx nhIN idMdI, hr vyly qlKI l`gI hI rihMdI hY, AwpW kwmnw iqAwg ky vwihgurU jI dy drSnW leI ismrn krIey[ ” dohW ny AiqAMq pyRm gRIbI inmRqw nwl Ardwis kIqI, “hy Akwl purK jI! ikRpw krky kwmnw myto, drSn b^So jI[ ”
jwp qwp Bgiq sw pUrI; jo pRB kY min BweI] Anuswr bwlw pRIqm vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqswh jI nUM ien@W dI pyRmw BgqI Bw geI, hir rs pI mqvwly siqgurU swihb jI, inSkwm ismrn ’c lIn rwxI mYxI jI dI s`KxI god’c jw bYTy qy imT bolVw jI; hir sjxu suAwmI morw] )koml bwxI sB kau sMqoKY] Anuswr ^Ub im`Ty idl iK`cvyN bcnW ’c ipAwr nwl boly, “mW! mW! mW! ” rwxI dw sInw TMFw ho igAw, drSn krky romwvlI KV@I ho geI, rs nwl kMT Br igAw, ivsmwd ho gey[ ikAw aupmw; qyrI AwKI jwie] qUM srby pUir rihAw; ilv lwie] vwihgurU bRhm jI dy pUrn Avqwr Anq klwvwn bwlw pRIqm jI dy sMudr mhW ivsmwd drSn hoey[ hau Awkl ibkl BeI gur dyKy; hau lot pot. hoie peIAw] Anuswr ikhw, “jI kI Ckxw hY?”s`cy pwiqswh jI ny ikhw, “jo hwzr hY[ ” GuMGxIAW hwzr kIqIAW[ s`cy siqgurW ny Awpxy im`qR bwlkW dI pMgq lw ky vrqw idqIAW[ vwihgurU bwlw pRIqm jI inqw-pRqI Awpxy suMdr drSn b^Sdy[ rwjw rwxI drSn
krky inhwl huMdy[ sRI siqgurU swihb jI Drmwqmw rwxI nUM mwqw jI kih ky bulwauNdy[ rwjw rwxI s`cy siqgurW nUM duD iGau Awid pdwrQ Arpdy[ siqsMgq iek`qR huMdI, kIrqn Bjn huMdw, GuMGxIAW dw pRSwid vrqwauNdy, hux BI vrqdw hY[ ies prmpUjnIk AsQwn dw nwm gurduAwrw mYxI sMgq hY, ie`Qy s`cy siqgurW dw suMdr sRI joVw swihb jI drSn b^S rhy hn[ s`cy siqgurW dI Xwdgwr krONdy dw bUtw hY[
jdoN siqgurU dsvyN pwiqswh jI gurqw ibrwjmwn hoey, pyRmIAW ny s`cy siqgurW nUM puiCAw, “hy dIn dieAwl prmpUjnIk siqgurU swihb jIE! Awp jI AnMq bRhmMfW dy mwlk hoN, mlIx iesqRI dI god ’c bYT ky mW ikauN ikhw?”AgoN ikhw, “hy pRymIE! auh pyRmI Awpw kwmnw iqAwZ ky, pyRm nwl iekwgR ho ky ismrn krdy sn[ ies krky dws nUM aun@W dw puqR bxnw ipAw[ ”
cwhy koeI BI SuB kwmnw hovy, ijhVy s`cy siqgurW dw ismrn syvw BgqI krdy hn, aun@W dy ikqny v`fy Bwg hn, jo AnMq bRhmMfW dy mwlk s`cy siqgurW jI nUM Xwd
krdy hn[ s`cy siqgurW jI dI syvw ismrn BgqI krky rog sog kSt klyS dUr huMdy hn[ SuB kwmnw dI pUrqI huMdI hY[ ismrn siqsMgq kridAW kwmnwvW BI imt jWdIAW hn, dwq BI Amuk imldI hY, ijvyN rwjw rwxI nUM inSkwm ismrn iv`c lInqw qy suMdr s`cy drSn pRwpq hoey[
7.gurpRswid vwihgurU] pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw suMdr isMG swihb jI iBMfrW vwilAW dy pRgt hox qoN ie`k vrHw pihlW, Awp jI dy prmpUjnIk ipqw bwbw Kjwn isMG jI, ie`k pYr dy Bwr KV@ ky, sRI suKmnI swihb jI dw AMimRq rUp pwT AiqAMq SrDw pyRm Bwvnw nwl iekwgR ho ky ie`k vr@w krdy rhy[ sMqW mhWpurKW jI dy prmpUjnIk mwqw jI, sRI jpu jI swihb jI dy p`cI pwT in`q krdy[ mwqw ipqw jI ny in`qnym Bjn ismrn pyRm Bwvnw sihq kIqw, ijs krky pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw jI pRgt hoey[ iksy pyRmI ny ikhw hY, “jnnI jnY q Bgq jn; kY dwqw kY sUr[ nhI q jnnI bWJ rhY; kwhy gvwvY nUr[ ”sMqW dy ipqw jI ny sMq jI dw jnm sMskwr krky, sRI gurU gRMQ swihb jI nwl dy kmry ’c pRkwS kIqy, ^Ub im`TI sur ’c gw ky mwqw jI, sMq jI nUM ie`k sMpUrn shij pwT swihb jI cwLI idn ’c suxwey[ puMn dwn, gurU kw lMgr clwieAw, ijs krky sMq mhWpurK, bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] au~c pdvI nUM pRwpq hoey[
8.vwihgurU] pUrn sMq pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI dw jnm sMskwr BI pUrn gur mrXwdw Anuswr, ien@W dy qwieAw bwbw kwn@ isMG jI ny kIqw sI[ jdoN mhWpurK pRgty qW ien@W dy BUAw jI rUM ’c lpyt ky, sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpiv`qR prmpUjnIk s`cy crn-kmlW ’qy pwey sn[
9.vwihgurU] sMq bwbw suMdr isMG swihb ^wlsw jI ny, m`qy ipMf pRcwr kridAW ikhw, “PrIdkotIey rwjy dy b`icAW dy iKfwvy AMgRyz hn, iKfwvy BI is`K hI hoxy cwhIdy hn[ ” rwjy dw pYRzIfYNt ieMdR isMG hMkwrI, pMj sO ispwhI lY ky, sMqW nUM igR&qwr krn AwieAw[ swrw ipMf SsqR PV ky KV@ igAw[ “kOx hY sMqW mhWpurKW nUM igR&qwr krn vwlw?sMq s`cw pRcwr krdy hn[ ” aus muAw&I mMgI[ ies leI b`icAW dy iKfwvy is`K hox jI, jo b`icAW AMdr is`KI pyRm auqSwh SrDw vwly gux pYdw krn[ pqI sqI Ardwis krky igRsq Drm ’c pRivrq hox[ gurmuiK b`cy b`cI dI pRwpqI leI qyrW sO GMty vwihgurU mMqR jI dw ismrn krn, ijvyN 2 jwp krI jwx iqvyN 2 s`cy siqgurW jI nUM ArpI jwx jI[
n kyvl swaU gurmuiK b`cy dI pRwpqI leI jwp krnw hY, blik swaU gurmuiK b`cI dI pRwpqI leI BI jwp krnw cwhIdw hY[
10.kupuqR dI pRwpqI leI, pIr &kIr kbr mVI jwdU tUxw qvIq blI dyxI cur`sqy ’c nhwauxw isivAW ’qy mws irMnHxw, ^Uh ’c mMjw bMnH ky n@wauxw pwxI nyVy jw ky rotIAW pkwauxIAW, dIvwlI dI rwq, ibgwny b`icAW dy kys muMnxy prwieAw b`cw mwr ky dyvI jI dI Bytw krnw Awidk AiqAMq Gor pwp hn[ spu`qR spu`qRI, SuB sMqwn dI mMg s`cy siqgurW jI qoN krnI hY jI[ XQw:- mwnu mWgau qwnu mWgau; Dnu lKmI suq dyh]
11.vwihgurU gurpRswid] grB dI r`iKAw, SuB sMqwn dI pRwpqI leI ien@W sbdW dw AiBAws kro:- <> siqnwmu krqw purKu inrBau inrvYru Akwl mUriq AjUnI sYBM gur pRswid] jpu] Awid scu jugwid scu] hY BI scu nwnk hosI BI scu] 1] iblwvlu mhlw 5] qwqI vwau n lgeI; pwrbRhm srxweI] cauigrd hmwrY rwm kwr; duKu lgY n BweI] 1] siqguru pUrw ByitAw; ijin bxq bxweI] rwm nwmu AauKDu dIAw; eykw ilv lweI] 1] rhwau] rwiK lIey iqin rKnhwir; sB ibAwiD imtweI] khu nwnk ikrpw BeI; pRB Bey shweI] (rogn ks ky bolo, polw bolx nwl rMg rogn ArQ bxygw) rogn qy.Ar sogn qy; jl jogn qy.bhu BWq bcwvY]
s`qR.Anyk clwvq Gwv; qaU qn.eyk n lwgn pwvY] rwKq hY.Apno kr dY kr; pwp sbUh.n Bytn pwvY] AOr kI bwq.khw kh qo sO; su pyt hI ky.pt bIc bcwvY] (sRI dsm 35)isr msœk rK´w pwrbRhmM; hsœ kwXw rK´w prmysÍrh] Awqm rK´w gopwl suAwmI; Dn crx rK´w jgdIsÍrh] srb rK´w gur dXwlh; BY dUK ibnwsnh] Bgiq vCl AnwQ nwQy; srix nwnk purK Acuqh] 52] (1358)^Ub AiBAws kro[
12. bIrj dwn dyx qoN pihlW Ardws krnI:- hy s`cy pwiqswh jIE! SuB sMqwn dI auqpqI hovy jI[ 13.grB Tihrn leI Ardws krnI[ 14.mwq grB mih.Awpn ismrnu dy; qh qum rwKnhwry] Anuswr grB dI r`iKAw leI Ardws krnI, 15.pUry smyN ’c b`cy dw jnm hovy jI[ 16.pUrn pRym Bwvnw nwl Ardws krnI, ijs krky b`cw gurmuiK jIvn vwlw pYdw hovy[ ijvyN ijs smyN Bgq pRhlwd jI Awpxy mwqw Dwie jI dy audr ’c sn, aus smyN hrnwKS qp krn igAw sI[ rwjw ieMdR, mwqw Dwie jI nUM kYd krky leI jw irhw sI, nwrd munI jI ny Aw ky
ikhw, “ies dy pytoN mhwn pRqwpvwn piqvMq sUrmy sMq Bgq mhWpurS jI ny pRgt hoxw hY[ ” ieh sux ky ieMdR ny mwqw jI nUM irKIAW dy AwSrm ’c hI C`f idqw[ irKIAW ny mwqw jI nUM jwp krn dw Aqy hor SuB aupdyS b^iSAw, mwqw jI irKIAW dI syvw qy jwp krdy rihMdy[ irKIAW dI bRhm crcw, Bgq jI audr ’c suxdy rihMdy[ ieauN prmpUjnIk Bgq jI nUM AwpxI mwqw jI dy audr ’c huMidAW hI SuB Awqm-aupdyS pRwpq hoieAw sI[
17.vwihgurU gurpRswid] ij`Qy pqI supqnI sONdy bYTdy hox, au~Qy vwihgurU siqgurU pMjvyN nOvyN pwiqswh jI, swihbzwidAW ShIdW jI dI ShIdI Aqy dsW siqgurU swihbwn jI dy &oto lwey jwx[ ijvyN sUrbIr AqIrQ XoDy bwbw dIp isMG swihb ^wlsw jI Awpxw prmpiv`qR SuB s`cw sIs AwpxI qlI ’qy r`K ky KMfw vwh rhy hn, bwbw mnI isMG swihb jI bMd 2 ktvw rhy hn, bwbw qwrU isMG swihb jI AwpxI KoprI lwhux qoN mgroN smwDI ’c bYTy bweI idn ismrn kr rhy hn, bwbw Swhbwj isMG swihb jI qy subyg isMG swihb jI crKV@I ’qy cV@ rhy hn, isMGxIAW dy swhmxy aun@W dy b`icAW nUM nyizAW ’qy tMigAw jw irhw hY, b`icAW dy toty 2 krky gLW ’c hwr pwey jw rhy hn, BweI mqIdws swihb jI Awry nwl Awpxw qn icrvw rhy hn, BweI dieAwlw swihb jI dyZ ’c aubwLy jw rhy hn, BweI sqIrwm swihb jI rUM ’c lpyt ky swVy jw rhy hn Awid[
18.vwihgurU gurpRswid] gurbwxI dy kImqI bIr-rsI pd Sbd kMDW ’qy ilKy jW SIiSAW ’c jVw ky lwey jwx, pqI sqI aun@W nUM pV@ ky m`Qw tyk ky sOx, svyry au~TidAW BI nmskwr krky pV@n, ijs krky SuB sMqwn auqpq hovy[
gurieiqhws vIcwrn[ poQI, guru prmysuru pUjIAY; min qin lwie ipAwru] AMg 132 qoN ArQ vIcwrny SurU krn[ ie`k quk pV@y dUjw ArQ kry, AglI quk pV@ dyvy[ iPr ArQ Aglw kry[ ies poQI dy 617 AMg qoN mwto BI ilKo, jdoN b`cw grB ’c hovy, cMgy Poto, sUrbIr mhWpurSW dy drSn kro, qW b`cw sUrbIr dwnI sMq Bgq pYdw hovygw[
20. swKI, hMkwrI jYdpurwxw:- Epiq prlau; iKn mih krqw] Awip Alypw; inrgunu rhqw] )iKn mih Qwip; auQwpnhwrw] vwihgurU SuD bRhm jI dy Avqwr siqgurU hirrwie swihb jI ny mhwn ikRpw krky, iKn mih; nIc kIt kau rwj] Anuswr rMkW nUM rwj b^Sx leI, au~jVy dyS mwlvy nUM hrw Brw krky vswaux leI, 2200 AsvwrW smyq Awpxy SuB s`cy praupkwrI prmpiv`qR crn-kml pwey[ byAMq hI pRymIAW ny s`cy im`Ty crn-kml Do ky pIqy, ipAwrI is`KI pRym-BgqI Dwrn kIqI[ mMdBwgI kOVy goq dy ijmINdwr hMkwrI sn, ien@W ny siqgurU CyvyN pwiqswh jI dI AwigAw mMn ky is`KI nhIN DwrI sI[ ieh siqgurU s`qvyN pwiqswh jI dI crn srn nhIN Awey[ ipMf mrHwj dy ijmINdwr, jo isrkIvws sn, v`fBwgy bxn leI siqgurU swihb jI dI Srn Awey, s`cy crn-kml Do ky pIqy, is`K bxy, syvw krky pUrn pRsMnqw leI[ ien@W dy muKI kwly ny pRym bynqI kIqI, “hy gRIb invwj jIE! dwsndws kmzor qy gRIb hn, kOVy
ijmINdwr dwsW nUM vsx nhIN idMdy, dwsW dIAW Gr vwlIAW jdoN pwxI Brn jWdIAW hn, aun@W dI byiezqI krdy hn[ ie`k nvIN bhU AweI, aus ny byiezqI nw shwrI, Awpxw GVw BMnH ky fyry AweI, dwsW nUM qrkW mwrIAW, bhuq iPt lwhnq idqI[ hux Awp jI Srn ipAW dI lwj r`Ko jI[ ” siqgurU swihb jI ny DIrj b^SidAW ikhw, “jy koeI cV@ ky Awvy qW jMg kro[ ” aun@W ikhw, “jYdpurwxw bhuq hI blI hY, ieh jdoN AwpxI mwqw dy pyt ’c sI, ien@W dy Gr pws, C`pV ’c pwxI pI ky Syr g`ijAw, ies dI mW ny Awpxy koTy qoN Syr, cV@dw sUrj q`ikAw, ijs krky ieh blI jMimAw, hux Awpxy bl dw AqI hMkwr krdw hY[ ” s`cy pwiqswh jI ny kwly nUM QwpVw idqw, “BweI! siqgurU swihbwn jI ’qy p`kw inscw Brosw r`Ko, ijs krky quhwfI ij`q hovygI[ ” ies ny siq bcn kih ky m`Qw tyikAw[ s`cy pwiqswh jI ny kOiVAW nUM bulw ky ikhw, “ien@W nUM pMj ipMf hI dy dyvo[ ” hMkwrI nhIN mMny[ gurU pRmysr jI qoN vymuK ho ky, hMkwrI jYdpurwxw cV@ AwieAw[ ie`DroN
kwlw s`cy pwiqswh jI nUM ArwD ky bIr rs ’c AMigAwr vWg BK au~iTAw[ aus ny kwly dy brCI mwrI, kwly nUM D`kw v`jx qoN do dMd t`ut gey[ kwly ny siqgurW nUM ArwD ky qyg vwhI, jYdpurwxy dy do toty kr idqy, ieh dyK ky kOVy B`j gey[ kwly ny Aw ky; srb klw smrQ] s`cy pwiqswh jI dy crn-kml prsy rom 2 krky DMnvwd kIqw qy ikhw, “Awp jI dI ikRpw nwl ij`q hoeI hY[ ” vwihgurU gurU pRmysr jI ny mhwn ikRpw krky Awpxy is`KW dI jV pqwl ’c lw idqI[ so jYdpurwxy dI mwqw ny cV@dy sUrj qy Syr nUM q`ikAw, ijs krky ieh mhwn blvwn hoieAw[ jy gurbwxI jI pRwpq huMdy qW sUrvIr pRymI Bgq jI pRgtdy[
21.vwihgurU gurpRswid] b`cw b`cI dohW dw jnm sMskwr qW krnw hI hY, blik Kusry dw jnm sMskwr BI krnw cwhIdw hY:- Kusry ’qy qrs krky pwl ky mhWpurSW dI syvw ’c Byj dyvo, ijs krky kQw kIrqn is`K ky, gur syvw bMdgI krky aus dw jnm sPlw hovy[ ijhVw BI pRymI Kusry nUM dyKy, aus nwl hmdrdI kry, aus nUM KusirAW koL Byjx qoN bcwvy[ vwihgurU jI dI b^iSS duAwrw b`cy b`cI dy jnmidAW hI aun@W nUM vwihgurU gurmMqR dsW siqgurW ShIdW mhWpurSW dy prmpiv`qR nwm suxwey jwx[ dweI BI is`KxI hI hovy[ b`cy b`cI dy jnmidAW hI, ruq Anuswr kosy jl nwl ieSnwn krvwau[ ij`Qy jMmy sRI gutky poQI swihb jI nUM au~cy sjw ky, cOr jwp krky, b`cy qoN m`Qw itkwieAw jwvy, ij`Qy jMmy au~Qy hI jnm sMskwr kIqw jwvy[ b`cy nUM A`Ty phr kQw kIrqn Aqy Su`D aucwrn gurbwxI jI typ rIkwrf duAwrw jW Awp suxwey jwx[
22.jnm sMskwr, AMimRq iqAwr krn dI ivDI:- AMimRqDwrI isMG pMj kkwr dI rihq sihq G`t qoN G`t s`q bwxIAW dw in`qnymI hovy, kurYhqW qoN bicAw hovy, auh b`cy b`cI dy jnm ipCoN, lohy dy bwty ’c do Gu`tW jl Aqy QoVy ijhy pqwsy pwvy, jykr jl TMFw hovy qW kosw kr lYxw[ ikRpwn PyridAW sRI jpu jI swihb jI dw SuD AMimRq pwT krnw, Ardws krnI ik b`cy b`cI dI is`KI vwlI lMmI AwXU hovy jI[ ikRpwn dI nok nwl pMj bUMdW b`cy b`cI dy muK ’c pwauxIAW, bwkI b`cy dI mwqw nUM iplw dyxw[ AMimRq iCVkxw nhIN[ rumwlw Do ky b`cy dy mUMh ’c nhIN pwauxw, pRym Bytw sihq gRMQI dw siqkwr BI kr dyxw jI[ DMn siqgurU goibMd isMG swihb ^wlsw jI! DMn siqgurU goibMd isMG swihb ^wlsw jI! DMn siqgurU goibMd isMG swihb ^wlsw jI! Aink bwr nmo nmh[
22 aUVw. vwihgurU gurpRswid] Ardws krky d`uD cuMGwauxw jI[ mwqw jI dw du`D Cufw ky Eprw du`D iplwaux qoN pihlW, Bwvnw sihq Ardws krnI, ik b`cw nvW inroAw hovy jI[ guVHqI nhIN dyxI[ hor r`K, Dwgw qvIq b`cy dy pwauxw, tUxw krnw s^q mnw hY[ v`D qoN v`D gurbwxI suxwau, ieho hI r`K hY[ hryk Ardws qoN mgroN jYkwrw gjwau, gur &qyh bulwau[ b`cy b`cI dy jnm qoN pRmySr jI dy Sukrwny, vjoN sRI AnMd swihb jI dw sMpUrn pwT Aqy ^uSI dy SbdW dw kIrqn krnw[ jy kIrqn n ho sky, qW v`D qoN v`D gurbwxI jI sunwauxy[
(jMmih) pRgt huMdy hn, (so) aun@W nUM mMdw ikau (AwKIAY)AwiKAw jWdw hY?BMfhu hI BMfu aUpjY; BMfY bwJu n koie] (BMfhu)iesqRI qoN hI (BMfu)iesqRI (aUpjY)pYdw huMdI hY, (BMfY)iesqRI (bwJu)bgYr koie BI (n)nhIN hY, Bwv swry iesqRI qoN hI pYdw huMdy hn[
nwnk.BMfY bwhrw; eyko scw soie] siqgurU nwnk dyv swihb jI &urmwauNdy hn:- (eyko)ie`k (scw)s`cy vwihgurU jI hI inrml inrlyp inRivkwr inrmoh, Apxw jwp Awp hr smyN kr rhy, Ajpw jwp (soie)soBw sihq, (BMfY)iesqRI qoN (bwhrw)ibnw hn[ ijqu muiK sdw swlwhIAY; Bwgw rqI cwir] nwnk.qy muiK aUjly; iqqu scY drbwir] 2] cwhy mrd cwhy iesqRI dw muK hovy, (ijqu)ijs muiK nwl vwihgurU jI sdw (swlwhIAY)vifAwey iDAwey jpy jpwey jWdy hn, auh mUMh Bwgw dI (cwir)suMdr (rqI)mxI sihq, soBnIk hY[ siqgurU nwnk dyv swihb jI &urmwauNdy hn:- BwvyN iesqRI hovy jW mrd hovy (qy)auh muiK (iqqu)iqs scY dy (drbwir) siqsMgq, s`cKMf, siqgurU gRMQ swihb jI dy snmuK, (aUjly)pRkwS srUp bRhm ’c lIx ho ky, pRkwS srUp bRhm hox rUp aUjly hn, Bwv iesqRI purS Akwl purKu jI dy spu`qR hn[ nwmu jpx jpwaux, gurU syvw kQw kIrqn gurbwxI sMQw krn krwaux vwly prvwx hn[ DMn vwihgurU gur nwnk dyv; goivMd rUp] jI ny iesqRI mrd qoN n&rq krno vrijAw hY, hr suAws rom 2 krky nmskwr kridAW vwihgurU 3 jipAw jpwieAw hY[ hux jpx leI auqSwhq kr rhy hn, ies leI hy pwpI mn jwp kr!
rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI dy mihl, jgq mwqw sul`KxI jI[ mh`ly pihly jI dy prmpUjnIk mwqw iqRpqw jI[
prmpUjnIk BYx pRymw-BgqI dy Avqwr bIbI nwnkI jI[ )rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU AMgd dyv swihb jI dy nyk swaU gurmuiK mihl, sB dy prmpUjnIk jgq mwqw KIvI jI[ XQw:- blvMf.KIvI nyk jn; ijsu bhuqI Cwau pqRwlI] )mh`ly dUjy jI dy prmpUjnIk mwqw dieAw kOr jI (sBrweI jI)[
rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU Amrdws swihb jI dy prmpUjnIk mwqw rUp kOr jI (sRI l`CmI jI)[ mh`ly qIjy jI dy mihl, sB dy prmpUjnIk, rwm kOr jI[ )rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI dy prmpUjnIk mwqw dXw kOr jI (Kym kOr jI)[ mh`ly cOQy jI
dy mihl, sB dy prmpUjnIk, pRymw-BgqI dy Avqwr jgq mwqw BwnI jI[ )rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU Arjn dyv swihb jI dy mihl, sB dy prmpUjnIk, jgq mwqw gMgw jI[ )rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU hirgoibMd swihb jI dy mihl, sB dy prmpUjnIk, jgq mwqw dmodrI jI, SRI nwnkI jI, SRI mhWdyvI (mrvwhI jI)[ ipAwrI spu`qRI bIbI vIro jI, ijn@W ny Awpxy pMj spUq Awpxy ipAwry BqIjy mh`ly dsvyN jI nUM Arpy, jo sRI BMgwxI swihb jI dy Xu`D ’c BwrI bIrqw sihq, inrvYr siqgurW nwl vYr krn vwilAW dw purjw 2 k`t ky ShId hoey[ )
rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU hirrwie swihb jI dy prm pUjnIk mwqw inhwl kOr jI[ (AnMqI, n`qI jI)[ mihl jgq mwqwvW rwm kOr jI, ikRsn kOr jI, cMd kOr jI, kot kilAwxI jI, qoKI jI, AxoKI jI, lwfo jI, pRym kOr jI[ )rwjn ky rwjw. mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU hirikRSn swihb jI dy prmpUjnIk mwqw sRI ikRSn kOr jI[ )rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU qygbhwdr swihb jI dy prmpUjnIk mwqw nwnkI jI[ mihl ShId jgq mwqw gujrI kOr jI prmpUjnIk, rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw; vwihgurU siqgurU goibMd isMG swihb jI dy mihl, jgq mwqw AjIq kOr jI, suMdr kOr jI, swihbdyv kOr jI[
kyiqAw; dUK BUK sd mwr] eyih iB dwiq qyrI; dwqwr] Anuswr svw 2 mx dy pIsxy pIsx, b`icAW dy toty 2 krw ky Jol@IAW ’c puAwaux, nyizAW ’qy
tMgvwaux, Awpxy gLW ’c hwr puAwaux Awid duK BuK mwr shwridAW, vwihgurU jI dI dwiq
smJ ky Bwxy ’c pRsMn rihx vwlIAW ShId bIbIAW nUM hr smyN rom 2 krky
nmskwr hY[ so sMswr ’c byAMq hI bRhmigAwnxW Drm praupkwr ismrn krn vwlIAW mweIAW bIbIAW hoeIAW hn, ijn@W ny pUrn idRVqw nwl guris`KI kmweI, AwpxI piq kwiem r`KI, ShIdI pRwpq kIqI[ ies leI gurU swihb jI dw hukm hY ik iesqRI zwqI qoN n&rq n kro[ gurmiq jnm sMskwrsMpUrnM]
5.sRI AKMf pwT swihb jI dy ArMB dI Ardws mgroN keI puCdy hn, “swDsMgq jI! ArMB krn dI AwigAw hY?” Bwv AwigAw lY ky ArMB krdy hn[ aun@W nUM jy ieh khIey ik Ardws mgroN siqsMgq jI qoN pu`Cx dI kI loV hY?qW ieh SMkw krdy hn, ik AMimRq iqAwr krn smyN, pMj ipAwry gRMQI isMG jI dI AwigAw ikauN mMgdy hn?au~qR:- prm siqkwr Xog pMj ipAwry swihbwn gRMQI isMG swihb jI AMimRq iqAwr krn ’c imlvW sMprk r`Kdy hn[ Cy isMG pihlW AwpxI SuDweI krky Ardws krdy hn[ ArMB dI Ardws mgroN bwty audwLy bIr Awsx bYT ky, gRMQI isMG jI qoN puCx dw Bwv hY ik hux q`k jo 2 BI Su`DweI hoeI hY, kI ieh TIk hY?jy koeI sm`gRI Awid jW hor koeI BI qrutI hovy, qW gRMQI isMG jI d`s skdy hn
ik Plwny nUM qn^wh nhIN lweI[ puCx dw Bwv siqkwr sihq gvwhI puAwauNdy hn[ gRMQI isMG jI au~qR idMdy hn, “gurU swihb jI dI AwigAw[ ”A`goN pMj ipAwirAW ’coN ie`k pRymI jI kihMdy hn, “gRMQI isMG jI! AMimRq dy bwty v`l ing@w r`KxI, zbwn ihlw ky pUry 2 A`Kr bol ky, pMj bwxIAW muK ’c pV@nIAW jI[ ”ieh bynqI kih ky gRMQI isMG jI nUM swvDwn kIqw jWdw hY[ loV hY pu`C d`s ky swvDwn hox dI, Bwv gRMQI isMG jI siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy vzIr hn, vzIr dw
siqkwr BI hY[ pr vzIr nUM hor iksy qoN pu`Cx dI loV nhIN?sRI AKMf pwT swihb jI dy AwrMB ’c pu`Cxw ies leI Zlq hY, jy koeI nwsqk bYTw hovy qW auh khygw, “nhIN! ”swDsMgq ’c byrsI ho jwvygI[ so jykr pMj ipAwry, gRMQI isMG jI qoN pu`Cdy hn, auh kdy BI nhIN kih skdw ik AwigAw nhIN, ies leI sRI AKMf pwT swihb jI ArMB Ardws mgroN gRMQI nUM siqsMgq jI qoN pu`Cx dI loV nhIN[ jdoN AwrMB Ardws ho geI, qdoN bolxw mn@w hY[
6.kI bIbIAW pMjW ipAwirAW ’c l`g skdIAW hn?au~qR:- hmwrI ipAwrI AMimRq DwrI; guir.inmK n mn qy twrI ry] 1] au~bldI dyg ’c bYT ky, q`qy ryqy ’qy bYT ky, q`qw ryq Awpxy sIs ’qy pYx smyN, sVdI bldI m`cdI loh ’qy KV@n smyN, siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny inmK 2 suAws 2 bwxI pV@I[ AYsy kStW smyN ikhw, (ry)hy BweI! (hmwrI)qmwm smUMh jugW KMfW bRhmMfW dIAW sMgqW gurmuKW gurU pIrW irSIAW munIAW vwihgurU jI dy ipAwirAW dI AiqAMq ipAwrI AMimRq nUM (DwrI)Dwrn vwlI, AMimRq dI (DwrI)Dwr b^Sx vwlI AMimRq gurbwxI jI, (guir)siqgurU swihbwn jI ny ikRpw krky inmK mwqR BI dwsn dws dy mn (qy)qoN (n)nhIN (twrI)twly[ ; mnmuiK hory glw] Anuswr ies dy Zlq ArQ socxy Awpxy pYrW ’qy Awp kuhwVw mwrnw hY[ s`cy siqgurU swihb jI ny sIs mMgy qW pMjW sUrbIr bhwdrW SRomxI XoiDAW mrdW juJwrUAW ny hI idqy[ jw kau; imhr imhr imhrvwnw] soeI; mrdu mrdu mrdwnw] Anuswr siqgurW ny prmpiv`qR ds Avqwr mrd dy hI Dwry hn[ ies leI SoBnIk mrd pMj ipAwry isMG hI cuxy hn[ siqgurU swihb jI ny Awp AMimRq Ckx smyN pMjW ipAwirAW qoN hI CikAw[ Awp pMjW ipAwirAW ’c l`g ky CkwauNdy rhy, pMjW qoN hI Ckx dw hukm idqw, Awp swrw jIvn pMjW ipAwirAW dy ADIn rhy, Awp pRq`K huMidAW, au~cy r`uqby ^wlsy jI dy mwqw swihbdyv kOr jI nUM Awpxy nwl pMjW ipAwirAW ’c nhIN lwieAw[ siqgurU
swihb jI smyN byAMq hI bRhmigAwn nUM pRwpq mweIAW sn, iksy nUM BI pMjW ipAwirAW ’c l`gx dw hukm nhIN idqw[ siqgurU swihb jI qoN sRI dmdmI tkswl, byAMq hI inhMg isMGW inrmilAW dIAW tkswlW clIAW hn, ie`k BI mhWpurS ny bIbIAW nUM pMjW ipAwirAW ’c nhIN lwieAw[ pMjW ipAwirAW ’c bIbI nUM lwauxw siqgurW dy hukm dI AdUlI hY[ nOjuAwn bIbI dUr durwfy AMimRq Ckwaux jwvy qW aus dI rwKI dI BI loV hY[ isMGW ’c bIbIAW l`gx qoN ie^lwk dI
sicAwr is`K bIbIAW nUM pMjW ipAwirAW ’c n lwaux, sicAwr bIbIAW gurU hukm mMn ky pMjW ipAwirAW ’c n l`gx jI[ pMjW bIbIAW nUM pMj ipAwrIAW nhIN kihxw, ikauNik auh AMimRq iqAwr nhIN kr skdIAW[
7.AMimRq Ckx vwly pRymI nUM pRym bynqI:- ijn@W ny prmpUjnIk siqgurU dsvyN pwiqswh jI, ipAwry dieAw isMG swihb jI, bwbw dIp isMG swihb jI, AkwlI &Ulw isMG swihb jI jYsy au~c krxI kmweI vwly pMjW mhWpurSW qoN AMimRq CikAw, auh AMimRq Ckx vyly ivsmwd iekwgR hoey[ jy mohr dy AKr ’qy isAwhI pUrI hovy, qW hI shI mohr l`gdI hY[ BrI g`fI hI lIh pwauNdI hY, p`kI goLI hI mwr krdI hY[ so au~c krnI vwly mhWpurKW qoN AMimRq Ckx dy kotwn koit lwhy hn[ keI iek`ly hI Kul@w im`Tw pwxI AMimRq kih ky ipAweI jWdy hn, “cMgw BweI Gr jw ky kCihrw pw lvIN[ ” aun@W nUM bynqI hY ik ieh ZlqI n krn[ gurU ibnw giq nhIN kih ky, kihMdy hn ik swnUM gurU Dwro[ keI BoLy aun@W nUM gurU Dwr lYNdy hn, aunW@ nUM jy koeI pRymI AMimRq Ckx nUM khy, qW kihMdy hn, “AsIN mMqR lY cuky hW[ ”ieauN hIrw jnm, gurU jI qoN bymuK ho ky ibArQ hI guAw lYNdy hn[ gurbwxI jI nUM pUrn gurU jI mMn ky, inhwl hoxw cwhIdw hY[ dyhDwrI gurU Awpxw mMqR dy ky kihMdy hn, “jy qUM iksy nUM A`gy d`syNgw qW qUM koiV@Aw jwvyNgw[ ”ieh sB prmpUjnIk s`cy siqgurW dy hukm dy ault hY[
8. kI siqgurW qoN ibn hor koeI nwm dy skdw hY?siqgurU swihb jI hI vwihgurU mMqR dy dwqy hn, siqgurW qoN ibn hor koeI nwm nhIN dy skdw[ XQw:- siqguru dwqw rwm nwm kw; horu dwqw koeI nwhI] jIA dwnu dyie iqRpqwsy; scY nwim smwhI] so jy iksy ny iksy qoN mMqR ilAw hovy, auh inrBY ho ky AMimRq Ck ky
inhwl hovy[ cOrwsI dw gyVw mytxw, jmW qoN bcwauxw bMdy dw kMm nhIN, ijhVw Awp jmW dy v`s hY, auh JUTy mMqR dy ky jIAW nUM jmW qoN ikvyN Cufwvygw?AMimRq DwrI hor iksy qoN mMqR nhIN lY skdw[ bnwautI gurU prmpUjnIk DMn siqgurU nwnk dyv swihb jI dy is`K bx ky inhwl hovx, Awp gurU nw bxn Aqy n hI iksy BoLy ivAkqI nUM mMqR dyx, ieho hI BlI pRym bynqI hY[ krxI vwly pRymI gursyvk jI, tweIm jW igxqI dy ihswb nwl, vwihgurU mMqR jW mUl mMqR jW gursbd SuD sMQw krw
ky, pUrIAW lgW luAw ky, jwp krn nMU kihx qW swbwS! XQw:- gurU isKu.isKu gurU hY; eyko gur aupdysu clwey] )5MjW ipAwirAW Aqy pUrn swDW gursyvkW dI SuB s`cI syvw krky, aun@W dI pUrn KuSI lY ky, aun@W nwl iml ky, ie`kTy bYT ky jwp krn nwl nwm dI idRVqw AwauNdI hY[ XQw:- pRB kw ismrnu; swD kY sMig] srb inDwn; nwnk hir rMig] 2] so gurbwxI sMQw SuDweI krvw ky, nwm jpx jpwaux vwly gursyvk jI dw, pKMfI gurU nwl twkrw krky, gursyvk jI nMU inMdxw nhIN, crn DUiV mMgxI hY[ XQw:- ijs no dieAwlu hovY myrw suAwmI; iqsu gurisK.gurU aupdysu suxwvY] jnu nwnku.DUiV mMgY iqsu gurisK kI; jo Awip jpY Avrh nwmu jpwvY] 2] p`uCx qoN ieh au~qR dyxw cwhIdw hY ik dwsn dws ny pMjW ipAwirAw duAwrw prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dw b^iSAw KMfy bwty dw prmpiv`qR AMimRq CikAw hY[ v`Kry 2 nwm lYxy, ieh &lwny dw AMimRq hY, kihxw Zlq hY[ XQw:- nwnk AMimRqu eyku hY; dUjw AMimRqu nwih]
10. KMf bRhmMf byAMq; auDwrxhwirAw] DMn Ajpw jwp vwihgurU siqgurU sRI gurU goibMd isMG swihb ^wlsy jI ny kI b`kry Jtkwey?:- prmpUjnIk siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny SRI hymkuMt swihb jI ivKy, BwrI ismrn kridAW, Akwl purKu jI qoN ieh SuB vr pRwpq kIqw, mY Apnw suq; qoih invwjw] pMQu pRcur; krby khu swjw] (sRI dsm 57)s`cy pwiqswh jI nUM mnuK rUp smJxw BwrI ZlqI hY[ siqgurU swihb jI Anq klw hoie Twkuru ciVAw] DMn siqgurU nwnk dyv swihb jI dI dsvIN joiq hn[ krn krwvn sgl ibiD; so siqgurU hmwrw] )siqguru prmysru myrw] )pRgtu sgl hir Bvn mih; jnu nwnku gur pwrbRhm] )gur goivMdu.gouivMdu gurU hY; nwnk.Bydu n BweI] )guru prmysru krxYhwru] )gurdyv siqguru pwrbRhmu prmysru; gurdyv nwnk hir nmskrw] siqgurU swihb jI dy pwrbRhm hox dy AnykW hI pRmwx hn[ ijn@W vwihguruU jI ny iKn ’c kotwn koit KMf bRhmMf rcy hn, auh
ibbyk] siqgurW dI krxI kmweI ’qy SMkw krnw siqgurW dI inMdw hY[ siqgurU swihbwn jI nMU pwrbRhm mMn ky, Awpxw qn mn Dn isr pirvwr siqgurW qoN vwrn vwly Amr ShIdW mhWpurKW dI kmweI nUM BI lukoxw hY[ ij`Qy FweI l`K dw qMbU l`igAw hovy, siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dw prmpiv`qR pRkwS hovy, ij`Qy ^wlsw pMQ jI dI swjnw krnI hovy, ij`Qy siqsMgq jI hox, au~Qy b`kry iljwxy jo mINgxw qy ipSwb krdy hn, ijn@W qoN bdbo BI AwauNdI hY[ ieh koeI nwtkW vwlw qmwSw sI?jy AMdr b`kry v`Fx vwlI g`l huMdI qW pMj ipAwry qy AnykW pyRmI siqgurW ’qy AQwh SrDw krky, Awpxy isr ikvyN kurbwn krdy?ipAwry mohkm isMG jI ipAwry ihMmq isMG jI ipAwry swihb isMG jI Awid sRI cmkOr swihb jI ivKy, zwlmW dw purjw 2 k`t ky, ShIdIAw ikvyN pwauNdy?svw 2 l`K nwl ie`k 2 isMG ikvyN lVdw?sRI siqgurU swihb jI isMG isMGxIAW &Oj ^zwny hwQI GoVy sRbMs ikvyN kurbwn krdy?sRI cmkOr swihb jI dy Drm X`uD ’c Awpxy v`fy swihbzwidAW dy ShId hox qoN, gur pRmysr siqgurU swihb jI ieh slok ikvy pV@dy?kbIr.myrw muJ mih ikCu nhI; jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy; ikAw lwgY myrw]
