Pan-Pontian 2011 Historical Journal

Table of Contents

MINUTES FROM 1ST PAN-PONTIAN FEDERATION MEETING 20

30 YEARS OF PAN-PONTIAN FEDERATION OF USA & CANADA HISTORY 21

COMMITTEES OF PAN-PONTIAN FEDERATION OF USA & CANADA PAST & PRESENT PRESIDENTS’ RESUMES 28

100 YEARS OF GREEK PONTIAN PRESENCE IN NORWALK (ENGLISH) VERSION 34

100 YEARS OF GREEK PONTIAN PRESENCE IN NORWALK (GREEK) VERSION 41

FEDERATIONS / SOCIETIES / INSTITUTIONS DIRECTORY 47

HISTORY OF PONTIAN SOCIETY “ΆKRITAI” OF GREATER PHILADELPHIA 48

HISTORY OF PONTIAN SOCIETY “KOMNINOI” OF NY 50

HISTORY OF BROTHERHOOD PONTION TORONTO “PANAGIA SOUMELA” 52

HISTORY OF L’ASSOCIATION PONTIENNE DE MONTREAL “EFXINOS PONTOS” 54

HISTORY OF PONTIAN SOCIETY “KOMNINOI” CANTON, OHIO 55

HISTORY OF PONTIAN SOCIETY “PHOENIX” OF CLEVELAND, OH 56

HISTORY OF PONTIAKI ESTIA MASSACHUSSETS 58

HISTORY OF PONTIAN GREEK SOCIETY OF CHICAGO “XENITEAS” 60

HISTORY OF PONTOS SOCIETY “PONTOS” 62

HISTORY OF HOLY INSTITUTION PANAGIA SOUMELA PONTION AMERIKIS 66

EFTHIMIA SANO HALO 69

KONSTANTINOS FOTIADIS PONTIANS OF AMERICA 70 DEMOCRACY OF PONTOS 71

THEODOSIS KIRIAKIDIS PROTESTANT MISSIONARIES FROM USA TO PONTOS 74

IAGS RESOLUTION 78

RHODE ISLAND RESOLUTION 79

NEW JERSEY RESOLUTION 80

IN YOUR MEMORY 81

SPONSOR LIST 82

PONTIAN SOCIETY “PONTOS” COMMITTEES 83

Χαιρετιστήρια επιστολή του Ιβάν Σαββίδη για την έκδοση αφιερωμένη στην 30η επέτειο της ίδρυσης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας

ΗΠΑ-Καναδά, καθώς και στην 100η επέτειο παρουσίας Ελλήνων στο Νόργουολκ Πολιτείας Κοννέκτικατ.

Αγαπητοί αναγνώστες,

Κρατάτε στα χέρια σας το βιβλίο που αφηγείται την ιστορία της εμφάνισης και της ζωής του ελληνικού λαού στην Βόρεια Αμερική.

Σήμερα η ελληνική διασπορά των ΗΠΑ και του Καναδά είναι η μεγαλύτερη και μάλλον η πιο ισχυρή μεταξύ των Ελλήνων που μένουν μακριά από την ιστορική τους πατρίδα, την Ελλάδα. Είναι ευχάριστο που στην εποχή των μεγάλων αλλαγών που συντελούνται στην κοινωνία, όπως η παγκοσμιοποίηση, η σταδιακή εξαφάνιση των συνόρων, οι Έλληνες της Αμερικής και του Καναδά κατάφεραν να διατηρήσουν την ταυτότητα και την εθνική συνείδηση, εντάσσοντας φιλησυχώς στην κοινωνία των χωρών τους.

Είμαι βέβαιος, ότι αυτό είναι αδύνατο χωρίς εκμάθηση της μητρικής γλώσσας, των πολιτιστικών παραδόσεων και της ιστορίας των προγόνων μας.

Η πολυάριθμη ελληνική Διασπορά είναι μεγάλο πολιτικό, οικονομικό και πνευματικό δυναμικό. Το καθήκον μας είναι η διάδοση και προώθηση των ιδεών Ελληνισμού στην παγκόσμια κοινωνία, ώστε όχι μόνο οι ομογενείς, αλλά και άλλοι λαοί να κατανοήσουν την ομορφιά και την σοφία του πολιτισμού μας.

Πρέπει να συμβάλλουμε στην δημιουργία του «στρατού φιλελλήνων» που θα αποτελέσει την εφεδρική δύναμη του ελληνικού λαού.

Πρόεδρος ΔΙ.ΣΥ.Π.Ε.,Συντονιστής ΣАЕ Περιφέρειας χωρών της πρώην ΕΣΣΔ Ιβάν Σαββίδης

Μήνυμα Πρωθυπουργού κ. Γ. Α. Παπανδρέουπρος την Παμποντιακή Ομοσπονδία Η.Π.Α. – Καναδά

Ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας, αλλά και ως Ελληνας της διασποράς, παρακολουθώ από κοντά, και πάντα με έντονο ενδιαφέρον, αγάπη και υπερηφάνεια, το πλούσιο εθνικό, φιλανθρωπικό, πολιτικό και κοινωνικό σας έργο, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Οικουμενικού Ελληνισμού.

Η δύναμη της Ποντιακής ψυχής, η αδελφοσύνη και η αλληλοϋποστήριξη, ο σεβασμός και η διατήρηση των ιδιαίτερων εθίμων και της Ποντιακής διαλέκτου είναι ξακουστά και πανθομολογούμενα απανταχού της Γης.

Ο Ποντιακός Ελληνισμός, με τις αστείρευτες δυνατότητές του, βρίσκεται πάντα στο κέντρο της προσοχής της Ελληνικής Πολιτείας.

Σταθερή επιδίωξή μας είναι η ενίσχυση των δεσμών με την πατρίδα, η περαιτέρω προώθηση της ελληνικής γλώσσας, η συνέχιση υποστήριξης του έργου των ομογενειακών οργανώσεων, καθώς και η ενίσχυση της επαφής των αποδήμων με τη Μητρόπολη. Προς αυτήν την κατεύθυνση, θα συνεχίσουμε να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για στήριξη των αποδήμων, με έμφαση στους τομείς της παιδείας και του πολιτισμού, με τη βελτίωση και επέκταση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των πολιτιστικών δράσεών μας.

Οι απόδημοι νέες και νέοι μας αποτελούν, αναμφίβολα, την πιο ευαίσθητη ομάδα των συμπατριωτών της Διασποράς. Με μεγάλη υπερηφάνεια διαπιστώνω ότι η νεολαία του Ποντιακού Ελληνισμού, με την συμβολή όλων μας, πέρα από την εξαιρετική επαγγελματική και κοινωνική καταξίωσή της, ξεχωρίζει και πρωτοστατεί στην διατήρηση και ενίσχυση των πατροπαράδοτων ηθών και εθίμων μας, της πλούσιας κληρονομιάς μας, η οποία αντικατοπτρίζει διαχρονικά την περήφανη Ελληνική ψυχή.

Η συμμετοχή και η συμπόρευση όλων μας, ως μέρος του οικουμενικού Ελληνισμού, σε όποια χώρα και αν ζείτε, είναι καθοριστικής σημασίας, στην διεκδίκηση και την εδραίωση των ενικών οραμάτων μας, στην προσπάθεια για τη διατήρηση και την ενίσχυση της διαχρονικότητας της ελληνικής ταυτότητας.

Το αναμνηστικό λεύκωμα, αφιερωμένο στα «30 χρόνια της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά» καθώς και στα «100 χρόνια παρουσίας στο Norwalk, Connecticut,» αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της έντασης και του βάθους των συναισθηματικών δεσμών σας με την πατρίδα.

Θα ήθελα, τέλος, να εκφράσω τη βεβαιότητά μου για την επιτυχία των εργασιών του 20ου Εθνικού Συνεδρίου σας και να σας ευχηθώ κάθε προσωπική και οικογενειακή ευτυχία.

Γεώργιος Α. Παπανδρέου ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Χαιρετισμός Κωνσταντίνου Φωτιάδη

Είμαστε περισσότεροι από 2.000.000 Έλληνες ποντιακής καταγωγής που στη συμφορά του ελληνισμού της Ανατολής χάσαμε το φθαρτό σώμα της γενέθλιας γης, αλλά δεν χάσαμε την ψυχή μας, το πνεύμα, την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Δεν χάσαμε τις πανανθρώπινες ηθικές αξίες, που κληρονομήσαμε εδώ και 3.000 χρόνια.

Η εκατοντάχρονη παρουσία των Ελλήνων Ποντιακής καταγωγής στην Αμερική και η τριαντάχρονη ουσιαστική συμμετοχή τους στα πολιτιστικά, κοινωνικά και ιστορικοπολιτικά δρώμενα της φιλόξενης πόλης Norwalk, αλλά και των άλλων πόλεων που είναι μέλη της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά, επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Παντού οι δυναμικοί Ποντιακοί Σύλλογοι με τις πλούσιες εκδηλώσεις, τα συμπόσια και τα σεμινάρια αντιστέκονται στα ύποπτα ιδεολογικά ρεύματα που λειτουργούν αποδομητικά, διαστρεβλώνοντας τεκμηριωμένα κεφάλαια, ιδιαίτερα της σύγχρονης ιστορίας. Αντιστέκονται στην παραχάραξη της ιστορίας προσφέροντας πλούσιο αρχειακό υλικό και άλλα σημαντικά ντοκουμέντα. Επιβάλλεται να γίνονται περισσότερα και πιο εξειδικευμένα επιστημονικά συμπόσια, συνέδρια και ημερίδες, κυρίως για την ενημέρωση της τρίτης και τέταρτης γενιάς.Έχουμε χρέος να μην λησμονούμε. Όσο κρατάμε ζωντανή την ιστορική μνήμη, παραμένει ζωντανή και η ιστορία και ο πολιτισμός των αλησμόνητων πατρίδων.

Η μνήμη μας προσφέρει την δυνατότητα να υπάρχουμε, να επικοινωνούμε, να μαθαίνουμε, να ελπίζουμε, να διορθώνουμε τα λάθη μας και να χτίζουμε το μέλλον μας.

Εγκάρδια χαιρετίζω τις εορταστικές εκδηλώσεις των τριαντάχρονων του δυναμικού Συλλόγου της Ποντιακής Κοινότητας «Πόντος» του Norwalk και εύχομαι ολόψυχα ο αγώνας τους και ο αγώνας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά να φέρει τα ποθητά αποτελέσματα για τη δικαίωση των νεκρών μας και την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας.

Κωνσταντίνος ΦωτιάδηςΚαθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

Congratulations!

The 100th anniversary of the Pontian presence in Norwalk, CT, and the 30th anniversary of the Pan Pontian Federation of USA and Canada, are both landmark occasions. Congratulations! When one thinks of the long and winding road that brought Greeks of the Black Sea region of Asia Minor to America, it’s difficult not to admire the courage and fortitude of these early immigrants. They came on faith that they would find a better life. Usually, they found new struggles. But they were determined to overcome all obstacles.

They not only brought their bodies and minds to these shores, they brought a strength of character that helped them carve out a place for themselves, for their children, and for future generations. They already knew how to work hard to accomplish their goals. The mere fact of survival in the moun-tains and villages of Pontos was often a great accomplishment in itself. Yet they had accomplished so much more in their homeland. They built schools, cultural institutions, churches and monasteries, the crowning glory of which was Panagia Sumela. They founded newspapers, theaters, and libraries, and in general added to the cultural vitality of Turkey.

Only a few years after the first Pontian immigrants arrived in Norwalk, however, the Pontian people were subjected to a devastation in their homeland in Pontos, that stripped their community of so many of its best and brightest. Clergy, lawyers, doctors, professors, students, poets, artists… so many of the intellectual and artistic lifeblood of Pontos, along with her ordinary, hard working citi-zens, lost their lives during the genocide committed by the Young Turk and Kemalist regimes. One can only speculate on the long-term impact such a loss had on Pontian communities. But if we judge by the great contributions to theater, literature, and political discourse of the past, and those in Russia by Pontians who had escaped the genocide, we can know that the loss of so many Pontian intellectu-als was great indeed. Yet the Pontic Greeks endured and once again began to educate their children, build communities, and instill in the new generations here in America, a love of Pontian culture, while embracing the language and culture of their new land.

That it has taken so long for the world to acknowledge the genocide suffered by the Pontic Greeks and the other Greeks of Asia Minor between 1914-1923, is an important reminder that we must be diligent in our commitment to community and to history if we wish to keep the record of our existence true and alive. It’s an important reminder that we must not allow others to ignore, distort, or

deny the history of who and what we are, where we came from, what events brought an end to our of 3,000 year presence in Pontos, and what brought our parents and grandparents to these shores.

Too often history is written by the winners, and those in their employ, to serve their own narrow aims. But when we bare witness by recording the stories and songs of our ancestors, and by excelling in all that we attempt to accomplish, we are also winners, even in the face of so much dev-astation. We are the living, breathing history of Pontos. We represent all that Turkey lost by losing us, and all that Pontos could have been.

When I observe my mother, who survived the genocide at age 10, I realize that this one hu-man being, now so frail at 102 years old, embodies her whole generation, her whole culture in each and every gesture she makes. Her kindness to those around her, her fortitude, courage, and inquisitive nature, her willingness to learn new things while preserving the integrity of who she is, and by her dedication to the memory of how the Pontic Greeks lived in the Pontic Mountains in the early 20th Century, their death march to exile, and her life in America as a new immigrant, makes her a winner by all measure of the term. She gave a voice and face to the many who came before and after her. In ever gesture, she keeps the Pontian culture alive and carries it with her wherever she goes. For me, and for many others who call Sano Themia Halo the Yiayia of all Pontians, she is Pontos.

Both of us wish to thank the Pan Pontian Federation for all the fine work they’ve done over the last 30 years, for having faith in our vision over the last 11 years, and for helping us achieve Greek citizenship. Because of their support, perhaps thousands more people now understand the Pontian story. Without their support of me, the Resolution to recognize the Genocide of the Pontians and other Asia Minor Greeks and Assyrians by the IAGS may not have come about. Without the IAGS Resolu-tion, the Swedish Resolution to recognize the Genocide of the three Christian peoples of Asia Minor may not have come about. And without a group effort, all the city and state resolutions would not have come about.

There is an old Egyptian saying: “Little by little, the bird builds its house.” And little by little, if we all commit ourselves in big ways or small, the world will know the history of Pontos and her people.

— Thea Halo

20

21

AM Star Electric22 Sue Terrace • Westport, CT 06880

203-227-5509

30 ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΗΠΑ ΚΑΙ ΚΑΝΑΔΑ

Όταν μου ζητήθηκε να γράψω την ιστορία της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά, με έμφαση σ’ αυτά που μας ένωσαν και σεβασμό σε αυτά που μας χώρισαν, δεν ήξερα πόσο δύσκολο ήταν αυτό το ταξίδι. Προσπάθησα να βρω όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία για την Ομοσπονδία και την πορεία της, τα τελευταία 30 χρόνια. Στην αρχή δεν υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση άλλα η επιμονή μου προφανώς έπεισε τους συμπατριώτες μου να ανοίξουν τα ντοσιέ και τις καρδιές τους. Μίλησα με Προέδρους, μέλη Διοικητικών Συμβουλίων, χοροδιδάσκαλους, χορευτές, νεολαία, μικρά παιδιά και απλό κόσμο που παρακολούθησε όλα αυτά τα χρόνια, τις εκδηλώσεις και τα πεπραγμένα της Ομοσπονδίας.

Όταν μου έδωσε ο κ. Μουρατίδης (πατέρας τριών αγοριών και μιας κόρης …. της Ομοσπονδίας) το βιβλίο με τα πρώτα πρακτικά που έγραψε με σταθερό χέρι και τρεμάμενη από συγκίνηση καρδιά, η Ρούλα Μουρατίδου, άρχισε το ταξίδι για μένα. Βρέθηκα στο υπόγειο της λέσχης “ΑΚΡΙΤΑΙ” της Φιλαδέλφειας όπου . . . την 14η Δεκεμβρίου 1980 γίνεται η πρώτη Συνεδρίαση Ποντιακών Σωματείων την οποία και οργάνωσαν οι Ακρίτες της Φιλαδέλφειας. Είχαν προηγηθεί και άλλες προσπάθειες χωρίς κανένα αποτέλεσμα.

Σε εκείνη την πρώτη συνάντηση, ψηφίστηκε και αποφασίστηκε η έδρα, η ονομασία και ο σκοπός της Ομοσπονδίας. Εκλέχτηκε το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο και σαν έδρα ορίστηκε το Τορόντο, και σαν γενέτειρα η Φιλαδέλφεια. Τα σωματεία που συμμετείχαν ήταν: “Ακρίται”, Φιλαδέλφειας, Αδελφότητα Ποντίων Τορόντο “Παναγία Σουμελά”,“Εύξεινος Πόντος”, Μόντρεαλ, “Ποντιακή Εστία”, Βοστώνης. Στο επόμενο συνέδριο της Ομοσπονδίας που έγινε στο Τορόντο συμμετείχαν 8 Σύλλογοι. Το θέμα που δεσπόζει είναι η διάσπαση στην Βοστώνη. Ένα θέμα που

απασχόλησε πολύ την Ομοσπονδία και έγιναν διάφορες ενέργειες για επανένωση, χωρίς αποτέλεσμα. Έγινε ένα προ-συνέδριο στην Βοστώνη όπου ψηφίστηκε το καταστατικό και αποφασίστηκε να βρεθούν οι οικονομικοί πόροι για την οργάνωση και λειτουργία παιδικών κατασκηνώσεων. Το όνειρο αυτό πραγματοποιείται στο Τορόντο με πολύ μεγάλη επιτυχία.

