C11TC - CABE3 I1H)lEHJEP A 11 TEXHlflIAP A CPE11JE 11CTOP11JAT 11 CA[(P)lAJ PA[(A
KopeHH cpnCKe TeXHH4Ke UHBHJJ H3aUHje n04Hshylby jow y n06a HeMalbHoa 3a4eUI1 I1 H)f(elbepCTBa cy y pynapCKO-MeTaJJypUlKHM nOnYXBaTI1Ma (HoBo 6pno) 11 rpal)elby BeJJH4aHCTBeHI1X caKpaJJHHX 06j eKaTa CpenlbeBeKOBHe cpncKe np)f(aBe
On DpBor (1 804) a noce6Ho llpyror cpncKor YCTaHKa (1815) Q)KMBJbaBa cpncKo rpanHTeJbCTBO Koje je Hap04MTo on TpHneCeTI1X rOnMHa 6HJJO Beshy3aHO 3a H3rpanlbY ca06paoajHl1ua nOnH3albe jaBHl1x 06jeKaTa ypel)elby BapOUlI1 H np
Y TO BpeMe ( 183435 rOnl1He) 113 aYCTpl1j cKor uapCTBa nOJJa3e H npBH np)f(aBHI1 CJJY)f(6eHI1 UI1 shynpaBI1TeJJCTBeHI1 HHIII1HI1PH (ltlgtpaHu JaHKe H 6ashyPOH ltlgtpaHU KopnoH) a y TOM BeKY Cp6HjOM je npOUlJJO OKO 600 I1H)f(elbepa
3an0411lbalbe HaCTaBe Ha TeXHI14KOM cpaKYshyJITery BeJII1 Ke UlKOJIe 1863 rOnHHe 3Ha411JIO je npeKpeTHI1UY y UlKOJIOBalbY CpnCKI1X I1H)f(elbepa Dopen WKOJJOBalba y 3eMJbM jenaH 6poj HH)f(elbepa ce WKOJIOBaO 11 y HHocTpaHcTBY
11CToBpeMeHO ca WKOJIOBalbeM npBI1X TeXHHshy4KI1X KanpOBa jaBJba ce H I1HHUHjaTHBa 3a ocshyHI1Ba~beM CTpY4He eCHacpcKe opraHl13aUHje T AshyKO BEn 3 ltlgtEEPYAPA 1868 fOll11HE CAMO fOll11HY llAHA DOCJIE TIPEllAJE KJ1YTfEBA f PAllA EEOf PAllA Oll CTPAHE TYPCKOf DAllJE KHE3Y MHXAJJIY llOJIA311 llO OCshyHl1BAI1A TEXH11CIAPCKE llPY)IHHE 411jH je npBH npenCenHI1K 6110 EMHJIMjaH JOCI1MOBI10 H TaJ naTYM je YCBojeH Kao rOnl1Ha HaCTaHKa HaUle OpraHa3aUl1j e Y6p30 3aTHM (1 869) OCHHBa ce 11 Y npY)f(elbe 3a nOJbCKY npl1Bpeny OnHOCHO CpncKo nOJbOnpHBpenHO npYWTBO
f OnHHe 1890 nOJIa3H no OCHHBalba Y npY)f(elba CpnCKI1X HH)f(elbepa a on 1896 HH)f(elbepa H apxl1shyTeKaTa
DPBO CTpylHO rJIaCI1JJO OBor ynpY)f(elba laquoCpshynCKI1 TeXHHGKI1 JII1CTraquo H3aUlao je 1890 rOnHHe
TIPB11 DOlJACIDI lJJIAH YllPY)IEI1A CPshyDCK11X HH)IEI1EPA E110 JE HHKOJIA TEshyCJIA KOJH JE TO TIPH3HAl1E llOEHO 3A BPEME CBOf KPATKOf 11 JEllHHOf EOPAshyBKA Y EEOfPA)JY 1892 fOllHHE
3a BpeMe DpBor CBeTCKor paTa y COJJY HY H3shyJIa3e nBa 6poja CpncKor -TeXHI1-1KOr JIl1CTa rne ce HHa4e HaJJa3HO BemlKI1 6poj HH)f(elbepa KOj l1 cy 6HJIH 11 BOj HI1UI1 Ty j e 1918 rOnl1He Onp)f(aHa CKynUlTMHa ca 463 I1IDKelbepa