prmpUjnIk siqgurW dy smUMh jIvn, sRI AnMdgVH ikly, sRI cmkOr swihb jI, mukqsr swihb jI dy Drm Xu`DW v`l ing@w mwro, sRvMs kurbwn krn vwly siqgurU swihbwn jI, aun@W dy ipAwirAW ny ieh Amolk SuB bcn kmwey[ XQw:- jau qau; pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI; glI myrI Awau] iequ mwrig; pYru DrIjY] isru dIjY; kwix n kIjY] vwhu vwhu s`cy pwiqSwh jI ny, sRI dmdmy swihb jI ivKy Aw ky, siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI kMToN aucwry[ bwbw audy isMG swihb jI, siqgurW jI dI b^SI BwrI bIrqw nwl hrIcMd dI POj ’coN, aus dw isr v`F ilAwey[ mhwn sUrbIr XoDy BweI bic`qR isMG jI ny nwgxI nwl jsvwrIAW dy hwQI dIAW qvIAW ivMnHIAW Aqy ipAwry mohkm isMG swihb jI ny hwQI dw suMf v`iFAw
Awid ShId isMGW dy au~cy kwrnwimAW qoN puCo?sdw leI gurqw ibrwjmwn siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM pu`Co?XQw:- siqguru myrw mwir jIvwlY] )mwir Awpy jIvwldw; AMqir bwhir swiQ] )pRB BwvY; ibnu sws qy rwKY] prm vIr krnI kmweI dy pUry sUry ^wlsy ShId bwbw mnI isMG swihb jI ny bMd 2 ktwauxy, bwbw dIp isMG swihb jI ny sIs qlI ’qy r`Kxw, bwby tofr m`l swihb jI ny KV@IAW mohrW ivCw ky, prmpUjnIk mwqw gujrI kOr jI Aqy Coty swihbzwidAW jI dw
bMidAW dy iek`Ty Ckx krkyy CUq dI ibmwrI l`g skdI hY[ so ijn@W dI ikirAw mlIx hY jW ijn@W nUM CUq dI ibmwrI hY, auh BI AwpxI ZlqI smJ ky gusw n krn, AwpxI soD krn[
vwihgurU] pUrn bRhmigAwnI prmpUjnIk sMq bwbw suMdr isMG swihb jI swirAW nUM iek`Tw AMimRq CkwauNdy, nIvIN zwqI qoN, mhWpurSW jI dy AMdr n&rq nhIN sI[ Awm lok AMimRq Gt Ckx l`g gey[ ies Gwt nUM sMBwlx leI
Bgvwn, Gt 2 dI jwnxhwr, KMf bRhmMf dy auDwrxhwr, pwrbRhm gur krqwr, bhu ibD Aink pRkwr swrI rcnw dy rcxhwr, prmpUjnIk swihb siqgurU sRI gurU goibMd isMG swihb jI ny, prmpUjnIk pMjW ipAwirAW qoN Awp KMfy bwty dw AMimRq CikAw hY[
13.swKI:- BweI AjIq isMG jI AMimRq Ckxw:- vydI bMs ’coN bwbw klwDwrI jI ny Awpxy b`cy AjIq isMG jI dy spuqR n hox qoN, prmpUjnIk siqgurU dsvyN pwiqSwh nUM ^ws inmRqw pRym sihq pRym bynqI kIqI, “jI vydI bMs KV@ geI hY, mhwn ikRpw krky poqRy dI dwiq b^So jI! ”pwrbRhm gur Avqwr siqgurW ikhw, “mh`ly dUjy jI SuB bMs qyhxW ’coN bwz isMG jI, mh`ly qIjy jI SuB bMs B`ilAW ’coN ibnod isMG jI, kwhn isMG jI, soFIAW ’coN Swm isMG jI gurU kIAW bMsW ’coN hor BI pRymIAW AMimRq Ck ilAw hY, aun@W dIAW pIVIAW A`gy c`l rhIAW hn[ qusIN BI AMimRq Cko, qW prmpUjnIk siqgurU nwnk dyv swihb jI dI Apwr b^iSS duAwrw kul c`lygI[ ”jdoN bwby klwDwrI jI dy spu`qR bwby AjIq isMG jI ny AMimRq CikAw qW prm-pRsMn ho ky siqgurW ny vr b^iSAw, “vydI bMs vDy PulygI, bRhmigAwnI sUrbIr bhwdr mhWpurS Awauxgy[ prmpUjnIk s`cy siqgurW dy bcn s`cy s&ly hoey, ijs krky, bRhmigAwnI sgl kI rInw] bwbw swihb isMG jI vydI pRgty[ Syry pMjwb dy smyN mhwn ij`qW pRwpq kIqIAW[ ies qr@W byAMq hI pRymIAW nUM AMimRq Ckxy krky, spuqRW dI im`TI dwiq sdw leI pRwpq huMdI hY[
14.swKI, BweI dieAwl dws jI:- ipMf Bu`co (mwlvy)qoN bwbw Awdm jI s`T vry dI AwXU ’c, Gr vwlI smyq, prmpUjnIk s`cy siqgurU cOQy pwiqSwh jI dy s`cy crn kmlW ’c, sRI AMimRqsr swihb jI phuMcy[ dohW ny bhuq BwrI SuB s`cI syvw krky, prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI pRsMn kr ley[ siqgurW ny AwpxI BgqI dI AMs ’coN, bwbw BgqU jI spuqR b^S ky inhwl kIqy[ bwby BgqU jI dy spuqR BweI
gOrw, BweI jIvn jI hoey[ bwby jIvn jI ny Awpxy pRwx prmpUjnIk s`cy
siqgurU s`qvyN pwiqSwh jI nUM Arp ky, bRwhmx dw pu`q ijauNdw kIqw[ ien@W dI AOlwd ’coN BweI rwm isMG jI, Pqy isMG jI, bKqU isMG qy qKqU isMG jI sn[ BweI gOry jI dy puqR idAwl dws jI sn[
vwihgur] prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ie`k vwrIN biTMfy nUM AwauNidAW, BweIky c`k ie`k rwq rhy[ BweI rwm isMG jI cOhW BweIAW nUM inhwl kIqw[ BweI idAwl dws jI ny ie`Qy Aw ky, siqgurW nUM pRym bynqI kIqI, “rsqy ’c dws dy n`gr Bu`co ’c s`cy crn-kml pwau jI[ ”s`cy pwiqswh jI ikhw, “BweI! AMimRq Ck[ ”ies nWh khI[ ie`QoN A`gy rsqy ’c Bu`co phuMcy[ ie`Qy Fwb ’c GoVy ny pwxI hI n pIqw, qW hzUr ikhw, “BweI! ies ipMf ’c ingurw idAwldws rihMdw hY, ingurI bdbo pwxI ’c hox krky, GoVy ny jl nhIN CikAw[ ”idAwl dws jI ny lMgr Ckx nUM ikhw, siqgurW nhIN CikAw[ BweI rwm isMG jI dI SuB pRyrnw krky, ienW@ ny dmdmy swihb jI Aw ky, AMimRq Ck ky siqgurW dI pRsMnqw leI[
15.siqgur kIno praupkwru] Anuswr ^wlsw gurU gurU ^wlsw] pMQ jI dI SuB s`cI swjnw, swvDwn eykwgr cIq] )nwnk inrBau inrMkwru; siqgurU swihb jI ny, sIs mMgxy:- sqjug ’c sqsMD rwjy dy rwj smyN suAws bIrj, dIrGdwVH do zwlm dYNq prjw gaU gRIb nUM mwr ky Kpwaux l`gy, ien@W ny swry dyS ’c Awpxy nwm dI duhweI iPrw idqI[ Aiq-AhMkwr nwl Awpxy fOLy Tokx l`gy[ grb pRhwrI AMqrjwmI Bgq-vCl ikRpw-inDwn joqI srUp sRb pRkwSk ivAwpk bRhm jI ny mhwn ikRpw krky, mhWkwl rUp Dwr ky, ien@W dYqW nUM mwr ky, mulk AMdr suK SWqI vrqweI[ sqjug iv`c s`cKMf sRI hjUr swihb jI dI DrqI cwLI 2 koh sony dI sI[ ie`Qy godwvrI iknwry bYT ky, mhWkwl jI ny bVw lMmw smW vwihgurU jI dI GxI bMdgI kIqI[ ksweIAW nUM mwr ky ie`k l`K gW CufweI, qW Awp jI dw nwm duStdmn jI pY igAw[ duStdmn jI ny igAwrW sO vr@w inAW Drm dw rwj krky, swrI pRjw nUM mhwn suK b^Sy[ rwj swj qoN auprwm ho ky, sRI hymkuMt swihb jI ivKy bhuq BwrI bMdgI kIqI[ vwihgurU jI ny prmpRsMn ho ky, Awpxy prmpiv`qR suKdwiek Ascrj ivsmwd suMdr drSn, Awpxy inrgun srgun srUp ’c dI eykqw lIxqw b^SI[ mwq lok ’c pRgt ho ky, ^wlsw pMQ swjx dw hukm idqw[ icq n BXo hmro; Awvn kh] cuBI rhI sRüq; pRBu crnn mih] (sRI dsm 55) Anuswr
crn-kmlW ’c lIx ivsmwd sn[ Awp jI ny bVw Ascrj Amolk vr mMigAw, “hy Akwl purKu swihb jI! Drm Xu`D kridAW BwvyN goLIAW qIr vrsdy hox, l`KW vYrIAW dw Gyrw hovy, sRvMs kurbwn ho jwvy, mwCIvwVy dy jMgL ’c itMf dw isrHwxw lw ky kMifAW dI syj ’qy ibrwijAw hovW Awid hr AOkV ibpqw kSt smyN
nwnk sMqu ciV AwvY] )qU cau.sjx mYifAw; fyeI.issu auqwir] ) sIsu vFy kir.bYsxu dIjY; ivxu isr.syv krIjY] vwlI pRym Bwvnw nwl drSn krky gd 2 hoey, sB dy m`Qy DrqI ’qy l`g gey, swry DMn gurU goibMd isMG swihb jI, DMn gurU goibMd isMG swihb jI gUMj au~Ty[ siqgurW dI mihmw dI gUMj swryy bRhmMfW ’c PYl geI[ XQw:- KMif vrBMif hir soBw hoeI; iehu dwnu n rlY rlwieAw] )siq suhwxu sdw min cwau] )jh; iJilimilkwru idsMqw] qh; Anhd sbd bjMqw] Anuswr siqgurW dy rom 2 ’c Anhd Junkwr vwlw ivsmwd AnMdI Ajpw jwp ho irhw sI[ siqgurU swihb jI (iJilimilkwru)ie`k rs b`JvyN ivsmwd s`cy pRkwS ’c lIx, nIly ’qy Asvwr, smUMh SsqRW nwl sjy Pby BwrI bIrrsI drSn b^S rhy sn[
q^q sRI kysgVH swihb jI vwly AsQwn ’qy, aus smyN dy FweI l`K rupY dy suMdr qMbU ’c, AiqAMq suMdr kImqI cMdoAw lw ky, siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI pRkwS kIqy[ qMbU qoN bwhr au~cy q^q ’qy siqgrW dy bYTx leI sunihrI CqR sj irhw sI, ijs au~pr sMudr cMdoAw qwixAW sI[ l`KW dI igxqI ’c sjy gursMgq jI, sRI Awsw jI dI vwr dw AMimRq kIrqn sux rhy sn[ prmpUjnIk siqgurU swihb jI dy jwx qoN, siqsMgq jI au~T ky KVy@ ho gey[ gRIb invwj siqgurU swihb jI ny siqsMgq jI nUM bYTx leI ieSwrw kIqw[ qMbU AMdr jw ky, siqgurU gRMQ swihb jI nUM nmskwr krky, bwhr Awey[ prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU nwnk swihb jI dy suMdr gurqw isMGwsx nUM nmskwr krky, AiqAMq soBw sihq gurqw isMGwsx ’qy sj gey[ kotwn koit sUrjW dy pRkwSk gurU pRmysr jI dy BwrI bIr-rsI cyhry v`l q`ikAw nhIN sI jWdw, pRymI kMnW nwl kIrqn suxidAW, nyqRW nwl siqgurW dy ivsmwd drSn kridAW, rom 2 krky vwihgurU 2 jp rhy sn[ mhW-kwl, duStdmn, pwrbRhm purK dwqwrh; Agm Agocr sRI siqgurU swihb jI ny, sRI Awsw jI dI vwr Bog ’qy m`Qw tyikAw, AYsy BwgW Bry smyN sB dy m`Qy DrqI ’qy l`g gey, smUMh siqsMgq jI ivsmwd ho gey[ dIvwn sMpUrnqw Ardws aupRMq, swvDwn eykwgr cIq]) nwnk inrBau inrMkwru; siqgurU swihb jI sRI q^q swihb jI ’qy,
BwrI bIrqw sihq KV@y ho gey[ imAwn ’coN sRI swihb jI k`Fy[ ijn@W ’coN ivsmwd bIr-rsI cmk inklI, ijs nUM vyK ky zwlm Aqy msMd qy AMbr BI kMb auiTAw[ XQw:- nmo sRI BgauqI bFYlI srohI] kry eyk qy do; 1suBt hwQ hohI] (1sUrmw)
qyrW mhIny iekWq, Bjn ismrn bMdgI mgroN, prmpUjnIk vwihgurU s`cy pwiqswh jI ny ivsmwd kOqk ricAw[ jau qau; pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI; glI myrI Awau] iequ mwrig; pYru DrIjY] isru dIjY; kwix n kIjY] )pihlw mrxu kbUil; jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw; qau Awau hmwrY pwis] Anuswr siqgurW ny bIr rs nwl q`kidAW ikhw, “prmpUjnIk siqgurU swihb jI dy Gr ’c, ie`k isr dI loV hY, Awau ijs ny AwpxI DOx, dwsndws dI sRI swihb qoN vFwauxI hY[ koeI praupkwrI au~Ty, isr dy ky Amr hovy[ dwsn dws dw swihb bxy, sdw hI pUijAw jwvy[ ” jy gur Brmwey.sWgu kir; ikAw isKu ivcwrw] (vw:35)Anuswr swry iTTMbr gey[ swry vwqwvrn AMdr Cnwtw Cw igAw[ bwlwn bwl] )rwjwn rwj] jI dw qyz pRqwp shwirAw n igAw[
inSrDk msMdW ny mwqw gujrI kOr jI pws jw ky inMdw kIqI, “mwqw jI! siqgurW dw suBwA bdl igAw hY[ is`KW nUM kql krn l`g gey hn[ ies leI siqgurW nUM kmry ’c bMd kr dyvo[ v`fy swihbzwdy bwbw AjIq isMG jI nUM gurqw g`dI ’qy ibTw dyvo[ ”ieh sux ky mwqw jI ny msMdW nUM DIrj idqw, “qusIN sMsw nw kro[ ”
prmpUjnIk mwqw jI ny syvk nUM ikhw, “BweI vyK ky Awau, ipAwry lwl jI kI kOqk krdy hn?” eyDr s`cy siqgurW ny qIjI vwr vMgwr ky isr Dr ky qlI ’qy Aw jw; lMG jw pRym dI glI] )isr Dr ky qlI ’qy Aw jw; pRym dI Kyl@ Kyl@ lY[ Anuswr ikhw, “Awau BweI! DOx A`gy kro[ quhwnUM ibnw ipRQvI, rwjy jgq dy prmpUjnIk sRb SRomxI bxwvW[ jo kry kurbwnI aus qoN bil bil jwvW[ aus nUM Awpxw swihb bxwvW[ ”
b`dl vrgI gMBIrqw vwlI bIr-rsI grj sux ky, gurmuiK mhWpurS ipAwry dieAw isMG swihb jI ny KVy@ ho ky dovyN h`Q joV isr Jukw ky, GxI inmRqw sihq pRym bynqI kridAW ikhw, “dwsn dws dw isr hwzr hY, jy l`K sIs huMdy qW l`K hI Awp jI qoN kurbwn kr idMdw[ ”inmRqw hlImI gRIbI sihq isr dI Bytw dyx dy bcn sux ky, srvMs dwnI siqgurW ny ikhw, “qYnMU kI duK hY? ikauN mrn kbUldw
hYN?” “jI s`cy pwiqSwh jIE! ijs idn qoN Awp jI dy prmpiv`qR drSn kIqy hn, Awp jI dy s`cy crn-kml Do ky pIqy hn, aus idn qoN isr Awp jI dw hI hY, jyqw smuMdu swgru nIir BirAw; qyqy Aaugx hmwry] dieAw krhu ikCu imhr
aupwvhu; fubdy pQr qwry] Anuswr dwsn dws AOguxW dy Bry nUM b^S lvo jI[ ”s`cy siqgurW ikhw, “swbwS! ”BweI dieAw isMG jI nUM qMbU ’c lY gey, ij`Qy prmpiv`qR suMdr siqgurU gRMQ swihb jI pRkwSy sn[ siqgur AwgY sIsu Byt dyau; jy siqgur swcy BwvY] Anuswr siqgurW nUM sIs Bytw krky DMnqw Xog hoey[ XQw:- DMnu DMnu; DMnu jnu AwieAw] ijsu pRswid; sBu jgqu qrwieAw] )DMin jnmu; qwhI ko gxY] mwrY eykih; qij jwie GxY] 21]
jdoN swihb siqgurU pihly pwiqSwh jI ny sRI krqwrpur swihb jI ivKy, is`KI dI mhW krVI prK kIqI, qdoN prpUjnIk s`cy siqgurU dUjy pwiqSwh jI ny, Bwxw jI, Blw jI qy Bul gey jI bcn kmwey, murdy Kwx q`k bcn mMn ky, ipAwrI s`cI su`cI is`KI dw bIj r`iKAw[ XQw:- pey kbUlu.KsMm nwil; jW Gwl mrdI GwlI] so prmpUjnIk ipAwry dieAw isMG swihb jI dI mhwn au~c krnI jYsw idRStWq kotwn koit bRhmMfW ’c imlxw bVw hI AOKw hY[ so prmpUjnIk siqgurU dUjy pwiqSwh jI dIAW s`cIAW lIhW ’qy c`l ky BweI swihb jI ny sIs dy ky, AiqAMq ipAwrI is`K dw bIj r`K ilAw[
16.ipAwry dieAw isMG swihb jI dy sIs dyx qoN AsMK SuB gux is`KI dw bIj rihxw, gurU ^wlsy jI dy Aiq au~cy mhwn praukwrI kwrnwmy[
ipAwry dieAw isMG swihb jI:- ipqw meIAw rwm jI, mwqw SoBw dyeI jI, C`qRI bMs, lhOr ivKy, 1725 ib:P`gx sMgRWd AMimRq vyly AYqvwr pRgty[ qyrvyN swl ’c, DMn siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dI sRb ivAwpI s`cI Srn, sRI AnMdpur swihb jI Awey[ 1765 ib:A`sU Amwvs nUM sRI hzUr swihb jI ivKy s`cKMf gey[ siqgurW dy siqkwry gurmuiK ipAwry mhwn praupkwrI DIrjDwrI BweI swihb ipAwry dieAw isMG swihb jI dy sIs dyx qoN is`KI dw bIj rih igAw[ siqgurU dUjy pwiqSwh jI dI sIs dyx dI pRpwtI Anuswr ien@W ny Awpxw sIs dy ky, ATsiT qIrQ sgl puMn; jIA dieAw prvwnu] Anuswr Awpxy jIA ’qy dieAw krky, cOrwsI dy gyVy ’coN Awpxy Awp qy AnykW nUM bcwieAw[ Awp jI dy sIs dyx qoN gurU pMQ jI AMdr dieAw AweI, ijs krky gurU pRymIAW ny AwpxIAW jwnW kurbwn krky, mhW duKIAW nUM suKI kIqw, mridAW nUM bcwieAw, DrmIAW dy Drm dI r`iKAw kIqI[ ijvyN siqgurU swihb jI dy AinMn syvk ShId BweI qwrU isMG swihb jI ny Awpxw Koprw luhwieAw, dIn kbUl nhIN kIqw[ Awp jI dw jnm n`gr pUlHw, izlw
vwsI 1736 ibkRmI pMj cyq nUM pRgty[ pMdRW swl dI aumr ’c mwqw ipqw jI smyq, siqgurU dsvyN pwqSwh jI dI sRb ivAwpI s`cI Srn Awey[ sqwrW sO iekwht ibkRmI nUM sRI cmkOr swihb jI ivKy ShId hoey[
mohkm:- gurmuiK mhWpurS ipAwry mohkm isMG swihb jI dy sIs Byt krn qoN ipAwry ^wlsy dy ic`q siqgurW dy prmpiv`qR prmpUjnIk s`cy crn kmlW iv`c (mohkm)iesiQ`q hoey, ijs krky ShId BweI subyg isMG jI Awpxy lwiek spu`qR nUM cr^VI ’qy cV@idAW dyK ky foly nhIN, sgoN pRsMn hoey[ Amr ShId mweIAW, isMGW ny Awpxy b`icAW dy toty 2 krvw ky, AwpxIAW JoLIAW ’c puAwey, Awpxy gLW ’c hwr puAwey[ ij`Qy dieAw hY au~Qy hI Drm hY, ij`Qy dieAw Drm hY au~Qy ihMmq hY[ ij`Qy dieAw Drm ihMmq hY au~Qy mn gurU crn-kmlW ’c iesiQ`q hY[
prmpUjnIk ipAwry swihb isMG jI, pMjvW sIs idqw[ prmpUjnIk ipqw gurnrYx isMG jI, mwqw AnkMpw jI, sqwrW sO b`qI ibkRmI pMj mwG ibdrpurI ivKy pRgty[ sYnu nweI buqkwrIAw; Ehu Gir Gir suinAw] ihrdy visAw pwrbRhmu; Bgqw mih ginAw] r`b rUp sRI sYn Bgq swihb jI vwlI rwjw bRwdrI ’coN sn[ ij`Qy DMn hrI gurU nwnk swihb jI ny Awpxy prmpiv`qR s`cy crn-kml pwey hn, hux inrml au~jl prmpiv`qR AMimRq dw suMdr cSmw bwrW mhIny vihMdw hY, sRovr swihb jI BI hn[ Awp jI dy mwqw ipqw jI ny igAwrW vr@y dI aumr ’c, Awp jI nUM sRI AnMdpur swihb jI ilAw ky, vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dI Bytw kIqw[ mwqw ipqw jI jnmW 2 dy pRymI Bgq sn, ien@W dI kul gurU Gr dI AinMn Bgq sI[ sqwrW sO iekwht ib: nUM sRI cmkOr swihb jI ivKy ShId hoey[
swihb jI dI gurpRswid pRwpqI:- ShId gurmuiK ipAwry swihb isMG swihb jI dy prmpiv`qR sIs dyx qoN ^wlsy jI nUM (swihb)mwlk vwihgurU jI dI pRwpqI hoeI[ ij`Qy dieAw hY au~Qy hI Drm hY, ij`Qy dieAw Drm hY au~Qy hI ihMmq hY, ij`Qy Bjn ismrn syvw kurbwnI sIs dyx dI ihMmq hY, au~Qy hI mn gurU crn-kmlW ’c (mohkm)iesiQ`q hY, ij`Qy dieAw Drm ihMmq sihq gurU crn-kmlW ’c mn (mohkm)iesiQ`q hY, au~Qy hI swihb jI dI pRwpqI hY[
18.inmwny kau; pRB qyro.mwnu] dy ArQ sRb ivAwpI mhW mhW ivsmwd hn:- siqgurW ny Akwl purKu srUp ’c, pMjW q`qW krky ijvyN isRStI rcI hY, iqvyN hI gurU
hI kI ikRpw sB sqR mry] ien hI kI ikRpw ky.sjy hm hY; nhI mo sy grIb.kror pry] 2] ^wlsw gurU gurU ^wlsw] pUrn gurUjI ny Awpxw sRbMs, Awpxw Awp kurbwn krky, AYsw sRb ivAwpI mhW ivsmwd Awdr mwx siqkwr, Awpxy swjy invwjy KwlsyjI nUM b^iSAw hY jo BMg n ho sky[ cONh ju`gW’c, hor iksy ny BI Awpxy syvkW nMU nhIN b^iSAw jI[ hir jIau; inmwixAw qU mwxu] incIijAw.cIj kry myrw goivMdu; qyrI kudriq kau kurbwxu]
19.vwihgurU] prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI pihly pwiqswh jI qoN lY ky, Awp hI pMjW ipAwirAW nMU swjx invwjx pwlx vwly hn[ Awp hI pMjW ’c vs ky Ajpw jwp SuB gux b^Sdy hn jI, Awp hI pMjW dI mhW ivsmwd Anq klwvwn Agm Apwr mihmw kr rhy hn[ vwhu vwhu s`cy pwiqswh jI, ApxI mihmw nhIN kr rhy[ pMjW dI in`q nvIN mihmw kr rhy hn:- DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI ny sRb`q dy Bly leI Gor iBAwnk kljug kUV kpt Bry sMswr AMdr siqnwmu dy is`ky vwlw inrml pMQ clwieAw[ XQw:- mwirAw iskw jgiqR ivic; nwnk inrml pMQ clwieAw[ A`g c sVdy bldy byAMq jIA, siqgurU swihb jI dy prmpUjnIk prmpiv`qR s`cy crnIN l`g ky SWq iqRpq jIvn mukiq AvsQw nUM pRwpq ho ky, s`cy crn kmlW c AByd ho gey[ Awpxy ipAwry pMQ nUM clwaux leI, siqgurU swihb jI ny pMj ipAwry swjy[ XQw:- pMc prvwx pMc prDwnu] pMcy pwvih drgih mwnu] pMcy sohih dir rwjwnu] pMcw kw guru eyku iDAwnu] jy ko khY krY vIcwru] krqy kY krxY nwhI sumwru] )gurmiq; pMc sKy gur BweI] )prmysr hY pMj imil lyK AlyK n kImiq pweI[ pMj imly prpMc qij Anhd sbd sbd ilv lweI[ swDsMgiq sohin gur BweI] 6] (vwr 29) ieku isKu duie swD sMgu pMjIN prmysru[ (vwr 13) sbd suriq ilv gurisK sMiD imly; pMc prpMc imty, pMc prDwny hY] (kib`q 29) sÍYXw CMd] dXw isMG Aru Drm isMG jI; mwn isMG qIjo br bIr[ sMgq isMG sMq isMG pMcm; iqnhuN ibTwXo dy kir DIr[ gurqw Arpin lgy Kwlsy pMc isMG qihN soihN SrIr[ pMchuN mihN inq vrqiq mYN hO; pMc imlihN sy pIrn pIr] 2] guru Gr kI imrjwdw pMchuN; pMchuN pwhul pUrb pIn[ huie qnKwhIAw bKSihN pMchu; pwhul dyN imil pMc pRbIn[ lKhu pMc kI bf bifAweI; pMc krihN so inPl n cIn[ Bojn Cwdn pMcn ArpihN; Arz krihN iqn bWCiq lIn] 3] ien pWcn kI mihmw kih kY; qIn pRkRmw iPir kir dIin[ Arpy SsqR
ijgw Aru klZI; inj kr qy isr bMDin kIin[ SsqR gwqry qib pihrwey; kt kswie kir iblm ibhIn[ SRI vwihgurU jI kw Kwlsw; Pqy vwihgurU jI kI cIn] 4] (gu: pR: sU) siqgurU swihbwn jI dy snmuK gurmuiK gurmiq dy pUrn DwrnI AwigAwkwrI pMjW ipAwirAW dy rUp c gurU Gr dI swrI mrXwdw clwauNdy[ ijhVw glqI krdw, auh pMjW ipAwirAW dy swhmxy AwpxI Bul b^SwauNdw[ ies krky gurU ipAwrI is`KI dUr 2 dySW c PYl geI[ s`cy siqgurU swihb jI ny Awpxy swjy inrml pMQ dw pRbMD BI bVy au~cy su`cy suc`jy FMg nwl kIqw, v`K 2 dySW c gurmuiK Xogqw vwly is`K, pMjW ipAwirAW dI SuB syvw inBwauNdy[ vwihgurU] pMjW ipAwirAW dw Bwv kyvl pMj hI nhIN, blik ijhVw pRymI Xogqw r`Kdw hovy, aus nUM pMjW ipAwirAW c Swml ho ky syvw krn dw AiDkwr hY[
siqgur Agm AgwiD purKu; kyhVw Jly gurU dI Jwlw] (vwr 1)Anuswr siqgurW dw Acl mUriq.AnBau pRkws; Aimqoj kih`jY] qyz n shwridAW ijhVy B`j gey, aun@W bwry igAwnI igAwn isMG jI ikhw hY:- jo CkaUey kuxky ky[ Bwg gey iek Tuxky ky[
20.pMjW mukiqAW ny Apxy sIs Arpxy:- prm pUjnIk BweI dyvw isMG swihb jI, BweI rwm isMG swihb jI, BweI tihl isMG swihb jI, BweI eISr isMG swihb jI, BweI Pqy isMG swihb jI pMjW mukiqAW ny pMjW ipAwirAW dy sIs dyx mgroN, s`cy siqgurU swihb jI nUM Awpxy sIs Arpy[ s`cy pwiqswh jI ny prm pRsMn ho ky, ien@W nUM mukqy pdvI b^SI Aqy pMjW ipAwirAW nUM AMimRq Ckwaux qoN mgroN pMjW mukiqAW nUM AMimRq CkwieAw[
21.prm pUjnIk mwqw swihb dyv kOr jI ny pqwsy pwauxy:- AYsw dwqw; siqguru khIAY] Anuswr sRI gurU swihb jI ny Awp gurbwxI pVH ky KMfy bwty dw AMimRq b^S ky, ^wlsw pMQ jI dI swjnw kIqI[ bwbw gurbKS isMG swihb jI ( bwbw rwm kOr) ny iliKAw hY:- sRI gurU swihb jI ny AMimRq iqAwr krky, icVy icVI nUM pw idqw, auh Awpo iv`cIN lV ky mr gey, dwsn dws ny ieh kOqk dyK ky, mwqw swihb dyv kOr jI nUM pyRm bynqI kIqI, mwqw jI J`t p`t pqwsy lY ky s`cy siqgurW jI pws gey[ sRI gurU swihb jI ny pqwsy AMimRq ’c pw ky ieh vr idqw, “Bly smyN Awey hoN, pMQ ’c, bIr rs, BwrI imTws Awpo iv`cIN ipAwr BI hovygw[” s`cy siqgurW ny sMpUrn pMj bwxIAW pVH ky AMimRq iqAwr kIqw[
22.myrw AMqrjwmI hir rwieAw] srUp siqgurU swihb jI ny AMimRq Ckwaux mgroN, dovyN h`Q joV isr Jukw ky, pMjW ipAwirAW qoN AMimRq dI Amolk dwiq mMgxI[ “hy prm vIr bhwdr gurU srUp ^wlsw jI! dwsn dws nUM AMimRq b^S ky, gurU goibMd rwey qoN gurU goibMd isMG ^wlsw bxn dw mwx b^So jI[ ”kotwn koit bRhmMfW nUM rcx pRiqpwlx vwly dwqy ny inmRqw idKweI hY[ ijhVy s`cy siqgurW jI dI inMdw kridAW kihMdy hn ik s`cy siqgurW jI ny kyvl jMg Xu`D hI kIqy hn, auh smJ lYx ik s`cy siqgurU swihb jI Bwau BgqI dy dwqy hn[ ijvyN sRI jwpu swihb jI ’c, vwihgurU jI nUM nmskwrW hI nmskwrW hn, s`cy siqgurW jI dw rom 2 ihrdw, krqwr vwihgurU jI nUM inmK 2 suAws 2 sdw 2 nmskwrdw hY[
vwihgurU] ieh inmRqw pyRm iekwgRqw gRIbI dy bcn sux ky, pMjW ipAwirAW dy pYrW dI im`tI in`kL geI, lUM kMfy KV@y ho gey[ ipAwry dieAw isMG swihb jI ny dovyN h`Q joV isr Jukw ky, imst bcn bynqI krau; dIn kI inAweI] Anuswr ikhw, “hy gRIb invwj vwihgurU jIau! kbhU kIt hsiq; pqMg hoie jIAw] Anuswr dwsn dws kIVy ikRm kotwn koit jUnW ’c BRmx vwly nIc kIt jIv hn, Awp jI dwqy ho ky, dwsndwsW kIVy ikRmW qoN AMimRq ikauN mMgdy hoN?”qW s`cy siqgurW ikhw, “hy ipAwirE! Akwl purKu jI dy hukm Anuswr mMg irhw hW[ ” “hy mhwrwj swihb jI! Awp jI ny Awpxy dwsW dy isr lY ky ieh AMimRq dI dwiq b^SI hY, Awp jI kI Bytw kroNgy?”s`cy siqgurW ikhw, hy prm ipAwry gurU srUp ^wlsw jI! dwsn dws srbMs kurbwn krygw[ ”s`cy siqgurW dI AwigAw mMn ky, pMjW ipAwirAW ny ijvyN Awp CikAw sI, iqvyN sMpUrn mrXwdw krky ivsmwd ho ky s`cy siqgurW nUM AMimRq Ckw ky mUl mMqR vwihgurU mMqR idRV krwey, sMpUrn is`iKAw idqI[
ijvyN siqgurU pihly pwiqswh jI ny siqgurU AMgd dyv swihb jI nUM gurqw dyx smyN m`Qw tyikAw, iesy qr@W siqgurU nOvyN pwiqswh jI q`k tykdy rhy, iqvyN joqI srUp siqgurU nwnk dyv swihb jI ny, gurU goibMd isMG srUp ’c pMjW ipAwirAW nUM m`Qw tyikAw[ XQw:- hir guru goibMd iDAweIAY; sd AMimRq vylw[ vwhu vwhu gurU goibMd isMG; Awpy guru cylw] 2] )ivic sMgiq sc vrqdw; inq nyhu nvylw[ vwh vwh gurU goibMd isMG; Awpy guru cylw] 6] (vwr 41) Anuswr
Awp siqgurU huMidAW Awpxy cyilAW dy cyly bxy[ nmskwr[ AYsI au~c krnI dI imswl koit bRhmMfW AMdr hor ikqy BI nhIN imldI[ XQw:- qyrw srIku ko nwhI; ijs no lvY lwie suxwieAw] cwry sihbzwdy, mwqw suMdr kOr, mwqw swihbdyv kOr jI, mwqw AjIq kOr s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dy dwdI nwnkI jI, mwqw gujrI kOr jI smyq 80 hzwr ny AMimRq CikAw[
gur nwnk dyv; goivMd rUp] vwihgurU mh`lw dsvW jI, ieh nhIN ik pMjW ipAwirAW swhmxy h`Q joV ky KV@y AMimRq CikAw, blik swrI hI jIvnI suAws 2 pMjW ipAwirAW dy AnuswrI rhy, Bwv Kwxw pIxw pYn@xw n@wauxw AMimRq vyly dw jwgxw, do vyly dIvwn sjwauxw pMjW ipAwirAW ’c Swml ho ky, AMimRq Ckwauxw Drm-XuD ij`q ky, C`qRI Drm kmwauxw, isMG isMGxIAW mwqw ipqw swihbzwdy Awid Awpxw sB ku`J kurbwn krnw, pMjW ipAwirAW dw kihAw mMn ky, suAws 2 vwihgurU mMqR dw ismrn krnw, sRI AnMdgV@ iqAwgxw sRI cmkOr swihb jI nUM iqAwgxw kIqw[ so ivsmwd kOqk krnhwry s`cy siqgurW ny Awp Anq klwvwn gurU huMidAW cyly bnxw, pMjW ipAwirAW swhmxy Awp h`Q joV ky KV@nw, AMimRq Ckxw, swrI izMdgI AnuswrI rihxw, Anyk pRkwr is`KW au~pr praupkwr krnw hY, beI swry hI pyRmI AMimRq Ck ky inhwl hovx, v`fy lIfr j`Qydwr swDU sMq bRhmigAwnI ru`qby nUM pRwpq ho ky BI, pMjW ipAwirAW dy AnuswrI rihx, ies qoN SuB is`iKAw lY ky, AnykW pyRmIAW ny AnykW gux Dwrn kIqy[
sMq bwbw suMdr isMG swihb ^wlsw jI iBMfrWvwly hmySw pMjW isMGW nUM Awpxy r`iKAk smJ ky pMjW dI hzUrI ’c rihMdy[ sRI dmdmI tkswl Drm pRcwrk j`QybMdI clwauNidAW, bRhmiv`idAw pV@wauNidAW AMimRq CkwauNidAW, bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] )bRhmigAwnI sgl kI rInw] Anuswr jIvq imRqk sB dI crn-DUV bx ky, Awp ku`J nhIN bxy[ j`Qydwr bnx leI ie`k dUjy nUM kql krn dI bjwey, siqgurU swihb jI dy dIrG AwSy Anuswr nvwb kpUr isMG swihb jI vWg, siqgurU swihb jI Aqy gurU pMQ jI dIAW ^uSIAW pRwpq krnIAW cwhIdIAW hn[ Awp jI &urmwauNdy “BweI! klXu`g ’c ivkwr qoN bcx dw aupwA pMjW isMGW dy crnW ’c rihxw hY[” iesy qr@W sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI Aqy hor Anyk mhWpurS Awp kuJ nhIN bxy, AsMK nmskwr] sMq bwbw jvwlw isMG swihb ^wlsw jI hrKovwlIey mhWpurSW ny Awpxy qoN mgroN
pMj gurmuiK isMGW nUM fyry dy pRbMD syvw sMBwl bMdgI Drm pRcwr leI muKI syvwdwrW dI syvw b^SI, jo bhuq hI vDIAw hY jI[
23.gurpRswid vwihgurU AMimRq iqAwr krn dI ivDI:- Ajpw jwp vwihgurUs`cy siqgurW jI dy b^Sy AMimRq dI mhwnqw:- purwxk kQw Anuswr siqjug ’c dyviqAW dYNqW ny smuMdR irVk ky 14 rqn k`Fy[ ivSnUM jI ny mohxI Avqwr Dwr ky, dyviqAW nUM AMimRq, dYNqW nUM Srwb vrqweI[ ie`k dYNq dy AMimRq pIx qoN, ivSnUM jI ny aus dy do toty kIqy, isr nUM rwhU qy DV nUM kyqU kihMdy hn, ie`k sUrj nUM, dUjw cMdRmW nUM cuMbVdw hY, pr ieh gurmiq Anuswr nhIN hY[
vwihgurU] qRyqy ’c rwvx dy pyt ’c AMimRq hoxy krky mrdw nhIN sI[ Bgq BBIKx jI dy Byd dyx qoN sUrbIr sRI rwm cMdr jI ny, vIh qIr iek`Ty, aus dy idl ’c mwr ky, AMimRq sukw ky mwirAw[
lv jI qy kuS jI ny Awpxy ipqw sRI rwmcMdR jI smyq swrI &Oz nUM mUrCq kIqw[ mwqw sIqw jI ny Awpxy sq dy bl nwl, dyviqAW pwsoN AMimRq ilAw ky, sB nUM surjIq kIqw[ ipCly jugW ’c AMimRq dw izkr bhuq G`t AwauNdw hY, pr s`cy siqgurW dy b^Sy AMimRq dI ivSyS mh`qqw hY[ s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI ’c AMimRq A`Kr bhuq vwrI AwauNdw hY, Awp jI AMimRq dy kotwn koit smuMdR hn[
24.AMimRq rUp s`cy gurbwxI jI duAwrw idl ’coN hI AMimRq dI pRwpqI dI jugqI:- KMfy bwty dw AMimRq Ck ky, siqsMgiq jI ’c sdw rihMidAW, inSkwm kQw kIrqn syvw ismrn pyRm nwl kry krwvy suxy suxwvy[ sMqoK sihq swdw Kwvy swdw pihny, pr iqRA rUpu; n pyKY nyqR] swD kI thl; sMq sMig hyq] )AwigAw mih BUK.soeI kir sUKw; sog hrK.nhI jwinE] jo jo hukmu BieE swihb kw; so mwQY ly mwinE] Anuswr s`cy siqgurW dy hukm nUM isr m`Qy ’qy mMny, sRb dI crn-DUV bxy, Awp gvwvy[ s`cy siqgurW jI dw hukm hY, nyqRW nwl prwieAw rUp nhIN dyKxw, mn dw loB iqAwgxw, zbwn krky JUT nhIN bolxw[ inMdw cuglI nhIN krnI, n hI suxnI Awid smMUh AOgux iqAwgxy[