22

Τον πρώτο χρόνο συμμετείχαν 20 παιδιά και τον δεύτερο 60. Μίλησα με παιδιά (τότε) που συμμετείχαν στις κατασκηνώσεις εκείνες και εντυπωσιάστηκα με την αγάπη και την νοσταλγία που εξέφρασαν για εκείνην την εμπειρία τους και θυμήθηκαν με συγκίνηση τα μαθήματα ιστορίας, μέσα στο ποταμάκι. Εκείνα τα μαθήματα και εκείνοι οι περίπατοι μέσα στο ποταμάκι τους οδήγησαν στα μονοπάτια της Ποντιακής τους καταγωγής τους έκαναν να πονέσουν γι’ αυτά που πέρασαν οι παππούδες τους και τους έμαθαν να είναι υπερήφανοι για το μεγαλείο της ψυχής της φυλής τους. Εντύπωση μου έκαναν επίσης τα λόγια της κ. Ρούλας Μουρατίδου: “Η κατασκήνωση δεν ήταν μόνο για τα παιδιά μια αξιόλογη εμπειρία, αλλά και για τους μεγάλους. Ερχόταν κόσμος συνέχεια να μας προσφέρει τρόφιμα και βοήθεια για τα παιδιά. Γέμισε η καρδιά μας τρυφερότητα και μας ένωσε εκείνη η κατασκήνωση” και ενώ υπήρχαν οι προϋποθέσεις και οι υποδομές να γίνουν και άλλες κατασκηνώσεις, η προσπάθεια αυτή σταματάει …

Το τρίτο συνέδριο γίνεται στην Βοστώνη και το οργανώνει η Ποντιακή Εστία. Σε αυτό το συνέδριο συμμετέχει και το νέο μέλος της Ομοσπονδίας, ο Ποντιακός Σύλλογος “Πόντος” του Norwalk, CT και εκεί γίνεται πρόταση να αρχίσουν οι ενέργειες για την δημιουργία παγκόσμιας Ποντιακής Συνομοσπονδίας. Το τέταρτο συνέδριο γίνεται στην Νέα Υόρκη και το οργανώνει ο σύλλογος Κομνηνοί με μεγάλη επιτυχία. Τα πρώτα χρόνια λοιπόν (80-87) τα συνέδρια γινόταν κάθε χρόνο. Μετά το 1987 αποφασίζεται να γίνεται ανά διετία. Δεν μπόρεσα να βρω πρακτικά από όλα τα συνέδρια, αλλά από πληροφορίες που συγκέντρωσααπό τις επαφές μου με πρώην Προέδρους (Μουρατίδης, Τσεκερίδης, Μαρμανίδης, Σταυριανίδης, Κοτσαλίδης) βλέπω ότι η Ομοσπονδία οργάνωσε αρκετές εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχομένου. Χοροί, θέατρα, ταξίδια για Ελλάδα και Πόντο. Εκεί που δόθηκε ιδιαίτερα βαρύτητα ήταν η προσπάθεια ενημέρωσης της κοινής γνώμης για την ιστορία μας και

Best WishesStefanos, Jenny, Chariklia & Lazaros Amanatidis

23

κυρίως για την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Οργανώθηκαν σεμινάρια, συγκεντρώσεις, επιστημονικές ημερίδες όπου προωθήθηκε και συζητήθηκε εκτενώς το πρωτίστης σημασίας θέμα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ποντίων από τους Τούρκους. Ξέρουμε όλοι μας ότι εμείς σαν Πόντιοι δεν έχουμε την πολυτέλεια να είμαστε απλώς λαογραφικοί Σύλλογοι. Εμείς έχουμε μια ιστορία πάνω από 3,000 χρόνια πίσω μας που μας επιβάλλει να αγωνιστούμε για την αναγνώριση της Γενοκτονίας μας για την οποία δεν ζητήθηκε ούτε μία συγνώμη. Σχεδόν σε όλες τις πόλεις όπου ζουν Πόντιοι (σε Αμερική

και Καναδά) φρόντισαν να πάρουν διακηρύξεις για την Γενοκτονία, από πολιτείες, κυβερνήτες, δημάρχους και άλλους σημαντικούς παράγοντες. Όλες αυτές οι ενέργειας ακόμα και όταν δεν έχουν αποτέλεσμα δημιουργούν κάποιες εντυπώσεις που σίγουρα προωθούν το θέμα της αναγνώρισης. Πολλοί συμπατριώτες μας, μας μίλησαν με συγκίνηση για την εκδήλωση το Μαίο του 2002 της Ομοσπονδίας στο Σταθάκειο κέντρο στην Αστόρια όπου διαβάστηκε η διακήρυξη του κυβερνήτη της ΝΥ κ. Πατάκι και όπου αποκαλούσε τα γεγονότα με το όνομα τους: ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ. Το ενδιαφέρον του κυβερνήτη τράβηξε η έκδοση του εξαιρετικού βιβλίου της Thea Halo με τίτλο «Ούτε το όνομα μου» όπου περιέγραφε την τραγική ιστορία της μητέρας της Sano Halo και τη πορεία θανάτου-λύτρωσης του 1921-22 από το γραφικό χωριουδάκι της Άγιος Αντώνιος στον Πόντο στα βάθη της Συρίας και τέλος στη Αμερική. Για την παρουσίαση του βιβλίου στον κ. Πατάκι και την απόσπαση της

σχετικής διακήρυξης σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η κ. Ανθούλα Κατσιματίδου.

Circle Diner441 Post Road • Fairfield, CT 06824

203-255-9177

24

Το 1998 μετά από μια επιστημονική ημερίδα στην ΝΥ υποβάλλεται υπόμνημα για την γενοκτονία τον Ποντίων από τους Τούρκους, στην ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και δίνεται η υπόσχεση ότι θα διαβιβαστεί στην Γενεύη. Το 2008 στην Οττάβα, μέσα στην βουλή γίνεται εκδήλωση για την ιστορία τον Πόντου πριν και μετά την καταστροφή και εκδίωξη την Ελλήνων. Στην εκδήλωση συμμετείχαν 37 βουλευτές και πολλοί από αυτούς τάσσονται υπέρ της αναγνώρισης της Γενοκτονίας. Γίνεται ένα επιστημονικό συνέδριο στην Βοστώνη το 1998 και τρία στο Σικάγο 2008, 2009, 2010. Ο Σύλλογος Ξενητέας του Σικάγο σε συνεργασία πάντα με την Ομοσπονδία επιτελεί εξαιρετικό επιστημονικό, εκπαιδευτικό και εκδοτικό έργο με σκοπό την προώθηση των γεγονότων της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Στην πρώτη ακαδημαϊκή σύνοδο το 2008 το θέμα ήταν «Η Καταστροφή στην Μικρά Ασία και στον Πόντο». Στην δεύτερη παρουσιάστηκαν εργασίες σχετικά με ένα μεγάλο φάσμα γεγονότων που έγιναν στις αρχές του 20 αιώνα στην Μικρά Ασία, στον Πόντο και την Ανατολική Θράκη. Στην Τρίτη επικεντρώθηκαν στην καταστροφή και του ξεριζωμό των Ελλήνων στην Μικρά Ασία, Πόντο και Ανατολική Θράκη. Δυστυχώς στην πρώτη σύνοδο δεν συμμετείχε ένας από τους κύριους ομιλητές ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης, λόγω άρνησης εισόδου του στις ΗΠΑ στο αεροδρόμιο του Σικάγο.

City Line Distributors20 Industry Drive • W. Haven, CT 06516

203-931-3707

25

Με πρωτοβουλία της Παναγίας Σουμελά Βοστώνης ενημερώνεται ο πολιτειακός γερουσιαστής της πολιτείας του Rhode Island κ. Ραπτάκης για την Ποντιακή Γενοκτονία και το Rhode Island γίνεται η πρώτη πολιτεία που αναγνωρίζει την Γενοκτονία με σχετικό ψήφισμα.

Το 2009 κατόπιν πρωτοβουλίας της Ομοσπονδίας μας και της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Μείζονος Νέας Υόρκης δίνεται η άδεια από το

δημαρχείο για έπαρση της Ελληνικής και Ποντιακής σημαίας, στο Bowling Green Park στο οικονομικό κέντρο της Νέας Υόρκης και όλου του κόσμου.

Με την στήριξη της Ομοσπονδίας η κ. Thea Halo συμμετέχει στις διαδικασίες του συνεδρίου της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για την μελέτη των Γενοκτονιών (I.A.G.S) όπου ψηφίζεται η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων από τους Τούρκους και ανακοινώνετε στις 16 Δεκεμβρίου, 2007.

Τον Ιούνιο του 2009 με πρωτοβουλίες της Ομοσπονδίας και ΔΙΣΥΠΕ αποκτάει η θρυλική πόντια γιαγιά Sano Halo την Ελληνική της υπηκοότητας και γίνεται επιτέλους Ευθυμία Halo στα 100 της χρόνια.

Στις 16 Δεκεμβρίου, 2010 γίνεται έκθεση φωτογραφιών του Ελευθέριου Κωνσταντινίδη, με θέμα « Ο Πόντος σήμερα», στο προξενείο της Ελλάδας στην Νέα Υόρκη, πάλι με πρωτοβουλία και οργάνωση της Ομοσπονδίας.

Fairfield Inn Assoc., LLC417 Post Road • Fairfield, CT 06824

203-255-0491

26

Μεγάλης σημασίας για την Ομοσπονδία ήταν και είναι το θέμα της Νεολαίας. Η συμμετοχή των νέων στα χορευτικά και τα φεστιβάλ είναι πολύ έντονη και μαζική. Το 1998 γίνεται στην Βοστώνη η πρώτη συνάντηση νεολαίας της Ομοσπονδίας με αντιπροσώπους από 8 σωματεία και το 1999 γίνεται η δεύτερη συνάντηση στο Τορόντο με αντιπροσώπους από 9 σωματεία. Το 2005 η Ομοσπονδία στέλνει αντιπροσώπους της νεολαίας μας στο φεστιβάλ νεολαίας στην Γερμανία και το 2006 στην Ελλάδα στα πλαίσια του 6ου Παγκόσμιου Συνεδρίου.

Το 2007 γίνεται συναπάντημα νεολαίας στο χώρο του Ιδρύματος Παναγίας Σουμελά στην Νέα Υερσέη, καθώς και το 2008. Το 2009 το συναπάντημα γίνεται στη Φιλαδέλφεια ενώ γίνονται και δύο συνέδρια αυτογνωσίας , ένα το 2008 στο Μόντρεαλ και το δεύτερο το 2010 στο Norwalk, CT. Τέλος τον Ιούνιο τον 2011 γίνεται με μεγάλη συμμετοχή και επιτυχία το πρώτο πολιτιστικό και λαογραφικό φεστιβάλ ποντιακών νεολαίων στην Ατλάντα.

Σχεδόν ταυτόχρονα με την Ομοσπονδία (1982) ιδρύθηκε και το Ιερό Ίδρυμα Παναγία Σουμελά, το οποίο λειτουργεί στα πλαίσια της Ομοσπονδίας με μία ιδιαίτερη σχέση όπως ορίζεται και από το καταστατικό τους. Η Παναγία Σουμελά είναι ένας ανεξάρτητος θρησκευτικός οργανισμός με δικιά του αυτοτέλεια, που δίνει όμως οικονομική αναφορά στην Ομοσπονδία και για να διαφυλαχτεί το Ίδρυμα, συστάθηκε ένα ανώτερο συμβούλιο με αντιπροσώπους από όλους τους συλλόγους για να ελέγχεται τό Ίδρυμα και να παραμένει πιστό στις αρχές λειτουργίας και ίδρυσης του. Η Παναγία Σουμελά είναι ένα αυθεντικό Ελληνικό Ορθόδοξο Ποντιακό προσκύνημα.

Σε όλα τα χρόνια της πορείας της, η Ομοσπονδία στήριξε οικονομικά την έκδοση πολλών βιβλίων που αφορούσαν στην ιστορία μας καθώς επίσης και την παραγωγή του DVD του Θεοδώση Κυριακίδη “Στα Χνάρια Των Αργοναυτών”. Φρόντισε επίσης να υπάρχει μαζική συμμετοχή των συλλόγων στις παρελάσεις στην επέτειο της ημέρας της Ελληνικής ανεξαρτησίας σε διάφορες πόλεις της Αμερικής και του Καναδά.

GT Electric, LLCGeorge P. Tsilfidis

20 Brookfield Street • Norwalk, CT 06851 • 203-849-1316

27

Ρωτήσαμε τον κόσμο που παρακολουθεί χρόνια τώρα τα συνέδρια της Ομοσπονδίας. Οι περισότεροι με θετικές αναμνήσεις, χωρίς να αποφύγουν τα σχόλια και για μερικές τραγικές και κωμικοτραγικές σκηνές που εξελίχτηκαν σε κάποια συνέδρια. Ίσως μερικά συνέδρια δεν ήταν τόσο μαζικά όσο θα ήταν αναμενόμενο αλλά τα συνέδρια γίνονται για τους συμμετέχοντες και όχι για τους απόντες και όλα τα ΔΣ φρόντισαν τα συνέδρια που οργανώθηκαν να μην είναι απλά ένα ακόμα αντάμωμα (που και αυτό είναι σημαντικό) αλλά να δίνεται βαρύτητα όχι μόνο στα πεπραγμένα κατά την διάρκεια του συνεδρίου, άλλα κυρίως σε αυτά που παίρνει μαζί του ο καθένας φεύγοντας και φυσικά δεν εννοούμε τα λευκώματα, τα δώρα και τις διακρίσεις, αλλά αυτό το παραπάνω πέταγμα της ψυχής και του νου, αυτό το γλυκό συναίσθημα στη καρδιά ότι πέρασα μερικές μέρες με όλους αυτούς που είναι “Τεμόν”.

Με Σεβασμό

Βασιλική Τσανακτσίδου

Υ.Γ.Φυσικά δεν θα μπορούσαν να μπουν όλα σε ένα κείμενο. Συγχωρέστε με για τυχόν παραλείψεις , άλλα προσπάθησα να δώσω το καλύτερο δυνατόν σύμφωνα με το στοιχεία που είχα στην διάθεση μου.

Hellas Air Temp. Inc.52 Connecticut Avenue • Norwalk, CT 06850

203-852-0666

28

Ο Μιχάλης Μουρατίδης γεννήθηκε στην Παναγίτσα Πέλλης, αλλά μεγάλωσε και μαθήτευσε στην Βέροια. Στην εφηβεία του υπήρξε πρωταθλητής στα 3000μ στήπλ και 5000μ και μέλος της Εθνικής Ελλάδος νέων. Μετανάστευσε στον Καναδά το 1966. Ζει στο Τορόντο με την σύζυγο του Ρούλα με την οποία απέκτησαν τρία αγόρια. Στην δεκαετία του ’70 εκλέγεται πρόεδρος της Αδελφότητας Ποντίων Τορόντο, πρόεδρος της Ενορίας του Αγίου Γεωργίου και σύμβουλος της Ελληνικής Κοινότητας. Το 1980 πρωτοστατεί για την ίδρυση της Ομοσπονδίας Ποντίων στη Βόρεια Αμερική και γίνεται ο πρώτος πρόεδρος της. Το 2010 τελειώνει την επιμέλεια της ιστορικής έκδοσης για τα 100 χρόνια της Ελληνικής Κοινότητας του Τορόντο. Η ενασχόληση του με ιστορικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις τα τελευταία σαράντα χρόνια είναι συνεχείς και άοκνες.

Best wishes for a successful 20th ConventionPontian Society “ΚΟΜΝΙΝΟΙ” of New York

29

Ο Πάνος Σταυριανίδης γεννήθηκε στην Αθήνα και έλκει την καταγωγή του από την περιοχή των Σουρμένων. Σπούδασε στην Νέα Υόρκη στο Baruch College και είναι κάτοχος διπλωμάτων Βachelor (BΒΑ) & Master (ΜΒΑ). Είναι επίσης υποψήφιος Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει τιμηθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με τον τίτλο Άρχων του Τάγματος του Αγίου Ανδρέα και έχει μακροχρόνια υπηρεσία στα δρώμενα της Ελληνοαμερικάνικης Κοινότητας. Έχει διατελέσει πρώην πρόεδρος του Σύλλογου Ποντίων Κομνηνοί ΝΥ και της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά, μέλος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Νέας Υόρκης και μέλος του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού . Διατελεί πρόεδρος της κεντρικής περιφέρειας του Εμπορικού Επιμελητηρίου Νέας Ιερσέης, πρόεδρος του Επιστημονικού Οργανισμού Hellenic Link Νέας Ιερσέης και Chief Represen-tative του Ινστιτούτο Διαβαλκανικών Σχέσεων. Έχει ασχοληθεί επί σειρά ετών για την προώθηση και αναγνώριση της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού. Επιτυχημένος επιχειρηματίας στην πολιτεία της Νέας Ιερσέης, όπου και διαμένει με την σύζυγο του και τα τρία τους παιδιά.

Best WishesHaralambros, Helen & Cassandra Kostopoulos

30

Ο Νικόλαος Μαρμανίδης γεννήθηκε στην Κριμαία το 1937 και εγκαταστάθει στην Ελλάδα το 1940 στον Άγιο Λουκά Γιαννιτσών. Απόφοιτος Γυμνασίου και απόφοιτος Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Σήμερα ζει στην Αμερική και συγκεκριμένα στην πόλη της Βοστώνης. Επιτυχημένος επιχειρηματίας και παντρεμένος με την Σοφία Μαρμανίδου, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά. Διετέλεσε πρόεδρος του τοπικού σωματείου «Ποντιακή Εστία» Βοστώνης και πρόεδρος της Παμποντιακής την περίοδο 1984-85

Συγχαρητήρια στο Σύλλογο “ΠΟΝΤΟΣ” για το έργο που επιτελεί.Δημήτρης και Αναστασία Μολοχίδης

31

Elias Tsekerides was born in Alonakia, Kozanis from parents of Kounaka - Mat-souka in Asia Minor and graduated from Kozani’s High School and from the Athens Police Academy, as a Sergeant. He married Eleftheria (Freda) Panapakidou and came to the United States on October 1963. They have a daughter and a son and five grand children. He worked for General Motors for 32 years. He served and serves the Greek Orthodox Community, of Prophet Elias Church in Yonkers, NY for years and during his Presidency, the new Church was built. He is currently President again. Served and serves AHEPA, at Westchester Chapter No 51 in all positions. He served District Gov-ernor of AHEPA of New York, and Supreme Governor. He was voted AHEPAN OF THE YEAR in 2007. Elias was President of the Pan-Pontian Federation of USA & Canada for number of years and President of the Pontian Society “PONTOS” of Norwalk, CT for twelve years. He also served as an Alternate Presi-dent and later President of the International Confederation of Pontian Hellenes. On June 2010 he was elected President of the Federation of Hellenic Societies of Greater New York, after serving at various capaci-ties i.e., board member, Chairman of the parade, treasurer, public relations and parade coordinator.

Στην μνήμη του πατερά μου Λάζaρου ΟυζουνίδηΕυχόμαστε σε ένα 20ο μαζικό, πετυχημένο και παραγωγικό Συνέδριο.

Αγάπη, υγεία και ομόνοια σε όλον τον κόσμο.Οικογένεια Νίκου Ουζουνίδη

32

Ο Κωσταντίνος Κοτσαλίδης γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου του 1954 στο Άγιο Λουκά Γιαννιτσών, Πέλλας με καταγωγή από τα χωριά της Ματσούκας (από πατέρα) και την Τραπεζούντα (από την μητέρα). Είναι απόφοιτος Γυμνασίου Ελλάδος και του Hellenic College of Bos-ton. Μετανάστης από το 1978 στην Αμερική και στη πόλη της Βοστώνης. Επιτυχημένος επιχειρηματίας στη Βοστώνη, όπου και διαμένει με την σύζυγο του με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Διετέλεσε πρόεδρος του τοπικού συλλόγου «Παναγία Σουμελά» Βοστώνης, μέλος ΔΣ της Ομοσπονδίας Ελληνοαμερικανικών Σωματείων Νέας Αγγλίας και πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά 1997-2000.