YllPY)IEI1E JE 193235 fOll11HE CODCTshyBEHHM CPEllCTBHMA KPEllHTl1MA 11 llOshyEPOBOJbHHM DP11JI03I1MA 113fPAllHJIO CBOJ llOM Y YJIHlU1 KHE3A MI1JIOWA 7 A llOM 11IDKEFbEPA HHKOJIA TECJIA YJI KHE3A MI1JIOWA 9-11 113fPADEH JE Y DEshyP110 llY Oll 1962 llO 1969 f OllHHE Y OBA llBA llOMA I1IDKEIhEPA CMEIllTEH JE 11 P AllH CABE3 HIDKEFbEP A 11 TEXHHlJAP A CPEI1JE CA CBOJl1X 26 PETIYEJIHlJKHX CTPshyYKOBHHX H MYJITHll11C~11rrJIHHAPHl1X
llPYlllT ABA KOJ11 CE CAM OCT AJIHO ltlgt11shyHAHC11PAJY Oll YKYTIHO 41 lJJIAIDIIJE CAshyBE3A
Dopen E Muju JlaHa JOCHMoBHl1a npBor npenshyCenHHKa KOjH j e 6HO 11 peKTop JIHueja H BemlKe lli KOJIe H n04aCHH 4JIaH CpncKe KpaJbeBCKe aKaneshyMHj e y pany Hawer CaBe3a Y4ecTBoBaJJH cy H naJJH CBOj nOnpl1HOC 11 KOCTa AJlKOBHl1 npocp BeJII1Ke
WKOJle MHHHCTap rpal)eBHHa YJlaH CpnCKOr ytIeshy
HOr LlpYWTBa H CpnCKe KpaJbeBCKe aKaLleMHje )lHshyMllTpHje CTojaHoBHfi npolti)ecop TeXHH-KOr
~aKyJlTeTa H npBH LlHpeKTOp C pnCKHX Llp~aBHHX
~eJle3HHua 4JlaH CpnCKOr yyeHOr LlpYWTBa H
CpnCKe KpaJbeBCKe aKaLleMHje MHJIOIll CaBIHfi MHHHCTap rpal)eBHHe Cp6Hje npeLlCeLlHHK rpaLla
neOrpaLla H n03HaTH n pHBpeLlHH K KOj H je LlaO Haj shy
BHWe CpeLlCTaBa 1932 rOLlHHe 3a nOLlH3aI-be l1oMa
HH~eI-bepa H TeXHllyapa Cp6Hje npeLlCeLlHHlrH
CAHY JOCHIjJ naH~lHfi H J OBaH JKyjOBHfi CHMO JIo3aHHfi KHPHJIO CaBllfi AJIeKCaH)1ap )lecnHfi HIiKOJIa Xaj)1IIH 11 MHOfH Llpyrll n03HaTH CTpy-
4I-baUH H HaYYHH paLlHHJJH
CAlJP)IA] PAM
CaBe3 HH~eI-bepa Ii TeXHHyapa Cp6Hj e j e LlOshy
6pOBOJbHa HeBJlaLlHHa Henpo~HTHa CTPY4HOshy
HayqHa HHTepeCHa npo~eCHOHaJlHa Ii BaHCTpaHashy
lKa opraHH3aUHja H~eI-bepa H TeXHliyapa H I-bHshy
XOBHX opraHH3aUHja y Peny6mtJJH C p 6Hj H OTBOshy
peHa 3a capaLlI-by ca LlpyrHM HaytIHO-cTpytIHHM
npHBpeLlHHM H OCTaJlHM opraHH3aUHjaMa Ha 6a3H
Mel)yco6Hor yB~aBaI-ba Y3ajaMHor nOWTOBaI-ba H
CaMOCTaJlHOCTH y paLly
CaBe3 HH)KeI-bepa H TeXHHyapa Cp6Hje H I-beshy
rOBe YJlaHHue ce CaMOCTaJlHO ~HHaHcHpajy H cashy
MOCTaJlHO qmHaHcHpajy cBoje cTpytIHe aKTHBHOCTH
H H3LlaBaI-be CTPYYHHX ny6JlHKaUHja
JUbe6U U 3aOatfU CHTC-a cy
bull oKynJbaI-be H~eI-bepa H TeXHHIapa Cp6Hj e
paDH YBeOaI-ba I-b11XOBOr CTPytIHOr 3HaI-ba o6eshy
36el)eI-ba OLlprOBapajyoer CTaryca y LlPYWTBY
Ha 6a3H I-bHXOBOr LlOnpHHOca LlpYWTBeHo-eKOshy