gurqw ibrwjmwn s`cy siqgurU gRMQ swihb jI Awp hI ndr krky sqsMgiq b^Sdy hn, Awp gurbwxI ArQ vIcwrn lwauNdy hn[ Awp hI pUrIAW lgW lw ky su`D aucwrn dI pRIq Aqy vwihgurU mMqR dw AiBAws b^Sdy hn[ Awp hI siqgurU swihbwn jI dI Aqy gurU ipAwirAW dIAW kurbwnIAW dw iDAwn b^Sdy hn, Awp
purjw 2 ktvw ky, ibdwvw pVvw ky hux ShIdI pw rhy hox[ v`fy swihbzwdy qy isMG cmkOr dI gVHI ’c hux ShIdIAW pw rhy hox[ Coty swihbzwdy hux nIhW AMdr KVHy jYkwry gjw rhy hox, ieq Awidk idRSW nUM, jy qUM A`KIN dyKdw hovyN qW kI prwieAw rUp ivkwr idRStI nwl dyKyN?so s`cy siqgurU swihb jI Aqy gurU ipAwirAW jI dI ndr kurbwnI, kmweI Aqy siqsMgiq jI hI jIv nUM idl coN AMimRq b^Sdy hn[ XQw:- Dnu DMnu sqsMgiq.ijqu hir rsu pwieAw; imil jn nwnk nwmu prgwis] so siqgurU swihb jI dovyN AMimRq b^Sdy hn[ XQw:- AMimRqu pIAw; siqguir dIAw] AsMK AnMq KMfW bRhmMfW dy mwlk Ajpw jwp inrgun vwihgurU jI, jo hux kotwn koit sUrjW cMdRimAW qwirAW AgnIAW ibjlIAW bRhmMfW nUM pRkwS rhy hn[ jo, sBnw jIAw kw ieku dwqw; jI hn, ijn@W dy Awsry swry jIA jMq ijauNdy jwgdy hn[ jo sB nUM rozI dy rhy hn[ jo sB dw ADwr qy Awp inrwDwr hn[ jo sB dy pRkwSk huMidAW, Awp suqy pRkwS srUp hn[ jo KMfW bRhmMfW dy AMdr pRgt rUp s`c srUp hn, iqn@W ny s`cy siqgurU swihbwn jI dy prmpiv`qR prmpUjnIk s`cy Anq klwvwn pUrn imhrvwn Avqwr ’c pRgt ho ky, Awp DurW dy AMimRq rUp s`cy gurbwxI jI b^Sy hn[
hir ismrin; kIE sgl Akwrw] Anuswr ijvyN vwihgurU jI ny kotwn kot bRhmMfW dw Akwr ricAw hY iqvyN hI kotwn koit bRhmMfW dy rcnhwr vwihgurU jI ny, Ajpw jwp vwihgurU s`cy siqgurU swihbwn jI dy Avqwr ’c pRgt ho ky, AMimRq rUp DurW dy s`cy gurbwxI jI rcy hn[ prmpUjnIk gurbwxI jI duAwrw vwihgurU srUp s`cy siqgurU swihb jI ny KMfy bwty dw AMimRq iqAwr kIqw hY[ ies leI KMfy bwty AMimRq Aqy Awpxy irdy ’coN Awpxy muK ’c AMimRq dI pRwpqI dI mhwn mhwnqw khI nhIN jw skdI[
AMimRq iqAwr krn leI sm`gRI:- BUrw, KMfw, gVvw, A`T v`fIAW SRI swihbW, p`Qr dw sunihrw, AMimRq iqAwr krn leI v`fw bwtw, bwty dyZ vrqwaux leI, pltw dyZ bnwaux leI, dyZ Ckx leI bwty jW QwLIAW[ QwLIAW qoN ibnw swry BWfy srb loh dy hox jI[ dyZ dI rsd, pqwsy, ie`k isMG dI bwty mWjx Aqy pMjW ipAwirAW dy pMj ieSnwny dI ifautI lweI jwvy[ kCihry kMGy ikRpwnW kVy Awid[ sRI swihbW jI dy m`uTy sony cWdI dy n hox[ dyZ krn leI ie`k lohy dw gVvw kVwhI, do v`fIAW bwltIAW[ cws leI poxw[
vwihgurU] ibhMgm nUM mwieAw dI qn^wh n lweI jwvy, AmIr hovy qW mwieAw dI syvw lweI jwvy[ ijvyN Syry pMjwb nUM sRI hirmMdr swihb jI dy sony dI syvw lweI sI[ ibhMgm nUM joVy, BWfy mwjx, siqgurW dy pRkwS ibrwjmwn, JwVU, sihj pwT, in`qnym dI qn^wh lweI jw skdI hY[ jdoN swirAW dI SuDweI ho jwvy, qW swry pyRmI
siqgurW dy swhmxy h`Q joV ky KV@y hox[ AMimRq AiBlwKIAW qoN ie`k ipAwrw Pyr puCy, “ikauN BweI swirAW ny kysI ieSnwn kIqy hn[ iksy ny gihxy qW nhIN pwey hoey?jy pwey hox qW luhwvy[ ”mYdwn mwrn mgroN jy kysI ieSnwn n kIqw hovy, qW au~Qy hI kr lvy[ AqI TMF kmzor sRIr hovy qW kCYhry au~pr pjwmw pw lvy qW BI TIk hY kCYhry dI qs`lI kr lvo[ AMimRq Ckx vwlIAW bIbIAW dy kCYhry dI qs`lI koeI gurmuiK bIbI kry jI[ smW bVw hI qyz hY, dyKy ibnw koeI ibnw kCYhry dy Ck skdI hY[
gurpRswid vwihgurU] gurmuiK ipAwry gRMQI isMG jI S`uDweI v`l iKAwl r`Kx, jy koeI Su`DweI iv`c Bul hovy, qW d`sx[ dubwrw AMimRq Ckx vwilAW nUM qn^wh lw ky Ardws krnI, “hy gRIb invwj jI! Bu`lW dI muAw&I b^SxI, qn^wh pUrI krn dw bl b^Sxw, dubwrw AMimRq dI dwiq b^So jI[ ”b`jr kurYhq v`fI ZlqI qoN dubwrw AMimRq CkIdw hY, CotI ZlqI qoN kyvl ie`k cULw ilAw jWdw hY[ ie`k cULw lYx vwlw qy dubwrw Ckx vwlw pMjW ipAwirAW qoN swrI bwxI mrXwdw is`iKAw suxy[ Pyr ie`k ipAwrw khy, “BweI ijqnw icr AMimRq iqAwr ho irhw hY, dovyN h`Q joV ky KV@y rihxw, jy iksy nUM c`kR Awvy qW bYT ky iPr KV@ jwvy[ izAwdw kmzor ijhVw iblkul hI nhIN KV@ skdw, auh bYT jwvy[ siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy suMdr drSn krny[ kMnW nwl pMj bwxIAW suxnIAW Aqy muK ’c zbwn ihlw ky bolxIAW, dUjy nUM nw sunx[ g`lW iblkul nhIN krnIAW[ rom 2 iv`c pRym SrDw r`KxI ik dwsn dwsW nUM gurU jI dI ikRpw duAwrw AMimRq pRwpq hox l`gw hY, ijs krky swfw jMmx mrn imtxw hY[ ”
31.AMimRq Ckx vwilAW dI Su`DweI mgroN AMimRq iqAwr krn Ardws:- 3hy s`cy pwiqswh jI! AMimRq Ckx vwilAW dI Su`DweI kIqI geI, syvw kridAW BulW dI muAw&I b^SxI[ AMimRq iqAwr krn dI, swrI sm`gRI Awp jI dy crn kmlW ’c hwzr hY[ AMimRq dw bwtw iqAwr krn leI Ardwis hY jI[ Awpxy bcnW
SuDI kQw kIrqn pyRm gurU syvw is`KI iekwgRqw AwpxI pRymw-BgqI b^S ky cOrwsI mytxI jI[
39.gurpRswid vwihgurU prmpUjnIk sRI mUlmMqR gurmMqR swihb jI idRV@wauxy:- pMj ipAwry swihbwn jI, prmpUjnIk sRI gurU gRMQ swihb jI dy s`cy crn-kmlW ’c KV@ ky, AMimRq Ck cuky pRymIAW nUM KV@y krn qy pMj vwrI; nwnk hosI BI scu] 1] q`k sRI mUl mMqR swihb jI pihlW bol ky mgr khwaux, aupRMq pMj vwr sRI vwihgurU mMqR swihb jI bol ky mgr khwaux, ieauN idRV krwaux[ gur &qyh bulwaux[
40. prmpUjnIk gurpRswid vwihgurU AMimRq Ckwaux mgroN SuB is`iKAw:- AMimRq Ckwaux smyN prmpUjnIk pMjW ipAwirAW qoN ibnw hor koeI is`iKAw
nhIN dy skdw[ prmpUjnIk pMjW ipAwirAw ’coN ie`k isMG ieh AMimRq rs meI SuB s`cI is`iKAw dyvy:- pRQm rihq Xih jwn; KMfy kI pwhul Cky[ soeI isMG pRDwn Avr n pwhul jo ley[ “hy ipAwry ^wlsw jI! sB qoN (pRQm) pihlI rihq (Xih)ieh jwnxw kro[ (soeI)EhI isMG (pRDwn)muKI hY, jo KMfy bwty (kI)dw AMimRq, pMjW ipAwirAW duAwrw Cky (Avr)hor koeI BI (pwhul)AMimRq n ley[ ijs AMimRq nMU chuN ju`gW ’c dyvI dyvqy l`Bdy rhy, nw l`iBAw[ klj`ug ’c prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU goibMd isMG swihb jI ny mhwn b^iSS krky, auh prmpiv`qR AMimRq, A`j Awp jI nUM pMjW ipAwirAW duAwrw b^iSAw hY jI[ ”XQw:- suir nr muin jn AMimRqu Kojdy; su AMimRqu gur qy pwieAw] )AMimRqu pIAw; siqguir dIAw] Avru n jwxw; dUAw qIAw] )eyk bUMd.guir AMimRqu dIno; qw Atlu Amru.n muAw] “Awp sB ny qn mn isr gurU jI kw smJ ky, gurU jI qoN kurbwn krnw hY[ A`j qoN Awp jI dw gurU Gr ’c nvW jnm hoieAw hY[ Awp jI sB ^wlsw gurU, gurU ^wlsw hoN[ A`j qoN Awp jI dy Drm dy prmpUjnIk ipqw s`cy siqgurU swihb sRI gurU goibMd isMG swihb mhwrwj jI hn[ Drm dy prmpUjnIk mwqw swihbdyv kOr jI hn, ” siqgur kY jnmy; gvnu imtwieAw] Anuswr “gurU jI dy Gr ’c jnm hox qoN A`j qoN Awp jI dI jwq goq jMmx mrn pwp sB imt cuky hn, jykr AgWh nUM pwp nw kroN, siqgurU gRMQ swihb jI dy A`Kr 2 nUM vwihgurU gurU jI mMn ky, gurU jI nUM qn mn Dn sB ku`J ArpoN[ prmpUjnIk ^wlsy jI dw jnm q^q sRI kysgVH swihb jI dw hY, vwsI sRI AnMdpur swihb jI dy hn[ siqgurW dy ipAwry svwry prmpUjnIk
^wlsy jI dy nwnky gurU ky lhOr, iest ie`k Akwl purK jI hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU dsW hI pwiqSwhIAW jI dI Awqimk joiq, siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI cvr q^q CqR dy mwilk Awp jI dy pUrn gurU jI hn[ ieho hI inScw r`Kxw hY, ik iksy dyhDwrI nUM gurU smJ ky kdy Bul ky BI m`Qw nhIN tykxw, rihq mrXwdw ’c pRp`k rihxw[ Awp jI nUM ^wlsy sjx dI l`K 2 vDweI hovy jI[ mUlmMqR swihb jI dw pUrn pyRm sihq v`D qoN v`D AiBAws krnw[ sRI mUlmMqR swihb jI, mn nUM vs krn vwly pUrn bRhmigAwn dy dwqy hn[ jIv dy smMUh pwpW ivGnW nUM nws krky, smUMh kwrj rws krdy hn[ svw pihr rwq rihMdI qoN pyRmI ieSnwn kry[ pUrI vrijS BI kry, aupRMq mUlmMqR swihb jI dy ArQW ’c ic`q itkwA ky, siqgurW dI
kurbwnI dw iDAwn Dwr ky lgwqwr FweI GMty jwp kro[ 41.gurpRswid vwihgurU ismrn dy AMg:- pUrIAW lgW lw ky kIqI Su`D
rIkwrifMg gurbwxI, iksy pRymI qoN jW vwkmYn jW typ rIkwrfr duAwrw hr smyN suxidAW, jW kQw kIrqn suxidAW vwihgurU mMqR jI dw ismrn, lMmw smW lgwqwr jwp krnw[ ijqnw smW v`D jwp hovy, auqnw hI ivsmwd AnMd hY[ ijqny bhuqy pRymI mnW dI imlq krky, pUrn gRIbI nwl jwp krn[ ijvyN sMswrI jIv hr vyly qyz iq`Ky kOVy qLy pdwrQ ku`J nw kuJ KweI hI jWdy hn, iqvyN hI aus dw pRCwvW Bjn bwxI vwilAW ’qy pYNdw hY, ijs krky lgwqwr ismrn nhIN kr skdy, ijqnw ismrn huMdw hY, aus qoN BI v`D BogW ’c l`g ky ifscwrj ho jWdy hn, gur syvw sihq Bjn ismrn jm@W nhIN ho skdw, iblkul hI swdy qoN swdw sMqoK nwl Ckxw, swdw pihnxw im`Tw bolxw, hMkwr ivkwr AOguxW nUM iqAwgxw, hr smyN siqgurU gRMQ swihb jI qoN gurbwxI ismrn pRwpq krky iqRpq rihxw[
42.siqguru isK kI; krY pRiqpwl] dy mhW mhW ivsmwd ArQ:- ieMdRy BogW nwl iqRpq nhIN huMdy, siqgurU gRMQ swihb jI Awpxy pRymI jI dy lUM 2 ’c gurbwxI ismrn Byj ky iqRpq krky Awpxy pRymI nUM suAws 2 Xwd krdy hn[ ” XQw:- Apuny jn kau; swis swis smwry] nwnk Eie; prmysur ky ipAwry] )“siqgurW nUM sdw AMg sMg smJxw[ siqgurU gRMQ swihb jI Awpxy pRymI jI dy lUM 2 ’c gurbwxI ismrn Byj ky iqRpq krky Awpxy pRymI nUM suAws 2 pwLdy hn[ XQw:- siqguru isK kI; krY pRiqpwl] Apnw ismrnu dy.pRiqpwilAw; Ehu sgl Gtw kw mwlkw] Anuswr AnMq bRhmMf dy pRiqpwlk (siq+guru) (siq)s`cy bRhm srUp guru pRmysrjI,
KuSIAW pwiqSwhIAW b^Sx[ mhwrwj jI dy crn-kmlW dw lwl rMg l`gy, jIvn s&l sUrw bxy[ jw kau hir rMgu lwgo, iesu jug mih; so khIAq hY sUrw] Awqm ijxY. sgl vis qw kY; jw kw siqguru pUrw] )sPl jIvnu; sPlu qw kw sMgu] jw kY min; lwgw hir rMgu]
gurbwxI jI dy ArQW ’c ibRqI itkwauxI[ ivAwpk vwihgurU jI nUM swiKAwq krnw[ mn dw sMqoK r`Kxw[ mn inRivkwr rhy[ pRmwrQ dy bcn bolxy suxny[ iksy SkqI pRBqw dI ie`Cw nhIN r`KxI[ pyRm iv`c lIx ho ky ismrn krnw[ kyvl drSxW dI qIbr ie`Cw r`KxI[ prmpUjnIk s`cy siqgurU gRMQ swihb jI ’qy AKMf SrDw r`K ky, hr vyly A`Kr 2 dw iDAwn Dwrnw[ gurU gRRMQ swihb jI dy hukm nUM mMnx vwlI siqsMgq sMqW mhWpurSW nwl pRIq r`KxI, surq gursbd nwl joVI
r`KxI, jMqR qMqR mMqR nhIN mMnxy[” XQw:- siqgur sbd suriq ilv mUl mMqR; Awn qMqR mMqR kI n isKn pRqIq hY] siqgur ikRpw swD sMgiq pMgiq suK; hMs bMs mwnsr Anq n cIq hY] 183] (k:sv`Xy)
43. gurmMqR bwry sRb ivAwpI mhWW mhW ivsmwd SuB vIcwr:- prmpUjnIk dsW siqgurW ny gurmMqR vwihgurU jI hI b^Sy hn[ ijhVy gurmuiK rom 2 krky jpdy hn, auh rom 2 krky Akwl purKu jI ’c lIn ho jWdy hn[ gurmMqR suAws 2 ismrn nwl, irdw SWq huMdw hY[ vwihgurU mMqR rom 2 ’c vs ky Awp hI Ajpw jwp rUp hn[ sB ikrqm nwvW nwloN vwihgurU mMqR jI hI sRySt Amul SRomxI hn[ A`Ty pihr ilv lwvy[ vwihgurU mMqR jI mn dI cMclqweI myt ky vwihgurU jI dw pyRm pYdw krdy hn, rom 2 ’c Awpxw pRkwS b^S idMdy hn[ s`cI ilv ’c lIx ho ky rom 2 dy ismrn dI au~cI AvsQw b^S ky, Awpxw srUp hI bxw lYNdy hn[ gurmMqR hIxw jIv kuiqAW sUrW KoiqAW kwvW s`pW, mUrKW dy qul jUnW Bogdw hY[ ” XQw:- gurmMqR hIxs´ jo pRwxI; iDRgMq jnm BRstxh] kUkrh sUkrh grDBh kwkh; srpnh quil Klh] “prmpUjnIk siqgurU cOQy pwiqSwh jI dy sv`eIAW ’c &urmwn hY, ik s`cy pUrn vwihgurU jI (vwih)pyRrk ivsmwd hn[ prmpUjnIk pUrn bRhmigAwnI mhwn praupkwrI s`cy siqgurU sRI gurU rwmdws swihb qoN vroswey, s`cy siqgurU gRMQ swihb jI dy ilKwrI, gurmuiK; roim roim hir iDAwvY] dI Av`sQw nUM pRwpq, BweI gurdws swihb jI, AwpxI rcnw iv`c byAMq vwrI vwihgurU jI nUM hI gurmMqR ilKdy hn[ ”XQw:- vwihgurU gurmMqR hY jip haumY KoeI[ (vwr 13)inrMkwr Awkwru kir; joiq
2, Alh 2, ^udw 2 Awid ijqny BI nwmu hn, sB nUM nmskwr hY, pr SRomxI s`cy mMqR vwihgurU mMqR jI hI hn jI[
45.“prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqSwh jI ny Awpxy syvk BweI mrdwny jI nUM vwihgurU 2 jpx dw inscw krwauxw:- “pihly pwiqSwh jI ny Awpxy syvk BweI bwly, mrdwny jI nUM ikhw, ”“vwihgurU 2 jpidAW smuMdR ’qy qury Awvo[ ”“Ascrj ivsmwdI kOqkI prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI au~cI sur ’c so hM 2 jpx l`gy[ ieh sux ky BweI mrdwnw jI BI sO hM 2 jpx qoN smuMdR ’c fubx l`gy, qW siqgurW ikhw, ” “guir kihAw, sw kwr kmwvhu] gur kI krxI kwhy Dwvhu] hy pyRmIAW! siqgurW jo vwihgurU jpx nUM ikhw hY, auho hI pRymw-BgqI rUpI SuB kwr kmwauxw kr[ siqgurW dI (krxI)BgqI qoN iks leI B`jdy hoN?”“ieh sux ky BweI mrdwnw jI vwihgurU 2 jp ky fubxo bcy[ ”
cldy pRvwh nUM rok ky, Awpxy Awp nUM jxwauNdy hn[ gurmuiK mhWpurS BweI gurdws swihb jI ny BI prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI dy smyN vwihgurU jI hI aucwry hn[ jy ieh Zlq huMdw qW prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI mnHw krdy, prmpUjnIk bwbw bu`Fw swihb jI AnykW bRhmigAwnI mn@w krdy[ prmpUjnIk s`cy siqgurU gRMQ swihb jI iv`c qyrW vwrI vwihgurU 2 hI AwauNdw hY[
48.vwihgurU mMqR jI dy ArQ:- (vwih)pyRrk, ivsmwd (jo auqpqI pwlx lYqw kridAW inrlyp rihx) kotwn koit sUrjW cMdRimAW qwirAW ibjlIAW AgnIAW ititAwixAW bRhmMfW Aqy swrIAW dyhW Awid nUM pRkwSdy hn Aqy Awp suqy pRkwS srUp hn[ kotwn koit bRhmMfW nUM rc ky, aun@W dw Awsrw rUp hn[ vwihgurU jI dw koeI Awsrw nhIN, Bwv Awp jI inrwDwr hn[ jo AigAwn dw (gu) AMDyrw nws krky, bRhmigAwn dw (rU) pRkwS kr dyx, so hn prmpUjnIk s`cy vwihgurU jI[
49.AMimRqDwrIAW ny AMimRq vyly ieh pMj bwxIAW pV@nIAW, sRI rhrwis
swihb jI br zrUr hI pV@ny swKI mh`ly dUjy ny suMn smwDIAW dy drSn krny:- 1 sRI jpu jI swihb jI bRhmigAwn b^Sdy hn[ 2 sRI jwpu swihb jI ’c Akwl purKu jI nUM nmskwrW hI nmskwrW qy vwihgurU jI dy ausqoqR rUp byAMq nwm hn[ 3 qÍpRswid sÍXy (sRI dsm 13) pKMf dw KMfn qy vYrwg pYdw krdy hn[ 4 sRI cOpeI swihb jI (sRI dsm 1386) dy pVHny krky hr pRkwr dI r`iKAw huMdI hY[ ies iv`c Akwl purKu jI dy A`gy pyRm bynqIAW kIqIAW hn[ 5 sRI AnMd swihb jI (917)jIvn mukqI dw AnMd b^Sx vwlI AMimRq rUp prmpiv`qR prmpUjnIk s`cy gurbwxI jI hn[ sRI rhrwis swihb jI:- prmpUjnIk DMn s`cy siqgurU vwihgurU dUjy pwiqSwh jI, prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqSwh jI dI prmpiv`qR AwigAw pw ky, suMn smwDIAW dy drSn krn leI ie`k purI ’c gey, qW mUMh kwLy dyKy, puCx qoN aun@W d`isAw, ” “AsIN krzw lY ky mukr gey sW[ ” A`gy gey qW grdnW ’c ik`ly Tuky dyKy[ ”puCx qoN ikhw, “siqgurW dy Awaux qoN AsIN au~T ky Awdr nhIN sI krdy[ ”“ies krky prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dw Asvwrw Awaux qo au~T KV@y hoxw cwhIdw hY[ ijs dw bhuq BwrI &L hY[ prmpUjnIk s`cy siqgurU pRBU dUjy pwiqSwh jI A`gy gey, sUrW dy mUMh vwly bMdy vyKy, aun@W nUM kwrn p`uiCAw qW aun@W ikhw, ” “jI AsIN inMdw krdy sW, ijs krky swnUM
ieh fMn imilAw hY[ ” “A`gy jw ky ip`Cy nUM mMUh vwly dyKy, jo siqgurW qoN bymuK sn[ A`gy jw ik kI vyiKAw? nOjuAwn bIbIAW Awpxy ijauNdy mwipAW dw mws ^w rhIAW hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurW ny kwrn puiCAw, aun@W ikhw, ”“ien@W ny swnUM vyicAw sI, swfy idl iv`c ieh ie`Cw sI, ik AsIN ien@W dw mws KweIey[ prmpUjnIk s`cy krqwr ny swfI ie`Cw pUrI kIqI hY, hux AsIN ien@W ijauNidAW dw mws qoV 2 ky ^w rhIAw hW[ ”
“ieh sux ky prmpUjnIk sRI siqgurU swihb jI ny hor A`gy jw ky sRI rhrwis swihb jI dy smyN, pUrn sMq s`cKMfoN auqrdy dyKy, qW prmpUjnIk s`cy siqgurW pu`iCAw, ”“qusIN kOx hoN?”“aun@W ikhw, ” “AsIN suMn smwDIey hW[ ”“siqgurW p`uiCAw, ”“quhwfy ’c ikqnI qwkq hY?” A`goN ikhw, “swfy romW nwl kMn lw ky vyKo[ ” “prmpUjnIk s`cy siqgurW ny aun@W dy romW nwl kMn lwey qW romW ’coN jwp
suixAW, sRI rhrwis swihb jI dy smyN s`cKMf qoN Awaux dw kwrn pu`iCAw, qW
aun@W ikhw,” “jd qoN prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI ny sodru bwxI aucwrI, qdoN qoN s`cKMf ’c sodru bwxI dw AMimRq pwT hox l`gw[ AsIN mwx kIqw ik AsIN suMn smwDIey hW, swnUM sodru pV@n dI kI loV hY? ies krky sodru smyN dwsW nUM s`cKMfoN bwhr k`iFAw jWdw hY[ ijs krky AsIN hyTW Aw jWdy hW[ ” “so s`cKMf ’c QW pRwpq krn leI, sodru dw pwT krnw AqI hI zrUrI hY[ sRI kIrqn soihlw swihb jI:- rwq nUM sOx qoN pihlW cONkVw mwr ky, pRym iekwgRqw SrDw sihq, Awpxy kMnW nUM suxw ky inqwpRqI Su`D pwT krny krky BYVy supny nhIN AwauNdy[ jykr rwq nUM su`iqAW pRwx BI inkl jwx, qW tyFIAW jUnW ’c nhIN jWdw[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI s`cKMf ’c invws b^Sdy hn[ rwqI kIriq soihlw; kir AwrqI prswdu vMfMdy[ (vwr 6)AMimRqDwrI pRymI nUM aupRokq s`q bwxIAW pV@nIAW bhuq hI zrUrI hn[ jy AnpVH hovy qW A`TW pihrW ’c FweI GMty vwihgurU mMqR dw jwp kry[
vwihgurU] sRI Awsw jI dy vwr jI, vwihgurU swihb jI dI pRwpqI rUpI Awsw nUM pUrI krdy hn[ prmpUjnIk s`cI bwxI sRI suKmnI swihb jI pV@n nwl cOvI hzwr suAws sPly huMdy hn[ rwg mwlw smyq, prmpUjnIk vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy A`Kr 2 ’qy Bwvnw DwrnI[ ijqnI v`D qoN v`D prmpUjnIk s`cI
kÎoN kr jweIey kOx imlwey] phuqw ngr duAwrkw isMG duAwr Kloqw jwey] dUrhuM dyK fMfauq kr C`f isMGwsx hir jI Awey] pihly dy prdKxw pYrIN pY ky lY gl lwey] crxodk lY pYr Doie iSMGwsx aupr bYTwey] puCy kusl ipAwr kr gur syvw dI kQw suxwey] lYky qMdl cibEn ivdw kry Agy phucwey] cwr pdwrQ skuc pTwey] 9] (vwr 10-9)
gurpRswid vwihgurU] gurU pMQ jI dy ault ho ky Awpxy 2 j`Qy pMQ nhIN bnwauxy[ loh lMgr gurduAwry swihb jI dI zmIn nhIN vycxI[ gurU Gr dw Dn pdwrQ nhIN dbwauxw[ Awpxy Gr ’c prmpUjnIk AMimRq pwT kIrqn dIvwn sjwauNdy qy gurU sMgq jI nUM lMgr CkwauNdy rihxw[ v`FI nhIN lYxI, s`cw inAW krnw[ Awpxy pRvwr smyq Gr iek`Ty bYT ky pUrn pRym sihq hmySw s`cy vwihgurU jI dw s`cw jwp krdy rihxw[ gurmiq dy pRcwr dw pUrw Xqn r`Kxw[ prmpUjnIk s`cy siqgurW qoN qn mn Dn isr sB k`uJ kurbwn krnw[ prmpUjnIk s`cy siqgurW dy swry gurpurb mnwauxy, gurpurbW ’qy AMimRq kQw kIrqn FwfI kvISrI gurU js
krnw[ Bjn ismrn sRI AKMf pwT swihb jI qy AMimRq Ckwauxw[ puMn dwn gurU ky lMgr clwauNxy[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI dw inmk ^w ky hrwm nhIN krnw jI, ikauN jo Drm rwjw mwrdw hY[ XQw:- iksY n bdY; Awip AhMkwrI] Drmrwie; iqsu kry KuAwrI] gurU ^wlsw Drm jI dy inXmW Anuswr j`QybMdI dy gUVH mMqv dy lwB smJ ky, ie`k sUq ’c proey rihxw, Bwv ^wlsw pMQ dy AnuswrI rihxw[ Awpxy 2 pMQ nhIN bnwauxy[ AwpxIAW spu`qRIAW nUM spuqRW smwn smJ ky Awdr krnw, aun@W nUM bRhmiv`idAw sMswrI iv`idAw dyxI jI[ prmpUjnIk gurduAwirAW qoN ibnw, hor koeI Drm Dwm Apxw nhIN smJxw[ swrI prjw, Akwl purKu s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dI smJ ky, iksy nUM duK nhIN dyvxw, sB nwl s`cw pUrn qy idlI ipAwr krnw[ kMinAw dw Dn AMgIkwr nhIN krnw[ nwm syvw pRymw-BgqI kurbwnI SuB guxW iekwgRqw vwihgurU jI dI pRwpqI qoN ibnw Xwcnw kdy nhIN krnI[ vwihgurU] qmwkU vwly h`QW dw pdwrQ kdy nhIN vrqxw[
52.vwihgurU] mh`ly dsvyN jI ny pMjW ipAwirAW duAwrw qn^wh luAwaux dI mrXwdw kwiem krnI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI, sqwrW sO cONht ibkRmI nUM sRI hzUr swihb jI nUM jWidAW, jYpur dy ipMf nrwiexy ivKy phuMcy[ prmpUjnIk sRI suKmnI swihb jI dw Bog pw ky, qIr nwl m`Qw tyikAw[ swhmxy
dwdU jI dI kbr sI[ isMGW jwqw ik prmpUjnIk s`cy siqgurW ny kbr nUM m`Qw tyikAw hY, isMGW ny pMj hzwr qn^wh lweI[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI bVy pRsMn hoey, qn^wh dy idqI qy ikhw, ”“SwbwS! jy ies qr@W swvDwn rhoNgy, ZlqI hox qoN qn^wh luAw ky b^SWvoNgy qW cVHdI klw ’c rhoNgy[ ”“prmpUjnIk s`cy siqgurW ny Apxy ipAwry ^wlsy jI dI prK leI ieh Ascrj kOqk kIqw sI[
53.pMj kkwr dI mhwn mhwnqw mhW mhwn hY jI:- prmpUjnIk s`cy vwihgurU siqgurU pihly pwiqSwh jI qoN prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI q`k, is`K Drm dw pRcwr SWq rs ’c huMdw irhw, prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvy pwiqSwh jI ny iKmw DIrj sihq Bwxw mMnidAW, sbr sMqoK dw ipAwlw pINidAW AwpxI ShIdI idqI[ hmySw hI s`cy vwihgurU jI dw ieh AsUl hY, ik iKmw DIrj sbr sMqoK dw ipAwlw au~Cl ky, bIr-rs Dwr lYNdw hY, ies leI prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny bVw BwrI bIr-rs DwridAW, mIrI pIrI dIAW do sRI swihbW pihnIAW[ ^wlsw &Oj sRI Akwl q^q swihb jI rc ky, Drm XuD krky zulm nws kIqw[ prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU s`qvyN A`TvyN pwiqSwh jI SWq-rs ’c rhy, vwihgurU siqgurU nOvyN pwiqSwh jI ny duK nUM AMimRq krky pINidAW, iKmw DIrj sihq SWqI ’c rih ky Awpxw sIs blIdwn idqw[ prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny vIcwirAw, -hux qoN mgroN prmpiv`qR gurqw prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM dyxI hY, A`gy nUM ivAkqIgq dyhDwrI gurU nhIN hovygw-[ ies leI AwpxI AqI ipAwrI siqsMgq jI nUM dyvI dyvqy kbrW dI pUjw, DIrm`lIAW gMgUSwhIAW Awid qoN Cufw ky KMfy bwty dw mhwn piv`qR AMimRq Ckw ky, suqMqR ^wlsw &Oj bxw ky, hmySw leI prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpiv`qR s`cy crn kmlW ’qy pw idqw[ ”XQw:- ^wlsw kwl puruK kI POj] pRgtÎo prmwqm ko mOj] 1] rhwau] (sRI srb loh 667)
“AMdrlI rihq dI jxwiek, bwhrlI pMj kkwrW dI rihq b^SI, bwhrlI rihq BI pRymI hI r`K skdw hY, jo AMqRIv rihq dw DwrnI hovy[ dovyN rihqW Dwrn bwry ieh hukm hY:- ”jIAhu inrml; bwhrhu inrml] bwhrhu q inrml.jIAhu inrml; siqgur qy.krxI kmwxI] “s`c dy s`cy dwqy s`c dy s`cy Avqwr, s`c srUp siqgurW ny swry p`K r`Ky hn[ pUrn rihq nw r`KidAW, bwhroN ByK Dwrn vwly nUM
nwm lvygw so qn^whIAw hY, auh jm dy v`s pvygw[ ” XQw:- is`K ko AwDw nwm n lyX] lyX ju jm ky vs hoie qyX]
“vwihgurU:- ilKwrI jn siqgurU swihbwn jI dy SuB s`cy au~cy nwm nwl, vwihgurU bRhm gur nwnk dyv; goivMd rUp] )gurdyv siqguru pwrbRhmu prmysru; gurdyv nwnk hir nmskrw] gurbwxI dy pRmwx, SuB s`cy prmpUjnIk prmpiv`qR jI bhu bcn ivSySx, pUrn Adb siqkwr nwl ilKx, ArQ krn smyN Akwl purKu siqgurU swihbwn jI sMqW mhWpurSW nUM bhu bcn hI iliKAw jwvy[ jdoN siqgurU jI ny mhwn ikRpw krky swnUM isMG jW kOr pUrw nwm b^iSAw hY, iPr AsIN gurU gur siqgurU swihb jI dw A`Dw nwm lY ky qn^whIey ikauN bxIey? so dsW siqgurW Aqy siqgurU gRMQ swihb jI dy nwm nwl siqgurU swihb jI Aqy hor rMgW 2 dy ivSySx zrUr hI lwauxy cwhIdy hn[ jyhw siqguru kir jwixAw; qyho jyhw suKu hoie] Anuswr siqgurU swihb jI nUM pUrn bRhm srUp jwnxy krky, pUrn bRhm jI dI swiKAwqqw huMdI hY[ ie`k pRymI ny d`isAw, “bulwry ny sRI siqgurU swihb jI dw A`Dw nwm ilAw[ dws ny ikhw BweI! pUrw nwm ikauN nhIN lYNdw?kihMdw, ”“siqgurU jI ny Awpxy Awp nUM dws ikhw hY[ ”“dws ny ikhw, jykr siqgurU jI ieauN ilKdy hn[ ” eyqy kUkr hau bygwnw; Baukw iesu qn qweI] qUM siqgurU jI nUM kUkr ikvyN khyNgw? fWg BI iqAwr hY[ ieh sux ky iF`lw pY igAw[ ”“sRI siqgurU swihb jI dw pUrw nwm lYx vwly dw siqkwr huMdw hY Aqy muK BI rs nwl Br jWdw hY[
57.vwihgurU] sRbMs dwnI prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ny phwVI rwijAW nMU sUB s`cw Drm aupdyS b^Sxw:- vwihgurU sRbMs dwnI prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI rvwlsr phuMcy, phwVI rwijAW nUM siqgurW ny ikhw, ” “qurkW nUM AwpxIAW b`cIAW idMdy hoN, Zulwm bxdy hoN, AMimRq Cko Amr hovo! hmlwvrW dy A`gy DOx nw suto, Awpo iv`cIN dw klyS iqAwgo, AMimRq Ck ky gurU BweI bx ky, AxKI sUrbIr XoDy bxo, j`QybMd ho ky prjw nUM suK dyvo, dovyN lok suDr jwxgy[ ” “phwVIAW ikhw,” “jI AsIN AMimRq qW Ck lYNdy hW, pr DoqI bodI jM\U BI r`KWgy[ jdoN koeI mirAw krygw, qdoN JMf BI luhwieAw krWgy[ ” “ieh sux ky prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI Awpxy muK A`gy rumwl krky h`sy, ikhw, ” “qusIN lwhw nhIN lY sky, jy quhwnUM AMimRq Ckw idMdw, qW qusIN kihxw sI, AsIN qW pihlW hI rwjy sW[ DUV iv`c rul rhy AiqAMq gRIb qoN gRIb kmIn nIvIAW zwqW nUM KMfy bwty dw
58.“vwihgurU] jmWdrU kys r`Kx bwry blvwn sYmsn dw idRstWq:- “vwihgurU] jmWdrU kys r`Kx ’c bhuq v`fI qwkq hY[ jmWdrU kys suMdr kUly cmkIly huMdy hn, ie`k vwrI muMnx qoN dubwrw pihlW vrgy suMdr nhIN AwauNdy[ bweIbl dy kWf qyrW qoN soLW ’c ieh AnoKw pRsMg AwauNdw hY[ jorh invwsI blvwn sYmsn ny ibnw SsqR Syr mwirAw[ vYrI ies qoN frdy sn[ ies dw pRym dyillh nwl ho igAw[ ies dI pRymkw ny lwlc krky ies dy blvwn hox dw kwrn vYrIAW nUM d`s idqw[ vYrIAW ny suqy pey dy kys muMn idqy, ies nUM PV ky A`KW k`F ky jylH ’c pw idqw[ so kys muMnx nwl SkqI nws ho geI[
59.kys munwauxy rzw dy ault c`lxw hY:- myit rjwey jo sIs mufwvY[ khu qy jg kYsy hir pwvY[ (rihq nwmw) “so prmpUjnIk Akwl purK jI dy b^Sy kys r`Kxy cwhIdy hn, jo Bwxw mMnx dI pRq`K inSwnI hY[
prmpUjnIk siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny ipAwry ^wlsy jI dy Avqwr AsQwn dw nwm, sRI kysgV swihb jI r`K ky, kysW dI mhwnqw jxweI hY[ prmpUjnIk s`cy siqgurW dy hukm nUM isr m`Qy ’qy mMnidAW ShId BweI qwrU isMG swihb jI ny Awpxw KopVw luhwieAw, Awpxy kys kql krwauxy pRvwn nhIN kIqy[
60.vwihgurU] prmpUknIk s`cy siqgurU pihly pwiqSwh jI nwl m`ky ’c crcw kridAW pIr bhwaudIn ny pRSn kIqw:- ” AwKih pIr bhwEdIn; sux ho nwnk Swih] ihMdU muslmwn duie; id`qy nI muFhuM auTwie] bhwEdIn ikhw:- muFoN