Pontos TavernaTheodoros Kiriakidis

7 Isaac Street • Norwalk, CT 06850 • 203-354-7024

33

Ο Δημήτρης Μολοχίδης γεννήθηκε στη Κατερίνη Πιερίας και έλκει την καταγωγή του απο τον πατέρα του από την Σαμάρουξα Τραπεζούντας και από την μητέρα του από την περιοχή των Σουρμένων. Είναι πτυχιούχος Φυσικός του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με μεταπτυχιακές σπουδές στη Φυσική και Μηχανική Περιβάλλοντος (City College και Stevens Institute of Technology αντίστοιχα). Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια ασχολείται επαγγελματικά σαν σύμβουλος επιχειρήσεων και κρατικών οργανισμών σε θέματα περιβαλλοντικής μόλυνσης, πρόληψης και διαχείρισης, ενώ παράλληλα διευθύνει εργαστήριο περιβαλλοντικών και χημικών αναλύσεων. Είναι κάτοχος πτυχίων σε Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά. Διαμένει στην πόλη της Νέας Υόρκης με την σύζυγο του και τα δύο παιδιά τους.

Post Road DinerTeddy & Olga Giapoutzis

312 Connecticut Avenue • Norwalk, CT 06854 • 203-866-9777

34

100 Years of Pontian Greek Presence in Norwalk, CT

Approximately 500 families, virtually an entire Pontian village, in the heart of Connecticut, five hun-dred families, not just of Pontian descent, but of a Pontian way of life, most of them speak the Pontian dialect. Their dinner tables are rich with Pontian delicacies and at weddings (mixed or not) the danc-ing is predominantly to Pontian music.

How did these friendly and hospitable Greeks, whose language reminds one of ancient Greek and their difficult to pronounce last names invariably end in “ides”, wind up in the City of Norwalk.

In our search for the first Pontians to establish roots in Norwalk, we found our efforts leading us to the years 1910-1915, a time when many Greek immigrants come to America for economic reasons. The Greeks of Pontus though had an extra reason: the yoke of Turkish oppression. Refusing to serve in the Turkish army, they board the first ships to America.

Searching various archives, we arrived at a picturesque village in Trapezounta, eight hours by mule, Hortokapi. A Greek village with fresh cold running waters and expansive green pastures (parharia).

Anastasios Kiriakides left there during the period of 1910-1915 and came to America. His search for work led him to Norwalk. He left Pontus because he refused to take part in the labor battalions that were being organized by the Turkish government, where Greeks labored under deplorable conditions, usually leading to their death.

Sherwood Diner901 Post Road East • Westport, CT 06880

203-226-5535

35

His family remained in Pontus, where after a few years he returned to visit them. Upon his return to America he is accompanied by his son in law, Avraam Evgenides, and his newphew, Haralambos Kiriakides. The Asia Minor catastrophe of 1922 leads to their deci-sion to return home. Avraam went to Pireas, where his wife arrived after long and terrible tribulations, and Anastasios went to Pontus in search of his remaining family. There he is arrested and executed by Turkish authorities.

The next person we have information about to arrive in Norwalk is Hristos Kiriakides, who came here in 1918. During the same time period we have the arrival of Stavros Efstathiades, Antonios Kalog-erides, Nikolaos Kiriakidis (Halvatzis), Ioannis Kiriakides and a few others. The majority of them work for a few years and then return to what are by that time, their refugee towns in Greece. Hristos Kiriakides remained here and spent the rest of his life in Norwalk. He would eventually bring his entire family here.

During the periods of 1915-1945, there were only men among the Pontian Greeks that immigrated to Norwalk. Their families remained in Greece. Most of them were from the Village of Spilia in the Province of Eordea. This was the village where the refugees from Horto-kapi in Pontus had established their new homes.

Following 1945, there is a movement to bring their wives to America and later to be joined by their children. Efstathios Kiriakides (Sakalis) was among the first to bring his entire family to Norwalk. He arrived in 1950 and one year later was joined by his wife, Parthena, and his oldest son. Their three younger children would arrive in a few years.

Silver Star RestaurantThe Savvidis Bros. – Andreas, Alex & Tasos

210 Connecticut Avenue • Norwalk, CT 06854 • 203-852-0023

36

Once they had their families and they had solved the problems of livelihood they be-gan to feel the need for a Greek school and a church. They organize a committee which would approach the Archbishop and request the reopening of their church which had been closed. Efstathios Kiriakides (Sakalis) served on the church committee for nine years and was instrumental in the founding of an athletic organization which was directly across from the first church on Fort Point Street, thename of the athletic club was simplyΠΟΝΤΙΑΚΟ (perhaps because most of the

members were Pontians). In 1971, Efstathios opens a small Greek market and names it Vermion, after the mountain next to his home town of Spilia. This market survives to this day and is operated by his son Traintafilos (Trantos), the market today is called Steve’s Market.

Following the early 1950’s, Hristos Kiriakides and Anastasios Kiriakides (Lyritzis), take on the role of sponsors for an influx of families from the villages of Spilia, Exohi, Haravgi, Kleitos, Akrini, Agios Dimitrios, Ptolemaida, Anatoliko and Komnina in the prefecture of Kozani and also from Agios Loukas and Kria Vrisi from the prefecture of Pella.

This was an era when America was in need of inexpensive factory labor and the doors were opened for the Greeks of the Soviet Union. Thus we have an influx of Russian (Pontian) Greek Refugees “Rosoprosfiges” as they were called.

Pontian Greek girls from the Soviet Union become very much sought after as ideal brides, as this will provide easy passage into the U.S.A. for young men seeking to improve their life. We have learned many comical stories of young men coming to Pontian villages looking for a “Rosoprosfiges” bride, the passport to America.

Steve’s Market69 Main Street • Norwalk, CT 06851

203-853-4020

37

Norwalk at the time was an industrial center, with plenty of opportunities for working hands and potential business enterprise. The majority of Pontian Greeks arriving during the period of 1950-1975 become factory workers. The transition from farm labor to factory work was an easy one for them because as we hear from them “it was better to work in the factories then in the fields from sun-up to sun-down for a mere subsistence”. Working in the fields and farms was very difficult and not very rewarding, while factory work was steady and provided them with enough money to raise their families reasonable well.

The difficult part for them was the language barrier, some programs for learning the English language were provided for them, but since most of them did not have any formal learning even in Greek it was difficult for them to follow the lessons.

In a very short time, many of them are able to realize their dream of acquiring their own home, and although they had originally planned on returning to Greece after a few years, those thoughts were slowly abandoned because they were becoming rooted in their new home.

In these first years, the Greek community of Norwalk is very closely knit. There are only a handful of vehicles and drivers who have the ability to accom-modate everyone. At night they would have get-togethers at homes, “Parakath” and their parties which were always accompanied by the Lyra, played by Anastasios Kiriaki-dis (Lyritzis), Manolis Bellios (Bouzinos), Efstathios Kitmiridis (Taskas) and Elias Kementzides, became legendary. The need for constant contact with people of similar background becomes

apparent in every form of expression. They attend church every Sunday and holiday and take their children to Greek school in order to assure that they will not forget their language and have difficulties when they return to Greece.

Parents are particularly strict with their daughters. They are not permitted to even attend school dances. Most of them return with their parents to Greece at still a young age, for the purpose of finding a Greek husband. Boys have a little more freedom, but as soon as they have an American girlfriend, they are quickly sent to Greece to follow the same procedure and find a Greek wife.

Diamond Deli130 New Canaan Avenue • Norwalk, CT 06850

203-840-0810

38

In our conversations with Soula Simoulides-Petrides, we found out that she was among the first Pontian Greeks of Norwalk to service in the United States Military. She said “I didn’t want to get married at a young age, I wanted to go to school and to take advantage of the opportuni-ties that this country had for me. It was very difficult to convince my family of my desire to serve in the Military. After four years in the Air Force, I enrolled in school for four years to become an educator. I worked for thirty years as an instructor for children with special needs. It was the best decision I made in my entire life. The work was difficult, but the reward of seeing a child with special needs make even one significant stride was priceless to me.”

Naturally the decision for Soula to enter the Military was met with a great deal of skepti-cism by the Greek community. It was much too soon for them to accept the strange ways of their new land. When we asked Soula why she had chosen the more difficulty path, she replied: “I didn’t choose the difficult path but the path that I desired. My Pontian grandmother taught me that there is no such thing as I can’t. If you want to you can. We, as Pontian women want . . . We are very capable.”

Naturally, things change with the passage of time, and it is understood that girls too should be edu-cated, and our children can marry Americans, and America is not only the land of the dollar. America provides many opportunities, there are many positive new ideas that are worthy of exploration for our people . . . Fortunately the stigma of the mail order bride and groom from Greece has abated.

Soula Simoulides-Petrides in the USA Airforce Soula Simoulides-Petrides in her classroom

Soula Simoulides-Petrides as a young student in Agio Louka, Pellas

Eastside Chevrolet Buick GMCKonstantinos Tsilfidis

8435 Woodbine Avenue • Markham, ON L3R 2P4 • 905-475-7976

39

Best wishes for the 30th Anniversary of the Pan Pontian Federation of USA & Canada and the 100 years of Pontians in Norwalk, CT

John & Sophia Georgiades

Slowly but surely they have accepted the reality that their life revolves around Norwalk and they should strive to make it a good life here instead of dreaming of their return to Greece.

A significant event in the life of Greeks in Norwalk occurs, when under the guidance of Fr. Germanos Stavropoulos in 1977, the beau-tiful new church of St. George on West Rocks Road is completed. Fr. Germanos became a part of the Pontian community in Norwalk. During that difficult period of mass immi-gration he stood strongly by their side as a shepherd, friend and interpreter, a truly bright beacon in their lives with an instinctive knack for giving of himself to others.

As they begin to accept the fact that their fu-ture lies now in Norwalk, they begin to feel the need to hold onto their roots. They strive to teach their children about their Pontian culture and heritage and the wonderful characteristics of their ancestors.

A grass root effort for the establishment of a Pontian Society begins to take shape. In 1982, meetings are held at the Silver Star Diner and dance practices are held at different homes. In 1998 the Pontian Society “PONTOS” becomes a reality, and with the purchase of their own building, they become one of the most active Pontian organizations in America.

It was a society which relied heavily on the young dance group and their extensive participation in various exhibitions in the U.S.A., Canada and Greece. It provided the impetuous for the preservation of the Pontian heritage and to inform both Greeks and Americans about the subject of recognition for the genocide of the Greeks of Pontos at the hands of the Turkish government. A society that has the responsibility to inform the children of those immigrants, the reasons that their grandparents and great grandparents refused to serve in the Turkish army in 1910, but their grandchildren would later gladly volunteer to serve in the armed forces of the United States. That which we refused to do for the oppressor we now gladly offer freely to the land which would become our new home.

With the passage of time, Norwalk underwent a change and was no longer the industrial center that it was during the decade of the 70’s. These changes also bring about a change in the way of thinking for the Greeks of Norwalk. Many become business owners and contribute to the new growth of the city. Most become American Citizens and all express deep appreciation to their new found home for helping them find a better life. But Greece always remains in their heart as the land of their fathers that they will always love.

40

They adopt the American way of life, but they hold onto the culture of their Pontian inheritance. Their strong fam-ily values continue to guide them and distinguish them within the American community.

I remember my son’s graduation in 2009 from Brien McMahon High School. The bleachers were packed with family members who were there to show their pride in the graduates. Grandmothers with balloons in their hands, yelling “go John, go my boy”

and right beside them our own Pontian grandmothers telling “Go poulim, k’ego edo ime”, “go le-levsen ei giagias ke ei panagia mazis”. That year in particular, there were a number of Greek students graduating from Norwalk High School, and it was a pleasure to hear an American pronouncing all those difficult last names with such ease; Moisiades, Petrides, Koumasides, Nikiforides, Filippides. . . Apparently our names do not present much difficulty these days. We have become a part of their life, we are compatriots…and as compatriots, we have an obligation to raise a monu-ment in the City of Norwalk in memory of our ancestors who were victims of the crime of genocide. A reminder to all our compatriots that Kemal Atatourk, whom some may consider a great man, was exactly like Hitler, a murderer.

Surely it is not possible to completely cover the history of the Pontians of Norwalk in one article or one exhibit. We are simply trying to give people a small glimpse based on the limited information that we had available. We humbly ask our readers to account for that and to excuse any omissions and possible missed information. We thank all of the people who were gracious enough to give us information and pictures. Also a big thank you to Dr. Steve Papadopoulos who gave us access to interviews he had done with Pontians in America.

The research was done by Vasiliki Tsanaktsidou and George P. Tsilfidis, translations were done by Gus Tsilfides.

Hill Confectionery, LLCJimmy & Johnny Panagiotidis

57 Steven Street • Norwalk, CT 06850 • 203-852-8089

41

100 Χρόνια Παρουσίας Ποντίων στο ΝόργουολκΠερίπου 500 οικογένειες, ένα ολόκληρο ποντιακό χωριό στην καρδιά του Κοννέκτικατ. 500 οικογένειες όχι απλά ποντιακής καταγωγής αλλά ποντιακού τρόπου ζωής. Οι περισσότεροι μιλούν ποντιακά, στο τραπέζι τους έχουν ποντιακά εδέσματα και στους γάμους τους (μικτούς η μη) χορεύουν μόνο ποντιακούς χορούς.

Πως βρέθηκαν στο Νόργουολκ αυτοί οι φιλικοί και φιλόξενοι Έλληνες που η γλώσσα τους θυμίζει αρχαία Ελληνικά και έχουν αυτά τα μεγάλα και δύσκολα επίθετα που ως επί το πλείστον τελειώνουν σε “ίδης”.

Αναζητώντας τους πρώτους Πόντιους που εγκαταστάθηκαν στο Νόργουολκ φτάσαμε στο 1910-1915 περίπου. Μία εποχή που πολλοί Έλληνες μεταναστεύουν στην Αμερική για οικονομικούς λόγους κυρίως. Οι Έλληνες του Πόντου όμως είχαν έναν επί πλέον λόγο: Τον Τουρκικό ζυγό. Αρνούμενοι να υπηρετήσουν τον Τούρκικο στρατό φεύγουν, μπαίνουν στο πρώτο πλοίο για Αμερική.

Ψάχνοντας λοιπόν φτάσαμε σε ένα πανέμορφο Ποντιακό χωριό κοντά στην Τραπεζούντα (8 ώρες δρόμο με το….μουλάρ), Χορτοκόπι Ματσούκας. Ένα χωριό Ελληνικό με κρύα νερά και πλούσια καταπράσινα “παρχάρια”.

Από εκεί έφυγε το 1910-1915 ο Αναστάσιος Κυριακίδης και ήρθε στην Αμερική. Η αναζήτηση εργασίας τον οδήγησε στο Norwalk. Έφυγε από τον Πόντο αρνούμενος να πάρει μέρος στα “τάγματα εργασίας” που οργάνωνε το Τουρκικό κράτος όπου Έλληνες εργαζόντουσαν έως και εξόντωσης τους κάτω από άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες.

Η οικογένεια του έμεινε στον Πόντο όπου γυρίζει μετά από λίγα χρόνια και στην επιστροφή του στη Αμερική τον συνοδεύουν ο γαμπρός τον Αβραάμ Ευγενίδης και ο ανιψιός του Χαράλαμπος Κυριακίδης. Η καταστροφή του 1922 τους βρίσκει εδώ και αποφασίζουν να φύγουν ο Αβραάμ για Πειραιά, όπου κατέληξε η γυναίκα του, μετά από απερίγραπτες ταλαιπωρίες, και ο Αναστάσιος επιστρέφει στον Πόντο για να βρει την υπόλοιπη οικογένεια του. Εκεί τον συλλαμβάνουν οι Τούρκοι και τον σκοτώνουν.

Kavala Construction Co. LTDNick Christoforidis

76 Confederation Drive • Scarborough, Ontario MIG 1A3 • 416-289-4304

42

Ο επόμενος Έλληνας για τον οποίο έχουμε στοιχεία είναι ο Χρήστος Κυριακίδης ο οποίος ήρθε στο Νόργουολκ το 1918 Την ίδια εποχή ήρθαν ο Σταύρος Ευσταθιάδης, ο Αντώνης Καλογερίδης, ο Νικολαός Κυριακίδης (Χαλβατζής), ο Ιωάννης Κυριακίδης και άλλοι. Οι περισσότεροι εργάζονται για μερικά χρόνια και επιστρέφουν στα προσφυγικά τους

πλέον χωριά στην Ελλάδα. Ο Χρήστος Κυριακίδης έμεινε και έζησε όλη του την ζωή στο Νόργουολκ όπου έφερε και την οικογένεια του μετά από πολλά χρόνια.

Από το 1915 έως το 1945 υπήρχαν μόνο άνδρες Πόντιοι μετανάστες στο Νόργουολκ. Οι οικογένειες τους ήταν στη Ελλάδα. Οι περισσότεροι ήταν από την Σπηλιά Εορδαίας. Είναι το χωριό όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από το Χορτοκόπι του Πόντου.

Μετά το 1945 αρχίζουν να φέρνουν τις γυναίκες τους και σταδιακά και τα παιδιά τους. Από τους πρώτους που ήρθαν με την οικογένεια τους ήταν και ο Ευστάθιος Κυριακίδης (Σακαλής) ο οποίος ήρθε στο Νόργουολκ το 1950 και έναν χρόνο αργότερα ήρθε η γυναίκα του Παρθένα με τον μεγάλο γιό της αφήνοντας τα τρία μικρότερα παιδιά της στην Ελλάδα. Όταν ήρθαν οι γυναίκες και αργότερα τα παιδιά τους και κατά κάποιον τρόπο έλυσαν το πρόβλημα της επιβίωσης αρχίζουν να συνειδητοποιούν την ανάγκη τους για Ελληνικό σχολείο και εκκλησία. Οργανώνονται πάνε στον Αρχιεπίσκοπο και του ζητούν να ξαναλειτουργήσει την Εκκλησία που ήταν κλειστή. Ο Στάθης (Σακαλής) ήταν στο Διοικητικό Συμβούλιο της εκκλησίας για 9 χρόνια και τότε ίδρυσαν και τον αθλητικό όμιλο απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που ήταν τότε στο Fort Point Street. Αυτόν τον αθλητικό όμιλο τον αποκαλούσαν Ποντιακό (ίσως επειδή ήταν σχεδόν όλα τα μέλη Πόντιοι). Το 1971 ο Στάθης ανοίγει Ελληνικό παντοπωλείο στο Νόργουολκ και το ονομάζει Βέρμιον απο την ονομασία του βουνού δίπλα στο χωριό του, Σπηλιά, το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα και το λειτουργεί ο γιός του Τριαντάφυλλος (Τράντος).