HOMCKHM Hay tIHO-TeXHOJl OWKOM H npHBpeshy
LlHOM Pa3BOjy Peny6JlHKe Cp6Hje
bull o6jeLlHI-baBaI-be j atIaI-be H OMaCOBJb aBaI-be OCshy
HOBHHX H~eI-bepCKO-TeXHHtIapCKHX opraHHshy
3aJJHja Cp6Hje pa3BHjaI-be Mel)yco6He capaLlI-be
H capaLlI-be ca OLlrOBapajYOHM Mel)YHap0LlHHM
op r aHH3aJJHjaMa HH)I(eI-bepa H TeXHHy apa
bull no6oJbwaI-be CTaJleWKOr HHTepeca LlpywTBeshy
Hor ymeLla H 3aWTHTe tIJl aHOBa HH)I(eI-bepCKOshy
TeXHHyapCKe opraHH3aUHj e Cp6Hje
bull npY)l(aI-be nOMorm HH)I(eI-bepHMa H reXHHtIashy
pHMa y HaYtIHOM H CTpytIHOM ycaBpIlIaBaI-bY H
opraHH30BaI-bY OLlrOBapajYOHX 06JlHKa n epMashy
HeHTHor 06pa30BaI-ba
bull npaoeI-be caBpeMeHo r pa3Boj a TeXHHKe H Teshy
XHOJlOrHje H YKa3HBaI-be Ha TOKOBe 36HBaI-ba H
bull
bull
bull
bull
bull
bull
bull
bull
bull
bull
npOMeHe y OBOj 06JlaCTH H LlaBaI-be MHIlIJbeI-ba
o OnTI1MaJlHOCTH TeXHI1YKHX H TeXHOJlOWKHX
pew eI-ba npH liHBeCTHUHOHI1M 11 Llpyr l1M noLlyshy
XBaTHMa
HerOBaI-be 11 p a3Bl1jaI-be eTHKe HH~eI-bepCKO-TeshyXHHyapCKOr n03HBa
n OLlCTHuaI-be opraHH30BaI-be H H3LlaBaI-be Hayshy
YHHX H CTPYYHHX paLlOBa yaCOnHCa H Llpyrl1x
ny6Jll1KaUHja OLl HHTepeca 3a HH)I(eI-bepCKO-Teshy
XHHy apCKY opraHH3aJJHjy
paLl Ha TeXHHYKoj perYJlaTHBH (3aKOHHMa nposhy
nHCHMa H CTaHLlapLlHMa) o6e36el)yjYOH I-beHY
caBpeMeHOCT aLleKBaTHOCT aKryeJlHOCT H ~yshy
HKJJHOHaJlHOCT
pa3MaTpaI-be H LlaBaI-be CTPYtIHHX MHWJbeI-ba 0
nnaHOBHMa nporpaMHMa aHaJlH3aMa 11 Llpyshy
fHM aKTHMa B~HHM 3a pa3B~j TeXHHKe Teshy
x HonofHje H n pOH3BOLlI-be y Peny6nHUH Cpshy
6HjH
nOLlCTHuaI-be 11 nOMaraI-be OHHX aKTHBHOCTH 11
HHHUHjaTHBa Koje cy YCMepeHe Ha OtIYBaI-be
YOBeKOBe OKonHHe H ypel)eI-be npOCTopa ywshy
TeLly 11 p aJJ110HaJlH3aJJHjy nOTpOWI-be CBHX BPshy
CTa eHepfHje
npHnpeMaI-be OLlp)l(aBaI-be H nOMaraI-be OLlp)l(ashy
BaI-ba cKy noBa tIHjH je JJHJb HenpeKHLlHO CTpyshy
YHO 06pa30BaI-be H ycaBpWaBaI-be H~eI-bepa H
TeXHHyapa
npY)l(aI-be nOMOOH y p a3Bojy H YHanpel)eI-by Teshy
XHHKe H npHBpeLle tIl1jH cy UHJbeBH cnH4HH
UHJbeBHMa HH)I(eI-bepCKO-TeXHHtIapCKe OpraHI1shy
3aJJHj e
opraHH30BaI-be MynTHLlHCJJHnJlHHapHHX CTPYYshy
HHX cKynoBa H cKynoBa OLl wl1per LlpYIlITBeHOr
HHTepeca
capaLlI-ba ca OLlr OBapajYOHM LlpYWTBeHO-CTPYYshy
HHM npHBpeLlHHM opraHH3aUHjaMa H LlpyfHM