auTw idqy, Bwv jVoN pu`t idqy, JUTy kr idqy[ AwKI nwnk Swh sc; suxhu bhwEdIn pIr] ihMdU muslmwn duie; isrguMm QIey jhIr] (isrguMm) isr muMny (jhIr) duKI[ bwJoN rwh S`rIAqy; kdy pwk nw hoie] bwJoN suMnq AwdmI; drgh ley n Foie] bhwEdIn ikhw:- Srw dy rsqy qoN ibnw AwdmI kdy BI (pwk)piv`qR (nw)nhIN hoie skdw Aqy suMnq krwey qoN (bwJoN)ibnw AwdmI nUM ^udw dI drgh iv`c (Foie)FoeI (n)nhIN imlygI[ prmpUjnIk vwihgurU siqgurU swihb jI:- s`cI suMnq r`b dI; 1mUey lY AwieAw nwl[ jo r`Ky mUey 2AmwnqI; so 3Kwsw bMdw 4Gwl[ iPr igAw drgh iv`c; A`gY r`K inSwn] hor drgh FoeI n lhn; jo rwxY SYqwn[ 5A`vl suMnq mUey hY; isr qy r`KY joie[ pwvY mrwqv sXdI; v`fw rKIsr hoie[ r`Ky mUey, 6hlwl Kwey, inkt 7hrwm n jwie[ sB jhwn dI kI c`ly; iqs dy vs Kudwie[ 1kys 2vwihgurU jI dI Amwnq smJ ky, sMBwl ky r`Kdw hY[ 3cMgw 4kmweI 5pihlI suMnq kys hn, jo isr ’qy r`Ky hn[ ijs krky (sXdI) srdwrI dw drjw pweIdw hY[ 6Drm ikRq dw pdwrQ 7hrwm dI kmweI[
61.“prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqSwh jI ny jdoN m`ky suMdr drSn b^Sy, qW bhwvlpurIAw pIr nUrI drSn krky, ieqnw izAwdw pRBwivq hoieAw, aus ny Awpxy sRIr qoN rom ktwauxy mhW pwp smiJAw, hux q`k aus dI g`dI ’qy bYTx vwly sRIr dy iksy BI AMg qoN ie`k BI rom nhIN muMndy[ Srw Anuswr l`bw nhIN ktwauNdy[ inqpRqI sRI jpujI swihb jI dw AMimRq pwT krdy hn[
62.prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqSwh jI ny kwzI rukndIn nUM m`ky ivKy ikhw:- ” swbq sUrq r`b dI; B`ny byeImwn[ drgih FoeI n imlY; kwPr kuqw SYqwn[ swbq sUrq r`b bxweI[ byeImwn ny BMn gvweI[ “vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurW ny mhwn praupkwr kridAW, ZulwmI dI inSwnI topI luhw ky Awpxy is`KW dy isr ’qy dsqwr sjvweI[ qurkI siBAwcwr ’c dwhVI kys r`Kxy ivSyS gOrv sI[ Zulwm ihMdU dw gOrv, qurk dyKxw psMd nhIN krdy sn[ ies krky zwlm bwdSwhW ny ieh zwlmwnW hukm jwrI kIqy:- ” “ihMdU mUMh isr munw ky topI lYx, GoV AsvwrI nw krn, SsqR nw r`Kx, Awpxw q^q n bnwaux[
63.“vwihgurU] prmpUjnIk vwihgurU siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny ZulwmI dIAW jMjIrW k`tIAW, s`q Put au~cy sRI Akwl q^q swihb jI rcy[ mIrI pIrI dIAW do sRI swihbW pihrIAW[ GoiVAW dI AsvwrI kIqI, AwpxI ipAwrI isK &Oj
65.eIsweI miq qy ivigAwn ’c, kysW dI mhwn mhwnqw:- sRI eIsw jI dy suMdr kys dwV@y bwry bweIbl ’c izkr AwauNdw hY[ b^wrI jI ny iliKAw hY ik hzrq XsUhmsIh jI dy kys AiqAMq suMdr GuMgRwLy CwqI cOV@I Aqy rMg lwl sur^ sI[ XhUdIAW dy rihbr hzrq mUsw jI dy BI suMdr kys sn[
AmRIkI pRo&Ysr rwbrt iplignI ny iliKAw hY ik ijqnw koeI swbq sUrq rhygw, auqnw hI mrd, bzurg drSnI, Awqm ivSvwSI swhsI audwr Afol imhnqI hovygw[ kysW dy q`q:- nweItrojn 17, kwrbn 50, AwksIjn 28, hweIfrojn 6, sl&r 5, ies qoN ielwvw cUnw Aqy AgnI QoV@I mwqRw ’c pwey jWdy hn[ kys k`txy krky sRIr dy aupRokq q`q G`tdy qy kmzorI huMdI hY[ AwrkImIfIz julIAs sIjr, kolMbs, iebrwihm ilMkn, sukRwq, PrYNkn SykspIAr, lUQR, lUeI pYscR, kwrl mwrks, vwltyAr, krOmivl, AYfIsn qy dunIAW ’c AnykW hI vwihgurU jI dy ipAwry mhWpurS kyswDwrI hoey hn[
66.vwihgurU] kys muMfn dw BYVw irvwj ieauN ipAw[:- duAwpr ’c mhWBwrq dy jMg qoN kw&I smW ip`CoN, nMd rwjy ny bhuq swry C`qRI rwijAW nUM ij`q ky, dyS inkwlw dy idqw[ nMd rwjy dw rwj nSt krn leI C`qRI rwjy, bRwhmxW qoN brnIAW krwaux l`gy[ Awpxy vzIrW dI mMdI rwey nwl, nMd rwjy ny bRwhmxW dy mUMh isr muMn idqy, beI ien@W dI SkqI nws ho jwvy[ ijs krky myrw rwj nSt nw hovy[ ies ny zor nwl kvIAW qoN kys muMnx dy slok bxvw ky, Dwrimk gRMQW ’c BI ilKvw idqy[ bRwhmxW ny mnmq Anuswr muMfn sMskwr dI nvIN rsm bxw idqI[
67.jtW r`Kx dI mnwhI:- ” jtw muktu qin Bsm lgweI; bsqR Coif qin ngnu BieAw] rwm nwm ibnu, iqRpiq n AwvY; ikrq kY bWDY ByKu BieAw] )kr mo nK; isr jtw svwrI] pRB kI ikRAw; kCU n ibcwrI] 23] (sRI dsm 56)vwl vDwieAW pweIAY; bV jtW plwsI] (vwr 36)“jYnI boDI sMinAwsI mUMh isr muMnx l`g gey[ mwipAW dI mOq qoN isr mUMh muMnx dw BYVw irvwj pY igAw[ hux mUMh isr muMnxw PYSn bx igAw hY[ vwihgurU] AxK gYrq gOrvqw bhwdrI vwly sUrmyN kdy kys dwV@w nhIN munwauNdy[
68.ihMdU miq ’c kysW dI mhwn mhwnqw:- vydW aupinSdW isMmRqIAW ’c kysW dI mhwn mhwnqw siqkwr bwry izkr hY[ sRI rwmcMdR jI sRI bwvn jI sRI ikRSn Bgvwn jI, kplmunI jI, viSSt munI jI, ivSvw im`qR jI, Bwrdvwj jI, Ag`sq
munI jI, durbwsw jI, bwlmIk jI, vydivAws jI, bRhmw jI, ivSnUM jI, iSv jI Aqy smUMh dyvqy dyvIAW dy suMdr kys sn[
69.ivSnUM jI ny ArhMq Avqwr Dwr ky, dYNqW dy kys kql krvwauxy:- dYNqW dw pRqwp vDdw dyK ky, dyviqAW ny eIr^w kridAW ivSnUM jI pws bynqI kIqI, ” “dYqW qoN bcwau jI[ ”“ivSnUM jI ny ArhMq Avqwr Dwr ky, dYNqW dy kys kql krvw ky, qwkq ^qm kr idqI[ vyd mMqR pV@n vwlw, sRIr dw ie`k BI rom n kql kry, qW aus dw mMqR piV@Aw s&l huMdw hY[ kys kql krn nwl mMqR ault Asr krdw hY[ ”XQw:- sBhUM hwQ mocnw dIey] isKw hIx dwnv bhu kIey] isKw hIx koeI mMqR n PurY] jo koeI jpY ault iqh prY] 10] (sRI dsm 183)“ies qoN hI sRyviVAW dw miq c`ilAw[
zwlm prsrwm ny ie`kI vwrIN C`qRIAW nUM v`F ky ^qm kIqw[ ies krky BI C`qRI isr ktwaux l`g pey[ jdoN prsrwm, sRI rwmcMdR jI sRI lCmx jI nUM mwrn l`gw, qW sRI lCmx jI ny sRI rwmcMdR jI nUM puiCAw, ” “ie`kI vwrIN C`qRIAW dy ^Un dy kuMf ’c n@waux vwly zwlm dw isr dwsndws v`F dyvy?”A`goN ikhw, “ies nUM mwrn nwloN, ies dy kys k`t dyvo, ieh mOq nwloN BI v`D szw hY[ ”“sRI ikRSn jI ny rukm`eIey nwl jMg krky, jUVw v`F ilAw[ blB`dR jI ny A&sos kIqw, ”“auh joDw sI, ies krky aus dw jUVw nhIN sI v`Fxw cwhIdw, BwvyN isr v`F idMdy[ ” XQw:- blBdR bwc] dohrw] BRwq qRIAw ko rn ibKY; kwn@ jIq jo lIn] sIs mUMf qw ko dXo; khÎo kwj Gt kIn] 2006] (sRI dsm 508)
“sRI Arjn jI A`SÍQwmw dw sIs auqwrn l`gy, qW ikRSn Bgvwn jI ny mn@w kIqw, jo bRhm h`iqAw l`g jwvygI, sIs k`tx dI bjwey kys kql krvw idqy[ dyviqAW dy gurU bRhspq jI dy Gr vwlI qwrW nUM k`F ky somrwj ny Awpxy Gr vswieAw[ dyviqAW ny ies dw isr v`Fx dI bjwey isr muMinAw[ au~qmw dI iesqRI B`dRW nwl, vrndyv ny Kotw krm kIqw qW aus dy BI kys kql kIqy gey[ aupRokq pRmwxW Anuswr kys kql krn dw fMn isr v`Fx nwloN BI izAwdw sI[
70.vwihgurU] kysW dy prm lwB hI lwB:- kys idmwZ nUM grmI srdI qoN bcwauNdy hn[ qwLUey dy au~pr jUVw krnw cwhIdw hY, SsqR dy vwr nUM kys rokdy hn[ jMgI isMG Awpxy sIs ’qy bhuqIAW p`gW ’qy c`kR sjwauNdy, ijs krky isr dI r`iKAw huMdI[ vwhu vwhu prmpUjnIk siqgurU s`cy pwiqSwh jI ny Akwl purK jI dI &Oj
khI hY:- ”As ikRpwn KMfo KVg; qupk qbr Aru qIr] sYP srohI sYhQI XhY hmwrY pIr] 3] (sRI dsm717)“ies leI sRI q^q swihbW Aqy gurU pMQ jI AMdr SsqRW dw pUjn hr smyN ho irhw hY[ sRI Akwl q^q swihb jI ’qy ieh sRI swihbW hn:- siqgurU CyvyN pwiqSwh jI dIAW mIrI pIrI dIAW do sRI swihbW, ie`k siqgurU dsvyN pwiqSwh jI, prmpUjnIk bwbw buFw swihb jI, prmpUjnIk BweI jyTw swihb jI, prmpUjnIk bwbw krm isMG jI ShId, prmpUjnIk BweI audy isMG jI, prmpUjnIk bwbw ibDI cMd jI, ien@W sRI swihbW Aqy hor Amolk suMdr SsqRW dy SuB drSn, sRI Akwl q^q swihb jI iv`Ky sRI rhrwis swihb jI dy Bog mgroN in`q hI krvwey jWdy hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU s`qvyN A`TvyN Aqy nOvyN pwiqSwh jI ny BI sRI swihbW gwqry pYn@IAW[ imAwn rihq CotI ikRpwn gL ’c nhIN pwauxI[ G`t qoN G`t nON ieMcI ikRpwn srb loh dI hI hoxI cwhIdI hY[ in`kI ikRpwn kysW ’c nhIN tMgxI, kysW nUM kql krdI hY[ srbloh dI nON ieMcI ikRpwn qoN ibnw prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI Bog nhIN lwauNdy[ bhuq vwrI ikRpwn if`gdI hY, ies leI gwqRy dIAW isauxW izAwdw, izAwdw mzbUq hox, isry ’qy C`lw cwV@o, btn lwau, ijs krky ikRpwn n if`gy[ sRI swihb jI nUM ^Ub mWj ky KuSk krky r`Ko[ srb loh dy bwty sRI swihb Awid SsqR jy lMmW smW sMBwlxy hox, qW moibl Awid lw ky r`Ko jI[ jMg v`Fx leI inMbU dw sq bhuq hI vDIAw hY[ AMimRq vyly au~TidAW hI sRI swihb jI nUM m`Qw tyko jI, BwvyN hr smyN hI tykI jwvo[ ibnw imAwn dy in`kw KMfw ikRpwn, jM\U vWg gL ’c nhIN pwauxy[ keI in`kI ikRpwn dMdW ’c Pyrn l`g jWdy hn, ieh glq hY[ iksy smyN BI AMimRqDwrI isMG ikRpwn sRIr qoN v`KrI n kry[ ”XQw:- SsqR hIn, ieh kbhUM n hoeI[ rihqvMq, ^wils hY soeI] SsqRW nUM mWjo qyl lwau, coLI cV@wE[
82.swKI BweI auydY isMG jI ny Syr iSkwr krnw, Ajpw jwp vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny gurU ^wlsy jI nUM, SuB s`cw aupdyS dyxw:- Ajpw jwp vwihgurU inrgun bRhm jI dy srgun Avqwr mh`ly dsvyN jI ny KMfy bwty dy AMimRq dI dwiq rihq mrXwdw gurbwxI jI, KulI Kurwk b^S ky SSqR AiBAws s^q imhnq ms`kq vrijS krvw ky, svw 2 l`K nwl lVn vwly jyqU isMG, ibnw ipRQvI dy bypRvwh rwjy sUrbIr bhwdr inrBY joDy ^wlsy vwihgurU srUp sdw Amr bxw idqy[ AYsy bhwdrW ’coN BweI audy isMG swihb ^wlsw jI hoey hn[ dUr KyqW ’c Syr Aw ky byly ’c rihx
l`gw[ pSU bMdy mwr ky Kw jWdw, ijmINdwr AqI duKI hoey[ pUrn gurU jI pws pRym bynqI kIqI[ pUrn gurU jI ny Apxy ipAwry ijMd jwn BweI audy isMG jI nUM ByijAw[ bhwdr isMG swihb jI Syr nUM mwr ky siqgurU swihb jI dy s`cy crn kmlW ’c ilAwey[ pUrn gurU jI AiqAMq hI lUM 2 krky prm pRsMn hoey[ isMG swihb jI nUM QwpVw dy ky CwqI nwl lwieAw[ muskrw ky PurmwieAw:- hy ipAwry ^wlsw jI! jwq pwq mwieAw moh ivkwr, Aogux iqAwg ky, BweI audy isMG jI jYsy sUrbIr bhwdr joDy kyhrI Syr mwrn vwly bxo[ rwjy sIh; mukdm kuqy] jwie jgwiein; bYTy suqy] cwkr nhdw; pwiein@ Gwau] rqu ipqu; kuiqho cit jwhu] Anuswr prjw bhuq duKI hY, ijvyN ieh Syr prjw nUM duKI krdw sI, rwjy prjw dw lhU pINdy hn[ zwlmW nUM SoD ky prjw nUM suK dyvo[ siqsMgq jI ivsmwd ho ky pUrn gurU jI dI mihmw krn l`gy[ DMn siqgurU swihb jI[ XQw:- vwhu vwhu scy pwiqswh; qU scI nweI]
82 aUVw. prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dy hukmnwmy ’coN SuB is`iKAw:- “sMgq hiQAwr bMn@ ky drSx Awvxw[ jo is`K hQIAwr bMiD kY drsin AwvYgw, so inhwl hogu, hukm hY[ ”)BweI cOpw isMG jI iC`br:- “gurU kw is`K sRI swihb jI dw Adb kr pUjw krY[ Awp swihb jI ny pUjw kIqI hY[ gurU kw is`K krd Byt kIey ibnw pRSwid n Cky[ ”BweI dysw isMG jI:- SsqR hIn, ieh kbhUM n hoeI[ rihqvMq, Kwils hY soeI] ){kys SsqR praupkwr ibn; bMdw jwxo Byf[ ^wlsw pMQ sjw rhy; Ascrj gurU kI Kyf[ hr vyly kmrksw lw ky swvDwn ho ky ismrn kro jI[ dwsndws}
82 eIVI. A`j ivigAwnk j`ug ’c ikrpwn dI kI loV hY?iBAwnk jMg hox mgroN goLI is`kw n imly, jW mSInrI bMd jW ^rwb ho jwvy qW h`QoN h`QIN dy Xu`D ’c ikRpwn hI kMm AwauNdI hY[ hryk bMdw rweI&l psqOl ^rId nhIN skdw, ien@W dI sMBwl rwKI BI bhuq hY, pr ikrpwn gwqRy r`KxI sOKI hY[
83.pMj kkwr iqAwg ky, ikRpw rUpI ikRpwn, ikRq dy kys, dieAw dI dwV@I, mn nUM kVn rUpI kVw, vIcwr rUpI kMGw, jy ieh SuB guxW rUpI AMqRIv kkwr Dwry jwx qW TIk hY jW nhIN?s`cy siqgurU swihbwn jI ny sRvMs kurbwn krky, prmpiv`qR prmpUjnIk gurbwxI jI Aqy Syr dw Ub sMudr bwxw b^iSAw hY, BoiLAW nUM, pMj kkwr dw iqAwg krw ky, gDy ikauN bxwauNdy hoN?siqgurU mhwrwj swihb jI qoN fro[ siqgurU swihb jI dI b^iSS qy hukm smJ ky, ijhVw pRymI, kkwr inscy nwl pihny, auh hI aupRokq SuB guxW rUpI kkwr Dwr skdw hY[ SuB gux Dwrny jIv dy v`s nhIN, gurU jI Amolk dwiq hn[ BIKk ByKwrI bx ky, gurU jI qoN nwm SuB guxW dI dwiq pRwpq krky inhwl hoxw hY[ so siqgurU swihb jI dI b^iSS qy hukm smJ ky pMj kkwr nhIN iqAwgxy, AMqRIv SuB guxW rUpI pMj kkwr BI Dwrny[
84.kI A`j dy smyN ’c pMj kkwrW ’c qbdIlI krn dI loV hY?prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ny AYsI Amolk dwq b^SI hY, jo jIAW dy lok pRlok AMdr shweI huMdI hY[ XQw:- jo guir dIAw su mn kY kwim] jo siqgurU swihbwn jI ny prmpiv`q aupdyS idqw hY, is`K ny aus nUM kmwauxw hY[ XQw:- guir kihAw sw kwr kmwvhu] gur kI krxI kwhy Dwvhu] pwrbRhm sRvMs dwnI, Awqm dwn nwm pRym Awid AsMK guxW dy dwqy siqgurU swihb jI dI b^iSS jwx
ky, siqkwr sihq kkwr r`Kxy hn[ kkwr bdlI krn vwlI socxI, Cofih AMnu; krih pwKMf] nw sohwgin nw Eih rMf] dunIcMd qy msMdW dy ivdwvw dyx vwlI socxI hY[ BwrI sUrbIr bhwdr AqIrQ XoDy BweI bic`qR isMG swihb jI, BweI audy isMG swihb jI, pMj ipAwry swihbwn jI Awid Anyk pRymIAW ny sIs dy ky BI hwey sI nhIN aucwrI[ suK Awrwm ’c bYiTAW kkwrW ’c qbdIlI dI ie`Cw bhuq hI Zlq &urdI hY[ siqgurU swihbwn qy siqgurU swihbwn jI dy ShIdW dw bIijAw bIj, sdw hrw Brw Amr At`l rhygw[ vwihgurU srUp s`cy siqgurU swihbwn jI myhr krn, pMj kkwrW dw AQwh ipAwr b^Sx[ so s`cy siqgurU swihb jI dy b^Sy kkwrW ’c qbdIlI krnI, slwmu jbwbu dovY kry muMFhu GuQw jwie] “vwlI socxI hY[
85.ikRpwn r`KxI AOKI hY?:- ie`k mhwqmw jI ny AMimRq Ckx nUM ikhw, kihMdy, ”“jI kMm DMdy ’c ikRpwn r`KxI bVI hI AOKI hY[ ” “mhwqmw jI ny is`K
rwjy qoN hukm krwieAw, ” “ijhVw Awpxy gwqRy rMbw dwqI r`Kygw, aus nUM Cy mhIny dw mwmlw muAw& kIqw jwvygw[ ”“ieh sux ky sB ny Awpxy gwqRy ie`k rMbw qy ie`k dwqI pihr ley[
86.ikRpwn dI mhwnqw[ swKI:- 1947 sMn nUM ihMdU muslmwn kqlyAwm ’c Gor iBAwnk zulm hoieAw[ pwiksqwn ’c ie`k guris`K pirvwr nUM muslmwnW ny ShId kr idqw[ ie`k nOjvwn AMimRqDwrI b`cI, pRvwr dy ShId hox qoN Awpxw Gr C`f ky bwhr inklI[ ie`k muslmwn hwkm mgr l`gw[ duKW dI mwrI kwinAW iv`c jw lukI, hwkm AwpxI rweI&l GoVy dy hOdy iv`c C`f ky, bIbI jI nUM h`QIN pY igAw[ AMimRqDwrI bIbI jI ny siqgurU goibMd isMG swihb jI nUM AiqAMq pyRm Bwvnw gRIbI nwl ArwiDAw[ siqgurW ny AYsw hONslw b^iSAw, bIbI jI ny gwqRy vwlI ikRpwn k`F ky hwkm dy pyt iv`c g`f idqI[ siqgurW dw rom 2 krky AqI hI kotwn koit DMnvwd kIqw[ A`gy qurI, is`K imltRI iml geI[ sRI Akwl q^q swihb jI ’qy Aw ky, sjy dIvwn iv`c AwpxI ikRpwn k`F ky idKweI qy ikhw, ”jn nwnk kI lj pwiq gurU hY isru byicE siqgur Awgy] Anuswr “prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU goibMd isMG swihb jI dI b^SI ies ikRpwn ny hI myrI piq r`KI hY[ ”
pRym ibnY:- moFy pweI ikRpwn dy gwqRy nwl ie`k gwqRw hor isauNqw hovy, ijs nwl l`k bMin@Aw jw sky, l`k bMn@y qoN ibnw, ikRpwn hr smyN ihldI rihMdI hY[ ikRpwn au~pr hr smyN kmrksw lw ky r`Ko[
87.kCihrw:- brykW vwlw, gol ryv mUhrI dIAW bhuqIAW isaUxW hox[ jq sq dI inSwnI hY[ ” sIl jq kI kC pihir; pkVy hiQAwrw[ (vwr 41)“ie`k iglw phuMcw lwh ky, sukw pOxw, jy dovyN phuMcy iek`Ty lih jwx qW prmpUjnIk pMjW isMGW qoN Ardws krvw ky qn^wh luAwauxI[ tMgxy nwl kmrksy dI gMF dy ky, kCihrw sukwau[ kCihrw hmySw sw& r`Kxw, ie`k prnw, kCihrw bdlx leI, aus nwl mUMh nhIN pUjxw[ ie`k prnw hmySw gL iv`c r`Kxw[ ”iglI sukI k`C pwie ley, k`C dy phuMcy dw isMG ivswh nw kry[ (caupw isMG jI iC`br)k`C ikRpwn kys qYR mudRw; gur Bgqw rwmdws Bey] 367] (srb loh gMRQ)
sRI rwmcMdR jI ny hnUmwn jI dI syvw BgqI ’qy BwrI pRsMn ho ky kCihrw hI b^iSAw, jo jq dI inSwnI hY[ kCihrw lwh ky nMgy nhIN sOxw Aqy n hI nMgy nhwauxw hY[ vwDU kCihry jm@W r`Ko[ ie`k inhMg isMG jI ibRC ’qy cV@n qoN pihlW
ie`k kCihrw l`k nwl bMnx l`gy, puCx qoN ikhw, ” “^wlsy dw kI pqw hY?auqWh hI cV@ jwvy?”“iesy qr@W dUjI jg@w ’qy jwx smyN Awpxw kCihrw burS nwl iljwau[ jy iksy dw kCihrw vrqo qW swbx lw idE[ d`dW vwly jW ibmwr dw kCihrw n vrqo[ kCihry dI mUhrI izAwdw qMg jW Kul@I n hovy[ kmrksw bhuq hI izAwdw mzbUq motw lMbw hovy, ijs krky l`k dy audwLy vl@yitAw jw sky, jy koeI jMg kry qW BI tuty nw[ mUhrIAW dy joVW ’qy mzbUq twkIAW lwau[ nwLw pwaux vwlI jg@w ’qy A`gy ip`Cy BI kpVy dIAW twkIAW lwau[ kmrksy nwl gMF nhIN pwauxI[ nyPy dI isaUx dUhrI hovy[
88.jq sq dI dwiq kCihry dI mhwn mhwnqw ’qy tUk:- ie`k pTwx Twxydwr ny AMimRqDwrI bIbI jI dI loQ nihr ’c dyKI, ijs dy kCihrw pYin@AW sI[ pCwx ky Qwxydwr ikhw, ”“DMn vwihgurU s`cy siqgurU goibMd isMG swihb jI ijauNidAW dy qW pVdy Fkxy hI hn, mirAW dy BI Fk rhy hoN[ ”“ieqnw ivsmwd pRBwivq hoieAw ik sRI Akwl q^q swihb jI ivKy Aw ky, pRvwr smyq KMfy bwty dw AMimRq Ck ilAw[
K`ul@I k`C DoqI nwl pUrw pVdw nhIN FkIdw[ so prmpUjnIk s`cy siqgurW dy b^Sy kkwr iKn pl BI sRIr qoN v`Kry nhIN krny jI[ kCihry dy dovyN phuMcy lih jwx qW pMjW ipAwirAW qoN Ardws krwau[ jykr kCYhrw puTw pY jwvy qW CyqI qoN CyqI is`Dw kro[
89. siqgurU goibMd isMG swihb jI dI gur &qyh bwbq jo AwgXw hY, aus nUM BweI mnI isMG jI Bgq rqnwvlI ’c ieauN ilKdy hn:- gur &qyh pihlW bulwaux vwly v`l, dwsndws dw cyhrw huMdw hY[ jo ip`CoN bulWvdw hY, aus v`l dws dw s`jw moFw huMdw hY[ jo ip`CoN hOLI ijhI bulWvdw hY, aus v`l K`bw moFw huMdw hY[ jo nhIN bulWvdw, aus v`l dws dI ip`T huMdI hY[ “siqgurU s`cy pwiqswh jI dI pRsMnqw lYx leI dovyN h`Q joV ky pihlW AqI hI inmRqw sihq gur &qih bulwauxI cwhIdI hY[ aus dw au~qR dovyN h`Q joV ky inmRqw pRym sihq hI dyxw cwhIdw hY[ s`cy siqgurU swihb jI dy isMGW AMdr gur &qyh dw bhuq BwrI siqkwr hY[ isMG ie`k dUjy qoN ivCV ky BwvyN JwVI auhilauN ho ky Awaux qW J`t p`t hI g`j ky gur &qyh bulwauNdy hn[ AMimRq vyly au~TidAW hI BwvyN iek`ly hoeIey, sB qoN pihlW siqgurU swihb jI nUM boly so inhwl] siq sRI Akwl] jYkwrw gjwauxw cwhIdw hY, aus qoN bwAd
siqgurU swihb jI nUM gur &qyh bulwau jI[ ssrI kwl dI bjwey siq sRI Akwl kho[ vwhgurU jI kI &qih] bwhgurU jI kI &qih] dI bjwey vwihgurU jI kw ^wlsw vwihgurU jI kI &qyh] hI kihxw cwhIdw hY jI[ ”kCihrw qy kCihrw bdlI krn vwlw prnw, moFy jW isr ’qy nhIN r`Kxw[ k`C kCihrw Awpxy isr ’qy r`Kxw, l`k vwlw prnw isr ’qy bMnxw, aun@W nwl mUMh pUMJxw glq hY jI[
90.rMg:- prmpUjnIk gurU ^wlsy jI dy nIlw ic`tw kwLw kysrI cwr rMg hn[ bwkI rMg BVkIly hox krky ivkwr pYdw krdy hn[ (hYdrI) hrw lwl ksuMBI rMg nhIN pihnxw jI[
91.pMjW dI kusMgq nhIN krnI, jo kwLy brqn vWg dwZ lwauNdI hY[ XQw:- bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu] ) 1. mIxy:- prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI ny ipRQIey nUM mIxw ikhw, jdoN aus ny prmpUjnIk inrvYru s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI nwl Akwrx vYr kIqw[ ies ny prmpUjnIk s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI nUM CotI aumr ’c ShId krn leI dweI dy AsQnW nUM zihr lvw ky ByjI, spyry qoN s`p CufwieAw, iKfwvy qoN dhIN ’c zihr
puAweI[ XQw:- iqau drgih mIxw mwrIAY; kir kUVu kupqw] 2] (vwr 36) prmpUjnIk vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny mwlvy ’c s`cy crnkml pwey[ kOl soFI jI ny pRym bynqI kIqI, “jI ikRpw krky swnUM mylo[ ” qW prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb ikhw, “AMimRq Cko qW iml skdy hoN[ ” kOl soFI jI dy spu`qRW BrwvW ny sRI dmdmy swihb jI ivKy prmpiv`qR AMimRq CikAw, Awpy; myil ley ikrpwl] Anuswr prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb ny prmpUjnIk gurU pMQ jI nwl myl ley[ ieauN ipRQIcMd dI sMqwn coN byAMq Grwxy prmpiv`qR AMimRq Ck ky iml cu`ky hn[
2.msMd:- (msnMd)Awsrw, AwDwr[ msnMd A`Kr ivgV ky msMd bx igAw[ prm ikRpwlU s`cy siqgurU swihb ny ien@W nUM au~c pdvI b^SI, ien@W dI syvw ieh sI ik siqsMgqW ’c gurmiq pRcwr krn, sMgqW nUM prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI
dy s`cy crnW ’c ilAwaux, siqsMgqW qoN kwr-Bytw augrwh ky, swrI dI swrI prmpUjnIk siqgurU swihb nUM dyx[ jo s`cy siqgurU swihb jI b^Sx, aus nUM sMqoK nwl vrqx, pr ieh Srwb mws mMd krm krn l`g gey, prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU swihb ny doSI msMdw nUM m`cdw 2 guV, qyl pw ky fMf idqw, ien@W nwl vrqxoN mn@w kIqw[ sRI hukmnwmw swihb jI:- “msMdW no mMnxw nwhI, gurU sMgq kI bwhuVI krygw[ msMd msMdIey dy mrxy prxy gurU ky is`K nwhI bYTxw[ msMd Aru msMdIey nwil imlwpu nwhI krxw, hor vDIk idikq nwhI krxI, ipAwr krnw[ jo is`K imlY so myil lYxw[ ”
3.DIrm`lIey:- prmpUjnIk sRI bwby guridqy swihb jI dw v`fw kpuqR, prmpUjnIk siqgurU s`qvyN pwiqswh jI dw v`fw BweI, prmpUjnIk siqgurU nOvyN pwiqswh jI dw skw BqIjw hMkwrI DIrm`l sI[ ieh prmpUjnIk siqgurU CyvyN pwiqswh jI dy pRq`K huMidAW Awpxy Coty BweI prmpUjnIk siqgurU s`qvyN pwiqswh jI nwl eIrKw krky sRI kIrqpur swihb jI ivKy g`dI lw ky D`ky nwl Awp gurU bx bYTw[ prmpUjnIk s`cy siqgurU CyvyN pwiqswh jI dI AwigAw pw ky, prmpUjnIk bwbw ibDIcMd swihb jI Awid XoiDAW ny ies dw cOr Koh ky GsuMn muky lwey, frdw B`j AwieAw[ bwby bkwly ivKy pKMfI gurU bx bYTw, ies ny prmpUjnIk s`cy mhwn praupkwrI siqgurU nOvyN pwiqswh jI ’qy do vwr goLI clweI[ 12 imslW smyN DIrm`lIAW coN b`fBwg isMG ny AMimRq CikAw[ duAwby vwly sRI krqwrpur swihb jI, prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI ny vswey sn[ hMkwrI nIc jlMDrI sUby ny prmpUjnIk sRI QMm@ swihb jI swV idqy[ b`fBwg isMG ie`QoN B`j ky phwVW ’c jw viVAw, nw qW Awp kurbwnI idqI qy nw hI jMgL ’c prmpUjnIk ipAwry ^wlsy jI nUM ^br idqI[ BUqny k`Fdw qy gurW qoN bymuK jwx ky, gurU ^wlsy jI ny ies nUM iqAwg idqw sI[ so DIrm`lIAW dw ivswh nhIN krnw[ b`fBwg isMG dy fyry jwxy krky kotwn koit pwp l`gdy hn[
4.rwmrweIey:- prmpUjnIk s`cy siqgurU s`qvyN pwiqswh jI dy v`fy puqR rwmrwey dy zbwnI quk aultwaux qoN s`cy pwiqswh jI ny ikhw, “rwmrwey nUM Bytw nhIN dyxI[ ” ieauN iqAwg idqw[ ies ny siqgurU A`TvyN nOvyN pwiqswh jI nwl Akwrn eIrKw krky Awpxy msMd bxw ley[
5. gMgU SwhIey (ihMdwlIey):- prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI dy iPtkwry pwpI gMgU ny prmpUjnIk Coty swihbzwdy qy mwqw jI ShId krwey, ies krky ies dI bMs nwl nhIN vrqxw[
92.pMjW nwl myl nhIN krnw:- 1qmwkU vrqx vwly, 2kuVImwr qy 3kuVI vycx vwly, 4rofy qy 5isrguMm Bwv ivcwiLEN isr munwaux vwly, ien@W coN ijhVy AMimRq Ckx, auh hI mylxy jI[ ihMdU qurk koaU, rwPjI iemwmswPI; mwns kI jwq sBY.eykY phcwnbo] (sRI dsm 19)Anuswr Awp iksy qoN nPrq nhIN krnI, sB nwl ieqnw cMgw ipAwr nwl vrqxw, ijs krky pRym dy vsIkwr ho ky guris`K bx jwx[
97.sB DrmW dy Dwrimk AsQwnW ’c qmwkU iljwx dI s^q mnwhI hY[ roizAW dy idnW ’c muslmwn qmwkU nhIN pINdy[ SwsqRW kqybW qy gurmiq ’c sB QW qmwkU nUM inMidAw hY[ ies nUM iksy BI pIr pYgMbr Avqwr ny nhIN vriqAw[ qmwkU
pIx vwly dy h`QoN pwxI Awidk lY ky nhIN pIxw[ rotI bytI dI sWJ nhIN krnI[
98. qmwkU pYdwieS bwry:- hMkwrI shMsrbwhU ny Awpxy swFU jmdgnI jI qoN kwmDyn gaU KohxI cwhI, qW aus ny mMqRW dy bl nwl svrg nUM aufweI, hMkwrI shMsrbwhU ny qIr mwry, gaU dy pYrW c v`jx qoN ^Un DrqI ’qy ifigAw, aus ^Un qoN qmwkU pYdw hoieAw, so qmwkU gaU dw ^Un hY[
99.purwixk m`q Anuswr:- p`Cm ’c iksy ny gomyD X`g kIqw, gomyD kuMf coN qmwkU au~igAw, Bwv gaU h`iqAw krny krky ieh pYdw hoieAw[ ie`k vwr iSv jI qy
pwrbqI jw rhy sn, rwh ’c kljug v`CI dw rUp Dwr ky ic`kV ’c KuB ky KV@ igAw, aus nUM bwhr k`Fx leI iSv jI ny aus dy kMn iK`cy, pwrbqI ny pUC iK`cI, qW aus dy kMn qy pUC pu`ty gey, pwrbqI jI ny bhuq pscwqwp kIqw[ iSv jI ny pUC gwry ’c d`b ky au~pr kMn lw idqy qy ikhw, “ies qoN BirSt qmwkU pYdw hovygw[ ” spyn dy kolMbs ny jdoN AmrIkw l`iBAw, qW aus dy swQI AmrIkw ’coN ieh bUtI ilAwey[ spyn qoN XUrp dySW ’c PYilAw[ Bwrq ’c purqgwl dy vpwrIAW ny 1605 eI: ’c ilAWdw[ rUs, eIrwn, spyn, sivtjrlYNf Awid dyS BI ies dI rok krky sPl nw ho sky[ Dwrimk, s`iBAwcwrk, purwixk qy ivigAwink dlIlW duAwrw qmwkU j`g nUM rogI du`Kdwiek Birst kr irhw hwnIkwrk hY[ qmwkU pIx vwlw swrI izMdgI Akwl purK jI dI rcnw nUM bdbo nwl Krwb krdw hY[ ies dI bdbo qoN swaU bMidAW dy n`k ’c jwn Aw jWdI hY[ byAMq hI ibmwrIAW PYldIAW hn[
100.dUjI kurYhq hjwmq:- kys munwauxy b`jr kurihq hY[ nwnk.jy isr KuQy nwvin nwhI; qw sq cty isir CweI] 1] )srb klw BrpUr pRB; siqgurU sRI gurU nwnk dyv jI &urmwauNdy hn:- jy isr dy kys ptOx vwly isr KuQy, (nwvin)nhwauNdy nwhI, qw aun@W dy isir ’c, (sq)sO bu`k (CweI)suAwh dy pwau[ isr dI cotI qoN lY ky, pYr dy AMgUTy q`k ikqoN BI kys Gswauxy putxy munwauxy nhIN[ XQw:- kbIr.jYsI aupjI pyf qy; jau qYsI inbhY EiV] hIrw iks kw bwpurw; pujih n rqn kroiV] vwihgurU srUp s`cy Bgq kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:- mwqw jI dy grB rUpI (pyf)muF (qy)qoN jYsI dyh (aupjI) pYdw hoeI hY, (jau)jykr (qYsI)ausy qr@W swbq sUrq (EiV)AMq q`k ( (inbhY))inB jwvy, qW iPr ie`k hIrw (bwpurw)ivcwrw aus A`gy iks kImq (kw)dw hY, Bwv k`J BI nhIN, (kRoV)kRoVW Amolk rqn BI ies dy
kRoVW (rqn)dyviqAW dIAW dyhW BI ies dy brwbr nhIN pu`j skdIAW[ kbIr.mnu mUMifAw nhI; kys muMfwey kWie] jo ikCu kIAw so mn kIAw; mUMfw mUMfu AjWie] prmpUjnIk vwihgurU srUp Bgq sRI kbIr swihb jI mUMh muMnx vwilAW nUM qwVdy hn:- hy purK! Awpxy mnu dy mMdy sMklpW nUM, ivcwr rUpI ausqry nwl nhI (mUMifAw)muMinAW, ieh kys (kWie)iks leI (muMfwey)muMny hn? jo ikCu pwp kIAw hY, auh qW mn ny hI kIqw hY, pr fMn mUMh isr nUM dy idqw[ ieh jo (mUMfu) isr (mUMfw)
vwihgurU] suMdr srUp qy kurUp bn rofy hoq; jYsy BUp dMf dyq, nYk n Sr`m hY[ ml mUq mlIn qy mlIn AMgn lgq; aUc nIc ky crm hY[ pwk muK mUMf kY inpwk ko iPrwvY in`q; AwgY kir dyq jYsy rWf ko kr`m hY[ SoBw lok gq pRlok kI ibgwry mUF[ muMfn krwie Pyr BwKqy Drm hY[ (sRI gu: pR: sU:)
101. vwihgurU] rihqnwmw BweI dysw isMG jI:- jb pihly sB isRsit aupweI[ qb hI mwnuK dyih bnweI[ qn ies ky isr kys ju dIno[ so ieh qn iSMgwrih kIno[ 79[ dwVHw muC isr kys bnweI[ hY ieh idRV ijh pRBU rjweI[ myt rjwie ju sIs muMfwvY[ khu qy jg kYsy hir pwvY[ 80[ pwKhu ibn ibhMg ijm hoeI[ au~n ibnw Byf ijm koeI[ bsn ibn nwrI hY jYsy; kysn ibn hoX nr qYsy[ 81[ kysn nr Dwry hY jb hI[ pUrn rUp hoie hY qb hI[ kys eyk pun rhq ju pweI[ qw kI mihmw khI nw jweI[ 82[