Best wishes for a successful convention.Steve & Vaso Koumasides & Family

43

Μετά το 1950 ο Χρήστος ο Κυριακίδης και ο Αναστάσιος Κυριακίδης (Λυριτζής) γίνονται εγγυητές και έρχονται πολλές οικογένειας από τα χωρία του Νομού Κοζάνης Σπηλιά, Εξοχή, Κομνηνά, Χαραυγή, Ανατολικό, Άγιος Δημήτριος, Ακρινή, Κλείτος και Πτολεμαΐδα, καθώς και από τα χωριά τον Νόμου Πέλλας, Άγιος Λουκάς και Κρύα Βρύση.

Είναι η εποχή όπου η Αμερική καλεί όλους τους Έλληνες της Σοβιετικής Ένωσης που εκδιώχθηκαν και έτσι έρχονται πολλοί Ρωσσοπρόσφυγες όπως τους αποκαλούσαν.

Οι κοπέλες Πόντιες από την Σοβιετική ένωση γίνονται περιζήτητες νύφες. Όλοι θέλουν να τις παντρευτούν και να πάρουν την Visa για Αμερική. Μας περιέγραψαν κωμικοτραγικές σκηνές όλοι εκείνοι οι άνδρες που μπήκαν στα Ποντιακά χωριά για αναζήτηση “Ρωσσοπόντιας Νύφης”. Το διαβατήριο τους για την Αμερική.

Το Νόργουολκ εκείνην την εποχή ήταν μια βιομηχανική περιοχή με πολλές ευκαιρίες για εργασία και ανάπτυξη επιχειρήσεων. Όλοι όσοι έρχονται από την Ελλάδα τα χρόνια 1950-1975, όπου είχαμε μαζική προσέλευση Ελλήνων Ποντίων στο Νόργουολκ, εργάζονται στα εργοστάσια. Η μετάβαση τους από αγρότες σε βιομηχανικούς εργάτες δεν τους δυσκόλεψε ιδιαίτερα διότι όπως μας είπαν οι συνθήκες εργασίας στην Αμερική ήταν σαφώς καλύτερες από εκείνες στα χωριά τους όπου δούλευαν όλο τον χρόνο για “ένα

κομμάτι ψωμί”. Η δουλειά στα χωράφια ήταν απάνθρωπη και το εισόδημα εξευτελιστικό, ενώ στην Αμερική είχαν σταθερή εργασία και αξιοπρεπές εισόδημα.

Αυτό που τους δυσκόλεψε πολύ ήταν το πρόβλημα της γλώσσας. Βέβαια υπήρχαν ειδικά προγράμματα εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας για μετανάστες, αλλά οι περισσότεροι Πόντιοι που ήρθαν στην Αμερική δεν πήγαν ούτε Ελληνικό σχολείο, λόγω εμφυλίου πολέμου. Τους ήταν σχεδόν αδύνατον να παρακολουθήσουν τα μαθήματα και εγκατέλειπαν την προσπάθεια πολύ σύντομα.

Το όνειρο τους για απόκτηση κατοικίας πραγματοποιείται σύντομα και αυτό τους κάνει να νιώθουν ότι ρίζωσαν εδώ, και ενώ όλοι τους ήρθαν με σκοπό να μείνουν 5 χρόνια, δεν γύρισαν ποτέ τους στην Ελλάδα.

Καλή ΕπιτυχίαΣτέλιος Νικηφορίδης

44

Τα πρώτα χρόνια είναι πολύ κλειστή η Ποντιακή κοινωνία του Νόργουολκ. Υπάρχουν λίγα αυτοκίνητα και λίγοι οδηγοί που εξυπηρετούν όλους. Τα βράδια μαζεύονται στα σπίτια για “παρακάθ” και τα γλέντια τους με την συνοδεία της λύρας, από τον Αναστάσιο Κυριακίδη (Λυριτζή), Μανώλη Μπέλιο (Μπουζίνο), Ευστάθιο Κιτμιρίδη (Τάσκα), Ηλία Κεμεντζίδη, είναι ιστορικά. Η ανάγκη για επαφή με τους ομοίους τους είναι εμφανής σε κάθε τους έκφραση. Είναι τακτικοί στην Εκκλησία και φροντίζουν τα παιδιά τους να πηγαίνουν στο Ελληνικό σχολείο για να μην ξεχάσουν την γλώσσα τους και δυσκολευτούν όταν γυρίσουν στην Ελλάδα!

Οι γονείς είναι ιδιαίτερα αυστηροί με τα κορίτσια τους. Δεν τις επιτρέπουν ούτε στον χορό του σχολείου να πάνε. Φροντίζουν να τις πάνε πολύ μικρές στην Ελλάδα για να τις παντρέψουν. Τα αγόρια έχουν περισσότερη ελευθερία αλλά μόλις “μπλέξουν με ξένη” τους στέλνουν στη Ελλάδα να παντρευτούν Ελληνίδα.

Μιλήσαμε με την κ. Σούλα Σιμουλίδου-Πετρίδου που είναι μία από τις πρώτες Πόντιες του Νόργουολκ που υπηρέτησε τον

Αμερικάνικο στρατό. “Δεν ήθελα να παντρευτώ μικρή, ήθελα να σπουδάσω, ήθελα να αρπάξω τις ευκαιρίες που μου έδινε αυτή η χώρα. Δυσκολεύτηκα να πείσω την οικογένεια μου να δεχτεί την απόφαση μου να πάω στον στρατό. Υπηρέτησα στην Αεροπορία για 4 χρόνια και ύστερα σπούδασα παιδαγωγικά. Εργάστηκα 30 χρόνια σαν δασκάλα σε σχολεία του Νόργουολκ για παιδιά με ειδικές ανάγκες. Ήταν η πιο σωστή απόφαση που πήρα στην ζωή μου. Ήταν δύσκολη δουλειά αλλά όταν έβλεπα ένα παιδάκι να κάνει ένα βήμα παραπάνω ήμουν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου”.

Φυσικά η απόφαση της κ. Σιμουλίδου-Πετρίδου να πάει στον στρατό προκάλεσε κατάπληξη στους συμπατριώτες μας. Ήταν νωρίς για να δεχτούν όλα αυτά τα ακατανόητα που συνέβαιναν σε αυτήν την χώρα. Στην ερώτηση μας στη κ. Σιμουλίδου-Πετρίδου γιατί διάλεξε τα δύσκολα μας είπε “Δεν διάλεξα τα δύσκολα, διάλεξα αυτά που ήθελα. Η Πόντια γιαγιά μου, μου έμαθε ότι δεν υπάρχει δεν μπορώ. Αν θέλεις μπορείς. Και εμείς οι Πόντιες γυναίκες θέλουμε…είμαστε δυνατές”.

Φυσικά με τον καιρό αλλάζουν τα πράγματα και γίνεται αυτονόητο πια ότι και τα κορίτσια θα σπουδάσουν, τα παιδιά τους μπορεί να παντρευτούν ξένους και η Αμερική επιτέλους δεν είναι μόνο η χώρα με τα δολάρια. Έχει και άλλες ευκαιρίες, έχει πολλά θετικά και καινούργιες ιδέες που αξίζει το κόπο να γνωρίσεις…… Ευτυχώς σταμάτησε και η ομαδική προσέλευση νυφών και γαμπρών από την Ελλάδα

Σιγά-Σιγά συνειδητοποιούν την πραγματικότητα ότι η ζωή τους είναι πλέον στο Νόργουολκ και φροντίζουν να βελτιώνουν τις συνθήκες ζωής τους εδώ και όχι να ονειρεύονται μια άλλη ζωή στην Ελλάδα.

Noroton Citgo ServiceJoseph Aptalides

1927 Post Road • Darien, CT 06820 • 203-662-0021

45

Είναι πανευτυχείς όταν με την καθοδήγηση του πατέρα Γερμανού, χτίζουν την πανέμορφη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Ο Πάτερ Γερμανός είναι ο Ιερέας που ταυτίστηκε με τους Πόντιους του Νόργουολκ. Στάθηκε δίπλα τους εκείνα τα χρόνια της μαζικής μεταναστεύσεως. Ήταν ο μεταφραστής τους, ο φίλος των παιδιών τους, ο Ιερέας τους, ο κοινωνικός λειτουργός… Ένας λαμπρός άνθρωπος με πολύ έντονο το ένστικτο της προσφοράς.

Και όσο συνειδητοποιούν ότι η ζωή τους πλέον είναι εδώ τόσο μεγαλώνει η επιθυμία τους να κρατήσουν τις ρίζες τους, να διδάξουν στα παιδιά τους την Ποντιακή παράδοση και τις αξίες της φυλής μας.

Αρχίζουν οι προσπάθειες για ίδρυση Ποντιακού Συλλόγου. Το 1982 στην αρχή οι συνεδριάσεις γίνονται στο Silver Star Restaurant, τα μαθήματα χορού γίνονται στα σπίτια. Μετά από λίγα χρόνια ο Ποντιακός Σύλλογος “ΠΟΝΤΟΣ” είναι πραγματικότητα και όταν το 1998 αποκτούν και στέγη δικιά τους γίνονται ένας από τους πιο δραστήριους Ποντιακούς Συλλόγους. Ένας σύλλογος που στηρίζεται κυρίως στα παιδιά των οποίων η συμμετοχή στα διάφορα προγράμματα και εκδηλώσεις είναι μαζική. Ένας σύλλογος που φροντίζει να διατηρείται η Ποντιακή παράδοση και να ενημερώνονται Έλληνες και Αμερικάνοι για την ιστορία και το ζήτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων από τους Τούρκους. Ένας σύλλογος που οφείλει να ενημερώσει τα παιδιά για ποιόν λόγο εκείνοι οι Πόντιοι του 1910 αρνούμενοι να υπηρετήσουν του Τούρκικο στρατό βρέθηκαν στο Νόργουολκ ενώ τα εγγόνια τους υπηρέτησαν εθελοντικά τον Αμερικάνικο στρατό. Αυτό που αρνηθήκαμε στον τύραννο της αυταρχικής Τουρκίας το προσφέραμε στην χώρα που έμελλε να γίνει πατρίδα των παιδιών μας.

Η περιοχή του Νόργουολκ αλλάζει με τον καιρό και δεν είναι πλέον η βιομηχανική πόλη που ήταν στην δεκαετία του 70. Μαζί με το Νόργουολκ αλλάζουν και οι συμπατριώτες μας. Πολλοί γίνονται επιχειρηματίες και συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική ζωή της πόλης. Γίνονται σχεδόν όλοι Αμερικανοί πολίτες αλλά όλοι μας είπαν ότι ευγνωμονούν την Αμερική για ότι τους έδωσε αλλά πατρίδα τους είναι η Ελλάδα.

Προσαρμόστηκαν στον Αμερικάνικο τρόπο ζωής αλλά κράτησαν την παράδοση της Ποντιακής τους καταγωγής. Ο θεσμός της οικογένειας συνεχίζει να είναι πολύ δυνατός και ξεχωρίζουν μέσα στην Αμερικάνικη κοινωνία.

Θυμάμαι την αποφοίτηση του γιού μου το 2009 από το Λύκειο στο Νόργουολκ. Κατάμεστος ο χώρος από οικογένειες που πήγαν να καμαρώσουν τα παιδιά τους. Ξεχώριζαν οι φοβερές εκείνες Αμερικανίδες γιαγιάδες με τα μπαλόνια στα χέρια να φωνάζουν στα

Osianna Mediterranean TavernaMaria Giapoutzis & Gino Riccio

70 Reef Road • Fairfield, CT 06824 • 203-254-2070

46

εγγόνια τους “go John, go my boy” και δίπλα σε αυτές και οι δικές μας Πόντιες γιαγιάδες πιο συμμαζεμένες άλλα συγκινημένες και αυτές με μπαλόνια στα χέρια να φωνάζουν “go πουλόπομ, και εγώ είμαι εδώ γιαβρίμ” , “go λελεύσε η γιαγιάς και η Παναγία μαζίς” εκείνην ιδίως την χρονιά αποφοίτησαν πολλά Ελληνάκια Ποντιακής καταγωγής και άκουγα τον Αμερικάνο εκφωνητή να αναγγέλλει τα δύσκολα Ποντιακά ονόματα με άψογη Ελληνική προφορά; Μωισιάδης, Πετρίδης, Κουμασίδης, Νικηφορίδης, Φιλιππίδης…Δεν τους δυσκολεύουν πια τα ονόματα μας, είμαστε μέρος της ζωής τους, είμαστε συμπατριώτες τους…Και σαν συμπατριώτες τους έχουμε το χρέος να στήσουμε ένα μνημείο στην πόλη του Νόργουολκ, ένα μνημείο προς τιμήν όλων τον θυμάτων της γενοκτονίας, ένα μνημείο που θα θυμίζει σε όλους τους συμπολίτες μας ότι ο Κεμάλ Ατατούρκ (που πολλοί θαυμάζουν σαν μεγαααλο άνδρα) ήταν ακριβώς όπως ο Χίτλερ, δολοφόνος.

Σίγουρα η ιστορία των Ποντίων του Νόργουολκ δεν είναι δυνατόν να χωρέσει σε ένα κείμενο και μία έκθεση στο Δημαρχείο. Προσπαθήσαμε να δώσουμε μία εικόνα της ιστορίας και ζητάμε συγνώμη για ελλείψεις και ίσως όχι σωστές πληροφορίες.

Ευχαριστούμε όλους τους Πόντιους στο Νόργουολκ που έδωσαν πληροφορίες και φωτογραφίες. Ένα μεγάλο ευχαριστώ και στον Δρ. Στηβ Παπαδόπουλο για την παραχώρηση τών συνεντεύξεων που έκανε σε Πόντιους της Αμερικής.

Η έρευνα έγινε από την Βασιλική Τσανακτσίδου και Γεώργο Π. Τσιλφίδη και η απόδοση στα Αγγλικά από τον Κώστα Τσιλφίδη.

Ευχόμαστε ο Μεγαλοδύναμος, με τις μεσιτείες της Παντάνασσας Σουμελιώτισσας, να χαρίζει στην απανταχού Ποντιακή Ρωμηοσύνη χρόνια πολλά και ευλογημένα και στους συμμετέχοντες στο Παμποντιακό συνέδριο της Ομοσπονδίας να τους εμπνέει, να τους προστατεύει και να τους καθοδηγεί σε πορείες επιτυχίας, προόδου και δικαίωσης της ιστορικής μνήμης των προγόνων μας.

Ιερό Ίδρυμα “ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ” Ποντίων ΗΠΑ και Καναδά

47

Pan Pontian Federation of USA & Canada397 Danforth AvenueToronto, Ontario M4K 1P1Pontian Society “AKRITAI” of Philadelphia6456 Market StreetUpper Darby, PA 19082610-352-3525Pontian Society “KOMNINOI” of New York31-25 23rd AvenueAstoria, NY 11105Pontian Society “PONTOS” of Norwalk7 Isaac StreetNorwalk, CT 06850203-838-6355Pontian Society “PANAGIA SOUMELA” of Boston587 Albany StreetBoston, MA 02118617-338-7453Pontiaki Estia of Massachusetts469 Albany StreetBoston, MA 02118Brotherhood Pontion Toronto “PANAGIA SOUMELA”397 Danforth AvenueToronto, Ontario M4K 1P1416-466-1010Association Pontiene De Montreal “EFXINOS PONTOS”5879 Avenue du ParkMontreal, QUE. H2V 4H4

Komnini Pontian Club428 Starr Line DriveTallmadge, OH 44278

Pontian Society “PHOENIX” of Cleveland11833 Franklin AvenueP.O. Box 771298Lakewood, OH 44107

Holy Institution “PANAGIA SOUMELA” Amerikis253 Marshall Hill RoadWest Milford, NJ 07480

Pontian Greek Society of ChicagoP.O. Box 6127Bloomingdale, IL 60108

Society of Pontion “EFXINOS PONTOS”962 East AvenueRochester, NY 14607

Pontos Society of Watervliet527 New Salem RoadVoorheesville, NY 12186

Pontian Society “PANAGIA SOUMELA”2308 Forest DriveClearwater, FL 33763

Pontos Society of the Capital Region “O XENITEAS”100 Williams RoadTroy, NY 12180

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

1 7

32

4

5 6

8

91012

11

13 14

15

16

FEDERATION / SOCIETIES / INSTITUTION DIRECTORY

48

Best wishes for a successful convention.Pontian Society “Akritai” of Philadelphia

Pontian Society “Άkritaί” of Greater Philadelphia

Η Ιστορία του Συλλόγου μας

Ο σύλλογος μας ιδρύθηκε στις 11 Μαΐου του 1939. Η κυρία Ελπίδα Χαλκίδου, η πρώτη πρόεδρος, είχε την έμπνευση ίδρυσης Ποντιακού Συλλόγου στην περιοχή της Φιλαδέλφειας, και ποτέ δεν έπαυσε να μεριμνά και να αγωνίζεται για την πρόοδο του.

Σκοπός του συλλόγου είναι η ηθική εξύψωση των Ποντίων στην νέα πατρίδα τους, η ανάπτυξη του πνεύματος, της συναδέλφωσης και αλληλεγγύης μεταξύ τους, η ψυχαγωγία τους, και γενικά η ανάπτυξη τους κοινωνικά, πάντα σύμφωνα με τις βασικές αρχές της ποντιακής παράδοσης. Ο σύλλογος με τη βοήθεια όλων των μελών και την συμπαράσταση των άλλων Ελλήνων της περιοχής γρήγορα έγινε ο πυρήνας του Ελληνικού στοιχείου της μείζονος Φιλαδέλφειας. Οι ποντιακές βραδειές και οι χοροεσπερίδες τους έχουν γίνει παράδειγμα για μίμηση από όλους τους ομοεθνείς μας.