opraHH3aUHjaMa H OpraHHMa Ha pe3J1H3aUHjH
3aLlaTaKa OLl 3ajeLlHHtIKOr HHTepeca
ynpaBJbaI-be l10MOM H OCTaJlOM HMOBHHOM Cashy
Be3a I1H)I(eI-bepa H TeXHHtIapa Cp6Hje
CaBe3 H ynaHHue CaBe3a HMajy pa3BHjeHY cashy
paLlI-by ca opraHHMa JlOKaJlHe caMoynpaBe OLlroshy
BapajYOHM r paLlCKHM H peny6nHtIKHM MHHHCTapcshy
TBHMa H LlpyfHM opraHHMa CpnCKOM aKaLleMHjoM
HaYKa I1H~eI-bepCKOM KOMOPOM Cp6Hj e l1mKeI-beshy
PCKOM aKaLleMHjoM Cp6Hje I1pHBpeLlHO 1 KO foshy
POM Cp6Hje ca MHOfHM npeLlY3eOHMa npuBpe1shy
HHM H CTpy tIHHM acoUHj aUHjaMa ~aK)Tf
YHHBep3HTeTHMa H MHOfHM LlpyrH1 H
jaMa I1MaMo pa3BlfjeHY H ourOBap ajyny Mel)YHashy
pOuHy capaulhy
CaBe3 Ben uyrH Hlf3 roulfHa Ha OCHOBY 3aKOHa i1 yroBopa ca Haune)(HI1M peny6mi4Kl1M MlfHI1CTashy
pCTBI1Ma opraHlf3Yje If CnpOBOL11 nocnOBe OLp)(ashy
Balha CTPY4Hl1X I1Cn l1Ta 113 06naCTlf I1H)(elbepCKI1X
CTpYKa y Peny6nlflJ11 Cp611jH
CaBe3 I1H)(elhepa 11 TeXHl14apa Cp6lfje - CI1shy
TC LaHaC I1Ma BI1We XI1Jbaua CBOjl1X 4naHOBa 41 CBOjy LJn aHI1l() y C p6l1j 11 11 TO 19 peny6nlf4Kl1X
CTPYKOBHI1X caBe3a pa3nl14 l1Tl1X I1H)(elhepCKI1X
cTpYKa (apXI1TeKTe yp6aHI1CTI1 rpaljeBI1HCKlf Mashy
WI1HCKI1 eneKTpo I1H)(elheplf pYLapCKI1 reOn0311
reOLeTI1 arpOROMI1 wyMapl1 XeM114apl1 11 up) 7 peny6nH4KHx MynTI1ul1cul1nnlfHapHI1X LpywTaBa
(eKOJlOrHj a CTaHuaPL11 11 KBaJII1TeT I1HcpopMaTI1Ka
3aWTI1Ta MaTepl1j aJIa 11 Kop03l1j a) 1 nOKpajl1HcKI1
CaBe3 14 penlOHaJI HI1X r paucKlfx 11 On llITI1HCKI1X
yupy)(elba
C aBe3 je OCHI1BaLJ H AC - I1H)(elhepCKe aKaLeshy
Ml1je Cp6l1je 11 KOneKTI1BHlf j e 4naH nplfBpeLHe KOshy
Mope Cp6l1je
Y OKBI1PY C aBe3a cpopMl1paH j e y 2002 rouI1Hlf Pa3BOjHI1 LeHTap C H TC-a KOjl1 aHr3)(yje HallIe Hashy
Y4HI1Ke 11 CTpYLJlbaKe Ha pelllaBalbY MHOrHX TeKyshy
nl1x 11 Pa3BOj HI1X caLp)(aja 113 06naCTl1 npl1BpeLe
Cp6l1je
nOpeL 6pOjHI1X nepl10LH4HlfX ny6nI1KaLl1ja
peLOBHO 113na311 Blfille CTPYLJHlfX LJaConl1ca Mel)y
Koj l1Ma TeXHI1Ka Kf X (KnI1MaTI13aLl1ja rpshy
ej albe xna1)elbe) 113rpaLlha npOLeCHa TeXHI1shy
Ka ITOJbOnpI1BpeLa WYMapCTBO TeKCTI1 shy
nHa I1HLYCTpl1ja ltlgtOPYM E co logica 3aWTI1shy
Ta MaTepl1jaJIa If LPYrH
OrpOMaH je 6poj Klbl1ra 360pHl1Ka 11 Lpyre CTshy
pYLJHe nlfTepaType lf3LaTe 11 llITaMnaHe OL CTpaHe
LJnaHI1ua 11 CaBe3a y npOTeKnOM neplfOLY nOCJTOBa