vwihgurU] pWc kI kusMgiq qij sMgq soN pRIq krY, dXw AOr Drm Dwr iqAwg sB lwlsw[ hukw nw pIvY, sIs dwVHI n muMfwvY, so qo vwihgurU jI kw ^wlsw[ 30[ (sRI gu: so: k: sYnwpiq)
102.mws iqAwg dw SuB aupdyS:- klmw pV@ ky FweI CurIAW Pyr ky koh 2 ky mwry jIv dw mws ku`Tw hY[ buDI pSU vrgI ho jWdI hY[ mws Kwx vwly nUM ausy jUn ’c pY ky Awpxw mws KuAwauxw pYNdw hY[ idl pRym qoN vWJw rihMdw hY qy mn puSt ho ky BogW nUM bhuq cwhuMdw hY[ ABwiKAw kw kuTw bkrw Kwxw] cauky aupir iksY n
ky mwro 2 kihx l`gy, ie`DroN s`cy pwiqswh jI dy pRymI BI swvDwn ho gey[ s`cy pwiqswh jI ny BwrI bIrrs nwl g`j ky ikhw, “jy quhwfy c bl hY qW mwro[ ” ieh sux ky swry iTTMbr gey[ DIrjDwrI s`cy pwiqswh jI ny ikhw, “qusIN JUTy hoN[ ” cuMc igAwnI nwnU qmk ky boilAw, “sUrj gRihx, puMn dwn smyN A`g pwauxI s^q mn@w hY, pr qusIN m`CI ikauN irMn@ rhy hoN? gurdyv siqguru. pwrbRhmu prmysru; gurdyv nwnk hir. nmskrw] 1] jI ny ieh Sbd aucwirAw, ijs c aun@W nUM d`isAw, “qusIN mws dy iqAwgI nhIN[ shI bYsno auhI hY jo mws Aqy Kwx pIx pihnx, KIrW pUVy l`fU pyVy, mlkBwgo dw lhU BirAw kuDwn Aqy ieMdRIAW dy ivSy BI iqAwgy[ qusIN JUT kihMdy hoN ik mws ir`Dw hY[ AsIN qW swDUAW dy Ckx leI KIr irMn@I hY[ qusIN mws qoN bcy nhIN, ieh swrI rcnw hI mwsmeI hY[ ” Anq klwvwn vwihgurU siqgurU swihb jI dI ieh Agm Apwr SkqI hY, jo aun@W dI lwTI aun@W dy hI Tok idqI[ ies nUM prOiFAwvwd khIdw hY, hzUr s`cy pwiqswh jI ny ikhw, “prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI duAwrw vwihgurU jI dy hukm nUM buJIdw hY[ gYNfw, gWeIAW, GoVy, rwjy Awid mwr ky j`g krny, rwq nUM corI mws Kwxw Aqy mMd krm krnw, AB`K B`Kxw, ieh mws Kw rhy hoN[ ”hMgqw dy iqAwg dw aupdyS hY[ “hy BweI! quhwfw mUl rkq-ibMd hY[ mwqw jI dy grB ’c pu`Ty lmky hoN, ies krky hMkwr ikauN krdy hoN?”slok mÚ1] vwihgurU jI dy (mÚ) srUp prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU (1)pihly pwiqswh jI slok &urmw rhy hn:- pihlW mwshu inMimAw; mwsY AMdir vwsu] hy nwnUM Awid pMifqo, suxo! sB qoN pihlW ieh, rkq ibMd rUpI (mwshu) mws qoN mwqw jI dy grB c (inMimAw)ricAw igAw[ ies dw mwqw dy grB rUpI mwsY AMdir (vwsu) vwsw hoieAw[ jIau pwie mwsu muih imilAw; hfu cMmu qnu mwsu] rkq-ibMd dI iek`qRqw qoN s`cy pwiqswh jI ny ies ’c AwpxI (jIau) cyqnqw pwie ky, ies dI r`iKAw leI, ies dy (muih) mUMh ’c mwsu imilAw
Bwv pVdw pwieAw, auh BI qW mws dw hI sI Aqy ies dw h`f cMm sRIr sB mws dw hI hY[ mwshu bwhir kiFAw; mMmw mwsu igrwsu] jdoN mwqw jI dy grB rUpI (mwshu)mws ’coN, vwihgurU jI ny ies nUM bwhir kiFAw, qW ies dI pwlxw leI, ies dy mUMh ’c jo mMmw idqw, auh BI mwsu dw hI hY, ijs ’coN ieh duD (igrwsu)gRsdw Bwv cuMGdw hY, ieh BI mws ’coN hI in`kldw hY[ muhu mwsY kw, jIB mwsY kI; mwsY AMdir swsu] (muhu) mUMh (mwsY) mws (kw) dw, jIB BI (mwsY) mws
pvygw[ ieh sux ky swirAW ny ikhw, “jI swnUM kI, ijhVy mws KWdy hn auh nrk ’c jwx, AsIN pMifq hW, swfw dwn lYx dw h`k hY, ies krky AsIN nrk ’c nhIN jwvWgy[ dyNdw nrik.surig lYdy; dyKhu eyhu iD|wxw] hzUr ikhw, “vwh BweI vwh, ! SwbwS quhwfy inAW dy, hy sMqo dyKhu, ien@W dw eyhu (iD|wxw)ih`k dw D`kw, m`lojorI hY, ik dwn (dyNdw)dyx vwlw nrik, (lYdy)lYx vwly surig ’c jwvygw[ ” Awip n bUJY, lok buJwey; pWfy Krw isAwxw] hy pWfy! qUM (Krw)bhuqw, SuD isAwxw hYN, jo qUM Awip qW vwihgurU jI dy srUp, igAwn iDAwn kuDwn, pwp dy iqAwg, Bjn ismrn bwry siqgurW qoN (n)nhIN (bUJY)smJdw, (lok)lokW nUM (buJwey)smJwauNdw hYN[ pWfy qU jwxY hI nwhI; ikQhu mwsu aupMnw] hy pWfy! qU (jwxY)jwxdw hI nwhI ik mwsu ikQhu (aupMnw)pYdw hoieAw hY?au~qR:- nwnk rcnw pRiB rcI; bhu ibiD Aink pRkwr] )Anuswr Ajpw jwp vwihgurU jI qoN mwsu pYdw hoieAw hY[ qoieAhu AMnu kmwdu kpwhW; qoieAhu iqRBvxu gMnw] hy pWfy! ( iqRBvxu)iqMnW BvnW ’c (gMnw) ivcwrIdw hY, ik vwihgurU jI dI pYdw kIqI rcnw ’c AMnu kmwdu kpwhW, Ajpw jwp vwihgurU jI dy pYdw kIqy (qoieAhu) pwxI hI (qoieAhu) pwxI krky pLdIAW hn[ qoAw AwKY hau, bhu ibiD hCw; qoAY bhuqu ibkwrw] prmpUjnIk siqgurW ny ikhw, “qusIN (qoAw) jl nUM (bhu)bhuq (ibiD)qr@W krky, (hCw) cMgw (AwKY) AwKdy (hau)hoN, pr ies (qoAY) jl ’c BI bhuqu ibkwrw hn[ eyqy rs Coif hovY sMinAwsI; nwnku khY ivcwrw] 2] prmpUjnIk DMn vwihgurU siqgurU nwnku dyv swihb jI SuB ivcwrw (khY)&urmwauNdy hn (AMnu) C`qI pRkwr dy pdwrQ, (kmwdu) im`Ty dw rs, kpwhW dy bxy &Ysn vwly bsqR, rwqI mwxs Kwxy, lokW dw Dn Clxw, mMd-krm krny, AB`K Kwxw, mws Kwxw, ivSy-rs Awid (eyqy) ieqny rs Coif ky, sMinAwsI (hovY)huMdw hY[ pauVI] hau ikAw AwKw iek jIB; qyrw AMqu n ikn hI pwieAw] prmpUjnIk vwihgurU siqgurU pihly pwiqSwh jI pauVI aucwrdy hn:- hy vwihgurU jI! (hau) dwsn dws iek jIB nwl, Awp jI dw js ikAw (AwKw)AwKy?, (qyrw)Awp jI dw AMqu (iknhI)iksy ny BI (n)nhIN pwieAw[ XQw:- bfy bfy muin dyvqy; keI jug iqnI qnu qwieAw] iknI qyrw.AMqu n pwieAw] )
scw sbdu vIcwir; sy quJ hI mwih smwieAw] ijs gurmuiK ny siqgurW dy prmpiv`qR (scw) s`cy sbdu dI ivcwir kIqI hY, (sy) auh (quJ) Awp jI (mwih)iv`c hI (smwieAw)lIx ho igAw hY[ ieik Bgvw vysu kir Brmdy; ivxu
sdIAW qoN gihixAW krky krjweI ho ky, sUd dy rhy hn[ jwiedwd vyc ky SwdI krdy hn[ gRIbI kwrn nOjuAwn bcIAW dI SwdI nhIN huMdI[ gRIb mwpy vD
^rc krky, buFypy ’c duK Bogdy hn[ gihixAW ’c surq rihxy krky s`p jUn imldI hY[ XQw:- AMiq kwil jo lCmI ismrY; AYsI icMqw mih jy mrY] srp join; vil vil AauqrY]
keI mulMmy dy gihxy pw ky T`gI mwr lYNdy hn[ gihixAW dy lYx dyx dy vwDy Gwty krky, Awpo iv`cIN lVdy mrdy JUrdy rihMdy hn[
gihxy, vwihgurU jI dy nwmu jI dI pRwpqI ’c ivGn hn[ XQw:- rsu suienw rsu rupw kwmix; rsu prml kI vwsu] rsu GoVy rsu syjw mMdr; rsu mITw rsu mwsu] eyqy rs srIr ky; kY Git nwm invwsu]
vwihgurU prmpUjnIk siqgurU dUjy pwiqSwh jI ny, AwpxI AqI ipAwrI b`cI bIbI Amro jI Aqy prmpUjnIk vwihgurU siqgurU qIjy pwiqSwh jI ny AwpxI ipAwrI b`cI bIbI BwnI jI dy gihxy nhIN pwey[ ndr krky Bwau BgqI pRym nwm rUp s`cw gihxw hI b^iSAw[ ies jr c idl idmwZ K`cq ho ky, sRIr rogI duKI, klyS dy v`s pey hI rihMdy hn[ s`cy pwiqswh jI ny ies dy iqAwg dw BI iqAwg kIqw hY[ XQw:- moqI q mMdr aUsrih; rqnI q hoih jVwau] ksqUir kuMgU Agir cMdin; lIip AwvY cwau] mqu dyiK BUlw vIsrY; qyrw iciq n AwvY nwau] ) jy DrqI sB kMcnu kir dIjY; ibnu nwvY. Avru n BwieAw rwm]
vwihgurU prmpUjnIk pMjvyN pwiqSwh jI dy mihl jgq mwqw gMgw jI nUM SwhUkwrnIAW ny gihxy pihnx nUM ikhw, mwqw jI ny ieh g`l prmpUjnIk siqgurU swihb jI nUM d`sI[ prmpUjnIk s`cy pwiqswh jI ny gihxy pihnx dI vwSnw mytx leI, jmW jUnW qoN Cufwaux leI, sRb`q dy Bly leI Awid AMg 250 ’qy gauVI bwvn AKrI bwxI hI SuB sucw gihxw b^iSAw, so, jn nwnk; AMiq vwr nwmu ghxw] (375) Anuswr nwm hI gihxw hY[
108 AYVw.sony krky d`C pRjwpiq dI mOq:- ien@W nUM joqSIAW ny d`isAw, “Awp jI ny ipCly jnm c AwpxIAW s`q lVkIAW Axiv`D ivAwhIAW sn, ijs krky Awp jI nUM c`kRvrqI rwj dI pRwpqI hoeI hY[ ” ieh sux ky rwjy ny sMklp kIqw, “myry ds hzwr lVkI hovy, ijn@W nUM Axiv`D ivAwhvW[ ” ds hzwr lVkI ho geI[ bRhmw jI ny nwrdmunI jI nUM ikhw, “qUM aus nUM jw ky kih ik qUM AYfw v`fw
rwjw ho ky lVkIAW nUM KwlI qoryN, qW qyrI SoBw nhIN, hOkw lYxgIAW, n`k kMn ivMn@ ky, sony nwl l`d ky qor[ ” sony nwl l`D ky ivAwhIAW, ijs dw BwrI pwp l`gw, sB puMn nws ho gey[ sqI, iSv jI nUM ivAwhI sI[ rwjy ny j`g kIqw, rwjy ny iSv jI dw Bwg nw r`iKAw[ sqI ny gusy nwl Agn kuMf c CwL mwrI[ iSv jI ny Awpxy (gx) dws bIr B`dR nUM Byj ky, Awpxy shury dw isr vFwA idqw[ so n`k kMn ivMn@xy krky, isr qy rwj nSt ho igAw[
108 eIVI.prmpUjnIk siqgurU dsvyN pwiqswh jI v`loN sony dy iqAwg dy Ascrj ivsmwd kOqk:- pRym Bytw Awey do sunihrI suMdr kM|x, prmpUjnIk mwqw gujr kOr jI ny Awpxy AqI ipAwry lwl jI dy pw idqy[ Ascrj ivsmwd kOqk krn vwly, prmpUjnIk bwlw pRIqm jI ny ie`k kM|x goibMd Gwt c sut idqw[ mwqw jI ny puiCAw, “lwl jI! kM|x ik`Qy hY?” qW Awp jI ny dUjw kM|x sutidAW ikhw, “ie`Qy su`itAw hY[ ” sony dw iqAwg kIqw, Awpxy ipAwry is`KW nUM srb loh dI mhwn b^iSS kIqI[
108 s. dUjw kOqk:- bwlw pRIqm s`cy siqgurU swihb jI ny ikhw, “dwsn dws ny CyqIN qoN CyqIN pMjwb jwxw hY[ ” mwqw jI ny s`cy siqgurW dw ic`q luAwaux leI bulwkI dws msMd qoN s`q sO qoLy sony dI suMdr sunihrI pwlkI bxvweI[ Awp jI iv`c nhIN bYTy[ pwlkI l`kVW ’qy rKvw ky A`g luAw idqI[ isrP s`qR qoLy hI inkly[ AMqrjwmI gurU pRIqm jI ny CL PV ilAw[ s`cy pwiqswh nwl CL krn vwlw hor iksy dw kI Blw krygw? ies krky pUrn siqgurU swihb jI ny sonw pihnxw mn@w kIqw hY[
108 h.Kot pwaux dw hor idRStWq:- ie`k rwjy ny AwpxI ingrwnI c sony dw hwQI bxvw ky, suinAwr nUM puiCAw, “kI ies c BI imlwvt hY?” A`goN ikhw, “hy rwjn! ieh qW swrw hI nklI hY[ ” hYrwn ho ky kwrn puiCAw, qW d`isAw, “ijs pwxI c AslI hwQI Doxw sI, aus c ieh nklI hwQI mYN pihlW hI r`K idqw sI[ Dox vyly bdlI kr ilAw sI[ ” “vwh! Eie mW idAw Syrw! mW dIAW murkIAW c imlwvt kr idMdw hY[ ” XQw:- sonw gFqy; ihrY sunwrw] 2] (873)
108 k.ij`Qy sonw hY au~Qy kljug hY:- nyk swaU DrmI pRICq rwjy dy sony dy mukt ’qy kljug m`KI dw rUp Dwr ky bYT igAw, ijs krky rwjy dI miq mwrI geI[ rwjy ny DnuS dy goSy nwl mirAw s`p cuk ky, smwDI c bYTy ibBWfv munI jI dy gL c pw idqw[ munI dy pu`q sirM|I irKI dy srwp krky, q`Ck nwg dy fMgxy krky rwjw s`qW idnW c hI mr igAw[ sonw rwjy dI mOq dw kwrx bixAw[
vwihgurU] pwpI mihmUd gznvI ny somnwQ mMdr dIAW sony dIAW mUrqIAW qoVIAW, hIry jvwhrwq BI luty[
sony krky, Dwrimk AsQwnW dI ibAdbI ho cu`kI hY, ies krky prmpUjnIk Dwrimk AsQwnW ’qy sonw nhIN lwauxw cwhIdw[
hukm mMn ky sonw iqAwgo[ qlwk bhuq huMdy hn, b`cI dy nwm mwieAw iPks kro[
108 K.sony dy iqAwg leI ienW@ pdW dy ArQW c ic`q lw ky pMj sO vwr in`q AiBAws kro:- soien lMkw soien mwVI; sMpY iksY n kyrI] 5] (155) prmpUjnIk s`cy pwiqswh jI dy pRymI SrDwlU sony c ic`q nhIN lwauNdy[ XQw:- jy DrqI sB kMcnu kir dIjY; ibnu nwvY. Avru n BwieAw rwm] (444) qlY kuMcrIAw; isir kink CqrIAw] hir Bgiq ibnw; ly Drin gflIAw] 2] (385)
suienw rupw pwp kir kir sMcIAY; clY n clidAw nwil] ivxu nwvY nwil n clsI; sB muTI jm kwil] 27] (756) lMkw gFu; sony kw BieAw] mUrKu rwvnu; ikAw ly gieAw] (1158) kink kink pihry bhu kMgnw; kwpru BWiq bnwvYgo] nwm ibnw siB PIk iPkwny; jnim mrY iPir AwvYgo] 5] (1308) suienw rupw sMcIAY; mwlu jwlu jMjwlu] sB jg mih dohI PyrIAY; ibnu nwvY isir kwlu] (63) lK tikAw ky muMdVy; lK tikAw ky hwr] ijqu qin pweIAih nwnkw; sy qn hovih Cwr] (464) suienw rupw sB Dwqu hY; mwtI ril jweI] ibnu nwvY nwil n cleI; siqguir bUJ buJweI] (1012) kbIr kMcn ky kuMfl bny; aUpir lwl jVwau] dIsih dwDy kwn ijau; ijn min nwhI nwau] 4] (1364)
ien@W pdW dy ArQW c ic`q lw ky pMj sO vwr in`q AiBAws kro, DMn siqgurU swihbwn jI dIAW kurbwnIAW, au~bldI dyg AMdr bYTxw, sIs kurbwn krnw, srvMs kurbwn krnw Awid cyqy krky siqgurU swihbwn jI dy ipAwr siqkwr c bcn mMn ky sonw iqAwgo, Awpxy Gr sonw nw r`Ko, corW qoN bco[
ie`k qoLw sonw vyc ky mwieAw bYNk c r`KIey qW cwLI swl ’c bhuq rupY ho jWdy hn[
109.prmpUjnIk prmpiv`qR pMj q^q swihbwn jI, au~QoN dy prmpUjnIk sRI gurduAwry swihbwn jI Aqy prmpUjnIk siqgurU swihbwn jI dIAW Amolk SSqR vsqUAW, sRI gurduAwry swihbwn jI dy drSn XwqRw smyN ieh pwk poQI swihb jI nwl iljwau sRI gurduAwry swihbwn jI bwry pV@ ky s&l XwqRw kro jI:- AMimRq Ckx mgroN pihlI vwr pMjW q^qW ’qy jw ky, svw ruipAw golk ’c pwau qy svw dI dyZ krwau jI, mihMgweI Anuswr v`D BI ho skdI hY[
109 aUVw.prmpUjnIk prmpiv`qR sRI Akwl q^q swihb jI (Akwl buMgw) sRI gurduAwry swihbwn jI qyeI hn:- prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny, prmpUjnIk hrIrUp sRI hirmMdr swihb jI dy siqkwr nUM muK r`KidAW drSnI ifauFI qoN s`jy h`Q swhmxy 1665 ib: ’c rcy[ jo p`Cm ’c SoBnIk ho rhy hn[ Awp jI ie`Qy svyry Swm suMdr dIvwn sjwauNdy[ rwgIAW FwfIAW duAwrw Aqy Awp, siqsMgq jI nUM bIr-rsI siq Drm dw prmpiv`qR s`cw aupdyS suxw ky, drSn b^S ky inhwl krdy[ sRI Akwl buMgw swihb jI pMQk j`QybMdI dw kyNdr hY[ gurU pMQ jI ie`Qy mu`F qoN gurmqy soDdy Awey hn[ ie`Qy prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb qy aun@W dy AiqAMq ipAwirAW DrmvIr ShIdW dy Amolk SsqRW dy drSn BI sRI rhrwis swihb jI ip`CoN inqwpRqI krwey jWdy hn[
vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI dy suMdr Amolk SsqR:- mIrI pIrI dIAW do sRI swihbW, 2 hor ikRpwnW[ ) ie`k gurj soLW syr p`ky dI jo prmpUjnIk mwqw suMdr kOr jI ny, DrmvIr j`sw isMG jI nUM b^SI sI[ ie`k ikRpwn ijhw SsqR, ie`k ktwr qy ie`k pyS-kbz[
vwihgurU] prmpUjnIk s`cy siqgurU pRBU dsvyN pwiqSwh jI dI ie`k sRI swihb, do qIr ijn@W dI muKI nwl ie`k 2 qoLw sonw hY, prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb dy hzUrI syvk sUrbIr bhwdr XoDy bwbw audy isMG swihb jI dy ie`k sRI swihb qy ien@W dy BweI ShId bwbw bic`qR isMG swihb jI dw ds syr p`ky dw ie`k KVg[
drimAwnw, do ikRpwnW, do Coty KMfy, ie`k c`kR v`fw, ie`k Cotw[ prmpUjnIk s`cy ShId bwbw jI dy sIs ’qy sjwaux vwlw ie`k c`kR[ vwihgurU] bwbw gurbKS isMG swihb jI ShId dw duDwrw KMfw qy ie`k psqOl[ vwihgurU] ien@W prmpUjnIk mhWpurKW dy ie`k 2 sRI swihb jI hn:- bwbw buFw swihb jI, BweI jyTw swihb jI, bwbw krm isMG swihb jI ShId, bwbw ibDIcMd swihb jI[ vwihgurU] ie`k ktwr prmpUjnIk bwbw AjIq isMG swihb jI, ie`k ktwr prmpUjnIk bwbw juJwr isMG swihb jI[ vwihgurU] duDwrw KMfw, bwbw nOD isMG swihb jI[
vwihgurU] hy gurmuiK ipAwirE! prmpUjnIk sRI siqgurU swihb jI in`q 2 sRI hirmMdr swihb jI dy drSn b^Sx, jdoN ieh suBwgw smW pRwpq hovy, qdoN Ajwieb Gr qy smUMh gurduAwirAW dy drSn qy pMjW sRovrW dw ieSnwn zrUr hI kro jI[ 2.vwihgurU prmpUjnIk sRI QV@w swihb jI, gurduAwrw sRI du`K-BMjnI swihb jI dy brwbr hn, prmpUjnIk s`cy siqgurU cOQy pwiqSwh jI qy prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ie`Qy sj ky sRI sRovr swihb jI dI SuB s`cI syvw krwauNdy ismrn krdy sn[ ie`Qy vwihgurU mh`ly pMjvyN jI ny sRI goieMdvwl swihb jI qoN prmpUjnIk cOhW siqgurW dy gurbwxI jI ilAw ky sjw ky rYx svweI kIrqn BI krvwey sn[ ; AMimRqsru isPqI dw Gru] )Anuswr s`cKMf sRI AMimRqsr swihb jI dy s`cy suMdr nUrI prmpiv`qR drSn ieSnwn jI kw iDAwn Dr ky, ^wlsw jI, bolo jI vwihgurU] 3.vwihgurU siqgurU qIjy pwiqSwh jI dI AwigAw Anuswr DMn s`cy siqgurU cOQy pwiqSwh jI ny, 1621 ib:nUM quMg, gumtwlw, sulqwnivMf ipMfW pws, sRI sMqoKsr swihb jI Kudvwey, jo s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny 1645ib:sMpUrn kIqy[
vwihgurU] 1631ib:’c prmpUjnIk s`cy siqgurU cOQy pwiqSwh jI ny s`cy siqgurU qIjy pwiqSwh jI dI AwigAw nwl prmpiv`qR prmpUjnIk gurU kw c`k n`gr vswieAw[ Awpxy rihx leI gurU ky mihl rcy[ aun@W dy cV@dy pwsy 1634 ib: ’c siqgurU rwmdws sr Kudvwey[ vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny 1638 ib: nUM gurqw ’qy sj ky s`cy ipqw jI dy n`gr Aqy qwl dI SuB s`cI su`cI syvw bVy hI singD pRym BwrI auqSwh au~dm pRwkrm bl nwl AwrMBI[ nyk swaU gurmuiK pRymI in`qnymI Drm ikRqI guris`KW gRIbW nUM bulw ky, aun@W dI m`dd krky ie`Qy vswey[ aun@W dy isr ’qy imhr BirAw h`Q r`K ky kQw kIrqn
ismrn s`cw nwm b^iSAw[ ies n`gr nUM vswaux iv`c pRymIAW ny AiqAMq ipAwrI SuB s`cI inSkwm syvw kIqI[
vwihgurU] 1643 ib: c, 500 Put lMmw, 490 Put cOVw, 17 Put fUMGw sr p`kw krnw AwrMiBAw[ nwm sRI AMimRqsr swihb jI r`iKAw, ijs krky n`gr dw nwm BI ieho hI pY igAw[
vwihgurU] 1 mwG 1645 ib: nUM prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvy pwiqSwh jI ny qwl ’c hrI rUp sRI hirmMdr swihb jI dI Ac`l nINh r`KI[ XQw:- Aibcl nIv DrweI siqguir; kbhU folq nwhI] ) Aibcl nIv DrI gur nwnk; inq inq cVY svweI] drSnI ifauFI drvwjy qoN sRI hirmMdr swihb jI q`k pul, 240 Put lMmw Aqy 21 Put cOVw hY[ ijs dy hyTW 38 surgduAwrIAW hn[ vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR sRI hirmMdr swihb jI ivKy A`Ty pihr AMimRq AKMf kIrqn huMdw hY[ ie`Qy prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny ivswKI dw Aqy prmpUjnIk bwby buFy swihb jI ny, s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI dy gvwlIAr qoN vwips Awaux qoN joVmylw AwrMB kIqw[
vwihgurU] sRI AMimRqsr swihb jI rwq rihx dw smW imly qW v`fy qVky do vjy hrI rUp sRI drbwr swihb jI ’c jw ky, AMimRq kIrqn zrUr hI suxo jI[ vwihgurU] 1818 ib: nUM AqI AhMkwrI mhwn pwpI mhW cMfwl Aiq ibkrwl mhW ksweI SudweI BUq byqwl AihmdSwh d`urwnI ny, hrI rUp prmpUjnIk prmpiv`qR sRI hirmMdr swihb jI nUM bwrUd nwl aufw ky sRovr pUr idqw[ prmpUjnIk sRI hirmMdr swihb jI dI ie`t ies nIc pwpI dy n`k ’qy v`jI, ijs krky plm dOV geI[ AiqAMq kSt Bog ky mirAw[
vwihgurU] prmpUjnIk ipAwry ^wlsy jI ny, 1821 ib: nUM, mhwn sUrbIr XoDy srdwr j`sw isMG jI AwhlUvwlIey h`QoN nINh rKvweI Aqy BweI dysrwj jI dI mwr&q kuJ vir@AW ’c pihlW vWg hI prmpUjnIk sRI hirmMdr swihb jI swj idqy[
vwihgurU] Syry pMjwb mhwrwjw rxjIq isMG jI ny 1859 ib: ’c prmpiv`qR ies Sihr ’qy kbzw kIqw[ sMgmrmr qy sony nwl prmpUjnIk sRI hirmMdr swihb jI ^Ub sjwie[ prmpUjnIk cOQy pwiqSwh jI dy prmpiv`qR s`cy nwm ’qy sRI rwm
bwZ Aqy prmpUjnIk siqgurU sRI klgIDr swihb jI dy SuB s`cy nwm ’qy sRI goibMdgV@ iklw iqAwr krvwieAw[
vwihgurU] prmpUjnIk gurU pMQ jI ny ^wlsw kwilj 1892 ib: ’c lhOr sVk ’qy bxwieAw[
vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb dI ieh n`grI lhOroN 33, klk`qy qoN 1232, bMbeI qoN 1260, krwcI qoN 816 mIl hY[ vwihgurU] Amolk vsqUAW ijn@W dw gurpurbW nUM jlO lwieAw jWdw hY:- vwihgurU] cwnxI:- hYdrwbwd d`Kx dy inzwm ny mhwrwjw rxjIq isMG nUM Bytw kIqI sI[ ien@W ny suMdr Amolk jwx ky siqgurU swihb jI dy drbwr ’c Bytw kIqI, jo gUV@y lwl rMg dI mKmlI qy moqIAW nwl jVI hoeI hY[ vwihgurU] jVwaU ishrw:- (sihzwdw Syr isMG jI dw) ies ’c pYNqI lVIAW qy 108 su`cy moqI hn[
vwihgurU] jVwaU CqR:- ieh CqR BI moqIAW nwl jiVAw hoieAw hY[ ies ’qy mor dI Skl bhuq hI suMdr bxI hoeI hY[ ijs dI grdn nIlm dI qy cuMJ ’c moqIAW dI mwLw hY[ vwihgurU] cMdn dw Amolk cOr:- muslmwn &kIr ny SrDw pRym Bwvnw nwl 7 swl ’c s`q mx cMdn coN qwrW k`F ky iqAwr kIqw[ vwihgurU] cwr joVIAW, ie`k Awsw, do mwLW, do c`kR, do p`Ky, pMj khIAW, ieh sB sony dIAW hn[ ieiq Awid hor byAMq sm`grI hY[ vwihgurU] jlO dy gurpurb:- prmpUjnIk mh`lw 1 Avqwr, k`qk SudI pUrnmwSI[ prmpUjnIk mh`lw cOQw Avqwr, k`qk vdI dUj[ prmpUjnIk mh`lw Cy gurqw g`dI, jyT vdI AstmI[ prmpUjnIk mhlw 10 Avqwr, poh SudI s`qvIN[ prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dw pihlw pRkwS BwdRoN SudI eykm[
vwihgurU] prmpUjnIk mhwn, pivqR pivqR; pivqR punIq] )4..s`cKMf vwihgurU srUp sRI koTVI swihb jI:- prmpUjnIk prmpiv`qR sRI Akwl q^q swihb jI dy ^`by pwsy hn[ siqgurU pMjvy pwiqSwh jI ny ieh AsQwn rcy, ij`Qy prmpUjnIk siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI suMdr plMGy ’qy ibrwjmwn kIqy[ prmpUjnIk sRI hirmMdr swihb jI qoN ilAw ky hux BI kIqy jWdy hn[
vwihgurU] prmpUjnIk sRI kOlsr swihb jI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny mwqw kOlW jI dy nW ’qy 1683 ib: nUM rcy jI[
4.vwihgurU] prmpiv`qR prmpUjnIk sRI ibbyksr swihb jI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny ibbykI ibhMgmW dy invws leI sMmq 1685 ’c rcy[ ie`Qy Awp jI suMdr dIvwn sjw ky, ibbyk vIcwr dIAW prmpiv`qR SuB vIcwrW suxwauNdy[
5.vwihgurU] prmpiv`qR prmpUjnIk sRI rwmsr swihb jI ivKy mh`ly pMjvyN ny 1659-60 ib:’c, prmpUjnIk siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI rcy[ sRI gurU gRMQ swihb jI dy ieqhws ’c pV@o[
6.vwihgurU] prmpiv`qR prmpUjnIk BweI mMJ jI dy ^Uh swihb jI:- sulqwnivMf (sRI AMimRqsr swihb jI) ’c hn[ Awp jI ny 1642 ib:nUM prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI dy s`cy crnkml Do ky pIqy[ Awp jI l`kVW dw Bwr isr ’qy cu`kI AwauNdy sn, hn@yrI kwrx ies ^Uh ’c if`gy[ l`kVW isr ’qy cuk ky KV@y rhy[ pRym for dy b`Dy prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI gurqw-isMGwsx qoN au~T ky B`jy Awey[ ien@W nUM ^Uh ’coN k`F ky CwqI nwl lw ky, ieh vr b^iSAw:“mMJ ipAwrw gurU nUM, guru mMJ ipAwrw] mMJ gurU kw boihQw, j`g lMGxhwrw] ” prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb ikhw, “vr mMgo[ ”AqI ipAwrI is`KI mMgI qy ikhw, “hy gRIb nvwj jI! is`KW dI AYsI s^q prK n kirE[ ”DMn kmweI, is`KW leI ieh mMg mMgI, roim roim krky sdw AnMq nmskwr[
(ShId gMj)ShIdI AsQwn[ )7.prmpiv`qR prmpUjnIk ShId gMj bwbw gurbKS isMG swihb jI:- prmpUjnIk prmpiv`qR sRI Akwl q^q swihb jI dy ipCly pwsy hn[ ien@W dw ipMf lIl (AMimRqsr) sI[ sMmq 1818 nUM sRI hirmMdr swihb jI dy siqkwr nUM kwiem r`Kx leI, qIh sUrbIr bhwdr isMGW smyq AihmdSwh mUrK AiBmwnI dI vIh hzwr &Oj nwl Drm XuD krky ShId hoey[
8.prmpUjnIk gurduAwrw bwbw At`lrwey swihb jI:- prmpUjnIk bwby swihb jI ny prmpUjnIk s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI dw prmpiv`qR bcn isr m`Qy ’qy mMnidAW Awpxw sRIr iqAwigAw, ijs ’qy prm pRsMn ho ky prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb ny vr b^Sy[ “ieh Sihr dw koqvwl hovygw, ies dy AsQwn dI bhuq mMnqw pUjw hovygI[ ”
9.prmpiv`qR ATsiT qIrQ:- koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] vwihgurU siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI sr dy iknwry sRI du`K-BMjnI
byrI dy K`by sRI QV@w swihb jI hn, ien@W dy K`by ieh qIrQ hY[ prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny rwmklI rwg ’c ATsiT qIrQ; jh swD pg Drih] Sbd ie`Qy aucwirAw sI[ ies AsQwn ’qy prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly dUjy qIjy cOQy pMjvyN CyvyN s`qvyN A`TvyN nOvyN pwiqSwh jI ny prmpiv`qR s`cy crn-kml pwey hn[ ie`Qy ieSnwn krny krky smUMh qIrQW dy ieSnwn qoN AiDk PL pRwpq huMdw hY[
10..prmpUjnIk gurduAwrw BweI swl@o swihb jI dI Drmswlw:- gurU ky bzwr pws ieh Dwrimk AsQwn hY[ ieQy sj ky prmpUjnIk vwihgurU siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI siqsMgq jI nUM inhwl krdy[ gurmuiK mhWpurS BweI swl@o jI siqgurU cOQy pwiqSwh jI dy Kws pRymI AinMn is`K hoey hn, ijn@W ny prmpUjnIk
vwihgurU pMjvyN pwiqSwh jI dy smyN sRI AMimRqsr swihb dy rcx dI v`fI Gwl
GwlI[ ieh sRI AMimRqsr swihb jI dy koqvwl sn[ 1685 nUM smwey, s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny h`QIN sskwr kIqw[ Drmswlw dy pws ien@W dI smwD hY[
prmpUjnIk hir kI pauVI:- prmpUjnIk hrI rUp sRI hirmMdr swihb jI dy ipCly pwsy hY jI[ prmpUjnIk vwihgurU siqgurU pMjvy pwiqSwh jI ny Awpxy prmpiv`qR hsq kmlW nwl ieQoN hI sRovr dI syvw AwrMBI, sMpUrnqw qoN mgroN, ieQoN hI sB qoN pihlW AMimRq dw cULw ilAw[
11.prmpUjnIk gurduAwrw swihb gurU ky mihl:- prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny sMpUrn kIqy[ prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU cOQy pMjvyN CyvyN Aqy nOvyN pwiqSwh jI ie`Qy bhuq smW rhy[ hux BI hwzr hn[ ie`Qy hI prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI dw prmpiv`qR Avqwr hoieAw[ )12.prmpUjnIk gurduAwrw sRI cur`sqI AtwrI swihb jI:- Sihr ’c gurU ky bzwr dy isry ’qy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI dw AsQwn hY[ s`cy pwiqswh jI ie`Qy Aw ky ismrn krdy sn[ prmpUjnIk sRI sMqoKsr swihb jI:- s`cy siqgurU qIjy pwiqSwh jI dI AwigAw nwl, ieh sRovr siqgurU cOQy pwiqSwh jI ny putwey, ijn@W nUM siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny sMpUrn kIqw[ prmpiv`qR sr dI SuB s`cI syvw smyN vwihgurU s`cy siqgurU swihb jI ijs twhlI swihb jI hyTW ismrn ’c lIx huMdy, au~Qy s`cy swihb
jI dy vwievIkox Bwv au~qr p`Cm ivckwr prmpUjnIk gurduAwrw sRI twhlI swihb jI hn[ 1 P`gx nUM joV mylw sjdw hY[ )
gurduAwrw sRI QV@w swihb jI:- prmpUjnIk s`cKMf sRI drbwr swihb jI dI pRkrmW ’c gurduAwrw duK-BMjnI swihb jI dy nwl s`cy siqgurU qIjy pwiqSwh jI Aqy prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI dy sRI gurduAwrw swihb jI hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU qIjy pwiqSwh Aqy cOQy pwiqSwh jI ie`Qy ismrn ’c lIx huMdy Aqy sRI sRovr swihb jI dI SuB s`cI syvw krwauNdy[
13.gurduAwrw sRI QV@w swihb jI pwiqswhI nOvIN:- prmpUjnIk s`cy siqgurU
nOvyN pwiqSwh jI gurqwg`dI pRwpqI mgroN, AiqAMq SrDw pRym Dwr ky, bwby bkwly swihb jI qoN hrI rUp suMdr sRI drbwr swihb jI dy suMdr s`cy drSnW nUM Awey[ loBI msMd drSnI ifauFI sRI drbwr swihb jI dy bUhy bMd krky cly gey[ pRB myry Eie; bYrwgI iqAwgI] Anuswr koit bRhmMfW nUM iKmw b^Sx vwly pUrn vYrwgI iqAwgI rom 2 krky iKmw ’c lIx s`cy siqgurU swihb jI, ie`Qy sj kyy ismrn kIqw[ ieh prmpUjnIk sRI Akwl q^q swihb jI dy s`jy pwsy hn[ mwG SudI pUrnmwSI nUM, prmpUjnIk siqgurU nOvyN pwiqSwh jI dy ShIdI idn ’qy joV myly huMdy hn[
14.gurduAwrw sRI dmdmw swihb jI pwiqSwhI nOvIN:- mwl mMfI dy pws hn[ prmpUjnIk sRI QV@y swihb jI qoN au~T ky, s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI ny ie`Qy Aw ky ismrn kIqw[ AwpxI ipAwrI siqsMgq jI nUM prmpiv`qR SuB s`cw aupdyS drSn b^S ky inhwl 3 kIqw[