Ο σύλλογος πρώτος ανάπτυξε σχέσεις συνεργασίας μεταξύ των άλλων Ελληνικών σωματείων της περιοχής. Με δική τους πρωτοβουλία οργανώθηκε η Μικρασιατική Ομοσπονδία. Έτσι το κύρος και των Ποντίων και όλου του Ελληνικού στοιχείου της περιοχής εξυψώθει. Η Ομοσπονδία διοργάνωνε συνέδρια καταρχήν κάθε δύο χρόνια και μετά κάθε χρόνο σε διάφορες πόλεις που υπήρχαν σύλλογοι. Η Μικρασιατική Ομοσπονδία τελικά διελύθει γιατί πολλά μέλη σωματεία έπαυσαν να υπάρχουν λόγω έλλειψης νέων μελών. Ο σύλλογος μας επέζησε και άνθησε λόγω της άφιξης νέων Ποντίων από την Ελλάδα κατά τη διάρκεια του 1950, 1960 και 1976. Τα νέα μέλη στελέχωσαν και δυνάμωσαν τον σύλλογο.

Οι Πόντιοι ήταν και είναι ενεργό μέλος για την οργάνωση της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων της Φιλαδέλφειας και περιχώρων και στηρίζουν την Ομοσπονδία. Οι νέοι Πόντιοι μετανάστες φέρανε σφρίγος και προώθησαν τη δημιουργία νέων σωματείων στο Καναδά και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η ιδέα να δημιουργηθεί μια Ποντιακή Ομοσπονδία εις το Νέο Κόσμο διενοήθει πρώτα από μέλη τoυ συλλόγου μας και το 1980 η ιδέα έλαβε σάρκα και οστά εδώ στα γραφεία των «Ακριτών» στη Φιλαδέλφεια. Έτσι, η Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ και Καναδά έγινε πραγματικότητα. Η Ομοσπονδία παίζει έναν ενωτικό ρόλο, ένα κέντρο συσπείρωσης Ποντίων.

49

Οι πρωτοπόροι, το 1950, αγόρασαν ένα κτίριο, ένα δικό τους σπίτι. Τώρα είχαν χώρο για ποντιακές βραδιές λέσχη για την συνάθροιση, ιδίως τα βράδια, των ανδρών μελών του Συλλόγου και φίλων του συλλόγου. Ο σύλλογος με ζήλο κι αυταπάρνηση προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει τα ήθη και έθιμα μας και γενικά τις παραδόσεις μας στις νέες γενεές. Για αυτό τον σκοπό οργάνωσαν χορευτικό συγκρότημα που λειτουργεί ακόμη και τις ημέρες μας. Το χoρευτικό μας συγκρότημα ήταν και είναι καμάρι όλων των Ποντίων στο Νέο Κόσμο. Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως ωρίσθει ως γιορτή του συλλόγου. Οι Πόντιοι της περιοχής εκκλησιάζονται μαζί σε μια από τις εκκλησίες της περιοχής όπου προσφέρουν και Αρτοκλασία.

Ο σύλλογος, μετά τη λήξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, μάζεψε είδη ρουχισμού για να διανεμηθούν μεταξύ των φτωχών της Eλλάδoς που μόλις απελευθερωθήκανε από την κατοχή των Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων. Επίσης, ο σύλλογος έστειλε χρήματα στην Ελληνική Κυβέρνηση κατά την διάρκεια του Αλβανικού πολέμου. Ο σύλλογος μας είναι μία μη κερδοσκοπική οργάνωση, χορηγεί βοήθεια στις τοπικές Εκκλησίες, στα σχολεία Ελληνικής γλώσσας και άλλα ιδρύματα. Ο σύλλογος έστειλε $1,000 στον Ερυθρό Σταυρό για να διατεθούν στα θύματα του τσουνάμι της Νότιο-Ανατολικής Ασίας. Έχουμε επίσης θεσπίσει τη χορήγηση δύο υποτροφιών σε αποφοίτους γυμνασίου, παιδιά των μελών του συλλόγου.

Ο σύλλογος ενήργησε και έλαβε διακηρύξεις αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από τη Γερουσία της Πενσυλβανίας, καθώς και από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, τη Βουλή και τη Γερουσία της Φλώριδας.

Ο σύλλογος μας, στις 10 Σεπτεμβρίου, 2006 εγκαινίασε το μοναδικό στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Μνημείο Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.

Από σημειώσεις και συζητήσεις με την αείμνηστη Ελπίδα Κυριαζή, τον αείμνηστο Χρήστο Μαστορίδη και τον κύριο Νίκο ΞανθόπουλοΔρ. Βασίλης Θεοδωρίδης , 5/28/2006

Quattro Pazzi RestaurantBiagio Riccio

165 Fillow Street • Norwalk, CT 06850 • 203-855-1800

50

Pontian Society “Komninoi” of NY

Όπως οι περισσότεροι Ποντιακοί σύλλογοι στην Αμερική και στον Καναδά, έτσι και ο σύλλογος ‘’Κομνηνοί’’ της Νέας Υόρκης ιδρύθηκε από μια παρέα ανθρώπων που συνειδητοποίησαν την ανάγκη ύπαρξης ενός φορέα που θα τους ένωνε μεταξύ τους και με τις ρίζες τους.

Εμπνευστής λοιπόν της προσπάθειας ίδρυσης συλλόγου στην Νέα Υόρκη ήταν ο ιατρός Γεώργιος Ευθυμιάδης ο οποίος ήταν πολύ αγαπητός στους κύκλους των Ποντίων μεταναστών της Νέας Υόρκης. Η πρώτη μαζική προσέλευση Ποντίων στην Νέα Υόρκη αρχίζει μετά το 1963 και προέρχονται κυρίως από την Αττική και την Μακεδονία. Η νοσταλγία τους οδηγεί να αναζητήσουν άλλους Πόντιους και το δέσιμο μεταξύ τους οδηγεί στην ίδρυση του συλλόγου. Τον Αύγουστο του 1965 συναντήθηκαν τα ιδρυτικά μέλη ( Γεώργιος Ευθυμιάδης, Κυριάκος Λαζαρίδης, Ιωάννης Παπαδόπουλος, Παναγιώτης Εμερτζιάδης, Βασίλειος Μπουτζαλής, Παναγιώτης Χολίδης, Ανέστης Παπαδόπουλος, Γεώργιος Εμερτζιάδης, Ελευθέριος Ελευθεριάδης, Στέφανος Παπαδόπουλος, Μιχαήλ Ιορδανίδης, Μανώλης Παπαδόπουλος, Χάρης Στεφανίδης, Ιωάννης Χριστοφορίδης, Γεώργιος Σταυριανίδης, και Χρήστος Μελλισίδης) για πρώτη φορά και οργανώνουν μια συνεδρίαση στο ‘’Bohemian Hall’’, εκλέγουν ένα προσωρινό συμβούλιο και αποφασίζουν να ονομάσουν το σύλλογο ‘’Κομνηνοί’’. Τον Φεβρουάριο του 1966 έγινε ο πρώτος χορός και κατόπιν υπεβλήθη αίτηση για αναγνώριση από την Πολιτεία της Νέας Υόρκης. Τον Μάρτιο του 1966 εγκρίθηκε ο σύλλογος ‘’Κομνηνοί’’ της Νέας Υόρκης.

Στην τριανταπεντάχρονη πορεία του, ο σύλλογος πέρασε από διάφορα στάδια και οργάνωσε αμέτρητες εκδηλώσεις. Τα πρώτα χρόνια δόθηκε έμφαση σε κοινωνικά θέματα. Βοηθήσαν οικονομικά συμπατριώτες στην Ελλάδα και στην Αμερική, στάλθηκε οικονομική βοήθεια στην Θεσσαλονίκη μετά το σεισμό του 1978 για την ανέγερση ορφανοτροφείου που είχε καταρρεύσει. Μετά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο μέσα σε 3 ώρες συγκεντρώθηκε και στάλθηκε το ποσό των $ 10,000. Συγκεντρώθηκε ένα σεβαστό ποσό για την αγορά του πολεμικού ‘’Πόντος’’ και οργανώθηκε μια εκδήλωση με τον καταξιωμένο Χάρρυ Κλυνν με μεγάλη επιτυχία. Όλα τα έσοδα αυτής της εκδήλωσης στάλθηκαν στην Ελλάδα για τους Πόντιους μετανάστες από Ρωσία.

Χρονιά Πολλά - Καλό ΣυνέδριοΕλευθερία και Ηλίας Τσεκερίδης

Sleepy Hollow, NY

51

Πολύ γρήγορα όπως ήταν αναμενόμενο ασχοληθήκαν με τα Εθνικά μας θέματα και φυσικά ήταν πρωτοπόροι στις ενέργειες για την αναγνώριση της Ποντιακής Γενοκτονίας το οποίο προσπαθήσαμε να αναδείξουμε σε Εθνικό θέμα. Το 1998 με πρωτοβουλία των ‘’Κομνηνών’’ κατατεθήκε υπόμνημα για την Γενοκτονία στα Ηνωμένα Έθνη στην Νέα Υόρκη. Φροντίσαμε να πάρουμε διακηρύξεις από διάφορους πολιτικούς και σημαντικούς παράγοντες . Δεν μείναμε όμως μόνο στο θέμα της Ποντιακής Γενοκτονίας αλλά αγωνιστήκαμε δίπλα δίπλα με την Πανμακεδονική Ομοσπονδία για το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, για το θέμα της Βορείου Ηπείρου. Είμασταν και θα είμαστε δίπλα στους Βόρειο Ηπειρώτες και φυσικά δίπλα στους Κύπριους και Αρμένιους. Το 1970 αποκτήσαμε δική μας στέγη στην καρδιά της Αστόριας, Νέας Υόρκης. Αυτός ο χώρος δεν είναι το κέντρο συνάντησης μόνο των ‘’Κομνηνών’’ αλλά όλων των Ποντίων που έρχονται στην Νέα Υόρκη. Η συνεργασία μας με όλους τους Ποντιακούς Συλλόγους είναι άριστη. Οργανώσαμε πολύ επιτυχημένους χορούς και θεατρικές παραστάσεις που άφησαν εποχή. Εκατοντάδες παιδιά πέρασαν από τους Κομνηνούς όπου έμαθαν να χορεύουν τους χορούς του Πόντου. Σε συνεργασία με την Παμποντιακή Ομοσπονδία οργανώσαμε με μεγάλη επιτυχία το 4ο Συνέδριο που έγινε στην Νέα Υόρκη.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ για την συλλογή πληροφοριών στον Χάρη Στεφανίδη, Γεώργιο Αποστολίδη, Σάββα Κωνσταντινίδη, Πάνο Σταυριανίδη και στην Βασιλική Τσανακτσίδου που συνέταξε το κείμενο.

Uncle Joe’s Bar & RestaurantVasilios & George Kementzidis

17 Bartlett Avenue • Norwalk, CT 06850 • 203-847-4876

52

Abway LocksmithSteve Pallogudis

5772 Mosholu Avenue • Bronx, NY 10471 • 914-559-8816

53

Ace Endico80 International Blvd. • Brewster, NY 10509

914-347-3131

54

L’ASSOCIATION PONTIENNE DE MONTREAL << EFXINOS PONTOS >>

5879 PARK AVE, MONTREAL, QUEBEC H2V 4H4 CANADA (514)271-0709www.efxinospontos.org

Alpha Air SystemsPeter Petrides

21 Orchard Street • Norwalk, CT 06850 • 203-866-6887

55

Pontian Society, Komninoi, Canton, Ohio

Established in 1975, the Pontian Society, Komninoi, has served as the spokesperson for the Pontian community of Canton, Ohio. Truly valuing its heritage and history, the chapter strives to keep alive the traditions, language, music, and customs of our forefathers. Education, and promoting public awareness of our history, is the mission and focus of our chapter. We have successfully sponsored numerous lectures, presentations, and book readings by visiting authors regarding the Pontians and their history. The Komninoi chapter was one of the first nationally to sponsor a book reading luncheon featuring noted author, Theo Halo. To further pursue our educational mission, we have distributed over 100 newly published Pontian history books to area public and college libraries. A primary long time project as been the chapter’s scholarship program. Since its inception, Komninoi has awarded over $25,000 in scholarship money to eligible college students of Pontian decent.

Holy Trinity Greek Orthodox church, the monthly meeting place of the chapter, was recently presented a large icon of the Panagia Soumala in memory of the chapter’s deceased members. Our vibrant young Board publishes a very informative quarterly newsletter, Komninoi News. It further encourages the involvement of our children, the future of the Society, by sponsoring a dance troup. Last October, 2010, the chapter sponsored a dance troup weekend which was very successfully attended by other society chapters. It is our feeling that this type of event encourages the unity we seek in the younger generation.

None of the work our chapter accomplishes could be completed without the support and dedi-cation of our Board members who are highly dedicated, educated professionals. We wholeheartedly support the efforts of the Pan Pontian Federation as well as the dedicated tireless efforts of our sister chapters in keeping the flame burning. Although we have been deprived of our homeland, we adhere proudly to our heritage.

Our Board is as follows:H. Steven Poulos, President Betty Pierce, Vice PresidentJohn Tarzan, Treasurer Panayiota Anastasiadis, SecretaryGeorgia Mullaney, Kitsa Jordanides, Parthena Stamatelopoulos, George Karvounides,Panagiota Aslanides, Sophia Semertsidis, Elena Aslanides, Diana Isaklides

Association Dipotamou Kavala “St. George” of Metropolitan Toronto, Inc.

Jim Theofilaktidis, President

56

Pontian Society “Phoenix” of Cleveland, OH

One winter night in 1972, at a Greek Halloween party, two gentlemen from Pontian descent, Mr. Panagiotis Vasiliadis and Mr. Anestis Vasiliadis (not related but very good friends), decided to form a Pontian Society. A club setting where the Pontians can come together and talk about their lives, their history and most important to continue their Pontian spirit, that has lived through our ancestors for thousands of years.

The first meeting took place with 11 members, Panagiotis Vasiliadis, Anestis Vasiliadis, Ioannis Xanthopoulos, Lefteris Karakostas, Ioannis Tsivoglou, Anestis Theodore, Hristos Abatsas, Dimitrios Tsaftaridis, and Nikos Piperithis at the Annunciation Church. Mr. Panagiotis Vasiliadis was voted as the 1st President of the Pontian Society. That same year they had a family party at the Ikarian Hall, the second President Anestis Vasiliadis.

In 1973 a second gathering with all Pontians took place at the Ikarian Hall. In 1974 a busload of Pontians came from Philadelphia, Pennsylvania to join the society at the first Pontian dance at the Ford Union Assembly Hall. In 1975, under the Presidency of Dimitrios Tsaftaridis, another dance was held at St. Dimitrios Church. With the help of all Pontian members and the do-nations of Konstantinos Hionithis, Stavros & George Meimaridis. Soon after more Pontians whose parents came from Smyrna, Urdu, Trapezounda, Samsounda, Kerasounda, Konstandinoupoli and many parts of the Greek mainland and islands joined the society. In 1976, Mr. Hristos Abatsas Sr., took over the presidency. In the years following, there had been many more events and dances under the presidency of Meletidis, Xanthopoulos and Hristos Abatsas Jr.

Years later, a small party of Pontians joined the National Convention in Connecticut. Mr. John Ermidis was elected president at the time and remained as President in the Pontian Society for the next eight years. Under his presidency we have enjoyed one of our most famous and successful dances, which took place on January 18, 1997 at the Annunciation Church. On February 11, 2001, a very resourceful meeting with more members took place and voted Mr. Emmanuel Ermidis as President, which he still holds the title until 2011.

Athens – A Mediterranean Restaurant & PizzariaGeorge Begetis

1975 West Main Street • Stamford, CT 06902 • 203-348-4997

57

In the year of 2010 there have been donations to the Red Cross for the Haiti disaster founda-tion, to the IOCC Organization, to the Holy Institution Panagia Soumela Pontion Amerikis, to the Dimitri Fund of Anatolia College, (we thank local major supporters, the Theodore Family and the Karas Families) and to Pontian Society “KOMNINOI” of New York. We held our yearly Memorial remembrance of the Genocide at the Annunciation Greek Orthodox Church of Cleveland, OH, our Annual Greek Pontian Dance in Canton, OH where our youngest dance group performed, our yearly picnic at St. Gregory Palamas Monastery where all proceeds are donated to the Monastery. We are proud of our Greek Pontian Room in Lakewood, OH which is full of donated books and artifacts (We thank the Ermidis Family) and lastly the book, Twenty-Three Years in Asia Minor (1899-1922) which was mailed to all members as a token of appreciation for all their support.

We want to thank Mr. Panagiotis Vasiliadis, Mr. Neste Theodore and Mr. Christos Abatsas, all past-presidents, community members and all Pontians for researching and for offering this infor-mation. Note that the majority of this information has been verbally passed down so we apologize in advance for any missed or incorrect information. We are in the process of gathering all historical information for our society which will be available to our next generation.

We wish you a very successful 20th convention.

Classic UpholsteryLefty Petrides

20 North Avenue ª Norwalk, CT 06851 • 203-984-5548

58

ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΕΣΤΙΑ ΜΑΣΣΑΧΟΥΣΕΤΗΣ 469 ALBANY ST, BOSTON , MA 02118

[email protected]

Βοστώνη 8 Αυγούστου, 2011 Η Ποντιακή Εστία Μασσαχουσέτης ιδρύθηκε στις 20 Απριλίου, 1970 και υπήρξε ο πρώτος Ποντιακός σύλλογος της Μασσαχουσέτης. Η έδρα του συλλόγου κατά την ίδρυση είχε δηλωθεί η διεύθυνση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή Βοστώνης 15 Union Park Street, MA 02118. Με εβδομαδιαία οικογενειακά παραδοσιακά γλέντια, με φιλότιμη και συλλογική εργασία σε πραγματικά μικρό χρονικό διάστημα, ο σύλλογος απέκτησε το ιδιόκτητο τριόροφο κτήριο, στο οποίο και στεγάζεται έως σήμερα. Ο σύλλογος πρωτοστάτησε σε όλες τις προσκλήσεις για την προώθηση των εθνικών θεμάτων, τις εθνικές εορτές και προπαντός την διατήρηση της Ποντιακής παράδοσης και κληρονομιάς. Το χορευτικό συγκρότημα του συλλόγου είχε συχνές επιβλητικές συμμετοχές όχι μόνο σε επίπεδο Ελληνικών εκδηλώσεων αλλά και σε μεγάλης ακροαματικότητας τηλεοπτικών προγραμμάτων, προβάλλοντας τα ήθη και έθημα των Ελλήνων του Πόντου. Η διοργάνωση τακτικών εκδρομών και η επικοινωνία με άλλους Ελληνικούς συλλόγους της Αμερικής και του Καναδά ήταν συχνή και συστηματική. Η Ποντιακή Εστία εξελίχθηκε ώς ο κατ’ εξοχήν σύλλογος του παραδοσιακού οικογενειακού γλεντιού. Οι τοπικοί λυράριδες που συνετέλεσαν τα μέγιστα στην διατήρηση της παράδοσης και την συγκέντρωση της νεολαίας στους κόλπους του συλλόγου ήταν οι : Μιχάλης Πεσιρίδης, Ιωάννης Κοκκινίδης, Ιωάννης Ποτσίδης, Γεώργιος Λεονταρίδης, Αλκης Σανίδης, Κώστας Φετφατσίδης, Στέφανος Πεσιρίδης και Σταύρος Πετρίδης.