Ha CTPYT-IHOj eLYKaul1jl1 l1H)(elbep a OLp)(aHlfX LOshy
Manl1X 11 Me1)YHapOLHI1X CTPY4HI1X cKynoBa npo shy
r paMCKI1X pacn paBa If npe3eHTaLl1ja ca CTpy4HI1M
CTaBOBI1Ma 11 npeun03I1Ma 0 Ba)(HI1M TeXHI1LJKYlM 11
TeXHOnOllIKI1M caup)(ajI1Ma JTOKaJIHOr 11 Wl1per
LpYWTBeHor 3HaLJaja
OpraHI1 PYKOBOLCTBO 11 CTpY4Ha cny)(6a Cashy
Be3a paLe y CKJTauy ca 3aKOHOM CTaryTOM 11 LPYshy
rHM OnWTI1Ma aKTlfMa 11 uo caua HYlCY ouroBapaJIl1
HI1 no jeLHOM OCHOBY
CaBe3 yKynaH CBOj paLl If nocnOBalbe peaJIl1shy
3yje y CKJTaLY ca npOlJeLy p aMa 11 CTaHLapLlfMa CI1shy
CTeMa MeHaUMeHT KBaJIl1TeTa If I1Ma LoMabH cepshyTHJlHKaT YUQS H HHTepHaUHOllaJIHH IQNet
CaBe3 I1Ma CBOjy nOKpeTHY If HenOKpeTHY I1MOshy
BI1HY CUOMOBe YlH)(elbepa y Eeorpauy HOBoM Cashy
uy 11 Hl1llIY) CaMOCTaJIHO ce cpl1HaHCl1pa peLOBHO 113MI1pyje cBoje 06aBe3e npeMa CBI1M Haune)KHI1M
Lp)(aBHI1M OpraHI1Ma 11 CBOj lfM L06aBJba4lfMa If
y cnelliHo nocJTYje
CaBe3 I1H)(elhepa If TeXHI14apa Cp6l1je Kao Hashy
L110HaJIHa I1H)(elhepCKa opraHl13aul1ja Cp6l1je
4JTaH je Me1)YHapouHlfx OpraHI13aLl1ja If TO
bull FEANJ - E BponCKa cpeuepaLl1ja Hau110HaJIHlfX
I1H)(elbepCKI1X y LPy)(elba
bull COPISSE - CTaJIHa KOHcpepeHLl1ja l1H)(elbepa Jyrol1CTOLJHe EBpone
FEANI HenOCpeLHO KOMyHI1Ll1pa ca OLrOBashy
pajyn l1M OpraHI1Ma EBponcKe YHl1je 11 Y4eCHI1K je Y
OLpel)eHI1M n poj eKTI1Ma If npOrpaMI1Ma Koje CPI1shy
HaHCl1pajy opraHlf E BponcKe YHl1je
C aBe3 Kao 4naHI1La FEANI noce6Ho yYecTByje
y npOrpaMI1Ma KOjl1 ce OLHOCe Ha CTaJIHe 06nYlKe eLYKaul1je HH)(elbepa 3aTlfM y OKBHPY noce6He
K OMl1c l1je 3a MOHI1TOpl1Hr Y Be3H ca L06lfjalbeM
EU R -ING TI1Tyne 11 upyro
B enHHa LlnaHI1La CaBe3a CTPYKOBHI1X 11 MYnshy
TI1uHCLHnnHapHHx YLpy)(elba Ha peny6nl14KOM
HHBOY 4naHOBI1 cy ouroBapajynl1x Me1)YHapOLHlfX
opraHH3aLl1j a ca KojHMa I1Majy KOHKpeTHY capashy
ulby
Kopeml cy LaBHO nOCTaBJbeHH H eBHLeHTHH cy
pe3YJTTaTH npel)allIlber paLla HaJIa3enH HHCnl1pashy
Ll1jy y npownHM BpeMeHHMa CarJTaCHO MHOrHM If
BeJTlfKlfM npoMeHaMa y cBery a noce6Ho y Teshy
XHl1IJ11 If TexHonorHjlf CaBe3a HH)(elhepa 11 TeXHI1shy
LJapa Cp611je If lberOBe LJJTaHI1Le y KOHTlfHYI1TeTY I1HOBl1paJY CBOj paLl ou I1HTepeca 3a CBOje LJna-
HOBe cBoje LJJTaHI1ue rpal)aHe 11 Lp)(aBY Cp6l1jy