15.prmpUjnIk prmpiv`qR sRI drSnI ifauFI swihb jI:- gurU ky bzwr dy nyVy prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny, gurU rwmdws pur jI dI suMdr ifauFI bxweI sI[
16.vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI ipplI swihb jI pwiqswhI pMjvIN:- SihroN fyF mIl lhOr vwlI sVk ’qy hn[ kwbloN AweI siqsMgq jI dy suAwgq leI s`cy siqgurU swihb jI ie`Qy Awey[ ie`Qy prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU CyvyN pwiqSwh jI ny BI s`cy crn kml pwey hn[
vwihgurU] prmpUjnIk sRI byr swihb jI:- prmpUjnIk bwbw bu`Fw jI, sRI hirmMdr swihb jI dI syvw smyN ie`Qy bYT ky SuB s`cI syvw krwauNdy sn[ ie`Qy bYT ky mzdUrW nUM qn^wh vMfdy sn, ismrn krdy sn[ 17.vwihgurU] prmpUjnIk gurduAwrw sRI mMjI swihb jI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ie`Qy suMdr dIvwn sjwauNdy, AqI ipAwrI siqsMgq jI nUM DurW dI s`cI bwxI dI kQw kIrqn suxwauNdy[ ie`Qy hI, ij`Qy hux sMgmrmr dy sohxy sRI mMjI swihb jI bxy hoey hn, sRI bwrhmwhw bwxI jI aucwry[ 18.vwihgurU] prmpUjnIk gurduAwrw sRI lwcI byrI swihb jI:- prmpUjnIk hrI rUp drSnI drvwzy dy pws sRI siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI Aqy BweI swl@o jI ies prmpiv`qR AsQwn ’qy sj ky Bjn ismrn krdy qy SuB s`cI syvw krwauNdy[ AqI AhMkwrI pwpI nIc m`sy rMGV dw gMdw isr v`Fx smyN, isrl`Q XoDy AxKIly q`q ^wlsy sUry bcn dy pUry pUrn DrmI prmpUjnIk bwbw su`Kw isMG qy mihqwb isMG swihb jI ny Awpxy GoVy ies nwl bMn@y sn[
19.vwihgurU] prmpUjnIk gurduAwrw sRI ikl@w lohgV@ swihb jI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny bxvwieAw sI[ 1685 ’c mugls KW nwl bVI BwrI sUrbIrqw nwl lVidAW 25 is`K ie`Qy hI ShId hoey sn[ vwihgurU] prmpiv`qR prmpUjnIk sRI AMimRqsr swihb jI, gLI Twkur duAwry vwlI ’c s`cy vwihgurU siqgurU hirrwey swihb jI dw, BweI hrw jI nUM b^iSAw Awsw hY[ aun@W dy spuqR BweI n`QU jI nUM prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny coLw joVw b^iSAw sI[
20.vwihgurU] prmpiv`qR prmpUjnIk gurduAwrw sRI bwbw dIp isMG swihb jI sIs gMj:- sRI qrnqwrn swihb jI vwlI sVk ’qy, sRI AMimRqsr swihb qoN kuJ iklomItR ’qy prmpUjnIk bwby dIp isMG swihb jI dy ie`Qy sIs swihb jI l`Qy sn[ 21.sIs qLI ’qy r`K ky KMfw vwhuMidAW 2 pRkrmW ’c jw ky sIs swihb jI r`Ky, au~Qy bwby jI dw buMgw hY[ 22.sRI rwmsr swihb jI dy nyVy prmpUjnIk bwby jI dy nwm ’qy sRI gurduAwrw swihb jI hn, ij`Qy bwby jI dw sskwr kIqw hY[
109 AYVw. qyeIvW gurduAwrw sRI du`K-BMjnI byrI swihb jI:- prmpUjnIk s`cKMf hrI srUp sRI drbwr swihb jI dI pRkrmw ’c suBwiemwn hn[ swKI pqIbRqw bIbI rwj kOr (rjnI) jI[ rwj puqRI huMidAW, Awpxy ipMgly pqI jI nUM
KwrI ’c r`K ky, ipMf 2 iB`iKAw mMg ky aus dI syvw kIqI[ duK BMjnI byrI hyTW pqI jI dI KwrI r`K ky, quMg ipMf coN iB`iKAw mMgx gey[ du`K BMjnI byrI hyTW CotI CpVI ’c AMimRq sI, vswKI dI sMgrWd sI, ies ny KwrI ’c bYiTAW Ascrj kOqk dyiKAw, kW AMimRq ’c nhw ky hMs bx rhy hn[ ies ipMgly ny cwA nwl ieSnwn kr ilAw[ sRIr dw kohV dUr ho igAw[ cwA nwl ^uSI 2 KwrI mUDI krky au~pr bYT igAw[ bIbI jI iB`iKAw mMg ky Awey[ ieh h`isAw, bIbI jI ny qwV ky ikhw, “myrw ipMglw pqI ik`Qy hY?” “qyry sq nUM Bwg l`gy hn, mYN hI qyrw pqI hW[ ” ies ny ikhw, “qUM myry rUp ’qy mwVI ing@w kIqI hY, mYN siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI pws PirAwd krWgI[ ” rOLw sux ky sMgq iek`TI ho geI[ sMgq smyq gurU pRmysr jI dy s`cy crn kmlW ’c phuMcy[ prmpUjnIk siqgurU swihb jI TIk ausy AsQwn ’qy Awey, smwDI ’c bYTx qoN ieh quk idl idmwZ ’c AweI[ AMimRqsru siqguru siqvwdI; ijqu nwqY kaUAw hMsu hohY] sRI gurU jI ny ieh SuB vIcwr kIqI, DMn vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI ny AMimRq sRovr dI mihmw ilKI hY, ik ijs ’c nhwauxy krky kW BI hMs ho jWdy hn, ikhw, “hy v`fBwgx! qyrw ieh hI ipMglw pqI hY[ qyry pqIbRqw Drm ’qy gurU BgqI dI idRVqw ’qy prm pRsMn ho ky, DMn
siqgurU rwmdws swihb jI ny Bwg lwey hn, ijs krky siqgurU rwmdws sRovr BI pRgt ho gey hn[ ” siqgurU swihb jI ny imhr krky, ien@W dy ipqw dunIcMd nUM bulw ky ies nUM rwj BI duAw idqw[
110.vwihgurU] prmpiv`qR prmpUjnIk dUjw q^q sRI hirmMdr ptnw swihb
jI 7 gurduAwry swihbwn jI:- s`cy pRBU siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dw prmpiv`qR nmskwr Xog Avqwr AsQwn hoxy krky ^wlsy jI dy dUjy q^q pUrb ’c jgmgw rhy hn[ sRI bygmpurw nwm, vwihgurU s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI ny r`iKAw sI[ ie`QoN klk`qw 332, lhOr 843 mIl hY[
111.vwihgurU] sRI ptnw swihb jI ivKy prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN, dsvyN pwiqswh jI dIAW Amolk XwdW:- prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpiv`qR srUp ’qy, s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny sRI mUl mMqR swihb jI ilKy hn[ ies srUp dw nwm, bVy swihb jI hY[ )vwihgurU] C`bI swihb jI Aqy prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dw Xuvw AvsQw dw ie`k suMdr ic`qR hY[
113. vwihgurU] prmpUjnIk qIjy q^q sRI kysgV@ swihb jI qyrW gurduAwry swihbwn jI prmpUjnIk pUrn gurU jI dIAW Amolk vsqUAW:- Sihr sRI AnMdpur swihb jI dy sIs ’qy suMdr qwj vWg SoBnIk ho rhy hn[ 1756 ib: ivswKI vwly v`fBwgy idn, ie`Qy prmpUjnIk vwihgurU DMn s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny prmpUjnIk ^wlsw pMQ jI swjy[ KMfw:- prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny ies nwl pMjW ipAwirAW nUM AMimRq CkwieAw sI[ lMbweI svw iqMn Pu`t hY jI[ ktwr:- koit bRhmMf dy mwlk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ies nUM Awpxy kmrksy sjwauNdy[ lMbweI do Put ie`k ieMc hY[ nwgxI:- lMbweI 8 Put 9 ieMc, jo swr lohy dI bxI hY[ sUrbIr bhwdr Syr dlyr bwbw bic`qR isMG swihb jI ny ies nwl msq hwQI dIAW qvIAW ivMn@IAW[ brCw:- lMbweI 8 Pu`t, prmpUjnIk DrmI ipqw s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny ies nUM gurU ky lhOr DrqI ’c mwr ky au~jl cSmw k`iFAw sI[ ies cSmy nUM iqRvyxI dw vr idqw[ ieh brCw s`cy siqgurU swihb jI ny BweI audy isMG swihb jI nUM b^iSAw[ aun@W ny hMkwrI kysrI cMd dw isr v`F ky ies ’qy pro ky s`cy siqgurU swihb nUM AripAw[ sY&:- lMbweI 4 Put 3 ieMc, bhwdrSwh ny Awgry iv`c drbwr krky prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI nUM Bytw kIqw[ ieh sY& hzrqAlI dI hY, jo ieslwm dy muKI ^lI&y sn[ bMdUk:- ies nwl prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb ny swbo kI qlvMfI ivKy isdk priKAw sI[ dweyAwnI:- &OlwdI sMjoA nUM ivMn@dI hY[ brCw, brCI[ FwL:- gYNfy dI bxI hY[ suinhrI c`kR:- au~pr sRI jpu jI swihb jI dIAW bweI pauVIAW au~krIAW hn[ Awp jI ies nUM Awpxy sIs ’qy sjwauNdy[ SmSIr Awpxy gwqRy sjwauNdy[
2.vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI PqihgV@ swihb jI, sRI kysgV@ swihb jI pws hn, ie`Qy swihbzwdy bRhmiv`idAw pRwpq Aqy SsqR AiBAws krdy hn[ 3.vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI lohgV@ swihb jI:- sRI AnMdpur swihb jI qoN 1 mIl nYirqI kox Bwv p`Cm d`Kx ivckwr hn[ ies ikl@y nUM qoVn leI phwVIey cV@ ky Awey[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb dw b^iSAw bl pw ky, mhwn sUrbIr XoDy siqgurU swihb dy AinMn Bgq inSkwmI pRymI in`qnymI Syr dlyr AqIrQ inRivkwr inrloB BweI bic`qR isMG swihb jI ny nwgnI brCy nwl hwQI dw m`Qw ivMn@ ky BjwieAw sI[
4.vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI holgV@ swihb jI ivKy, prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny 1757 ib: cyq bdI 1 nUM suMdr dIvwn sjwaux qoN mgroN holw-mh`lw Kyf ky, mh`lw Kyfx dI rIq clweI[ 1746 ib: nUM prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny Sihr dI r`iKAw leI pRp`k suMdr pMj ikl@y bxwey[ vwihgurU] sRI AnMdpur swihb jI ivKy v`fy Azwieb Gr dy drSn zrUr hI kro jI[ vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR sRI AnMdpur swihb jI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI ny 1 l`K sqvMjw hzwr nUM cwr 2 koh DrqI ^rId ky, 1723ib:’c Abwd kIqy[ prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny ie`Qy byAMq rOxk vDweI[ ieh n`gr ^wlsy jI dy vwsI krky pRis`D hY, Bwv prmpUjnIk s`cy ipqw jI dw jo invws AsQwn hY, auhI aunW@ dI jwn ipAwry spuqR ^wlsy jI dw hY[
5.vwihgurU prmpUjnIk prmpiv`qR gurU ky mihl:- prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI ny bxwey, Awp invws kIqw[ 6.vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI dmdmw swihb jI, ie`Qy Awp jI sMdr dIvwn sjwauNdy qy pwpI msMdW nUM fMn ie`Qy hI idqw sI[ lwiek msMd muAw& kr idqy[ 7.dyhurw mwqw AjIq kOr jI:- ipMf Agmpur ivKy hn[ sMmq 1757 ib: nUM ie`Qy mwqw jI sskwry gey[ 8.ShIdI bwZ:- siqgurU swihb dw suMdr bwZ sI[
9.gurduAwrw ikl@w AnMdgV@ swihb jI ’c suMdr sRI baulI swihb jI dy drSn kro[ 1758 qoN 1761 ib: qk s`cy pwiqswh jI ny Awpxy is`KW leI bhuq BwrI bIrqw nwl Drm Xu`D liVAw[
10.vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sIs gMj swihb jI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI dy prmpivqR sIs swihb jI, s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny pUrn vYrwg pRym sihq sskwry sn[ 11.prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI mMjI swihb jI:- gurU ky mihlW pws hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI eyQy suMdr dIvwn sjwauNdy sn[ eyQy AqI duKI kSmIrI pMfqW dI &irAwd suxI[ 12.prmpUjnIk prmpiv`qR sRI Borw swihb jI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb dy mihlW AMdr, prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pwiqSwh jI Bjn krdy[ 13.prmpUjnIk sRI Akwl buMgw swihb jI:- prmpUjnIk
gurduAwrw sIs gMj swihb jI dy Ahwqy AMdr, ies prmpiv`qR AsQwn ’qy vwihgurU s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI nUM gurqw iqlk idqw igAw sI[
114.prmpUjnIk prmpiv`qR cOQw q^q sRI dmdmw swihb jI gurU kI kWsI 8 gurduAwry swihbwn jI:- prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb dy ibrwjx dw au~cw burj jW QV@w swihb jI, swbo kI qlvMfI (biTMfw)ivKy ieh AsQwn SoBnIk hn[ prmpUjnIk vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dI mohr:- Akwl shwie, gurU goibMd isMG jI kWsI q^q sRI dmdmw swihb jI[ kwZzW ’c BI q^q hI iliKAw hY[ ivswKI nUM BwrI joV mylw l`gdw hY[ vwihgurU] BweI f`l isMG jI nUM, prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqguruU dsvyN pwiqSwh jI dIAW b^SIAW Amolk Acrj ^Ub ipAwrIAW prmpUjnIk vsqUAW:- ie`k KMfw, do dsqwrW, do coLy do pjwmy, ie`k bwz dw forw, ie`k FwL[ bsqR mwqw swihb dyv kOr jI[ ien@W dy s`cy suMdr drSn bVy hI pRym nwl krvwey jWdy hn[
vwihgurU] prmpUjnIk sRI q^q swihb jI ’qy, vwihgurU siqgurU goibMd isMG swihb jI ^wlsy jI dIAW ieh Amolk vsqUAW hn:- ie`k sRI swihb, bMdUk inSwny vwlI, mohr sRI q^q swihb jI, ie`k srUp prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI[ ie`k Amolk SISw hY, ijs nUM dyK ky ivMgw mUMh is`Dw ho jWdw hY[ ie`k qyZ prmpUjnIk bwbw dIp isMG jI ShId[
vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR gurU AsQwn sRI jMf swihb jI:- ipMf qoN A`Dw mIl au~qR v`l hn[ eyQy bYT ky vwihgurU s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny, Ascrj ivsmwd kOqk krky pRymIAW nUM inhwl kIqw, qn^wh vMfI[ ijs sRI jMf swihb jI nwl GoVw b`Dw sI, auh hux mOjUd hn[ 2.prmpUjnIk gurduAwrw sRI it`bI swihb jI:- ipMfoN A`Dw mIl au~qR, vwihgurU s`cy pwiqswh jI ny holw KyifAw sI[ sRovr swihb jI BI hn[
3.prmpUjnIk prmpiv`qR sRI mMjI swihb jI:- ieh AsQwn sRI dmdmw swihb jI dy nyVy hn jI[ eyQy prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pRBU jI, nON idn ibrwjy[
4.gurduAwrw sRI mMjI swihb jI pwiqswh nOvIN, dsvIN jI, prmpUjnIk gurUsr sRovr swihb jI dy d`Kx ’c hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pwiqswh jI ny qwl putwaux smyN Awpxy duSwly nwl kwr k`FI sI[
hzUr swihb jI ds gurduAwry swihbwn jI:- hYdrwbwd d`Kx nwdyV Sihr ’c, koit bRhmMf qy ^wlsw &OjW dy mwlk, prmpUjnIk s`cy pwiqswh jI ny ie`Qy cOdW mhIny mhW ivsmwd Ascrj kOqk iblws kIqy[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI dy prmpiv`qR SsqR:- c`kR, cOVw qygw, &OlwdI kmwn, gurj, nrWc srbloh dw qIr, sunihrI sRI swihb pMj, suinhrI CotI ikRpwn 6 ieMc, hor bhuq Amolk SsqR jo mhwrwijAW pws BI nhIN, siqgurU swihb jI dy suMdr isMGwsx ’qy, suMdr FMg nwl sjwey hoey hn, ijn@W ’c ie`k v`fI sWg cOVw PL, sUrbIr bhwdr mweI Bwgo jI dI hY[
2.vwihgurU] prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI iSkwr Gwt swihb jI:- ie`Qy s`cy siqgurU pRBU dsvyN pwiqSwh jI ivsmwd ismrn krdy[ BweI mUly jI dw auDwr BI ie`Qy hI kIqw[
3.prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI bMdw Gwt swihb jI:- gurU gRIb invwj s`cy siqgurU swihb jI, sUrbIr bhwdr isMGW smyq, ienW@ dy AwSRm ’c phuMcy, sMudr mnohr drSn krky, siqgurU swihb jI dw s`cw murId bx gey[ prmpUjnIk s`cy sRI siqgurU swihb jI ny, ienW@ nUM AMimRq Ckw ky, sUrbIr gurb^S isMG nw r`iKAw[ ijn@W ny prmpUjnIk s`cy pwiqswh jI dy doKIAW nUM fMf idqw[ AhMkwrI vzIdy nUM mwr ky, srhMd dI ie`t nwl ie`t KVkweI, bzwrW ’c hL clvw idqy[ sucy nMd dy n`k ’c nkyl pweI, G`grI pw ky ncwieAw, irdy dy ipAwry pRIqm Awpxy siqgurU swihb jI leI ShId ho ky Amr ho gey[ mhwn au~cy kwrnwmy krny krky, bMdw isMG bhwdr nwm nwl pRis`D Amr ShId hn[
4.prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI lMgr swihb jI:- godwvrI dy iknwry SoBnIk hn[ A`Ty pihr lMgr vrqdw hY[ prmpUjnIk sMq bwbw SISw isMG swihb jI SuB syvw krvw rhy hn[ prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI sMgq swihb jI:- nwdyV phuMcx swr prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ny ie`Qy ismrn kIqw,
siqsMgq jI nUM s`cw aupdyS b^iSAw[ ieh prmpUjnIk prmpiv`qR AsQwn Sihr ’c hn[
5.prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI hIrwGwt swihb jI:- ies QW s`cy siqgurU swihb ny bhwdrSwh dw AripAw hIrw godwvrI ’c suitAw[ ieh nwdyV dy d`Kx ’c hn[ prmpUjnIk prmpiv`qR goibMd bwZ:- ie`Qy siqgurU pRmysr jI tihldy, ismrn krdy hn[ 6.prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI ngInw Gwt swihb jI:- ie`Qy prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI kOqk iblws krdy[
7.prmpUjnIk prmpiv`qR gurduAwrw sRI mwqw swihb dyv kOr jI:- prmpUjnIk mwqw jI ny, sRI dmdmy swihb jI qoN prmpUujnIk s`cy siqgurU swihb dy nwl hI ie`Qy Aw ky bMdgI kIqI[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb dy joqI joiq smwaux qoN pihlW hI AwigAw mMn ky id`lI Aw gey[ 8.prmpUjnIk gurduAwrw sRI mwltykrI swihb jI:- ndyV qoN au~qR v`l hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb ny ie`QoN gupq ^zwnw k`F ky, pTwx nOkrW nUM qn^wh vMfI[ 9.AMgITw prmpUjnIk gurmuiK mhWpurS ipAwry dXw isMG swihb jI qy ipAwry Drm isMG swihb jI[ 10.prmpUjnIk buMgw mwqw Bwg kOr jI[ 11.prm pUjnIk gurduAwrw ipAwry dXw isMG swihb jI AOrMgwbwd:- pwpI nOrMgy nUM zPrnwmw dyx gey, prmpUjnIk BweI swihb jI ie`Qy rhy ismrn kIqw[
116.s`cy pwiqswh jI dy prmpUjnIk Dwm:- prmpUjnIk sRI nnkwxw swihb jI, prm pUjnIk sRI AMimRqsr swihb jI, prmpUjnIk sRI mukqsr swihb jI, prmpUjnIk sRI qrnqwrn swihb jI[ ij`Qy 2 BI sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpiv`qR srUp pRkwS hn, aun@W smUMh gurU AsQwnW dI ie`ko ijhI mhwnqw hY[
129.Dwgy qvIq:- prmpUjnIk s`cy siqgurW dw hukm mMn ky, Dwgy qvIq n kro qy n krwau[ Awp jI dI bMdgI dw smW ^rwb huMdw hY[ gurbwxI ilK ky dyxI qy kihxw, ie`k qvIq pwxI ’c pw ky iesnwn kro[ ie`k pwxI ’c GoL ky pIau, ie`k gly ’c pwau[ prmpUjnIk AMimRq s`cy gurbwxI jI dI ibAdbI hY[ Awpxy AsQwn ’qy poQI ’c ilKy mwto ilKo[ Awey duKIey nUM ilKy mUl mMqR, gurmMqR, dsW pwiqswhW dy nwm dy swhmxy ibTw ky, pMdrW imMt jwp krwau ’qy Gry jwp krn nUM BI kho, AiDkwr Anuswr smW kho[ swrw duK sux ky inivrqI dw rwh d`so[
130..sulqwn:- prmpUjnIk s`cy vwihgurU siqgurU pMjvyN pwiqswh jI dy s`cy crn-kmlW ’c BweI mMJ jI ny phuMc ky Arz kIqI, “is`KI b^So jI[ ”prmpUjnIk s`cy siqgurW ny ies dy GroN sulqwn dI kbr FuhweI, Pyr aupdyS b^S ky inhwl kIqw[ guris`KW ny siqgurW nUM pwrbRhm krky mMnxw pUjxw hY, ijs dw AiDk PL hY[ iksy sulqwn dI pUjw nhIN krnI[
131.ijMn BUq pRyq byqwl n mMno, hor SuB is`iKAw:- prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI v`loN ivCoV ky, mirAW dw nwm ijMn BUq klp ky, aun@W dI KotI pUjw ’c lw ky, prjw nUM pIV ky dMBI pwpW dy BwgI bx rhy hn[ BoLy lok aun@W dy mgr l`g ky, jnmW 2 ’c duK Bogdy hn[ prmpUjnIk s`cy gurbwxI jI qoN ivCuV ky, jIv dI hwlq pMjW ivkwrW, AOguxW krky BUq pRyq vrgI ho jWdI hY[ XQw:- AMqir vsqu; mUVw bwhru Bwly] mnmuK AMDy; iPrih byqwly] (117) pryqhu kIqonu dyvqw; iqin krxYhwry] ) mwieAw mohu pryqu hY; kwmu k®oDu AhMkwrw] (513) jo moih mwieAw icqu lwiedy myrI ijMduVIey; sy mnmuK mUV ibqwly rwm] (538) hir Bgiq Bwv hIxM; nwnk pRB ibsrq qy pRyqqh] 1] (706) hir ky nwm hIn; byqwl] ) kbIr.jw Gr swD, n syvIAih; hir kI syvw nwih] qy Gr.mrht swrKy; BUq bsih.iqn mwih] 192] DMn BweI gurdws swihb jI:- BUqn pY. pUq mWgY; hoq n spUqI koaU; jIA ko prq sMso. iqAwgy hU n iqAwgeI[ (476 kib`q) mswxw ’c
BUq jgwaux vwlI, BUq dy vr nwl puqRvMqI nhIN huMdI[ sgoN aus nUM Brm BUq, jW BUq k`Fx vwlw BUqnw hI icMbVdw hY[ XQw:- ibnu gurdyv syv, Awn syv duKdwiek hY; lok prlok soik jwih AnurwgeI] 476] (kib`q)
] gurpurb hotlW kl`bW ’c nhIN mnwauxy, gurpurb smyN im`Ty pwxI dI CbIl dI bjwey, Srwb dI CbIl lwauxI durmiq hY[ vwihgurU] AWfy mws nUM mOfrn lMgr
kih ky, prmpUjnIk s`cy gurU jI ky lMgr ’c bxwauxw sKq mn@w pwp hY[ nwnk nwm cV@dI klw[ qyry Bwxy srb`q dw Blw[ )boly so inhwl siq sRI Akwl] vwihgurU jI kw ^wlsw] vwihgurU jI kI &qyh] “gurpRswid AMimRq sMskwr sMpUrnM jI nmskwr] ”
132.gurpRswid vwihgurU mh`ly dsvyN jI dy b^Sy prmpUjnIk prmpiv`qR Amolk rihqnwmy ArMB:- sRb`q pyRmIAW dy crnW ’qy m`Qw r`K ky pyRm bynqI hY[ s`cy siqgurU swihb jI dI b^iSS jwx ky, in`qnym vWg pUrn pyRm sihq in`q hI pV@ny suxny vIcwrny pRcwrny Dwrny kmwauxy iDAwauxy cwhIdy hn, ie`k vwr pUrn pRym SrDw sihq pV@n sunx nwl, s`cy siqgurU swihb jI dy drSnW ijqnw hI &L imldw hY[ sRI gurduAwry swihb jI ivKy spIkR lw ky, siqgurU gRMQ swihb jI mhwrwj, siqsMgq jI nUM bwr 2 suxw ky s`cy siqgurW jI dIAW mhwn ^uSIAW &L pRwpq krky inhwl hovxw jI[
133.vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny BweI nMd lwl jI prQwie rihq nwmw aucwrnw:- nMd lwlo vwc:- dohrw] hwQ joV kY khoN gur; sunoN dIn ky idAwl[ rhq kho gur is`K kI, ijq kr hoq auDwr] 53]
sRI guro vwc[ cOpeI] guris`K rhq, suno myry mIq[ au~T pRBwq kry ihq cIq[ vwihgurU pun, mMqR jwp[ kr ieSnwn, pV@Y jp jwp] 54] drsn krY, myrw pun Awie[ Adb isau bYiT, gurU ic`q lwie[ qIn phr, jb bIqy jwn[ kQw suny, gur ihq ic`q Twn] 55] sMDXw smy, suny rhrwis[ kIrqn kQw, suno hir jws[ ien mY nym, ju eyk krwie[ so is`K, 5AmrpurI mY jwie] 56] 5s`cKMf[ pWc nym, guris`K ju DwrY[ smUMh kul, kutMb ko qwrY[ qwrY bRhmMf, mukiq so hoie[ jnm mrn, nih pwvY soie] 57]
sRI guro vwc] sun is`K, BweI nMd su lwl[ qum sun, hmry bcn 3rswl[ gur is`K, srgun rUp su jwn[ pRQm syv, gur ihq ic`q Twn] 73] 3rsW dw Gr[ gur is`K syv, sbd jo gho[ Sbd srUp su, ieh ibD lho[ Sbd srUp, vwk jo Dwry[ iqs qy lK hY, Apr Apwry] 74] qy mYN gost khI, ju BweI[ pV@Y sunY, jo ihq icq lweI[ iqs kI mihmw, khoN bKwn[ joqI joiq imlY, moih 4mwn] 75] 4mwx sihq[
sMmq sqRh shs su bwvn[ m`Gr SudI nOmI suKdwvn[ sur gur vwr sq`dRv qIr[ bcn khy nMd lwl su bIr] 76] dohrw] vwihgurU gur jwpIey, vwihgurU kr iDAwn[ mukq lwB so hoie hY, guris`K ird mY mwn] 77] ieiq sRI guru jI, BweI nMd lwl jI kI goSt sMpUrxM]
134.<> siqgur pRswid] 5AQ qnKwh nwmw:- 5hux[ dohrw] pRSn kIAw nMd lwl jI, gurU bqweIey moih[ kvn krm ien *jog hY, kvn krm ien soih] 1] *krny Xog[ dohrw] nMd lwl qum bcn suno, is`K krm hY eyhu[ nwm dwn ieSnwn ibnu, krY nw An isauN nyhu] 2] cOpeI] pRwqkwl, siqsMg n jwvY[ qnKwhdwr, vhu b`fw khwvY[ siqsMig jwie kr, ic`q fulwvY] eIhW aUhW, Tauru n pwvY] 3] hir jsu sunqy, bwq clwvY[ khY gurU goibMd isMG, vhu jm pur jwvY[ inrDnu dyK, n pwis bhwvY[ so qnKwhI, mUl khwvY] 4] sbdu igAwn ibnu kry jo bwq[ qW ky kCu n AwvY hwQ[ sbdu Bog n invwvy sIs[ qw ko imlY n, prm jgdIs] 5] dohrw] jo pRSwd ko bWt hY, mn mYN Dwry loB[ iksy QoV@w iksy Aglw, sdw rhY iqsu sog] 6]
cOpeI] kVwhu pRSwd kI, ibiD suin lIjY[ qIn BWq ko, smsr kIjY[ lypn AwgY, bhukr dIjY[ mWjn kir, BWjn DovIjY] 7] kr ieSnwn piv`qR hoie bhY[ vwihgurU ibnu, Avru n khY[ nvqn kuMB, pUr jl lyih[ gurU goibMd isMG sPl iqn dyh] 8] kr iqAwr, cONkI pr DrY[ cwr Er, kIrqn bih krY] 9] dohrw] muhr qurkI kI isr DrY, 6loh lgwvY crn[ khY gurU goibMd isMG suxo lwl jI, iPr iPr huie iqs mrn] 10] 6SsqR[
cOpeI] l`gy dIvwn sux, mUil n jwvY[ rihq ibnw, pRSwid vrqwvY[ sUhw pihn, ley nsvwr[ khY gurU goibMd isMG, jm kry KuAwr] 11] mwie BYx, jo AwvY sMgiq[ idRsit burI dyKy, iqs pMgq[ is`K hoie, jo krq kroD[ kMinAw, mUl n dyvy soD[ DIA BYx kw, pYsw Kwie[ khY gurU goibMd isMG, D`ky jm Kwie[ is`K hoie, ibnu lohu jo iPrY[ Awvq jwvq, jnmY mrY[ mwl AiQ`q kw, bl kir ClY[ jpu qp qw ko sB nih PlY] 12] sorTw] kMGw donoN vkq kr, p`g cuny kr bWDeI[ dwqn in`q kry, n duK pwvY, nMd lwl jI] 13]
dohrw] dsvMD gurU nih dyveI, JUTu bolu jo Kwie[ khY gurU goibMd isMG lwl jI, iqs kw kCU n 1ibswih] 14] 1Brosw[ cOpeI] TMFy pwxI, jo nhIN n@wvY[ ibnu jpu pV@y, pRSwid ju pwvY[ ibnu rhrwis; smW jo KovY[ kIrqn pVy ibnu; rYn ju sovY] 15] cuglI kr, jy kwj ibgwrY[ iDRgu iqs jnm, ju Drm ibswrY[ krY bcn jo pwly nwhIN[ khY gurU goibMd isMG, iqs TOr kq nwhI] 16] suAwd vsIkwr hoie,
dohrw] rwj krygw Kwlsw, AwkI rhy n koie[ KuAwr hoey, sB imlyNgy bcy srn jo hoie] 35] bcn hY sRI gurU jI kw ik jo koeI is`K dw bytw hoie Ar monw hoie jwvy iqs kI jV su`kI, AOr jo monw, is`K ho jwvy qW iqs kI jV hrI[ ieiq sRI qnKwh nwmw sMpUrxM] Ssqr iv`idAw is`KI nwhI, nw qurMg dI AsvwrI] is`KI dI nw rihq kmweI, qnKwhIAw hY BwrI]
135.<> siqgur pRswid] BweI dysw isMG jI dw rihq nwmw:- pRQm rihq Xih jwn, KMfy kI pwhul Cky, soeI isMG pRDwn, Avr n pwhul jo ley[ pWc isMG AMimRq jo dyvY[ qW ko isr Dr Ck pun lyvY[ pun iml pWcoN, rihq jy BwKYN[ qW ko mn mY, idRV@ kr rwKY[ kuVI mwr, Awidk hYN jyqy[ mn qy, dUr iqAwgy qyqy[ bwxI mwihM; nyh krno[ cuglI Aru inMdw; 1pirhrno[ 1dUr krnw[ vwihgurU inq, bcn aucwry[ vwihgurU ko, ihrdY Dwry[ Awgy Awvq, isMG ju pwvY[ vwihgurU kI, Pqy bulwvY[ ds nK kr, jo kwr kmwvY, qW kr jo Dn Gr mY AwvY[ iqs qy, gur dsÍMD jo dyeI[ isMG suXS bhu, j`g mih lyeI] pr bytI ko, bytI jwnY[ pr iesqRI ko, mwq bKwnY[ AwpnI iesqRI soN; r`q hoeI[ rihqvwn, gur kw isMG soeI] rihq bihq, kbhUM n qÎwgY[ snmuK lry, n rx qy BwgY[ gurU srUp, Kwlsw heIey[ jW kI tihl, prm suK lhIey[ KyqI vxj, v 2islp bxwvY[ 2dsqkwrI, hunr, mus`vrI Awid[ AOr tihl, jo mn mY BwvY[ idRV@ hÍY, soeI kwr kmwvY[ corI fwky, kbhuM n jwvY[ muslI fUmix, dUqI cylI[ ivBcwrix, jo iPrY iekylI[ Avr ju, Awn vrx kI nwir[ ien sy, isMG n krY pÎwr[ pÎwr krY, hovY kul hwnI[ qW qy, ien ko qjY gÎwnI[ mws hukw, crs qmwkU[ gWjw topI, qwVI KwkU[ ien kI Er, n kbhUM dyKY[ rihqvMq, so isMG ivsyKY[ SsqR hIn, ieh kbhUM n hoeI[ rihqvMq, Kwils hY soeI] sMnÎwsI, bYrwgI jyvY[ AOr audwsI, XogI qyvY[ jMgm 3vwmI, Avru ju koeI[ 3vwm mwrgIAw[ qW kw jUTw, kbI n lyeI[ gurmuiK A`Kr, jo hYN BweI[ isMG isMG qy, sIKY jweI[ AOr ju ivdÎw; jihM qihM hoeI[ Avrn qy BI; lyvY soeI[ duhUM gurU gRMQ mY; bwxI joeI[ cun cun; kMT kry in`q soeI] gurpurb; gurU idn jyqy[ *purb smwn; khy hYN qyqy[ *gurU ismrn isPq dIAW ^uSIAW Bry iqauhwr, ien@W ’c puMn dwn suikRq syvw ismrn kry[ iqn myN kCu, prSwd bnwvY[ kr kVwh, Kwlsy
cOpeI] rx myN jwie; n kbhUM BwjY[ idRV@ kr; C`qRI Drmu su gwjY[ inMmr suBwv; n kbhUM qÎwgY[ durjn dyK; dUr qy BwgY[ 6durjn kI sMgiq; suK nwhIN[ 6Koty purK[ kr ibcwr; dyKo mn mwhIN[ kwm kroD; loB md mwnw[ ien ko iqAwgy; soeI isAwnw[ ibnX ibbyk; Drm idRV@ rwKY[ imQÎw bcn; n kbhUM BwKY[ Dn kIriq; suK rwj bfweI[ 7XuvqI suq; ivdÎw bhu BweI[ 7juAwn[ iXh sB dwq; gurU kI jwnY[ qW qy nihM AiBmwnih TwnY[ jgq mWih; hYN pMQ su jyqy[ krY inMd; nih kbhUM qyqy[ v`FI ly kr; nÎwX n krIey[ JUTI swKI; kbhUM n BrIey[
dohrw] jo pRSwid Ckny l`gY; hwQ sucyq kryie[ eykWkI bih Kwih nihM; Avrn ko BI dyie]
cOpeI] rihqvwn; guris`K hY joeI[ kr aupwX; Dn KwtY soeI[ qwhIN kr; Gr ko inrbhY[ pUjw; BUl n kbhUM ghY[ jo koaU isMG; pUjwrI AhY[ so BI; pUjw bhuq n ghY[ qn inrbwh mwqR; so lyvY[ AiDk hoie; qo jihM qihM dyvY[ jy kurihqIey; j`g drswvq[ pwhul pIie; kurkrm kmwvq[ iqn soN; vrqx nwihM imlwvY[ rih inrlyp; prm suK pwvY[ rihqvwn j`g; isMG jo koeI[ gurU ky lok; bsyNgy qyeI[ rihnI rhY; soeI is`K myrw[ Eh Twkur; mYN aus kw cyrw[ rihq ibnw, nih is`K khwvY[ rihq ibnw; dr cotW KwvY[ rihq ibnw; suK kbhUM n lhY[ qW qy rihq; su idRV kr ghY]