Το 1973 πρωτοπορεί ο σύλλογος και δημιουργεί θεατρική ομάδα με υπεύθυνο τον κ. Σάββα Φετφατσίδη πραγματοποιώντας παραστάσεις και ανεβάζοντας έργα του γνωστού θεατρικού συγγραφέα Δημήτρη Ψαθά.

Το 1985 τα μέλη της Ποντιακής Εστίας αποφασίζουν να χρησιμοποιηθεί ο ένας απο τους ορόφους του κτηρίου σαν ξενώνας για τους ασθενείς συμπατριώτες μας και τις οικογενειές τους οι οποίοι επισκέπτονταν την Βοστώνη για λόγους περίθαλψης. Οι επισκέπτες του ξενώνα ήταν ώς επί το πλείστον απο την Ελλάδα αλλά και ομογενείς απο όλα τα μέρη του κόσμου, οι οποίοι παραπέμπτοντο στην Ποντιακή Εστία από το Ελληνικό Προξενείο, την Αρχιεπισκοπή και διάφορους φορείς στην Ελλάδα και τις Η.Π.Α.

Country Convenience303 Newtown Avenue • Norwalk, CT 06851

203-846-4430

59

Best WishesScott Cretella

Στα δεκατέσσερα και πλέον χρόνια της λειτουργίας του ξενώνα, έχουν φιλοξενηθεί περισσότερες απο 50 οικογένειες. Η ανθρωπιστική προσφορά του συλλόγου έγινε γνωστή απο διακεκριμένους συγγραφείς και πολιτικούς τόσο της ομογένειας όσο και της Ελλάδας. Εκτός απο την προσφορά της στέγης ο σύλλογος είχε διοργανώσει και πολλές χοροεσπερίδες και εράνους τα έσοδα των οποίων διετέθησαν για την νοσηλεία και την στήριξη άλλων εξόδων που απαιτούνταν για ιατρικές επεμβάσεις και γενικά για την κάλυψη διαφόρων δαπανών των θαμώνων του ξενώνα. Επίσης βοηθούσαν τους θαμώνες με τις μετακινήσεις και τις μεταφράσεις στην Αγγλική. Ο πίνακας ανακοινώσεων κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα γέμιζε απο ευχαριστήριες κάρτες και ευχές συμπατριωτών μας.

Η Ποντιακή Εστία είναι ιδρυτικό μέλος της Παν-Ποντιακής Ομοσπονδίας Αμερικής και Καναδά, της Ομοσπονδίας Σωματείων Νέας Αγγλίας, της Παν-Μακεδονικής Ομοσπονδίας Αμερικής και Καναδά. Εχει διοργανώσει με επιτυχία τρείς φορές το Παν-Ποντιακό Συνέδριο και δύο φορές το Φέστιβαλ.

Σήμερα μετά απο 40 χρόνια ο σύλλογος αν και πέρασε πολλές φορές απο τις Συμπληγάδες Πέτρες και άντεξε σε πολλές δοκιμασίες συνεχίζει και παλέβει για την διατήρηση και διάδοση της Ποντιακής μας παράδοσης. Συνεχίζει και στεγάζεται στην ίδια διεύθυνση, πραγματοποιεί κάθε χρόνο τον ετήσιο χορό του και διατηρεί μια χορευτική ομάδα απο 24 νέους χορευτές. Συμμετέχει σε όλες τις εκδηλώσεις της Ελληνικής Ομογένειας της Μασσαχουσετης και της Παν-Ποντιακής Ομοσπονδίας Η.Π.Α. και Καναδά. Στο παρελθόν διατηρούσε και σελίδα στο διαδίκτυο την οποία πρόσβαλαν χάκερς ( Hackers ).

Οι στόχοι του συλλόγου για τα επόμενα χρόνια είναι να πλησιάσει ακόμα πιο πολύ τους νέους με όποιον τρόπο μπορεί να γίνει αυτό και να τους διδάξει τις αρετές της αρμονικής συνεργασίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφόρων προβλημάτων που πολλές φορές δημιουργούνται στους κόλπους των συλλόγων. Πάνω απο όλα όμως έχει την υποχρέωση να αγωνιστεί για την διατήρηση της Ποντιακής συνείδησης των επερχόμενων γενεών ένα πολύ βασικό θέμα για όλα αυτά τα Ποντιόπουλα που μεγαλώνουν σε μία τέτοια πολυεθνική χώρα.

Ο πρόεδρος κ. Στέφανος Πεσιρίδης, το Διοικητικό Συμβούλιο και τα μέλη του συλλόγου σας εύχονται ολοψυχα καλή επιτυχία στην διοργάνωση του συνεδρίου και καλή συνεργασία σε όλους τους τομείς.

Πηγή: Αρχείο Μιχάλη Παπαδόπουλου Απόδοση: Αλεξάνδρα Ουζουνίδου – Γεν. Γραμματέας

60

Dowd Associates Inc.Stephanie Bates, CPC

777 Westchester Avenue – Suite 120 • White Plains, NY 10604914-251-1515

The Pontian Greek Society of Chicago

61

The Ermidis Family From Cleveland, OhioΕύχεται σε όλο το Ποντιακό Ελληνισμό αγάπη, υγεία και ευλογία.

Κωστίκας, Γιωρίκας, Ανέστης και Πανίκας

62

George’s Pizza RestaurantVaggelis & Kitsa Vasiliades

2027 Park Street • Hartford, CT 06106 • 860-232-5565

Ποντιακος Συλλόγος ΄΄Πόντος΄΄ Norwalk, CT

Γυρίζοντας πίσω και αναζητώντας τις ρίζες μας πιστεύουμε ότι κτίζουμε το μέλλον των παιδιών μας. Στο παρελθόν θα στηριχθούν τα θεμέλια για την διατήρηση και διάδοση του πολιτισμού μας και των εθνικών μας παραδόσεων. Μέσα από αυτό το οδοιπορικό του Συλλόγου μας βλέπουμε τον ανιδιοτελή αγώνα των μελών μας και την επιμονή τους να κρατήσουν ζωντανές τις παραδόσεις των προγόνων τους. Αναζητούν τις ρίζες τους και αγωνίζονται με πάθος για την διατήρηση και προβολή της ιστορίας τους. Είμαστε ένας λαός που αγωνίζεται, ελπίζει, προχωρά, ματώνει, πέφτει και σηκώνεται και πάλι ρίχνεται στον αγώνα.

Στις αρχές τις δεκαετίας του 1980 γεννιέται η ιδέα της δημιουργίας του Ποντιακού Συλλόγου στο Norwalk από δύο ξεχωριστές παρέες σχεδόν ταυτόχρονα μη γνωρίζοντας η μια την ύπαρξη της άλλης. Ο κοινός σκοπός δεν άργησε να τους ενώσει και έτσι γίνεται η πρώτη κοινή συνεδρίαση τον Φεβρουάριο του 1982 στο Silver Star Diner. Ορίζεται προσωρινό συμβούλιο με Πρόεδρο τον Στήβ Παπαδόπουλο, Γραμματέα τον Βασίλη Στεφανίδη, Ταμία τον Αντρέα Σαββίδη και μέλη τον Δημήτρη Μαρμανίδη, Ηλίας Κεμεντζίδη. Από τις πρώτες συνεδριάσεις καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες για να συνταχθεί το καταστατικό του συλλόγου. Στις αρχές του 1982 μετά από ολονύκτιες συνεδριάσεις κατατέθηκε και ψηφίστηκε το καταστατικό του συλλόγου, ενώ στις 9 Απριλίου, 1982 κατόπιν ψηφοφορίας ο σύλλογος μας ονομάζεται ‘‘Πόντος’’. Με μεγάλο ενθουσιασμό και μεράκι. οργανώνεται το πρώτο χορευτικόμε χοροδιδασκάλους τον Βαγγέλη Βασιλειάδη και Βασίλη Κεμεντζίδη και Λυράρη τον Στάθη Κιτμιρίδη (Τάσκας). Οι πρόβες γίνονται σε αυλές σπιτιών, σε

63

Best wishes for a successful conventionThe Ikonomou Family

Christos, Ifigenia, Stacey & Vasilis

υπόγεια και στην Εκκλησία. Ταυτόχρονα ο Βαγγέλης Βασιλειάδης οργανώνει την θεατρική ομάδα. Στις 24 Απριλίου, 1983 παρουσιάζουν στο Norwalk την ποντιακή παράσταση ΄΄Το νερόν εσέβεν σ’ αβλάκ΄΄και επίσης στις 15 Μάιου, 1983 στην Βοστώνη με μεγάλη επιτυχία. Ο πρώτος χορός του συλλόγου πραγματοποιείται στις 4 Ιουλίου, 1982 στο Canongate Hall. Ως μέλος της Παν-Ποντιακής Ομοσπονδίας πραγματοποιούνται οι πρώτες επαφές του συλλόγου μας με τα αλλά αδελφά σωματεία της Αμερικής και Καναδά. Το 1982 παίρνουμε μέρος στα Παν-Ποντιακά συνέδρια, πολιτιστικές-φιλανθρωπικές εκδηλώσεις, παρελάσεις και χορούς.

Τον Ιούλιο του 1983 συμμετέχουμε στις κατασκηνώσεις τις Παν-Ποντιακής Ομοσπονδίας που διοργανώνονται στο Τορόντο του Καναδά με παιδιά του συλλόγου μας. Στο τέταρτο Παν-Ποντιακό συνέδριο που γίνεται στην Νέα Υόρκη ο σύλλογος μας φιλοξενεί για πρώτη φορά τα 40 μέλη της Εύξεινου Λέσχης

Θεσσαλονίκης για μια εβδομάδα. Παρουσίασαν στην πόλη μας τα ποντιακά θεατρικά έργα ΄΄Έρθαν οι εμπόρ’ να παίρνε τσάπαν τον καπνόν’’ του Δημήτρη Παρασκευόπουλου και ΄΄Το νερόν εσέβεν σ’αβλάκ΄΄. Η πρώτη αυτή επαφή του συλλόγου μας με αδελφό Ποντιακό σωματείο από την πατρίδα μένει αλησμόνητη. Κατά διαστήματα στους διάφορους χορούς μας έχουμε Πόντιους καλλιτέχνες από Ελλάδα. Γίνονται οι πρώτες προσπάθειες για την απόκτηση στέγης αλλά δεν καρποφορούν. Την περίοδο 1986 έως 1988 ο σύλλογος στεγάζετε σε ενοικιαζόμενο χώρο στο Isaac Street. Στις 2-4 Σεπτεμβρίου, 1987 οργανώσαμε και φιλοξενήσαμε το 8ο Συνέδριο της Παν-Ποντιακής Ομοσπονδίας.

Στα δύσκολα χρόνια της παρακμής του συλλόγου 1988-1995 ο ζήλος της εκμάθησης των ποντιακών χορών αυξάνεται και τα συγκροτήματα πληθαίνουν. Σε αυτήν την περίοδο τα μέγιστα έχει ο υπεύθυνος του χορευτικού, Αχιλλέας Τσιλφίδης ο οποίος δεν υπάρχει δυστυχώς ανάμεσα μας αλλά το έργο του έχει

64

JT Low Voltage & ElectricalJimmy Tsilfides

85 Chestnut Hill Road • Norwalk, CT 06851 • 203-515-2309

δώσει καρπούς για τα χρόνια που ακολούθησαν. Ο άνθρωπος – κλειδί που κρατάει τον σύλλογο ζωντανό με το χορευτικό. Ανταποκρίνεται στις διάφορες εκδηλώσεις και χορούς με το χορευτικό διανύοντας μίλια με όλα τα παιδιά στο φορτηγάκι του και κουβαλώντας πάντα την βαλίτσα του συλλόγου. Την περίοδο αυτή ο σύλλογος αντιπροσωπεύεται από τον Αχιλλέα Τσιλφίδη, την βαλίτσα και το χορευτικό. Κάθε χρόνο με το χορευτικό παρών στην παρέλαση Πέμπτης Λεωφόρου Νέας Υόρκης, σε Βοστώνη, Τορόντο, Μόντρεαλ, Φιλαδέλφεια, Νέα Υόρκη, Κάντον-Οχάιο και Σαν Φρανσίσκο. Το μεγαλύτερο επίτευγμα που μας γεμίζει υπερηφάνεια για τα παιδιά μας και τον ίδιο είναι η παρουσία του χορευτικού μας στις εκδηλώσεις της Παναγίας Σουμελά, Βερμίου το δεκαπενταύγουστο του 1991. Τα παιδιά μεταναστών χορεύουν τους χορούς μας και αποσπούν το πρώτο βραβείο. Μια διάκριση και ένα όνειρο που δικαιώνει τους κόπους όλων και μένει χαραγμένο στην ψυχή όλων, όπου επαναλαμβάνεται το 2004.

Το 1993 φιλοξενούμε τους Ευζώνους τις Προεδρικής Φρουράς με μια παράσταση στην πόλη μας. Αφορμή για την επαναδραστηριοποίηση του Συλλόγου γίνεται με την φιλοξενία του Συλλόγου Ακρίτες Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης τον Δεκεμβρίου του 1996. Συμβάλουν θετικά με τις θεατρικές παραστάσεις το ΄΄Στραβόξυλο΄΄ και ΄΄Ο τελευταίον ο χορόν’’. Τον Δεκέμβριο του 1997 φιλοξενούμε τον Συλλόγου Φάρος Ποντίων Θεσσαλονίκης με τον Λαογράφο Στάθη Ευσταθιάδη και την θεατρική ομάδα και χορωδία. Η θεατρική παράσταση ήταν ΄΄Ας έλεπαν το ομάτ’μ΄΄. Το 1999 φιλοξενούμε τον Πολιτιστικό Σύλλογο Άρδασσας όπου παρουσίασαν την θεατρική παράσταση ΄΄ Ο κλήδονας΄΄ του Φίλων Κτενίδη. Το Δεκέμβριο του 1998 ένα όνειρο γίνεται πραγματικότητα, η απόκτηση ιδιόκτητης στέγης.

Το 7 Isaac Street αναμορφώνεται σε πολιτιστικό χώρο. Ο χώρος αυτός λειτουργεί σε καθημερινή βάση ως ταβέρνα με ατμόσφαιρα λειτουργική και παραδοσιακή και εξυπηρετεί όλες τις εκδηλώσεις του συλλόγου και των χορευτικών συγκροτημάτων. Οι εκδηλώσεις της Γενοκτονίας γίνονται στην αίθουσα της λέσχης με σημαντικούς ομιλητές από Ελλάδα όπως τον Νεοκλή Σαρρή, Κωνσταντίνο Φωτιάδη, Στάθη Πελαγίδη,

Μιχάλη Χαραλαμπίδη, Θεοφάνη Μαλκίδη, Φανούλα Αργυρού, Marina Mkhitaryan ενώ από την ομογένεια είχαμε τον Μυρώδη Κωνσταντίδη και Theia Halo. Τον Σεπτέμβριο του 2001 οργανώσαμε και φιλοξενήσαμε το 15ο Συνέδριο της Παν-Ποντιακής Ομοσπονδίας.

Με εισήγηση στην Δημαρχία του Νόργουολκ καταφέραμε το Isaac Street να ονομάζεται Pontian Society Way. Σημαντικό γεγονός επίσης είναι η δημιουργία του Γυναικείου Τμήματος. Πολύτιμη βοήθεια για το σύλλογο αλλά και ενεργή συμμετοχή στις εκδηλώσεις μας. Ετησίως διοργανώνουν τον αποκριάτικο χορό με σκετς όπου παρουσιάζουν τα παιδιά μας στο Norwalk Inn. Ετήσιος χορηγός αυτής της εκδήλωσης είναι οι ιδιοκτήτες του Norwalk Inn, Χρήστος Χανδρινός και Γεώργιος Κατσαρός, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει ένα ταμείο υποτροφιών στη μνήμη του Αχιλλέα Τσιλφίδη. Έτσι μας δόθηκε η ευκαιρία και

65

Jordan’s Restaurant369 Westport Avenue • Norwalk, CT 06851

203-846-9557

προσφέρουμε δύο υποτροφίες ετησίως σε δύο μαθητές μέσω ενός διαγωνισμού έκθεσης.

Το Φεβρουάριο του 2008 στο Ελληνικό Φεστιβάλ Χορού (HDF) διακρίθηκε το χορευτικό μας και κατέκτησε την δεύτερη θέση σε διαγωνισμού χορού οπού συμμετείχαν πάνω από 20 συγκροτήματα. Επίσης από το 2008 προσφέρουμε μαθήματα λύρας που διδάσκονται από τον τοπικό λυράρη μας, Χρήστο Τικταπανίδη, χρηματοδοτούμενα από την οικογένεια Κεμεντζίδη προς μνήμην του πατέρα τους, Ηλία Κεμεντζίδη. Τον Δεκέμβριο του 2010 ήμασταν χορηγοί στην εκδήλωση στο Ελληνικό Προξενείο της Νέας Υόρκης αφιερωμένο στον ΄΄Πόντο Σήμερα΄΄ και τον Μάιο του 2011 αφιερωμένο στους Πόντιους της Αρμενίας. Στις 15 Μαΐου, 2011 σε συνεργασία με την Παμποντιακή Ομοσπονδία και το Ιερό Ίδρυμα Παναγίας Σουμελά οργανώθηκε εκδήλωση για τις Ελληνίδες μετανάστριες που άγγιξε τις καρδιές όλων.

Η θεατρική μας ομάδα ανέβασε δύο θεατρικά έργα ( δικής μας παραγωγής και σκηνοθεσίας δίνοντας παραστάσεις τον Σεπτέμβριο του 2010 στο Νόργουολκ, τον Οκτώβριο του 2010 στην Νέα Υόρκη και τον Ιούνιο του 2011 στην Ατλάντα. Οργανώσαμε το Προ-Συνέδριο το 2010. Τον Σεπτέμβριο του 2011 οργανώσαμε και φιλοξενήσαμε το 20ο Συνέδριο Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά. Υπεύθυνοι για την αγγλική μετάφραση του βιβλίου του Διδάκτωρ Κωνσταντίνου Φωτιάδη και την παρουσίαση της έκθεσης του Διδάκτωρ

Κωνσταντίνου Φωτιάδη ΄΄Πόντος δικαίωμα στην Μνήμη΄΄ η οποία και παρουσιάστηκε μαζί με την ιστορική και φωτογραφική παρουσίαση ΄΄100 χρόνια παρουσίας των Ελλήνων Ποντίων στην πόλη του Νόργουολκ΄΄, στο Δημαρχείο του Νόργουολκ, CT. Η θεατρική ομάδα μας παρουσίασε το θεατρικό έργο με τίτλο ΄΄Μαντέ ιν Ούσα΄΄. Χοροεσπερίδα με προσκεκλημένους από την Ελλάδα Αλίκη Καγιαλόγλου και από την Τραπεζούντα τον Adem Ekiz.

Σημαντικοί στόχοι του Συλλόγου είναι η αποπεράτωση της βιβλιοθήκης, η δημιουργία της ιστοσελίδας του συλλόγου, η συνεχή διδασκαλία χορών και η εκμάθηση λύρας. Η δημιουργία του Ποντιακού μνημείου σε ένα κεντρικό πάρκο της πόλης μας που θα προσδιορίζει την ιστορική σημασία της Γενοκτονίας. Σημαντικότερος παράγοντας είναι να μας δοθεί το καταλληλότερο σημείο όπου θα είναι εμφανές ώστε να δημιουργήσει ερωτήματα στους περαστικούς. Ώστε να θυμούνται οι παλαιοί και να γνωρίζουν οι νέοι. Ακούσαμε, διαβάσαμε, συλλέξαμε πληροφορίες και υλικό από διαφορετικές πηγές και προσπαθήσαμε με προσοχή να καταγράψουμε όλες τις πληροφορίες. Επιζητούμε την ανοχή και κατανόηση σας εάν έχουν τυχόν γίνει παραλείψεις, ελλείψεις και λάθη.

Με μια ευχή και μια ελπίδα οι νεότερες γενιές να κρατήσουν αιώνια την παράδοση μαςώστε να ζει μέσα στις ψυχές τους η αλησμόνητη πατρίδα.

66

Η Δική Μας Παναγία Σουμελά, η ΑπαλαχιώτισσαΈνα συνοπτικό ιστορικό του Ιερού Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά» των Ποντίων των ΗΠΑ και Καναδά

Μπορεί η Γη του Πόντου να στέρεψε από Αγίους και Ήρωες. Μπορεί οι Πόντιοι, οι περίφημοι τραντέλληνες, να ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές εστίες τους. Μπορεί να αναπολούμε και να νοσταλγούμε την αλησμόνητη πατρίδα μας, τον Πόντο.

Ωστόσο, 3000 χρόνια πολιτισμού, γραμμάτων, τεχνών και επιστημών

στον Πόντο -3000 χρόνια Ελληνισμού- δεν εξανεμίστηκαν. Ωστόσο, 2000 χρόνια πίστης, πνευματικού έργου και προσφοράς –2000 χρόνια Ορθοδοξίας- δεν διαβρώθηκαν.

Η πορεία δεν ξεθώριασε. Ο στόχος δεν χάθηκε. Το γονίδιο δεν έσβησε. Οι γόνοι του Πόντου ρίζωσαν αλλού. Σαν πρόσφυγες στην μεγάλη πατρίδα τους, την Ελλάδα, σαν μετανάστες στα πέρατα του κόσμου και στην Αμερική. Και όπου ρίζωσαν ξαναβλάστησαν και ευωδίασαν τον κόσμο με το εξαίσιο και σπάνιο άρωμα της Ρωμιοσύνης του Πόντου.

Η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο, το στέγαστρο της θαυματουργής εικόνας του Ευαγγελιστή Λουκά, υπήρξε από το 386 μΧ ένα παγκόσμιο ιστορικό ορόσημο Ορθοδοξίας και Ελληνισμού. Μετά την μοιραία καταστροφή του 1922, αυτή η θαυματουργή παρουσία συνεχίστηκε στην πατρίδα Ελλάδα, στις κορυφές του όρους Βερμίου. Εκεί δεσπόζει μεταξύ ουρανού και γης. Από εκεί προστατεύει και εμπνέει. Εκεί προσελκύει κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες πιστούς. Και από πέρσι, από το ιστορικό καλοκαίρι του 2010,η ιστορική Μονή στον Πόντο ξαναλειτουργεί προεξάρχοντος του Παναγιότατου Οικουμενικού μας Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου.. «Τα ανήκουστα ηκούσθη … και οι όροι της φύσεως νενίκηνται» μας διεμήνυσε ο Παναγιότατος Οικουμενικός μας Πατριάρχης από το «παλλάδιο της Ποντιακής Ρωμηοσύνης». Ήταν στιγμές συνταρακτικές, στιγμές ανεπανάληπτες..

Jordan’s Restaurant252 Flax Hill Road • Norwalk, CT 06854

203-852-0003

67

Ήταν Θεού θέλημα και αίτημα των Ποντίων η πορεία αυτή να εξαπλωθεί και στην αμερικανική ήπειρο. Από την Παναγία την Αθηνιώτισσα, την Σουμελιώτισσα και την Βερμιώτισσα «έπρεπε» να προσκυνήσουμε και την δική μας Παναγία, την Απαλαχιώτισσα. Και το αίτημα ικανοποιήθηκε. Ο στόχος επιτεύχθηκε. Ωστόσο ο κύκλος δεν έκλεισε…

Το 1982 ιδρύεται στη Νέα Υόρκη το Ιερό Ίδρυμα «Panagia Soumela Pontion Amerikis, Inc.» με σκοπό την αναβίωση τού Ιερού Προσκυνήματος τού δεκαπενταύγουστου στην «Ποντιακή Γη τού Νέου Κόσμου». Το 2005 ιδρύεται το ”Holy Institution Panagia Sou-mela, Inc.” το οποίο, παράλληλα με το υπάρχον Ιερό Ίδρυμα, αποσκοπεί στην πλατύτερη συμμετοχή και σύμπραξη των Ποντίων για την δέουσα διαφύλαξη και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, της ιστορίας και της Ορθόδοξης παράδοσης μας..

Το 2006, μετά από μια ανεπιτυχή προσπάθεια ανέγερσης Μονής σε άλλο ιδιόκτητο χώρο, ολοκληρώνει την αγορά «Ποντιακής Γης στον Νέο Κόσμο», ενός οικοπέδου 15,4 στρεμμάτων (3.8 acres) σε υψόμετρο 704 ποδιών, στους πρόποδες των Απαλαχίων Ορέων, στο West Milford τού βορείου New Jersey. Το οικόπεδο επιλέχτηκε σε στρατηγικό σημείο για να είναι εύκολη η πρόσβαση από όλα τα κέντρα τού Ποντιακού Ελληνισμού στις Η.Π.Α. και Καναδά. Στο οικόπεδο υπάρχουν εκκλησία, πολιτιστικό κέντρο καθώς και σπίτι-ξενώνας. Περίπου Τρία χρόνια μετά, το 2009, αγοράζεται και όμορο οικόπεδο διπλασιάζοντας έτσι το χώρο του Προσκυνήματος. Έχουμε ταυτόχρονα πολλαπλασιάσει τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις μας, τις επιλογές μα και τις δυνατότητες μας. Κάνουμε το χρέος μας, κάνουμε το καθήκον μας. Οικοδομούμε ένα έργο ορόσημο, μια προσφορά μεγαλοψυχίας και πίστης των Ποντίων της Αμερικής προς όλο το Πανελλήνιο, προς όλους τους πιστούς.

Ευχόμαστε οι προθέσεις μας να εκτιμηθούν, ευχόμαστε το έργο μας να στηριχτεί, ευχόμαστε το Ίδρυμα να στελεχωθεί ώστε όλοι μαζί να συνεχίσουμε μια πορεία που ξεκίνησε πριν πολλούς αιώνες και θα συνεχισθεί για πολλούς περισσότερους. Ευχαριστούμε όλους όσους μοιράζονται μαζί μας την αγωνία και τον κόπο μας, τους υψηλούς στόχους και τα πλατειά οράματα μας, από τους μεγάλους ευεργέτες μας μέχρι τον κάθε ανώνυμο προσκυνητή που εμπιστεύονται τη δωρεά τους, το τάμα τους, την αγάπη τους στο Ιερό Ίδρυμα.

Για την πρόοδο και ολοκλήρωση αυτού τού έργου, μεταξύ των νομικών και τεχνικών ζητημάτων που πρέπει να επιλυθούν, συνυπάρχει και το οικονομικό. Πιστεύουμε ότι όλοι πρέπει να βοηθήσουμε. Όλοι μπορούμε να συνεισφέρουμε αρκεί να νοιώσουμε τη σοβαρότητα και τη σπουδαιότητα αυτής της ιστορικής προσπάθειας. Όλες οι δωρεές απαλλάσσονται της φορολογίας σύμφωνα με το σχετικό νόμο τού IRS, 501(c)(3) για μη-κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Όλος ο Ποντιακός Ελληνισμός της Αμερικής ζει ιστορικές

Jordan’s Restaurant1759 Post Road East • Westport, CT 06880

203-259-2299

68

στιγμές που απαιτούν σύμπνοια, συνεργασία και θέληση. Όλοι μπορούμε να βάλλουμε το δικό μας λιθαράκι σ’ αυτή την ιστορική προσπάθεια.

Οι Πόντιοι της Αμερικής, -ΗΠΑ και Καναδά- έχουν πια την δική τους γη στην αμερικανική ήπειρο – την «Ποντιακή Γη στο Νέο Κόσμο», μια μικρή και συμβολική απεικόνιση της μακρινής αλησμόνητης πατρίδας τους, του Πόντου. Οι Πόντιοι της Αμερικής, προσφέρουν στην Ομογένεια της

Αμερικής ένα τόπο συνάντησης και προσευχής, ένα χώρο πνευματικής δημιουργίας και εκδηλώσεων, μια κοιτίδα πίστης και πατρίδας. Γνωρίζουμε ότι έχουμε μακρύ δρόμο μπροστά μας. Βαδίζουμε τον ίδιο δρόμο που χάραξαν οι Άγιοι Πατέρες μας, τον ίδιο δρόμο που περπάτησαν οι τιμημένοι πρόγονοι μας για πολλούς αιώνες. Κοιτάμε μπροστά με σεβασμό στην πίστη μας, στην ιστορία και στην παράδοση μας. Οραματιζόμαστε, στοχεύουμε και υλοποιούμε, με σύνεση, με σύμπνοια, με πρόγραμμα.

Και η επιτυχία, με την σταδιακή πραγματοποίηση των υψηλών και ωραίων στόχων μας, συνεχίζεται.

Και ας μη λησμονούμε ότι:

Πίστη μας είναι η πλατυτέρα Παντάνασσα και Παμμακάριστος προστάτιδα των Ποντίων.

Πατρίδα μας είναι ο Πόντος, πατρίδα πεφιλημένη, πατρίδα προσφυγιάς και πόνου, πατρίδα πολιτισμού, γραμμάτων και τεχνών.

Πορεία μας το Προσκύνημα, η πανήγυρη των Ποντίων, η παλαιά μα και συνάμα νέα πρόταση μας με πυξίδα προσανατολισμού και πηδάλιο πλοήγησης την πρωτοχριστιανική πνοή προσήνειας και πρόνοιας αντάμα με την παν-χριστιανική προοπτική και δυναμική.

Ευχόμαστε ο Μεγαλοδύναμος, με τις μεσιτείες της Παντάνασσας Σουμελιώτισσας, να σας χαρίζει χρόνια πολλά και ευλογημένα, να σας εμπνέει, να σας προστατεύει και να σας καθοδηγεί σε πορείες επιτυχίας και προόδου

Ιερό Ίδρυμα Παναγία Σουμελά - Αύγουστος 2011

Holy Institution Panagia Soumela, Inc.253 Marshall Hill Road - West Milford NJ 07480www.PanagiaSoumela.org - [email protected]

Καλή ΕπιτυχίαΦιλάκης και Σοφία Καλεμκερίδης

69

Στην Μνήμη Γεωργίου ΚαλογερίδηΓια τα 9 χρόνια που μας λείπει ακόμα πιο πολύ. Από την σύζυγο του Παρθένα και τα παιδιά του

Μιχάλη, Στέλιο, Μυροφόρα Καλογεριδή, Σοφία και Βασίλη Ζαχάρης και Σωτηριά Καλμανίδου

THIS IS MY NAME ΕΥΘΥΜΙΑ SANO HALO

Ποιός αλήθεια δεν γνωρίζει την Ευθυμία - Sano και την Thea Halo, είναι δύο γυναίκες σύμβολα του Ποντιακού Ελληνισμού. Η Ευθυμία - Sano Halo που επέζησε της γενοκτονίας και αφηγήθηκε τα τραγικά γεγονότα και η κόρη της Thea Halo που κατέγραψε στο συγγραφικό έργο της τη συγκλονιστική ιστορία της μητέρας της και κατάφερε έτσι να μεταδώσει σε όλη την ανθρωπότητα τη γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.

Στις 9 Μαϊου, 2009 η Παμποντιακή Ομοσπονδία και το Ιερό Ιδρυμα Ποντίων Αμερικής «Παναγία Σουμελά» οργανώσανε μια λιτή τελετή γενεθλίων για να γιορτάσει η Sano Halo, η γιαγιά του Πόντου, τα 100 γενεθλιά της. Το δώρο γενεθλίων ήρθε πριν λίγες μέρες από την Ελλάδα, η είδηση ότι χάρη στις ενέργειες πολλών παραγόντων του ποντιακού στοιχείου η Sano και η κόρη της Thea Halo έλαβαν επιτέλους την ελληνική υπηκοότητα. Η Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ και Καναδά ξεκίνησε τις ενέργειες αιτήματος χορήγησης τιμητικής Eλληνικής υπηκοότητας για την «πόντια γιαγιά» Ευθυμία - Sano Halo και την θυγατέρα της Thea Halo από την άνοιξη του 2008. Ο φάκελος κατετέθει από τον τότε αναπληρωτή πρόεδρο της Ομοσπονδίας μας και μέσω της τριτοβάθμιας παγκόσμιας συνομοσπονδίας Ποντίων την Δι.Συ.Π.Ε. (Διεθνής Συνομοσπονδία Ποντίων Ελλήνων) στο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια τον Ιούλιο του 2008. Το καλοκαίρι του 2009 ταξιδέψαν στην Ελλάδα και παράλαβαν τα Ελληνικά διαβατήρια τους, τις ταυτότητες τους και είναι επίσημα εγγεγραμένες δημότες Αθηνών.

70

In Memory of our Father Ilias KementzidisOne of the founders of the Pontian Society PONTOS of Norwalk, CT

We want to wish the Pontian Society continued growth & success in their endeavors.The Kementzidis Family

The Pontians of America Section from Dr. Konstantinos Fotiadis, Professor of West Macedonia University, book “THE GENOCIDE OF THE BLACK SEA GREEKS” published by the Hellenic Parliament Foundation for Parliamentarianism and democracy, Athens 2004 The cries of the innocent victims had reached distant America, and once the Pontians there had been informed by relatives and principally by the Ethnikos Kirix of the tragic events of their com-patriots, their reaction was immediate. In New York, a pan-Pontian Committee comprising unions from the large American cities (New York, Boston, Washington, Jersey City, Connecticut, Ohio, Illinois etc.) was formed. On October 2, the representatives “met in the office, under the president Savvas Kehagias, and expressed the collective decision of the Pontians of America to sacrifice both blood and money. The creation of the Holy Pontian Battalions was approved, and the enthusiastic companies of Canton, Ohio, and Jersey City and other areas were set to rush with flags and ban-ners to the place where the cries of so many victims could be heard calling for vengeance on the barbarian. Thus at the meeting of the representatives it was decided, regardless of the outcome of the struggle in Pontos, that the Pontians of America would provide aid and relief to the widows and orphans, and to their suffering compatriots in general, in the form of money, food, clothing, and any other form of support since, as they declared, they don’t and shouldn’t want their homeland, their Pontos, to remain just a geographical name, a tragic memory!

With a view to creating a Holy Battalion and the launching of a great Pan-Pontian fund, the afore-mentioned meeting formed a Central Pan-Pontian Committee (Panefksinopontiaki Epitropi) in New York. The members of the Committee shall be sent directly by the various Pontian Unions of America.”

Addressing himself to the representatives at the meeting, the President, Savvas Kehagias, de-scribed the atmosphere in Pontos in the most sombre tones, conveying the urgency of the situation: “The voice of our brothers, who are groaning under the weight of the Turkish heel, slaughtered, dishonoured, looted, call on us Pontians as one soul to hasten to their rescue, whilst at the same time fulfilling the desire of centuries: the liberation of Pontos..... All Pontians, without hesitation, are obliged to fulfil their duty towards their birthplace to the highest degree..... Hasten, compatri-ots! Time is running out!“

71

The representative from New Jersey, who was originally from Nicopolis, was next to speak:

“Pontian brothers, the hour has come, the trumpet has sounded. After 500 years under the barbarian conqueror, Pontos calls on its gallant children to mount this sacred struggle for libera-tion. It calls on the people of Samsun, Kerasun, Kotyora, Trebizond, Nicopolis, and elsewhere to contribute to this struggle morally and materially. Mother Hellas, through the words of our father, Venizelos, has promised the independence of Pontos with Τrebizond as its capital.

It therefore rests with us to support this struggle with all our strength. Our fathers and brothers are being hanged and butchered without the slightest cause, simply to satisfy the barbaric instincts of Kemal’s hordes. Our sisters are being dishonoured. What time, then, is better than the present?

Forward, Pontian brothers! Let us hurry under the blue and white flag, let us march as avengers for our brothers and our fathers, as saviours of Pontos. There is no moment more sacred than that which has presented itself to us. The bells of freedom call upon us all, and by must not ignore their ringing. Pontian brothers, we the Nikopolitans of Jersey City have sounded the clarion call. We are prepared. We have formed a temporary committee for volunteers to join the Holy Battalion for the Independence of Pontos”.

Democracy in Pontos Section from Dr. Konstanitnos Fotiadis, Professor of West Macedonia University, book “THE GENOCIDE OF THE BLACK SEA GREEKS” published by the Hellenic Parliament Foundation for Parliamentarianism and democracy, Athens 2004

It is to these factors that one must turn in order to discover the root cause of the decision of the Pontian Greeks to create an independent Pontian state and to understand their struggle towards that end.

The political obliteration of the Greeks by the governments of the Young Turks, firstly through economic, educational, military and religious measures taken against the Christian mi-norities and then through genocide, in direct contradiction to declarations concerning self-deter-mination for the minority peoples of the Ottoman empire by the President of the United States, Woodrow Wilson, led the Pontians of the diaspora to take the momentous decision to fight for an autonomous Pontian Republic.