136.sYnwpiq ikRq gur soBw:- ^wlsw ^ws khwvY soeI; jW ky ihrdy Brm n hoeI] Brm ByK qy rhY inAwrw; so ^wls siqgurU hmwrw]
137.<> siqgur pRswid] rYhq nwmw sRI gurU goibMd isMG jI kw[ BweI pRihlwd isMG jI pRQwie bcn sRI muKvwk pwiqSwhI 10] BweI dirAweI audwsI ky prQwie hoieAw[ bolnw hoieAw sRI siqgurU jI kw[
dohrw] Aibcl n`gr bYTy gurU; mn mYN kIAw ibcwr[ boilAw s`cw siqgurU; mUriq sRI krqwr] 1] hukm hoieAw pRhlwd isMG; ibp jwiq hMs rwie[ inkt
dohrw] mIxw AOr msMdIAw; monw kuVI jo mwr[ hoie is`K vrqn krY; AMq hoiegw KuAwr] 6] vwihgurU ky mMqr ibn; jpY AOr koeI jwp[ so swkq is`K mUl nih; bcn hY sRI muK vwk] 7] gur kw hukm mwnY nhIN; krY nw is`K kI syv[ so bIrj mlyC ko; prgt pCwno Byv] 8]
cOpeI] hukm dyK; kwr nw rwKy[ golk 1gop; imiQAw muK BwKY[ kwrByt; suK mMnq curwvY[ AYsw is`K; gurU nhIN BwvY[ qUt pirE; mwieAw kI PwsI[ BRmqw iPrY; lwK caurwsI[ so bIrj; mlyC ko jwn[ suno isMG pRihlwd sujwn] 10] 1corI[
dohrw] gurU Kwlsy Awid lO; khy Qwp j`g mih[ so swkq nrkI sdw; ien sy kry jo Droh] 11] sUhy AMbr pihn kr; lyvy jo nsvwr[ l`gy qwVnw sIs pir; su`tIey nrk mMJwr] 12] ibn jp jwp jpy ibnw; jo 2jyvy pRSwid[ so 3ibStw kw ikrm hoie; jnmu gvwieE bwid] 13] 2Cky[ 3gMdgI[
cOpeI] pRwqkwl gur gIq n gwvY[ rhrwis ibnw; prswid jo pwvY[ bwhr muKI is`K; iqs ko jwno[ sB brqn; imiQAw iqs mwno] 14] l`K caurwsI; BRmqw iPrY[ bwir bwir; j`g jnmY mrY[ gurU bcn isau; qutw jwie] drgh qw kau; imlY sjwie] 15]
dohrw] Akwl purK ko Cwf kir; Bjy dyv koeI AOr[ jnm jnm BRmqw iPrY; lhY n suK kI TOr] 16] pwhn kI pUjw krY; gur nw invwvY sIs[ so swkq ingurw sdw; mwirAw sRI j`gdIs] 17] krI Qwpnw jws kI; moih jo Apny hwQ[ iqs kI smsr jo krY; jr jwvY kul swQ] 18]
dohrw] kwr Byt suK mMnq kr; jo is`K ic`q BRmwie[ so swkq pwpI sdw; 4ibkt rUp hoie jwie] 19] 4ivkrwl, frwauxw[ kuVI mwr msMd jo; mIxy kw prswid[ ley jo ien kY hwQ kw; jnm gvwvY 5bwid] 20] 5ibArQ[ Cwif is`Kn ky crn ko; ley pMQ jo hor[ AYQy EQy du`K lhY; gur is`Kn ko cor] 21]
cOpeI] mVhI gor dyvl, jo mwnY[ pr pMQn ko; aUc bKwnY[ so swkq; gur kw
isMG sumyr Akwl ipRX so Kwlsw Apwr] 33] snmuK Ssqr jo lgq hY ruiDr ilpq qn hoie] horI ko jo Kyl lK iKly Kwlsw soie] 34] rwmwidk Avqwr kI inMdw kry n Awp] sRvxhu qy nh suny jo, so Kwlsw Apwr] 35] hir js gur js Bgiq js kry 3sRvx 4put pwn] so sumyr hir Kwlsw ry mn kr iqh DXwn] 36] 3kMnW
rUpI[ 4fUinAW nwl[ inMdw n kIjY kwhu mq, sB kau smqw Bwau] ByKI pRBU n BIjeI Xw quk ko in`q cwau] 37] isMG hoie kr jo krY, punw pwQ koeI AOr] iqh kul qw ko qXwgeI, soeI Kwlsw mOr] 38] 5au~icsty nih Kwie ikh, nh au~icst kih dyih] ibn pyRhI so Kwlsw, sdw sIc riq Byv] 39] 5jUTw[ smUMh rihq nwmy gurpRswid sMpUrnM[
AnMd kwrj sMskwr dI SuB mrXwdw gurpRswid ArMB:-
1. gurmuiK vzIr dI pRwpqI leI Ardws:- AiqAMq hI pRym nmskwr sihq, Ardws krnI ik hy s`cy pwiqswh jIE! siq sMqoK Drm vIcwr iKmw inmRqw SihnSIlqw gurU BgqI gursyvw pqIbRqw Drm Awid SuB guxW vwlI isMGxI b^So jI[ ies qr@W gurmuiK isMGxI ny Ardws krnI, hy s`cy pwiqswh jIE! pUrn jqI sqI inrml sUrvIr bhwdr gurBgq vr b^So jI[
2. gurpRswid] gurmiq Anuswr mMgxy dI SuB mrXwdw Ardws:- mMgxI qoN pihlW pu`iCAw jwvy dohW b`icAW dy ikqny Sbd kMT hn[ mMgxy qoN mgroN BI v`D qoN v`D bwxIAW kMT krweIAW jwx[ ijhVy mwpy Awp gurmiq ’c nhIN l`gdy, b`icAw nUM nhIN lwauNdy, auh roNdy pCuqwauNdy hn[ b`icAW dI bWh Awp jmW nUM PVwauNdy hn[ Cuhwrw pwauxw Twkw krnw sgweI krnI sgn pwauxw mMgxw hY[ Drm dw nwqw hoxw cwhIdw hY[ lrkI lrkw bycY nwhI[ pwvy ^uSI gurU kI mhW hI[ b`cy b`cI dy pYsy lYxy bhuq v`fw pwp hY[ gurU ipAwry b`cy b`cI dw is`KI Drm srUp mMUh m`Qw k`d iv`idAw suBwau ie`ko ijhy hoxy cwhIdy hn[ b`cI dI aumr do, iqMn cwr swl, b`cy nwloN G`t hovy[ dovyN prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM mMnx pUjx vwly gurU pRymI hox[ mwieAw dy lwlc krky, lwiek b`cy dw sbMD, nlwiek b`cI nwl, lwiek b`cI dw sbMD, nlwiek b`cy nwl hoxy krky in`q nvyN sUrj byAMq qlwk qy mOqW huMdIAW rihMdIAW hn[ b`cw b`cI bRhmiv`idAw, sMswrI iv`idAw hunr AnMd kwrj qoN
pihlW hI pRwpq krn qW bhuq hI cMgw hY, mgroN BI ho skdy hn[ ivdyS ’coN Awey b`cy b`cI dy pihlW swry kwgz cYk kro, ikqy pihlW SwdI qW nhIN hoeI, jy hoeI hovy qW qlwk dy kwgz dyKo, Pyr mMgxw kro jI[ bhuq swry lwlcI bMdy pMjwb Aw ky, swaU b`cIAW nwl DoKw krdy hn, SwdI krw ky Dn btor ky qur jWdy hn, keI ivdyS ’coN Awey jwx ky, b`cI dy idMdy hn, pr aun@W dy pws vwpsI vIzw nhIN huMdw[ dohW qr&W qoN nyk swaU gurmuiK smidRStI vwlI vIcwr krn[ sgweI vyly bhuq JUT boilAw jWdw hY, ieh nhIN cwhIdw jI, Awpo iv`cIN vIcwr kridAW sMgxW nhIN cwhIdw, swrI izMdgI dw sMpRk hY, ies leI pUrn qs`lI krky, sgweI krnI cwhIdI hY[ gurU swihb jI qoN hukmnwmw lY ky mn iekwgR hovygw, ijvyN krnw hovygw vIcwr idRV ho jwxgy[ pihlW qs`lI krn dw Bwv ieh hY ik sgweI dI Ardwis qoN mgroN idRVqw r`KxI[ ijhVy pihlW qs`lI nhIN krdy, mMgxw krky J`t hI jbwb dy idMdy hn[
vwihgurU] b`cI dw mMgxw krn gey jW AnMd kwrj qoN pihlW jW mgroN, iksy BI smyN dohW sbMDIAW ny Srwb pIxI ipAwauxI, siqgurU swihbwn jI dI AwigAw dy iblkul hI ault hY[ CotI aumr ’c SwdI dy bhuq hI nukswn hn, sRIr kmzor Aqy rogI ho jWdy hn, b`cy BI kmzor jW mry jMmdy hn, mulk gRIb huMdw hY[
gurpRswid] shury Gr Awey b`cy nUM jo Srwb idMdy hn, auh b`cy b`cI dy jIvn nUM nrk dil`dRI rogI sogI hMkwrI ivkwrI bxwauNdy hn[ AwpxI b`cI nUM rMfI kr lYNdy hn, ikauN jo jmweI nUM Srwb ipAw ky, Srwb pIx dw rog lw idMdy hn, Srwb pI 2 ky hI mr jWdw hY[ bhuqy swaU b`cy ies jwL ’c Ps jWdy hn, Awp jI dy crn c`t ky pRym bynqI hY, Srwb n dyvo, isMG sjo jI ipAwry, jweIey bilhwry[
vwihgurU] gRIb b`cy nUM prmpUjnIk gurbwxI siqsMgq mhWpurSW nwl joVo, AMimRq Ckwauu in`qnymI bxwau, mwiekI m`dd krky kwrobwr bxw dyvo, Pyr aus nUM kMinAw dyvo, is`KI krky b`cw b`cI suKI rihxgy, AYsw krny krky s`cy siqgurW jI dI ^uSI pRwpq hovygI[ dovyN AMimRqDwrI, in`qnym dIAW pMj bwxIAW, sRI rhrwis swihb jI, sRI kIrqn soihlw swihb jI, sRI Awsw jI dI vwr, sRI suKmnI swihb jI Awid v`D qoN v`D bwxIAW dy inXmI hox[ SwdI qoN pihlW jW mgroN siqgurU gRMQ swihb mhwrwj jI dI Su`D sMQw krn Aqy A`gy krwaux, siqgurW dIAW ^uSIAW pRwpq krn[
vwihgurU] prmpUjnIk s`cy siqgurW ny Awpxy irSqy AmIrW rwijAW nwl nhIN kIqy[ s`cy siqgurU pMjvyN CyvyN s`qvyN nOvyN dsvyN pwiqSwh jI dw idRStWq lY lvo[ s`cy siqgurU dl BMjn guru sUrmw, vf joDw bhu praupkwrI[ CyvyN pwiqSwh jI ny AwpxI
ipAwrI b`cI bIbI vIro jI dw SuB AnMd kwrj, AqI hI lwiek BweI swDU jI
gurmuiK ipAwry nwl kIqw, jo ik gRIb hI sn[ ijs krky sMgoSwh jIqm`l gMgwrwm gulwb cMd mwhrI cMd pMj sUrbIr AqIrQ mhWblI Amr ShId XoDy pYdw hoey, jo BMgwxI dy Drm Xu`D ’c gurU jI leI ShId hoey[ so mwieAw lwlc iqAwg ky, Xogqw Anuswr sbMD krky s`cy siqgurW jI dI ^uSI lYxI cwhIdI hY[ XQw:- gurU kw isK; swk isK nwl krY[ dyx lYx dw lwlc n krY[ hwxu dyKY; h`f su`cw dyKy[ m`Qy nwl m`Qw imldw dyK ley[ )kMinAw dyvy is`K ko lyvY nih ikCu dwm[ soeI myrw is`K hY phuMcy gur ky Dwm[ (rihqnwmw BweI swihb isMG)mwns kI jwq sBY eykY phcwnbo] Anuswr jwq pwq ibrwdrI dw i^Awl C`f ky, AMimRqDwrI is`K dw irSqw AMimRqDwrI nwl hovy jI[ jy au~cI zwqI vwlw Srwb qmwkU Awid vrqy, auh gurU Gr ’c pRvwn nhIN hY[ au~cI zwqI dw hMkwr krky, nIvIN zwqI qoN n&rq nhIN krnI cwhIdI[ ijs ko kuVmweI koeI n krY, iqs ko puMn ArQ loic kir Awpy krY] 3]) gurU kw is`K, grIb is`K nwl nwqw krY, gurU nwil gMF pwauNdw hY[ (Bw:caupw isMG iC`br)
vwihgurU] AhMkwrI pwpI cMdU dI, gurmuiK sicAwrI gurU pRymx nUMh, pRymI guris`K dI b`cI sI, jdoN; guru Arjunu prqK´ hir] s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI nUM au~bldI dyg AMdr ibTwieAw, qdoN ieh pRymx b`cI, pihry ’qy KV@y ispwhIAW nUM Awpxy gihxy v`FI vjoN dy ky, sRI gurU swihb jI dy drSnW nUM geI[ pRym bynqI kIqI, “hy dIn dieAwl myhrW dy sWeI s`cy swiqgurU swihb jI! dwsn dwsI Awp jI dy gRIb is`K dI b`cI hY, iksy pwp krky pwpI cMdU dI nUMh bxnw ipAw[ ” s`cy siqgurW ny hukm kIqw ik, hmro isK; ij Awgy hÍY hY] suqw Ais`Kn Gr; nihM dY hY] (sRI gurpur pRkwS) Bwv jy koeI myrw is`K hY, auh swkq dy Gr AwpxI b`cI nUM n ivAwhy[ gRIb swaU gurmuiK Drm-ikRq dI idRVqw vwly ^wlsy gurU ipAwry s`icAwry pRymI in`qnymI gurBgq jI nUM kMinAw dyx dy kotwin koit puMn hn[ AhMkwrI DnI,
nSeI nUM kMinAw dyx dy kotwn koit pwp hn, swrI izMdgI ig`ly gohy dy DuKx vWg b`cI duKI rhygI jI[
vwihgurU] AnMd kwrj qoN pihlW, b`cy b`cI vwly Awpxy GrW ’c, siqgurU gRMQ swihb jI mhwrwj dw shj pwT Awp krn jW krwaux, jy pwT nw ho skdw hovy, qW s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpiv`qR s`cy crn-kml Awpxy Gry puAwaux jW gurduAwry swihb jI pRogrwm krn, kQw kIrqn dyZ kIqI jwvy jI[
mMgxI dI Ardwis:- kIqw loVIAY kMmu; su hir pih AwKIAY] pauVI pV@ ky, hy s`cy pwiqswh jIE! sRb`q swDsMgq jI, Gr vwly pRymIAW, dwsndws v`loN Awp jI dw rom 2 krky kotwn koit DMnvwd hY jI[ Awp jI ny mhwn ikRpw krky, Awpxy dwsndwsW dy Gr ’c drSn b^Sy hn[ Awp jI dI Apwr ikRpw dw sdkw, sRI goieMdvwl swihb jI qoN BweI rwm isMG jI dI spuqRI bIbI pRym kOr jI dI mMgxI, sRI KfUr swihb jI qoN BweI sMqoK isMG jI dy BuJMgI dieAw isMG jI nwl krn dI Ardwis hY, b`cy b`cI nUM Bjn ismrn gurU syvw vwlI dIrG AwXU b^SxI, sbMDIAW dw prspr myl ipAwr siqkwr vDy jI[ sRI muKvwk sux ky, b`cI vwly Awpxy v`loN gwqRy vwlI srb loh dI ikRpwn qy pqwsy suky myvy BuJMgI dI JoLI pwaux[ sy sMjog; krhu myry ipAwry] ijqu rsnw; hir nwmu aucwry] 1] Awid AMimRq SbdW dw kIrqn krnw[ vwihgurU] b`cy vwly ikRpwn kMGw srb loh dw kVw b`cI nUM Byjx[ b`cI dI mMgxI ’qy sgn 2 kih ky, nONh pwlS cUVIAW sMDUr ibMdI surKI sony cWdI Awid dI vrqoN nhIN krnI cwhIdI, ieh mnmq hY[ pihrwvw gurmuKI hovy[
3. koit bRhmMf ko.Twkuru suAwmI; srb jIAw kw dwqw ry] )pRB dwqau dwqwr; pir´au jwcku ieku srnw] Anuswr prmpUjnIk vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny ipMf dwauDr (ijlw mogw)ivKy pyRmIAW dy pu`Cx qoN AnMd kwrj sMskwr dI SuB mrXwdw ieauN &urmweI:- (gRMQ mukq mwrg)n`cx t`px sy qmo guxI ibrqI ho jWdI hY[ XQw:- auif auif rwvw JwtY pwie] vyKY loku hsY Gir jwie] BweI gopwly jI vWg pihlW pUrIAW lgW lw ky prmpiv`qR sRI jpu jI swihb jI dw SuD pwT pyRm Bwvnw nwl krky, Awpo Awpxy itkwxy coLw pYn@x qoN pihlW ieh CMqu pV@o jI[ rwgu sUhI mhlw 1 CMq Gru 2 <> siqgur pRswid] hm Gir swjn Awey] swcY myil imlwey] shij imlwey hir min Bwey; pMc imly suKu pwieAw] sweI vsqu prwpiq hoeI; ijsu syqI mnu lwieAw] Anidnu mylu BieAw mnu mwinAw; Gr mMdr sohwey] pMc sbd
AwauNdy hn[ ipAwry guris`K pRymI ieh mrXwdw pV@ ky, aun@W kurwhy ipAW nUM smJwaux jI[ gurU mrXwdw dy byAMq hI lwhy hn[
jy koeI khy pRkrmW nhIN krnIAW cwhIdIAW qW pRkrmW smyN isAwxy piqvMqy pRymI is`K mOky dI sMBwl krn, BweI! s`cy siqgurW dI hzUrI ’c hwsw mzwk nhIN krnw, pUrn SrDw sihq Adb siqkwr kro[ so ZlqI nUM dUr krnw hY, kmzorI iqAwgxI hY, mrXwdw nhIN iqAwgxI, Anqklwvwn siqgurU swihb jI dI pRsMnqw lYxI hY[
vwihgurU] DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU Amrdws swihb jI ny AwpxI ipAwrI b`cI bIbI BwnI jI dy SuB AnMd smyN, sMpUrn sRI AnMd swihb jI pV@y, gurbwxI jI dIAW pRkrmW krweIAW[ vwihgurU] DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU Amrdws swihb jI ny, hrIpur irAwsq dy rwjy dI kmLI rwxI dw AnMd kwrj, Awpxy pRymI Bgq s`cxs`c nwl kIqw qy sRI gurbwxI jI dIAW pRkrmW krweIAW[
vwihgurU] siqgurU pMjvyN pwiqswh jI inqwpRqI sRI drbwr swihb jI dIAW pRkrmW krky ie`k v`fI pRkrm sRovr swihb jI dI BI bVy hI Adb siqkwr ipAwr nwl krdy sn[ pRkrmW krn dw Bwv hY qn mn Dr isr s`cy siqgurW qoN kurbwn krnw hY[ XQw:- vwrI PyrI sdw GumweI; (vwrI)vwrny kurbwn jwxw, audwly (PyrI)iPrnw Bwv pRkrmW krnIAW sdw vwsqy audwly (GumweI)GuMmxw[ so BweI! BuJMgI BuJMgx ny BI gurU swihb jI qoN qn mn Dn inSwvr krnw hY[ s`cy siqgurU pMjvy CyvyN s`qvyN nOvyN dsvyN pwiqSwh jI Aqy smUMh is`K is`KxIAW jI dy AnMd kwrj, lwvW pRkrmW sihq hI hoey hn jI[
vwihgurU] BuJMgx jW BuJMgI dy lM|y hox qoN, pRkrmW n krn qoN, pRkrmW n krn dw Zlq irvwj pY igAw[ AnMd kwrj smyN, cwr lwvW, cwr hI pRkrmW krnIAW, ieh DurW dI s`cI mrXwdw hY jI[ prmpUjnIk dsy hI s`cy siqgurW jI ny gurqw dy ky, pRkrmW krky m`Qw tyikAw hY[ qmwm pRymIN is`K, s`cy siqgurW dIAW pMj pRkrmW krky fMfauq krdy sn[ pUrn sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI, pMj pRkrmW koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; sRI gurU gRMQ swihb jI dIAW Aqy pMj pRkrmW sRI inSwn swihb jI dIAW inqwpRqI hI krdy[ sRI s`cKMf swihb jI nUM jwx qoN pihly idn, Swm dI kQw qoN mgroN, mhWpurKW ny Axigxq hI pRkrmW kIqIAW[ pRkrmW krn dw Bwv qn mn Dn isr s`cy siqgurW jI qoN
kurbwn krnw hY jI[ pRymI, s`cy siqgurW jI dIAW pRkrmW pUjn krky prm pRsMnqw lYNdy hn, ijs krky siqgurU swihb jI Awpxy pyRmI dy AMdr bwhr gurbwxI dI vrKw krdy hn, aus dy idL idmwZ rom 2 c gurbwxI Byjdy hn, lok pRlok ’c shwieqw krdy hn[
vwihgurU] prmpUjnIk s`cy siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny s`cKMf ivKy, s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM gurqw g`dI idMidAW iqMn pRkrmW kIqIAW[ pRkrmW krn nwl crn piv`qR s&ly huMdy hn[ XQw:- hsq Amol gurdyv syv kY sPl; crn Amol prdCnw krn kY] (kibq 17)vwrI PyrI sdw GumweI; kvnu AnUpu qyro Twau] )sPl hsq gur crn pUjw pRnwm; sPl crn prdCnw ko poeIAY] (kibq 499)ijhVw pRymI rihq ’c iqAwr br iqAwr hovy, auh hI sRI Akwl q^q swihb jI dIAW pRkrmW kr skdw hY[
vwihgurU] AMimRq rUp kQw kIrqn dy smwgm qoN bwAd, pMj vwrI kyvl swrIAW mweIAW aus qoN mgroN pMj vwrI smUMh isMG, g`j ky rom 2 dy ipAwr
nwl jwp kridAW, jYkwry hI jYkwry g`jwauNidAW prmpUjnIk s`cy siqgurW jI dIAW vwro vwrI pRkrmW krn qW bVw BwrI puMn auqSwh AnMd pRwpq hovy jI[ Es smyN prmpUjnIk bRhm srUp siqgurU swihb jI ’qy PulW dI vrKw BI kIqI jwvy jI[ ieauN hI sRI inSwn swihb jI dIAW pMj pRkrmW krn[ iek`iTAW iml ky jwp Aqy pRkrmW krn qW bhuq BwrI &L hY[ sRI siqgurU swihb jI dw pRym siqkwr Aqy Awpo iv`cIN pRym vDdw hY[ gurU gRMQ swihb jI, inSwn swihb jI, sRI gutky poQI swihb jI Awid dIAW pRkrmW krn smyN, s`jy pwsy hoxy cwhIdy hn[
vwihgurU] AnMd kwrj smyN ie`ko vwrI v`D qoN v`D joVy ibTw ky AnMd kwrj ho skdy hn[ ieh vihm nhIN krnw ik kyvl ie`ko hI AnMd kwrj ho skdw hY, swirAW leI AMimRq rUp lwvW ie`ko vwrI hI pV@nIAW, swry joVy iek`Ty pRkrmW krn jI[ sRI AMimRqsr swihb jI dw pihlw jMg ij`q ky, prmpUjnIk CyvyN pwiqSwh jI ny ipMf JbwL jw ky, 26 jyT nUM AwpxI AqI ipAwrI b`cI bIbI vIro jI dw SuB AnMd kwrj kIqw[ hux BI aus AsQwn ’qy 26 jyT nUM bhuq BwrI mhwqm smJ ky, pRkrmW sihq bhu igxqI c AnMd kwrj huMdy hn[ bhuqy b`cy b`cIAW dy iek`Ty AnMd kwrj hox, nwly puMn nwly PLIAW, kYsI suMdr Swn bxy jI, nwly iksy ’qy boJ BI nw hovy[ dohW qr&W qoN guris`K SuB vIcwr krn, ij`Qy gurpurbW ’qy dIvwn smwgm huMdy
5. gurpRswid vwihgurU] sdw leI GuMF nhIN k`Fxw:- rhu rhu rI bhurIAw;
GUMGtu ijin kwFY] AMq kI bwr; lhYgI n AwFY] sRI kbIr swihb jI &urmwauNdy hn:- (rI)hy (bhurIAw) bhU! qUM (GUMGtu)GuMF (ijin)mq (kwFY)k`Fxw kr[ GuMF k`Fxo (rhu)rihxw kr (rhu)rihxw kr Bwv au~kw hI n GuMF k`F[ AMq (kI)dI (bwr)vwrI Bwv AMq smyN ies GuMF k`Fy dw mul (AwFY) A`DI dmVI BI (n)nhIN (lhYgI)lvyNgI[ gurdyv mwqw gurdyv ipqw; siqgurU swihb jI A`gy GuMF k`F ky nhIN bYTxw, rom 2 dy pUrn ipAwr siqkwr nmskwr sihq, s`cy siqgurW dy s`cy drSn hI krny cwhIdy hn jI[ ie`k vwrI hrIpurIey hrIsYn dI CotI rwxI, siqgurU qIjy pwiqswh jI dy swhmxy jw ky GuMF k`F ky h`sI, qW Awp jI ny ikhw, “jy gurU ipqw pws Aw ky GuMF hI k`Fxw sI, qW kmLI lYx kI AweI hY?”qW rwxI ausy tweIm hI kmLI ho geI jI[ XQw:- igir bsuDw jl pvn jwiego; ieik swD bcn AtlwDw]
6. swhw soDx bwry SuB vIcwr, Ardws:- :- ivAwh dy idn dI Ardwis krky, sRI muKvwk lY ky, swhw gxih; n krih bIcwru] swhy aUpir eykMkwru] Anuswr swhy ic`TI ’qy <> siqgur pRswid] ilK ky swhw soDxw, Bwv ivAwh dw idn r`K lYxw[ grmI srdI vrKw srkwrI CutIAW Awid dw i^Awl krky ivAwh r`Kxw, ijvyN Awm ivAwh srkwrI CutI vwly idn TIk AwauNdy hn, pr p`qRI dy ihswb nwl idn A`gy ip`Cy Awvygw, joqS p`qRI lgn Sgn ApSgn Awid Brm vihm nhIN krny[ gix gix joqku kWfI kInI] pVY suxwvY qqu n cInI] prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI qoN ibnw, hor iksy nUM nhIN mMnxw, cwnx p`K hovy qW hn@yry qoN bcwA rihMdw hY[
BweI gurdws swihb jI BI iQ`q vwr, k`qy poh cyq mhIny, holIAW nrwqy Awid BrmW dI inivrqI krdy hn[ sjw Kbw sauxu; n mMin vswieAw[ nwir purK no vyiK; n pYru htwieAw[ BwK suBwK vIcwir; n iCk mnwieAw[ dyvI dyv n syv; n pUj krwieAw[ BMBl BUsy Kwie; n mn BrmwieAw[ gurisK scw Kyqu; bIj PlwieAw] 8] (vwr 20) isK Aink pMifq idK AYsy] rwq iqQ vwr n mwnY
krky ivAwhW ’qy BUqW vwlI ikRAw nw kro jI[ pUrn swdgI vwly pMj s`q gurmuiK brwqI hox, ij`Qy BuJMgx dI sur`iKAw dI loV hovy, au~Qy v`D BI jw skdy hn[
8. brwq dw phuMcxw:- g`fI ’qy hwrn spIkR lw ky Su`D gurbwxI jW kIrqn krdy jwxw[ sOhury ipMf qoN bwhr brwqIAW dw muKI khy, “dyKo BweI! nSw pI ky jW nSw koL lY ky prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI pws nhIN jwxw[ lVkI vwly BI Awey mihmwnW nUM aupRokq pRym bynqI krn[ rsqy iv`c kIrqn krdy sRI gurduAwry swihb jI q`k Awauxw jI[ dohW qr&W dy swaU pyRmI prmpiv`qR sRI gurU gRMQ swihb jI dw pUrw 2 siqkwr rom 2 krky Awp krn qy krwaux[ imlxI dI Ardwis:- hy s`cy pwiqswh jIE! Awp jI dI mhwn ikRpw duAwrw sbMDIAW dI imlxI dI Ardwis hY jI, Awpo iv`cIN ipAwr siqkwr vDy[
9. imlxI:- imlxI ’qy koeI cIz lYxI dyxI nhIN, pUrn sMqoK r`Kxw[ Fukwau dy Sbd pV@ny, dovyN h`Q joV ky gur &qyh gjwauxI Aqy brwqIAW nUM AMimRq kIrqn kridAW jM\Gr lY jwxw jI[
10. gurpRswid] siqgurU swihb jI dI b^SI bwxI prmpiv`qR cwr lwvW dI SuB s`cI auQwnkw:- prmpUjnIk kotwn koit KMfW bRhmMfW dy mwlk swijk pwlk pRkwSk DMn vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI, sRI AMimRqsr swihb jI ivKy, bYTw soFI pwiqswhu; rwmdwsu siqgurU khwvY] (vwr 1)Anuswr Awp jI gurqwg`dI ibrwjmwn ho ky pRymI sMgqW nUM prmpiv`qR drSn aupdyS b^S ky inhwl kr rhy sn[ ie`k gRIb pRymI is`K ny Aw ky s`cy crnkmlW ’qy fMfauq kIqI[ s`cy siqgurW ny Awdr idqw, ikhw, “Aw BweI pRymIAW! vwihgurU ic`q Awvy[ ”dovyN h`Q joV isr Jukw ky, roNidAW 2 Arz kIqI, “hy s`cy dIn dieAwl jIE! dws AqI hI gRIb hY, b`cI dIAW lwvW dw smW Awaux qoN lwvW pV@waux vwlw izAwdw rupY mMg irhw hY[ ” ieh sux ky siqgurU jI vYrwg qrs pRym imhr ’c FL gey[
vwihgurU] bwbw bu`Fw swihb jI BweI gurdws swihb jI Awid pyRmIAW ny pRym bynqI kIqI, “hy ; srb klw smrQ] s`cy pwiqswh jIE! Awp jI Awpxy ipAwry is`KW nUM prweI ADIngI qoN bcwau jI[ ”XQw:- PrIdw.bwir prwieAY bYsxw; sWeI muJY n dyih] jy qU eyvY rKsI; jIau srIrhu lyih] 42] pRym bynqI prvwn krky, siqgurU swihb jI ny Awpxy pRymIAW nUM, bRhmigAwnI sgl kI rInw] rUp bRhmigAwn b^Sx, suKI Aqy suqMqR krn leI ieh prmpiv`qR SuB s`cy lwvW
DMn hn DMn hn DMn hn s`cy siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb mhwrwj jI DMn hn, Awp jI Awpxw sIs hux kurbwn kr rhy hn[ Awp jI dy ShId hoey sIs swihb jI, dwsndwsI dy isr ’qy hux sj rhy hn jI[
gurpRswid vwihgurU] {gRMQI isMG leI sMKyp mrXwdw:- sRI Awsw jI dI vwr dw Bog pw ky, pauVI] kIqw loVIAY kMmu; su hwir pih AwKIAY] kwrju dyie svwir; siqgur scu swKIAY] sMqw sMig; inDwnu AMimRqu cwKIAY] BY BMjn imhvwn; dws kI rwKIAY] nwnk hir gux gwie; AlKu pRBu lwKIAY] 20] pV@ ky, gupq Ardwis krky b`cI dy ipqw jW nyk sbMDI qoN p`lw PVwaux, Sbd pV@nw, sRI muKvwk, is`iKAw, lwvW pRkrmW qoN mgroN rwgI ivAwh dy Sbd qy sRI AnMdu swihb jI dIAW pMj pauVIAW pV@n[ rwgI isMGW dy kIrqn kridAW 2, gRMQI isMG jI sMpUrn sRI AnMd swihb jI dw AMimRq pwT krn[ sMpUrnqw dI Ardwis, sRI muKvwk mgroN p`lw Cufw ky, BuJMgI BuJMgx nUM dyg dyx[}
(AnMd) (d)dÍYq qoN (AnM) rihq, AnMd srUp prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbwn jI ny Awpxy ipAwry sicAwry is`KW sRb`q dy Bly leI, gurmiq Anuswr ivvwh dI s`cI sucI au~cI suc`jI suKdwiek prmpiv`qR jo mrXwdw bxweI hY, so AnMd kwrj hY[ (ivvwh) AwpxI ivvwihqw supqnI nUM aus dy ipqw jI dy GroN, Awpxy Gr nUM lY jwx dI ikirAw SuB ivvwh hY[ AnMd kwrj qoN pihlW joVy dw AMimRq CikAw hovy[ jy ie`k dw nw CikAw hovy qW Ck lvy[ b`cI ny shury Gr qurn smyN roxw nhIN[
14. AnMd kwrj dI iqAwrI:- gurU duAwrY hmrw vIAwhu ij hoAw; jW shu imilAw qW jwinAw] Anuswr sRI gurduAwry swihb jI ivAwh hovy qW bhuq hI cMgw hY[ AnMd kwrj krn vwly gRMQI isMG swihb jI rihqvwn hoxy cwhIdy hn[ ^ws itkwA vwlI lwBdwiek pRym bynqI hY, brwq sMdyhW jwvy, jWidAW hI sucy mUMh AnMd kwrj kIqw jwvy[ jw\I mw\I ieSnwn zrUr krn[
vwihgurU] purwqn smyN ’c, suAMbr dI Srq pUrI krn vwlw cwhy durmqIAw vfyrI aumr hovy, iPr BI b`cI nUM ivAwh ky lY jWdw sI, ies doS dI inivrqI leI siqgurU swihbwn jI ny mhwn ikRpw krky AnMd kwrj dI SuB mrXwdw b^SI hY[
Ardwis hoeI hY, ijs dw p`lw PV ky pRkrmW krdI hY, aus nwl hI ivAwhI jWdI hY, ies krky gRMQI isMG jI nUM s`cy siqgurW jI dI qwibAw ’coN nhIN auTwauxw, ikauNik s`cy siqgurW jI nUM cOr krnw AqI hI zrUrI hY[ hor BI cMgw hY jykr ie`k isMG dyZ pws bYTy[
AnMd kwrj ArMB dI Ardws ’c siqsMgq jI ikauN nhIN KV@dy? pVdy nwl pu`CIdw hY, beI puMn dw irsqw hY? mgroN sMpUrnqw qoN swry hI KV@y huMdy hn[ smyN dI b`cq BI hY[
ie`k nwrI dy huMidAW dUjw ivAwh nhIN krnw jI[ hukm Anuswr ie`k cV@weI kr jwvy qW dUjw gurU syvw BgqI bMdgI b`icAW dI sMBwl kry, dUjI SwdI krwaux nwl pihly b`cy duKI hMudy hn[ AwpxI izMdgI ivSy ivkwrW ’c Kp tu`t jWdI hY[ XQw:- Aink Bog; ibiKAw ky krY] nh iqRpqwvY; Kip Kip mrY] ibnw sMqoK nhI koaU rwjY] ) kyqy; Kip qutih vykwr] ie`k dy cV@weI krn qoN ivAwh ibnw n srdw hovy, qW dubwrw AnMd pV@wauxy cwhIdy hn[ b`cI dy Gr dy pdwrQ ’qy lwlc nhIN krnw, gurU kw lMgr smJ ky Ckxw Ckwauxw, gur swKIAW gurbwxI pV@nI pV@wauxI, Awpo iv`cIN pRym vDwauxw jI[
16. AnMd kwrj AwrMB Ardwis:- prmpUjnIk s`cy siqgurW dI prmpiv`qR hzUrI ’c b`cw b`cI qy dohW dy ipqw KV@n[ ijs dw ipqw jW mwqw n hovy, aus dw vwrs KV@y[ ArdwsIAw dovW vwrsW nUM h`Q joV ky, inmRqw sihq pRym bynqI kry, “mrXwdw Anuswr dws pu`Cdw hY, qusIN gusw nhIN krnw, kI ieh irSqw puMn dw hY, Bwv b`cy b`cI dy pYsy qW nhIN ley?”ieh g`l hor iksy nUM nw suxy, jy au~cI pu`iCAw jwvy qW keI gusy ho jWdy hn, ijn@W nUM pqw nhIN ik Aswfy Bly leI puC rhy hn[ gupq Ardwis ’c cOhW nUM KV@y krn dw Bwv, aun@W qoN pVdy nwl pu`C ky, puMn dy irSqy dI qs`lI krnI[ jy pYsy ley hox, qW ArdwsIAw, Ardwis n kry[ pYsy vwips krvw ky Ardwis kry[ jykr lVkI dy pYsy ley hox qW ibn puCy Ardwis
kr dyvy qW ArdwsIey dI ZlqI hY[ vFIAih hQ dlwl ky; musPI eyh kryie] )pauVI] kIqw loVIAY kMmu; su hir pih AwKIAY] kwrju dyie svwir; siqgur scu swKIAY] sMqw sMig; inDwnu AMimRqu cwKIAY] BY BMjn imhrvwn; dws kI rwKIAY] nwnk hir gux gwie; AlKu pRBu lwKIAY] 20] prmpUjnIk pauVI dw AMimRq kIrqn krky, AnMd kwrj dy AwrMB dI gupq Ardwis, hy s`cy pwiqswh jIE! Bgq jYdyv swihb jI n`gr qoN inrvYr isMG dI spuqRI bIbI ismrn kOr dw AnMd kwrj, gurU hirgoibMdpur n`gr qoN BweI siqnwmu isMG jI dy BuJMgI rwm isMG nwl krn dI Ardwis hY jI[
Ardwis mgroN AwpxI ipAwrI b`cI nUM BuJMgI dw p`lw PVwau, mgroN ieh kIrqn krnw:- ausqiq inMdw nwnk jI.mY hB vM\weI; CoiVAw.hBu ikJu iqAwgI] hBy swk kUVwvy ifTy; qau plY qYfY lwgI] 1] sRI muKvwk lY ky sMKyp sRI muKvwk dI kQw qy is`iKAw dyvo[
17. gurmuiK bIbI v`loN pRx:- jy kru ghih ipAwrVy; quDu n Cofw mUil] hir Cofin sy durjnw; pVih dojk kY sUil] 2] “hy ipAwrVy pqI jI! jy Awp jI dwsn dwsI dw (kru) h`Q (ghih) PVdy hoN, qW dwsI prmpUjnIk s`cy siqgurW jI dI hzUrI ’c pRx krdI hY, ik duK suK iks qr@W dw BI smW Aw bxy, swrI aumr (mUil) kdwic`q (quDu) Awp jI dw swQ (n) nhIN (Cofw) C`fWgI, jykr Awp inrdoS hovoNgy[” XQw:- rUKo Bojnu BUim sYn sKI; ipRA sMig sUiK ibhwq] )jau qnu cIrih; AMig n morau] ipMfu prY; qau pRIiq n qorau] 2] hm qum bIcu; BieE nhI koeI] qumih su kMq; nwir hm soeI] 3] “pqIbRqw Drm idRV inBwvWgI, dwsI bx ky AwigAw mMnWgI[ ”
18. gurmuiK pqI v`loN pRx:- hir Cofin sy durjnw; pVih dojk kY sUil] ) bWih ijnw kI pkVIAY; isru dIjIey bWih n CoVIey[ “hy sumqy! jy Awp jI dwsndws dy lV l`gy hoN, qW dws Awp jI nUM Awpxw vzIr smJ ky, hr ivhwr ’c pUrI slwh lvygw[ siqkwr r`Kygw, swrI aumr pRym inBwvygw[ ijhVy (hir) pqI, inrdoS nUM (Cofin) C`fdy hn, (sy) auh (durjnw) Koty purK (dojk) nrk (kY) dy (sUil) duK c (pVih) pYNdy hn[ so jy dwsndws, Awp jI inrdoS nUM C`fy, qW nrk ’c pvy[ ” pqIbRqw sqIbRqw Drm ’c idRV s`cy jIvn swQI bxn leI ieh prn hn[
vwihgurU] lwvW pRkrmW mgroN rwgI ^uSI dy SbdW dw kIrqn krn, gRMQI isMG jI sRI AnMd swihb jI dw sMpUrn pwT krn[ aus mgroN sMpUrnqw dI Ardwis krn[