In Loving Memory of Achilleas TsilfidesYour passion to our Pontian Heritage you embedded in our hearts. Your dedication and love for

the Syllogo will always continue through your children & grandchildren. You are missed!The Tsilfides & Kiriakides Families

72

Kostas Upholstery29 Harbor Avenue • Norwalk, CT 06850

203-852-6716

The prime movers behind this historic decision taken by Greeks living abroad were the magnate Konstantinos Konstantinidis of Marseilles, Vasileos Ioannidis and Theofylaktos Theo-fylaktos of Batumi, Ioannidis Pasalidis of Suhumi, Leonidas Iasonidis and Filon Ktenidis of Krasn-odar and among the Greeks of the historic Pontos, two revered ecclesiastical figures: Chrysanthos, Metropolitan of Trebizond and Germanos Karavangelis, Metropolitan of Amasya.

The Turkish Prefect, Mehmed Cemal Azmi Bey, surrendered Trebizond to Bishop Chrysan-thos with the following historic words: “From the Greeks we took possession of Trebizond, to the Greeks we hand it back…” a few days before the Russian occupation of the town in April 1916. The judicious and fair policies implemented by Chrysanthos with regard to the Muslims of the diocese, who feared reprisals for crimes they had committed, convinced both the Russians and the consular observers from other countries that the Bishop had all the qualities of leadership required to restore peace to this sensitive area where the blood of innocent Armenians and Christians had so recently been spilt.

His two-year rule was a truly democratic interlude of harmony with Muslims and Chris-tians living side-by-side but it was interrupted by the victory of the Bolsheviks. The Russian army abandoned Trebizond and in February 1918 the region reverted to the Young Turks.

In Europe, Konstantinos Konstantinidis was the heart and soul of the movement; with suc-cessive missives from Marseilles, he informed the allied forces of the tragic situation in Pontos. He had a map printed and circulated at his own expense in the form of an ordinary postcard, which outlined the borders of the proposed Pontian Republic. On it was printed, in French, the revolu-tionary message: Citizens of Pontos rise up! Remind the free nations of your paramount rights to life and independence”. Konstantinidis had high hopes of the Russian revolution. On October 21st 1917, in his appeal to the Greeks of the Pontos, he wrote, amongst other things: “The Russian revolution, which has shown us all its selflessness, has inspired and revived in you the hope of a national and independent life in the future…..”.

The First World Pan-Pontian Congress, held in Marseilles in February 1918, officially called for the support of Soviet Russia in a telegram to Trotsky: “Our wish is to form an indepen-dent Republic from the Russian borders and beyond Sinope to the interior….”. The pledges of Article 89 of the Treaty of Sèvres of August 1920 concerning the Turkish-Armenian borders were forgotten after the defeat of the Armenians and the signing of the Treaty of Alexandropol on December 3rd 1920.

73

Macedonian TV of USAElias Neofytides

22-63 46th Street • Astoria, NY 11105 • 718-956-4523

The political turn of events that proved to be the nail in the coffin of the Pontian question was the signing of a treaty of friendship and cooperation between Kemal and the Bolsheviks in March of 1921. A powerless Kemal, bolstered by Lenin’s economic, military and moral support, now brazenly continued his genocidal operations. At the same time, he appeared at the London Conference with outrageous demands the victorious allied powers failed to reject.In his learned work Η Εκκλησία της Τραπεζούντος [The Church of Trebizond], Chrysanthos, Metropolitan of Trebizond, closes his historical records by indicting those morally responsible for the ethnic ruin of Pontian Hellenism: “Constantinople fell in the year 1453 and Trebizond too, in the year 1461, and a whole flourishing civilization was destroyed through the culpable indifference of the Christian West”.

The culpable complicity of two major Christian Powers of the West, Germany and Austro-Hungary, between the years 1914-1918 caused an entire nation of Armenians to be slaughtered by the Young Turks and hundreds of thousands of Greeks to be violently displaced only to die in exile.

The culpable complicity of the allied Christian Western Powers between the years 1919-1922, allowed the nationalist movement of Mustafa Kemal Pasha to complete the work of the Young Turks and to hang hundreds of Greek clergymen and notaries of Pontos, including the repre-sentative of the Trebizond Metropolis, the dearly departed Mattheos Kofidis, while thousands ofothers of young men in the army were condemned to die of hunger in exile. And then, in August 1922, came the Asia Minor catastrophe, followed, in 1923, by the exchange of populations and hence the abandonment of Pontos, Asia Minor and Thrace and the destruction of an entire Chris-tian civilization. The Church of Trebizond was lost “…and our heritage was transformed into something alien, our abodes taken by strangers. The streets of Trebizond mourn the absence of those coming to celebrate; all the gateways of the town have been destroyed, its priests sigh and the embittered town itself with them. Those of you heading out of town, turn and see if there is a greater anguish than that which is born in me”.

74

Προτεστάντες Ιεραπόστολοι: από την Αμερική στον Πόντο.

Πολλοί έλληνες που ζουν σήμερα στην Αμερική, έλκουν την καταγωγή τους από τον Πόντο. Οι έλληνες μετανάστες ποντιακής καταγωγής ξεκίνησαν στις αρχές κυρίως του προηγούμενου αιώνα το μακρύ ταξίδι της ξενιτειάς για αναζήτηση μιας καλύτερης μοίρας. Οι περισσότεροι όμως απ’ αυτούς, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον Πόντο και βρέθηκαν στην ξενιτειά κυρίως μετά τις συνέπειες της Γενοκτονίας και του ξεριζωμού. Αρκετές δεκαετίες νωρίτερα κάποιοι άλλοι είχαν κάνει την ίδια διαδρομή με διαφορετική όμως κατεύθυνση. Από την Αμερική προς τον Πόντο. Αυτοί ήταν οι ευαγγελικοί ιεραπόστολοι της αμερικάνικης εταιρίας American Board of Commissioners for Foreign Missions. Το όραμα που παρακίνησε τους ιεραποστόλους ν’ αφήσουν την πατρίδα τους και ν’ αναλάβουν ένα τόσο μακρινό, κουραστικό και αρκετές φορές

ριψοκίνδυνο ταξίδι, ήταν η επιθυμία τους να διαφωτίσουν τον κόσμο και να εκσυγχρονίσουν τις παραδοσιακές κοινωνίες.

Η επιτροπή American Board of Commissioners for Foreign Missions ξεκίνησε έχοντας προγραμματίσει τον ευαγγελισμό των ιουδαίων και των μουσουλμάνων στην Παλαιστίνη, την μέση Ανατολή και τη Μικρά Ασία. Όταν το έργο τους αυτό δεν ευοδώθηκε, αποφάσισαν να στρέψουν τις ενέργειες τους μεταξύ των αρχαίων ανατολικών και ορθοδόξων Εκκλησιών των παραπάνω περιοχών και ειδικότερα της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Κατά την άποψη τους αυτοί οι χριστιανοί ζούσαν σε κατάσταση παρακμής και έπρεπε ν’ανακαλύψουν ξανά την ουσία του Χριστιανισμού. Πέρα από την μη εκπλήρωση του αρχικού τους σκοπού, η στροφή προς τις αρχαίες ανατολικές και ορθόδοξες εκκλησίες έγινε γιατί: α) Επικρατούσε η άποψη μεταξύ των αμερικανών ιεραποστόλων ότι τα προτεσταντικά δόγματα υπερείχαν έναντι των ανατολικών και β) την ίδια αίσθηση υπεροχής ένιωθαν και για το μεγαλείο του δυτικού πολιτισμού έναντι του ανατολικού.

Τα χαρακτηριστικά της ιεραποστολικής δράσης των Προτεσταντών στον Πόντο αναπτύσσονται σε συνάρτηση με το βαθμό επιρροής που ασκούν στους οπαδούς τους οι ήδη υπάρχουσες θρησκείες και παράλληλα με τις ιδιαιτερότητες που κάθε ιεραποστολική ομάδα φέρνει από τη χώρα προέλευσης της.

Οι συγκεκριμένες ιεραποστολικές ομάδες των προτεσταντών, με την βοήθεια της παροχής παιδείας και της ιατρικής περίθαλψης κατάφεραν να εισχωρήσουν σε τμήματα

Θεοδώσης Κυριακίδης, Θεολόγος-Ιστορικός

Continuous success and keep the traditions alive.Eleftherios Michailidis & Family

75

του ελληνικού και του αρμένικου πληθυσμού. Τα κυριότερα μέσα, τα οποία διέθεταν και χρησιμοποιούσαν οι ιεραπόστολοι ήταν η ίδρυση σχολείων και η εκτύπωση προπαγανδιστικών φυλλαδίων. Έδωσαν ιδιαίτερη σημασία πέρα από το ιεραποστολικό έργο και σε τρεις επιπλέον τομείς: τον κοινωνικό, τον φιλανθρωπικό και τον εκπαιδευτικό. Σ’ όλους τους τομείς κατάφεραν δουλεύοντας με συστηματικό τρόπο να παράγουν σπουδαίο έργο σ’ ένα περιβάλλον που τις περισσότερες φορές δεν ήταν φιλικό απέναντι σ’ αυτούς και τις προθέσεις τους.

Οι ιεραποστολικές ομάδες των Προτεσταντών που έδρασαν στον Πόντο είχαν έδρα την Αμερική και στάλθηκαν από την ιεραποστολική επιτροπή American Board of Commis-sioners for Foreign Missions (ABCFM). Η επιτροπή αυτή ιδρύθηκε το 1810 στο Bradford της Μασσαχουσέτης και μεταφέρθηκε αργότερα στη Βοστώνη. Αρχικά τα περισσότερα μέλη της επιτροπής ανήκαν στην Προτεσταντική Καλβινιστική Εκκλησία των Congregationalists. Λίγα χρόνια αργότερα η A.B.C.F.M. αναγνωρίστηκε ως θρησκευτική εταιρία, εκπρόσωπος της ένωσης των τριών Καλβινιστικών Εκκλησιών Congregationalists (της Συναθροίσεως), Presbyterians (Πρεσβυτεριανοί) και Reformed (Μεταρρυθμισμένοι). Το 1870 αποχώρησαν οι Πρεσβυτεριανοί και ορισμένες από τις Μεταρρυθμισμένες Εκκλησίες και έτσι η A.B.C.F.M. πέρασε σχεδόν αποκλειστικά στα χέρια των Congregationalists.

Οι ιεραπόστολοι που στάλθηκαν από την Αμερική κατέφθασαν αρχικά στη Σμύρνη, έπειτα στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί διείσδυσαν μέσα στην επικράτεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας φθάνοντας και στον Πόντο. Με τα ιδιόκτητα τυπογραφεία που ίδρυσαν, τύπωσαν χιλιάδες ιεραποστολικά φυλλάδια, βιβλία και αντίτυπα της Αγίας Γραφής. Αρχικά το τυπογραφείο ιδρύθηκε στη Μάλτα (1822-1832) μεταφέρθηκε αργότερα στη Σμύρνη (1832-1853) και τέλος στην Κωνσταντινούπολη, όπου εξακολουθεί να βρίσκεται.

Η ιεραποστολική δράση των Προτεσταντών στον Πόντο είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα δέκα περίπου ευαγγελικές κοινότητες με κυριότερες αυτές των Κοτυώρων, της Φάτσας, της Οινόης και της Αμισού. Οι ελληνικές ευαγγελικές οικογένειες στον Πόντο ανέρχονταν περίπου σε 500.

Τα κύρια μέσα με τα οποία ουσιαστικά σκόπευαν οι ιεραπόστολοι να εκτελέσουν το πρόγραμμα τους ήταν, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι εκδόσεις τους με θρησκευτικό και ηθικοπλαστικό περιεχόμενο, η διδασκαλία στα σχολεία που ίδρυαν οι ίδιοι και το θρησκευτικό κήρυγμα. Τα σχολεία που ίδρυσαν οι ιεραπόστολοι ήταν πάσης φύσεως, δηλαδή, πρώτης, μέσης και ανωτέρας εκπαιδεύσεως, αλληλοδιδακτικά, τεχνικής φύσεως και θεολογικά σεμινάρια για άνδρες και γυναίκες. Στις σχολές αυτές χρησιμοποιούσαν την αγγλική, την αρμενική, την ελληνική και την οθωμανική, γλώσσες των εθνών από τα οποία προέρχονταν οι μαθητές τους. Το γνωστό σήμερα Κολέγιο Ανατόλια, που βρίσκεται στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης, είναι το εκδιωχθέν από τη Μερζιφούντα του Πόντου

New York FursChris Kotsaboikidis

342 Adelaide Street West • Toronto, Ontario M5V 1R7 • Canada416-597-6911

76

Κολέγιο των αμερικανών ιεραποστόλων, που έχτισαν το 1886 με πρώτο πρόεδρο τον Dr. Charles C. Tracy. Η θετική συμβολή των ιεραποστόλων, εκτός από την πλήρωση της έλλειψης σχολικών βιβλίων ήταν και η έμφαση που έδωσαν στη γυναικεία εκπαίδευση και στη μόρφωση των κοριτσιών. Τα σχολικά βιβλία που εκτύπωσαν περιελάμβαναν αναγνωστικά, βιβλία ιστορίας, αριθμητικής, γενικού παιδαγωγικού και ηθικοπλαστικού περιεχομένου και εγχειρίδια γεωγραφίας και γραμματικής.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αντέδρασε στην ίδρυση των προτεσταντικών, αλλά και των ρωμαιοκαθολικών σχολών και για τον λόγο αυτό ανασυγκρότησε την Πατριαρχική Κεντρική Εκπαιδευτική Επιτροπή το 1868 και σύστησε σε κάθε εκκλησιαστική περιφέρεια μια τοπική επιτροπή για τη δυνατότητα αντιδράσεως στις ξένες ιεραποστολές. Παράλληλα εξέδωσε κατά καιρούς διάφορες εγκυκλίους στις οποίες υποδείκνυε στους μητροπολίτες του Θρόνου τις κατάλληλες ενέργειες κατά του προσηλυτισμού. Τέλος, η ίδρυση της σχολής Γλωσσών και Εμπορίου στην Κωνσταντινούπολη ήταν άλλη μια προσπάθεια ν’ αναχαιτίσει τη διαρροή μαθητών προς τα σχολεία των ιεραποστόλων με το επιχείρημα κυρίως της εκμάθησης ξένων γλωσσών.

Οι ιεραποστολικές ομάδες προωθώντας το χριστιανικό πνεύμα, το οποίο κηρύττει την συμπαράσταση στον συνάνθρωπο, δημιούργησαν πολύ σημαντικές εστίες φιλανθρωπίας στην Εγγύς Ανατολή. Παράλληλα λοιπόν με την παιδεία η ιατρική επιστήμη και η φιλανθρωπία ήταν ο κυριότερος τρόπος με τον οποίο οι μισσιονάριοι κατάφεραν να εισχωρήσουν στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας και του Πόντου.

Η φιλανθρωπία ήταν ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης των αναξιοπαθούντων ελλήνων και αρμενίων. Φυσική συνέπεια των παραπάνω ήταν να δημιουργήσουν ιατρεία, νοσοκομεία, φαρμακεία, ορφανοτροφεία και γηροκομεία. Ομολογουμένως η ανθρωπιστική βοήθεια που πρόσφεραν οι ιεραποστολικές ομάδες ήταν πολύ σημαντική. Ιδιαίτερα δε κατά το τέλος του 20ου και τις αρχές του 21ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία ο πληθυσμός στον οποίο ασκούσανε την ιεραποστολή τους υπέστη διωγμούς, γενοκτονία και τέλος οριστική εκρίζωση από τις πατρογονικές του εστίες. Σε συνεργασία με τον οργανισμό Near East Relief κατάφεραν και έσωσαν από την πείνα, τις αρρώστιες και τελικώς τον αφανισμό χιλιάδες οικογένειες και ορφανά. Από απομνημονεύματα καθολικών και προτεσταντών μισσιονάριων διαφαίνεται η ευεργετική τους δράση κατά την περίοδο αυτή.

Κάθε χρόνο η A.B.C.F.M. ξόδευε για τις δραστηριότητες της στην Οθωμανική Αυτοκρατορία 200.000 δολάρια, ενώ η περιουσία που είχε στον Πόντο ανερχόταν σε 14.000 δολάρια στη Μερζιφούντα, 10.000 στη Σεβάστεια και 2.000 στην Τοκάτη.

Norwalk Inn & Conference CenterChris Handrinos & George Katsaros

99 East Avenue • Norwalk, CT 06851 • 203-838-2000

77

Τα αρχεία της American Board of Commissioners for foreign Mission βρίσκονται στο πανεπιστήμιο του Harvard στη βιβλιοθήκη Houghton Library στο Τμήμα χειρογράφων, στη Βοστώνη της Αμερικής, ενώ πολλές πληροφορίες για την ιεραποστολή τους παρέχουν τα περιοδικά Missionary Herald, Reports of the American Board of Commissioner for Foreign Mis-sions, και Spirits of the Missions.

Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ελλήνων ευαγγελικών ζει στην Κατερίνη στην Ελλάδα, στο «συνοικισμό των Ευαγγελικών», ενώ αρκετοί απ’ αυτούς ζουν στην Βοστώνη της Αμερικής.

Houghton Library, όπου φυλάσσονται τα αρχεία της ιεραποστολικής εταιρίας ABCFM και η φωτογραφία προέρχεται από το προσωπικό αρχείο του Θεοδὀση Κυριακἰδη

Κολέγιο Ανατόλια. Η φωτογραφία προέρχεται από το βιβλίο: Επετηρίδα Αμερικανικού Κολλεγίου “Ανατόλια”: 1886-1986, Θεσσαλονίκη 1986

Εις Μνήμην του Θείου μου Νίκου ΚαπετανίδηΔεύτερον τηλεγράφημμα να έρτε ο Κωφίδης να έρτε ο Τσελέπης, και ο Καπετανίδης

Ας αλουνού το άψημον, ατήν οι τρεί εκάαν σο έρημον την Αμάσσιαν Επήαν ευρεμάανΑνατολή Παπαδοπούλου, Brooklyn, NY

78

Paradise FoodsHristos Paridis

116 Welton Street • New Haven, CT 06511 • 203-627-0801

79

80

Thank you for keeping the Greek Pontian flame alive for future generations.

Phoenix Greek Pontian Society – Cleveland, Ohio

81

Sarah’s Flowers & Garden Center, LLC224 Main Street • Norwalk, CT 06851

203-846-9775 / 203-847-4479

82

I can no other answer make, but thanks, thanks, and thanks....William Shakespeare

Smart Solutions Contractors, LLCEvan & Laki Dadoulis

11 Dairy Farm Road • Norwalk, CT 06851203-984-4858 / 203-912-9729

83

Sports Café ChampionsGus Grigoriadis

2839 Eglinton Avenue, East • Scarborough, Ontario M1J 2E2 Canada416-266-9577

84

Westport Hair76 Church Lane • Westport, CT 06880

203-227-6139