19. sMpUrnqw dI Ardws:-hy srb suKW dy dwqy s`cy pwiqswh jIE!Awp jI dI mhwn ikRpw duAwrw,Awp jI dy prmpiv`qR crnkmlW ’c,sRI goieMdvwl swihb jI qoN, BweI rwm isMG jI dI spuqRI bIbI pRym kOr jI dw SuB AnMd kwrj,sRI KfUr swihb jI qoN BweI sMqoK isMG jI dy BuJMgI dieAw isMG nwl hoieAw hY,prmpiv`qR bwxI pV@idAW kQw kIrqn kridAW is`iKAw idMidAW hoeIAW Bu`lW dI muAw&I b^SxI,b`cy b`cI nUM Bjn ismrn gurU syvw vwlI dIrG AwXU b^SxI,sbMDIAW nUM Awpo iv`cIN singD pRym b^Sxw,suMdr rumwlw dyZ pRym Bytw pRvwn krnI jI,syvw dw bhuqw 2 PL b^Sxw[
vwihgurU] BuJMgI BuJMgx nUM gurU jI dy pws dovyN h`Q juVw ky, KV@w ky, vdYgI dw Ardwsw soDnw[ hy sdw sdw sdw dieAwl] vwihgurU siqgurU swihb jIE! Awp jI dw kotwn koit sdw 2 rom 2 bwr 2 inmK 2 DMnvwd hY, Awp jI dI b^iSS nUM pRwpq ho ky BuJMgI rwm isMG jI SwdI aupRMq j\ smyq Awpxy ngr nUM vwips jw rhy hn, r`iKAw shwieqw krnI, jwp jpwauxw jI[ vdYgI smyN roxw nhIN, gur &qyh gjwauxI[
pihly sRI muKvwk qoN mgroN joVI nUM gurmiq Anuswr SuB is`iKAw:- sRI muKvwk dI sMKyp kQw aupRMq, kQwkwr jW rwgI isMG jW hor pRymI SuB is`iKAw ieauN dyvy[ BweI inrvYr isMG dI spuqRI bIbI ismrn kOr jI dw SuB AnMdkwrj, BweI siqnwmu isMG jI dy BuJMgI rwm isMG jI nwl,prmpUjnIk s`cy siqgurW jI dI prmpiv`qR hzUrI ’c ho irhw hY[ A`j qoN ieh bRhmcrj AwSrm qoN igRhsq AwSrm ’c pRvyS ho rhy hn[ prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU pihly pwiqSwh jI ny v`fI kmweI ndr krky, sB sMswr nwloN SRomxI mrXwdw b^SI hY[ is`DW ikhw, “ikhVw
vwihgurU] b`cw b`cI prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy A`Kr 2 ’qy pUrn SrDw Bwvnw sihq gurU Bwvnw Dwr ky, pUrn mMnx pUjx krky gurU swihb jI dI pRsMnqw lYx[ dohW ny ieh sWJw Drm Dwrnw[ is`KI ’c p`ky rihxw, prmpUjnIk s`cy siqgurW nUM AMg sMg jwnxw[ s`cy vwihgurU jI dy Bwxy ’c pRsMn rihxw, XQw:- gurmuiK qyrw Bwxw BwvY] sRI gurbwxI jI pV@n qy siqsMgq jI ’c jwx dy inXmI hoxw jI[ gurduAwry swihb jI suMdr dIvwn gurU ky lMgr joiVAW Awid dI su`cI inrml prmpiv`qR syvw dohW ny cwA nwl mn nIvW krky, sB dI crn DUV bx ky, pUrn pRym isdk Brosy nwl krnI[ gurU syvw leI dsvMD qoN lY ky isr qk sB kuJ kurbwn kr dyxw, dsvMD dyxw qW bhuq hI zrUrI hY[
bzurgW dI syvw pUrn siqkwr krnw[ ijvyN swaU Bgq srvx jI ny kIqw[ XQw:- hovy srvx ivrlw koeI] lV ligAW dw s`cw swQI bx ky, swQ inBwauxw[ Drm dyS kOm leI Awpw kurbwn krnw jI[ dsW nOhW dI Drm ikrq krnI, vMf ky Ckxw, prmpUjnIk s`cy siqgurW jI nUM dsvMD dyxw[ pqIbRqw Drm qy jq-sq ’c pRp`k rihxw[ gurmiq iv`idAw pRwpq krnI, b`icAW nUM krwauxI[ swdw ilbws pihnxw, mnmq iqAwgxI[ nwm jpx jpwaux vwlw DrmI jIvn bnwauxw[ hy gRIb invwj mhwrwj jI! Awpxy b`icAW nUM ien@W inXmW ’c clwau, jnm XwqRw s&lI hovy[ hy pRymIE! ieh inXm mMnxy, s`cy siqgurW nUM pRgtu sgl hir Bvn mih; jnu nwnku gur pwrbRhm] gur pRmysr jwx ky m`Qw tyko[
puMn dwn kw kry srIru] so igrhI; gMgw kw nIru] )kbIr jau igRhu krih q Drmu kru; nwhI q kru bYrwgu] )gurmuiK nwmu dwnu iesnwnu] Anuswr gurbwxI gurU mrXwdw bMdgI Awid SuB gux b^S ky, s`cy siqgurW ny igRhsq Drm nUM, sRb SRomxI bxw idqw hY[
jykr ivkwr inMdw vYr Awid ’c, kUVu mIAw. kUVu bIbI; Kip hoey Kwru] Anuswr Kip 2 ky mr jwx, qW igRhsq pRDwn nhIN hY[ isr& s`cy siqgurW dI is`KI kmwauxy gurBgq DrmI sUrmy pYdw krny krky hI igRhsq Drm pRDwn hY jI[ XQw:- jogu n BgvI kpVI; jogu n mYly vyis] nwnk Gir bYiTAw jogu pweIAY; siqgur kY aupdyis] 64]
vwihgurU] k`cw ^rbUjw vyl nwloN qoVIey qW dwZI ho jWdw hY[ jy p`kw qoVIey qW im`Tw huMdw hY[ k`cy ^rbUjy dy qoVn vWg jIvn klMkI ho jWdw hY[ igRhu qij bn KMf jweIAY; cuin KweIAY kMdw] Ajhu ibkwr n CofeI; pwpI mnu mMdw] vyl nwl p`ky ^rbUjy vWg, ivcy igRh sdw rhY audwsI; ijau kmlu rhY ivic pwxI hy] 10] ) shjy igRh mih shij audwsI] shjy duibDw qn kI nwsI] ) GrbwrI hoie vriqAw; GrbwrI isK pYrI pwieAw] (vwr 6)Anuswr prmpUjnIk dsy pwiqSwh jI hI Awpxy prmpiv`qR dsW jwimAW ’c Gr bwrI huMidAW inrlyp rhy, Gr bwrI is`KW nUM Awpxy prmpiv`qR s`cy crnIN pw ky aun@W nUM BI inrlypqw, rwj Xog b^iSAw[
vwihgurU siqgurU swihbwn jI ny gurbwxI b^S ky AqIq ibrkq igRsqI sB nUM inhwl kIqw hY[ ijvyN siqgurU swihbwn jI dy s`cy crn-kmlW ’c rihx vwly byAMq pRymIAW Aqy bIbIAW ny SwdIAW nhIN krweIAW[ ijvyN DMn bwbw dIp isMG swihb jI! bIbI Srn kOr jI Awid[ so siqgurU swihbwn jI dI mrXwdw ’c, SwdI krwaux nw krwaux dI bMidS nhIN[ vwhu 2 ivsmwd s`cw At`l Drm hY[ XQw:- qij siB Brm; BijE pwrbRhmu khu nwnk; Atl iehu Drmu] )srb Drm mih; sRyst Drmu]
20. s`cy siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny AwpxI AqI ipAwrI b`cI, bIbI vIro jI dw SuB AnMd kwrj krky, ieh SuB aupdyS b^iSAw:- cOpeI] sun bIbI! mYN quJih sunwaUN] piq kI mihmw; kih q`k gwaUN] piq kI syvw; krnI sPlI] piq ibn; AOr krY sB inPlI] 108] Xw qy; piq kI syv krIjY] pwd pKwr; ieSnwn krIjY] 1gur 2jn kI; iezq bhu krnI] sws syv; ird mWih su DrnI] 109)1v`fy-2bzurgW[ prmpUjnIk mwqw dmodrI jI v`loN:- cOpeI] sun puqRI; pRwnn qy pXwrI] ijs ’qy; bYs ibqY suKkwrI] kul kI bwq; ic`q myN DrnI] KotI sMgiq; nhIN su krnI] 113] pRwqY au~T kr; m`jn krIXo] gurbwnI ko; muK qy rrIXo] punw AOr; ivhwr jo hoeI] Blo sMBwlhu; nIky soeI] 114] mo iFg; aupwlMB nhIN AwvY] AYsI BWq; srb suK pwvYN] (gur ib:pw:6)
21. prmpUjnIk sRI AnMd swihb jI Aqy prmpiv`qR lwvW dI mhwnqw ’qy swKI:- mukq mwrg gRMQ ’c ieauN iliKAw hY ik, koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; siqgurU dsvyN pwiqswh jI pws, pRymIAW ny sRI AnMdpur swihb jI ivKy, pRym bynqI
m`Qy ’qy kwLK dwZ lgWdy hW[ dwj dI mwieAw rUpI gMdgI nUM, mMUh ’c pWdy hW[ pihrwvw a`uqoN is`KI dw, pUry gurU jI nMU mUl n BWdy hW[ iBAwnk biGAwV kuqy ic`qry sUr vwlI krnI ieh hY[ Awp kihxw swnMU qW kyvl lVkI hI cwhIdI hY[ ivcoly nMU kih ky, njwiez cIzW mMg 2 ky leI jwxIAW, sUr vWg ivStw Kwxw hY[ vymuKW dI KotI krxI hY, pihlW AwKw, iPr Twkw, kuVmweI, cuMnI cV@wauxI, lVkI dy Gr Pyry pwauxy, ivAwh smyN vIh 2 iesqRIAW mrdW dIAW imlxIAW[
Srwb mws pkvwn mYirz pYlys ’c SwdI krnI[ dwz lY ky b`cI C`f dyxI, c`l pykIN[ nMUh bImwr hovy, b`cw pYdw hox vwlw hovy, c`l pykIN[ b`cy jMmx, aunW@ dy mMgxy SwdIAW pV@weIAW, sMDwry Awid mwipAW dy Krc Kycl nMU kOx igxy?b`s kuVI vwly, kuVmW dy iC`qrW dy mwry rogI duKI mr jWdy hn[ ienW@ duKW dI inivrqI leI, pUrn gurU jI ny mhwn ikRpw krky, gurmiq Anuswr ivAwh krn dI SuB mrXwdw bxweI hY[ pUrn gurU jI nMU inmK 2 nmskwr krIey, sdw sdw bilhwr 2 jweIey[ XQw:- nwrwien nrpiq; nmskwrY] AYsy gur kau.bil bil jweIAY; Awip mukqu.moih qwrY]
25. gurU jI dy b^Sy ^ws pRymI jI ny, GxIN inmRqw sihq, dwz dw iqAwg krnw:- bIbI jI dy ipqw jI jW koeI hor pRymI siqsMgq jI ’c KV@w ho ky gL ’c p`lw pw isr Jukw ky AiqAMq hI gRIbI nwl kihMdw hY, “dwsndws qW bhuq hI gRIb hn, kuJ BI dyx jogy nhIN, Awp jIAW ny swfI piq r`KxI jI[ ”
aunW@ nMU pUrn gRIbI nwl auqR idMidAW, siqgurU swihb jI dI prmpiv`qR hzUrI ’c, ie`k gurU qwry pRymI jI ny, Awpxy b`cy dy AnMd kwrj mgroN gL ’c p`lw pw ky, KV@ ky AiqAMq hI gRIbI dy SuB sicAwry hMgqw rihq SuB bcn khy, “dwsndws gRIb Awp jI dy dr dy mMgqy hn, Awp jI ny AwpxI ipAwrI b`cI dw dwn dy ky, dwsn dwsW dI piq FkI hY[ siqgurU swihbwn jI dw, Awp sB siqsMgq jI dw rom 2 krky kotwn koit DMnvwd hY, ies qoN v`fw hor koeI dwn nhIN, siqgurU swihbwn jI dI mrXwdw Anuswr, dwsndwsW ’qy ieh bhuq v`fw Aihswn qy krzw hY[ dws hor koeI BI cIz nhIN iljwxgy, siqgurU swihbwn jI dw hukm hY, sMqoK qoN ibnw koeI BI nhIN r`jdw[ ” XQw:- ibnw sMqoK nhI koaU rwjY] SwdI dI ^uSI ’c ^ws Dwrimk gRMQ ijn@W dI loV hovy, ie`k dUjy nUM pRym siqkwr sihq rumwly cwV@ ky, pRym sihq idqy jwx jI, loV Anuswr sRI gurduAwry swihb jI BI idqy jwx, ijvyN
i^Awl r`Ko ik AwpW BI sRIr C`fxw hY[ kbIr. jm kw TyNgw burw hY; Ehu nhI sihAw jwie] Anuswr jm dw (TyNgw) fMfw shwr nhIN skoNgy[
dwz dy duKoN jMmdIAW b`cIAW nUM, hux pyt ’c hI mwrdy hn[ Syry pMjwb jI dy nwnky ipMf b`fru`Ky ivKy, ien@W dy mwqw jI nUM jMmidAW hI GVy ’c pw ky d`b idqw sI[
26. ibbrijq kurIqIAW:- b`cy b`cI dy pYsy lYxy bhuq v`fw pwp hY[ AnMdkwrj krn qoN ibnw, lVkI nUM cuMnI cV@w ky ilAwauxw, gur mrXwdw ault hY[ pqI sqI ie`k mr jwvy jW qlwk hox qoN dubwrw AnMd kwrj kro jI[ lwlc iqAwg ky, Xogqw Anuswr sbMD hovy[ s`cy siqgurW dI hzUrI ’c, Awpxy koVmy kbIly dI is&q nhIN krwauxIN cwhIdI[ swry iml ky pRym itkwA iekwgRqw vwlw vwXU mMfl bxw ky r`Kx[ siqgurU swihb jI dy Gr ’c huMidAW sB dI rucI ibRqI siqgurU swihb jI dy Adb siqkwr pUjn ’c ^ws hI hovy jI[ jy au~Qy hws rws dy bcn huMdy hn, qW swry mhOl dw itkwA ih`l jWdw hY[ ies krky mrXwdw hox qoN bwAd, pUrn Adb siqkwr kwiem r`KidAW siqgurU swihb jI sRI gurduAwry swihb jI ivKy CyqI ilAWdy jwx[ sRI gurU swihb jI dy &oto vwlw hwr gL ’c pw ky, s`cy siqgurW jI dI nrwzgI nw lvo[ hwr Poto qoN ibnw hI KRIdo[ Asl iv`c qW Poto vwlw hwr bnwauxw hI nhIN cwhIdw[ Srwb pIxI, BMgVw pwauxw, BuJMgI BuJMgx dy jY mwLw pwauxI mnm`q hY[ AnMd kwrj smyN BuJMgI BuJMgx ’qy &u`l su`tx smyN prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ’qy n if`gx[ AnMd kwrj smyN durmiq Aqy nMgyz vwly PYSn Aqy n`Q mClI Awid iSMgwr lw ky, mhwrwj A`gy nhIN bYTxw[ PYSn pRsqI Aqy nONh pwlS mihMdI ilpsit`k Awid dI vrqoN nhIN krnI, kMn n`k nhIN ivMn@xw, GuMF nhIN k`Fxw, gihxy nhIN pwauxy, n`cxw t`pxw BMgVw nhIN pwauxw, isr nMgw nhIN krnw[ kysW nUM k`txw, isr Aqy dwV@y nUM rMgxw Aqy dwV@y nUM bMn@xW gurmiq dy ivruD hY[ prmpUjnIk s`cy siqgurW pws nSw iljwxw jW pI ky jwxw mhW pwp hY[ CotI aumr ’c SwdI dy bhuq nukswn hn[ sRIr kmzor Aqy rogI ho jWdy hn[ b`cy BI kmzor jW mry jMmdy hn[ mulk gRIb huMdw hY[ b`cIAW nUM iSMgwr ky brwq iv`c iljwx dy bhuq BwrI doS hn[ prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI, Awpxy qwey jI dy lwiek spuqR BweI sMhwrI jI dy b`cy dI SwdI ’qy nhIN gey[ ieh
c`tdy pUjdy nmskwrdy rihMdy hn[ s`cy crn-kmlW nUM, Awpxy kysW nwl JwV@dy, s`cy crn-kmlW dI mOj ’c, mhW 3ivsmwd rihMdy hn[ XQw:- kbIr.crn kml kI mauj ko; kih kYsy aunmwn] kihby kau soBw nhI; dyKw hI prvwnu] so vwihgurU jI nwloN ivCoVn vwly rog, A`g rUp duinAwvI suK ^uSI vifAweI nhIN cwhuMdy, siqgurU swihb jI Awp hI ikRpw krky Awpxy s`cy crn–kmlW ’c joVI r`Kdy hn[ ies leI aun@W nUM ^uSI gmI smyN, gurU jI dy s`cy crn-kmlW ’c mhW ivsmwd lIxqw pRwpq hY[
qYsw suvrnu; qYsI ausu mwtI] ausu jIvn mukq gursyvk jI nUM, gurU jI dy crn-kmlW’c lIxqw rUp, prm au~cI su`cI gurmuiK AvsQw’c, qYsw (suvrnu)sonw, qYsI hI mwtI hY, vw (ausu)aun@W nUM suvrnu dI pRwpqI qoN, vwihgurU jI dw Anq klwvwn myhrvwn pRkwS qYsw hI pRgt hY Aqy dwn ’c pRwpq hoeI (mwtI)zmIn AQvw im`tI FoNidAW im`tI ’c rulidAW dI qYsI gurmuiK AvsQw hY, Bwv sonw im`tI brwbr hn[ XQw:- jy DrqI sB kMcnu kir dIjY; ibnu nwvY.Avru n BwieAw rwm] Anuswr BwvyN aun@W nUM swrI DrqI sony dI bxw ky Arp dyvo, sony dI pRwpqI qoN ^uS nhIN huMdy, sony nUM srb`q dy Bly, gurU jI dI prm au~cI syvw’c lw ky, gurU pRmysr jI dI ^uSI lYNdy hn[ Awpxy leI sony dI ie`Cw nhIN krdy, jykr koeI sonw Koh lvy qW BI pRvwh nhIN krdy[ lK tikAw ky muMdVy; lK tikAw ky hwr] ijqu qin pweIAih nwnkw; sy qn hovih Cwr] )kUVu suienw.kUVu rupw; kUVu pYn@xhwru] )suienw rupw.sB Dwqu hY; mwtI ril jweI] Anuswr sony nUM pKMf pwj KuAwr Cwr ivkwr JUTw smJ ky, nhIN pYn@dy[ im`tI vWg BwvyN aun@W nUM swrI DrqI Bytw kIqI jwvy, qW BI AwpxI nhIN mMndy, gurU swihb jI nUM pRym Bytw krky sur^rU huMdy hn[ sRb`q dy Bly leI, DrqI ’qy bwZ gurduAwry sRovr inSwn swihb lMgr skUl kwlj hspqwl bxw ky, imtI nUM sonw bxw ky, gurU jI dI KuSI dIAW l`KW pwiqSwhIAW pRwpq krky inhwl ho ky, A`gy inhwl krdy hn, BwvyN koeI hMkwrI aun@W ’qy qS`dd krky im`tI Fox lw dyvy, BwvyN gurU syvw kridAW im`tI dy tokry Fox, hr hwlq ’c, pUrn bRhm jI ’c, pUrn lIxqw hY[ ijvyN DMn vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI, sRI goieMdvwl swihb jI ivKy, sRI bwaulI swihb jI dI SuB s`cI syvw kridAW, DUVI ivic. lufMdVI sohW; nwnk.qY sh nwly] Anuswr Bwry qoN Bwrw tokrw cu`k ky, cOrwsI pOVIAW qoN v`D pOVIAW cV@dy, vwihgurU 2 jI jpdy[ prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy
siqgurU mh`ly qIjy jI dy, ivsmwd suMdr cyhry nUM q`kdy, ies qr@W hMgqw rihq, krVI ms`kq syvw kridAW AwigAw mMnxy krky, prmpUjnIk siqgurU ipqw jI ny gurqw isMGwsx ’qy sjw ky, do cOrdwr pRymI cOr krn lwey, Awp iqMn pRkrmW krky m`Qw tyikAw[ so gurdyv mwqw gurdyv ipqw; gurdyv suAwmI prmysurw] jI nUM sony vWg gurqw isMGwsx ’qy bYTxw, im`tI vWg gurU Gr dI im`tI FoxI ie`k brwbr hn[ dohW hwlqW ’c, gurU pRmysr pUrn bRhm jI ’c rom 2 krky sdw lIx hn[
qYsw AMimRqu; qYsI ibKu KwtI] prmpUjnIk vwihgurU mh`ly pMjvyN jI dw AMimRqu nUM q`kx smyN, qYsw hI Ajpw jwp pUrn bRhm jI ’c lIxqw dw itkwA hY Aqy (KwtI)qIKx kOVI (ibKu)zihr nUM q`kx smyN, qYsI hI Agm ivsmwd pUrn bRhm idRStI hY[ Awp jI rom 2 krky Ajpw jwp ivsmwd ismrn ’c lIx hn[ pRB kY ismrin; Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw; AMqu n pwr] Anuswr ihrdy ’coN AMimRq bRhmwnMd rs au~T ky muK ’c A`Ty pihr Aw irhw hY[ pIviq AMimRq nwmu jn; nwmy rhy AGwie] Anuswr AMimRq nwl iqRpq ho rhy hn, qYsw hI itkwA AMimRqu pIx smyN hY[ (KwtI)qIKx kOVI (ibKu)zihr vWg, au~bldI dyZ’c bYTx, q`qy ryqy ’qy bYTx, q`qw ryqw sIs ’qy puAwaux, sVdI bldI m`cdI loh ’qy KV@n smyN BI qYsI hI AMimRq pIx vwlI, gurU pRymw-BgqI ’c lIx, inrgun srgun jI dI eykqw vwlI gurmuiK AvsQw hY[ so gurU pRmysr jI, gurU jI dy syvk ShId BweI dieAwlw swihb jI Awid mhWpurS, dohW AvsQW ’c pUrn bRhm jI ’c lIx pUrn bRhm srUp hn[
gurU pRmysr jI dy drSn krn vwly bRhmwnMd rs pIx vwly mhWpurS jI Aqy kOVI zihr vWg corIAW fwky kql krn vwly, dohW ’qy siqgurU swihb jI dI smidRStI hY[ doSI qoN n&rq nhIN krdy, aus nUM BI svwr lYNdy hn, ijvyN bwbw ibDI cMd jI corI krno htw ky, AwpxI Agm ivsmwd AMimRq bRhm idRStI pw ky pUrn bRhmigAwnI jI bxw ley[
qYsw mwnu; qYsw AiBmwnu] gurU pRmysr mh`ly pMjvyN jI dy SuB s`cy sIs au~qy sunYhrI CqR Ju`l irhw hY, do cOrdwr s`jy K`by do cOr kr rhy hn[ pRymI jn pRym BytwvW Arp ky, fMfauqW nmskwrW pRkrmW kridAW, jY jYkwr kr rhy hn[ Gr 2 AMdr Awdr mwn siqkwr pUjw ho rhI hY[ sRI goieMdvwl swihb jI ivKy, DMn
siqgurU rwmdws swihb jI dy, joqI joiq smwaux qoN mgroN, ipRQIcMd bVy hI AiBmwn nwl gurU pRmysr jI nUM durbcn bol irhw hY, so Awp jI nUM mwnu Awdr siqkwr imlx smyN, qYsw ivsmwd bRhm jI ’c lIxqw rUp itkwA hY, qYsw hI AiBmwnu nwl khy durbcn sunx smyN hY[ dohW hwlqW ’c, vwihgurU jI ’c lIx vwihgurU srUp hI hn[ XQw:- Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw.kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK´ hir]
qYsw rMku; qYsw rwjwnu] bRhmigAwnI kI idRsit; AMimRqu brsI] )gur pRswid nwnk smidRstw] Anuswr gurU pRmysr, gursyvk jI dI pUrn Agm mhW 3 ivsmwd bRhmidRStI ’c, qYsw (rMku) kMgwl, qYsw hI rwjwnu rwj hY, Bwv rMk dI inMdw krky, n&rq nhIN krdy, rwijAW dy rwjy dI KuSwmd is&q nhIN krdy, dohW nUM gurbwxI swihb jI b^S ky, inhwl kr idMdy hn[ XQw:- kbIr.dwvY dwJnu hoqu hY; inrdwvY rhY insMk] jo jnu inrdwvY rhY; so gnY ieMdR so rMk] 169]
jo vrqwey; sweI jugiq] nwnk Ehu purKu; khIAY jIvn mukiq] 7] siqgurU nwnk dyv gurU grMQ jI mwinE prgt gurW kI dyh[ jI &urmwauNdy hn:- siqgurU swihb jI ny au~bldI dyZ ’c bYTx, siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI, sRI hirmMdr swihb jI rcx, lohy dy qMg ipMjry ’c bYTx, sIs kurbwn krn, pMj ipAwry swjx, aun@W qoN Awp AMimRq Ckx Awid dy hMgqw rihq, jo jo BI praupkwrI ivsmwd kOqk vrqwey hn, (sweI)Eh sB (sweI)sweIN mwlkjI ’c (jugiq)juVy hn[ vw jo jo BI kOqk vrqwey hn, so sB sMswr nUM (sweI) sweIN mwlk jI nwl joVn dI (jugiq)jugqI rUp hn, ijvyN siqgurU swihb jI sRI hirmMdr swihb jI rcx smyN, Awp im`tI dw tokrw FoNdy, siqsMgqjI dI Awp syvw krdy, gursbd gurbwxI jI b^S ky, gRIbI idKw rhy hn, Awpxy dwsn dwsW nUM vwihgurU jI ’c juVn dI jugqI idKw rhy hn[ XQw:- sMqw mwnau dUqw fwnau; ieh kutvwrI myrI] idvs rYin.qyry pwau plosau; kys cvr kir PyrI] 1] hm kUkr; qyry drbwir] Baukih AwgY; bdnu pswir] ies leI Ehu prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI, jIvn mukiq Akwl purKu srUp (khIAY)khIdy hn] 7]
2.prm pUjnIk sWeIN mIAw mIr jI s`cy siqgurW dy AiqAMq pRymI SrDwlU sn, jo hmySW hI sRI suKmnI swihb jI dw AMimRq pwT krdy sn, aunW ny jIvn mukq AvsQw ’qy SMkw kIqw Aqy ikhw, “AYfI prm au~cI AvsQw hoxI bVI hI
muSkl hY jI[ ”s`cy siqgurW ikhw, “au~qR dyvWgw[ ”q`qI qvI ’qy KV@ ky ieh pauVI pV@ ky ikhw, “d`so sWeIN mIAW mIr jI quhwfy SMky dw au~qR Aw igAw?”ieh sux ky dovyN h`Q joV ky nmskwr krky ikhw, “DMn gurU DMn kurbwnI”vwhu vwhu scy pwiqswh; qU scI nweI] bRhm srUp s`cy siqgurW dI kYsI ivsmwd s`cI mihmw hY[ siqgurW dI ndir duAwrw, byAMq pRymI kwL qoN rihq, jIvn mukiq AvsQw nUM pRwpq, siqgurW qoN kurbwn ho ky Amr ShId ho gey[ ik`fI v`fI g`l hY, jo bRhmigAwnI bx ky, siqgurW qoN kurbwn hoey[
3.ijvyN prmpUjnIk ShId bwbw dIp isMG swihb jI, ShId bwbw mnI isMG swihb jI Awid[ AYsy prmpUjnIk mhWpurKW bwry &urmwieAw hY:- hir ky syvk.jo hir Bwey; iqn@ kI kQw inrwrI ry] Awvih n jwih.n kbhU mrqy; pwrbRhm sMgwrI ry] ) jnm mrx duhhU mih nwhI; jn praupkwrI Awey]
4.vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU swihbwn jI Anq klw dy mwlk hn[ pRymI dy rom 2 ’c vs ky, aus dy kSt Awpxy qy shwr ky, kwL qoN rihq inrBau pd b^Sdy hn[ ijvyN prmpUjnIk s`cy siqgurU nOvyN pwiqswh jI nUM BwrI kSt dy ky ShId krn vwly, prmpUjnIk siqgurU rwmdws swihb jI dy iPtkwry, sMq doKI pwpI nOrMgy Aqy aus dI duSt sBw ny ieh ivcwirAw ik, “siqgurW dI ijMd jwn, AqI ipAwry is`KW nUM, siqgurW dy nyqRW swhmxy ShId krIey[ ijvyN mwqw ipqw Awpxy b`cy dy kSt nhIN dyK skdy, iqvyN prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI BI nhIN dyK skxgy[ Drm dw pRp`k hT C`f ky dIn kbUl kr lYxgy[ ”kotwn kot is`KW nUM duinAwvI kYd Aqy cOrwsI l`K jUn dI kYd ’coN k`Fx vwly prmpUjnIk s`cy siqgurW nUM, lohy dy qMg ipMjry ’c kYd kIqw igAw, ijs dy AMdr iq`Ky ik`l l`gy hoey sn[ prmpUjnIk s`cy siqgurW dy audwly iq`Ky ik`l ies leI lwey gey, jy sOxgy qW ik`l KuBxgy[ prmpUjnIk s`cy siqgurW ny kStW nUM AMimRq krky pI ilAw, mhwn DIrj DirAw Ajr jirAw[ prmpUjnIk s`cy siqgurW ny AwpxI joq gurmuiK BweI mqI dws jI ShId, BweI sqI rwm jI ShId, BweI idAwlw jI ShId dy AMdr r`K ky, swry kSt Awpxy Awp ’qy hI shwr ley[ duSt hMkwrI nhIN smJ sky ik prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI, Akwl rUp Anqklwvwn hn[ vwihgurU] prmpUjnIk s`cy siqgurW dy AnykW ipAwirAW ny, h`s 2 ky jYkwry g`jw ky inrBY ho ky, AwpxIAW
kIrqn suxidAW, muK ’c jwp kridAW ic^w svwrn[ jy kIrqn dw pRbMD n hovy qW sRI jpu jI swihb jI aucI bol ky krnw, bwkI pRymI pRym vYrwg nwl suxn[ sskwr leI idn rwq dw vihm nhIN krnw cwhIdw[ sRI jpu jI swihb jI dw pwT sMpUrn krky, ArdwsIAw murdy dy isrwxy v`l, sRI gurduAwrw swihb jI v`l mUMh krky Ardws kry, sB dy ichry sRI gurduAwrw swihb jI v`l hox[ Ardws krky cMfw lwaux vyly Dwh nhIN mwrnI, icKw ’c dyZ nhIN pwauxI, ic^w ’c dyZ pwaux nwl dyZ dI byAdbI hY, auh vrqwrw grIb dy muK ’c pvy[ KoprI nhIN BMnxI[ A`Dw sskwr hox q`k kIrqn krnw, aus mgroN AMimRq rUp sRI kIrqn soihly swihb jI dw prmpiv`qR pwT krky Ardws krnI[ aus mgroN sRI gurduAwry swihb jI jw ky ieSnwn krnw[ Gr jgHw n hovy qW Gr dusihry dw sMpUrn Bog pw ky, dIvwn sRI gurduAwry swihb jI sjw skdy hW[ dusihry mgroN hor mrXwdw nhIN krnI, gaU puMn krwauxI mnmq hY[ gMgw ’qy jw ky Pu`l pwauxy mnm`q hY[ vwihgurU jI dI rzw mMnx leI idn rwq lgwqwr gurbwxI jI pV@o suxo jI[ Gry Aw ky c`px ’c pwxI pw ky iC`tw lYx dw vihm nhIN krnw[
pwiqk nhIN mMnxw:- ihMdU miq dy Drm SwSqR Anuswr pRwxI mrn qoN hoeI Apiv`qRqw pwiqk hY[ bRwhmx.10idn, C`qRI bwrW, vYS 15, SUdr 30idn (pwiqk)Apiv`qRqw mMndy hn[ keI isimRqIAW ny 12, 13, 17, 30idn XQw kRm iliKAw hY[ au~pr ilKy Anuswr auqny idn aus dy Gr dw pdwrQ nhIN Ckdy[ pwiqk mMnxy krky, Brm vihm duK pwp fr vDdw hY[ smwj pwiqk nUM mMn ky rswql ’c if`igAw hoieAw sI[ pYdwieS jW mrg vwilAW nUM sUiqk pwiqk kih ky, n&rq krn dI bjwey, aunW nUM kih ky, Gr, bsqRW dI s&weI krvw ky, aunW nUM AMimRq kQw kIrqn suxwau, Gr nUM bYkuMT bxwau[ siqgurW dw idqw jwx ky Cko Ckwau[
7.imRqk nim`q sRI shj pwT swihb jI dI mrXwdw:- vwihgurU] bImwr dI cV@weI dw smW nyVy jwx ky, Gr dI ^Ub s&weI krky
r`Ko[ cV@weI krn qoN qurMq sRI AKMf pwT ArMB kr dyvo jI[ ijs Gry prmpUjnIk s`cy siqgurW jI dw pRkwS hovy, EQy roxw ip`txw mhW pwp hY[ pRymI guris`K swvDwn ho ky pihrw dyx, qW jo s`cy siqgurW jI dy pws koeI BI nw rovy[ gurpRswid] rox qoN htwaux leI, s`cy siqgurU swihbwn jI ny sRI gurbwxI jI b^Sy hn, ies krky
imRqk nim`q pwT spIkR ’c kIqw jwvy[ ijhVy ieh kihMdy hn ik juAwn mr igAw, spIkr nhIN lwauxw, ieh BwrI Gwty vwlI g`l hY[ iPlmI gIq bMd kIqy jwx qW TIk hY[ spIkR ’qy au~cI bwxI suxwaux nwl byAMq jUnW dy jIA sRI gurbwxI jI sux ky iqRpq huMdy hn[ bImwrIAW dy jrwsIm Aqy ivroDI Apiv`qR rUhW mr jW B`j jWdIAW hn[ XQw:- nwmu suxq; jmu dUrhu BwgY] sRI gurbwxI jI dI Avwz s`cKMf ’c phuMcdI hY[ pwT krn krwaux vwilAW nUM spIkR lwaux nwl vDyry &L imldw hY[ ijs pRwxI nim`q pwT kIqw jWdw hY, Es dI rUh dI kilAwx huMdI hY[ so spIkR ’c au~cI bwxI pV@n dy kRoVW hI lwhy hn[
gurpRswid] vwihgurU jI dy hukm Anuswr, BwvyN jvwn cV@weI kry, qW BI iqMn myl dI dyZ kro[ jy iksy gRIb koLy dyZ krn dI phuMc n hovy qW gRMQI Aqy sMgq iml ky syvw krn[ sihj pwT dy mD ’qy dyZ qoN ibnw BI sr skdw hY[ sskwr ikRAw krn vwly swry ieSnwn krn, vzIr gRMQI swihb jI qW zrUr hI ieSnwn krn[ prmpUjnIk siqsMgq jI dy sRI gurduAwry swihb jI dy Awaux qoN pihlW hI dyZ hzUrI ’c ilAw ky TMFI krky koL sRI gurbwxI jI pV@y jwx[ dyZ TMF ’c kosI r`KxI, izAwdw TMFI nhIN krnI, F`k ky r`KxI jI[
8. (578 AMg qoN rwgu vfhMsu mhlw 1 Gru 5 AlwhxIAw <> siqgur pRswid] qoN surU krky BY rovY gux swir smwly ko mrY n muieAw nwly] nwnk juig juig jwx isjwxw rovih scu smwly] 4] 5] (582)q`k AlwhxIAw dy sMpUrn pMj Sbd pV@ ky, ieh Sbd pV@ny:- dIvw myrw eyku nwmu; (358) krm Drm pwKMf jo dIsih; (747) KuilAw krmu ikRpw BeI Twkur; (1000) aupRMq AMqm Ardws krky, hukmnwmw lYxw[ vYrwgmeI pRcwr is`iKAw suxw ky dyZ vMfxI[ jy swrw pwT gurduAwry krnw hovy qW AMqm Ardws iv`c Esy dyZ nwl AwrMB kIqy jwx[ sihj pwT dIAW pMj pauVIAW pV@ ky dyZ vrqweI jw skdI hY[ jy Gry Aw ky AwrMB krnw hovy, Bog luAwaux qoN pihlW loV Anuswr dyZ gurduAry r`K ky bwkI Gry ilAweI jw skdI hY, v`D qoN v`D AMg pV@ny[ jykr pwT AwrMB kIqw jwvy qW pMj pauVIAW qoN mgroN slok nhIN pV@Idw, pUrw jpu jI swihb pV@ ky hI slok pV@Idw hY[ gurduAwry AMqm Ardws ’c pwT ArMB krky pMj pauVIAW pV@nIAW, Gry iljw ky kry qW mUl mMqR qoN AwrMB kry, ies pwT ’qy Gry dubwrw dyZ qoN ibnw BI sr skdw hY[ Gry iljw ky, kyvl pRkwS dI Ardws krnI, pwT AwrMB dI Ardws
ip`CoN sony dI bjwey, DI nUM pYsy idqy jw skdy hn[ ibsqRw, brqn, joVw Awid dyxy[ joVw s`cy siqgurU swihb jI dy swhmxy nhIN r`Kxw[ AqI zrUrI hY ik pwTI SuD sMQw krky pwT krn jI[ ibnw sMQw dy ASu`D pwT krnw bVI BwrI glqI hY, ijs krky jnm ibArQ hI jWdw hY[ Dn dy loB krky ASuD pwT krky, AsIN Awpxw pwpW dw Bwr vDw lYNdy hW, hor BI AnykW hI Gwty hn[ ies krky inmRqw nmskwr sihq pRym bynqI hY jI ik sMQw dI Su`DI krnI zrUrI hY[ so pwTI isMG dw siqkwr krnw BI zrUrI hY[ pwT krwaux vwlw jykr gRIb hovy qW pwTI BI sMqoK r`Ky jI[ imRqk nimq sRI shij pwT sw: jI Gr dI bjwey sRI gurduAwrw swihb jI ivKy hI krvwey jwx qW AiDk PL hY[ siqguru DrqI Drm hY iqsu ivic jyhw ko bIjy qyhw Plu pwey] gurisKI AMimRqu bIijAw iqn AMimRq Plu hir pwey] (302) so siqgurW dy aupRokq bcnW ’qy pUrn SrDw, inscw pRym krky pwT sRI gurduAwrw swihb jI hI krwauxy cwhIdy hn[ Gr dw ie`k bMdw hr vyly pwT suxy, bwkI pirvwr svyry Swm suxy[ vwihgurU] imRqk nimq ds idn ienW bwxIAW dy ds 2 AMimRq prmpiv`qR pwT krny jI[ AMimRq vyly dy inqnym dIAW pMj bwxIAW, sRI suKmnI swihb jI, sRI Awsw jI dI vwr, sRI rihrws swihb jI, sRI kIrqn soihlw swihb jI, vfhMs kI vwr, prmpUjnIk vwihgurU siqgurU nwvyN pwiqswh jI dI swrI bwxI[ {nwvyN pwiqswh jI dI bwxI dw gutkw swihb jI iml jWdy hn[ }ien@W dI dsvyN idn pwT dy Bog ’qy Ardws krnI[ ds idn svyry Awsw jI dI vwr, Swm nUM vYrwgmeI sbdW dw AMimRq kIrqn hovy[ vwihgurU] gruV purwx Awid nhIN pV@ny, Gor kiljug ’c gurbwxI dw mhwqm bhuqy qoN bhuqw hY[ vwihgurU] imRqk dy snyhI imRqk nimq 101 GMtw vwihgurU mMqR dw jwp krn[
10.Bgq rqnwvlI gRMQ ’c ieh izkr AwauNdw hY, ik prmpUjnIk vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqswh jI qoN is`KW ieh bcn puCy:- “hy s`cy pwiqswh jI! A`gy jy koeI hukm siq huMdw sI qW AsIN pMifqW nUM bulwie kY gruV purwx vcWvdy sW qy dsgwqR krWvdy sW qy hux pMfq nhIN Awvdy[ kihMdy hYn, jy Dwgw qy lotw r`Ko qy lMgot r`Ko qy dsgwqR kro qW AsIN Awvny hW, ijvyN hukm hovY iqvY kIcY[ ”bcnW ’qy siqgurW dy dsqKq hoey[ “qusW isdk qy qkVy rihxw[ vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dw sMpUrn pwT krky Bog pwauxw Aqy 1353 AMg qoN